MT S C IM CU TO V S TNH TON CU VM NG THP NHI B TNG SOME STRUCTURAL FEATURES AND CALCULATING MODEL OF THE CONCRETE FILLED TUBULAR

R ARCH BRIDGE
Phng Mnh Tin v Nguyn Duy Dng* Phng Cu-Cng, Phn Vin KHCN GTVT Pha Nam, Tp. H Ch Minh, Vit nam *Ban QLDA chuyn ngnh giao thng tnh Ph Yn, Ph Yn, Vit nam BN TM TT Kt cu cu vm ng thp nhi b tng khng nhng gip vt nhp ln m cn l mt trong nhng kt cu mang tnh thm m cao. Tuy nhin vic p dng loi cu ny ti Vit Nam vn cha c ph bin do cha c qui trnh, qui phm, tiu chun k thut, ti liu hng dn tnh ton thit k lin quan n loi kt cu ny. Chnh v vy, ni dung bi bo nhm mc ch gii thiu mt s c im cu to ca kt cu cu vm ng thp nhi b tng. Mt khc, hiu c phn no bn cht ca kt cu, ni dung bi bo tp trung phn tch kt qu tnh ton mt s m hnh khc nhau c xy dng da trn phn mm SAP2000. ABSTRACT The concrete filled tubular arch bridge does not only help cross large span but also belongs to one of the highest architectural construction. In Vietnam, there is no technical guides, standards and introduction guide related to this kind of bridge. Therefore, the aims of this article is to introduce some structural features of the concrete filled tubular arch bridge. In the other hand, the main part of this article concentrates to analyze some results obtained from the various calculating model in SAP2000 to make the essence of the structure clearly. 1. MT S CU VM NG THP NHI B TNG Cu vm c th c thit k bng , thp, b tng ct thp, thp lin hp b tng. Mt s u im chnh ca kt cu ng thp nhi b tng c th k n nh b tng nhi trong ng thp khng nhng khng b co ngt m tri li cn n th tch do to iu kin cho b tng v v thp cng nhau lm vic di tc dng ca ti trng khai thc; vic nhi b tng tng kh nng chng r pha trong ca ng thp, gim mnh ca vm, tng n nh cc b ca vch ng thp, tng kh nng chng bin dng; ng trn c cng chng xon cao hn cc tit din h khc; khi dng ng trn nhi b tng c th tit kim khong 40% lng thp so vi kt cu BTCT thng thng; mt ngoi ng thp d bo v chng r hn cc loi tit din c hnh dng phc tp [1] [3] Chnh v vy, kt cu ng thp nhi b tng tr nn kh ph bin trn th gii. c bit i vi cu dng vm. Trung Quc nghin cu ng thp nhi b tng t nhng nm 1970. Nm 1990 ~ 1992, Trung Quc ban hnh tiu chun k thut CECS28-90, DLGJ99-01 v DLGJ-S11-92 lin quan n vic ng dng cng ngh ng thp nhi b tng trong xy dng cng trnh [6]. Mt s cu vm ng thp nhi b tng xy dng ti Trung Quc c lit k trong bng 1 v th hin trn hnh 1 ~4. Bng 1 cu Cu Yiwu Yuanhuang, Zhejiang, nm 1990, mt ng n ? 800mm, ? 18mm, mt cu chy trn, vt nhp 80m Cu San-an Yongjiang tnh Guangxi, 1999, mt cu chy gia, vt nhp 270m Cu Yajisha vt Zhujiang, Guangzhou, 2000, 6 ng(k lc th gii). Ong gia =750, dy 20mm; hai ng bn =750,

Stt 1 2 3

615

4 5

dy18mm, mt cu chy gia, vt nhp 360m. Cu Wuhan th 3 vt sng Hanjiang, 2000, 2 ng cho mt vm, mt cu chy di, vt nhp 280m Cu bc qua sng Beipanjiang gn thnh ph Luipanshui, 2001, mt cu chy trn, vt nhp 236m

Hnh 4 : Cu qua sng Beipanjiang, Guizhou 2. MT S CU TO TRONG CU VM NG THP NHI B TNG Nhng kt cu chnh trong cu vm ng thp nhi b tng bao gm: vm, h ging ngang, h thanh treo, h dm ngang, h dm dc v h thanh ko. Trong , cc dm dc, dm ngang, bn mt cu lm vic theo s kt cu nhp gin n; ring vm chu nn, ct v un trong mt phng vm di tc dng ca ton b tnh ti v hot ti. Cu to ca cc b phn chnh nh sau [2]: - Vm: ty theo khu nhp v ti trng, vm c cu to t mt hay nhiu ng thp trn c nhi b tng v lin kt vi nhau bng cc bn thp (hnh 5). ng thp c ch to t thp tm theo phng php cun trn hn dc hoc cun dng l xo. Hiu qu lm vic chung gia thp v b tng c gii quyt ch yu nh hiu ng p hng rt cao b mt tip xc gia v ng thp v li b tng [5].

Hnh 1: Cu Yongning Yongjiang

Hnh 2 : Cu San an Yongjiang tnh Guangxi

Hnh 5 : Cc dng mt ct ngang vm Hnh 3 : Cu Yaisha, tnh GuangZhou

616

- Chn vm: l ni b tr u neo ca h thanh ko, gi cu. 3. PHN TCH KT QU TNH TON 3.1. Cc trng hp tnh ton Kt qu tnh ton c thc hin trn m hnh cu vm di 99m, rng 10,50m b tr 3 ln xe vi ti trng H30. Hot ti tc dng trn mt cu c phn b xung dm ngang thng qua h mt cu gm dm dc v bn mt cu. Thng qua h dy treo, dm ngang tip tc truyn ti trng ln sn vm, t truyn xung kt cu h tng nh gi cu. Vi mc ch lm r nh hng ca s lm vic chung gia ng thp vi li b tng n s phn b ni lc trong kt cu cu vm ng thp nhi b tng, kt cu c m hnh v phn tch tnh ton nh phn mm SAP2000 vi ba trng hp nghin cu nh sau:

Hnh 6 : Cu to thanh treo - H ging ngang: i vi cu c thit k t 2 vm tr ln, gia cc vm b tr h ging ngang chu lc gi phng ngang cu v m bo n nh cho vm. H ging ngang cu to bng ng thp nhi b tng lin thng vi sn vm hoc thp hnh lin kt hn vi sn vm. - H thanh treo: gm cc thanh treo c cu to bng nhng b cp cng cao. u trn thanh treo c neo c nh vo sn vm, u di neo vo dm ngang (hnh 6). - H dm ngang: gm cc dm ngang bng BTCT d ng lc vi chiu di nhp ph thuc b rng mt cu. Dm ngang c treo ti hai u nh h thanh treo. Ring 2 dm ngang ngoi cng (ti u vm) c lin kt ngm vi sn vm thc hin chc nng lin kt ngang di gia 2 sn vm. - H dm dc: gm cc dm dc bng BTCT c c sn vi chiu di ph thuc vo khong cch gia cc dm ngang. Dm dc c k 2 u ln dm ngang. Trn mt dm dc v dm ngang l lp BTCT mt cu ti ch to ng khi mt cu v hiu chnh cao mt cu. Dm dc thc hin chc nng phn b ti trng, nh v cho dm ngang trong qu trnh chu ti (hnh 8). Hai dm dc bin c cu to nh dm lin tc vi hai u c ngm vo vm, gi ln cc dm ngang. - H thanh ko (thanh chng): cu to gm cc b cp ni lin 2 chn vm trit tiu lc y ngang ca vm. H thanh ko nm t do trn mt dm ngang v dm dc bin. Sau khi cng cp x l ni lc, h thanh ko c y kn bng hp b tng nhm bo v khi nh hng ca mi trng.

Trng hp 1 (TR 1): Kt cu lm vic c

lp, ch phn ng thp tham gia chu lc. Trong trng hp ny, cng v kh nng chu lc ca kt cu ng thp nhi c tnh ton theo cng thc di y: cng: bng cng ring bit ca v thp, cng thc (1) v (2), cng chng ko, nn dc trc: EA=EaAa (1)

cng chng un :
EI=Ea Ia theo (3) v (4): Chu nn ng tm: No=fa.Aa. (3) (2)

Kh nng chu lc ca ng thp nhi tnh

Chu nn lch tm:

Nu= 1 e No (4)

Trng hp 2 (TR 2): Kt cu lm vic c

lp, phn li b tng lm vic, v ng thp khng tham gia chu lc. Trong trng hp ny, cng v kh nng chu lc ca kt

617

cu ng thp nhi c tnh ton theo nhng cng thc di y: cng: ch tnh bng cng ca b tng, cng thc (5) v (6) cng chng nn dc trc: EA=Ec Ac (5)

cng chng un:

EI=Ec Ic (6)

Kh nng chu lc tnh theo (7) v (8): Chu nn ng tm:

No=fc.Ac (7)

No: kh nng chu lc ca ng thp nhi b tng chu nn ng tm. Aa, Ac : din tch mt ct ngang ng thp v li b tng. Ia, Ic : mmen qun tnh ca tit din ng thp v tit din li b tng. Ea, Ec : mun n hi ca thp v b tng. : ch tieu go chat cua tiet din ng thp nhi b tng. fc: cng chu nn tnh ton ca btng. fa: cng chu nn, chu ko tnh ton ca ng thp. 1 : he so giam kha nang chu lc khi xet en nh hng ca mnh. e : he so chiet giam khi xet en anh hng lch tm ti trng. 3.2. Kt qu tnh ton

Chu nn lch tm:

Nu= 1 e No (8)

Trng hp 3 (TR3): Kt cu lm vic lin

hp, ng thp v li b tng ng thi tham gia chu lc. Trong trng hp ny, cng v kh nng chu lc ca kt cu ng thp nhi c tnh ton theo nhng cng thc c bn di y: cng: bng tng cc cng ring bit ca v thp v li b tng, cng thc (9) v (10) theo tiu chun ca M AISCLRDF (1986), cng chng ko, nn dc trc: EA=Ea Aa + Ec Ac . (9)

M hnh c lp nh chng trnh SAP2000 c trnh by trong hnh 9. Trong khun kh phm vi bi bo, vic phn tch tnh ton ch dng bc phn tch di tc dng ca ti trng tnh, khng xem xt n phn tch ng lc hc. Kt qu phn tch tnh ton ni lc xut hin trong vm c trnh by trong bng 2, trong dm ngang bin trnh by trong bng 3, trong dm ngang gia (bng 4), dm dc bin (bng 5), dm dc gia (bng 6), thanh treo (bng 7) v phn lc ti chn vm (bng 8). n v ca mmen un M l kNm, lc ct Q v lc dc trc N l kN. Bng 2: Ni lc trong vm TR 1 TR 2 TR 3 2212.35 1852.79 1876.95 855.25 678.54 663.12 15456.90 17442.70 17025.49 Bng 3: Ni lc trong dm ngang bin TR 1 TR 2 TR 3 850.37 850.37 850.37 1139.23 1139.23 1139.23 Bng 4: Ni lc trong dm ngang gia TR 1 TR 2 TR 3 873.79 874.15 874.19 1159.99 1160.47 1160.51

cng chng un :
EI=Ea Ia + Ec Ic Trung Quc (CECS 28-90): Chu nn ng tm: (10)

M Q N

Kh nng chu lc tnh theo tiu chun

f .A No=fc.Ac.(1+ + );vi = a a (11) f c .A c
M Q

Chu nn lch tm:

Nu= 1 e No Trong : (12) M Q

618

MM+ Q N

Bng 5: Ni lc trong dm dc bin TR 1 TR 2 TR 3 3819.71 2080.73 1929.91 3108.63 1486.20 1265.55 624.35 302.62 261.74 9615.13 9100.37 8774.60 Bng 6: Ni lc trong dm dc gia TR 1 TR 2 TR 3 574.14 574.14 574.14 338.79 338.79 338.79 1153.46 1091.70 1052.63 Bng 7: Ni lc trong thanh treo TR 1 TR 2 TR 3 1496.64 1204.33 1169.43 Bng 8: Phn lc ti chn vm TR 1 TR 2 TR 3 5.58 12.78 14.78 14075.15 13305.43 12824.11

Dm dc gia: Gi tr mment v lc ct
khng thay i. Gi tr lc dc trc t ln nht trong trng hp 1 v nh nht trong trng hp 3. Thanh treo: Lc dc trc ln nht xy ra trong trng hp 1 v nh nht trong trng hp 3. Gi tr lc dc trc thay i trong khong t -21.8% n 27.9%. Phn lc ti chn vm: theo phng thng ng t gi tr ln nht trong trng hp 1, nh nht trong trng hp 3. Gi tr thay i trong khong t -8.88% n 9.75%. Theo phng dc cu, phn lc ln nht trong trng hp 3 v nh nht trong trng hp 1. Gi tr thay i trong khong -62.26% n 164.87%. 5. KT LUN iu kin lm vic ca tit din vm thay i ko theo vic phn b li ni lc gia cc phn t trong kt cu. Ni lc trong vm, dm dc bin thay i nhiu nht. Ni lc xut hin trong h dm ngang hu nh khng thay i v khng chu nh hng do iu kin lm vic ca vm. Trong kt cu cu vm ng thp nhi b tng, khi ng thp v li b tng ng thi cng tham gia chu lc th moment v lc ct trong vm, ni lc trong dm bin v trong dy treo gim hn khi ch c v ng thp lm vic. Ring lc dc trc xut hin trong vm tng. Khi ng thp v li b tng ng thi cng tham gia chu lc th lc ct v lc dc trc trong vm, ni lc trong dm bin v trong dy treo gim hn khi ch c li b tng lm vic. Ring m ment xut hin trong vm tng. TI LIU THAM KHO 1. A. I. Kikin, R. s. Sanzharovski, V. A. Trull. Kt cu ng thp nhi btng . NXB Xy dng H Ni 1999 (bn dch ting vit) 2. Tp bn v Super-structure of arch bridge, Xom Cui bridge (nguyn bn ting Anh). 3. Phng Mnh Tin V Tr Thng. Bi bo Cu vm bng ng thp nhi b tng. Tp ch Giao Thng Vn Ti 6/2004. 4. Hi tiu chun Trung Quc CECS 28-90: Qui trnh thit k v thi cng kt cu ng thp nhi b tng. NXB K hoch Trung Quc, 11/1990 (nguyn bn ting Trung)

M Q N

Rx Rz

Khi so snh kt qu tnh ton cho cc trng hp nghin cu, ni lc pht sinh trong kt cu thay i nh sau: Phn t vm: Moment v lc ct xut hin trong vm t gi tr ln nht trong trng hp 1, lc ct t gi tr ln nht trong trng hp 2. M ment nh nht trong trng hp 2, lc dc nh nht trong trng hp 1. lc ct nh nht i vi trng hp 3. Gi tr m ment thay i khong 20,0%. Gi tr lc ct thay i khong 29%. Gi tr lc dc trc thay i khong 12,0%. Dm ngang bin: Ni lc c gi tr khng thay i trong c ba trng hp. Dm ngang gia: Gi tr ni lc ln nht i vi trng hp 3 v nh nht trong trng hp 1. Dm dc bin: Gi tr ni lc ln nht trong trng hp 1, nh nht trong trng hp 3. Gi tr m ment m thay i trong khong t -47.5% n 97.9%. Gi tr m ment dng thay i trong khong t -59.2% n 145.6%. Gi tr lc ct thay i trong khong t -58.0% n 138.4%. Gi tr lc dc trc thay i trong khong -8.71% n 9.50%.

619

5. Trn i Minh. Bi bo Mt s nhn xt v tnh Kinh t K thut M thut ca loi nhp vm chy di Thp Btng. Tp ch giao thng vn ti. 6. Ding Dajun, prof., Nanjing Institute of Technology, Nanjing, China. Development of concrete filled tubular Arch bridges, China. Structural Engineering International 4/2001.

620