Vekalet

40- KITBU'L-VEKLE 1- Bb: Ortagin Ortaga Taksimde Ve Diger Islerde Vekleti Hakkindadir 2- Bab: Mslman Kimse Dritl-Harb'de Bulunan Yhud Dritl-Islm'da (Kendisine Emn Verilmekle) Mste'men Olan Bir Harb'yi Tevkl Ettigi Zaman. Bu Veklet Verme Caizdir 3- Sarraflikta (Yni Nakdi Nakidle Satmakta) Ve Tartilacak Seylerde Veklet Babi 4- Bb: oban, lmek zere Olan Bir Koyun Grdg Veya Vekl, Bozulacak Birsey Grdg Zaman, oban O Koyunu Kesse, Vekl De Fesadindan Korktugu Seyi Iyilestirse (Bu Tasarruflar Caiz Olur) 5- Bb: Sahidin Ve Gaibin Vekleti Czdir 6- Borlari deme Hususunda Veklet Babi 7- Bb: Bir Kimse Bir Kavmin Vekilime Yhud Sefaatisina Birsey Hibe Ettiginde Bu Hibe Caizdir 8- Bb: Bir Adam Bir Adami. Ne Kadar Verecegini Beyn Etmeyerek Bir Sahsa Birsey Vermesi Iin Vekl Yaptigi Zaman, Vekl Bu Sahsa Insanlarin rf Edindigi Sey zere Verirse (Bu Cizdib) 9- Kadinin Nikh Akdi (Yni Kendisini Evlendirmesi) Hususunda Imma Veklet Vermesi Babi 10- Bb: Bir Kimse Bir Kimseyi Vekl Ta'yn Ettigi Ve Vekil De Tevkl Edildigi Maldan Bir Mikdr Seyi Terk Ettigi Zaman (Mvekkil Vekilin Bu Hareketine Icazet Verdigi Takdirde) Bu Is Caiz Olur 11- Bb: Vekl, Bir Seyi Fesdli Bir Alisverisle Sattigi /Aman. Vekilin Bu Alisverisi Reddedilmistir (Yn Reddedilir) 12- Vakif Hususunda Veklet, Vekilin Nakafasi, Vekilin Vakif Maldan Arkadasina Yedirmesi, Kendisinin De Ma'rf Mikdr Yemesi Bbi 13- Dn Cezalari Yerine Getirmekte Veklet Babi 14- Ka'be'ye Hediye Olarak Gnderilen Kurbanlik Hayvanlarin Kesilmesi Ve Bunlarin Islerinin Arastirilip Gzetilmesi Hususlarinda Veklet Babi 15- Bab 16- Emniyetli Kimseye Haznecilik Ve Benzeri Islerde Veklet Verme Babi Rahman ve Rahm olan Allah'in ismiyle 40- KITBU'L-VEKLE (Veklet Kitabi) [1] 1- Bb: Ortagin Ortaga Taksimde Ve Diger Islerde Vekleti Hakkindadir Peygamber (S), Al'yi kendi kurbanliginda ortak etmis, sonra da ona kurbnin taksim edilmesini [2] emretmistir .

http://www.enfal.de/buhari/vekalet.htm[11/13/2010 12:40:54 PM]

Vekalet

1. ..... Al (R): Raslullah (S) bana kesilen kurbn develerinin ullarini ve derilerini sadaka vermemi [3] emretti, dedi . 2- ..... Ukbe ibnu Amir(R)'den: Peygamber (S) Ukbe ibnu mir'e, sahblerine taksim etmek zere bir takim kurbanlik koyun vermis. (Ukbe bunlari taksim etmis), bir yasinda kuvvetli bir kei oglagi [4] . kalmisti. Ukbe bunu Peygamber'e zikretmis, Peygamber de: "Onu da sen kes!" buyurmustur 2- Bab: Mslman Kimse Dritl-Harb'de Bulunan Yhud Dritl-Islm'da (Kendisine Emn Verilmekle) Mste'men Olan Bir Harb'yi Tevkl Ettigi Zaman. Bu Veklet Verme Caizdir 3- ....... Salih ibnu Ibrhm ibn Abdirrahmn ibn Avf, babasi Ibrahim'den; o da dedesi Abdurrahmn ibn Avf tan: Bu Abdurrah-mn ibn Avf (R) syle demistir: Ben Mekke'deki malimi (yhud ya kinlarimi) muhafaza etmesi; ben de onun Medine'deki malini ve yakinlarini korumam iin Umeyyetu'bnu Halefe bir mektb yazdim. Mektubun zerine Abdurrahmn imzasini koyup Rahman ismini zikredince, Umeyye: Senin ibdet ettigin Rahmn'i ben tanimam, sen bana Chiliyet'teki isminle yaz, dedi. Bu sefer ben ona " Abdu Amr" diye yazdim. Bedir gazvesi gn geldigi zaman, ben o gn bir gece insanlar uyudugu bir sirada Umeyye ibn Halefi korumak iin onu alip bir daga iktim. Fakat Umeyye'yi Bill grd. Hemen kosup, nihayet bir Ensr meclisinde durdu ve: Bu, Umeyyetu'bnu Haleftir; yakalayin! Eger Umeyye bu sefer kurtulursa ben kurtulmam! diye [5] haykirdi (Bylece Ensr'i Umeyye'yi ldrmeye tesvik etti) . Bunun zerine onun beraberinde Ensr'dan bir takim rnchid, bizim izlerimizde hareket edip, bizi ta'kbe koyuldular. (Benim bir elimi Umeyye, bir elimi de oglu Al tutuyordu.) Mchidlerin bize yetiseceklerinden endse edince, ben Ensr'a: Umeyye budur, diye oglu Al'yi kendisine halef yapip geri biraktim. Bunu, oglu ile onlari mesgul edip Umeyye'yi kurtarmak iin yaptim. Fakat onlar hemen Umeyye'nin oglunu ldrdler. Sonra bizi kovalamak iin direndiler. Umeyye sisman, agir bedenli bir adamdi. Kovalayanlar bize yetisince, ben Umeyye'ye: k, dedim; o diz st kt. Ben hcumdan onu korumak iin kendimi onun zerine attim. Fakat hcum edenler kililarini altimdan Umeyye'ye sapladilar ve ni-hyet onu ldrdler. Bu sirada mchidlerden biri kilicini [6] . benim ayagima isabet ettirdi Bu hadsi Abdurrahmn ibn Avf'tan rivayet eden oglu Ibrhm: Babam Abdurrahmn ibn Avf, ayaginin stndeki bu kili izini bize gsterir idi, demistir. Eb Abdillah el-Buhr dedi ki: Rv Ysuf ibnu'l-Mcisn, Ib-rnun'in oglu Salih'ten isitti. [7] Ibrhm de babasindan isitti . 3- Sarraflikta (Yni Nakdi Nakidle Satmakta) Ve Tartilacak Seylerde Veklet Babi [8]
http://www.enfal.de/buhari/vekalet.htm[11/13/2010 12:40:54 PM]

Vekalet

Umer ibn Hattb ve bnu Umer, sarraflik hususunda veklet vermislerdir . 4- ....,. Eb Sad e-Hudr ile Eb Hureyre(R)'den (syle demistir): Raslullah (S) bir kimseyi Hayber zerine harc mili ta'yn etti. Sonra bu zt Hayber'den Cenb (denilen en iyi cins) hurmasi ile geldi. Raslullah ona: "Hayber'in btn hurmalari byle mi?" diye sordu. O sahb: Biz bu en iyi hurmadan bir s' legi, (di hurmanin) iki s' legi ile, ve yine (bu iyi hurmadan) iki s' legi s' lek (d) hurma ile alip degistirmekteyiz, dedi. Raslullah (S): "Byle yapma! d karisik hurmayi para ile sat, sonra bu para ile Cenb (nev'i hurma) satin al." [9] . Buyurdu [10] Ve Raslullah, tartilacak seylerde de bunun benzerini syledi . 4- Bb: oban, lmek zere Olan Bir Koyun Grdg Veya Vekl, Bozulacak Birsey Grdg Zaman, oban O Koyunu Kesse, Vekl De Fesadindan Korktugu Seyi Iyilestirse (Bu [11] Tasarruflar Caiz Olur) 5- .......Ka'b ibn Mlik (R) syle demistir: Ka'b ibn Mlik ailesinin Seli' Dagi'nda gdlr bir sr davari vardi. Bunlari gden cariyemiz, bu srden bir koyunun lmek zere oldugunu grd. Hemen (sert) bir tasi kirdi da bu tas parasiyle koyunu kesti. Bunu duyunca Ka'b, aile halkina: (Durun)! Bunu Peygamber'den soruncaya kadar, yhud Peygamber'e soracak bir kimse gnderinceye kadar, koyunun etinden yemeyiniz, dedi. Ve Peygamber'e bu koyunun kesilme suretinden, bizzat kendisi yhud birisini gnderip, sordu. Peygamber (vS) de Ka'b'a, bu koyunun [12] . etini yemeyi emretti RvUbeydullah: O obanin bir criye olmasi ve o cariyenin koyunu kesmesi beni sevindiriyor, demistir. Abdetu, Ubeydullah'tan rivayette Mu'temir'e mutbaat etmistir. Buhr bu mutbaati Zebih Kitbi'nda senediyle getirdi. 5- Bb: Sahidin Ve Gaibin Vekleti Czdir Abdullah ibn Amr da kendi kahramanina (yni islerini gren vekiline) o kendisinden uzakta iken, [13] . kk byk btn ailesi halkinin fit ir sadakalarini vermesini yazmistir 6- .......Eb Hureyre (R) syle dedi: Bir adamin Peygamber zerinde muayyen yasta bir deve alacagi vardi. Bir gn o adam Peygamber'e geldi de bu alacagini demesini istedi. Peygamber hzir olan me'mrlarina hitaben: "Bu adama onun devesi yasinda bir deve veriniz'' buyurdu. Sahbler onun devesi yasinda bir deve aradilar. Fakat ona verilecek yasta deve bulamadilar, ancak
http://www.enfal.de/buhari/vekalet.htm[11/13/2010 12:40:54 PM]

Vekalet

onun devesinden daha degerli yasta bir deve buldular. Bunun zerine Peygamber (S): "Bunu ona veriniz" buyurdu. ; Deve kendisine verilen adam: Sen bana alacagimi fazla verdin, Allah da sana bol versin, dedi. Peygamber bu vesile ile syle buyurdu: [14] . "Sbhesiz sizin en hayirliniz, bor verimi en gzel olantnizdir" 6- Borlari deme Hususunda Veklet Babi 7- .......Eb Hureyre(R)'den (syle demistir): Bir adam Peygamber'e geldi de ondan alacagini demesini istiyordu. Istemesinde kabalik ve sertlik yapmisti. Peygamber'in sahbleri de onu (sz ve fiille) cezalandirmak istediler. Bunun zerine Raslullah (S): "Onu serbest birakin (dokunmayin). nk her hak sahibinin sz syleme hakki vardir" buyurdu. Sonra da: "Ona kendi devesinin benzeri yasta bir deve veriniz" buyurdu. Sahbler: Y Raslallah, biz ancak onun devesinden daha degerlisini buluyoruz (onun devesi gibisini bulamiyoruz), dediler. Bunun zerine Raslullah: daha olan deveye ona veriniz. nksizin bor deme ynnden ?n gzeliniz, en hayirli olamnizdand.r buyurdu 7- Bb: Bir Kimse Bir Kavmin Vekilime Yhud Sefaatisina Birsey Hibe Ettiginde Bu Hibe Caizdir nk kendisinden, mslmnlarin Huneyn'de aldiklar ganimetleri geri vermesini istedikleri zaman,Peygamberin Havazin Heyeti'ne syledigi sz buna . Peygamber (S) onlara: "Benim o ganmelen olan payim sizin olsun" demistil6. 8- .......Mervn ibn Hakem ile Misver ibn Mahreme (R) Urve'ye syle haber vermislerdir: (Huneyn seferinde) Raslullah'a Hav-zin kabilesinin temsilci hey'eti mslmnlar olarak geldikleri ve Raslullah'tan mallarinin ve esirlerinin kendilerine geri verilmesini istedikleri zaman, Raslullah (S) onlara sunlari syledi: "Bana szn en sevimlisi, en dogrusudur. Simdi siz iki siktan birini tercih ediniz: Ya esirleri, ya mali. Ben (taksmden evvel) sizin gelmenizi beklemis idim (siz geciktiniz)" buyurdu. Ve hakkaten Raslullah Tif ten (Ci'rne'ye) dndg zaman, on bu kadar gece Havzin elilerinin gelmesini beklemisti. Havzin Hey'eti'ne Raslullah'in kendilerine ancak iki siktan birini geri ve recegi aika belli olunca, bunlar: Biz esirlerimizin geri verilmesini terch ediyoruz, dediler. Bunun zerine Raslullah (musallaya gitti), mslmnlar arasinda ayaga kalkti. Allah'a lyik oldugu sifatlarla sena etti. Sonra "Amma ba'du" (fasil hitbiyle baslayarak): "Bu Havzin temsilcileri kardesleriniz kusurlarindan tevbe ediciler olarak bize gelmislerdir. Ben de (benim ve Abdulmuttalib ogul-lari'nin payi olan) esirleri kendilerine geri vermeyi uygun grdm. Sizden her kim esirlerini bu suretle (karsiliksiz vererek) kardeslerinizin gnln hos etmeyi severse,

http://www.enfal.de/buhari/vekalet.htm[11/13/2010 12:40:54 PM]

Vekalet

bunu yapsin! Sizden her kim kendi payi zerine bagli kalmak (karsiliksiz vermemek) arzu ederse, (bu bedeli) biz ona, Allah'in bize ihsan edecegi ilk ganimet malindan veririz. Bu kanatle o da byle yapsin!" buyurdu. Bunun zerine halk (bir agizdan): Raslullah'in hatiri iin bizler Havzin esirlerini kendilerine vermekle bu hosndlugu yaptik, dediler. Bunun ardindan Raslullah: "Simdi biz, sizden esirini vermeye rizsi olan kimseleri, rizsi olmayanlardan bilip ayiramiyoruz- Onun iin siz gidiniz de, sizin muvafakat emrinizi bize is bilir nakbleriniz arzetsinler!" buyurdu. Insanlar yerlerine dndler. Kabilelerin is bilir kisileri kendi halk-lariyle konustular. Sonra Raslullah'a dnp, herbiri kavminin esr-lert geri vermekten memnun olduklarini ve Raslullah'a [15] . bu hususta izin verdiklerini hafcer verdiler 8- Bb: Bir Adam Bir Adami. Ne Kadar Verecegini Beyn Etmeyerek Bir Sahsa Birsey Vermesi Iin Vekl Yaptigi Zaman, Vekl Bu Sahsa Insanlarin rf Edindigi Sey zere [16] Verirse (Bu Cizdib) 9- Bize Mekk ibnu Ibrhm tahds edip syle dedi: Bize tbnu Cureyc, At ibn Eb Rebh'tan ve bir de bzisi bzisi zerine artirarak ondan baskalarindan tahds etti. Bu hadsin tammini onlarin hepsi teblg etmedi, fakat onlardan bir tek adam teblig etti. Cbir ibn Ab-dillah (R) syle demistir: Ben bir seferde Peygamber'In maiyyetinde idim ve agir hareket eden bir deve zerinde yolculuk ediyordum. Bu deve ancak insanlarin sonunda idi. Derken yanima Peygamber (S) ugradi da: "Bu arkada kalan kimdir?" dedi. Ben: Cbir ibn Abdillah'tir, dedim. Peygamber: "Neyin var ki (geri kaldin)?'* buyurdu. Ben de: Ben yrys yavas bir deve zerindeyim, dedim. Peygamber: "Beraberinde deve srecek bir ubuk var mi?" dedi, Evet var, dedim. "Onu bana ver" buyurdu. Ben ubugu kendisine verdim. O da bu deynekle deveye vurdu ve azarladi. Artik deve Peygamber'In ona vurdugu bu yerden i'tib-ren ordunun nde gidenlerinden oldu. "Deveyi bana sat" dedi. Ben de: Fakat o (bedelsiz olarak) senindir y Raslallah, dedim. "Onu bana sat. Ben bu deveyi senden drt dnr karsiliginda aldim. Medine'ye kadar onun sirti (yn binme hakki) senindir" buyurdu. Medine'ye yaklastigimiz zaman ben hizli gitmeye basladim. Peygamber: "Nereye gitmek istiyorsun?" diye sordu. Kocasi lms dul bir kadinla evlendim, dedim. Peygamber: "Onun seninle, senin de kendisiyle oynasacaginiz bakire bir kizla evlenseydin y!" buyurdu.
http://www.enfal.de/buhari/vekalet.htm[11/13/2010 12:40:54 PM]

Vekalet

Babam vefat etti ve bir takim kiz ocuklari birakti. Bu sebeb-le ben tecrbe kazanmis, kendinden toyluk gitmis bir kadinla evlenmek istedim, dedim. Peygamber: "Bu evlilik sana mbarek olsun" dedi. Medine'ye geldigimizde: "Y Bill, Cbir'e devesinin bedelini de ve bedeli biraz da artir" buyurdu. Akabinde Bill, Cbir'e drt dnr verdi ve bedeli bir krt da artirdi. Cbir: Raslullah(S)'m bu ziydesi artik benden ayrilmasin, dedi. 2140/Sahh-iWuH8t ve Tercemesi [17] . (Rv tfS mndan ayrilm) Artik bu krt, Cbir ibn Abdillah'in kilicinin ki-z oldu, dedi 9- Kadinin Nikh Akdi (Yni Kendisini Evlendirmesi) Hususunda Imma Veklet Vermesi Babi 10- .......Sehl ibn Sa'd (R) syle dedi: Bir kadin Rashillah(S)'a geldi de: Y Raslallah, ben nefsimi sana hibe ettim, dedi. Akabinde bir adam: Bu kadini bana zevce yap, dedi. Raslullah (S): "Kur'n'[18] . dan ezberindeki srelerdi ona gretmen) karsiliginda, bu kadini sana zevce yaptik" buyurdu 10- Bb: Bir Kimse Bir Kimseyi Vekl Ta'yn Ettigi Ve Vekil De Tevkl Edildigi Maldan Bir Mikdr Seyi Terk Ettigi Zaman (Mvekkil Vekilin Bu Hareketine Icazet Verdigi Takdirde) Bu Is Caiz Olur Eger vekl, vekl edildigi maldan bir seyi ta'yn edilmis bir mddete kadar dn verse, bu da (mvekkil icazet verdigi takdirde) caiz olur. 11- .......Eb Hureyre (R) syle dedi: Raslullah (S) beni ramazn zektim korumaya vekl ta'yn etti. (Bir gece) bana bir gelen geldi ve zekt hurmasindan avulamaya basladi. Ben onu yakaladim ve: Allah'a yemn ederim ki, seni muhakkak Raslullah'a gtrecegim, dedim. O da: Ben muhtacim, zerimde de bana muhtc bir aile (nafakasi) vardir; benim bu aldigim seye siddetli bir ihtiycim vardir, dedi. Eb Hureyre dedi ki: Bunun zerine ben de onun yolunu bosalttim (yn onu saliverdim). Sabaha girdigimde Peygamber (S): "Y Eb Hureyre, dn gece esirin ne yapti?*' dedi. Ben de: Y Raslallah, siddetli ihtiycdan ve ailesinin oklugundan sikyet etti. Ben de ona acidim ve yolunu bosalttim (yn saliverdim), dedim. Raslullah: "Fakat o muhakkak sana yalan sylemistir, ve yakinda yine gelecektir" buyurdu. Raslullah "Yakinda yine gelecek" buyurdugu iin, onun gelecegini bildim de, onu gzetledim. Geldi ve hurmadan avulamaga basladi. Onu yakaladim ve: Seni elbette Raslullah'a gtrrm, dedim. O: Beni birak, nk ben muhtacim ve zerimde byk bir aile (yk) vardir. Bir daha dnmem, dedi. Ben de ona acidim ve yolunu atim. Sabaha eristigimde Raslullah bana: "Y Eb Hureyre, esirin ne yapti?" buyurdu. Ben de: Y Raslallah, siddetli bir ihtiycdan, ailesinin oklugundan sikyet etti de ona acidim ve yolunu
http://www.enfal.de/buhari/vekalet.htm[11/13/2010 12:40:54 PM]

Vekalet

atim (yn saliverdim), dedim. Raslullah: "Fakat o muhakkak sana yalan sylemistir; yakinda gelecektir" buyurdu. Onu nc defa gzetledim. Geldi ve hurmadan avulamaya basladi. Onu yine yakaladim ve: Bu defa seni muhakkak Raslullah'a gtrrm. Artik bu defanin sonudur. Sen bir daha dnmem dersin, sonra yine dnersin, dedim. O: Beni birak da sana bir takim kelimeler greteyim ki, Allah sana bu kelimelerle fayda ihsan eder, dedi. Ben: Bu kelimeler nedir? dedim. O da: Yatagina girdiginde Krs Ayeti'ni: Allhu l ilahe ill huvel-Hayyul-Kayym yetini bitirinceye kadar oku. Muhakkak senin zerinde Allah tarafindan bir koruyucu bulunmakta devam eder ve sana sabaha kadar hibir seytn yaklasamaz, dedi. Ben de onun yolunu aip saliverdim. Sabaha girince Raslullah bana: "Dn gece esirin ne yapti?" dedi. Ben de: Y Raslallah, bu esr bana bir takim kelimeler gretecegim, unlar sebebiyle Allah'in bana hayir ve yarar ihsan edecegini syledi. Ben de yolunu aip saliverdim, dedim. Raslullah: "Bu kelimeler nedir?" buyurdu. Ben de: Bana, yatagima girdigimde Krs yeti'ni evvelinden bitirinceye kadar A llhu l ilahe ill huve 'l-Hayyu H-Kayym.. diye oku dedi. Ve yine bana o: Sabaha girinceye kadar senin zerinde Allah'tan bir koruyucu bulunmakta devam eder; asla ayrilmaz ve sana seytn da yaklasamaz dedi, diye cevb verdi. Sahbler hayir grenmeye pek hirsli idiler,- Bunun zerine Peygamber (S): "Dikkat!Bu esr ok yalanci oldugu hlde sana dogru sylemistir. Y Eb Hureyre, geceden beri sana hitb edip konusan kimdir bilir misin?" buyurdu. Ben Eb Hureyre de: Hayir, dedi(m). Raslullah: [19] . "Iste ot (insan suretinde) bir seytndir" buyurdu 11- Bb: Vekl, Bir Seyi Fesdli Bir Alisverisle Sattigi /Aman. Vekilin Bu Alisverisi Reddedilmistir (Yn Reddedilir) 12- .......Eb Sad el-Hudr (R) syle demistir: (Bir kerresinde) Bill Peygamber'e bern denilen en iyi cins hurma getirdi. Peygamber, Bill'e: "Bu hurma neredendir?" dedi. Bill: Yanimizda ergin nevi'den hurma vardi. Ondan iki s' legini bunun bir s' legi ile degistim. Bunu Peygamber'e yedirmek iin yaptim, dedi. Bunun zerine Peygamber (S): "Evveh, evveh! Bu ribnin kendisidir; bu ribnin kendisidir; sakin byle yapma!.. Fakat iyi hurma satin almak istediginde di hurmayi ayrica sat, sonra onun parasi ile bu iyi hurmayi satin al" [20] . buyurdu 12- Vakif Hususunda Veklet, Vekilin Nakafasi, Vekilin Vakif Maldan Arkadasina
http://www.enfal.de/buhari/vekalet.htm[11/13/2010 12:40:54 PM]

Vekalet

Yedirmesi, Kendisinin De Ma'rf Mikdr Yemesi Bbi 13- .......Amr ibn Dnr. Umer ibnu'l-Hattb'in sadakasi, yn vakif yaptigi mali hususunda Umer'in: Vakfin isini stlenen vel zerine o maldan yemesinde ve mal toplayici olmayarak arkadasina ye dirmesinde gnh yoktur, dedigini Ibn Umer'den rivayet etmistir. Ibn Umer kendisi Umer'in vakfina velilik eder, bu maldan Mekke ahlsinden insanlara, onlar [21] . zerine inerek (yn konuk olarak) hediye eder idi 13- Dn Cezalari Yerine Getirmekte Veklet Babi 14- .......Zeyd ibn Hlid ile Eb Hureyre(R)'den; syle demislerdir: Peygamber (S): "Y Uneys (ibne'd-Dahhk), su zina suu isnd edilen kadina git, eger o kadin zina ettigini V tirf ederse ona [22] . recm cezasi uygula" buyurdu 15- .......Ukbetu'bnu'l-Hrise syle demistir: (Medine'de) Nuaymn yhud Nuaymn'in oglu iki imis (yn sarhos) olarak (evine) getirildi. Hem Raslullah (S) evde bulunan kimselere bu sarhosu dn ceza olarak dvmelerini emretti. Ukbe: Ben de onu dvenler arasinda idim. Biz onu nalinlarla, [23] kabugu soyulmus hurma deynegi ile dvdk, demistir 14- Ka'be'ye Hediye Olarak Gnderilen Kurbanlik Hayvanlarin Kesilmesi Ve Bunlarin Islerinin Arastirilip Gzetilmesi Hususlarinda Veklet Babi 16- .......Amre bintu Abdirrahmn, Eb Bekr ibn Hazm'in oglu Abdullah sunu haber verdi ki,ise (R) syle demistir: Ben (hicretin dokuzuncu yilinda) Raslullah'in Ka'be'ye hediye gnderdigi kurbanlik develerin gerdanlik iplerini kendi iki elimle bktm. Sonra Ra-slullah (S) onlara kendi iki eliyle gerdanliklarim takti. Sonra da bu kurbanliklari babam Eb Bekr ile Mekke'ye gnderdi. Bu isten dolayi Allah'in kendisine hall kildigi (ihrmliya haram olan seylerden) hi-birsey Raslullah'a haram olmadi. Bu kurbnlar kesilinceye kadar Allah ona ihrmliya haram olan seyleri [24] . hall kildi 15- Bab Bir adam kendi vekiline: Bunu Allah'in sana gsterdigi yere (yni istedigin yere) koy, dedigi ve vekili de: Syledigin seyi isittim, dedigi zaman (yn o seyi istedigi yere koydugu zaman bu caiz o!ur). 17- Bana Yahya ibn Yahya tahds edip syle dedi: Ben Mlik'in huzurunda okudum. O da shk ibn Abdillah ibn Eb Talha'dan ki, o amcasi Enes ibn Mlik(R)'ten syle derken isitmistir; Eb Talha Medne'de hurmalik ynnden Ensr'in en zengini idi. Kendisince mallarinin en sevimlisi de Bruh

http://www.enfal.de/buhari/vekalet.htm[11/13/2010 12:40:54 PM]

Vekalet

denilen bustni idi. Bruh, Mes-cid'in karsisinda idi. Raslullah Bruh'ya girer ve onun iindeki gzel sudan ierdi. "Siz sevdiginiz seylerden (Allah yolunda) harcayincaya kadar asla hlis iyilige ermis olmazsiniz. Her ne infk ederseniz sbhesiz Allah onu bilicidir" (iu imrn: 92) yeti inince Eb Talha, Raslullah'a geldi de sunlari syledi: Y Raslallah: Yce Allah kendi Kitbi'nda "Siz sevdiginiz seylerden harcayincaya kadar asla hlis iyilige ermis olmazsiniz..*" buyuruyor. Mallarimin bana en sevimli olani da Bruh'dir. Bu se-beble Bruh Allah iin bir sadakadir. Ben bu sadakanin hayrim ve sevabini Allah yaninda biriktirip bulacagimi md ediyorum. Y Raslallah, sen bu bustnimi istedigin "yere koy (sarfet)! Bunun zerine Raslullah: "Ne hos sey! Bruh gidici (veya kazan verecek) bir maldir, Bruh gidici (yhud kazan verici) bir maldir. Onun hakkinda senin syledigin seyi isittim (maksadini bildim). Ben bu mali senin kendi yakinlarina tahsis etmeni uygun gryorum" buyurdu. Eb Talha da: Y Raslallah, ben de yle yaparim, dedi. [25] . Ve Eb Talha Bruh'yi en yakinlari ve amca ogullari arasinda taksim etti Mlik'ten rivayet eden Isml, Yahya ibn Yahya'ya mutbaat etti. Ravh da Mlik'ten olan rivayetinde "Rbihun (= Kazan getirici)" seklinde syledi. 16- Emniyetli Kimseye Haznecilik Ve Benzeri Islerde Veklet Verme Babi 18- ...... Ebu Musa(R) dan: Peygamber (S): '(Efendisi tarafindan) emredilen seyi kamilen, bol bol emredilen kimseye gnl hoslugu ile infk etmekte -ve belki de syle buyurdu: Vermekte- olan [26] emniyetli hazineci, sadaka veren iki hayir sahibinden birisidir" buyurmustur
[1] Veklet, bir kimsenin bir isi baskasina tevfiz ve siparis etmesi ve bu iste o kimseyi kendi yerine geirmesidir. Tevfiz edene Mvekkil; yerine geene Vekl, veklet verilene ise Mevkln bih denir. Tevkil de bir iste tasarrufu baskasina tevdi' etmektir. Veklet, lgat ynnden "korumak'' ma'nsina da gelir. Rislet, bir kimsenin szn, tasarrufta dahli olmayarak baska bir kimseye teblig etmektir. Gnderene Mrsil; gnderilene Mrseln ileyft, aradaki vsitaya Rasl denilir. Veklet de bey' gibi cb ve kabul ile gereklesir. [2] Buhr bunu Serket ve Hacc Kitblan'nda senediyle rivayet etti. [3] Bu hads de Hacc Kitbi'nda geti. Bunun basliga dellligi, Peygamber'in onu ortak kilmasidir. [4] Butir bunu Danaya ve Serket Kitblan'nda da getirmistir. Bu hadsin Veklet basliginda getirilme sebebi, Peygamber'in Ukbe ibn mir'i, kurban koyunlarini sahblerine taksm etmeye tevkil buyurmus olmasidir. [5] Umeyye ibn Halef, yazdigi mektbda "Ben senin ibdet ettigin Rahmn'i tanimam (yni O'nun tevhidini I'tirf etmem)" demis, Chiliyet'teki ismini yazmasini istemis olan azili bir msrik ve Islm dsmani idi. Mekke'de mslmanlara ve bu arada Bill'a ok eziyetler etmisti. Iste Bill'in Ensf'i harekete geirmesi, on sene Mekke'de

ekilen azblarin intikaami ve va'd edilen zaferin saheser bir tecellsidir.

[6]

Bu hadsin basligadellligi syledir: Abdurrahmn ibn Avf'in, kfr yurdunda bulunan Umeyye ibn Halefe veklet vermesidir. Kfr yurdundaki bir kfirin mslmn tarafindan tevkili caiz olunca, Islm yurdunda kendisine emn verilip mste'mer. oIan bir kfiri tevkl etmek evleviyetle caiz ve sahh olur. Abdurrahmn'in Mekke'deki Umeyye ile aralannda siki bir dostluk vardi. Bu hadste Abdurrahmn, yaptigi ahd ve veklete hrika bir vefakrlik rnegi vermistir.
[7] Bunun fidesi, rvlerin birbirlerinden isitmelerini tesbt ve tahkk etmektir. Bu-rttahia metindeki isnddan isitme olmadigi zannma dslmesi nlenmis olur. [8] Bu iki fa'iki Sad ibn Mansr ayri ayri senedleriyle mevslen rivayet etmistir.

http://www.enfal.de/buhari/vekalet.htm[11/13/2010 12:40:54 PM]

Vekalet
Hadsin basliga~ygunlugu syledir. Peygamber'inme'mra syledigi sz, alim satimda bir nevi' veklet vermektir. Hurmanin hurma ile elden ele pesin alinip satilmasi da msavi olarak sarraflik gibidir. Bu muamele, ma'nda sarrafligin benzeridir. [10] Yni bir ntl, iki ritl mukaabilinde satilmaz. Fakat para ile sat, sonra da para ile satin al. [11] Basliktaki sartin cevbi hazfedilmis olup, takdri parantez iinde gsterilendir [12] Hadsin terddli rivayet edilmesi, rvnin sekkinden ileri gelmistir. Hads, mvekkilin malina zarar ve fesd oacagi vekl Tarafindan anlasilirsa, mvekkilin izni eklenmis olmaksizin, vekilin mvekkelun bIh olan malda tasarrufu caiz oldugunu ve tazmini gerekmyeceginI beyn iin sevkolunmustur. YIne bunun gibi bag bekisi meyvenin olgunlastigini grr de toplanmasinin geri kalmasinda zarar olacagindan endse eder ve bunlari toplarsa, hkm bunda da aynidir. [13] Buhr, babin altina yazdigi hadsten, hzirin vekleti aika anlasilmakla beraber gaibin vekleti eksik bulundugundan bu eksigi tamamlamak iin Abdullah ibn Amr'in Is veklI olan uzaktaki adamina yazdigi vekletnameyi ta'ltk hlinde getirmistir. Bu isim bzi Buhr nshalarinda Abdullah ibn Umer sek-.linde gelmistir. Kahraman, farsa bir kelime olup, isleri gren vekil ma'nsinadir. [14] Hadsin bb basligina dellligi sarihtir. Hadsin son fikrasi hrika bir bor deme adalet ve cmertlik dstrudur. . [15] Hadsin bb basligina dellligi syledir: Havzin temsilciler hey'eti esirlerin geri [16] Bb basliginda mahzf olan cevb, parantez iinde verildigi sekilde "Bu caizdir" veya "Sahihtir, mu'teberdir" ifdeleri olabilir. Sevkedilen hadsin iindeki Pey gamber'In uygulamasi bunun delilidir. [17] Hadsin basliga uygunlugu, Peygamber'in "Y Bill, Cbir'e devesinin bedelini de ve bedeli biraz da artir" kavimdedir. Bill Cbir'e drt dnr bedeli verdi ve bir krt da artirdi. Sbhesiz Peygamber artirma emrini verdigi sirada verecegi fazlanin mikdnni zikretmemistir. Bill bu hususta rfe dayanarak bedeli bir krt artirmistir (Ayn). [18] Hadsin basliga dellligi, kadin, Raslullah'a: "Nefsimi sana hibe ettim" dedigi zaman bu sz, Raslullah'in onu kendine zevce yapmasi yhud zevce yapmayi uygun grdg kimselerden birine zevce yapmasi zerine verdigi veklet gibi olmasi cihetindendir (Ayn). [19] Bu uzun Eb Hureyre hadsinin bb basligina uygunluk ciheti sudur: Eb Hureyre ramazn zektini, yn fitr sadakasindan toplanmis hurmalari korumak iin bir vekl idi. Eb Hureyre bu sadaka malindan bir mikdrmin alinmasina skt etmis ve Raslullah'a arzettiginde o da ilve bir icazet ifde eder bir hlde bu hususta skt etmistir. Bu da Peygamber'den bir icazettir (Ayn). [20] Hadsin bir rivayetinde bildirildigine gre, Bill gidip bu hurmayi sahibine reddetmistir. Hadsin bb basligina uygunlugu; Peygamber'in "Bu ribnin kendisidir, bunu yapma" kavlinden anlasilir. nk rib alisverisinin reddedilmesi vcib olan seylerden oldugu bilinmistir. Bu alisverisin merdd oldugu hkm, bu hadsten su suretlerle alinir: "Evveh" ta'brinin tekrarli zikredilmesiyle; "Bu ribnin kendisidir" ta'br bu-yurulmasiyle; hadsin sonunda ribdan salim bir mbadele sureti gretilmis bulunmakla (Ayn). Buhr'nin Kusmeyhen nshasinda "Inden" seklinde; Hamav ve M stemi! nshalarinda ise "Ind" seklinde gelmistir. Eb Zerr'den baska btn Bu-hr nshalarinda "Li-yat'ama'n-Nebiyy = Peygamber'in yemesi iin" seklinde, Eb Zerr nshasinda ise "Li-nut'Ime'n-Nebiyye = Peygamber'i yedirmemiz iin" seklinde gelmistir. Evveh, sikyet, hznlenme, demlenme ifde eden bir kelimedir. Dilimiz-h, vh, oh, of denilir. [21] Hadfenbbbasligina uygunlugu aiktir. nk hads basliktaki drt seyi iine almakta ve onlari smil bulunmaktadir. Ibn Umer'in bu uygulamasi e!-Cmi'u's~Sahh'm el-Isml nshasinda bu isndla mevslen rivayet edilmistir. Umer ibn Hattb'in "Mtevelli olan kimsenin rfe gre vakif maldan yemesinde gnh yoktur" demesi, vakif idare edenlerin ma'rf derecede o maldan faydalanmalarinin caiz oldugunu beyn etmistir. [22] Hadsin basliga dellligi "Y Uneys,bu todmag/r..."szlerindedir.nk Peygamber'in bu emri, Uneys'e bu isi tevfz etmektir. [23] Hadsin basliga uygunlugu, Peygamber'in bizzat dn cezayi uygulamayip baskalarina emretmeyidir ki, bu da o isi grdrmeye baskasini tevkil etmektir. Bundan devlet baskaninin cezalan uygulamayi bizzat zerine almayip, baskalarini tevkil etmesinin caiz oldugu ve bir de sarhosa cezanin hemen uygulanmasi hkm alinmistir. [24] Hadsin bb basligina dellligi aiktir. Bu, Hacc Kitbi'nin "Gerdanlik iplerini eliyle takan kimse bbi"nda daha uzun sened ve metinle verilen hadsin bir parasidir. O hadsin bas tarafi syledir: Amre bintu Abdirrahmn syle haber vermistir: Ziyd ibn Eb Sufyn, Ai-se'ye bir mektb gnderdi de, mektubunda: Abdullah ibn Abbs: "Kim ki Mekke'ye kurbanlik gnderip Ka'be'ye hediye ederse, kurbni kesilinceye kadar hacilara ihrmli iken islenmesi haram olan seyler, O kimseye haram olur" diyor; siz ne dersiniz? diye sormustu. ise cevaben: Bu mes'ele Ibn Abbs'in dedigi gibi degildir. Ben (hicretin dokuzuncu yilinda) Raslullah'in Ka'be'ye hediye gnderdigi kurbanliklarin gerdanlik iplerini iki elimle bktm... diyerek, yukaridaki kismi syledi. Hadsin burada getirilme sebebi, Raslullah'in iki eliyle gerdanlik taktigi kurbanlik develerinin Mekke'ye gnderilmesi ve nahr gnnde kestirilmesi hususunda Eb Bekr'i tevkil etmesidir. [25] Hadsin bb basligina uygunluk yeri, Eb Talha'nin Raslullah'a: "Y Raslullah, bu bustn Allah iin bir sadakadir... Sen bu bustnimi istedigin yere tahsis et" diye Raslullah'a veklet vermesi, Raslullah'm da bunu reddetmemis olmasidir. Su var ki Raslullah bu vekleti bizzat infaz etmeyip, Eb Talha tarafindan yakinlarina taksimini emretmistir. Raslullah tarafindan bu vekletin kabul edilmesinden de vekletin kab! ile tamm olacagi hkm alinmistir. [26] Hadsin basliga dellligi, emniyetli hazinecinin mirinin kendisine olan emrine gre hazneden harcama yapmasi, mal vermesi tefvz edilmis olmasidir. Bu hads Zekt Kitbi'nda "Hizmetinin ecri" babinda da geti. [9]

http://www.enfal.de/buhari/vekalet.htm[11/13/2010 12:40:54 PM]