I.

M hnh ton hc cho ng c. 1. Tnh ton thng s in cm

T tr ca li t v khe h khng kh c tnh theo cng thc:

Trong :

chiu di li t t thng khp mch. g chiu di khe h khng kh. , , tit din li t v khe h khe h khng kh. l t thm ca li t v khng kh.

T thng c sinh ra bi cun dy tng pha c tnh theo cng thc: = Gi thit t tr ca li t l nh (trang 7), ta c th n gin ha cng thc: = = = =

T thng mc vng c tnh: =N. trong : N, I l s vng dy v dng in ca mi pha. Do : = t cm c xc nh: L = = Do , t cm ca tng pha l hm ca khe h khng kh g gia rotor v stator.

Trong : l in cm stator (tnh trn 1 n v chiu di khe h), c th c tnh ton cc thng s ca ng c hoc o lng gi tr in cm ca my. l in cm tn, n c th c lng t vic o cn thn in cm pha. Do mi pha stator lch phau 1200 , nn h cm gia cc cun stator c tnh: = = = = (1)

Di iu kin cn bng ba pha, tnh ton t t thng mc vng ca tng pha, vi pha u: = + + = = + ; vi l h cm gia rotor v cun dy pha u. + + ( + + )+ =0 , ta c: + (do 1)

Bin i ta c:

T iu kin cn bng ba pha: =( t = ) + = ( )=

n gin, t trng nam chm vnh cu ca rotor c thay th bi mt cun dy f tng ng c dng mt chiu v in cm ng b c tnh nh sau: = +

Gi thit sc t ng v t thng khe h khng kh phn b dng sin, h cm gia cun f v cun dy stator c tnh theo cng thc (tham khao 654) = , t c khi gc to bi trc t thng cun f v cun dy pha phn

ng bng 0. Khi : in cm h cm gia cun f ca rotor vi ba cun dy ba pha phn ng stator bin i theo gc , l gc gia trc t thng cun f v cun dy pha u.

{ Do , t thng mc vng mi pha c biu din nh sau: { Phng trnh in p pha stator tr thnh: { Trong : l in tr cun dy pha stator. (I)

2. Xy dng vc t khng gian. ng c ng b (CB), c ba cun dy stator vi dng in ba pha, b tr khng gian tng qut nh hnh v:

Trong ta khng quan tm n vic ng c c u theo hnh sao hay tam gic. Ba dng in l ba dng chy t li qua u ni vo ng c. Ba dng in tha mn phng trnh. =0 Trong dng in pha tha mn cc cng thc sau: { V phng din mt phng c hc (mt ct ngang), ng c c ba cun dy lch nhau mt gc . Nu trn mt ct ta thit lp mt h ta phc vi trc

thc i qua trc cun dy u ca ng c, ta c th xy dng c vector khng gian sau y: = [ =| | Kt qu tng t i vi in p, t thng. Theo cng thc trn, vector = . l mt vector c modul khng i, c ln | | v to vi l tn s mch + ] (1)

, quay trn mt phng phc (c hc) vi tc gc . Trong

trc thc (i qua cun dy pha u) mt gc pha = stator. 3. Xy dng m hnh chuyn i p dng cng thc (1) cho in p ta thu c: = +

] (2)

Thay cc in p pha trong (I) vo (2) ta c phng trnh in p stator di dng vector nh sau: (6) Ta c th hnh dung ra mt ng c in tng ng vi hai cun dy c nh v thay th cho ba cun u, v, w. Hai cun dy pha i xng ny c =90, mang dng in cng to t trng quay v tc tng ng vi h thng ba cun dy pha u,v,w. Ta c m hnh chuyn i:

T (1), ta thu c:

{ Khi ta c th vit:

[ ]= . [

[ ] = CT. [ ] ]

Trong CT l ma trn chuyn i. Vi iu kin nng lng c khng i, CT. CT-1 = [ ]

Tnh ton ta c: CT-1 = . [

[ ]= CT-1. [ ] = . [

[ ] ]

(3)

Nu ta xy dng mt h ta mi vi trc thc c hng trng vi hng ca vector v c gc ta trng vi gc ca h , v t tn cho cc trc ca h mi l d q, trc d trng vi trc t thng rotor. Ta d dng thy rng h ta mi nh ngha l mt h quay xung quanh im gc chung vi tc gc v vector is c cc phn t mi l , . Ta c: { Trong : l vector dng stator quan st trn h ta , l vector dng stator quan st trn h ta d, q Gi l gc lch gia trc d v trc , ta tnh c = (7) bng cng thc:

Hoc mt cch chi tit hn: { Hay biu din di dng ma trn: [ ]=[ ][ ]= AT[ ]

Nng lng c bo ton nn: AT-1=[ ]

AT-1[

]= [

][

] (4)

T (3), (4) ta thu c kt qu:

[ ]= . [ [ ]= [

[ ]

][

][

] (5)

4. Xy dng m hnh ton hc trn h ta d,q. Ta s xy dng m hnh ton hc mt bn ca AGBM trong h ta d,q: Tng t (7) ta cng c: = = (8) (9)

Thay (8),(9) vo (6) ta c: = Rs = Rs Vi: = = = Thay vo (10) ta c: = Rs + + j + + + j = Rs (10) + + j

(11)

T thng mc vng trn h ta d,q c biu din nh sau: = = Trong : + (12) (13) in cm stator o nh cc (v tr trc d) in cm stator o ngang cc (v tr trc q) l t thng mc vng trong cun stator nguyn nhn bi t trng sinh bi rotor, v c ln: = T thng rotor: = +

Do rotor cc n, cc phin nam chm phn b u trn b mt rotor, nn n gin, ta coi = = Tng hp kt qu nh sau:

(II)

{ 5. Tnh ton momen cho ng c Cng sut tc thi t vo ba pha ng c: = Thay + , + , (14) t (5) vo (14) ta c:

= .( = .[ = .[ = .[ + S dng tnh c: + ]= + ] = 3- = + sin(2 = [ ( + sin(2 + )]= ( + )-

] ] )+ ( )] + (

= (1+cos2 ) , sin cos = sin2 v iu kin cn bng ba pha, ta

= [3+cos2 + cos(2

+ cos(2

= 3- [

+ ]=0 + (15)

= [

Thay (11) vo (15) ta c: =( = = ( + )+ ) + + +( + + + + ) )

Vi gi thit tn hao do in tr vi = ( v -

l nh,

c ln khng ng k so

, ta thu c biu thc n gin nh sau: )

Thm gi thit tn tht nng lng nh, nng lng in vo h thng, chuyn i hon ton thnh nng lng c = =P P= vi , T l momen quay mt bn stator ca ng c. tn s gc c, ) = p. , p l s i cc.

T= p(

(16)

Thay phng trnh h (II) vo phng trnh (16) ta c: T = p[( Vi T = p{[( ) ) suy ra: + ] } ]

Bin i ta thu c kt qu cui cng: T= 6. Tnh ton lc ht mt bn stator: Xt mt h in c, c m t theo nguyn l:

Trong qu trnh chuyn i nng lng ca h thng in c, nng lng t trng l thnh phn trung gian, chuyn i gia nng lng in u vo v nng lng c u ra. Nng lng t trng bin i trong khong thi gian t bng hiu gia cng sut in u vo v cng sut c u ra. = ei - f Vi e = (17) l in p u vo h thng, khi gi thit tn tht do in tr c tch

ring ra ngoi h thng. Khi (17) tr thnh: dW = i fdx (18) v x. Ta c th tnh

Nhn thy, W c xc nh duy nht t hai bin trng thi tch phn tm W ti im ( ).

Tch phn trn ng 1 l kh khn, ta phn tch v tnh trn hai ng ring bit 2a v 2b. W( )= + (19)

Ta thy, trn ng 2, d = 0 v f=0 (do =0, tc khng c t trng v do khng tn ti lc t). T (18) suy ra dW =0 trn ng 2a. Trn 2b, dx=0 do t (18), (19) ta c kt qu sau: W( )= d = L(x)i ta c: d = i

Xt h thng tuyn tnh, vi W( ,x) = Mt khc ta c: dW( ,x) = d + d =

dx (20)

T (18), (20) ta c: F= I= Tng t, xt h gm nhiu bin vo, i vi ng c AGBM c bin trng thi , , , g. Ta thu c kt qu nh sau: Nng lng t trng ca ng c AGBM W= ( Lc ht ca mt bn stator F=Thay phng trnh ca h (II) vo (21) ta c: W = [( = + ( ) + ) + ) +( ] +[( ) + + ) + ] ] +( ) (21) (21)

Bin i v rt gn ta thu c kt qu cui cng: F== [ ] do

Khe h khng kh gia stator v rotor ti im cn bng c nh ngha bi thc t, khe h khng kh s thay i xung quanh im cn bng vi dch chuyn z.

T phng trnh (9) ch ra r rng rng, mmen quay ca ng c bao gm hai thnh phn: thnh phn chnh vi tch v thnh phn phn khng do s chnh lch in cm stator ( ) gy ra. Trong mi ch vn hnh, ng c phi sn sinh ra mt thnh phn momen ph b thnh phn phn khng. Thnh phn phn khng tn ti mt cch r rng v khng b qua c i vi loi cc li. i vi loi cc n, thnh phn b b qua, khng tnh n trong cc phng n iu khin, iu chnh kinh in. Vic b qua xut pht t quan im cho rng kiu cc n c kt cu trn u l tng v v vy c th coi . Vic b qua gip lm n gin ha h thng iu chnh v trn thc t c th chp nhn c trong di tc quay c s, l di tc b hn tc quay danh nh, bi trong di lun c =0. Ngc li,

2, nguyn l iu khin tng tng momen ln hai ln, momen sinh ra hai bn stator phi cng hng v gi tr. rotor ng v tr gia ca hai stator, lc tc ng ln hai bn ca rotor phi ging nhau nhng ngc chiu. di kt qu ca ti trc, nu lc sinh ra mt bn rotor tng ln, tng ng, lc tc ng mt bn kia phi gim xung vi cng mt lng nh nhau. Do , momen quay c th iu khin mt cch hiu qu bng cng mt dng tng ng trn 2 stator, lc dc trc c th c iu khin bi dng c hng khc nhau, ta gi nh nh sau: