Musakaat

42- KITABU'L-MUSAKAAT 1- Bb: Sudan Yararlanma Payi Hakkindadir 2- Bb: Imeyi Ve Taksim Edilmis Olsun Veya Taksim Edilmemis Olsun Su Sadakasini, Hibesini, Vasiyyet Edilmesini Caiz Gren Kimse Hakkindadir 3- Peygamberdin: "Su Fazlasi Men' Olunmaz'1 Kavlinden Dolayi"Su Sahibi Suya Kanincaya Kadar Suyu Kullanmaya Herkesten Daha Ziyde Hakk Sahibidir" Diyen Kimse Babi 4- Bb: Bir Kimse Kendi Mlknde Bir Kuyu Kazarsa (O Kuyuda Meydana Gelen Zarari) demez 5- Kuyu Hakkinda Husmet Ve Bu Konudaki Hkm (Ve Kazanin Beyni) Babi 6- Ihtiycindan Fazla Suya Shb Olup Da Bunu Yolcularin Kullanmasindan Men' Eden Kimsenin Gnhi Babi 7-Su Yollarini Kapatma Ve Suyu Habsetme (Gnhini Beyn) Babi 8- Yksek Tarafta Bulunanin Asagi Taraftakinden nce Suyu Alip Kullanmasi Babi 9- Yukari Taraftaknin Su Payinin Ayak Topuklari Yksekligine Kadar Olmasi Babi 10- Suya Muhtc Olan Herseyi Sulamanin Fazileti Babi 11- Havuz Yhud Kirba Sahibinin Kendi Suyuna Herkesten Daha Hakli Oldugu Grsnde Olan Kimse Babi 12- Bb: Korumak Yalniz Allah'a Ve Rasl'ne Hasstir 13- Insanlarin Nehirlerden, Akarsulardan Su Alip Imeleri Ve Hayvanlarini Sulamalari Babi 14- Odun Ve Yas, Kuru Ot Toplayip Satma Babi 15- (Devlet Baskaninin Bzi Kimselere Kesip Verdigi) Araz Paralari Babi 16- Devlet Baskaninca Verilen Arazlerin (Shibleri Anna Tapularinin) Yazilmasi Babi 17- Develerin Su Baslarinda Sagilmalari Babi 18- Birisinin Bustnindaki Sudan Su Alma Hakki Ve Yhud Hurma Agacindan Faydalanma Hakki Olan Kimsenin O Bustndan Ve Hurmaliktan Geme Hakki Da Olur Babi 42- KITABU'L-MUSAKAAT (Meyve Agalarini Sulayip Timar Etmek zere Yapilan Ortaklik Akdi Kitabi) [2] 1- Bb: Sudan Yararlanma Payi Hakkindadir Ve Yce Allah'in su kavli: "Biz her diri seyi sudan yarattik, hl inanmayacaklarim?"(ei-Enbiy: [3] 30) Ve zikri ulu olan Allah'in su kavli: "Imekte oldugunuz o suyu grdnz m? O suyu beyaz ve yagmur ykl bulutlardan siz mi indirdiniz, yoksa indiriciler biz miyiz? Eger dileseydik onu aci bir su yapardik. O hlde skretmeli [4] . degil misiniz?" (el-vkia: 68-70) "el-Uccu", Mel-Murru(= Aci)" demektir. "el-Muznu", "es-Sehbu (= Bulut)" demektir. [1]

http://www.enfal.de/buhari/musakaat.htm[11/13/2010 10:35:20 AM]

Musakaat

2- Bb: Imeyi Ve Taksim Edilmis Olsun Veya Taksim Edilmemis Olsun Su Sadakasini, [5] Hibesini, Vasiyyet Edilmesini Caiz Gren Kimse Hakkindadir Ve Usmn ibn Affn syle dedi: Peygamber (S): Rme Kuyusu'nu -kendi kovasi da mslmnlarin kovalari gibi bu kuyu iinde, kendisine bir meziyet yirmaksizin msterek faaliyette bulunmak zere- kim satin alir da mslmnlara karsiliksiz hediye ederse, onun iin cennet va'd edilmistir'* buyurdu. [6] . Bunun zerine Usmn onu satin almis(ve vakif yapmis)tir 1- .......Sehl ibn Sa'd (R) syle demistir: Peygamber(S)'ebir bardak su getirildi. Peygamber bundan (bir mikdr) iti. Saginda sah-blerin en kg bir gen bulunuyordu. Yaslilar da solunda idiler. Bu vaziyette Peygamber: "Ey gen, bardakta kalani ihtiyarlara vermeme izin verir misin?"dedi. Gen sahb: Y Raslallah, Sen'den gelecek artigimi hibir kimseye ihsan edecek degilim, dedi. [7] Bu cevb zerine Raslullah bardakta kalan suyu bu gence verdi . 2- .......Enes ibn Mlik (R) syle demistir: Enes ibn Mlik'in evinde bulunan bir elcil besi koyununun st Raslullah iin sagildi. Bu koyunun st yine Enes'in evinde bulunan kuyudan alinan bir mik-dr su ile karistirildi ve Raslullah'a bir bardak ile verildi. O da bu bardaktan iti. Nihayet bardagi agzindan ayirdigi sirada solunda Eb Bekr, saginda da bir A'rb bulunuyordu. Umer, Raslullah'in (bu artigi) A'rb'ye vermesinden korkarak: ; Y Raslallah, yanindaki Eb Bekr'e ver, dedi. Raslullah ise artigini sagindaki A'rb'ye verdi. Sonra: [8] . "Saga; sira ile saga (ver)/" buyurdu 3- Peygamberdin: "Su Fazlasi Men' Olunmaz'1 Kavlinden Dolayi"Su Sahibi Suya Kanincaya Kadar Suyu Kullanmaya Herkesten Daha Ziyde Hakk Sahibidir" Diyen Kimse Babi 3- .......Eb Hureyre(R)'den: Raslullah (S): "Su fazlasi men' edilmez. Bu men' ile bin'n-netce ot [9] . men' edilmis olur" buyurmustur 4- .......Eb Hureyre(R)'den: Raslullah (S): "Fazla suyu (ihtiy shiblerinden) men' etmeyiniz; bu [10] . men' ile neticede ot fazlasini men' etmis olursunuz" buyurmustur 4- Bb: Bir Kimse Kendi Mlknde Bir Kuyu Kazarsa (O Kuyuda Meydana Gelen Zarari) demez

http://www.enfal.de/buhari/musakaat.htm[11/13/2010 10:35:20 AM]

Musakaat

5- .......Eb Hureyre (R) syle demistir: RasluIIah (S) syle buyurdu: "Ma'den ocagi hederdir. Kuyu hederdir, hayvan hederdir (yn yaptigi zarari sahibi demez). Chiliyet'ten kalma definede de [11] beste bir devlet vergisi vardir" . [12] 5- Kuyu Hakkinda Husmet Ve Bu Konudaki Hkm (Ve Kazanin Beyni) Babi 6- .......Abdullah ibnu Mes'd(R)'dan: (O, bir mecliste:) Peygamber (S): "Her kim mslmn bir kimsenin malim koparmak iin yemininde yalanci olarak and ierse, kiyamet gnnde Allah'in f kesine ugrayarak Allah 'a kavusur" buyurdu. Ve mteakiben de Yce Allah'in: "Hakikat, Allah'a olan ahidlerine ve yeminlerine bedel az bir bahayi satin alanlar; iste onlar: Onlar iin hirette hibir nasb yoktur. Allah kiyamet gn onlarla konusmaz, onlara bakmaz, onlari temize ikarmaz. Onlar iin pek acikli bir azab vardir" (iu imrn: 77) yetini indirdigini bildirdi, demistir. Bu sirada (meclise) Es'as ibn Kays gelmis ve dinleyicilere hitaben: Eb Abdirrahmn ibnu Mes'd size ne tahds ediyor? Bu yet benim hakkimda indirildi. Syle ki: Amcaoglumun arazsinde bana id bir kuyu vardi. (O bunu inkr ediyordu.) RasluIIah bana: "S-hidlerini hazirla"buyurdu. Ben: "Shidlerim yoktur" dedim. RasluIIah: "yle ise yemin etmesini iste!" buyurdu. Ben: Y Raslallah, o yalan yere yernn eder, dedim. Bunun zerine Peygamber (S): "Her kim bir mslmnin malini koparmak iin yalan yereyemn ederse..." hadsini zikretti. Allah da [13] . Peygamberinin bu szn tasdik ederek, bu yeti indirdi, demistir 6- Ihtiycindan Fazla Suya Shb Olup Da Bunu Yolcularin Kullanmasindan Men' Eden Kimsenin Gnhi Babi 7- .......el-A'mes syle dedi: Ben Eb Salih'ten isittim, syle diyordu: Ben Eb Hureyre(R)'den isittim, syle diyordu: Raslullah (S) syle buyurdu: " sahis vardir ki Allah kiyamet gnnde onlara bakmaz, onlari temize ikarmaz, onlar iin elem verici bir azb vardir: (Birincisi) su kimsedir: Kendisinin yol stnde ihtiycindan fazla suyu vardir da, onu yolculardan men' etmistir. (Ikincisi) su kimsedir: Devlet baskanina yalniz dny met'i iin bey'at etmis; devlet baskani ona dnyalik verirse hoslanir, vermezse fkelenir. (ncs) su kimsedir ki, bu da satilik malini ikindiden sonra (pazara) ikarir ve: 'Kendisinden baska ilh olmayan Allah'a yemin ederim ki, ben bu mala emn ol kat' olarak syle syle para verdim' der, satin alici olan kimse de onu tasdik eder (de o fiatla satin alir)." Bundan sonra Raslullah (S) su yeti okudu: "Hakikat, Allah'a olan ahidlerine ve yeminlerine bedel az bir bahayi satin alanlar; iste onlar; Onlar iin hirette hibir nasb yoktur. Allah kiyamet gn onlarla konusmaz, onlara bakmaz, onlan [14] . temize ikarmaz. Onlar iin pek acitici bir azb vardir'9 (iuimrn: 72) 7-Su Yollarini Kapatma Ve Suyu Habsetme (Gnhini Beyn) Babi 8- .......Abdullah ibnu'z-Zubeyr (R) syle demistir: Ensr'dan bir kimse, Harre mevkiindeki
http://www.enfal.de/buhari/musakaat.htm[11/13/2010 10:35:20 AM]

Musakaat

hurmaliklari sulamakta olduklari su yollarindan ve su nevbetinden dolayi Raslullah'in huzurunda Zu-beyr ibnu'l-Avvm hakkinda sikyet arzetti. (Bu yollardan geen su evvel Zubeyr'in hurmaligina ugruyor, sonra da Ensr'ninkini suluyordu. Bir kerresinde Zubeyr suyu tarlasinda tutup sulayacagi sirada) Ensr, Zubeyr'e: Suyu birak da bize gelsin, demisti. Fakat Zubeyr kendi hurmaligim sulamadan birakmak ve nevbe-tini komsusuna vermek istemedi. Iki taraf Peygamber'in huzurunda muhakeme oldular. Raslullah, Zubeyr'e: "Y Zubeyr, tarlani sula, sonra suyu komsuna dogru saliver!" buyurdu. Ensr fkelendi de: Zubeyr halanin oglu oldugu iin mi? diye (onu kayirdigina) ta'rz etti. (Onun bu saygisizca sznden dolayi) RaslulIah'in yznn rengi degisti. Sonra Raslullah: "Y Zubeyr, hurmaligini sula, sonra suyu habset; hurma agalarinin kklerine erisinceye kadar birakma!" buyurdu. Bu muhakemeyi nakleden Zubeyr: Vallh ben su yetin bu hdise hakkinda indigini saniyorum, demistir: "yle degil, Rabb'ina and olsun ki, onlar aralarinda kimi oraya, kimi buraya ektikleri (kavga ettikleri) seylerde seni hakem yapip, sonra da verdigin hkmden yrekleri hibir sikinti [15] . duymadan tam bir teslimiyetle teslim olmadika mn etmis olmazlar" (en Nisa: 65) (el-Cmi'u's-Sahh'i Buhr'den rivayet eden Firabr syle demistir:) Muhammed ibnu'l-Abbs (l. 266) dedi ki: Eb Abdillh el-Buhr: "Abdullah ibnu'z-Zubeyr'den bu hadsi rivayet edenler iinde senedde Urve ibnu'z-Zubeyr'i zikreder hi kimse yoktur, sdece el[16] . Leys ibn Sa'd mstesnadir" demistir 8- Yksek Tarafta Bulunanin Asagi Taraftakinden nce Suyu Alip Kullanmasi Babi 9- .......Urve ibnu'z-Zubeyr syle demistir: ez-Zubeyr ile Ensr'dan bir adam muhakeme oldular. Peygamber (S): "Y Zubeyr, hurmaligini sula, sonra suyu saliver"buyurdu. Bu hkme i'tirz kasdeden Ensr: (Bu hkm) o, yn Zubeyr senin halanin oglu oldugundan mi? dedi. Bu saygisizca sz zerine Peygamber (S): "Y Zubeyr, hurmaligini sula, sonra su hurma kkleri zerindeki yumrulara ulasir; sonra da suyu tut" buyurdu. Zubeyr dedi ki: Ben su "yle degil, Rabb'ina and olsun ki, onlar aralarinda ekistikleri seylerde seni hakem yapip hkmne teslim oluncaya kadar mn etmis olmazlar" (en-Nis: 65) yetinin bu hdise [17] . hakkinda indigini sanirim, demistir 9- Yukari Taraftaknin Su Payinin Ayak Topuklari Yksekligine Kadar Olmasi Babi 10- .......Urvetu'bnu'z-Zubeyr syle tahds etmistir: Ensr'dan bir adam Harre mevkiindeki hurmaliklari sulamakta oldugu su kanallari hakkinda Zubeyr ile muhakeme oldu. Raslullah: "Y Zubeyr, sula" buyurdu da, ona aralarinda ma'rf olan su payi mikdrini kullanmasini
http://www.enfal.de/buhari/musakaat.htm[11/13/2010 10:35:20 AM]

Musakaat

emretti. "Sonra da suyu komsuna dogru saliver" buyurdu. Ensr, bunun zerine: Zubeyr, senin halanin oglu oldugu iin mi? dedi. Bu i'tirzdan Raslullah'm yznn rengi degisti. Sonra: "Y Zubeyr, hurmaligini sula, sonra su hurma agalarinin kkleri etrafindaki yumru ikintilara erisinceye kadar habset" buyurdu. Ve Zubeyr kendi hakkini bol bol kullandi. Zubeyr: Vallahi su * 'yle degil, Rabb Una and olsun ki, onlar aralarinda ekistikleri seylerde Seni hakem yapip... hkmne teslim oluncaya kadar mn etmis olmazlar" (en-Nis: 65) yeti muhakkak bu muhakeme hakkinda indirildi, demistir. Ibn Cureyc dedi ki: Ibnu Sihb bana syle dedi: Ensr ve diger insanlar Peygamber'in Zubeyr'e syledigi "Sula, sonra su hurma kklerindeki yumru kabarciklarina ulasincaya kadar salmayip [18] . habset" sznn anlattigi yksekligi ltler ve bu seviye ayak topuklarina kadar oldu 10- Suya Muhtc Olan Herseyi Sulamanin Fazileti Babi 11- .......Eb Hureyre(R)'den: Rashillah (S) syle buyurmustur: "Birisi yrrken birden susuzlugu artti. Hemen bir kuyuya indi, suyundan iti. Sonra kuyudan ikti. Adam orada bir kpek ile karsi lasti ki, hayvan susuzluktan dilini ikarip soluyor, nemli topragi yatiyordu. Yolcu (kendi kendine): Baha erisen hararet ve susuzlugun benzeri bu hayvana da ulasmis, dedi ve kuyuya inip ayakkabisini su doldurdu. Sonra (kuyudan ikarmak iin) ayakkabiyi agzi ile tuttu. Sonra ykselip ikti ve kpegi suladi. Bu yaptigindan dolayi Allah o kulunu vd ve ona magfiret eyledi". Sahbler: Y Raslallah, hayvanlari sulamakta bize de ecir var midir'dediler. Raslullah: [19] . "Her yas cigerde (yn: Hayt eseri olani sulamakta) sevb vardir" buyurdu Hammd ibnu Seleme ile er-Rabu'bnu Mslim, bu hadsi Mu-hammed ibnu Ziyd'dan rivayet [20] . etmekte buradaki rvye mutbaat etmislerdir 12- .......EsmbintuEbBekr(R)'den: Peygamber (S) gnes tutuldugu bir sirada kusf namazi kildi da akabinde: "Bana namazda cehennem gsterildi. Cehennem atesi bana o kadar yaklasmisti ki, hatt ben: Ey Rabb'im, ben de cehennemliklerle beraber miyim? demistim. Ben orada bir kadin grdm." -Esma, Raslullah'in "Bu kadinin yzn bir kedi tirmaliyordu" buyurdugunu sanirim, dedi.Raslullah: "Bu kadinin gnhi nedir?" diye azb meleklerine sormustu da, onlar: [21] . Bu kadin dnyda bir kediyi a lnceye kadar habsetmisti, diye cevb vermislerdir 13- .......Abdullah ibn Umer(R)'den: Raslullah (S) syle buyurmustur. "Bir kadin a lnceye kadar

http://www.enfal.de/buhari/musakaat.htm[11/13/2010 10:35:20 AM]

Musakaat

habsettigi bir kedi sebebiyle cehenneme girdi de azab edildi". Devamla Raslullah: "Allah en iyi bilir ki, yhud cehennemin bekisi Mlik bu kadina: Ey kadin, sen bu kediyi habsettigin zaman onu yedirmedin, iirmedin, yerini bceklerinden [22] . (nasibini bulup) yemesi iin de sali-vermedinLdemis(ve kadinin ukubet sebebini bildirmis)" 11- Havuz Yhud Kirba Sahibinin Kendi Suyuna Herkesten Daha Hakli Oldugu Grsnde Olan Kimse Babi 14- .......Sehl ibn Sa'd (R) syle demistir: Raslullah'a bir bardak getirildi, O da bundan iti. Saginda sahblerin en genci olan bir oglan bulunuyordu. Yaslilar da solunda idiler. Bu vaziyette Raslullah: "Ey delikanli! Bardaktan kalani yaslilara vermem iin bana izin verir misin?" dedi. Bunun zerine o gen sahb: Y Raslallah, ben Sen'den gelen nasibimi hibir kimseye ihsan edici degilim, dedi de, [23] Raslullah bardakta kalani bu gence verdi 15- .......Muhammed ibn Ziyd syle demistir: Ben Eb Hureyre(R)'den isittim; Peygamber (S) syle buyurmustur: "Nefsim elinde olan Allah'ayemn ederim ki (kiyamet gnnde) ben bir takim adamlari, yabanci [24] . devenin havuz basindan kovulup uzaklastirildigi gibi, muhakkak havuzumdan kovacagim" 16- ....... Ibnu Abbs (R) syle demistir: Peygamber (S) syle buyurdu: "Allah sml Peygamber'in annesi Hcer'e rahmet etsin! Hcer Zemzem suyunu (ilk ikisinda) kendi hline biraksaydi (yhud da syle dedi: sudan avulamasaydi) elbette Zemzem akici bir pinar hlinde kaynar dururdu. Bir mddet sonra Crhm kabilesi geldi de bunlar Zemzem'in sahibesi bulunan Hcer'e: Senin yanina konup mekn tutmamiza izin verir misin? dediler. Hcer bunlara: Evet, izin veririm; fakat bu suda sizin mlkiyet hakkiniz olmamak sartiyle, dedi. Crhmller de: [25] . Evet, Zemzem'de mlkiyet hakkimiz olmamak zere, dediler" 17- ....... Eb Hureyre(R)'den: Peygamber (S) syle buyurmustur: " kisi vardir ki kiyamet gnnde Allah onlara kelm etmez, onlara bakmaz: aMet'ina revc vermek iin, msterinin verdiginden daha fazla bedel vermis olduguna yalanci olarak yemn eden kimse. b-Mslmn bir kimsenin malim koparmak iin ikindiden sonra yalan bir yemn ile yemn eden kimse. cFazla suyu (susuzlardan) men' eden kimse. Allah ona (kiyamet gnnde): Bugn ben fadi ve ihsanimi senden men' ediyorum. Nitekim sen (vaktiyle) ellerinin i'ml [26] . etmedigi suyun fazlasini (susuzlardan) men' etmis idin! buyurur" Rv Al ibnu'l-Medn syle dedi: Bize Sufyn ibn Uyeyne, bir kerre olmayarak Amr ibn Dinar'dan tahds etti ki, kendisi Eb Salih'ten isitmistir. Eb Salih Zekvn es-Semmn bu hadsi Peygam-ber'e
http://www.enfal.de/buhari/musakaat.htm[11/13/2010 10:35:20 AM]

Musakaat

ulastiriyordu (yn hads mrsel degil, merf' bir hadstir). 12- Bb: Korumak Yalniz Allah'a Ve Rasl'ne Hasstir 18- .......Sa'b ibnu Cessme (R) syle demistir: Raslullah (S): [27] . "Korumak yalniz Allah'a ve Rasl'ne mahss(bu hakk)tur" buyurdu Ve Eb Abdillah el-Buhr: Peygamber(S)'in en-Nak' mevkiini koru edindigi, Umer ibnu'l[28] . Hattb'in da es-Seref ile er-Rebezete min-takalarim koru edindigi haberi bize ulasti, dedi 13- Insanlarin Nehirlerden, Akarsulardan Su Alip Imeleri Ve Hayvanlarini Sulamalari Babi 19- .......Eb Hureyre (R): Raslullah (S) syle buyurdu: "At bzi kimse iin bir sevbdir. Bzi kimse iin fakirlik ve ihtiycina bir perdedir. Bzi kimse zerine de bir gnhtir. At kendisi iin hayir olan kimseye gelince, o, atini Allah yolunda cihd iin baglamistir. Atin bagini da bol otlu genis bir sahada veya ayirlikta uzatmistir. Bu bol otlu sahadan veya ayirliktan atin bu uzun ipinde iken yedigi her ot, at sahibi iin birer hasenedir, iyiliktir. Hele bir de atin ipi kopsa da sahlanarak bir yhud iki yksek yerde kossa, tirnaklarinin biraktigi izleri ve onun gbreleri de sahibi iin haseneler olur. Bir de hayvan bu arada bir nehre ugrayip da ondan ierse, sahibi sulamak istememis olsa bile bu su da sahibi iin haseneler olur. Binenaleyh cihd iin baglanan bu gaza ati, sahibi iin byk bir sevbdir. "Atini (onunla kazanmak), halktan mstagni olmak, yni insanlara muhtc olmamak, iffetini korumak iin baglayan, sonra hayvanlarinin zerindeki Allah hakkini ve arkalarina takatinden fazla yklememeyi unutmayan kimse iin ise at (fakirlige karsi) bir engeldir. "Atini gnmek iin, gsteris iin, Islm ehline dsmanlik iin baglayan kimseye ise, bu at byk bir gnhtir" Raslullah'a eseklerden soruldu da, O: "Her hkm toplayici bir vecize olan su yetten baska bana (nasslanmis) birsey indirilmedi: Kini zerre agirliginca bir hayir yaparsa onu grecek. Kim de zerre [29] . agirliginca bir serr yaparsa onu grecek" (ez-ziizi: 7-8) yetini syledi 20- ....... Zeyd ibn Hd (R) syle dedi: Raslullah'a bir adam geldi de O'na bulunmus malin hkmn sordu. Raslullah ona: "Onun kilifini ve agzinin ipini belle, sonra onu insanlara bir sene bildir. Eger sahibi gelirse ona ver; yok sahibi gelmezse ona mlik ol; kullan" buyurdu. O kimse: Yitik davar (nasil olacak)? dedi. . Raslullah: _ "O ya senindir, ya kardesinindir, ya kurdundur" buyurdu. Adam: * Yitik deve (nasil olacak)? dedi. Raslullah: "Ondan sana ne var? Su tulumu ve ayakkabilari beraberin-dedir. Sahibi ona kavusuncaya kadar [30]
http://www.enfal.de/buhari/musakaat.htm[11/13/2010 10:35:20 AM]

Musakaat

su basina kendisi gelir, agalari yer (yni, onu kendi hline birak)" buyurdu . 14- Odun Ve Yas, Kuru Ot Toplayip Satma Babi 21- .......ez-Zubeyr ibnu'l-Avvm(R)'dan: Peygamber (S) syle buyurmustur: "Sizden birinizin bir takim ipler alip da bir demet odun (toplayarak) alip getirmesi ve bunu satmasi ve bylece Allah'in o kulunun serefini korumasi, elbette insanlardan istemesinden hayirlidir; istedigi de ya verilir, ya verilmez". 22- .......Eb Hureyre (R) syle diyordu: Raslullah (S) syle buyurdu: "Yemn ederim ki sizden birinizin dagdan sirti zerine bir demet odun toplamasi, bir kimseden sadaka istemesinden elbette [31] . daha hayirlidir. O istedigi kimse de ya verir yhud da vermez" 23- .......Ibnu Cureyc haber verip syle dedi: Bana Ibnu Sihb, Al ibn Hseyn ibn Al'den; o da babasi Hseyn ibn Al'den; o da Al ibn Eb Tlib(R)'den haber verdi. Al (R) syle demistir: Ras lullah ile beraber bulundugum Bedr gn ganmetten yasi kemle ermis bir deveye nail oldum. Al dedi ki: Raslullah bana baska bir yasli deve de verdi. Ben bir gn bu develerimi Ensr'dan bir kimsenin kapisi yaninda indirmistim. Bunlara izhir otu ykleyip satmak ve para-siyle Ftima'nin dgn yemegi masrafina yardim saglamak istiyordum. Yahd Kaynukaa kablesinden (bu isi bilir) bir kuyumcu da benimle beraberdi. Bu sirada Hamza ibnu Abdilmuttalib bu Ensr'nin evinde, beraberinde bir sarkici kadin oldugu hlde iki iiyordu. Sarkici kadin Hamza'ya hitaben: "El y Hamze liis-surufi'n-nivi(= Ey Hamza, semiz develere bak)" girisi ile baslayan kasideyi syledi. Bunun akabinde Hamza kilici ile hayvana dogru siradi ve bunlari bogazladi, hrglerini kopardi, bgrlerini yardi. Sonra cigerlerinden birer para aldi. Ibnu Cureyc dedi ki: Ben Ibnu Sihb'a: H r glerinden de? dedim. Hrglerini kesti ve onlari gtrd, dedi. Ibnu Sihb dedi ki: Al devamla syle dedi: Beni korkutan bu manzaraya baktim. Akabinde Allah'in Peygamberi'ne geldim. Yaninda Zeyd ibn Harise vardi. Hdiseyi kendisine haber verdim. Pey gamber beraberinde Zeyd ibn Harise oldugu hlde ikti. Ben de beraberinde gittim. Hamza'mn yanina girdi. Hamza'ya karsi gayz ve znt gsterdi. Hamza da gzlerini kaldirdi ve: Siz ancak babam Abdulmuttalib'in kleleri degil misiniz? dedi. Raslullah da (amcasinin suursuzlugundan sakinarak) arka arkaya ekildi, nihayet odadakilerin yanindan ikti. Bu vakia [32] . sarbin haram kilinmasindan nce olmustu 15- (Devlet Baskaninin Bzi Kimselere Kesip Verdigi) Araz Paralari Babi 24- .......Enes (R) syle demistir: Peygamber (S) Bahreyn'den bir kisim arazyi rhukaataa suretiyle Ensr'a vermek istedi. Ensr: Bize ayirip verecegin gibi muhacir kardeslerimize de araz ayirip ver meniz sartiyle, dediler. Peygamber: "Benden sonra sizler yakin gelecekte siddetli bir hodgmliga (yksek mevkilerde bulunanlarin dny ni'metlerini hirsla kendilerine ayirislanna) shid
http://www.enfal.de/buhari/musakaat.htm[11/13/2010 10:35:20 AM]

Musakaat

[33] olacaksiniz. Sizler, bana kavusuncaya kadar sabrediniz" buyurdu . 16- Devlet Baskaninca Verilen Arazlerin (Shibleri Anna Tapularinin) Yazilmasi Babi 25- el-Leys ibn Sa'd, Yahya ibn Sad'den; o da Enes(R)'den syledi ki, Peygamber (S) Bahreyn'den bir kisim arazyi kendilerine ayirip vermek iin Ensr'i da'vet etti. Ensr: Y Raslallah! Eger bu araz ayirip vermeyi yaparsan, Ku-reys'ten olan kardeslerimiz iin de bunun benzerini yaz, dediler. Fakat bu kadar araz Peygamber'in yaninda yoktu. Onlarin bu szleri zerine Peygamber: "Sbhesiz ki, sizler benden sonra siddetli bir kendine ayirma hod-gmligi greceksiniz. Sizler [34] bana kavusuncaya kadar sabrediniz! "buyurdu 17- Develerin Su Baslarinda Sagilmalari Babi 26-.......Eb Hureyre(R)'den: Peygamber (S) syle buyurmustur: "Develerdeki haklardan biri de bunlarin stlerinin su baslarinda sagilmalaridir (yni stn fakrlere ve yolculara sadaka [35] . yapilmasidir)" 18- Birisinin Bustnindaki Sudan Su Alma Hakki Ve Yhud Hurma Agacindan Faydalanma Hakki Olan Kimsenin O Bustndan Ve Hurmaliktan Geme Hakki Da Olur Babi Peygamber (S): "Kim erkek hurma iegi asarak islh edip sonra hurma agacini satarsa, o agacin [36] stndeki meyvesi saticiya iddir" buyurmustur Byle olunca, mahsl kaldirilincaya kadar saticinin sattigi bustnda geme, yrme hakki ve su alma hakki vardir. Ariyye sahibinin de yine byle bustnda yrme ve agaci sulama hakki vardir [37] . 27- .......Abdullah ibn Umer (R) syle demistir: Ben Raslullah(S)'tan isittim, syle buyumyordu: "Her kim hurma agacim (erkek iekle) asiladiktan sonra satarsa, onun meyvesi satanin hakkidir; ancak msteri aga zerindeki mahsln kendisine id olacagini sart kilmasi hli mstesnadir. Her kim, mali bulunan, yni malli bir kleyi satarsa, bunun da mali satanindir; ancak msteri bu malin [38] . da kendisinin olacagini sart etmesi hli mstesnadir" Bu kle satisi hakkindaki hadsi rv Leys, Mlik'ten; o da N-fi'den; o da Ibn Umer'den; o da [39] . Umer'den olmak zere de rivayet etmistir 28- .......Zeyd ibn Sabit (R): Peygamber (S) kuru hurma olarak tahmin ve takdir etmek suretiyle, [40] . ariyyelerin satilmasina ruhsat verdi, demistir
http://www.enfal.de/buhari/musakaat.htm[11/13/2010 10:35:20 AM]

Musakaat

29- .......Cbir ibn Abdillah (R) Peygamber (S) muhbara'dan, muhkala'dan, muzbene'den ve salhi meydana ikincaya kadar aga .stndeki yas meyveyi satmaktan nehyetti. Ve bu yas meyvelerin dnr ile ve dirhem ile olmaktan baska seyle satilmasini da nehyetti. "Yalniz ariyyeier mstesnadir [41] . (o, yas ve kuru hurma ile satilabilir)*' buyurdu, demistir 30- .......Eb Hureyre (R): Peygamber (S) kuru hurma tahmn etmek suretiyle bes veskin asagisinda yhud bes vesk mikdrinda ariy-ye satisi hususunda ruhsat verdi, demistir. Bu "Bes veskin [42] . asagisinda yhud bes veskte" diye sekkli syleyen, rv Dvd ibn Husayn' dir 31- .......Rfi' bin Hadc ile Sehl ibn Eb Hasmete (R) syle tahds etmislerdir: Raslullah (S) muzbene'den, yas hurmayi (agacinda lekle tahmn ederek) kuru hurma ile satmaktan nehyetti. Bu nehiy-den ariyye shiblerini mstesna tuttu. nk Raslullah ariyye sahihlerine (bu suretle satisa) [43] . izin verdi Eb Abdillah el-Buhr dedi ki: Muhammed ibn Ishk da: Bana Besr ibn Yesr bu hadsin benzerini tahds etti, demistir.
[1] el-Cmi'u's-Sahh'in esitli nshalarinda bu baslik "Kitbu'l-Muskaat", "Kitbu's:Sirb", "Kitbu'l-Miyh" diye farkli sekillerde gelmistir. el-Muskaat: Lgatta sulamak ma'nsina olan es-Sakyu masdarindan alinmistir. Fikihta Muskaat: Agaci sahibinin, mahslnn bir kismi mukaabilinde sulayip islh etmek bir kimseye vermesidir (ei-Ta'rfi). Buna gre Muskaat, bir taraftan agalar, br taraftan agalari sulayip terbiye ve timar etmek ve hsil olan meyve aralarinda taksim olunmak zere aga sahibi Ile bahivan arasinda akdedilen bir nevi' ortakliktir. Bu da diger akidler gibi cb ve kabul ile gereklesir. [2] es-Sirb, lgatte sudan isabet eden haz ve nasibe denir. Fikihta Sirb: Ekin ve hayvan sulamak iin su ile faydalanma nevbetidir. Bu konuda bir de Hakki Sefe = Su Imek Hakki vardir. Bu, yalniz insan ve hayvana mahsstur. Hakki Sirb, tarlalar, insanlar ve hayvanlari smil oldugundan daha ummdir. [3] "Allah her debelenen hayvani sudan yaratti. Iste bunlardan kimi karni stnde yryor, kimi iki ayagi stnde yryor, kimi de drt ayagi stnde yryor, .Allah ne dilerse yaratir. nk Allahherseye hakkiyle kaadirdir" {en-Nr: 45) yeti de canlilarin sudan yaratildigini anlatir. [4] Buhr baslikta bu iki yeti suyun hayt iin olan byk nemini belirtmek mak-sadiyle getirmistir. Buhr, kitb basligindaki bu yetlerle yeryzndeki sularin btn insanlar iin ilh bir ihsan olduklarina isaret etmistir, el-Vakia yetinde-ki iki kelimenin tefsirini de vermistir. "el-Ucc" kelimesinin tefsirini Eb Ubey-de'den, "elMuznu" kelimesinin tefsirini Mchid ile Katde'den nakletmistir (Fethu'l-Br). [5] Buhr bu baslik ile sularin mlk edilme sebeblerine isaret etmistir. Buhr burada mlk edinme sebeblerinden yalniz sadaka, hibe, vasiyyet ve mrsihgi aika syleyip, sirb hakkinin ortaklar arasinda taksim olunup olunmamasinin hukuk vaziyete etkili olmadigini bildirmistir. [6] Usmn'in bu hadsini Tirmiz, Nes ve Ibn Huzeyme senediyle rivayet etmisiir. Bu Rme Kuyusu hadsi Hz. Usmn'in sehd edilmesi vak'asinda kendisini muhasara eden slere karsi evinin st katindan yaptigi uzun hitabesinin bir parasidir. Srih Ibn Battal bu Rme Kuyusu isini syle anlatiyor: Rme Kuyusu Medne'de bir Yahudi'ye id Idi. Bu Yahd zaman zaman kuyunun agzina kilit vurup gidermis. Su imeye ve almaya gelen mslmnlar su alamadan geri dnmeye mecbur olurlarmis. Allah'in insanlara bahsettigi su ni'metinden bir Yahd'nin insanlari men' etmesinden zlen sahbter bunu Peygamber'e arzettiklerinde, Peygamber metindeki szleri sylemistir. Bunun zerine Usmn bu kuyuyu otuzbes bin dirheme satin alip vakfetmistir. Kelb de kuyu satin alinincaya kadar Yahd'nin bu kuyununIier kirba suyunu bir dirheme sattigini nakletmistir. Buhr bu hadsle yeraltindaki sularin da btn insanlara ni'met oldugunu, ikaran shiblerinden satin alinabilecegini, vakif yapilabilecegini... mlk edinilebilecegini bildirmek istemistir [7] Bu Sehl hadsinin burada getirilmesinin sebebi, su taksminin mesru' oldugunu ve suyun mlk edilmesinin kaabil oldugunu isb ve beyn iindir. Sayet su mlk I edinilebilir esyadan olmasaydi, Raslullah Itigi suyun kalanini hadste bildirildigi sekilde ihsan etmezdi. Bu vakiada saginda amcasi oglu Fadl Ibn Abbs, diger bir rivayete gre de Abdullah ibn Abbs bulunuyordu. Solunda da Hlid ibn Veld bulunuyormus. Raslullah'in deti br seyi itiginde bakiyyey saginda bulunana vermek zere cereyan edegelmistir. [8] Hadsin, konumuz olan su payi ve su mlkiyetine mnsebeti, su ile karisik olan st Raslullah'in takstn etmesi ve kalan bir kismini A'rb'ye ihsan etmis olmasidir. "el-Eymen fe'1-eymen" ta'biri nasb zabtina goremahzf "ver" fiilinin mef-l ref' zabtina gre mbted olup, bir haber takdir edilir, o da "Sag ikrama daha lyiktir" demek olur. Bu hadsten alinan bir hkm de stn su ile karistirilmasinin harmhgi satilan ste Id olup, kisinin kendi Iecegi, ailesine Iirecegi stn iine su koymakta sakinca olmamasidir. Hatt bu sln agirligini hafifletmek, ocuklar ve yaslilar iin daha yararli hle getirmek ynnden, sihhate'daha elverisli olabilir. [9] Basliga uygunlugu, fazla suyun men' edilmesi, fazla su bulunmadigi zaman su sahibinin asil suya daha hakli olduguna dellet etmesi ynndendir

http://www.enfal.de/buhari/musakaat.htm[11/13/2010 10:35:20 AM]

Musakaat
[10] Bunun da basliga delleti, yukariki hadsin delleti gibidir. Bu konuyu daha iyi anlatan bzi hadsler: sey asla men' edilmez: Su, ot, ates"(\\m Mce). "jIJi iiJ Vj eUIi J^ . H= Ihtiytan fazla su men' edilmez; kuyudan faydalanmakta kimse men' edilmez" (Ibn Mce, ise'den). "oiii fj: jai iii I^i * Jlai ^ 'J.= Her kim ihtiytan fazla bir suyu (muh-tc olanlardan) men' ederse, Allah da kiyamet gnnde fadlini ve yardimini ondan men' eder" (Eb Ya'l; Sa'd ibn Eb Vakkaas'tan). " j j^-j I* iii i^; *-*r jli '.i i!U jjii p ^*= Her kim ihtiycindan fazla suyunu, fazla otunu (halkin kullanmasindan) men' ederse, Aziz ve Cell olan Allah da ondan fazi ve keremini men' eder" (Ahmed ibn Hanbel; Amr Ibn Suayb'dan). Bu hadslerle Raslullah'in zirat shibleriyle hayvancilik yapan sr s-hiblerinin birbirlerine yardim etmelerine byk bir ehemmiyet verdigi grlr. Su fitraten ot gibi Allah'in mbh kildigi en byk bir ni'met oldugu hlde, zat ihtiycinin fazlasinin ihtiy sahihlerinden esirgenmesi en hass bir cimrilik olup, bilhassa ky haytinda mslmnlar arasinda istenen Iyilik, yardimlasma ve itima nizmi bozar. Iste bunun iindir ki fazlayi men' etmek yasaklanmistir. Hadslerde ki nehyin tahrm veya tenzh oldugunda limler arasinda grs ayriliklari vardir; uzun tafsiller Iin fikih kitblarina bakilmalidir. [11] Hadsin basliga uygunluk noktasi, kisinin kendi mlknde kazdirdigi kuyu yznden meydana gelen zarar ve cinayetten mes'l olmamasi ve deme Ile mkellef tutulmamasidir. Iste Buhr hadsi burada, bu ma'nyi isbt iin getirmistir. Hads, Zekt Kitbi'nda da gemisti. [12] Bu bb ve altindaki hads de nceki bbda yazilan hkm kuvvetlendirmek Iin getirilmistir. [13] Buhr bu hadsi Sahih 'inin Ishs, Sahdt, Nezirler, Tefsir ve Hkmler Ki-tblari'nda da getirmistir. Bunu Alti Kitb Shibleri de bzi kk farkliliklarla getirmislerdir. Bunu bn Mes'd'dan baska daha dokuz-on sahb de rivayet etmistir. Hadsin basliga uygunluk noktasi, Raslullah'in bu kuyu da'vsinda evvel Es'as ibn Kays'tan -ki da'vcidir- beyyine istemis; da'vcinin beyyine getirmekten aczi hlinde de mdde aleyhin, yn da'vlinin yemni ile hkmetmis olmasidir.

Hadsten, beyyinenin da'vciya, yeminin de da'vliya dsecegi essi alinmistir.

[14] Hadsin burada getirilme sebebi, Allah'in kendilerine bakmayacagi... kimseden birincisinin "Yol stnde ihtiycindan fazla suyu olup da bunu yolculardan men' eden kimse" olmasidir. Raslullah bu su cimriligini digerleri derecesinde bir crm saymistir. nk havuzlanmamis suda btn insanlarin ve hayvanlarin ime ve sulama hakki vardir. [15] Hadsin basliga dellligi "Suyu saliver de bize ugrasin! dedi, fakat Zubeyr kabul etmedi, suyu salmadi, hatt suyu kapatti" szlerinden alinir. Vadilerde akan mbh sulardan halkin su nevbeti hakki nehrin akisi ta'kb edilerek evvel yukariki istifde eder. Nevbet sahibi suyu kendi tarlasina, bostanina evirerek sarfedilecek mikdr su aldiktan sonra, alt taraftaki komsusuna birakir. O da bu suretle su alma hakkim kullanir. Bu da'vda Peygamber, Zubeyr ile Ensr arasinda evvel sulh yoluyla hkmetmek istemisti. Sulama ile yetinip suyun habsedilmemesini emr etmisti.Ens-r'nIn i'tirzi zerine iki tarafin haklarim tam kullanmasini emretmistir. yetin inme sebebinin bu hdise oldugunun bildirilmesi de ok kiymetli bir bilgidir. Peygamber'in hibir hkmne i'tirz edIlemiyecegi bununla isbt edilmis oluyor. [16] Bu ziyde yalniz Eb Zerr'in Hamav'den; onun da Firabr'den rivayet ettigi nshada vardir, baska nshalarda yoktur. Ibn Hacer ile Ayn de serhlerinde bu nshayi esas almislardir. Firabr'nin, szn naklettigi Muhammed ibnu'l-Abbs, Buhr'nin akranidir; hicr 266 yilinda vefat etmistir. Buhr bu szyle, senedle Urve'yi zikretmekte Leys'in teferrdn (yn yalniz kaldigini) aiklamis oluyor. Urve, Abdullah ibn Zubeyr'in kardesidir. Hads bu kardes tarafindan da rivayet edilmis oluyor. [17] Hadsin basliga delllig "Y Zubeyr sula, sonra saliver" sznden alinir. Bundan Zubeyr'in yukan tarafta oldugu bilinir. nk suyu salivermek ancak yukaridan asagiya dogru olur. Hads biraz nce daha uzun bir metin ile gemisti. [18] Hadsin basliga dell olan yeri bu son kismidir. Sahbler hurma kklerindeki yumrularin uzunluk ve kisalika degistigini grnce, kissada vki' olan yksekligi ltler ve onu ayak topuklari yksekligine ulasir buldular. Ve bunu sira ile evvel olanin su kullanma hakki iin bir m'yr yaptilar. Bu, huss olmayan su ile araz sulamakta cumhurun zerinde mttefik oldugu grstr. Msteml nshasinda burada "el-Cedru kkten Ibarettir" ibaresi vardir. Bu, hadste zikredilen "el-Cedr" lfzinin Buhr tarafindan yapilan bir tefsri-dir (Ibn Hacer...) [19] Hadsin basliga dellligi aiktir. Hadste hayttan kinaye olarak gelen "Heryas cigerde sevb vardir" fikrasi, susuzluktan henz lmemis, fakat lmeye yz tutmus, kendisinde hayt eseri olarak biraz nemlilik bulunan her hayvan ve hatt her bitkiyi sulamakta sevb vardir, demektir. Bundan su hayrinin Allah'a yakinlik sebebi oldugu anlasilir. Bzi tabi limleri: "Gnhi ok olanlar susuzlari sulasin" demislerdir. Susuz bir kpegi sulamak magfirete vesile olunca, bir insanin susuzlugunu ve su ihtiycini gidermenin rahmet ve magfirete vesile olacagi muhakkaktir. [20] Bu mutbaa Buhr nshalarinda dsmstr. [21] Hadsin basliga uygunlugu, bu kadinin o kediyi aliktan ve susuzluktan lnceye kadar habsetmesinden dolayi bu azabi hakk etmis olmasidir. Eger kediyi yedirmis iirmis olaydi azb olunmayacakti. Buradan da sulamanin fazileti bilinir. [22] Bunun da basliga dell olarak uygunlugu, bundan nce geen hadsin uygunlugu gibidir. [23] Bu hadste Raslullah'm sagindaki genten, solundaki yaslilara vermek iin onun rizsini ve iznini istemesi, saginda bulunan gencin evvel alma hakki yn mlkiyet hakki bulunduguna dellet eder. Raslullah'm sdece saginda oturmak bardaktaki suya hakk kazandirirsa, suya shib olan kimsenin kendi suyuna mnhasiran mlik olmasi evleviyetle sabit olur. Iste Buhr bu hadsi buna dell yapmak iin burada tekrar getirmistir. Buna gre suyu havuz, kirba, testi, fii, kp, bardak gibi birseyde toplayan kimse, bu suda herkesten ziyde tasarruf hakkina shibtir. O satar, hibe eder, sadaka yapar. Zaruret hli mstesna, baskalarinin bu suda tasarruf haklan yoktur. [24] Hadsin basliga dellligi, Peygamber'in "Benim havuzum..." szyle havuzu kendi nefsine izafe etmesidir. Bu da havuzdaki mlkiyeti ve ondaki suda herkesten ziyde tasarrufa hakki oldugunu ifde eder [25] Hadsin basliga dellligI, Hcer'in Crhm kabilesine "Suda sizin hibir hakkiniz olmamak sartiy/e" sznden alinir. nk Hcer Zemzem suyuna baskalarindan daha

http://www.enfal.de/buhari/musakaat.htm[11/13/2010 10:35:20 AM]

Musakaat
ziyde hakli idi. Hcer Zemzem suyunun yegne mliki bulundugundan Crhm kabilesi Ye-men'den Mekke'ye gelip orada mekn tutmak iin kendisinden izin istediklerinde, su zerinde mlkiyet hakkinin kendisine id oldugunu kabul etmeleri sartiyle onlara msade etmis, onlar da bu sarti kabul etmislerdir. Iste Buhr hadsi burada, yukarida geenler gibi, biriktirilen suyun mlkiyetinin sahibine id oldugunu isbt iin sevketmis olmaktadir [26] Basliga uygunlugu "Sufazlasini men'eden kimsedir..."sznden alinir. nk cezayi hakk etmesi, fazla suyu men' etmesindendir. Bu da onun havuzunda veya kirbasmdaki asil suya, baskalarindan daha hakli olduguna dellet etmistir. Bu Eb Hureyre hadsinin asli, bu kitabin 6. babinda gemisti. Fakat her ^ iki metin lfizca birbirinden farklidir. Bu farklar metinlerin birlikte okunup incelenmesinden anlastir. Buradaki metinde suyun fazlasini ihtiy sahihlerinden men' eden cimri kimseye kiyamet gnnde de kendi suu cinsinden olmak ze re ilh fadldan men' edildigi bildirilmistir. Bir de bu metinde su sahibinin suyu kendi zti alismasiyle i'ml etmedigi; bunun ilh bir atiyye oldugu hatirlatilmis ve suda cimrilige hakki olmadigi bildirilmistir. Binenaleyh vasitasiz ilh bir ni'met olan suyu, susuzlardan men' etmeye kimsenin hakki yoktur. Vaziyetin geregine gre her suda her insanin ya sirb hakki, yhud da ime hakki (hakki sefe'si) vardir. [27] Hads basligin aynidir. Bundan daha kuvvetli bir mutbakaat yoktur. Him: Lgate'halktan korunan ve halkin girmesine ve hayvanlarin otlamasina izin verilmeyen otlu yerdir. Buna gre Him, fil vezninde isim olup, mef'l ma'nsinadir. Fikihta Him, bos arazden devletin beylik hayvanlar iin korudugu ve halkin burada hayvanlarini otlatmasini yasak ettigi bir araz parasidir. Chiliyet devrinde Arab serfleri istedikleri yerleri koru yapar, insanlarin oralardan faydalanmalarini yasak ederlerdi. Peygamber bu deti kaldirdi. "Koruma hakki yalniz Allah 'in ve Rasl'nndr" buyurdu ki bu, devlete id bir haktir demektir. [28] Buhr'ye bu haber Ibn Sihb ez-Zuhr'den ulasmistir. Naki', Medine'ye yirmi fersahlik uzaka bir yerdir. Bu korunun genisligi bir mil, uzunlugu sekiz mil imis. Umer'in edindigi korular Mekke civarindadir. Bunu Ibn Eb Seybe sahh bir isndla rivayet etmistir. [29] Baslik, herkesin akarsulardan su imek, hayvanini sulamak hakkina shib oldugunu beyn hakkindadir. Hadsin bu basliga uygunlugu "At bir nehre ugrayip da ondan ierse, sahibi sulamak istememis olsa bile, bu su da sahibi iin haseneler olur..." kavlindedir. Akarsularin suyu mubahtir. Hi kimsenin huss mlk degildir. Bu sulardan herkesin faydalanma hakki vardir. Nehirlerin, akarsularin mliki Allah'tir. Allah bu sulan Insanlar, hayvanlar, bitkiler iin yaratmistir. Hadsin sevk ve hccet getirme noktasi, cihd iin beslenen atin nehre ugrayip da su imesidir. Eger nehrin suyu bir kisiye hass olsaydi, onun izin ve msadesini almaga ihtiy grlrd. Sri'in mutlak olarak tebligi, akarsularin kimsenin mlk olmadigini bildirir. [30] Bu hads ilim Kitbi'nda da gemisti. Iki metin arasinda ne geirme, geriye birakma farklari vardir. Hadsin buraya uygunlugu "Su tulumu ve tabanlari berberindedir. Kendisi su basina gelir, agalari yer" fikrasidir. Yn deveye hikimse mni' olamaz. nk Allah nehirleri insanlar, hayvanlar iin yaratti. Nehirlerin Allah'tan baska mliki yoktur. Iste hads bunu isbt iin getirildi. [31] Bu iki hadsin burada getirilmesi, sahis mlk olmayan arazlerde yetisen odunun da, su gibi mbh oldugunu; herkesin bunlardan faydalanma hakki bulundugunu isbt iindir. Bu iki hads de insanlarin ortak mali olan, kimsenin huss mlkiyetinde olmayan byle arazlerden odun biriktirip toplamanin ve bununla geim saglamanin mbhhgina aika dellet etmektedirler. [32] Hadsin basliga uygunluk noktasi, Al'nin: "Ben bu develerin zerine izhir otu ykleyip satmak istiyordum" demis bulunmasidir. Bu sz baslikta zikredilen odun ve ot toplamanin mbh olduguna; bunlari toplayanin bunlarin mliki olup satmak, hibe ve hediye etmek gibi tasarrufa hakki bulunduguna aika dellet eder. Bu hadsin senedi, hadsiler arasinda "Silsiletu'z-Zeheb = Altm Zincir" diye meshur olan kiymetli seneddir. Sarkici kadinin irticalen syledigi kasidenin devami sudur: Ve hunne muakkaltun hi'1-fini (Evin nndeki sahada ayaklan simsiki Da'issikkne fi'1-lebbti minh baglanmistir. Haydi Hamza, bunlarin boVe danic hnne Hamzatu biddImI Sazlarina biagi daya, boyunlarini kana Ve accil nn etybib li-serbin boy,aJ -Ve ^nlann en nefs paralarindan . J / . sarab ienler iin mlek eti yahud kebab Kadiden mm tahhm ev sivai yapmaya abuk davran!) t (Ayn, VI, 34; Kastalln, IV, 201). [33] Hadsin basliga dellligi aiktir. Bu, "Bahreyn'den bir kisim arazyi kesip vermek istedi" kavlinden bilinir. el-ktd': Devlet baskaninin harc arazsinden bir kismini bzi kimselere ayirip jvermesidir. Bu veris ya temlik suretiyle, yhud da belli bir zaman iin o araznin gelirinden istifde etmesi suretiyle olur... Kendilerine araz verilenler devlete, millete byk hizmetler yapmis yksek devlet me'mrlan, valiler, kumandanlar, mchidler... gibi kimselerdir. [34] Bu hadste de devlet baskaninca verilen araznin, verilenin elinde nizlasmayi def edecek bir vesikanin bulunmasi iin araz verilen kimse adina bir yazi yazilmasi hususu aika belirtilmektedir [35] Peygamber bu hadsinde hayvan sahihlerinin srlerini su baslarina getirdiklerinde stlerinden birer mikdrini sagip oralardaki fakirlere ve yolculara ikram etmelerini, bunun hayvanlardaki farz olan zekt hakki disinda, bir sadaka ve ikram hakki oldugunu bildirmistir. Su baslarinda st ikram etmek Arablar'm deti idi. Onun iin fakirler ve yolcular bu ikrama kavusmak maksadiyle oralarda toplanirlardi. Bu hads Zekt Kitbi'nda daha uzun bir metinle gemisti [36] Bu hads Buhr'nin Buyu' Kitbi'nda Ibn Umer'den senediyle getirdigi hadsin bir parasidir. Hadsin oradaki devami sudur: "Mahsln satista dhil oldugu msteri tarafindan sart kilinmasi hli mstesnadir". [37] Bu, Buhr'nin yukariki delillerden icthdla ulastigi hkmdr. Ariyye, bes veskten az olmak sartiyle bir veya iki aga yas hurmayi agaci zerinde kuru hurma Ile degistirmektir. Bunu Ibn Esr en-Nihye'de syle tasvr ediyor: Birisinin yas hurma mevsiminde ne hurmaligi, ne de yas hurma alacak parasi bulunmadigindan, ocuklarina hurma alamiyor. Yalniz bunun evinde ihtiycindan fazla kuru hurmasi bulunuyor. Bir bustn sahibine variyor: Su hurmaliktaki agalardan br iki tanesini, zerindeki hurmasiyle beraber bana kiralarsan, sana su kadar kuru hurma veririm, diyor. Uyustuklarinda o belli agalari teslm alir. Ve agalar zerinde hurma bitinceye kadar ariyye sahibi, bustnda yrme, geme hakkini da elde eder. Bustn sahibi buna mni' olamaz. nk bu msteri agatan faydalanma hakki ile beraber oradan geme hakkini da kazanmistir. Iste Buhr bubbi bir mal zerinde hem mlkiyet, hem de faydalanma hakkinin birlestigini; bu durumda ayri ayri haklar dogdugunu bildirmek iin amistir [38]

http://www.enfal.de/buhari/musakaat.htm[11/13/2010 10:35:20 AM]

Musakaat
Hadsin basliga dellligi ilk kismidir. Incir agalarina erkek incir, ynbaba incir astigimiz gibi, hurma agalarina da mahsl dogduktan ve bymeye basladiktan sonra telkih iin erkek hurma asilir. Meyvenin telkhi zamm, meyvenin msteriye veyhud saticiya id oldugunu ta'yn iin en iyi ayirici bir sinir oluyor. [39] Buhr bununla hadsin diger bir senedini bildirmis oluyor [40] Bu hads, aga zerindeki aziklik hurmanin kuru hurma ile takdir edilerek alinip satilmasina ruhsat verildigini aika belirtmektedir [41] Bu hads de yine aga zerindeki aziklik yas hurmanin yas, kuru hurma ile altin, gms Ile alinip satilmasinin cevazim belirtmistir. [42] Hadsin basliga uygunlugu "Ariyye satisi hususunda ruhsat verdi" sznden alinir. Bunun delletini geen hadslerde aiklamistik [43] Bunun da basliga uygunlugu "Bu nehiyden ariyye shiblerini mstesna kildi" sznden alinir. Bu bbda getirilen hadslerin hepsi Buyu' Kitbi'nda gemis ve hadslerdeki terimlerin aiklamalari orada verilmis idi. Buhari bu hadslerdeki agatan faydalanma hakkinin bustnda yrme hakkini doguracagini isbt etmek istemis oluyor.

http://www.enfal.de/buhari/musakaat.htm[11/13/2010 10:35:20 AM]