3/27/2013

1
Ozna Oznaavanje avanje elika elika ii osnove osnove prora prorauna una
METALNE I DRVENE KONSTRUKCIJE
VEBE BR.1-1
1
2
Oznaavanje elika
Oznaavanje elika je visoko standardizovano.
Usvojen je Evropski sistem oznaavanja.
SRPS EN 10027-1:2003 Sistem za oznaavanje elika-Deo
1: Oznaavanje, osnovne oznake;
SRPS EN 10027-2:2003 Sistem za oznaavanje elika -
Deo 2: Brojani sistem;
SRPS CR 10260:2003 Sistem za oznaavanje elika -
Dodatne oznake;
3/27/2013
2
3
Fizike karakteristike / grupa 1
(Stanje isporuke)
G1 Neumiren
G liveni elici
Granica razvlaenja u MPa G2 Umiren
S konstrukcioni elici
G3 Uslovi isporuke opciono
G4 Uslovi isporuke po izboru proizvoaa
M Termomehaniko valjanje
S 355 J2 G3 + Z35 N Normalizovano valjanje
Osnovna oznaka
Dodatna oznaka
1
Dodatna oznaka
2
Dopunska
oznaka
Fizike karakteristike / grupa 2
Mehanike karakteristike L Za niske temperature
Energija loma prilikom udara (Charpy) M Termomehaniko oblikovanje
Temp
o
C 27J 40J 60J N Normalizovani valjani
20 JR KR LR O Za ofor konstrukcije
0 JO KO LO W Otporni na atmosferske uticaje
-20 J2 K2 L2
-30 J3 K3 L3 Specijalni zahtevi
-40 J4 K4 L4 Z15 min 15% redukcije povrine
-50 J5 K5 L5 Z25 min 25% redukcije povrine
-60 J6 K6 L6 Z35 min 35% redukcije povrine
OZNAAVANJE ELIKA
4
Izbor vrste i kvaliteta elika kao osnovnog materijala za noseu
konstrukciju
Parametri koji utiu na izbor kvaliteta osnovnog materijala:
otpornost na krti lom i zamor materijala
otpornost na lamelarno cepanje.
Zavisi od vie faktora:
vrste i znaaja konstrukcije,
intenziteta i prirode optereenja,
oblikovanja konstrukcije i njenih detalja,
minimalne radne temperature,
ekonomskih pokazatelja.
3/27/2013
3
5
Novi sistemoznaavanja elika
Stari sistem oznaavanja
elika prema
JUS C. BO.002/1986
Oznake prema
SRPS EN 10027-1
Oznake prema
SRPS EN 10027-2
S185 1.0035 C0130
S235JR 1.0037 C0370
S235JRG1 1.0036 C0371
S235JRG2 1.0038 C0361
S235J0 1.0114 C0362
SJ2G3 1.0116 C0363
S275JR 1.0044 C0451
S275J0 1.0143 C0452
S275J2G3 1.0144 C0453
S355JR 1.0045 C0561
S355J0 1.0553 C0562
S355J2G3 1.0570 C0563
6
Slovni simbol osnovne oznake kod specifinih elika
G za liveni elik
S za konstrukcioni elik (S235, S275, S355 ...)
B za betonske elike (B500 ...)
P za elik za opremu pod pritiskom (P265, P355)
E za elik za mehanike konstrukcije (E295, ...)
Y za elik za prednaprezanje betona (Y1770 ...)
Za elicne konstrukcije u graevinarstvi koriste se
preteno konstrukcioni elici (nelegirani, niskougljenini elici).
3/27/2013
4
7
Tehniki uslovi isporuke proizvoda
Obraeni su u standardu SRPS EN 10025:
"Toplovaljani proizvodi od nelegiranih konstrukcionih elika -
Tehnicki zahtevi za isporuku
U ovom standardu se definisu:
vrsta elika (mehanike karakeristike, hemijski sastav),
kvalitet elika (ilavost na krti lom - energija loma na
odgrovarajuoj temperaturi),
nain dezoksidacije i stanje isporuke.
8
Izbor vrste i kvaliteta elika kao osnovnog materijala za
noseu konstrukciju
Parametri koji utiu na izbor kvaliteta osnovnog
materijala:
otpornost na krti lom i zamor materijala
otpornost na lamelarno cepanje.
Zavisi od vie faktora:
vrste i znaaja konstrukcije,
intenziteta i prirode optereenja,
oblikovanja konstrukcije i njenih detalja,
minimalne radne temperature,
ekonomskih pokazatelja.
3/27/2013
5
9
Tehnicka regulativa za izbor kvaliteta elika
JUS U.E7.010/1988: "Izbor osnovnog elicnog materijala" - U koliziji sa novousvojenim standardom za
oznaavanje elika
Evrokod 3 Deo 1-10: "Izbor osnovnog materijala u pogledu otpornosti na krti lom i lamelarno cepanje" -
Nije jos uvek usvojena definitivna verzija
10
Osnove prorauna elinih konstrukcija
Osnovni kriterijum je pouzdanost koja se ogleda kroz:
sigurnost - konstrukcija sa odgovarajuim stepenom
sigurnosti mora da bude sposobna da prihvati sva optereenja
koja e se javiti tokom njenog veka (kontrola napona,
stabilnosti,...);
funkcionalost - konstrukciia mora da omogui normalno
funkcionisanje objekta shodno njegovoj nameni (kontrola
deformacija i vibracija);
trajnost - faktori od uticaja su izbor i kvalitet materijala,
kvalitet izvodakih radova, konstrukcijsko oblikovanje, nivo
odravanja objekta (korozija, zamor matrijala,)
3/27/2013
6
11
Metode prorauna
Prema teoriji doputenih napona
deterministiki pristup;
zastupljen u domaim propisima;
Prema teoriji graniih stanja
poluprobabilistiki pristup;
zastupljen u veini savremenih propisa (Evrokod);
12
Proraun prema teoriji doputenih napona
Standardom se definiu (propisuju) odreeni sluajevi
(kombinacije) optereenja i odgovarjui doputeni naponi koji
ne smeju biti prekoraeni!
Kriterijum za iscrpljenje nosivosti je dostizanje granice
razvlaenja (f
y
).
Doputeni naponi se odreuju (determiniu) na osnovu
jedinstvenih koeficijenata sigurnosti (v) kojima se deli napon na
granici razvlaenja (f
y
).
Zasniva se na Teoriji elastinosti i u pogledu prorauna uticaja
u elementima konstrukcije (globalna analiza) i u pogledu
dimenzionisanja preseka i elemenata (lokalna analiza).
Pored kontrole napona obavezna je i kontrola deformacija.
3/27/2013
7
13
Sluajevi optereenja
I sluaj optereenja - osnovno optereenje
(sopstvena teina, stalno optereenje, sneg, korisno
optereenje, saobraajno optereenje,...)
II sluaj optereenja - osnovno + dopunsko optereenje
(dopunska opterecenja su: vetar, temperatura, sile koenja,
boni udari,...)
III sluaj optereenja - osnovno + dopunsko + izuzetno
optereenje (izuzetna optereenja su: udar vozila, seizmiki
uticaju, poar...)
14
Sluaj optereenja Koeficijent
sigurnosti
1 I slucaj optereenja (osnovno)
v = 1,50
2 II sluaj optereenja
(osnovno+dopunsko)
v = 1,33
3 III sluaj optereenja
(osnovno+dopunsko+izuzetno)
v = 1,20
Koeficijenti sigurnosti
3/27/2013
8
15
Oznaka
elika
I sluaj
optereenja
II sluaj
optereenja
III sluaj
optereenja
dop dop dop dop dop dop
S235
160 90 180 100 200 115
S275
185 105 205 120 235 130
S355
240 140 265 155 300 175
Tabela - Doputeni naponi [MPa]
16
Nain prorauna konstrukcije
3/27/2013
9
17
Proraun i konstruisanje
elemenata konstrukcija
Osnovni sluajevi naprezanja elemenata
-Aksijalno zatezanje (N
t
)
-Aksijalni pritisak (N
c
)
-Savijanje (M i V)
-Ekscentrino zatezanje (savijanje+zatezanje)
-Ekscentrian pritisak (savijanje+pritisak)
-Torzija
18
Aksijalno optereeni
elementi
- Aksijalno (centrino) zategnuti elementi;
- Aksijalno (centrino) pritisnuti elementi;
Sutinska razlika u proraunu!
Zatezanje najjednostavniji vid naprezanja elika
Pogoduje eliku kao materijalu
3/27/2013
10
19
Proraun aksijalno zategnutih elemenata
-Kontrola nosivosti poprenog preseka kontrola
napona;
-Kontrola napona zavisi od naina ostvarivanja
veze na kraju elementa;
-U vezi sa zavrtnjevima ili zakivcima treba uzeti
u obzir slabljenje popreog preseka rupama za
spojna sredstva!
20
Kontrola napona bez slabljenja
Ukoliko nema slabljenja poprenog preseka, kontola
napona se vri na sledei nain:
N
t
sila zatezanja,
A povrina poprenog preseka (bruto),
dop doputen normalni napon,
f
y
granica razvlaenja,
v koeficijent sigurnosti.
v
= o s = o
y
f
dop
A
t
N
3/27/2013
11
21
Kontrola napona za oslabljen presek
-Ukoliko se presek slabi rupama za spojna
sredstva, kontola napona se vri na sledei
nain:
v
= o s = o
y
f
dop
Anet
t
N
N
t
sila zatezanja,
Anet povrina poprenog preseka (neto),
dop doputen normalni napon,
f
y
granica razvlaenja,
v koeficijent sigurnosti.
22
Neto povrina poprenog preseka
-Dobija se kada se od ukupne, bruto povrine
oduzme povrina svih otvora (rupa za spojna
sredstva) u istom preseku
Anet=A-AA
A bruto povrina,
AA ukupna povrina otvora (rupa).
3/27/2013
12
23
Opasan (merodavan) presek
t ) d 2 b ( A
o
I
net
= t ) d 4 s 2 e 2 e ( A
o 2
II
net
+ + =
Merodavan presek je presek sa manjom neto povrinom!
24
Vitkost zategnutih elemenata
Kod dinamiki optereenih konstrukcija
300 i l s =
Kod statiki optereenih konstrukcija
400 i l s =
l -duina elementa,
i -minimalni poluprenik inercije.
3/27/2013
13
25
1. Zadatak
Dimenzionisati tao optereen silom zatezanja od 1000 kN. tap usvojiti od
INP profila.
Za usvojeni profil tapa proveriti napone kada se profil oslabi sa po dve
rupe na noicama za maksimalni dozvoljeni prenik zavrtnja.
Izvriti ponovno dimenzionisanje ako usvojeni profil ne zadovoljava
Osnovni materijal: 0361 (S235)
Sluaj optereenja: I
Osnovni materijal 0361 (I sl.o.)
doputen napon zatezanja :
dop
= 16 kN/cm
2
Reenje:
Potrebna povrina profila:
A
pot
=N
f
/
dop
=1000/16=62.5 cm
2
Iz tablica za IPE profile usvajamo prvi profil koji ima veu povrinu od
potrebne, a to je IPE330
26
b
t
w
t
f
y
z
h
i
p
U tablicama su date geometrijske karakteristike profila IPE 330
G
kg/m
h
mm
b
mm
t
w
mm
t
f
mm
r
mm
A
cm
2
hi
mm
d
mm

p
min
mm
p
max
mm
AL
m
2
/m
AG
m
2
/t
IPE 330 49,1 330 160 7,5 11,5 18 62,6 307 271 M 16 78 96 1,254 25,52
r
y
z
3/27/2013
14
27
Napon u profilu
=N/A=1000/62.60=15.97kN/cm
2
<16kN/cm
2
usvojeni profil zadovoljava
Provera napona za oslabljeni profil
=N
f
/A
net
=1000/54.78=18.25 kN/cm
2
>
dop
Usvojeni profil ne zadovoljava, usvajamo novi profil IPE 360
A=72.7 cm
2
=N
f
/A
net
=1000/64.06=15.61 kN/cm
2
<
dop
profil zadovoljava
ako uzmemo da je za IPE 360 max zavrtanj M22d
0
=24mm
2
f 0 neto
cm 78 . 54 82 . 7 6 . 62 15 . 1 7 . 1 4 6 . 62 t d 4 A A = = = =
G
kg/m
h
mm
b
mm
t
w
mm
t
f
mm
r
mm
A
cm
2
hi
mm
d
mm

p
min
mm
p
max
mm
AL
m
2
/m
AG
m
2
/t
IPE 360 57,1 360 170 8 12,7 18 72,7
334,
6
298,
6
M 22 88 88 1,353 23,70
2
f 0 neto
cm 06 . 64 64 . 8 7 . 72 27 . 1 7 . 1 4 7 . 72 t d 4 A A = = = =
2
f 0 neto
cm 51 , 60 19 , 12 7 , 72 27 , 1 4 . 2 4 7 , 72 t d 4 A A = = = =
28
=N
f
/A
net
=1000/60.51=16.52 kN/cm
2
>
dop
profil nezadovoljava
Zakljuak: Potrebno je poveati bruto povrinu oslabljenog preseka za oko
20% u odnosu na potrebnu povrinu neoslabljenog bruto preseka
Potrebna povrina profila:
A
pot
=N
f
/(0.8*
dop
)=1000/(0.8*16)=78.125 cm
2
usvajamo IPE 400
G
kg/m
h
mm
b
mm
t
w
mm
t
f
mm
r
mm
A
cm
2
hi
mm
d
mm

p
min
mm
p
max
mm
AL
m
2
/m
AG
m
2
/t
IPE 400 66.3 400 180 8.6 13.5 21 84.5 373 331 M 22 96 98 1,467 22.12
A=84.50 cm
2
=N
f
/A
net
=1000/71,54=13.97 kN/cm
2
<
dop
profil zadovoljava
2
f 0 neto
cm 54 , 71 96 , 12 5 , 84 35 , 1 7 , 1 4 5 , 84 t d 4 A A = = = =
3/27/2013
15
29
2. Zadatak
Odrediti maksimalnu silu zatezanja koju moe da prenese tap zadatog poprenog preseka.
Veza tapa za vorni lim ostvaruje se pomou zavrtnjeva. Poloaj zavrtnjeva usvojiti
prema liniji zavrtnjeva, a za prenik zavrtnjeva usvojiti maksimalan prenik za zadati profil.
Rastojanje izmeu susednih zavrtnjeva u podunom pravcu jednako je 3d
o
.
Osnovni materijal: 0361 (S235)
Sluaj optereenja: I
30
Osnovni materijal 0361 (I sl.o.) doputen napon zatezanja
dop = 16 kN/cm
2
a) IPE 240
Geometrijske karakteristike poprenog preseka:
A= 39,1 cm
2
b
f
=120 mm
t
f
= 9,8 mm
Maksimalni dozvoljeni prenik rupe za spojna sredstva
d
0
=17 mm
Usvajaju se zavrtnjevi M16
Proraun maksimalne sile zatezanja
koju moe da prenese profil IPE 240.
- Presek I-I (bruto popreni presek)
N
I
=A
dop
=39,116=625,6kN
3/27/2013
16
31
Presek II-II (neto popreni presek)
A
net
= A n d t
f
= 3 9,1 4 1,7 0,9 8 = 3 2,44 cm
2
N
II
=A
net
dop =32,4416=519,0kN
N
max
=min(N
I
,N
II
)=519,0kN
b) HEB 240
A= 106,0 cm
2
b
f
=240 mm
t
f
=17,0mm
y
t
f
t
w
h
z
b
f
32
Maksimalni dozvoljeni prenik rupe za spojna
sredstva d
0
= 25 mm
Usvajaju se zavrtnjevi M24
3 d
0
=75 mm
Proraun maksimalne sile zatezanja
koju moe da prenese
profil HEB 240
- Presek II-II (neto popreni presek)
A
net
,II = A n d t f = 106,0
4 2,5 1,7 = 89,0 cm
2
N
II
= A
net,II
dop = 89,0 16=1424,0 kN
-Presek I-I (bruto popreni presek)
N
I
=A
dop
=106,016=1696,0kN
7
0
3/27/2013
17
33
mm 26 . 78 35 70 d
2 2
2
= + =
d
3
= 96,0 mm
- Presek III-III (neto popreni presek)
d
1
=(24096235)/2= 37mm
2
f f w
cm 4 . 24 7 . 1 24 2 106 t b 2 A A = = = -Povrina rebra
2
f 0 3 2 1 1 , net , f
cm 50 . 38 7 . 1 ) 5 . 2 4 6 . 9 83 . 7 2 7 . 3 2 ( t ) d 4 d d 2 d 2 ( A = + + = + + =
2
w 1 , net , f III , net
cm 40 . 101 4 . 24 5 . 38 2 A A 2 A = + = + =
kN 4 . 1622 0 . 16 4 . 101 A N
dop III , net III
= = o =
N
max
=min(N
I
, N
II
, N
III
)=1424.0 kN
34
dop
y
W
M
o s = o
dop
y z
y
I b
S T
t s

= t
Nosai optereeni na savijanje i smicanje
Uticaji u nosau
M momenat savijanja
T transverzalna sila
z
I
M
y
= o Normalni napon u bilo kojoj taki preseka
y z
y
I b
S T

= t
Smiui napon u bilo kojoj taki preseka
S
y
statiki moment inercije
b
z
irina preseka
Uslov za dimenzionisanje nosaa
3/27/2013
18
35
q =7 kN/m
P =20 kN
a = 2 m
L= 6 m
4. Zadatak
Dimenzionisati nosa sistema proste grede koji je optereen
prema skici. Nosa je kontinualno bono pridran.
Popreni presek nosaa usvojiti iz asortimana vrue valjanih profila:
IPE HEB HEM
Osnovni materijal: 0361
Sluaj optereenja: II
Dozvoljeni ugib nosaa: L/250
36
Osnovni materijal 0361 (II sl.o.)
doputen normalni napon
dop
= 18 kN/cm
2
doputen smiui napon t
dop
= 10 kN/cm
2
Dimenzionisanje nosaa:
Uticaji u nosau
W
pot
=M
max
/
doz
W
pot
=54.67*10
2
/16=303.7 cm
3
3/27/2013
19
37
b
t
w
t
f
y
z
h
i
p
Usvajamo iz tablica profil sa veim otpornim momentom od potrebnog.
To je profil IPE 240
G
kg/m
h
mm
b
mm
t
w
mm
t
f
mm
r
mm
A
cm
2
hi
mm
d
mm

p
min
mm
p
max
mm
AL
m
2
/m
AG
m
2
/t
r
y
z
IPE 240 30,7 240 120 6,2 9,8 15 39,1 220,4 190,4 M 12 66 68 0,922 30,02
38
G
kg/m
Iy
mm
4
Wel.y
mm
3
Wpl.y
mm
3
iy
mm
Avz
mm
2
Iz
mm
4
Wel.z
mm
3
Wpl.z
mm
3
i
z
mm
s s
mm
I
t
mm
4
I
w
mm
6
IPE 240 30,7 3892 324 366,6 9,97 19,14 283,6 47,27 73,92 2,69 43,37 12,88 37,39
Pored geometrijskih potrebni su nam i statiki podaci za
usvojeni profil
S
y
=183 cm
3
2
dop
2
2
y
max
max
cm / kN 18 cm / kN 87 . 16
324
10 67 . 54
W
M
= o < =

= = o
2
dop
2
y w
y max
max
cm / kN 10 cm / kN 6 . 2
3890 62 . 0
183 33 . 34
I t
S T
= t < =

= t
Kontrola napona:
3/27/2013
20
39
Kontrola uporednog napona na mestu
Maksimalnog momenta savijanja
T
odg
=34.33-2*7=20.33 kN
3 f
f f 0 , y
cm 4 . 135
2
98 . 0 24
) 98 . 0 12 (
2
t h
) t b ( S =

=
2 2
2
1
18 5 15
2
98 0 2 24
3890
10 67 54
2
2
cm / kN cm / kN .
) . ( . t h
I
M
dop
f
y
MAX
= o s =

= o
2 2 0
1
10 14 1
3890 62 0
4 135 33 20
cm / kN cm / kN .
.
. .
I t
S T
dop
y w
, y
= t s =

= t
2 2 2 2 2
1
2
1
18 60 15 14 1 3 5 15 3 cm / kN cm / kN . . .
dop u
= o s = + = t + o = o
40
Kontrola ugiba:
cm .
I E
l q
f
y
) q max(
4 1
3890 21000 384
600 10 7 5
384
5
4 2 4
=


=


=

( ) ( ) cm . a l
l
a
I E
P
f
y
) P max(
95 0 200 600 3
600
200
3890 21000 27
20
3
27
3
2 2
3
2 2
=

=

=
Poloaj maksimalnog ugiba usled sile P=20 kN
2
300 326
3
200 600
3
2 2 2 2
l
cm cm
a l
x = = =

=
dop ) P q max(
f
l
. . . . f = = < = + =
+
250
40 2 35 2 95 0 4 1
3/27/2013
21
41
b
t
w
t
f
y
z
h
i
p
b) Popreni presek HEB 180
G
kg/m
h
mm
b
mm
t
w
mm
t
f
mm
r
mm
A
cm
2
hi
mm
d
mm

p
min
mm
p
max
mm
AL
m
2
/m
AG
m
2
/t
r
y
z
HEB 180 51.2 180 180 8.5 14 15 65.30 152 122 M 24 88 92 1.037 20.25
42
G
kg/m
Iy
mm
4
Wel.y
mm
3
Wpl.y
mm
3
iy
mm
Avz
mm
2
Iz
mm
4
Wel.z
mm
3
Wpl.z
mm
3
i
z
mm
s s
mm
I
t
mm
4
I
w
mm
6
HEB 180 51.2 3831 426 481 7.66 20.24 1363 151 231 4.57 54.07 42.16 93.75
Pored geometrijskih potrebni su nam i statiki podaci za
usvojeni profil
S
y
=241 cm
3
2 2
2
18 80 12
426
10 67 54
cm / kN cm / kN .
.
W
M
dop
y
max
max
= o < =

= = o
2 2
10 54 2
3830 85 0
241 33 34
cm / kN cm / kN .
.
.
I t
S T
dop
y w
y max
max
= t < =

= t
Kontrola napona:
3/27/2013
22
43
Kontrola uporednog napona na mestu
Maksimalnog momenta savijanja
T
odg
=34.33-2*7=20.33 kN
3
0
2 209
2
4 1 18
4 1 18
2
cm .
.
) . (
t h
) t b ( S
f
f f , y
=

=
2
dop
2
2
f
y
MAX
1
cm / kN 18 cm / kN 85 . 10
2
) 4 . 1 2 18 (
3830
10 67 . 54
2
t 2 h
I
M
= o < =

= o
2
dop
2
y w
0 , y
1
cm / kN 10 cm / kN 31 . 1
3830 85 , 0
2 , 209 33 , 20
I t
S T
= t < =

= t
2
dop
2 2 2 2
1
2
1 u
cm / kN 18 cm / kN 1 . 11 31 . 1 3 85 . 10 3 = o < = + = t + o = o
44
Kontrola ugiba:
cm .
I E
l q
f
y
) q max(
47 1
3830 21000 384
600 10 7 5
384
5
4 2 4
=


=


=

( ) ( ) cm . a l
l
a
I E
P
f
y
) P max(
96 0 200 600 3
600
200
3830 21000 27
20
3
27
3
2 2
3
2 2
=

=

=
Poloaj maksimalnog ugiba usled sile P=20 kN
2
300 326
3
200 600
3
2 2 2 2
l
cm cm
a l
x = = =

=
dop ) P q max(
f
l
. . . . f = = ~ = + =
+
250
40 2 43 2 96 0 47 1
3/27/2013
23
45
b
t
w
t
f
y
z
h
i
p
b) Popreni presek HEM 160
G
kg/m
h
mm
b
mm
t
w
mm
t
f
mm
r
mm
A
cm
2
hi
mm
d
mm

p
min
mm
p
max
mm
AL
m
2
/m
AG
m
2
/t
r
y
z
HEM 160 76.2 180 166 14.5 23 15 97.1 134 104 M 20 86 90 0.97 12.74
46
G
kg/m
Iy
mm
4
Wel.y
mm
3
Wpl.y
mm
3
iy
mm
Avz
mm
2
Iz
mm
4
Wel.z
mm
3
Wpl.z
mm
3
i
z
mm
s s
mm
I
t
mm
4
I
w
mm
6
HEB 180 76.20 5100 566 675 7.25 30.81 1760 212 326 4.26 77.57 162.4 108.1
Pored geometrijskih potrebni su nam i statiki podaci za
usvojeni profil
S
y
=337 cm
3
2 2
2
18 70 9
566
10 67 54
cm / kN cm / kN .
.
W
M
dop
y
max
max
= o < =

= = o
2 2
10 56 1
5100 45 1
337 33 34
cm / kN cm / kN .
.
.
I t
S T
dop
y w
y max
max
= t < =

= t
Kontrola napona:
3/27/2013
24
47
Kontrola uporednog napona na mestu
Maksimalnog momenta savijanja
T
odg
=34.33-2*7=20.33 kN
3
0
7 299
2
3 2 18
3 2 6 16
2
cm .
.
) . . (
t h
) t b ( S
f
f f , y
=

=
2 2
2
1
18 2 7
2
3 2 2 18
5100
10 67 54
2
2
cm / kN cm / kN .
) . ( . t h
I
M
dop
f
y
MAX
= o s =

= o
2 2 0
1
10 82 0
5100 45 1
7 299 33 20
cm / kN cm / kN .
,
, ,
I t
S T
dop
y w
, y
= t s =

= t
2 2 2 2 2
1
2
1
18 33 7 82 0 3 2 7 3 cm / kN cm / kN , , ,
dop u
= o s = + = t + o = o
48
Kontrola ugiba:
cm .
I E
l q
f
y
) q max(
10 1
5100 21000 384
600 10 7 5
384
5
4 2 4
=


=


=

( ) ( ) cm . a l
l
a
I E
P
f
y
) P max(
72 0 200 600 3
600
200
5100 21000 27
20
3
27
3
2 2
3
2 2
=

=

=
Poloaj maksimalnog ugiba usled sile P=20 kN
2
300 326
3
200 600
3
2 2 2 2
l
cm cm
a l
x = = =

=
dop ) P q max(
f
l
. . . . f = = < = + =
+
250
40 2 82 1 72 0 10 1
3/27/2013
25
49
Dimenzionisati konzolni nosa, prema zadatom optereenju.
Za konzolu usvojiti
a)INP profil
b)zavareni I profil
q =10,0 kN/m
P = 25 kN
L = 3,0 m
Osnovni materijal: S235
Sluaj optereenja: I
Podaci potrebni za proraun:
Osnovni materijal:
dop = 16 kN/cm
2
tdop = 9 kN/cm
2
50
Uticaji u nosau
T [ kN ]
Tmax= 55 kN
M [ kNm] Mmax= 120 kNm
a) Dimenzionisanje INP nosaa
W
pot
=M
max
/
doz
W
pot
=120*10
2
/16=750 cm
3
3/27/2013
26
G
kg/m
h
mm
b
mm
t
w
mm
t
f
mm
r1
mm
A
cm
2
r2
mm
d
mm

p
min
mm
p
max
mm
AL
m
2
/m
AG
m
2
/t
G
kg/m
Iy
cm
4
Wel.y
cm
3
Wpl.y
cm
3
iy
cm
Avz
cm
2
Iz
cm
4
Wel.z
cm
3
Wpl.z
cm
3
i
z
cm
s s
cm
I
t
cm
4
I
w
cm
6
IPN 320 61 12510 782 914 12.7 39.26 555 84.7 143 2.67 63.9 72.5 129
IPN 320 61 320 131 11.5 17.3 11.5 77.7 6.9 257.9 M 12 70 80 1.09 17.87
Usvojen profil IPN 320
2 2
2
16 34 15
782
10 120
cm / kN cm / kN .
W
M
dop
y
max
max
= o < =

= = o
2 2
10 56 1
5100 45 1
337 33 34
cm / kN cm / kN .
.
.
I t
S T
dop
y w
y max
max
= t < =

= t
Kontrola napona:
3/27/2013
27
b
t
w
t
f
y
z
h
i
p
r
y
z
Vrednosti vitkosti
v
za razlite vrste elika i debljine lima
Kvalitet elika
t < 40 mm t > 40mm
f
y
[kN/cm
2
]
V
f
y
[kN/cm
2
]
l
V
0361 24 92,9 21,6 98,0
0561 36 75,9 32,4 80,0
v-vitkost na granici teenja
Vrednosti koeficijenta geometrijske nesavrenosti za razliite krive izvijanja
Kriva izvijanja
Ao A B C D
0,125 0,206 0,339 0,489 0,756
3/27/2013
28