MARSZM VE MARKSZMN

NANMILARI
Bir yant brakn

Marksizm ekonomik, politik, sosyal, siyasal, toplumsal, sosyolojik, vb. gibi btn olgular
paralara ayrarak, i dizaynn anlayp, paralar tekrardan btnletirip, sentezleyerek
btnlkl yapsn anlayan ve sz konusu olgunun tme varmn dan hareketle anti- tez ve
sentez retmeye yarayan bir toplum bilimidir. Bu yapsall ile sadece toplum ve toplumsal
geliimlere deil, doadaki btn olay ve olgulara da uyarlanan bir bilimsel yntemdir. Marksizm
dogma olmad gibi, tarihsel olarak da, materyalizmin devam ve materyalizmin bir st dzeyde
yeniden retilmi halidir. Bu yaps nedeni ile Marksizm kutsal bir tabu deil, eletiriye,
zeletiriye ve bir st dzeyde yeniden retilmeye ak bir bilimselliktir. Tpk kendisinin, bin yl
nce var olmu olan materyalizmi bir st dzeyde yeniden retebildii gibiHer yeni koula denk
retim yapan, bir tabu bir, iman, bir inan maneviyat olarak deil, her yeni olguyu anlama,
renme ve anti-tezini yaratma ya da retme yntemidir.
Ancak, hamuru iman ve inanla yorulmu olan bizim ki gibi lkelerde kiiler tarafndan anlamak
ve alglamak bakmndan zorlandklar btn olgular karsndan Marksizm kurtarc bir inanca,
bir tabuya dntrld. Hele de 20.y. ylda 20. Y. yl da Marksizm dnyada, gelmi gemi
btn ideolojileri sarst ve dnyann en ok etkileyici ideolojisi haline geldi. Dnya apnda
bylesine byk bir ideolojik etki boyutuna ulamas, topluma ii ve emekilerin bir ideolojisi
olarak lanse edilmesi, onu tapnmaya daha ak hale getirdi. O gne kadar, inan ve iman la
beslenmi, hayatn acmaszl ile ezilmi olan toplum kesimi, Marksizm in ideolojik etkisi
karsnda, onu renip, kurtulularnn bir dayana haline getirmek yerine, ona tapp,
tabulatrmaya yneldiler.
Tpk dinde, din deitirenlerde olduu gibi Marksizm de de dnekler retildi. Marksizm bir
ideoloji olmad halde onu ii snfnn ideolojisi yapp, inanca da dntrdler. Kukusuz
Marksizm e dayanarak ii snfna ideoloji de retilir, doa ve doa olaylarna zm de
retilebilir, kapitalizmin hastalklarnn nedeni de renilebilir. lgililer bilirler kapitalizm her krize
girdiinde Marksn Kapitali yok satar. Okuyucularnn tmne yakn da burjuvalardr.
Laboratuvarlarda alan idealistler laboratuvarda iken Marksist materyalist knca yeniden
idealist olurlar. rnekleri oaltmak mmkn. Ancak gerek yok. Tek cmle ile : bilimselliin
gerektii her alanda Marksist materyalist yntemin kullanlmas kanlmazdr. Bylesine ok
ynl, ok apl ve ok yetenekli Marksist materyalist bilimi sadece ii snfnn bir ideolojisi
dzlemine indirgemek yanlt.
Yine bazlarnn senin hi mi gnahn yoktu dememesi iin kendimi dahil ederek sylyorum:
20.y. yl devrimcileri, sadece devrimlerin toplumsal niteliklerini yanl belirlemekle kalmadlar,
Marksizm e dayal ideolojik retim yapmak yerine Marksizm i ii snfnn ideolojisi olarak
lanse ederek de Marksizm i sulandrdlar. Sadece bunula da kalmadlar, proletarya diktatrl
adna dev gibi devletler kurup, Marksist devlet dediler. Hal bu ki Marksizm devlete kardr.
Marksizm de Marksist devlet biimi deil devletsizlik, devletlerin neden ve nasl yok edilecei
yntemi vardr. Yaptklar her eyi Marksist bilme gre deil, kitabna uydururcasna Marksizm
e uydurarak yaptlar. Bu gn bile hala, devrim ve ii snf ile ilgili bir ey yazsan, sylesen, o
sylenen yada yazlann neresinin nasl yanl olduunu sylemez ya da yazmazlar: Bu
Marksizm e terstir diye ret ederler. Vurgulayarak belirtmem gerekir ki, 21. Y. yln Marksistlerinin
ilk ilerinden birisi de Marksizm i bir ideoloji, ii snfnn ideolojisi olmaktan kartmak, kendi
bilimsel yerine oturtmaktr.
rnein Marks ve onu takip eden liderler ii snf kapitalizmin mezar kazcs demi. Bu gn
birisi kalkp, ii snfnn elinde yle bir kazma yoktur dese hemen kfrler balar. i snf
keramet ehli olmasndan dolay deil, retim srecini denetleyici, retimden gelen gcn, retimi
yavalatma, hzlandrma, durdurmak iin kullanabildii, dolays ile de retim arac sahibini hizaya
getirdii iin kapitalizmin mezar kazcs olabiliyordu. Marks bir buuk asr nce, burjuvazinin
kartlarn birlii yasas gerei kendi kart olarak ii snfn rettii gibi, ii snf da emeinin
nesnellemi emee(makinaya) dnmesi ile kendi kartn rettiini vurgulamtr.
Nesnellemi emein ii snfn retim srecinin dna ittiini, onu srecin denetleyeni deil,
seyircisi haline getirdiini Grundiresse de belirtmiti. Kukusuz o dnemde bu, marksn bir
ngrs idi. Ama bu gn nesnel bir gereklik haline gelmi durumda. Nesnellemi emek dnya
da ki btn retimin yzde doksann retir konuma gelmitir.
Bata otomotiv sanayi olmak zere sanayi retiminin tmne yaknn da nesnellemi emek
belirleyici bir konumdadr. Bu retim alanlarnda ii ya var ya yok. Var olanlarnda retim
srecini, durdurma, hzlandrma, yavalatma olana yoktur. Nesnellemi emein, retim sreci
ve tarznda bylesine egemen hale gelmesi yannda stne stlk bir de Taeronlama tarz
getirildi. Bu yntemle burjuvalk da sahteletirildi. Peki bu durumda olan ii snfnn
kapitalizmin mezar kazcs olma, toplumsal ilerleme ve devrim srecine nclk etme
olana kalm mdr? Bu nesnel gerei grp, sylemek Marksizm in bilimsel ynteminden
yararlanarak somut koullarn somut gerekliini ifade etmektir.
Kapitalizm nesnellemi emei retim srecine youn bir eklide sokup, taeronluu ii
snfna dayatarak, ii snfnn retimden gelen gcnn etkisini en asgari dzeye indirgemitir.
Baka bir sylemle, ii snfnn toplumsal devrimdeki nclk roln yetersiz hale getirmitir.
Kukusuz, ii snf bir snf olarak hala var. Ama retimden gelen gcn kullanarak, devrime
ivme katma yetisini kaybettii iin, tarihsel ve toplumsal ilerleme deki ncl sona ermitir.
Ancak kapitalizm lmden kurtulma gibi bir konuma gelmemitir. Doann diyalektii, nclk
roln kaybeden proletaryann nclk rol yerine genel emek gcn koymutur. Genel emek
gc: kollektif emek sahibi iiler, retim sreci ierisinde bulunan mhendis, teknik eleman,
reklamc gibi entelektel emek sahipleri ile kapitalizme kar snf mcadelesini yannda yer
alarak entelektel retim yapan emek gleridir.
Kapitalizm; rekabeti, tekelci evrelerinde olduu gibi globalizm evresinde de kendine zg
deiim yaad ve toplumsal ilerleme srecinin nc ve art glerinde de deiimlerin
yaanmasna yol at. Rekabeti srecinde, gelimi olan lkeler az gelimi olanlara kendi
imgesini vererek rekabeti kapitalizmin geliimini ivmelerken, tekelcilik dneminde, gelimi lke
az gelimi lkeye bamll dayatmtr. Bu balamda, gelimi lkelerle az gelimi olanlar
arasnda kapitalizmin eitsiz geliim yasas etkin hala getirilmitir. Eitsiz geliim yasas,
Marksn rekabeti dnemin toplumsal ilerleme ve devrim durumunda ardk devrimler olarak
ifade etmi olduu sreci dumura uratmtr. Kapitalizmin eitsiz geliim yasasnn etkin hale
gelmesinden sonra 20. Y. yl devrimlerinde grld gibi, Ardk devrim sreci yerini tek tek
lkelerde devrim durumu ve devrimlerine brakmtr.
Globalizm ise, smrnn temel ve balca prensibi haline getirilmi olan sermaye ihrac yerine
sanayi tama hareketini koyarak, kapitalizmin eitsiz geliim yasasn, dolays ile de tek tek
lkelerde oluan devrim durumunu sona erdirmi, dnya devrim srecinin yolunu amtr.
Ekonomik alt yapdaki btn bu deiimler, toplumsal st yap ve toplumsal ilerleme sreci, alan
ve nc gcnde de nemli deiimlere yol amtr. Gnmz dnyasnda artk tek tek lkelerde
oluan bir devrim durumu eskisi gibi bir toplumsal devrime neden olmuyor. Bunun en somut, en
yakn ve canl rnei Yunanistan olmutur. Yunanistan da ne yneten eskisi gibi ynetebildi ve
ne de ynetilenler eskisi gibi ynetilmek istedi. Kelimenin tam anlam ile bir devrim durumu
dodu. Ama bir devrimle sonulanmad.
Kapitalizmin global bir boyut kazanmas, kapitalizmin eitsiz geliim yasasn devre d brakt.
Onun yerine ulusal snrlar ap, btn dnyay tek Pazar haline getirdi. Bu vesile ile tek tek
lkelerde devrim durumu ve tek tek lke dinamikleri ile devrim yerine dnya devrim sreci
olutu. i snfnn devrimdeki ncl yerine ise genel emek gcnn ncl ikame oldu.
Marksizm i btn bilimsel kapsayc boyutu ile gremeyip, onu hala ii snfn bir ideolojisi
olarak grenler bu somut olgularn hi birisini anlayamaz, alglayamazlar. Dolays ile, Marksizmi,
somut olgularn somut verilerine gre yeniden retmeye katk yapamazlar. nk onlar Marksist
Materyalizmi, btn bilimlerin anas, geni yelpazeli bir bilimsel yntem olarak benimseyip,
zmlemi deiller. Onlar Marksist Materyalist deil, Marksist Materyalizmin inananlar,
inanmlardrlar.
Teslim TRE14 kez okundu.