You are on page 1of 110

Rastnuti Kirmanck (Zazak)

Grba Xebate ya Vatey

Kitab: 11

Rastnuti Kirmanck (Zazak)


Amadekerdox: Grba Xebate ya Vatey

ap: Can Matbaaclk


ISBN:

stanbul, 2005

Vate

Weanxaney Vatey
Adres:
ehit Muhtar Mah. Nane Sok.
Kat: 3, No: 5/5
Beyolu/ stanbul
Tel: 0212-244 94 14
E-posta: butkan@hotmail.com

RASTNUTI
KIRMANCK (ZAZAK)
Grba Xebate ya Vatey

Weanxaney Vatey

TEDEY

FERHENGEK (LGATE) ............................................................... 9


VATEYO VERN ............................................................................. 15
NAMEY LEHEYA MA: KIRMANCK ....................................... 18
ALFABE ............................................................................................ 19
END KILMNUTEY (KISALTMALAR) ..................................... 20
VURYAY (BEDILYAY) VENGAN ................................... 22
1) -an ............................................................................................. 22
2) -am ............................................................................................ 22
3) Veng J, C, Z ............................................................................. 23
4) Veng K ........................................................................ 24
5) Veng O WE ..................................................................... 25
HERFA PRAGIRDAY ............................................................ 27
I-NAME ......................................................................................... 29
1) Namey Rojan ........................................................................... 29
2) Namey Mewsiman .................................................................. 29
3) Namey Mengan (Aman) ........................................................ 30
4) Namey Hetan (Chetan) ......................................................... 31
5) Namey Qitayan (Kontnentan) .............................................. 31
6) Namey Ziwanan Leheyan .................................................. 32
7) Namey Dn, Mezheb Terqetan ........................................... 32
8) Namey Mensban Miletan ................................................... 33
9) Namey Mensban Dewan, Bajaran (aristanan),
Mintiqayan, Dewletan Qitayan ........................................... 34
10) Namey Kesan (exsan) Xerban ....................................... 35
11) Tay Namey ke bi Herfa Girde Dest Pken ...................... 35
12) Namey Kitaban, Nuteyan (Yazyan) Notan Bblyografkan .................................................................................... 37
13) Nuti Tarx y bi Roje, Menge (Ame) Serre ................. 38
14) Sifet ra Namevirati ............................................................ 38
15) ekuy Antey (Bknl Szckler) ..................................... 39

16) Name Sifet Mak ................................................................ 40


Namey Mak y ke bi -e (-i) Qedyn Karo Nmcet (Kopula) .......................................................................... 40
17) Bi - Zafhmarbyay Nameyan ....................................... 41
18) Cumle de Nuti Name yan z Sifet Zafhmar Kar Nmcet (Kopula) ................................................................ 43
19) zafe (Tamlama) ..................................................................... 44
20) Namey Tay Bajaran (aristanan) Qezayan Kurdan ... 47
21) Namey Welatan, Dewletan Paytextan ............................. 51
II-ZEMR (ADIL, ZAMR) ................................................................ 63
1) Zemr Kes (Zemr exs) ...................................................... 63
a) Grba Yewine ....................................................................... 63
b) Grba Dyine ........................................................................ 63
Nusyay ekuya Xo. .......................................................... 64
2) Zemr Nan (Zemr aret) ................................................ 65
a) Semed Nzd ....................................................................... 65
b) Semed Dr ......................................................................... 66
Rastnuti Zemran aret Ney Ey ......................... 66
III-SIFET (SIFAT) ............................................................................ 69
1) Tay Reng ................................................................................ 69
2) Sifet Nan ............................................................................. 69
a) Semed Nzd ....................................................................... 69
b) Semed Dr ......................................................................... 70
3) Hmarnamey ........................................................................... 71
Hmarnamey Rzk (Sra saylar) ......................................... 73
Nuti ekuya Her Heme .............................................. 74
Nuti Partsp Mak Zafhmar ....................................... 75
IV-EDAT (LGE, EDAT) ................................................................ 77
1) Veredat (nedat) ...................................................................... 77
a) bi ............................................................................................ 77
b) b ........................................................................................... 78
c) se, sey .................................................................................... 78
) p ........................................................................................... 79
d) ver bi ..................................................................................... 79

2) Peyedat (Artedat) ..................................................................... 79


a) r ............................................................................................ 79
b) r ............................................................................................. 80
c) de ........................................................................................... 82
) der .......................................................................................... 82
d) ser o ....................................................................................... 82
e) ra ............................................................................................ 83
) ro ............................................................................................ 83
f) ya ............................................................................................ 83
g) a ............................................................................................. 83
3) Veredat Peyedat Pya (nedat ve Artedat Birlikte) ........... 83
a) bi ... ra ................................................................................... 83
b) di ... de ................................................................................... 83
c) ede ... de ................................................................................. 83
) a ... ra ..................................................................................... 84
d) beyntar ... de ....................................................................... 84
e) bi ... ya/bi ... a ........................................................................ 84
) bi ... b/ebi ... b .................................................................... 84
f) pey ... ra ................................................................................ 84
V-BESTOX (BALALAR) ............................................................ 85
end Bestox ................................................................................. 85
1) eke ......................................................................................... 85
2) z, k ....................................................................................... 85
3) ke ........................................................................................... 86
Ke Vrgul ......................................................................... 86
4) Nuti Tay Bestoxan ke Di-hr ekuyan ra Virazyay ............................................................................... 87
VI-KAR (FL) ................................................................................... 89
1) Mesder Karan (Flan) ............................................................ 89
Suffks Mesder: -ene ........................................................... 90
-ene -i .............................................................................. 90
2) Karo Nmcet (Kopula) ........................................................... 91
Nusyay Cinsyet Kar Nmcet ..................................... 92
3) Nusyay ekuya in Kar (Fl) ................................... 93

4) Kar Byene/Byay .......................................................... 94


B yan V? .................................................................................... 95
5) Karo Prabeste (Bileik Fiil) ................................................... 96
a) Preverbo Yewheceyin + Kar ................................................. 96
b) Preverbo Zafheceyin + Kar .................................................. 97
c) Name + Kar ........................................................................... 97
) Sifet + Kar ............................................................................. 98
d) Kar + Kar .............................................................................. 98
6) Kes Zafhmar Yewine y Kar de (Fiilin Birinci oul
ahsnda): -me/-yme ............................................................... 98
7) Karan de Negatfye (Fillerde Olumsuzluk) ........................... 99
a) n- .......................................................................................... 99
b) ni- .......................................................................................... 99
c) me- ......................................................................................... 99
8) Partkel Dem Nikayin Dem Ameyox y Kar (Fiilin imdiki Zaman ve Gelecek Zaman Partikeli) ............ 100
9) Nuti Karan Vrgul ......................................................... 102
VII-END SUFFKS (BRKA SONEK) .................................... 103
1) -n ......................................................................................... 103
2) -in .......................................................................................... 104
VIII-RASTNUTI TAY EKUYAN (BAZI SZCKLERN DORU YAZIMI) .......................................................... 105

FERHENGEK (LGATE)

10

alfabe: alfabe
ante/anta/antye: bknl, ekilmi olan
anti: ekim, ekme
anti kar: fiil ekimi
apostrof: apostrof
bajar: il, vilayet, kent, ehir
bedilyay: deime
bedilnay: deitirme
bestox: bala
beyntar: ara
bveng, -e: sessiz, nsz
herfa bvenge: sessiz harf
chet: yn, cihet
cld: cilt
ekuye: szck, kelime
ekuya anta/ekuya antye: bknl szck
dem: zaman
demo ameyox: gelecek zaman
demo nikayin: imdiki zaman
demo vyarteyo dyar: dili gemi zaman
dilet: ikiz
dimil: 1) Krmanc, Zaza 2) Krmancca, Zazaca
dimilk: Krmancca, Zazaca
diml: b. dimil
edat: ilge, edat
eser: eser
gurenay: altrma, kullanma
herf: harf
herfa bvenge: sessiz harf
herfa girde: byk harf
herfa hurdye: kk harf
herfa vengine: sesli harf

11

herfa pragirday: kaynatrma harfi


het: taraf, yn
hmarname: say szc
hmarnamey bingey: asl saylar
hmarnamey rzk: sra saylar
aret: im, iaret
izafe: tamlama
zafeya namey: ad tamlamas, isim tamlamas
zafeya rzilk: zincirleme tamlama
kar: fiil, eylem
karo ardimkerdox: yardmc fiil
karo ntranstf: geisiz fiil
karo nmcet: koa
karo prabeste: bileik fiil
karo refleksf: dnl fiil
karo transtf: geili fiil
kerdox, -e: yapan, zne
kes: ahs
kilmnute: ksaltma
kird: Krmanc, Zaza
kirdas: Krmanc, Zaza
kirdask: Krmancca, Zazaca
kirdk: Krmancca, Zazaca
kirmanc: Krmanc, Zaza
kirmanck: Krmancca, Zazaca
kombyay: toplant
kopula: koa
lehe: lehe
mabn: ara
mak: diil
mavaj: rnein, mesela
mesder: mastar

12

name: ad, isim


namey taybet: zel ad, zel isim
nameyo xoser: yaln ad, yaln isim
negatf: olumsuz
negatfye: olumsuzluk
nr: eril
nimne: rnek, misal
nan: im, iaret
nan tre: tire iareti
nute: yaz
numre: numara
nutox, -e: yazar
obje: nesne
oblk: bknl
partkel: partikel
peyedat: artedat
prefks: nek
preverb: preverb
qita: kta
rast, -e: doru
rastnut: yazm, iml
rze: sra, satr
Rojhelato Myann: Ortadou
sifet: sfat
suffks: sonek
aristan: il, vilayet, kent, ehir
a, -e: yanl
we: ive
temambyaya/temambyayye: muzaf, tamlanan
tre: tire (tire iareti)
veng: ses
vengin, -e: sesli, nl

13

veredat: nedat
vrgul: virgl
vuryay: deime
vurnay: deitirme
xebitnay: altrma, kullanma
xelet, -e: yanl
xoser: bamsz, kendi bana
nameyo xoser: yaln ad, yaln isim
yewheceyin, -e: tek heceli
yewhmar: tekil
zafhmar: oul
zafheceyin, -e: ok heceli
zaza: Krmanc, Zaza
zazak: Krmancca, Zazaca
zemr: adl, zamir
zemr kes: ahs zamiri
zemr nan: iaret zamiri
zerfe: belirte, zarf
ziwan: dil
ziwano nutek: yazl dil

14

VATEYO VERN

irmanck leheyan kurdk ra yew a. Gorey


mintiqa, na lehe ra kirdk, zazak dimilk/dimil
z vajyno. i heyf ke kirmancan (zazayan) heta ewro
standardzekerdi rastnuti kirmanck ser o xebatka
mutereke nkerda. Coka no kitabo ke dest ima de yo,
n war de gamka muhm a.
Heriqas ke heta ewro gramer rastnuti kirmanck
ser o end kitab nusyay z n kitab cewab htyac
kirmanckya standarde ndan. unke nnan ra tayne
de tena weya yew mintiqa yan z yew-di dewan ser o
qaydey rastnuti gramer nusyay. Coka lazim o ke
ma bi yew xebata mutereke ziwan xo ser o bixebit.
Qaydey rastnuti, gan (gerek) gorey weya yew-di
dewan ney, bi muqayesekerdi kirmanckya mintiqayan cya-cyayan tesbt biby. Ziwan ma de gan yew
alfabe qaydey rastnuti y muterek biby. Ziwanan
bnan de z wina yo. Gan ma xelet rastyan cmyan
ra vej giranye bid hetan muterekan kirmanck ser.
Xora amaca Grba Xebate ya Vatey z na ya.
Grba Xebate ya Vatey, 1996 ra nat seba n hedefan
ziwan ma ser o xebityna, wazena ewro ra pey z gorey
mkanan xo bixebityo. Grba ma heta ewro derheq
kirmanck de hrs (des hr) kombyay (toplant)
virat 24 hmar kovara Vatey hem Stokholm de hem
z stanbul de ner kerd. N kombyayan de, ma het
ra term ekuyan (terim ve szckler) het ra z qaydeya-

15

n rastnuti kirmanck ser o vindert. Term ekuy


ke n kombyayan de tesbt by, par Ferheng TirkKirmanck (Zazak) /Ferheng Kirmanck (Zazak) -Tirk
de ner bby. Kes ke wazen eku terman kirmanck
ra hna hol xeberdar biby, n (bese ken) n ferheng
ra stfade bikn. Nika z ma bi n kitab, qaydeyan
rastnuti y ke n kombyayan de tesbt by, ner
ken. Kes ke Kombyayan Kirmanck de amade by
n y. (Reqem myan parantezan musnen/nawnen
ke her kes end kombyayan de amade byo.):
ukr Atk (Gimgim) (1)
Sat Aydogmu (Pran) (1)
Osman Aytar (Swregi) (2)
Yildiray Beyazgul (Gimgim) (6)
Aydin Bngol (Gimgim) (7)
Munzur em (Drsim) (13)
Hman yan (Depe) (2)
Memo Darrz (Bongilan) (3)
Haydar Diljen (Swregi) (12)
Nhat El (Swregi) (3)
J. hsan Espar (Pran) (12)
Nevzat Gedk (Gimgim) (1)
Huseyn Girmit (Erzingan) (1)
Ceml Gundogan (Drsim) (3)
Jerzan Jandl (Gimgim) (6)
Wisif Kaymak (Pran) (8)
Elf Kili (Drsim) (2)
eko Kocadag (Gimgim) 8)
Huseyn Kulu (Drsim) (5)
Seydxan Kurij (ewlg) (9)
M. Malmsanij (Pran) (13)
Selm Murat (Pali) (13)

16

Hamd Ozyurt (Gimgim) (4)


Robn Rewen (Lic) (3)
Kamer Soylemez (Drsim) (4)
Mehmet Ta (Drsim) (8)
Kazim Temurlenk (Drsim) (2)
Harun Turgut (Pali) (3)
ukr Urgun (Hni) (9)
Orhan Zoxpayij (ewlg) (1)
Seke aseno, kes ke kombyayan de amade by n
qeza bajaran cya-cyayan ra y: Bongilan, ewlg,
Depe, Drsm, Erzingan, Gimgim, Hni, Lc, Pali, Pran,
Swregi. Yan keda zaf kesan na xebate de esta.
Hvya ma a ya ke kovara Vatey Ferheng TirkKirmanck (Zazak) /Ferheng Kirmanck (Zazak) -Tirk
ra pey, no kitab rastnuti z standardbyay kirmanck r xizmet biko nuti ziwan ma hna asan biko.
Grba Xebate ya Vatey
01.07.2005

17

NAMEY LEHEYA MA: KIRMANCK

urd ke bi leheya ma qisey ken ca ra ca xo ra van


kirmanc, kird , zaza yan z dimil/diml;
leheya xo ra van kirmanck, kirdk, zazak yan z
dimilk/dimil/diml.
Meyl kombyay ma n ekuyan (kelmeyan) ra
kirmanc kirmanck ser o yo. N kitab de z ma
ekuya kirmanc manaya zaza de, ekuya kirmanck
manaya zazak de xebitnen (gurenen).

18

ALFABE
Alfabeya ma de n 31 herf est:
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTU
VWXYZ
abcdefghijklmnopqrstuvwxyz
Wendi herfan cornan wina yo:
a, be, ce, e, de, e, , fe, ge, he, i, , je, ke, le, me, ne, o,
pe, qe, re, se, e, te, u, , ve, we, xe, ye, ze.
Tay nutox nuteyan xo de herfan sey
nusen yan z herinda herfa eyn a erebk de iaret
apostrof () ronan. Seba ke alfabeya ma de in , gan
(gerek) n herf aret nnusy. Mavaj (mesela), gan
herinda erb de xerb, herinda Hezret El de
Hezret El binusyo.

19

KILMNUTEY (KISALTMALAR)
kirmanck ............ tirk
b .......... biewn (nyade) .......... bak
bs......... bestox ......................... bala
c ........... cld ............................. cilt
c ......... imeyo corn .............. y. a. g. k. (yukarda ad geen kaynak)
ec ......... esero corn ................. y. a. g. e. (yukarda ad geen eser)
ed ........ edat ............................ ilge, edat
env ...... esero ke namey
xo vreno ................... a. g. e. (ad geen eser)
P ........ say ra pey ................ M. S. (Milattan Sonra)
V ........ say ra ver ................ M. . (Milattan nce)
m ......... mak ........................... diil
mat ...... matematk ................. matematik
n .......... nr ............................. eril
nc ........ nuteyo corn ............ y. a. g. y. (yukarda ad geen yaz)
nm ....... name .......................... ad, isim
nnv ...... nuteyo ke namey xo vreno ............... a. g. e. (ad geen yaz)
nr ........ numre ........................ numara
ny ........ nyade (biewn) .......... bak
pd ........ peyedat ...................... artedat
pr......... prefks ........................ nek
r ........... rpel ............................ sayfa
s........... sifet ............................ sfat
sf ......... suffks ........................ sonek

20

b ...... bn ....................... v. d. (ve dierleri), vb. (ve


bakalar), vs. (ve saire)
sn ...... sey nnan ................ v. b. (ve benzeri, ve benzerleri)
vr ......... veredat ....................... nedat
yh ........ yewhmar .................. tekil
z .......... zemr .......................... adl, zamir
zh ........ zafhmar ................... oul
zr ......... zerfe ........................... belirte, zarf
Seke cor ra z aseno, herfan kilmkerdeyan dima nuqta
nronyna.
Myan cumle de eke nameyo kilmkerde hal antey
de bibo, ey dima apostrof ronyno. Nimney:
Kurd welatperwer lej YNK PDK nwazen.
Hukmat Tirkya ert IMF qebul kerd.

21

VURYAY (BEDILYAY) VENGAN

irmanck de tay veng est ke ca ra ca vuryn


(bedilyn). Ma cr ra n tewir vengan ra end
nimmeyan terchan Kombyayan Grba Xebate
ya Vatey nusen.

1) -an
Kirmanckya tay cayan de, herinda -an de -n, on, - yan z -o vajyno. Kombyay ma de nnan
ra -an terch byo, yan nuti de gan ekuy bi form an binusy. end nimney:

meyl
kombyay .... form bn
-an ..................... -n, -on, -, -o
mangan ............ mngn, mongon, mng, mongo
dewan ............... dewn, dewon, dew, dewo
banan ............... bnn, bonon, bn, bono
zanayan ........... znayn, zonayon, znay, zonayo

2) -am
Tay cayan de, herinda -am de -m yan z -om
vajyno. Kombyay ma de nnan ra form -am terch
byo, nuti de gan ekuy bi n form binusy. Nimney:

meyl
kombyay .... form bn ........... tirk
-am .................... -m, -om
kam .................. km, kom ............ kim
lamba ............... lmba, lomba ...... lamba

22

name................. nme, nome .........


tam ................... tm, tom ..............
temam .............. temm, temom ....
zama ................. zma, zoma .........

ad, isim
tam
tamam
damat

3) Veng J, C, Z
Kirmanck de tay ekuy est ke tay cayan de bi J,
tay cayan de z bi C yan z Z vajyn. Kombyay de
nnan ra form Jyin terch byo. Yan eke ekuyk (yew
ekuye) wayr n hr forman bibo, nnan ra form Jyin
terch beno. Nimney:

meyl ......... form


kombyay .. bn .......................... tirk
J ...................... C, Z
ije ................... ice, izik, cizik,
cize, ciz ....................... meme
dej ................... dec, dez ....................... ar, ac, znt
dejayene.......... decayene, dezayene ............................ armak, zlmek
dewij, -e .......... dewic, dewiz ............... kyl
drsimij, -e...... drsimic, drsimiz ...... Dersimli
erjan, -e........... ercan, arcon, erzan. ... ucuz
erjanye ........... erconey, erzanye ....... ucuzluk
eskije ............... eskici, ekui, eskize ............................. kuru zm
espije ............... espici, aspize .............. bit
gijik ................. gicik, gizik .................. sa
kej, -e .............. kec, kez ....................... sarn
laj .................... lac, laz ......................... olan
lajek ................ lacek, lazek ................. erkek ocuk, olan
lej .................... lec, lez ......................... kavga
lej kerdene ...... lec/lez kerdene ............ kavga etmek
lojine ............... locini, lozine ............... baca

23

mij ................... mic, miz ...................... sis


nimaj ............... nimac, nimaz, nemaz... namaz
palyij, -e ......... paliwic, paliyiz ........... Palulu
pirojine ........... pircini, pirozine .......... kalbur
qij, -e ............... qic, qiz ......................... kk
roj .................... roc, roz ........................ gne
roje .................. roce, roze .................... gn
roje .................. roce, roze .................... oru
aristanij, -e ... aristonic .................... kentli, ehirli
vaje ................. vace, vaci, vaze ........... syle

4) Veng K
Kirmanck de tay ekuy est ke tay cayan de bi K,
tay cayan de z bi vajyn. Hna zaf gama ke veng
Ky dima veng yan z yeno, no K beno
(K+ = yan z K+ = ). Kombyay ma nnan ra K
terch kerdo (1). end nimney:

1. Tay ziwanan leheyan bnan sey pehlevk, fariskya


ewroyine, kurmanck (kirdask), sorank hewramk
(gorank) de z n ekuyan de K esto. Nimney:

kirmanck de ..... lehe ziwanan bnan de


keya ...................... ketekxwetay (pehlevk), keya (kurmanck), keyxwa (sorank)
keyayye ............... keyat (kurmanck)
keye ...................... kete (ziwan Avesta), ketek (pehlevk)
keyf ....................... keyf (erebk)
kna, kneke ........ keinya/kein (ziwan Avesta),
kenk (pehlevk), kina (hewramk)
kran .................... kran (kurmanck)
kse, ksik ............. ks, ksik (kurmanck)

24

meyl
form
kombyay .... bn ..................... tirk
kef, kefye ........ ef, efye .............. kefiye, bir eit barts
keya, -ye ........... wa, -ye ............... muhtar, nde gelen,
ynetici
keyayye ........... wayye ............... muhtarlk, yneticilik, liderlik
keyber ............... ber, ver, wer,
kber, kver .......... 1) kap 2) evin n,
ev nndeki bahe
keye .................. , ye, kiye,
kye, kehe, k ....... ev
keyeker, -e ........ kere, ykere ..... evcimen, hamarat
keyf ................... f, kf ................... keyif
keyveaye ......... vesaye, kveaye evi yanasca
kna .................. na, keyna ........... kz
kneke .............. neke, keyneki,
kyneki .................. kz
kran ................ ran ..................... dam direklerinin
zerine sraland
kiri
kse, ksik ......... sik, ksik ........... kese, torba

5) Veng O WE
Kirmanck de tay ekuy est ke esl xo tirk yo bi
O dest pken label Oy vern n ekuyan tay
cayan de se WE vajyno. Mavaj herinda ortax de
wertax vajyno. Kombyay de nnan ra form Oyin
terch byo. Nimney:

25

meyl
form
kombyay .... bn ..................... tirk
O- ...................... WE- .......................
ocax ................... wecax ....................
ocaxkor, -e ........ wecaxkor, -e ..........
oda .................... wade, wede, ode ....
olacax ................ welecax, welcax ....
ordege ............... werdege .................
ortax, -e ............ wertax, -e ..............
orte .................... werte .....................
oyn .................... weyn, wyn ..........
oyniker, -e ......... weyniker, -e; wynkar, -e ..............

26

Oocak
ocuu olmayan
oda
kaza
rdek
ortak
orta
oyun, numara, hile
numarac, hilekar,
kurnaz

HERFA PRAGIRDAY

irmanck de n di herf pragirday (prabesti)


est: Y, W.
Nimney:
Y ................................ W
gayan (ga+y+an) ........... gaw (ga+w+)
koyan (ko+y+an) ........... kow (ko+w+)
N nimneyan de ga ko yewhmar (tekil) . Gama
ke n ekuy suffks zafhmarye (oul taks) gn,
ben gaan koan. Label semedo ke di vengin (iki
sesli) yan a a yan z o a yen thet, herfa
pragirday (Y, W) dekewena myan n di venginan
ben gayan (ga+y+an) koyan (ko+y+an) yan z
gaw (ga+w+) kow (ko+w+). Kombyay ma n di
herfan ra Y terch kerde. Nimney:

meyl
kombyay ............ form bn ....... tirki
Gayan byare.............
Koyan ra vewre .........
esta.
Hesen o yo. ................
Roan no yo. ..............

Gaw byare. .... kzleri getir.


Kow ra vore .... Dalarda kar
esta.
var.
Hesen o wo. ...... Hasan odur.
Roan no wo. .... Roan budur.

Tay kes cay ke cab keno herfa pragirday


nnusen di yan z hr herfan venginan (sesli harfler)

27

thet nusen label gan n ekuyan de herfa pragirday binusyo. Nimney:

meyl
kombyay ............ form bn ....... tirki
aye .............................
biray mi ...................
cya ............................
day ..........................
gayo girs ....................
hryine .....................
koyo nizm ..................
pya ............................
qelema syaye ...........
vejyay ....................
vyaye ........................
waye ..........................
Hra yo. .....................

ae ...................... o, ona (diil)


bira mi ............ kardeim
ca ..................... ayr
das ................... verme
gao girs ............. byk kz
hrene .............. nc
koo nizm ........... alak da
pa ..................... birlikte
qelema ae....... siyah kalem
vejya ............. kma
vae ................... dul kadn
wae ................... bac, kz karde
Hra o. ............... Genitir.

28

I-NAME

a cr ra derheq tay nameyan de meyl kombyay nusen:

1) Namey Rojan
Namey rojan bi herfa hurd (qije) dest pken wina
(inahawa, nya) y:

kirmanck .. form bn ......................... Tirki


eme .............
yeweme ......
dieme..........
seme .........

embe, seme, enbe .............. cumartesi


yoemi, yoembi, zeweme .. pazar
diime, diseme, duime ....... pazartesi
sime, sseme, seme,
eseme, eme .................... sal
areme........ arime, arseme, ame ..... aramba
paneme ...... pojeme, paeme, pame,
peeme, peime, poseme,
panzeme.............................. perembe
ne ................ ne, yene .............................. cuma

2) Namey Mewsiman
kirmanck .. form bn ........................ Tirki
wisar ............ wesar, wusar, wasar,
usar, sar ............................ ilkbahar
hamnan ....... aminan, amna, amnan,
emn, emnn, imnan,
omno, omnon, mn,
mnn ................................. yaz

29

payz ............ payiz .................................... sonbahar


zimistan ....... zimista, zimisto, zimiston, zimist, zimistn, zumusto, zumuston, zumust, zumustn, zumust ........ k

3) Namey Mengan (Aman)


Kirmanck de hem ekuya menge hem z ame esta.
Tay cayan de menge/mengi yena manaya moisa
ziwan fransk (30 roj), ame yena manaya lunea
fransk (bi tirk gkteki ay). Tay cayan de z ekuya
menge/mengi nvajyna, ame hem manaya hris
rojan hem z manaya ama ke asmn ra ya dana.

meyl
kombyay .... form bn ................ tirk
ame.................. ami, am, asme ........ ay (gkteki ay)
menge ............... mengi ......................... ay (otuz gn)
ma ..................... - ................................ ay (otuz gn)
Namey diws mengan serre:

kirmanck ............................ tirk


1. ele (n) ................................. 1. ocak
2. sibate (m), gucige (m) ......... 2. ubat
3. adare (m) ............................. 3. mart
4. nsane (m) ............................ 4. nisan
5. gulane (m) ........................... 5. mays
6. hezrane (m) ........................ 6. haziran
7. temmuze (m) ....................... 7. temmuz

30

8. tebaxe (m) ............................ 8. austos


9. lule (m)............................... 9. eyll
10. oktobre (m) ........................ 10. ekim
11. terne (m) ......................... 11. kasm
12. kanne (m) ........................ 12. aralk
Seke ma cor ra z bell kerdo, n nameyan ra ele
nr (eril) yo, namey bn mak (diil) y.
Namey mengan bi herfa hurd dest pken.

4) Namey Hetan (Chetan)


kirmanck ................... tirk
rojawan ........................... bat
rojhelat ........................... dou
vakur .............................. kuzey
bar ............................... gney
vakur rojhelat ............. kuzeydou
vakur rojawan ............. kuzeybat
bar rojhelat .............. gneydou
bar rojawan ............. gneybat

5) Namey Qitayan (Kontnentan)


Namey qitayan bi herfa girde dest pken wina
nusyn:

kirmanck ........................ tirki


Afrka................................... Afrika
Amerka ............................... Amerika
Antarktka ........................... Antarktika
Asya ..................................... Asya

31

Ewropa ................................ Avrupa


Okyansya .......................... Okyanusya

6) Namey Ziwanan Leheyan


Namey ziwanan leheyan bi herfa hurd dest
pken. Nimney:
kirmanck (kirdk, dimilk, zazak), kurmanck, kurdk,
tirk, farisk, fransk, ngilizk
Kirmanck de namey ziwanan tay mintiqayan de se
ekuya nr, tay mintiqayan de z se ekuya mak
vajyn. Kombyay ma nnan ra form mak qebul
kerd.

meyl kombyay .. form bn ............ tirk


Kurdkya ey ............... Kurdky ey ...........
we a.
we o.
Farisk zaf nus- ........ Farisk zaf nus- ....
yaya.
yawo.

Onun Krtesi gzeldir.


Farsa ok
yazlmtr.

7) Namey Dn, Mezheb Terqetan


Namey dn, mezheb terqetan bi herfa hurd dest
pken. Nimney:

meyl
kombyay ...... form bn ............. tirk
elewyye, elewyn .................. elewyey, elewy .... Alevilik
musluman .......... misilman, misluman, musluman,
muslumon, muslumn, bisilmn ..... Mslmanlk

32

muslumanye....... misilmanye,misilmaney, mislimaney,


mislumaney, muslimaney, muslumaney, muslumoney,
muslumney, bisilmaney, bisilmaneyey,bisilmoney, bisilmney ............... Mslmanlk
muslumann ...... muslumanen .......... Mslmanlk
neqbendy ........ neqbendy ........... Nakibendilik
neqbendyye .... neqbendyey ......... Nakibendilik
neqbendt ......... - ............................. Nakibendilik
suny ................... suny, siny .......... Snnilik
sunyye ............... sunnyye, sunnyey, sunyey ............ Snnilik
sunyn ............... - ............................. Snnilik
sunt, suntye .... - ............................. Snnilik
xirstyanye, xi- .. xirstyaney, xirstyan ........... hrstyan .............. Hristiyanlk
fileyye, filey ....... fileyeyey, filey ....... Hristiyanlk

8) Namey Mensban Miletan


Namey mensban miletan bi herfa hurd dest
pken. Nimney:

meyl kombyay ....... tirk


alman, -e .......................... Alman
ereb, -e ............................. Arap
faris, -e ............................. Fars
kurd, -e ............................ Krt
tirk, -e .............................. Trk

33

Name, sifet zerf ke nameyan miletan ra virazyn


z bi herfa hurd dest pken. Nimney:
Kneka kurde kurdk wend, kneka tirke tirk wend.
Tay xort kurdperwer ewro zndanan de y.
Gelek unversteyan de ranoloj esto label kurdoloj in o.

9) Namey Mensban Dewan, Bajaran


(aristanan), Mintiqayan, Dewletan
Qitayan
Namey kesan mensban dewan, bajaran, mintiqayan, dewletan qitayan bi herfa hurd dest pken.
Nimney:

meyl
kombyay .... form bn ................ tirk
-ij ....................... -ic, -iz
afrkayij ............ afrkayic, afrkayiz .... Afrikal
ewlgij .............. olgic, ewlgic, ewlgiz ............................ Bingll
drsimij............. drsimic, drsimiz ..... Dersimli
gurcstanij ........ gurcstanic, gurcstaniz ...................... Grcistanl
hezanij .............. hezanic, hezaniz ........ Hezanl
ranij ................. ranic, raniz .............. ranl
pranij ............... pranic, praniz .......... Piranl
swregij ............ soyrekij, swrekic ...... Siverekli
Gedeyya mi de mndya lawure (2) Pran de biqmet
b.
Ma het camrdan di tewir alwar syay xo pay kerdin. Tewiro yew qeremend, o bn z awrpa bi; awrpa
2. ekuya lawure, namey aristan Lahor ra yena.

34

hna vay bi.


Sifet zerf ke nameyan dewan, bajaran, mintiqayan,
dewletan qitayan ra virazyn z bi herfa hurd dest
pken.

10) Namey Kesan (exsan) Xerban


a) Namey kesan xerban ke orjnal xo bi alfabeya
latnk nusyn -mavaj namey ewropayijan amerkayijan-, sey orjnal n nameyan nusyn, telefuz nan
parantezan myan de nusyn. Nimney:
Ren Descartes (Rone Dekart), Shakespeare (ekspr),
George Bush (Corc B)
b) Namey kesan orisan, ereban, farisan... ke orjnal
xo bi alfabeya krlk, erebk/farisk... nusyn, sey
telefuz n nameyan nusyn. Nimney:
Gorbaov, bn Xeldn, Sedy raz
c) Namey kesan muslumanan mensban aran
Rojhelat Myann (Ortadou), sey telefuzbyay n
nameyan nusyn. Hafiz Esed, Seddam Huseyn, Mehmd Derw, Xumeyn, Muhemmed qbal.
d) Eke mkan nutena orjnal nameyan xerban het herfan ra- in bo, o wext herf nzdy n herfan
xerban terch ben. Mavaj herinda Kungstrdgrden
-ke nameyko swdk (svek) yo- de merdim no binuso
Kungstradgarden. unke herf kurdk de in
beno ki daktloy kurdan de z in by.

11) Tay Namey ke bi Herfa Girde Dest


Pken
1) Eke unwan yan z rutbe sey namey taybet (zel
ad) vajyo, yan bibo parey namey merdim, bi herfa
girde dest pkeno. Eke win nbo tena semed

35

bellkerdi mesleg yan z meqam merdim vajyo, bi


herfa hurdye dest pkeno. Nimney:
mrey Gl, beg kurdan, axay dewa ima, melay
dewa ma, x neqbendyan, babayo drsimij, pr
elewyan, mudir nahye, mudiro umm Evdila Beg,
qaymeqam Xozat, walyo newe, bnbayo zalim, albay
tirkan, qumandar cendirmeyan, qumandar alayye El
Heyder, El Heydero qumandar alayye.
Qaymeqam mudir umm amey dewe.
Qumandar alayye waly Xarpt amey dewe.
Bi herfa girde nimney: Seyd Riza, x Sed, Mela
Mistefa Barzan, Mela Ehmed Xas, Cemd Axa, Hesen
Beg, Mistefa Baawu.
2) Her ekuya namey cografk y taybet bi herfa
girde dest pkena. Nimney:
Koy Munzur, Deta Dyarbekir, Roy Murad, em
Dcle.
3) Namey chet (rojawan, vakur b) eke sey namey
taybet vajyo, yan bibo parey namey cayk, bi herfa
girde dest pkeno. Nimney:
Kurdstan Bar, Koreya Vakur, Afrkaya Bar.
Label eke namey chet sey namey taybet ney, tena
seba fadekerdi chet vajyo, bi herfa hurdye dest
pkeno. Nimney:
Vewre varan het vakur Kurdstan de zaf, bar
Kurdstan de tay varen.
raq Srye bar Kurdstan de, ran rojhelat
Kurdstan de yo.
4) Herfa vern a her ekuya nameyan sazgeh
dezgehan (tess muesseseyan) taybetyan girde
nusyna. Nimney:
Ensttuy Kurd y Pars, Federasyona Komeleyan

36

Kurdstan, Kitabxaney Selahedn Eyb.


5) Herfa verna her ekuya namey bna ya taybet
girde nusyna. Nimney:
Koka Cemd Beg, Kitabxaney Unversteya Dcle,
Beraj Keban.

12) Namey Kitaban, Nuteyan (Yazyan)


Notan Bblyografkan
Her herfa vern a her ekuya kitab yan z nuteyan
(yazyan) gird nusyna label n nameyan de herfa vern
a edatan bestoxan (balalar) gird binusyo z beno,
hurd binusyo z beno. Mavaj namey kitaban Munzur em, J. hsan Espar Qemer Al wina nusyn:
Hotay Serra Usif Qurzkiz, Tan Estanik Deyr Ma,
Adir Asme.
Not bblyografik heme welatan de bi eyn sul nnusyn. No xusus de standard cya-cyay est. Kombyay munasib d ke notan bblyografkan de bi rze (bi
sira) n malumat biby:
1-Namey peyn nutox (yazarn soyad), 2-namey
nutox, 3-namey kitab, 4-namey weanxaney
(yaynevinin ad), 5-namey aristan yo ke weanxane
tede yo (yaynevinin bulunduu ehrin ad), 6-serra
nerbyay (yaym tarihi), 7-rpelo ke ey ra stfade byo.
Beyntar (mabn) n malumatan hemne de vrgul
esto. Nimne:
em, Mnzr, Hotay Serra Usif Qurzkiz, Weann
Roja N, Stokholm, 1992, r. 124.
Eke herinda kitab de nutey bn (meqale sn) biby,
wina nusyn:
1-Namey peyn nutox (yazarn soyad), 2-namey
nutox, 3-namey nutey, 4-namey kovare yan z

37

rojnamey (dergi veya gazetenin ad), 5-hmara rojnamey


yan zi kovare (gazete veya derginin says), 6-tarx
rojnamey yan z kovare, 7-namey aristan yo ke
rojname yan z kovare tede ner by (gazete veya derginin
yaynland ehrin ad), 8-rpelo ke ey ra stfade byo.
Beyntar n malumatan hemn de vrgul esto namey nutey bi xo aretan (bi tirk trnak iareti)
myan de yo. Nimne:
Diljen, Haydar, Programand Partyand Kurdan di
Persa Ziwan, Vate: kovara kultur, hmare: 4, wisar
1998, Stokholm, r. 19.

13) Nuti Tarx y bi Roje, Menge (Ame)


Serre
Tay kes nuti tarxan de nan tre (-) yan z
apostrof () xebitnen. Gorey meyl kombyay, gan
tarx b n aretan binusy. Nimney:

meyl kombyay ........ form bn


25 ama nsane............... 25- ama nsane,
25 amaNsane
1 gulane .......................... 1- gulane, 1 Gulane
17 temmuze .................... 17- temmuze, 17 Temmuze
Tarxo bi roje, menge serre z sey nimneya crne
nusyno:

meyl kombyay ........... form bn


03.04.1938 ........................... 3. 4. 1938, 13-04-1938,
13/4/1938

14) Sifet ra Namevirati


Kirmanck de ca ra ca form suffks sifet ra

38

namevirati vuryno (bedilyno). No suffks, tay


cayan de -ye yan z - tay cayan de -ey yan z -
yo. Kombyay ma n forman ra -ye terch kerd.
Nimney:

meyl
kombyay ........ form bn ............... tirk
-ye ......................... -ey, -
azadye................... azadey, azad ............. zgrlk
birayye .................. birayey, biray ........... kardelik
xoserye.................. xoserey, xoser ........... bamszlk

15) ekuy Antey (Bknl Szckler)


Eke myan cumle de beyntar (mabn) end ekuyan
de bibo, tena ekuya peyne bi form antey (bknl)
nusyna, ekuy bn bi form xoser (yaln) nusyn.
Nimney:

meyl kombyay ........... form bn


ar Drsim Erzin- .......... ar Drsim ar Erzingan ko kerd.
gan ko kerd.
Xal dat ey ra va. ............. Xal dat ey ra va.
Mi Kajn Mran ra va. .... Mi Kajn Mran ra va.
Mi Kajn ra Mran ra va.
Pancs knek lajek
amey. ..................................Pancs knek lajek amey.
Waye biray to ewro ....... Waya to biray to ewro
amey.
amey.
Yew waye di biray .......... Yew way di biray ewro
ewro amey.
amey.

39

Di way yew bira


ewro amey. ..................... Di way yew bira ewro amey.
Di way di biray ewro amey. .......................... Di way di biray ewro amey.
Nimneyan cornan ra nimneya verne de, beyntar
ar Drsim Erzingan de esto. No , sey bestox (bala) ar Drsim Erzingan pra besteno.
Semed naye ra -ya Drsim ekuya ar newe ra
-Erzingan ra ver- nnusyo z beno. unke tya -ya
Erzingan, -ya Drsim z temsl kena.

16) Name Sifet Mak


Kirmanck de name sifet mak y ke weya Drsim
de bi -e qedn, tay cayan de bi -i, tay cayan bnan
de z b -e b -i vajyn. Nimney:

weya Drsim .... wey bn ......... tirk


dewlete ................... dewleti, dewlet ..... devlet
dimene .................. dimeni, dimen ... dman (kadn
veya kz)
zerde ....................... zerdi, zerd ............ sar
ple .......................... pli, pil .................. (yaa) byk
Namey Mak y ke bi -e (-i) Qedyn Karo
Nmcet (Kopula)
Namey mak y ke xoser bi herfa -e yan z -i qedyn, gama ke myan cumle de kar nmcet ra ver
br, na herfa xo ya peyne (yan -e yan z i) nvajyna nnusyna. Nimney:

40

meyl
kombyay ....... form bn ............. tirk
Na dar a. ............... Na dare a./Na dari a.Bu aatr.
Na qelem a. .......... Na qeleme a./
Na qelemi a. ............. Bu kalemdir.
Na qelema Sor- .... Na qelema Sor- ........ Bu Sorguln
gul a.
gule a.
kalemidir.
No kitab Br- ..... No kitab Br- ........ Bu Brwann
wan o.
wane o.
kitabdr.
N nimneyan ra dar, qelem, Sorgul Brwan
gama ke xoser , bi -e yan z -i vajyn (dare/dari, qeleme/qelemi, Sorgule/Sorguli, Brwane/Brwani).
Label myan cumle de karo nmcet ke n ekuyan dima ame, di herf vengin (sesli harf) pdim a yen
semedo ke vati xo zor o, n venginan ra vengina verne,
yan -e yan z -i kewena. Mavaj cumleya Na dare a
yan z Na dari a de e yan z iya dare/dari kewta,
cumle bya Na dar a. (Seke ma cor ra z nut, tay
mintiqayan de, gama ke xoser bib z n ekuyan
makyan ra pey -e -i in .)

17) Bi - Zafhmarbyay Nameyan


Kirmanck de suffksan zafhmarye ra yew z -
ya. Namey ke bi herfa bvenge (sessiz harf) qedyn,
rast-erast bi na -ye ben zafhmar. Nimney:

yewhmar .............. zafhmar


dest ........................... Dest berz kerd.
xort ........................... Xort ha yen.
Eke name bi herfan venginan (sesli harfler) sey a, -, -o, -u -y biqedyo, tay mintiqayan de na
-ya zafhmarye nvajyna. Mavaj gama ke ekuya

41

gay bena zafhmare, bena ga, label semedo ke di


herf vengin yen thet, herfa pragirday dekewena
myan n di herfan bvengan ekuye bena gay.
Tay mintiqayan de semed asaneya telefuz ra -ya
peyne kewena no name b - vajyno, beno gay.
Gorey kombyay, heriqas ke ziwan qisekerdi de
tay cayan de wina bibo z ziwan nuti (yaz dili) de
gan na - binusyo. Nimney:
zafhmar/meyyewhmar ..... l kombyay ........... zafhmar/form bn
ga .................. Gay va wen. ........... Gay va wen.
Mi gay ard. ............... Mi gay ard.
bira ............... Di biray on uca. ...... Di biray on uca
hga .............. Cityeran/citkaran hgay ramit. Cityeran/citkaran hgay ramit.
ko .................. Drsim de koy berz . ... Drsim de koy berz .
Namey nr y ke bi e qedyn z gorey n
qaydey corn - gn. Nimney:
zafhmar/meyyewhmar ..... l kombyay ........... zafhmar/form bn
sere .............. Di serey asen. ....... Di serey asen.
xele............... Ma xeley nay. ..... Ma xeley nay.
Label namey mak y ke bi e yan z -i qedyn,
gama ke -ya zafhmarye bigr, na -e yan z -iya xo
ya peyne vnd bena. Nimney:

yewhmar ............... zafhmar/meyl kombyay


bize/bizi ..................... To biz berd.
dare/dari ................... To dar birnay.
dewe/dewi ................. Kam n dew venay?

42

Tay mintiqayan de z n tewir ekuy mak bi herfa


bvenge qedyn zafhmarye de - gn. Nimney:

yewhmar ............... zafhmar/meyl kombyay


biz .............................. biz berd.
dar.............................. To dar birnay.
dew............................. Kam n dew venay?
ekuy ke yewhmar nan bi qedyno,
zafhmarya form de newe ra ngn, sey xo
manen. Yan n tewir ekuy, yehhmarye
zafhmarye de eyn nusyn. Nimney:
yew kard....Mi yew kard ute. ..... Bir bak ykadm.
di kard .......Mi di kard ut. ......... ki bak ykadm.
yew hn .....Ma yew hn virat. ... Bir eme yaptk.
di hn ........Ma di hn virat. ..... ki eme yaptk.
yew El ........El zano. ..................... Ali biliyor.
di El ...........Her di El z zan. ...... Her iki Ali de biliyor(lar).

18) Cumle de Nuti Name yan z Sifet


Zafhmar Kar Nmcet (Kopula)
Myan cumle de, name yan z sifeto ke kar nmcet
ra ver se obje (nesne) yeno, zafhmar bibo z sey
yewhmar nusyno label na rewe (n hal) de karo
nmcet zafhmar nusyno. Yewhmar zafhmarya
objey, yewhmar yan z zafhmarbyay n kar ra fam
bena. Nimney:

43

meyl
kombyay ........ form bn ...... tirk
N vilik /. ............ N vlik y. ......Bunlar ieklerdir./
Bunlar iektir.
N dar /. .............. N dar y./ ......Bunlar aatrlar.
N dar y.
Bunlar aatr.
Ma kurd me//. .... Ma kurd me. ...Biz Krdz.
Her di y/y. ........... Herdiy y/y. ...Her ikisidir.
N kue y/y. ........ N kuey /. ....Bunlar sokaktrlar./
Bunlar sokaklardr.
N mange y/y...... N mangey ....Bunlar inektirler.
/N mangey . Bunlar ineklerdir.
N ga y/y. ............ N gay . ..........Bunlar kzdrler./
Bunlar kzlerdir.
N rind /.............. N rind y. ......Bunlar gzeldirler./
Bunlar gzellerdir.
N dewij /. ........... N dewij y. ....Bunlar kyllerdir./
Bunlar kyldrler.
N merdim wen- .. N merdim .....Bunlar tahsilli
de y/y.
wendey y.
adamlardr.

19) zafe (Tamlama)


A) Kirmanck de zafeya namey (isim tamlamas)
mintiqa ra mintiqa cya vajyna. Heta tay mintiqayan
de vengo ke zafey fade keno vnd z byo. Mavaj,
herinda laj Heseni (Hasann olu) de tay mintiqayan
de van lac Hesen. Label ziwan nuti de gan herfa
ke zafey musnena (nawnena) binusyo.
Derheq zafey de terch kombyay form bn
wina y:

44

Nr (Eril)

meyl
kombyay ....form bn .................... tirk
a) her mi ......... hr mi, her mi ................. eeim (eril)
b) her mi .......... hr mi, her mi ................. eeim (eril)
a) laj Hesen ... lac Hesen, lac Hesen ..... Hasann olu
b) laj Hesen .... lac Hesn, lac Hesen ...... Hasann olu
Mak (Diil)

meyl
kombyay. form bn ...................... tirk
a) hera mi ...... herey mi, hr mi, her mi ... eeim (diil)
b) her mi ...... herey mi, hr mi, her mi ... eeim (diil)
Zafhmar (oul)

meyl
kombyay ... form bn................. tirk
a) her mi ........ hr mi, her mi ............ eeklerim
b) her mi ......... hr mi, her mi ............ eeklerim
a) laj Hesen .. lac Hesn, lac Hesen .. Hasann oullar
b) laj Hesen ... lac Hesn, lac Hesen .. Hasann oullar
Seke nimneyan cornan ra z fam beno, gorey
terch kombyay, kirmanck de ewro merdim no
(bese keno) bi form a yan z b binuso.
B) zafe de Nuti ekuya Nr ya ke bi -eQedyna
Eke ekuya temambyaya (muzaf, tamlanan) nr bibo
esl aye bi -e biqedyo, zafe de gan no -e binusyo.
Nimney:

45

meyl kom
byay....form bn ...................... tirk
namey to ......... nam to ................... senin adn
meley hgay .. mel hgay/yegay .... tarlann ekirgesi
keyey ma- ....... key mamostay,
mostay ......... mamostay ............ retmenin evi
gedey dewe ..... ged dew .................. kyn ocuu
C) Kirmanck de zafeya sifet z mintiqa ra mintiqa
vuryna. Mavaj manaya yeni bir imkan siyah bir
kalema tirk de, kirmanck de n form cya-cyay est:
ekuya Nr

meyl
kombyay ...........form bn .......... tirk
mkanko newe .... mkank newe, ..... yeni bir imkan
mkanko newe,
mkankew newe
mkande newe .... mkando newe .... yeni bir imkan
mkanndo newe
ekuya Mak
qelemka syaye .. qelemka syay, ... siyah bir kalem
qelemka syay
qelemda syaye .. qelemnda syay .. siyah bir kalem

46

D) Nuti zafeya Rzilk (Zincirleme Tamlama)


Manaya Aye

zafeya rzilk .................. manaya cumle


Ehmed Hesen derg vano. ............................ (Na cumle de Hesen derg o.)
Ehmed Hesen yo derg
vano. ................................(Na cumle de Ehmed derg o.)
Ehmed Hesen derg va. ... (Na cumle de Hesen derg o.
Ehmed Hesen y derg va. ................................ (Na cumle de Ehmed derg o.
Laj biray pl waneno. ......... (Na cumle de bira pl o.
Laj biray yo pl waneno. ...... (Na cumle de laj pl o.)
Laj biray pl wend. ............. (Na cumle de bira pl o.)
Laj biray y pl wend.......... (Na cumle de laj pl o.)
Komeleya Cinyan Demokratan Kurdistan (Tya
de mrdey cinyan demokrat .)
Komeleya Cinyan Demokratan Kurdistan (Tya
de cin bi xo demokrat .)

20) Namey Tay Bajaran (aristanan)


Qezayan Kurdan
Gorey darey dewlete tay namey dar n y:

meyl
kombyay .... form bn ........... tirk
dewe (m) ........... dewi, dew, daw,
diwi, dow, do .........
nahye (m) ........ nehye ...................
qeza (m) ............ qeza (n) .................
bajar (n) ............ bacar .....................

47

ky
nahiye
ile, kaza
il, vilayet;
ehir, kent

aristan (n) ....... ahrestan, eh- ..... il, vilayet;


er, ehr
ehir, kent
ske: Tay cayan de ekuya ske/suki/sk/suk
manayan ehir, kent, il merkezi, ile merkezi yan z
ary tirk de vajyna. Mavaj Dyarbekir, Erzingan
Swregi ra ske yan z suki vajyno. Ziwan erebk
de z sq manaya aruy de yo.
Se prensp, namey her bajar Kurdan, sey vati ar
bajar nusyno. Mavaj: Drsim, Gimgim, Bongilan,
Dyarbekir, Mrdn. Cr ra, ma gorey terch
kombyay nameyan tay bajaran qezayan kurdan
nusen.

nameyo kirmanck ..... nameyo ke dewlete panawo


I) Bidls ......................... I) Bitlis
1. Elcewaz....................... 1. Adilcevaz
2. Hzan .......................... 2. Hizan
3. Motk .......................... 3. Mutki
4. Tx .............................. 4. Tatvan
5. Xelat ........................... 5. Ahlat
II) ewlg ...................... II) Bingl
1. Azarprt ..................... 1. Adakl
2. Bongilan ..................... 2. Solhan
3. rme ......................... 3. Yedisu
4. Dara Hn ................... 4. Gen
5. Gx............................. 5. Kii
6. Kanre ....................... 6. Karlova
7. Xorxol ......................... 7. Yayladere
III) Drsim, Mamekye ..... III) Tunceli
1. emigezek ....................... 1. emigezek

48

2. Mazgrd ............................. 2. Mazgirt


3. Prtage ....................... 3. Pertek
4. Pilemurye .................. 4. Plmr
5. Pulur ........................... 5. Ovack
6. Qisle ............................ 6. Nazmiye
7. Xozat ........................... 7. Hozat
Drsim esl xo de namey yew mintiqa yo. Namey
aristan bi xo Mamekye ya, ci ra Kalan z vajyno.
IV) Dyarbekir ...
1. Bismil ................
2. rmg .............
3. inar .................
4. Erxen ...............
5. Gl .....................
6. Hezro .................
7. Hni ..................
8. Karaz ................
9. Lic ....................
10. Pasr ...............
11. Pran ...............
12. Silvan .............
13. anku ............

IV) Diyarbakr
1. Bismil
2. ermik
3. nar
4. Ergani
5. Eil
6. Hazro
7. Hani
8. Kocaky
9. Lice
10. Kulp
11. Dicle
12. Silvan
13. ng

V) Erzingan ........
1. Cimin ...............
2. l .....................
3. Kemalye ...........
4. Kemax ...............
5. Mose ..................
6. Refahye ............

V) Erzincan
1. zml
2. li
3. Kemaliye
4. Kemah
5. ayrl
6. Refahiye

49

7. Trcan ............... 7. Tercan


VI) Erzirom ........
1. Aqele................
2. at .....................
3. Gogs .................
4. Hesenqele .........
5. spr ...................
6. Narman .............
7. Olt ....................
8. Olur ...................
9. Ortl .................
10. Tatos ...............
11. Xins, Kela .....
12. Xoresan ...........

VI) Erzurum
1. Akale
2. at
3. Karayaz
4. Pasinler
5. spir
6. Narman
7. Oltu
8. Olur
9. enkaya
10. Tekman
11. Hns
12. Horasan

VII) M ..............
1. Gimgim .............
2. Kop ....................
3. Milazgir ............

VII) Mu
1. Varto
2. Bulank
3. Malazgirt

VIII) Riha ............


1. Brecg .............
2. Curn Re .........
3. Hewenc .............
4. Ser Kany ......
5. Swregi .............
6. Sirc ..................
7. Wranar ..........
8. Xelfet................

VIII) Urfa
1. Birecik
2. Hilvan
3. Bozova
4. Ceylanpnar
5. Siverek
6. Suru
7. Viranehir
8. Halfeti

50

IX) Semsr ..........


1. Ald .................
2. Bsn .................
3. likan ..............
4. Kolik ..................
5. Semsat ..............
6. Ser Golan ........

IX) Adyaman
1. Gerger
2. Besni
3. elikhan
4. Kahta
5. Samsat
6. Glba

X) Srt ..................
1. Berwar .............
2. Dih ....................
3. Hewl ................
4. Misri ................
5. rvan ...............

X) Siirt
1. Pervari
2. Eruh
3. Baykan
4. Kurtalan
5. irvan

XI) Xarpt ...........


1. Axin ...................
2. Baskl ................
3. Depe ..................
4. Keban ................
5. Meden ...............
6. Myaran ............
7. Pali ....................
8. Qowancyan ......
9. Sivrice ...............
10. Xulaman .........

XI) Elaz
1. An
2. Baskil
3. Karakoan
4. Keban
5. Maden
6. Arcak
7. Palu
8. Kovanclar
9. Sivrice
10. Alacakaya

21) Namey Welatan, Dewletan Paytextan


Tya de vane (zafane) namey dewletan paytextan
nan nusyay label namey tay welatan bdewletan
yan z welatan otonoman z nusyay.

51

52

dewlete/welat, paytext ................................................. dewlete/welat, paytext


1 Afrkaya Bar, Pretorya ........................................ 1 South Africa, Pretoria
2 Afrkaya Myanne, Bang ....................................... 2 Central African Republic, Bangui
3 Angola, Landa ......................................................... 3 Angola, Luanda
4 Benn, Porto-Novo ..................................................... 4 Benin, Porto-Novo
5 Botswana, Gaborone ................................................. 5 Botswana, Gaborone
6 Brund, Bujumbura .................................................. 6 Brundi, Bujumbura
7 Brkna Faso (Voltaya Corne), Wagadg............ 7 Burkina Faso, Ouagadougou
8 ad, Ncamena ........................................................... 8 Chad, NDjamena
9 Cezayr, Cezayr ........................................................ 9 Algeria, Algiers
10 Cbt, Cbt .......................................................... 10 Djibouti, Djibouti
11 Ertre, Asmara ........................................................ 11 Eritrea, Asmara
12 Etyopya, Adds Ababa ............................................ 12 Ethiopia, Addis Ababa
13 Gabon, Lbrvl ......................................................... 13 Gabon, Libreville
14 Gambya, Banjl ..................................................... 14 The Gambia, Banjul

kirmanck .............................................................. ngilizk

I-AFRKA

53

15 Gana, Akkra ............................................................ 15 Ghana, Accra


16 Gne, Konakr .......................................................... 16 Guinea, Conakry
17 Gneya Bssaoy, Bssao.......................................... 17 Guinea-Bissao, Bissau
18 Gneya Ekwatore, Malabo ...................................... 18 Equatorial Guinea, Malabo
19 Kamern, Yande ................................................... 19 Cameroon, Yaound
20 Kenya, Narob ........................................................ 20 Kenya, Nairobi
21 Kongo (Zare), Knasa ........................................... 21 Congo (Zaire), Kinshasa
22 Kongo-Brazavlle, Brazzavlle ................................ 22 Congo, Brazzaville
23 Lberya, Monrovya .................................................. 23 Liberia, Monrovia
24 Lbya, Trabls Rojawan ...................................... 24 Libya, Tripoli
25 Madagaskar, Antananarvo ................................... 25 Madagascar, Antananarivo
26 Malaw, Llongwe.................................................... 26 Malawi, Lilongwe
27 Mal, Bamako .......................................................... 27 Mali, Bamako
28 Marok (Fas), Rabat ................................................. 28 Morocco, Rabat
29 Misir, Qahre ........................................................... 29 Egypt, Cairo
30 Mortanya, Nakot ................................................ 30 Mauritania, Nouakchott
31 Mozambk, Mapto ................................................. 31 Mozambque, Maputo
32 Nambya, Wndhk................................................. 32 Namibia, Windhoek
33 Njer, Nyamey ........................................................ 33 Niger, Niamey

54

dewlete/welat, paytext ................................................. dewlete/welat, paytext


1 Arjantin, Buenos Ares ............................................. 1 Argentina, Buenos Aires

kirmanck .............................................................. ngilizk

II-AMERKA

34 Njerya, Abuja ......................................................... 34 Nigeria, Abuja


35 Rwanda, Kgal ....................................................... 35 Rwanda, Kigali
36 Sehraya Rojawan, El-Eyn ................................... 36 Western Sahara, El-Aain
37 Senegal, Dakar ....................................................... 37 Senegal, Dakar
38 Syerra Leone, Frtawn .......................................... 38 Sierra Leone, Freetown
39 Somalya, Mogad ................................................. 39 Somalia, Mogadishu
40 Sdan, Xartm ....................................................... 40 Sudan, Khartoum
41 Tanzanya, Dodoma ................................................. 41 Tanzania, Dodoma
42 Togo, Lome .............................................................. 42 Togo, Lom
43 Tnis, Tnis ............................................................ 43 Tunisia, Tunis
44 ganda, Kampala ................................................... 44 Uganda, Kampala
45 Zambya, Lsaka .................................................... 45 Zambia, Lusaka
46 Zmbabwe, Harare .................................................. 46 Zmbabwe, Harare

55

2 Belz, Belmopan ........................................................ 2 Belize, Belmopan


3 Bolvya, Sukre ........................................................... 3 Bolivia, Sucre
4 Brezlya, Brezl ......................................................... 4 Brazil, Brasilia
5 Dewlet Yewbyayey y Amerka, Wangtin ........ 5United States of America, Washington
6 Domnk, Santo Domngo ......................................... 6 Dominican Republic, Santo Domingo
7 Ekwador, Kuto ......................................................... 7 Ecuador, Quito
8 Giraw Falkland, Stanley ....................................... 8 Falkland Islands, Stanley
9 Guatemala, Guatemala City .................................... 9 Guatemala, Guatemala City
10 Guyana, Corctawn .................................................. 10 Guyana, Georgetown
11 Guyana Fransay, Kayen ....................................... 11 French Guiana, Cayenne
12 Hat, Port-o-Prens ................................................. 12 Haiti, Port-au-Prince
13 Hondras, Tegucgalpa .......................................... 13 Honduras, Tegucigalpa
14 Jamaka, Kngston .................................................. 14 Jamaica, Kingston
15 Kanada, Ottawa ...................................................... 15 Canada, Ottawa
16 Kolombya, Bogota .................................................. 16 Colombia, Bogot
17 Kosta Rka, San Jose .............................................. 17 Costa Rica, San Jos
18 Kuba, Havana ......................................................... 18 Cuba, Havana
19 Mekska, Meksko City ........................................... 19 Mexico, Mexico City
20 Nkaragua, Managua.............................................. 20 Nicaragua, Managua

56

dewlete/welat, paytext ................................................. dewlete/welat, paytext


1 Armenstan, Erwan ................................................. 1 Armenia, Yerevan
2 Azerbaycan, Baku ..................................................... 2 Azerbaijan, Baku
3 Bahreyn, Manama .................................................... 3 Bahrain, Manama
4 Benglade, Dakka ..................................................... 4 Bangladesh, Dhaka
5 Brmanya (Brma), Rangn .................................... 5 Burma, Rangoon (Yangon)
6 Btan, Thmbu .......................................................... 6 Bhutan, Thimphu

kirmanck .............................................................. ngilizk

III-ASYA

21 l, Santyago ......................................................... 21 Chile, Santiago


22 Panama, Panama City ........................................... 22 Panama, Panama City
23 Paragay, Asunsyon .............................................. 23 Paraguay, Asuncin
24 Per, Lma .............................................................. 24 Peru, Lima
25 Salvador, San Salvador .......................................... 25 El Salvador, San Salvador
26 Surnam, Paramarbo ............................................. 26 Suriname, Paramaribo
27 rgay, Montevdeo ............................................. 27 Uruguay, Montevideo
28 Venezuela, Karakas ................................................ 28 Venezuela, Caracas

57

7 eenstan, Grozn.................................................... 7 Chechenia, Grozny


8 n, Pekn .................................................................. 8 China, Beijing (Peking)
9 Efxanstan, Kabul ..................................................... l9 Afghanistan, Kabul
10 Erebstan Sed, Ryad ......................................... 10 Saudi Arabia, Riyadh
11 Flpn, Manla ........................................................ 11 Philippines, Manila
12 Gurcstan, Tifls ...................................................... 12 Georgia, Tbilisi
13 Hindstan, Delh ..................................................... 13 India, New Delhi
14 ndonezya, Jakarta ................................................. 14 Indonesia, Jakarta
15 ran, Tehran ............................................................ 15 Iran, Tehran
16 raq, Bexdad ............................................................ 16 Iraq, Baghdad
17 sral, Quddus ......................................................... 17 Israel, Jerusalem
18 Japonya, Tokyo ....................................................... 18 Japan, Tokyo
19 Kaledonyaya Newye, Nmeya .............................. 19 New Caledonia, Nouma
20 Kamboya, Phnom Penh ........................................ 20 Cambodia (Kampuchea), Phnom Penh
21 Koreya Bar, Sel ................................................ 21 South Korea, Seoul
22 Koreya Vakur, Pyongyang ................................... 22 North Korea, Pyongyang
23 Kurdstan ................................................................ 23 Kurdistan
24 Kuweyt, Kuweyt ..................................................... 24 Kuwait, Kuwait
25 Laos, Vyangan ...................................................... 25 Laos, Vientiane

58

26 Lubnan, Beyrd ...................................................... 26 Lebanon, Beirut


27 Maldv, Male ........................................................... 27 Maldives, Mal
28 Malezya, Kuala Lumpur ........................................ 28 Malaysia, Kuala Lumpur
29 Mreyy Ereban, Eb Dab.................................... 29 United Arab Emirates, Abu Dhabi
30 Moxolstan, lan Bator .......................................... 30 Mongolia, Ulan Bator
31 Nepal, Katmand ................................................... 31 Nepal, Kathmandu
32 Ozbekstan, Takent ............................................... 32 Uzbekistan, Tashkent
33 Pakstan, slamabad ............................................... 33 Pakistan, Islamabad
34 Qeter, Doha ............................................................. 34 Qatar, Doha
35 Qazaxstan, Akmola ............................................... 35 Kasakhistan, Akmola
36 Qibris, Lefkoe ........................................................ 36 Cyprus, Nicosia
37 Qirxizstan, Bkek ................................................. 37 Kyrgyzstan, Bishkek
38 Sngapr, Sngapr ................................................ 38 Singapore, Singapore
39 Sr Lanka, Kolombo ................................................ 39 Sri Lanka, Colombo
40 Srye, am ............................................................. 40 Syria, Damascus
41 Tacikstan, Duenbe ............................................... 41 Tajikistan, Dushanbe
42 Tayland, Bangkok ................................................... 42 Thailand, Bangkok
43 Taywan, Tayp ........................................................ 43 Taiwan, Taipei
44 Tirkya, Anqara ...................................................... 44 Turkey, Ankara

59

dewlete/welat, paytext ................................................. dewlete/welat, paytext


1 Albanya (Arnawudstan), Trana ............................. 1 Albania, Tirana
2 Almanyaya Federale, Berln .................................... 2 Germany, Berlin
3 Andorra, Andorra-la-Vella ....................................... 3 Andorra, Andorra-la-Vella
4 Awusturya, Vyana ................................................... 4 Austria, Vienna
5 Belka, Bruksel ........................................................ 5 Belgium, Brussels
6 Bosna-Hersek, Sarayevo .......................................... 6 Bosnia-Hercegovina, Sarajevo
7 Blgarstan, Sofya .................................................... 7 Bulgaria, Sofia
8 ekstan, Prag .......................................................... 8 Czech Republic, Prague
9 Danmarka, Kopenhag ............................................. 9 Denmark, Copenhagen
10 Estonya, Talln ........................................................ 10 Estonia, Tallin

kirmanck .............................................................. ngilizk

IV-EWROPA

45 Tirkmenstan, Eqabad .......................................... 45 Turkmenistan, Ashkhabad


46 Umman, Mesqet ...................................................... 46 Oman, Muscat
47 Urdun, Emman ....................................................... 47 Jordan, Amman
48 Vetnam, Hano ....................................................... 48 Vietnam, Hanoi
49 Yemen, Sena ........................................................... 49 Yemen, Sanaa

60

11 Faroarna .................................................................. 11 The Faroe Islands


12 Fnlanda, Helsnk .................................................. 12 Finland, Helsinki
13 Fransa, Pars........................................................... 13 France, Paris
14 Gronlanda, Godthab (Nuuk) .................................. 14 Greenland, Nuuk (Godthb)
15 Hollanda, Amsterdam ............................................ 15 The Netherlands, Amsterdam
16 ngilstan, Londra ................................................... 16 United Kingdom, London
17 rlanda, Dubln ....................................................... 17 Ireland, Dublin
18 slanda, Reykyavk ................................................. 18 Iceland, Reykjavik
19 talya, Roma ............................................................ 19 Italy, Rome
20 Korska, Ajakkyo ................................................... 20 Corsica, Ajaccio
21 Letonya, Rga .......................................................... 21 Latvia, Riga
22 Ltvanya, Vlnyus .................................................. 22 Lithuania, Vilnius
23 Lxtintayn, Vaduz ................................................. 23 Liechtenstein, Vaduz
24 Luksembrg, Luksembrg ..................................... 24 Luxembourg, Luxembourg
25 Macarstan, Bdapet ............................................ 25 Hungary, Budapest
26 Makedonya, Uskup ................................................. 26 Macedonia, Skopje
27 Malta, Valletta ........................................................ 27 Malta, Valletta
28 Moldavya, Knev .................................................. 28 Moldavia, Chisinau
29 Monako, Monako..................................................... 29 Monaco, Monaco

61

30 Norwe, Oslo ........................................................... 30 Norway, Oslo


31 Polonya, Warowa................................................... 31 Poland, Warsaw
32 Portugal, Lzbon ..................................................... 32 Portugal, Lisbon
33 Romanya, Bkarest ................................................ 33 Romania, Bucharest
34 Rsya, Moskova ...................................................... 34 Russia, Moscow
35 Rsyaya Sipye, Mnsk ........................................... 35 Belorussia, Minsk
36 San Marno, San Marno ........................................ 36 San Marino, San Marino
37 Sardnya, Kayler .................................................... 37 Sardinia, Cagliari
38 Slovakya, Bratslava .............................................. 38 Slovakia, Bratislava
39 Slovenya, Lyublyana .............................................. 39 Slovenia, Ljubljana
40 Spanya, Madrd ...................................................... 40 Spain, Madrid
41 Swd, Stokholm ...................................................... 41 Sweden, Stockholm
42 Sws, Bern ............................................................... 42 Switzerland, Berne
43 Ukrayna, Kev ......................................................... 43 Ukraine, Kiev
44 Xirvatstan, Zagreb ................................................. 44 Croatia, Zagreb
45 Yunanstan, Atna .................................................. 45 Greece, Athens
46 Ygoslavya, Belgrad ............................................... 46 Yugoslavia, Belgrade

62

dewlete/welat, paytext ................................................. dewlete/welat, paytext


1 Awustralya, Kanberra .............................................. 1 Australia, Canberra
2 Fj, Suva ................................................................... 2 Fiji, Suva
3 Girawa Solomon, Honyara ...................................... 3 Solomon Island, Honiara
4 Giraw Maral, Dalap-Ulga-Darrt ....................... 4 Marshall Islands, Dalap-Uliga-Darrit
5 Krbat, Tarawa ....................................................... 5 Kiribati, Tarawa
6 Mkroneyza, Palkr .................................................. 6 Micronesia, Palikir
7 Nauru, Yaren ............................................................ 7 Nauru, Yaren
8 Zelandaya Newye, Wellngtin ................................. 8 New Zealand, Wellington
9 Papua-Gneya Newye, Port Moresb ...................... 9 Papua New Guinea, Port Moresby
10 Samoaya Rojawan, Apya ....................................... 10 Western Samoa, Apia
11 Tonga, Nukualofa ................................................... 11 Tonga, Nukualofa
12 Tuvalu, Fongafale ................................................... 12 Tuvalu, Fongafale
13 Vanuatu, Vla .......................................................... 13 Vanuatu, Vila

kirmanck .............................................................. ngilizk

V-OKYANSYA

II-ZEMR (ADIL, ZAMR)

1) Zemr Kes (Zemr exs)


Kirmanck de di grb zemr kes est:
a) Grba Yewine

meyl
kombyay .....form bn ............... tirk
ez ........................ e ................................. ben
ti ......................... to, t, tu .................... sen
o ......................... ew, aw, we, wi,
ay, yo, y, wo, ........ o (eril)
a ......................... ya .............................. o (diil)
ma ...................... - ................................. biz
ima ................... sima .......................... siz
......................... y, y, ....................... onlar
b) Grba Dyine

meyl
kombyay ..... form bn ........................... tirk
mi ........................ min .......................................... ben
to ......................... t, tu ....................................... sen
ey ........................ yi, y, h, jey, , y, y, ay ..... o (eril)
aye ...................... y, ya, yay, aya, ay, a, ja ........ o (diil)
ma ....................... man ......................................... biz
ima .................... iman, sima ............................ siz
nan ..................... yn, yn, yne, jn, na, ne,
n, n, aynan, eyna, ayno .... onlar

63

Yewna zemr kes z xo yo. Fransk de n zemr ra


pronom personnel rflchi vajyno. Kombyay form
xoy terch kerd label sewbna form n zemr z est:

meyl
kombyay .....form bn ......................... tirk
xo ....................... xwe, xwi, xwo, xu, ho, hu .... kendi
Nusyay ekuya Xo
Eke ekuya xo se zemr bro xebitnay yan z kar
refleksf (dnl fiil) de ca bigro, ekuyan bnan ra
cya nusyna. Nimney:

kirmanck .................... tirk


Cinke laj xo berd. ........ Kadn olunu gtrd.
Xo ver de nyade! ............ nne bak!
O xo ver o dano. .............. O kendiliinden veriyor.
O xo ver ro dano. ............ O direniyor.
Xo bi xo qisey keno./Xo
bi xo qal keno. ........... Kendi kendine konuuyor.
Kerge awe wena, xo
ra cor Homay ra ewnyna. ........................... Tavuk [bile] su ier, yukardaki
Tanrya bakar.
ruh xo teslm kerdene .... ruhunu teslim etmek, vefat etmek
awe xo ro kerdene .......... su dknmek, du almak
xo myane ra bestene ..... beline balamak
xo ser de kerdene ........... 1-kafaya dikmek, itahla imek
2-[giysi] karmak
xo ser o byene ................ din olmak, sal yerinde olmak
xo ser ro kerdene ............ kendi bana dkmek

64

Seke aseno, no karo peyn ar ekuyan ra virazyayo


nnan ra xo zemr, ser (sere) name, ro peyedat (artedat) , kerdene kar o; tya xo cya nusyayo. Label tay
ekuyan prabestyan de xo ekuy bn pya
nusyn. Nimney:

kirmanck ..................... tirk


xora .................................. zaten
xoser ................................. bamsz
xoser, xoserye ............... bamszlk
2) Zemr Nan (Zemr aret)
Zemr nan, zemr y ke gama ke mrdim yk
yan z yan aret keno -b ke namey /yan bi xo vajoxebitneno.
a) Semed Nzd
hal xoser (nominatif, rectus) de:

meyl
kombyay .....form bn ....................... tirk
no....................... n, en, eni, ino, ini, in ..... bu (eril)
na....................... ena, ina, hena .................... bu (diil)
n ....................... n, en, in, en, in ............ bunlar
No vano. (Bu sylyor.) (eril)
Na vana. (Bu sylyor.) (diil)
N van. (Bunlar sylyorlar.)
hal oblk (oblique, bknl) de:

meyl
kombyay .... form bn ........................ tirk
ney ................... n, en, in, en, in ............ bu (eril)
naye ................. nay, ena, enay, en, ina, .... bu (diil)
inay, iney, in, iny, hena

65

nnan ............... nna, nn, nayne, enyan,


enyn, inyan, inn, inn,
no, ino ....................................... bunlar
Ney va. (Bu syledi.) (eril)
Naye va. (Bu syledi.) (diil)
Nnan va. (Bunlar sylediler.)
b) Semed Dr
hal xoser de:

meyl
kombyay ...... form bn ........................... tirk
o ........................... aw, ew, ewi, hew, awi, ay, ... o (eril)
a ........................... aya, eya ................................... o (diil)
........................... , ay, ey, hey .......................... onlar
O vano. (O sylyor.) (eril)
A vana. (O sylyor.) (diil)
van. (Onlar sylyorlar.)
hal oblk de:

meyl
kombyay ......... form bn .............. tirk
ey ............................ ay, ay ....................... o (eril)
aye .......................... ay, aya, ayay, eya .... o (diil)
nan ........................ aynan, ayna ............. onlar
Ey ra vaje. (Ona syle.) (eril)
Aye ra vaje. (Ona syle.) (diil)
nan ra vaje. (Onlara syle.)
Rastnuti Zemran aret Ney Ey
Tay nutox herinda zemran aret y ney ey

66

de bi xelet wina nusen: ney, ey. Rast xo ney


ey o. unke form ante (oblique) y n zemran ney
ey o.

rast .................... xelet ...................... tirk


Ney ra vaje.......... Ney ra vaje. .......... Buna syle.
Ey ra mevaje. ...... Ey ra mevaje. ....... Ona syleme.
Defter ney esto. Defter ney esto. . Bunun defteri var.
Defter ey in o. .. Defter ey in o. ... Onun defteri yok.

67

68

III-SIFET (SIFAT)

1) Tay Reng

meyl
kombyay ..... form bn ................ tirk
eqer, -e ............. - ................................... sar
hewz, -e ............. sewz ............................ yeil
kesk, -e .............. - ................................... yeil
kewe, -ye (3) ...... kwe, kewye, kewo,
kiho, kuhe, khe ......... mavi
qer, -e ................. - ................................... siyah, kara
qewey, -ye ....... reng qehw, reng
qaw ............................. kahverengi
sip, -ye .............. sipe, sip, sipye ........... beyaz, ak
ss, -e .................. - ................................... beyaz, ak
sya, -ye ............. ya, a ........................ siyah, kara
sr, -e ................. sur, -e .......................... krmz
aln, -e ............. aln, -i ........................ kahverengi
zerd, -e (4) .......... zer, zerk ...................... sar
zergn, -e (5) ..... zergun, -e .................... yeil
2) Sifet Nan
a) Semed Nzd
hal xoser de:

3. kewe (kwe, kewye, kewo, kiho, kuhe, khe) : Tay cayan


de yeno manaya yeil tirk.
4. zerd: Tay cayan de yeno manaya altn sarsy tirk.
5. zergn: Tay cayan de yeno manaya hewz zerdin yan z
zerdbyayey (bi tirk sarart) .

69

meyl
kombyay ......... form bn ...................... tirk
no............................ n, eno, en, eni, ino,
ini, in, na .......................... bu (eril)
na............................ ena, ina, hena .................. bu (diil)
n ............................ n, en, in, en, in, na .... bunlar
No lajek vano. (Bu olan sylyor.)
Na kneke vana. (Bu kz sylyor.)
N lajek van. (Bu olanlar sylyor.)
N knek van. (Bu kzlar sylyorlar.)
hal oblk (oblique) de:

meyl
kombyay ....... form bn ..................... tirk
n .......................... en, en, in, na ................ bu (eril)
na.......................... ena, ina, hena .................. bu (diil)
n .......................... n, en, in, en, in, na .... bunlar
N lajek ra vaje. (Bu olana syle.)
Na kneke ra vaje. (Bu kza syle.)
N lajekan ra vaje. (Bu olanlara syle.)
N knekan ra vaje. (Bu kzlara syle.)
b) Semed Dr
hal xoser de:

meyl
kombyay ...... form bn ........................ tirk
o ........................... ew, ewi, aw, hew, ay, ...... o (eril)
a ........................... haw, eya, aya ...................... o (diil)
........................... , ey, hey, ay ...................... onlar
O lajek vano. (O olan sylyor.)
A kneke vana. (O kz sylyor.)
lajek van. (O olanlar sylyor.)
knek van. (O kzlar sylyorlar.)

70

hal oblk (oblique) de:

meyl kombyay ..... form bn ......... tirk


.................................... ay, ..................... o (eril)
a .................................... eya, aya ............... o (diil)
.................................... ey, hey, ay, ..... onlar
lajek ra vaje. (O olana syle.)
A kneke ra vaje. (O kza syle.)
lajekan ra vaje.(O olanlara syle.)
knekan ra vaje. (Bu kzlara syle.)
3) Hmarnamey
Kirmanck de hmarnamey (say szckleri) ca ra ca
cya vajyn. Terch kombyay form bn wina y:

meyl kombyay ...... form bn


1 yew ............................... yow, yo, jew, j, zu, z
2 di .................................. du, didi, dudu
3 hr .............................. hre, hri, hrye
4 ar ................................ ehar, ihar, eher, yer, er, or
5 panc ............................. panj, ponc, pnc, ponz
6 e ................................ ses
7 hewt ............................. hawt, howt, hot
8 het .............................. heyt
9 new .............................. now, no
10 des .............................. 11 yewendes ................... yewndes, yowndes, yondes,
yondas, zyes, des j, des
jew, des z
12 diws .......................... duyes, duys, des di, des didi
13 hrs ........................... hres, des hr
14 ars........................... ares, des ar, des ihar
15 pancs ........................ poncs, pncs, des panc, des
ponz

71

16 ys ........................... yes, sys, des e, des ses


17 hewts........................ howts, hots, des hewt, des
hot
18 hets ......................... heyts, des het
19 news ......................... des new
20 vst ............................. vt
30 hris ........................... hri
40 ewres ........................ ewre, ores, oras
50 pancas ........................ poncas, pncas
60 et............................ st, est, t, t, eyt
70 hewtay ....................... hawtay, hotay, hotay
80 hetay ........................ htay, htay, heytay
90 neway ........................ neway, noway
100 se .............................. 200 di sey ........................
300 hr sey .................... hri sey
400 ar sey ...................... eher sey, er sey
500 panc sey ................... pan sey, ponc sey, pon sey, pn
sey
600 e sey ...................... ses sey
700 hewt sey ................... howt sey, hot sey
800 het sey .................... heyt sey, ht sey
900 new sey .................... now sey, no sey
1000 hezar ...................... henzar, hinzar, honzar, hnzar,
hazar, himzar
1000 000 mlyon ............. mlun
1000 000 000 mlyar ...... mlar
Nimney:
1925 hezar new sey vst panc
1938 hezar new sey hris het

72

1997 hezar new sey neway hewt


2005 di hezar panc
1567849 yew mlyon panc sey et hewt hezar
het sey ewres new
Hmarnamey Rzk (Sra Saylar)
Hmarnamey bingey (asl saylar) tay cayan de bi
suffks -in tay cayan de z bi suffks -n ben
hmarnamey rzk (sra saylar). Meyl kombyay form bi -in ser o yo. Mavaj ar, beno arin (n) arine (m).

kirmanck .......................... tirk


1. yewin, -e ............................
2. dyin, -e ..............................
3. hryin, -e ..........................
4. arin, -e ..............................
5. pancin, -e ...........................
6. ein, -e ..............................
7. hewtin, -e ...........................
8. hetin, -e ............................
9. newin, -e ............................
10. desin, -e ...........................
11. yewendesin,-e ..................
12. diwsin, -e .......................
13. hrsin, -e ........................
14. arsin, -e ........................
15. pancsin, -e......................
16. ysin, -e .........................
17. hewtsin, -e .....................
18. hetsin, -e ......................
19. newsin, -e .......................
20. vstin, -e ...........................

73

birinci
ikinci
nc
drdnc
beinci
altnc
yedinci
sekizinci
dokuzuncu
onuncu
onbirinci
onikinci
onnc
ondrdnc
onbeinci
onaltnc
onyedinci
onsekizinci
ondokuzuncu
yirminci

30. hrisin, -e .........................


40. ewresin, -e ......................
50. pancasin, -e .....................
60. etyin, -e .......................
70. hewtayin, -e .....................
80. hetayin, -e ......................
90. newayin, -e ......................
100. seyin, -e .........................

otuzuncu
krknc
ellinci
altmnc
yetmiinci
sekseninci
doksannc
yznc

500. pancseyin, -e ..................


700. hewtseyin, -e .................
900. newseyin, -e ...................
1000. hezarin, -e....................
1000 000. mlyonin, -e ..........
1000 000000. mlyarin, -e ....

beyznc
yediyznc
dokuzyznc
bininci
milyonuncu
milyarnc

Nuti ekuya Her Heme

meyl
kombyay ......... form bn ............... bi tirk
her .......................... hur, wir, wur ............. her
her yew ................. her go, her g, her
gi, her g, wir yew,
wir go, wir g ............ her bir, her biri
her di ..................... hur di, hur d, wir
di, wir d, wir d,
wur di, wur d ........... her iki
her dyan, her
dyine ................ hur dna, hur dimna, hur demna,
hur dimn, hur dimna, hur dimne,
hur demne, hur dn,

74

hur dmna, wir dn,


wirnan, wirna, wurdn, wurna ............... her ikisi
her hr, heme
hr, hr heme .... hrme ....................... her
her hrine,
heme hrine,
hr hemne .......... hrmna, hremna, hremna,
hremne .................... her
her ar, heme
ar, ar heme ....... hur ar, wir ar,
wur ar, areme ........ her drt
her arine,
heme arine,
ar hemne ........... aremna, armna,
aremne, oremna,
oremne .................... her drd
her panc, heme
panc, panc heme ................................................................ her be
her pancine,
heme pancine,
panc hemne ........ - ................................ her bei
her kes .................. wir kes ....................... herkes
her roje ................. her roj, wir ro ............ her gn

Nuti Partsp Mak Zafhmar


Partspan ke tya behs nan beno ra fransk de
participe pass yan z adjectif verbal, tirk de orta
vajyno.

75

meyl
kombyay ........ form bn ........... tirk
A wendye/wenda/wend ya........ A wenda a./A wenda wa. .................... O tahsillidir.
wende y/y. ...... wendey y./
wend . .............. Onlar tahsillidirler.
Seke aseno, kar nmcet ra ver partspo
zafhmar z bi form yewhmar nusyno; zafmmarya
ey kar ra fam bena. Yan cumleya peyne de seba ke
y/y zafhmar o, merdim fam keno ke partsp (yan
wende) bi form yewhmar yo la zafhmarye fade
keno.

76

IV-EDAT (LGE, EDAT)

irmanck de edat hr et y ekuyan bnan


ra cya nusyn. Tya ma end nimneyan nusen:

1) Veredat (nedat)
a) bi
Edat bi, ca ra ca cya vajyno. Sey bi, be, ve,
ebi, ebe, eve. Kombyay nnan ra bi terch kerdo.
Nimney:

kirmanck ........................ tirk


Bi qeleme nut. ................... Kalemle yazd.
Bi dest werd. ....................... Elle yedi.
Bi peran xo ernayo. ......... Parasyla satn alm.
Ez ina bi Dyarbekir. ........ Diyarbekire gidiyorum.
Bi peran xo erna. ............. Kendi parasyla satn ald.
Yeno bi dewe. ...................... Kye gelir.
Biya ke veredat (nedat) o, cya nusyna label
biya ke rol prefks (nek) vnena pya nusyna. Yan,
eke bi- ekuyk ra ver bro sifet virazo, bi- ekuya
ke dima yena pya nusyn. Nimney:

kirmanck ............ tirk


biaqil, -e ................. akll
biqewet, -e .............. kuvvetli
biveng, -e ................ sesli

77

b) b
Ma b to nin. (Biz sensiz gitmeyiz.)
O b wendi rankewtn. (O okumadan uyumazd.)
Seke cor ra aseno, bya ke veredat (nedat) o, cya
nusyna. Label seke cr ra aseno, bya ke rol prefks
(nek) vnena pya nusyna. Yan, eke b- ekuyk ra
ver bro sifet virazo, b- ekuya ke dima yena pya
nusyn. Nimney:

kirmanck ............................ tirk


baqil, -e ................................. aklsz
bbext, -e ................................. kalle
bare, bara/barye ......... aresiz
bkar, -e .................................. isiz
bkes, -e .................................. kimsesiz
bnams, -e............................. namussuz
bsol, -e ................................... tuzsuz
beref, -e ................................ erefsiz
bveng, -e ................................ sessiz
c) se, sey
Kombyay form se sey terch kerdo label seke
cr ra aseno, edat se/sey ca ra ca cya vajyno.

kirmanck .. form bn ........................... tirk


se ................. ze, je, heze .............................. gibi
sey ............... zey, hezey, s, z, j, hez ...... gibi, kadar
Xort sey camrdan xo ver ro da. (Delikanl erkeke/yiite direndi.)
Ez sey to nya. (Ben senin gibi deilim./Ben senin kadar
deilim.)

78

A sey yew vila pulisyaya b. (O solgun bir iek gibiydi.)


Sip yo se vewre. (Kar gibi beyazdr.)
Hende nemr o ke, se peme. (O kadar yumuak ki, pamuk
gibi.)
) p

meyl
kombyay ........ form bn ............... tirk
p ........................... pey
P otobuse ame. .... Pey otobuse ame. ....... Otobsle geldi.
P peran gurey
xo virato. .......... Pey peran gurey
xo virato. .................. Parayla iini
yapm.
To p qalan xo
zerrya ey ikite. ... To pey qalan xo
zerrya ey ikite. ... Szlerinle
onun kalbini
krdn.
d) ver bi
Ez ina ver bi Dyarbekir. (Diyarbekire doru gidiyorum.)
Ez peykan ona la o z ver bi mi yeno. (Beni gerisingeri gidiyorum fakat o da bana doru geliyor.)

2) Peyedat (Artedat)
a) r
Tay cayan de herinda r de r, ri, re yan z r
vajyno. Kombyay n forman ra r terch kerdo.
Nimney:

79

meyl
kombyay ............. form bn .............. tirk
r ................................. r, ri, re, r
kam r ........................ kam r, km ri ....... kime
mi r ............................ mi r, mi re, mi r ..... bana
Wa to r xeyrn bo. .... Wa to r xeyrn bo. .. Sana hayrl olsun.
b) r
Tay vateyan de karo nmcet r pya vajyn
label nuti de gan no r cya binusyo. Nimne:
Lajek uca r o. (Olan ordadr.)
Na cumle de uca zerf a, o karo nmcet, r z peyedat
o. No r esl xo de yew eku ya label kilm byo, tena sey
yew herfe mendo, coka gan cya binusyo. Seke
nimneyan crnan de aseno, gama ke merdim
leheyan bnan kurdk de muqayese keno, esl n ry
hna we fam beno.
end nimney bn:

meyl
kombyay .......... form bn .......... tirk
uca r a................... uca ro, uzaro ....... ordadr
uca r /uca r ......uca r, uzar ....... ordadrlar
dime r o ................ dime ro, dimero ... peindedir, arkasndadr
dime r a ................ dime ra, dimera .. peindedir, arkasndadr
dime r / dime r dime r, dimer ... peindedirler, arkasndadrlar
Muqabil n r ry -ke cor ra qism a b de ma
behs nan kerd- kurmanck (kirdask) de li, kurdkya

80

bar (sorank) de le esto. Yan Ry kirmanck n


leheyan de L yo. Muqayeseyan crnan ra no vuryay
(bedilyay) hna we bell beno:

kirmanck
kurmanck
(zazak) ........... (kirdask) ................ trk
r, re, r, r,
ra, era, ro ...... li
Uca r a.
Uza r a. ........ Li w c ye. .................. Oradadr.
Dime r a. ......... Li d ye. ..................... Peindedir.
Da mi ro./Mi
ro da. ............ Li min da/xist. ............ Bana vurdu.
era dime kotene ............... li d ketin ................... peine dmek
Kure ya? ........... Li ku ye? ..................... Nerededir?
Weyra ya. ......... Li w ye. ..................... Oradadr.
Heywan ko
ra eren. ....... Heywan li iy dirin. ........................... Hayvanlar dada otlanyorlar.

kirmanck
kurdkya bar
(zazak) ............... (sorank) ........... trk
r, re, r, r, ra,
era, ro .................... le
y to ra .................. le h to ................ seninkinden
vr ra n .............. le br ne .......... unutmad
Hewn ra werzn! .. Le xew helsn! ... Uykudan kalknz!
Kure?/Kura? ......... Le kw? .............. Nerede?
Weyre/Weyra ya. .. Le w ye. ............ Oradadr (6).
6. Malmsanij, Di Kurd de Guherna Dengn R L, ira:
kovara kultur, hejmar: 7, 1996, Stokholm, r. 50-55

81

c) de

meyl
kombyay .... form bn ........... tirk
de ...................... di
Lajek tenge
de yo. ............ Lajek tengi d o.
Lajek tengi di wo. . Olan dardadr.
Qeleme antey mi de ya. ... Qelem ntey
mi d a. .................. Kalem antamdadr.
Dewe de i esto, i in o? .... Dow di i esto, i in yo? ..................... Kyde ne var, ne yok?
) der

meyl
kombyay .... form bn ........... tirk
der .................... dir
der o, der a ...... de ro, derro, .......... -dedir (iindedir)
der ro, dir o, diro
Lajek keye der o. ... Lajek keye dero/diro. ..Olan evdedir.
Lajek keye de ro/di ro.

Kneke mek- .... Keyneke mektebteb der a.


dera/dira. ............. Kz okuldadr.
d) ser o

meyl
kombyay .... form bn ...................... tirk
ser o ................. sero, ser, ser , ser ro.... zerinde
Qeleme kitab ser o ya. ... Qeleme kitab sero ya. .......................... Kalem kitabn
zerindedir.

82

e) ra
Mi ra pey ame. (Benden sonra geldi.)
To ra girewt. (Senden ald.)
Ma ra va. (Bana syledi.)
Ez semed ima ra ameya. (Ben sizin iin geldim.)
Lajek lewe kneke ra day. (Olan kz pt.)
) ro
iwan biz xo dete ro ney, ko ro berd. (oban
keilerini ovadan deil, dadan gtrd.)
Mrdek nrdwane ro vejya cor. (Adam merdivenden
yukar kt.)
f) ya
Mrdek di xizmekaran z knaya xo ya aweno. (Adam
iki hizmetiyi de kzyla gnderir.)
Ez semed ima ya ameya. (Ben sizin iin geldim.)
g) a
Lajek lewe knek a day. (Olan kz pt.)

3) Veredat Peyedat Pya (nedat ve Art-e


dat Birlikte)
a) bi ... ra
Ez bi Roan ra ya. (Roan ile birlikte- gittim.)
Ez bi to ra pya on. (Seninle birlikte gideriz.)
b) di ... de
Dewij di cam de by. (Kyller camideydiler.)
c) ede ... de
Xid Momid, ede raya trna Erzingan de tasaron b.

83

Tay cn, cwamrd, domon, eskeron uwar day


ar, ede Korta Hmz de brd.
Hen eve o qyde ede dust bonon Fer Bilj de
b vnd .
iqas bon, ede o Estemol de, cawon bn de, hemg
ma ra am virastene nno hesavkerdene.
Naye ser o ez nitne ro taxs, tekit ne Hyder
Pasa (Haydar Paa), mi ede trne de pguret. (7)
) a ... ra
Lajek inayan xo dano a xo ra. (Olan giysileini
giyiyor.)
d) beyntar ... de
Beyntar min ey de yko xirab in bi. (Onunla
aramzda kt bir ey yoktu.)
e) bi ... ya/bi ... a
Mrdek bi yew cen ya ameyo. (Adam bir kadnla
gelmi.)
Ti z bi min a b. (Sen de benimle gel.)
) bi ... b/ebi ... b
Kneke bi fek b xo vato./Keyneki ebi fek b xwi vato.
(Kz kendi azyla sylemi.)
f) pey ... ra
Mrdek pey ber ra vejya. (Adam kapnn
arkasndan kt.)

7. em, Mnzr, Hotay Serra Usif Qurzkiz, Weann Roja


N, Stokholm, 1992, r. 83, 96, 104, 205, 209

84

V-BESTOX (BALALAR)
end Bestox
1) eke
Herinda eke de tay cayan de eki, ek yan z eg
vajyno. Meyl kombyay n forman ra eke ser o yo.

meyl kombyay ....... form bn


eke ................................... eki, ek, eg
Nimney:
Biko, eke ti zan vaje eke ti nzan biperse. (Oul,
biliyorsan syle, bilmiyorsan sor.)
Eke a kneke bra ez z yena. (Eer o kz gelirse ben
de gelirim.)
Eke ti nzan ti i r nusen, ti mecbur ke binus?
(Bilmiyorsan neden yazyorsun, yazmak zorunda msn?)
2) z, k
Kirmanck de, manaya jy kurmanck (kirdask)
dey tirk de ca ra ca z, k, j, iz yan z vajyno. Meyl kombyay n forman ra z k ser o yo.

meyl kombyay ....... form bn


z, k ................................. j, , iz
Nimney:
Ez z zana ti z./Ez k zonena ti k. (Ben de biliyorum
sen de.)
Ma z va ima z./Ma k va ima k. (Biz de syledik siz
de.)
Erzingan z bajar o./Erzingan k bajar o. (Erzincan da
kenttir.)

85

3) ke
Herinda ke de tay cayan de ki, ku, ko, g
yan z go vajyno. Meyl kombyay n forman ra ke
ser o yo.

meyl kombyay .. form bn


ke ................................ ki, ku, ko, go, gi
Nimney:
Ti mevaje ke zur keno. (Meer yalan sylyormu.)
yo ke ez zana ti z zan. (Benim bildiimi sen de biliyorsun.)
Xorto ke yeno biray min o. (Gelen delikanl kardeimdir.)
Mi nwat ke a kneke bra. (O kzn gelmesini istemedim.)
O ameyo tya ke biwano. (O buraya okumak zere gelmi.)
ima vajn ke ma z vaj. (Siz syleyin ki biz de syliyelim.)
Ke Vrgul
Tay kes myan cumle de ekuya ke ra ver yan z
pey vrgul ronan label rewa normale de gan bestoxan
dima vrgul nronyo. unke bestox z xora sey vrgul
ekuyan cumleyan pra gir dan. Nimne:
meyl kombyay: ....... Ez ameya ke ti z br.
nuti bn: .................. Ez ameya ke, ti z br.
tirk: .............................. Sen de gelesin diye geldim.
end nimney bn bi bestoxan ke, label/la, :
Ti mevaje ke biray ey ameyo. (Meer kardei gelmi.)
Vaje ke wa bimuso! (Syle ki rensin!)

86

A wazena biwano ke hna zaf bizano. (O daha ok


bilmek iin okumak istiyor.)
Ez ewro rew ya wendegeh label mamosta namebi.
(Bugn okula gittim fakat retmen gelmemiti.)
Ame, gam ronit, dima dest bi qiseykerdi kerd
keyf ma ard. (Geldi, birazck oturdu, sonra konumaya
balad ve bizi neelendirdi.)
Tay rewan (halan) de key ra pey yan z ver vrgul
ronyno. Nimney:
Par tya hende vewre varayb ke, simer dewijan z
heywanan r nvetbi. (Geen yl burada o kadar kar
yamt ki, kyllerin saman da hayvanlara
yetmemiti.)
A roje panc xort, ke Kajn z nan ra yew bi, uca
birndar bby. (O gn be gen, ki Kajn de onlardan biriydi, orada yaralanmlard.)

4) Nuti Tay Bestoxan ke Di-hr


ekuyan ra Virazyay
meyl kombyay ...... form bn
end... hende ... ........... ende ende..., indi indi
i... i... .......................... iqas... hende... ............ iqas ende, iqas indi, iqa honde
iqas ke... hende.......... iqas ki indi, iqa ke
honde
ge... ge... ......................... g g
ge-ge... ge-ge... .............. g-g... g-g...
ge-gane... ge-gane... .... g-gane g-gane
ha... ha... ........................ -

87

hem... hem... ................. him him, him himi


ne... ne... ........................ ne... ne z... .................... ne... ne j...
ne... ne k... ................... ne... ne j...
yan... yan... ................... ya ya
yan... yan z... ............... ya... ya j...
yan... yan k... ............... ya... ya j...
Tay kes gama ke n bestoxan nusen, beyntar
(mabn) de vrgul ronan label gorey meyl kombyay
bvrgul nusyn. Nimney:

meyl kombyay ................... nuti bn


end ez zana ti z hende zan. .. end ez zana, ti z hende zan.
i cin i camrd, heme amey. ... i cin, i camrd heme
amey.
Ge ez yena ge ti yen. .................. Ge ez yena, ge ti yen.
Ge-ge ez yena ge-ge ti yen. ....... Ge-ge ez yena, ge-ge ti
yen.
Ha ez ha ti, ferq ma in o. ......... Ha ez, ha ti, ferq ma
in o.
Hem ez yena hem ti yen. .......... Hem ez yena, hem ti yen.
Him ez yena, him ti yen.
To ne wendo ne nuto. ................ To ne wendo, ne nuto.
Yan ez yena yan ti yen. ............. Yan ez yena, yan ti yen.
Ya ez yena, ya ti yen.

88

VI-KAR (FL)

1) Mesder Karan (Flan)


Kirmanck de, -y -yay z suffksan mesderan
karan ra y. Herinda n suffksan de tay mintiqayan de
yi, -iyayi, -yayi yan z yay vajyno. Kombyayi ma de n forman ra y -yay terch by.
Nimney:
day, gray, ronay
kiyay, nusyay, vajyay.
Nnan ra -y esl xo de -i o label gama ke herfa
vengine (sesli harf) dima -i bro, di vengin yen thet,
o wext y sey herfa pragirdayene dekewena beyntar
(mabn) di venginan -i beno -y. Yan, herinda yi de gan tim -y binusyo.
Mavaj:
da + i = dai (da + y + i = day (bi tirk vermek/
verme)
gra + i = grai (gra + y + i = gray (bi tirk
gezmek/gezme, dolamak/dolama).
Label eke esl kar bi herfa bvenge (sessiz harf)
biqedyo, no -i nevuryno (nbedilyno). Mavaj:
berd + i = berdi (bi tirk gtrmek/gtrme)
kerd + i = kerdi (bi tirk yapmak/yapma)
ant + i = anti (bi tirk ekmek/ekme)

89

Suffks Mesder: -ene/-yene


Tay kes gama ke mesder kar nusen, herinda
suffks -ene de n forman ra yew nusen: ne, -eni, ine, -en, -in. Kombyay ma form -ene/-yene terch
kerd. Nimney:

meyl
kombyay ..... form bn ............................ tirk
-ene ....................
byene ...............
dayene ..............
yene ................
zanayene ..........

-ne, -eni, -ine, -en, -in


byayne, byayine, byayene .
dayne, dayeni ........................
yayne, yayeni ...................
zanayne, zanayin ..................

olmak
vermek
gitmek
bilmek

-ene -i
Kirmanck de hem -ene/-yene hem z i/-y
suffks mesder y. Tay mintiqayan de hem sey mesder
kar hem z sey namey vajyn. Mavaj ke kerdene/
kerdi (yapmak, yapma) dayene/day (yapmak, yapma). Seba ke ziwan nuti de asan (rehet) bibo, ma
form bi -ene/-yene sey mesder, form i/-y z
sey namey nusen.
Kar prabestey (bileik fiil) de, nnan ra form bi ene/-yene ekuya bne cya nusyn label form bi
i/-y ekuya bne pya nusyn; unke manaya
nan de z ferq esto. Nimney:

-ene ....................................... -i
mesder.................................... name
kerdene (yapmak) .................. kerdi (yapma)
rakewtene (yatmak) ............... rakewti (yatma)
berz kerdene (ykseltmek) .... berzkerdi (ykseltme)
germ kerdene (stmak) ......... germkerdi (stma)

90

pro dayene (dvmek) ........ proday (dvme, kavga)


piro dayene (vurmak) ............ piroday (vurma)
dayene zanayene (beyan
etmek) ...................................... dayzanay (beyan etme)

2) Karo Nmcet (Kopula)


Kirmanck de yew kar (fl) esto ke temam nyo, karo
nmcet o, tena demey nikayine (prsent) de ancyno;
ziwanan rojawan de ney ra kopula (copule) vajyno
(tirk de koa). Nameyan, zemran yan z sifetan dim
a yeno, manayda newa dano nan. Muqabil n kar,
fransk de tre, ngilizk de to be yo.
Gan nutox xo vr a nko ke no kar zemran, sifetan
nameyan ra cya nusyno. Tya de ma end nimneyan
nusen:
ez a ........................ Ez kurd a. ............. Ez gird a.
ti y ........................ Ti kurd . ............... Ti pl .
ti ya ....................... Ti kurd a. .............. Ti qij a.
o yo ........................ O kurd o. ............... O defter o.
a ya ........................ A kurd a. ............... A qelem a.
ma y ..................... Ma kurd . ............ Ma zaf .
ima y .................. ima kurd . ......... ima tay .
y ........................ kurd . ............... zanaye y.
Negatf (menfy) n kar wina to:
ez nya
ti ny
ti nya
o nyo
a nya
ma ny

91

ima ny
ny
Anti (ekim) n kar ca ra ca ferq keno. Mavaj weya
Drsim de wina yo:
ez ne/ez o/ez /ez a .. Ez kurd ne. .... Ez gird/girs ne.
ti ya ........................... Ti kurd a. ......... Ti pl a.
o wo ........................... O kurd o. .......... O defter o.
a wa ........................... A kurd a. .......... A qelem a.
ma ym .................... Ma kurd me. ... Ma zaf/zof me.
sima y/ima y .... Sima/ima kurd . ... Sima/ima senik .
/ y ...................... / kurd . ............. / wende y.
Negatf n kar weya Drsim de wina yo:
ez nyne
ti nya
o nyo
a nya
ma nme
sima/ima ny
/ ny
Heriqas ke no kar kar byene/byayene maneno
z no byene/ byayene nya, yewna kar o. Muqabil
kar byene/byayene fransk de devenir, ngilizk
de to become o.
Nusyay Cinsyet Kar Nmcet
Nutox ge-ge nuti kar nmcet de zehmet
ancen. Nimne:
a) Kitab ekuyda nr ya.
b) Kitab ekuyda nr yo.
Nnan ra cumleya verne rast, cumleya dyine xelet
(a) a. Cumleya verne de kar ya semed mak yo

92

unke ekuye mak ya; no kar gorey kitab nyo,


gorey ekuye yo. Yan kar gorey kerdox (zne) ney,
gorey objey (nesne) nusyayo rast o.
end nimney bn:

rast ................................... xelet


Sebeb i yo? Sebeb nezanya min a. .......................... Sebeb i yo? Sebeb nezanya
min o.
Kar to rindya/baya to ya. ........................... Kar to rindya/baya to yo.
Kemaney na part yo
tewr gird, xebata ziwan kurdk ya. .............. Kemaney na part yo tewr
gird, xebata ziwan kurdk
yo.
Namey mi Delal a, namey na z Zelal a. .......... Namey mi Delal o, namey
na z Zelal o.
Werd to merc ya. ............ Werd to merc yo.
amya mi riz o. .................. amya mi riz a.
Kar ey qemer ya. ............ Kar ey qemer yo.
Para ey hga yo. ................. Para ey hga ya.

3) Nusyay ekuya in Kar (Fl)


Kirmanck de ekuya in, manaya tun/tina kurmanck yoka tirk dana. Na ekuye kar nmcet ra
cya nusyna.

meyl
kombyay .... form bn ..................... tirk
in ..................... n, ne, ni, in, in, ini, inik .................... yok

93

in a .................. n a, ne ya, ni
ya, in ya, in ya... ........ yoktur (diil)
in o .................. n o, ne yo, ni
y, in yo, inik o... ........ yoktur (eril)
in , in ......... n /, ne y, ni y, in y/y,
in y/y... ....................... yokturlar
ekuya in xoser kar nya label bi byene
kerdene na ekuye ra kar in byene in kerdene
virazyno.

meyl
kombyay .... form bn ................ tirk
in byene......... n byene, n byene, ni byene... ..... yok olmak
in kerdene ...... n kerdene, n kerdene, ni kerdene... .. yok etmek
Nimey:
Kitab ey in bi. (Onun kitab yoktu.)
Eskeran kitab ey venay, in kerd. (Askerler kitaplarn yakmlar, yok etmiler.)

4) Kar Byene/Byay
ez bena/ez beno
ti ben
ti bena
o beno
a bena
ma ben
ima ben
ben

94

weya Drsim de:


ez ben/ez beno/ez bena/ez ben
ti bena
o beno
a bena
ma beme
sima/ima ben
/ ben
B yan V?
Tay cayan de gama ke kar byene/byay
ancyno, veng B vuryno (bedilyno) beno V label
tay cayan de no veng nvuryno sey esl xo B maneno.
Kombyay form By terch kerd. Nimney:

meyl
kombyay ........ form bn ........... tirk
O bb. .................... O bv./O bv. ........ O olmutu.
Her di bb ehd. .. Hur di bv ehd. ....kisi ehit olmulard.
Di cayan ra dirbetin bb. ........... Di cayan ra dirvetin bv. .............. ki yerden yaralanmt.
Mi murey kerdb la ra. ........... Mi morek kerdv la ra. .............. Boncuklar ipe
takmtm.
ima xapitb. ....... ima xapitv. ....... Sizi kandrmlard.
Knek b. ........... nek v. ........... Kzlar gitmilerdi.

95

O ameb. ................ O amev. ................ O gelmiti.


Mi vatbi. ................ Mi vativ................. Ben demitim.

5) Karo Prabeste (Bileik Fiil)


Karo prabeste end et yo. Cr ra, ma gorey terch
kombyay, rastnuti panc etan nusen:
a) Preverbo Yewheceyin + Kar
Preverb, yew eku ya ke yena vernya kar. Ge-ge yew
preverb yew kar pya yewna kar newey virazen. Yan
preverb + kar = karo prabeste.
end preverb yewheceyin: a-, de-, ra-, ro-, we-,
pa-, p-, po-, t-, to-.
Kar ke hna zaf n preverban dim a yen kark
newey virazen n y:
ameyene, dayene, girewtene, kerdene, kewtene,
mendene, etene.
Preverbo yewheceyin kar, mesder (mastar) de pya
nusyn. Nimney:
rabyene, rakerdene, raverdene, wekerdene, wedayene.
dekerdi, dekewti, paday, pakerdi, panay,
pokerdi, raday, roday, ronay, tanay, tokerdi,
wekerdi
N kar, gorey weyan, di et ancyn. Tay cayan
de kar ke ancno, preverb kar ra ver yeno. Tay cayan de
z kar ke ancno, preverb kar ra pey yeno. Nimney:

grba yewine .......... grba dyine


akerd ......................... kerd a
dekerd ....................... kerd de
pakerd ....................... kerd pa

96

rakerd........................ kerd ra
rona ........................... na ro
wekerd ...................... kerd we
Seke nimneyan cornan de z aseno, eke anti
(ekim) kar de preverb kar dim a bro, kar preverb
cya nusyn. Label eke antene de preverb kar ra ver
bro, preverb kar pya nusyn.
b) Preverbo Zafheceyin + Kar
Eke preverb zafheceyin, yan yew hece ra zafr bibo,
preverbo zafheceyin kar cya nusyn. Yan preverbo
zafheceyin sey yew ekuye, kar z sey yew ekuye xoser
nusyn. Bguman n her di ekuy yew kar newey
virazen.
end preverb zafheceyin: bider-/bere-/bede-,
pede-, pra-, pro-, pira-, piro-/pero-, tede-/tedi-, tra-,
tro-, tiro-. Nimney:
pira girewtene, piro dayene, piro ginayene, piro
kerdene, tra arnayene, tra kerdene, tro cinitene.
N kar z gorey mintiqayan di et ancyn. Tay
cayan de kar ke ancno, preverb kar ra ver yeno. Tay
cayan de z kar ke ancno, preverb kar ra pey yeno.
Nimney:

grba yewine .......... grba dyine


pro da ...................... da pro
piro gina ................... gina piro
pra na ..................... na pra
tra kerd ................... kerd tra
Her di grban de z preverb kar cya nusyn.
c) Name + Kar
Ge-ge name kar yew kar newey virazen. N et
karan prabesteyan de name kar cya nusyn.

97

Nimney:
aw dayene, pare byene, bawer kerdene, ca ardene,
silay kerdene/dawet kerdene, pars kerdene/parse
kerdene, pers kerdene
) Sifet + Kar
Sifet kar yew kar newey virazen. N et karan
prabesteyan de sifet kar cya nusyn. Nimney:
berz kerdene, derg byene, gird kerdene/girs
kerdene, pak byene, sya kerdene, sr kerdene, wee
kerdene
d) Kar + Kar
Yew kar yewna kar (karo ardimkerdox) yen thet,
kark newey virazen. ekuy n et karan
prabesteyan yewbn ra cya nusyn. Nimney:
ameyene kerdene, ameyene vatene, dayene girewtene,
dayene ktene, dayene vatene, dayene wendene, dayene
zanayene.

6) Kes Zafhmar Yewine y Kar de (Fiilin


Birinci oul ahsnda): -me/-yme
weya Drsim de, kes zafhmar yewine y kar
ntranstf, demo vyarteyo dyar de (dili gemi zamanda) ca ra ca bi n forman qedno: -me/-yme, -mi/-yme/ymi, -m.
Kombyay nnan ra form -me/-yme (-y+me)
terch kerd. Nimney:

meyl
kombyay .... form bn ................... tirk
-me/-yme ....... -mi/-yme/-ymi, -m
ma ameyme .... ma ameyme/ameymi, ma omeymi ......... biz geldik

98

ma bme ........... ma bmi ..................... biz olduk


ma kewtme ..... ma kewtmi ............... biz dtk
ma mendme .... ma mendmi .............. biz kaldk
ma resayme .... ma resaymi ............... biz yetitik
ma me ........... ma mi ..................... biz gittik
Xortan ma ........ Xortan ma ardm. ..... Genler bizi geardme.
tirdiler
Xortan ma f- .. Xortan ma ftmi ..... Genler bizi ntme ra xo ver. ra xo ver.
lerine kattlar.

7) Karan de Negatfye (Fillerde Olumsuzluk)


Kirmanck de kar bi n-, ni- me- negatf ben.
Kar n-, ni-, me- pya nusyn. Nimney:
a) n-: nweno, nzano, nva, nkerdo, nveen,
nwanena, nimeno, nantb, nutb
ndekerdb/denkerdb, nrakerd/rankerd, nrakewto/rankewto
pro nda/nda pro, pira ngirewt/ngirewt pira,
ngina piro /piro ngina
we nkerd, sr nkerd, bawer nkerd, nard ca,
nramit ser, nda wendi, venga nda/veynda nda
wa nagro/wa ngro a, wa ndeko/wa denko, wa
nrakewo/wa rankewo, wa nwano/va nwano
b) ni-: nino/nikeno/nekeno, nizono
c) me-: mebere, meke, mevaje, mewane, merake/rameke, meagre/megre a, meraane/rameane, meake,
ci ra mevaje/ti ra mevaje, sr meke, bawer meke, meo
war, venga mede/veynda mede, mede wendene, ramekewe/merakwi/meraku, mewane,

99

8) Partkel Dem Nikayin Dem Ameyox


y Kar (Fiilin imdiki Zaman ve Gelecek
Zaman Partikeli)
Kirmanck de dem nikayin kar dem ameyox kar
bi partkel z virazyn. Partkel dem nikayin y kar,
mintiqa ra mintiqa n y: hawo, haw, hew; haya, hay,
hey; h, ha, ho; wo, wa; ya, y, yo.
Partkel dem nikayin y kar, ge-ge kilm beno se
o vajyno.
Partkel dem ameyox y kar, mintiqa ra mintiqa
n y: d, do, ko, ka, go, ro, yo.
Partkel dem ameyox y kar z ge-ge kilm beno
se o vajyno.
N partkelan cornan ra partkelo ke tena yew herf
a, o zemr pya; partkelo ke yew herfe ra vr
(zyadetir) o, o zemr cya nusyn. Yan partkel oy
zemr pya nusyn. Nimne: Ezo yena (ben geliyorum), ezo br (ben geleceim). Label partkel corn
bn zemr cya nusyn.
Cr ra ima end nimneyan wanen. Seba ke kombyay de partkelan ser o hna (hema) munaqee nbyo
nnan ra yew terch nbyo, ma cr ra sey malumat prune (tdne) nusen. Tya de yo ke ma ser o vinden,
rastnuti o.
a) Partkel Dem Nikayin y Kar (Fiilin imdiki Zaman Partikeli)

meyl
kombyay ........ form bn ........... tirk
ez hawo yena ........ ezhawo yeno .......... ben geliyorum
ez haw yena .......... ezhaw yeno ........... ben geliyorum
ez ha yena ............. ezha yen ................ ben geliyorum

100

ez ha vana ............. ezha vn ................ ben sylyorum


ez h yena ............. ezh yen ................ ben geliyorum
ez h vana ............. ezh vn ................ ben sylyorum
ez ho yena ............. ezho yen ................ ben geliyorum
ez ho vana ............. ezho vn ................ ben sylyorum
ez wo yena ............ ezwo yeno .............. ben geliyorum
ti hay yen ............. tihay yen .............. sen geliyorsun
ti ha yen ............... tiha yen ................ sen geliyorsun
ti h yen ............... tih yen ................ sen geliyorsun
ti wa ona .............. tiwa sona ............... sen gidiyorsun
ti ya wena ............. tiya wena .............. sen yiyorsun
ti y yen ............... tiy yen ................ sen geliyorsun
o hew erzen ........ ohew erzen .......... o atyor
o yo keno ............... oyo keno ................ o yapyor
ma y ben ............ may ben ............. biz gtryoruz
ma y yen ............ may yen ............. biz geliyoruz
ha yen ............... ha yen ................. onlar geliyorlar
ezo yena................. ez o yen ................. ben geliyorum
ezo vana ................ ez o von ................. ben sylyorum
b) Partkel Dem Ameyox y Kar (Fiilin Gelecek Zaman Partikeli)

meyl
kombyay ...........form bn ....... tirk
ez do br................. ezdo br ........... ben geleceim
ez do bigran ........... ezdo bigran...... ben alacam
ez do bigra ............. ezdo bigra ........ ben alacam
ez do vaja ................ ezdo vaja........... ben syliyeceim
ma do vaj ............... mado vaj ......... biz syliyeceiz
ti d bimir ............. tid bimir ........ sen leceksin

101

ro br ..................
ez ko bra ................
ez ko vaja ................
ez ka vaja ................
ti go br/ti go ........
br
ti yo biim .............

ro br ............. onlar gelecekler


ezko bro .......... ben geleceim
ezko vaco .......... ben syliyeceim
ezka vaco .......... ben syliyecektim
tigo br/tigo .... sen geleceksin
br
tyo biim, ....... sen ieceksin
tuyo bisim

ezo br .................... ez o br ............ ben geleceim


ezo vaja/ezo vaj ...... ez o vac/ezo
vac ................... ben syliyeceim

9) Nuti Karan Vrgul


Tay cumleyan de yew ra zafr kar est. Eke n kar
eyn game de pya bib, yan bi caardi yew kar karo
bn z bibo, beyntar (mabn) n karan de vrgul nronyno. Seke cumleyan crnan de aseno, gama ke vrgul
ronyo, manaya cumle vurneno (bedilneno). Nimney:

kirmanck ........................ tirk


Da piro i. ............................ ekip gitti.
Da piro, i. ........................... Vurdu, [sonra] gitti.
Girewt ka kerd berd. ......... Alp ekti gtrd.
Girewt, ka kerd berd. ........ Ald, ekti gtrd.
Tifing pa/pira nay kit. ... Tfek skp ldrmler.
Tifing pa/pira nay, kit. .. Tfek skmlar, ldrmler.
Werzeno vazdano ono........ Kalkp koar gider.
Werzeno, vazdano ono....... Kalkar, koar gider.

102

VII-END SUFFKS (BRKA SONEK)

1) -n
Suffks -n manayan cya-cyayan dano ekuyan.
Mavaj ke mana -den kalma, -den yaplma -dakiya
tirki dano. Herinda n suffks de tay cayan de -n yan
z -in/-en/-yen vajyno. Meyl kombyay nnan ra
form -n ser o yo. Nimney:

meyl
kombyay .... form bn ............ tirk
-n, -e ............... -n, -in, -en, -yen
asinn, -e ......... asinn, asinyen ...... demirden yaplma
binn, -e .......... binn, binyen ......... alttaki,alt taraftaki
crn, -e .......... crn, cryen ........... aadaki,aa taraftaki
corn, -e .......... corn, cuaryen ........ yukardaki, yukar
taraftaki
parn, -e .......... parn, paryen ......... geen yldan kalma, geen ylki
pemeyn, -e .... pemeyn, pemiyen . pamuktan yaplma
pereyn, -e ...... pereyin, -e; pere- ... nceki gnden kalyn, peryen ........... ma, nceki gnk
peyn, -e .......... pyn, -e, py, peyen sonuncu, sondaki
sern, -e ........... sern ....................... stteki, yukar taraftaki
smn, e .......... smn ..................... gmten yaplma
vern, -e .......... virn, -e; vern,
viryen ..................... nceki, ilk, eski

103

vizrn, -e ....... vizrin, -e, vizrn .......................... dnk, dnden kalma


zerrn, -e, zerrnn, -e .......... zerrn, zerr- ........... altndan yaplma
nn, zerdyen

2) -in
Suffks -in manaya -l/-liya tirki dano. Herinda
n suffks de tay cayan de -n vajyno. Meyl
kombyay nnan ra form -in ser o yo.

meyl
kombyay .. form bn ....... tirk
-in, -e .............. -n
asinin, -e ....... asinn .................. demirli (iinde demir
bulunan)
pemeyin, -e ... pemeyn .............. pamuklu (iinde pamuk bulunan)
smin, -e ........ smin, semin, ..... gml (iinde gsmn
m bulunan)
solin, -e .......... sualin, suelin ...... tuzlu (iinde tuz bulunan)
zernin, -e ....... zerrnn, zerdin ... altnl (iinde altn bulunan)

104

VIII-RASTNUTI TAY EKUYAN (BAZI


SZCKLERN DORU YAZIMI)

1) Mabn ekuyan tekrarbyayeyan diletan (utan) de nan tre (tire iareti)


ronyno. end nimney:
ekuy tekrarbyayey

meyl
kombyay .... form bn ........... tirk
ge-ge ................ ge ge, gege ............
ge-gane ............ ge gane, gegane ....
gurme-gurm ... gurme gurm, gurmegurm ................
gurr-gurr ........ gurr gurr ...............
gurre-gurre .... gurre gurre ...........
rewa-rew......... rowa-row ...............
rew-rew ........... row-row, ro-ro .......
rey-rey ............. ray-ray, ra-ray, r-r
sera-ser ........... seraser ..................
vit-vit ............... vitvit .....................
vize-vize .......... vize viz, vizeviz .....
viz-viz .............. viz viz, vizviz ........
zirt-zirt ............ zirt zirt ..................

105

bazen, ara sra


bazen, ara sra
gmbrt
gmbr gmbr,
hngr hngr
gmbrt
kolay kolay, abuk
abuk
kolay kolay, abuk
abuk, sk sk
bazen, ara sra
batan baa
drdr, vd vd
vzldama
vzlt, vzldama
zart zurt

ekuy dilet

meyl
kombyay ...... form bn ............. tirk
ar-panc rey .. ar panc rey,
ar pnc ray .......... drt be kez
hal-hewal
hal hewal .............. 1) ahval, hal, durum
2) hlasa, ksacas
mete-bro ...... mete-brro, meste-bro ................... yarn br gn
nohm-ohm .. na hm do hm,
nahm dohm ....... bu taraf o taraf, o
yaka bu yaka
nata-data ..... na ta da ta, nata data ................. tede beride, bu tarafta o tarafta
nata-bota ........ na ta bo ta, nata bota ................... o yana bu yana
nover-bover.... na ver bo ver, ........ te beri, bu yaka
naver bover
kar yaka
nover-wever ... na ver we ver, ....... te beri, bu yaka
naver wever
kar yaka
qj-wj .............. qj wj .................... bar, lk, grlt
rep-tep ............. rep tep, reptep ...... pat kt, grlt patrt
req-teq ............. req teq, reqteq ...... tak tuk, pat kt,
takrt, tkrt, grlt patrt
rey-di rey ..... rey di rey, r
y di ry, ray di ray ............... bir iki kez

106

teq-req ............. teq req, teqreq ...... tak tuk, pat kt,
takrt, tkrt, grlt patrt
rew-erey .......... rew erey ................ er ge
sax-silamet ..... sax silamet ........... sa salim
tek-tuk ............. tek tuk .................. tek tk
teq-tuq ............. teq tuq ................... tak tuk, takr tukur,
pat kt
xeyr-silam ....... xr-silam ............... hayrlsyla, selametle
zar-z ............. zav-z .................. oluk ocuk

2) Rastnuti Tay ekuyan Bnan


meyl
kombyay .... form bn ........... tirk
acr .................. a cr ...................... aaya doru
acor .................. a cor ...................... yukarya doru
bad c ............ badc, bad c,
bad coy, bed c .. ondan sonra, sonra
cr ra ............... cra ....................... aadan
cr ro ............... cro ........................ aadan
cor de ............... corde, cor di .......... yukardan
cor ra ............... cora ....................... yukardan
i yo ................. iyo ........................ nedir
ik o ................. iko ........................ nedir
devacr ........... dev a cr, ............... aaya doru, yodeva cr, davacr ku aa
devacor ........... dev a cor, ............... yukarya doru, yodevacor, davacor ku yukar
ha ya ................ ha wa, hawa, haw ... ite, odur

107

ha yo ...........
na ya ...........
nara ............
no yo ...........
o yo ..............
pey c .......

ha wo, hawo, haw .....


naya, na wa, nawa ....
na ra ..........................
noyo, no wo, na wo ....
oyo, o wo, owo ............
peyc, pey ..............
coy, py c
peyser ......... pey ser, pyser ..........

ite, odur
ite, budur
bir de
ite, budur
ite, odur
ondan sonra

geri, geri geri,


gerisingeri, gerisingeriye
seracr ....... ser a cr, sera cr, ..... aaya doru, yosinacyer, sinacyer, ku aa
sinacer
seke ............. se ke, zeke, zeki, ....... 1) gibi 2) sanki
hezeki, hezek
vera ... ......... ver a ... ....................... kar, karsnda
veracr ....... ver a cr, vera cr, .... aaya doru, ini
veracyer
veracor ....... ver a cor, vera cor, .... yukarya doru, yoveracuar
ku
verba ....... ver ba, verva ...,
ver va ... ..................... kar, karsnda
yewbn .. yewbn, yobn, yobn, yowbn,
jewbn, jewbn, jewmbn,
jobn, jobn, jubn, jubn,
jumn, jumn, jumun, juwn,
jbn, jbn, jmn, jmn,
jvin, jvn, jvn, jwn,
jwn, zbin, zbin, zbn,
zbn, zmin, zmin, zmn,
zmn, zvin, zvn, zvn ............. birbiri

108

yewbnan ... yewbna, yewbno, yewbnon,


yewbn, yewbnn, yewna,
yewnan, yobno, yobnon,
yobn, yobnn, yowbno,
yowbn, yowna, yownan, yown, yownn, jewmbna, jobnan .... birbiri
Ma dost yewbn me/y. (Biz birbirimizin dostuyuz.)
Ma dost yewbnan me/. (Biz birbirimizin dostuyuz.)

109

Ferheng Grba Xebate ya Vatey


(apa dyine ya hrakerdye)
vejya !

Ferheng Tirk-Kirmanck (Zazak)


Kirmanck (Zazak)-Tirk, stanbul, 2004, 400 r.
Adresa wati: Veanxaney Vatey
ehit Muhtar Mah. Nane Sok.
Kat: 3, No: 5/5 Beyolu/STANBUL

110

You might also like

  • Bîlal Zîlan - Zebtnameyê Şewan
    Bîlal Zîlan - Zebtnameyê Şewan
    Document2 pages
    Bîlal Zîlan - Zebtnameyê Şewan
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Bîlal Zîlan - Hetê Şuxulnayîşê Ziwan Û Îdyoman Ra Tehlîlê Hîkaya "Beyi Se Bena?"
    Bîlal Zîlan - Hetê Şuxulnayîşê Ziwan Û Îdyoman Ra Tehlîlê Hîkaya "Beyi Se Bena?"
    Document9 pages
    Bîlal Zîlan - Hetê Şuxulnayîşê Ziwan Û Îdyoman Ra Tehlîlê Hîkaya "Beyi Se Bena?"
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 35
    Vate 35
    Document56 pages
    Vate 35
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 36
    Vate 36
    Document60 pages
    Vate 36
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 34
    Vate 34
    Document128 pages
    Vate 34
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 29
    Vate 29
    Document128 pages
    Vate 29
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 32
    Vate 32
    Document176 pages
    Vate 32
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 33
    Vate 33
    Document128 pages
    Vate 33
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 28
    Vate 28
    Document170 pages
    Vate 28
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 26
    Vate 26
    Document112 pages
    Vate 26
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 30
    Vate 30
    Document112 pages
    Vate 30
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 31
    Vate 31
    Document128 pages
    Vate 31
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 27
    Vate 27
    Document96 pages
    Vate 27
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 22
    Vate 22
    Document128 pages
    Vate 22
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 24
    Vate 24
    Document176 pages
    Vate 24
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 23
    Vate 23
    Document144 pages
    Vate 23
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 13
    Vate 13
    Document112 pages
    Vate 13
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 25
    Vate 25
    Document144 pages
    Vate 25
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 18
    Vate 18
    Document128 pages
    Vate 18
    Bîlal Nêribij
    0% (1)
  • Vate 20
    Vate 20
    Document128 pages
    Vate 20
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 21
    Vate 21
    Document128 pages
    Vate 21
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 14
    Vate 14
    Document112 pages
    Vate 14
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 12
    Vate 12
    Document96 pages
    Vate 12
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 19
    Vate 19
    Document112 pages
    Vate 19
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 17
    Vate 17
    Document112 pages
    Vate 17
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 15
    Vate 15
    Document112 pages
    Vate 15
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 16
    Vate 16
    Document112 pages
    Vate 16
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 10
    Vate 10
    Document96 pages
    Vate 10
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 8
    Vate 8
    Document96 pages
    Vate 8
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet
  • Vate 9
    Vate 9
    Document96 pages
    Vate 9
    Bîlal Nêribij
    No ratings yet