K TABUL VASY

FUTHAT DERYASINDAN

VAS YETLER 1

MUHY DDN BNL ARAB

Abdullah Th FERA ZO#LU

K TSAN

SUNU&
Hak dostu olmaya gayret gsteren k ymetli okurlar m z.. ALLAH hakk , Allah Rasul Aleyhiselm' n hakk , zikrullah' n nemi, kinat ve a !k, kad n sevgisi, evtd sevgisi, insan hakk , kom!uluk hakk , ana-baba hakk , yard mla!mak, ilim ve limlerin haklar , cahillerin haklar , devlet ba!kanlar n n haklar , ynetilenlerin haklar , hayvanlar n haklar ve mahlkata kar ! !efkatin nemi gibi mevzularda Hazret-i e !$eyh'ul Ekber Muhyiddin-i &bn Arabi' -Kuddises rruhu-nin as rlarca insanl )a ! k tutan, "K&TAB'UL VASY" VAS&YETLER adl eserinin birinci blmn ihtiva eden 42 VAS&YET'ini tercme ettirerek siz dostlar m z n istifdesine acizane takdim etmeyi yay nevimiz Kitsan'a nasib eden C EN AB-I HAK'KA !krler olsun. &n!allah bu k ymetli eserin geriye kalan blmn de ikinci ve nc kitapta okurlar m za ok k sa zamanda sunaca) z.. Okurlar m z bu k ymetli eseri okurlarken m!ahede edeceklerdir ki, Hazret-i $eyh, vasiyetlerini salklere tavsiye ederken o mevzunun zahri ynn izah etmenin yan nda, zellikle batini ynn de rumuzlu kelimelerle a klamakta, her kelimesi TEVHD kokmaktad r.. Yani, mevzular TASAVVUF st lah na gre a klamaktad r. Bu bak mdan okurlar m zdan ricam z, bu vasiyetleri bu konulara kar ! ilgisi olan dostlarla mzkere etmeleri hatta Hazreti $eyh 'in di )er eserlerini de tetkik etmeleridir.. nk, ilmin sonu yoktur. Ve kesinlikle bilinmelidir ki zevt- kirm' n ilmi de, ALLAH &LM& olan Allah Raslu Efendimiz Muhammed Aleyhisselm' n ilmi'dir. Dolay s yla Hazreti $eyh'in tavsiye etti )i vasiyetler de, Allah Rasl Efendimizin yolunun rehberidir. HAK'tan niyaz m z, Hazreti $eyh'in bu vasiyetlerinin okurlar m za ve cmlemize rehber olmas d r... ALLAH, bu hakki yolda siz okurlar m zla beraber cmlemize samimi niyet, kabiliyet, gayret, tevfk, inayet nasib etsin. Kolayla !t rs n.. Raslullah Efendimizin, Ashab n n ve evldlar n n halleriyle hllendirsin... Yay nevimiz K&TSAN'a da bu k ymetli zevtkiram'dan olan ztlar n eserlerini hatas z olarak yay nlamay ve bu eserlerin k smetlilerine ula!malar na vesile olmay dam nasb eylesin, kolayla !t rs n.. Raslullah Efendimiz Sallallahu Aleyhisselm'a zerreler miktr nca Salt-u Selm olsun.. O'nun; "Ey mmeti Ashab m!.. Siz ilmin ok, soran n az bulundu)u bir devirdesiniz.. $imdi, sizin mel etmeniz ilim yapman zdan efdaldir. Ancak yle bir zaman gelecek ki, o zaman ilim yapanlar az, soru soranlar ve cahil hatipler ok olacak.. &!te o vakit; S&Z&N &L&M YAPMANIZ MEL ETMEN&ZDEN EFDALD&R.11 (Hadis) tavsiyesi cmlemizin rehberi olsun.. Ve; ilmiyle amil olan "MUHAKK &K" m'min olmay ALLAH (C.C) herkese nasip eylesin. Gzide ATnin, Ashab Kirm' n, Raslullah evld olan ba!ta Abdulkdir Geylni (K.S.) hazretleri, $eyh'l Ekber &bn'l Arabi (K.S) hazretleri olmak zere tm zevt- kiram n, ALLAH ilminin nasipkrlar na ula!malar na vesile olan karde!lerimizin, h rete intikl eden okurlar m z n ve tm m'min karde !lerimizin rhaniyy etleri iin ELFAT&HA.

K TSAN
2

stad')m; Merhum S. Mahmud Okulevi'nin ruhuna ithaf olunur. Mtercim A. T. Feraizo*lu

NSZ
ALLAH Tel'ya hamd ve Hatemul Enbiya Nebiy-i Zi !na ve li Ashab na salt ve selm olsun.. Ba'dez e!-$eyh'l Ekber Muhyiddin-i &bn. Arab Hazretleri Kuddise s rruhu Ftuhat Mekkiye'sinin Drdnc Cildinin son blm olan "KITAB-UL VASY"y inayeti ilhi ile terceme etmeye gayret sarf ettik. Hazreti $eyh (Kuddise s rruhu) eserinde; isminden de anla ! ld ) zere, Kur'n yetlerine ve Allah Rasl Aleyhisselm Efendimizin Snnetine i sn ad ederek, Allah Azze ve Celie'nin ve "O"nun pk Rasl'nn tavsiyelerini m'minlere bir hat rlatma olarak zikretmi!tir. Eserde, e!-$eyh 'ul Ekber Kuddise s rruhu, salkterin ke!if lezzetine nail olmaya m!tak olabilmelerini, o zevki elde edebilme slubunu yani ya !ant tarz n , muhte!em bir tarz ile izah etmektedir.. Ayn zamanda e!-$eyh'ul Ekber, $eriat mizanlar n n m'min iin de)i!meyen ller oldu)unu ve m'mine ar z olacak her meseleyi m'minlerin o llere ba !vurarak halletmelerini tavsiye etmi !tir. Zira, $eriata riyet etmeyen bir !ahs n ke!finin Rahmani olmas mmkn de)ildir. Dolay s yla Hazreti $eyh, Mrid, Sal k ve Muhibierin tasavvuf da sapk nl klara d!memelerinin, yani arzulad klar r zay ilhiyeye nail olmalar n n Kur'n ve Snnete ittiba etmelerine ba)l oldu)unu, her vasiyyette zellikle vurgulamaktad r. ALLAH, cmlemizi yanl !l klara d!mekten muhafaza eylesin.. &rfn ehlinin malumudur ki, bir eser, bir dilden ba !ka bir dile terceme edildi )inde asl n oldu)u gibi aktarmak mmkn de )ildir. O halde, tercememizde her ne kadar asl na riayet etsek de bir tak m kusurlar olacakt r. Safa ehlinden zellikle istirham m z, bu tr kusurlar mellife atfetmemeleridir.. O tr kusurlar ve noksanl klar aciz olan, mtercime aittir. zrn beyan edene de, Kerem sahiplerinin msamaha etmeleri beklenir... Dolay s yla eserin mellifinin himmetini Cenab- Hak'tan niyaz ederek, sizlerinde ho !grsn ve duas n temenni ederim... Bu esere tercemenin nasib olmas n sizlerle payla!mak istiyorum.. $yle ki... Kitab'ul Vasy'y be! y l nce terceme etmeye kalk !t m lkin bir trl nasib olmad .. Ahmed Sad k Yivlik Beyfendinin sohbetlerinde tan !t ) m z Remzi Beyle samimi konu!malar m z oldu, kendisi bana Hazret! $eyh'in bu kitab n terceme etmemi teklif etti... Ben, bir-iki ay o teklifi kabul edip etmemekle tereddt ettim... Hz. $eyh'in muhiblerinden olan ve onun eserlerini okumakla hemen hemen btn vaktini sarfeden Ahmed Sad k Beyfendiye durumu arzettim. O da bana tercemenin faideli olaca ) n belirttikten sonra, inayeti ilhi ile tercemeye ba!lad k... Rabbim bu tr al !malar m zda bizleri yaln z b rakmas n, devam n nasib etsin..
4

$phesiz ki... "O"nun inyetiyle ba !lad k... VE... "O"nun tevfikiyle bu vasiyetlerin birinci blmn bitirdik. Gayret bizden Tevfk "O" dand r. ALLAH cmlemizin yr ve yard mc s d r. "O" ne gzel yr ve yard mc d r.

Abdullah Th Feraizo)lu 2.11.1998 S. Ahmed &stanbul

Ey Azizi.. Tasavvuf; $eriat n zahiri ve bt n olun btn dablar na vk f olmakt r. Ahlk-t ilhiye ile ahlklanmakt r... &nand ) halde Allah'in emir ve yasaklar na uymayan kimselerin hali, !a! lacak bir durumdur.. Kulun Allah'a yak nl ) , ancak Allah'a imn ettikten sonra, Allah' kat ndan delenlere ve onlar bizlere ula!t ran Allah Rasllerine imn etmekle gerekle !ir.. nk insanlar iin kurtulu !a vesile olacak !eyleri Rasllerden, Neblerden ve onlar n varisleri olanlardan ba !kas a klayamaz. Ba!kalar bu s rra vk f olamazlar.. Kur'n gere)i hayat n dzenleyenler Allah' n korumas alt nda olurlar. M. BNL ABAB

&EYH L EKBER M. BN'L ARAB (K.S.) HAYATI

&slm leminde, O'nun &smi Muhammed Ali'nin o)lu, o Muhammed'in o )lu, o Ahmed'in o)lu, o Abdullah el Htem'nin o )ludur. Abdullah El Htem ise, d bin Htemi T'nin karde!i Abdullah 'in soyundand r. $eyh'l Ekber'in knyesi, Eba Bekir ve lakab Muhyddin bin Arabi'dir. Eserlerinde, Muhyil'i- Milleti ve'd-Dn, Eb Abdillh Muhammed b. Al b. Muhammed b. Ahmed b. Al el-Htim et. Ti el Endelusi nm yla kendisini tan tmaktad r ki bu nmlar n en ok kullan lan "$eyh-ul Ekber &bn. Arab" lakab d r. Sahih rivayetlere gre !emaili; orta boylu, yumu !ak tenli, karn ne !i!kin ne de ekik, benzi; beyaza bakan sar ! n ms alt n k rm z s na yak n, ayd nl k yzl, iri gzl, salar olduka uzun dalgal , sesi berrak ve kal nca, uzun parmakl ellerinin ayalar geni!ti.. Gzlerinden ya! eksik olmaz, az konu!ur, yksek sesle konu !maz, h r n sert mizal , yry! ne abuk ne de yava !t .. &lm-i Firaset sahipleri !emiliyie, Rasullullah Sailallahu Aleyhisselam Efendimize benzerli )ini ittifakla kabul etmi !lerdir. &slm lemi'nin en byk mtefekkirlerinden, tasavvuf erbab n n en ulv de)erlerine ula!anlar ndan biri olan $eyh 'l-Ekber Mu hy iddin 7 &bn. Arab Hazretleri Allah kudsiyyetini ve s rr n artt rs n Endls, Mrsiliye beldesinde 17 Ramazan H. 560 y l Pazartesi gecesi, Arab as ll T kabilesine mensub zengin bir ailenin o )lu olarak dnyay te!rf etmi!tir. Mrsiliye'de 8 ya! na kadar kalm ! daha sonra, 568 y l nda ailesiyle birlikte Endls'n ba !kenti &!biliye'ye gitmi!tir. &!biliye'de e)itimine Hadis ve F k h derslerini Ebu Muhammed Abdulhak bin Abdurrahman bin Abdullah El &!bilden devam etmi !tir., stn zek ve dirayetine binaen Kur'n ve yz bini a !k n hadis senedleriyle birlikte ezberlemi !tir.. $eyh'l Ekber Endls memleketini ve Kuzey Afrikaya seyahatlerde bulunmu !, hepsini gezip dola !m ! nev'i !ahs na mnhar s olan ilmi !ahsiyeti icab nca zaman n ulemas yla ilmi sohbetler yaparak onlarla isti !arelerde bulunmu!tur. O uleman n iinde !ahs nda en byk tesiri $eyh Abdulaziz El Mehderi olu !turmu!tur. &bnu Arabi'nin K.S. kendi beyan yla bu stad n n k ymeti ve ilminin stnlklerini di)erlerinden ay rd ederek zellikle Futhat- Mekkiye'sinde belirtmektedir. Ayr ca $eyh- Ekber Hac grevini if etmek iin H. 598 y l nda gitmi ! oldu)u Mekke-i Mkerreme'den stad na yollad ) "Ruhul Kudsi" adl risalesinde de belirtmektedir. $eyh- Ekber'in !ahsiyeti ilmiyesini k saca iki k sma ay rabiliriz. 1) Haf z'ul Hadis, Fakih ve me!ru ma'kul ilimlerde doruk noktaya ula !an ender !ahsiyetlerindendir. 2) Futuhat- Mekkiye ile ba!layan Tasavvuf yneli !idir. $eyh- Ekber'in ilmi !ahsiyetinin faziletini gstermek iin birok !eyler yaz labilir.. Fakat biz btn bunlar k sa bir hat ra ile idrak ettirmeye gayret edelim... $eyh'in
6

muass rlarmdan olan me !hur &bn'u R!d'n $eyh- Ekber'e kar! gsterdi)i sayg ve edeb yeterlidir. Bir rivayete gre, $eyh Endls' terk etmeden nce &bn-i R!d taraf ndan davet olunmu!tu.. O vakit &bn-i R!d Kurtuba da Kad idi.. Bu bulu!man n tafsilat n bilmi! olsayd k pek faydal olacakt .. Meselelerin aklen, ve delil getirme yolu ile zmlenmesini isteyenlerin nderi oldu )u halde, $eyh- Ekber'e kar! olan edeb ve sayg s bize cevherin, k ymetini ancak mcevherci bilir kaziyesini hat rlatmaktad r. $eyh- Ekber'in eserlerini as rlardan beri &slm dnyas n n ba!ta gelen ulemas okudu)u gibi Garb' n mtefekkirleri de okumaktad r. &slm dnyas nda byk tesire ve tefekkre sebeb oldu )u gibi Garbl larda da ayn lde tesir ve tefekkre yol am !t r. $eyh'l Ekber'in ilmi eserleri yz a !k nd r bunlar n iinde me!hur Fusus'ul Hikem, Futuhat- Mekkiye, $eceret'l Kevneyn ve daha ba !kalar mevcuttur. $eyh'in kitablar n tenkid edenler oldu )u gibi, savunanlar da bulunmaktad r. $eyh'l Ekber'in mdafaa edenlerden baz lar !unlard r; Kamus yazar Ebu &shk Mecduddin Fruzbd , Molla Cami, &mam- $a 'ran, Kemal Pa!azade, Hadm, &smail Hakk Bursev ve &smail Gelenbev ve daha birok nl mutasavv f. Sahih olan rivayetlere gre, Osmanl Padi!ahlar ndan Yavuz Sultan Selim Hn byk bir zevkle $eyh 'l Ekber'in kitablar n zellikle $eyh'in "$eceretun Nu'maniye f Devlet-l Osmaniyye"sinde okur onun gelecek olaylar hakk nda ki bulu!lar ndan ok etkilenir Hazreti $eyh'e kar! ok byk bir muhabbet beslerdi.. Bunun iindir ki, M s r hkmdar Kansu Gavri'yi ma)lup edip $am' feth etti )i vakit, $eyh'in kabrini buldurmu !, zerine yksek bir kubbe yan na bir Cami ve imaret yapt rm !t r. Yavuz Sultan Selim Hn bununla da kanaat etmemi !, $eyh aleyhinde itiraz vesilesi olan meselelerin tahlili ile mdafaas n zaman n limlerinden $eyh- Mekk olarak bilinen Muhammed bin Hmdddine havale etmi !tir. Ve o da $eyh- Ekber'in tenkide ma 'ruz kalan mevzular n Farsa bir kitab yazarak o mevzular tahlil etmi!tir. Hazreti $eyh'in seferleri: Sahih olan rivayete gre, Hicri 598 veya 600 y l nda Mekke'ye gitmi ! ve Hicaz'da iki y l kald ktan sonra Ba)dat'da oradan da Kahire'ye gemi ! ve tekrar Ba)dat'ta dnm!tr. 611 y l nda tekrar Mekke'ye gitmi !tir.. Bu arada Mekke'ye gitmeden evvel Anadoluya geerek Malatya ve Konya 'ya gitmi !tir. Konya 'da bulundu)u s rada Sadrettin-i Konev Hazretlerinin dul olan annesiyle evlenmi ! ve Sadrettin-i Konev'nin yeti !mesinde byk tesiri olmu!tur. Malatya'dan sonra, tekrar Mekke'ye gitmi !, Mekke ziyaretinden sonra nihayet Haleb'e oradan da $am'a dnm!tr... i!biliye'de ba!layan fevkalade verimli olan dnyev hayat bir di)er ifdeyle dnyev seyahati ba!ka bir deyi !le Hakikt aray ! 28 Reb'ul-hir 638/ 16 Kas m 1240 y l nda son bulmu!tur. Baz lar n n iddia ettikleri gibi $eyh 'l Ekber idam ediImemi !tir. Eceli merkumu ile vefat etmi !tir. Kabri $am 'da Kasyon da ) n n eteklerinde bulunan trbesinde bulunmaktad r. Hlen dnyan n birok yerlerinden gelen sevenlerince ziyaret edilmektedir. Allah derecelerini al etsin. Feyzlerini dim eylesin.. Ayr ca cmlemize de ALLAH (C.C.) Rasufulah Efendimiz (S.A.V.) ve O'nun vrisleri olan zevt- kirm' n !efaatlerini, himmetlerini yani MUHAMMED & olabilmeyi nasib eylesin. &. GKNAR

VAS YETLER
El hamdu iilihi-llez cea'le menzime kelmh s fth metli'a nr ztih Ves'saitu a'l !ecereti-l kelm ve cea'lak mevrideh ve masdarehu minh ve a'l lhllezne hum mahzen ilmh ve kitbh-l ddnu bihm ff h rz harz. mezhire husn s fth ve tavli'a mubreketi-llet entakah bihz-l veleh ve ileyh ve a'leyhas'selm azizi ve Ashbh-I'lezne esbaha-

Allahmme inn ne !k ileyke zuhrel ba )yi ve-/ fesdi ve m yehlu beyne-l hakki ve ehlih mine-ttama'i. Ve m fevfkill billahi Hasbye-llh ve n 'me-l vekfu. Ve sailailah a'l seyyidina Muhammedin ve a'l lh ve selleme. Kelm n n nazm n S fatlar n n gzelliklerinin a )a kt ) yer ve S fautlar n n do)u!lar n Zt n n nurunun do )u! yerleri k lan ALLAH'a hamd olsun.. Bu kelmla konu !turdu)u mbarek a)aca Salt- Selm olsun.. yle a)a ki, O, kelm n k ! yeri ve masdar d r.. O mbarek a)ac n lne de Salt ve Selm olsun.. yle l ki, O nun aziz ilminin mahzenidirler ve O mbarek a )ac n Ashab na da Salt ve Selm olsun.. yle Ashab ki, D&N onlar n vas tas yla sa)lam korumaya al nd .. Ey Rabbimiz!.. Yeryznde zahir olan zlm ve ifsad Sana !ikyet eder, onlar n !errinden Sana s ) n r z. HAK ile kul aras nda vaki olan tamahkrl k ve h rs perdelerinden de Sana iltica ederiz.. Muvafkiyetim yanl zca ALLAH ile gerekle!ir.. ALLAH, bana yeter.. "O" ne gzel vekiyt'dir.. ALLAH' n salt-u selm Efendimiz Hazreti Muhammed ve Onun l- &nin, Ashab n n zerine olsun.. AM&N.. MUHY DDN BN'L ARAB

B R NC VAS YET
Ey Aziz!.. Bu vasiyet, vasiyet etmenin nemi hakk )ndad)r: Vasiyet; vs)l, slik ve mridleri iin bir hat )rlatma ve ),)kt)r. Allah Teal ve Rasulleri, hakk vasiyet ettiler, Dolay s yla, Enbiylara bu hususta ittib etmek amellerin en faziletlisidir. O halde.. Do)ruluk iin, ayd nlat c vasiyetler olmasa, halk krlk iinde olur. Zira, devletlerde mlkn devam vasiyetle olur. Vasiyet, ezelde Allah, hkm oldu)u iin vasiyet yolunu terk etme ve onunla mil ol!. Ben, nsanlara Allah')n vasiyet k)ld)*) ,eyleri hat)rlatt)m... Ki, vasiyet hkmn ihdas etmekte benim yapt )*)m bir,ey yoktur. yle ise; benim hat rlatt ) m vasiyetler onlar n sylediklerine mhlf de )ildir.. Sulkn en kuvvetli yollar na, a klad klar m ters-z t gelmez. Hazreti Ahmed Aleyhisselm)n Snnetleri Din in bizzat kendisidir. Mustafa'n)n mmeti mmetlerin en nurlusudur. Onun dini gzleri kreltmez bilakis kuvvet verir.. Tki ki !ideki nefs meyli dzelir. Ey Aziz!,. S rr nla O'nun merkezinden Kamer-i al'ya, O'ndan Zuhal y d z na ykselmeyi kendine pay edin!. Zhal'den sahilinde d !meyece)in "sevbite" (sabit y ld zlara) yksel!. O sevbitlerden hamil burcunun yksekli )ine ayaklar n sa)lam basarak, enaniyetini k rarak kmil ol!. Oradan da, kadem- krsiye (ilme) ve o krsiden !ekil ve misalleri ku!at c olan Ar!'a yksel!.. Sebeb ve arazlarla kay tl olan ak l iin kurtulu!; her noksandan mnezzeh olan Zt)n ahlk)na ittiba etmekdir. Ezel ile vas flanan menzile, azameti veren A'my durmadan ceht et!. mutlakaya var ncaya de)in

Da)lar n da stndeki yce zirvelere olan teceJliyat- ilhiyeye bir bak!. Bil ki!.. O grenlerin, daima nazarlar o zirvelerdeki tecelliyata olur. Alalmada ycelik olmasayd , yzlerimiz, grneni gzler ile aramakla alalmazd ...
9

&!te bundan dolay Allah bize, secde etmemizi emr etti.. O halde, biz de Hakk' hem ulv hem de sufl olan her !ey de m!ahede ederiz. Anla!. Bu anlatt klar m z, e)er sen sa)lam ak l, fikir sahibi isen, bizim vasiyetimizdir., Ki, gerekten bu vasiyetlerimiz; ziynetlerin en gzellerindendir. Ey Aziz!.. Bu vasiyetlerle her malmu, hakikatta ne suret zere ise ylece bilirsin.. Yani, ba,ka ,eylerle iltibas etmi , olarak de*il de hakiktte olduklar ) hl zere bilirsin. Art k sen de, ba!ka tecelligh olmayan manzar- a'lya bak ve "O"na dim yne!!. E)er, seni mutlu k lacak ba!ka bir e!meye davet edilirsen icabet etme!.. yle ise; dim byle bir a )r ya kar! korku zere ol!!!.. Bevt: Hak, bir tak m icadlara bizleri aiet etti !i iin bizler di$ileriz.. Varl kta Anla!. rfn R CAL di,idirler diye isimlendirdi*i kimseler retken olmalar ) ynyle "ER'LL'K" bulunmad ! ndan dolay Ailaha hamd olsun.

Dolay)s)yla bu vas)flar)ndan onlar, benim arzu ettiklerimdir.

K NC VAS YET
Ey Azizi.. Bu vasiyet, Cemat'da kuvvet olmas n n hakk ndad r. Cenab-) Hak, zikr edece)imiz yette genel vasiyette bulunmu!tur. O, "Dini do*ru tutun, onda tefrikaya d,meyin." diye asl-) dinden hem Nuh'a tavsiye etti*ini, hem sana vahyetti *imizi, hem brahim'e, Musa'ya ve sa'ya tavsiye etti*imizi, sizin iin de ,eriat yapt). ($ra Sresi, yet: 13) Her millet ve zaman n, K yamet gnne kadar baki olan !eriat zere istikmette olmam z gerektirecek dinde dosdo )ru olmay , ittifak zere bulunmay ve dinde tefrikaya d!mememizi Allah Teal emrediyor: Ye'dullah mea'lcemati; Allah' )n kudreti-vard)m) cemaatla beraberdir. Kurt srden uzakla$an yer!.. Yani.. Yenilen, srden nefret ederek uzakla $an koyundur.
10

"Ye'dullah mea'lcemati sznde ye'd'in (kudretin) ALLAH, lfz na izafet edilmesinin hikmeti !udur; ALLAH, Esmay) hsnlardan soyutlanm), olarak de*il de ancak, Esm-i hsnas )yle birlikte taakkul edilebilir. yle ise: ZT')n)n Tevhidi ve Esmas)n)n oklu*u lz)md)r. Zt ve Esmalar)n tamam) tibar)yla "O" ma'buddur. Dolay)s)yla, Esman)n kesretinde Vahdet bulundu*u iin Allah')n yard)m) cemaatlad)r. Hakm bir zat, lm esnas nda ocuklar n a) rd ve onlara Bastonlar m getirin, hepsini birbiriyle ba)lay n,., dedi. Sonra da " $imdi bu bastonlar k r n ..." buyurdu... ocuklar babalar n n emrini yerine getirmek zere birer birer denemelerine ra )men ba)lanm ! bastonlar k ramad lar. Bunun zerine hakm zat, ba )lanm ! bastonlar birbirlerinden ay rd tekrar ocuklar na "Bastonlar tek tek al n k r n" buyurdu.. Babalar n n bu buyru)undan sonra ocuklar bastonlar tek tek al p k rd lar... Hakim zat; "Ey ocuklar m, sizde benden sonra birbirinizden ayr lmazsan z hibir !ekilde ma)lp olmazs n z. Amma sizler birbirinizden ayr l rsan z d!manlar n z sizi darmada) n ederler... buyurdu. Kez Din iie kim olanlar Dinde tefrikaya d !mezler ve dosdo)ru Din zere ittifak ederlerse, d !manlar onlara kar! muzaffer olamazlar. Ey Aziz!.. nsan)n zahr ve Bt)n hli de byledir. yle ise; bir !ah s kendi zat nda Dini btn azalar na tatbk etmek suretiyle dinde dosdo)ru olmaya ceht etse, !eytan- insi ve !eytan- cinni o !ahsa kar! yapacaklar vesveselerle galib gelemezler. Niye? Zira, Melek ve imn nurunun yard m o !ahsa verilmi !tir.. Art k o !ahsa, &eytan-) insi ve &eytan-) cinni nas l vesvese verebilir..??? zellikle de; byle bir yard m verilmi! !ah sa!!!...

NC VAS YET
Ey Aziz!.. Bu vasiyet, 'nsan n uzuvlar n n ve bulundu!u yerlerin aleyhinde veya lehinde $ahitlikte bulunacaklar hakk ndad r.. Bir meknda gnh i !lemi!sen, tat ve ibdet yapmad ka o yerden ayr lma!. Zira, k yamet gnnde her !ey !ahitlikte bulunacak.. &!te o gn de, o yer aleyhinde !ahidlik yapaca) na, lehinde !ahidlik yaps n... Yani.. Kalb veya zahir bir isyan i!ledi)in o yerden, kalb veya zahiri tat ve ibdet yapt ktan sonra ayr l!..
11

Keza giydi)in elbiseler hakk nda da sana hat rlatt ) m gibi yap.. $ayet, giydi )in elbiselerle bir gnh i !lemi!sen o elbiselerle ibdette bulun!.. Keza senin bedeninden ayr lacak olan czlerinde bu hl zere olsun. Misl, b y klar k rpman, koltuk alt ndaki fazla k llar tra! etmen, t rnaklar n kesmen ve bedenindeki kirleri temizlemen gibi... Bunlar n her birisi senden ayr l rken zikrllah ve taharet zere olmaya dikkat et!.. Zira, bunlara hesap gnnde, "Ne hl zere terk edildiniz?.." diye sorulacakd r.. Ki bu i!leri yapaca) n zaman da gcnn yetece )i ibdet ise; !phesiz dua etmendir. Yani.. Ey Allah')m bu czlerimi benim iin isti *far edici k)l.. diyerek dua etmendir, Bil ki!.. Rabbimiz !yle buyurdu: Bana, dua edin!., size icabet edeyim (M'mln Sresi, yet: 60) Anlatt ) m z tarz zere hareket ile, bu yetteki "DUA ED N!." emrine imtisal ederek vucubuyetini de yerine getirmi ! olursun. yetin devam nda Allah c.c. !yle diyor Bana ibdetten byklk taslay)p uzakla,anlar hor hakir cehenneme gireceklerdir. (M'min sresi, yet.60)

yette zikredilen "ibdet" lafz ndan maksat; DUAd)r, Bil kil.. Zillet ve meskenetten kibirlenerek vz evirenler, dua edemezler.. Zillet. Allah'a muhta oldu*unu idrak etmekle "O'na dua ederek yalvarmakt )r.. Cenab-) Hak, duay) "ibdet" diye bu yette isimlendirmi ,tir. bdetin bir yn, tevazu ve muhtal )kd)r. yle ise; emredilenler yap l rsa, izzetli olarak Cennete mukfat- ilhi olarak girilir. - Birgn y kanmak iin hamama girdim arkada ! m Necmeddin Ebul M'l ile kar! la!t m.. Ebul Ml, ba! n tra! etmesi iin berberi a ) rd .. O anda, ben de d !ncelerimi anlatmak ve taharet zere soru sormak iin "Ya Eb'ul Mli.." diyerek sze ba !lam !t m ki... daha ben szm bitirmeden hemen bana; - "Ey bn'l Arab, ben taharet zereyim maksad )n) anlad)m." diyerek cevap erdi.
12

Ben, bu manl cevab ndan; onun sratli anla ! y n , dim huzurda olu!unu ve edeblere riayet edi !ini anlad m... $a! rd m. Zira o, benden daha nce byle bir sz i !itmemi!ti.. Ayr ca, byle bir !eyi daha ncesinde de bilmemekte idi.. Ona; - Ey Ebul'Ml!. Ben de salar)n) tra, ettirirken sana taharet ve zikrullah zere olman) hat)rlatmak iin seslenmi ,tim. dedim. Bu szlerim zerine o da bana hay rla dua ettikten sonra salar n tra! ettirdi. Ey Aziz!.. nsanlar)n o*u bu anlatt)*)m)z meselede *afildir. Oniar; "Ki!i gnh i !ledi)i mekan da durmas n, derhal terk etsin!.. Zira orada beklemesi ona gnah n hat rlat r.. Dolay s yla o ki !i, gnah n n, mubah olmas n arzular... Ki bylece, gnh zerine gnhlar artabilir..." Diyerek... Korkarlar... Halbuki onlar, !efkatlerine binaen byle demi !lerdir. Amma, onlar, byle demekle ok byk ilimden mahrum kalm ),lard)r. Sen byle bir hl ile kar ! la! rsan, o yerde; Allah'a itaatte (dua'da) bulun... Ondan sonra, oray terk et!., Bu tarz hareket etmekle, benim tavsiye etti )imi ve onlar n syledi)ini birle!tirmi! olursun. &!lemi! oldu)un gnhlar hat rlar, hat rlamaz da derhal tevbe ve isti )far et!. O i,lenilen gnh nisbetince Allah' ) zikr et!.. Zira.. ALLAH, Cette ve Ai; Hasenatlar (gzel ameller) seyiatlar) (kt amelleri) giderir. (Hud sresi, 114) buyurmu!tur. Ayr ca Hadis-i Sahih'de de !yle varid olmu!tur, Her ktlkten sonra o ktl* giderecek bir hasene (gzel amel) i,le. (Ke!ful Hafa C.1,S. 43) Ey Aziz!.. yle ise; gzel ve irkin amellerini lecek bir terazin olmal .. Ki, o terazi ile, gzel ve kt amelleri lebilesin... Bil ki!.. O terazi, &ER AT mizan)d)r.

13

DRDNC VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, ALLAH' Tela'ya hsn- zan etmek hakk ndad r. Ne halde olursan ol... Rabbine hsn- zanda bulun!. SAKIN!.. Rabbine s-) zan etme!.. Niye?.. Zira, al p verdi)in nefeslerinin hangisinin sonuncu olaca ) n B&LEMEZS&N... yle ise; her hlinde hsn- zan zere ol!.. Ki.. Son nefesinde de o hl zere; im tadarak Rabbine kavu !as n. Ey Aziz!.. RABB NE S-I ZAN ETMEKTEN SAKIN!. nki, s- zanda bulunaca) n zamanda verece)in nefeste Allah celle celalh'nn senin ruhunu kabz edip etmeyece )ini bilemezsin... yle ise,. Sen sen ol da.. Hayatta iken s-i zanda bulun. Ayr ca.. - "lm esnas nda, hsn-u zan et..." diyenierin szne iltifat etme. Zira.. Arif-i billh olan zevat, al p verdikleri her nefeste Allah celle celalh murakabe ettikleri i in, onlar)n kat)n da byle den ilen szler mehuldr... Yani, kabul grmez. Bil ki!.. Bu a klad ) m z hl zere olman n birok faideleri oldu )u muhakkakd r. $yle ki.. Bu hl zere olmak; ayn zamanda, Allah-u Teal'y) Esma ve S)fatlar)yla bilmeyi de iermektedir... Zira, bu hl zere olmakla, Hakka kar ,) hakk)yla ahde vefa etmi, olursun. Allah' n senin zerine vacib k ld ) haklar ndan biri de a!a) da yazaca) m z yetin hkmne imn etmendir. Sizi bilmeyece*iniz bir yarat)l),la var etmek zereyiz" (Vak a sresi, 61) Ey Aziz!.. $ayet, Rabbine kar ! s-i zan edici oldu)un durumda (Allah korusun)... Allah
14

celle celalh sen de lm var ederse., o vakit, " O"nun huzuruna o hl ile kars n. Rasulllah Aleyhisselm, ALLAH ' n !yie buyurdu)unu rivayet etmi !tir. - BEN, kulumun Benim hakk)mdaki zann) zereyim yleyse kulum Benim hakk)mda husn-) zan da bulunsun. (Buhari ve Mslim) Yukarda zikretti )imiz Hadis-i kudsi'de Rabb-l lemin, hsn- zann bir vakitle kav tlamam !t r. yle ise, "Hayatta iken s- zan zere ol ve lm esnas nda hsn- zann zere bulun.." diyerek Rabbl lemin'e kar ! zann hangi hkme dayanarak bir vakitle kay tlar z..??? Bil kil. Hsn- zann, Allah-u Teal'n)n Gafur, Rahim, oldu*una dolay)s)yla da Rahmetinin Gazab )n) geti*ine itikat etmekdir. Bu itikada &lhi da'vet edicin, a!a) da zikr edece)imiz yet-i Kerime olsun: De ki; Ey kendilerinin aleyhinde haddi uzatanlar, Allah' )n rahmetinden midinizi kesmeyin. (Zumer sresi, yet 53) &!te, Allah teal, rahmetinden mid kesmeni byle yasakl yor. yle ise, "O"nun yasaklad )*) ,eyleri, senin terk etmen vacib olur. Unutma ki; Allah btn gnhlar) yarl)*ar. (Zumer Sresi, yet:53) Ey Aziz!.. "O"nun verdi*i haberler do*rudur. "O'nun verdi*i haberlere de*i,im girmez, De)i!im girerse yalan olur. Yalan ise, Allah-u Teal hakk nda muhaldir. "Allah, btn gnhlar) yarl)*ar.." Allah, yukarda zikredilen ilhi buyru )un da ba) !layaca) gnh kay t alt na almam !t r.. nk, Cenab-) Hak, gnhlar kelimesini "Cemia'n" lafz yla te'kid k lm !t r... Arap dil bilgisinde, "Cemia'n" lfz , kendisinden bir nce zikredilen kelimeyi te'kit (mans n peki!tirmek, kuvvetlendirmek) etmek iindir. Sonra... Bu tekidi " nneh huve" ile tamamlam !t r. " nne" lfz tahkik edat "H" zamiri Huviyetullah'a bakan zamirdir... Huve zamiri, fasid r. yette; "&phesiz ki "O" ok yarl )*ay)c)d)r, ok esirgeyicidir.." nneH'daki, "H" zamiri znedir.

15

Yklemi ise EL-GAFUR ve ER-RAH M lf zlar d r. &!te, bu iki Esm'n n yklem olmas nda Allah' )n Rahmetinin gazab)n) geti*ine i,aret vard)r. Keza "Eliezine esref" demekle de haddi a !man n ne tr oldu)unu mubhem (belirsiz) b rak yor.. &smi nak s olan "Eliezine" kapsamaktad r... (1) kelimesini zikr etmesi ise, btn hadsizliklar

Sonra.,. "Benim kullar)m" demekle Allah Teal, kullar kendine izafet etmi !tir. Zira, onlar "O"nun kullar d r. Keza, Cenab-) Hak, Hazreti &sa Aleyhisselm'dan !yle haber vermektedir: "E*er kendilerine azb edersen ,phe yok ki onlar senin kullar )nd)r." (Maide sresi, yet 118) A ka grld) gibi yukarda zikr etti )imiz yette de ALLAH, kullar kendisine izafet etmi!tir. Ey Aziz!, Bil kil. Onlara !eref olarak Allah'a izafet edilmelerinin !erefi yeter.
(1) Hazreti $eyh, !irk ve &nkr n burada zikr edilen gnhlar n haricinde oldu)unu ba!ka vasiyetlerinde a klamaktad r. Kur'n- Kerm'de de; "Allah ,irkin d),)ndaki gnhlar) afv eder." buyrulmu!tur.

BE& NC VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, ALLAH'I zikretmek ve zikrullh' n meyveleri hakk ndad r. Her vakit, mmkn oldu )u mddete Zikrullh'a devam edin!. ister gizlice, ister a!ikr, ister cemaatla, ister yaln z., her hlde Allah') zikredin!. Zira, Allah Celle Celalh : "Siz beni zikrederseniz ben de sizi zikrederim." (Bakara sresi. yet 152) buyuruyor. Bu da; Allah, kendi zikrini, kulun zikrine cevap k ld ) na dellet eder. $imdi sana !yle bir sual sorar m,.. - Hangi s k nt kula gnhlardan zararl olabilir?.. Allah Rasul Aleyhisselam' )n s k nt l zamanlar nda, Elhamdu lillahal klli hlin. Her durumda ALLAH'a hamd olsun. ve., ferahl k zamanlar nda ise; Elhamdu lillahl muni'mil mufzili
16

Ni'metleri ihsan eden ALLAH'a hamd olsun. diyerek dua etti )i rivayet edilmektedir: Ey Aziz!.. Daima kalbini Allah' )n zikriyle ,uurland)r)rsan, kalbin zikrin nuruyla nr'lan )r.. ,te o nr, sana ke ,fin verilmesine vesile olur. Bil ki!.. Ancak nr ile de e ,yan)n hakikatini ke ,fetmek gerekle ,ebilir. Bir kimsede, inayeti ilah ile ke !f has l olursa, ona, o vesile ile haya duygusu da gelir... Buna delil ise, kom!un ve sayg ya lay k grd)n kimselerden haya etmendir. Ve yine bilesin ki... Bizim kelm)m)z, ancak m m in olanlarad )r. Vasiyetlerimiz de ALLAH'a ve "O'nun Rasulleri vas )tas)yla bize gnderdiklerine inanan mslmanlarad )r. ALLAH Celle Celalh , Hadis-i Kudside !yle buyurmaktad r: Kulum beni zikr etti*inde Ben kulumla beraberim... &ayet kulum beni nefsinde zikrederse Ben de onu nefsimde zikr ederim... &ayet BENi cemaatla zikrederse Bende onu daha hay )rl) bir cemaatta zikrederim... (Ebu Hureyre; Buhari, Mslim.) Ayr ca kendisini zikredenleri Kur'n'da da anm !t r !yle ki: ALLAH'I ok zikr eden erkekler ve kad )nlar... (Ahzab sresi, yet 35) Dolay s yla biz de !yle vasiyet ederiz: Zikirlerin en ycesi; Allah' ) her hl de (yatarken, gezerken, otururken, bir ba !ka i!le u)ra! rken gibi..) dim zikretmektir.

ALTINCI VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, T'at ve kurbat hakk ndad r: Hak Teala'n n, sana zaman ve hl lisan yla hitb etti )i hkmler hususunda, her zaman ve her i !inde kulluk vazifelerini yerine getirmek suretiyle devaml olarak gcn sarf etmeye al !!. Buna imn edip bu hli tadarsan, yapt ) n hibir gnh yoktur ki t'at ona kar !mam !
17

olsun... Zira sen, gnh)n gnh oldu*una imn etmi,sin.. Dolay)s)yla, t'at)n kar),t)*) gnha isti*far ve tevbeyi izafet edersen o gnh, ta't zere t't ve yak )nl)k iinde yak)nl)k olur... Yani, byle yapmakla kt amellerin kar !t ) gzel amellerin taraf kuvvetli olur. Allah')n takdir ve kazas)yla oian imn, Allah')n kat)nda ibdetlerin en ycesi ve kurbat)n en yak)n)d)r. Zira, Allah-u Teal, imn) "O"na vakn olmaya vesile k )l)nan btn ibdetlere esas k)lm),t)r. mans)z, ibdetlerin de hibir de *eri yoktur. &mn' n mucibince olan hkmlerden biri de, Allahu Teal, Zf n her ne isimle zikretmi!se "O"na imn etmekdir. "O"nun msaade etmedi )i, bir isimie "O"nu isimlendirmekle d!ncenle "O"na isim icad etme. Nitekim, ibdet ve kurbat n fazileti iin Hadis-i Kudsi varittir: Kulum, Bana bir kar), yakla,)rsa, Ben ona bir ar,)n yakla,)r)m... ..o Bana bir ar,)n yakla,)rsa, Ben ona bir kula yakla ,)r)m... o Bana yryerek gelse, Ben ona ko ,arak giderim... (Buhari, Kitab'l Tevhid) Kat kat ecrin veriimesinin Zt' na ait olmas n n; zafiyet ve azl ) kula nisbet etmesinin hikmeti !udur; kullara, yapacaklar amelleri az da olsa; Allahu Teal, ltfuyla kat kat mkfat verir... Yani, kulun ta't) artt)ka Allah')n verece*i sevab) da artar... Hatta, ku!, ta'at n yava! yava! artt r rsa da Allah, sevab n sratle artt r r. Niin kulun yapt ) amellerde kula tedrici bir art ! izafet edilmi !tir?,. Kul yapaca) gzel ameller de Allah'a yakn olmay niyet etti)i ve amellerini !eriat lleriyle imeye memur oldu )u iin fiillerinde de ihtiyati ve tedbirli olmak zorundad r. Dolay s yla da, kulun, ,eriatta teenni zere olmas ) ,artt)r. Geri her ne kadar kul, acelecilikle vas flanm ! olsa da, onun srati bizzat yapaca ) ameller hakk nda de)ildir.. Acelecili)i amellerini lmek iin, !eriat n mizan n ikame etmek iindir. Oysa.. Allah')n kula olan yak )nl)*) iin mizana ihtiyac ) yoktur. Kulun ise, Allah'a yak nl ) talep etmek iin, yapaca) amelleri lece)i mizan; Hakk' n kudretiyle vaz etti )i !eriat Hakk' n mizan d r. Bil kil, Bu vas flarla muttas f olan Zt' n sana olan yak nl ) n n, senin "O"'na olan yak nl ) ndan daha kuvvetli olmas lz md r.
18

Zira, "O" Zt' n; senin "O"na yak n olmaya vesile k ld ) n !eylerin "O"na olan yak nl ) ndan, kat kat fazlas yla sana daha yakin olmakla vas fl yor. nk, "O" seni Rahman)n S)fatlar) zere yaratm),t)r. Senin ilk hilafetin kendi zat )na olan hilafetindir.. Sen, beden memleketinde "O'nun halifesisin. Rai'yetin ise, cevahir, zahiri ve batini glerindir.. O"nun sana olan yak )nl)*), senin Ona olan yak )nl)*)nd)r. Amma, i!in bu kadarla bitece )ini de sanma!,, "O'nun vaknl))n)n zivdeside vard )r. O ziyde; ar!' n, kula ve ko!makd r... &ki kar !, bir ar! nd r. Bir kula iki ar! nd r.,. Yani yrmeyi h zland rd ka ko!mak olur... yle ise; Hakk' n yak nl ) , senin "O'na olan ilk yak nl ) nda ki yak nl k olur. Yani ar! n, kar ! iine kapsar... senin bir kar ! yakla!man "O"nun bir kar ! ve ziyadesiyle sana yak n oldu)unu ifade eder. Zira.. Hak, kay)ts)z mutlak evveldir, kulun evveliyeti ise, kay )tl)d)r. Dolay s yla., Hakk)n sonsuz yak)nl)*)nda ise, "O"nun sana olan mutlak yak )nl)*)d)r. Binaenaleyh, Hakk Teal, mutlak evvel ve yak nl kta budur. Ancak... Btn mahlukata olan yak nl ) bvle de)ildir, Hakk' n mahlukata kar ! olan yak nl ) n n byle olmad ) na zikr edece)imiz yet dellet eder: "Biz ona ,ah damar)ndan yak)n)z. " (Kaf sresi. yet 16) Ey Aziz!.. Ben bu vasiyetim de btn mahlukata olan yak nl ) n kasd etmiyorum... Ancak burada, kulun, Allah'a olan yak nl ) na, Allah' n o yak nl )a kar! l k verece)i mkfatlar n kasd ediyorum.. Bil kil.. Kulun Allah'a yak)nl)*), ancak Allah'a imn ettikten sonra, Allah' )n kat)ndan gelenlere ve onlar) bizlere ula,t)ran Allah Rasullerine imn etmekle gerekle ,ir. mutlak hirdir. &!te mnasib olan

19

YED NC VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet NEFS mchdesi hakk ndad r. Salih ameller yapamasan da, nefsini salih ameller i !lemeye daima zorla!. Gzel ameller yapmaya niyet et!. Nefsin, seni kt ameller yapmaya zorlasa da, Allah iin onlar terk et! Amma, sab k kader ve Lahik kazay- ilhi sana )lebet etse.. O vakit de; niyet edip de i!lemedi )in gnhdan sonra.. Yani, zihnine gelse de i !lemezsen de hemen tevbe etmen gerekir. Niye?.. Zira, nefs'&n kasd etti )i gnh , (tevbe etmenden dolay ) Allah, kazas yla sana icra ettirmese de, sana gnh yazmad ktan ba!ka senin iin bir hasene olarak yazar. Rasulllah Aleyhisselm 'dan bu mny ifade eden bir Hadis-i Kudsi'nin rivayeti sabittir. Allah Azze ve Celle ,yle diyor: "Kulum bir iyilik yapmaya niyyet ederse i ,lemedi*i mddete bunu kendisi iin bir iyilik olarak yazar )m." Hadis'in metninde geen " Ma" kelimesi, zarfiyet iindir. Ayr ca mealdeki "i,lemedi*i mddete"den zarf- zaman mns anla! lmaktad r. Yani.. Kul, gze! amel yapmay niyet etti )i durumda zerinden geen zaman da velev ki o gzei meli i !lemese de Allahu Teal, bu durumda kula zerinde geen vaktin her blmne kar ! l k sevab yazar... Ki bu zaman, say da nereve ula! rsa ula!s n hl de)i!mez. yle ise, niyet edilen azei ameller, yap )lmasa da o niyetin arkada ,l)k etti*i zaman)n her bir blmne kar,)l)k sevb yaz)l)r. &!te bundan dolay Allahu Teal, sevb vermeyi, Kulum onu i,lemedi*i mddete szyle kayd etmi !tir. Hadis-i Kudsi'nin devam nda Allahu Tel: Kulum o gzel ameli yapt )*) zaman ise, ona on kat sevab yazar )m. buyuruyor, &!te, ya)mur suyuyla yeti !en mahsuln zekt n n onda bir olmas)n)n hikmeti de bundan dolay d r. Hakk, verdi*inin onda birini, bizlerden zekt olarak "O"nun iin vermemizi istiyor... Yani; Hakk' n verdi)i or> taneden birini, bizden zekt olarak vermemizi istiyor.. Dolay s yla da kulun, gzel bir ameline kar ! l k, on kat yla mkfatland raca) n beyan ediyor.
20

Ey Aziz!.. Bil ki!.. Kulun yabaca) gzel amel, ba!kalar na faide vermesi bak m ndan sirayet edici olursa.. Ki bu iyilik, devam etti )i mddete sevab baki olur... Zira sevb, o gzel amelin tekrarlanmas ndan dolay K yamet gnne kadar devam eder. Yani, bunlar, ba,kalar)na fayda vermesi bak )m)ndan sirayet edici olan gzel amellerdir mesel; vak )flar gibi.. ,te dnyevi ve uhrevi faideleri toplayan ilmi eserleri de insanlara b )rakmak da bu mellerdendir.. Zira, &lmi eserler b rakmak, gelecek nesillere gzel adet ve rfleri bir ) r olarak amakt r.. Buraya kadar anlatt klar m za !u yet dellet etmektedir: " yi i,. gzel amel yapanlara (ihsan mertebesine erenlere) daha gzel iyilik, bir de ziyde vard)r." (Yunus sresi. yet: 26) yetteki ziyade; fazid r. Fazl ise, mislinden fazla olan !eye denir. Hadis-i Kudsi'nin devam nda Allah Celle Celalh kullara verdi)i nimetleri tamamlad ktan sonra !yle diyor: Kulum bir ktlk yapmaya niyet eder de, yapmad )*) mddete onun bu niyetini ba*),lar)m... &yilik niyet edipte i!lemedi)i mddete k sm nda Ma ile alakal yazd klar m z aynen bu k s mda da geerlidir. Yani, o blmde sevab n hkm ne ise bu k sm nda ba) !loman n hkm de odur. Yani, kul, gnha niyet ettikten sonra, onun zerinden geen vaktin her blmne kar,)l)k, o gnah) yapmad)*)ndan dolay) Allahu Teal'n)n onu ba*),layaca*) anla,)lmaktad)r. Zira, Hadis'in devam nda Allahu Teal; Kulum o niyet etti*i ktl* yaparsa, o ktl*e kar,)l)k bir gnh yazar)m... buyuruyor. (Buhari ve Mslim) Ey Aziz!. Melekler yarat l !lar nda as l olan hkmle babam z Adem Aleyhisselm hakk nda; (yerde) orada bozgunculuk edecek, kanlar dkecek-kimse mi yaratacaks )n?.. (Bakara sresi. yet: 30) demeleri; bize onlar n (Mele-i al'n n) yarat l !lar nda asi olan hkm haber vermektedir.. Zira, Melekler, Ben Adem'in yapacaklar gzel amellere nazar etmeksizin, ktlklerini zikretmekten ba !ka bir!ey yapmam !lard r... Dolay s yla, Mele-i lya, Allah' n haklar na riayet etme taraf )alabet etmi !tir..,
21

Melekler, yarat l !lar ndan bu unsura binaen, Rablerine kar ! muhalefet etmeyi zaten bilmi! idiler... Ki bu hkm, onlar n zatlar nda zevkle has ld r, Zat olan bu zevkin, onlarda peyda olmas a!ikr olarak bellidir.. Meleklerin yarat )l), sureti, bizim yarat )l), suretimiz zerinedir. Melekler, yarad l ! cihetiyle bizim yarat l ! m z n sureti zerine olmam ! olsayd Allah, onlar n bu muhsemelerini zikr etmezdi.. nk, Muhseme, ancak z )tlarla yap)l)r. Yani, Yarat c yle ise,, Melekler ve insanlar, mahluk olma itibariyle nak )s, aciz ve muhtad )rlar. Oysa., Yarat)c) . her s)fat) kemlidir. "O" muhta, aciz de*ildir. Allah Teal, Meleklerin hakk m zda syleyeceklerini ayr ca !yle haber vermektedir. Melekler: "&u kulun gzel amel yapmay) istiyor.. " diyecekler, Allah' n haklar na riayet edilmesinin onlar zerine )alebet etmesine ibret nazar yla bakanlar; o taraf n kuvvetinin onlarda ne kadar sa )lam oldu)unu idrk ederier., Dolay s yla, &nsan n fazileti i !te bu sebebden bilinmektedir., yle ise; insan, bir kimsenin ktlklerini anmaks z n iyiliklerini anmas yla gzei szlerinden dolay has l olan mertebeyle Meleklerin mertebelerinden daha da gzel bir mertebeye ula ! r, Zira, Melekler yukarda and ) m z yette, hem iyilik, hem de ktlkleri yad etmi!lerdir... O halde, &nsan, sadece iyilikleri yad ederse, i !te o zaman Meleklerin mertebelerinden stn olurlar.. Art k,, Melek ve insan n bu itibarla mertebelerinin aras nda ki fark apa k olarak belli oldu,. Ey Aziz!.. Buraya kadar a klad klar m Meleklerde asi olan hkm zerine seni uyand rmak ve sana onlar n yarat l !lar n bildirmek iindir. Her biri kendi yarat )l),)na gre hareket eder. Nitekim, &sra sresi, 84. yette de Allah Teal; "De ki "Her biri kendi tabiat )na gre hareket eder." buyurmu!tur. Allah, Hadis-i Kudsi'de Meleklerin bizim hakk m zda; Melekler falan kulun kt amel yapmay ) istiyor...... diyeceklerini de bildiriyor.,.
22

&le yarat lan aras ndaki z tl k (fark) gibi,,

Halbuki, Allah Teal, o kulunu onlardan daha iyi grr ve bilir. i!te, onlar n bu hitab ndan sonra, Allah Teal, Meleklere cevaben; -Bekleyiniz.. E*er kulum o ktl* yaparsa ona bir gnh yaz )n. Terk ederse ona bir sevb yaz )n. Zira o, o ktl* ancak Benim iin terk etmi ,tir. (Mslim) buyurur.. Hadis'te bahis konusu olan Melekler, Kiramen Ktibeyn Melekleri dir. Ki bu Melekleri Allahu Teal Kur'n'da; &phesiz sizin stnzde hak )yki bekiler (Allah indinde) ok ,erefli yaz)c)lar vard)r. (&nfitar Sresi, yet: 10,11) buyurarak anm !t r. yette zikredilen Melekler, Kiramen Kotibeyn Melekleridir. Ki, onlara, konu !ulan !eyleri syleme, mertebe ve grevleri vermi !tir, Onlar, (Kiramen Ktibiyn Melekleri) Allah Teal'n n sevablara kar ! l k neyi vereceklerini de bilmeksizin o sevablar yazarlar. Ktlklerle alakal olarak da, Allah Teal1 n n ba) !lamas n ve ltfunun ne olaca) n bilmeksizin konu!urlar... nk, sonu onlar iin mehuldr. O halde niin byle konu !acaklar?.. - $ayet o Melekler, byle konu !mam ! olsayd lar bizler Allah' n indinde olan emri bilemezdik, Mesel; Buhari^nin Zikrullah meclisinde bulunanlar n faziletiyle alkal rivayet etti )i bir Hadis'te, "Allah Teal, Meleklere: Siz &AH D olun.. Ben onlar)n tamam)n) afv ettim ba*),lad)m. buyurduktan sonra Melekler, Falan ,ah)s, oraya zikr iin de*il belki ihtiyac)n) gidermek iin gelmi,tir... diyecekler. Allahu Teal: Onlar, yle bir topluluktur ki onlarla oturan ,ak olmaz. diyecek. " &!te Meleklerin sualleri olmasayd yani o meclis ehlini tan tmak iin cevab olmasayd ... Allahu Teal'nm o meclisle alakal olan hkmn bilemezdik, yle ise; Meleklerin, bu itibarla konu !malar ; bizim iin bir *reti ve Rahmettir. Meleklerin konu!mas n n zahiri her ne kadar dar anlay !l lar taraf ndan yanl ! anla! l rsa da, sen bizim a klad klar m z anlamaya al ! rsan (dar anlay !l lar n d!tkleri) hataya d !mezsin,. Meleklerin byle konu !malar ndan !u hkm anlars n; Melekler, her !eylerinde Allah' n haklar na riayet ettikleri iin herkesinde o haklara riayet etmelerini isterler. Onlar n yarat)l),)nda Allah, haklar)na riayet edilmesi taraf ) *alabet etmi,tir.
23

Allahu Teal, Hadis'te geen hkmleri teyid eden yette ayr ca iyilik ve ktlk yapman n hkmn (kar ! l ) n ) !yle a kl yor: Kim Allah'a bir iyilik, gzellikle gelirse i ,te onu bunun on kat) (ve daha fazlas yla) Kim de bir ktlkle gelirse bu, o miktardan ba ,kas)yla cezalanmaz. (En'm sresi, yet 160) Ey Aziz!.. Bil kil. Allah, kullar hesaba ektikten sonra gnahkar bir toplulu )u ba) !lad ) gnahkar olan ba !ka topluluklar da hesaba ekmeden de ba ) !lar. gibi

yle ise, Allah' n ba) !lamas ; i!ledi)i gnhlardan tevbe ederek len ve gnh i!lemekle nefsine zulm edip tevbe etmeden len herkese !amildir. Bu vasiyeti tahkik eden, bizim bu a klamalar m zdan sonra art k insanlar n ve Meleklerin yarat l ! ndaki birbirine olan nisbeti biiir. Melek ve insan)n yarat)l), itibar)yla as)llar)n)n bir oldu*unu. Rabbimiz Vahid oldu*unu bildikleri gibi bilir. Rabbimizin birbirine Mukabil Esmalar ) var.. Var olan ne olursa olsun, o Esmalar )n sureti zerine zuhura gelir.

SEK Z NC VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, efdi olan zikr; Kelime-i Mnciye hakk ndad r. slm ve imn')n ilk kelimesi LILHEILLLLAH kelm )d)r. Daima bu Kelime-i Mnye'nin zikri zere ol!. Zira.., Llheillllah' )n !amil oldu)u (ihtiva etti)i) fidelere hibir sz !amil de)ildir. Kapsam , itibariyle de zikirlerin en faziletlisidir. Zira, Hazreti Resul-) Ekrem Aleyhisselm; Ben ve benden nceki Neblerin syledi*i en faziletli sz L LHE LLALLAH kelimesidir. (Ke!t'l Hata, 1/173) buyurmu !tur. Ey Aziz!.. Lilheillllah zikri, nefi ve isbt bir arada toplam !t r. lem, delil-i akl ile bu iki nesneye mnhas rd r. Yani, lem'de bulunan her !ey; ya msbet veyahud.menfidir.

24

Bil ki!.. Bu Kelime-i Mnciye'nin kapsad klar n o kelimeyi len ve l aletlerini bilenlerden ba!kas bilemez.., Yani, bu kelimenin k)ymetini hi kimse tanr) hakk)yla idrk edemez... Hakk )yla, anla,)lmas) anca K)yamet gnnde olur. ncelikle, bu Kelime-i mnciye'nin Tevhid almeti oldu*unu ve hibir ,eyin Tevhide benzer olmas )n)n mmkn olmad)*)n) bil!. Zira, Tevhid'e bir!ey benzemesi mmkn olsayd , iki ve ikilikten fazla olurdu.. Ki o vakit de, Vhid olmazd . yle ise, Mudil ve Mmasit'den ba !ka orada lecek bir !ey yoktur. Zira, Tevhid'de ne e!, ne de benzer olmas mmkn de)ildir. Yani, e! veya benzer varl ) n mmkn olmamakl ) "L LHE LLALLAH" n mizana girmesini engelleyen manidir. Bu sebebden dolay d r ki, uleman)n geneli, &irki. Tevhidin mukabili kabul ettikleri iin, "Bir kulda, Tevhidle birlikte ,irkin varl)*) mmkn de*ildir nsan ya Tevhd ehlidir veyahut ,irk ehlidir... yleyse; Tevhidi ancak ,irk lebilir... Halbuki ikisi bir mizanda toplanamaz..." demi!lerdir. Yani.. M,rikin mizan)na Tevhid ve m'minin mizan)na ,irk girmez. Bize gre, Tevhid'in mizana girmemesinin sebebi; Tevhid'in mua'diii (kar ! t ve denklikte orta) ) bulunmamas d r.. Zikr edece)imiz Hadisi kudsi'nin mns n idrk edenler ve ona itibar edenler de, Tevhid'in mua'dilinin bulunmad ) n bilirler. Bu Hadis-i kudsi, !ahindir. &mam Nesai rivayet etmi !tir. Allah Teal; "Yedi gkler ve benden ba ,ka imar edicileri ile ve yedi kat yerler ve benden ba,ka imar edicileri bir kefede toplasalar L LHE LLALLAH bir kefede toplansa L LHE LLALLAH kefesi ondan a *)r gelir. " buyuruyor. Kullar n amellerinin ykseli !te son buldu)u Sidre-i Mnteha'da sabit olan y ld zlardan olu!an Felekin alt nda, mizan olabilecek yer olmad ) ndan, Allah Teal kudsi Hadis'de yerler ve gkleri zikretmi !tir, Halbuki mizan, bu ameller iin kurulmu !tur.., yle ise, mizan, amellerin geemedi )i yerin s n r n tecavz edemez. Hadis'in metninde, Allah Teal, "Benden ba ,ka imar edicileri.." diyor. Halbuki Allah'tan ba,ka imar edici mevcud de *ildir. Burada ak ll ilim sahiplerine yani Ariflere zikr edilen, i !aret edilen yeterlidir. Zira.. Var etmek Allah Teal'ya mahsusdur. Amma, "O", diledi*ini yaratmak iin diledi*ini memur olarak vazifelendirir... lm i !ini, Azrail Aleyhisselm'a vazife olarak vermesi gibi... O halde.. Hakiktte Hak'tan ba,ka imar sahibi yok ki terazide ona itibar edilsin..???
25

Ulema- rusum'un genel olarak "Benden ba,ka imar edici" cmlesinin Benden ba,ka" k sm n a!a) da yazaca) m z !ekilde a klam !lar. O )ayr'den "Benden ba,ka"dan maksat; m !riklerin isbt etmeye al !t klar !eriktir. Ki bu inan m!riklerin inanc d r. Muhal Farz; o !erikin yaratma fiilinde, ALLAH'a ortak olsayd "L LHE LLALLAH" m!rik inanc nda terazide ondan a ) r olur. Zira m!rikte Allah' n taraf n , e! ko!tu)u !eyin zerine tercih etti)inden "L LHE LLALLAH" her halkrda kuvvetlidir. Niin m!rikler, Tevhid taraf n tercih ederler?., Zira.. Onlar, "Biz, bunlara ancak bizi Allah'a daha fazla yakla ,t)rs)nlar diye tap)yoruz." derler. (Zmer Sresi, yet, 3) Yani, "bizi ALLAH'a yakla,t)rs)n.." szleriyle "Allah" ne al rlar... Dolay s yla varl k mizan ykseltilirse, "L LHE LLALLAH" o mizana girer. M!riklerin mizan na, "L LHE LLALLAH", Tevhid-i Azameti (sayg y gerektiren Tevhid) olarak girer.. Dolay s yla mizanlar n nda "L LHE LLALLAH" taraf a) r olur.. Zira, m!riklerin i'tikat nda "Allah'tan ba,ka imar ediciler" olmasa idi Tevhid'in girdi)i kefede a) rl k olmazd . (1) Ey Aziz!.. Bil ki!.. Tevhid Ehlinin mizan)na ise, sadece "ALLAH" girer. Buraya kadar a klad klar m z n neticesi: imar edici "ALLAH" d)r.
(1) Not: Bu k s mda Hz. $eyh m!riklerin sebebleri ilh edinmelerini bu !ekilde izah etmi!tir. Zira onlar, sebeblere tap nmakta Allah'a ortak etmi!lerdi.. On sekizinci Vasiyete mracaat edin. (Mtercim)

O halde, terazi tevhd ehln de ne tarafa do )ru a) rl k basabilir...??? Zira.. Terazinin her iki kefesinde. Vahidden ba ,kas) YOKtur. Siccil sahiblerine gelince onlar n terazisinin kefesinde yaftal k a) rl k yapar... Zira., Ki,inin telaffuz edip Mele *in yazd)*) Tevhidi kapsayan yaftad )r Siccil... yle ise; Siccil, nutukla mahlk olarak yaz )lan Kelime-i Tevhid'den ibarettir. E)er, Kelime-i Tevhidi her syleyenin mizan na koysalar o Keiime-i Mnciyeyi syleyenlerin hibiri ate !e girmez... O halde.. Allah, mah!er ehlinin siccil sahibterinin hakk nda, Kelime-i Tevhidin faziletini bilmelerini irade etmi !tir.. Muvahhidlerden(*) Allah' n diledi)i kimselerin ate!e girmesinden sonra mah !er ehli ancak Kelime-i Tevhidin siccil sahiblerinin hakk ndaki faziletini bilebilirler. Ve yafta o vakit mizanlar na girer.
26

(*) Not: Muvahhidlerden maksat, hibir dinin kendisine ula!mad ) halde Allah' n birli)ini tasdik edenlerdir. (Mtercim)

Muvahhidlerin ate !e girmesini hkm edildikten sonra, inayeti ilhi veya !efaat edicilerin !efaati ile ate!e girme hkmnden kar l rlar., Ey Aziz!.. Hulasa- Kelm; mah!er ehlinden olan, siccil sahibleri hesap iin mah !er yerine getirilir... &!te o vakit, siccil sahiblerinin yaftalan mizanlar na girer... Yani, Vakfe'de Cehennem'e girme hkmne dahil olmay p Cennet'e gireceklerden ba!ka kimse, kalmad ) zaman; o siccil sahibleri mahlukat n en sonuncusu olarak, mizanlar kurulacak ve kay t edilen amelleri mizanlar na girecekdir, LA LAHE LLALAH iin hem ba,lang) hem de son vard )r. Bazende ba,lang)c) bizzat sonu olur. Siccil sahibleri hakk )nda oldu*u gibi.. Ey Aziz!.. $unu da bil!.. Allah, e!yan n en faziletli, menfaati en kapsaml ve amellerin mizanda en a ) r olanlar n! umumun faidesi iin, kural oiarak yazm !t r. Zira kul, onlar n vas tas yla ok olan z tlarla mukabele edebilsin.. yleyse, z tla mukabele edebilecek kuvvettin, kullarda bulunmas laz md r ki, o kurallar tatbik edebilsinler.. 'nsanlar iin a klanmas gereken her $eyi; Nebilerden ba$ka kimse a kfayamaz. Neb olmayanlar, bu s rra vak f olamazlar. Hadis'te Allah Rasul Aleyhisselm Efendimiz, Ben ve benden nceki NebIerin "LA LAHE LLALLAH" szdr. demi!tir. syledi *i en faziletli sz

Rasulllah Efendimiz, bu szyle, bir k s m ehli kemlin hususu olarak faziletini iddia ettikleri "ALLAH ALLAH" veya "H, H" zikirlerinin faziletlerinin sebebine de i !aret etmi !tir.. "ALLAH" ve "H" laf)zlar) Kelirne-i Tevhidin terkibini olu,turan kelimelerdendir. &le yap lan zikir, Dolay s yla; "LA LAHE LLALLAH" Arif-i billah olan uleman)n indinde. Lafza-) Celal, "ALLAH" ve "H" ile yap)lacak zikirden daha stndr. Ey ALLAH dostu!. Faidesi umum zere sabit olan zikirle zikretmeye "mdavim ol!. Zira, Kelime-i Tevhid. zikretmenin cazibesi en kuvvetli, nuru en ayd )nlat)c) ve neticesi en suretle has )l oland)r. Bil Ki!..
27

Bu zikrin kadrini ancak, "O"nunla me!gul olan ve, "O"nun zikrinde rasih olanlar bilir. Zira Allah, Rahmetini umuma !mull olmas iin geni!lettirmi!tir.. Rahmetten umdu )una herkesin nail olabilmesi iin, kurtulu !a vesile olacak yollar bilmeseler de,.. Allah, Kelime-i Tevhid'i vaaz etmi !tir. Dolay s yla, kurtulu!a vesile olacak yollar herkes bilmese de Kelime-i Tevhid'ie necat ve feiah' n (kurtulu!unu) taleb ederler. yleyse art k sen de Ey Aziz!.. "L LAHE" ile bizzat varl)*)n) nefi eti. " LLALLAH" demekle de (varl)*)n Allah')n var etmesiyle var oldu*undan dolay)) kendi vcudunu isbt et!.. Yani.. Varl)*)n)n hkmen var oldu*unu, ilmen yok oldu*unu kabul et!.. O halde.. Art k sen de.. "Allah" varl)*)n) hem hkmen hem de ilmen isbt et!. "O"nun varl)*) kendisindendir. Bizim varl)*)m)z ise. "O'nun var etmesine ba *l)d)r. Btn Esmay) husns) Zt)na mahss olan Zat-) Vahid ilnd)r. Terazinin kefelerini yedi kudretiyle alalt )p ykselten, gkleri ve yerlerin imar edicisi "ALLAH" ilmiyle isimlendirilen ZT'd )r. O halde.. Ey Aziz!.. "ALLAH", saadeti ebedivevi Kelime-i Tevhid ve "O'nun bilinmesine ba *lam), oldu*undan, sen o zikre mdavim ol!.

DOKUZUNCU VAS YET

Ey Azizi. Bu vasiyet, ALLAH dostlar n sevmek hakk ndad r. "L LH E LLALLAH" ehline d!manl k yapmaktan sak n!. Onlar n hakk nda vilyeti amme sabittir. Onlar n, yerler dolusu gnhlar olsa da onlar Allah' n dostlar d rlar. Zira, onlar, Tevhid ehlidirler; Allah'a ,irk ko,an m,rik ve kfirlerden de *ildirler. Allah, onlar i!leyecekleri gnhlar n misli ma)firetle kar! lar., Dolay s yla, vilyeti sabit olan bir kimseye, d ,manl)k yapmak haramd )r. Zira, "Allah", velilerine harb aanlara Dnya ve Ahirette verilecek cezay ) a)klam),t)r.
28

Ey Aziz!.. O halde.. Sana Allah velilerinin kim olduklar mehul oldu)undan dolay , Allah'a d!manl ) n kesin olarak bilmedi )in ki!ileri en az)ndan kendi haline b rak!.. Yani, hli sana mehul olan kimseyi ncelikle ne dost edin ne de d !man.. Amma, bir !ahs n Allah'a olan d!manl ) n kesin olarak )renirsen ki o m!rik veya kfirdir. Derhal ondan uzakla ! ve onu dost edinme!. Hazreti brahim Aleyhisseim' n, babas zer'i terk edib uzakla !t ) gibi uzakla!!., Hazreti brahim Ateyhisselm, babas n n Allah'a olan d!manl ) n )rendi)i anda ondan uzakla !t . Allah, &brahim Aleyhisseim' n babas na kar! olan tavr n Kur'n'da !yle k ssa etmektedir: ...onun Allah')n bir d,man) oldu*u kendisince besbelli olunca, o, (bu isti *far) kesti ve) ondan uzakla ,t). (Tevbe Sresi, yet: 114) Ey Aziz!.. yleyse, Hazreti brahim Aleyhisselm' n babas na kar! tutundu)u tav r . ve yazaca) m yet, senin iin mizan olsun. Allah'a ve ahiret gnne imn'da sebat eden hibir kavimin, Allah'a ve Resulne muhalefet eden kimselerle -velev ki onlar, bunlar )n (imn edenlerin), babalar), ya o*ullar), ya biraderleri, yahud soysoplan olsunlar - d ostla ,a oklar)n) gremezsin. (Mcadele Sresi, yet: 22) O halde.. Ey Aziz!... Kesin olarak Allah'a d,manl)*)n) bilmedi*in Allah')n m'min kullar)na (i!lemi! olduklar gnhlar ndan dolay ) ihtimalle, d!manl k besleme ve onlar hakk nda, insanlar n dillerinde vava n olan konu!malara da.iltifat etme!.. Sana vacib olan, onun kt amellerine bu *z etmendir. Zat)na bu*z etmen de*il. Allah'a d,man olanlar)n ise, ,ahs)na bu*z etmek laz)md)r. yle ise... &ahs)na bu)z etti)in kimse, Allah') inkr eden, kfir veya ,irk ko,an m,riktir. Fiiliyat)na bu)z etti)in kimse ise, gnahkar m'min veya mslmand )r. Art k bu a klamalar m n ! ) nda, ikisinin aras ndaki fark ay rt et!. Ey Aziz!., Hali haz)rda kfir olup, son nefesi bizce mehul olan ,ah)slar hakk)nda da, n yarg)l) olma!.. Zira, biz m'miniz imn m zdan !phe etmememiz gerekir... Yar n ne olaca) n bilemeyiz.
29

Kafirin, bugn inkrc) olmas)na ra*men, Allah, ona gelecek zamanda, imn ihsan edebilir. Ey Aziz!.. "Benim vel kuluma d,manl)k edene kar,) ben harb aar)m." Hadis-i kudsi'sinde ki byk tehditten de, Allah dostlar n incitmemek suretiyle ka n. nk, dostun kim oldu )u muayyen olmad ) ndan bir !ahs n hli bilinmedike, d!manl k etmek, Allah' n mahlukattaki hakk na kar! vefas zl k olur. Zira o !ahs n hakk ndaki ilmi ilhi bilinmez... Allah Teal, onun halini a )a karmad ka da, onu, d !man edinip ondan uzakla!ma,. E)er zahirde mmin olarak hli malumun olsa - velev ki o hakikatte m,rik ve kfir olsa da- sen onun hakk )nda Allah')n hakk)n) gzeterek dost ol!. Sak n, d!manl k yapma!. Zira ona d !manl k yapmakla, K yamet gnnde Allah' n zahir Esmas seninle muhseme eder. yleyse art k sen, Allah' n kat nda aleyhinde deliller olu!turmakla, kendi helakim haz rlama,.. Zira, her ,ey de Allah')n apa)k delilleri vard )r. Allah' n kullar na !efkat ve merhametle muamele et!. &drk et ki, Allah, kfir ve m!rik olmalar na ra)men, ay r m yapmadan onlar n r zk n veriyor.. Ayr ca., Allah, sizi ve yapaca *)n)z amellerinizi de yaratm),t)r. ilhi buyru)unu da unutma. Yani.. Allah Teal, inkr ve ,irkin onlarda vcud bulmas ), onlar)n yaratmas)yla olmad)*)n) bildi*i iin, r)z)klar)n) Cenab-) Hak, Yarat)c) olmas) hasebiyle veriyor. Ancak, kfir ve m!riklerin, inkr ve !irki semelerine r)zas) olmaks)z)n inkr ve !irki yaratm !t r. eder, Onlar)n ,irki, inkrlar) da, bu yarat)lanlara dahildir. ALLAH, hay)r ve ,errin yarat)c)s)d)r. Yaln)z ,erre r)zas) yoktur. Ey Aziz!.. Lisan-) umumdan maksad; ilmi kelm ile i,tigl eden ulema- ) kiram kasd edilmektedir.. Lisan-) hususda ise, varl )k hakk)ndaki hkm; Allah')n ilminde sabit olan hakiktlar) zere a)*a )kar. Lisan-) husus'dan maksat ise; Evliya-) izam)n ,eriat olmak ,art)yla ke,f ve ilhamla has )l olan ilim sahipleridir. Anla!.. Kim mnaka!a ederse Allah' n apa k delilleri ona glebet eder..
30

binaen,

"ALLAH"

onlarda

Lisan- umum'da zikr olunan, "Allah her ,ey'in yarat)c)s)d)r." sz i!te buna dellet

llerine

muvaf )k

Binaenaleyh, i !lerini Allah'a tevfiz etmekle teslim ol!.. Her ,ey'in olduu gibi sen de: Allah' )n ezeli ilmindeki sabit olan hlin zeresin. yle ise, hayvanata ve mahlkata da, !efkatle, Rahmetle mua'mele et!. Sak n "bu hayvand r, bu camitdir, bu bitkidir... bunlar n hibir !eyden haberleri yoktur..." Deme!!!.. Belki, onlar da sende bulunmayan, esrar ve hikmetler vard r... Sen bilemezsin!!!.. lemi kendi hli zere b )rak.. Hali haz rda ikme edildikleri grevler itibariyle de onlara nazar etme!.. Yani.. "Mcid" s)fat)yla onlar) icad eden Zt-) Ehad')n Rahmetiyle vcudlar)na nazar) Rahmetle bak!.. Art k Ey Aziz!.. Sad klar ve yalanc lar n hli, sana beyn oldu )u ondan itibaren, kfir, m !rik ve mnaf klarla Allah' n emri gere)i d!man ol!.. "O" sana, O'nun d,manlar)n) dost edinmeni ve onlara sevgi beslemeni yasaklam),t)r. Ancak., yaknin azl ) , seni onlarla zahirde dostlu)a zorlarsa, kalben onlar sevmeye meyi etmeksizin onlarla ili !ki kur!. Onlar n yapacaklar ktlkleri def etme i !ini de Allah'a b rak!. "O"na kavu!uncaya kadar, btn i !lerinde "O"na i'timad et!. Unutma!.. Allah'tan ba,ka i'timad edilenlerin hi birisi gvene lay )k de*ildir.

ONUNCU VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, farzlar ve ALLAH'a yak n olmaya vesile olan ibdetlerin fazileti hakk ndad r: Allah Teal'n)n sana emretti*i zere farzlar) kesintisiz olarak eda et!. Farzlar)n hakk)yla edas)n) tamamla!.. Zira, onlar n, gere)ini yerine getirerek ikmli de senin zerine farz k l nm !t r. Farzlar)n ikmaliyle de yetinme!. ki farz')n vakitleri aras )nda hangi nafile olursa olsun nafile ibdetlere vakit ay)r!.

31

Sak n ha!!!... Amellerini, az grerek de hor grme!. Zira, Allah Teal, onlar , yarattt ) nda hakir olarak horlamam !t r. Yani sen, o amellerini Allah' n icd etmesinden dolay , abes grme., Allah, ziyde ehemmiyet verdi *i ve senin faideni rde etti*i ,eylerden ba,ka ,eyle, seni mkellef k )lmam),t)r. ALLAH' n indinde, kadrin, o teklif k ld ) emir ve yasaklardan daha yce olmas na ra)men, ALLAH, seni o emir ve yasaklarla mkellef k ld ... Niin?.. Sen teklif edilen emir ve yasaklara zuhur mahalli oldu )undan dolay , Allah &ndinde, kadrin onlara nisbeten daha ycedir. Zira, teklifler senin varl ) nla var olurlar., Dolay s yla, teklif edilen emir ve yasaklar, mkellefin fiillerine ba )l d r.. Yani, teklifler, fiilleri itibariyle mkellefi ba )lar. Mkellefin zat na nazaren de)il. Ey Aziz!.. Farzlar n edas na kesintisiz olarak devam etti )inde - Allah' n r zas na vesile olan ibdetler iinde - Allah'a, "O"nun en ok sevdi )i ibdetle yak n olursun.. Bu s fat sahibi oldu)unda da, sen art k Hakk' n i!itmesi ve grmesi olursun,.. yleyse, Hak seninle i !itir seninle duyar ve senin elin Yedullah olur... nk; "Gerek; sana biat edenler ancak Allah'a biat etmi , olurlar. Allah')n eli onlar)n elleri stndedir." (Feth Sresi, yet: 10) buyrulmu !tur.. Onlar n elleri, Allah' n eli olmas cihetiyle ellerinin stndedir.,, Kendi elleri olmas cihetiyle biat edici ismi fail si )asi itibariyle kendi elleridir. Burada Fili hakiki; Allah Teal'd r. yle ise.. Onlar)n eli; YEDULLLAH'd)r. Allah onlar)n elleriyle biat etmi ,tir, onlar ise, biat edicidirler. Musebeblerin gerekle ,mesinde sebeblere g verildi *inden dolay) sebeblerin tamam) Yedullah'd)r. ,te muhabbet-i uzma budur. (*) Amma, nafilelerin kurbunu ifade eden a k nass, (delil) bu muhabbeti uzma hakk nda varid de)ildir. O Not: Sebeb, ara ve vas tad r. Hangi !eye ara ve vas ta oluyorsa o !eye musebbeb denir. Mesela; tlimde muallim, )retmeye ara ve vas tad r. )renmek ise, musebbebdir, Sufer maddi alemde sebeb!ere yap !makta bir mahzur grmezler.. Zira, sebeblere yap !mak Allah emridir, HAK, tecelli edince her i $i asan eder.,
32

Halk eder esbab n bir lahzada ihsan eder. (Mtercim) Nafile ibadetlere devam etmekle ilhi sevginin olu !aca) n a klayan delil vard r. Ve o iihi sevgi iie kul. Hak ile i,itir ve grr. Bu da, farzlar n edas ndan has l olan ilhi sevginin aksidir. Zira farzlar n edas nda HAK, kulla i,itir ve grr... Yani.. Farz ibdetlerde ise, HAK kulla i ,itir ve grr. Nafile ibadetlerde, kul, Hak ile i ,itir ve grr.. Burada.. "Farzlar i!lemekten dolay olan ilhi sevgi niin nafileleri i !lemekten has l olan ilhi sevginin ters orant s d r?.." diye sual edilirse... Deriz ki; - Farzlar)n edas), zorunlu kulluk vazifesidir... Ki, buda as )l oland)r. Nafilenin edas) ise, ihtiyar)d)r, bu da ferdir. Onun iin Hak, nafileyi mudavemet etti )inde, senin i !itmen ve grmen oluyor. Peki.. Nafile ibadetler niin nafile diye isimlendirilmi ,tir?.. Nafile ibdetler, farz k l nan ibdetlerden, fazlal k oldu)u iin nafile ismiyle isimlenmi!tir. Niye fazlal k?.. Hak Teal mevcd iken sen yoktun, Sen, Hadis varl ) nla fazlal k oldun... Dolay s yla, sen de as l olan ziyadeli )inin gere)i, nafile ibdetler me !ru k l nm !t r. ,te, Hakk')n, as)l olan varl)*) gere*i, farzlar emir edilmi ,tir. Dolay)s)yla, farzlar)n edas)nda; sen HAK iin, ve nafilelerin edas )nda ise, kendin iin olursun. Ey Aziz!. Bil ki!.. Allah, senin, "O"nun iin olmandan dolay olan muhabbeti, senin, senin iin olmandan dolay olan sevgisinden daha yce ve !iddetlidir. Buraya kadar anlatt klar m z yazaca) m z sahih olan Hadisin de mns d r. Kulum Bana, kendine farz k )ld)*)m amellerden daha sevimli bir amelle yakla,amaz, Kulum nafile amellerle bana yakla ,maya devam ederse, Ben onu severim. Onu sevdi*im zaman da, onun duyan kula *), gren gz, tutan eli, yryen aya*) olurum. Benden bir,ey istedi*i zaman, kendisini korurum, m'min bir kulumun can )n) almakta tereddt etti *im kadar hibir ,eyde tereddt etmi, de*ilim. O lm istemezken, Ben de fazla ya ,lanarak fena duruma d,mesini arzulamam." (Buhar )
33

Ey Allah dostu!, Allah')n sevgisinin neticesine bak!.. O halde.. Sen, &lhi muhabbetin olu !mas na vesile olacak amellerin edas na kesintisiz olarak devam et!.. (*) Zaten farzlar ed etmeksizin nafilelerin edas mmkn de)ildir... Nafile ibdetlerin bizzat kendilerinde farzlar vard r.. Ki, nafilelerde olan farzlarla farz k l nan ibdetlerdeki noksanl klar da tamamlan r.
(*) Not: Dikkatle nazar edilmesi gereken bir cmle.. Allah sevgisini elde etmek iin ba ta farzlar# ondan sonro da, nafileleri edaya gayret gsterilmesi vasiyet olunmakta.. Yani ibdetlerin mecmunda olu acak olan Allah sevgisinin yceli$ini Hazreti 'eyh'in anlatmlar#yla tefekkr edip ve ona gre kulluk grevlerini nce farzlar olmak sonra nafileler olarak if etmeye gayret gstermek gerekir.. Zira, Farzlar# ed etmeksizin Allah sevgisinin olu mayaca$# Hazreti 'eyh'in a#klamalar#ndan a#ka anla #lmaktad#r. Farzdan; ibdet, muamelat, miras ve ukubat'ta Allah'#n kesin olarak emrettikleri kasd edilmektedir. Yani sadece namaz, oru, zekat ve hac farz de$ildir. (Mtercim)

Sahih oian bir Hadis-i kudsi'de Allah, !yle buyuruyor: "Kulumun eksik katan farzlar )n) i,ledi*i nafilelerle tamamlar )m." (Snen-i Ebu Davud) yle ise, kulun btn amelleri bu minval zere hesaba al n r. Ey Aziz!.. Nafile, farzlarda benzeri ve asit bulunan ibdetlere denir. Dolay s yla, nafilede, farzlar n yerine geecek kuvvet bulunmad ) ndan bizzat nafilenin iinde bir tak m !eyler farz k l nd , ki o farzlarla, farz olan ibdetlerdeki eksiklikler cebir edilebilsin. Nafile namazlarda oldu )u gibi.. Aslolan farz namazda edan)n ,art ve rukunlar) ne ise, nafile namazda da onlar vard)r. Onlara riayet etmeksizin nafile namaz namaz say )lmaz. Yani, nafile namazlarda da farz namazlarda yap lan zikir, secde, rku ve benzeri !eylerden her birisi farz'd r. Ey Aziz!.. Ulema- rsum. Farzlar da benzeri ve asl bulunmayan ibdetler iin; "Nafile ibdetler hibir dayana *) olmayan mustekil ibdetlerdir. Byle mstakil ibdetler ise, bid'atd)r. Kuran ve snnete dayal ) de*ildir." derler ve bu szlerine delil olarak da; Onlar)n (yeni bir det olmak zere) ihdas ettikleri rehbanl )*a (gelince) onu zerlerine farz etmedik." Hadid Suresi 27. yetini zikrederler., Halbuki Resul-) Ekrem Aleyhisselm Efendimiz; Her kim mslmanl)kta bir gzel )*)r aarsa kendisinden sonra bununla amel olunursa kendisi iin de bununla amel edenin sevab ) misli sevab yaz)l)r, bunlar)n sevaplar)ndan bir ,ey noksan edilmez.
34

(Riyaz'us salihin, Mslim) buyurarak bu tr amellerin, Snnet-i hasene oldu *unu bildirmi,tir. yle ise; bu ibdetleri yapmay ) da vasiyet etmi,tir.

ON B R NC VAS YET
Ey Azizi Bu vasiyet; konu $man n nemi hakk ndad r. Amellerini muhasebe etti )in gibi, konu!malar n da murakabe ve muhasebe et!. Zira, konu!malar nda denilmi!tir: amelierindendir... Amellerinden oldu )u iin de, !yle

-Her kim kelm)n) amelinden sayarsa az konu ,ur. (Cami'us Sa)ir) Ey Aziz!.. Allah Teal, kullar n n konu!mas n gzetir.. Zira, Allah, konu!ana telaffuz edece )i !eylerden daha yak nd r. yle ise, konu!aca) n !eyler !aka da olsa, Allah')n sana konu,ulmas)n) yasaklad )*) konu,malar) telaffuz etme!. Zira, o konu!malarla me!gul olmandan dolay Allah, sana hesab sorar. Bize rivayet edilir ki kul i !lemi! oldu)u kt amelleri konu!mad ka Melek onun aleyhinde yazmaz. Bu rivayeti teyid eden !u yetde Allah Teal, !yle buyuruyor: O, bir sz atmaya dursun, mutlak yan )nda haz)r bir GZC vard)r. (Kf Sresi, yet; 18) yetteki GZC'den maksad; senin konu !malar n yazan Melek'dir. Allah, bir ba!ka yette ise !yle buyurmaktad r: Halbuki sizin stnzde hak )yk bekiler (Allah indinde) ok ,erefli yaz)c)lar vard)r, ki onlar ne yap )yorsan)z bilirler. (&nfitaar Sresi, yet: 10-12) "Bir SZ atmaya dursun" ve "Ne YAPIYORSANIZ bilirler." Cmlelerinin neticesinde birinci yette geen SZ kelimesinden murad edilen, i !lenmemi! sadece sz de kalm), fiiliyat, ameller kasd edilmekte.. kinci yette ise, YAPIYORSANIZ kelimesinden murad edilen, i,lenmi, olan fiilyat')n amellerin kasd edildi*ini grrz ki.. Her iki halde de Yaz)c)lar kayd edicidir. Ey Aziz!. "Allah yolunda ldrlm, olanlar iin "ller" demeyin." (Bakara Sresi, yet: 154) Ayetindeki Ailah Teal'n n hkmn tefekkr et!.
35

Allah, byle konu !man yasakl yor... Niye?.. nk, Allah, "O"nun yolunda ldrlm ! olanlar iin "l.." diyenleri yalanc olmakl kla vas fland r yor. "Allah yolunda ldrlenleri sak )n ller sanma. Bilakis onlar Rableri kat )nda diridirler." (Ali imrn Sresi, yet: 169) buyuruyor. Yani, and ) m z yette, onlar n hakk nda, Rablerinin kat nda diri olduklar n ve r z kland klar n sylyor.. Dolay s yla, sz sylemeyi irade etti *in zaman; ALLAH')n sana izin verdi*i daire iinde konu,maya al),!.. Bil ki!.. Hazreti Resul-) Ekrem, mizah yapt)*)nda bile Hak olan ,eyden ba,ka bir,ey konu,mazd). Ey Aziz!.. Art k !u yetleri konu!ma ile alkal olarak kendine mizan edin., Allah irkin szn alenen sylenmesini sevmez." (Nisa Sresi, yet: 148) "Onlar)n f)s)lda,malar)n)n bir o*unda hay)r yoktur." (Nisa Sresi, yet: 114) yleyse; Allah') ho,nut edece*in hak szleri konu,may) kendine kural edin!.. Amma.. $unu da B&L!,. Sylenen her gerek Allah' ) ho,nut etmez.. Yani, g)ybet ve ko*uculuk gerek olsalar da haram olmalar )na binaen Allah') ho,nut etmeye vesile olmazlar. Hi unutma!,. ALLAH, szleri gzetir.. Sahih-i Mslim'de rivayet edilen bir Hadis-i kudsi'de Allah' n szleri nas l gzetti)i !yle ifde edilmektedir; Resullullh Aleyhisselm Hudeybiye'de bize gece ya *an ya*murun ard)ndan sabah namaz)n) k)ld)rd)... Resul-) Ekrem Aleyhisselm, namaz ) bitirince halka ynelip; Rabbiniz ne buyurdu biliyormusunuz?., buyurdu. Oradakiler, Allah ve Rasul daha iyi bilir, diye cevap verdiler.. Rasulullah Aleyhisselm ; Allah; Kullar)m)n aras)ndan Bana imn eden de, inkr eden de oldu.. "Allah')n fazl) ve rahmetiyle bize ya*mur verildi..." diyen. Bana imn eden ve y)ld)zlar)n gcn inkr edendir..

36

"Falan falan y)ld)zdan bize ya*mur verildi..." diyende. Beni inkr edip y)ld)z)n gcne inanan ki,idir.." buyurdu. Dedi." (Mslim) &!te, Allah, kullar n n sylemi ! olduklar szlerini gzeterek, imn ve inkr edenleri sylemi! olduklar szlerle, birbirlerinden ay rm !t r. Yani, "Falan falan y ld zdan bize ya)mur verildi" diyen, Allah' n ya)muru ya)d rd ) n beyninden kabul etse de, bu kabuln zikretmedi )inden dolay , Allah' n kudretini sylemi ! oldu)u szle rtm! olur.. Ki, Allah, hadis-& kudsi'de (gere)i) rtme manas na gelen "Kfr" kelimesini bu hli a klamak iin zikr etti. Ey Aziz!.. Dilini "Bulutlar ya)mur ya)d rd .." gibi szler sylemekten.. zellikle de, byle itikatda bulunmaktan sak n!. Sen, Allah'a imn etmi !sen ancak, Allah')n ya*muru bulutlar vas)tas)yla ya*d)rd)*)na itikd edebilirsin. Anla!.. A'detullah, her ,evi bir sebebe ba*lam),t)r. Amma, A'detullah byle de olsa yani her !eyi sebebler vas tas yla zuhur ettirse de, ancak bazen de, mucizeler gibi birtak )m harikulade olan ,eyler, sebebsiz olarak da vcuda gelmesi mmkn olur.. Binaenaleyh... Yine de sen, her !eyi sebeb!ere nisbet etmekten kacak, itikad bozukluk ve kabahatlardan sak n!. Ki, o sebebler, seni Allah' n koydu)u s n rlardan al koymas n. Allah, denetlemeyece )i s n rlar nasib etmemi !tir. Binaenaleyh, i'tikd ve ameli vazifelerinde, Allah' n koymu! oldu)u s n rlar tecavz etme. Rasulullah (s.a.v.)'dan, konu !man n ehemmiyetini ifade eden !u sahih Hadis variddir: Bir kimse Allah')n r)zas) olmayan kelm syler bilmez.. O kelm, onu nereye ula,t)r)r. Ki o kelm, sebebiyle yetmi , y)l Cehennemde a,a*)ya d,er. Bir kimse de, Allah')n r)zas) olan kelm) konu,ur bilmez.. O kelm, onu hangi mertebeye ula,t)r)r. Ki o kelm sebebiyle lliyyine ycelmesine sebeb olur. (Buhari) yle ise, Ey Aziz!. Allah') ho,nut edece*in kelm) konu, ve "O"nun syleme... gazab )n) gerektirecek szler syleme Bu ise, konu!ulacak !eylerde Allah' n koydu)u s n rlar bilmenle ancak mmkn olur. Ebu Hureyre Radiyallahu anha, Ya!mur ya!d ! nda bulutlar n a lmas yla ya!mur ya!d r ld .. der, szlerinin ard ndan !u yeti okurdu: Allah')n insanlara aaca *) herhangi bir Rahmeti tutacak (hapsedecek hi bir kuvvet) yoktur.
37

(Ft r Sresi, yet: 2) Sebebleri koyan, diken ve adetini sebeblerin olu !turmas esnas nda icra eden ALLAH celle cellh, oldu)una itikad zre olsan da... Allah')n yasaklad )*) ,eyleri konu,ma. mdi, her ,eyin yarat)c)s) Allah Teal'd )r. Sen buna inan yorsun... Amma yine de, "$u y ld z veya bur !yle yapar,.." demeyeceksin. nk, Allah, y ld zlar n ya)mur ya)d rd ) n syleyenlere gere*i rten, KF R demi,tir. Hi unutma!,. Allah, yapman yasaklad ) !eyler gibi konu!ulacak !eylerde de -velevki gerek de olsa - konu!man yasaklad ) !eyler vard r. Allah Teal'n n, Hadis-i Kudsi'deki !u kavlinde tefekkr et ve ona gre konu !malar na dikkat et!. "Bana imn edip y)ld)zlar) inkr eden, y)ld)zlara eden.. " imn edip beni inkr

(Bhar, Mslm) diyenleri kfir nam yla vas flad . Zira, kul ne zaman Allah' n fazl kerem yle ya!mur ya!d .. derse... y ld zlar n ismini sylememesi itibariyle onlar rtm! olur... Bir kimse de, "Y ld zlar ya!muru ya!d rd .." derse faili hakkinin ALLAH, oldu*una itikd etse bile Allah' )n kudretini rtm, olur.. Ey Aziz!.. &nsanlar n o)u, konu!ma ile alkal olan, bu hkmlerden gafildirler, Resul-) Ekrem Aleyhisselm, " nsanlar), lisanlar)n)n biti*i ,evler, burunlar) zere Cehenneme d,rr. (Tirmiz) buyurarak konu !ulan mevzular itibariyle de kelm n, insan iin ne byk tehlikeli neticelere sebeb olaca ) n a klam !t r. Bir Hakm de bo! konu!man n irkinli)ine !yle i!aret etmi !tir; - Haps edilmeye dilden daha lay k bir $ey yoktur. Allah, dili, iki kap n n ard nda yaratm $t r.. O kap lar ise, di$ler ve iki dudaklard r.. Byle yarat lmas na ra!men insan, o kap lan aar ve fuzli $eylerin o!almas na sebebiyyet verir.

ON K NC VAS YET
Ey Aziz!.. Bu vasiyet, rh sahibi olan varl klar n suretlerini yapmak hakk ndad r: Rh sahibi olan varl klar n, suretlerini yapmaktan sak n.,
38

Geri byle yapmak insanlar n kat nda hafif bir!ey gzkse de... Allah' n kat nda a) r mes'uliyeti vard r. K yamette resim yapanlar, en !iddetli azabla mubtela olurlar... Onlara, K yamet gnnde "Yapt ) n !u !eyi dirilt.." veyahut "Yapt ) n !u suretlere rh ver.." denilecek. Lkin orada onlar, rh vericiler olamazlar. Sahih olan Hadis-i kudsi'de ALLAH Teal !yle buyuruyor: Benim yaratt)klar)ma benzeyen ,eyler yapmaya kalkanlardan zalim kim olabilir.. Haydi bir zerre veyahut bir tane veyahut bir arpa yarats )nlar bakal)m... (Buhri) Ey Aziz!.. Kul, tasvir hakk nda varid olan yasaktan tr resim yapmay terk etse.. Yani, canl ve cans z varl k tasvirlerini yapmakla Rububiyette rekabet etmezse, alemde mevcud olan btn varl klar n hayat sahibi olduklar n m!ahede eder. Onlar)n her birisinin, Allah'a hamd edici tenzih ve te ,bih ile konu,an canh varl)klar oldu*unu bilir. Oysa ki, Alem-i $ehdette grd) varl klar n suretlerini tasvir etmeyi nefsine ho ! grenler, dnyada anlatt ) m z ke!fe asla nail olamazlar.. Zira, hakikatte lemin her bir sureti iin Ruh vard )r... yle ruh ki, Allah, ba, gzlerimizle onun hayat )n) idrk etmeyi bizden perdelemi ,tir. lemde her suret sahibi olanlar iin sak )n "cans)zd)r" demeyin.. Ahirette, ne kadar varl )k varsa hepsinin hakikti a )*a )kar.. Her ,eyin hakiktinin kendisinde a )*a )kaca*)ndan tr Ahirete Dar'ul Hayavan (Canl lar yurdu) denilmi,tir. Ey Aziz!.. Evet!. Ahirette, dnyadaki hllerine muhalif olarak her ,eyi canl) ve konu,ur olarak greceksin. Buna delil, Resul-) Ekrem Aleyhisselm' n elindeki ta!lar tesbih etti)ine dair rivayet edilen sahih Hadislerdir. &nsanlar, i !ittikleri tesbihde, mu'cizeyi ta !lara nisbet k lmakla hata ettiler... Halbuki, mu'cize, o ta!lar n te!bih etmesinde de)il, ta!lar n te!bihini i!itenlerin i!itmesinde gerekle !ti. Zira, Allah, Kur'n'da bdirdi )i zere; Gklerde ve yerde bulunan her ,ey Allah') te,bih etmektedir. (Hadid sresi, yet; 1) zaten o ta!lar, dim te!bih ediyorlard .. Fakat !yle de denilebilir; O ta!lar, bu olaydan nce zikr etmedikleri !ekilde te!bih ettiler.
39

Veyahut, Bu olaydan nce kendilerinin bulunduklar mahsusa ile zikr ettiier. heyetin d ! nda bir heyet-i

&!te bu son iki tevile gre, mu'cize o vakit, ta !larda zuhur etmi ! olur.. Ancak, &!itenlerin i !itmesinde mu'cizenin gerekle !mesi ise, yarat l ! itibariyle sesinin insanlarca i !itilmesi mmkn olmayan nesnelerin sesinin i !itilmesidir.

ON NC VAS YET
Ey Aziz!.. Bu vasiyet, hastalan ziyaret etmek hakk ndad r: lm hat rlatmaya ve ibret almaya vesile oldu )undan hastalan ziyaret etmeyi kendine det edin ve sak n hastalar ziyaret etmeyi terk etme!. Allah, insan zaif ve aciz yaratm !t r... hastay ziyaret etme esnas nda ona bakman, yarat l ! nda as l olan acziyetini sana ikaz eder.. Hastay ziyaretin niin sana acziyetini ikaz ediyor?.. Taat zere olmana vesile olacak kuvveti elde etmen iin, Allah' n sana verece)i s hhata muhta oldu)unu anlamana vesile oldu)undan, sana hasta ziyareti ikaz edici olmu! oluyor... Zira, kul, hastaland )*)nda, Allah onunlad )r. Hastan n halini grmyor musun?., O, ALLAH'tan ba !ka hi bir kimseden yard m istemez ve hep Allah' hat rlar.. Ve, bylece de; Allah' dilinde yd ederken kalbinde de "O"na iltica eder... yle ise; hasta kim olursa olsun... Hastal ) mddetince hep Allah ile olur... Hasta olan ki!i, iyile!mesine vesile olacak sebeblere yap !sa da... Yani, tabiblere ba ! vursa da... Allah'tan asla )fil olmaz... Niin hasta gaflete d !mez?.. Zira, bu haliyle Allah' n kudretini m!ahede ederek, kendisinin aciz ve zaif oldu )unu idrak' ederek, huzur-u ilhide keml- edeble durur. Allah Teal, insanlara K yamet gnnde !yle hitab edecek: Ey Ademo*lu, Ben hastaland )m, Beni ziyaret etmedin.. Kul, ben seni nas )l ziyaret btn lemlerin "Ey Rabbim ederim, ki sen, Rabbi'sin..." der. Yce Allah, "Bilmez misin ki, filanca kulum hasta oldu ama sen onu ziyaret etmedin, bilmez misin ki, e*er sen onu ziyaret etmi , olsayd)n, Beni onun yan)nda bulurdun... Hadisteki "Beni onun yan)nda bulurdun,." kavlinin mans ; hastan)n gizli ve
40

a,ikr olarak Aflah' ) zikretmesidir. Ey Aziz!.. Allah' n kullar ndan birisi, senden yiyecek veyahut iecek bir !ey istedi)inde &stedi)i !ey, gcnn yetti )i bir !eyse ona yedir ve iir... Zira senin hibir !eref ve makam n olmasa da, yemek ve iecek taleb eden !ahs n, senden yemek ve iecek istemesiyle, seni kullar n yediren ve iiren Hakk' n menziline karmas , senin iin byk bir makam ve !erefdir. Halbuki byle idrk edenler maalesef ok azd r.. Ey Aziz!.. Hl lisan yla, "Ey ALLAH' m bana ihsan et.." diye sesini ykselterek bir!eyler taleb eden dilencinin haline &bretlT nazarla bir bak.. Allah, onun bu hlinde kendi isminden ba !ka bir!eyi konu!turmam !.. Allah, dilencinin sesini de sen, onun isteklerini i !itip ihtiyalar n gidermen iin ykseltirmi!tir.. yle ise, dilenci byle yalvarmakla seni Rezzak ismiyle isimlendirmi! ve Allah'a iltica etmesi gibi sana iltica etmi !tir.. Binaenaleyh sana layik olan, seni Mevlas n n makam na karan kimseyi mahrum etmemen ve ona istedi )i !eyi vermekte gayret gstermendir. Anlatt klar m z, ba!ta zikr etti )imiz Hadis'in bir blmnn mns n Ve yine buyurur; "Ey Ademo*lu, Ben senden yiyecek istedim, ama sen Bana yiyecek vermedin!..! Kul, "Ey Rabbim, ben Sana nas)l yiyecek veririm ki, Sen btn lemlerin Rabbi'sin.." der.. Yce ALLAH; "Bilmez misin ki, filanca kulum senden yiyecek istedi de, sen ona yiyecek vermedin, oysa sen ona yiyecek vermi , olsayd)n, o verdi*ini Benim kat)mda bulurdun..." Ve yine buyurur; "Ey Ademo*lu, Ben senden su istedim, ama sen Bana su vermedin!.." Kul, "Ey Rabbim, ben sana nas )l su veririm ki, Sen, btn lemlerin Rabbi'sin." der... Yce ALLAH, "Bilmez misin ki, filanca kulum senden su istedi de, sen ona su vermedin...
41

te!kil etmektedir. Hadis'in devam !yledir:

Oysa sen, ona su vermi , olsayd)n... o verdi*ini Benim kat)mda bulurdun..." &mam Mslim bu Hadisin, Muhammed ibni Hatimiden o da Behz ibni Hammad ibni Seleme'den o da Sbit'ibni Ebi Rafiden o da Ebu Hureyre'den Allah onlardan raz olsun, tahricini bu rivayet zere yapm !t r. Ebu Hureyre'den rivayet edilir ki Allah, ondan raz) olsun, Hazreti Rasulullah Aleyhisselm, bu Hadisten sonra !yle buyurdu. Allah Teal, kendini kulun yerine koydu. yle ise... Btn zamanlar)nda, Allah') anan ve daima huzuru ilhi'de oldu*unu idrk eden kul, Hakk')n kendisinden yiyecek ve iecek taleb etti *ini m,ahede eder ve istenilenleri yerine getirir. Niin byie m!ahede ederek isteniienleri yerine getirir?.. Zira, ihtiya sahibinin acizlik hli kendisine arzedilen !ah s, k yamet gnnde yiyecek ve iecek taleb eden !ahs n d!t) acizlik iersine d!ebilir... &!te o vakitte, Allah, o kimsenin ihtiyac n giderene hi ummad ) mkafat verir... O mkfat; ... verdi*ini benim kat)mda bulursun... ilhi sznn mans d r. Yani... o ihtiya sahibine, verdi *in yiyecek ve iecekleri..., K )yamet gnnde huzuruma )kaca*)n ana kadar senin iin korurum ve onlar ) nceki hallerinden daha gzel ve byk olarak terbiye ederim... Ve, onlar ) sana mkfat olmak zere geri veririm. buyuruyor. Ey Aziz!.. Hi olmazsa &htiya sahibinin, senden iecek taleb etmekle seni her kesin ihtiyac n gideren Hakk' n menziline kard ) n gremiyorsan, en az ndan kat kat sevab ve gzel kazan elde etmek iin onun ihtiyac n ticaret niyetiyle gidermeye al !., Zira.. ALLAH, seni kendisine "halife" k )lm),t)r. Allah Teal'n n sana emaneten verdi )i nimetlerden senden istedi )ini bildi)in ve Hadisin ierdi)i mnya vak f oldu)un zaman, nas l onlar n ihtiyalar n gidermezsin???... Verende, alanda ve verilende hepsi Allah' )nd)r. Allah, yette sana emaneten verdi )i ni'metlerden infk etmeni vasiyet etmekte, Ve, o vasiyeti yerine getirdi )in vakit de, sana kat kat mkfat verece )ine sz veriyor. . Allah'a ve Rasulne imn (etmekte sebat) edin, (sizden evvel geenlerin ard ndan Allah' n) size (tasarruf iin) veklet verdi*inden (onun u)runda) harcay)n. inizden imn edip de (o surette) harcayanlar (yok mu) onlar iin byk mkfat vard )r." (Hadid Sresi; yet: 7)

42

Ey Aziz!.. &nfk edece)in zaman; ihtiya sahibini gleryzle kar ! la.. Hibir surette onu, bo ! evirme... Velevki ona hibir ,ey veremesen dahi, gzel sz ve gleryzle muamele et.. Zira, sen de Allah' n huzuruna K yamet gnnde, ihtiya sahibi olarak kacaks n.. O vakit de, ihtiya sahibine yapt ) n muamelenin misli ile Allah, sana muamele eder.,. &mam Hasan Efendimiz, ihtiya sahibi, ondan bir !ey istedi)inde &stedi)i !eyi vermekte acele ederdi.. Ve.. Benden nce az ! m h refe ta$ yan sefa geldin ho $ geldin... derdi. Zira, o ihtiya sahibini ondan nce h rete az k ta! y c s olarak grrd... Niin byle grrd...??? nsan, Allah')n verdi*i nimetlerden ihtiyac)ndan fazlas)n) infk etmezse... K)yamet gnnde, nimetler hususunda suale tabi tutulur.

ON DRDNC VAS YET

Ey Azizi.. Bu vasiyet, ZLUM hakk ndad r: Zlum, k yamet gnnde karanl klara sebeb oldu)undan, dnyada Allah' n kullar na zlum etmekten sak n!.. Kullara zlum; Allah')n senin zerine vacib k)ld)*) haklar)n) onfardan engellemendir. Bazen, kulun iinde bulundu )u s k nt lar , m!ahede etmekle onun, senin zerine vacib k l nan haklar n grrsn... Ki, bylece onun bu haliyle, senin mal ndaki hakk n sana bildirdi)ini idrak etmen lz m... Zira, Allah, senin zerine vacib olan hakk n , vermen iin sana, onun hlini m !ahede ettirmi!tir... Byle anlamay p da, onun s k nt s n grmemezlikten gelirsen bilesin ki mes'lsun. Niin mes'lsn?.. $unu bil ki, o kulun, hacetini gidermeye grn !te gcn yoksa da Allah, bo ! yere sana, onun hacetini bildirmemi !tir.. yle ise; Allah' n, onun hacetini sana bildirmesinde ki murad ; senin onun ihtiyac n giderebilecek ba!ka bir !ahsa gzelce onun hacetini arz ederek ona yard mc olmand r. Ey Aziz!.. Hibir !ey yapam yorsan az ndan o karde !ine dua et!.. Yani... O kulun, hacetini gidermek iin btn gcnle gayret gsterdikten sonra dua etmekten ba,ka are kalmam),sa dua ile yard )m et!.
43

Anla!.. Hli sana bildirilen ,ahsa anlatt)*)m)z llerde yard)mc) olmaktan gffl olursan, sende onun halini bilipte ona yard )m etmeyen zlimlerin taifesinden olursun. Peki!!! Ne zaman o zalimlerden oluruz?.. diye sorarsan.. Cevaben derim ki: O kul, ihtiya duydu )u !eyi elde etmeden ld) zaman. Ancak bu durumdan kurtulman, o ihtiya sahibinin, ihtiyac n m'minlerden birinin gidermesiyle haberin olmaks z n senin zerine vacib olan hakk n senden sak t etmesiyle olur. Yani, bir ba!kas o ihtiya sahibine muhta oldu )u !eyi verirken senin zerine vacib olan (daha evvel sana hlini arz etti )i &in) hakk n sak t etmeyi niyet etmese de hakk sak t olur. Zira, mmin m'minin karde,idir. Mmin mmine zulm etmez ve s )k)nt)ya sokmaz. Evet hakiktte de byledir. Allah Teal byle kabul eder. Ey Aziz!.. O halde.. S)k)nt)lar iindeki ihtiya sahibine bir ,ey verdi*in zaman, onu senden nce grpte mahrum b)rakan m'minin yerine de onun hacetini gidermeyi niyet et!.. Zira, onu mahrum b rakan m'min daha nce ona bir !ey vermi! olsayd o, ona kanaat ederdi. Halbuki o m'minin, ona bir !ey vermemesi, mahrum b rakmas senin ihtiya sahibinin halini bilmene vesile oldu.. Binaenaleyh, o m'min hay r i!lemeyedi )inden sen, o hayr bak m ndan onu kendi stne tercih et!.. yaparken sevab

Zira, o m'min, ihtiya sahibini mahrum b rakmam ! olsayd sen bu hayra nail olamazd n. Ey Aziz!.. &!te, Arif olanlar, halleri ve szleriyle bir ,eyler isteyen fakru zaruret sahiblerine yani S L'lere, bu anlatt )*)m)z niyetle muhta olduklar) ,eyleri verirler. Zira, Allah Teal, onlar hakk nda; Sile gelince; (onu) da azarlay)b ko*ma. Duhaa Sresi, yet: 10) buyurmu !tur. Ayr ca, zikr olunan yette &stenilen !eyler yaln z maddi nesnelere tahsis edilmemi !tir. nk sil, ihtiya sahibi olan ztt )r. yle ise, ilmi isteyenler de maddi faideleri talep edenler gibi yetteki Sil taifesine dahildirler. Yani, azg nlar hidyeti, alar yeme)i, plaklar so)ukta-s cakta kendilerini korumak iin veya avret yerlerini rtecekleri elbiseyi talep eder.. Bazen de senin intikam almaya kudretinin oldu)unu bilen katil, afv etmeni talep eder.. Ey Aziz!..
44

yle ise kom!ular na hediye, alara yemek, susuz kalanlara su ve plaklara elbise ver.. $unu kesin bil ki!.. Senden istenilen seve isteyenden daha muhtas )n... Zira, Allah, hibir ,eye muhta olmamas)na ra*men, kullar)n zararlar)n defini ve menfaatlar)n)n celbini kendisinden istemelerini ster... Tk dualar)n) kabul eder ve ihtiyalar)n) gidersin. yle ise, Allah' n kullar na byle muamele etmeye sen daha ly ks n... Zira, bu ihtiya duyulan !eyler de sen de Allah' n yard m na muhtas n.. &mam Mslim zikr edece)imiz Hadisi Ataullah'dan o da Abdurrahm 'bnu Behrami'dDrimi Mervan'dan yani ibnu Muhammed ed Dimu !k'den, o Sa'id'bnu Abdulaziz'den o Rebi'a ibnu Yezid'den, o, Ebu &dris el, Halvan'den, o da Ebu Zer Radiyailahu anh'den Raslullah Aleyhisselm ' n Yce ALLAH n !yle buyurdu)unu bildirdi)ini rivayet etmi!tir: Ey kullar)m, Ben kendi Zt )ma zlmu haram ettim, onu sizin aran)zda da haram k)ld)m.. Ey kullar)m, birbirinize zlm etmeyin, Benim do *ru yola eri,tirdiklerini d),)nda hepiniz yanl), yoldas)n)z, Benim sizi do*ru yola eri,tirmemi isteyiniz ki, Ben de sizi do*ru yola eri,tireyim.. Ey kullar)m, Benim kendilerine nimet verdiklerimin d ),)nda hepiniz as)n)z, Benden r)z)k isteyiniz ki, Ben de sizi r )z)kland)ray)m..

Ey kullar)m, Benim giydirdiklerim d ),)nda hepiniz )plaks)n)z... Benden giyecek isteyiniz ki, sizi giydireyim.. Ey kullar)m, siz gece ve gndz hat i,lersiniz, Ben de btn hatalar)n)z) ba*),lar)m. Benim sizi ba*),lamam) dileyiniz ki, Ben de sizi ba*),layay)m." Ey Aziz!.. &drk et, Hadiste say lan nimetleri Cenab-) Hak, O"ndan istemesen de sana veriyor.. Ancak durum byle olmas na ra)men Allah Teal, sana istediklerini vermesi iin O'na isteklerini arz etmeni emrediyor?. Niin arz etmeni emrediyor? Sana yard m etti)ini o isteklerini kabul etmesi itibariyle bilirsin,. &!te, Hakk' n sana olan bu yard m , yapt ) n dualar n icabetinden de ba !ka bir mertebedir. Ey Aziz!.. Birisine muhta olmak ve ihtiyalar )n) O'na arzetmek duygusu senin yarat)l),)nda mutlak olarak vard )r. Allah, ezeli ilmiyle isteklerini "O'na arz edece *ini bilir. Sen, Allah Teal'n)n dua etmeni sana emir etti *inden isteklerini Ona arz edersen... zerine vacib olan emri de yerine getirmi , olursun.
45

Byle davranmakla da Allah')n emrine imtisal edenlerin mkfat )yla mkfatlan)rs)n.. Bu da, senin hayr zere hayr i,lemenden dolay) sevab)n) kat kat art)r)r. yle ise.,. Allah, merhamet, hay)rlar)n ula,mas) ve "O"ndan ba,kas)na muhta olmad)*)n) ikaz etmek iin sana, "O"na isteklerini arzetmeni emr etmi ,tir.. Zira, Allah Teal, seni ancak acziyetini idrak ederek kulluk vazifelerini yerine getirmen iin yaratm),t)r. Ey Aziz!.. $u vasiyetlerimle Allah Teal'n n emir ve yasaklar na vak f olman , emir ve yasaklar nda neyi murad etti )ini anlamaya gayret gstermeni tavsiye ediyorum... Ki, bylece Arifi billah olan ulemadan olas n.. Sak n ha!!!.. steklerini Rabbine arz etmeyenlerden olma!!!... Zira... "O "ndan bir ,ey istemeyen kimse, h , "O "na cimrilik nisbet etmi , olur. Bu tavsiyem herkes iin geerlidir. Sana tavsiye ettiklerimle mel etmeyip, isteklerini Allah'a arz etmekte noksanl k yaparsan, kendinden ba !kas n yad rgama.., Zira, sen bu mevzunun cahili isen sana talim, unutmu ! veya gafili isen, sana ikz ettim.. Ey Aziz!.. Bil ki!. Sen, mmin isen vg'z ve *t sana fide verir. Ben, Allah' n emirlerini yerine getirmek iin, bu hat rlatmalar a klad m.. birer birer sana

Senin vaiz ve nasihatardan istifde etmen, imn sahibi oldu *una ,ahittir. Zira, Allah Teal, benim ve senin hakk nda !yle buyurdu: Sen (sde Kuran ile) va'z et. nk ,phesiz #T MM NLERE F DE VER R. (Zriyat Sresi, yet: 55) $ayet.. Ey Aziz!.. *t, sana fide vermiyorsa, nefsine imn )n hakk)nda thmette bulun. Niye? Dersen.. Zira, Allah Teal, )tn m'minlere fide verdi )ini yette haber vermi!. Unutma!. Allah')n haber verdi*i ,eyler mutlak do*rulard)r.
46

yle ise; *tlerden fide elde etmemen senin kusurlar )ndand)r, *tlerin fide vermemesinden de*ildir. Ey Aziz!.. Ba! tarafta zikretti )imiz Hadisin devam nda Allah Teal , !yle buyuruyor: Ey kullar)m, siz Bana zarar verecek herhangi bir fenal )k yapamazs)n)z. Ayn) ,ekilde Bana fayda sa*layacak bir iyilik de yapamazs )n)z. Malmdur ki Allah, lemde hibir ,eye muhta olmad)*)ndan, "O" hi bir ,eyden ne zarar ne de fide grmez. Ancak, On nc Vasiyette a klanan Hadis-i Kudsi'de !an yce olan Allah, kendisini su ve yemek isteyen kulun yerine koymakla, bize, Allah' n kullar na verilecek fide veyahut zarar s n r na ula!maktaki acziyetimizi ikz etmi ! oluyor. yle ise, fide veya zarar vermekde ki s n ra ula!mak mmkn de)il,.. &!te buna binaen Hak, kendini kulun yerine koyarak bizlerden bir !eyler tateb eder.. Tk bizler Hakk n r zas na bu vesile ile nail olal m. Allah Teal, bir kavim hakk nda Kur'n'da !yle; VAS&YETLER nk, hakikaten onlar Allah' ) gazabland)ran ,eylere tab oldular (Muhammed Sresi, yet: 28) ..dedi ve baz lar n n hakk nda varid olan !u Hadis'te !yle: Allah kulun tevbesine sevinir.. denildi. Vakta ki, bunlar n zahirinde zarar anla! l yordu, halbuki Allah Teal, kendisinin bu tr !eylerden mnezzeh oldu )unu On nc Vasiyette a klanan Hadis-i Kudsiyle bizlere haber verdi, yle ise, Allah Teal'n n, !u kavlinin; "O'nun benzeri yoktur." ($uara Sresi, yet; 11) ...ifde etti )i hakikatlardan bilgi sahibi olmayan ve Allah' bilmekte zait olan bir k s m insanlarda meydana gelen hastal klara, bu vasiyette a klanan Hadis ila gibidir... Zlmun haram oldu )unu ifde eden Hadisin devam !yledir.. "Ey kullar)m, e*er sizin ba,tan sona hepiniz, insanlar)n)z, cinleriniz, iinizden en takva sahibi kulun hli zere olsan )z, bu Benim mlkmden bir ,ey artt)rmaz. Ey kullar)m, e*er siz ba,tan sona hepiniz, insanlar)n)z ve cinleriniz iinizden en fena kalpli kulun hli zere olsan )z, bu Benim mlkmden bir ,ey eksiltmez. Ey kullar)m, e*er sizin ba,tan sona hepiniz, insanlar)n)z ve cinleriniz, bir hl zere olup Benden dilekte bulunsalar, Ben de hepiniz dile *ini versem, bunun Benim mlkmden eksiltece *i bir i*nenin denize sokulup )kar)lmas) halinde olaca*) sudan fazla de*ildir."

47

&!te bunlar n tamam , a klad ) m z gibi, Allah' bilmekte zait insanlar n nefsinde meydana gelen hastal klara Hacd r. yle ise.. Sen bu ilalar kullan!. Hadis'in son blmnde Allah Teal !yle.. Ey kullar)m, yapt)klar)n)z) sizin hesab)n)za kaydediyorum, sonra bunlar)n kar,)l)klar)n) size verece *im... Kim, bir iyilik bulursa; ALLAH'a hamd etsin. Kim de, bir fenl)k bulursa; nefsinden ba ,kas)n) k)namas)n. buyurarak vasiyetini bitiriyor. Art k btn bu a klamalar mdan sonra ben de vasiyet ederim ki.., Kim ihtiyac ndan dolay dilenirse zelil olur.. Kim de, Allah'tan ba$kas na zelil olursa nefsine zlum ederek sap t r.. Nefsini de hidyet yolunda slk ettirmemi $tir. &!te bunlar, benim sana tavsiye ettiklerimdir... Onlar rehber edinip amel et! ALLAH, Kitab nda ve Rasulleri vas tas yla srekli kullar na vasiyetde bulunmaktad r... Dolay s yla seni dnyevi ve uhrev saadetlere ula !t racak !eyleri tavsiye eden herkes, Allah' n senin kar! na kard ) elileridir. Onlara, Rabbinin kat ndan geldiklerine binaen $KR ED&C& OL!..

ON BE& NC VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet; ulemaya kar $ tak nalacak EDEB ve onlar n haklan hakk ndad r. Bir limin ilmiyle amel etmedi )ini grrsen., senin onun sylediklerini dinledi )ini bilmesine kar! l k edebli ol ki, limin bilgisi ynyle senin zerinde olan hakk n ed edebilesin.., limin ilim mertebesi, Allah kat nda bilindi)inden, onun kt hlleri, senin ona kar ! gsterece)in edebe engel olmas n... Sen, onun LM NE muhabbet et.. Zira insan. K)yamette sevdi*i kimselerle ha,)r ne,ir olacak... limin ilminden tr sevmen, Allah' )n "ALM" yani, ilim s)fat)na olan muhabbetini artt)r)r.. Tk sadece Allah' )n ilmine muhabbetin kal )r. Bil ki!.. Her kim, Allah')n s)fatlar) zere edebli olursa k )yamette Allah, onu o s )fatla ha,ir eder.
48

Ey Aziz!.. Allah' n yapaca) n !eyleri sevdi )ini biliyorsan, sak n onlar terk etme... Zira, onlarla Allah')n sevgisini kazanmak iin sslenirsen Allah'da seni sever... Allah, seni sevdi*inde ise; "O"nu bilmekle, Esma ve S )fatlar)n tecellileriyle ve Dar-u-l-kermet (olan h)ret)te hi ummad)*)n bir ,ekilde Firdevs Cennetiyle seni m,erref k)lar. Ey Dost!.. Allah' n sevdi)i !eyler geri oktur amma !imdi ben bunlar n kolay olanlar ndan baz lar n nasihat ve tavsiye zere zikr edece )im.. Allah' n sevdi)i !eylerden birisi; Allah iin gzel giyinmek ve temiz olmakt )r. Byle davranmak, ba,l)ca mstekil bir ibdettir. zellikle namazlarda.. Allah Teal: Ey Ademo*ullar), her mescid huzurunda (Namaz ve tavaf vakitlerinde) zinetinizi al)n (giyin). (A'raf Sresi, yet: 31) ...buyurarak herkese gzel giyinmeyi emretmi !tir. Zineti terk edenler ise, yazaca ) m z yetle red edilmi !lerdir: De ki Allah')n kullar) iin )kard)*) zineti, temiz ve ho, r)z)klar) kim haram etmi,. O(nlar) dnya hayat)nda imn edenler iindir. K )yamet gn ise yaln)z (ve yaln z) onlara mahsusdur. i ,te biz yetleri bilirler iin bylece tfsil ederiz." (A'rov Sresi, yet; 32) Kur'n'da znetle alk'j- ruhsat , bundan daha a klay c bir beye 'i yoktur. Ey Aziz!.. Allah iin olan znet iie, dnyal )k (nefsi) znet aras )ndaki fark; ancak niyetle belli olur. Zira znet, znet olmas mmkndr.. yle ise... N YET, BTN YAPILAN &EYLER N RUHUDUR. HERKES N, ANCAK N YET ETT # &EY VARDIR. O halde, Sahih Hadis'de varid oldu )u gibi: Hicret, hicrel olmas ) ynyle tek ,eydir.. Ancak, kasda gre de *i,ir. Zira, art)k her kimin hicreti; Allah'a ve Rasulne ise, hicreti Allah'a ve Rasulne olmu ,tur. Her kimin hicreti kendisine isabet edecek dnyaya ise, veya evlenece *i kad)na ise, art)k hicreti bu kasdetmi, ,eye ait olur. (Buhari) itibariyle tek !eydir, Ancak, ayr ayr olmas niyetle

49

Sahih Hadis'de varid olmu !tur ki; Allah, k)yamette s)n)f insanla konu,maz... Onlar iin elem verici azab vard )r. Onlar) tezkiye de etmez. O s)n)ftan birisi dnyal)k mal veya mevki edinmek iin zaman )n imam)na biat eden adamd)r. Sultan, ona mal veya mevki verirse ahde vefa eder. Mal veya mevki vermezse ahdini (biatini) bozar. (Buhari - Tirmizi.) Velhas l.. Amellerin k)ymeti niyetlere gredir. Evet.. Niyetle alkal olan; AMELLER N YETLERE GRED R. Hadisi SLM hanesinin rkunlar)ndan biridir. Sahih-& Mslim'de zikredilen bir Hadisi $erif !yledir: Ashab'dan biri; "Ey Allah' )n Resul, Ben ayakkab )lar)m)n ve elbiselerimin gzel olmalar)n) severim.." Allah Rasul Sallallah Aleyhi Ve Selleme ona ,yle; "ALLAH. GZELD R GZELLER SEVER.." buyurdu Yine Allah Resul Sallallah Aleyhi ve Selleme ba!ka bir Hadis'te !yle buyurmaktad r: Allah Teal evlad )r o kimselerden ki onlar iin sslenirler. Allah Teal, o)unlukla Clbril-i Emin'i Dihye-i Kuleb suretinde Resul- Ekrem'e gnderirdi... Zira Dihye, zaman n insanlar n n en gzeierinden idi... yle Ceml mertebesinin sahibi idi ki, o Medine'ye geldi )inde insanlar onu kar ! larlar ve hamile kad nlardan kimileri de onun gzelli )ini grnce hamlini d!rrrlerdi.. Her !eyin do)rusunu Allah bilir. Allah Teal, Rasulullah Aleyhisselam'a Cebrail Aleyhisselm'i Dihye'nin suretinde gndermekle sanki !yle ... Ey Habibim, Benle senin aranda Ceml suretinden ba ,ka bir ,ey yoktur... buyurmakla mjdeliyor ve kendi Zt' ndaki Cemli; Cebrali Dihye suretinde gndermekle O'na haber vermi ! oluyor... Ey Aziz!., i!te.. Her kim ki, anlatt ) m z gibi Aliah iin sslenmezse, Allah' n Ceml sahiblerine olan has sevgisinden malvum kal r. Dolay s yla deriz ki: Allah iin zinet edinmemekten tr has sevginin kendisinden geip giden
50

,ah)s, o sevginin neticesi olan; ilimler, tecelliyatlar, h )rette o sevgiye has olan ihsanlar, ve kumda *lannda ki yce menzillerden ve dnyada slk zaman )nda vaki olacak ilmi, manevi ve ruh ,uhudlar)n m,ahede etmekten mahrum kal )r. Fakat dedi )imiz gibi; yaln)z ALLAH N zinet edinmeli.. vnmek, ba!kalar na al m satmak, kibirlenmek ve mcerred ss olmas iin sslenmemek gerekir. Allah')n sevdi*i ,eylerden biri de fitne zaman)nda kulun, Allah'a tevbe ederek dnmesidir. Rasiullah Aleyhisselm; Her fitneye mubtela olup tevbe edeni Allah sever. buyurmu!tur. Ey Aziz!.. Allah Teal, Hz. Musa'ya !yle dedi )ini Kur'n'da bizlere haber vermektedir. O hanginizin daha gzel amel (ve hareket) edece*ini (hakk n zda) imtihan etmek iin lm de, dirimi de takdir eden ve yaratand )r. (Mlk Sresi, yet: 2) Bel ve fitnenin mnlar birdir. Allah Teal, Hz. Musa'n n !yle dedi )ini Kur'nda bizlere haber vermektedir: imizden bir tak)m beyinsizlerin i,ledi*i (gnah) yznden hepimizi helak m ) edeceksin?.. Zten o da senin imtihan)ndan ba,ka (bir !ey) de*ildir.. Sen onunla, kimi dilersen sap )kl)*a gtrrsn, yine onunla, kimi dilersen (bunu da) do*ru yola iletirsin. (A'raf Sresi, yet: 155) &mtihan, yette belirtildi )i zere insan n dava etti)i !eyin ta kendisidir. Hazreti Musa Aleyhisselm; "O senin fitnendir... onunla diledi*ini sap)t)r ve diledi*ini hidayete erdirirsin.. " diyerek o fitnenin bir imtihan oldu )unu belirtmi !tir. mtihan)n en by*: kad)n, mal, evld ve mevki fitnesidir. Ey Aziz!.. Allah Teal, and ) m z drt nimetle yani kad n, ml, evld, mevkyle veyahut birisiyle kulunu imtihan etse, kul Hakk' n nasip etti )i nimetlerin hukukunda sebat gsterip onlar hakk nda Allah'a ynelse... Nimetin nimet olmas itibariyle ihsan oldu)unu idrk ederek alsa, i!te o vakit Allah, o nimetlerden tr kula O'na yneli !i ihsan ederek !kr makam nda ikme ettirir. &kr, verilen btn nimetlerin Allah'tan oldu *unu bilmektir. Hakk yla !krn yap lmas , nimetlerin Allah'tan oldu )unu bilmek oldu)una delil Snen-i &bni Mace'de rivayet edilen !u Hadis'tir: Rasulilah Aleyhi ve Sellem ,yle dedi: "ALLAH Teal, Musa Aleyhisselam'a ,yle vahy etti: "Ey Musa bana hakk )yla ,kr edici ol." Musa Aleyhisselam:

51

 Ey Rabbim, kimin buna gc yeter... ALLAH, buyurdu ki: "Ey Musa, verilen nimetlerin benden oldu *unu bildi*in zaman .. (i!te bu hakk yla !krdr) (&bnu Mace) Vakta ki, ALLAH Teal Nebsi Muhammed Sallallah Aleyhi ve Sellem 'in gemi ! ve gelecek gnahlar n yar) lad ... ve onu bu hussda !u yetle mjdeledi: "(Bu) gemi, ve gelecek gnh)n) Allah')n yarg)lamas), senin zerindeki nimetini tamamlamas ) seni (bu sayede) do*ruya iletmesi iindir. " (Feth Sresi, yet: 2) Allah Rasul, bu nimetlere kar ! l k, Allah'a ,kr etmek iin, ayaklan !i!inceye kadar gev!eklik ve rahata meyletmeksizin gece namazlar)n) k)lmaya ba,lad)... Vakfa ki Allah Rasul'nden bu husus sual edildi ve "Kendine eziyet etme" denildi., Allah Rasul; Allah'a ,kr edici kul olmayay)m m)?.. diyerek cevap verdi. Byle cevap vermesi Allah Teal'n n; Hay)r!, yaln)z ALLAH'a ibdet et. Ve ,kr edicilerden ol. (Zmer Sresi, yet: 66) ..kavlini i!itmesindendir. Kul, mun'imin !kr makam nda kim olmazsa, oka !kr edenlerden ba !kas n n ula!amad ) has sevginin makam ndan mahrum kal r.. Zira, Allah Tel; Ey Davud'un hanedan)! &kr iin al),an ve benim kullar)mdan oka ,kr eden azd)r. buyuruyor. (Seb'e Sresi, yet: 13) Ey Aziz!.. Bil ki!.. Her kim, anlat)lan ,ekilde ,kr edicilerden olmazsa, ,kre has olan Allah' ) bilmek, tecelliyat, hiretteki ,kre has olan menziller, Cennet-i naim'deki ihsanlardan ve Ru'yetullah' )n yceli*inden mahrum olur... Zira, has bir s)fattan dolay) has)l olan her ilhi sevgi iin bir ilim, tecelli, ihsan ve menzil vard)r. yle ise; bu s fat sahiplerinin, ba!kalar ndan temyiz edici zellikleri olmas gerekir... Ey Aziz!.. Drt fitneden birincisi; kad )nlar)n sevgisinden dolay) olan fitnedir... Kad nlardan dolay olan fitne, onlar n muhabbetinden Allah'a ynelmenin tarz n n sureti; btnn kendi paras na muhabbet ve meyi etti )ini grmekle gerekle!ebilir... Zira kad n asl nda erke)in kaburga kemi )inden yarat lm !t r.. Binaenaleyh, ki !i kad n zihninde Allah' n yarattt ) &nsan- kmil'in suretinin menziline indirir.. Ki bu da; Hakk' n suretidir., yle ise; Hak, nsan-) kmil'in suretini kendine ayna
52

k)lm),t)r.. Zira bir ,ey ona bakana ayna olursa, ona tema ,a eden kendinden ba,ka bir ,ey grmez.. Dolay s yla ki,i kad)na olan ,iddetli muhabbet ve meylinden dolay), kendisini onda grrse kendi suretini grm , otur... Halbuki, sana beyn edilmi !ti onun sureti, Hakk' n sureti zere yarat lan &nsanKmil'in suretidir. Fakat kul !ehvet ve vuslatla kad n n sevgisinde Ztiyle fani olursa, kad na btn Zatiyle kar! l k etmi! olur.. Niin Zat' yla ona mukabil olmu !tur?.. derseniz biz de deriz ki: Erke)in yarat l ! nda hibir cz yoktur ki, kad nda ayn s bulunmas n,.. Dolay s yla onun kad na olan sevgisi, kendisinin btn organlar na sirayet etmi !tir.. yle ise; erkek sevgisi itibariyle btn bedeniyle kad na ba)lanarak kendi benzerinde fenay- mutlakta ile fni olur. Bu sevgi kendi benzeri olmayana olan muhabbetin hilaf mad r... yle sevgi ki, mahbubunda ittihad ederek Ben a$ k olan kimseyim ve ben kimi seviyorum... dedirterek hayret iinde b rak r... Hatta baz lar , bu makamda Muhabbetullh' n verdi)i !a!k nl ktan tr "Enel Hak" demi!tir. yle ise. Hakka olan muhabbette fani olmakta kar ! l k yoktur. Zira, o sevginin Tekli)ini gerektirir. Bu muhabbetle benzerin bir !ahs seversen ve o ,ahs)n sevgisinden Allah sevgisini m,ahede edersen, sen Allah' )n sevdi*i kimselerden olursun.. Bylece de bir imtihan)n hakiktta senin iin bir fitne olmay )p, bizzat hidyet oldu*unu grrsn. Kad)nlar)n sevgisinden Allah sevgisine ynelmeye vesile olacak bir ba ,ka tarz ,udur: Di,iler her trde emsal ve ayanlar )n zuhura gelmesi iin infial ve olu ,um yerleridirler. $phesiz Allah, temi yok iken ilminde sabit olan hakiktlar n kudreti ilhiye. Esma ve S fatlar n a )a kma mahalleri olmas ndan tr sevmi !tir., Vakta ki, Allah Teal, iradesiyle onlar n Hakk' n ilminde sabit olan hakikatlanna tevecch edip "Kn" deyince onlarda oluverdiler... Art k Allah Teal'n n saltanat varl k leminde, onlar n olu!umuyla zahir oldu.. &lm-i &lhi'de sabit olan lemin hakikatiar "Kn=OI" emrine imtisal etmekle Allah' n onlar zerine olan Uluhiyyet hakk n if ettiler.. (*) Ey Aziz!.. lemin tamam , lisan- hl ile btn Esmy Esm'lar bilsin ister bilmesin.
53

ilahiyeyte

ibdettedirler..

&ster o

Binaenaleyh, kul da haliyle ve suretiyle ibdet etti )i Esm'n n neticesini bilmese de hibir Esma-& ilhi yoktur ki, kul onunla ibdet etmesin!!!.. Bu anlatt ) m z Allah Rasul'nn Esmallah ile yapt ) dua hakk nda syledi)i !eyin mns d r.
(*) Uluhiyyeie alkal geni! bilgi edinmek isfeyenler, Kitsan Yay nlar , Abdlkerim Ciyli'nin &nsanKmil, Birinci Cild/Drdnc Blum'ne mracat edebilirler. (Mtercim)

Allah Rasul, Esma-i Hsna ile !yle dua etti )i mervidir, Yaratt)klar)ndan birine *retti*in yahutta gayb ilminde kendine has b)rakt)*)n senin olan btn isimlere s )*)narak Kuran) g*smn nuru, kalbimin bahar), hznmn gitmesine ve merak)m)n zail olmas)na vesile eylemeni isterim... (El Ezkar) Yani ki!i, o Esmalar n hakiktini bilsin ki, ilmi sebebiyle o Esmay ba!kas ndan ay rt edebilsin.. Zira insanda hli ve sureti itibariyle nice !eyler vard r ki, Allah onlar bilir ve sever amma insan onlar bilemez.. Ey Aziz!, ,te bu anlatt)*)m)z slupta kad)nlar) seversen onlar)n muhabbeti seni Allah'a ynlendirir... yle ise; onlara bu itibarla olan muhabbetin, senin iin fitne de *il belki bir nimet olur... Dolay s yla da senin iin, kad )nlara olan bu tarz muhabbetin, hakiktte seni Allah sevgisine ynlendirdi *inden Allah'da seni sever.. Ki!inin kad nlar iinde tek bir tanesine sevgiyle ba )lanmas na gelince - her ne kadar anlatt ) m z gibi bu hakikt btn kad nlara sirayet etmese de- iki !ah s aras ndaki tabi miza, yarat l !lar ndaki asliyet ve ruhi nazarda has l olan ruhani bir mnasebettir., Bu ba)lanman n bir k sm kesintili olur.., Bir k sm ise, kesintisiz olur ki onun eceli lmdr.,, Fakat, lse de o ba )lant devam eder,. Mesela; Allah Rasul Efendimiz Sa' alah Aleyhi ve Seliem'in Ai !e va<idemize olan sevgisi gibi.. Allah Rasul Aleyhisselm onu di)er ezvac tahirattan ve onun babas Hazreti Ebubekr'i de di)er sahabilerden daha ok severdi, yle ise; Allah')n hibir ismi yoktur ki kul, o ismin hli ve suretiyle kaim olmas)n.. Kul, hli ve suretiyle kim oldu *u Esmalar)n neticelerini bilmese de.. Tahsisi ifade eden ikinci derecedeki ruhani mnsebet !ah slar n tayin ettikleridir. Yukarda izah etti )imiz mnsebet ise, ilk sebebdir. Alemde muhabbetlerini belirli bir ,ahsa tahsis etmeyen, baz ) kullar)n sevgisi, grmesi ve i,itmesi, mutlak sevgi, grme ve i ,itme olan ilk sebeb gibidir.. Zira onlar, faili hakikiden ba ,ka hi kimseye, bir,ey nisbet etmediklerinden, alemde olup biten her,eyde Hakk) grr, i,itir ve severler.. Yani, Hakk' n alemde olup bitenler vas tas yla onlar
54

grd)ne, i!itti)ine ve

sevdi)ine mdriktirler.. Onlar, kat nda haz r olan severler ve me!gul olurlar. Amma, byle olmas na ra)men mutlak sevgileriyle birlikte hussi mnasebetlerden tr, belirli !ah slara has bir meyi ve sevgileri laz md r.. Zira, lemdeki yarat l ! bu hususiyetin kendi efrad na vermekteydi.. yle ise; mutlak sevginin dairesinde kay)tl) sevginin bulunmas) yarat)l), gere*i olarak ka)n)lmazd)r. Netice-i kelm, nsan-) Kmil mutlak sevgi ile kay)tl) sevgiyi bir arada cem edendir. Mutlak sevgiye misl; Allah Resulnn !u Hadisidir: Dnyan)zdan bana ,ey sevdirildi.. Bunlardan biri kad )nlard)r..." Allah Rasul, belirli bir kad n tahsis etmeksizin "kad)nlard)r" demesinde, mutlak olarak btn kad nlar bana sevdirilmi !tir dedi)i a ka anla! lmaktad r,, Kay)tl) sevgiye misl; !yle rivayet edilmektedir; Allah Rasul Aleyhisselm, ezvac tahiras aras nda Hazreti Ai !e validemizi daha ok sevmesidir... Hazreti Rasulullah' n di)er han mlar n sevmesine ra)men Hazreti Ai !e validemizin sevgisiyle kay tlayan sebeb; ilhi ve ruhan bir nisbettir. Hlasa- Kelm; kad nlar n sevgisinden Allah sevgisine ynetmeye vesile olacaklar biz anlatt k.. Bu da, anlay ! sahibi olanlar iin yeterlidir. Ey Aziz!,, Zikir etti*imiz drt fitneden ikincisi, Riyaset diye tabir edilen mevki sevgisidir. Riyasetle alkal mevzulardan malmat sahibi olmayanlardan bir taife; S dd klar n kalbinden en son kacak olan sevgi R'YASET SEVG'S'dir... derler. Amma bu kavlin sahiblerinden olan Arifler, bu kelm , onlar n yolunda olan avam n anlad ) mnya sarf etmemi !lerdir. Ancak Ehlllah olan kamillerin bu kelmdan maksatlar , bizim sana burada a klayaca) m z !eylerdir. Ariflerin bu kelmdan murad ettikleri mn sudur: Allah Teal, insan)n nefsinde birok ,eyleri gizlemi,tir. Bunu gklerdeki ve yerdeki her gizliyi (meydana) )karan, (kalblerinde) ne gizliyorlar, (dilleriyle) ne a)kl)yorlarsa (hepsini) bilen Allaha secde etmesinler diye (yap yorlar) (Neml Sresi; yet:25) Yani, sizden a)*a )kan) ve sizdeki gizlilikleri Allah bilir ve onlar ) a)*a )kar)r.. Dolay s yla, Hak Teal kulun nefsinde gizledi )i s rlar tedrici olarak a )a kar r ki, kul bylece nefsinde gizlenmi ! olan o s rlar bilebilsin..
55

Bila te!bih bu hle misal; tabibe giden hastan n hlidir.. Zira tabib, hastan n rahats zl ) ndan ba!ka birok hastal klar onda grerek syler.. Bylece hasta tedavi olmak iin gitti )i rahats zl ) ndan ba!ka hastal klar n da )renmi! olur.. &!te Allah n mahlkatta gizleyipte a )a kard ) !eylerin durumuda byledir.. Grmyormusun Allah Rasl; Kim nefsini tan)rsa Rabbini bilir.. diyor. Halbulki nefis, bizzat herkesin kendisi olmas )na ra*men, herkes nefsini hakk )yla tan)yamaz. Dolay s yla insandaki gizlilikleri, Allah a )*a )kararak insan) ,ahid tutar ve insan bylece kendisinde a )*a )kan s)rlar) bilir. Bu taifenin o)u; S)d)klar)n kalbinde en son )kacak sevgi RIYSET sevgisidir.. derler Yani o sevgi, kalblerinde )kt)*)nda onlara zahir olur.. Bylece onlar, avam )n riyasete olan muhabbetlerinden farkl ) bir muhabbetle riyaseti severler... Zira onlar, Allah' n onlar hakk nda syledi )i hakikt zere olduklar iin riyaseti severler. O sylenen hakikt nedir?.. Hadis-i Kudsi'de ifade edilen !u zelliklerdir.. Allah der ki; Ben onlar)n i,iten kula*), gren gz, tutan eli ve yryen aya *) olurum... yle ise. Padi !ah riyaset hakk n onlar iin isbt edendir... Binaenaleyh Allah')n onlara olan muhabbeti, onlar)n Allah'a olan sevgisinden daha ,iddetlidir. Netice-& kelm; Mlk Malik'in Padi,ahl)*)n) isbt etti*inden dolay), "O"nun kat)nda mlknden daha sevimli bir ,eyin varl)*) mmkn de*ildir., i,te, "Malik" ismini bu itibarla kendisine baki k )lm),t)r. Bu a klad klar m z "S)dd)klar)n kalbinde en son )kacak sevgi riyaset sevgisidir.. " cmlesinin mns d r. Yani, "S)dd)klar, o muhabbeti zevken m,ahede ederler.." demektir. Yoksa riyaset sevgisi, onlar n kalblerinden kt ) ndan dolay de)ildir. nk onlar, riyaseti anlatt )*)m)z tarzda sevmemi, olsayd)lar; zevken riyasetle alkal ) olan ilmi elde edemezlerdi. Allah Rasul'nn; Allah ademi kendi sureti zere yaratt ).. kavlinde ki suretten maksat, baz tevillere gre riysetdir. Dolay s yla, Hadis-i !yle tevil edilebilir.. ALLAH, Adem'i Malikiyeti zere yaratm !t r,.. Yani, Allah, Adem'e Malk olma istidad)n) vermi,tir..
56

Anla!. "ALLAH" Malkiyeti hakikidir. Ademin malikyeti ise, mecazidir... Buna binaen Ademoluna; Allah' )n Halifesi denilmektedir. Ey Aziz!.. Riyasetle alkal olan sevgiyi a klad ) m z gibi bil!,. Riyasetin mns); hkmleri infaz etmekdir. Onun emri, bir ,eyi diledi*i zaman, ona ancak OL demesinden ibarettir... o da oluverir. (Yasin Sresi, yet: 82) "Kn feyekn" emrinden daha ziyade infaz edici bir hkm olamaz. yle ise, riyaseti Allah')n riyaseti olan)n riyaseti en yce riyasettir. Riyaseti Allah ile olan kul, Allah' )n riyasetinin bekas )n)n ayn)n) kendi bu geici riyasetinde grr ve riyasetinin gerekle ,mesi esnas)nda Allah')n riyasetinin emsalsiz oldu*unu bilir. Art)k o kula, "Abd'un Rabbun' denir. Yani o reis olmas) itibariyle, Malk mans )na gelen "Rab" ve Allah'a kul olmas ) itibariyle "Abd" olmu,tur. ALLAH Teal'va ise: mutlak Malk mns )na gelen "Rab" denir. "Abd" denilmez... DEN LEMEZ!. Binaenaleyh, kulda bu itibarla cemi'yet, ALLAH Tealda ise, ferdiyet ve VAHDET vard)r. Ey Aziz!.. nsan)n imtihan edildi*i drt fitneden ncs, MAL sevgisidir. &nsan n yarat l ! nda mala kar! meyli bulundu)undan dolay , mala meyl kkeninde tretilen Ml kelimesiyle isim verilmi!tir. Dolay s yla Allah Teal, kullar n baz i!lerini kolayla!t rmas n , mal n varl ) na ba)lad ) ndan ve mal sahibi cimri olsa da halk n kalbini onlar sevmek, onlara sayg gstermekle alakal k ld ) ndan, kullar n mal sevgisiyle imtihan etti. Zira mal sahiplerinin yan nda bulunan zenginlikten dolay , nefisler zenginlerin kimseye muhta olmad ) n vehm ederek gzleri mal sahiblerine sayg yla bakar.. Halbuki, o)u zaman mal sahibi olan kimseler haddi zat nda insanlar n iinde en ziyde muhta olanlard r. Zira, ellerinde bulunan malla yetinmeyip kanaatkar olmazlar. yleyse zenginler kanaatkar olmamalar sebebiyle devaml mal varl klar n n artmas n dilerler.. Vakta ki, halk maldan tr mal sahiblerine kar ! kalbi meyli bildiler art k mal sevdiler.. Arifler, kendisiyle mal sevecekleri ilhi bir yntem ara !t rd lar. Zira onlar nda yarat l !lar nda mal sevgisinin bulunmas ka n lmaz bir gerektir.
57

yleyse; mal sevgisi, hidyet veya dalletin gerekle !mesine vesile olacak imtihan n sebebidir.. Dolay s yla Arifler mat sevgisiyle alkai olan ilah yntemlere nazar ettiler.. Nihayet o yntemlerden biri olan !u yetin ifade etti )i hakikti kendilerine ilhi bir kaide edindiler. Bu; "Allah'a gnl ho,nutlu*uyla dn verin." (Mzemmil Sresi, yet: 20) yetidir. Allah, burada hi ku!kusuz mal sahiblerine hitb etmi !tir. Dolay s yla Arifler, bu hitaba ehil olabilmek iin mal sevdiler,. T ki, ne durumda olurlarsa olsunlar o hitab i!itmekten lezzet bulsunlar... Art k arifler, mal Allah'a dn vermelerinde sadakan n Rahman' n eline d!t)n grrler ve o dn vesilesiyle Rahman' n kullar na mal sunma vuslat gerekle!ir.. Zira, ALLAH, Adem'i !u kavliyle m!erref k lm !t r. Buyurdu Ey iblis, K EL MLE YARATTI#IMA secde etmenden seni hangi ,ey menetti. (Sad Sresi, yet: 75) Demek ki. Ademi Allah' n bizzat kendisi yaratma !erefiyle m!erref k lm !t r. yle ise, Allah' n dn istemesinden tr insanlara yard m edenden ba !ka kim bu !erefte kmil olabilir.. $ayet mal olmasayd olamazlard .. &nsanlar bu hitab ilhiyeyi i!itemez ve o hitaba ehil

Onlara dn vermelerinden tr has l olacak Rabbani sunmada meydana gelmezdi.. Zira, bu anlatt ) m z tarzda mal ile muamele etmek, Allah ile olan vuslat iine kapsar. Yani, Allah Teal, mal ile ve mal ) onlardan istemekle kullar ) imtihan etti ve On nc Vasiyette a klanan Hadis-i Kudsi'de Allah, kendisini servet sahibi olanlardan ihtiyac n arzeden kulun verine kovarak; Ey Ademo*lu, Ben senden su istedim sen Bana su vermedin ve Ben, senden yemek istedim sen Bana yemek vermedin.. buyurdu. Byle buyurmakla da bizlere bu hususla alkal ok nemli bilgiler verdi,. i!te Ariflerin bu meseleye byle bakmalar ndan tr mal sevgisi, onlar iin hidyete vesile olan bir &mtihan olmu! olur. Ey Aziz!.. O fitnelerden drdncs evld sevgisidir. ocuk, babas)n)n s)rr), ci*erinin bir paras) ve ona e,yan)n iinde en yak)n) oldu*u iin evld sevgisi ki ,inin asl)nda kendisini sevmesidir... Dolay s yla Allah, ki,iyi ki,inin nefsinden )kan parayla, Allah' )n emirlerine riayet edip etmemesi hususunda imtihan eder. Hazreti Resulllah')n k z Hazreti Fat)ma hakk nda; E*er Muhammedin k)z) Fatma'da h)rs)zl)k yaparsa onun da elini kestirirdim..."
58

..buyurmas dellet eder.. Ki Hazret! Resullllah' n Hazreti Fat ma'ya olan sevgisi herkesin malumudur.. Yine ayn mevzua binaen Hazreti mer'in o )luna had vurdurmas sonunda Hazreti mer'in o)lunun lmesi gibi.. &!te emirlere riayet etmenin ehemmiyeti yukarda and ) m z Hadis-i $eriften ve Hazreti mer'in meselesiyden daha iyi anla ! lmaktad r. Yine bir kad n ve Maiz kendi ihtiyarlanyla zina suunu ikrar edip Recim edilerek ldler.. Yani, mer'in evld sevgisi, kad )n)n ve Ma)z'in can sevgileri Allah' )n kanunlar)n)n icra edilmesine engel olmad ). &!te onun iindir ki onlar n (Kad n n ve Maiz'in) tevbesi kabul olundu mu?., diye soranlara Allah Rasul; "E*er onlar)n tevbesi (inden dolay has l olan sevb) btn mmete taksim edilirse hepsine yeterli olur." Cevab n buyurdu. Ey Aziz!.. Anla!. Hangi tevbe kendini feda etmekle yap lan tevbeden daha byk olabilir?.. Veyahut.. Hangi baba iin haddi !er'iyi (cezay ) ocuk zerine uygulatmas , kendi nefsine haddi !er'iyi (cezay ) uygulatmas ndan daha a ) r gelmez? Zira, Hadis-i Kudsi'de Allah Teal, evld sevgisinin ne denli byk oldu )unu !yle buyurarak bildiriyor. Dnyada ki sevdiklerinden (baz s n n) ruhunu ald)*)m halde sabreden imanl ) kullar)m iin Cennetten ba,ka mkafat)m yoktur. (Buhari) Ey Aziz!,. Netice-i kelam; her kim imtihan)n en byklerinden olan s)ras)yla bu vasiyette beyn etti*imiz drt rkn sa*lamla,t)rarak Hakk')n r)zas)na onlar) vesile k)lsa ve Hakk')n onlar hakk)ndaki hukukuna riyet etse, onun cinsinde ondan daha byk kimse olmaz.

ON ALTINCI VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, "ALLAH "TEK'tir Teki sever." Hadis- *erifi hakk ndad r. Ey Aziz!.. Benim sana bu vasiyetlen ilgili ilk tavsiyem; Vitr Namaz)n) ed etmeden uyuma!.. Zira insan uyudu)u zaman, -ryada grd ) surette- Allah onun ruhunu kabzeder,. Ve, Allah, dilerse ona mr bitmemi !se ruhunu geri verir.. Veya., dilerse onun mr bitmi !se ruhunu kabzeder..
59

Dolay s yla, yakn sahibi oian &nsan, ihtiyatl davranarak Vitir Namaz n ed ettikten sonra uyur.. Bylece de Allah' n raz oldu)u hl ve amel zere uyumu ! olur. &mam- Tirmizi'nin rivayet etti )i Sahih Hadis'te Hazreti Rasulullah'tan !yle rivayet edilmektedir: "ALLAH "TEK'dir Tek'i sever. " (Tirmizi) yle ise; Allah kendisinden ba !ka hi kimseyi sevmemi!tir.. Zira, Vitr. "O"nun ismidir. O halele... Say lmay gerektirecek amellerinde, sen Tekli )e riayet edersen, Hakk' n Tekli)e olan muhabbetinde Hak, seni kendi yerine koyar... Senin iin bu durum, byk bir !eref ve Hakk' n sana olan yak nl ) n n en bariz inayeti olur... Bu !ereften ve inayetten, daha yce ne olabilir ki senin iin..? Ey Aziz!.. Ayr ca ALLAH Teal. Rasl lisan yla da sana amellerinde Tekli )e riayet etmeni !yle emir etmi !tir: Ey Kuran ehli olanlar amellerinizde Tekli *e riayet edin. Kur'n ehli, EHLULLAH'd)r. Bil ki!.. Kuran gere*i hayat)n) dzenleyenler. Allah' )n korumas) alt)nda olurlar. Art k sana vasiyetim !udur; amellerinde Tekli*e riayet etmeyi gz et!. Mesela; gzlerine srme ekmeyi irade etti )inde her bir gzne bir veya defa srme ek... yani tek'le., ve her bir gz mstakil bir uzuv olarak gr.. Yemek yemekten kalkmay irade etti )inde de, son lokman n TEK olmas na riayet et.. Su imeyi irade etti )inde yudumlaman tekle,, Hatta seni h k r k tuttu)unda, yedi yudum su iersen h k r ) n derhal kesilir.. Bu tecrbe ile sabittir. Ayr ca su ime esnas nda su kab n a)z ndan uzakla!t rarak nefes al ver,. Zira Allah Rasul, bizzat kendi byle yapm ! ve Ashab na, "byle yapmak daha sindiricl, hastal )klardan beri edici ve suyu kana kana iiricidir.." demi!tir. Ayr ca.. Bir,ey anlatt)*)n zaman da, kere ikrar et!. nk Allah Rasul'nn adeti byle idi.. Ey Aziz!.. Ben sana ilhi Snnetlerden ba !ka bir !eyi vasiyet etmiyorum.. Bu da, Allah Teal'n n-sana Kur'n'da; Andolsun ki Resulullah'da sizin iin, Allah' ) ve h)ret gnn umar olanlar ve
60

Allah') ok zikredenler iin gzel bir (imtisal) numunesi vard)r." buyurmas d r, (Ahzb Sresi, yet; 21) Allah, Rasul'nn gzel bir imtisl rne *i oldu*unu vas)fl)yor. Ey Aziz!.. Bu yette, Allah Rasulnn ismeti sbit olmu !tur nk, o masm olmam ! olsayd ona ittiba etmemiz hibir zaman gerekle !mezdi. yle ise; Biz, Kitab ve Snnette bir yasak varid olmad )*) mddete, biz btn harekt)nda, seknat )nda, efalinde, ehvalinde ve konu ,malar)nda Allah Rasulne ittiba ederiz. Ancak, Kitab veya Snnette Ona uymam)z yasaklanan mevzular, drt kad )ndan fazlas)yla evlilik ve gece ibadetlerine k )yam etmektir ki bu da Teheccd namaz )d)r. Zira, Allah Rasul, Teheccd namaz )n) farz olarak eda ederdi Biz ise, teheccd namaz)n) Allah Rasulne ittiba ederek snnet olarak k )lar)z. yle ise; biz gece kalkmakda Allah Rasulne i !tirak etmi! oluyoruz. Ebu Hureyre R.anh. diyor ki: - Halilim Sallallahu Aleyhi Vesellem bana ,eyi tavsiye etti.. Dikkat edilirse Allah Rasulnn tavsiyesini yani, TEKlikle bitirmi!. Allah Rasulnn tavsiye etti )i o !eyden birisi; Vitir namaz)na ed etmeden uyuma. tavsiyesidir.

Ebu Hreyre R.anh'den rivayetimize gre, Allah Rasul Sallallah Aleyhi Vesellem !yle buyurdu: Allah Teal'n)n doksan dokuz, yzden bir eksik ismi vard )r. Onlar) kim sayarsa Cennet'e girer. (El-ezkar) "ALLAH" Vitr Tek'i sever.,. Biz bu kitabda &mam Tirmizi'den rivayet edilen Hadis'in a klamas nda Allah' n sevdi)i !eyleri a klad k. Allah' n yap lmas n sevdi)i birka !eyi teberruken zikr edelim.. Allah, i,ledi*i gnahtan tevbe eden, temiz olan, ,kr edici, musibetlere sabr edici ve ba,kalar)na ihsan edici olan kullar )n) sever. Allah' n yap lmas n sevmedi )i !eylerde vard r. Bu kitabta biz bir nebze bunlar a klad k burada tekrara ihtiya yoktur.

61

ON YED NC VAS YET

Ey Azizi. Bu vasiyet, MURKABE etmek hakk ndad r. Allah Teal, sana bir !ey ihsan etse veyahut verdi )i !eyi elinden alsa, bu durumda, devaml murakabe zere ol.. Allah'tan gafil olma.. Hikmetini bil!. "O" sana verdi )ini sabr etmen iin elinden al r ve seni sabr etmenden tr sever... Zira, Allah sabr edenleri sever... seni sevdi *i zaman da, sana a,)k)n ma,uka olan muamelesi ile muamele eder.. Ey Aziz!.. &raden senin iin hay rl !eyler isterse Allah o isteklerinde senin iin olur.. E)er, iraden senin iin maslahatl !eyler istemezse, Allah seni sevmesinden tr sana olan sevgisiyle senin hakk nda istedi )i !eyleri yapar.. Dolay s yla sen, hali haz rda Allah' n sana istedi )i !eyleri yapmas ndan ho!lanmasan da, o i !lenen !eyin sonunda; Allah'a hamd edersin... Evet... Burada ki inceli )e dikkat et!.. ok !eyier insana yaramaz grnr... Ancak, sonu iyi otur, Allah, Hakmi Mutlak t r. Herkese, mnasib ne ise onu verir ve kullar ) iin hay)rl) olan ,eylerde noksanl)k etmekle thmet alt )nda bulunmaz. Byle muamele etmesi btn kullan hakk nda geerli.. yle ise; seni sevdi)inde nas l olur da Allah byle muamele etmesin?... Sen, Allah' n sana ihsan etti )i bir nimeti, elinden almas na kar! sabretmene binaen, sana mal veya evlad r z k olarak vermesini veyahud !yle diyebiliriz, senden ayr lmas zoruna gidecek !eylerde tefekkr etmeni Allah' n sana olan sevgisine terazi yap!., Zira, Allah Teal hari, Cinsiyet etti )in hibir !ey yoktur ki, senden ayr lmas na, al nmas na kar! l k Allah indinde ayr lan n veya al nan n yerine verilecek bir !ey (&vaz) olmas n.. Salihlerden bir zat' n dedi )i gibi.. Senin ayr)ld)*)n her ,eye, ivaz vard )r, ALLAH'fan aynl)rsan, ALLAH')n ivaz) yoktur. Zira, mevcut olan her !eyin bir benzeri vard r.,. Ancak, ALLAH')n benzeri YOK tur. Sana bir !ey ihsan etti )inde, durum yukarda izah etti )imiz gibidir, Ey Aziz!... Sak n gaflette olma!..
62

Senden verdi)i bir !eyi ald ) zaman, o !eyin kayb na kar! sab r etmen de sana ihsan etti )i nimetlerdendir.. Yani, senin elinden ald ) nimetler, sab rl olmana vesiledir. Nas l ki verdi)i nimetler, !kr edici oimana vesile ise.. Bil ki!. ALLAH ,kr edici kullar)n) sever. Dolay)s)yla da; ALLAH ,kr edicilere olan sevgisiyle, seni sevdi *inde gnahlar)n) yarl)*ar. Allah Rasul Aleyhisselam Efendimiz, &nsanlar n gelip gittikleri yolda, dikenli a )a dal n grp kald ran adam hakk nda; mn yetmi, ksur blmdr bu derecelerin en d,* yofda eziyet verici ,eyleri gidermekdir ve en yksek mertebesi LA LHE LLALLAH demektir. Haya da imndan bir blmdr. (Buhari) Buyurdu)unu Ebu Hreyre'den rivayet edilmektedir. Bu da bizim sana izah etti )imiz gibi Allah, sabredici veya !kr edici olmas hasebiyle kulunu sevdi )inde kulunun gnahlar n yarl gar, o kulunun !krn art r r.. O vakit de kul kmil m'min olmaya ba !lar yani imn !ubelerini ara!t r r,.. Ki, onlar n tamam n uygulas n.. Ey Aziz!.. mn ,ubelerini ara,t)rmas) TAHK K imn)n ,ubelerindendir. Dolay)s)yla da keml s)fatlar)na sahib olan ve ellerini hay)rla dolduran kul, m'min-i kamil'dir. Andolsun, ,krederseniz elbette sizi ( n nimetlerinizi) art)r)r)m. (&brahim Sresi, yet: 7) Allah Teal'n n verdi)i i!te bu hkme binaen sana ihsan etti )i nimetlere kar! "O"na !kr etmen, nimetlerin artmas na vesile olmas gibi Allah Teai'n n me!ru k ld ) amelleri yapmandan tr "O"nun sana !kretmesi, senin iin takvaya vesile olacak amelleri art rmas d r. Bu yette ALLAH Teal Zat n kullar na kar! !kredicilikle vas flam !t r. Zira O &ekrdur. (ok !kredendir) yle ise; "O"nun, sana verdi*i nimetlere kar), ,kr etmen nas)l nimetlerin art),)na vesile ise, sen de emir ettiklerini uygulamakla "O'nun sana olan ,krn art)r. Buna ra)men her!eyin takdiri ilhiyle ve dnyada ceryan eden her !eyin Allah indinde belirli bir zaman oldu)una itikat et.. Zira, lemde tam olan hibir ,ey yoktur ki, Allah iin olmas )n.. Dolay)s)yla da. senden ald )*) hibir ,ev yoktur ki kendisine almas )n ve sana verdi*i hibir ,ev yoktur ki 'O'ndan olmas )n. Her ,ey "O'ndan gelir ve dn, de "O"nad)r. Benim sana anlatt ) m idrak ettiysen btn hllerinde Allah' n almas n , vermesini
63

murakabe ve m !ahede etmen, senin iin yeterlidir.. Sen, al p verdi)in her nefesde, ilhi bir nimet al p vermekten beri de)ilsin.. Senin teneffs etti )in nefeslerin ilki hayat n n kendisiyle gerekle !ti)i nefesdir.. Lafza- Cell, kalb veya dille yapt ) n zikirle de senden kan nefes olur., Ey Aziz!,. $ayet bu nefes al p vermen, hay rl bir !eyle me!gul olmandan tr karsa ecrini kat kat art r r.. $ayet me!gul oldu)un !ey, hay rl de)ilse kerem ve ltfuyla seni yarl )ar., Bk.. Bu verdi*in nefesler, Allah' )n senden ne istedi *ine ilhi birer da'vetilerdir. Allah, &ine ekti)in nefesi sana ltfuyla verir,. O halde, sana verdi )i nefes, hay rla senden karsa onu, Allah'tan bir nimet oldu )un bilip !krle kar! la... E)er o nefes Allah' n raz olmayaca) ba) !lanman niyaz eylerek dua et... Zira.., Allah, kullar)na gnah i,lemeyi isti*far ve tevbe etmeleri iin takdir etmi ,tir. Onlar, ba) !lanmay taleb eylediklerinde, Allah onlar ba) !lar ve tevbe etseler, tevbelerini kabul eder, bir !eyle senden karsa Allah'tan

Anlatt klar m za dellet eden !u Hadis-i !erife ibretle bakmak laz m.. Hayat)m) kudret elinde bulunduran Allah'a yemin ederim ki, e *er siz gnah i,lemeseydiniz, elbette Allah sizi giderirdi de gnah i ,leyip (sonra) Allah'tan ba*),lanmay) dileyecek bir kavim getirip kendilerini yarl )gard).. (Mslim) T ki, dnyevi olan ilhi hkmlerden bir hkm hikmetsiz olmas n.. Allah Teal, Zt' n Gaffar ve Gafur s fatlar yla vas fl yor. O halde, afv ve ma)firetine mazhar olacaklar olmasayd Allah, bu S fatlarla muttas f olmazd . Allah Rasul Aleyhisselam'dan Zeyd bin Haris'in rivayetiyle !yle bir Hadis rivayet edilmektedir. Almak da vermek de ALLAH'a aittir. Onun indinde her ,eyin muayyen bir mr vard)r. (Buhari, Mslim) yle ise; o !eyin muayyen vakti bitti )inde, mr son bulup yerine ba !ka bir !ey gelir... Ey Aziz!.. Allah Rasul Aleyhisselam niin byle buyurdu?.. Bize yap lan !eylerin gerekle!mesinde ki hakikti bildirmek iin byle buyurdu.
64

T ki... Biz, Allah')n r)zas)na vesile olacak i ,lerimiz de, sebeblere ba , vurup, yapaca*)m)z btn i,lerimizin gerekle ,mesini, Allah'a teslim etmekle teslim ve tevfiz derecelerine nail olabilelim ve yapt )*)m)z ,eylerde Allah'a ynetelim. Bil ki!.. Emir ettiklerine muhalif d,tklerimizde Allah'a ynelmemiz ancak; isti *far ve tevbe etmekle gerekle ,ir. Emir ettiklerine muvaf )k olmam)zdan Allah'a ynelmemiz ,kr ise, Allah ve Resulne ittiba etme zerine sebat )m)z) talep etmekle olur. Dnya'da cereyan eden btn varl klar n, Allah kat nda belirli bir mr sahibi olduklar n bilmemizle, kendimizde lutf ilhi olan bir izzet ve !eref grrz. Sab)r edenlere has bir hamd var,,, o da, "Her hle kar #l#k olsun" Elhamdu lillh al klli halin... cmlesiyle yap lan hamdd r. Allah a hamd

&kr edicilere has olan hamd ise: "Btn nimetleri ihsan eden Allah'a hamd olsun" Elhamdu illhil muni'mil mufdili. cmlesidir. Zira, Allah Rasul, Rabbine s k nt l zamanlar nda; "El hamdu lillh al klli halin." ve ferahl zamanlar nda "El hamdu lillhil muni'mil mufdili." diyerek hamd etmekteydi. yle ise, senin Rabbine hamd etmekte Allah Rasul'nn yapt ) hamdle hamd etmen ba!ka bir cmle kurarak yapaca ) n hamdden daha iyidir. Zira Allah, risletiyle ikramda bulundu *u, ilmiyle kendisine ,ahitlik ve bize Ona uymam)z) emretti*i Zat)n koydu*u kurallardan daha stn bir ,ey olamaz. Dolay s yla, Kitap ve Snnette dayana*) olmayan bir ,eyi, gcn yetti*i mddete icd etme.. nk sen, Allah Rasul'nde bize benzen intikal etmeyen bir adeti, ) r olarak aarsan.. Ki bu aaca) n ) r. Kitap ve Snnete muhalif olmamas !art yla- o ) rda sana uyanlar n ecrinin misli sana da yaz l r. Ancak e)er sen, at ) n o ) r , Allah Rasul'ne uyarak terk edersen, senin -Kitap ve Snnete ters d !memek !art yla-at ) n o ) r terk etmenin sevab , o ) r aman n ecrinden daha byk ve ok olur. Allah' n Nebsi, mmetinin ok tekliflerle mkellef olmas ndan ve Ashab' n n sual ettikleri !eyler hakk nda vahyin gelmesiyle farz k l nmalar ndan korktu)undan, onlar n bir tak m !eyleri oka sual etmelerinden ho !lanmazd . Zira, Kitap ve Snnetle sabit olmayan bir )*)r aan, kendisini zorluklarla mkellef k)lm),t)r. Halbuki Raslullah Aleyhisselam Efendimiz, o ) r amaya daha ehil iken o mmetine kolayl k olsun diye terk etmi !tir. &!te bu s rra binaen biz, "Allah Rasul'ne uyarak aaca *)n )*)rt terk etmenin ecri o )*)r) aman)n sevab)ndan daha ycedir.." dedik. Ey Aziz!.. Sana a klad klar m kabul et!. &mam Ahmed bin Hanbelin Allah ondan raz) olsun hayat nda hi karpuz yemeden lmesi, bize Allah Rasul'nn Snnetine uyman n nemini a klayan gzel bir harekettir.
65

Ona sual edileli.. "Sen niin karpuz yemiyorsun?.." o da; "Bana Allah Rasui'nn karpuzu nas l yedi)iyle alakal s hhatli bir rivayet ula!mad ) ndan karpuz yeme )i terk ettim..." diyerek cevap verdi. &!te, bu mmetin alimlerinin di )er mmetlerin ulemas ndan kat be kat stn olmalar n n sebebi; Allah Rasul'ne uymakta gsterdikleri hassasiyettir. $an- yce olan &mam !u iki yet'in mans n hakk yla idrak etmi !tir. Habibim de ki: E*er Allah') seviyorsan)z bana uyun ki Allah'da sizi sevsin.." (Al-i &mran Sresi, yet: 31) Andolsun ki, Resulullah'da sizin iin Allah' ) ve ahiret gnn umar olanlar iin gzel bir (imtisal) numune (si) vard)r. (Ahzb Sresi, yet: 21) Allah Rasul'nn Snnetleri o kadar ok ki tamam yla me!gul olmam za zaten imkn yok... Dolay s yla biz, O'nun snnetlerinden olmayan ba ,ka ,eyleri det olarak nas )l fazlala,t)rabiliriz.. Ve.. mmeti Allah Rasul'nn Snneti olmayan kendi snnetlerimizle nas )l mkellef k)labiliriz???!!!...

ON SEK Z NC VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyyet, Gizli *'RK hakk ndad r.. Allah' n, senin zerine vacib k ld ) haklar ndan biri, Allah'a gizli !irk ko!mamand r. Gizli ,irk; ki,inin zahiri sebeblere itimat etmesi ve kalb ile o sebeblere meyf ederek onlar)n varl)*)yla mutmain olmas) hlidir.. Zahiri sebeblerin varl ) yla mutmain olmas ndan maksat ise; onlarla kalbin sknet bulmas ve onlar n olmamas ndan yani yapaca ) i!in gerekle!memesi endi !esi ile korkmas d r. Niin gizli !irkten ka nmak gerekir?.. Zira gizli ,irk, insan)n Dinine isabet eden musibetlerin en by *dr. yle ise, m'min olan n yukarda anlatt ) m z gibi itikat etmesi do )ru de)ildir. Kur'n- Kerm'de; Onlar)n o*u imn etmez, ill Allaha ortak katanlard )r onlar... (Yusuf Sresi, yet: 106) buyurmu!tur ki bu yette i !aret yoluyla gizli !irkin mnas anla! lmaktad r.. Yani, bir k)s)m insanlar)n, Allah')n varl)*)na olan imnlar)yla birlikte, o imna katt)klar) gizli orta*a i'timd etmeleri; Tevhid-i Ef'ale olan imnlar )na noksanl)k verdi*ini gsteren gizli ,irk anla,)lmaktad)r.

66

Allah)n Uluhiyetini inkrlar) anla,)lmamaktad)r.. nk, uluhiyeti inkr etmek; a)k ,irk olan kfrdr.. Zira, her ne kadar Uluhiyeti inkr edenler, Allah' n varl ) na inansalar da; imnlar muteber de)ildir. Uluhiyet, ibdet ve itaat edilmeye mstahak olan Cenab- ) Hakk)n vasf)d)r. Buhari'de, Mslim'de rivayet edilen sahih Hadiste Allah Rasul Aleyhisselam; Allah')n kullar) zerine olan hakk )n ne oldu*unu biliyor musunuz?.. Allah')n kullar) zere olan hakk); kullar)n)n Allah'a hibir &EYi ortak katmadan ibdet etmeleridir. buyurmu!tur. Allah Rasul Aleyhisselm, Hadiste "$ey" lfz n zikr etmi!. $ev" kelimesi nekire (belirgin olmayan) bir kelimedir.. Dolay s yla, Allah'a hibir ,ey ortak katrnadanda ki ",ey" lfz)n)n mns)na gizli ve a)k ,irk dahildir. yle ise, yeti bu !ekilde yorumlayabiliriz; onlar, Allah' n Uluhiyetini inkar etmek olan a k !irk ve Tevhid-i Ef'aie noksanl k veren gizli !irkle Allah'a ortak katmazlar. Zira, Hadis'in devam nda Allah Rasul Aleyhisselm !yle buyurdu: Kullar)n Allah zerine bunlar) yapt)klar) zaman biliyor musunuz?.. Allah, onlar) azapla azapland )rmaz.. Ey Aziz!.. $imdi.. Allah Rasul Aleyhisselam ' n; "Onlar) azapla azapland )rmaz.." kavlinin mnas na tefekkrle bak!.. Niin azap grmezler?.. Zira onlar, a)k ve gizli ,irkten beri olmakla gnlleri; Allah'tan ba ,ka bir ,eye ba*l) de*ildir. Niin kalbleri Allah'tan ba!kas na ba)l de)ildir?.. Zira, onlar n bir !ey yapmaya ynelmeleri sadece Allah'la oldu )undan, onlar n hat rlar na ba!kas gelmez... Onlar, slm')n Ruhunu ldren a)k ,irkle veyahut zahiri sebeblere gvenmek olan gizli ,irkle Allah'a ortak katsalar, hi ,phesiz Allah'a ortak ko ,tuklar) ,eylerden tr, Allah onlara azap verir. A k !irk, inkr ve kfrdr... Ondan dolay olan azap malumdur,, Gizli !irkten tr olan azab, zahiri sebeblere itimat etmelerinden olan azapt r... Zira, sebebler yok olmaya ma'ruz olurlar... Onlar, sebebierin varl ) nda ve yoklu)unda devaml azab grrler.. Sebeblerin varl ) ndan olan azablan o sebebierin yok olma ve eksikle!mesini vehim etmelerinden, kalbleri daima s k nt iinde olmakla azab grrler ve o sebeblerin yok olmas ndan olan azablan onlar kayb etmelerinden tr kalbleri zd rap iinde olmakla i !kence grrler...
67

haklar)n)n ne oldu*unu

Yani, bunlar, sebeblere gvendikleri iin her halkarda azab iinde olurlar. Ancak bunlar, sebeblerin varl ) na ve kayb na iltifat etmeksizin, sebeblerle Allah'a ortak katmazsalar, i !te o zaman huzur ve rahat iinde olurlar.. Zira, bunlar n itimat ettikleri Zt, hi beklemedikleri anda onlara muhta olduklar !eyleri vermeye kdirdir. Yazaca) m z yette Allah Tealn n bildirdi)i gibi.. Kim Allah'tan korkarsa .. (Allah) ona bir (kurtulup) )k), yeri ihsan eder. Onu haat)r-u hayline gelmeyecek bir cihetten de r )z)kland)r)r. (Talk Sresi, yet: 2-3) Salihlerden birisi bu yet'in mnas n nazmen !yle sylemi !tir: Her kim Allah'tan ittika ederse.. Allah, k $ yeri ihsan eder ona.. Hayline gelmeyecek $ekilde ona r zk verir.. E!er, s k nt lar iinde olsa onu huzura kar r. yle ise, muttakinin Allah'tan ittika etmesinin almeti; hi beklemedi *i cihetden r)zk)n)n verilmesidir.. $ayet, bekledi )i bir cihetten r zk gelirse takva mertebesine ula !mam ! ve tamam yla Hakk'a itimad etmemi !tir.. Zira takv; baz tevillerde !u mnaya gelmektedir: Allah'a itimad etmeyi zahiri sebeblerin kalbe tesir etmesine kar ,) kalkan edinmekdir.. Yani, r)zk)n gelmesi, sebeblere ba*l) oldu*u hat)r)na gelmeyecek.. Ey Aziz!., Ancak Allah, aile efrad na bakman iin al !man emrediyor.. yle ise.. "Onlar)n r)zk)n), temine vesile olan sebeblere yap ),arak al),mam lz)md)r. ' diyerek al !man lz m., Bizim anlatt klar m z bu kaideye muhalif grme.. nk biz, "Onlar)n nafakas)n)n peyda edilmesine vesile olacak sebebleri TERK ET!." DEM YORUZ... Belki, kalben sadece o sebeblere itimad etmekten seni nehy ediyoruz.. Ve, o sebeblerle amel etme de demiyoruz. Son a klamalar kay d ederken uyuya kald m... Uyand ) mda daha nce hi bilmedi)im !u iki beyti tekrar ediyordum.. ALLAH'tan ba$kas na itimad etme Var olanlar, ALLAH kudretiyledir Sebebler, "O" kudretin perdeleri Sana d$en; ALLAH ile olmaya gayret Ey Aziz!.. $imdi art k... Kendin hakk nda tefekkr et!,.

68

$ayet, kalbin, sebebier taraf na meyi ediyorsa... Sen, gizli !irk'ten halas olmayan imn n yad rga.. Ve.. Muttakilerden olmad )*)n) bil!.. Ancak... $ayet, sebeblerin varl ) nda veva kav b olu!lar zamanlar nda, kalbin sadece "ALLAH" meyi edip sebeblerle mutmain olmuyorsa, kendini "ALLAH" imn edip gizli sirkle ortak katmayan Muttakilerden bil., Byle olanlar.. Bil ki.. ok ama ok az)nl)ktad)rlar.. R)zk)n, sana hi hayl etmedi *in bir cihetten gelmesi, senin m utta kilerden oldu*unu bildiren bir mjdedir.. Ey Aziz!.. Bu yet'in s rlar ndan bir di )eri de !udur: Allah, sana velev ki mu'tad sebeblerle r zk n verse de - yle mu'tad sebebler ki sana tasarruf etme yetkisi verilen hazinelerindir. O verilen r zk n, senin hazinelerinde olan e !yadan da olsa, yine hi ummad ) n bir cihetten sana r zk n gelmi!tir.. Dolay s yla, bu hlde itikad n Allah Teal, r zk n bu maldan tayin edip senin elinde olana tahsis etmi !tir olmamal ... Belki itikad n bu sebebler olsa da olmasa da Benim r)zk)m, *ayb hazinesinden gelmi ,tir.. ...olursa; bu takdirce senin takva ehlinden olduaun sabit olur. Ey Aziz!.. Bu anlatt)*)m)z s)rr), iyi anlay)p bil!.. Zira, bu s)rr), kalblerini ve i gdlerini ilhi murakabe ile gzetenlerden ba,kas) bilemez.. nk, ilhi murakabe ile kendilerini gzetenler, btn fiillerinde sadece "Allah'a itimad ettikleri iin; "ALLAH" onlar ) sebeblere gvenmekten korur. Bu anlatt klar m z, Allah, ona bir kurtulu, )k), yeri ihsan eder. yeti'nin i !aret etti )i mnalard r. Ayn zamanda o )k), yeri fde edilen takvaya i ,arettir. Allah')n kullar)na bildirdi*i ,eyleri yapmalar)na vasiyetidir.

ON DOKUZUNCU VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, ALLAH iin tevazulu olma hakk ndad r. Yeryznde bbrlenerek byklk taslama!.. Sana ly k olan, acziyetini idrk edip tevazulu olmakt r.
69

E)er Allah, senin Kitap ve Snnetle verdi )in hkmleri yceltirse, Hak'tan ba !ka bir !eyi yceltmedi )ini ve insanlara sylediklerin kabul grp onlar n indinde kadrini l etmesini Allah'tan oldu)unu bil.. Allah, seni topraktan yaratt ) iin, sana her halkarda tevazulu, acizlik ve ink sarl olman vacipdir... yle ise, yeryznde al m satarak yrme!. Zira, toprak senin anand r... Dolay s yla da her kim anas na kibirli davran rsa muhakkak onu incitir.. Halbuki ana ve babay incitmek haramd r. mam Buhari'nin rivayet etti )i !u sahih Hadis'te !yle varid olmu!tur: Allah')n dnyada yceltti*i hibir ,ey yoktur ki alaltmas )n.. O halde, o yceltilen !ey sen isen... Allah' n seni alaltmastn da gzet ve kork.. Ben, bu vas fl kimseyi, Allah' n Cehennem'e indirmesinden korkar m,.. Bu korkum, o ycelmeyi kendine nisbet eden !ah slar hakk ndad r, Yoksa... Hak'tan korkanlar iin, byle bir korku tasavvur edilmez. Ey Aziz!. Kadrinin yceli )ini Allah'tan oldu)unu bilsen de, makam sahibi olmandan tr insanlar n sana hizmet etmelerini, kap na gelmelerini, at n n ba! n tutmalar n ve buyruklar na boyun e)melerini, Allah')n sana ihsan etti*i bir nimet oldu*unu idrk ederek, devaml) murakbr et!. Ve, Allah'a kar ,) yapaca*)n kulluk vazifelerine ve yarat)l),)ndaki asliyetine naz )r ol.. Zira insan, horlukia vas flanan topraktan zaif olarak yarat lm !t r.. &nsan, o yceli)in kendi zat' iin olmad ) n , belki bulundu)u makam ve edindi )i rtbeden tr oldu)unu bilmesi gerekir.. Dolay s yla insan, bulundu )u grevden azil edilirse o grevden tr ona gsterilen hrmetten ve edilen hizmetten eser kalmaz.. Allah, ona kar ! yap lan hrmet ve hizmetleri onun yerine getirdi )i kimseye kar! yapt r r.. yle ise.. Bil kii. Ycelik ve rtbe, makama aittir ,ahs)n zat)na ait de*ildir. Netice- kelam.. Yeryznde arzulam),t)r.. ycelik isteyen "Zt", hi ,bhesiz onda idareci olmay)

Allah Rasul Aleyhisselam idareci olmak hakk nda &mam Buhari'nin rivayet etti )i Hadis-i $erif'de !yle buyurmu!: darecilik bir emnettir. &phesiz hakk) verilmedi*inde bu emnet, Ksymet
70

gnnde pi,manl)k getirir. Sak n bu anlatt klar m z hakk nda cahillerden olma!. Ben sana bu hususla alkal !yle vasiyet ederim: Velev ki Allah, senin kadrini yceltse de.. Sen, yeryznde byklk taslama ve Allah'tan nefsinin hu,u, zillet ve acziyet sahibi olmas )ndan ba,ka bir ,ey taleb etme.. Zira sen, bu anlatt klar m z vas flar ancak, her ,evde Hakk)n kudretinin kemalini grerek elde edebilirsin.. Bil ki!.. Keml sahibleri ve btn mahlukat n nihayi hedefleri; hi !bhesiz &uhud Makam)na ula,abilmektir.. &uhud Makam) HAKK')n; Esma, Ef'al ve S )fatlar)n)n tecellilerine mazhar olmak oldu*undan varl)kta istenilen makam da budur.

Y RM NC VAS YET
Ey Azizi. Bu vasiyet, CUMA gn, !usl etme hakk ndad r. Cuma gn, camiye gitmeden nce her Cuma gnnde )usul almay adet edin.. Gusle ba!larken, zerine vacib olan bir emrin edas na niyet et!.. Buhari'de rivayet edilen !u Hadis-i !eriflerde Allah Rasul Aleyhisselam, Cuma gn, *usul etmek her mslmana vaciptir. Her mslmana yedi gnde bir defa *usul etmesi vacibdir. (Buhari) buyurmaktad r. Her iki Hadis'ten anla! lan, y kama hkm, Cuma gnleri *usul etmekle birle ,ir. Bunun hikmeti !udur; Allah, gnlerin adedini haftayla s n rlam !t r.. Hafta &se, yedi gndr.., Cuma gn bitti )inde yeni hafta ba !lang c olur.. yle ise; haftan n son gn olon Cuma gn, sen taharet ve nezfet zere iken senden ayr lmas na dikkat et.. Di!leri temizleme hakk nda varid olan mjdeye mazhar olabilmen, di !lerin temizli)ine dikkat etmene ba )l d r., Misvak kullanmak a *)z iin temizlik ve Rabbin r)zas)na vesiledir.. (Cami'us sa) 'r) Aynen yedi gnde bir defa y kanmak da beden iin temizlik ve Rabbin r zas na vesiledir.. Kul, kendi fidesi ve Hakk )n r)zas)na vesile olacak fiili, Allah' )n emri oldu*u iin i,ler.

71

Y RM B R NC VAS YET
Ey Aziz!.. Bu vasiyet, D'N'de mnaka$a ve eki$me hakk ndad r. Dini mevzularda cidal (mnaka ,a) etmekten sak)n.. Zira, sen, eki !ti)in zaman iki zellikten biriyle vas flanmaktan beri olamazs n... Yani, cidal etti )in mevzuda, ya Muhik veya Mubtil olursun.. Muhik, do*ruya isabet eden ,ahsa.. Mubdil, yanl),a isabet eden ,ahsa denir. Asr m z n bilginlerinin yapt klar ilmi tart !malar n o)u, cidalden ba!ka bir sev de)ildir.. Onlar, bu tr fikiri tart !malarla sadece fikir jimlasti )i yapmak istedikleri iin yapt klar n sylerler.. Halbuki bunlar, yapt klar mnazarada, kabul etmedikleri bir hkm ve Hak olmayan mezhebi savunurlar.. Ve kabul etmedikleri o hkm ve bat l mezhebi savunmakla, Hak mezhebe inananlarla mcdele ederler... Tart !malar bittikten sonra; "Biz sadece fikir jimlastr )i yapmak &in tart !t k yoksa bat l davalar isbt edip ona ra )bet edilmesini ksd etmedik..." derler. Onlar n sanki byle bat l tart !malar n Allah' n kay t ettirdi)ini bilmiyorlar.. Ve cahillerin, mukallitlerin onlar n savunduklar bat l mezhebi Hak san p, oniar n szlerine gre amel etmelerinden de gafildirler. Dolay s yla, mukallidin, onun savundu )u bat i mezhebe gre amel etmesi, devaml olarak o kimsenin amel defterine gnahlar n yaz lmas na sebeb olur. Ayr ca Allah Rasul Aleyhisselam !yle buyurmaktad r: Ben Cennetin ortas)ndaki k,klere ,u iki insan iin kefilim. Birisi, hakl) da olsa tart),may) b)rakan di*eri ise, ,aka da olsa yalan sylemeyendir. (Buhari) yle ise; bu tr tart !malar da insan n bat fa &nanmamas na ra)men savunmas veya !aka da olsa yalan sylemesi yasakt r.. Yani, btn bo, tart),malar) tariki evl ile terk etmek her mslmana gereklidir. Allah Rasul Aleyhisselam, ,aka yapard).. Yapt)*) ,akalar da, do*ru olan ,eylerden ba,kalar) de*ildir.

Y RM K NC VAS YET
Ey Aziz!.. Bu vasiyet, GZEL AHLK hakk ndad r. Gzel ahlk zere ol Mekar m ahlk tahsil et.. Yaramaz ahlklardan uzak ol!.. Zira, Allah Rasul Aleyhisselam;
72

Ben, ancak gzel ahlk ) tamamlamak iin gnderildim. (Camiu-s Sa) r) buyurmaktad r, Allah Rasul, bir nceki vasiyette yazd ) m z Hadis'te gzel ahlk sahibi iin Cennetin ortas ndaki k!klere kefil olmu!tu.. Gzef ahlk, halk ile mua !eret ve arkada!l k etti)in kimselerin, r zas zere, gze! geinmeye al !mand r. Ancak &nsanlar n garazlar muhtelif oldu)u iin hepsini raz etmek mmkn de)ildir. Zira Zeyd raz olsa Amr raz olmaz.. Ve Amr' n dostunu raz etsen Zeyd huzursuz olur.., yle ise, insanlarla muamele etmekte Hak ile olas )n ve Hakk') tamam)na arkada, oldu*unu bilesin... Allah Rasul'nn; Ey Allah')m, sen yolculukta bana yolda ,s)n ve geride b)rakt)*)m aile efrad)ma halifesin. (El Ezkr) buyurmas da bu mevzuyo delalet etmektedir.. Allah Teal'n n btn halk ile beraber oldu )u !u yetlerden de anla ! lmaktad r; Nerede olursan)z olun, O sizinle beraberdir. (Hadd Sresi, yet: 4) Raslullah, o vakit arkada ,)na (Ebubekir- s S dd ka) "Tasalanma, Allah, hi ,bhe yok bizimle beraberdir." diyordu. (Tevbe Sresi, yet: 40) Buyurdu ki; Korkmas)n. nk Ben sizinle beraberim. Ben (her!eyi) i,itirim, grrm. (Tah Sresi, yet: 46) Ey Aziz!.. $imdi halk ile gzel muamele etmek Hakk' n r zas na vesile olacak ahlkla ahlklanmakladtr. Hakk' n gazab n gerektirecek ahlklardan ka nmak gerekir.. Art k icra etti)in bu gze! ahlk ister Hakk'a mahsus bir ahlk olsun, ister ba !kas na ait olsun fark etmez.. Zira, Hokk' n gayrisine ait oldu)u takdirce yine hakkn oldu)undan Hakk' n r zas onun iin sabit olur. Ba!kalar gzel ahlk ndan tr &ster senden raz olsunlar, ister olmas nlar... Senin iin, bir zarar yoktur. nk, o ba !kas , e)er m'min ise, Allah')n raz) oldu*u ,eylerden raz) olur. Yok, e)er m'min de)ilse onun raz olmas veya olmamas muteber de)ildir. yle ise, gzel ahlk, ister Hakk'a has olan veyahut Hakk' )n gayrisine ait olan gzel ahlkla ahlklan )p Hakk') raz) etmekdir. Ey Aziz!.. Bil ki!..
73

Her !eyinde Allah r zas na riayet eden kimseden, msimanlar ve zimmiler fide grr. M'minlerin halk ile muameleleri a s ndan, Allah' n onlar zerinde mutlok hakk vard r. O halde, nsan, Cin, Melek, maden, bitki ve hayvanlarla olan muamelelerinde Allah')n r)zas)n) kazanmaya gayret etmeli. "Risale-i Ahlak" adl kitab m z ahlkla aiakah geni ! ma'lumat kapsamaktad r... Biz, o kitapta ahlka ait olan bilgileri tafsili olarak a klad k. Evet.. Bu yle bir zamand)r ki.. Gzel ahlk ) bilmek gerekir ve bunlar) bilmekte zor bir ilimdir.. Sak n bu ilmi, nemsemeyip ka rma.. Zira, insanlar n hallerine gre de )i!ir.. Ahlk n efrad ve cziyatlar nihayetsizdir., ALLAH, gzel ahlkla ahlklanmam )z) ve rezil ahlktan uzakla ,mam)z) nasip etsin. Bizim "O"ndan ba,ka Rabbimiz yoktur. Tevfiki "O" verir.

Y RM NC VAS YET
Ey Aziz!.. Bu vasiyet, H'CRET'in I MN dan oldu!u hakk ndad r. Ey Dost!.. Kffr iinde ikme etme H &CRET et!.. Zira, hicret etmeyip onlarla ya !aman etmene ve kfrn hkmne )afebet &slm Dinine ihanet hkmnn ALLAH' n etmesine sebebtir. Dolay s yla, Allah Teal, hkmnn yce, kafirlerin hkmnn alak olmas iin sana onlarla sava!man emretmi!tir. Sak n!.. Onlarla beraber ya !ama.., Veya, gcn yetti )i mddete zimmi kafirin hkmnn alt na girmemeye al !.. Zira, kfirlerin aras ndan hicret etmeye gc olup da ,hicret etmeyen ve onlar n hkm alt nda 'ya!ayan kimsenin, &slam'da hibir pay kalmam !t r.. Allah Resul Aleyhisselam byle olan !ah slardan teberri etmi !tir. Halbuki Allah Rasul m'minden teberri etmez. Rasl Aleyhisselam, rivayet olunan !u Hadis-i $erifte; Ben m,rikler aras)nda ya,amaya devam eden mslmanlardan beriyim.
74

(Ebu Davud. Tirmizi.) buyurmu!tur. Grld) gibi Allah Rasul Aleyhisselam , kfr hkm alt nda ya!amaya devam eden !ah s iin &slam hkmn itibara almam ! ve onlar sevmedi)ini, yz evirdi)ini yani onlarla alkas n n olmad ) n a ka belirtmi! Allah' n emrine ittiba etmi !tir. Zira, Allah Teal, kfir ve m!rik hkmdarlar n hkm alt nda ya!ay p ien kimseler hakk nda !yle buyurmaktad r: z nefislerinin zlimleri olarak canlar )n) alaca*) kimselere melekler derler ki; - "Ne i, de idiniz?" Onlar; - "Biz yer(yzn)de (dinin emirlerini tatbikten) ciz (kimse)lerdik" derler. Melekler de: "Allah')n arz) geni, de*il miydi?. Siz de orada hicret etseydiniz ya.." derler. ,te onlar (byle). Onlar)n bar)naklar) cehennemdir. O ne kt bir yerdir." (Nisa Sresi, yet:97) &!te bu Hadis ve yet'in ifade etti )i hakikatlere binaen, biz insanlar n Kuds kafirler taraf ndan istila edildi )i iin Mescid-i Aksay ziyaret etmelerini ve orada kalmalar n engelledik.. Zira, byle bir yerde ynetim kafirlerin elindedir ve ynetilen mslmanlard r. Kfrn hkm alt nda mslman, dininin gere)ini nas l ya!ayabilir?.. Nefsi hkm vermekten Allah'a s ) n r m.. &!te bugn mslmanlardan kafirlerle beraber ya !ayanlar en kt haldedirler. Bugn Mescid-i Aksa'y ziyaret edenler ve orada ikame edenlerin aleyhinde !u yet ne gzel delildir. De ki; (yapt klar ) i,ler bak)m)ndan en ok ziyana u*rayanlar), kendileri muhakkak iyi yap )yorlar sanarak dnya hayat )nda sa'yleri bo ,a gitmi, olanlar) size haber vereyim mi?.. (Nisa Sresi, yet:97) Ey Aziz!.. Nas l ki m!rik ve kfirlerin hakim olduklar yerlerden hicret etmen gerekiyor.. Aynen, Allah')n Kitap veya Resul lisan)yla ktledi*i kt ahlklardan da hicret et!. Zira, nefs hicret; hicretin ziydesidir..

Y RM DRDNC VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, 'LM'N gere!i ile amel etmek hakk ndad r. Ey Dost!.,
75

Btn hareket ve sukunatlar nda ilmi isti'ma! eti.. Zira, nefsine ilmi )retmekle cmertlik eden kimse kmil cmert olur. Yani, bir !ah s ilmi )renerek d!ncelerinde ve tm davran !lar nda o ilmi ttbk ederse i !te o ilmiyle amel etmi ! olur ve bu hl de; o kimsenin ncelikle kendi nefsine ilmi )retmesidir ki hl'i ayr ca onun cmert oldu)una da delil olur.. Niye?.., Zira, byle davranan bir !ah s, sadece o ilimleri sadece kendi nefsni faydaland rmaz daha sonra da bilmeyenlere )retme)e ir!d edici olmaya ba !lar.. &!te bu hli de onun ilim de cmertli )ini gsterir. Ey Aziz!. Allah Rasul Aleyhisselam, ilim )renip onunla amel edenleri ve bilmeyenlere )retenleri vm!tr. Aksini yapanlar ise, ktlemi !tir. Allah Rasul Aleyhisselam !yle buyurmaktad r: Allah)n beni bilgi ve do*ru yolu gsterici olarak gnderi ,i, bol ya*mura benzer ki, bir k)s)m topra*a ya*d)*)nda o toprak onu yitirmez, saklar, bir ok e ,itli ot bitirir. Topra*)n baz)s) su saklar, onda kuyular olur.. Allah, bununla insanlar ) faydaland)r)r, ierler, sularlar, ekerler.. Ya*murdan bir k)sm) kumsala, le ya *ar, oras) suyu tutmaz, ot bitirmez.. ,te Dinde derin anlay),) olan ve Allah)n beni gnderdi*i ,eyden faydalanman, onu *renen ve ba,kalar)na *reten iyi topra*a, gnderilmem sebebiyle Allah )n bu hidyetine ald )rmayan ise, verimsiz kumsala benzer. (Buhari) Ey karde! lim tahsil edip ilmiyle amel edenlerden ol!.. lmi tahsil edip onunla amil olmayanlardan olma!.. Zira ilmi tahsil edip o ilmi kendi nefsinde tatbk etmeyenler; ! k yaymas yla her ne kadar ba!kalar na faydal olsa da (mum misli) kendini eritmekle bitirir.. Oysa ki, sen bildiklerinle amel etsen, ALLAH sana bir nr verir ki onunla bilmediklerini )renirsin ve ALLAH, sana Furkan Mertebesini ihsn eder. yle ise; lmiyle amil ve ba,kalar)n) ir,d edici olanlardan olmaya gayret et!.

Y RM BE& NC VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, Mminleri sevmek hakk ndad r. Mminlerin ihtiyalar n gidermeye )ayret et. Ey Aziz, btn rn'minler bir cesed gibidir.. Nas l ki, cesetten bir uzuv a ) r rsa btn cesed a)r lar iinde kal r.. Ayn !ekilde, cesed mislinde oldu )u gibi, bir m'minin ac ve zd rap ekmesinden
76

de btn m'minlerin ac ve zd rap ekmeleri gerekir. $ayet, anlatt ) m z gibi olmazsa.. &!te o vakit, onlar aras nda^ nas l &mn karde!li)inden sz edilebilir..!!!??? Allah Teal; Ancak mminler karde ,tir. buyurmakla onlar n aras nda imn karde !li)ini isbt etmi !tir. Allah Rasul Aleyhisselam da m'minlerin bir vcud gibi olduklar n !u Hadiste !yie belirtmektedir: "M'minler birbirlerini sevmek, birbirlerine ,efkat gstermek ve iyilik yapmakta bir vcut gibidir. O vcudun bir uzvu hastalan )rsa, di*er uzuvlar da hastal)*)n ac)s)n) duyar, uykusuzluk ve ate ,ine i,tirak ederler.. (Buhari) Ey Aziz!.. $unu da bil!.. M'min karde!leriyle beraber olur... Zira, "M'min" Esm-) Hsna'dand)r.. Dolay s yla da m'min, iihi S fat zere yarat ld ) ndan Aliah ile onun aras nda bir mnsebet sabittir. Ey karde!im!.. Allah'a imn) olan her ,ah)s; sz, fil ve hllerinde Allah' ) tasdik eder.. Bylece de., imn)n gere*i olan ismet hs)l olur. Zira, ALLAH'in bir S)ft-). "M'min'dir. "O", M'min oldu)u iin, m'min kulunu bu hususlarda tasdik eder. Allah, Hakka isabet edenlerden ba !kas n tast k etmez.. Zira, Allah hakk nda yalan tasavvur edilmedi )i iin, yalanc lar tastik etmesi muhaldir..* Ve, mmin, Allah'a imn etti )inden Allah' nda kendisini tasdik etti )ini bilir.. Ayr ca btn i !lerinde Allah ile bar ! k olmaya al !an mminin hi kimseye h yanet etmeyece)ini, iman sabit olan herkes bilir ve ondan emin oiur. $imdi.. Bu vasiyetle amel et, imnda daim ve kim ol ki dnya ve hirette mesut ve bahtiyar olas n ben, sana bunlara ula !t racak yolu gsterdim.. Derhal Allah'a gven ve "O"na s )ms)k) ba*lan.. Unutma!,, Kim Allah'a s)ms)k) tutunursa muhakkak ki do *ru bir yola iletilmi,tir o.. (Al-i &mrn) Hak do*ru yoldur. Do*ru yol ise, ,eriatt)r.

77

Y RM ALTINCI VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, Musibetin nzul hakk ndad r. Senin ba! na; mal, evld ve akrabalar na isabet eden musibetlerden dolay bir s k nt gelse sak n gam ekme.. Her ne kadar rf de buna musibet deseler de sen bu yeti... Biz (dnyada) Allah')n (teslim olmu! kullar )y)z ve biz (h rette) ancak "O"na dncleriz.. (Bakara Sresi, yet: 156) Musibetlerin geldi )i vakitlerde oku!.. Zira, musibet gibi grnenler m'minler iin bir nimettir. &!te musibetlere duar oldu)un vakit, Hazreti mer'in Allah ondan raz d!nd) gibi d!n ve !yle syle!.. olsun

Hibir musibete duar kalmad )m.. Muhakkak, o musibette nimet mevcuttur. Birincisi; o musibetin dinimde olmamas )d)r... kincisi; o musibetle daha byk musibetler def edilmi,tir... ncs; o musibet i,ledi*imiz kt amellere kefaret olmas)d)r. Ey Aziz!.. Bil !.. Mminlerin dnya'da msibeteleri ve bellar ) oktur.. ALLAH, mmini i,ledi*i gnahlardan temizlenmesi iin, musibet ve bellara mbtel k)lar.. Onun iindir ki m'min , e !itli hastal k ve me!akkatler iinde olur.. Bylece de kmille!ir. Unutma!.. Allah Rasul Aleyhisselm Efendimiz, m'min hakk nda !yle buyurmaktad r: Mmin, taze filizlenen ekine benzer, rzgr bazen onu devirir bazen de dzeltir... Tk bu hl, olgunla ,ana kadar devam eder. (Buhr)

Y RM YED NC VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, KURANI tilvet etme hakk ndad r. Ey Dost!. Kur'n') tefekkrle okumaya devam et!.. Okuma esnas)nda da, Allah, sevdi*i kimseleri hangi vas )flarla vm,se o vas)flara dikkat et ve o s )fatlarla vas)flanmaya al),!..
78

Allah, sevmedi*i kimseleri de hangi vas )flarla ktlyorsa o vas)flara dikkat et ve o s)fatlar) terk et!.. Zira, Allah, btn bunlar) senin bilip amel etmen iin Kitab )nda zikr etmi,tir.. yle ise; sen Kuran) okudu*unda Kur'n'la Kur'n')n iindekilerini kendinde toplamaya gayret et!. Zira, Kur'n her ,eyi toplam),t)r sen de Kur'n'la amel etmekle Kuran ) kendinde topla. Kuran) okumakla zerine olan tilvet etme hakk )n) korudu*un gibi, Kuranla hayat)n) dzenlemekle de senin zerine olan onunla amel etme hakk )n) korumaya al),.. Bil kil. K)yamet gnnde Kuran in emr ve yasaklar)n) bilip onlara gre hayat )n) dzeniemeyip ya,ayanlar iin, ok ,iddetli bir azb ve Kur'n onlar)n aleyhinde ,ahitlik yapmas)yla onlar iin byk bir pi ,manl)k ve HASRET vard)r. Kurandan bir yet ezberleyip unutanlar iinde K )yamet gn, byk bir hasret ve pi,manl)k olacakt)r.. Allah Rasul Aleyhisselm, Kur'n okuyan m'min, Kur'n okumayan m'min ve mnaf k hakk nda !yle buyurmu!tur: Kur'n okuyan m'min turungiller gibidir... Kokusu gzeldir., ve tad ) da gzeldir.. "Kokusu gzeldir.." cmlesinden maksat okumakt)r.. Zira, tilvet etme esnas nda kan nefesler ltif olur.. Dolay s yla da Kur'n okudu)unda m'minlerden kan nefes, gzel koku yayan !eylere benzetilmi !tir. "..ve tad) da gzeldir." bu cmleden maksat ise, mnd r.. Yani, Kur'n'a olan imn gzeldir. Rasullullah Efendimiz bundan dolay !yle buyurmu!tur: ALLAH') Rab, slm) din ve Muhammed Sallallahu Aleyhi Vessellemi Neb olarak kabul eden kimse, imn )n tad)n) tatm),t)r. &!te grld) gibi Allah Rasul, bu Hadiste, tad) imna nisbet etmi,tir. Birinci zikretti)imiz Hadis'in devam nda Allah Rasul Aleyhisselm !yle buyurdu: Kur'n okumayan mminde hurmaya benzer. Tad ) gzeldir.. yani, imn sahibi olmas itibar yla m'minin tad gzeldir.. Fakat, kokusu yoktur.. Haf z dahi olsa da Kur'n' tilvet etmedi )inden dolay , gzel kokudan mahrum kal r.. Sonra.. Allah Rasul Aleyhisselm !yle devam etmektedir. Kur'n okuyan mnaf k, fesle)en ie)i gibidir. Kokusu gzeldir...
79

Zira, Kur'n gzeldir. Dolay s yla, mnaf ) n Kur'n' tilvet etmesi esnas nda kard ) nefeslerin kokusu ondan tr gzeldir buyrulmu !tur. Hadis'in devam nda; Fakat tad) ac)d)r. buyrulmu!tur,. nk, nifak gizli inkrd )r.. Tatl l k, imn' n gere)i idi.. Halbuki, mnaf k kalben inkr etti )i iin o tattan mahrum oldu )una i!arettir.. Hadis'in ' devam nda Allah Rasul Aleyhisselam !yle buyurmaktad r: Kur'n okumayan mnaf )*)n hli, Eb Cehi! karpuzu gibidir. Tad ) ac)d)r ve kokusu da yoktur. (&bn-i Mace) Zira, mnaf k, kalben inkarc oldu)undan tad yoktur. Hali haz rda Kur'n' tilavet etmedi )inden dolay kokusu da yoktur, Ey Aziz!., &!te; Rahman' n r zas n kazanmaya vesile olacak btn gzel kelmlar, bu minval zeredir. Byle gzel kelm ister m'min sylesin, ister mnaf k Hadis'te ki verilen temsil zre olur. Kur'n' n, !eref ve fazileti herkese bilinmektedir. nk o, Kelmullah'd r. Hibir mahlukun kelm) "0"na benzeyemez. Her nekadar Kur'n' n d ! nda ki gzel kelmlarla insan Allah'a yak nla!maya al ! lsa da Kur'n' n ifde etti )i yceliklerden mahrum kal r.. Allah'a yak)n olmaya en iyi vesile, "O'nun kelm )n) "O"nun bildirdi*i tarz ile okumakt)r. $imdi, zakir olanlar iin uygun olan ,yle zikr yapmakt )r. Kuranda var i d olan ne kadar zikir varsa onlarla me ,gul olmaya gayret sarfetmektir.. Dolay s yla, zakir olanlar, byle yapmakla; hem Kur'n tilvet etme ,erefine, hem de Allah') zikretme ,erefine nail olur. ALLAH Teal Kur'n'da kendi nefsini hangi isimle zikretmi !se, zakir o isimleri hat rlatmaya vesile oldu)u mddete Rabbi'sinin menziline kendini karm ! olur. Bu da, zakir iin ne gzel bir !ereftir. ALLAH Teal !yle buyurmaktad r: Ona aman ver. T ki Allah' )n kelm)n) dinlesin... (Tevbe sresi, yet: 6) ALLAH, hamd edicilerin hamd )n) i,itir. Bundan da i !ittirenin ve i !itenin HAK oldu)u a ka anla! lmaktad r. K yamet gnnde, Kur'n k raat edenlere; Kurn) OKU ve yce derecelere yksel. denilecek. Anla!.
80

Teklif yeri olan Dnyad )r.. Ki ykseli,; Kur'n) okudu*unda kendi okumas)ndan Hakk)n okumas)na ykseltmesiyle gerekle ,ir. Hakk)n onun i,iten kula*), gren gz, futan eli ve bast )*) aya*) oldu*u gibi Hakk)n onun konu,an dili oldu*unu da idrk etmeli.. Zakir, byle zikretti*inde okuyan ve i,itenin HAK oldu*unu muhakkak olarak bilmeli.. Kul, Kur'n'da varid olan hamd, tehlil ve tesbihlerle Hakk ) zikretmeli.. T ki kul, kendi okumas)ndan Rabbisinin OKUyu,una ykselebilsin.. &!te bylece de; HAK, kendi Kitab)n) kulun vas)tas)yla tilvet eder. Ey Aziz!.. Bii ki!.. K)yamet gnnde, kulun hangi yette Kur'n' ) tilvet etmesi tamam olursa, ona mnsib mertebeye kul ykselir. Zira, HAK, dnyada huzuru kaib ile Kur'n tilavet eden kulun vas )tas)yla o yetleri okumu,tur.. Kul, Kur'n'da ve Snnette varid olmayan lf )zlarla Hakk') zikretse. Kur'n'da ve Snnette varid olanlarla yap )lacak zikirlerin derecesine ula ,amaz. Kur'n. kelmlar)n en faziletlisi olan Allah' )n kendine has kelm )d)r. "O" nas)l bildirmi,se yledir ve bildirdi*i gibi de kalacakt )r.

Y RM SEK Z NC VAS YET

Ey Aziz!. Bu vasiyet, Zikir ehlini sevmek ve onlarla oturup kalkmak hakk ndad r. &lminden veya salih amellerinden veya gzel ahlk ndan istifade edece)in kimselerle, arkada! olmaya ve onlar n meclislerinde bulunmaya gayret et!,, Zira, insan, Ahireti hat rlatan kimseyle oturup kalk nca, Allah' n izniyle o kimsenin gzel ahlak yla mmkn oiduka muttas f olur. Madem iyi arkada!la oturup kalkmakta byle byk faideler vard r... O halde., Sen, zikr vesilesiyle ALLAH' ) kendine arkada , edin!.. Zikr, Kur'n'd)r. Kur'n, zikirlerin en ycesidir. Allah Teal; Zikr'i biz indirdik. (Hicr sresi, yet: 9) buyurmaktad r. yetteki "Z KR"den maksad; Kur'n'd r.
81

Yine Allah, Hadis-i kudsi'de; Beni zikr edenlerin celisiyim (arkada! y m) buyurmakta.. Allah Rasul Aleyhisselm , birgn Ashab na !yle buyurmu!tur: nsanlardan Allah'a yak )n olanlar vard )r.. Sahabiler.. Ya Resulullah, onlar kimlerdir?,. Onlar Kuran ehli, Allah ehli ve Allah' )n has kullar)d)r.. buyurdu. (&bn-i Mace.) Ey Aziz!.. Bilesin ki!.. Melikin has kullar , o)unlukla kendileriyle arkada !l k etti)i kimselerdir.. Allah)n gzel ahlk) Esma-) hsns)d)r. Her kim. Allah') zikretmekle "O'na celis olursa Hakk )n ahlak)yla ahlklan)r.. Hakk)n ahlak)yla ahlklanan kimseyle de HAK nsiyet eder. Allah') zikreden toplulukla, oturup kalkan kimseyi, Allah, onlarla beraber Rahmetine dahil eder. ,te onlar, yle bir topluluktur ki, onlarla oturan bedbaht olmaz. Hakk' n kendisine arkada ! oldu)u kimse, nas l bedbaht olabilir ki...??? &yi arkada!larla alkal Allah Rasul Aleyhisselm !yle buyurmaktad r: yi arkada,, misk sahibi gibidir.. Onu ziyaret etti *inde miskten bir ,ey sana isabet etmese de kokusundan faydalan )rs)n... Kt arkada,, demirci gibidir.. Onu ziyaret etti *inde sana k)zg)n demir paralan isabet etmese de duman isabet eder. (&bni Mace.) Ey Aziz!.. Bilesin ki!.. $pheci insanlarla arkada !l k etmen, insanlar n senin hakk nda da su- zanda bulunmalar na sebeb olur.. Bu da, insanlar n o)unlukla niyetlerinin ktl )nden meydana gelmektedir.. Sen, byle olmaktan ve onlar gibi d !nmekten kalbini muhafaza et!.. Faide grrsn,. &!te o faideler, seni insanlar hakk nda iyi d!nmeye a) r r., ki kalbin btn ktlklerden pakize olur.. Salih oldu)una kanaat etti )in bir kimseyi de, ktlerle arkada !l k yapt ) n grd)nde, onlarla arkada !l k etmesinden dolay onun hakk nda da kt d !nme!.. Hatta.. O iyi !ah sla arkada!l k etmelerinden dolay , o ktler hakk nda iyi d!n!,. Yani o slih kimseyi bir tarafa nisbet edeceksen, iyiler taraf na nisbet et!. Hibir zaman, ktleri nazar dikkate alarak, bir!eyi onlara nisbet ederek hkm
82

verme!. Zira, Allah teal, hi kimseye; - "Niye insanlar hakk )nda iyi d,ndn?. " diye soru sormayacak ,.. Fakat.. - "Niye insanlara kt zanda bulundun?. " diye SORACAK!!! E)er, bu anlatt klar m z kabul edip amel edersen senin iin nasihat ve vasiyet olarak yeterlidir. Rablerini zikretmekle mrn tketenlerin, lmekle u*ramaz. Onlar, lseler de daha iyi bir hayatla dirilirler... Onlar.. Allah yolunda ldrlm, olanlardan daha kmil bir hayatta hayattad )rlar. Amma, Allah yolunda !ehid d!en e)er zakir ise, o hem zakirin hayat na hem de !ehid'in hayat yla hayatdar olur. Netice-i kelm deriz ki; ALLAH') zikredenler lseler de diridirler. ALLAH'I zirk etmeyenler dnyada diri olsalar da ldrler. Yani.. Allah') zikretmeyenler hayvani dirili *e sahibdirler.. Zira, lem'in tamam) zikr hayat)yla diridir. yle ise.. Allah') btn hayat safhas)nda ananlarla anmayanlar )n rne*i diri ve l gibidir. Anlatt ) m z !ekilde Allah Rasul Aleyhisselm misller vermi!tir. Benim bu vasiyette Allah' zikr edenlerin !ehid olanlardan stn oldu )u., iddiama delil; Allah Rasul Aleyhisselm ' n buyurdu)u !u Hadisidir: Size, d,man)n)zla kar,)la,)p boyunlar)n) vurman)zdan veya boyunlar)n)z) vurmalar)ndan daha iyi bir ,ey haber vereyim mi..? Ashab; - Evet ya Rasulullah... dediler. O da; - Allah') zikretmenizdir.. (Tirmiz&.) buyurdu. Allah Rasul, !ehid olmay ifade eden "boyunlar)n)z) vurmalar)ndan.." szn zikr etmi!tir. yle ise; kulun Rabbisini zikretmesinin !ehidin lmnden daha iyi olmas , bu Hadis'den a ka anla! lmaktad r. Bir ba!ka Hadis-i $eriftede Allah Rasul; - Z KRULLAH LE ME&GUL OLAN D R D R." buyurmu!tur. Bu rivayetlere binaen zakirin lmnden sonraki hayat ), ,ehidin hayat)ndan daha stndr.
83

hayatlar )

kesintiye

onlar)n

Tabi ki.. Bu !ehid, zakir de)ilse.. E)er, !ehid zakir olursa elbette hayat daha stn olur.

Y RM DOKUZUNCU VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, ALLAH' n koydu!u s n rlar a$mama hakk ndad r. Kendi nefsine ve raiyetine Allah' n hkmleriyle muamele et!. Zira, sen, byle muamele etmekle mkellefsin. E)er, hkm sahibi bir sultansan, seni sultan eden Allah' n hkmleriyle raiyetini muhafaza et!.. Zira, herkes oband r... Ve, her oban, srsnden mes'uldr. &!te hkmdar olman n en d!k mertebesi, senin kendi nefsine ve uzuvlar na olan hakimiyetindir., obanl ) n r. yle ise; byk imamet olu !uncaya deyin, nefsinde ve sana yak n olanlar hakk nda Allah' n hkmlerine riayet ederek ya !amaya gayret et!.. Zira, sen, nefsinde ve ynetiminin alt )nda olanlar)n hakk)nda. Allah')n halifesisin. Ey Aziz!.. Allah' n hkmlerini gzetenler hakk nda Allah Rasul Aleyhisselm !yle buyurmaktad r: Allah')n buyruk ve yasaklar)n) gzetenlerle, gzetmeyenler (tatl suda yzmekte olan) bir gemiye binmi, kimselere benzerler ki, onlar kur'a ektiler, kimi ste, kimi alta (ambara) d,t... Alttakiler susay)nca stekilerin zerinden gemeye ve onlar ) rahats)z etme*e mecbur olacaklar)n) d,ndklerinden (bunu yapmamalar iin aralar nda konu!up) gemiden bir delik aarak su almaya koyuldular.. sttekiler buna ald )rmazsa hepsi batar.. (Fakat bunu anlay nca hemen a!a) inip) gemiyi delenlerin elini tutarlarsa hepsi kurtulur.. (Buhari) Ey Aziz!.. $ayet kalbine hay)rl) bir ,ey yapman) emreden bir ilham gelirse, onun; Melek ilham) ve bu ilhamdan sonra, kalbine onu yapmaman ) emreden bir hat)ra gelse, onun da &eytan vesvesesi oldu*unu bil!.. Ancak.. Bir !eyin hay r m ., yoksa, !er mi oldu)unu ay rabilmen ncelikle !eriat yani Allah')n s)n)rlar)n), buyruklar)n) yasaklar)n) bilmenle mmknle!ir.. Yani, !eriat edemezsin.. bilmezsen kalbe gelen hat ratlar! hay r m ., yoksa, !er mi ay rt

84

yle ise; ncelikle &ER AT ilmini *renmelisin. Ey Aziz!.. Yukarda zikretti )imiz !eyin bazen de tersi olur.. Yani nce kt bir !eyi yapman sana emreden bir hat ra kalbine gelirse onun $eytan vesvesesi ve onun akabinde o ktl ) i!lememeni sana emreden bir hat ra kalbine geldi)inde onun da Melek ilham) oldu)unu bil!.. Mele)in ilham na uy., !eytan' n ilham na uyma.. Unutma!.. Sen o suda yzen gemisin.., Bir yerinden delik a ld m , sen ve senin iinde bulunan ne varsa hepsi helak olur. Netice-i kelm: ncelikle ,eriat ilmini *ren.. Zira, sen ,eriat ilmini bilmedike Allah' )n buyruk ve yasaklar)n) gzetemezsin.. &eriat ilmini bilmedike kimin ,eriatla amel edip etmedi*ini de bilemezsin.. yle ise..

Allah')n hkmleriyle ya,ayabilmen iin, senin her ,eyden nce ,eriat ilmini *renmen sana farz'd )r.

OTUZUNCU VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, Cimrilik hakk ndad r. Ey Dost!. Muhtalara sadaka vermeyi kendine det edin!.. ALLAH, Kitab nda infk sahiplerini yani sadaka veren erkek ve kad nlar verek zikr etmi!tir. nfk, farz ve nafile olarak iki k ),)ma ayr)l)r. Farz olan)na zekt, nafile olan)na da sadaka denir. Nafilenin farz olan) da bulunmaktad )r.. Ey Aziz!.. Bil ki!.. &nfk' n farz olan n (zekt ) ed etmekle, cimrilikten halas olursun.. Nafileyi (sadakay ) ed etmekle de, l derecelere vas l olarak kerem mertebesine haiz olursun. yle ise; ncelikle cimri olmaktan ka n!,. Nafile sadaka vermekle yce mertebeler istemezsen, bari farzla amel edip zekt vermekle kendini cimrilik dairesinden kar.. Ey Aziz!..
85

Zekattan ba!ka, senin zerine bir farz daha vard r.. Mesel; m'min karde !inin, muhta oldu)unu grd)nde, !ayet muhta oldu)u !eyi mal ndaki fazlal ktan vermedi )in takdirde helak olacaksa, ona ya hibe veya bor yoluyla muhta oldu)u !eyi vermen sana vacib olur., &!te bu !ekilde onun ihtiyac n gidermen sadakad r.. Farz'd r. Zira, "Zekattan ba,ka farz olarak verece *im (sadaka) var m)d)r?." diye varid olan suale Allah Rasul Aleyhisselam; Hay)r yoktur. Fakat infakta bulunabilirsin.. diye cevap verdi. Ben &!bilya'da bulunan alimlerden birisinin bu Hadis'in a klamas nda; Mal)ndan farz zekattan ba,ka farz sadaka olarak da verebilirsin.. dedi)ini i!ittim.. Onun bu a klamas ndan memnun oldum. yle ise; Zekat, farzd)r. Muhta olanlar)n zaturetinin giderilmesi iin zekat d ),)nda, sadaka vermekte farzd )r. Ey Aziz!.. &nsan n verdi)i sadaka, ister farz olsun ister nafile.. Verdi )i bu sadakadan tr ALLAH')n, insan "Mutesaddik" ile isimlendirmesinde insan kendini sadaka vermeye zorlar,. Yani, insan sadakay) vermekle nefsine galebet eder Niin nefsine sadaka vermekle zorlar?.. &nsan, h rs na d!kn, sabr k t, bir ktlk geldi )inde feryad basan ve ona bir iyilik dokununca cimrilikte vas flanm ! olarak yarat lm !t r.. Allah, &nsan n yarat l ! nda asiolan vas flar n Kur'n'da; Mal biriktirip de kab iinde saklayan... Hakikt insan, h)rs)na d,kn ve sab)rs)z yarat)lm),t)r. Kendisine ,er dokundu mu feryad) basand)r.. Ona hay)r dokununca da ok cimridir. (Meric suresi, yet: 18,19, 20, 21) buyurarak beyn etmi !tir. Bu yarat l !ta oian bir varl k tab ki sadakay vermekte zorlan r.. &!te bunun iindir ki, Allah Rasul Aleyhisselm 'a; "Hangi sadaka daha hay)rl)d)r?." diye soruldu)unda Allah Rasul; S)hhatli oldu*un halde hayat) d,nerek veya fakirli *i d,nerek nefsin seni cimrilik yapmaya zorlad )*) zaman, verdi*in sadaka hay)rl) sadakad)r. Cevap buyurarak Allah Rasul Aleyhisselm Efendimiz, hem sadakan )n faziletini hem de faziletli zaman)n) a)klam),t)r. Ey Aziz!.
86

Allah Teal, sadakan n faziletini !yle beyan etmi !tir: Kim nefsinin (mala olan) h)rs)ndan ve cimrili*inden korunursa i,te muradlar)na erenler onlar)n ta kendileridir. (Ha!r sresi, yet: 9) yle ise; kurtulu!a erenler onlard r. &nsan uzun emelli oidu )u iin elindeki mal n kay p olmas ndan ve fakirlikten korkar... &!te bu uzun emeli, fakirlik korkusu ve mala olan h rs , onu, elinde bulunan malda cimrilik etmeye yani Allah' n ona verdi )i nimetlerden muhtalara vermemeye sevk eder... Bylece de o kimse, habire dnya hazinesini doldurmaya al ! r.. &nfkta bulunmaz.. Hatta zerine farz olan zekat bile vermemezlik yapar.. Nihayetinde de o, hirette mallar) s)rt)na a*)r bir yk olarak Cehennenem'in k)zg)n ate,leri iine at )l)r.. Allah Teal, Kur'n'da; O gn ki bunlar, zerlerinde (yak lacak) Cehennem ate,inin iinde k)zd)r)larak da o kimselerin al )nlar), b*rleri ve s)rtlan bunlarla da*lanacak.. ,te bu, nefisleriniz iin toplay )p saklad)klar)n)z!., art)k saklay)p istifilik etti*iniz bu nesneleri(n ac s n haydi) tad)n. (Tevbe Sresi, yet: 35) diye buyurarak beyn etmi !tir. Bu yet, zerine farz oian zekt vermeyen ve muhta m'mine intak etmeyen !ah slara aittir. Ey Aziz!. nfk)n zorlu*undan dolay) muhtaca verilen ,eye sadaka denmi ,tir. Sadaka, lgatta zor, ,iddet ve sa*laml)k mnalar)na gelmektedir. Araplar "Rumhun sadkun" derier.. "Saibun" mnas kast edilerek yani fakirlik etin ve me!akkatlidir., veya m zrak sert ve sa)lamd r,. Allah Rasul Aleyhisselm cmert ve cimri ki !iler hakk nda !yle bir misl vererek a klamada bulunmu !tur. Cimri ile cmert kimsenin rne *i ,u iki adam)n meseli gibidir ki, bunlar)n zerinde, memelerinden kprck kemiklerine kadar demirden z )rhlar vard)r.. &imdi, cmert kimse, sadaka verir vermez zerinde ki demirden z )rh geni,ler uzarr.. vcudunu tamamiyle kaplar., yle ki, parmak ular )n) dahi rter., gnah izlerini siler. Cimriye gelince; o bir ,ey infak etmek diledi *inde derhal o z)rh)n her halkas) kendi yerine s)k),)r kal)r.. Cimri adam, bu z)rh) geni,letmeye u*ra,sa da z)rh geni,lemez.. (Buhari, Mslim) Ey Aziz!..
87

Cimrilik yapmaktan sak n!. Zira, cimrilik; seni dnya ve ahirette helak olacak yerlere d !rr., Kesin olarak bil ki!.. Cmertlik yapmaya da anca her ,eyin hakikt)na ula,maya vesile olan L M sevk edebilir.. Cimrilikten kurtulmaya vesile olacak ilimi !yle tasavvur etmek mmkndr. Sen, r)zk)n) senden ba,kas)n)n yiyemiyece*ini onu kendisine az)k edinemeyece*ini ve onunla hayatdar olamayaca *)n) bildi*in zaman, - velev ki ver ve ak ehli hepsi toplan p senle r zk n n aras na engel olmaya kalk !salor ki buna gleri yetmez. Senin, gnlne muhta olan kimseye sadaka vermek varid olur olmaz... ona infakta bulun ki cmertlerden ve gzel vglere mazhar olanlardan olas )n.. Senin mlik oldu*un malda ba,kas)n)n onunla hayatdar olaca *) ve g)das)n) temin edece*i r)zk) oldu*unu bildi*in zaman, velev ki ver ye gk ehli senin mlknde olan r z klar yla onlar aras nda engel olmaya kalk !saiar ki buna fakatlar yetmez onlara mlknde olan haklar )n) ,yle tasavvur ederek ver!.. -Yani.. Ben bir emanetiyim, benim hakikaten hibir $eyim yok. Allah, onlar n r zk n bana emaneten verdi!i $eyiere ba!lamakla beni imtihan ediyor. De...!!! &!te.. Byle bilmek ve tasavvur etmekle, onlara infak etmen nefsine kolay gelir.. Bylece sen, ehli kereme hk olursun ve infak edicilerden oldu )un yaz l r. $ayet byle d !nmeyipte sadakay kibirlilikle ve tereddtle verirsen ve o sadakay vermekten enaniyet edersen rahata ula !t rd ) n o kimsenin faziletlerini kendinden rtm ! olursun.. Sak n., Cehaletle bir,ey infk etme!.. Hibir kimseyi de bilmemezlikten gelme!.. Zira, Allah Rasul Aleyhisselm: Ey Allah')m, cahil olmaktan ve bilinmemekten sana s )*)n)r)m. demi!tir. Art)k her kim ilimle hkm ederse ALLAH, onu insaf sahibi k )lm),t)r.

OTUZ B R NC VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, NEFS ile mcahede etme hakk ndad r. Ey Dost!..
88

Cihad-) Ekber olan, nefs ile mcahedeyi sak )n terk etme!.. &nsan n beden kalesi iinde olan nefs, insana en yak n ve en tehlikeli d!man d r. Allah Teal'da !yle emr etmektedir: Ey imn edenler, kafirlerden size yak )n olanlarla muharebe edin. (Tevbe Sresi, yet; 123) Dolay s yla, senin nefsinden, sana daha yak n d!man yoktur, Nefs'in inkr kafirlerin kfrnden daha ziyade oldu )una asla !bhe yoktur. Zira, nefis, Allah' n verdi)i nimetleri elde etmesine ra )men, nankrlk ederek inkr eder. Ey Aziz!.. Cihad- Ekberle nefsinle cihad et!.. Ki, d !manlar nla arp !t ) n zaman daki samimiyette.. &!te onlan yapaca) n cihadda lrse, Rableri kat nda diri olarak nz klanan !ehitlerden, Allah' n kereminden verdi )i !eyierle huzur bulanlardan ve kendisinden geriye kalanlar yani sonradan gelenleri gzel nimetlerle mjdeleyenlerden olursun. Ey Aziz!., Cihad'dan gazi olarak evine dnen kimseye verilecek faziletleri bilmektesin., O, cihddan kazand ) ganimet ve mkfatla evine dner.. O kimse, cihad etti )i mddete oru tutan, gece namaz k lan ve devaml Kur'n tilavet eden !ah s n durumuda gazi gibidir... Niin? Zira, Gazi, evine dnnceye kadar ona oru, namaz, zikir ve Kuran tilavet etme sevablar ndan i!leyememesine ra)men, hibir eksiltme yap lmaks z n yaz l r. Sahih Hadislerde oru sevab na deng bir ibdetin olmad ) bildirilmesine ra)men, hibir eksiltme yap lmaks z n yaz l r. Yani Orucun mkfat)n) yaln)z ALLAH bilir.. Cihad' n da hem oru hem de namaz gibi ibdetlerden kat kat stn oldu )u Rasululiah Efendimizden rivayet olunan Hadis-i $eriflerden a ka anla! lmaktad r. Bu hkm; terk edildi )inde insan n gnahkar olmas n gerektiren Farz- ayn olan cihad'a aittir.. Ey Aziz!.. lim sahibi olup nefsine nasihat edip dinini koruyan ki ,i devaml) cihad'tad)r. &nsan yarat l ! itibariyle nefsin arzu ve isteklerine uyup, emr edilenlerin hilaf na hareket etmek ister.. &nsana nisbet edilen istemek ve arzu etmek, Cenab- Hakk' n hakk ndaki iradesi menzilindedir.. Ancak, aralar nda fark vard r,.
89

ALLAH, irade etti*i ,eyi yapar "O'nun irade etti*ini engelleyecek hibir ,ey yoktur. nsan ise, arzu etti*i ,eyi yapmak isterken irade etti*i ,eyin engellenmesi mmkndr. Yani, Hakk')n iradesi: mutlak irade'dir. insan )n iradesi ise, kay)tl) iradedir. &nsan n iradesi neyle kay tl d r?., diye sual edilirse deriz ki; &eriatla kay)tl)d)r.. Yani insan)n iradesi, mstakil bir irade olmad )*)ndan ALLAH'in iradesiyle kay)tl)d)r... insan, her ne kadar irade etse de ALLAH, irade etmedike irade edilen ,ey gerekle,emez.. Bu sebebten al himmet sahibleri, Arif-i Billh olanlar n mertebesine kmay taleb ederler. Tki onlarda nefsin arzu ve istekleri kalmay p iradeleri Allah' n iradesiyle beraber olsun.. Yani onlar, Hakk')n diledi*i her ,eyi dilerler.. Bu irade, mahluk at ne hal zere ise onu yle istemektir. Onlar, mahlukattan bir ,eyi ancak Allah onu icad etti *i iin irade ederler. Allah' )n raz) oldu*u ,eylerden raz ) olurlar. Allah')n raz) olmad)*) ,evlerden raz) olmazlar. Ancak burada nemli bir nokta daha vard r, !yle ki: Allah, raz) olmad)*) bir tak)m ,eyleri de irade edebilir.. Mesel; inkar.., ALLAH, kulun kfrne raz) de*ildir., ancak irade sahibi de "O'dur. yle ise, herkesin nefsinin hakk , ba!kalar n n hakk ndan daha byktr.. O halde, nefsinin hakk n gzetmeyenler nas l ba!kalar n n hakk n gzetebilir?.. Her halkrda ki !i kendi nefsine zarar verecek !eyleri giderirse, ona ecir verilir. Mesel; nefsin ho !lanmad ) vakitlerde abdest almaktan tr Allah, kulun derecelerini yceltir ve hatalar n giderir. Allah Rasul Aleyhisselam bu mevzuya !yle i!aret buyurmu!tur: - Ey Ashab)m.. Kendisiyle Allah')n hatalar) silece*i ve dereceleri ykseltece *i bir ,eyi size haber vereyim mi?., diye sordu.. Ashab; - Tbi ya Resulullah.. dediler. Allah Rasul; - Zorluklara ra*men abdesti gzelce almak... &!te bu hatalar n silinmesinden dolay .. Abdest, temizlik ve nezafettir. Allah Rasul Hadisin devam nda; ..mescidlere ad )mlar) o*altmak.. buyurmu!tur ki bu da; derecelerin ykseltilmesidir.. Zira, gidip gelmekte tepelere kmak ve dz yerlere inip yrmek vard r.. Allah Rasul Hadis'in devam nda !yle diyerek Hadis'i bitirdi: .. bir namazdan sonra br namaz vaktini i ,tiyakla beklemektir.. ,te
90

nbetiniz budur. ,te nbetiniz budur, i,te nbetiniz budur. (Mslim) Bil ki!.. D!mana kar! btn harb aletlerini ve tedbir alarak kalenin s n rlar nda yap lan kusursuz nbete ribat denir, Ribat sahibi o kimsedir ki; namaz n eda ettikten sonra bir sonra ki namaz vaktinde k labilmek iin di)er namaz n vaktinin girmesini gzeterek nefsini devaml namaz iin nbet tutar. Ey Aziz!.. Sana sorar m., - Bundan daha byk bir nbet olabilir mi?. Zira, birgn be! vakit namaza taksim edilmi !tir. Tekraren art k deriz ki: Namaz k)lan kimse, k)ld)*) her namazdan sonra gelecek namaz )n vaktini i,tiyakla bekler.. Ve, gn bu tarz zere biter, Hatta yle hle gelir ki namaz k)lan ki,inin mrnn hibir an) namaz) d,nmeksizin gemez.. &!te bu s rra binaen Allah Rasul; ,te bu nbetin izdir!.. ,te bu nbetin izdir!.. ,te bu nbetinizdir!.. cmlesini defa tekrar etmi !tir, $imdi burada Allah Rasul Aleyhisselm' n ilminin ne dereceye sahip oidu )unu gr!., O, *ayb a,ina nazar)yla e,yan)n yarat)l),)ndaki hakikatim bilir. Dnya'da yap )lan amellerin, ahirette hangi keyfiyette olaca *)n) m,ahede ederek hkmn belirtilmi,tir. Bylece de onlar n hakk n if etmi!tir. Mesel; gzelce abdest almaktan tr hatalar n silinece)ini, mescide ok ad mlar atarak gitmekten dolay derecelerin ykselece)ini ve namaz eda edebilmek iin vaktini gzetmenin nbet (ribat) oldu)unu hkm ederek belirtmesi gibi.. &!te bu ve emsali szler Allah Rasul Aleyhisselm ' n hikmet yerlerini oldu )u gibi m!ahede etmesine delalet eder. Bu sebebden dolay Allah Rasul kendisi iin !yle buyurmaktad r: Bana CEVAM 'UL-KELM verildi. Cevami'ul-kelim; lf )zlar) az m'nas) geni, olan kelmd )r.. Dolay s yla da, Allah Rasul Aleyhisselm m Hadisleri o *unlukla bu kabildir... Onun lfzlar) az, mnas) geni, olur.

OTUZ K NC VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, Mslmanlar n haklar n gzetme hakk ndad r.

91

Mslmanlar n, mslman olmalar cihetiyle haklar n gzet!.. Onlara slam')n e,it davranmas)na binaen adaletli davran!.. Bu sultand r, mevki sahibidir, mal sahibidir, ihtiyard r, byktr... Veya horlayarak, hakrdir, fakrdir, kkdr gibi !eyler deme!. &slam zimmetinde olanlar tahkir etme!.. Veyahut, haddinden de ziyde vme!.. Mslmanlar n, &slam' n uzuvlar oldu)unu bilip, &slm' bir !ah s gibi mlahaza etmek gerekir.. Hakikaten durum byledir., Zira, insan n varl ) zahiri ve batini gcnn ve uzuvlar n n varl ) na ba)l oldu)u gibi, &slm' n varl ) da mslmanlann varl ) na ba)l d r. Bu anlatt klar m zikr edece)imiz Hadis'in mns d r. Allah Rasul Aleyhisselam ,yle buyurmaktad r; Mslmanlar)n kanlan e,ittir. Yani, k)sas ve diyet hkmnde herkes e !ittir.. Mslmanlar)n en ednas) karde,lerinin muhafazas) iin al),)r.. Mslmanlar, mslman olmayanlara kar ,) bir el hkmndedirler. (Ebu Davud) Bu Hadis'te grld) gibi Allah Rasul Aleyhisselam mslmanlar n biribirine kar! ve onlardan olmayanlara kar ! olacak tutumlar n! ne gzel izah etmektedir. Yine Allah Rasul Aleyhisselam !yle; Mslmanlar bir ,ah)s gibidirler... Gz a*r)d)*)nda veya ba,) a*r)d)*)n da btn bedeni a*r) hisseder. (Mslim) buyurmakla mslmanlar n birbirlerine olan ba)l l klar n izah etmi !tir. Allah Rasul hukuki bak mda e!it olmak hususunda byle misl vermesine ra )men, her birine mnsebetine gre riayeti de emretmektedir. Yani, her uzvun yarat)l), gayesi ne ise o uzvu ona gre kullanmak gerekir.. Mesel; namahrem ve di )er irkin olan !eylere bakmaktan gz kapamak gerek kula) de)il. Zira grmek gzn hizmetidir.. kula ) n de)il... Kula) n hizmetleri farkl d r gz de o hizmetleri yapamaz. Bu misle k yasen, di)er uzuvlar n her birinin hizmetleri farkl oldu)u apa k olarak grlmektedir. O uzuvlar n her birisinin mkellef oldu )u !eylere di)er bir uzuv mkellef de)ildir. Mslmanlar her ne kadar slm olmalar) cihetiyle e,it olsalar da, sen limin hakk)n) ona sayg) gsterip n as ihatlann) dinleyip ona gre amel etmekle gster.. Cahilin hakk)n) da ona nasihat ederek, ilim *renmesi iin yol gsterici olmakla if et... Gaflette olan kimsenin hakk )n) bilerek gaflette bulundu*u, slam')n edep ve ,artlar)n) ona ikaz ederek hat )rlat!.. Ey Aziz!.. Allah' n emirlerine itaat eden ve etmeyenlerin durumlar da byledir... Yani, Allah' n emirlerine muhalefet edenleri pi !man ettirip muhalefetten onlar dndrmekdir.
92

Suitan n hakk , !eriat n emr etti )ini tatbik ettirme hususunda emretti )i !eylerde itaat edip, mubahlarda muhalefet etmemektir. Zira, ok mubahlar vard r ki sultan n emriyle vacip olmu!tur... Ve niceleri de haram olmu !tur. yle ise; ululemre Allah' n Kitab ve Rasul'n snnetiyle emr ettikleri mddete itaat farzd r. Amma.. Haramlar yapmay emr etmelerinde itaat ise haramd r. Kklerin hakk onlara yumu!ak davranarak !efkatle terbiye etmektir. Byklerin hakk , onlara sayg gstermektir. Zira, kklere Snnetlerindencfir. rahmet ve byklere sayg ) gstermek, Enbiyan) n

Allah Rasul Aleyhisselm; Kklerimize ,efkatle muamele etmeyen ve ya ,l)lar)m)z)n kadru-k)ymetini bilmeyen bizden de*ildir. buyurmaktad r. Ba!ka bir rivayette de; Ya,l)lara sayg) gstermeyen.. (Cami'us Sa)ir) cmlesi rivayet edilmi !tir. Ey Aziz!.. yle ise, mahlkat n cinsleri ne olursa olsun, sen !efkat ve rahmetle onlara muamele et.. Onlar)n bir k)sm) asi ve bir k)sm) faziletli de olsalar, sen asi ve faziletli ay )r)m) yapmaks)z)n hepsine ,efkatle muamele et.. Zira, onlar )n tamam) ALLAH')n kullar)d)r. Ben israil'den zina eden bir !ahs n hlini hikye eden Hadisi grmedin mi?.. Ayr ca Allah Rasul Aleyhisselm !yle buyurmaktad r: Kendisinde hayat bulunan her ci *eri nemli olanlara (kar! muameleye) kar,)l)k sevap vard )r. yap lan iyi (Buhari) Bu Hadis'in hkmne binaen her canl ya yapilan muamelede ecir vard r. Bir ba!ka Hadis'te Allah Rasul'nden !yle rivayet edilmi !tir: Birisi yolda giderken susuzluktan son derece bunalm ),t) ki, rastlad)*) bir kuyuya indi, suyundan iti sonra kuyudan )kt).. O s)rada a*z)n) am), s)k s)k soluyan susuzluktan nemli topraklar ) yalayan bir kpekle kar,)la,t).. Adam (kendi kendine), "benim ba,)ma gelen susuzluk bu hayvan)n da ba,)na gelmi,.." deyip , ac)d) kuyuya indi mestini )kard) su ile doldurup onu a*z) ile tutarak yukar)ya t)rmand) ve kpe*i sulad). Bundan dolay) da Allah, ondan raz) oldu (gnhlar n! ba) !lad ..). Ashab; Ey Allah')n elisi, hayvanlara iyilik yapmakta bizim iin sevap var m )d)r?., dediler.. Allah Rasul aleyhisselm;

93

 Evet.. kendisinde hayat bulunan her ya ,ayan ci*eri sulayan iin sevap vard)r. buyurdu. (Buhari) Malatya'da mderris Hasan-u Vech Buhara vilayetinde vali olan zalim bir hakimin hlini bana !yle haber vermi !ti.. Buhara vilayetinin zalim bir valisi vard ., ok msrif bir adam idi, Bir k ! gn, sokakta giderken so )ukta titreyen uyuz bir kpek grnce, emrinin alt ndaki a)alardan birine; "$u kpe)i derhal evime gtr." diye emretti.. Eve gtrlen kpe )i vali s cak bir odaya koydu ve onun yiyeceklerini ieceklerini haz rlad .. Birka gn sonra o kpek iyile !ti.. Vali bu esnada bir gece ryas nda !yle i!itti; Sen bir kpek idin ve seni biz bir kpekten dolay) ba*),lad)k.. Vali, az bir zaman sonra ld.. Cenaze namaz na yle bir kalabal k i!tirak etmi!ti ki o gne kadar byle bir !ey grlmemi !ti.. $imdi... Bir kpe*e ,efkatle muamele edene verilen sevap bu ise, insan ve zellikle m'mine ,efkat edene nas )l ecir verilir sen k )yas et.. yle ise... Ey Aziz!.. yilikte bulunaca*)n kimse, ister iyili *e mstehak olsun ister olmas )n, sen daima hay)r i,leme*e gayret et ve gzel s )fatlarla amel et ki, o s )fatlar, senin gzel ahlkla ahlkfanmas )na sebeb olsun.. Zira, Allah indinde gzel s )fatlar)n k)ymeti byktr. nsanlar)n seni vmelerine ve ktlemelerine tak )lmaks)z)n, onlar) gzel amellere tbi k )l ve kt amelleri terk ederek sana uymalar )n) sa*la. Faziletli amellerin bizzat kendilerine talip ol.. Kt amlelerin bizzat kendilerini terk et.. Ey Aziz!.. O gzel zelliklerin en iyisiyle amel edesin., Ki, sen Allah' n edebiyle edeplenen Ariflerden olas n.. Bil ki!.. Allah')n edebi ancak ,eriat)n emir ve yasaklar)na riayet etmekle elde edilir. Ey Aziz!.. $unu hi unutma!!!.. M'min, m'mine nisbetten biribirine iyice kenetlenmi , duvar gibidir.. lemde bulunan her ,ey mmindir. Zira, lemde bir sey yok ki Allah' ) tesbih ve Ona secde etmesinler. Ancak insan ve cinlerin bir k )sm) mstesna.. Zira, onlar)n o*u secde ve tesbih etmedikleri gibi tesbih ve secde edenleri de vard )r. Secde ve tesbih edenlere, sevap etmeyenlere ise, azab vard )r.
94

Allah Teal'n)n ,u kavline dikkatle bakmak gerekir: EY MAN EDENLER MAN ED N. (Nisa Sresi, yet: 136) Allah onlar) hem m'min diye isimlendirmi, hem de " MN ED N!." diye emir ediyor. yle ise; ki trl imn vard )r. Birincisi, umumun imn) ki; Allah onlar)n hakk)nda ,yle buyurmaktad)r: Bat)la imn edenler.. (Ankebut Sresi, yet: 52) kincisi ise, hususun imn ) ki, emr edilen imn budur. Umum'un imn), kendilerine imn teklif edilmeksizin yarat )l),lar) gere*i ALLAH') bilip ikrar etmeleridir. Bunun en kolay); Hani Rabbin ademogullar)ndan onlar)n s)rtlar)ndan zrriyetlerini )kar)p kendilerini nefislerine ,hid tutmu,, "Ben sizin Rabbiniz de*il miyim?.." (demi!ti) Onlarda, "Evet, (Rabbimizsin), ,ahid olduk." demi,lerdi. (i!te bu !hidlendirme) k)yamet gn "Bizim bundan haberimiz yokdu" dememeniz iindir." (A'raf Sresi, yet: 172) Bu yette anlat lan bu imanda btn insanlar e ,ittirler. Yani onlar, yarat)l),lar) gere*i Rablerini bilip KRAR etmeleri cihetiyle Allah onlara; "Ey iman edenler imn edin." buyurdu... Bu ne,ette hususun imn)n), onlardan taleb ederek TEKRAR " MAN" etmeleri iin onlara teklifte bulundu. Mutlak TEVH D'e tarruz etmeksizin yani, "Ey insanlar iman edin!.." gibi.. Zira, kullar)nda & RK HAF Y B LMES ve TEVH D' EMR ETMES KULLARI N RAHMET'tir. Allah Teal !yle buyurmaktad r: ONLARIN O#U, ALLAH'A KO&ANLARDIR ONLAR.. MAN ETMEZ LL ALLAH'A ORTAK

(Yusuf Sresi, yet: 106) Biz !irk-i hfi'nin ne oldu)unu On Sekizinci Vasiyet te a klam !t k. &!te bu !irk-i hfi'nin onlarda bulunmas ndan tr onlara; "ALLAH'a imn edin!!!.." denmi !tir. Allah' n vahdaniyetine imn edin denmemi !tir. Zira, Hakk')n varl)*)na imn getiren mmindir amma gizli ,irkten kurtulmam),t)r. ALLAH')n Tevhid'ine inanan kimse. ALLAH'o ortak ko ,may) nefi eder.. M'min, Esma-ul Hsna'dan bir isimdir.. yle ise.. M'min. hem HAKK')n hem de halk)n ismi olur.. M'min, m'mine kenetlenir.. Hadisinin hkmnce; HAK olan m'min. halk olan m'mini korur.
95

Allah Rasul Aleyhisselm, Hazreti Lut Aleyhisselm hakk nda !yle dua ederek bu hakikati beyan etmi !tir: ALLAH, karde,im Lut'a rahmet etsin o ruknu ,edide s)*)nm),t). Hadis'te ki "ruknu ,edid"den maksat; m'min ismidir. Zira, hazreti Lut, kavminin azab ndan Allah' n emniyetine s ) nm !t .. M'min olan meram anlar.

OTUZ NC VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, mer'e mensup ve ALLAH ad yla aldananlardan olman hakk ndad r. Ey Aziz!.. E)er, bir kimse, seni aldat r,,, geinirse sen, Hazreti mer'in me !rebine uyup ona aldan ver,. Zira, Hazreti mer, Allah ondan raz olsun.. Bizi ALLAH yolunda aldatana aldan)r)z, buyurmu!tur. Ey Aziz!.. E)er birisi, sureti Hak'ta grnerek, senden istedi )ini elde etmek iin seni aldatmaya al !sa. Kerem sahiblerinin !an na ly k olan, onun aldat c oldu)unu bilmemezlikten gelip arzu ve isteklerini yerine getirmeye gayret et.. O ki!i, bylece senin byle hareket etmenden dolay , aldatmas n n senden tesir etti)ine inans n ve senin onun bir aldat c oldu)unu bilmezsin.. Zira sen, bu s fatla ona muamele etmekle hakikata iyi yapm ! olursun. Yani, sen ona onda beliren s fatla muamele edersin. nsan, insana bedeni ve zat )ndan dolay) muamelede bulunmaz.,.. Belki s)fat ve zelliklerinden dolay) muamele eder. E)er o S fat yla sad k olsa sid ve bahtiyar olur. E)er aldat c ve nifak ile olursa !aki ve aldat c mnaf k adamd r... Onu rezil etmeyip halini bilmemezlikten gel ve onun istedi )i renge gir ve ona hayr ile dua et!.. Olur ki duan ona faide verir, Dolay s yla sen de byle davran !la bulunmakla m'min-i kmillerden oldu )unu gsterirsin.. Hadis'de varid olmu!tur: Kmil m'min, ALLAH iin aldat )lan ve kerem sahibi olan kimsedir. Zira, imn gere)i olan ahlk, zahire gre muame etmektir. Hadisin devam nda !yle demi !tir; Mnaf)k, aldanmayan ve kendi nefsini yad )rgay)p nefsine levme edendir. Mnaf)k, kendi nefsini yad )rgay)p kurtulu, yolunda sluk etmez. Ey Aziz!.,
96

M'min karde!inin gmle)i ol.. Yani, m'min karde !inin mal n , can n , namusunu ve evld n himaye et.. Zira, Kitab n nass &le; "Mminler ancak karde ,tirler." ilh buyrukla karde!likleri sabittir. yle ise; m'min karde !ini, kendine bir ayna oldu )unu mlahaza et.. Zira, sen, aynaya bakt ) nda kendi suretinde irkin bir nesne grd )nde giderirsin,. Zira, Allah Rasui Aleyhisselm; M'min mmine aynad)r. (Cami'us Sa)ir) buyurmu!tur ki sen, o aynaya bakarak kendi noksanl klar n gidermeye gayret etmelisin. yle ise; Ey Aziz karde!im, m'mine eziyet verecek ,eyleri yapmaktan ka)nacaks)n. $ayet bir kimse, seni aldat r, geinirse,, Hi muzdarip olmadan sen, Hazreti mer'in me!rebinden olup ona aldan ver,

OTUZ DRDNC VAS YET

Ey Azizi.. Bu vasiyet, Kom$u haklan hakk ndad r. Ey Aziz!.. Kom!u ve civar nda bulunlann haklar n gzet ve onlar hir aye et.. Kom!uluk hakk , birisi gelip sana s ) nsa, ona gven verip korkulardan onu halas etmendir. Kom!ulukta sana evi daha yak n olana, Allah' n sana verdi )i nimetlerle ikramda bulunmakla ncelik ver. Zira ki,i, kom,usundan mesuldr. Kom!ular n hangi milletten olursa olsun, sen onlara ihsanda bulunup zararl !eyleri onlardan def et!. Kom!uya Arapa, Crrun denilmektedir. Cerre ise, meyi etmek ma'nas na gelmektedir, yle ise; sana kom!u denilmesi, senin kom!una ihsan etmeye ve ondan zararlar gidermeye meylin bulundu )undand r.. Nas l ki onda da, senden zararlar gidermeye ve sana ikramda bulunmaya meyli bulundu)u gibi.. Carr n, bat la ve zulme meyi ma'nas na gelen "cevrun" kelimesinden tretilmi !tir diyenler, y lan n zehirlemesi s hhatdir diyenler gibidir,. Burada, z t z t na benzetme vard r. Bu da, benzetilende mbala )ay ifde etmek iindir. Ledi), y lan n s rarak zehirlemesi mns na gelmektedir. O kelime, s hhatli olmay ifade eden, selim kelimesine benzetilmi !tir.. &!te bu anlama gre, civar hakk galebet etmektedir. yle ise; kom!un ister bat la meyi eden m!rik veya kafir de olsa, onun !irk ve &nkar senin ona kar ! yapaca) n kom!uluk vazifelerine engel olmas n. Peki.. Sana sual ediyorum:
97

 Kom!un mmin oldu)u takdirde nas l ona kar! vazifelerini terk edersin?.. Anla!.. Kom,unun hakk), ancak kom,usunun zerindedir. Baz gebe Arablardan hikye edilmekte olan !u menk be ibrete !ayand r. Bedev Arablardan birisinin ad r n n etraf na, ok ekirgeler konmu ! ve oradakiler onlar avlamak iin haz rl k yaparken ad r sahibi, onlara, "Ne yap yorsunuz?" demi !.. Onlar, "Biz senin kom!ular n k rmaya geldik.." demi !ler. Onlar n bu szlerinin zerine BedevT birden belindeki k l nan ekip onlara, Bilmez misiniz ki birisinin kom$usuna onun yan nda eziyet edilmesi onun $ahsiyetini incitir. Madem ki siz, o ekirgeleri, benim kom$ular m diye isimlendirdiniz art k ben de onlar kom$uluk vazifesi olarak, himaye etmek zorunday m. Derhal avlanmay b rak n, yoksa, i$ ktye var r.." diyerek cevap vermi !.. &!te yukarda zikr etti)imiz menk be de grld) gibi, ekirgelere kom$ular n denildi)i iin, bir Bedev ekirgeleri yani kom!ular n korumak iin nerdeyse harb edecekti. Nitekim, &mam Malk'e Allah ondan raz olsun, "Deniz domuzunun eti yenir mi?." diye kendisine sual edifdi. O da; "Hay r onun eti, haramd r." dedi. Onlar, "O, Allah' n iinde kan !eyleri bize yememizi hell k ld ) denizin hayvanlar ndan bir bal kt r," dediler. Onlar n bu szlerinin zerine &mam Malk Allah ondan raz olsun, onlara, Siz ona h nz r dediniz.. Madem ki h nz r dediniz onun eti haramd r. Denizden kan bal ! n hkm nedir? demediniz.." dedi. Dikkat edilirse sadece ona, "H nz r" denilmesinden dolay &mm Malik, haram ictihat yla hkm etti. Ey Aziz!.. Allah')n sana yasaklad )*) ,eylerden ka)n. Kom,uya eziyet etmekte, yasaklanan ,eylerdendir. yle ise, sen de kom ,uya eziyet etmekten ka )n. Bu yazaca) m yeti kendine kaide edin.. Ne (her) iyilik, ne de (her) ktlk bir olmaz. Sen (ktl)) en gzel (haslet ne ise) onunla nle. O zaman (grrsn ki) seninle aras)nda d,manl)k bulunan kimse bile sanki yak)n dost(un olmu!)dur. Bu (en gzel haslete) sabredenlerden ba,kas) kavu,turulmaz. Buna byk bir hazza mlik olandan gayrisi eri ,dirilmez. (Fussilet Sresi, yet: 34-35) Bu yetlerin birka nuzi sebebi vard r, o sebeblerden biri de !yledir: Belagat sahibi bir Bedev Allah Rasul Aleyhisselam ' n yan na gelerek !yle dedi: - Duydum ki sana bir Kitap inmi $ ve o Kitaba Araplar n fasih btn hatib $airleri kar$ l k vermekte aciz kalm $lar. Acaba benim $u fasih kelm m gibi bir kelm m ?.. Allah Rasul Aleyhisselam; Syle bakal)m senin kelm)n nedir?. Bedev;
98

 Sana kindar olanlar n akl n , yak nlar na gsterece!in sayg esir al r. Ve, onlar aras nda ki ifsad , def edersin. E!er onlar, a k olarak sana ktlk yapsalar, hilm ile onlar afv et. Zira, i$itti!in $eyleri, afv edip gemezsen sana eziyettir. E!er onlar, gizlice seni yad rgarlarsa, sen, o yad rgamalara ald r $ etme. Zira, ard ndan sylenen $eyler sylenmemi$ hkmndedir. Bedev bu szlerini syledikten sonra yukarda zikr etti )imiz (Fussilet Sresi, yet: 34-35) yetler nazil oldu. Hemen yetin okunu !unun akabinde o Bedevi; '$te bu, hell sihirdir. Allah'a yemin ederim ki ben, benim sylediklerimden daha fasih bir kelm n olabilece!ini hi zan etmemi$tim. Ben, senin Allah Rasul oldu!una ve sana indirilen kitab n ancak Rububiyeti mutlakaya sahib olan ZAT' n kat ndan indi!ine iman ettim... diyerek aczini itiraf etti. &!te Bedev Kur'n' n icaz na kar! aciz olmas n &'tiraf ederek imn etmesinden tr, insanlar n en !ereflileri zmresine girdi )i gibi, sende Allah kat nda en !erefli insanlardan olmay istiyorsan; mahkkata eziyet verme, gcn yetti )i halde sana kar ! su i!leyenleri afv et, hi kimsenin kusurunu ortaya karmaya al !ma ve nefsin a) r na giden !eyleri kolayla!t rarak muamele et. $unu da hi unutma!.. Allah Teal, hi ,phesiz daha ok ihsan eden, gnahlar ) ba*),layan afvu daha byk ve sz en do *ru oland)r. Bedevi'nin sylemi ! oldu)u !iir gzel olabilir... Fakat, ierdi )i mny uygulamaya gelince onlar yapmam ! olabilir... O zaman da Bedev, bo ! bir !ey sylemi! olur. Ey Aziz!. Bil kil. Allah Teal. kendi Zt')n) hangi S)fatlarla vas)flam),sa o vas)flar)n fiilleriyle kullar)na mame etmektedir. Neyin yap)lmas)n) emrediyorsa bizzat kendisi o emrettiklerini yap )yor. Allah Teal, neden yasakl )yorsa o ,eylerden Zt) mnezzehtir. "TANRI"LAR YOKtur ve VAR OLAMAZLAR. Ancak "O" VARd )r. "O" "ALLAH" Aziz. Hakim, Gafur ve Rahiym'dir.

OTUZ BE& NC VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, hakk ndad r. Ey Aziz!.. Din karde!in zalimde olsa, mazlum da olsa, ona yard m et.. Zalime niin yard m edilir?.. Dersen..
99

mslmanlara

yard m

etmek

ve

onlara

sayg

gstermek

Zalime de mazlum olmas cihetiyle yard m edilir.. Zira, $eytan, ba!kas na zulmetmek iin ona vesvese vererek zulmetmi !tir.. yle ise; $eytan' n ona verdi )i vesveseyi def etmesi iin ona yard mc ol.. E)er bu yard mda bulunmazsan o karde !in zalimlerden yaz l r. Zalime yard m edilmesi ona verilen vesvese, onunla do )rular aras nda perde ve !eytan n verdi)i vesveselerden dolay mazlum olmas ndand r. Evet.. $eytan, bylece onda dellet kar ! l ) nda hidyeti sat n almaya kalk ! r. O da, hidyeti vererek dalleti sat n al r. &!te bundan dolay zalimlerden olur. Sen, nasihatlar nla bu durumu a klarsan, ve bu yapaca ) al !veri!in hsran olaca) n gsterirsen ve byle bir sat ! n !er'n caiz olmad ) na onu ikna edersen, o zalim olmas na ra)men ona yard m etmi! olursun. O da, zulmnden vazgeerek tevbe ederek Allah'a ynelir. &!te buna; al !veri!in aktini fesh etmek denir. Byle bir kt sat ! n aktini bozmak ne gzel bir ameldir.. Allah Teal, byle anlams z al !veri!te bulunanlar hakk nda !yle buyurmaktad r: Onlar o kimselerdir ki, do*ru yolu b)rak)p sapk)nl)*) (e*ri yolu) sat)n alm),lard)r. Al),veri,leri onlara kazan sa *lamam), onlar do*ru yolu da bulamam),lard)r. (Bakara Sresi, yet: 16) Ey Aziz!.. Senden yard m talep edenleri sak n hor ve hakir grme!.. Allah Teal'n n hi kimsenin yard m na ihtiyac buyurmaktad r; olmamas na ra)men, !yle

Ey iman edenler, siz Allah'a yard )m ederseniz o da size yard )m eder. (Muhammed Sresi, yet: 7) Allah, bu yette "O"na yard m etmenizi sizden talep ediyor. Bu talep etti )i yard m, anlatt ) m z gibi m'min karde!ine oian yard m ndan ba!ka bir !ey de)ildir. M'min karde!ine zlm etme., Zira, zlm, k)yamet gn karanl)klara sebebtir.. Kim ki karanl kta yrrse hi !phesiz ya bir ukura d !er veya vah!i bir hayvan n av olur. Ey Aziz!.. yle ise; mahlukattan hibir kimseyi hakir ve hor grme.. Zira, Allah onlar yaratt ) nda horlamam !t r.. Beyt: Btn makamlar senin iin peyda olsa da Allah kullar m hor grme..
100

Onlar n "O'nun indinde de!erleri vard r. Allah, icd etti*i ,eylerin vesilesiyle, inayetini a )*a )kar)rken, senin o ,eyleri horlaman, onlar) icad eden Zt), hor grmen demektir ki bu, en byk ahmakl )kt)r. Cahillerden olmaktan Allah'a s )*)n)r)z. Byle tahkir ve horlamak ise, en byk gnahlardand )r. Bil ki!.. Yarat)lan ne varsa hepsi, ALLAH' )n kullar) iin nimetlerdir. O kullar, ne olursa olsunlar durum fark etmez. Yani ister mslman olsunlar ister kafir. Allah Rasul Aleyhisselm, kom!ular n hukukunu beyan eden bir Hadis-i !erifte !yle buyurmaktad r: Ey Mslman Kad)nlar!. Kom,u kad)n, kom,u kad)n)n iyili*ini -koyun paas) olsa da- hakr grmesin. (Buhari) Ey Aziz!.. Mahiukat horlay c , sokaklarda da sesini ykselterek ba ) r c olma.. Zira, bir mmine lanet etmek, onu ldrme *e e,ittir. Hazreti sa Aleyhisselm birgn bir h nz rla kar! la!t ) nda ona; Emniyet ve gvenle kurtulu,a er.. dedi.. Bunu duyanlar hazrete; "Niin byle dedin?" diye sordular. O da; "Ben dilimi gzel szlerle me ,gul etmeyi arzular)m." dedi. Ey Aziz!.. Her ,eyde gzel d,np ve gzel sz sylemeye gayret et!..

OTUZ ALTINCI VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, KUR'N da ALLAH'm tavsiye ettikieri hakk ndad r. Ey Aziz!.. Bil ki!.. Cebrail Eminin, yirmi y)lda Allah Rasul'ne getirdi *i Kur'n'da varid olan, ilhi emir ve yasaklar, en do *ru ve en faideli vasiyetlerdir. Allah Rasul, apa)k Arapa ile indirilen Kitab vesilesiyle, insanl )*) Allah')n nimetleriyle mjdeleyici ve onlar ) azab) ilhi ile korkutucu oldu. yle ise; o vasiyetlerden gaflette olanlar ikz etmek iin, bir k sm n teberruken zikr edelim... Bu vasiyetlerden Bakara Sresinde zikr edilenleri !yle s ralayabiliriz. Yeryznde fesad yapmay)n. (Bakara Suresi, yet; 11)

nsanlar)n (mminlerin) inand)*) gibi inan)n.

101

(Bakara Suresi, yet: 13) Ey insanlar, siz de, sizden ncekileri de yaratan Rabbinize kulluk edin. (Bakara Suresi, yet: 21) O halde, kendiniz bilip dururken (yarat lan o !eylerle) Allah'a e,ler ko,may)n. (Bakara Suresi, yet: 22) Ey Aziz!.. $u yetleri tefekkr edip anlayanlar iin ok s rlar vard r. Art)k sak)n)n o ate,ten ki onun tutara*) (odunu, )ras), ocakta,)) insanla o ta,d)r. O ate,, kfirler iin haz )rlanm),t)r. (Bakara Suresi, yet: 24) (Rasullere imn hususundaki) tavsiyemi yerine getirin, ben de size kar ,) olan ahdimi yapay)m. Bir de (vefay) terk hususunda) benden korkun. (Bakara Suresi, yet: 40) Habibim imn eden, bir de gzel gzel amel (ve hareketlerde bulunan kimselere mu,tula ki altlar)nda )rmaklar akan cennetler onlar )n. (Bakara Suresi, yet: 25) Ey fsrailogullar), size ihsan etti *im bunca nimetlerimi hat )rlay)n. (Bakara Suresi, yet: 40) Nezdinizdekini (Tevrat')) tasdik edici (ve do *rultucu) olarak indirdi*im (Kuranla imn edin, O'nu inkar edenlerin ilki siz olmay )n, yetlerimi az bir bah ile (baya *) bir menfaat mukaabilinde) de*i,meyin. Ancak benden korkun. (Bakara Suresi, yet: 41) Kendiniz bilip dururken Hakk ) baat)la kar),t)r)b da gere*i gizlemeyin. (Bakara Suresi, yet: 42) Dosdo*ru namaz k)l)n, zekt verin, rk eden (m minilerle birlikte rk edin (cemaate devam edin) (Bakara Suresi, yet: 43) Hem sab)r (ve sebat) ile, hem namazla (Hak'tan) yard )m isteyin. (Bakara Suresi, yet: 45) Ve yle bir gnden korkun ki (o gnde) hibir kimse, hibir kimse nm )na bir ,ey deyemez. Ondan her hangi bir ,efaat kabul olunmaz. Ondan bir fidye (bedel) al)nmaz, onlara (Allah' )n azab)ndan kurtulmak hususunda) yard )m da edilmez. (Bakara Suresi, yet: 48) Hemen yaradan)n)za tevbe edip nefislerinizi ldrn. (Bakara Suresi, yet; 54)
102

Size r)zk olarak verdi*imiz ,eylerin iyilerinden, gzellerinden (en temiz ve hell olanlar)ndan) yeyin. (Bakara Suresi, yet: 57) Kap)s)ndan secde ederek (e)ilerek sayg gsterek) girin ve (dile)imiz) h)tta (d r, gnahlar m z n dklp d !mesidir) deyin. (Bakara Suresi, yet: 58) Allah')n r)zk)ndan yeyin, iin. (Fakat) yer yznde fesadc)lar olarak ta,k)nl)k yapmay)n. (Bakara Suresi, yet: 60) Size verdi*imiz (Kitab)) (n hkmlerini) kuvvetle tutun, onda onlarla amel etmek lzumunu hat)rlay)n. T ki Cehennemden, gnhlardan sak )nm), olas)n)z. (Bakara Suresi, yet: 63) Allah'tan ba,kas)na ibdet etmeyin anaya, babaya, h )s)mlara, yetimlere, yoksullara iyilik yap )n, insanlara gzellikle syleyin, dosdo *ru namaz k)l)n, zekt verin. (Bakara Suresi, yet: 83) Birbirinizin kanlar)n) haks)z yere ak)tmay)n, kendinizi kendi yurdlar)n)zdan )karmay)n. (Bakara Suresi, yet: 84) Allah')n indirdi*i ,eye Kurana iman edin. (Bakara Suresi, yet: 91) Size verdi*imiz kitab) kuvvetle tutun ona s)ms)k) yap),)n, sz dinleyin. (Bakara Suresi, yet: 93) nkr etmeyin. (Bakara Suresi, yet: 102) Ey iman edenler, "Rina" demeyin "Unzurna" deyin sze iyi kulak verin. (Bakara Suresi, yet: 94) Allah')n emri gelinceye kadar ,imdilik onlar) b)rak)n, serzeni, de etmeyin. (Bakara Suresi, yet: 109) Namaz) dosdo*ru k)l)n, zekt) verin kendiniz iin nden ne hay)r yollarsan)z Allah kat)nda onu bulacaks )n)z. (Bakara Suresi, yet: 110) Siz de brahim'in makam)ndan bir namazgah edinin. (Bakara Suresi, yet: 125) Evimi - tavaf edenler ibadet kast )yla orada kalanlar, rk ve scd eyleyenler
103

namaz k)lanlar iin - titizlikle temizleyin. (Bakara Suresi, yet: 125) Ey o*ullar)m Allah sizin iin slm dinini be*enib sedi. O halde siz de ba,ka de*il ancak mslman olarak can verin. (Bakara Suresi, yet: 132) Ey iman edenler deyin ki: Biz Allah'a, bize indirilene (Kuran Kerim'e), brahim'e, ismail'e, shak'a, Yakub'a ve torunlar)na (esbaata) indirilenlere, Musa'ya, sa'ya verilenlere ve Peygamberlere Rableri kat)ndan verilen (kitap ve yetler) e iman ettik. (Bakara Suresi, yet: 136) (Namazda) yzn art)k Mescid-i haram taraf )na (Ka'be semtine) evir. (Ey m'minler), siz de nerede bulunursan )z namazda yzlerinizi o yana dndrn. (Bakara Suresi, yet: 144) yle ise, siz de (ey m'minler) hay)r i,lerine ko,un, birbirinizle yar), edin. (Bakara Suresi, yet: 148) Art)k onlardan korkmay)n benden korkun. (Bakara Suresi, yet: 150) yle ise siz beni (taatle, ibdetle) an )n, ben de sizi (sevab ile ma *firetle) anay)m. Bir de bana ,kredin, bana nankrlk etmeyin. (Bakara Suresi, yet: 152) Ey insanlar, yerdeki ,eylerden, hell ve temiz olmak ,art)yla yeyin. &eytan')n ad)mlar)na uymay)n. (Bakara Suresi, yet: 168) Allah')n indirdi*ine uyun. (Bakara Suresi, yet; 170) Ey iman edenler, size r )zk olarak verdi*imiz ,eylerin en temiz olanlar )ndan yeyin, Allah'a ,kredin. (Bakara Suresi. yet: 172) yleyse iinizden kim o aya eri ,irse (haz r olur, misafir olmazsa) onu (orucunu) tutsun. (Bakara Suresi, yet: 185) Allah size kolayl )k diler, size glk istemez. (Bu kolayl ) istemesi) o say)y) ikml etmeniz, Allah' ) - sizi muvaffak buyurdu*u o ,eyden dolay) da byk tan)man)z iindir. Otur ki ,kr edersiniz. (Bakara Suresi, yet; 185) O halde onlar da benim davetime icabet ve bana iman (da sebat) etsinler. Tki
104

(o sayede) do*ru yola ula,m), olurlar. (Bakara Suresi, yet: 186) Btn gece fecr(-i saad k) olan ak iplik kara iplikten size seilinceye kadar yeyin, iin, sonra geceye kadar orucu tamamlay )n. (Bakara Suresi, yet: 187) Mescidlerde i'tikfda bulundu *unuz zaman kad)nlar)n)za yakla,may)n. Bu hkmler, Allah')n s)n)rlar)d)r. Sak)n onlara yakla,ma. (gecede)

(Bakara Suresi, yet: 187) Aran)zda (birbirinizin) mallar)n)z) haks)z sebeblerle yemeyin ve kendiniz bilip dururken insanlar)n mallar)ndan bir k)sm)n) gnah( mucip suretler)le yemeniz iin (o mallan) hakimlere aktarma etmeyin. (Bakara Suresi, yet: 188) Evlere kap )lar)ndan gelin. Allah'tan korkun. (Bakara Suresi, yet: 189) Size harb aanlarla, Allah yolunda, siz de d *,n (mdfaa harbi yap n. Ancak) a,)r) gitmeyin. &phesiz ki Allah, a ,)r) gidenleri sevmez. (Bakara Suresi, yet: 190) Onlar) (size harb aanlar ) nerede yakalarsan)z ldrn, onlar) sizi )kard)klar) yerden (Mekke'den) )kar)n. Onlar, Mescid-i haram yan)nda, orada sizinle d*,nceye kadar, (yani d)!medike) siz de ldrrlerse siz de onlar ) ldrn. Kfirlerin cezas ) byledir. (Bakara Suresi, yet: 191) Fitneden eser kalmay)nca, din de (!unun bunun de )il) yaln)z Allah')n (dini diye tan lm !) oluncuya kadar onlarla sava ,)n. (Bakara Suresi, yet: 194) Onun iin kim sizin zerinize sald )r)rsa siz de, t)pk) onlar)n stnze sald)rd)klar) gibi, ona sald)r)n. (Bakara Suresi, yet: 194) Allah yolunda mallar)n)z) harcay)n. Kendinizi tehlikeye atmay)n. (Dima da) iyilik edin. (Bakara Suresi, yet; 195) Hacc) da, umreyi de Allah iin tam yap )n. Kurban yerine (Min'ya) var)ncaya kadar ba,lar)n)z) t)ra, etmeyin. (Bakara Suresi, yet; 196) Bir de (Hac seferinize yetecek mikdarda) az)klan)n. Muhakkak ki az )*)n en hay)rl)s) (dilenmekden, insanlara yk olmaktan) ka)nmaktad)r. Ey kmil ak)l sahibleri, benden korkun.

105

(Bakara Suresi, yet: 197) Arafat'tan (orada vakfe)den sonra, seller gibi bo ,an)p (el birlik) akd)*)n)z zaman Me,'ar-i haram')n yan)nda Allah zikredin., O, size nas )l hidyet ettiyse siz de onu ylece an)n. (Bakara Suresi, yet: 198) Sonra insanlar)n (el birlik) dnd* yerden siz de dnn. Allah'dan (gnahlar n z ) ma*firet buyurmas)n) isteyin. (Bakara Suresi, yet: 199) Mensikinizi bitince atalar )n)z) and)*)n)z gibi, hatt daha kuvvetli bir an ),la Allah') an)n. (Bakara Suresi, yet; 200) Bir de say)l) gnlerde Allah') zikredin. (Bakara Suresi, yet: 201) Ey iman edenler, hep birden suih-u selma girin. (Bakara Suresi, yet: 208) Onlar, Mescid-i haram yan)nda, orada sizinle d*,nceye kadar (yani d)!medike) siz de orada kendileriyle d *,meyin. (Bakara Suresi, yet: 191) Ey iman edenler, Allah'a e , tan)yan kad)nlarla (m!riklerle) onlar imana gelinceye kadar, evlenmeyin. (Bakara Suresi, yet: 221) M,rik erkeklere nikahlamay)n. de, onlar iman edinceye kadar, (m'min kad nlar )

(Bakara Suresi, yet: 221) Sana kad)nlar)n ayhalini de sorarlar. De ki: "o bir ezad )r. Onun iin hay)z zaman)nda kad)nlar( n zla cinsi munsebet) den ayr)l)n, temizlendikleri vakta kadar kendilerine yakla ,may)n. yice temizlendiler mi o zaman, Allah' )n size emretti*i yerden onlara gidin. Her halde Allah, ok tevbe edenleri sever, hem ok temizlenenleri sever. (Bakara Suresi, yet: 222) Kad)nlar)n)z sizin (evlad yeti !diren) tarlan)zd)r. O halde, tarlan)za diledi*iniz gibi gleni. Kendiniz iin, nden (iyi amelleri) gnderin. (hay rl evldlar yeti !dirin). Bir de, Allah'tan korkun ve bilin ki her hlde siz Ona kavu ,acaks)n)z. man edenlere mjdele. (Bakara Suresi, yet; 223) Allah') yeminlerinizden dolay), iyilik etmenize, (fenal kdan) sak)nman)za, insanlar)n aras)n) bulmaya engel yapmay)n. Allah, hakk)yla i,itici, kemliyle bilicidir.
106

(Bakara Suresi, yet: 224) Bunlar, Allah')n s)n)rlar)d)r. Onlar) (i)neyip) gemeyin. Kim Allah')n s)n)rlar)n) a,arsa, i,te onlar, zalimlerin ta kendileridir. (Bakara Suresi, yet: 229) Hem kad)nlar) bosad)n)z da iddetlerini bitirdiler mi, art )k onlar) ya (kendilerine ric'atle) iyilikle tutun, ya iyilikle b )rak)n. (Fakat) onlar), s)rf zulm edebilmeniz iin, zararlar)na olarak tutmay)n. Kim byle yaparsa muhakkak kendine yaz )k etmi, olur. Allah')n yetlerini (muhalefetle) oyuncak yerine koymay)n. Allah')n zerinizdeki nimetlerini ve siz *t vermek iin indirdi*i kitab) (Kuran ) ve (ondaki) hikmeti d,nn. Allah'tan korkun ve bilin ki, Allah her ,eyi hakk)yla bilendir. (Bakara Suresi, yet: 231) Kad)nlar) bosad)n)z da iddetlerini bitirdiler mi, aralar )nda me,ru bir surette anla,t)klar) takdirde, art)k kendilerini kocalar )na nikh etmelerine engel olmay )n. (Bakara Suresi, yet: 232) Ne bir anne, ocu*u yznden., ne de bir ocuk kendisinin olan (bir baba) ocu*u sebebiyle zarara sokulmas )n (Bakara Suresi, yet: 233) i,te bu mddeti bitirdikleri zaman art )k onlar)n kendileri hakk)nda me,ru vech ile yapt)klar) ,eyden dolay) size gnh yokdur. Allah, ne i ,lerseniz hepsinden hakk)yla haberdrd)r. (Bakara Suresi, yet: 234) Ancak kendileriyle gizlice va'dle ,meyin ( tlatma suretinde) me,ru bir sz sylemeniz ise ba ,ka. (Farz olan iddet) , sonunun buluncaya kadar da nikh ba *)n) ba*lamaya azm etmeyin. Ve bilin ki, Allah, kalbleriniz de olan ) muhakkak biliyor. Art)k Ondan sak)n)n ve yine bilin ki, ,phesiz Allah ok yarl )*ay)c)d)r, gerek hiim sahibidir (ceza da acele edici de)ildir.) (Bakara Suresi, yet: 235) Onlar) - zengin olan( n z) kudretince, darda bulunan(m z)da halince (olmak zere) - maruf bir faide ile faidelendiriniz. Bu, iyilik etmek ,iar)nda bulunanlar) n zerine bir bordur. (Bakara Suresi, yet: 236) (Ey erkekler) sizin ba*),lanman)z takvaya daha yak )nd)r. Aran)zda ki stnl* unutmay)n)z. (Bakara Suresi, yet; 237) Ne bir anne, ocu*u yznden., ne de bir ocuk kendisinin olan (bir baba) ocu*u sebebiyle zarara sokulmas )n (Bakara Suresi, yet: 233) i,te bu mddeti bitirdikleri zaman art )k onlar)n kendileri hakk)nda me,ru vech ile yapt)klar) ,eyden dolay) size gnh yokdur. Allah, ne i ,lerseniz hepsinden hakk)yla haberdrd)r.
107

(Bakara Suresi, yet: 234) Ancak kendileriyle gizlice va'dle ,meyin ( tlatma suretinde) me,ru bir sz sylemeniz ise ba ,ka. (Farz olan iddet) , sonunun buluncaya kadar da nikh ba *)n) ba*lamaya azm etmeyin. Ve bilin ki, Allah, kalbleriniz de olan ) muhakkak biliyor. Art)k Ondan sak)n)n ve yine bilin ki, ,phesiz Allah ok yarl )*ay)c)d)r, gerek hilm sahibidir (ceza da acele edici de)ildir.) (Bakara Suresi, yet: 235) Onlar) - zengin olan( n z) kudretince, darda buiunan( n z)da halince (olmak zere) - ma'ruf bir faide ile faidelendiriniz. Bu, iyilik etmek ,iar)nda bulunanlar)n zerine bir bordur. (Bakara Suresi, yet: 236) (Ey erkekler) sizin ba*),lanman)z takvaya daha yak )nd)r. Aran)zda ki stnl* unutmay)n)z. (Bakara Suresi, yet: 237) Ne bir anne, ocu*u yznden., ne de bir ocuk kendisinin olan (bir baba) ocu*u sebebiyle zarara sokulmas )n (Bakara Suresi, yet: 233) i,te bu mddeti bitirdikleri zaman art )k onlar)n kendileri hakk)nda me,ru vech ile yapt)klar) ,eyden dolay) size gnh yokdur. Allah, ne i ,lerseniz hepsinden hakk)yla haberdrd)r. (Bakara Suresi, yet: 234) Ancak kendileriyle gizlice va'dle ,meyin ( tlatma suretinde) me,ru bir sz sylemeniz ise ba ,ka. (Farz olan iddet) , sonunun buluncaya kadar da nikh ba *)n) ba*lamaya azm etmeyin. Ve bilin ki, Allah, kalbleriniz de olan ) muhakkak biliyor. Art)k Ondan sak)n)n ve yine bilin ki, ,phesiz Allah ok yarl )*ay)c)d)r, gerek hilm sahibidir (ceza da acele edici de)ildir.) (Bakara Suresi, yet: 235) Onlar) - zengin olan( n z) kudretince, darda buiunan( n z)da halince (olmak zere) - ma'ruf bir faide ile faidelendiriniz. Bu, iyilik etmek ,iar)nda bulunanlar)n zerine bir bordur. (Bakara Suresi, yet: 236) (Ey erkekler) sizin ba*),lanman)z takvaya daha yak )nd)r. Aran)zda ki stnl* unutmay)n)z. (Bakara Suresi, yet: 237) Namazlara ve orta namaza (vakitlerinde rknleri ve !artlar ile) devam edin. Allah')n divan)na tam hu,u' ve taatle durun. (Bakara Suresi, yet: 238) Ey iman edenler, iinde ne bir al ), veri,, ne bir dostluk, ne de bir ,efaat (imkan ) bulunmayan birgn gelmezden evvel size verdi *imiz r)z)kdan (Hak yolunda) harcay)n. Kfirler zulmedenlerin ta kendileridir.
108

(Bakara Suresi, yet: 254) Ey iman edenler, sadakalar )n)z mal) insanlara gsteri, iin harcayan, Allah'a ve ahiret gnne inanmayan bir kimse gibi -ba ,a kakmak ve incitmek suretiyle heder etmeyin. (Bakara Suresi, yet: 264) Ey iman edenler, (Hak yolunda) infak) (harcamay ) kazand)klar)n)z en gzellerinden ve sizin iin yerden )kard)klar)n)zdan yap)n. Kendinizin gz yummada al)c)s) olmad)*)n)z pek di, baya*) ,eyleri vermiye yeltenmeyin. Bilin ki ,phesiz Allah, her ,eyden msta*nidir, as)l hamde ly)k olan O dur. (Bakara Suresi, yet: 267) Ey iman edenler, (gerek) mminler iseniz Allah'tan korkun, faizden (henz al nmam ! olup da) kalan) b)rak)n (almay n). (Bakara Suresi, yet: 278) yle bir gnden sak )n)n ki (hepiniz) o gn Allah'a dndrleceksiniz. (Bakara Suresi, yet: 281) Ey iman edenler, tayin edilmi , bir vakta kadar birbirinize borland )*)n)z zaman onu yaz)n. Aran)zda bir yaz)c) da do*rulukla (onu) yazs)n. Ktib, Allah')n kendisine *retti*i gibi yazmaktan ekinmesin, yazs )n. zerinde hak olan (borlu)da yazd)rs)n (borcunu ikrar etsin) . Rabbi olan Allah'dan korksun, ondan (borcundan) hibir ,eyi eksik b)rakmas)n. E*er stnde hak bulunan (borlu) bir beyinsiz veya bir zaif olur, yahud da bizzat yazd)rmaya (ve ikrara) gc yetmezse velisi dosdo *ru yazd)rs)n (ikrar etsin). Erkeklerinizden iki de ,ahid yap)n. E*er iki erkek bulunmazsa o halde razi (ve do)rulu)una ermin) olaca*)n)z ,hidlerden bir erkekle iki kad )n (yeter, Bu suretle) kad)nlardan biri unutursa brnn hat )rlatmas) (kolay olur). Sahiciler (!ehdeti edye) a*)r)ld)klar) vakit ka)nmas)n. Az olsun, ok olsun, onu va'desiyle beraber yazmaktan ,enmeyin. Bu, Allah yan)nda adalete daha uygun ,ahidlik iin daha sa*lam ,bheye d,memenize de daha yak)nd)r. Me*er ki aran)zda (elden ele) devredece*ini ve pe,in yapt)*)n)z bir ticret olsun. O zaman, bunu yazmaman)zda size bir vebal yoktur. Al),veri, etti*iniz vakit da ,ahid tutun. Yazana da, ,ahidlik edene de asla zarar verilmesin. (Bunu) yaparsan)z o, kendinize (dokunacak) bir f)sk (ve isyan olur). Allah'dan korkun. Allah her ,eyi hakk)yla bilendir. (Bakara Suresi, yet: 282) E*er birbirinize emin olmu,san)z kendisine inan)lan adam (borlu) Rabbi olan Allahdan korksun da emnetini tastamam desin. &hidli*i gizlemeyin. (Bakara Suresi, yet: 283) Ey Aziz!.. Allah Teal, medh ve sena etti )i btn vas flar , Kitab nda bize vasiyet olmak zere zikr etmi!tir., Allah, kullar nda bulunan bir tak m s fatlar, kullar na ikrar ettirmi ! ve birtak m s fatlardan onlar azarlamak zere bildirmi !tir.. yle ise; biz, Allah' n vd) vas flarla vas flanal m ve ktledi)i ahlklar ve s fatlan terk edelim,
109

Allah' n vd) s fatlardan bir k sm gaybe imn, namaz dosdo)ru k lmak, hiret gnne inanmak ve Rasullere indirilen kitablara yakn ile tasdk etmektir. Zira yette Allah !yle buyurmaktad r: O takva sahipleri, ki onlar; gaybe inan )rlar, namaz) dosdo*ru k)larlar, kendilerine r)zk olarak verdi*imizden de (Allah yolunda) harcarlar. Onlar, sana indirilene de, senden evvel indirilenlere de inan )rlar. Ahirete ise, onlar, ,bhesiz bir bilgi ve iman beslerler, i ,te onlar, Rablerinden (gelen) hidayetin tam zerindedirler. (Bakara Suresi, yet: 3-4) Yani kendilerinden gayb olan !eyleri Rableri, Resul vesilesiyle onlara bildirdi )ine onlar tasdik ettikleri iin, Rableri yard m yla onlar hidayet ve do )ruluk zere olurlar. &!te onlar.. As)l muradlar)na kavu,anlar da i,te onlard)r. (Bakara Suresi, yet: 5) ilhi buyru)uyla mjdelenenlerdir. Yani, Allah' n azab ndan kurtulup, " O"nun rahmetinde ebedi kalacaklar i !te onlard r.. Allah, Kur'n'da kfir ve mnaf klardan da bahsediyor.. Kfirleri tek yzl, mnaf)klar) ise, iki yzllkle vas )fland)rm,t)r. Allah Teal, kfirlerden Kurn' Kerimde !yle bahs etmektedir: Onlar, ister Hakk ) bilsinler, ister bitmesinler, daima ALLAH'a d ,manl)klar)n) inad ile tek ynl olarak izhar ederler. Byle yapmalar ) itibariyle biz onlara tek yzl diyoruz. yle ise, kfir; ne aklen ne de !er'an Allah Rasul'nn tebli ) etti)i hakikatleri kabul etmez... Niin kabul etmez?.. Zira, Allah Teal, onlar)n kalblerini inkr mhryle mhrlemi ,tir... mn)n ne oldu*unu bilse de, man onun kalbine girmez. Allah Teal, onun anlay ),)n)n kula*)n) mhrlemi,tir. Doiay s yla, Allah Rasl aleyhisselm in tebli * ettiklerini i,itse de Allah')n ne irde etti*ini anlamaz... nk, onlar Allah Rasullerinde grdkleri mucizeleri sihre nisbet ettikleri iin, gzlerinin stne hakiktleri grmeye engel perdeler inmi ,tir. Allah Teal, iki yzl olan mnaf klar n vas flar n ise, !yle bildirmektedir. Onlar, ALLAH'a iman etmemelerine ra *men, "ALLAH'a ve O'nun indinden gelenlere iman ettim.." der. Byle davranmakla Allah' ) ve Allah'a iman edenleri aldatmaya al ),)rlar... Mnaf)k, iyilik ve sulhu; bozgunculuk, imn ); ahmakl)k ve mminleri ise; sefih diye isimlendirir... Mminlerin yan)na onlar)n ho,lanaca*) yzyle ve kfirlerin yan)na da onlar)n ho,lanaca*) yzyle gelir... Yani, mnaf k, m'minlere imanl oldu)unu ve kfirlere, gizledi )i kfrn gstererek gelir..
110

Allah Teal, kfir ve mnaf klar n yapm ! olduklar eylemlerinin neticesini !yle bildirmektedir, Onlar, o kimselerdir ki do*ru yolu b)rak)p sapk)nl)*) (e*ri yolu) sat)n alm),lard)r. Demek al),veri,leri onlara kazan sa *lamam), ve onlar, do*ru yolu bulmam),lard)r. (Bakara Suresi, yet: 16) Allah, Kur'n'da kfir ve mnaf kl k vas flar n , k saca !yle s ral yor: Onlar, Allah')n hat)rlatt)*) gerekleri i,itmekten sa*)rd)rlar... Hakk) sylemekten dilsizdirler... Onlar, Allah')n kudret eseri olan mu'cizelerini grmekten krdrler... Art)k onlar, Hakka dnmezler.. Kur'n'da Allah' n ktledi )i vas flardan biri de; ahde vefas zl k ve akrabalar yla ili!kilerini kesmekdir. O fas)klar ki, Allah')n ahdini - onu te'kid de ettikden sonra - bozarlar, Allah' )n birle,tirilmesini emretti*i ,eyi h)s)ml)k rab)talar)n), cem'iyyet birli*ini, Rasullere imnda birle,meyi keserler, yeryznde bozgunculuk yaparlar.. &!te, hsrana u)rayacak olanlar n bu vas flarda olan kimseler oldu)unu Allah, bize haber vermektedir, Allah, kullar na ikrar yoluyla haber verdi )i bir tak m vas flar da Kur'n'da zikr etmi !tir., O ikrar gerektiren vas flardan bir k sm naki edece)imiz yetlerin ihtiva ettikleri ma'nlard r. Allah, nas)l olup da kfr ediyor.. (O'nun varl ) n ve birli)ini inkr ediyor) sunuz?.. Halbuki siz ller iken (henz babalar n z n sulbnde bir nutfe iken annelerinizin rahminde, sonra da dny da sizi) O diritti. Sonra sizi yine O ldrecek, tekrar sizi kabirde ve tene,irde O diriltecek ve nihayet Ha ,r'den sonra, yine yaln)z Ona dndrleceksiniz. (Bakara Suresi, yet: 28) Allah, azarlad ) vas flardan birini de !yle haber vermektedir: Siz, insanlara iyili *i (gere)i ve Rasule imn etmeyi) emredersiniz de kendinizi unutur musunuz?.. Halbuki, Kitab'da okursunuz.. Hal akl)n)z) ba,)n)za almayacak m)s)n)z..?' (Bakara Suresi, yet: 45) Allah' n ktledi )i vas flardan biri de; insan)n, verilen yce nimetlerden s )rt evirip onlardan daha d,k olanlar) taleb edip istemesidir. Hani siz,"Ey Musa, bir e ,it yeme*e mmkn de*il dayanamay)z..." (Bakara Suresi, yet; 61) Yani, Allah' n takdir etti )i !eylere sabretmenin zor oldu )unu gsteriyor.. "..o halde, bizim iin Rabbine du et de yerin bitirdi *i ,eylerden, sebze, acur,
111

sarm)sak, mercimek ve so *an )kars)n..." demi,tiniz Musa'da onlara: "O hay)rl) olan), ,u daha a,a*) olana de*i,tirmek mi istiyor sunuz?. yle ise, bir ,ehre inin.. nk, orada size istedi*iniz sebzeler var.." demi ,ti.. (Bakara Suresi, yet: 61) Hazreti Musa'n n "O hay)rl) olan)" sz Allah' n onlara indirdirdi )i, b ld rc n ve kudret helvas na i!arettir ki.. Hazreti Musa, onlar n, iradesizliklerine ",ehre inin..." diye cevap vermekle i !aret etmektedir.. Niin onlar, iradesizdirler?.. Zira onlar, yksek mertebelerden, d !k mertebeye inmeyi arzuladtlar.. Yani, himmetleri d,k ,eylere taalluk etti.. Ne zaman yce mevkiden d !k mevkiye indiler, onlara Hz. Musa; "Siz, ,ehre inin., orada, istedi*iniz sebzeler vard )r.." demekle onlar n kendilerine yapm ! olduklar ktl) greceklerine i !aret etmi!tir.. Zira, o !ehre, inmelerinden tr, onlar n zerine horluk ve yoksulluk vuruldu., Allah'dan bir gazaba da u)rad lar. nk onlar, Allah')n onlar iin setiklerine ihtiyar etmediler... Allah Resullerini ve mucizeleri inkr ettiler.. Enbiyay) haks)zca ldrdler.. syan ederek s)n)rlar) tecavz etliler.. (Bakara Suresi, yet: 61) Allah' n ktledi*i vas)flardan biri de; kalbin kat )la,mas)d)r. Allah Teal, yahudilere verdi )i ni'metlerden sonra !yle buyurdu: Sonra, bunun arkas)ndan yine kalbleriniz kat )la,t). &imdi o ta, gibi, yahud daha kat).. (Bakara Suresi, yet: 74) Niin ta!tan daha kat d r?,. Zira, ta! n ylesi vard r ki; ondan rmaklar kaynar, ylesi vard r ki; yar l b ondan su f !k r r, ylesi vard r ki; Ailah korkusuyla yukardan a !a) d!er.. &!te kalblerinizde byle bir !eyler olmad ) ndan dolay , Allah, o kaibleri "ta,tan da daha kat)d)r. buyurarak ktlemi !tir. Allah' n Kur'rVda ktlecli )i vas flardan biri de, adama &eytan veya nefsin verdi*i vesveseleri ilham zan edip o vesveselerle amel etmesidir. $eytan veya nefs ki !iye; mevki, nderlik ve mal sevgisi gibi bahas z !eyleri vesvese verir,, O da o bbaha olan vesveseleri kabui edip, amel etmesiyle ok irkin bir al !veri!te bulunur.. nk o, dnyal)k makam ve geici ni'metleri sadece nefsini tatmin etmek iin, Ahiret nimetleri ve Allah' )n raz) olaca*) ,eyler stne tercih etmi ,tir. Allah Teal, bu irkin tav rlar n bize o tr irkin vas flardan ka nmam z &in, bize haber vermektedir.
112

yle ise, biz Kuran) bu ynyle OKUmava gayret etmeliyiz. Allah Teal'n n vd) vas flardan biri de; Allah'tan ba,kas)na ibdet etmeyin, anaya, babaya, h )s)mlara, yetimlere, yoksullara iyilik yap )n, insanlara gzellikle syleyin, dosdo *ru namaz k)l)n, zekt verin. (Bakara Suresi, yet: 83) yle ise, her kim Allah')n vasiyet etti*i ,evlerle amel etmezse ve "O'nun ktledi*i hl ile hllenirse, salih ve muttakilerden cari olan gzelliklerden ve onlar)n yollar)nda yrmekten mahrum kal )r. &!te buna binaen Allah, zikretti)imiz yetin devam nda !yle buyurmaktad r; Sonra bu sa*lam sznze kar,) -iinizden bir az)n)z hari olmak zere-arka dndnz ve siz de atalar)n)z gibi hal yz evirmekte berdevams )n)z. (Bakara Suresi, yet: 83) Sonra sizler, yine onlars )n)z ki kendilerinizi ldryor, iinizden bir f )rkay) yurdlar)ndan )kar)yor, aleyhlerinde gnh ile, d,manl)kla birle,ip yard)mla,)yorsunuz. E*er size esir olup gelirlerse, kendileriyle fidyele ,iniz. Halbuki onlar)n )kar)lmas) size haram k)l)nm),t). Yoksa siz, Kitb')n bir k)sm)na inan)yorsunuz da bir k)sm)n) inkr m) ediyorsunuz? (Bakara Suresi, yet: 85) Allah') ve peygamberlerini inkr ederek kfir olan bir de Allah ile peygamberinin aras)n) ay)rmak istiyen "Bunlardan kimine inan )r)z, kimini ikr ederiz.." diyen ve bylece kfr ile imn aras )nda bir yol tutmaya yeltenen kimseler yok mu? i,te onlar, gerek kfirlerin ta kendileridir. Biz o kfirlere hor ve hakr edici bir azb haz)rlam),)zd)r. (Nisa Suresi, yet: 150) Allah, onlar n gerek kfirler oldu)unu, bizlere bu !ekilde haber vermektedir. Allah, yine o kimselerin vas flar n !yle beyan etmekdir: KURN'DA ALLAH VAS&YETLER& - 277 Onlar, ahirete bedel dnya hayat )n) sat)n alm), kimselerdir. Bundan dolay) kendilerinden azb kald )r)l)p hafifletilmeyecek, onlara yard )m da edilmeyecektir. (Bakara Suresi, yet: 85) &u halde iinizden byle yapanlar )n cezas) dnya hayat)nda bir rsvayl)kdan (esir ve mahkum ya!amaktan) ba,ka bir ,ey de*ildir. K)yamet gnnde de onlar, azab)n en etinine itileceklerdir. Allah, ne yaparsan )z hi birinden gafil de*ildir. (Bakara Suresi, yet: 85) Allah, kitab n bir k sm na inan p bir k sm n inkr eden, ahirete kar ! l k dnya hayat n , hidayete kar! l k sap kl ) sat n alanlar n, k yamet gnnde azablar n n hafifle!tirilmeyece)ini ve yard m olunmayaca) n bize haber vermektedir.., Onlar byle davran !larda bulunmalar sebebiyle, hi kr elde edemeyecekleri bir
113

ticaret yapm !lard r.. Onfar, asla kurtulu !a eremeyeceklerdir.. Nas l ki, onlar n emsalleri ba) !lanmaya kar! l k azab sat n alm !lard .. Onlar da, hidayeti sat p, sap kl ) sat n alm !lard r. Bu s fat sahiplerinin azaba kar ! olacak olan sab rlar n da Allah !yle haber vermektedir: Onlar, ate,e kar,) ne de sab)rl)d)rlar. (Bakara Suresi, yet: 175) &!te btn bu yetler byle olan kimselerin Hakk' bildikleri hlde inkr edenler oldu)una delalet etmektedir. Nemi sresinde Allah, mu'cizelerini inkr edenlerin vasf n bize bildirdi)i gibi.. Onlar, Musa Aleyhisselm' )n mu'cizelerini yakinen grmelerine ra *men inkr etmi,lerdir. Allah, onlar n bu inkr vas flar n !yle haber vermektedir: Vakta ki yetlerimiz byle parlak olarak onlara geldi, 'Bu, apa )k bir bydr." dediler. Vicdanlar) da bunlara tam bir kanaat has )l etti*i halde zulm ve kibr ile yine bunlar) indlar)ndan inkr ettiler. (Nemi Suresi, yet: 14) Yani, O Rasuliuliah' n s dk na dellet eden mu'cizeleri yakinen grmelerine ra )men inkr etmi!lerdir. Allah Rasul'ne gelen en byk mu'cize. Kur'n'd )r. Araplar iin hangi emsali olabilirdi ki..? &!te, hibir mu'cizenin Kur'n emsali olmad ) n bildirmek iin Allah Teal, !yle buyurmaktad r: Allah, kitab ) ,phesiz hak olarak indirmi ,tir. Kitapta ayr)l)*a d,enler ise, ,phesiz Hak'tan uzak bir ayr )l)k iindedirler. (Bakara Suresi, yet: 176) Allah, indirdi)i gere)i, insanlardan gizleyenler hakk nda !yle beyan etmektedir: ndirdi*imiz apa)k hkmleri ve do *ru yolu, insanlara biz Kitab'da beyan ettikten sonra, gizleyenler var ya, ,phesiz Allah onlara lanet eder. (onlar Rahmetinden uzak tutar.) ve btn lanet edebilenler de, onlara lanet okur. (Bakara Suresi, yet: 159) yle ise, alimlere bir!ey sual edilirse cevap vermeleri farz'd r. E)er, sual edilen !eyi, bildi)i halde cevap vermeyerek gizlemeye al ! rsa, k yamet gnnde ate !ten gemlerle gemlenecekierdir. Allah, Kitapta bildirdi)i gerekleri gizleyenlerin ve o gerekleri ok k ymetsiz !eylere kar! l k satanlar n, hibir pay ve nasipleri olmayaca ) n , bize haber vermektedir. Allah Teal, bizlere imn ve ihlas ) vasiyet ediyor. Namazda yzlerinizi do *u ve bat) ynne dndrmeniz, B RR (taat bu) de*ildir.
114

Fakat birr, Allah'a, ahiret gnne, meleklere, kitaba ve Rasullere iman eden, mal (n Allah sevgisiyle yahud mala olan sevgisine ra )men) akrabaya, yetimlere, yoksullara, yol o*luna (yolda kalm ! misafirlere) dilenenlere ve kle ve esirler (i kurtarma)ya veren, namaz)(n ) dosdo*ru k)lan, zekt)(n ) veren kimselerin, ahidle ,dikleri zaman, szlerini yerine getirenler(in) s)k)nt)da ve hastahkda ve muharebenin k )z),t)*) zamanlarda sabru-metnet gsterenler (in) B RR 'dr. Onlar (yok mu? imnlar nda ve birr-u taat iddias nda) sad)k olanlar onlard )r. Ve onlar, takvaya erenlerin de ta kendileridir. (Bakara Suresi, yet: 177) Allah Tela, ldrlen birisinin velisine katilini k sas etmeyip afv etmesini tavsiye etmekdedir.. Bylece, velisi k yamet gnnde katil ile maktul aras na girmemi! olacakt r. Allah Rasul Aleyhisselm, katilin k sas na hkm etmenin zor ve en iyisi onu afv etmek oldu)unu bizlere haber vermi !tir Katilin k sas n n zor oldu)unun ifadesi !u yetin mns d r. Ktl*n kar,)l)*) ona denk bir ktlk (bir misilieme)dir. ($ura Suresi, yet: 41) Birisinin karde!i kati edilmi!... Ancak, katilin kim oldu)u bilinmemekte idi,.. ldrlenin karde!i, biraderinin hayvan n n yular n bir !ah sta grd ve o !ahs Allah Rasul Aleyhisselm' n huzuruna getirdi.. Ve Allah Rasulnden onun k sas edilmesini taleb etti.. Allah Rasul Aleyhisselm Efendimiz; Bunu bununla ldrmek ayn ) ldrlen kimse gibidir. buyurdu. Yani, "O ldrlenin, u)rad ) zulm ne ise, yular n deliliyle bu ki !iyi ldrmekte ayn zulmdr... Zira, yaln z bu yular ile hkm sabit olmaz. buyurarak !u yeti tilavet etti: Fakat kimin (hangi katilin) lehinde maktulun karde ,i (velisi) taraf)ndan cz'i bir,ey afv olunursa (hemen k sas d!er). yet'in bu blm, maktulun velisi veya veresesine tavsiye edilen vas flara i!arettir. Art)k rfe uymak (!er'in ve akl n iyi grd)n yapmak, borcu) ona (maktuln velisine) gzellikle demek (laz md r). Bu blm ise maktul taraf na yap lan tavsiyeleri ihtiva etmektedir. o halde kim bu (afv veya edadan) sonra (katile veya taraflar na muhaseme) ve tecavzde bulunursa... Yani diyet veya afva raz olduktan sonra katilin veya akrabalar ndan birisini ldrrse art k.. onun iin, pek ac )kl) bir azb vard)r. (Bakara Suresi, yet: 178) Tasarrufunda kadir oldu )u, mal n te birini, lm gelip att ) vakit, akrabalar na vasiyette bulunmay , Allah tavsiye etmektedir...
115

Bu akrabadan maksat miras hakk kendilerine d!meyenlerdir. 'bnu Abbas Allah ondan raz olsun... Ebeveyne vasiyette bulunmamay) gnh saym !t r. yle ise; onun mezhebine gre, ana ve babaya mal n te birini ayretten vasiyet etmek gerekiyor. Allah Teal byle uygulamay ; Takva sahibleri zerine bir hak olarak farz edildi. (Bakara Suresi, yet: 170) diye haber vermektedir. yet'in devam nda; Art)k kim lnn bu vasiyetini i ,ittikden sonra onu tebdil ederse herhalde vebali onu de*i,tirenler zerinedir. (Bakara Suresi, yet: 181) Bununla beraber, kim vasiyet edenin haks )zl)*a meylinden, yahud gnha girece*inden endi,e edip de aralar)n) bulursa ona da hibir gnh yoktur. (Bakara Suresi, yet: 182) Ey Aziz!.. &!te bunlar, Allah')n Kur'n'da apa)k olarak bizlere yapm), oldu*u vasiyetlerdir. Allah' n Kur'n'da bize tavsiye ettiklerinin bir blm de !unlard r: ilim ehli olarak Hakk'a teslim olmak, Ve., mute ,abih yetlere kalbine fitne ve fesad bulunanlar tabi olur ve o yetleri fitne yaymak iin kendi arzular )na gre yorumlarlar.. (Habibim) sana indirilen kitab ) indiren O'dur. Ondan bir k)s)m yetler muhkemdir ki bunlar kitab )n anas)d)r. Di*er bir k)sm) da, mte,bihlerdir. ,te kalblerinde e*rilik bulunanlar s)rf fitne aramak (tekini berikini sapt rmak) ve (kendi arzular na gre) onu te'viline yeltenmek iin onun mte ,bih olan)na tab olurlar. Halbuki onun te'vilini Allah'tan ba ,kas) bilemez. limde yksek payeye erenler ise; "Biz ona inand)k hepsi Rabbimizin kat )ndand)r." derler. (Bunlar ) salim ak)llardan ba,kas) iyice d,nemez. (Al-i &mrn Suresi, yet: 7) &limde yksek payeye erenler cmlesini "Allah'tan ba,kas) bilmez." cmlesine atf edilirse o zaman mns !yle olur: "Onun te'vilini Allah'dan ve ilimde yksek payeye erenlerden ba ,kas) bilemez." Yani, yetlerin te'vilini ilimde yksek payeye erenler; Allah, *retisiyle bilirler, demektir. Allah Teal, kullar n ikame edecekleri zrlerini !yle i!aret buyurmaktad r: Kad)nlara, o*ullara, y)*)n y)*)n biriktirilmi, alt)n ve gm,e, salma gzel atlara, (deve, s ) r, koyun, kei gibi) hayvanlara, ekinlere olan ihtiraskrne insanlar iin bezenip sslenmi ,tir. Bunlar, dnya hayat)n)n (geici) birer faidesidir. Allah(a gelince) nihayet dnp var)lacak yerin gzelli *i "O'nun nezdindedir. (Al-i &mrn Suresi, yet; 14) Allah Teal, !yle diyenler;
116

"Ey Rabbimiz, biz iman ettik. Art )k bizim gnhlar)m)z) yarl)*a ve bizi o ate,in azab)ndan koru" diyenler, sabredenler, (imanlar nda) gerek olanlar, (Allah'a) itaatle boyun e*enler, infak edenler, seherlerde Allah'tan ma *firet isteyenler. hakk nda, Rableri kat nda altlar ndan rmaklar akan Cennetler, orada ebed kalacaklar n , her!eyden temizlenmi ! zevceler ve Allah' n onlardan raz olaca) n haber vermektedir. Allah Teal, haks z yere Rasulleri ldrenler ve insanlara adaletle muamele edilmesini emredenleri ldrenler hakk nda !yle beyan etmektedir: Allah')n yetlerini inkr ile kfir olanlar, haks )z yere Enbiya'y) ldrenler ve insanlar iinden adaleti emredenlerin can )na k)yanlar (yok mu) onlar) pek ac)kl) bir azb ile mu,tula!. (Al-i &mrn Suresi, yet: 20) Onlar, yle kimselerdir ki, btn yapt )klar) gzellikler dnyada da ahirette de bo,a gitmi,tir. Onlar)n azab)na man olacak hibir yard )mc)lar) da yoktur. (Al-i &mrn Suresi, yet: 21) Allah Teal, bizlere !unu da vasiyyet k lm !t r: Mminler mminleri b )rak)p da kfirleri dostlar edinmesin. Kim bunu yaparsa ona Allah'tan hibir ,ey (hibir yard m) yoktur. Me*er ki onlardan, gelebilecek bir tehlikeden dolay), sak)nm), olas)n)z. Allah, size (as l) kendisinden korkman)z) emrediyor. Nihayet gidi, de ancak Allah'ad )r. Allah Rasul Allah')n Zt)nda tefekkr etmemizi yasaklad ). Zira, ALLAH')n BENZER YOKtur. Ve.. ALLAH, Habibine ,yle dedi: Ey Habibim de ki: "E*er ALLAH SEV YORSANIZ BANA UYUN K ALLAH S Z SEVS N ve sular)n)z) rtsn. nk ALLAH ok yarl)*ay)c), ok esirgeyicidir. (Al-& &mrn Suresi, yet: 32) yle ise, Ey Aziz!.. Bize her halkrda Allah')n sevgisini "O'nun Habibine uymakla kazanmaya gayret etmek d,er. Kuranda geen vasiyetler; bizim "O'nun Habibine Kur'n' uyaca) m z gstermektedir. bir slupla nas l

OTUZ YED NC VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet kibirlenmek hakk ndad r. Bbrlenerek yrmekten sak n ve elbiselerin yerde srlecek !ekilde uzun olmamas na dikkat et!., Allah Rasul Aleyhisselm,
117

M'minin elbise ete*i bald)rlar)na kadar olmal)d)r (Ebu Davud) buyurmaktad r. yle ise; Allah Rasul'nn bu kavline uyarak elbiseyi kibir almeti olan llere ula!t rmamak gerek.. Ebu Talib-i Kirvan Ali'de nazmen Hadisin mns na !yle i!aret etmi !tir: Gerekten, elbiselerin ok uzun olmamas takva, temizlik ve dayan kl olmas na sebeb te!kil etmektedir.. Zira, k sa olmas hasebiyie yollardaki pislik ve necasetlerden korunmu ! olur.. Ayr ca.,. Elbise uzun oldu )u vakit, yrrken sa)a sola srtnur ve o srtnme sebebiyle abuk y pran r.. Yine k sa olmas takva almetidir.. nk elbisenin k sa olmas me!ru bir i!tir.(l) Muttaki, ,eriat)n emir ve yasaklar)n) kendisine kalkan edinerek nefsini &eytan-) ins ve Cinden gelebilecek eziyetlerden koruyan kimsedir. Allah Teal, kibirlenerek elbisesini sa)a sola arparcas na yryen kimseye Rahmet nazar yla bakmaz. Ey Aziz!.. Elinde sana yetecek kadar mal n varken, y ) n y ) n mal elde etmek iin &nsanlardan dilenmekten sak n... Zira, dilenmek, k yamet gnnde dilenen kimsenin yznde y rt klar oiacakd r... E)er, hibir i! yapmaya g getiremeyip ok muztar olursan ihtiya duydu*undan fazla olmamak .,art)yla, insanlardan bir !evler isteyebilirsin...??? Sana yeterli olan taleb etmen, zrnn kefareti olabilir..
(1) Buradaki elbise ls erkeklerle aikal olan llerdir. Kad nlar n giysi lsn !yle zetleyebiliriz. Ayak, elleri ve yz hari btn bedeni avrettir. Dolay s yla uzuvlar belli olmayacak bir !ekilde rtnmeleri farzd r.

Zira, y ) n y ) n ma! kazanmak iin dilenen kimsenin yz, k yamet gnnde kapkara ve irinler iinde olacakd r. Bunun hikmeti !udur; m'minin dilenmesi ate !in yakmas gibidir.. Yani, m'min kendisi gibi bir mahlktan bir !ey istedi)inde veya ondan zararlar def etmesini taleb etti)inde, yapm ! oldu)u bu fiilinden dolay kalbinde mthi ! bir yang n hisseder.. Niin byle hisseder?.. Zira, o yerlerin ve gklerin tasarrufu elinde olan Rabbisine meselesini arz etmeyip, belki kendisi gibi bir mahlukata meselesini arz etmi !tir.. yle mahluk ki, Allah ona dilenenin ihtiyac n giderme gcn vermi !tir.. Kim ki kendisi gibi mahluka s ) nmaz ve "O"na arz ve talebte bulunmazsa, o himmetli olur.. Al-& hismetli olmaksa, bir mahluka s ) nmak olan alak himmetli olmaktan pek daha iyidir.. Zira, kul kendisi gibi bir kula s ) nmay haysiyetsizlik kabul eder,. Kula ly k olan, fakru zaruretinde Rabbine muhta oldu )u gibi zararlar n definde ve mhim taleblerin hususunda da Rabbine s ) nmakd r.
118

OTUZ SEK Z NC VAS YET

Ey Aziz!,. Bu vasiyet, Ensar hakk ndad r. Ey Aziz!., Ensar'dan bir erkek veya bir kad n grd)nde, d!man n olsa da onu !iddetli bir muhabbetle sev.. &mn'dan kmaya sebeb olacak bu )z etmekten sak n.. Zira, birok Medine'li kad n ve ocuk d)nden geliyorlard .. Allah Rasul Efendimiz onlar grnce aya)a kalkarak, kere: Allah' n, hakk iin, insanlar iinde en ok sevdi )im sizlersiniz. buyurdu. (Mslm) Yine... Allah Rasul Aleyhisselm , Ensar hakk nda !yle buyurmaktad r: (Bana yard m eden) Medine'lileri ancak mmin olan sever, onlara ancak mnaf)k olanlar d,manl)k eder. Kim yard)mc)lar)m) severse Allah'da onlar ) sever. Kim onlara kin tutarsa Allah'da ona kin tutar. (Buhari) Yine., Allah Rasul aleyhisselm , Ensar hakk nda !yle buyurdu)u rivayet edilmektedir: Ensar') sevmek, imn almetidir. Onlara kin tutmak, nifak almetidir. (Buhari, Mslm) &!te bu Hadislerin sylenmesine sebeb Ensar' Kiram'd r. Sylenmesinin gerekesi ise, onlar n Allah Rasul'ne yard m etmeleridir... yle ise; hangi vakitte olursa olsun Allah')n dinine yard)m edenleri sevmek ve onlara kin tutmamak vacipdir. Allah' n dinine iki k)s)m vard)m eder.. Birinci k)s)m, dine vard)m etmek zerine vacib olup olmad )*)n) bilmeden hayat)n; Allah')n emr ve nehy ettiklerine riyet ederek dzenleyip ya ,ar. kinci k)s)m ise. Ey imn edenler Allah, yard )mc)lar) olun. (Saf Sresi, yet: 14) Bu yetteki Allah')n emrinden tr, Allah' )n dinine yard)m etmenin kendisinin zerine farz oldu*unu bilerek, hayat)n) Allah')n emr ve nehy ettiklerine riayet ederek dzenler ve "O"nun hkmleriyle amel eder. Zikretti)imiz yette Allah, "O"na yard mc olmam z emr ediyor.., Dolay s yla da biz o emri yerine getirmekle, bir farz eda etmi ! oluruz.
119

Bylece de bize Allah'a yard mc olma sevbi ve o emri yerine getirme mkfat veriiir. Velev ki bir ba!kas , bu vazifeyi yerine getirse de sen, Allah' n emirlerini yerine getirmekten ve Allah'a yard m etmekten geri kalma!.. Bazen de Allah'a yard)m etmek, bat)l) def edici ve Hakk') a)*a )karan ilimle olur.. Bu suretle yap )lan yard)ma, ma'nevi ve maddi cihad denir. Bu cihad'n ma'nevi olu !u nedendir?. lim, nefs ve kalbe taalluk etti *i iin nefs ve kalb hislerimiz onu kabul kabul eder.. Yani, bt)n)m)z onu kabul eder.. Bu cihad'n maddi olusu hangi itibarlad r?.. Sylemek veya yazmak suretiyle dinleyen veya okuyana i ,itmek veya okumak yoluyla has)l olacak faideler itibariyledir. D!manla arp !mak suretiyle yap lan cihad ma'nev de )ildir.. Belki maddidir. Zira, d!man n sava! esnas nda bat l inanc n terk etmesine ve Hakk'a dnmesine vesile olacak hak!inasl k akl na gelmez.. Ancak.. D!man, almin )retilerine kulak verip anlatt klar n anlay p kabul etse, Allah' n tevfikiyle bat l inanc ndan dnp Hakk'a teslim olur.,. i!te bu, alimin yapm ! oldu)u yard mlar n en by)dr... Byle olan yard mdan dolay verilen sevab ise, Allah iin olan yard mc lar n sevab bak m ndan en ycesidir. Allah Rasul Aleyhisselm Efendimiz, Hayber sava! nda; Ben sanca*) birisine verece *im ki, buras) onun eliyle feth olunacakt )r. ...deyince Sahabe-kirm; "O kim ki?.." diye bekledi.. Allah Rasul Aleyhisselm Efendimiz; Ali nerede?.. ...dedi.. Sahabeler, Hazreti Ali'nin gznn a *r)d)*)n) Efendimize sylediler.. Efendimiz, a*r)lmas)n) emretti... Gelince du edip tkr* ile gzlerini s)vad).. Allah')n izniyle a*r) geti. Sancak Hazreti Ali'ye verildi... Hazreti Ali: Onlarla bizim gibi mslman oluncaya kadar sava ,aca*)m., dedi. Allah Rasul aleyhisselm; abuk sava,a girme, onlar)n evrelerine inelim.. Sava ,a ba,lamazdan nce onlar) slm'a ve teslime a *)r. Kendilerine gereken devlerini bildir. Yemin ederim ki, birinin senin gayretinle do *ru yolu bulmas), k)z)l develer srsn sadaka vermekten daha hay)rl)d)r. (Buhari)
120

Ba!ka bir rivayette ise; Allah')n senin gayretinle birisine hidayet vermesi, senin iin zerine gne , do*an btn yerlerden daha hay)rl)d)r. (Buhar) ...buyrulmu!tur.. &!te hay rla amel edici olan btn limlerin, zerine gne ! do)mu!tur. Ey Azizi. yle ise, sen de Allah' n dinine ilminle yard m etmek suretiyle bu Hadis'in muhatablanndan olma !erefine nail ol!..

OTUZ DOKUZUNCU VAS YET

Ey Azizi.. Bu vasiyet, do!ru konu$ma hakk ndad r. Do)ru konu!may , emneti eda etmeyi, ahde vefa gstermeye ve sz verdi )inde sznde durmaya gayret gster!.. Yalan sylemekten, h yanet etmekten, szn yerine getirmemekten ve birisine husumet etti )inde, ona iftira atmaktan ka n!.. Zira, mnaf)kl)k almeti, konu,tu*unda yalan sylemek, sz verdi *inde sznde durmamak, bir ,ey emanet edilirse ona h)yanet etmek ve birisine husumet etti*inde, ona iftira atmak suretiyle muamele etmedir.. Senin drstl)ne inanan karde !ine yalan sylemen, en byk hiynettir. Bil ki.. nsan yalan syledi*inde ondan yle pis bir koku gelir. Melekler o kokudan tr o sah)sdan otuz mil uzakla,)rlar... Ey Aziz!,. &eytan, insana gnh i ,lemesi iin vesvese verir ve insan o gnh ) i,ledi*inde de.. ,evtan-'lain, kendisine ait olan azab )n daha da artmas)ndan korkarak, gnahkar olan kimseden derhal uzakla ,)r.. yle ise; o yalandan dolay kan yaramaz kokulan zevk (his) etmeye gayret etmelisin.. Ancak.. Bilesin ki!.. Dima) nda o yaramaz kokular zevk(his) etmene engel olan perdeler vard r.. Sen o perdeleri, anca; salh ameller yapmak suretiyle engel olmaktan karabilirsin.. Tki.. $eytan, inkarc olmas na ra)men birtak m !eyleri senden daha mdrik ve senden daha ok Allah'dan korkar olmas n.. O halde art k.. &eytan')n, uzakla,mas)ndan ibret al!.. i,lemi, oldu*un gnhlardan tr senden

121

&eytan')n kalbi, Allah taraf )nda mayalanm),t)r. Zaman) geldi*inde o mayan)n hkm a)*a )kar... O, aldatmaya sevk edici olmas gibi, Altah korkusu yarat )l),)nda mevcuttur. $eytan' n, Allah'dan korktu)una delalet eden vet-i kerim'e !udur: "Ben, sizden kat iyyen uza *)m. Gerek ben sizin gremeyece *inizi gryorum. Ben Allah'dan korkar)m elbet!. Allah, ukubetinde ok ,iddetlidir. (Enfal Sresi, yet: 48) &lim !erefli oldu)u iin. $eytan ilminden dolay muahaze edilmedi.. Belki muahezesi, yapm ! oldu)u ameli cihetiyledir. $eriatta varid olmu!tur.. Her kim, kt bir )*)r aarsa onunla amel edenlerin gnh ), onlar)n gnhlar)ndan hibir ,ey noksan edilmeksizin onun zerine olur. Bilesin ki!.. &eytan, her i*vadan sonra tevbe eder etmez bir ba ,ka i*vava ba,lar. yle ise; ba!kalar n n yapm ! olduklar gnhlarla $eytan, muaheze edilir.. Zira &eytan, btn gnhlar), ,irk ve kfr ilk peyda edendir. Dolay)s)yla, bir bidat) peyda eden insan)n s)rt)na, o bidat)n gnh) ve o bidatla amel edenlerin gnh ) yklenecektir. nk, &EYTAN. HER #VADAN SONRA, TEVBE EDER VE BYLECE KEND S N N &LEM & OLDU#U GNH TEVBES NDEN TR ONDAN S L N R. Ey Aziz!.. Anla!.. Bir adam, yapm), oldu*u ktlkten tevbe etmezse hem kendi gnh )n), hem de o ktlkle amel edenlerin gnh )n)n cezas)n) ekecektir. Ey Aziz!.. "Va'd"inden sak n dnme!.. Amma, " vai'd" veya id dan dn!.. nk, Arablar, hay)rl) bir i, yapmaya sz verdiklerinde o sze; vad derler.. Ktlk i,lemeye sz verdiklerinde de o sze; "vai'd" veya "ia'd" derler. Kt bir !ey yapmaya sz verdikten sonra, onu yapmaktan vazgeersen ona, "sznden dnmekle yalanc .." denilmez,. Belki, "Gzel ahlktan olan kerem, avf ve msamaha etmek.." denir. Mesel; birisini haks z yere kati etmeye sz verdin., sonra, bu sznden vazgetin buna; "Afv etti!.." derler. Ktlk yapmaya sz verildikten sonra, vazgeilmesinin yalan olmad ) na btn insanlar ittifak etmi !lerdir. Mu'tezile mezhebinde olanlar, vai'd veya ia'ddan vazgeilmesinde Allah'a yalan isnad edilir diye hulfu vai'd gr !n kabul etmezler.
122

Yani, mu'tezileler; Allah, "O"na isyan edenleri "Azapland racakd r." Diye Kur'n'la haber vermi !tir. &syan edenler, iki k s md r, biri inkarc di)eri fas klard r... E)er biz, "Azabland rmakla haber verdiklerini afveder." dersek.. "Bu szmzle, Allah'a yalan isnad etmi ! oluruz.." derler., Dolay s yla fas klar n, ne m'min ne de kfir olduklar n kabul ederler. Ve fas klar hakk nda; Onlar, ne Cennet'e girerler ne de Cehennem'e.. derler,.. Ayr ca mu'tezileler, m'min ve kfirler hakk nda da !u gr!e sahiptirler; &nkr edicilerin cezaland r lmas ve m'minlerin mkfatland rmas Allah' n zerine vacipdir. Ehl snnet ulemas) ise, Allah, Salih mminleri mkfatland)r)r. nkrc)lar) ise, adaletiyle azapland )r)r.. lutf ve keremiyle

Fas)klar) ise, Allah dilerse onlar ) afv eder dilerse cezaland )r)r.. derler. Ey Aziz!.. Biz de deriz ki: Evet Mu'telize taifesi, Arablar n st lahlar ndan gaflet ettiler.. Zira, bir adama; "Elbette seni katlederim." dersen.. Sonra, msamaha edip afvetsen sana "Yalanc ." demezler.. Belki, "Kerem ve mrvvet sahibidir." derler. Allah Teal, inan)pta gnh i,leyenleri azabland )racak diye haber vermektedir. Di)er tarafta ise, inkr ve ,irk'in d),)ndaki btn gnhlar) da afvedece*ini de haber vermektedir. yle ise.. M'minlerden gnahkar olanlar) lutfvla afvetmesi Allah' )n ,an)na uygun bir keremdir... Fakat NKR ve & RK SAH BLER N AFVETMEYECEKTIR. Kurn gzelce tetkik etti )imizde bunlar apa k anla! lmaktad r. Kurnda Araplar)n )st)lah)na gre nazil olmu,tur. Allah Teal !yle buyurmaktad r: Biz, her gnderdi*imiz Resulleri, ancak bulundu*u kavminin diliyle gnderdik ki, onlara apa )k anlats)n. (&brahim Sresi, yet: 4) yle ise; Kur'n' n lisan , Arab st lah zere indi )ine gre, onlar n dilde ittifak ettikleri hususlarda Kur'n muhalefet etmez. Dolay s yla, bu hususda; Mu'tezile taifesi byk bir hata i ,lemi,lerdir.. O hataya d!melerine de, !u d!nceleri sevk etmi !tir. Anlat ld ) gibi kabul edersek, Ha,a Allah' n verdi)i szlerde yalan &htimali olur.. Allah Teal, yalan sylemekten mnezzehtir.
123

Mu'tezile, vahyi ve "O"nun tebli ) edicisi Allah Rasul Aleyhisselm ' n bildirdiklerini tahkik etmiyerek, mucerred akli delillerle bu meseleyi isbat etmeye kalk !malar , i!in hakikt ndan onlar uzakla!t rm !t r. Halbuki onlar n verdi)i akl delillerle kar! l k bizde yukarda akli deliller serd etmi !tik ki, o delillerden biri de, Kur'n' n Araplar n dili zere nazil olmas ve Araplar n rfnde va'd ve i'ad veya va'd aras ndaki fark st lahlar nda nas l kulland klar n izah etmi !tik. Araplar, va'd hay rl bir !eyi yapmaya verilen sz derler.. Ve, ondan vazgemeyi !ahsiyetsizlikle vas flarlar. Allah Teal'da kalbinde zerre kadar imn ) olacak olanlar) mkfatland)raca*)n) Kur'n ve O'nun mubelli*i Allah Rasul aleyhisselm efendimiz vas )tas)yla bizlere haber vermektedir. yle ise; Allah' n hayra ait verdi )i sznde hulf mmkn de )ildir. E)er hulf olursa o zaman, verdi )i haberlerde yalan olur. Allah, btn noksan s )fatlardan mnezzehdir. Yalan da noksan s fatlardand r.. Netice: ALLAH yalandan mnezzehdir. Araplar, vai'di veya i'ad ) ktlk yapmaya verilen szde kullan )rlar... Birisi, "seni dvece)im" demesine va'id veya i'ad derler.. Ve o seni dvmesinden vazgeerse, rflerinde buna, yalan demezler belki "afv etti msamaha gsterdi" derler. Allah, gnahkar kullar n azabland raca) n haber vermesine de vai'd veya i'ad derler,. $ayet, Allah, o gnahkar kullar n afv etse, burada hulf szkonusu de )ildir. Belki bir lutf ve kerem'dir. Mutezile, akl) hakm k)ld)klar) iin, bu sapmalara girmi ,tir. Halbuki, hakim, vahyi ve "O'nun tebli * edicisi Allah Rasul aleyhisselm' )n sylemleridir.. Ak)l ise, onlar)n hikmetlerini idrak etmeye alettir. M'mine uygun olan hl ,udur: Akl)yla ,eriat)n maksatlar)na, kimin hangi lisanla hitab etti*ine, ve bu mmette hangi rfle muamele edildi *ine bakmakd )r. Hulasa- kelm, Araplar n cahiliye dneminin !airlerinden biri, gzel ahlkl olu!unu !yle dile getirmektedir. Ben birisine VA'D veya VA ''D de bulunursam VA ''D'Mden vazgeerim VAD'M ' yerine getiririm. Dikkat buyurulacak husus; !air va'd ve vai'di zikr etmi ! ve va'id'ten vazgemeye "hulf etti" demememiz" gerekir belki "Afv etti msamaha gsterdi." dememiz do)ru olur.

124

KIRKINCI VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, Ni'metin zevali hakk ndad r. Ey Aziz!,. Bezzet zere ol!.. Bezzet, dnygl)k rahata dalmamaya denir. &h!esinu diye varid olan bir eser vard r.. Yani pejmrde elbiseleri, zorlanmadan giyinin... Yani, kibre sebebiyet verecek tarzda ssl psl elbiseleri giyinmekten ka )n.. Hac lar n ihramda ki s fatlar zere ol.. Zira, onlar n st ba! tozlar olurlar.. Salar da ) n k ve ayaklar yal nd r.. Bu heyette olmak, kibir ve kendini be )enmek hastal ) n giderir., Allah kat)nda kt olan hasletlerden biri de kibirlenerek ssl psl giyinmektir.. Allah Rasul Aleyhisselm efendimiz bu tehlikeye i !aret etmek iin !yle buyurmu!tur: st ba,) pejmrde olmak imndand )r. mn)n yetmi, ksur ,ubesi vard)r. Bu ,u'belerin en yksek mertebesi LA LHE LLALLAH d)r. En d,k derecesi; eziyet verici olan ,eyleri gidermektir. (Buhari) Hi !phesiz kibir, kendini be )enmek ve ssl psl giyinip al m satarak yrmek, m'minin kurtulu! yolundaki eziyet verici engellerindendir. Bu tr hastal klar gidermek ancak z)tlar) ile amel etmekle mmkndr. i!te bundan dolay .. Allah Rasul Aleyhisselm efendimiz, Pejmrde olmak imandand )r. diye buyurmu!tur. iersinde

KIRK B R NC VAS YET

Ey Aziz!.. Bu vasiyet, AUAH'tan haya etmek hakk ndad r. Ey Aziz!.. Utanmak zere ol!.. Allah Teal'da utan)r... Zira, utanman)n tamam) iyidir.. "O", aksakall)lardan utan)r.
125

Kul, ALLAH'dan utanmakla vas )flan)rsa, ALLAH'm sevmedi*i ve Allah Rasul Efendimizin kat)nda onu ay)pland)racak ,eylerin tamam)n) terk eder. Utanma fiili, Allah'a nisbet edilip "Allah utand).." denildi)inde, terk mns na gelir.. Yani, "Allah, terk etti." mns na gelir. Zira, "haya" terk mns )na gelmektedir.. Hakikat - bir sivri sinek olsun, daha stndeki (by)) olsun - her hangi bir ,eyi Allah, mesel (ve misl) getirmekten ekinmez. (Bakara Sresi, yet: 26) M!riklerden, bu rnekten dolay sap tanlar na Allah, byle misl vermeyi terk etmeyece)ini haber vermektedir... Zira, Allah, o misl ile bir o *unu ,a,)rt)r, yine onunla bir o*unu hidyete erdirir, onunla fas)klardan ba,kas)n) ,a,)rtmaz. (Bakara Sresi, yet:26) M!riklerden, Allah' n izzet, kibriya ve cellini bildikleri ve sivrisine )in mahlukat n iinde en hakir ve k ) grdkleri iin Allah' n verdi)i bu misalin hikmetini anlamay p !a!k nl k iinde kald lar.. $a!k nl kta delaletdir. Hakikatte mahlukat yoktan var edilmelerinde ve onlar n aras nda byk olsun kk olsun hibir fark yoktur. Sivrisine)in kkl) byk csseli varl klara yarat l !ta ayn nisbettedir. Allah' n sivrisinekle misl vermesinin hikmeti; Allah' n ilmi daha kamil ve onun yarat l ! nda nfuz eden kudret daha tesirlidir. Zira, sivrisinek kkl )ne ra)men, Allah Teal, onu Fil'in sureti zere yaratm !t r. Yani, Fil'in o byk cssesinde rnevcud olan organlar n benzerleri sivrisinek'de de yaratm !t r. yle ise; sivrisine)in yarat l ! ak l sahibleri nezdinde Filin yarat l ! ndan daha ziyde yarat c s n n kudretine dellet etmektedir. &!te bu hikmetten dolay Allah Teal, sivrisine)i rnek vermeyi terk etmemekle kendini vas flad .. Malumdur, insanda bulunan utanma duygulan oktur. Zira, utanma bir s fatt r.. Onunla muttas f olanlar n birok !eye faidesi dokunur.. &!te bu itibariyle utanman n tamam hay rd r demi!tik.. nsan, yapaca*) ,eylerin neticesinde yz k )zaracaksa, onlar) terk etmesine utanma denir. Mmin, her halkrda Allah' )n, onu m,ahede etti*ini bildi*i iin, devaml) Allah'dan utanma duygusuna sahib olmas ) laz)md)r.. Mmin k)yamet gnnde, btn amellerin a )*a )kaca*)na imn etti*i iin, o gnde yz k)zart)c) ,eyleri Allah'dan utand )*)ndan terk eder.. &!te gerek utanmak budur. Byle olan bir !ah sa dnya ve h rette hay rdan ba!ka bir!ey gelmez.. Netice-i kelm; kendisinden haya edilmeye mustehak olan ancak ALLAH
126

Teald)r. yle ise; Ey Aziz!.. Kendi nefsini murakabe et.. Sen, Allah'dan ne kadar utan )yorsun?. Allah')n yard)m)yla Birinci Blm sona erdi. El hamdu M lh. VAS YETLER N B R NC K TABININ SONU

127