KİŞİLİK VE

SAVUNMA
MEKANİZMALARI
 Kişiliğin Tanımı
•Kişilik,
Duygu, düşünce ve
davranışlardaki benzerlik
ve ayrılıkları oluşturan bir
takım özellikler bütünüdür.
Kişiliğin Gelişmesinde Etkili
Olan Faktörler

1.BİYOLOJİK 2. ÇEVRESEL
ETKENLER ETKENLER
 1. BİYOLOJİK ETKENLER

KALITSAL ETKENLER FİZİKSEL YAPI

-ENDOMORFİK TİP
-MEZOMORFİK TİP
-EKTOMORFİK TİP
 2. ÇEVRESEL ETKENLER
KÜLTÜREL ETKENLER
-Sosyal Çevre
-Sosyal Alışverişler
-Alt gruplara üyelik
(cinsiyet, din, sosyal sınıf,
Meslek, yaş)
- Coğrafi Bölge
AİLENİN ETKİLERİ
-Aile ve çocuk etkileşimi
-Toplumsallaşma
(ÇOCUĞUN, AİLESİ VE İÇİNDE
BULUNDUĞU SOSYAL GRUBU
TARAFINDAN KABUL EDİLEN,
STANDART, GELENEK, TÖRE VE
BEKLENTİLERE UYGUN
DAVRANIŞLARI GELİŞTİRMESİ
SÜRECİ)
 KİŞİLİK KURAMLARI

• TREYT KURAMLARI
• PSİKOANALİTİK KURAM
• SOSYAL ÖĞRENME KURAMI
• HÜMANİSTİK KURAM
 TREYT KURAMLARI
• Treyt: Kişinin çeşitli durumlarda
yaptığı özel davranışların tutarlığına
işaret eder.
• Davranışın, doğrudan gözlenebilen
özellikleri ve ayırıcılığı
• Treytleri ölçme ve seçmenin bilimsel
yollarından birisi faktör analizidir.
 PSİKOANALİTİK KURAM
• Sigmund Freud kuramın öncüsü
• Psikoanaliz; geliştirdiği kuramın hem
adı, hem de bir psikoterapi yöntemi

Kişilik Yapısını üçe ayırıyor

SÜPEREGO
İD EGO
 PSİKOANALİTİK KURAM

• İD: Kişilik yapısının en ilkel sistemi

• Doğuştan varolan cinsellik ve
saldırganlık dürtülerinden oluşur
• Haz ilkesine göre çalışır.
Haz ilkesi: Her ihtiyacın anında
doyurulması (cinsellik, açlık..)
 PSİKOANALİTİK KURAM
• EGO: İd’in başlıca engelleyicisi
• İd’in gerçekle bağlantısını sağlayan
bir yapı
• Gerçeklik ilkesine göre çalışır.
Gerçeklik İlkesi: İd’den gelen
dürtüleri, gerçekçi bir yol bulana
kadar engellemek. Doyumu
ertelemek.
 PSİKOANALİTİK KURAM

• SÜPEREGO: İd ve Ego’yu sınırlar

• Günlük dilde “vicdan” deriz
• Kişiliğin, toplumsal kurallardan,
standartlardan, ahlak değerlerinden
oluşan kısmı
 Psikoseksüel Gelişim
Dönemleri

• ORAL DÖNEM (0-1 yaş)

• ANAL DÖNEM (1-3 yaş)
• FALLİK DÖNEM (3-6 yaş)
• LATANS DÖNEM (6-11 yaş)
• GENİTAL DÖNEM (11 ve sonrası)
 ENGELLENME
• Engellenme iki türlü olabilir

1) Engellenmiş Kişi: Öfke yaratır.

2) Engelleyici Uyarıcı: Belirli bir davranışımıza
engel olan, ona ket vuran veya geciktiren
durumlar.
4 şekilde olabilir.
 ENGELLENME
Uyarıcıya bağlı engellenme 4 türlü
olabilir

• Gecikmeye Bağlı Engeller

• Fiziksel Engeller
• Sosyal Engeller
• Psikolojik Engeller
 ÇATIŞMA

Bir isteği yerine getirme veya bir

amaca ulaşma girişiminin, başka
bir girişime engel olabileceği
durumlarda çatışmalar ortaya
çıkar
 ÇATIŞMA
• 3 tür çatışma vardır.

1) Yaklaşma-Yaklaşma Çatışması
2) Kaçınma- Kaçınma Çatışması
3) Yaklaşma-Kaçınma Çatışması
SAVUNMA MEKANİZMALARI
• Freud’un katkılarından biridir bu
kavram.
• Savunma mekanizmaları bir başa
çıkma yöntemidir.
• Kişinin kendisini üzen ya da rahatsız
eden durumlarla başa çıkmak için bu
yollara başvurur.
SAVUNMA MEKANİZMALARI
1) Bastırma (Bilinçaltına İtme)
2) Yansıtma
3) Karşıt Tepkiler Kurma
4) Ödünleme
5) Mantığa Bürüme
6) Yer-Yön Değiştirme
7) Fantezi Kurma
8) Özdeşim Kurma
 HÜMANİSTİK KURAM

• İki önemli kuramcı var. MASLOW ve

ROGERS
• Daha insancıl bir düşünce şekli var
• Kişinin kendilik değeri önemli
• İnsana bütünsel bakış açısı
• Kişinin kendini gerçekleştirebilmesi
önemli
 KİŞİLİĞİN
DEĞERLENDİRİLMESİ
• Kişinin değerlendirilmesi; belirli
durumlardaki, belirli koşul ve
uyarıcılarla olan ilişkisinin sistematik
olarak gözlemek.
• En önemli ölçüm aracı KİŞİLİK
TESTLERİ
• İki çeşit kişilik testi var.
1) Objektif Kişilik Testleri
2) Projektif Kişilik Testleri
 Objektif Kişilik Testleri
• Genellikle anket, soru listesi ve
derecelendirme yöntemi kullanılır.
• Tutumlar, zevkler, inançlar ve duygu
tepkilerini ölçmede kullanılır.
• Cevaplar Evet-Hayır ya da
derecelendirme tarzındadır.
• Farklı tipte kişilik testleri bulunur. En
bilineni MMPI
 Projektif Testler
• Kişi istediği gibi yanıtlar, sınırlama yok.
• Kişi ifadeleri kendine göre yorumlayarak
cevaplandırır.
• Kişiliğin bütününü değerlendirmek
amaçlanır.
• İstatiksel olarak analiz edilebilir bulguları
yoktur.
RORSCHACH TESTİ
TEMATİK ALGI TESTİ (TAT)