Muzaraat

41- KITBU'L-MUZRA'A 1- Ekin Ekmenin Ve Aga Dikmenin Bunlarin -Iv Hfrbirindfa Yenildigi Zamanki Fazileti Bbi 2- Zirat Aletiyle Mesgul Olmanin Akibetlerinden Yhud Ziratte Emrolunan Sinirin Geilmesi Nevinden Sakinilacak Seyler Rbi 3- Zirat Iin Kpek Edinilmesi Babi 4- iftilik Iin Okuz Kullanilmasinin Hikmeti) Babi 5- Bb: Mal Sahibi Baska Bir Kimseye: "Su hurmaligin veya bagin sulamak ve timor etmek gibi islerini zerine al da, mahslnde benimle ortak ol" Dedigi Zaman (Bu Ortaklik Akdi Caiz Olur) 6- Aga Ve Hurma Agaci Kesme(Ntn Hkm) Babi 7- Bb: (Bu, Geen Babin Bir Fasli Gibidir) 8- Mahsln Yarisi Yhud te Biri; Drtte Bri Gibi Belli Bir Mkdri zerine Ekincilik Akdi (Yapmanin Hkm) Babi 9- Bb: Araz Sahibi Ekincilik Akdinde Belli Seneler Sart Kilmadigi Zaman? 10- Bab (Bu, Geen Babin Bir Fasli Gibidir) 11- Yahdiler'le Ekincilik Akdi Yapmak Babi 12- Ekincilik Akdinde Mekruh Olan Sartlar Babi 13- Bb: Bir Kimse. Bu Ziratta O Topluluk Lehine Bir Iyilik Ve Salh Bulundugu Hlde, Izinleri Olmaksizin Bir Toplulugun Malinda Zirat Yaptigi Zaman (Bu Zirat Kime id Olacaktir)? 14- Peygamberdin Sahblerinin Vakiflari, Harc Arazsi, Sahblerin Zimmet Ehli Ile Ekincilik Akdi Ve alisma Akdi Yapmalari (Meselelerinin Hkmlerini Beyn) Babi 15- l Bir Arazyi Diriltip I'mr Eden Kimse Babi 16- Bab (Bu, Geen Babin Bir Fasli Gibidir) 17- Bb: Araz Sahibi. Ekinciye: Ben Seni, Allah'in Seni Burada Durdurdugu Mddete Durdururum Dedigi Ve Belli Bir Mddet Zikretmedigi Zaman, Mal Sahibi Ve Ekinci, Rizlastiklari Sart zerinde Olurlar. 18- Peygamber(S)'In Sahblerinden Bzilarinin Diger Bzilarina Zirat Ve Meyve Hususunda cretsiz Ve Karsiliksiz Olarak Ortak Olmalari Ve Yardimlasmalari Babi 19- Arazyi Altin Ve Gms Para Karsiliginda Kiraya Verme(Nin Cevazi) Babi 20- Bb (Bu, Geen Babin Bir Fasli Gibidir) 21- Bitki Ve Aga Dikip Yetistirmek Hakkinda Gelen Hadsler Babi Rahman ve Rahim olan A ilah 'in ismiyle 41- KITBU'L-MUZRA'A [1] (Ekincilik Akdi Yapma Kitabi) 1- Ekin Ekmenin Ve Aga Dikmenin Bunlarin -Iv Hfrbirindfa Yenildigi Zamanki Fazileti Bbi
http://www.enfal.de/buhari/muzaraat.htm[11/13/2010 10:36:08 AM]

Muzaraat

Ve Yce Allah'in su kavli: "Simdi bana ekmekte oldugunuz tohumu haber verin. Onu siz mi bitiriyorsunuz, yoksa bitirenler Biz miyiz? Eger dileseydik muhakkak ki onu bir ot kirintisi yapardik da siz de sasakalirdiniz" (ei[2] . vskia: 63-65) 1- Bize Kuteybe ibnu Sad tahds edip syle dedi: Bize Eb Av-ne tahds etti. H ve yine bize Abdurrahmn ibnu'l-Mbrek tahds edip syle dedi. Bize Eb Avne, Enes'ten tahds etti. Enes (R) dedi ki: Raslullah (S): syle buyurdu: -'Hibir mslmn yoktur ki, bir aga diker yhud ekin eker de bunlarin herbirinden bir kus yhud bir insan yhud bir hayvan yesin de, kendisi bundan faydalanmasin! Muhakkak buna mukaabil o mslmn iin bir sadaka sevabi olmustur". Ve yine bize Mslim (ibnu Ibrhm el-Ferhd el-Basr) syleyip syle dedi: Bize Ebn tahds edip [3] . syle dedi: Bize Ktde tahds edip syle dedi: Bize Enes, Peygamber(S)'den tahds etti 2- Zirat Aletiyle Mesgul Olmanin Akibetlerinden Yhud Ziratte Emrolunan Sinirin Geilmesi Nevinden Sakinilacak Seyler Rbi 2- .......Ebu Umme el-Bhil (R) bir kerresinde bir demir saban ve zirat letinden birsey grd de hemen syle dedi: Ben Ras lullah(S)'tan isittim, syle buyuruyordu: "Bu let bir ailenin (sinirdaki [4] evine girerse, o eve muhakkak bir zelllik (horluk, hakrlik) girdirilir" [5] Eb Abdillah el-Buhr: Eb Umme'nin ismi Sudey ibnu Ac-ln'dir, dedi . 3- Zirat Iin Kpek Edinilmesi Babi 3- .......Eb Hureyre (R) syle dedi: Raslullah (S) syle buyurdu: "Her kim (yaninda) kpek tutarsa, su muhakkak ki, her gn o kimsenin amelinden bir kirat eksilir. Zirat kpegi yhud koyun kpegi edinmek bundan mstesnadir", Ibnu Srn ile Eb Salih, Eb Hureyre'den; o da Peygamber'-den olmak zere "Koyun kpegi yhud zirat kpegi yhud av kpegi mstesnadir" buyurdu, demislerdir. Rv Eb Hazim da yine Eb Hureyre'den; o da Peygamber'-den olmak zere "Av kpegi yhud [6] . davar kpegi mstesnadir" buyurdu, demistir 4- ..... (Kk sahblerden olan) Shib ibn Yezd tahds etti ki, kendisi Ezdu Sene kabilesinden ve Raslullah'in sahblerinden bir adam olan Sufyn ibn Eb Zuheyr'den isitmistir. Sufyn syle de mistir: Ben Raslullah(S)'tan isittim, syle buyuruyordu: "Her kim ne ekin, ne de sagim hayvani korumayan bir kpek edinirse, onun iyi amelinden her gn bir krt eksilir". (Sib ibn Yezd dedi ki:) Ben (hadsi tesbt iin Sufyn ibn Eb Zuheyr'e): Hakkaten sen bu hadsi Raslullah'tan isittin mi? dedim. O da cevb olarak ve Ka'be'yi isaret ederek: Su Mescid'in Rabb'ine [7] yemn ederim ki, evet O'ndan isittim, dedi .

http://www.enfal.de/buhari/muzaraat.htm[11/13/2010 10:36:08 AM]

Muzaraat

4- iftilik Iin Okuz Kullanilmasinin Hikmeti) Babi 5- .......Eb Hureyre(R)'den (syle demistir): Peygamber (S) syle dedi: " Bir kimse bir kz zerine binmisti. Bu sirada hayvan o kimseye yzn evirip bakti da: Ben bunun iin yaratilmadim; ben tarla srmek iin yaratildim, dedi." Peygamber: "Ben hayvanin byle syledigine inandim; Eb Bekr ile Umer de inandi. Bir kerre de bir kurt bir koyunu yakaladi. oban onun arkasindan gitti (ve koyunu biraktirdi). Bunun zerine kurt, obana hitaben: Yirtici hayvan gnnde koyunu benden kim kurtarir? O gn koyunun benden baska obani bulunmayacaktir! dedi". Peygamber (S): "Ben kurdun byle syledigine inandim; Eb Bekr ile Umer de inandi" buyurdu. Rv Eb Seleme: Peygamber'in bu kissayi anlattigi gn Eb Bekr ile Umer o cemat iinde [8] yoklardi, dedi 5- Bb: Mal Sahibi Baska Bir Kimseye: "Su hurmaligin veya bagin sulamak ve timor etmek gibi islerini zerine al da, mahslnde benimle ortak ol" Dedigi Zaman (Bu Ortaklik Akdi [9] Caiz Olur) 6- .......Eb Hureyre (R) syle dedi: (Peygamber -S- Medine'ye geldigi zaman) Ensr, peygamber'e: Hurmaliklarimizi bizimle Muhacir kardeslerimiz arasinda tak-sm et, dediler. Peygamber: ''Hayir (yle olmaz)" buyurdu. Bunun zerine Ensr (Peygamber'in emriyle Muhcirler'e): Terbiye etme ve sulama islerini siz zerinize alin da, sizi mahslde ortak yapalim, dediler. Bu suretle Ensr ve Muhacirler: [10] . (Peygamber'in emrini) isittik ve itaat ettik, dediler 6- Aga Ve Hurma Agaci Kesme(Ntn Hkm) Babi [11] ; Ve Enes: Peygamber (S) hurma agalarinin kesilmesini emretti de agalar kesildi, demistir 7-.......Abdullah ibn Umer(R)'den (syle demistir): Peygamber (S) Benu'n- Nadr Yahd kabilesinin Buveyre sehrinin hurmaliklarini yakti ve kestirdi. Iste bu Buveyre iin sir Hassan ibn Sabit su beyti syler: Ve hne al serti Ben Lueyyin Harkun bi'1-Buveyra mustatru 7- Bb: (Bu, Geen Babin Bir Fasli Gibidir) 8-.......Rfi' ibnu Hadc (R) syle dedi: Biz Medne ahlsinin ekin ekme yeri (yn tarla) ynnden
http://www.enfal.de/buhari/muzaraat.htm[11/13/2010 10:36:08 AM]

Muzaraat

en ogu idik. Biz arazden bir kismi mal sahibine iddir diye isimlendirilmis olarak diger tarafini kiraya verir idik. Rfi' dedi ki: Bazen bu kisim musbete ugrar (helak olur), kiraya verilen araz selmete ikar; bzi defa da aksine, kiraya verilen asil araz musbete ugrar da, mal sahibine ayrilan kisim fetten selmete ikardi. Iste bunun iin bu sekilde kiraya vermekten nehyolunduk. Altin ve [12] . gmse gelince, o zamanda (bunlarla kira deti) yoktu 8- Mahsln Yarisi Yhud te Biri; Drtte Bri Gibi Belli Bir Mkdri zerine Ekincilik [13] Akdi (Yapmanin Hkm) Babi Ve Kays ibn Mslim, Eb Ca'fer Muhammed ibn Al ibn Huseyn el-Bkir'dan syledi ki, o: Medine'de hibir hicret evi sahibi mstesna olmamak zere, btn Muhacirler mahsln te biri, [14] Al, Sa'd ibn Mlik, Abdullah ibn drtte biri tarla sahibine id olarak zirat ederler, demistir Mes'd, Umer ibn Abdilazz, Kaasim, Urve, Eb Bekr ailesi, Umer ailesi, Al ailesi ve Ibn Srn hep [15] . mzraa yn ekincilik akdi yaptilar Abdurrahmn ibn Esved de: Ben amcam Abdurrahmn ibn Yezd ile tarlalarimizda ekme ortakligi [16] . Umer ibn Hattb da devlet baskanligi zamaninda ziraati insanlarla, eger yapardim, demistir tarla ile beraber tohumu da kendi yanindan verirse mahsln yansi; eger tohumu ziraatilar getirirse [17] . el-Hasen de: te biri gibi bir mikdri kendisine id olmak zere, ekincilik akdi yapmistir Tarlanin iki ekinciden birine id olmasinda ve masrafin iki ortak tarafindan ortaklasa te'mn [18] . Yine el-Hasen edilmesinde hibir sakinca yoktur, demistir, ez Zuhr de bu grs grmstr el-Basr: Pamuk ve zeytin gibi mahslleri toplamak ve yari yariya taksim etmek zere ortaklikta [19] . Ibrhm Naha, Ibn Srn, At ibn Eb Rebh, Hakem ii ibn dn bir sakinca yoktur, demistir Uteybe, Zuhr ve Katde: Dokuyacagi bezin te bir ve drtte bir gibi bir mikdn ulhaya id [20] . olmak zere iplik verilerek ortaklik akdi yapmayi caiz grmslerdir Ma'mer ibn Rsid: Yk hayvanini ta'yn edilen bir mddete kadar, kazanci te bir yhud drfae bir [21] . hesabiyle taksm edilmek zere kiraya vermekte sakinca yoktur, demistir 9- .......Abdullah ibn Umer (R), Nfi'e, Peygamber'den haber verip syle demistir: Peygamber (S), Hayber arazsinden ikacak meyveden, ekinden her mahsln yarisi Hayber ahlsine id olmak zere muamele yapti. Ve Raslullah bu mahslden kadinlarina yz vesk verirdi ki, bunun seksen [22] . veski hurma, yirmi veski de arpa idi Sonra Umer, Hayber arazsini kit'alara ayirdi ve Peygamber'in kadinlarim ya bu arazden ve suyundan birer para almalari yhud Peygamber zamaninda oldugu gibi mahslnden vesk almalarini yrtecegi hususunda muhayyer kildi. Onlardan bzilari arazyi, bzilari da veski tercih [23] ettiler. ise ise araz almayi terch etmisti
http://www.enfal.de/buhari/muzaraat.htm[11/13/2010 10:36:08 AM]

Muzaraat

[24] 9- Bb: Araz Sahibi Ekincilik Akdinde Belli Seneler Sart Kilmadigi Zaman? 10- .......Abdullah ibn Umer (R) syle dedi: Peygamber (S) Hayber arazsinden ikacak meyveden, [25] . ekinden her mahsln yarisi Hayber ahlsine id olmak zere ekincilik muamelesi yapti 10- Bab (Bu, Geen Babin Bir Fasli Gibidir) 11- .......Amr ibn Dnr dedi ki: BenTvs'a: Keski muhbara akdini terketsen! nk bzi sahbiler, Peygamber (S) muhbara yoluyla ziratten nehyetti diyorlar, dedim. Tvs: Ey Amr, ben onlara veriyorum ve onlari zengin kiliyorum (yhd onlara yardim ediyorum). Ve bana Peygamber bundan nehyetti diyenlerden daha bilgili olan kimse, yn Ibn Abbs haber verdi ki, Peygamber (S) bundan (yn arazyi cret mukaabili kiraya vermekten) nehyetmemistir; fakat: "Sizden birinizin tarlasini zirat iin dn kardesine (mecnen) vermesi, kendisi iin o araz mukaabilinde belli bir cret [26] . almasindan daha hayirlidir" buyurmustur, dedi [27] 11- Yahdiler'le Ekincilik Akdi Yapmak Babi 12- .......tbn Umer(R)'den (syle demistir): Raslullah (S) Hayber arazsini Yahdler'e, o arazde alismalari ve onunla zirat yapmalari ve arazden ikacak mahsln yarisi kendilerinin olmak [28] . zere verdi 12- Ekincilik Akdinde Mekruh Olan Sartlar Babi 13- .......Rfi' ibn Hadc (R) syle demistir: Biz Medine ahlsi iinde en ok tarlasi olanlar idik. Herbirimiz arazsini "Su para bana, su para da sana id olsun" diyerek kiraya verir idi. Bazen burasi mahsl verirdi de su taraf mahsl bitirmezdi (ve hakki zayi' olurdu). Bunun iin Peygamber [29] . (S) tarla sahihlerini bu nevi' ekincilik akdinden nehyetti 13- Bb: Bir Kimse. Bu Ziratta O Topluluk Lehine Bir Iyilik Ve Salh Bulundugu Hlde, Izinleri Olmaksizin Bir Toplulugun Malinda Zirat Yaptigi Zaman (Bu Zirat Kime id Olacaktir)? [30] . " kisilik bir cemaat 14- .......Abdullah ibn Umer(R)'den: Peygamber (S) syle buyurdu yrmekteler iken onlari yagmur yakaladi. Hemen bir dagdaki bir magaraya sigindilar. Akabinde girdikleri magaranin agzina dagdan byk bir kaya dst ve zerlerine magarayi kapatti. Bunlar birbirlerine; Allah iin elverisli olarak islemis oldugunuz bir takim ameller dsnn de onlarla Allah'a du
http://www.enfal.de/buhari/muzaraat.htm[11/13/2010 10:36:08 AM]

Muzaraat

edin, belki Allah bu kayayi size aar, dediler. Onlardan biri syle dedi: Y Allah! Su muhakkak ki benim ihtiyar yasli babamla anam vardi. Bir de kk kiz ocuklarim vardi. Ben onlar zerine obanlik yapardim. Yanlarina gittigim zaman st sagardim da babam ile anamdan baslar, ocuklarimdan nce onlara st iirirdim. Bir gn ge kaldim da aksama girinceye kadar gelemedim. Geldigimde onlari uyumuslar buldum. Yapageldigim gibi st sagdim. Onlari uyandirmayi ve onlardan nce ocuklara st iirmeyi istemedigim iin, bas ularinda dikildim. ocuklar ayagimin yaninda agliyorlardi. Nihayet fecr dogdu. Eger benim bu isi senin rizni aramak iin yaptigimi biliyorsan, bize bu sikintili hlden bir aiklik a da oradan gkyzn grelim! diye du etti. Bunun zerine Allah biraz ati da onlar gkyzn grdler. Bunlardan bir digeri: Y Allah! Su muhakkak ki, benim bir amucam kizi vardi. Ben o kizi erkeklerin kadinlari sevmekte olduklarindan daha siddetli bir surette severdim. Ben ondan murd almak istedim. O, ben kendisine yz dnr getirmedike kabul etmeyip dayatti. Ben bu parayi aradim, nihayet yz dnri topladim. Kizin iki ayagi arasina ulastigim zaman kiz bana: Ey Allah 'm kulu! Allah'tan kork, yaratici kudretin bekret mhrn ama; ona ancak hakki ile yni nikh ile a, dedi. Bunun zerine ben de kizin stnden kalktim. Eger benim bu isi senin hosndlugunu aramak iin yaptigimi bilmekte isen, bize bir aiklik ihsan et! diye du etti. Bunun zerine kaya biraz daha aildi. nc de syle dedi: Y Allah! Ben onalti ritl legi cret mukaabilinde cretli bir isi tutmustum. Isini bitirince, hakkimi bana ver dedi. Ben de hakkini kendisine sundum. Fakat o creti almadan gitti. O gnden sonra ben onun creti ile zirat etmekte devam ettim. Nihayet o cretten obani ile beraber bir sr sigir topladim. Sonra o isi bana geldi de: Allah'tan kork (cretimi ver), dedi. Ben de: Su sigir srsne ve obanina gitve onlari al, dedim. O bana: Allah'tan kork da benimle alay etme, dedi. Ben de: Ben seninle eglenmiyorum; onlari al, dedim ve aldi. Eger benim bu isi senin rizni kazanmak iin yaptigimi bitmekte isen, kalan kismi da a, dedi. [31] . Allah da magarayi tammiyle ati (onlar da yryp gittiler) Eb Abdillah el-Buhr dedi ki: Ve Isml ibnu Ukbe, Nfi'den yaptigi rivayette hadsteki "Bagaytu [32] . (= Aradim)" kelimesi yerine "Sa-aytu( = alistim)" lfzini sylemistir 14- Peygamberdin Sahblerinin Vakiflari, Harc Arazsi, Sahblerin Zimmet Ehli Ile Ekincilik Akdi Ve alisma Akdi Yapmalari (Meselelerinin Hkmlerini Beyn) Babi Ve Peygamber (S), Umer'e: "Sen bunun kkn alinip satilmamak, lkin onun mahsl in/k [33] . olunmak zere sadaka yap" buyurdu. Umer de onu bu suretle vakfetti
http://www.enfal.de/buhari/muzaraat.htm[11/13/2010 10:36:08 AM]

Muzaraat

15- .......Zeyd ibn Eslem'in babasi Eslem syle demistir: Umer ibnu'l-Hattb (R): Eger mslmnlarin sonu (yn mstakbel hayti endsesi) olmasaydi, Peygamber(S)'in Hayber'i taksim ettigi gibi, ben de fethettigim herbir ky muhakkak ganimet sahihleri arasinda taksim ederdim, [34] . dedi 15- l Bir Arazyi Diriltip I'mr Eden Kimse Babi Ve Al ibn Eb Tlib, Kfe'ye geldiginde harb ve metruk Kfe topraginin i'ninni, l arazyi diriltme essini kabul ile saglamistir. Umer de: "Her kim l bir arazyi diriltip i'mr ederse, onun mlkiyeti kendisine iddir", demistir [35] . 16- .......Ve Umer ile Amr ibn Avf tan bu "Her kim l topragi diriltirse ona mlik olur" sz [36] .Ve Amr ibn Avf, kendi rivayetinde "Sahibinin Peygamber'den olmak zere rivayet olunuyor izni olmaksizin topragini fuzl olarak diriltmek isteyen zlimin, o toprakta tasarruf hakki yoktur" [37] . Ve yine bu konuda Cbir ibn Abdillah'tan, o da Peygamber (S)'den szn ziyde etmistir [38] olmak zere bunun benzeri bir metin rivayet olunuyor . 17- .......Bizeel-Leys, UbeydullahibnuEbCa'fer'den; oda Muhammedibn Abdirrahmn'dan; odaUrve'den; odaise(R)'dentah-ds etti ki, Peygamber (S): "Her kim, hibir kimseye id olmayan [39] . bir arazyi i'mr ederse iste o kimse (bu yere) daha haklidir" buyurmustur [40] Urve: Umer ibnu'l-Hattb kendi halifeliginde bu hkmle hkmetti, dedi . 16- Bab (Bu, Geen Babin Bir Fasli Gibidir) 18- .......Ms ibn Ukbe, Salim ibn Abdillah'tan; o da babasi Abdullah ibn Umer'den (syle demistir): Peygamber (S) Veda Hac-ci'nda Akk vdsinin ortasindaki Zu'1-Huleyfe'de gecelemek zere konakladigi yerde iken (ru'ysinda) kendisine "Sbhesiz sen mbarek bir vdde bulunuyorsun" denilmistir. Seneddeki nc rv Ms ibn Ukbe syle dedi: Hacc seferinde Salim ibn Abdillah, babasi Abdullah ibn Umer'in vaktiyle Zu'l-Huleyfe'de bineginden inip, gecelemek zere devesini ktrdg yere bizi indirdi. Abdullah ibn Umer'in: Raslullah Veda Hacci'na giderken bu vdde devesinden inip geceledigi yerdir, diye arayarak buraya gelip indigini Salim grmst. Burasi [41] . vdnin iindeki mescidin alt tarafinda, vd ile yol arasinda tam ortalama bir mevki' idi 19- .......Ibnu Abbs, Umer ibnu'l-Hattb(R)'dan: Peygamber (S) Vd'l-Akk'te iken syle
http://www.enfal.de/buhari/muzaraat.htm[11/13/2010 10:36:08 AM]

Muzaraat

buyurmustur: "Bu gece bana Rabb'im tarafindan bir eli geldi: Bu mbarek vdde namaz kil ve bu [42] umre hacc iindedir de, dedi" 17- Bb: Araz Sahibi. Ekinciye: Ben Seni, Allah'in Seni Burada Durdurdugu Mddete Durdururum Dedigi Ve Belli Bir Mddet Zikretmedigi Zaman, Mal Sahibi Ve Ekinci, Rizlastiklari Sart zerinde Olurlar. 20- .......Ibn Umer(R)'den (syle demistir): Umer ibnu'l-Hattb, devlet baskanligi zamaninda Yahd ve Nasrnler'i Hicaz topragindan ikardi. Raslullah (S) da Hayber zerine glib geldigi zaman bunlari Hayber'en ikarmak istemisti. nk Hayber zerine glib geldigi zaman araz Allah'a, Rasl'ne ve mslmnlara id olmus da Raslullah Yahdler'i oradan ikarmak istemisti. Bunun zerine Yahudiler, Raslullah'tan hurmaliklarin islerini grmek ve mahsln yansi kendilerinin olmak zere, kendilerini Hayber'de birakmasini istediler. Bu istek akabinde Raslullah onlara. "Dediginiz sartlara gre istedigimiz mddete sizleri burada birakiyoruz" buyurdu. [43] . Bylece onlar, Umer bunlari Teym ve Erha'ya srnceye kadar Hayber'de kaldilar 18- Peygamber(S)'In Sahblerinden Bzilarinin Diger Bzilarina Zirat Ve Meyve [44] Hususunda cretsiz Ve Karsiliksiz Olarak Ortak Olmalari Ve Yardimlasmalari Babi 21- .......el-Evz, Rfi' ibn Hadc'in himayesinde olan Ebu'n- Necs At ibn Suhayb'dan haber verdi. O syle demistir: Ben Rfi' ibn Hadc'den isittim; o da amucasi Zuheyr ibn Rfi'den. Zuheyr: Raslullah (S) bizleri, bize kolay olan bir isten nehyetti, dedi. Ben: Raslullah'in syledigi sey elbette bir hakikattir, dedim. Zuheyr: Raslullah beni agirdi ve: "Tarlalarinizla ne yapiyorsunuz (yn onlari nasil idare ediyorsunuz)?" dedi. Ben de: Bunlari, sulak tarafi (bizim) olmak zere ve hurmadan, arpadan vesk(denilen lekler mukaabilinde cra (yn kiraya) veririz, dedim. Raslullah: "yle yapmayiniz. Onlari ya kendiniz ekiniz, ya (cretsiz olarak baskalarina verip) ektiriniz veyhud da onlari bos tutunuz!" buyurdu. (Bu hadsi amucasindan isiten) Rfi': Ben senin kelmini isitiyorum ve itaat ediyorum dedim, demistir (yn: Ey Peygamberim, senin [45] . szn isittim ve sana tammiyle at ettim, demektir) 22- .......Cbir (R) syle demistir: Sahbler (Peygamber asrinda) arazleri, mahsln te biri veya drtte biri yhud yarisi mukaabilinde zirat ederlerdi. Bunun zerine Peygamber (S): "Kimin tarlasi ve topragi varsa onu ya kendisi eksin, yhud onu bir atiyye olarak versin [46] . (ektirsin); bunu da yapmazsa tarlasini (bos) tutsun" buyurdu Ve Eb Tevbe er-Rab' ibnu Nfi*(241) syle dedi: Bize Muvi-ye ibn Sellm, Yahya ibn Kesr'den; o da Eb Seleme'den; o da Eb Hureyre'den tahds etti. Eb Hureyre (R) syle demistir:
http://www.enfal.de/buhari/muzaraat.htm[11/13/2010 10:36:08 AM]

Muzaraat

Raslullah (S): "Kimin arazsi varsa onu kendisi eksin yhud bir atiyye olarak dn kardesine versin; [47] bunu da yapmaktan ekinirse (icara vermeyip) arazsini (bos) tutsun" buyurdu . 23- .......Amr ibnu Dnar syle demistir: Ben yukarida geen ve iinde kiradan nehiy bulunan Rfi ibn Hadc hadsini Tvs'a zikrettim. Tvs, if l babindan "Yuzriu" (yni kira ile baskasina ektirir) dedi de, (dell getirmek iin sunu ilve etti): nk Ibnu Abbs (R) syle dedi: Sbhesiz Peygamber (S) mahsln bir kismi ile ekincilik akdi yapmaktan nehyetmedi. Fakat: "Arazsahibinin, topragini m'min kardesine karsiliksiz ekime vermesi, belli birsey almak zere kiraya vermesinden hayirlidir" [48] . buyurdu 24-.......Ibn Umer'in himayesinde olan Nfi' syle demistir: Ibn Umer (R) Peygamber (S) zamaninda Eb Bekr, Umer, Usmn zamanlarinda ve Muviye'nin emirligi zamaninda ekim arazlerini kiraya verirdi. Sonra Rfi' ibn Hadc'ten Peygamber'in tarlalari kiraya vermekten nehyettigi rivayet olundu. Bunun zerine Ibn Umer, Rfi* ibn Hadc'e gitti. Ben de onunla birlikte gittim. Rfi'den bu rivayetini sordu. O da: Peygamber (S) tarlalari kiraya vermekten nehyetti, dedi. Bu cevb zerine Ibn Umer bana hitb ederek: Ey Nfi', sen kesin olarak bilirsin ki, biz tarlalarimizi Ras-lullah'in zamaninda, tarlanin sulak, verimli yerlerinin mahsl araz sahibine id olmak ve samandan da birsey verilmek zere, kiraya [49] . verirdik, dedi 25- ....... Ibn Sihb syle demistir: Bana Salim haber verdi ki, babasi Ibn Umer (R): Ben iyi bilmekteyim ki, Raslullah (S) zamaninda tarla kiraya verilirdi, demistir. Sonra Abdullah ibn Umer, Peygamber'in arazyi kiraya vermek hususunda kendisinin bilmedigi bir hkm ortaya ikarmis [50] . olmasindan korktu da (her ihtimle karsi) arazyi kiraya vermeyi terketti 19- Arazyi Altin Ve Gms Para Karsiliginda Kiraya Verme(Nin Cevazi) Babi nk Ibn Abbs: Sizin yapmakta oldugunuz islerin en faziletlisi, iinde dikili aga olmayan [51] . arazyi altin, gms ake ile seneden seneye kirlamanizdir, demistir 26- .......Rfi' ibn Hadc syle demistir: Bana amucalanm (Zuheyr ile Muzhir), Peygamber (S) zamaninda sahbler, tarlanin sulak parasinda biten mahsl ile yhud araz sahibinin istisna ettigi (mahsln te bir, drtte bir gibi) bir mikdri kendisine verilmek zere, tarlayi kiraya verirlerdi. Iste Peygamber bu suretle arazyi kiraya vermeyi nehyetti, diye tahds ettiler. Rv Hanzala: Rfi'e: Dnr ve dirhem ile kiraya vermek nasildir? dedim..Rfi': [52]
http://www.enfal.de/buhari/muzaraat.htm[11/13/2010 10:36:08 AM]

Muzaraat

Dnr ve dirhem ile icar etmekte be's yoktur, dedi . el-Leys ibn Sa'd dedi ki: yle sanirim ki, kendisinden nehyolunan husus yle birseydir ki, eger hall ve harami anlama sahibi olan kimseler onda dsnselerdi, [53] . iindeki tehlikeden (yn helak zerinde olusundan) dolayi ona cevaz vermezlerdi 20- Bb (Bu, Geen Babin Bir Fasli Gibidir) 27- ....... Eb Hureyre(R)'den (syle demistir): Peygamber (S) bir gn yaninda l ahlsinden bir adam bulundugu hlde sunu anlatiyordu: "Cennet ehlinden bir kimse (cennette) zirat etmek hususunda Rabb'inden izin istedi de Allah ona: (Ey kulum!) Sen, arzu ettigin hlde degil misin? diye sordu. O kimse: Evet, lkin ben zirat yapmayi arzu ediyorum, dedi." Peygamber devamla dedi ki: "Akabinde bu kimse tohum atti, tohumu hemen abucak ikmaya, bymeye ve biilmek devrine erismeye basladi. Taneler yigini daglar misli oldu. Bunun zerine Yce Allah: Ey dem oglu, al iste! Su muhakkak ki, seni hibirsey doyurmaz, buyurur!" Bunun zerine l Arabi: Vallahi bu ziratiyi ancak ya Kureysli yhud Ensr bir kimse bulursun. nk Kureys ile Ensr zirat sahihleridirler. Biz bedevilere gelince, bizler zirat shibleri degiliz, dedi. [54] . Bedevinin bu sz zerine Peygamber (S) glmsedi [55] 21- Bitki Ve Aga Dikip Yetistirmek Hakkinda Gelen Hadsler Babi 28- ........ Sehl ibn Sa'd (R) syle demistir: Biz cumua gnnn gelmesiyle sevinir, ferahlanirdik. Syle ki: Bizim ihtiyar bir hanim ninemiz vardi. O her cumua gn, bizim su kenarlarina dikmekte oldugumuz silk (ogundur) denilen bitkinin kklerinden alip toplar, onlari bizim iin bir mlegin iine koyar ve buna arpa taneleri de ilve ederek pisirirdi. RvYa'kbdediki: Iyi bilmiyorum amma Sehl; Bu yemegin iinde ne i, ne de et yagi vardi, demisti. Cumua namazini kilinca biz bu kadincagizi ziyaret ederdik. O da hazirladigi bu yemegi bize yaklastirir, ikram ederdi. Iste biz cumua gn olunca bu kadinin hazirladigi bu yemekten dolayi sevinirdik. Biz kusluk yemegini cumua namazindan sonra yer, glen uykusunu da muhakkak cumua namazindan sonra uyurduk [56] . 29- .......Eb Hureyre (R) syle demistir: Insanlar: EbHureyre ok hads rivayet ediyor, derler. Ben kasden ihtiyarimla yalan sylersem, Allah bunu benden sorar. Yine insanlar: Muhacirler ve Ensr iin Eb Hureyre'nin hadsleri kadar hads sylemek myesser olmuyor, derler. Fakat Muhacir kardeslerimi arsilardaki alisverisleri mesgul ederdi. Ensr kardeslerimi de mallarindaki ekim, dikim isleri mesgul ederdi. Ben ise (Suffe ehlinden) miskin bir kisi idim. Karnim tokluguna Raslullah(S)'in meclisine devam eder,,O'ndan ayrilmazdim. Ensr ve Muhcirler'in huzurda bulunamadiklari zaman ben hzir bulunur, onlar Peygamber'in tebliglerini unuttuklari zamanlarda ben ezberler idim.
http://www.enfal.de/buhari/muzaraat.htm[11/13/2010 10:36:08 AM]

Muzaraat

Bir gn Peygamber (S): "Sizden biriniz elbisesini ben su hitabemi bitirinceye kadar yayar da sonra elbisesini toparlayip ggsne basarsa, muhakkak ki o benden isittigi makaalemden hibir seyi ebeden unutmaz" buyurmustu. Ben de ynden brdemin bir parasini Peygamber hitabesini syleyip bitirinceye kadar yarisini yere serdim. zerimde baska elbisem de yoktu. Sonra o elbiseyi toplayip bagrima bastim. Peygamber'i hakk ile gnderen Allah'a yemn ederim ki, O'nun bu konusmasindan [57] . (Eb Hureyre devamla:) Allah'a yemn bu gne erisinceye kadar hibir seyi unutmadim ederim ki, Allah'in Kitbi'ndaki iki yet olmasaydi, size ben kat'iyyen bir sey rivayet etmezdim, demis ve su yetleri okumustur: "Hakikat indirdigimiz o aik aik yetlerimizi ve dogruyu, biz Kitb 'da insanlara onu pek asikr bir surette bildirdikten sonra gizleyenler; iste onlara hem Allah la'net eder ve hem la'net etmek s nindan olanlar la 'net eder. Ancak tevbe edenler, dzeltenler ve hakikati iyice aiklayanlar baska. Ben artik onlarin gnhlarindan geerim. Ben en ok tevbe kabul edenim, en ok merhamet [58] edenim" (ei-Bakara: 159-160)
[1] Bu kitb basligi Buhr nshalarinda farkli sekillerde gelmistir: Asl ve Kerme nshalarinda "M ce fi'1-Harsi ve'1-Muzraa" seklinde gelmis. Ynn ve Kastalln nshalarinda da bu rivayet terch edilmistir. Nesef ve Kusmeyhen nshalarinda "Kitbu'l-Muzraa" seklinde gelmis, Besmele de unvandan sonraya konulmus. Mstemi nshasinda "Kitbu'1-Hars" bzi nshalarda da "Kitbu'1-Hars ve'I-Muzraa" seklindedir. el-Muzraa: Mufale vezninde, ekincilik vehile muamele eylemek ma'nsi-nadir ki, mesel biri tarla ve tohum verip, diger islemek vehile olan ortaklik muamelesi gibi... (Kaams Ter.) Fikih'ta Muzraa, bir taraftan araz, br taraftan alisma ve mahsl aralarinda belli nisbetle taksim olunmak zere yapilan bir nevi' ortaklik akdidir. Bu akd de diger akidler gibi cb ve kabul le gereklesir. [2] Yn bu bb ekin ekmenin ve aga dikmenin, bunlardan yenilip faydalandigi zaman sahibine id olacak sevabi ve fazileti hakkindadir. Buhr'nin bu yeti burada getirmesi "O tohumu siz mi bitiriyorsunuz, yoksa bitirenler biz miyiz?" sorusu ile gayet belg bir ni'met hatirlatmasi ihtiva etmesinden dolayidir. Bu sebeble Nesef, Tefsr'inde Eb Hureyre'den Rasullah(S)'in: "Hibiriniz ekini ben zer' ettim, ben bitirdim demesin, fakat ben hars ettim, yn tohum attim, desin" buyurdugu nakledilmistir. Bu hadsi Ibn Eb Hatim merf' olarak rivayet etmistir. Bu yette ekin ekmenin mubhligma dell getirme noktasi syledir: Yce Allah, ekmekte oldugumuz tohumlari bitirmekle bize ni'met hatirlatmasi yapmistir. Bu da tohum ekmenin caiz olduguna dellet etmistir. nk yasak edilmis olan bir seyle ni'met hatirlatmasi yapilmaz (Kastalln). [3] Buhr bu hadsi bu babinda ayri ayri sened Ile veskalandirmistir ki, bu da hadsin ilm kuvvetini gsterir.' Bu hads diger hadsiler tarafindan da on kadar sahbden ayri ayri sened ve metinlerle rivayet edilmistir. Bylece bu zirat ve aga dikme hadsinin sahhligi ve mu'teberligi ynnden ayri bir mevkii vardir. Hi sbhesiz Raslullah ekime ve dikime pek byk bir ehemmiyet vermis ve sahblerine bunlari tavsiye etmistir ki, sahbler tarafindan bunlar bize esitli sekillerde nakledilmistir. Bunlardan bzilarinin tercemeerini kaynaklanyle birlikte verelim: "Aga diken hibir kimse yoktur ki, Allah ona diktigi agatan ikan meyve kadar ecr ve sevb yazmasin" (Ahmed ibn Hanbel, Eb Eyyb'dan). "Aga diken herbir kimseye o agatan yenilen mahsl muhakkak bir sadaka olur. O agatan alman da yine onun Iin bir sadaka olur. Vahs hayvanlarin yedigi de o kimse hesabina bir sadaka olur. Kuslarin yedigi de bir sadakadir. Her insanin ondan yiyip eksilttigi mahsl de onu diken iin bir sadakadir" (Mslim, At ibn Eb Rebh yolu ile Cbir'den). "Cbir dedi ki: mm Ma'bed yhud mm Mbessir el-Ensr kendisine ic hurmalikta iken yanma Peygamber geldi ve kadina: "Bu hurmalari kim dikti, mslim mi: kfir mi?" dedi. Kadin: Mslim, diye cevb verdi. Bunun zerine Peygam ber (S): "Bir mslmnm diktigi agacin meyvesinden, ektigi ekinin mahslnden herhangi bir insan, bir hayvan veya herhangi bir sey yerse, o yenilen meyvt agaci, diken mslim iin sadaka olur" buyurdu" (Mslim, CbIr'den). Ebu'd-Derd Sam'da aga dikerken kendisine birisi ugramis da: Vay ser Rashillah'in yn ve arkadasi oldugun hlde aga mi dikiyorsun? dedi. Ebu'd-Derd da: Dur, acele etme! Ben Raslullah'm "Bir kimse bir aga diker de agatan bir insan yhud A ilah 'm mahlkundan herhangi bir mahlk meyve yerse, muhakkak bu yenilen mahsl, diken kimse iin sadaka olur" buyurdugunu isittim, demistir (Ahmed, Msned). [4] Hadsin bb basligina uygunluk noktasi, Rasluliah'in demir saban grnce syledigi szdr. Bu hadse gre baslik "Saban giren eve zillet, horluk giriyor; yleyse onunla mesgul olmanin akibetlerinden sakinmak vcib olur" hkmn ifde eder. Ziratten sakinmayi telkin eden bu el-Bhil hadsi i!e bundan nce geen ekincilik ve aga dikmeyi tesvk eden Enes ibn Mlik hadsi arasinda aik bir zidhk vardir. Buhr, bu zahir zidligi giderme ve iki hadsi uyusturmayi basliktaki iki suretle isrei etmistir: a. Sabanla, zirat aletiyle mesgul olmanin akibetlerinden; b. Ziratte emredilmis olan sinin gemekten sakinmak suretiyle. Hadsin sarihleri biraz kapah olan bu basligi "Ziratle mesgul olmanin diger dn vazifeleri yerine getirmeye mni' olmasindan sakinmak" suretinde tefsr ediyorlar. Dvd: Ziratten sakindirmayi ifde eden bu Eb Umme hadsi, hudd boyunda vatani savunma ve korumaya me'mr edilmis olanlara mahsstur, demistir. Su hlde cebhedeki mchidler ziratten ve hatt cihda mni her nevi mesgul yetten men' edilmis olduklari hlde, gerideki mslmnlar "Siz de on lara karsi gcnz/i yettigi kadar kuvvet., hazirlayin.." (el-Enfl: 60) emri geregince, ziratle ve ordunun ihtiylarim saglamak iin her trl is seferberligi ile vazifeli bulunurlar. Iste hadsin asil ma'nsi da "Bir millet tamamen ziraati olur da vatanin korunmasi vazifesi ihml edilirse, o memlekete ebed bir horluk ker" demek olur. [5]

http://www.enfal.de/buhari/muzaraat.htm[11/13/2010 10:36:08 AM]

Muzaraat
Bu, Buhr'nin el-Msteml nshasinda gelmistir. Bir rivayette: Eb Umme'nin rvsi Muhammed ibn Ziyd el-Elhn, Ebu Umme'nin adi Sudey ibn Acln'dir dedi, demistir [6] Buhr burada hadsi yoldan rivayet etmis. Bu yolun rivayetleri birbirini tamamlayarak zirat, koyun ve av kpeklerinin mstesnligi bildirilmis, bylece zirat ve koyun shibleriyle avcilarin kpek edinip kullanmalarinin mbh oldugu anlasilmistir. Basliga uygunlugu da iste burasidir. [7] Bu hadsin, hads usl bakimindan su ehemmiyetli zellikleri vardir: a. Rvlerin isitmesine dayanmasi. b. Ilk rvnin rivayetini yemn ile te'yd etmis bulunmasi. c. Sahbnin sahbden rivayet etmis olmasidir ki, Sib'in Sufyn'dan riyetidir ve Sib'in babasi da sahbdir. d. Kabilesi zikredildigihlde ismi ta'yti edilmeyen Ezdu Sene'nin de sa-hb olmasidir ki, bir isndda sahbnin birlesmesi pek az vki' olan bir meziyyettir. [8] Hadsin bb basligina uygunluk noktasi, kze izafetle hikye edilen "Ben iftilik iin yaratildim" szdr. Ve bununla iftilik iin ift srme hayvani kul lanilmasinin cevazina isaret edilmistir. Buhrbu hadsi Isrl ogullari babinda da getirmek suretiyle, kissanin onlar zamaninda cereyan ettigini anlatmistir. Maamfh hayvanin bir mu'cize olarak kelm etmesi, her mmette grlmstr. Bu hadste Peygamber iki halfesinin imnlarinin kemline yksek bir i'ti-mdini ifde etmis, Allah'in kudretini tanima ve mnlarindaki salbetI kendi menzilesine ykseltmistir, "Yevmu's-Sebu"' ta'bm hadsin ma'nsi mskil bir yeridir. Lgat ynnden "Yirtici canavarlarin hkm icra ettigi gn" demektir. Bunun dellet ettigi seyi ta'ynde esitli zhlar ve ihtimller ileri srlmstr. Bu hususta Kurtub, Ibnu'-Arab, Kaadi Iyz ve Nevev'nin grsleri dikkate deger. Hulsa: Hadsteki "Yevmu's-Sebu"', bir ihtillin meydana getirdigi icti-m karisiklik zamani olabilir. Peygamber bunun fec' netcelerini bir kurdun agzindan belg bir hikmet diliyle bildirmis, mmeti nifak ve ayriliktan sakindirip Itima dayanismaya tesvik etmistir (Kmil Mrs, Tecrd Ter,, VI. 199). [9] Buhr, hadsteki ile yetinerek, hkm zikretmemistir [10] Hadsin bb basligina dellligi "Terbiye etme ve sulama islerini zerinize alin da sizi mahslde ortak yapalim" szndedir. Fikih rfnde buna "Muskaat Akdi" denilir: Bir tarafta mal, bir tarafta alisip isleme ve mahslde belli nis-bette ortaklasma akdidir. Ensr hurmaliklarinin mlkiyetinin Muhcirler'le aralarinda taksimini tek-lf etmislerdi. Peygamber, yardimiasmanm bu derecesini fazla grp, akann mlkiyeti Ensr'm zerinde kalmak zere, Muhcirler'in alisma Ile ortakliklari seklini teklif etmis, bylece Ensr'in asl ve temel mlkiyet hakkini korumustur. [11] Bu, Namaz Kitbi'nda; Mescidler blmnde, ChilIyet kabirlerinin desilmesi babinda senediyle getirdigi uzunca hadsin bir parasidir. Bu Enes hadsi ile b-ba dell olmak zere getirilen Ibn Umer hadsi bir Ihtiy iin veya harb gibi fbunu gerekli kilan bir zaruretle aga kesmenin cizligini gsterir. Peygamber enu'n-Nadr zerine yapilan seferde, onlarin Buveyre mintakasindakI hurma-ihklarini harb zarureti Ile yaktirip kestirmisti.Sir Hassan ibn Sabit bu Buveyre vak'asini metindeki beyti ile yd etmistir. [12] Bu hadsin buraya yazicilar tarafindan yersizce konulmus oldugu sylenmis ise de, buna syle cevb verilmistir: Hadsin buraya girmesi su vecihtendir: Bir arazyi bir mddetle kiralayan kimsenin o arazde istedigi seyi ekmek ve dikmek hakki vardir. Mddet tamm olunca araz sahibinin, o dikilen seyleri sktrmeyi istemek hakki vardir. Iste bu da aga kesme mbhhgindandir. Bu kadarcik ilgi,-mutbakaatta yeterlidir (Kastalln). Hadste bildirilen bir nevi1 ortakliktir: Bir tarafta araz sahibinin topragi, br tarafta yaricinin araz sahibine id araznin bir parasi zerine ekmek suretiyle ortakliklari vardir. Fakat bu yolda kurulan ortaklik tehlikeli bir muamele oldugundan, men' edilmistir. nk araz sahibine ve isiye id olmak zere iki kisma ayrilarak ekilen arazden bazen bir kisminin, bazen br kisminin fete ugramasi ve bu suretle iki taraftan birisinin zarar grmesi ok oluyordu. [13] Buhari bu basliktan sonra sahb ve tabilerden bir hayl limlerin cevaz hkmn ifde eden szlerini ve fiillerini ta'lkler hlinde rivayet etti. Bu rivayetleri diger hadsiler senedleriyle getirmislerdir [14] Bunu Abdurrazzk da Sufyn es-Sevr'den senediyle rivayet etmistir [15] Bu ta'lklerini de birok hadsiler kendi eserlerinde senedleriyle ulastirarak rivyet etmislerdir. [16] bn Eb Seybe bu ta'lkte sunu ziyde etmistir: Diger amcam Esved ile byk amcam Alkame'nin mahslnden hisselerini Alkame ile Esved'e gtrp verirdim. Eger amcalarim ekincilik akdinde dn bir sakinca grselerdi herhalde beni bu ekincilik akdinden men' ederlerdi, demistir. [17] Umer'in bu uygulamasini Beyhak, Umer ibn AbdIlazz vsitasiyle mevslen ve daha tafslli surette rivayet etmistir: Umer Ibn AbdIlazz dedi ki: Umer halfe olunca Necrn, Fedek, Teym, Hayber ahlsini srd ve bunlarin evlerini barklarini, btn mallarini Beyt'1-Mal hesabina satin aldi. Ya'l ibn Umeyye'yi bu mallar ve araz zerine mil ta'yn etti. Ya'l'ya verdigi ta'lmtta: "Bu arazyi ,-, zratilere ekincilik suretiyle vermesi, eger Umer nmina ziratiye tarla ile be-f, rber tohum, ift hayvani, demir saban da verirse mahsln te ikisi Umer'e, te biri de iftiye id olmasi, eger tohum, ift hayvani, saban gibi zirat letleri ve edevati ifti tarafindan stlenilIrse mahsln yarisi iftiye, yarisi da *' Umer'e id olmak zere ortalama taksim edilmesi; hurma, zm gibi meyvelerin te biri isiye, te ikisi Umer nmina taksmi" emr olunmustu (Ibn Hacer, Ayn). [18] Ibn Hacer, bu ta'lki Sad ibn Mansur senediyle rivayet etti dedi. Ayn ise, ben bunu ok aradim, hads kitblarinda bulamadim, dedi. [19] Ibnu Battal, Ahmed ibn Hanbel'in mezhebi de bu oldugunu, fakat Eb Han-fe, Mlik, Safi'nin bunu men' ettiklerini bildirmistir. Men' sebebi mechl semen zerine akdedilen icre olmasidir. [20] Bu zevatin grslerini sirasiyle el-Esrem ile bn Eb Seybe rivayet etmislerdir. [21] Ma'mer'in grsn, Abdurrazzk senedli olarak rivayet etmistir. [22] Vesk, Peygamber s'i Ile altmis s'dir. S ve mdd hesabi hakkindaki ihtilflar Zekt Kitbi'nda gemisti. Hanefler'ce bir s'in 1040 dirhem oldugu da orada bildirilmisti. [23] Hadsin basliga uygunlugu "Peygamber Hayber arazsinden ikacak meyve ve ekinden her mahsln yarisi zerine muamele yapti" szndedir (Ayn). Bu hadste muzraa ve muhbara akdi yapmanin cevazi vardir. nk Peygamber bunu takrir etmis ve bu takrr de Eb Bekr devrinde ve Umer'in onlari oradan srmesine kadar devam etmistir (Kastalln)

http://www.enfal.de/buhari/muzaraat.htm[11/13/2010 10:36:08 AM]

Muzaraat
[24] Buhari, caiz olur veya olmaz'dan ibaret olan "iz"nin cevbini, o konuda grs ayriliklari bulundugu iin zikretmemistir. [25] Bu hads, daha tam olarak biraz nce geti. Burada baslik iin ayri bir yoldan kisaca getirdi. Hadste mddet beynina bir girisme bulunmadigi iin, baslikla arasindaki uygunluk meydandadir. [26] Bu bn Abbs hadsi, araz sahibinin kira bedeli ve creti almasinin caiz oldugunu Ifde etmektedir. Bunda Peygamber'in kirayi nehyetmedigi aika zikredilmekle beraber, kisinin kendi topragini m'min kardesine cretsiz olarak zirat ettirmesinin daha hayirli oldugu bildirilmesi, cret almanin cevazini ifde eder. nk cretin terkedilmesinin hayir ve fazilet olmasi cret alminin cevazina aykin degildir. [27] Buhr bu baslikla, mslmnlarla zimmet ehli arasinda ekincilik akdi yapmanin cevazinda hibir fark olmadigini kasdetmistir. Ancak hkm zimmet ehlini smil olmakla beraber sdece Yahdler'i zikretmistir. [28] Hadsin bb basligina uygunlugu apaiktir [29] Hadsin basliga uygunlugu "Su kit'a bana id..." sznden alinir. Bu sz hakikatte ekismeye gtrc bir sarttir. Hads yakinda gemisti [30] Bu Abdullah ibn Umer hadsi Icre Kitbi'nin 13. babinda da geti. Oradaki metin ile bunun arasinda ne geirme, geri birakma, artirma, noksan, lfiz degistirme gibi bzi farklar bulunmakta beraber, kissanin ruhunda ve seklinde hibir fark ve karisma yoktur. Her iki metin karsilastinlirsa bu pek iyi anlasilir. [31] Hadsin basliga delllik noktasi syledir. cretle isi tutan kimse cretli iin bir cret ta'yn etti. Isinin cretinden yz evirip gitmesinden sonra crette onun lehine iyilik ve salh olan surette tasarruf etti. Eger onun cretindeki bu tasarruf caiz olmasaydi, elbette bir ma'syet olacak ve onu Yce Allah'a ulasmaya vesile yapamiyacakti. [32] Buhr bu ta'liki, Isml ibn Ukbe'nin Nfi'den yaptigi rivayetinin amcasi Ms ibn Ukbe'nin metindeki rivayetinin ayni oldugunu, yalniz "Saaytu" lfzinda ayrilik bulundugunu bildirmek iin getirmistir. Buhr, Ismail'in bu rivayetini Edeb Kitbi'nda "Ana babasina itaat edenin duasinin kabul bbi"nda senediyle getirmistir. [33] Bu basligin birinci kisminin delilidir. Peygamber'In Umer'e: "Aslini ebediyyen sadaka et... " sz sahbnin vakfinin hkmdr. Diger sahblerin vakiflarinin hkm de byle olacaktir. Buhr Umer'in bu vakfi ile ilgili hadsini Vasiyyetler Kitbi'nda senediyle getirmistir. [34] Yn: Lakin mslmnlarin sonunu dsnmek, fethettigim ky taksim etmememi, fakat onu mslmnlar zerine bir vakif yapmami gerektiriyor. Bu Umer hadsi, basligin ikinci cz' olan harc arazsinin ekincilik suretiyle isletilmesini ifde etmektedir. Hakkaten Umer kendi devlet baskanliginda fethettigi kylerin arazsini gzler arasinda taksim etmeyip, bu arazyi fethedilen kylerin ahlsine ekincilik suretiyle verip isletmistir, ki vakif hlinde idare edilen bu arazden mstakbel nesillerin fakirlerinin istifdeleri saglanmistir. islm'in evvelinde fethedilen arazler, gzler arasinda taksim edildigi hlde, Umer'in byle vakif hlinde -velev ki mslmnlarin ummunun yarari adina olsa bile- bir idare nizmi kab! etmesi, Peygamber'In bir emir1 ve beynina dayanmaktadir. Buhr buna baslikta isaret etmistir. Hadsin tammini Vasiyyet Kitbi'nda getirecektir. [35] Umer'in bu kaannunu Imm Mlik el-Muvatta'da senediyle rivayet etmistir. Eb Ubeyd Kaasim ibn Sellm da Kitbu'f-Enivl.'ds Umer'in bu kaannunu bir emir ile i'ln ettigini rivayet etmistir. [36] Bunu Ibn Eb Seybe kendi Msned'indt senediyle rivayet etmistir [37] Bunu tshk ibn Rhye senediyle rivayet etmistir [38] Bunu da Tirmiz rivayet etmistir. [39] Raslullah'm bu asl hadsiyle rv Amr ibn Av fin ziydesi birlikte ele alindiginda j ma'nsi: Bir kimse l ve hibir mslmnin hakki ile ilgisi bulunmayan bir arazyi diriltirse, o toprak onun olur. Fakat zlimin, yn baskasinin tasarrufunda bulunan arazyi ekmek, dikmek., suretiyle istimlke kalkisan zlimin, bu toprakta tasarruf hakki yoktur demek olur. [40] Umer'in bu hkm bb basliginda gemistir. [41] Bu hadsin buraya girme ciheti syledir: Buhri bununla Zu'1-Huleyfe'nIn insanlarin oraya inmesi men' edildigi iin i'mr ile mlk edilmiyecegine, l arazden faydalanmak ise caiz olacagina; buranin kimse Iin mlk edinilmis olmadigina isaret etmis olmasidir. Bu kadarcik ilgi mutbakaat vechinde yeterlidir (Ayn). [42] Bu hadsle bundan nceki hads, her ikisi de Hacc Kitbi'nda gemistir. Bu hadsin oradaki rivayetinde rvlerin isitmesi belirtilmistir. [43] Hadsin basliga uygunlugu "Bu sartlara gre istedigimiz mddete kadar sizleri burada birakiyoruz" szndedir. Raslullah vefati gnlerinde bu mddete nihayete erdigini bildirmis ve gayri mslimlerin Arab Yarimadasindan tamamen ikarilmalarini vasiyyet etmisti. Eb Bekr'in devlet baskanligi zamaninda dnden dnme isyanlarinin sndrlmesi ile ugrasildigindan, nisbeten ikinci derecedeki islere bakilamamisti. Eb Bekr Islm'i sarsan bu isyanlari bertaraf edip Islm birligini saglayarak vefat etti. Umer, Raslullah'in vasiyyetini yerine getirmek zamani geldigi iin Hayber Yahdleri'ni Arabistan'dan Teym ve Erha'ya srd. Teym, Arabistan'in kuzeyinde Sm ile Vdfl-Kur arasmda>>Iedne'nin 350 km. kuzeyinde bir sehirdir. Erha, Kuds'n 20 km. kuzeydogusunda, Lt DenIzi'nin kuzeybatisinda bir kasabadir. [44] Yn Peygamber(S)'In sahabelerinden araz sahihlerinin, topragi olmayanlari zirat ve meyve hususlarinda cretsiz olarak ortak yapmalari ve yardimlasmalari babi. [45] Hadsin basliga uygunlugu: "Tarlalarinizi ya kendiniz ekiniz, ya karsiliksiz baskalarina verip ektiriniz... "szndedir.Iste karsiliksiz verip ektirme, onlarin sikintilarina ortak olmak ve yardimlasmaktir. Peygamberin bu sz sahh icreden nehiy degil, icrenin cevazi ile beraber cretsiz ektirilerek m'minin m'.mine sikintisinda ortak olmasi ve yardiminin daha hayirli oldugunu bildirmektir. [46] Hadsin basliga uygunlugu: "Tarlayi atiyye olarak versin" szndedir. nk "Menha", atiyye yermek, karsiliksiz verip yardimlasmaktir. [47] Bu Eb Hureyre hadsi de geen Cbir hadsi ma'nsmdadir. Bunu Mstn de Buyu' Kitbi'nda .getirmistir. [48] ibn Abbs'm bu hadsi ekincilik akdi yapmanin Peygamber tarafindan nehye-dilmedigi, fakat m'minlerin birbirlerine sefkatli ve msamahali olmalarinin emredildigi hususunda gayet aiktir.

http://www.enfal.de/buhari/muzaraat.htm[11/13/2010 10:36:08 AM]

Muzaraat
[49] Ibn Umer'in bu hadste tasvir ve ta'rf ettigi ekincilik akdi, bambaska bir mhiyettedir. Mahsln yarisi, te biri, drtte biri gibi bir cz' mukaabilinde ak-dolunmus degildir. Fakat tarlanin sulak bir kisminin bitirdigi mahsl araz sahibine id olmak zere yapilmis, zararli bir ekincilik akdidir. Iste Abdullah ibn Umer, hadsteki nehiy bu nevi' akidlere yneliktir demek istemistir. Yn Raslullah'in nehyettigi araz kiralamasi, iinde zararli sart bulunan kirlama dir. Rfi' ailesi sulak kismin mahsl kendilerine id olmak ve samandan da bir pay verilmek zere kiraya verirlerdi. Bu ise mechl zere olan, zararli ve ekismeli olabilecek bir akiddir. Iste bu nehyedilmistir. Yoksa mutlak olarak kiraya vermek degil. [50] Buhr de, Ibn Umer de bu hadsle yukaridaki Rfi' hadsinin mhiyetini izhr etmek istemistir. [51] Araz mahslnn bir mikdri mukaabilinde arazyi kiraya vermenin cevaz veya kerhatini ifde eden iki muhtelif rivayet karsisinda araznin nakidlerle kira lanmasinin cevazinda ihtilf edilmemistir. Buhr Ibn Abbs'in hadsini ta'll iin buraya koymustur. Bu ta'lkI Vek' kendi Musantiaf'mda senediyle Ibn Ab-bs'tan, bu metin ile rivayet etmistir. [52] Hadsin basliga uygunlugu "Dnr ve dirhem ile araz Icar etmekte be's yoktur" szndedir, Rfi'nin bu sz ya kendi itihadidir yhud bunun cevazina nass tarikiyle bir bilgisi eklenmistir, yhud dnr ve dirhem ile kiranin nehiyde dhil olmadigini bilmesine dayanmistir [53] Eb Zerr nshasinda burada "Buhr dedi ki: el-Leys syle dedi" seklinde gelmistir. Bu kisima da yukaridaki sened ile utanmistir. [54] Buhr'nin bu hadsi burada getirme sebebi, Ensr ve Muhacirler'in zirat s-hiblerinden olmalari delaletiyle, araz kirasindan nehye dir gelen hadslerdeki nehyin, tenzh nehy olup tahrim nehy olmadiklarim bildirmektir. "Eger bu hadsin buraya girdirilmesinin sebebi nedir? dersen, Ibnu'l-Munr buna syle cevb vermistir: Suna tenbh iin girdirilmistir: Kiradan men' etme hadsleri ancak mendbluk iin gelmis, vcib kilma zere gelmemistir. nk dem oglu'un en siddetli surette hirsli oldugu hususlarda det, o seylerle me-t'lanmaktan men' olunmamasidir. Cennet ehlinden olan bu harisin zirate hirsinin ve cennette bile ondan faydalanma isteginin bak olmasi, onun bu is zerine ldgne delildir. nk insan yasadigi hl zere lr ve ldg hl zere diriltilir. Bu da onlarin dnydaki son islerinin; araz ile faydalanmanin cevazina ve bunun devam etmesine dellet etmistir. Sayet arazyi kiraya vermek ona ha rm kilinmis olaydi, o sahis buna hirstan nefsini keserdi ve nihayet zihninde bu kadar subt sabit olmazdi" (Kastalln, IV, 183). "Sen diledigin hlde yasiyor degil misin" vecizesinden, beser nefsinin dny emellerinden ve lezzetlerinden her ne arzu ederse cennette bulundugu anlasilir. "Onlar altin tepsiler ve testilerle tavaf edileceklerdir. Canlarinin isteyecegi, gzlerinin hoslanacagi ne varsa hepsi oradadir ve siz iinde ebed kalacak olanlarsiniz" (ez-Zuhruf: 71). [55] Yn dikilmesi det olan bitki ve aga kklerinin dikilip yetistirilmeleri hakkinda gelen hadsler babi. [56] Hadsin basliga delil yapilan yeri, kk yenilen ogundur bitkisinin dikilip yetistirilmesidir. Bunun gibi yenilmesi det olan her nebatin dikilip yetistirilmesinin gerekli oldugu bildirilmis oluyor. Hadsin bu kitaba girdirilmesi ise ekim ile dikimin bir bbdan olmalari ynndendir. Bu Sehl hadsi, Cumua Kitbi'nin sonunda da gemistir. [57] "O kimse benden duydugunun hibir parasini asla unutmaz" fikrasindaki unutmama, Peygamber'in sdece o meclisteki konusmasina sikismis degildir. Bundan sonra Eb Hureyre'nin Peygamber'den isittigi btn tebliglerini smildir. Eb Hureyre'nin bu unutmamayi yemn ederek haber vermesi de buna dellet eder. Ondaki bu hrika ezberleme kuvveti, Peygamber'in duasi bereketi ile kuvvet kazanmistir. [58] Buhr bu hadsi biraz daha kisa bir metin ile ilim Kitbi'nda getirmisti. Burada getirme sebebi ise, Ensr'in ziratle, aga dikmekle ugrasmalarini beyn etmektir. Hadsteki "Mallarinin isleri" ta'brinden maksad, kendi arazlerinde ziratle aga dikip yetistirmekle mesgul olmalaridir. yet, Peygamber'in tebliglerini grenip de baskalarina gretmeyerek gizleyenlere ok siddetli bir ceza haber vermektedir. Onun iin btn greticiler, limler stlendikleri ilmi ve hakikatleri gretip nesretmeli, grevlerini tam yapmalidirlar

http://www.enfal.de/buhari/muzaraat.htm[11/13/2010 10:36:08 AM]