BJent

D i k e n ,

C f t n t t n

I . L l U l t l i n

l e n t r i t e n

D i k e n B . L a u s t s e n

F i l m l e r l e

S o s y o l o j i ili bl lgili

filmler a l " d t c * film* M bizleri fitlendirmedi iyla dlkfcallmi djLftlflMfc toplumsal aerckHftlml^ln den hafif uzaUaitrmay

Y# lulriyt m l e r l e S o s y o l o j i

asl sorunlardan u r mUtJitfelnJitP UMfltyill PdmtF kurgular" deildir.

yaran sylerken hile t o p l u m u l yapmrn can flvln<J#W y i l r t - -1 - - - - r- -1.

sflyferler. Bu ned

kitab yanlzca limlerin toplum^ sal g e ' t * g ' nasl yanstt y t d i ae^rujlaftrdegiyla rijgllannlcr degiL toplum lan m u m n l olup da kendilerini ancak filmler i n ci lgy la yeniden rettii l&jusunda f i k i r sahibi olmak isteyenler d * okumal. Uzun lafn U\M*
r

tam da hu sebepleri doFay Fflmlerle SosyrjF'yi hemen h e m ^ n rekes o k u m a l . Sravo] ZKtfc 1 7 - t t

Tftrlh TpjSum Fcttft

M t l i i Yiyulr Wh^.rTwtlhirjp.com

meti

MH't Tiyisin B l e n t pti; *ok*v 5 34433 B A S I L I , hunbtf

H

D i k e n B a g g e L a u s t s e n

Car st en

fflffljnetfcfcjCap f i m

F i l m l e r l e

S o s y o l o j

i.i"-

i i ^ n n . , ^ - , U..-!.. rvprrn
-

IhRLJjr I r t f l l . - l T. . thfBUfth Hr PufCL tu RdUtJtW. 3007 fi lleni Diken m C r v m b u r LHnCcn. 0 ? jr^T*-^-11 : i i l . . ' !-. I" H- l ^ U ^ f H l ^ i H m I v r H u u n 10
1

Suna Erikin

K k Fglvfrah. Praj ftW* hfrnndtn b# uhnt ll 'Lv -l M-hrf 199% Kapak Taann: Emine fa>n [ X r p v r Btlkj OCtfJ fUUttfcfc WnT Yjynul* I d El.\k Vt Ct. Vfi^iCk MJLJACf * Ltd F i l * m p i f e s No U / 1 9 ? JCJ

m e t i s

NDEKLER

i u n u j : Toprumsfli Kalbindeki Film Sljuojilel: 1 2 3 4 11

Gfrf; Sintma ve Toplumsal Teori 17 H s m j m : arfe'm Posta EkMcmlIT 41 Sineklerin tavBfi K in Sos-yo lojl si 71

Ta^fl fert Toplumsal lEI?kl{iJfik} olarak Hamplalrma 99

5 6 7 8

Ofl^JirjJM^eTopiumundaIcidet Bnajh Hatadan Terre 1

121

H j y t f ASavJtfr Auschwltr"irt Hayaleti 179 e r i f t e P o * - W r a k y t K * J i J Estrlik 203

Kaynakta 211

TEEKKR

l.'lUK M^U T a n m a l a r rm N c K A l h r r i ^ c n . A h u m A n ^ H i ^ Ih m M I.-. I !-- IH PlHlI I " h- | 'un I m o k l . i IVJJl l i r v l . M j r i L i c y . V a y i f u t a M m L h r n r c . JMTLIC S L C J , V l j n l Y J I . t t u L

LiMh T e m e l l i v c l i k n d u * Y v 4 K u l u ile Sosyolog l*r

h

hm*mu

Lal l m L u r U I I I ^ L L H I / n ytn I j j d J J I

K r i a h n f a r k l n k - k imle. y a p k l a A p u l , hu p r ^ u u verdimi d r k
1

I J ^ JJIJIKIIL

InllliHJ^ J e m ( h n H a i * f l t t ^ 4 ( r ^ k l r e d t n i , H r l t f l! " i-l M h a n h t l l - - l n . hl%t I *dal N V I K I I

1

V i \ l M" Ahk'FH Mmrts b i z t l m I- I 1 1 -l -.1 : 1 1 1 1 m :y l / k hcpMiu" y n mfn t c ^ k k k r hu\luyur-. K . " . haj ". 1 M..

-!

I!

f i i f c i f j v r t 3 U 4 | : 431-32 jfmj 7bl-

4y . i M - N l l ^ K C t v o j l l ) ; tna 2in v e n l i k l c r i i i n icjcLkr enk-n/. hulciht D i k e n ^ O l f n

K4 ( J l f l l l t k > a ? n l l a n m P | t . Hu l r t t r f f l < r k l r f l > * T t * k i >a, m U n r u

Kl^pt

l * l y n
JUTM

Afttl

SUNU Toplumum K i l bindeki Film

n [ r u N T M M i N v t ar M t n H a ^ i - fe-lki : M E y l l n ^

Luum^cn'in Filmttrtv -1 v:^lfM>k

&wyntoff M icnnw

I s l k l ^al^iiLSJ]im l o o r i k ve p o l i t i k durucunu

klamann en yi

p i m i k H i " l l v ^ h x n l p r u d i k u y u n u r u njknmrLrjjr gemiyi*" \ \\u\ Grcmfiuhir ( r v - i i / i v p m StmrfS D mir d 9A adl l l m vc I H I Y C T S I E W U I yd\trrkrz / H ^ r U JftLf f h u r j d a ilk p kiri-

K f j q M f i f r y . h d i t a m n > m m f c ^ * ^ U ^ I K J | U d l j
L

li h r -t'.r-^- s. i,-, . nh. -- . .:IIM...I M h t f * * H ( P I M l d l P n & J n l P M " Mjrdnc -.J.Ll.. \.v WM J I I . t y l d u J a f . ( W I ( M d t a . kj\nvanik -..r . - .. al allnda lihnlttin u piTUtikff y4^ y l n m zindan hui bir larul d i var

I U M I vr Fvrvekti bir La_%vifi WJJ k m u s u . K ^nuhhin. J ^ U T I ^ M / VC .nin

f l n l e n n sansasyon y a r l m a merak m utul . r k ^ n m v l r r n htyuk

u n l u p u m n r:si d azbirlii y n r n ^ p i h i Lv-tliipiM h t U r i a y n i l l e h r i n y r h t j c n r n e n z l .ecreklircn jcy ile tu s a l u i l i f i i n la kertdini: KcTkJiu/r . h h c, r.u-- -! - - - - k . = . . m . I cMj h n i u v n M m p / piirckpyor. H u r i d e K yeyi b r l i r l m c k gerekiyor. BNrHs. her i k i filmin kf hrcr M tua> a > M I j n r r n j uhhfu: I\MJ 9A k a ^ m U n drtrt ufaklar u t l r t r b i r i . I r f r i k l e r i n ht-k- fi v u n n u d f t e l u \ j k h k i n l a . / i l i n i n T h i t / r r \i* m : K L T I I J / L - I T kurtarlan m MM V ^ k n
j

Armn lelakntn y-

. ^ k u u n u mlaijcr. B y l e l i k l e , rirdlriVk? 4c t .

.-

k e m i m h r etrt f e r h a i n e =-. - - -P % . M U . k e u n h*r i r i u m l r k a r y karjp>4 ntriuHar h r duramda r r > i | * A L I . H I u m u y U k^linlycr flnlafn virdimi
n

.. km at *4J: Hpjter L f l i d m i j i

teMaMMMMnlufc

r l abndan l ,.xi ..l.n n hayal\\U k u l l u n u y u

I_! ^al >jllltP vurnad

Mi MI Uli-I- HPSY1 M I M VPU i K u V n l i , us'jft h - * j kprsallrmin belirledii Wifcfl > yere mJrrnrk U /tPT plkl kahinine hcum ediytflar \kw K u l e l e r i v u iki uaktan mm VM- . ... U M b r l i lahen vark- " t k

UNU$:

TOPLUMSALIN

KALIUNIJI:K| I I I M

13

m VVk-r cWne s r n y i i f . l f i t r t ; i k ; I ^UJflk .h,ul . dnyay leIVJCTI pislenrn bu ^ l l

}

a^^uu ^PpruLpn j e ;
:

hrf iki filme d f tuhal hr

h

s*nlp saldrlar unnval hr m l.h. .

.- r v r y r n i ) fih^

b o y k b t r H i ^ n ^ k u ^ n anlamak v y c y A U j M / j u y j J / V f c i P i a l i T f | j * f filmiyle bir da. kararartlan .1 .3 L i M j ^ l i n L ^ - ^nm-k hu m a l a d a layiUl u M M C Flmm M i a l u l H u y i A J anlamda h a ^ ^ / l i f LlaAh ^ 4 Schndkf m ML-h r d n i n i J i ^ m
S

LuiM-l ^al>m ykliyur. Peki burpur j j b r eir JefTY l a.lwcll s-c Pal Rubertum in 11 vkul <-aJrijn .1 rrlyv: O n U r i f W -?l ^ - dL irpkyS ha hedctnpM mairr-

AmcnLJdara fruhkar >4SjenlarnLan uVdat

y lann koruyucu e l i n \ H I M I M : U M n ^ a n m i r

*eyrmdiL ! Yahudi fcre yarr

yaJk/mi. l i t m L z a n i vr y i k U v ^kni- t r a r l l f MfliryiV. A r n e n k j nn hal. ellilini huhlu^Urpn d d u rd*arlard Amclkka run "lher^ll

d m LIIIH-L I . M m r f c j k e r V A P I > h * r A l m a r t n r r a p e * l n e i i l i f t h r m tur y j p n u m n mmkn Lilduunu L i f l i I h y i H \ hem de lrerek hitir jty ypnujVjTn ki . k hiy bu m bh p | p ^ f M l H mkiflftu Lihlu.

fine" yneltilen M a ; b m u n . Muslurun r k nn yan t r i U m da Amtrkkan la^rumm kalbinden f r l n e M c l h r i i e du ^ lAhrucu ' -i w D7V | W U M K U l J r hurun lan vr-.nn yarlyiir * c hr

m ^iPajlbPL -tlhh hr >ekkkr k i u n u y mmkUn klhycr. ise tunun . ILMMI - isyana ml.klartma-M. h / j .1 l ku imi alkoyuyor. Aklm/dun ho*H hr deney . p.-.n: ve iki m nefer sayl . {veya bedelim vuran hnjka. bir irafLk

11 l-j lul feUkrt k d i p j n d a b r m m e i . h t / k n v/aiJhaipJaH h f l a k i ^ kunluhn k u n a n p ;mrlck iyilimi WTa>a sik.iPUL-tk imftul m u d ^ h k U I J T J L tkum^ e f d mi | f l m r t | r j f }*i U Lulrap tls kornim.tkrla. Iky Kuleler felairti pibj k i r t u r u ^JtyUrn intaithun n,m deki fcnlgu V E lam - - 1 - t r s u r r i . sjyjMuvnjiVi.tunluluk p^n feda n . .- ne^ujyl
t n

Kaya3 edelim; Diyelim Li U p j W - Amcrkar A i d i n e * m 11

y^ku4tfinykMku anlatm: J l T M d e kiz K u J e k i i n enka7L*Limdi u/un MJFC ikra|> ekip ten iki polis y u d a i t f a i y e mm LkykkksU nluik yeniden r a k i b i n , Jlu, vursiyonhr i^ktkten sonra, hu k o r k m a * ; u bir bikinide mcsnl^rmjfe ya dn "anlayla" kiirlumakLiii * y * k . dununun aM dthelylc y / y w gelir ve osAlirieye. kendim 1 re boy k hr r y i n > rtafr k i k i n e ve ne anlama peldine da ir v u l d j uruUr t o r n y a nn/htP kalnlk tUaKtf* her iki filmde de h e l i s i n biimsel aykrlklar var: Bu. a b l . limlerin r u M r n d e ve gcsierifhU JlLfrnj. da h ^ l y c n . S e n tfArtiniyriar. h r f ^ h n r c n t mcten( jenentri h r n o ardndan f c k n saJaK de bu u k n a m i L \.1 1 Jl 1.:.. t . . |- t-.. .. 1 r .11 i .-.- Jujlar d u - u l u y * . L m a u b r ..
r

ki-rli-kta Imlunniuy- <wi4*yn cin: bilmekleri m gsicrijw

yor. Hfr

I- - -k I-- 11 - hayal bik-eAk-mryevekltr pylc -rl pcr^eklc

fc

P e l l k e l liliPdiTv duydufumuv: h j y 1

rnlln llnarl alla hrmcMin seberlcJrMJm b U LIL hu H p t hak^ K N L NA-mlcys lorjlum^l i f t y i i l l ^ n a mhunu - .11 l..hyk hr ..h '. Mr-j. ..nm di>e\Tji/. L 1. P-. k- -I eday daha
t

t _ _

Hu da h t / srtl w asl Lan JJIL/I M M B | 1 >:rtriytpr. Ik fllllldo sa dece - -1.- --1.11.1 tuur pcdtk hr 1 n - - .-. r... Nr nya^i I,, j l m a L n hfk ka^ini>W. ^ITAT V 41ct . 1. ... L .! hr fikirle^

j^ u K h \

- hr .4. 1 u d u m d a dua edip hi/rianart h a * * k o r u e t l a n y l l

y o k u l j r m ve f J T V d r k i rjulolcrin

n y r * - birdenbire, i e n d i l e n r i h drh^ei * n m U r duruntu H ^U^mda hulu >w ve ellernrkr p e k m yapmak / i e u n r b kAymUr. h a T H I I I ^1 h j r r j j j n j " i k M l l rh .. bnrnbqiyrjr: P i h n l e r a A l i ^ d e T l .m.-.l. p^urkrrheyen N e l r n . H P J M HLnunnry (perick ularak

1 i m i k jrkn r>luhndr. . ' u ^ l kaildir UJM'Ae

puk U /ere d i k i y i y * w w

hayPTamyrrlar B m f i i l d e

dc k u l e k m ijarfkar u v k l a r m ^ r u d a r t bir piMfUnls yer B B M O T erk H L i r J u t S u m u / ^ . k-Lkctltn !dn l yeler rtre pcJ P^k-rdcn b M U f r h t l k h r uPkiktjykcn. k j l j k h i n U r c m n k n h o t a | l | M M p n hr K i ^ e - f l l u s ^ n ^ m j t n i . l^ne u-ullk. p o l ^ k a l i M M r a ^ HhlintHh kiikilken AHINI , ksuneru llK-hA:cH:kvari birh^rekeileuyAikLp g V T V l p k y i / m l e u hu-in New York un t M M n T
n

LK ima^/ua h a y ^ L u n r u dAmavirkkn muMarp ^ IEILLUI nunlam anlaikytpr. Filmde yajlm^ea k lakeim k v MPnuvlarik noniynruj. A n cak f e h k e n n sebebi yle u y u l k J/Afy 1 /krken .... LubylkL k i / K u l e l e r i n kuvvetli htrdtprem y/Uklen ykk|hj}mi dnebilir. H ^ M r a z d a f t i l e n gidip, aym l i l n 1^44 ylmla mc ^lik WrB her taraf yakp ykan b o m b l i a k u n i u H rduhlm Almiin^"

HLMLM-EMHYriLitfl
1 1

M Ml^ l i m . I lAm-

tALlKjlfUL H l M

tn byk ) c h l r f n l r T i hnnde e e ^ " dnebilin/ hrieleviyon bcl^e^lmde.

k pfefnnek. i m a anlam kaandran t r m k e > h r o e l r u f l U n j ha.>%urmak jrplainrla l-r I j l e b u ki filmin, auul n m ^ l a burada y ^ Uyur. uam . U " n m u r OdukLn EicaklacUj " S O V U l ' l a f . Ymu m u . a > deleni *eren UPIMUI bireylerin uereeL\| an lalm, y a l u / k a hU! Iha.r hr ^PsiL -rnk-n kac/nnu d e f il. rJayn l a r r H hj |{J .rnmj ynk rlme ' 'T "
v

d e kalan h r t j n pokeri u a k l c h r l r n u v i u n ve hayana olan kimi M a i l pilot m . Hm rejimryke l l l k - n a r olmadm, nohut Jikn la ..LI m durduklarm, saaatte cesurca lkelerim u t n d u t l a r v ' m d d ediyorlard 1 Va LIU Ayn filmin pdney B e y r u t ' u bomba I J I U I I ^ 4 kaili n * h iiV ^"1

- bej yl sonra geldiimi/

M ifiebu; I I Ey-

ll' gen Nr iilai idinde kcmumJarultrnLik^ hu olayn 'hli-pel U M u n ^ - k r m L i c Jfci hli. Hu k u kAHluen vkari laeak dnL Diken ve l.auMNen 'nUkdre
t

' "
41

111

'

" " '" "

" '' " '"'

* '**"

| i r a u a l

**^"

{VrMfcV.. B f l y k hr l i l m "uttalkln terir p r t ^ u i d u M yunun I h / b u l | h yanln l>lr film i hnyl > dye b i r kenara iilirdi ( y m A l m b y l ' d g e i t lnjil ve politik pqm " / film gibi). Bu . iki l i m i n

kMuhmda derinlemesine e k .il

^ Bir Tdm BMIA "ylnifL .

hij- Elim" yu d i h i i i cftlendirmjuyi ve d o l a y u y l a dikkati mi/i diigtnrak h i / i I M I Hirunlardaj ve IL?|PIUMISJJ g c r ; e l l i r i n l i / ^pndpkimLkadeJelermuden U^aklajjlrnuy amalayan hallf bir k l l ^ u d r ^ l d i r Filmler y l n snylerken bile i n p l u m u l y p m u m tanevoek y a i t a n l j l l j u Mu ueuenk de hu kitab y a l n z a f l m l e n n Inphm^al
t

r n e u j m n . aklmla politik br mesaj vemrklei kanmalarnda j t U olduunu j b i t f r i y o r ; hu ka^rlnlJ hal M insann kelldl hUkumecne kar> rien n e duyduu G O v H N l d e ^ e i k i y o r - " J j m n u l d n l ( n d a . rerine ddeni yanmulmm ". I*le hu :l | d v e n duy pU, i v j 9f D W y . S u n l e y K u h n c k n )oneun) / u / n V POV
t

pertei na-u) -

rneirubeJJfd ^vla d ^ k n e n k r d e f d .
h

n ' f u r t ia /r;j >Pn ^ i b a c i

L- ulunk k

kaa>iyi elen kiradan .:.

iHPplumlanmmn q d olup da k e n d i l e r i m a K l k Tlmler J : U l i k i H i a . u m da bu H * e p * e n dolay ftmttrlt Kf

hpd.. ah ftp^l

^ J J I I J I I ( a m e r l e r i t n l a t n paslful fllmlenle l a n u n i y mynr. na n l a r n duyduklar K I . burada dfjedu/ b e l i m i ve martpule edilmi hr Neden ufjuna. ri - .-.-= .-. - k e m i n i r L. e i n v k o l n k H Suerlm K H o t m c uj A n b u r O D u y k m ( j m * $wn

a n i d e n (kuiigi hakknda fikir sahibi olmak i^cycnlcr (k * hemen hemen nerl^j o i u m a b . Malfflrtam/

m o urwtulma uhne>dV- Nen k r m / t . / e alacak ya da MaJriVu kYllmn M A H J M J

- k k t h n d k i mehur haLnrvevaplgnda o l d u j u |iha: dekann (ekmek slpJifim' herhavj H tmm * * J r m r "Vaf. j n e l r y i n t h - mhai lpek . . . . "K Lipel pevr boyunca h^+ir fey yapmad ki. "Ijl ilf hudsi buydu." dedi Shcrink Hnlme*. Imsi J / J M ile lgili U B t k gnln Mjylcyehdir: "Ihn filimle luhui hr lerflrtf d i n n l y vard y i ! " "Ama bir icrcsnM zaidin florine dik k . nur filmin
H u

"- I i k u l a n hap a r d n d a SICIMI yapmak JimjndHydli V J ( k r^ f t . . iravnulk htr uyand deki ) r i W M J I ya^armyu d e v j m edeteki. N e n . HakJkM Htiii Lar>hL l l m k k e n a y i l i k karayer, isyjbmhru

il -.m - M., i . , a j m Smnhlehrkonu>jTus ^nihrrktu v a l i y i bafLeginden lev ./eih ^Un:1 hr n a r a y kaldrp d y k d i y o r d u "Hllyonn h U U L - L C s a n a l b l r y a n l ^ n a , ma itul g f f f c k j i i b i nlduflu sUreoc umurumda Mle dcgil," Bu kitab ukurak yu da okummak. k m i u / l ve mnv hap a r t a n d a k i lerehn la. kendi!

l | l e l u h i o l a n olay d l oydu zalen." B u 4 I - t\ r n l * d p

t

j e t e , 4 d e ve pnkcj bir tavrla hradan vnlal <|iLj|jin k Mamul" k a i l l e r i n e pikmyoi h e h e l r y l e l p t n e n hemen

h

iilavthp

l a r f l e , I k p e l V " m y n " ve " t o m u r Vji^llj . n .l KVfl ^enLten uak bir h^ande n u l e k .kl <-1 m h r G n d e ! * dlue | e t w l k ^ r m U a ^Mir oUrak adi andrlr, ruana kaj>alk | M p M l * olan munfent renc ve O i y l l f
F 1

u v n u l ' l i y i l i r . H c f e l de v uim C T U MV/ kunuvuH

d u r y u r I 4 H d o l t y * u t ^ f c t k l i k l r ve bu f c n j t k l | "%omul h*^

GR

Sinema v e Toplumsal Teori

Bu Mlap e n a farkl ekilde okunabilir. Birin cis-l. toplu m saf teori yaparken filmleri anall e(me yolunda bir fba olank... kincisi, toplumsal teori kapsamndaki bir dizi nemli alan ve kavramla bir yzleme laak... U^n-cCi-S efe filmlerin Analiz

aralar olarak kuNanldg bir sasyal tehis gFriIrni alarak.

I * t a l i U r * * r^rttfc bit Ev l rfjn. I n h^iiry m. rtk (rlqm r k m b H i ^ m l r h a m h r n Mnnn. ernbriyogeariik | H U I M I e l m l r H n S MU MH m p V : n hj JH IIHU /afll hll J l t i i l p l ^ k .:1 . M : I P - ^ ir.v, n N DOKUZUNU vUvymH ^ m u r i l d u j r u . i i c i r d c V ^ ayt alhla ki

yeni m a k i n r ujn ^fiu kl: Luiiere kanlt^k-M Miu;m.l gruM Vfl uaklar H k / . M o i 21M>S")_ Eler i k i leknu-loji du hureket <llulil ttj^hyurduu I.kl jiL'kuh arasnda harekeli mLImkUa k l y o r d u . Ile.uk insanin erusskl r y a n , k u u l takp umad p - r ^ r k k ^ l r r k r n . M n t n r u t o p a l m k a l k t p o r u n t u k n ulahhLmce p e r t e k ; * Un jchd de yanstmakla u n u l y t N e var k c*. m. icr d c f ^ i L \ a k kullam^lv h a l e y a h a j . u c a m u r z t arac haline f a n k e n .

t=unJrlk Y J K J H H I J I I k a ^ r r u v uukun kjLan l i n r n u [H^uV f>alatf relen hm k a v a ^ j >.! rhLt^l u u . T. - 6 k Dolay l u y l a L^unu/v W I K T R J ,ua / a m a n n y j a r l . kynsian y u r H r t l y w n o d b i r "rtlyn lahrikiLM"na h e n r n i l y n r . aKifc rya
t

n^.un-Li/ srada l i / k s r l nlarak h J f r t r M / Kalrken, d u y g u u t l v e ilamdu y t t M K f l y dw ak i l oluruz. fitil

1

gckihfc sinemada

ila h r k e l " l a m k l u r e k e l u / , ancak duygusal ularak h , n e t e l h h>ir p s i k l u j i k hL-LL-lsel r.Likklahk" i^LlldeyZLt ia.p.y. 9 7 ) . \fH dinea>a / p c n /an JIHJI JeneyLTEL Je burada yalar: S i n e r t u . insann kenJV- > >I > a y r h p hu h ^ olmasn m m k n klar CMdufu yerK \ . r v M di mu jj if 11 ne " l a n a ! la^Lar. TnplurmaJ l a h a j y l u Vunlartn u m u ^ l a n i M I A M V V V

n n i c ^ t l n r . hatta k u m rJunrnlaniB I c f r i u m u l f e r ^ T h f m hr a d m lensinde o l m a y L henur .minur-ns

III MLI

SirtYOLCUl

njtti^ s P M M ^ v t - r n n i H ^

elmryi mumlun klar. l A ( e r bir deyidir unerna u r u l ulann* r c l c n:rl bir Kolumun p n l r f f e ' 1 utabilir. Bu netimle de *^>l j m - J f e r Vtklik l i m iaman Mnemanin HurjnlLLm-tr on rn gibi jjnrneblir. Knemanm M M I. l. . n^kligu u nemay y a n a n a dair t e k i n i , bi izlenim ywir. Bu irJenim Eyll 2DD1 de. tketim lopkumuu w y l V " ^ dlV^m" ^aJ^ ' f * m i n CrufkarU-Jllbnlarn. arkalann, , M 1 k

dlfhaftk hmarlirkrp kin.arai hamal J y c h pecefmif majatfa mela lanmu hr .n ... . . ., . . . . . . . . . helki J e . " npkk-vmuPkN M nema per\ekhj]m kenudsden y * k >aJn 11 ca helli M M l b k Icmstili deil m d r M M I mesele, bu a v u n u r kJ lr varhk edimsel fa^r^ekliJu -- ve u n a ) Lk^ya.snenulni raik ngc> nklufuu varKjyrhahi VL- tUne. yan edimsel nMnaav li bir nleJk knal elmesidir jneC eerveklL ve aramdan da kopya M /terttul. T t f 4 i m s a l ie^n ^npu ^arnan hu hyerar^vc kanyor ve nilekam IM . m. M hmluDhaJn aynt%l f j h f v u y t Buru karglk b bu ^aifmadau Inplumsal icmyt u m u p ^ ^ n d a n baiarien 'popler KnycHk^jik" drjchlece ; l-n yaklam h e n r m m n / .

h n l an 1 1 h a l a y m, l u | u k m N r ykm ur|\ ^r n i k l el ele j u M h r f u u l fcatarenrk diWufa * L * H f 0 M | Kfr -..i nrrine N r m a k a f c y i lamarnlaJkar K W i

--..1,

fen | F i f J b .

yare hiwe4hhruhJu M a k a k t lamamla y*p t*r d F > * JlOJHifc bundan >alni7i4brluv ""'ta c n n . M KylUlV film l a N f caizse .ihnimi/de u n k t kol (ezmeye haklad M t i AWflnw'ndeki srdVt U n l a / i n . yutli gerek br ulayw Uyanmaym siddel mgesi ile Eamlar>L ulan fcrtfc lerr. J M hayal edilemeyen yce br olav. imgesi olmayan N r jddcl k e ^ n v nuklasru JtlmsU KcH lkd - ' = " r r r k d e n iChmtMeia. FUnun y a l f u A l h v p r r e k h f i n 1111 h ^ l u m u l hr lopunun folfieu a ptftnn**s ohnadl| L bBun U peninin - n - . h a H i y k ha* h * l * kaldk: G c r VCklin kendisi bir pivntnun pcvunluvii. bu ^ ' I j i m n ^ % M haline elmii. man byle hr pitfjir nyummundan naili bir unlum vk^ablr".' Belki re Ut Htmndt ilk girip, PlmonVn inwnlg bir magaracia j .inL-irknmis, kendi celiale-ti yn/iinden kupam kUJlHl| ve bunun . Ifcm ..l. in . I.iiu- idJM hdMher d a n k uuirir ellfc

Hunil ^ M . M / p c ^ e k h k y# d i m a r / b e f k n jf.il>! ayrm lan hr yana hu\k11 1- M /. [>iyaleklk m.kJrl S a k a r s j l . sinenuj ha yalftr ve hayui du sinemadr, ikisi de Nrhrmii hakikatim urjjur. PMnnun mcseJe-si l n d a lernslin kendisi Je^l de ^anjmlm^
R

ve

11'

letTukhr. D i j e l hi dry^bc huPad s/ kunusu JaJ -.1 v# kupya u n u n d a hr karulltk degll

s a i l n e v * | ptlrtM.

d i r h t m n e i c pjteiveklk Vf lenhil y a d a ^ J .. . _u" ve n e nursal n*e vaMIhnki ayrmdn h v e l defUrr. PlaiM e u s e n kp u n ^ a r u n J a aytvn yaraan kopya ve s i m u U n . K o p y I M||aa> hriin. IdealarpnIviuerlklemeho !. hr temeliyken* -mulaiTJ Aill BivmkTdeu h r aynlma yu du sapmaya iaret eden sahle yn a uyjun LPI yun ^ a l e n l e n kkji Nr ey deildir i E V l r u / e

rmuEan afcponsiydk fttfffeU mapara. percekler i kemi ve rnulakrann ardndaki H ^ m k r kanramra hr m e r i n dnyacn, mmulak nam ya d a ^ r k d ^ h k rjtfnnum IcTT^I eder M a * - * a f o e zraekf t u F i l m l e r i n h i l e n e <adrp mniudk i ar i k n bir i#e(ir jlgerc finin zerine I. - n malan duv unndun o>k J hibir gbfcmcyen Jlntirli ecirler phhdrkr. EMTtirne, ert^k nesneleri pnl^Cer JeniiyLTiedemcdJi in y a k n yansmalar 0*meye yankla n duymaya iiJkiltuLur. Biansarl Baudry'mn klasik ndkft'. .m. ( 1 ^ 4 1 uldcn pnlcek b e l m i f i fib. H u l m ^uiumre ya^asavd. >ene ^ ( e k t r i i , - I: du>ara yan^jyan nesneIrnn gerine film sendim, u a ^ d n g a n o d l k -I.-. k> m yen ne d e * i o f l m f c fi*mi. t i m J a M ve yankun yerme * perdenin

Kne^a.hetuvilk #>r> an hr m r. H H . I . I L ve hrtuHi uu^nayan bri-mmH fki k a i n j N l y t t ^ u r P U ^ u ^ t u h k r o n ^ ^ lntaJ ta a r v h ^ y t **jflfl*a4ut T B H I **m L ^ m ^ n l r i T knrfav bem^ yrcek |ekV yafam. r*r varkiuaA^phri k>errk b* InFeriarannul rnmPHR I J L J I w i yn kakJ. BL bn ^mukL a a k i Ed..r.y. B 7 J .
F 4 k

P ^ M bir i l e , , | t . ajjj k a r d k lem&l (fcrru'eTik ya da/de>lik fikrine dayanan iyi iijtuler] ile smuhkra (furklpik fikrine duyarNinlar) aa^jidn. ficu \-ad:i]] hi* hu kitapta l r m u y i icnsiljyril nwyan bi hafa| viuyla yakla^ycmi/.; .Sinema s
t

. . . . . . .|.- - . . .
r

yaruplmakla k a i n w i ) n i /amanda /ieyh^lrn mjLmrmsp Muclu r. BBjanevi bir k..^hk vermeye sesk ederek ha)lumulm Sanal a ^ i ..
h

vjfhr. I d m v l k sandn d > j k k l n elzem Lllafl dk

22

Fll Ml.tu.l_l- yrt^rpl iu1

C7RIS: SNEM A VE Ti JPJ I MS AL 11 IR| ampnk alan aan kendihkierk de ilptlenen hu

t

bLuluT /Jtn. O n f J alarak huyui ve ti/cl olarak da loplumM hayal hibir /anon tmyle Berectfcmei. V a r o l a n , edimsel lophjniaallk le t a W In^urnsai \ r t j y l * r , yani e i r ^ d z e i k l e Toplumsal i u f J u m l yapu nanlanudan Ve NUmlcr .1.
H

mk-un-

ydardimnel

o> -.t , de gerek d j n k e n d i l i k l e r " h r arda bulunur <* j , * *.k edimsel kun^ j a p l a r . ka ed im-4e I kemeden de ne.m lajm m -

du hu. Bu bakmdan s]n^ma mplu^ul [ejlinc dugerli bir kalkjcln Nli'iur. bulunabilir. Buna hajH nljruk i p l u m ^ l leot de <|on|um 4 | utfenyy fpjrkl d a i u d u y r u l a n m u l d a h i y , s * m htr u-iilde LiytprCmenjn hr yulu harak mermi araelpyU Sanl ile rhfklkurDH iiluagui HUhiptr.
h

v:n v r u l poCal^iyelleridir. DuJjymyfc Ortemll filan, . fmxal pecekllk k S U

F

d i k i e t k l e n l i y U ^ T d i n burada mal yofLmlaklnr u m b u l u r n e m i n i n yey eikleri oplum*ad dnyay tekrar ktivr. Deleua tjn ortay koyduu o e
P

SnynJjji bilimi, gerek Mnemayla kUhla>rmdu

k

karfl

edifiHcl de u n a b hem bnV^lun hem de

h

I k l a n s o n her daim temsil timim.* M l e m u j de i M ^ k l . k ara undaki hfkmn mbrl L u r u l a c a i l meeleuyk mr>pl u l m k dum munda kaimdi it. u f u
k

ayran hu y^ey. duyunun da. kaynacdr, * n c a k duyu anlamla: l a filrlnum^d. O / n e v. y a p l m dayanan, anlamn akme, duyu
v

|aj riheseky miltr kabilyei Be^aadH

. kendim wn=kl yeniden rten m a k i n e m i srevkrie ds i m i i h r a y -

eJr JmpinTersd. en |j ediberl j-eityektipfr Uaca h c > > k n lekahdil . :.. v ., ama munkr u l d u f u m i laatl lem^plJer rna rlmek 11 mal. B u b i k i ) a r K i r u (i^rr sinema l^rJrnsaJ yaoaJlll arkafe, d o l a y k u n a t u l bir f i t i l d e yunslr. Bir n / v ^ o f L o . -. ,, t.,. ... . h# i ,r- ., . Mn-mnlan . . .^.r 1 = r., ' j n r f n y a M y ^ H J dr LridrniJi jj*Frv uymaly/. I _ karaLirrkr kend 1 rure^el yavjnlanndmn bha aen> J J I U klu w Jatu Ldkkk N-plunU almkTi dahil nLluklarm jmonpI T * fek tide aaYr*Fard_ 1 n A- .L.h . .- -. aaru. p a a U riurdu RVJW yapmak , m. yunetraenpn yannr| kng^uJ dunjann U J W W I j-|iru ^kiLm; prekiyor (Dmvd IW9: .J^J.
H r K L T h

-j IMILI (tenrnael dunun I artn k a y r u k l a n a n \ kahr ya d i " k a v r a m d a d r *

d r duyu ui.jr.y- IS7>. fr|er h r d e y i k f i i e r t n n yasaai dnjinda Vani gftslenrez M p f t i i f ] ve JoLan r de etmdir, ne l e z k n ne de
,

ypjyla pcmH har dunriUL heth m(f> ve lranLat ve j e n r l 1 .. M U . l a n ndrpenrme^. Duyu "oe aklynluylakjLvriinan H r l m M f r " M # > Burada nerme de

duran arsnda. ihinderk B B B B M N arasnda hu ayrmn i u :-.kol bir a l a n * i konulurdur htr ikisinde <k .m
,

Ji|-iiJmfWn\ yaai hem oner-

meye h e m d e l e m s i l eut|p eye f w m d r u l hem de yakn ulan duyu. oyukta t ..-n . . kisinden de ynlr, Tmlumvilla ilikisi b u j l m n d sinema s a n a / ftelecek bir op arcl e k r . hu lufHum mercul .k Un ama MI Inplumla el efe pjhler- Filmlerdeki L i j i k r ya J a d u r u m l a r a var Jduklann- *oy leyemey?. bunlar daha ziyade u t i m i : kendilikler olarak uyakla kahr ve>n ^ l m r r t r * im* j - SK D u U y u y l a Hfc m a n a ve topl u m u ! t w n ara*andaiu lft.y * Hmjna^dat trmaya. lupl ... ye almak yerine. Tmleri edrm*elkmmcnICI-H V p h t m a l olpLilar" ol-uruL ince-tala dai imgeleT retmeye) ya d, edim^elleitmc-

l e u h * k s i n e m i Hnyokjk adan aydnUnmay bekleyen ikim.il h r r n c ^ i c d i r . Bu adan bkPdlnla Mnmm n k sosyolog rekabel sj indedir, nr* ikisi de loplumaaJ ysamn tcniMhrrm nrf-ya k n y a r berekd verdin ka b u ^ y U f u l kolaylkla ka/aata bir uyundur. } a d r e n a j indim ^ykg<bninr. *JeouoatdMjj. s,iKM.-t. br HPnlunaal y a f i m i n profrtynnel i l e m c i l e r i refiklr' I >J... 1-..1., . .M ,. "juncm uyEdifjriine r.., r -. y a d ngreimeyi ve tifmineyi 11 _ -., m | U K | ; b u n , * , 1 >.,,|,
h

i n c m a j y*tMycPcPjjnr>hf al dMna br lejlkkyen br

lemekle iLf lenynni. S j n n n * ile Mplumsalh(nili>kii5u sanl L J * 111 -. 11L > ^ U T T H I I l u * t m f n a s n a " , simgesel unsurun y a d a tm peryik Lifte' duhil L dihncsrei dayal iil yJwl bir lujki olaHu anlamda sanemi bire inrjurnsal in itkatt Wf

Hn; ^ p h e v 4 ^ s i n e m i huun h ^ l u m u l f a f t l d k l a n d a r bibilerin yyLmaM n d a n epdnenl idanltrdan b i r i D r k u r e u n sciy ledifr^ihH kuleknnejpjj vanj|j
5

rak ahvmek fer. n

4m\ t"W: H T - 6 2 ) N ^ n t inh

^namrenmrl urrar V a l n m a edimsel "loplurnol neruJarli^ ( k i i l .

van 1 ararndan /lrnen s e r u n r t l e I.L

L T u n e m a n u a / z m (Hr

2-1

M MI u t L E T T B l f f l I

IRJ MN^M^ST-hrfl.LiMSAl

11'I Ih |

fenklrflrirL t i c n . r l i c n de filmler l o p l n ^ l k t t u l a n ( p u k r t"> e m * h a h * ( e U ^ ^ P * knar l ^ ^ ? * ^ * ? ^ m p ^ r n l L t Y . K m " * * * rca A srttn* Ifc k 1.. bir llffcl fcfn,.,k.,, k a ^ n a n w S I K r a f d a ; loptaansa d n j t H w l A f c n me
1 1 8 1

lc sjJTcmJE^rjik Impeler anm-ndj jrdap pjeyinu- ttu k Iaal>e1 L

'. i,--- . 1 . in - IM ve birlikle aynrm mu kun khjn jej yarUl

mk_ anlam y af almak Ve h7 dc ^ v r J n j k hr 4Klpla anlam y a n i nn yapy^n^

iAk i l y m ^ Var v n s n k i j i k hlpler nemava uypulamytn/. nemas u n y ^ ^ j k amalar ^n kullarunk ^

H

L hoki...

beraber mfcylenn en m*mem w y en a k m a r n a U m ve . ; i Hr -, .brlUr hifrfunl^l b t ^ v M ^ *niP T-jlumsal

k o k u l a r m selllenihfme acsmdan b e l a l n bir - u . .

f h

k^

l.milMwm v e f i d b l a 1": PLV |_ Vem film eaJ snu Lar > a da .nm ^ ^ y o l o n y e mlrfeneble-

ikeu. trEHikh ettibei jnLLinda Lbeil/. h/jm nrcHemi ^wyoto|ik hr prne. Humnla befaher Lejne yjda yaJmvea unycdnji arjr11iv IJ arasrLahletepj!ne ma-

irwckiiwnm i n c i m i ynndir. lrelr ycnmlrn eder ve e f p h> ter SarnVa y a l n z a npluril rinc b fikir sunma/, KMlrllifti u c u m u n u y t i i i w Mi paruuMdr Oelge-cln ^inerna y a l n z a "ur d* t r ^ k l l | l y a i M i m ^ / e g i p b * * O T z . a j m u m a n d rOptonM P r a m a k t r evreni rfrer 11u h t i m d a n y a ^ m i n imline H

mynr dn de^J/. Ayn /jjanda tjnemayi wjeLJSJ.1 n l j u k arastrikla HI.I 1 1 1 > LZU yr, Misjokjrn hineayla yJr>erek IIJISII de^^ehiluec^P lOrttUI zerinde du cluruycnji
h

sinema ^>fu P t f h m h * ' * h>plurnsal h ^ m l e r l e yaplan bir defle* .l. l- > 1.. Yaadm, !
a

DiptriBul hir iikLiHiyh. klln:! bir nJl olun lhnin bir belirley i n inplumsjl elkmler "ap" iinde k^mumBndlabihvef v bu |. b M sy l hpk Jir.islmiia.lara knnu nlabk"L ^j s<t> leneblr. Ancak ^eriLk'n bu kta ^.m.K.l hr urun iM.\n hlnn buj r m apa mhr pnemeyeept hkruden \ anj > 4at .kn Ih sanal esen laraL her yrpar n i r n . kendi hi|Mu^l apm. relim ve almlama kopillerini aan frelL hr lajlalpja. %i^unlupj^ rahiptir, / a t e n XIPH . J bu yfP^w l a j l a l f anlam varalm lapaMle^dr bu y / d r n . sn r

, c r

IS* "**

birime

m i dallada l f i l i i " k I t l e n . p i l B * ^ ^ ^ Iwn M a y r s a y a p e l ^ H e t m ve i ^ h l e l * dfflcymarff ^dr*ifcarf.nny^ umr u IHI " h ^TfmrfTWoraTikui^ halme prlyff ( 2 * 0 5 : *
rt,iuUmflt

&
I j

T-ldnhillasmak

huriun bytfc Kde impeler

'm.nn ^anal\al JrtpHIH hakkm veren u&talkl ^ v u m l a r aelnrmedklrn mreee. aruhlk I- 1 1 kavramlar da bu taalay lam . ki KI k \ :k:L.y:ma/lar. JkjysLyla hJ MIK'IIIIL ile sus yal I"- imler, >am umul esen lc riz konu\u .r uras-ndak htzbruy aLndu. ya da sinemaya ^enLe ve dyrdiin yaktum I ur ILHIJ v y r e r u r k iulpycz-1 I- in

keimek demek- n e m i n i n birindi E - J * * * h u nt h a k i y i , kelmtminam^

"PP**>

klirekerek tl-nlumufl % | i r m a A ? - i p * ^ t f ^ lluvia * kHiH ^ l u i r P K - ^ ulann p f f l H P

H n t

"

\\u lurullLi, l l n v ilaha kapsaml bu --1 yaralan bir v r edau k . eknHmk. EMplusal siyasi, vb. diski ^ndr hnlunn ^nal al.r

...l-llUllIlMIlr
S P W A J M

jnjvkilr%e NrmavtnJ skse S n e

a s r r

nndak LMplursjl yaplarn \ e rncudelrleTn ' pereklnip" i botardeu lsW?j [ur se) cdarak yakLauscvu kunna^a i v /alen ha^l hacna l a h v l ve : -|--I. .- l L - ..
j

uym ^ p n ^ n n ; lava*, r b - e l e e v M I * h-^npn-n le^fi-h * f . n * m b a t t a K - t * * . ***** u ^ ^ ' - k k * I" yasar- b i - " - W i i u p y i | * 4 n u w lehrh ewapheuib* p ^ c M * - hpaal p r * t * j r - t i i 1 <t^4IA w r * ^ - . n _ da t e r e r t * * a b l a r n d a tattfphryntHer H U * t * - * " a * Infurt ^ - t x i l M iktanm bd i * a a d - d l - * SU: Bt/ n k U p U *hyv*pp l sinema aracndaki y u ^ y d W srerek H k f * P

n - .1

iku M ^ n n ^ l l l ^

IfHj. "I jerrklrmek* filmin > L > Jialk i^iMi ^1/ kMiu^n ular^Jaki konumu araIimlan belirlenen bir filmin eeekldr ^ ^ e t n e y i lade nbyuf. Hr e^enn muslesnal. kcvwnlun utu^lonah fi kadar, daha m* hr . . * l i- idinde kendm kurluitilandirarl ksmn rtMe^na Ihndan >l. kaynaklanynr. Hu acdan hiik 1 kttpnda, kim vt Kkkn d*k ekyCrler hur apm parkalar, ttu balkmda u^^n|n|mn p m y ,

ifciti a j a n l a hr litreyim bulmaya f * J Q W

i.Mi.iLr sos.v(][.ihji varUl f i n i n lopJtjrmal k>^ull aydnlatmak, nnu sanal a l i l i n

..Mi

MNMA**10ttWtaULINH

IT

iven. ciddi ve bihnuel} ile Unema (oyuncu, \analvjl ve kurrnjKlp anvandak 1 l i f i iye yimehk hyerarpk yaklaanlara fcarp kovmak da hu netimle ferekh A^Imda ( ^ t i n u n u/un / a m a n onte 1 i n p lunsjl yabam rol yarma. kurmaca ve n^Li^.dlu- da h n e Cal ve arkalyla nyundan hr hrilm rHarak yrrumlah. SmynlnjLnn "rol" ve "akr" -bi kum temel kavramlarm ... -Ln alnuMm jjLjmjbmak gerek, CSrlgepehm drunaturjk yaklam nyttmyla ve daha ^etra da si nemayla rneiaiutik bir d/eyde "ikildim kurar": Tc ^iumsB ^-errekhk lyarmvu andrr, filmi tfnaVt. w B hull) k- krm f l m l c n n a n Jl cenme ve SJJUJ u l h>>-uJfuU ilgm kalr, hu UnnLn kanmak iin d y a k k l k Nr >aklasm l e r L i h e d y t n / ve Tdm hemroplurmj*lm alepjLiriM hcn de lnplumvq| Icnry ^ e r e n bir ktclu n t m k fle alyoruz. Sosyal OJ vc film iira^ndakl Iti^ki, kurmau? ile kur 1 . im lemsl de |;erveilk iirsprdk l k kadar be\us\r:
t

da ka n t i l a n a n yanlt} U m m a ve "vahie a>V haklardan" kurla* rruJk fkrtjfdeu I 9 B 2 : 56k Sinema dijjet U T M C dallarndan t j l m . m i / k . liPCLipT^I ve djef ferinden udnc aJan hr M F U " l t. !>
1

ZlHW- K4]_ Kt>k" hr dal. Sinema de -loplumsjl p e k l i k ' r a smdiiki likide, yani anemasal a ile lophllllMlI alan arjMiiL. d: henrrr bir U l a k l k kendini gtirriyor. " S i n e m i , ^ n a i bc snnat olm j y n a j H n d A i y n m y a p a m a d m / k i r a l a t l Donj>U E y l e m e k hibir Tdm haftan \ u u n a i u l dnceyle surviulmu M m J e V r i i * dflfl yw_ S a n a l a ] faaJyel filmde ancak t\lm P

Jpp?WJttfOT utarak tarih ediyor krmtpn i Hailimi JClri: Mj_ S i n e m i eerrkL-ama ayr /amanda, zerklik ve a f n r n a \ a t w w;ndr. Nnekim -I .- e .- da sosyoloji^nhlrn ka^nmak MjVHV, -111.1 yani w i / knnuau upn sinemaya cnun Ldus.mmhdcc eilimindedir, l M . . nl k k - tekrarlanan 1 L. 1. .

y n j z . Soayckjl loplumsal yabam ka1rnjdjL)1rma ve sfy CJ rme usiemk (kumraln p a n d a n ve tiplere mkklanr. O y u " u n e t a l u l goz" e r i n w l taplurrKallan sarama* Ak L-I.. lfk 1 lendr!. - . h vr-L- l m dabihr. S a r u t M 'arnna hu ynde hr adm o l a n a j , ya da en u i n d a n

hr iki larat da k Lalna Likarmak ^erekyo

s n . I yalm/ea UVfVCayarak, rte^m-

hr melajnr olamk e k almama/. S u nedenk f l m k r i

h^JuimaJ pef\ekPk k kumua:a aracndaki A r l k a r a r l j a

prt^rneye cal>an ve h o y l e h k k kneu ^unu bir "vvyn kurmaca/ o b rak (yenideni kavrum-al la^Oran nem M hr loplornul m m uygulamak ^llyoni7. K u m u l a ve funh/t [lama ^cr^eklpgn t n d H P H Tania^i g e r e k l i k t e n k a t m y j y n y a n Joyah h r y a n l m a deildir. iopPLimal yabamn asl lemelllir l^l/ek 1*19* 4 ^ 1 I h f e r hr d c y i k
f r

&unu.su. Bir varul eseri -.Nehlegelin * z k m y

le- kendine yelen bit para, hr "kirpi" J a M t M f t Eer b i r i k de g l K . t n H olmak hm kyor. Elbeite hibir m m eserinin. g e r e k t e n de fi olmadk, yani O/crk olmad?' sjylervrrek Sehle^el e kam k la bilir. !.',. n-l n sanatn b e l i r k y k i oyellb m e r t l i k a r a y i l
f H

n n n U F l r U U n V . Aklnda ayn j r y lupttfmuj fcsm pn dc

rtykrhr

fCTuekhk vekurmaea iki /PE aJao deildir. Is.n d n f n i i u 'irrvan uyan k k e n h k eraf hr 1 -r hulurula eevnKhr' M - - - ^fl(: i HU Kanazler / h n l e t m u k yer alr. ama aym ramanda bireyel davranrlara fnd 1 rprnemeyevek (opium^al pfalkkrde de k e n d i m i FMisirnr. 1x^1 aynyla fantan "nesnel n/nelm ' luhar j h m n j aitfr yleyse lana/t en larnad hnlyk- acealf? FiruUulu Ontotojik paraluk ^u. lua ftkjialaJ. d^ikdan "hmel ve 'nesnel" kaataM m M rimcMndi yatar: Uhene fantisi bamn lbhanylc 1 /jvan JJ^IIJP rnlan ba^rmu L^arak oiaa harfey aadamrihipl V M delildir Nc vark | O w a n hlali r4arak A -i . * att. ha>aJknmn arun M U n a J i ^ o e l de ^avkna F anla/P daha zyadr uaaal r * H "tarat evner kaiepnune im burada V > k n n u / e hk-n_ ne>nelc-larak nVundkkn rH^ntlvT ^kr tnnr-iftkr. tnlan bu b^iPhk frmeneibiy hk- |/p/?k
H 1 x

N h r lOf4uTTM veun de ampirik irfan laalmdan. porJenriedfi lopkim [aracndan h e l n k n l r ve ona tujrhdr. A n a ayn zamanda ha, j m u r h k ve zerklik a l Rindedir ki hu da kendi konusuna kar ji ele-.i- bir lutum (icl>lrrnr> m ^ a J U r S i n y a l V n karji bir meydun okumndn-. -|

Siyo-Kurmati S a n a l / v i n e n u l k fchplumul a r a m d a k i Iht nff L n 1 ,k la^ma ve m JiTpneme/lik .1. .t. .1 n Sinemasal ile lopiumsal. birliktCLkkrn de aynlan VE ayrlLkhmnd* b i r k e n i k i d e n hcn/er. Sosyal tm

 Ml-Mrl G K B Y O L O n lu iki akn, yum ttnul ve PUTHUCI rJatm hu tuniktir vc her cam i n p j l g M l i a y " edilebilecek hr eikile trn iindedir. B i z daima " a n f

Ulhl> \ N h M W h |[H H'MSAI I M ^ I rriii (Hmad^t, IJLTTI n r a h H kendini Mphjrnul Fvr 'r;klikTe nriaya kov

yjLmn zihin y a d hind nldu^u snyl^r;h|r. Khmh^ jner^ik1en de >h -..LJ.. "Blindlfl kavram lan LIH 11ri-|JcC71 olanm iiiu41 H H

n d nlarak o / n r l m " idinde yel a l i n / . U - .n i l l a . bir lurltu/ makineci OWl HeueKisMI. Ic-^ha koyan toplumsal analiz iin bir kaynak v - J . : l -----1 1

na pore dlf-^aJllgMtr {Laean 1466:4oV|. Murm h l n \ d l m rL-au rhJiNim lllljer ka|XiMEe> nUrak def ellendirirken. lo^lun^l jrnvekJ PPI dna Caynxs- l o c a n a f*n hhn^d^ ^mpeseJ dr

- -

- ve \ ' | ' l v l kmlHnlu mku.11 kdaj <.

bir ayna onarak funlumsal hdn*,dn giVler nne serer. D u l y sala dnJnpji ile unema arasnda yakn likli var. M h U44bat uVla^nlacnEHirml -t- -11 k . aygpdamofcul ve tltat ol

zen Kinde yer alr. lauran a p i r e hdmvdtjl "dil p N yaplandn|r il*W3i I67|_ M : l . . -. :-!. . l. - .!-r ^. . : --.|rni nllydrfs
:

dudunu iddia C1IJ>LJ Hujln hu lvteye anrmay da ellemek peek l i f i n i utylcyehihrii. I A . - ' jnranamn ayrcalkl bir ara^irmap konusu rfmaamn Nr -. m daha s a r Uifn fufdvrnval ycreklipjn
: LL

meeep veyr^mla^rnaOrvrrafrviant^hjyla ^lrf l_ac an daha. M W mp/evl ve umpesele yem h r ka^napaan. ern,ek kavrammm eklenaacjd efektipTim ne mrihuviu S m p ^ e l olan(d| ya^a ya da
B

kendilinin n e r h H 4 d u | u . yani bir hurmar/aya. -vr LIII .K ye La>al nUhip-. hcr l libV y j y g i n hu mi var

u; ve d-

vohT |mn kurallar ve IHKH.I.U d a i a i adlandrd K I | e y ) kendine yelen N r pie d c f i k l i r Ktrndimtzi y a n s m ^ m z kendilik, byk i e k i M a a k L h- I vv> ancak hr ayna yan^maM cdjrak varolarnlr. yaamzca m g e U bir btnlce sah ip olabilir. " HEUPI O temel lendLrlcl ^ucuno ramen, iVznel hr onvanuym ^lalUMine sahip olmas bilklrtnndun. byk Dlek krlgan, / j y d . Hatla dpedz 1 H B B B P
r P P

L no^ka lrl otablir> f e k ' h^rur zaman "mlduu .-h

meucul ^fcfflJdr. sadece h r huk> arad lpyIJ earptldj*] k h -. I "grlr", [>dayMy|a p-ercrilk ile k U r m A J arasndaki j y r t m i e f t yij:e[lek I I.

|F|iln sunul i e hlyilk h a ^ r m . ferrcklf i kurmaca JCIIJH idinde venA-n yaratmas. A h r m sTk-rk kurtnuenya Rtrck salamm rirl: IUMC. ferevklfln kendmnn kumuu.-a yanm f r t ninemin, cereeklin . .lsn b kumul uflih deneytmpcmrmz *auuum Ju j j j r i 700la: TT|. .Sinema hem Kffllil eder hem * : jstenr. " O i r , perrk d otan. hupunu perek S usarh. hatray ve ryay ayn
r

COtBk 2lH>rwL LLI it reklerimi* tir ) BiJLn^lujitirn bir film p.Phi yaptIbukl^n onc s[Lnemiz.i naUmkn kllal du bytlk taAlftlU ( l p h l M f l hu k u r m a y nilellfSIdlr.

Sinemasal Adllar N T I K ZJI - h a n m. M nema ara>lnnatar alanihla d taky corrnlemek deree elkJoLan avna

hmeJ Hu/eydc" yerinen

M m n 2 l i t f : S2). MorutVgP-

evte-vi alpnalar. sinema. L- onu ^ r e l e y m lonlum arj^rvdak m h \ . . I,-JII vanmat acsndan- hu rhaklada b i r i m d e iJprmiaj pfcj-or U J ne r\l ht verden lavjalanan film leuru, /jhnn/ruhn qleyt|l de lhemaul ayrtlar *r.andaki brai ^ertk len arartirmaya ha^lafnir. L a c a n ^ O n e Ben in l^levan O I U luran A * n a E v r r s i ^ t o n i k t i eah>nu^rhb ( l a x a n I * * ppndr, o- uf un ilk f a>dan IH aya kadar kentlini. -L ve kendine yelen hr n d ilar.rk kTirduvunu uvunur. Ayudak ims;r%yk kar^da^tnda >U varsayma davunuruk tepki verir: Aynadaki nae Opl benim jhi cirnyor. zerk bir varlk. huhu* daha M i t t i kcnd anne ve Hu rublenle "a>nj" ilcisinde, dil. Lplum. vh. de f H f e

r=- w nema m -_ - ruhuna paraleldir. Ifepnoprjn k a l a u n i \ i m k ni paJa Mnemt sar \n e y S J I | Spnrmamn I I I M kaposim. m i p i k r LreCm man . - n r 11E. . polamyrluie paraleldir Sinema. HD>k a l a n > ilamlar UU kallmay K onlarla izdtikryney mum kurt klar, hylelikk- lutULU Nr ev kadm hlm a r a c l k l a hr tjheacvkt L-mpjJ kurabilir ( f t j t f
L

l M - J k D f e r bir deikle cinema, insanla

\.-..l luny: araurH*etkilenim kaptLsle* iniafEfif. "Sinema lam J j - -: fc - . .-1 mi jcfeteren hr izleyiciyi filmin a k l y l a hu[le>[mne c#li emdir, h i n i n i akdini zleyininin /hn l >n

lu MjiLUilelnveefiduiPH.Ic- hur Matemdir (ii.f.y, li>3|Ancak bu ilis.k vym a r o n d v^Hi ynde dc igkf. DiPuyuylu -zihnin anlnn yeli&irw gtrJcn muKleem bir yol ilevi grenin, HHC

Liyu zamanda Lopiumsuln meiai^ru ulamk d; kulhnhtritlr Liiean uyna imLieKninevrilmesininH zncln olgulJunuBi ivin hirnko^ul

FLMLEU-E MHTTU

^.p v \
:

r- P t U U A l T T < * |

3pj

f n fande de k e n d i m I - ' I . . v -.-s.fc upplu c n k - _

s

O / I K - .LMI d ^ . l . . L .,, r d-.-n alyac p i

lkr h a z m l dartandadr. - =-1 = - I . I - M ' U J I ,tm^ h i L i m ularak i j e n e l a n l a m d i d e t d

Je nena i j a t e f m n m v a r n e k m i y l e rjflar^llk kurar, k a u d ^ v

A l l h u M v r hu m e k i m c m o d e l i n i i d e o l o j i y e h u f l a r . Ideolojifcr jj) J J .-p .n -.i ^ A l IL m a y n l m a v hr p - u ^ i i l p r i .Ahlu_H>er bireylerin i e r y t k varolul kofullar

re ( I W S ; M U > / k y c ^ a n e m a n l b a k s n m g c v l olarak k o n u m r a n d m l d g n j f a f t edemez. Yani f i l m ^ n k i r e t l c u i Im-yan hr u r u n ph d e n c y m l e m r . I h d a y ^ y t a d e n e y m k n e n t e r t u k k a t a>ib deney imlen tr. Hu mi sinema hr "ideolja vantrN^u vaylabE f 11

1VK4: S3 d.>. n k i d e o l o j i l e r

r y l i i kurduk h r i m g e c i i l l h i n i n tum|L^rdJIr" ( AJ^JP. f t l TLpkcoLLIJUM umenm bakmna hugmlLgm y u n l JKilatiLiMnda o k l u u p j h . l u d u n a y i n e l k hu i m p e r f l h a k d a ^ n e o i o p d i l e r i n t o n f

l r < D a y a n | T 7 * ! 431. Ndhd A l h u w r in g r n d e ide dojpnm d n da kalan b i r f e y y o k u . inemamn d ^ m d a kalan bir .. de y o k l u sinema, kendi kendine yelen bir btn ularak isrlaya sj'lkir. " l - l l m k e n d i m kendine - .-.l ., k e i x l i kendine konudan, kendi hakkn t% 4.alarak of%

.1 lakhVflerm n y n a d j u yi. 11 u d u . role .u k -i l

r. La

c a n n h/nden piden A l l h u s b e . O/erklk f k n m r t d r n e m n i d e o l o j i k mesajlarla y k m l h v ^ t m e u r u up>la.> an j e r e k 11 hr yanlsama o l d u u n u one Mirer- D e m e k k imgesel de mC3el a r a c n d d a i m a hn d y a l e k l A Lofiusudur: Btn pdedoplen t e ^ d e d e n M a c icktolojlenr b|iln i d e o l o j i -

d a k d e r i d i r e n e n hr i d r o l j d r ' oT n n w l h ^e NartNal t f l Sinema. z l e y h i y anlamn a i l l f r n e r t e i \e un . ^

L

laya kffyar B y l e l i k l e n n e m a . l imgeler ve kurmaca - - . i : . u m f e s e l b i r u r a m l a t a h l hr m k l a d a n d^neytmlenr l l a p a k y r e W l a k e 2lHaV ?V Ky

h

k a t e g v v d r fakat derhal e k l e m e k Fvfcnn k d / n e k... ... I -. mteekkil olmadm

. r

t a m da O t l a n n

- .

K dik;~

k a v r a m n n lyarel e t l j p pph. l e l e y k i n i n katks.y l ^ U m a e d m y l e i e t a f f e t m e n a a | | a m j k L i ^ r r r e t i l i r A ^ / k j r ^ ay L .I-I i c k n i k l e r ifleyLnin - ^ mu h a k k y l a M ^ I ^ B a a M ^ kendine

lerin R a a M hire>leri zne/ler alarak le!p>l eime" i-jlevine sahip o l mamdr" (w.Ji.V- 4 5 ) . A l l h u s s e r ' i l "eolhetllie" k u v r y n lnj i k i l i tevekk l j \ d d n r nceden l e ^ l l c d d e n " H e n " )*1BBIHBBL ki^in ken d i n i hr
s

nii| clc^ni sflgJiu". B O y f e n o r t a m n dair iLlm miidde^sellJk i^urciteri s i l i n m i olur- FukuL a y n m a r u l u , i Jey"k:inirU7JrlJillny * c k i h l e n d i r e n d e ian>amen %tnern#M kurcudur. Karartlan ruVm ve uu-ye meknhu giht siyah bantLarla . -. lenen pevde ttfcme nuanian elkuVyeil < v d koullar u a u r - aa^-bti ali|vern.- rk> ': . htehar ^ vokmr. -T-w. vc yanuma kapal har mekJnq Ee^ekhrvir *t uradj Uhnanrar bheler de blntartcIrT ak rki bil merterl aeadkruy r f e n m , . yaJann^. . . .,- ,. ..Sm n u l j m k , v k -ir puradcjluv h^ kuakuuz *n%wUmT d c | d rmerre rryanxlm.uhltr ler hhkPda TXJ ^sef^ekluL i/leyivimn n a | m n aaBBaa* i n fcInuiedirL /peyleri rfaiMhfru Kuraya b a k u , ^EJ krteajnrm h r ^ k k ^ n a ^ n d a n v k u harekell >pk temtU erin i r i hmska hu ^e> niHne^ptek l i r i R a u d r y 1A14: M j y .
v h r 11

4'rnm. n m e g i n b i r i n e h l l a p e d e n b i r M M f t H muhaLao

olarak p o n t t n l y k ortaya kar, / n e hu l n y * d r t b i r varlpk oladak eevap v e r d i s i n i ds^nUr o y u bu / n r I U k a t l n d a g n y o I . . ....h. I . .k - i: m M m fXrekl vedo^al pnmeii n n K h r b t de hudur J ?. 4 8 - 9 ) . C e r h i m e edam z n e y i k o r ede-

rek h k J o j i k m e u n n m r j o K c k y e m c 4 d u | u n u ennrsani e n d i l e r Bu d u j l l n c e . u n c m a n n burjuva d e o l o j u m yeniden retmeye nal '..e l l i l i k o n c u n d a bir l . ^ LHla>ak olmutur.
1 1

h u b u t l u m d a f i l m l e r itle de egemen druH Hilen m e ^ m l a ^ " " " " -LINI /iyud dznclcrp a i l e m e kafa lulfnaalnn lkoya hr h u v a d e l i i ilevi yurUrlcr. l l u d u r u m d a , i d e o l o j i k i u ^ e i ^ r i n usl ierimi daha jonemla^r H a d i o u n u n l i f i n e gre Q M f c M - f t l ) H l l y ^ o o d
T t

deoLijiMnm lemel unsurlar erojenplaklk, a m k j d e i ve Lima M / | k o m l a L j . Fim vk m o l V V I k k burjuva komediyidir- D B

I l g i n f i i r k i BaLidry hu zeminden harekeile MiiL nyp M a k m un u ^araft] ve L a l a n n ayna eVreuyle karUsurarak d e v a m Hfcf. CerVekten de L a ^ a o ' m r n a e v l olann nlumuna dair LHtaya k o y d u u i k i kft,4J "tdftud ajmanM) l u e k e l p u t u ve fr^l d z e n l e m e n i n cr^ . rada' i m ken al e un I ariM^. a y n / a m o n r l a sinema * , n ele p \ e r f idpr i aa-T4 5 k Y i n e d c u i e d i m r : n kjrmaea o k d u j u n u . hr
P

LVI t w dcyi HC ha^ai d e o k m m u h a k k a k C ^ m v n snfn -J^-i-um

F

delildir. B i r d j e r karaklak da L.nl. i r o k p k doasnn rcritiyfc

m.m.iMrkl.u kay n a l lanr. k j ayn M manda t i M R u t t l h

FL KilfM sade ofcdugum .

f MISC34JJI
h :

S A l - U A Y h HV- .LMSvVJ.Ti rVtt -I - L varsay milad h i / c

h d e k h b fimi i / k m r f c f c n n r v k a i m z . D f c r l n r VyHjiypc n l . yanslar lApjrru-

I V K _K : hsk v v k i IasyLm%[lerin

Mi- m.-.u nmjesel hr k u r u n t u ve n n u n "simpesel" p r t i c n

^prynltj j o r u n u y , T . ,Smjie>> n n n l t e r huruv A ^anal MM y a da kl k k u l aurnp nek- buluyor ve onu salm olduj)u anlarmn yerini alacak Nr V f e k k r m e y i kerahlennc r. \ v a y i y o r l a r d (>>layi!uyla ki tmtftlujik kuiuuu SBl k o n u l u y d u : i d e o l o j i k r e s i m vc o u u avangurd miKhLayraDan. Bu b l m n babnda k a r a i u n / e e d i l e n w t y o Lipf g h j MtU ^yE >n?flkr de /aler decnni y i t i r m i bit mecuya hr
t

n n d e n daha l a / H vardr Hertoluc... >

h i l i n ; l c n j sayrlar! h a y v a n i ! hr e d i m d i r (Davv 21HH:

laT d u y g u l a r n m , a r z u l a r n m c l k l k r Tan da h n v k . y-HOMlM biI incin dCesPK- hak . h k n hr anLan yaruima. makinem nlarak <-nema v K y o k i j \\ " H M I derece 1 kf ekicidir. B i r f i h n /ilerke H l m m a k l n d a y r alan s a r l k l a f m . n e w 1 e m ve e y k m k r m hdrbcLhjtnc h u * : k a n l n / ( M o r m 20ttf" l l t f - h ] Srrctni)A ' " j g l " olarak s a k la)rmpnm /ayr" noktan da tsJe b u r a l dr: S i n r i n a v a l m r c u i m g e l e r i n al m l u u b i l i r i p m c n e k d i L k n . File * > K i n i n ^ i n L i r t e r i m V ^ L a l a n v lul sak" dloaMiadan haret ifcrpjddr S i n e m a , "madarann" ! de eni Cellhrbncnin isleyebilmesi SHHUII.IJFI.-I m* k duv arlan ndun kurudan iin znenin unlumu, d t f e i ! nd Kuskun
k

eyler eklemeye L J I I U - H U K I . Naaal U

:

iin linema n n l e k l e n slUa^ynn^tler

o l m a y a n b i r i n i n s[iy>1ojp yanmus-irui h m A y o f u iin de burjuva 4 n a j | k ^ 11

SrUnayonoiikr yeni u n a i a J h i m l e r k deneyler yapmann jey k-iFi^ m f c n m pu^mu k u c a m umuyLkrlaldl $ e k m

T f

rtpeyk

vvayniunrt yiPlanrnlan l a n . UretK i v m n v a r i l i m i a l k a b e l l i eden sJiaJ everier y a r l m a k l. O m e ^ i n I u n - k t l u n 'M'.M

Hu bakmdan mC**l. ualna ve r d r t l y U da ilgilidir. vb. hecen ve Relilere i a h i p durt gerekir. -1

/^ . - M I > .

LUanr .. I . . . . . . . arazuna karm h a k k ortaya y k m a l a r n t a s layarak i r J e y h l - p i k l e r i a y r m n h o r m a y i b e d e l l i y o n l u . Sunal^ky l i m a n l a l m n a >enden dahtl elmek amJAi>la^la Ekre^hlvan rekmk i. epik kcMiu-U'i. vb. uy|fulanyordu. I X U n d ise benrer ulumalar
-

bu yetiler, ideolojik i m t d e n r n ^ n e y e d a y j l d m a M n m l m k l i n klara \ m / a m a n d a zneye hu liipel. sajfJiyaii kaynaklar da *u nar i 1 Jipnley ve We*llake 2fKo; 15). K P U U M cclhetme r u s j ^ y l f i j u f r a v a h i l u Itrkit. M c t J o m m ve K l i n k l e 2U4: t v i L D J e r h r deyile, t i r e l i m vc JmLama. I K - I I I a k i l T hem de yar al B vre herdir: dcalaynyLa. her r a m i n imgesel ve r n pe.se I d i y a k k l i f i n i n d s m d l kalan N r f e y l e r Vardr. Simgesel ve m j e s c i d } i k k h j i n e rjahil n l i k m c t - e o \ n r m a * a l "perek"_ l e m m l i y d alanm -..u nl. M b i r o k u m a y a ^ ar: y i f a l p c i l m aualuJem m u m k U n k lan da v t l J o j i k yapdaki hu al kl ir.

n .. h-% la betVC rnpekr aracnda ayrlk yarala dar c(krnajy# Ti^Tuyordu. U/Ul l a l n bir y e r d e n a n l a i t l m r y o r ve b u d a izle-

rak a ^ k y e i y "mAfafudaJl" B H M r t y k i k r ank i m j ^ n vUmne>e /orluyvdu

ykriy " ( c r e k " Unrrmr. sinema n r i a n m n upaNleselhf r e r i n e dU-

ld>|ojik ve avanyard netnler aracndaki u y r m l u c n n c hr\vk ^ e^l t r m e me*calt. H r n e p haln u y l r hr t i n e i r U detsM o l a n C nrpfrTJ, yedi railurndeniPu-u b i r Mh MiifliUhlrmu sslecn jieltjJr d i : A kalerjnifpvpndc. egemen H n ^ v j l y "vaJ ve k a l k u r bimyk* yeniden Lirele f i l m l e r . H LUlepJOf FSIrtde sr hem a r / / h r i m h e m d r unlaidar^la egemen i d c n h ^ y e saldran > > V yer abyor_ <*erl ka lan h r | k a l e f o n d e d r i k n ... .. .'. e ^ r t l i kunurtllarda bulunanlar
s

Cifte Okumalar F i l m anlulLun ve mgeleri o k u m a |Halkler MlKllfcyla iyi k l dctmifk hr aJaau aklaHahh ve hu ekilde i>kv< d n l n d e rek e k > l r e l hr amacu hirmce eder h a k ^ l e b d i r t L u j h k y ve We*la>e S I P Benver t e k i l d e S i a n y o n i r i A * * r r Jm kendi d e y i y l e primliyel "^1^11^00^" a m u h g y A KUti|r o l d u k t a n u i n p i k
1

var (JiphJey ve W -Make tlClh: v j | B i r i:v g e r k i ve l e r k v m r m a L

I Ilk f k n n e her ti cephede de a l d r m a k Mryoruz. O r L k l e . l ^ n d . i n i L delhk-hemeyn y a y l m a yu du l . a t J I H i l gerek k a v v u n l a r n i a n >rJa c k i l a r a k l m metnkenn lularMJ o l d u -llehn ^iaa 1*: U U I t ^ m s w r*F*r+ ...|k. fil Ilnr h i'^HLL-ik -r.n Jt i r i S - : . i. r..

Lidasa Larmak ZefU k i f r r s m k n n / e r k n n e r e s i m yaprm^tf (Jay 1 9 4 3 : 4 2 4 ) . K d k k u b u r u aracl k-pvdrilen n r o i o p n l i i k - kontrol atma, j b n p ynl -'. n k i k l>u y n l U

thlai ) ^ t U A V E T T J f ^ l M S ^ L t b M l J u ^ y k h r h h r . Anlamnn def ^irJehdmrum numkr klan d * rnelmn bu turan/ligidir. ( H a y syla b i / d e film m^c r jitaLJar m a n a l o j i >-riT*HICf olarak kullanmyoruz; rra hu, u M f f l U k loplurran Nthinnc daha uygun ulmasn, yan p^ctcrk h M m l n M ; rekt r:r.h \\u. .1 l l m l m anlamlarn dc^lrecek h*f ey n r k k m c y r de . l^myuruj (tunun yerme l l m k t ale/reik olarak,
h

.11

Ai4kUfP hak i lan. lelakekr, ^arpyjt*\w. mlamaJar *e -1-a*- r runWrabaaaai raman LurlurAjk phtdr b u u i j r ^ h * *-s anbr. kuetl us la 0>kPH L . :. .| m^: t, htr an huhana^atak f l h JOiUFH lljbjninnd^ U dpjl ktffU tlfr rArklhn J J .m UTUp CrE^KU Lrin ilumj \j J l H l I P 1_.Lxm hjrv^LL. ueafur. akrep ve y d k H r **nw l U n n flapn

mulaklk u r c n i K k durarak okuyoruz- yklkle nKvVudlyct kimlik ve aykuillk U/enndek vurgunun yen m .h 1 ( M i alyor t t y I W J : 10b) k mlksuhk, knpma_ PiyrilnM, metale ve pa\aljnma ibt n/el tik k r /enndrk IkllUS. film aalahs okllmi barlamna ;unrc hap tlepi^yur Bir 1 1 in it ].; L 1 1 1 -LJ - vingkrd 0flrDen filan, b r d ij* erinde luiucu t n k dtfterk-rnlnkhdyiir. A y
c u

A k f o r k m. M .....J hak>mm ^kllendrdf h_ hrbroc hapl hini./ _ r 1 1 - ..t ..m., yuillemm dr saflar i e d i m ^ l r ^ r m e / v r u l BfUDut, nesjnnj/byn, mplum/^memiij. Dolaymyla Filmden bal^ederken ^p|T-lunn4in. toplumdan bahsederken de Harndcn fwlmtkri^ \ n klenuL unJis 9 M 1 > > > h\ yedeklik iPduflunu varsayarak Idmn kannask, ^opu raman mutlak. 'oklu ve deplkc-nanlamlurm kodlamaya, Tdm araclyla cuplum^U anlama yaVBhmv. I V l neden anadoji dcpl de titjftfl iVUrk daha ok-e de belmijrmr fllh anlam kadar algya, unytPkijk i k i l yrme k Jilar smyJih|Lk hayal Khilhr de tt^vurmak n. M . hamlam da nmyfikifry* h^ekeh:. eylerr erdirmek talkm * d bedelimi/ Saayoloj kendi layj) em. unu aM harrAele M - TM
h

"

"

| , H

' J ha^Mira v e r ^ v e l e n -

Jji tvajlanu ^yun edebiliyor, bir zamanlar H H f M ^rnen.. da ha oma ana akma dahil obbdyuf y i da tam ^ Mesapiiirmn |kvprun doruyumLrn:>L kenarlarnn htkrtmev Ci^CTl *-*nal e*enr

-. iye \ prnaln safla tan lak Leblerden bindir B t / dV bu ktlanla hu r\\n k pruavumlr vnema Saf lamnda e k almakla ljfiftmyonif; aynp h. kajdarrtsaJ miriyi canlandrma kjvamlazm kekuk>lnip: y a d a d e j l r m e arayc iindi . E N.II I . . .h . vf clen yaklamlar aHMnda ftdj L--. hk-. 11 M M M figrleri b u bur bir, sinemasal aJlartdaJllKHUi ayn unvyuluJ

.. Lptrvine nail ^evehilir? B u e l h m r l l e k u r e v a n h " kau u l r a \ y o n " n- ^ w t * cMr. haun pemulperden a sn bk rhi.Ead_ rjhm elkkme f*.une Mhp hr harekrl rrfu^unrui W C M - I ^ N I L Pray* haaka h*r vey finnekp.iiia rurrkelnkL-nd^Hi rnr w luln cerprme mescpeu. Joky^ irPtMleon yrrik.- dPfrulin >ureLrr knyma. dJiplrudaii /ihnednkunu HfuaaaH i- . fcr. pjmlupU. STlHpekr. . . M U yaraua > ! s Hr nyrin mwiiPnm dtrflnrrtl hu. [le-kt/e lsN4: Filmler uriH'l^ylu dramaiiu^yrn. kendini lenailJtrk liMdamak ip/m hayal p/UkUik- vr duyuya. yuratiulpj bavurmas ;shru1jn. v n y o k t | l kem kullan)] brara^. B y k bT pjri51 m ^ofu, /.iman analitik nlarak kavj jn^allaslnLanuyan veya ampirik utarak i r u m k ^mejep ytfunl utlar rX duyuulanmlur n derft' V mknme^pn 1 mum LuO kllyuf. Aalwu tuk t r a dramatzaiyon mplurnsal Ic-xi urrlme luTftWin en yarait noktalardan hin. ^ s - u n r m sinemayla UrfTUTJ a r a e d ^ y l a domium ya^adp hur an haHV Hrtehhr. Sanrm a l a m da hu hnjlamda. d r a m a l / u y n n kana>MrM W belli duyumla d f h ^ y 4 o f t k l k r k n n hr haknu e d m r e 4 k > t m l m n r acsrn^lan u \ y * v p vn lpr eLkir s

jik anlamlar purinyof. Yali rdldei uk-fczUk nlatk Likuyorur.. "TopliilllMlI <lj"ida uyul tetiri .. .. .i. _ s . Iikekllh'k yerine, toplum Mil olpjulur Lilnruk limleri alegori n p b f j r y l a m . Ulftyla. aktarld Bamk mhl Bu huk imdim Ik-njamnin, ddjJjncelerm re*inkr ve -le^pri ura kank nrtayu koyhr deyidup>u d y a k k n k i m e kavramm laydal buluyoruz,

le. l m k n k k i lemalar, k i i k r i ve nennekr. k a r i n i l e i k i k f i m k rypeHpoluual I r u r y k ilaml anlam Jf ufilen an Me m fcr olarak r k j l i y o r u j . I l m l e d e n alnan bu pib partal ar toplumsal beo alanna serklUrddCinar vusyolojik hayal Ukunu k-uv^s-abdr. Ne sar kLdaha d j Onemlvi. diyalektik unpe - .I_L .k- j n k aect olarak hareketi durdurabilir Bcnpflkn bunu "dur-aklayandjakklk" ola r.k adlandrr. Bu pjmi teknikler kulLarujhlmr rtrNariyk urumu ayrcalkl tur k aTu lavma a l H b r

it

Hl.mp
r

snsvLH-fjj

ns M M ^ ^ I

I-HV

T^JHkl

]?

Sem olarak d a e l r l k v pnjfltfcrrlat tm i k i l i iA U r u YafaufcLa i jSlIcfi^-fu/ B o k h k k hr - --11 r, h " hulurttnayi hedefl\ - ^ H'Lh toplumu ljiPcrHiinrr k a n l n ele alynrur. flu nedenle de.nrnefc venmek. p i a t t M , hupLlrk*UrTiKlte o l a n (enire kar ^ v a p a r z u l a m a d a n s c ^ n t m i / . konusu d c f i l - lirhrhk sylemleri ( M B M H ) , |UrtlJ4*n vavaj ve irkence 0 r V h kn-duy^usa] ve Irt i J p j V p a M l Furt/m //.iP/tf af thr n% I/JAKJ tfuniha MU ve kamplar ( T a n n ' " . r '"'
v

manda da h p e r h d i k . Bu tere s ede r/dmum J j e i m e l sapknlk, bedcrtveJ nev-k, erauye ( t a r l l i k l e e ^ n r i c l l p k ve heleroaeksueMik v e 4jr >pot/m l a n E a / k r m n f a r k l a r / u e l umun I k n araeLgyla nasl M I..: M., .m ve ^ k n r l h a k g e l n k l ^ m j c n v e r m r u / . . I l u bo MtktHptan ^h-i dier ^Eirk d Jrfcll tuLU lUn /fciAarm' rVlojicHnucu'nun Am ideolojik arka plan rerinde

lermille'iyle ili.fkilendireek i l e r l i y o r ve O p u ' y j d ^ i r r j n t a / j f e r m l.. . . - Hu m a o n u y a k y o r : brinci&l F o u c a l k ^ ve y a p h u z u m m yonien ve k n r t s de L a v n o pvkanalir_ K i m l i k

;

diftnhj frl*n H c

ralejileri f >. ^ ve

Uma 1 ' - i . "

- - r - . n . i boy-

-lum-*al clnalyd/eHiaa. = . . ryur_

s

lamnda g r e arpan tricel m e t e k k r . R l m l e n n k p n J a n k y v mmlarkacaf ha f l a m da bu.

y e i l e i E i h n e m l i v>Ailann Eartujkl ^ b o l d m a y n zamanda okuyu cuyu prHlyapvjk lopJurmal l e o n a l a m y U ...- = n J . KHmlMiry M w k u n . C .. \v . .. . . Savac na da

Kitabn erii Hu k i l a p e h J / l o d J n h d u m l e r aka . f a r k l ekilde okunabilip H U U K V I . loplun-

ir lerv-UlnpyaLl hr y o r u m n i t e l i i n d e k i nmiurtmdan uyarlad Si ta&Ivrm TMnst - I- . " . ( d a r a i T m t rdanafctaile b u t i f m a y griyor, it ^ v a j n ;rercklii O e l h

d i ^ a^ai ibL-demyeiin a y d n l a m n t l k r k n e % i n d e kfual flrl/enn turtrut ni

b i r ^

v a l l e o r i yaparken i d i l d e n a n a L / c i m e

llkcan ok dana f a / l a ^ i y d l . D o l a y l y l a U JsEaa d u r u m ya da .VJa e i m a i u br d u r u l u k l a v nnk v n ada yafa m]. inpJum o r n e ^ N ^ m i k r e hu g r h d o m q d e j l . kendi i -pplumul s u c e m m u v k hep var o l a n br o l u d k . Atlann srasyla P a l p h ve l a r k lanlmuam yAnelkn iki " k b a n ^ U l k y c
h

H -i k burmaca, M nema k hf*lurrtsa] leori

aracndaki L i j k i i e l e alyor ve bunu g u n m u / u n

rm l a r t l alardan [anr>afak v*ptyor_ I k n r n . h ^4lim aJ teori k a p vamndk hu d r ctnemli alan ve kavramla hr y u / k v m c olarak 2. B L I ; ::n . "i 111 LtrayrL. k i m l i k ve a > k V H o l m d e I c m r
1 t

11

a l k i l d i k yn-

::_ !_ k a n bir k a r a d k plu^turarjak !|ckilde ayn loplunijl ban ki tarafm ^ i p / k r n n ; HeriytB-. " Y u k a r " l:ral kLiralliujyiicfceElerL
h

k o r k u vc pvedk. 4. fkdmck k ^ i a l i / r n ve d l r e n i . S U l n n k e i d i kide b i i m l e r i , h I k m m d e k a m p h r v e y o k s u l l u k , ve * u n olaT

vekurumsalhL^n^ br tuplun ve kunrdara bjt vaLanda^l^r hmje binden harel ^ i e l p e k h m > a f l ' l a r u l y L k k r ihlal f a n l a / l e r i . pnH .IL- vesupknhkLakBr >PafiyL >ru/: RalphtndenHikrTilk UTOp>aephJt n a k a r v J a i m f a f i t t vava^ e i g Ralrh M.-, L. I, olarak m a n i j a v e dzene l a j k u r Jj, t . A i . .KJ >afipprp aCflarla v m N d r e e d i l i r i bavururken. I K Ralnr'irL haLa^nve p ^ a j a n l a m d a k n o k r a i-n . K snl JN k u i t u m u m i "canavarca y a p t l j l l .m.-. rn k- I
n

rak T. Bttlihihk* elik ve lamk nlma. DnerUj de hu k l p tAunahhr.

filmlerin

analz aralar olarak k u l l a n l d bir s o y a l l e h l ^ f i r l y i m i olarak 2 fJ/aan i e r / a r t O / p e l e k f i l m i " L i a a u m n a m h / ul/erme l u ; .n T a p t u k v e p r m y i p t 4 c l c i k l k r b l u r t r j k f i r u r m e r H ^ i n i k r uVnJavk v r y k r n " l ^ v r l l i f i r h i " a f i r l k vermek arlk lopluTmJ leotl LmL- ..11 -11-11k hr yaklam n i m . r p

. !

" >

ara^rm^

n k : m i- H.UIk 'n "fLeldnnferLtk" d e d j i ^eyi_ yani haruarcu nn. o y u n u n , HAV a >m ve d / e r v n / l i g i n O n t M u i l yjLb.nus. ( I i t yan dan I. t . I ve lark eilemed^ aey ise d i i / e n ^ i / ka;> kindar hr . - -. lai rkn kulaylkla >Kkletli

T > j j u y a b a k l > m Avrupa k i m l i s i n i n n -.- nL.. U n - m hr m i uyridd f n d a h e m f i k i r DKaaUir. t k l a e l r l i r n b i . l a t a n nAikamrU/indel a l d i f i m j . i a r i > m a l a r aravl I pyla, ben ve t e k i n i n r. n c e h k k r o g e e l r*r UttiiKU iarkllklarn m fm d
J

..i. . - i . -

...

ha^h olmad \ . ' .. haptljmrij.

b r k e e ^ . l l ^ u \ O r k f i K l l k l a r k u n a r l l d k l a n vrada. k u n a n c l a r n m aday neden .kik I. * o r u W I U " v x k \ r o y u n oynuyeHduk" dye cevap veruteri mttufl bunlar sadece n l u a d a n h a r c l t l ^ t .L lopLuanuraU ha>al nem la>yan * o r u , J/ u n u n l l pM^erli bir yal

l ^ark daha J . . \ | n

m p m n & a l ve d h e l l a r i h l l k l a n n i.r..k k *

e W X Jll i"-1r !.

M i r d i n har feibirHk vrnrlyH*: ark y j J o / L J o j r k i Jeel ayol

F - L M J K! I U 1 M " M Mil

UlhL5 S K F M A - V I T < X J ? M S A L T > j * l

t

4HILL|I l n W i v -

B u p u n k u l n a darunl u d n v e rnr t m m pjrr;-

b i i n k r l n i n e^lik e l l i l i n i leri Mjrdynru?- B o l i m . ^KIOCL i o n u u u u hu haf-larnda ekaJytPT VE h u n u \ a f da} t o p l u m l a r lak l e r e k t i n , k a i j ve I L m / e y l e m ^ r u s a l l a r y l a iP kilendiriyor. M l k r o i a j i 7 m [ tesp7

I hr fcrajrncn m i . yrnusa.raten vrekh bir islivru d u r u m u ftek m i yttiynruE ? J Hirlurti h? Ir-rnand ML-irelIrVin. R k u k Janeirn'nun mullrjk hr .h^l.rm I U I L m e k n n y a da imay a l k l a r n d k l d u u h U K j lptu andran n a m - J ! m e f / i c i f l h a k k n d a k i tffl . ( m i hlmne pOtury^r Hu b i J u m Eavela h a l k n n Ju.rurunu n-ww^ U r r T ( k u t H MHA), yani hayal k l t r e l ve s i y i B b i m l e r c k n m a h r u m hr;kl m * n i h a i hynpnttk - U V onu . olarak hareke l 5 U a k nnklaMfida. i m a n l a r n * u r e k h b i r - d ^ d u r u m u i-1mir y a l a d k l a r lovekayi klan un hmbl m c k l n u l mekanizmalar var. Hu h a n kel M f l e ^ l irmenin ssTerrtaEk hir aklamadn u m m a k iin M s n j ve k a j n p k a v r a m l a r / c n n k d u r u y o r u m B u n u y a t r k e n de favela ya.- i m r k y e r u donem halinde ele almyor. l k i . kanunun m ker>1

luual h a f a^'LktrhdaPi hr k.v h. - - olarak d e g e r k n d n d i f m i d n . H l m kendv j h ^ r h e h a k e e l d f ; m d r ya da i h l a l du^uoeeM " k a plaJ/jnu y e n i r u h u 11 d n j a n u e n r h a k ma^ p o p l i n e ne olaLajin svy^uluyny
h -

I1u>rhk duen y k -

l l a r e k e l l \t duraan ara

Mrklak a y r m ahlaki jtranberi l a r k h l u r r k e i h h k ve i h l a l h p m k n n e p>U/4;lor; u y d u r u l m u o l a n gnm*' hakelln kUHLIrLinde hir e k ^ c i r i arac n l a b i l i r m i - hlal d^UlUevm ele a l u i e n . i h l a l i n parndoksal h r t r t i k k ^unihUrur kanunu halu- p r l m e o m e v l e ^ m l t a r t l f i y o ruut. h l a l i k k a n u n k k a h k i araFklak a y r n n y 4 o k k ^ u n
1

I.: k a p l a l i / m kend%im h a r e k e H l i k / h l a l / s n p f c m h k ^erevevndc i k l l d M ^ f t haklyor. Bu h i d u . analizini sgdi^ i n p h m u n ha^leu ki vehesini e k alarak f e k l l k n d i n y o r : UnHm j e k h l k a p i l a l / j n I v r "denetim toplumu ndaki di^ipliner dispoziillrt u H i l m c i i . kiyle hr |4h[Purnda direnimin nasd o l u p da l t u y y l e d d e b i k t e g i r v odak lanan -H-liLi n - . l e n i r e kar^j k n y m a vtralejler ve hu kar> . - >>L .. v m l l e r i n k e n d i l e r i n i n lerlre o. BVlIme b i r y o l aytr_ 0. HJVPJJH Terry C i l l n m i n ^ : v h : . i r r ^ - u r o p y a d e m i . r l e aUnnkf
n

b u h r a n iinde o l m a k l a herahrr U l a iskrr duivnuda b u l u n d u u lan var o l m a y a d e a r i l ediyY. h i v m e n duruvdak ele d i r k k n b e k l e n d i i r e r e . pnde Tmn ****** Uto* ... . kuruyor. I
IJC

vamiyeiafji'. I k r c m d c *u ve M ^ I D J U L a n y * ama t o p l u l u k ' kurala dunUjtUx 1

AVtf dnc evrenine BBBBBBJ uluyor. A r l k h h r JHI Bu b o l u m u Ti w A r ^ f i l m i n i n , lavelada

derpzesi k a l m a y a n siddei \al_ plak hr iddel halini aLycM ; herkes

k anp" oklumu ) l da nlahplevef I y a m k a a ^ n ve f a * elan ti d>m da h i r " f e h i r " OIILP^U vaMSdllUl^rlI na.j| >ajatli|na dair hr I J r l I j nayta b l m y u r u r Hu hamlamda k a m p i n a m fi m m nasl aenellcndf m . etraf d u arlarla e v r i l i yerleITTl y e r k r ve h e u e k T I r k k rMM LJII-I o t u n d u ht^amler N m - h - h k l l f m i af/lkliyvirw_ y l e y a r para tartmakla o l a n hu t o p l u m a nasl kar> koyJLal t . pnu nam I eleliire.eCjli.7 5. ftin byk eck yaralan f i ^ e filmi i yula

ne u f r u y o r . lvlibhJal Bakanl r u piren b i r b o e e f m . c f c f c l m m k d i i k d i K a d ^ n a i hir t c n r i M i n . Tl ay T n t l l c ' n i h l m n yanh y a k l m a NPPII v h e p o l m a l y l a ha^lyur her >ey. Bu hacyla Hay T u i k Lduynr M/e EUy B u t t l e . yan l i r a d a n N r hayal y a l a y a n hr a i k hanas Bir

.- vlihharai raporu. dopruJtuvunda v a m j h e luluklariari hahlvr Hay B n r i ^ hl^' -lu. . yani * k m . : hr hava veriyor. Iim:j!'(k in hakanla p^elinliyor. B i l y a da a n l a l a h i W e ( i h i b i r f e y yok. k i hu ona daha da tehlikeli k a r o m u / a kan loplmiLa her .
r

kyor. M a n g r m hr hap k u r m a / k o p a r m a hadimi olarak ele a l yor. B i n a d a :: J I r-: .- .- -. l o p t u m tarafndan inkar e d i l m e k l e hc.K l>plununda nasl urup g i t t i i -n . o d a i l a m y o r u r . ulu hr k.-.uiu
1

Mm r e bdbbaaiNan o a n r t _ T e i ^ lehddi her y r r e y k b i r m n n i L k m^PlLr a m k saldrlarn f a k u v a m y o r l a r h k Ksacas f(- . ' d e f e r k i N r istisna d u n m u y la k a j s k a r > y a ^ l / ' r e h n e n hu durrru meydan o k u y a n ye|tane k t ) se Ulhharal Bakanl mla yaldan ve hu hatadan s o r u m l u rumlan U r g u r V r l , N e var k ilemi h e r ^ e y i hu hatadan kJV uklardna i k n a elme abalar h a f a n m J oluyor, u n l u hala yapma l l k n y c t k h k r ^ m akl a i n u r hr ^ ^ Kn ardamda bir terre hrmeJ eden, y a n -.L le"y* hu f > w e l l v a r i J .

H u Toplumsal d i r e m n kendi [ i l a h i l i r l i g l n n ul rak i Leye

t

->--- -u . u- i - n l d u ^ u ; hup. r- L I I U I L L

allan

d L ^ l l n ^ l l j c e . ( v e n i d e n l o n a y a kan. ^LIIIJLM^J u l m a y a n { < o n l e

in m m d a n kurtarmaya, al Lijan Bay T u l t l e var_ Dolaysyla 6 V f btal terr kavram m eJejiire.] b i r gzle a n a l i z eunre.ye b>uju tek varolu
H

nedeni terFizm haline gelmi? b i r l o p t u m f i k r y l e i l g i l e n d i r m e y e . irOrluyOTr Son b l m olan 7. B/h\ ecik v e z e l l i k l e de kamptan sonra ctlk EIICHCICS zerinde durarak kitabL noktalyor- r\Hfa*HQ balamn da t u n i k l k "'muammasna" odukla.myur_ I l i r yundu " d e n e y i m e " dayanmann dtesine geme abas d i ^ e r yanda Yahudi s o y k r m m
h ,,

2
H A M A M ark'm Posta Ekonomileri

ref^s^lt^^irIne

,,

[ d l i k e s i * z k o n u s u y k e n . Yahudi soykrmna, MuKehnami

hu i k i yaklam amsndn hintme;] kouu.cn g e l i n i r m e k ,

r

m" plak h e r t c m n d c n y o l a kan hr etik o l a n d m lurnsmak istiyorum Hu ba^linda " i a r i f s i z o l a m a n l a l m a m n ImknlszLkUann g rnr k l m a k amacyla AuJcAH^tt'jU^ff ^ B m seici hafzadan* h e m ile islendi unutmadan gayrdan Yahudi *y k r m i n i n " g e r e k i " b i r belgelemeye d i r e n d i i n i ne sryoruz. y leyse zler ite p l a k b i r y a ^ a m . iravma geirmi, b i r l a m k h k ile. se k i bir unutkanlk u T t t i n d k l g e r d i m i , ^LkmazL nasL canl Lulat;az? i i c ^ m i s ile gelecek arasnda itas " a f a c b k " i c e e j z ? Deheti tasv i r i m e n i n i m k n s z l nasl alallabilir? Yahu di s o y k r m n bt n deh^ctiyle anlatmann i m k n s a c d d u ^ u n u , n k b u n u n esasen Lam rjft t a n k l imkuisz kdmasiHan ibaret oldugu.nu ne s r y o rum. K a m p n d e l i c i ancak d o l a y l olarak l a r i f d i k e b i l i r " A u s e h w i t z R u h u g a z odalarnda lenlerde ya ila k u r t u l a n l a r a d e i l i k i h H

Fantaiden k yoktur ba^ka b i r m t k n yoktur, ziH

s-i arasni vur filan hada c i s i m l e d i r H e p i m i z Auschwc nesli rulcn g e l i y o r u / vc h e p i m i z t a n k l k einc.klo ykmciiyllz_
t

ra lanlazinln. le s inde ki her ; e y bir bokluktan ibarettir. Kimlik dediimiz ey de aslnda fantazi au-ac I s y l a hu boluu r t m e k
r

gizlemektir; bu ne-

denle tantalinin zlmesi. fantHnlfl srdrd 5imKes yapnn (dolaysyla kimliin) zlmesi' ni de beraberinde ^ehrir.

T PpjtiLikaii4lajukd.iLriulanbrr>k|un^ munn? lykT y a k t n U I J I J J I i^i kullanlan ^ ( e r i m . - f J t

E

I&ianhl tan da arayp durduum cymj. fideli -sadceu bi hafisi okh, ama tndidM- KieUfflk kesiyor, uytulrmu kaenynr. Btrjya gftkflC kadar ne o l zaman kayaclmi^im! Ue yoraru, buyludu bir hayaln ^ i d r k^fkrn, H4inki < v ^ l a n teni brkliymnu>- Ruad- |u- ^ y ^nk L L I U y j v ^ * e yumuak hr ^ k d r i c akyor, hu hafif esinti in-tann skntlarn dotynr - -I rpertiyor
r

Y U K A R I D A K a l m b flamam

filmindeki

kurmaca kank terlerden biri

olan M a d a m A l l i l a ' n m a.rk'Ciin y a n l bir m e k t u b u n d a n . M a d a m , k i n c i D n y a S a v a l m l c m e n ardndan K o m a ' d a n I s l a n b u l a d o g m y o l a k a r ve h i r daha f e n d n m e z . Huma % :. y n / d f im kl - I n ila stanbul'daki yaamm " u p u z u n b i r [ai d i y e t a r i f eder: v e bo
11

zaman arasndaki snr i h l a l eden y a j a m t a s u u v e K f C doludur. stanbul'daki birok kahvehanenin sahibi o h m b i r jadarmylii e v l t nir. ne var ki bu e v l i l i k ancak birka ay srer. M a d a m , budanmadan sonra eline geeen nafakayla y k k d k k bir h a m a m Salan a l r H a m a m tadilattan g e t i r i r v e . hamadaj sLauhul\la u^kcdcl ddene dek uzun y l l a r boyunca rle'ir.

/ip???/m; Tlmrtclt b l z d M & t o m a karlanmayz. I H l m o n u n l m y l e b a l l a r yaamna d a i r b i l g i l e r i yalnzca P o m a ' d a r j k l 7 kardeine y a ^ l f neklup!ardan -jyenirk. M a d a m vefat e l t i s i n d e mlasL hayatla o l a n tek talyan akrabasna. y-^uri Francestro'ya k a l r F r a n uestiVrULn Romariakan.s M a r i a ve olaklarL Paolo le beiaber baaryla y r t t b i r isi ( i m i m a r l k brosu) vardtr, fiu insanlarn h i biri f i l m d e s e v i m l i , scakkanl ilsalac olarak g i d i l m e m i t i r ; sireslt, i i r n j u n o n planda o l d u u , k a r i y e r merkezli b i r yaamlar vardr.
1

|-LVLJLRLL SOSYOLOJ

HAMAM. ARKIN POSTA-KOSOMILFffil Bmd. olarak, o k u m a m z ben ve t e k i n i n yan yana g e t i r i l m e b i l i m i n i nasl aydnTaiabdir? Bu soruLsa eevap bulmak i i n i z e MoHes ^uieu 'nun Avn rtf^Hpiflr? v e HdJTHUfl'l a r z u l a m a k l a balyoruz- Ardndan ^ c n c l h a l f a n y l a arkiyatln dokusunu ele aJLyoruz. Dala itfmra i k i farkl eletirel arkiyatlk okumasn - i k i l i ayrmlarn i n h a n a
P

F i l m i n talyan k a r a k i e r l e r . a r k i y a - v b i r souk ve **ymti

k a t l k oluturan I s i a n m L i i r k ' m k a d i m . b i a n ^ ^ c r o L i k ek i c i l i i m t a m l e m b e l l i g i n i temsil i d e r F i l m slanbul'urt eski, b i r lah i r e i t i a n d r a j K d a r a u k , mahrem s o k a k l a r n m ; smelduUnLcnmn T a m a m n j c h v a j i f e n n i n w a , n h h k l n U r d i | e r lense! z e v k l e r i n i n u r l a r n a c ^ a k a m a a r a y d iindedir H a m a m n kend i l i b i r s e f v e s u k n c l y u v m olarak e n e d i m i d i r w a v k ^ A v * ru|>a"mn"lck "sini e m b o l i z t : eder.
h

dayal bir Sylem a n a l i / i Okumas ile ark'nhirfanta /_i mekn alarak inasna h a k l a n a n pxi kanatl i k bir okumay k a r j l k l deerlendirerek Ekincinin avantajlar rerinde durmak istiyoruz. A n l a t lan {HOmtmm Acem Metmptan iinde}, temay { a r k i y a t l k ) v& de^ertecidinnelerinizle nal sahnesi i i n . L a m e t o d o l o j i y i {psikanalize ka^ sylem analizi ve y a p m n } ele akltktai soma, elesliri meselesiyle i l g i l i rel bir y o l u var m? Bu b a l a m d a Hamam'tn farkl o k u m a sunuyoruz. b l m taiTiarjyonz.: ark' okumaEim cLk ya da hakkaten eletican'm imgesel simgesel ve gerek ayrmlarna ore dzenlenmi

Hamam elbette her eyi t s m i g i l e r l e a y d j , i k i l i k l e r j c U m d t suriduu ^ r c k e y l e eletirilebilir: D o u ya kar* RatK stanbul'a karL R o m a . M a d a m A n h a ve mahallesindeki T r k l e r e karsL F r a n c c : o v c M a r i a A n c a t ben ve teViyi yan y a n geirmeye odak larvan byle b i r c i d i r . b i r unsuru es gem e k anlamna g e l i y o r ki k u m p a s n d a a r a d k etken hr ^ y o l m a l - ikameleri ve b a g f c i U p n l m m m k n k l a n mektuplar, k i k l e r ve nesneler | i b i - Hm** ayn p u t u Hai ile D o u arasnda k d p m vce^Lk Bu ba-

Hamam H a n o r n ' d a hangi imue ve anlalLara yer v e r i l m t ; ? Bunlarn a r k i yaldji Eejtsil ciciini dHuebilir m i y i z ' i ( m u e l i k l o bu imae V& anla L lan Ban ile D o u . erkek ile kabn y a d a normal i l e s a p k m ITUGIJIda ounlukta da ilk i e r i m i &tun (utan b i r a y n n n unsurlar o l n k
n

kuran a r a c ^ U ^ ^
tmdan M M ^ U ^ ^ ^

ularak geen ^ y l c Ll^il bir dolaymlana hakknda hr M *

s i y o u u olarak g r l e b i l i r (bkz- MomesquieLj 1 *731- M o n i e s o m e nn an smnda o l d u u g i b i i f a * d e f l e r v a r l a c a k bir fak* a^ylaka^ mskrapterl pb mu b i l g i ,

v

* W

"

y o r u m l a y a l m . B y l e l i k l e arklyaLafi KlJlcUr T e o r i i i n i n o j n luklayapLg phi Okm^ Oluruz: ben ve t e k i n i n inasna layanarak v t bunun beraberinde gclird i pp, v c P e k i y i stereo! i plctlmc.<[eerini v c n i t e l i k l e r i n i a?aMma stratejilerine odaklanarak ( N e u m a n n \m\ -3K). M m H ^ r j a l d ilk mekiup Tl'aneeseo'ya M a d a m A n i i a ' u m lmn b i l d i r i r . M a d a n m l d n rediiutz .^irEs aTncsinn a r i l m ilac i z l e d i i m i z f i l m i n bu en uzun BeklnsJi m e k m b u n yoh-ltlugt zerine k u n d u d n r . M c M u b u n Jslanbul'dan poslaya ve i l d i i n i , Trkiye'deki eitli devlet dairelerinde d a m j u l a n d ^ m j
F H

y o r Her i k i e^er de m c k m p l a r evresinde e k i l l e n d i r i l m i . Fakal n i m d e k i mekuplar, I ^ D ^ M I H N i m i n ve akl d n y s i y l * tantrmak n i y e t i y l e ark a hnap el m i y c r daha ziyade. sires d o l u y a ^ n l d a n n d a n k a m a y dleyen Avtpal^eyyahhtrabltapeliyor. Iligerbir<leyiilearkiyat ikilik aynen k 1 r k e n d e l e r l i g i z l e n l a r a i deiir: p i p i n e
h

ve k c y l .

mantk ve / e n g i n l i i al eder imdi lamn tfHHNtU Jahaj a l n : h u r ^ l a e k o n o m i l e r i m na ve Madam A n i ti o h u y a e a f e ^ M o n l e ^ u i J - n n Acem Mrkmpliin nKktplmmy^ ! llail l f f Tt " Buna pbre B a l . ile lJou Avrupa
H

sraya koyuL-

iluuu ve nihayet RonuLila FjaucesCO ya ulalrddm grrz. ISu yac/_ca f i i r i j uEteli ^ilde hir sahne olarak grlebilir. N c var ki l l n ilerlettike. Hamam'n adlnda bu meklup alveriinin la kendisi clraFuda ekillendii ortaya kar, zalen g i r i salmesini bylesine eml k t a n d a budur. F i l m d e k i k a n k e r l e r b u mektuplar fl-

n i olarak m

ile ark arasndaki n y p m i nasd o k u y a n z ? E&er sz konusu ohm I IIIII l I I I H I ll i s e , / r ^ m d a k 1 c r l e M o n i e s u u i c u nun mektuplar ariLsindaki b e l i r g i n h e n z c r l f l nasl anklayabiliriz? Ve son

F-ll MI i HL t u ram n U

Mil

I A M \ M ( U K l N P C m - 4 l - X l l U J l a FM

liEjyLSrte^nin/ayjfan B o j i z d m y e r k e n ok UT Lar.

. Batnn e f c i n c l l i k nrnlnunuj hlal elnes nakimndan hr sapkrdklr B u a|tknhk F r a n c e i , Mebmel ve M l m n hauM

P

rVtUcfcDmmlikfnn H v t U t l je-tndan onenil uV burada y a t r E l k t t bir Memde. Bal le [kgu aracnda a r a n l ^ M n 11; R l A R U D ' y i , mradaft h w m olduunu ofrenetfeJ hir vurgunemhksaimaH u l k verilir. A n c k u n a p,rrkperKenir: ark dhy c H H hc ry a j r f e k n n d e ilerici Ntye* A fer * cuyla * a h i n u k v e k s i n i m / l a m a k m her >cs ha/"dr. Faka! hu Frnccsco imzalamay Trddctr, enk sirkelin mopnrkLaj
t

m m ealiodan plak hekoleri ^ e l k m c a h j k a n h i y k vurvula nar. GftfHtoacA ya^ak h eroli/mi itirdlirmtsiriderL dolay de^il: l n i Strhan n >a|mj.a kadn U M A degd l hirnndrkj kadn l a l a o a h g n n k e y T i i i u j m c s i l b i . b i l h n u kahLhjihkinn keyif l n abuufidh%apkadWiirfomUU I W K : :i r h H M t f M ki dk P L V . M . : L u j a l E i k l f n a dair mazeretlerirden phelenen I : - .. I = - - M liradahamamda Euikuyla v v ^ r k e n g r d k iki erkegm h, verutonudu. ^uurvr v e h a r u e i h Nr v k "T fnftril hutkel eT M l l l a harrkete | X \ c r vc vu pjOrUrt

Oteller, leni

h ak. r. rrtl cimck f m bUpjeyi ykmak 4Aw f a i k mahalleliyi irktim planlarna kar^k uysirir. rwxJcrTHtOnctn haberdir ulan clmr: Batld* J manini i -r N M M n rrddeder- Dilindik a r k i y a t mpe-

renir. n V B H V

Sofcuk * e a p o M burada

-..t. ili|kyl k^frxlir_ arkn ar/u H M H M hu bahj Harem

nnu oNtek alp evlerini M B | I k i / daha su | M M

W>unconn gu

alemi. S u . buhar vr s a k l k , mhallarn

bile Unrrrta/larL ^ u k ' l n l*e i l k i flkl hr n * * r t c dalmak iin pentr.m i / i aman/ yelerhdjr. herken herVe> laftr, haberlerle*duyulur. Uarfurm b M M t a M i ...n N r aurnru ttakhmr v r bu alan keft yaV rnudahalesUK B a h d a yok cii olduu her eye whip.mt>dtrntedcnna ModcrnlF tepeden inme .-u /amal f a r k t a l u h i M ^ l a r

menin b u r r scnh^ldr. HuJ rllrmkriyle eikileye br emik mzik hu censel a r / u atmiPidcrt / c m i n o L ^ m r u r HrtCM -m. Marta ve K n i K r t c o U l a n m a fikrrble ii/i>rlar vtf Sl-rta I ^ a n h l dm aynlOUya karar n . Ayn tn nujlya F n n c n eyu Oidurr, nfaal >irkeli unu okLJlmek I f i l hir -flr 1 ua k mrys N H m a l y m m - T : J1 n-4
j

Mhn Jmam NtyUk br ky ouak y .

ayarla-

hamamm haenc aJila l^-u I I I - --I I.I

ortaya (ikar. hal K i y k o l u m a da LtaJ'nm dahu M i

M | i h i ] / HMIM e u m {tnceI hir versiyonu olank bulunur, / u r l u ile m m hayln hlUnuyle haee. t a y n , her j e muikk cicnd M a l y d r : --_ - l - -1 .1 V . ^nde yc kidir bir gve sahtp rimuulr. | M SuJian korkuMl M o d e l i auil O J J K j l b l

hiyar; duyulur Bylece Avrupal kahraman hranrtscu. a r t n d kel vc peri znelerini kendi berinden (hu rnekle vur|>u.m.udnnl kurlara. Z a n l hr edayla ^ 11 J t hr harabeye donen I Jahu L d f c e M# lam ardndn F n K f l D v nihayet Marta ph< Avrupal prsnv
r

d W [ t f . ( j . b V 4 0 ) . / f i r t u n m irau%inr k a r v k o y u l m u h u hkmdan r%MBMM h a l i hr Avnnjdldir; oyle inaddr ki. e e s v e l ve bireysel iradeden liyade kortuyL luuekcur fC^etl eieminc hr a r t l znc> mna^la y a p m a y a n p y l ympw, oyunun kumllanrakur> t e h r Bu . . - , M. H1, heJcI hayaln k e n d i d i r . rTacH^M-o nm nlUrmirkun ardndan M a n Kianhu I H dner. K a n M Lilnk Tanceeo nurl rvldik yUrUfUn n l i m *lr i k l l m n iha M. kefleltklen ^Mtfa Lendmokmi fakr bir h JJIH.L S ,-rn..sr,. y h nal sahnehmde M a n a hamam kendi jleimcyc krar verdisinden bu anlml hr tarmdr. (Vk^elelpm h u i f i g yahnz^a F r a r K e H V d e p d . y m /amanda kendi k^ilifinin rmstpnmi "doululajmi" yan djr ttyie k Marta Hnal vahneu raJe Madam'm a g / h ^ y la sigara crkrn - . I M I M , r- irad anhttKi (mun besbelli Madam Anrta n m k i k
r

ruhlar Liralndan k w t a n l m i y i tvkler Birok kullun. ----- - = srdrrikM>_ 2 f e k 1 W l i 21: ?flld:

ha

man. Ban saye* met | / c l ve . v ^ n k ftir mekan olarak varlym Ne var kl ark avdmlatmak H kuUUrel m raym kurtarmak bti k ^ L a ^ o a o m ve^helei n d n y l m / t a b i n d i r VrarLeesVnun kendi M .l.-.iee.^ l u n b u l ka U/ut uradya kalmalnn . h l - |. = hi
P

ri de ayin mahallele. hemhclli M a r n n en yak m komularndan hri o b n ailcriyle y a l a y a n t*rTUrk ulan Mehmei ile ya^adg ejmlud ilikidir. Jork ve hdha** Hmam hr nunah yuva*! Jarak l a ^ f ediLljpi ^ m. ecinsellik burada "nemli hir uiMirdui (Hhohm
H

\Wt\

Bal kal kurallar m l e m k k y m i geirneklrl a n a m l a ukr>m kal m>ken. 5 * r k i a artu nu nibi d o j a l bit a k * R i n d e d i r nsajirt bedenim rperten r hir & * r t ptbi
L

Mehmet v I t e M M

av

ri andran mekluhunu okumakladr. Fruueeseo'nun ohJmuon urdm-

MI ME l-hl I- H V n i ]1 dan U l a h d u lerkeden M c h m c l i h a m a m n a n l :. dn j r a r . Kan taman ppnhammL-n. . * " ' I M m w hr fkyffV Jp --"ja >|ifi l>ahj 4 k ( h^Af I H I - k m e hrs~ h l f f m e y e * , ayp Nr nt/pJ* bu_ Hafif h M h A . v r iyor boru. "v I I - - - Anita'mU H-LtLipLarnm hedefine I J I . ^ I L U . m t kiuplar 1 n s l i m u h u i a h m u M a n a o l d / u , M s n u n m k o n u m u n u l i r u i t r u ve n i / l i ^urkiyju;hgLnjin
u 1

MAMAM S .\kK1 ^rlHlAI 'K4JNCpMII ,KI m I uur.) I ve M a r t n n a n a l l a r n d a yer alr. yleyse neden

hu hacm? Vt a r k i hvNihJrr n4_afl - n i t e l i k l e belirnlernc yommd v hdrekli s abu nekrn? B u - r... u ervaplarnak . , m l ^ - . . Sl*:* - . *.t .-..i ft, . T . . . K
1 r

f V F W r T a r i f . Fnapj I.l \- ki ,1 t, I
1

, yt

CHesne. lWJt

adl klahna L-a^a dnmek yararl da^ aknr I k r m S

d- nirt kitab, daha p e olt ^ t y t l y a n sra., JacutKa Lai.au n h i i o i k a v r / n m n telntiojik / e m i n i n e . Ul runik b i r e l e ^ i r i u i i c l i m ^ dudir. Llerrida.ne kadar m u a m m a d o l u LdursaoKun. a n l i i u m L 4 C U ayn dalma y a n m a ajk o J d u f u n u unc ^ U r c r L a c a n f l gre ber sey pMkaPialk s e m a v i n d e b i r y f f r y e r l e f t r I c N I r . Lacan v a k L y k > K d p j r A l l a n h v nun tmm W- (f,"- h a i n d a k i b i r yLHvmurPila. m e k l u b u n daima hedefine nl ^n JMM inr sUrmU)tUr I hu konuya ila h a ^ a o 7 h a c f . b k 2 . Laraal |UWCl B d y k k h e ; T M. * m . m l h c s k l pmmm <fcnenh. kayp meLLuplar tkVhuns a r a t l M [ k - m d a daha honra l a v a n ' n Tum L a r a m l a lan 11 m

farkn M a M N faaHM

salad ftjrlenebtltt. Vcn k a y b n l a n mraraLiya *inLiLjuT.

M J L L H I I jLrik M a n a dr ve

h u haazhuuj M I f B t 4 t M l ^ B B % H * ) M K a r a k l e r l r r r n hakaJaj.m b i l i m ..:' -i v e k.hk- u M.III' L^-IS * k -m Mm M f lr_ ' K J V t p - m c k t u p U r baslanf ^la * c n g w i e r i h e l e r J e ^ u m o s l l j l k laru u l a s t r l i r .

Acem Mvlcluplar Yazmak Hem nuhierneltzTi en |jfflwBW| Sskyri eser o l u n Moniosyuleu'nuri i t m M r - f n j i / r t r j ' m n Sem dr 0 / p t 1 e k m f / m u u m ' m n sla ek om milcr i m i n d e olmas lesdUl k k l l Mcktuplnn i r i e d l k ille balad nriadadr. Usles

m i ; ulur

ulan hu l e k o k j k yapnn u m .1

kusurlu n l d u g u n u onc m

JLI nedenle de Lacau'm leJeolojisini y k m a k / ^ r e Lamamlannamj ve ^ o i u e r i l m e m i > k a r t p o i u U r y u / j i i i ( J r l ^ r r i d a j c i n L a c a n . Ban ^ e l r n e ^ m i n ^n7J ^eTke:il^fe m t u k d u ^ n r s n l n bir l e m a i k i i d i r S o / n v r i e / t i h k k e n d i m c(4th f f k O t r d e ortay a koyar: yaznn UVjpVn. le I m l o u n n v i > atmadan, r r l e i l jtin kaalniklan. H a J t m n L a ^ u d a n usl
n, , .IM-J.LIH .. : V : I!
L

,,

,,

VVr^g.yurlrij^ l t M.-- ..... m accrmitr- Kanun*HMM* kasten aar Uf t a art 1TISK M M|0 M

- Erfi A#rPM|inrfp"ru y a j j r k c n h i h i m b / e l l i k l e (Moruc^fUKu lWpaLlmttun

uhlUB.

I .U | I . aOTmrrkr/LiJtr

rOTT ilerlemen b i r J H k t n r ekBMaeyken, 4 f l M f i l*uWmP ya/dm>lf. L h l c l l k * r l n p / u Y i yajnnr i . J - -i M M ayn / a m a n d a " u t t l * hr H l u p U y i / d 201X1: S i n K o m p o / s y o n avsndan b e l h hr m-r-

L t

I .:

ikiltUrnH. I. ^'.Jl I I I ^ V T ' T ' I J .

karan D e m d i h a r * ; herke % b n y l e b i r

tdak d f c r B u d u r u m D e m d a ' n n son M H I H d e n i l e b i l e c e k k lah CiViLTila i M a l e r n a r u ) [ a j t a n l m m y l a ^ i n i l e b i l i r i l ^ H n j OKtf d m m M y f a l r ikiye a y r d m h r . Saylann sc| iaraf D a t l m n mllkeniul s O / m e r k t z e i filozofu Ktffll'oton almidiu'la doludur, sufi E;^ a l i a I M ; Fransz yazar Jean lopJumun Mmrannda y a l a y a n \. g M M M k yer alr. i l e n e ! RBVAM .. I)-JTK 1 ontln du^unj h Je-eTerdijlrhdr

MB yckur ve OykyU d u ^ n s a l on m i m ^ k l i n d e a k l a r m a / . aksim: bir okseslilie h i i m verir ( r f j j l 4 9 ) . Anlar ya da konu bir d e l . b p n k n ra/ladr. M e k l u p l a r r i n l i siyasi meselelerden p y m t s a m hakknda dncelere kadar eok Tarill k u m d a n u / a m r . B u l l a r n n h L a i c b i r h a l i s i varlr, has m e k [ u f J i n J b i h a ^ j gUI^ o K u n d i y e i a / J m r l r B u a d a k m m c m l ey, m e k i u p l a f i n se^ue h * , i m d r h a / d a r n n Vayp m e k l u p l a i ol.lnp-u r l e n i m n c k a p l n / , k. / d a r n n tse aPCis y o k t u r ya da \eri|}min b i r ksm eksiktir. K i m i ainan m e k t u p .. mi- h h n m c y e n hr m r k u p _>/JI jsbdir Itrn/cr ekildi- H u y u m d a . M a d a m A n l a nn pen dtnen l u e k i u p l a r . daha
1

t t t n m . H c j c l n m e t n i m ykan - J I N I bir H e k l l t H a t alr. < alnV " a r U * U r / d a . yauuilmj b u . . . n . . . . . O f a M k stunun d u / r m h v e 1. .-l-.-k

l i r

- H . . 1 ' m I h j u l u ' yaaa v c v a n d u f bh(im D o ^ t ise u p k m l l k ffcrtteAnde hpernoJk 1.1

H fVtalfTTTk: a p l p d u i u n u l e h h r . B i t i l ^ n i r r t C e Z f i . r y i H l c I . i k e n d i s i de ark jh y k k Ve ^apkrnlr

FlLML-NKLt SOSYOLOJ HuradsLaM sorulacak >om JVfrcla "ln projesinin gerekle ne katlar - i s ' . olduudur Srn ve hpcrnnhan hftylc yan fm k<yub mam art y allmn la kendisi d e l i l midir? A k l ve r i v o n j h l c r t m bu " ftcki \ dUnru. en azndn uuderniieden bu yaau. "?-=-" --=- faraa^ilenn tarpM! midir? D c m d a BaiU l r m e r t e r r i l ^ n,n r geerli oMufiunu s j v u n m u s Platon [kr ben h a y a l n z d a o U u J u o u v c ayn jryin bu jeleneiirt teki'si. y * n i ^ a j k i y a c d k cur. Budlek sesin varlm vurjlamanm yke bir yrt w * u r ; bunu yapmak e s i l e n Haldi bu baks pekittirmek anlamna gel ir. Hu dier w s n m e ^ d i y e h ulan Sark, B a h
1

HAMAM: SARK. N |s jtftA tLKONniJ.ll.Fkl 4 0 M Mfttofttun ynnelmukm tinsellii kadar her ktaudl U> uaenyb S* Harerndek

F ulanabilecek hir a||m kural vaa/etmesi bakmmdan M^O ik-rec h lakvdar. G e r i szde D u f u y a mahsus olan * * 11:111 .1 . h i n u m / bu ., r 11r 1 1 1 !.,.hr yadsrunaHi. (erek T l * * Hohhes un l e l v f e i n a n onc4l *4MI

kadnlar ve hadunapaJar L p^llpklerim Oofal olmayan. londereCe ksrlanmt br sekrtde ortaya kokarlar EhlorKesojucu \97A: 114 nektupl. Baip'da uy^ulandf; p k h y l e evlilik, erkek vc kadn hir Jinya frlnnenln ; k dabn iyi bir ynludur tr? yandan Monlest|u
L

tfmieAejciliji

n iden

ru. miliasirr yaamm ve hainlik Kilsedni ok

H

Hibllakla f l e , eft-

kjik bir e k l e n i l e n bata bir ,ey d e j l d i r : hir fanlaridii- B u g r k l boam ses" teki ", marjinal y t da h a s l n I m ^ d c ^ i k l i r O n u a^a karmak ^n N vapihorumtu t * b * ? J girmek fierckrner {Mllle^tfu leu nun p * i l <koncwrikfW odaklanan > aenhcumlh'U hr okuma*! iem bfcr- BenuplOfi 1HS4: W f t - W | B u nutlaya aklk kapandrmak ujin Moolcw]uieu nn A c M r i m / J ^ r / n a donelim. MLinrtes^LlKU nn h 1--.-1I- = klab bir yl iinde M bask yapmi(b iBetts 1973: Wl Resmi alarak onaylanmama riski tayan eddmcsi dc arHortonac sklkla . .-ii U M T C Hollanda da baslmun ( M J K Hhn Vatikan m yaiakh kllaplar h s l f t i n c M I tc iletildi Mtf-JL
D

U n r i krna hayatn le alamrhla dofiru d e n e y i yakalaiTinlarmi fcnerr iu g } J I 6 . * r 117. nbrk-.:| l,

U

M f r U f e B u ift -.-
V -

k . UtarEAfucu'nun ele J k h p , | m m e s d c l c n k kendim bel l eder Mektuplar hem " A c e m " r m T*arEyen dir iTrvmprnet IVK7: | R 0 ) . O d a k r- - L . , , f a r k n eletirisi yer a l r O^hrk akl # y e w n d e h l i r u y o n a h i e ve A/^rljlj kymetim hilrney ftfire
p B

rlr- ' 1

I :.. burada. Frarhak t y n a f a k l n koiuve kullanm iddia

da LhiU kapal bir hiimde eledinImukiedtr. Fraus 'da E m p n D r u n yetkisini krtyc kullanmasn m fljrk desptn7min H f l a A edilir (Hcls 1973i 2ft-7; CJMhtkbard W H ; 26-7). rkiya^lk SaH I m u k l l k l a s y l e d i ^ gibi u d e s e ark basinnak l;in h a r a b a n lu-rl t l e f i U p r ali i i r a i tla k e t i m hr kllar ve daima dyle nJm.. f u r l K j H r 20001 B u S a A y t c S ^ l e m V imnc kan l e n u - d m . trutuyel v * i J m ve eumhuhyct^ilik arasndaki ayrm belirler mmm% +

"

MoneM|UieunUn Iur

I / M - Tvirment J . C . M e n kar ..

Ben k n a h c t e n dnem |H- yayhn l a n n J n biri . u-

k niielendnvoaJV. A n t a * klap huun de r t t i -

yM toyVrn-P k k a k meklennden b i n olarak anlmaktadr G e l p l r l r m aaOM *rfiiu/WtKl mimletil h r = -- r 1 da s a y d l r w d : tCMiucunrt / a m n n d a y a / d a n kaplarn. y a k t k $ark 1 konu alyordu (Kaser l*>, yuj.de otuju

yjael - s l a m ve H m l i y a n l ^ . vapkmhk ve neieTuseksucl hk, JespolOr^khard isel inam; ekaikljl t H l K kumlu u h l e bir dmdir.

A I T H * f r , l f i ^ ^ r p n d k i en bcllrnln s daha da K n g m k s r n t k m Avrupa'ya E .ikn rendin hr adama. zbek'e a i " i r Haremini hah

MLibamncd nlams?. uy inlere dayal birdin y * i * m j hi salnekiird r ( f j j f , v B V I I ^ Joubin ZIMBI) O f l l f i m K i hadmaflasp. ha

F

dm^mnsL emanet * d i p oradan a y n l r Kilapca ayrta RJka adl bir ranl aerpnlede l a m p r u . Bu k a d m *pfr Tamat M- . mm kendi l s h i m i n ki yan olarak >orumlrtT r h e k aydnlanma peinde merakl b 1 mA 1 neknrfaelbakalafiyltlmllaimn olan R U M a i k h b j m im < Urdur 1 M c A l p u 0 0 0 : SOj. kisinin a n l m birlikle ele a l x h j i ( n c e ! meselelere dair ok ymlu. Moniesquieu mm Batyla l > | u > u kar^lajtrmaiiina olanak saklayan hir e l e n in kar o r u y t ,

M i vr ]rrl z e v * larHaJleriylc l d d i ; l e j h i y c n dltkilet (Monle*

N

jueu

Iv^73:4 ve?(l-rnck1uplar^rkdmla
t

j r / u l a n . . I f l r 79. v> W una

riK-kljpEari u ^ r n r v d r Sutlara, yaaajd-

f y i h r ehvel ve h u r u v u r u kadanlann | v * erkeklerin) S u l w v k vermek iin p e H n l d f bir peneteve esverp bir sapklr Sulum iin vardr vc ona a m i n bhr p j haI99>. V e * n n olarak a r t kuvvetler a y r h j olmayan bir rnekln olarak la ni L.dlm>lir. Her ^ |mm bir hiiimdc var otama/(CriMheburtl

Ml All .r!RI-nSiHYC)L.fljl Z j U y d i a f k m bir ^reden K m , hu aulaid. flamam .jh n i m

AMAM: ^ T i K ' I N TOSTA I K t ^ l M L R

"i

ILTUC lekrar m l d y u v k t j u s a l i t o l u m / - M a f y g ' m n S u h a n n Hnsan h a y a n m H i n y l e h E * a y * k o r l u p o l i l I k i M i ve hamamn ila ha

h

hrmdan mahrum bnataniyt Nikknl olduunu nu n f l U k l B ? Senin kaunJjpnm .: tahuil l L h U'n. *u /Hirn dana hafi un ad katd (i/.fl.v. 161. mektup j . M--Mu n kLCabnn lamam
r

r r m n l ^es rl I klen a l u u r t k e y i f , bedensel Teskltr. verdimi yasak ruup verirle pevl : .n - - \ l - .

, M

hif h k s n ayl

hu m f l f M V mekLup da i k i
1

"
t

" " h c h r l m sl ik. Humm

sekdde t 4 u n a b h r . l k o k u n u daha i l * c i f r a l y a ve u ^ f / k k h l unturlar ^ m n k b durur. Mnnir&|uteu nun k l m k v m ^ m e f o r e ark l a l l m pa; n a a b n d a i m i hr sekikle >ur|ar>mslr ' F. = daflds- .is \ I VM!

J "J ;- j - pLh m p h e m hr a n l a l d r an -Jia _ J - : J - biati : - : = .

H a M i L L j i ^ hr y n L a l n i [ f c ^ u 11 _ - nim i - - :

i j p l u r r u i u i hr r p c ^ m ^ n u r ^ m r Sahie n l a r arlk h-, rala n h h f u e j h f h m n J RaE VC l n Hu hap Lamda, ark a4t'i I iptin h\ fc

yan de^mnrlrrn aym^a insan o / ^ u r h ^ u n u h^r 4 > n w s n :

n rnairryal/JMi l ' ^ e h k MiimeMJUCU nun anla m e l a m o r f u n u ) la

-l ' - yleyse ark sisteminin le Jnlip I U -

M I ayklanabilir? ^ M ^ u l u y u r l i ccvafAafnavi aur btr h i n bu. ama M^m1es4|u leu i k l i m i n insanlar I e m ta; lies ndimi m ve lah ak k umu. kabul etmeye m e y i l l i hake e e l r d f m i M i s k y e r e k hjJn f i n d e n k i y n r brlseJ J- >. .J nsar : - . M I M y n / l a ^ l l f r n/erLIlk H m i d n l k n m ^ nin MIMI., ortaya I h d a y t s y l a i V f u r l u k ve . Hurk dc m i m k u n d e l i l d i r .

s l d r d n l a y m y l a rm-kluplar h m lal da da Onern kaVarlrT. dept^medpm savunmann Sad hr lan f i vanhr- Adlmla Isaid m f d r l r v d ^ j ^ J t a

IM7BP vard m ^ da hu jclh hkntyur. KltUr r k m kapsamn da hi d i / i anal/ hu d U n t e d e n yola ykarak bal'nn haih o l m a
T

C i f ren Idp i takdirde elum^aj/ eklenr yed akabilir. O / h c l ' m . efendi- d*ere ^ j r k l a Lam hr L ^ I I L KZ
n

y n dnyay d in^a eme y e m e n i l e r i n i n b i r haritacm kard. Itu a n a f / l r r h / e p i k ses katarhhrdysa da b i r ey hep eksik k:kl Arajirmafirar ^nkyc 'v l i l y l e n f l mpLemligirtedikkni gAstcrmiynrl.-i' I flark ne yakn ne LIC u/aklr, lakat ayn m i d i lom yakrt h r n de uxnkbr. Muhakkak n l u j n l u y$ da mhaZ ufr ' y k l e n m i bir inplumsal l o p u l u j i deftik ayn anda hem hr u u p ya hem de Icrs tupVadr Hu mrphemlk M m n k ^ u e u nn At rm Mrituplun nen mehur b l j r n e k l u h u n d l H n l ) flsik^a prupur. zbek m sk d e n e l m i rd m a y t k a haremi y a t a ) y v a s ancak k m l m a r hr sekale d a r l L 1

kdlILLSU rhuTlJ/. E-Lirkl b i r TemiKi nkmmy^ y ^ r e , kailinin key l y u da sei Z>rh

l u ' m erscEneyece^i hir mkladil var nhllakllldir O n u n gliTd asla hdlln d e i l d i r Dnlayuuyla . |. -m -n. m ^arkhydc^ilipjin la k*-r.l o l d u u iddia edilir. Kadnlar i y i m Mnnlfsujmeu nun anki n ^ndc Knsane I btnyle k n n l n l altmla le^ldp. hamallarm k r r k h e len ne alma ve sallanan yn lend\ t t > m kl.- h^r d a m cardr. l k u l u m a l a m N Lhakkum ihOyavi ve MbFUp^ n k h j ^ u n u . dcda^uifU O / h c k i n yuklufunda Harrrrin ; i t n e t n i . ken. bu k n t nkuma efendi k n k d i y a l e k | u m n d e durur. Belkp d V f U h a n kendi Kdune lUUaLnr. a s l n d f i w l e n l e r kadnlardr. B e l k i de kadnlarn p\\ k e y i f l e r i v e ^ z l h r d h vardr. Itu hnhamde y a r 4 f m r s e i l d c a r k I J U anUtmu K . .-IL. LHaklankl^nda. arkyal l e m a l a r m hem u j r r k l l h r m de mUphem d d u p i i sunucuna vanJaNlr Y u k a l d a k l laTllsmayi J ^ l e m i m i /\ I k f u i k Han araujndak ayttmlara p r r d u n ^ n l e y e r e l naslank v e a r d i r i d n daha karmak hr l a h h ^ r e r r k l e v a m e l l k . Ant. al i k i li karpiti k l a n n a ^ l e i l r i t l mamz EWI g Eirr. di/cjik-EiEii >u m e t i n t e l iVruldL? Linendi hr sey eksik kaleli. Hu n e d r u l e ele hr smrak b - - ^lirLLmlcmemiii lcn imjjL etmeyi hcdclFynnjz
r

maya

taflar

Matemdeki k a d n l a J \ M * a l e j b t y e n ilikiler yaan-

dna dan s a e i k t * J u ve F # S h y e r a r j l l e p t u k l a k IMM.SE..cfrs, hadmlardan ^LaiLi harem kadnlarna tfe, l i ^ r . D a h i l_V>_ Meklupta O / h e k ' n k a m tna ol art lan b i l d i r i r Hareme dehsel. lesi hr lenaE sard her yad; het hr meklup karanlk ve k u r k u h a l m

I a p l a m n D k > r t n J < J d f n a e > e n f a r a r ^ r u r n a n r l f l - f v. ladp 1*1 m r kl ura a l aylar daha a J l U ^ l r hr hal a l r

2 7 6 - 7 ) . IJaha m n m N<.neln i i r h c f c e n i h a n m n ^ h e p l e r i m ak'

l-vtL ^ h * iMJhri H n m I LLMII nL En kijk irilim, senin k*k h j n .LI1 L'CLNII n haremini Eaih / o k k r h - dola hir yer haline geEneyi h^iTdm... NiLhil eM La Mftip hu lilay;ya tenin kapriyk'nne sayg duymak i",in p d diinli dll^lnccek fcjllllT Jiuvcndin? SIUIEL her jcy marahtcr heni tQjfl f l a h

k^Lenh lenrk hr leraya ynre y e n i -

I I I ML t * I

I- SUSS H I ( H I

HAMAS

.I.H. :-. rVST-S H< E INI >\111 I Pt1 eesindc ya da hem koujlla-

>ark smpesel du/ene m defildin S I H I - V M I nl; Bir Srir-Kurum Olarak $ik Avrupa'nn kimlii " M e l n i y k " . ounlukla da a i l a lh>k* do h.. LI d j lammlanr; kuhr m t CernelCTintk siipunluklj U l i | i t j da budur Kimlik nesnelerin. mekanlunu ya da kiklerin ikin o/el hklennc yaplan ^Nidermclerk J c p i l . Ikllklar detine kumlu dskisel hr ajr araclyla VeTlr. Bunu |!*lrc irk da Avrupa'nn nc rJohjJJiW younlar Knrmallk >e u p k m l k . kanun MI drspocv " iihA ve Iv.l-r. A l v e a n u I ll karsl farilaf mantc \ 4esnde btranlaldr L a v a n t l hiT bakls acsna pire arV '

yan hem de undan kaan hr lanEarj urau leykl ebcr b a n t u i k i arnesneleri ureiir ama bu nesneler eriilme/ t h J f i t a m r Kanuni,
n

yjni t f i l l i eylemlerin yasaklanmas kylama lan s m a arzusu ya rallr. ark byle hir ihlal ar/usunun rndr. |5i halkmdan talmin edilmi hir artu sanrs d e | I br sorunun eevahld: Neden hu arr u?
H

Kamn aracdlfiy. kallullu D I A J [ve kanun kar iiinda.l lantariM

T

mumkun hak- p e l i n i n harria /4 her peyden <WhX PpCnuHk mudala leler d c ; d de ruhsal encrytkf. a r l a r ^ t dunulenn sarnm araLil n 11 surdlrUlr. h n c v n n -- sahneler, sahil nruntUkr " M1

a n c i l l i y U isleyen bir Inu^ral rYealll plhnbr V -.m .nn ve VVelsh t " A l : 3 2 9 . . 1 I . 1.14i. tVnlaymt I Su lur L. . ras ve despntk - belii hlAT daha V* hr arru sebiiaEhi Avrupa

dondurur ve tky k l i k l e keyl u/ak tutarak i v n e y k-ptur. A r / u nesne M N>ka bir uzama aktarlr. "arkldajjr"; hiyyleueylitcllilmit. yani BT |i|rnc kalmas taslanr. Aslrula. ddu sonra ele alacaf O H MI T , l a n i a / i y i i e r e k k t r m e l ounlukla nna snn m n e k k birdir.

k l m h f i m anlam, hunlor Hanl hir h a k i ] karssnda alan imgelerdir- IVidar ve bilicinin kessminde, l^-ul Hanl klieler iinde sabit knr. y l e y e MinleM |UiCU n|in vr flamam in inekluplrm ayni tUtfruhuda aeak bihnen bir yknn fakl versiyonlar darak m oku satafir'- B i r bu likrn basuul (kktrvilkpjina direnmek islisuru. 197i ylnda huMmis idmanndan dolay . S r t T t a arkiyatlk hu h a W M ilandan hr yaklam haline |Lehlll hf- Nc var ki burulan hr
7

Bununla = p- - .. i-!.

-;>Junsal hapn k L/ejhrs vardr I^J>cV

?|lMh: 9 3 l . Kanulam r U alanndaki -IS.IM : yan n ndann <tl>* kadn v e e r k e L v b - l a y n l n u s i y l a d u / e n l e T i e n yasam ih4

lal a m a / k r i v k srdrlebilir B u ghi ' a n l a / k r u.Kyj| b u j i n aa j " iaralimolustumr ve usi taraln gcn param altna alr. Bu a dar Kah rasyiiiililesi, akl ve ahlak m s iaral ) ile O D karanlk. "ijrklla^nt^" a^aji lar^i aym r a ^ o r n l f l D pjuatandr (Gniflrkhard l WH: 137-Hp. ( k l a l e l i m a^a ^ laraHn. s k s i n i MirrrhJiHM iin reddedllmrsi. "^arkblasmuj" [dank kalnujy gerekir Buna dayanarak. Sand h w j u H t a m v (irranehard da Laaran iarr l a r l h hr efcs.hu h ^ t m gelii rmsir. Hunlarm i t t i soy k m c dayaldr Ve deninjl melnin
fl 1 H -

yJ sonra hrnu da Jjnrk li?crine bir n kadar i g i ekici, lafcnl

r

p |

' a / b i l i n e n hr kitap ortaya kmiiflr: Sultann

Sarar. Avt FflUJ-

H w M p > t f W M <Grusnehard lWKp_ ( r f m c h a r d m bajH_a ilham kasnann ltfjvauh deil de L j an idman nemli bir l a f t yaratr nvelkLe. Hafi ile ark arasndaki b | k m m sadece ayn uram LLiki iki unsur a r d n d a k i aynmn dzjyai htr liskiteEi tre olrmdh fini ne srynruj. ^ark daha ziyade ayrmdan fince filene, i p i m eder. D J I T br duy i le ayrm erkek i k k d m arasnda deil, (flHfl]) ayrm i k ayrmmrhk arasndadr- L M a t syla fark n amblemi ka dm deil hadmdr [ J f v ; Trumpener l9K7k B e i U O hiimde desrjuubfo yalnzca .n^' lntnlk ve demokrasi ib b i r ^ . L hh imden ziyade a|kdEk br "bimsuhklir "L rain ark d l byle hir hrms4rl*lc ijnmlanr GrabiktkUd | W h - Bner 194*: * h | T o p
r

bul^-usal^ bir kumas^na o d a k l a n r

ri

Meinin hir di^ hcirrojen "deil^ken g(Wteren i hltakm "djHin n o k b i | i n eirafnda di rinlen i ^ i l . hu sradu Lif^r pjuWertiiLOl Eej}ers/kslirerek himra ili ipim ve I rrrek. melnin anlan -n l m eEfm fsle-

y ^ p b o / u m a " uram IhJaysyla Inplum-

ujl hafm u-sl laralma. Han v e D o j u a r u n d a i i u k i h kjr ^llklarm us %rn ve klasik melanlenn Mnrlannda n k u n u y a p u k e n hu lr+ala m / | e n m n nasl ndaya kkanlaNleee^kne udaklanr. imdiye k a
s

lumsal k si>as mirasndaki a y n m m , ^erh -I

: - hr Li/amdr

dar a r k l y a ^ d j da h ekilde zimledk

Huna karlk kmc

Nitekim d n l y t l vc kttcjar sylemleri i ie jEemi^ u u T u m t M r

k- e ynlemi "keyfm ekirdeim s'ikamayH b i r ideolojinin

HlJJlHlLKaJSTlJIJJJ il i- alannn

HAMAMi JARK N niV\TAFKO^[}M[[.[LJil sirt salayan br kurumdur. Ayrmn yokluuyla kemimi helb QdM hir m t Bumda l L din : j n. Yu^nlAMI**** p^drevi yapal f a r k E^dumsal iK-esic. ayrihla MM. .n M U T kurum kavranin krlime anlamymceki dununa dair hr Tanla/dr. la almakla fayda Var. Nesnel hr muadili dmarrus l-.d. -.ihl.hn Sark d a siar sajyry [ 4 u f k r . A A . a k br ekskbe. bir k a n delikle bir
r

Inlasdc yaplandrlan kfcfjnji-rpec hpr l n i n n i d e a m a a m samanda idinde :: . ....L.--.: l..l, L M . L M . . u . l . . .

:

nasl amtlrdpfjm. ynlendirdi /.^k | W J : 12i | B i z d e hu

s e i d d r ilerlemek isliyursIlu ikinci okumada a r k a nasl hir siai venlir? Hu soruyu c e vaplamak iin lrtcrlikfe, Slavslj t t k U f alndan e k m i > t l I"** L - > H M . . , U - : uh Levi-Slauss'un

S-dk emsl e d l k h h r l u r v l

Ne var ki bu haliste, lum sallar m

^/r snc odaklanalm. L e v i Strau-sj huraJa VVnnehap^ kabilesinin davran ;Hinn anla m. Bu. kabile iki ah pruha (tohlft*) aynlm^ltr Hr ammen o j kuma kasjhakannm mekansal hir k-mslini i l i n e k n m srdgmk. iki ptup farkl r e s i m k r v u e r . Bir ^ n p kenti O r t a m da hir ev bULuUfl birhalkj ^ k l i m l e nlj-ljr. difer jytp ise ki para ya hi4ep_ / i s e k hu iki ^nhu muhaf-Hvak krpnrasrJcr ve devpimL' k a i f l l l i r nlarak snalhndjrbr Aslnda hu k laral hciser hinimde stil ve sa. erkek ^e kadn diye dc snflandrlabilir. Murada kars kuuulavak ef hn doprudan Bal ve f a r k n . Koma ve l*tanhulan kabilenin iki aH pruhu gtn. a j n ^ I H M - M - I uzamdaki kurumlar J duunu iddia etmektir. Bilakis bu iki kfflullk hr r i r d e f s c m M l f f etme y a k l a n . : dcrcVC - ne mh hr hir - = -M - lanp^4 \ m a / e k almann ki farkl yolunu iladr eder. Bunlar CnsrnjJti lan heri nlan trasmat* hr e k i k l f nrlmenm iki farkl >oludur. U M SirauKnUn .. r..-. durdu j]u nokla. IHI h ne jh a h / hibir sek k k , mjhuihal u/an hlujsmn g/krriLinn ^rp uy^lppjim haizi nklupu hir kul lUni eHveclfic yilnellrflemiM =ervLlfkJi Ik "jiVreL-e" alpya hnlilnmc, hir Siihic- \ JCM b i n a l m nesnel, "edmsrr e i lm. degl dc Iruvmolik Nl knie(e. koy Kokmfcnnn ^impckmriiH-dfl. Kadayam-di. "ieseilefniL-nliLi" I*-s^d asam jdjt Inik'I I H I karoll^A n |il ulucun ke n sn uyumlu hr hamn olarak lrLnrh hak |H-Lrmr%n enprlkym ihflmul J^-kdek bil 4rppru/lpk - . hr poakik-t< dadr eder. /emin plan tu -l.-1 k alg. bu uavmalk L.T^.HI ! . . cime. aeO yava dmarli hir *jmae*d yapy dayatarak i > ^ n n w - afelaall kutahkl o u n i Nrcara d l a ^ M Tinctac I I - A
1 1 % k n J

Clurn ayTirndykrmn kanna k a n erkek, hukrncfhknr k . tlik Mk-.l. n. vhr| icmelim E^lu>lunr. Sfr, gereklen orada dnasa h k lm say d^ikrinde yer alr ^ark La uyas dU?mn sfr (krcershlir. " Jespot/m M -s^ueu" h ^ n l e m e sistemlmk sdr dereLcsi

ilevi fturr"(rkper 1 4 % : 47). Yine de hu ''kanunun d i n i n d e k i " , ayrmdan ee ptelen iravpnalik "(jertek aneak simgesel olanla lemsil edilebilir. ' .. sfr-jEurun haline pelir. MI .
ri

bir

M burada da 1 aylajulu. Mti.

lupiar 6*cy. hchlr ktMtlarnarun hsM.-dilmed: U ^Hek u/am tem il nlel * imlahn korrttkurar. Onl ! . kurnuL J \ J LIJ npcsel Mmulahrajdr N a i e k m 'a*fhP*\n am.s mekn a m | w k hr Iscan hul dcpI daha Jyade Madam A n i l a m n meklur^iaryla usaj e d l k n
r

hr mekandr. I k . mckluhun malremes k e b m t m n n i m anlamyla harfler, nl meirup ayrm po^lcrenkr a r a t i l f y l a yarn \ i H}.
i

Cr ve bu bakmdan smescldsxne>inlr (Lacan IVT7: M ^ U J k B ^ nuvnlarjk larrta^iniMkd laylpjthi hir yaps v a r d r < l i e k
h

Burada L a r a d m lui^/. kavram r k bildik ldeob>Jj a n l y i f i A H andaki fark bcldmek gerekir, n.ha B n
s

de huhheiiimij jcihi

lamam a/uu sahibL-lerrm.-s a hsmdan son dert/e nemlidir. \* dnda keledik -L ^k h^hir (Cy. hiehir hakikat nLu- f a f j j f r j Yallfea avmatik hr dp^s ku-yu^n puJer Baib Ivkjsjn sakaljdu' AvD)*a ark "m pensinde p o \ e * . hr ark yoklur. SakJJn } J r n ^ n Mt f u p j h haktim ^arpnEfp |ier\Tk hir aA .Idu'unu m u euV-

I - a n t h r baka p i r e ark hr yrrde nbrhflk her ey *5arklila*a YaJnrea V:k . . = M m a / i l e r i n f e r e k olup dmadipl scpfu

\\ki

M kahpk M M bir araya L t r l d I.ev ScraiLssan deyimiyle

1

Andnda. Kkpkpk TanTa/kn yabalann hakikal LSL-^II l c a r r u "I dupu unutulur. I Anlayyla ^1 lir-kurumun Tek ilevi judur: Hh]ikmut kjunHin narn^vciHncn ya da Upnlurual S M M l t k l H I kur|- ku rumun varl na ve c^pisv 1 1 ijjinu ^'TCt Utmckgh nej ^lif hir Ikv: Sal in-

srr kurum" sayesinde. S lr-kurum "ya m / t a httylc bir adaj kendi nKveudyrlim j-rklerdifjine gdr mehur imlam olmaym bos gnslerenm t. J MIM belirli hir - - bir muadilidir" ( J J v

1 ). S n a n e l o k u n u olufrru masn vc ayrmlarn lensiledilrnu-

FILMLfcftLt SU5TCJLOJI

l r . T u H u b b y r k l u m ayn* kat ilenin u y e l m nfcjljnr >*^mjljnn. u j l a n H y k bu u r t f - L u J m rr^rrajTVMJr > ^ > ^ N a u i r kuna m u f halle --jf J ...mr kendm dritL radf. v w ^ / J r I H ^ I U H ^ E a ^ j y i u r - M4- L 1111 tplmnbaun u*-. n- n ktntfum ( a n t i i u n f l r w kapsaml hr a/An U ^ I J I I U aataamjaj I V . H H p^lesn d a n a l a r isc c t u f p u m d r ? [ M I JOUDa I M I 1 *11 JJ/I v r l c o l o j a t . . - . M I I. . J m sabil n l d u u sdyk-m nr .Ll kk r nd e k ajh t r . U m k m c l d n . YukarhdJ h a h s e d m i l k . I im .HJNLU ov

'

.^.IJVI.I::.I'KI..

J.^.M
r -

M e k i u p l a n n yertne

J ^ n a s m u layari oduf | O b i r p o 4 K l d i r - F i l m i n has lan e Irkla . M a d a m n k o n u y a r M k t r k ^ n V l p U n n gm aant. Ancak I J n d e k karaklerlerc

k

dondufnu nfre-

taklarak

meVlUpiarn u m u n d a

r m l r l e ula>n|>1 HranccV"n * e U a r l a n m nihayelnV 4iak k * O t f V p c n t c k k i r d k k n h o y l e n c h l l r . r V k n e d u hu kader? I ..... M. " m e k l u p d a i m a yenne ular" eklindeki kldiasmdan yoLa kaiak ve :..;lanr KrantCaCo v e M a r t a n n d ^ m j ^ u m d n u nispi saklad f m anklayarak hflslnyalm. Vcklthu daima a l l a s n * u i ^ m a m n scheh i n l t e h k l e , H I I J K ^ k [iirrL-rjmHib lwrkesn k e n d i n i N r ah^L olarak deneyimk'meKJir < i f e k I W ? ) . S i s e k k l mesaj b u n u n pa;ulipiuwlk hr iW ^ -...
L

i U m l c m e L J I / I da b u d u r Fakat bu . I = i s l e m k T ^ i i d c c e d a h n lemel bJr d / e y c F t f b a u t l a m u m k undur. Fanlar vc denhjler a r u y o l u y l a surdUrlUr. ^ i m d i huradun karkctJe arzu w l u n l u m u d maflirKirn .->. - I l r t m i n i tanmlamak HLyurvLi. f W c l i k k Mimin Final Mlhrtfvndc-n >nla k y o r vc A l m af Ju. k i : M dchrt kadn t h...- .. n vc bunlarn l>p Anmdan lumsaJ n r t j m j r > U j | | l d i bit Lhlanlal ( J a r a l c k a h y n r u /

L u u i s M i h u ^ s e r ' i telheme k a v r a n u bu aniie^el cazibeyi ^-klur C lsiM>. I l e y sen" diye h a t r a n htr pntis . - >n-1 > t e l h c d d c n k i | i . r n d v L^bnup kertelim hu arnn alicisi nlarak tanmpadj ' s ' H ecl hedllmstr. C) larala J I H K M hu ISL-M" a ^ n y o l u y l a yaral Pmshr. t e l b e l f H d i r c c m n h r urunudur. O v k y ^ e dnUp hakan, polisi hr oUTrtr darak k a h l k n herkes aM.n saylar. M a d a v n l l U K k l u p i a
J

. M . i... A n t p n n c . R o y a n r Vc l e y d i M n n l a -

f u l t t i k lavrtndok duruca ulaman hr [anUJ m ^ i r m c y o l u u r t a y a k o -

ladeJ Taahhtl M a n a n n / A t m a m m f i n a l u h n o m d c k t mumunu yorumtamak i / f s e l VC kronnlojk rJmayan hr ukurmay m u m k u n k l m a M a s i n i l i n M t k n / e n n c m l i d . F i l m i u m d u n basa o k u r k e n , her kiisel tyku-ytl a u l sonucuna ulaslnam U e g e k i h u i k i l numaras u l d u g u urluyu ^ k u r . M i m hh antik Ynnan t r a g e d y a m n a f r l B I v c n y u n u n l v k O k u n u n ^ hu Nglamdu ani kavram k u d e r o l u r . M I I T H Vvm* ccscn'uui d o l a y i m l a m a a h y r j l k r nrl Kesinde kendi k a k r m i oL -kklIrrr F H M H hwk p f e M M n araclyla. M a d a m a dJinmei m l m k n M a n a n n i k i dela K l a n h u l a gelmesini s u f l j r 1 h. T I , r <k n v l r l l ^ r n j y h j l i h

herarrnc nl

u: K IJ - I - . Icsadf r i u k u y a t k l s i k f sVhoddlfk e n d i l i n i n i m | yanJ

k r . I Mh.s f i l m i s c f n s d c n k r d e M a d a m m mekluplanmn a h c l M d u . I V l n larajpmlan L e l h r d d e n k f i gihi. v?lc) dmcr. M r a d i n >aunV l a n t a / k n n i lasdik eder. F i l m h*rc " sinpsrurr kastrasytriumu/U M>mam/a y a r d m u ulJupu i J l h l e kahl f d c t T jlunu hr lantazl ya]>isi %unar. " M e k t u p d^irna yerine ulanr, nkti rrereye ula^rsj yeri orasd r " (Jolirtm i9&y Un :Ldmi bakarsak, m e k t u b u n bj^tr^m. hl/ c .111..-11. M I M /
1

-..

.-i K . rnr hir perde sunmasyla akl

gerekir. I I . - Aldfl l'ne nun hikyesinde < l*JMH| fnds M f h M M n w k l u h u n u asla h u l a n u / . n k b i r sulunun rnekluhunun n r y e h m ^ e yeeejllne d a n y c r l r s A hir I I I I D sahiptir . Adlnda ra -klup refch c m c l l iLi/UEim LmundedLr. a n u Je inde e m n i y e l a m i r i n i n m u l u U vankat. MekTUhun daima yenne ula}inaa " H m g f r s e r olana
n

M a d a m n m e k t u p l a n m ikumusLm oJanakl klar. K n s i m u m i a hr a l n d a n hr . inek re K . : . =LL-M: m i n SHI mektubunu p n f H k r t n M a n a dr}. /f^uNftpada n n c r l i : k Franccson man y a n l k l a f v n r k n r
H

hundan

r a m l a , m e k t u b u n dunt -tUJ N r pnsleren o l d u u n u . a h e m m P-m./ krre y o r u m l a n d n ifade k r . Pnr"wun nykusUnkr pvjps l %en. m e m u r u n hr sulunun
L

( k J a y i d i ana karakter o y m t t p j b t porunuf N e vat k Turul v h m u dc. Pnincescti'nun yalnzca Mania lm h e m t o p l u m s a l hem d e f i z i k sel olarak M a d a m m y e n n t p e m e i n i saklamaya h/mrE eden i k i n c i l htr karakicr n l d u j u u n ay a kar. I r., .. . . . - - -. ,.,
n v

un.-. -m nektuhu bulmasn r

nasl dU>ndUtUnc dair imp^esdir. Elenzer bf imdc I d m ile >fnun l.nma^a l a / l h-r p ^ N c r t n k T r r m i n d i r , i l s e i n s e I k l l i m i ecinsel

Janvaon

("LMLflfiLE SOSYOLOJ I r n n i u j c r l c f m e * hujHamikla o k u r l a r | b u durumda filmin mc -.|i hibir c i n e l p r a l j l m l amalk ya d i sappkm I k ol arak g i m j I r r T K y c i v _ -n h e r k o kendine uyjrun hr L / n ^ d l f e sajliplirj K"muilrierkr_ Halda kltUrel v e Eplun^al lyrifcun hr anlaTsl olarak okurlar. H J / J TurLkr. I 11 hiYU*UJklptUne dair Bal i m g e l e r i n i n ak J. n . . 1 edilme *ne_ TufkVc n m l U H c l t r kullurel ^ l l - l u

HAMAM: $AKKN KJTA tKUNUMMtkl

61

lk-strmedir l-.p_y.). Ruma'dak yastm da hu i m k m s ; l n tam hu iVahunulur Hm hr a f k araymla. M arla LIB l a i ' r s v n da ayP 1

n ihanet oyununa tutsak olur Y k e ^ k ar/us yalnzca m u m / k k vaair. ^ i i n k ideal panter d a i m a hr huskastlr: a u d a i m a i e k i l_H s? ionlmsal kkkr laralmdan dnlaymianarl huyuk ak lanla - .mn rv>hudcn4 <tup|n kahl -Jerk-f h r a m e s t t p\rk fu asaflanan afkaul sonuna dek yasajyajjk nhmulluJu l a n l a / l r n m sun arzusudur. Oysa I s l a n h u l d a a r / u nesnesine h ^ n k l a n yaklajr-

mis olsa d a - trssrLC kabul e l n o j n i n kulJam_LM harak p O m r k f . b u T l i r l k r ise c v m ^ l a u r l n l i l k r ^ j r k ^ j r ^ 1I1L ve b e r u r f i ncbtnkrlc il? filmken h ^ l a n m a / l a r . O y k j han^i o k u m a } 1 t e r c i h edece mekan ->lduu ve Hamn tm ; k - y i t i k n n i r k in h r !

nuna dek yasar, sapkn k o n u m u n u kabullenir, h c i e r s h c i a k l n o r m lara uyma/.. Islanhul onun i^n IfPnlum^al simllahdmalardan kakm a n n b i r L 1: - p e k l i m bu o k u m a y y reuVtrtmck ya da daha ss denlnjik k m i L ' l k n n a^nfa karmak r c r r k r . H N k u m a y h k o k i | i k yanan m m k m h k l c n n l i j r n n e k u r u l u o l d u u boylumu V I / I I PIH ^aha^ulo " O r n t - h c n ' m levinin C Jluslurut usu Lllaak Ayna l V r A l l d c l.a\ an o c u j u n , blMnlLLn yanl y o r u m l a d m savunur ( L u O B 1977i 1 -71. o c u k a y n j d a k yaisLmuHiyJL karH^EifuliL onu e h e v e y n i n d n b l a i m Z OTR^ v a r o l a n ^erk bir ben olarak ul^lar. o c u u n hHfl y ^mli n l f llumas n n e m h nlkk- a k s n e v r inlerim t o c u l gosicrihjj lirene hahdr. Daha sfra Mh- n^erkhk vc n i U k k a v r a m l a n y l a Lnul^nan b u r j u v a znenin N d l l l u k ve tm^UTIswk k U yiiksun olucunu yanl .' ! da aym ekilde "kardan yoktur onc u k . L.Jcalln d
L L

rarlEa/In-pnc oynad huni M I d o ^ r u l a y a h l e c e f i ) k a b u l . -M \ - - - . hu ):l> hr Mirinim >nih / f s u n d a k i n c k l u p l a n n yerine ulamas sayesinde ana k a n k l e r l e r m drlu-Kul m c k - y c l i m . F i m i n f a y n o k u m a s m su n u y o t u / . Jlk k o k u m a , f a i k n hr fanlar:! mekan nlarnk Hail tarafndan ldf m EnenluyorL Ut'UncUs ise l a n l a r i y i yakndan i n c e l e m e y i hLlpUsmp V i t t b e t m c gcn bozmay hedef] tyor_

S l m g f s i l d e n mgesele Sigara ivmek l l n n k n n v m h N r k e y i l gonierenidir. J m f j n Mm. kendini m n k rmklujru surecin dorupa ulanmaydr m l

siihncsppHc Marta a n k sah h nkluuu l a u m n yatmla syara hj'er. hiplum\al d s k k r (aralndan klayunlanan hr stiVUdan fKoTTU! k e y f e I Islan huJ| Marta dan M a d a m a V b f m k r k r . Sahnenin saduyulu hr .-k
L

t n e l i n e loplumsal b i r hnyut k a / a n d n r LAllhusvrr N K 4 k Lan. an der il M M l ' f 1; M i l Buradaki iernakaksjndekjyk bumel dusunce AJlhusserm .k'N'M k m n u r t b *

mart tn y o m k LI| j * . ak En M a r U l i n k i kendinden nce h r a r t c c v n v e M a d a m m da y 1 1 .'-n aradn rurrnusur H- n- .1 :. vYcklcff ohlc v r hna arzu la m aksra? art n yasam l a m arrukanuya. halla L e y l i m ^ k a r m a y a uVpter IsiaAtda lasmnca M a n a u a F r a n c c v n d a h B a l d yasam l a r / m m sahur vr kpuiiprmisl l d . j u i m fark eder: k l akik al t e manca dayal [Joulu h e n l k k kars bafl n l d l f inda. A v r u pal h e n h k y W y s c l n r h c n l i k . N r m a s k r d i r . Bu okumaya pive masken rdimia p r k n e n f r n l l f P hur-makla d^ilidr. . olanla hur hakhmdan daha film

hdr: d cinse mensup k r u l e r e l u r t f r sardr, J H A e ^a* m h v y k kadn t i n s e l a y n m o v u n u n u n d i j m d j h a f u s btr 1 arlk lunrmuL U z i m raim ksas bu o k u m a , / - . V M ' B a o B u d i z r r v i ' oba e ( o pp-kcdojsmn u r a f n a der1 .HU/M .1 da Hu . . . n-liK-L k j duiuHHn kHlulmak > > zrc eski e e k n c k k r r sifinmakan ktujulk k- ilaha c ymin hr y ^ Minar ki> lh>.k 11 M x- im 1 k|kis.l i k i l i n i M i* h /Hian ' u u y k ru>a ^Amaya iframak > ' n - a B a M a a H l J I | ^ ^ H H Lerk dmek. onu rnodern lahakVam mantCnn hr fadc^p 4 larak jtonjp n'dlec iL-k ^-iL-kn LPUUIL yrr - kylermeldi" n Mu . yJan akp Rimeli, hr yandan dn ha hzlanmakla cilan Hteetn tfitm d a m m j kar mcsafelni ve kayiE ^/hfn konunaldr. lim N lopl sili vt- k-krln- c ^ a f d a s t"^

( i e l p c l c h m burada HUPII.I sun hirhirknmn . i m - m ksm

-.- lil r | a c u n cinsel Jhskinm m i k a m / o l d u u n u ve parlntTerll > r o l oynamaya zorlandk lann y a u r ( L u s n 1971 R ) , Btnlk olarak ak H W U r g l z H n -

I I I MI I HU V K Y r j U l l p i k k s i d k k o a H M l ^ o n u n d a . - a r l n u r n c * n + i r i a rk m k ^ i m asla* da pek de d p U ^ m w ? r n s a r e t l m n in hini flfcnayan arikimdan ibaret vJ,Lj anlatsna dayal hu mesafeyi k a r a v a n akp -I-i l A l f k J l H d : 12-3). It i u l B l bakld Itamatn B a l B u d i z m ] ile h e n / e r h t . t M < keiKm \* I nh m e l -

HSMSM U H C W f O t A I JUJhllMJlAl N e Va k hu o k u m a y a da c k > l i n : l hr y . v k b a k m a m ; gerekir Emcsln Latlau niM.1 'L-IIM-/ | H u ^ d u n y u k i u T denuir i Z l e k I W > . B u e l h r i i e m..-.- O v v n d u n aljmlanrnjscr. * I t m LslW7| A n
t

T n a i u h e i ' m " l u p l u m d i y e b i r sey y o k l u r " d e f k e n h a k L o l d u f u anla uak k a r s i l h o l m a y a n b i r k e n d i l i k , y ^ n i ilaha wice gcfrdg h i r av mA2i srekli lekrurlayan b y k bir birey o t a m k " l o p t u m " f t k r i aldul l c hi d m e d i r e | i n k " t o p l u m s a l " / a l n her / a m a n alarjou%l i k L i r T o p l u l u k e m d e k i yerini bulmas, k i i n i n k e n d i n i h u l m a m dan daha kolay h -1 ! 1> |aj | V * 1 ] KonriUuleT L n r i c l rneiankolik hr nsaulr. y i t i n i m * } v e a r d n d a n yas m i u l a n b i r t a y d r r M u h a l I ^ T : 25 h>. f ' ^ h i n Hal da can v e r m i n|atl 0 H M L (lop l u l u k ) ardndan yas lutmakladr. Anrk u . M.ll .nlal pntir. Ihct" n ( H l H M ^ u a u d U l a n b u l ^ i h i ] nasd hr q k v i n l d u ^ u kfMusurtdk artrmas hu m e l a n k o l t y i aydmlaLmak t u u d a n f a y d a l alackt) i m e l a n k o l i ve rania/l /erine bir |arE M 1 1 .L i^l b k z . e i 200 l e ) . Buna Laf p Avrupa mideni w I m . . . . . . . da d i f U n k e r h n l e h l i d i r - h n n MJCHJ u^uh y d b r (kwr phanrl etli f i m u Blaelfn nlu> d n e f . ETremk afabna manevi aVkuMk p m * karyp n e m vdrna. > J=Jk ca^tk ulLedr ha> ala u u n d u r k b k i e ( d u y k v n t d k . Snm^nftkn. linue h. ^ i - . ram afi sadree Euuh t k ^ c r k n n naavallrrunndan. arkl o u n m vc d^er Lh kk ridfc Avrupa'nn A>TajHia uydktnhYInndan threl ulma mifUr: ayn /amajuU K r ^ M medeniyetrni/ia kayp manevi nurlunyel nm ara - (*|.f y. CP7-K|.
r

lir. ( k r e k b e n l i i n i M . k e m i m i sahip o k l u u n m e u l a r l ^ kariyer ve m harn la ifade etme ar/u'mndan k u r l u t e m i n d e e r m c v r nuak 1.1 - L; - .I -l. 1- ---il i y k h i r B a t H u d / t m . m-- nn asd kasJ-'^ . PII yi !.. -Jr

mgeselden Simgesei Olana K u m a d a k i aldatc yabamn aksine stanbul'u h u i u r . ruhalLama.SJSyal ve BrifcSd y a k n l k n i t c l e n d i r m M o d e r n l i i n v4 k i i n - i t m i a n i n e l de|Jmedl devasa U f k o y seklinde . e d i l e n hu yerde lerkrs b i r b i r i n i l a m . K e y l K o m a d a k i pr* h r v r f l ileklere bafch d e i l dr. daha ok I n p l u l u k %m- k' '-n L re sahip oJma meselesidir B i r e y v e l o p t u m a r a s n d a v a t ^ m a > a s a n ma/-, -ni'! - T ' s - LiM- K-:..

y i iLtl> e d i n ve k Milas an h u kanun a n l a m n d a d e f d d e l o p l u l u ^ u n t m mensuplar a r a l m d a n paylanlan hir nuuves-yaJ t d r a k s i m g e sel d U / e n inde yer a h r r . lk ukuliada ndak n o t l a M k e n d i n i bul m i i k k e n . huradi m p l u h k i d i n d e k i y e r i n i b u l m a k t r Thslay s y l a H J rrrrttj'daki^nrei H h n H d n c m l i d l r : Uojju'da ina&nkr resmen " ' i i d l edilirler I m:v l.:' ve sor k o n u t u m p l u l u a k a n l n d a n l* ve gvence allna a h m r . B u -. kl.l resmen

B i r k7 daha i d e o l o j i n i n U ^ r a k k u n d a k l u u / k e n d i m 17i JyarV. M n . - .(er I i bel Ldsun. "Eoplumun" ailtajt s i s l i k k a r a t Ceruu p i / k ven h i r fanca/j e v r e n i i s k v i grr. Fauiavi k a y p h r c e m c u n y a s m lUTaJl melankdL hr l # n nJanaa. s a j l a r . Ben/eT ba n.df MarTa
s

I. Jdm Ital bireyci

l i f i n i n ve nater> J1 t i n i n i n hr ele^tinsdtr. [<Tpluluk % j > j i n a bu v g n d c l t p i tasn. F n t n e c K O v e M a n a n n d i l l i s i n d e de aya* yap } raneeco'nun l.n lekrarlanr.

l ^ a a c n c n ' n u n i l i k i s i de Pnneese- lene kadar hr b u a a n s i / h k l a n baretrir h d m . c l t n l a m s e v d i i l m e k /ereyken h a n s l f n eski Mollyuccd k l i e s i n i tekrarlar ( d e k JBOllb; 2 2 3 ; 2 c m i e ] . M a n a nn a r k l a r m 'u1i!]manrd^n aldiiEniaLjrd^n vesiL|>kiLama^ilerden u o t
v n

arduidai tbarifirlar v e b r h r l e n n m fania

h i c r i n i k a b u l l e n m e k r y l e a r k l a r duruca ular H u K r m a . Mana" m rranecticn'nun ^ k n u l t u k n sonra k e n d i l i ite 4 a k i l i m e d i l e n e v l i Lik y U t f m k kabul etmesiyle k e n d i n i h e l l i e d e r F r u n c e c o v e Marta d e y i m vennd^yse i k i n c i k c / " e v l e n i r l e r " , aralarndaki smpesel bal yeniden kurar %e b y l c l k k fark a f u k l a n m W -kBunda k<mu*U o l a n saJ askn. k i k s m i n hr b t n [duunun h r i m g e

saf h a l i y l e

M I - Franucscu'yu k a y b c i m c s i g e r e k i r

I m g e e l vc simgesel k a t e g v i k r i verve^esiuk^ d u / e n k - r m s i k i .^kumay ^ i n i e r d i m E e g o r e >md de j e r o c k k a v r a n l m

h

odakla

nar ak ^Une hr n k u m a g e l i s t r e t n h n r . B u r a d a asl soru sudu Arrm V p

s i d i r n p k Topluluk U y c k n n n k a r a d k l a r n atarak hr hiitn n h r a l.r g i b i .

vc 'frjnvjm'm ^ a k > a u , l a n l a r k n g e n j e t t e n de

* \ m m i d H . t e n i evel h e m hayr. Evet a y n i d i r , ama f a r k l ekillerde

41

II VII r h l

. - ^Ir ve bu ha sVajrda} arkki

PUSIAM

S A R L P V - T ^ H h C ^ i r s l | ILI

s k . M ^ l r ^ u c u nuH f a n l a / i s i [irtUklr, urksU-rll i y l e M n n i j ^ u i u f c u n u j h*-. trr...- t : !:

v

Marta r l a n c e s c o ' n u n p m j o i n i lamail.mak i c m k e n d i n i I r d a eoer Murada i k i l r fedakarl h r h i n n d c n a y r m a m u gerekiyor. I h

H

y n t fantiz! ise aksine ne iHikiur. ne ek srisUrknmi^IFT. I h l u l e d h lecrk hibir c y y o k i m her ey r a t e n p i n l m t v e o n a y l a n m ! B fdlUll fih hu .ui.umr H u y u n artk h/t i j j l c p t e n v e k u r a l l m la U ^ J tutan k a n h r s t l n le dejjl JJJI.I / a d e Mal I f u d r m eletiricinde k e y i f alma huy r u f uylu kur> k a r j i y a y r . A n c a k n v - J V ^ y j l hr hivrnd t a r h u r u n -lr

k i m m s m f e v l n i s i m k k k o n u m u n u U0mtt$mnay

hedrl-

Len nsan bir t o p l u l u u n i y i l i i i l o k e n d i n i h eder ve h u n u n kar-.111 t o p l u l u k ikl l* sc e d i n i l . B U H M t a n lersmc sem

k

b o l j m ^ i n d e k i h * y e n eda d m r y hedefler. B u h a l i y k l e d a k l r l l 111 k u d l f l l a l tt>la e i m e cemaat huafndan k n a n m a y Vc d i i l a n m a b

y j k a l i u l k n n r n c v k s i d r . B u noktada \ n o r * n e i y i h i r m e k u r \ : i . - kelln o\rsrrum t j a r a k J >lanan ve h u n e u V n k de g m l mesine 17n v e r i l m e y e n a t a b e y i Pnlyneikc i . nmerek ; l ^ m hir n hi. 11 e y k m i n e ( i n f i r . A M " h i y "
n i

h u k m u n u artrmaklar ziyade a j a l h F a n U / m m h t - f i r u p c l r t u k t e k c k o r k u n ; | c y p e r e k k l r i l m e s i d i r . B i r f a n l a r y c e r t c k k i r r kcn. M . O H ! d e n yce etnnen ses l a m h i r suprnluv. i- l- hlr tavr /fpjf a n t a / m j l L b i n , r r e r v e olarak ^ a r k > htrmc ka>c.<-n da yarl. . . i - = h l r h d e k i bir sahne hu ardanuu a;kd |Tt I. OUV. M a n ... I !. v e s i k l e l c nem P r a n c c x o ~ n u n h e m d e M a r l a ' n n y o -p. y i k l k dOfcuk tkl boflujtu gort k >l .. .1 H u rahneye

p i ^ n n e s i . K r e o n u o^u y a l m / c a

hayalla k a l r t u m f t j y e l n c k kadar >>rsekke hur madaraya h a p A r rek L:e/andrmayn z u f t n H u seki k k A n t i g n n e ne o l u ne d i r i b i r i k o numuna yel k -sl I V k l Marta motkTO bir Aly_one midir . K v a s i m \ m K o n u daki yaamm f e d a e d r f v t LMHHI kahramanlm m-rlamk l m I 1 - - 1 -----1 - kalr, KLarla m fedakrltg da hudur. Me
s 1 1

lu C%kl I -r-r-

h u l u n kayp parsalarnn

hakLarak fi l i n i n c i n a h u l a r a l m . ark I u n l u n sim nurduvJa yalnzc a hr holuk y a n c n . ^ l e r n n c u tddujfcu v i y l e n r h r . i m d i l a C i n " m > n 1 e k " k a v r a m n d a n yararlanarak h u Kssrmju e k a l a l m .
1

A i a u j O H u u D ne rL: M a r t u tm k o n u m u Hcj-L'dc s e m b o l i i n inde

h

halkha/irda h u l u u m a / : o n l a r n k i " a i k el M; I JUH y e n . h ' :l.!u daha

:

/ ^ a k - hir " y o k - y e r " yau g e r v : m > c r i n pal e d e r k t

H r

D u f l Kadn Kahraman <n'njki lljli D m ^ ftanLCKco'nun t d m ] t b u g e K J e v l i l i k N g m n b i r tnuhuludu Ndhayelruk rVula k j y h d m i s n l d u p u n u v v n v y r haslar. t p e C t h n i l/amum r n r J n k " h k o l d u u n d a n 0 0 i daha yokjun hr ekildi: trajiktir. A s l m d u her trl .'i r u m m bcsinc ge.em!j grJrllnmeu 1 1 h a n y k M a n a y k l a s i k Yunan k a b r a u u m A n t ^ n e ' y e h e n r e i mek niJiikuJr FraVtCACO T u / k a i l e n m tflu r b ulur. buna k a r sdtk Marta bir yanan 1 olarak kalr. M a d a m n yerine P f f T V I Tnal sahnesinde dc h u nedek- h a m a m m a t l n d a l e k ha-ma d u n i c k i ara iyine rahnesini kars Lastdnrda I 1 .H L L:

EkpjE-l ue calma loplmusal ^mlpvv ! d a / e v rc^elbir yey olarak, elik lfn Irajk hlfemcM L^LIJ A r k aluu E hper \ andan Lat an A m u r W0 j k rta(ru t n h i l rtav. ^ \ \ ? d a n a n lam d u n ^ r a r i d u ^ n n kurueu jetimin, srnurk*!irmenin u mkAnj^ nfir wvvr.irnm lnul k^^uuuPM vr hu n r d e d k u e olum durtuhun lemsl eltisini vuiyulaf. I'. I luyaLtayien u m f ^ e l duear f6re s~t*ua 4 n a ^ . pkusud unujteseJ kiYdnalJadan ekantmrsl* 1?>Jrk Jffl>lh: WL llahkl> - . k i - n. r-^r |3irlU k a v r a m h u huylumda, J I hehrt koordrullarda sahnk>en Mm ^afEansasL ay.shdaJI d e r t t e ne -avzunun h..-.l 1

lama/i ^ ^ v n l d e n kurtulma -n S i l e k m durtu y k

cdr. Vreud ve I j c a n ' t u balca o n u - p i o l d m LLirtsklUrL L a t a n . H i radikal U r d e d i m p e ^ i r d i I r k e d i m f d m a s n d a J I dukay :c h a n n h a ^ a n j a ulasan lek e d i m o l d u u n u W srr Hurada intihar k e l i m e a n l a m y l a almak pmAmn* v e n i l r n tamnalarrusn. Isa>ka y b i k e e ^ i m i h sscd y o r u m .
m ri

v M .m., ara-

^ikl.L a y r m o r t a y a kar. r V i n v t ^ O ve Mehmet birlikle Uara c/eller. Marta ine yalmy. M n l . ^ -l. IMU..- v . a 1 1 la L/aras M Hcr. F r a n c r s r o ve Mehanel i ur -. M seviirler. Yelli M a d a m a d n m e s i n i n a r d n d a n Marta a^rkMiel b i r v a r l k haJinc j e l i r , h r yab u c j i h i k k hkna ynjar, t o p l u m s a l l l l f U t a f tarai'mdim d a h i y i m janan arruun 1 u sinde k a w v y a | h i r dHttyU

l m dtlUsU t

kandm

I..- :k yeniden J L ^ m a s n sa^la

?

>JJ1 plkVtUr T p k M a r l a m n syhed^i t h " N h a y e l yeniden b a l a " n t i h a r " sadece I M U M V . L - h i r u / a n n t ve m srdren l a n l a / i y i y i k ^ u l l a d ^ a 041 v i r m k y\. ( K i

M. kiri] bir rdvnlir: 1 l k iki

F .MI.EttLtiSOSYOUOJ Hun jloir tl^mm m final sahnesi dc a r / u y a da

N-\MAM:S\AKK"|N POSTA M JM hhflI.liHI SI sadece onun hu ereveye yerietligini im fcpallau-'? G c r c e j i n O imkansz mekanna yerleen Marta veya anlaliti mdr? arkiyat . tndan l. rm L I .-^r. l h r g o r k nfcuank m loplumsal B g M a l lar
s

k c y l l k dr.il. dUrtiyk - r i IKIF - U c a n n deyimiyle "fnUzty k i l e rtunud p o s i r t l d i f i ghi, e m e r s e Idei m g c x L r y a d * ^ k h m sefflbuh|e d e f i U aercee d o j n h- gcrisii Marta da A n l r o n c m n yaplm yapar: denecek bir borcu vafdr ve hu butt u "hayalyla
11

Lanan

Utlun b a n d e -isler klatta y a isler anlal

t r y a m ofaut- "dts" bir drt ^ d u j u n d a ismi c l m c k gerekir. bra k y e n L e k i l i r c l hrvykunn ^eli^cbilcei H Avrupa'nn n l c i i l e r m e i l r kfeleri ^ j e h l c c e i t i yer burasdr i inim daha retir. E k l i m i bir U i u n y hr mekiup ohUak titmam br Yunan tragedyas i h - o k u y a n a i okursak, Muuies
p

der. S u r n / e v l lanla _ _

keser ve zne hr n u h
H

mniyet srerim k a h u l k n i r , U m r ^ i n i n , ardndaki u a D I bir yok-ycr b i r h n mekndr M a n a hu denli imkansz hrkvauma ulanr, U r / k y K i l e n , fania/Lkrml^i kakderek mun yaptklarn tekrarla

dofruklm

h k l e r i y k d c j s t m n e k d e ^ L fanlaTinalik slatlehm vurgulamak

ara-I lif y U . yan

m a y daveieskr. N i c k m final sahnesinde kamer* ilk kez M a n a nn h a k k y l a zdC)kesi v r J e y i d y dc hu takmla ftzd^ksjneyc . nr. B u c l u r r v a / i d r n t u ^ i n a n lal LSUII bir Yutun tragedyasn dunu^lsi r u r ark m l a n l a / 1 mekanm idinde crilmek n n tmu eski Yunan a yerk^i i r m e k t i daim iyi bir y o l dsnLLkbilir mi? Ne var k i T a m a / i y i k t c t m e y " tarif ederken wm Ldmamz yere kr. Hu bakmdan ruyaLmem tanyan asl L*ucrd udini, grtslerertleri veiden d r c T i k i v k defti I dc a r k l l a r m imgelerin almda y a t n a r / u vr keyif k m m t k n M i ortaya <>L mnakir F a n u z d c n ckn} M ( ba^kbir m e k i n yoktur, f i n fauia/nm b e s i n d e k i her e j bit h a l u k l a r ibaretr. K i m l i k dediimiz | e y uk a O n l a fanlar aracl g i y l u h u bo'-li 'n -l n t -_--=- - - : 1- I aJLtuimncMv|-

s i m g e m d u i e n i n c i r k l n i f l t l y a koymak i k i k hu s. k .1.1= mumkun

i |uu-u nUn mektupJarmdak f W a n c de ben/er hinimde tunta/mm h t y d u j n U h n / a n hr .. -u k H M M torak ^Vrkhilir- Byle hr o k u m a kadna SES verme niyetiyle ve erkek egemen gi^ l i k i k n
h

ii ykma konusundaki isranyla kendini v d i eder. Erkekler s e l u / a m u ve meklup ekifhVr*mi kurar ve I - rariMltsa bu lekehr kars koyar I t i r a t r c h a f d rrurnpcner ~ | h l a r c i l k k k kadnlar i f u r i p o n J r b r h r k n n c mektup IWKr

rinp

kadn L KaCe to^MIhYlV

alhkunmasEyla. rtcvhun hir easialikk. hrhrleriyk konuma y a d ... haklannn ellermdrn a l n m a l y l a c e z a landr dr ve denelim altnda lutulurlar" diye yayar iTnmnener I^K7: iKJp. "zbek'in eim mt t.dmal mekunLarj atlmur veya kaylndur. ya d i hareme ulasa hile aylar boyunca y l m a d a n hir kenarda du nir"; hu enada > k o de "d dnyayla m e k l u p l a v n a y a devam < meye ha^lanu^lrj H a d m a f a m n ne yazarm nesle planlanan alcsn - -hrm edemedi 1 iizernli bir rnekrup haremde el j l n m b n tk-L riukradr'
r

iw?iiJantaKmirisUrddMlg simgesel >;ipmm (dolaysyla k m d i i m c.li/tJlmcsjr J r h r r a h r r i n t l e pcnrr Bu ayn /amanda A v r u p a ' n n k - rama b i r ^ a n V ' a n l c k demeklr. B u ark lehan^l hr yerde o l i hdir. D o U y i i i s l a f a j y a r m n v e ^ ^ sum, ur. h i i n v k bilmem hr i) olduunu b d d i p i n i hahfc bu negatifle uya Ianmfcm IZ gerekir, ( l e n f de t*U konuda srar: olmam? gerekir. fer - Ladar NnlihH pc\ckhik ularak -1 n . m- h| hn H len i| hacnda u t a du. ideoloji ||ifmWpM cmh lalan yenlimi konmum/ gerekir. KfflL'n yutandan aidVrcl .hu amaca belki dc "ekitirel-idotajlk aklnVHlfku'dych hk her ey dlouucn M M drftikljn MM bir meale v k r t y a t a k ^ m i r Nr yer Jusuih-hhur ?l 4 ' j .r. r. .,.. ... tibnuhd/r itM*tM/urh*\dr M f W c * w g k^btf KTTcrUik bHhamaz Avrada - hu durumun balan kanVthfua boyun efr Jgn jndaAii^-iMifi iriP.r iLkek>jimr ^inde bg IUIUJ <ifek l 4 ; ITk h n a l sahnesinde M a n a n n hulundugu yer lc bu .knsiz ye un d ir? Marta s n a ! g v e n i n Eftttini n t i j o c r yoksa final I4 *VMH H

{^y

liat ve L h ^ u arasnda^ ..u meklup eknmmsni elettirirken yeni bir ckmumi arayu^ma girmek prrekir. Hu yeni hir dtutturnl olaLklr, cunku s i m g e v l dU/cnden kamann yolu y ^ t u r ; y a l m r h r l U m . fedakrlk se devrim annda bundan m c d l d u l r In ge L B o e r , G r o i r k h a r d ^jakiyaiv her seye kadir sultan H u t o n i nc lehs f a m a / i s m i ieknriad i r e r e k ^ s k c l c v i r l r ve lurctirt i m l e n ykselen N r h a k a ses arar i 1 1 - S i
T

GrasrichanTm |

* Olaran ea gizli jJKkrI. c;.r.

PlL-KLIklJ s ^ . . M " ItiftUnU hr yanda Yl|_ Hm LID / o r h t m n bakLS acsndan ya/dmLshr Ji.ff.V. yan

HAMAM ) A l t K W K A T A E U I V j U | | ^ J 0>RHaDaV. a r t ibartzi o l d u u n u b e r t e b i l i r riaatahaklt

.-t i -1 . . y n f c l u r ancak l i c r l i n n T i r h a r d n k t a h
L

j-ened^-herkes bundan -revk a l r IJigcr bir ( k y i ^ k ^rkiya nfalkk n f c b i t s a n m - M knapsudur A k s * laUaTrjt S w f m

V

nn sonunda Lebanm uc-unu_ p i / l i d i l i n i ve 3 M I h u k m d a n S ult:aV marines m i anlaltp Hoer. I - M Wnrllcy U -> TiH\r

alc h o l U t i h k i l t u r e i s i / glhullr. Mriuj*!rm'n LcyIL..M

n m m a l a m a h * | a m wm a t k l a J i a b M Jjark imgesi a r r i m u n | n a a r t br inek Anda nftalrnaun nlanakl k l a n hir sfr k u r u m i , k T I ^tirut D o l a y s y l a ben se o t e l i aoy l c m t , !>art h a y n n l p r u t k m h p U l m i f t r bonda k a l n m a n n tek y o l f a n l a / k r kalrtntarklr. Hen ile dci. h a h ile U f u arasndaki a y r m y e m / y u n ^ / U ^ . may erekli k t l a n da budur A m a l bunu yanarken 17 korHnu a y r m n a>m s i m t e H mekanda bulunan k kutup aracnda d e f l . hr i n p l u m sol bagm ki cepheni M l Iduftum da unulmamaa nerekir- Simpcscl dan d a i m a oJumstu b#r tat alla. i h l a l ve u m r s i v k e y i f f a n i o v k r l y l e desteklenir. M c k m p f a n n c V r ^ m m d a n . a r / u l a n n i ^ c k l e n m t s i n d e n , keyHn [jutazllerdt ^ a l n e l e i m ^ n d i k ^ ^ y o k UT. A n c a k eskileri kadar
h

11717-18) haremin f i n d e n b i r Ladin anlatsna i t m e k g o s h m LII k a l n l a r n peee takm .1. maktan k o n u l u r u n u , k l k I bu b l m kapamlm: 1 K a k a l a n tarafndan 1

- O / p r l g vf h a r r k r l sctbeM

l l l s.i-l-J-Mi vurdular Cd.jf.y 5*1- ftan n v k l u n l a n n d j U r i y l r

M.JtLP I n d i a n ulursa uhun hu/hr katim. run g m k n tan\ btn y u / u M . 1 T : MC narr h> jfnp t v k j m di i pan;* Luoiaa o a m a l u a t t t a j a b i riiknjhj ilah, hi iden d .h ^nH hmyele ^ I m nMutln Inlayca ardand j w . . . liLUfcun L4tLan aml da IJkilidini. aol hr han ih-knd i y k koksun a )Hl rtmrpun m u m l u n M I . i n k t l m y Ltk -jun hl- kanoyla Lana I H A B B B I I u m m a m n mkamo mdafihi *e ht^htf trken tokla JSTd l f u bir kadna dokunmaya mjft cttU t a k i p t i n * ) * ytllrtarineycrrfni tah mn ruerthiu hu huckh tebdili L y a k l onlara, k m t c k r larlna ; |an * * f c k n t a u yaftan* k l o u n d a *mw* bu o x f a r l u l laJJiyirf \ h W a Ha. aktaran}lalshand l"M:9G
k

= 1 J l . r i n u y a t hr m r l l u n ckorKVtu

HHu;lunma>a ^absmok anlamhnda hr s o m m u l u k s*> kunu^udur.

l - j t c k k r laaainda PSeaI 1 1 I m t M nvamkn o l m a y a n vc k a d m U n n Itat lkrk (ore L I J I U P.L/Ja ayrcaln k e y f i m surdeu k m kadW> meknlar . ..11.1 ( B t c r l J f i : ST)- l l r n u " y a l m r c a arkiyat
1 ,K 1

b i r d i k i / L i n i n hayali kadn u n v r l l i g r e r i n e 1anla?isiiKk harci ^k -'ikhr. ayn ramonda cindr hchn e r l e r i n olrnadifci erotik h i r e * i r i l nlanae. sosyal ve cinsel p akiklerin ni tu* ya da merkcr b i r erl e l o i m t c s i e i r a l m d a dvenknmeHp hr alandr" C-Jiue - I X 3. Boet. / . T ^ |W|: nn hukc>rb kar> k <ymarin hr y o l u olarak u l a -

rn iriihnesinden nuhscdtX Savlam rLlmcH. kadnlara d/jS g i z l i b t r : L --11. n c i m i vc k o d u n u j _ y . 6 1 : M i l e s 21 BM). Erkekler i^in i-.: larisma. h d f t m - ^ N M ve erkek e r k e p r drk h u r m a nrianpj olan kahvehanenin karskrumu olarak yer ahr | B o e r l*WfV n4>. N e var k l Ros. yksnde o l d u p u pih hu p r a l k k r :jym samanda

br l m f e r m a n tar. Yaln/ca ncpaiil h i r b i i m d e lode cchlchilen h i r eletiri ndj^Ldr Hiy.im b a r l a m m / d a ifflcrnli o l a n . ^ a r k lanLa /MlllL. y a l m / c a d i k p c t n n e u n o l u m s a l l n .m -a k o a n ele >lr y o l u y l a ^nnil

3
SNEKLERN TANRISI Kin Sosyolojisi

Krku/terr ile ticari giriimlerin - t p k ayr yumurta i k i l l e r i g i b i - a y m a bir s e n t t i yoluyla tek bir di&puzltJf oluturmak zere b l r l l t t e alt br toplumdur denetim t o p l u m u . Ootoy syla gnrnr t o p l u m u n da t i n i n poslpoNtik bir strateji o l a r a t ortaya kmas tesadf d e i l d i r . . Kt olar aslnda biziz. Ktlge kar sava bakalarna kala tutmak deil. kendimizle VE kendi arzumuzla yzlemektir. BU bakmdan Sineklerin: Tanrs hepimizin iinde rtk bir bibimde bulunan faizmin Oy k s d r

5 i nemlerin Tanrs ^cnisIcliyiH-RJch'nj liu fVErtik^ tm Itiluf kiihiituym kudretini... Kahrolsun, kahrolsun Aklan *Lphe djya.n t * L i p ! -SutfaGeorar/ IV7

BR GRUPEllKlLK OCUKUN u s t z b i r adadaki yaamn anlattn SJ ^ T o r n J i sava^ zerine t t r Utpyac b i r y o r u m m i e b i c^-yOr A n c a k A d o r t o v * l l o r k h c l m e r gibi adalar gibi G o t d i n g dc savaj medeniyet t a r i h i m l e ksrn b i r leke, bir a n o r m a l l i k olarak grirjuyordLi. A s l n a baklrsa l i m d e b e d m l c n e n yaam kendi sistemim i z d e d a l m a niCTCUl b i r o l a s l k ; ^psnui b i r d u r u m . Tin dorultuda l>*kddmda adadaki i o t y j l ya^am s r e k l i i k i k u t u p arasnda g i d i p
t

g e l i y o r : B i r yanda kurallarla yorrel i l c u kanuni ara ltagh vaLadalan d a n hit Eoplusi iniimi vur. d i ^ e r yandan "aa tarafta ihlal (anJaziFer potlan ve sapknlkla karlayoruz. D e m o k r a i i k iiLopyaLihu ku^ t'a_sl iddet, topluma kar^ sr. ki t o p o l o j i b i r arada var o l u y o r : toplumsal ban d a i m a bu i k i efilim arasndaki k r d m b i r dengeye dayal l m e s i n i n sebe-hi de hu zutcn_ Sintklmn Tmwfna dramali?c edilen y de . ^ n i n hu k -

rlgan l, hu b o l u m n ^ karakieri. R a l p b s r e k l i a k i l v e dzene bav u r u r k e n Jack sylemsel k o n u m u n u b i r dmana, tepedeki "cfiavar 4 y a p i g g n d e r m e l e r l e g l e n d i r m e y e a b ^ y o r . K a l p l i n tH * EkLI i hr Alnn ^ j u m b n Sttm Ck*vuv ^ y i t t l l r uyak durmay lerril clliyc d e c n > n N n i i k r r i H m v nnq. u ba lunrk-m m ^L -srl dilinin L andaF r

cnda ymuf lan lan cmcl anlarlardan hin nlmusTr. --.w.

E l l . M U i K U : SOSYOLOJ s Vt gcn^l anlamda demokrasinin kuburu B a i a H c m ' h e l e r o j c n I i k" dedii eyj; yani barsamann, o y u n u n , savasn v e d z e n s i z l i i n loplum^al y a v r u d a k i nemini yadniTnuM. O t e yandan J a c k i n M * remedi^t v e alptlayamadLg s t y ise kendi dzen bozucu uu hatla rnn bir jiddet nrjijn'ne ve ortunda k o r k u n b i r cinayete dnme potansiyeline sahip o l d u u .

sjNELKL HKN TAMRISJ- KIN ^ Y O L J S dok ak cvkTnrlcki fiunabkrlardtr bunlar, fiobiiisonlm hayal WTat Havva "k ^il. Uysal ysal ^h^ajrk bir k h o l n a k l n lEitarui- yamyam lkLau kolaylkla vazgeen fJuma'd. iler salkl akar unu Johinson'u yerken germeyi djleyecckr elbette {Dckuzc 2fl4' l?>_
r

Bu a t t - l ^ r i t e n r y a catlar ve y a r a r c l k l a d o l u , "abama ahlakh

nn" Lf&yaramadaTanrnn kullarm kolayca. erk eni ve kilUn ocuklarn gitgide kabaran korkusunda b y y p scrpddlgi SOyun jit'kfrrin TAHFIF rida bir bakma gerek olur. Bylece f i l m i n daha bar

lan uda i j l i T d e g i j i r t i K u k l a r d z e n r l n / m c d e n i y etten konmaya baF i l m bir kazayla balar. k i n c i D n y a Savac srasnda askeriye rencilerini t t g i h e r e d e n tahliye eden b i r uak Pasifik Okyanusuma aklr. Ka/udan y a l n z a yaslan bele on allHilda drpscn bir g n p erkek oek sa kar. ocuklar t r o p i k b i r ss* adaya tkar ve burada hcn-n medeniyeti yeniden kurmaya kar :u verirler. A s l n d a y k i i bu bakmdan yabamn ssz bir ad:Lda yeniden k u r u l d u u Ro htfUfUi ( V u r u y u akla ^eirir. NiLekim f i l m i n balca karakterleri . Ralph ve D o m u z c u k buifir ^ j m u dier pot uklar bulmaya Vabijirve toplumsal dzeni yeniden icss clmc-ye balarlar. K u m s a l d a hufrluklan dcnizkahnu hu balamda n e m l i b i r neHcdir. Binnedeniyec sembol olan denizkabugu (zira coplanmaagr l a iin k u l l a n l r ) ocuklar b i r arada tutar; kabuk k i m i n elindeyse konuma hakk da ona aiMr, Vs. D o l a y s y l a d e n i t k a b u g u b i r nevi demokraLk y r i n c l i m ve me ^naiyel i n e n . agoray k o r u m a k ve skide t i u/.nk (utmak in g e t k l i b i r simgedir- Bu nokiatla f i l m d e anri-deh

larlar. F i l m i n sonuna d o ^ r u g n p ncdcniycltcn iyice uzaklagu. den i ^ k a b u f u b i l c e k i c i l i i n i y l d r i r ve denizkabu^unun " m u c i d i " olan D o m u z c u k ' u da ldren sadist ocuk Roger tarafndm paryalamr. Her ey ocuklarn y a l m z o l d u k l a r m fark enneleriyle hulut. Adada h i r i z g i romandaki m'bi, h i b i r y e l i j k i u i n dmad^ bir yaj a m sreceklerini djrfer: " B y k l e r hizt almaya gelene kadar cplmrcc^iz {Gcdding I ^ M : rJ v a r k i o l o r i l c g r l c n n i n kaybolmas ve elence m i d i k o r k u y u da c l s l m 1 c | t i r i r uzun sre boyunca adada kalma i h t i m a l i ocuklar k o r k u l u r ve bu k o r k u daha sonra "canavarla" iyice artacaktr. K o r k u y a kaplan ocuklar kurta.rlmay m i l ederler: zeki b i r o c u k o l a n D o m u z c u k ' u n da yardm y l a , geen j e m i l e r i n d i k k a l i n i ekmek iin hr iarl alei yakmaya kar^r verirler. J"ilindeki en anlaml mctatbrlardan b i r i o l a n hu ates n^deniyetIc bir hLpm mdivL |vc- ona i l j ) arzusunu n isarclidir: bu ale
h

m o k r a t i k e k i l i m i temsil eden Javk b i l e seimde liderlimi Ralpha'a

h

yandtka k u r t u l m a umudart da canl k a l a c a k t r N e var k l daha yin banda, atein o l u m l u olduu kadar olumsuz sarnlara da gebe bir ey olduu anlajlir ocuklarn yakt ilk ate konrolden kar ve b i r a c a ; luugur. K u r t u l u vaat eden ey y r i a m d a g e i r e b i h r lerleyen sah nelerde-OCuk I ar ^ i l g i d e v a h i l c ^ i r l e r k e n isarel a l c ^ i n e o l a n
r

kanurdL^ halde kemdi jirirhinn, yffiu " a v c l a r n " lideri i i n i srdrmeken nemn u n d u r ("iencie vurulduumla idd^L dsnteK karsnda tedirgindir; hu nedenle de ormandaki sarmaklara taklp kalm b i r domu?, bu kluklarmda Eercdd eder. d i g e r ocuklar g i bi o d a d o m u / u ldremez. ocuklar domuzun kendini kurtarp kamasn izler. N e v a r k l R o b i n s e n ' u n a d a l y l a elan benzerlikler burada - bulur. UnkU K n A ;

i l c i l e r i n i htnEiyle y i l i r i r l e r lin sesmmda ales 1 ama inen nnil nnde medeniyeden a y n i m sreleri de lanrnlanmi^tr_ Hu noktadan ^ynr3 o c u k l a r dcj^al d u r u m a geri dncrJcr. l k ba^ta a l c j ocuklarn "elence" a r a y d yznden y a n l l k l a iner. H e p b i r l i k t e hayatla kalmalarm saklamak iin gruptaki ferkes eab^mak zorundadr. Yaplacak o k i ; vardr: kulbeler ina etmek, yiyecek meyva b u l m a k , arlk daha fa/.l kbus grme.Hnler d i y e daha da k k o ^ l a n l u n n rln b o j l u l m k . vs. atph ib-

her *ey aemiden alnr. Hibir kaL yaplmaz. Ne vana hepsi adada Tanmli hir abayla ku Hamur. /aman, eal^mnm km rthaV fayda relicek simlaye i t i n j ^ r e k l i olan zamandan ba^ka bii Jty tfcgi Idir. cimrinin ilahi ilevi bunun bir getril DKa|au Vaaii mnekr. Taun kullarmlamr; s U i i l i b i k l e r i n d e ya ^yan alkan, dnsi lpler ve hakrlitf kalm

MLSHJPIJSOSVIHjtJJl lmndei yanadr. Ancak J u t k vq gnrtM vOf asl ilerden k rnak iin haliaiL- olarak k u l l a n r K a l p h ve Jack ^ i l g i d e birhrlerm" d u r m a n o l u r k e n . l l i n i n I r m a l i k \wIflllasI yunsurlpnjj .in (mdeniyeie l " kulbe LRJ elmeye kary avlanma, alann rurhrlemeye kaftji y e r s l / b i i m i n d e aklatlr. Ralph k a m u J * L L I V kldar saplarar- jr/indcdr- N i l e k i m menfaatim - . U M U M I

S I N E K L E R I N T A N R M K I N Si JS VJ H.OJINI

77

kez bu rahnede D o m u z c u k ' u n k o m f m b a k k m b a r i / hinimde H i n den alr VC g o / l u k k - n m krdn\ |g |n | M b d i l e m e y i reddeder. Hr h n r a k sahnede Jack n m a l a n (hmu/u knanmak K;m bir ate yakarlar ve ylgn hr ayn i^rnlr laJs clmr>L- bahlala. * v m vah^elm i r k r a r canlandrrlar I ' M I oldur. C i r l l a i m ke%. K a l m rhvma)
1

k a l p h in grubunu hr * > U l u l a n akldr. J a c V a l k r*C k a n / m a l L hr liderle u J u r s I r y i K . F a t t l I V m i l a d a . Jack k u T H l d e r d a h .. adlanma n K v k u l kattu menlaalne gre mumladr ~s.Wu4.lar c l * l j * . t f K ouuak hayal m n n a l hr m\\ s U W i r . ^ , . M .. I. I bir rrtmtf ROT fa^arlar. u h t l a n n j l n V a t l d i r tropik te scaftu J j u y u j l a . aksamlar hifhu-lrrne V a n a n af " l a I g M k o r t u h l U y e l e t .Mil lar. meyve h. > yakalanrlar uc her ey b y l e urup hmu dikerlerine kanatlaydk d gider. <idpeL.-IEl ddcl * t M l l i a l h k l e n sapma emareleri w sudur N n e k m yasya h l l u i k \>vLlklanu r ^ r u l a j l n r u a .LMI.

K l l m n t a s U n ^ i L i n d a . yana ilaha

saclar allmla. lak

kadar dzeni m i l eden bir c t v u l daha yolctur. K k b i r c w u k korosunun l i d e r l i f i m yapar; k o r o y e l e n iHlun komuExsnda v e v r a r t syleyip u y g u n j d i n >urUpkr Ne *ar U >em s r n belirmekle- olan bu satsna hinrtkla. Jack karnasanan a4 kavlap h a l i ne p r l r . M c d c n d d i e o y a v a ^ y a v a j >ah>diL hir p srsne . ,h * .. ut kuru-^u N i e k m (utaafcaa aracnda v t p l a k l m

f i t i n l e anlna, kabada^ lk se k ^ h l l f m Ermandf m.. t e m u l m h'hrpirt brr LM-ta lan k a l k l l g i n a ve ^ l l m l e l k Lavran^larmda

L -

yozlamann dier iaretler m- ^ahn ulurum, hu ba^la.mla "Valence

1 i t l e r i n i gOrUrUz. h i l e n ilk ballarda hu iddet nrmallikle U g j t ^ k t kteyl kantlayan bir i i i n i j;lu" jrrii ilmektedir. B i r un K a l p l i ve U Tam l. -l - >jri M H ufukla bir ' . m rl sordnu lark ederler! O g n isarel
r

belirleyici hr m i nynar. Tavrlar y f l i f c r t l r r l andran K a l p l i m ve I h m u j ^ c u k u n aksine, e u c u k l a r m v " j t u " M r a d a v r a n i n i i y " (isiemcKerj b u b r i a r . " E j l m
7 1

bJlhuta n

rtvunraiii

kuramlara,

yana en k ^ k olanlara kvfk, sadisl^e hir ^rbjLhk v e j d d c l i g i l g l de daha n k ieren, kurallar o l m a y a n hr m undur artk
v

a l t m n a.vcdafjjl smUmhdubutlda o|dupu nrlaya cknt.a Kalpb ve D o n w t u k J a t i e lena halde oFkrleirlcr. Ne v a r l Jat-k v e l a k m k a l a y a larnakla h o - n u t l a n h r W gemiden h a h r r i e n bile > 4 i u r K a l n h ve I k m u r c u k ormandn d<*nslc l l a r a ra-Jladklar mda u*J ..T: W M - kan. l e i n J n l * . l d r d k t e n hr AifTtUZU I m a l l a d u l a r . B u tufUamda l a t k ' M ilk oVfa rjnrnu- o H u r n e M e g e n v n l i k uryguMinu. yaamla o t u n aracnda * C ( m yapma gcanU ilk kez tatmas d r T a r d bar s arlm k u m a / h i U ali e t m q . i r a d e h m ona dayal m i . kana kana su LLT p i h i o n u n ramn aln o l m a n n bilmiidir b u " (ar-jf-y. Hu r v l l a t t * K a l p h *C I f c k ara.smdaki i l k CuVh k a r l a m a y a ve v a h i m bir >delh ndjpak v c r e v c j n m ilk i s a n t l e r i n e sahil d u n u : K..I-I. ileri-I ... bir .m " ve
1

k u r t u l m a ansm kayrdktan u m u Uulph ^Jfinr ve h e r t e s * C h J d i y t l r daVrt euer: lnmsjr. Mu -;-J-

u k t ^ n uplaulva r hr e ^ l r i K e

J r l . t j o f n v u i ^ r e k l y a f " | | j . v 1 1 (. Anvak huiun H, m t t f e ^ kar e f ltiLc in k a i d e n i n k e n d i l i o l d u u n u \x s a p L m h ^ n rl t a h a k l a r i Csfcenz. tVocuk b u j i b a t n a bir kanun haline f^hlif

lar U m da tm nuklada Jack (ara'indan y o t t r t l c n >r man pufce ed r l t n N T suri p N a ranrnaya baOjlaf lar. kendileri ne al hr p e r i n e k i fleT y o k l u . t > c u k .-.- T - n . cufc.j }7). -. i. F

r..

r v

^ u i f i h davranyortar! ' i D u m / -

aday, p v u k laf m t e r a l a n d r l m j k o r u u r u r . Klrrbdeanlailanndipal "enlik ine. ya-

kusu rJmaksn b i r b i r l e n zermdV a m r i u c a >ddcl u y p ^ l a y a b i l e LtkleribiyopditikbrmeUrva sonras f i d d e i i n v e smn>/. k a m u v a k ^ k keylirk ^emi h u d o n m le yalar. O n a y a ^ k a n toplumsal d u r u m I . . . . kurban c m c . ya*id su ve egemenliin en saf haliyle n r r a y a ^ k n tlflnai hr duruma ^ok he/cr icaimhY W : 12-4). Lepsindcn te senlik b i r tr pifr sjtplak o l m a frsat, ytt k i m l i k belinevle-

- I h m u / L u k U n . kalaMna bir

tokai ptulaiiL. D o n u n c n t V n t /lklcrL batvayj friad] v e k a y a h k l u r m zerinde N i ^ r d a d . D o n u V k deh^ei idinde hacnla: G z l k lerim!'" . V. M ) . Kana *usall>li|l>m Cokuluna kaplan Jack ve l a k m , k a l p b v e I h m u ^ u k V icnkiLerirve aldrmazlar. Ja_k ilk

F=.Mi.n.rt.F s n s Y o . n j i nndc-n ya da " m e d e n i " davram&lardan A y n i m i Irsat nitelii ta&tr. Uedelef plak o l d u k l a r m d a . ' ^ i z l i kanallardan geerek, bize m-nctKvclik d u y g u veren br lir s r e k l i l i k dunnauna a d r l a r u le 2 0 0 1 : v . . in-sanlur genlik k i i l i iinde
: l h H

SlMliKl^klN TftNttJSI: A H KYOL JJS

h

79

(Ba-

mU^hceUik

dCHkLen ilkilen genlik srasnda semeni hrakyflrlaTsa h itkilerin insan dnyas baflatnahja bir anlam ulnd: S&konabu ioziter sadece hu b a lamda ar kimlidir. Ne uluma olsan hu alkilini hytaFilarmkiyh k a n n m j mak eeretirCBaladle I " > y l e y s e Sinrklrrin
11

d u y g u s u n d a n " .syrlabilir ve d o k u n m a korkusu yaamIragin (ekileri k u c a k l a y a b i l i r h a l i gelirler (bkz_ C a n H I i 1962: 15). Biirallc'jn verdii rneklerden b i r i n d e . H a w adalarnda kraln l m y l e II m yasak Lir ortadan kalkar: " O l a y d u y u l u r d u y u l m a z i k i l i b i r yandan damlar orLalya uj^C: ^eylan aL i m e k i i n , k u durmu itib karlarna kan ber jjcyidlddrLyor. gasp v e talan ediyorkard
Tl

7 n i W D d i o c u k l a r n ortaya k o y d u u hu

tuhaf a r z u y u nasl y o r u m l a y a c a k ? m a n " k a n u n l a n " y la d o l a y t m lanyorsa, h a y v a n l a m a " ) kavramak nasl m m k n o l a b i l i r ? o c u k l a r ayn anda i k i d u y g u n u n etkisi a l t n d a d r doa kar^Limda hem hayranlk hem de VJlel indedirler. *TUbu ve illaf elien hu i k i i t k i y i y a n s t r Tabu i h l a l i yasaklayacak!Er, oysa hayranlk onu mecburi kdar' lBacaille M M : M i S i n t k i m t T n n m f m n
h

(BalaiHc 1 9 9 3 : S 9 > . enlik bu s e k l i y l e , yerleik iktidara

temef m u -

y n e l i k bir lelldicien /.iyad. gerici b i r inisni d i m i m nicelii IflSfr l i ^ e r b i r dey ile. o y m u n h ura || sarn dei) irmek yeri ne o n u n dene* 1 i m i i g l e n d i r m e ve merulatrmaya y n e l i k b i r ^iris-iudir enlik* D o l a y s y l a " k r a l n l m jealljsi'ie.dzenli olarak kendini ask y a alan kanunun kendisi msaade-eder Iff.y.y..: 129). Benzer b i i m d e Sineklerin Tatmsfn da bu istisnai durum.

risi de arzu le i f r c n m e n i n nesne 11c z i l l e r i n (d/j/er)". iblal i l o n a y l a m a n m bu l u b a i i k i l i e k o n o m i c i d i r . ocuklar i k i kutup arasndaki s a l m m l a n y l a "hayvanlara" donsrier K i t l e n i n o l u c u m u meselesi
P

bu baklamda K M derete n e m l i d i r .

Rai pil [ararndan. UlTiaD ve meknla Sihirli b i r genlik nlank bk$Vv u r e d i l i y n r "clyLler b i z i almaya, jtekne. kadar C g k n c t t Z . " Bu tibi stisnai, geeiel b i r d u r u m olarak e n l i k , kaideyi ortadan kaldr._u 6 3 ) . N e var k i srarla k u r t u l -"Sekiz m a y a n anip i k i y a alan br ihlale i j a r e l eder (Baia.il Ic. ? 0 0 l ; 3 6 ) . h lal, kaideyi aarak unu l a m a m l a r m a l a r n n pek m m k n o l m a d k n ifade eden l a c k i^in U H n n |2O02: 2 | , " b r g l l l l bir k i l e n i n " '-onu oLusium b i r e y l e r i n kinden son d e m e f j c k l U e J l k l e r " sergilediim y a z a r K i t l e i i m l e tm d u y ^ u ve d n c e l e r ' ' l e k ve ayn d o r u h u y a y n e l i r ' ^ b i l i n l i k i i l i k l e r kaybolur. K i t l e d e k i l t r zne srekli b i r "beklenti iinde d i k k a t k e s i l m i i ir", k i hu da m u iddialarn d k i s i alcnda kalmaya Blfc h a l e ^ e l i r i r . B r y k i t l e y e k a l d r kalLmaz'peraLEirn". mesela lidcrTH Em ddialarm kabul elnieye. b a l l a r ve kendi karakterine a y k r brimde davranabilir Q-g y. I 4 7 ( . & u bakrmdan
r F

m i l y o n tane ada var, bizi asla n u l a n a y a c a k l a r " - senlik kalc h a k gelir, ihlftte. dayal paradoksal br dzenin d o k u m u n u simgeler. Ve b e k l e n d i i zere, i l i m i n i l e r i bir safhasnda Lsznz ada ( i s i j f f i a m e k a Pk l ikiiK L? b i r eve dinr. " B u r a y s e v i y u n z . B a y l y o r u z buraya. Sonunda b i r y u v a m ? o l d u . Evden ok uzakla bir e v i m i z . " Bu paradoksal " y u v a " , A g a n b e n l n " k a m p " adm verdii bu kalc istisnai mekan" dzen ile kargaa, ierisi U dar*;!, p o l i l i k a ile biyrjpulinka. fcmcul Kiiaa ile kaiilertin ayrt e d i l e m e z hale e r i d i i b i r y e r d i r ( A g a m b c n I 9 9 B ) . B i y o p o l i l i k a unsuru H l m d e ^ a y e b e l i r g i n d i r : EJLmailan iddetle b i r l i k l e u c u k l a r s o y u n m u plak bedenlere. " hayvanlara" d n r l e r N c var k. tuam doaya dtinmil^ fttha^ninfinekaamarnaly,*. Bu kuskusubyk bi r dnsuir. ancak sadecu hir bakuna... | l|uadar gndelik vasanua red-

SitM^nn

Tatm? tata var k o r k u s u n u n biu:la bir ddia Olarak Olaya Likp dala sODra g i l ^ i d c o c u k l a r n esas endieli haline g e l m e l i y l e , k i t l e n i n o l u u m u n u n m k e m m e l bir r n e i m o n a y a koyar. A s l n d a
h

Sinrtfr-

rfh TtiNSI k o r k u iinde bir C o p l u m u n g v a l i f t i v a r l k nedeni o l a rak ptiren b i r l o p l u m u alesoriaidir. F i l m i n ni^peen b a h a r n d a , ftc! e f l e n e c olsun d i y e k o r k u h i k i l y t l e r i artlalLrke biL-z ocuklar. zellikle de ufak olanlar knrkgrljr.

* Asailfck. lirer^. i l k jnljmnu ^ k n cn^rtT k u r u m JuNa K r i H t h ' u3dii qeltNyli! Mrt>LH! jrr^fiin d^uK^ y-rr -n11T. nyn unda hbe iksici ^L-J h han de k^y.hnler f.if.

H L M I R U SOSYOLOJI

S E V E H J ^ E I H T ^ N i i E S I : KissnsYo mts m u Ralph iin k a r g ^ a , Jaek iirmc- canavardr. Ralph ve Jaek arasndaki g dengesi k k l b i r b i i m d e taiince, Jaek Ralph ve D o IllUZCUk'u d jlar ve uzn k laijl I rr_ g o c u k l a r n oguuluUs hatta - K a l p l i , D o m u z c u k v c S i m o n hari hemen Kemeri h i b i r i kuratlarla canm skmak istemez. Canavar ahlak, dzen ve medemyeii g i i p t t e keri n k e n kuralszlk (ek kural haline gelir. R a l p h bile maniplasyona inanm k a l r v e simgesel k o n u m u n u k o r u m a k i i n manLkszca harekel elmeye mecbur olur. av l o p h n l l a r m a katlmaya b a l a m a s n n nedeni de b u d u r l i y l c hir canavar avlama jrez.Esi sarasnda r a u k l a r d o m u z pitiklerine ra^llarlar ve canavar ariimaklansa d o m u z avlamaya karar verirler. Domuz, kaar, ama o c u k l a r lgna dnmtr. A y n ^ n leden sonra "avc srs" k e n d i n i "daha fazlas o l m a ajv.usu" ile h c l l e d c n harman s srsne" d m h j l r j (Caneui 19*2; I 0 7 | hayh

l u b ocuklarn saflndan ?_cvk alr, K a l p h se onlar sakinletirmeye alr, g o c u k l a r t "ecl olarak k o r k u y u haslarndan savmay denerler, onun y k c puian&i yelin in farknda g i b i d i r l e r "Burada o l u m l u insanlara ihtiyacmz var. nsanlar k o r k u t m a y a yaltanlara clrjgil!" N e vr k i canavar iddian bula^cL h i r hal alr yfl y a r a n d k o r k u b i r virs g i b i ilerler, zaten k o r k u idindeki k i t l e y i dehete d rr ve en sonunda da kaosa s r k l e r 1 3 u haklan ula, " c a j a v a r ' m var o l m a d k n bildiri halde, Jack'in b i r noktada #ger bireanas'ar varsa avclarnn onu l d r e c e i n i sy lemesi i l g i n t i r Yalnzca b i r iddiaya dayanarak t o p l u l u u n gvenMvlifnni kendi komnu glendirmek iin kullanmaya t a j l a r B u n u n b i l i n c i n d e olan Ralph aresizce onlar canavarn var o l m a d kna i k n a etmeye aldr: "Bu k o r k u hakknda k o n u l m a l y / ve b u nun lamamcn bu b i r j e y o l d u u n u Uaffialyz:
11

iGo-lding 1954-

N e var k i Kalph'in akla fcLsvurma ars gzard e d i l i r Sonralar canavar korkusunun ne kadar ie yarar b i r ey o l d u u o d a y a l k l l k a j t k aka h i r canavar n l d u ^ u n u iddia e d e r " K i l k e " ne kadar korkarsa Jack'in szn de o kadar d i n l e m e k l e d i r ve onu d i n l e dike daha da k o r k a k b i r hale g e l i r ddia de Jack'in buyruklarL arasnda m k e m m e l b i r ittifak doar. F i l m i n yeri kulan liderler arah

vanla! d a h i l l o p l u l u u n evresindeki her seye y n l e n d i r i l e b i l e n b i r arzudur hu. Dolaysyla o c u k l a r l a m hir ayin havas iinde, av kendi aralarnda yeniden canlandrrlar; ilerinden hiri de ( H o b c r t d o m u z rolne soyunur. A v c srsnn anlj srsne f t i t t l i i m n de m r b n r h k ortaya kar IbLz-ri-e y. 1141. o c u k l a r dana edip ark sylerken b i r yandan da domuz./olan m z i a k l a r y l a dnenlcr. N e v a r k i b i r E i o k c a d a o y u n gerek olur- Pobert' d v m e y e halarlar, neredeyse ldreceklerdir- K o r k u d a n d kopan R n b c n h i r dahaki sefer gerek hir domuz, kutlannalarm nerir: " H l arkasn ovalarken "Size gerek b i r d o n u i i l^jm^ der R o l v r t . 'nk onu ldrmeniz u e r c k i y o r V ' T a m d a hu unkLadaAhapta yer alan ancak Tlmc dahil e d i l m e y e n ttienli bir a y r n l t sz. k o n u s u d u r Jaek onun yerine kk ocuklardan b i r i n i k u l l a n m a y I c k l i f ederduygusunu lerk etme f i k r i m neeyle karclar. Daha s o m a Jack'in kabilesini toplayp k e n d i n i seE ilan e m t s i F , r 1

tndan tiklerken k o r k u n u n k i t l e y i nasl bir dehete s r k l e d i i n i n hikyesidir. Sineklerin ltfwrp. if nda. lnnanart bir k o r k u n u n kantlad g , ,,

v e n l i k aray sadece daha o k iddet ve d o l a y t s t y l a d a h a o k k o r k u getrr Jjtck bu k o r k u y u rnaipnlc. ederek o c u k l a r kolayca b i r .sP

r gibi hareket eltrir. C anavar inanc ksa k r e d e d e m o k r a s i n i n knr; i D mline g e l i r Canavarn g e ^ k l i ^ i arttka denizkabuu da anCam m i y i t i r i r Canavarn varlyla: i l g i l i spltcler azaldka Ralph ve D o m u z c u k l a i l g i l i pheler artar. Jaek. Ralph'in lider o l m a l n flr> TUII yapar, k a l p l i o y l a m a sonucunda liderlimi kaptrmaz aslnda, ama Jaek l k e iimle l o p l d u k l a n a y r l r ve isLeyenlerin kendine katlabileceini syler. K a l p h hsrana u r a m t n l>omuzeuk la b i r l i k le " k f e y i " isarei aiesini yenide -i y a k m a y a i k n a e m e y e a l i j i L N e var k i dier ocuklar, d o m u z e l i n i n cazibesinin de clkpsiylc. Juek'e katlmak zere onun grubundan ayrlrlar. fitlemek gerekirse, "neden k o r k u l a t a y m l w l i r l e m e
,r h

\ t herkes buna

gld" d i y e a n l a l h r k i t a b a ( G o l d i n g I1>54: 126). K i l l e hu b i r l i k

nii! a r d m d a n Jack'in a v c i l a r tlisi b i r domuz, l d r m e y i h a ^ a n r Hah

r i cinsel a ^ r ^ u n l a r ieren b i r sahnede, ocuklardan biri i R o g e r ) mzrabm d o m u z u n ansne saplar o c u k l a r d i i d o m u z u n bam canavara kurban olarak sunmak zere m u r a ^ m zerinde bLrakr. y l e l i k l e d o m u * o c u k l a r m l o i e m h a y v a m o l u r y a n i babann yerine l i e v c r l F r e u d VU: 141). o k ^ e m v d e n rlrnckle olan hurn. T a n n l a r m m elrafma sinekler r, k bu da yerle bir d a n m e d e n i -

mcade-

lesi Jack'in e g e m e n l i i y l e , wiundilsnia.ii tanmyla sonulanr: Dj-

X2

|-| U1J.l-.fi I.U UJSAULOJ

S-NI-K1.FRNTANRI.S; KIN sf

Vt>|.C5JS

y e l i n hir aIc^nrisidir. JLck sineklerin lan n s m . k i t l e de i o c u k l a r j s i nekle kitlenin m . I---1 S m c t l e r jten,eklen Je E. "ancElinm u i y l c d j l i v l n N :k-M N r i d i r ( i 9 S t 2 J > 4 1 , 4 b ) . ndcdil b i r yandan o r p u r l u l . u ve

l i k l e n e c e i t e r e , k e y i f vaadi - y e l i s k i n l e r i n e k s i k l i f i i - b u y r u l a n bu keyfe dujpiujrnde h a | a n p ; i a k i istisna d u r u m u normalledir ve

f

decnukasi de y n d a j a n k hr l i n sUnu^Lmn htr^eyanrta dnuur. I Anlayyla v u k l a r t K a l n h ve IhTmurcukLm da heyecana, kapld| t - Lh 1 t v dansnn cokusuyla L \ m u / u kkir. [ i t n l a ^ n kes. Kann d n k ' d l > t >rV ^>>'lrrlerken. nnaikLu ^e-YSi/ce . k l . :..
: v

Tutcrtl h a y r a n l a r m UldUrcn. j j u ypn< ile yasm lulan n c u k l r e l i k i l i , n r v n n i k duy^AJ cinsel a r r u l j n n engelledii ejn e a n j vardan { i l k s e l bahalarndan) nefret ederler: e a k d j e r zrhlan d i S n v k l c r m T a n n a na hayranlk duyar, nna evcrlcr h m d l 4 H h 141-6). Bu ekilde t o v n n w t y v > t m f t e v l d u / e m n L a ^ r u y r u o -mu >ur C ana v ar / T a n r a n l a m l bir j e k ide keyif a l n u y b u y u r u r Bu adada IS u adada e f l e n c c e p - \ n t j y - M m? ..^ L e / ^ l U U m ( 1 * : l 5 i - A s l n a t n k d n a f i l m > J a kanunun ItrV c J b i H ^ n n . imgesel Kfealler /knrkBl r l destL -Llcnm sunrt e ^ n fpfrkrnne dayal nfc i d .1 iv k-.. Tanrs ]e 11 oto-j l.ra y o l aeipm goienr. Surer e f o n u n filmde S i n e k l e r i n edilen U J C I I I I H a i t i yan k o m a n U ^ L bununla he-

belnia

(rl

!....

canavar ..L. .-.k l .

L

V A l l ^ J s a h y k e s a J d v ^ i j n u r u i j m n a j L a edrrle. InrinL hr himdr

r

S r n u l M p e l i ) sebebi Lk nnlara eanjjtar d i y e bm fey E^iM4dlru ea u a r sandklan f e y p riu hr pjra^MsU o 4 d u | u n u s n ^ k m e k r r Hlyflkler dunyiAindv . hr >Tfe l^u" a .. .Nr, | 4 M : \W G uah k e u i i m e n i n l u m y l r Jack lam ejcemrnh^e v i v tNur v e hnnu k e y t 1 tur htunde k u l l a n m a y a halar. A^MM b, kl^a S\tfri rr t n fannu nda ^ u u l Lee isi ve egemen onu n. sunetrik I leurler olarak nrlaya kar. M a n l k d l f l b i r varUjde he i k i ulaJ ^ural keisi ncrrmlarn ve kurallarn h m : - . ldrenler ce/a \l andrlma/. I.m. ^ ^udu^un icV U r hrey Unehn' d egemenlik kurrruiKidr. G[ithali k u f i s i n i n iMieni de hurinin yaiar_ f i u n a h keisi h i b i r a m nezlesinin yanmudjl btr p j M mukLedirLir: Ona duyulan nelret bireysel d e ^ i l ortak h i r nefrccir. B i r eie
h

rahrr e ^ k r h e y husurnsasdr. U j t r hr d e s i s e ihlali h r kanun. \ tsuay " M n o r m h u l u v y e n m e k sicr. Sintklrnn TtlM r u i k l a Injln . . . ddenin kskanlk /erne ku rlu olmas hu k l a m d a nemlidir- r n e i n f i l m i n balangcndaki "seim sahnesin t le". gruptaki en byk ocuk Jack . I.. k a l p l i in ka/anmas hunuanlalr k a l u h k m m ha^a o l d u u fark C l m e / ' Hcr;
t

ncle L , !-, hrt T leriuul nelreEm laklE elehd i rler. L .nl.k-u- do ru^a Ulasan da budur. Hr nelret mnK-sis y L i l u s k a l t ^ m a ve l a r i l t hk meselesi bir kenara aldr, h pluluk NlunL '^r ve dlu^tn less edllir. ( j r r c e k t e _ un_.'-. keisi ' l n n j u | u ^ u n l a m a m n ! J 1 I"' ' M.kkTuklen" kurumak. kcHulufun darlmasna CT^rl utmak n lin edilir | G i Rt- Bu h t k u n d a n . h r m ^ n u h k c \ s ilan etmek U n l u mun l e m e l n o l u p u r u r I k + h e V u n r^hvcnjt 1 . ^ L! durumda t d d u fu f i N . i i t a r f a ^ n r e kllnn k e m kUaisIhk ne J ^ n j n l ^ j dasapr. H o b b b " d a . ^aCsma daenl hr delelrL. K 1 a an in kurul m a s y l a a ^ l l u k e n . G u a r d d a bu j r c v ynn p d t r e n h t r l m s u r u u j -

Kalrh'n i k t i d a r m . I J m i i u ^ c u k u n z e k i s m t v e [tepsinden te onlarn 1J17L m m k i \ i . a u J J L L iinse krm hasla I-111 -. n nemi bir rrhe^ek d r - ve bu kuruu da u cuk arasndaki hmn * geni a>dnlalr. D n u k m e r t e j a h : nynaf: Hem h r z d l e t n i t e l d i la P t c d n l a * m t L i d l h r l u n i y u k l u r . hem de k a d n l m n lm> hir fi .ur frt aran rte^nVuhr. Bu L katfOTL y a n nesne ve b i l i r i nnda h u l u n u k n n u s u r . Jack in i hkan, lgi nefreti de bu I I U ^ V ^ I . ak lan a h lir Tslekm Jack kskanhk rMVdir yani "adakrl IHer": d a k i 4 k h mhajyntftJt. A k d e n l n a n a t n keyfin /aJl lnvran r hoylehkk herkesin ^ - v f i u * r # {keyif) ensiminia ci eJaumu talep eltkAu Ru uL-hm kaznlma/ hinucu ise elbelk ileciliktir n h r l n r esri hr b n ^ r / w n ^ N f t n n e k mmLn de^Jdir. Ieriese esil "larak verkbilecel. leh ^ey W H ^ . Anr*k uauin. m. t v v hufan isirvk yaadlumi. sim d e m e l-- I - - - -1-.... - iddin < d i k n (plumdt. hucifer clk lam d ^JPITJ "Keyl a l ! " emrine i - . . . . . . . . 2tHIU

df. Dahas, gnah k e ^ i n r a l f y l e (yan Im^ h u k u k u , sunu karU>lluylal S c h m i i r i n Hlsna Lurumu antnda y k m h r h l Vardr Bunlam ek .-. ^ r/unumare kkdr kahu^ uamnn^L UUIM dLd hi var dab. 4rr hukvlH td ahihJj ^JL-VL-H IMF ^ura .- hr SnAUk. i n kendisi kadar uuumaj htrnilelik i | i r . U n i l v ^pMpr ^lrHk hk Jwk.uk an ledddr. KubiU husaka layk uldagu M ^ M K : insanlar orasudak . h iiirrtu hamilerin hibirine aymakt u n . hr h j y v t n y u i p j i lir/

F1IM9.EI 1 VAVCU M

SM k| H S ^ M M

K\\ y>M

i Ptfck lrn hukuku c c c W I d u u i d u n u n , hukuk alanndaki } W * l a n a y k m hu hciffck u l a n k ortaya kar Iktumde d r "yafam M ni" all * rjM^prtlLkiMnj m- ! = -. ' i h k A Apamhen -I -nnheltrkTie ^ll ^pl m temelini nlujrur. l , kisinde de rsJr -JU W kaidenin ls>siim plandadr ve kjrar

yana mayan Jlonu/cuk mahvolur Hava u ^ u k i u r a n u mc\ yakamaurlan daha e LLJMP artk iaret atei s ok I ur. >ani unuNakalmamtslu Bu m i l a d a , aklayan I*rnureuklAn. klenlo|ik f a n a*r ha san- bir yururt pelr "Her sesi h u y u k k n n yapa J I I H eyse neden. j se yaramad l Nedert?" a r e s i kalan Kalp ve I)Bluzcuk J a c k in grLibpuyla konulup onlar tekrar akh davel d i n e n i n le-k ser^nekoldLignnlissederler. Ne var kl Jack'm l>arel alesm arlk hi b r s e l I M e umursamayan Lipl onlara vahi-e sahhrtr. I X n n u / C u k [ekrar ahlamaya haslar ve den7kabsi;una Mnaaf var j u t i y k -arn duyurmaya a l d r Han EtM daha yi - k u n l l a r koyup anlamak m y o l s a a lanp nhlunmek Ilanf-ts daha i y i . y u i w kurluh mu y n k u avlanmak ve her fcyi yerle b v elme m i r iGuMmt I 4 M : 3 ! Taan hu mutada, h Imdek en sad karakter inan H ecr in lepeten a f a | yuvarl.KT byk N r kaya. blk >emn rn rafiynncl Mraklerim. [ * r t t / u t u Mdurr. D e n u k a b u f u n u d a parampara eder. I M krasnn son
p

i)y-

IpUlUlh t - ^

Fyernen isi isruin kanunun merkebi ruh- ver almas gibi. kltr bir arada Luta L1=I ^nal keisidir iPalaver I W 2 l . Hu - -- I- ikence nmnaklevr. Nitekim vahi bir s
1

i H u k l a r d u n hnnin hapla -. hap lamn evlaya r

. 1 1 . -.

Bu durum hur

knjiVan J a e V m kiHpe sava ap Kalptim p u h u n u eytan pih t-unlemoylc de uyumludur - bunlar y a l m / r a vnjhk tavaf pannoyauan d e f L piinmrini "Kiflr kart .*\ r m LIJ andrr.

Toplumsal n *1 geleneksel olarak lordumu rfc*m sayar v c killey i br Lsiisna ya. da toplumdan hu- ^ p n a nlarak k a v r a m s a l l a r m . Ne Var k a d 4 > 1 o n l u m u l h k arlk MlrU Hippinde [ek 'Heni rey Jtlbl a^irl Cdlt modern kah - - ' I . na alm o l u y o n u iMaffesoli pb grnyor. Ilr bakma slisru kaide olmu, durumda. Toplum ve h: kay hulusuna ve bir kLe flin- "ayrmlai 0 kadar belli olmayan bir kalabaln" onaya k t l i P f r 64). Birey ve loplum noderu i / n m i n iki farkl sersvnnuydu; f i m d ist mlarn yerini kille alyor. N c var k kille nlmak UVua^lk Nr sre, Bunun /onalk bir = inen. b m l c r m e / m y a da ara varlk alarak kalnan mmkn- ( e l pelelm ttMMl ToHnvvd* l a r V i n I ideni dindeki >lkhTl eteye j d u p u yb peniden kaJmanJjnan parjnsajk h*r tcs Hala da dn lebihr. Matla klke daha da - I T I derek bir ^ t m i ve km ararna M r f M a a a T # f t D e l e m e vettuatlari tf? 279-30X

ri de bcjyleoe yuk dlur ve kalpli urmana snr JLek'lIl gruhLindakiler onu Itpk d u m u / l a n qvlwlklan eihi avlarlar. A n k 'ormanda*. JiNrPFrp m r r r ' e uy^u hr yenle saklanan/yasayan Halpt HIIUll U1T1 dini kaybeder. Jaek'm lakm n n a l f dumana hoarak snudt|ankamak im mm bir Lmam aie^e verir. Baslarmzla \ -n.- \ dn

yayla lemasn ^ m h d u olan aries^ mEsi7ifin ve p^raTVihl kapan - .n. .1

:

ve kitle a n s n d hr - 11- -r- - sor

kutuMidur: Bulun v * .isi -n . Lhk v. . J . L.r r^ok uaakuu fonjlc Ihlr ve daha LLI m ^jn k e l l i n e eekef. iren d m ^ u * htr h^^mle ynk fc?der: aleslen mnrahhr *tv LPama/. Hr vej . . tefen kukkendisn kar> - -- I aie yayrU| sree^ h r r t e* k ideye kallavakLr ve una dalman ulun hff y t * edileeckLr. Herk* de .IHIJCE.L. _I fi u/re. lifle rnl^Jlerune>elasaa|L- m. V a \ hVUehlklcn sonra, ale> dr kille ftbi JneeekLp.
? P m

Kin J a t k ve avclar InpluLllktan ayrlr a y r l m a / avlarm nisirettiImrk tan alei) ierrkhm lark ederler. Ru> nedenle de ajes yakabilmek iin hal|4 m H^lulUpLMia a l l n p I* muvL/uk'm l k l e r i m alarl a r I" -' ' n leknolojk dayanan yilren kk loplulupu m ...un. hjpvatla kalrnanm hibir s . in y k l . O / e l h k k V p i l k * K*r- C h i f l t a Hh ItmJr. nr f * * ^ Mjr* lu-M A^nfe. 1

tsllesle nucadek i s k n hr m^an iin. bllerun. s anpn ma liklerini ne *kraJi pla hr Nsinhk- E JMHJI/HH L ^lnnkniH-i 4 mhallr. ^ > n n ' p- . -iL-rek. hr hnv-pn lamamen sanp sanaulaana L P I ^ I h'ik o n k 1 ' ' klk-r- ^ hnSttf."
E V

I II MI I Eli l srWYf ' :M A n t a i hu sahnenin nemim anlamak m u o l a y Jackn tonlulupunun hairt * , randan da h a k m a m u gerekir. Alee radikam orman onlar besleyen o m u n -i- - m dr? Ratphe . . . . l . n t ayn rama d a l e r d i l r r i r ^ d e u n r vermi nlmadar m? K i n , yani kendine a r i f venmek nafasna halkalarm n l " i " . - ve k o N c m u r ifade e m r i r,h< k p v l m e n l u t i n 11 olmak LiOenn klllekofc pjic(tlr* I l . Kule LatranLruOnrti anlamak n;n nemli hir ipueudur. Ic B u n u n ark lu hr harekele g e y i r k kuvvet olarak fcdfi nadiren dini k> kaygs b u r u n a j ^ d i p g e l ^ w y ^ t e l t ^ (tf u y
,

. S I N I F I BRN TANRIS-E: Kl^J S O S Y O L O J S

H7

di/Kne.bireyJerlJHi hir coplumsap ktdekse indrj-er. Hv| biretk ' o y u n u n ' kuralbnruj uymaLan. kanuna h o y u n e f m e k k n ha>La br 1*7 d c j k h r i B a n m a n 1ln >j: R. DrAaynuyU " l o p t a r - y . nyrt
h

tfa'meuV

e/oeuklar u/crndefci d k n l

yitirdiinde, sahip olduklan

- d i k " ile hir aflda y o l oiur gider (>ie yandan Simon etlk knnusunda farkl hr yaklam lemsil eder: | : t j i neyin iyi neyin kt olduh

una daif hefer

lannUara dayal hr kurallar d/snr pasif bir

H

a k i l d e uymaya i n d i r t m e k yerine, kolul- ,n r ne h j h l r itkiyi korur: Slrnon c v m n d e k mum l e h h k e k n n e dair soyul bir Mftmt lk Mat

ba-

QlY)T. 2H|. Kite Iser kahramanca isler korkakla hareket e i s m ' k e n kendim seve m a feda eder. kendi tekisinin olUm urunu kendi lmn afn\mr.Si*rtffrix I H r i H her eyden oflCT bir km alepon-

l a r ve aktil ve /erk hr ahlak akturu olarak seim yapar. Smon m .!. kday de ^F. rindeki kmilhirkathu knpluma r a f men ettten yanadr. I>na pnrc "ahlak, btnlk ve n w i delildir, t a j m n s / ve baflanflc mielpnde bu kapsam aldr e l i j i n kernJKidir'lLe^ruu 1405; 7 7 ) . Hakikati bulmak cin d a f n tepcMi^lek ma^araa Emananm PUfi yolculuu?) Sinnn nlmast gacrte delildir. Heps inden netnh n . RaJnh ile Jack aniMndaki iktidar -.. k-, ,m 1kalma yTlmn hacndan temuna kalar he^ n e n lek karakie de odur. Edim -n l nl-n ile sanal olann. mplum keelfrm lam orlaMna y er k j l i r i l m> hi \. r t I h k V de kitapla eanavark l e i i j i m kurabilen tek rgLnLir. Simon rl^UrUyle birlikle, ada hlr bakma Jeleuve'Un ki katil K r o k e v n c h e n ^ f bit hal alr Burada nhun kivnmlaN ixanal> ka4

sidir. Y-dni /CJ c e v e r f l felakeikr ve -l ansan icad v h . l T ' - dcl. ayrt /amanda *kntyc kar savas^ aTa l ^ > U da kendim moh velme^e Karr bir l o p u m u n akpL?MsJf tki oLul (Sam ve I riL Ljlu nu canavar sandnda m \ Hu noktada filmde cari! ^I h n j u l m u s n e d e bir at l -1 edilen k^lUyn asl n i l e h j i zerinde h n u durmak gerekir 4itukIcnm anlaEmat afia hemen p ruhun

yanna k u Herken korkman, ve dehete V -i fkeif gc/in dzenlerler. O m

r u m itplamiM yaplr m * t a l canavar aramak /en: silahl hr ararken k^k madaralarn bur . . .i i i hlar da grmek isin
r

luudum hr leneye ulanan dar bi pahka krlrderler. Jask zirvede L-anavan ^tr" ve Ralph l. h eydir h VUkan trmanrlar R u / g k etilkc s e i karan huVUk karanlk hr IVh>el emk-k ue eLvft r u h i kahlmak < n Tepeden a^ap kOfar. Jack'n VMUye harfi a S v t a j H m e y i l ve olmayan _anav a r u l a nemli klan, onn eanavar "ke^eLmi-' idmandr. Sitrtlr*M masa LIJ Tunrtu [\ar olmayan I hir klUUyr kar srdrlen hir r \,_ j_ -1 ..k -. , . -,J andran, var o l bir

ranlk ikinci k J U (fcahncdu) >efle ^.

rnakuJ madde <edimsel)

ise di dnyaya aclan kaplan TC pcnLcrelrriyle btnne katta Va.sa Hu evin en l oekeiyanLelheiie merdivenleri, y a n l H ile edimsel arasndaki bagJanndr buras aym z K y u v i a , a n a H hchr |a> man tam olarak edimsellemedlfi oJay"m
n,

m ,! h

ve edln-

sava anlatr, r l l m d c k l k-.r,

sellelrmcnn alandr ^Jeleafl I W V K>eKri 2 0 U * . Hu pile tu kldnda- Srnon m dahdah madaraya i r m a r m i u onernl v m u c l r olan "onenruE^" hr olaydr, i anasar korkusu kulenin mampula?. j m o acsndan h e r g e l e n f b n a a H I dtha elle h hale gel rken.Simon Ljavurm kendilerinin y a r a t c br ey [dduunu ^fmrbllmeklcdir " Yan... helkt de sadese b i r l i " ((utluma KMclS-ih

metinim mendi h r disporl m lekl eden s.m.

LivunCLUUT. B u aydan, l p i SlalrYin fc*po||ufunu esru klmak cm T n \ k > i seyada>brd ya da B u s h n n odaya ^ka denelim lnpLUnumi hakl gusienilek rirl h m l.ad' kulland "caauvar^dan f a f l a l a u r hu lvlamdjl. hlinnYL Jas'k dc b k kurbann e l i f i

Mmpeleyen Simon 0rruP4 manidardr I V i hlanun. schcrH nedir? R m V c t l t k i l [ l i ki karsl ^.uus - Ttaya r;ka-BeelAk. o ullar "t iirUivara kars savalarnda M r f
T1

bir kontonmil kurallaf

lU.Ml.ELKU: SOSYOI/JJ

si N-.KI.-.felttl^N^^ K N SUSYULOJS na s a k l a n a b i l d i k l e r i srece kendi vicdanlarndan kakmalar da

Ktlk Kift o l u aslnda biZGL Ktle kanjj sava bakalarna, kafa tamak d e i l , kendimizle ve kendi a r ^ u m u / J j y z l e ^ m e k l l r . u b a k m dan tine/derin Taunu faizmin h e p i m i z i n iinde o f l l l k hir hinimde bulunan yksdr. R u "elik k i i a b m a " yazd -nsoztlc. Fnealc
PP

m m k n u l u r N i t e k i m k a l p l i ve D u m u z c u k ikizlerle. S i m o n ' m lin e d i l m e s i hakknda k o n u m a y a almnken, ikizler mahcup srnr ve aeak unlar syler: " Y o r g u n d u k . Erken a y r l d k . " Oysa sanki alelade bir eymi g i b i uJar da bu olaya katlmtr. Khleri anonimJigintle, " b i r e y l e r i hep k o n t r o l altnda l u l a n s o r u m l u l u k d u y g u su lamamcn. y o k o l u r " ( L e Hem 2HJ2: d). in i l g i n laraf. i k i z l e r i n kesinlikle |>atolojik b i r d u t n n d a olmamasdr. "Sratlard k l a n " g r u ba, elence yasasna uymalarndan vc bunu 'fcri krne", yani etlk b i r sorgulamaya girmeden yapmalarndan kaynaklanr l A r e n d I97E1. Sradanlk hu a k d a r k i t l e n i n k a y u n Z ^ y l a i l g i l i d i r . A h l a k i kavLtMizl^m ve- lopluiKauhjjn. askya allm asnn b i r sembol Oarak f i l m d e k i m a ^ k m e a n ale i l e v d burada yatmaktadr. Roger ve Ja^k'irt s a d i s t e edimlerine (siyaKelin "askya a l m m a _HI" ya da istisna d u r u m u n a ! ne / a m a n gz grlr b i r lepki gelse l ' ^ i y a s e i " ) , tepki gsterenler baaryla s u s t u r u l u r ancak b u n l u k umu^ama-iLk b e l i r t i l e r i g s l e m e y e baladnda. J a t k ve Roger'm I i m l e r i ahlaki adan deerlendirilmez olduunda, k n l l k Jtdada iyiden i y i y e kok atlar. Jack'in liderliinde o c u k l a r a n k canavar"
r J 1

unlar syler: "asal dtan, siraiejik dman Iaizmdir . urada tamusu olan . . l m / c a tarihsel hr I n i z m . yani sadeee i ! i l l e r in veya M u i s o l i n i ' m n l i r i z m i [leyi d ir... a y n zamanda i k u d a n sevmen n z i j Lam da bizi h a k i m i y e t altna alan v e smren eyi arzulamamza neden edan i i m i z d e k i i'aiizrndr l .r ^Liea.ult inilmesinin sebebi de budur B K Onaman avLayabkee^nii veyn Lijdrehdetei! m /1 dnmek m!... Bndan beri h : . - . - . , . .uVJLd mi? Benim I-J-m hit |Lus .*nzolduumu? B ^ . e v e L yaklan! ehenir^eym >CjrUrrcmcsintn Kchehi Ijel ncyin-? H i r sey neden hyle"^ i C m k l i n j - l 5 B
r ,F

x ^ i v , aln-

t x i i i ' e n y a p l m ^ r ) . SimnrVn "Sineklenin Tanr s "ndan u szleri

Ru o l d u k l a i r o n i k t i r . ^unhP HSrHrrft^rrn' TJYhfj^ndak i ^ t t k I g r a l n da H it ler 'in faizminden k a m u j l k i n c j D n y a SavaL srasnda talliyc e d i l m i ) :ma kendi faizmlerine yak alan mhlardr, H mdeki "Landvaf" gocuklar fctH peyler" yapmayan "eklenmeye" kkrtan biImdun h i r iktidar arzusundan baka b i r ey d e l i l d i r . Hu a r / u - S non lari Kalph dadah.il ulmak z e r e - l m ocuklar eikile". "-Rlph
t

delcttndcn k o r u n m a k l a d r _ ancak l>u nokiada baka br soru akla gelir: Sessiz katan hu su ortaklarn kendilerinden k i m l u r ne de olsa. IkirM-isi, teknuhjinirL m l m r n (i [ij/lk, m a r a k l a r , aCe) vc avejlarLn r^ulLenncLsinin l o r d u ) simdeki ykanm b o y u d a n asndan b e l i r l e y i c i Odu^LLdlIllusL:. k d t l k rasyoneldir. F i l m d e i k i Lr nesne i^ baUKadr lekroL)jik nesneler ve leL uesnelcri 1 bak ve gzlk d e d e n i t a b & g a ) . 3u nesneler o l m a d a n , o l a y l a r n ayn y n de gelieceklerini dnmek pek m m k n deildir. 1 e k n o l o j i y i gfff, rtrule hulmdurar^k dnmeye c yalkrt i v e !... I. Ralph iin en vazge i m c i ) kis; i D o m u z c u k ' t u n B i r sahnede o da Sion>r lin e d i l i r i n d e n b i r kaza gibi s o z e d e r : " H a y r , o-kadar da kiM d e l i l l e r . B i r k a / a y d t " (Grlding A r e n d t ' i n sHzn el t i f i anlamda .M .>* DaVI mzrak y a p j m y l a 204 [. DDlUZdJ^lul kif
:

fcoruy^Kak-

lr? K t l n gereklenost i i n ille de k t insanlara ^erek y o k -

da yaklamaya yabalyor, k a h v e r e n g i , savunmasz e l l e n b i r para da rj i s l i y o r d u . I - n- ve n e i l m c arruHu baskn 1954: lklyurkj" (Goldblg 1 2 i ) . O da avn Ladyl eumus; ve kendi ikidar arzusuna yaI M > Demek ki k o t i l l L sa-

kalanmtr. Ancak bn yzden skEnl d u y a n N i t e k i m " b u yalnzca bkpy^ck;*

nal bir k e n d i l i k olarak J o p l u m s a t bilid olarak v a r l g m sdrdfmekEedir D o l a y s y l a ocuklar canavar ne kadar uk 'grUdernse k t l k filmde nasd maddi lei r? B i r i n c i s i , f i l m d e k t l k A r e n d l ' i n ortaya k u y d u l u anlamda sradandr. o c u k l a r l i m i n basurla saLrtKi derecede nnrmaldir. K u rallara uymak ruLin h a l j K g e l d i k e koilesirier. l i r k i t l e n i n ark asi1

e y l e m l e r i <lc o kadar k t l e r i n K O I I U ^ J I paradoksudur b- y l e y -

ilinde her eyden

- olan Jaek ve ROJCT i i n kdlUlk ay-

n Zamanda rasyoneldir. Scnt olarak, adada " i y i bir U m l n u " ulay crlak menfaat sayan ve "kudarduiihy T o r l a k br s o r u m l u l u k o l a -

FLMLER^ SOSYOLOJ rak p o n r n rmotrald . . hchdd eden .. ^ m u r a k l a d r m d r y e r ve - r a d i -

a M KL I kIS r\SNlsJ KIS MiSYi*H\S\

91

Oneu-u. k u c . u k radikaldir H u insann -- - U m u i l j r n bed e l alarak <>nu hr h a y a n a y d * " * ^ wrrc kal yapan J J hudur 4 A r e n d l l ? ( J . l l i y i m l n r k r i t U l | u k a v r a m a k gtr. Fclsele ^.vltrnci v e - I L I I K I i yanlk k t l h e r hr ek sti k l i k ten kaynakIunun, herlaraf e d k ^ p l r e c l k m d hr fenomen gha g t mu1r(a1 -y ,J59V B u n a karlk Vrn-A f r n TJrimr n m w h - -.u
t

h,thrU TaNklnksal hir h i n i m d e , Suu-L/erm A m ' r l n s i j n u m i u k k i n doku

yanmi sqyesinjuv adaya bir g e m i yaklar. Yangn >aori ateinin y a '.n .iLiL - yapar ve t l u k l i l kehJileinden kurtarr. B i r hutun olaak ele a k l m z d a , hin tim n merkebinde - a j m mamanda k u l . inSahabetinde ik- muphenl*. o l a n - hu m u p h r m l l k yer alr. N i t e k i m a e j bar } a n da y r m e k >apmak ph rncden l t t leh? sahplr ibaret alrsn,EH.uklann f n e d n yel le arasndaki en JVoem I b a l d r . Di r y a n d a n karrl a r n a c l i r a d a h i z r n c i eder: a t k l a r h a y v a n l u i m r , I 11 1 1 ve I
1 1

ne serdii ktHd r a u * o kauW h * n r * r k i h m bofka t r l anJamamo imkn \ kiu F d m bu b a k m d a n l u m f a y d a n d u k i n n l r r d e n vc fikrinden tamamen aynlr. her insann h n > e * bir d e f e n o l d u u simgesidir. Filmdeki. m e t a f r r v r u g e l i m e . u v a kay helmeye y a k n , N harca radikal knHu-

A L C J y a da cehenneme donen cennet adas hu radikal l i l g l i n

d a l arzulann nyandLrr. Bu k i l i d n | a l a r

au- v e k u l e y i " i y i n i n v e k ^ n n tesine"" tar. Bu bakmdan ne: Jjrv* Y u n a n e a l a i j rtuf de devadr. G c l j H e h m burada j * d LK-mh ^ l a n . byle tur m t t r t n c m l ^ n karsnda t e k i y e p s l e r i l r n f n ^ j i m j n n siyasi bir z e m i n o l u t u r m a y lek bama yetme mrsiLr. K a l p h ve D o m u / e n k un e k s i i tekiye ^ayit d u y m a d t i l d t k a r t t l u m a k a h i l i y e l i . S e k i y l e atma yelkidtr. I l j [ e r hir deyile e k s i k l e n s*yg Lk = r. .' H .S i a n i n u h i t a y g ' d c d g P V a V t C o t a n o l l bu k a v r a m l a , hu^oril -.w ^atma ve tanma olanan hrlelirir. Tanmad \ a y ^ htr bakm a yatmadaki h n p o n ya, da h ^ g n k k k l Va^lflladr ve buOun i i n savamak gerekir. Bhr habitusla, d i k l e ya da baka b i r temekle kk salmad i i n , tanmad saygnn y i n H i h n a a j geekir. Siyasetin U mi i sini br z e m i n e ol a r t m a l y l a i l g i l i b i r nvrsele.HdFr. A n c a k m u p h c m l i k tannai. sayg i inde de siyas hr |c-sl olarak da boy . er. Yan k o l a y h k l a u f \a|rrnaeda. l u n L a r r r n l a l r j n e d o n u |Matl K pli u.rd. saklarul^ sratla Nineklerin l a n n s r n a . y a n i fll d o m u z u n La Fakna rastlar ve unu paralar, deniz k a b n ^ u i u n p a i a
v 1

z j l e r i n Yahudilerin k t n k a n m a y a daha da h r v r n i j k l r n m . dolaysyla salala k u l lam tab keeklen n r m l k a y n a k l a n eyden daha Lhurmldr adela. S*nrttrr*n fiMrundttkt d k l a f m hatrlamak arpcdr I > e r hr deyile, k i n d u s f u s u her l u g U . o v n r h k l e n v k J i r m a y i d a i e r k c i m e jesiinde firtruruz. B u hiiftI amda S m u m d l m n l e k r a r e k almak g e r e k i r ke-ninlikle k e n d i - k n h m 11 olarak grlecek bit i J u m depdir h u . Vira ' J - hir l m onu Isa g i f t hir d i n figre d n t r r d . S i m o n dala ziyade inan lanrhlan dolay I olduTUnhrn 1 k l h a n e d t k m ^ a n j renk e d i l m i , hayvana indirgenmi; nHrbiHmtJ BJ* r r d i r . I . k k m t o p l u l u u n u n Smcpn 'Vana vur zannederek" l i n e l l I K t l hu b a k m d a n son Lcrtee manidan lir. Ruger, ke/a J a v k , e p o u i l l M n U m i d i r ? P t k a y l n a / . " Kn*U hir in s a n e g f H ^ t . ..d i n i gzetir ( 2 a t + -. - . k .
: K

"urA. u andrr. a>m anla h e m zehir h e m

o l a n hini y a l n z a ken*k\mir Icfcdeden hu i m , vurusu

Faldek k m d o l u yangn - '

.Hk arzusu, haset ve e p o u m i M ' l

d t l l d r | | | k o n u s u o l a n . A L s n r . hu etmekle m i m e i l k u^u i irarrTn duneenindek g i b i t o p l u m u " k l eirnez unu y o k eder. Burada

r

y a l m z c a gnah kei.n defti! de herke y k m l e l d i d i y l c , hcrkcHn h e r k e n kar savayla kar M karcyadr. K i n , k e n d i m k o r u m a arzusuna Ta^men i l e r

l a n m a s i m andran bir i n i k a m d i m i d i r hu. Sz konusu olayn dyabja d a y a l b i r eJk anlayna d u y u l a n bir ,

filme

d a h i l e d i l m e m e s i a n l a m l d r : k y o l u olarak, e l i m i z d e y a l n u e a kalmasnn

J s;r r,. : T , . Al k l l 6 ^ * a J * ^ a y i P M i / r tt k ***** tkwv*wh- i J l L I U T A J bu r:on>^rrtw - f a .

1

K L . M L biKU: S O S Y O L O J

^ISlLkl.LklN TANKIM: KN M^YOLCUS u u u d U j n V l U ' - / r a klaptak t a n . i l k i hr d i t .d- = d m t dahil edilmemitir. K i lapla, rjni/. sunay m a r k l a r 4akmi e/ plak p o t u k l a r
E

:: >L. JII ile hu e k i t m e d i r

L l m n N / q sslediine g H f r l r t n o t r a s i H l f r t c t C . : ;. im " r

h a l i k d r , JJIIJ. htr u kadar da .L. j.hr

v e m d k a l e d i m y t t i i i r u f c n .. A t u n HM Ralph m i l u l u g u n g r n n ^rar hak na cesaretini g i H l c r d l f t l hu o l a s saymazsak. m T e l e k l u e l IJLIIIHI.--- - d a . d e m n k r a l K a l p l i ile hu heeeriden y o k u n d u r N e var k l radikal e d i m zamnnt gee/mislr. K a l p h yeni d^nnu i k m e d i l d i k Leu sLirn j r i k b i r Lut^u lnyvaa gerek kalmaz- U u l a y s y l u R a l p h
1

ve k u l l a r m p i c u n t t onlarn e^un oynadklarn. kendiLcnm r u ve e i l t r v e e y r ' v e r d i k l e r i m / t e d e r v e otas yorumlar 'ahane hr g n s l r n 195* 2 2 M k >..

oyu yanl;

l ' i p k r MerVarl A d a s j t b i " i t i o k l n g

\9M YOzyiLda R. M . f a l h m y u e l i r a l n d a n k a k m e alman ont uk roman - =--- n -JJJ flfAi>j"nda B n l a i i y a l l U '

v

nL heyhude h i r edim.n Y i m - i l e hu tr e d i m o l a n a k l a r m dsamla m akmamak gerekir. (Milano da N r laaaaVa vaauW. I M e l i k hu e d i m ler en - 'l d r j r r vc-rdgmiz n r W > f o k etme e f l m acsndan rah

u u p i k hr adada "jncJ

kranlanr \ t 1

.n.. ve vah^ h a y v m t a r a kars haaItmr' !,-. hsj

n y b ' m d a f a a eder ". I h y r r N r d e y i f l e hu c T i f Srm h - y a f i k t j a i ^ i , h d i y a L o ^ z a i ^ n t i * o a K i d r arpc N r M p r d e savac hr o y u n olarak fwn.

dikaldir. E j t r ktlk T j h i l l h j ' n * . elik e d i m "kendini yek i mek "ur. N / iki" yapan >c * I N d l j J a y a n h i r edimdir.

n m hdi h u v e r v y ^ n u d u r . l k varili " y r t e s k m " Hpur hu m A l a d a nrla" M e t v a n A d a s ' rku benzeten

h

Hu ' - i m l i n . S c h f f l i l l i n sJbria k . o r a m i m N l u p muLn hr ka31-l yautlan ilk k i k i n i n e n j a m m idman anlamldr. S e h m i l t ' t gre i^ihia. "ttcrmar" d u r u m u / e m i n ahm h i r a u w J l Y n f n d l E . K b n a i d u r u m k i n n r m a l l p i o l a p a u d i i y d l a r d a n k > r u r n a s a j \ l a r . Dier N r d r s k . S e h m l l l ' m M H M l * t M U d u n u n u m e srula*! rmak y a d a ittjisna olan n . ' n a l k s L n n e k l l . l e n zer h i i m d e a d k l a k d i ^ n a i d u r u m u n f A f U o l d u u n u , hasta bmt dryrkf siddeltf kendi iklidanm .
h

o c u k l a ; m q h i r y e t i k i n lcar M i l n c Uialuk l i l n u l e k i eneuklar yainzea baqka bir savaca, daim genel hir istisnai duruma ^Ocrl-

inek zere " k u r t a l r l a r " . Yam N r hakma d i n d e nrsnedlen dnya dars vahj hir dnyadr. Z\\pB*t
1

da f K u k l a n n a d a v kada

mft&Mtmtt

-\

n l r*Ju - ak-

tiu n n c m h m a l a y arlandk M i m y l r . Tdm aslnda adann dl>in da her r y m " n m r u r - s- d &arnla N r medeniyet oklumu y a n t l Hamasi t a r a t r f l a l N l k l h m j ^ l j M a l nlan t u t u k l a r n z a l r n hr %Mv j H M
1

k n s r e N h n r . ( r n r l k s u n l m r ) s i t s n , yan enlik Jat/k'in . : y m i e m i d i r . Bu ekilde her lerl . kan hale clir i l l i n hiyerariler icpcaklak olur. ancak i l e n m e y e n hr Lel sey Vardk ' . . n -

almalardr. T a h i n eaz^c, daha

- hir

. . I.

hainde huska hr savan g a r l a r . " Y e t l f k i n k r l i r bu "fSM* suva|l -daha usEu lekn4>4ijis_ dahil sreLhlik L l l r l r n ve daha kudretli .. -n r l y l e - adada d u p N l e n her eyden eoh daha v a h a d r Mu i k d u o j a

MaUfe i u m o r m a n a l e v k r kemdedir. Avedar Kalpt in peindedir Ilutun

eder i D c k u i c 20(14; 13).

h

R l n u n erkek ^ u t l a r l a i l g i l i o l m a s m n anlam] da h u a U yatmaktadr r i r d c n ^ l a n l a r B e l k i de C i o l d i n g t gre > a n tamamlan n u f varlklar olarak vlanlar, medeniyet Ile Nrnar hk aracndaki aad e a l i i i i i u y a H i m dere-e u y ^ u n hi M n b o l dduklar i^in. N i i e k r d m deki ^ u u k l j u h^iiEi i L- Lu.ja a c u n l a ayrm y a p a m a d m z h i r yer igal ederler- I V k l t i mdeki lek yel }k n neden r/oeuk cjh gJmUnKk ledr. H u d u r u m StneU*rm
p 1

L i r m u n i s o r e n Halph hu skkk-ien kas;atak hir yer bulamaz. D e h g i bi kenarken sahile v a m umu yere kanjklamr. B i t k i n ve neles nefese, hemen ardndaki yrtiLi hayranlara teslim o l m a k reredir. Fakal mUi l / i t N r ekikle, laj da o anda p o / l e i u d k i } ima hakan deniz t u h a y o f a r t eder. U d l l k l alus h u p e m i n i n d k k a l n ^ e k m i t i r l a u f u kasteden >anpn savesmde k u n u l m u ^ m r
1

f u n n n m hr < i . u k k s - i u a k g o r i s l t d s

I t e i m m ardndan

asndan kasnak tanr N c t K e d e t '-j.il d u r u m U f ' l n m u n \ o t o l u k " r s r e s d r ' L-p lum^dan i M M j t t k n " d u f a" i s i s n a d u r u m . h c r " y u n i J ^ m " t u r u n u n hir y m holne g r I d i l b i r durumdur. D o l a y s y l a ilk hak^ia ^euk-

v u s u l l a n . s^rll lmav mzrak larry la difcet ^ n U k l a J _ '

Suhas f o r d u k l e r n h : r k d i r k . vuru V a ^urn gunamlr. B u sahne ile f i l m efe son;* erer. A m ; a k luun l>aL:jLinaiuaz h u larati o k l u -

IL^lLHJ_tSYQLO]l 11 - " ---!_ ICEMftT -.-illi - 1 / k o n u m d u r COCllkl y r l i s l l f t e C u i h L u m AITTI u r u . h^urndan

."ilNRKE.BRrN TANRISI: KcN SOSYOI OJIO a f l v n d a k l a y r m n sona d e m e k t i r t f r i a y u ekan h u " p u r u i a u i " t H y n g n f k alanda, ( o e u t k yel kn n u n d a k a y r m ... . .=k larMa/j d i e y i r t d e y a r a t l a b i l i r h u olurum se krein dnn da. aslnda, b i r kreycn v ^
H

j>d k R i s k i n d e n e n c u f a

i t i l a y a ( r w ) d A g r i . M i s n a i d u r u m , m a y m u n l a n n insanlardan lre d j i h r dnyadr. Insanm m a y m u n Lasma-u, ada bul trn blha% sa t k e t i m v t terin kar sava^ baSlamnda gLigidc e;oeuk lasna* m bu hak i m a a l k l a r ModCTTtC lerde -.-.- 1 zamanlarda \ U L I V d i y r t u r ^ I: LI.IN 11 _ y a n i | H H H a>n bit v a r l k t e k i l e t m e d i i g a j e i y i Minir. R e j i m -11- . - - kUvk y e s l m k r . u i L ^ k - l n u n l a r olarak r c u n c d l liesili b u a . f t r n e . k | i d s t e r e b i l l r i z [ A r i e s 1962). MLHkmenitt ortaya s i k l o n a kadar ' * u k l u k , h i r r y i n knwxlnjsinde M l s i a i hr d o n e m
t

in n ' /l-

u|ur ^ u H - u

dnyacndan

ibaret

A k s takdirde, bu lancav e r c e v c u n m d s m d a . ^>etk f^Lsia) 4k y e t i k i n i Lkaidela_MH -m I r-.n ., .J .j. la syla v e | i | k m > a y o n r r e n hu>mklaa i k k t v ynetenler a>udr. o y un. i m r e n o l m a k , d e n e y i m l e r e .Kik ve y a r a t n ohriak m e s h u r i y e i i e n caylyor4Hollanskl veChiipeJk T O ) . Bizimkisi oyunun lketim, l k e l i m i l l oyun o l d u u b i r loppum. I d e j l d u l u n : . ' . : c k e t k duun h - yapan tur o m k l u r hu OLh .u^un arru^aj uyandnht_ edilir. U n . im renmenin sona B u da ' s U r k l hir yere r v k cdtr v e n i J i . n l

m e k o r u n m a . " K a p i t a l t m r yeni r u h u " c a l i o y u n o y n a m a k , y a n i

olarak ele al

umutlu, ocuk m v m a l e ^ n k o e k n disipline c d k H*yalkpnefnif en nemli

14

eek bar zne tJaak < * l * y a - k m: - O L ^ - A fMtik' k u r u m lan rulan

n

b i r varlk olarak Limmlar. Dolayiaiy-la m o d e n m i.*--. .I K-itr nrasmdak] a y r m o r t a y k o yA r l U / p n b i r "ism

ve u k u l . gocukta mo l m a k H LII
T

e r m e d i i h i l p i y e d a y a h hir l n p l u m d a yakyoruz de|:erledim>e "y e l z e m k l y o r | l ) c l c u / e

179p. Son olarak,

tfbnvt J / g u n h f \ c x u k o l m a k , y u m kapatlm hur m e k a n d a disp l u v e d i l m e k v e n o r T n a t k ^ m l r n e k gerekir. B u n u n a i d m l a n . ks d - - r 11. - _ rahrkalara. Um v e r M i e k r e . e v M ipfce ve e h sonunda da yaa.li b a k m e v l c n n e d c r k y e b i l i r : hepsi br = r. dar a y n n y l a b e l i r l e n e n , "hep a y n kanunlara sal ip b i r kapal a H i d o n d i ^ e r i n " ' harekcl ederek bif yasam s m i D c I r u u 1995: 177J. N e v a r k i p u surpOk snrlanl y k l m a s y l a k e n d i m h e l h e c k n ': lplumlarmda" b u d u n u n derimek r d i r Di^prmer he^umlarda fnfcuUdJl kt>bva k^l^dan FjfrfLta survkk nriej srekli I" k-nr en tu^Lut h ^ l i m r u ^ oy *n lnwTm I filunLrm k hibir l*y snnaerner - i> -rgilim Ve askerlik Irk hr nnuNlahyonnn. hr 1a evrensel - ... . .. hirlik.hr I I yan-kararl uuruariardr \ U \
L r

bizimkisi b u k n h-.Hluplumu. k o r k u k ^ r e t t .i'ii. h r c o p l u m : hini fcn hi^e U u r k h k L i r u n n u y a hnyaL imr o k l u | u n u sylyor. C j u w n lik u ^nru d e m o k r a s i y i h i k feda r l m c n / u l A v e n l i y o r Z a t e n M /un ( o c u k ) s o r t U ^ U k o n u l m a y a n anlamana p c l t y u r K u k t a r n hir aeoraya 1 1 1 1 - y n f c . zaten b i r agoralar o l s a y d Sfwklrriff .v/ndak deniz kabuu gibi o n u da y o k b l f l e r d i . Ffer hr e r t ^ yojfln hw LedV. fke veya ha^ka bu in-, TI:^ J L_.p.li _ . n u B u e n k ' .,, ii-.su-ik.in 4 *f^ldt. Oisj vurmaya mec bur Lalr. S m * lrmi> h . R mL. lu>1^reM ahac^zh - \ M, hmx rklen y a d a s o r h olarak
v

fzwn

ir u " "deelim

ITVj I k l k i d c b u ^ n . kree " / e l u l a n d i s i p l i n de p a r a l k duvarlarn, eHne g e i y o r b u n u n sunucu olarak da n^iin-ccuk b i r k e / d a h a . ber yere, her alana yaylytH". na : m v :
1

>l . . Kerkimi hu . . . h m ; ilikbn h rrtk- kurlum. meeliL jiyafm yere vurarak .. Ahlamak, aa sola uavumui. . jl H I..I jipu&k y i d a olke nohel le iyJe venkr difn l e p k k r e (T un red nk-dicn hr Uk\ yerine eelirlme nllaruur. (Joruu ve KUm I f l T f t ] U
r

B u p n s i y u i ^. MikL .^ ..n : i y i k kt arasndaki ("ya b i r d e n s i n >a da b i z e k k^edyahma h ble " u

11

uLlujJu "asla sonu e m c n k ^ " k r e i n -nn..k ile y e l d i n

s e n bir k u t u p l a m a y yamihl.t g e t i r m e s i : b u n u n [ -k b i r k i l l e mha sla

L

lUm l m l u m a y a y l d , b i r h a k i m * *tj sihirlin kaide o l d u u ardam

l

da. j s r c k l i g j pei msidlarma, d i b a d r ^ u s u b i r " y a n I s l k l a r lenler) indrpenves - .I MI I I. I .h- - l . l r

:

^ .kl.x

l B i n l

! } a k t a r t m a d . M p a n s t a n her ZJ
H H ri

rnank inden daha da r t e r hr halde d e m o k r a s i rak'a u l a n m a d . vbllcr^cyr PJ BU nokud m M . he ^ry* ^ p u f s. ama her.-ey b i l y l e d e v a m edip g i d i y o r . B u n u n vinjde, z l e y e ] de

MI ML E R L . S. FSV O L O J

tlN HKVUJJS

T7

em-ukla^muj hr \ r u m u a m ^ l ^ i yryor.. Bu jilnmda f o c u k t e f t m i | eusetdk d j n r s kr k o r t u m * K-rtw I W J V M _ > J J U lehine araMndak pa n k - l h k j n derece arpedr. Rehine .111011 im h r ' rur. \ iplak. ekilsiz ve kesinlikle de^ihOrlehlen hr hrdendr: eri .1 . hr. herken rehine nLhi 1 H .ihlll.iL MW(l: 3-4 5 ) . Benzer hiemdegLs e n l i k l i y n l i d r r a l a n d a f i k o r k u 1, in le br d i r t e . konn.. j m u h hr encufc lanal t e m d e n Lanmlar Herhangi h i n . rk i .ihn korunmaldr. B u n u n sonucunda hem dman hem d c d o s l 4>ielikI r n k . : r l : d u s m a n " y a u d t hr M V J I S ^ I ya da Fun I
s

snldet ancak uygun M/., i m t i y nel hr taknlk N e m i n d e var cdaH hr fliykhine a e i / hr u k H olsa tfaH k e n d i m k u r l u n eder ve hunu K i n duymuuilun la kendisidir hu. 5lrtri /era fta- da hu kadardr le.
P

da h e l k e * d u y u n i r MJVI.i n n iurtot

d n n u j u r t e n . put e n l i k i / m o i m "(ton " d a H K ukkcfi

s

Bu hamlamda SinrUrrm l m N r ujana H

Tunnu

hiyupulilik. d a h i dojfusU pmf-

p u l i l i k b i r t o p l u m alegorisi nlarak k a r s m z J kar; " p v r n l p " - k a setlinde rpttlenenenn en k u l s j ) d k r s i J a rak ym ellr ve rukel 1 _ I k k N Hctrnet e a 1j ir 1 huriuri u m u e u n d a . lkelchilme-k iein gvenlipe ve ^dvadc hi^selnek ien dcUJketme>e N y a ^ d u y u / . N e l k L -1I >Sm ifatn Tt /HMundaki ( j J t t sadece Bd ^jyHi b i r d u v n d u r . n u t u k l a r "y a l n n u y u n 't ruru.L ..ir noktada .-. 'in b u n u n -

= -- t o n l u m u m la geerli hur cevap

o l u p olmaddr: stisna yaJnuHJ hu disna mdr yoksa eiielh>i H m 1 i. melr" O v l c s s c km'inn. S i n e k l e n i l T a n r s n n yerine k i m i koyacaz? W k t l k l e nasl savaadrr? D e n e l i m t o p l u m u . kurku/Lerer ile t i c a r i jjirisimleniL - H p k nypj yumurta k i j i e n p h * - a y r c hr senle/ y o l u y l a ark h r Osporjil Ju>lrm.k / r r e hr lk i e ^ a l i hu c^pluinduf l h * l a y i M } l a f u n u i/ Liplunuda k i n i n poslpolicik hr straleji olarak o n a y a e kna, m lcxmluldefild sorar: Y a k t m kurallara (c *r uyiumj. \k I ^ M U I * e l a r n m l * keini y r u h d n arsak <<\ i m cv {vr1u m)en hah*cdleNH rm7 Melrt nrrrdcTC >An/va in^anm Lt -ndi ^r yrtrlk hr luMct hu yaklan ar^ruljr. an^c verlm okullar /.enpin mahallelerde Lefild. pmleinculurn neldlfl InpI. II- .1 k.lll L- N aos '-|L k . I V : l i r
1

ltck n

I^-IMIIU.I.

faWbl

hanhynlcnude y a k m sonyu

' a n a n l a _ r\ klesell p M B M / l m f m l a r i l l | i ) l latfak

IjJJJKIIfc Kil \f\M K\>l 11

tfltA

a^laj p o s t p d d i k t o p l u m d a " u ^ o r a " bekl^ndigL g\h\ ^lem(y>r: iddeti siyaji h r dile l e c u m e elek mnuVu l e f ildir. d^ay\yJa

4
TANRI KENT T o p l u m s a t Ifiki s l z l i ) o l a r a k k a m p l a t m -

Tann Kent favelay dofial bir durum peklinde sunarak ^torbalrk meselesini" b u f u t a r l m e k i n n a y^nSihr; l a f l a n n dnda bunun artk bir orun olmaktan kt, favtlann { " k a m p " m ) dnda bir ""ehir" olduu yaralamas yaral*.-. Yalmita bir gereklii gstermeli ya da ma.Hielenek. veya brr yokluu gizlemekle kalmaz, gerekliin (kamp) bir kurmaca Imde eridii bk ayrmszlk alan retlt.

TANR KUNT v u k l j r>i|Jj/l Bunun

h m kiimavakafc b i r t u t .1 K i m v alr, a.mha mrJk

h

^ l i g i n d e l u n s n (grntden g r i m l y c ^ e \ e r ; b a k l a r blenir EILp k / a r l l r . u a r / a m miktarlarda e-srai H kukam l u k d i l i r S u n a an&/m m u p u n h r hu " n m i den k a m a y ha>anr. H k l un m Mel f lgnlar jrfn tava Ih kaak uriruw pC h -alafruKMun L e i h l m t a p t n t m c f k u e c y c - IK- d p ^ l .

rtu>ur. Acaha l a u k turpa/ IJJI inak lan kurl u-l at> ICLek m i d i r ? D a k i k a l a r t a y d bu b a h l s / t a v u k . K c r r u n J u M e r e l k V n - R i o dtr J J f t i f V h m u t l a k hir dlama, bekan m andran en jian U m i | ftvclumm mtaltf Tann Ketti Mtninde rermedilen yaban sava}!/ "kaJtpedulluTdia;! KkVyh kacnn b i r ulejsorisidir_ f r j r j Kentin

alakam, y k l u r " t n t p d e artan uyu>luruvu H a l l i y l e K i l l e r d e f i l lan R o ' n u n eh t e h l i k e l i y e r l e r i n d e n h i n K i l i n e p e l m i } . oTClar l a r r h r inpLu Ltnui projesidir T a n n n m hemen h \ u p r a m a d p u
-

u l a k l m lerk n i f P . pnh-m. II.-UM-M

t m a l a m tayan surecinin y i r m i l e r i / u r

h u l d u f u hr yerdir NraM_ F / k k m u m u a \ i M i k k m RK> de Janem>~ ya yak h u y lr. aralan bidece ?4 k l m l e l r r d r N e var k i Inplumsal j e d m ; n k / a k u r , neredeyse " h a f c m i f hr ukb da\klTbeklr nla hir s i v i l [ n p l u m M . i" I .!... [.
3 : h

cKanen ! ( U ) y

r "medenileine n

i i n i v i l i eden hr V k y K d f e ' d i r t h k z . Lash v e U r r y ' I L - 1 \ syla lnn kemlisi ile hralan firar eCnt^ da
n

Tiintt J t r W l h r v n p + * ' ntarak l m h r :

IVIiEikavlann
r

l e r i n i dkEkle yerdir b u r a s . " B u h a l i y l e liinnKsnl

lopdanun ay . urel

m / a m a n d a m u a / z a m mkkarlarda m u n atk. y a n

L-OJ

H l . M I J H I E=-SOSYOLOJ

TANIU KFWT KflUJ'f. A">I 'IKM^

- = 1

meine neden DuJ] d b U O kurma snelerinin v e iktisadi kslkumnn kavmlma/ hir n t i k t e d i r i\A.. Hauman i t r H : J gan-iMerleT ^efil l_ tiyle ki hurada irma sabamn h m deeri Jflftttft JJ/J A. . pal m/* * lmlcr d r v m ktrkusu olmadan cinayet i^ler. ttur u ba^l ularak kanun ite - . . . m - i.-k r a n d a k i snrlar definken dur y v ^ ub i v d r metni olmakan kmtr | t * j _ raJdeira
1

bulurlar}. Bu dtfnem Tnrt K e s r in masumiyet eagdr: bu nedenle rahai hir btfifK>; Mi^ak yuvalar ve murlu ^iK ukhrln dnlu sokaklar* ahm tonlarnda i n i k l e r ve h L a kla rrvrncdllr K a n u n ve dier r;Pa figrleri EricrLf Icnu lam |arak imlaya kayama/lar. ancak yaarw k r M ramen iriirter A y m j c y ^hlis ^ n k p p d M f e l w n r | i n yaslca hnr polis i kemlinden bir hayli prnr ^dant hajka hr pplkn uygumuz bir lekltmr redaVderIkirtL safhada renkler daha I. aranhklll O l u m ^lui n d / e n k d f byk p f l bar B M a V l e n c i r t H j y j u m qlcrn ^ > n m def> linr. H r t ry i. - . kk-r ve i l e h d r 7 e adyla k a f y m / a kacak olaa ; a n ; ^ i c r TCCrtrs " U l a t l k " j i d > a i kanl hr ynla \tm Mahal l a l e k daha byk alanlarn kenJisini tlaha L hUl>e almacn ^lylamak i m a v y l a . a y n c a zevk iin. u^ liitm rmurkle h j h h r a k l ^ h r r k r t i vurur. Anuak kimse EI lakJk tan yuphelennv/. Hunun yerine Ucl, olayn ardndan Tanr K e n t e yaplan halknda p n h m herlrf halme pehr. Plis kaihamdan strumlu tumiplu ueluy yakalar v e - .L. 1 = 11.ortadan kaldrr. OnhLrm a o n . Z i m n uyu.iuru u wu$ >c suvpma
L L

I 7 l _ O J a y u y l a A i u Au^uMmu* unrthmuLs. Tant mu.:*. * 1 l 1 ^ 111 - IL

fl

l. i.um tidmpdj bir kell" uidlu K m Kfl h r I r r t edilmilik hal. k i m i n t e

de hakkalen. "kulvar hr W <dduu hrifldlkkal ekicidir (hu nuk ..!.j h . [ - . l MMn-mHtHvv f f k Hjnjfrduluk . . . . . . . .I.LI um . I lululma durumu" ani amru. peldn? 1:n ..i- > L 1 ....\ var | \ _! = =-= ISNflp. D^ci bir deyr^le h f l M hrda Ar m ayn / a m a n d a " y u n u s l a r <dmay an hir
H

T a n n K e n l hr lahrrni. ks dmayar hr holdedir. T p k kavak lav^Ull dUlUUlLLrkLjHPkhijlUlGhl. ka^aivjflrr lrsun*. kamarsa ni7 7-fllen rUtaTNUnU/' . K hmaya yellrneder ha.sa.nsLi ulur | v e lipkl Hairy ph\ ftlririllilr). Ayn yek ilde. melezleme itrMcjDcri D K t l l lyla i\"cri-dLSJU I aynnuadfl dolaanlar ila yalatlmaz (ve Filmdeki en k a m m a d k karakter olan lene / h o n l a r d a nldralrj. Yine de, hj paranoul kapanmn bpr s| knas vardr: haikJlh.il bu prallk olarak ItPtc muhabirlii y a y n a y a halad klan suma hayan muL^evi bir bi . m ! I . dar arayn smprleycn. daha st bir Inppumsal Lalxka>a ykselen {ad da hu y k ^ l ^ mkn 1 kockei ( m t t i i l l e m bccridc h r m d d olan l u h a l l e l i v r ka^ak. antalKI ve h u } . . . . ... M
1

d a y a h g a n ^ t e r y^nelimlnm hafisinin;] cdur. kinci Milha boyuncu sur; ve sapknlk 1 hih^ila VJrJpm srdneye 1 etler. |1 LI 11 I. pay vardlTr Sapkn v< de^pollk hil van i o c u k c/delcnndcn knnjyarak l N da innlmmd 1, h e l i s i n hr Kt'M'l filin

- nmhr hu. ama 'Iturt saplar / x sayesinde

"petlonun kurallanna sayg gsienleyen'" ve yerel dUkkanlan S Arw bit efendiye kavumutur. N r var ki. K m kel m aUne Z e favelann dt}ml ? ' * m e / d r n pcin. LI lahrrnl I m n e l r n d u hem de leidir. Yani bir bakuta, Tann
H

kahraman K v k e l k a n k e n k a n d U > a n h * r s r a n a d r konusu .LI- ..

h a d Jcmlajyada I . I l Murphy d e ^ d v n i s . dlansl diye btf \cy

Araf

in u / c n u ile J I > J M

1 ansndakt

snn i/cr. RgCfncn rrfrak kend

Ilyartda brakan hr L /en ku.

rar, iklpdar ke^ki/elifin lekrar L anlaihhfan hu 1 ^ hrlik taratr:" BUcStraltt lemi TuhYJ Jt - 1 . ibykM
1

raih kanun M i y c v i dhallK d a ) aldtf " | 2 M L497: 7 7 ) . I Mylabu kine s a l h a , y a n i 701er. ^ n Innlal.. - I . . \,

, M . bir sthmai

' J ^ L i n n riyksuyle haclar": / lgi A l i l i yllar-

iLurumu anlaEr. Hunun andndan, " i y i k kHUnun hu lan k tam " i l p d e anaeaktr ( S c h w a n 3HIH: I M | K a v e U kanun k a n a r y > e r r

A r n ' l e "elektrik, yd ve Lrinhusdty hir seyill

da j>ar kan ym lan m wiyu,p mahalleliye pav laian - kiilik bir jetedir hu idlerinden hrt LIC H<nkefn apaheyidar]. f nlunnk daha ilen bir c i h a d a Tunu tfr-uv'n ayn e d k - 1 haline pelen >ddet amael ^ddurieh uMfclutu (pnlisler l a v t a y a geldiinde hemen ftHbol oynayan hr jjmpocujiun arasm dalp neje idinde pikeden kay-

hir d c d o | a
H

harq k tava anmnda a y r m yaplamayan hr alana

r

ddnUr: "Rcjde Janciruda hem sava^Eay: hem de deh^... S af ayho.Hrtu nn kuicm^ ullm olduu iUir\ ylda, Rln da Sa.rjiyhysna.ilak m k n daha nk insan oldu" .I^kn Morera Sallr^. ak turan r.^uarbe 2003: 2 3 )
P

M M I I H I ' -il v hn

MJAYLJJJ Mvlnm
s

"lANkL ram K A H r U S m t H A hu s a v a t . L A u n k l a n m d i j e r oeuryc k a r f i M h i r h n m h u y u k leUde y o i A k r ve ..=l Hu .

-1- u d i y i k o y d u u pbj k a n u n x m k

a r s n n man vla anULahl na h q j | .1 = L kanun

h i s r u d u l u m d a kanunun i h l a l i ile dsatBI l k v - m ka

M

= liderterm y a k j -

M>|Ulamam aracndaki a y m h l i r w k r A p a m h e n IsHH f}\ B4dnkler lc kanun arasmla hur h c l i r & u t l k alaru .h \ . . k istimna kendini

k v . h k VAT k l Z e p u l u e r f v e f v e p 1 urlulur A m a [h-lMn. pahay k y l a n Z r \ U k uklardan k u r t u l m a y h.^.r. = -- S o n u n d a / e kendisinin l.l. - I . . I. I.L . ..! ... vahiiir l d r l r U p f c l M i hiu'yudarcjey W deviren Zajre-dikalrU K a h l l a ' n n keuli ^oeuk askerlerinden h i r i laralnda.n l d l l r i l h n c j i i ^ihi). Taun hjk^ de
1

kaLiledene.tkarna,^ k e n d i n i askya alarak islisnuyn mahal veren fcSr idenin kendisidir. KanUrj kendine has *.". h i r dgsuIlkla U |r kili - i . . .I ni.- m s r d r m e kupam trslndc alr IX]- S c h -

i f f j j j ' l r k i son

"haha" dioldurLiLkccn w ^nra;iM -uklar h a g n r l a r " B u r a n n h a k i m i 4 ) n U r i r hu slddct d o l u i h l a l i plak hr siddelide heraherm in : - 3." ; sonras hr esnklk m d e I f l I H U k l d r y e ddlIUsur
%

mi \ c i v / n n p M f ,

l o k a h r a s y m i k d m e n angndaki haik

|HI d u l u n l u ^ u n u ne nft Hu h l j a r a c l y l a b v o l i i u l iznri

h ^ l j i p s a l ' s ^ . ( A E H J . d o lc p o l i s b i r b i r i n d e n a y n h f ve*a.h yat a n ( h t y n k t j i k varlca m- n . m- % aan t pul sm dnda h r a k d r Hu h a l t m d a i s l n n a k a v r a m hr m u l a k l c a d M n k r ; K l s r u o d u r u m d a bu hu k a p m a k t a d r DahuM. y e n t ^ d e m e y e n ^ c v l n kend i s i , yani stimna. Irkli/iniycmu k a l c b i r biemdc y e r e l l ^ i n l fimde
11

ve Tanr A > n r lttfM d u n i r r ; e n dner. F v e l a yaam s e l u m d ^ n da mr y i i a m a m e d e m y e l e . nurmllp^c J o n u ^ U r ay d e d k w l h k

r

k n kanun sur l o k . irrasyonel yalmdr bu.

l.l-

sapknlk ve d n p u l L ^ n [dan hr

B u acdan bakldnda, bArt K*tu

^a .klJastnlmi2jir. P l V t l d

k a m p " o r t a y skar. K a m p k a n u n de k a u u n . verisi i k d i f a -

lahreote hen^eye A r a p i u ^ r u A larm ^ ehir\ ve 7 c d> l l M l k l . kLeh-^ I r h a s m k e s i n l i k l e I I M H yel M k m m a y a n j f k / n r h a s m andrr. Hr rahnede fx4%
1

r m n m birbirinden a y n edk -mcv h a k t l d i p hr h e h r s r l k aland r : n a k a l i / J a y o n j u n o l m a d * . ! h r d / c n r ikanurtri a 4 i y a a l n d ^ -riMi. duruma.) k a n t t k a n k d u / e n d e n y o k u m hr l u k s l / a s y n r d a m i l-Itfnrt ke

11

allarndan h m "hrak h r h r k r m i

shkhjTMik. der. hr d p e n n d e Z r m u t l a k klidara ^hp JmaMna

r

d u r u m > -1... d kamp-l sert L .. .. '...

| .

.. | 7 5 p

vardm elme^ a m hi h y u e u y e | d e r : N r h a n j k a satnele anal c i t

x

A>n|' hr kampa 1 mucurun, u n u n affnda. " h g p m s r hir l -

ve m u / l a n k n Khsefe-n kadnlar

-.riun K a m a s u l n i M M o n a y a

olu |Mh |udiji kLimiMuda k a n k l k yaralan *ey mm da k a n u n k l i s r u kaide haline g e k l j n d c lanr* Ktm \ U n v u u l h a M n a g i -

kuyarlar. v h . A | r l k l olarak Myah karakterlerin yer a l d r hu Mih nelerin nrtnk i H k l U i B e z J I y fvtlaan A f r i k a l b o y m u n a yapUn hr porulerme. l . rkyals; hrdOnLajainaeljyla favela Mhr^tr h i r k e y i f , i h l a l Vr sapknlk meknna lalmlmi "mdoaj
- 1

Mi/Liftm m y e r i n d e n edici kMltimudltr. rer. A r t k l m r e n k k f >HV4 vfli k l a s i k anlaylar -M ye dnner ve gndenes k a l m a y a n ! pe-

. r yani
P

hm Sinkh
1

hr - . k l . h dnnuur: herkes

halmc p e h r H i e / l a h a l k n n p^uouV lasela

l i t - e p e r e n h j l e b a y i p o t * n u / a k l l u n a rrfali] . -L... ..k f S * c n - " hr k a v r a m d r hu. |-'*enlk l e t n y K M I # M W Jenl rpmr. o n l a r sull yabama mdrjfcrne e d i m y k k r

n m ^ r a d A o ^ a k i n k t i ; vulla^l ,: -k el "adlnda c h n l m d r r u y i n ^ . rEiaijLiul sadar' h a n n d r a n htr " V j i k m e k i t l " ^hlUs arlKi dbrNEildrlCakkr 7B-9 K J I anlk rijreM hu hak H A M I K I hr i n w t l l l a } i f A t i l l a hnkdrs> Hjitj m e l n / ^ i n temelinde " D e r r i d u m n d e y i s i y l e : - l o i i d n j i k . yani y d n h | ve k a r a n l dayal hr meta hr vardr: selen d u y u l a r n ; u n e f i y o l c u tuunun ak \
r 1

ve egemen ki s i m e t r i k l ^ u r d U r : "egemene pznre hlun insanlar p n Lan si yel olarak bdnd .Yw er" d i r. hom& Aneer'c ( t i r e M? hln insanlar egeen M >' davranr" { J ^ tl It*wtt* W < insanlarn, l a n r l a alanna y a / l n > l r H h a y v a n l a r n n a y l a ( i | ; kpal yasam ( ' r v n l e insanlara u ^ p u o aracndaki hr h c h r a / h f c

- - ...

-.1. H a t l n n p o / k r

t d a n ya^arn

ne vekalhiK ulap rwla ank ^rselklnlmtlM. nsann o / u n u ^ / e k y e n . b e n i m s e y e n v c p r r ^ T k - s d F t n Haddi h a k i k i | t k b andnla n r ^ ' l D e m d a t Jv. : i. i i k l f a g m l m e k l e d i r >adan.'|)^/lavTafrigiuWluuaiT

l.. r K e n t l e iK -.n. .. ...: .. ... o f l a y a y k m a s n l e l k k y e n y y . L t V r i b k iki ete UMrtdnki Tddcl b i r a j p n j a n c Havac olur- 7 c

li-i.

-li -WLJ7 *ij: S>SYC>I.SJ1

M-l

-.r

k-\Mi

: - V M I K M

Bu dorulluda. TrtTi A>flr k i l i k - n - n l k l . n . L h a t u r d u f t u eki irilebilir "erik" f s > d y kaifi yrm eeie iddetine l * v

um me-

u r rajLnvO meknsal d ?en k m l p a n k a l r Kalp t c m u l k n n dnda H a n o m a l i olarak g e r i * m Du/eflin arru eddjmeylen huna aklaf d u / e i l e y e r e i . - - _- m p h e m h k kendi ../l..lu ..hr dr. M . ... , (,... nJ

d e n i y e t , / r y r L r } i K o e k c l Y T son olarak da u l u n l d r m e y e kar -:- - - ekmek. Ancak kl karllklan y j p t w u m * gu U U I V H i k i kart k u l p a Ja i r a t lk e d e n uratmaya l-r. imkn ynelik b y l e h i r arki y a k l k k a n j U e l e t i r i . 2 . l i n k i n . k : taykaUm

karglk d a i m a k a n u n k o y u c u n u n h a k l a r n d a n kaan h r arlk var2 0 7 ) s k l k l a VtrfUar^lU/e re. hh^Nr f v i l i i m l a m u m o istikrarl J a n u / . h e r / i m a n hundan syrlan, bir vardr. DuLyLsyla J__ o d a k l a r m s e yenirleri) n c e l i k k o n l a r d a n y r l a n eyhnrt* l a m m l a m a k gerekir. ktidar h i r mekn a ^ o k i s r i k r a r l t k t ^ i r r t l e r t l c i nlu?r h i r k m e y e k l i n k hiHpelestrmey^ ^al^jr. buna karglk heT I V n a a i BOK kcmu M I k e r i m l e r i illal eden v e istikrar^/Jatran ytml yudsu/Jatrlm a.kilar vadr. T i p p l u m a l [ e c r i n i n arlkl olarak b^luje- sakinler i n i n y a m h ^ ' m k m o d a k l a n m nJma^ hu hukuTMa lfLinriir. A s l n a baklrsa |np|umsfll 1 e n r i n i n . de eders .n frliytuylapvchc dejldtr . n i rn ;nfili[k/i H u p l u m h ve i -. "^ /rnKi /r C t e m a n . yerleik y ^ a m h i ^ n k r i n i iray a n i hareket h a l i n d e n l m n sslemaJk
1

-jylayara t n c r o l i h r n m n t p V ard eder. i n n K r n f a y n / i m a n d a ehir ile l a v r l a , m e d e m y e k doa arasnda k o p r u kuran, araclar hakkuiLsHn Dolaysyla K o k a r n ||oprall .Lr Jlu I I . U L I . L H I H lar. laVela/Jark ' rasyonuhce a k i m d dnyasna l a m l h l a r I .

k n m d a n h e l i r k y i e i h i r rol oynarlar. itfJjrj K a a f h l r o m a n d a kaslen i l e r i eri I . u . 111 e i m e u ve o l a y lar ekran i k i y e b i l e r e k anlatmak M M - ; : - . I anlatyL i r k e / ^ i / l c ^ hrrochL hu I v a k m d a u i n v m l d i r . K e n d i s i d e nilnuy i r k bir anl-iL I olmasna Fa ym*-n 1 * u n anlataca pekc.uk o y k Varlr, a n l a l m n ! - i " : .t t .mkeyiflelfilduUnvelcrc kyar.ahlak h v hr : I L - , : x m sunail. sim m n y k h u r k l i n r . vb- l an eladaki ddeli c L r f U n r k n B n r i J l y I.:: . !. .l- ' i . . A r a a i , p o l i *e>l i l - : , D n i unsurlar MknlarK c. r-eJ scmHTJkr ( f f l p ) ve siyas nrevmeler | s a p k / z o r b a a l a r a k / e ) f a v e l a y b i r i h l a l m e k n o l a r a k resme der. u.hhis. Tanrt
1

hr h ^ r x k " n y l u m ' v r ' c e m a a t ' anlcdaf dmla h * f i k h n ^ n ma " T o p l u r n s a l " n k u r u l u u n u m l e k y c n hu t e m e l k a r ^ d A safnl h A l a ^ k r e k r p pebr hareket, k a u u kar ihl al s m r l a r a kar ak rn^iUndedir Baka h o deyimle - [* ai* "crmajc |. 1
y

"iHek-

Kent

e h n n ve o r m a n n b a k a l a m m anlatr a y n anda h e m topya h e m

I--.I

T * * i k " l a n fey hr t l n ^ r h f h p h m h r ika

a r k / f a t c l a . ne g e r i d e ne dardadr, hem f e r i d e hem dardadr. a y r m m k a l m a d hr alanda h k m i n u a k l a r y l a nitelendirilir. H u h a k m d a i k f'tmn nTrw'in esasen S t o i l h i r Lunfi vardr: f h m s 3

ll>eleuyrvr (manan I9K7:Z3)H u h u f l a n d a . H a u m a n n kresellemeyi " = - -. I- -- - u n " ekliad Eamlamas l r

1 t

de lent-inpydir. i ^ r c l k fa v e l i h a r r k c l l l i k v aracln b e l i r l e y i c i

Kftii

altmdan l/ellkk

il^ln^Lir

f B U B f l M I "2fM.>)L I2J. I t u g i l n m o d e r n i l e t l e yeni h i r ^ a t h a y , "akkan m o t l e r i u ^ ' y i yayom?:: y e n i d e n y^rierinnie nlrnaddri yerinden k a r m a . hdlyt-elleqtme o l m a d a n y e r u E yun>4u;.LLlra m a n t o m a :>'i- i f k y e n h r m o d e m i l e y i r M u d r m c f l p n kal rvrr ^i boyunca ^ r l j r Alkanlktan prk nuihei YunuhL . . ! l :l n yakha hr iliki M, Hbrvl. ' h N Mfae 1- -v tahpolmamak d^lannuk ankunna EelmmJik . Bu du m e^lcr u > ve rsk M I runopCib denelim Irkmklenne I h l k m hu^uk i . . 'H.M I. :ih.- H| J i M p l i n t t n t n * KJ^JB. .I -Lrt. *n*j hp
:

larla. ktdlama- v r d i s i p l i n e el meye y n e l i k OIIL a a l g y a n ^ m r n hr - t-1- i n . m'..m v e ey A tuh hareket eder l l r t e r o p e n ve m p h e m d i r - ayn anda h e m heyecan v e r i c i h e m dc endie lan eyleri T , i r i d e n l^udur / a l e n . M u p e r n h L acsndan b a k l d ; n d a . ' l a v d y p l a n l a m a
J

m n .

il masnn. ler eyden v o k snrlan i h l a l e d e n w t a i o l d u f t u t u irump<K"ehc hr harekeli Limpekmesnn srheh d r

fikri

e. ru Manian .r/u e d i l e n ve e d i l m e y e n aklar h i r h i r i m l e n a rmaya y n e l i k bir i t i n a m , i l e n m e y e n aklara kar N r M v a h r . Planlama aklar ' V h l k-l rrney " s e a r / u e d i l e n d | ltulara y n l e n d i r m e y i saklayan kesin snrlarla l p i l i d i r . M p h e m olan l i m r l c m t t e *Ec

i uL o4euk l e r i edkr rekna\lere J h l i carn latuaan ^e M L ^ I L yer def njhren "ali MPur tem h i l i neecrioba ua_ yrrlekhfi m p ^ c r l k karvndak k u y B M aMnlujM ve >erkhk ^ljbrn hjPt L n rulnpVklkt n ^ r i h V L n r u i L u m U ru J I J a/jLrak durma nnkuuna celyur. < l A f H ^ k y e r ^ l h L ilke-

IlK

fLMLERLE:a>sYil.OJ

TAPRIKtiHT: KAMU M

104

u ve yetleirttalen ri am ahhina ahri oluyorur M -i .L . n? V irrorp*. v ^ u n h l . . (Atehe * t bi JJSTIL^I L-IH ; L- L *tfnJH n - r u h . . . ... . . U l G e c h r k n n hitan ddupu OLT k j p l u m d s l lehdl -|v., -.1 h a f l k- partntkun bar iliki t e r n h n l u y e . u|. h .luvarlar > i . I

m y o s e h e k r ' aynlk lsnde "denelnuur" m \ m k n k k r y l alrlar; k e y l k r m n kaynac t l h e l e hi^im k r y I rru/dr. h i r t k u almaya i K L L nfn^in'iftmi/dir U M J l u k 0 k i Dlaraf k a J ^ O i i a o4an <^frrwPXfl A b nedir?... farknn #Hj; keyle duyulan neden* PB . KuePA vjhr - .. rra>k rn r k h | m en p n e l ln-mulu hm nKa (etek: Oatl I mn kcftdlnc h i keyif
h

kalmaktr. " K a l T m.--!. mi

-LinurnU/ m a l u m u n d a p K e o r iktidar l>k> . >4ll d l M p I m / o r u n l u i -nnu . - r h-l L k a k l n r M e d e n i t o p l u m u n k

L

ma ta^Hrr .. esasen ben m keTam eaknr N. t. . Ujiuues Atam M d k r . k b v v ^iJek I W : 203)

.1

. ^fret.

k l h r k c n eiH'Uuk. akkanlk, hu pbt aralar iklidara ksa

l u n k e l t l n H O z ^ U r l U g U a a ^ l a r l i k i s i z l i k $\'\ i l i t k i l e r i n i n d-Hmiri defti d ir urtk. ve berM /.Irk eat^maya y o l a v m a / . k i s i de e t k i l i h i r ikliclar Erjlejisi haline ^ c h n i j i i r . a n n a i l i k i y i j t v r c k h r i r , J I I uik karlkl I n a n o p k l i l i k i n i n l a r a l l a r m d a u b i r i vuy.a;evmi;iir. Daha ila kolusu. varlklar! ziyade y o k l u k U/enne ir) i bir p i k e - . \.u h o l g e d l .-" iJnlayrayla hu yeni luhakfcllru o y u n u

Elyleysc favela labir e a l z e i k i cephede s v a m a k l a d r , hr yanda ^iVjehe elliler ve aklara, kar^, d i e r yjnda. LIU yerleik halka va I n t l " snrlara kar savadr. Tavelaitiin katrmny ^HLijlarhir - ama bttfldn daha *or b i r ey yoktur.

d J t t hulk " l a n l a d a h i yava, o l a n arasnda J e p d . ilaha h r l {ilanla daha ya% a o l a n ar sndadr I f t J J L I HHk A k t k a n m o d e r n lede. Bismlann itaat einhevHl t l V j f l \ m ka\*" m a n l ^ d r harekel h a l i n d e k i e l i l l e r i n g v e n l i i n i , hareketsiz kalan y a da h a r e k e t ^ / hale p e k n k n n g u v e r u v h m a n r a n hr m a n t k i n h u . rnek olarak iavelann . - K * r dNU yaplan |fc|s hu ski 1 1 lann e k alalm- t k t t u u j yaayanlar l u r c k c l u r h a k p e l r d n i l r Fvelann dna ejkamaz; t u n a kardk lahlme p k l l r : ajinraJan parlamentodan nl 1 .-n hu vuryelken l^ahl kac hareketiyle mdahale edchilir. Ksacas iktidar ortadan k a y h u

Bir F a n i n i M e t i m I J A t Om

Kent

( > y k y s e im hamlamda ' r . e l V ve " e h i r " hakknda o e k r ^ y l e n e h Jr? O a n a c v a s e d e h e l n k l i f i nerr ehir tarihsel olarak k a p l a m a r hllana s n n l a r n h e l u k y e n a M " .LI b j l.' ^ n n N kanal hr O K n
j

olanak l a h a y y l l l ehlmu}lar I h t a . V m I l " W 7 ( , K a p a n m M s k I --l d u r u m > alan rkla hir a>rn rila^a kenyar. \ potsc do L

"

ki .

l pet; nci nV^ildr v-e ehir jcer^ekhgmi

ellre-n l a n l a / l r r n i d e o l o j i den n n o r k i | | | tdVj I m naTathl

M a a M M gerekir: "heyuJayr barridiTiliayal hr rtereklk a u r W . ^ r ^ e k l i k lalkas ancak lcyula leu.eri Le-kinsiy. hir ekleliyk" l a uluiHanhilir
HI

loLa; y u f l l t f l f i n l d e m o k r a l i k d e n e t i m i n i n ilesinde, e l e k t r n r i l gn iveriaindc kaypln kariahlen hr klkJardr k w i DaM t f f . f >'. 44th- N e m insanlarn hem de resJkdcJ n pllptile 4tlan l i a r e l c l I d l f i y l e n d e k m l i n k n k Vs\Hlcsjni b i r d n y a d a , hareketlilik " l o p hm^al k a l m a d a t m a r i n ve t a h a k k m hiyerarisinin lultCU f a k l K k i m d e n h i n . hal la e n i n e n l h u d i r ~ U j y kOfujundakl m IH 1^1-1. B u h a l a m d a f a v d a y lpuc klan. he p . .1. n s - * kUrrM-lkrnc h _ H h F a v e U d J yaayanlarn d u u m u kunrrn- d r ulusal no s e I k l c n n hak acsndan-kan ve^ahff _ al^lajmUr

l ^ i i e k I W 4 : 2 1 ) . ehir ^ u r e e k l i f . i h i r k e d i t h l e ey

deildir, daima ^im^escl ncknazmalar raehyJL skllenlrL auak hu srm^elelnne enuxlu MHiuda haart^/ o h l a f undan, ^;er ^ e k i l i n i hr ksmn smpeleirmelen kendini .r. hrakifiihl.. I -=l m e y e n k r " h e y u l a k l t ^ n d a ^eri d n e r ' U j >. 21 1. f j r h n ^ r r ^ c l l ^ . s i m ^ s e l l i ^ i y k ortaya k u y a i ve asla h H l u n oJarrtaJ " e h i r l i olann cmk -k bu tk JL rhllln tehir l a f U l T T I >s> l u y U e n f r l k n r r . M n a n r l r t i m l m c y e n kalnllar da ile hu f a n i a / d c i arat h j i y la hr r llef |4irVrrrr}yada M tu nesnesi harak a n dnner
r

hl ikalar y a d j yeh 1 r wmt lEkalan ac1 u n d a n ^ "6 un-rk ta CKche olarak h u h ^ l a r n d a . s r i / m u n a shkrarh U n l u m u "aklary 1 \j" sLklaiM/lalran hareketli k l l u k l e r t e m s | d t r r k r i ini.11

r m y k u r ehir " p r c r ^ e k h p i h k k ' Isineesel du^eibdek) . L . k l - - = .i. . 11-11-1-: ve ehnn satm k o o r d i n a t l a r >ahp hayal hr tKdun Parak dViH ytnleuehdd^i hr ema onaya Likar.
L

1ANR[ KENT- KAMrJ -AJ^'lKHA Ru Ikkmdan iantazi m a n d a l d a i s t i r L 3 b 9 T i e z U d j l t b i r m a i l " t t L i r w i i r i n b u l u n luundeu ^ n e l l i k l e y i L i r l m i y k d m ya da

h

in

r a t r h e m de bu g e r e k l i i n inasnda e t k i n Wf f o l oynar. K n r n h k l a n n olmsd kaoslan uzak. ahenk iinde b i r ehir d l e m e m i z i

n

alnm h i r ^ c y y i b i s z e d i l i r ISununcn i y i r n e k l e r i " D r g l l i a l * eh" re odakhman s t l y k m l c r d i r . r n e i n N c o k l a s i s i z m vc " Y e n i 5 ^ h i r c i lik" " k a y p " bir getirin I s l i k r a n m n v c d z c t i i r d n peindedir: ada ehir m o d c r n i z m i n y o k e n i i b i r e y d e n y o k s u n d u r v c o y t e "ey
11

m m k n kJar: B r ianiazi evreni olanak favefa. ehre bir k i m l i k ka-/andflnr- Ru acdan bakldnda paradoksa] b i r i n a d u : lavelada yaayan biri. alsa "-s-imiz elimimden a l m a y a " j r t l l c n m i f l l u r . a Itjmasa " t e t n b f t l " d e m e k l i n bagka rklan b i r i y l e evlcnsc " k a d n l a r m z e l i m i z d e n a l m a y a " y e l l e n m i olur. e v k n m e s e "cnTcgr^syona" d i l e i y o r d e m e k t i r , vb. M e k n c dlamann fantaziyle ilgiH bu ta_r i f k lave lann neredeyse sapknla varan bir b i i m d e sulu ve g nah keLi i l a n e d i l m e l i n i a n k l a y a b i l i r b e l k i dc. " K a i l o l a n her !)Cy i n h u b a r L ^ " b i r kreselleme cadnda ravela, dzenin talisin L'dildii saf bir ^ e b i r / k i m l i k yanlsamas urunu savaahineimiz ^on eephclerdcn b i r i d i r F a v e l a l a n b i n a s n d a k i radikal T., mum lar. L. m b i r i de ' a v e k n n aslnda var o l m a n iddia e l m e k l i r r Her j e y d e n nce ehir d a l m a anLagonistJklir ehir aeak i'antazi y o l u y l a birLelirilehilen br auiab

de - y l i r i l m e m i ! s a - !ahre k i m l i i ! k a / a n d m c a f i dUnULen eydir. RlfrciLe burada K J J m e s e k m o d e r n l i k neesi ehrin gereklen de bu f a r / e d i k n dzene sahip o l u p idmanlydr. G e l i n g r n k i g e m i t'iink m m e k a n i z m a tarkla b i i m l e r d e o l m a k l a beraber m o d e r n l i k ncesi ehirde de g e e r l i y d i . r n e i n Sermctrc gre. Ven e d i k 11- yzylda: krize g i r d i i n d e p u l k i k a c d a r b i r ^Unah k e d i s i y a r a t t ; bu f a n t a z m a l i k k i m l i k , yani Y a h u d i , sznona ehrin a h l a k m bozuyor. t o p l u m s a l v e e k o n o m i k krizlere sebep o l u y o r d u . Y a _-_cil-.il lanlaziyc .m . . . " n|arak C'c k e -

m i e b r n e ^ bu d e l i k olmasa, Venedik btn b i r ehir o l a c a k t . Uellnnun ulahiau E n e d i k WM ndan hayat i bir anda gercekle. etn liderleri UOri anlanda one nd blravanlaj yitmif ve birka ienc nnce ezici bir askeri yeniliye a &rannlard. Ru kayplarn kabahraini byt rkJVade ehrin ahlaki h r u m u r u yakledNer.. ehirde hir reform U m meyeyfrKk bn nhlak mcadelesiyle birlikle getto plamorH.yakt. Farkl olanlar ayrdklarnda, hir diba nalala lema kurmak veya onlan gormek I H i- !i..:M. . ehnn yoneLk ileri humr ve ' 1 ^ tut sen

Tuni /jnadir. ehrin k o y u t l ; m a n k i m l i i n i n s e m p t o m u d u r faveu. L c r b u s e m p t n m o n a d a n kaybolursa, ehrin hflyali bLittlu^ sr[Lirlcmtz. ehir TJcn her r a m u n a n t a g w i s d k l i r
P

r \ncak i'aniazi

y o l u y l a g r m u z d e n gelinebilecek b i r anta^emi^madEr ebir.

K a p ^ y c Dlama L.hmann'a gre ( 1 9 9 4 : 4) b u lo|>lumun asl morunu" kayd .s3 ^lk yada ihmaldir": (riin gre ^ e f e t t k yi?ydelit insanlarn ilevh rl |r

billerine een dnmesini umuyrlardr. (StnnCEE I W 1 : 2 L _) l i a f k a b i r d e y i k s e m p t o m , yani gUnah kedisi YenedikJ b i r arada l u t r m i u ; Y a h u d i l e r v e Y a h u d i gettosu sayesinde. VenedikIder eh i r l e r i n i huLtmcdn o l m a d ^ L h i r b i r l i k otuiak t a h a y y l edebileceklerdi. A y n ekilde h i r fanlazi m e k a n o l a m k f & v c l a d a planlamann t e r i n d e o l a n , sehir nnrmalli inLu t e k i s i n i simgeler. N i l c k i m faY d f i kattik bir m e k a n i m g c s L "hizEm" zamsm ve m e k n m z n Asesinde, d o l a y s y l a s o r u r n l l u u m u z u n tesinde arkaik b i r d o a l d u runa i l e v i grtir: G i z l i b i r k e y i f m e k n ipuLaLBrlmi l e i i m I l _ r einscl s a p k m l k b r . vb.} ya da k a n u n s u z l u k <su, b a s l
h 1 h n

sel sistemler i i n d e herhangi bir ama d o r u l tuunda k u l l a n d paralar olarak bedenlerden z i y a d e tek bama h i r b i i m d e hayal ta
r

kalmaya alan bede-nlerden o l i v a n koca b i r k i t l e y l e kanjlaaeaj^uZ." BLL Kreein en arpLC s o n u l l a r n d a n b i r i n i n k a n l da ^ y U t H U l:rn"' zerk ilevsel sislcmlerelcn dland v e Jt>mVJ xac/
\IU:IUSUM)
h

"be-

denlere" i n d i r g e n d i i lavelada g r l r . phesiz faveh ' ^ a p s a m " le " d l a m a " {fM'Nti&ri) arasndaki f a r k t n asla n i h a i olarak belirlenemedii f a r k l l a m b i r t o p l u m d a o n a y a k c R u radariajlar ayn anda-Tarkl s i s t e m k r e mensup o l a b i l i r vc t o p l u m sal melezler olarak k i m i slsteleen damrkeri k i m i l e r i n e d a h i l alabilirler. Ge=L^elelm "lla.slalk imlemi olarak e ^ u k l a r favelalarda h i l e a d a n s a " da ( L u h m n n n 2 U 0 2 : I36J Eavelayt "'ek-stren" bir vaka
P

Eiekmdi . Bu adan f a r c l a n m siats. 2- R o l m d e ele a l d m z " s f r k u r u m 'un slal.se benzer. D o l a y s y l a t a v e l a bir anlitezdir. ehrin ne o l m a d t g m a dair b i r i'anlazidir vc l a m da bu nedenle ehir g e r e k l i i n i h e m sekteye u -

2 I ,

H_ UE HM F = SJrtYOTOll - . .. - I t -U". w l Ki^umh- % h .l.crpUMLir [>H|_J>I

rtMtlkhM

EAMnA^TIPcM\

III

Y -H ^n

. . . r|H. ,|,k h r l a a v t n y k onurlanr. Hu k a y p halkadan wirrten, lahaftkum i l r k l e n n n htkana hifdum^al u a m l e t ^ k r m e haururrlmpndek n d u n r ve d A r ? lum
-

u y l a l a h m a n f l n " k a y i L u t h k " m r i l i T i , k v v l * * 4 r m k r n lave L l ) i PC kadar dkkmle aldna ( y a n almadna, t j r r l eder I v i j ' h j ^ t o n J u n w l l e o f i k r de h u h e p t t n dlama eonnjun v l.fc-Hir I | M | W t ' a a t f l h 1 1PW > yafldag u y t m i d h r h n yle y r h e l k y emu. aklar u / a m " ve "meknlar u / a " . Hu rilar Kaditti* IWfi: " h r t u r i y k yaa ancak b r o i n y k d i k i l i d e f i k h r

mak laydal o l a b i l i r .Sz y e l i m i Etourdie-u nn yaklanmiHa da "lo|>h r h n n d t n a ) r h m sana3aran. her M: kendi d e f e r l e n n l x

n

h l e y e n v e kendi du/eileme prensiplerine ahn \\ a n a l a n l a t n dan oluur, tutm K r n r h u anlamda \ adayanlarn b i r b i r i y l e >arts halm r d d u u . m a / m l a n UL u >u salhaya kadar nel kurallar ["^cLIhi i'il.hr ' ni . hr " o y o n " M U I . . . : I . | M saha tekil e d e r N e v a r k , mi Iii ' T a k l d k emdeki benzerhu sahalarn K ^ r e u e d / e r k l i ^ i e ramen, muhcelif alala.rdj bir d i z i ilevse-l ve yaoiHal l n > l i k " olurak lanmlanan h u h o m o l n j i l e r n e - k m y k . b e l l i hr l. - . . ^ d r m e k l e o l a n m L a l e k l e n n daima klidar alan araPmdan M t o l r k m n u " sitz konu-vudur i Bnrdeu ve WaLt|uanl V**2 : 11 " EJoka y^yLa kttda alam ItnluiLM ucamn penel yapsn n U e k ^ c n hr meta a l a n harak .iu L
1 L

4?A. Y a n i l a v c l meknlar uzam ma aict ve a k i f l a r u / a m i y l a " i l l | fciftl y * l u r " . f i c l g e l c l l m favelay ei.siz. mihadek -kT ya rla aklarla f n f l u m u j i peri kalanna haklayan k i m i araedttr ve "lema^ u l a u l u n " meveultur (hkz- a ^ u aribe 2W: 4 5, L l | . Ha vela Ilm i v k g sjizt
H

V / f t i bir eofira uzjma ("mekanlar uzatumda ) d a h i l d i r , hem de "aklar u / a m ' n a k a l d r " A k n j a r u / a r r m kal l mim ^aplayan, arat t i k v i I
H

11

M n e m e k r v e k r k r d i f : u y L n j l u r w u . * l a h ve h a h r r

Pirt ^iT.lljj -b ln- metala* ve R t r k e l ph L ./nelrr B o y k a r a t yad hareket edebi ben ama harekel ederken k m l f m k o r u y a b i 1

. A ^ u u a n t 1992: I K L

len u m l haekediker . favelay chckekcnii h r n t t l n o f c r a k k u n r l b k j . L -fcLLULr l ' M f 2 7 . l a i k l i a f likilerine girerler. I l c p l r n dlama dncesine dair N r dyef L I U Hian da e j e Tnenlkk d n l i L i u Yakanda h c h n l d ^ u / e r e . I*kiw mdireir m n V *e MMeinlem. d nda d e l i l d e idinde gerekleen h r *Ure\ o l m a m bu ha |> lamda iknemlidir. Adlna hakihrsa en 1emel epernenlk H'st _k hudur. I k u d a r i n p l u m ^ a l h a f i n d e i l , h i r e n / t l m e n i n f a d o HHjiak ortaya kara l o p l u n i s a l bap slisna h i ^ u m ndrdl 1 A p a m l c l P>: JIIJ_ h^eruellik b a g i . t o p l u m ! sistemlee iLahiJ U D ya J:L bu HKleulerde dlamadan .lala. nceliklidir"- DolayiNiyhl l a v d a ne UAUO dlanm b i r alan. bir "vab^l bJlp-e ' ukrik (JLSV i r ud i lho bu
h n H E

f u n r AVPU de klHaf adan olarak biyerarik hrr rHcMkte k v l u m landnlr !>nlayuyla n hrd^deki rnrha / l d w / K r n r ' n dn Mmpekjen ve ehia-maya' M e y h k ^ e t l n m - . h t a c n l r n k a i u m .l.is,4hk HHi/dw I h j d u l u m f r t n Km daha pelvis bir l u ^ l a u u . yani kapEahst L>>:H 4 I H i m e f m JJJH d a h d eder. A y n ey medya en d r s i h k n e h . - . o l m a yan). Sorulmas pereken

B u n u yaparken de farkl dvacmlcrle

udur: U y u n n k usu. Mi .in. m e d i a i m a j . v h . vlmayan hr f a vela nedir? I l r p l c n d imlam ya i l i k i n hr arpman n r t a y kiiyrtta n i yetinin *k*l1ie latifi
L

K r n l ' n m e | a b i e i m i n i n iyee ie/ine i U - d f hr

d n y a y , nisan kanyla par-um hlr ayld^ b i r d n y a y tasvir elti p i n i i l e r i srme I l k r i 00 derece ekicidir. T o p l u m u n " ^ T ^ k t c n " H T J U y f l idemde s m l a n d n hlzmyl", ieerisi-r.han d iyideki i d i nin H H I I c n l j hr dnyadr hu { H a r d t v e P*egri 21 i m i : l H - ) it hlrnwye Lk >an e k lek iriiHle da budur ( M z . _fclJ*k IW9:JMl
U P ,h

nun arkasndan t e l e n . ~ b i / a y r l m a / hr par-

i k "onlar

11

aracndaki m p l m s j l hum " o / r m e k perckr. / r a eo-

Tuti*

kapsayc

i - IMIM b a k HpLurkri daj^klkian i u n r c t k i n l j i n i .u_-.nu sermayenin heyula h e r u e r i

jLiime -vAi yaam hem dans nlarak dtylar bem Lk * ^ j l ^ j plajmda luiar, e g e m e n l i k rue ise n/er s i l e dars arasnda a>rm y a p m a / I e r. V). FaVela kapsama > e dlamann h.rhmnien ayrt ed k m r r -.alegorilere dimitUfU. yiafiiaxa k a f H a y K i d i b a m a ve dlayc fcanurnalann i n / k n t u v o M v f u a y r m n / l k alanna, verilen h r

n w v e u d i y x t i d i r v d i j e r rpirkcnn f k ^ d m v n i i v h e p "J-m l a^ln

H L'P M bu kadar ua de_l: Oyuncular serma>e lenm. oyun f Hjknrun

mm MI..- ,L ya d * .l-LIeifttek JIU.KJ -\ l n h *t
P

bak I^IHILIII <>yk >se dlamaya dair "yatay" yaklamlarn soru nu d i k e y b n y u l u n 1 iktidar ortadan k a k ma-.khr. k hu da f i t elann

n u n k hahtUrrn ^maya kmam ^m ^ r e k l (nkt^llaa p v r oynatan-

M4

F I L M L E H L E SOSYLJ

lANJtl EitNT-fcAM^LASlJiiMrt Bu bakmdan f i l m i n belki de en n e m l i m e l a l i m : n l s m ile k f r nfrrBmn yan yana getirilmesidir- r W k e t k l i i t b l o ^ f l a r s a y es inde Yam-J /itvjr'ten kurtulur v e kadnlara eriir. Z e b y l HISLEH sayesinde Tufirt KMII'M
1

l i r k n ma uyunun iini kurallarn t u r n e n ya da r.amanwp def t ^.rmck anae yla da oyuna gircbLLi rler_ mrgr rakiplerinin ^erii n dayand sermaye biimini gzdrt dusnlhiyi amalayan *EraleJIcrUiKIIigyl^-. farkl renklerdeki iletenin nispi nkiferinL. farkl sermaye Jrlcrin yunun; :k-01>lirmrye... vc sahip ulnay [ertih uUtkluri simlayc [rnan liyatrl belirle^ meyeiallahMrtcr.,- ktidar afartndaki ncadc lerin byk bir ksm bu lrendr... iLJoarueu ve VVacuuanl I W ) A l a n d e d i i m i z j t y kasll b i r e y l e m i n rnii oynasa da., o y u n c u l a r b i r sttzle$mc o l m a k s z n anlamalar d a srf o y n u y o r o l m a l a n ve bah

sahip ulur ama k a d m l a n j a j uzak durmak s o r u n -

dadr F o t o r a f m a k i n e s i n i n bys sanatsal yaratclk v e t o p l u m a Labil olmad . Tksmm bys ise: gettonun e-fe-ndilifo ve Fasrvari bir d o l a n m a d r . Folorai makineci <Kockct'a) hayal v c r i r
h h

tdsm

( Z e y i ) l m e g n d e r i r U z u n l a f n ksas, f o l o g r a f makinesi ve t l sm a y n frco^ralm pozilifr ve negatifi gibidir.

hisler konusunda ortak bir inana [d&xa$ sahip o h n a l a n nedeniyle, oyunun kurallarndan kaabilir v c / y a kurallar dciilirebilirler,
1

Tiirrs Krut'tt

t o p l u m s a l kojumuu deitirebilen tek k i i K o c k c t

G e r p j l n : r,., " T m f o t o r a f l a r llinUn s i m g e s i d i r F o t o r a f e k m e k ba^ka birinin { y a da b i r e y i n ) f a n i l i i n ^ i n e i n e b i l r l i i n e i t c i s : k c n l i i n e iF

l i r : bunu klillref ve simgse.1 sermayesi Lumelinde, ikLd:u~ alannd a k i dger kiiler k a r a n d a k i en n e m l i varlJ l i f l i n e yelen foengraElanyla^reklejtirirFiEim R i f c t f l fave-lamn a l k i l d i k alakLid e n k a f mabilcn y a r a t t b i r insan olarak sunmas bu balamda, anlamldr. nsanlar v u r m a k yerine f o t o m f l a r m ekerek k u r t u l u u sanatta bulur ve habaiarn o l m a d b i r tcplmda kentli bahas/yaraltsL balitLe g e l i r {sz k o n u s u "erkek fanlazasa" i i n b k z . Th4WI c i l I 9 H - 9 ) . ClorEiLije ^ttre hnf Kctrft y a h u c a [rnein babay k l i i r e r e k j kendisini yaratan erkekler baarya hr. K ^ l m l a r asla merhemi k o n u m l a r d a yer almaz, yalnzca erkekler i i n b i r mbadele fi? olarak j l t v grr. B u sumdan l e k stiim ve hayatta, kalaj Luk l m ts y e s i olar S n a t c h c f m sonunda rahip g i b i bir d i n i fig r haline gelmesi de bir u kadar anlamldr. ' k e i ' m sanal sayesinde k u r t u l m a s g i b i o d a T a n n y e s i n d e k u r t u l u r . T u n n Sanal. R u k r u n Vd^FH r fterrr inde lek p l j y o l u saut^ burada sz ko nusu o l a n klasik sanal anlay, ueden belirlenmi s m l a n i h l a l edebilen: akn b i r i l l a m olarak sanal t r A s l n d a bu bakmdan Tatn tfe;n ile Auftuilinu-s-'ui G M W K D T ' S (Tanr D e v l e i H arasmda dorudan b i r l i k i o l d u u s y l e n e b i l i r k i n c i s i stelik b i r g e r t k e lendirme tarz sunar; burada azamet d$ b i r k a y n a k l a / l a n r ' n n (bahel1li| l l l u y l a d o l a y s z b i r i l i k i d i r ve beilene lltaru e d i l e n kuLsjblk k , sanat a n l a y d , yaratclk ve o l a m i k l i k g i b i tezaburlerlc i l a t k edilir (BLdEajisk i v e T h e v e n o l 9 ^ ) . N e zaman gerekelendirme bak a l a r n n grljlcrinc ramen geecrli bpr zaruri an olarak ele abusa I H I " i l l a m r e j i m i n e " bavurulur (fl--> . 3 7 D ) .
n

tirak c l n c k l i r " l ^ o n t a g 1 9 7 7 : 15). titm

Ktmfte

iotog'ai'makineci

bir d l i l m envanteri gibidir. Roeket, l t i m lsLi yelerimteu biri o l a n r l a r r y j i n polis tarafndan l d r l d gtrt kalabaln i i n d e bir fotoftrat makinesi gOrdtl^lLjde i b t o ^ r a l olma.ya. k a m r verir. O aiilart i [ibaren foL ^raf makinesi b i r lm sam^eine: d t m i i ^ r r nein Rocket f o l o r a f makinesine ancak B e n c ' n i n rtlUmuyle k a v u r u r ( Z e , B e n e i n Emoraf makinesin ona verir}. Daha aohra Z e ' y i v u n l u r k e n fotrailaynea foto m u h a b i r i olur. F o t o m f makinesi b r b i D isteyen | H a n y . Bene. Z e ] geici b i r feti^ cesEiesi i l e v i gslerir. D o l a y s y l a RockeL ^ s k a l a n l n y l m y l e hcslemne-si bakmndan b i r p^Lr-uzJteir. F o t o r a f m a k i n e s i n i n silahla karsL karaya, g e l d i i arpc bir sahnede, Z e ' n i n ets lam RockH fotoraala.rtm ekmek ^ r e y k e n itftcr Clc laarimlan vurulur. Ft^toral m a k i n e sinin eteyi s a b i t l e ^ t l r d i | i / 7 a p t eltimi bu anda f o t o r a f e k m e y c i n siidlatL vurma e d i m l e r i b t n y l e orls-r. "Nasl tfitograf makinesi silahtn y l l c e l t i m i y c b i r i n i n f o t o r a f n e k m e k de y c e l t i l m i bir
h

e i n a y e i t l r " (d-tf-yV e c l l m c n i n d k i l i u l h !n . (yan sradan b i r nesnenin ey statsne y k s e l e b i l m e s i ) t .P^'j 'ii ore^j H M f l f a t e f s } arasmdaki bflugun H m H gerekir. Eer bu boluk komnamaz-sa.
:

yn -simgcscl d r e n boru,lur ve seki k o r k u n ey (le k-M-.n / / l 3000c: I i l 5 ) r n e i n iddet aorba lidur (Ze) s fatmda anlk y t e l l i l :

m e d i f i n n k l a b , kcrkun hr ktle. ^oeu.klann oclcs ve o u l a r m

1 l

F L M L E R L E SOSYOLOJ

A N K J K E N T : KJVM P L A H B M A

anlamsn j i d d c i i y l c simgelenen cy'in ta kentlisine dnr. Ba^ka h i r d y H , simgesel nioritelcrin sonu (babann d] ve yceltmenin (ersine evrilmesi paralel kleklerdir (bkz_ 2 i i e k 1999: 122 34). N i l e k i m d a h a ikine! saihasinda Tarm AV/Ae b b a d i y e b r ' e j kalmaz, y a n l c a bir sinulakrum vardr: simgesel biyeranjleri o l mayan przsz b i r mekan. plak iddetin kayna cin b u r a s d r simgesel yasann sunu "acLmas^z UKjbcn f i g r l e r i n i n tekrar ortaya tkma -Hiy la lammdanr" (?i&k iy<J9; 3 6 S 3 ? 3 ( .
h

konumda bulunduumdan dolay kate^orize e d i l i r ( k e l i m e n i n d t n i o k j i k k e k e n i olan kuiFjfnmn Snunleu 19911: Tn "alenen sakrnak anlamna gelTL fte/leki insanlarn kanatmaca zor bir
-

simgesel iktidar a vardr, smesel sermaye meadetebinln z e l likle lavela irendeki y m J yollardan gemesi bu d u r u m u vurdular. yleyse M n K e n l hakkndaki b i l g i l e r i yalnzca Roeket'tan, hir kabaklan r e n m e m i z jsrte deildir. Cthcft* d? O i * T i l l l K e n t . 1997) romannn yazar Pauolo UlS eskiih'i favelada yajyonlc ve iavidalar, iddet ve- uyuslurueu lLareli konusunda uzmanlam cneml bir anEropolog olan A l b a / a l u a r ' m asistanyd. Bu a j ^ l r m a c i / i e n d e k i adam slil o l d u k a : l b i r gereklik etkisi yaran ve bu etki 2002 yLmda t l l m l e beraber daha da memnuniyetle kar$dad
h

I>olaysyla k a ^ u ^ d a ki otorite t i g r i i vardr: simgesel drca Yasa i olarak o l o r i l e ve blal ya da gerek (ey) olarak oioriLe_ B i rinci o t o r i t e itaat etmeyi emredenken i k i n c i n i n buyruu Yasa'nm blal cdilmest dolaysyla keyiftir. Tinin K e f K k l jdrJeL ihlalin b i r
h

sonucu olaaak ortaya kar. ey (datDiftg)

J,

pniansiyel olarak Yasa

Bu nedenle nou elejirmen Tunrr

r

Cnfl n de

u m titol d e l i l d i r a n k : nihai dehet, domdan ^ 0 k o y a n ' g e r e k ey'm dehetidir' { A i i e k 2)0ifc: I 3 ) , iddetin G c r c k i i h l a l i n ^ 1 i s n a n n / k a i d e o l d u u nokrada ortaya akar. JoaO M o r e i r a Salles'm Sansybosna ile H i n arasnda kurdumu paralellik d e a s d anlamm bu noktada b u l u r Milosevi'i bakanlarndan b i r i olan Aleksaudar T i j a m e unlar syl&milir: Milofeve hukUmcu I- Srplar ^ saallern IC4H.1I Icr. KtftUtf hp y?y yjpmymlu M i k ^ e * ^ - karaborsann w la ake jn gelinmesine msiiade elli. I>zv let televizyonuna kan biri Rlair'n. Clin-m a ya J difcer "dnya Nderlerine" hakan 4,-k+LIiytnia._. DIJ^LM M h ^ v ^ ba Alah umiFNi hakk verdi. Tm sonnliirFio silahla iijmc hakk Hand hiE. alnU uraba kullanma ttakkL da tand... Mlnevie Srnlnrn nrlrlik yabanm nudjuam hir EIL: euvird. (i.iiek 200fte: I3J Y c e l t m e ile ( f o t o r a f makinesi araelyla) gmc/gor(Inn& arasndaki i l i j k T i t a n A e u / e b i r b a g k a adan da ttrtcmll bir rol oynar. Simgesel i k l i d a r mcadelesinde ortaya koyuJan [uplumsal g e r e k l i i "ina eden" i m g e l e r d i r (Bojrdieu 1990: 134). Ne var k i simgesel sermaye "yalnzca bankalarnn gorcule v a r o l u r " ( C Joppkc, akianstaaglBr 1*395: ? I I V Eu baklamda hrLografik uttt/tertip?, gortLlyor-cduiakiLr ve o l u m l u ya da olumsuz simgesel sermaye ilevi L3oriir(Bourdieu 109>1: 191). F e 1 a ikikE;u alannda hkmedilen hir " Afcjbtttta. I elit. .ri. . fcyij v;if nln k J^lJ.uin.lkfc^ .Mil
4

^e\ek

Mili. r

cyrud
1

l i l m i " g e r e k r buldu i M o u r a o 2(H13)_ fin tlc olsa "anClk g i n ^ t bir y k f/i/tfr/frjufcjfl / Pnip FCtOft kadar vah^i hLmlinli^ { K a r t c n i a ^ u a r i h e nin daha ireni hr balamda, ortaya k o y l u u zere ( 2 ( 1 0 3 : I ) , Brezilya S O ' l a r d a "gcrecin <leh^eLlnr' retmenin yollanan arayan ve Brezilya'y tek br m i l l e l olarak temsil etmenin unkns/r olduunun arcllerlnl veren bir d i z i gereki favela e m siliyle "gerein doiu^' ne alrsa o l d u . Baudrillard'm [leyi^iyle. " a ^ t m z m karaklerislik li_sierisine, yani g e i c j l f l rt:tilrncsc v e y e rtiden nzLlmesine" l H a u d r i l l a r d l" J.J ?3tCelpelclinl f i l m i n y a l n z a O h i r gereklii yeniden S-undlI' i l e r i srmek sailk [dur. IkHA Kmfc
, j M H

I- ..111- nal et-

m e t "nesnellik tcmsdlne sadk btr Eavela imgeci gereklen de ites neldir'B^unMeu l - 77)seklindekilelolofkbirkajuyla birperair

pckliH d o g n d a m a k t a n ibarcllr. Bu rnekle sz konusu perspekiT. ha$anl ^siyali kaan arkilatnm orta s m f per.spekiluhr Favclay h i r kurjau haline geiimek k i m i gereklikleri (rnein le-ma^ l ^ l f i e l e r i , ak^kLr, vb_) isler i s t e m e / bar kenara Eanyi ya da g i z l e m e y i de beraberinde re|irir_ P k i y a l a v d a temsilleri sadece bir gerek l i g i leil. aym maniamla da b i r yoklumu giztlyorsa^ Aslnda 'urt A ^ u r ' l n s m m anlamak ancak odak noktas bir
h

eylerin gizlenmesinden i o m e f i i "favclann b i r t u r u haline gettv

IM

n l m c s i " yoJuylat b i r y o k l u u n gi^lcaianesne k a y d r l d t a k d i r d i m m k n olabilir. Bamlrillad'rk da orlaya k o y d u u /.crc mge le

rtLULKLt

^YOLOll

TANRI KENT KAMPLATIJtMA

II*

g e r e k l i k arasndaki i l i k i y e diiar drt f a r k l sttylem vardr: B i r i m ge br g e r e k l i i yanslahilir. bir M m a s k e l e y e b i l i r bu ger e k l i g n y o l l u u n u g i z l e y e b i l i r ve j o n olarak da b i r sirrudakrumu dnerek g e r e k l i k l e Ivutit i l i k i s i n i ke-Kehilir(Haudrillard 1944i n)_ TOtm ftV/JJ" favchy d o a l b i r d u j u m seklinde sunarak " z o r b a l k m e s e l e s i n i " bu i'aUazi mekntna y a n * m r : f a v e l a m n dnda b u n u n a m k br sorun o l m a k t a n kttji, l'avdaum ( " k a r n p " m l dnda bir 'ehir
11

mas ( r n e i n " i a d e c e b i r f i l m " olamk k a m p } meselesine dc e i l ' inek g e r e k i r Pu da bizi " g e n d o n e n " gerein doacna gtrr. " G r s\ dftnen gerek baka b i r ( t e k i ) suret k o n u m u ndadr; T a m d a gerek o l d u u i i n . y a n t r a v m a t i k / a ^ r b i r n i l e l i k tad iin, ngiu ke=ndi g e r e k l i i m i / (olarak deneyi enledii mi?, sey] ile birletirenleyiz ve bu n e d e n k dc kabuslardan frlam bir h a v a l r t gibi cur!w etmeye i T K t b u r kal E n i " r i i e k 2 0 0 2 : I ^ . B i r b a k t m a r c m n K&u' ilip k u n n a c a m n gerek gibi algland b i r " g e r e k l i k e t k i s i ' n d e n z i yade, gerein k e n d i s i n i n ' k a p p , favela) bcrbal b i r hayafcL b i r l'antazi m e k a n o l a r a k a l g l a n d b i r tr "gerckdEsdrk e t k i s i " y a r a t n g s y l e n e b i l i r Tirurr #>n/'Te i m g e l e r f a v c l a y sanal b i r k e n d i l i e b i r s imu lak m m a d n t r r b u r a d a k i paradoks. s k o n u s u " f a n t a z i f a v e l a ' m n heyulsi benzeri varlnn temsil e d i l m e s i m m k n ol mayan yce ey olarak M lacak ders- ise mdir; ginmrye balamasdr. Hundan k a r -

o l d u u yanlsamas yaratr-

B u balamda l a v e l a m n aslnda srfajdas o p l m n u n . " g e r e k " B r e z i l y a ' n n laciammn b i r faveta o l d u u gereini g i z l e m e k i i n b u l u n d u u n u ileri srme f i k r i s o n d e r e L - e ^ k i e i d i r Ikur. tf.f.v. \ 2). B i r bakma. f#velft d l y e b i r ey y o k t u r artk; zira ada ehir uzam n n Lamam i'avcla mantyla dzeri tenmis durumdadr. H u d u r u m Tann A W i n ne harika b i r l i l m o l d u u n u aklamaya yaraya11

b i l i r ; Z i r a en azndan "hata dnyasnda, i i n d e y a l a d m z o r t a m l a r n ky m e l ini b i l m e m i z i salar i S h c i l a 21X13 i. En abndan hl seh i v l e yasadtmz lanta7_fcsim srdEirme-mTj salar Astna baklrsu, " g e r e k i ' bir l i m olarak Tanr K?ni"\n
1

tele-

v i z y o n d a k i Biri BiziGixiFSyx?y pib realite p r o g r a m l a r y l a paylat en i j r u m l i y H i k <fc b u d u r "'TOplum" v e "toplumsal o l g u l a r " b i r zamanlar kendilerine isnat e d i l e n arLg b u g n n aks;kan m o d e r uiLe^s iinde-y iti r d t g m d e yani " t o p l u m " b i r e y l e r i bstsk altnda t u h H

tamayacak y a da onlara k u m d u ; ; v a d c d c m c y e c e k hale g e l d i i n d e , t o p l u m a m k ancak bir gsteri olarak satmulethilir; " t o p l u m u n " ' yok olmasyla siyasein o z c l l c u i r i l m c s l y l c ortaya kan k a y p l a ft^iGri^^fy^r p r o g r a m n n bu kadar p o bu

iereklgi kurmacavla kirrumamak g e r e k i y o r - k u r m a c a alarak dceyimleidimiz eyin iinde, ereck'in aneak kurga haline giJlirerek STdarcbildliniiz sen ekirdeini ayrt edebilme liyz. Uzun lafn ksLua gerekliin hanpt parasnn fanlazL sraelgyla "islevole&i" <trvnsfunctMUif) hale getrrildim ve bylelikle erckliir hr paras fldu^u haMe kurmaLL fiht aleluihd^n pc^vbillK-nnr gerekir < ier ekl^a {ya da gereklik gibi gttriinen ?cvin> klirmaea oHt^tnn gzler nne smneklen ok daha p^ t>r ey varsa, oua eereek" fftfL l i f i n k armaej tarufni (ark Cinvktr. ( u a l J . 19)
L h n

T/tn Kms, kikrnaea l a m h a k i k a l g i b i sunarak d e b i d e h a k i k i i d a I k a m p l k u r m a c a olarak sucaa-ak aldatr bizi- B y l e l i k l e k a m p / tuvma b i r fantazj mekan ma yanstlan b i r l e y u l a o l a r a k alglan maya balar. B u noktada. Tunn Krnf .n n b d y k aldatmacas da y a l mza k e n d i s i m u l a k n m u n d a n ibaret olmamdr. Y a l m ^ e a b i r ger e k l i i gstermek y a da m ^ t l c i r L C k , veya tir y o k l l u g i z l e m e k l e kalmaz., g e r e k l i i n (kamp? tir k u r m a c a i i n d t e r i t l i ^ i b i r ayrmszlk alan retir v e bunu yeniden retir | b k z . B n u d r i l l a r d 1994:

n maskeleyerek var olan b i r " t o p l u m " s i m u l a k m m u haline g e l i r Lbkz. B a u m a n 2C>2>. Biti pler olmas sortdereee anlamldr. 7 i r a ttiri Itiz Gzetfiyor'un
h

yen versiyonu " B c n t h a m v e O r w e l f n herkesin (potansiyel o l a r a k ] "srekli i z l e n d i ^ " p a n o p i k i m t o p l u m k a v r a m n n t r a j i k o m i k b i r ek i l d e lers-y^ edilmesinden i b a t t l i r .:: [srne gre b u g n l e aJ

k i ' n i n b a k l m a srekli rrutniz hhmunu a i i e k ? 0 0 k - 2JJ-5I}. Biri Bii GdMtiyttt,

olasl kaygL yaratyor" k a m p n genel l e j i i g i b i r

H

dnyada b y k Leki'yi T o p l u m u " ya da ^ b r i ' ' ) salmcler_ " ( j e r e j l m Donumu "ne gelince, y a l n z c a kurmamann gerekle kar t i n man n u l r n e ^ i n Trmn Kr*r g e r e k l i i kurgu haline getirerek d r p m r ] d e l i l , a y m zamanda g e r e k l i i n kurmamayla k a r ^ t m U

5
D V K U L B iddet A Toplumunda

Belki de adlnda " b u g n n net>-Fa;liml giderek 'ptrrtdern", medeni, Oyuncu bir hal alyor, kendinle arana ironik bir mesafe koymam gerektiriyor.,. Ama btn bunlar on-u daha Ai f af tat yapmyor":.. ada? toplumun gelinimi, eletirinin pu-rjreriye ait bir faaliyet olmadhgn daha ziyade eler

tiriyi t j l m l l t eden kapitalist yendiklere katkda bulunduunu ve bu nedenle du srakli olarak ilevini yilifme h a s i y l e kars karya dorulamaktadr.
:

bu^ndugunu

HueU kemlimi m l l i m p Wwk h \lehdynr mu yum. r t } i m L>+ ndakuuPY ^nm

C k r ^ r i I J M I tek >c\c

k i n keruor u n 7 f e f t a t i f h v f 5 / * ^ JNhnkde r PJ Hur ' .-M p r

| L

rjAVCD F I N C H K K I N iTLkiufj ^/mr ve- k o p t u m u l i:'lV ' . M k

kralai r t k y r l a n kran f i l m i E U f v j rfirfltfiii. n einayel

dan i N i r l M i r u l a n e U l k k l l V gelrr: M . m - k p l m t a r a l n d a n inkr e d i l i r d e .nlk

rn'VF,, f u n d m.. i r ,| .-,r. vc ( l C f i m " Ul 1

k u l u h a k l l k l a r " h e / m n d c v a r l p i m srdren Fclrmje. t e l m d a k i "iMtkr ->U- i l g i l i Ebrular. F i l m i n a^J> ^ h n o m u V / h > n | AT H/hu nun h a ^ k a h r a n u n Javk' j i n i n u . p j m f l l htr t a h * n v a > l a ^ m d a l ycV ^Hunnaktadr. K c n d ^ m k i n o k t a y a pelreu u l a y l a n d u d u n u n p m t r r c J c t f c uleTtekrc cldupLi pE^drlcleTri * k I I H U M I I I n mi.M-M zaten. JhK'k't c \ m i c d n ; l e n N / tfhcbidc IM- birka aya g t retilmi

rr. Yaad A m e r i k a n e h r i n i n ad Y-cnlmcz-, b i r sHurta i r k e t i m l e y H k k m u f J bir r l k t z m o u olnft r ^ i ^ r ^ d r e v k h i n h a r a l l a r t e r i toplatma m a s r a f l a r ile d a v a y kay helm eleri halimle : .- .1 . k . .LL m a r a l l a r k a r ^ l a ^ t r m a k u r . Ha^larduk h r rahnede. ka/a/alclcnn ^ c> l e n l c r m i n k o l t u k l a r a y a p ^ l f hr . h \ m c e l c t e n i z l e n / n n u I i l m i n ana IrmalaT m I an l>r ly r - k U n kine kar *-l.-nuj n k p n / " K p H a h / m d e her ey m e u l a f r n j l r . h e r ^ >n_ dalla m * a n > a z m i m i n h k h r Tyal vardr. B u h a f l a j u l j meta f e l i f i r m i kavzeuda se/eri/L kamera J a t t irt d a i m i / e r i m l e u p k h i r l K R A

124

FLMLERLE SuSYOLOJI

Tvvi i KL'LL6t^ATr.)H_llMU^rJ^SirJrFT konukseverliinin baz artlar v a r d r Jaek'in Tyler'a tm gcyle vurmad ge"ekh"dir. B u t u m U/erine, anlatmay yaptklar bavn d j m d a dftvuiDyc b i j larlur. Jaek beklediinin aksine bu i^lc horlanr, hata d v m e y e hazml hale gelir. Jaek ve Tyler niversitelerdek kardelik derneklerini andran. tzJj, rizomalik" v c y a l m s c a erk e k k r i u k a t l a h i l d i ^ i h i r grup kurarlar: l-rkeklcrin c^Canlik- ^cr^ek bir deneyini y a l a m a k ailna n a h ^ t n l c n l e birbirlerini peMillerin karana kadar d v d k k n l i n v K u l b d r hu.. JackEhJvUs ktdtlbil sayesinde b i r kez daha u y k u u ^ l u k i a n kurtulur. ^iri. nahn m l i l k i n stalsn il ^ hatla yerinden hrlanu; d i k e r i h

kataloguna OZ gezdirir gibi [w yaparak dolar. Herke* p ihi ben de btr CKLA evi k u m u ic e.adU'OjnUa k n k t almu^um. Yit-Viia. yek IL*k kahve: >^hp;LM giW giiA*E hir jcygrpAilysHUi. o hnm oJmfllydk Menrl 41 Srmne j v j l i t i / p d e n '.m - 1 1 koltuk. . Y a abart111fc-i1 1 1 1 1 ^, tevrc dortu kn^INa Hislapa abajulan. }la1la Klips}; rai u ailemi Lniurkk duran. jyih 1 Vild duvar-tuh. Kalnjdara jie/dinp dLi}U'PY^urn. "Kifilifami Uw\f yenU-k u k u l u vavMjr ifc'aba?" EakrJen prmc nkardnk. Ama ank I lurrhmp Koleksiyonu vmL... Mayalm nev* yurdani- Aparurtun dairemi seviyurdam. MobEyalrmn hepimi lek tek seviynrdan. Rulfu luy ^tm 1 - I.1 itare. I amtula ihkenkler, kilicrilur hcp herdim, labjkl.n hendim. b r t k k r herdim W n l q W I nendim
L

11L yaral kaklarn ve a^ry art e k l e m l e r i n i bile den etmez artk, ftuJaek h a r e k e t l i d i r B i r kariyeri vardr, a k l a r uzamnda d o l a ^ r ve lliketlei lifte l a m anlamyla ama refleks olarak kanlar. SrekJi hareket halindedir., ancak ev ees-l rtc kur^ her $eydeEi usajinisJrS /girL hir lav er ie/indedir. K^rfediyaamui!] bir izleyicimi nlurak. paradoksal h i r hiimde;, mr.mil a: Inplmnunda aEalet iinde yasar. Jaek a y n c u ajr. Enplunn lipik h i r patr.dcj!si ulan uyku kaybndan nustgnplTr A n e a l eklii acy n e r m d / hulan rkktnru ima. uyku ilac yakmak imlemez: A e m g l m e k iiliyor&unY Sah peeesi Meyer Liscs'ne h i r ura da t o t l s kanseri l.m adamlar gr." Jaek d o k l o n m dediini yapar ve hasla olmasa da leslb. kanseri terapi grubuna kahr. Bu Jaek'in f i l m d e k i ilk duygusal lecrKaidir. Onlarn " a c u m " paylanarak lmL haslalar arasndaki lacn hir paras almaya alr. Bu Jccrbeden duyduu heyecanla amnezi nhLtnu ziyarel eder, arkasndan pruslat kanseri g r u h u derken Tekrar uyuyabilir hale-gelir. Aneak hir baka, "lurd", yaai M a r l a SnjtcT o d a y a knca >|er Ltcfi-j.br- M m l u ' m n Icrapl gnuplartna k u t l n ^ H n n nedeni sinerniidan daha ucu t. olmas v e s H I n e b i r t k bedava kahve i k r a m edilmesidir. Onun v r f i , J a e k i n i r a p l a r a katlmak iin syledii >a lan l a r l a j uzleti nesine neden olur. Bylece Jaek tekrar uy uy amamaya haclar. Daha Mirini Ja_k, /enginlere ok nr hir sabun satarak J f l k p j l k a r i l i 11 alk Tyler Durden ile [am^r. Ru karlanma Jaek in duygusal ve bedensel durumunda d e i l i k l e r e y y l acar. Jah'n a p a r m a n d a i r e l i g i z e m l i bir ek^de havaya u u r u l d u k l a sonra ( k i daba stnra bunu Jaek'in kendisinin yaptna ren i r i z l Tyler ona. harabe halindeki kendi mekanna tasnay,m i c k l i f eder. A n c a k T y l c r l n bu G l Uekuze ve Fclu m-T ^ 1 I T Jfjnimu ull jh^nulj rlHH L^flflya ^oyV^U ' r r a a f >l dl L- | ' h u . . : - . L}L ^nclr A I ek bir dil/en vr NlNhlu^U olrany^ii. hsll hir yapy^fc 1^11 Lilayjn ^nkhkUn fhk . H : r 1 1 H r

lan ilaha o k varoluunun birer kanur olarak grr. O sralarda Marla l e k m r <rlayaekar_ A ^ r d o / d a iht aldklal sOira Jack' arar fah

ka! c> kunLLHiiLVJL pe-k yanama/. Gelue-lclill T y l e r krlu-^ur VC Marla'nin evine gc|cr Hah^La katlar sevierek H I U kuMarr. Marla alk
n

l y l C T i n k t i a r k i l d ^ olmuijTir. Jaek MarJa'dan htfjlaniTLa/ a m a T y l e r ' a d u y d u f u hayranlk a f r b a ^ a r ve biylevcct] hinlikle kalrlar. Jaek kendini 1>lcr"m t k e t i m t o p l u m u eletirisine kpUntujlir. ncelikle. kLilllbn dicr y e l e r i y l e beraber t ? i l l i protcsEo hacimleri denerler: Z e n g i n l e r i n arabalarna pislesinler d i y e mahalledeki rvercidere m:dul ilac yedirirler. arabalarn hava yastklam j i irirler. reklaularm ^erlerie sln^alal yazarlar^ Uaklardaki g venlik h H ^ r l c r i n i n \ erine insaalarn alevler cirtde vsledihli^i brorler koyarlar, vs. FKJLH olarak ikcrlmek isledikleri s t y kaplr

m l i z m i n olanak verdii v c ayn Temanda beslendii br caknn. irMtnlarm k e n d i k n n d e n gemi hr ekilde srdrdkleri kmnfiir 1akmnsdr. Bu ba^lamxla nispcien irteelikli "ykn: c y l e m l e n l c n " b i h

ri d e T y l e r ' n bir estelik c e n a h l kliniinden: yUniltu insan yaglannrlan sabun retmelidir. Bu y a f l a r . pallaye bir madde olan g l i serin reLciHik iin k u l l a n r l a r Birdenbire her yerde duv^ k u l p l e i patlak venueye balaynca d u r u m Tanll h i r anlam k a / a m r v e "Karjsaia PrcyesE" a d h y e n i bir

126

H L M I . K P L E SOSYOLOJ

DOVlFJ KULDU -,^LJ KJPLUMUHUAltltrT veGuatlari

r P

137

projenin ortaya kmasyla planlar deriir: Dv Kln bundan som a vandall siraiejj utarak kullanan devrimei' bir rgt Jalie g e l i r AdLk p i r d e k i yedi ykLeleni, yani Lm ikisadi merkepleri havaya uurmak Lkl ev yapm] pallayelar zerinde ^alLnaklad r Bylece tm n^ieri hesap bilgileri silinecek, herkes yeni bir baslangu yapabilceeklir. Grubun y a p m d a da deiiklikler olur: T^lcr kayia* sai.-uz liderdir, l i s i s d ilimler yasaktr lim grup yeleri (yeni adlaryfa "uzay maymunian") birrck siyah sava n i formalar giyerler. Bir sre soim yelerdin biri olan ftoh'uu hr Kargam Projesi eylemi yznden lmesiyle. Jack Dv Kulb" ll ftzyrlesfirici poiansiyelnin yerini kr bir yok etme arzusuna buraknfiu kaznlmaz olarak fark eder. Binlerinin Tyler't durdurma /jJci] geltln'slir. ancak Tyler udahirda yottUf. Tyter'tc peine den Jack lkedeki btn dftv- kulplerim; yidur. Ancak ne zaman Tyler' anduiL 5oylesc Dv Kulb yeh M h

321) f>i" Mi Ktt'M, ada roplumdaeletiri ola-

na zerine bir Elimdir.

Sermaye ve Yerallrndaki tekl " I K ^ V KultiMTnLin birinci kural: Dv KuiBhH hakknda konuuutyjea.k^mz. Dv Kulb'nn ikinei kural: Dv Kulb h:tkknda ko-nu^ma^ya-eak-.s-m/.r
1

Ne var ki yanak koymak, kural

ihlide davetiye karr: Koun, Dv& Kuib'n herkese. anHlD; ama bu bilgiyi " b i z T , yani yeminli kardeler cemaalini birletiren mstehcen bir sr gibi dnn. Dv Kullri gizlilik damadan var olamayacan m 'arkmUdr, ihlal fazla ortada olduunda ekiciliini kaybedeceini gayel iyi bilir. Daha tfeKC.de helinmi yldujiumuz a.ibi. ciiieuutTi hir eklentisi oJmayan hibir toplumsal dzen ve karanlk, grnmez bir olumsuz [amit olmayan, hibir toplumsal \ya. yoklur. MeLmjcn eklenti belli bir dzeni olumsuzlamaz., ancak JVJTJ AJI/J^J 7 UU de ortaya koyduu zere- sz konusu dzenin olabilirliinin olumlu arl olarak i grr. Dtw.\ Kufb balamnda iyier Durder s / r ^ Jack olamad K o r m a ! letin U
r h

leri aknlk iinde kahrlar. Burada r: hu en ^ k l knlna noktasyla k a r s l a r n / ; Juck'in asimda. br izofren olduunu, j y i e r ' n y a l nzca Jack'in kendi Eanlazilerimn ve hilindts isteklerinin hir rn olduunu anhny. izofrenisinin farkna varan Jaek yedi gkdelene
h

yapdacuk lerrist saldrlar engellemeye alr. Kapams. sahnesinde yedi gkdelenden altsnn ykldm grrz. Jack ve Marla'mn e n s l kalnda olduklar yedinci <le sallanmaya, baslar ve bu gkdelenin de yklp yLklmayitea muallakta kalr. Y k l a n binalar Dflvs- Kulbnn buiuns/Jfin simgeler. Z i r a DvJj Kulb, sapknlk ve hlal aracdgyla bir kapializm elerisi olarak ortaya caksa da. sonunda K:sisL bi r ngiile dnr. iddet darya ynelir ve organize terrle dorua ular. Y J L E U eylemler sonunda b i t k i c i bir hal a h r l i u oklada karmza, kan soru. y k m dgncesine dayanan bu kapitalizm eletirisinin a toplumu iinde h i h l geerli olup olmad ve geerliyse de ne aclardan geerli ol* duudur J'ckl mikroiafizmin kendisi ykc bir ka^ ball lekil ed^r^e neler olur? Bu Rai nll. ve IJelcuze' de megul eden bir soruydu. ktidarn kendini gebe hale gelince, y k m dnces i/projesini n akbeli ne olacaktr? Y k m dncesin ham ve yaratcla dayanan "kapitalizmin yeni ruhuyla" uyundu bir hale mi g e l m i ir? (Bolcaj.nki ve ChApelini 1999). Sapknlk coklanlieaetedklmk e n " D a h a ok sapkmLkr demek h l i mmkn mdr? (Deleuze

ITLE, y a y l a m saygl zneye onun hayalci ikizi musallal olmuijlur; sapkn keyifle yasay ihlal eline istemi hu i k i * araclyla maddle^ ecekEr. Nitekim Tycr Jaek'in iayalel ikizi ona yle syler: "I l<h

yatn defiiirmenin bir yolunu anyondun. Bunu tek babna yapam a d n . . . Ben senin grnmek istediin gibi grnyonm. Senin dzmek istediin gibi tiiyrnjnr Hem anasnn gzym hem de becerikliyim, hepsinden nemlimi z^enin li oltnailni k o i l a r t ^rtn." E i e r /ire toplusal mnlan Freud m ne
h

gibi

bir sibe arachyla i^sellctiriyorsa buna &rbenln kendisinin birbirinden b i t i l ama balam h Eki yasa llgrline blndn, iki baba figrne ayrldm da eklemek gerekir. Bunladan birincisi yasann, simgesel dzenin babasdr; zneyi yasa ve dil yoluyla badn eder. Iklnest ise ihlal ve keyfi buyuran mttBKucGll bdbadat. B i rinci rnna'ict alka vjsjhklar koyar, " Y a p m a r diye uyarrken ikincisi Yapabil irsin!" der ( 2 t t c k 2(XKl: \12} Iblalcinin iblal cdceek bir
,h 1

yasaya ihtiyac oklugun<lan ve ihlal edimi yasayL yok ermek yerine doruladjgmJaj. bu iki jlevi d e n k l e m e yolundaki her girimim kl-.-.j-lii-.j mahkmdur. sler yersiz yurtsuzlatrlm aklardan olu-

rrtvirsKin.imn-ArtT^ ^an "a toplumu"" (Castells \996). ster jjcLLnekjii^Lcirihi^ d$Unuusel "risk lopl u m u " olsun (Bcck l J93) ada t o p l u m u n n e m fc

129

bymesini s a f l a r inde y a l a d m z hu oidipnl-mmras devirde, pamd igmal i k znellik tarz arik idi edilerek simgesel dzenin b i r naraM haline i n d i r i l e n oidpal ZJC d e i l , k e y i f buyruuna uyan \ o k b i e i m l i sapkm M c " d i r ( n g y < 24S). D o l a y s y l a z n e l i n standart d u r u m u teinine e v r i l m i t i r : Arll: ozgrlejliriei ihlalin gizli cdFrtleriyle ykacamz, hiyerari hask ve kan dzenbtnvlcn: dynan hir kama Uuzcnine vahp d .fnv ... li Itrine, i^gilr ve e*h bireyler arasm. Lak i nplm^l ilikiler varclmrde. Kurana, seri biimde dzenlenen tahakkmn vd boyun edinenin ^m li r bilimine dayulan "lalkuln ballk". Mbidilil dinyuiFRin juzu' ihlale* fcayaf.b/glrhJk ve e>idigHI i..nm-..|l alannn mstehcen ek 1. - n U b a h l V c f
liyof. IOJJ-J. 345)

li bT e i l i m i de bu nazik ilenie yi allsl u i m c k b r . B u g n simgesel ddenin eMijUne, babann d ^ j n e ahit o l u y u m * t ^ e k 1499^ 322-341. T o p l u m u n rettii risklerin nelere y aabilceegi kestin m i y o r : zira k a r m a k l azaltacak bir efendi y n k , o p l u n s a l evreler "dLinUmsellik araclyla gitgide ' s m i i r f e k - t i r i l i y u r " (d.jf .y. .136). MfMcJpr. "gcrecMendc hg sahihi cilan" ve seim yapmann yk n kurtlanabilecek simgesel b i r otorite o l ' rnakajzm karara balanmak durumunda.- D o l a y s y l a zneter de T y I t r gibi y a k m y o r : " K a d n l a r l a m m d a n yetii i rilDai b i r erkek n e s l i y i r . " T y l e r ^ b a b i L s n t l i ^ t a m a n y i r (Palahnluk 3997:49>. D v KLilb-'niln onraya kt toplumsal uzamda baba yoktur, simgesel hiyerarilerin o l m a d k pzsz bir uzam d e n e y i m i sz k o n u s u d u r ya n Fitil- nsan, bir g e l e n d i LakpeLuek veya b i r babiltlSUll salaml^tna bel balamak y e r i n c toplumsal uzamdaki yerini sepnelt duh 1

K a p i t a l i z m i niteleyen ey a m k insanlar b e l l i zne konumlarna ulamaya zorlayan cjarmpk, m e k l n l a snrl bi d i s i p l i u d e ^ i L z iLiiu ntutunacliycu olu inde bulunduu srekli bir hareketr Vo. - -i; disipliner l o p l u m u . "O/neK cdmayun
:

11 1" " i - 1

yoluyla

nunuidzLdr. D o l a y l y l a da aresizce h a k i k i k i m l i i n i arar durur, v a r l y l a likili hr armt bulmaya abalar. B u aLk. p r l l z s i alanda, k * y g m m kayna u^grlEik ten yoksun o l m a k -k . aksite euk fazia ^aie r l e (rnein tketme rtzgr1tJUne> sahip olmaktr. "Risk t o p l u m u n u n yarat k y g , s l bene dair b i r kaygdr: stbcmn a y n e d i e i z e l l i i Tan da "tl>ru dnst b i r tfl'sntm" olmaydr ^ insan onun e m i r l e r i n e gereinden a / veya ok ilaal eder. ancak e yaparsa yapsn sonucu yanltr v e kii suludur. s l b e m n s o r u m u asla o l u m l u br kurala i c r t m e edilemeyiidir" | ? i e k I 9 W Wd]_ Pofitmodena bireyselliin pa^ radoksu da budur; K e n d i n o l , y r t t J H potansiyelini k e j i ' e l e m r i b u nun tam lersiyle, mesela tm e d i m l e r i n sahicilikten u/ak olduu duygusuyla, sonuejamr. H i b i r e d i m , hibir rnela gerekte o d e i l dir. A y n e a insann "i v a r l a r bu y o l l a ifa^le edilmem (.g.y. 2 2 - 3 ) . Ar hdrey.sellig.irt tam ztddna d n l m e s i , znen i n d e r t e y i m i n i kes i n l i k l e n v e bir yzden yoksun brakr: maskeden maskeye dc!jr maskenin ardndaki holuu kapamaya alr {a.^.y. 3 7 3 ) . ajdas; k a p i t a l i z m i n bu przsz, " s r t n m e s i " uzammla g i d ilen kacrlsm ey JUJUJ Burada fanaziler yasak o l d u u iin d e i k aslnda yasak o l m a d iein i h l a l e d i l i n Sermuyemn fantazileri h a k i m i y e t i altna a l m a s , ar v e sapkn kitlelere ynelik b i r pazarn
h

iktidarn yeniden iireLilmtzsiylc i l g i l i y d i . B u g n bunun l a m CTS b i r d u r u m l a , y a n i c l k i l c i m l c r i l l i dzenleyecek bir e t e m l m i u y o k l u n u . I.. e y l e m l e r i r i m ^ u t / l a n n a saplanp kalan znelerle ka> karjiyayz itr^.y. Dvuj Kuitit 34i)?_ KapiLa|i?jiin, evreni i k i n , snrsz, ve SIHISUZ. ni\r\ syledii g i b i . burada yaamak " l l M Y l d u S i S '

temi'nde. T h i l i p M n n i ^ Calaksisi n d r . Srartucks tle/e^tei nde" yal a m a k j^ihi bir ^e -y. Uistpli i n p k m l a r n m y e r i n i denelicn loplurnlan alm durumda. I H e u z e " d e n e i m " U B , " h m vadeli ve b z l a y e r deitiriyor, ama a y m ramanda srek ve l i m i l s i z : oysa d i s i p l i n uzun v a d e l i , mna v c f l r k s i z d i r d i y o f ( D e k u / e I99.V I N | ) , D i s i p l n i n ^ o ^ m l y a s L sabit n o k l a l a r ve k o n u m l a r l a ilerdi, d e n e l i m ise h a r e k e t l i l i k , hz, esneklik, a m m i m l i k ve olum-^d k i m l i k l e r zerinden, yani "ne olurca" <mun zerinden iiiv<^r(Hard 32). Den e l i m loplumurda znellik " a y n unda pek nk k u n m taralndan l'arkl kombinasyortlarla ve d o z . U r ^ r e l i l y o r " \ dolaysyla l o p hmsal ulan genellikle s n n m y l i r i y o r : nsan a y n anda "fabrikann ltjml .L labrika isisi, o k u l u n d kuruta a ^ t r a r . hapis.banenin dnda tumklUn akE ba^lanesiiu dnda ife) i" oluyor. H e m bu k i m l i k l e r i n hibirine ail I . bemole bep^ne a1 [ K a n l v e Nepri 2 0 0 0 : 3 3 1 - 2 ) . k u r u m l a r n dnda ama k r u t n l U m d i s i p l i n e r m a n t k l a r tarafndan daha Kazla y n e t i l i y o r

 II.

l-ll VI!

! MAVN.-"!! bu h.. -..i M V L I I I s a y l n a / , u y k u s u z l u k i n t a n n k e n d i y l e l u n l u m u I. .s- h " " - .1 ! H U h M! ! I k ht I J I- p lumunda" risk u / m a m cdarak. jr.nres yapmas anlamldr Halal urr l h n j aranauu InplaHmah mdr, y o k u h i b i r ^cy y p n u y p olay m h k e m c y f iri Art Irku
h

UyhuHiluk/HjmkctfizMk Ihntif Kulb l_r-_-k._-ci! k v< r u n r k c i ? ; \ \ H L O/cnnc l n r f i l m d i r . Air

N e v_tr ki h a r e k e t l i l i i paradoksal br mercie olarak ele alr.

1

Ctll]hnd( U / m r u n j e m c y k a ^ l k n r n e i nu fX h-..-h retilmi h r arabann n u n f a i l , k u r t u n l J J I >a Ja yaknlarna o d e m - e k la ^mnaln

H a r t * u r I n k n u i o n a l da u y a n n n . . . O i l a r e d e u y a m n a i LJJGUAT. M u j j n n n , I r a n d a n i n i n i n
J

H : -.LL- k v l a f v a y p r i H

. i n .imik J b i n l e r i n e nerede . . = u h .-.M .m - = ltt.rel.ei

, r n

ekhj IraHk K .L - .

ddupunu sorman g e r e k i r . . H y n n L i kendim Fu^bryerde l-ulm m ( h t l h m u k | W 7 : 2 5 . 1 1 ) , J. l U ^ , Vrilio'nu teorisindekiiLeHmzof b i r u m l c l e y o ] aar (2000). Aleak E>&PJKulblflJD ^ u r l i f i ( y l b t K l ) corafi b i r hareketlilik difiiklir. Dalti ziyade D t i f u Z C ' t i n kiri laiklimi anla.ncu bir goerlkirL uhilemc -- -.- -1 -= 111 -. l harekcllcn e * . nc kaipr y a v a j O I U M " h u n . ^ r i n a y l a Jjhdir lu-yla k r r t J hat . .n .-i- .v :
JI

ilhaktan. Rper i l e m i ek la/annal hr araba r n x l r h m l .-pIsMnaH .m Ltabaa/sa. hatalar hr v r n l a r a k k a l r ve h ^chrfcy y a p l ' Kik -yaifanu EehUl edrn hr 1 u k , mu^lPO pi ^posandaki siyah l^? fi hi gizlenen bir ri-^k ayn zmumla k b f t t f ] kaptUlzn amansz. I v l k i ik nhaytHiodt LPkniL h r van urum.l. w M- -. . h r ^lhaMnn h i f l n H na ^nvl ek'f. l:4idsLnyel kanl al mide hpluuLin kr^lasti ueluk "iyiliklerin r u v L i | i m | U IIJHIILIJI. IHT^ ka[tiah/tni ye Ldlendiren pdercl: t n t a h l k k r n ' pa> . . u mrvkcs haline pelmrklr4K. Hu - - - de M / n i |P 4 u n . j o z l e .^nrurneyen, etku Sel L V l .al 1 M* uk 1 *.I- ln .-rh jr^ r k hrden h d l ederek koea tur mela st!>temuu de lehdl eder. Risk. i n u n l a n .1 : V r ^ 'i 1: r in > > u j l l t f . 11 MiUr n ja; J i^rimL "J 'iu LI Ji.k h N>uk rT . ' . ^ - J 1 l u^manljnnn nl.mlk hr^apOl n n u d s d m u ) t baln JIK. Hifck. -IH- m :.n . 1 " p m u n n v Nr |cy. n " - i " n-hr S A v J n r j - i [ M * h / l - I ' ...".n^ ^ l miden i l i p M> *m .1. i l a v e n ^n I - M n 1 rm/ul ar L B n ^ t u m 1 "
1 r 1

ve t i u a t l a r 14H7: 371). U ^ e b e

. - ^ - I hareketle d e p l . c u v n h p J u n u l laykla t arak * e s a p m a y> u.Llr. O y k y v c /Vn 'irj AiMh'nn peerL ^ m ,k . 154). u .. . ..- y e m e l a n nk hr lyn /amanda manevidir: I V v m et. ^afcn d u r m a , han: i d M 7 c j l * Haklar .. wla. bu hir n e v i m r u f i M h a r r i t l l d k .

baflnneddLtr. " I n c c l d n y e n l e n k o p s u n der /irMvj Jtu/A. Jack'n ^ u m u u , k a " b r h ^ m e k : hduuut eauaui t o p l u m a bir fiKt a i a h n : Jack X rencrakyounun beyaz, erkek, orla samban bir uyLMH.lir: " B i r JKA evi k u r m a ivyUdUMinil kleci "dr. t l mjft ve neir: "Yaanum fazlasyla m n u u n l a i i i n ^ ^dunuyor... sve mohjl y a l a n l d n kurtar heni. Gzel sjnilllnn kurlar... ASIJL m e m n u n o l nuyjiyMn. Asla i m a m l a r m y o l m a y a y m . A s l a m k e m m e l o l m a y ; k..l... hen l-.ll.
hjm

K n k up 'unuui " k ^ l u k l e r m u " n n e m i maliyecin b r e y v l l t ^ r

'ilmesi VC lkeLmi ejllll L^ltmak - M- risklerin g i l i TuCdrnusldir- Hir irafik kazas g e r i e k k v t r i e . h u n u n h r h k m u n araba muiVlv niair hr t h l e m halam Lk]}d LIC tehlikeli arae k u l l a u n nhk'akLir. b e n / e r hu nuk- f AH-NJ A M ^ ^ M PIJC k a r > l a ^ " g m u / lerapi g r u p l a " da aslnda luplum>al kkenli ulan riskleri O^elkestnr. KWlehkle h a d a l k . h t r c w l y i f a m lafzyla dj-L hir m e u l e y e ve k l n n k e m l i v ^ f | j ^ l > k U ; i H . h m k ^ l a ^ n r a N hr j ^ h i n . , . 1 ^ 1 :^ - 1 - . J .Kk m u y t m z k f u k a p u a h " hu HM-ILMI- :.I
L :

.k | W I
1

'
I - I

PU* g u n I. .. . 1 11,
-1 - Bo paradi.

I'.UJLJ. k^.LI M M U K I : -MI m

Lriuranm /alaleEn hareketlilik t i n ekinden n a i l e hareketli tk - ^-n H U l b r I m t n C T i o k K ^ a l^unnndLuTic ;a \in vurur ~W || l | jmr^lak yerleiklik B u arlk h a r e k e l i " h k k l f i l htr u n u hali 6Sj. ! - l hufiun ram iei> .: r I - 1 rtprT ve Vtlvu IIJT t hr \ :

I-M l u y a

I ^ . k r u y k u s u z l u u , harrkel el:h s le suekl rirmann hv I U U y k u k t y h u v l a insann tam olarak

h

va>amaundan k > r u k l a n 11. i m a l A ^arr> i lerapi zrufitannda u a r . Ifu konuda hahama r olmas ve M a l ' n n k o l a y l k l a "her f e y i rrudJt u t f H r f l " - . I I I I M .k - ..ir : -L -. 1 n i a / i ^ j Kvfvhri lerapi r u p l * n h.iMt bil numara olarak reuneerL hu frupEar f e r \ e k knilcklvi lelel d e i l d i r , v^knra dayal bir >mzle^meyk hirhnne hamlamn h -

. . . ! m m k n d e f i t d r J i m ^eryeklc hr \cy dc o l n u z i m a n . dnyayla " h u g l n m r k u r a m a / . I * k h i s l i n ^ N .-a.. j r u p l a n m n

:

buna !.arc olacam dstinr. A i K t f c , aada r a f f l F f r ^ f i f r m r zere.

H.M.-RE.E- S O S Y O L O J I

lKlVL'5 KL Bl AS MJR.I V L ' N I A >11- l

IH

r e y l e r d e n l u r e l h r : Sen benim j e m h a f i l k - u r ^ c hen de * e n i n k n i h-illlelif I l r / l u m IWMp. Ru g h f n p p a r V J ) ' m

L r

k u l l u r unum h

r r r k a n l : T d '* lrlar

= u e k l k l r n aclardan s k j ) e l eder

v< a r l a r n n d i n d i r i l m e u m laJep e d e r l e r ama h u n u t r f b r e y c l 4a rak y a da eup h a l i n d e b r l l i trriiyacLanm karlamak c.n t . n u r ' r f h A i t t/jr/ihu hu b a k m d a n , k o k i t ! e y l e m l e r i n mk*rr%vl*.ru hr
L

l.r .IT ^d-ih - krn. nr kuyrL^ girmek, ne vnermarkette Llluk U l k r u m" ftjMtt L l l n i lk di- nrhna EJAIIII.I . .-Ejnn U n u f l c t k vr ri1hj\ ' murv lele | \ W M I di^kye jrd ;^ vc - ^ U ada. M h k m man akamlan kamakafitik ha i n crian Larvanda hlkm J^m h r h j k V IT h u r ancak e h a d * e | k m h ya H | | I . . .. 'jpdra.! ya da u n u a h c v r u I J da > ^ - -1 - - _ - - - \ !-i : . : . . L l ' \.MI]tHT IW.Y ' *
fc r

n a p m l r l p l a p r ve I n p l u m s a l d n m v r r k > H n r m e l i n d e b i r nlja Minar. M I bedensel d e n e y i m l e r u / e n n d e k hu ^ u r ^ u n n w h e h ne? Nc^

CK\?

\are"

Len y r a / l c n ? C^unku heden

o l a n ve hr k n | i ) .mm ktip) J \ I -

m k n p y j i i " o b u y n lek v^rLkLi ( P i b h a i u k 1997; 2 0 - 1 ) . Bu beAedam Elen di si U y k u kayh n e d e n i y l e . h i b i r * c y m gerek n l m . d p m h i n c = k i m y a s " . i l m i n . Jack JLTn i m bedenirridir. G e l g e l e l i m beden b i r " h e y k e l " j : i M ele nhtn hu y a k h ^ m m arka plamiHa k a p t m l i z m l n old^un: h d i k k a l ^-eknek pervkyr. I ' . j f r r k a p i u l / m hir b i r i k i m m a n l ^ y l a v e d a l u l u l a u u l vr m . m . . U vrCliyurLa. e e^l irisi de p4Aa^ y k m
n

iler. l e r j c y " b i r k u p y a i m - -i teklikte m * m.i .

ama^

H i r k a r i y e r i n pc>ndc ^ i l m e s i K i^c yanar

I h r a < L b i l i m i n d e ^ m a l k l r . ^ K e n d i n i g e h j h r m e k -. - i m h . ^ . . lur. A H f O f U m k e n d i n i ynk cEmeklr" I-.J V W\. V a l n n a laydaLi k a y g l a r l a y n o r t k n tek h o y u l u bir h f t l u m d a . ^ t / i m hudur. "Arv. L her -. k a y b e i l A i e n i m
m

layajl m e l a l ar pekinde krsuas. Hamn eersek" i k r T V m u l r r l y t * v j n o l d u f u n u n p>arrtleTKr. Ortada o l u p nlen pek ancak a s l gerek b i r e d i m
1

j c y vardr,

kunu.su d c ^ i k l i r . h a y a t akp u h .

herfliy^v Kmt*tm

kadjr "i Jryanu/

" I l e i h i n / h a k r e u . H ^ h r m z b i r kere b i l e y u m r u k y e m e d i k ^ d e r Jafc. M n MJ A r i n u ni . = L . =. d a h u d u r ) u m n t y e m e k v c p t Vekhkl. " m kurmak. .

,?

Hirfl VW tn>an... H a y a l l a J n n / J a r daha i y i hir f e y e/kanruk h(n her p f | y l m a m / f r r t " (Q j.y. TQ S 2 | . Ovt
m

.J- kulttfru

y a l m r c a ' / k s c l a t y l a dtf-

hr l l c l e n ' e. m p e s e l a y n m m 4
1

yz. mcyazlkilan-

h hr j c > i l e n i d i r . E I L M avcUu n l u m J a y K i b i r k e y l elde e d i l i r , l l u r j d a .a^ a c y kaJ ) bir d u y a f W . l k p c l i ^ l m c k de-Jil. a u v l 'i .1 _ l n. k i n Y u m n k y e m e k v e ac l v r f m r k hayal yealen f r t h r l rel n, y ^ d j r j n hsscln ben i n hu y l u d m . F.kk l a m da bu nedenle "lek h i r y a n i z i bile u l m u d a t l l l | i y i l m e k " islemem. H u h a l m d a n . UJIJVJ Kuth y e l e r i n i n e y l e m l r / r i ^.klrpimlik v r H yer h u l m a 202: l<*>, t / y k m a l i m l e r i d e g l . g e r e k l i i n iinde CiJTirueak ve b i r tr i k i n a l l i k le*is c i m e , a l . . I . -.lr (hfc/. Zltek p v t f l h r l k b M v v t m a cdimkJir.

vc

i. o l m a y a n a y n i a ^ m ^ bir beslene ulanmaya ^J^r . - . K

ILI f a k l d k l a r . lUm ifadeleri a n a d a n kaklnrak katlar m u k e m k .nMin k e n d i m ( C t l h r H K I W ; (15). BUtUUylc k a t m a n

r M

meH i ve t a m a m l a n rnj b i r k a n s . h a r k l h k l a m tk. W

M / l a ^ t m . I k i u i l l e iin b u n u n i l k e s i h a r e a m d i f : l>eleu/-C v e O u i b i a r i I^PEIM; m d b u J e l e ve r e i i m l e h r a r o d a var nJon evnenscl hr i l l i m , y a n a n l - r e t i m " . H a l a l l e 1 43h tarihli " P n ^ r a m ' Lrkla ve ta a n a l i z i n d e . Snl'n l a ^ i / m i n rgtsel b v i n l e r i h b ^ b t r e n e h l e Le ^L v " k j e y i d d u i u sonucuna v a n r ( B s i a i l l e l ^ > 7 a : l l .7b). " Y k m ve paralama U ni... T u m ; tuluklarn ., P t k n . . . V a r o l a n d n y a n n y k m n a kap a r ^ a l a n n a u cn H a f . . .
B L L r

l h > v u > m r k . tfrTLck hr dttheyitthe imkn U m m a s n b i r UplU kar

I W :

r/au r m O r m - urauua hr eunumk d r ne > ime i ^ t ^ ' t u k ^ e k hcW vr) > * * j ^ a r t p y U u/aklan ) akndan maya m 4 r h j i n ik- klu pa/e1e \Hi nunuk. ne ek \ A [ ) j k Hafikir d t e k u y lutuL d a k L a l a n b u r m a k S- mel m cebeme m 1 net k ydruhnV ne \ anuVn ycKnkayan I H T J I I rd>h/tf H ^hit m n l e r n d e k h - r u. 4rti \ a ^ J L^bn j ' ^ w > n ] L i fJ buluca, ne . -.. . NL.K . IUEIJVJH k j y t u t ' "
1 h e

121}.

k i m f V n i t t KutufKi

Je " j k i n K k n n K i " k ^ l j > i n b i r k a

iter IHIH l k i ^C Jevkk ^ 1h > r ^ U n i |.YU.*r p-u^ lUkkn r>tnnn T -I- hm u m . r.^^f nrnuUn r^^hk I Hkfu ^i_u**r.^ ^ A - - - "i- .l-^. ILI . .. -I l I M K I.- I I ." I>|| uPl^urJu f #.

I I I ML I- WI |

SISV'L^U

rarlksjj1

M e d e n i y c n r t h u l u n u y Ic v e h c m r n yk e d i l m e s i ' m k u I W ? : 125J Baadle . :l u m . k. "sddein .-L-niti^m

Lunnak da l_amh m k a p i l a l i / m m a n l i f i n a k u d r v n r >a|Hrm.k . !- v r ^ Ll. ^rJ-..: m n i k hr harekeni. F^kl L a n d y bize- . .. M . b i l d i r i m i z hr p y m atdalyur^ Zalctl sim k u u l a r m / dizenl o l a r a k pfc dokJnnnu>nr m u y u r ? \1eta k LI l.mm -k - v r u z r r i n d e - d u r m a k daha radikal h r y i k l j m n l m a / m y d ? M .\ J kcHiH L a n d y n m sanatL e k > h r d ^ u p h m M l ad u / c n l a j j u LunrL.! vc b i r e y c i d c f i l m i ? L a n d y pcnlasm z a i m
x :

da h t f t n y u j ^ m r i c d i r ( P i l a h n m k w r surniutlur kaldrr r . y i * . . . Sen * mta,& \\

t

l - . v n r . i o n a y l a m a k v r "sapknlk vc m u oldnnr prrrkrL

121 k / M t j i } K a M M d e b u Lineti hr kes daha F U h m c de yular da

h H

h c r t t o f i h i v U r a y r n . o r g a r u i b t i m a d d e s i n ' il .ilahmuk

1 ^ 7 : 125. I M l . Dv: k u l n k i Ltim d n y a n n "dibe vunna>im " 123). -s - J ^ i HOVj K u l b a y n U m a n d a k a p i t a l i - * m u h a n r k n dnpndj l e l i m i n i n n i y i m hr alan a r j r ve l a m bir anlL-drellriie. r m ilerice Jtvfc'iu m U k f l n m B ] lwr j j k i l d t denim;} jpuririan dairel i n i n y a m p k u l o l m a s T y l c r ' n b i r z e h i r l i atk e^prdUlln k y a m h

h p d d u f u her peyden v a z f e v m e y e h a r r o l d u j u n u p M c n u - . - . M ul .r .k ucklypr l^eki

1

unu yaparak ayn / a m a n d a hr saml eseri,

vdn^nnl hr MinUi k i m l i i retmi o l m u y o r m u / S j J i p n-lduu peyleri k a y l c d i y u r inua klcre-t ve= s i m g o t i n n u y 4 ku/Lnmij-lUjrw, Y t k m herahurirule daha ^ o k b i r i k i m g e t i r i y o r . Sarm O K r i r f U Lriik ksi/IUldl [>|iruyla kayhi:Urirul;^n e:nk dhn I s i h ^ l m ;l .hitt e k hale peliynr. Hu nedenle Pehbe S N h n r p e l.diHy'mn j t e n , e i h

d a k i harap kcwljjMhJ lusmEn.Lhi. f da e n d u ^ t m m U T L I N L " elmes ve kredi kart t o p l u m u n u u b o t e etmek *;w m a m . i m a l a r m hasaya u u n n . n . vh. H u eylemlerini mhai a m a u kapito.IL/m ynfc etmeLlir. K a n i a h / m . m e t L m - . I M l. . k ve birer a r / u nesnesine lonu^ure v l yaamm .srdrp D/h; KuIbinA s m c l a b i i m i n i n c a z i b e l i n d e n k u r t u l m a a m u hr u p l a n t y a Wiu>ur. P r k hu .ml u r e l m arzusu t a m d a kapilhs| I a n | a y m m d Lfer yir d e f d m d r ? M d a M sizrnnin cam e r * i a t k t r Fetr d e l e r i n d e n . meta \/c\isimlen v e y e l i k l e n hilnus I. y o k l u n n e w . acsjuc*A l a m M d l c T y e fwr Knlht ^dda k a p i t a l i z m i n ha^liL/a urelmdr IM PUMIIILXICJJI k l a n ^ e y . l u m EUkctlm u m n V m j Lkla k u l

h n . .

. l. : n .m

tek y o l u n u n . : MM v. -

kU^dk . m , , ilam kri -m .-%HJ::

* I j n d y y i de \ p f

. k t a i a n O l ^ n (BH R u d u r u m d a J a c i v r T y l e r rla myr e k ] l j r l r t n .. :r-..fc d u r m u o l m u y o r l a r N 0 l a k v f T'yler'm sabun \ e paCayh] n r l m c k iA bir eslelk C i f r.h k l m i F i m l c n s.fc,- . : . h L L . . ! i sahneye d o n e l i m . M e t m k r a r m refex

ranslar hu rmfctad son d e m e k u v v e l d r MI d r d p ^ j h i : :-.il._'i m i h e n k l o ^ (

n n- yadmlan s a l u n >"*l"P ^ulLyt^un_ n

j,

Lin -ime f k n N a / Tnplama k a m p l a r n , k l m n / 4 j t r l i f n I i [ 4 i s l e r '

lmlp atk hallik: gelmeden e r i y e c e i n i . d o l a y s y l a d n y u y dev b i r c>]>luv e v i r e c e i n i v e h u m m da kapitalist d r t n n k i j r i bdr M. o l d u u n u Nrk etmesidir | b k z U M 2(KKt: 4<U),

Y j g ayn / a m a m l a ik.

ve yararsz lUkelime hr .

d i r " T ^ n p n kolmlara kendi y a f l a n m iiMCiyorur." I ak4ii M v i j Awliiht'i uym n n M n d U k i l e n i n l > i l m l e j d i r i l j n e ^ i y l e k e n d i n i bir sim^t
h

Vyleysc hu s l r a t e j i l r r p a r t e r ne kadar C I C ) t r r I d i r ? Hu s n r u y u "Ykm Pmjrai

1

erleri nlaruk v u i U m y l i l g i l i d ^ ^ l m i d i r ? y l e y s e />rivfly Kut t/bu K-lk de dJa> ecn^ mjnlf .1 tekrar e t l i f i lvinele!}liritebllr. K u p d u l i ^ t nKtren her Wi* M p H M i dzene i n d i r g e m e k l e e l e ^ n r . m. kend i d e a y n d u / e n e u p u i m r . B u d a b z i b e d e n d e k i pelencL ^I ve p w HL I 'I y a n i i z i ya Ja kesik _r asndaki a y n m a ^iMrr. G f fcack*cl y L-ML E. i L-r^ek'crn ^mpe^el LAJIU t/ararken. pVlmoaVm ke L uu bru ycavkr. yan Simgeselden Gerc|te ucam * J- L --I keiL s m f r v l r ^ m c | rlt karrn#y_ m ~ mnru JSIWHU > r w y u k f W k hi- u a h l EhkifiMii. TL lan -- IE u: u pcr^lcrmey nede Her; rNMrfMuSem u d o nur^^mt .\,,;. , , I. ise hunun lam Nrrsnc arLih^ K I M I U " I I H M I umulukr* rVrcflJrk l^fMt br-crTkil C M I- H . m . . j J n u B h h

JKIIL S ..l-

: Tae M m l e m l a sergilenen n g i l i z eevnplayJim. >ln| - I . . . her ^ c y ynk elrhcsirte daya.tanda mavi i )

perfnTmzm suruls M i c h a e l l a n d y yc d e l i n e r e k P n i j d l l l VU. Mldy n m lyd

l_amry O l n r d L a d d r u nde hir d k k n k i r a l a d ve d k k a n

ku^uk h r isleme EL- . I - I I K - v ^ s r d i . K e n d i s i ve e k i h

l u l u u l a r p y p 1 - a n d y n m sahip o l d u u j c y l m tMemaJk n l r a k y o k e l h l r r : p ^ o e l e n k n . pasaportu, p l a k l a r , e s k i Saab m a r l a ar aha s. v c u r r . I *ui\ nn dkkn t ilnninrje i m m k h i h ^ W i d e " H e r j e y p t d t n e i r y / y o r d K a p i l a l z m yalnzca nL

. .

.: m

ayn ra-

mmda

k u r r i i r . U m J n m n merkebinde r r m drelen hr Tahrka

136

l - MI U t S U Y O L O l l

MIVI.JKUU HL AlVlWI L>MI M ^ jJ]|) P

r

1.17

jk. buru e piirim u f l a m a y hedetkr Ditti hu deyijJe _ uur ./>h- I* n t.k r*, ilan " p m m m l e m " k a l p n i f l r v ^ m e r ^ r i hr pdr edlmer ryarcl AV TTUTL kk-^J h t U ^ u rtfeknin u \ o A p v l Y a u y a hin un epney PrLhkd *1 - tL ^m. TTIfc r"Jfrvuj N-V .i k-* IpcHtrrktdrn3 k e s i l m a n
h

Mikrula}irm Wf h k m d a n \ e her y m h r n p * n ; i l any PTU/... Evde. darda. UVJ iMfii -n i l t s a r k e n . o y u n o y n a r i e n : > H # m n k.-n.l: ^ m- L m u J v c
x

s .d. Un il

yldr S a l n l ' n M W H . M I - b t f j y a / d g ihi mzj.n.iti kendi y a s a u d j / r s d r . Hzidm L'dhe kewfbc o / h ' i u d u j a n kdr Ynsa llll> hjTbkstns h l ^ d m k ' v l ^ler ve- hu nedenle de yusyy kendi ft-ss e-|meye l l t f - MaffllH i n ipdiij e d i l m e tfuanLunniE^kiyLir y u n i
h

i^'lursal d a r a i a^alara aynl> dutuJfcda " (Delc u/e- V e < u a l l a n lsW7. JtJJp. " T n p l u m m r a y m unl ki Turll b i r n d r nur^-tlunycr: IMTI i h d a r / u n . d i e r i ise m n l n l l l r r f n n t K i l k l e r ya dn nk >kr I m uh^ytvji. yer.s i / yurtsurh ^ut. hJifjhmlhLrve IVEnelen: dayal) iu>N^kuler hr |vr\JL^j sahip o|ma |a M^l^mdaa sert hr p-Lr^Jl^J s a h p i k d k r i L h d a y a l d d / r l c m e r e / m a i i ^ a^Lr k n d l a t n j l ^
r h

S i n i r s e l d / e n Eam o l m a k i>ler lahlu d e l i l d i r . DiilayuuyhL r a;LT-L?^k. . - . ih.l , l i m . - M ^ahncleyvrek * n i e * c l d /rytkr > l r m r y e r l y s a y m p s c l h r d u j e y d e isletmeyi: ilidir. B u n u n b b u i i k l c . f i l m d e k i f i l m yaralar hyle pratiklerle dpi l rjrii .:xi.'. l . L b i r un L t a b u n yaparken J a e L i n e l i m per v t slunr hr m i k t a r k u l s u v u k k r . k u l u i ) u i le su L m y a u l hr fu z h ^ y u n a girer ve b u n u n u m u s u n d a madde i k i yz d e n v e y r k a d n siur Hu [ur m ank elhetic k u t t u r * ; N r aeyayoJ a^ar ve hr / hriiklT- N L vur ki b hnr kelin b n r K Jluk'Ei yznde hzrlan^i bir zevk iludcsj h d i r m e d i i g b l * t V konusu n l a y m a y n a m yaLu ka
h l

nlladaj > J da laClarckm larkldrlar. Seri rttr > j p y a kars n r m t a nk aknj. rhAtatara/konurnlara kar > .--MIJI.IT nukrnp^hta)akarv ... . mkmr ^llka: Yal ^ U p t u m " i m a l r U l e btie y^bkiLle - : i . 1111 i k i o p arasmla ek-^l ile meri ar ve n> >: I \ j h " K'iu de "hrey sel i " kaledcr. h u ku a y n parullk " h r h r r n k m u y r | j m w
t

- allkeailer

; m

i r h k v l ni a y r m so/ koiiu ^udui M I J I vc r m ^ k k l e r h e m " I n p l u m hrtsnyk iirlkiyB

iU rt knr^ns^ haldedir... D n l i i y ^ y h bor l o p l u m . her h l u ' y uym i d * k p j r ^ J h k l a r j l n k n da uhkesiclere ayrlr ... her pnlilk. -i. n ..L.. hem n u k r o p o h i k a h e m de m k n p l t k a d r " " i j f . y . .LI- hfr eyler v *Jihr M hareket. I- M. !.. m her / a n a n a k s halnle dan. ! p l n r s j l pvrs J .mm *Lm .. ! - t. I.. . yaralc p t H a m y d w her - . I M M T ... da t e b " n e m l i edan allkekr

L/rJr ljk i bendim ry dr- Hu .. k

= !

MI .m m. da SLJZ

k^lt

bir k a t k lurUdUr. h l m devamnda. Karp .pfa K u f c m '

iHk l m y e l e r i n M g elinde Jaek m e l i n d e k i g i b i b i r y a n k P/J pkh unu i m r e n i r i z . l e r i n e n i n haTrladtp hu y ara bir toplulua nbesup
r

n h m n n .n -.' -Mihr ve y e n i tm d u n u n a T - M - n l K h n d V n pcs.HjH)t s a r l e d e l I m g e i e l d u Z c e k S n k e u k i e n k ^ l u m ^ a l hu ".ir .Mu lUian dzene. } an h i m p ^ - 1 duree k j / n a n kL r

kk-nlen de^iL " k a u ' l a n k a y n a i l a n u ( u x > - 2 3 . . .M y k p \ M;. 11 r" lo.g v. 2 7 7 L

p e y ^ [... nw-

K u l b nn y a p m d a da b i r k n v r s j r e l eder; i l a h a iwx

H a m i l l e " P r o n n m ' usdaf l*WJ: I J I > " H a y v a n dnyasndaki i m m i l i n . . . fmfcnifl Var" d i y e d r v a n eLL-r. l e r j p p n p l a r n d j h J.nk dr k;llnns 'i hrdan kertdilerini hir lyvLiu nJarak d^Lnm^lerJ islenir. kunhip-u lu >Jde hir j ^ a j a r m { t t ^ M dufiru y r r Ve maj^a . h a penguen k i v c r i r . K i y .
H H

lULLk hir yap i i f t d e y k r HIIIHII kallkLulla^muf ve piir \alara ay lll hr y j p y n LkirL^m}iiir. J I M , K u l h u Lane-nl'nin " k i l l i " I Vtill adn verdii faklhL }iaiu> hir kalfch L andrr. K i i r g u j p Projesi w l're-uTu " k i l l e " s g i t u i I ^ J t t j Ksel idurak k Jlmunlihinslr. 3 K ' . . I ' . I - icriHAndc k l e IHr aile g h d u r i n t n m u i r l*r b a h t * . >am b d e t ya da e r e n d vardr ve u y e k r m m e v t ' u d i j Y f hu h a t a > l a Li /kr^ke^nr ydu >la p e r e i k f i Kurailar sr tu ma hu | ru f u n d a n Ha al c u v m r kayUplnckL J a v k / T y l e r l a ^ m h r lider <Haral l u r a r n v e /de|le |nae n a n e l i halml u r u f u r k l d s i m ortaya kar. nk r I-.->l> . ! < - de h r l / r r

der ^-UumseyerL-k. " H u , / n r l a

uaLm l u n e l k r e l e k a y d k " l ^ h n u k 1447: *n. J a d m / p e n t u e n m u rki / "kaydm" tnplum .sal luekm puru/.^uz bir m e k a n OLEIUSI leSJHIUI !. !n l o p l u n t a l ha^ y r i r m c k f/prlfc d c m c k r r : LNHJ> . d n f n u hr ka ^if halama yEinflen o / uHkcstlek u l h u t u acdan D c H m / e ^ a l hr " m O n j m a k i n e ^ ' . h u s k K l h p = l nekaj L /malann [.-i N r Z p l a t m a d r ( J r p l e r t e u y r d n i y sert h

r M FRE r . v o [ / > n

H V q K U U n Ac^Trm.iMirNT>A5EnriFT

iyi

re a y n i m i ; t o p l u m s a l uzama dahil edilemeyen eydir; a k a l a r d a n I h ^ l oluur, p f M i t i b i r u?.amda iler ve o k l u k L a k i | k i t l e f e n o m e n i ! toplumsal b a f l a n I k n d l a r o w r . Hu bakmdan "Kavaf y a da kesin mekanizmadr: " l p 11

yruj>la, jthu liderle ve liderin p u p l a l m z d e l e m e l e r i y i m k i t lesel znenin paranoid k o n u m u " olarak ceknr beilgesel l i i nokladr ' D c l c u z c ve = 19H7: \4). | ) i v ) K u l b m : nazaran. Kargaa Projesi daha y.iyadc o k l u k a j batlarnn o i u m a b i r rezonans veren i u c i / T y k r merkezinde Luplalr. Y o n l e m l e r dc d e i n i r " B n insanlar kolcE #[ire ek tmlara E^grln ne o l d u u n u asterm e l i , onlar korkuiarak cesaretin ne e-lu^unu / t n m d w n z \ vb. ia-$y. rtrernclij'i^
r F n ,

" d e v d i " toplumsal rgtlen meye kars

kL EJubbes'un D e v l e f i n aasaa kar, dolaysyla. s a v a ^ n da D e v l e f e karij o l d u u n u ve onu i m k a n z k l d m aka g n l g b i " ( D f r leuzc v e Gualtari 19B7: 3 5 7 ) . B u baklamda. Delence v c G u a l E a r r n i n h i r s a v a m a k i n e s i n i , amac h/iUhi s a v a ; o l m a y a n -HIVJLH. s a v a ; m a k i n e s i n i n Hadcec " e k l e n ESdit* yarac b i r k a f i j halt, przsz b i r u z a m o l u t u r m a y hed e f alan hir loplarna olarak g e r m e l e r i n e m l i d i r . Sava yalnzca " D e v l e i ' i k a r j k o y a n loplumaal hir d u r u m d u r " {a.gj. 4 1 7 ) i H u hakmdan iddet D v * K u l b ' m i n lle dc amac d e i l , e k l e m i i d i r l e n i n d e n nemli.si. Divhj K u l b " l e p l u m u " imleyen toplumsal hir d u n u n d u r . Riiss: K u l b holfjcleri, m e r k e p l e r i , allkeHLert o l mayan gebe b i r t o p l u m s a l uzamda oalr, daha d o r a n b y l e l>ir uj.am ina eder: D U / l e l i r i l m i , inhann balantlarda "kayahile^ cC^i" bir alandr hu: " v t . . . v e . . . v c . . . " N n k l a h r yerine drtjjnlar. biri c i m e yerine b a l l a n m a no? k o n u s u d u r D V * K u l b sabit b i r i . -M. - b i r adrese ahip d e l i l d i r , b i r r i z o m g i b i byr. Ve zam a n EDI olarak "yalm*c.a dv k u l b n n bajLad] ve hllbi SfUHi Icramsnda v a r o l u r " <Palahniuk 1997: 4 8 ) . D c k u j c v e G u a t l a r i y e jtiuv ucu^ hatlar kendi idinde ne i y i d i r ne de k t , ack LECIU srebilirdir bunlar. i m i n i n i ve |5amnoyi, ri/.thm ve aae kasmanlar v e ka t hattan a n s n d a i k i l i h i r kartlk s o z k o h 1

(rr .s .y-

I49>. Y e n i k u r a l a r j o y l c d l r : "soru sormak y o k " T ^ l e r ' a g v t n m c l 125} Drtvs K u l b bir eieyken. Karju-

Projesi daha pfc bir unluyu! andrr D o v s K u l b sertliin d u y ^ u h n i i l a r m n br m i k r o k o z n i U ] ] U yaratr: y e f s i i y u m u d u j L n r k i t l l e j r j r l r , aneak bunu yalmzea yersiz ytrcsuiilaiiranm nne g e v i p y e n i b l g e t i d l t ^ r n e l e r yamimnk amac yla yapar. K a c j yEdnun kendini pek belli l m e y e n ancak daha i l g i n i k i n c i icbhfce*i ise " a l k l k " t r " T o p l u m s a l " m m o l t k A k r dokusunu alg l a y a b i l i r hate g e l d i i n i ^ t e , 1 d A u d ^ k i b u n l u k l a r t n i a y a c^Lkt^nda " a l k l k " ortaya kar, n c e d e n k o m p a k vc b i r l>ln halinde grnen ijey ijimdi sznt yapar g i b i d i r ; larkM7.l:^mn|ara. n d ^ m c lerc g l e r e , wmkA//mm
F

veren hr d o k i K l u r bu. DflvU

K u l b ' n n Kargaca IVtjjii'ne d o n l i i m e s i y l e a l k l k Lalaya c^kar. ' l e r !jcy h i b i r peydir, ve a y d d a u n u k acayip haval b i r j e y d i r " [l^lahnauk \997: 6 4 ) . D i i v j K u l b ' n n yelerini kendine hayran brakmakiinside ButKLkmrlan D t t v K u l b trth

Liin ccblrkelcrini m i n y a l r b i r rtlekte yenEen [iretmekle kalna7

ayn zamanda m i k n r f a i / j n d i r . " O m t h i paranoid k o r k u n u n y e r i ne btEdertre k k saplant, bariz h a k l k e f v e a l k l k l a r a sapIzAzp k a k h k . Bu acktklar her k a r a d t l k t e n fkryor:, ank h i r mtt tek i l u i m i y o n e l l m b r t veu^ulcutan ibareti herkese yarglk, a d a t d d a ^ j e d ^ , polislik ya da ma halle SS'lii m i s y o n u y k l e y e n ki-lejl i r i c i r k l a r d a n ibaret " {UeEeuze v e G u a l t a r i 1987: 22H) yhirerek b i r IEU h a n i m d w i e b i H r . Dvfii
r

njujil d e l i l d i r . Katmanlara kaf o]nak kalnanlara { r g l l e n m e y e }

h

ka halanna kar k m a k (ormansz bir bedene d n l m e k ) y e -

l e r l i d e i l d i r K a * h a d a r m m kendilerine z g tchJikeleri vardr ve bunlar da D v K u l b acsndan i l g i ekicidir. l k Lehlike kacts y o l u n u n Lckrar kaLuanla ^rasdr: B t n y l e katmansn!jma. kurkumu iinde k a n b i r paralanma ve. a y r m c l k e k i c i grnebilir. B i r ka K a t i m e z a m a n b i r k u r u l u p k u r u m yo^
h

n c tehlike ise sudur: B i r ka^u? y n l u . yarate potansiyelini Kultihfi'n gereklesen l a n i da budur; Ka y o l u duvar aar. kara d e l i k l e r d e n k u r t u l u r ; ancak dier Kallarla ha^lann k u n p her defasnda <Feerligini artu> mak yerine y k m a , cam da i l g a y a , ilga lukusuna dn^Ur" f f l j f j G 229). Aslna h a k i l r ^ f a i z m i^lm Jall haline ^ele ^idileclibr ka j j hattnn sonucudur; bu k a j b j m i ^ y t k F m ve ''tekilerin l m

r u m k a r a i l c l i k . v s . tarafndan durdurulsa, "yenidert blgesellerine"'

F

meydana gelir- l l o v K u l b balangla "gvenlik yjmdsama*yla

,r

aJay etse d e ka^ hattn izleyen yeniden b l g e s e l c i m e o l u n

h

Br projeye, K a r t a Projei'ne e v r i l i r . B i r "anansl bUrokra^isl"ne demen {&V. 11^1 Karptja Prujc^i, nkiv K u l b n n " h i r e y i n

rjnvg Kin unu A N U H - I wt^?A y n i r r iLi-ucl^jyh lmlT m i b u O-tf.y- 2 ) ) . kendi b a k s n arzular. K I cujrtOlii hulL haline -. I.l yer sinin eki olmaktan kp Mil n w n < -. K tavaf makine E\^f\\ Olarak Pvf Kmt haline geldii noktadr

K f l P P t^'jcM'ne d>n)en D n v u j KulubU f hr iddet, y k m ve tam hr katmriM J t JatinTM W L . amac sava) olan hr u v a m*Lme-Li haline I ' likendir. " ^ hr defimle. lark&L/ olana y a da lam hr rnn f A U , k a f U l t a f i L pefYa*U k i p t i m L:uiMjjk>wy c gev d^uek de askdL ya da ufguennK kadar leh T a l e r d i Inplum kadar K h h k e l l d i r l-pt-r k tehlike, k a l n a n l a r \ r huEunv>le L j I n u n v r l a T l r m a . yart m d u f ^ J ^ J . i h H t f A-.- . M hunlardan y a l l V L t ilkiyle u v a | i r . M a y u y l a r r u A l a ^ l e T n hu kouda <-la M-IM...I.I-. tfifv. J \ a du/e>de hr k l a l a ^ n u . a>p r d/^vdC -.. I - - -111
1

i JiHN-nrj Knihu balan suna *rekh > f i r e m i h r mantklar Faydalanr. J m t f n hlm h>yuiha lekrarlarlan " i y r i f l u n u " lHMfi EKsIvapv l k ' RjfLMZ Fet*c irsine ve H I / V J ve 13 A f i n - m n : . f 'rhtnHi mi'
a

Flanti

f*f hf

*#H>rtiev lan pf>d ap^kalrtk lkeh lipe

Nr (fre pmKkefine m k J f i-P^r k m leaf a \ l w ram U T taan hem de tufcetim h^plununun h r e l e > l I M J P llem modefnil leiaukttf lorne^rt peTiyr dnuf ler H, mk- fe>< oVmt^fccr. -r- H K - JR dramatik v am kamalar yi k r a t * nffudan / t e y h r l ^ e l i p e i t B m h c VM epik I c v n c l e r . vh_i hem de p - p art hr yaklam ^cjler Ayn -MKI1 hem IVJ motillctiyk [irnc-fn maparalanla yarHjn ilk HnM \ anlk tcplanllan g h . kavpalar'la EHnparkUna. Leplart p l p l t L^rS hetn dc Nkl^U-heyp aifltnrt de^tal u4incriyle doludur. I l n n I railkfun l a r / hir k a r a m s a r l k / ^ \ k m L III^L - | b l a memnun n|riiLiyaym kurtar he-ni-.f hem d e l i d e larekel ine (fai izine) al illa hur

M":- " Ve : I . "

III.:

II.L

.-\ . K. J I.. 1 1 YC i .I l-l ;

ma_\ t i a g l y h k t e k minimal hr ft/nty korumantngereklholup o| \\ M I Mnjmamn yolu sahlc H / H I . I M frfd m lr Kulb bu i m i i k m LMrnek deil: klunJU/JL. mm N r k l m a n u / l a p n a j . k * P f yoluna zjfl ortan ay m emektir - fimf

lftv. DvBfKnlb&hto TanVh ^jdueE h^knlenl V hurdam onaya tkma koullan, jypuljMu hi^'imleri m vunu\lttr . - . - . h lyrHMf) umunun ve hunun yan ura fideln nunlanla y ^ a n / Mifup krp^ndu ahlak jftuan fcayMf kaim miM. Dovtj JLufurunlI 4h4k t A U N U ^ rak- H tiivuL anlamda . Tur llm-^^k knTihimlandir J " * tf A Mm mle*. ^kh-T. c r t i t hk ^ c iplumu l rurtjet temuhkn nfm ^ K ^ ' f l d - " i ^ n u f m param l her vc prutr -^l JlLukurlrn ^Okkreskjmu > > t b . i \n rk.h: l n./ J- J I M U veren h v r y v l pjLkp H Lufwtul M : > tanuurruva Ealau>la br *l I IGVTHI i f W J . Muraya katlari Thtln ^unJu^ m, l a i k l i e l r j l n y turrjuladk. i m k

bir iddet l l m i h'in de hir komedidir hem

1

l>o|Hler khur hem avantan! larumr. ayn ^ / o l r m k paiei =. ": m 11 hem fel.Hctb hem ite |mniiler 11"KL t'fnlir. Ilir ynnuneuiiun n ^ l e d p i p h i . ''htunodevrnKkler >tyln I^UK - etleyim eengiaver - ramen./J^Ljrij ^ l i h r i nn asl Mrr rlAnemnen hayrl kn11 eddef tnden hin ulmaudr. k.m pal lamalar. N b e l / u h e v a n n / n
E

.H^malan. o luhal cinsiyet rnula-ymLinu hur kenur* UraJLir^anut... hu hjr>lm)ail[nnfc.ykte h r >rydt" ( S a v k n l wM. r.: hn MU n%
L

'kurum k a ^ H lnr i a j a ftii] KuliHm l

OJMJL

lamnr hk^. S(Var - -1 . ! . . i p c i

lk b a l a t a ,

olurmaj- H J I I J yaynclar ktlahvt ilk v n M > 1 u n i a / l a karanlk. ; m ve riskli oklumu v r . - ^ - M \ L -. . .1 Linn^hr l a k a l l a h ;

Tlmn hir m e l a t d a r a i Hal uMiJir dell. yainir^a anlatcna ndakJandk. Dolaysyla (imdi rdmin ailaisiu bir yana brakp Ureiddf hamlam ^ r ^ u l a m a y a p g M u i y n n / _

nuk h durum kar^^nda cktel yumuvalnuA yerine daha da a ^ ya lav: " D * ! d * karanlk. m k 11 c vldjfvjan l u l r jtdnJm: Mejnedkleri oe v v u henniii y j p u m . Smu^ rx oldu . Tam hir hnmba. M i H N T Nr*n
1 p h

Ik-pfri bayldlar' A l a r a n Tomlnson

1

dt-

ha LIJ a^r ulan dah^n p i k Kdliyor. iJ^h'Jij rVtirrMi 'nim buyurduu e^ciik kapitalizm eletirisi. | f E M n r f a d U n y * m d gordctcn de "kurum kaf>ll" ya da ykc mdr. kspEah/iK H k l M n H H k CC5Eifiyle en l^elirpin jekikk- karj k t l a r [K^cyapsale Kntnsjz liloJ

FLMLERLE SOSYOLOJ Ztiflan Omufrlur ktdarm aLaletiue. paranoyaya v yasaya kar y a r m a l k , sapknlk ve i h l a l Yerleiklie kars ^ e r l i k , gsteri tnplununa kiir^ !si(msyni*rn_ Ne var k i DTsKalh, eletiriden kan kaL* ballarnn ak rjhl o l d u u n u n ve b u g n kendisi de gebe lesen bir iktidara uygun o l a b i l e n i n i n alcm iroik bir b i i m d e b i r kez daha izer. K e n d i n i hlal c i m e JsUneesiyLMyili b i r estetik y a r a l u l k , i n d M r i y e l v e r i m l i l i k ve piyasann ihligamj ve risk alma k o n u s u n d a k i i s t e k l i l i i artk b i r h r i n i dlayan dnyalar d e i l d i r . B o l t a n s k i v e CHiapellu bu yeni uzlamaya "proje rejimi" adn verirler. A hareke! tliine u y u bu yeni h a k l gsterme VE; eE ^iri r e j i m i n i n Iltmam halantedndan g e l i r ^ s r e k l i y e n i projelere, y ^ n i fikirlere yelken akmasndan, a y m a n d a ve arka srkava b i r o k projeye alldg b i r h a y a l srmesinden gelir. nceden k u r u l m u h i r halmusun tercih e d i l m e d i i bu balante.a bLm indeki dnyada, insan " f i z i k s e l v e d juctHel aEilamda l a r e k c l l i o l m a l " ve "larefcel halinde h i r d n y j i m n " arsna cevap verebil mel LrJir: " B y k insan haeketlldir. H i b i r ey o n u n yerdcijtirmc-Hni aksatmamaldr" i B o l l a o s k i ve C h i a p e l lo l W : I6K, I83V ada t o p l u m u n e e l ^ i n i eletirinin periferiye air b i r f a a l i y e l
h

DOVUS K U L B t t A Tfip..rMCJNAlDnrrreilco7glrle5llrk:i liad b\ Dvt

t

KIiMn

de ada* k a p i -

talizme yneirilrnr " k u r a m k a r n " hir yant olarak g m i e k pek mmkn deildir. k t i d a r Dv} Kuibif^ hcum d t i k a l e y i o k u i tahliye e r m i t i r vt f i l m i n y e r l e i k l i e s a h l m u n k o l a y l k l a d e n k l e y e b i l i r Palahniuk unlar syler; " A s h n d a k e n d i k i m l i k l e r i m i / ] y a n t m a dzgUrlne sahip d e g i l i z n k n i s l e y e c e i m i z
h

o g r c l i r d i . V :u "olujumuiun tamamn ofujluran k l t r e l e i l i m e r a men isyan emek ve b i r nebze oksun r l k salamak i i n daha K nlmasm b e k l i y o r u z ? B u n u n - !.. lamameil yasaklanm eyleri, b i ze y a p m a y EdeEnememmn r e t i l d i i seyferi y a p m a k l a n g e i y o r " (aktaran ferikine F a l a i m i u k ' u n buracTa g r d ey (um ita A k i l d i r sadece zglk ve d e i n m e /
J

hzkijnu-Lu s i r a l e j i l e r i , . .

i k i l i a y n n l a r a r a c l y l a bir hiyerari salad slrcce o z ^ r l e ^ i r i ei o l a h l e t t i i t i r A m a l*alahiuk un Dv KiJr '^rEin r o m a n l i k lejjiirdii kavramlartr ^ o y u b u g n aS k a p i t a l i z m i ve o n u n esfetik merkezi H o l l y u i u u d da b i r k a r ^ h k b u l u y t Deleu^e v c O u a a r j n i n tekrar n A n L r a l l m i z d i i gibi. pnizsz M I maz
H

ve gvenlik kars kcmulma? devrlnk.1 b i r a g n n i l c h g i ta^ama baklama g o r c a n l a m btiylc: Eefi^iirir (bkz_ 19K7: N e harekeli ilik n e d e hare k e t s i t l i k kendi babna ^ u r i e s t i r i e i retiminin

olmadLgnH daa ziyade c l c j i i r i y i a^imile eden kapitalist y e n i l i k l e re kalkda b u h m d u l u n ve bu nedenle- ile srekli olarak ilevini y i [irne tehlikesiyle ku^ k a r a y a o l d u u n u EunlamakcadLr. THei"e kadar, k a p h a l i z m yalnzca i k i eletiri biimiyle karlasmrrr: MarksHl kampn Uplumtal d e l i r i i ^somm) ve yeji l-'ransiz f e l sefesinin estelik t l e ^ i r i s i ( y e r l i k K Tu lerdcn hu yana. L , , , , , , . .
r

d i r Y k m y a da ^zjsrlejm ancak larekelilik v^statis"

r

kontroln ete ahnak la i l g i l i o l a b i l ir ( H a r d t v c N c g r i ZOO: l ^ f i ) . Bu haklndan U t t U f KirflrAi'nUn csCehk d c i t i r k s i kulaa alayc d e j l de safea g e l i r C N N tarafndan gerdek lehtin ten h i r r i ^ m i a j d a l ^ l a h n i uk kendisine HEdlyvvooJ'un j u d y o n l a r c a dolar harcayarak t k c l i m ka?j]ih^j h a k k m d a i i l d e E i bir film yapmaya karar vermi o l m a s u glne bulup b u l m a d snaldnuda. " B u n d a n daha absrd bir aka olamaz herhalde. Bu d u r u m h i r hakma t l m i n k e n d i l i n d e n bile daha k o m i k / d i y e cevap verir [ TNEV I 9 f j y j E v c i bu d o n , anck
t

sanal.sa-l c l c ^ i r i d e y e n i m e m l u k b i i m l e r i b u l d u ve bu da sol aadik a t i / . m i n ytcrl i l k l e r i n i n letme a l a m n ^ u k i a n m a j y l a sonuland ( t i o l t a n s k i ve C l i j p e l l o , ukaran n i l h o t "20O; W 0 | . B u n u n ^ o n u t u r t d a , eslelLk eleliri p o s ( - h \ r d ^ t n n r m a t d b r hakl gJderm r t j i m i ieindc k a y h o l d , yaratclk k a v r a m e s n e k l i k asndan yeniden kodland vc f a r k l l k Lie^reiedkld. D v j Kuhlb"nn estelik br m d a olarak retim sreci muhtemelen b u n u n en g r n r r n e k l e rinde b i r i d i r ; " D a v i d l ^ i n c h c r ] b a n a ^ o y l e d e d i , "Senin de b i l d i i n l i i b i Chuek H

gstermeye a h ^ i L f i m z g i b i b u n u n birukLEH Etedenleri var. l alaJuiuk hDtnri

s

Ku/hU'nn Kmlumsal c l c i t i r l a i n i n alln i -

zer. " S M c m b i z i m doru. O r h ^

uldel i mimlen ^ok t k e l m k a r , l mcuijimir .dJII Mraejilerlne de alenen kar-

k o a k u y o r iddet bizi y k o a k i i n bir bahane sadece" ttf.ji-jO- 15u ffa^MlopJumalelc^iri

sadece fiiii}

Kulb Elimi deil r^.T*hn LOJ ^ jdHIrnn epl oflm^MhLm L ^ u k b r v n hr lun4.tE^lk dHruna. -.t.
h

k u l p l e r i fikrini satyoruz" P a l a l n i u k . a k l a r a n Sult 1999). TLpk y a r a t c l k , sapknlk y a da i h l a l i n g n m z d e m u t l a k s u -

51 k a r w ejtgda t o p l u m u n aka ifade e d i l m i bir e l e t i r i s i n i orlaya koyar. M a r s ' n kendisi huhca a k a d e m i k evrelerin o u laraf o d a n y u k s a y l r k e n , lelsefcai h i r F f o U y w o o d markas olarak icki a r ortaya k m g i b i y r n y o r . D i v j Kniiihfi kimi deirmenler OrafUtffll ' y e n i balayanlar i i n n i h i l i z m " d i y e a d l a n d r d d y s a d a , f i l m i '^yeni baslaym kr tb) M a r k s i z m " ' e k l i n d e nitelemek dala u y = - priiiyor. D^i Kulbnnelemimi i k i bamlc yapar: B i r i n c i s i , metn c-

'allarm k a n j i l a y a m a d g i i n vazgemek zorunda k a l d seklindedir. T y l c r e f o r a k hafta iinde ejiLmLm: l e k r a r balamazsa Raymmd' l d r e c e i n i -Kyler, Jaek e b u n u n r i a y m o n d ' m hayairtLali t n m u l l u g u n o i a e a n v e bu g n k e n d i kaderini EI s o r u m l u l u u n u ii may r e n d i i gn olarak b a l a y a c a n a n l a h r N e var k i D5rj Kulb divig* getii eyi kendi de lekrarlar: Eylemlilik ve nulELdfcun hu /^pk-ycin Imif vcnivnnu. Tykr 'n kuraLlirininl l 5i MJ^EU uordii^ pivnafl glerinin hirfnld^mi (klmnju ar krnak jundan son dVnttt Hekinlidir. 3>fcT iin nan, imann srekli kendisiyle didiip durmay hrukarat ileri dn u yul alniayEdrL bireysel giriim ve irade glleB kurumsal engelleri byl hr hiimde ekuiz hak: g e O l t UHISHE uzrne ilini; ilerin in vatumcl ine dair t i c a r i l e r ise yakLii niyeLli cdunILI ya b kabul f d i k m v ma dun>el m . n k k - . EayLL^rHan ivtkkldr. l ylcrlkerieilikren nefret eder. Alia N ike fmasnn ve Reayan EI^^ni iiOojksinih pazarHina sEralcjicilcrirfcdcn Rcfcn hir "Sadect Y A I " iJualBo f7> leololi^inc defer v r i r lOknaun 2000: M )
? h

Liizmitc b i r alternatifolanak iddeti (estelik adan) yeelicucvi den e r ikinei olarak da dci&im siscenim y k m a y , meta m a n i a m n e k i c i l i i n d e n kLu -tulmay hedefleyen { t o p l u m s a l ) h i r pcnila arsnda b u l u t t u r Bu i k i y a k l a m n on ak noktas elbetle b i r dar, k u p i l a l i z m i u dnda o l a n bir ^ey araydr- A n c a k dars d i y e b i r ey yofcra. e l i k ve p o l i t i k b i r ehlini b a n i m m k n o l a b i l i r k i ? B u hulamda CUnJ) Kulbnn anlatcm J n t k / T y l c r ' n imkansz br kon u m d a n , l n n k o n u m u d i y e b i l e c e i m i z b i r yerden s c s l e n n ^ s i ymmleEr. F a i l a z m a l i k b i r d u a n d a n seslenerek k e n d i n i simgesel dzenin dnda k[mumlandrr. Dv Kuihti bu a n l m d a k e n d i n i O M M iarhMil b a k l a m d a n a y m r v c ptdiikayla Hilen . - k i it;inc girm c k l e n kiimr_ P o l i i k bir edimden ziyade i n m s i i b i r znel d&n e y i m i , umaldk yabamn alu -jnn yalnzca M M olarak askya altndfi gya B a k l u i n c i b i r karnaval i a a l i y e i i n i savunur. "flce b i r y o l u n u bulup dar kar. D v t l ; k u l b gibi rzaya d a y a k h i r denet i m o r t a m , bu d i k e y e dar y k m a k iin b i r y o l s a l a y a b i l i r B e n b u n u b i r ilerleme olank g r y o r u m " (Palabnik. akiarart T o r n l i n son I 9 W ) Diivii Kulbnn Komul b i r e k o n o m i k analiz i ^ r m e m e s L t o p -

Sadee Eir aka m? I>aha biee de^indi |.Eiiz layjdi sLJz^cleme p l a l l b m u n u daha o l u m lu b i r e k i d e de y o r u u l a y a b i l i r i z . E k o n o n i k ^ f i z i i m i e m c d e n toplucnsal d e i i m e , d m e ^ i n tnans merkez lerinl bavaya u u n n a p l a m rta kaysiT^ak boyc b i r o k m a y a p a b i l i r i z . Burada aslsEuu hu e d i m i n l a c k / l y i e r ' L n intilarma pantltzl olup i>lma.diiidEr"? B u noktada e d i m de e y l e m a r a m d a k i a y r m a g e r i d r t e b i l i r i z . E d i m , f a i l i ktikT br b i i m d e deii i rm-SlakmurMan e y l e m d e n a y n i ir. n t i h a r n cn m kemmel e d i m oluuLHinrn sebebi ile budur. Jidimde "L/ie urt :dan kEildnltr vc ardndan yeniden doar ( y a d a d o f m a z > L y a n i e d i m znenin b i r lr g e i c i cululma, b i r a f a n i " yasamasm da ic^erir. B u isme layk rer e d i m in kkten anlalmazlk bakm nclyn iEtlicc' o l m a l n n nedeni de builur: Bu e t l i m aniEityla k e n d i m ve .simgesel k i m l i i m dc ch\W\l o l m i i k zere her eyi tehlikeye atnus. olurum- d > hysyla e<iin d a i m a b i r s u \ yani ait cddu^um simgesel t o p l u l u u n MitEE-laj'Lrim 'ildal'idir" f ^ i i e k 1 ^ 9 2 ^ 4 4 ) . Benzer b i i m d e , P a l j h n i u k eye d n m e s i n i salayan ey y k m d r LHalahniuk I 9 W : 3 ) .
1 r J

lumsal ve snfsal e j i t s i z J i k l c r i btnyle 01 ard e l m e s i bu balamda d k k a i ekicidir. O r l a snflar v o ali snflar yalnzca e r i l enerj i l e r i n i boaltmann b i r yolunu arayan k i k l e r o k u a k lasvir edibin' t i r (GirotEK 2(XH>: 341- E k o n o m i k sorunlar c i n s e l sorunlar haline geiri m i ve k i i n i n a r z u l a r y l a na_Nil i l i k i kuraeana d a i r b i r mesele olarak y e n i b i r ereveye y e r l e t i r i l m i t i r . "Talerin silahn e k i p b i r dkknda alan R a y m n d ' d i z l e r i [irerine: k m e y e znrladgL EHia Ok-cefini v y l e d i f i v e "son h u - j m " olarak hayatla en hyk d i leminin ne o l d u u n u s o r d u u sahne o l d u k l a anlamhdr. R a y m o n d ' n t.-evah her / a m a n b i r v c l e r i n e r olmayL e l e d i i , aneak e | i l i m rna*-

a gre k a r a k t e r i n g e m i i n y k a l t m d a edilmeyen daha gl bir

* Cinm ! han ve arzunun vjlirilmtsJ. -.ti.

1

K LMl.LRLE .SOSV|_Jt Ihk onmci ne Oa4 l a f l a n m a k a f bu y l m / ^ a k m u u l kurallar ve k m l k k I U I E U U I l i r a l n , uvtelken -i " I -i i- K - patrom m re-

[KJVLJ KL'LBl ' At"!

MlMJ^lLUH .T- .

U7 m . B i l I. I m

Vrtl hr - / M rlrtOmiM l a n m l m v y d k-. ^hp o l m a d p j t y dc rj*e hAyte I V prufedir.

-hm a m k yanc hr laraf v t m J o n r T K i otabdir. J n k

lla/. ilerine nldfttukM pttf-ekn Jttu J - : b u Jnck EekneL^el ytmiettilcnr h ^ u r n r

n u n u f a a l i y e i l e j i n i n n i M ettneyt n w l d sahneye dcHlIcrHr. Kendini rine. klapIhL raflarm, i n i l i n raya Har. Mitini da K r t p y a r d i m *lcr. h u m mahir n l v d i k l i i n d i d / V n n n z r r i n r c t t k m j , d-h- 1'r|7ae;mni yaknifllius ^n pgU lmla yalvarnaklad. PaimtLU IHIL1 - Jlike ' imt demeLlen k u r t a r , dolaysyla Jack = - ulanr. H u r a d J dkkal tur daha - .L -i _ m -.- .

T^fct y b n r . com pek l a i - k a h u m n m t u h ^ i n u n J .K. I r k J ' .. u I, N- Q Jrti M krank hu hiviis ttlvm ku h jmra d a y a n m u n d JJKMU.- jphrml hm Lil ^h^yel olmjujnd lnlty herlerin houru ^dL-t. IVkr'fl anrc * IVUK 1 d a u n m e k k ! ^ - n k l j dgdtdJ On m i n n k r k l k velifcr -hireyeilikliniilj irian T^kT'U o U t a k n l b lurckecierte hn4irll ^ syuiiHj hynlcuntAi hk- miknkn dc^khr I Julay vla pcLuLt hinv m v|yy^ ^ ikkrlk Mm^e^aden ydc .' yryJn h n k t n kjlm. hr Umumin tmgeMdr. [tvuuK 2000. 1,11 fbnuj I h K*tiu*' -i . i K n r e d i m pek gondnte -j. T u
t

e d i l e c e i i k i uraur vardr: R r t K U l . Jack b t l i n v m n t n a n l a m y l O g a n ^ M B e d e n " haline (efenipir. Sol e l i b r e y i e k l r ve i m 'ur -^wl Lkr .cn k m a cdrt iinde I k k " m iradecinden h t # . m / hayan i r I. H j reket ener- I k n t s , hu. e d i m p l unun n i l i r eEl^ f n l a J i n riiu efek UMUUI gel m e t ye kadir duvme r/.u>unu : u K m c ^ d o l m u j i u r ^ i c k ^ B ^ : 112-7. BlJ vahne Jack n T>leE l o l d u d f final labnene hr hul/riLk o l j u k da yrtebilir. Tyler JavVn o l m a y d i l e d i i a r / u neanc ildir, S i kunusu e d i m de fnLu/i alanm. bu defa J c k ' i n f a r t i u K i l e rine ycineLLmi) hr edimdir. M a r l a m n l i m d e k i 'lu hu h k m d a n .M i l m i d i r - Jack m hu/ur b u l m - m m engelleyen Jaet J c T y l i " n = -- M21 -1-.jildilaklh canl kulan tek k t p n d u r terapi f n a p l m n d a > l a n l r m c41aya k f l E ; ve r a b u n d a k humoerulk h f i m n f i l m i n omunda. M r l ' y i : iklne>nt e n j x l olur: H ktrfdr... o f a j n a n n e > h h r ^ ^ v u ^ u n j P a l a h n t u i un m i r . N r n u tm hakimdin du ^undurutudu l:\--r : .Lk-n. klC.lhinil UEm J ril
11

CC tfomylc c c v p v c r t + i l n B u MVVyU gemek

h j l t a 4 u d p>s.. hana uVlIn para y^nurrn. L l f e n hni o y ^ . I rili l enlelekTOcl d o m u / l a hur daha ^UrefEmucTO
a

(CNN; l W J

/^t-jij KHih ile iL-ilt sonul l i l m n uorur^alnt. yani j i d d c i l k i n i k bir m. . i . . . %u.nma . ...L ftoyknebilir. F i l m i n k e n d i l i elhelle HultU hu I d m m ' . M u/erme hr -I !. E h d i y y l a d u / anlammla ele aln MWI Lenrce . rl s .. m i n i oLdujiu hile
IK*# m?

mailUfrl tervktr. Zaien jDrTvnj KuMhu krnd v H t p m hie

f ) > l c y * e f i m d i h gkdelenin unha e d i l e m e dnelHn. VedUKl M d r yklacak m d n ? l a c k bnmhiL^ i\.nw h a k d i r m e ) y baaatnl mdr. y 4 a%kn zaferiyle (JC vc M ila el e k d u n i r k e f l l hilen klinik hr l l o l l y u u n d firujLj m h l u bu , V * M y e d i n c i kule de yklaLak ve lerkn yem b i r tujjlan}(n; yapmad m u n k d n hale m t e k l i " B u b e l i n z l i k . final Kdhne^mk- hr un iein beliren bir LLIILLV ^L^UlHLsUyk dabtt da anar. Tyier'n rnkulen hir s i n e m a d i L J ^ h f III. H ^ | V I
L p

i d i n a >k lack i Ka y ^ a P r o t e i n i d u r d u m u y rotlar. J a-, k u n u n d a d& epellenn ( H a r l a t kendi ar/U*uyla yzlemekten k a f u m a eft' ilan hcupka hr M?J o l m a d m . aT7U nesnelerim .-.I I- l. M hal olduunu kabullenir.
j

y n l / c a hr

M: . M

Jjtck l i l m i n hunmdii hyEihjik acdan hayal La o h a da, bil" k i k i li ik LlUdr vediflunnu>Hr [bir alnanna, hr l k c l i c y e n d i r permil> haJdcdjrl- " ^ I I I K *.k J-..UI i m a n l a r ne kadar da s a r l l a r / de. Bu dun*duf. W / u l a r i ) l a y i u k c t i i g i H fcrcekficn y a j a d i f i i an fud u h n e i r h f e k a j > r m / k a r V m e de bu m h l r m d m fuphe d enr pereker. B i r e d i m h e m ' f f l \ c * l k l l e J n m "
r

^x-nk flImlcTimn aratma pon^rafik c - mml yer '.'HM .'.hf -.-k . ' T . EI r. - T - - : . .1 fahu

.r 111-1nt ve l u k e f m Inplurmiiu ^ J V I U I / I I ^ H L J b i y k uV ^ i k l l t d ETim m t u * 1 i l i m i tur haclaru $ tm .1 IIMI.L-M: . h t r a i h i i n c n i H ,>r. ^ . A -

yani h e l l i hr |ft?|. M -

m y n - u m g e v I d u r e m n c4r%ndedir hem de K f d u n n a l d u / c f l u k u EirdnalLann yenulen h e l r i r r n r u e n e k ir l J t k 3 0 l t : Li^| K M M egemen a r / u cktanmMiu e l e d i m , ancak bulluu yerme

t l l u t y d a f a l l u f l u y^bkluiu p * t 1^-*- enteNlece ^Bo r M r n h * U l * l r I b t a . M e i i ! 1974: 11) A n t i k i

| J

n k - bu ekilde fOrunrneM H t ? Autufrufck

ele^lrmndo

14R

F L M L E R L E SOS VOEX>Jl

f a s l l a cl-itii b i r d m soiu da uyand nr. I . 1 1_ ! _ i - yalm/_c:a b i r ^Lka, [^ti.d a j l o p l u m d u u-I-c^lirnia i m k a n s z l n a d a i r i r o n i k b i r y o r u m m u dur? Fmc/her sjldcce elcndErcriLMliri dnda b i r ^ t y f r daha yaprlfty t nil islcr'. Yoksa " i r o n l k " b i r ekilde tfvi K r n W w ' m i n t k e t i m
?

k a r g l s n b i r m e l a haline g e t i r d i i n i , JELkel ikilere kends yadlarm lttjQ v0 kendi e l e l i r i l e r i n i de k u r u m s a l l a m b i r n o r m o l a r a k sall y m m kitbulcimcktodir? Snnra bir rfcfji cdiloni. h. :.. hr nerpi -Su- m hcn| epc*t atm, car car konuuyor, uunk bulunduu yerdeki ycmlL dv^. kutnte bir ya*ar j"rdenek i l i y o r , "kahl ol diff EUBBB." diyor buna New YonVniB, " R A M I nerede nklujunu nnylcychilrmin. Verini i F | j t i n v y c e e g i 7 . y k bir yer yok, diyuruEr. M i lci isi birbirini yuruklayflpbo^ tuyaludaj. anlam^tz kariyerinden, naneveuC bitmnhiBB yakiBKBij. kul^cEdcn oluan j"iili bir Inpluluk yok. llvj kthpk ri hayal nrnU. Umya ^idcme/.ir. Hepsini ben uydumum. f Palatuiuk
H

6
BRAZIL Hatadan Terre

l l c l k i de aslnda '"bugnn nco-Ka^irjui giderek 'postmodern , med e n i , o y u n c u b i r bal alyor, kendinle arjua irem i k b i r Biesafc k a y m a m gerektiriyor... a m a b t n bunlar onu daha az Ftiisl y a p m y o r " (fcfrk W : 64).

Tm tutuklular i l k e n e * i-in bakanla gtrlr. Eesml amat bilgi aJmakhr aneak nsanlar korkur

tarak kendi kabuuna ekilmeye tme va slerlii kantlama " i h y a c " da bir o l a d r nemlidir... Peki birok insan sorgulanp lmne ikence g rtken nasl olur da zgr bir toplumdan sz edilebilir? Belki de bu kk ktlkler daha byk bir ktlk haline gelmitir. Belki de b a k a n k e n yntemleri t o p l u m iin- terristlerden daha byk bir tehdit cluturmaktadflr.

MMVL K S A V A I UVUlUMi ( I c t r j K m r U J l >ak[>le Lt1ahtarrn kavram n n , y a n eha* u r m n r i c l c i o n c a n j a r K 1 1 1 f vla r m u / T a n h r hurnArjOk a>j;ti ve p l a n . :...-, rmhbr ar l s y l a d i s i p fiilen, l a m hr n V n r l m u p u l v a n hr \ \ I n

HinJrL. dev EHr p u l u e>adat - _- sine ^ r M u

line e d d c n hr l o p l m n i m g e l i m i n br f a n c / n u l a n . I - . L N I o l d u u n u l _ r v i - S l r a u u un n l e m e d i k k a v r a m ph huda. hatla tarih&el ^ d a n vat o l m a y a n b i r t o p l u m s a l k u r u m u , i^arc iler; -.il.- --i k e n d i ablak evrenlerine y a t a n ^ a y m a y lercb i< .1 l'- .-

e n i k l e r i , dulayuyLa i i r l r m a r d a n n hu evrertr I- _ 1111 56).

p t a g l a y a n . . . k i m i m^an ( e n u n n e n k i n " s n r L n m belirler

Ih :- hil b i i m d e hu k a v r a m h e m S o r u n h e m de _Sa.f m k e n d i ne f a n t a / Icr L u m u n ma o l a n a k l a f l a d 5 a J hu k a v r a n l / f a n (rilV. kendi ak 1^ in k u l l a i l f u y u L i - S l r a W u n i-k -ik lmn andrarak Uhn-lumLannm a k s a k l k l a r n d a n h a y a l kurarak u.-.O

l a n d ; Sol iirtn M a r a n e ph l o p l u m Teori*yenleri ^in *e bu kavn Lkc Lir /ilik ve onun u r r l l p "iek b o y u t l u insan " m sorunlu InniflaniU y a n ^ t a n b i r ayna bjJtV tfirdil. K e n n a n s a i k a n i i m syLcmui" i-1 1 . .l 1 . - v u r g u l a y a r a k unlar

T o U h u u m j genel t w tmanftt H J * I i h n i n x k . 1. rj . .. . m :. " 1 . : n alul 1-1 -u S^IVICIIEM ya da N a / n u B / a t n d j n yadt 1 h-*cl|_ K a A a . Knr^ller ya da erken donem y eJ hh 1 v den j r u k r m ) rvitf kafgmal t a m f H nttartei aklraa p r t m * 1 * 4 * 1 bw de>^k. ha bncaneayn : 1 v 1 k y* - v r r k h E i t k dVd de b d U } y i U t a k l * k- ld-lc -JIr'-khfPi. -I -IH-MH 1 akara n Pfcrt/ I ^ K H : )
h

IV

I I I Ml I Kl I MJ'-^I tJl i ! MI/ 1re

B A A Z J L MAJ'ALAN T B V O U

K f m n ' j pore t >n*cl| in JWtfU hu j f i r f . p i!-:

^vllnehlrneSl n_"i h r k m - ' " M P I N -*Mnda a a n t

nlmam gerekir.

vr imgelere di&m^i l i k u n HhM: 145 p. V r hu M i y l r de h r u vurrur S*A ilr Sap* aracnda! u n * kk 'c jeun t w ^ J V I J alanna J f r E.I-.-^I .. B u lervvtcinya en | | | ne) l andmyecoVi fiLyi rni vs4. M a \ M T I y mi? I m_ J H

I a w e l l bunu Su^uk Sava katuvua uvcuLiLi^[r_ d l a i n d a ayni teyih.-pn khu^umu/U kur^-cc>a ^ \ i r e r e k ier ek le^lr^
v

Vukainba aktardm r 1 B f 7 e / f f l 4 l . lareiU A r r n d l ve Anan f h .lu>unurlefden kaynaklanan] latVHtln akdine. I f i a l d a n / m Cidlam H^UI L^dy ken-dn M W J u l a y a m a \ a n hr Knlm.. varrt etler jpklj>> dn^-nun e?.ki iHall'ei h^duillU dc Mu - : Hatl unLiiLiru

n. ksnunJij. 1~V p u l c m slernler . manipuL mi . M M I 1 .-.r. m y a n u m n . cl ipi. prdrrirt en

rdlon krlrk r \c EeknnrM imden gui, alau kapHah^mm / l r * e un ynkva halkn s u r a t 1 hu*la . .. I. , - -11 1. -
J

1. 1 1 1 1 1 1 1 il d lli - i 1

icks/ bir hinimde d^kilehlii : Miyara ideal kumullar ivmde h n /LIMILIII hakhdr. eknnnminn delur kurallarna -uLhlararriM Vtkt* bet, v h . ita^t etmek zorunda nlan ikddarp:trtilrdeylc. Stdinisik-r ile larhn drmir kmallarndan hunu an|am4nili m i y d i * Cidliam m 1 arada pek de lark lu..ln > - n 1:

dnugu llatl SlJlLE/nm'? ( O I U I W 6 : 22} Orwell t p h f l l S U * JEi[i/m i duanervk ysmiftr. yine de eenni muar^am M m sey /arnandiM ofcmaildir O r w c l h n re^TPcUipi Lers-filippya yainiilmu^ h r kafvUtht y a d a wvvaltM MlUCrt ttuarfl alglanabilir. Orwell ,1 v.,pitini i v J i r J c y a z m hiperbolik htr h^irndc latariami m IVKJ ylnda. p e \ m htr hduuYunEu LParak *unniu}lur. |Llhl. K i l a p l ^ J * i \ l n d a _ h i r y l f n k m r v l e havdr. I p i Tenry ' M I h a n i l n OpJwHrui Uj-vak mmanna co*, jr-y honjlu l * n Hlnu BrJZtt IVM'U hr ylla kayran h*u Th I^Kj'ts e k l e r i m e girer. Anlany barlamndan koparmak in Orwell tdh i i l i a m d i d i n d e n geleni yapak llekill BruzH pyle nurlar: " M V , 20, Vryilda hlT yer." 11 1 1 ci1 ..m anllle d e l i k l i k l e r i ve - T . _n
ve

.k- -HLILLII anlahnm Ut^H Nr halayla Jle^kmnv^ sa^aHH Lk-^ldr kendini Mirpul J Yima> N r S r W n d e N r hala ki-lav lklaj lanph," n ' 4 l a M . fllhrma^ m TC jbnuehihr Filmde rdanlann '

f M Hakanl na giren hn h<HTtnrlrktnkLdaklik)dBhTya/jn m n i n i , nyiimurla irritnM d>maU Bay B u l l k m adinm yanllkla B t y Tullto diye yKZdnuunjh ytd jaymaMJdLL Bu luta yU/Llde Hay LilHe. B a y BuUle ulur; yanl^eelnnek i^Lck liyakksLhc nmiircde. kakn t I H T H de ailesiyle ^ i r e n hinklttn N r adnrn. Hr j u-n s i d k u i lar^vuna dayanarak vah^ee lmklanan bahlM/ Ba> B u l l k "hllp alm a l H yan ifkcnee a ; n l u k a n l f a punlir. Bddip y a d a anJlab hn.-rf ' " " y^Liui. w var k v m daha da ichhkel hr hava kai>imi/a ve/Tr. Hunun rerine Ol u m nr E^kcVe>e ufjaf. B^a^fC
N

i 1 iLL^cidj 1 eeficli l i l m k r v 11*1s

mil/ik kullanm hu /amandj^l^ devlekk yerek

aaU Nf _L\r cktkle arama m e u l e k - ^ m a m / ve l--. V . . urerme du^iincnenu/i - J . 1 1

L

ItUsk .j-.:.-

"i.

:. I .IHJ

ir

. I

1 PTMJI Il

IHIE. Knrvllei

A n u l u i l klhuslaf] cip.mp arnanda hr SLipnk : > 1 m . 1.I1111

. de^k ne de frisai artk IJu ile \<Mi |Ee\m>lc kald, hfc Y i n e d e

p

Sikan niplurrhla. Fd^Cllcme ve KMhharal yabamn her alann vlda f i m i ) , her / a m a n her y e n k hhmm (e-nir lehdkd h a l l i hahhkanu |H d knrhunlarnarlk neredey%r Nu krM Kik" vamiayail k/vUc^lLrilH I | hreyler bahncpedmiNlir Hu da Huibe'n EaliliM/Jiflidir. MlbutaE Bakanlj!] uda a]r)4n -Sum | j w l y d r hu J^rllr^liril
% r

y A H i

.1.h i tliydi. IVki nek-Ei. Belki

cBwitl

^^tn} W\r kill>HU r e m n l Q ! ivt: 2 h y / y d n lutaifcr devletinin [khteli. ftozj LU ..m 11 i-.... . L U - . : k. m jjylc m. lu 11 1
:

-a.a

tuhal hr komedidir, nihalapu km-uun/ k l 1

m -i r^krnkJrt M W J J 'vfnifl'rn f . ^ u f l ^ r m daha yaLmla hak ddipinda. kJyfu prUluf. ..il... m d r y > f\* .n.1

1111} ve ka>Ls/ bireylerden l

' Bu >af41ama}avlk halamn uf"-d .uln- .11

Lpiiklukl^ru aherarnr htyuk hr Ealhvi/hklr. O m

i m v u k M f i u v a ^ b dfihfatry'pru Yahu A a /aten a? ka ulan ^

halaMa l l f l l l provdurlefini uydular, amak u m a n ce^lker. una. ahlak fnaunu" i i i e f e n ' n a l a f n m k l / l * l l i m k C l k M y k . hudiu L1I.1L1 hu I I H I
h

i/lyicpyi aoVia uyuru gelrir: "Br cevap v c m u j m ; terin altn

s

_ -il - K J da

n^arak pnnnrye havlar Sam hatay d / r l i m e y e ^ l u l L " kar>la^r. TerHk3rr furhrm /k-r ve
J

umanlarn n e c d e ^ u h^- dikkate almjihp e y l e r i n " K>dllalll. J I U .m NLihle|aJi 2lHMk {lindcllk fcen.ekh^e h l j a / j m a kada klLk j-ilthli 1 1 5 1 k i r olan ^eylcn j C V e n v ^ hale p e l i n i , A^ikir tnm

a l ^ l l k a daha ^
s

Hiirmnda Sam de bu devlel du%mnni Ldup p E K Bir " c m hansn hlll kaymkbuan BOHle/Tutlnl Itesek-sildel. Sina'm de IfEndt yer

B f t H A T A A N Tl-ROR T L a l d r daha b y k b i r t c r o r k o m p l o s u n u n b i r par^Ai cdiirak s n / e d i l meye bata. B u n u n fi zerite Sam t u t u k l a m r ve b i l g i vermedi i i n bakanla getirilir. B u n d a n syrdnuy b i r y-l^mlc baarr, ancak d e d i i bedel ardr: hayat dnyasna e k i l i r v e aklm karr. HPJITHJ a d n veren rahatlatcL b i r L a t i n paras olan Utun! burada topya EkfjJ: d i zerine i r o m k b i r y o u m iji Ei*Trr Hayaller kurarak halihazrdak i u.erekterden kamak b i r f i t l i n deildir. Kol ve Sa fanaziler ^rjsidu. br seim yapmak durumundu olar G i l l i a m Sol'dan yana o l m a y tercih eder. D j (ve topya) al i k n a s m k d c k l f eylemle biri k t i r m e k ister. G l l a m BtaziH bir phecilik v i y i m s e r l i k paralak.Hi olarak g_ti le b i r ka y p f t u c ifadesidir. Fakat f i l m d e k i bu tr sahneler Leni l i i c f c n s t a h i ' n eki ii* Nazi sinemasnn h a ^ a p u saylan radettn /.ftfrri/Trimph BfttiiFt dex Wiitx*m lcki b a * sahneleri de akla getirir
m, P

g e r e k l i k ve k u r g u i k i ekikte i ie ge^r; f i l m (bar-

n} i l e g e r e k l i k {terre ka^ savaa y a n i h a ^ m z d a k bela.] avasulaki alegorik i l r s k i . ve l i l m i n anlats iinde tasvir edilen gereklik ve hayal alanlar arasmdakl liki. B u b l m d e her Jki (aral da ve zellikte insann birinden d i k e r i n e nasL k a y v e r d i s i n i ele a h y o n / . . Bunu admda Eiereklestiriyoru?- n c e l i k l e Brrtztfdckl totaller p l i v c n l l k devlet vizyonunu ana hatlaryla o n a y a k o y u y o r v e daha .sonra bunu kendi t r f i r e kar ^ Sfev&jrnlla k * f j i I a ^ r t y o r t i Z . tfch>is. k u r g u / i d e o l o j i n i n k i i l f t l i b i r gereklii hangi y o l l a r l a rtebilec e i m i n c e l i y o r u z . nsanlar ^Uvenhk ay^Lt k a d s n d a kendilerim' nasl konun d a n d i n i ? n c s . direnisin nasl tasvir e d i l d i i n i ele alyoruz- Sonu ksmnda ise meseleye daha geni b i r perspektiften l >akyor, Braz'iik b i i m i v e gttsterimc g i r m e s i konusunda G i l l i a m ile y a p m sirkeli ansnda ortaya Lkan anlamazl b e l i r l i b i r balama yerletiriyoruz. Yapm i r k e t i n i n i l i m i y a y n l a m a konumundak i isEtksijdij^L k u ^ u n m G i l l i a m ' n dndnden, daha byk b i r potansiyele sahip Eilduf unu m u g^stenr?

rOr. Sistemin ier z a m a n kazanmas bakmndan ^pheei bir f i l m d i r b u : Sisteme kar koymaya, k a l k l a n herkes acmaszca ezilir- Fakat farkl direni b i i m l e r i denemesi a b n d a n d i i y i m s e r d i r Polisin avLuBidai k u r l u ! m a y a aldan San, pheci b i r tavr taknan ("Sam sen hi Icrrit g r d n m ? " i ve terorisi _saUhrjlarl kurbanlar in kayglanan J i l i ve son olarak da B u l c m yerine t u l u k h m m ^ o l m a .11 gereken T u u l e . Tuile ^erfees bir .nn olarak alm . tallyapr smma. su. e l e k t r i k , vb.'den snrumLO M e r k e b i Servis'in bc'mlufiu peyleri o n a r r H k m e t evraklarn ve brokrlifc prosedrleri nlIlyarak ydaizcB buzuk eyleri alr hale gerir_ Bu karakter, yan kahramanlar a y m anda i k i u ^ m d a k o i m laidnJn tra J l c m ( a m p i r i k ) g e r e k l i k alannda hem de b i r k u r g u / hayal alannda hdunurhr. Sam, i y i n i n k t y e at mua/zaen bir savaijta sisteme l m c l b i r darbe i n d i r m e Kayallen kurur. J i l l . l e m BuLiles'm komusu olan gerek bir insandr { B a y Butlle'u t u t u k l a n masna ^ahit l u r v e onun serlesl braklmas iin u r a s n , h t m de Sam'in "ryalarnn k z a d r . T u l t k ise o l u r d u u daireyi t a m i r ederek S a m C y a r d u n eden. " a m p i r i k
h 11

1Anti]-larr BmH terttrtln gndelik gerekli f i n paras n l d u u bir t o p l u m u .

V r e d e r aib^ sekanslldn-i I V sailal b i r m a ^ a / a rKm-Lbalanhr. a r d n dan ayn sy br restoranda gerekleir, dala s>nra h i r alveri merk e / i havaya uurulur, stthbaml Bakanl bakan yarcJmcs b a y Hetpmann b i r terr saldrsnda bacaklarm k a y n v t m i ^ i r . Sitm scn rDyfttmda T u i c l t ' n hakanl havaya uurduunu g i l r
h

b i r insandr - Sam'in d ^levindc-

k k a h r a u a n o n u b a k a n h g n e t i n d e n kurtaracak k i g k f i i . Burada k a r a m z a g k a n 5OTU sondur: Fantnzi m u d u k i y e t i

1

sokakiakl

bir

o c u k l a r pheli terristleri t u t u k l a m a o y u n u oynar. v b . N e var k i bu g e r e k l i k en plak b i t i m i y l e restoran sahnesinde- o n a y a k a i ; Sam. annesi Ida, annesinin arkada^L B a y a n Terrain v e B a y a n Terrain'in kz S h l r l e y hep b i r l i k t e br restoranda yemek y e r k e n z u i hir b o m b a paEar. Yaral nBieriler v t i g u r ^ o n l a r yerde inlerken sz konusu drjrt k o n u k bu durumdan pek e t k i l e n m e m i gibidir. G v e n lik k u v v e t l e r i n i n tuiuklanmad ^L birka g m c o hu dtdse-i v e r i c i

devleLten kakmann h i r y c l u mudur, ycksa insanlar fariziler oTaCh y l u m bask altnda utulur .' Fantazi e y l e m i n n koulu m u d u r -Laha i y i bir ?ey hayal edemiyorsak neden d i r e n e l i m - yoksa aclarnnva katlanmay m m k n k l a n b i r jeeklerde kama h i n i m i m i d i r ? Alp sahnesinde ve Sam in b i r ku g i b i - K ba- I rtlya sckaflannda incelikle- sorulan bir s m u d u r h u . G k y z elbct-

l-LMlJ:RU.NnNV<PJJjl r P B I H r l y i kapiumak f s i mauimn c i m i n i . ! M- pnJavn yerletirir. I '.n v .m pimanly k a n l r , .ima JL. plar pdrkj I K '-il flti y^4dur- l - -. . :
k

HU A / M

M^lAlMhTCKOhh

r..

i r u m d a bir yende hulnmr. Hu iki n o k ^ n E j H a a i x h i n l i / i H L I M kLik h i l d r ve turuL uypun pieele^Crilrm) bir slm.1 hal L .11.lir M " y a n L m . h u kuUk iddet ^ U . . I I M . I . I b t K n i h i I c l a k c t m t ^ r e k rnr behdlL iHdn^uiu M huni. n m k m c i iin ar o r k m k r - jlmmiM , . . 1 h k m e t i n aklndan p e \ m her f e y

fcurhgnljnn

SCik-n

(Nbrnm reMuramla

normal vaziposterin-

yet pthn d c n c > m k n i f v c k a y i L M / h k l a r l e a l m r AnJ terr k u v v r i l e r |fcl lamadan l m z c a birka, nanve de^ h u l n n hu kuuk patlamalar m ^ n l a m l m h e t a n u a ) l a hzaC hl .H -sLirfc dlOTkd^ilhler -^u/he r o V r / Mel Meme-! G i l l i a m b u I .Lh ' . 11111 - - - . I

i b e y u t a ^ n k m i ) d n r . dipler yandan da hancn ancafc Ichdl u / j k U ^ i I laLdJk m m k n t i l a u f i n 1 jiic i t m e yenrk'-Um ^ afdir t u da hnaVrnel ^ m k n t n m n n r d e n Snrl n l e m l e r olaJak Minul pufunu, neden K n l a r M U I I ene huh mu l u % .1 ,i snrlamalar jre mltJjiim a n k l a n . Sam ve Jili hur l a b r k * i a i- Hupns> yatn n v f t T y u a n l'/rvk' l O/^urluk'
M

llu ..-. l. -.S. MftrrLh p u m i m r p r i m fljpj U I I I I .I .... :.. J. -- ler jer-yek mi? (,"HU /aman h u n i oevap oiark hdmedm ^ I c r d m . f a n t i hu t.tc\ le^kilaln her in- rnlksuiu duih* I ikan lu> J I U kaln J M . dnlui I M y l a ^ (Fevkle I c n * diye hr |cy ycpt^ h k .ILUL-HH krndn idame d tinek iin 1erri\tter k u l etmedi ^enkiyuil le^klhakr hum yapar. M
/ L4IHJPI
1

bir posJcre ra.Mlarlar: / u r l u k (' y u dlyala Ln en 1 kelin Liderinde de " H a k i k i "">/fiurk->trr" y u d d r r :

y o l u n d a ^ e t i v e n c t h u r i b i r b n l s s h a r . K a y l D j i r o i ' r t d e k i b i r heyuEukcj. b i z i beklemekledir, a i n j mee " h a k i L r " kurtarmak f \M ne ? erek iyona, y a m u m u . yan hakanln y rinlembennc r a / o l m a m z f e r e k r i P7ur1**kkpT j e t i n k e n k u a l j m a l j r c n d ^ c VCTKI bir Kvvrpla PTHaKefcelrnekvn p r r r k h |ie% P. I T e d b i r k l b r M L b e l l ^ n a n e T m
r

LTVBP m I }<n turd M -

:t pullama

hr MftT vihlrrm myd'. Yine tnlmedjkm E y l e d i m , her jjmot 1 Idup phu y JlnLPLJi >uunllkn | b l b ar : [ I ir-1111 l Ufcak hu k L n^h M m " k d f m ^ j f ^ jacJL Hilur^J. taanijpHhlHaaj mimin m u rut a> | umurdu u anlamna . . ! Benim / . .V- mjaya k o j m a y * v * t h * Nrydu c H . i i . ' - ^ = :
L l l m 1

1 ?II>51

ler 1 m ha^ka lu l 1 iale edecek i r i u r u k Su ledhrh -r h > uk

r

Hu- tunhec l a n hr u l u r daha le pPturecek -iu- ^.LL *urL-. li drLam. m M .1 1 . n -J Un JVIsJVJ bukuilVEj rtlul

.l

W y i l i k yolunda kUr.uk hr kcflulukl^n harctlr Peki birok t ^ n ..-.i|-. o t u m u n t i)kcm.e p v u t k m pu%d

- . ya>amay n f r c m t n i n w d o actahif pollknl.-hn meru l a y i m a ;ekerien karfi-

"dur da z^r hir loplunlan m.v e d i l e b i l i r ? B e l k i de hu k \ k k i l k l e r d a h hyk hr L n l l k halme g e l m i t i r B e l t l de h k ^ r l f m y o n l e m l e r i Loplm i 'n tenleriilkrde daha byk b i r tehdit olulrv

m u bir y d u iPdufU tltylenchhr. t 1 I h m Orn^i hibir

la^Ei^ L H hUyUk g l k . birnk 7CI c l c k l kululrken o y u n c u l a r n o l m a m ; g i b i diLvrsnnuthum s-Lilam;Lk M r n f (lUKfi).

B 1

;LkLad]r. Da^ku bir d c y l ^ h : , belki du / c h i r l i oklrl hizalrhi "devjHir": Bugn iviruk y ^ ^ i ^ m p / . d u u m . Vrnre k l l ^ l m f iDBriHaDlA* M L1 > J rr. 1. s . . . i n hurrl' I c tikelin 1 yem hr icnH u l d m u i h u i n ^ d H p l e t r f H 4 P J U | U u J u Laht H H y o r . a m f c tlmKti m -Jf dek eMrlerH>op H m l a n hylr h a | i m u ne peline ceKn. I I I la -oUnuraktfi ^T 4 L t i u nt h^ci venc e4a bue. " A " htkltnen u b h hnayac A . Bu Mutada a f f c n l n r d r w > yafma> 1 n a | v n u m r .r- .t yer. A u l t i k t e . - uekh hr I r l a L n k U i d n n p\Afm*t \ i>adj|m u h hayaln I kenduM. (Zlnck J i l * l t |
h 1

Yal/cii hriLTi oyuncular hu CIL. JIIi "pfrfstyuUtfJrt " bvranahiHr. A y n yekkle_ b u d u n karaklerin cS^m. Ida. Hayan Tcrrain v c Shir l c > l bcylc d a v r a n m a l ancak nfc f a ; l a dr ir.. -. 1 M m u m u m k u n n 1

n l a } l fcyt h f l p L a r r b d a r n m w b r r n arlk al 1 * l k l a r l e r n r * a l K a n u C j u t e n l k I e^k 1 lan nu i k a / * f k * k m k a n f i n u m a n z j Larv

b n l a n n \ alnuL 1 n r b o r u c u hr r a h u ^ j l k bt l ^ d amalardr. n da a y n t i d u V . i m a r d a n btf M4nak t i l d n y a r . 1 r .

1.. 11 ceIhelnen 1 n b u y l u [Mar.k \ >*umkruhlr m . ' N h. lelaket h^pK lilsa bile gndelik ilerin i ?c de v n e l m c l i ve
1

riskini h i j .k.uliL^ i l k * i y 4 r r l i M i i / L k \ h r ya/edsn luirklum^t r d i i T k r n m i k r j m E o r r z : T n n s i d , Stuin; T b p | X t i M a t H a F.; T t o l l o p t , B e n jaml " l i r h , VVillan K.; 'lumer., John D.... ve ardndan h A u h a

lUmclc brak m i l i s i n i z [ f c k MM% K - V ^ I t h d l b M M H M H | 4 l enlKtlknJci . h i b i r lelulid HZ kumihu UIIIIIILII^I b d u r u m. i l e ( k i :iKiLLa hu hatmeLretle htlunm^y^m b i r ksUe^tridrj Inplurt yikLm

HLM[ 1:KJ .l WYUl_j] haJdTuttk o l d u k a tamnmrs. t e h l i k e l i hr lernhl. H d d j ( m u i b i

n

nnde v e ha^ka yerlerdeki r l lap t l n e k r d e

h u l u u n luEuklula

N r b n c c k y u n m k n arlk A r t h b d U H u t l l c o l m u ^ u r . M a l i n e d e v a m eder: Tulwnxl_ Tlhnlaa T." T u / c r l o * , Pelef... Ve l> j j n iinde . .1

P

mi f k >elm^ l v i l s c n u m r j M i n o l d u f u HdlJ e d i l i y o r 1 t a n ner 2CHM. \\. B u " ^ a y r i m e y r u mueahirlerin" op>u M d r c e yanl j a nunda yaih) yerdeydi - n p k rr^inrandaJi p n o t l a r y i d i ( M U >n brilUmUnde a l ^ n l n r ya da a b ^ v e n ^ yapanlar pjibi_ Bu lu|uL4l m.ljkr i c n r ^ t h c r e k r hakkihla b i l ^ e d m i K j r n a l m i d i z v e i/fn; .. olarak m i r l l r b i l i r : Yeterli * * > u l a insan l u l u k l a mna. inzaliai br j e y h r r hilen N r kp b i r feyler n b l a c a k l r Hbu G a n i d e k i t u l u k l u l a r d a n d U / e n l n l a n k liurada k u l l a n l a n r a l a r ftumt'Ac h^lg a l n y o r d u " g r d k l e r i m i K pek b r l l / r t t l i

.l.n yalnzca. O

yalnz

.: T harfiyle h a j l a y a n l j n n l U t u k l -

"IL enirlcridir San terfi e d i p h^kmlkm y e n i bir greve e t i r i l d i i m d e o l a n hieni daha yakndan g n n i r / . S u n in >em I M L U H I Bay Vrnren. sonu p e l n x v korkborlarda \ a I L^JTL! J J I r 111 soru K m h a r d ma n a l t n d d r r k - . hu Mprubarda h n h i l a mujlljk.. tdan o n b e j >u>rjheh kmuMmtla ne yap b e a > la dpjddtr. W a n r n " y a n u m lerusE y a n s m d k u l u n d i y e y a n n ' k F i l m d e t r o r d p u m u r l u l u k l uiiLarda iiy ekilde rasgele g e r e k l e i r i lir: havaya uurulan nj mranda g a n o n l a n n neredeyse y a r n tutukAmr, saldryu urayan n j o n j m b l m n d e k i mteri ve ^uh^anl^ra da ayn ekilde m u amele edilir. T B m l u l v f c M a r l i k e n c e i i n hakanla g u t u n d u r . " ""

ynrdu: /irv^r^'deki f i z i k s e l aeya sebep o l a n "khsik" ikenceye karf d k Bbu 14* rb'de cinsel ^ i i j t l y n m ve Isl^un'a hkurelc dayal psikdcjk bir i}krp> ^h . . . . . . . . h . Ne M k M m n d c a m a c y m I< u m
m

UAIPT: i n u n l a r / a v ! dnmek ve k n n u ^ l u r m a k .

C.Vnevnt i f l e y n c C T i y k n k e n c e y a u f c l a r u m } l : ^ i e n c c y i

b d i almaktr, m t insan tan k o r t utarak kendi kahtftuna e k i mei l m e ve i .flch; k^mchma "illi yuuj" l . hir o k:da n e m l i d i r . Hay H c l p m a n n l e l e v i z y o n d a yaynlanan hir r p o r u j d a " E f O f h i r t o p l u m d u m i mesele y l A n j U l K " stlhbar-di rkkntjiTduki pek ok labela t e puslerle hu s r i r l e n n \ anki lan m . k m u m kUndur. BHjnlarxlan h n n d c ^ u v v l c r y a n l d r : " U l h h a r a l - RclaJun A r u h u n . " Terocr k a r j u v i o j * iMihhaiacn m a h u r va>lmaM a n k r.-l.n hr d u r u m haline p r i m i s i n . Term b i r o k acdan -snidan bir u v n f t n lurkhdur: -.11 n e m l i fark. M M l N l f a a Vc g e r i l l a M Y I K I I t r i n i n d U j e n h hir urduyla j k h i r savumu g i r m e k t e n knmuKidr. bu. rtdenfr Le M Katlan yLnCemkrle 11C ed I mc len m m k n d e l i l d i r . Y-Lplac^k j y f d c e c k sakdrlan i m temek L ir. I I m. y p h r l i - ; v ^ . i . melrip a n i n t r d e k n m t a k i p e t m e k . v h . uygula

nallar, ilaha b y k bir l y d j t k * * u m a y o l u n d a kUk btr k ^ d l U k u l dudunu nlda ederek ^erek^elerbdiriycrdu i ^kelLey. BUfkan Yur dnueiHi i e h Clc-ney 1 1 lylurUn ardndan v c d i i ilk nipe^rtajd " L l i m h / n allndaki her yolu b u y u r m a k . arukimiAp u h ^ m a m M I .djr h a > i b i n m e m l a ; y K a k " diyotdu-. H n h 1 1 Ji> itil saldn
r

l a n o m "karglk v c r m r d r yem r p a r a l r r n j \ dair yrr l 'i .111-u=.. r- - ^ r . . <-L : . ;

-1 .1

kanunlarna

_r/l . . n .l. SlTaU^

> H M : f i l "Sadece ^unu s i y k m e k i a i y o r u m : A n k yalnzca I I I ^ lrden I k m J ve 0CWttl v a ^ ' - < 1 A Cernrk4iriHt n l e m l e r mdnr <_\der H h k l k o n u y u brtylc j ; k l y o r d u iima ^ n u n k t k da bugona^LI
h

paylamyor (Rnvvrt 2 0 M :

VM
H

I'!h* ( i a r h ' d e k ^kenee hal il i^kerx:e". t ^ i t r h e ^ / i z l e n c e ol.h ak al^larihytHjpJu. m a n l a r k a K i b i r zarara uramayacakla p d pk ^ketk-enm l i z l t e f I - ki- . kadar zararl hmad j d u > u n u l f ^ LIUI v r ne kadar ileri idi k h le e f ine d a i r b e l l i kurallar v a r d : James B j t o M urun vcrie n m l u n n d i i . en l a / l a b r o f j f u u n ^ a g l k d f l mpkluya katlar i l e n ^ i l m e y i n e r y r d u . Ebu G j r i b d e o l u p b i t e n k r i teknik o l m k i f k e n t e l e f a r k l " [Somap J H U j d i y e niteleyen bir mi K k l i f o d k b d r d . - J
rr f r _

malar g i r h y a p l a n ve l e r n s l r f Cerih p l a n l a r m o r u y a k a r m a k a l a n d a n hayal o n c m tajr, Vatiuir^everlik Yiis;m"nn gerekesi d r hu d e i l m i d i r ? tiz tiyle 1 vh .'ye c r j i m /. Kuyditr. ktnku hippileri. seyahU b i l g i l e r i , [enirle u v p a m n yAu b i a J j d a f i y o r
S

firu^de

olanJariabrhijka v c k

: .h. l.- . - L n 1 K -iz-.-ri -k k- \ i f a n -

R v r a t k f c raJLdil =k k. 8mT4c

l a n ve Irak'a lanj " d v a ^ ' i a k i LMhrwa4 e d i n m e y o n c m y k lpl A m e r i k a n i pulad nda - >am fmanlarLanu d e n i r n n d e . I J x C a r h d e ve rnk u k dper l -; -'.n: > 1 A I y a n t l a n n e i d i y e r k 1

^ H ^ d f t n u / i ) k e e de T a f l k c K C d t r . K u r t u n l a r a irkence eden d o L l i v J 1. L m iddia e l l p 1 1 N l u l u k l u l a n n l m r k n n r mani olmak ^m^k iyA l e M n .= . helirknrnflir[ k l a y t * y l a Rullle m

I-] L M I .t: I .!: S C

VtH.(5JI

1+RrtZIL: I K A U A N T1iK<HU:

Ltm nceden planlaamus bir gy Jegildif. Jauka kaytlarn fcaift maSL nedeniyle Burle'au eleklro-hafiia crapisiuEc y a n k * parametreleri kullanmasndan k a y n a k l a n m t r Sekence zgr b i r l o p l u m d a . bir denokraskte nasl rnesrulasjinlr'. K^c yazar R o b e n Jackson, m i l l i
?

l J13-;3-1r ve A m e r i k a n ka>u d e l e r l e r i benimsemeleri onlarn "paLlartkaya hazr" o l d u k l a r m kantlamaca yeterdi. Runt-sKekl iin yal n c a leriirHLftzr ve potaosiyel terristler vard, ve cihette her ki ^luhu La hapsedilmesi g e r e k i y o r d u . Bu argman ortaada cadlarn hakkmnlan gelmek iin yapJan M lesirL akla yel iriyor. Cad] o l d u u Ldia e d i l e n kadnlar elleri v e ayaklan h a ^ h , yani harekcl edemeyceck/yLzeacyeeek b i r halde jile -1 l-1 1 1 l : kadn su zerinde kalrsa, bu o n u n cad o k l u u nun (doast gleri Olduunun. Vb.) kamca saylrd. Batmas fle masum o k l u u anlamna y.ei y o r d u . ama zaten boulmu, olaca nLan buoun pek hr kymeti y o k t u . G t l l a m ikence i n deme yapma f i k r i n i cad davalarya l g i l i ortaa belgelerinden e d i n m i t i . lme m a h k m edilenlerin ate in kullanlauak u d u n u n parasna demeleri (jerekiysanJ l O i l l i a m 1 9 W ; 132). A y n ekilde S a m c de hem kendinin, hem de vergi m k e l l e f l e r i n i n parasn boij harcamamak, en abndan kendi hlJgl alm m a s r a t l a n m b e l l i b i r Ntviyedu EUulhilinek in sulamalarn bir kumuu kahul e l m e s i td.viy edlvnrdu. BL-delni d e y e c e i svy elbette lekence d e i l de met
11

fttiwmliffm

icKdit a-hmda o l -

d u u durumlarda ikencenin kabul edilebileceini nine srmtr. Jaekson'a vc dier yeni muhafazakarlara bre a r u y j s a b i r inLihar uagcoan d e i l d i r : " M a h k e m e onayl p s i k o l o j i k sorgulafaa y t o lemleri g i b i b i r t a k m terfirle m U c f t M f l y n t e m l e r i konusunda ak f i k i r l i o l n u i j y i z . Ve-her ne k i d i r i k i y z l b i r davranp olsa d a baz
h

phelilrtmi?.i hu konuda daha az hassa* o l a n mLherLkleriauy.e ha vale e l m c meselesini dnmeliyim. Buciu.it sevimsiz b i r i j ulacagn h e r k t i zait u b i l i y u r d u " <Jauks*m oktann Maemwdcr 20O4. 3 ) .
t

A k a d e m i k evreden M i c h a e l IgnaticEf ( 2 0 0 5 ) ve A l a n

pedwwlt

de ( 2 0 0 2 ) benzer argmanlar sunar. Sava& kanunlar. Cenevre szlemeleri postmodern sava^ h a l i n i n yeni gerdeklerini; f t yeniden dzenlenmelidir. Patlamaya hu/Ar bomha g i b i senaryolarda kence kanlmaz o l a b i l i r Snrl k u l l a n m ve ' h a f i f n i t e l i i n i n Jam sra. ikencenin bir hakln taralndan onaylanmas gerekir. D e * h o w i [ / i n n e r d i i g i b i , durumdan duruma d u r i j : n k i m i iteri b i n l e r <le s?
L

: -1-

"hiz-

y a d a " y a r d m " d r D o l a y s y l a l u l u k l ular h e m m a h k m h e m

-

konusu o l a b i l i r : " l e n i j k e n e c d n yana d e i l i m , ama ille dc yaplaeaksjt mahkeme o n a y zorunlu o l m a l ; l y j

1 1

du n ^ c r i muamelesi g r r C o w e n I ^ M ) . Rir t a n t l a n , gardiyanhr m a h k m l a r d a n "devlet m a l d t y c i ? eder ve m a h k m l a r "de* | n y a grilLnjlLlr

H h

ve gereki DJHU bir

a h e r n a t i l yok. T i p i k b i r ' k l n n i y i s i duru [m..." ( o k u n u C o h e n 271. De^howic/_ i n a m l a r n crnak l a m u n atoma i n batrlabileucf-mi va da sakinletirici bile v e r i l m e k s i z i n di&tonin o y u l a b i l e cegini hesaba k a l m a l y d (Macmastcr 2 0 O 4 : 4)_ imdi itrazif' g e r i d n e l i m . Burada l u m k l u l a r ya irrsr nJ-

\=

v i ' m [IV4*!) deyimiyle ollar hanini

sac fi'

d i n hej d e v l e t i n i k l i d a r u a l a b i hem de h u k u k al anann diHinda in^:ulardr. 1'uiuktamaalaranan ardndan, kelmenm l a m anlamyla bir L I inrh. grnrler; I Harndan bellerine kadar torba g i h i hir kuma*. g c iri m i d i r , boyunlarnda metal bir kelepe vardEr ve iL^rhav

d u k l a n m itiraf ederler ya da sulamay reddedip daha fazla ikenLeye m a a kalrlar- Yalm?ca iki Jic^enck v a r d r y a hemen y a da i^keneeden sonra i t i r a f etmek. D o l a y s y l a t u t u k l u l a r ne oJonA okman sulu saylr. R u m s f e k l i n G u a n t a n a j W d f l k i l u i u k l l f l f j patlamaya hazr bombalar olara); grmesi hu argman tekrarlar. Terre kar& sjtva^ttevam i t i c i srece tutuk klarn burada kalmalar gerekyurd n < k i bu da on y d l a r c a s r e l ^ l i r d i H u c k u a k - s i takdirde bomba g i b i pal lay abl l i r l e r d i . Onlar .sadece d u r u hareketi bekleyen potansiyel miliar bombaclaryd- N k e k i m yapmuj olduklar b i r ^ey yznden deil, gelecekle yapabilecekleri bir eyle sulanyorlard. Dine ha-

I l ll arkasnda k e l e f t e l e n d i k l e r i eLal hr -HU u / ^ m r . Hu ' . l-. lar" kesilmi dmaau/lar g i b i n a k l i y e e l l i l i r ; Torbaya benzeyen dzenek . .. M.m 'avanndakl b i r kancaya m u r u l u r ve dike "torbalar" sallanp durur. _ Itadtburada gerek d n y a j j l e r i y t i

Wr bika paralellik daha k^adaui | ; ^ [ L : r i r : Hepsi i j n n l u y d f l tu l u m g i y d i r i l m i alcma he/- balanm, 4i-skcri nakil araLanmn 7mi" kaykla rutlu .. huhlc Algai%taJi daja O H n t A o J t m K r f e 1 1 r

i i ' n e g l l i r l e n mahkCLcnla da l^enzea'b ey ya^auyor mti? M a l knalarm Guancaaiamo'nua kuius4i

M

alanlarnda g i y d i k l e r i kya-

fetlere n t demeli? TuruncLi l u l u m l a r g i y m e y e mecbur e d i l i y o r l a r :

1*1 kararllm; ptvll erk

M1 M I H UETOLUJI .. I.. ameliyat - l vc kulak i ItfPtftyul r i f i / A H u y ruLlafi *n olarak jtunjvprdu. ^rkuk I J \ ditlranlaf^a ykutt emek S r u r n IUMI*. akUana Kellne kapializm i n M n . -v.O n IO|

L aylanyla d k o n u l m a l a r Vi duYIndlan r n p r l b r f i t i U D H H >lTKan. d u l l t r [ i m i m a n l a r m n i f t u n i l * l a k h y l e . IsrhK u i h a k a n l k Tna y a r d m o l m a y a davet e d i l i r . l a i k v u n e m e ^ u L M..IMI n k u j l r a ^ m a u [tereken b i r t u r muhteri h u l u n d u u n u aflyler. Sam hapsedildiinde^ daha i y i b i z m e s o l u m a k amacayl yaplan hir ankete kalkda bulunmam istenir: " M e m u r : S i z t e sistem i n durumu n ' a. c l k l , h. elklsJz. M e m u r : B i r v c r p i m k e l l e f i HhUuk a. rikdfiv.l.; ' r l i i l e n m e d i n i z ? " Ve b y k v e tUriip ^ H I C U m r l f m ve dper l u l u k l a a n l J I I I I Burada can alc t o n n e ptduf
1

'

b i r m e i a y a ndirger. A g a m b e n e ^tVrc M*

n l e l e y r n - ^ f l e n j e r t b i n de tmu oLLpremn cez J a ImamLM

lir. Ayn >e kilde kapitalim bir e k n r n > m n k k l 1^1 d e h i \ vicdan a/ah ekmeden istetnlatiileee^i iz biridir. ler iki d u r u m d a da atdnk llaVleme y^batet N r ey |?lbi a l g l a n r Biejka b i r deyimle, ablak her i k i durumda da eletirel d ^ H e y e yem veren hir j e y eJmakan c k u timtide jik7e>j pxut La mm k a r > l a y m z * K l k r de aym ekilde ber ne^nc m u (,'c c^tple. uV4 uriule rle vc . a Ktr olarak kapnaliM M I - m i b l ^ a j u r l a ! an .n h .11... . ..-|- y r

ha^rru pelenle. bir p y a u c k u n u r t l r t i n d e edimde h u l u n d u u n d a m wmn nalna ietenlerE k a r t l a v m l a h i l i r m?

lu haahe c\ lerde > a ^ u i a r . Sradan ^ l c r Fakrdr e k a l n l a

( f l p M f e a V dev hr m a k i n e [dank . - - edilir. S o m ve J i l l arabuy M e t n i n Saltanat ( i l h a m n f i l m i i k i tespitle b u l u n u r Saldrnn hr k a m d besbelli " lu u v e n j i k devletidir. N e var k i d i e r i de l k r t i m l o p l u m u J u B r v a m a n l n k c k t m h r bU i z l e y c i l e f i . d r v l e i ve p i y a a nn z n e l l i k retme i n i l e n a r v i n d a h i h e r u e r l k l c zerine d u I n rtdn . n >. h I' z-n M ydnelir. lk k.k^. hu k alan brhmndVn ^ 4 f a r k l g i b i dir. T r t a l n e r b i r devlette bUrufcrsi ^ p N u ^ m ! l sllar. sc\ikr t v ^
B

la t'ahrikaya pulenkcn. Minay b n l f c t i n k u l . . Finlan . ^u.^. N r d r l m i ; r v k l a m l a r ] grrlcrr

a l . rte ^lrtert. bchir sev ynklur. h'a- '

1

L.L| arabayla . . p _ den insanlar yalnzva y d u n U yanma v

r^4rkai4 d^KC hef k i y e a)nlrtta>lr. B i r i daha ziyade r e i m i c mklklatar. d i k e r i tc Tukelrne: y a m sipataj k l I M f taH k u l l u r krram. y u k a r n l a a j u hal lar> I J urlaya t o y d l l j u r m j t. l r d c n bir e l e ) -

akmn Ktnjrlandnr, b d n c i i e l I devlet

irt i l k i n e a i l l i r : e m e c i n Llreiim sdrccudekj r u h i vc k a p t a l ^ t mek l z n u n n a k l d i ) i l t f | . ftBcU ise ne r e t i l d i i n d e n ziyade U M I ta k-p yaral 1 kl 1 ru nda k lamr. 1'Uket k'l ler p I yasal 1 m un lara ar / u l a n 1 ay t r e t t i i c y k l arzularlar. Bu bakmdan h t > n ile arzu OTMrhtJk ayrm w n dereiT nernldr. I r u a n L r m ky alele. yemece . harnJL ak vee aciypclan vafdir v e c k m m i n a ^ l d u - r e n k n m ^ O I L U U nl ^un Ujrdan hep U k p e r f k r . A n a r z u n u n , mallarn c < f c j c l f m m . bu lidepterin k a r n l a n m . u y l a p e k d e l g ^ y^ritur. B i r e y i DfU H k n h liya d u y d u ^ u u H i n l a d e i k o r a dair h i r ibciyac o l d u u n u k e f e n i g i ttze saln u l r / . Hatta aJ^veris. a y i n l e r i bile vardr, hehalde bu a y i n l e r i n en M H H de N v l ' d r . BekJeneec^i /ere . !: NueJ u n u m l u ve h e r i c ^ t a k f u. n e t m e k k m e ^ u l du 1 /-aien her i c y c a h i p br ar^ k a d a p ya da akrabaya ne hediye edfchlrr U T B d m c d i k k n h r hl vacLan -.11 l .' . \ l c EVI a l t | v e r r bahanesinden h a j k a h r
1

EE ih- --rn H rmeli m y e r i j k n r i ) U ^ = r. >

harekeli ve davranrlar k a n l a m a k iin d i s i p l i n a r a c n * bavurur. K u r u karlk, bir ( M t a u e k o t H I l l h i r c y v l 1 j r k l l k l.r tevik ed cr. tafcp olduu. a c i Y l a i k l i l a f t n I m ^ uTunkr u n u hr_ h e r l e r i n hr p i n t i m d e bulunma h a k k tardm vbHu dnceler e l h r f t e . M a r M M jmerJA>fcn|arn da Evlaya k u y dujtu zere, l n d e d e o l o j k u r yalnzca b u r u paraai y e l e l i l e r i n seme I- j ' L v a r d r tn*unlar n - r k a k i m l e r d c j l l d r , kapialist lern hevesleri M meyillidir:, talepler k e n d i l i i n d e n o n a y k m a k reklamlar araclyla u r e i d r T j k O j e l i m t C i y k d i * ! PLbi: Bnylc htf kapudzmde intan tur ltfk>c y*r H 4 im -1 kar . i Jrv inde h r kamp) l i * L nmljn t j "u N r _ - > l nnot rt > p m l a uk l i r pukbnkrdc w pamuk f*hfikalarnda r m > m v r n l u m K . hupM bu .^YMKi^luuniHfd^rt^l*^ hnu-m.----= daha rhar^s kjlM hu helk anto daha ntdk diiydi: zi-

y y t k j i l lEltMdir. D i n i bir b e y a r u e c n k \ . k u ^ . - m u

411. j ( ^ v n >
c

\n m i KL i-

S J n j r

HK -X/II
r

HATAI>ANllHtH|

mnle/ndc bir -. i n i r i l i r . 8ruzit\l\i

l u n m Y o l u n d a k i T k e t i c i l e r " y / l hr pankart t a y -.:-.-. .- andr. N o e l / a m a n hedyelef a l m p v r de d u r u m l e y l e d i r . A n c a k kirn^c bu h e d i y e a l m ya k e y i f l y o r g i b i j r n r u n m r / . Hed>c v e r m e k anla I0IL

d j v e r m e - 5--

m m > K T I I ^ b i r alkanlk haline p r l m i f i r | W h e e k r 2 f l 0 ) re nsj;cle 'Vv-tler" v e T t y r t a f

1

Alnp verilen bedr-yekrin hep* ayn mriavlnn i h a m i r yftnetciks a r a y s n b i r oyonCO v e r i l i r . Hu M - .im - ^ h e d i y e l r l a r ,

H

rvyn fikaw >e manipule f c r kendi ^ahehf rv d u v a n r h*r \ mit} N i m k '^k eder. \ t bu kazan IJ nkr LLLIU larda h ^ l u m u l nnifLui daha E a/ U lrey bcneLt n U k h l r hal: |VkSbk^u. heyin ykarken LLIIIiiLkl.m me- i | aleu ih|]]]akLa etkar. bir ya^am hinimi halin? gelir. (.Pti/^l bir yaban h ^umdr h u . r^4wMew ( d i d h a j r u r c k l n vr pirc bir ya^am bt^Mu utarak n a r H v I dejr}lrtV ak >hnc rakr. Wxj. 13) V i t i c i l e r e : / c l bu oyutiLagm (er^ek b i r i l e v i o l m a d mi da syl e m e m i / p f r e k i r . B u d a I l L u m ' u a k ; - . .m ' v u r p ulanan di u d u n hU u m u r a i^artf eder O y u m A
h

hediye bir m e i u olarak kimiyi a y n anda h e m k t l r l t i m h e m Jt b t e y l e y m r n a n l a r . . . k e n d i l e r i M rjk belirdi/bir pnhun lyclifine, helh
L

e r l m a l / t melerden u r h l m l ) l r vc

_ m . j > n hcd>e y alan onlarca EUkelicidcn y a l m / c a b i r i n | l i p e iud y e n m i k u r l a r

z i r v e d e k i l e r v n k a r a r l a n v e r e n en n e m l i i n a n l a r ^ m m k e m m e l hr h e d i y e olarak sunulur- B u h a l i y l e rnecs k i m l i k i n j a s i l r c e n i n b i r (H-Lrc.s haline y e r . S a h i b i a k l a n l a h i l e r s i h i r l i hr auras vardr; M a r s ' n k a v r a m m kullanacak u l u r s a k , bi f c i i ^ l i r . B t : } i m K v k k

n

B u a l e g o r i k mcEa pek o k a d u icipluovLJ yapya dftr b i r y * n m d u r . O y u m ak e m i r l i k l e tmalileT heVCl -. ^ m. .. -m . I, -l- |Zin | i r n e n insanlarn f a \ l e c l c k u r b a n ya da- l e n t f i d k a i e g O T l t l n t i. :r I h d a y m y l a t ^ u l n c r d e v k t ay p l k k a p t A . .. a n ^ m r . l: -^lenrJeNj tisi e k o n o m i n i n olas o r l a k y a c a r l m ibaret eder. k i n c i u l a m k ILSLplab-dekonomininahlakd> "hayr* kadar K ^ n u l kalr. A k s * y o r a a l | k d o a c n n vledi n / e l N f ^ey y o k l u r ve bu n e d e n l e ile \ a h i h i Car a t i m l a n lalep r d l c r t ney%e nnu OretT. Vii ILUIIL- olarak dn m c i a n n ( l l a p udi I m o t i f t i m , y a l m / c a nr/ u l a n d n a k a o n a y a koyar. N e var k k a f m i a l M r k ^ m konfiYnlM t w brimde - i m '

m m j i k t n i ottaya k o y a r h e d i j r t y i v e m k f L W hr u y u i k a k

bunun

ymciieicfe

-=.-- Mvyleyerek adlnda ^ l o ^ a n y a y n i i ) o l u r -

lar. Hajka b i r deyimle m ^ l c r i l e r ifade ^al a l m a k Ladik M e l a m V ^ e r p c e f e r i - k u l U m m d e ^ e n m n iwiuru" p r v e r . CrOMcrse d e p e n n m onem l l m d c kar>la>Lan d i e r i k i mela> l a . > an r e l i i r a n d serv i * ed i k n ye m e k k VE I d a k H a y a n l e n f i n ' i n e * i t i k a m t l l y a l l a r y l a daba d i v u r y u l a m r . Restoran B a l l l l U l l d c eV a t a r t r n . | H H
d

durl

^ L u m y u m u / y e m . M . M r e n k l i f o t o ^ r a l l j u y l a v u s l i n m ^ nteniye da u y d u r m a b i r h r a i i M / ak^-aiin la m u f l e n k n n c
, F

herkesin a y n n c A n c k r a r / u l a m a y m v i l l a m a / . Farkl metalar urei m c kotnMIH.IM b i r d e n l i y o k t u r , hatla esasen f a r k l l k l a r b e s l e n i r h m c f i n hu ^ i l i n mndahiyH peen y i Linki arasndaki f a r k l l k : g e n . o n a y a j h v e >*>ll l k e l i c i l vk..-r
1

ete M p a n j e d n e k k e n k m n u n d a z e l t a v ^ y e l e r d e b u l u n u r " M d u n a r a m / t l a k a k n ama huUn i k i n u m a r a y d e n e m e I m n r .

p

CiA-

lunU^e p i r e bu s i H u k r r c c r i i / e l ve 0 4 s m l l a r a j r e b i r im-kandr. Ne ni blr \ Ernckkr m l a y c l rak" h r b n n n . v m u d r . her k o n u c a , r -.raltan h r i il^nrlnu>

n

apla

.nalndaki larklhk; rUcetarlal.

zppeler f i h i k l t r e l p i u p l a i araMihlak f a r k l l k k.

u / m n e menUdek kHl l a f k h
1

d n lop

< o l l i a m m / L i i k a p i t a l i s t e k o n o m i porlreft de a y n e k i l d e yanlj ve d e m o d e d i r . t l l i a m m a l l a r m lalep e d i l m e y i p a r z u l a n d n o r t a y a k o y m a k i\ in abartya h ^ v u m a filmdeki

L

k a h v e r e n g i hulama^ v e r i l i r . Murada k a p l a l m L'kon^mnuin Minla?,ym evresiyle karlanr/, K.pi.l K I ek^bmm liL- t e y i m e t a y a . K l l n m e l a l a n d a gOgerpe ye i k m l i l m r . Evelik aateLvai ha n i h a i / a l c n n b i r k a n l d r H e m Ida hem d e H a y a n Tcfrart her n e f e r i n l e d i ) pinanlfleTirl haiyuk l d e L ^ i j l i r e n b i r i c i k e s M k a m e l i y a t g e t i r i r l e r , eler i k i s i de hr y / r y e ve c u r t i r m h r ^ e n r . S r e k l i .r-d EMtnddklcrnden - derler. Noel'de " I t h h h e d y r ^ e k l e r i " LIL I hed>ekruV> a l m a v e y a v e n n e Tkri u n l a n mchrJj b c y e e a n l a n d i n r . I d a da B a y a n I W r a i n ^ k Muquir b i r d o k l o n t f l k l i n i i n d e l e d a v i g^rtlr. 1da k e n d i s i n i giderek

erefi d u y m u nlahilir.

lier

k a r a k t e r l e r l a i k l i m a l l a r a h a r l , a n l a t m daha / J V , I hl 11

k l y a r a t a b i l i r d i . H e r k e * a y n i nesneye l u i j a d u y m a / , ( i e l p e l e l n y n e t i c i l i k l e uzaksan y a k u l m i i l g i s i o l m a y a n k a p c bile bu o y u n aklardan I tm - -1

r

e hahi|H K ap Ha 11^ f L. n n n t n i
1

in ^ .

H . ^

telefi liralndan nianpuk edlmrM Lininler.

bakmndan t o l a h k r d r rMar

m ^ C E ^ L E SOSYOLOJ

UNA/.II.: MATAEJANTbKJHS,

167

daha ^enc ^Mereti klasik br "ke-yapiir" | rjjvi%i giirur. Huyun T e m i n se "(rt/ kam&afme incelikle hir i i " y n i u l vc kendi n e "Tur -c k huasaf - - fcdjtiunr . nd k / * n f nanslar" kazand ra pnrr N c y u j k k has ' m m m u n u x A fcnmp-

Sam n ideolojik bi m/afia dm oJabilricefi de sdyknebiiir. D un-l a ular gereklikleu u/akla>maiibtr denlnu hiimi g r t 1 0 * Hu fifcri Arendl ve H i V C l i k pL-l pirrbil L o | n l * t c e m i m i n -^ij" Vdolf FJchrnanfimlyofllarca Yahudy Innlama kampbanna e. .L \ -! I \,
1

l k s y o n l r ' l a y a kar: Ida yice t \ k i r k i t i Bayaa Ten-am d * la d j yalanr, I.. da bu kLmpl k a d n l a r d a n dnlayi bayalm

L n .:.

l. hl- . =

nn a>l clkisnm larku varuurf^ncineurcT. K k h m a m uadandr: Dav mm iarm ablak ^v\evesinde deperlcndintKinlljlir 1 ^redc ^ S a m d r bakmdan bayada. Ikiri k knlulUgiJu kenJlslv b u l a m a d n a inanr. ha>ka verde o l d u ^ n a , Atjmfk

kaybeder -Sam yanllkla 'abutunu devirince. Bayan Tcrrziln'ilan penye y a p d a n bir m k k ve birka kemik a r r u k l d anlahr Simle d e n bir ekonomiye ynelme filme 'Irtaliter' h r d d n> k u M d n y o r vr leriire kar favamn M I k * rand^ m ylinjiUldUfu n a e k i y f c balant k u r u y u . Kullanm dr^eri i t k r _ . n i kay. h ^ l u k - a i n a i K n r i a n l \99A: 2 2 | Tuh ve feruek lerr t a j M n l n da
h 1

L dc msinlara i Yahudiler. >urAeli leru*lslkr> E<bndenJecek mal mu^nvleu yafUT. W d f U M e . . - :n L her u|prtu kn>K d f i y e v e y tevgrye h a f U t r . ! . hm..im A o c h ^ r t j e g e i n k n Y a h u d i k r den SlurfcTe yardm [ r c ) e cJlsir. Lnk unu kendi arkada ve Yahudi mrsekani kmek cn tuk ugra^mt b u i pb i u r i i r l u ^ v H M ) , Sam J i l l e yardm etmeye tfah}ir yunkll Jill ryaLanmnkLKi'
r

EHladanLalkiyiPt; bunJar rkvfel i v e dLilayyladad.ahanrke u i f u n rltiftlmiz alarm knd H i l e m i ) laralnda smlc edilebilir h a k fteiiyur.Diihb pek ok p a r a l H h k e n u l / edilebilir Piyasann buyruu ve aman vermeyen reklamlar lket L ileri
l p

W 0 r i H eirnez m T T i y e l i k

dr. Sineler ve Jill kaideyi, yani gen klanlarn hak elliklerini bul duklann k m L l y a m a y yarayan venel istimnalardr. k h m a m ve Sam .l- : o M u L b n lm ahklk yaplklan COTtVC. v e n k n e m u i c n belirli v m e u l e d e n k i n h k k yerme f e i n n c e Twlamif pnjica>nilkrdr. N i e k m Sam Bayan B u i k m t . mn n l u m u y k i l f i h " ^ aneak r hr ddle cevap verebilir:

a m e l i y i ! bir i l e n c e mlni olarak r o a j l c m e / mi? fiehn. k n l a n yorumlamak ycflne. o/nelerin kendikrllli kapitalim ekonomi ^e gvenlik V v k t L i r a m d a naul konumlatMrdktann B U k yelim

ttnll Sam kimdir? ( W rlLlc h r bnalnattafH B y K u r l z n u n n n en dee l i lkt -l \,vamanla iyi ve saypn h r i n a n d r Malla M k d e fazla iy bdr. J5... K u n / m a m a yardmc m.n a hevesi y u r u n J e n m h a i l i n d e huun I M I ku/Kiklerin sorumlusu hp kar. B a v K u r u mann durup dnrken k-lunun krtk nldguu i k l i eniinde unun rn/avm lak M etler. S U L U I-.
H

'Hayan hni'l

ederim ki bilkadtk hiiMln Liranlrma V*

ortadan kaldrma konusunda her zaman n l derree litJ. davranr. ikayetle bulunmay i r r n l a r u m / . s?r ^efrkli h m u b n pmdermeklen huyk bir mn^ ^ duyarm ^ 1 -!-=- bdiUn btmlar dnnup k a l m m / > a^Iac h^inak. h> de hkmet l v m l a n doldurniakla ui I L . L h h vafTTke) / i i . |i^nlruneym bir L a d i n * M*ykr B y V bir
r

inkar, liiekrtden b n y k bu habersizlik naM m u m k m olabilir? F-rf mann toplama kamplarna j o n f c r d i k k r l n i n k a r c d e p i l de Yahudiler oklusunu, Sum dt Ray Hullk'nnldgtin biliyorti elheitc. e l jtL-lchm Otmttm y p u k o n u ) dii ariL'd^yla rmdumut k. >nl>> lade e t m c i ve akarmuk ^ r e l y k o l a y l a ahlak hr diski kurmaklan ka a>md3 bil i yOf lrd. Arendc l h i . laM~ye v r o k k r m e i u n rubd oh. ye" v t " f e e l m u j n e k " haline ediline me "ikamet k L s i k l j r oLmu^lur vb- f f t f J L ^
1

UttUfK alma kmUMinda k u w uygulamalara hi hu leyken ekanuru

Kurt/man m eline \u dukemez. Sam se lam akdine kr llai a uy yun bir sakilde Laldr ve s i l l e m i i s k r lucan M M la?mar i H i r p r l m i > arkadalar Hay k m m ,

ranlarndan K a r a b l a n k i y j z k f k r . ama u l ^ v n t k r n d a megul f u n a n u r k . Terliyle y da pteaai|k J j k n m e ^ s s i r m k mesafe koymak lalef. k e n d i p n e batar. -.. m aklardan hnvlzn penye

mn". ".hh

d k U l v c k e r Snrdn l i Kunzmann Art-

na^ ve koncr^l edemedii kofullara uyum salar. ^

binden k u n u l n u k iMer. N e v r k hi . daha yakrntian I . h : h -m...

.,. i. h a l / a lernpiM ^m peresinden l u / l a laium edilen B u u k

I"ll MI l-ll K tiOSYOLOJ] ailesinin /P11 /-.n - n - L . l ' l . m , Ray HullL-m Nhs ku la >l jrib ...:k

HHAZL I A T A A N rfiRORB

I-.'!

VUttr. Un O/_ daarcklar, iadece Jrll cirae^ilckki y i b i i k i alan nst isie h i n d i m d e yansr. L Vm laln k i s j M . S a m a > d m l a n m > y a n l i j h d i n c i e n mstafini ir. Leokjik k a v r a m t a n n yanl o l d u u n u , btr ^ e > k r - --1 ! bilir. ..- hunlar d ^ n ^ m s j b harekel etmekle i m r l l d t f . S n t e m m y r f k m e ^ m s j j L a y a n r y tam ila unun hu lhhjinvel mesafe^ - T h lr InL-.^nj -Ic in .-xnii \ a p j l j j l a m ila k e n t i m kafE. Jn-sMr. "Ideokhjj L a l k a n a j n a d f m j e t \ c i l k l e n .x_ - : l . ; ' n n / rikyapibi U F > a J l u m i k i l d i r , l e n r k k
L

yllarnda " r m a r , Urlak H u / I ne M e r k e / t n > t l . n n d a " M m i n " , K l g A l r m kny Ularnda, " e t k u / " ve ( j t i v e n l l k kaytlarnda ise marnlanm" n-kln^k- F ^ i i m tfttfl Y e n i l
r

> . savaa-

. da LiFuml bir rol >yur savacn e e r t e k l i k l e r i y l c a r a m z 1 1 1 1 1 a o y m a m m saflar N i t e k i m d u r m a n t a r a f k J > i p l a n "tallhoAaf" haline RClr. r_Lit >Llkn
r

\ . L M v .r. h =. r

Oa/ak

-II H .rl .r .1 je ekseni* fhr Pn>

uvars M, halan i e n e * r e S n / k y n r - n j a v r l i n r u u y m a y a n hr m u m r le f f l n r . s.* "inhan r n u d a h a k ' ulur. dmanlar tm H^u^lurur. saldrlar " n o k l a l s ' n a donsar. k i n c i bavuru k a y n a c da I l v e J - H a v e l Th* P ^ H T / " *rrff4j l

. .nh h f u m ^ g e r ^ r t | n w ' d e s i e i k ^ r n hr lanta/j n > a ^ H r e k i l i . geneck t o n l u m s a l ilnjkLenrmrJ hmlendrrn hr dr" / > nlunu 1989:4 ^1. P r a ^ m l k N r m H k d t hu H*ska. daha adl

. im < i ( k u j adl kitabnda bir cJ fl m bahseder. Hu

adalll l> bit k U n m M nldufUru p i s l e n i n I l e i n vEnmn p a m * l n yanlar t e b a y r a k l a r y l a donalm ^lr \c \ ar k n / e l ndJMnJ c e k l M pindo i h t r m m a r r i o l l f l y l a d a l f u peer ( > r i 2UGI sonra Hayal T e t l i m Sam i bu l e t f l l h l k k i l g i l i bir kmUhuJa y r v k k - n d i i r . H k . Wl(. S a m i n yapms k i m l i f i d c h e / c r bir h i i m d e H i l i u m l l ^ t r . Restorandaki saldrdan .Sam yanl nlurak n k m i l i m d e D-

hr t o p l u m u t e r c i h el s e l b k . per ^Tklk h n / d m t ' u o r u i r u ^ynantamvMalep eder- Siyas H i n a m l a r seki i k i n i n en nesjel t k n i / r l l a l a u katlr/, a m a e f ^ r ' U M d a h i l o l m y r f i n m*LirruJ y n i l i l o p IUMIVJI ve siya>i dizenin neden Eilduu };ct\ek e t k i y i N n c s i / c e devieii delildir. AdaleiM/
r

..

a c m n t l a n l a m b i r lelnkel /-k mavkelcriB

rjllrk hiHke bir sislemde d i d i n i r durmE/:; imla lshnd bLl kadar Lla>an h / i l e b i l i r d i r . m a s k e k r n t L / d r . h've ILC-UH1

[LL^LLitu siylcr. HestLiraduki olayla SnnVin mesleini I ll^k i k i l d i ren Bayan T e m in ile am'n terli i l m e y i toplumsal prestij ka/aimanin hlr y o l u olarak annesi v r l ve kamusal henl^ r l m a / -

n U bi kenara k o y u p a l l e n l / l e beraber /el h a y a i n u / n i a d m LJk a n n : . N e var k i bu asl benlimi ( i / k y e n uask f i k r i y a n l k t r ll ihia-kede. ardmda _ ; mndan daha ^A. h-kkai vjdr Elu nus Lcyt --^ - L t v n.L.kL i a K ' d c y t p ^ -K \/. i V B n / r t k r a r j ^ u m ^ - e l JLE indr l l k n taptad ^anu ^ T I h r l r k r r^ukn f l U *t r ^ f l u e4an. razm .L h;.' r.-1.- H-.4L - |" n- rol" 1 k arMIML * w l m r ^ a k " m a ^ m n a h n J a t ~aul h-hem^S Mur.hl l - kovul makemn vunesel -rt u n d e n narrnr Adlna h*l J u u nutLr Lkihjk r u H^l<->nto^ phm >*p ^HUf K y yapaf I ^ U r k ISWZ: Ut t>.. : k h ^unmu^ k s l t i f k n l a r k ^tne^mde + I u p u m l a n ' U h a d d a n l isine ^ m i i h i c , Jack m siEide bi

r N e >ar ki San t k i s l e bir baklan k u r m a / . Bu da 1ar k SOkonuulur, l/h

E>ma f. in n e k n o l a k N r / e m jn ulus turu lamad I ini a l k l a r . U-4elk hu h i U n m U t k . u l . - . v k n l d i l s e l hir - dHfUn: atoamn l duylnort ayru anda aklnda m u h l i m e w i L m de Lahdi rimr futudur ilhama kasten i l.ul.n a h k - ^ b b k Jn.kn ianus. n * t m ^ u / hak p v k n bw ecT^vf unutmas ve Lekrar gerekli hale ^r-klhptnoV hr petf * a * u / J LKIS J , duakau^u t r n. m nhlan * e L h p L i k a n u n r ^ V , ^ l n n ..i l- .r- mkr -p- ve huhn hunlan * ajurken de r r d t k i n j t rcHcklufc betana L J n abdr. l O r m d l . ataran S /

4 * t i e l i r p i n d i r l a c i . hdp l m a denen pis yaparken p n c c k l r t t de - maske takar. Sam A l a k l l elbise vardr. c o \ U ^ u yelde wy UTk ak lafla nynafiukladr. uda-

Sum " e l k i s i i " o l a n kiill asLmda ldrUEHk haberdardr aneak s/ konusu o r l m e c h d i l bu purevle ha>a k m a l n ko|a>la>linr. Itrm k u r t / m a in kttfntiM>> ken H u i d e m nlUmti l o n u s u n d ae;k a r k konuur, a m a l Hayan i H k ' n kar>iMndu b o y k kim0/ef_ [ll ^Ltn de h a V V U hnlln kllaiHJr k farkl sr d a p a n ^

njn SJCJIL hr p 3 r i l n f vardr. LKCama leklfs / ^ c d-M^'a N r hava b i k mdir, kinci v e ^orc k a r l a n m a l n ise Jjek il barosunun yannda^ kj odadaj r|ei h i r a m h a r O I B H i f k e m T n l i v i m l g e r ^ e k k s r . Eldela
h

Javk 'in sEndedoktor n l f t i j , y l l / t l d c d c N r o y u n e a k lebek ma-> vardr. Jack 'in i k i benlimi, iki yU/U Vardr. SuiU ll " l l l U ^ t e n "
r

1 Tl

I II UL I m i . ^ S Y l U . J M

I U W U T A T A D A S DZROhl:

17i

ular A k i r i i j n j ^ l l J i f Unc k * i i f h t T s c j en iner ayrmlt-r.. ka> l d z e n l e n m i i ir: .Sn: Jack? M Jack7.._ Jafc? )aet: Kes l e u n i
1

sona g i r d i i n d e , l u l u k b m a e m i r l e r i n i isleyen h t m a k i n e d e n ha^ka bit yty fi*TW? Daha aonnL Bay H e l p m u m h p a l m n d a n unce Sam hcresinde / i y a r e i r m j n n d e . o y u n u n k u r l L r n n b e l l i u l d u Sunu, k e n d i s i n i n h i k h i b i r ey y anama yat | m M y k r l l^ie B y k l Hck Eam da budur; IllMin radesinden bams mLanak s k y c n . ano m m hr m a k i n e . B u da i >nweH m B y k B i l adcTni y a d a K a f t a n n L i s k t i k r n d e K m n a r a p da hulafnadp o t o r i c y A l a g e l i n i . B y k i e k ha>ah h o baha f i f n d u r . H e l p m a n n San t hte-l Haha k d h i i n d a / l y a r e l e l m e s u c buna cuk Hfmr Noel Baba sar n| ruumtn b i l d p m / . ama g n d e l i k y a a m n z e i k i k m c s e mukre lr hr bahadr. Yani b i / i m k i k i n i k bir 'avrdr. Yu da Jaek'n i- - l T e s a d d I d i y e bir |e> '' " " "" '" Milunle bael.mlliLJi Sel>ep ve semue. I f i n ^ U / e l yan da hu j j l e n . I t / i m ejoresm/ b a k l a n l a r n i n i u i n i p o n l a n av'. ' - ^-nnafc " Bu OncidcO tesis edllmn) kevasa neden-umue cinanCusu sMemdir. . .k vek'dir. ehrin d o n btr yanmdakL kanallar Ea nr l l u ^ n k
: t L , : 1 r

S n lack. hcn iMLum w n Bana tardm e laei A amfin Sam Korkun,, rnr h u yarh>ertn. Jaek l u r k n s Aar s* m i s k e t i . Jark. ik'n geri/ek ."i 11! Sam: Ne? la^k: Buna hma naul FipbddirL? Sam: Yardan el. J L U V Korkuyorum! JL~k: heki hrn nant h is h ediyorum sem.*' \]t\t u-n L I
t 1

Sam: J a c k ' ! . Yapanaaafi_ Hayr y a f * ' 0 1 b e n l i k i k kamusal b e n l i k a r a M n d A tnec a y n i n ksa devre y a p r Fakaj J a l .. > m l a k a r A e d m u e n c d i r e n i r ack
L

I h c k metaftra darak >1M

lebdir. Sistem grnrde

kl^n

m t t o

dL i e l k m e d i j i veya kapsamn k e s i i r e m n U f ; mehul b i r ^dc [ata fndan imlmLisiti- (IUIKV l9Siy: 130). BboM C j i l l l a m ' m BiLyk i Mekann yoklumu d / e r i n e yprumu yledir: H n n IWU*tk\ y a d a C r ^ ^ D y d t k ^ - n a i l l e r bir u t t e m Inu^iPhi baemedun Bay I k n m a n n h k leprdrk h b m del. srkLL. Hrf kes -i l: - i-.-, im-k- J I : f u ' J p f t muhkemmekn Irpedr kimse yok. j h j nsL-suliyet hep htr U*llek adama k a l > ^ ^'^nlnkU totaliter Kr un V H oturak larifedilac Lk r^d y k cpldufunu dnmyorum, earka par\ a I. I I n^f-hiL^nydiL ktali Ir hir sistemde ^rd^ L h lU* 1olaL urLayu v t k m ^ i I LT j .y. 1*4]
a

sini k a n p kakma kutlusunda b H f l U y k T a m d a hu loklada k a n l m a / bir sum urluya vkar; B u karnaval k i m i n h ,jn h-In-.-.rnni-ku-df' Huriun I J i i T K i cevab BuylA f M e k f d i r . B y k l c k ilahi bir crfohle. huyuk hr / h n . hr gerekelet listesi, bir k o m p k \ u . s b / d u . T m iMFj ||jr r n i / n s t u n u rme t l l f i m / . taateiiThrk i i t m e d i i m i / lUm uruklardan M H U I I I lu ddupura i n a n d m / eydir. l e r l e k t e v a r o l m a y a n HUyuk te k i - I h i r UrUnildilr. Ucne dc te y n r ve . . . n-. d n y a y

d U/enler. B w : j f * HUyUk l e k r o l n o y n a y a n k i m d i r ? Ida ormf n d e bu San'in b i y o l o j i k haham nlan lerematVdr ve Ida j a m h * hann parurlandrmaM man tevik eder. Bay Helpcnann e h l i bir

Sam kendi cennetine g i r m e s i n * e n ^ H k y r n ktit p^krk.

-.

I.N-

Hilkadaa;! o l a n kr< uaN tvnun da baha lpurudUr. J c v c m n h her za, -simledir atleta. onunla konuur pltdr. hatla Bay B y l l k neksi k i n i d i r ? Hi kimse, S a m n b t a n ah d l m U ) felpmann onu * ~makinedeki havaJcTd^e iarfeder. Peki S u n u h e l k i dc bir baha M grnn y o k l u s u n d a n kaynaklanr. Tepedeki adamJ arar durur u n a anla b u l a m a / , ( k r e c k babas l n.mn. H e l p m a r m . l u t l l b r * l de MJIkfJY lr. Tlm duyunca o n u n yer ine peecek htr haha aray m d u r u r K u r t v Ha> J k l p n u n n n b u m -

Myuk i r t ike carpn*fkcf> des b i r samura> sa^ascr p n r u m u alr. C a n a v a n y e n d i k t e n sonra m i ^ f e r m <karw v e k e n d i >uU O T U ya vkar. Sistem am'dr! O n u n -eih m a d a n n u n l a n l a n ihurctir. I l u y k -tHeki d i y e tur sty yok - -.
n

b/. !

ile hr k e l i

o y u n u yaphr. K e l i m e n i n o k u n u r u kul
h

" S a m ve Elen" (Sam

and h y a da S a m sen b e n s i n " i S a m . you mre |J phi de elebi n i i l h a m b i r uribel plof:ramnda b u n u ^ le a l k l a r :

I7J

M M I HHI E U H ^ O C D J E

HRA /II.: H ATA I h\N "I B s h V K1 1

173

fr^;jJ W,Nl,Hiiulrnfc>(. dunjnn sinem y/unden t n r t H M ykmacndan /iyide uslemn hjkn ih^r|HNPFIjNKLr. ffru:f adnda RMC inin Nlyuk lnkrk-Kkn. rk-r je j hunin A etlen hu>uk d u m h * ; Urdan uhi|nhl^iFH mljtp hu v^n . .! L . uk frn . I , .I rjfc pna-tm yapan her hcMr i - i C MIII att I L
m

fi imindeki ine 4un sameyi yaJMlir. kl ay syla SiTvyel devrimine bir r3vg(| nlarak okunabilir. Muhali H.rn yruyUJeri ve lfekkmii indirmekr tpk Ptwmkw N r u j j r d e k k a r ^ h ^ . ayn 111 .. cufnk bir havai - Z r ^ / u ndaki kl-l -" i.. n-. k l hLiruluntj skKa kavrad hehefc arahas elinden k a y p ^ K k n anne vurulunca yer ^dalama nvak
L

i r s i ehnehen kas;an bir temrlb^ kadndr ( C o w n I ^IH|. Belki rae k l d . edim Nf ve> >,r-

k^l

C*rHi Sam w l r m c l n l a / dnyacna i,eki k r k direnir. Ne var k fum ha y a l k n h,nr ^ H T I U M V U I L K . L I I - ; > a A r . hi<j -i - .. I hm I j m u e. r k e n i m - pmaflMYel a m i l i d i r Ijundehk \Jsafflpndak deneyimleri hu ha> allcfde yoCLalasn lamdtfi k i s j k l dtnYrudan y / ksThey reddrflij e/ic r- - = --- lkKrlass Isfflh: !l . Bunlar
UAYJ
L

dr

1 k i: . H . ..- hir edimdir 0 l e . .ulan avkfa ilasle cdlnuy hr Madem

^ek-ek lupluv ( A d b i l U k t a kolaylkla, >anu>a dontatv

L - e \ e ( i bir allemacif hayal edemiyorsun. O manian kes M M I ! ^ a n l i n syaneismn yalmzea hayallermn hii wunu o U u p t da lam hA
B

-H

=-111 Hurosundak buruya ksa kvce yanUnnra hd - I L U k e i l ' m dUsU^nu

" yaplrla arasndaki - - ^. > |. > k -

KUCL muadili

sn\ ana ve sunanda bora \rsienil bt v i s k i n pd* pallal. billun U ^djrkiHdoHara ve sokaklara da^llll .-i N r sahnedir bu. Sam n hayallerinde N l r mpyat : N r jnvjt M M H l Sam m

I . I . .1 ila en azn11

dan erirmleyehkek hu

sunar Htl.rf.V. M } . Jnyda

G l s s burada hiiypl m k k- lania^l arasmla i'aydal hir iiymn. h y a l k r l h a ^ l m ve mpk Islevkrini en a/ndan icnrik ayrmam/ s o l u y a n bir ayrn nerir rlayt nikllhr |ryi LilduCundjn hujka Nr fey olanak yunsma, hoylc cr imary preekhk (nd- pp|rkkhhrmr beterisi olarak Laundanahlr. MMILIIII^II litdinn - 1 - m hpr ler4. tuul.u hu Hillenulrir N n | v e u d j r u /ayl HJU * k 1 nu sevene k yani Tanu/j .u hcf u lan ruyal - hpykndaf; lanlukk ruvrdkn hk L ytm-im l e h : I h canrMJU basknn veklkndnlg uif-ktdr aranr Td j r. y |
n 1

l l l ile birlikle bir buyat hayal, busk. kirlilik ve ^Onmarn ^Imarh0.1 lr kouibsL toplumu andnr. Ilsyiilinck. S a n ve JiII k a m y o n l a rm nefis bir vadiye park elHLlir. I iv iri nbtkded hah^eile hilkiler. hir i n r i ve brka \Ca .vuk vardr. Sabah v a k i l d i r J H S a m ' e iyi uyuyup uyumadn sorar. Sam yaml olurok iyi uyuduunu vc artk rUya Lifcrmcdiinisdyler hpyamn ^ervckhmesdr hu
H

artk ni>a^rtr

H S M [ p e r ^ c i k r d e n kakmaya] terek ysiklur- l lrn ba^Lrrkk Jll S a n i < i i n m k a h m l a s niyalanndan" n t kadar hkruMin soykm^lr lill harekete j i m e y ten. h eker (ahfveta merle^ndek - - um kur b a n l a r A J yardm eskn <k udun. ki i taJ | 1 TuiaJ M f a m n k N r t n > f kjn>r: Sam n daha. v IHr se> hamal ve d i m . . 1 1 =-1 e y k m t e n * rtrnr-si. A s J n U baklrsa hu **nle s i m / d e v r i n e rnnm ruumlayahJr. Vukfda vz c d t k n p n U f i - hmada h / m h i devjun m i k f

G l a s * . Sami'm hayallerinin A M ! baklanmn annesi v c merhum hahas i k pratn..l * rulkslrmedlg d a k n l d u p m a ikna e d k h i r beim <k odaya kovar F k y c I halamyla u m r i n b * e bu haht .
L

k e k daha jrrns rant ni siyah \ -i

ginnevine itin n-rru, s fafn

h a h l w ladan f e n n m pmihuksv^i kiliseye dalarak karanln ?nlerinden k a ^ ' i n d a . a f t l k ykrmi J JQ .dahapen.neredemle Jdl i k >asrt ph pibrUncH anrte^yk kal .1 1 1 \ m La kl karakter de aym oyuneu Lal afindin anlard rdmsJir Ha*ka bir deyile hayallerinin ardndaki d u r e n l e y u j k e h r l 41 us Ny,^jdr_ Vne k am'n m... i. dalla iyimser bir bakmla okumak d mOitUIiidUr. Hiiik'i^i, Isiill^ii^u Uabuh^'m havaya u^una iikri vardjr. .Salondiikl sahne r N M r f l I 2 V M I ' ftronsrtHteyns A M H f

eden lerute kaVf W a > m i r l a l e i m s t r hu palelhk MSI" kmusude^ll midir? Hkmeti e k t l i n f U T t i n l e i A n 4 l e i | i | Laala luluyorsun * 1 I." 11 \* h: y onlar! Fakal ItlOn^mi Ar^ d f onunla t i a>ffla hirrmmlzj ekirlinnek mmkn ihal. Terflre kars sava lm siyasi r e f o r m i ritimlerin i yasad klabilir. Hu c r r i f H n asI I I H I J kimler peki. Dedikleri ]th. kmm lertkrist difterinin n / b i r ilik s a v c s cla.hilir. /irrtr^'deki TUHlf buimn bir ksaLdn. h t a
1

F[_WUrRI_Ei H B YO _i }JI yasl, k a l o r i l e r CCKKalclgc yapan, k i hcyl, gl k u v v e t l i , k y u renk k y a f r t l c r g i y e n , beresi ve silah olan, "hrs? 11c basknc gece komandosu k r m a s " br karakterdir. Bakanlk onu l o p l u m a garezi u l a n " ba^cs 11\. / br blu"' ol;; M k ;j rr. T u l d e m aklamas, bu. i^i m a t e n t a i t t i n d i y e ve devlet brokrasisinden b k t i i n yapta eklindedir. SaEll'irL dairesindeki k a l o r i f e r Im/uldugunda servis merkezi cevap vermc/_ ama neyHe ki TuClle y e t i i r ve sorunu halleder. Tuttlc'n tek u b u u t a nisiyatif: Kulaa o k n e m l i j y b i g e l m e y e b i l i r aneak Lolalier b i r s i n e m d e bu i d a m l k br H i r w
h h h t

I3HAZIL: HATA DAN TB&ftf eeeer g n d z l e r i ormauHt adr (p.g.y- 2 7 | . Y a d a ( i l m i n hajlda televizyonda y a y n l a n a n rportajda H c l p m a n n ' n s y l e d i i g i b h Muhabir: Sayn vekilim- sizee bombal icrfirs^l ^ldnlam son d K l l krde hu kadar artmasnn ardnda yatan sey nedir? Hvlpnlaan: Sf* rt n:. n..\..=: i M- , :! r. .nl. . Ainaa \ emt yen birka kendini bilmez eskiden kalma kimi delerleri unulrnusfl ben/jyor. Di^enarafr kazandn girmeye gfleml/oelsr. Bu insanlar ta izgisinde tezahrat yapacaklar IILL Nade.ce- uyun oynamaya baksalarMhahr: Yani iuanlar dlttreccklcrlnc nyana taksalar Hclpnann: - E v e t . insantiidnseeklerirt buna yabalar hayattan ok I:LI=L ra/Jasn alrlard. Sportmenlie smayan hareketler, dzensiz sava, terr' Partizan ^enLsi ile dars, s a v a ; ile bar^ muharipler ite g a y r i m u h a r i p l e ^ LIuzmanlar ile :di s u t l u l a r arasmdaki keskin ayrmlara, yani devleJi ayakta tutan l u m ayrmlara meydan okur (a-g-ynfccrhamet b e k l e r [ gy
h

NiLekm M e r k e z i

Servis elemanlar nihayet b u l u n u p ^ t l d i i n d n bu "sabotaj" hafife a l m a z : C e z * olarak Sam in dairesini iyice k n p dkerler. D e m e k k l burada Lki tr terr *i>z konusudur: partizan Faaliyetler ve devlet terr, yani i y i v e k i t i [err. G i l l i a m besbelli T u t L e m 1 ara Kndadr, Ona gre. Eernr karanl hir-atihi lerr haline gelebilir. Irak'taki A m e r i k a l bir danmann General L e f e v r e ' i n k i l e r i ha
H

16). Partizan z

iEbaryla byle b i r p o l i t i k figrdr. D m a n d a n ne kanun ne de 17). Hayacnu riske atar, ama kendi iin d e ,,

traatan- kzleri y l e d i r : "Ortada partizanlar varsa p a r l l z a n g t t r i fl4v a r m a m / gerekir" (aklaran S c h m i l t 2KM: Ih). Kazanmami7.n tek y o l u her zamankiden farklt yollara bavurmak. O y u n u o n l a r g i b i o y n a m a m z iseaekeeek. G e r i l l a y a ka^j eririz. Teri^ne kar^ teririiEil. Irakllar knrkuEu]? onlara boyun e r d i r m e l i y i z " (MorOas 2 0 0 5 : i l , GiLliam her g r d m z terrist sanmamz konusunda b i z i uyarr v e k i m l e r i Etrrisl olarak tanmladmza dikkac ermeye arr. Ih E:rs o u n l u k l a jelirsiz ve son derece [ n e l d i r , y^mal hr canmdan --il siyahidir. Terristler - I IJ zaman mevcut e k o n o m i k v e t o p l u m s a l dzeni sarsmay ledefleyenler eklinde [ajmlamr. B u n u n sonularndan b i r i de protesto hareketlerin in .su kapsamnda e l t al c n m a i d r ( P ^ ^ 172-4),

i l . ' ' P a r t Z i n " sn>E " a ^ f (pnrty)

soze^ntle trelilmi^cr -

panizan b i r taraf i i n savasu;, taraflardan b i r i n i n y i / i i e y?. yanndadr (Schltl ve S c b k k s l LftS: 6 3 1 ) . A y n d u r u m T u t t l e iin de yeleriidic": z e n g i n l i k t e gz y o k [ u r .Hradan bir sulu d e l i l d i r . BKr

kret b i r sistemin s i n d i r d i i sradan insanlar inin savar. Sam'tn aksine, t a n d n ayn anda hem kar>smda (sdEcrdc KC fantazilerde)
H

bcm .de yamudu fpratikteF o l m a arnLiindaki k i n i k b l m n e y e direnir, l o l a y s y l a O i l l t a m ' t n ekartlf. o l u m l u sonue An lr bir e y l e m ve im tr b i r varlk g i b i allernaEtlerJn bala m m k n o l d u u d u r . A y n e a bu ^onuea. eOz k o n u l u a b e m a t i f l e r e dala ne lu o l m a d k kadar i h r i y s t d u y u h i u j ; u u da e k l e y e n d i n / .

Terristler devlet tarafndan bu ekilde laumlanan kimilerdir. D z e n l i bir orduya mensup o l m a y a n silahl k a d e r d i r . Duzecil askeri b i r l i k l e r i tanmlayan d r l koul vardr- s o r u m l u suh-aylann 0 B H st, b e l i r l i ve ak sembol er silahlarn gsterilmesi, kurallara riayet
h

phecilik ve lytmirlik Paralahs Peki Brazil i y i m s e r b i r l l m m i d i r yoksa ktmser m i ? Sonunda

vA sava; kanunlarn tatbik edilmedi { S c h m l t 20111: 2 6 ] . Dier pgr> t i canlar bi T u l d e da bu kriterlerin hibirine u y m a z , cir Htn y n lendirmesi olmakszn t e l basma cahsr. silahlarn gstermez, k a ranlkta b i r kara kedi g i b i g i y i n i r , velhasl d e v l e t i n k o y d u u k u r a l lara uymaz. B i r g e r i l l a s v f t f u olarak yalnzca geceleri harekele

Sam a k l m k a m r v c kendi hayal dnyasna ekilir. Sistemden k u r lulu.^ ancak numn badelini bir sebzeye dnerek der. yleyse ecvap b m evet hem de hayrdr: flVt Ullfc direni b i r olanaktr, ilaha i y i s i n i d j l e y e b i l i r i z , direnip edimleri v a r d r v b . ; bayr
h v

Unk

l m l>u Llireii^ ynUzu'i unufak olmutur, hlata belki de yanl o l a n

I7f, "yImsjerllk" ile " k t m s e r l i k " arasndaki kaf^Hlgn la kendisidir. K t m s e r dnceler insanlar baskya k a r p hareketi; g e i r e b i l i r ( K e l l n e r 2(KW>: 2 3 ) . B u n u n en yi m e g i b e l k i de sa'nn i l e s i n i n l i kayes-i-tr. Burada nihai y e n i l g i nihai zafere dnr. kence sallnesinde- SanYln avulartnrfa b i r a n iin g r d m z yaralar s t i ^ m a i a m d r ? Veya Jaek am' ilesinden k u d a n p baka, b i r d n y a y a , Bra/ i l e / c e n n e t e gndermek im D M l o h M u m i u y g u l a y a n hr YaJuda nudr (JficE elinde g n d e n a l c frofltaJ lofrolanu ameliyatlarnda k u l l a n l a n b i r alettir, C o w e n l ^ y K l ? Y e n i l g i m i yoksa Z i f t i
1

l?7 BonDlan bi/imirule i c s e l l e j i i i l d i i bambaka, daha. ksa bir f i l m d i r Ne var k i O i l l i a m b u d e i i k l i k l e r i kabul etmez v e i iyiec ylan hikyesine dner. Hu nlay G i l l i a r n ' n dnst hrnn l i m i n cri ji:d versiyonunu kendi evlerinde k u r g u l a m a s y l a zmfenir. ruz tteuint AfriMtrt / ON afAfrica yln en i y i f i l m i .semelerinde . i k l l kaia.mr. Universal'in bUyUk Flhni ise Eek b i r dl bile a l m a z . N i t e k i m D o l a y s y l a i i r t f r t f ' i l Mdyn Tlmi gslermeye m e c b u r kalr e r m i j say ma. y*

mi?

.:. gereklesen bir - - - n l d u j i u n u sivyleniek yje b e y l i k bir l a f

n e m l i elan y k n n kendisi d e i l , najnl Levaft e l l i l i d i r ? C i l l i a m ' n yapt je_y ijode b u l u n d u u m u z zor h m m u z m l e m e k t i r . Gerisi bize kalmtr. r a m i l e r i n i n k i n i k llavafcyla i l g i l i bir s r u y u cevaplarken sy hedii g i b i : Kinik demeni? ppn.UnkJ tlah U f l t M hunu jnylcyenler nUu. K i nik oldafuu dnmyorum. len spleciyil. ulaykra kilik yaklul* pmknuMndiLdeiilim I fin Ctl knl taraf, gfUPfc M l ue. tkz retede iyimseri n. firar'lc ilpili bir tenrlm var: lence klnscr birinin ek itr, i y i m ser H l M l H raladk la izleyebilecei bir filin bu. nk killwl birinin m hpyilk koctubinrH dnfrluyotf. ama iyimser biri filmin sonunda hir ekilde h-ir umut s^ gn yen*. Kinizmi kayg verici bu luyeraU nk kili ^h bit . 1 '. kabul ecnk-k demek, oysa ^ i p U c i l i l fayni ^aflLL hir ey ve d e b i m i n mmkn mdu ^unn prisleriyor. (tiillian V)h\ B i r d e f isim olana vardr. E f e s l i n e l k i l i bile oEibiFir 'm giis-

Eerime g i r m i nlmasr bLiim b i r k a m n d r . i i i l l m n ' n s d y o y l a mtl: Cnidelcsi. tlalher s i l e n i ile l a h a y y t i l n gc aracnda h i r baka s*Vftj olarak g r l e b i l i r . Rranuci en inerili iaraE eFI>ete bu avaijL (Sill l a m ' m k a l n m olmasdr, G i l l i a m ' d a n H l i m aliErda. S l d n y Slteinherg filmi gibilerime sokmay reddeder. I-iimin Ucari potansiy e l i o l m a d k kam metadr. Bu nezlenle f i t m i yeniden kurgular- i i l m i n karanlk i m a l i n i , brokrasinin inam insanlktan k a r m a gen ysteren sahneleri, keza u zekice ha/.rlaims karanlk p a n i s y o nun byk h i r k s m m kesip karr. (elert cezbetmek i i n bu . I.K I . m y e r i n e m k m / k k a m a y nerir, y k d e n geriye y a l Dtza am 'n r y a l a r n n k m m i s i n d e k o r n a s v e esprili sahelerin b y k b i r k s m k a i m i d i r - S t t t f . Handan Hollywood i d e o l o jisine, u y g u n biimle tasarlanr u}. duygusal g e r i l i m l e r i n m u l l u bir ailla c.Zme k a v u t u u , toplumsal e k i l i r i n i n uyurtuuu ruhKzd

7
H A Y A T GZELDR Hayaldi Auschwitz'ir

Kmppn detVKtl ftClk d & l j y l o j r k tiril edilebilir. "fluiehwpl7 RiJhu" gaz odalarnda derilerde yJj da kurtulanlarda deftiI. IIci-s-i arasnda v i r olan ba^d* cllmlflflr. Hepimiz AushwtE neslinden p e l i y o r i " . v( hepimiz tanklk etmekle ykmlyz.

^MJ ^tu ymk n hhln jw(Jk ^Utu Utf p>4 ha* a gran diye pe ^ da hd 41 J^lh J hu*_n lEmku | U 1 >4>l t i K * l ( - f '"' - .i" .1 . . IPI n .1 .. t nll m*>N p J o i s f e i vc her >xrdck j un p i u u H J U p u / f B i n i J hm pelee*k m i l l e r mu hrtun fccHiKil h r i l m i m w vhHclK f l i F n d u > e 4 k ^ u > f y*t*kMi. { T m t i l-MO S u l m u n l m d a n nUurul neden m fwwr: u t l j r a Vpm l*PHz *7}
h t

"ASIir

TANIK! AH

HnJtLjnJj -

u-

pl*c

kim

u.

(iimklk edebilJr k i j L y m a r d I^HS: 3)?B^vizyuni^tJe i en riddi k u zu da ^alen burada M kimsenin l

l

M JvldUjfn I t H l t f l
1

timi* m m k n i l e f i l . A m a j kalanlarmz, tanklk h r m / . mzelerimz vc Yahudi s n krm l / e r i n e h m l a kaynamz y n k : 111 L I k y * c tmkltfc vc n m r y c m t / m m r ^ k l r n n r K i f c n a U i ) r talim k_ h.-.un f e r b i . Mh ii jEirnah ' L h k.11- | l rak m yonmlancaL? Yahudi soy krn m m ansn eanb m i n i a itene i i h e r h k l t tanklklara dayanr. Q% olularn> " y a l n z c a " Iklnei cJdrtJ Lamklar ol - -1-- d a . -.L-' kalanlarn k a m n l a l h .m Ea^r e l l l l t y o l u n d a k i hafjJLMZ p i r i t i m l e r l a m d a hm k a v r a u m a j l j i n kanldr. Ne Var k i h u ^ p r i t c n ' ^ l r a t e j i Yahudi H i y k n m jcnenyejnurtun e n i u / u n *irc h r k o b n a y a c a | L \ k >okndft L j n h h a f j j m n ^ n l l f u r h l * tarih k k r e e i r r r k / ^ l l h ^ L a L , .LjMini rL r eiiwJc n iiLi ^Lr ^ H u d u
s t t p

m r u u I J J R I diyor ttlrruu

Yahudi gc\i

* o y k r u t m n r j u / v r m l bil m t n U r a k k a l m m ^af lam Jk ^ n ne .: j 1.1; g i b i bir b o l u m d f k m n f t , j u i i a hvhilaya u ( m a y n musle-sna \c Iravmalk b r n l j y n l -

u m J j . Yahudi v n r k n m y U Rl k l l u t t l urelmrt ptfpde * n n i l \ l -

Rc.MLnm.F.-'osvn.oJi mi sebebi, Yahudi s o y k r m inkarnn y e m d e n canlanmas olabilir. Y a h u d i soy krn L b u g n tarihsel olarak nkar e d i l p b i r kenara atltyE^rsa, bunun sebebi nalnda f i / l a I c j h i r e d l m i j hr konu olmasdr. Rumda ikisi dc hirtrintlen kifaye'siz. i k i i i l t e m a l i l l c k a n ^ kartyayz, b i r i n c i s i Yaludi a y k r m u i n i , sa k a l a n l a n u d e n e y i m l e r i n e dc\\-At o l m a s Dedeniyim asla. le-msil e d i l e m e y e n n i h a i bir gizem old u u n u kiihul elmek anlamna g e l i y o r D o l a y l y l a g i z e m i n i aydnlatma y o l u n d a k i S l y H Z girimim dc Felaketin essiz, tarafnn o l u u l i i r ^ K i bieJminde alglanyor ve bu da Yahudi s o y k r m n a eleErvl bir p z l r bakmay relcliriyEir ( . i e k .' Wi-7)_ lalus. |>oll[ika!i oljyhs: . . (ya da sag k a l a n l a r m kendini anlalmasma i z i n verme zarureti ile n c Reich'n gayriijahsilefrtrici susturma tiTiiKnida sorunlu b i r l ^ n y e r l i k stfr konus.u i T r e z i s t 2 0 I : 5 J_ l >ier a l i c m a d l " i*e Yahudi s o y k r m n larihn ellerine brakmak, pek < -ok
L

1AYAT < rl/EU .I5R: AUH I E W T / N 1E A VAI .EH elik I h t ^ U t O b i J V t d a i r C B t f C M r t bir y o r u m ulam aar-

ken, hu y o r u m da kendi e l i k k u v v e l i n snayan bir imlihana d n U yor. A s l n a bakhrsa /_WJ ^ J . i W J j r hatrlama meselesini daha mLikal b i r briimde o n a y a k o y u y o r ; " y a l n l z t a " sa k a h m l a n n tanklklarna d e i l . fiJLv^j sonns jenerasyonun hatrlama sonras p r a t i k ' erine dc odaklanyor. i m d i tlinin ksa b i r zetiyle bahynr ve ardndan br bellek olarak Yahudi soy kr mm nitelimi r e r i n e daha soyut bir dnceye peLjthnu^.. B u n u y a p i a i e n ife. iavie? s i i a i l je-. nerasymlar olardk b i z i m , k a m p l a r n a n m y l a e t i k adan nasl bir i l i k i kuracamz u n u ele l y o r u z . U z u n lafn ksas- h a m l a m a sOims n:sl m m k n o l a b i l i r , rtiye soruynru^..

s o y k r m vakarndan b i r i gibi jtbnek. We var k i Yahudi s o y k r m n bu ekelde a ^ k l u m a k onu noiaHejiirmek ankamua pelir; yani Yuludi sm -knm. ]i;r nm e l e i l t r e l bir ^bljc; ve k^HUKigc d i renmek iin ahlaki v e siyasi b i r irade g e l i t i r m e s i n i s a b a m j oldu^ unu g r m e / d e n gelmek demektir. Ajsamhe bu i k i .slratejiyi de rertLederek Yahculi s o y k r m m m netemsil edilemeyen b i r p i z e m mertebesine y u e e l t l d i j i . ne dc iyice anlayarak Lllketilebllen b i r nesneye n d i r g e n d i i encii b i r okmak zerine ^ i d e r i3>_ &u $chwitz. Tarihsel b i b i n i n . ^.-Lkmstfm Iti-iiy
J

r i l m i b i o j t t Hengni 'nin eanliindLr<En tiLdo'nLm giriliyle

P

piildtr

k l d r baslir <Juido, arkada Kernclo de beraber arabasndadr: b i r l i k l e b i r ToscaEia k y n e d o ^ u ^iinie-kEedi-lr. Y o k u ; sai jfc leken inenlerin [utmadm fark ederler- K r a l ^ e l c t e k diye rengirenk ^ s l e n m i i kalabaya son K u l a yakla^rkr. drenler t u t m a d ^ i n hzla yantndan geip K r a l ' geride brakrd . e n l i k l i lojmluiza yLlklajnkku LrELa, G u d n kalabal uyarmak iein e l i n i k o l u n u .sathn It hanekei i yanl anlayan kalabalk CjuktnVu aslrnda K r a l i i n h a srlanan eo^kun bir Nazi seknyla kar^L^r. B^leeefEiin k i r u u EIil ortaya, k o y u l m u olur: Yahudi G u i d o InnDuz b i r felaketedEigru sliFuktenir. Kujknsu^ O u i d o t 'inundeki engelleri a t l a t a b i l i r ancak Iniha) zme doruJ g d i i a l d c j t l n n e k m m k n d e l i l d i r . Naziler o n u n kaderi olacaktr. A ; l c j salmesi kaH^tuLutr dnda. I h n a adk dilr>erin Hanki t t f r nellen j ^ j n d c ilmis^esine G u i d o ' n u n kollarna dL^tlIlI b i r i t l l i k t e o l d u k a bo bir b i i m d e kapanr, u i d o hu andan itil-utiL onun k a l b i n i kazanmay taknt baline getirir. K o m i k numaralara b f t p u n t r . O y u n l a r n n inanlm Sehtmcnhaier'in ilemi zerine
h 1

mLit |dile>tirir; yani o l g u l a r ile h a k i k a t i n , dorulama ile anlamann asla ----- = m. l i k " k m a z " - U e l i k . huRza v e p o l i t i i n v a r l s n n OElazsi UIIIILI/.E b i r g e r i l i m i ihde eder; Yahudi strykrnm Lika/. Cz 1 1 k nmarn m m k n o l m a d k br eye tunik olmakh ibarcitir. Hatrlamak hem imkansz hem de z a r u r i d i r te gylittantur, "3) ArtiY:udi FLoyktrm konusundaki t d s e l i lartasm^ya enlere^ Afuhe'i Ause!wit/. rerine ^almas- Atisrhn'ifz'dpn

san b i r mdahaledir. A y u lde i l g i n o l a n bir lxrka y de B e n l g ni ve C e r a m i ' n i n ^ u v ^ G r ' i ^ M " ! 19991 adE f i l m i n d e k i daha pop ler Yahudi a y k r m tams-masdr B i z burada ss k o n u s u iki t a d l ma arasnda her i k i taraf i i n de v e r i m l i olacam u m d u u m u z br
h

ktndlldur.

Selopcnhaucr'dcn i l k o l a r a k CJuido ve Kcucio kasabaya vardktEin ve amcalar onlara ikt k i i l i k b i r yalak veivlikLrn s o m a . Lam sakinlemeye b t ^ l T k c n t l edilir. B u kLdar Lbuk u y k u y a d i l m a m n mvLil bir )ey n l d u f u sorulduunda. O u l d o cevabn Sehopcnhauer olduLinu syler: " B e n olmak islediim
h

diyaloj? kuaya a l k y o r u z . Bu d u r u m , i k i ^rtylem i i n d e onaya, srle-n syleri arLrynr. I^Edaysyla A fm:iwi7*drn ArUdvl(Wto w\
J

flyim/'

H i p n o t i z e eder g i -

FLMLERLE SSVOLOJf li. Femcio'yu tyuca^yj ljir: "uyu n-yn,. uyu ..." diye fsldarken,
n

H AYAT OIJELLil k: AJ^CHVV TZN HAYALET veGuisue"ye neyden horlanmadm sorar. "rmcekler/' <ler G u i m c . G u i d o kendilinin de Vikontlardan holanmadm ekler. Byleee erleri sabah dkkn aklklarunla Vizigullar K rmceklerin girmesini yasaklayan bir Labla asmaya kurar verirler Filmde 1945 ylna geldiimizde hikaye beklenmedik bir yn alr. Giosue'nin doum gnnde Dora evlerini mahvedilmi br halde bulur K o c a s r olu ve u i d o n u n amcas kayptr. Ksa bir aline sonra onlar kasabanm tren istasyonunda bulur" b u t l a n H H vagdanyia bir toplama katnfuna- gttlerileeeklerdr aresizce yetkiP

bir yaciui da FerucioOun ba zerinde parmaklarm oynatr. Efeni? eio iyi gebeler dey ip uykuya dalar, Guido 1eknini HJO bir kezda^ ha {Fener; "uyah. uyan. u y a n . . / , w Femcio uyanr, G u i d o numarasnn etkisi karsnda aknlk imindedir. Guidoespri anlaym, vc Sehoperrhauervari numaralarna muhtatr; zira Dora'um setii kii tiyle byie biri deildir. kasabann [Mili m k a n d r Guido jals esen IJord'm nisanmla h^netkmlur. Masalu suren lsohbet ocuklarn hesap yapma yelenekleriyle lgilidir ( D o m kasabann ilkokulunda ttntndirf RaruLrafto hir eilim materyalinde karlat bir senadan w>z eden Z i hinsel engelli bir insann gnlk ortalama m a l i y d i drt marktr, sa* kal bir msalm maliyeti drt buuk ve bir sara hiaiftSnrAi nV buuk m a r k t r O n alama gnlk maliyel drt buuk m a r t l a ve 300 bin hasta, varsa, devlet bu intanlar yok ederek ne k l d v lasartuietlebilir? Yedi yalntaki potuklara hu kadur / u r bir soru sonlamas^ der baretmen! N e efe o b a bunlar Alman ocuklar delildir. Dora'mn mstakbel kocas b o t t a n 3f olmad katusmdzLdr ve hzla 30)1 hini dertle arpar, D e r a ise Jem mstakbel koannn hem de dier konuklanl durumun vahameti karsndaki kay tkzln gflrUftM UFBlhi; Bylece bir frsalm yakaladaruta Gid ile lemas kurmay a aldr ve ondan kendilini alp gtrmelini ister, UukJo oau atm a y a LilLcaMia l>ey:Le at zerimle e.clir :a L > beyaz al arlk yeile boyalidrv-e zeri kurakafalar, kirler ve bir Yahudi "ye ah olduunu grisieren eidi l^arelerle kapltdr. Aneak Guido ou zaman ya|>L gibi faistlerin tacizini kentli lehine evirir ve iki Ik anca^ mu at Hicrinde uzaklarlar. G u i d o ve Dora muludur. Oullan G i osue dnyaya eelir. Giouenin byme srcei, bir yanda ailesinin salad|.L koruma vc dier yanda da faizmle resmedilir. G u i d o onu faizmden korumak iin pek ok ^cy y a p M r n e f i h Glniflua hir dkkanda zerinde ""kpekler ve Yahudiler giremez yazan bir labela yrr ve babasna s o r a r "Baba neden kpekleri ve Yahudileri dkkna almyorlar?" G u i d o j y l e e e v a p verir; llok Yahudileri ve kpekleri sevmiyorlar. Mesela lurdayal da spanyollar ve atlan dkkannda istemiyor, eczac inlileri ve kangurular .sevmiyor" "Ama haba.. bizim dkknda herkese giri erbeti.'" Babas "Haklsn," diye cevap verir
,J 11

lileri bir yanllk olduuna kna etmeye alr, aneak ona rk kanunlarna gOre koeaSMillodaoLEtiLio da Yahudi olduu sylenir. Of* 1 iiLa hir yanllk ytklur. Serbesl kalmalarm talayamaymca, yetkililere oniarla beraber irene binip bine mey ecelini .sorar; ksa bir ieTeddiLcn sonra t/.in verilir. F i l m i n kalan ismi belirtilmemi bir toplama kampnda geer. Yahudiler vardktan sonra smtlandnhrlar. G u l d o n u n amea.Sl ya^L olduu iin dognd:ngaz olas-ma, Dtra kadnlar klasna. Guido veGkvsue de erkekler kalasna gnderilir. G u i d o yine oklunu Nazi gerekliinden korumaya abalar. Bu UB&Jn. bir hikye uydurup Gioscye kann yujjanam dier otuklarla bember katld, kadanann bin puan ve tank kazanaca bir yarma olarak lamlr. G u i d o upk kendisi all yajna girdiinde kendi babasnn onun iin yaplg gibi her eyi ayarlamyor Giosue bu duruma pheyle yaklatka, Guido da bu y a n l t m a y riLurmek iin elinden geleni yapjtr ve hyk risk fer a Ur. rnein Guido, br askerin klada tutulanlara okuduu kamp kurallarm lercme etmeye gnll olur. KbipuL eti nemli kuralna [jrire kimse kLinaya yeItenmeyeLc-k. m emirlere sorgusuz sualsiz ilaat edeeek ve isyan ederse idamla cczalandrdaeaktr. Guido nun eviricinde i.se bu kurala giVe alayanlar, ^nne-m ncroc diye soranlar veya abur eubur isteyenler btn puanlarn kaybederler. u i d o durumun ciddi yetinin larkmdadr ve kamma tutulan LEH di^er insanlar gibi o d kamay arzular K a m p kumandanmn yemek davederinde Jizmetkrolarak alnmas istendiinde, frsal bu irsat diye d^ne. Rutala eski hir tanUklu. Ur. I ^ s ^ i n ^ le karlar. D r r^s^ing'lc filmde ilk kez alt y l o n e e , Ouido'nun amca&mn otelinde lam^nz. tjuido'nun al^n^t bu otele dzeni i olarak yrrak yemeye gelen L e ^ i n ^ , bir iLrkjHtajyla beraber bilmecelere kafa yo-

 M MI FUl.FRnSYOE.rVl ST- o u KIIIHHII Gudo'dar y a r d m isEcr. Z e k i v e esprili o l a n OufdD Dr. L i * i n g " i n k a d a r c e / b e d e r k i f i l m d e i k i s i arasnda neiedeyse bir arlda >iLk e j d u u K u h r . k i n c i k t r k a r f i l a m a m r d a \X. I -L-- - _ = kampa tkkif -- - .-i -\
f

HAYATGUZH] llitt

L S J | V1 r/'IN M^YALbTl

117

rinde i r m e i n i e.ftrr ve l l m <mlarm yeniden h i r araya g e l m e s i y l e ^4m erer. h 1

blmnde l l m anlnlesnn (unue. H l m i n 4h

onu k u r l a n n a k iein k e n d i m Icda eden babasna d i s k i n bir l a m k l k u l d u ^ u n u rirenri-

ftfirilenleri fCI-

!. .- I: L-11 -L-t. VE tuti .jEluM . paycl hl* 11 bi T j e l i kde S } le bir fJ g e i r d i i ti k u c k i n i p . r v U L i r i n d i ! ( i u . l hir bilmece I.! m

d i r e r e k " u n f l m d i r m i k t i r . G u i d o Dr. L e ^ m p i n k e n d i s i n i g / d t n fari f [metiuwt fjzfidir n i u l n u y c a l ^ r I k 4 . l n r ilk b * p o n u t u u r t a m v . Faftai ( i u K h ledihle hemen karr. Bipylecc d u U n l a n k u r l u m YatiHH* Iduu iur B u n d u t o m r h k o n u n K r

Bir Kormdi O t t u k Yhud' Soykom Yahudi s o y i n m n n l e m ^ l n r d j r r pek ^ i rnaL

k u r a l ^ n e r . C e r e l t e n de / J U T u n l i Y t f w J m y k n m n a dair t e r i tur f e r e k c J i . b e l l i h e l m s b i r u n a l u l LILH. p u l a n m ve t f a n bir e d k y c i emreden w r l htr ^ n rci k u r a l ^ m u ^ ^hdr. " H r Y a h u d i s u y k n m k o l l o m i / m n m y a m Mra bir Y j h u d w n . k t f m J u > p u ^ l L ^ c Yahudi m y k n r m n k r n v a l . Y h u d l o y k r m labtlarndan olu^art buLLln bir rnleri tatildi"
J

rtur SS t u b l j n n a h l t t k tmt r t u r t , rk Upn ardnda d i e n . L / . ' H L M c k j iEI.n J vc c.ridH .i . k u t meye b a l l a r A L j s i n g v< G u k k ' n u n \UnvU YC i n k... d ir. Yemek dav el ine "kaltmm" II.L.IH.... . u * c m p a t m n \akl> o l d u u n u dn-

k i l e m * r buu n -: -m bir Efcn M y l e m i

^art budur, G u k k * | i m d r c * r n i yemek davetlerinde h i z m e t etmeke TLklan I c s s n g n u m n kamas na y a r d m ^ i r i s i m i olarak (tiktir. D o l a y l y l a G i o M i e ' y L A l m a n Mfc> haykrn, b i i j i k odada lall yemekle o l a n o o u k l j j i arasna saklar. I x s s i n & snmndii k i m s e y e j ^ t r U n m c d e n C u i d o ' y l a k o m u j m a y n r . N e var k i lek d e n l i n i n eok t o f b i r b i l m e c e y i i v i n dan y a r d m l o k l u f t u o n a y a eka dLimru hL] . ...I.MI' > . i tap*

urTaya k n : Yahudi s o y k r m l i l k e l i e i l e r t i^ln Yuhudi soykLnmL ( K e r l t s z 2 (MH: 2W). N i t e k i m Yuludi s o y k r m m yy-pl

1

Huyai Gzetdu in I.

bir ak InkLycsiuin^atiM olarak kul

tak ve ba Oyktiy k o m e d i b i e i m i d e sLlidUiibek u j i u k i m s e y e Gzel*

gore a f i e d i l m e ^ b i r h a l a y d , Ne /.iEian bir ndabiTiU:crel kural i h hl edilme, bu clhcltc kamusal b i r l e p k i y l c krr^lanar. it^yt lt e k.>a>amn yanL^ t a n t t ^ ; i n c l t ^ r l r rundtTKihktn urk. baiu rni.ni j - kiFi n u e d i l i r ( S i p n n n 002: de d u r a l m . K i m i y o r u m c u l a r a p w e B e n i ^ n n n 1lm akr N r k a m p las^ n w u f . r n e i n A n Sptegelman f i l m Y u h u d i v i y k n m m ttralak^nrL ^n LIE^rL:r K eJli ' I N i l>. ^pleM-i l i J r n d e i d d e t e f a x la yer v c r l l m e r n l t v c k a l l u r n l a r ! n . . n ankallnun^or 4Talara l W H p . PrknkelesIinTwnc ^H .ukE4inn A u h . h i f r i i r e varr narma/ j*AJ. ta LiMurukluUn ve bu L a d e n i m k u r l u lanlar m ila srekli aalan
Lm

o n u n Gurde'nn >#r-

e l e j l i r i l e r de uc aa irkcula UiEdaablir. { h e e l k l e k.mp

H

I - dnnu|i kalmsd. u d u l i n

kmc%i iLbu. yan k e n e d i

d n e r k e n isfe k j y M u p N r re*( y p m r u arptnda. k ya ^Jjn dunyavi arnMml.k k j t > n l k I V H T l u r p u l a m r . Buruda u n u n e^pri n b y c f i m n ve S h o n e n h j u e r v i n m e n i m i n u n r l a n n f h r i n / . ^ n I; c f c c k l k kum uVh>rti w p l j i l n l a u m l a d r F i l m i n hal sahnesi kurtulup n m slerir_ K a m p >a^ JV yava hrrpItlrruVijdr teiyA K a r n L . . - | T m k -1 pdtUnr v c b o dner, k a m p l a Eulu t n l a r n k o n u l m a l a r n d a n . M m a n l a n n orada kakr h e r i- .. . . i . m. a n L t n / . I t ^ U umunca G u K t o r j j i un&uc y i s i k l a r %e k a d n k h f r t t i r t r r k L h r f a y aajnak c i n kadnlar t u ntkoMn EKer. Ne v r k lJnra orada d e b i d i r - G e r i d o e r k e n N a / i " kere yakalanr vc o k l u r u h r . K i u * r t nonra. btn k a m p n y e r J e n ^ k a r > -n -k- k u v v e l k e n bir fr^jaltld m g r r / . K a l a n birka k i i y l e beraber Giosuc de saklarKg . m h m duyarz v c Konunda b i r A m e r i k a n tank t t m p b ^ ( t a H . O I t H nuiJdra l a m m ^ t r B i r l i k l e k^mp terk ederler. Giosue kt^ta, b i r k a m y o n u n tize-

-1 ^ i_- b u l u n u r . . J' u s de nla> JHyshUu ^erceke ili klen ve oklumu s - j l n m . >am k a m p s elmes-t M6\ j f n d bu v n i t u / e r m r

v a > a m m ol ab kJ-nce p e n . c k i Ve ek u l u t bt^rrale i

vurdular. K a m p l a r sistem.lk a^a ^l.ra, kriLT vc -e brak" 2H2)

r

mayla m l e l c n d i r i l i r ( F l a n / h a u m difi

Nitekim / / u w f

Gv:rlin ger

inceleyen Teaehoul'a grc^ " f i l i n d e ^ r e k l e e n h i b i r

eck hayatla ecreyan em^es-nin m l l n ^ k d n o l u n d m v c i'ilmin b i r b i -

IM

F1LMLEU l AV

lUM

" ^ " ' I Al s 11*1 r j M M BALET

n ardn i ,i h rprinalrdan hrui n l d a ^ u m soylemet aharl y l m a / (0 im l l k ' l rlPCji Olan dehet konuundjk a n l a r ; t k . t n IK-.I ^.l.n Beiljtm nin L,. ..,

hert^n kendini hinimin perekp ddu^n SyleytTek savunma/. Ifunun >enrc_ kampn deftrllmn . t kimsenin o haliyle un^r cufcmcveeel kadar k n r a n a m a / oklusunu tyler. D o l a y l y l a eti M$ duyulu ,iVUn J akp^Th y a d l komedi araLil^vladola>l >Li^|.m
L :

2 t r p. Ayn ekilde Mut kelde Ekenifninin kmpJarn 1 .Kd , kampnn

soyhrltmn n k i n solundaki ilk adm olduundan >lkiy*t (iler lli.v kamp yaamm utlmda olduu _i- ia*vr i k r i jtider Y l h h h u y k n m ^JLk-nnn tmun >-a>4i y u kurrunlmrun- j y j t k tinlajj> aaaal rrt yk / a U - Snykinrnm /#4m pinekletmediin ddu L-inlcr. r r i d M / edici s n k n n t Kl a j ak*em ym H4l^ h# klnvfc. ha yijr 1 1 h- -katarak W tt^em h k M Nr f u a r n - ^ m u ^ u m l l^rmSlf A I I 1 JtJh -uvhMl daha nt*l J . I r'kli < jkUrpn | | .- -1 n ' ai]
1 T t

ortaya knymahEf ( V i n o L HU:

J n. = l> > > w k u hnlk vial

Mrni i dneceklerdir

sdre.ii belgesel naleryul v- rft{Kkrta|lanJan - - - = l . n / m . n n . belV dc gereki hiryaklas-m scrpileyen en. radikal kiidir. F^Vr bLt Mra^ lji Yaludi soykrm inkrna malzeme saylama Eellkcsine dnyakrak KaVunuhl) o t u . buna kar^ kuymak - r t n iyi l.in.r-- da Yahudi soykrmna diskin b t l g y d l h l k ^ p u m l e l e lrrudiiilupd madiim d i u v m . k gerekir N e n e n l e B e n f m n m k ghf hr :K film L^ijii.miiiljii s. d.1 k 1 . : = rkemek tslemcdf 1 llle d e n d h a iyi d e | l rp..
1

(Celli 2(KK))- HatEa Sehickel Renlpt'yi l a s i / m l e mlayaad; kadar

.f >Mim 2001:

Kerh+U 2 0 0 h

J67>7 pheci/ Ljmrmann n ne e e k m e . tfelpk

Fb limler kuleleri kendiJOOh

Bil lahmrt ed lehi lir r i c a l i n lere hrlk olarak. l e n i m M l U f l d a k l Y l n d lokllmanla^yon m c r k c r i m k l l MunLellu PerrcCli'yi larih d nism^m ulrak ise almslr.; ayrea Mim profillyerden c e Yahudi soykrm imlan kurtulmu, bir grup llalym Ynlmdi.sine gnsicrm l l { H c n <jhiak 2(101: 254i. (Jslellk f V / e l l . kamplarda k l a n Y bujiler orrluklernt ba^u^uktan sonra kamplard pereekie de hd/J ^ 11M .n 'i hulundu^unu; kimileri e.jla OdurUlmtt KTC. k. ml dc l i f t i deneylerde kl lan ln .d u/ene - M " "u. . iddia

i n d a Yahudi soykrmn ( a p r e d e n JJ
,r

nator kemimde -jcy d e j d d i r [ H a n j b a u m 3001: 275, ttttM

*I7). Yc-ierie cankhfa ve kalnlL'yasaJibi/ aalIyHUttt] olan ^y. Yaludi soykrmm ukiiT br bairlama clarak biimJeiLilrceek pcda^ejik vc d e n e d i K rate jiler tHartnan 1996: Havut tti. GzrtdU v ynelik difer eleslirilerden N n de

e-.lel alr. Y h u d uykntt hir hajeddr. dolaysyla lelali e d i n khkhaJjnyla b P M a \ hr h e m o l a n k hem uy^un-u/ hem de M i d i d i r . S o y k r m I c l r e d i l e m e / (C'clh : *** 3 h Burada V r r d t nru C k H u e nm o l m u r n k u n u l m u u Fikrine karfi 4 d u ( u n u : j r v a k Benipni'rtft tunurt llme ir.pk h r h i v j . v r m f g m dufndfunu l u h r l a f n k ferekar m j y >. Helhi rfc = :1 nm or v \ K n n e yneltilecek en cKEd e l e d i n , bl^im olarak komediyi icrcih eimc^ dejid <le Yahudi x y k n r m n bir ^k yksnn atiM olarak kullamiHM dr. Bcnigni'nin nl stedii Yahudi aoykrm U/erini bir lim yakmak deildi, k^ndl ofay nr^itrLU iin radikal ve iddial br ereve y aratmak t H V i a n o 1 W 9 : M ) . Per/eic timui tiizritirt'i.
h

riiyutkHCelli

Z000|. l k i n s i n yapn^ pribi 42001). limin v d n

da k m r h J J I I I I I I I ^ T n - L . . fm la^Mil JduftufPU iddin elmek de mmknd. Beimi ni Jileni bu dehseli yaiM|ama/d| huna ^unJlC
L

yoklu, / j l e hunu kim yaptihdi-d k< i i c l j r r l r l i m Beniprlr kamp y4->40nmn bil baka eephe/sin_ yart kamp gerekliine i y u m hr kalkan i- i -fc . - -1. k h y a h a k a h i n koruBkn

..

(atmay ba>anr. Kamplar sa kuOlmak iin "Yahudi soykrm in kllimi iyi huylu bir biimi" gereklidir{tf.#..V. -^(>JPc+ hu "^arT hulusu esuen Ausj_h*lAn yatnn grryek hinine \ -.l bul cime; m Yanmakla ulan rr-n elinin | - - L.l u duyunr. % le hutn nunlrn pafafe LaHece(rtt Liumu.k t t m c r ^ r Hayrl fcal m. IM F i- n . r .* -ft^lavjcaL hu HTV hulnu> Iru/h e d e r \ u . "Geteek bu n k ' o r cneak ^ m m u H rmj lanien. L J I M kdmuLnu/ btr * n n r iEMH 2001: J T I J
1

komedi unsurlarma filnno ilk yarKahkl

syla samrll k l l d l i n i k K ylOHa B e n i z l i nin hnmrlle lned bicpmine >nd venl{in bOyteyerek u r n n l u l i u r | C M

:.

YahKfi w > k n m H Y a M a k n n -^nfi ad * W Slw *K, IIHMKT k U * m pda.

FL-Mt JIHlrT SOSYOLOJ ha y c n n i p J z y a f l a r ma., ynifcerlik de k o r k u y a htrakr. l k y i n d i m f 4 i h l havurarak f i n a l K l u m u n g vaJ hr hale p e l r m r k " . u n t y t s y l a d a r a j i k e k i y i k u v v e t l e n d i r m e k amalanr t V i a f t u 1449: 55 tAiizit HuzMir Kom e d i i - K h r m c & a j > L U r a h O n / J e k 2 |: 7?]_ V r / e l l ye pore Yahudi t o y k n m n a ^ u l n e / . kahkahann gUcn f e l a k e t i n y k c etkisine yiMvrHir ( V u m n l ^ ) : 6.1 r. K o m e d i ve k h kiLn kampn: d y t n a i i l a n d n . U-urncL me&ele k a m p y k m m n langi
h H

11 AV AT C [I7J:L-[}I R: Al Mt' 11 WlT/.'K 11 AYA IJTT t u d tti\w (ftiirtiist i anay imidir A s l n a ' I L : I M hayal dnyacnn partal
-

ifi z a y i i n n k u s d s.jf k a l m a y bu kadar vur

.'LIlJn;J a ya da t a g almann yelenek ve heeenlere l u f | .%l h-.-n ..le

dp^ru dctddr Subaylarn yemek daveinden barakasna .L... . r i . u isin ivindc m r k l m r : " Y a hermi hr n l y a y s a ' ^ H e n h n arkasndan c e l i l e r l e ka^La^r. 5 ^ i b l ^^rUen | c y i n kremaloryLimdun yUkfttIen d u m a n oklumu calava. eka i Vkam i y W : i 7 i . H l y a l a r bile unum kampn e c r ^ T k l i j i n d e n .. : - -.. \ hu l ^ f lamda ( j u i o V n u n k u r m a e a e v r e n i n i n m i e l ^ m i e k almak yerinde e*Ufr t>a ha nce de MVunu e m ^ n n ; g t h < i u r d o "ben o h n a k m e d j m s t r

L / e p n o i m lasvir e l m e k isledi i m / d i r : N a z i l e r i n klhanlar insanlk - t rm . h ..: da k u r t u n l a m insanlklarm k o r u m a v e y a y J n / a h y a l t kalma earuuu H u n d a n han: t d le n w a h m m a h k m l a r n ce Hallar rru kar> silah . -a. LI tu v i y l e n e h l r. B B H B I k l a n m k o r u malarna yardmc uhrupuripranfcl l * 4 Apfrlrcld i w H r l t t X . A y n / a k o m e d i . S o y k r m n ardndan insan b i r evreni y e m d e n m i s erme yolunda b i r l a b a olarak do g i d e b i l i r ( h / r u h i 201 )1: 2H7>. Bu -V-1.111 bakldnda B e n l i n i bati yalnzca k a h k a h a n n k u l a r a b l l c ee0 d s n e r ^ m l a d e e l m j c r i V a n n Uy

y i m " dMurunu hellerni^lir. N e var l i a y n i \cy N | e r i n t*C *0ylenehlb. Benl|ll nirl l ^ / y e t . hayal jueumn hem yih}5r h e m de krHUlUfte n / m ' i etmeye kadir o l d u f l u u ^ ^ l e r m e ^ i d r ^ B e r ^ i h a l 2 (H)|; -. i\ ( j u i d o ' n u n S^hopenhaucT Ler^y-UJeomi l g i e k i c i d i r Sehnpenhauer. N e i r ^ h e bu - .
r

ile b i r l i k t e . N a z i l e r i n

n c ularak da J t a i u i O B B B A B M I izJeyicyi < i o * u e n i n bak M - l . i V V ^ r c f r n t Y e tc>vk eltimi iddia edil ir. 1 'pL t u d o n u n ( l i
v

> E ^ V l k / o l L a m d a n h r i y d l i n d o n u n SchKipcrlULjel clbccie ba : K- lu lms ve naML ama. h a k k a l i e n ne kadar u / a i . o l d u u Vurva, h u y u k n | u d e J e j i H

v

m e ' y kamraari k u r u m a y a alya .vh p i b . f i l m de a y n f e y l v e y * rm y j p u r i M r ( . e l l i 2^^t^ \ ) Ki nal - a h n o i n d e bir tankla kurtarl /uhlall. ulur. dL ^rkla. Crinuc n i n Kayal ! .

M t v y a ^ l a v l n k m s , N a / ver^yo-

numlan a s t g kalr y a n y o k l u - bir t a r p t t m a y a kar^ h u d j e r l ( i u k l o n u r t SL-hnpenhauef' kuHan-mas. k a m p n dehetim inkr engi a n l m ma yetme?. r. k i m vlnnk islerce ylece o insan, ulam a y a c a g m n j ^ y e l larkrtdadr. stelik G u M kertdi iivle k ' mi. i M i l .n^ulu e i J d i e l ^e bu . ^ k duygusudur hm. k b i r insan d e l i l d i r , mizah ve hayal g U n Mralejk o l a r k kullanan Slekm Vihipenhauefvar N r nomaray dela havudu^

Mffpu rrit-rilft sakinlerimi, i w le^k edk 'idr umul Lnlu bir kurluluj rtahildr. Ayn afflanada hmunr kadar yaplm blrnlrr idimle inandu -Ikun m y o l c u n uLaMjrdjn. kendim en ok tebrik ede nL-nk-n hindir .. Sruund Berup /Je> k vn. I apa. ualo'nun oklunu kuruduu eh k n u . rJry Kiler olarak ak m u a n e k u p w r / 'futu tftzrt*hr Yahu dh * m krm inkrnn iyi huyla ha hkmidir, zleyici U K T T U vaknundan friharijnn ta muOu h r ve k kar aynin I T bOytc hu frul. k j \ rru mimik un kldfl u M -1. :. ndfcillc|mr 11 fcnry. kl*OW =1. y n ! 0| 175>, Burada Bnano B e t l e l l e i m i n . V * P r e s i n larTiTiuah alnmas Thr .Van-jYor-at ^. . K a l a n . 1
1, K

i u d l . N a z i l e r i n k p e k l e r i n i n ( H P U c n n k i l u s u r k u aJdklan l U u m L U I .k-iL sH-.iL- . j-.lM hr d u r u m teindedir. Burada dnyasn M e k l c n ne ^re bl\nlrnd rebleee/jim du^unen hr adamla Le l. hr mue Sbdon mttlcE unvan aresiz hir adnmla k U f U a f u z . rielki de bu k u r maca haline eellrme k a b i l i y e l J c f t i l Le inanma k a b l i y e l i uy.'iikhrllm<hr I ^ I V K p f i r m . B e n g m ' n l n F i l m i n i n . . . : . M.. . Yahudi 1dm l e v l v a l r n i n p r u p r a m ; n Minl.r yaJati)in 'ahadkrre kar u v a ^ pek 4 y m l e n hayal . u ^ I A J Vald i k m Uun antyi}ina karv a^rkuo h r w a u j : Yatradknn lanni dair I N M n t r v l i r t h l - U hi : - i LP ' ^ . - p||yi.nrH hp>cnnak - ba sava|i l l h t k r n |arand L ,| | A h Viano l
v

" i.- -t

hatrlamak yerinde olur. ''Ha-

yal e k i n m e d e n kueak Layjcak kadar g ^ l . ule un. 1 ark inda" o l d u k l . u m d u y m a k , l a j k a t i n ct ^uJ k i m * * rem endie v e r i c i bir haber olaL akUrL vk A l m a n kamplarna girenlerden vtdeee hr avu insan haj. alla kahisJEr. P e k i ..: k... o l a n m i l y o n l a r M n lar da p a / ndala
1

rina s r k l e n i r k e n "harac ^ i m m e d e n kucaklayaL/ak hatlar ... f a r mydlar b e r s e ^ n (akaran A ^ a m b e n Bu d o j y u h

Tin

FHAH.EKLJL SOSYOIOI

H A A l c.l / H j k l K AL"-SOfWJr/.|\ HAYALET k m m anlayna, dayanarak t a p a n yan hu s o y k r m j ^ m s k - k

i r .fS 2 O U Ifti\3$ ' i i i H . r hakkndauLi l a r l q m

B

lUnt k n t u l u k l t n n Mnriahtl yerle b i r eden b u olay o l a r a ! e k alr 3-1 - 3 i - A i r n d l ' drhfeJe dren sr/y t e * f t k n n *er* u t r l i m - - -1. Irezie dr. K a / j l e r Yahudileri nJdunTremii. imha elnu^or. k .. I H tr m k a n n r a d i k a l hrr l e / a b t i n i n l m u f i u r . Sradan b s o r v d t k a

elik v e V M L M

i ---Ti t a n m a l a r d a n elbette c i d d i bibimde elklv?ln

" u n i M / J . n m u\ anlamndan soz e d e r k t a l d i Yahudi s o y k m m m n e m v r i s / l n t y k i l g i l i t a r t l m a l a r Orcder. B i r t n r i r . iarifsiz 4an . j l / d a n s k m a y a n . ar | a d a m a y a n ve dnJaysyla da Temsil c d k m e y t n d i r - Yuhudi s u y k n r m sahip o l d u u m u z k a l e s o r i k n a f i f VfJ bu l U d U l k fc h i b i r tarif unu tam y l a i k o f U y t koyamaz. T a r i f t i * ol ulu i k i n n mhm, ktMU b i r i d i m i n , timcin N u l z m i n " b t r l f l kotIUUl>Un" h n y m l a n ve n i t e l i k l e r i acndan nriaya k t b>m olarak da d i k el irme ya da anlatma yasa b i i m i n i alan UUncU b i r anlam vardr. I . .1 . - . bu anlamyla h u l u l o l a n hr evi y a d i b i r (huyu ifade eder f T r r i i & e 2 0 0 1 : 39). Arkrno'nun o m e h u r " AILSCTHA i c / m ardndan >m d u r m r k barbar adr", " i m a n A u ^ i u m V d e n ^ f . Mif yazafnauT v e halta " A U H . 1 I v t t / d e n . Hra, k a n l m a ; e k i l i m i de d a h i l olmak uzcre k u l l u m u t a n d m samalktan s. . , u 11973:167 M U I T T I ccaju / a m a n Yahu r j, AA>TIH B j j b b k * baslk d i u t y k * m r t m t e m s i l l i k dhlll t a r t l l a r n elrafnda d n n d u p u b i r k u l l a n l r ( T r e i s t _ O. U har uVvrme^inrk asl u r u b u n a sadk k a l m a k islediim vurdular se imun rasKak a n l a m 0 d d u f u n u v k l a r : KrLrkiM.^pl.k -jiclclin her KJFmEtujl l e m s i l . bununla yu.zkmc arzusunu k-hul t l u e olana ^ l l l l dil dinde Kinndirir. k i n c i l i , ber l O r t , anlam clm ayma -k y i l k k y c c e k i r . RmayLsyla k o r k u n u n hafifletici l ^ m i r k s i i i e i muft bir Y i r d i r { t f j . 4 4 ) . " A c ilkesinden rol t a k n arzu i l k e s i " ( t z -

yaktt p o l m k a u " u t a r a k - h a l k n safL^n hedef a l r k e n . N a z i b IH htLa^ bunun Tam lersin bedeller Naziler y l n u c a A n rktan '.MI . MI ". Wem)Lenfln G o c b b c h ' i n deyiiyle kamplar. S f t K n U n U n n E i mUmktln k l m a amili cbrk Naz p o l i l i kas m d o ^ n l a m s l r ]tt y 7 7 ) . H m i m u i d d n y a y y o k l a n yaratmam j f i b l . S a z i k r de kendi |tu\-lrrmi M i r r l i n den hr dLina yaialmLit. k o ^ k - i L - vc Miller in L kaj leLrar vurp l a l f U / e r e . A n rknn^Unde yaralJc"! fUskn yalyrdu. Varlkla m k r n v e h o r r ; l u d e l i k l i l e r , h =.[ JL m j m m k v n l j n n r h

. yaam a l a m | a | u l u y drj ^l. ,>ru / . m a r h b

Yahudiler ve d i y e t l e r i i^iri de b i r 7rVejrtrHJnliUUru alam^ akmay

. - n n l c f m v l rfemc-n

Kiisel r^kar anJayifimn la arpk h t f l -

m i Yahudileri f d d n n e a r a j s u n u ackla.yahjlirdi b d k , ancak taaem a t i k + a | d a m a ve r f k c n n y l avklayarruuut. N a i k r i K a m t u c y a f a d a l l m v m a f h i d ^ m e k l e r d e n farkl k u u e y . arpk ol Mjn olmasn bireysel c k a r r l w k a J k a l > -.n . h! >:esiyd < i ( i - 3 1 - J ) . shkal k l a n l a m d a hr kusur >a da eksiklimin d ---I anklamalarn M e r istemez balal ul

nucu Ldatak \*\ klaamays. kL^E bir irade Ldarak n k u k l k ^iK ^hlu K t p H dair l u m miHinnnedem de hnrada yatar. Rasy nel alarak jsOnnek. unlar tkuujka b i r ijey-in araui olaruk ^klamak anlamme gelenekli. O y H a k a m j lar ba )l bdiyu k i n I t t U : 1101. Yabud s u y l i r i m i A ^ a m b e n i^in de b o y u l l a n vr; nlelljb l O h i n y le h e n / r r M / d r tanfs^ o l a m n i k i n c i anlam . Ben^L h i n i m d e . Yahudi u y k n m d i l i n v e d i k fenlefjHlemn MI MM anla in n o4anm i mcf m A p a m h e n Yahudi u s k n m l e r m m m . a n acO. t.rNir hur k>|kkhk olarak m a t l b l e ^ H Set % -

rahi 2 0 0 1 : 2 7 7 1 . Hu nedenle I p r i z m a n n . k u v v e t l i d u y f u l a n t m a l i c p k i l e m i imehe la jflmtmi ve af lamann p k n U r u s hr etkisi o k l u u n u f l n c * U R r - Bunlardan kanmak Ve Yaludl >^ k u m u y l a " k u r u j r i v k f e " y u r k | m e k : r-1 : cFuuzhaur 3 0 0 1 : 337. B i r i m bak ac.mra p w e burada r t e m l O i n mesafe nu-M-k-Mhr d e a l , m e r c u d y d O r helaket her daam v a r i l i m i srdren ve ak klan v i k r r u > a n m r a v m a u l a f a k ratrlanniaidr K a n u n i bir j e t l e r e k k - d t n u e i l e n m e y e n h r mesafe u m y * ( U U T ( T r J s t 21 ' l (rclpelelm A g a m i m is ddu^unu

I j m o l m a y a n bur j e y r n a j p k yere a n l m verme \ a b a n <4du^unu i l e ri tlrra t I W 9 : 3 L G e r e k l i m Yahudi sevknrn kulsal bir hl e y k s a n l m n l k N : oldy [ i l d u ^ u n u da kabul e l m e r O a r f t r n l a o m u;um.j anlam lu t y i l - l i - B u m M y k m c k . N a r k n n vyummu nynamak o l u r d u . FVkl t a r i h i z olann ilk iki anlamndan ncye

Yahudi s u y t r m m n l a t i f t i r

- n * suret kem. h m eslete deil r k A r r n d v e L e v l n m Y a h u d i n *y-

I A Y A 1 L.L'/I-.L JJv AL'.sVMVViriJ'H HAtS.tTl

I-. id

I m a k l a n H b l MA^lNlkr? ( > * " . Knk l i f i n h i r t k -

mal LU her f e y d e n t i t e y r y e n bir r s e d i ak h m /a g e t i r i r (IT.J(. T. 41 >.

j

n. /. hc/eye IIILL I =L im m ul nn.k .- Anlatlamaz -l.u- nnlalma mevbunycti h l f v d c r i z , IHVUPi AKtvrbc/ H lanf edhlemr f L >klufvnu ilen Mirvnkrn TaJek rnnir 'Mhm da M kaili cHrrubfim j t - r r i l u v n sk A u h m i / V i-u^n af/mLa k a r i h f f Leliraey bir hj^mtk k'Htuymamii n k i r m r l fi\ la unam . . hur ^ ' "--ir hr '! I >J * .1 -. ldnI.LT .1 . Ih.LI- .hi A x jk t s v n j m / l 1 iari _d k i k v lk k h k'^iiip. A j M - h ^ 1 . 1 l >m nuyk kopiFia^ hr nrcrkIjje kmatlU nl) 1 rlursi. Majelnann Kiri 1uklj; p j g | n n km gnann imknsz rt ftdakaftiti arasndaki hjU kpnymasa. mlrir da larknd tlnalun N a ^ k n n yapUkJaru y|irrN>. A n a num - -- - -1. - 1. -fc.1 = . i 11 UJ>p>rtij^iu-fHii}rrfurLar (d jj y
1 j

l i u l e r i m A u h e h w i u . d e u e u y a ^ k m ^ r vc namar Mrasu^la " e e k l t r . Dachaada

rika

l.jr.. M.j^l-.JianlaJl allEirl (d ^ r . j . M a j d a e k l e l u I L m l a l e n m / e k U l a r \ S l u l l h g f t a "tafcakaT. M a u

1

lasen'dr " y z c l e r " . N e u c ^ a m m c M e " d e v e l e r ' v e Buehenvvald d i " y t i f f u n ^ e y h l e r ' d r |ci.|f.v 4 * i- Ay rica burada H m n | e s i n m ^ a r pv t e r i m i ^ b a f u l a n l a r du halrlatma. y e h c k k niur M u e l n a n n m u t l a k i k t i d a r n hr drr>d. M IILI^LUNIC cFendnn o n u n u / . . - 1
H

1 m t i cinli knle im N> var k i

LiynlelMjirKkn i l e h i l i n d i f i t i / t r e , i k t d a r m snr l u l l l ; K ^ k 0 1 iktidar du M U k a r i l e r k a m p l a r d a uLUIJJI Y a h u d i k n birer Muselrtam a m d r r / e y e rek y a f a m ve<Hm ara^nda tm mekann snrlan 11 ^ / d k r VE lh- h- N m d e b i k Y a h u d k r / e n n d e k t i d a r kurma.) 1 sUrdUdukfUutelrruun m abkmiar i M i, . 1 t MM
s

i m Kurada! M ..." I-I-THI rb l .llLl ^lL 4 *Lk l l m a d ^ n frOC \ . L liii- 1H1 diisuih .L x.vk' bir p a r a k l h t . k u r a l m . A d c m a nurt s u J k n m n ve ilaha r n c l anlamda da n e j a h l d y a k k j p i n n m e r t d i n d e k i ey. elelk ile e l i k asndaki d i y a k k l i k c n l l d i r . Hu p /erilim kuMulUsa it\M verme/.. 4lehiya hir c^nlm i^e yaramazdr, palavradr, k e y i l vc ahlaki everhk getiren hir eydir vc isle hu nedenle dc edebi yal Ya ludi u y k i n m u m n & hir e v r n k b r l e ^ r m e k i m k i l s / d r i a r a f l a n . kendisinin yasaklad m l 5 -. sUrei.li v a r i d i m p c - f r l ^ n e n

u u -

. 4M>. I

.-.

. .

kamplar H bakma sartJklan k a r m a n n la k e n d i s i y d i

Na/kr

y o l l a r d . vLicutlarma hr a> t t k l v a _

m e s i y a p y o r l a r d l A p p e l l e l d I W J i : r>1>. B u af i n Inanlkat v ^ 11 MI Yahudilerin <iJdunjlmck-rnk z i r v e y e Ua^Lj-nr^lu. lV k i m s e kendi adyla lncjdi l A ^ u m b e n I I 9 9 : [W).

C r

K^lTiplurda

FCimH h r b -

ley tlaak 1 IIIIL J I . I. - > \ aJm/L'a endFilnycI bir ^ e t u n i m u m n parvalan nlaraL LildU. I > i f e r bir d e y i l e , bir t a y olarak tildU. A u w h w t z e n i K b i r MalU k a r a n d m n ve deh^eJ u n i l e h f i n i la m l a y a n da bu cephesidir (T jt y T2). f H U m her H B M hu M I W ala K
a

sey lam da u ^ kalanlarn acsdr | T r e / i s e 7001L 301 Yahudi s t y k l rmiMinLikmar. s a s a l l a d m \ a r u h pefenspnmeudir - k b u d a c p p b k yayan ile tanklk huM- >- afartPrtdaki l t f k i y e y k l e n e b i l e c e k hu .L .rurL ^LLif Kurada d h e f u e bir . , k m a / ekillenir.

u Olana, yabamn k m d s u e anlam %eren tur h t ^ h k f i f i n lm

ular ak Lsnlm^liar. N a / k r uaivu.ru w n u Plana mdr|re>ef e k . d l f\ t h i r d f g ^ l e i s l k t n y kaideye evirerek bu s i m r iv e m l e r arlk u n t L j d ; b i r tmu ktp\
a

MuHmuuta

iinde yn^ndg b i r

MutfhtuiH M u s e l m a n r c u ^ u n l u k l a i y i y l e k i k y . suyolu ulal. hayaj.1 olan t ay id edemeyen d e p e r s i i b i r varlk harak l a n ( edilir. Uu dunum 1. > r y d e n n n e r f i z i k s e l o l a r a k . Musclrnmn ' sadece b e d e n c i hr varnILI .1 lr." 1.1. ' ,:V[WKM.I1II. ^ P P VT SO ^uJUTl bir HHaJCU uLl-

d u n m d l l . Hln b u n l a r jsev. iHlndc bulundurarak, lc|rlama kanp^ L r l k l a lUtUanlafll IVedeU MuarJLrruulnlaria aralarna! un-salr; k n y Luklanm da rmlayahi|iri/.. M - M m l l a r d a n u/ak dunualaMin nedenH nmlann h a k l a r n d a kendi i l m l e r i n i n yaklaldm Snelen dirili v 4^ .

r a i 1 anndam t o r d u l A p u t e a 1944: 42-.1 p > . M i r kim Muvlmaon'pn . hr j r r u L i \ ard: hayaLEj. kalmak. I M 1 da ketumu. L: JP l > onn -M I M h l k ..I m .- i ve k e n d i n i nadiren kuruyordu.
;

.1 .

K a s l l a n l eddirC e d l r > m . Mu^cbnann'n k e m i n k araMna bir mr mesafe k c y m u o\arkks/d 1 r hi inlttt ^ttrmek ^ k e i n l l k k hr benhiL g e r e k l i d i r , k i M u s e l m a n n ' n y o k s u n oklumu s e j ^k /acen budur / e r k l i k , kendi k a d e r i n i l y m hakk ve r / g r l k k i ( l d r l kentliyle; arama dn^msel W\r mecale koyasm s e r e ^ i r i r . A y n

M u s - l m a n n n b i r benlik -l. v v k l u . rtisl k bi r ^e uk . l k r r h l i hezeyanna v c I . H I I J / J lnyjuiina v ^ i l y n r d u itf-tf.y- 4fi)_ M U K V J -

jMl .MI .Kfil.l-.SrKYCJMUl

HAYAT i i L1/1 l .f>l R: M l?in IWSlV N HAVA .ET

:

k i l d e vedan da insann k e n d i m e hpr h u t k j s v m i J g i b i yaklffijablmet-irte b a l l d r . A g a m h c n hu i l i k i y i ^ k l a m a k i e j n ular*; kavra m t m kullanr. Burada n e m l i dal u l T u n ^ r n e s deftik nesnesidir. t IJJIV dudujrurnur sev nedir? h m . . /evah sudur: ., p r a l l p A r a m z a hi m^ac L o ) a r n a d f m u / Laln l e n f i n l . m : / . J

rnaiik " h e r r lm v a r l k l a r n ku&ulu o l a n bir n a m e v c u d i y c l e iijaret eder- MuKcImann 'm 11|>lakuf rnian yua r;k]p j i m d i de l>u Ll |>lakl! her k r m U f * n leme -l "ur lumueuna v a n y n n / . T a m t lk d l u z m k o n u f a n nu-neye hr a c v e r d ^ l rmklada haclar ve k n n u ^ a n a n e d e knunm k m d vraykeruvu>maMmnrjaruVs/bfrup^an anlamayan: ve l e m s i I edilemeyene> lank u l u r \o-R.y. L2>. M u i d in .mn . L m k l k edebiInbeun/in lek nedeni iKiun plakln paylamamz, insan yaarmmn i s n k r a r M / ve savunmajiL/ mla^nliE hsahklan ^kamn ' t n m k riarak hayatla karmas. n u u n Mu^eEiuum alarak hay alla kalnia-Mnm bu i l e v n l i r . S w s u z a d c k y n k e ^ l l k N l e n . snnsu/a dek hayada k a l a b i l e n d i r " IO.JF .V- 151). l.evi 3J>':LULI k j L l k IIL jie^ek 1 anklar o l m a d k l a r m tkrai Mkrr vur^laiTijL. MLIM'IIILUHIL ^er^ck h i r lank o l a b i l i r d i . Ancak iongon u p c i r e n k r g e n
,

I m a m n m a n d a l se> ahap c k d m a y a n hr eydir * c bu j e y de n / h e n m s ^ 4 a k l d r L l a n \ m a n n k e n d m m u/ak l u t n u y a al r i n gi, hi tkMjmi b i l i n c i n d e o l m a k s n k a s n a k h n m a / . nsan kendinden | a a p a j | l - . n n . u - , H J J H uLanr Ifeha t e k n i k b i r deyimle ulan^. " / n e k e n d i s i m n/rehklen L I - . L il. lireti Ur. h m .L.I.L S * e \ i m yapmaya mu S^imi . i l - edimde b u l u n d u Chm^^ Sot St^t's

phc .ll. g e l e b i l i r K m;p muhal W l m S n p h k ' y i iki gocuu arasnda . b i r n e u k h a y a m k a k e a k , difteri de y a / uda l a r u u f i m d e n lecekli r. Sonhie se^m ypm.yj /crlanr. Bu se^im /1M1J1IU o k a d a , Sophie eLkin hi ekilde edimde hlundup.u j^i ulanv uelen hr i e v i m d i r Dolay t u yta u t a n r m Juvru d e ^ l hr varlk LrruLhlur ur n v. | I U n . nsan utaih, u nd t k r d e n kampla l u l u l a n dier insanlardan alarak. lir. v e pSor\drriomfrwnh e s i / kamptaki herkes b y l e y s a n u h r . D i h c vurmayanlar bu kaJ ' d a " p r r e v alarak sa da k a m p l a r ! * asavtp saptama rmi stlenerek ka^runifl > .J .; . 7 4 1 nsann haysyehn kurumas olanakszd .. D a r u nce k i m s e n i n k e t l adna lnhednden hab^elkendi im k u n u t m a d m da eklemek gem i ^ l i k . Buna k m mlard <Ei.jf.v- HM}. Ne var k uUmcm hem e l k n hem de sal alpt hir k u t b u vardr, b u n l a r d a n J L l M Uie marnda v c u l hulr. L m e i *e U m k h k ("den I i - nernhoMJi hu k k u l p a r i M n d a k ilikidir. Sa hip ^ A l l a m a y a n bir eye t a b p ^ k l n a a n l a m m l a (anklk l a m d a bu lrden b r i hk rdir. Agafflben bu i l i k i y i o t o H u y p u l a n i j . j c k i n l i k ve f r a m a l k "hen m ^ a r l r f i h bir d r kavramla lammbunayaalesr. H u " h e n " kendi hasna tur Iru-e sahip d e l i l d i r Y a l m r c a hr d m lOa> arasndaki ba^lanJKian h-uemr ( I r a m a m ' b e n ' t u hu . s

n l . - . Ukderse de Uunkbk e l m c ye TU-temel . plakh

nemden yoksundular artk. S a f kalan kaideyi bastran hu ^i^nad (fl .rf_j. 33>. D i l a y u y l a a n l a m l hahrlama pyla has kurmahdr ve m l e k m salahiyet a f X I s y l a f e r \ e 4 k s i r lk hakr>4a O N ^ U | kalan. pnardktan ykara. M u r e l n r u a l A k l l edtyor pih eoranu. Aner efer > j f kalan Muselmann ^a -vaat M v y l rrukn "adna' ya da m u HaaVflM 4 bnJaru yerme, veleen knmiu ruz_"- lamkhk e d > ^ i : . h k A u s l a r a ptOre h. -h l- . ^ L J L U n; H h j u | f l J J J ! i h k n . laruklk tien hr hu, m ! M u v l r r u n n \ N r id-.f y. 120}
M

rekir. O n l . u d i k e r l e r i kendilerinin yerirve nl! Ii hayana k a l -

T k l n k t l verili bir SflzCBnaD n l y ^ a l adan doruhun g n m n l i l e rriez v e d u l a y i s y l a da kesin hir Larihsel arivlene olana >alaua/ Yahudi R i y k n m a l e v l e n m e y e d i r e n e n d i r JJrB h e m s a h i b e ur n hal / j u l a n hem de kad unuLmadan s y n l r <a-ff.V- I 5 f i l . ley*e ^-k n a / . konuma de ( t p h k yasam. Iravnujya u^rarm} tanklk rajK p k n e n m u t m t arasndaki f e n h m i na^l c a n l t u t a h b n / ve, ^ \ mis i k b u L - u r . araMnda narcl ... h k " e d e t t h n ? Detrfct h e h m k rneni u l a n a k s ^ l ^ nasl p m J c r k h ! lir?

Muselrnanfl da vueul buLall p l a k l i llade eder i n e y. 116|_ <jra>

* ' -"r- hrm. K JI-I|H .r.L LtvtJmrt ynk L-Ulmru thi en kim i^k- yrr VrMjIrrcn ** ^jAinuk n kHnpbrdf mj^ijn YjhiHilerJcpiiiLCurulfln^kp. - f / .

M M I I RI r snsvn o l

ltAYA.TrpLl7Fl.nlR A l l H 1 W T / H IrAYAt.tTt

I^J

kinc .ii Gudu'nun sorduu tek hihneccLir, LesHn^ in bihneceYahudi Soykrm Bilmecemi I ' l. \ . -. M I ! i'Him^ jchu. eoph elelrmen iseniennin k> ^ lendrcn hir dt / bilmeceye isarel krinin karanl tarafndan kuiiltlnlami}lr. "Hamuk prense* CCCy lerin srasnda. z hu bil mceeyi Hpcrztikjkee valim sana verdii "zamanda 4yedi saniyede: yedi ulaklk M . T e v a p /alen bilmeeenm idinde verilmitir. I Laiy arn_a ""aniye" vti/vpu birden ,nk adl i m lasir ve ayni /amanda hem sam ye i/aman h n m l nemde ulak . . 11. r-n boyutta, h r fndenncp anlamuu yellr. Burada -pneml olan hilmecemn gizil r^eni i k i l d i r , /alen ht>yk har rverifi soitur. Hunu l a m d a Ddupu pb. masum brv^cuk fiurtunun |^aT^ a- - l.raV almak pferekr. Yasama sevuc ve s mserl^ \n tur faksd r 4 _Sp4>rin Jlffl: ?3f)9- Henpm H^sn kanp uertfelnn ortasml umuda, mizaha s c kurtulua yer u l m a v nemlidir L>aha da Linemhs.. e ^ u k oranlaryla srmr^kfam bu yeilrre l ahiH anlmaydr t \ n c htlmecey l^^snp. reloranda kendiline wrvs yaparken Uuidu'ya sorar: \ inu 0 j r l c n c n . ynk olurum brrden. Hura<la ' . *l Yahudi snykh yokumimdi.s^yle kimim ^ kumundan n " i r j > e r
L

mL rursiun ufrua Yahudi sn k r m m slmnar rindini dnr. ..- M-:. . : 1 1 1 m. I. h U . rcantark *laI ysldar heCnh-rbehrien dehet

v r f K hu perekhil oflaya L o y d u f u n u y i v d e n kaerrr I M C T M T U / >rdi Hlmde karvmtra \kmn rhul akpjonk hlmeeey lambaln BmnLj h u m t p ^ L c d r : " V kadar h U y v n c . nkadar f r U n m r / h a k f r i f c * V v a p ' k a i j i l k ' u i Kaahk t v a l i farnn ve N i / > min. k e / a k n / m ve nefretin bu meiafurudur i S i p u n n 20li?: nsin ne kadar rtelfrt r t k r s c . artk mstesna ve savunmas/ hir var lk f i h i r/orunmcyer mekypn kMar teneyim peyeme? h a k gel T. fa / m ve N a / / m ^ M .nim k ^rkleycnlcr m ruhlarna karan lk getir ' ve onlar k^h etmitir, { i u d n y a h i Imeeey isofan Les*. i n i d i r . KGudu 'nun

mece her eyden uuk I H I U I I kiiliini al^uann ariahLardr. KamjHa i u i d o ile ktrjlnsif ndu. Lsainu ahlaka acdan hrdtlr nasl hu durumda olduunu (omitv HilLilI (.essinf/dc vlleul bulur. Ashla baklrca A r r n d l n 1 1 W Adnlt I - ibaklarak I . m. m - --lir. Gerek LIL hnan laflamasna > uL.mliyim s n p e k d f i snyknchpn

rm samannda birue Yahudi demek um ynk eLmeklir (fj.^.v. }5 i J. S i ^ r i r t b u n u dslu mu kul hir htuntdey urumlar. Ses^i^lik Yahudilerin smrdi edilmesine tarji ykmann ya da direniin dir.
1

Bei ^ni'yc tiirc Na/izmin k i -

.1 n

arel eder ki hu da dunenm talyan halknn ... - ' edkri btr izciliiin . im srasnda I h . 1-esMny ile Lemas k u m u ya eai l ^ i i e n h u M m e L T y letrarlar. L e s . u i i | unlarn h r k n yaplarm, e l l e n m . ayaklarn ve ( v u J

ne-kse I VH.ii>p raallyelkrin normal hr m

hirparea^l Iharak tfrtlir IkL Vakada da tellal i k kurban, aasklak iliki lefs >u/ olmuun I e ssnpn htlmeeeher yjjnrlen ayar r t mesi . ' I k ' - u m d a l e r f ellememeklen ve (alma fevkim t a y belmeiten yaknr. Tpk E pvhrrarn pth I c^sng nie kendim rtursya.dan ^nuljiu. ve h ) l * ) h y l a da kendisim rtsanlklan ykanmtr kbU Haa de zel alail i k kaanusal alan aaasmda k r o k i n bir a y n m vardrr. v e l alanrn dnda erul kuramazlar. O / e l alanda k>\t ulan. kamusal .damla helrdgnde ' uk hr sicrertinc rhhrpemn lnr Vahudye. />ria kampla lululan hr inhana ya da insandan aa hf Vrh_i}a. Dr. Lesin^ npk M I hmann |?h sradandr, tksi de dnmez, yani eylerkrim ahlaki acdan deerlendirmez. nsann kmILL'L- hizmet eimek ^m ille de p*knpul olrnaM gerekme/. I " mesaj r v e t k r . m rnemek ve v u r d u m d u y u / h k ycleilidr. B i r i n c i bilmece bu k o r k u n ;

inerler. Her (ey

h / l pwteriktir.

trtndo nun muayenesi neredef sc daU

haladtCll h k anhiPludan

hlmtr. I n s v t g her muayenenin anlndan kararn hr hemireye lMklar. hemire de sz konusu kiinin f a z l a oldnilip ciklurlnbe>t\ e j i m *A eder. L^vsmr/f^pdn yss im ^r uk I m in bilnh'esini bu itedenk leirafljr. ikurc hu. N I = 1.1LU ernhedrn ^ s e u / | i k r d i y e batrr aaj bt>yk-vv Tark ibda olnulan hlmeveyi vapliir. Burada hilneee yok edilmeyle a^k^a baflantldr. l.es^m' in hkm muayene ett i kiinin lehine olma^igmdulmeczaii anlamna prlir. Nihai (.M/m'kn pen kulan k m a h r sevt:liktr. Drdnc h i mece heUJ de el ljc^ nlarLtihr: "^Ijgman m ^LSmail. eirkin ini irkin. Aslnda siipMafl. biJenin. NeeLksin diye- st>rarsan/ku vak vak rtfcT derim. VUrUrken altma e t k n n . Syle ha11

ruv hen kimim.

nceki hdmeeelcrn aksiv bunun Isclli br cevab

F L M L E R l 3CJ5VOL-OJL

HAYAT GZELDK: AUSCHVj-firfN H-VttLFTl

2CH

y o k u r . Dala dcnsu L 5 j Q cevabm rdek olmadn aklar. B i l m e c e n i n btr cevab yoktur. Lessing hu bil mey eceyi O u d V a Su baylarn kanspiakiyernek daveli s n d n d a sorar v e e j e r bu b i l m e c e y i ftzerse LcsHng'iu G u i d o ' y a y a r d m edeeegi sezdirilir- B w g r r f ye gre bu bilmece Lam bir ^ j m a l k i L ^ G u i d r j ' n u n U ^ i n g ' d c n mant k l V g l br e d i m bekledii uada ortaya kan b i r samalk ( C e l i i 200) B i l m e c e Guido'nun. k a m n n n kcRcr. l x s 5 n g i n
P l

B u yap l i m i n anlatsna da y u n u r . T p k ^ i n [ e m n i y e t i n & l akKizhm Bfflsfl etmesi gibi l i n a l sahnesi de f i l m i n anlaleisnm t i i u s u e o l d u u n u ve GLosue'nin anlatmmu da onun r kendini fr> da eden babasn halLrlama girimimi o l d u u n u criaya k a n r ( B e n * h i a t 2 0 0 h 2 i 5). B O r i g n l filmin b i r lde o i o b i y o g r a l k o l d u u nu tyler.. B c n i g n i ' n i n babusL L u i g i B e m ^ n i . A t m a n y a - k a l y a ittifak sona -dikEcn sonra i k i y l n b i r A l m a n a l a m a k a m p m l a &4> miscir. S a v a d a n aotttt ciKuklarma kamp anlatrken, bor zaman o n l u n k a m | m i gerek dehetinden k o r u m a y a alsnuiu. B b u n u n anlatlklar z l t kamp likayeler d e i l de k e m i k , fkra g i b i h i k y e l e r d i r Id-jf.y. 2551. Hayat G ; r ^ z r de o c u n b j e t i m i tekrarlar D b a s l bu film, B e i g n f n l n babasnm k a m p h k a y e l e r i n d e szzd i f i b o k l u k l a r d o l d u r m a g i r i i m i d i r . Nasl B e n i g n i b a l a m n kaderi zerine d[IrlUyor^a. tiiosue de kendi babasnn yaam zerine dUmln T a n t k l g m sahici o l d u u n u iddia elneyen b y l e b i r h a i r lama e l e j l i r i y e acktr. A n c a k K c r t i s z . " F i l m i n yaratcs oJan Be n i g u i 1 ^ 2 ' d * d o m u . Yani Autchmizyu hfiyalcit ile cebelleea Jenerasyonun b i r i l ' I ! M I ve hu hazin mirasa sahip k m a cesaretine (VG ^c]ie> sahip b i r i n s a n " d i y e y a t r k e n son derece h a k h d r ( 2 0 0 1 i 2 7 2 . i i a l i k l e r h i i t a u l . B e n i g n i ile Auschv-'iiz ufuSuida mis* lik ve grnmez bir ba vardr adetsL. A k a m b e r i AuChvviLz'dej arakilanli/
1 n,

G u i d o ' y u o l d u u g i h i . y a n i yardma muhla b i r insan olarak g r m e .nine "engel olur. Cevab l m k a l m meselesi olan bir " b k m bU> m e c e s i d r b u . B e l k i de en i y i rnekleri K u l a l K i t a p t a k i Sirn^on v e T o l k i e n ' m / / r j b r / i n d u k i bilmece dvdr. G u t d o L c s s i n g i n b i l mecesini v e vurularak o l u r (Sipcrm 2B2: H . Falas&i v e

B e - A n i o s u n k u l l a n d bir k a v r a m * bavuracak olursak b i r " a n t i bmece", nesnel b i r d o r u cevap olana b a n n d r m a y a u b i r b i l m e cedir b u . Va b i l m e c e l e r i n tek bir d ^ t i e v t i n " m a s gereklii ku^ ral i n e n m i y a. d ^ d o n u ecvap onaylanmamtr ( i l m e i n y u k a r da belirtilen " r d e k ' ) , S l p o r i n h u n u m e t l e n i y e i n y o k o l d u u bir d u r u m u n mecazi ifadesii alarak tEijnjr. N a z i l e r ( m normlara illal etm t l i r O y u n u kurutlara u y g u n o y n a m a m ^tr. Y a h u d i s o j k r r m arlamanjn ve kavrayn tesmde br b i l m e c e d i r 3 5 7 ) . Levi'ncn Y a h u d i suyknn h a k k n d syledii g i b i : " B i l m e c e y e b i r cevap buliimtyorum_ A r y o r u m ama bulan yorurn ' (.aklann zr..y, 3 4 5 ) .
1

derken l a m da b y l e br baan pcjndedir, "AnULkahm"

y o k e d i l e m e y e n i , gemiin yok o l m a y reddeden b i r k a h n t t s m ta4.1c c^leEi nesiriui bir kavramdr- Kenrisz'in d e y i i y l e "Ausc-hvF'jz'iai Hatrlama ^ U M M B c n i g n i n i n filmine yneltilebilecek eitli eletirilere d e i n d i k y * bunlarn hepsinin esasen ana tenantn e v i r t m e l e r i o l d u u n d a n yah

hayaleti "d ir. Kal m u szd K u t s a l K i t a p l a da g e ^ r V c j a y a slcar v ^ r i i r i <srail'Ji r u h u n u n Ea^yce s i olarak ve Am^sda.-iJdej-^ f Yu^u Tu nmhtmu[ila:jLycksi> olarak anlatl i r { A g a m b c n I 9 W : D o l a y s y l a M u s c l m a n n ile sa kalan, h g u l a n ile k u r t u l a n arasnd a k i i l i k i y l e bariz, b i r paralellik r a i d i r .
YOHL /
1

ni Yahudi y b f U U l D l yanl sunma etrafnda topJand Lamdan hahsenik. G e l g e l d i m zaten v a ^ a y u n l a r m d yandan btr d e m i r i n i n DO sine ge ebdlriz_ Y a h u d i s o y k r m l m d e h ^ c i i y l e ve z y l e temsil
v

ediecmez. z.in bu z, l a m da t a m k h olanaksz klmasndan ihEjrerEir. B u r a d a n hareketle denebilir k i f i l m i n h a m d a k i v e sonundaki sis i v e aradaki benzer sis s-ahrtesij Yahudi s o y k r t m kariLsmda savunm a amaL b i r mealenin de L k a m p n delelinin ancak d o l a y h yoldan beihleiebileueini kabul e t m e n i n b i r ifadesidir, fi&ya Gzeldir Yahudi s o y k r m m l e m s i ! e t m e n i n olanaks?!eim teotiHl t i me aray iindedir.

Artakalan kavramnda. Larukl^m kmaz nuMh^Lpm eakmvyifl kesiir. I'Lpk srail'den iinakalnnn halkan hiinndcn veya bir narasmctiifl ziyade blanlc parkann k_-sisesuc LfafeJ elmesi \flh\. tpk mMhi zataiMn Earihsul zanln veyi jGunpiZtlktlJl ziyade bu ikisi arcsadaki kopo^ [ilni;kM pihi. AaAchwilz'en artakalanlar, yani lamktur danLenler veyu cag kbnlar, bo^uhnlaf veya kurtulanlardan ziyade bunlarn itm^nda k U lardr- tiB.y

PlLMLERLE SOSYOLOJ N l c k i m AusehwLtz tn hayaleti" i az odalarnda lenler veya u a k a l a n l a r d a u z i y a d e burtlu arasndaki ba^d: vcut bulur. Bu hamlamda E u i d o n un a f i n i n Italyauea tfnV^nr'dcn. y a n i k l a v u z l u k > inekten gel mest n e m l i d i r . Ouldc kamptan k t y o l u n d a f J o s u e ' y e k l a v u z l u k eder. ona kurtulu y o l u n u gusiurir. R u y l e l i k l e OOSLK " A u ^ h w i z . ' i n h u y a l c l n i n iair-yeuu" okr. Baham G u i d o n u n e d i m lerine a n k h k e d e r . Kulsal rnelrnlerlvailanirtda. (iiONue V a d e d i l m i ^ Topraklar yolundu Yahudilere k l a v u z l u k ederi kikidir. l l l e l i k G i o sue'nin tskma WJ I Yeu. Kutsal Kiap'Eu Yahudilere l d e k l a v u z l u k ederek onlar y o k o l m a k Lan k u r u r a lidere b i r g n d e m l e d i r (Viao I yy J: 611). A u f a k ne Bmigri ne d i : A ^utbeEi ^ k l a y b u r s l a k-ynaz. Onhragisre h e p i m i z A L s d f t r i U suyundan ucUyoruz W; h e p i '
P h ,r H

8
S O N S Z P o s t - P o l iti k a y a K a r E s t e t i k

m iz t a n k l k etmek zorundayz.

EgerfercUelrse, ballk genellikle

iki blfimde

karcm 12a (ikan knama. (megJn dehetin faillerini sulayarak lkelenme) ya da duygusallk. Ama b-T de insanin knama ve duygusalln avantajlarna bel bapilarrUCan.taUh5 insanlara ve ktle dorudan bafema cesaretini gsterdii nc bir ballk biimi virdn. Konumann gcne duyulan Gvenle likili ulan bu ballk bl(lml ardaklan besler

nen bir siyasi eylemin [e-k gercEki zeminidir.

D A V I S ilgi e k i c i br makalesinde s f i r npfct&Ei" t e r i m i n i n I I F.ylY

H

den o k daha ftCe, ilk atm bombasnn gcn ve e t k i l e r i n i deerl c d i r i r k c m e r k e z noktas i i n k u l l a n l m a y a b a d y m tllsUt ( 2 U 0 3 : 2 7 ) _ y l e y s e H i r o i m a v e J | Ey li l a r i i s a m l a c i i k b i b a ^ kurmak da k e s i n l i k l e m m k n d r - neticede ikincisi AmerikaEi ruhunda b a r n l o l u m u icknsjz dncne iijiret etmez m i ? Ba?ka b i r deyimle "sfr nokras* k k r e n etik bir iarkmdala z e m i n hazrlayab i l i r d i , i i r k - D e . r r i d a m n szleriyle an|alacak o l u r s a k - kurbanlara t l u y d u g u m u z k o u l s u z n c r l a m e t 1 1 bylUJ i l l e t l e r i n d e k i m s e n i n s i yasi adan masum ol m u d i l i m kabul elmtmz.i engeHerncz engelleh J 1

m e m e l i d i r de ( D c r r i d a 21)01 >. I I E y l l a k m z n Yahudi soy k]r m haline itti g e l d i y l e y s e , dnme v c d e m i r i n i n tesinde kutsal ve 1 b i r olay mertebesine m i ykseldi? Eer yleyse. inem d nme u z a m n n yeniden t i n U i n d u b i r rol o y n a y a b i l i r m i ? H i r o i m a ve A m e r i k a n nuhu d e r k e n , k noktasn su ve^Eirtahh kabul e l m t k olardk alam k e s i n l i k ve muLakLardan ziyade K e r kegaard'n l e r i m l c r i y l c - k o r k u v e litreme o l a r a k alan bir nevi d i n darla ijare e d i y o r u z . Neden b y l e b i r tavr g e l i m e d i , bu kiipam m ve etik dnce e k s i k l i i neden? H i r o i m a sz konusu o l d u unda unlar s y l e n e b i l i r KT zamanki yihi bu seferde papaan gibi tekrarladmz, arlk milli bir dugma haline ^clen ey: HLrr^ina ve Nagiizaki hombardimallar DBfU, Killi eTeJuyte idealist edimlerdi; byle nlmasu I: i m islerdi |rj i k i l e n e l l i nba "krrinin i y a l y d l " : ama nencede m g ^ula erdirmenin lek yolu buydu, byJcLi belki de nttyonlarea k a i n i n hayal kunuliiakll. Bu aklama ilk olarak y u d m c i f l McGeorae Bndy laralindun D e v k l Hakan Heary Slimsefi adna y a s l i r hir makalede rtile g d irildi. f!SL?el bir hikayeydi, lek sOnJrt Bundy'ui tunnde Seen nce yaynlanan bir kilapLa her |Qh 1

ytn h r . ^ - l u r i n ^ j borata > j n u n z j n j-.l rh-.kchim p t f b m E K f t frrtlc U T | 4 n l d r m c l u n c ^ t u ^ n m itiraf rtmes>d. Asd .nu O l Perl l l m u r ' n 4<unu almak. i 15 hnnhunn ItsEhlImci Mrt h kafcw na A hwFtjrn-> me^ralasEnmak. ( i j bilimsel. Uhh *e jskeri perMmelunuhn humhmn e t k k r m l ari ^rahkeek f lAhraluvurln ktarmak. * C lM Sn
1

htl M*\.-n. k . . . I U ^ L I duun il^- uzaktan l a j l h k ^ 4 dltsuk bir hi m u k h r h k z . r.^.y. M>1 Y i n e de pi!e\eklejru:. kmtlk genellikle | u iki biimde l . ra ^kar knama h r n e g m dehsetm i a i l l e r n i 132)- A m a bir de HU^Ia^arak l k e l c n m e l ya da d u y g u s a l l k {a U f

| n k S i ^ i l Huhln vf. l ariyann ... J . [DtriftjMfe

> >l

hu n,

halvuauvla f l i t l e

innanu kaama v e duygusalijtu avantajlarna h c l ^ ^ l m i M a n . it* lhsr m u n l a r a ve k ^ u l p e dLifrudan bakna c a n e t i m .-. -n-r.-.- L^rkr hr h a k l i l i k h*( imi v r d t r . K n n u > m n n f i j L UJe duyulan pU-

B u hk J I r m k e m m e l hi h l I n k u f l k . m a \ u m y e l t e \ yeti u f t a l i m N j * m tan -hmz-a ycrle^ir-en. ftaranty* alnrnt

ni t

t r n l r h | k d o U n ba hakllk h i i m i ahlaktan u

.-u.

hv

^ J M cy

k i m n tek r f f k ^ j r m i m d i r A r m v c k t u h h u i j j h i h - - % rn i>\resindeki p | d a ALima k i / i :

y i k u l u j N r m n r - j \ a k n d u n ) f h l *rh.uluk TLfi vc h e r i n e ; e k y m l hr iyilik uruna b u v u t hr h c d c l d e m e c e g n l l L H I I U fikri de h u r j d j . e l m t u n a l t n d a l ^. m i l y c m l i v a insann hayan ile - masum - m i '

) i M h r rriL^-le'lab-r I-J v L Lsd B u n c d e n k . lundamenlAzmle-

.1 .nklJppla. iki l a p n ! sehrmdek

f n u olur? u t e l l k de bu radikal e d i m i n e yazk k i son are o l d u u nu d&UUytH^ak. Bu kadar k o r k u m bi e d i m i jjercekje^irrieye piintl o l m a m z hile rianenuzn j} ucu nn bir kanm zaien. ilenmek idealistler. u f r u i i u v ^ k i n n d a v h^m h a y s i y e t l e r i m ^e a h l a k i d e p e r k r m t i k i m i p U r u alabilenlerdir _. x e d i m l e r i desteklemek da bu mlablr m a v a b l \ ! ku \ L hunin h j ^ n u v ^ . Af kutlusu J u s i m c l c n a k s i lakdrde ahlak i ai .kr.t heelet rijrfule

l^re. I Iprfrjinu 'nn asl anlam budur. SEr nukl4M huulon ^tvljluk tt/mCunuz i-,in k g i k duyttlndflim/ ^m ha ^nnj m u u l l a t Liluyur. Ne y.nih.n hu Havna j x \ U M ' k , 1W IVH I ' J 4 ^ I I h . neler - M . I I Emvv rcudcIEf m ; den d^Lymx- LhharkLL f H M l Lkijlmr L- 1LT1ILX bu kendini rf> le|tume \ n d e . IhmjrrMd huHjnu /IA ^lrdf H S p njl . . n . . i v E t * i . t J v i i . 3 l 0 3 : 1 .*0| H u h j | l i m d a Titm v u l i z i n e dmunek Myn b i r i l i k M * q >m. W r b c r T d m l e r u / r r i n e d u ) u n r n e k M / m ' bu trden b r d e h e h d u i t u n f e - n n "neredeyle mkansEz" o l d u u n u ne srer (2006: 3>. I I E^ylULin hcI I I I I ardndan H o l l y ^ y i i d ve P u n l a g n n a r a ^ m d a k u r u l a s l r a t e j i k Ld f u k bu bakiEidan ailamhdr. l i n y i t e l l o l l y ^ n n d y a p m K ' i l i i r geIceeklek tertir R n r y L d a kausurub kala paEalnaya ver f i l m l e r yapmaya le^vk e d l r n i f l l r eklemek M e m r d k v.Marlper .' ? U I ? : l b ] _ .

k m k htr s i r e j alarak d.

I I" I 11 E y l l snrast Artek.n hs p nikasnn t e n a r s m u mihia ve Irak'a a c l a n v a v i ) l r d a l i mma v e ^ i u z a k i ' y e d ' c n h o m h l u m a d m d a k i l e kadai )|4iell U l k l e n (L/liyor O H M M ? I I kaklarn v urgn layahi I i r i / k i - inin m s n hr . ..i u h / n k - ^ j t y i n ^ y L u i t e l e n d m l e n u y ast k I m u n d c [^Kk- bit phe ytJUEllhljn u l u l a m a k p l p i d r daha 'N I.L-hi % - -r hit i . n t L bktendiHihk. dipjer yVHb> da H u U u n kertdinden m m r e t o r i i . ki h n d a n K n l a h s m de k e n d i n d e n >phr e i m c .. hr M f f c M ve v e l e s t i n kuburunu savunan lan t u t t u r u y o r i h t s - B c m t e n ' M I . Peki b i z i m Innlumurnuz neden k u d m M n^'i im baJibe M Srif/rriii^\ | U v a k H k i A c . !'''. ahlak ile

b u I I E y l l e ya da n n u n l a d f i l i l i l m k t e udur klanlara bn yeniMn A j n d n u l z l e n m i z 11 E y l l d e n M M - e ^ e . L rnr nkurTa olana -.fc^U.h fiun n r n r j m u T l m l t n k u l l a n m a m z u y n m k I m ^ m b u l d u , hu d m k f i n TH'I-U? tlmanus m u / n s i y u l i k l i m i n d e a l e p m . e k ^ n r e l u n s o h ^ yapmak n,n en d kl i r a p l a r d a n b i r i . I lisan m ^mdc b u l u n d u u kirin d u n m l nras1 1 4 1 llKsule k n y m . i i a Ve httylcve bu d u r u m Uzeiite dl^LlIliFlL^mLohmak sa ^hyor. s l e h k sanat ve y l M o l r t . her f e y i n Ubt lululdugu

KiHtansk'nn huunl

JCL maMiuhL i l i k i n i n styasi bir mesele, b i r y l e m meselemi ddu p u n u v u n f u l r . B a l d l a r A f g a n i s t a n ^ e I m k l a k i c y i z i n k e n dmup kalr, ama h. m. hr -M -lrij-^ p^efefcrner. r l e y i n r n - k- h j j :
L

J i u ele>OnmP artk hr uhnu j j u l akmad rm"un |xixij- >lu l

h h ^ reddedendir I n u f i l a n n hr h e l > t l K M

. - I . ). . 1 . h - - . . L .
L

t a m a k i i l v hjJVkete^Cs i r i l e b i l i r H u k l r r i a . eJeMr k j v n m m n oda d i . VL s u b u I v K B a u n j n U v m u t s y u n u y l a . ^ J - i v "^Vvam

lehildkkefl 1f u ^ j k l l i tekilere k a i ) i k a y C u / l ^ m

_s_ i m a s

20*

PU-MI ftLE SOSYOLOJ

J

eden h r f e r \ e t l i k e k > u W ' d i r rlaurnarl 2fiF2: V r S y n f l >AvalaflrTnadtf. n k V ( f l l i y m i n f i l p v l r d yaaycmu >rLql

P r

tay a knydup^unj sty lesebJeccpmz A fte.-'nr hu fft atalm. ki*rtuii*j

.v

. O'PM+ I hurf^fiUru - s l

-.r ..-mi -,, , ., : L

Gwm her ^-^ n

Eyll

M u f I J L hr kavram o l a n ^ nj - . U , L J u y * * f t l n 1,11li PoaJ pnllka l o p -

..-. . i h - hu Tlmdr D U n y a u z a y d a n ^ e l e n d m a n ^ s l e r m \ * k l r u almdadr: Dunya>a y a k l a ^ n u l u U n d e v j - 4 U J j y | j f f r n u j k l } u k h

h o f a l l m a n m M J I M h i r yoluna i a r a eder ve bu bakmdan iRnv b i r U v m u r A J l h u s v l ' m 4drokji k a v r a m m andrr Imndak k-mel a:.ij.MUJZ.rnalan pzlcyen depn|)t/e nlnu> hr * y a HTMir. Ksascn khi^tmde t a n m z a l k i T Y a z n r l i m a bpr l e n h , n*> M i- imi lan .1 / m ile g v e n l i k -- inhalar i t i M n d i m l e r r i h

Ljnn MHTHinnek iin fcrpen

p e z e j m dolabn u r a y h lalrt t p \ e h e fen.ekler"

k f i n > a s d l j l htr k u m l u k m n n l n r l n ^ u d u r A m a \ l a n m

irmek iin n u n l a n yok etmeye hasrdr l u . S a k l n h r d u b U y i fehde l u l a l l l . hunul zrrine Annenka vdusu da. hlx.b ve kararl br blVimde uzay gemisine kar ^ u d d m y pe^er. Ne var k e l e k l nmu-^ . bir kalkanla k n n n a n n/.> t e m i i n i n hu r k i l d e yok nrtayD ( i k a r . P i l m d c k kurtarc i D n v d l , uzay pem1.1 Bu-

dayalm Hmh |k bir (anla] b i i m i n d e d i r {ayriLa b k z . ?_Jek 2(KJ7: M ya da " c l c s i i r i y k - a l k l k " ite yakndan i l i k i l i d i r . B l e ^ l m kabul e d i l i r aeak sonueu t d u a y a n yalnzca p r a g m a l i k mzakerelere ve
t

stralejk uzla^nulura varan b i r e y e ndirgenir. I f e r i k i dtrumda ila I n p l u m s a l m r :dikal h i i m d e u l u l a n m a m anlamnda -nyau-E ortar b n kaybolur l" - - MIMI .. e b e l i k nlan I k Uy a*i olann ortak -1ih-.-. clcaiiri

sndc- l u h a l bir sinyal . > i l d i i n i keyfeden bir . -1. \s. .i pedibr. Hu M HulUtl l.- pjekfpe K**l*r tafll*r

nun bir Aen^aym nckntznuiHi o l d u u anlamdr. Sald it vakti jielir. -111 Hey az Saray sakinleri askeri bir s L ^ m a j a n a i bir uzay af aktrma merkezi oklumu ortaya ^ t r A m e r k a ' d b i r ^le y a k l m bir U K I d a v n h r . U T i y l hulun bunlar d o f a l n l r a k f n k JTLZII tululmu ^lur J u p h r r k e n . kaynpeuVn D l v K T l yenle otururken

r N n l a t m dnyay nail j l u k d k l a n n cikilemc Bu takmdn M n e m a a l l > p H n e m l i ftr - -1- -

y o l u y l a m m k n u l a n donslriiu hr kapasiteye sahip olmalardr. m u a d e l e ilamdr. H avangafOl sanat ek>1rfel ruCL-.- v e p i k elme . . ^ l l - n .

f i v u i K f . u ^He^ekun d i y e u y a r m a k ulur. T a h k hu k k u t l U U ^ . i l . . iu m. t- \ l e l k l e : virs. D j v i d u u y rjcm I r n n koru - > k a l k a n i \ t n c MZ-ihlccek hr virs p e l u l m r K f e r bu ive yararsa, yan k m y u t u k a l k a n ynk eli 'H ^syinel Mahlarb d saldrmak m u m k u hale p r l c t r k l r . P l d uzayllarn H^ma VlUs hllhl>Eu'Jiaktjr. lEaskz j^e^enei n l m a y a n bakkal pLm kabal eder v e d f e r lkelerle L c n m a j e ^ r . dmana kar b i "hik-slrler". F i l m . Amerikullarj ]i 11 E y l l e verecei tepkiyi d n e o d e n r z m i ^ fihdpr. KAC uzay S K ^ " T a n n n n c v m e sjNlnrl. hu >.oltklan m u hpvhtt a^LkianHtyohtur- K d m u j a y b l a r a ^ptLiru.. y e n . ^ a j k y a d a d u y p u riL iEaiLk- htr d e r i n l i k i s i u i etmez. Dahas u j y h l a r yenil
S M

h u j k otede y i l i r m f l i r ( o d u n l u k laralndan l i l k e f L m a u a k m I i l m i n vr y deck hr d e f t i n alanna d n j n v k k s h r ... ifadeler ve edebi drykmkf ^ etkiler y H U - K n nusUt veyfl ryleu nUKHIciliPii" yan ^ra niuk ul y^nlrk c i imletin i mnnlaku. (H^rlan'n. ^nnnen ile snylccbilnn iirnsudiili yrlJin vq vjr lrna. ^lylernf n . n.- m -.< n A .l.- .. - .. u..l tize Her Makul ynpufclk. Jilj-iNn ve bedensel yeli e^ilknHein Nnnlrlar. HeiylelLlehcIm. i n u n : - 111.k I. > . *. n.- . . hrtjhklar { e m i k t i r . -I i h, m yrr .u pj I .-1. I . Vf insan MpldukLanan h r duru ma > - k a i m i , rmanlara lepk verme, rh^rlnirn l.uk d u r hainden m def q.mffcr H * v * * r c Jl
1

lerektlllHz-

Sinema hr p e r v e k r m n *ansmalarnd_u LOA daha f u l a r d r . Hu dnyada v v EtJmanm. luplun>ab d e f i v m e akmann. Vvanimleri u m kiTfulJrim l e h l / m d e f sJirmeml a l i e t n a l d y o l l a f n vanuaT. S i nema h r I H a y d r . D j h a d o r u s u ele^lmrl yx4ansehm vrnSesl N r a Van r l e s t r r l hr n L u r r u y l hu hale ^ N - h l -. : hu h m n r k e n n u A m bi " i m - r- .. m

mezdr. jfi labab sj b l l a r dny adaki r m e u r . stlahlardaJI k l kal Us 1 1 - - -l.: Tek htr K ^ e n e k sfiz k o n u s u d u r y rmlr ya b / ^ y n y i l i k y n K n u t u k . A B D i R u n l f m e e k e m l e r b u m n m u f en yuee hal nUr-k du^mala k a r t MVasU Currt d u n > a v k j | h a ) M I bit l M a k d \ i u r u j N e var k hVylr (ur ok uma biraz skcdr, daha da f-ena >e> le>lnI H I U . I Pmm lemeL V J I -.. yani o l a y l a r n A m e n k l l a r i n b A ^ avsidd iinlaidiaM meselesini k u r u l a m a k \\*k d u h i l f i v c k t

m e i e h ' l n desteklemekle i d d u ^ u n i u z eitk ve ele^irel a v n a ^k a o r -

F L M L E R L E SOSYOLOJ

macaknr.. Peki y a bu ^Jii-un uzay gemisini, yerel y&Jufn biim Icrini tUke! iiliri; ve kayicsLzha bo^an kresel bir Amerikan imparaorl uunun mctafnrik birlsumri oJank d u ^ n O r K k ? Neyin yi neyin Kt olduuna karar vermek yine bu katlar knlay olae&k m? O l a y ESP" - = anlamken. himokayL kaslen akladk. Uzay gemit

KAVNAKA

cinin koruyucu kalkan ajIrikLan sonra Amerikan sava uaklar te pzaytdtr arasnda iddetli bir savag yajamr. Filmin onlann: dogm ne kuEar Amerikan s a v a ; ua varsa hepsi vurulur, biri h a ri. T a m son sava jap da fzelerini aieslmiek zereyken. Hzelerin infilak eheyecc i ortaya kar. Bunun jcrincpiErt sava ual m hedefe ynelcr, bylece uak bir fzeye ve pilot da br intihar saldrs pilotuna titinsms nlur Peki ya II Eyll pilotlar yaplklarm kllilk mparatorlusunu yokelcneyi hedefleyen kahraruanra br j t s t olarak fiftrtltiyse? Film bu bakmdan lerLstlcrin kendilerini nasl grdklerini zctlcr_ IS^Le bir diyalcklk dorumun amam phesiz, lerrizmi ma^ur IjKCeTiTiek delildir. Terrizm sadece iddet deildir, ay m camsnda utanokffljinln dmandr. DolnyKtyta B a n geleneinin bir demokrasi ve elemlin jzclenejfi olduunda ^ O K k *Cfl derece fttvcEnlidir_Teriire kar savata, alln t oymak yerine demokrasiyi desteklememiz, Fmsh'un vaianperverlik se ulucun birlimi ad altndaki uluslararas politikalarm eletirmekten imiirta etmek yerine budan a u m a s i z t a eliclnemz gerekir (bkz Kellner 2002: J5J-51- " E a r

m z l k " u a t t s klasik Kam ancamyla "ie/taft/efliftf'e, yani bamsz dnce anlamna da gelebilir-

AJurrw TTtdVW._jVejn e Diakctu-iu New Y*rt: Cninum. v7}. A f a t t m . tHvyHJ. Infatnt A thltrrv MUDV.I t>M ikt flr^n JHTI^I ^'.UVrfe~e. Londra: \fcrsn, 1993. tftuntiSpi-rr: W r m f j r Pmrrund tiri t L\\)'f. ^EJnfrfU: S4anf-nnJ University Pres*. LWkTlrk^eii; Jfufmj*\*ri* figrmm Atffcp vr frM ittrmt. ev_ lr H T l r b n M veDffllfd Keller. KLabal: Aynnt_ 2001. ft^wwiw.ir^jf.Tc-^iHt.T^e H/rrrr.vn-iiJr^HnAjvj- rtew Virttime Uooki. IW4; TflrHt: Arm ArtLtiukr Tunik iv rirjfr. cv. Ali 0I*W n z. - iki-.ii B f e 9 W . .HrdinT W\if\twit Fmi Hir. \HT FMMtift Mnnenpoliv Unrvcniry r i MinnKi la Press. 2000. T h e Slim- rri t-.^LiHiorr, Lfn frtprqtohwb (I): 31-3, 2003; Tilrk^i; rWcJ;fiwrt-ijii lint. fcv. Keml AUJLJ>_ htunhuk: ( M M ' H " AlhjEBfT. LIHHN. f-ui/h. rm U . Londra; I |4[U AppelfeM. Aharon."After Ihe Hckrafl \ I I N ^ l fcBe 11 .UM . . . . N # Yuri: Holrnei A Meier, ft 113-9?, I WW Axeridl. Han nal. f i e Orf^pw r ^ r i * * r**- Yurk: M.n butt A CnmpMpTurkfui: 'firialriaitzmm Kitkwikiri. 2 o N L f K Biradr Siru i*tr, JslLutmlr u ^ r l t L 7 "rf l * J V U f r i^iAf irtJ. -^. I M in' M... f'hflUM jfl Jerusalem - A Frrwt -HT ihf HnNohfy stf t.vri. Ljindu FVfiguir* ULK ^ I W l ; TutLeciL Ktiftoftlfi SiroAnlifr: Ei-fmanu KMM^UT. TV. i *e elik. Lrinbul; Men^ 20nv. 'Ah**. Pfiihpfic. CfPartfJr. if CkHrihrX J : A JrJTM ffiwnry ifl"iF>" i-tfe. Nrw
, r t p 1
l

M B

J.'

-
1

Mhlm Alnn. Jv/ttirh- { L - = n I -ri-.-. --: /\wz^ jirtii .^ew. Tunny Birtan v l^iL .mhoL. Wccii. 20On. UahKN. M M i i New Ynft" Hill iind MHt TLkriitmi: CiTmrfl J.wwlrf- fnfrpjfrflf f i r m w ^JijJir^rJ-. ^ t>V. Re ha Aktaki Vfl_ Itiftflbul: Allil.irt^ m . bujnllr-. t = r w * . A n a p a t A t a f n ^ K Ne* Vurfc: Zone Booki. Lffl* flkhpH* L n j r f f r i J . [fT MukadderYafcunnla. h^ihul; M . i m "PrognwnrK AL^oJakp". /Ar tiitnuM* Rftidtt iinde. Fred EliHiLrvnScoiE Wil .... . .i . i -i. n.. m vi....-\\. I9VT.P. I 2 I - J T h e P^^ hijlnji.iL iil MnuciuiE i f FWnrti". Tf\r ttufuttr Rtridti ieine, Red SoniafiveScflli Witson flwz.), Londra Black^tB. ]W7. ]?2-lftF

312

Ml M.- I SYOl.nil

KAYNAK.A An jniJifli ^p IfejiriMT A T ^ J ? I T rihtr. ISmc HicunfaeLi ve U H J. D _ .. --la.l--ii-. Pre. I 2 v 6 1 -1 Ift d i l .^Arf^rd^ih I . ..- i . i I vc <ni_ rkr M/M J*r MVwlrf.r&rfll ft^*H w CfcHlllaMrjFjHAfjL
h L

ftrth'MM.LMklrh rViKUi. 2LKH: Tlrke*n: mirzm. v. Mctr4 M^ufcfcf Ynhupuftlu. Mjphup; [}fiur. t f t t T -I i i yut.fl tmmglmi M l SfmiLneMiekFhjco. I W > ToA^*\i ret Slrmtrikf. Ofhj- Adatn. Mjnhul hipu^-i nivcnbn Yayine
R

jjJHWd-PVHuJ .smWdrjrm. A M Arftw Tbr Unit end? *J hipm PVTM IW: TUvW M M b V H V " ***** A d l u u M Dou iii. 2WW. Ttr n i ^ l h K i . r . i Q, . W f l Etjodrv 1 L D W . IrinirtcuH t rlixh n iK- h ( ' p n H i k ApfWjnn" Mfa f ^ h n r r t , ? ! . 1 *74. t. VMT. E i * Arrx. JMmfcpV M H J I O i f a * BbtveJL l * M , ^ v ft 11*. IT Al -i t utul. * . . I d .
1 r

L w d n : Policy 1v"W. Brum. P u l . "PJfc. Tne Allepry * i Ibr T^e. C f t - * i j U i f ' . ta-.*ui eJ* M M r i v ^ w M > _ J * K*dfJ l^ph lwnl l * HnffLun. L K ^a. Tikine * U i ^ U f A ( H . L t Model* OfK tf I l|ht W . nV, ^ V t n ^ u f l h U r A n t t t k v HV I n > h IM99 R U M I . MfheUr. " S C U P ^ < knri The P m * * N H N
r r T FC

M H T A T r > r t r / f M p l S . * - VTJ CT.

b H H , C . EiKuy. "SomoHip J hr Feotar '

3-7L

trwr4*f SATAPUT . Ih,

L i f ^ J i J t f . C i p r i r i t r : M a y P m . i l l . T * * ^ : Aitffcja A | L o n . I h l
rxpidni.lMMiM WYMI.MB.
1 1

liull^ JuJth. L/Jfdv y m Jtpu% rlfrim i V r ^ frw* f4r* Yflrt: C * l r t d L h w n f > Pre 2000 I Mrtort . n i / , ^ U.-Ai-fr A I A frWeP*W i"----' ^ ^1 " ' I : . Kl*nl*ul k j M a . U . C/dJlid. \ - ---:- s. " i RnliTi %*IM\ P L. IM% HIM SirMeVie* H Sotlr h

h x t Lr1rk*.#u4 J^TM-TT, Londn Jiifr, I W J . Ekn-tihuC. Murk. 1hr Srnrt lliikvie-k of R.rfvflD rVfHpFT t i y i di flnwij/N/ . T V IWr.WrtrjJ -H r, v I li I i . IH I " i: hcrniETii. RnhrrM. J.(fr J HfAdMttfuS. IUCIU V |p, lion* EimcflBinmrnl. 1444 Virunflit enrol, itfr-j ffrflp^{/i Imdra: Hiber ft Fnbtf. I W*. Benjirniii. WirtLep. ^fir-wunrJinwi. P-mlli.nn I > > i. .. I ' - 149J; Tarte: fuulu iW^fPfi Ylnus ( W , KunhuJ- rklpe, I W O . Benai^iLrfi, Ck-Lrflfri-. ij-puJu^rn.- fAe P^Uir* ttfflnuuir/m rpur. > . Wtr n 19. Hrth. i~hrpjuphrp f._ "IrrinNJucthnr. ( I w l e i oV VLimdai Mswiieu^i* u. Fenian LrUrrj. I -nil h f l f V * . I'J ' - I I - J HhtNtH. H . iHi .'. cllDd'. r e ?4{fap. IflTJ * IB-W. MHICT. Infr I . Inr^Piqiun Inm t'mbi OV Wil MtttuJinr n l h t m t i w R
U t h

t'Jer. T-ere-u P. R._ Cwv H-J/IJ f n h v . SrynviVM. V C H M % k f t i r-iiJrT. Imdm- HtlJp. 2TKl nl h TVnr J F\tfl\ir/"i Mili . - TK H nhilljfi (^ T. I92Cflrell, tili*ikt"rflH- p"T,^nJ| rMVfr. I^PfffcTi: ITlKfMi. I4h2 '[UrloeMi KtrtfTfttMLU. m " . . . . I .. IM.I A> rmru i---rdri^rifhJu^rin. "Proohrl Dm". T^e f i w i t a , I MrA.uk ^ f t . ' . . M H H T** tafttfrmtjM AtT. I H f i f l f l t a r<.VrtVriA l l l M O l l F H r

NTII. HLKLWCII, 1 4 % ; Tdfc^v -fnrhn I-. ^ .#\T

f

^i

f*Ni*tm *f

uWfi <rf i b D r i f U <, I U*r H v m ' r J h f O t u f w J3| I h l f h . i - 4 j . T J . nd^r t r*p>ep* Pre**. I^w I - W f ^ r f j f c f f i w f r w PWM f..l
w I M I M T W W M . *TW M
-. --i " i-

Katrir i - Af T r p f m r b * rUjel^i. eer t m Kl^. Ii.mhl Uunlwl HLpi Uruvenhr Y ^ n r i m . ' ^ i 'M. r.L- : I-. R r ^ c murfi t-.T J n kmtvrh^ heru^po Lle Keulru|". f .r if f-.'.jr H r . i i . B H 2 I _ Jflm. t. 7 * * . r>ffl "Off* Chri TntKi^ri 11 -h 0 * h " Avfrv- i W t h u U ' . hfl|- V' J . ^ : . Ljhfhjl hkn T O C o i e a Sunlev. "Pou-Monl Tori m : Fron ( u A n n O h> A h i Crfrab". imin
1 B 1 1

" f m d . I a - U w T J T M K a h w . "C i i r i M Pdn A fttH FM'. ^ W Jflf I I I i dPvnr4^f4^e ^-AfM T ^HkJr. JCJBI t H l h v I. IrOfvdn 5 f w r M|,fh^.n-nl.!it.^1 I'^> ^ i f T - P L O H H ^ W*np../'JrJiJw. M u I W M Ihke llhr^eruly Preu. 2 W f b F i r i . D nl 5 . P -..u-r il. Aided (JhfMhim". rrilfi ft+ww lrnJ nHnOijjJ/ r>_lkqO0.hlmt. E99LI. Iimnei. hfafh. Tprtmr Hrf M ^rJ"jr#. N | | 'itotuk anJrhr Hdr-w H R - .i O M U B t M ^ 20tM M t t , Wiifcr A_. "Detlh t Orcrn Krnttfr^o: h r AnmtTiH R M Aihw 9-IS", JtHriTnjI t\*r SIK n * e * l M ^ # ( H | * M * N p O k M 3 t 131-32.

M <ri O H M C ^ w H y * . E n p M t J M f e d f
Ixt f II 11 I Ti l I.

Lrfw T I * j | p m r n

f i OrJpfT Hr^Ji h w n TriPHwiii * Mv/ti ,-w \v uh'ii^ . C^lifomu. Slafdiwd t f r r f j i n Jrfff. &r+f*rrt xtrm nwr >i H 4UI*I,' i" I hi h Sevil. V " ! 1 Urt^TiP fciiruNiiM MHUl flih^fliM I T fa^ir. r4.Mrtwhn K J O I I ST^ I 1.1 hurimi YkV. IVWJ. M H rjuir^pifi .imr J p d J~*rW+" MLV*T"I, - - Ldlum^ uu Scjfl. 1VW. TLrtOrtl- Fr*Ut h'rikttter- iiylrm KMWW R f H K ev. Hlyt T M . UILM bul: K - %i I W . Hnnlieu. PrTTT w L t f t J 1 ^ WjtLjimnl. I h PurputtL" M H -":k>l>fiy".

-I-.

FIL.MJ.-PIJ- SOSYOLOJ
r

KAYPfAKA K^rJi] 5HJTB DCKOVHI, "Ahir Smh K n - ^ k d p . Wnn UiFfjhtcr ", TV nhJraprfijftrjircfjrtr L4f 11. 20l i_ T J l l H H k K DavKtFienfCftn. ^luiCcnruiy FA* Hnm Liiprrtflimnu. I9W_ F W l u u i n l l i k n . "Bui Wjjp'c ri TtfTifk?: A L U r n v o f l.ikinpl.flfr M fl-ciMn^ , 7 * 4 ? rifJf Jutirnat tsfCritn-TMT L4< I ) I. i- 2T1-S6. KnuCHlt. Michel. "=--- .. ifc Dckujc vc U l u ( h M P * * * O ^ R K Co pttuium tstnf Srhzfiph*T>t\Mt MirKipcHb: U n w r M l j oF MinncH^n P I T H .
r B 1 1

I .. idi 'rtlfcin- liriTATCH OmmMniLlm und D u k c e " . 0.\fimS An Jtm W 2 ( l ) I9W>*. 103-18. Dpn* CtanieL. " T V Tuir-Ciult uf C t/memET. HHk tf*J M W A M J iinde, b i l i . ,J ] 1910. h J3S-5P. I ^ " .'jr^kJ - FJir- ".-1. J- . .. : . ^n. I U \llkrk PIT.II. Iflfltf. T"A* ftrtf.' LrtAAJ: fpW ihr ArjTjgnir. Mnncnltt I MirvKtnu l rens. iy*li; T 4 n ^ r fl>vWjLplHl I i Snni, ( t * laLnrt Y i r r h r . ]dun> h*E: 11^ pin. O f l p t t v d rTrpftfJJuPi. Luftbra: t l l c AltihTK PlTU. I9W. H i r ^ r a r . Ne Y"rk; k u n t t u n (J'vemt> PIC, IW5. Jh I...I . - / ^ . W d r ^ ^ ^ ^ ^ ^ / K f J - V y W | A l A ^ 1 ^ c l H ; Scm i o i r t ( t i 2004. t, - M t l M ^ H f e km Ada ve p f r - ' l U f a r , ev. Hkmi VOCPC w l^rtnnTa^iun. hennbul: BBgEnm. 29. I V T . G l M H i V . Aftt-OtdriHrM CujHnHjar um7 Schzoph J. v, M *e Lundr: Uniwrmy tf MnneKJiia Prew( |fl|Jj-TifMi: Affmufr=M pztfrrm f \ CL^TJV^Triffr Jift T krflffl - StfVdj MaAimsr. |PL Al Akny. hunbul; Jhglsm, 1990. ^ t l V M p r f FLrttnu.\. L'fiprsairjm mj fcwMpfir{*toi if. M ir&ipolk ve LiHidr: I n . MiHKirill PrCK, lyS7; TUrTtetTi. KniHtuAzm V j f l ' HH M ' tfi^iffltf nfevA | M Ali Ak;j. Itlnnhul. Kfjl I I I rv l l r r - v . h . . UMUI-.I, , Eyc: Sdcokify und hc M u t i
F h 1 T 1 3 l r fc

Knnl:l, s. s . E . U H J Siwi-ft Jhf New Yort;; Wamjmw S u n n . t 9 U , T u r l i ^ i i . /ii.fdnrfi ri^iJu>rH Armji. (Kft Seluk Budk. I ritnNjI: Ohrki. Kreud. Sigmund. ptfpH 4rd T i b w . LcwHinr RnurHoJfE- A Kcfan I JUL. IWO, T a r t a r a 'Futrm IT | M ^ 0 ! K. Sdliir5d MAfinul: S y l I9S4. Xiniup Phyk'lbukif y nJlhc Aulys^rf ittc Epj". C^HH dj'JrjixiJ*. StK-irly afLRr3 r r

Deohj. [Xl*d_ 'n rht l-yc Lif ihc hVhlcr. AnHH-r i H l. n L Hnfrrhf fleni^IH !HLUUlallmy' . r A r J V n r r v J t f r l S . I9W E. 9*-9_ Lfcnurv NufTTHIPI K._ The i WitfiHl Stfitrtv. J'r*r luyrifl-J fpflie. J_cmJru: \.pe 1995. Demdi. JJLU. i JLVI. Lm-ln. Nh: Un^eruly uf NcbrMk Prev._ lUftft. Sfurfjmt fi/fiS^r^h^ <TriK-Qfo: TTt l'nveny u i l M l f l l ^ u vp Ftur***ter Presi, l t t & Thr / W Cani: f ' n m M B l I f i T K f i iMi JfUiflrf. C h k l ^ UnJMfCy u f
1 F

I p r i l m P t l t u i Freud Lihnry.c. I2j_ Londra: Pinpjw_ I^HS. a. 91-ITIH 1 h I- . - ij'v.yrjr^ji-. JHn H rHy^iun. flhp /'^rXf^yrjj. flrr >nr/jurrUnrFi f rircfji Uyfcrhk H B i p p V p A i l t o h l I T P i j f i r : ..u"-u. . i - c^-. S*^uk liuLk. Amkjrj: D t t f , IWS_ t i- - r l l . l - n r . "MrjLnp; inLiP I h k u u ' Hun ^uL I I U L K " . SJrirwzr uml ^patr idindi. Jan btKunn ve CJreju Ljmhcrl iNnj-k FJInhrpH Mdanhurjj Hm %niE> YY:^ : I H " I I . 61-79. n i l l u m , Terry. ^1,-J. JOll ( J W ta H n m c bnlcLinnKiE. 4 . T h e S j p i of Briu.il: Terry Gillnm h i . . . . n. .n . > -r.n umuLu^ ill hn d y d L K p u h IJ.III.L \ ' hi :p. .nhi ihftrrA ^KvIn/nim^Khl-'J-^-UKU M. hnHil.hlm. I^fflfi. i^wwr^fn' LMI ^ ScmfH Sank Show. 199L |9V4 hOftmch bnu il. dh Ihe JKJ rd dUUh fd Lit Niru. Ufld whui hupptned Wmfi iiiWiflPPi ni;J^Lf *Tjnde Ion ChrtMPtfhW-] Ljmdrt: hubef. 9V4.
r : ; H B H

E. 1 1 1 - 5 1 .

"NHlMHd l l ^ h u k l i j " . ltllp:/^h-w*.^d.nnnn.fl4WlknrklilAir^lJh dLghtmL 2LXJI. Ds Pre^. TcrPCIKC. Thf Sunm*. AH Atkfrinny ofLr/r irs lf\r J >ifrij <~\imp. Q\Furd: C Uitnd L luvt w h m . " Allan M., Wt T>r^jn im W ML Un^^Mniir^ ihr D i H C h A ^ H
v 4

CJimnJ.Kcr^, V j ^ m - r W r A r W Ljtfidn: ConCLHIUIIl, I^77; TU/keeE: J'kifri "e KuiMt. T.V NcnUPJT Alp*v. MmjN]: Kanri. SM]^. GruuiL, I k r i y A._ "Bnjuli^ed BPJL-I und Enuwuraled F^Ulio; FijJil Cluh, C m M u n m HTI, jrhl M irthLuh* Vulenee". Third D M , 4. M M J M L GleUiiH. N - . I ; |.-i.,: .:. n. I9B4", - ffhUJMI BiMpiV^COp tVJU. t I4-59. I 77w f P T V P P M tflff eTver^iH /.ifr. r i e * Yfiri: Ajichrr BtxA^ 1959: TdikcesL: Gnlk YiipuMkr fwfrflj H i i r t ^ tV- B t ^ C C t ; liUnbul: Hl. ^KH. GriHirBJ-Willijra.^iH^f-rref.l^ T i t a n ! PMK, I W ^ n i r t s p u i . V j nnUn /N l ) W H I f H M i n i i Lfcantul.Tlirtiye I- Bunhirti KulbUr Yi>mr :

JJ^JC dr' r^r t '^ifJJfNfff _ PJc * Kvcn. Yak L'nvcnuv h ^ u , Z O I C

D f t m . DUICC ^CmLtn h a f f c J-Mialrn. i'r t uJtnrf t*f EjU'ffHkVt: t H M t | J J M l J JFirf ngjn. Ljhndn Nc* Yort; RiULjrtJiL^. 200?. EMET. M l k n . "Bcyonjtl InKip l . r.-JrfW33. 1993. P. ?3-9& [JoiFrtj- Jltfllrt J., " W o i , p r I j u j ih^nn fin Ihc Pnnfclrly >T I Mhn>lui f Furt . r i H - j V p j j - i r j r ^ y . 26. 1999. k 22442. Eimmf ruh. Ri^Od. *kh.'p*H<in\* L*dv. I ^h. U . I:.- h'n^ Kilin CrHTTCTTlrE L H

JiA.ZQQI-

IMML

Urr^rkhard. Ain. 7PW i"wr^ni'j O n r i * I - u- ^ r i . IWKL IHflfeliflfe -"iiifVan'r/T Jidrtm. A*i\if**tilwit\ A i j u Famuit^r^ ecv. Ah k ruflu. l^imhyl; A ^ i n . 34.

2]6
r

Fll .MI.F>RI .E3ttYOLJ

KAYNAKLA

Guilhu Nkd3:t4. "Rtviw Luu Ruhairii A Eve Ctnapclt'* Lc N o m l Li^pni n -. J ' ^furi JAAtfrhrtA*tS\XMt Tbrnry 3(3), r f t l f t . J*55-fiJ_ M M A t Bcmen hskz.i. T " I Cofl^irtr L r f l r r T * i i - * r f * J ^ y l * W f Y tf wrq(u t. t. LTidra: ^roid Unvrsiiy ft***. L9*V5HFlJL Mmrnel "Ttc Yvchcl Hh. O v l Socely"'. U f f i l i : / aMLUrttarr: H b i r M p frnu/j ta firfrjW. P A T r i M ^ Efeirur ve Kcvm JofiHHkf 4hiz.l. M i n r t H ^ h i : U n m u y of M ... L- P r . I99tf *. ^ff. A n i n n i n S p ^ n . f c ^ n * . L o o d r Cajrtrdpe. 2T.h T r t r ^ H : / ^ J r f f t a i , Abdullah Ylmaz, Habul: AyrM. tftt I . KorUnm Utuffrcy t i - f l r JjurflKif .hdJf ur. frl l/h Af h"i *"rJ^ rtj HftH'fhutMj hLh VI-.; l' i.m. Lnivcniy Prcn. 1996. HHUffU C'uiy-'ArU MmLity. nrkl h? HEPILMULU-C: I h t AtMhrk Raddk m* Bc
E B t 1

Liac". hflp:tfwuw.|i|a.n^Jlur]a/lliMiir^Lm>g\ilin.N Mh. K i r t i l lnre "WhCpwn A L r i d w t l r , Tat RNh J-fcw*J CMUn U f U 2 Q l . 267-72. I r M N . ^nfiHTV ftrj'ii. h n * : Seuil. 1"*** r^H-. Pirit: Seuil. L97S. U J M H t r NiiTTXJf Ercon: 1972 "?' l'..p.. L975.
r r 1 h t

. .: . 1 . 1. The

- -1 l . n i c T . f t a ^ r l i m / i i ^ I^IHC. Jnh MIIJILI

111

-srii* !' FJ A-Hr/4fT. f n * /mrriElt r ^ A f J N V f f l I d u M n C > P n V f HEtth

H * l V*d*M FdM^rfl/V/'HTUfrfH-Ji.fJrrf O B H AjfdHfJ riV ilflfV N CfflJTffJ

r R

&jJrJ-JF pJrnpf Ncw Ynrt: M Stuurpe. L98V

fc

H u t * . Harf

.PP J ^ T F W I * P H K MUM H e m I

' H , 1^1-

L E U I K I I Mkharl. TkrLrmr fcW f W M c d EAiri dri JA njff ^ S n i A Isdn IL Umvcraty n i Ldrthunj:h l ^ r m 2003. Jr^unhr. k k i r i , " F v e l And hr Arsttrtlcf >1 H H I H I H : JteprtrfiiiJrui in Film Hfld U m f , yHVimNiri[i;m^ .- I JOJ. jHnetcn. P/nM -. V f'- v/ t ft\ I nHri. Namtivr AT d CITP/T S^rMu Ac1 1 " n - i- : = 1981. f J.-. tfTmmry tpppT 97/-tJtkK3jm1*W a /tfMg7 r. J . M i m e
1 F +

w "^in u.. J. Ri hurJ 1 1 1 . 1 Bjltimofr. MU: .. Kef?kins Unncniiy h t l . ISKPJ. p. : - L Tfuf HeMTMMT. BlHll IH: TN* F-\(fT T T f V f u T l Tf\u*T*f V .t' . Jri " " ^ ^ j _ n ^ u u / Y M M D . Hcw York: Nenini, 1993. [jiffflky. Hiibrrt Mirhucl H h r r k l a , ^"jta n y An Jrjrfn.-jjfj. M?rn-t wr: MiiHJoAior UnivenJy PTC, 2_ b i s i , 20O6L Erii^h. ScHI vc Jrtn Un>. i 4*ffrvw*f rfSijiMimtSpu't. LrvJn: ^iipjc. I ^ J . t_*Hmjr Hnjuh. "C5;^inp: Mm^\ TnjjrClwr". tii'prrI^TN VT JH Htmirfir Prarlirr ntk. M u h i l Lyrh-h VL Sirtc V^hlji j r i h u . L Canbbndi:. Mia^ M I T P T L ^ I . I990 . 19-68 P K hal ^- n t r O m d A H r r ^ J^r Ptf+r Mint. f f l n Ymrk l > j w r . 20(12' T t i i j : KuJAUr Psik^^f. ^ev. ScluluMin Dcmirtajt. Lt.nhtl: Y i i 1 F
n

[YiruiV tarrrArrBt, f-.iArrs ff^ iflinrrv. ^ I l h v ^ h : l3LH|m->ibr Llrtivraal^ IVptt. ^rti. CjUrirairr. SyK'H Paul Vjrilk". Fur? U-'ur. S r * Ynrk Oiumbia Unricnily
-

j|lh

MN: M H A )

M I F I I ^ U U PJCS. I K .

Jay. Muflfr. PlHlHP 7"Nf DiNPJFH^fln f j / VITJMI rr 7^lTfll^Jl-CJ^rtJr^ FwrfrA HM|pftL Bertik?; URrarfily JCilifoiMfl Preu, I W 3 . Jrnkiu, Hmily, "lMrvnue 5 p w t An hficr^aw Wilh ThriH-5wkn= N0UC4 ( V L puJ*hnluL", VJILJJr*oi i n n / y j W 4 I flmi im. phrt. I W . JArhoa Barbara, ""Hi FrarrK ur RrfJkrJrrHE Hw. L_ILM_ uml Dcmdii", f4fj-HJl'ih'fJ J r^' lAKfUL Urmchi J f J i AduNdn-flL itJ'lNi fliuk. JL*H K M U I L I H l h l I. RL^urtKm |hn_k E3tlnKiiT. MA; l l c Jhns MHIAIIL-. UnittfSity P r t v . Jcnnii. nvri v I h m KJtin. Mtn-CtnUI: A Sunfs r j fnftAritrSizatuur ffSitn. Hw YtPtk v . -..1HMih, M f H , "l^lnn *r*ii Anfch hriKipl I\K E^M rhc Encydopidc; The Olhrr ns n C B C of Rnfh Culunl 5di-Cricin _ Jsir^TirfiNPi:^ Ji?\uw! MiMtr J I * / . . 3242}- HCR E. 97-2I7. KJ^CC. H o m u , The Lvl 1 ^ 0 " ? 1"hc chue m TurtL^l DfijKHsm ITI Lifhie emh-CctfuF} rrm:h M M al CuIlliPC". Thf JHVinn' of Afrjrfr ts.ttry T2
F M ,r L

Kancii. H a m y

"City cf O x T . hltpff ^-ii ^.iLI -rL^ iewi.cofi^ilct*-5yctlj-Hirh

KCIIIHT IXUIUIJ%. "SepienbiTf 11 Sotial TTenry aml cmtPLiujh: PoliticV". 7FM- "Frorn I WUICHCJIW Urk-rtiKUkJ Slun. (.Ylkl nfllcclnm^ un n*c-lI Jid M.c
-

tjlhrt, Lufl, CVMHJ T ^ U J U . f-rrin'k at\ti rti-Urth th rrrliU^r.in. I l t u c . HY: Corrwllllflivcrait> Prtvk 1991. I.ulm^nn. 'Tlc . ..- ^Iry . .. I Hll. rrnlalrJ ^inirty , KM- OUrtJ SrMyalj Ki^rcu "C'H^LIL^IJ BHifulrc r..| SuJjdjnh. i"tk sunjLmu^ mxikalc. EHdcKLd. Gcmujny. 1994. U t t u m ? | c U b c I r t ' . lijtinifin* 4 , a n t O M i , LtHt, K i c b VL- PifiniiiLP M r i f d k , Tjf> d*f. Bucru M^LJ Homt Eunar m n l 2003. ^yLJ^JJ^JJBh^ii^^i^V^^fJlJ7 ^rTJ^^^JW^Jr MnLclrr MarKuv HrLIivmiry Prtkk. I9BR. Mj^muMcT. H U , Trtjrr-: hm Alcn- h? x-. \ ! .h", ff.j.v i Crrm J A J L J J M . r . 1-21. M I- M - \ l 7Ar I ^ r / f l k > h 9 w 7 h fh-. f / M./. .i.rJ#jw IklPrH ^ n r r > . Lomin; Sflfc. a-^ I^Jmac. >4trtwrt. ttor ftrmtuuiimit Man. H L n : P*JL^n 1 T H ^ H J f r f frfjjJrj /ltt, r j n Ar Yirdtrnlj.' .I i "' MrAlpi. M :- 1- n M. for Ali r -n-n- - m Mimlenkeu' L^Jrr\ J eTunr . Hi^rrnth { VHI.'I/- : |. 200D. x. : McGov/an. TL>dd vfl ShtiJa KnkL , "[ntmduLlinn: Lj^arin RsyutnurnyKi in l'ilrn ThKiry". Lmn nml t'inffn^tfrv Fnt i^mk. N t * Ynt: CNherPmv
h L h 3 # t ] T L 1

3-[LMJJ:Kl-L S03YUDJ Mei^ f l m i k u , "He Cincnulk A J T " " ' n An Initrview wJihi Chnan Met/". O i n - n * 1 0 ) . M f c f c f - J I . Mk-.t. M.. "9f0fe|fJ m che M U J K Mate!-. Dwarfc and f ] r t w r * J ihr O h R t Court I S f f l M T O T ^ P u ^ I i i C).20ti_ 113-14. M... |. . . .-.hc-h t ScLMkLar. /VrUNH (MlKfc l . l IVnfim. 1 M7_T TUtci: ^ f f l MdrJqiJfln. ^rv. Ahnri Tanrn M Ufur YDUPCFL Uunhul: Ark 2UW, T l j ^njj t mf^g imi ftmUl^ii r f r E M a h " L ' p u T r a i y Pr***. r M f e l t o *K; <4TJHnrIMrrjr JIAN ltfThtt fflVn Fehmi Eald-^. EhunbuL; 5e^ 3*14. M r e i . A l b e n i "rTeenpI ive MunlmC; A Nw r ^ r i M r t d l f ^ . / W N W / L i f l i . 2D03 L9-)0. MLff^riLia. HjHlt J.. f riJrflr I /h#rtf1 rYflrJnfl^Ncw Y-mV Alnd A. KnEnH Mann, Edgu, C w e m V r V i * Wtf*, Mmrupriiy: Unitcraly of Minmria P t t u . 25. Mouraa Koki, "Cily af GcuT* Film B f p U p hicp.r/w'^.hullj WMMl.ciwiu'mov it m t : h r h r

KAYNAKA

ts

ZIH.I. hcrulLi. tPnivt sww f t f l l . . I > >!. VtiM], I W H . Sivlov. H._ "light n u b " . Fighl f l u b uicrwt b r d t p t r k f l d i n r h : . w * . LULtctiPm. L ^ r i i n i | r i l i l > l ^ ^ i i v k ^ 2 l ] 7 . h l r T i IVW. Sfhbcgcl. Frinliich- Kfhiirhe AitfRtxSto' nfimt Wcrk\t ZbmunN WJ FM^rbrti" VCTIJIK ^rJinand ^hAninfih, 1947. SMii[. C M "Thftwy or"IJK Pnnui. Intcrt^dLCr C b t H H M I HMI h* O H M f l o l d K Fol i l k a H I S W J r W i w 127,2004, s 11-76. Vf Jittni SLIIKL-L, "Cirtntilch ufcu.* di.il r j r t i Mfcrt". SliKiS. OrfATJAJwm. IYU WTU I g M h t^jrHhcr Mn^hk^- 0kMtJp Berin: D u n c k ^ A Murnboh, l ^ l i . s. filflnij_ M v t R Rtmtrtn. -City of God". Nr Lrfi Rmtw 12.2001.1103-13_ Siwskcil. KcnnCCh. "Gcntat C o Ttima Wiih IVHIUTC: A fliiJ^ophwul Lilemmii". IVj jWrf^ f W rjV-t- Wi^jftrii.w i^lnk, lctl L^ng II.L^. > New Ycut: HcJruts ^ Mckr. i - ^ - 110-21. Sermen. Kehofd. Flf^mtS**?* Lhira: Faberand Faher. E ; 1 U#i^-e: f r 7j: Ruh JV^ j^r fjjijrni^ J ^ k M . i " rrv. r 8irkrun. 1 Maohri' M r r p r b

taununn, Jver B_ Use ntf rte rrter. U p I r r / I i mn-jt Jthwin- F^murj dr. M MfrHpff] i*. MN llmve^iiy " f Miniie^m P T M . IW4. w Jennifer M. v ^ i h . TTw Olhcr Ji f l u T i p u i _Srfi-l>HuiliiJi: An Addendum tc Ihr Lrirnriur? m ni - - I Society". Rtwtw irf Ijtfrrmrtuw* 5fi-tJiv\ 17(4), 39*31.5.32?-. Hblfjai. Ju J. O . "(Vnimal Ukrcnj UBJ fyvHhijun Film Wnrkk"\ VmwiJ Mirn^hh I ; Li m !. . lu.u makak. Syratu *. I ^ n May* i)hea_ N i K "All kl v k " . ftiWd I M . I i Bolum. 2001, l L . J H H I i - t k U H and SatureV b f f H I M 1 . 1 ^ , J M 1 ._ Fefzun. Ji*fftfffl. r i - r ^ J E * A n n , f * u r W N f l M M l Rdtatina Lid., 1977. 1 il .il f f "fjrff- LiffHn- Vinupc. JWT. "] M n k VJnsrt f iL 17p. IIbUMfil". LA Tijrtfi MriWriT. hNp:fl * l * kpthn uL.ru/CMJiyVJHnK^.hlm VW. PJIBV. Wiilfpinpc.' A t i i m n L heacJirtif Lrtf SLIHHELV Pi^tLkaiTrfcrotopjr'.rrf^
r 1 B 1 L n

ShoiEk, "Revkvj of Cky of God", http:/^ . M M >^m^re^ie ^iv ^novkFj c i c y . ^ f j n d JUUL ^OJr SKihiri- Elli. Tknder od CuNure uf Fjnpire: T-u^ard ^ Feminis Eihru ^ri|4iy mf [/iiv"". nf thw f.'wi- fJrT-mrVfj w i J I ^'rNr P^imk. Mmrhew Bermlen .: - . . . . . MU H .I..I.- NewMniM-iLk:RtbemUniveniiyPreih. 1947.A.
-

Siporifi. Sceve. "Lf'ts AE-..I> n.. n d d k . hree a i H W E F i Jrriuf YAfJrft rtofjtm imtfiw 7|Jl. 2U2.. W - W . S" hl IIML . TLKd, UltHrtvttinjt. RrtLcrU i n r i n iil in Yukxi. 200]. 5oFihjg_ Susan. On Phrti^xrtipnv. Limdra: Penpuin. 1^77: T a r i i : Fnfmfr^ (?;cr. iv. thmnn Akinhjiy. | t l M A p n i , H H , "Repanling ihe impure of ohen". iV^vi' Kwi rfm^i. mailer ^j.edu/| j l i n K ^ . l r W l u r r L H - i i m l i i i j * a h l i L - . . 'i l.-n-.n ^jrhirrf-ZtlfUhf ru |HET. P(KU Spear, k v a n . ' C u e t PJnfijul: Dm Adlnd Tacil KiEaht i _ - _ tu VLPEJ-JET".
u n

Pnyt. Jcaii-Gaucfc. "Arriic*mirisi inftixurv*, \L rtmsLiiucrt Art". TiJtw 327(2). Peu, WUlilTTI, TTlC Ti|-Cnlun|LjLin uf Culd War DHfOUrK", J t f W RHT f t a . Fdj^ar A l l n . T h e Purksiiwd Lrilcr _ f/rr F ^ r / m ^ ft*. J^drt. D w l a W ^ / " j y n e r w ^ T f i r RrMitn^ v;imk. JH^UI P Malier William J Rkh;nlww f h F . Bulctmorc M A : TYK Jotai ILni^ir-i IWafratrj Fnt^. 1flSS, i. 3-17. icincicreJacqtKi.. m M b A . I B V n , Lcndni: CocilimLian. 2006. ftuiktf]r. TfnH, "HLarT". WfJh frwA ffaJ "jfff Dmt^AMrd -Spj'rrJ^ uLIrilmiinLCfL. Isr 1 H H

H h M Jl L \ ~Hkr I ..... i Abu Ghraib" t ..ti iirtrr J f oj?rF, LKRyLoJ 2Ck1. Nip: ^ r . T. . ..' 11 ,L i I. M l K. To-Gei I M... i. r..n. |. Sivnebudy: Fijhc ( lih Raiiki Unwn nn i'fautk F^lahniuk". 111^1*72.245.1 ?.?7f I W - l 0 - 2 1 . b r n t g a i L k . ^ rriml. W T u n , Paul. T J j b d k ^ * ^ upcimisn n "Ljfc s fcamlni' . t r v r v . i W .to.-n B 11

IJI! Rucrdt, 1994. ^ i- J- Ii I J- M i " ' L. M i I'tl* ATJkW

I b V l M , K l j u y W-^r P a H i t a a W-^r fliJiiVj- f j y r ^ j f l ^ T r r ^ //PT M i l l JW. H iraieaiwl M: Univeniy irf Mimic ho La Prew, EQBM. lomJin^in. | | i j h v? Hnihcn r j i h i L "Tnnffkunra" lrtmrnK-liiw". Gilk^ [Jckuie. C * r 2 : The Tm-J:* . I -- l.i T \IlI h r i i . 1'^ ' ^ i^-itfai.
E

V: TTlf CnirriCf^F^ri f^"Fallc j ulrd ttr/jjf ri^t i r w i P / J i , Londra; l\Jity P t t ^ f f i m . SykJ. t i d w j f i l . ^ a K l r K J I t Adfr'rfMI f d f t AN^WJAN-J. v. r k M fllncT. hlflnhul

THHIJ.IM.II. SraJ

U It FiKrr^THirp. HT JJFI Hulti-Ti^liing?'. htrpA * -H-

H|

,,

lon^oniVcnc/nrhnvii^Eiii/lW/10/13/puJaJindukyiiirlLrx .hem L ] Y9y. Treuse. TMmu, "Unapukibk", T ^ f YV Jrwimf nrf O M U L

M *

200J i.
N

/.:l

! ! ' . . ! . : Mi I MttYULUJ
Od

KAYNAKA

: "I

TrumcKrKr. K ulk: ' R\^ ril iiif Rnxiinu : Original isni and IntcitcK-Lual ily m MIHIESuuvit's IdlIr^l'csLifc'tlfid DcfOtTltt fijlUniHe MilTW3 Stouuv* Frrntt
H fc

Vmnfi. MJTT. " I j f r H Brauir/uf11 r

h

RrcepHnrk Allnrv. and H ni P L I ir Ljueh. 4?-AA.

Smdmk)! Sff.f r.iM/MnifrTJiriT^ f j'fc-f Imn-fniums in HiJNif a/ a MHtaif, Lmrim.: Ot; Trfc\w: W^f Tr*rfjMrj mi flwA* ^ taJil N ^ ^ f l u . liaahitl: Epof. 2 D . J* fleJjrf Mirin: P H M k ^ r OOL.
" EUilEwniiIrtrt as IdeoJo^ i" Cincrm". rniiu*tvtirie -Siu/ri-r s. 17-SnVWciym'jrHYAefVFr i i r t i r Ladra: W E M . 2002. "lin- Ambigiiyf ikE MaMchhl Smrul L u * " , f t n * J SUTMT fJti J/EVI i . J i^'mh- MrJIy A i A. F^^ierve $\wvw\ / i ? r k i h 3 i _ i . Purlcnih: Dukh OCJi * IL2-2S. Ihr Pufi/vs and FA Dw*vf T V f b r W M r m f j f r f r f F W f t J h ' , CimhnJEw: n i e M i l PrcH, JO " ""Sn namudly M H H H Refkcl km^ LHI VklrtL-r aifc^rarkeA Relaled M*iK f i * . h n p ^ v r w w . k K i i . P ^ f l J i ^ . h t m . 200?. JJFW fehaatjjl un. Londra: UrantJi Prett. ^[HTVK J L - ^ u m j i V W M a n t | n t r .. . - u. L> MLnnewO P r o . 2(ntiLThri M : ^cmirrttj_rT. S*hn CJMTI. LMnnhul: EZJKOI?, 2UH,
1 b

|- il i e L ^wiui .'I.I'IH "il i I

ViiPD, P u l . T h e Overexposed Ctj A^JA/NN /Ift'rwi 'iwe. A Rttnicr mCulriirfl-f f a > w Hp-noV. Neil Lcwti f h u . l , I u .. k-.n- i,-. |997 3*1-9. 7>r nftwrfhitriMri/fHff. L_HklfL flft Tllrk^ci: Fnftw nKiMytur nmMi*r, V, Kaya ahit, danbul; HcLis. 2tf.
h

W J L U I J H , l-Ltk J. .. TLrwjd\ j SULUI KTJACIPIL^V . TIK: Slim-Lure jnd LHPUILHII

Ehtrdiru' SoLilngy"- Piere Bounliru t r Uh J.D. Vfrcnuam. Air Jn^wumj ^fff^fjirS^^^7.Crrtbrid^ P. ^ i - 1 " v.iifljrij; AMci-i-aili Wtn: Mtwattn. PBIL. Frfm. Ltifldnu kjlfedgc. 2 0 Whudttf, bl, "kuEi ly i$ SVhE OU COD Cjirt Ato/;iy Wirk: FflWriSiFt hiMipnni^h. H- i -1 ! inTrrr> UiIlion 1 8 n i 2 i i C r i x i i t i i S u r v * v I 7 0 ) - 2 0 l t t . s! 1*3-10. ttM0**l>Sl f l i i t t lY*7. ?ikk_ Slamj, f r .tuMmr rJfcJ* , . ^ U ^ y , Lonkx: Veno, Ff^TMfM Icrttttytmr n p # M H f f c f ) P f t I un. >> Elitijn. liUnliul: U r 1 - IHI. "EWyond P i w t u r Amlyt A N - Rtflft rttw tw rm. rtinmum ^ f>ui Fra u i^irhJr. Jrm i - I -.L I . p a t * I .... h . Vrv?. 1990. E. 24^-W. /Njy Au dt SirirrtftM: JflCpW rrj HOtfyWOttl u/hi fAr, LOMCT W ledge. 1992. M j J f l f Uto* A- n f f l i t e . ^ r f f i 4MrfJftr tnriflw-VfW-PH-. I lum: Duke LlriviZfiiiy Press, IW3, "IniFPdiKljnfi. The BtprtP) nf Fdri+i^y". Wff ^'iJ Jdf tfjfv rindr. Sla*nj i fel irui.r. Lttatnl \ t a m , 1444. t, l - U T l n ^ : I d n A i j i M>yalr1 . J t W . j d n 7"f WNJ i^-iipJr. T. Birlan vrB.Sumay <u/. U ^ d n f r Meli*. 2TC2. Thr ^tjjjfv j j Funlaxin\ l^mdn: i" -i. ; V A , . ' r J:. t m ^ - C i M i w tif Pfxtiuml Qnit lfpt Lundra: Wfuk. tMfe Trtew; i . . J t - w : fftfrij*CVatriajWl M n f e r i f l , t f . Jomd Cajh. Icaatril: t - . ~C1BM ^' L 'I PrrJnvidenu^rTi? Ves P k u e f " . Judith BaLler. ETKMD LJKImi ildvnj CfHrtmgrnry* lifjp:pjTy. Umuftnfit: C^HIfHff / J l ^ i r i uni tkrt.rfi. UmJra: ierni, fOQ A. - I I S . " T V I i - i - c i-- 11 il- i r i Sr.TPWfJrw. al J iimle. Rrnala Sakil (haz.k DurhaiH, nar: A r L M n r t N ) ^ " . ^IHL 7^^ Frujtir Afrirfnte. Lcndra: Verw. 200Q: TUrt^rii: a{|n%H Wjrfiui, ( M MKhiiwE C^nr. M;ifchl: E-k;nft. 2mU_
1 1
m r

J.. ^ ^ J i . . r j h 1 t

H I /

:/ r. . -.M./.T A l c

' . - i . -L. rl..H.-.

^.mJftpJJ-'rtpvu

IV>L

Londra; I n ' >i n : 21AJL: BJft Sbn h H l 3 i .i lin I r-. . n

KirsUwitt I W

J.J i f ^ J e -

"The hemnirie E u e : f u i Womrn Who ller Lbrne Vbicei hind a N e w 5 o

11 W.

D Z N

m -H)
^ v . h t f , . 73> I V . 1*4 Aranman. W . I I b l , 20b A ^r xn.(pkn |Ki .7ft. OM, Jfcl, l l . I I I . 1*2-6. 201-2
A h h H . jmM. A**d. " "
!

r ^.111 b b c t Cofcr I Boff_ P f E f - 4 ? f

p*
h

L i J i u h l . t k . r4J,
t

KTh

H ^ r d ^ . Ptarrr JV M r M
IM.. "
1

n -

R l . 5 Q , 1,214
l - l

n n - ^ h n IrLmkkr. 3J Brins, P u l , 20
Hnfhara. L.hid I l
l

Budizm .6-1 2. M
H H t > . M. 1 . . Jlfl

m
1 . H t 1*4* V 2DI-2 Anv ^-tf^'ftf^rf 4r-nntrJnnv^u- # 3 . W2_
4

A L d * K L f , L 167, m

* M

B^.GcgwW..V Hyber, J i A n . I W

I?*.20L2IP

20J

vn c^n-M. 24,31 - 61 Alil . s riL| L ! "_" | | l

| itilAKlV U t , I W

O M U h M
( W I K MMwd, M2,I2J HlL r- ..... H M.." f f t u t t O ? . 74,77-. I2A,
137 hiLhlfIIILITEL. I.. - 24. 117 IJLLry.

nlElntJUuHunf. ft. tSft . II.-.K V - , L . ..,-.. I V J tAO. M

Jrn J .ans. H*. J l

1074c. Sf7

BMIPV
BL L - l i K h . 12

<lp:Jh fvr U l flmoUt. J w l-cun, J l f-JJy.*ril U*l

1 l U M

Btnrfih t - * t L 2 t Htn *4*m>. I E I H

E M

11**1.

D * n Wafcf. 2D* 7 Ifcfcuie. I r t l t . I ..1. 74 -i. S7_ I3U EM U M

i j t t f e , J*A|LVH. U . L5

tferJNh Afilktrtr. 177

IViLpmn. ^ . I I N DtndlLt't, EtrnurdLi \2 rtJi-lhf n. IlufUh. 190 B r f t . C . J^SI

r

htl^l

Hm

h m i n l n . 13 m . *6_W

D t 4 m b _ A L H , 140 'J ..J-. W - r Ofi-7

1

FlLMIrFrRI ESOSYOLQfl iiylc. Arthur d - f l i n . H

flnai

J3c^cL,G-W.F.- I4.49.3. 1 Hifcf,A<Wt EDI, IS3

h

Th rfrvi Mrritzir

Il-3

RbuGaiJh. L J M CdiMdkftiJT 32 S7
H h

llnlJvwLiLiOlilmkTh. I9 30,&3.143.

3_oiiRir BniPKi. M2 L * ]..H. 79. L r i , Pripnu, 193. 195. ]!J7 2D0 LvftpJlli Lirumifio^J. H7 U v M H h C M h 14-7,151
r t

^ v . . - i . . . / . V , 17^-3
:

KniM .it J ^HUCI_ 204

r

C k i K t J^rtFan. 4 jLithrauiFi -A ^.if. 167. I W

t43-4. 17*. 207 H u A . I h r r ) . J7 EfH\hffLjfwf. M m , 73 Hiriatiyanljk. 90 I. - ii M i 157. IMh f r i 9 3 , I5B. 174.20*

r

LiiE. P U W H 117

AkJtiUtdll, L f l t 155 i l -L !..|>l i > 131 lnhcibiiii. P*^ 13 RurWekJ.I>niiM. 114-6]

St. M K M S I i * * * W

Liihnmnn. I f a U1-12 SaJccl.RerHta-136 SMIfl, O f c Mcmzrij. i r a , unaEla^limKi 22,75.87

h

I_

I h 191
t

b z f i h l H l ifeKHTvm. img 192 Fir^eU. Jcny 13 faaii ^i 7^.3fr-7. 50-1.35-69, IW-LI- ISI-9.146, 154. |73 h p D n , IIK, 147-S ^ w f c , l H tOl-19 nini SI IMlllIhJ II n u ^rinrii. , U Flnthtr. b p r u i O X H t 144
r t

MtfTr^ili.MkbcL.M MjTCWt, Hdrberc. 15-L64 M i d i i i 162-J Mir^. Karl. 144.165

Malrix. I)

ut

^ I L I V , M . . L43

tnMirnrnZqfrri.

L35

labmLI 4-

kjlJjinimlurr. I5*-M

MiirI . rVrPiitfidi K >H. 101 r r i k j o r f t p n . 39, 123. 126. 137-40 Miller. Jmrn|Ui&-A[ijin. J[W. l M U f h q W ^ Slohodur, 116 MCMH|H, I ffrfl M j i y Wciilty, 4^ MontfW|jien. Him de. I7 44 ->. 4K, W -X 57.64,67 I f H q i Fjihnn'irilftufZirk, |J2 Mofin.EJ^r. l9,24.2M-9,35 M^i ;t49. Koki )17
t

ScMcftl, FriwlTich, 26 MlrilCvMMt, i SclwfKiiliaiier, ArSliuf. I S 3 ^ . 1 4 |

I m w t , ktihoAi. i io

Sheinhen. SiJi^y. ITft

SihllKNjic. ftnhhiL-, 135 sifiT -timjin. &9

FHIJCBIIL Mrehel .54, 35. i , KK. |29

F rehJ I p n ^ i i 127, 136 rundniDfiIfllr^mi, 206-3

Japjinhr. K LI2 EI7 L -r. F m k r k L , & 51^9 h w t David. V!

h P

JCPTD, A s g ff. 32

jorn^smcty 2 hlti * w . - ' i foitf |07 Gkllm, Tcnr. l * 1*2-6. I M 164-3, | 7 - , I7+-7 Ginrd. fj .i Gif**]*. Hvmy, A. iAtk 145, 147 G u i . F m t t72
t h

^r/H ( .T ui J.iwn , 37, 71-7 nk m imn t |9 JOH

M t i K m i u l flyfiii- 29-32

kfllUF*. EnSLIPrfM-[>riii*. I U J

Mw-H'Ummu. M. |44-7 20L

H

Aipcrin. S i m . I9PL-31JO

C M M *

Wmt

W>

K i f t a . ftu. t J | , | 7 I tant. rmnilMHM. M . 2lD" b f i H N n , 3*. j g 12*-*, 31. 123-5, M M NO 6 K i r t n . I l d i x y . 101, | I l K -i-kio L51-1
t

MiL-.M'fciri. HrttalO. H H

HUlaiyonizm. 72-3 Sfliut Savai a^, 152-\20S

r

N H h 203-6 NiiilKiFii. JL Jin 3l F4cpjri ArWikk 113.129,143 N i c t H b ^ iTfieilfKh. 141

r t h

I ^ I U i hpjnt i ^
^ l y n - h u n v i a c A . 26-9

IPTH

I7-9. 201

GoUiiig, William,
PMJL M
E

3 7 . 9 3

KriLTkffrwn.S^kcn. i P Lirt. -.L ... |

fclfribtTaiiif 1.79-92

Granclianl. A b u , 54-5. 67-K GuiKfeMitaa. I iEI 160-1 O H M M i l , IOT tJJ. 137-S. 143 ^ilmah te^t. I M , ] . J10-1
L r

O r w l l . Ctforgc, 11. I^L-3. J&2.167K. 1 "51 Qwun. Jenn-r^rre 31

h

KIlK^dl ijim i. lis Spjtpelmui.Art. IS7 SuIJaJwph. M lalinizm. IS2-3 M U , I fciry. 2f>5
P ^ H d fHn^> 11

kkih. Doffp t i KIWSIIT. Arlhir. I 5 l L32

r

:pcic*.]x :rMn. 3 ^ 4 l i PM ut.L^^l. nDM, I4t-S l'.v-uli M i h U i i , tH41 Pidi:. W V n 15] P1un.20-l 3L Pir. fiiljiar Alliui. 44. 9
r

( U j M l f c 44-69, ID5 137-9. Tiinn ^ r . 36. 3S. 99-119

Tnnt^iiL. fil

J f r t w , Jb-7.41-69 B a r i t U k l f e A l l 12*. M l

nft*tatan0 lis. k
HnrL, V I C I J ^ i f i l ibFE Uajaitinrtdir. 179-202

U t H , h v ^ H i 9 t - U i t t 36-7 4J
h

49. J4-S 5 "?,6tF-l .*4 -6. 170

h

L u k i u tmtrtii, &J I j n l y . M k t i u e l - 134-5

r

bctignci snypt [Omnt4Ly? 9l lerijujm H tcriWt LdT}j U V } . 3A 39. 94. 1^2, 155-W. Ihft. I6H. ] 7.1-4. 210
h h

Fl!..MI_ERLF 50GVOI.OJ! Gleni Olken ve Viifo> PatL 130 Wtcqaanl. I n K J D.. 113 4
H

iftten 6a|e Lnftttfl Filmlerle Sosyoloji Blent Ufttr 1964 rjojumlj. Uni*erwtc grcnjninl Daninkipka'di kvn -. dalnd Unumbd. Hilen U n m tif Onfrcnfted 5c*pO|i Blmnde agelim pi. Aii^irrty Alnlar c ^yl teon. apasc! (risetesi. sinemi. k e n t i m e pj(PTKnHi eind* v ^ . - ... . - fl^U ktapfaJn B M < i m A ^ V i r M r p J r h r ^ 4 r r A r C h ^ i Y H n c 4 i r . MpHflib vr ScrsyJ TEOT. tahppte, 199J. 7n* CtjJiure P frttp rjfft f h i t K I U Kltr. KlJedpP.e. 2C5. Cr\Lrn E L*U*twrt 4* hirkttl vr flftihjnv'dir (NPMIZTH. H M t t 2M>_ U I I- . l.:. * : -I MI kfHHU "HfVOt. Rfi-rflulton. Crihflue - The^rjdknJ&cieLy" ( ^ n ^ D i ^ m . Efcit Toplum hmuJpJPta*, PtoutLedge, 2011).
Y 1

Ttkien, I . R . R . 2 0 0
P

Weher. U ; L * . M 7

107. 112,123 Trczinc, Thomas. 192-4

Yahudi H i y k n i m . 4 0 . 1 8 1 ? , 187 L
I 9 2 J . ^ 7 - O 0 L nfcin IK2. 187-1

TtoM,

Lcv Bt
h

. .-

29

T r u m ^ n i r , K n i i i . 67

Zafer Yoifan* 14 Z l j j f - A l h a . 117 d t . Sfcvaj I I - i . 27 0.56-9. f 1-3.

6 L H ! H W K ICW. t t , 1 Lfl-. 135

icjns. 196

6. 148. 157 J

ClfsEfn B _ LO.ULI-.--II 19ftd dokumlu. niversite direnimim A r t u iJniMfubHi'fide y i H U b n d r Hrfm ^yn un v f f j l t n n ^ p / A t r t t a m Bflmndr y n i o l r k m yrdop drrafcn veriyor, A- .I Lvln bnhfi. w yolf t * K J . DSrkJnJLJ U M U t t n W V Tnyor G^ca kitapln Svhjtkitffoz* ( J i K h i l i m . Arhus Unlverjlirforiaft w The ..TI.T. .. i . , . R o u H e d j p t . 2 0 . B hken ile brfMiS $u **Ur S [>kcp i t b r t l r te tfmrm tnmpTtj bip tMp proje iHrcnnde lrirruktdK