Adil Mavi _ Mknats Konumaclar Kitaplar, uygarla yol gsteren klardr. UYARI: www.kitapsevenler.

com Kitap sevenlerin yeni buluma noktasndan herkese merhabalar... Cehaletin yenildii, sevginin, iyiliin ve bilginin paylald yer olarak grdmz sitemizdeki tm e-kitaplar, 5846 Sayl Kanun'un ilgili maddesine istinaden, engellilerin faydalanabilmeleri amacyla ekran okuyucu, ses sentezleyici program, konuan "Braille Not Speak", kabartma ekran vebenzeri yardmc aralara, uyumluolacak ekilde, "TXT","DOC" ve "HTML" gibi formatlarda, tarayc ve OCR (optik karakter tanma) yazlm kullanlarak, sadece grmeengelliler iin, hazrlanmaktadr. Tmyle cretsiz olan sitemizdeki e-kitaplar, "Engelli-engelsiz elele"dncesiyle, hibir ticari ama gzetilmeksizin, tamamen gnlllk esasna dayal olarak, engelli-engelsiz Yardmsever arkadalarmzn youn emei sayesinde, grme engelli kitap sevenlerin istifadesine sunulmaktadr. Bu e-kitaplar hibirekilde ticari amala veya kanuna aykr olarak kullanlamaz, kullandrlamaz. Aksi kullanmdan doabilecek tmyasalsorumluluklar kullanana aittir. Sitemizin amac asla eser sahiplerine zarar vermek deildir. www.kitapsevenler.com web sitesinin amac grme engellilerin kitap okuma hak ve zgrln yceltmek ve kitap okuma alkanln pekitirmektir. Sevginin olduu gibi, bilginin de paylaldka pekieceine inanyoruz. Tm kitap dostlarna, grme engellilerin kitap okuyabilmeleri iin gsterdikleri abalardan ve yaptklar katklardan tr teekkr ediyoruz. Bilgi paylamakla oalr. LGL KANUN: 5846 Sayl Kanun'un "altnc Blm-eitli Hkmler" blmnde yeralan "EK MADDE 11" : "ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilim ve edebiyat eserlerinin engelliler iin retilmi bir nshas yoksa hibir ticar amagdlmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya nc bir kii tek nsha olarak ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu, vakf veya dernek gibi kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri formatlarda oaltlmas veya dn verilmesi bu Kanunda ngrlen izinler alnmadan gerekletirilebilir." Bu nshalar hibir ekilde satlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz ve kullandrlamaz. Ayrca bu nshalar zerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulmas ve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur." bu e-kitap Grme engelliler iin dzenlenmitir. Kitap taramak gerekten incelik ve beceri isteyen, zahmet verici bir itir. Ne mutlu ki, bir grme engellinin, dzgn taranm ve hazrlanm bir e-kitab okuyabilmesinden duyduu sevinci paylaabilmek tm zahmete deer. Sizler de bu mutluluu paylaabilmek iin bir kitabnz tarayp, kitapsevenler@kitapsevenler.com veya kitapsevenler@gmail.com Adresine gndermeyi ve bu isimsiz kahramanlara katlmay dnebilirsiniz.

Bu Kitaplar size gelene kadar verilen emee ve kanunlara sayg gstererek ltfen bu aklamalar silmeyiniz. Siz de bir grme engelliye, okuyabilecei formatlarda, bir kitap armaan ediniz... Teekkrler. Ne Mutlu Bilgi iin, Bilgece yaayanlara. TRKYE Beyazay Dernei www.kitapsevenler.org www.kitapsevenler.com e-posta: kitapsevenler@kitapsevenler.com kitapsevenler@gmail.com

Adil Mavi _ Mknats Konumaclar MIKNATIS KONUMACILAR Adil Mavi Tarama ve dzeltme: hekimhan AKS KTAP Tm yayn haklar yaynevine aittir. Kaynak gsterilerek tantm ve iktibas yaplabilir. oaltlamaz, baslamaz, senaryolatrlamaz ve farkl biimlerde hazrlanp sata sunulamaz. Elektronik ortamlarda yaynlanamaz. Yayn Ynetmeni Adem zbay Editr zlem Kocukeli Kapak Tasarm Gkhan Ko tasarm Sema Trk Koordinatr brahim zbay Bask-Cilt Vesta Ofset Matbaaclk Hiz. San. ve Tic. Ltd. ti. Mahmutbey mah. Mahmutbey Deve Kaldrm cad. Gelincik sok. No: 6 Kat: 4 Mahmutbey Baclar-STANBUL Tel: 0212 629 01 65 - Fax: 0212 445 73 22 Genel Yapm: Endljans erik Hizmetleri 10. Bask : Aralk 2006 istanbul ISBN ; 9944-411 -37-X Osmanl Sokak Alara Han. No: 27-A Kazanc Yokuu Gmsuyu/Taksim-lstanbul Tel: 0212 243 61 82 Fax: 0212 243 62 36 www.akiskitap.comakis@akiskitap.com -3 adil Mavi: Avrupa ve Ortadou Hipnoz Enstits sertifikal e-itmeni ve Uluslararas NLP Eitimcileri Birliinin uzmanlk sertifikalarna sahip sinir dili programlama uygulaycs ve en yetkin Master eitmenlerindendir. Trkiye'nin ilk kiisel geliim okulu (D.K.D.) zel retim Kurumunu kurdu. "Hzl Okuma", "renme Motivasyonu", "Snav Motivasyonu", "Konsantrasyon", "Bilinalt Telkin", "rade Eitimi", "Hzl Soru zme Teknikleri" konularnda sra d konularda etkileimli ve uygulamal seminerler dzenlemektedir. Snava hazrlanan rencilerin yararna o-kul ve dershanelerle ibirlii yaparak hipnotik konferanslar vermektedir. 1. Anlayarak Hzl Okuma Teknikleri 2. Hipnozla renme 3. SS alma Klavuzu 4. Baar Rehberi 5. Baar niversitesi 6. Sz Syleme Sanat LETM: Geliim Akademisi Osmanl Sk. Alara Merkezi 27/A Gmsuyu/Taksim STANBUL Tel: 0212 243 71 44 - 0505 584 02 38 adilmavis@hotmail.com NDEKLER GR-Bu Kitaba Niin htiya Duymu Olabilirsiniz?........................................ 7 1. Dinginliin Gcn rendiinizde Etkilemek stediiniz Gc

Mknats Gibi Kendinize ekersiniz ....................................................................10 2. Bir nsann Zihninden Gnde Ortalama 60 Bin Dnce Geer. Peki Siz Bu Gn Aklnzdan Geenlerden Ka Tanesini Hatrlyorsunuz? ............13 3. Bir Kere Altktan Sonra Hibir ey Zor Deildir...........................................15 4. Her Zaman u Soruya Cevap Verin: "Bu nsanlar Beni Neden Dinliyor/Dinlemeli?" ..................................................19 5. Dikkati zerimize Toplamak stiyorsak, Biraz izgi D Olmamz Gerekir......22 6. ok Parlak Fikirleriniz Olabilir, Ama Eer Onlarn Anlalmasn Salayamazsanz Fikirleriniz Sizi Hibir Yere Ulatramaz............25 7. Sylediklerinizi Anlamak in Yalnzca Tek Bir anslar Vardr........................28 8. Ya Grndn Gibi ol ya da Olman Gerektii Gibi Grn............................30 9. Usta A Mutfaktaki Malzemeleri En yi ekilde Deerlendirir......................32 10. Sunularda Kullanacanz Hibir Yardmc Sizin Yerinizi Alamaz/Almamal.... 34 11. Okunu Hedeften teye Atan Oku, Okunu Hedefe Ulatramayan Okudan Daha Baarl Saylmaz ..........................38 12. Konuma Annda Kelime Aramayn, Sadece Gerek Ve Dnce Arayn. Sonra Kelimeler Gelecektir, Yn Yn .........42 13. Hayatn PROVA's Yoktur Fakat Provalarnz Konumalarnza Hayat Verir.... 46 14. Her "Pf" Noktann renilebilir Bir "Pf Noktas" Vardr..............................49 15. Bir eyi Yanl Yaptnz Zaman Asl Yaratclk Ynnz Ortaya kar........53 16. Sadece stnz rtmek in Giyinmezsiniz. k grnmek in aba Harcarsnz Dncelerden rettiiniz Kelimeleri de Giydirebilirsiniz............................................................... ...............57 17. EKC Bir Balang Yapmakla EKLMEYEN Bir Balang SONUCU Deitirebilir.................................................................. .......................60 18. Gzlerin Mknats Etkisi Vardr NAZAR'a Olan nancn Temelinde Olumlu ve Olumsuz Enerjinin BAKARAK letilebildii Varsaylr..........................64 19. Heyecanl ve Gerilimli Bir Ryay Bakasna Anlattnzda Onu Heyecanlandrabiliyorsanz Siz Doal Bir Mknats Konumacsnz..............67 20. Dinamik Konumalar NTERAKTF'tir Ses, Sz ve Duraklar ok Etkili Kullanlr ................................................................................ ..............71 21. Mizahn Mutluluk Hormonlarn Harekete Geiren Gl Bir yiletirme zellii Var ........................................................................75 22. nsanlar Kyafetleri le Arlanr Bilgileriyle Uurlanrlar ..............................78 23. Mknats Konumac Kendini Krsnn Arkasna Gizlemez Sadece Dilinizi Deil Bedeninizi de Etkili Kullanabilmelisiniz ..............................82

24. Szl letiim Akl, Mantk ve Dnceyi, Szsz letiim Duygulan ve likileri En Etkili fade Etme Aracdr ve lk zlenim in kinci Bir Frsatnz Yoktur..........................................................86 25. Verilen Srede Zaman Kullanamamak ve Biraz Daha Eklemeler Yapmak Bir ncekileri de Etkisizletirebilir............................................................. ...........90 26. Konunuzla lgili Gelebilecek Sorularn Hepsini Tahmin Edebildiiniz Srece Konumaya yi Hazrlanmsnz Demektir...............................................94 27. Bir Toplantda Birka Yz Kiiye Hitap Edersiniz TV'da ise En Az Birka Yz Bin Kiiye.......................................................................... ........98 28. Hibir ey, Bir eyler Baarmaya Hazr Bir Grup nsan, Toplantya Gelirken Hazrlk Yapmayan Bir Lider Kadar Sinirlendirip fkelendirmez..........................103 29. Sesimizi Nasl Gelitirebiliriz................................................................ ..........106 30. Doru Nefes Almak........................................................................... .............111 31. Gevemek ve Boaz Kaslarn altrmak......................................................115 32. Kendi Sesinizi Yneterek Gelitirin................................................................117 33. Diksiyon........................................................................ ..................................119 SONU-Kaybettiinizde, Aldnz Dersi de Kaybetmeyin.....................................123 GR Bu Kitaba Niin htiya Duymu Olabilirsiniz? Her gn biriyle konuuyoruz ancak dikkatlerin zerimize ekildii bir topluluun karsna ktmzda bize bir eyler oluyor. Bir topluluk nnde konumak biroumuzu, hatta ii veya i dndaki aktiviteleri gerei; bunu dzenli olarak yapan insanlar bile endielendirir. insanlarn bu konudaki korkulann bir ksm, 'aptal gibi grnmek', 'syleyecek sz veya doru sz bulamamak', 'ellerini ne yapacan bilememek' gibi dncelerden oluur. Dorusu bu konuda size ne sylersek syleyelim reneceiniz bilgiyi kalbinizin delice arpt, kann beyninize fikrd, sesinizin ve ellerinizin titredii bir srada uygulamanz o kadar da kolay olmayabilir. Bu konuda iinizi kolaylatrmak iin dikkatinizi sihirli admlara odaklamanz yeterli. Bu kitap 8 Adil Mavi 9 Mknats Konumaclar yazlrken "hipnotik" bir dil kullanld. reneceiniz bilgilerin ou dorudan "bilinaltna" gidecek. Kayglarnz dardan deil (bilinli bir aba harcamadan) ierden (bilinalt yazlm deitirerek) zm olacaz. Bu kitaba balayp bitirme frsat olmayanlar iin bir anlamda ZETN ZETN vermek istiyorum. 1. Erken balayn: Bir konuma yapmak zorundaysanz, daha sonra deil, hemen ie balayn. Hazrlanmak iin ne kadar ok zamannz olursa, kendinizden o kadar emin olursunuz. 2. Dinleyicilerinizi tanyn: KME konuacanz hakknda bulabildiiniz kadar bilgi edinin. Dinleyicilerinizin ortak zellikleri nelerdir/ Eitim dzeyleri nasldr? Bu tr sorulara ne kadar ok yant bulabilirseniz, konumanz onlarn duymak isteyeceklerine o kadar ok odaklayabilirsiniz.

3. Orijinal olmak konusunda endielenmeyin: Heyecanl ve kalpten gelen bir konuma yapar ve sylediklerinize inanrsanz, setiiniz konu hakknda konuan ilk ya da 15. kii olmanz fark etmez. Tm orijinalliiniz SESNZ'dir. 4. Basit olun: Ksa ve z bilgi paracklar, dinleyicilerin sylenenleri daha kolay alglamalarn salar. 5. Onlara bir frsat sunun: Dinleyicilerinizin sorunlarna zm bulun; onlarn dnce ve eylem biimlerini zorlayacak bir iddia ne srn ya da onlara yeni bir ey renme frsat sunun. Konumanz, sunduunuz frsatn evresinde ekillendirin. ("Bugn size ilerinizi srekli erteleme eilimini yaamnzdan sonsuza dek silmeniz iin 3 ara sunacam.") 6. Bir diyalog yaratn: Yaptnz ii "bir konuma yazmak" eklinde dnmeyin. Bunu, sizinle dinleyiciniz arasnda bir diyalog yaratmak o-larak deerlendirin. 7. Dinleyiciyi konumann iine aln: Diyalog hissini yaratmak iin dinleyicinizle etkileimde bulunun. Onlara soru sorun ("Kanz bu konuda hemfikir?"); yapacak i verin ("Bir sonraki gerei yazmanz istiyorum..."). 8. Kendinizi dinleyin: Konumanzn kulaa nasl geldii, nasl okunduundan daha nemlidir. Konumanz gze deil, kulaa hitap edecek biimde oluturun. 9. Prova, prova, prova!: Konumanz mmkn olduunca sk prova edin; srekli tekrarlayn. Bylece, mkemmel bir sunum yapabilirsiniz. 10. Elenin: Konumanz oluturma srecinin kolay ve zahmetsiz gemesine zen gsterin. Sreci elenceli klarsanz, bu durum konumanza da yansr ve sper bir sunum yapm olursunuz. 1. Dinginliin Gcn rendiinizde Etkilemek stediiniz Gc Mknats Gibi Kendinize ekersiniz nsan, grndnden daha karmak bir varlktr. Bakalarn anlama abas yan sra hayat mcadelesinin ou, kendisini anlama gayretini kapsar. Aysbergin st, bilin ve devasa derinlikte alt da bilinaltdr. Bilgisayar teknolojileri ile kyaslayacak olursak bir insanda, bilgisayar klavyesi be duyumuzla edeerdir, iittiimiz, grdmz, tattmz, dokunduumuz, kokladmz-veya kendimize sylediimiz- her ey klavyemiz, yani be duyumuz vastasyla beynimize programlanr. Kiisel bir bilgisayar, klavye ile ona yklenen program ve bilgiyi kaydetmek iin bir "floppy disk" kullanr. nsan bilgisayarda, floppy disk bilinaltmzdr. Tecrbelerimizin hepsi bilinaltmza kaydedilir, programlanr. 1 1 Mknats Konumaclar Tabi ki bu programlama, kendiliinden olmaz; bir yerlerden gelen emirlerle ve yantlarla gerekleir. Ancak bu o kadar otomatiklemitir ki bunu takip etmek, neredeyse imkanszdr. Beyindeki anahtarlar ap kapayan, benzersiz bir ekilde kar konulmaz bir elektriksel drtyle sre yaam boyu devam eder. Bu elektriksel drtlere, bizi yneten ve denetleyen zel zihinsel emirlere DNCE denir. Dndmz her ey, bilinli ya da bilinsiz kendimize sylediimiz her dnce, elektriksel drtlre evrilir. Bu da sonuta, gnn her annda yaptmz her eylemi, her hareketi, her duyguyu elektriksel ve kimyasal olarak etkilemesi ve kontrol etmesi iin beynimizdeki denetim merkezlerini ynetir. iinizde, her bir insann iinde olduu gibi, dnceden ok daha derin bir bilin boyutu vardr. O, sizin ta znzdr. Biz ona mevcudiyet, farkmda-lk, koullanmam bilin, diyebiliriz; bu mekanizmann iledii programa da "bilinalt" deriz. Pencerenin kenarnda otururken, rzgarn yapraklarla yapt senfoniyi, yarnki i grmesi iin gelecek misafirinizi nasl etkileyeceinizi dnerek dinleyemezsiniz. Dnyann gznde, baarl ya da baarsz olmanz nemlidir; salkl ya da salksz olmanz, eitim grmeniz ya da grmemeniz nemlidir; zengin ya da yoksul olmanz nemlidir. Bu, yaamnzda kesinlikle kalite farkn yaratacak nemli bir durumdur. Sylemek istediim, bundan daha farkl bir durum. Yeterince istemesini bilirseniz sahip olmak iin daha fazla dnmek zorunda kalmazsnz. Dnceler akcdr, yaramaz bir ocuk gibi, imdiden uzaklatrp gemi veya

gelecee srkler. Salksz dce kalplar ile birlikte zihinsel bir gezinti, imdiki zamanda mutsuzluk ve gerilim yaratr. Yaamn gemi imdi ve gelecek diye blnmesi zihin rndr ve sonuta illzyoni-dir. Gemi ve gelecek, dnce formlardr; zihinsel soyutlamalardr. Gemi, ancak "imdi" hatrlanabilir. Sizin hatrladnz, imdi'de gereklemi olan bir olaydr, onu yine imdi hatrlarsnz. Gelecek de, geldiinde, im-di'dir. Bylece gerek olan tek ey, daima var olan tek ey imdi'dir. Dikkatinizi imdiye odaklamay rendiinizde, olmas gerekenlerin olmas gerektii gibi gittiini, DNGNLN GC'n renmi olursunuz. ____________________________1 2 Adil Mavi____________________________ Dikkatinizi imdiki ana younlatrmak, olan bitenleri kendi haline brakmak deildir. Neyin nemli, neyin ikinci derecede nemli (veya nemsiz) olduunun farkna varmaktr. Zihninizi megul eden fuzuli manipulasyonlar-dan, bylece kendinizi koruma ans elde edersiniz. Bunu anlayabilmek iin kendinize sk sk u soruyu sorabilirsiniz. Mknats etkisinden yararlanan konumaclar kendilerine her zaman u soruyu sorarlar: "u anda yaptm ey gerekten yapmam gereken ey mi?" Bu sorunun cevabndan emin olmadnz durumlarda kendinize ikinci bir soru sorun "Eer bunu imdi yaparsam/yapmazsam ne olur?" "Bir topluluk nnde konumam mmkn deil", "Bu sunum sonunda, ikna olacaklarn dnmyorum"Bu veya buna benzer yarglar, kendinizi gelitirme frsatlarn kstlayan inanlardr. stemediiniz eylerin olacan dnmekle olmasn arzu ettiiniz eyleri dnmeyi seme ansna sahipsiniz. Bu iki farkl dnce, farkl sonular douracaktr. Arzu, daha tam olarak kendiniz olabilmek iin kendinize bir eyler katma ihtiyacdr. Tm korku, bir eyleri kaybetme ve bylece klme ve daha az olma korkusudur. "Her nereye giderseniz, oradasmzdr" diye bir sz var. Siz nereye gitmek isterdiniz? Mknats insanlarn baarl konumalarm izlediinizde, onlardan ok ey renebileceinizi bilirsiniz. Onlar tesadfen ve birden bire bu sonucu elde etmemilerdir. Siz de arzu ettiiniz hedefe giderken, mevcut durumunuzu analiz edebilirseniz, neye ihtiyacnz olduunu fark edip bu ihtiyalarnz hangi kaynaklardan salayabileceini belirleyebilirseniz. Adm adm ne yapmanz gerektiini belirleyip doru zamanda yapmanz gerekenleri yaptnzda, arzuladnz sonular alacanz greceksiniz. Bunu ve yaptnz eyi byk tablonun paralarndan biri olduunu grerek "Her seferinde tek bir ey yapmak"... Bylece, yapmanz gereken eye en kaliteli ekilde dikkatinizi vermeniz anlamna gelir. nsan zihninden daha byk bir zeka i bandadr. Mknats insanlar bu zekaya gvenerek, ihtiyatan dorultusunda kaynaklarn optimum kullanabilecekleri bilincindedir. Siz, o zekaya en ok kendi isel enerji alannzn farknda olarak, bedeninizdeki canll, canlandrc mevcudiyeti hissederek yaklaabilirsiniz. 2. Bir nsann Zihninden Gnde Ortalama 60 Bin Dnce Geer,Peki Siz Bugn Aklnzdan Geenlerden Ka Tanesini Hatrlyorsunuz? Kendi kendine konuan deliler! Baka birisine ya da kendinize, kendi hakknzda (ya da baka herhangi bir ey hakknda) sylediiniz her hangi bir ey ie dnk konumanzn bir parasdr. Konuurken syledikleriniz, bilinakmza yklediiniz emirlerin ve resimlerin nemli bir parasn oluturur. Kendi kendine konuma iinizde yz binlercesini yaptmz dnce trafiinin kk bir da yansmasdr. Hepimiz kendimizle srekli konuuruz. Kendimizle yaptmz konumalar ounlukla bilinsizdir: onun farknda bile olamayz. Kendimizle konumalar sze dklm kelimeler ya da sze dklmemi dnce hatta duygular eklinde olabilir. Eer kendiniz hakknda sylediiniz her ey bilinaltna bir direktif oluyorsa, o zaman, kendinizle ilintili olumsuz bir ifade kullandnz her sefer, 1 4 Adil Mavi

bilinaltmz sizi tam olarak tanmladnz gibi olumsuz davranlara ynlendiriyorsunuzdur demektir. te bunlardan bazlar; 1. Ben bu kadar insann karsnda nasl konuacam? Bilinaltmza gnderdiiniz mesaj -insanlarn karsna ktn zaman konuman zorlatracak bir sr sorun kar- olacaktr. 2. ok ekingenim niye kendimi rahat brakamyorum? Bilinaltna gnderdiiniz mesaj -madem ekingenim bunu konuma srasnda herkese gsterolacaktr. 3. En iyi bildiim konular ama ya kartrrsam? Bilinaltna gnderdiiniz mesaj; "Bu konuda her eyi biliyorum ama yinede baz yanllar yapmaya hazr ol" eklindedir. 4. Bu imkansz neden bu iler bana ihale edildi? Bilinaltna gnderdiiniz mesaj "Benden baka enayi bulamadnz m, ben konumak istemiyorum ve bunu herkese zaman geldiinde anlamaldr" olacaktr. 5. Beynime kan hcum ediyor lecekmiim gibi hissediyorum! "Bir eylerin ters gidecei muhakkak en azndan konuma srasnda kendimi kt hissetmeliyim" olacaktr. Ne Ekersen Onu Biersin Bilinaltmz bir sngerdir yeterince sk ve yeterince kesin olarak sylerseniz ona sylediiniz her eye inanacaktr-bir yalana bile-. Beyin, ahlaki yarglarda bulunmaz, o sadece ona ne sylerseniz onu kabul eder. Her gn bilinli bilinsiz binlerce dnce beyninizde belli dosyalarn arasna girmek zere yol alr. Bu dncelerin desteklenmesiyle inanlarnz oluur, inanlar davranlarnzn alt basama olan tutumlarnz genel kanaat ve referansl dncelerinizde. ok defa duygularnzn veri tabann oluturur. rnein, bir konuma ncesi nedenini dnmeden heyecann etkisini psikolojik ve fizyolojik yaamaya balarsnz, bylece eylemleriniz ve davranlarnz ortaya kar. Bu durumda istenen veya istenmeyen sonular bu program dahilinde gerekleir. Yani sonulan bimeye balarsnz. Mknats konumaclar bilinaltlarna "bimek" istedikleri sonular ekerler. Beynin byle bir sistemle altn bilirler. Bu sistemin yasasdr "Ne ekersen onu biersin." 3. Bir Kere Altktan Sonra Hibir ey Zor Deildir Kendime Engel Olmayacam Bu kitabn iinde yllarn szgecinden gemi bir sr ie yarar bilgiler bulacaksnz. Bunlar ezberlemi olsanz bile sras geldiinde hibir ey hatr -layamayabilirsiniz. Bunu ani kilitlenme veya unutkanlk olarak deerlendirebilirsiniz. Ben buna yllarn birikimi ile kendinizi destekleyen/ykan konumalarn sonucu oluan ZGVEN, ZDEER ve CESARET nitelerin zarar grmesine balyorum. Baarl bir konumac olmak istiyorsanz baz hatalar yapabileceinizi imdiden bilmelisiniz. Bunlar RENME ZAYATI olarak grmeli ve zgveninize toz kondurmamalsmz. "Olmuyor ite yapamyorum, bir daha denememe gerek yok." derseniz bir sre sonra bir ie daha girimeden: "Ne de olsa baarszlkla sonulanacak, hi denemem daha _______________________ I 6 Adil Mavi_________________________ iyi" diye dnmeye balarsnz. Oyuna tekrar girmezseniz baarl olma frsatna da veda etmi olursunuz. Baarszla uramamak iin zaman ve g harcamay bir kenara brakn, bunu bir renme frsat olarak grp dikkatinizi onunla baarl ekilde uraabilmek zerinde toplayn. Egoistlerin yi Yan, Bakalar Hakknda Konumamalar! Artk bakalaryla konutuunuz kadar kendiniz ile de bir iletiiminiz olduunun bilincindesiniz. iletiim kalitesini ykseltmek dtaki iletiimci kimliinizi glendirecektir. Kendinizle olan iletiimde en vasat'tan mkemmele kadar geliebilen 5 farkl seviye... 1. Yapamam: En zararl i iletiimdir. Kendiniz hakknda kt yada olumsuz bir ey syleyip bunu kabullendiiniz seviyedir, (iletiimdir) bu seviyeyi tanmak kolaydr. Bu seviyeyi u kelimelerden tanyabilirsiniz; "yapamam", "keke yapabilseydim", "yapabilmeyi ok isterdim", "niversiteyi kazanabileceimi sanmyorum", "snavdan iyi bir not alamam" gibi kelimelerle yapm olduumuz

iletiim bizim korku, endie ve tereddde neden olur. Beynimiz bizim sylediimizle ilgilenmez onu yapar. 2. Yapmaya htiyacm Var,........Yapmalym: Bu kelimeler aldatr. Bizim yararmza alyormu gibi grnr ama bize kar alr. Bu kelimeler; "yapmam gerek", "........ama deilim". Bu kelimelerle yaplan iletiim zararmzadr. nk bu iletiimle sorunu kabullenmi oluruz. "Daha ikna edici konumay renmeye ihtiyacm var." dediinizde aslnda siz beyninize u program yollam olursunuz; "daha ikna edici konumaya ihtiyacm var........ama konuamam ki.." 3. Ben Asla....., Ben Artk........: Yararnza alan en alt seviyedeki kelimelerdir. Bu seviyede deimeyi kabul edersiniz. Ayn zamanda deiiklik olmu gibi bu bir eyler yapma karar da alnr ve karar imdiki zamanda ifade edersiniz. u cmlelerle ifade edilir. "Daha ikna edici konuabiliyorum", "stersem bu ay.... kadar sat yapabilirim", "Elimden geleni yapyor ve bunu gerekletiriyorum"... v.b. 4. Ben......im: Bu kullanabileceimiz en etkili iletiimdir, en az kullandmz ama en fazla kullanmamz gereken kelimelerdir. Bu seviyeyle 1 7 Mknats Konumaclar gerek olmasn istediiniz yne doru ilerlersiniz. Olmak istediiniz ekli, resmi bilin altna gnderirsiniz ve unu iletmi olursunuz; "ben bu olmak istiyorum ve beni bu yap." Programn yollam olursunuz. Balca cmle yaplar yledir; "ben iyi satcym", "ben iyi konumacym", "ben ok iyiyim be kendimi yrekten kutluyorum"... v.b. 5. 0.... dur: Bu dnyasal istekleri am, asl yerini arayan bir ok insann aklnn alamayaca, eriemeyecei bir eyde aramay seen insanlarn dilidir. "Benden daha iyisi yok.." "Bundan daha iyisi olamaz" gibi dnceler retir. iletiimi mkemmel olarak kullanan herkes baarya ulaamam olabilir ama baarya ulam olan herkes i iletiimi mutlaka en iyi ekilde kullanmlardr. Baanya ulamak istiyorsanz olumlu bir i iletiim kurmaya aln. I ve II. Seviye olarak belirlediimiz ie dnk konumann neden iyi sonu vermediini kavradnz an, onu kullanmay brakn. Bunun yerine III. Ve IV. Seviye ie dnk konumalar kullanmaya baladnzda yrynz bile deitiini greceksiniz. konumalarn NEGATF'ten POZTF'e deitirmek iin 5 admlk bir uygulama. Ne kadar iyi olursa olsun hibir fikir eer kullanlmazsa iyi sonu vermez.. Bu yzyln kendini gelitirme literatrnn ortaya kard en iyi dncelerden biri olumlu dnme kavramdr. Bu kavram hayat grnz ve kiisel geliiminizi salayacak etkide kullanmay renmekle ie balamalsnz. te size olumlu dnme alkanlna gtrecek Mknats konumac olmaya giden 5 admlk uygulama: 1. Adm: Kendiniz ve daha iyi konuma yapabilmenizi engelleyeceini dndnz olumsuz dncelerinizi yazn. 2. Adm: Konumasn beendiiniz en az 3 konumacy dikkatle ve defalarca izleyin. Televizyon kanallar, seminerler size bu frsat verecektir. 3. Adm: Konuma ncesinde, konuma srasnda yaadnz dnce zaaflarnz (olumsuz dncelerinizi) bir izgi ile ayrlm kadn sol tarafna yazn. Beendiiniz konumaclarn konuurken tavr, davran sessiz mesaj 1 8 Adil Mavi; ve etkileimlerini yorumlayarak beendiiniz ynleri maddeler halinde belirginletirin ve onlar sa stuna yazn; rnein konuurken insanlarn gznn iine bakyor, glmsyor ve duraklayarak sesini alalnp ykselterek sohbet eder gibi konuuyor... v.b. gibi. 4. Adm: Yazdklarnz maddeletirerek olumsuz dncelerinizi, dinleyene ve siz rahatszlk veren tavrlarnz maddeler halinde belirginlerin. Her gn kendinizi konuma yapmanz gereken topluluk karsnda konuurken hayalinizde canlandrn. Kendinizi beendiiniz konumacnn yerinde hayal ederek ondan rendiklerinizi zmsemi olarak kullanrken hayal kurun. 5. Adm: Bu hayalleri canlandrrken bir oyun gibi dnn, her gn birka defa birka dakikalk srelerle konsantre olmak iin gznz kapal ve kendinizi filimde izliyormuasna srdrn.

Mknats konumaclar en iyi senaryolar hayallerinde yazar, sonra da bu filmin akna kendini brakr. Senaryoyu kendinizin yazaca bir filimde kendinize hangi rol verirdiniz? Bu rol zihninizde defalarca tekrar ederek "telkin" etkisi yaratabilirsiniz. 4. Her Zaman u Soruya Cevap Verin: "Bu nsanlar Beni Neden Dinliyor/Dinlemeli?" Dinleyicilerinizden en ok almak istediiniz tepki nedir? Her amal yolculuk bir son ile noktalanr, eer nereye gideceinizi bilmezseniz oraya nasl ulaacanz da bilmezsiniz, ideal sonucu grmek iin gzlerinizi kapatn ve bu konuma sonucunda amacnza ulatnz dinleyenlerin beklediiniz tepki verdiini dnn. Zihninizi olmasn istemediiniz eylere deil olmasn arzu ettiiniz senaryoya programlayn. Ne olursa olsun ifade edilmeyen ama dinleyicilerin dnyalarnda bir deiiklik yaratmaktr. Dndklerinizi yazn ama yazdklarnz okumayn Zihninizi organize etmenin en gzel yolu yazmaktr. Konuma zaman yapacanz en akll eylerden biri bu yazdklarnz nnzden kaldrmak 20 Adil Mavi; olmaldr. Kat zerinde tasarlanan pek ok ey pratikte dnlen sonucu vermez. Tatbikte srar edildiinde de elde edilen sonular parlak olmaz. Bir konumada ama Bilgilendirmek/retmek Harekete geirmek/gdlemek/tevik etmek Ikna/inandrma/satma Kefetme/tartma/pazarlk Elendirmek/motive etmek Olabilecei gibi bunlardan birkan bir arada hedefleyebilirsiniz. Kendi amalarnzla dinleyicilerinizin beklentilerini birbirine kantrma-may renin nk bunlar ayn eyler deildir. . Konumaya davet edildiimde kabul etmeden nce unlar bilmek isterim: Olay hangi organizasyon gerekletiriyor? Organizasyonun amalar neler? Programn bir format var m? Resmi mi? Beni neden davet ettiler? Benden beklentileri nelerdir? Ne kadar zamanm var? Benden nce veya sonra konumaclar var m? Soru sorulacak m? Tartma m; Panel mi? Her sunuu baarya gtren anahtar, dinleyicilerinizi memnun etmektir. Olayn merkezi biz deiliz onlar. Eer kimlere, nasl bir toplulua hitap edeceinizi bilirseniz, yapacanz hazrlkta onlara hitap eden veriler, rnekler ve uygulamalar gelitirebilirsiniz. Organizasyonu aratrmak kadar dinleyici topluluunu da anlamak iin bilgiye ihtiyacnz var. Ka kii gelecek? Niin gelecekler? Konu hakknda ne derece bilgi sahibidirler? Kendileri iin mi geliyorlar? Gnll m yoksa zorunlu mu orada bulunacaklar? 21 Mknats Konumaclar Muhtemel sorunlar ne olabilir? Muhtemel dinleyiciler hakknda da bilgi edindiyseniz artk programn nerede gerekleecei ile ilgili bilgi toplayabilirsiniz. Byk bir salonda birka kiinin gelmesi byk bir anszlk, ya da bozuk mikrofonla kalabalk bir kitleye hitap etmek. Profesyonel bir organizasyon irketi ile almyorsanz sizi davet edenlerin profesyonelliine gvenmek gafletine debilirsiniz. Bir yere davet edildiinizde yardmcnz veya siz mekanla ilgili kontrollerinizi yapmanz gerekir. Konuma yerine ulamm nasl olacak? Mikrofon dzeni var m? Akustik nasl? Oturma dzeni nasl? Masal m, Masasz m? Bir platformda m konuacam. Podyum, krs veya masa var m? Kablosuz (yaka, stund-up) mikrofonu var m? htiya duyacam projeksiyon, perde, cd alar vb. var m? Teknik sorumlusu var m? (Mmknse nceden irtibata gein) Uygulamalarda ihtiya duyduunuz baka ekipmanlar varsa bunlarn mevcut olup olmad sorun veya temin edilmesini salayn. Mknats konumaclar

"Niin" konuacaklarn "Ne" konuacaklarndan nce bilirler. Konuma ncesi hazrln konuma'nn kendisi kadar nemli olduunun farkndadr. 5. Dikkati zerimize ekmek stiyorsak, Biraz izgi D Olmamz Gerekir lgi ekici bir balang yapmak dinleyicilerin merakn ekecek ve ilgilerini ilediiniz konuya ekecektir. Bunu gerekletirebilmek iin uygun grdnz 6 yntemden birini kullanabilirsiniz. 1. Soru Sorarak Balayn: Aranzda parann getirecei saadete inanmayan var m? Her gn trafikte geen sreyi gelire dntrm olsaydnz gelirinizin her ay ne kadar artacan biliyor musunuz.7 Sorular dinleyicilerin otomatik dikkatini eker. Soruyu sorduktan hemen sonraki sessizlik hem dikkat ekici hem de maksadnz iin kullanabileceiniz etkili anlardr. Alntlar yapabilirsiniz. "Samimi olmay vaad edebilirim; tarafsz olmay asla." 23 Mknats Konumaclar "Kader bize limon verdiinde limonata yapmaya alalm." Baz alntlarda yazarn adn verebilirsiniz. Bazlarnda ise konunuzla ilikilendirdiiniz bir sz olarak kullanabilirsiniz. Gnmzde kaynak sorunu yaayacanz dnmyorum. 2. Anektodlar: insanlar hikayelere baylrlar. Konuyla ilikili maksatl hikayelere anektod deriz. Verdiiniz mesaj bir hikaye iinde anlatmak ou defa dorudan sylemekten iyidir. Bir ekerleme dkkannda ekerlemeler kiloyla satlyormu. zellikle bir tezgahtar varm ki mteriler onunla alveri yapabilmek iin sraya dizilirken dierleri bir ey yapamadan yle dikilirlermi. Dkkan sahibi bu durumu fark edince tezgahtara becerisinin srrn sormu, "ok kolay," demi tezgahtar. "Dier kzlar her zaman be yz gramdan fazla koyup fazlasn sonra alyorlar. Be be yz gram daha az koyup stn sonra tamamlyorum. Mteriler de karlarn koruduumu ve paralarnn karln verdiimi dnyorlar." Mteri memnuniyeti zerine verdiiniz bir seminerde kullanlabilecek gzel bir anektod. Eer ikinci el malzeme kullanyorsanz, onu sanki kendi tecrbeniz-mi gibi grnecek ekilde kiiselletirmeyi deneyin. Hibir ey bir dinleyicinin anlamasna kiisel hikayeler kadar yardmc olmaz. Stund-up'larn yapt ey budur. 3. ok Balanglar: "iinizde baz kiilerin buraya srf gsteri iin geldiini biliyorum, sorun u ki onlar kendilerini bilmiyorlar." Bu ve buna benzer balanglar yapmak elenceli olabilir. zgveninizin yksek ve kelimelerinizin zenle seilmi olmas nemli. Daha sonra yanl anlaldnz iddia etmeniz bir uval inciri kurtarmayabilir. 4. Tarihsel Bir Balang: "ok deil 20 yl nce cep telefonu daha icat edilmemi ve eve telefon balatmak iin sraya giriyorduk" Varmak istediiniz yere varmadan nce tarihsel sreci dile getirmek insanlarn houna gider. Nereden geldik, nereye gidiyoruz durumun anlalmas iin bize yardmc olur. 24 Adil Mavi; 5. Gndelik Meseleler: O gn gazeteden okuduunuz bir haber, sokakta karlatnz bir olay, konumaya balamadan nce rendiiniz bir bilgiden yola karak konumaya balamak genellikle konumacnn samimiyetini gsterir. Yine de byle bir balang seecekseniz. Negatif ifadelerle balamamaksnz. "Beni uaktan indikten sonra kimse karlamaya gelmedi", "Bu yrenin yemekleri genellikle bana dokunur nk ok yal yapyorsunuz", "Satlarmz byle devam e-derse birka aya kadar iflas etmemiz kanlmaz" Buna benzer olumsuz yorumlarla giri yapmaktan kann. 6. Konumann erevesini ve Hedefinizi Gsterin: Durumun ne olduunu, bu duruma nasl gelindiini, istenen durumun ne olduunu, istenen duruma gelmek iin neleri yapmamak gerektiini, istenen duruma gelmek iin neleri yapmalar gerektiini rneklerle anlatacanz sylediinizde konumanza ereve oluturmu olursunuz. Byle sizin nereden nereye varmak isteyeceiniz bilen dinleyici izeceiniz tabloya kendini yerletirme ans bulur. Mknats konumaclar dikkatlerinin zerine ekmekte ve alglan ynetmekte ustadr.

6. ok Parlak Fikirleriniz Olabilir, Ama Eer Onlarn Anlalmasn Salayamazsanz Fikirleriniz Sizi Hibir Yere Ulatramaz Sunular Skc Yapan En nemli 2 Neden Eer nedenlerini bilirseniz zmlerine daha kolay ularsnz. Kt sunularn ounda yaplan en yaygn iki hata: Dinleyiciyi kendi halinde brakmak Sadece kulaklarna hitap etmek 1. Dinleyicileri kendi halinde brakmak: Sunu iki ynl bir iletiimdir. Her ne kadar katlmc dinleyen pozisyonda kalsa da ilgi, istek, konsantrasyon ve sizi onaylayp onaylamadklan ile ilgili geri bildirimleri ba-klan, vcut dilleri ve tavrlan ile srekli tepkilerini gsterirler. Mo-notonlaan katlmcy sadece bir alc gzyle bakan ve katlmcdan 26 Adil Mavi ok kendisine odaklanan bir konumac ancak dinlermi gibi grnen bir toplulua hitap eder. 2. Sadece kulaklarna hitap etmek: Beynimiz sa ve sol yarmkreden olumakta ve farkl ilevleri ynetmektedir. Bu ilevleri renim hayatmz boyunca gelitirilmeye allm ancak baar da sol yarmkrenin ilevlerini gelitirmeye ncelik verilmitir; Beynimizin sol kresi; Ezberimiz, okumayazmamz, matematik ve analiz yeteneklerimiz, neden-sonu ilikilerini kurgulayabilme becerimiz lld ve dllendirildi. Sa yarmkresi; Duygularmz sezgilerimizi tanma, ynetme, hayal kurma, aykr dnebilme, vcut dilini okuyabilme gibi zelliklerimiz ihmal edildi. Bir de unutmak olmasa! renirken nadiren be duyu organmz birlikte kullanrz. Her birinin ayr ayr deeri ve birbirinden stn yan olsa da bir arada kullanlmas renmede gl bir etki brakr. Ne var ki konumaclarn ou dinleyicilerin kulana hitap etmekle yetinir. Genel olarak diyebiliriz ki rendiklerimizin kayna; %10 Okuduklarmz, %20 Duyduklarmz, %30 Grdklerimiz, %50 Hem grp hem yaptklarmz, %70 Konuurken dnp yaptklarmz, %90 Konuurken dnp yapp sylediklerimiz oluturur. Sesini Duymak veya Kendini Dinlemek, te Btn Mesele Bu! Diyelim ki siz konuurken oradakilerin hepsi duyuyor bu sizi dinledikleri anlamna gelmez. Dikkatini size vererek dinliyor bu da anladktan anlamna gelmez. Hadi deyelim ki anladlar bu da sylenenleri hatrlayacaklan anlamna gelmiyor. Anlatlanlar gn sonra sorgulandnda sadece %10, gsterildiinde %20, anlatma gsterme ve uygulatmann birlikte gerekletii bir sunum olduunda %65'i hatrlanmaktadr. 27 Mknats Konumaclar Beynin Sa Yarmkresini Gelitireceiniz Pratik Egzersizler; Fkra kitab okuyun. Gldnz fkralarda durup bu durumu hayalinizde kurgulayn. Bir ocukla oynayn. Onun oyun arkada olmay kabul edin ve istedii gibi davrann. Holandnz bir mzii dinlerken gzlerinizi kapatn. Hayal gcnz izleyin. Bir yemek tarifini dinlerken onu hazrlarken zihninizde canlandrn. Televizyonun sesini ksp izlediiniz bir dizide tandnz karakterler arasnda geen diyaloglar tahmin edin. Akam olduunda bugnk yaptnz eyleri belli bir srayla hayalinizden geirin. Baz eylerin grntlerini detaylandrarak zihninizde tekrar yaayn. i ortamnda gznz birka dakikalna kapatp evreden gelen seslerin kimlere ait olduunu ve ruh haletlerini deifre etmeye aln. Sesini ilk kez telefonda duyduunuz ve tanacanz kiilerle ilgili tahminlerde bulunun. Tantktan sonra tahmin ettiiniz gibi kt m? Kendi kendinize sonularn yorumlayn. Bu tahmininizin dayanaklarm anlamaya aln.

Okuduunuz bir cmleyi banz kaldrp kendi szcklerinizle yazn veya anlatn. Her gn bir iir okuyun veya dinleyin. Bunu huzurlu sessiz bir ortamda yapn. Beden dili ilgili bir kitap okuyun ve evrenizdeki kiilerin beden dillerini yorumlayn. Roman veya hikaye kitab okuyun betimlemeleri zihninizde canlandrmaya aln. Mknats konumac, sol beynin ilevine giren; Bilgi verici, iyi dzenlenmi malzemeye bavurduu gibi, Sa beynin ilevine giren; Beden dilini'de etkin olarak kullanr. Konumasna renk ve canllk katar, hayal gcn harekete geirir. Yaratclk ve mizahn dayanlmaz etkisinden yararlanr. 29 Mknats Konumaclar 7. Sylediklerinizi Anlamak in Yalnzca Tek Bir anslar Vardr Duyma problemi olan 85 yandaki bir kadnn yksn dinlemitim. Kadn doktoruna gider. Doktor onu muayene ettikten sonra, "Duyma sorununuzu dzeltecek olanaklanmz var artk. Ameliyat iin sizce hangi gn uygun?" der. "Ameliyat olacam nereden kardn, ameliyat olmak istemiyorum, 85 yandaym ve bu gne kadar duyduklarm bana yeter yeterince duydum." Eer konumanz srasnda sylediklerinize younlaamazlarsa, yeniden dinlemek iin baka bir anslar yoktur. Sylediinizi anlamak iin yalnzca tek bir anslar vardr. Peki ans siz nasl kullanyorsunuz? Dinlemek konumaktan daha zordur, konumaya gre dinlemenin daha erdemli olmas da belki bu yzdendir. En iyimser haliyle iyi bir dinleyici topluluu: Yeni eyler renmek iin istekli, Bir sorunu olan ve bunu zmek isteyen, Kendi kalplarnn dna kma frsat arayan, Hayatnda yeni seenekler retmek isteyenlerden oluur. Katlmclarn hepsi bu srete ne istediklerini bilmeyebilirler, ancak siz konumaya baladktan sonra onlarn ne istemediklerini bileceklerinden e-min olabilirsiniz. Kopma Noktas "Biz zaten bunlar biliyoruz!" dediklerinde, Konuyla ilgilenmediklerinde, Sizi skc bulmalar veya slubunuzu beenmemeleri durumunda, Anlattklarnz anlalmadnda, Ortam skunetini salayamadnzda, Artk bir sonraki sunum iin daha iyi bir plan yapmanz gerektiin renmi olacaksnz. Konuarak Dncelerinizi Giydiriyorsunuz Bir insann sadece kyafetine bakarak onun sosyoekonomik durumu, sosyal konumu, entelektel dzeyi, kltr v.b. konularda fikir sahibi olursunuz. Konumaya baladktan sonra da bilgi, derinlik inandrclk, gvenirlilik v.b. konularda nemli lde fikir sahibi olur ve karar verirsiniz. Konuma sesin sze dnmesinden olusa da insan kelimelerle deil resimlerle dnr. Bir bakma giyilen elbiselerin iini dolduran resimler, hayaller, duygulardr. Dinleyicilerinize anlatmak istediinizi gsterebilirseniz (veya hayal kurdurabilirseniz) hedeflediiniz tepkiyi hzla alrsnz. Bunun iin; Duyu organlarna (renk, koku, tat alma) hitap edin Mecaz ve benzetmeler kullann Gncel rnekler, hikaye veya anektodlar kullann. Mknats konumaclar ansldr. Tek anslan olduunu bilirler ve bu anslarn tesadflere brakmayacak kadar akll davranrlar. 31 Mknats Konumaclar 8. Ya Grndn Gibi 01 ya da Olman Gerektii Gibi Grn! Galata kprsnde, bir bahar gn, kr bir adam dilencilik yapyormu. Dizlerinin dibine bir tabela koymu. zerinde "DOUTAN KR" yazl imi. Herkes dilencinin nnden geip gidiyormu. Bir REKLAMCI bunu grm. Tabelay alm, arkasna bir eyler yazm, olduu yere tekrar brakm. Ne olduysa olmu... Gelip geen ve bu tabeladaki yeni yazy okuyan herkes, balam dilencinin nndeki apkaya, habire para atmaya... Bir cmle yetmi, onca kiiyi etkilemeye ve dilencinin apkasnn ksa srede azna kadar parayla dolup tamasna... Ne mi yazyormu?

"GZEL BR BAHAR GN... AMA BEN BAHARI GRMYORUM" Biz daima u iki prensibi kabule hazr olmalyz,-Duygularmzdan baka hibir ey iyi veya kt deildir ve olaylar biz etkileyemeyiz. Biz yalnzca onlarn arkasndan gideriz. BPIKTETUS Ne sylenirse sylensin, sunuta dinleyicileri en ok etkileyecek ey doallktr. Dinleyiciler sizi kendine yakn bulduklar oranda sylediklerinizi dinlemeyi srdrecek veya dlayacaklardr. Onlarn sempatisini kazanmak i-in vaaz eder veya ders verir gibi deil, arkadalarnza hitap eder gibi hitap etmeli. Konumac ayrcalnda olmanz nedeniyle stlendiiniz rol gerekletirirken doallktan uzaklamamaksnz. Sesiniz elbette karlkl kolumada olduu gibi normal tonda olmayacaktr. Konuma srasnda izleyeceiniz yntem hakknda nce bilgi vermeniz ve onlarn da katklanm almaya hazr olduunuzu hissettirerek pozitif elektrik oluturmalsnz. Mesela iadamlar derneinde bir konumanz var. Toplulua hitap eder-Iken birdenbire resmi bir slup taknmayn. Oradaki katlmclarla bire bir gjrmelerinizde nasl konuuyorsanz toplantda da yle konumalsnz. Hibir suni ortam, mknats konumaclarn doalln bozmaz. Olmas gerektii gibi grnrken bile o doalln korur. 33 Mknats Konumaclar 9. Usta A Mutfaktaki Malzemeleri En yi ekilde Deerlendirir Bir konuda konuuyorsanz bir teziniz var demektir, bu tezini savunacak ne kadar ikna edici malzemeniz varsa toplamak sonra bunlar amacnz dorultusunda seerek sunuunuza bir yap kazandrabilirsiniz. Uzman olduunuz konularda byle bir sknt ekmezsiniz, uzman olmadnz konuda da konumanz gerekebilir bu durumda kitap, makale, rapor ve istatistik verilerinden yararlanabilirsiniz. zetlemek gerekirse: Kendi deneyimlerimiz: Kendi deneyimlerimiz ve kiiliimiz malzeme kaynaklarnn en zenginidir. Sizin bak anzla yaadklarnz paylaman dinleyicilerin houna gidecek hibir kaytl bilgiye veya gereklere olmad kadar kolay snacaklar. arkadalar, aile fertleri ve dostlar: htiya duyduunuzda bilgi en kay-naklannz en yakn i ve aile evrenizden salanabilir. stemekten ekinmezseniz onlarn da ne kadar mutlu olacan grrsnz. Yazlan kitaplarn girilerinde grdnz isim listesi yazann bu kaynaklardan ne kadar i-yi yararlandn gsteriyor. Bu konuma iin de salanabilir ve uygun grrseniz konumada bu yardmlan iin teekkr edebilirsiniz. Kitaplar: Konuyla ilgili olabildii gibi konuyla ilgisiz grnen, komik hikayeler, fkralar, nkteler, alntlar konumanz renklendirecek kaynaklardr. Dergiler, gazeteler: Okuduunuz gazetelerden ilginizi eken resim ve yazlan kesme alkanlnz varsa, zaten byle bir ariv size nemli bir kaynak salayacaktr. Bunun yannda elektronik yayn veren gazetelerin arivlerinden konu taramas yaparak yaz ve resimleri kartabilirsiniz. Elektronik veri tabanlar: te size ucu buca belli olmayan snrsz bir kaynak. Tabi bunu kullanmak iin belli ver tabanna ulama konusunda aboneliklerimizin olmas gerekecektir. Orijinal aratrma: Akademisyen ya da profesyonel konumac deilseniz bu aratrmalara ayracak zaman lks bulabilirsiniz Topladm Malzemeleri Nasl Dzenlemeliyim? Er ya da ge, malzeme toplamaya bir son verip, aralanndan seim yapmamz gerekir. Malzemeyi dzenlemek iin iyi bir yntem, ana blmlerimizin balklann birer kada yazp, onlara mannk srasna gre numaralar vermektir. Daha sonra, ya dier malzemelerimiz hakkndaki notla-n bu katlann zerine yazabilir, ya da eer malzememiz ok ise, daha nceden yazlm notlan blm numaralanna gre dosyalara ayrabiliriz. Tm bunlan yaparken malzemenin ylmas, yetersiz kalmas, bazlann kartmanz veya yenilerini eklemeniz sz konusu olabilir. Baz deneyimsiz

konumaclar, syleyecek sz bulamama endiesiyle malzemeye yklenirler. Hibir malzeme konumacnn kendisinden daha etkili olamaz. Profesyonel Konumaclar Esnek Malzeme retir Eitim veren profesyonel konumaclar genellikle malzemelerini snfa ayrarak kendilerine esnek olabilme ans yaratrlar: Sunua esas olacak ekirdek malzeme, vakit ksaysa, mesaj zedelemeden atlanabilecek vazgeilebilir malzeme, vakit kalrsa veya sorular cevaplandnrken kullanlabilecek destekleyici malzeme, mknats konumaclar ellerinde limon varsa ondan en iyi limonatay yapan kiidir. 35 Mknats Konumaclar 10. Sunularda Kullanacanz Hibir Yardmc Sizin Yerinizi Alamaz/Almamal Ne olursa olsun, sunu yardmclarnzn amac konunun anlalmasna yardmc olacak grsel veriler sunmaktr. Slaytlara doldurulmu yazlarn yerine, resim ve karikatrlerle sesinizi ve szlerinizi desteklemeniz ok daha etkili olacaktr. Yaygn Kullanlan Sunu Yardmclar: * Beyaz Tahta ve Kalemi * Bo flipchartlar * Hazr Flipchartlar veya Posterler * Tepegz * Slayt Projektrleri * Sinevizyon Modeller rnekler Katlmclara Datlan Yazl Materyal Beyaz Tahta: niversitelerde yaygn kullanlr. Sk kullanmanz gerekiyor ve silmeniz gerekiyorsa idealdir. Ancak bu kadar tahta ile i ie olmanz sunuunuzu muhtemel olumsuz etkileyecektir. Bo Flipcartlar: 100x70 cm ebatlarnda koparlabilir katlardan oluur. En esnek kullanm olan ve genelde en ie yarayan yardmcdrlar. Yazdklarnz kopartp asabilirsiniz. Notlarnzn, srekli gz nnde durmasn salayabilirsiniz. Bu sunumda 30'dan fazla katlmc varsa ya da resmi bir sunum varsa buna pek uygun deildir. Hazrlanm Flipchartlar veya Posterler: nceden hazrlanm flipchartlar veya posterler yksek ve profesyonel bir standartta yaplabilir ve karmak meteryalleri gstermek iin kullanlabilir. Buna ramen, ancak krk veya elli kiilik dinleyici saysna uygundurlar tanmalar zordur ve kenarlar kolayca kvrlr. Tepegz: ok klasik ve her yerde bulunabilen ok ynl ve faydal bir alettir. nceden hazrlanabilir ve sunum srasnda izim yaplabilir. Hazrlanm asetatlarn tanmas, ileride tekrar kullanmak zere saklanmas kolaydr. Birka yz kiilik dinleyici topluluklar iin bile uygundur. Dezavantajlarna gelirsek, grltl fanlar vardr, ampulleri yanabilir. Slayt Projektrleri: 35 mm'lik slayt projektr yaygn olarak kullanlr. Deiik boyutlardaki resimleri yanstabilir ve uygun ekipmanla ok kalabalkbinlerce kiilik- dinleyici topluluklar iin kullanlabilir. Muhafaza edilmesi titizlik gerektirir. Dijital kaytlarn bilgisayarlarda saklanmasndan sonra bu aralarda eski yaygnln yitirmektedir. Sinevizyon: Eskiden ok pahal olmas nedeniyle her yerde bulamayacanz ama imdilerde hem ucuz hem de yksek aydnlatma gcne sahip stelik tamas kolay ebatlardaki seeneklerle ok tercih edilen bir ara. Bilgisayarnzdaki almalar ve sunulan bir lap top veya bilgisayar aracl ile rahatlkla kullanabilirsiniz. Film ve animasyonlar 36 Adil Mavi da yine ayn cihazla gsterebilirsiniz. Elinizdeki seyyar kumanda sayesinde, yerinizden sayfa deiiklikleri yapabilir ve dinleyiciler ile kontanz daha rahat salayabilirsiniz. Bu cihazlarn olduu yerde bilgisayar da olaca iin yannzda getireceiniz fla bellek ile ilgili dokmanlarnz kolayca ykleyebilirsiniz. Dezavantaj, bazen teknolojik aletlere gre yaptnz hazrlkta alet almayabilir. Sunumunuz iptal edemeyeceinize gre bu durumda bir B plannz

olmal. Modeller: Ankara Sanayi ve Ticaret Odas bakan Sinan Aygn' basndan izliyorum. Her basn aklamasnda istatistikler ve maksadn anlatan modeller kullanmakta. rnein "Eskiden bir fileyi 30 YTL i-le doldururken imdi ayn fileye 30 YTL harcadmzda, u kadar dol-durabiliyoruz" gibi mankenler zerinde durumu grselletirmektedir. Bu nedenle, basn aklamalar hep ilgi ekmekte ve basnda geni yer bulmaktadr. rnekler: Dinleyicilerin arasnda gezdirilebilecek rnekler, grme ve dokunma duyularn harekete geirecektir. Eer kullanmlar da gs-terilebilirse, annda anlalacak ve hafzada kalc olacaklardr. Bir arkteri reyonunda almak istediiniz peynirleri tatmanz yarm kilo tarttracanz peyniri bir kiloya karabilir. Asetat, slayt, tepegz ve sinevizyondan gstereceiniz sayfalar iin, altn kural vardr: * ok fazla kullanmayn: 10-12 adet yeterlidir; daha fazlas yalnzca a-kl kartr. * Mmkn olduunca kelime yerine resim, karikatr, izim, grafik ve ekiller vb kullann. * Kelimelerle doldurmaym, her bir kareye 25-30 adet kelime fazlasyla yeterlidir. Seminer veya Konferanslarda Katlmclara Notlar Nasl Verilmeli? Sunumunuz ve zetleri, konuma ncesinde katlmclarn elinde olmas avantaj olduu kadar dezavantaj da vardr. Sunuma odaklanmak yerine, 37 Mknats Konumaclar ellerinin altnda olan dokmanlara odaklanr ve sunum boyunca bunlar kartrmaya devam edebilir. zgemi ve ana hatlaryla konunuz hakknda bilgi veren bir dokman faydal olsa da seminer notlarn program sonras kta datmak daha doru olacaktr. Mknats konumaclar tezini savunmaya yararl olacak her trl ara ve bilgiden yararlanrken sunumun assolistliini hibir zaman bu aralara brakmaz. 39 Mknats Konumaclar 44. Okunu Hedeften teye Atan Oku, Okunu Hedefe Ulatramayan Okudan Daha Baarl Saylmaz Mimari bir proje olmadan nasl bina inaatna balanmazsa. Konumanz projelendirip belli bir sralamayla anlatmanzda yarar var. Bu konuda yaygn kullanlan yaplar inceleyerek kendi stilinizi oluturabilirsiniz. Bilinen En Eski Klasik Yap Ne anlatmak istediimiz, ne anlattmz ve dinleyicilerin ne anlad arasndaki fark en aza indirgemek, iyi bir yap ile gerekleeceini biliyoruz. Bunun bir forml olmasa bile bilinen en eski ve halen geerli yap blmden oluur: Ne anlatacan anlat (Giri, sunu zamannn ortalama %15'ini): Konumacnn size ve konuya snma dnemini oluturur ve balangta olumlu bir etki oluturmanz btn sunuunuzu etkileyecektir. Buna "mknats etkisi"denir Anlat (Aklama, toplam sunuunuzun %?5'ini): Monoton bir ses, konumacnn ders anlatr gibi konumay srdrmesi, bata oluturduunuz mknats etkiyi ldrr. Katlmcy da iine alan soru, diyalog, rnek, grsel malzemelerin kullanm, mizah, sesinizi ykseltip alalt-manz ve vurgu ncesi duraklamalar yan sra, beden dilinizi konuturarak gerekletireceiniz interaktif sunum, harikalar yaratr. Ne anlattn anlat (Sonu blm, toplam sunuunuzun %10'unu oluturmaldr): Aklda kalan bir final ile bitirmeye "demlenme etkisi" diyoruz. Nereden nereye geldiinizi, ana fikrinizden yola kp konu balklarn tekrar ederek duygulara ve akla seslenen bir kapanla bitirilmelidir. Bu yapnn ustaca kullanlmas, sizi profesyonel bir konumac yapacaktr. Ne anlatacanz ve sonu olarak ne anlattnz anlat blmlerini en son hazrlamalsnz. Tabi bundan sonra da bu sunua bir isim koyabilirsiniz.

Napolyon "Sava sanat, nceden llp dnlmemi hibir eyin baarl olmad bir bilimdir." demitir. Bu, ate etmek kadar zor olduu kadar konuma iin de dorudur. Konuma, bir yolculuktur; planlanmas gerekir. Akl banda olan hi kimse, plansz bir ev yapmaya kalkmaz; yleyse elinde bulank bile olsa bir plan program olmadan, neden konuma yapmaya kalksn? Bununla birlikte, dizilerde grrsnz (24 saat, sar oda, kod ad vb) bir yerde bir eyler olurken, birden onu orada brakp baka bir sahneye geerler. Biz buna, dng ama diyoruz. Sunum srasnda, 2-3 dng aabilirsiniz ve programn sonuna doru yine ustalkla bu dngleri kapatabilirsiniz. Bilinalt, alan dnglere taklr, bu sayede antenlerin ak kalmas salanr. Mesela, bir hikayenin te ikisini anlatp baka bir konuya getiinizde, zihinde dng am olursunuz. Konumann sonlarna doru bu dngy kapattnzda, verdiiniz mesajlar en az kaypla alm olurlar. Dorudan giri yapabilirsiniz: - Yanl bir ey gsterin. - Bunu nasl dzelteceini gsterin. - ibirlii isteyin. . 40 Adil Mavi te size mkemmel bir konuma plan: - Dikkat ekin. - Konu hakknda bilgilendirin. - Sorun ve zm yollarna dikkat ekin. - rneklendirin. - zetleyip sonulandrn. Bir dier yap: - Dikkat ekin. - Kimsenin sylemedii gerekleri syleyerek ilgilerini uyandrn. - Duygularna hitap edin. - Harekete geirin drtler oluturun. Yaptnz konumalar, bir sonraki konumalarnz mkemmelletirmek iin gzel bir veri taban oluturacaktr. Onlan grsel/iitsel kayda alrsanz, daha sonra dinleyebilir ve zeletirilerinizi yapabilirsiniz. Aldnz notlara sk sk bakmanz, konumanza olan ilginin yzde ellisini databilir. Konuma annda, not kullanmaktan kann. Hepsinden te, konumanz okumayn. Bir dinleyici topluluunun, okunan bir konumay dinlemeye katlanmas ok gtr. Etkili Bir Yap "KBAR'la Desteklenmelidir Normal koullarda, bir insann dikkatini 20 dakika canl tutabilirken, sunumlarmz iin 45-50 dakika zaman aynlr. Hazrlk aamasnda size rehberlik edecek en nemli plan, KBAR erevesine oturtulmaldr. 1. KISA tut. 2. LG uyandr. 3. BASTLETR. 4. AKSYONU koru. 5. REKLAM yapma. imdi bunlar ele alalm: 1. Ksa tut: nsanlar, ancak ksa konumalara konsantre olabilir ve bu dikkati uzun sre koruyamazlar. Bu nedenle hikaye gibi, dinleyicileri 41 Mknats Konumaclar konunun iine eker ve anlar ve imajlar kullanarak, onlar olayn i-inde tutar. Ksa ve basit bir mesajn, bu yntemle ok byk bir etkisi olabilir. 2. lgi uyandr: Dinleyiciler, ok sabrl olmazlar. Kendilerini oraya ait hissedip hissetmediklerine veya dinleyip dinlemeyeceklerine hemen karar verirler. Eer bata dikkatlerini ekemezseniz bunu sonra gerekletirmeniz ok zor olacaktr. 3. Basitletir: Konunuzu sizin kadar bilen bir dinleyici grubuna hitap etseniz bile basit cmleler kurmalsnz. Burada, ne kadar bildiinizi gstermek yerine, gelenlerin ihtiya duyduu bilgileri anlayabilecekleri ekilde aktarmanz esastr. 4. Aksiyonu Koru: Konumanzn detaylar, tarafnzdan ok iyi bilinse de sre dinleyici iin srpriz kalmal. Bata, dinleyicinin ilgisini uyandrm olmanz yetmez sesinizi, vcut dilinizi kullanarak arpc grsel malzemelerden

yararlanp soru sorarak dinleyiciyi canl tutmalsnz. Nitekim bunu oyun yazarlar ok iyi beceriyor. Seyircinin ilgisini canl tutmak iin, gerilim dozajn nerelerde arttrmalar gerektiini ok iyi biliyor. Siz de hazrlk aamasnda yazdnz sunumu oynuyorsunuz. 5. Reklam Yapmadan Eyleme Geir: Bir sunumdaki ama, sadece bilgi transferi deil nceden belirlenen amalar dorultusunda katlmcy eyleme geirmektir. Bunu, szl yapyor olmanzdan kimse holanmayacaktr. "Artk, bundan sonra benim gibi dneceinizden eminim!" gibi bir bitiri kt bir sat tekniidir. Kimse kendisine bir ey satlmasndan holanmaz, sunumunuza katlanlarn memnuniyeti zaten bu sonucu salayacaktr. Mknats insanlar vermek istediklerini deil kiilerin almak istediklerini aplandmr. Bu yaparken de "ne istemeleri" gerektii konusunda dinleyicilebilinlendirir. 43 Mknats Konumaclar 42. Konuma Annda Kelime Aramayn, Sadece Gerek ve Dnce Arayn,Sonra Kelimeler Gelecektir, Yn, Yn Bir konumacnn en byk desteklerinden biri, iyi hazrlanm notlardr. Konumacya gven verip gerginliini en aza indirgemekte nemli bir rol oynarlar. Notlarn format, her konumacnn kiisel tercihine baldr, birisine uygun olan dieri iin yle olmayabilir. Buna ramen, drt temel yaklam mevcuttur ve bunlardan her birinin gl ve zayf noktalarnn incelemekte fayda vardr: Hi not hazrlamamak Grsel yardmclar not olarak kullanmak Bire bir kullanlacak bir yaz hazrlamak zet kardan veya sayfalar kullanmak Hi not hazrlamamak Baz konumaclar grmsnzdr, hi nota bavurmakszn yarm saat veya daha fazla konuup dinleyicileri bylerler. Bunu yapmak, her zaman mthi bir yeterlilik ve bilgi etkisi yaratr. Genelde sylenenleri unuttuktan sonra bile, insanlar bunu uzun sre hatrlarlar. Yine de bunu konuma kariyerinizin banda yapmanz tavsiye etmiyotuz. enmeden, utanmadan konuacanz konu ile ilgili notlar hazrlamak, unuunuzu doru biimlendirdiimizden emin olmann en iyi yoludur. Not kullanmak, ar gerginlikten korunmann en iyi yntemidir. Konu-,na konusunda deneyim kazandka, notlara bavurmakszn konuma yeteneimiz olduunu kefedersek bunu gelitirebiliriz, fakat bu konuda imdilik acele etmemize gerek yok. Grsel yardmclar not olarak kullanmak Konunun anlalmas iin kullandnz grsel malzemeler ile konunun kendisi ayn ey deildir. Notlarnz haliyle daha fazla kelimelerden oluaca iin grsel yardmc olabilme konusunda maksadn aacak ve dinleyicinin sklmasna neden olacaktr. zerinde ok fazla kelime bulunan yardmclar iyi sonu vermez ve zeri yaz dolu slaytlarn ard ardna gsteriminden oluan bir sunu hzla skc hale gelir. Bire bir kullanlacak bir yaz hazrlamak Bir sunuta konuacaklarnz okumak kadar, konumanz katleden baka bir ey yoktur. Eer konuma diliyle yazlm ve kulaa doal gelecek ekilde okuma becerisine sahip deilseniz bu yola hi tevessl etmemenizi dileriz. Buna ramen, yazdklarnz okumak gibi resmi bir konuma yapacaksanz. Yeterince prova yaptktan sonra, yazdklarnz nnze koyun; ancak bi-I re bir kelimelere bal kalmayn. Elektronik suflr cihaz (teleprompter) kullann. Bu cihazlar kullanmak iin bile ok sayda prova yapmanz gerekir. Bu aralara daha ok, konumasn kendisi hazrlamayanlar ihtiya duymaktadr. Birok tannm kiinin konumalarnn etkisiz olmasnn bir nedeni, bakas tarafndan hazrlanm yazlar olmasdr. 44 Adil Mavi i. 45 Mknats Konumaclar zet kardan veya sayfalar kullanmak

Konuma notlarnn en yaygn ve en iyi ekli, zet kartlar veya sayfalan setidir. Konumanz siz veya bir bakas hazrlasn, sonunda bunlar zet kartlara aktarmanz yerinde olacaktr. Bu kartlarda: Byk ve ok ak bir ana balk Be veya altdan fazla olmayan, okunakl yazlm alt balk Zaman ayarlamaya ynelik notlar (Kiisel tercihinize kalm) olabilir. Bir Baka Teknik: Zihin Haritalar Bu yntemin mucidi nl hafza uzman Tony Buzan. Gerekli konuma hazrln yaptktan sonra, konumaya bir yap kazandrmak amacyla beynin serbest armlarndan yararlanlarak yaplr. Bunun iin bir fotokopi kad, renkli kalemler, yeterli zamannz olmaldr. Uygulamak iin; Kadn ortasna konumanza temel konu tekil eden ana temay sembolize eden bir kelime veya ekil izerek balayn Ana kavramn anlalabilir olmasn salayacak tm anahtar kelimeleri aklnza geldii ekliyle hatrlayn ve bir kelimeyle ifade edecek ekilde yazn imdi de anahtar kelimelerinize younlaarak aklnza gelebilecek ilintili maddeleri, rnekleri, anlatmak isteyebileceiniz ayrntlar vb ayr ayr dnn. Anahtar szck olarak yazdklarnz size bu aamadaki dndklerinizi artracaktr. u ana kadar yaptklarnz temize geirin ve ana tema, anahtar szckler ve ilikili armlarnz birbiri ile ilikilendirilmi ekillerle balayarak beyin haritanz ekillendirin. Bunun iin renkli kalem, semboller kullanabilirsiniz. Bu ilemi yaparak ayn zamanda zihinsel hazrlnz da yapm bulunuyorsunuz. Hibir cmle yazmadnz halde zihin haritanz size konumada kullanabileceiniz bir yap ve sistem sunmu olacaktr. Fili Paralayn Byk Lokmalar Bln ve Bunu ocuklara yedirir Gibi Yedirin Mknats konumaclarn anlattklar konu ne kadar karmak, dinleyicileri ne kadar farkl zeka ve bilgi dzeyinde olursa olsun basit, ksa, yaln, anlalabilir cmleler kullanmaya zen gsterirler. Eer konumanz birok iyi eyle doldurursanz, dinleyicileriniz hepsini unutacaktr. Size nerim, birka gn sora sylediklerinizin ancak drtte birinin hatrlanacan aklnzdan karmayn. Eer sadece bir ya da iki noktay seer ve onlar gelitirirseniz ok daha etkili olursunuz, konuyla ilgili temsilleri destekleyici kantlar sein ve sk sk zetleyin. 47 Mknats Konumaclar m 13. Hayatn PROVA's Yoktur Fakat Provalarnz Konumalarnza Hayat Verir Elinde, kutusu hemen hemen boyu kadar olan bir keman tayan dokuz yalarnda bir ocuk Ankara'nn Shhiye semtinde yrrken, yoldan geen bir adam durdurarak sordu: "Affedersiniz amca! Cumhurbakanl Senfoni Orkestras binasna nasl gidebilirim? Adam, hevesli ocua cevap verdi: "Pratik yaparak evladm, pratik yaparak... Ama sunumlannz olabilir. devinizi yapmadnz veya konuma liyakatinde biri olmadnz konusunda bir izlenim yaratmak yerine, bir sre zaman aynp prova yapmann birok faydas vardr, zellikle takm halinde yaplan sunularda, ok nemli bulduunuz sunumlarda, yabancs olduumuz yardmclar kullanacaksak, an derecede gerginsek prova yapmamz yararl olacaktr. stelik prova yapmak zaman ayarlamamza ve ierii dzenlememize de yardmc olacaktr. Prova yapmak, heyecan en aza indirgemenin en etkili yollarndan biridir. Nasl Prova Yaplr? Ciddiye Aln: Ad zerine prova. nsan kmsyor. Bir terzinin provas, bir tiyatro oyuncusunun provas ne kadar nemliyse, sizin de konumanz daha az nemsiz deildir. e yaramas iin, provay ciddiye almak gerekir. Zamanlama: Provalar, gerek sunumlardan daha az zaman alr. Kesin bir kural olmasa bile yaklak %30-40 daha az zaman alacaktr. zet kartlarmza geen

sreyi belirleyerek btn iindeki paralarn u-yumlu zamanda deerlendirilmesini salayabiliriz. Provasz konumalarda kartlarn yarsna geldiinizde zamann bitmesi ve sznz sonu hamlenizi yapamadan bitirmek zorunda kalmanz gerekebilir. Mekan: Provalar konumay yapacanz mekanda yapma ansnz varsa bunu yapmak ok yerinde olur. Dzeni ve mekan kontrol etmek asndan da bu iyi fikir. Byle bir ansnz olmasa bile konuma gn dinleyiciler salona girmeden bir dzenleme yapmanz iddetle nermekteyiz. Bir blmn prova etmek: Fazla zamannz yoksa, sunuun sadece bir blm (girii, sonucu, anahtar bir blm veya zor bir ksm) prova etmek mantkl olabilir. ok vaktimiz varsa, zor blmlerin fazladan tekrar her zaman faydaldr. Provanz, canl bir dinleyici topluluu karsnda yapmak (i arkada, aile vb). Bu konuda eletirisine gveneceiniz birine sunmak yerinde olur, bunun dnda video kayd, ses kayd veya bir ayna da iinizi grr. Yanl yapmayan insan yoktur. . Kiinin insanlktaki derecesi yanln kabul ve dzeltmek iin gsterdii gayret ve titizlikle llmelidir. EINSTEIN Konumanz dnp dzenledikten sonra, sokakta giderken sessizce tekrarlayn. Ayrca, kendi banza bir yere gidip, hareketlerinizi de devreye sokarak konumanz batan sona yineleyin. Gerek bir toplulua hitap 48 Adil Mavi ettiinizi dnn. Bunu ne kadar ok yaparsanz, konumanz yapma zaman geldiinde kendinizi o kadar rahat hissedersiniz. Mknats konumaclar odaklandklar eylerin provalarn bilinaltna yaptrrlar. Bazen ryalarnda, bazen du alrken, bazen yrrken en iyi provalarn yaparlar. lk defa konuma yapacaklar mekanda salon boken geirdikleri srede daha balamadan sonucu grecek kadar kendilerinden e-min olurlar. 14. Her "Pf" Noktann renilebilir Bir "Pf Noktas" Vardr Byk Rus ressam. Brullof, bir defa, rencilerinden birinin eserinde dzeltmeler yapmt. renci, bu dzeltmeyle bsbtn deien levhaya hayretle bakm ve: - "Siz bir tek noktaya dokundunuz, fakat eser ne kadar deiti!" demi, Brullof da u cevab vermiti: - "Sanat, o kk noktann balad yerde balar!" Konumak da bir sanattr. Herhangi bir sanat icra edenin ustalamas, devaml olarak yaplan tekrarlarla mmkndr. Konuurken karlalabilecek sorunlar, bu yolla alr ve srekli olarak geliirsiniz. Bu doal kural sanatta olduu gibi spor alannda da grebiliriz: En iyi sporcular, hem sadece belli bir alanda uzmanlarlar, hem de sadece srekli antrenmanlar, yani 50 Adil Mavi tekrarlar ile baarlarn arttrabilirler. "Her alanda bir ey, bir alanda her ey" kural uygulayarak uzmanlk alannzda iyi bir konumac olabilirsiniz. rnek Bir Yap Gelitirmek Sunum iskeleti oluturulurken, ilk yaplmas gereken, aktarmak istediiniz anahtar konular aktarmaktr. Mesela zaman ynetimi konusunda bir konuma yapacaksnz. Burada anlatmak istediinizle dinleyicilerin ihtiyalarn ilikilendirmekle ie balamalsnz. Sorunlar Kk bir aratrma yaptnzda zaman sorunlaryla ilgili bir sr problemler reneceksiniz. Bunlardan ancak 4 tanesini dikkate aln ve sunuu-. nuzun iskeletini bu sorunlarn zm iin dzenleyin. Zamanmz su gibi akp gidiyor. Zaman kullanm iyiletiremiyorum. Gn iinde ileri bitiremiyorum. :

Daha ksa srede i bitirememek. Anlatacaklarnz Dinleyicilerin ihtiyalar, sunumunuzun esasn oluturuyor. Srenin ksaln ve sorularn yantlarn ieren bir dzenleme yapmanz gerekiyor. nce hangi balklar anlatacanz belirleyin. Zaman kazanma Zaman smrcler Zaman denetimi Zaman yokluu Dzenleme Her baln, sebep-sonu ilikilerini kuracak alt balklarn emsiyenin altna yerletirin. Bunlarn anlalmasn ve kabul grmesini salayn. rneklerinizi verirken, katlmclarn destekleyici grlerine yer verin. Zaman Smrcler * Blnmeler 51 Mknats Konumaclar * Tembellik * Plansz Yaam * Zaman Kazanma * Sorumluluk dalm * Telefonu etkili kullanma * Zaman snrlamalar koymama Zaman Denetleme * ncelikleri belirleme * Programl yaama gei * disiplin Zaman Yokluu * Srncemede kalan iler * Dnmeye zaman olmamas * Fazla mesai Mknats konumaclar, hibir eyin zor olmadn ii zorlatran zama-|nmda gerekip de yapmad kolay eylerin birikmesiyle olutuunu bilir. Sonu Ticari, teknik ve bilimsel dnyada yaygn olan ortak bir yap vardr; so-jrunun tanmlanmasnn ardndan zm gsterilir. SORUN OZUM Zaman Yokluu Zaman Kazanma Zaman Smrcleri Zaman Kontrol Etme Sralama Sralamann doru yaplmas konunun anlalmasn ve benimsenmesini kolaylatrr. Bilginin sistematikletirilmesinde belirleyeceiniz yntem size kalm. Doal bir sralama varsa onu kullannz. Sralamay belirleyince, dncelerinizi sergilemeye balayabilirsiniz. 52 Adil Mavi Balk Seme ierii hazrlarken bu konunun en etkili hangi balkla sunulmas gerektii ile ilgili yeterli bilgi birikiminiz olacaktr. Bu nedenle bal en so-na braktk. Balk, merak uyandracak yapda olmaldr. rnein zaman ynetimini seminerine seeceiniz balk "Boa geen zaman pe atma sanat" diyebilirsiniz. Genel olarak etkileyici bir balk; Reklam mant ierisinde hazrlanmal En az drt en fazla 6 kelime ile snrlandrlmal lgi uyandrmak ierii yanstmal 15. Bir eyi Yanl Yaptnz Zaman Asl Yaratclk Ynnz Ortaya kar Korkularnzla yz yze gelmeye aln. Onlar inceleyin, tpk gn nn korkulan yok ettii gibi, korkulan tanmak da onlar yok eder.

Heyecan tecrbesiz konumaclar iin en nemli sorundur. Bu heyecan sadece sinirleri bozmakla kalmayp tm vcut fonksiyonlanmz alarm durumuna geirir. Birebir eitim ve danmanlk yaptm birok iadam ve siyasetide gzlemledim. Titreyen dizler, kalp arpnts, mide kaslmas Az kuruluu veya tkrk bezlerinde an salglanma Yz kzarmas, ar terleme, ellerin kayganlamas Baylacakm gibi hissetme, dikkati younlatramam Kekeleme, nefes daralmas, titrek ses ve mimikleri kontrol edememe _________________________54 Adil Mavi_________________________ Muhtemelen bunlardan bazlar size de yabanc gelmiyordur. Eer korkunuzla yzlemeyi kabul ederseniz, ilk adm atm olursunuz. Bundan sonra neler yapmanz gerektiini renecek ve motive eden salkl bir heyecana dntrme ansna sahip olacaksnz. Bunun iin elinize bir kurun kalem aln ve heyecannz tetikleyen hangi dnce ve inanlara sahip olduunuz aadaki boluklara yazn. Muhtemel ilk korkunuzu ben yazaym, belki iinizi kolaylatrr. 1. Sylemek istediinizi unutmak 2............................................................................... ......... 3............................................................................... ......... 4............................................................................... ......... 5............................................................................... ......... 6............................................................................... ......... 7............................................................................... ......... K............................................................................... ......... 9............................................................................... ......... 10.............................................................................. .......... Biliyorum, dnmek ve yazmak istemiyorsunuz fakat bunlarn etkisini a-zaltmak istiyorsanz ilk yapmanz gereken eyi yapmaktan kanmayn YAZIN! yi konumaclarn ounda heyecan vardr. Bu heyecan, balarda yukardaki gibi ykc bir dnce ve duyguyla gelir ve ok ksa bir sre iinde mo-tivasyonel heyecana dnr. Ksacas sizin heyecannzn tek fark onlar kontrol etmeyi renmemi olmanz. Korkulannla Yzlemeye Hazrm, Peki imdi Ne/Neler Yapabilirim? Sorunlarn hepsi geicidir, onlar kalc hale getiren ve birounu bilinli srdrmediimiz inan ve tutumlarmzdr. Bu tutumlardan biri, kendinizi deitiremeyeceiniz ile ilgili olan inantr. imdi srayla gidelim. Hazrlk yapmay kabul edin (Yapmazsanz yetersiz kalabilirisiniz) 55 Mknats Konumaclar Hazrlnz provaya dkn (Bir eyin dndnzden ters gitme ihtimalini en aza indirgemi olursunuz) Cesur davrann ("Ama ben cesur deilim" demek yerine 'yleymi' gibi davrann. Ne olmu, bir sre cesurmu gibi davranmaktan kim zarar grm?) Daha iyisini yapabilecekken daha vasatna raz olmak sizin harcnz deil (Yoksa buraya kadar gelmezdiniz deil mi.?) Hazrlk yapmadan konuma yapmaya kalkan biri, bana hep u Afrika zdeyiini hatrlatr: Yalnzca bir deli, suyun ne kadar derin olup olmadn i-ki ayayla anlamaya kalkar! Kayglarnzdan Korkmak Yerine Onlardan Faydalann "Korkunun ecele faydas yok." derler ama konumaya faydas var! Hem, "korku" kelimesinden holanmadm. una gerilim diyelim. Bir kere gerilimin salkl bir duygu olabileceini bilirseniz ona, yaratc, cokulu ve olumlu davranmaya

tevik eden gl bir motivasyon ilevi grdrebilirsiniz. Bunun iin ayn eyi tekrar vurgulayacam: Zihinsel dzeyde korkunuzu kabul edin, kayglarnz havlayan bir kpee benzetebiliriz. Siz kayglandka kpek sesini ykseltip zerinize yrr Durup kpee bakarsanz kpek daha clz havlar ve geri ekilir. Heyecanla tetiklenen bedenimiz adrenalin salglar. Bunun bedeninize yapt etkiyi izleyin. Genellikle gerilim konumaya balamadan -ne gittike artan bir dozda hissedilir konumaya baladktan 1-2 dakika sonra kontrol altna alnr. zellikle balama aamasndaki hazrlnz iyi yaparsanz bu heyecan kontrol etmeniz olduka,kolaylaacaktr. Yapacanz hazrlk, sunumunuzun mkemmel gemesini salayacak en nemli etkendir. Bu hazrln ierisinde katlmclarn hangi soru/sorunlara yant bulacaklar, sunum aralarn ne ekilde kullanacanz, sunum ieriini nasl bldnz ve zamanlamay yaparak bunlar en az bir kez prova ederek heyecannzn size zarar verebilecek iddette olmasn nleyebilirsiniz. Nefes egzersizleri en kolay heyecan saaltc aralarnzdr. Beynimiz vcut arlmzn %3'n oluturduu halde aldmz oksijenin %20'sini L 56 Adil Mavi tketir. Gerilim annda istemsiz kaslmalarmz nefesimizi tutmaya veya kesik kesik almaya sebep olur, bu da yeterli oksijenin beyne gitmesini engellemektedir. Gerilim srasnda yapabileceiniz basit nefes egzersizleri; Ayaktaysanz oturun, oturuyorsanz uzann. Gzlerinizi kapatarak bir sre dikkatinizi nefes alveriinizi izlemeye verin ve gittike daha derin ve sessiz nefes aln. Burnunuzda bir sorun yoksa bu ilemi aznz kapal srdrn. Bu arada evreden gelen sesleri, vcudunuzu, kalp atnz, duygularnz, aklnzdan geenleri fark etmeye aln (yorumlamadan ve mdahale etmeden) Nefesi aldnz srenin iki kat sresi iinde verin (mesela 5 saniyede aldysanz 10 saniye iinde kademeli bir ekilde vcudunuzdan kartn) Sunumunuza zihinsel tekrarla hazrlann. Hazrlnza ve sunuun niteliine gre birka gn nce, sunutan bir gn nce ve sunu ncesi rahat bir koltua oturup tercihen klasik bir mzik eliinde sunuunuzu hayal gcnzle gerekletirin. Bu sandnzdan daha ksa srecek ve olumlu hayallerinizin etkisi sunuunuzda da etkili olacaktr. - Sunu iin, bir metin hazrladysanz provalarda bunlar sesli okuyabilirsiniz, ancak bu metni sunu srasnda yannzda bulundurmayacanzn bilincinde olun, isterseniz zet kartlarla alabilirsiniz. - Katlmclar iinde, bu sunuu sizden daha iyi yapabilecek kimsenin olmadnz dnn. Yaptnz hazrl bire bir uygulamak yerine katlmcnn ihtiya ve beklentileri ile uyum iine gireceinizi grn. - Vermek isteyeceiniz bilgilerin younluu ve eksik kalabilecei endiesi beslemeyin. Katlmclar ne anlatacanz bilmiyor. Kendi ifadelerinizle, zl szlerle, elendirerek, merak uyandrarak, doru bilgilerle akc bir slupla yaptnz konuma beeni topluyor, zamann nasl getiinin farkna bile varmadlar ve son sznz sylediinizde sizi ALKILIYORLAR. Mknats konumac, mutlulua giden tek yola inanr, o da: "rademizin dndaki eyler yznden kayglanmay brakmak" 16. Sadece stnz rtmek in Giyinmezsiniz k Grnmek in aba Harcarsnz Dncelerden rettiiniz Kelimeleri de Giydirebilirsiniz Konumada bavurulacak bir ksm tutumlar dncelerin daha gl hale gelmesine yol aar. Dinleyici fikrin doruluunu sorgularken kendi zihninde var olan dier dncelerle karlatrr. Fikrinizin inandrc olmas i-in dinleyenin dnce kaynaklarndan "daha gl" ve "daha ok sayda kaynaa" dayanmas gerekir. Bir dier deyile insanlar dnceleri deerlendirirken: - Otoritelere dayanmakta m drlar?

- Bilimsel mi? - Bunlara gvenilebilir mi? - Konuan kii konusuna hakim mi? 58 Adil Mavi gibi sorulan sorular ve bu sorulardan alnacak cevaplara gre kararlarn verirler. Dinleyicinin aklna girmek ona kullanaca yeni malzemeler vermekle mmkndr.: nemli olan bir fikri sizin retmi olmanz m, yoksa onun daha ok kii tarafndan sahiplenilmesi mi? eer ikincisiyle dorudan yarglar vermektenzellikle konuma balarnda- ekinin. Bunun yerine sizi belli bir fikre gtren nedenleri sralayn ve dinleyenlerin ayn fikre gelmesini beklemek zere onlar serbest brakn. u iki rnee bakalm; a. "Kobra ylanlar ok tehlikeli ve zehirlidir. nsanlara ok byk zarar verebilirler. Bu yzden kobra ylanndan kamalyz." b. "Kobra ylanlarnn dilerindeki zehir 100 kiiyi ldrmeye yeter. Bu ylanlarn azlar o kadar byyebiliyor ki bir kuzuyu bile yutabilirler. Bu yzden kobra ylanndan kamalyz." Bu iki ifade biiminin ikincisinin daha etkili olduunu gryorsunuz. Burada alt izili son cmleleri siz sylemeseniz bile dinleyici o dnceyi retecektir. Bir baka rnek; a. "Deerli dinleyenler! bildiiniz atom korkun bir kuvvete sahiptir. E-er bu kuvveti aa karabilsek bu g byk iler yapabilir. Dolaysyla atom gcn kullanrken ok dikkatli olmalyz." b. "Deerli dinleyenler Atom'un ne kadar byk bir kuvvet tadn dndnz m? Kalemle bir kada 'atom' kelimesini yazn. Eer o yaznn mrekkebini oluturan atomlan paralayabilseydik ortaya byk bir enerji kard. Bu enerjiyle 10 tonluk bir kamyonu 1 km. havaya frlatabilirdik. Dolaysyla atom gcn kullanrken ok dikkatli olmalyz. statistiklerin gcnden yararlann Farkl kaynaklarda elde edilen ve resmi kantlara dayanan bilgilerin en etkili anlatm yntemiyle sunulmas, sunuun baarsn salar, istatistiklerin aklda kalmalar zordur rnein her gn stanbul da 800. 000 bin Trkiye de 2 milyon ekmek pe atlyor. Bu Afrika da her yl alktan len 10 binden fazla insann ihtiyacn karlayacak miktarda 59 Mknats Konumaclar Mknats konumaclar dncelerini giydirme konusunda ustadr. Dncelerinizi etkili bir mesaja dntrmek iin giydirmeniz gerekir. Konuma sresince yararlanacanz gardroplarnzdan ne giydireceinizi nceden semi olmalsnz. Bunlan ne kadar yerinde ve sk kullanrsanz konumanz o kadar glendirmi olursunuz. - Abartma - Aklama - Alntlar - Anektod - Benzetme - Betimleme - Duygulandrma - Fkra - Heyecan uyandrma - statistikler - Resimler - Merak - Metafor - Mizah - rnek verme - Sorular - Tasvir 17. EKC Bir Balang Yapmakla EKLMEYEN Bir Balang

SONUCU Deitirebilir ekici bir balang, derhal dikkati zerinize eker. Belki bu biraz korkutucu gelebilir ancak istediiniz etkiyi oluturmanz dinleyicilerin gznde yksek bir kredi ile balamanz da salar. Bu da ancak SIRADII, ZGN bir yaklamla olur. "Televole Kltrnn Prim Yapmasnn En nemli Nedeni Merak! Merak yle bir eydir ki ona kar ilgisiz kalacak kimse yok? Dinleyicilerin dikkatini ekip istediiniz noktaya kilitleyebilirsiniz. Tabi bu nokta konunuz olmal Soru Sormann artc Etkisi Sze soru ile balamak dinleyicilerin sz syleyen kimse ile beraber dnmelerini ve onunla ibirlii yapmalarn salar. Toplulua sorduunuz 61 Mknats Konumaclar soruyu birka saniye sessiz kalp tekrar ettiinizde dinleyiciler sorunun cevabn dnmekle istediiniz eye dikkat ekme frsat bulacaksnz. Neden Siz? Konunuza vakf olmayan bir kitle muhtemel sizi de tanmyor demektir. te bir tata iki ku vurma frsat. Konunuzun ilgin gelebilecek bir ynn kendinizle buluturduunuz bir hikaye ile giri yaptnzda dinleyiciler hem sizi hem de anlatacanz konu hakknda temel bilgilere vakf olacaklardr. Beikten gelen alkanlk "yk veya Anektodlar" yklerden holanmayan ocuk var mdr? (Varsa istisna olmal) yk, anektodlardan yetikinlerde holanr. Gereki, yaanm, sizin banzdan gemi, onlarnda tand kiiler arasnda gemi olmas ve sonunda hayret edecekleri veya gleceklerinden eminseniz yk veya anektodunuzu dramatikletirerek anlatn. Bunu en bata yaparak konunuzla ilikilendirmeniz gl bir "Balang Etkisi" yapacaktr. Gsterecekleriniz anlatacaklarnza g katar "Bunun ne olduunu biliyor musunuz?" "Elimdeki harita deprem olmas halinde sokak sokak binalarn muhtemel hasarlarn gsteriyor" "Bu yapma bir beyindir..... ve sizinki ile hemen hemen rten gerek bykle sahiptir" v.b. Binlerce gzel sz arasnda iinize gelen mutlaka kacaktr Gzel bir sz, hele tannm bir insana aitse. Anlatacanz konularn a-na mesajlarm ieriyorsa ksa, z ve etkili bir szle giri yapma frsat bulursunuz. Ayn sz konumanz bitirirken kullandnzda birok bilginin zerine daha iyi oturaca iin sonu da "Demleme etkisi" de yapabilecektir. Dinleyicilerle yaadnz ilgin bir diyaloga atfta bulunarak balayn Bunun ilgin olmas ve dinleyenleri elendirecek nitelikte olmas halinde dinleyicilerle aranzda scak bir ilikinin balamasn salayacaktr. Dinleyicileri ok ilgilendireceini dndnz bir bilgi ile konuya balayn Mesela istatistik bilgilerin gelecekteki kararlarn nasl verecekleri ile ilgili rnek vermek iin "Hayat sigortalan hesaplanna gre, kaar yl yaayacanz 62 Adil Mavi biliyor musunuz? Onlar milyonlarca tecrbeye dayanarak bugnk ya ile seksen says arasnda kan rakamn te birinin bugnk yanza eklenmesiyle muhtemel lmnz hesaplanr. Salk muayenesinden geerek bu rakam ( + ),(-)% 8 artabilir veya azalabilir." dediinizde birounun ilgilenip bu hesab yaptklarm grebilirsiniz! Ve Bunlar YAPMASANIZ ok yi Olur Akll insan dnd her eyi sylemez, fakat syledii her eyi dnr. ARISTOTALES - zr dileyerek balamayn: Heyecanl olabilir, o gn havanzda olmayabilirsiniz, nedeni ne olursa olsun zr dileyerek balamanz konumanzn ekiciliini kaybettirir. Belki zre neden olan eyi bir espri konusu yapabilirsiniz. Amerikann Kuzey Irak da grev yapan Trk askerlerine esir muamelesi yapmalar hadisesinde gnlerce kamuoyunu megul etmesine ramen zr dilemediler ama zntlerini dile getirdiler! Hazrlksz olduunuzu itiraf ederek balamayn: Hazrlksz olabilirsiniz. Bunu dramatikletirip dinleyicilerin tenkit gzlklerini takarak ne kadar hazrlksz

olduklarnz grmelerini kolaylatracak kozu kendi elinizle veriyor. "Syleyeceim laflarla aslnda sizi oyalayacam" demeye getiriyorsunuz demektir. Hazrlkl olmadnz siz biliyorsunuz ve akll bir sunula bunu pek az kii renebilir. Olumsuz bir izlenim veya tenkitlerle balamayn: Bir eyler ters gitmi o-labilir. Cannz skan bir durumun hemen sonrasnda konumaya kabilirsiniz. Sebebi ne olursa olsun ruh haletinizi davranlarnza yanstmanz btn dinleyicileri kasvetli hale sokacaktr. Hakl olabilirsiniz ama bu hakllnz mteriyi zmemelidir. Mikrofonu denemeden balamayn: Sizden nce konuan birinin mikrofondaki sesini dinleyemediyseniz ve salona gelen dinleyicilerden nce de mikrofonu test etmediyseniz. Sesinizin arka tarafta oturanlarn duyamamas ihtimali var demektir. Bu durumun dakikalar sonra 63 Mknats Konumaclar anlalmasna neden olmamak iin "sesimi en arkada oturan arkadalarmz rahat duyuyor mu"? diye sormanz gerektiinde ses ayarnn yaplmasn salayarak konumanza balamanzda yarar var. Konumaya hemen balamayn: ok defa gzlerini am ne syleyeceklerinizi sabrszlkla bekleyen bir dinleyici ile karlamayacaksnz. Mikrofonunu elinize alr almaz hemen konuya girmeniz ve konumanz srdrmeniz hazrlksz dikkatlerin sizin zerinize younlancaya kadar ipin ucunu karmalarna neden olur. Bundan sonra da kt bir izlenimin srecine srklenirsiniz. Mknats konumac'nn giri ve kapan zeldir. Aklda ve yrekte iz brakan konumalarn en ok ba ve sonunun hatrlandn bilirler. 18. Gzlerin Mknats Etkisi Vardr NAZAR'a Olan nancn Temelinde Olumlu ve Olumsuz Enerjinin BAKARAK letilebildii Varsaylr "Yok, hayr. Ben azn yalan sylediine inanrm, ama gzler -h! Dorudan bir erkein gzne bakarm, o istedii kadar gizlemeye alsn, hatta kendisi bile farknda olmasn, derecesini bile anlarm!" CEML PEK (Aye Armann Rportajnda "Siz kt diye anlar msnz! Gay olduunu dndnz ama yanldnz insanlar olur mu"? sorusuna verdii yant) Gzler Hitap ettiiniz insanlara deer verdiinizi gstermenin en iyi yolu gz temasdr bunun dnda en hzl geri bildirimi verir. Size inanp inanmadklar, ilgilenip ilgilenmedikleri doru syleyip sylemedikleri v.b... 65 Mknats Konumaclar Gzlerimiz szlere dklmeyen mesajlarmzn aktarmnda en iyi kanallarmzdr. Ya gz temasndan kananlar! Gz temasndan kanan veya ihmal eden birinin iyi bir konumac olarak yetimesi mmkn deil. Konuan ve dinleyen arasnda bir ok szsz mesaj tamada kpr grevi grr. Bunun dnda kendimize gvenimizi, o-toritemizi, gcmz, ilgimizi, memnuniyetimizi, skntmz, duygularmz birinden holanp holanmadmz kuracamz gz temas ile renebilir karmzdakine de bunu renme frsat veririz. Baklarnz ok ey syler bu nedenle de cesaret ister. Buna cesaret edemeyenler tavana, notlarna, yere veya duvarn bir kesine odaklanarak anlatmaya devam ederler. Szlye kalkan bir rencinin retmenine dnk anlatmas gibi bazdan da gzn bir kiiye dikerek anlatr ki cesaret toplamak iin balarda uygun bir davran olsa da bazlar konuma sresince kilitlenmi gibi bu davrann srdrr. Dinleyen fark edilmek ve grlmek ister Yakn tarihte 50 kiilik bir gruba bir sunum yaplrken konumac bilinli olarak salonun sol tarafnda oturanlarla gz iletiimine girdi ve sanda oturanlarla gz iletiiminden kand. 60 dakikalk sunum sonunda konumacy deerlendiren anket uyguland. Anketler sa ve sol grupta oturanlar olarak ayr ayr olarak topland. Bir grup konumacy ilgin ve srkleyici bulurken dier grup skc ve etkisiz buldu. Konumay skc ve etkisiz bulan grup hangisi dersiniz? Tabii ki sa grup! Eer dinleyicilerinizle gz temasn keserseniz onlarla ilgilenmediinizi gstermi olursunuz, onlarda sizinle ilgilenmezler.

Dinleyicilere bakmak neden zordur? nk bilmesini istemediiniz eyler hakknda da gznz konuur. Susturamazsnz. Mesela ne kadar gergin.olduunuzu bilmelerini ister misiniz? Katlmclarn btn dikkatlerini zerinize verdiini bilmek de ayn bir gerilim yaratr. Sanki kendinizi bir yere kstrlm gibi hissedersiniz. Bu durumdan kurtulmak isteyen konumac gzn kardnda dinleyicileri grmedii iin sanki o da artk onu grmeyecekmi gibi geliyor! Bu nedenden dolay da bakmyor. 66 Adil Mavi Konumacn gz temasn gletiren durum budur. Ayrca spot altndaki size yzlerce bakn zerinde olduunu dnmek de sinir bozucudur. Peki ok kalabalk bir kitleye hitap ediyorsanz bunu nasl baaracaksnz? Bu durumda bedeninizi ve yznz toplulua evirip herkesi gryor grnmeniz yeterli gznz gremeyecek uzaklkta olanlar kendilerine baktnz izlenimi edineceklerdir. Salonun en arkasnda ve kenarlarnda kalanlara vey evlat muamelesi yapmayn. ok sayda katlmcnn bulunduu salonlarda "Dalga etkisi"nden yararlanabilirsiniz. Gz temas kurmay nasl gelitirebiliriz? Birinin yzne bakarsanz sanki konumanz olumsuz etkilenecekmi nyargsndan veda edin. En nemli mknats zelliklerinden birini harcamak istemezsiniz deil mi/ zellikle ilk tantnz grupla ksa aralklarla ska gz temasn srdn. Gz renkleri, burun yaplar, gzlkleri, yalarn analiz edercesine bakn. Bu altrma gz gze gelmeyi kolaylatracaktr. Yine de bilmenizde yarar var ara ara, ksa baklar iyi deildir. Gz gze geldiklerinize iki- saniye bakabilmelisiniz. lkini yapabildikten sonra bu aamaya gein. Konuma provalar yaparken duvarlarnzn muhtelif noktalarna zerine bir ift gz izdiiniz post-it'ler yaptrn. Konuma srasnda 3-4 saniyelik baklarla dinleyicileri temsil eden bu gzlerle iletiim kurun. Salonda size borlu bir grup dinleyiciye konutuunuzu hayal edin. Mknats konumac, dinleyicileri dikkatle izler, konuurken dorudan dinleyicilere bakar, topluluk zerinde en kk bir hareketi veya donukluu fark eder zira dinleyenlerle ilgili olduu ve onlar takip ettii lde onlar da mknats gibi sizi takip ederler. Onlara donuk bakarsanz size yle bakarlar, somurtursanz somurturlar, gkyzne bakarsanz gkyzne bakarlar. 19. Heyecanl ve Gerilimli Bir Ryay Bakasna Anlattnzda Onu Heyecanlandrabiliyorsanz Siz Doal Bir Mknats Konumacsnz Dnceleri Canlandrn Kelimelerle deil kelimelerin armlaryla dnrz. "Pis kokuyor" demekle "Hi buzdolabnda bozulmu bir peyniri kokladmz m?" "te aynen byle kokuyor" demek ok daha farkl etki yaratr. 5 duyu organna giden i-letiler hzla bir rpda zihinlerde yerleecektir. Biz d dnyay alg organlarmz vastasyla alglyoruz. Be duyu organmzdan aldmz her mesaj hafzamzda var olan benzerleriyle karlatrlmas sonucunda benzerlik bulunduunda kavrama gereklemi olur. Bu sre youn bir zihin aktivitesi gerektirir. Dolaysyla dinleyici bu younluun altna girmek istemeyebilir veya istese de sonuca abucak ulaamayabilir. u 68 Adil Mavi halde biz fikirleri ve bilgileri ne kadar somutlatrabilir ve canl hale getirebilirsek o kadar kapsaml anlalr hale gelebileceiz. Amerika Birleik Devletlerinde Richard Bandler tarafndan gelitirilen Sinir Dili Programlama Teknii (NLP) bu duyularn zellikle zerinde odaklamaktadr. Dnce ve kavrama srecimizde en fazla kullanlan bu duyu grme, iitme ve dokunma duyulardr. Ancak biz bunlann yan sra koku ve tat duyusuna da deineceiz. Grsel Canlandrma En Etkili izi Brakr: Grsel canlandrma bilgiyi resme hatta filme evirebilme ve bu resim veya filmi tanmlayabilirle yeteneidir. Bu tanmlama yaplrken resmin bykl, iindekilerin renkleri, resmin hareket yn gibi unsurlara deinilebilir. Grsel

canlandrmaya ilikin teorik anlatm ksa tutarak konuyu rnekler yoluyla anlamay tercih edelim ve aadaki rneklere bakalm: a. "nsan vcudunda binlerce kilometre uzunluunda bir damar ebekesi vardr."(daha grsel yapalm) "nsan vcudundaki damar alar rmcek alarndan ok daha karmaktr."(daha grsel yapalm) "Vcudumuz o kadar ok damarlarla kuatlmtr ki bu damarlar u uca getirip ip yapsaydk Dnyann etrafm defa sarabilirdi." b. "Atomun ekirdei merkezinde bulunur. Bu ekirdein etrafnda e-lektronlar sratle dnerler. Aradaki mesafe ve boluk ise 10-15'tir." (daha grsel yapalm) "Atomlarn merkezinde bulunan ekirdek ile evresinde dolaan elektronlar neye benzer biliyor musunuz? Dnya ve dier gezegenleri bir atomun elektronlar olarak dnse idik Gne bu atomun ekirdei olurdu. Bu atomun elektronlar ile ekirdei arasnda mesafe ise Gne ile en uzak gezegen olan Plton arasndaki mesafe olurdu." Grsel canlandrmada renkleri ve boyutlar da kullanabiliriz. Renk "ocuun yz kararmt" "ocuun yz kazan kar gibi simsiyah olmutu." Renk "nanlmaz derecede gzel glyordu" "Tm ieklere baksam, bembeyaz, sapsan, kpkrmz ieklere... Onun glndeki-ne benzer bir gzellii gremezdim." 69 Mknats Konumaclar Boyut "Elleri ok bykt." "Elleri bir fil kula gibi bykt." Boyut "Adamn boyu ok uzundu." "Adam o kadar uzun boyluydu ki insanlara bakarken sanki karncalara bakard." Herkesin beyninde milyonlarca ses kayd var: itsel canlandrmada ses unsuru kullanlr. Sesin iddeti, geli yn, yaps gibi unsurlar sesin canlandrlmasna yardmc olan faktrlerdir. Bu arada sesleri bilinen seslerle ilikilendirebildiimiz lde onlar kavrayabilmekteyiz. nsanlar, kaln, ince, titrek, dz, dalgal, iddetli, zayf, kesintili, fsltl ses trlerini bilirler. Bu arada uzaktan, yakndan gelen, kulann arkasndan, burnunun ucundan gelen, yansyan eklinde de snflandrmalar yaplabilir. Ayrca sesler daha nce duyulmu bilinen seslerle ilikilendirildiinde gk grlts, aslan kkremesi, bomba patlamas gibi somutlatrmalar da oluturulabilir. Aadaki rneklere bakalm: a. "Adamn sesi ok yava kyorduAdam sinek vzlts gibi konuuyordu." b. "yle bard ki hepimiz irkildikAslan gibi kkreyince hepimiz ir-kildik" c. "yle grlt yapyorlard ki uyuyamadmsanki kulamn arkasnda davul alyorlard. Uyuyamadm." Domatese dokunmadan/karpuza vurmadan almayz: Dokunsal canlandrmada dinleyicinin dokunma duyusuna hitap edilir. Bildiimiz dokunma duyulan arasnda, kesici, delici, batc, yakc, stc, soutucu, dondurucu, titreimli, yapkan, emici, sert yumuak, ar, hafif, okaJ yc, fleyici gibi zellikler yer alabilir. Bu dokunsallk alglarna dayal olarak insanlann zihinlerinde yerleik somut duyular vardr. Aadaki rneklerde I dokunsallk kullanmlanmn kavraymz nasl desteklediine dikkat edelim: a. "Elleri ok yumuakt. Elleri pamuk gibi yumuakt." b. "Burnum az kalsn souktan donacakt.----Burnum souktan donup buz gibi dalacak sandm." c. "Adam ikence altnda inliyordu. Adam ylesine ikence ekiyordu ki sanki etleri bakla lime lime doranyordu." 70 Adil Mc Koku alma ve tat alma rneklerinin de mant da ayn konuyla ilgili bir rnek Kur'an dan verip mknats konumaclarn bir srrn daha renmi o-luyorsunuz. "lm olan kardeinizin etini yemeyi nasl seversiniz?" Gybet etmenin ne kadar kt bir davran olduunu anlatrken grme ve tat alma duygularna hitap ederek gybet (bakalar hakknda dedikodu yapma) nefret ettirir. Mknats konumac verilmek istenen mesajlarn tasvirlerle bilinen ve kyaslanabilen rneklerle ilikilendirir. Bylece hem anlalmasn kolaylatrr hem de unutulma riskini azaltr. stedii nefret, coku, heyecan, umut, cesaret vb duygular byle oluturarak dinleyicileri harekete geirebilir. 20.

Dinamik Konumalar NTERAKTF'tir Ses, Sz ve Duraklar ok Etkili Kullanlr Ksa srede daha fazla szck, daha fazla bilgi transferi salamaz Dinleyicilerinizin sunduunuz dnceleri kavramalar iin ncelikle sizi dinleyebilmelerini salamalsnz. Aratrmalar 150 kelime/dakika hzla sz syleyen bir konumacnn szlerinin yaklak yarsnn dinleyiciler tarafndan "dinlenmediini" gstermektedir. Bu durum dinleyicinin dikkatinin konuma boyunca uyank tutulmasnn ok nemli olduunu gstermektedir. nk ancak dikkat korunursa sylenen szlerin fikir deeri ve anlam dinleyici kitle tarafndan alglanabilecektir. Dikkatin korunmasnn temel yolu monotonluun-tekdzeliin krlmasndan geer. Aada kullanabileceimiz rnek taktikler verilecektir. 72 Adil Mavi Sorular dinleyiciye uyarc elektrik verir Dinleyicileri belli bir davrana yneltmeye hemen orada devam ettiinizde, ortama aktif olarak katlmalarm salarsnz. Bu durumda, herkes herkesin aktif katld bir ortamda ne sylediinize zellikle dikkat etmek zorunda kalrlar. rnein topluluunuza hitaben: "Acaba aramzda ka kii baanl bir gelecei hayal ediyor? Bu saygdeer insanlarn ellerini grebilir miyim?... Aramzda kimler .30 yan zerindedir?.... Bugn ne konuacam ka kii merak ediyor?...." Bu tr sorulara herkes el kaldrarak cevap vermeyebilir ama herkes dikkat kesilerek cevap verir. u elimdeki kalemi kimin kullandm biliyor musun? Dinleyicilere elinizde tuttuunuz bir nesneyi gsterebilirsiniz. Salona dikkat etmelerini veya kendilerini incelemelerini isteyebilirsiniz. Baklar ve dikkatleri sizin istediiniz noktaya ynelecektir. rnein konuma esnasnda "u elimdeki saati gryor musunuz?... Bu saat her bir saniyesi nemli olan zamanmz sayyor?... u elimdeki katlara bakn! Bunlarda size anlatacam "baarnn srr" yazyor... Sevgiden ve gnl birliinden sz ediyorduk. urada bir araya gelen muhteem toplulua bakn!" Sorular sorun Konuma esnasnda soracanz sorular dalgnlklar yok eder. Sorular iki tip olabilir: Bir yandan cevabn zaten hemen ardndan vereceiniz konuyu soru halinde ifade edebilir ve dinleyicilerinize yneltebilirsiniz. Dieri ise a-gr srar etmemek artyla dinleyicilerden "bilgi" gerektiren herhangi bir sorunun cevabn isteyebilirsiniz. rnein Trkiye'de erozyon tehlikesi hakknda bilgi vereceksiniz "Deerli dostlar" Trkiye'nin her yl ne kadar topran kaybettiini biliyor musunuz? Her yl erozyon nedeniyle Kbrs kadar topramz denize akyor? Kbrs iin az m ehit vermitik?... Dnya nfusu hzla artyor. Dnyann en kalabalk lkesi hangisi biliyor musunuz arkadalar?..." 73 Mknats Konumaclar Konunuzu ne kadar nemserseniz o kadar nemsenirsiniz Mknats konumac konusuyla akla evkle ilgilidir. ok deerli bir bilgi veriyorsunuz. Siz verdiiniz bilgiyi ne kadar nemsiyorsanz o kadar nemseme etkisi yayarsnz. Konuya ilgisizseniz yz hatlarnz donuktur. Duygularnz parlak yansmaz, ilgili olan yzde hatlar belirgin deiimlere urar. Bunun bir dier anlam da heyecandr. Konunuza heyecanla ilgi duyduunuzu gstermelisiniz. Ses Monotonluu uyutur Konuma bir mziktir: Hep ayn notaya dokunursanz bir sre sonra bktrrsnz. Notalar ve notalarn zamanlar srekli deimeli ve bu deiim kiiye zel bir besteye dnmelidir. Sesini ykseltip alaltarak bu monotonluu krabilirsiniz. Duyulabilir olmak artyla fsltya kadar inilebilir ve barmayacak kadar ykseltebilirsiniz. Srekli yksek veya srekli alak ton hem monotondur, hem de rahatsz e-der. Tonlamadaki deiiklik her seferinde dikkatleri zerinize eker. rnein: "(normal) Bu kadar stn insanlarz. Bunu biliyoruz, (alalyor) Ama u halimize baknz. Ya u yardma muhta insanlar. Ya u sokaklara mahkum braktmz insanlar, (yksek) te bizi utandrmas gereken bu. Kendi varlmza ve onurumuza sahip kmaymz..." Vurgular beyinde dalgalanma etkisi yaratr

zellikle fark edilmesini istediiniz kelimeleri yavalayarak, hece hece vurgulayarak veya vurguyu yayarak seslendiriniz. rnein: "Eminim, Tekrar ediyorum, baarabiliriz!... Zaaalim! Bu adam zaalim!... Oluuur hem de yle olur ki!.." Duraklardaki sessizlik ok dikkat ekicidir ok nemli bir kelimeyi sylemeden nce ve sonra 3-7 saniye arasnda (sre duruma gre deiebilir) ksa duraklar oluturabilirsiniz. Szden nce sz sabrszlkla beklercesine bilinli ve kontroll susmanz dikkatlerin gelecek kelimeyi beklemek zere toparlanmasna, szden sonra durmanz da sylediinizin zihinlerde tekrarlanmasna yol aar. Dinleyiciye bu suretle "u mesaj ok nemli" demi olursunuz. rnein: "Dnmemekte srar ediyoruz.... 74 Adil Mavi (dur).... lm var., (dur).. yleyse neden bu ksa hayat sermayesini tembelce ve faydasz ilerle yok ediyoruz... Baarnn srrn merak ediyor musunuz?..... (dur)... aln teri... (dur) Sadece alan insanlar baaryor ve daha ok alan daha ok baaryor. Cmle Yapsn Deitiriniz: Ayn zaman kipinde, benzer yapda veya eit uzunlukta cmleler monotondur, can skcdr ve dikkati datrlar. ok iyi bir konumac dz-devrik cmleleri uygun bir srada ok iyi kullanr. Zaman kipleri arasnda sramalar, dili gemi zamandan misli gemi zamana, imdiki veya gelecek zamana srayarak ok iyi gerekletirir. Yine devaml uzun cmleleri veya ok ksa cmleleri art arda sralamaz. Bunun yerine orta uzunlukta ve ksa cmleleri birbirleriyle yourarak kullanr. u rneklere bakalm: "Hedefe ulamak istiyor musunuz? Zirveye kmak, mkemmel olmak... Yzlerce insan baarmtr. Siz de baarabilirsiniz. Kendinize gelin sadece. Hedefinizi kalbinize yazn. Emin olun ki her eye hedefinizden bakmaya devam ettiiniz srece baar merdivenine trmanmaya devam eden siz olacaksnz. Konuma Hznz Deitiriniz: Sabit hz da bir monotonluk nedenidir. Ancak ok yava ve ok hzl konumalar stres olutururlar, takip edilemezler. Zaman zaman normal konuma hznzn altna inmeniz ve stne kmanz monotonluu krar. Ortalama konuma hz dakikada 150 kelime civarndadr. Konuma esnasnda hznz 120-170 kelime/dakika arasnda deiime uratabilirsiniz. Mknats konumac kelimeleri sihre dntren ayarlaryla oynar. Yeri geldiinde fsldar, yeri geldiinde susar. An gelir merakl bir ses tonuyla soru sorar 21. Mizahn Mutluluk Hormonlarm Harekete Geiren Gl Bir yiletirme zellii Var Bazlar bu yetenee doal olarak sahipken, bazlar onlan gzlemlemek ve mizah reperatuvarn gelitirmek iin biraz aba harcamas gerekir. Bir sre sizi dinleyen insanlar hi gldrmyorsamz mknats konumac olmaktan uzaksnz demektir. Mizah konumaya srpriz olarak girmelidir. Konumann doal ak iine monte edilmi biraz mizah ciddi meselelerin daha iyi anlalmasn salar. Bu nedenle bunun da bir slubu var: "imdi ok komik bir hikaye anlatacam", "Birazdan dinleyeceiniz hikayeye glmekten krlacaksnz", gibi giriler, beklediiniz etki olumamas halinde hem toplulua hem de size kar souk du etkisi yaratabilir. Hem 76 Adil Mavi nceden bildirilmemi espriler, seyircilerinizin sizin mizahi yanlarnz kendi balarna kefettikleri duygusunu onlara verir. Bu espri'nin konuyla ne alakas var? Konuyla yaptnz esprinin ilintisini izah etme durumunda kalmamalsnz. Tabi konuyla ilgi kuramayacaklar bir mizah da komik olsa da anlatlma-mahdr. Konuyu glgede brakacak veya ilinti kurulamayan espriler hatrlanr ancak konu unutulma riski vardr. Burada glnecekti! Espri yetenei yksek kiileri izleme frsatnz yoksa Cem Ylmaz'm VCD'lerini aln onlar defalarca izleyin. i komedyen olanlarn mizah kullan biimi ve

zamanlamalar size ilham kayna olacaktr. lk izlenimin anlattnz bir fkra olmamasnda da yarar var. Kullandnz rnekler birilerini gocundurmamak Irk, cins, milliyet, din, cemaat, siyaset ve bel alt konularn ele alan mizah ok komik olsa da daha sonra telafi edemeyeceiniz pot krmanza neden olabilir. Yllar nce Gner mit'in canl show programnda Alevileri gcendiren ve mesleinin zirvesinde 3 yl programa ara vermesine neden olan talihsiz szlerini hatrlayn. Kendinizle elenebiliyorsnz, bu ii zdnz demektir Mizahn en gvenli hedefi sizsiniz. Zayf noktalarnz onlara gsterin ve hatalarnz anlatn. nsanlar kk dmekten korkarken siz kendinizle dalga gemek iin hikayeler anlatn. Kendinizle alay edebildiinizi sizin de onlardan biri olduunuzu, onlarn anladnz ve bak alarnn paylatnz gstermelidir. Bu dinleyicilerin takdirini kazanacak, dinleyenlerle aranzda pozitif elektrik tesis edecektir. "ikinci el" mizahtan yararlann Saysz anekdot, hikaye ve fkralar var bunlar kolayca edinebilirsiniz. Konuma yaptnz konuya uygun olabilecekleri fosforlu kalemle iaretleyip zaman zaman bunlardan yararlanmak zere tarama yapn "ikinci el" mizah dediim eyi kullanmann yolu, onun sizin kendi tecrbenizmi gibi grnecek 77 Mknats Konumaclar ekilde kiiselletirmektir. Bunun birdenbire olmayacan gz nnde bulundurarak esprinin sizin zerine oturuncaya kadar yeterli pratik yapmanz gerekecektir. Bir mizah dosyanz olsun Espriler konfeksiyon usul iinize yaramaz. Kitaplardan aldnz esprileri doal konumann iine yerletirmek zordur. Deiik zamanlarda karlatnz bir karikatr, resim, haber vb kaynaklar konumalarnzda kullanabileceinizi dnyorsanz kesip bir dosyada saklayn. nemli olan sizin bak anz yanstmas. Konumalarnz arasna serpitirdiiniz bu materyaller grlerinize g katacak, konumanzda kullandnz bu materyallerle zgn ve orijinal sunular ortaya karabileceksiniz. nternet bunun iin ok derin bir kaynak. Mknats konumac elendiriyorsa dinleyicilerin renme hazzn yaadn bilir. Artk onlarla dost gibi olmutur ve katlmclar dostlar meclisinde gibi hissettirir. 22. nsanlar Kyafetleri ile Arlanr Bilgileriyle Uurlanrlar Giyim ve d grn Daha nce sizi hi grmemi ve tanmayan kiilerin bulunduu bir odaya girdiinizde, bu kiiler sizin hakknzda sadece kyafetinize bakarak 9 karmda bulunabilirler. Ekonomik durumunuz Eitim durumunuz Gvenirliliiniz Sosyal konumunuz Entelektel dzeyiniz Sosyal gemiiniz Kltrel temeliniz 79 Mknats Konumaclar Baarnz Deer yarglarnz ilk izlenim asndan byk rol oynayan fiziksel ekicilik, giyim tarz yan sra sa modeli, kullanlan parfm ve aksesuarlar la desteklendiinde, yaratt etkiyi olumlu ynde artrmaktadr. Genel kanaat o dur ki, sahip olunan kariyere uygun kyafetlerin seimi ou zaman hem kadnlar, hem de erkekler asndan yaplmak zorunda olunan, zor seimlerdir. nk bu konudaki kurallar yazl deildir. Giyinme ve kendine zen gsterme ii, kyafetlere ilikin bilinalt beklentilerine ve nyarglara dayanmaktadr. Mesela lacivert veya siyah takm elbise beyaz gmlek orta ve st dzey yneticilerin tercih ettii i kyafetleridir.

Sunu gn sahnenin yldz sizsizin. Ortama ve kiiliinize uygun giyinmenin objektif kriterleri ortaya koymak zor olsa da. te kesin olmayan kurallardan bazlar; Kariyere uygun giyinmek iin yaplan harcamalar, gelecee yaplan yatrmlar olarak grlmelidir. Az sayda da olsa gardropta kaliteli kyafetlerin yer almasna zen gsterin. Mavi; uyumluluu, sakinlii, muhafazakarl ve genlii antran bir renk olmas nedeniyle zellikle erkekler tarafndan, giyilen koyu renkli takmlann canlandrlmas iin, gmlek rengi olarak tercih edilmektedir. Ak mavi, gen ve sportmen, lacivert profesyonel grnts ile i kyafetlerinin aranan renkleridir. Grinin her tonu tercih edilebilir, ilgi ekicilii salamak iin de tamamlayc renkler kullanlabilir rnein bayan giyiminde koyu bir griyi canlandran en uygun renklerden biri "eker pembesi"dir. Beyaz; gmlek ve bluzlar iin uygundur koyu bir ceketin altna erkeklerde krmz kravat kadnlarda fular tercih edilebilir. Koyu renk pantolonun altna koyu renk ayakkab, Ak renk pantolonun altna ak renk ayakkab giyilmelidir. Yapacanz konumada yz hatlarnzm oluturaca grntye byk -nem veriyor ve dikkatlerin o noktada olumasn istiyorsanz, ntr renkler giymeye zen gsterin. nk bu durum, yznzn daha ok ilgi ekmesine imkan salayacaktr. 80 Adil Mavi Kadnlarn makyajlarn yaparken sadelii esas almas maksimum yksk ince zarif taklar takmas, erkeklerin saat, gzlk, dolma kalem, kravat inesi, pantolon asks, kol dmesi, kemer, orap ve ayakkab seiminde kaliteyi yanstan rnler kullanmas nerilmektedir. Konuma yapmanz gerekebilecek olan toplantlara giderken elbise olarak parlak ve iri desenli kyafetlerden kann. nk bu tr giysiler ou defa uzaktan bile grenleri rahatsz edebilir. Giyiminiz iinizin Da Yansmasdr Koyu tek renk, bedene smsk oturtulmu klasik kesimler ciddiyeti bir lde resmiyeti veya kapall yanstr. Geni tutulmu, bol, scak renkler, farkl kesimler hayata dnkl ifade eder. Genler, genelde hayata dnk tarzlar tercih ederler, ya ilerledike giyimde klasik tarzlar ar basar. Bunu gz nnde bulundurarak genlere ve iadamlarna yapacam konumalarda mutlaka farkl giyinirim. Giyim tarz kiilii de yanstr. Siz hangi tarza giriyorsunuz? Moda odakl giyinenler: Giyinmekten zevk alrlar. Giyeceklerini semek keyifli bir uratr ve bunu ok nemserler. Olumsuz giyinenler: Giysi zerinde kafa yormaktan holanmazlar. -zensiz, uyumsuz ve harcalem giyinirler. Ut, temizlik de ok nemli deildir. Politik giyinenler: steklerine gre deil grnmek istedikleri ekilde profesyonelce giyinirler. Ekonomik giyinenler: Satn alrken ncelik ucuzluktadr. Farknda olmasalar da zerilerindeki bu kalitesizlik anlalr. Rahatlk iin giyinenler: Seimlerini yaparken ncelikle iinde rahat edecekleri elbiseleri tercih ederler. Yeni bir elbise alrken eye zen gsterin: 1. Aldnz elbisenin daha nce aldnz en az eye uyup uymayaca, 2. U mevsimde de kullanlp kullanlmayaca 3. En az farkl yerde giyilip giyilmeyeceidir. 81 Mknats Konumaclar Bu tr bir alveri gardrobunuzun daha da zenginlemesine ve giyim konusunda daha hzl karar vermenize yardmc olacaktr. Elbiselerinizin temininde daha nce elinizde bulunanlar dikkate alarak bir seim yapmazsanz ayakkabnza uygun takm elbise veya takm elbisenize uygun gmlek semek zorunda kalrsnz. Bu tr seimlerde arlk, kk parann byk paraya uyumunun salanmas ynnde olmaldr. Kyafet oluturmak istediiniz imajn nemli bir parasdr. Bunu gelecee yatrm olarak da grebilirsiniz. Az sayda da olsa gardropta kaliteli

kyafetlere yer verin. ndirim sezonlan bu yenilemeleri yapmak iin bir frsat o-luturacaktr. Mknats konumaclar ortalamann zerinde giyinir. 23. Mknats Konumac Kendini Krsnn Arkasna Gizlemez Sadece Dilinizi Deil Bedeninizi de Etkili Kullanabilmelisiniz Baz byk konferans ve toplant salonlarnda sahnede bir krs bulunur. Bu krsy ss olarak kenara kaldrn. Mikrofon veya notlarnzla sizi kendisine hapsetmesine msaade etmeyin. Krs arkasnda birka dakikadan fazla sren konuma btn konumay silip sprr. Tabi sizi de! 1. DuruAareket Hasta bir adam gibi davranrsanz hastalanrsnz. His ve hareket birbirini tetikler. Hareketler iradenin kontrol altnda olsa da hisler deildir. Ancak hareketlerinizi kendine gvenen, bir kouya katlacak gl ve nemli bir adam gibi davranmaya eitirseniz duygularnz da kontrol edebilir kaygy cokuya evirebilirsiniz. Gergin, sinirli ve gvensiz konumac hemen kendini belli eder. 83 Mknats Konumaclar Siz ne syleyeceinizi dne durun. Dinleyiciler sizin hakknzda ilk izleniminizi grnt ve duruunuzdan edinir. stelik ilk izlenimi uyandrmak iin hibir zaman ikinci bir frsatnz olmaz. Konumada sz den daha etkili olan sylemek istediklerinizi ne kadar istekli, canl ve samimi sylediklerinizdir. Bunun iin bedeninizin tmn gstermeli, mmkn olduu kadar krs, masa gibi aralarla perdelememeli. Konumaya davet edildiinizde hareketleriniz canl ve pozitif heyecannz yanstacak bir sesle balamalsnz. Hazr duru: Ayakta sunum yapma imkannz varken mutlaka ayakta sunum yapmay tercih edin. Kollarnz rahat brakn ve ellerinizle sinirli sinirli hareket ettirmeyin. Ba ve bedenin st taraf dik omuzlar rahat braklmaldr. Oturmak zorunda kaldnz zamanlarda koltuunuza kayklmaym elleriniz varsa masa yoksa koltuk zerinde biraz ne dorulmu ayaklarnz birbirine paralel yere basn. Hareket: izleyenleri uyutmak istemiyorsanz kendinizi krs arkasna asla hapsetmeyin ya da sahnenin bir kesine kilitlemeyin. Hareketlerinizi ok sk olamayacak ekilde platformun btnn kullann, zaman zaman da dinleyicilerin arasna girerek arka ve orta kesimde kalm kiilerle gz temas kurun. Bunu gerekletirebilmeniz iin o-turma dzeninin ve gei aralklarnn nceden ayarlanm ve mikrofonunuzun kablosuz olmas gerekecektir. 2. Jestler Hi elleriniz balyken konumak zorunda kaldnz m? Telefonda olduu gibi karnzdaki insan sizi grmese bile el ve kollarmz kullanarak kendimizi daha iyi ifade ettiimizi dnrz. Jestler konumacnn dncelerini vurgulamasna yarar ve vurgulama grlmeden hissedilemez. Heyecan istek ve canllnz jestlerden yararlanmadan yanstamazz. Dinleyiciler konumadan yeterli lde yararlanmak iin dinleyiciye kilitlenir. Konumacnn jestlerini grmek ister. Halbuki topluluk nne kan amatr konumaclar en doal jestlerini bile kstlar, nefesini tutar, kaskat kesilir sonrada ellerini kollarn ne yapacan arr parmaklaryla oynar veya ellerini cebine gizler.. Jestler de amacna ve yapsna gre 'e ayrlr: Vurgulayc jestler: Atatrk'n "Ordular hedefiniz Akdeniz.. leri" szn sylerken ekilmi bir fotoraf var. Kolunu ve elini hedef 84 Adil Mavi istikametine uzatarak yapt 'vurgulayc' jesttir. Yine trafik polislerin ellerini omuz hizasnda dik kaldrp avularn karsndaki kiiye gstererek DUR demesi yine 'vurgulayc'jest kapsamndadr. Grntleyici Jestler: Sevin ve mutluluunuz ellerinizi birbirine kavuturarak gs hizasna yaklatrmanz. Bir konu ile ilgili kural aklyorsanz yeri geldike parmaklarnzla gstermeniz. Ya da bir eyin ne kadar byk olduunu gstermek iin kollan amanz. Grntleyici jest snfna girer. Karnzdaki

kiiye iletmek istediiniz mesaj destekleyen bir grnt verdiiniz iin de bu jest nemlidir. Kiiye zg jestler: Yerinde yaplan jestlerin nemi kadar, gereksiz veya abartl yaplan jestler de dinleyenleri olumsuz etkiler. Burun kartrmak, sa dzeltmek, eli ska yze gtrmek ya da ok sert hareketler yapmamak gerekir. Birok kii bu hareketleri bilinsizce yapt iin bunlar kontrol edebilmek iin nce farkna varmanz gerekir. 3. Yz ifadesi Konuk olduum televizyon programlarnda sunucularn reklam aralann- . da lakayt ve ask suratl, yayn baladnda da birden bire canl sevecen iten ve glmseyen bir yz ifadesine bir saniye iinde geebilmesi beni en ok artan eylerden biriydi. Yz ifadesi bir ok detay yanstr. Donuk ve deimeyen bir yz ifadesi dinleyicileri konumacdan soutur. Televizyonlarda -zellikle yakn ekimde ve izleyicilerin az olduu toplantlarda yz hatlarnz detaylaryla grlr, znt verici bir olaydan bahsederken tepkisiz bir yzle ne kadar inandrc olabilirsiniz ki/ Yz ifadeleriniz konumalarnz destekleyen bir hale getirmek ii birka neri; Haberleri farkl bir gzle izleyin: TV Ana haber bltenlerinde spikerlerin okuduklar haber metnin ieriine gre takndklar yz ifadesini dikkatlice izlemeye aln. Zaman zaman televizyonun sesini ksarak konumacnn yz ifadesinden birazdan grntlerinin verilecei haber metnin ieriini tahmin etmeye aln. Glmseyin: Eski bir in atasz 'glmsemesini bilmeyen dkkann amasn'der. Sunularda yaanlan gerginlik yz ifadenize mutlaka 85 Mknats Konumaclar yansyacaktr. Bu nedenle glmseme daha da nem kazanr. Her gn ayna karsnda kendi kendinize glmseyerek bir eyler anlatn. alma masanzda ak bir ayna bulundurun. Ev ve iyerinizin deiik blmlerine glmseyen bir sembol asn. Ask bir suratn bir ok kiiyi rahatsz ettiini biliyorum ama glmseyen bir yzden rahatsz o-lan salkl insanlara rastlamadm. 4. Uyumlu Beden Dili Bir insan doruyu syledii halde sizi ikna edememise bunun muhtemel nedeni beden dili ile sznn senkronize olmamasmdandr. Mevlana'mn "Ya olduun gibi grn, ya da grndn gibi ol" sz. Beden dilinin insan e-le veren mesajlar ilettiini ve bu mesajlarn sz sahibini yalanlayabileceini vurguluyor. "Yine ainesi itir kiinin lafa baklmaz" sz davranlarn ierdii gl mesajlarn szlerden daha etkili olduu vurgulanyor. Zaman zaman konuma aralarnda bilinli sessizlik oluturmak o arada sylenecek szlerden daha etkili olabilmektedir. Mknats konumaclar konumacyla dinleyen arasna bir kadn girmesine msaade etmedikleri gibi bedenlerini de bir krs arkasnda gizlemezler. Sahnenin btn platformunu abartsz hareketlerle kulland gibi platformdan inip dinleyicilerin arasnda da gezerek bir sinerji olutur. 24. Szl letiim Akl, Mantk ve Dnceyi, Szsz letiim Duygular ve likileri En Etkili fade Etme Aracdr ve lk zlenim in kinci Bir Frsatnz Yoktur Dinleyicinizin bilincinde olumlu/olumsuz, belirgin/belirsiz mutlak bir iz brakrsnz nk kiiler daha hi konumadan durular, kyafetleri, aksesuarlar vb. d zellikleri ile kendileri hakknda birok mesaj karlarmdakile-re iletirler. (Gzden kamaz!) Vcut dilinin gnderdii sinyallere, ses tonu gven veren/vermeyen bir yaklam da dahil edersek ilk izlenim yaklak 4 saniyede ile 4 dakika arasnda oluur. lk zlenim Sonuna Kadar Srer Konu zerinde yaplan aratrmalar ilk anda kiiler, olaylar ya da irketler hakknda edinilen olumlu/olumsuz izlenimlerin gerekten de uzun sre kolay kolay deitirilemediini gstermektedir. ("Ad ka dokuza inmez sekize") 87 Mknats Konumaclar te Benim Adamm!

Yeni tantnz her kese ayn muameleyi yapar msnz? Hepsi sizin iin yabanc ancak Onlar kiisel gvenlik denetiminizden geirirken her nedense bazlarna torpil yaparsnz!. Genel olarak karmzdaki insanlar Irk, cinsiyet, ya, csse, yz ifadesi, gzler ve sa, giysiler, hareket ve duru zelliklerine gre fark ederiz. (lk tutumumuz etkiler) Sonra kiisel kriterlerimizle; 1. ekici/itici 2. Karakterli/Karaktersiz 3. Eitim derecesi 4. Kibarlk dzeyi 5. Terbiyesi 6. Mali durumu 7. tibar 8. Sosyal ve ahlaki deer yarglar Konularnda n fikirlerimizi oluturarak yaknlarz. (Dnce ve nyarglarmz etkiler) En son olarak unlar konusunda karar veririz; "Bu adama gvenebilirim/gvenemem", "Ho biri/gck biri", "Onu dinlemeliyim"- "ff, imdi bunu dinlemek zorunda mym?" (Davranlarmz ve kararlarmz etkiler) Bu kararlara varrken sa duyumuzun, gzlemin, tmdengelimin, tahmin ve beklentinin bir bilekesini kullanrz. lk zlenimde D Grn ve Kyafetiniz Genel kanaat o dur ki, sahip olunan kariyere uygun kyafetlerin seimi ou zaman hem kadnlar, hem de erkekler asndan yaplmak zorunda olunan, zor seimlerdir. nk bu konudaki kurallar yazl deildir. Giyinme ve kendine zen gsterme ii, kyafetlere ilikin bilinalt beklentilerine ve nyarglara dayanmaktadr. Mesela lacivert veya siyah takm elbise beyaz gmlek orta ve st dzey yneticilerin tercih ettii i kyafetleridir. k?* 88 Adil Mavi lk izlenim asndan byk rol oynayan fiziksel ekicilik, giyim tarz yan sra; Doru sa modeli, kullanlan parfm ve aksesuarlar la desteklendiinde, olumlu izlenimi pekitirebilmektedir. Btn bunlarn hepsi yardmc malzemelerdir. Bu yardmc malzemeler sizin yerinizi almamal bunlar nce KENDNZE uydurmalsnz. Giyiminiz, iinizin Da Yansmasdr Koyu tek renk, bedene smsk oturtulmu klasik kesimler ciddiyeti bir lde resmiyeti veya kapall yanstr. Geni tutulmu, bol, scak renkler, farkl kesimler hayata dnkl ifade eder. Genler, genelde hayata dnk tarzlar tercih ederler, ya ilerledike giyimde klasik tarzlar ar basar. Bunu gz nnde bulundurarak genlere ve iadamlarna yapacam konumalarda mutlaka farkl giyinirim. Tercih edilen giysiler kiilerin kendileri hakknda bilgi veren nemli ipular ierir; Moda odakl giyinenler: Giyinmekten zevk alrlar. Giyeceklerini semek keyifli bir uratr ve bunu ok nemserler. Olumsuz giyinenler: Giysi zerinde kafa yormaktan holanmazlar. -zensiz, uyumsuz ve harcalem giyinirler. t, temizlik de ok nemli deildir. Politik giyinenler: steklerine gre deil grnmek istedikleri ekilde profesyonelce giyinirler. Ekonomik giyinenler: Satn alrken ncelik ucuzluktadr. Farknda olmasalar da zerilerindeki bu kalitesizlik anlalr. Rahatlk iin giyinenler: Seimlerini yaparken ncelikle iinde rahat edecekleri elbiseleri tercih ederler. Sunu gn sahnenin yldz sizsizin. Ortama ve kiiliinize uygun giyinmenin objektif kriterleri ortaya koymak zor olsa da. te kesin olmayan kurallardan bazlar; Yapacanz konumada yz hatlarmzm oluturaca grntye byk nem veriyor ve dikkatlerin o noktada olumasn istiyorsanz, ntr renkler giymeye zen gsterin. nk bu durum, yznzn daha ok ilgi ekmesine imkan salayacaktr.

89 Mknats Konumaclar Kariyere uygun giyinmek iin yaplan harcamalar, gelecee yaplan yatrmlar olarak grlmelidir. Az sayda da olsa gardropta kaliteli kyafetlerin yer almasna zen gsterin. Mavi; uyumluluu, sakinlii, muhafazakarl ve genlii artran bir renk olmas nedeniyle zellikle erkekler tarafndan, giyilen koyu renkli takmlarn canlandrlmas iin, gmlek rengi olarak tercih e-dilmektedir. Ak mavi, gen ve sportmen, lacivert profesyonel grnts ile i kyafetlerinin aranan renkleridir. Grinin her tonu tercih edilebilir, ilgi ekicilii salamak iin de tamamlayc renkler kullanlabilir rnein bayan giyiminde koyu bir griyi canlandran en uygun renklerden biri "eker pembesi"dir. Beyaz; gmlek ve bluzlar iin uygundur koyu bir ceketin altna erkeklerde krmz kravat kadnlarda fular tercih edilebilir. Koyu renk pantolonun akma koyu renk ayakkab, Ak renk pantolonun altna ak renk ayakkab giyilmelidir. Kadnlarn makyajlarm yaparken sadelii esas almas maksimum yksk ince zarif taklar takmas, erkeklerin saat, gzlk, dolma kalem, kravat inesi, pantolon asks, kol dmesi, kemer, orap ve ayakkab seiminde kaliteyi yanstan rnler kullanmas nerilmektedir. Konuma yapmanz gerekebilecek olan toplantlara giderken elbise o-larak parlak ve iri desenli kyafetlerden kann. nk bu tr giysiler ou defa uzaktan bile grenleri rahatsz edebilir. 25. Verilen Srede Zaman Kullanamamak ve Eklemeler Yapmak ncekileri de Etkisizletirebilir Konuk konumacnn sz uzadka uzamtr. Buna dayanamayan bir dinleyici salondan kar. Dar da daha nce km biri beklemektedir. Salondan kana sorar "Syleyecekleri daha bitmedi mi?". Beriki cevap verir: "Bitmesine bitti, ama kendisi durmuyor ki!" Konumay bitirken yapmamanz gereken Yeterince hazrlk yapmadan bir sunuma balayacaksamz bunu sadece siz bilirsiniz. Tabi yapmamanz gereken eyleri yaptka, bunu katlmclar da anlamaya balar. Bu risklerden bilinli bir ekilde korunmaya almalsnz. Sresinde bitirmemek Sresinde balayamamanzn mazereti olsa da bu sresinde bitirmemeni-zin mazereti olmamal. Eer demlenme etkisine gelmeden bitirmek zorunda kalacaksanz -ki bu aleyhinize de dnebilir- nce organizasyon yneticilerin sonra dinleyicilerden onayn alarak ka dakika uzatacanz bildirin. Dinleyicilerden bazlar konumanzn biti sresine gre program yapm olabilir bu durumda birka kiinin kmak zorunda kalmas hem dinleyicilerin hem de sizin dikkatinizi datacaktr. Sz uzatmak Cmleleri uzatmak kadar sz de uzata uzata bitirmek istediiniz olumlu etkiyi oluturamamamza neden olur. O ana kadar her eyin iyi gittiine gvenerek tm konumanzn olumlu havasn tehlikeye atabilir. Sz zamanndan nce bitirmek Konumaclar genellikle zamann azlndan ikayet ederler. Zaman iyi kullanamayanlar olduu gibi baz acemiler an heyecan ve katlmc ile diyalog eksikliinden zamanndan nce bitirebilirler. Bu durumda kalan zamanda sorulara daha uzun zaman kaldna sevinseler de hi soru sorulmama gibi tehlike de mevcuttur. Mesaj bolukta brakmak Btn sunuun sonunda katlmcy etkilemeye altnz ama bir hedef, ana fikir, sonu sylemediniz. Katlmc imdi ne olacak der gibi sanki talar yerine oturmam, bolukta braklm, zamanlar alnm veya konuma eksik kalm duygusuna kaplrlar. "Arif olan anlar" misali kastl bo brakmalar anlamayanlarn ounlukta olmas tehlikesi dourur. yi ki bitirdim izlenimi vermeyin Hzl konumak, cmleleri yutmak, dinleyicilerle iletiime girmemek, "Uma-nm baka sorunuz yoktur!" veya "nemli bir toplantya yetieceim iin aynlmak zorundaym hoa kaln" deyip aynlmak da dinleyicilerde souk bir etki oluturur.

Mutlu Son Bitiin katlmclar zerinde gl bir etki oluturabileceini bir kez daha hatrlatyoruz. Futbolcunun topu kaleye kadar srp ceza sahasnda kale dna atmas ne kadar znt verici ise bir konumacnn saadete gelmeden sadece iyi konumas dnlemez. 92 Adil Mavi zetleyerek bitirin. Bir arkda aklda kalan nakarat blmdr. Bunun nedeni arknn hem ana temasn verir hem kulaa ho gelir hem de tekrarlar ierir. Sunuun i-erik blmnde 50 dakikalk sunuunuzda 5 mesajdan daha fazla mesaja yer vermemenizi nermitik son on dakikay mesajlar zetleyerek bitirmeniz dinleyicilerin anladklarn zmsemelerini salayacaktr. Ayrca soru sormalarn bekliyorsanz bu sorulan belirginletirmelerine yardmc olacaktr. Duygulara hitap edin Sunu boyunca dinleyicilerin hep akllarna hitap ettiniz, insanlar duygusal bir varlktr. Onlar duygulandrn bunu bir ark sz veya iir okuyarak yapabilir, szleri mesajnzla rten kaliteli bir mzik dinletebilir. Bir karar almaya tevik ederek bu karar uygulayacaklarna dair kendilerine sz vermelerini isteyebilirsiniz. Bunun zerine syleyeceiniz son sz birka kelimeyi gememeli alklara kar sevginizi beden dilinizle gstermelisiniz. Eyleme geirmeye davet edin Szlerinizin ie yaramasn ve daha salkl ekilde dinleyicileri etkilemesini istiyorsanz sonucunuz ayn zamanda bir eylem davetini iermelidir. Anlattklarnzn gerektirdii bir eylemi onlarla birlikte yapmaya davet ediyorsunuz. Kendinizle ilikilendirerek bitirin Orada bulunma nedeniniz sadece katlmclarn bir ihtiyacn gidermek deildir. Bunu herhangi biri yapabilecekken siz yaptnz bunu bir frsat olarak grp kendi reklamnz da yapmalsnz. Duygusal bir iliki kurun. Bitii sylemeyin Dinleyicilere sznzn bittiini sylemeyin. Uygun bir veda ile ayrlabilirsiniz ama sznzn kalmadn syleyemezsiniz. Doruk noktasnda durun Sznzn bittii nokta tam bir doruk noktas olmaldr. Heyecanlar zirveye tadnz noktada son sznz sylemelisiniz. Doruk noktas bir iir okunarak, gldrc veya duruma gre alatc bir sz sylenerek, kompliman yaplarak, taltif veya vg ile, byk bir insann szyle tamamlanabilir. 93 Mknats Konumaclar Genellikle konumaya balamak iin kiiler zorlanr sonra anlataca eyleri verilen sre iinde tamamlamakta glk eker. Her ikisi de deitirilebilir. Konumanz bir senaryo gibi dnn, merak uyandran bir balk, srkleyen ierik, muhteem bir final. Btn konumanz banda alndn varsayalm. imdi hayal gcnz kullanarak bu konumalardan 2 dakikalk grnt montajlayarak haber yapacaksnz. Hangi sahneleri alrdnz.? Zihninizde canlandrn. Konumay bitirirken nasl bir yntem izliyorsunuz? Katlmclar konumanz bitirirken "Niye bitti yaa?" eklinde bakyor mu? Konumalarnz hatrda kalr bir finalle bitirmek iin kafa yoruyor musunuz? Mknats Konumac anlatt eyleri toparlar, "sonu olarak," "toparlamak gerekirse," konumasn toparlar. Bu konumadan katlmclarn kendileri iin neler kardklarn sorabilir. Eer seminer grubuna hitap ediyorsa 2-3 kiilik grup oluturup kendi aralarnda rendiklerinden u ana kadar yaptklarndan daha farkl neler yapacaklarn ifade etmelerini salar. Bylece dinleyicinin karar ifadeleri ile ilk eylemi tetikleme anslar olacaktr. Bununla beraber aadaki yntemlerden biriyle de bitirebilir. Sunuun sonunda balad noktaya dnmek. Harekete gemeleri konusunda gdler. zerinde dnecekleri bir soru sorar Konuyla ilgili zekice bir nkte veya iyi bir fkra. 26. Konunuzla lgili Gelebilecek Sorularn Hepsini Tahmin Edebildiiniz Srece

Konumaya yi Hazrlanmsnz Demektir Bildiklerinizin pek azn anlatyor olacaksnz. Bu durumda ne bilmeleri gerektii ve muhtemel sorulara vakf olmalsnz. Ayn konuda birden konuma yaptnzda bu konudaki deneyiminiz geliecektir. Sorularla ilgili 8 yaklam Sorunun cevabn bilmiyorsanz: Bunu itiraf edin eer isterlerse iletiim bilgilerini brakmalar halinde cevabn aratrp dneceinizi syleyin. - Soru sormak isteyen kimse kmazsa: Sorusu olan var m dedikten sonraki sessizlie konumaclarn pek tahamml yoktur. Hi soru sorulmamas "Bir an nce bitirsen iyi olur" mesaj da veriyor olabilir. Soru teklifine hemen tepki gelmemesi sizi sabrszlandrmasn bazen 10-15 95 Mknats Konumaclar saniye beklemek gerekebilir. lk soruyu kendi kendinize sormanz veya... "Bir bayan sunum ncesi bana unu sordu"... diye al yapn veya... "Bir bayan sunum ncesi bana unu sordu"... diye al yapn. Gerisi kendiliinden gelecektir. Soru sorulmaya talep fazlaysa: Toplam konuma srenizin %10'u sorulara ayrlabilir. Bu sre iinde ka soruya cevap vereceinizi nceden tahmin edip; "u andan itibaren ancak 6 sorunuza yant vereceim" diye balayn ve cevapladka sondan baa doru sayarak sorular almaya devam edin. Soru sormak isteyen bir trl saadete gelmek istemiyorsa: Lf uzatanlara ne yapmak lzm diye Farab'ye sormular, yle demi: Uzun konuan ksa dinlemeli. Laf uzatan dinleyicinin nefes almasn bekleyin ve szn arasna girerek "Acaba doru anladm m? Diye sze balayp sorunu kendi ifadelerinizle tekrarlayn. Ya da "Bir cmle ile sorunuzu sorar msnz" diye nazike uyarn. Sorunun anlalmamas: Konumacnn ayaa kalkmas, yksek sesle sormas veya mikrofonu beklemesi konusunda uyarn. Gerekirse yanma yaklaarak dinleyin ve soruyu bir de siz tekrar edin. Soru sorulurken vereceiniz cevabnza konsantre olmayn. Sorunu cevaplandrdnz kiiyle gz temas kurun: Bunu yapmam olmak bir saygszlk olarak kabul edilir. Sorusuna cevap verdikten sonra katlmcya "Bu sylediklerim sorunuzu cevaplandryor mu.7 Diye sorun. Olumlu yant almamanz halinde sunu sonras grebileceinizi syleyin. Provakatrlere hazrlkl olun: Konumaya mdahil olan, ineleyici sorular soran veya muhalif gr bildirerek sizin sinirlerinizi kontrol e-denlere kar nezaketinizi bozmadan "Dncenizi belirttiiniz iin teekkr ederim, farkl grlerin de olmas gayet tabi"., gibi szlerle soukkanllnz koruyun. Dikkat etmeniz gereken en nemli ey onlan grmemezlikten gelmek veya kk drc cevap vermemek olmaldr. 96 Adil Mavi 97 Mknats Konumaclar Konuyla ilgisiz veya cevap vermek istemediiniz sorular geldiinde; Konuyla ilgisi olmadn belirtin ve kstl zaman nedeniyle sunu sonras konuabileceinizi syleyin. Cevap vermek istemediiniz sorularn nedenini aklayn. Ksa ve z konuun: "Mutsuzluun ilk koulu herkesi memnun etmeye almaktr" Sorular bir frsattr Geri bildirim alr katlmc ile ilikilerinizi glendirir. smini renebilir ve ismiyle hitap etme'nin etkisini kullanabilir. Anlattnz bir ey sorulmu olsa bile tekrar etme frsat bulabilir. Konuya olan hakimiyetinizi gstererek gven uyandrabilirsiniz. Bunlar Yapmayn Sorular yantlamada isteksiz grnmeyin. (Onlar da sormakta ilgisiz grnebilirler) "iyi bir soru" demeyin (Bunu baz dinleyiciler "aferin" gibi alglayabiliyor) Soru soranla mnakaaya girmeyin. Onu mstehzi (alay eden) bir tavr i-erisine girmeyin Soru sorandan gznz karmayn. Soruyu anlamadan yant vermeyin bilmiyorsanz itiraf edin. Ksa ve z konuun. Soru cevap ile hemen bitirmeyin, bundan sonra kapan yapn.

Sorular sizi tedirgin eder mi? (Cevabnz "Evet"se nedenleri) Sorular sorulduunda hazrlanrken tahmin ettiiniz sorulara benziyor mu? (yleyse konunuza iyi hazrlanmsnz demektir) Soru sorulma eilimi olmad zamanlar ne yapyorsunuz? Soru sorann ismini renip ona ismen hitap ediyor musunuz? Cevabnzdan sonra tatmin edici olup olmadn soruyor musunuz? Soruyu anlamadnzda ne yapyorsunuz? Sorunun cevabn bilmediinizde nasl davranyorsunuz? Sorular iin ne kadar zaman tanyorsunuz? Bunu nasl kontrol edebiliyorsunuz? Katlmcnn nerede soru sorabilecei konusunda bata bilgilendiriyor musunuz? Mknats konumac soru sormaya tevik eder. Sorularn konunun anlalmas iin mkemmel aralar olduunu bilir. Soru sorulmadnda ise souk havay yumuatr. "Merak ediyorum acaba bunu hi dndnz m?..." diye soruyu kendisi sorarak buzlan eritir. 27. Bir Toplantda Birka Yz Kiiye Hitap Edersiniz,TV'de ise En Az Birka Yz Bin Kiiye... Televizyon ve Radyo Konumalar; Bir eitim toplantsnda 15-20, Seminerde 30-50, konferansta 150-300 kiiden oluan dinleyicileriniz radyo veya televizyonda yz binleri bulabilmektedir. Bir yazarn kitab ylda birka bin adet basmas baarl kabul edilirken Televizyonun ne kadar hzl ve etkili ulam kanal olduuna varn siz karar verin. Mknats konumaclar eninde sonunda kendilerini radyo ya da TV stdyolarnda bulacaktr. Televizyon Bir TV'de en ok hatrlanacak olan ey bizzat grnnz olacaktr. Kameralar mahrem (Dokunabilecek kadar yakn mesafeye "mahrem mesafe" denir.) alannza girerek, kelinizi, yz hatlarmz, aln izgilerinizi olduu gibi 99 Mknats Konumaclar ekrana tar ve yz binlerce kiiye gznzn iine bakma frsat verir. Davet edildiiniz ortam asla TV'de grnd gibi olmadna emin olabilirsiniz. zellikle canl yayn ncesi zamana kar yaran bir hareketlilik vardr. nce makyaj odasna alnr ve yznzn kta parlamasn nleyen fondten srlr. Program ncesi kahveler iilirken yapmc veya sunucuyla ksa bir n grme yaplr. Stdyoya girdiinizde nereye oturacanz, hangi kameraya bakacanz, yayn srasnda yapmanz ve yapmamanz gereken kurallar anlatlrken bir yandan gmleiniz arasndan yaka mikrofonunuz taklr. kameraman, k, sesi, dekorcu, reji asistan yapmc, stdyo sorumlusu koordinatrlnde "Yayma 10 saniye.., 5... 3, 2, 1" derken kendinizi bir anda yz binlerin odanda bulursunuz. Btn bunlara dikkat ekmemizin nedeni toplum nnde yapacanz sunum iin yaplmas gereken hazrlk burada da sz konusudur. Bu hazrln yabancs olmanz en etkili kitle iletiim aracndan doru yararlanma o-lanaklann kstlayacaktr. Mknats konumaclar TV/Radyo'dan davet aldklarnda 7 konuda kendini hazrlar. 1. Program formatn rendim mi? 2. Nelerin zerinde durulacan biliyor muyum? 3. Benden baka konuk arld m? anldysa kimler? 4. O gn ne giyebilirim. 5. Program ncesi sunucuya kendim ve konum hakknda yeterli malzeme verdim mi? 6. Kendimi rahat ve doal brakyor muyum? 7. Benimle ilikilendirilebilecek gndemdeki olaylar ve haberlere vakf mym? Program formatn renin: Daha evvel izleme frsat bulamadnz bir programa davet edildiinizde, televizyonda takibe alp izleyin buna vaktiniz olmayacaksa yaynlanm bir blmn kasetini edinmeye aln. Bylece program sunucusunun stilini, dier katlmclarn pozisyonunu v.b. konularda bilgi sahibi olursunuz 1 00 Adil Mavi Nelerin zerinde durulacan (gndemi) renin: Sizi davet etmelerinin bir amac var. Niye sizi davet ettikleri ve gndeme getirecekleri konuyu nasl setikleri hakknda bilgi sahibi olursanz snrl srede neler anlatlmas gerektiini planlayabilir "Vakit olsayd unlar da gndeme getirmek isterdim

gibi hayflanmalarnz daha batan nlemi o-lursunuz. Her konuda uzman olmanz gerekmiyor, ama o gn ne konuuluyorsa gndemde hangi konular varsa bilginiz olsun. Olacaksa dier konuklarn kimliklerini renin: Program yapmclarn formadan genellikle birden fazla konuk arma zerinedir. Siz yalnz olduunuzu dnrken birden karnza grmekten holanmadnz bir baka meslektanz karabilirler. Bunu genellikle kastl yaparlar, tezat grlerin ekranda reyting oluturduunu herkes bilir ve gndem malzemeleri buna gre seilir. Davet edilen dier konuklarn seviyesiz konumalar, tahrikleri cannz skabilir ve sinirli halinizle izleyicilere zayf mesaj verebilirsiniz. Dorusu bu bir risktir. Halk arasnda ekran cambaz ad verilen kiilerle yayna katlmaktan uzak durmay becere-bilirseniz bu riskinizi asgari dzeye indirgemi olursunuz. Ne giyeceinizi renin: Giyeceiniz elbiseyi semeniz asndan stdyo dekorundan, oturduunuz sandalyeye kadar kullanlacak renkleri bilmek nemli. Mesela sar dekorlu bir stdyoda giydiiniz sar gmlek sizi silik gsterir. Televizyon kostm olarak genelde ntr renkler tercih edilmektedir. Lacivert, gri, ak gri, bej, fazla koyu olmayan maviler, yeiller, portakal ve leylak sade renkler ekranda ho duran renklerdir. Krmz, Siyah, beyaz gibi gl kontrastlardan da kanmanz nerilir. Ayn ekilde dar izgili, byk desenli, damal herhangi bir ey giymekten kann. Parlak mcevherler, altn sars saat gibi parlak aksesuarlar da dikkati konumacdan ok kendisine eker. Bayanlarn da sadelik ve muhafazakar giyinmeleri gsterili taklar yerine orijinal sade olanlar tercih etmeleri doru seim olacaktr. Program ncesi, sunucusuna kendiniz ve konunuz hakknda yeterli malzeme verin: "Sizi tanyor ve gndemdeki konuyla ilgili bilgilere vakf" olduu gr bir program sunucusu iin ok iyimser olur. Byle bir I 01 Mknats Konumaclar eksiklik sz konusu ise bu sorunu giderme sorumluunu mutlaka siz almalsnz. Bu nedenle zgemiinizi ieren bir CV ile birlikte gndeme alnacak konunun zet anahtar bilgileri yan sra sorulmasnda yarar grdnz konulan yazarak program sunucusuna mutlaka (faks veya mail yoluyla) ulatrn. Yazdklarnz hakknda sorusu olup olmadn bizzat arayarak sorun. Bylece hem n diyalogunuz kurulmu olacak hem de bunu ciddiye alp hazrlk yaptnz ve onunda hazrlanmas gerektiine dikkat ekmi olacaksnz. Rahat ettiiniz eyleri yapn: Rahatsz olan bir duruunuz, grntnz, sesisiniz ekranda sizi irkin gsterir. Deplasmanda deil de ev sahibi gibi davranrsanz bu rahatlnz izleyici ile aranzda pozitif elektrik oluturur. Kamerann as, ekrandaki grnmnz, stdyoda dierlerinin birbirleriyle iletiimi.... Bunlar bir kenara brakn. Karnzda sizi dinleyen, anlamaya alan ve bunun iin diyalog iinde konuan soru soran bir sunucu var tm canllnzla dikkatinizi ona verin. Bizi izleyen sayn seyirciler... Ekrandaki vatandalarn bilmesini istiyorum ki... gibi bayat szlere yer vermeyin. Gndemi yakalayn: insanlar pek ender hayat hikayenizi merak eder. Daha ok hayatn iindeki sizi tanmak ister. rneklerinizi popler dizilerden, gndemdeki nllerden, okunan yazarlardan ve o gnlerde konuulan bilinen olaylardan rnek vererek kendi konunuzla birletirmeyi baarabilirseniz, dikkat ekmi olursun. Bir kez daha hatrlatalm ki insanlar ne bildiinizle, ne kadar bildiinizle ilgilenmezlerle kendi ilgilendikleri konularla ne kadar bilgili olduunuzu grmedii srece..! Radyo Genel olarak TV iin izlenmesi gereken neriler- grsellii kartarak-radyo iin de geerlidir. Radyo programlarnda dinleyicinin aklnda kalacak nemli yardmcnz sesiniz olacaktr ve tabi sesinizi kullanma yeteneiniz. Btn mesajlarnz szlerini ve sesinizle aktarmak zorundasnz. Radyoda baarl olup TV'de ayn performans gsteremeyecek konumac oktur. Bunun nedeni radyoda baarnz sesinizi ve kelimeleri kullanabilme 1 02 Adil Mavi becerinizle snrlyken, Televizyonda yz hatlarmza kadar birok ey iletiimin iine girer.

Radyoya avantaj salayan en nemli zellik dinleyicinin hayal gcne de hitap etmesidir. Bu telefonda da byledir. Etkilendiiniz bir sesin sahibi ile tantktan sonra fikrinizin deitii ok kez olmutur. 28. Hibir ey, Bir eyler Baarmaya Hazr Bir Grup nsan, Toplantya Gelirken Hazrlk Yapmayan Bir Lider Kadar Sinirlendirip fkelendirmez Bir toplantya hazrlanrken, u yedi adm takip edin: 1. Program hazrlayn (Balklar, ierik, sre, katlmclarn katklar vb.) 2. Toplant ncesi grubun kilit yeleri ile tek tek grn (toplantnn havasn istediiniz ekle daha kolay sokarsnz) 3. Bir nceki toplant kararlarnn sonular ve deerlendirmelerini renin. (zerinde konuulmu ancak sonulandrlmam meseleler toplantlarda gereksiz zamannz alr) 4. Grsel aralar nemseyin (Grmenin renmedeki pay yaklak %75'dir) 5. Muhtemel sorular tahmin edin ve cevaplanna hazrlanm olun (Sadece bunu yapyor olmanz sizi toplantya hazrlar). 1 04 Adil Mavi 6. En nemli grevinizi kaynatrmak gven ve samimi hava olumasn salamaktr. (Olumsuz bir tavr sergilemeniz herkesi gerer) 7. Toplantnn zarar grmesine neden olabilecek nedenleri tanyn ve tedbirinizi aln. - Kendinize sorun gerekten bu toplantya ihtiya var m? - Katlmclarn her biri bu toplantya uygun mu? - Toplant ynetimi ile ilgili bir tekniiniz var m? - Toplant sresini iyi ynetmek iin gerekli tedbirleri aldnz m? Toplant ynetimi ve sunular Her irkette toplantlar yaplr. Ayda bir, haftada bir hatta her gn. Toplantlarn amac genellikle bilgi paylam ve motivasyon oluturmak, alman kararlar deerlendirmek ve yeni kararlar alnmasnda bireylerin grlerini almaktr. Onlar yneten bir liderseniz hepsinin birbirinden farkl kiiliklerde olduunu ve ayn ekilde davranamayacanzn farknda olmalsnz. Toplant verimliliinizi kesintiye uratan 10 sorunlu kiilik ve bunlarla iliki kurmann anahtar bilgileri; ekirgeler: yi niyetli klaryla her frsatta katkda bulunmaya alr. Sz uzatr dierlerinin katkda bulunmasn engeller. Onu susturmak kolay olmayacaktr ancak ince bir manevra ile bakasna soru yneltin. Konumay kendi tekeline almasn engelleyin. Sylenenlerin zetleme zaman geldiinde ondan yararlanabileceinizi greceksiniz. Ar toplar: Tm fikir ve tavsiyelere direnlidir. Yeni nerileri rtr ve bu davranyla da dierlerinin tepkisini eker. Siz dlamayn grubun dier yelerinin tavrlar zaten bunu yapyor olacak. Onu yumuatmann yolu toplant sonras onunla ayrca greceinizi sylemek olabilir. Olumsuzlar: Yeni bir zm retmeseler de mevcut zmlerin neden yanl olduunu anlatmaya alrlar. Bu durumda kar kt her 1 05 Mknats Konumaclar gre yeni alternatif getirmesini syleyin bunu yapabiliyorsa grubun dier yelerinin grne sunun. "neden olmasm"clar: Fikirlere iyi ve kt ayrm yapmakszn deneme taraftar olan uysallar. Makul bulduunuzu sylediiniz bu fikirleri grubun dier daha ayrt edici yelerinin fikirlerini sorun. Hizipiler: Her grupta birbirini destekleyen veya kar kan bireyler o-luur. Bir tarafn grne dierleri sadece kar kar ve bunu sempatizanlar destekler. Konumann alevlenmesi halinde anlatklar konulan zetleyerek dikkat ekin ve gerekirse grupta bunlarn dnda birinin grne mracaat edin.

Suskunlar: Dnen ancak konumay sevmeyen ya da dncelerini ifade etme zorluu eken bu kiiler iyi fikirleri olsa da konumak istemezler. Onlar konumaya tevik edin ve ifadelerini gerekirse zetleyerek onaylatn. lgisizler: Orada bulunmaktan memnun olmayan ve artk dikkatini toplantya veremeyen kiilerdir. Byle durumda tehlike onun yanndakileri de megul etmesiyle bakalarna da srar. Onu konumaya katmak iin bir bakasnn grn yorumlamasn isteyin. Konuyu saptranlar: Tartlan konunun bir uzantsndan dikkat ekmek istedikleri bambaka bir yere eker. Burada yapabileceiniz nefes almak iin durakladnda yeniden konuya dikkat ekecek bir soru sormaktr. Dalgnlar: Daha nce de sylemitik dinlemek zordur diye. Katlm i-in yeterince aba harcamayan bir sre sonra dalmaya balar. Onu grubun odana ekecek basit sorularla katabilirsiniz. Mknats konumaclar toplantlar ya ynetir ya da danlan kii konumundadr. ok toplant yapmak yerine toplantda olmas gereken kiileri bir araya getirir ve gerekirse bire bir toplant yaparak geri bildirimleri alr. 1 07 Mknats Konumaclar 29. Sesimizi Nasl Gelitirebiliriz? Kendi sesinizi hi teyp'e kayt edip dinlediniz mi? Muhtemelen bundan pek holanmamsmzdr. ok az insan kendi sesini beenir. Peki gerekte sesimiz nasl duyuluyor? Herkes sesinizi dorudan aznzdan duymasna ramen kendi sesinizi hayatnz boyunca ene kemiiniz yoluyla duymaktasnz. izleyici, ancak telaffuzu net olan bir konumacy tercih eder, hece ve sesleri yutan birini takip edemez. Takip edemeyince de olaydan tamamen kopar, iyi bir telaffuz iin sesinizin eitliliini artrmanz gerekir. zenle setiiniz kelimeleri heyecan ve canlln olmad bir slupta sylyorsanz dinleyicileri etkilemeyi beklemeyin. Sesinizi canlandrmak iin; 1. Ses gc 2. Hz 3. Ykseklii dei tirebilmelisiniz. Ses gc Kendine gven, inandrclk, anlalabilirlik sesin gcnde gizli. Bire bir konumalarnzdaki gibi toplulua hitap edemezsiniz. Zrt aa karakterini oynayan ener en iportacla balad stanbul da sokak aralarndan "domates.... biber... patlcan..." deyiini hatrlayn. Hz Hzl konuan kiiler, genellikle hzl dnen kiilerdir. Hzl dnme bir avantaj gibi grnse de konumada nokta virgl demeden dmdz geen ve nefes almak iin keskin durular yapan bir konumac bize zaman kazandrmaz. Byle bir konumay dinlemek zevk almak yle dursun eziyet vericidir de. Konuma hznz artrp, azaltmak szn gcn pekitirir. Doru duraklarda durmak dinleyicilere gsterdiiniz saygnn gstergesidir. Ezbere konumadnz, konutuunuz her sz dndnz ve onlara deer verdiinizi gstermi olursunuz. Hzl konumann yaratabilecei sknty ar konumalar da yapar bu kez de konuma ritmi, alglama ritminin altna dtnden, dinleyenin zerine arlk, bir sknt kmesine neden olur. Ykseklik Yksek sesle konumakla barmak arasndaki dengeyi salayabiliyorsanz ses yksekliini kontrol edebiliyorsunuz demektir. Gerginlik, sinirlilik genellikle sesi kontrolszce ykseltebilmektedir. Saatlerce yksek sesle konuan bir insann sesi kslmazken malarda 20 dakikalk bir tezahratta ses kskl sorunu yaanabilmektedir. Bunun yannda sesini ykselterek saatlerce baran bir bebein doal solunumu igdsel kulland iin sesi hi ksld grlmemitir. Sesi kullanabilmekle ses kalitesini iyiletirmek ayn eyler deildir. Sesi gelitirme Fonetik bilimin konusu iken Sesi kullanabilmek diksiyon' un konusudur. Bana sesini duyur sana kim olduunu syleyeyim!

Ses ve kiilik arasnda, yaplan incelemeler sonunda meydana karlm. Konuma sesine bakarak bir insann dik bal m, yumuak bal m olduunu kestirmek zor deildir. nsanlar, ses ile kiilik arasndaki ilikilere birtakm ?. -1 08 Adil Mavi "belirli zellikler" yaktrma eilimindedir. Dinleyici asndan, din adam, retmen, polis, politikacnn sradan insann sesi ile ayr zellikler gstermektedir. Sadece sesini dinleyerek bir kiinin sosyokltrel dzeyi hakknda doruya yakn fikirler edebilirsiniz. Konu, kim olduunu syleyeyim. SOKRATES Sesin Nitelikleri; Ses tonu: Duygu ve dncelerin ses ile belirtilmesine TON diyoruz. Bir insann, sinirli, efkatli, sert, yumuak ya da sabrsz bir insan oluunu ses tonundan anlayabiliriz. rnei "Sahi mi?" Cmlesini sylerken ses vurgumuzla 4 farkl anlam kartabiliriz (a-Kmseme, b-Hayret, c-Inanmama, d-Kzgnlk) Bir baka deyile "Sahi mi?" Szn ses deiimi yoluyla ona dilediimiz duyguyu katmak elimizde. Ses tonlar dar veya geni ini-kl olabilir. Sesin tonu zayf, gergin veya grtlaktan olabilir. Gergin ses boaz daraltlarak kartlr ve dinlenmesi zor bir sestir. Erkekte gergin grtlak yallk, inat, kadnda ise genlik ve duygusallk belirtisidir. Yksek ton erkekte sinirlilik, kadnda duygusallk gsterir. Derin bir tonda konuma, erkeklere olgun ve gl bir grnm verirken, kadnda duygusuzluk olarak kabul e-dilir. Ses tonunu konuma sresince deitirmeden korumak monotonlua yol aar. Ses iddeti: Sesin iddeti, ses kirilerinin titreimindeki enerjiye baldr. Bu enerji alman havann basncyla oluur. Sesin iddetini deitirerek, dikkat cmlenin farkl blmlerine odaklandrlabilir. Alak bir ses tonu erkekte kararszlk ve tereddt ifade ederken, kadna kans ve duygusal zellik katar. Yksek bir ton ise erkekler iin hrnlk, fke, kadnlar iin gl ve erkeksi bir izlenim brakr. Sesin iddetini barmadan ykseltme ve sese pozitif enerjiyi yanstma diyafram kullanma becerisi (bkz..) ile gerekleir. Ses rezonans: Bir maarada hi konutunuz mu? Dk perdede konusanz bile sesiniz kulaa mkemmel gelir. Sesi tayan hava duvara 1 09 Mknats Konumaclar vurup titreerek gzelleir. Keman, davul, ud, piyano gibi mzik aletlerinin kard ses de ayn mekanizma ile alet iinde titreerek glenerek kar. nsan sesinin gzellii de ses tellerinden kan vzlt gibi sesler gs, az, boaz, burunda titreerek gzelleerek kar. Daha iyi anlayabilmek iin burun deliklerinizi kapatp "Bugn ok mutluyum" deyin. ! Burundan sorunu olan konumaclarn (tme, iltihaplanma, et bymesi v. s) sesleri genizden gelir. Bu da bouk veya olduundan daha kaim kmasna neden olur. Sz sylediiniz zaman, kelimeyi azdan telaffuz etmekle birlikte tonlarn burundan serbeste gemesi gerekir.. Dolgun bir rezonansla konumak enerji gurur, canllk ve sempati gstergesidir. Gs rezonans otomatik gereklese de az, boaz ve burun rezonans disiplinlerle gelitirilebilir. Sesin Temposu: Sesin hz, yava, akc, aksak veya ok hzl olabilir. Yava bir tempo dikkat, tembellik, soukluu gsterir. Hzl tempo sinirlilik, sabrszlk, sempati gsterebilir. Kesintisiz konuma atlganlk ve isteklilikten kaynaklanrken, kesik veya titrek duraklamak konumalar tereddt gstergesidir. Ar ve yumuak konumalar erkekte nceden bir saygn imaj tesis edilmediyse yaptnm ve etkileme glerini kaybederler. Konuma temposunun deikenlikle monotonluu krmaldr. Ses niteliklerinin bileimleri farkl durum ve zellikleri yanstr. rnein ykselen bir ton, yksek ses, yava bir konuma gvenilirlik ve gven ifadesidir. Dk bir ton, alak bir ses, yava bir konuma ise efkat ve honutluk belirtisidir. Sesimiz duyulmuyor, clz veya patlak kyor olabilir. Baz kiiler utanga olduklar iin seslerini karamazlar. Sanki seslerini ykselttiklerinde birileri rahatsz olacakm gibi dnr. Ya da kibarlk olsun diye byle davranr. Bazlar da bunun tersi sokaktaki iportac gibi konuur. Barr gibi konuur aznda tkrk fkrr. Kendi kartt grlt iinde sz anlalmaya allr. Beenilen Bir Konuma Sesi;

Herkes tarafndan iitilebilmesi ve kulakta patlamamas, katlmclarn alglama hznda, srkleyici, tns yerinde (sert, trmalayc, tiz, burunsal, 1 1 O Adil Mavi hrtl, buulu veya ok yumuak olmayan) hoa giden, gven uyandran, cokusunu doall ile yanstabilmelidir. Ses kalitesini iyiletirmekse alandaki kontrol renmi olmasna baldr. 1. Doru nefes almak. 2. Beden kaslarm iyi kullanmak. 3. Boaz kaslarn rahat ve zorlamadan altrmak. 30. Doru Nefes Almak Sesinizi duyurmann srr karnnzdan konuurken sesinizi desteklemek i-in nefesinizi kullanmaktr. Sesin cephanelii nefestir ve buradan kaynaklanan sorun dorudan seslendirmeyi etkiler. Daha kuvvetli konumak iin boaz kaslarnza bask uygularsanz sensiniz gergin bir ekilde kar ve en sonunda aryan bir boaznz olur. Nefes alp vermek iin dnmenize gerek yok. Sizi hayata balayan nefesinizi dnseniz de dnmeseniz de gnde ortalama 20 bin kez alp verirsiniz buna DURAAN NEFES diyoruz. Bir de konuurken, hareket halindeyken ya da kendimizi zorladmzda aldmz nefes vardr ki buna da DNAMK NEFES diyoruz. Toplum nnde bir saat konuan bir kii duraan nefes alan kiiye kyasla 3 kat daha fazla efor sarf eder. Ses tonunun younluunu ve srekliliini salayan g nefestir. Vcut kondisyonumuz gelitirilebildii gibi sesimiz de nefes kondisyonumuz almalarla gelitirilebilir. 1 1 2 Adil Mavi Genellikle kapasitemizin altnda gsten nefes alrz (1/3). Cierlerimiz st dar alt geni bir koniye benzer. Nefesi gsten aldmz zaman akcierlerin st ksmna (dar olan blgeye) alrz. Uzakdou'da insan tanmak iin nefesini dinle" derler. Sakin ve olun insanlar ar ve dengeli; sinirli insanlar sk ve yzeysel; huzursuz ve endieli insanlar sk ve yzeysel ve kesik kesik; hrsl insanlar dengesiz ve dzensiz nefes alrlar. Yanl (eksik) nefes almamzn en nemli nedeni cierlerimizin alt blgesinde bulunan bel ve mide kaslarmzn grevlerini yapmamalarndandr. Bu kaslarn altrlarak atl blgenin de nefes fonksiyonlarna katlmasna DYAFRAM NEFES diyoruz. Yararlan; Doru nefes alarak cmle vurgulan ve tonlamalar yerinde yapabilir Konuurken derin soluk alarak konuma akn kesmek zorunda kalmaz Sesinizin gcn arttrarak duyulabilirliini salar Yorulmadan daha uzun sre konuur ve ses kslma sorunu yaamazsnz. Gerilim altnda bedenimiz adrenalin, noradrenalin salglar bu da oksijenin dokulara yeterli seviyede ulamasn engeller doru ve derin nefes bu sorunu zer. yi Nefes'in zellikleri; Nefes egzersizlerle gelitirilir, bundaki ama akcierin btnn kullanmaktr. iyi nefes ar, derin ve sessiz olmaldr. Bunun iin de denge, l ve uyum gerekir. yi bir nefes almak iyi nefes vermekle alar. yi bir nefes, yava olarak burundan alnr, sessiz olur ve akcierin btn doldurarak diyafram aa iter. yi nefes alndnn iki kan srede verilir. 113 Mknats Konumaclar Solunum Altrmalar; Belirli altrmalar yaparak diyafram solunumu kazanlabileceini sylemitik ite bunlardan bazdan; Sol elinizi, meme hizasna sa elinizi karn deliinizin hemen altna koyun. Nefesinizi tamamen boalttktan sonra sayarak derin nefes almaya balayn nce gsnze hava dolacak sol eliniz itilecek sonra alt cierleriniz hava ile dolacak sa eliniz itilecektir. Nefes alrken saydnz rakamn iki kat sresinde nefesinizi yava yava verin.

Bu ilemi iki kez tekrar edin yeni bir nefese balamadan saniye bekleyin. Daha sonra birka kez normal nefes alp ayn uygulamay iki kez tekrar edin. Nefesinizi alrken havay ittirmeden brakn ve hayalinizde iinizdeki btn negatif enerjinin temizlendiini canlandrn. Derin bir nefes alp sa elinizi karn altna koyarak "S" seslisini Kesintisiz Ssuumnuuummuuuuuuunumumuuuuuu..... hava boalmcaya kadar devam ettirin. Kesintili olarak Suu-Sum-Summ-Suum-Suuuu-Suumu-Suuu... devam edin. (elinizin serte itildiini greceksiniz) Su Su-Su S-Sm Su-Su Su-Su Su- Su Su-Su Su-S Su...... SuiuuuSSmmuSSuuumuSSmumSSuumuSSsumumSSumuSS.... (Karnnz sert hareketlerle ieri ekilip tekrar itilecektir bu hareke diyafram kaslar yapar) Diyafram kaslannzm almas ilk gnlerde yorabilir. Her gn bir sre dengeli alp 2 hafta kadar srdrn. htiya duyduunuzda normal nefes alarak dinlenebilirsiniz. Aadaki altrmalar kesintiye uratmadan nefes alabilirsiniz. Usta konumaclar konuurken nerede nefes aldklarn hissettirmezler siz de fark ettirmeden yapabilirsiniz. "P" "" "T" "K" Seslerini Ph-uh-Tuh-Knh- Puh-uh-Th-Knh- Puh-uh-Tuh-Kih- Puh-uh-Tuh-K-h- Puhh1 1 4 Adil Mavi Srekli aralarda fark ettirmeden nefes alarak iki dakika devam edip dinlenin ve bu altrmay birka defa tekrar edin. Ayn ekilde aadaki sesleri de uygulayn. Ip-I-It-Kh- Ip-I-It-Kh-'lp-I-It-Kh Ip-I-It-Kh- Ip-I-It-Kh- Ip-I-ItKh Bir solukta ve btn gcnz kullanarak "Hop" hecesini, syleyebildiiniz kadar ok sayda, bararak syleyin. Bu ilemi, ayn biimde "Hop" saysn kolaylkla arttrabildiinizi fark edinceye kadar yineleyin. Kolaylkla okunabilen ksa cmlelerden oluan bir paragraf hazrlayn, o-laan durularla okumada, soluk alp verme tekniinde ustalap ustalama-dmz saptayncaya kadar deneyinizi srdrn. 31. Gevemek ve Boaz Kaslarn altrmak Geveme Egzersizleri Geveme bedeninizdeki gerilimden sistematik bir ekilde, kurtulmaktr. Derinlemesine gevediinizde, motivasyonunuzu ve dikkatinizi younlatrmay yitirmeyeceksiniz. Tam tersine bedeninizin neresinde en ok gerilim tadnzn farkna varp, bu kaslar nasl gevetebileceinizi reneceksiniz. Hatta, derinlemesine geveme iin yaplan dzenli altrmalar enerjinizi ve retkenliinizi artracaktr. Uygulama Zihinsel Geveme; Gevemek zihinde balar. Bedeninize sz geirmek istiyorsanz nce zihninize sz geirmeyi bilmelisiniz. Bunu baarabilmek iin bir 1 1 6 Adil Mavi yere oturup srtnz, omzunuzu ve banz dik tutarak gzlerinizi kapatn uzay yolunda bir renk girdabna girdiinizi hayal ederek ve glmseyerek bir sre dikkatinizi nefesinize verin. Nefesinizi burundan sessiz ve derin almay srdrerek birazdan yapacanz konumaya dikkatinizi verebilirsiniz. Not: Bu uygulamay yaparken mmknse holandnz klasik veya enstrmantal bir mzik aln.. Birka dakika iinde kendinizi gevemi hissedeceksiniz. Zihinsel geveme bedensel gevemeyi beraberinde getirir. Meditasyon ve yoga retileri bu konuda size zengin bilgiler verebilir. Boaz Kaslarn Zorlamadan altrmak; Ses sanatlar ve opera gibi sesini kesintisiz ve uzun sre kullanan kiiler gsteri ncesi boaz kaslarn altrarak snrlar. Bu ayn bir sporcunun ma ncesi snma hareketleri yapmas gibidir. Boaz kaslarnn almas motor gibi grltl ve kulaa ho gelmeyen bir ses kartr. Sese tn kazandran blgeyi oluturur.

Dudaklar kapalyken uummtnm.... Sesini inceltip kalnlatrarak syleyin. Dudaklarnz biraz aarak a sesini ses dz ve orta ykseklikteki bir sesle kesintisiz syleyin. Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa............. Yine a sesiniz inceden kalma ses perdesini ykseltip alaltarak syleyin aaaaaaaaAAAAAAAAAAAaaaaaaaaaaaaaa.......................... Aadaki seslerin son nllerini birka saniye uzatarak syleyin (tek nefeste) Mammm-Mommm-Mummm-Mimmm-Memmmm-Mmmm-Mmmtn-Mmm Mmmm-Mmmm-Mmmm-Memmm-Mimmm-Mummm-Mommm-Mamrnm Nammm-Nommm-Nummm-Nimmm-Nemmmm-Nmrnm-Nmmn-Nmtnm Nmmm-Nmmm-Nmmm-Nemmm-Nimmm-Nummm-Nommm-Nammm Aadaki sesleri sesten sese kayarak (aralarda durmakszn) bir nefeste bitirin. Sesleri uzatrken balarda sesinizde titreme, incelme ya da kalnlama olabilir. Bunlar kaldrp tekdze ve aznza oturan bir ses bulmaya aln sesinizi kullanmaktan ekinmeyin. OOOOOOOUUUUUUUAAAAAAAAEEEEEEEEEE 32. Kendi Sesinizi Yneterek Gelitirin Sesinizi bir mzik aletiymi gibi dnn. Her frsat bulduunuzda ark syleyerek sesinizi kullann (Bir arky syleyemeseniz bile hi nemli deil) Araba kullanrken, duta ya da evde alrken ark syleyin yada mrldann. Bunun yannda; Kafanz yukar kaldrn (bu boazn almasna yardm eder) ve sesinizde bulabildiiniz en alak notalar sylemeye balayn. DO-RE-M-FA-S-LA-LA-S-FAM-RE-DO (Her bir notay 5 saniye kadar telaffuz edin) Srayla a-e-i-o--u--i seslilerini ayr ayr derin bir nefes alarak kesintisiz seslendirin ve iinizden saymaya balayn aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa (kabildiiniz rakamn stne kmaya kendinizi zorlayn) 11 8 Adil Mavi 1_ Vcudun dier ksmlar gibi, ses de kaslar tarafndan kontrol edilir. Kaslarn kendileri gibi, konuma sesi doru egzersiz yaplmasyla gelitirilebilir. Gerekten mthi bir sesiniz olsun istiyorsanz, her gn bir saat yksek sesle (sanki konuuyormu gibi vurgularn yaparak) kitap okuyun. Okuma saatlerinizde sesinizi kaydederek bunlar arabada dinleyin. Takldnz szckleri tespit edip alma yapn. Ses Rezonans Gelitirme Altrmas; Dnml olarak her gn 30 dakika alnz 1. Mmkn olduu kadar -m-leri uzatarak bir defada kesintisiz okuyunuz Mammmmmmmm-MemniTUTimmmmmm-Mmmmmmrmnm-MimmmmmiTimmm-MommmmrmTimmmMmmnmmmmmmm-Mummmrnmnamm-Mmmmmmrnmm 2. Derin bir nefes alarak 'm' den 'n' ye geileri srdrebildiiniz kadar srdrn ImmmmmmmmmNuuuuuuImmmmmmmmmmNuuuuuImmnmmmm 3. Benzer bir uygulama burada tek solukta 'a' dan 'i' ye ve sonra tekrar 'a' ya srekli geiler yaplacak. Aaaaaaaaaaaaaaiiiiiiiiiiiiiiaaaaaaaaaaaaaaaaiiiiiiiiaaaaaaaaaaaaaaaa 4. Dudaklarnz kapal olarak inceden 33. Diksiyon Diksiyon sesin gzel kmasn ve szlerin doru seslendirilmesini amalayan sanatn addr. Diksiyon bu ynyle ses ve sz zerinde odaklanmtr. Szn ieriinin kodlanmas yani etkili iletiim diksiyon sanatnn dnda kalan bir konudur. Gzel sz sylenmesinin organik alt yaps FONETK ve DKSYON bilgisinde yatar. Aadaki altrmalar yavatan hzlya, nce iki nefeste daha sonra tek nefeste seslendirecek ekilde 15 gn boyunca her gn 15-20 dakika uygulayn. Sonraki bir hafta ayna karsna geip anlaml ifadeler sylyormuasma jest, mimiklerinizi ve beden dilinizi de kullanarak toplulua hitap ediyormu-asma ezbere syleyin. Gnlk uygulamalarn ilk birka dakikasn diinizin arasna kurun kalem sktrarak seslendirin, sonrasn kalemi aznzdan karak devam edin.

1 20 Adil Mavi 121 Mknats Konumaclar (Bu altrmada ama dudaklar altrmak, bunun uzun srmesi enenizi gerecektir!) Abartarak yksek sesle, ok hzl sylemeye balayncaya kadar hz artrmaya devam edin. Bu tekerlemeleri hatasz ve ok rahat okuyabilecek ekilde tekrar etmelisiniz. Altrmalar; Pireli peyniri perhizli pireler tepelerse pireli peynirler de pr pr pervaz ederler. Ocak kvlcmlandrclardan msn, kap gcrdatclardan msn? Ne ocak kvlcmlandrclardanm, ne kap gcrdatclardanm. atalca'da topal oban atal yapp atal satar, nesi iin atalca da topal oban atal yapp atal satar? Kr iin atalca da topal oban atal yapp atal satar. U tun tas kays hoaf. Drt deryann deresini drt dergahn derbendine devrederlerse, drt deryadan drt dert, drt dergahtan drt dev kar. Paa tas ile be has tas kays hoaf. Al bu takatukalar takatukacya takatukalatmaya gtr. Takatukac takatukalar takatukalamam derse takatukacdan takatukalar taka-tukalatmadan al da gel. Nankr nalbant nallar nallamak m, nallamamak m? Az kaz, uz kaz, boyunca kaz. ilgana lgar, lgngillerin lgancr lgalayarak, lgt lgt lglard. Krk krk kp, krknn da kulpu krk kara kp. A be kuru day ne kuru san dan bu dar, a be kuru day. u oday badanalamak m, yoksa badanalamamak m? Sen seni bil, sen seni, bil sen seni, bil sen seni, sen seni bilmezsen patlatrlar enseni. u karda bir dal, dal sarkar kartal kalkar, kartal kalkar dal sarkar, dal kalkar kantar tartar. , Elalem aladana ald aladanaland da biz bir aladana alp da aladana-lanamadk. Bu yourdu sarmsaklasak da m saklasak, sarmsaklamasak da m saklasak? Bu yourdu mayalamak da m saklamak, mayalamamak da m saklamak? Getirince el getirir, yel getirir, sel getirir; gtrnce el gtrr, yel gtrr, sel gtrr. Al bu takatukalar, takatukacya takatulatmaya gtr. Takatukac takatukalar takatukalatmam derse takatukacdan takatukalar takatu-kalatmadan geri getir. u kardaki kara kuru kavak, karardn m ey kara kuru kavak, sarardn m ey kara kura kavak?. bile memi mahkemeye gitmi mahkemelemi mi, mahkemeleme-mi mi? Krk knk kp krknn da kulpu krk kara kp. A be kuru day ne kuru sar dan bu dar a be kuru day. u karda bir dal, dal sarkar kartal kalkar. Kartal kalkar dal sarkar. Dal kalkar kantar tartar. Deirmene girdi kpek. Deirmenci vurdu ktek. Geldi yedi kpek. Hem ktek. Hem yedi kpek st ta sapl tun tas aldran m abuk ldrr, yoksa i ie yz ton sa kapl an kaldran m abuk ldnr? avatk akir, eminkarahisarh kriye ile birlikte ikebap yeyip, imendiferle iliden ipak Osmanlara gitmiler. Drt deryann deresini drt dergahn derbendine devrederlerse drt deryadan drt dert, drt dergahtan drt dev kar. Sizin damda var be boz bal be boz rdek, bizim damda var be boz bal be boz rdek. Sizin damdaki be boz bal be boz rdek, bizim damdaki be boz bal be boz rdee: siz de bizim gibi be boz bal be boz rdek misiniz demi. Krk krk kp, krknn da kulpu krk kara kp. 1 22 Adil Mavi Ocak kvlcmlandrclardan msnz kap gcrdamalardan msnz? Ne ocak kvlcmlandrclardamz ne de kap gcrtclardan. Vrvrc Vedia ile vd vdc Veli velinimeti vatman Vahit e vilyette veda edip Vefa ya doru

vaveylsz, velevasz velespitle volta vururlarken voleybolcu Vattan virtz Vicdan ve Viranehirli vatansever viyolonselist Vecibe ile karlatlar. SONU Kaybettiinizde, Aldnz Dersi de Kaybetmeyin Yapc Eletiri zerine Gzel Bir Hikaye Hindistan'da ok nl bir ressam varm... Herkes bu ressamn yaptklarn kusursuz kabul edecek kadar beenirmi... Ve onu "Renklerin Ustas" anlamna gelen Ranga eleri olarak tamsa da; ksaca Ranga Guru derlermi... Onun yetitirdii bir ressam olan Racii ise artk eitimini tamamlam ve son resmini yaparak Ranga Guru'ya gtrm ve ondan resmini deerlendirmesini istemi... Ranga Guru ise; - Sen artk ressam saylrsn Racai.. Artk senin resmini halk deerlendirecek, diyerek resmi ehrin en kalabalk meydanna gtrmesini ve en ku. I 124 Adil Mav grnen yerine koymasn istemi. Yanna da krmz bir kalem koyarak halktan beenmedikleri yerlere arp koymalarn rica eden bir yaz brakmasn istemi. Racii denileni yapm Ve birka gn sonra resme bakmaya gittiinde grm ki, tm resim arplar iinde ve neredeyse grnmyor... ok zlm tabii. Emeini ve yreini koyarak yapt tablo krmzdan bir duvar sanki.. Alp resmi gtrm Ranga Guru'ya ve ne kadar zgn olduunu belirtmi. Ranga Guru zlnemesini ve yeniden resme devam etmesini nermi. Racii yeniden yapm resmi ve gene Ranga Guru'ya gtrm. Tekrar ehrin en kalabalk meydanna brakmasn istemi Ranga Guru... Ama bu defa yanma bir palet dolusu eitli renklerde yal boya, birka fra ile birlikte... Ve yanma insanlardan beenmedikleri yerleri dzeltmesini rica eden bir yaz ile birlikte brakmasn istemi. Racii denileni yapm... Birka gn sonra gittii meydanda grm ki resmine hi dokunulmam, fralar da, boyalar da kullanlmam.. ok sevinmi ve koarak Ranga Guru'ya gitmi ve resme dokunulmad-n anlatm.. Ranga Guru ise; Sevgili Racii, sen birinci konumda insanlara frsat verildiinde ne kadar acmasz bir eletiri saana ile karlalabileceini grdn... Hayatnda resim yapmam insanlar dahi gelip senin resmini karalad.. Oysa ikinci konumda onlardan hatalarn dzeltmelerini istedin, yapc olmalarn istedin... Yapc olmak eitim gerektirir... Hi kimse bilmedii bir konuyu dzeltmeye kalkmad, cesaret edemedi... Sevgili Racii mesleinde usta olman yetmez, bilge de olmalsn... Emeinin karln, ne yaptndan haberi olmayan insanlardan alamazsn... Onlara gre senin emeinin hi bir deeri yoktur... Sakn emeini bilmeyenlere sunma ve asla bilmeyenle tartma... demi.. Mu*!Miuun Akis Kitap www.akiskitap.com Arka kapak yazs: Her gn biriyle konuuyoruz ancak dikkatlerin zerimize ekildii bir topluluun karsna ktmzda bize bir eyler oluyor. Bir topluluk nnde konumak biroumuzu, hatta ii veya i dndaki aktiviteleri gerei; bunu dzenli olarak yapan insanlar bile endielendirir. nsanlarn bu konudaki korkulann bir ksm, 'aptal gibi grnmek', 'syleyecek sz veya doru sz bulamamak', 'ellerini ne yapacan bilememek' gibi dncelerden oluur. Dorusu bu konuda size ne sylersek syleyelim reneceiniz bilgiyi kalbinizin delice arpt, kann beyninize fkrd, sesinizin ve^ ellerinizin titredii bir srada uygulamanz o kadar da kolayjrimayabijir^ Bu konuda iinizi kolaylatrmak iin dikkatinizi sihirli admlara odaklamanz yeterli. Bu kitap yazlrken "hipnotik" bir dil kullanld. reneceiniz bilgilerin ou dorudan

"bilinaltna" gidecek. Kayglarnz dardan deil (bilinli bir aba harcamadan) ierden (bilinalt yazlm deitirerek) zm olacaz FYATI 5.95 YTL , Adil Mavi _ Mknats Konumaclar Kitaplar, uygarla yol gsteren klardr. UYARI: www.kitapsevenler.com Kitap sevenlerin yeni buluma noktasndan herkese merhabalar... Cehaletin yenildii, sevginin, iyiliin ve bilginin paylald yer olarak grdmz sitemizdeki tm e-kitaplar, 5846 Sayl Kanun'un ilgili maddesine istinaden, engellilerin faydalanabilmeleri amacyla ekran okuyucu, ses sentezleyici program, konuan "Braille Not Speak", kabartma ekran vebenzeri yardmc aralara, uyumluolacak ekilde, "TXT","DOC" ve "HTML" gibi formatlarda, tarayc ve OCR (optik karakter tanma) yazlm kullanlarak, sadece grmeengelliler iin, hazrlanmaktadr. Tmyle cretsiz olan sitemizdeki e-kitaplar, "Engelli-engelsiz elele"dncesiyle, hibir ticari ama gzetilmeksizin, tamamen gnlllk esasna dayal olarak, engelli-engelsiz Yardmsever arkadalarmzn youn emei sayesinde, grme engelli kitap sevenlerin istifadesine sunulmaktadr. Bu e-kitaplar hibirekilde ticari amala veya kanuna aykr olarak kullanlamaz, kullandrlamaz. Aksi kullanmdan doabilecek tmyasalsorumluluklar kullanana aittir. Sitemizin amac asla eser sahiplerine zarar vermek deildir. www.kitapsevenler.com web sitesinin amac grme engellilerin kitap okuma hak ve zgrln yceltmek ve kitap okuma alkanln pekitirmektir. Sevginin olduu gibi, bilginin de paylaldka pekieceine inanyoruz. Tm kitap dostlarna, grme engellilerin kitap okuyabilmeleri iin gsterdikleri abalardan ve yaptklar katklardan tr teekkr ediyoruz. Bilgi paylamakla oalr. LGL KANUN: 5846 Sayl Kanun'un "altnc Blm-eitli Hkmler" blmnde yeralan "EK MADDE 11" : "ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilim ve edebiyat eserlerinin engelliler iin retilmi bir nshas yoksa hibir ticar amagdlmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya nc bir kii tek nsha olarak ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu, vakf veya dernek gibi kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri formatlarda oaltlmas veya dn verilmesi bu Kanunda ngrlen izinler alnmadan gerekletirilebilir." Bu nshalar hibir ekilde satlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz ve kullandrlamaz. Ayrca bu nshalar zerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulmas ve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur." bu e-kitap Grme engelliler iin dzenlenmitir. Kitap taramak gerekten incelik ve beceri isteyen, zahmet verici bir itir. Ne mutlu ki, bir grme engellinin, dzgn taranm ve hazrlanm bir e-kitab okuyabilmesinden duyduu sevinci paylaabilmek

tm zahmete deer. Sizler de bu mutluluu paylaabilmek iin bir kitabnz tarayp, kitapsevenler@kitapsevenler.com veya kitapsevenler@gmail.com Adresine gndermeyi ve bu isimsiz kahramanlara katlmay dnebilirsiniz. Bu Kitaplar size gelene kadar verilen emee ve kanunlara sayg gstererek ltfen bu aklamalar silmeyiniz. Siz de bir grme engelliye, okuyabilecei formatlarda, bir kitap armaan ediniz... Teekkrler. Ne Mutlu Bilgi iin, Bilgece yaayanlara. TRKYE Beyazay Dernei www.kitapsevenler.org www.kitapsevenler.com e-posta: kitapsevenler@kitapsevenler.com kitapsevenler@gmail.com

Adil Mavi _ Mknats Konumaclar