ΙΙ.

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ1

ΒΙΒΛΙΑ
Νταλγκά Νταλγκά (Κύματα Κύματα), Η μαρτυρία ενός Τούρκου
αξιωματικού για τη δεύτερη εισβολή στην Κύπρο, Εκδόσεις «Νέα
Σύνορα» –Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα, 1998, σσ. 274.
Το βιβλίο βασίζεται στη μαρτυρία του Τούρκου καθηγητή Dr
Γιαλτσίν Κιουτσούκ, ο οποίος πήρε μέρος στη β’ τουρκική εισβολή
της Κύπρου ως αξιωματικός των στρατευμάτων Κατοχής. Η μαρτυρία
αυτή καταγράφεται μέσα από μια σειρά πολύωρων συνεντεύξεων στον
τότε τόπο διαμονής του, το Παρίσι. Η διήγηση δεν περιορίζεται στο
χρονικό της εισβολής, που είναι ο κύριος άξονας, αλλά διανθίζεται με
αναφορές στην κοινωνική και πολιτική ζωή της Τουρκίας του χθες
(δεκαετίες του ’50, ’60 και ’70) και του σήμερα, καθώς και με
αυτοβιογραφικά στοιχεία.
Η έρευνα για την πραγματοποίηση του βιβλίου δεν περιορίζεται μόνο
στην μαρτυρία του Κιουτσούκ. Επισταμένη έρευνα πραγματοποιήθηκε
και στα αρχεία του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, καθώς και στα
αρχεία της κυπριακής Εισαγγελίας για την τουρκική εισβολή, τα οποία
έρχονται για πρώτη φορά στο φως της δημοσιότητας.
Γραμμένο με τη μορφή ιστορικής αφήγησης, το βιβλίο περιγράφει το
πως, κάτω από ποιες συνθήκες, με τι πρόσωπα και με ποια μέσα,
έφτασε η Τουρκία του Ετσεβίτ στις ημέρες της εισβολής. Παράλληλα,
η έκδοση ζωντανεύει τη φρίκη των ημερών εκείνων, όπως την έζησε
ένας διανοούμενος-στρατιώτης. Είναι η πρώτη μαρτυρία-ντοκουμέντο
για την κυπριακή τραγωδία που δίνεται από έναν Τούρκο που έζησε τα
γεγονότα από την μεριά των εισβολέων.
Το παιχνίδι των ρόλων: Η πρόσληψη του Πιραντέλλο στην Ελλάδα,
Εκδόσεις Ιανός, Θεσσαλονίκη, 2005, σσ. 168.

1
Όλα τα κείμενα των δημοσιεύσεων καθώς και των ομιλιών και των εισηγήσεων που
περιλαμβάνονται στη συγκεκριμένη ενότητα είναι διαθέσιμα, εφόσον ζητηθούν.
 Η έκδοση, η οποία αποτελεί μια σύνοψη της διδακτορικής διατριβής
«Ο Πιραντέλλο στην Ελλάδα», παρουσιάζει, εξετάζει και αξιολογεί
την υποδοχή, την παρουσία και την πρόσληψη του θεατρικού έργου
του Λουίτζι Πιραντέλλο στην Ελλάδα, κατά τον 20ό αιώνα.
Η πορεία του Πιραντέλλο, ως συγγραφέα, στην πνευματική ζωή της
χώρας μας αποτελεί συνισταμένη πολλών παραγόντων. Εξετάζοντας
τις θεατρικές παραστάσεις έργων του Σικελού Δραματουργού,
συμπεραίνουμε ότι η διαδικασία της εισαγωγής και σταδιακής
αφομοίωσης του έργου του βασίζεται κατ’ αρχήν σε μία προσπάθεια
των ανθρώπων του θεάτρου και στη συνέχεια του κοινού να
συντονιστούν με τις εξελίξεις του ευρωπαϊκού θεάτρου. Στη συνέχεια
το ελληνικό κοινό ανακαλύπτει μία έντονη συγγένεια ιδιοσυγκρασίας
με τον Πιραντέλλο και εξοικειώνεται με το έργο του. Σε επόμενες
φάσεις και μέχρι το τέλος του 20ού αιώνα ο Πιραντέλλο θεωρείται
πλέον δεδομένο κομμάτι της ελληνικής θεατρικής ζωής και
αναπόσπαστο μέρος του κλασικού δραματολογίου, και
αναζωπυρώνεται το ενδιαφέρον για το έργο του.
Ένας άλλος παράγοντας στην αξιολόγηση της πορείας του συγγραφέα
στην Ελλάδα, εξίσου σημαντικός με την αξιολόγηση των
παραστάσεων, είναι η αντιμετώπιση του έργου του από τα Μέσα
Μαζικής Ενημέρωσης. Και όταν μιλάμε για Μέσα Ενημέρωσης, δεν
εννοούμε μόνο την κριτική αντιμετώπιση των παραστάσεων των
έργων του έργων του από τις αντίστοιχες στήλες των εφημερίδων.
Αλλά αναφερόμαστε και σε μια άλλη παράλληλη δραστηριότητα γύρω
από το έργο του, όπως αφιερώματα σε λογοτεχνικά περιοδικά,
προγράμματα παραστάσεων, συνεντεύξεις του δημιουργού σε έλληνες
δημοσιογράφους, κείμενα ανθρώπων του πνεύματος, εκδόσεις των
έργων του.
Συμμετοχική Δημοσιογραφία: Blog και Νέα Μέσα, επιμέλεια και συγγραφή
του τόμου με αφορμή τη διεξαγωγή της Διεθνούς Επιστημονικής
Διημερίδας «Συμμετοχική Δημοσιογραφία: Blog και Νέα Μέσα» που
διοργάνωσε το Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. του
Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. (υπό έκδοση, Εκδόσεις
Καστανιώτη).
 Η έλευση της ψηφιακής τεχνολογίας, του διαδικτύου και των blogs,
έδωσε τη δυνατότητα στους πολίτες να δημιουργήσουν ένα «ψηφιακό
αντίστοιχο» του βήματος της αρχαίας αγοράς για να εκφέρουν
δημόσιο λόγο, ιδίως για θέματα γενικού ενδιαφέροντος, και να
απαντήσουν δραστικά στη «μειωμένη» αξιοπιστία των παραδοσιακών
Μ.Μ.Ε. εντείνοντας την κρίση που διέρχεται στις σύγχρονες συνθήκες
το παραδοσιακό δημοσιογραφικό επάγγελμα. Σημαντική παράμετρο
της δημόσιας έκφρασης με τα νέα αυτά ψηφιακά μέσα αποτελεί η
λεγόμενη συμμετοχική δημοσιογραφία, ή δημοσιογραφία των πολιτών.
Στο πλαίσιο που διαγράφουν τα νέα εργαλεία και Μέσα της Κοινωνίας
της Πληροφορίας, πολλά και ποικίλα ερωτήματα απασχολούν και
αναστατώνουν το χώρο των Μ.Μ.Ε., αλλά και την κοινωνία,
γενικότερα, και επιχειρείται να δοθεί μια ψύχραιμη απάντηση: Τι είναι
η συμμετοχική δημοσιογραφία; Ποιες οι διαφορές της με την
παραδοσιακή και ποιος ο ρόλος των παραδοσιακών δημοσιογράφων
στο παραπάνω πλαίσιο;
Η πρόσβαση στο διαδίκτυο και η δυνατότητα δημόσιας έκφρασης
(πολλές φορές συκοφαντική ή υβριστική και ταυτόχρονα, ανώνυμη)
μέσω αυτού δίνει από μόνη της την ταυτότητα του δημοσιογράφου σε
οποιονδήποτε το επιχειρεί;
Ποιο είναι το μέτρο της κοινωνικής ευθύνης των πολιτών
δημοσιογράφων; Και ποιος είναι, εντέλει, ο ρόλος του νομοθέτη, και
τα όρια ρυθμιστικής παρέμβασης του;

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΕΚΔΟΣΕΙΣ
1977-1986: Διδακτικές μέθοδοι για τη διδασκαλία ξένων γλωσσών στη
DIDACTA και στο QUEENS COLLEGE της Νέας Υόρκης.
Υπεύθυνη αλλαγών στη μορφή και το περιεχόμενο του εξεταστικού
υλικού.
1984-1986: Βοηθός εκδότη και μέλος συντακτικής επιτροπής του ελληνικού
λογοτεχνικού περιοδικού «Ελπήνωρ», στο Queens College του

C.U.N.Y.
1986-1987: Εκδότρια του φοιτητικού ιταλικού περιοδικού «Bolletino», στο
Queens College του C.U.N.Y.
1987 - 1988: Βοηθός Εκδότη του φιλοσοφικού περιοδικού Differentia στο
Queens College του C.U.N.Y.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ
«Yiannis Tsarouxis: Painter and Oracle», περ. Aegean Review, Wire Press,
New York, Spring/Summer 1989, σσ. 18 – 28.
Η συνέντευξη αποτελεί την τελευταία συνομιλία του μεγάλου
ζωγράφου με έλληνα δημοσιογράφο, λίγο πριν από το θάνατό του. Στη
συνέντευξη αυτή, ο Γιάννης Τσαρούχης μιλά για τη ζωγραφική και τη
σύγχρονη Τέχνη, ανατρέχει στο παρελθόν και θυμάται τα παιδικά του
χρόνια, τι τον ώθησε στο να γίνει ζωγράφος και τους πρώτους του
δασκάλους. Μιλά ακόμη, για τη σχέση του με μορφές τέχνης, όπως το
θέατρο και ο χορός, καθώς και για το ρόλο που παίζει ο έρωτας στη
ζωή και το έργο του.
«Μια ματιά στον Πιραντέλλο του ελληνικού θεάτρου», εφημ. Τα Νέα,
Αθήνα, 1 Απριλίου 1989, και περ. Εκκύκλημα, τευχ. 20, Αθήνα, Μάιος
1989, σσ. 47-56.
Η δημοσίευση επιχειρεί μια πρώτη καταγραφή των ελληνικών
παραστάσεων έργων του Πιραντέλλο στην Ελλάδα, από την πρώτη
παράσταση του 1914 μέχρι και τις αρχές του 1989. Ξεκινά με μια
συνοπτική περιγραφή της ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου,
εντάσσοντας την πρώτη παράσταση έργου του Πιραντέλλο στην
ελληνική θεατρική ζωή ως φυσική συνέχεια αυτής της πορείας. Στη
συνέχεια, εξετάζονται οι παραστάσεις των έργων του κατά τον 20ό
αιώνα. Επίσης, φωτίζονται ιδιαίτερα κάποιες παραστάσεις-σταθμοί της
πορείας του έργου του στην Ελλάδα, καθώς και ηθοποιοί που
σφράγισαν με τις ερμηνείες τους κορυφαίους πιραντελλικούς ρόλους.
Το άρθρο στην εφημερίδα Τα Νέα αποτελεί προδημοσίευση της
συντομογραφίας που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Εκκύκλημα. Οι
δημοσιεύσεις πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της έρευνας της
διδακτορικής διατριβής «Ο Πιραντέλλο στην Ελλάδα».
«Λουίτζι Πιραντέλλο (1867-1936) Η ζωή και το συνολικό έργο του
συγγραφέα, περ. Εκκύκλημα, τευχ. 20, Αθήνα, Μάιος 1989, σσ. 30-39.
Το κείμενο αποτελεί μια λεπτομερή χρονολογική και εργογραφική
καταγραφή της ζωής και του έργου του Λουίτζι Πιραντέλλο, από τη
γέννηση μέχρι και το θάνατο του συγγραφέα.
Η δημοσίευση πραγματοποιείται στο πλαίσιο της έρευνας της
διδακτορικής διατριβής «Ο Πιραντέλλο στην Ελλάδα».
«Παραστασιολόγιο του Λουίτζι Πιραντέλλο στην Ελλάδα», περ.
Εκκύκλημα, τευχ. 20, Αθήνα, Μάιος 1989, σσ. 57-68.
Το κείμενο αποτελεί την πρώτη –μέχρι τότε- καταγραφή των
ελληνικών παραστάσεων έργων του Λουίτζι Πιραντέλλο από το 1914,
έτος της πρώτης παράστασης έργου του, μέχρι τις αρχές του 1989.
Παράλληλα παρουσιάζεται το σύνολο της ελληνικής εκδοτικής
δραστηριότητας του λογοτεχνικού έργου του Πιραντέλλο στην
Ελλάδα, για την ίδια περίοδο.
Η δημοσίευση πραγματοποιείται στο πλαίσιο της έρευνας της
διδακτορικής διατριβής «Ο Πιραντέλλο στην Ελλάδα».
«Η Πολιτική Επικοινωνία στην Τηλεόραση», στο συλλογικό τόμο (επιμ.
Μαριάννα Τόλλια –Αντ. Παπαγιαννίδης) Η πολιτική Επικοινωνία στην
Πράξη /2 – Τα σεμινάρια της Λέγειν και Πράττειν, Μεταμεσονύκτιες
Εκδόσεις, Αθήνα, 2004, σσ. 150-159.
Το κύριο θέμα του άρθρου αποτελεί η σχέση επικοινωνίας και
πολιτικής. Παράλληλα, εξετάζονται οι νέοι παράμετροι που καλείται
να λάβει υπόψη του σήμερα, ένας επικοινωνιολόγος, προκειμένου να
χαράξει μια επιτυχή στρατηγική επικοινωνίας. Τέλος, μικρή αναφορά
γίνεται και στη λειτουργία των Γραφείων Τύπου.
Η διαρκής εξέλιξη των Μέσων Επικοινωνίας διαφοροποιεί τις τεχνικές
επικοινωνίας. Και πιο συγκεκριμένα, τα τηλεοπτικά ΜΜΕ έχουν τους
δικούς τους κανόνες, οι οποίοι δεν πρέπει να αγνοούνται προκειμένου
να είναι επιτυχής η επικοινωνία του πολιτικού μηνύματος. Μια πρώτη
καταγραφή αυτών των κανόνων, οι οποίοι πρέπει να λαμβάνονται
σοβαρά υπόψη, είναι η ακόλουθη:
Πρώτος, ο εσωτερικός ανταγωνισμός των καναλιών: Είναι προφανές
ότι οι αρχισυντάκτες των δελτίων ειδήσεων και των εκπομπών λόγου
 επιλέγουν πολιτικούς που είναι δημοφιλείς, τηλεοπτικοί, που
«γράφουν» και «κάνουν νούμερα», όπως λέγεται στην τηλεοπτική
αργκό.
Δεύτερος, ο τηλεοπτικός χρόνος: Η ανάγκη κάλυψης μεγάλου
τηλεοπτικού χρόνου, ειδικά την περίοδο των εκλογών, στις πολιτικές
εκπομπές, οδηγεί σε απέραντες συζητήσεις, όπου συχνά η σύνθεση του
πάνελ υπαγορεύεται από τις ανάγκες υψηλής τηλεθέασης και κατ’
επέκταση σε μια δυστυχώς κακώς νοούμενη νευρική εκπομπή.
Τρίτος, ο συνωστισμός πολιτικών που επιδιώκουν να είναι σε πάνελ
και παράθυρα: η ανάγκη προβολής των πολιτικών προσώπων συχνά
τους ωθεί είτε να μην έχουν, είτε να μην ενδιαφέρονται για
δυνατότητες επιλογής. Αρκεί να βγουν στο γυαλί, μιλώντας επί παντός
επιστητού και δίπλα στον οποιονδήποτε. Αυτό μπορεί να αποβεί
καταστροφικό.
Τέταρτος, χρειάζεται προσπάθεια για να γίνει αντιληπτό από πλευράς
των πολιτικών πως απαιτείται μια συνολική στρατηγική επικοινωνίας:
έχει σημασία δηλαδή, σε ποια εκπομπή θα εμφανιστούν, ποιος και πώς
θα διευθύνει τη συζήτηση, ποια θα είναι η σύνθεση του πάνελ, το
timing.
Το «πέρασμα» του μηνύματος ενός πολιτικού έχει την τεχνική του.
Και οπωσδήποτε χρειάζεται ένα καλά οργανωμένο γραφείο Τύπου.
Εξετάζοντας μόνο τα γραφεία Τύπου των πολιτικών και των
υπουργείων, αφήνοντας κατά μέρους τα επικοινωνιακά επιτελεία των
πολιτικών κομμάτων, γίνεται αντιληπτό ότι, εκτός από ελάχιστες
εξαιρέσεις, αποτελούν ένα γραφειοκρατικό μηχανισμό επικοινωνίας.
Τα περισσότερα από αυτά συγκροτούνται από ανθρώπους που δεν
έχουν επαρκή γνώση του αντικειμένου τους. Διεκπεραιώνουν απλά
δελτία τύπου και μακροσκελείς ομιλίες, χωρίς να τολμούν να προβούν
σε μια αξιολόγηση του τι αποτελεί είδηση. Τις περισσότερες φορές
πάσχουν από το σύνδρομο της φοβίας των ΜΜΕ και δεν
αναλαμβάνουν επικοινωνιακές πρωτοβουλίες.
«Το Ελληνικό Θέατρο στις αρχές του 20ού αιώνα», περ. Ιστορικά θέματα,
Αθήνα, Φεβρουάριος 2005, σσ. 90-105.
Το κείμενο επιχειρεί να καταγράψει, συνοπτικά τις τάσεις που επικρατούν
στο ελληνικό θέατρο τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.
Αντικείμενο της έρευνας αποτελούν από τη μια οι θίασοι που
μεσουρανούν εκείνη την εποχή και το ρεπερτόριο τους. Από την άλλη
ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η πρωτότυπη ελληνική
δραματική παραγωγή.
Ο άνεμος ανανέωσης που έπνεε κατά την τελευταία εικοσαετία του 19 ου
αιώνα, πνέει και στην αυγή του νέου αιώνα. Και όπως είναι
φυσικό και επόμενο το ελληνικό θέατρο δε έμεινε μακριά από τις κοινωνικές
και πνευματικές εξελίξεις.
Η ελληνική σκηνή έπρεπε να καλύψει μια διαδρομή, που αντιστοιχεί
σε τρεις και πλέον αιώνες εξέλιξης του δυτικοευρωπαϊκού θεάτρου,
μέσα σε σαράντα χρόνια, αφομοιώνοντας τα στοιχεία των προτύπων
που την ενδιαφέρουν και εξυπηρετούν τους ανανεωτικούς της
σκοπούς. Οι νέες τάσεις που δημιουργούνται, αξιοποιούνται στην
ελληνική θεατρική ζωή κατά τα επόμενα χρόνια, αν και με πολλές
αντιφάσεις. Αυτό αντικατοπτρίζεται, αν εξετάσει κάποιος την πορεία
των δύο μεγάλων θεατρικών οργανισμών που ιδρύονται αυτή την
εποχή: το «Βασιλικό Θέατρο», και τη «Νέα Σκηνή». Αλλά και δύο
σημαντικών προσωποπαγών θιάσων: τους θιάσους της Κυβέλης και
της Μαρίκας Κοτοπούλη. Με τις επιλογές τους, ως προς το
ρεπερτόριο, και τους κανόνες που διέπουν τη λειτουργία τους, οι
παραπάνω θεατρικοί οργανισμοί και θίασοι θέτουν τη βάση για την
ανανέωση του νεοελληνικού θεάτρου και την παράλληλη πορεία με τις
εξελίξεις και τις τάσεις του δυτικοευρωπαϊκού πνεύματος.
Σε αυτό συμβάλλει καθοριστικά και η ελληνική δραματική παραγωγή.
Σε αυτά τα πρώτα χρόνια των έντονων κοινωνικών ανακατατάξεων
που συντελούνται στις αρχές του 20ού αιώνα, κρίνεται ως απαραίτητη
η σύνδεση του θεάτρου με τα προβλήματα του κοινωνικού περίγυρου
και μάλιστα σε ζωντανή γλώσσα, κατάλληλη να αναδείξει το
μοντέρνο, φυσικό υποκριτικό ύφος.
Οι Έλληνες συγγραφείς, ακολουθώντας το κυρίαρχο σε όλη την
Ευρώπη ρεύμα του αστικού δράματος, πραγματεύτηκαν τη σύγκρουση
του ατόμου με το περιβάλλον μέσα στην οικογένεια, τη σύγκρουση
 των παλιών, παραδοσιακών αξιών με τις νέες διεκδικήσεις, στο
πνεύμα του σοσιαλισμού και του δημοτικισμού.
«Greek Media and the Politics of Globalization», Karamanlis Working
Papers in Hellenic and European Studies No 8, The Fletcher School of
Law and Diplomacy, August 2008, p.17
http://fletcher.tufts.edu/karamanlischair/working_papers.shtml
Στη μελέτη επιχειρείται η πανοραμική καταγραφή του χώρου των
MME στην Ελλάδα και η ανάλυση του ειδικού ρόλου της ιδιωτικής
τηλεόρασης σήμερα. Ειδική αναφορά γίνεται στην επιρροή των
μεγάλων εκδοτικών συγκροτημάτων της Ευρώπης και των ΗΠΑ στον
τρόπο λειτουργίας, αλλά και στο περιεχόμενο των ελληνικών media,
με συγκεκριμένες αναφορές στα προγράμματα των τηλεοπτικών
σταθμών και στα δελτία ειδήσεών τους.
Ένα άλλο τμήμα της μελέτης επικεντρώνεται στο νομικό πλαίσιο που
διέπει τη λειτουργία των ΜΜΕ, καθώς και τα θεσμικά όργανα που
εμπλέκονται.
Τέλος, επιχειρείται μια ανάλυση σε ό,τι αφορά στην ιδεολογία και την
πολιτική που παράγουν τα Μέσα Ενημέρωσης στην Ελλάδα, τις
επιδράσεις τους στην κεντρική πολιτική σκηνή και τη διαμόρφωση της
ελληνικής εξωτερικής πολιτικής σε κρίσιμα γεγονότα (Ιράκ, Κόσοβο,
11η Σεπτεμβρίου).
«Η οργάνωση και η διεύθυνση ενός τηλεοπτικού πρακτορείου στην
Ελλάδα. Η περίπτωση του Netnews Agency», μελέτη υπό έκδοση
στα «Ζητήματα Επικοινωνίας» του Τμήματος Επικοινωνίας και
Μ.Μ.Ε. του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η μελέτη παρουσιάζει την πορεία του μοναδικού τηλεοπτικού
πρακτορείου στην Ελλάδα, του Netnews Agency, αφού πρώτα
εξετάζει την οργάνωση και τη λειτουργία ενός τηλεοπτικού
πρακτορείου εν γένει.
Η εμφάνιση της τηλεόρασης και η μετέπειτα εξέλιξη στο χώρο των
οπτικοακουστικών τεχνολογιών οδήγησε στη δημιουργία και
ανάπτυξη ενός νέου επιχειρηματικού κλάδου, του τηλεοπτικού. Ο
εντεινόμενος όμως ανταγωνισμός μεταξύ των τηλεοπτικών
οργανισμών εξωθούσε πολλές από αυτές τις επιχειρήσεις σε
οικονομικό αδιέξοδο. Από αυτό το αδιέξοδο κλήθηκαν να τις βγάλουν
τα τηλεοπτικά πρακτορεία. Η ελληνική τηλεοπτική αγορά, ήδη
κορεσμένη καιρό τώρα, παρόλο που αναζητά τρόπους για οικονομική
ελάφρυνση λόγω του δυσβάσταχτου κόστους λειτουργίας των
τηλεοπτικών σταθμών, ωστόσο απορρίπτει εκούσια τη χείρα
αμοιβαίας εξυπηρέτησης που τείνει το μοναδικό τηλεοπτικό
πρακτορείο στην Ελλάδα. Το τηλεοπτικό πρακτορείο ειδήσεων
NetNews διείδε την ανάγκη των τηλεοπτικών καναλιών για μείωση
του κόστους λειτουργίας και πρότεινε τη λύση στα προβλήματά τους.
Ωστόσο, η ιδιαιτερότητα της ελληνικής τηλεοπτικής αγοράς αρνείται
να του δώσει το πράσινο φως.
Γιατί άραγε συμβαίνει αυτό; Γιατί οι - ήδη σε δύσκολη θέση, από
οικονομικής πλευράς - τηλεοπτικοί σταθμοί δεν συνεργάζονται με
κάποιον που θα μπορούσε να συμβάλλει καθοριστικά στα
δυσβάσταχτα έξοδά τους;
1. η παραγωγή του ενημερωτικού προϊόντος των τηλεοπτικών
σταθμών διαμορφώνεται με κριτήριο την ιδιομορφία του κάθε
σταθμού – με τους ειδικούς στόχους που περιλαμβάνει η έννοια αυτή –
παρά με την αποτελεσματικότητα σε σχέση με το κόστος.
2. Ο σχεδιασμός ενός τηλεοπτικού προγράμματος καθορίζεται με
βάση την εικόνα που το κανάλι θέλει να περάσει στο κοινό του και τα
ειδικά διαφημιστικά κοινά που πρέπει να προσελκύσει. Την εικόνα δε
ενός τηλεοπτικού σταθμού επηρεάζει σημαντικά το ειδικό βάρος της
ενημέρωσης. Μέσα από την κάλυψη και την παραγωγή, έστω και ενός
«κοινής λήψης» θέματος με ίδια μέσα, το κάθε κανάλι περνά ή
προσπαθεί να περάσει τη δική του οπτική, τη δική του εικόνα στην κοινή
γνώμη.
3. Βασική αιτία για την κακοδαιμονία των τηλεοπτικών σταθμών
και την ανάπτυξη επιχειρησιακών σχεδίων με κριτήρια στρεβλής
αγοράς, αποτελεί το κλίμα ανασφάλειας που επικρατεί, λόγω της
τηλεοπτικής απορρύθμισης (deregulation). Η απορρύθμιση οφείλεται
στον ακραίο ανταγωνισμό αφενός, αλλά και στην αδυναμία των
κυβερνήσεων να χορηγήσουν, επιτέλους, τηλεοπτικές άδειες σε όσους
 σταθμούς μπορούν να λειτουργήσουν μέσα στο οικονομοτεχνικό
πλαίσιο της Ελλάδος.
Υπάρχει εξήγηση για τη συγκεκριμένη αδυναμία: οι τηλεοπτικοί
σταθμοί στην Ελλάδα πρώτα λειτούργησαν το 1989 και από τότε, οι
εκάστοτε κυβερνήσεις προσπαθούν να διαμορφώσουν νομικό πλαίσιο
λειτουργίας τους, όχι με επιτυχία.
Το κύριο πρόβλημα μιας τέτοιας ρύθμισης είναι πως αυτή, το 2008,
είκοσι σχεδόν χρόνια μετά την πρώτη τους εμφάνιση, θα περιορίσει
τον αριθμό των ιδιωτικών - πανελλήνιας εμβέλειας και περιφερειακών
– τηλεοπτικών σταθμών, μέσα στα πλαίσια αφενός μεν της
τηλεοπτικής διαφημιστικής δαπάνης, αφετέρου δε των τεχνικών
περιορισμών (συχνότητες και άλλα) που υφίστανται στην Ελλάδα.
Το πρόβλημα αυτό θα απαιτήσει απαραιτήτως σημαντικές
συγχωνεύσεις και σίγουρα και κλείσιμο τηλεοπτικών επιχειρήσεων.
Ίσως όχι τόσο από τεχνικής πλευράς, ενόψει της ψηφιακής επέλασης,
όσο από πλευράς πλαισίου τηλεοπτικής διαφημιστικής δαπάνης.
Ένα ακόμη σημαντικό πρόβλημα της ρύθμισης είναι η επιβολή
κανόνων, σε συνεργασία με τους τηλεοπτικούς σταθμούς, κανόνες που
θα ρυθμίζουν την λειτουργία τους σε κοινωνικά αποδεκτό επίπεδο.
4. Ένας τέταρτος λόγος που αναστέλλεται συνεχώς η χρήση
υπηρεσιών τηλεοπτικών πρακτορείων πηγάζει από το γεγονός της
ανασφάλειας που δημιουργείται από την ύπαρξη ενός ακόμη Μέσου,
το πρακτορείο σε αυτήν την περίπτωση, που παίζει και αυτό κάποιο
ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Γιατί, ας μη γελιόμαστε, η
τηλεόραση έχει τον τελευταίο λόγο σε αυτό που ονομάζουμε
«σύγχρονος πολίτης» και στη διάπλασή του. Κι αν αναλογιστούμε ότι
διαμορφώνεται από προϊόντα που προέρχονται από ένα Μέσο, το
τηλεοπτικό πρακτορείο, και αναπαράγεται από δεκάδες άλλα, τους
τηλεοπτικούς σταθμούς, εύκολα καταλαβαίνουμε την πιθανή δύναμη
που κρατά στα χέρια του ένα τηλεοπτικό πρακτορείο ειδήσεων.
«Συμμετοχική Δημοσιογραφία: Blog και Νέα Μέσα – Η Επόμενη Ημέρα»:
μελέτη που θα φιλοξενηθεί στον υπό έκδοση τόμο της Διεθνούς
Επιστημονικής Διημερίδας «Συμμετοχική Δημοσιογραφία: Blog και
 Νέα Μέσα» του Τμήματος Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. του
Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Στη μελέτη επιχειρείται μια ψύχραιμη ματιά, αποτίμηση και εξαγωγή
συμπερασμάτων σε όσα κατατέθηκαν τόσο στον Τύπο από τους
εκπροσώπους της παραδοσιακής Δημοσιογραφίας, όσο και στο χώρο
του Διαδικτύου και των blogs με αφορμή τη Διεθνή Επιστημονική
Διημερίδα «Συμμετοχική Δημοσιογραφία: Blog και Νέα Μέσα», κατά
τη διάρκεια της διεξαγωγής της και στη συνέχεια.

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
«Το ψέμα σε ένα κόσμο γυμνών. Θεατρολογική προσέγγιση στο έργο του
Λουίτζι Πιραντέλλο», εφημ. Η Καθημερινή, Αθήνα, 18 Μαρτίου
1990.
Η συντομογραφία επιχειρεί μια θεατρολογική προσέγγιση της φιλοσοφίας του
Λουίτζι Πιραντέλλο, όπως αυτή διαφαίνεται μέσα από το θεατρικό
έργο Να ντύσουμε τους γυμνούς.
Το έργο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως κωμωδία αποκάλυψης ενός
ψέματος. Το επίκεντρό του βρίσκεται στην φωτοστέφανο του
ανθρώπινου πάθους που περιτυλίγει τη φυσιογνωμία της κεντρικής
ηρωίδας, της Ερσίλια Ντρέι. Αυτό ακριβώς το πάθος αποτελεί στα
χέρια του Πιραντέλλο το «κλειδί», για να ξετυλιχθούν μπροστά στα
μάτια των θεατών τα απόκρυφα κίνητρα και οι πράξεις των ηρώων του
έργου, και κατ’ επέκταση όλης της ανθρωπότητας. Αποτελεί
αναμφισβήτητο γεγονός, ότι το έργο του Σικελού δραματουργού
στοχεύει στη «γυμνή» παρουσίαση ανθρώπινων καθημερινών
καταστάσεων και όχι μόνο στην αναγνώριση ιδεών. Με το
συγκεκριμένο έργο, ο Πιραντέλλο στέλνει για μια ακόμη φορά το
μήνυμα της «γυμνής μάσκας», σκιαγραφώντας απλώς το πορτραίτο
της ζωής μέσα από την καθημερινότητα.
Η συντομογραφία αποτελεί ταυτόχρονα και ένα κριτικό σημείωμα της
παράστασης του έργου από το θίασο της Κάτιας Δανδουλάκη
«Δρώμενα», σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη.
Ίσως ο συναισθηματισμός της παράστασης που έστησε ο Κακογιάννης να
υπερβαίνει το συναισθηματισμό του ίδιου του συγγραφέα στο έργο.
 Αυτό όμως δε λειτούργησε αρνητικά στη μεταφορά του πιραντελλικού
κόσμου στο κοινό, που στην προκειμένη περίπτωση ξεχειλίζει από
συμπόνια, οίκτο και συμπαράσταση για το ανθρώπινο δράμα.
«Η ισορροπία μέσω της ψευδαίσθησης. Σεβασμός στο απόρρητο και
αποδοχή του υποκειμενικού στον Πιραντέλλο», εφημ. Η
Καθημερινή, Αθήνα, 24 Μαρτίου 1990.
Η συντομογραφία επιχειρεί μια θεατρολογική προσέγγιση της φιλοσοφίας του
Λουίτζι Πιραντέλλο, όπως αυτή διαφαίνεται μέσα από το κύριο δείγμα
της πιραντελλικής φιλοσοφίας, το θεατρικό έργο Έτσι είναι αν έτσι
νομίζετε.
Η προσπάθεια να ορίσει κάποιος την αλήθεια είναι μια ουτοπία κραυγάζει ο
Πιραντέλλο στο συγκεκριμένο έργο. Δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη
αλήθεια. Η αλήθεια του σήμερα δεν είναι και η αλήθεια του αύριο. Ο
καθένας μας πρέπει να χτίζει τη δική του αλήθεια και η αλήθεια πρέπει
να χτίζεται διαρκώς. Αυτό που για κάποιους αποτελεί αναντίρρητη
αλήθεια, για κάποιους άλλους δύναται να είναι μια ψευδαίσθηση ή το
αποτέλεσμα μιας έντονης ψυχολογικής φόρτισης. Σε κάθε περίπτωση
όμως, αποτελεί μια ανθρώπινη ανάγκη αδιαπέραστη από οποιοδήποτε
εξωτερικό παράγοντα. Κάθε προσπάθεια παρέμβασης στην ανθρώπινη
συμπεριφορά, καταλήγει ο Πιραντέλλο, όπως και ο Δάντης στη Θεία
Κωμωδία, είναι καταδικασμένη να αποτύχει.
Η συντομογραφία αποτελεί ταυτόχρονα και ένα κριτικό σημείωμα της
παράστασης του έργου από το θίασο της Μαριέτας Ριάλδη
«Πειραματικό θέατρο της Πόλης».
Η πειραματικού χαρακτήρα σκηνοθετική προσέγγιση του έργου, ελλοχεύει
τον κίνδυνο απομάκρυνσης της προσοχής του θεατή από την ουσία του
πιραντελλικού κόσμου. Με το συγκεκριμένο έργο ο Πιραντέλλο δεν
στοχεύει στη στηλίτευση της αστικής τάξης. Στόχος του είναι να
αποδείξει την υποκειμενικότητα της αλήθειας. Για αυτό το κέντρο
βάρους πέφτει στον ίδιο το λόγο, τον «καθαρό» λόγο του Πιραντέλλο,
παρά στην εξωτερική όψη της κοινωνίας όπως την αναδεικνύει η
«πειραματική» σκηνοθεσία.
«Το ανεξέλεγκτο της ανθρώπινης ύπαρξης στον Πιραντέλλο», εφημ. Η
Καθημερινή, Αθήνα, 25 Απριλίου 1990.
Η συντομογραφία επιχειρεί μια θεατρολογική προσέγγιση της φιλοσοφίας
του Λουίτζι Πιραντέλλο, όπως αυτή διαφαίνεται μέσα από το θεατρικό
έργο Κανείς δεν ξέρει πώς.
Στο συγκεκριμένο έργο, ο Πιραντέλλο καταπιάνεται με το αίσθημα της
ευθύνης απέναντι σε αξιόποινες πράξεις. Καθώς και το είδος της
τιμωρίας που αρμόζει σε κάποιον που έσφαλε άθελά του.
Το δράμα του Ρομέο, του ήρωα του έργου, μας φέρνει στο νου το
δράμα των ηρώων της Αρχαίας Τραγωδίας. Όπως σκοτεινές και
ανεξέλεγκτες δυνάμεις οδηγούν τον τραγικό ήρωα στην «μοιραία»
τύχη του, έτσι και οι ήρωες του Πιραντέλλο οδηγούνται σε σκοτεινές
και ανεξέλεγκτες πράξεις, με μόνο οδηγό τη δύναμη του
υποσυνείδητου. Οι ήρωες του έργου βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα
σοβαρό και άλυτο πρόβλημα: πώς και κατά πόσο είναι υπεύθυνοι για
πράξεις, από τις οποίες απουσιάζει και η παραμικρή αίσθηση της
επίγνωσης για αυτές. Στον ήρωα του έργου συμβαίνει «δίχως να ξέρει
πώς»! Και το μαρτύριο οδηγεί προς τη μόνη λύση: το θάνατο, είτε
αυτός είναι φυσικός, είτε πνευματικός.
«Η Σοφία Ιορδανίδου προτείνει:», περ. Ιανός Βιβλιοπροτάσεις Χειμώνας
2003, Εκδόσεις Ιανός, Θεσ/νικη, 2003.
Βιβλιοπρόταση για το αναγνωστικό κοινό των μυθιστορημάτων Ούτε
το όνομά μου, της Τία Χάλο, και Έρως, Θέρος, Πόλεμος, της
Ευγενίας Φακίνου.
«Το χρίσμα ενός ευρωπαίου συγγραφέα», περ. Το Δένδρο, Αθήνα,
Ιανουάριος - Μάρτιος 2004, σσ. 213-215.
Το άρθρο αποτελεί μια αξιολόγηση της σημασίας της πρώτης
παράστασης Πιραντελλικού έργου στην Ελλάδα. Λίγο πριν την πριν
την έναρξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου το ελληνικό κοινό θα
έχει την πρώτη του επαφή με το έργο του Λουίτζι Πιραντέλλο: στα
1914 ανεβαίνει από το θίασο του Τηλέμαχου Λεπενιώτη το
μονόπρακτο Η Μέγγενη. Ταυτόχρονα όμως το ελληνικό κοινό είναι
αυτό που «χρίζει» τον Πιραντέλλο ευρωπαίο συγγραφέα πολύ πριν τον
ανακαλύψουν τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά θεατρικά κέντρα, και μάλιστα
τέσσερα χρόνια μετά την πρώτη παράσταση έργου του στη γείτονα
χώρα.
 Με ποιο τρόπο ή ποιος φέρνει σε επαφή το Λεπενιώτη με το έργο του
Σικελού δραματουργού παραμένει άγνωστο. Η σύμπτωση ότι τόσο ο
Χρηστομάνος όσο και ο Πιραντέλλο βρέθηκαν στη Βόννη την ίδια
χρονική περίοδο, ίσως να μην είναι μια απλή εικασία: διόλου απίθανο
να συναντήθηκαν εκεί μια και οι δυο βρίσκονται στη Βόννη την ίδια
περίοδο, κινούνται στους ίδιους χώρους και το κεφάλαιο Βόννη
τελειώνει και για τους δυο την ίδια περίοδο. Με αυτό τον τρόπο ο
Χρηστομάνος έρχεται σε επαφή με τις νέες τάσεις της δραματουργίας
και ταυτόχρονα με την κοσμοθεωρία του Πιραντέλλο και στη συνέχεια
στην Αθήνα να συζητά με τους μαθητές του την πρωτοπορία και τους
εκφραστές της. Και ο Λεπενιώτης ως ένας από τους τελευταίους
μύστες ακολουθώντας τα βήματα του δασκάλου του, να φέρνει στην
Ελλάδα το συγγραφέα του «είναι» και του «φαίνεσθαι».
«Η Ελλάδα του Πυράγγελου», περ. Highlights, Αθήνα, Μάρτιος - Απρίλιος
2004, σσ. 112- 115.
Το άρθρο παρουσιάζει μια συνοπτική εικόνα της αντιμετώπισης του
Λουίτζι Πιραντέλλο από το ελληνικό κοινό και την ελληνική
πνευματική ζωή κατά τον 20ό αιώνα και μια αποτίμηση της πορεία του
έργου του στην Ελλάδα.
«Συμμετοχική Δημοσιογραφία: Blog και Νέα Μέσα», περ. y, Θεσσαλονίκη,
Οκτώβριος 2008.
Ο παραδοσιακός επαγγελματικός τρόπος άσκησης δημοσιογραφίας
φαίνεται να αναστατώνεται σήμερα, από τη «δημοσιογραφία των
πολιτών». Η τεχνολογία συμβάλει καθοριστικά και ο πολίτης
ανακαλύπτει τη δυνατότητά του να απαντήσει στη «μειωμένη»
αξιοπιστία των μέσων.
Η φράση του δημοσιογράφου Dan Gillmor, μεταξύ άλλων, και
συγγραφέα του βιβλίου “We the Media: Grassroots Journalism by the
People, for the People” σχολιάζοντας την άνοδο αυτού που
ονομάζουμε συμμετοχική δημοσιογραφία ή δημοσιογραφία των
πολιτών, θέτει τις ισορροπίες της παραδοσιακής δημοσιογραφίας σε
νέες βάσεις: “σε μια εποχή όπου η κοινή γνώμη εκφράζει μια
αυξανόμενη δυσπιστία για το ρόλο και το έργο των δημοσιογράφων,
 το να αρχίσουμε να ακούμε, μου φαίνεται σαν ένας καλός τρόπος να
βελτιώσουμε τη σχέση μας με το κοινό.”
Πρωτοποριακή πράγματι δήλωση από έναν παραδοσιακό
δημοσιογράφο που δεν δίστασε όχι μόνο να υπερασπιστεί, αλλά και
να εφαρμόσει τη διάδραση και το διάλογο με τον πολίτη,
ενσωματώνοντας σχόλια, ρεπορτάζ και απόψεις προερχόμενα από τους
αναγνώστες του, στο καθημερινό δημοσιογραφικό του έργο.
Η ραγδαία αύξηση των blogs τα τελευταία χρόνια και η σταδιακή
ενσωμάτωση πρακτικών που διευκολύνουν το διάλογο και τη
συμμετοχή των πολιτών στην παραγωγή των ειδήσεων εγείρουν
ερωτήματα και θέματα προς συζήτηση. Τι είναι η συμμετοχική
δημοσιογραφία; Ποιες οι διαφορές της με την παραδοσιακή; Μπορούν
όλοι να θεωρήσουν τον εαυτό τους δημοσιογράφο, μόνο και μόνο
επειδή έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο και τη δυνατότητα να
εκφράζουν την άποψή τους για το καθετί μέσω αυτού; Είναι όλα τα
blogs αξιόπιστα; Και τέλος, μπορούν να θεωρηθούν όλα τα blogs ή οι
σελίδες που προέρχονται από πολίτες δημοσιογραφία;
Αναμφισβήτητα, έχουμε εισέλθει σε μια νέα εποχή για το περιβάλλον
των Μέσων. Οι πολίτες πάντα θα στρέφονται στα παραδοσιακά Μέσα
και δημοσιογράφους για την ενημέρωσή τους και αυτό είναι κάτι που
δεν αλλάζει. Παράλληλα, όμως, ζητούν όλο και περισσότερο να γίνουν
μέρος της παραγωγικής διαδικασίας. Μήπως θα πρέπει να πάψουμε να
εξετάζουμε κάθε μορφή συμμετοχικής δημοσιογραφίας, σαν κάτι
ξεχωριστό από τη δημοσιογραφία, όπως την ξέρουμε σήμερα και να
την εντάξουμε στο σύγχρονο εξελισσόμενο περιβάλλον των Μέσων
που απαιτεί αλληλοσυμπλήρωση και διάδραση των δύο αυτών
τεχνικών;
ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΑ
«L’ essenza di Donna me prega di Guido Cavacaldi», Μεταπτυχιακή
εργασία, Queens College, C.U.N.Y, ΗΠΑ, 1986. σσ. 10.
Η εργασία αποτελεί μια αναλυτικότατη εξέταση του «Donna me prega» του
Guido Cavacaldi. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη θρησκευτική και
κοινωνική φιλοσοφία του, καθώς και στη σχέση του άνδρα και της
γυναίκας.
«La questione delle radici umane nel La luna e i falò di Cesare Pavese»,
Μεταπτυχιακή εργασία, Queens College, C.U.N.Y, ΗΠΑ, 1986. σσ.
10.
Η εργασία πραγματεύεται το θέμα των ανθρωπίνων ριζών στο
τελευταίο μυθιστόρημα του Τσέζαρε Παβέζε «La luna e i falò».
Ιστορία απλή και λυρική συνάμα, δομημένη σαν ένα αδιάκοπο
πηγαινέλα από το παρελθόν στο παρόν, με πρωταγωνιστή, το Χέλι,
που την επομένη της Απελευθέρωσης, επιστρέφει στο χωριό του,
ύστερα από πολλά χρόνια παραμονής του στην Αμερική και, μαζί με
τον Νούτο, το φίλο του, ταξιδεύει στους χώρους της παιδικής και
εφηβικής του ηλικίας, σ’ ένα ταξίδι στο χρόνο όπου θ’ αναζητήσει τις
παλιές, βασανισμένες ρίζες του.
Το «La luna e i falò» συνοψίζει τα κοινωνικά ζητήματα του αγώνα
των παρτιζάνων, την αντιφασιστική συνωμοσία, τον απελευθερωτικό
αγώνα και τα συνδέει με προσωπικούς προβληματισμούς, με τη φιλία,
τον έρωτα, την ηδονή, το θάνατο, σε μια δραματική πλοκή που
υπογραμμίζει την πλήρη απόσχιση του ατόμου από τον κόσμο και τη
θλιβερή μοναχική του μοίρα.
«Alcuni aspetti di una lettura marxista del Principe di Machiavelli»,
Postgraduate Thesis. Queens College, C.U.N.Y, ΗΠΑ, 1987. σσ. 28.
Η εργασία αποτελεί την απόπειρα για μια «διαφορετική» ανάγνωση του
Ηγεμόνα του Νικολό Μακιαβέλλι, υπό το πρίσμα των θεωριών του
Καρλ Μαρξ.
Με το συγκεκριμένο κείμενο-γράμμα προς κάποιον Ιταλό δούκα, ο
Μακιαβέλλι δίνει μαθήματα εξουσίας στους τυράννους, στους
απόλυτους άρχοντες. Γραμμένο με πάθος, το έργο προβλέπει την
κατάρρευση της δημοκρατίας και τη συνέχισή της με ένα σύστημα
εξουσίας, όπου η διαχείριση της θα γίνεται από έναν απόλυτο
Ηγεμόνα. Υποστηρίζει ότι Κράτος δεν είναι η συνολική συνείδηση
των πολιτών, αλλά το ευφυές δημιούργημα ενός ηθικού ηγέτη. Το
έργο παρουσιάζει τον τρόπο σκέψης του Μακιαβέλλι, το πώς δηλαδή
έφτασε να σχηματίσει και να οργανώσει ένα νέο κράτος, ως
αποτέλεσμα μιας νέας θεωρίας.
Ο Μαρξ από την άλλη, μέσα από το περίπλοκο έργο του, αναλύοντας την
καπιταλιστική θεωρία σε βάθος, φθάνει σε μια κοινωνία
κομμουνισμού και απόλυτης κοινοκτημοσύνης, όπου όλοι είναι ίσοι.
Προβλέπει μια κοινωνία όπου θα υπάρχει οικονομικό πρόβλημα, και
ανησυχεί για την κατάσταση και την τύχη της μετά την κατάρρευση
του καπιταλισμού. Με τρόπο σκέψης ανάλογο του Μακιαβέλλι, ο
Μαρξ οδηγείται στη θεωρία της σοσιαλιστικής άσκησης της εξουσίας
και της ύπαρξης ενός κράτους, όπου κυρίαρχο ρόλο θα παίζει ο Λαός.
«Ο Πιραντέλλο στην Ελλάδα», Διδακτορική Διατριβή. Αριστοτέλειο
Πανεπιστήμιο, Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας,
Θεσσαλονίκη 2003, σσ. 555.
Η διδακτορική διατριβή παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα
την πορεία και την παρουσία του θεατρικού και του πεζού έργου του
Λουίτζι Πιραντέλλο στη χώρα μας.
Η εργασία αποτελεί την πρώτη λεπτομερή καταγραφή και παρουσίαση
των παραστάσεων του πιραντελλικού έργου στην Ελλάδα κατά τον 20ό
αιώνα, από το 1914 μέχρι και το 1999, σε συνδυασμό με το ευρύτερο
κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό περιβάλλον της εποχής.
Ταυτόχρονα πραγματοποιείται η παρουσίαση και η αξιολόγηση όλων
των μηχανισμών διαμεσολάβησης της δραματουργίας του Πιραντέλλο
στο θεατρικό κοινό και στη γενικότερη πνευματική ζωή του τόπου.
Επίσης, με την εργασία αυτή, ανατρέπεται η καθιερωμένη άποψη ότι η
Γαλλία είναι η χώρα που δίνει το βάπτισμα του πυρός στον
Πιραντέλλο ως Ευρωπαίο συγγραφέα. Η πρώτη παράσταση έργου του
Πιραντέλλο πέρα από τα σύνορα της πατρίδας του, πραγματοποιείται
στην Ελλάδα το 1914, εννέα χρόνια πριν τον ανακαλύψουν τα
υπόλοιπα θεατρικά κέντρα της Ευρώπης.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
«Ο Σαίξπηρ και το πρόβλημα της Εξουσίας», πανεπιστημιακές σημειώσεις
για τη διδασκαλία του μαθήματος «Ο Πολιτικός Σαίξπηρ», Εθνικό
Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών,
Αθήνα, 1991, σσ. 110. Συνδιδασκαλία με τον Μάριο Πλωρίτη.
 Στο πλαίσιο του μαθήματος επιλογής «Ο Πολιτικός Σαίξπηρ»,
δόθηκαν στους φοιτητές σημειώσεις των διαλέξεων που
πραγματοποιήθηκαν στη διάρκεια του εξαμήνου. Στις σημειώσεις
αναλύεται και εξετάζεται η δραματουργία του Σαίξπηρ υπό το πρίσμα
ενός πολιτικού προβληματισμού.
Η εργογραφία του Σαίξπηρ χωρίζεται σε τρεις περιόδους: η πρώτη
αρχίζει το 1590 και τελειώνει το 1599. Είναι η εποχή μετά τη συντριβή
της Ισπανικής Αρμάδας από τους Άγγλους, μια εποχή εθνικής
περηφάνιας, αισιοδοξίας και μεγάλων ελπίδων. Για τον ίδιο τον
Σαίξπηρ είναι η εποχή της νιότης και της αισιοδοξίας. Στα χρόνια αυτά
γράφει τα Ιστορικά του Δράματα, που διαπνέονται από θερμό και υγιή
πατριωτισμό, και μια σειρά από χαρούμενες κωμωδίες που απηχούν το
νεανικό «έρωτα για τη ζωή και τον άνθρωπο».
Η δεύτερη περίοδος απλώνεται από το 1600 έως το 1608. Τα εσωτερικά
προβλήματα στην Αγγλία πυκνώνουν και οξύνονται στο έπακρο. Για
το Σαίξπηρ είναι η περίοδος των μεγάλων τραγωδιών και των
«μαύρων κωμωδιών»: η περίοδος της ωριμότητας, της αμφιβολίας, της
απαισιοδοξίας της απελπισίας .
Η Τρίτη περίοδος αρχίζει από το 1609 έως το 1612-13. Για την Αγγλία ήταν
μια περίοδος απελπισίας και απογοήτευσης, μια και αντιμετώπιζε την
άκρατη απολυταρχία του Ιάκωβου Ά και τη διαφθορά της Αυλής του.
Για το Σαίξπηρ είναι η περίοδος γαληνέματος, αναχωρητισμού, φυγής
σε ρομαντικά έργα και τελικά άρνησης της Τέχνης του. Όπως ακριβώς
κάνει ο Πρόσπερος στην Τρικυμία – το τελευταίο του έργο.
Από τα τριανταεπτά έργα του Σαίξπηρ, περισσότερα από τα μισά - είκοσι
τουλάχιστον – έχουν θέμα πολιτικό: τα δέκα ιστορικά του δράματα, οι
οχτώ τραγωδίες του, η κωμωδία Μέτρο για μέτρο, και η ρομαντική
κωμωδία Τρικυμία.
«Γραφή και έκφραση στη δημοσιογραφία», πανεπιστημιακές σημειώσεις
για τη διδασκαλία του μαθήματος «Γραφή και έκφραση στη
Δημοσιογραφία», Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών,
Τμήμα Επικοινωνίας και MME, Αθήνα, 1991, σσ. 28. Συνδιδασκαλία
με τον Μάριο Πλωρίτη.
Η διδασκαλία του μαθήματος οργανώνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε, εκτός από
σειρά διαλέξεων στους φοιτητές, οργανώθηκαν και σεμινάρια-
διαλέξεις με τη συμμετοχή κορυφαίων εκπροσώπων του Τύπου.
Ενδεικτικά αναφέρονται ο Γιάννης Βλαστάρης, ο Θέμος
Αναστασιάδης κ.α.
Οι σημειώσεις που δόθηκαν στους φοιτητές, επικεντρώνονται σε μια απόπειρα
διερεύνησης της λειτουργίας του Τύπου.
Η Δημοσιογραφία είναι ένας τομέας γνώσης και εργασίας, που – μέχρι τις
μέρες μας τουλάχιστον - δεν αποτελεί επιστήμη, δεν αποτελεί
πολιτική, δεν αποτελεί τέχνη αλλά μετέχει και των τριών.
Λέμε πως μετέχει επιστήμης, επειδή σκοπός της δουλειάς είναι η αναζήτηση
της αλήθειας των γεγονότων. Χρειάζεται έρευνα για τα γεγονότα, τα
στοιχεία και τις αιτίες τους. Η εφημερίδα είναι η Ιστορία της ημέρας,
το πρωτοκύτταρο της Ιστορίας της συγκεκριμένης εποχής.
Η δημοσιογραφία μετέχει πολιτικής, αφού ασχολείται με την τρέχουσα
πολιτική δραστηριότητα. Την αναλύει, την εξετάζει, την επηρεάζει.
Η δημοσιογραφία μετέχει τέχνης, επειδή εργαλείο της είναι ο λόγος, και
πολλές φορές μπορεί να προσεγγίζει τη λογοτεχνία σε ύφος και
τρόπους χρήσης της γλώσσας. Επιπλέον, οι εφημερίδες ασχολούνται
με την πληροφόρηση για διάφορους κλάδους της τέχνης.
Ταυτόχρονα, επιχειρείται μια ιστορική αναδρομή στη λειτουργία και
τα όρια δράσης της δημοσιογραφίας από την αρχαιότητα μέχρι τις
μέρες μας: από την Αρχαία Κωμωδία που ήταν η εφημερίδα της
αρχαιότητας, στον Μπαλζάκ που χαρακτήρισε τον Τύπο «Τέταρτη
Εξουσία». Κι από τον Μποντλέρ που πρόσθετε ένα λίθο αναθέματος,
λέγοντας «Δεν καταλαβαίνω πως μπορεί ένα καθάριο χέρι να αγγίζει
μια εφημερίδα», μέχρι τον Αλμπέρ Καμύ που εύστοχα θα πει:
«Ελεύθερος ο Τύπος, μπορεί να είναι καλός ή κακός. Αλλά χωρίς
ελευθερία, δεν μπορεί παρά να είναι κακός». Η διδασκαλία του
μαθήματος οργανώνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε, εκτός από σειρά
διαλέξεων στους φοιτητές, οργανώθηκαν και σεμινάρια-διαλέξεις με
τη συμμετοχή κορυφαίων εκπροσώπων του Τύπου. Ενδεικτικά
αναφέρονται ο Γιάννης Βλαστάρης, ο Θέμος Αναστασιάδης κ.α.
Οι σημειώσεις που δόθηκαν στους φοιτητές, επικεντρώνονται σε μια απόπειρα
διερεύνησης της λειτουργίας του Τύπου.
Η Δημοσιογραφία είναι ένας τομέας γνώσης και εργασίας, που – μέχρι τις
μέρες μας τουλάχιστον - δεν αποτελεί επιστήμη, δεν αποτελεί
πολιτική, δεν αποτελεί τέχνη αλλά μετέχει και των τριών.
Λέμε πως μετέχει επιστήμης, επειδή σκοπός της δουλειάς είναι η αναζήτηση
της αλήθειας των γεγονότων. Χρειάζεται έρευνα για τα γεγονότα, τα
στοιχεία και τις αιτίες τους. Η εφημερίδα είναι η Ιστορία της ημέρας,
το πρωτοκύτταρο της Ιστορίας της συγκεκριμένης εποχής.
Η δημοσιογραφία μετέχει πολιτικής, αφού ασχολείται με την τρέχουσα
πολιτική δραστηριότητα. Την αναλύει, την εξετάζει, την επηρεάζει.
Η δημοσιογραφία μετέχει τέχνης, επειδή εργαλείο της είναι ο λόγος, και
πολλές φορές μπορεί να προσεγγίζει τη λογοτεχνία σε ύφος και
τρόπους χρήσης της γλώσσας. Επιπλέον, οι εφημερίδες ασχολούνται
με την πληροφόρηση για διάφορους κλάδους της τέχνης.
Ταυτόχρονα, επιχειρείται μια ιστορική αναδρομή στη λειτουργία και
τα όρια δράσης της δημοσιογραφίας από την αρχαιότητα μέχρι τις
μέρες μας: από την Αρχαία Κωμωδία που ήταν η εφημερίδα της
αρχαιότητας, στον Μπαλζάκ που χαρακτήρισε τον Τύπο «Τέταρτη
Εξουσία». Κι από τον Μποντλέρ που πρόσθετε ένα λίθο αναθέματος,
λέγοντας «Δεν καταλαβαίνω πως μπορεί ένα καθάριο χέρι να αγγίζει
μια εφημερίδα», μέχρι τον Αλμπέρ Καμύ που εύστοχα θα πει:
«Ελεύθερος ο Τύπος, μπορεί να είναι καλός ή κακός. Αλλά χωρίς
ελευθερία, δεν μπορεί παρά να είναι κακός».
«Πρακτική Άσκηση Δημοσιογραφίας 1: Είδη Ρεπορτάζ»: πανεπιστημιακές
σημειώσεις για τη διδασκαλία του μαθήματος «Πρακτική Άσκηση
Δημοσιογραφίας 1: Είδη Ρεπορτάζ», Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο
Θεσσαλονίκης, Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, Θεσσαλονίκη,
2007
Η διδασκαλία του μαθήματος οργανώθηκε ως εξής:
I. Δευτέρα, 12 Νοεμβρίου 2007: «Μ.Μ.Ε.,
κοινωνία και πολιτκή: ανάλυση θέσεων και απόψεων»
II. Δευτέρα 19 Νοεμβρίου 2007: «Δημοκρατία και
Τύπος», σχολιασμός κειμένων και ρεπορτάζ»
 III. Δευτέρα 26 Νοεμβρίου 2007: «Ελευθερία και
Τύπος», ανάλυση κειμένων, παράθεση θέσεων, απόψεων και
σχολιασμός τους»
IV. Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2007: «Πολιτική και
Τύπος», είδη ρεπορτάζ – μέρος α’
V. Δευτέρα 10 Δεκεμβρίου 2007: «Κατηγορίες
εφημερίδων – η διάρθρωση μιας εφημερίδας». Είδη ρεπορτάζ –
μέρος β’
VI. Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2007:
«Ειδησεογραφικός δημοσιογραφικός λόγος: ποιά είναι η είδηση;
ανάλυση, ταξινόμηση, ιεράρχηση των στοιχείων ενός
γεγονότος». Πρακτική άσκηση
VII. Σάββατο 12 Ιανουαρίου 2008: Επίσκεψη της
δημοσιογράφου – αρθρογράφου Έρσης Βατού, διάλεξη με θέμα
«Ημερήσιος τύπος: ρεπορτάζ – προσωπική στήλη»
VIII. Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2008: Επίσκεψη
εργασίας στην εφημερίδα «Αγγελιοφόρος»
IX. Τρίτη 15 Ιανουαρίου 2008: «Τεχνικός
Δημοσιογραφικός Λόγος: η τιτλοφόρηση ενός ρεπορτάζ και η
έκτασή του. Η επιλογή της φωτογραφίας». Πρακτική άσκηση
X. Σάββατο 19 Δεκεμβρίου 2007: Επίσκεψη του
συγγραφέα, δημοσιογράφου Ντίνου Σιώτη, εκδότη του
περιοδικού «(δε)κατα» - διάλεξη με θέμα «Περιοδικός Τύπος: η
εξέλιξη μιας έκδοσης»
XI. Δευτέρα 21 Ιανουαρίου 2008: «Συμμετοχική
Δημοσιογραφία», μια πρώτη προσέγγιση στο ρόλο των Νέων
Μέσων
XII. Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2008: Επίσκεψη εργασίας
στην εφημερίδα «Μακεδονία»
Με τις παραπάνω πρακτικές, οι φοιτητές είχαν την ευκαιρία να
έρθουν σε επαφή με όλες τις φάσεις παραγωγής του ημερήσιου
φύλλου μιας εφημερίδας, τόσο στην τάξη όσο και στις εγκαταστάσεις
των ίδιων των εφημερίδων, και την επαφή τους με τους επισκέπτες
δημοσιογράφους - εκδότες. Με το πέρας των επισκέψεων
 ακολούθησαν συζητήσεις με τους αρχισυντάκτες και διευθυντές
σύνταξης των εφημερίδων και τους επισκέπτες δημοσιογράφους στην
τάξη .
Στο πλαίσιο του μαθήματος συγκροτήθηκαν ομάδες εργασίας, με βάση
το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον του καθενός, για την πραγματοποίηση
δύο ισόβαθμων εργασιών – εξετάσεων.
Η διανομή των σημειώσεων και άρθρων τρίτων που συζητήθηκαν και
σχολιάστηκαν στην τάξη έγινε στους φοιτητές μέσω ηλεκτρονικής
αλληλογραφίας καθ’ όλη τη διάρκεια του εξαμήνου. Οι σημειώσεις
δεν τυπώθηκαν σε αυτόνομη έκδοση μια και όπως ενημερώθηκα από
τη γραμματεία θα γινόταν αντικατάσταση του μαθήματος την επόμενη
ακαδημαϊκή χρονιά. Δόθηκε επίσης, στους φοιτητές που
παρακολούθησαν το μάθημα συμπληρωματική βιβλιογραφία 28
μελετών δημοσιογραφικού και κοινωνικοπολιτικού ενδιαφέροντος.
Οι σημειώσεις επικεντρώνονται σε μια απόπειρα διερεύνησης της
λειτουργίας του Τύπου και της σχέσης του με την Πολιτική, την
Ελευθερία και τη Δημοκρατία.
«Πρακτική Άσκηση Δημοσιογραφίας 2: Οικονομικό ρεπορτάζ,
Ειδησεογραφικά Πρακτορεία»: πανεπιστημιακές σημειώσεις για τη
διδασκαλία του μαθήματος «Πρακτική Άσκηση Δημοσιογραφίας 2:
Οικονομικό ρεπορτάζ, Ειδησεογραφικά Πρακτορεία», Αριστοτέλειο
Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ,
Θεσσαλονίκη, 2008
Η διδασκαλία του μαθήματος οργανώθηκε ως εξής:
I. 29 Φεβρουαρίου 2008: «Συμμετοχική Δημοσιογραφία ή
Δημοσιογραφία των Πολιτών: οι νέες προοπτικές και προκλήσεις»
II. 14 Μαρτίου 2008: «Συμμετοχική Δημοσιογραφία ή Δημοσιογραφία
των Πολιτών: τα νέα μέσα»
III. 21 Μαρτίου 2008: «Συμμετοχική Δημοσιογραφία ή Δημοσιογραφία
των Πολιτών: η σχέση της παραδοσιακής δημοσιογραφίας με τα Νέα
Μέσα»
IV. 28 Μαρτίου 2008: Κώστας Μαρτζούκος, Σύμβουλος Επικοινωνίας,
«Διαφήμιση και Τύπος»
V. 4 Απριλίου 2008: «Οικονομικό Ρεπορτάζ»
 VI. 11 Απριλίου: Λευτέρης Κουσούλης, Πολιτικός Επιστήμων,
«Πολιτική και Επικοινωνία: ο ρόλος του Τύπου»
VII. 18 Απριλίου 2008: «Το οικονομικό ρεπορτάζ στην εποχή των Νέων
Μέσων»
VIII. 9 Μαΐου 2008: Αντώνης Παπαγιαννίδης, Δημοσιογράφος,
«Οικονομικό ρεπορτάζ με πολιτικές προεκτάσεις»
IX. 16 Μαΐου 2008: «Το τηλεοπτικό Ντοκυμαντέρ»
X. 23 Μαΐου 2008: «Τα Πρακτορεία και ο ρόλος τους στην ενεργή
Δημοσιογραφία»
XI. 30 Μαΐου 2008: Επίσκεψη και ξενάγηση στο τρόπο συλλογής
επεξεργασίας και διανομής των ειδήσεων από το Μ.Π.Ε.
(Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
XII. 6 Ιουνίου 2008: Σωτήρης Δανέζης, Δημοσιογράφος, «Η ζωή και τα
μυστικά της Δημοσιογραφίας στο ντοκιμαντέρ»
Τα σεμινάρια-διαλέξεις οργανώθηκαν με τη συμμετοχή κορυφαίων
εκπροσώπων του Οικονομικού Τύπου και της Επικοινωνίας.
Συγκεκριμένα, ο Αντώνης Παπαγιαννίδης, ο Λευτέρης Κουσούλης και
ο Κώστας Μαρτζούκος συζήτησαν με τους φοιτητές τις παραμέτρους
του Οικονομικού Ρεπορτάζ, καθώς και τη σημασία της σχέσης της
Πολιτικής με την Επικοινωνία και του ρόλου που διαδραματίζει η
Διαφήμιση στον Τύπο. Παράλληλα, εφάρμοσαν στην πράξη τις αρχές
και τους κανόνες που διέπουν το οικονομικό ρεπορτάζ από την εύρεση
της είδησης μέχρι τη δημοσίευσή του σε οικονομικό έντυπο.
Κατά τη διάρκεια του εξαμήνου επίσης, πραγματοποιήθηκε επίσκεψη
στα γραφεία του ΜΠΕ στη Θεσσαλονίκη.
Στο συγκεκριμένο μάθημα, οι φοιτητές, με τις υποδείξεις και την
καθοδήγησή μου, προχώρησαν στο στήσιμο ενός wiki με θεματολογία
την κατάσταση που επικρατεί στα Ελληνικά Πανεπιστήμια σήμερα.
Το ιστολόγιο είναι online και έχει υψηλή επισκεψιμότητα.
Παράλληλα, οι φοιτητές συμμετείχαν υποχρεωτικά σε μια από τις δύο
δημοσιογραφικές έρευνες που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια
του εξαμήνου. Η πρώτη έρευνα αφορούσε στην καταγραφή των
λογοτεχνικών περιοδικών που υπάρχουν στην Ελλάδα σήμερα. Τα
 αποτελέσματα της έρευνας είναι υπό δημοσίευση στο λογοτεχνικό
περιοδικό «(δε)κατα».
Η δεύτερη έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του
εξαμήνου ήταν η καταγραφή των παραδοσιακών επαγγελμάτων που
πεθαίνουν στη Θεσσαλονίκη. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας θα
εκδοθούν σε φωτογραφικό λεύκωμα από τις εκδόσεις Τοπίο, με τη
συνεργασία του φωτογράφου Δημήτρη Ταλιάνη.
Παράλληλα, αποφασίστηκε στη διάρκεια του εξαμήνου, κατατέθηκε
ως πρόταση και εγκρίθηκε από τα αρμόδια πανεπιστημιακά όργανα
του τμήματος, η διοργάνωση της Διεθνούς Επιστημονικής Διημερίδας
«Συμμετοχική Δημοσιογραφία: Blog και Νέα Μέσα» που διοργάνωσε
το Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. του Αριστοτελείου
Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
«Ραδιοφωνική Δημοσιογραφία»: πανεπιστημιακές σημειώσεις για τη
διδασκαλία του μαθήματος «Ραδιοφωνική Δημοσιογραφία»,
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Δημοσιογραφίας
και ΜΜΕ, Θεσσαλονίκη, 2008
Η διδασκαλία του μαθήματος οργανώνεται ως εξής:
I. Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2008: «Εισαγωγή: Το ραδιόφωνο ως Μέσο.
Η Ιστορία του Ραδιοφώνου».
II. Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2008: «Ραδιοφωνική Δημοσιογραφία: Οι
ειδήσεις και οι ενημερωτικές εκπομπές στο ραδιόφωνο, η Νέα
εποχή».
III. Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2008: Ντοκιμαντέρ της ΕΤ3 «Αληθινά
Σενάρια». Η Ιστορία της ελληνικής Ραδιοφωνικής Δημοσιογραφίας.
Οι τεχνικές της ραδιοφωνικής συνέντευξης. Η νέα εποχή.
IV. Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2008: Αντώνης Παπαγιαννίδης,
Δημοσιογράφος, Εκδότης. Διάλεξη με θέμα «Η χρηματοπιστωτική
κρίση στον κόσμο της Δύσης. Η δημοσιογραφική προσέγγιση»
V. Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου 2008: «Δημοσιογραφική δεοντολογία και
στοιχεία Δικαίου. Η νέα εποχή».
VI. Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2008: «Το web radio. Δημοσιογραφία στο
Διαδίκτυο. Τα νέα μέσα».
 VII. Παρασκευή, 19 Δεκεμβρίου 2008: «Η χρήση της ελληνικής γλώσσας
στο ραδιόφωνο, ορθοφωνία. Η νέα εποχή».
VIII. Δευτέρα 12 Ιανουαρίου 2009: Μαργαρίτα Μυτιληναίου, Διευθύντρια
Ελληνικής Ραδιοφωνίας ΕΡΑ. Διάλεξη με θέμα «Τα μυστικά της
Ραδιοφωνικής Δημοσιογραφίας»
IX. Δευτέρα, 19 Ιανουαρίου 2009: Εργαστήρια, πρακτική εξάσκηση
X. Παρασκευή 23 Ιανουαρίου: Εργαστήρια, πρακτική εξάσκηση
XI. Δευτέρα, 26 Ιανουαρίου. Εργαστήρια, πρακτική εξάσκηση
Στο πλαίσιο του μαθήματος αυτού, οι φοιτητές είχαν την ευκαιρία να
δουλέψουν ταυτόχρονα με παραδοσιακά και νέα μέσα. Συγκεκριμένα,
στήθηκε ιστοσελίδα του μαθήματος με τίτλο “jour web radio” η οποία
φιλοξένησε όλες τις δραστηριότητες της τάξης. Είχε ενότητα με την
ταυτότητα του μαθήματος, τις ανακοινώσεις του μαθήματος, ένα wiki
με τις θέσεις των φοιτητών για την παγκόσμια οικονομική κρίση,
καθώς επίσης και ειδικά κατασκευασμένο διαδικτυατό τόπο με τα
ατομικά και ομαδικά ρεπορτάζ και εκπομπές των φοιτητών.
Επίσης, στο πλαίσιο του μαθήματος συγκροτήθηκαν ομάδες εργασίας,
με βάση το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον του καθενός, για την
πραγματοποίηση των ραδιοφωνικών εκπομπών, ενώ οι φοιτητές για
την παραγωγή των ραδιοφωνικών τους ρεπορτάζ και εκπομπών, είχαν
την ευχέρεια να χρησιμοποιήσουν ίδια μέσα ή τα μέσα των
εγκαταστάσεων του Τμήματος Δημοσιογραφίας του Α.Π.Θ.
Με τις παραπάνω πρακτικές, οι φοιτητές είχαν την ευκαιρία να
έρθουν σε επαφή με όλες τις φάσεις της παραδοσιακής και
διαδικτυακής ραδιοφωνικής παραγωγής. Είχαν προσωπική εκπαίδευση
και παρακολούθηση στα στούντιο του τμήματος.
Η διανομή των σημειώσεων για την οικονομική κρίση και τη ραδιοφωνική
δημοσιογραφία που συζητήθηκαν και σχολιάστηκαν στην τάξη έγινε
στους φοιτητές μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας καθ’ όλη τη
διάρκεια του εξαμήνου. Οι σημειώσεις δεν τυπώθηκαν σε αυτόνομη
έκδοση λόγω του προσωρινού χαρακτήρα της διδασκαλίας του
συγκεκριμένου μαθήματος.
«Είδη Έντυπης Δημοσιογραφίας»: πανεπιστημιακές σημειώσεις για τη
διδασκαλία του μαθήματος «Είδη Έντυπης Δημοσιογραφίας: πρακτική
άσκηση Δημοσιογραφίας ΙΙΙ», Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο
Θεσσαλονίκης, Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε., Θεσσαλονίκη,
2008.
Η διδασκαλία του μαθήματος οργανώνεται ως εξής:
I. Παρασκευή 6 Μαρτίου 2009: «Εισαγωγή: Η ιστορία της
Έντυπης Δημοσιογραφίας. Τα Νέα Μέσα».
II. Πέμπτη 19 Μαρτίου 2009: «Το ρεπορτάζ στην Έντυπη
Δημοσιογραφία. Η νέα εποχή».
III. Πέμπτη 2 Απριλίου 2009: «Το ρεπορτάζ όπως διαμορφώνεται
με την είσοδο των Νέων Μέσων στο μιντιακό περιβάλλον»
IV. Παρασκευή 3 Απριλίου 2009: «Ο δημοσιογραφικός λόγος και
η σημασία των λέξεων στη δημοσιογραφική γραφή».
V. Πέμπτη 9 Απριλίου 2009. «Η συγγραφή άρθρων στην Έντυπη
Δημοσιογραφία. Διαφορές με το ρεπορτάζ»
VI. Παρασκευή 10 Απριλίου 2009: «Επεξεργασία κειμένων και
ρεπορτάζ «Δημοσιογραφικός και λογοτεχνικός λόγος ».
VII. Πέμπτη 7 Μαΐου 2009: «Εργαστήριο στη χρήση των νέων
μέσων».
VIII. Παρασκευή 8 Μαΐου 2009: «Εργαστήριο στη χρήση των νέων
μέσων».
IX. Πέμπτη 14 Μαΐου 2009: Διάλεξη και συζήτηση με τον
αρχισυντάκτη της εφημερίδας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Νίκο Ξυδάκη
για την εξέλιξη της παραδοσιακής δημοσιογραφίας
X. Παρασκευή 14 Μαΐου 2009: Διάλεξη και συζήτηση με τον
δημοσιογράφο – blogger NYLON Νίκο Δρανδάκη για τη
σημασία και το ρόλο των Νέων Μέσων
XI. Πέμπτη 21 Μαΐου 2009: «Ο κώδικας δεοντολογίας στη
Δημοσιογραφία του 21ου αιώνα.»
XII. Παρασκευή 22 Μαΐου: «Γραφή και Έκφραση στη
Δημοσιογραφία»
XIII. Πέμπτη 28 Μαΐου 2009: «Η ιστορία της εφημερίδας, η
σύνθεσή της και η σημερινή της αξία»
Στο μάθημα αυτό, οι φοιτητές έχουν την ευκαιρία να
παρακολουθήσουν από κοντά την εξέλιξη της παραδοσιακής
 δημοσιογραφίας και τη συνύπαρξή της πλέον με τον κόσμο των Νέων
Μέσων. Από την αρχαιότητα έως σήμερα, η Δημοσιογραφία άλλαξε
πολλές μορφές, με τελευταίο προνόμια να διδάσκεται πλέον στα
πανεπιστήμια. Ο υψηλός βαθμός αναξιοπιστίας όμως που την
διακρίνει μεταφέρει στους φοιτητές της αίσθημα μεγάλης ανασφάλειας
για το μέλλον τους.
Στο πλαίσιο του μαθήματος, οι φοιτητές εξασκούνται στην
παραδοσιακή και συμμετοχική δημοσιογραφία και έχουν την ευκαιρία
να συνομιλήσουν με έμπειρους επαγγελματίες και από τους δύο
χώρους.
Επίσης, εκτός από τα ρεπορτάζ και τα άρθρα που γράφουν για το
εξάμηνο, υποχρεούνται να παραδώσουν εργασία που προϋποθέτει τη
χρήση πολυμέσων.
Τους έχουν μοιραστεί σημειώσεις, άρθρα και θέσεις σημαντικών
δημοσιογράφων και άλλων προσωπικοτήτων, καθώς επίσης και ένα
γλωσσάρι Νέων Μέσων, ειδικά οργανωμένο για το συγκεκριμένο
μάθημα.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΟΡΓΑΝΩΣΗ
1986: Συνδιοργάνωση του Παγκοσμίου Συνεδρίου για τον Λουίτζι
Πιραντέλλο, με θέμα «Pirandello: The other tongue». Το συνέδριο
διοργανώνει το C.U.N.Y στο Graduate Center Auditorium, στη Νέα
Υόρκη.
1989: Συνδιοργάνωση του ετήσιου συνεδρίου της Ν.Ε.Μ.L.A με θέμα τον
Λουίτζι Πιραντέλλο. Το συνέδριο διοργανώνεται στη Νέα Υόρκη.
2008: Υπεύθυνη οργάνωσης και επικοινωνίας, συντονίστρια των δράσεων της
Εκτελεστικής Επιτροπής και συμμετοχή στην επιστημονική και
οργανωτική επιτροπή της Διεθνούς Επιστημονικής Διημερίδας
«Συμμετοχική Δημοσιογραφία: Blog και Νέα Μέσα», που διοργανώνει
το Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του
Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΜΕ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ
Απρίλιος 1989: Εισήγηση με θέμα «The Greek performances of Pirandello»,
στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Συμποσίου για τον Λουίτζι Πιραντέλλο,
που διοργανώνει η N.E.M.L.A στις ΗΠΑ.
Η διάλεξη έχει ως θέμα της, τις πρώτες ελληνικές παραστάσεις έργων του
Λουίτζι Πιραντέλλο από το 1914 μέχρι και το τέλος της δεκαετίας του
1940. Κύριο σημείο της διάλεξης αποτελεί η ανατροπή της
καθιερωμένης άποψης ότι ο Πιραντέλλο έλαβε το χρίσμα του
Ευρωπαίου συγγραφέα με την παράσταση έργου του στη Γαλλία το
1923. Για πρώτη φορά παρουσιάζεται στην επιστημονική κοινότητα
ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα της Ευρώπης που φιλοξενεί, το
1914, παράσταση έργου του Πιραντέλλο, εννιά χρόνια πριν από το
έτος που πίστευαν οι μελετητές του πιραντελλικού έργου. Η διάλεξη
πραγματοποιείται στο πλαίσιο της έρευνας της διδακτορικής διατριβής
«Ο Πιραντέλλο στην Ελλάδα».
Ιούνιος 2000: Εισήγηση με θέμα «Ο ρόλος των Περιφερειακών Μέσων
Ενημέρωσης», στο πλαίσιο του 1ου Συνεδρίου Τηλεόρασης της
Ελληνικής Περιφέρειας με θέμα εργασίας «Επικοινωνία και
ενημέρωση: Παράγοντες ανάπτυξης – Ο ρόλος των περιφερειακών
τοπικών ΜΜΕ». Το συνέδριο διοργανώνεται στην Κρήτη και τελεί
υπό την αιγίδα του Υπουργείο Τύπου και ΜΜΕ.
Κύριο θέμα της διάλεξης αποτελεί ο ρόλος που καλούνται να διαδραματίσουν
τα Περιφερειακά Μέσα Ενημέρωσης στο σύγχρονο τηλεοπτικό τοπίο.
Ο ρόλος τους δεν μπορεί να είναι ένα κακέκτυπο των μεγάλων Μέσων
εθνικής εμβέλειας. Η δράση τους, μπροστά στην απειλή της
παγκοσμιοποίησης και της ομοιομορφίας, οφείλει να είναι η προβολή
της πολιτιστικής και πολιτισμικής ταυτότητας της ελληνικής
περιφέρειας. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα αναζωπυρωθεί το
ενδιαφέρον των κατά τόπους πληθυσμών για τοπικές δραστηριότητες.
Μάιος 2003: Εισήγηση με θέμα «Παγκοσμιοποίηση & ΜΜΕ» στο πλαίσιο
της 2ης Διεθνούς Συνάντησης του Παγκοσμίου Βήματος Θρησκειών
και πολιτισμών και της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας 2001-2004, στην
Κύπρο.
Οι συνέπειες της παγκοσμιοποίησης στη λειτουργία των ΜΜΕ αποτελούν το
κύριο θέμα της διάλεξης. Τη σημαντικότερη συνέπεια του φαινομένου
στη λειτουργία των ΜΜΕ αποτελεί η άρση των κανόνων και των
μηχανισμών προστασίας της δημοσιογραφικής δεοντολογίας. Δεύτερη,
η συγκέντρωση της εξουσίας και η ύπαρξη ολιγάριθμων και
πανίσχυρων διαμορφωτών της κοινής γνώμης. Τρίτη, η άμεση
απορρόφηση της επικοινωνιακής καινοτομίας από οικονομικούς
κολοσσούς. Και τελευταία, και ίσως πιο επικίνδυνη από όλες, αποτελεί
η διεθνοποίηση της διαπλοκής της πολιτικής εξουσίας και των ΜΜΕ.

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΜΕ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ

ΥΠΕΥΘΥΝΗΣ & ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΠΑΝΕΛ
Μάιος 1996: Πρόεδρος πάνελ και συμμετοχή σε συζητήσεις ανοιχτής
τράπεζας στο πλαίσιο του Διεθνούς Συνεδρίου «Εξωτερική Πολιτική
και ΜΜΕ», που διοργανώνει το Mega Channel στην Αθήνα.
Την κρίσιμη περίοδο που διανύουν Ελλάδα και Τουρκία, με αφορμή τα
επεισόδια στα Ίμια, το Mega Channel διοργανώνει το 1ο Διεθνές
Δημοσιογραφικό Συνέδριο, με θέμα τον τρόπο που τα ΜΜΕ
παρουσιάζουν και προφανώς επηρεάζουν την εξωτερική πολιτική της
χώρας τους. Στο συνέδριο συμμετέχουν κορυφαίοι Έλληνες και
Τούρκοι δημοσιογράφοι. Κύριο συμπέρασμα των εργασιών του
συνεδρίου αποτελεί η διαπίστωση ότι ο δημοσιογράφος που καλύπτει
θέματα εξωτερικής πολιτικής και διμερών σχέσεων, οφείλει να είναι
εις βάθος γνώστης της άποψης της «άλλης» πλευράς. Μόνο με αυτόν
τον τρόπο, καταλήγουν οι ομιλητές του συνεδρίου, αποφεύγονται οι
λανθασμένες κινήσεις από μέρους των ΜΜΕ, που μόνο αποτέλεσμα
έχουν την ένταση στις διεθνείς σχέσεις.
Μάιος 1997: Πρόεδρος πάνελ και συμμετοχή σε συζητήσεις στρογγυλής
τράπεζας στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Συνεδρίου «Τηλεόραση-
Κοινωνία, Πολιτική», που διοργανώνει το Mega Channel στη
Θεσσαλονίκη.
Η αλληλεπίδραση τηλεόρασης, κοινωνίας, και πολιτικής, το σημείο στο οποίο
βρίσκεται σήμερα η ιδιωτική τηλεόραση και ο τρόπος με τον οποίο
μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην κοινωνία και την πολιτική
 χωρίς να βλάψει τον εαυτό της, αποτελούν τα κύρια θέματα του
συνεδρίου. Στο συνέδριο συμμετέχουν διεθνούς φήμης δημοσιογράφοι
και πολιτικοί, οι οποίοι θέτουν επί τάπητος το μέλλον και το ρόλο της
Τηλεόρασης.
Μάρτιος 2001: Πρόεδρος πάνελ και συμμετοχή σε συζητήσεις στρογγυλής
τράπεζας στο πλαίσιο της ημερίδας «Στρατηγική προσέγγιση του on-
line περιβάλλοντος», που διοργανώνει η εταιρεία ερευνών Trek
Consulting στην Αθήνα.
Νοέμβριος 2001: Πρόεδρος πάνελ και συμμετοχή σε συζητήσεις στρογγυλής
τράπεζας, στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, για τον προσδιορισμό
δράσεων στο πλαίσιο της χάραξης νέας στρατηγικής. για την
πληροφόρηση και την επικοινωνία της Ε.Ε. Τις συζητήσεις οργανώνει
η Υπηρεσία Ενημέρωσης και Τύπου και η Αντιπροσωπεία της
Ελληνικής Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Οκτώβριος 2008: Πρόεδρος πάνελ και συμμετοχή σε συζητήσεις στρογγυλής
τράπεζας στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα στο πλαίσιο της Διεθνούς
Επιστημονικής Διημερίδας «Συμμετοχική Δημοσιογραφία: Blog και
Νέα Μέσα» που διοργανώνει το Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε.
μετά από δική μου εισήγηση.
Τη συνύπαρξη της παραδοσιακής με τη συμμετοχική δημοσιογραφία εξετάζει
η πανεπιστημιακή κοινότητα με τη συμμετοχή διεθνούς φήμης
δημοσιογράφους και bloggers
Οκτώβριος 2008: Επιστημονική υπεύθυνη και επιβλέπουσα εργασιών των
φοιτητών για τις ανάγκες του τρίτου πάνελ «Πανεπιστήμια και Νέα
Μέσα» στο πλαίσιο της Διεθνούς Επιστημονικής Διημερίδας
«Συμμετοχική Δημοσιογραφία: Blog και Νέα Μέσα», που διοργανώνει
το Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του
Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

ΟΜΙΛΙΕΣ & ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ-ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ–

WORKSHOPS-ΗΜΕΡΙΔΕΣ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ-
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ-ΒΡΑΒΕΙΑ
Αύγουστος 1988: Ομιλία με θέμα «Η λογοτεχνία στον Πόντο», στο πλαίσιο
του 2ου Πανποντιακού Συνεδρίου, που διοργανώνει ο Πανελλήνιος
Σύλλογος Ποντιακών Σωματείων Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη.
Μάρτιος 1989: Ομιλία με θέμα «Θεατρικός Πειραματισμός και Πιραντέλλο
στην Ελλάδα», στο θέατρο Ελυζέ και στο πλαίσιο των εκδηλώσεων
«Δρώμενα», που διοργανώνει ο Δήμος Αθηναίων.
Θέμα της εισήγησης αποτελεί η υποδοχή-πρόσληψη και παρουσία του
θεατρικού έργου του Λουίτζι Πιραντέλλο στην Ελλάδα. Κατά τη
διάρκεια της διάλεξης παρουσιάζεται, για πρώτη φορά στο κοινό,
σπάνιο φωτογραφικό υλικό από τις ελληνικές παραστάσεις έργων του
Λουίτζι Πιραντέλλο. Η ομιλία πραγματοποιείται στο πλαίσιο της
έρευνας για τη διδακτορική διατριβή «Ο Πιραντέλλο στην Ελλάδα».
Ιούνιος 2001: Ομιλίες με τίτλο «Αλησμόνητες Πατρίδες» και «Οι χοροί της
Ιωνίας και της Σμύρνης» σε εκδήλωση στο Θέατρο Μονής
Λαζαριστών. Την εκδήλωση πραγματοποιεί η Ομοσπονδία
Ποδοσφαιρικών Σωματείων Μακεδονίας.
Στην ομιλία «Αλησμόνητες Πατρίδες» επισημαίνεται, μέσω μιας
εκτενούς ιστορικής αναδρομής, το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του
ελληνικού έθνους: είναι ίσως ο μοναδικός λαός που δεν μιλά για μια
πατρίδα, αλλά για περισσότερες. Όλοι οι άνθρωποι έχουν μια πατρίδα.
Η Ιστορία ανάγκασε τους Έλληνες να μιλούν για πολλές και μάλιστα
αλησμόνητες.
Στην ομιλία «Οι χοροί της Ιωνίας και της Σμύρνης», επιχειρείται μέσα
από μια ιστορική αναδρομή η παρουσίαση της πολιτιστικής
κληρονομιάς των Ελλήνων του Πόντου της Ιωνίας και της Ανατολικής
Ρωμυλίας.
Σεπτέμβριος 2001: Ομιλία με τίτλο «Ο πολιτισμός της προσφυγιάς», στο
πλαίσιο εκδηλώσεων με αφορμή την επέτειο της Μικρασιατικής
Καταστροφής. Την εκδήλωση οργανώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος
Δήμου Περαίας στη Θεσσαλονίκη.
Θέμα της ομιλίας αποτελούν οι τρόποι με τους οποίους διασώζεται
μέχρι τις μέρες μας ο πολιτισμός της προσφυγιάς. Τη στιγμή που όλοι
μιλούν για την παγκοσμιοποίηση και τους κινδύνους που διατρέχουν
οι κοινωνίες από την «πολιτισμική ομογενοποίηση», η ελληνική
 κοινωνία, έχει να παρουσιάσει προσφυγόπουλα, τρίτης και τέταρτης
γενιάς, να χορεύουν και να τραγουδούν χορούς και τραγούδια της
Μικράς Ασίας, της Θράκης, και της Ανατολικής Ρωμυλίας. Οι
πρόσφυγες, οι πολιτιστικοί σύλλογοι, οι λαϊκοί παραδοσιακοί
οργανοπαίχτες, έχουν γίνει η ασπίδα, η θωράκιση της νεοελληνικής
κοινωνίας ενάντια στην πολτοποίηση των πολιτισμών, ενάντια στην
παγκοσμιοποίηση.
Οκτώβριος 2001: Παρουσίαση του βιβλίου του Άκη Τσοχατζόπουλου «Η
Κοινωνία της Αλληλεγγύης». Η παρουσίαση πραγματοποιείται στις
αποθήκες του λιμανιού της Θεσσαλονίκης.
Νοέμβριος 2001: Ομιλία – παρουσίαση της Άννας Θεοφυλάκτου ως
τιμώμενου προσώπου, στην εκδήλωση για την παρουσίαση του
λευκώματος «Η Γη των Τραντέλλενων», στο Βελλίδειο Ίδρυμα
Θεσσαλονίκης. Την εκδήλωση οργανώνει το Υπουργείο Εθνικής
Άμυνας.
Ιούλιος 2002: Ομιλία με θέμα «Το βιολογικό και πνευματικό DNA», στο
πλαίσιο της 4ης Θερινής Κατασκήνωσης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής
Αθηνών στην Αρναία Χαλκιδικής. Tην εκδήλωση οργανώνει το
Γραφείο Νεότητας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών.
Στον απόηχο της δημοσιότητας του θέματος για τον πρόσφατο συλλαβισμό
του βιολογικού «συγγράμματος», η ομιλία επιχειρεί να επαναφέρει
στην επικαιρότητα τη φράση του Έκο «Εμείς δεν είμαστε τα γονίδιά
μας». Η γνώση του γονιδιώματος θα βρει θεραπεία και τα πραγματικά
αίτια ασθενειών, αλλά το δύσκολο της υπόθεσης είναι η θεραπεία της
ψυχής. Ο άνθρωπος δεν είναι απλά μια βιολογική μονάδα, αλλά μια
οντότητα με λογική, ελευθερία, παιδεία και πολιτισμό, που καθορίζουν
τους προσανατολισμούς του. Και για να γίνει αυτό απαιτείται από τον
άνθρωπο να είναι ενεργός, και να υπερνικήσει τον πνευματικό θάνατο,
πριν από τον βιολογικό.
Οκτώβριος 2002: Παρουσίαση της απονομής των βραβείων του
λογοτεχνικού περιοδικού «Διαβάζω», στην αίθουσα εκδηλώσεων του
Γαλλικού Ινστιτούτου.
Νοέμβριος 2002, Θεσσαλονίκη, Βιβλιοπωλείο Ιανός: Παρουσίαση της
δίτομης έκδοσης «Μύθος και Πραγματικότητα: Ανάλυση της
τουρκικής εξωτερικής πολιτικής».
Η έκδοση, που περιλαμβάνει αναλύσεις 22 Τούρκων ακαδημαϊκών, αποτελεί
την εγκυρότερη, μέχρι σήμερα, ανάλυση της τουρκικής εξωτερικής
πολιτικής. Καλύπτοντας την περίοδο από το 1876, με τη διακυβέρνηση
του Τούρκου Σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ μέχρι τις μέρες μας,
αναλύονται οι ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες που επηρεάζουν
τη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής και των διμερών σχέσεων
της Τουρκίας.
Ιούνιος 2003: Ομιλία - χαιρετισμός της ιδρυτικής εκδήλωσης του Σωματείου
«Εύξεινος Λέσχη Αθηνών».
Νοέμβριος 2003: Διάλεξη στο Harvard University of Boston, Center for
European Studies, με θέμα «Παγκοσμιοποίηση και ΜΜΕ στην
Ελλάδα: Ανταπόκριση από το Ελληνικό Μιντιακό Χωριό».
Η ομιλία επιχειρεί να περιγράψει το πανόραμα του χώρου των MME στην
Ελλάδα και να αναλύσει τον ειδικό ρόλο της ιδιωτικής τηλεόρασης
σήμερα. Ειδική αναφορά γίνεται στην επιρροή των μεγάλων
εκδοτικών συγκροτημάτων της Ευρώπης και των ΗΠΑ στον τρόπο
λειτουργίας, αλλά και στο περιεχόμενο των ελληνικών media, με
συγκεκριμένες αναφορές στα προγράμματα των τηλεοπτικών σταθμών
και στα δελτία ειδήσεών τους. Ένα άλλο τμήμα της ομιλίας
επικεντρώνεται στο νομικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία των
ΜΜΕ, καθώς και τα θεσμικά όργανα που εμπλέκονται. Τέλος,
επιχειρείται μια ανάλυση σε ό,τι αφορά στην ιδεολογία και την
πολιτική που παράγουν τα Μέσα Ενημέρωσης στην Ελλάδα, τις
επιδράσεις τους στην κεντρική πολιτική σκηνή και τη διαμόρφωση της
ελληνικής εξωτερικής πολιτικής σε κρίσιμα γεγονότα (Ιράκ, Κόσοβο,
11η Σεπτεμβρίου).
Δεκέμβριος 2003: Ομιλία με θέμα «Πόντος: μια γλυκιά απέραντη αγκαλιά»,
στο πλαίσιο φιλανθρωπικής εκδήλωσης του Σωματείου ΑΧΕΠΑ
Ελλάδος-Κύπρου και της Ένωση Ποντίων Γλυφάδας «Η Ρωμανία».
Ιανουάριος 2004: Εισήγηση με τίτλο «Η Πολιτική Επικοινωνία στην Πράξη.
Η επικοινωνία με τα ΜΜΕ: πως διαμορφώνεται η σχέση. Η ανάγκη
 της στρατηγικής και η καθημερινή πράξη. Το Γραφείο Τύπου», στο
πλαίσιο του Δεύτερου Σεμιναρίου Πολιτικού Σχεδιασμού και
Επικοινωνίας. Το συνέδριο οργανώνει η εταιρεία στρατηγικής
επικοινωνίας «Λέγειν και Πράττειν», στην Αθήνα. Η ομιλία
δημοσιεύτηκε στον συλλογικό τόμο «(επιμ. Μαριάννα Τόλλια – Αντ.
Παπαγιαννίδης) Η πολιτική Επικοινωνία στην Πράξη – Τα σεμινάρια
της Λέγειν και Πράττειν», Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις, Αθήνα, 2004,
σσ. 150-159.
Ιανουάριος 2004: Ομιλία στην ημερίδα «Από το νεολαίο του Έθνους στο
νεολαίο της Οικουμένης». Την ημερίδα οργανώνει το Γραφείο
Νεότητος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών στο Πνευματικό Κέντρο
του Δήμου Αθηναίων.
Θέμα της παρέμβασης αποτελεί η δύσκολη θέση στην οποία έχει περιέλθει η
εθνική παιδεία σήμερα και η ακριβής παράθεση των ερωτημάτων που
προβληματίζουν τους άμεσα εμπλεκόμενους. Έτσι, από τη μια πλευρά
οφείλει να μας ανησυχεί το κατά πόσο μπορούμε πλέον να μιλάμε για
εθνική παιδεία και σε ποιο βαθμό αυτή μπορεί να βγει σώα από την
αντιπαράθεσή της με τον οικουμενισμό. Από την άλλη όμως, αξίζει να
αναρωτηθεί κανείς αν τα ελληνικά Πανεπιστήμια παρέχουν
ικανοποιητικά επίπεδα γνώσης που αντέχουν στο σύγχρονο
ανταγωνισμό και, αν όχι, τι θα έπρεπε να αλλάξει, ώστε η ελληνική
δημόσια εκπαίδευση να μη θεωρείται πια αναποτελεσματική.
Φεβρουάριος 2004: Συμπαρουσίαση, με τον ηθοποιό Ιεροκλή Μιχαηλίδη, της
εκδήλωσης για την προβολή του μουσικού έργου «Ανέβζηγος
Αροθυμία». Την εκδήλωση οργανώνει η Ομοσπονδία Ποντιακών
Σωματείων Νοτίου Ελλάδος (Ο.Π.Σ.Ν.Ε).
Μάρτιος 2004: Ομιλία με θέμα «Η γυναίκα σήμερα», στο πλαίσιο εκδήλωσης
με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Την εκδήλωση
οργανώνει η Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων Ν. Ελλάδος.
Το θέμα της ομιλίας επικεντρώνεται στις σύγχρονες κοινωνίες, όπου η
γυναίκα έχει ολοκληρώσει τον κύκλο των διεκδικήσεων της,
τουλάχιστον με τη μορφή που αυτές είχαν λάβει στο παρελθόν. Ενώ,
στις μέρες μας, η συζήτηση δεν αφορά πλέον στο περιεχόμενο των
δικαιωμάτων της γυναίκας, τα οποία θεωρούνται απ’ όλους ως
 δεδομένα, αλλά τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να καταστούν
τα δικαιώματα αυτά κοινωνική πραγματικότητα. Το πόσο γρήγορα θα
γίνει αυτό, εξαρτάται πρώτον από τις ίδιες τις γυναίκες, και δεύτερον,
από την ετοιμότητα της κοινωνίας να προχωρήσει στους μονόδρομους
της προόδου που ανοίγονται μπροστά της.
Μάρτιος 2004: Παρουσίαση των οδηγών του Roberto Aprile «Σικελία
Μεγάλη Ελλάδα» και «Κάτω Ιταλία Μεγάλη Ελλάδα».
Μάρτιος 2004: Ομιλία με θέμα «Το στερεότυπο του φύλου», στο πλαίσιο
ενημερωτικής ημερίδας με θέμα «Ο ρόλος του εκπαιδευτικού
συστήματος στην ενθάρρυνση των στερεοτύπων για την επιλογή
επαγγέλματος των δύο φύλων». Την ημερίδα οργανώνει η Διεύθυνση
Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Πέλλας.
Στο πλαίσιο της έρευνας για τη θέση της σύγχρονης γυναίκας, θέμα
της εισήγησης αποτελεί η επίδραση του στερεότυπου του φύλου στην
αγορά εργασίας. Είναι φανερό ότι οι διακρίσεις λόγω του φύλου στο
εργασιακό περιβάλλον αφορούν κυρίως στις γυναίκες. Στην ομιλία
διαπιστώνεται –κι αυτό είναι παράδοξο-, ότι αν και η σύγχρονη
γυναίκα κατορθώνει να επιβιώνει, ακόμη και στα υψηλότερα κλιμάκια
της εργασιακής ιεραρχίας, είναι αισθητές οι μισθολογικές διακρίσεις
μεταξύ ανδρών και γυναικών που κατέχουν την ίδια θέση. Η ανατροπή
αυτού του σκηνικού μπορεί να επέλθει μόνο με την άνοδο του
μορφωτικού επιπέδου και τη συνακόλουθη υποχώρηση παρόμοιων
προκαταλήψεων, καθώς επίσης, και την επιτυχημένη ένταξη των
γυναικών στην παραγωγική διαδικασία.
Ιούνιος 2005: Ομιλία με θέμα «Επίδραση των ΜΜΕ στα παιδιά», στο πλαίσιο
της 7ης Συνάντησης Γονέων Φιλοθέης «ΜΜΕ και παιδί». Την ημερίδα
οργανώνει ο Σύλλογος Γονέων Φιλοθέης.
Στο πλαίσιο της έρευνας για το ρόλο και τη λειτουργία των ΜΜΕ, η
εισήγηση κινείται στον τρόπο με τον οποίο τα media επηρεάζουν τη
διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Το παιδί καταναλώνει πιο εύκολα τα
τηλεοπτικά προϊόντα, μια και δεν έχει διαμορφώσει ακόμη κρίση. Η
διαμόρφωση μιας «κοινωνικής οπτικής», είναι σε μεγάλο βαθμό ή θα
έπρεπε να είναι, αντικείμενο της οικογενειακής και εκπαιδευτικής
διαπαιδαγώγησης, και όχι των ΜΜΕ. Σήμερα όμως, όταν η οικογένεια
 αδυνατεί να αντιμετωπίσει με κριτική προσέγγιση την τηλεόραση,
όταν αδιαφορεί για τις επιπτώσεις της στο παιδί και όταν η
εκπαίδευση σ’ όλες τις βαθμίδες «αγνοεί» την TV, παρατηρούνται
φαινόμενα αρνητικής επίδρασης στα παιδιά.
Νοέμβριος 2005: Παρουσίαση του βιβλίου του Χάρη Εφραιμίδη Το ποντιακό
όνειρο, στο Πολεμικό Μουσείο. Την εκδήλωση οργανώνει η Εύξεινος
Λέσχη Αθηνών.
Δεκέμβριος 2005: Σεμινάριο με θέμα «Crisis Management», στο πλαίσιο του
Workshop for the First Line Managers, που οργανώνει η INFOTE
στην Αθήνα.
Στο εργαστήρι εξηγούνται οι έννοιες «ηγεσία», «διαχείριση» και «κρίση»,
ορίζεται ο διαχωρισμός της απλής και ξεκάθαρης διοίκησης από την
κρίση και τη διαχείρισή της, ενώ, ταυτόχρονα, αναλύεται και ο τρόπος
χειρισμού των Μ.Μ.Ε. σε περίπτωση σοβαρής κρίσης που απειλεί τη
ζωτικότητα και το σκοπό της εταιρείας.
Ιανουάριος 2006: Ομιλία – παρουσίαση της εκδήλωσης αφιέρωμα στον
Σταύρο Κουγιουμτζή «Όταν ανθίζουν οι πασχαλιές…», που
διοργανώνει το Γραφείο Νεότητας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών
και οι εκδόσεις IANOS στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Απρίλιος 2006: Ομιλία – συζήτηση με θέμα «Δημοσιογραφία και Δημόσιες
Σχέσεις» στο πλαίσιο του επαγγελματικού προσανατολισμού των
μαθητών των Εκπαιδευτηρίων Μαντουλίδη στη Θεσσαλονίκη.
Απρίλιος 2006: Ομιλία – παρουσίαση και συντονισμός της εκδήλωσης για
την παρουσίαση του βιβλίου της Άννας Παναγιωταρέα «Ο κυρίαρχος
των 8», στο βιβλιοπωλείο IANOS στη Θεσσαλονίκη.
Μάιος 2006: Ομιλία με θέμα «Λουίτζι Πιραντέλο: Ο συγγραφέας του είναι
και του φαίνεσθαι», στο πλαίσιο της εκδήλωσης «Βιβλιοδιαδρομές
στον Έβρο με την τέχνη του λόγου», που διοργανώνει το Θρακικό
Κέντρο Πολιτισμού «ΔΙΟΝΥΣΟΣ».
Μάιος 2006: Ομιλία με θέμα «Η Τουρκία και το Ποντιακό Ζήτημα», στο
πλαίσιο της εκδήλωσης με αφορμή την Ημέρα Μνήμης της
γενοκτονίας του Ελληνισμού του Πόντου, που διοργανώνει ο Δήμος
Μελισσίων στην Αθήνα.
Σεπτέμβριος 2006 - 2008: Παρουσίαση της απονομής των βραβείων στο
πλαίσιο του 3ου Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου στον Έβρο, που
διοργανώνει το Θρακικό Κέντρο Πολιτισμού «ΔΙΟΝΥΣΟΣ».
Μάρτιος 2007: Συντονισμός της εκδήλωσης και παρουσίαση του βιβλίου –
λευκώματος του Α’ Παγκόσμιου Διαγωνισμού Κατασκευαστών
Ποντιακής Λύρας «Η πραγμάτωση ενός χρέους..», που διοργανώνει η
Ένωση Ποντίων Αργυρούπολης στην Αθήνα.
Μάιος 2007: Ομιλία και συντονισμός της εκδήλωσης για την παρουσίαση του
βιβλίου – λευκώματος του Α’ Παγκόσμιου Διαγωνισμού
Κατασκευαστών Ποντιακής Λύρας «Η πραγμάτωση ενός χρέους..»,
που διοργανώνει το Πολιτιστικό Κέντρο Μελισσίων και η Ένωση
Ποντίων Μελισσίων στην Αθήνα.
Μάιος 2007: Συντονισμός και παρουσίαση συγγραφέων σε χωριά του Έβρου
στο πλαίσιο της εκδήλωσης «Βιβλιοδιαδρομές στον Έβρο» που
διοργανώνει το Θρακικό Κέντρο Πολιτισμού «ΔΙΟΝΥΣΟΣ».
Μάιος 2007: Ομιλία με θέμα «Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και η
ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας», στο πλαίσιο της εκδήλωσης με
αφορμή την Ημέρα Μνήμης της γενοκτονίας του Ελληνισμού του
Πόντου, που διοργανώνει ο Σύλλογος Αργοναύται Κομνηνοί στην
Καλλιθέα στην Αθήνα.
Οκτώβριος 2007: Ομιλία με θέμα «ΜΜΕ και κοινό» στη Διημερίδα
«Καταπολέμηση των ρατσιστικών συμπεριφορών στον επιχειρηματικό
κόσμο». Τη Διημερίδα διοργανώνει η NETRESULT και η ΚΠ
EQUAL «ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ».
Φεβρουάριος 2008: Ομιλία και συντονισμός της παρουσίασης του βιβλίου
της Μάρης Λαυρεντιάδου «Να φεύγεις και να ριζώνεις» στο
βιβλιοπωλείο IANOS στην Αθήνα.
Μάρτιος 2008: Συντονισμός της συζήτησης με θέμα «Η κρίση του αξιακού
συστήματος» που πραγματοποιείται στο βιβλιοπωλείο IANOS στην
Αθήνα, με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του καθηγητή του
Πανεπιστημίου Αθηνών Αλέξανδρου Σταυρόπουλου «Ιχνηλασίες».
Μάρτιος 2008: Συντονισμός της τιμητικής εκδήλωσης για τη μεγάλη και
συνεχή προσφορά στον πολιτισμό και τη λαογραφία του Πόντου της
 Έλσας Γαλανίδου – Μπαλφούσια, που διοργανώνει ο Σύλλογος
Ποντίων «Αργοναύται – Κομνηνοί» στην Καλλιθέα στην Αθήνα.
Απρίλιος 2008: Ομιλία με θέμα «ΜΜΕ και διαμόρφωση της Κοινής Γνώμης»
στο πλαίσιο της ημερίδας «Ξενοφοβία και Ρατσισμός» που
διοργανώνει η NETRESULT και η ΚΠ EQUAL «ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ».
Μάιος 2008: Ομιλία με θέμα «Το Ποντιακό ζήτημα στον 21ο αιώνα»», στο
πλαίσιο της εκδήλωσης με αφορμή την Ημέρα Μνήμης της
γενοκτονίας του Ελληνισμού του Πόντου, που διοργανώνει η Εύξεινος
Λέσχη Αλμωπίας στην Αριδαία του Νομού Πέλλας.