T.C.

MLL ETM BAKANLII

MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN
GLENDRLMES PROJES)
BAHECLK
EKM DKM FAALYETLER
ANKARA 2008
Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller;
Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl
Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda
kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim
programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik
gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr).
Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye
rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm,
denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve
Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr.
Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii
kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve
yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir.
rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki
yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden
ulalabilirler.
Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr.
Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda
satlamaz.
i
AIKLAMALAR ....................................................................................................................ii
GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3
1. TOPRAK HAZIRLII......................................................................................................... 3
1.1. nai Atklarn Temizlenmesi........................................................................................ 3
1.2. lk Toprak leme.......................................................................................................... 4
1.3. Tesviye........................................................................................................................ 12
1.4. Ekim Harlar.............................................................................................................. 12
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 14
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 15
RENME FAALYET2 .................................................................................................. 17
2. EKM DKM FAALYETLER ....................................................................................... 17
2.1. Dikimin Genel Esaslar ............................................................................................... 17
2.2. Dikim Zaman ve ekilleri .......................................................................................... 20
2.3. Fide Fidan Dikimi ....................................................................................................... 23
2.4. it Dikimi ................................................................................................................... 32
2.5. Ekim lemleri............................................................................................................. 33
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 34
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 35
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 37
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 38
KAYNAKA......................................................................................................................... 39
NDEKLER
ii
AIKLAMALAR
KOD 622B00109
ALAN Bahecilik
DAL / MESLEK Peyzaj
MODLN ADI Ekim Dikim Faaliyetleri
MODLN TANIMI
Peyzajda tekniine uygun ekim dikim hazrl ve bitki dikim
konularnn anlatld renme materyalidir.
SRE 40/ 16
N KOUL n koul yoktur.
YETERLK Fide/fidan dikimi yapmak
MODLN AMACI
Genel Ama
Gerekli ortam salandnda ekim dikim yapabileceksiniz.
Amalar
1. Tekniine uygun olarak ekim dikim hazrl
yapabileceksiniz.
2. Tekniine uygun olarak bitki dikimi yapabileceksiniz.
ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
Ortam: Tepegz, yaz tahtas, internet ortam, snf, sera
Donanm: Televizyon, VCD, DVD, tepegz, projeksiyon,
bilgisayar, mikroskop
LME VE
DEERLENDRME
Modln iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra verilen
lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.
Modln sonunda ise kazandnz bilgi, beceri, tavrlar lmek
amacyla retmen tarafndan hazrlanacak lme aralar ile
deerlendirileceksiniz.
AIKLAMALAR
1
GR
Sevgili renci,
Gnmzde peyzaj almalarnn amac, insanlar iin kentsel ve krsal alanlarda
kltrel, ekonomik ve estetik ynden gzel ve kullanl bir yaama ortam salamaktr.
Son zamanlarda yeryzndeki doal kaynaklarn maruz kald istismar ve
yamacl nlemek amacyla yaplan geni kapsaml almalar peyzaj planlamas olarak
adlandryoruz. Bu ilemleri yapan kiilere de peyzaj mimar ad veriyoruz. Peyzaj
mimarl blge plancs, mimar, orman mhendisi gibi meslek dallar ile birlikte
yrmektedir.
Nitekim teknolojik gelimelerin deien hayat artlarnn evremiz zerindeki etkisi
bahe sanat kavramn yani peyzaj mimarl kavramn daha da ykseltmitir. Bunun iin
de dier meslek ve sektrler arasnda balayc haline getirmitir.
Gnmzde sradan olan herhangi bir evin ya da alann bile bir peyzaj dzenlemesi
olduunu fark etmisinizdir fakat bu kk dzenlemelerin bile ortamn havasn nasl
deitirmi olduunu da gzden karmamak gerekir.
Siz bu modl ile peyzaj mimarlnn esas temellerini alacaksnz. evrenizde ya da
kendi bahenizde bir peyzaj dzenlemesi yapabileceksiniz. Peyzaj projesinde kullanacanz
bitkilerin ekim ve dikimini gvenle yapabileceksiniz. Bu konuda etrafnza da yararl
olabileceksiniz. Daha sonra alacanz eitim ile de peyzaj mimar olarak projelere imza
atabileceksiniz.
GR
2
3
RENME FAALYET1
Tekniine uygun olarak ekim dikim hazrl yapabileceksiniz.
Peyzaj dzenlemelerinde en ok hangi harlar tercih edilir ve bunlarn tercih
sebepleri nelerdir, aratrnz.
Yanl dikimin peyzaj projesine getirecei zararlar neler olabilir, aratrnz.
it oluturulmasnda en ok kullanlan bitkileri aratrnz. Tercih edilme
sebeplerini reniniz.
1. TOPRAK HAZIRLII
1.1. nai Atklarn Temizlenmesi
Peyzaj planlamas tamamlanm olan alann iinde yer alacak olan byk mimari ve
inai iler alann yeil elemanlar dzenlenmeden nce yaplmaldr. Bu iler tamamlanm
ise bahede hzla ak mekn dzenlenmesi ile ilgili almalara geilebilir yani arazi
hazrlna balanabilir.
Eer peyzaj planlamasnn yaplaca alanda inaat ileri bitmemi ise mekn
dzenlemesine ait ilere geilmemelidir. Arazi zerindeki inaatn bitmesi ve inaatla ilgili
materyalin kaldrlmas, inaat artklarnn almalar engel olmayacak bir yere toplanmas
gerekir.
Plan uygulamasn etkileyen byk mimari ve inai ilerin dnda bazen de peyzaj
planlamasnn gerektirdii kk mimari ve ina ileri de olabilir. rnein it, kap, pergola,
kpr, havuz vb. bunlardandr. Bu durumda plann araziye gemesini etkilemeleri sz
konusu ise bunlarnda bir an nce yaplarak yerlerine konmas gerekir.
Plantasyonla ilgili plan uygulamas iin ilk nce mimari ve inai ilerin tmn
bitirmek gerekir. Bunlar tamamlanmadan plann araziye geirilmesine balanacak olursa pek
ok aksilik ile karlalabilinir. Bu gibi sorunlarla karlamamak iin planlamay
uygulayanlardan mimari ve inai tm ilerin tamamlanmas istenmelidir.
RENME FAALYET1
AMA
ARATIRMA
4
lk toprak ilemesinden nce, alanda her trl yabanc ot ile kaldrlmas kesinlemi
al ve aalar, el ya da makineyle dipten kesilerek atklar dar atlmaldr. Yzeysel
temizlik sonras bitkilerin srgn vermesine izin vermemek iin, toprak ilenerek kkler
aa karlr ve kurumas salanmaldr.
Otsu ve odunsu bitkilerin temizlenmesinden sonra ya da bu ilemle birlikte, herhangi
bir toprak ilemesine balamadan nce, proje sahasnda mevcut btn iri ta, akl, tula,
beton paralar, metal, tahta, moloz ve pler toplanarak uzaklamaldr.
1.2. lk Toprak leme
Peyzaj alanlarnda toprak yerinin hazrlanmasna toprak slah ile balanmaldr. Bitki
dikimi yaplacak alanlarda st topran kaybetmi yerler varsa bunlarn uzun vadede slah
gerekir. Ksmen st toprak tanarak gbre ve organik maddeler ile yava yava ve tabaka
tabaka ham toprak kartrlarak dikimlere uygun bir ortam oluturulmaya allr. Ham
topran slah, bitkilendirmede zorunlu olduu iin daha uzun bir slah dnemi gerektirir.
Ancak sahaya tanarak serilen st toprak miktar artrlarak bu sre ksaltlabilir.
Toprak ok hafif ve geirgen ise suyu ve besin maddelerinin uzun sre bnyesinde
tutamaz. Bu tip topraklar humus, kompost vs. organik maddelerle ve gerektiinde kil ile
slah edilebilir.
Toprak killi ve ar ise bnyesinde fazla su tuttuundan topran havalanmas yetersiz
olur. Byle alanlara im ekimi yaplm ise imlerden beklenen gelime grlmez. Ar killi
topraklarn yer ald dz sahalarda topraktaki fazla suyu drene edecek drenaj sistemine
ihtiya vardr. Peyzaj almalarnda genellikle kapal drenaj sistemi nerilir. Kk bahe
almalarnda ise 50-70 cm derinlikte topran arlna bal olarak 4,5-6 m arallarla
kapal basit bir drenaj sistemi uygulanmaldr.
Ancak slah ileri ucuz deildir. rnein 30 cm kalnlkta ve % 40 kil ieren bir st
topraktaki kil orann %30 a indirebilmek iin 40-45 kamyon kaba kum kartrmak gerekir.
Maliyeti ucuzlanmak iin kil orann kum kartrarak drmek yerine fazla kilin sebep
olduu sakncalar, yetersiz havalanmay azaltmak iin topraa organik madde ilavesi
dnlebilir.
Kompost gibi organik maddeler yalnz topran fiziki zelliklerini deil kimyasal
zelliklerini de dzeltir. zellikle kompostun ar topraklar gevetmesi, hafif topraklarnda
su ve besin madde tutma glerini artrmada etkisi vardr. Ayn zamanda toprak asitliine
ntrletirmede ve besin ieriini ykseltmede de rol vardr. Kompostun 1 m
3
topraa ar
killi topraklarda 2 m
3,
hafif topraklarda 3-4 m
3
verilmesi uygundur. Ancak kompost ve dier
organik maddelerle slah olduka pahal ve zor bir uygulamadr. Bunun yerine arazide yeil
gbre uygulamas etkili ve ucuz bir yntemdir.
5
Topran kimyasal zelliklerinin slahnda ahr ve kimyasal gbreler etkilidir. Btn
besin elementlerini ieren ahr gbreleri topran fiziki zelliklerini de slah eder. Ancak taze
gbre kullanmnn bitkileri yakabilecei unutulmamaldr. Kompost ve organik gbreler
toprak yzeyinde gne altnda bekletilmeden s ekilde toprak ile kartrlmaldr.
Yetitirilmek istenen bitkilerin pH reaksiyonunu alkali topraklarda slah etmek iin
slfat, alminyum slfat, iek kkrd, slfrik asit ve demir slfat kullanlabilir.
Peyzaj dzenleme almalarnda nceden sahada yaplan inaat faaliyetlerinde ar
makine ve yklemelerin etkileri ile toprakta sklma olur; bu yzden topran su tutma gc,
geirgenlii azalr. Havalanma yetenei zayflayarak drenaj gleir. Bunun sonuncunda da
topran bitki yetitirme gc azalr.
Bu sebeple toprak ileme; dikilen fidanlarn gelimeleri, derin ve yaygn kk
sistemleri oluturabilmek iin topran gevetilmesi, havalandrlmas ve bu sayede kklerin
besin maddelerini ve topraktaki suyu kolayca almalarn salamak iin yaplr.
Toprak ileme, bitki dikilecek alann tmnde uygulanmaldr. Eer bu mmkn
deilse en zorunlu ksmlarda ve dikim ukurlarnda yaplmas zorunludur. En etkin toprak
ileme, bitkilerin dikiminden nce yaplan ilemedir. Bunun iin dikimden nceki ilemenin
mmknse tm alanda yaplmas ve entansif olmas bitkilendirmenin baarl olmas
bakmndan nem tar.
Yetime ortam koullar ktletike toprak ilemesine gsterilen zen artrlmaldr.
Proje uygulamalarnda u hususa dikkat edilmelidir. Dolgu topraklarn ieren ksmlar,
dikime en hazr topraklardr. Kaz olan ksmlarda ise dikim ileri zorlar.
Toprak tr bakmndan kaba tekstrl olan kumlu topraklarda entansif ileme
kurutucu etki yaptndan zellikle ekimlerde mahsurlu olur. Buna karlk ar ve sert
topraklar bir k ncesinde ilemek yerinde olur. K boyunca don, topraktaki kesekleri
paralar ve topran havalanma koullarn iyiletirir.
Arazi artlarna gre toprak ileme de deiir. S ve tal arazileri ar makinelerle
ilemek mmkndr. Meyil arttka toprak ilemede snrlayc faktrler artar. Fazla meyilli
yerlerde s bir toprak ilemesi uygundur.
Toprak ilemesinde dikkat edilecek konular yle anlatabiliriz:
Toprak ileme zaman: Toprak ilemenin diri rt temizliinin takip eden
mevsim iinde yaplmas uygundur. Ancak toprak ilemenin en uygun zaman,
tavl olduu zamandr. Toprak tavnda iken su, scaklk ve topran biyolojik
aktivitesi en uygundur.
Topran tavl halini tespit etmek nemli bir konudur. Bu konuda baz pratik yollara
bavurulabilir. Toprak eer avuta skldnda top halinde kalmayp paralanyorsa tav
haline gelmi demektir. Ayakkabnn topuu ile keseklere kuvvetli vurulduunda toprak
tezei dalarak daha kk paralara ayrlyorsa gene topran tavl olduu anlalr.
6
Toprak tavl deilken yaplan toprak ilemesinde zellikle ar topraklarda fazla nemli
olmasndan dolay slak toprak aletlere yaparak paralanmas gleir. Byk toprak
keseklerin yeterince paralanmadan devrildii grlr. Bu tip ar topraklarn toprak ileme
zaman mevsime gre deil topran nem durumuna gre deiir. Bununla beraber toprak
nemli olsa da topra sonbaharda ilemek ilkbaharda topra ilemesine gre sakncalar
fazla saylmaz; nk sonbaharda paralanmadan kalan tezekler btn k boyunca don
etkileri ile ilkbahara kadar paralanabilir.
Fotoraf 1.1: Toprak ilemede kullanlan riperler
Buna karlk hafif ve kumlu topraklar toprak ileme aletlerine hemen hemen hi
yapmaz. Nem durumlar da bu topraklarda ileme gl oluturmaz. Bu nedenlerle ar
killi topraklarn ileme zamanlar nem miktarna bal olduklar halde hafif kumlu
topraklarda nem durumu ileme almasna engel olmaz; ancak hafif topraklarda dikim
zaman ile toprak ileme zaman arasnda fazla zaman fark olmamaldr. Dikim toprak
ilemeden hemen sonra yaplmaldr.
Sonbahar toprak ilemesinde topran fazla kabartlmas faydaldr; nk k boyunca
toprak yeterince oturmu olur. lkbahar toprak ilemesinde ise topran fazla kabartlmas
istenmez. Bu devrede, topran oturmas abuklatrlmaldr. Oturmam topraklarda topra
merdane veya herhangi bir ekilde bastrma bu sakncay nemli lde giderir. Yalnz ar
killi topraklarda bastrmada dikkatli olmak gerekir.
Toprak ileme derinlii: Toprak ileme derinliini iyi bilmek de nemlidir.
leme srasnda topran doal halini dikkate almak gerekir. Tabanda eer sert
ve sk istiflenmi bir tabaka varsa bu tabakann uygun derinlikte ilenerek
krlmas gerekir. Byle istisnai durumlar dnda genellikle 2025 cm derinlikte
toprak ileme yeterli olur. Ancak toprak ne kadar sert olursa ileme de o kadar
derin yaplmaldr.
Toprak ileme derinliine gre st toprak ileme ve alt toprak ileme diye iki grup
altnda incelenebilir. Bunlarn yannda iki katl toprak ileme de sz konusudur.
7
Alt topran ilenmesi: Alt toprak ilemesi topran birikme horizonunun
yer ald genellikle 3060 cm gerekirse 90 cm katmanlarnda yaplan
toprak ilemesidir. Alt toprak yzeyi, hafif topraklarda 75 cm, ar ve killi
topraklarda 50 cm aralkla, srlerek kabartlr. Bu ilem srasnda alt
topran ufalanm olmas gerekir. Ancak stteki toprak ile
karmamaldr. Alt topran ilenmesi, st toprak daha nce syrlmsa ya
da alt topran ilavesi yapldktan sonra yaplmaldr.
Fotoraf 1.2: Alt topran ilenmesi
st toprak syrlarak alt toprakta kaz ve dolgu ilemleri yaplr. Kaz alan evresine
komu alanlardan toprak ve yzey sularnn gelmemesi iin hendek alr. Kaz alan; otsu ve
odunsu bitkilerden, yabanc maddeler ve atklardan temizlenir. Ortam derin kkl bitkiler ve
otlardan arndrmak iin alann srlerek uygun bir ekipmanla ilenmesi gerekir. Alt toprak
ileme bazen yan fazla olduu yerlerde ar yapl ve fazla rutubetli topraklarda da baar
iin zorunludur; nk bu topraklarda da riperle yaplan derin ileme topran drenaj
yeteneini artrr.
st topran ilenmesi: st toprak ileme, topran biyolojik
aktivitesinin youn olduu 0-30 cm arasnda topran ykanma
horizonunda yaplan ilemedir. st toprak, kendi ortalama derinliinin
tamam kadar bellenerek ya da uygun bir bahe traktr ile ilenir. Alt
topran ste kmas ve st toprakla karmas engellenmelidir. Alan
ierisinde kalm otsu ve odunsu bitkiler ile topraa gmlm olanlarnn
kkleri toprak yzne karlarak kurumalar salanmaldr. lenerek alt
st edilmi toprak, uygun toprak ileme aleti ile paralanarak tesviyeye
uygun, ufalanm bir yapya getirilir.
8
lenmi st toprak zerine yanm ahr gbresi ve kompoze gbre serilerek apa
makinesi veya el apasyla yzeyden apalanarak karmalar salanr. apalama srasnda
kan yabani ot, ta, moloz vb. yabanc maddeler alandan uzaklatrlr. apalama toprak
tavnda iken yaplmaldr. st topran ar slak ya da topran apa ilemez sertlikte
olduu hallerde apalama yaplmamaldr. Ekim ve dikim ilemleri ncesinde yzeysel bir
sulama yaplmasnda fayda vardr.
Alt toprak tesviyesi yaplm alanlara st toprak serilmeden nce, alt toprak l5 cm
derinliinde ilenerek kabartlr. zerine st toprak aadaki derinliklerde ve her tarafta eit
olarak serilmelidir.
evlere 15 cm
Genel im alanlarna 15 cm
im ve iek alanlarna 20 cm
Gl ve al dikim alanlarna 40 cm
Byk aa ukurlarna 70 cm
Tablo 1.1: st toprak serilme derinlikleri
st toprak derinliinin yetersiz olduu durumlarda, toprak kaynandan gerekli
takviye yaplarak eski st toprakla kartrlmas salanmaldr. st topran serilmesinden
sonra, krek ya da uygun bir aletle topran, trmkla tesviyesine uygun hale getirilmesi
salanmaldr. Bu srada 5 cmden byk ta ve kesekler ile ot, kemik, plastik ve dier
yabanc atklar, toplanarak alandan uzaklatrlmaldr.
ki katl toprak ileme: Bu yntemde alt ve st toprak ileme birlikte
yrtlr. Bunun iinde alt toprak bir riper ile ilenirken, st toprakta
diskora ile ilenir.
zellikle yazn derin ve geni atlaklar oluturan ar bnyeli derin topraklarda riperle
yaplan derin ileme ok etkilidir. Bu yolla sulama suyu ve yalarn kolayca alt toprak
tabakalarna ulat gibi topran daha iyi havalanarak yapsnn gevetilmesi salanm
olur. Bunun sonucunda; fidan kklerinin daha derine inmesi ve fidanlarn gelimede
zorluklarla karlamas engellenmi olunur.
Toprak ileme yntemleri: Toprak ileme, toprak niteliine gre iki ekilde olur:
Topra alt st ederek ileme
Topra yerinde ileme
Topran kulakl pullukla st ksmlar alta ve alt ksmlar ste getirecek ekilde
devirerek ilenmesi sakncaldr; nk besin maddelerince zengin st topra, alt st ederek
derine gmmek ve alttaki verimsiz topra ste karmak, bitkilerin geliimi iin sakncaldr.
9
Bu durumda; toprak ilemenin derin yaplmas gereken koullarda st tabakay alt st
etmeden srmek, alt topra ise ste aktarmadan yerinde ileyen iki katl srme yaplmaldr;
ancak baz durumlarda da topra alt st ederek ileme sz konusu olabilir. Bu durum,
rnein st topran hafif ve kumlu olmas onun altndaki topran besin maddece zengin
olmas durumunda uygulanabilir. Byle topraklarda, topra alt st eden bir ileme zellikle
im, iek, ss allar ve s kkl aalarn kullanld alanlarda uygun ortam oluturur.
Topra alt st etme, bir kulakl pullukla kolaylkla gerekleebilir. Aksi durum sz
konusu ise yani st toprak killi, alt toprak kumlu ise bu durumda st toprak kuruyunca
atlamalar olur ve st katmanlarda kk geliimi iyi olmaz. Bu durumda alt ve st topran
kartrlmas faydal olur. Ancak stte verimli toprak, altta ise ham toprak katman var ise bu
durumda topra alt st etmeden derin ileme sz konusudur.
Geni alanlar ile kk alanlarda peyzaj proje uygulamalarnda toprak ileme yntemi
birbirlerinden farkldr. Geni alanlarda toprak ilemede nce diri rt temizlii yaplm
olan sahada toprak alannn rahat ilemesine engel olacak ta, aa paras ve kk gibi
yabanc maddeler temizlenir. ukur ve hendekler kapatlarak tmsekler dzeltilir. Eer
topra alt st ederek ileme gerekiyorsa birka soklu kulakl pullukla tahtavari srme veya
dner kulakl pullukla dz srme eklinde toprak ilemesi yaplr.
Tahtavari srmede pulluk giderken bir ynde, gelirken ters ynde topra devirerek
tmsek veya ak izgi brakarak topa iler. Dz srme de ise dner kulakl pulluk
kullanldnda toprak hep ayn ynde devrilir. Bylece alan muntazam, tmsek ve ukurlar
olmadan ilenmi olur.
Topra alt st etmeden derin ileme, riper veya dip kazan pulluu ile yaplr. ki katl
ilemede ise alt toprak bir dip kazan pulluu veya riperle, st toprak ise diskora ile yerinde
ilenir.
Kk alanlarda peyzaj proje uygulamalarnda toprak ileme basit belleme, derin
belleme ve krizma eklinde olur.
Resim 1.1: Topran bellenmesi
Basit belleme: Topran aktarlmas eklinde ilenmesidir. Bunun iin nce bir
az yani dar bir hendek alr.
10
Resim 1.2: Basit belleme
Sonra hendee paralel olarak bel krei sokulup a kitlesi hendee atlr. A kitlesinin
eski yerinde alan hendek b kitlesi ile doldurulur. Bu ekilde devam edilerek toprak bir bel
derinliinde 20 cm derinlikte ilenmi olur.
Derin belleme: Derin bellemede toprak iki bel derinliinde ilenir. Burada basit
bellemede olduu gibi nce bir bel derinliinde fakat ilkine gre iki misli
genilikte bir hendek alr.
Resim 1.3: Derin belleme
Bu hendein taban topra, yerinde bir bel derinliinde bellenir. lenmi hendek daha
sonra hendee paralel olarak daha geriden belin batrlmasndan kan toprakla doldurulur.
Yeni hendein dibi yine bir bel derinlikte bellenerek bu ekilde ie devam edilir. Bylece
toprak iki bel derinliinde 40 cm kadar ilenmi olur.
Krizma: Krizma eklinde toprak ileme de yine iki bel derinliinde 40 cm kadar
toprak ilenir. kinci defada yaplan belleme derin belleme gibi yerinde olmad
iin toprak daha iyi ilenir. Bylece yabani otlarda derine gmlm olur.
Krizma iki ekilde uygulanr:
Birinci ekil, st toprak alta ve alt toprak da ste gelmek zere yaplr. Bunun iin
nce iki bel derinlikte hendek alr.
11
Resim 1.4: Krizmann yapl
Resim 1.4te olduu gibi bu hendein alt ondan sonraki bel batrmasndan kan
toprakla (1) doldurulur. Alt ksmda ikinci bel derinliinden kan toprak (2) 1in zerine
oturtulur. Bu ekilde toprak alt st edilerek ilemeye devam edilir. zellikle st topran ar
olduu yerlerde bu tip krizma daha etkili olur.
kinci ekil resim 1.5te olduu gibi topra alt st etmeden iki bel derinliinde yaplan
krizmadr. Bunda ekilde grld gibi toprak alt st edilmeden ilenir.
Resim 1.5: Krizmann yapl
Kk sahalarda yaplan belleme ve krizma ileri byk sahalarda pulluk veya dier
makineli ekipmanlarla yaplan ileme gre daha pahaldr. Derin belleme ve zellikle krizma
en pahal toprak ileme yntemidir. Ancak ok kk alanlarda ve ok zen isteyen
durumlarda nerilir.
Toprak ilemenin en ucuz ekli, yalnz dikim ukurunda yaplan toprak ilemedir. Bu
da dikim metotlarna gre deiik ekillerde uygulanr.
12
1.3. Tesviye
Topraa yaplacak tesviye alt ve st topraa farkl zamanlarda ve ekillerde yaplr:
Alt topran tesviyesi: Proje sahasnda, yaplarn gerektirdii byk kazlar
nedeniyle arazinin doal yapsnda byk lde deiiklikler olur. Bu
deiimlerden dolay alt toprakta kaz ve dolgular yaplr. Tekrar kullanlmak
zere depolanm st toprak yeterli ise her tarafa en az 40 cm st toprak
serilecek biimde, alt toprak tesviye edilir.
st topran tesviyesi: Yzeyi temizlenerek bellenmi, gbrelenmi ve
apalanm alanda trmk, krek ya da uygun makine ve aletlerle doal eimine
gre kaba tesviyesi yaplr. Kaba tesviye srasnda kacak ta, ot ve her trl
istenmeyen maddeler toplanarak alandan uzaklatrlr.
im ekilecek alanlarda ve dier dikim yaplacak yerlerde kaba tesviyeden sonra ince
tesviye yaplr. nce tesviye srasnda kabilecek ta, bitki ve istenmeyen tm yabanc
maddeler toplanarak alan dna atlr. nce tesviyesi bitirilen alanda, su birikebilecek ukur
veya tmsekler bulunmamaldr. Tmseklerin giderilmesi iin ar silindir ya da tokmak
kullanlmamaldr. Bunlar trmk ve krek kullanlarak tekrar tesviye edilerek dzeltilmelidir.
nce tesviye yaplrken dardan st toprak eklenmesi yerine, st toprak kendi iinde ileri
geri trmkla yaplmaldr. Trmk atklar ile ukurlarn ya da alak ksmlarn doldurulmas
yaplmamaldr. nce tesviye toprak tavnda, kolay ufalanr yapda ve nemdeyken uygun
hava koullarnda topra fazla inemeden yaplmaldr.
1.4. Ekim Harlar
Topran verimliliini artrmak, su tutma kapasitesini ve fiziksel yapsn iyiletirmek
amacyla ekim harlar kullanlr. Ekim harlar topraa eitli oranlarda kartrlan organik
ya da inorganik kkenli malzemelerdir. Peyzaj mimar tarafndan teknik zellikleri ve
kullanma yntemi tanmlanarak ya da bitkinin isteklerine gre hazrlanr.
Ekim harlarn 4 grupta toplayabiliriz:
Kompost (yaprak rnts): Yaprakl aalardan oluan koru ya da
ormanlarn tabannda dklm yaprak ve dallarn tam rmesi sonucu
olumu organik maddedir. Kompostun iinde hibir salam yaprak, dal vb.
yabanc madde bulunmaz. Ekim harlar olarak ibreli aa koruluklar ve
ormanlarndan alnacak bitkisel rnt kompost olarak kullanlmamaldr.
Torf: Bol ya alan yerlerde havasz koullarda, su altnda ksmen paralanm
sazlk ya da bataklk bitkilerinin kalntlardr. Steril, lifli yaps nedeniyle ok su
tutan ve asit karakterli organik bir maddedir. iftlik gbresi ile kartrlp
fermente olmas salanarak tf, pomza ya da kum ve tarmsal perlitle
kartrlarak kullanlabilir.
13
Perlit: Gri beyaz renkli volkanik alminyum silikattr. Krlp elenir, zel
frnlarda genletirilip 1000
0
C patlatlarak elde edilir. Kk sngerimsi yapda,
ok hafif bir materyaldir. ok su tutan, s geirgenlii ve zgl arl ok
dk olan perlit, yksek derecede stld iin de sterildir. Toprak karakterinin
iyiletirilmesi, im ekimi, iek kasalar ve at baheleri iin har hazrlanmas,
amac ile kullanlabilir.
Kum: Toprak karakterinin iyiletirilmesi ve retim ortam hazrlamak zere
kullanlr. Dere kumu, en fazla 1,5 mm boyutunda, dili ve temiz olmal, ok az
silt iermeli, kire ve tuz bulundurmamaldr. Drenaj kanallar iine ya da iek
kasalarnn altnda kullanlacak kum 3-7 mm apnda ykanm, e boyutlu ve
yuvarlak olmas tercih edilmelidir.
14
UYGULAMA FAALYET
lem Basamaklar neriler
Peyzaj uygulama alanna gidiniz.
Ortam inceleyiniz.
nai artklar temizleyiniz.
Topra kontrol ediniz.
Topra uygun ekilde ileyiniz.
Topra tesviye ediniz.
Ekim dikim harlarn belirleyiniz.
Uygun ekim dikim harcn seiniz.
Alann zelliklerine dikkat ediniz.
Peyzaj projesine uygunluuna karar
veriniz.
Ortamda inai atk brakmaynz.
Tama srasnda dikkatli olunuz.
Toprak yapsna baknz.
Bitkilerin zelliklerine uyup
uymadn kontrol ediniz.
Topra alan byklne gre
ileyiniz.
Byk alanlarda apa makinelerinden
yararlannz.
Tesviye srasnda fazla toprak
syrmaynz.
Eimi kontrol ediniz.
Bitkilerinize gre ekim dikim harc
seiniz.
En uygun ve ekonomik harc semeye
zen gsteriniz.
UYGULAMA FAALYET
15
LME VE DEERLENDRME
Aada verilen deerlendirme sorularn cevaplandrarak faaliyete ilikin
bilgilerinizi lnz.
LME SORULARI
1. Eer peyzaj planlamasnn yaplaca alanda . ise
mekn dzenlemesine ait ilere geilmemelidir.
2. Alt toprak yzeyi, .. 75 cm, ar ve killi topraklarda .cm
aralkla, srlerek kabartlr.
3. Alt topran ilenmesi, st toprak daha nce syrlmsa ya da
yapldktan sonra yaplmaldr.
4. st toprak, kendi ortalama derinliinin tamam kadar .. ya da uygun bir
bahe traktr ile ilenir.
5. lenmi st toprak zerine . ve kompoze gbre serilir.
6. apalama srasnda kan yabani ot,, . vb. yabanc maddeler
alandan uzaklatrlr.
7. Kaba tesviye srasnda kacak ta, ot ve toplanarak
alandan uzaklatrlr.
8. im ekilecek alanlarda ve dier dikim yaplacak yerlerde kaba tesviyeden sonra
.yaplr.
9. Kompostun iinde hibir salam .., vb. yabanc madde
bulunmaz.
10. Bol ya alan yerlerde havasz koullarda, su altnda ksmen paralanm sazlk ya da
bataklk bitkilerinin kalntlarndan oluur.
DEERLENDRME
Cevaplarnz kontrol ediniz. Hatal yantlarnz iin konuyu tekrar ediniz. Tamamen
doru ise deerlendirme leine geiniz.
LME VE DEERLENDRME
16
UYGULAMALI TEST
Uygulama faaliyetinde kazandnz bilgi ve beceriler dorultusunda bahenizde
kk bir peyzaj alan hazrl uygulamas yapnz. Yapm olduunuz almay aadaki
kriterlere gre deerlendiriniz.
DEERLENDRME LTLER Evet Hayr
1. Alannz tespit ettiniz mi?
2. Etraftaki inai ve dier yabanc maddeleri
temizlediniz mi?
3. Topran yapsna baktnz m?
4. st topra syrdnz m?
5. Alt topra uygun derinlikte ilediniz mi?
6. Alt topra tesviye ettiniz mi?
7. st topra yaydnz m?
8. Gbre serdiniz mi?
9. st toprak ile gbreyi kartrdnz m?
10. st topra tesviye ettiniz mi?
11. Uygun ekim harcn setiniz mi?
12. Alannz ekim dikime hazr hale getirmi oldunuz
mu?
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saysn belirleyerek
kendinizi deerlendiriniz.
Hatal yantlar iin bilgi konularn tekrar ediniz. Tm yantlar doru ise bir sonraki
renme faaliyetine geiniz.
17
RENME FAALYET2
Tekniine uygun olarak bitki dikimi yapabileceksiniz.
Ekim dikim ilerinde dikkat edilmesi gereken konular aratrnz.
Peyzaj projelerinde ekim ve dikimi en ok yaplan bitkileri belirleyiniz.
2. EKM DKM FAALYETLER
2.1. Dikimin Genel Esaslar
Peyzaj proje almalarnda en nemli dzenleme materyalini bitkiler oluturur.
Peyzaj uygulamalarnda kullanlan tm bitkilerin alana ekim veya dikimi yaplr fakat
uygulamalarda arlkl olarak bitkilerin dikimi yoluna gidilir. Plantasyon almalarnda
dikimin kullanm ekime gre daha avantajldr. Bu avantajlar yle sralayabiliriz:
Dikim yntemleri ekime gre daha gvenli, baarl ve zaman kazandrcdr.
Canl rtnn etkin olduu yerlerde bitkiler boy zelliklerine sahip
olduklarndan k rekabetine kar daha avantajldr.
Gelimi kk sistemleri nedeniyle toprak nemi ve besin maddelerinden daha
fazla yararlanr.
Ku, fare, karnca gibi zararllar dikimde, ekimde olduu kadar etkili deildir.
Kuraklk, dk ve yksek scaklk, ar nem gibi ekolojik ortamlarda dikim
yntemlerinin kullanlmas daha avantajldr.
Tohumu az ve pahal olan trlerde dikim daha ekonomiktir.
Bir dikimin baarya ulamasnda trn doru seilmesi dnda dier nemli koullar
ise unlardr:
a. Toprak koullar: Dikilen fidanlarn gelimesinde toprak en etkili faktrdr.
Bitkinin beslenme gc, su, hava oran ve kklerinin gelimesi byk lde
toprak trne baldr. Topran % 12-35 orannda kil iermesi fidanlarn
gelimesi iin en uygun ortam oluturur. Toprakta kum oran ykseldike ibreli
bitkiler yaprakllara gre daha iyi gelime gsterir.
RENME FAALYET2
AMA
ARATIRMA
18
Drenaj gl olan slak topraklarda kkler oksijen azlndan dolay derine inemez
ve toprak katmanlarndan yararlanamaz. Toprak drenajnn yannda toprak derinlii de bitki
bymesinde nemli bir etkendir. Toprak, besin maddeleri, nem ve havalanma bakmndan
elverili olsa da s olmas durumunda bitki yetitiricilii asndan sorun tekil eder.
Toprak derinlii, bitkilerde trlere gre deiiklik gsterir. Yaprak dken allar iin
30 cm, her dem yeil allar iin 45 cm geni yaprakl herdem yeil allar iinse 60 cmdir.
Toprak derinlii, bitkinin bykl ve kk yapsna gre de deimektedir.
Yeni dikilen bitkiler, dier bitkiler ve yabanc otlarla besin maddesi, su ve gne
iin rekabet iine gireceinden yeterince geliemez. Bunun iin dikim ileminden nce
topraktan yabanc otlar temizlenmeli, ileme ve gbreleme gibi ilemler yaplarak ileride
ortaya kabilecek sorunlar azaltlmaldr.
b. Fidan materyalinin seimi: Dikimde kullanlacak fidanlar, dikimin baars ve
geliimi zerinde olduka etkilidir; bu nedenle iyi nitelikli fidanlarn seiminde u
zelliklere dikkat edilmelidir:
Fidan eidi, ya ve boyunun koullara uygun olmas
Kk, srgn ve tepe durumunun dengeli olmas
Kalite snflandrlmas yaplmsa iyi kalite snfna giren fidanlar seilmi
olmas
Bitkilendirmede ufak boylu fidanlarn kullanlmasnn dk maliyet ve tama
kolayl gibi avantajlar vardr; ancak az gelime, yaz kuraklndan daha fazla zarar grme
gibi dezavantajlar da vardr. breli aalarda toprak st boyu byk olan fidanlar deil,
toprak st ve alt organlar arasnda dengeli olanlar seilmelidir. Koullar kurak ve dier
farkl durumlara doru yneldike kk arl fazla olan fidanlar seilmelidir. Kurak
blgelerde arya kamamak kouluyla daha ok kk fidanlarn, slak ortamlarda ise
boylu fidanlarn dikimi iyi sonu verir.
c. Dikim ncesi hazrlk: Bitkilendirme almalarnda ne kadar nitelikli fidanlar
kullanlrsa kullanlsn eer fidanlarn skm, depolanmas ve nakilleri srasnda dikkat
edilmezse dikim baarszlkla sonulanr.
Dikim ncesi hatalar, fidanlkta balar. Eer fidanlar latent (uyku) devresinde
sklmemise fidanlar d etkilere kar hassas olur. Yaplan aratrmalarda; blgelere gre
deimekle birlikte, ocak-mart aylarnda sklen fidanlarn kk geliiminin yksek olduunu
gstermitir. Toprak don halinde iken skm yaplmamaldr. Genellikle yaprakllarda
skm, don balamadan nce ya da zlr zlmez yaplmaldr.
19
Gm (fidanlarda hendekleme): Dikilecek fidanlarn skmden dikime kadar
muhafaza edilmeleri ok nemlidir; dikim almalar 3-4 gnden fazla gecikirse
fidanlarn serin ve glge bir yerde kazlan hendeklerde gevetilmi demetler
halinde bekletilmesi gerekir. Yaplan bu ileme gm denir. Gm yeri, dikim
alannn yaknnda, rzgr ve gnee kar korunakl, hafif ve szek topraa
sahip olmaldr.
Kk fidanlar gmye alnrken toprakta fidanlara yetecek kadar bir hendek alr.
Alan bu hendein derinlii ve genilii fidanlarn kk byklne gre ayarlanr.
Hendein toprak yl bulunan taraftaki hafif eimli kenarna kkleri slatlan fazla kaln
olmayan fidan demetleri aralkl sra ile yerletirilir. Fidanlarn kkleri krek veya belle
hendein kar tarafndan alnan toprakla rtlerek sktrmak amal iyice ayakla bastrlr,
daha sonra toprak kuru ise sulama yaplr.
Fidanlarn gmye alnmasndaki ama, geici olarak nemli toprak iinde
bulundurarak kklerin kurumasn nlemektir. Eer dikimden nce uzun bir sre
bekletilecekse fidanlarn gm yerine souk hava depolarnda bekletilmeleri nerir.
Fidanlarn budanmas: Budama, kk ve tepe budamas eklinde yaplr.
Fidanlkta sklen ve proje alanna nakledilecek fidanlarn kkleri uzun olur. Bu
kkler dikimden nce ksaltlmazsa dikim srasnda katlanr ve kk geliimi
gleir.
Resim 2.1: Deiik budama tipleri
Kesilen kklerde oluan yeni kesim yzeyleri, zengin kk geliimini salar. Budama
en uygun fidanlar gmye alnrken yaplr. Bu ekilde gmden alnan fidanlar dorudan
dikim yerlerine nakledilir.
20
d. Fidan nakli: Fidanlar sonbahar ve ilkbaharda dikim sahalarna tanr. Fidanlar
kklerinin kurumamas ve zarar grmemesi iin dikim alanlarna ambalajl olarak
tanmaldr.
Bunun iin fidann trne, yana, boyuna, uygulama alannn uzaklna, sevk ve
bekleme sresine, hava koullarna gre deien bir ambalaj tr seilmelidir. Fidanlarn
nemli yosun, sepet, bez, uval iinde uzun sre muhafaza edilerek yaplan tamalar son
zamanlarda yerini yeni yntemlere brakmtr.
plak kkl ve toprakl fidanlarn ambalajlar farkldr. plak kkl fidanlarn
tanmadan nce dikkatlice ambalajlanmas gerekir. Eer fidanlk ve uygulama alan
arasndaki mesafe fazla deilse fidanlar ambalajsz olarak nakledilebilir. Bu durumda nakliye
aracna naylon serip zerine fidanlar kkleri ie gelecek ve aralarna yosun ot gibi
materyaller serilerek tabaka tabaka dizilir.
zellikle ine yaprakl trlerde ve kk plak kkl fidanlarda ise polietilen
torbalarla yaplan ambalajlama tercih edilir. Toprakl ve kapl fidanlarda toprak kitlesi uval
ya da polietilen bir rt iine alnp kk boazlar telle balanarak ambalajlama yaplabilir.
2.2. Dikim Zaman ve ekilleri
Peyzaj projelerindeki bitkilerin dikiminde, dikim zaman ok nemlidir. Dikim
genellikle vejetasyon dnemi dnda yani bitkilerin dinlenme dneminde yaplmaldr.
Sulama imkn olan peyzaj proje uygulamalarnda, kapl fidan kullanlacaksa dikim zaman
tm yla dalabilir. Gerekli durumlarda yaz aylarnda bile dikim yaplabilir.
Bununla beraber sulama imkn varsa da plak kkl fidanlarn dikiminde
yapraklarn dkenler sonbaharda, ine yaprakl ve daimi yeil yaprakllar da erken
sonbahar veya ge ilkbaharda dikmek uygundur. plak kkl fidanlar, don ve kuvvetli
souk etkilerinin olmad vejetasyon devresi dnda dikmek gerekir.
plak kkl fidanlarda sulama imkn olmayan durumlarda dikim zamannn seimi
byk nem tar. Klar souk ve donlu geen kurak ve yar kurak yerlere dikim zamann
iyi ayarlamak baarda byk bir etkendir.
Peyzaj projelerinde bitkilerin dikim mevsimlerini yle snflandrabiliriz:
Dikim, genellikle vejetasyon dnemi dnda yani bitkilerin dinlenme
dneminde yaplmaldr. Dikim mart, nisan ve mays ortasna kadar devam eder.
lkbahar dikimi, don tehlikesinin fazla olduu blgeler iin en uygun olandr.
Peyzaj uygulamalarnda kurak dnemde bol sulama imkn olmas durumunda
genellikle ilkbahar dikimi tercih edilmelidir.
21
Yaz dikimi: Kapl veya toprakl fidanlarda sulama imkn olduu srece yaz
dikimi yaplabilir. Bununla beraber yazn zorunlu ve acele bir peyzaj
dzenlemesi kesin zorunluluu yoksa yaz dikimi tercih edilmemelidir.
Sonbahar dikimi: Genellikle ilkbaharda erken sren yaprakl trler iin
uygundur. Ekim ayndan aralk ve ocak aynn ortasna kadar devam eder.
K dikimi: Akdeniz ve Bat Anadoluda, denizden yksek olmayan klar
mutedil yerler iin uygundur. Akdeniz iklim koullarnn egemen olduu
blgeler iin nerilir. Tehlikeli ilkbahar donlarnn olduu yerlerde nerilmez.
Bir dikimin baarya ulamas iin u kurallara uyulmaldr:
Seilen bitkiler yetitirme koullarna, zellikle de iklim koullarna uyum
gstermelidir.
yi bir alan hazrl ve toprak ileme yaplmaldr. Gerek duyulursa drenaj
ve toprak slahna gidilmelidir.
Kk, gvde dengesi olan salkl ve kuvvetli fidanlar seilip
kullanlmaldr.
Fidanlarn kkleri ve tamam zedelenmeden sklmeli, uygun olarak kk
ve gvde budamas yaplmaldr.
Fidanlarn skm ve dikimi arasndaki zaman mmkn olduu kadar ksa
olmaldr.
Fidanlar dikim alanlarna gne ve rzgrn kurutucu etkisinden ve don
zararllarndan korunacak ekilde ambalajl veya rtl olarak
getirilmelidir.
Koullara uygun dikim zaman seilmelidir. Fazla rzgrl, yal ve
donlu gnlerde dikim yaplmamaldr. Bulutlu ve kapal havalar tercih
edilmelidir.
Uygun dikim yntemi seilmelidir. Bu ynteme gre uygun alet ve
ekipmanlar kullanlmaldr. Uygun dikim yntemi kullanlrken u
konulara dikkat etmek gerekir:
o Seilen yntem, dikilecek olan bitkinin trne uygun olmaldr.
o Yetitirme ortamna ve zellikle toprak zelliklerine uygun
yntem seilmelidir. rnein kurak ve eimli yerlerde teras
yntemi, slak yerlerde ise tepe dikimi uygulanmaldr.
o Kullanlacak fidann yana, plak kkl veya tpl oluuna gre
dikim yntemi seilmelidir.
o Kolay, ekonomik ve hzl bir dikim yntemi seilmelidir.
o plak kkl fidanlarn srmemi (latent halde) olmasna zen
gsterilmelidir.
22
Dikimde kullanlacak bitki yalnz estetik ve fonksiyonel adan deil ayn zamanda
ileri zamanda alaca boy da dikkate alnarak seilmelidir. Uygulanan yntem ne olurda
olsun kkler dikim srasnda zarar grmemeli, bir tarafa toplanmamal ve eilip
bklmemelidir.
Dikimler dzensiz dikim, dzenli dikim ve kark olmak zere ekilde uygulanr.
Dzensiz dikim: Belirli bir dikim mesafesi ve aralna bal kalmadan yaplan
dikimlerdir. Peyzaj proje uygulamalarnda genellikle bu dikim ekli uygulanr.
Dzenli dikim: Peyzaj proje alannda niform bir aalandrma yaplmak
isteniyorsa o zaman belirli aralk ve geometrik ekillere gre dzenli dikim
yaplr. Dzenli dikim u avantajlara sahiptir:
Her fidana eit byme alan salanm ve bylece yetiecei alandan
byk lde faydalanm olur.
Kullanlacak fidanlarn miktar ve dikim giderlerinin tahmini ok basit
olarak hesaplanr.
Kt zerinde tespit edilen dikim yerleri araziye daha kolay uygulanr.
Tamamlama ok basitleir.
Makine ile alma daha kolaydr.
Geni alanlarn aalandrlmasnda normal olarak uygulanan dikim ekli dzenli
dikimdir. zellikle makineli kltr bakmlarnda bu konuda ok dikkat etmek gerekir. Yoksa
alan makineler baz fidanlara zarar verebilir.
Geometrik ekle gre dzenli dikim ekilleri; kare dikimi, ekenar gen dikimi,
dikdrtgen dikimi, begen dikim sz konusudur.
Kare dikimde fidanlar arasndaki mesafeler birbirine eittir. Fidanlar karelaj sisteminin
kelerine dikilir. Bu dikim eklinde fidanlara eit byme alan dmesi, en byk
avantajdr. Kare dikimde dikdrtgen dikime gre fidanlarn topra kapatmas daha abuk
olur.
Kark dikim: Kark dikimde tespit edilen fidanlar kullanlacak saylarna ve
trlerine gre dikim yaplmadan nce sahaya getirilir. Karma girecek trler
birka aa, grup (3040 m apnda bir alan girecek fidan says), byk gruplar
( 4060 m apnda) halinde bitki saysna gre dikilir. Daha sonra tm alanlarda
esas trn dikimi yaplr.
Dikimlerde fidanlara verilecek aralk ve mesafeler peyzaj projesine ve fidanlarn
fonksiyonlarna gre ayarlanr. Peyzaj uygulamalarnda zellikle grup ve kmelerdeki
fidanlar birbirine yakn dikilirse balangta daha etkin grnmesine ramen zamanla yeteri
kadar k alamayacandan bir ksm yok olur. Fidanlar dikilirken gelecekteki etkileri
dikkate alnmal, bina ve tesislere mesafeleri iyi saptanmaldr. Parklarda imler zerinde
daha geni aralklar ve fazla glge yapmayan trler seilmelidir.
23
Dikim aralklarnda fidanlarn trleri ve amalar da dikkate alnmaldr. rnein dip
ksm zayf byyen orman gl ve defne gibi trler gruplar halinde ve sk dikilerek dolgun
bir grnm kazanmalar salanr.
2.3. Fide Fidan Dikimi
Bir peyzaj projesi uygulama alannda nce boylu aalar, sonra orta ve srayla kk
boylu aalar ve allar dikilir. Drenaj ve sulama sistemi yapldktan sonra im alanlar tesis
edilir ve en son iekler proje alanna dikilir.
Dikimlerde hangi yntem uygulanm olursa olsun kkler dikim srasnda muhafaza
edilmelidir. Kkler bir tarafa toplanmamal, eilmemeli, deiik ekillerde kvrlp
bklmemelidir.
Hangi yntemle alrsa alsn dikim ukuru en azndan kk iene alabilecek
byklkte olmaldr. Boylu fidanlarda ukur ortalama 5080 cm ap ve 70 cm derinliinde
olmaldr. Normal olarak fidanlarn dikimi kk boaz (gvdenin kkle birletii yer)
fidanlktan karld hizada olmaldr. Kk boazlar derinde kalacak ve fidanlarn alt
dallar ile yapraklar topraa gmlecek ekilde dikim yaplmamaldr. Hibir ekilde
fidanlarn kk boaz toprak stnde veya yznde kalacak ekilde s dikim
yaplmamaldr.
Dikimin fidanlarn dik durumda kalmasn salayacak ekilde yaplmas nemlidir.
Kkler dikim ukurunda toprakla tam temas iinde olmal ve boluk kalmamaldr. Kkler,
dikimden sonra toprakla iyice sktrlmaldr. Eer toprak ar ise ar sktrmadan
kanlmaldr; nk kk ana toprakla kaynamayacandan ana toprak ile arasnda rutubet
almndaki farkllklardan dolay ayrlmalar, atlamalar oluur. Byle durumlarda baz
fidanlarn dikimden sonra kurumu olduu grlebilir. Dikimlerde kimyasal gbre yerine
organik gbre kullanlmaldr.
Fide ve fidanlar dikim yeri asndan yarma dikim ve ukur dikim olmak zere iki
eittir: Yarma dikim, kk topraksz fidanlarn dikiminde kullanlr. ukur dikim ise hem
plak kkl hem de kapl fidanlarn dikiminde kullanlr.
Fide ve fidan dikim yntemleri kullanlan fidan materyalinin zelliklerine gre ikiye ayrlr:
a. plak kkl (topraksz) fidan dikimi: Ucuz ve hzl bir yntemdir. Toprakl ve
kapl fidan dikim yntemine gre dikim baars daha dktr. Balangtaki
byme duraklamas nedeniyle gelime daha yavatr. plak kkl fidanlar,
zellikle dikim zaman oransal hava nemi yksek olduu yerlerde ve gevek
topraklarda daha gvenli olarak uygulanr. Dzenli ve srekli sulama yapldnda
baar oran daha da artar. Dikim srasnda kkler az veya ok kvrlma, bir araya
toplanma ve skma olaslklar ile kar karyadr. Bu yntem topran dikim
srasnda skmasna neden olur.
24
plak kkl fidanlarn dikimi, dikim yeri asndan ikiye ayrlr:
Yarma dikimi: Yeteri yaa sahip blgelerde ve yeterli sulama imkn olan
geni alanlarda kullanlr.
10-20 cm boyundaki plak kkl fidanlarda uygulanan bu yntemlerin uygulanan en
basiti adi plantuvar dikimidir. Toprak durumuna gre seilen dikim aletlerinden biri topraa
dikine batrlarak toprakta plantuvar ekline benzer bir yer alr. Plantuvar topraktan
kartlrken fidan kkleri kvrlmayacak ekilde alan yere yerletirilir. Daha sonra dier
elle plantuvar ikinci kez bu sefer plantuvar ucu alm olan yerin alt ucuna ulaacak ekilde
topraa meyilli olarak bastrlr. Plantuvar sap, fidana doru ekilerek dikim derinliine
girmi olan kklerin toprakla sktrlmas salanr.
Resim 2.2: El plantuvar ile dikim
Ayrca ayak plantuvar ile de dikim yaplr. Ayak platuvar resim 2.3teki a ile
topraa yerletirilir ve ileri itilerek dikey pozisyona getirilir. Ayak plantuvaru karlarak
fidan alan yere uygun derinlikte yerletirilir. karlan plantuvar fidandan 5 cm teye
tekrar batrlr.
Resim 2.3: Ayak plantuvar ile dikim
Dikim plantuvar ekilir ve bylece kklerin alt taraftan sktrlmas salanr. Daha
sonra dikim plantuvar ileri doru itilerek topran st tarafndaki kklerin sktrlmas
salanr. Son alan yerden 5 cm teye dikim plantuvar batrlr.
25
Resim 2.4: Ayak plantuvar ile dikim
Dikim plantuvar nce ne, sonra geriye itilerek daha nce alm yer tamamen
doldurulur. Son alan yer ayak topuu ile topra iterek doldurulur. Fidann etrafndaki
toprak ayak yardm ile sktrlr.
Resim 2.5: Ayak plantuvar ile dikim
Yarma dikim yntemleri iinde yeterli ya ve sulama imkn olan yerlerde daha ok
plantuvar dikimi uygulanrken kurak blgelerde apa dikimi tercih edilir.
ukur dikimi: ukur dikimde bir apa yardm ile 50x50 cmlik bir alan st
toprak aa kana kadar canl ve l topraktan temizlenir. Temizlenen alann
ortasna kklerin tabii durumunu bozmayacak byklkte bir ukur alr.
Resim 2.6: ukur dikimde ukurun almas ve bitkinin yerletirilmesi
Bu ukur tekrar gevetilmi toprakla doldurulur ya da kkleri kapsayacak genilik ve
derinlikte bir apa veya bel krei ile bellenerek ilenip gevetilir. inde olan ta ve kk
paralar alnr. Sonra apa ile bir ukur oluturulur.
26
apa ilenmi topraktan kartlmadan kendimize doru ekilir ve dier el ile fidan
apann at ukura oturtulur.
apa kaldrldnda arkasnda bulunan toprak ukura doldurulur. Doldurma srasnda
fidan hafif yukar doru ekilerek kklerin kvrlmamas salanr. Bu sayede fidann fazla
gmlmesi de engellenmi olunur. Geri kalan toprak yn apa ile itilerek dikim
tamamlanr.
Resim 2.7: ukur dikimde bitkinin dikilmesi
Dikimin son ilemi olarak fidan, ayaklar arasna alnarak toprak iyice bastrlarak
kklerin toprakla daha iyi temas etmesi salanr.
ukur dikiminde; dikim, ukurun tam ortasna yapld gibi ukurun bir kenarna
yerletirilerek de yaplr. Bu dikim eklinde ukurda kenar dikim denir.
ukur dikimde; adi ukur dikimi, derin dikim, tepe dikimi gibi deiik yntemler kullanlr.
Resim 2.8: ukur dikim yntemleri
Derin dikim; kazk kkl trler iin, tepe dikim ise s kkl trler iin uygulanr.
Tepe dikimde; apa veya bel krek ile alan ukurdan kan topran humuslu ksm ile
ukurun ortasnda bir tmsek oluturulur. Fidan, tmsein ortasna oturtularak saak kkler
etrafna yaylr ve ukurun ii doldurularak dikim tamamlanr. Kklerin etrafa yaylmayp bir
tarafa toplanmas, dikimde baary olumsuz etkiler.
27
ukur dikim ynteminde kk ve gvde bakmndan baary etkileyen en nemli
hatalar unlardr:
Dikimin, kk ukurunda kvrlm ve bklm ekilde yaplm olmas
Fidann alt dallarnn toprak iinde kalacak ekilde derin dikim yaplmas
Fidann st kkler akta kalacak ekilde s yaplarak dikilmesi
Resim 2.9: Dikim ekillerinde doru ve yanl dikimin gsterilmesi
b. Toprakl ve kapl fidan dikimi: Toprakl ve kapl fidanlar dikilirken dikim alanna
kklerinin bulunduu ortam ile gtrlmelidir. Bulunduklar toprak kitlesi iinde nem
olduundan fidan dikimini takip eden kurak dnemden daha az etkilenir. Kk skm, nakil
ve dikim srasnda olduka az zedelenmektedir. Bu nedenler toprakl ve kapl fidan
dikiminde baarl sonu elde edilmesini salar. Dikim belirli mevsime bal deildir; ancak
skm, ambalaj ve tama giderlerinden dolay masrafl bir yntemdir.
28
Toprakl fidan dikim yntemi: Toprakl fidan dikimi ynteminde u aamalar
izlenir:
1. Aama: Toprakl fidann kkn saran toprak kitlesi byklnde ve
alt daha geni bir ukur alr. ukurun genilii ne kadar byk
olursa fidann gelimesi de o kadar iyi olur. ukurdan kan st toprak
ayr, alt toprak ayr yerlere konmaldr. ukurun dibi bel krekle
mmkn olduunca derin ileneli ve st toprakla fidann stne
oturtulaca tmsek oluturulmaldr.
Resim 2.10: Toprakl fidan dikimi ynteminde 1. aama
2. Aama: Toprakl fidan, kk boumu toprak seviyesinde kalacak
ekilde ukur dibinde oluturulan tmsee dik olarak oturtulur. Fidan
hareket ettirilmeden etrafndaki boluk darda kalan toprakla
doldurulur. Byk ukurlarda fidann iyi oturmasn salamak iin kat
kat doldurma yaplr. Her kat inenerek sktrldktan sonra st katn
topra konur. Kklerin iyice temasn salamak iin tokmaklama
yaplmasnda yarar vardr.
Resim 2.11: Toprakl fidan dikimi ynteminde 2. aama
3. Aama: Fidan iki ayak arasna alnp etrafnda dnlerek iyice
sktrlr ve fidann etrafna bir anak oluturulur. Sonbahar dikiminde
anak oluturma su birikmesi ve don olabilme ihtimalinden dolay
nerilmez.
29
Resim 2.12: Toprak fidan dikimi ynteminde 3. aama
Toprakl fidan dikimlerinde, kk topran saran saz, plastik rt ya da uval
tamamyla karlmas ve kk boazndaki sktrma telinini de unutulmamas gerekir.
Dikimden sonra fidana yeteri kadar can suyu verilmesi gerekir. plak kkl ya da
toprakl fidanlar kullanlarak yaplan uygulamalarda boylu fidanlarda fidann rzgrdan
etkilenmemesi ve dik durmas iin dikim srasnda tekli, ikili veya l destein
yerletirilmesi gerekir.
Resim 2.13: Boylu fidanlarda destekleme ekilleri
Toprakl ve daha kk fidanlar gerektiinde bir tek kazk ile desteklenebilir. Kazn
hkim rzgrlar ynne konulmas rzgrda fidann kaza srnmesini nler.
30
Resim 2.14: Kk fidanlarda destekleme ekilleri
Kapl veya tpl fidan dikim yntemi: Toprakl fidan dikimine benzer; ancak
toprakl fidanda saz, plastik veya uval benzeri ambalaj tamamen karlarak
fidan serbest hale getirilip dikilirken kapl fidanlarda ise kaba uygun ilem
olarak dikim yaplr. rnein kesme veya prese turba kaplar fidanla birlikte
dikilirken, sert plastik kaplar ise tamamen karlarak dikilir.
Eer kapta kk kvrlmalar grlyorsa toprak kitlesinin dip tarafnn kvrlm
kklerle birlikte kesilip alnmas faydal olur; ancak ok kesim yaplarak kk dengesinin
bozulmamasna dikkat edilmelidir.
Peyzaj uygulamalarnda allar ve sarlc trmanc bitkilerin dikiminde dikkat
edilmesi gereken baz konular vardr:
allarn dikiminde dikkat edilecek konular: allarn dikiminde alann
tamamn ilemeye gerek yoktur. Her dikilecek ukur yerinde alarak
ilenir. it tesisi dnda allar birbirlerine girmeyecek aralkta dikilir.
rnein bydnde 2,53 m genilie ulaan bir aly yine ayn
aralkta dikmek uygundur. allar iin alan ukurlarda alt ve st toprak
ayrlmaldr. Dikim srasnda organik materyalce zenginletirilmi st
toprak daha ok kklerin yakn olduu evreye yerletirilmelidir. 1 m
boyundaki bir al iin 60 cm genilik ve 4560 cm derinlik uygundur.
31
Resim 2.15: allarn dikimi
allarn yetitirilmesinde fazla zen gerekmez. Ancak bol ve gzel iek vermeleri
iin topran yaps ve pHnn iyi ayarlanmas gerekir. Toprak tekstr kklerin hava ve
nemden faydalanmasnda nemli rol oynar. allarn bazlar sulak yerlerde, bazlar ise kuru
yamalarda iyi geliir fakat genel olarak hepsi iyi drene edilen topraklarda geliir.
yi geliip ieklenmelerinde organik gbre, kompost ve torf gibi materyaller olduka
etkili olur. Bu materyaller topran fiziksel yapsn gelitirerek, su tutma ve havalanma
yeteneini artrr, ayn zamanda bitkilere besin maddesi salam olur.
Organik gbreler, ieklerin aksine allara dikim srasnda dikim ukuruna katlarak
verilir. allarn dikiminde ilk gbreleme ok nemlidir. Bu aama da 2/3 hacim topraa 1/3
gbre, kompost ve torf vermek uygun olur. Dikilen allar ilk yamursuz dnemde sulanmal
ve toprak fazla kurumamaldr. Bylece allarn iyi gelimesi salanr.
Sarlc ve trmanclarn dikiminde dikkat edilecek konular: Dikim
iin derin kkl sarlc ve trmanc trler iin fidann byklne gre
deimekle birlikte 6090 cm derinlik ve genilikte ukur almas
uygundur. Genelde dikim ukurlarnda kullanlacak toprak, 2 ksm toprak
+ 1 ksm organik materyal karm olarak hazrlanr. Sarlc ve
trmanclarda klasik dikim ekli uygulanr. Dikimde toprak iyice
sktrlmal ve hemen sulanmaldr. Fidan dibine mutlaka anak
almaldr.
32
Btn sarlc ve trmanclarda sk sulama ve malla fayda salar. Mallama sarlc
bitkilerin su isteini azaltp kkleri serin tutarak olumlu etki yapar. Mallama kompost,
yaprak, aa kabuu, testere tala ve iyi olgunlam organik maddelerden yaplmaldr.
Mal bitkinin gvdesine temas etmemeli ve ok kaln olmamaldr. Mallama kalnl 7,5
10 cm olmas nerilir.
2.4. it Dikimi
it tesisinde itin istenen boyutlarda dzgn biimde olumas iin fidanlarn ayn
fidanlktan, ayn cins ve trden, benzer form ve boyda olmas salanmaldr.
Fotoraf 2.1: Dikimi yaplm it bitkisi
Yeil it tesisinde kullanlan bitkiler, tek dikildiklerinde trn zelliine gre
boylanan ve ap alan; al, aak veya aa formunda olan bitkilerdir, ancak it tesisi
amac ile sk dikilip alak budanarak istenen ileve gre terbiye edilirler. it bitkilerinin
dikimi allarn dikimi gibidir. Ancak, dzenli bir izgi zerinde yaplmasnda yarar vardr.
Dikim aralklar, bitki cinsine ve istenen amaca gre 2575 cm arasnda deiir.
it bitkileri amaca ve byd zaman almas istenen boyutlara gre tek ya da ift
sral olarak dikilebilir. Dikim bittikten hemen sonra zellikle hzl byyen Ligustrum,
Crateagus, Pyracantha, Gleditschia gibi bitkilerde gen fidan seimi ve dipten itibaren 25 cm
budanarak gr bir dallanma salanmaldr; fakat Fagus, Carpinus gibi konifer, ibreli ve her
dem yeil bitkilerle tesis edilecek itlerde dikilen bitkiler istenen boya erimeden
budanmamal ve tepe srgnleri kesilmemelidir.
33
2.5. Ekim lemleri
Tohumu dorudan doruya proje sahasna ekerek yaplan bitkilendirme, repikaja pek
uygun olmayan bir ksm ss bitkilerinde ve kk apta yaplan sebze bahelerinde sz
konusudur. Odunsu ve ok yllk bitkilerin ekim yoluyla dorudan yetitirilmesi daha ok
aalandrma almalarnda yer alr.
Ekim yoluyla direkt yaplan bitkilendirmede ve sebze bahelerinde kaliteli tohum
kullanlmas, tre uygun ekim teknii uygulanmas ve ilk dnemde kltrel bakm
ilemlerinin zenle yaplmas gerekir.
ster sebze bahelerinde isterse peyzaj alanlarnda uygulanacak olan ilkbahar ekiminde
toprak scaklnn 1015
0
Cyi bulmas gerekir; aksi halde erken ekim tohumun
imlenmeden uzun sre toprakta kalmas nedeni ile rmesine sebep olur. Ayrca donlardan
etkilenmelerine ve kemirici zararlarna maruz kalmalarna neden olur.
Tohumlarda eer imlenme engeli varsa n ileme tabi tutulmalar gerekir. Bu
tohumlar daha ok aalarn tohumlar iin geerlidir. Mevsimlik ve sebze bahelerinde
kullanlacak tohumlarda bu gibi ilemlere gerek yoktur.
Kullanlacak tohumlar temin edildikten sonra ekim yaplacak topran hazrlanmas
gerekir. Fidanlklardaki ekim yastklar gibi olmasa da ekim yaplacak alanlarn entansif
ekilde ilenmesi, topraa ince yapl bir bnye kazandrlmas gerekir. Ayrca bol kompost
ve ahr gbresi ile de toprak takviye edilmelidir.
Ekim sk olmayp olduka seyrek ve tohumlarn eit aralklarla topraa decek
ekilde yaplmas gerekir. Eer ekim sk yaplrsa boylu, fakat ince ve clz fideler elde edilir.
zellikle ok kk tohumlara sahip sebze tohumlar kumla kartrlarak ekilirse daha
dengeli dalm salanr.
Ekim, tam alan veya ksmi ekim yntemleri uygulanarak yaplr.
Tam alan ekimi, fidelerin daha serbest gelimesini salarken bakm gl ve tohum
sarfiyat sz konusudur.
Ksm ekim yntemleri olarak erit, izgi ve nokta ekimleri uygulanr.
erit ekimde, toprak belirli aralklarla ilenir ekim bu ileme eritleri zerine yaplr.
Eer erit genilii ok dar olursa izgi ekim adn alr. Ocak ekimde belirli aralklarla alan
her bir ocaa 3-5 tohum atlarak uygulanr. Nokta ekimi ise byk tohumlu ( mee, kestane,
kayn, fstk vb.) trlerde uygulanr ve ocak yntemi ekimin daha basitletirilmi halidir.
Son yllarda tohumlar baz koruma maddeleri, gbre, humus, hormon ve rutubet
ieriini zenginletirici higroskopik maddeler ile kaplanarak renkli tabletler haline getirilerek
ekimlerde kullanlmaktadr. Buna tablet ekim ad verilir. Tohum aptnn 2-3 misli olan bu
besleyici ve koruyucu tabaka, imlenmeyi ve fidenin ilk geliimini gven altna almaktadr.
Ayn zamanda renkli oluu ku zararlarn azaltmaktadr.
Ekim ileminden sonra kltrel ilemlere dikkat etmek gerekir. Ekimin balangcnda
sabah ve akam, fideler ktktan sonra yalnz akamlar ve daha sonra iki gnde bir sulama
yapmak gerekir. lk sulamalar, ince szgeli kovalarla yaplmaldr.
34
UYGULAMA FAALYET
lem Basamaklar neriler
Dikim yapacanz yerleri belirleyiniz.
Fidana uygun derinlikte ukur anz.
ukurlar uygun harla doldurunuz.
Fidanlarn dikimini yapnz.
yice bastrnz.
Fidanlara destek salaynz.
it bitkilerini dikeceiniz yerleri
belirleyiniz.
Sklklarna dikkat ediniz.
Uygun derinlikte ukur anz.
Can suyu veriniz.
Bitkinin zelliklerine gre yerleri
seiniz.
Fidanlarn kklerine baknz.
htiya varsa kk budamas yapnz.
Kkn hacmine gre ukur anz.
Byk ya da kk ukur amaynz.
Bitkinin zelliine gre harc ukura
doldurunuz.
Bitki kklerinin hava almamas iin
skca bastrnz.
Fidann byklne gre destekleme
yapnz.
it bitkilerini grnm kapatmak
istediiniz yerlere dikmeye dikkat
ediniz.
Bitkinin gelime durumuna gre
sklna karar veriniz.
ukurlar uygun derinlikte anz.
Dikimden sonra can suyu vermeyi sakn
unutmaynz.
UYGULAMA FAALYET
35
LME VE DEERLENDRME
Aada verilen deerlendirme sorularn cevaplandrarak faaliyete ilikin
bilgilerinizi lnz.
LME SORULARI
1. Kuraklk, ve scaklk, ar nem gibi ..
ortamlarda dikim yntemlerinin kullanlmas daha avantajldr.
2. Topran . orannda kil iermesi fidanlarn gelimesi iin en uygun ortam
oluturur.
3. Gm yeri dikim alannn yaknnda, .. ve ..kar korunakl, .
ve ..topraa sahip olmaldr.
4. zellikle ine yaprakl trlerde ve kk plak kkl fidanlarda ise
. yaplan ambalajlama tercih edilir.
5. Dikim genellikle .... dnda yani bitkilerin dinlenme
dneminde yaplmaldr.
6. Belirli bir dikim mesafesi ve aralna bal kalmadan yaplan dikimlere
denir.
7. Bir peyzaj projesi uygulama alannda nce , sonra .
ve srayla kk boylu aalar ve . dikilir.
8. Boylu fidanlarda ukur ortalama . cm ap ve cm derinliinde olmaldr.
9. Yeteri yaa sahip blgelerde ve yeterli sulama imkn olan geni alanlarda
kullanlr.
10. 1 m boyundaki bir al iin cm genilik ve cm derinlik uygundur.
DEERLENDRME
Cevaplarnz kontrol ediniz. Hatal yantlarnz iin konuyu tekrar ediniz. Tamamen
doru ise deerlendirme leine geiniz.
LME VE DEERLENDRME
36
UYGULAMALI TEST
Uygulama faaliyetinde kazandnz bilgi ve beceriler dorultusunda uygun bir yerde
it tesisi uygulamas yapnz. Yapm olduunuz almay aadaki ltlere gre
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri Evet Hayr
1. Dikeceiniz bitkiye karar verdiniz mi?
2. Bitkilerinizi setiniz mi?
3. Bitkilerinizin ayn cins, benzer form ve boyda
olmasna dikkat ettiniz mi?
4. Amacnz belirlediniz mi?
5. Dikim yntemine karar verdiniz mi?
6. Dikim ukurlarn ilediniz mi?
7. Uygun aralklar belirlediniz mi?
8. Ayn hizada dikmeye zen gsterdiniz mi?
9. Dikimi yaptnz m?
10. Topra iyice sktrdnz m?
11. Can suyu verdiniz mi?
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saysn belirleyerek
kendinizi deerlendiriniz.
Hatal yantlar iin bilgi konularn tekrar ediniz. Tm yantlar doru ise modl
deerlendirmeye geiniz.
37
MODL DEERLENDRME
Deerlendirme sorularn cevaplayarak modle ilikin bilgilerinizi lnz.
1. Projenin baarl olmasnda . iyi ilenmesinin etkisi byktr.
2. Kaz alan .. ve bitkilerden, yabanc maddeler ve
temizlenir.
3. apalama .. iken yaplmaldr.
4. Perlit, gri beyaz renkli volkanik . kkenlidir.
5. Topran beslenme gc, ve . ve kklerinin gelimesi byk
lde baldr.
6. Eer fidanlar .. devresinde sklmemise fidanlar d etkilere
kar hassas olur.
7. Budama, .. ve budamas eklinde yaplr.
8. lkbahar dikimi genellikle vejetasyon dnemi dnda yani bitkilerin dinlenme
dneminde yaplmaldr.
9. Fide ve fidanlarn dikimi yeri asndan . dikim ve . dikim olmak
zere iki eittir.
10. it bitkilerinin dikimi .. dikimi gibidir.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek
kendinizi deerlendiriniz.
Hatal yantlar iin bilgi konularn tekrar ediniz. Tm yantlarnz doru ise bir
sonraki modle geiniz.
Modl tamamladnz. retmeninizle iletiime geiniz.
MODL DEERLENDRME
38
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET1 CEVAP ANAHTARI
1 nai iler bitmemi
2 Hafif topraklarda, 50
3 Alt topran ilavesi
4 Bellenerek
5 Yanm ahr gbresi
6 Ta, moloz
7 Her trl istenmeyen maddeler
8 nce tesviye
9 Yaprak, dal
10 Torf
RENME FAALYET-2 CEVAP ANAHTARI
1 Dk, ekolojik
2 % 12-35
3 Rzgar, gnee, hafif, szek
4 Polietilen torbalarla
5 Vejatasyon dnemi
6 Dzensiz dikim
7 Boylu aalar, orta, allar
8 50-80, 70
9 Yarma dikim
10 60, 45-60
MODL DEERLENDRME CEVAP ANAHTARI
1 Topran
2 Otsu, odunsu, atklardan
3 Toprak tavnda
4 Alminyum silikat
5 Su, hava oran, toprak trne
6 Latent (uyku) devresinde
7 Kk, tepe
8 Bitkilerin dinlenme dneminde
9 Yarma, ukur
10 allarn
CEVAP ANAHTARLARI
39
KAYNAKA
BARI Dr. M. E. Ar. Gr. R. Erdoan, Park ve Baheler iin Bakm ve
Onarm El Kitab, Mesa, 1997.
KORKUT Prof. Dr. B. A. , Peyzaj Mimarl, stanbul,2002.
TANRIVERD Do. Dr. F. ,Peyzaj Mimarisi, Atatrk niversitesi Yaynlar No:
418, 1975, Ankara.
bahcevan.com
www.tarim.gov.tr
www.tropicalantalya.com
www.tuerkei-invest.com
www.ada.net.tr
www.ustkar.com.tr
http://img.alibaba.com
http://www.alibabafidanlik.com
www.cikas.com
http://yunus.hacettepe.edu.tr
www.birolnart.com
ilkhediyem.com
http://www.bahceduzenleme.biz
http://www.pelitpark.com
www.ibbsporetkin.com
http://www.bilecikfl.org
www.gaziantep-cevreorman.gov.tr
http://www.peyzaj.org
www.evdose.com
www.e-peyzaj.com
KAYNAKA