1

Hyat drslri
Yelena Q. Uayt

Mndricat Mqddim Tvsiyli msllr kini toxum spmy xd Yol knarna dn toxum kimi olan q lb Dal torpaqdaklar Tikanlar arasna spilmilr Torpan hazrlanmas Brktli torpaqdaklar vvl ot, sonra snbl Dlic buda Xardal toxumuna bnzr kin haqqnda msllrdn gtrln baqa drslr Mayaya bnzyir Gizldilmi xzin Smavi srvtlr nec gizldilmidir Xzinnin dyri Xzinni inkar etmyin nticlri Xzin axtarlar Zhmtin mkafat Mirvari Tora bnzr Yeni v khn Dilyin ki, baqasna ver bilsiniz ki nfr dua edn Mgr Allah z sediklrini mdafi etmyckmi? O, gnahkarlar qbul edir Qeyb olmu qoyun tirilmi dirhm Qeyb olmudu tapld

Ona bu il d toxunma Meyv gtirrs, yax; gr gtirmzs... Get, btn yollar v prlri axtar Balama drcsi Flaktli nailiyyt Aramza byk bir uurum qoyulmudur Mslin ibrani xalq n hmiyyti Son gnlrd Sz v ml Rbbin zm ba manllar cmiyyti bizim gnlrd Toy paltar geymyn adam Talantlar Mqdds Ruhun namlar Digr talantlar qli qabiliyytlr Nitqin inkiaf nsanlara tsir gstrmk Vaxt Salamlq Qvvlrimiz Maddi vsaitlr Xeyirxah niyyt v meyllr stifad olunaraq oxaldlm talantlar Bir talant Qaytarlm talantlar Alnm talant Haqsz srvtl ld edilmi dostlar Mnim qonum kimdir? Ltfn mkafat Adaxlnn qarlanmas

Mqddim

Dahi Mllim sa z agirdlrini Flstinin tplri v dzlri il gzrk, gl v ay knarlarnda istiraht edrk yrdirdi. z msllrind O, lahi hqiqti insanlara

n adi hyat hadislri v yalar vasitsil atdrrd. Bunlar hm obana, hm inaatya, hm kiniy, hm syyaha, hm d evdar qadna mlum hadislr idi. Canl shbt zaman adi hyat, mit mvzular insanlarn diqqtini Allaha, Onun insanlara olan mhbbtin ynldir, Onun layiq olduu hrmt v ehtiramdan v elc d bir-birimiz qar gstrmli olduumuz qay v mhbbtdn bhs edirdi. Oxuculara tqdim olunan kitabda Msihin msllri z mzakir mvzular v tvsiylri il vhdt tkil edir. Bir hqiqt mnbyi kimi kitab oxucularn hyatda daha dzgn yol tapmasna kmk ola bilr.

Tvsiyli msllr

z tlimind msllrdn istifad edrk, Msih bu dnyaya gliinin sas mqsdini nmayi etdirdi. z lahi tbitini v hyatn biz amaq n Msih insan bdnini qbul etdi v insanlarn arasnda yaad. lahi Olan br tbitind ald; gzgrnmz izzt br tbitind grnn oldu. Bellikl, insan ona mlum olmayan mlum olan vasitsil yrndi; gylr mxsus olan yerdkilrin vasitsil ald; Allah insana bnzr kild grnd. Msihin msllrind mhz bu cht nzr arprd: namlum eylr mlum eylrl, lahi hqiqtlr n adi hyat hadislri il insanlara alrd. Mqdds Kitabda oxuyuruq: sa btn bu eylri xalqa msllrl yrdirdi... ki, peymbr vasitsil sylnn bu sz yerin yetsin: Azm msllrl aacaam. Dnya yaranandan bri gizli qalan eylri byan edcym (Matta 13:34,35). Bellikl, tbii v adi olan eylr ruhlu olan drk etmk n vasit oldu; Msihi dinlynlri daim hat edn v onlara hyat tcrbsindn tan olan hr ey Mqdds Kitabdak hqiqtlrl balanrd. Msihin adi hyatla ruhlu hyat arasnda krp olan msllri insan Allahla, yeri gyl birldirn hqiqt zncirinin hlqlridir. z tlimind tbitdn istifad edrk, Msih z llri il yaratd v hr birin znmxsus keyfiyytlr v gc bx etdiyi eylrdn bhs edirdi. z ilkin kamilliyind btn yaradl Allahn tfkkrnn nticsi olaraq mvcud olmudur. Adm v Hvvann yaadqlar dm banda tbit Allahn hikmtini v txyyln

ks etdirirdi. Mdriklik gz qabanda idi v ry qbul edilirdi; nki Allahn yaradl ilrind onlar Onun hzurunda olurdular. Lakin mqdds ctlk Qadir Allahn qanununu pozduu andan etibarn Onun nuru tbitdn z dndrdi. Gnah yer zn qaranla qrq etdi. Amma bu acnacaql halda da tbit znn gzl keyfiyytlrini saxlamaqdadr. Odur ki, Allah trfindn istifad olunan tbit bu gn d z trbiyvi gcn itirmyib, onu dzgn drk etmkl biz Allah haqqnda ox eylri yrn bilrik. Msihin zamannda bu ydlr oxlar trfindn qbul edilmirdi, o zaman insanlar artq Allahn yaratdqlarnda Onu grmrdlr. nsanlarn gnahkar xisltlri Allah trfindn gzl yaradlm hr eyi qaranla brmd; Allahn ilri Onun haqqnda ahidlik etmk vzin, Onu gizli saxlayan sdd evrilmidi. nsanlar Xaliq vzin mxluqa prsti v ibadt etdilr. Bellikl, btprstlr dnclrind batil oldular v onlarn anlaysz rklrin qaranlq kd (Rom. 1: 25, 21). Belc, sraild Allahn tlimini bri tlimlr vz etdi. Allah drk etmk n verilmi tbit, qurbangtirm xidmti v htta Mqdds Yazlar da o qdr thrif olunmudu ki, onlardan lahi hqiqti gizltmk n istifad edirdilr. Msih hqiqti gizldn hr eyi knarladrrd. O, tbiti brm gnah prdsini qaldrb, ondak ruhlu gzlliyi amaq n glmidi. Onun szlri hm tbitd ba vern hadislrd, hm d Mqdds Kitab tlimind yeni mna ard. sa gzl zanba qoparb uaqlara v gnclr verdi. lahi ltf indan simas nura boyanm, hl z d gnc olan Msih trafndaklara bel dedi: Tarla zanbaqlarnn nec bydklrin baxn; n zhmt kirlr, n d iplik yirirlr. Fqt siz deyirm: Sleyman bel, btn izztind bunlardan biri kimi geyinmmidi. Bu szlrin ardnca tslli dolu inamverici nsiht glir. Lakin gr bu gn mvcud olub, sabah ocaa atlan tarla otunu Allah bel geyindirirs, bizi daha ox geyindirmzmi, ey az imanllar? Da moizsind sslnn buna bnzr szlr is uaq v gnclr deyil, hyatn hr zn grm midsiz insanlara ynlmidi. sa davamnda buyurur: Bellikl, N yeycyik?, N icyik?, N geycyik? dey qay kmyin. nki btprstlr btn bu eylri axtararlar; Smavi Atanz da btn bu eylr ehtiyacnz olduunu bilir. Sonra O, llrini azb trafdak bolluu gstrdi: Fqt vvlc Onun

Padahln v Onun salehliyini axtarn v btn bu eylr siz artrlacaqdr (Mat. 6:28-33). Bellikl, Msih zanbaq v tarla otlar haqqndak mslin mnasn am oldu. O bu mnan hr bir zanbaq v otdan oxumamz istyir. Onun szlri minlikl doludur v Allaha imanmz artrr. Msihin hqiqti o qdr geni v hcmli idi ki, tbitin hr gusi onu ks etdirirdi. Hr gn gz qabanda olan mnzrlrin hams lahi hqiqtlrl bal idi v tbit Mllimin msllri il hat olunmudu. z xidmtinin ilkin mrhlsind Msih insanlara ox aydn ifadlrl mracit edirdi ki, onu dinlyn hr ks baa d bilsin v xilas olsun. Ancaq bu hqiqtlr insanlarn byk qismi trfindn tez unudulub getdi. Mn ona gr onlara msllrl sylyirm ki, grdklri halda grmsinlr, eitdiklri halda eitmsinlr v anlamasnlar< nki bu xalqn ryi kobudlab, qulaqlar il ar eidirlr v gzlrini yummular ki, grmsinlr (Mat.13:13-15). sa onlarda maraq oyatmaq istyirdi. O, etinaszlar oyadb, qlblrin hqiqt toxumu spmk istyirdi. Msllrl yd vermk o zamanlar yalnz israillilrd deyil, baqa xalqlarda da mhur idi. Ondan daha gcl tsir vasitsi yox idi. lahi hqiqtlr bard bilik almaq arzusunda olanlar Onun szlrini baa d bilrdilr. nki O, smimi suallara byk hvsl aydnlq gtirirdi. Msihin msllr il danmann bir sbbi d ondan ibart idi ki, insanlar bzi lahi hqiqtlri qbul etmy hazr deyildilr v ya sadc olaraq, baa dmrdlr. lahi hqiqtlri tbitd ba vern hadislrl balayaraq v dinlyicilrin z hyat tcrblrin mracit edrk, Msih msllri daha aydn v yaddaqalan edirdi. Bellikl, dinlyicilr glckd d Msihin ydlrindki hadislrl rastlaaraq, Onun szlrini yada salrdlar. Mqdds Ruhun tsiri altnda Xilaskarn szlri daha da aydnlard. Msllrin vvlki qlizliyi aradan qalxr v onlar daha da drindn drk edilirdi. sa hr qlb yol axtarrd. Mxtlif tsvirlrdn istifad edrk, O hm hqiqtin hrtrfli qavranlmasn, hm d dinlyicilrinin mxtlif tcrblrini v bilik sviyylrini nzr alrd. Onlarn maraqlar gndlik hyatlarn hat edn obrazlar

vasitsil ifad olunurdu. Dinlyicilrin he biri diqqtdn knarda qalmrd. n ncib, n gnahl dinlyici d bu szlrin ona ynldiyini hiss edirdi. Xidmt etdiyi illrd Msihin msllrdn istifad etmsinin baqa bir sbbi d vard. trafnda cmlnlrin arasnda Onun tlimind hr hans bir qsur axtaran dnyvi, hrtprst, barmaz mvqe tutan kahinlr, din mllimlri, asaqqallar da vard. Onlarn gndrdiklri adamlar Msihin ardnca gzir, Onu izlyirdirlr ki, bir bhan tapb mhkum etsinlr v btn halinin sevdiyi v tapnd bir xsi bdi susdursunlar. Xilaskar onlarn niyytini bilrk hqiqti el formada sylyirdi ki, szlrind bir bhan tapb, Onu mhakim ed bilmsinlr. Msllrd O, yksk vzif sahiblrinin zalmlndan, ikizllyndn bhs edir v hqiqti alleqorik bir formaya salrd. Bu szlr aydn kild ifad olunsa idi, onlar Onu dinlmzdilr v faliyytin son qoyardlar. Onu izlynlr he bir bhan yeri qoymadan, hqiqti el aydn izah edirdi ki, r ifa olunurdu v namuslu insanlar z shvlrini grb, Onun ydndn lazmi nticlr xarrdlar. Dinlyicilrin diqqtini Allahn tbitd

yaratdqlarna clb edrk, Msih insanlara Yaradann drkedilmz mdrikliyini v sonsuz rhmdilliyini nmayi etdirirdi. Bellikl, tbit v hyat tcrbsi vasitsil insanlar Allah haqqnda yrnirdilr. Dnya yaranandan bri Onun gzl grlmz xsusiyytlri, yni bdi qdrti v ilahiliyi edilmi eylrl anlalaraq, aqca akara xr (Rim.1:20). Xilaskarn msllrl tlimini hqiqtn ali thsil adlandrmaq lazmdr. Msih insanlara n drin elmi hqiqtlri aa bilrdi. srlrl zhmt v axtarlar srf olunan sirlri O, bir anda aa bilrdi. Bununla da O, dvrn sonuna kimi insanlarn istifad ed bilmsi v yeni-yeni ixtiralar n mnb yarada bilrdi. Ancaq O bunlar etmdi. O, insana dnyan sevdirn v onun hrtin qida verck he n sylmdi. O z tlimind alrd ki, insan tfkkrn Sonsuz tfkkrl balasn. O, adamlar Allah, Onun Klam v ilri haqqndak bri nzriyylri yrnmy dvt etmirdi. O, Allah Onun yaratdqlar, Klam v uzaqgrnliyi vasitsil drk etmy arrd. Msih mcrrd nzriyylr deyil, insann inkiaf n zruri olan, onun Allah tanmaq qabiliyytini artran v yaxlq etmk imkanlarn inkiaf etdirn tlimlr verirdi. O hm yerdki hyata, hm d bdiyyt aid olan hqiqtdn danrd.

Msih srailin thsil prosesin rhbrlik edirdi. Allahn hdlri v qanunu haqqnda danaraq, O buyururdu: Bunlar vladlarnzn uruna yax-yax yeridin! Evinizd oturanda, yol gednd, yatanda, duranda bunlar bard dann. Onlar qolunuza bir nian kimi balayn. Gzlrinizin arasna aln ba olaraq taxn, evlrinizin qap zrzivlrin, hrlrinizin darvazalarna yazn (Ts. 6:7-9). z tlimind sa bu qanunlar nec yerin yetirmyin yolunu gstrmi oldu. O, Gylrin sltntinin qanunlarn el nmayi etdirdi ki, onlarn gzlliyi v lyglmz drcd qiymtli olduu drk edilsin. srail vladlarn znn yer zrindki nmayndlri kimi yrdrkn, Rbb onlar tplr v vadilrd mskunladrd. Gndlik hyatda da, ibadt xidmti zaman da onlar tbit v Klamla tmasda olurdular. Msih agirdlrini gln sahilind, dan tyind v yaxud aaclqda yrdirdi ki, tbitdn yani surtd istifad etmk mmkn olsun. agirdlri Msihdn yrndiklrini Onunla birlikd id istifad edirdilr. Bellikl, yaradlma baxaraq, biz Yaradan drk edirik. nsanlara Allah tantmaq v azmlar dz yola gtirmk n Yazlarla brabr byk tbit kitabndan da istifad olunmaldr. Allahn yaratdqlarn mahid etdiyimiz zaman, Mqdds Ruh imanmz gclndirir v minliyimizi artrr. Bu minlik mntiqi idrakn mhsulu deyil. Tfkkr burada gcszdr, nki Allah drk etmk n ox tutqunlab, gz is Onu grmk n ox korlanb v qulaq Onun ssini eitmk qabiliyytini itirib. Mqdds Kitabn drin mnas, yksk, ruhlu hqiqtlri insann ryin hkk olunur. Tbit vasitsil veriln lahi drslrin yksk dyri ondadr ki, onlar tbii v saddirlr. Hr ks mnby mracit etmlidir. Tbitin gzlliyi insan gnahlardan v dnyvi ilrdn kindirir, qlblri pakla, slh v Allaha ynldir. Tssf ki, ox tez-tez insanlarn fikri yanl olaraq flsf v elm adlandrlan bri nzriyylr qaplr. nsanlar tbitl sx tmasa ynltmk lazmdr. Qoy yaradln v msihiliyin bir Allaha malik olduunu yrnsinlr. Qoy tbii eylrl ruhlu eylrin harmoniyasn grmyi yrnsinlr. Qoy tbitd grdklri v toxuna bildiklri hr ey onlarda insani keyfiyytlri artrsn. Bu onlarn idrakn gclndirck, xasiyytini inkiaf etdirck v btn hyatlarn mnal edckdir.

Msihin z tlimind msllrdn istifad etmsi nb gnnn dad mqsdlr tam uyundur. Allah nbni insana bx etdi ki, llrinin yaratdqlarn grb Onu yada salsn. nb gn Allahn qdrtini v hrtini Onun yaratdqlarnda grmk n verilmidir. Mhz ona grdir ki, sa z qiymtsiz drslrini tbitd yaratdqlar il balayrd. Hr hans bir gndn frqli olaraq, mqdds istiraht gn biz Allahn tbit vasitsil bizlr demk istdiklrini byk hssaslq v diqqtl oxuyub, drk etmy almalyq. Xilaskarmzn msllrini Onun syldiyi yerlrd zmilr v aaclqlarda, aq sma altnda, gllr v iklr iind yrnmk lazmdr. Tbitd olarkn, Msihin mvcudluunu, Onun slh v mhbbtini daha da aydn hiss edirik. Msih z tlimini yalnz istiraht gn il yox, hm d i hftsi il sx balayrd. z tlimi il O hm yer umlayana, hm d toxum spn bilik verir. Adi grnn tsrrfat ilrind O, Allahn ltfnn insan qlbindki iini gstrir. Bellikl, O, hr bir id v hyatda ba vern hr bir hadisd Allahn hqiqtlrini drk etmy svq edir. Bellikl, gndlik ilrimiz Allah unutduracaq qdr diqqtimizi clb etmyck v grdymz ilrd biz Allah v Xilaskar yada salacaq. Allah haqqnda dnclr, qzl ilm kimi, i v qaylarmzn iindn keckdir. Bizim n Onun nuru yenidn tbitin zrind olacaqdr. lahi hqiqtin yeni-yeni drslrini davaml surtd yrnrk, biz d Onun kimi pak v kamil olmaq istycyik. Bellikl, biz Rbb trfindn yrdilcyik v arldmz zaman olduumuz vziyytd Allahla birlikd qalacaq (Ye. 54:13; 1 Kor. 7:24).

kini toxum spmy xd

(Mat.13:1-9,18-23; Mk.4:1-20; Lk.8:4-15) kini v toxumlar kini haqqnda msl il Msih insanlarda Gylr Sltnti v byk kini haqqnda tsvvr yaradr. Torpaq sahsindki kini kimi, Allah z hqiqtinin toxumlarn spmy gldi. Bu toxumlar Onun msllri idi ki, Onun ltf haqqnda qiymtsiz hqiqtlri atdrrdlar. Sad olduu n kini haqqnda msl lazmnca

qiymtlndirilmir. Torpaa spiln adi toxum haqqnda danaraq, Msih bizim nzrimizi insan Allaha yaxnladran lahi toxumlara clb edir. Xrdaca toxum haqqnda msl Sylyn - Gylrin Padahdr v hm torpaa spiln toxumlarn, hm d hqiqt toxumlarnn bymsi eyni qanunla idar olunur. Qalileya dnizinin sahilind san grmk v dinlmk n camaat toplamd. Bunlar hqiqti sevn v axtaran insanlar idilr. Onlarn arasnda saalmaq midi il saya pnah gtirmi ar xstlr d vard. Msih gnahkar briyyti qmdn qurtarmaq n Allahdan gc almd v burada O, xstlr fa verrk, hamya hyat, salamlq v slh bx edirdi. Adamlarn say artdqca, Msih yaxnlamaq mmkn olmurdu. O zaman O, balq qayna minib sahildn bir qdr uzaqlaandan sonra sahildkilr mracit etdi. Camaatn arxasnda uzaqlarda gzl Genisaret dznliyi uzanrd v sonra is tpciklr ykslirdi. Dan tklrind v vadid toxum spn v ilk mhsul yan kinilr grnrdrlr. Bu mnzrni seyr edrk, Msih dedi: Budur, bir kini toxum spmy xd. Sprkn toxumlardan bzisi yol knarna dd v qular glib onu dimdikldilr. Bzisi torpa ox olmayan dalq yerlr dd v tez bitdi, nki torpan drinliyi yox idi; gn doandan sonra soldu v kk olmadna gr qurudu. Bzisi tikanlar arasna dd. Tikanlar xb, onu bodu. Baqalar is brktli torpaa dd; bzisi yz, bzisi altm, bzisi otuz qat smr verdi. Msih n demk istyirdi? O, missiyasnn zmansinin adamlar trfindn drk edilmdiyini grrd. Onun glii insanlarn midlrini dorultmurdu. Rbb sa yhudi hyatnn sasn tkil edirdi. Keirdiklri tntnli ibadt xidmtlri lahi mqsd dayrd. Bunlarn hams bir zaman glck xs haqqnda sylmli idi. Lakin sitayiin formasn saxlayaraq, yhudilr bu mrasimlrin mahiyytini v mqsdini nzrdn qarmdlar. nsanlarn vacib saydqlar qanunlar, adt-nnlr v mrasimlr Allahn onlarn vasitsil atdrmaq istdiyi drslri unutdurmudu. Khnlmi, dyimyn sitayi qanunlar v hyat qaydalar hqiqtin drk edilmsin v hyata kemsin mane olurdu. Nhayt, Msihin simasnda sl Hqiqtl qarlaan zaman onlar illr boyu srn mrasimlrin v simvollarn Onda realladn drk ed bilmdilr. Hqiqti qbul etmyrk, onlar artq mnasz olan simvol v

10

mrasimlrdn l kmdilr. Allah Olu glmi olduu halda, onlar Onun gliini tsdiq edn dlil axtarrdlar. Tvb edin, nki Gylrin Padahl yaxnlab arna onlar mcz tlb edirdilr (Mat.3:2). Msih haqqnda Xo Xbr onlar n bdrm da oldu, nki onlar Xilaskar vzin lamt tlb edirdilr. Onlar gzlyirdilr ki, Msih hqiqti gc iltmkl, fth etmk yolu il tsdiq edckdir v z hakimiyytini dnya dvltlrinin xarabalqlar zrind quracaqdr. Onlarn mhz bu midlrin cavab olaraq, Msih kini haqqnda msli sylyir. lahi Sltnt silah v dadc fthlr yolu il deyil, yeni hyat prinsiplrinin sbirl insanlarn qlbind ccrdilmsi yolu il qurulmal idi. Yax toxumu spn nsan Oludur (Mat. 13:37). Msih padah kimi deyil, kini kimi glmidi. O, dvltlr fth etmk zn deyil, toxum spmk n glmidi. z davamlarna asan qlb v milli yksli vd etmyrk, itkilr v bdrmlrl dolu olan v yalnz sonunda gzlniln mhsulu vern uzun yolu sbirl getmyi yrdirdi. Friseylr Msihin mslinin mnasn baa dslr d, onlarn mqsdlrin uyun olmad n onu eitmmzliy saldlar. Dinlyicilrin ksriyytin is qlblrini oxayan, lakin midlrini dorultmayan msl yeni Mllimin mqsdini daha da sirli etdi. Onlar tklikd sann yanna glir v izah etmsini xahi edirdilr. Msih onlarda hqiqt maraq oyatmaq istyirdi ki, qarlarna daha aydn mqsdlr qoysun. O, mslin mnasn onlara izah etdi, Onu smimi qlbl axtaran hr ks d z szlrini eyni kild izah etmy hazrdr. Bu Szn mnas Mqdds Ruh n aq qlbl Allahn Klamna mracit ednlrin he birin gizli qalmayacaq. Msih deyir: Kim Onun iradsini yeritmk istyrs, yrtdiklrimin Allahdanm olduunu, yoxsa zmdnmi syldiyimi bilck (Yhya 7:17). Hqiqti daha aydn baa dmk n Msih mracit edn hr ks istdiyin nail olur. O, Gylrin Padahlnn sirlrini onlara aacaqdr v hqiqti axtaran qlblr n bu sirlr aydn olacaqdr. Gylrdn gln nur insann qlbini iqlandracaqdr v bu iq onun trafndaklara qaranlqda yanan am kimi nur saacaqdr. kini toxum spmy xd (Mat.13:3). Hmin zamanlar rqd hyat tlatml v hycanl idi, dmn hcumlarnn qorxusu o qdr gcl idi ki, adamlar yalnz divarlarla hatlnmi hrlrd mskunlardlar. Torpaqda ilynlr is hr gn

11

ilmk zn hrdn knara xrdlar. Gylrin kinisi Msih d elc, znn slh v min-amanlq irisind olan Evini, hl dnya yaranmazdan vvl Atann yannda olan izztini, kainat taxtndak yerini trk edib kin xd; O, zab v imtahanlara dar olmu insan kimi xd, tkbana xd; xd ki, z gz yalar il itirilmi dnyaya hyat toxumlar spsin, z qan il onlar suvarsn. Davamlar da Onun kimi kini olmaldrlar. Hqiqti yaymaq n seildiyi zaman brahim peymbr d buyrulmudu: z torpandan, qohumlarnn arasndan, ata evindn x, sn gstrcyim torpaa get (Yar.12:1). O haraya getdiyini bilmyrk, yola xd (br.11:8). Hvari Pavel d Yeruslim mbdind dua etdiyi zaman Allah buyurdu: Get, Mn sni uzaa, qeyri-yhudilrin yanna gndrcym (Hv.i. 22:21). Bunlar kimi, Msihl birlmy arlm hr bir ks hr eydn imtina edib, csartl Onun dalnca getmlidir. Bunun n hr eydn, hyatdak planlardan v yerdki midlrdn tamamil imtina etmk grkdir. Byk hqiqtin toxumlar zhmt v gz yalar, tnhalq v qurbanlar hesabna kilmlidir. kini Allahn Klamn spir (Mk. 4:14). Msih dnyaya hqiqti spmk n glmidi. nsann gnaha dar olduu andan bri, iblis yalan toxumlarn spmkd davam edir. Yalan vasitsil o, insan zn tabe ed bildi v hmin vaxtdan Gylrin Padahlnn yerd brqrar olmasna mane olmaa alr. Byk kini Msih is hqiqt toxumlarn spmk n gldi. Allahn Mqdds drgahnda olan Msih insanlara canl hqiqt toxumlarn gtirdi. nsanlarn gnaha dar olduqlar andan Msih hqiqti amaqdadr. Onun vasitsil insanlara rmyn, bdi diri olan Allah Klam atdrlr (1Pet.1:23). Gnahkar briyyt hl dmd olarkn vermi olduu z ilk hdind Msih Xo Xbr toxumlarn spirdi. Lakin kini haqqnda msl bilavasit Msihin v agirdlrinin insanlar arasnda grdklri ilr aiddir. Allah Klam toxumdur. Hr bir toxumda ccrmk n qvv vardr. Onda bitkinin hyat gizlnmidir. Bellikl, Allah Klam da hyat mnbyidir. Msih buyurur: Siz sylmi olduum szlr hqiqi ruh v hyatdr (Yh.6:63). Mnim szm dinlyib Mni Gndrn iman ednin bdi hyat vardr (Yh.5:24). Allah Klamnn hr bir hdind v mrlrind bir qvv, Allahn qdrti vardr ki, Onun

12

gc il btn mrlr yerin yetiril v hdlr reallaa bilr. Allah Klamn inamla qbul edn xs Allahn hyatna qoulur v Onun qdrtindn qidalanr. Hr toxum znmxsus meyv yetidirir. Toxumu mnbit raitd spsk, o, mtlq bir bitkiy evrilckdir. Allah Klamnn toxumunu da inamla qlbimiz spsk, o, mtlq bizim xasiyytimizd v btn hyatmzda Allahn varln nmayi etdirckdir. srailin mllimlri Allah Klamnn toxumlarn spmirdilr. Hqiqt Mllimi kimi Msihin tlimi zmansinin kahinlrinin tliminin ksini tkil edirdi. Onlarn tlimi adt-nnlr v insanlarn nzriyysin arxalanrd. Bu zaman tez-tez Allah Klamn onun barsind yazlanlarla vz edirdilr. Onlarn tlimi insanlarn qlblrini mhkmlndirmk iqtidarnda deyildi. Msihin tliminin sas mvzusu v mqsdi is mhz Allah Klam idi. Ona sual vern insanlara O, bel cavab verirdi: Bel yazlmdr, Mqdds Kitab bel deyir, Bildiyimiz kimi. Dost, yaxud rqibd oyanm hr hans bir maraqdan istifad edrk, Msih lahi Szn toxumlarn spirdi. Yol, Hqiqt v Hyat olann z Mqdds Kitaba istinad edrk buyurur: Onlar Mnim haqqmda hadt edirlr. z agirdlri il shbt zaman Musa il btn peymbrlrdn balayaraq btn Mqdds Yazlarda z haqqnda olan eylri onlara izah etdi (Yh.5:39; Lk.24:27). Msihin davamlar da Onun kimi yaamaldrlar. Bu gn d, kemidki kimi, Allah Klamnn hyati hqiqtlri tez-tez insan nzriyylri il vz edilir. Htta din xadimlrinin byk qismi Mjdni tbli etmlrin baxmayaraq, btvlkd Mqdds Kitab Allahdan ilhamlanm Klam kimi qbul etmirlr. Mdriklrin biri onun bir hisssini, baqas o biri hisssini bh altna alr. Onlar Mqdds Kitab haqqnda zlrinin dnclrini Allah Klamndan stn tuturlar, bellikl, tbli etdiklri Klam onlarn xsi dnclrin uyun trzd sylnilir. Mqdds Kitabn lahi hqiqiliyi thrif olunur. Bu yolla bh toxumlar geni spilir v insanlar ny inanmaq grkdiyini bilmirlr. nsanlarn urunun qbul ed bilmycyi bir ox inanclar mvcuddur. Msihin zamannda kahinlr Mqdds Kitabn ox hisssini zlrinin qondarma mistik dnclri il vz edirdilr. lahi Klamn aydn nzriyysi onlarn niyytlrini ifa etdiyi n thrif yol verirdilr. Bu hal bu gn kimi davam edir. Allah Klamn ox vaxt sirli v anlalmaz kimi qlm verirlr. Bu

13

onun thrifin brat qazandrmaq v Allahn qanununu pozmaq n edilir. Msih z tlimind bu hallara yol vermirdi. O buyururdu ki, Allah Klam hr ks aydn olmaldr. O, Mqdds Kitaba ksiz mnb kimi istinad edirdi v biz d ondan nmun gtrmliyik. Mqdds Kitab nhaytsiz Allahn Klam, tzadlarn sonu v imann mnbyi kimi qbul olunmaldr. nsanlar Mqdds Kitabdak qdrti gizldiblr v bu gn qarladmz ruhlu dknlk bunun nticsidir. Kafedralardan ucalan moizlr artq uru v qlbi oyada biln lahilik damr. ox hallarda dinlyicilr bel syly bilmirlr: O, yolda biziml danarkn v Mqdds Yazlar biz izah edrkn, bizim rklrimiz albyanmrdm? (Lk.24:32). nsanlar is, vvlki kimi, diri olan Allah eitmk, Onun varln hiss etmk istyirlr. Flsfi nzriyylr v yaxud dbi srlr n qdr parlaq olsa da, insan qlbini dyiib onu Allaha tslim ed bilmir. Bu yerd insan txyyl v ixtiralar gcszdr. Qoy insanlara Allah Klam dansn. Qoy bu gn qdr yalnz insanlarn adtlri, nzriyy v qanunlar barsind eitmi adamlar onlarn qlbini bdiyyt n Hazrlayann szn dinlsinlr. Msihin n ox sevdiyi mvzusu Allahn insanlara olan mhbbti v hdsiz ltf haqqnda bhs etmk idi; O, Allahn v Onun qanununun mqddsliyindn danrd v znn Yol, Hqiqt v Hyat olduunu deyirdi. Bu mvzular Msihin davamlarnn da moizlrinin sasn tkil etmlidir. nsanlara hqiqti sann gstrdiyi kimi atdrn. Qanunun v Mjdnin tlblrini aydn v slis izah edin. nsanlara Msihin zab-ziyytlrl dolu hyat, thqir olunmas v ldrlmsi, dirilib gylr ucalmas v Allahn yannda bizlr n ahidlik etmsi v nhayt, Tkrar glib sizi z yanma gtircym (Yh.14:3) hdindn dann. Yanl nzriyylri mzakir etmk v ya Mjdnin leyhdarlarna qar mbariz aparmaqdansa, Msihin nmunsin sasn davrann. Qoy Allahn xzinsinin hqiqt toxumlar zlri parlayb insanlar clb etsin. Allahn Klamn tbli edin, Btn sulu torpaqlarda toxum kin, Szm nazil olan adam onu dqiq dansn. Daha budann yannda saman ndir?, Allahn hr bir sz pakdr...

Szn he nyi lav etm, yoxsa yalann z xarar, sni tnbeh edr (2 Tim. 4:2; Ye. 32:20; Yer. 23:28; Ms. 30:5, 6).

14

kini Allahn klamn spir. Burada hr bir tdris iinin sas qoyulub. Toxum Allah Klamdr. Lakin bugnk thsil ocaqlarnn ox qismi Allah Klamn knarladrblar. Masir adamlarn urlar tamam baqa mvzularla muldur. Bugnk thsil sistemind ateist mlliflrin drsliklrinin tdrisi sas yer tutur. Drsliklrin oxu ldrc bdbinlikl doludur. Masir elmi tdqiqatlarda ox vaxt hqiqti gizldirlr, nki onlarn nticlri thrif olunmu kild cmiyyt alanr. Allah Klam elmi nzriyy adlanan txyyllrl mqayis edilir v nticd etibarsz v midsiz mnb kimi elan edilir. Bellikl, gnclrin uruna bh toxumu spilir v tin anlarda o, bdbinlik gtirir. Allah Klamna inam itnd is insan qlbi rhbrliyini itirir v gnah qarsnda mqavimtsiz qalr. Gnclr Allahdan v bdi hyatdan uzaqladran yola drlr. Dnyamzda gnahn bu qdr artmasn da yuxarda deyilnlrl izah etmk olar. Allah Klam hyatmzdan knarladrlanda onun gnahkar qlbimizi dyimk qdrti d tsirsiz qalr. nsan yalnz cismani toxumlar spir v fani ccrtilr alr. Bundan lav, urumuzun ziflmsi v qabiliyytsizliyi d bununla izah olunmaldr. Allah Klamndan uzaqlaaraq, Ondan ilhamlanmam adamlarn yazdqlar il yaayaraq, insann tfkkr get-ged ziflyir v iqsz olur. O, bdi hqiqtin saslar il laqlnmir. Getdikc tfkkr oxdan tan olduu yalarla yaayr v urun yalnz onlara balanmas onu get-ged zifldir, imkanlarn daraldr v bunun nticsind o, bilik sahsini genilndirmk qabiliyytini tamamil itirir. Yalan thsilin nticsi bel olur. Hr bir mllimin mqsdi gnclrin urunu lahi Klamn hqiqtlrin clb etmk olmaldr. Bugnk v glck hyat n mhz bel thsil grkdir. Bel bir thsilin elmlrin yrnilmsin mane olaca v thsil sviyysinin aaya dmsin sbb olaca yalandr. lahi bilik gylr qdr yksk v kainat qdr bykdr. Bizim bdi hyatmza aid msllr haqqnda dnmkdn daha ali v heyrtamiz vzif yoxdur. Qoy gnclr Allahn hqiqtlrini yrnmy alsnlar, nki bu onlarn urunu iqlandrb, onlar daha da qabiliyytli edckdir; bu, hqiqtlr sadiq olan hr ksi tsviredilmz bir sviyyy qaldracaqdr. Mqdds Kitabn tdqiqi zaman ld edilmi biliklr xilas plannn tcrbdki izhardr. Bunlar is insan qlbind Allahn tzahrn yaradr. Bu biliklr insan

15

tfkkrn eytan hiylsin qar gcl v mlubedilmz edir; hqiqti bilnlr Msihin mkda v Onun mrhmt iinin dnyada yaylmasnda itirak olurlar. Msihi thsili insan Gylrin Padahlnn zv v mqddslrl birg bdi hyatn varisi edir. Lakin mqdds hqiqtlri tbli edn xs yalnz z xsi tcrbsindn keirdiyi eylrl bl bilr. kini z toxumlarn spmk n xd. Msih hqiqti tbli edirdi, ona gr ki, z hqiqt idi. sann dnclri, xasiyyti v hyat tcrbsi Onun tlimind tsdiqlndiyi kimi, Allah Klamn tbli edn Msihin davamlar da bu Klam hyatlar il tsdiq etmlidirlr. Msihi qlbin buraxan xslr onlara xilas, paklq, mdriklik v doruluq bx etmi xsi zlri drk etmlidirlr. lahi Klam yayarkn, onlar bunu bh il etmmli v aqlamasn da bir ne haldan biri kimi irli srmmlidirlr. Onlar hvari Peter kimi imanla demlidirlr: nki biz hiylgrcsin uydurulmu nallara uymadq, ancaq Rbbimiz sa Msihin ehtiamnn ahidlri olaraq, siz Onun qdrtini v zhurunu bildirdik (2 Pet.1:16). Msihin davamlarnn hr biri, Onun zmisind alan hr ks, Onun sevimli agirdi Yhya kimi, syly bilmlidir: Hyat izhar olundu. Biz d grdk, hadt edirik v Atada olub, biz izhar olunan bu bdi hyat siz elan edirik (1Yh.1:2).

Yol knarna dn toxum kimi olan qlb

kini haqqndak msld sasn toxumun bitmsin spildiyi torpan tsirindn bhs edilir. Bu msld Msih bunlar demk istyir: Mnim ilrimi tnqid etdiyiniz v Mnim ilrim sizin istklriniz uyun olmad n thlk iindsiniz. Sizin n n vacib sual budur: Mnim mjdm siz nec mnasibt gstrirsiniz? Sizin bdi aqibtiniz Mnim Klamm qbul v yaxud rdd edcyinizdn asldr. Yol knarna dm toxumdan danaraq, O, bel dedi: Yol knarna dnlr is klam eidnlrdir ki, sonra iblis glir v iman etmyib, xilas olmasnlar dey, klam onlarn ryindn gtrb aparr (Lk. 8:12).

16

Yol knarna dm toxum lahi Klamn etinasz qlb dmsini nmayi etdirir. nsan v heyvanlarn get-glindn tapdanm cr kimi, bel qlb d dnyann ehtiraslar, lzztlri v gnahlar zn aqdr. Eqoist mqsdlr v gnahkar tbit uyaraq, bel qlb gnahn hiylsi il inadkar olur (br. 3:13). nsann ruhlu keyfiyytlri mhv olur. O, Klam eits d, onu drk etmir. O baa dmr ki, bu Klam mhz ona aiddir. O znn hqiqi ehtiyacn, ba zrindki thlkni hiss etmir. O, Msihin mhbbtin cavab vermir, Onun ltf haqqnda xbri eitmir v bunlarn ona aid olmadn gman edir. Yol knarna dm toxumlar dnlyn qular kimi, eytan da lahi hqiqt toxumunu insan qlbindn aparmaa hr zaman hazrdr. O qorxur ki, lahi Klam htta n etinasz insan da oyadb, onun dalam qlbini dyir. eytan v onun laltlar Xo Xbrin tbli olunduu yer glirlr. Mlklr insan qlbin lahi Klam alamaq istdiklri zaman, briyytin dmni hr an hazrdr ki, bu Klamn gcn azaltsn v Onun insana olan gzl tsirini mhv etsin. Yalnz ona xas inadla Mqdds Ruhun iin mane olmaa alr. Msih z mhbbtil insan qlbini zn ynltmk istyn zaman, Xilaskara ynlmi hr qlbi eytan Ondan yayndrmaa alr. O, insanda mhv srklyn tnqidilik ruhu yaradr, ona inamszlq, bdbinlik v midsizlik alayr. Vzinin hrkti v yaxud danq trzi dinlyicinin xouna glmyn zaman, o mhz bu atmazlqlara diqqt yetirir. Allah trfindn gndrilmi v ona vacib olan hqiqtlr is lazmnca drk olunmur. eytann kmkilri d oxdur. Bzi insanlar zlrini msihi hesab edrk, baqalarnn qlbindn hqiqt toxumlarn qsb etmkd r qvvy yardm edirlr. lahi Klam dinlynlrin bir qismi is z evlrind onu tnqid mvzusu edirlr. Onlar tbli adi bir mruz, yaxud siyasi x kimi mnasibtlr bslyirlr. lahi Klam kimi qbul edilmli ikn, tbli onlar n yngl zarafat v yaxud istehzal iradlar obyektin evrilir. Vzinin xasiyyti, onun motivlri v hrktlri, hmzinin, imanllar cmiyytinin zvlrinin davran da hmin adamlar trfindn thqiramiz kild mzakir edilir. Bu vaxt tez-tez dnlmmi iradlar, qeybtlr v yaxud bhtanlar eidilir v bunlarn hams imanda olmayanlarn yannda ba verir. Valideynlr tez-tez z vladlarnn yannda bu cr shbtlr yol verirlr. Bellikl, Allahn Mjdsini yayanlara v onlarn syldiklrin etibarszlq v hrmtsizlik

17

yaranr. Bunun nticsind is oxlar lahi Klamn zn bel sadlvhlkl yanarlar. Nticd, bel aillrd gnclr imana glmirlr. vladlarnn Xo Xbrl maraqlanmamaqlar v Mqdds Kitabn hqiqtlrini etinaszcasna danmaqlar is valideynlri a-ba salr. xlaqi v dini tsirin gnclri maraqlandrmamas onlarda tccb dourur. Onlar drk etmirlr ki, mhz zlrinin tsiri vladlarnn qlbini sndrr. Yaxlq toxumu kk atmad n eytan onu qsb edir.

Dal torpaqdaklar

Dala dnlr is onlardr ki, klam eitdikd sevincl qbul edirlr. Lakin kklri olmadndan bir mddt iman edirlr v imtahan zaman imandan dnrlr. Dal torpaa dm toxum drin getmir. Tez ccrmyin baxmayaraq, dalarn arasnda kk atmad n inkiaf etmk qvvsi almadan ox tezlikl

quruyur. Dini qbul etmi adamlarn bir oxu darkli xrlar. Nazik torpaq qatnn altnda gizlnmi qaya kimi, insan ryin xas olan zn mhbbt hissi d onun yaxlq etmk arzu v istklrinin sasn tkil edir. zn mhbbt hissi df

olunmayb. nsan z mninin gnahkarln grmdn ryini Allaha tabe etmir. Bel insanlar tblil tez maraqlanrlar, tsir tez drlr. Zahirn onlar imanllar cmiyytin daxil olmalarna ox sevinirlr, lakin hqiqtd imandan uzaqdrlar. Bu xslrin dindn tezlikl uzaqlamalarna sbbin lahi Klam ox tez, asanlqla v byk hvsl qbul etmlri olduunu gman etmk dzgn deyil. Matta da Xilaskarn arn eidn kimi hr eyini atb, Onun dalnca getdi. Allah istrdi ki, biz Onun szlrini drhal, bizim ryimiz toxunan an qbul edk v bu szlrin sevincl qbul edilmsi triflayiqdir. Gyd tvb edn bir gnahkara gr< daha ox sevinc olacaqdr (Lk.15:7). Msih iman gtirmi insan qlbi d sevincl dolur. Ancaq msld deyildiyi kimi, Klam drhal qbul edn kslr bunun nyin bahasna baa glcyini bilmirlr. Allah Klamnn onlardan n tlb etdiyini nzr almrlar. Onlar bu Klamdan zlrinin kemidn qalan vrdilri v adtlrini lv etmk v btnlkl Allahn iradsin tabe olmaq n istifad etmirlr.

18

Bitkinin kklri torpan drinliklrin ba vurur v gzl grnmyn maddlr bitkiy hyat bx edir. Msihinin hyat da buna bnzyir; onun ruhlu hyat da qlbin Msihl gzgrnmz ittifaq v iman vasitsil qidalanr. Lakin rklri dal torpaa bnzyn dinlyicilr Msih iman gtirmk vzin, yalnz z gclrin gvnirlr. Onlar z yax mllrin arxalanrlar, z doruluqlarna bh etmirlr. Onlar Rbbin gcndn qidalanmam v Onun qdrti il mhkmlnmmidirlr. Bellri kkszdrlr, nki Msihl bir deyillr. sti yay gni drin kk salm ccrtilri canlandraraq, kk atmamlar yandrb qurudur. Hmin vziyyt znd kk olmayan, qrarsz olan v tinliy dn kimi Klamdan imtina edn xslrl ba verir. oxlar Xo Xbri gnahdan azad olmaq n yox, ziyytlrdn qurtarmaq n qbul edirlr. Onlar dinin onlar tinliklrdn azad edcyini gman edrk, bir mddt xobxt olurlar v hyatlar tinliksiz ken mddtd bu adamlar hqiqi msihi tsvvr yaradrlar. Lakin imtahan qarsnda onlar aciz olurlar. Msih iman gtirdiklri n ediln mzmmtlr dzmrlr. lahi Klam onlarn gnahl vrdilrini ifa edib, onlar n ziz olan eylri qurban vermyi tlb ednd, bu tlblr ml etmk iqtidarnda olmurlar. Hyatlarn qti dyimk onlar n imkansz grnr. Onlar bugnk narahatlq v tinliklr baxrlar v bdi dyrlri unudurlar. san trk etmi agirdlri kimi, onlar bel deyirlr: Bu, tin szdr. Onu kim dinly bilr? (Yh. 6:60). zlrini Allaha iman gtirmi hesab ednlrin oxu Onu drk etmk yolunda xsi tcrblri olmayan adamlardr. Onlarn Allahn iradsin uyun yaamaq

arzular Mqdds Ruhun tsiri altnda yox, zlrinin istklri v sylri il hyata keirilir. Onlarn hyat lahi Qanunla tnzimlnmir. Msihi zlrinin xsi Xilaskar kimi qbul etslr d, gnahlarndan azad olmaq zn onlara gc vercyin inanmrlar. Diri Xilaskarla xsi drin nsiyyt girmdiklri n onlarda irsi v sonradan qazanlm qsurlar qalmaqdadr. Mqdds Ruhun tsirin mumi trzd inanmaq v Onun ifaedici tsiri altnda tvb etmk bir-birindn frqli anlaylardr. Bir ox insanlar Allahdan uzaq olduqlarn drk edir v Ondan daha ox z gnahlarna bal olduqlarn anlayrlar. Onlar bu vziyyti dyimk n myyn ilr grrlr v sylr gstrirlr, ancaq bununla

19

yana, z mnlrini lv etmirlr. zlrini Msih tam tabe etmirlr ki, Allahn qdrti z iradsini icra ed bilsin. Xasiyytlrinin lahi sviyyd dyimsini istmirlr. atmayan chtlrini mumiyytl etiraf etslr d, ayr-ayr gnahlardan l kmirlr. Hr shv addmla khn gnahkar tbitlri onlar uuruma aparr. Bu insanlarn yegan midi Msihin Nakdimona dediyi szlrdki hqiqti zlri n drk etmlrinddir: Yenidn doulmalsnz. Bir kims yenidn doulmasa, Allahn Sltntini gr bilmz (Yh. 3:7, 3). Hqiqi mqddslik insann zn btvlkl Allaha hsr etmsinddir. Hqiqi msihi hyatnn sas rti bundan ibartdir. Msih bizdn tam tabeilik, fdakarlq v ryin, urun, qlbin v btn qvvnin srf olunmasn gzlyir. z mnini qorumaq lazm deyil. Yalnz z mnafeyi n yaayan xs msihi ola bilmz. nsann btn hrktlrinin sasnda mhbbt hissi durmaldr. Allahn gylrdki v yerdki sul-idarsinin sasn mhbbt tkil edir v msihinin xasiyyti mhz onun zrind qurulmaldr. Yalnz mhbbt onu csartli v dnmz ed bilr. Yalnz bu hiss msihinin mxtlif tinliklr v imtahanlardan xmasna kmk edr. Mhbbt qurbanla nmayi etdirilir. Xilas plannn sasnda qurban dayanrd bu qurban o qdr geni, drin v ykskdir ki, he bir ly smaz. Msih bizim xilasmz namin hr eyini verdi v Ona hqiqtn iman ednlr d Xilaskar namin hr eylrindn imtina etmy hazrdrlar. Onun mhbbti v hqiqti onlar n daim birinci yerddir. gr biz san seviriks, Ona hsr olunmu hyat da sevcyik, Ona z minntdarlmz bx edcyik v Onun n alacaq. Bu iin z bizim n asan olacaqdr. Onun urunda biz ar imtahanlar, ar v qurbanlar sevincl qbul edcyik. Yalnz bu yolla biz Onun insanlar xilas etmk istyini drk etmi oluruq. Yalnz bu yolla Onun insan qlbin n qdr inc yanadn baa dm oluruq. Hqiqi msihilik bundan ibartdir. Bundan qeyri hr ey yalandr. He bir knar nzriyy, yaxud hvarilik bir nfr insan da xilas ed bilmz. Msih tam tslim olmaynca, biz Onunku ola bilmrik. Mhz msihi hyatndak yarmqlq mqsdynl v qrarl olma imkansz edir. Eyni zamanda hm zn, hm d

20

Msih xidmt etmk chdi insan ryini da edir ki, bu dan zrind lahi Klam bit bilmz, nki imtahanlar qarsnda acizdir.

Tikanlar arasna spilmilr

Tikanlar arasna dnlr is onlardr ki, Klam eidirlr; lakin get-ged bu hyatn qaylar, znginliyi, zvqlril boulur v yetkin smr vermirlr. Xo Xbr toxumu ox zaman tikanlqlar v barsz otlar arasna dr v gr insann qlbind ruhlu dyiiklik ba vermirs, khn vrdilr v vvlki gnahkar hyat trzi tam dyimyibs, eytani hisslr insann qlbindn tam knar edilmyibs, yaxlq ccrtilri bitmyckdir. Bu insann mhsulu tikanlar olacaq v yaxlq ccrtilrini mhv edckdir. Ltf yalnz daim mqdds hqiqtlri qbul etmy hazrlanan rkd yer tapr. Gnah otlar baxlmayan torpaqda da srtl ccrir, onlara xidmt etmk lazm deyil, ltf is byk qay il bitirmk lazmdr. Tikanl otlar hmi bitmy hazr olduqlar n onlar daim qoparmaq lazmdr. rk daim Allahn tsiri altnda olmaynca v Mqdds Ruh onu tmizlyib, insann xasiyytini daim gzlldirmyinc, vvlki gnahl vrdilr v qsurlar mtlq onun hyatnda zn gstrckdir. nsan z inamndan sevincl dana bilr, lakin Xo Xbrl ziyalanmaybsa, onun dediklri gcszdr. gr o, gnah zrind tam qlb ld etmyibs, gnah ona qalib glckdir. Ksilmi, lakin kkndn xarlmam alaq otlar srtl bitrk btn sahni bry bilr. Msih insanlarn nzrini qlbi izlyn thlklr clb edir. Markn yazdna gr, bunlar bu gnn qaylar, var-dvlt hvsi v baqa ehtiraslardr. Luka qaylara, var-dvlt v hyat ehtiraslarna diqqt yetirir. Bunlarn hams lahi Klam unutdurur v hqiqt toxumlarnn bitmsin imkan vermir. Qlb Msihin qidas il qidalanmad n Ruh insan ryini trk edir. Bu hyatn qaylar. Bu qaylardan he kim azad deyil. Kasbn qaylar ar zhmt, ehtiyac v yoxsulluq thlksidir. Varlnn qays is yd var-dvlti itirmk qorxusundan ibartdir. Msihin davamlarnn ox hisssi tarladak

21

iklrdn gtrmli olduqlar drsi unudurlar. Bu adamlar Onun daimi qaysna etibar elmirlr. Msih is Ona tam etibar etmyinc, onlarn qaylarn ynglldir bilmz. Bellikl, tbii olan hyat qaylar insanlar Msihdn kmk almaq zn Ona ynltmk vzin, Ondan uzaqladrm olur. Allaha xidmt etmkd faydal ola bilck bir ox insanlar z gclrini var-dvlt toplamaa srf edirlr. Onlarn btn enerjisi i faliyytin hsr olunduu n ruhlu dyrlrdn imtina etmyi zruri hesab edirlr. Bellikl d, onlar Allahdan uzaqlarlar. Mqdds Kitab bizi ilmy v syd ziflmmy arr (Rom. 12:11). Biz ilmliyik ki, ehtiyac olanlara yardm ed bilk. Msihin davams mtlq ilmlidir v o, el bir il mul ola bilr ki, gnaha yol vermsin. oxlarn is i faliyytlri o drcd clb edir ki, dua etmy, Mqdds Kitab yrnmy, Allaha ibadt etmy v Ona srf etmy vaxtlar qalmr. Hrdn bel qlbd d mqdds v gylrdn gln ehtiyac oyanr, lakin gndlik qaylardan ayrlb, Mqdds Ruhun syldiyi n sas, md olan eitmy vaxt qalmr. bdiyyt onlarn nzrind ikinci drcli, dnyvi ilr is birinci drcli msldir. Bu vziyytd is lahi Klamn toxumlar bar ver bilmz, nki qlb dnyvi toxumlar ccrtmkl muldur. Hyatda mxtlif mqsdlr gdn insanlarn oxu bel bir yalanla yaayrlar. Onlar htta insanlarn xeyri zn rkdn alrlar v hesab edirlr ki, bu ilr onlar Allaha ibadt etmkdn azad edir. Dua etmk v lahi Klam thlil etmk vasitsil Allahla nsiyyt girmkdn imtina edrk, onlar Msihin bu szlrini unutmu olurlar: Mnsiz he bir ey ed bilmzsiniz (Yh. 15:5). Onlar Msihsiz yaayrlar, hyatlar Onun ltf il iqlanmr v xasiyytlrind d hrtprstlik

duyulmaqdadr. Nticd, onlarn ibadti hrtprstliy, birinci olmaq arzusuna v rkdki eqoist istklr evrilir. Msihi ibadtind uursuzluun n mhm sbbi bundan ibartdir. Buna gr d onun nticlri ox czi v nzrarpmaz olur. Varlanma hvsinin insana ox gcl tsiri vardr. Dnyann var-dvlt sahiblri tez-tez unudurlar ki, bu srvtlrin qazanlmas n gc vern Allahdr. Onlar bel deyirlr: Biz z qabiliyytimizl v bilyimizin gc il bu srvti qazandq Qan. tk. 8:17). Sahib olduqlar var-dvlt onlar Allaha kr etmy yox, z mnlrini yksltmy doru aparr. Onlar Allahdan asl olduqlarn v yaxnlarna mnasibtd dadqlar vziflrini unudurlar. Sahibi olduqlar var-dvltin Allah trfindn bx

22

edildiyini drk etmk v buna gr d ondan Onun adnn izztlndirilmsi v insanlarn mnafeyi n istifad etmk vzin, onlar var-dvltlrin zlrini ucaltmaq vasitsi kimi baxrlar. Bu mqsdl srf olunan var-dvlt insana lahi keyfiyytlri alamaq vzin, onda eytani hisslr oyadr. Bu halda da lahi Klamn toxumlar alaq otlar il baslr. nsan n byk thlk douran chtlrdn dnyvi lzztlri v hyatn zvqlrini gstrmk lazmdr ki, onlar xsi ehtiraslar dmk n sevirlr. nsan gcdn salan, onun urunu dumanlandran v ruhlu hqiqtlri drk etmk qabiliyytini ktldirn vrdilr v qsurlar cana qar dyn cismani

ehtiraslarn nmunsidir (1 Pet. 2:11). Mhvedici ehtiraslara z - zlynd gnahl olmayan, lakin Allahn

Sltntindn stn tutulanda thlkli olan ilr d aid edilmlidir. Bizim urumuzu Allahdan yayndran, hisslrimizi Msihdn uzaqladran hr ey qlbimiz n ldrcdr. urun gnc, fal v srtli inkiaf zaman insann z mnliyini inkiaf etdirmk v zn prsti etmk meyli gcl olur. Bu vaxt ilri uurlu gedrs, onu vicdannn ssini boub, xasiyytin hqiqi gzlliyini grmk qabiliyytini unutmaq thlksi gzlyir. Zamanla hyat raitinin z insan Allah Klamna zidd inkiaf etmy vadar edir. vladlarnn yetkinlik dvrnd valideynlrin msuliyyti daha da artq olur. Bu dvrd btn qvvlr gnclrd hyata dzgn bax v hqiqi mvffqiyyt haqqnda fikir formaladrmaa ynlmlidir. Ancaq bu gn valideynlrin oxu z sylrini bu mqsd vzin, vladlarnn gnahkar dnya hyatnda iklnmsin ynldirlr. Onlarn tanlq laqlri mhz bu mqsd xidmt edir. z vladlarn kbar cmiyyt zv etmk n bu valideynlr byk hrlr krlr. Onlar uaqlarn el mhit salrlar ki, bu onlarda hrt v qrur hisslrinin alanmasna gtirib xarr. Bel bir mhitd qlbin v tfkkrn tbii inkiaf pozularaq, ali mqsdlr itirilir. Allaha tslim olub bdi hyat varisi olmaq fikri dnyvi hyat mnafeyi ardnca qazarkn unudulur. Valideynlrin oxu hesab edirlr ki, vladlarnn ylnclrin yol vermkl, onlar xobxt edirlr. Onlar vladlarnn idman azarkeliyini, n mclislr aludiliyini

23

dstklyrk, onlarn ehtiraslarna v qrurlarna rvac verirlr. Lakin ehtiraslar tmin edildikc, onlara maraq gclnir. Bel gnclrin maraqlar get-ged yalnz ylncdn ibart olur. Zaman kedikc ylnclr onlarn hyatnn sas mqsdin evrilir. Nticd, insan z ehtiraslarnn, rinckliyin v qeyri-ciddiliyinin klsin evrilir ki, bunlar da onun hqiqi msihi olmaq imkann yox edir. Tssf ki, hqiqtin tmli v diryi olmaq vzin, imanllar cmiyyti d bzn ylncy qar eqoist mhbbt rvac verir. Dini mqsdlr vsait toplamaq n imanllar cmiyytlri n kimi vasitlrdn istifad etmirlr? Onlar mrhmt mqsdi il bazarlar, am axamlar, geyim yarmarkalar v htta lotereya v digr tdbirlr tkil edirlr. ox vaxtlar htta Allaha ibadt n ayrlm yerlr d ticart, nliklr v baqa ylnclrl murdarlanr. Bunun nticsind is gnclrin Allahn mbdin v mqdds ibadt hrmti byk drcd itirilir. nsann zn idar etmk sylri nticsiz qalr. znprsti, qarnqululuq, qeybt etmk kimi keyfiyytlr insana hakim ksilir v onlarn qars alnmazsa, thlkli drcd vst alrlar. Hzz almaq v ylnc dalnca getmk hrlrd daha gcldr. Valideynlrin oxu vladlar n hr hyat serk, onlara byk stnlklr verdiklrini dnrlr, lakin nticd balanmaz shv v gecikmi tssf hissi keirirlr. Masir hrlr srtl Sodom v Homorraya bnzyirlr. oxsayl istiraht v bayram gnlri yalan bayram hval-ruhiyysi yaradrlar. Hycanl ylnclr teatrlar, at yrlri, qumar oyunlar, iki mclislri v ziyaftlr gcl emosional grginlik ml gtirir. Gnclr d bu mumi axna qoulurlar. Bellikl, yalnz ylnc namin ylnnlr eytan vsvssin dmk n qlblrini arlar. Onlar z vaxtlarn qaysz nliklr v mnasz hyat trzin srf edirlr. zlri kimi aldadc xobxtlik v lzztlr axtaranlarn arasnda onlar bu nli tsir dar olurlar. Onlar doyana qdr, balcas is artq urlu v faydal hyat trzi keirmk imkanndan mhrum olana qdr bu ylnclrdn aylmaq istmirlr. Onlarn dini ehtiyaclar snr v ruhlu hyatlar qaranla qrq olur. Qlbin btn gzl keyfiyytlri v insann ruhlu dnya il hr hans bir ball itir. Bu zavalllarn bzilri myyn anlarda zlrinin acnacaql vziyytlrini grb, tssflnib tvb ed bilrlr. Allah onlar hr an balaya bilr. Lakin onlar z

24

qlblrin o qdr ziyan vurublar ki, hyatlarnn sonuna kimi thlk altnda olacaqlar, nki bu insanlarda yax v pis anlaylarn frqlndirmk qabiliyyti yox drcsinddir. Artq n Mqdds Ruhun ynldici ssini eidir, n d eytann

klklrini ayrd ed bilirlr. Hr bir tin, thlkli anda Allah itir bilrlr. ylnclr dalnca qazmaq hyat glckd vzolunmaz itkilr gtirir. nsanlarn qlbini clb etmk n eytan z hiylgr oyununda qaylardan, vardvltdn v hzlrdn istifad edir. Biz xbrdarlq edilib: Dnyan v dnyada olan eylri sevmyin. Kim dnyan sevrs, onda Atann mhbbti yoxdur. nki dnyada olan hr ey, yni cismani ehtiras, gzlrin ehtiras v hyatn tkbbr Atadan deyil, dnyadandr (1 Yh. 2:15, 18). nsanlarn rklrini aq kitab kimi oxuyan Allah buyurur: Amma diqqtli olun ki, rklriniz qarnqululuq v srxoluqla, bu hyatn qaylar il arlamasn v o Gn sizi qfltn yaxalamasn (Lk. 21:34). Mqdds Ruhdan ilham alm hvari Pavel is bel yazb: Varlanmaq istynlr is yoldan xr v tora drlr v insanlar flakt v hlaka aparan bir ox mnasz v ziyanverici ehtiraslara qaplrlar. nki hr cr pisliyin kk

pulprstlikdir. Buna qaplan bzilri iman yolundan uzaqlab, zlrin bir ox zablar kdirdilr (1 Tim. 6:9, 10).

Torpan hazrlanmas

kini

haqqnda msld Msih diqqtimizi kinin nticlrinin toxumun

ddy torpaqdan asl olduuna ynldir. Hr bir raitd kini il toxum dyimirlr. Bu is onu gstrir ki, gr lahi Klam bizim rklrimizi v hyatmz dyimirs, bunun sbbi bizim zmzddir. lahi Klamn toxumlar o vaxt mhsul verir ki, bizim zmzd yenilmk arzusu byk olur. lbtt, biz zmz dyi bilmrik, lakin semk imkan limizddir v bizim glckd kim olacamz bundan asldr. Yol knarndak, dal v yaxud alaq otlar il rtlm torpaq hmi bel qalmaa mhkum edilmyib. Allahn Ruhu daim midsizlik mhrn sndrb, insan dnyvi yalanlardan ayraraq, onda bdi dyrlr ehtiyac oyadr. Yalnz lahi Ruha mqavimt gstrn insan Onun ssini eitmir v duymur. rklrinin kasblamasnda

25

insanlar zlri gnahkardrlar, zlri qlblrin yaxlq toxumlarnn spilmsin imkan vermirlr. rk bana xidmt etmk grkdir. Onun torpan gnahdan tvb etmkl yumaltmaq lazmdr. Daim eytann spdiyi alaq otlarn kkndn qoparmaq lazmdr. Alaq otlar il rtlm sahni ar zhmtl tmizlmk olar. Eyni il tbii rkdki gnahl istklri d yalnz sa namin v Onun yardm il uzun v ar sylr nticsind df etmk olar. z peymbri vasitsil Rbb bizi buna dvt edir: znz zn tz kin yeri umlayn, lakin tikanlar arasnda kmyin. znz zn doruluq kin, mhbbt bhrini birsiniz (Yer. 4:3; Hu. 10:12). O bu ii bizim n grmk istyir v bizi Ona yardm olmaa dvt edir. lahi Klamn toxumlarn spnlrin qarsnda rklri Xo Xbri qbul etmlri n yetidirmk kimi ali mqsd dayanr. Klamn tblii zaman dbdby ox, rkdn-ry shbt is az yer verilir. tirilmi qlblrl xsi ilmy ehtiyac vardr. Biz hr bir insana xsn, Msih xas drin hssaslqla yanab, onda bdi hyata canl maraq oyatmalyq. Bzn insan qlbi oxdan bri tapdanm yol kimi brk olur v onu Xilaskara gtirmk chdi bs grn bilr. Lakin mntiqin v tfkkrn gcsz olduu yerd Msihin mhbbti Allah Klamn tbli ednl xsi nsiyyt zaman dalam rklri bel yumaldb, onlarda hqiqt toxumlar spmi olar. Klam knlr daim gzlmlidirlr ki, onun ccrtilri qlbin baxmszl nticsind alaq otlar il rtlb mhv olmasn. Hr iman etmi msihini ilk gnlrdn msihiliyin saslar haqqnda mlumatlandrmaq grkdir. O baa dmlidir ki, sadc Msihin qurban vasitsil xilas olmayacaqdr, ancaq Msihin hyatn z hyat edrk, Onun xasiyytini z xasiyyti edrk xilas olacaqdr. Hr ks deyilmlidir ki, z ykn lyaqtl z kmlidir v tbitn gnahkar

xasiyytini dyimlidir. Grk hr bir ks Msihin sgri kimi zn unudub, sbir v tmkinl Onun ardnca gedrk, Onun n alman lzztini dadsn. nsanlar Onun mhbbtin etibar edib, z qaylarn Ona hval etmyi yrnmlidirlr. Qoy onlar baqa insanlar Ona clb etmk sevincini duysunlar. Baqalarna gstriln diqqt v mhbbt iind onlar z mnlrini unudacaqlar. Dnyvi lzztlr artq onlar clb etmyck, qlblrini soyuda bilmyck. Hqiqt kotan torpa hazrlayacaqdr. O,

26

brkimi torpa yumaldacaqdr. O, tikanlar qoparmaqdan lav, onlar kkndn tmizlyck.

Brktli torpaqdaklar

kininin zhmti xobxtlikdn hmi bs olmur. Brktli torpaa dm toxum haqqnda Xilaskar deyir ki, o, Klam eidr, anlayar v dorudan da smr verr, bzisi yz, bzisi altm, bzisi otuz qat smr gtirr. Brktli torpaq zrin dnlr is onlardr ki, Klam eidib, sadiq v tmiz rkd saxlayrlar v sbirl smr verirlr. Msld gstriln sadiq v tmiz rk he d gnahsz rk deyil, ax Xo Xbr gnahkarlar n glmidir. Msih demidir: Mn salehlri deyil, gnahkarlar tvby armaa glmim (Mk. 2:17). Sadiq v tmiz rk Mqdds Ruh n aq olanlardr. Onlar gnahkar olduqlarn drk edrk Allahn mrhmt v mhbbtin ehtiyac duyurlar. Hqiqti smimiyytl drk edib ona tslim olmaq istyirlr. Tmiz rk - imanl rkdir, lahi Klama imanla yaayan rkdir. man gtirmdn bu Klam qbul etmk olmaz. nki Allaha yaxnlaan iman etmlidir ki, O var v Onu axtaranlara mkafat verir (br. 11:6). Demli, Klam eidib sadiq v tmiz rkd saxlaman mnas bunda imi. Msihin zamannda friseylr grmmk n gzlrini yumur, eitmmk n qulaqlarn tuturdular v ona gr d hqiqt onlara atmrd. Bilrkdn zlrini bilmmzliy v grmmzliy vurduqlar n onlar cza gzlyir. Msih is z agirdlrin rklrini v urlarn Onun szlri n ab iman etmyi tvsiy edirdi. Onlar grb v eidrk iman etdiklri n Msih onlara xeyir-dua verdi. Brktli torpaa bnzdilmi dinlyici Klam bri sz olaraq deyil, slind olduu kimi, Allahn sz olaraq qbul edir (1 Salon. 2:13). Mqdds Kitab yalnz o kslr hqiqtn drk ed bilr ki, onlar onu Allahn xsn onlara aid olan Sz kimi qbul edirlr. Onlar Sz hssaslq v mqdds hycanla yanarlar, nki onlar n o, canl hqiqtdir. Onlar Klama iman etmk n urlarn v rklrini ona tslim edirlr. Kornelius v yoldalar mhz bel dinlyicilr idilr ki, hvari Peter bel

27

dedilr: ndi biz hammz Allahn sn mr etdiyi hr eyi dinlmk n burada, Allahn qarsnda hazrq (Hv. i. 10:33). Hqiqtin drk olunmas idrakn gcndn ox, istklrin paklndan v hqiqi imann sadliyindn asldr. Allahn mlklri o kslr yaxnlarlar ki, onlar rkdn gln smimiyytl lahi rhbrlik umurlar. Mqdds Ruh hqiqt xzinsini mhz onlara ar. Msihin brktli torpaa bnztdiyi insan Klam eidrkn onu qlbind el mhkm saxlayr ki, eytan z r qvvsi il bu cvahiri hqiqi msihidn ourlaya bilmir. Klam, sadc, eitmk, yaxud da onu oxumaq azdr. Kim hqiqtn bir ey nail olmaq istyirs, Klamn gtirdiyi hqiqt zrind uzun mddt v zml dnmlidir. Ciddi diqqt v dua il dnclr hqiqti drk etmy v Mqdds Kitabn mnasn drindn baa dmy gtirckdir. Allah biz qlimizi ali v tmiz dnclrl doldurma tvsiy edir. O istyir ki, biz daim Onun mrhmti v mhbbti haqqnda dnrk, mczlrl dolu qurtulu plann drk ed bilk. Bu tqdird Onun ali hqiqtlri aydnlaaraq, bizim qlblrimizi tmizlyib, urumuzu pakladrmaq istyimizi gclndirckdir. Daim pak olan mqdds dnclr hatsind qlb Allah Klam vasitsil Allahla nsiyytd olaraq yenilir. < v smr verirlr. Sz eidrk, onu qoruyub saxlayanlar iman qazanacaqlar. Qlb nfuz etmi Allah Klam mtlq zn yax mllrd bruz verckdir. Bu, Msihin xasiyytin oxar xasiyytd v insann hyatnda yani grnckdir. Msih z haqqnda demidir: Ey Allahm, Mn Snin istyin ml etmk Mn zvq verir, Qanununu qlbimddir (Mz. 40:8). Mn z iradmi deyil, Mni Gndrnin iradsini yerin yetirirm (Yh. 5:30). Mqdds Kitab bel deyir: Kim deyirs ki, Onda yaayr, O nec hrkt etdis, z d eyni cr hrkt etmlidir (1 Yh. 2:6). Allah Klam insann irsi v ld edilmi xarakter chtlrinin ksini tkil edir. Lakin brktli torpaa bnzyn dinlyici Klam eidrkn, onun btn rtlrini v tlblrini qbul edir. z vrdilrini, adtlrini v yaay qaydalarn Allah Klamna tslim edir. Onun gzlrind fani olan, shv yol ver biln br qanunlar bdi olan Allah Klam yannda aciz grnr. O, sidq rkl v geri dnmdn, bdi hyata

28

trf gedir. O, knll v sevincl tabe olduu hqiqt nyin bahasna olursa-olsun, itkilrdn, tqiblrdn v lmdn bel qorxmayaraq sadiq qalacaqdr. Bu tqdird bel insan sbirl smr verck. lahi Klam qbul ednlrdn he kim imtahan v tinliklrdn azad olmur, lakin bu zaman onlar tlatm, imanszlq v bdbinliy qaplmrlar. Zamanla yaranm vziyytdn x yolu grmyib, Allahn bizim haqqmzdak mqsdlrini drk etmiriks d, son nticd hr eyin yax olmasna inam itirmmliyik. Biz Rbbin mhbbt v mrhmtini unutmadan, z qaylarmz Ona hval edib sbirl Onun bx edcyi qurtuluu gzlmliyik. Mnaqi v dramlar bizim ruhlu hyatmzn inkiafnda myyn drcd rol oynayrlar. Mtinlikl qarlanm tinliklr bizim xasiyytimizi mhkmldib, gzl ruhlu keyfiyytlr klind qiymtsiz ruhlu smr verckdir. Qaranlq v imklr arasnda iman, lyaqt v mhbbtin smrsi daha da artr. Budur, kini ilk v son yamuru alncaya qdr, yerin qiymtli mhsulunu sbirl gzlyir (Yaq. 5:7). Eyni il msihi d Allah Klam onun hyatnda z mhsulunu verincy qdr sbirl gzlmlidir. Tez-tez, Ruhun mhsulu haqqnda dua edrkn, Allah bu dualara bizi yerldirdiyi v ruhlu mhsulun yetimsin sbb olan raitl cavab verir, ancaq biz is Onun mqsdini anlamayaraq, hadislrin gzlnilmz dnn tccblnrk, tlatm iind oluruq. Lakin unutmaq olmaz ki, he ks uzunmddtli inkiaf yolu kemdn Mqdds Ruhun bu mhsulunu ld ed bilmz. Bizim vzifmiz Allah Klamn mnimsyib, ondan mhkm tutmaq v zmz onun rhbrliyin tslim etmkdn ibartdir. Bu tqdird gec, ya tez istniln ntic ld olunacaqdr. Kim Mni sevrs, szm riayt edr; v Atam onu sevr v biz onun yanna gedib onunla brabr mskn salarq (Yh. 14:23). Yenilmz qdrt mnbyi il canl nsiyytd olduumuz n, ali v kamil tfkkr bizi idar edckdir. z ruhlu hyatmz sa Msih tabe edcyik. Bu zaman biz vvlki kimi eqoist hyat keirmycyik, nki Msih bizd yaayacaqdr. Bizim hyatmz Onun xasiyytini nmayi etdirckdir. Bellikl, Mqdds Ruh bizlrd bar verckdir biri otuz, biri altm, biri is yz qat smr il.

29

vvl ot, sonra snbl

(Mk. 4:26-29)

kini haqqnda msl dinlyicilrd oxsayl suallar dourdu. Onlarn bir qismi baa dd ki, Msih yer znd z padahln qurmaq n glmyib, oxlarn is msl a-ba sald. Onlarn adqlarn grn Msih baqa bnztm gtirrk, onlarn fikrini yerdki padahlqdan ayrb, Allahn ltfnn insann qlbind grdy grgin i ynltdi. V dedi: Allahn Sltnti yer toxum spn adam kimidir. Gec-gndz yatar, durar v toxum bitr, byyr, z is bunun nec olduunu bilmz. nki torpaq zzn vvl otu, sonra snbl, daha sonra is snbld dolu dni verir. Mhsul yetidiyi zaman, drhal ora i salar. nki biin vaxt glmidir. Mhsul yetidiyi zaman, drhal ora i salan Msihin z olacaqdr. Qiyamt gn mhz O, yer znd mhsul bickdir. Lakin msld bhs olunan kini Msih n zhmt kni gstrir. Msld deyilir ki, toxum spn onun nec bitib, bymyini bilmz, bu, lbtt ki, Msih aid deyildir. Msih yatb dinclmdn gecgndz z xalqna nzart edir v toxumlarn nec bymsi mhz Ona yandr. Toxum haqqnda msl biz onu ar ki, Allah tbitd z iini grmkddir. Toxumun bitmk qanunu v imkanlar ona Allah trfindn verilmidir. Lakin tkbana bitmk n onda gc yoxdur. Buna gr bu prosesd myyn i insana mxsusdur. O, torpa hazrlayb, peyinlyib, toxumlar spmlidir. Alaq otlarn da o tmizlmlidir. Lakin el hdd var ki, insan ondan o yana ke bilmir. z gc v tffkkr il insan he vaxt toxumu bitmy mcbur ed bilmz. Bacard ilri grdkdn sonra o, qalan eylrd z yenilmz qdrti il kini v biini mczli ardcllqla Birldirn arxalanmaldr. Toxumda hyat gizlnmidir, torpaqda is onu canlandran qvv var, lakin gec v gndz mddtind onun zrind Allahn sonsuz qdrti ilmdn, toxum bar gtirmz. Qurumu zmilr yala islanmaldr, gnl isinmlidir, spilmi toxum qidalanmaldr. Yaradann toxuma verdiyi hyat yalnz z canlandra bilr. Yalnz Allahn gc il hr bir toxum ccrib boy atr.

30

Torpaq zolarn nec ccrdirs, ba kiln toxumlar nec yetidirirs, Xudavnd Rbb d btn milltlr qarsnda salehliyi v hmdi bel yetidirck (Ye. 61:11). Ruhlu hyatda da toxumla tbitd ba vern vziyyt alnr: hqiqt mllimi rklri yumaldb toxum spmlidir, lakin onu canlandran gc yalnz Allaha mxsusdur. El hdd var ki, ondan sonra insan sylri bsdir. Biz Klam tbli etsk d, qlbi oyadb onda paklq v kr etmk ccrtilri bitir bilmrik. Klamn tbliind insann imkanlarndan qat-qat stn olan qvv itirak etmlidir. Yalnz Allahn Ruhu saysind Klam canl v qdrtli olub, insan qlbini bdi hyata qaytara bilr. Msih z agirdlrinin mhz bu mslni drk etmsini istyirdi. O deyirdi ki, sylrinin mvffqiyytli olmas n onlarn zlrind he bir ey yoxdur v yalnz Allahn mczlr yaradan qdrti Onun Klamn gcl edir. kininin myi hmi imanl zhmt olub. Toxumun ccrmsinin, sonra is byyb inkiaf etmsinin sirri ona mlum deyil. Lakin kinid bitkiy hyat vern Allahn qdrtin iman var. lk baxdan kini toxumlar torpaa ataraq, onun ailsin rk ver biln qiymtli dnlri itirmi kimi grnr. Hqiqtd is o, lindki nemti artqlamas il ld etmk n torpaa atr. Eyni il Msihin davamlar da zhmt kmlidirlr ki, spdiklri toxumlarn mhsulunu ya bilsinlr. Brktli toxum soyuq, qrurlu, dnyvi rkd bir mddt hyat lamti olmadan, kk atmadan qala bilr. Lakin sonra, Allahn Ruhu qlb hyat verdiyi zaman, gizlnmi toxum oyanacaq, ccrck v boy ataraq axrda Allahn rfin sbirsizlikl gzlniln mhsulu verckdir. z gndlik iimizd biz hansnn bunun, yoxsa digrinin arzu ediln ntic vercyini ox vaxt bilmirik. Biz bunu bilmk vacib d deyil. Biz yalnz z iimizi grmliyik, onun smrsi is Allahdan asldr. Toxumunu shr vaxt sp, axama qdr d lin bo durmasn (Vaiz 11:6). Allahn mrhmtli hdind deyilir: Dnya durduqca kin-biin, isti-soyuq, yay-q v gec-gndz sona yetmyck (Yar. 8:22). Bu hd iman edrk, kini torpa umlayr v toxum spir. Onun hdin sadiq qalaraq, biz d ruhlu zmid zhmt kirik: Azmdan xan klm d beldir: bo yer yanma qaytmaz, ancaq istdiyimi yerin yetirr, onu gndrdiyim i, icra olunsun dey, hyata keirr (Ye. 55:11). Alaya-alaya toxum dayb kn sevinc haray il drzlri daya-daya glck (Mz. 126:6).

31

Toxumun ccrmsi ruhlu hyatn balancn gstrirs, onun boy atmas msihinin inkiafn nmayi etdirir. Tbitdki kimi, burada da inkiafsz hyat yoxdur. Torpan altndan xm bitki ya byyr, ya da lr. Onun bymsi sakit v gzarpmaz kes d, daimidir. Msihi qlbinin inkiaf da beldir. nkiafmzn hr bir mrhlsind hyatmz hmin an n kamil olsa da, htta Allahn biziml bal mqsdlrinin hanssa biri yerin yetmi olsa bel, daimi olan inkiafmz davam edir. Paklamaq btn mrn zhmtidir. mkanlarmz artdqca tcrb v biliklrimiz genilnir. Biz z iyinlrimiz daha byk msuliyyt gtrmy qadir oluruq v hll ediln msllrin qlizlmsi il yana, kamilliyimiz d artr. Bitki Allahn onun inkiaf n gndrdiyi qida il byyr; o, torpaqda kk atr, gnin alarn qbul edir, eh v yala sulanr v havadak hyatverici maddlri udur. Eyni il msihi d Allahn gcn arxalanaraq ruhlu almini inkiaf etdirir. Gcsz olduumuzu bilrk, biz grk btn keyfiyytlrimizdn istifad edib, Allaha daha yaxn olaq. Bitki torpaqda kk atd kimi, biz d Msihd drin kk salmalyq. Gn alarn, eh v ya qbul edn bitki kimi, biz d qlblrimizi Mqdds Ruha ab Ondan qida almalyq. Gcl, qdrtl yox, yalnz Mnim Ruhumla i grcksn, - deyir Ordular Rbbi (k. 4:6). gr biz tbitimiz v canmzla Msih mid etsk, O, hkmn dan yeri kimi doacaq, ya kimi torpa sulayan yaz ya, kimi yanmza glck (Hu. 6:3). Bizim n alarnda fa olan salehlik gni kimi doacaq (Mal. 4:2). Biz zanbaq kimi ik aacaq, buda kimi ccrck, meyn kimi tumurcuqlayacaq (Hu. 14:5,7). Msihi bizim xsi Xilaskarmz kimi qbul edib, hr eyd Ona arxalansaq, sonsuz olaraq Onda byycyik. Taxl vvl otu, sonra snbl, sonra da snbld dni yetidirir. kininin toxum spib, onu becrmyind sas mqsd ar v oxsayl dnlr ld etmkdir. kiniy ac olanlar n rk v glck toxum spini n toxum lazmdr. lahi kini d z zhmti v qurban vzind mkafat kimi biin vaxtn gzlyir. Msih zn insanlarn qlblrind brqrar etmk istyir v bunu Ona iman gtirmilrin vasitsil edir. Msihinin hyatnn mqsdi bar vermkdir imanl insanda Msihin xasiyytini brpa edib, sonra da bu xasiyyti digr insanlarda brqrar etmkdir.

32

Taxl kiniy toxum, yeyn rk vermk zn ccrir, byyr v bar verir (Ye. 55:10). Eynil insan da z n yaamamaldr. manl xs dnyada Msihi nmayi etdirir ki, baqalarn da xilas yoluna gtirsin. nsan yalnz zn dnrs, onun hyatnda ruhlu inkiaf v hqiqi smr olmaz. Msihi z xsi Xilaskarmz kimi qbul edrkn, biz zmz unudaraq baqalarna yardm etmliyik. Msihin mhbbtindn dann, Onun xeyirxahl v hssaslndan bhs edin. zriniz dn btn vziflri yerin yetirin. Baqalarnn arlarna rkdn yanaraq, linizdn gln vasitlrl itirilmilri xilas etmy aln. Msihin Ruhunu - tmnnasz mhbbt v baqalarna xidmt Ruhunu qbul etdiyiniz zaman, siz znz d kamillib smr vercksiniz. Sizin xasiyytinizd Ruhun triflayiq smrsi zn bruz verck. Sizin imannz artacaq, etimadnz mhkmlnck, mhbbtiniz is daha da kamil olacaqdr. Siz getdikc pak, ltfkar v gzl olan hr eyd Msih bnzycksiniz. Ruhun smrsi is budur: mhbbt, sevinc, slh, sbirlilik, ltfkarlq, yaxlq, sdaqt, hlimlik, zn hakim olmaq (Qal. 5:22, 23). Bu smr he vaxt lmyckdir, ksin, bdi hyat n zn bnzr olan yeni smry sbb olacaqdr. Mhsul yetidiyi zaman, drhal ora i salar. nki biin vaxt glmidir. Msih z xasiyytinin imanllar cmiyytind izhar olunmasn sonsuz hvsl gzlyir. Msihin xasiyyti tam kild Onun xalqnda ks olunan zaman O glck ki, onlar znnklr elan etsin. Hr bir msihinin sas vzifsi yalnz Rbbimiz sa Msihin zhurunu gzlmk deyil, hm d Onun gliini srtlndirmkdir (bax. 2 Pet. 3:12). gr Onun adn kn hr bir ks Onun izzti namin smr vermi olsa idi, Xo Xbr toxumlar yer zn nec srtl yaylard. Sonuncu byk mhsul ym vaxt tez yetirdi v Msih yetimi budalar ymaq zn glrdi.

Dlic buda

(Mat. 13:24-30, 37-43)

33

sa onlara baqa bir msl d sylyib dedi: Smavi Sltnt tarlasna yax toxum kn bir adama bnzyir; adam yatarkn, onun dmni glib budalarn arasna dlic buda spib getdi. Buda byyb smr verdiyi zaman dliclr d grnd. Msih davamnda onlara dedi: Tarla dnyadr. Aydndr ki, burada shbt Msihin dnyadak imanllar cmiyytindn gedir. Bu msl Allahn Padahln nmayi etdirir, Msihin adamlar xilas etmk iini gstrir, bu i is imanllar cmiyytinin kmyil grlr. Szsz ki, Mqdds Ruh dnyann hr yerind mvcud olaraq adamlarn qlbin tsir edir, lakin Allahn Padahl n mhsulun bitirilmsi v yetidirilmsi mhz imanllar cmiyytind ba verir. Yax toxum spn nsan Oludur... yax toxum Smavi Sltntin oullardr, dlic budalar is eytann oullardr. Yax toxum Allah Klamndan, hqiqtdn doulmu adamlar nmayi etdirir. Dlic budalar is yalann mhsulu v tzahr olan insanlar nmayi etdirir. Onlar spmi olan dmn iblisdir. N Allah, n d Onun mlklri he vaxt dlic budalar vern toxum spmyiblr. Dlic budalar hr zaman Allahn v insann dmni olan eytan trfindn kilir. rqd adamlar dmnindn qisas almaq mqsdil bzn onun kin sahsin budaya oxayan alaq otunun toxumlarn sprdilr. Bu otlar sahd srtl artaraq budan bour v sahibin ziyyt v zrr verir. Eynil iblis d Msih olan dmniliyindn Onun Sltntin r toxumlar spir. z spdiyi toxumlarn mhsulunu is Msihin stn atr. Msihin adn dayan, lakin Onun keyfiyytlrini mnimsmyn adamlar imanllar cmiyytin daxil edrk, eytan Allahn izztini kiiltmk, Onun xilas iini thrif etmk v bellikl d, insanlar lm mhkum etmk istyir. Msihin xidmtilri imanllar cmiyytind hqiqi v yalan msihilrin qarmasn grb ox tssflnirlr. Onlar n yollasa imanllar cmiyytini tmizlmk istyirlr. Msldki mlkdarn qullar kimi, onlar tarlan dlic budalardan tmizlmy hazrdrlar. Lakin Msih onlara bel deyir: Xeyr, dliclri sezrkn, onlarla brabr budan da qopararsnz. Biin qdr qoy hr ikisi birlikd bysn.

34

Msih tam aydn kild deyirdi ki, gnahda aq-azna inad gstrnlr imanllar cmiyytindn knarladrlmaldr, lakin imanlnn xasiyytini v davran motivlrini mhakim etmk vzifsini O bizim zrimiz qoymayb. O bizi ox yax tand n, bu mslni biz etibar etmir. gr biz imanllar cmiyytini yalan saydmz adamlardan tmizlmy balasaq, mtlq shvlr yol vermi olarq. Biz ox zaman o adamlar midsiz hesab edirik ki, Msih mhz hmin vaxt onlar zn clb edir. Bu insanlarla zmzn shv dncmizl davranm olsaq, onlar axrnc midlrindn mhrum etmi olarq. zlrini msihi hesab ednlrin oxlar son anda itcklr. Bir oxlar is yaxnlarnn gman etmmyin baxmayaraq, Gylri qazanacaqlar. nsanlar bir-birinin zahiri grkmin baxb qiymt verirlr, Allah is rklr baxr. Dlic v buda biin qdr bir yerd bymlidir; biin is imtahan dvrnn sonu demkdir. Msihin szlri biz mrhmtli davran, heyrtamiz dzm v hssas mhbbt drsini yrdir. Alaq otlar il xeyirxah mhsulun kklri bir-birin sarld kimi, yalan qardalar da imanllar cmiyytind Msihin hqiqi davamlar il sx bal ola bilirlr. manl adlandrlanlarn hqiqi mahiyytlri zahirn he cr bruz verilmir. Onlar imanllar cmiyytindn knarladran zaman, mhz onlarla yaxn olduqlar n iman etmi xslr d itiril bilrlr. Bu msl Allahn insanlar v mlklrl nec davrandn gstrir. blis hiylgr yalandr. Gylrd gnah etdiyi zaman, htta Allaha sadiq mlklr d onun mahiyytini axra kimi drk etmdilr. Mhz buna gr Allah iblisi drhal mhv elmdi. O bunu etmi olsayd, mqdds mlklr Allahn dalt v mhbbtini drk ed bilmzdilr. Allahn mrhmt v xeyirxahlna qar istr-istmz yaranacaq bh gnah v flakt sbb olan r toxumu olacaqd. Buna gr d rin atas mvqqti olaraq fv edildi ki, mahiyyti tam akar olunsun. srlr boyu gnahn nticlrini grrk qsslnn Allah qiymtsiz Qolqota Qurbann biz bx etdi ki, hiylgr eytann yalanna he kim uymasn. Alaq otlarn brktli mhsula zrr vermdn qoparmaq olmaz. Gylrin v yerin Rbbi olan Allah iblis qar dzml olduu kimi, bizim d z yaxnlarmza qar dzml olmamz lazm deyilmi? manllar cmiyytin bzi yalanlar daxil olduu n msihiliyin hqiqiliyin bh edilmmlidir; hmzinin hqiqi imanllar z cmiyytlrind yalan qardalar

35

olduundan qsslnmmlidirlr. lk imanllar cmiyytini yada salaq: Hananya v apira hvarilr qouldular. Ona qdr sehrbazlq edn imon vftiz edildi. Paveli trk edn Dimas imanllardan saylrd. Yhuda skaryot hvarilr srasnda idi. Xilaskar bir can bel itirmk istmirdi; Yhuda il davran Onun pozulmu insan tbitin olan sbrini nmayi etdirir. Msih biz d bu qdr sbirli olma tvsiy edir. O xbrdar edir ki, yalan qardalar srin sonuna qdr imanllar cmiyytin daxil olacaqlar. Lakin Msihin bu qdr xbrdarlna baxmayaraq, indiy qdr adamlar alaq otlarn qoparmaq istyirlr. Pis niyytli adamlar kimi myyn edilndn sonra, onlarn czalandrlmas n imanllar cmiyyti dvlt idarlrin mracit edirdi. Qbul olunmu qaydalara ml etmynlr hbs olunur, ignclr kir v ldrlrdlr; bunlarn hams z mllrini Msih layiq hesab ednlrin fitvas il edilirdi. Hqiqtd is bel mllr Msihin yox, yalnz eytann ruhu ilham ver bilrdi. Bu, dnyaya hakim olmaq istyn iblisin i metodudur. Onlar eretik adlandrb amanszcasna mhv edrk, imanllar cmiyyti Allah haqqnda tsvvr thrif edirdi. z mslind Msih biz baqalarn mhakim edib gnahlandrmaq vzin, bar v zn tnqidi yanama tvsiy edir. Tarlaya spiln dnlrin hams faydal olmad kimi, imanllar cmiyytin mnsub olmaq fakt da hqiqi iman sbut etmir. Alaq otlar budaya ccrtilr yal olduu mddtc bnzyir; lakin tarla qzl rngd olub biin hazr olan zaman, alaq otlar z dnlrinin arl altnda yiln snbllrdn seilck. Eynil d zahirn imanl grnn gnahkarlar bir mddt Msihin hqiqi davamlarndan seilmycklr v onlarn imanllara bnzmsi oxlarn aldadacaqdr, lakin dnyann mhsulunun biini zaman xeyir v rin aldadc oxarl birdflik mhv edilckdir. Msihl birlmdn, yalnz zahirn imanllar cmiyytin daxil olmu adamlar ifa olunacaqlar. Alaq otlarna buda il birlikd byyb gn v yaa sevinmk ixtiyar verilibdir; lakin biin vaxt siz salehl pis adam, Allaha qulluq ednl etmyn arasndak frqi yen grcksiniz (Ml. 3:18). Gylrin varisinin kim olacan Msih z hll edckdir. O hr ksi szlrin gr deyil, mllrin gr

36

mkafatlandracaqdr. nsann byan etdiklri he nyi hll etmyckdir. Onun xasiyyti aqibtini hll edckdir. Btn alaq otlarnn brktli budaya dncklri vaxt haqqnda Msih he n demir. Buda il alaq otlar biin kimi, yni dnyann sonuna qdr brabr bitcklr. O zaman alaq otlarn toplayb, yandrmaq n drzlr balayacaqlar; fqt budan Allahn anbarlarna toplayacaqlar. O zaman salehlr Atalarnn Sltntind gn kimi parlayacaqlar. Onda nsan Olu mlklrini gndrckdir v onlar pis yola kn btn eylri v qanunsuzluq ednlri Onun Sltntindn toplayacaqlar; onlar soba alovuna atacaqlar. Orada alama v di qcrts olacaqdr.

Xardal toxumuna bnzr

(Mt. 13:31, 32; Mk. 4:30-32; Lk. 13:18, 19)

Msihi dinlynlrin irisind friseylr d ox idi. Onlar istehza il qeyd edirdilr ki, Onun Msih olduunu etiraf ednlr azdr. Onlar zlrin sual edirdilr ki, bu sad mllim hans yol il sraili qdrt zirvsin yksldckdir v nec ola bilr ki, var-dvlti, hakimiyyti v izzti olmadan, O, yeni padahlq qura bilr. Msih onlarn fikirlrini oxuyub, bel cavab verdi: Allahn Sltntini ny bnzdk? Yaxud onu n msll mqayis edk? Dnyvi hakimiyytd ona bnzyn he n yox idi. He bir vtnda cmiyyti Ona bnztmk n simvol ola bilmz. Xardal toxumu kimidir. Yer kildikd toxumlarn n kiiyidir. kildikdn sonra byyr v btn baa bitkilrindn daha byk olur, el iri budaqlar salr ki, gyn qular onun klgsi altnda yuva tik bilirlr (Mk. 4:31,32). Torpaa dm toxum Allahn z trfindn ona bx edilmi hyat

qanununa sasn bitir v insann sylrindn tamamil asl deyil. Bu eynil Msihin Sltntin d aid edilir. Bu, yeni bir eydir. Onun inkiaf prinsiplri dnya dvltlrini idar etmi v edck qanunlara ziddir. Dnya hkmdarlar z hakimiyytlrini zoraklqla tsdiq edirlr; onlar z iqtidarlarn mhariblrl saxlayrlar; yeni

37

Padahln qurucusu is Slh Padahdr. Mqdds Ruh dnya padahlqlarn yrtc heyvanlarla tsvir edir; Msih is dnyann gnahn aradan qaldran Allah Quzusudur (Yh. 1:29). Onun idar sulunda zorakla, insann azadln tapdalayan he ny yer yoxdur. branilr gman edirdilr ki, Allahn Padahl da bu dnyann padahlqlarnn qurulduu trzd qurulacaqdr. Adamlar doru yola gtirmk n onlar zahiri tsirlrdn istifad edirdilr, dnyvi metodlar v zlrinin yaratdqlar planlar ttbiq edirdilr. Msih is yeni hyatn lahi tmlini verdi. bdi hqiqt v pakl tsdiq edrk, O, yalan v gnaha qalib gldi. Msih z mslini danan zaman xardal aaclarn hr yanda grmk olard. Onlar ot v snbllrdn uca idi, budaqlar lngr vururdu. Qular budaqdan-budaa uub, ch-ch vururdular. Ancaq bu nhng aaclar, ola bilsin, n xrda bir toxumdan boy atmd. vvlc bu toxum zrif bir ccrti verir. lk baxda ox zif grnn, lakin hqiqtd byk yaamaq qvvsin malik bu ccrti zml byyr v inkiaf edrk, ntic etibaril mhtm bir aaca evrilir. Msihin Sltnti d ilk baxda sad v hmiyytsiz grnrd. Dnya dvltlri il mqayisd o ox zif grnrd. Msihin padah olmaq haqqnda szlri bu dnyann idarilrind gl doura bilrdi. Lakin Msihin davamlarna bx edilmi bdi hqiqtlrd Mjd Padahl z il lahi hyat gtirirdi. Lakin o nec srtl qol-budaq atd, nec geni yayld! Msih xardal toxumu haqqnda msl gtirdiyi zaman yeni Sltnt yalnz bir ne qalileyal kndlidn ibart idi. Onlarn yoxsul v az sayda olmalar Msihin dalnca gzn bu sadlvh v bsirtsiz balqlara qoulmaq istynlri qaytarmaq n sbblrdn biri idi. Ancaq xardal toxumu byyb btn dnya zrind budaq amal idi. gr insan tsvvrn sarsdan dnya sltntlrinin hams gec, ya tez mhv olurlarsa, Msihin Sltnti qdrtl v hr eyi hat edrk qalmaqdadr. Ltf d beldir. nc o, insan ryind kiik bir yer tutur. Lakin Klam deyilib, in as qlb daxil olub v yeni hyatn balanc olan tsir balayb; onun nticlrini kim l bilr? Xardal toxumu haqqndak msl Msihin Padahlnn mumi inkiafndan baqa, bu inkiafn hr mrhlsinin msldki inkiaf mrhllri il st - st dmyini nmayi etdirir. Allahn z imanllar cmiyytinin hr nsli zn ayrca xsusi hqiqtlri v taprqlar vardr. Hr zaman bu dnyann hddindn artq

38

ehtiyatl mdriklrin gizli qalan hqiqt uaq kimi sad v tvazkar adamlara almdr. Hqiqt fdakarla dvt edir; dy v qlby arr. vvlc hqiqti az adam eidir. Onlara glrlr, bu dnyann dahilri v dnya il ayaqlaan imanllar cmiyyti onlara qar dururlar. Msih hadt edn v yhudilrin qruruna v mrasimiliyin qar tkbana mbariz aparan Vftizi Yhya il d bel oldu. Xo Xbri Avropaya ilk df atdranlarla da bel oldu. Troasdan Filipiy yola dn iki adr dzldnin Pavel v Silann sfrlri n qdr ar v midsiz grnrd. Qeysrlr paytaxtnda Msihi tbli edn, qollar zncirlnmi qoca Pavel il d bel oldu. Roma imperatorluunun btprstliyi il mnaqiy girmi kiik kndli v qul cmiyytlri il d bel oldu. Dnya mdrikliyinin tzahr olan qdrtli kilsy qar xm Martin Lterl d bel oldu. mperatora v papaya qar xarkn, o, Allah Klamndan n qdr brk yapmd: Mn bunun zrind mhkm dayanram v baqa cr bacarmram. Allah mn kmk olsun. Msihi v Onun hqiqtini kils mrasimiliyi, sensualizm v imanszlq dvrnd tbli edn Con Uesli il d bel oldu. Btprst dnyasnn flaktlrindn myus olmu, Msihin mhbbt mjdsini insanlara atdrmaq arzusu il yaayan, vzind is ruhani kahindn ylin, cavan olan! Allah btprstlri imana gtirmk istdiyi vaxt bunu snin v mnim kmyim olmadan edckdir cavabn alm bir gnci tsvvr edin. Bizim dvrn dini fikir dahilri kemi srlrd hqiqt toxumlarn spn adamlar triflyrk, onlara abid ucaldrlar. Ancaq bu da hqiqtdir ki, bu ii grrkn, onlar ox zaman hmin toxumlarn masir dnyamzdak ccrtilrini tapdalayrlar. Yenidn kemidn qalm bir fikir sslnir: Biz Allahn Musa il dandn bilirik; bu Adamn is haradan olduunu bilmirik (Yh. 9:29). Kemid olduu kimi, mhz bizim dvr n mhm hmiyyt ksb edn hqiqtlr d ruhani kahinlr deyil, hddindn artq all v mdrik olmayan, blk d mhz buna gr Allah Klamna canl imann saxlam insanlara alr. Qardalar, baxn, siz dvt olunmular kimsiniz: aranzda cismani nqteyinzrdn mdrik, nfuzlu v silzad ox deyil. Lakin Allah, mdriklri utandrmaq n dnyann alsz saydqlarn sedi v gcllri utandrmaq n dnyann zif saydqlarn sedi; Allah hmiyytli saylanlar lv etmk n bu dnyann silzad olmayanlarn, xor baxlanlarn, htta he hmiyyti olmayanlarn sedi ki (1 Kor.

39

1:26-28), sizin imannz insan mdrikliyin deyil, Allahn qdrtin istinad etsin (1 Kor. 2:5). Hqiqi msihilrin bel bir qardalnda xardal toxumu haqqndak msl z mhtm tzahrn tapacaqdr. Kiik bir toxum byk bir aac olacaqdr. Sonuncu mrhmt v xbrdarlq ar bizi yer znd yaayanlara, hr millt, hr qbily, hr dil v hr xalqa tbli etmk n (Vh. 14:6) onlarn yanna getmy dvt edir ki, z smi namin bir xalq tkil etsin (Hv.i.15:14). Bellikl, btn yer z Onun izztindn aydnlaacaq (Vh. 18:1).

kin haqqnda msllrdn gtrln baqa drslr

Toxumlarn spilmsi v bitkilrin inkiaf etmsi haqqndak msllrdn aild v mktbd heyrtamiz drslr kimi istifad edil bilr. Qoy uaqlar v gnclr tbit hadislrind Allahn qdrtinin tsirini gr bilsinlr ki, iman vasitsil ld olunan tsviredilmz namlara sahib olsunlar. Geni dnyann ehtiyaclarn dyn Allahn heyrtamiz iini drk edib, Onunla mkdalq etmyi yrnrk, gnc insanlar z hyatlarnda daim Onun qdrtin arxalanacaqlar. Allah toxumlar da, yer krsi kimi, z Sz il yaratd. z Sz il O, toxuma byyb nsil vermk qvvsini verdi. O buyurdu: Qoy yer z bitkilr yetirsin; toxumlar bitirn ot-lf v torpaqda hr nv bhrli aaclar yetisin. Aaclar meyv gtirsin v toxumlar meyvlrinin izind olsun. Bel d oldu< Allah grd ki, bu, yaxdr (Yar. 1:11, 12). Allahn mhz bu sz il toxum boy atr. z ccrtilrini gn trf ynldn hr bir toxum N syldi, mvcud oldu, n mr etdi, quruldu Allahn Klamnn mcz yaradan qdrtini byan edir (Mz. 33:9). Msih z agirdlrin bel dua etmyi yrdirdi: Gndlik ryimizi biz bu gn ver. O, gllri gstrib, onlara sbut edirdi: gr tarla otunu Allah bel geyindirirs, sizi daha ox geyindirmzmi, ey az imanllar? (Mt. 6:11, 30). Bu duan eidrkn, Msih z szn yerin yetirmk n daim hazrdr. Gz grnmyn qvv daim insann xeyrin alaraq, ona geyim v qida bx edir. Allahn can bx edn hmin qvvsi il tarlaya atlm toxum canl bir bitkiy evrilir. Allah kamil

40

mhsulun yetidirilmsi n hr n lazmdrsa verir. Bu haqda zbur oxuyan gzl sylmidir: Yer znn qaysna qalb su verirsn, Onu bol, mhsuldar edirsn. Ey Allah, zayn su il doludur, Torpa taxl zn hazr edirsn. Torpan rmlarn sulayrsan, Aralarn brkidirsn, Gur yala torpan yumaldrsan, Mhsuluna brkt verirsn. Yay fslin gzllik lngini geyindirirsn, zlrindn bolluq axr. (Mz. 65:9-11). Maddi dnya Allahn idarsi altndadr. Tbitd hr ey myyn

qanunauyunluqlarla ba verir. Burada hr ey Allah trfindn istiqamtlndirilir, Yaradann iradsi il hrkt edir. Buludlar v gn, eh v ya, klk v frtna hams Allahn nzarti altndadr v hams son nticd Onun iradsin tam kild tabe olur. Mhz Allah Qanununa tabe olaraq toxum yerin altndan ccrir, vvl ota, sonra snbl, daha sonra is snbl dolu dn evrilir (Mk. 4:28). Bu mrhllrin hamsndan bitki z vaxtnda keir, nki Onun iradsin mqavimt gstrmir. Bs n n Allahn surtin v bnzrin gr yaradlm, ur v nitq bx edilmi insan yaradlanlarn iind yegan varlqdr ki, Onun namlarna ox vaxt bigan qalr, iradsin mqavimt gstrir. Nec ola bilr ki, mhz urlu varlqlar dnyann flaktlrin sbbkar olsunlar? nsann yaamas n lazm olan hr eyin ld olunmasnda Allahla insann sylrinin ahngdarl grnr. nsan llrinin toxum kinind itirak olmadan mhsul ld edil bilmz. Lakin Allahn bx etdiyi gn i v yalar, eh v buludlar olmazsa, mhsul yeti bilmz. Hr bir balancda, tbbskarlq faliyytind d, elmi tdqiqatlarda da beldir. Bu, eynil ruhlu alm d, xasiyytin formaladrlmasna da, msihi faliyytinin hr hans baqa bir nvn d aid

41

edilmlidir. Biz zmz hrkt etmliyik, lakin Allahn kmyi olmasa, bizim sylrimiz bs olacaqdr. Ruhlu almd, yaxud da dnyvi ilrind insan nys nail olarsa, he vaxt unutmamaldr ki, o bunlara Allahn kmyil nail olubdur. Allahdan asl olduumuzu drk etmk ox vacibdir. Biz insan imkanlarn hddindn ox yksldrk, onun l ilrin ox arxalanrq. Allahn bx ed bilcyi qvvy is ox az mid bslyirik. Biz Allahn hmiilriyik (1 Kor. 3:9). Bu ilrd insann pay ox czidir; lakin onun sylri Msihin lahi mkdalna arxalanarsa, Onun bx edcyi qvv il insan hr ey nail ola bilr. Toxumun ccrib bitmsi uaqlarn trbiy iind yani vsait ola bilr. vvl ot, sonra snbl, daha sonra is snbld dolu dn. Bu msli byan elmi Allah hm d xrdaca toxum yaratm, ona hyat qvvsi vermi v onun inkiafn idar edck qanunlar qoymudur. Bu mslin byan etdiyi hqiqtlr is Onun z hyatnn gerkliklridir. Msih Allahn qoyduu, bitkilrd mahid olunan qanunla fiziki v ruhlu chtdn inkiaf edirdi v O istyirdi ki, gnclrin hams buna riayt etsinlr. Msih Gylrin Hkmdar v izzt Padah olmasna baxmayaraq, Beytlehemd krp kimi, anann qucanda kmksiz bir uaq kimi dnyaya gldi. Uaqlq dvrnd O, szbaxan bir uaq nmunsi idi. Msih valideynlrin hrmt gstrrk, onlarn iradsini yerin yetirrk v z uaq imkanlar il onlara kmk edrk, byk kimi deyil, uaq kimi hrkt edirdi. Lakin z inkiafnn hr mrhlsind ykskd duraraq, gnahsz insan hyatn tzahr etdirn sad v tbii xasiyyt malik idi. Mqdds Kitab Onun uaqln bel tsvir edir: Krp byyr, ruhn qvvtlnir v hikmtl dolurdu; Allahn ltf d Onun zrind idi. Onun gncliyi haqqnda is bel hadtimiz var: sa is hikmtd v boy-buxunda, Allah v insanlar qarsnda ltfd trqqi edirdi (Lk. 2:40, 52). Bunun n valideyn v mllimlrin hssas zhmtlri grkdir. Onlar gnclrd msbt keyfiyytlri inkiaf etdirmk mqsdi gdmlidirlr ki, onlarn inkiafnn hr mrhlsi hmin dvrn gzlliyini ks etdirsin. nsann inkiaf tbii, ahngdar olmal, badak gln amasna bnzmlidir. z tbiiliklri v qayszlqlarn itirmyn uaqlar hmi clbedici olurlar. Uan hr hans bir mvffqiyytin hddindn ox diqqt yetirrk, bunu onun

42

yannda tez-tez xatrlatmaq grksizdir. Uaq hrtprstliyin rvac verrk, onun gzlliyini, szlrini v hrktlrini triflmkdn kinin. Uaa bahal v dbdbli paltar geyindirmk dzgn deyil. Bu, krp qlbind qrur yaradr v yoldalarnda paxlla sbb olur. Uaqlar yalarna uyun sadlikd trbiy olunmaldrlar. Onlar valideynlrin kmk mqsdil gclri atan vziflri yerin yetirmyi bilmlidirlr. Uaqlarn ylnc v muliyytlri yalarna uyun olmaldr. Uaqlq dvr msldki yal ccrtilr bnzyir v yalnz onlara mxsus caziby malikdir. Uaqlarn vaxtndan tez bymlrin rvac vermyin ki, z gnc yalarnn travt v cazibsini mmkn qdr ox saxlasnlar. z yalarna uyun imanla uaqlar da tam kild xeyirxah msihi ola bilrlr. Allah onlardan yalnz bunu istyir. Onlara ruhlu hqiqtlri alamaq lazmdr; valideynlr vladlarnda onlar Msihl daha da yaxnladra biln keyfiyytlrin formalamas zn rait yaratmaldrlar. Allahn qanunlarna uyun olaraq, tbitd sbbdn sonra mtlq ntic glir. Biin hmi kinin sviyysini gstrir. Shlnkar ii daim z zhmtinin nticlri il ifa edilir. Mhsulun z onun leyhin hadt edir. Ruhlu hyatda da beldir: hr iinin syi onun myinin nticlri il llr. Onun zhmtke, yaxud shlnkar myinin nticsi biin zaman alr. Glck bdi hyatnn taleyi d bel hll olunacaqdr. Spilmi hr toxum z nvn uyun mhsul verir. nsan hyatnda da beldir. Buna gr d biz hssaslq, qaykelik v mhbbt toxumlar kmliyik, nki n ksk, onu da bicyik. Eqoizm, zn sevmk, z il fxr etmk v qsurlara rvac vermk kimi xsusiyytlr is onlara mvafiq mhsul verck. zlri n yaayanlar fani toxum kirlr, bundan is rk mhsul alrlar. Allah he kimi mhv elmir. Mhv olanlarn hr biri z-zn mhv etmi olacaq. Vicdannn ssini susduran hr ks imanszlq toxumlar kir v onlara mvafiq mhsul gtrr. Allahn ilk xbrdarln rdd edn firon inad toxumlar kdi v onlarn da mhsulunu bidi. Bunlar byyb mhsul vermi imanszlq toxumlar idi ki, onlar firon qlbin z kmidi. O, torpa viran olana, znn v sltntinin aillrind ilk vladlar ln v dnizin sular onun atlar, arabalar v sgrlri

43

zrind birln qdr inad etdi. Onun tarixsi mdrik N krsn, onu da birsn (Qal. 6:7) szlrinin dhtli tsdiqidir. nsanlar bu hqiqti drindn drk etslr, kdiklri toxumlarn seilmsind ox ehtiyatl olardlar. kilmi toxumun mhsulu yenidn spilir v bellikl, mhsul ardcllqla artrlr. Bu qanun bizim z yaxnlarmzla mnasibtlrimizd d gerklir. Hr bir hrktimiz v szmz mhsul vern toxuma bnzyir. Qayke xeyirxahlq, barq v tvazkarlq kimi qhtlr baqa adamlarda, onlarn vasitsil d qeyrilrind mhsul verck. Eynil paxllq, pislik v kim il mahid olunan mllrin toxumlar da torpaa ddkd, ac kk kimi byyb, oxlarn murdar edckdir (br. 12:15). z nvbsind bu oxlar vasitsil is n qdr baqalar zhrlncklr. Bellikl, xeyir v r toxumlarnn kini daim davam edrk, hm dnyvi, hm d bdi hyat n mhsul verck. kininin drsi biz bir d hm ruhlu, hm d maddi namlarda sxavtli olma yrdir. Rbb buyurur: Btn sulu torpaqlarda toxum knlr, siz n xobxtsiniz! (Ye. 32:20). Bunu da deyim ki, az kn az da bick; ox kn is ox da bickdir (2 Kor. 9:6). Btn sulu torpaqlarda kmk Allahn namlar il daim blmk demkdir. Bu bizim Allaha xo olan, briyyt humanist kmyimiz demkdir. Buna bnzr xidmt v yardm bizi kasb etmyckdir: ox kn ox da bickdir. kini z toxumlarn tarlaya ataraq, onlar artrm olur. Allahn namlar il blmkd davaml olan adamlar da bel qazanrlar. Bunun il onlar xeyir-dua alrlar. Allah onlara artqlamas il vercyini vd edir ki, onlar da baqalarna ver bilsinlr. Verin, siz d verilckdir: llb-bizilmi, silklnib-baslm, dolub-dam bol bir l il sizin tyiniz tklck (Luk. 6:38). kin v biin biz bundan da ali olan yrdir. Biz dnya nemtlrini yaxnlarmzla blrkn, gstrilmi qay v sevgi onlar Allaha kr etmy vadar edir. Bellikl, onlarn qlblri ruhlu hqiqt toxumlarnn bitirilmsi n hazrlanr. kiniy toxum vern Allah is onlarn byyb bdi hyatda mhsul vermsi n rait yaradacaq v tminat verckdir. Torpaa dm dn bizim xilasmz n Msihin qurbann gstrir. Msih deyir: Budann toxumu yer db lmzs, o yalnz qalar; fqt lrs, ox mhsul

44

verr (Yh. 12:24). Bel ki, Msihin lm d Allahn Padahl n brktli mhsul verckdir. Bitkilr almind olduu kimi, Onun lmnn nticsi d hyat olacaqdr. Msihl birg ilyrk layiqli mhsul vermk istyn hr adam vvl torpaa db lmlidir. Hyat dnyann ehtiyaclarnn kin tarlasna atlmaldr.

znmhbbt v znxidmt is mhv edilmlidir. Bu zaman zn qurban vermk qanunu zn xilas etmk qanunu kimi ntic verckdir. Torpaa atlan toxum mhsul verir v bu mhsul z d nvbti kin n istifad edilir. Yeni biind mhsul artrlm olur. Bellikl, kini z toxumunu torpaa ataraq, hqiqtd onu saxlam olur. nsanlarn hyatnda da beldir: vermk yaamaq demkdir. bdiyyt n saxlanlan hyat Allahn v insanlarn xidmtin knll olaraq hsr edilmi hyat olacaqdr. Bu dnyada Msih namin hyatlarn qurban vern adamlar onu bdi hyat n saxlayacaqlar. Demli, toxum lr ki, yeni hyat versin. Bunu mahid edrk, biz dirilmni drk edirik. Allah sevnlrin hams yen gylrdki dmd yaayacaqlar. Qbird ryck insan bdni haqqnda Allah demidir: Fanilikd kilir, qeyri-fanilikd bitir; hrmtsizlikl kilir, clalla dirilir; ziflikl kilir, qdrtl dirilir (1 Kor. 15:42). kini v toxum haqqnda olan, tbitin zndn gtrlm mslin oxsayl drslrindn bzilri bunlardr. Valideyn v mllimlr uaqlar ali hqiqtlr ynltmk, Mjd drslrini tcrbd mhkmltmk n mxtlif imkanlardan istifad etmlidirlr. Qoy uaqlarn zlri torpa hazrlayb, toxumlar ksinlr. vaxt valideynlr, yaxud mllim mqayis edrk, xeyir v r toxumlar kiln rkdn sz aaraq dey bilrlr ki, torpa kin hazrlayan kimi, insan qlbini d hqiqt

toxumlarnn kk atb bymsi n hazrlamaq lazmdr. Torpaa toxum kildiyi zaman Msihin lmndn, ilk ccrtilr grnnd is dirilmyin hqiqiliyindn danmaq olar. Spilmi toxumlarn sonrak inkiaf vaxt da tbii v ruhlu kin haqqnda bnztmni davam etdirmk olar. Gnclri d bu trzd yrtmk grkdir. Onlara torpaqda ilmyi yrtmk lazmdr. Bunun n hr mktbin yannda torpaq sahsi tkil edib, Allahn xsi drs ota kimi istifad etmk mqsduyun olard. Tbitd ba vernlr znmxsus bir drslikdir ki, Onun vladlar ondan istifad etmyi yrnmlidirlr. Qlbin tarlasn becrmyi d biz tbitdn yrn bilrik.

45

Yenidn kini v toxum haqqnda msl qaydaraq, bir mhm mqama toxunaq. kilmmi torpaqdan he kim yax mhsul alma dnmr. Torpa kin hazrlamaq n is inadla v zml almaq grkdir. nsan ryindki ruhlu i d bel grlmlidir. nsanlarn xilasnda uur qazanmaq istyn adam onlara Allahn Klamn rkdn atdrmaq istmlidir. Bu zaman o, Mqdds Ruhun insanlarn rklrini artq kib yumaltdn grckdir. Torpaa inadl mk srf edilmyibs, o, mhsul vermyckdir. ryin tarlasnda da beldir: Allahn izzti n mhsul vermkdn tr onu Mqdds Ruh hazrlamaldr. Torpaqda vaxtar ildikd, o, brktli mhsul vermir. O bizdn daimi, gndlik mk tlb edir. Onu drindn v tez-tez kmk lazmdr ki, xeyirxah ccrtilrdn qidan qsb edn alaq otlar mhv edilsinlr. Torpa kib spnlr glck mhsulu mhz bel hazrlayrlar. Tarlann ortasnda dayanb yerin yetmyn midlrin nec pu olduunu mahid etmk he bir bhr vermir. Torpaqda zml alan, eyni zamanda tbitin ruhlu drslrini drk edn adamlara Allah xeyir-dua verir. Torpa becrmy balayan zaman kini n kimi cvahirata sahib ola bilcyini tsvvr ed bilmir. kini tcrbli v all adamlarn mslhtin qulaq assa da, i prosesind zn alan drslri d mnimsmsi lazmdr. Bu, qlbin trbiylnmsind uurun inkarolunmaz rtidir. Torpan becrilmsi ruhun bymsind mhm rol oynayr. Toxumu dirildn, gec v gndz onun qaysn kn, inkiaf etmsi n ona qvvt vern Allah z vladlarna daha ox qay v diqqt gstrir. nsan znn dnya hyat n toxum kirs, lahi kini insanlarn qlbind bdi hyat zn mhsul verck toxumlar kir.

Mayaya bnzyir

(Mt. 13:33; Lk. 13:20, 21)

46

Qalileyal Peymbri dinlmy bir ox savadl v nfuzlu insanlar glirdilr. Onlarn bzilri Msihin trafnda cmlmi insanlara maraqla baxrdlar. Burada yoxsul, savadsz, crq paltarl dilnini v znd gnah mhr olan qulduru, lili v canavar, taciri v ylnc adamn, yuxar v aa tbqnin nmayndlrini, varl v kasblar grmk olard. Bir szl, ham bir-birini sxdraraq, Msihin szlrini eitmk n Ona yaxn olmaa alrdlar. Bzi savadl adamlar bel bir caib yncaa baxb, zlrin sual verirdilr: Allahn Padahl bunlardan bina edil bilrmi? Xilaskar yenidn onlara msll cavab verdi: Gylrin Padahl xmir mayasna bnzr. Qadn onu gtrb l unun iind, btn xmir turuyana qdr saxlayr. Yhudilrin arasnda xmir mayas bzn gnahn simvolu klind ildilirdi. Pasxa dvrnd evdn hr cr mayan uzaqladrmaq tvsiy edilirdi ki, bu da qlblrdn gnah uzaqladrma gstrirdi. Msih d z agirdlrini xbrdar edirdi: Friseylrin mayasndan - yni ikizllkdn znz qoruyun (Lk. 12:1). Hvari Pavel is kin v yamanlq mayasndan bhs edir (1 Kor. 5:8). Lakin Msihin mslind bhs ediln maya simvolu Gylrin Padahlndan xbr verir. Burada o, Allahn hr cr ii srtlndirn, hamn birldirn qdrtini nmayi etdirir. He kim o qdr yaman v alaq knll ola bilmz ki, bu qvv onda tmizlyici i apara bilmsin. zn Mqdds Ruha tslim edn hr adamda yeni hyat prinsipi tsdiq olunacaqdr; itirilmi Allah tcssm insanda brpa edilckdir. Ancaq insan xsi iradsi il z-zn dyi bilmz. O bel bir yenilm etmk n lazmi qvvy malik deyil. Hazrlanan qidada istniln dyiikliyi ld etmk n ona tamamil knardan gtrlm bir ey maya lav edirlr. Buna bnzr kild, gnahkar da izzt padahlna layiq olmaq n Allahn ltfn qbul etmlidir. Dnyada olan he bir mdniyyt v thsil dgn gnah vladn gylrin vlad ed bilmz. Yenildirn enerji Allahdan glmlidir. Arzu ediln dyiiklik yalnz Mqdds Ruhun kmyi il ba tuta bilr. Yuxar, yaxud aa tbqdn olmasna baxmayaraq, xilas olmaq istyn hr ks mhz bu yenildirici qvvy tslim olmaldr. Xmir qatlm maya iridn balayaraq, btn xmiri iirtdiyi kimi, Allahn ltf d insann ryin nfuz edrk, onun btn hyatnda tzahr edir. He bir srf

47

xarici dyiiklik bizi Allahla barmaa gtir bilmz. oxlar zlrinin bu v ya digr zrrli vrdiini trgitmkl msihi olmaq haqqnda dnrlr. Lakin onlar vacib olan idn balamrlar. Hr eydn vvl ryin dyimsi grkdir. mana dild hadt etmk baqa, ryi dolduran hqiqtl yaamaq is tam baqadr. Hqiqti, sadc, bilmk kifayt deyildir. Biz bel biliy malik olsaq bel, tfkkrmzn istiqamti dyimz qalr. ryin znn dyimsi v paklamas grkdir. Allahn qanunlarna yalnz borcluluq hissindn sadiq olan, yalnz tlb edildiyi n onlara riayt edn insan Allaha tslim olman hqiqi sevincini duymayacaqdr. Hqiqtd, bu, imanszlqdr. Allahn buyurduqlar insann istklrin zidd olduu n boyunduruq kimi qarlananda, bel bir adamn hqiqi msihi olmadna min ola bilrik. Allaha hqiqi itat daxili tml zrind qurulmaldr. O z sasn pakla mhbbtdn, lahi Qanuna valehlikdn gtrr. Hqiqi pakln sasnda

Xilaskarmza olan sdaqtimiz durmaldr. Bu onunla nticlnck ki, biz doru olan mhz doru olduu zn hyata keircyik - nki doru olan etmk Allah mmnun edir. Mqdds Ruh vasitsil ryin dyimsinin ali hqiqti Msihin Nakdimona dediyi szlrdn yan olur: Dorusunu, dorusunu sn deyirm: Bir kims yenidn doulmasa, Allahn Padahln gr bilmz... Bdndn doulan bdndir, Ruhdan doulan ruhdur. Sn: Yenidn doulmalsnz dediyim tccblnm. Yel istdiyi yerd sr, onun ssini eidrsn, fqt haradan glib, haraya getdiyini bilmzsn; Ruhdan doulmu hr adam da beldir (Yh. 3:3-8). Mqdds Ruhdan ilham alm hvari Pavel bel yazr: Mrhmti bol olan Allah, bizi sevdiyi byk mhbbtdn tr, tqsirlrimiz zndn l olduumuz halda, biz Msihl brabr hyat verdi (siz Allahn ltf il xilas olmusunuz) v Msihl brabr bizi dirildib, smavi almd oturtdu ki, glck dvrlrd z ltfnn hdsiz znginliyini sa Msihd biz gstrdiyi xeyirxahlqla izhar etsin. Zira Allahn ltf il imanla xilas oldunuz v bu sizdn asl deyil, Allahn namdr (Ef. 2:4-8). Xmir daxil edilmi maya gizli tsir edrk, btn ktlni turudur; hqiqt mayas da gzgrnmz kild tsir edir ki, bu da nticd qlbin yenilmsin gtirib xardr. ldrc ehtiraslar onun tsiri altnda yumalaraq getdikc ziflyir.

48

nsanda yeni fikirlr, yeni hisslr v yeni istklr doulur. Qlb zn yeni ideal Msihin hyatn seir. nsann uru yenidn qurularaq, qabiliyytlri yeni istiqamt ynldilir. nsan yeni qabiliyytlr ld etmir, lakin malik olduu qabiliyytlr paklar v xeyir-dua alr. Onun vicdan oyanr. Onun xasiyyti dyirk Allaha xidmt etmy ynlir. Tez-tez sual olunur ki, n n zlrini lahi Klama iman etmi hesab ednlrin oxlarnn n szlrind, n ruhlu vziyytlrind, n d xasiyytlrind yuxarda gstrilmi dyiikliklr ba vermir? Ax n n trafmzda bir oxlar istklrin v planlarna zidd olan he nyi qbul etmirlr, gnahl ehtiraslara v srt, amiran v dnlmmi szlr yol verirlr? Hqiqtdn tamamil uzaq olan insanlardak kimi, aldadc dnya hyatna hakim olan znprsti, eqoizm, cilovsuz tbit, mntiqsiz dnclr, gnahkar ehtiraslar, pozun xasiyyt kimi chtlr yen d onlarn hyatnda grnmkddir. Bunun sbbi ondadr ki, bu adamlar hqiqtd tamamil Allaha tslim olmayblar. Onlar hqiqt mayasn rklrin qbul etmdiklri n o tsirsiz qalmdr. Onlarn gnaha tbii v sonradan qazanlm aludiliklri hqiqt mayasnn yenildirici qvvsin tabe edilmmidir. Onlarn hyatnda Msihin ltf olmad n, qlblri Onun onlar dyidir bilck qdrtin imanszlqla doludur. man eitmkdn, eitmk is Allahn Klam vasitsil olur (Rom. 10:17). Mqdds Yazlar xasiyytin dyimsinin n ali vasitsidir. Msih bel dua edirdi: Onlar hqiqtinl mqdds eyl; Snin szn hqiqtdir (Yh. 17:17). lahi Klam yrnrk onun buyurduqlarna tabe olsaq, o, ryimizd mtlq i apararaq, xasiyytimizin mqddslikdn uzaq olan hr bir chtini zifldrk yox edckdir. Vicdan vasitsil tsir edn Mqdds Ruh gnahlarmz ifa edir, Msihin mhbbtil ryimizd artan iman is bizi bdnd, qlbd v ruhda Onun tcssm il uyunladrr. Yalnz bu tqdird Allah bizdn z iradsinin icras n istifad ed bilckdir. Biz bx ediln qvv daxilimizd tsir buraxr, sonra da xaric xb bizi malik olduumuz hqiqti baqalarna atdrmaa vadar edir. Allah Klamnn hqiqtlri insann n sas v mhm ehtiyacna cavab verrk, qlbin iman vasitsil yenilmsin gtirir. Bu byk prinsiplr gndlik hyatmza ttbiq edilmk zn hddindn artq pak v mqdds hesab edilmmlidir. Bunlar gylr atan v bdiyyti gstrn hqiqtlrdir, lakin onlarn tsiri bri tcrbd

49

hyata kemlidir. Bu hqiqtlr hyatn hr sahsin, n bykdn n kiiy qdr hr eyin drinliyin varmaldr. ry daxil edilmi hqiqt mayas bizim istklrimizi idar edir, fikirlrimizi tmizlyrk istiqamtlndirir v xasiyytimizi yumaldr. O, uru itildirir v qlbin enerjisini artrr, mrhmt v mhbbt hisslrini gcl edir. Msih ynlmi v Onun prinsiplrini mnimsmi insan dnya n tapmacadr. Eqoist, pula hris insan yalnz dnyann var-dvltini, hrtini v lzztlrini ld ed bilr. bdiyyt onun mqsdlrin daxil edilmir. Msihin davamlar n is dnya nemtlri z cazibsini itirir. Onlar Msihin ad v Onun izztlnmsi namin zml alaraq, hl Msihi qbul etmmi v bu dnyada midlrini itirmi insanlarn xilas olmas n fdakarlq gstrirlr. Gnahkar dnya yalnz bdi srvtlri hqiqi hesab edn bel insanlar baa d bilmir. Onlarn rklrind Msihin mhbbt dolu xilasedici qvvsi yaayr. Bu mhbbt insann btn baqa istklrini zn tabe edib, onu gnah iind boulan dnyadan yksy qaldrr v onun ldrc tsirindn xilas edir. Allah Klam bizim insanlarla hr cr nsiyyt v laqlrimizi pakladrr. Hqiqt mayas bizd rqabt, hrt v birincilik arzusu dourmur. Hqiqi, Gydn glmi mhbbt eqoist v etibarsz olmur. O, insanlarn alqlarndan asl deyil. Allahn ltfn qbul edn insann ryi Allaha v Msihin zn qurban verdiyi adamlara sonsuz sevgi il doludur. Onun mnliyi hrt axtarmr. O, yaxnlarn ona etdiklri nvazi gr, ona yksk qiymt verdiklrin gr deyil, hams Msihin qan il xilas aldqlar zn sevir. nsanlar onun istklrini, szlrini v hrktlrini shv anladqda is myus olmayaraq, zml v tmkinl iini davam etdirir. O, xeyirxah, qayke v lyaqtlidir, eyni zamanda Allahn mrhmt v mhbbtin etibar edrk, daim midl yaayr. Hvari biz tvsiy edir: Sizi aran Mqdds bnzyib, znz d hr hrktinizd mqdds olun, nki yazlmdr: Mqdds olun, nki Mn mqddsm (1 Pet. 1:15,16). Msihin ltf biz emosiyalarmz v ssimizi Msih mxsus olan trzd cilovlamaq qabiliyyti verir. Allahn ltfnn tsiri bir-birimizl mnasibtlrd, nvazid, tskinlik vern szlrd v qaykelikd izhar edilckdir. Bel evd mlklrin mvcudluu duyulur. Bu zaman hyatmz Allaha ucalan bxur

50

tsts kimi tir saacaqdr. Mhbbt xeyirxahlqda, hlimlikd, mrhmtli v oxsbirli olmamzda izhar edilckdir. man etmi adam zahirn d dyimi olur. Qlbd mvcud olan Msih Onu sevib qanunlarna riayt edn insann zndki nurdan yan olur. Bel sift hqiqt mhr qonur. Onun znd zrif sma rahatl ks olunur. Bu siftd adi insan mhbbtindn uca olan xeyirxahlq tcssm grnr. nsanda qti dyiikliklr edrk, hqiqt mayas ondak kobudluu zrifliy, srtliyi yumaqla, eqoist hisslri xeyirxahla evirir. Quzunun qan il o, murdar olan hr eyi yuyaraq pakladrr. z hyatverici qvvsi il o, uru, qlbi v insann btn gcn lahi hyatla ahngdarla gtirir. nsan z bri tbitil lahi tbitin itiraksna evrilir. O z qsursuz v kamil xasiyyti il Msihi izztlndirir. nsan msbt trfdn dyidiyi zaman mlklr sevinc nmlril alq edirlr, Allah v Msih lahi tcssm alm qlblr n sevinirlr.

Gizldilmi xzin

(Mt. 13:44)

Gylrin Padahl tarlada gizldiln bir xziny bnzr. Onu bir adam tapb gizltdi v sevincl gedib btn varn satb, o tarlan satn ald. Qdim zamanlarda ourluq v talanlq tez-tez ba verdiyi n v hkumt dyiiln zaman varl adamlar byk vergilr tutulduu n insanlar z vardvltlrini torpaqda gizldirdilr. Cvahiratlarn gizldilmsinin sbbinin biri d soyunu dmn ordusunun hcumlarnn daimi thlksi idi. Bel bir raitd torpaq xzin saxlamaq n yegan etibarl yer kimi grnrd. Lakin zaman-zaman xzinnin yeri unudulurdu: sahibini lm haqlayrd v ya hbsxana, yaxud srgn sbbil ayr drd; o zaman bel syl saxlanlan xzin tale bir kimsnin zn glb, onu tapana qdr torpaq altnda qalrd. Msihin vaxtnda da trk edilmi

51

torpaqlarda qdim pul v qzl, yaxud da gm zint yalar tapmaq he d nadir hadis deyildi. Bir adam torpaq kirayldi v kin vaxt basdrlm xzin tapd. Srvti taparkn grd ki, byk var-dvlt malik ola bilr. Qzllar yerin basdrb, evin dnd v srvt tapd tarlan almaq n btn varidatn satd. Ailsi v qonular onu dli sandlar. Bu baxmsz tarlada onlar qiymtli he n gr bilmirdilr. Lakin o n etdiyini yax bilirdi v tarlan alarkn onun hr qarn yoxlayb, onda gizldilmi hr eyi tapmaq istyirdi. Bu msl sma srvtinin qiymtini v onun ld edilib saxlanmas n srf ediln sylri gstrir. Tarlada xzin tapan insan hr eydn imtina edib, alasmaz zhmt v sylr srf edrk, gizldilmi srvt malik olmaq istyir. Sma xzinsini akar edn adam da he bir zhmti ar v he bir qurban byk saymayaraq, hqiqt srvtin malik olmaa alr. Bu msldki xzinnin basdrld tarla Mqdds Kitab xatrladr. Xo Xbr xzinnin zdr. Allah Klamnn hqiqt srvtlri il zngin olduu qdr, btn yer krsi qzl mnblri il zngin deyil.

Smavi srvtlr nec gizldilmidir

Mjdnin srvtlri gizldilmi adlanr. z mdrikliyin arxalanan, ruhsuz mktb flsfsinin sartind olan insanlar n xilas plannn gzlliyi, gc v sirri gizli qalr. oxlar gzlri var ikn grmr, qulaqlar var ikn eitmir v urlar var ikn hqiqi srvtlri se bilmirlr. nsan xzin basdrlm yerin stndn keib ged bilr. Byk ehtiyac v yoxsulluq iind yaayan bir adam aacn altnda oturub dinclrkn, onun kklri altnda yatan xzindn xbrsiz ola bilr. branilr d bel idilr. Qzl hqiqtlr xzinsi ibrani xalqna etibar edilmidi. znd Smann mhrn dayan yhudi hyat trzi Msihin z trfindn trtib edilmidi. Yhudilrin rmzlrind xilasn ali hqiqtlri gizldilmidi. Nhayt Msih gldiyi zaman is ibranilr obraz v

52

simvollarn dlalt etdiyi xsi tanya bilmdilr. lahi Klama malik olduqlar halda, nsildn-nsl trln adtlr v Mqdds Yaznn insanlar trfindn rhin qaplaraq, Msihd izhar olunmu hqiqti grmdilr. Mqdds Yazlarn ruhlu mnas itirilmidi. Hr cr biliyin xzinsi onlar n aq olduu halda, onlar onu tanmadlar . Allah z hqiqtini insandan gizltmir. Ancaq insanlar z mllri il onu zlri n anlalmaz edirlr. sa ibranilr Msih olduunu tsdiq edn kifayt qdr sbut gtirmidi. Lakin Onun tlimi hyat trzind qti dyiikliklr etmyi tlb edirdi. Yhudilr baa drdlr ki, Msihi qbul etdikd, z eqoizmlrindn, ox zizldiklri qaydalardan v nnlrdn, habel z vicdansz adtlrindn imtina etmlidirlr. bdi v dyimz hqiqtin qbul edilmsi qurban tlb edirdi. Buna gr d Msih iman etmlri n Allahn verdiyi hr cr hadtdn z evirirdilr. Onlar hdi-tiqd yazlanlara iman etdiklrini bildirirdilr, eyni zamanda da Msihin hyat v xasiyyti haqqnda ondak hadtlri qbul etmirdilr. Onlar bunu grdklri zaman iman edcklrindn qorxurdular, nki bu tqdird zlrinin

khn yalanlarndan l kmli idilr. Mjdnin xzinsi, Yol, Hqiqt v Hyat olan sa onlarn yannda idi, onlar is Gylrin ver bilcyi n byk nam rdd etdilr. Bununla brabr rislrdn bir oxlar da Ona iman etdilr; fqt havradan qovulmasnlar dey friseylrdn tr imanlarn aq bildirmirdilr (Yh. 12:42). Onlar htta min oldular; iman etdilr ki, sa Allahn Oludur; lakin Onu tbli etmk z hrtprst istklrindn imtina etmk demk idi. Onlar sma xzinsin sahib olmaq n lazm olan imana malik deyildilr. Dnya xzinsil hddindn ox mul idilr. Bu gn d adamlar dnya srvtlrin malik olmaq n hrislikl alrlar. Onlarn urlar eqoist, hrtprst fikirlrl qidalanr. Fani dnya varna, hrtin v hakimiyytin malik olmaq n onlar bri qanunlar, nnlri v tlblri Allahn tlblrindn stn tuturlar. Bellri n Onun Klamnn srvtlri gizli qalr. Nfsani adam, Allahn Ruhuna dair hqiqtlri qbul etmir, nki o bunlar alszlq hesab edir v anlaya bilmir. nki bunlar ruhn drk edilir (1 Kor. 2:14).

53

V gr Mjdmiz rtldrsd, hlak olanlar n rtldr. Onlara glinc, bu srin tanrs imanszlarn zehinlrini kor etmidir ki, /grnmz/ Allahn surti olan Msihin izzti haqqndak Mjdnin nuru onlar aydnlatmasn (2 Kor: 4:3, 4).

Xzinnin dyri

Xilaskar grrd ki, adamlar dnya nemtlrin malik olmaq qaysnda bdi dyrlri itirirlr. O bu ri aradan qaldrmaa chd etdi. O, insan qlbini iflic edn bdxah qar lv etmyi qrara ald. Ssini ucaldaraq, O nida etdi: nsan btn dnyaya yiylnib z cann itirrs, ona n fayda olacaqdr? Yaxud insan z can vzin n ver bilr? (Mt. 16:26). Msih dkn briyytin qarsnda nzrdn qardqlar xeyirxah dnyan azr ki, bdi hqiqtlri gr bilsinlr. O onlar Allahn tsvir olunmaz izztindn nura boyanm Nhaytsizin kandarna gtirir v oradak xzinlri onlara gstrir. Bu xzinnin qiymti hesabszdr, o, qzldan v gmdn qiymtlidir. Onun yannda yerin btnind olan btn srvtlr solun grnr. Drinliklr deyr: Mnd yoxdur, Dniz deyr: Yanmda yoxdur. Saf qzl onu vz ed bilmz, Qiymti gml llmz. Onu Ofir qzl il qiymtlndirmk olmaz, Onu qiymtli damarl qiql, gy yaqutla dyrlndirmk olmaz. N qzl, n d gzl cam ona tay deyil, Hikmt saf qzl qablarla vz edilmir. Yannda mrcann, bllurun ad kilmz, Hikmtin qiymti yaqutdan artqdr (yy. 28:14-18). Mqdds Yazlarda bel bir xzin saxlanlr. Mqdds Kitab - Allahn ali drsliyidir, Onun biz verdiyi elm hqiqt mnbyidir. Hqiqt elminin hamsnn

54

tmli onda yerlir. lahi Klamda biliyin hr sahsin aid hqiqtlr akar etmk olar. Bundan lav, Mqdds Yazlar btn elmlrin elmi olan xilas elmini yrdir. O, Msihin tknmz xzinsidir. Hqiqi ali thsil Allah Klamn tdqiq edib, ona ml edn zaman alnr. Lakin lahi Klam vzin, Allah v Gylrin Padahl haqqnda he n sylmyn biliklr tdris edilnd, veriln thsil bu adn thrifi saylmaldr. Tbit biz gzl hqiqtlr ar. Yer v gylr bu hqiqtlrl doludur. Onlar bizim mllimlrimizdir. Tbit biz gylrin mdrikliyi v bdi hqiqt drsini keir. Lakin gnahkar insan bunlar grmr. Gnah onun gzlrini zifltdiyin gr artq o, tbitin zn bel dzgn qbul etmir, nki onu Allahdan uca tutur. Hqiqt drslri lahi Sz inkar edn insanlarn uruna atmr. Bu adamlar tbitin ad hqiqtlri o qdr thrif edirlr ki, bu onlar Yaradcdan uzaqladrr. oxlarna insan mdrikliyi lahi Mllimin mdrikliyindn stn grnr, lahi drslr is oxdan khnlmi v maraqsz saylr. Lakin Mqdds Ruhla canlanm adamlar n bu sla bel deyildir. Onlar sonsuz drcd qiymtli srvtlri grrlr v ondan tr btn var-dvltlrindn kerk, rmk bilmyn cvahirlr saxlanlan tarlan almaa alrlar. oxlarnn dahi hesab etdiklri mlliflrin kitablar vzin Allah Klamna mracit edirlr. Onun Mllifi dnyaya mlum olanlarn izind n dahi Mllif v Mllimdir. O z hyatn bizim urumuzda verdi ki, Onun vasitsil bdi hyata malik ola bilk.

Xzinni inkar etmyin nticlri

blis insan urunu aldadaraq, ona bel bir fikir alayr ki, guya, Allahn itirak olmadan bel yksk bilik sahibi olmaq mmkndr. z aldadc tvsiysi il o, Adm v Hvvan Allahn szn bh edib, itatsizliy aparan bir nzriyy il vz etmy svq eldi. Bu gn d eytann mkri hl dmd balad bdxah iini davam etdirmkddir. Thsil proqramlarna ateist qidli mlliflrin mlahizlrini salan mllimlr gnclrin urunda Allaha inamszla, Onun qanununa itatsizliy svq edn toxumlar kmi olurlar. Bel mllimlr n i grdklrini drk etmirlr. Onlar

55

tsvvr etmirlr ki, ilk baxda xo niyytli grnn faliyytlrinin hqiqi nticsi n kimi olacaqdr. Masir mktb v kolleclrdki tdrisin btn mrhllrindn tlb uurla xa bilr. O, biliklrin ld edilmsi n var gcn srf ed bilr. Ancaq hl Allah tanmrsa v onun hyatn idar edn qanunlara itat etmirs, istr-istmz zn zrr verckdir. Gnahkar vrdilrin sartind olaraq, o, getdikc zn dzgn qiymt ver bilmyckdir v z zrind nzarti itirckdir. Bilavasit zn aid hallar dzgn qiymtlndirmyckdir. O z uruna v bdnin ox etinasz v yngl mnasibt bslyckdir. Zrrli vrdilr onu getdikc brbad edckdi. O, xobxt ola bilmyckdir, nki pak, salam hyat qaydalarn inkar edib, qlbinin ahngdarln v rahatln pozan vrdilrin sartind yaayacaqdr. Nticd, inadl thsil illri bs yer itirilmi olacaq, nki hmin dvrd zn itirmi olacaqdr. z fiziki v qli qvvsini ursuz halda xrclyrk, z bdninin mbdini xarabala evirmidir. O bugnk v glck hyat n itirilmidir. Dnyvi biliklri mnimsyrk, tknmz srvt sahibi olmaq arzusunda olmudur, lakin Mqdds Kitabdan uzaqlaaraq, hr cr srvtdn qiymtli olan xzindn yan kemidir.

Xzin axtarlar

Bizim tdrisimizin sasnda Allahn klam dayanmaldr. Biz z vladlarmz da onda alan hqiqtlr ynltmliyik. Yuxarda deyildiyi kimi, burada tknmyn bir xzin gizlnir, lakin insanlar onun yanndan keirlr, nki onu axtarmaq istmirlr. Onlarn oxu hqiqti inadla axtarmaq vzin, onun haqqndak txmini tsvvrlrl v hr cr gmanlarla kifaytlnirlr. Bu zavalllar baqalarnn dediklrin asanlqla inanaraq, lahi Klamda gizli xzin axtarna bnzdilmi srbst v zmkar i

balamaqdan qorxurlar. Ancaq insanlarn hqiqt haqqndak gmanlar ninki etibarsz, eyni zamanda thlklidir, nki onlar son nticd insan Allahdan stn edirlr. Rbb bel deyir szlri vzin, onlar insanlarn cmllrin istinad edirlr.

56

Msih hqiqtdir. Onun klamlar doru v hqiqidir v znd ilk baxda grndyndn daha drin mna dayr. Msihin klamlarnn hams, z zahiri sadliyin baxmayaraq, ox qiymtlidir. Mqdds Ruhla paklanm v mhkmlnmi ur bu sad klmlrin dyrini drk ed bilir. O, gizli olmasna baxmayaraq, qiymtli hqiqt mirvarilrini grmy qadirdir. Bri nzriyy v dnclr he zaman bizi lahi Klamn drk edilmsin gtirmyckdir. Flsfni bir qdr mnimsmi adamlar ox vaxt hesab edirlr ki, hqiqtin axtarlmasnda v kfrn imanllar cmiyytin daxil olmasnn qarsnn alnmasnda onlarn gstrilri vacibdir. Lakin mhz onlarn bu gstrilri v izahlar yalan nzriyylr v kfr gtirir. Mxtlif vaxtlarda insanlar Yazlarda qliz v baa dlmyn hesab etdiklrini izah etmy inadl chdlr edirdilr; lakin ksr hallarda onlarn bu chdlri aydnladrmaq istdiklrini daha ox qlizldirirdi. Kahin v friseylr hesab edirdilr ki, lahi Klam haqqnda z rhlrini verrk, mllim kimi byk bir i grrlr, lakin Msih onlarn haqqnda bel buyurmudu: Siz Yazlar v Allahn qdrtini anlamadnza gr yanlrsnz (Mk. 12:24). O onlar ehkam olaraq insan mrlrini yrtmkd ittiham edirdi (Mk. 7:7). lahi Klamn mllimlri saylan v gman olunduu kimi, Yazlar baa dn adamlar hqiqtd Onu icra etmirdilr. Allah Klamnn hqiqi mnasn grmmlri zn eytan onlarn urlarn korladrmd. Bu bizim gnlrd d bir oxlarna aiddir. Bunda bir ox imanllar cmiyytlri gnahkardrlar. Bu gn mdrik insanlar kimi qbul ediln kslrin yhudi mllimlrinin shvlrini tkrar etmk thlksi ox bykdr. Onlar lahi Klamn yalan rhini verdiklri n, oxsayl qlblr a-ba qalaraq, qaranlqda azb lahi hqiqtin dzgn mnimsnilmsindn uzaq olurlar. Mqdds Yazn insan txyylnn v nnvi tsvvrlrin zif inda oxumaq doru deyil. Rvayt v tsvvrlr istinad edrk Yazn izah elmk chdi, gn alarna zif raq i lav etmy bnzr. Allahn mqdds Klamnn dnyann zif raq iqlarna ehtiyac yoxdur. Onun z qdrtli iq mnbyi, Allahn insanlara alm izztidir v onun yannda hr hans baqa bir iq ox zifdir. Allah Klamnn yrnilmsi lahi hqiqtlrin drin, zmli v hssas tdqiq edilmsindn ibartdir. Shlnkar ur hqiqtin aq-aydn grnn he vaxt nail

57

olmur. Bel ki, htta dnya nemtlrin nail olmaq n inadl, sbirli v zmli sylr tlb olunur. z iind mvffqiyyt ld etmk istyn adam da inadla almal v nticy inanmaldr. Eynil inadl zhmtsiz biz ruhlu biliy d malik ola bilmrik. bdi hqiqtlr xzinsini akar etmk istyn adam torpaqdak srvtlri axtaran alqan insan kimi qazntya balamaldr. Etinasz, sysiz grln i burada ntic vermir. Gnc v yal olan hr insan Allahn Klamn yalnz oxumaq yox, onu lazmi zm v yan il tdqiq edib, dua edrk hqiqti akar etmlidir. Bu zaman onlar mkafat alacaqlar, nki Msih onlarn idrakn gclndirckdir. Bizim qurtuluumuz Mqdds Yazda mvcud olan hqiqti drk

etmyimizdn asldr. Allah istyir ki, biz bu biliy nail olaq. Axtarn, Mqdds Kitabn qiymtli hqiqtlrini z yanan qlblrinizl axtarn. Qzlaxtaran yeri tdqiq edib qzl mdnini axtard kimi, siz d Allah Klamn tdqiq edin. Allahla nsiyytd daimiln kimi, Onun sizin haqqnzda olan iradsini drk edn kimi bu axtarlar dayandrmayn. Msih byan elyir: Mnim admla hr n dilyrsinizs, onu edcym; ta ki, Ata Oulda izztlnsin. gr Mnim admla bir ey dilyrsinizs, onu edcym (Yh. 14:13, 14). Xeyirxah v qabiliyytli insan bdi dyrlri myyn drcd tsvvr ed bilr; lakin bzn bu cr insan bel ona yan olanlar drk ed bilmir, nki grnn yalar Gzgrnmzin izztini gizldir. Gizli srvtlr malik olmaq istyn hr ks z axtarlarnda dnya nemtlrindn yuxarda duraraq, onlardan tamamil imtina etmlidir. Onun btn zehni v qabiliyyti buna hsr edilmlidir. tatsizlik qapn Yazlardan ld edil bilck byk hcmd biliklrin zn balayr. Anlama Allahn mrlrin itat demkdir. Yazlar mvhumat v qsqanc insanlarn fikrin uyun rh edilmmlidir. O, yalnz hqiqt haqqnda biliklri smimi rkdn axtaran v ona itat edn insanlar trfindn baa dl bilr. Siz sual ver bilrsiniz: Mn xilas olmaq n n etmliym? Yazn tdqiq etmy balayarkn, siz sonradan mnimsnilmi v irsn aldnz tsvvrlrinizi knara atmalsnz. gr Yazn z xsi baxlarnz tsdiq etmkdn tr tdqiq edirsinizs, he zaman hqiqt malik olmayacaqsnz. Rbbin buyurduunu drk etmk n Mqdds Kitab tdqiq edin. Bu zaman sizin baxlarnzn hqiqtl stst glmdiyi mlum olsa, onu z nqteyi-nzriniz uyunladrmaa chd etmdn

58

bx olunan nuru qbul edin. urunuzu v ryinizi Allahn Klamnn ecazkar hqiqtlrini mnimsmk n an. Msih dnyann Xilaskar kimi iman etmk smavi srvtlri drk etmy v dzgn qiymtlndirmy qadir rkl idar olunan paklam ur trfindn hqiqtin qbul edilmsi demkdir. Bel bir iman tvb v xasiyytin yenilmsi il sx baldr. man etmk Mjdnin xzinsini akar edrk, onu tlb etdiyi vziflrl birlikd qbul etmk demkdir. Bir kims yenidn doulmasa, Allahn Padahln gr bilmz (Yh. 3:3). O, hqiqti tsvvr edib, onun haqqnda bir gmanda ola bilr, ancaq imanla alan ruhlu grm qabiliyyti yoxdursa, sma xzinsini grmyckdir. Bu xzinni biz balamaq n Msih z hyatn vermidir; lakin Onun qanna iman edib yenilmdn n gnahlarn balanmas, n d hr hans lm mhkum insana hyat vermk mmkndr. Bellikl, Allah Klamndak hqiqtlri grmkdn tr bizim urumuz Mqdds Ruhla iqlanmaldr. Tbitin gzlliyi yalnz gn z alarn onun stn salan zaman grnr. lahi Klamdak srvtlrin dyrini d onlarn zrin Hqiqt Gninin parlaq alar dmmi tam qiymtlndir bilmrik. Sonsuz mhbbtin mrhmtil gylrdn gndrilmi Mqdds Ruh lahi keyfiyytlri z il gtirir v onlar Msih he bir ksiz inanan hr bir qlbd mskunladrr. Onun qvvsil xilas zn vacib olan hyati hqiqtlr imanl xsin hafizsind hkk olaraq, o qdr akar olur ki, hyat yolu tam aydn grnr v bir daha yol axtarmaa ehtiyac qalmr. Yazlar yrnrk, biz daim Allahn Mqdds Ruhunun nuru haqqnda dua etmliyik ki, Onun Klamnn srvtlrini aydn grrk qiymtlndir bilk.

Zhmtin mkafat

He kim he zaman dnmmlidir ki, onun n aydn olmayan he n qalmamdr. Hr cr insan zkasnn drinliyini tyin etmk olar; dnyvi mlliflrin

59

ilrini mnimsmk mmkndr; lakin n yksk, n drin v n geni zka v insan tsvvr Allah tam drk ed bilmz. Bizim drk ed bilcklrimizdn knarda daim drk olunmayan sonsuzluq qalr. Biz lahi izztin, sonsuz bilik v mdrikliyin yalnz xrda parltsn gr bilirik; sanki qzl mdninin stnd dururuq v o, drinlikd olan srvtlrini yalnz daim qaznt ilri aparan xslr verck. Qazntlar get-ged drinlrk, nticd byk xziny xaracaqdr. Hqiqi iman vasitsil insan lahi biliklr ld edck. Msihin ruhunda tdqiq ednlrin he biri mkafatsz qalmayacaqdr. gr insan Yazlara yd almaq istyn bir uaq kimi yanar v zn tamamil Allaha tslim edirs, Onun Klamnn hqiqtini mtlq tapacaqdr. nsanlar Allaha itatd olsaydlar, Onun dnyan idar etmk plann baa drdilr. Sma almi znn ltf v izzt xzinsini onlar n aard. nsanlar indikindn tamam frqli olardlar, nki hqiqt mirvarilrini axtararaq xeyirxahlaardlar. Xilasn sirri, Msihin zhr etmsi, Onun xilasedici qurban indiki qdr qaranlq qalmazd. Onlar aydn baa dlmkdn lav, hm d daha yksk qiymtlndirilrdilr. Allaha z duasnda Msih dnyaya yaddalarda v rklrd hkk olunmal drs verdi: bdi hyat o demkdir ki, Sni, vahid hqiqi Allah v gndrdiyin sa Msihi tansnlar (Yh. 17:3). Hqiqi thsil mhz budur. nsana hqiqi qvvni bu verir. Allah v Onun gndrdiyi sa Msihi hqiqtn tanmaq insan Allahn surtin v bnzrin uyun yenildirir. Bu, insan z zrind hakim olmaa v gnahkar tbitinin hr cr istk v ehtiraslarn urun ali mqsdlrin tslim etmy gtirir. Allah drk etmk insan Allahn vlad v smann varisi edir. O, Nhaytsizin drgah il tmasa girir v kainatn tknmz srvtlri onun n alr. Allah Klamnn tdqiq edilmsi saysind ld ediln bilik mhz bel bilikdir. Bu xzinnin vzind dnyann btn nemtlrindn imtina edn hr ks onu tapa bilckdir. Sn idrak hqiqtn arsan, ss ucaldb drrakni sslsn, bunlar gm kimi axtarsan, gizli xzin kimi arasan, onda Rbb qorxusunu anlayarsan, Allah tanyarsan (Ms. 2:3-5).

60

Mirvari

(Mt. 13:45, 46)

Xilaskarmz xilasedici mhbbtin xeyir-duasn qiymtli mirvari il mqayis elyir. O z nsihtini qng mirvarilr axtaran bir tacir haqqnda msll tsvir edir, o, dyri ox byk olan bir mirvari taparaq, gedib btn varn satb onu satn ald. n byk dyri olan mirvari Msihin zdr. Allahn btn izzti v dolunluu Onda cm olmudur. O, Allahn izztinin parlts v Onun xsiyytinin tcssmdr. lahi keyfiyytlrin izzti Onun xasiyytind izhar edilmidir. Mqdds Yaznn hr stri Onun i il parldayr. Msihin pakl czi bir lksi v qsuru olmayan a mirvaridir. He bir insan mli Allahn byk v dyrli namn vz ed bilmz. Onda he bir qsur yoxdur. Hikmtin v biliyin btn xzinlri Msihd gizldilmidir (Kol. 2:3). O, bizim n Allahn mdrikliyi, salehliyi, qdsiyyti v xilas oldu (1 Kor. 1:30). nsan qlbinin hm bu, hm d glck hyatdak ehtiyaclarn dyck hr eyi biz Msihd taprq. Bizim Xilaskarmz o qdr dyrli bir mirvaridir ki, Onunla mqayisd baqa hr ey ox solun grnr. Msih z yurduna gldi v z xalq da Onu qbul etmdi (Yh. 1:11). Lakin Allahn nuru dnyann qaranlnda parlad v qaranlq onu drk etmdi (Yh. 1:5). Fqt Smann namna ham bigan olmad. Msldki tacir smimiyytl hqiqti axtaran adamlar tcssm etdirir. Mxtlif xalqlarn iind zkal, ciddi adamlar mvcuddurlar ki, onlar dbiyyatda, elmd v btprst dnyasnn dinlrind qlblrin xzin ola bilck bir varlq axtarrlar. Yhudilrin irisind d hl malik olmadqlar ey atmaq istynlr var idi. Formal dindn midlrini zrk, onlar ruhlu v yksk olan axtarrdlar. Msihin sediyi agirdlri Kornelius v hb hrmaas mhz hqiqti qlblrin xzin etmk istyn insanlar idilr. Onlar hqiqt ehtiyac duyaraq, Sma nurunun gndrilmsi n dua edirdilr; Msih onlara akar olan kimi Onu sevincl qbul etdilr. Msld mirvari nam kimi tsvir edilmir. Tacir malik olduu hr eyi sataraq, onu satn alr. oxlar bunda ziddiyyt grrlr, nki Yazda Msihin z nam kimi tsvir olunub. Hqiqtd msl Yaznn mumi mntiqindn knar deyildir. Msih

61

hqiqtn d namdr, lakin o kslr n ki, onlar canlarn, qlblrini v ruhlarn son damlasna kimi Ona verirlr. Allaha itatli hyat yaayaraq, Onun buyurduqlarna sevincl tabe olmaq n biz btvlkl zmz Msih tslim etmliyik. bart olduumuz hr ey, btn qabiliyyt v istedadlarmz Allaha mxsusdur v Ona scd zn istifad edilmlidir. Biz bu trzd tamamil Msih tslim olduumuz zaman, O da zn smann btn srvtlri il birlikd biz vermi olur. Bellikl, biz n qiymtli mirvariy malik oluruq. Xilas azad seiln namdr, lakin eyni zamanda o alnb satlmaldr. Bunu dzgn baa dmk lazmdr. lahi mrhmtl idar ediln bazarda dyrli mirvarinin qiymti yoxdur v pulsuz alnr. Bu bazarda hr ks, htta n yoxsul kasb da smann varna malik ola bilr. Hqiqt mirvarilrini burada hr ks ala bilr. Budur, Mn snin zn qap azmam, - deyrk Rbb nida edir, - onu he kim balaya bilmz. Bu qapnn azn he bir qlnc ksmir. ridn gln ss dvt edir: ri gir. Xilaskarn ssi zml v mhbbtl bizi dvt elyir: Sn mslht grrm, Mndn odla tmizlnmi qzl al ki, zngin olasan (Vh. 3:8, 18). Msih haqqnda Mjd hr bir ksin malik ola bilcyi xeyir-duadr. Kasb da xilas nam ala bilr, nki o, dnya nemtlrin satlmr. Onu knll itatl, Msihin z qan bahasna satn ald canlar kimi, Ona tslim olmaqla ld etmk olar. n kamil v sasl thsil bel, insan Allaha yaxnladra bilmir. Friseylr zlrinin btn dnyvi v ruhlu stnlklri il ynrk, fxrl byan edirdilr: Mn znginm v varlanmam, he ny ehtiyacm yoxdur; lakin bununla brabr onlarn hr biri zavall, yazq, yoxsul, kor v lpaq idi (Vh. 3:17). Msih onlara n byk dyr malik mirvari tklif eldi, lakin onlar onu qbul etmdilr v O onlara bel dedi: Vergiyanlar v fahilr Allahn Padahlna sizdn qabaq girirlr (Mat. 21:31). Biz mllrimizl xilas ola bilmrik, lakin ona el bir yan v zml can atmalyq ki, onun ld edilmsi n dnyann hr eyindn imtina etmy hazr olaq. Biz dyrli mirvarini axtarmalyq, lakin dnya bazarnda v dnyvi yollarla deyil. Onun qiymti qzl v gml llmr, nki bu mirvari Allaha mxsusdur. Dnyvi, yaxud ruhlu stnlklrin v xidmtlrin saysind xilas olacanz dnmyin. Allah sizdn knll itat gzlyir. O, gnahlarnzdan l kmyinizi xahi edir. Msih byan edir: Mn qalib glib, Atamla brabr Onun taxtnda nec

62

oturdumsa, qalib gln d icaz vercym ki, z taxtmda Mniml elc otursun (Vh. 3:21). lk baxdan grndy kimi, bzi adamlar btn hyatlarn sma mirvarisini ld etmy hsr ediblr. Ancaq bununla brabr onlar zlrinin zrrli vrdilrindn l kmirlr. Onlar zlri n lmrlr ki, Msih onlarda yaaya bilsin. Buna gr d onlar dyrli mirvarini tapa bilmirlr. Onlar z gnahkar istklrin qalib glmyiblr, dnyvi ehtiraslarn sartindn xmayblar v armx gtrb Msihin imtinalar v qurbanlarla dolu olan yolu il getmirlr. Az qala msihi olub, ancaq hl d tam msihi olmayaraq, onlar Sma Padahlna yaxn kimi grnrlr, lakin daxil ola bilmirlr. Xilasa yaxn olub, lakin tam xilas olmayaraq, tamamil itmi olurlar. Qng mirvarilr axtaran tacir msli ikili mna dayr: o, yalnz Gylrin Padahlna nail olmaq istynlri deyil, hm d z itirilmi varisini axtaran Msihi tsvir edir. Qng mirvarilr axtaran Sma taciri Msih itirilmi briyytin simasnda qiymtsiz mirvari grrd. O, gnah trfindn murdarlanm v pozulmu insanlarda xilas imkanlarn grrd. Allahla iblisin dy meydan olmu v mhbbtin qdrti il xilas edilmi rklr Xilaskar n he zaman sxnt keirmmi rklrdn daha ox dyrlidir. Allah briyyti midsiz v he ny yararsz saymrd; O, ona Msihd baxr v onu xilaskar mhbbtin saysind ola bilcyi kimi grrd. O, z kainatnn btn srvtlrini toplayb bu mirvarini satn almaq n verdi. sa onu alb z tacnda qiymtli da kimi yerldirdi. Onlar Onun torpanda tac da-qa kimi parldayacaqlar (k.9:16). Ordular Rbbi deyir: Faliyyt kediyim gn onlar Mn mxsus xalq olacaq (Mal. 3:17). Buna baxmayaraq, biz ilk nvbd yadda saxlamalyq ki, dyrli mirvari Msih zdr v bu mirvariy malik olmamz bizim n byk nailiyytimizdir. Mqdds Ruh biz Mirvarinin dyrini aqlayr. Mqdds Ruhun tsiri mhz sma namnn axtarlar xsusn inadl v zmli olduu zaman grnr. Msihin zamannda Mjdni oxlar eitmidi, lakin urlar yalan tlimlrl tutulduundan, onlar qalileyal sad Mllimd Allahn Elisini gr bilmdilr. Ancaq Msihin smaya ykslib Allahn taxtna ylrk, vsattilik xidmtin balamas Mqdds Ruhun gndrilmsi il lamtdar oldu. Ruh llinci gnd gndrildi. Msihin ahidlri llrdn dirilmi Xilaskarn qdrtini byan elmy baladlar. Smann nuru

63

Msihin dmnlrinin aldatdqlar insanlarn qaranlq urlarna da daxil oldu. Artq onlar da Onda srail tvb v gnahlarn balanmasn vermi Ris v Xilaskar grrdlr (Hv. i. 5:31). Onlar Onu sma izzti il hat edilmi, llrind itatsizlikdn imtina etmi hr bir xs verilck saysz-hesabsz srvtlr tutmu grdlr. Hvarilr vahid Oulun izztini byan etdiklri zaman min qlb iman etdi. Bu adamlar zlrinin gnahkar v natmiz olduqlarn grb, Msihin simasnda zlrin Dost v Xilaskar tapdlar. Hvarilr verilmi Mqdds Ruhun vasitsil Msih yksldildi v izztlndirildi. man edn insanlar Onun Simasnda hr eyi alaldlman, zablar v lm qbul edrk, onlar lmdn qurtarb bdi hyat vern xsiyyti grrdlr. Mqdds Ruhun ii saysind Msihin xasiyyti onlarn qarsnda ald, Onun qdrtinin v byklynn hqiqi drk edilmsin gtirrk, onlar imanl sevincl llrini Ona uzadb Mn iman edirm demy vadar etdi. Bundan sonra dirilmi Xilaskar haqqnda Mjd dnyann n ucqar

mntqlrin atd. manllar cmiyyti oxsayl iman etmlrin ahidi oldu. Adamlar hr trfdn oraya axdlar. manllarn oxu tkrarn vftiz olunurdular. Btprstlr d msihilr qoulub n byk srvtlr malik olmaa alrdlar. Peymbrin szlri yerin yetdi: n gcsz adam Davud kimi oldu, Davudun evi is Rbbin mlyi kimi oldu (k. 12:8). Hr bir msihi z qardanda xeyirxahln v mhbbtin lahi bnzrini grrd. Ham bir mqsd qulluq edirdi. Bu mqsd baqalarnn da hyatna daxil oldu. Btn rklr ahngdar dynrd. Btn imanllarn mqsdi Msihin xasiyytin nail olaraq, Onun Padahln genilndirmk namin almaq idi. man ednlrin cminin is bir rk v bir can var idi... Hvarilr byk qdrt il Rbb sa Msihin dirilmsin hadt etdilr v Allah hamsna byk ltflr yadrd (Hv. i. 4:32, 33). Rbb d xilas edilnlri gndn gn cmiyyt lav edirdi (Hv. i. 2:47). Msihin Ruhu imanllar cmiyytin hyat verirdi; nki bu adamlar n byk dyr malik olan mirvarini tapmdlar. Bu, tkrar olunmaldr, ancaq daha byk qdrtl. llinci gnd Mqdds Ruhun gndrilmsi yalnz ilk yamur idi; son yamur is daha bol olacaqdr. Ruh bizdn ancaq vstli ar v qbuletm gzlyir. Mqdds Ruhun qdrti il Msih yenidn z dolunluu il insanlara almaldr. nsanlar yenidn sma mirvarisinin tknmz dyrini grrk, hvari Pavel il birlikd deycklr: Mn stnlk tmin

64

edn hr eyi Msih namin zrr saydm. V htta urunda hr eyin zrrini kdiyim Rbbim Msih san tanman stn dyri yannda hr eyi ziyan hesab edirm (Flp. 3:7, 8).

Tora bnzr

(Mt. 13:47-50)

Yen, Gylrin Padahl dniz atlan v hr eid balq tutan bir tora bnzr; dolduu zaman, onu sahil kdilr v oturub yaxlar qablara qoydular, pislri is l atdlar. Bu dvrn sonunda da bel olacaqdr. Mlklr glib pislri salehlrin arasndan knar edcklr. Onlar soba alovuna atacaqlar. Orada alama v di qcrtma olacaqdr (Mt. 13:47-50). Dniz torun atlmas manllar cmiyytin hm yaxlar, hm d pislri clb elyn Mjdni tsvir edir. Onun syahti qurtaran zaman hkm gn glckdir v salehlrin pislrdn ayrlmas baa atacaqdr. Msih grrd ki, manllar

cmiyytind yalanlarn mvcudluu hqiqti hrmtdn salr. Yalan msihilrin keirdiklri gnahkar hyat trzin gr, dnya ox zaman Mjdnin doruluunu bh altna alr. Msih etiqad edib, mld Onun Ruhunu damayan adamlar grn bzi msihilr bel, imanda zifly bilrlr. Bu gnahkarlarn manllar cmiyytind qalmalar adamlarda bel bir fikir yaradr ki, guya, Allah onlarn gnahlarna gz yumur. Msih is glcyin zrindki rty gtrrk byan edir ki, insann aqibtini onun hyatda tutduu vzif yox, mhz xasiyyti hll edckdir. Tor haqqnda msl, alaq otlar haqqnda olan msl kimi, bizlr onu demk istyir ki, gnahkarlarn hamsnn Allaha iman edcklri vaxt olmayacaqdr. Alaq otlar yalnz biin qdr buda il birlikd bitir. Yax v pis balqlar yalnz son df seilmk n birlikd sahil xarrlar.

65

Eyni zamanda hr iki msl gstrir ki, hkm gnndn sonra artq iman etmy imkan olmayacaqdr. Mjdnin ii dnyada baa atd zaman, drhal salehlrin pislrdn ayrlmas ba verck v hr birinin taleyi bdi olaraq tsdiq edilckdir. Allah he bir gnahkarn lmn istmir. Varlma and olsun, pis adamn lmndn yox, onun z yolundan dnb yaamasndan zvq alram Xudavnd Rbb byan edir. Dnn, pis yolarnzdan dnn! N zn lsiniz? (Yez. 33:11). Onun Ruhu insanlar snaq dvr bitmmi hyat namn qbul etmy dvt edir. Lakin Onun namn rdd ednlr lml ba-baa qalacaqlar. Allah byan edir ki, gnah mhv olmaldr, nki r kainat n dadcdr. Gnahdan l kmynlr onun mhvi zaman lcklr.

Yeni v khn

(Mt. 13:51, 52) Xalq yrdrkn, Msih eyni zamanda z agirdlrini glck i hazrlayrd. Onun hr ydnd onlar n d drs var idi. Tor haqqndak msli dandqdan sonra O, agirdlrindn sorudu: Btn bu eylri anladnzm? Onlar saya: Bli, Ya Rbb, - dedilr. Bu zaman yeni bir msl gtirrk, O, agirdlrinin qbul etdiklri hqiqtlr msuliyytl yanamalarna iar etdi. Bellikl, Gylrin Padahlna yrdilmi hr din alimi xzinsindn tz v khn eylr xaran ev sahibin bnzr. All ev sahibi z xzinsini gizltmir. Onu insanlarn qarsna xarr ki, onlara da onun haqqnda bilik versin. Xzinnin dyri ondan istifad edn zaman oxalr. Msih yrdir ki, Onun agirdlrin taprd hqiqt dnyaya atdrlmaldr. Hqiqt haqqndak biliklr baqalarna atdrldqca oxalr. Mjd haqqnda xbri ryin qbul etmi hr ks onu baqalarna atdrmaq istyckdir. Msihin lahi mhbbti z canl tcssmn tapmaldr. Msihi qbul etmi kslr mtlq z tcrblril blrk, Mqdds Ruhun onlar apard yol haqqnda danacaqlar. Allahn v Onun gndrdiyi sa Msihin drk edilmsi yans, Yazlardak aradrmalarn nticlri, yorulmaz dualar v qlblrindki alovdan bhs

66

edcklr. Nhayt, Msihin onlara ynlmi szlri haqqnda hadt edcklr: Snin gnahlarn baland. Bel yaantlar gizltmk qeyri-tbii olard v Msihin mhbbtil dolu olanlar, lbtt ki, bel etmirlr. Mqdds hqiqti drk etdikc, onlarda alnan xeyir-duan baqalar il blmk arzusu oxalacaq. Baqalarna lahi ltf xzinsindn danarkn, onlar bu ltfdn daha ox alacaqlar. Onlarn rklri sadlvh uaq ryin bnzyrk, rtsiz itatd olacaqdr. Onlarn qlblri vql qdsiyyt alaraq, dnyaya atdrmaq n getdikc daha ox hqiqt v ltf srvtlrin malik olacaqdr. Byk hqiqt xzinsi - Allah Klamdr ki, yazlm klamlar, tbitin kitab v elc d Allahn insan hyatnda ba vern ilri ona daxildir. Onun iini yerin yetirrk, Msihin davamlar bu xzindn bhrlnmlidirlr. Onlar hqiqt axtarlarnda insan uruna, mdrikliyi Allah qarsnda dlilik saylan dahi adamlara deyil, ancaq Allaha arxalanmaldrlar. Rbb Onu drk etmy alan hr ks znn tyin etdiyi vasitlrl z haqqnda bilik atdracaqdr. Msihin davams Onun Klamna iman edrk, ona uyun yaayarsa, onun n traf almd dzgn qbul edib, qiymtlndir bilmycyi he bir elm qalmayacaqdr. Bu dnyada el bir ey yoxdur ki, malik olduu hqiqtlrin baqalarna atdrlmas n insana yararl olmasn. Tbit elmi Msihin mktbind thsil alan hr bir agirdin bhrln bilcyi bilik xzinsidir. Tbitin gzlliyini mahid edrkn, onun sirlrini yrnrkn, aac krkn, yaxud torpan, dnizin v smann mczlrini grrkn, biz hqiqtin yeni mnas alr. Allahn insanlara olan mnasibti, Onun mdrikliyi v daltliliyi haqqnda drin sirlr biz agah olur, bu sirlr insan hyatnda izhar edilir v onlarn hams sma xzinsindndir. Yalnz yazlm klamlarda Allah haqqnda biliklr gnahkar insana mmkn qdr aydn almdr. Bu, Msihin tknmyn srvtlr xzinsidir. Bildiyimiz kimi, Allah Klamna hdi-tiq v hdi-Cdid daxildir. Onlarn hr biri digri olmadan tam deyildir. Msih z byan edirdi ki, hdi-tiqin hqiqtlri d hdi-Cdidinki qdr dyrlidir. Msih, bugnk kimi, dnyann balancnda da insanlarn Xilaskar idi. z lahiliyini insan tbitind tcssm etdirib dnyamza glmzdn vvl, Mjd artq Adm, et, Xnok, Mfusl v Nuh vasitsil verilmidi. Mjdnin dayclar Knanda brahim, Sodomda Lut v hr nsild Onun glii

67

haqqnda xbr vern mjdilr idilr. branilrin hyat trzlri, btn mrasimlri Msihin z trfindn trtib edilmidi. Onlarn btn qurbanlq mrasimlri v ibadt sistemlrinin sasnda O dayanrd. Qurbanlq mrasimi zaman axan qan Allahn Quzusunun qurbann tsvir edirdi. Yalnz simvol olan qurbanlar Msihd z son ifadsini tapd. Asaqqallara izhar edilmi, qurbanlq mrasimlrind nmayi etdirilmi, qanunda tsvir edilib, peymbr vasitsil alm Msih hdi-tiqin znginliyini tkil edir. z hyat, lm v dirilmsi il izhar edilrk, Mqdds Ruh vasitsil nmayi etdirilmi Msih hdi-Cdidin xzinsini tkil edir. Bizim Xilaskarmz, Allahn izztinin parlts - bdi Xzin, hm Khn, hm Tz Xzindir. Msihin hyat, lm v vsattilik xidmti haqqnda peymbrlrin qabaqcadan byan etdiklri, btn bunlarn ahidi olan hvarilrin tbliinin sasn tkil etmli idi. Msihin tvazkarl, pakl v qdsiyyti, tsviredilmz mhbbti onlarn sas mvzular olmal idi. Mjdni btn dolunluu il tbli etmk n hvarilr yalnz z yerdki hyat v nsihtlri vasitsil izhar edilmi Msihi deyil, eyni zamanda hdi-tiq peymbrlrinin xbr verdiklri v qurbanlq

mrasimlrinin tsvir etdiyi Msihi tbli etmli idilr. z ydlri il Msih insanlar khn v mnbyinin z olduu hqiqtlr qaytarrd. N vaxtsa asaqqallar v peymbrlr vasitsil byan etdiyi bu hqiqtlri, indi O, yeni iqda gstrirdi. ndi onlarn mnas n qdr frqli tsvir edilirdi! Onun izahlarnda iq v ruhlu qida axn alrd. O vd etdi ki, Mqdds Ruh agirdlrini nurlandracaq v Allah Klam getdikc aydnlaacaq. Onun hqiqtlri onlara yeni gzllikd grnckdir. lk df dm banda xilas vdi veriln vaxtdan bri Msihin hyat, xasiyyti v vsatti xidmti daim insanlar dndrmdr. Mqdds Ruhun tsiri altnda olan hr bir adam bu mvzular yeni iqda grrd. Xilas hqiqtlri daim inkiaf edib yaylmaa qadirdir. Bu hqiqtlr uzaq kemid alsalar da, daim yenidirlr v inadkar ur qarsnda Allahn daha byk izztini v daha mhtm qdrtini arlar. Hr bir srd hqiqt daha da inkiaf edir, Mjd z hqiqtlri il hr dvrn insanlar qarsnda tkrar-tkrar alr. Lakin bununla brabr, qdim hqiqtlr d z

68

hmiyytini itirmyib; yeni hqiqt vvlkilrdn ayr kild mstqil

mvcud

olmayb, onlarn davamn, inkiafn tkil edir. Yalnz qdim hqiqtlri tam drk edrkn, yenilrini hqiqtn baa d bilrik. Msih dirilcyi haqqnda hqiqti agirdlrin amaq istdiyi zaman, Musa il btn digr peymbrlrdn balayaraq, btn Yazlarda z haqqnda olan eylri onlara izah etdi (Lk. 24:27). Eyni zamanda aydn baa dmliyik ki, bu, vvlki hqiqti mhtm edn, yeni mnasn aan iqdr. Yeni hqiqti qbul etmyn, yaxud da inkar edn adam hqiqtd khny d malik deyildir. Onun zn khn hqiqt z hyat qvvsini itirrk, yalnz l ehkama evrilir. Bir ox adamlar hdi-Cdidi qbul etmyrk, yalnz hdi-tiqin hqiqtlrin iman edir v onu tbli edirlr. Ancaq Msihin tlimini qbul etmkdn imtina etmkl sbut edirlr ki, hqiqtd asaqqallarn v peymbrlrin dediklrini inkar edirlr. gr siz Musaya iman etmi olsaydnz, - Msih deyir, - Mn d iman edrdiniz; ona gr ki, o, Mnim haqqmda yazmdr (Yh. 5:46). Bu sbbdn onlarn hdi-tiq tlimind d hqiqi gc yoxdur. Eynil zlrini imanl adlandrb, ancaq Mjdni tdris edn xslr d shv yol verirlr. Onlar Msihin: Mnim haqqmda hadt ednlr d onlardr - dey byan etdiyi hdi-tiq Yazlarn inkar edirlr (Yh. 5:39). Khn hdi inkar etmkl, onlar slind Yenisini d inkar etmi olurlar; nki hr iki hd btvn ayrlmaz hisslridir. He kim Allahn Qanununu Mjdsiz, yaxud Mjdni Qanunsuz tsvvr ed bilmz. Qanun - Mjdnin tcssmdr, Mjd is aqlanm qanundur. Qanun - kkdr, Mjd - bu kkdn bitn tirli ik v bhrdir. Khn hd Yenisin iq salr, Yenisi is Khn hdi nurlandrr. Hm bu, hm digri Allahn Msihd alm izztini tsvir edir. Hr ikisi el hqiqtlr izhar edir ki, onlar axtaranlara daim yeni drinliklr aacaqlar. Msihd v Msihin vasitsil qazanlan hqiqt lszdr. Yaznn tdqiqats sanki baxdqca daha da drinln v genilnn mdn baxr. z Olunu bizim gnahlarmzn vzin qurban vermi Allahn mhbbtinin sirrini bu hyatda drk elmk bizim n qeyri-mmkndr. Xilaskarn bizim dnyada hyata keirdiyi i daim mhtm mvzu olaraq, bizim n yksk txyylmzl bel tam dolunluu il drk edilmmi qalacaqdr. Bu sirrin drinliyini drk etmk arzusu il insan z

69

urunu n qdr ilts d, onun idrak bu qhtdn ox acizdir. n alqan tdqiqat burada sahilsiz dniz grckdir. Msihd izhar edilmi hqiqti qlbl qazanmaq olar, btn hyat tcrbsi il hiss etmk mmkndr, lakin izah etmk imkanszdr. Onun ucal, geniliyi v drinliyi bizim drrakmiz xaricinddir. z tsvvrmz son hdd qdr grsk bel, gylr qdr uca olan v eyni zamanda briyytd Allahn surtini tcssm etdirmk n yer nfuz edn izahedilmz mhbbtin yalnz tutqun xtlrini se bilrik. Ancaq biz lahi mrhmti gr bilrik. O, tvazkar, tvb edn qlb alr. Biz Allahn mrhmtini Onun bizim urumuzda verdiyi qurban qiymtlndirdiyimiz qdr drk etmliyik. Allah Klamn tvazkar rkl dinldikd, balanmann uca hqiqtini drk ed bilrik. Onun parlaql, drinliyi v qdrti biz onu drk etdikc oxalacaq. Bizim hyatmz Msihin hyat il bal olmaldr; biz hr zaman gylrdn enmi canl rkdn qidalanaraq, z yanmz daim tz-tr v tknmz srvtlrini sirgmyn bulaqda sndrmliyik. Daim qarmzda Rbbi grb, Onu izztlndirib kr etsk, ruhlu hyatmzda qlb travtini saxlam olarq. Sanki dostumuzla shbt edirmi kimi, biz z dualarmz vasitsil Allahla nsiyyt yarada bilcyik. O biziml xsn danaraq, z sirlrini aacaqdr. Bu zaman biz tez-tez bilavasit sann sevinc bx edn itirakn hiss edcyik. Xanokla shbt etdiyi kimi, O biz d yaxnladqda rklrimiz od tutub yanacaqdr. Bu hal msihinin hyatnda hqiqtn mvcud olduu zaman, onun xasiyytind sadlik, lyaqt v rk tvazkarl kimi keyfiyytlr bruz verilir. Bu o demkdir ki, o, sa il nsiyytd olmu v Ondan yrnmidir. Msihin dini ona yiylnmi hr bir ksd zn qdrt, nfuzedici prinsip, fal ruhlu enerji klind gstrck. Onlar daim travtli, qvvtli v bdi gnclik sevincin malik grncklr. Allah Klamn qbul etmi rk n buxarlanb sovrulan glmy, n d qiymtli ya axb gedn snq qaba bnzr. Bel qlb dalardan axan v tknmz bulaqlardan gc alan aya bnzr. Onun pak, ffaf sular qayalarn aras il axaraq yorun, susam v yk ar adamlara srinlik gtirir.

70

Bel tssratlar hr bir hqiqt mllimin Msihin tmsilisi olmaq imkann verir. Msihin tliminin ruhu ona nsiyyt v dua vaxt gc v mqsdynllk verir. Onun Msih haqqndak hadti dar v cansz tlim olmayacaqdr. O, eyni fikirlri tkrar-tkrar sylmyckdir. Onun uru Mqdds Ruhla nurlanmaq n aq olacaqdr. Msih demidir: Mnim timi yeyib, qanm inin bdi hyat vardr... Diri olan Ata Mni gndrdiyi, Mn d Ata vasitsil yaamaqda olduum kimi, Mni yeyn d Mnim vasitml yaayacaqdr... Hyat vern ruhdur... siz sylmi olduum szlr ruhdur v hyatdr (Yh. 6:54, 57, 63). Msihin tini yeyib, qann idiyimiz zaman, bunda bdi hyatn lamtini akar edirik. Bu, artq khnlmi, adi bir hal alm ideyalara rbt deyildir. Adt edilmi mrasimin yerini artq yeni bir ey tutur. Khn hqiqtlr z gcnd qalrlar, lakin onlar yeni iqda grnrlr. Hqiqtin yeni drk edilmsi akar edilir, o ham n aydn olan paklq v ecazkarlqla grnr. Bunda itirak etmk imkanna nail olmu adamlar Mqdds Ruhun tsirini qbul edrlrs, yeni hyatn canlandran v brpa edn qvvsini mtlq hiss edcklr. Onlarda lahi Mhbbt alovu yandrlacaqdr. Onlarn idrak o qdr zrif olacaqdr ki, hqiqtin gzlliyini v byklyn tam hiss ed bilcklr. Mzakir etdiyimiz msld mdrik ev sahibinin timsalnda uaqlarn v gnclrin byk ehtiyac duyduu hqiqi mllim tsvir edilmidir. Bel bir adamdan tr Allah Klam xzindirs, o, akar etdiyi hqiqtin yeni gzlliklrindn hm z hzz alacaq, hm d onu baqalarna gstrckdir. Bel mllim dua edrk Allaha arxalanarsa, Msihin Ruhu onun zrin enck v Allahn z Mqdds Ruhla onun vasitsil baqalarnn uruna tsir edckdir. Bu mllimin urunu v ryini Ruh xo midl, csartl v Mqdds Kitab surtlrinin aydnl il dolduracaq v o bunlarn hamsn ona etibar edilmi gnclr atdracaqdr. Allahdan ilham alm Yazlarn tdqiqat nticsind mllim alm smavi rahatlq v sevincin mnblri onunla nsiyytd olan hr bir adam n qdrtli xeyir-dua ayna evrilckdir. Onun agirdlri n Mqdds Kitab he vaxt yorucu kitaba evrilmyckdir. Mdrik nsihti yannda Klam hr zaman arzu ediln olacaqdr. O, hyat ryi kimi, he zaman khnlib qurumayacaqdr. Onun travti v

71

gzlliyi daim uaq v gnclri z ecazkarl il czb edckdir. z alarn yer saan gn kimi, Allah Klam iq v isti sar v he zaman tknmir. Onun Klamnda mqdds, nurlandran lahi Ruh akar edilir. Nur, Yaznn hr shifsindn yeni v qiymtli nur sar. Orada drin hqiqtlr alr, szlr v cmllr is o qdr aydn v tsvir edilnlr mvafiq olur ki, sanki lahi ss biz mracit edir. Mqdds Ruh sevincl gnclr mracit edrk, onlarn qarsnda Allah Klamnn srvtlrini v gzlliklrini ar. Byk Mllimin vdlri hisslrimizi zbt edrk, Allahdan gln ruhlu qvv il qlblr fa verib, onlar dirildir. Alm xeyirxah urda lahi hqiqtlr getdikc artan yaxnlq duyulur ki, bu da glckd insan mxtlif imtahanlardan mhafiz edckdir. Hqiqt klmlrinin hmiyyti getdikc artaraq, onlarn mnas el geni v dolun olacaqdr ki, biz bunu gman ed bilmzdik. lahi Klamn gzlliyi v znginliyi insann ur v xasiyytin yenildirici tsir balayr. Sma mhbbtinin nuru rklrimiz ilham verckdir. Mqdds Kitab drk etmk qabiliyyti onu tdqiq etdikc oxalr. Tdqiqat onun hans hisssin mracit ets, orada Allahn sonsuz mdrikliyi v mhbbtini tapacaqdr. Qdim ibranilrin hyat trzinin trtibatnn tam mnasn biz hl drk etmmiik. Onlarn adt v mrasimlrind nhng v drin hqiqtlrin lamtlri gizlnir. Mjd bu mrasimlrin sirlrini aa biln aardr. Orada gizldilmi hqiqtlrin hams qurtulu plann drk etdikc aydnlar. Bu ecazkar mvzular biz baa dmliyik. Allah haqqndak drin hqiqtlri drk etmliyik. Qlblrind Allah Klamn tdqiq edrk, onu daha geni v drindn drk etmk zn Allahdan mdriklik istyn insanlara alan hqiqtlri mlklr d bilmk arzusundadrlar. Biz dnya tarixinin sonuna yaxnladmz n son gnlr haqqnda peymbrliklr xsusi diqqt yetirmliyik. Yeni hd Yazlarnn sonuncu kitabnn drk edilmsi biz ox vacibdir. blis oxlarnn urunu tutduundan, onlar mxtlif bhan il Vhy kitabnn tdqiqindn qarlar. Lakin Msih z qulu Yhya vasitsil son gnlrd olacaq hadislri aaraq deyir: Bu peymbrlik szlrini oxuyan v dinlynlr v onda yazlanlara ml ednlr bxtiyardrlar (Vh. 1:3).

72

bdi hyat o demkdir ki, - Msih buyurur, - Sni, vahid hqiqi Allah v gndrdiyin sa Msihi tansnlar (Yh. 17:3). Bs n n bu biliyin hqiqi hmiyytini v dyrini biz drk elmirik? Bs n n Vhy kitabnn byk hqiqtlri ryimiz nur samr, dilimizdn eidilmir v btn tbitimizi hatlmir? Biz z Klamn bx edrk, Allah xilasmz n lazm olan hqiqtlrin hamsn ixtiyarmza verdi. Bu hyat mnbyindn minlrl adam ovuclasa da, o tknmk bilmir. Minlrl adam qarsnda Rbbi grr v Ona baxaraq hmin surt bnzyir. Onun xasiyytinin gzlliyindn, Onun onlar n v onlarn Msih n kim olduqlarndan danarkn alovlanrlar. Lakin lahi Klamn tdqiqatlar byk v mqdds mvzular tktmdilr. Minlrl yeni insan Yazlarn tdqiqat v xilas edilmyin sirlrinin axtarna qoula bilr. Msihin hyat v Onun syahtinin xarakteri bard dndymz zaman, hqiqti drk etmk n yeni chdlr ednlrin urunu iq ualar daha parlaq nurlandrr. Hqiqt axtarnn hr nailiyyti vvlkindn daha drin v hycanl olacaqdr. Hqiqt tknmzdir. Msihin bdnd glmsi, gnahn vzin verdiyi qurban v vsattilik xidmtini drk etmk son zamana qdr insan urunu narahat ets d, o, saysz illrin zirvsindn gylr baxb, nida edckdir: Mminliyin sirri drk olunmazdr! Burada, gnahkar dnyada txmini anlaya bildiklrimizi biz yalnz bdiyytd tam dolunluu il drk edcyik. Bitmyn srlr boyunca qurtulu mvzusu xilas edilmi adamlarn rk v urlarn mul edckdir. Msihin agirdlrinin imanszl zndn onlara almayan hqiqtlri xilas olmular drk edcklr. Buna gr d daim Msihin kamilliyi v izztinin yeni-yeni trflri alacaqd. Bitmyn zamanda sadiq Ev Sahibi z xzinsindn yeni v khnni xaracaqdr.

Dilyin ki, baqasna ver bilsiniz

(Lk. 11:1-13)

73

Msih biz bx ed bildiklrini daim Atadan alrd. V eitdiyiniz sz Mnim deyil, - O deyir, - Mni gndrn Atanndr (Yh. 14:24). nsan Olu Ona xidmt edilmk n deyil, xidmt etmy glmidir (Mt. 20:28). O z n deyil, baqalar n yaayr, dnr v dua edirdi. Allahla nsiyytd keirdiyi saatlardan sonra, O hr shr yenidn insanlarn yanna glib sma nurunu onlara izhar edirdi. O, hr gn yenidn Mqdds Ruhla vftiz olunurdu. Yeni gnn ilk saatlarnda Rbbi Onu istirahtindn oyadaraq, ruhunu v azn ltf il tqdis edirdi ki, O da onu insanlara atdrsn. O, sma saraylarndan yeni szlr alrd, yorun v zgin olanlara yalnz bu klmlr lazm idi. Yorunlara szl dayaq olma bilim dey Xudavnd Rbb mn savadllarn dilini verdi. O hr shr qulam oyadr ki, savadl adamlar kimi dinly bilim (Ye.50:4). Msihin dua etmsi v Allahla daim nsiyytd olmas Onun agirdlrini heyrt salrd. Bir df, Rbbin qsamddtli yoxluundan sonra, onlar Onu duaya dalm tapdlar. Ehtimal ki, onlarn gliini grmyn Msih ucadan dua etmy davam edirdi. agirdlri heyrt iind idilr. O dua edib qurtardqdan sonra onlar dedilr: Ya Rbb! Biz dua etmyi yrt. Cavabnda Msih vvlc dast moizsind verdiyi Rbbin duasn onlara tkrar etdi. Sonra is msl vasitsil onlara vermk istdiyi nsihti tkrar eldi. V onlara dedi: Frz edk ki, sizlrdn birisinin dostu var. Gec yars onun evin glib deyir: Dostum! Mn rk borca ver. nki yoldan yanma bir dostum glib, ona tklif edck bir eyim yoxdur. O da iridn ona cavab verrk deyir: Mni narahat etm, qap artq baldr v uaqlarm mniml brabr yataqdadrlar; qalxb sn bir ey ver bilmrm. Siz deyirm ki, gr o, dostluq namin qalxb verms d, dostu z saldndan qalxb n qdr istyirs ona verckdir. Burada Msih z baqasna vermk n dilyn insan simasnda tsvir edilir. Ona rk lazmdr, ks tqdird o, gecikmi yorun qonan ehtiyacn dy bilmyckdir. Qonu narahat edilmk istms d, dilyn z dilklrini dayandrmr, nki onun dostuna kmk etmk lazmdr v dilynin inadkarl axrda mkafatlandrlr v o, istdiyin nail olur. agirdlr d buna bnzr inadkarlqla Allahdan xeyir-dua istmlidirlr. Bir ox adam doyurduu zaman v smavi rk haqqnda moizsind Msih agirdlrinin

74

Onun tmsilzilri kimi grmli olduqlar ii onlara ad. Onlarn vzifsi insanlara hyat ryini bx etmkdn ibart idi. Onlara bu ii tapran xs onlarn imann gzlyn snaqlar grr v bilirdi. Onlar gzlnilmz rait db, z imkanlarnn mhdudluunu hiss etmk gzlyirdi. nsanlar hyat ryi n mracit edn zaman, onlarn qarsnda zlrini gcsz v kmksiz hiss etmk thlksi dururdu. Onlarn zlrin daim ruhlu qida il qidalanmaq lazm olacaqd ki, onlar da onu baqalar il bl bilsinlr. Ancaq he kim ehtiyac dnilmdn onlardan ayrlmal deyildi. Msih onlarn gc alacaqlar mnbni gstrir. Vaxtsz glmsin baxmayaraq, hmin insan dostuna qonaqprvrlikd imtina etmdi. Dostuna tklif ed bilck he nyi olmasa da, o, qonusunun evin gedib istdiyini alana qdr inad gstrdi. Mgr z qullarn ehtiyac olanlar doyurmaa gndrmi Allah z iini davam etdirmkdn tr onlarn atmazlqlarn dmyckmi? Ancaq bu msldki tkbbrl qonu lahi xasiyyti tsvir etmir. Haqqnda shbt gedn vziyytd drs - mqayisd deyil, tzaddadr. Tkbbrl insan inadl istyi yalnz onun istirahtini pozan adamdan cann qurtarmaq n yerin yetirir. Allah is bx etdiyin sevinir. O, fqtl doludur v Onun hzuruna imanla glnlrin istklrini dmy alr. O biz hvsl, sevincl bx edir ki, biz d baqalarna xidmt edrk, Ona bnzmy alaq. Msih byan edir: Dilyin, siz verilck; axtarn, tapacaqsnz; qapn dyn, siz alacaq. nki hr dilyn alr, axtaran tapr v qap dyn alr. Xilaskar szn davam edir: Aranzda el bir ata varm ki, olu rk istrs, ona da versin? Yaxud balq istrs, ona balq vzin ilan versin? Yaxud yumurta istrs, ona qrb versin? Bellikl, madam ki, siz pis olduunuz halda z vladlarnza yax hdiyylr ver bilirsiniz, Smavi Atanzn Ondan dilynlr Mqdds Ruhu vercyi n qdr yqindir! Allaha imanmz mhkmlndirmkdn tr Msih Ona yeni adla mracit etmyi yrdir, el bir adla ki, insan qlbindki n qiymtli tssrat v xatirlrl baldr. O, Nhaytsiz Allaha bizim Atamz kimi mracit etmk hququ verir. Mracit edrkn adlandrdmz bu ad bizim Ona olan sevgimizin v etibarmzn niansidir. Digr trfdn, bu ad Onun biz olan ata mnasibti v mhbbtinin rhnidir. Allahdan mrhmt, yaxud xeyir-dua dildikd sslnn bu ad Onun n

75

musiqi kimi sslnir. Ona Ata kimi mracit etmyi tkbbrllk saymamamz n z onu dflrl tkrar edir. O istyir ki, bu ad v mracit bizim n adi v tbii olsun. Allah biz z vladlar kimi baxr. O bizi bu qaysz dnyadan hifz edib sedi ki, Padah ailsinin zvlri, Gylrin Padahnn oul v qzlar olaq. Krp z dnyvi atasna etibar etdiyindn d daha drin v gcl kild Ona etibar elmyimizi tklif edir. Btn valideynlr z vladlarn sevirlr, lakin Allahn mhbbti hr bir insan sevgisindn gcl, drin v genidir. O, lyglmzdir. gr htta dnyvi valideynlr z vladlarna yaxlqlar bx ed bilirlrs, Smavi Atamz Ondan dua edib dilynlr n qdr zngin Mqdds Ruh bx edckdir! Msihin dua haqqndak nsihtlrin xsusi diqqt yetirmk lazmdr. Dua znd lahi elm gizldir v Msihin tqdim etdiyi tsvir hr adamn drk etmli olduu prinsiplri azr. sa burada gstrir ki, duann hqiqi ruhu nec olmaldr. O bizi Allaha mracitlrimizd inadl olmaa arr v Onun bizim duamz dinlyib cavab vermk istyinin bhsiz olduuna zmant verir. Bizim dualarmz yalnz z xobxtliyimiz n dilklrdn ibart olmamaldr. Biz bl bilcyimiz eylr haqqnda dua etmliyik. Msihin hyat prinsiplri bizim hyat prinsiplrimiz olmaldr. Mn zm onlarn urunda mqdds edirm ki, - O z agirdlrini nzrd tutaraq deyir, - onlar da hqiqtd mqdds edilsinlr (Yh. 17:19). Msihd izhar edilmi hmin mqddslm, hmin fdakarlq v zn qurban verm, Allah Klamnn tlblrin hmin itat Onun qullarna da mxsus olmaldr. Dnyadak xidmtimiz zmz v z firavanlmza xidmt

evrilmmlidir; bizim mqsdimiz Allah izztlndirrk, gnahkarlarn xilas edilmsind Onunla birlmkdn ibartdir. Biz Allahdan xeyir-dua dilmliyik ki, onu baqalarna ver bilk. Yeni biliklri drk etmk, almaq qabiliyyti yalnz o zaman saxlanlr ki, biz malik olduqlarmz hvsl baqalar il blrk. Malik olduqlarmz trafdaklarla blmsk, sma srvtlrini almaqda davam ed bilmrik. Msld qonusunun yanna xahil glmi insan dflrl rdd cavab alsa da, z chdlrini davam etdirdi. Bizim dualarmza da hr zaman drhal cavab verilmir; lakin Msih yrdir ki, dua etmkd davam etmliyik. Dua Allahn mqsdini

76

dyidirmk n tsis edilmmidir; o bizi Allahla ahngdarla gtirmy xidmt edir. Ona xahil mracit etdikd, O, lbtt ki, bizim z ryimiz nzr salb gnahmzda tvb etmyimizi vacib sayr. Buna gr Allah bizi imtahan v snaqlardan keirib itat gtirir ki, Mqdds Ruhun qlbimizdki iin mane olan eylri gr bilk. lahi vdlrin yerin yetirilmsi n myyn rtlr vardr. Hr hans bir dua insan z msihi vziflrini icra etmkdn azad etmir. gr Mni sevirsinizs, Msih deyir, - mrlrimi yerin yetirin. Kim mrlrim malik olub onlara riayt edrs, Mni sevn odur. Mni sevn, Atam trfindn sevinckdir; Mn d onu sevcym v zm ona gstrcym (Yh. 14:15, 21). O xslr ki, Allaha vdlrinin yerin yetmsi n dua edir, lakin eyni zamanda myyn rtlr tabe olmurlar, Xudavnd Allah thqir etmi olurlar. Onlar Msihin adndan istifad edib, vdlrin icra olunmasn istyirlr, lakin mllrind Msih olan imanlar v mhbbtlri bruz verilmir. Bir oxlar Atann onlar qbul etmk zn qoyduu rtlri icra etmirlr. Bizi Allaha yaxnladra bilck iman iimizi diqqtl tdqiq elmliyik. gr biz Ona itat etmiriks, sanki Rbb dni qbzi tqdim edirik, lakin dnmsi n vacib olan rtlri yerin yetirmirik. Biz bs yer Allaha vdlrini xatrladb, icra edilmsini istyirik, nki bu zaman bizim istklrimizi yerin yetirmkl Allah z adn hrtdn salard. Rbbin vdi is bel sslnirdi: gr Mnd qalsanz v szlrim sizd qalarsa, n istyirsiniz dilyin, siz verilckdir (Yh. 15:7). Yhya is tsdiq edir: Onu tandmz is bundan bilirik ki, Onun mrlrin riayt edirik. Kim deyirs ki, Onu tanyram, amma Onun mrlrin riayt etmirs, o, yalandr v onda hqiqt yoxdur. Kim Onun szn riayt edirs, Allahn mhbbti onda hqiqtn kamil olmudur (1 Yh. 2:3-5). Msihin agirdlrin verdiyi son hdlrindn biri Siz bir-birinizi sevsiniz dey yeni bir mr verirm: sizi sevdiyim kimi, siz d bir-birinizi sevin idi (Yh. 13:34). Biz bu mr itat edirikmi, yoxsa xasiyytimizdki qaba, qeyri-msihi chtlr gz yumuruq? gr yaxnlarmz kdrlndirib, incitmiiks, bizim borcumuz z

77

gnahmz etiraf edib, var gcmzl bara almaqdr. Allahn hzurunda hqiqi imanla dayanaraq, Onun xeyir-duasn istmk n bu, mhm rtdir. Rbbin hzuruna dua il glnlr tez-tez baqa bir chti d unudurlar. Allahla mnasibtlrimizd biz hmimi smimiyik? Mlaki peymbrin vasitsil Rbb deyir: Atalarnzn dvrndn bri qaydalarmdan dndnz v onlara ml etmdiniz. Mn trf dnn, Mn d siz trf dnrm, deyir Ordular Rbbi. Siz nec dnk? - dey soruursunuz. nsan da Allahdan ourlayarm? Siz is Mndn ourlayrsnz. Sndn nyi ourlayrq? dey soruursunuz. Ondabirlri v tqdimlri ourlayrsnz (Mal. 3:7, 8). Hr cr xeyir-dua Vericisi olan Allah malik olduumuz hr eyin myyn hisssin hququ olduunu byan edir. Bu hiss Mjdnin btn dnyaya yaylmas mqsdil ayrlb. Allahdan aldmz vsaitlrin bir qismini qaytarmaqla, biz Onun namlar n z minntdarlmz bildiririk. Lakin gr Ona mnsub olan qaytarmaqdan imtina ediriks, nec Ondan xeyir-dua isty bilrik? gr yerdki ilrimizd biz bu qdr etibarszqsa, Onun sma ilrini biz etibar edcyini nec gman ed bilrik? Blk dualarmzn oxunun cavabsz qalmasnn sbbi bundadr. Lakin Rbb z sonsuz mrhmtil bizi fv etmy hazrdr v bel deyir: Btn ondabirlrinizi anbara gtirin ki, mbdimd hmi rzaq olsun. Ordular Rbi deyir: Siz bununla Mni snayn. Grcksiniz ki, gylrin pncrlrini siz aacaam,

zriniz ehtiyaclarnzdan da ox brkt yadracaam. yirtklri kinlrinizi yemy qoymayacaam, tarlada meynniz mhsulsuz qalmayacaq deyir Ordular Rbbi. Btn milltlr sizi bxtiyar sayacaq. nki lkniz gzl bir yer olacaq deyir Ordular Rbbi (Mal. 3:10-12). Bu vd Allahn hr bir baqa tlbin d aiddir. Onun btn namlar bizim itatimiz rtil vd edilmidir. Allahn gylri Ona kmk ednlr n xeyir-dualarla doludur. Ona tabe olanlarn hams Onun vdlrinin icra olunmasn dilyib, imanla gzly bilrlr. Ancaq bununla brabr, biz Allaha mhkm, sarslmaz iman gstrmliyik. Bzn O bizim duamza cavab vermy tlsmir ki, imanmz snasn, yaxud dilyimizin smimiliyin min olsun. Klamna uyun olaraq dilklrimizi Ona

78

ucaltdmz zaman, Onun vdin imanmz qoruyaraq dualarmzda daimi olub, rdd edilmsi mmkn olmayan yorulmazlq gstrmliyik. Allah buyurmamdr ki, bir df dilyin v siz verilckdir. O bizi yorulmadan dilmy hvslndirir. Dualarnzda inadl olun. Yorulmaz dilklr - dilyn insan daha smimi v drin hisslr gtirir; onun n is ld etmk istyi oxalr. Lazarn qbri nnd Msih Martaya bel dedi: gr iman edrsns, Allahn izztini grcksn (Yh. 11:40). oxlar is canl imana malik deyildirlr. Mhz buna gr d onlar Allahn qdrtinin bu qdr tzahrlrini grmrlr. Onlarn zifliyinin sbbi imanszlqdadr. z qabiliyyt v imkanlarna Allahn onlar n etdiyi ilrindn ox inanrlar. Yalnz zlrin gvnrk, btn ilrini z gclril yerin yetirmk istyirlr. Onlar plan v layihlr qururlar, lakin az dua edir v Allaha az etibar edirlr. Bzn onlar htta imanl olduqlarn gman edirlr, lakin bu, yalnz ani bir meyldir. z hqiqi ehtiyaclarn drk edib, Allahn onlar dmk istyini drk etmdiklri n bu adamlar Allaha mracitlrind inad v sy gstrmirlr. Bizim dualarmz da gec yars qonaq glmi dostu n qonusundan rk istyn yoxsul adamn xahii qdr qzn v inadl olmaldr. Dilklrimiz n qdr smimi v inadldrsa, bizim Msihl ruhlu birliyimiz bir o qdr sx olur. Nticd, biz getdikc daha ox xeyir-dua alacaq, nki imanmz gclnckdir. Bizim vzifmiz yalnz dua il iman etmkdir. Dualarnzda ayq olun. Ayq olun v z sylrinizi dualar eidn Allahla birldirin. Daim yadnzda saxlayn ki, biz Allahn yannda mkdalarq (1 Kor. 3:9). Qoy sizin ml v szlriniz dualarnza uyun olsun. Bu snaq sizin imannzn smimiliyini, yaxud dualarnzn ancaq cansz mrasim olduunu sbut edckdir. Mane v tinliklrl zldiyiniz zaman adamlarn kmyin gvnmyin. Allaha etibar edin. z problemlrimizl baqalarna mracit etdikd ziflyirik v lbtt ki, z hmshbtimiz d gc vermirik. Bununla biz yalnz z ruhlu gcszlymz onlarn zrin qoyuruq, onlar is bunu ynglldir bilmirlr. Biz gnahkar, lm mhkum insandan gc almaa Mqdds, Nhaytsiz Allah ver bilr. alrq, halbuki bunu biz

79

Allah yanmzda ikn mdriklik dalnca dnyann axrna getmk lazm deyil. Sizin mvffqiyytinizi malik olduunuz, yaxud n vaxtsa alacanz qabiliyytlriniz tmin etmy kdir. Bunun hamsn sizdn tr Rbb ed bilr. nsann ed bilcyin az arxalanaraq, Allahn hr imanl qlb n ed bilcyin bel balamaq lazmdr. O arzu edir ki, imanla Onun hzuruna glib Ondan byk ilr gzlysiniz. O siz yalnz ruhlu msllrd aydnlq v mdriklik vermk yox, hm d dnyvi ilrd bilik vermk istyir. O sizin intellektual imkanlarnz genilndir bilr. Siz ustalq v mdriklik ver bilr. inizd sy gstrin, Allahdan mdriklik dilyin v siz verilckdir. Msihin szn etibarl zmant kimi qbul edin. Mgr O sizi yanna dvt etmirmi? He vaxt midsizliy qaplb vziyytinizin arsiz olduunu sylmyin. Bel etdikd siz ox ey itirirsiniz. Yaranm rait qarsnda qorxu v tinliklrdn ikayt, rastlaa bilcyiniz blalar qarsnda keirdiyiniz hycan onu gstrir ki, sizin imannz ziflyib, sarslmdr. El danb hrkt edin ki, sanki imannz sarslmazdr. Rbb n hr ey mmkndr; dnyann hkmdar Odur. manla baxn gylr. q, qdrt v izzt Sahibin mracit edin. Hqiqi imanda mhkm, sbatl prinsiplr, zamann v snaqlarn sarsda bilmdiyi mqsdynllk olur. Htta cavanlar yorular, taqtdn drlr, igidlr ldn db titryrlr. Rbb mid balayanlar is yeni qvvt alarlar, qanad azb qartal kimi yksklr uarlar, qazanda taqtdn dmzlr, yol gedib yorulmazlar (Ye. 40:30, 31). oxlar insanlara yardm etmk istyirlr, lakin hiss edirlr ki, bl bilck ruhlu qvvy v ia malik deyillr. Onlar z dualar il ltf taxtna mracit edib Mqdds Ruhun gndrilmsini istmlidirlr. Allah verdiyi hr bir vdin sadiqdir. linizd Mqdds Kitab tutaraq Ona mracit edin v sylyin: Ya Rbb, mn Snin dediyin kimi etmim. ndi is Snin Dilyin, siz verilckdir; axtarn, tapacaqsnz; qapn dyn, siz alacaqdr vdin mvafiq olaraq Sn mracit edirm. Biz yalnz Msihin ad il deyil, eyni zamanda Mqdds Ruhdan ilhamlanaraq dua elmliyik. Ruh z is ifad olunmaz ahlarla bizim n vsatt edir cmlsi bu fikri nzrd tutur (Rom. 8:26). Bel dily Allah sevincl cavab verckdir. Biz Msihin ad il smimi v hrartli dua etdiyimiz zaman, Allah mhz bu hrartli

80

dualarmza gr xahi etdiyimiz, yaxud dndymzdn artq etmk niyytind olur (Ef. 3:20). Msih demidir: Dua edib, istdiyiniz hr eyi alm olduunuza iman edin v siz olacaqdr (Mk. 11:24). Mnim ismiml hr n dilrsinizs, onu edcym; ta ki, Ata Oulda izztlnsin (Yh. 14:13). Sevimli Yhya da Mqdds Ruhdan ilham alb byk inam v aydnlqla sylyir: gr biz Onun iradsin uyun kild bir ey dilyiriks, O, bizi eidir. gr biz biliriks ki, O, hr dildiyimizi eidir, biz Ondan xahi etdiyimizi alacamz da bilirik (1 Yh. 5:11, 15). Ataya ynlmi dualarnz sa ad il ucaldn. Allah bu ada hrmt edir v sizi eidckdir. Allahn taxtn hat edn gy qura Onun hr eyd sadiq olduunu, Onda he bir dyiikliyin ba vermdiyini gstrir. Biz Onun qarsnda gnahkarq v Onun ltfn layiq deyilik v buna baxmayaraq, Onun z bizim dodaqlarmza ecazkar dilk klmlri bx etmidir: z adn namin bizdn imtina etm, z izztli taxtn alaltma. Biziml olan hdini pozma, yada sal (Yer. 14:21). z lyaqtsizliyimizi v gnahkarlmz etiraf edib, Onun hzuruna gldiyimiz zaman, z bizim duamz dinlycyini vd edir. Taxtnn izztinin z Onun biz verdiyi szn mhkmliyi zrind dayanr. Msihi tsvir edn Harun kimi, Xilaskarmz mbdindki adamlarnn hamsnn adlarn z ryinin qdsind dayr. Ba Kahinimiz bizd etibar yaradan btn szlrini xatrlayr. O biziml balad hdini bdiyyn xatrlayr. Msih z tutmu hr ks Ona malik olacaqdr. Hr dyn n qap alacaqdr. He kim deyilmyckdir: Mni narahat etm, artq qaplar baldr, Mn onlar amaq istmirm. He kim deyilmyckdir: Mn sn kmk ed bilmrm. Gec yars ac qlblri doydurmaq n rk dilynlr istdiklrini alacaqlar. Msld qonaq n rk istyn istdiyi qdr alr. Bs baqalar il bl bilcyimiz ltf Allah hans l il verckdir? Yazda deyilir: ...Msihin verdiyi l il (Ef.4:7). Mlklr insann z yaxnlarna mnasibtin diqqtl nzart edirlr. Grnd ki, kims bdryn msihcsin mrhmt gstrir, ona kmk edirlr v tskinlik szlrini onun yadna salrlar. Bu szlr onun dilind gnahkar n hyat ryi olacaqdr. Bellikl, Allah z izztli znginliyin gr Msih sa vasitsil sizin hr cr ehtiyacnz dyckdir (Flp. 4:19). O sizin smimi v doru hadt

81

szlrinizi glck hyata mxsus olan qvv il dolduracaqdr. Rbbin Sz sizin dodaqlarnzda hqiqt v dzgnlk rmzin evrilck. bhsiz ki, yaxnlarnzn xilasna ynlmi xsi sylriniz tklikd etdiyiniz fdakar dualarnz tml qoymaldr. Qlblri xilas etmk elmi byk mdriklik tlb edir. nsanlarn yanna getmzdn vvl sann hzuruna glin. nsanlara xidmt etmy hazrlq sma ltfnn taxt nnd keir. Qoy sizin ryiniz Allaha, diri Allaha ynlmy alsn. Msihin hyat lahi tbitin itirakzs olan insann n kimi ilr gr bildiyini gstrir. Msihin Allahdan ald hr ey biz d malik ola bilrik. Demli, dilyin v alacaqsnz. Allahn vd etdiyi hr eyi Yaqubun inadkar iman il, lyasn sarslmaz mtinliyi il dilyin. Qoy sizin urunuzu Allahn ali niyytlri doldursun. Qoy sizin hyatnz gzgrnmz balarla sann hyatna balansn. qla zlmt nur sama buyurmu Allah sizin ryinizi d nurlandrb, sa Msihd alm ilahi izzti drk etmk n iq bx etmk istyir. Mqdds Ruh siz lahi sirlri ab, onlar itatkar ryinizi mhkmlndirn canl qvvy evirckdir. Msih sizi Nhaytsizin qapsna atdracaqdr. Onda siz prd arxasnda olan izzti grck v bizdn tr vsatt etmk n hr zaman diri Olann dolunluunu insanlara aa bilcksiniz.

ki nfr dua edn

(Lk. 18:9-14)

zlrinin saleh olduuna gvnib, baqalarna xor baxan bzilri n Msih frisey v vergiyan haqqnda msli syldi. Frisey mbd dua etmy glir, lakin zn gnahkar hiss edrk balanmaa ehtiyac olduu n deyil, doru olduu v mkafat almaq n. Duan zn mziyyt sayaraq, onu Allahn gznd ucaldacan gman edir. Eyni zamanda o z mminliyi il adamlar mtssir etmk istyir. Hm Allahn, hm d trafndaklarn rbtini qazanmaq istyir. Onun Allaha sitayii xsi mnft gdr.

82

O, hrtprstlikl doludur. Bu onun duasnda, yeriind v siftind bruz verilir. Baqalarndan uzaqlab, sanki Uzaq dur, Mn yaxnlama, nki mn sndn mqddsm deyrk (Ye.65:5), tklikd z-zn dua edir. zndn tam raz halda hesab edir ki, Allah v insanlar ona heyrandrlar. Ya Allah! Mn baqalar kimi soyunu, haqsz, zinakar v yaxud da bu vergiyan kimi olmadm n, - o deyir, - Sn minntdaram. O zn Allahn qdsiyyti il lmr, lakin baqa insanlarla mqayis etmkl kifaytlnir. Onun uru lahi keyfiyytlr deyil, bri keyfiyytlr ynlmidir. Onun zndn razlnn sbbi d bundadr. O z yax mllrini saymaqda davam edir: Hftd iki df oruc tuturam, ld etdiyim hr eyin onda birini verirm. Ancaq bu friseyin dini onun qlbin toxunmur. O, lahi xasiyytin keyfiyytlrin nail olmaa almr, sevgi v mrhmtl dolu ry malik olmaq istmir. Hyatnn yalnz zahiri trfini hat edn dinl mhdudlar. Onun pakl z gman etdiyi paklqdr, onun xsi sylrinin mhsuludur v bri meyarlarla dyrlndirilir. Kim zn doru sayrsa, baqalarna yuxardan baxacaqdr. zn baqalar il mqayisd tsdiqlyn frisey, onlar da z il mqayis edib dyrlndirir. z mminliyini baqa adamlarn mminliyi il mqayisd qiymtlndirir v ona gr d hatsindkilr n qdr pisdirlrs, onlarla mqayisd z-zn o qdr mmin grnr. Onun zn mmin sayma baqalarn mhakim etmy rvac verir. Baqalarn Allah Qanununun pozucular kimi mhakim edir. Bellikl d onda qardalar mhakim edn eytann ruhu bruz verilir. Bu ruhla o, Allahla nsiyyt gir bilmz. Dua etdikdn sonra o z evin lahi xeyir-duan almadan qaydr. Vergiyan is baqa dindarlarla bir yerd ibadt glmidir, lakin tezlikl zn onlarla birg dua etmy layiq bilmdiyi n bir knarda dayand. Onlardan uzaqda durub, o, gzlrini gy qaldrmaa bel csart etmirdi, fqt dn dyb drindn kdrlnir v zn nifrt edirdi. O zn Allah qarsnda cinaytkar, gnahkar v murdar sayrd. O, trafndaklardan mrhmt gzlmirdi, nki onlar ona nifrtl baxrdlar. O bilirdi ki, Allah qarsnda ona brat yoxdur v tam midsiz halda deyirdi: Ya Allah! Mn gnahkara mrhmt et! O zn baqalar il mqayis etmirdi. Gnah hissi il tutularaq, o, sanki, Allahla tkbtk qalmd. Yegan

83

arzusu balanb, salehliy nail olmaq idi, yegan dilyi Allahn mrhmti idi v o, xeyir-dua ald. Siz deyirm ki, - Msih dedi, - o birisi yox, bu adam evin tmiz xaraq getdi. Frisey v vergiyann timsalnda Allaha ibadt gln iki qrup adam tsvir olunmudur. Onlar bizim dnyaya ilk olaraq gz am iki krpy bnzyirlr. Qabil zn doru sayrd v Allahn hzuruna yalnz minntdarlq qurban il glmidi. O, gnahlarnda tvb etmyib, Allahn mrhmtin ehtiyac duymurdu. Habil is qan il qurban gtirib glckd gzlniln Allahn Quzusuna iar edirdi. O zn Allah n itirilmi sayaraq, tvb edn gnahkar kimi glmidi; onun yegan midi Allahn tknmz mhbbtin etibar etmk idi. Rbb onun qurbanndan mmnun qald, Qabilin qurbann is qbul etmdi. Allahsz yaaman mmkn olmadn drk etmk, z zifliyimizi v gnahkarlmz baa dmyimiz Allahn bizi qbul etmsi rtlrinin birincisidir. N bxtiyardrlar ruhn yoxsullar; nki Gylrin Padahl onlarndr (Mt. 5:3). Dua ednlrin frisey v vergiyanla tsvir edilmi hr iki nmayndsi n hvari Peterin hvalatnda znmxsus drs vardr. Hvariliyinin balancnda Peter zn gcl sayrd. Frisey kimi, o da zndn raz idi v fxr edirdi ki, baqalar kimi deyil. Yhudann satqnl rfsind Msih z agirdlrin xbrdarlq edib, Hamnz bu gec Mndn dncksiniz dediyi zaman, Peter inamla dedi: Ham Sndn dns d, mn dnmycym (Mk. 14:27, 29). Peter zn aldatman thlksini txmin etmirdi. zn gvnmk onu aldatd. O hesab edirdi ki, nfs qalib glmk gcnddir; ancaq qsa bir vaxtdan, bir ne saatdan sonra srt snaq vaxt gldi v o and iib Allah ahid edrk, z Rbbindn imtina etdi. Xoruzun banlamas ona Msihin szlrini xatrlatd zaman, etdiyindn dht glmi Peter dnb z Rbbin baxd. Bu anda Msih d Peter baxd v mhbbt v mrhmtl dolu olan bu kdrli baxn altnda Peter zn drk etdi. O, l xb rkdn alad. Msihin bax onun ryini dalad. Peterdn tr hlledici an yetidi v o kdrlnrk z gnahnda tvb etdi. z kdri v tvbsi il o, szgedn vergiyana bnzyirdi v onun kimi, Peter d Rbbin mrhmtin nail oldu. Msihin bax onun balandna zmant verirdi.

84

O andan zngvnmk onu trk etdi. O, bir daha he vaxt qrurlu szlr sylmdi. Dirildikdn sonra Msih df Peteri snad. Yunis olu imon, Mni bunlardan ox sevirsnmi? O sorudu. Peter artq zn qardalarnn yannda yksk tutmurdu. O, ryini oxuya Biln mracit eldi. Ya Rbb! - o dedi, - Sn hr eyi bilirsn; Sni sevdiyimi bilirsn (Yh. 21:15, 17). Bu zaman ona msul vzif taprld, vvlkilrdn daha byk v inc i hval edildi, Msih ona z qoyun v quzularn gdmyi mr etdi. Msih hyatn verdiyi canlarn qaysn Peter taprmaqla, onun imanda mhkm olacana n byk

zmant verdi. N vaxtsa qrurlu, zngvnn v hvslsiz olan hvari tvazkar v tvb edn oldu. Bu andan o daim zndn imtina etmy v zn qurban vermy hazr olaraq, z Rbbinin arxasnca getdi. O, Msihin zablarn bldrn oldu v Msih z izzt taxtnda oturduu zaman, Peter Onun izztini d bldrck. Peteri satqnla gtirmi v friseyin Allahla canl nsiyytin mane olan gnah bu gn d bir oxlarnn qlbini rtmkddir. Allah n yad v insan qlbi n thlkli keyfiyytlrdn qrur v zngvnmk kimi zrrlilri yoxdur. Btn gnahlarn iind bunlar n midsiz v lacszlardr. Peterin satqnl adi zifliyin nticsi deyil, oxdan balam v tdricn davam edn dknlyn nticsi idi. zngvnmk onu artq xilas olduunu dnmy vadar etdi v addm-addm aaya srklyib, z Mllimindn imtina etmy gtirdi. zmz tam min olub hl gylrd deyil, burada, yerd aldanmaqdan mhafiz edildiyimizi gman etmk bizim n sadlvhlk olard. Doru yola dnmlri n qdr smimi olsa da, Xilaskar qbul etmi adamlar he zaman artq xilas olunmu kimi danb, dnmmlidirlr. Bu, shv fikirdir. z imann uca tutaraq, xilas olmaa mid etmk hr ksin vzifsidir, ancaq biz zmz Msih tslim edib, Onun bizi qbul etdiyini bildikd bel, aldanmaqdan azad deyilik. Allah Klam yrdir: oxlar paklanb lksiz v tmiz olacaq (Dan. 12:10). Yalnz snaqdan xm adamlar hyat tacn alacaqlar (Yaq. 1:12). Kim ki Msihi qbul edib znn yenic malik olduu minliyi il xilas edildiyini byan edirs, o zn gvnmk thlksi qarsndadr. Bellri z zifliklrini v lahi qvvy daim ehtiyac duyduqlarn unudurlar. Onlar iblisin hiyllrin hazr

85

olmadqlar n, imtahan gldiyi zaman Peter kimi gnahn drinliklrin yuvarlanrlar. Biz xbrdarlq edilir: Kim dnrs ki, ayaq st durub, ehtiyatl olsun ki, yxlmasn (1Kor. 10:12). Bizim thlksizliyimizin yegan tminat zn gvnmmk v daim Msihdn asl olmaqdr. Peter z xasiyytindki yamanl v zifliyi grb, Msihin qdrtin v ltfn ehtiyac olduunu drk etmk lazm idi. Rbb onu snaqdan qoruya bilmzdi, lakin gr Peter dilsydi, onu mlub olmaqdan xilas ed bilrdi. Peter Msihin xbrdarlna riayt etmk istsydi, duasnda ayq olard. O bdrmkdn qorxaraq, qorxu v titryi iind gzrdi v Allahn yardmn v dstyini alaraq, eytana mlub edilmzdi. Peterin dknly onun qruru il rtlnmidi v yalnz tvb v tvazkarlq saysind yenidn mhkmlik ld ed bildi. Peterin tcrbsi hr bir tvb edn gnahkara mid v tskinlik ver bilr. Peter dhtli gnah etmi olsa da, trk edilmdi. Onun qlbind Msihin szlri hkk edilmidi: Mn snin n dua etdim ki, imann azalmasn (Lk. 22:32). Msihin bu duas v Onun mhbbt v mrhmt dolu baxnn xatirsi ac vicdan zab iind olan Peter mid verdi. Msih dirildikdn sonra Peteri xatrlayaraq, mlk vasitsil qadnlara dedi: Gedin Onun agirdlrin v Peter deyin: O sizdn qabaq Qalileyaya gedir, siz dediyi kimi, Onu orada grcksiniz (Mk. 16:7). Peterin tvbsi qbul edilmidi, onun gnahn Xilaskar balamd. Peteri xilas etmkdn tr ona qar gstrilmi mrhmt bu gn d snaq qarsnda tab gtirmyn hr qlb ynlmidir. nsan gnaha qrq etdikdn sonra, onu kmksiz v titryn, fv olunman dilmkdn qorxan bir vziyytd buraxmaq eytann sevimli hiylsidir. Lakin biz qorxmal deyilik, nki Allah demidir: Qoy Mn pnah gtirsinlr, Mniml barsnlar. Bli, qoy Mniml barsnlar (Ye. 27:5). Bizim imanmz mhkmltmk n hr tdbir grlmdr. Msih gedn yolda biz tskinlik vermk n hr tklif verilmidir. Msih z yaral bdnini qurban verdi ki, Allahn mirasn alsn, verdi ki, Allahla barmaq n insana bir imkan da yaratsn. Buna gr O z vasitsil Allaha yaxnlaanlar tamamil xilas etmy qadirdir; nki onlar n vsatt etmk mqsdil daim yaamaqdadr (br.7:25). z lksiz hyat, itatkarl v Qolqota

86

armxnda lm il Msih itirilmi briyyt n vsatt edir. ndi xilasmzn Bas bizdn tr yalnz dilyn kimi yox, lakin z qlbsini byan edn Qalib kimi vsatt edir. Onun qurban dolun v kamildir. Bizim Vsattimiz olub, Allahn hzurunda z qsursuz keyfiyytlri v dualar, elc d xalqnn tvbsi v kranl il dolu bir buxurdan tutaraq, z zrin gtrdy ii icra edir. Onun salehliyinin tril brnm bu qabdan ucalan xo qoxu Allaha ecazkar tir kimi atr. Bu qurban Allahn rbtini qazanr v balanma hr bir gnah yuyur. Msihin z bizim vzedicimiz v mantimiz oldu v O he kimi trk etmyckdir. bdi lm mhkum olmu bir adam bel tnhalqda qoymayan, zn insanlarn urunda qurban vern Ks, daim z gc il xilas ala bilmycyini drk etmi hr qlb fqt v mrhmtl baxacaqdr. Msih Ona yalvarla yaxnlaan he bir adama etinasz qala bilmir, O hr ks qalxmaqda kmk edckdir. z vzedici qurban il insana tknmz ruhlu gc ehtiyat vermi xs bu qvvdn bizim xilasmz n istifad etmyi

dayandrmayacaqdr. Biz z gnah v kdrlrimizi Onun ayaqlar altna qoymalyq; nki O bizi sevir. Onun hr bax v hr sz biz tskinlik verir v etibar etmy arr. O bizim xasiyytimizi formaladraraq, onu z iradsin uyun

ncibldirckdir. Sad etibarla tam kild Msih arxalanan qlb zrind qlb almaq n he bir eytani qvv kifayt deyildir. O, yorunlara gc verr, taqtsizlrin qvvtini artrar (Ye. 40:29). gr gnahlarmz etiraf ediriks, sadiq v adil olan Allah gnahlarmz balayb, bizi hr yamanlqdan tmizlyck. zriniz tmiz su tkcym, tmizlncksiniz. Sizi btn kirlrinizdn v btlrinizdn tmizlycym. Rbb deyir: Ancaq sn z tqsirini boynuna al ki, Allahn Rbb qar syan etdin (1 Yh. 1:9; Yez. 36:25; Yer. 3:13). Ancaq fv edilib rahatla nail olmazdan vvl zmz drk etmliyik ki, bu drketm bizi smimi tvby gtirsin. Msldki fri ey znn gnahkar olduunu drk etmirdi. Buna gr d Mqdds Ruh onun qlbin nfuz ed bilmirdi. Onun qlbi z mminliyi il qrurlu mn zirehin brnmd ki, onu mlklrin llril itilnmi v onlarn li il gndriln Allah oxlar da de bilmirdi. Msih yalnz o

87

adam xilas ed bilr ki, zn gnahkar hiss edir. O, qlbi snq olanlara fa vermy, sirlr azadlq, korlarn gzlrinin alacan tbli etmy, zab knlri azad etmy gldi (Lk. 4:18). nki salamlar deyil, xstlr hkim mhtacdrlar (Lk. 5:31). z hqiqi vziyytimizi myyn etmyimiz lazmdr, ks halda biz Msihin kmyin ehtiyac hiss etmycyik. stmz alm thlkni drk etmliyik, ks halda snacaq axtarmayacaq. z yaralarmzn arsn hiss etmliyik, ks halda malic olunmaq istmycyik. Rbb deyir: nki deyirsn: Mn znginm v varlanmam, he ny ehtiyacm yoxdur. Amma bilmirsn ki, zavall, yazq, yoxsul, kor v lpaqsan. Sn mslht grrm, Mndn odla tmizlnmi qzl al ki, zngin olasan; a paltarlar al ki, geyinsn v snin lpaqlnn eybi grnmsin; gz drman da al ki, gzlrin srtb grsn (Vh. 3:17). Odla tmizlnmi qzl - mhbbtl hrkt gtiriln imandr. Yalnz bu bizi Allahla bara gtir bilr. Biz hddindn ox fal v igzar ola, ox i gr bilrik; lakin mhbbtsiz, Msihin mhbbtin malik olmadan he zaman sma ailsin daxil ola bilmycyik. He bir ks z yamanlqlarn drk ed bilmir. nsan ryi hr eydn hiylgrdir, saalmaz xstliyi var. Onu kim baa d bilr? (Yer. 17:9). Dil qlbin yoxsulluundan dana, lakin eyni zamanda rk z yoxsulluunu drk etmy bilr. Dil Allaha ruhn yoxsul olduunu etiraf edn zaman, rk xsi lyaqti v yksk mminliyin gr qrurlana bilr. zn drk etmyin yalnz bir yolu v vasitsi var: Msih nzr salmalyq. Mhz Allah tanmamas insan z gznd bu qdr saleh edir. Onun pakl v kamilliyi biz alan zaman is z zifliyimizi, yoxsulluumuzu v yamanlqlarmz hqiqtd olduu kimi grcyik. zmz iirdilmi

dzgnlymzn qiyafsind, hr hans bir baqa gnahkar kimi, itirilmi v midsiz grcyik. Biz grcyik ki, n vaxtsa xilas olunacaqsa da, bu bizim xsi keyfiyytlrimiz saysind deyil, Allahn hdsiz ltf hesabna ba verckdir. Vergiyann duas ona gr qbul edildi ki, onda Rbb etibar, Ondan asllq, tamamil Onun qdrtin arxalanmaq ifad edilirdi. Vergiyan znd rsvaylqdan savay he n grmr. Allaha can atan hr ks d zn bel grmlidir. Ehtiyac olan insan imanla, hr cr qruru rdd edn imanla Allahn sonsuz gcn arxalanmaldr.

88

He bir zahiri mrasim sad iman v z mnliyindn tam imtinan vz ed bilmir. Ancaq he kim z mnliyindn imtina ed bilmir. Biz yalnz bu ii grmk n Msih icaz ver bilrik. Sizin qlbiniz nida etmlidir: Ya Rbb, al mnim ryimi, nki mn zm onu Sn ver bilmirm. Snin ona hququn var. Tmizl onu, nki mn zm onu Snin n tmiz saxlaya bilmirm. Mnim mnliyimin mqavimtin baxmayaraq, xilas et mni, nki o zifdir v Snin surtini itirmidir. Brpa et v tzl mni, pak v mqdds gylr ucalt mni, orada Snin mhbbtinin sxavtli axn qlbimi yuyacaqdr. Bu cr z mnliyimizdn imtina etmk bizim msihi hyatmzn yalnz vvlind ba vermmlidir. Gylr aparan yolda atdmz hr addmla

yenilmliyik. Btn yax ilrimiz bizdn knarda olan qvvdn asldr. ryimizd daim Allaha mracit etmyin, z gnahlarmz daim smimiyyt v hrartl etiraf edib, qlbimizi Onun qarsnda itat gtirmyin vacibliyi bundadr. Yalnz daim zndn imtina edrk v Msih etibar edrk, hzur iind yaaya bilrik. Msih n qdr yaxn olub, Onun xasiyytinin tmizliyini daha aydn grrks, gnahn dhtli irkinliyini o qdr ox drk edirik v zmz o qdr az yksltmk istyirik. Smann mqdds sayd insanlar hamdan az z yaxlqlar il qrrlnirlr. Hvari Peter Msihin sadiq xidmtisi oldu, o, Allahn i v gc il yksk drcd nianlnmidi, Msihin imanllar cmiyytinin qurulmasnda fal itirak edirdi; lakin Peter he vaxt z dhtli dgnlyn unutmurdu; onun gnah balanmd, lakin o yax baa drd ki, dgnlyn sbb olan xasiyytinin zifliyi yalnz Msihin ltf il btnlkl mhv edil bilrdi. O znd fxr etmy layiq olan he n grmrd. Hvarilrdn he biri znn gnahsz olduunu byan etmdi. n ox Allaha yaxn olan adamlar, z hyatlarn qurban vermyi bilrkdn shv hrkt etmkdn stn tutanlar, Allahn lahi iq v gcl nianldiyi kslr z tbitlrinin gnahkar olduunu drk edirdilr. Onlar z bdnlrin etibar etmir, z mminliklri il qrrlnmirdilr, lakin btnlkl Msihin salehliyin arxalanrdlar. Msih nzr salan hr ks d bel edckdir.

89

Bizim msihi hyatmzdak hr yeni addmla tvbmiz drinlckdir. Bu szlr mhz Rbbin balad, z xalq adlandrd kslr aiddir: O zaman pis mllrinizi, xeyirsiz ilrinizi yada salacaqsnz. Tqsirlrinizdn v iyrnc ilrinizdn tr znzdn yrncksiniz (Yez. 36:31). O yen d deyir: Sninl yenidn hd balayacaam v bilcksn ki, Rbb Mnm. Elc btn etdiklrini baladm zaman bunu yada salb utanacaqsan. (Yez. 16:62, 63). O zaman dodaqlarmz zmz triflmk n almayacaqdr. Mhkmliyimizin yalnz Msih olduunu bilcyik. Bu zaman hvarinin etiraf bizimki olacaqdr: Bilirm ki, mnd, yni cismani tbitimd yax ey yaamr (Rom. 7:18). Mn is Rbbimiz sa Msihin armxndan baqa eyl sla ynmrm; o armx vasitsil dnya mnim n armxa kilmidir, mn d dnya n armxa kilmim (Qal. 6:14). Bu insann tcrbsil tam ahngdarlqda ar sslnir: z xilasnz baa atdrmaq n qorxu v lrz il hrkt edin. Zira sizd z iltifatna gr istk v hrkt hasil edn Allahdr (Flp. 2:12, 13). Bu szlrd thdid yoxdur ki, O z vdlrini yerin yetirmyckdir, Onun sbri tknck, yaxud da Onun mrhmti qurtara bilr. Ondan qorxmaq grkdir ki, iradniz Msihin iradsin zidd ola bilr, irsi, yaxud mnimsnilmi chtlriniz v xasiyytinizin keyfiyytlri hyatnz idar ed bilr. Sizd z iltifatna gr istk v hrkt hasil edn Allahdr. Qorxun ki, xsi mnliyiniz sizinl sizd z iini grn byk Rbbin arasnda dursun. Qorxun ki, iradniz Allahn sizin vasitnizl yerin yetirmk istdiyi o ali mqsdi rdd etsin. z gcnz arxalanmaqdan qorxun, linizi Msihin lindn xararaq, hyat yolunu Onun daimi itirak olmadan getmk chdindn kinin. Biz qrura v zn gvnmy svq edn hr eydn uzaqlamalyq. Buna gr d nec z nvanmza, elc d baqalarnn nvanna sylnn trif v yaltaqlqdan kinmliyik. Yaltaqlq iblisin sevimli hiyllrindn biridir. O, tqsirlndirm v mhakim il yana, yaltaqla da l atr. Bellikl, qlbi yxmaa alr. Baqalarn triflynlrdn eytan z altlri kimi istifad edir. Msihin xidmtilrin z nvanlarna sslnn hr trif szn knar etmk lazmdr. z mnliyinizin ykslmsin icaz vermyin. Yksldilmy yalnz Msih layiqdir. Bizi sevn, z qan il gnahlarmzdan bizi azad edn hr rkdn ucalan izzt v trif olsun; btn nzrlr qoy Ona ynlsin (Vh. 1:5).

90

Allah qorxusuna yer veriln hyat kdrli v qaranlq olmayacaqdr. Mhz Msihin olmamas insann zn qm mhr vurur, onun hyatn is kdrli drbdr gzintiy evirir. znhsd v znmhbbt sartind olanlar Msihl canl, xsi birliy ehtiyac duymurlar. Qayaya db snmayan rk z btvly il fxr edir. nsanlar ox zaman el din axtarrlar ki, onlarn xsi lyaqtlrini mhkmlndir bilsin. Onlar mmkn qdr geni yollar axtarrlar ki, z ecazkar lyaqtlrin dar olmasn. Onlarn kskin heysiyyatlar, hrt yans v trif mhbbt rklrind Xilaskar n yer qoymur, lakin Onsuz onlarn aqibti kdr v qmdir. nsann qlbind yaayan Msih is onun n tknmz sevinc mnbyi olur. Msihi ld etmi hr ks n Allah Klamnn hr klmsi bel sevinc v sadtdir. Uca v zmtli, bdi yaayan, ad mqdds Olan bel deyir: Mn yksk v mqdds yerd yaayram, qrq qlbli olanlarn ruhunu diriltmk, hlimlrin rklrini dirzltmk zn onlarla birlikdym (Ye. 57:15). Allahn izztini grdy zaman, Musa qayalarn arasndak drd gizlnmidi. Elc d biz, Msihin z deilmi llril rtdy Qayalqda gizlnrkn, Rbbin z qullarna dediklrini eidcyik. Allah zn Musaya gstrdiyi kimi, biz d rhmli v ltfkar, hdsiz sbirli, mhbbt v sdaqtl dolu, czan, asiliyi v gnah balayan kimi gstrckdir (x. 34:6, 7). Balanma ii insann tsvvr ed bilmycyi nticlr aparr. Allahn Onu sevnlr n hazrlad eylri, n gz grm, n qulaq eitmi v n d insann ryi duymudur (1 Kor. 2:9). Msihin gc il clb edilmi gnahkar ucaldlm armxa yaxnlab onun qarsnda srilrk, yeni yaradlm olur. Ona yeni rk verilir. O, sa Msihd yenidn doulur. Qdsiyyt n artq he n tlb olunmur. Adil olub saya iman edni saleh sayan Allahn zdr (Rom. 3:26). O... saleh sayd kimslri d izztlndirdi (Rom. 8:30). Baladan mhbbt vasitsil yaranm izzt v ucalq gnah vasitsil yaanm rsvaylq v dknlk qdr nhng v htta ondan da byk olacaqdr. Allahn surtin mvafiq olmaa can atan insanlara smavi xzin onlar he vaxt yxlmayan mlklrdn yksk qoyacaq gc stnly hazrlanbdr. Adamlarn nifrt etdiyi, milltin hqartl baxd, hkmdarlarn qulu olan xs srailin Satnalan, Mqdds Tanrs, Rbb bel deyir: srailin Mqdds Tanrs, sadiq

91

Rbb sni sezdiyin gr padahlar sni grb ayaa qalxacaq, mirlr qarnda yer srilcklr (Ye. 49:7). nki z-zn yksldn hr ks alaldlacaq, z-zn alaldan is yksldilckdir (Lk. 14:11).

Mgr Allah z sediklrini mdafi etmyckmi?

(Lk. 18:1-8)

Msih mhz kinci gliinin rfsindki zamanlardan v Onun ardcllarnn kemli olacaqlar tqiblrdn danrd. Mhz bu vaxtlara iar edrk, O daim dua etmk v he ruhdan dmmk bard msl syldi. Bir hrd, - O dedi, - Allahdan qorxmayan v adamlara hrmt etmyn bir hakim var idi. El hmin hrd bir dul qadn da var idi. V qadn onun yanna glib dedi: Mni rqibimdn mdafi et. Amma hakim xeyli mddt istmdi. Sonra is z-zn dedi: Hrnd mn n Allahdan qorxur, n d adamlara hrmt edirm, bu qadn mn zhmt verdiyi n onu mdafi edim ki, o, bir daha glib, mnim zhlmi tkmsin. V Rbb dedi: daltsiz hakimin n dediyini dinlyin. Mgr Allah z sediklrini, gec-gndz Ondan imdad istynlri mdafi etmyckmi? Onlar n oxmu gecikck? Siz deyirm ki, onlar tezlikl mdafi edckdir. Bu msld tsvir edilmi hakim n dalt hrmt, n d mzlumlara mrhmt edir. Ondan kmk uman dul qadna daim imtina edirdi. Qadn tkrar-tkrar onun yanna glirdi, ancaq nifrtl rastlard v dalt tapmrd. Hakim bilirdi ki, hqiqt onun trfinddir v drhal ona yardm etmli idi, lakin istmirdi. O z hkm v qdrtini nmayi etdirmk istyirdi, qadnn mntzm yalvar v dilklri onun hrtprstliyin hzz verirdi. Lakin qadn ruhdan dmr v csartini itirmirdi, o z dilklril o vaxta qdr gldi ki, hakim onun mslsi il mul olmaa razlad. Hrnd mn n Allahdan qorxur, n d adamlara hrmt edirm, bu qadn mn zhmt verdiyi n onu mdafi edim ki, o, bir daha glib, mnim zhlmi tkmsin.

92

z nfuzunu xilas etmk n, hakimliyinin trfgirliyinin v daltsizliyinin ifasndan qorxaraq, o, inadkar qadn mdafi etdi. Rbb dedi: daltsiz hakimin n dediyini eidin. Mgr Allah z sediklrini, gec-gndz Ondan imdad istynlri mdafi etmyckmi? Siz deyirm ki, onlar tezlikl mdafi edckdir. Burada daltsiz hakiml Allah arasndak kskin tzad gstrilmidir. Hakim dul qadnn dilklrini yalnz z mnftini rhbr tutaraq, onun inadkarlndan azad olmaqdan tr yerin yetirdi. O, qadna qar n fqt, n d mrhmt hissi keirirdi; onun bdbxtliyi hakim n he bir hmiyyt ksb etmirdi. Allahn Onu axtaranlara olan mnasibti bundan n qdr frqlidir! O, ehtiyacl v yk ar olanlarn dilklrini hdsiz mrhmtl qbul edir. Hakimdn dalt tlb edn qadn rini itirmidi. Yoxsul v tnha olub, vvlki varn artq ld ed bilmirdi. nsan da belc gnahn nticsind Allah il rabitni itirmidir v onun znd xilas olmaq n he bir vsait yoxdur. Lakin Msihd biz yen d Allaha yaxn oluruq. Allahn sediklri Onun ryin zizdirlr. Bu Onun zlmtdn z ecazkar ina ard kslrdir ki, Onu izztlndirib dnyann zlmtind raq kimi parlasnlar. daltsiz hakim ona inadl dilklrl mracit edn dul qadn qorumaq n he bir xsusi maraq gstrmirdi; yalnz onun mntzm dilklrindn cann qurtarmaq n, yalvarlarn dinlyib, axrda onu rqibindn qorudu. Allah is z vladlarn hdsiz v tmnnasz mhbbtl sevir. Yer znd Allahdan tr n dyrli ey Onun imanllar cmiyytidir. nki Rbbin pay z xalqdr, Yaqub Onun payna dn irsidir. Onu quraq bir torpaqda, uultulu, bo-biyaban shrada tapd. Bir sipr kimi onu hifz etdi. Gz bbyi kimi onu qorudu (Qan. tk. 32:9, 10). nki Ordular Rbbi deyir ki, izzti zn sizi qart etmi milltlrin yanna mni gndrdi. Siz toxunan Onun gz bbyin toxunmu olur (k. 2:8). Dul qadnn dilyi mni rqibimdn mdafi et bu msld Allahn vladlarnn duasn tsvir edir. Onlarn n byk rqiblri iblisdir. O, qardalarmzn ittihamsdr ki, onlar Allahmzn nnd gec v gndz ittiham edir (Vh. 12:10). O daim Allahn xalqn rlmk, gnahlandrmaq, aldatmaq v mhv etmkl muldur. Msih bu msll mhz iblis v onun qullarnn tsirindn qorunmaq zn dua etmyi yrdir.

93

Zkriyynin peymbrliyind insanlar rlyn iblisin sylri v z xalqn dmndn qoruyan Msihin mdafisi tsvir olunur. Peymbr deyir: Rbb mn bunu gstrdi: Rbbin mlyinin nnd ba kahin Yeua durmudu v onu ittiham etmk zn sanda eytan dayanmd. Rbb eytana dedi: Rbb sni mzmmt etsin, ey eytan, Yeruslimi sezn Rbb sni mzmmt etsin. Bu adam oddan xarlm, yars yanm odun parasna bnzmirmi? O vaxt Yeua ynin ox irkli paltar geyinib mlyin nnd dayanmd (k. 3:1-3). Allahn xalq burada mhakim qarsnda duran cinaytkar kimi tsvir olunmudur. Yosedek olu Yua ba kahin kimi byk blaya dm xalq n xeyir-dua dilyir. Allahn qarsnda xalq n dildiyi mddtd eytan onun sa trfind leyhdar olaraq durmaqdadr. O, Allahn vladlarn ittiham edir v onlarn iini mmkn qdr midsiz qlm vermy alr. O, Allah qarsnda onlarn yaman ilrini v atmayan qhtlrini tsvir edir, Msihin z kmyini onlardan sirgycyini gman edir. Yua Allahn xalqnn nmayndsi kimi lkli paltarlar geyinib, ittiham qarsnda durur. z xalqnn gnahkarln drk edrk, ittihamn byklyndn sarslmdr. blis onun qlbini tqsir hissi il kdrlndirrk, tam midsizlik fikrini alayr. Buna baxmayaraq, o yen d iblisin tqiblrinin qarsnda xahii kimi durmaqdadr. blisin ittiham kimi faliyyti hl smada balamd. nsann gnaha batmasndan sonra o bu mhvedici iini yerd davam etdirdi. Bu mhvedici faliyyt dnya tarixinin sonuna yaxnladqca xsusi kil alacaqdr. Vaxtnn az qaldn grdkd, eytan daha byk inadla hrkt edrk, aldadb mhv etmy alacaqdr. ndi is yerd htta z zifliklri v gnahlar iind Yhovann qanununa riayt edn adamlar grdkd, qzblnir. O onlarn lyaqtsizliklrin sevinrk, insan azdrb Allahdan uzaqladrmaq yolunda dridn-qabqdan xr. eytan Allah v elc d dnyada Onun mqsdlrinin yerin yetmsin kmk ednlri, mrhmtli v mhbbtli, fqtli v hr eyi balamaa alanlar mhakim edib ittiham etmy chd edir. Xalqna nam ediln lahi qdrtin hr tzahr iblisi qzb gtirir. Hr df Allah insanlarn xeyrin hrkt etdiyi zaman, iblis z mlklril birlikd ikiqat qvv srf edrk, insanlar lm gtirmk istyir. O, Msihd gclnn hr ks paxllq

94

edir. Onun mqsdi yamanla svq etmkdir v buna nail olan zaman pisliyin btn tqsirini mhz z azdrd adamn boynuna yxr. Onlarn lkli geyimlrin, kamil olmayan xasiyytlrin iar edir. Onlarn zifliklrindn v atmayan chtlrindn, nakr gnahlarndan danr, onlarn Msih oxamayb, yalnz z Xilaskarlarnn adn lkldiklrindn bhs edir. Tkid edir ki, btn bunlar ona bu adamlar mhv etmk ixtiyar verir. eytan insanlara bel bir fikir alayb qorxudur ki, guya onlarn vziyytlri midsizdir v onlarn gnah lklrini yumaq mmkn deyil. Onlarn imanlarn o qdr sarstmaq istyir ki, onlar tamamil onun adrmalarna uyub, btvlkl Allahdan z evirsinlr. Rbbin xalq iblisin ittihamlarna z cavab ver bilmir. zlrin baxdqlar zaman, adamlar midsizliy qaplmaa hazrdrlar. Lakin onlar lahi Trfdara z tuturlar. Bu zaman Xilaskarn z mziyytlri onlarn bratin evrilir. Allah adil olaraq saya iman edn brat ver bilr (Rom. 3:26). Allahn vladlar Ona etibarla yalvarb, iblisin ittihamlarn uzaqladraraq hiylsini ifa etmyini istyirlr. Mni rqibimdn mdafi et, - dey dilyirlr v Qolqota armxnn qdrtli hadtil Msih qzbli ittihamn susmaa mcbur edir. Rbb eytana dedi: Rbb sni mzmmt etsin, ey eytan, Yeruslimi sezn Rbb sni mzmmt etsin. Bu adam oddan xarlm, yars yanm odun parasna bnzmirmi? blis Allahn xalqn zlmt qrq edib mhv etmk istdiyi zaman onun qarsnda Msih dayand. nsanlarn gnaha batmalarna baxmayaraq, Msih onlarn tqsirini z zrin gtrd. O, ksv oddan xaran kimi, insanlar zlmtdn qopard. z insan tbitil Msih insanlarla baldr, z lahi tbiti il d nhaytsiz Allahla birlmidir. ndi mhv olan qlb kmk etmk mmkndr v n ar ittiham gtrlr. O vaxt Yeua ox irkli paltar geyinib mlyin nnd dayanmd. Bu mlk nnd duran mlklr dedi: Onun ynindn irkli paltar Zxrn. Sonra Yeuaya dedi: Bax, gnahn snin zrindn gtrdm, indi sn bayram paltar geyindircym. Mn is dedim: Qoy bana da tmiz alma balasnlar. Bana tmiz alma balayb, ona paltar geyindirdilr. Rbbin mlyi d yannda durmudu. Sonra Rbbin mlyi Yeuaya hadt edib dedi: Ordular Rbbi bel deyir: gr yollarmla getsn, verdiyim buyruumu qoruyub saxlasan, evim sn balq

95

edcksn, hytlrimi sn qoruyacaqsan. Burada duranlarn arasndan iri kemk haqqn sn verirm (k. 3:3-7). Mlk vasitsil Ordularn Rbbi adndan Allahn qarsnda Onun xalqn tmsil edn Yeuaya bel tntnli vd verilmidir. Allahn xalqnn yamanlqlarna baxmayaraq, Msih onu z sevgi v qaysndan mhrum etmir. Onlarn paltarlarn dyimk n Onun hququ v qdrti vardr. O onlarn lkli paltarlarn xararaq, tvb edib Ona iman ednlri z xsi salehlik paltarna bryr v sma yazlarnda onlarn adlar qarsnda dilk qeyd edir. O onlar btn smavi Kainat qarsnda z xalq kimi tbli edir. Onlarn dmni olan iblis yalan v hiylgr kimi ifa edilir. z sediyi insanlara Allah daltl yanar. Mni rqibimdn mdafi et duas yalnz iblisdn deyil, hm d onun Allah xalqn thrif olunmu kild tsvir etmy, azdrmaa v mhv etmy svq etdiyi laltlarndan qorunmaq haqqndadr. Allahn hdlrin riayt etmyi qrara alanlar z xsi tcrblrind grcklr ki, r qvvlrin istiqamtlndirdiyi dmnlri vardr. Bel dmnlr Msih hr addmda mqavimt gstrirdilr v bunu insana xas olmayan davaml inadla edirdilr. Msihin agirdlri d z Rblri kimi, bu dnyada daim snaqlarla rastlarlar. Yazlar Msihin kinci glii rfsind dnyan bel tsvir edir: hvari Yaqub acgzlk v zorakln tntnsini tsvir edir. O deyir: Glin indi, ey varllar... Siz son gnlriniz zn srvt toplaybsnz!. Budur, tarlalarnz bin iilrdn hiyl il gizltdiyiniz mk haqq fan edir. Biinzilrin fryad Smavi Ordularn Rbbinin qulaqlarna atd! Siz dnyada zvql yaadnz v kef kdiniz. Sanki

boazlanacanz gn zn znz kkltdiniz! Siz salehi mhkum edib ldrdnz. O, siz mqavimt gstrmirdi (Yaq. 5:1-6). Bu mnzrni biz bu gnlr d mahid edirik. Hr vasit il, tqiblr v rvt l ataraq, insanlar saysz-hesabsz var-dvlt toplayrlar, aclq kn adamlarn fryad is Allaha ucalr. dalt geri kildi, salehlik durdu uzaqda, nki hqiqt hr meydannda yxld, drstlk aramza daxil ola bilmir. Hqiqt he bir yerd yoxdur, rdn uzaq duran talan olunur (Ye. 59:14, 15). Bu peymbrlik artq Msihin yerdki hyat dvrnd yerin yetmidi. lahi hdlr sadiq olaraq, O bu hdlrdn stn qoyulmu bri qanun v adtlr riayt etmdi. Buna gr Ona nifrt bslyir v tqib edirdilr. Tarix tkrar olunur. nsanlarn qanun v adtlri Allah Qanunundan stn tutulur v

96

lahi hdlr sadiq olan adam tqib v thqirlr mruz qalr. Msih nbni pozmaqda v kfr etmkd yalnz ona gr ittiham edildi ki, Allaha sadiq qalrd. Onu eytann qulluqusu adlandrr, Onu Bl-vul elan etmidilr. Eynil Onun davamlar da ittiham v thrif edilirlr. Bellikl, eytan adamlar gnaha svq edib, Allahn zrin klg salmaq istyir. N Allahdan qorxan, n d insanlardan utanan hakim Msihin mslind ondan tr tsvir edilmidir ki, bir az sonra qarsnda znn duraca o uzaq dvrn mhkmsinin trzini gstr bilsin. O istyir ki, Onun xalq bdbxtlik gnnd dnyvi hkmdar v hakimlr bel balaman n qdr etibarsz olduunu hr zaman drk etsin. Allahn sediyi xalq tez-tez rsmi xslr qarsnda durmal olur, onlardan tr lahi Klam nsihti v mavir deyildir, lakin onlar z tqdis olunmam v idar olunmayan ehtiras v istklrin riayt edirlr. daltsiz hakim haqqnda msll Msih biz n etmli olduumuzu gstrir. Mgr Allah z sediklrini, gec-gndz Ondan imdad istynlri mdafi etmyckmi? Hr eyd biz nmun olan Msih z brati v mdafisi n he bir chd gstrmdi. O z taleyini Allahn lin verdi. Eynil Onun davamlar da z mdafilri n dmnlrini ittiham edib mhakim etmli, yaxud da z gcn gvnmli deyillr. Biz layiq olmadmz snaqlardan kediyimiz zaman, salehlik v tmkinliliyimizi itirmmliyik. Bamza glnlr n qdr daltsiz olsa da, biz aqnla dmmliyik. Qisas hissin qaplmaq doru deyil, bununla biz n vvl z qlbimiz zrr vercyik. Bu tqdird biz Allaha olan etibarmz itirir v Mqdds Ruhu thqir edirik. Ax bizim trfimizd sadiq ahid, sma elisi var ki, vzimiz dmn qar dyr. O bizi Hqiqt Gninin parlaq alarnda gizldckdir. blis bu sddi ke bilmyck, bu mqdds in qalxann de bilmyckdir. N qdr ki dnya yamanlq yolu il getmkddir, tinliklrin bizdn yan kecyin he birimiz arxayn ola bilmrik. Ancaq mhz bu tinliklr bizi Uca Olann hzuruna gtirir. Biz yalnz hr cr mdrikliyin dolunluu olan xsdn nsiht ala bilrik. Rbb deyir: dar gnd Mni ar (Mz.50:15). Bizim btn mkllrimizi v problemlrimizi, lahi yardma ehtiyacmz Ona tqdim etmy dvt edir. O bizi

97

dualarmzda inadkar olmaa arr. tinliklrl qarladmz zaman biz drhal smimi, qzn dua il Ona mracit etmliyik. Bizim inadl dualarmz Allaha olan byk etibarmza hadt edir. Ehtiyacmzn drk olunmas bizi rkdn dua etmy gtirir v Smavi Atamz hmi dilklri dinlyir, onlardan tr narahat olur. ox zaman z imanlar n tqiblrdn ziyyt knlr aldanb bu fikr drlr ki, Allah onlar unutmudur. nsanlarn gznd onlar czi azlq kimi grnrlr. Dmnlri sanki onlarn zrind qlb almlar. Ancaq qoy onlar bel dnmsinlr. Onlarn vzin zab kib, ziyyt v qmlrini dayan Ks onlar unutmamdr. Allahn vladlar dmn qarsnda yalnz v kmksiz buraxlmayblar. Dua Qadir Olann lini hrkt gtirir. Dua vasitsil lklr fth etdilr, dalt ttbiq etdilr, vdlr nail oldular, aslanlarn azlarn baladlar, iddtli ati sndrdlr. Biz iman urunda zab knlrin hekaylri il tan olduqda, bunlarn mnasn drk edcyik. Dualar yadlarn ordularn qovdular (br. 11:33, 34). gr z hyatmz Ona xidmt hsr elsk, he vaxt Allahn bizi xara bilmycyi bir vziyyt dmycyik. Hans bir ar vziyyt dsk d, daim etibarl Bldiy malikik. Yolumuzu istiqamtlndirn etibarl Mslhtiy malikik; itkilrimiz, kdrimiz, tnhalmz n qdr ar olsa da, yanmzda daim fqtli Dostumuz var. z biliksizliyimizdn shv yol veririks d, Msih bizi trk etmir. Onun tmiz v aydn ssi biz deyir: Yol, hqiqt v hyat Mnm (Yh. 14:6). nki O imdad deyib aran fqirlri, mzlumlar, kmksizlri qurtarr. Yoxsula, fqir rhm edr, fqirlrin canlarn azad edr (Mz.72:12, 13). Rbb byan edir ki, Ona yaxnlaanlar, Ona scdd sadiq qalanlar trfindn izztlndirilckdir. Al Sn ynlmi adamlara Sn kamil slh verirsn, nki onlar Sn gvnirlr (Ye. 26:3). Qadir olann li biz uzanaraq, bizi getdikc uzaqlara aparr. rliy get, - Rbb deyir. Mn sn yardm gndrcym. Mnim admn izztlnmsi n dilyirsn v dildiyin nail olacaqsan. Mn snin

mvffqiyytsizliyini gzlynlr qarsnda izztlndirilcym. Onlar Mnim Klammn izztli qlbsini grcklr. V dua il iman edrk hr n dilrsinizs, alacaqsnz (Mt. 21:22).

98

Qoy istismar ediln v daltsiz tqib mruz qalanlarn hams Allaha z tutsunlar. rklri mhkmlikd polada bnzynlrdn z evirin v z dilklrinizi Yaradana an. Onun hzuruna tvb etmi rkl gln he kim imtina edilmyckdir. He bir smimi dua cavabsz qalmayacaqdr. Onun izzti n sslnn sma xorunun himnlri arasnda, Allah n zif insan varlqlarnn dualarn da eidir. Biz ryimizin istyini gizlic bildirir, yol gedrkn sakitc dua klmlrini pldayrq, lakin szlrimiz kainatn Hkmdarna yetiir. Onlar, ola bilsin ki, he bir insann qulana atmr, lakin sakitlikd, yaxud da dnyvi qaylarn arasnda it bilmz. Qlbin arzusunun qarsn he n ala bilmz. O, klrin gurultusu arasnda, ktlnin burulanndan ucalaraq smaya yetiir. Ax biz Allaha mracit edirik v buna gr d duamz mtlq Ona yetiir. znz n lyaqtsiz hesab etsniz d, iinizi Allaha taprmaqdan kinmyin. Msih d zn dnyann gnah vzin qurban verdiyi zaman, O hr qlbin iini z zrin gtrd. Mgr z Olunu sirgmyib hammz n tslim edn, Onunla brabr btn eylri biz ehsan etmyckdirmi? (Rom. 8:32). Mgr O biz ayqlmz v mhkmliyimiz n verdiyi mrhmtli szn icra etmyckdirmi? Msih z mirasn iblisin sartindn azad etmkdn ox he n istmir. Lakin iblisin xarici tsirinin hkmndn azad edilmzdn vvl, onun daxilimizdki hkmndn azad olmalyq. Rbb snaqlara ona gr icaz verir ki, dnyvi keyfiyytlrimizdn v zifliklrimizdn, znmhbbtdn, xasiyytimizin qaba, qeyri-msihi chtlrindn tmizln bilk. O icaz verir ki, zablarn drin sular bizim qlbimizin zrindn kesin, nki yalnz bellikl biz Onu v Onun gndrdiyi sa Msihi drk ed bilrik. Biz z hyatmzda zablarla zlirik ki, onlarn saysind son nticd gnahdan tmizlnmy rkdn ehtiyac duyaraq, snaqlardan dyimi, mqddslmi v xobxt xa bilk. ox zaman snaq alovuna biz

znmhbbtdn ziflmi qlbl ayaq basrq; lakin dhtli sna sbirl kesk, ondan lahi xasiyytin chtlrini ks etdirrk xacaq. Bizi keirdiyi zablarn mqsdin yetidiyimiz zaman, Rbb snin salehliyini nur kimi aydnladracaq, hqiqtini gndz gni tk xaracaq (Mz. 37:6).

99

Rbb z xalqnn dualarn dinlmir dey qorxmaq lazm deyil. Thlk ondan ibartdir ki, snaqlar v aclar iind adamlar ruhdan db midsizliy qaplaraq, dualarnda inadkarl itir bilrlr. lahi mrhmtin gcn Xilaskar sirofinikiyal qadna mnasibtd gstrdi. Anann facisi Onun ryini artmd. O, rkdn min etmk istyirdi ki, onun duas eidilmidir, lakin bununla brabr O z agirdlrin myyn drs vermk istdiyin gr bir mddt sanki onun fryad edn qlbinin ssini eitmirdi. Qadn z imannn btn gcn tzahr etdirdiyi zaman is ona tskinlik szlri deyrk, dildiyi qiymtli xeyir-dua il yola sald. agirdlr he vaxt bu drsi unutmurdular v o, Yazlarda hkk edildi ki, inadl duann nticsini gstrsin. Bu qadnn ryin inkaredilmz inad Msihin z qoymudu. Hakim yalvaran dul qadna csart v qtiyyt vern Msih idi. Bundan ne yz il qabaq Ybbok aynn sahilind ba vermi sirli gld Yaquba bel inadkar iman vern Msih idi. Onun insanlara bx etdiyi etibar he vaxt mkafatsz qalmrd. Sma qdsind mvcud Olan daltl hkm edir. Onun gnah dnyasnda snaqlarla mbariz edn xalq Msihi Onun taxtn hat edn mlklrdn daha ox sevindirir. Btn smavi kainat bizim xrdaca planetimiz hddindn ox maraq gstrir, nki burada mskunlam insanlarn canlar n Msih hdsiz qiymt vermidir. Dnyan Baladan gzgrnmz balarla yeri gylr balad, nki burada Rbbin balatdqlar yaayrlar. Sma varlqlar glib brahim v Musa il shbt etdiklri gnlrdki kimi, yen d yer nfuz edirlr. Byk hrlrimizin i burulannda, klri, ticart mrkzlrini v ylnc yerlrini dolduran ktllr iind, insanlarn sanki hyatlarnn yegan mqsdi kimi, shrdn axamadk olduqlar biznes, idman v ylnc yerlrind v ox azlarnn ali dyrlr haqqnda dndy yerlrd d sma yen z tmsililrini v mqddslrini saxlayr. Gzgrnmz sma nzartilri insann hr szn v mlini izlyirlr. , yaxud da ylnc il mul olan hr yncaqda, hr ibadtd adi insann gr bilcyindn daha ox dinlyici mvcuddur. Vaxtar smavi varlqlar gzgrnmz dnyan gizldn rty qaldrrlar ki, fikirlrimizi dnyann gndlik qazaqazlar v cfngiyyatlarndan ayrb, dediklrimizin v etdiklrimizin hamsndan xbrdar olan ahidlr ynldk.

100

Bizi ziyart edn mlklrin sfrlrinin mqsdi biz daha aydn olmaldr. Yadda saxlamaq lazmdr ki, btn faliyytimizd sma varlqlarnn kmyi v qays bizi mayit edir. Gz grnmyn iq v gc ordular hlim v tvazkar olanlar ziyart edirlr, o kslri ki, iman edrk lahi vdlrin yerin yetmsini dilyirlr. Nhng qvvy malik olan mlklr, minlr v on minlr Onun sa yannda dururlar, onlarn hams qurtuluu miras alacaq olanlara yardm etmk zn gndriln xidmti ruhlardrlar (br. 1:14). Bu sma elilri insan oullarnn btn sz v mllrini diqqtl qeyd edirlr. Rbbin xalqna ediln hr bir qddarlq v daltsizlik hadissi, Allahn vladlarnn namussuz adamlarn hkmndn kdiklri hr ey gylrd yazya alnr. Mgr Allah z sediklrini, gec-gndz Ondan imdad istynlri mdafi etmyckmi? Onlar n oxmu gecikck? Siz deyirm ki, onlar tezlikl mdafi edckdir. Buna gr byk mkafat olan csartinizi atmayn. nki sizin thmml ehtiyacnz var ki, Allahn iradsini yerin yetirib vd olunmu ey nail olasnz. nki daha bir az, lap az sonra Gln glck, gecikmyck (br. 10:35-37). Budur, kini ilk v son yantn alncayadk, torpaqdan qiymtli mhsulu sbirl gzlyir. Siz d sbirli olun, rklrinizi mhkmldin, nki Rbbin glii yaxndr (Yaq. 5:7, 8). Allahn oxsbirliliyi fvqladdir. Mrhmt gnahkar n havadarlq edn kimi dalt ox gzlyir. Lakin daltl hqiqt Onun taxtnn tmlidir (Mz. 96:2). Rbb hdsiz sbirlidir, lakin O, qdrtlidir v tqsirkar czasz sla qoymaz; Rbbin yolu frtnadadr, qasradadr, buludlar ayaqlarnn tozudur (Nah. 1:3). lahi Qanunun pozulmasnda dnya dbsiz olub. Onun dzmllyn cavab olaraq, insanlar Onun nfuzunu kobudcasna pozdular. Onlar Onun mirasna mnasibtd tqib v qddarlqda bir-birin yardm edrk deyirlr: Allah haradan bilck? Haqq-Talann n xbri var bundan? (Mz. 73:11). Lakin el sdd mvcuddur ki, onlar onu ke bilmirlr. Onlar n myyn edilmi hdd atacaqlar vaxta az qalb. Artq bu gn onlar Allahn dzmnn, ltfnn v mrhmtinin son hddin atblar. Lakin tezlikl Rbb qalxacaqdr ki, z lyaqtini mdafi etsin, z xalqn azad etsin, rin v yalann daha geni yaylmasnn qarsn alsn.

101

Nuhun dvrnd adamlar Allah Qanunundan o vaxta kimi imtina eldilr ki, artq yer znd Yaradc haqqnda hr cr tsvvr itirildi. Onlarn haqszlqlar el dhtli hdd atd ki, Rbb daqn sularn yer zn ynldrk, onun btn haqsz sakinlrini mhv etdi. Rbb z ilril nsildn-nsl insanlara akar olurdu. Bhran yetidiyi zaman, O zn izhar eldi v mdaxil etdi ki, iblisin planlarnn tcssmn imkan vermsin. ox zaman Allah hadislrin el inkiafna imkan verirdi ki, btv xalqlar, aillr, yaxud da ayr-ayr adamlar bhranl vziyyt drdrlr v Onun mdaxilsi aqakar ba verirdi. Bel anlarda ham aq-aydn grrd ki, sraild z qanununu brpa edn v z xalqnn Mdafiisi Allah vardr. mumi qanunsuzluun tntnsi dvrnd sonuncu byk bhrann

yaxnlamasn aydn gr bilrik. lahi qanuna itatsizlik, demk olar ki, mumi hal ald zaman, Onun xalq z vtndalar trfindn sxntlara v tqiblr mruz qaldqlar zaman Rbbin mdaxilsi qalmazdr. El bir vaxt yaxnlar ki, O deyckdir: Ey xalqm, ke iri otaqlara, qaplar rt, Rbbin qeyzi kencn qsa bir mddt gizln! nki budur, Rbb yer znn sakinlrini qbahtlri zndn czalandrmaq zn z msknindn glir. Torpaq udduu qan z xaracaq, ldrlnlri artq gizltmyck (Ye. 26:20, 21). zlrini msihi hesab ednlrin oxlar indi yoxsullar qart edib sxdra bilrlr, dullar v yetimlri aldada bilrlr; ancaq Allahn vladlarnn vicdann sart sala bilmdiklri n, eytann qzbi onlarn da ryind ba qaldra bilr, lakin bunlarn hamsna gr Allah onlar mhkmy gtirckdir. Mrhmt gstrmyn hkm

mrhmtsiz olacaq (Yaq. 2:13). Bu adamlarn btn yer znn Hakimi qarsnda duraraq, Onun mirasna verdiklri cismani v ruhlu arlara gr cavab vermli olacaqlar o an yaxndr. ndi onlar yalan ittihamlar irli sr bilrlr, Allahn z iini icra etmk n sediyi adamlara gl bilrlr, Ona iman ednlri hbs, qandallara, kknn ksilmsin, lm mhkum ed bilrlr, lakin hr verdiklri arya gr, hr tklm gz ya n cavab vermli olacaqlar. Allah onlarn gnahlarnn vzini ikiqat verckdir. Dnk imanllar cmiyytinin simvolu olan Babili nzrd tutaraq, mhkm iindki xidmtilrin bel deyir: nki onun gnahlar gy qdr atd v Allah onun haqszlqlarn yada sald. Babil siz n verdis, ona da el vzini verin.

102

Onun mllrin gr ikiqat vzini verin. Siz rab hazrlad kasada siz ona ikiqat hazrlayn (Vh. 18: 5, 6). Hindistandan, Afrikadan, indn, dnizdki adalardan, msihi adlandrlan lklrdn milyonlarla istismar edilmi insann ac fryad Allaha yetiir. Bu yalvarlar cavabsz ox qalmayacaqdr. Allah dnyan xlaqi rmdn tmizlyckdir, lakin Nuhun dvrndki kimi, daqn sular il deyil, he bir insan hiylsinin sndr bilmycyi alov dnizil. Millt yaranandan o vaxta qdr olmam zabl dvr glck. O dvrd snin xalqndan kitabda ad yazlm olan hr ks xilas olacaq (Dan. 12:1). Msih ardaqlardan, daxmalardan, zindanlardan, edam skilrindn, da v shralardan, yerin maaralarndan v dniz batqlarndan z xalqn, z vladlarn z yanna yacaqdr. Onlar yerd itkilr, zablar v ignclr kirdilr. Onlardan milyonlar qbir rsvay kild gmld, nki iblisin yalan vdlrin inanmaqdan imtina etdilr. nsan mhkmsi bu Allah vladlarn qat cinaytkar elan etdi. Ancaq Allahn znn Hakim kimi oturaca gn yaxndr. Hmin gn dnyvi hkm lv edilck v Rbb z xalqnn rsvayln gtrck (Ye. 25:8). Onlarn hr birin a paltarlar verilck (Vh. 6:11). Rbbin satn ald mqdds xalq deycklr (Ye. 62:12). z dvrlrind hans armx damaa mhkum edilmlrin, nec itkilr vermlrin, yerd nec tqiblr mruz qalmalarna, mvqqti hyatlarn

itirmlrin baxmayaraq, Allahn vladlar bolluqla mkafatlandrlacaqlar. Onun zn grcklr v Onun ad onlarn alnnda olacaqdr (Vh. 22:4).

O, gnahkarlar qbul edir

(Lk. 15:1-10)

103

Btn vergiyanlar v gnahkarlar Onu dinlmk n Ona yaxnlardlar. Friseylr v din alimlri: O, gnahkarlar qbul edir v onlarla yemk yeyir, - dey gileylnirdilr. Onlar Msihin gnahkar v qsurlu adamlarla nsiyyt stnlk verdiyini, onlarn gnahkarln duymadn gstrmk istyirdilr. Friseylr v din alimlri sadan llrini zdlr. N n bel ncib xasiyytli insan onlarla nsiyyt girmir v onlarn tlimin riayt etmir? N n O zn bu qdr sad aparr v xalqn btn tbqlri arasnda tbli edir? gr O, hqiqtn, peymbr olsa idi, - onlar deyirdilr, - biz qoulard, vergiyan v gnahkarlara is layiq olduqlar etinaszlqla yanaard. Bu cmiyyt keikilrini zlrindn xaran o idi ki, onlarn daima mbariz apardqlar v z qsursuz hyat il eyni zamanda hm onlarn hrmtini qazanan, hm d onlar mhakim edn xs cmiyytin tullantlarna gizldilmyn fqtl yanaaraq, onlarla grrd. Onlar Onun i metodlarn bynmirdilr. Onlar zlrini savadl, seilmi, kamil v yksk drcli dindar hesab edirdilr, Msihin nmunsi is istr-istmz ham qarsnda onlarn eqoizmini ifa edirdi. Msihin salehliyi onlar acqlandrrd v onlarn mhakimsin sbb olurdu. Onlar hiddtlndirn hm d o idi ki, kahinlr nifrtl yanaan v havran he vaxt ziyart etmynlr saya can atr v Onun szlrini byk diqqtl dinlyirdilr. Qanunnaslar v friseylr elc d drk ed bilmirdilr ki, ny gr vergiyanlar v gnahkarlar saya can atrdlar. Onlar bunun izahnn nifrtl ifad etdiklri hmin szlrd gizlndiyini gman bel etmirdilr: O, gnahkarlar qbul edir. sann yanna gln adamlar Onun hzurunda hiss edirdilr ki, htta onlar n d gnah uurumundan xilas olmaq imkan alr. Friseylr bu adamlara yalnz nifrt edib, onlar mhakim edirdilr; Msih is onlara mvqqti olaraq Ata evindn getmi, lakin Ata ryinin unutmad Allah vladlar kimi yanard. Zif v gnahkar olmalarnn z onlar Onun qay v mrhmt obyektin evirirdi. Onlar Ondan uzaqladqca, Onun onlar xilas etmk arzusu artr v bundan tr daha byk sy v qurban tlb edilirdi. Btn bunlar srail Mllimlri zlrini qoruyucusu v rhisi saydqlar Mqdds Yazlardan yrn bilrdilr. Mgr dhtli gnaha batm Davud yazmamdm: Qoyun kimi azmam, bu qulunu axtar Sn (Mz. 118:176). Mgr

104

Mikya Allahn gnahkara olan mhbbtini bu szlrl amadm: Sa qalan xalqnn czasn aradan gtrn, asiliyini balayan Snin kimi Allah varm? (Mik.7:18)

Qeyb olmu qoyun

Bu df Msih z dinlyicilrinin diqqtini Yazlara ynltmir. Onlara z xsi hyat tcrblrini xatrladr. ordan yaxnlnda geni yaylm yaylaqlar oxsayl srlr n bol otlaqlar idi; hm drlrd, hm meli tplrd oxlu itmi qoyunlar dolardlar, qayke obanlar onlar axtarb taparaq, geri gtirirdilr. Msihi hat ednlrin arasnda mhz obanlar v hm d pullarn srlr srf elmi varllar var idilr. Onlar sann nsihtini drk ed bilrdilr: Sizlrdn yz qoyunu olan kim onlardan birini itirdiyi zaman doxsan doqquzunu shrada buraxaraq, itmi olan tapncaya qdr arxasnca getmz? Elc d nifrt etdiklrinizin canlar, - sa deyirdi, - Allahn mlkiyytidir. Onlar Ona mnsubdurlar, nki onlar O yaratm v balamdr, onlar Onun gznd dyrlidirlr. oban z qoyunlarn sevib qeyb olmu birc qoyunu tapmaynca rahatlq v dinclik bilmyn kimi, Allah da hr azm can sevir, lakin hdsiz drcd ox sevir. Adamlar Onun mhbbtini rdd ed bilrlr, Ondan qaa bilrlr, zlrin baqa sahib se bilrlr, btn bunlara baxmayaraq, onlar Allaha mnsubdurlar v O znnkn qaytarmaq yansndadr. O deyir: Dalm qoyunlarn arasndak bir oban srsn nec yoxlayarsa, Mn d qoyunlarmla elc yoxlayacaam. Buludlu v qaranlq bir gnd trafa splndiklri hr yerdn onlar qurtaracaam (Yez. 34:12). Bu msld oban yalnz bir qoyunun axtarna gedir, bu n kiik rqm idi. Demli, htta bir itirilmi can olsayd bel, Msih hmin o bir nfr zn yen d lm gedrdi. Srdn ayr dm qoyun btn yaradlmlar irisind n kmksizidir. oban onu axtarmaladr, nki z geriy yolu tapa bilmyck. Allahdan uzaqlam adamla da beldir: o da itmi qoyun kimi kmksizdir v lahi mhbbt kmyin glmyinc, o, Allaha qayda bilmyck.

105

Qoyunlarn birinin qeyb olduunu akar edn oban toplanm srn qaysz mahid edib: Mnim doxsan doqquz qoyunum vardr, bir qeyb olmuu axtarmaq zn zhmt kmy dymir. Qoy z glsin v mn aln qapsn ab onu iri buraxaram, - demir. Yox, bu bir qoyunun qeyb olmas akar olunan kimi obann ryini narahatlq gtrr. O, srn tkrar-tkrar sayr. tkiy min olduqdan sonra, o, bir dqiqsini d itirmyck. Doxsan doqquz qoyunu alda buraxaraq, qeyb olann axtarna dck. Gec n qdr qaranlq v yol n qdr thlklidirs, obann narahatl da o qdr gcl v axtarlar o qdr syli olacaq. O bu bir qeyb olmu qoyunu tapmaqdan tr qvvsini sirgmycg. O, qoyunun uzaqdan gln ssini nec byk mmnuniyytl qarlayr. Ssin istiqamtin cumaraq, sldrm qayalara drmar, uurumun lap qra il z hyatn thlk qarsnda qoyaraq gedir. Bellikl, o, axtarlarn o vaxta qdr davam etdirir ki, eidiln ss get-ged ziflyrk qoyunun lcyini gstrir. Lakin axr ki, onun sylri mkafatlandrlr: qeyb olmu taplr. oban ona bu qdr narahatlq verdiyin gr qoyunu danlamr. Onu qam il qovmur. Titryn canln sevinck z iyinlrin qoyur; gr qoyun yaral v snqldrsa, onu lin gtrb sinsin sxr ki, ryinin istisi ona hyat ver bilsin. Axtarlarnn bs olmadndan yngllk v mmnunluq hissi il qoyunu ala aparr. Allaha krlr olsun ki, O biz bdbxt obann qoyunsuz qaytmasnn tsvirini vermdi. Bu msl uursuzluqdan deyil, xilas edilmyin mvffqiyytindn v sevincindn danr. Onda biz lahi zmant malik oluruq ki, Allah srsnn qeyb olmu htta bir qoyunu da unudulmayacaq, he biri kmksiz qalmayacaqdr. Allahn balanmasna icaz verdiyi hr ksi Msih lm uurumundan v gnah tikanlndan xilas edckdir. Ey midsiz v ruhdan dn insan, myus olma, ar gnah etmi olsan da, rkli ol! Allah snin gnahlarn balayarm, Ona yaxnlamana icaz verrmi dey narahat olma. Allah artq sn doru ilk addmn atb. Hl sn Ona qar syan etdiyin zaman O snin axtarna xb. nc rkli oban kimi, O, doxsan doqquzunu buraxaraq, qeyb olmu birinin dalnca shraya getdi. l bilck taqtsiz v yaral can z sevn llril qucaqlayb, sevinck thlksiz snacaa aparr.

106

Yhudilr yrdirdilr ki, lahi mhbbtin gnahkara izhar edilmsindn vvl o tvb etmlidir. Onlarn tsvvrn gr, tvb insann gylrin xeyirxahln qazanmas zn vasit idi. Mhz bu fikir friseylrin qzbli v hiddtli nidalarna sbb olurdu: O, gnahkarlar qbul edir. Onlar hesab edirdilr ki, Msih yalnz tvb etmilrin Ona yaxnlamasna icaz vermli idi. Ancaq qeyb olmu qoyun haqqnda msll Msih yrdir ki, xilas bizim Allah axtarmamzn saysind deyil, Allahn bizi axtarmas nticsind ba verir. Anlayan he kim yoxdur; he kim Allah axtarmr; ham z yolunu azmdr (Rom. 3:11, 12). Biz Allah bizi sevsin dey tvb etmirik, ksin, O biz z mhbbtini ar ki, tvb ed bilk. Azm qoyun nhayt ev gtiriln zaman, obann minntdarl sevinc dolu n nmlrd ifad olunur. O z dostlarn v qonularn arb nida edir: Mnim sevincim rik olun, mn itmi qoyunumu tapdm. Belc d azm can ulu oban trfindn tapld zaman, gylr v yer sevinc v minntdarlqda birlir. Belc d gyd, tvb edn bir gnahkara gr, tvby ehtiyac olmayan doxsan doqquz saleh insan n olduundan daha ox sevinc olacaqdr. Msih sanki deyir: Siz friseylr, hesab edirsiniz ki, Gylr siz baqalarndan daha ox meyllidir. Siz el bilirsiniz ki, znz xsi doruluunuz il prlyrk thlksizlik iindsiniz. Bilin ki, gr tvb etmy ehtiyac duymursunuzsa, Mnim xidmtim sizin n deyil. Yoxsul v gnahkar olduqlarn hiss edn bu zavall canlar mhz onlardr ki, Mn almaa glmim. Sma mlklri sizin nifrt etdiklriniz fqtl yanarlar. Siz onlarn hanssa Mn can atdqda hiddtlnir, yaxud istehza edirsiniz; bilin ki, bu zaman mlklr sevinirlr, sma hytlrind is qlb nmsi ucalr. Kahinlrin msllri vard ki, Allaha qar gnah ildn ldy zaman gylr sevinir; sa is yrdirdi ki, ldrmk Allaha yaddr. ksin, Onun yaratd canlarda Allahn surtinin brpa edilmsin btn gylr sevinir. Gnah irkabna batm insan Allaha qaytmaq istdiyi zaman dmnilik v etibarszlqla qarlaacaqdr. Onun tvbsinin smimiliyin bh il yanaan, yaxud da bir-birin bu szlri pldayan adamlar da taplacaq: Onun mhkmliyi yoxdur, mn inanram ki, o, dz bilmyckdir. Bu adamlar Allahn iini deyil, qardalarnn ittihams olan eytann iini grrlr. Gnahdan azad olmaq istmyn insan z tnqidi il bu can adraraq, onun csartini sndrb, middn mhrum etmk v

107

Allahdan daha da uzaqladrmaq istyir. Qoy tvb edn gnahkar hr azmn qaytmas zaman gylrdki sevincdn xbrdar olsun. Qoy o, lahi mhbbtd rahatlasn v friseylrin bhlri v nifrtlril rastlaarkn, he bir vchl ruhdan dmsin. Kahinlr el baa drdlr ki, Msihin msli vergiyan v gnahkarlara aiddir; lakin o, daha geni mna dayrd. tirilmi qoyunun timsalnda Msih yalnz adi bir gnahkar deyil, eyni zamanda Allahdan dnm v gnah iind mhv olan bir dnyan nzrd tuturdu. Allahn idar etdiyi nhng kainatda bu dnya yalnz bir atomdur, lakin bu kiik dkn dnya - bir azm qoyun - Onun gznd srdn ayrlmam doxsan doqquzundan daha qiymtlidir. Msih, smavi msknlrin sevimli Hkmdar Atas il bldrdy uca mvqeyini v izztini trk etdi ki, tk bir azm dnyan xilas etsin. Bundan tr O, gylrdki gnahsz dnyalar, Onu sevn hmin doxsan doqquzunu mvqqti olaraq trk etdi v gnahkar yer endi ki, bizim asiliyimiz gr bdni deilsin, r mllrimiz namin zilsin (Ye. 53:5). Allah zn Olunda verdi ki, itirilmi qoyunun qaytmasnn sevincin malik olsun. Grn Ata biz nec bir mhbbt gstrmidir ki, Allahn vladlar adlanaq (1 Yh. 3:1). Msihin z bdni olan imanllar cmiyyti namin kdiyi zablarn qalanlarn z bdniml tamamlamaq (Kol.1:24) n Msih deyir: Sn Mni dnyaya gndrdiyin kimi, Mn d onlar dnyaya gndrdim (Yh. 17:18). Msihin xilas etdiyi hr can, azmlarn xilas n Onun ad namin ilmy arlmdr. Qdim sraild bu i ox vaxt rdd edilirdi. Bu gn d bzn sassz olaraq zlrini Msihin davamlar adlandranlar bunu unutmurlarm? Bs siz, ey oxucu, o itirilmilrin nesini axtarb Ata evin gtirmisiniz? Siz midsiz grnn v sizi sbildirn adamlardan z evirdiyiniz zaman, Msihin yorulmadan axtard insanlar rdd etmi olduunuzu anlayrsnzm? Onlardan z evirdiyiniz hmin vaxtda, ola bilsin ki, onlar sizin mrhmtiniz byk ehtiyac duyurlar. Hr imanllar cmiyytind zlrin dinclik v salehlik qaytarmaq istyn canlar vardr. Zahirn onlar qayszdrlar, lakin hqiqtd Mqdds Ruhu dinlmk qabiliyytini itirmyiblr. Onlarn oxlar Msih n alna bilrlr. Azm qoyunu ala qaytarmasan, ln kimi veyllnckdir. Belc d, ox canlar vaxtnda onlarn xilas n uzadlm l tapmayaraq, geri qaytarlmadan

108

lrlr. ox zaman gnah iind ln insanlar dyimz, qaysz grnrlr, lakin onlara da baqalarna veriln qdr imkanlar tqdim edilmi olsa idi, onlar daha byk qlb xeyirxahl v faydal hyata daha ox hazrlq nmayi etdirrdilr. Bu azmlar n mlklrin rklri yanr. nsan gzlri yaarmayb, ryi mrhmt n bal qalanda, mlklr alayrlar. mtahana kilnlr v yolunu azmlara drin v qlbi yandra bilck fqtl yanamamz n qdr vacibdir! Bizim Msihin ruhuna ox, znmhbbt is az, mmkn qdr az ehtiyacmz var! Friseylr Msihin mslind z nvanlarna irad sezirdilr. Onlarn z nvanna ynlmi tnqidlrini qbul etmyrk, z onlar vergiyan v gnahkarlara qar nifrtlrin gr tnqid edirdi. Bunu azq kild etmirdi ki, onlarn rklri Onun n balanmasn; lakin Onun msli Allahn onlardan gzldiyi iin grlmsin iar edirdi, onlar bu ii gr bilmdilr. srailin rhbrlri hqiqi obanlar olsa idilr, hmin oban kimi hrkt edrdilr. Onlar Msihin mrhmt v mhbbtini izhar edrk, insanlara xidmtind Ona qoulardlar. Bundan imtina etmlri - iddia v byanatlarnn btn yalann tsdiq etdi v riyakarlqlarn ifa eldi. Bu zaman oxlar Msihin iradn rdd etdilr, lakin buna baxmayaraq, Onun szlri bzilrini min etdi. Msihin smaya ykslmsindn sonra onlarn zrin Mqdds Ruh endi v azm qoyun haqqnda msld Onun agirdlrin buyurulmu vzifnin icrasna baladlar.

tirilmi dirhm

Qeyb olmu qoyun haqqnda msli danandan sonra Msih baqasna kerk dedi: On dirhmi olan Hans qadn bir dirhm itirs, raq yandrb, evi sprb, onu tapncaya qdr axtarmaz? rqd yoxsullarn evlri adtn yalnz bir otaqdan ibart, ox zaman pncrsiz v tbii ki, qaranlq olurdu. Ota gec-gec sprrdlr v dmy dn pul tezlikl

109

toz v zibill rtl bilrdi. Onu axtarb tapmaq n htta gndz d am yandrb evi sliq il sprmk grk idi. Qadn r getdiyi zaman cehiz olaraq gm pullar alrd, bunlar n dyrli hdiyy kimi sliq il saxlayrd ki, glckd z qzlarna versin. Bu qpiklrin birini itirmk ciddi bdbxtlik hesab edilirdi, onun taplmas is byk sevinc sbb olurdu, onun btn rfiqlri bu sevinci ruhn canlanan qadnla bldrmy hazr idilr. V tapd zaman, - Msih deyir, - z rfiqlrini v qonularn yb deyir: Mnim sevincim rik olun, mn itirilmi dirhmi tapdm! Bellikl, siz deyirm ki, tvb edn bir gnahkar n d Allahn mlklri hzurunda sevinc olur. Bu msl d, vvlki kimi, onu gstrir ki, lazmi axtarlar nticsind, hr cr itki yenidn tapla bilr v byk sevinc sbb olar. Lakin nzrdn keirilmi iki msl mxtlif gnahkarlar nvndn danr. tmi qoyun bilir ki, o itibdir. O, oban v srn trk edib v z qayda bilmir. Burada o kslrdn danlr ki, zlrinin Allahdan aral ddklrini drk edirlr v aqnlq, myusluq v gcl snaqlar dumanndadrlar. tirilmi qpik is o adamlar tsvir edir ki, onlar zlrinin gnahlar v thriflri il o drcd sir ediliblr ki, flaktli vziyytd olduqlarn he gman da etmirlr. Onlar Allahdan uzaqlablar, lakin bunu drk etmirlr. Qlblri mhv olur, lakin bunu drk etmirlr v bu onlar tlalandrmr. tn quzu kimi azmam, qulunu axtar, nki mrlrini unutmamam (Mz. 119:176). Xalqm itmi qoyunlar kimidir, obanlar onlar azdrd, dalarda zbana dolandrdlar, onlar dadan tpy getdilr, yatdqlar yeri unutdular (Yer. 50:6). Nzrd tutulan msll Msih hm d onu gstrmk istyir ki, htta Allahn tlblrin etinasz olanlar da, Onun mrhmtli mhbbtindn mhrum olmurlar. Onlar axtarmaq lazmdr ki, onlar da Allaha qaytsnlar. Qoyun aldan uzaqlad; nqllqlarda, yaxud da dalarda azd. Gm pul is evd itdi. O burada, yaxndadr, ancaq buna baxmayaraq, onu da tapmaq asan deyil. Bu, syli axtarlar tlb edir. Qeyb olmu dirhm haqqndak msld ail n drs vardr. ox zaman aild onun zvlrinin qlblrinin vziyytin dhtli qayszlq v biganlik mahid olunur. Onlarn irisind Allahdan uzaqlam insan da ola bilr, ailnin baqa zvlri

110

is bu zaman he bir narahatlq keirmirlr, ndilnmirlr ki, onlarn yaxnlarndan birinin simasnda, Allahn insanlara bx etdiyi namlardan biri itirilmi olacaqdr. Toz v zibill rtls d, qpik yen d gmdr. Yiysi onu ona gr axtarr ki, o, myyn dyr malikdir. Elc d hr bir can gnahla nec xarab edils d, Allahn gznd n byk dyr malikdir. Hr bir qpik zrind hakim iqtidarn tsvirini v onun simvollarn dad kimi, insa da yarand zaman Allahn surti v bnzri onda hkk edilmidir; indi bu surt gnahn tsiri nticsind qaralb, paslansa da, o yen d hr canda grnmkddir. Allah bu can zn qaytarb, salehlik v qdsiyytd z xsi surtini onda brpa etmk istyir. Msldki qadn inadla z itirilmi qpiyini axtarr. O, am yandrb, evi sprr. Onun axtarlarna mane ola bilck hr eyi knarladrr. Yalnz bir qpiyin itmsin baxmayaraq, qadn itirdiyini tapncaya qdr z sylrini dayandrmr. Belc d aild, gr onun zvlrindn biri Allah n itirilibs, onun xilas edilmsi n btn mmkn vasitlrdn istifad etmk lazmdr. Qoy hr ail zv zn hssaslqla v ciddi analiz etsin. z vrdi v adtlrinizin hamsn diqqtl nzrdn keirin v dyrlndirin. Grn ail hyatnzn quruluunda v davrannzda hanssa shv, yaxud itki yoxdurmu ki, itirilmi qlb ona gr tvb etmkdn imtina edrk dalar. gr aild z gnahl vziyytini drk etmyn uaq vardrsa, valideynlr tla keirmlidirlr. Qoy am yandrlsn. lahi Klam tdqiq edin v onun inda diqqtl ailnin hr chtini thlil edin ki, nhayt uan yadlamasnn sbbini tapasnz. Valideynlr z rklrin d nzr salmaq grkdir ki, z vrdi v hrktlrini yenidn dnb dyrlndirsinlr. Uaqlar Rbbin var v mirasdrlar, Onun mlkiyytinin idarsin gr biz Onun qarsnda msuliyyt dayrq. Xarici missioner tarlalarnda almaq istyn ata v analar vardr; oxlar evdn knardak msihi faliyytind ox faldrlar, onlarn z vladlar is Xilaskar v Onun mhbbtini duymurlar. z uaqlarnn Msih malik olmalar iini bir ox valideynlr din xadimin, yaxud nb mktbi Mllimin hval edirlr; lakin bununla onlar Allahn onlarn zrin qoyduu vzifdn imtina edirlr. z vladlarnn msihi ruhunda tlim v trbiysi valideynlrin zlrini Allaha hsr ed bilcklri n ali xidmtdir. Bu, btn mr boyunca sbirli zhmt, sliqli v inadl

111

sylr tlb edn idir. Allahn bu byk taprn inkar edrkn, biz dnk idari oluruq v Onun etibar eldiyin bizim etinasz mnasibtimiz gr Allah bizim he bir bhanmizi qbul etmyckdir. Lakin bu vzifdn imtina etmkd tqsirli olanlar da midlrini zmsinlr. Pulu itirmi qadn onu yenidn tapana kimi axtard. Qoy valideynlr d mhbbtl, imanla v dua il z yaxnlar n zhmt ksinlr, o vaxta qdr ki, onlar sevincl z vladlar il Allahn hzuruna glib, nida edcklr: Mn v Rbbin mn verdiyi vladlar budur (Ye. 8:18). Bu, ev raitindki hqiqi missioner xidmtidir v onu hyata keirnlr n xidmt etdiklri xslr zn olduu qdr xeyirlidir. z yaxnlarmzn hams n qay gstrdikd Msih sadiq qalarqsa, biz zmz Rbbin geni ailsinin zvlrin, sonsuz srlr boyunca birlikd yaamal olacamz btn insanlara xidmt etmy hazrlayrq. Bir ailnin zvlri kimi bir-birimiz gstrmli olduumuz mara msihi bac-qardalarmza da gstrmliyik. Allah istyir ki, aildki btn bu zhmt bizi trafmzdak insanlara xidmt hazrlasn. Bizim rbt dairmiz genilndikc v insanlara olan mhbbtimiz oxaldqca, biz hr yerd sfart xidmti n imkan tapacaq. Byk insan ailsi btn dnyan doldurur v onun zvlrinin he birini rdd etmk olmaz. Harada olsaq da, hr yerd bizi qeyb olmu gm, axtarmaa layiq olan qpik gzlyir. Lakin biz onu axtarrqm? Hr gn biz ruhlu msllr bigan olan insanlarla rastlarq; onlarla shbt edirik, nsiyytd oluruq, lakin onlarn ruhlu durumlarna lazmi maraq gstririkmi? Biz Msihi gnah balayan Xilaskar kimi onlara tqdim edirikmi? Msihin mhbbtil isinmi zmz, bu xilasedici mhbbt haqqnda iman olmayanlara danrqm? gr danmrqsa, bs onda Allahn taxt qarsnda brabr durduumuz zaman, lm hmilik itirilmi bu canlarla nec grcyik? Kim bir cann dyrini myyn ed bilr? Onu bilmkdn tr Zeytun dana gedrk, orada Msihl brabr ayq olun, hmin zabl saatlarda ki, Onun alnndak tr qan damlalar kimi idi. armxa kilmi Xilaskara nzr saln. Bu fryad dinlyin: Allahm, Allahm! N n Mni trk etdin? (Mk. 15:34). Onun qan szan bana, sanclm bdnin, yaralanm ayaqlarna baxn. Yadda saxlayn ki, Msih hr eyi

112

thlk altna qoymudu. Bizi balatmaq namin, Sma z thlk altnda idi. Orada, armxn klgsind Msihin htta yegan bir gnahkardan tr d z hyatn vermy hazr olduunu drk edn zaman, tk bir cann dyrini drk edcksiniz. gr siz Msihl sx nsiyytdsinizs, hr bir insana Onun nqteyi-nzril baxacaqsnz. Msihin sizi sevdiyi mhbbtl siz d baqalarna yanaacaqsnz. O zaman siz Onun urunda ldy insanlar trk etmyrk, qbul edck, rdd etmyrk, clb edcksiniz. gr Msih buna z xsi sylrini srf etmsydi, he kim he zaman Allaha geri qaytarlmazd. Belc d biz canlar yalnz z xsi iimizl xilas ed bilrik. z qdmlrini lm trf ynldnlri grdynz zaman, siz rahat v etinasz qala bilmycksiniz. Onlarn gnah n qdr dhtli v dmlri n qdr drindirs, sizin onlara mnasibtiniz o qdr hssas v onlarn xilasna ynlmi sylriniz bir o qdr inadl olmaldr. Siz zab knin, Allaha qar gnah etmiin v z tqsiri il istismar edilnin ehtiyaclarn se bilcksiniz. Sizin ryiniz onlara fqtl yanaacaq v onlara z kmk linizi uzadacaqsnz. znzn iman v mhbbt llrinizd onu Msih gtircksiniz. Siz onlara qay gstrib tskinlik vercksiniz, sizin fqt v etibarnz onlarn qazandqlar mhkmliyi itirmy

qoymayacaqdr. Smavi mlklrin hams bu id siz yardm etmkdn sevinc duyacaqlar. Gylrin malik olduu hr ey azmlar xilas etmy alanlarn srncamna verilckdir. n qaysz v qaba rklr d mlklr yol tapmaa yardm edirlr. Tk bir can da Allaha geri qaytarld zaman, btn gylr sevinirlr; serafimlr v xeruvimlr z qzl arfalarna toxunaraq, Allaha v Quzuya mrhmtlrin, insan oullarna inc qay v mhbbtlrin gr hmd edirlr.

Qeyb olmudu tapld

(Lk. 15:11-32)

113

tmi qoyun, itirilmi dirhm v frsiz oul haqqndak msllr aqca gstrir ki, Allah ondan uzaqlaanlardan tr yanr v onlar sevmkd davam edir. Onlar Allahdan dnslr d, O onlar flaktd qoymur. O, hiylgr dmn trfindn snaa kiln hamya qar xeyirxahlq v mrhmtl doludur. Frsiz oul haqqndak msld Rbbin n vaxtsa Ata mhbbtini duymu, lakin iblis z zrind qlb almaa icaz vern v onun sartin dm insanlara mnasibti tsvir edilir. Bir nfrin iki olu var idi. Olanlardan kiiyi atasna dedi: Ata! Malikandn mn dn hissni mn ver. V atas malikanni onlarn arasnda bld. Bir ne gn sonra, kiik olu nyi vardsa yb uzaq bir mmlkt getdi. Bu kiik oulu ata evind hkm srn intizam qaydalar sxrd. O hesab edirdi ki, onun azadl mhdudladrlr. O z atasnn mhbbt v qaysn

dyrlndirmdi v hr eyd yalnz z xsi arzularna ml etmyi qrara ald. Bu gnc adam atasna olan btn borclarn mhl qoymad v ona mnasibtd minntdarlq hissini itirdi; buna baxmayaraq, o znn ata mlkiyytin olan hququnu byan edir. Atas lndn sonra mtlq ona atacaq miras, o drhal almaq istyir. O, lzztlrin hmin saat, hmin gn hsrtind olaraq, tamamil z glcyinin qaysna qalmr. z hisssini alb, o z ata evindn uzaq bir mmlkt getdi. ndi onun pulu ox idi v o, arzulad kimi hrkt ed bilrdi. O xobxtdir ki, onun ryinin arzusu yerin yetdi. Onu he kim dayandrb, bunu etm, zn mhv edrsn, yaxud bel et, nki bu dorudur demir. Gnahkar yoldalar onu gnah uurumuna srklyirlr v o sfahtl yaayaraq, btn varn pu etdi. Mqdds Kitab biz o adamlardan danr ki, onlar zlrini mdrik adlandrdlar, fqt alsz oldular (Rom. 1:22); bu, szgedn msld kiik oyula aiddir. z atasndan saymamazlqla tlb etdiyi var xlaqszlqla sovurdu. Onun gnc hyatnn cvahiri d xlaqszlqla xrclndi. Gncliyin dyrli illri, urun gc, hyatn balancna mxsus olan hssas tssratlar, cavanln ruh coqunluu - hr ey ehtiras odunda yandrld. O lkd byk bir aclq oldu v o, ehtiyac izind yaamaa balad. Nhayt lknin sakinlrindn birin qouldu, o is onu tarlalarna, donuzlar otarmaa

114

gndrdi. brani n bu, n alaq v rsvay ilrdn idi. Hl bir mddt vvl znn azadl il fxr edn gnc indi qul vziyytin dd. Onu n vaxtsa valeh etmi an-hrt v br-bzk yox olmudu. O zn n zalm zirzmid akar etdi gnahnn kmndin dolanmd (Ms. 5:22); gzlrini qamadran parlt da, daqalar da qeyb kilmidi v zncirlrinin btn arln drk edirdi. Bu viran olmu v acla dar olmu lknin torpa stnd oturan v yalnz donuzlarla nsiyytd olmaa mhkum edilmi bu adam artq donuzlarn yediyi kei buynuzu il qarnn doydurmaa ad olard. Onun firavan gnlrind trafnda toplaan v onun hesabna yeyib-in n dstdn indi yannda he kim yox idi. Vaxt il olan zbanalq sevinci indi nec olmudu? vvllr vicdannn ssini eitmyrk, xeyirxahla olan hissiyyatn boaraq, o zn bxtiyar sayrd. ndi is o, btn varn xrclmi, daim aclq kn, alaldlm, qruru tapdalanm, hr cr xlaq istiqamtini itirmi, iradsiz v qabalam halda insanlarn n bdbxti idi. Burada gnahkarn msibtli vziyytinin nec doru tsviri verilmidir! Allahn xeyir-duasna, Onun mhbbtin malik olan gnahkar, buna baxmayaraq, Allahdan ayrlmaqdan ox he nyi istmir, nki znn eyibli hvslrini v gnahkar hzlrini dmy can atr. Nankor oul kimi Allahdan hququ il ona mxsus olan xeyirxahl tlb edir. Ona balanan xeyirxahl lazmi kimi qbul edrk, vzind Allaha z minntdarln v mhbbtl xidmtini vermk istmir. Allahn zndn zn ev axtarmaa gedn Qabil kimi, frsiz oul uzaq bir mmlkt getdiyi kimi, gnahkarlar da z sadtlrini Allahn olmasn mnasib grmdiklri eylrd axtarrlar (bax. Rom. 1:28). Bel bir hyatn xarici grn n qdr clbedici olsa da, xsi mnafe n yaanm hyat - bo ey srf edilmi hyatdr. Allahsz yaamaa chd edn adam zn brbad edir. O, qiymtli illri sovurur, urunun, ryinin v qlbinin

qvvsini bo yer xrclyir v bununla da zn bdiyyt n yararsz edir. Allahdan uzaqlab, hyatn zn srf etmk n yaayan adam, hqiqtd vardvlt quluna evrilir. Allahn mlklrl nsiyytdn tr yaratd ur yalnz dnyvi, maddi eylr xidmt n istifad edilir. z-zn xidmt etmk mtlq buna gtirib xarr.

115

gr siz bel hyat seirsinizs, bilin ki, siz pullarnz gndlik rk olacaq eylr xrclmirsiniz v hqiqi mmnuniyyt gtirck eylr zn ilmirsiniz. Gectez siz crlamanz drk edcksiniz. Uzaq bir lkd tnhalqda qalaraq, siz znz bdbxt hiss edck v midsiz fryad edcksiniz: N zavall adamam! Bu lm bdnindn mni kim xilas edckdir? (Rom. 7:24). Peymbrin szlrind bdi olaraq sarslmayan hqiqt vardr: O adam lntlidir ki, insana gvnir, brin gcn arxalanr, ryi Rbdn ayrlr. O, ldki yulun aac kimi olacaq, xeyir glnd onu grmyck. Shrada olan quraq yerlrd he ks yaamayan oranlqda sakin olacaq (Yer. 17:5, 6). Allah z gnin mr edir ki, pis v yax adamlarn zrin dosun v saleh olanlar il olmayanlarn zrin yamurlar gndrir (Mt. 5:45); lakin insanlar zlrini gnn indan v yamurdan mhrum etmk imkanna malikdirlr. Buna gr d Salehlik Gni parlayb hamya tmnnasz olaraq ltf yamurunu gndrdiyi zaman, biz zmz Allahdan uzaqladrb, shrann quraq yerlrind mskunlaa bilrik. Ancaq Allahn mhbbti Onsuz yaama stn tutmu adamlarn da zrin axmaqda davam edir. Bel adama tsir edib, onu geri, Ata evin qaytarmaq n, Allah btn imkanlardan istifad edir. Srsri oul bel bir acnacaql vziyytd zn gldi. blisin sarti altna dmyin sbb olan yalan onun zrind z gcn itirdi. Gnc drk etdi ki, onun zablarnn sbbi z alszldr v dedi: Atamn n qdr muzdlu iisi vardr, hamsnn da bolluca ryi var, mn is burada acndan lrm! Durub atamn yanna gedcym. Srsri oul yenidn ata mhbbtin mid v yqinlik ld etdi. Onu geri, ata evin kn d mhz bu mhbbt idi. Eynil Allahn mhbbtin yqinlik gnahkar Allaha dnmy svq edir. Allahn xeyirxahl sni tvby gtirir (Rom. 2:4). lahi mhbbtin mrhmti v fqti - bu qzl zncirlr thlkd olan hr can qoruyur. Rbb deyir: Sni bdi bir mhbbtl sevdim, buna gr d sevgi il sni zm trf kdim (Yer.31:3). Oul z tqsirini etiraf etmk qrarna glir. O, atasnn yanna gedib, bel demyi qrara alr: Mn gy v sn qar gnah iltdim v artq snin olun adlanmaa layiq deyilm. Lakin o lav edir: Mni z muzdlu iilrinin srasna al v bununla ata mhbbtini n qdr drk etdiyini gstrir.

116

Gnc adam donuz srlrini v onlarn yediklri keibuynuzlar trk edrk, z nzrini evin ynldir. Ziflikdn titrdiyin, acndan taqtsizldiyin baxmayaraq, o inadla z yoluna davam edir. Onun z cr-cndrn rtmy bir eyi yox idi, lakin bdbxtlik onun qruruna qalib gldi v n vaxtsa vlad olduu yerd indi muzdlu ii yeri istmy tlsirdi. Bu n v qaysz gnc ata evinin darvazasndan xd zaman onun ryin sald ar v kdrdn n az xbrdar idi. z xlaqsz dostlar il oynayb kef kdiyi zaman, trk etdiyi ev dn klg haqqnda n az dnrd. Budur, indi d ox yorun halda, ayaqlarn gcl sryrk evin trf ar-ar yeriyn zaman bilmirdi ki, onu yen d gzlyirlr. Lakin hl uzaqda ikn atas onu tand. Mhbbt iti gz malikdir. Htta olunun simasn gcl dyidirmi gnahl illr onu tanmaqdan tr atasna mane olmad. Atasnn ona rhmi gldi v qab onun boynuna sarld v pd. Atas icaz vermz ki, kimins istehzal bax olunun cr-cndr v yoxsulluuna rixnd etsin. O z iynindki bahal, enli mantiyan gtrb onunla olunun arq bdnini brd. O is hnkrb tvb edrk, bel dedi: Ata! Mn gy v sn qar gnah ildim v artq snin olun adlanmaa layiq deyilm. Ata onu qucaqlayb ev apard. Oula muzdlu ii yerini istmk imkan dmdi. O ouldur, evd olanlarn n yaxsna layiq edilckdir v kllri ona tabe olub, xidmt edcklr. Ata mr etdi: n gzl xlt gtirib onu geyindirin. Barmana zk v ayaqlarna arq taxn, kkldilmi danan gtirin, ksin: yeyib adlanaq! syankar v fani gnclik illrind atas srsri oula ciddi v tlbkar grsnirdi. O indi atasn n qdr baqa grrd! blisin aldatd insanlarn gznd d Allah zalm v czalandran kimi grnr. Onlara el glir ki, O, yalnz tqsirlndirib mhkum etmk istyir v gnahkarn hanssa bir qsuru vardrsa, onu qbul edib, ona kmk etmk istmir. nsanlarn oxu Onun qanununu insan xobxtliyini

mhdudladran ar yk sayrlar v ondan azad olmaa addrlar. Lakin o kslr ki, Msihin mhbbti gzlrini amdr, Allah fqtl dolu grrlr. Allah onlara zalm v rhmsiz varlq kimi deyil, z tvb etmi olunu hrartl sinsin sxmaq istyn

117

ata kimi tsvir edilir. Gnahkar mzmuru il brabr nida edckdir: Ata vladlarna rhm etdiyi kimi Rbb d Ondan qorxanlara rhm edir (Mz.103:13). Msld srsri oula qar zrr qdr d istehza yoxdur, onun pis mllrini he kim zn vurmur. Oul hiss edir ki, kemidki fv edilib v unudulubdur, hmilik silinibdir. Allah da gnahkara bunu deyir: Asiliyini bulud kimi datdm, gnahlarn duman kimi sildim (Ye. 44:22). Tqsirlrini balayacaam, gnahlarn daha yada salmayacaam (Yer. 31:34). Qoy pis adam z yolunu, r adam z fikirlrini atsn. Qoy Rbb sar dnsn ki, ondan mrhmt tapsn. Qoy bizim Allahmz trf dnsn, nki Onun fvi boldur (Ye. 55:7). O gn, o zaman sraild tqsir axtarlacaq, ancaq olmayacaq. Yhudada da gnah axtarlacaq, ancaq taplmayacaq (Yer. 50:20). Biz burada Allahn tvb edn gnahkar qbul etmk istyi haqqnda nec byk zmant taprq! Siz, ey oxucu, z yolunuzu semisinizmi? Allahdan ox uzaq dmmisinizmi? Siz d n vaxtsa gnahkarln mhsulundan hzz alb onlarn dodaqlarnzda yalnz toz olduunu akar etmisinizmi? ndi, gnlrinizin tkndiyi, hyatdak planlarnzn dald, midinizin ldy zaman, midsiz bir halda tnha qalmamsnzm? ryiniz oxdan bri mracit edn, lakin dinlmk istmdiyiniz o sakit ss indi siz aq-aydn deyir: Qalxn gedin, nki bu lkd artq min-amanlq yoxdur. Bu yer murdarlandna gr dhtli surtd darmadan olacaq (Mik. 2:10). z Ata eviniz qaydn. O sizi dvt edrk deyir: Mn trf dn, nki sni mn satn aldm (Ye. 44:22). Siz znz daha yax edn kimi, Allaha glmk n lazmi qdr xeyirxah oluncaya qdr Msihdn uzaq olmanz pldayan dmn inanmayn. gr siz bunun n vaxt ba vercyini gzlycksinizs, siz Ona he zaman glmycksiniz. Tapmaq frsti olarkn Rbbi axtarn, O yaxn ikn Ona yalvarn. Qoy pis adam z yolunu, r adam z fikirlrini atsn. Qoy Rbb sar dnsn ki, Ondan mrhmt tapsn. Qoy bizim Allahmz trf dnsn, nki Onun fvi boldur (Ye. 55:6, 7). blis sizin irkli paltarlarnza iar etdiyi zaman, sann vdini tkrar edin: Mnim yanma glni rdd etmycm (Yh. 6:37). Dmn deyin ki, Msih sann qan hr cr gnahdan tmizlyir. Qoy Davudun duas sizin xsi duanz olsun: Mni zfa il pak et, tmiz olum, mni yu, qardan da a olum (Mz. 51:7).

118

Ayaa qalxn v z Atanzn yanna gedin. Hl uzaqda olduunuz zaman, O sizi qarlamaa xacaq. Pemanlq iind Ona trf yalnz ilk addmnz atdnz zaman, O artq sizi z hdsiz mhbbt auuna almaa tlsckdir. O, zabl cann fryadn tez eidir. ryin Allaha trf n birinci rpnts Ona mlumdur. Duanz nec csartsiz ifad edilmi olsa da, gz yalarnz nec gizlin axdlsa da, Allaha ynlmi hrktlriniz nec zif olsa da, Allahn Ruhu onlara qar tlsir. Siz dua etdikdn v yaxud z ryinizin meylini drk etdikdn vvl, artq qlbinizd mvcud olan ltf qar Msih daha byk ltf gndrir. Sizin Smavi Atanz sizin yninizdn gnahla irklnmi paltar xaracaqdr. Zkriyy peymbrin ox gzl simvol olan peymbrliyind Rbbin Mlyi qarsnda irkli paltarlarda dayanm dahi kahin Yua znd gnahkar nmayi etdirirdi. Lakin Mlk Rbbin szn byan eldi: Onun ynindn irkli paltar xarn. Sonra Yeuaya dedi: Bax gnahn snin zrindn gtrdm, indi sn bayram paltar geyindircym... Bana tmiz alma balayb ona paltar geyindirdilr (k. 3:4, 5). Belc, Allah siz d qurtulu geyimi geyindirib, salehlik libasna bryckdir (Ye. 61:10). Qanadlar gm kimi brq vuran, tklri is qzl kimi parlayan, gyrin oxayrsnz (Mz. 68:13). O sizi z ziyaft evin daxil edck v mhbbt Onun sizin zrinizdki bayra olacaqdr (Nmlr nmsi, 2:4). gr yollarmla getsn, - O deyir, - burada duranlarn arasnda, htta Onun taxtn hat edn mqdds mlklr arasnda "iri kemk haqqn sn verirm (k. 3:7). Nec ki by glindn zvq alrsa, Allahn da sndn zvq alacaq (Ye. 62:5). Allahn Rbb, qvvtli Qurtarcn sninldir! O snin zn sevinib adlanacaq, sni mhbbti il yenildirck, snin zn trnnml coacaq! (Sef. 3:17). Hm gylr, hm d yer Atann sevinc nmsind qovuacaq: nki bu olum lmd, dirildi; qeyb olmudu, tapld. Bellikl, buraya kimi Xilaskarn mslind he bir qeyd yoxdur ki, n gr tamaasnn harmoniyasn poza bilsin. Lakin bu yerd Msih bir itirak da daxil edir. Srsri oul ev qaydan zaman, byk qarda tarlada idi; qaydarkn ev yaxnlad zaman, musiqi v rqs sslri eitdi; nkrlrdn birini arb sorudu: Bu ndir? O, ona dedi: Snin qardan qaydb, atan is kkldilmi danan ksib,

119

nki onu sa-salamat tapd. O is hirslndi v iri girmk istmdi. Bu byk qarda atasnn tlan blmrd v hmilik qeyb olduu gman ediln qardan tamamil gzlmirdi. Buna gr o indi d bu sfilin qaytma mnasibtil atasnn sevincin rik olmurdu. nlik sslri onun ryini sevindirmirdi. O nkrdn nliyin sbbi haqqnda soruur v onun cavab onda paxllq oyadr. Ev girib znn qeyb olan qardan salamlamaq istmir. Azm oula gstriln nvazii z nvanna thqir hesab edir. Atas xb oluna nsiht verdiyi zaman o z xasiyytinin hdsiz qrurlu v kinli olduunu gstrdi. znn ata evindki hyatn dnilmmi xidmt hesab edirdi v buna gr d yenic qaytm srsri oula gstriln xeyirxahlq v rbt hiddtlndi. z xidmtinin oul xidmtindn daha ox nkr xidmtin oxadn bildirdi. Atasnn yannda daim sevinmk vzin, btn fikrini z ehtiyatl hyatna gr ona atacaq nemtlrd cmldirdi. Onun szlri sbut edir ki, o, yalnz buna gr gnahn hzlrindn imtina edirdi. ndi is, atasnn namlarn onunla brabr qarda da bldrdy zaman, byk olu hesab edir ki, onunla daltsiz rftar etdilr. O, qardana gstriln rbt gr ona paxllq edir. O aydn gstrir ki, atasnn yerind olsa idi, srsri oulu qbul etmzdi. O htta onu qarda kimi qbul etmyrk, ancaq soyuqqanllqla snin olun adlandrrd. Ancaq buna baxmayaraq, atas oluna qar inclikl v yumaq rftar edir. Olum! - ona deyir, - sn hmi mnimlsn v mnim btn mlakm snindir. Mgr qardann btn srsrilik illri boyunca sn mniml mehriban nsiyyt stnlyn malik deyildinmi? Onun vladlarnn xobxtliyin xidmt ed biln hr ey tamamil onlara mxsus idi. Oulun ona aid olan nam v mkafatlara bh etmyin ehtiyac yoxdur: Mnim btn mlakm snindir. Ancaq mnim mhbbtim iman edib, sn verilmi namlar minntdarlqla qbul etmk lazmdr. Oullardan birisi bir mddt z ail zvlrind z evirrk, ata mhbbtini qiymtlndirmdi. Lakin budur, o qaytd v sevinc axn btn tlal fikirlri apard. Snin bu qardan lmd, dirildi, qeyb olmudu, tapld. Byk qarda z qlbinin n qdr qaranlq v nakr olduunu drk ed bildimi? Drk ed bildimi ki, qarda n vaxtsa bdrmidis d, yen d onun qarda

120

olaraq qalr? Byk qarda z paxllq v darkliliyin gr peman oldumu? Bu bard Msih he n demir. Bu msld tsvir ediln hvalat hl davam etdiyin gr Onun dinlyicilrin sonu nec olacan tyin etmk imkan verir. Bu msldki byk oul Msihin dvrndki tvb etmyn ibranilri v elc d vergiyan v gnahkar hesab etdiklri hr ks nifrtl baxan btn zamanlarn friseylrini tsvir edir. Onlar gnahn ifrat formalarna qaplmadqlar n zlrini tamamil saleh sayrlar. Msih is bu ckn adamlarn diqqtini onlarn z hyatlarna ynldir. Msld byk oula verildiyi kimi, onlara da Allah trfindn xsusi stnlklr verilmidir. Allah evind onlar zlrini oul sayrdlar, lakin muzdlu ii ruhuna malik idilr. Onlar zhmt kirdirlr, lakin sevgidn yox, mkafat gzlyrk. Onlarn nzrind Allah tlbkar gzti idi. Onlar grrdlr ki, Msih vergiyanlar v gnahkarlar Onun ltf namn tmnnasz qbul etmy dvt edirdi, bu nama kahinlr yalnz zhmt v zn mhdudladrma yolu il nail olmaq midind idilr v onlar bundan incik dmdlr. Ata ryini sevincl dolduran srsri oullarn qaytmalar onlarda yalnz hsd v paxllq oyadrd. Msldki byk oula veriln ata nsihti Gylrin friseylr qar dzml mnasibtini tsvir edir: Mnim btn mlakm snindir. Bu, dni deyil, bu, namdr. Srsri oul kimi, siz d onu yalnz layiq olmadnz Ata Mhbbtinin nam kimi qbul ed bilrsiniz. z-zn saleh hesab etmk yalnz Allah haqqnda yanl tsvvr yaratmr, o, eyni zamanda insanlar z hmqardalarna qar tnqidlrind soyuq, amansz edir. Eqoizm v qsqanclq sartind olan byk oul z qardann hr addmn izlyrk, onun hr bir mlini tnqid edib, xrdaca bir qsuruna gr mhakim etmy hazr idi. O onun hr shvini yadda saxlayar, hr bir yanl hrktini qeyd edrdi. Bununla o znn balamayan xarakterin brat qazandrmaa alard. oxlar bu gn d bel edirlr. nsan snaqlar selin qar durmaq n ilk sylrini gstrdiyi zaman, onlar yaxnlqda duraraq, daim yenilmz v z bildiklrini edn xasiyytlril hmi ittiham v ikayt etmy hazrdrlar. Onlar zlrini Allahn vladlar hesab etslr d, iblisin ruhunda hrkt edirlr. z qardalarna qar mnasibtlril onlar zlrini el bir vziyyt salrlar ki, Allah onlara z nurundan ver bilmir.

121

nsanlarn oxunu daim bu sual dndrr: Rbbin hzuruna n il gedim? Uca Allaha nec scd edim? nn yandrma qurbanlar il birillik danalarla xmm? Rbb min-min qoz qurbanlar, zeytun yann on minlrc sellri xo glrmi? Asiliyim gr ilk olumu, gnahm zn z vladm verimmi? Ey insanlar, Allah siz yax olan bildirdi. Rbb sizdn bundan baqa n istyir ki? Adil olun, mhbbt gstrmyi sevin, Allahnzn nnd tvazkarlqla gzin (Mix. 6:6-8). Allahn istdiyi sitayi bundan ibartdir: Mnim istdiyim oruc haqszln buxovlarn qrmaq, boyunduruun iplrini azmaq, sxnt izind olanlar azad etmk, hr cr boyunduruu mhv etmk deyilmi? (Ye. 58:6, 7). znz yalnz Smavi Atanzn mhbbti saysind xilas edilmi gnahkar hiss etdiyiniz zaman, gnahdan ziyyt kn baqa insanlara hssas mrhmtl yanaacaqsnz. Baqasnn bdbxtlik v tvbsini bundan sonra qsqanclq v bh il qarlamayacaqsnz. ryinizd eqoizm buzu ridiyi zaman, Allahla tam harmoniyada olacaqsnz v Onun amlarn xilas edilmsin gr olan sevincin rik olacaqsnz. znz Allahn vladlar saymanz dorudur; lakin gr bu, hqiqtn, beldirs, onda Allaha qaydan sizin qardanzdr, o qardanz ki, lmd dirildi, qeyb olmudu tapld. O sizinl n sx tellrl baldr, nki Allahn z onu z vlad hesab edir. Onunla z qohumluunuzu inkar etmkl gstrcksiniz ki, lahi ailnin zv deyil, bu evd yalnz muzdlu iisiniz. Azm oulun qaytmas mnasibtil olan gr v adla qoulmasanz da, sevinc v nlik davam edckdir: geri dnn oul Atann yannda v Atann iind z yerini tutacaqdr. Kim ox gnah balanbsa, o ox da sevckdir. Siz is bayrdak zlmtd qalacaqsnz. nki sevmyn, Allah drk etmmidir, nki Allah mhbbtdir (1 Yh. 4:8).

Ona bu il d toxunma

(Lk. 13:1-9)

122

z nsihtlrind Msih mrhmtin dvti il mhkm haqqnda xbrdarl birldirirdi. nsan Olu, - O deyirdi, - insanlarn cann mhv etmy deyil, qurtarmaa glmidir (Lk. 9:56). Allah z Olunu dnyaya gndrmmidir ki, dnyaya hkm etsin. Amma gndrmidir ki, dnya Onun vasitsil qurtulsun (Yh. 3:17). Onun mrhmt v fqt xidmti v onlarn lahi dalt v mhkm il balanmas barsz ncir haqqndak msld parlaq tsvir edilibdir. Msih insanlar Allahn padahlnn yaxnlamas bard xbrdar edirdi v onlar avamlqlarna v laqeydliklrin gr srt mzmmt edirdi. Hava haqqnda qabaqcadan xbr vern gydki lamtlri onlar oxuya bilirdilr; lakin Onun gliin azq-aydn iar edn zaman lamtlrini el d drk ed bilmdilr. Lakin insanlar o zaman da, bu gndki kimi, hvsl aldanrdlar ki, onlar gylrin sediyi adamlardr v ifa xbri baqa kimslr aiddir. sann dinlyicilri byk hycana sbb olmu hadis haqqnda dandlar. Yhudeyann hakimi Pontlu Pilatn bzi tdbirlri xalq arasnda gcl narazla sbb olmudu. Yeruslimd ixtilaflar ba vern zaman, Pilat onlar gcl yatrmaa chd etdi. tialarn birind sgrlr htta mbdin sahsin soxulub, qurbanlq mrasimi keirn bir ne qalileyal zvvar ldrmdlr. branilr bu facinin sbbini hlak olanlarn gnahkar olmasnda grrdlr. Dhtli hvalat haqqnda dananlar gizli mmnuniyyt hissi keirirdilr. Onlar hesab edirdilr ki, onlar n uurlu qurtarm bu faci onlarn hmin qalileyallardan qat-qat yax olduqlarn tsdiq edir, nki Allah onlara qar daha ox mrhmtli olmudur. Onlar Msihdn hlak olanlarn nvanna mhakim szlri eitmk istyirdilr, nki onlarn bu czaya layiq olduqlarna bh etmirdilr. Msihin agirdlri Mllimlrinin n deycyini eitmdn, bu hadis bard z fikirlrini ifad etmk istmirdilr. O, baqalarnn mhakimsin v onlar n mhkm qrarna uyun olan czann myyn edilmsin dair onlara artq mlumat vermidi. Lakin buna baxmayaraq, onlar gzlyirdilr ki, hlak olmu qalileyallar baqalarna nisbtn daha ox gnahkar olduqlarna gr Msih onlar mhakim edckdir. Onun cavab is onlarn byk tccbn sbb oldu. Yncaa mracit edrk, Xilaskar dedi: Mgr el dnrsnz ki, bu qalileyallar bu aqibt uradqlarna gr btn digr qalileyallardan daha gnahkardrlar? Yox, deyirm siz; lakin gr tvb etmzsinizs, hamnz onlar kimi

123

hlak olacaqsnz. Bu mdhi faci insanlarn rklrini itatli edib onlar tvby gtirmli idi. Msihd zn snacaq tapmayan insanlarn zrind axacaq intiqam imyi yaxnlard. agirdlri il v yncaqla dand zaman peymbrlikl glcy baxaraq, Msih orada ordularn mhasiry aldqlar Yeruslimi grrd. O, seilmi hr zrin addmlayan dmnlrin ayaq sslrini eidir, bu mhasird minlrl hlak olmular grrd. branilrin oxlar, qalileyallar kimi, mbdin hytlrind qurbanlq mrasimi keirn zaman ldrlmdlr. Ayr-ayr insanlarn bana gln facilr onlar kimi gnahkar olan btn xalq n ediln Allah xbrdarl idi. gr tvb etmzsinizs, - sa deyir, - hamnz onlar kimi hlak olacaqsnz. Qsa bir mddt insanlar n snaq zaman yen d uzadlmdr. Onlarn min-amanlna xidmt edni drk etmk n onlara yen vaxt verilmidir. Bir nfrin banda kilmi bir ncir aac var idi, - O davam edir, - v glib onun zrind meyv axtard, lakin tapmad. Babana dedi: Budur, artq ildir ki, mn bu ncir aacnn yanna glib meyv axtarram v tapmram; onu ks; niy bo yer torpaq tutur? Msihi dinlynlr qti surtd bu szlrin kim aid edildiyini bilirdilr. Davud z nmlrind sraili Misirdn gtirilmi zm tnyin bnzdirdi. Yeaya yazrd: srail nsli Ordular Rbbinin zm badr, Yhuda adamlar is Onun sevimli meynlridir (Ye. 5:7). Msihin gliin tsadf edn nsil Rbbin zm bandak mhz hmin ncir aac idi ki, Onun xsusi qays v xeyir-duas il hat edilmidi. Allahn z xalq n myyn eldiyi o uca mqsd v Onun verdiyi o mhtm imkanlar aadak gzl szlrd tsvir edilmidir: Onlara Rbbin hrtini akar etmk zn Rbbin kdiyi salehlik pald aaclar deyilck (Ye. 61:3). Can stnd olan Yaqub Mqdds Ruhdan ilham alaraq z sevimli olu haqqnda deyir: Yusif barl bir aac, em knarnda meyvli bir aacdr, budaqlar divarn zrindn aar. V davam edir: Sn kmk edn Atann Allahdr. Sn xeyir-dua vern Klli-xtiyardr. Yuxarda gylrin brkti il, drinlikd olan su mnblrin brkti il, dlrin, btnlrin brkti il sn xeyir-dua verck (Yar. 49:22, 25). Bellikl, Allah sraili hyat bula stndki mhsuldar aac kimi kmidir. O znn

124

zm ban mhsuldar bir tpd yerldirdi. O, torpa bellyib, dalar knara atd, sezm meynlr kdi (Ye. 5:1, 2). zmlyn barn gzldi, amma ba cr zm gtirdi (Ye. 5:2). Msihin dvrnd bu xalq z mminliyini vvlki yzilliklrdki yhudilrdn daha ox iirdirdi, lakin Mqdds Ruhun mczli mhsullarndan onlardan ox mhrum olmudu. Yusifin xasiyytinin o dyrli chtlri ki, onun hyatn bu qdr gzl v rayihli edirdilr, ibrani xalqnn xasiyytind tzahr edilmirdi. Allah z Olunun timsalnda sraild xeyirli mhsul axtard v tapmad. srail bo yer torpaq tuturdu. Onun mvcud olmasnn z lnt idi, nki o, zmlkd xeyirli aacn bit bilcyi torpa tuturdu. Bellikl, srail Allahn onun vasitsil bu dnyaya gndrmk istdiyi xeyir-dualardan onu mhrum edirdi. sraillilr z hyatlar il Allah baqa milltlrin gznd thrif olunmu kild tsvir edirdilr. Onlar ninki yararsz idilr, lakin artq baqa xalqlarn da Allaha qaytmana ciddi mane olurdular. Onlarn dinlri sas etibaril thriflr toplusuna dnmd v insanlar xilasa gtirmk vzin, onlar lm dar edirdi. Bu msld baban aann hkmnn daltli olduuna bh etmir ki, aac barsz qaldqda onu ksmk grkdir; lakin o, aann bu aaca drin maran drk edir v onu bldrr. Baban bu aac iklnn v mhsuldar grmkdn ox he n sevindir bilmz. Aann da bunu arzuladn baa dn baban ona bel cavab verir: Aa! Ona bu il d toxunma, mn onun trafn bellyr v peyinl dvry alaram: meyv gtirrs, yax. Baban bundan sonra da, demk olar ki, midsiz aaca qay gstrmy hazrdr. O onu daha byk qay il hat etmyi tklif edir. Ona btn diqqtini ynldckdir. Aa v baban bu ncir eyni drcd maraq gstrirlr. Seilmi xalqa qar mhbbtlrind d Ata v Oul mhz buna bnzr kild birdirlr. Msih z dinlyicilrin deyirdi ki, onlara daha byk imkanlar verilckdir. lahi mhbbtin ixtira etmy qadir olduu hr cr vasitlrdn istifad edilckdir ki, onlar salehlik kmlri ola bilsinlr v btn dnyaya xeyir-dua mhsulu versinlr. Msih bu msld babann sylrinin nticlrindn danmr. Onun hekaysi burada bitir. Bu hekaynin nec qutaracann msuliyyti Msihin szlrini dinlyn

125

nslin zrin qoyulmudur. Onlara ciddi xbrdarlq edildi: gr gtirmzs, gln il ksrsn. Son qrarn icra edilmsi Mllimi dinlynlrdn asl idi. Qzb gn yaxn idi. Hmin vaxta kimi artq srail zrin dm blalarn iind ban yiysi mrhmtl z xalqna barsz ncirin l bilcyi haqqnda xbr verirdi. Msihin bu xbrdarl bu gn d sslnmkddir. Ey qaysz insanlar, siz d Rbbin banda barsz aac deyilsinizmi? Hkmn szlri siz d aid deyildirmi? N mddtdir ki, siz Onun namlarn alrdnz? N mddtdir ki, O sizin hyatnz mahid edirdi v qarlql mhbbt gzlyirdi? Allahn zmlynd, babann himaysi v qays altnda olaraq, nec byk imkanlara malik idiniz! Mjdnin xbri n qdr tez-tez sizin ryiniz toxunurdu! Siz Msihin adn dayrsnz. Zahirn siz htta Onun bdni olan imanllar cmiyytin mnsubsunuz. Yen d siz drk etmirsiniz ki, byk mhbbt ryi il canl nsiyytiniz yoxdur. Onun hyatnn axn sizin iinizdn axmr. Onun xasiyytinin msbt chtlri, Ruhun namlar sizin hyatnzda bruz edilmir. Mhsulsuz aac hm ya, hm gn in, hm d babann diqqt v qaysn alr. O, baqalar kimi, torpan irlri il qidalanr. Lakin onun barsz budaqlar yalnz torpaa klg salr v mhsuldar bitkilrin bymsin mane olur. Belc d, bolluqla sizin zriniz axdlan lahi namlar dnyaya xeyir-dua gtirmir. Siz baqalarnn malik ola bilcklri xeyir-duan alrsnz. Tam aydnlqla olmasa da, drk edirsiniz ki, yer n yksnz. Lakin yen d z byk rhmin gr Allah sizi ksmir. O siz soyuq baxla baxmr. Sizdn laqeydlikl dnb, lm ayanda qoymur. nsana baxarkn, ne sr vvl qdim srail n alad kimi, ac-ac hnkrr: Ey Efryim, sni nec ldn verim? Ey srail, sni nec tslim edim?.. Mn qzn qzbiml rftar etmrm, Efrayimi artq mhv etmrm. nki Mn Allaham, insan deyilm (Hu. 11:8, 9). Mrhmtli Xilaskar hr birimiz haqqnda deyir: Ona bu il d toxunma, Mn onun trafn bellyr v peyinl dvry alaram. Uzun snaq mddti boyunca nec yorulmaz mhbbtl Msih srail xidmt edirdi. O, armxda yalvarrd: Ata! Onlar bala, zira n etdiklrini anlamrlar (Lk. 23:34). Onun yksldilmsindn sonra Mjd vvl Yeruslimd tbli edildi. El orada da Mqdds Ruh Onun agirdlrinin zrin endi. El orada da ilk imanllar

126

cmiyyti dirilmi Xilaskarn qdrtini byan etdi. Mlk zl Stefan da Onun haqqnda hadt edib z cann verdi (Hv.i. 6:15). Gylrin insanlara ver bilcklri hr n vardrsa, vvl Yeruslim bx edilmidi. Msih dedi: Bam zn etmdiyim ey qalmad (Ye. 5:4). Elc d sizin n Onun qays v myi ziflmir, ksin oxalr. O hl d deyir: Mn, Rbb, ba qoruyuram, tez-tez sulayram, gec-gndz keiyind dururam ki, he ks ona zrr vermsin (Ye. 27:3).

Meyv gtirrs, yax; gr gtirmzs...

lahi qayya cavab vermyn rk srtlir v nticd Mqdds Ruhu dinlmk qabiliyytini itirir. Bu zaman hr halda hkm ifad olunur: Onu ks; niy bo yer torpaq tutur? Allah bu gn d bizi dvt edir: Dua szlri il Rbb trf dnn< Onlarn dnklyn lac edcym, onlar rkdn sevcym< Mn srail bir eh olacaam, o, zanbaq kimi ik aacaq, Livan sidri kimi kk atacaq< Adamlar yen d onun klgsi altnda oturub, buda kimi ccrck, meyn kimi tumurcuqlayacaqlar< Snin bar vermyin Mndn olacaq (Hu.14:2-8).

Get, btn yollar v prlri axtar

(Lk. 14:1, 12-24)

Xilaskara bir friseyin evind qonaq olmaq vaqe oldu. O hm yoxsullarn, hm d znginlrin dvtini qbul edirdi v z adtin gr, grdklrini tdris etdiyi hqiqt drslri il balayrd. branilrin mqdds bayramlar dvlt v dini tntnlrin birillik dvr il bir vaxta drd. Bu bayramlar onlar n bdi hyat xeyirduasnn simvolu rolunu oynayrdlar. Onlar zlrini byk ziyaft iind, brahimin, shaqn v Yaqubun hatsind tsvvr edirdilr, hmin vaxt btprstlr xaricd

127

qalaraq, btn bunlar yalnz acgzlkl mahid edckdilr. Bu onlarn lzzt aldqlar tsvir idi. Msih onlara bu df vermk istdiyi xbrdarl v yd o byk ziyaft haqqnda msll tsvir eldi. branilr min idilr ki, hm bu, hm d glck hyatdak Allahn xeyir - dualar yalnz onlar n nzrd tutulubdur. Btprstlrin d Allahn mrhmtin layiq olduqlarn onlar qbul etmirdilr. z mslil Msih ibranilri min etmy chd etdi ki, bununla onlar mrhmtin dvtini rdd edir v hqiqtd Allahn Padahlndan imtina edirlr. O deyirdi ki, ibranilrin bellikl rdd etdiklri dvt o kslr ynlckdir ki, ibranilr onlara nifrt edir, o kslr ki, yanlarndan kediklri zaman, czamldan kinn kimi, paltarlarn ydrrdlar. Verdiyi ziyaft qonaqlar dvt edrkn, frisey znn eqoist istklrini rhbr tuturdu. Msih is ona dedi: gr gnorta, yaxud axam ziyaft dzltsn, n z dostlarn, n z qardalarn, n z qohumlarn, n z zngin qonularn dvt et ki, onlar da sni araraq sn vzini versinlr. Fqt ziyaft dzldnd yoxsullar, lillri, topallar, korlar dvt et, onlar sn vzini dy bilmdiklrin gr sn bxtiyar olacaqsan, zira salehlrin dirildiyi zaman sn vz verilckdir. Burada Msih Musa vasitsil Onun srail verdiyi mri tkrar edir. Rbb buyururdu ki, onlarn mqdds bayramlarnda qriblr, yetimlr v dul qadnlar glib bundan doyuncan yesinlr (Qan.tk.14:29). Buna bnzr qonaqlarn dvt edilmsi srail n nnvi hal idi. Hqiqi qonaqprvrliyin sevincini drk edrk, insanlar btn il boyunca kasb v mzlumlara qay gstrmyi yrnmli idilr. Lakin bu nliklr daha byk mna dayrd. srail bx edilmi ruhlu xeyir-dualar yalnz onlar n nzrd tutulmamd. Allah onlara hyat ryini ondan tr vermidi ki, onlar onu btn dnya il bldrsnlr. Ancaq onlar bunu yerin yetirmdilr. Msihin szlri onlarn mnliyin thmt oldu. Bel szlri eitmk friseylrin xouna glmirdi. Shbti baqa smt ynltmk istyn bir frisey riyakarcasna nida etdi: Allahn Padahlnda rk yeyn, n bxtiyardr! Bu el lovalqla ifad olundu ki, sanki Allahn Padahlnda onun yeri artq hazr idi. Onun minliyi bu gn znn Msihd xilas olmasndan sevincl

danaraq, bu xilasn rtlrini yerin yetirmynlrin minliyin bnzrdir. Onun ruhu Balaamn dua etdiyi zaman malik olduu ruha bnzyirdi: Saleh insanlarn lm il lm, sonum onlarnk kimi olsun (Say. 23:10). Bu frisey znn sma n yararl

128

olduunu yox, smaya gldiyi zaman hzz alaca eylri dnrd. z atmacas il o, ziyaft zvlrinin dnclrini onlarn bugnk vziflrindn yayndrb, fikirlrini real hyatdan salehlrin dirilcyi uzaq zamanlara ynltmk istyirdi. Msih bu riyakarn ryini oxuyurdu v z nzrini ona ynldrk, btn toplaanlarn qarsnda artq bu gn onlarn malik olduqlar imtiyazlarn mnasn v vacibliyini ad. Onlara gstrdi ki, glcyin xeyir-duasn bldrmk n artq bu gn grlsi ilri vardr. Bir adam, - O sz balad, - byk axam ziyafti dzltdi v oraya oxlu qonaq ard. Yemk vaxt glnd aa z qulunu dvt olunanlarn yanna gndrdi ki, onlara desin: Buyurun, nki artq hr ey hazrdr. Lakin bu dvt qrib etinaszlq gstrildi. V ham birdn zr istmy balad. Birincisi ona dedi: Mn bir torpaq sahsi almam, gedib ona baxmalyam, sndn xahi edirm, mni bala. Digri dedi: Mn be ct kz satn almam v onlar snaqdan keirmy gedirm; sndn xahi edirm, mni bala. ncs dedi: Mn evlnmim, buna gr d gl bilmrm. Bu sbblrin he biri brat n kifayt deyildi, nki hqiqi zrurtdn domamd. z torpana gedib baxmaq niyytind olan adam onsuz da artq onu almdr. Gedib ona baxmaqdan tr ona gr tlsir ki, onun uru btvlkl bu nailiyyt clb edilmidir. kzlr d artq alnmdlar. Onlar snaqdan keirmk yalnz alcnn maran dmkdn tr idi. nc zr d imtina etmk zn ciddi sbb deyildi. Nzrd tutulan qonan evlnmsi onun ziyaftd itirak etmsin mane olmurdu. Onun xanm da orada sevincl qarlanard. Lakin onun z planlar var idi v onun nzrind itirak edcyini vd etdiyi ziyaftdn cazibli idi. O, artq lzzti onu dvt etmi aa il nsiyytdn deyil, baqa cmiyytd alma vrdi etmidir. O zr istmir v htta imtina edrkn adi db qaydalarna riayt etmir. Gl bilmrm szlri mn glmk istmirm hqiqtini gcl rtr. Dvt olunanlarn imtina n gtirdiklri bu sbblrin hams onlarn urlarnn l kmk istmdiklri baqa maraqlar zrind cmldiyini gstrir. Onlarn vvl qbul etdiklri dvt sonradan rdd edildi v sxavtli dost onlarn bel saymazlqlar il thqir edildi.

129

Msihin mslindki byk ziyaft Mjdnin tqdim etdiyi xeyir-dualar tsvir edir. Ziyaft n hazrlanm yemklr - Msihin zdr. O, gylrdn enmi rkdir; xilasn mnbyi Ondadr. Rbbin mjdilri Xilaskarn gzlnn gliini ibranilr oxdan xbr vermilr; onlar Msih dnyann gnahn ortadan qaldran Allahn Quzusu kimi iar edirdilr (Yh. 1:29). Allahn hazrlad ziyaftd O, insanlara smavi namlarn n byyn, hdsizini tklif edir. Onun n tknmz ehtiyatlar hazrlayaraq, Allahn mhbbti bu nliyi yaratd. Bu rkdn yeyn, Msih deyir, - bdi yaayacaqdr (Yh. 6:51). Ancaq bu ad Xbr bayramna dvti qbul etmk n insanlar z dnyvi maraqlarn bir mqsd - Msihi v Onun salehliyini qbul etmy tabe etmlidirlr. Allah hr eyini insana vermidir v ondan xahi edir ki, Ona etdiyi sitayii hr cr dnyvi v eqoist maraqlarndan stn tutsun. O, ikilmi ryi qbul ed bilmir. Dnyan sevmy srf ediln rk Allaha tslim edil bilmz. Bu mslin verdiyi drs btn dvrlr n hmiyytlidir. Allahn Quzusu hara gets, biz Onun dalnca getmliyik. Biz Onun rhbrliyini semk lazmdr. Onun dostluu dnyvi dostlarn cmiyytindn stn tutulmaldr. Msih deyir: Atasn v ya anasn Mndn artq sevn Mn layiq deyil; olunu v ya qzn Mndn artq sevn Mn layiq deyil (Mt. 10:37). Msihin dvrnd ail masas arxasnda z gndlik rklrini yeyn zaman oxlar bu szlri tkrar edirdilr: Allahn Padahlnda rk yeyn n bxtiyardr. Msih is gstrdi ki, slind bu qiymtsiz masaya qonaq tapmaq n qdr tindir. Onun szlrini dinlynlr drk edirdilr ki, Mrhmtin arna nahaq ss vermdilr. Dnyvi var-dvlt, qazanc v nlr yans onlar tamamil z sartin almd v hams yekdillikl dvti rdd etdilr. Hyat ryi Mnm. Atalarnz shrada manna yedilr v ldlr; gylrdn gln rk is eldir ki, onu yeyn lmz. Gydn enmi olan diri rk Mnm (Yh. 6:48-51). Tssf ki, bu gn d biz eyni mnzrni mahid edirik. Msldki axam ziyaftin dvt olunanlarn bhanlri bizim gnlrd Mjdni qbul etmkdn imtina ednlr trfindn yenidn sslnir. nsanlar byan edirlr ki, Mjdnin tlblrini qbul etmk namin onlar zlrinin dnyvi planlarn thlk altna qoya bilmzlr.

130

Onlar hesab edirlr ki, onlarn dnyvi maraqlar bdi dyrlrdn daha ox hmiyytlidir. Htta onlarn Allahdan aldqlar xeyir-dualar da onlarn qlblrini Yaradan v Balayandan ayran sdd dnr. Bzilri htta mvqqti d olsa z dnyvi ilrindn yaynmaqdan qorxaraq, mrhmt elisin deyirlr: ndilik get, mnasib vaxt tapdqda, sni artdraram (Hv. i. 24:25). Digrlri Allahn arna itat etdiklri zaman vtndalq mnasibt v laqlrind tinliklr ola bilcyin istinad edirlr. Bu adamlar deyirlr ki, yaranm qohumluq v dostluq balarnn ahngini poza bilmzlr. Bununla da onlar zlrini sann dand msldki sas surtlr bnzdirlr. Onlarn aciz, zif bhanlrini ziyaftin Sahibi z dvtin qar nifrt tzahr hesab edir. Mn evlnmim, buna gr d gl bilmirm deyn adamn timsalnda nhng insan ktlsi durur. z xanmlarnn, yaxud rlrinin szn baxaraq, Allahn arna ss vermyn n qdr insan var dnyada. r bzn deyir: Mnim xanmm bunun leyhin olduu halda, mn Allaha mnasibtd z mslklrim riayt ed bilmrm. Onun tsiri mnim z qidm uyun hrkt etmyimi son drc tinldirckdir. Yaxud arvad rhmli dvt alr: Glin, zira artq hr ey hazrdr, lakin bel cavab verir: Xahi edirm, mni bala, mnim rim mrhmt dvtindn imtina edir. O deyir ki, onun i qaylar buna mane olur. Mn hr eyd riml brabr olmalyam, buna gr d gl bilmirm. ox zaman uaqlarn rklri daha hssas olur. Onlar sann arna getmk istyirlr. Lakin onlar z ata v analarn sevirlr v bir halda ki, valideynlri Mjdnin dvtin lazmi diqqt gstrmirlr, vladlar hesab edirlr ki, onlarn da getmyi vacib deyildir. Onlar da byan edirlr: Bala mni. Bu adamlarn hams Xilaskarn dvtindn imtina edirlr, nki ailnin blnmsindn qorxurlar. Onlar hesab edirlr ki, Allaha xidmtdn l kmkl, evd slh v min-amanl qoruyurlar, ancaq bu, yanlma, xlyadr. Eqoizm kn insanlar onu da bickdirlr. Msihin mhbbtini rdd edrk, onlar insan mhbbtin paklq v mhkmlik gtirn yegan mfhumu rdd etmi olurlar. Bu insanlar yalnz sman itirmyckdirlr, ancaq namin sman qurban gtirdiyindn d hqiqi hzz almayacaqdrlar.

131

Msld axam yemyi vern adam onun dvtinin nec qarlandn grb qzblnrk z nkrin dedi: Tez get, hrin klrind v skilrind olan yoxsullar, lillri, topallar v korlar buraya gtir. Ev yiysi qonaqprvrliyini v sxavtini inkar ednlrdn z evirdi v hddn artq yoxsullar, evlri v torpaq sahlri olmayanlar dvt eldi. O, yoxsullar v aclar, onun sxavtini dyrlndir bilnlri ard. Vergiyanlar v fahilr, Msih dedi, - Allahn Padahlna sizdn qabaq girirlr (Mt. 21:31). Bu, yaxud digr insan digrlrinin nifrtl ondan z evirdiklri qdr gnahkar olsa da, he zaman o qdr dkn, o qdr yararsz olmayacaqdr ki, Allahn diqqt v mhbbtindn mhrum edilsin. Msih arzu edirdi ki, Onun yanna ldn dm, yorun, mzlum adamlar glsinlr. O, adamlara baqa he yerd ld ed bilmycklri iq, sevinc v slh vermk istyirdi. Gnahkarlarn n pislri Onun drin, smimi fqtin v mhbbtin malik olurdular. O z Mqdds Ruhunu gndrib, onlar zn clb etmk n arr. Yoxsullar v korlar gtirn aasna dedi: Aa! Snin mrin yerin yetirildi, hl artq yer d vardr. Aas qula dedi: Get, btn yollar v prlri axtar v insanlar glmy mcbur et ki, evim dolsun. Burada Msih Mjdnin yhudi dininin hdudlarndan xaraq, dnyann n ucqar yerlrin qdr yaylmasna iar edirdi. Bu mr itat edrk, Pavel v Barnaba csartl ibranilr dedilr: Allahn Klam vvlc siz tbli olunmal idi. Madam ki siz onu rdd edirsiniz v bdi hyata layiq olmadnza hkm verirsiniz, budur, biz d digr milltlr trf dnrk. nki Rbb biz bel mr etmidi: Sni digr milltlr n iq olaraq qoydum ki, yerin uclarna qdr xilas gtirsn (Hv. i. 13:46-48). Msihin hvarilri trfindn byan ediln Mjd Onun dnyaya lk gliindn xbr verir v insanlara Ona iman etmkl xilas edilmyin ad xbrini atdrrd. O, eyni zamanda, Msihin z xalqn xilas etmk n byk izzt iind ba verck kinci gliin iar edirdi v insanlara iman v itat vasitsil mqddslrin mirasnda itirak edcklrin mid verirdi. Bu xbr bu gn d insanlara verilibdir v o, Xilaskarn kinci gliinin yaxn olduunu xbr verir. Bir zamanlar z gliinin lamtlri haqqnda Onun xbr verdiklri artq ba vermidir v lahi Klam yrnrk grrik ki, Rbb artq qapdadr.

132

Vhy Kitabnda Yhya Msihin kinci glii haqqnda mjdni qabaqcadan xbr verir. O, gyn ortasnda uan bir mlk grr. Onun bdi bir Mjdsi var idi ki, yer znd yaayanlara, hr millt, hr qbily, hr dil v hr xalqa tbli etsin. V O, yksk ssl deyirdi: Allahdan qorxun! Ona izzt verin! nki hkmnn vaxt gldi (Vh. 14:6, 7). Bu peymbrlikd mhkm haqqnda xbrdarlq digr xbrlrl

ahngdarlqda nsan Olunun sma buludlarnda zhur etmsini qabaqcadan xbr verir. Hkm haqqnda xbr onu gstrir ki, Msihin kinci glii yaxndadr. Xbrin ad is bdi Mjddir. Bellikl, Msihin kinci gliinin tblii v bu zhurun yaxnda olmasnn byan edilmsi Mjd xbrinin ayrlmaz hisslridir. Mqdds Kitab xbr verir ki, axr zamanlarda insanlar dnyvi nemtlr, ylnclr v qazanc dalnca qaacaqdrlar. Onlar bdi dyrlr qar kor v kar olacaqdrlar. Msih deyir: Nuhun gnlri nec idis, nsan Olunun glii d o cr olacaqdr. nki Nuhun gmiy girdiyi gn qdr, tufandan vvlki gnlrd insanlar yeyib, iib, evlnib, r gedirdilr v tufan glib hamsn aparncaya qdr nec bixbr idilrs, nsan Olunun glii d bu cr olacaqdr. Hqiqtn d bu gn beldir. Adamlar qazanc v z ehtiyaclarn dmk dalnca el qazrlar ki, sanki n Allah, n gylr, n d glck vardr. Nuhun dvrnd glck tufan haqqnda qabaqcadan xbrdarlq edilmidi ki, onlar gnahkar olduqlarn drk edib tvb etsinlr. Eynil Msihin yaxn olan kinci glii haqqndak xbr insanlar dnyvi faniliy qaplmaqdan saqndrmaa armdr. Bu xbr onlar bdi dyrlri drk etmlri n oyatmaldr ki, insanlar Rbbin dvtin ss verib, Onun sfrsind itirak ed bilsinlr. Mjdnin dvtnamsi btn dnyaya, hr millt, hr qbily, hr dil v hr xalqa aid edilmidi (Vh. 14:6). Saqndrma v rhmin sonuncu xbri btn yer zn z izzti il nurlandrmaldr. O hr ksin qulana atmaldr: varl v kasblarn, silzad v sadlrin. Get, btn yollar v prlri axtar, - deyir Msih, v insanlar glmy mcbur et ki, evim dolsun. Dnya lahi Klamn acln krk, Mjdnin atmazlndan mhv olur. nsanlarn ox az bir qismi insan rvaytlri il qardrlmam tmiz lahi Klam tbli edirlr. Buna gr d insanlar Mqdds Kitab ld etslr d, Allahn Yazlarda

133

onlar n yerldirdiyi xeyir-dualar almrlar. Rbb z qullarn Onun xbrini insanlara atdrmaa arr. Gnahlar iind mhv olan insanlara bdi hyat Klam bx edilmlidir. Yollar v prlrl getmy vadar edrk, Msih bu vzifni z ad namin xidmt etmy dvt etdiyi hamnn qarsnda qoyur. Msihin xidmtilri n btn dnya faliyyt meydandr. Btn br ailsi onlarn xidmtin mnsubdur. Rbb istyir ki, Onun ltf klam hr qlb atdrlsn. Bu xidmt xeyli drcd xsi faliyytl yerin yetirilmlidir. Msihin sulu bel idi. Onun z ox zaman mhz hr bir canla xsi nsiyyt vasitsil insanlara xidmt edirdi. Yalnz bir dinlyici il shbt d byk hmiyyt verirdi. ox zaman tk bir can vasitsil xbr minlrl baqalarna atrd. Biz insanlarn bizim yanmza glmsini gzlmmliyik; zmz onlarn olduu yerlr getmliyik. Klam kafedradan sslndiyi zaman i yenic balayr. gr onlara atdrmasaq, insanlarn byk bir hisssi Mjdni eitmyckdir. Ziyaft dvt ilk nc briyytin Mllimi v ndri olacaq Msihin

gliindn xbr vern peymbrliklr malik olan v Xilaskarn glck missiyasna dlalt edn simvolik ibadtin etibar olunduu ibrani xalqna verilmidir. Kahinlr v xalq smavi ar dinlsydilr, onlar Mjd xbrinin btn dnyaya yaylmasnda Msihin elilri il birlrdilr. Onlara baqalar il blnck hqiqt etibar edilmidir. Onlar bu ar rdd etdikdn sonra o, dilnilr, lillr, topallara v korlara gndrildi. Vergiyanlar v gnahkarlar da bu dvti qazandlar. Mjd dvti btprstlr verildiyi zaman da eyni mqsdi dayrd. Mjd xbri vvl yollara yni bu dnyada mhm rol oynayan xslr, xsusil Mllimlr v xalqn liderlrin nvanlanr. Rbbin elilri bunu unutmamaldrlar. Pastorlarn, Allahn sediyi Mllimlrin Mjdnin ilk olaraq yaylmas haqqnda szlr ox ciddi yanamalar grkdir. Onlar cmiyytin ali tbqsin mnsub olan adamlara xsusi diqqt v qardacasna hrmtl yanamaldrlar. Biznes nmayndlri, cmiyytd yksk vziflr tutan adamlar, yaradclq v elm xadimlri, zkal v istedadl adamlarn hamsnn urlar bu gn n xsusi hmiyyt ksb edn hqiqtlr n hl dvt almamdr, onlar Allahn dvtini nc eitmlidirlr.

134

Bu dnyann znginlrin d Allahn dvtini atdrmaq ox vacibdir. Onlarda gylrin bx etdiyi nemtlr gr msuliyyt hissi oyatmaq lazmdr. Onlara xatrlatmaq lazmdr ki, dirilrin v llrin Hkmdarna malik olduqlar srvtlrin xrclnmsi haqqnda hesabat vermli olacaqlar. ngin insan sizin Allah qorxusu v mhbbt il grdynz i mhtacdr. ox tez-tez o, bann stn alm thlkni hiss etmdn, z dvltin gvnir. Onlarn nzrini fani olmayan dyrlr ynldib, hqiqi sadtin gcn drk etmlrin kmk etmk lazmdr, o sadtin ki dvt edib deyir: Ey btn yorunlar v yklri ar olanlar, Mnim yanma glin v siz Mn rahatlq verrm. Boyunduruumu zriniz gtrn v Mndn yrnin; zira Mn hlim v qlbdn tvazkaram; v canlarnza rahatlq taparsnz. nki

boyunduruum asan v ykm yngldr (Mt. 11: 28-30). z thsilin, varna, yaxud da vzifsin gr dnyada yksk mvqelr sahib olan adamlara onlarn xilas olmalarna aid xsi sual il az-az mracit edirlr. Msihi xidmtilrin oxu bel adamlar arasnda i aparmaqdan kinirlr. Ancaq bu, bel olmamaldr. nsan suda boulduu zaman biz onun vkil, tacir, yaxud hakim

olduuna gr dayanb, mhv olmasn laqeydlikl mahid etmirik. gr biz uzuruma trf qaan insan grrks, onu yubanmadan, hans vzif sahibi olduundan asl olmayaraq, saxlayrq. Biz he vaxt insanlar onlarn canlar n thlkli olan eylrdn kindirmkd trddd etmmliyik. Aqca dnyvi dyrlr stnlk vern insana da laqeyd olmaq dzgn deyildir. Cmiyytd yksk mvqelr sahib olanlarn oxusu malik olmadqlar qlb rahatlna ehtiyac duyurlar. Onlar hrtprst vurnuxmadan v rk boluundan yorulublar. Cmiyytin n yksk tbqlrind xilas n susayan v yan knlr vardr. gr Rbbin xidmtilri xsn, xo niyytlrl v Msihin yumaltd rkl onlara yaxnlam olsaydlar, onlarn oxu mid ld etmi olardlar. Tbliatn mvffqiyyti nitqlrin elmliliyindn, byanat v hadtlrin parlaqlndan, sbutlarn inandrc v drin olmasndan deyil, Xbrin sadliyindn, onun susam qlb n anlaql v aktual olmasndan asldr. Mn xilas olmaqdan tr n etmliym? - hr qlbin ehtiyac budur. Minlrl insan n n sad v adi szlr tam inandrc ola bilr. Hqiqi fitri istedada malik olan yksk intellektli insanlar ox vaxt rklrin tskinlik v dstyi

135

mhz Allah sevn v bu mhbbtdn yalnz n maraql eydn dand kimi bhs edn adamlarn sad klmlrind taprlar. ox zaman qabaqcadan byk sy il hazrlanm cmllr ox zif tsir

balayr. Lakin Allah vladnn smimi inandrma, tbii sadlikl bal olan sz artq oxdan v sanki hmilik Msih v Onun mhbbti n qapanm rklri amaq gcn malikdir. Qoy Msihin iisi bilsin ki, z xsi qvvsil ilmir. Qoy o, Allahn taxt nn Onun xilas etmy qadir olduuna iman edrk qapansn. Qoy o, dualarda Allahla mbariz etsin v sonra da Allahn bx etdiyi btn qabiliyytlrdn istifad edrk alsn. Mqdds Ruh onun fal qvvsi olacaqdr. Qoruyucu mlklr onun yannda olacaqdrlar ki, onun mracit etdiyi insanlarn rklrin tsir edib hqiqt toxumu ksinlr. gr Yeruslimd xalq asaqqallar v Mllimlr Msihin onlara gtirdiyi hqiqti qbul etsydilr, onlarn hri nec bir missioner mrkzin evril bilrdi! O zaman z evirmi srail xalq geri dnrdi. Rbb n nhng ordu toplana bilrdi. Nec byk srtl o, ad Xbri dnyann hr ucuna atdra bilrdi! Elc d indiki gnd yksk mvqey v byk istedada malik olan adamlar Msihin xidmtin clb olunsa idilr, yxlmlar qaldrmaq, rdd edilmilri toplamaq, hr yerd xilas haqqnda xbrlri yaymaq n nec nhng i grl bilrdi. Allahn dvti ox tez bir vaxtda hr ks atdrlard v qonaqlar Rbbin sfrsin toplaardlar. Ancaq biz yalnz dahilri v istedadllar dnrk, yoxsullar unutmamalyq. Msih z elilrin eyni zamanda k v prlri axtararaq, bu dnyann yoxsul v mzlumlarnn yanna getmyi mr etmidi. Byk hrlrin hyt v skilrind oxlu sayda aillr v ayr-ayr insanlar, ola bilsin, yad torpaqda qrib olan adamlar vardr ki, onlarn imanllar cmiyytinin olmasndan he xbrlri d yoxdur v z tnhalqlarnda zlrini Allah trfindn unudulmu hesab edirlr. Onlar xilas olmaq n n edcklrini bilmirlr. Onlarn oxlar gnah irkabnda boulurlar. oxlar midsizliy qaplblar. Onlar z zablar, ehtiyaclar, imanszlqlar v qmlri iind sarslblar. Crbcr xstliklr onlarn bdnlrin v qlblrin zrb endirir. z blalar iind tskinlik tapmaq istdiklri zaman iblis onlar rmy v lm aparan ehtiras v tamahla snaa kir. eytan onlara azda toza evriln Sodom

136

almalarn uzadr. Onlar z pullarn rk olmayana v z sylrini hqiqi sadt gtirmyn srf edirlr. Bu mzlumlarn simasnda biz Msihin xilas etdiklrini grmliyik. Onun ar bunlara aiddir: Ey btn susamlar, glin su bana! Ey pulu olmayanlar, glin, aln, yeyin! Glin, rab v sd pulsuz - parasz aln! N zn pulunuzu grk olmayan eylr, qazandnz sizi doydurmayan eylr xrclyirsiniz? Mni diqqtl dinlyin ki, yax eylr yeysiniz, nemtlrdn dadasnz. Qulaq asn, Mnim yanma glin, dinlyin ki, sa qalasnz (Ye. 55:1-3). Qrib v sfillr, btn ruhlu qvvlrini itirmi bdbxt insanlara Allah xsusi diqqt v qay il yanama mr edir. man msllrin tamamil bigan grnnlrin oxlar rklrinin drinliyind slh v qlb rahatl n susayblar. Onlar gnah irkabnn lap dibin dm olsalar da, onlarn xilas olmalarna mid vardr. Msihin davamlar Ona bnzmlidirlr. O, bir yerdn baqasna getdiyi zaman mzlumlara tskinlik verir v xstlri saaldrd. Bundan sonra is O onlara z Padahlnn byk hqiqtlrini ard. Onun davamlar da bel etmlidirlr. Yalnz insann bdninin zablarn ynglldirdikdn sonra siz onun qlbinin d ehtiyaclarn dmk imkanna malik ola bilrsiniz. Siz ona armxa kilmi Xilaskar gstrrk dahi Tbibin mhbbtindn dana bilrsiniz, yalnz O yenidn yaratmaq v brpa etmk qdrtin malikdir. Yoxsul, ruhdan dm v azmlara deyin ki, onlar midsiz olmamaldrlar. Onlar yxlsalar da, dzgn xasiyyt trbiy etmslr d, Allah onlar brpa edib, z xilasnn sevincini onlara vermkdn hzz alr. O, ilk baxda yararsz grnn v zrind artq iblisin z iini grm olduu xammal gtrb, onlar z ab-daan ltfnn obyektin evirmy addr. Allah onlar itatsizlrin zrin enck

qzbdn xilas ed bildiyin gr onlarn saalmaq v tmizlnmk imkan vardr. Onlarn hr biri n Rbbin sfrsi arxasnda yer vardr. O onlar sevincl qarlamaqdan tr gzlyir. Yollar v prlrl gednlr z xsusiyytlri olan mxtlif insanlara rast glcklr, o kslr ki, yen yardma mhtacdrlar. Bunlar o kslrdirlr ki, malik olduqlar ia mvafiq yaayr, Allaha bildiklri sviyyd ibadt edirlr. Ancaq onlar

137

baa drlr ki, hm onlarn zlri n, hm d onlar hat edn insanlar n daha byk i grlmlidir. Onlar Allah haqqnda daha artq biliy malik olmaq istyirlr, nki drk edirlr ki, byk in onlar yalnz ilk alarn grmy nail olublar. Onlar gzlri yal Allaha dua edirlr ki, O onlarn iman vasitsil uzaqdan sezdiklri xeyirdualar gndrsin. Byk hrlrin insafszl v gnahkarl irisind bel

adamlara ox rast glmk olar. Onlarn oxu sxc raitd yaadqlar n dnya trfindn taplmrlar. Onlarn oxusu imanllar cmiyytin v onun xidmtilrin mlum deyildirlr. Lakin onlar yoxsulluq v rzillik iind yaayan insanlardan tr Rbbin ahidlridirlr. Onlar, ola bilsin ki, az ia malikdirlr v tbliat n xsusi istedadlar yoxdur, lakin aclq, soyuq v rzillik dnyasnda onlar fdakarlqla baqalarna xidmt edirlr. Qoy oxeidli lahi ltf evini tiknlr bu fdakar insanlar axtarsnlar, onlarn evlrin getsinlr v Mqdds Ruhun yardm il onlarn ehtiyaclarn ynglldirsinlr. Onlarla brabr Mqdds Kitab tdqiq edin v Mqdds Ruhun siz yrtdiyi sadlikl onlarla bir yerd dua edin. Msih z qullarna onlarn qlblri n smavi rk olacaq xbri verckdir. Qiymtli xeyirdua qlbdn-qlb, aildn - aily keirilckdir. Msihin msld sslnn Glmy mcbur et nsihti bzn yanl rh edilir. Bzilri onu insanlarn zorla dndrilmsin ar hesab edirlr. slind is burada dvtin inadl v inandrc tsir malik olmasnn vacib olduu qeyd edilir. nsanlar Msih gtirmk n Mjd he zaman gc iltmir. O yalnz arr: Ey btn susamlar, glin su bana! (Ye. 55:1). Ruh v glin d deyirlr: Gl! Susayan qoy glsin, arzu edn qoy hyat suyunu mft gtrsn (Vh. 22:17). Allaha glmy bizi Onun mhbbtinin v ltfnn gc vadar edir. Xilaskar deyir: Budur, Mn qap qarsnda durub, onu dyrm: kim ssimi eidib qapn aarsa, Mn onun yanna gircym v Mn onunla, o da Mniml axam yemyini yeyckdir (Vh. 3:20). Saymazlq, imtina, nifrtl qarland zaman O geri dnmr, lakin yorulmadan azmlar axtararaq, deyir: Sni nec trk edim? (Hu. 11:8). Srtlmi rk Onun mhbbtini rdd ets d, O tkrar-tkrar dnrk, ona daha byk inadla yalvarr: Budur, Mn qap qarsnda durub, onu dyrm. Onun qalib gln mhbbtinin gc canlar Ona dnmy vadar edir v onlar Msih bel cavab verirlr: Kmyinl mni yksltdin (Mz.18:35).

138

Msih znn qeyb olmularn axtar zaman rhbr tutduu titrk mhbbtdn z elilrin d verckdir. Glin demk azdr. Bu arn nvanland insanlarn arasnda ellri vardr ki, eitm qabiliyytini itirdiklrin gr bu szlrin mnasna varmrlar. Onlara gstriln xeyirxahl grmkdn tr grm qabiliyytlri ox zifdir. oxlar z dknlklrinin drinliyini drk edirlr. Onlar deyirlr: Mn yardma layiq deyilm, trk edin mni. Lakin Msihin dylri geri kilmmlidirlr. Smimi, qzn mhbbt v fqtl msum v taqtsizlri d dstkly bilrlr. z csartinizin, midinizin v gcnzn bir hisssini onlarla bln. Onlarn Msih dnmlri n xeyirxahlqla tkid edin. V trddd edn bzilrin qar mrhmtli olun; digrlrini is oddan qaparaq xilas edin (Yhuda 22, 23). gr Allahn qullar iman iind Onunla brabr olsalar, O onlarn mjdsin gc verckdir. Onlar lahi mhbbti el tsvir ed bilck v Onun ltfnn rdd

edilmsinin thlkli olduunu el gstrcklr ki, insanlar Mjdni mcburn qbul edcklr. gr insanlar yalnz Allahn onlara taprd ii yerin yetirslr, Msih mczlr yaradacaqdr. Ken srlrd mahid olunan byk yenidnqurma bizim gnlrd d insan rklrind ba ver bilr. On Bunyan kfr v srxoluq mclislrindn, Jon Nyuton is qul alq-satqsndan arlmdr ki, armxa kilmi Xilaskar haqqnda byan etsinlr. Buna bnzr bunyanlar v nyutonlar bugnk insanlarn iindn d arla bilrlr. lahi qvv il birlmi insan borular vasitsil bir ox yoxsul, rdd edilmi adamlar dncklr ki, z nvblrind Allahn surtini digr adamlarda brpa etsinlr. Bir ox adamlar var ki, doru yol il getmk n imkan olmamdr, yanl yollarla yalnz ona gr gedirdi ki, o zaman yaxsn tanmrd, lakin iq alar onlara da atacaqdr. lahi Klam onlara Msihin Zkkaya dediyi sz kimi glckdir: Bu gn Mn snin evind qalmalyam (Lk. 19:5); midsiz gnahkar grnnlrin rklri uaq qlbi kimi inc olacaqdr, nki Msih z ltfkarl il onlar semidi. oxlar dhtli yanlmalardan v gnahdan dnrk, hr cr imkanlara v imtiyazlara malik olan, lakin onlar lazmnca dyrlndirmyn adamlarn yerini tutacaqdrlar. Onlar Onun dyrli miras hesab olunacaqlar, Allahn seilmilri saylacaqlar; Msih z Padahln qbul edn zaman onlar Onun taxtnn nnd duracaqlar.

139

Ancaq diqqtli olun, Danan rdd etmyin (br. 12:25). sa dedi: Dvt olunanlardan he biri mnim axam ziyaftimdn dadmayacaqdr. Onlar dvti rdd etdilr v he biri yenidn dvt olunmayacaqdr. Msihi rdd etmkl, yhudilr z rklrini brkitdilr v zlrini eytann sartin saldlar; buna gr d onlar Allahn ltfn qbul etmy qadir olmadlar. Hmin hadisni biz bu gn d grrk. gr Allahn mhbbti bizim trfimizdn layiqinc dyrlndirilmirs, gr o bizim qlbimizi yumaldan v itatli edn rhbr prinsip evrilmirs, biz hmilik lm saylrq. Rbb artq biz verdiyi z mhbbtinin tzahrndn ox bir ey ver

bilmz. gr sann mhbbti ryimizi tslim etmdis, baqa he bir ey artq biz kmk ed bilmyckdir. Siz mrhmt arndan hr df imtina ednd imanszlnz

mhkmldirsiniz. Siz z ryinizin qapsn Msih amaqdan hr df imtina ednd Onun ssini eitmk qabiliyytini itirirsiniz. Siz mrhmtin son arna ss vermk ansnz azaldrsnz. Qoy sizin haqqnzda da qdim srail haqqndak kimi yazlmasn: Efrayim btlrindn yapd. Burax onu! (Hu. 4:17). Qoy Msih sizdn tr d, Yeruslim n alad kimi, yen d alayb demsin: Toyuq z cclrini qanadlar altna toplad kimi, Mn d snin vladlarn ne df toplamaq istdim, fqt siz istmdiniz! Budur, eviniz siz tnha buraxlr (Lk. 13:34, 35). Biz o dvrd yaayrq ki, br vlad n hqiqt, sonuncu ltf ar, son dvt sslnir. Get, btn yollar v prlri axtar mri ox tez bir zamandan sonra qti yerin yetirilckdir. Msihin dvti hr bir adama verilckdir. Onun elilri arrlar: Glin, zira hr ey hazrdr. Sma mlklri hl d z sylrini insanlarn sylri il birldirirlr. Mqdds Ruh znn btn tsirindn istifad edir ki, bizi glmy vadar etsin. Msih grgin halda v midl izlyir ki, bizim ryimizin rzlri kilib, qaps Ondan tr aralansn. Mlklr gzlyirlr ki, yeni bir azm gnahkarn taplmas haqqnda xbri d gylr atdrsnlar. Sma sakinlri gzlyirlr ki, z arfalarnn simlrin toxunaraq, Quzunun axam ziyaftin dvtini qbul etmi yeni bir can n sevinc nmsi ucaltsnlar.

140

Balama drcsi

(Mt. 18:21-35)

Peter Msih yaxnlaaraq sual verdi: Qardam mn qar ne df gnah ildrs, mn ona balamalyam? Yeddi dfmi? Kahinlr nc gnaha qdr balama vacib bilirdilr. Peter zn Msihin tlimin riayt edn adam hesab edrk, bu rqmi yeddiy qdr artrd. Bu rqm kamillik simvolu hesab olunurdu. Msih is yrdirdi ki, balamaq bizi he zaman bezdirmmlidir. Yeddi df yox, O deyir, - yetmi kr yeddi df. Davam edrk, O, hqiqi balaman ny saslandn gstrir v elc d znd balamamaq ruhunu bslyn insann qarlaaca thlkdn danr. O onlara padah v onun padahlnn ilrini idar edn qulluqular haqqnda msl sylyir. Bu xadimlrin bzilri dvlt mnsub olan byk pul mblin nzart edirdilr. Padah nvbti df yoxlama keirdiyi zaman bu adamlarn birini onun yanna gtirdilr. Mlum oldu ki, o, hkmdarn xzinsin nhng mbl - on min talant borclu qalmdr. Bu nhng borcu qaytarmaa onun imkan yox idi v mvcud olan adt gr, padah borcunu dmk n onun btn var-dvltini satma mr etdi. Ancaq hmin adam qorxudan padahn ayaqlarna db yalvard: Aa, sbir et! Mn hamsn dycym. Aas qula acd, onu buraxd v borcunu balad. Fqt o qul l xb ona yz dinar borclu olan bir yoldan tapd. Onu yaxalad v: Borcunu d! - deyrk boazndan yapd. Yolda yer qapand v ona: Sbir et! Snin borcunu qaytararam, - dey yalvard. O is istmdi; fqt gedib borcunu dyincy qdr, onu zindana atd. Hmin adamn yoldalar ba vern hadisni grdklri zaman ox kdrlndilr v gedib aalarna btn olan nql etdilr. O zaman aas onu yanna arb dedi: Ey pis qul, btn o borcu sn baladm, nki mn yalvardn. Mn sn mrhmt etdiyim kimi, sn d yoldana mrhmt etmli deyildinmi? V aas qzblnib btn borcunu dyincy qdr onu ignc vernlrin lin verdi . Bu msld yalnz mumi tsvir yaratmaqdan tr ildiln, ancaq hekaydn hasil olan ruhlu hqiqt bilavasit aid olmayan bir ox tfsilat vardr. Bunlarn

141

zrind dayanmaa dymz. Bu msl bzi byk hqiqtlri tsvir edir ki, biz mhz onlarn zrind dayanacaq. Bu padahn bx etdiyi borcun balanmas Allahn btn gnahlar balamasn gstrir. Msih burada acyaraq z qulunun borcunu balayan padah kimi tsvir edilmidir. nsan pozulmu qanunun lnti altndadr. O z-zn xilas etmk iqtidarnda deyildir. Bu sbb gr Msih bizim dnyaya glmidir. O z ilahiliyini insan bdnin brd v saleh v saleh olmayanlardan tr z hyatn qurban verdi. zn bizim gnahlarmzn vzin verdi v z mqdds qan il alnm balanman hr ks mft verir. Rbd mhbbt var, Onda bol-bol qurtulu var (Mz. 130:7). Bizim z gnahkar qardalarmza qar fqtli olmamzn sas budur. gr Allah bizi bel sevdis, biz d biri-birimizi sevmliyik (1Yh.4:11). Mft aldnz, mft veriniz, - deyir Msih (Mt. 10:8). Borclu borcunun qaytarlmas n mhlt istyib, Sbr et, mn hamsn dycym, - dey padaha vd etdiyi zaman ona qar verilmi hkm lv edildi. Borcun hams baland. Bir mddtdn sonra onu balam aasnn nmunsind hrkt etmk n zn d imkan verildi. Padahn yanndan l xb, ona yz dinar borclu olan bir yoldan tapd. Ancaq bir az vvl byk mrhmtl qarlam bu adam ona borclu olana tamamil baqa cr yanad. Onun yolda ona znn bir az vvl padahn qarsnda etdiyi yalvarlarla mracit eldi, ancaq bu df yalvarlar tsirsiz qald. Bir az vvl z balanm insan z aas kimi ryiyumaq v acyan deyildi. Ona gstrilmi mrhmti, o z yoldana gstrmdi. O bir az sbir edib gzlmy razlamr. Bu zalm qul qarsnda yalnz o xrda mbli grr v yalnz onu qaytarma dnr. O, hququ olan eyin hamsn tlb edir v z trfindn ona qar mrhmtl lv edilmi qrar hyata keirir. N qdr adam bu gn d bu ruhda hrkt edir. Nakr borclu z aasndan rhm dildiyi zaman z borcunun miqdar haqqnda dzgn tsvvr malik deyildi. z kmksizliyini drk etmirdi. z cann qurtarmaa mid edirdi. O deyir: Aa, sbir et! Mn hamsn dycym. Buna bnzyrk, bizim dvrmzd d bir ox adamlar z mllri saysind Allahn iltifatn qazanmaq midinddirlr. Onlar z vziyytlrinin n qdr midsiz olmasn drk etmirlr. Qul gman edirdi ki, hr

142

hans bir yol il borcundan cann qurtaracaqdr. Bel adamlar Allahn iltifatn knll, tmnnasz olaraq veriln nam kimi qbul etmir, onu zlrinin salehliyi saysind qazanmaq istyirlr. Onlar rkdn itat etmyrk, gnahkar olduqlarna gr xcalt kmirlr. Bu sbbdn d onlar digrlrin mnasibtd bu qdr rhmsiz v tlbkardrlar. Onlarn Allahn hzurunda etdiklri gnahlar qardalarnn onlara qar etdiklri haqszlqlarla mqayisd on min talantla yz dinarn frqin (bir milyonla birin frqin) brabrdir; lakin buna baxmayaraq, onlar yen d mrhmtsizdirlr. Msld padah zalm qulu yanna arb, ondan soruur: Ey pis qul, btn o borcu sn baladm, nki mn yalvardn. Mn sn mrhmt etdiyim kimi, sn d yoldana mrhmt etmli deyildinmi? V aas qzblnib btn borcunu dyincy qdr onu ignc vernlrin lin verdi. Hr biriniz qardalarnza rkdn balamasanz, - deyir sa, - smavi Atam da siz el edr. fv etmkdn imtina edn xs znn balanmasna ngl olur. Lakin bu msli birmnal rh etmk dzgn olmazd. Allahn bizi balamas bizim Ona qar itatli olmamz lv etmir. Belc d qardalarmza mnasibtd olan mrhmt ruhu onlarn biz olan borclarn dmkdn imtina etmlrin icaz vermir. agirdlrin yd verdiyi duasnda Msih deyir: V biz borclu olanlara baladmz kimi, bizim borclarmz da biz bala (Mt. 6:12). Bununla O demk istmir ki, gnahlarmzn balanmas n biz digrlrindn biz qar olan

vziflrini daltl icra etmlrini tlb etmmliyik. gr onlar biziml hesablaa bilmirlrs, ola bilsin ki, htta pis ildiklrin gr yen d onlar hbs etdirmk, sxdrmaq, yaxud da kobud rftar etmk lazm deyildir; ancaq msl biz tvsiy etmir ki, biz onlar qayszla v avarala hvslndirmliyik. Allah buyurmudur: lmk istmyn, yemk d yemsin (2 Sal. 3:10). Rbb tlb etmir ki, kims z ar zhmtil digrlrind tnbllik tviq etsin. oxlarnn kasb v yoxsul olmalarnn sbbi, onlarn kifayt qdr igzar olmadqlarnda v vaxtlarn bo

keirmklrinddir. Bellrin yardm etmyin xeyri, cvahirlri deilmi kisy ymaqdan ox deyildir. Ancaq bzn, yoxsulluq insandan asl olmayan sbblrdn ba verir v bu zaman biz bu zavalllara qar yumaqlq v mrhmt gstrmliyik. Biz baqalarna zmz onlarn vziyytind olduumuz zaman arzuladmz mnasibti gstrmliyik.

143

Hvari Pavel vasitsil Mqdds Ruh biz deyir: Bellikl, gr Msihd olmaqdan csart, Onun mhbbtindn tslli almsnzsa, gr ruha riksinizs, fqt v mrhmtiniz varsa, mnim sevincimi tam edin: eyni fikr, eyni mhbbt malik olun, hmry v hmfikir olun; rqabt v ya hrtprstlikl he bir ey etmyin; fqt tvazkarlqla biri-birinizi znzdn yuxar sayn, hr ks yalnz z mnftini deyil, digrlrinin d mnftini gdsn. Msih sada olan fikir sizin aranzda da olsun(Flp.2:13). Lakin gnaha laqeyd v qeyri-ciddi yanamaq olmaz. Rbb bizi qardalarmzn yola glmlrin tsir etmy arr. O deyir: gr qardan sn qar gnah ildrs, onu mzmmt et (Lk. 17:3). Gnah z ad il armaq lazmdr v onu gnahkara aydn gstrmk vacibdir. Pavel znn Timotey verdiyi nsihtind Mqdds Ruhdan ilham alaraq deyir: Allahn szn tbli et, vaxtl, ya vaxtsz hazr ol, tam sbirlilik v tmkin il ifa et, mzmmtl, tviq et (2 Tim. 4:2). Titusa is yazr: oxlu intizamsz, boboaz v yalan vardr... Bu sbbdn onlar srt kild mzmmtl ki, imanda salam olsunlar (Tit. 1:10-13). gr qardan sn qar gnah ildrs, - deyir Msih, - get onu tklikd ifa et; sni dinlrs, qardan qazandn. Fqt sni dinlmzs, yanna bir v ya iki kii daha al ki, iki v ya ahidin az il snin hr szn tsdiq olunsun. V gr onlar dinlmk istmzs, cmiyytd syl. V gr cmiyyti d dinlmk istmzs, qoy o snin n bir btprst v vergiyan kimi olsun (Mt. 18:15-17). Rbb bizi yrdir ki, msihilr arasnda ba vern anlalmazlqlar imanllar cmiyytinin daxilind hll edilmlidir. Onlar Allahdan qorxmayanlarn qarsnda amaq dzgn deyildir. gr msihi z din qarda trfindn incidilibs, o, imanszlara, onlarn mhkmsin mracit etmmlidir. Qoy o, Msihin bu nsihtin uyun kild hrkt etsin. z qisasn almaa can atmaq vzin, qoy o, qardan xilas etmy chd elsin. Allah Onu sevnlrin v Ona itat ednlrin maraqlarn himay edckdir, buna gr d biz csartl z tinliklrimizi Ona etibar ed bilrik, nki O, daltl hkm edir. Bzn bel d olur ki, bir adam tkrar-tkrar eyni hrkt v qsurlara yol verir v hr df z gnahn etiraf etmsin baxmayaraq, incimi insan yorulur v qrara

144

glir ki, kifayt qdr balayb. Ancaq Xilaskar biz aydn kild deyir ki, gnah etmi adamla nec rftar etmk lazmdr: gr qardan sn qar gnah ildrs, onu mzmmt et v gr tvb edrs, onu bala (Lk. 17:3). Sizin etibarnza layiq olmayan kimi, ondan kinmyin. znz fikir verin ki, imtahan olunmayasnz (Qal. 6:1). Sizin qardanz bdrmidirs, siz onu balamalsnz. O sizin yannza z gnahn etiraf etmk n gldiyi zaman siz onun kifayt qdr itat edib z tqsirini tam drk etdiyin bh etmmlisiniz. Mgr siz onun ryini Grn kimi mhakim ed bilrsinizmi? lahi Klam deyir: gr tvb edrs, onu bala v gr gnd yeddi df sn qar gnah ildrs v gnd yeddi df qaydb sn: tvb edirm deyrs, onu bala (Lk. 17:3, 4). Yalnz yeddi df yox, yetmi kr yeddi df - Allah sizi balad qdr ox balamalsnz. Biz zmz hr eyimizl Allahn bx etdiyi ltf borcluyuq. hdin ltf bizim vladlmz tsdiq edir. Xilaskarda veriln ltf is bizim xilasmz, brpamz v Msihin hmvarislrinin arasna daxil olmamz yerin yetirir. Qoy bu mrhmtli ltfkarlq digrlrin d alsn. Bdrynlri ruhdan dmy qoymayn. mkan vermyin ki, sizi frisey darkliliyi tutsun v siz qardanza zab versiniz. nsafsz istehzann sizin ryinizd, yaxud urunuzda yer tutmasna imkan vermyin. Qoy sizin ssinizd nifrt klgsi olmasn. gr siz z nitqinizi tarazlaya bilmsniz, z hrktlrinizl gnahkara qar mnasibtinizd laqeydlik gstrsniz, yaxud da ona bh il v etibar etmyrk yanasanz, bu zaman siz xilasa mhtac olan bir qlbi hmilik qeyb etmi olarsnz. Bdryn n Byk Qardan ryin bnzr rkli qarda grkdir, fqtl dolu olan, buna gr d gnahkarn ryin yol aza biln qarda. Ona gcl llrin fqt v dstyini hiss etdirin v dua etmy dvt edn pltn eitdirin. Allah sizin mnasibtlrinizi znginldir bilr. Dua bizi bir-birimizl v Allahla birldirir. Dua san kmyimiz arr v ziflmi, csartsiz qlb dnya il, z bdni v iblisl mbariz etmk zn yeni gc verir. Dua eytann hcumlarn df etmy kmk edir. Biz z nzrimizi insani qsurlardan kib saya ynltdiyimiz zaman Allah bizim xasiyytimizd yenilm aparr. Msihin Ruhu ryimizd i apararaq, onu z

145

surtin uyun kl salr. Qoy sizin sylriniz sann yksldilmsin v izztlndirilmsin hsr edilsin. Qoy sizin nzrlriniz dnyann gnahn ortadan qaldran Allahn Quzusuna ynlsin (Yh. 1:29). Bdrynin xilasna ynlmi sylr gstrdiyiniz zaman unutmayn ki, gnahkar yanl yolundan dndrn, onun cann lmdn qurtarr v bir ox gnahn stn rtr (Yaq. 5:20). Fqt siz insanlar balamasanz, Atanz da sizin tqsirlrinizi balamaz (Mt.6:15). He n kinliliy brat qazandra bilmz. Baqalarna qar mnasibtind mrhmtli olmayan insan, bununla gstrir ki, onun znn Allahn hr eyi balayan ltfnd pay yoxdur. Allahn balamas saysind gnahkarn ryi bdi Mhbbtin byk ryin daha ox yaxnlar. lahi fqt axn onun qlbin, onun vasitsil is digrlrinin qlblrin daxil olur. znn dyrli, xsi hyatnda izhar etdiyi hlimlik v mrhmt Onun Ltfn bldrnlrin hyatlarn bzyck v ksin, lakin kimd Msihin Ruhu yox is, o adam Msih aid deyildir (Rom. 8:9). O, zn Allaha yad edir, zn Ondan bdi ayrla mhkum edir. Ola bilsin ki, bu adam artq n vaxtsa Allah trfindn fv edilmidir, lakin indi bunu unudaraq v rhmsizlik gstrrk, slind Allahn hr eyi balayan mhbbtini rdd edir. O, Allahdan ayrlaraq, yenidn fv olunduqdan vvlki vziyyt dr. z tvbsindn d imtina edir v he tvb etmmi kimi, onun gnahlar zrind qalr. Mslin byk ibrti ondan ibartdir ki, o, Allahn mrhmti il insann qddarl arasndak tzad gstrir; Allahn mrhmti bizim balamaq qabiliyytimizin ls olmaldr. Mn sn mrhmt etdiyim kimi, sn d yoldana mrhmt etmli deyildinmi? Biz baladmza gr yox, baladmz zaman fv edilirik. Hqiqi fv etmyin sasnda layiq olmadmz lahi mhbbt durur, bizim baqalarna mnasibtimiz is aydn kild bu mhbbti zmznk edib-etmdiyimizi gstrir. Mhz bu haqda Msih deyir: N hkml mhakim etsniz, onunla da mhakim olunacaqsnz; v hans l il lrsinizs, o l il d siz llckdir (Mt. 7:2).

146

Flaktli nailiyyt

(Lk. 12:13-21)

Msih z agirdlrin yd verdiyi zaman, hvarilrdn lav Onun trafna digr adamlar da toplardlar. Bir df O, agirdlrin yaxn zamanlarda onlar n gzldiyi haqqnda danrd. Onlara etibar edilmi hqiqtlri onlar byan etmli idilr v bu zaman dnyann gcllri il mnaqiy clb edilckdirlr. Onun adn dadqlarna gr hakimlrin, kbarlarn v padahlarn hzurunda dayanacaqdrlar. O onlara he kimin mqavimt gstr bilmycyi mdriklik vercyini vd etdi. Onun z klmlri v hiylgr leyhdarlarn aqnla salan v adamlarn rklrini oyadan mharti Mqdds Ruh vasitsil z davamlarna bx edcyini vd etdiyi bu inandrma qvvsi haqqnda hadt edir. Dinlyicilrin oxu is sma ltfn yalnz z xsi mnafelrini dmk n ld etmk istyirdilr. Onlar grrdlr ki, hqiqti bel aydn iqda tsvir edn Msih n byk qvvy malikdir. Onlar Onun hkmdarlar v hakimlrl danmaq n bx edcyi mdriklik haqqnda eidirdilr. Blk O onlara da dnyvi mqsdlrin atmaqdan tr gc verckdir. Xalqn iindn biri Ona dedi: Mllim! Qardama de ki, miras mniml blsn. Musann vasitsil Allah mlkiyytin verilmsi haqqnda biliklr verdi. Byk oul ata mlkndn blnn payn ikiqat hisssin sahib olmal idi (Qan.tk. 21:17), digr qardalarna is eyni pay drd. Bu adam mirasn blnmsi vaxt zn aldanm hesab edirdi. Onun hesab etdiyi kimi, hququ atd eylr z sylri il sahib ola bilmdiyi zaman gman etdi ki, gr Msih ona yardm ets, istdiyin mtlq nail olacaqdr. O, Msihin hycanlandrc mracitlrini v Onun qanunnaslar v friseylri ciddi surtd ifa etmsini eitmidi. Bu gc malik olan szlr onun qardana ynlmi olsa idi, o bu incidilmi adamn miras payn ksmy csart etmzdi. Msihin z agirdlrin verdiyi bu tntnli nsihtlri dinldiyi zaman bu adam gzlnilmdn z eqoist istklrini ifa edir. O, Rbbin yalnz onun dnyvi ilrind mvffqiyyt ver bilck qabiliyytini dyrlndir bilmidi; Msihin ydlrindki

147

mnvi hqiqtlr is onun n uruna, n d ryin toxunmudu. O, btvlkl mirasn bldrlmsil mul idi. zzt Padah olan sa, o Ks ki zngin olduu halda, bizdn tr yoxsul olmudur, hmin anda lahi mhbbtin srvtlrini ona ard. Mqdds Ruh onu rmyn, lksiz, solmayan mirasn varisi olmaa dvt edirdi (1 Pet. 1:4). O, Msihin qdrtinin ahidi idi. ndi dahi Mlliml shbt etmk, Ona z ryinin n gizli istyini bildirmk imkanna malik idi. Lakin Bunyann alleqoriyasndak drmql adam kimi, onun diqqti torpaa ynlmidi. O z ba stndki tac grmrd: Sehrbaz imon kimi (Hv. i. 8:24), o, lahi nam yalnz dnyvi mqsdlrin atmaq n vasit kimi dyrlndirirdi. Xilaskarn yer zndki missiyas srtl z sonuna yaxnlard. Etmli olduu iini yer zrind z ltfnn padahlnn qurulmasn baa atdrmaq zn yalnz bir ne ay qalrd. Buna baxmayaraq, insan acgzly Msihi Onun byk iindn yayndraraq bir para torpaq stndki mbahisy clb edirdi. Ancaq sa z missiyasn yerin yetirmkdn yaynmamal idi. O cavab verdi: Kim Mni siz hakimlik etmy, yaxud malnz blmy tyin etdi? sa, lbtt ki, bu adama onun qarda il mbahissind kimin haql olduunu syly bilrdi. Ancaq hr iki qarda acgz idi v Msih mbahisni uduzana slind aadakn syldi: Bel mbahislri aradrmaq Mnim iim deyildir. O, dnyaya baqa mqsdl glmidi: insanlara Mjdni atdrmaqla onlar bdi dyrlri drk etmy svq etmk n. Msihin bu msly mnasibti Onun ad namin xidmt ednlrin hamsna rnkdir. agirdlrinin on ikisini d xidmt etmk n yola sald zaman dedi: V gedrkn: Gylrin Padahl yaxndr, dey tbli edin. Xstlri saaldn, llri dirildin, czamllar tmiz edin, cinlri xarn; mft aldnz, mft veriniz (Mt. 10:7, 8). Onlar insanlarn vzin onlarn dnyvi ilrini hll etmli deyildilr. Onlarn vzifsi - insanlar Allahla barman vacib olduuna inandrmaq idi. Onlarn briyyt xeyir-dua gtirmlri mhz bu id gizlnmidir. Briyytin gnah v iztirablardan azad olmasnn yegan yolu - Msihdir. Yalnz Onun Ltfnn Mjdsi cmiyyt n lnt evrilmi qsurlar malic ed bilr. Hm varllarn kasblara qar daltsiz olmalar, hm kasblarn varllara nifrt etmlri eyni kk - eqoizm v tamahkarla baldr. Bunlar yalnz Msih tslim olaraq aradan qaldrmaq olar.

148

nsana eqoist rk vzin yeni mhbbt ryini yalnz O ver bilr. Qoy Msihin xidmtilri Mjdni gylrdn enmi Ruhun qdrtil tbli etsinlr v insanlarn xeyri n Onun kimi ilsinlr. Bu zaman briyytin xeyir-dua almasnn v ykslmsinin el nticlri akar olacaq ki, onlar insann sylri il ld etmk qtiyyn mmkn deyildir. Rbbimiz hm bu adamn Msih mracit etdiyi, hm d digrlrinin qarsnda duran problemin kkn iar etdi: Diqqtli olun, tamahkarlqdan qann, zira insann hyat onda olan eylrin oxluundan asl deyildir. V onlara bir msl syldi: bir nfr zngin adamn torpa bol mhsul verdi v o z-zlynd dnrd: "N edim? Mhsulumu qoymaa yerim yoxdur". V dedi: "Bel edrm: anbarlarm skb daha byklrini tikrm v btn mhsulu v btn dvltimi oraya toplaram. V canma deyrm: Ey canm! ox illr n toplanm dvltin var: rahatlq k; ye, i, kef et". Fqt Allah ona dedi: "Divan! El bu axam snin cann tlb edcklr; snin hazrladn eylr bs kimin olacaq?" Allah qarsnda zngin olmaq vzin, z n dvlt toplayan hr bir adamn aqibti bel olur. ngin divan haqqndak msll Msih, btvlkl dnyvi eylr zrind fikrini cmldirnlrin alszln gstrir. Bu adam Allahdan hr ey almdr. Gn onun torpa zrind d parlamaa icaz verilmidir; nki onun alar hm salehlrin, hm d gnahkarlarn zrin dr. Gy yamurlar da hm yaxlarn, hm d pislrin stn yard. Rbb onun mhsulunu bitirdi v tarlalar oxlu mhsul gtirdi. ngin adam bu qdr mhsulu hara yacan bilmyrk, htta a-ba qalmd. Onun anbarlar artq dolu idi v yeni mhsulu ymaa yer yox idi. Ancaq o, btn bu nemtlri gndrn Allah dnmrd. O drk etmirdi ki, slind Allah onu z nemtlrinin srncams etmidir ki, ehtiyac olanlara yardm ed bilsin. O, xeyriyyilik iind Allahn xidmtisi olmaq imkan ld etmidi, lakin yalnz z firavanl haqqnda fikirlirdi. Dnyada n qdr kasb, yetim, dul, iztirab kn, mzlumlar vardr - onlarn hams onun qay v diqqt obyektin evril bilrdilr; ona bx edilmi var xeyirxah mqsdlr n istifad etmkdn tr ox vasitlr vard. O asanlqla artq qalan mhsuldan azad ola bilrdi, bir ox aclar doyard, lpaqlar geyinrdi, bir ox rklr

149

sevincl dolardlar v izzt nmsi gylr ucalard. Rbb ehtiyacllarn dualarn eidirdi v z mrhmtin gr kasbn mhtac olduunu hazrlayrd. Mhsulun brktini oxlarnn ehtiyaclarn dmk n nzrd tutmudu. Lakin zngin ehtiyac olanlarn yalvarlarna ryini qapayaraq, z qullarna dedi: Bel edrm: anbarlarm skb daha byklrini tikrm v btn mhsulu v btn dvltimi oraya toplaram. V canma deyrm: Ey canm! ox illr n toplanm dvltin var: rahatlq k; ye, i, kef et. Bu adamn arzu v mqsdlri srf heyvani istklrdn stn deyildir. O el yaayrd ki, sanki n Allah, n gylr, n d glck hyat vardr; sanki malik olduu hr ey yalnz ona mxsusdur v n Allaha, n d insanlara he n vermli deyil. Bel zngin haqqnda zbur oxuyan deyir: Axmaqlar ryind Allah yoxdur! dey dnrlr (Mz. 14:1). Bu adam yalnz z n yaayr, hyatn z faydas zn planladrrd. O grr ki, glcyi tam tmin edilmidir v ona, gman etdiyi kimi, daha he n etmk grk deyildir yalnz kdiyi zhmtin mhsulu il hzz almaq qalmdr. zn baqalarndan bxtvr v yksk sayr, var-dvltini z all tsrrfatlnn nticsi kimi dyrlndirir. z hmvtnlri arasnda da bacarql, tcrbli insan v zngin vtnda kimi hrmt qazanmdr. nki uur qazananda triflnir (Mz. 49:18). Ancaq bu dnyann mdrikliyi Allah qarsnda alszlqdr (1 Kor. 3:19). ngin adam glck lzztlri xyaln duyduu zaman Rbbin baqa niyytlri vard. Etibarsz tsrrfatya xbrdarlq verilir: Divan! El bu axam snin cann tlb edcklr. Bu tlbi pulla dmk mmkn deyildir. Onun bu qdr dyrlndirdiyi var-dvltl mhlt almaq olmazd. Bir anda z glcyini tmin etmk namin yd var-dvlt ondan tr btn dyrini itirir. Snin hazrladn eylr bs kimin olacaq? Geni tarlalar v dolmu anbarlar ondan uzaqlaacaqdr. hqiqtn, o bo yer arpr, var-dvlt yar kim qalacan bilmir (Mz.39:6). ndiki anda ona hqiqi xeyri ola bilck yegan bir eyi, o el d ld etmdi. z il mul olaraq, onun vasitsil yaxnlarna da verilck lahi mhbbti rdd etdi. Bununla da o, hyatn zn rdd etdi. Ax Allah mhbbtdir v yalnz mhbbt hyatdr. Bu adam dnyvi olan ruhlu olandan stn tutdu, demli, o, mhv olmaldr,

150

nec ki btn dnyvi olanlar hmilik mhv olurlar. nsan dyrli olsa da, anlamr, hlak olan heyvana oxayr (Mz. 49:20). Allah qarsnda zngin olmaq vzin, z n dvlt toplayan hr bir adamn aqibti bel olur. Bu, hr bir dvr aiddir. z istklrinizi dmk n planlar qura bilrsiniz, var-dvlt toplaya bilrsiniz, uca v ecazkar malikanlr tikrk, qdim Babilin inaatlarna bnzy bilrsiniz; lakin el uca divar, yaxud el mhkm darvaza qura bilmzsiniz ki, onlar sizi mhakim elilrindn qoruya bilsin. Belassar padah byk bir ziyaft qurdu v rab irk qzl, gm, tunc, dmir, aac v da allahlara hmd etdilr (Dan. 5:3, 4). Ancaq Grnmz olann li onun divar zrind hlledici szlri yazd v dmn ordusunun ayaq sslri saray nnd eidildi. Hmin gec Babil padah Belassar ldrld (Dan. 5:30). z n yaamaq - lmk demkdir. Tamahkarlq, yalnz zn firavanlq arzulamaq can hyatdan qoparr. Toplamaq, hr eyi zn kmk - iblisin ruhudur. Msihin Ruhu is - vermk, baqalarnn xeyri n zn qurban vermkdir. ahidlik is budur ki, Allah biz bdi hyat vermidir v bu hyat Onun Olundadr. Oula malik olann hyat vardr. Allahn Oluna malik olmayann is hyat yoxdur (1 Yh. 5:11, 12). Mhz buna gr O deyir: Diqqtli olun, tamahkarlqdan qann, zira insann hyat onda olan eylrin oxluundan asl deyildir.

Aramza byk bir uurum qoyulmudur

(Lk. 16:19-31)

ngin adam v yoxsul Lazar haqqndak msld Msih onu demk istyir ki, insan artq bu hyatda ikn z bdi aqibtini hll edir. Yerdki hyatn snaqlar iind Allahn ltf hr bir cana tklif edilir. Ancaq gr insan z imkanlarn ehtiraslarn dmk n srf edirs, o zn bdi hyatdan ayrr. He bir yeni snaq vaxt ona

151

daha verilmyckdir. z xsi seimlri il, insanlar zlri v Allah arasnda keilmz uurum yaradrlar. Bu msl znn Allahdan aslln hiss etmyn zngin il, Allah zn yegan istinadgah elmi yoxsul arasndak ziddiyyti gstrir. Msih byan edir ki, zaman glck insanlarn bu iki tbqsi yerlrini dyirk, indiki yerlrinin ksind olacaqlar. Dnya nemtlril kasb olan, lakin iztirablarnda sbir edrk Allaha qslanlar bir zaman dnyada uca mvqe tutan, ancaq hyatn Allaha hsr

etmynlrdn stn tutulacaqlar. Bir nfr, - Msih deyir, - ox zngin idi, mor v inc ktandan paltar geyir v hr gn tmtraqla kef edrdi. Lazar adl bir yoxsul var idi. Onun bdnini yara brmd v o, zngin adamn qaps aznda uzanmd. Zngin adamn sfrsindn tkln qrntlarla qarnn doydurmaq arzusunda idi. Bu zngin adam znn Allah tanmadn v insanlara qar laqeyd olduunu aq-ana byan edn gnahkar hakim sinfin mnsub deyildi. Bu zngin zn brahimin olu hesab edirdi. O, msld tsvir edilmi yoxsul il kobud davranmrd, onu irkin grkmin gr qovmurdu. gr bu yazq, bdbxt, heybt douran insan darvazadan iri daxil olan zngini grdy zaman rahat qala bilirdis, zngin d onun mvcudluuna dzrd. Ancaq z iztirab kn qardann ehtiyaclarna o bigan qalrd. O dvrd xstlr xidmt gstrn xstxanalar mvcud deyildi. ztirab knlr v ehtiyac olanlar Rbbin var-dvlt bx etdiyi adamlarn diqqtini zlrin clb etmk istyirdilr ki, onlardan bir qdr kmk v fqt ala bilsinlr. ngin il yoxsul da bu vziyytd idilr. Lazarn yardma ox ehtiyac var idi: onun n dostlar, n evi, n pulu, n d yemyi var idi. O hr gn eyni ar vziyytd qald halda, zngin silzad znn istdiyi arzusunu dmk imkanna malik idi. z yaxnnn iztirablarn ynglldirmk n hr cr imkana malik olaraq, o, yalnz z n yaayrd, nec ki, bizim gnlrd oxlar yaayrlar. Bu gn d bizim yanmzda oxlu ac, yoxsul v evsiz adamlar vardrlar. z vasitlrimizl bu ehtiyac olanlarla v iztirab knlrl blmmyimiz zrimiz n vaxtsa rastlamaq istmdiyimiz tqsir yk qoyur. Hr cr tamahkarlq btprstlik

152

kimi mhakim edilir. z ehtiraslarna v cismani istklrin xidmt etmk Allah qarsnda thqiramizdir. Allah zngin adam z vasaitlrinin srncams tyin etmidir v Allahn fikrinc, onun vziflrin mhz ar vziyyt dm adamlara kmk etmk daxil idi. Biz deyilmidir: Allahnz Rbbi btn qlbinizl, btn varlnzla, var gcnzl sevin (Qan.tk. 6:5) v qonunuzu znz kimi sevin (Lev. 19:18). ngin adam ibrani idi v tbii ki, Allahn bu mrlrini bilirdi. Lakin o unutmudu ki, ona etibar edilmi vsait v imkanlarn srf edilmsin gr msuliyyt dayr. Ona bolluqla Rbbin xeyir-duas verilmidi, ancaq o onlardan eqoistcsin, Yaradann deyil, zn izztlndirmk n istifad eldi. Qazancn artmas il onun malik olduu vardvltdn briyytin xeyri namin istifad etmsinin msuliyyti d byyrd. Rbb bel buyurmudu, ancaq zngin znn Allah qarsndak vziflrini he dnmrd. O, faizl borc pul verirdi, lakin Allahn onun srncamna verdiyinin bir qismini d Ona qaytarmrd. Ona bilik v istedad bx olunmudu, ancaq o onlar artrmaq n sy gstrmirdi. znn Allah qarsndak msuliyytini v Ona hesabat vercyini unudaraq, btn qvvsini z ehtiraslarn dmk n srf edirdi. Onu hat edn hr ey: muliyyt v ylnc dairsi, yoldalarnn trif v yaltaqlqlar eqoist tbitin hzz vermk n idi. z yoldalar il nsiyyt o qdr clb edilmidi ki, Allahn mrhmt iind Onunla mkdalq etmk vzifsini tamamil unutmudu. Allah drk edib, z hyatnda Onu rhbr tutmaq imkanna malik idi, lakin onun sediyi cmiyytd hkm srn hzlrin dalnca qamaq onun btn vaxtn almd v o, bdi Allah unutmudu. Bu iki adamn vziyytlrinin dyidiyi vaxt glib atd. Uzun illr boyunca ziyyt kn, lakin btn iztirablar sbirl v deyinmdn keirn yoxsul ld v torpaa taprld. Onun stnd alayan yox idi; ancaq iztirablar iind z mtinliyi il o, Msih haqqnda hadt edirdi, o, iman snandan xmdr v lmndn sonra mlklr trfindn brahimin qucana gtrlm tsvir edilibdir. Lazar burada Msih iman edn hr bir yoxsulu tcssm etdirir. eypur alnan zaman v qbirlrd olanlarn hams Msihin ssini eidrk diriln zaman onlar z mkafatlarn alacaqdrlar; nki onlarn Allaha olan imanlar yalnz nzriyy yox, canl hqiqt idi.

153

ngin adam da ld v dfn edildi. llr almind zab kdiyi zaman gzlrini qaldrb, uzaqda brahimi v qucanda olan Lazar grd v bararaq dedi: Ey brahim ata! Mn yazn glsin, Lazar gndr barmann ucunu suda islatsn v mnim dilimi srinltsin; zira mn bu alovda zab kirm. Bu msld Msih insanlarla onlarn z tsvvrlri sasnda, malik olduqlar tsvirlrdn istifad edrk shbt edir. Onlarn oxu hesab edirdi ki, lm v dirilm arasnda insan urlu vziyytd olur. Xilaskar bu mvhumatlar bilirdi v buna gr d z mslind onlardan istifad etdi ki, insanlara mhm hqiqtlri asn. Sanki O, dinlyicilrin qarsnda gzg qoydu ki, onlar orada zlrinin Allahla

mnasibtlrinin hqiqi vziyytini gr bilsinlr. O bu geni yaylm thrifdn istifad etdi ki, z dinlyicilrinin diqqtini mhm bir hqiqt clb etsin: insann lyaqti onun mlkiyytinin hcmi il llmr, nki onun malik olduu hr ey slind ona mxsus deyildir, ona Rbb trfindn borc verilibdir. Bu namlarn dzgn srf edilmmsi onun sahibini Allah sevn v Ona etibar edn n kasb v zavall insandan alaq edckdir. Msih istyirdi ki, Onun dinlyicilri baa dsnlr ki, ldkdn sonra can xilas etmk artq mmkn olmayacaqdr. Ey vladm! - dey brahim msld zngin cavab verir, - yadna sal ki, sn z hyatnda yax eylri aldn, Lazar is pis eylri ald; lakin indi o, tslli tapr, ancaq sn zab kirsn. Bundan baqa, biziml sizin aramzda byk bir uurum qoyulmudur ki, burdan sizin trf kemk istynlr ke bilmir, elc d oradan bizim yanmza kemirlr. Bu szlrl Msih ikinci snaq dvrnn tam hmiyytsiz olduunu gstrir. ndiki yerdki hyat insann bdiyyt hazrlamas n ayrlm yegan vaxtdr. ngin znn brahimin vlad olmas fikrindn yen d l kmir v son drc iztirab kdiyi zaman o, msld ondan kmk uman tsvir edilibdir. Ey brahim ata! - yalvarr o, - mn yazn glsin. Ancaq o, Allaha yox, brahim mracit edir. Bellikl o, brahimi Allahdan stn tutur v xilas edilmsin btn midlrini brahim balayr. armxdak quldur yalvararaq, Msih mracit etdi. Ya Rbb! z Padahlna gldiyin zaman mni yada sal! (Lk. 23:42). Drhal da cavab ald: Dorusun sn deyirm ki, bu gn, Mnim armxda, iztirab v alaldlma iind olduum zaman, sn Mniml brabr cnntd olacaqsan. ngin is brahim

154

mracit etdi v istyin nail olmad. Allah Ris v Xilaskar olaraq srail tvb v gnahlarn balanmasn vermk n yalnz Msihi yksltdi (Hv. i. 5:31). nki gy altnda olan insanlara verilmi baqa bir isim yoxdur ki, onunla xilas ola bilk (Hv. i. 4:12). ngin adam z hyatn hzz almaa xrcldi v ox gec baxb grd ki, bdiyyt tamamil hazr deyildir. z alszln drk edib, dht glrk qardalar haqqnda dnd, o kslr ki, z ehtiraslarna rvac verrk onun yolu il gedckdilr. Onda o, brahim mracit etdi: Ey Ata! El is sndn rica edirm ki, onu atamn evin gndr, zira, mnim be qardam vardr, qoy onlar agah etsin ki, bu zab yerin glmsinlr. Fqt brahim dedi: Onlarn Musas v peymbrlri var; qoy onlar dinlsinlr. O is dedi: Xeyr, ey brahim ata! Yalnz llrdn biri glrs, onlar tvb edrlr. O zaman brahim ona dedi: gr onlar Musan v peymbrlri dinlmirlrs, llrdn biri dirils bel, inanmazlar. ngin adam yalvarb, z qardalarnn tvb etmsi n lav hadt tqdim olunmasn istdiyi zaman ona deyildi ki, bel bir hadt onlara verils d, onlar inandra bilmyckdir. ngin adamn bu xahii slind Allahn Szn bh altna alr. O sanki Allaha deyir: gr Sn mni vaxtnda lazmnca xbrdar etsydin, mn bura dmzdim. brahim msld ona cavab verir: Snin qardalarn kifayt qdr xbrdarlq albdrlar. Onlara iq verilmidir, amma onlar onu grmk istmirlr; onlara hqiqt tqdim edilmidir, amma onlar onu dinlmk istmirlr. gr onlar Musan v peymbrlri dinlmirlrs, llrdn biri dirils bel, inanmazlar. brani xalqnn tarixi bu szlri tamamil tsdiq edir. Msihin gstrdiyi son mcz, Onun missiyasnn tac olan mcz Beytanyal Lazarn lmndn drd gn sonra dirilmsi idi. Bu mcz ibranilr n Xilaskarn lahiliyini tsdiq edn tkzibolunmaz hadt olmal idi, lakin onlar bu hadti qbul etmdilr. Lazar llrdn dirilib onlara hadt edirdi, amma onlar btn hadtlr n rklrini brkitmidilr v htta Lazar ldrmk istyirdilr (Yh. 12:9-11). Musann vasitsil Allahn gndrdiyi qanun v peymbrlrin hadtlri Allahn insanlarn xilas edilmsi n istifad etdiyi vasitlrdir. z msli il Msih deyir: Bu hadtlri dinlyin. Lakin gr siz Allahn ssini Onun sznd dinlmirsinizs, onda llrdn dirilnin hadtin d inanmayacaqsnz.

155

Musan v peymbrlri dinlynlr is Allahn onlara bx etdiyi iqdan artq lazm deyildir; lakin gr insanlar bu i rdd edir v malik olduqlar imkanlardan istifad etmirlrs, llrdn kims dirilib onlarn yanna xbrl gls bel, onlar inanmayacaqlar. Onlar bu hadt d inandrmayacaqdr; nki peymbrlrin verdiyi qanunu rdd ednlr rklrini o qdr brkidiblr ki, hr cr i da rdd edcklr. brahimin bir zaman zngin olan adamla shbti ibrtamiz metaforadr. Bu shbtdn ox faydal bir ntic xarlmaldr ki, hr bir adama Allahn onun zrin qoyduu vziflri icra etmsi n kifayt qdr iq verilmidir. nsann Allah qarsndak msuliyyti Allahn ona verdiyi imkanlar v qabiliyytlrl myyn edilir. Allah hr ks taprd ii yerin yetirmk n lazm olan qdr iq v ltf verir. Lakin gr insan htta ona verilmi kiik in gstrdiyini etmirs, byk iq verilmi xeyir-dualardan istifad etmk d onun etibarszln v bacarqszln ifa edck. Az eyd sadiq olan oxda da sadiqdir, fqt az eyd sdaqtsiz olan oxda da sdaqtsizdir (Lk. 16:10). Musann v peymbrlrin hadt in rdd edrk, hanssa mcz gstrmk tlb edirlrs, onlara gstrils bel, iman ed bilmycklr. ngin adam v Lazar haqqndak msl gstrir ki, bu iki adamn timsalnda iki sinif insan gzgrnmz dnyada nec dyrlndirilirlr. gr salehlikl ld edilibs, znginlik z-zlynd gnah hesab edilmir. ngin adam varl olduuna gr mhkum edilmyib; ona gr mhkum edilir ki, ona etibar edilmi vsaitlri eqoist mqsdlr n xrclyir. Yax olard ki, z pullarn Allahn taxt qarsna qoyaraq, onlar xeyirxah ilr srf edydi. zn bu trzd bdi dyrlr axtarna hsr edn adam lm yoxsul ed bilmz. Yalnz z n var-dvlt yan adam is onlar z il gylr apara bilmyckdir. O, yalnz zn sdaqtsiz srncam kimi gstrir. Yaad zaman o hr eydn faydalanrd, ancaq znn Allah qarsndak borcunu unutmu, buna gr d sma srvtlrin nail olmamdr. Bu qdr stnlklr malik olan msldki bu zngin adam el bir insan tsvir edir ki, o, malik olduu namlar oxaltmal idi ki, onun ilri genilnib iklnrk, ona getdikc daha ox xeyir-dua bx edydi. Qurtuluun mqsdi d bundan ibartdir - yalnz bizim gnahlarmz silmk deyil, ancaq hm d insana o ruhlu namlar

156

qaytarmaq ki, onlar gnahn dadc gc altnda itirmidir. Pullar glck hyata aparmaq mmkn deyildir, onlar orada grksizdir; amma Msih n canlar clb etmy hsr edilmi xeyirxah ilrimiz bizim ardmzla sma hytlrin gedirlr. Rbbin namlarn eqoistcsin zlrin xrclynlr is ehtiyac olan hmqardalarn kmksiz qoyaraq v Allahn iinin qabaa getmsi n he n etmyrk, Yaradan thqir edirlr. Sma kitablarnda onlarn ad qarsnda bu gnah qeyd edilmidir: Allahdan ourlayan. ngin adam pul il ld etmk mmkn olan hr ey malik idi, ancaq btn dnyadak var-dvlti onun Allaha olan borcunu dmk n kifayt etmzdi. O el yaayrd ki, sanki malik olduu hr ey yalnz ona mxsus idi. O, Allahn arn v iztirab kn yoxsullarn ehtiyaclarn rdd etdi. Amma axrda rdd ed bilmdiyi ar onu yaxalad. Onun mqavimt gstr bilmycyi qdrt v bh altna ala bilmdiyi nfuz ona mr edir ki, artq srncams olmad mlkiyyti trk etsin. N vaxtsa zngin olan adam indi midsiz yoxsula evrilir. Msihin sma dzgahnda toxunmu salehlik paltar onu he vaxt rt bilmyckdir. Bir zamanlar mor v inc ktana brnn xs lpaq qalacaqdr. Onun snaq vaxt tkndi. O, dnyaya he nyi olmayaraq daxil oldu v z il dnyadan he n gtr bilmir. Burada Msih sma rtyn qaldraraq, kahinlr v hkmdarlara,

qanunnaslara v friseylr vahimli tsvir gstrir: Baxn, ey dnyvi nemtlrl zngin, lakin Allah qarsnda yoxsul olanlar. Bu shn sizi dnmy vadar etmirmi? nsanlarn gznd yksk dyrlndiriln eylr Allah qarsnda murdardr. Msih soruur: nsan btn dnyan qazanb, z cann itirs, ona n fayda olacaqdr? nki insan z can vzin n ver bilr? (Mk. 8:36, 37).

Mslin ibrani xalq n hmiyyti

Msih zngin adam v Lazar haqqndak msli syldiyi zaman ibranilrin iind msldki bu zngin kimi acnacaql vziyytd olanlar ox idi: onlar Rbbin

157

namlarndan z eqoist istklrinin xeyrin istifad edrk, zlrin iddtli hkm hazrlayrlar: Sn trzid kildin v yngl olduun bilindi (Dan. 5:27). ngin adam hr cr dnyvi v ruhlu xeyir-dualara malik idi, lakin onlarn istifadsind Allahla mkdalq etmkdn imtina etdi. brani xalq il d bel oldu. Rbb ibranilri mqdds hqiqtin qoruyucusu etdi. O onlar z ltfnn srncams tyin eldi. O, onlara hr cr dnyvi v ruhlu stnlklr verdi v baqa insanlarla blmy ard. Onlara lm srklnn qardalar il mnasibtlrin dair, qaplarn dyn qriblr dair, onlarn arasnda olan kasblara dair dqiq tvsiylr verilmidi. Onlar z varlarn yalnz z xeyirlri n oxaltmamal, ksin ehtiyac iind olanlar

unutmayaraq, onlarla olmal idilr. Onlarn grdklri mhbbt v mrhmt ilrinin mqabilind Allah onlara xeyir-dua vercyini vd etmidir. Lakin o zngin kimi, onlar da iztirab kn briyyt z kmk llrini uzatmadlar ki, onlarn dnyvi v ruhlu ehtiyaclarn ynglldirsinlr. Qrurla dolu olaraq, onlar zlrini Allahn rbtini qazanm seilmi bir xalq sayrdlar, amma slind Allaha n xidmt edir, n d scd edirdilr. z mstsnalqlarn onlar yalnz o faktla saslandrrdlar ki, onlar brahimin vladlardr. Biz brahimin nslindnik, - onlar qrurla deyirdilr (Yh. 8:33). Hlledici an gldiyi zaman is mlum oldu ki, onlar zlrini Allahdan ayrb, midlrini brahim baladlar, sanki Allah odur. Msih istyirdi ki, zlmtd olan ibrani xalqnn urunda iq parlasn. O onlara dedi: brahimin vladlar olsaydnz, brahimin ilrini grrdiniz. Fqt Mni, Allahdan eitdiyim hqiqti siz sylyn Adam indi ldrmy alrsnz; brahim bunu etmdi (Yh. 8:39, 40). Msih nsil crsind hr hans bir stnlk, yaxud lyaqt niansi tanmrd. O yrdirdi ki, ruhlu balar btn tbii mnasibtlrdn stndr. branilr zlrini brahimin trmlri sayrdrlar; ancaq madam ki onlar brahimin ilrini grmrdlr, bununla sbut edirdilr ki, onun hqiqi vladlar deyildirlr. Yalnz Allahn ssin itat edib, brahiml ruhlu birlik v hmrylik gstrn kimslr onun hqiqi trmlri hesab oluna bilrlr. Msldki yoxsul, insanlarn n alaq sinif hesab etdiklri tbqy mnsub idis, Msih onu brahimin n ziz dostu kimi qbul edilck adam hesab etdi. ngin adam hyatn ala gln hr cr cah-calalla hat ets d, o qdr cahil idi ki, Allahn tutmal olduu yer brahimi qoymudur. gr o, malik olduu yksk

158

imtiyazlar drk edib dyrlndir bils idi v z ur v ryinin lahi Ruh trfindn formaladrlmasna icaz versydi, onun taleyi tamamil baqa ola bilrdi. Bu znginin tsvir etdiyi xalqa da bunu aid etmk olar. gr bu xalq Allahn arna ss vers idi, onun glcyi tamamil baqa ola bilrdi. branilr hqiqi ruhlu frast akar ed bilrdilr. Onlar el imkanlara malik idilr ki, onlar glckd Allah daha ox

edckdi v onlar btn dnyaya xeyir-dua v maariflnm ver bilckdilr. Ancaq onlar Allahn niyytlrindn o qdr uzaqladlar ki, bu, onlarn btn hyatn pozdu. Onlar zrlrin qoyulmu midi dorultmayaraq, Allahn z sadiq srncamlar kimi etibar etdiyi namlardan hqiqt v salehlikl istifad etmdilr. Onlar z nzrlrini bdi dyrlr ynltmdilr. Onlarn sdaqtsizliyinin nticsind btn xalq mhv oldu. Msih bilirdi ki, Yeruslimin dald vaxt yhudilr Onun xbrdarln xatrlayacaqdrlar. Bel d oldu. Yeruslimin zrini flaktlr bryn zaman bu xalqn qismtin hr cr aclq v iztirablar dn zaman onlar Msihin szlrini xatrlayb, Onun n vaxtsa syldiyi mslin mnasn baa ddlr. Onlar baa ddlr ki, Allahn bx etdiyi in btn dnyaya yaylmasna kmk etmmlril zrlrin iztirablar clb etdilr.

Son gnlrd

ngin adamla Lazar haqqndak mslin sonu dnya tarixinin axr shnlrini tsvir edir. ngin adam zn brahimin olu hesab edirdi, lakin slind o, brahimdn drin uurumla - z dzgn formalamam xasiyyti il ayrlmdr. brahim Allaha xidmt edrk, Onun szn sdaqt v itatl riayt edirdi. ngin is n Allah eidir, n d zabl briyytin ehtiyaclarn dmy alrd. Onunla brahim arasndak nhng uurum - itatsizlik uurumudur. Bu gn oxlar hmin yol il gedirlr. Bzn imanllar cmiyytinin zv olaraq, onlar slind imansz qalrlar. Onlar Allaha sitayi ed bilrlr, onlar maral axar sulara hsrt qalan kimi, ey Allah knlm Snin hsrtini kir! (Mz. 42:1) dey oxuya da bilrlr; ancaq onlar yalan

159

hadt edirlr. Allahn gznd onlar n qat gnahkardan ox saleh deyildirlr. Dnya lzztlrin can atan qlb, hrtprstlikl dolmu ur Allaha xidmt ed bilmz. Msldki zngin bnzyrk, bel bir adam z cismani ehtiraslarna qar tamamil mharib aparmaq iqtidarnda deyildir. O, gnahkar istklrin yol verir. O, gnah atmosferini seir. Qfltn lm onu aparr v o, qbir iblisin laltlarnn kmyi il formalam xasiyytl drlr. Qbird is artq yax il pis arasnda semk imkan yoxdur, nki insan ldkdn sonra onun btn dnclri yox olur (Mz.146:4; Vaiz 9:5, 6). Allahn ssi llri oyatd zaman onlar qbirlrindn hyatda bsldiklri ehtiras v istklril, sevdiklri v nifrt etdiklri eylrl duracaqdrlar. Yeni insan olmaq istmynlri brpa etmk n Allah he bir mcz yaratmayacaqdr, nki onlara bundan tr hr cr imkan verilmidir. Hyatda olduu zaman o, Allahda sevinc tapmrd, Ona xidmt etmkdn hzz almrd. Onun xasiyyti Allahla ahngdar deyildi, buna gr o, sma ailsind bxtiyar ola bilmzdi. Bizim gnlrd d zlrini saleh sayan insan kateqoriyas vardr. Onlar qarnqulu, rab aludisi, yaxud inakar deyildirlr; lakin onlar Allah n deyil, yalnz zlri n yaamaq istyirlr. O onlarn fikirlrind yoxdur, buna gr onlar imansz hesab etmk lazmdr. Htta Allahn hrinin darvazasndan iri girmk imkan verilsydi bel, onlarn hyat aacna he bir hquqlar olmazd, nki onlara Allahn mrlri v onlardan irli gln vziflr tqdim olunduu zaman onlar yox cavab verrdilr. Onlar Allaha burada, yerd xidmt etmirdilr, ona gr Ona bdiyytd d xidmt etmk istmzdilr. Onlar yerd Onun hzurunda yaaya bilmirdilr, buna gr glckd d hr hans bir baqa yeri gylrdn stn tutardlar. Msihi drk etmk Onun xasiyytini ks etdirn ltfn qbul etmk demkdir. Gylrin artq yerd olduumuz zaman gndrdiyi qiymtli imkanlar v mqdds tsirini dyrlndirib istifad etmynlr gylrdki mqdds sitayid itirak etmy layiq deyildirlr. Onlarn xasiyytlri Allaha bnzr formalamamdr. Onlarn Allaha qar olan xsi etinaszlqlar v hrmtsizliklri keilmz uurum yaratmdr. Bel insanlarla salehlr arasna byk bir uurum qoyulmudur.

160

Sz v ml

(Mt. 21:23-32)

Bir adamn iki olu vard; glib birincisin: Olum, bu gn get zm bana il, - dedi. O da cavab verib: stmirm, - dedi. Fqt sonra peman olub getdi. Adam ikincisin yaxnlab yen eyni sz syldi. O, cavab verib: Gedirm, aam! - dedi v getmdi. kisindn hans atasnn muradn yerin yetirdi? Onlar: Birincisi, - dedilr. Da moizsind Msih demidi: Mn: Ya Rbb, Ya Rbb, - deyn hr adam Gylrin Padahlna girmyckdir; ancaq gylrd olan Atamn iradsini yerin yetirn oraya girckdir (Mt. 7:21). Allaha olan sevgimizin smimiliyi szlrl deyil, ilrl tsdiqlnir. Msih bizdn sorumur: Mhm n sylyirsiniz? O soruur: Mhm n edirsiniz? (Mt. 5:47). Onun bu szlri n qdr hmiyytlidir: gr bu eylri bilirsiniz v onlara riayt edirsinizs, bxtiyarsnz (Yh. 13:17). Szlr onlara mvafiq ilrl tsdiq olunmaynca, he bir dyr malik deyildir. ki oul haqqndak msl d biz mhz bu nsihti verir. Msih bu msli Yeruslim sonuncu glii vaxt, z lmndn bir az vvl sylmidi. Bundan vvl O btn alverilri v alclar mbddn qovdu. Onun ssi dinlyicilrin rklrind Allahn hkm kimi sslnirdi. Tccblnn v qorxu keirn adamlar, Onun tlbin mbahissiz v mqavimtsiz tabe oldular. Qorxu kedikdn sonra kahinlr v asaqqallar mbd qaydan zaman Msihi orada xstlri v lmcl olanlar malic edn grdlr. Onlar ad nidalar v alq nmsi eitdilr. Saalm uaqlar llrind xurma budaqlar tutaraq, Davud Oluna hosanna oxuyurdular. Uaq sslri izztli Hkim alq edirdi. Ancaq kahin v qanunnaslarn mnfi ryin v paxllna qalib glmk n bu hadtlrin hams kifayt deyildi. O biri gn, Msih mbdd tbli etdiyi zaman, ba kahinlr v xalqn asaqqallar Onun yanna glib: Bu ilri n slahiyytl edirsn? V Sn bu slahiyyti kim verdi? - dedilr. Kahinlr v xalqn asaqqallar Msihin tkzibedilmz slahiyytinin

hadtlrini grrdlr. O, mbdi tmizlyn zaman onlar Onun znd ks olunan

161

smavi slahiyyt grrdlr. Onlar bu slahiyyt mqavimt gstr bilmirdilr. O znn yeni-yeni mczli fa ilril onlarn bu suallarna cavab verirdi. O onlara z slahiyytinin hadtini tqdim etdi ki, onu tkzib etmk qeyri-mmkn idi.

Ancaq bu onlarn arzu etdiklri hadt deyildi. Kahinlr v asaqqallar istyirdilr ki, sa zn Msih elan etsin v bununla da onlara Onun szlrini thrif edilmi kild rh etmk v xalq Ona qar qaldrmaq n imkan versin. Onlar Onun tsirini sarstmaq, zn is ldrmk istyirdilr. sa bilirdi ki, gr onlar Onda Allah gr bilmdilrs, etdiyi ilrin Onun lahi tbiti haqqnda hadt etdiyini drk ed bilmdilrs, indi Msih olduu haqqnda z hadtin d inanmayacaqdlar. O onlarn gzldiyi cavabdan yaynr v ittiham onlarn zn qar ynldir: Mn d sizdn bir ey soruacaam; onu Mn sylsniz, bu ilri n slahiyytl grdym Mn d siz sylrm. Yhyann vftizi haradand? Gydnmi, yaxud insanlardanm? Kahinlr v hkmdarlar amdlar. Onlar aralarnda sylib dedilr: gr gydn desk: El is n n ona iman etmdiniz? - deyck; fqt insanlardan desk, xalqdan qorxuruq, nki ham Yhyan peymbr sayr. V saya cavab verib: Bilmirik, - dedilr. sa da onlara dedi: Mn d siz bu ilri n slahiyytl grdym sylmirm. Onlarn bilmirik cavab dnlm yalan idi. Lakin kahinlr ddklri vziyyti anlayaraq yalan sylyirdilr ki, zlrini xalqn qzbindn qorusunlar. Vftizi Yhya glmidi ki, onlarn indi slahiyytini bh altna aldqlar xs haqqnda hadt etsin. Ona iar edrk deyirdi: Budur, dnyann gnahn ortadan qaldran Allahn Quzusu! (Yh. 1:29). O Onu vftiz etdi v vftiz olunduqdan sonra Msih dua etdiyi zaman gylr ald v Allahn Ruhu gyrin kimi Onun zrin endi v gylrdn bir ss dedi: Bu Mnim sevgili Olumdur. Ondan ox mmnunam (Mt. 3:17). Yhyann Msih haqqndak peymbrliklri tkrarn syldiyini, sann vftiz edildiyi an xatrlayaraq, kahinlr v hakimlr yen d Yhyann vftizinin gydn olduunu demy csart etmdilr. Onlar Yhyann peymbr olduunu etiraf etsydilr, nec ki daxiln bel olduunu hesab edirdilr, onda onun Nazaretli sann

162

Allahn Olu olduu haqqndak hadtini nec inkar ed bilrdilr? Ancaq eyni zamanda da onlar Yhyann vftizi insanlardandr dey bilmirdilr, nki Yhyann peymbr olduuna inanan xalqdan qorxurdular. Buna gr onlar dedilr: Bilmirik. Onda Msih onlara ata v iki oul haqqnda msl syldi. Ata glib birincisin: Olum, bu gn get zm bana, il, - dedikd, o cavab verib: stmirm, - dedi. O tabe olmaqdan imtina etdi v znn gnahl yollar v pis vrdilrini davam etdirdi. Lakin sonra o tvb etdi v atasna tabe oldu. Ata ikincisin yaxnlab yen eyni sz syldi: Olum, bu gn get zm bana, il. Bu oul cavab verib: Gedirm, aam! - dedi v getmdi. Ata bu msld Allah, zm ba is imanllar cmiyytini tsvir edir. ki oul timsalnda rmzi olaraq iki kateqoriya insan tsvir edilibdir. stmirm deyrk atasnn taprn yerin yetirmkdn imtina edn oul Allaha qar aq hrmtsizlik gstrn, imanl grnmy chd d etmyn, Allahn Qanununun tlb etdiyi tvazkarlq v itat ykn z zrlrin gtrmkdn aq-ana imtina ednlri tsvir edir. Fqt bel adamlarn oxu glckd tvb edib Allahn dvtin tslim oldular. Mjd onlara Vftizzi Yhyann Tvb edin, nki Gylrin Padahl yaxnlab xbrind gldiyi zaman onlar tvb edib z gnahlarn etiraf etdilr (Mt. 3:2). Gedirm, aam deyib getmyn olun timsalnda is friseyin xasiyyti aqlanmdr. Bu oul kimi, yhudi rhbrlri d zlrinin hqiqtn tvb etmdiklrini v zlrindn raz olduqlarn gstrdilr. brani xalqnn dini hyat sasn zahiri, formal kil ald. Sina danda Allahn ssi il insanlara verilmi qanun byan edildiyi zaman btn xalq tntnli surtd ona riayt edcyin and idi. Ham dedi: Gedirm, aam, fqt getmdilr. Msihin z glib onlarn qarsnda Allahn Qanununu tsdiq etdiyi zaman is onlar Onu rdd etdilr. Msih o dvrn ibrani rhbrlrin z slahiyyti v lahi qdrti haqqnda hddindn ox hadt verdi, lakin buna tam min olduqlarna baxmayaraq, onlar bu hadtlri qbul etmdilr. Msih onlara gstrdi ki, onlar hl d imansz olmaqda qalrdlar, nki itat aparan ruha malik deyildilr. O onlara deyirdi: Siz z nnnizl Allahn mrini pozmusunuz... Ehkam olaraq insan mrlrini yrdrk, Mn bo yer ibadt edirlr (Mt. 15:6, 9).

163

Msihi dinlynlrin irisind qanunnaslar v friseylr, kahinlr v hkmdarlar var idi, iki oul haqqnda msli danb qurtardqdan sonra Msih onlara mracit edrk sorudu: kisindn hans atasnn muradn yerin yetirdi? zlrin hesabat vermyrk friseylr cavab verdilr: Birincisi. Bel deyrkn, onlar drk etmirdilr ki, bununla zlrin hkm xarrlar. Onda Msihin dilindn amansz qrar sslnir: Dorusun siz deyirm ki, vergiyanlar v fahilr Allahn Padahlna sizdn qabaq girirlr. nki Yhya sizin yannza salehlik yolunda gldi, siz ona inanmadnz; fqt vergiyanlar v fahilr ona inandlar. V siz onu grdynz halda, ona inanmaq n sonradan peman olmadnz. Vftizi Yhya hqiqti tbli etmk n gldi, onun tblii gnahkarlar inandrrd v onlar imana gtirirdi. Onlar Allahn Padahlna z salehliklril fxr edrk verilmi xbrdarl rdd ednlrdn qabaq daxil olacaqdrlar. Vergiyanlar v fahilr cahil idilr, friseylr is savadl idilr v hqiqtin yolunu bilirdilr. Buna baxmayaraq, onlar Allahn Padahlna aparan yol il getmkdn imtina etdilr. Can bx etmli olan hqiqt onlardan tr lm gtirn dmn evrildi. zlrin nifrt etmi qat gnahkarlar Yhyann li il vftiz olundular, xilas edildilr. brani xalqnn mllimlri is riyakarlq etdilr. Onlarn dalam rklri hqiqti qbul etmlri n sipr oldu. Onlar Mqdds Ruhun tsirin mqavimt gstrdilr. Allahn mrlrin itat etmkdn imtina etdilr. Msih onlara demir ki, onlar Allahn Padahlna girmycklr, fqt O gstrir ki, onlarn ora daxil olmalarna mane olan sipr zlrinddir. brani rhbrlri n Allahn Padahlnn qaps hl d aq idi; dvt z gcnd idi, Msih onlar iman edib dnm grmk istyirdi. srailin kahinlri v rhbrlri z hyatlarn btvlkl dini mrasimlrin icrasna hsr etmkd keirirdilr, onlarn hesab etdiyin gr, onlar adi dnya ilri il hr hans bir ballq n ox mqdds idilr. Buna gr d zahirn onlarn hyat tam dindarlq tntnsi tsvvr yaradrd. Lakin onlar z mrasimlrini el yerin yetirirdilr ki, insanlar bunu grb onlar haqqnda dindar v mmin kimi dnsnlr. Allaha zahirn itat edrk, onlar slind Ona tslim olmaqdan imtina edirdilr. Onlar zahirn etiqad etdiklri hqiqt riayt etmirdilr.

164

Msih Vftizi Yhyan n byk peymbrlrdn biri elan etdi, z dinlyicilrin gstrdi ki, onlara Yhyann Allahn elisi olduu haqqnda kifayt qdr hadt verilmidir. Shrada hqiqtn tbli ednin szlri byk qvvy malik idi. O z mjdsini csartl tbli edrk, kahinlri v hkmdarlar gnahda ittiham edir v onlara Allahn Padahlna layiq ilri grmyi mr edirdi. Yhya onlar Atann iqtidar v nfuzuna gnahkarcasna sayszlq edrk, Onun taprd ii yerin yetirmmkd ittiham edirdi. O, gnaha gzt getmirdi v onu dinlynlrin bir oxu z gnahlarndan dndlr. gr ibrani rhbrlri smimiyytl zlrinin byan etdiklri insanlar olsaydlar, onlar Yhyann hadtini qbul edib, sann Msih olduunu etiraf edrdilr. Fqt onlarda tvb v salehlik mhsullar ccrmdi. Buna gr d nifrt etdiklri insanlar Allahn Padahlna onlardan qabaq girdilr. Msld Gedirm, aam dey cavab vern oul, zn sdaqtli v itatkar gstrir; zaman is gstrdi ki, onun zmanti hqiqi deyildir. O z atasna hqiqi mhbbt duymurdu. Elc d friseylr z qdsiyytlril fxr edirdilr, fqt bu qdsiyyt snaqdan keiriln zaman kifayt etmdi. Onlar z maraqlarna uyun olan zaman, qanunun tlblrini hddindn ox ar edirdilr; fqt qanuna itat etmk onlarn zlrindn tlb ediln zaman onlar Allahn gstrilrindn yaynmalarn crbcr bhanlrl, hiylgrcsin saslandrrdlar. Bunu Msih onlar haqqnda deyir: Fqt onlarn mllrin gr etmyin, nki sylrlr, amma ml etmzlr (Mt. 23:3). Onlarda n Allaha qar, n d insana qar hqiqi mhbbt yox idi. Allah onlar armd ki, Onun xeyir-dualarn dnyada yaymaq n Onunla mkdalq etsinlr; lakin onlar bu dvti zahirn qbul etslr d, slind itat etmdilr. Onlar zlrin gvnir v z xeyirxahlqlar il fxr edirdilr, ancaq Allahn mrlrini icra etmirdilr. Allahn onlara etibar etdiyi ii icra etmkdn imtina etdilr v onlarn bu itatsizliklrin gr, Rbb itatsiz xalqdan dnmy hazr idi. z gznd saleh grnmk hqiqi salehlik deyildir. z salehliyi il fxr edn adamlar bu flaktli aldanmann nticlrini drk etmk n trk edilcklr. Bizim gnlrd oxlar Allahn mrlrin sadiq olduqlarn byan edirlr, fqt rklrind digrlrin d verilck lahi mhbbt malik deyildirlr. Msih onlar dnyan xilas etmk iind Onunla birlmy arr, lakin onlar: Gedirm, aam! - deyir, fqt

165

getmirlr. Onlar hqiqtn Allaha xidmt ednlrl mkdalq etmirlr. Bo hyat trzini davam etdirirlr. Sdaqtsiz oul kimi, Allaha yalan vdlr verirlr. manllar cmiyytinin btn zvlri qarsnda Rbb il hd balayaraq, onlar tntnli surtd lahi Klam qbul edib ona riayt etmyi, zlrini Allaha xidmt etmy hsr edcklrini vd edirlr, fqt bunu etmirlr. Onlar zlrini Allahn vladlar elan edirlr, lakin z hyatlar v xasiyytlrinin keyfiyytlri il Onunla qohumluqdan imtina edirlr. Onlar z iradlrini Allahn iradsin tabe etmirlr. Onlarn hyatlar mddalarna zidd olaraq, yalanlarn ifa edir. Onlardan qurban tlb ediln qdr itatli olmaq vdlrin sadiq grn bilrlr; fdakarlq v zn qurban vermk tlb edilnd gtrmli olduqlar armx grdklri zaman is kinirlr. Bellikl, msuliyyt hissi ktlir v bilrkdn Allahn mrlrini pozmaq vrdi evrilir. Qulaq lahi Sz eid d bilr, fqt onu mnimsmk n artq ruhlu gc yoxdur. rk dalam, vicdan yatmdr. Gman etmyin ki, gr Msih qar aq dmnilik mvqeyind deyilsinizs, siz bununla artq Ona xidmt edirsiniz. Bellikl biz yalnz z-zmz aldadrq. gr Allahn biz xidmt etmk n verdiyi eylri - vaxtmz, yaxud vsaitlrimizi v Onun biz etibar etdiyi digr namlarn istifadsiz saxlayrqsa, Onun leyhin hrkt edirik. eytan msihi ad dayanlarn etinasz, yuxulu hyat trzi keirmlrindn, z gcn artrmaq v canlar z trfin kmk n istifad edir. oxlar hesab edirlr ki, onlar Msih namin real ilrd itirak etmslr d, Onun trfinddirlr. slind onlar, hl zbt olunmam sahy nzart etmk n dmn imkan verirlr v stnlk qazandrrlar. Rbbin alqan iilri olmaq imkanlarn ldn verrk, vziflrini yerin yetirmmi, szlrini is deyilmmi qoyaraq, onlar Msih n alna bilck canlarn eytann sartin dmlrin imkan verirlr. Biz he zaman bo hyat keirrk v faliyytsizlik iind xilas ola bilmycyik. Faydasz, mnasz hyat keirn xs hqiqtn iman etmi ola bilmz. Gylr, sadc, axna uyun zrk girmk mmkn deyildir v he bir avara ora gir bilmyckdir. gr biz Allahn Padahlna girmk hququ almaq n sy gstrmiriks, gr bu Padahln qanunlarn smimiyytl drk etmk istmiriks, onun n yararsz

166

olacaq. Allahla yerd mkdalq etmkdn imtina ednlr Onunla gylrd d mkdalq etmyckdirlr. Onlar ora buraxmaq thlksiz deyildir. Vergiyan v gnahkarlarn lahi Klam bilib ona riayt etmynlrdn ox imkanlar vardr. z gnahn he bir eyl rt-basdr etmdn drk edn, Allah qarsnda z cannn, bdninin v ruhunun pozunluunu grn adam Allahn Padahlndan bdi olaraq ayrlmaqdan qorxur. O, xst olduunu drk edir v dahi Hkimd lac axtarr, O demidir; Mnim yanma glni sla rdd etmrm (Yh. 6:37). Bel canlardan Rbb z zm banda i grmk n yen istifad ed bilckdir. nc atasnn taprn yerin yetirmkdn imtina edn oul Msih trfindn ittiham edilmdi; fqt o, rbt d qazanmad. Msld bu oulun tsvir etdiyi adamlar zlrinin ncki itatsizliklrin gr trif layiq deyildirlr. Onlarn itatsizlik gstrmkd smimiliklri d tqdir layiq deyildir. gr smimiyyt hqiqt v qdsiyytl tqdis edilmidirs, o, insan Msihin csartli ahidi ed bilr; lakin gnahkarn dilind o, thqiramiz, dbsizdir v kfr il eynidir. Bir adamn imansz olduu halda, riyakar olmamas onu daha lyaqtli gnahkar etmir. Mqdds Ruhun ar bizim ryimiz atd zaman bizim yegan thlksizlik tdbirimiz ona

yubanmadan cavab vermkdir. Siz Bu gn get zm bana, il arn eitdiyiniz zaman dvtdn imtina etmyin. gr bu gn Onun ssini eitsniz, rklrinizi daa dndrmyin (br. 4:7). tat etmkd yubanmaq thlklidir. Siz xilasedici dvti bir daha eitmy bilrsiniz. Bir d ki, illr boyunca bsldiyiniz gnahlardan asanlqla azad olacanza mid balamayn. Bu bel deyildir. Hr bir bslnmi gnah durmadan xasiyyti zifldir v zrrli vrdilri mhkmlndirir; bunun nticsind tdricn fiziki, qli v xlaqi pozunluq ba verir. Siz z shv mllrinizdn tvb edib doru yola qayda bilrsiniz; lakin uzun mddt gnahla laqd olan urunuzun xsusiyyti xeyir v ri sezmkd siz tinlik yaradacaqdr. Sizd formalam zrrli vrdilr is siz yeni-yeni hcumlar etmk n eytan trfindn istifad edilckdir. Bu gn get zm bana, il dvti hr can n smimiyyt snadr. mllr d szlr kimi olacaqlarm? Dvt edilmi adam znn btn bilik v

167

bacarndan istifad edrk, zm bann Sahibi n sdaqtl v tmnnasz ilyckmi? Hvari Peter biz riayt ed bilcyimiz hrkt plan tklif edir. O deyir: Allahn v Rbbimiz sann drk olunmasnda ltf v slh siz bol-bol verilsin. Bizi z izzti v fzilti il arann drk olunmas vasitsil sann lahi qdrti hyat v Allaha hrmt il laqdar olan hr eyi biz bx etdi. O bu yolla biz qiymtli v mhtm vdlrini verdi ki, bunlarn vasitsil siz, hvtdn tr dnyada olan pozunluqdan qab, lahi tbitin itiraks olasnz. El buna gr siz btn syinizi srf edrk, imannza fzilt, fziltiniz bilik, biliyiniz nfs hakim olma, nfs hakim olmaa thmml, thmmlnz Allah qorxusu, Allah qorxusuna qardasevrlik v qardasevrliyiniz mhbbti lav edin (2 Pet. 1:2-7). gr siz z cannzn zm bana syl qay gstrsniz, Allah sizi z ilrind kmki edckdir. Siz yalnz znz n deyil, digrlri n d alacaqsnz. manllar cmiyytini zm bana oxadaraq, Msih bizi z rbt v fqtimizi yalnz bizim imanllar cmiyytinin zvlri il mhdudladraraq ancaq onlar n almaa armr. Rbbin zm ba oxaldlmaldr. Rbb istyir ki, Onun zm ba dnyann hr ucuna yaylsn. Allahdan tlimat v ltf alaraq, biz qiymtli tnklri becrmk haqqnda z biliklrimizi digrlri il d blmliyik. Ancaq bellikl biz Rbbin zm ban genilndir bilrik. Allah bizim imanmzn, mhbbtimizin v thmmlmzn hadtlrini gzlyir. O istyir ki, biz bx edilmi btn ruhlu stnlklrdn istifad edrk, Onun bu dnyadak zm banda bacarql iilr olaq ki, glckd bir vaxtlar Adm v Hvva z gnahlar zndn qovulmu olduqlar Allahn cnntin, o dm bana daxil ola bilk. Allahn z xalqna mnasibti atann z vladlarna olan mnasibtin oxayr, buna gr d Allahn bizdn sdaqtl Ona xidmt etmyimizi gzlmy ata hququ vardr. Msihi yadnza saln. Briyytin banda durub z Atasna xidmt edrk, O hr bir vladn ola bilcyi nmundir. Allah bu gn briyytdn z dvrnd Msihin nmayi etdirdiyi itati tlb edir. z Atasna O, knll olaraq, hvsl v mhbbtl xidmt edirdi. Ey Mnim Allahm, Snin istyin ml etmk mn zvq verir, Qanunun qlbimddir (Mz. 40:8). Msih he bir qurban ox byk, he bir

168

zhmti ox ar saymrd. Gndrildiyi ii yerin yetirmk n O, hr ey hazr idi. On iki yanda ikn O dedi: Bilmirdiniz ki, Mn Atamn ilri il mul olmalyam? (Lk. 2:49). O, ar eitdi v drhal i balad. Mnim yemyim, - O deyir, - Mni Gndrnin iradsini yeritmk v Onun iini tamamlamaqdr (Yh. 4:34). Bellikl, biz Allaha xidmt etmliyik. Hqiqtn is yalnz o adam xidmt edir ki, itatkarln n yksk lsn uyun hrkt edir. Allahn oul v qzlar olmaq istynlrin hams zlrini Allahn, Msihin v sma mlklrinin hmiilri kimi gstrmlidirlr. Hr bir adam bellikl snaqdan keirilir. Ona sdaqtl xidmt ednlr haqqnda Rbb deyir: Faliyyt kediyim gn onlar Mn mxsus xalq olacaq. Bir ata zn xidmt edn oluna nec rhm edrs, Mn d onlara el rhm edcym (Mal. 3:17). Allahn bsirtinin hyata kemsind Onun mqdds mqsdi insanlar snaqdan keirrk onlara z xasiyytlrini formaladrmaq v inkiaf etdirmk zn imkan vermkdn ibartdir. Bellikl O, insanlarn Onun mrlrin tabe olubolmadqlarn myyn edir. z yax mllrimizl biz Allahn mhbbtini qazanmrq; daha dorusu, bizim yax mllrimiz gstrir ki, biz artq bu mhbbt malikik. gr biz z iradmizi Allaha tabe ediriks, bu o demk deyil ki, biz Allahn mhbbtini qazanmaq n ilycyik. Bu o demkdir ki, Onun mhbbti artq azad nam kimi bizim trfimizdn qbul edilibdir v indi Ona bsldiyimiz mhbbtdn biz sevin-sevin Onun mrlrin riayt edcyik. Masir dnyada yalnz iki kateqoriya insan mvcuddur v mhkmd yalnz bu iki kateqoriya ayrlacaqdr: Allahn Qanununu pozan xslr v ona itat ednlr. Msih sdaqtli, yaxud itatsiz olduumuzu aydn gstrn meyar verir: gr Mni sevirsinizs, - O deyir, - mrlrimi yerin yetirin... Kim mrlrim sahib olub, onlara riayt edrs, Mni sevn odur. Mni sevn Atam trfindn sevilckdir; Mn onu sevcym v zm ona gstrcym. Mni sevmyn szlrim riayt etmz; eitdiyiniz sz Mnim deyil, Mni gndrn Atanndr. Nec ki, Mn Atamn mrlrini yerin yetirib, Onun mhbbtind qalramsa, gr siz d Mnim mrlrimi yerin yetirsniz, Mnim mhbbtimd qalacaqsnz (Yh. 14:15-24; 15:10).

169

Rbbin zm ba

(Mt. 21:33-44)

ki oul haqqnda mslin ardnca zm ba haqqnda msl glir. Birincisind Msih ibrani xalqnn mllimlrin Allaha itat etmyin vacibliyindn danr. kincisind is O, srail bx edilmi zngin xeyir-dualara iar edir v Allahn onlardan gzldiyi itatkarlq tlbinin daltli olduunu deyir. O, dinlyicilr qarsnda Allahn mqsdinin byklyn aaraq, bunun Ona tabe olmaqla yerin yetcyini gstrir. Glcyin zrindn rty gtrrk gstrir ki, Onun niyytini icra etmkdn imtina edn xalq Onun xeyir-duasn almayacaq v flakt urayacaqdr. Ev sahibi olan bir adam var idi. zm ba sald, - deyir Msih, - trafn da hasarlad, iind bir zmsxan qazd, bir qll tikdi v ba babanlara icary verib baqa mmlkt getdi. Bu zm bann tsvirini Yeaya peymbr verir: Sevgilimin zm ba barsind mhbbt nmsini oxuyuram: torpan mhsuldar bir tpsind sevgilimin bir zm ba var idi. O, torpa bellyib dalar knara atd, sezm meynlr kdi, ortada gztzi qllsi tikdi, zmsxan dzltdi, zmlyn barn gzldi (Ye. 5:1, 2). Ev sahibi torpaq sedi, onu hasarlad, tmizldi, belldi v seilmi zm basdraraq, brktli mhsul gzldi. O gzlyirdi ki, indi trafndak xam yerdn olduqca frqlnn torpaq onun kdiyi zhmt v qaynn mqabilind mhsul verck v ona rf gtirckdir. Elc d Allah dnyadan bir xalq sedi ki, o, Msih trfindn trbiy v nsiht alsn. Peymbr deyir: srail nsli Ordular Rbbinin zm badr, Yhuda adamlar is Onun sevimli meynlridir (Ye. 5:7). Bu xalqa Allah byk stnlklr verrk, z sxavtli li il onlara bolluca xeyir-dua verdi. O gzlyirdi ki, bu adamlar Onu mhsul gtirmkl izztlndircklr. Onlar hamya Allahn Padahlnn prinsiplrini amal idilr. Bu dknlmi gnahkar dnyada onlar Allahn xasiyytini nmayi etdirmli idilr.

170

Rbbin zm ba olaraq, onlar btprst xalqlarn gtirdiklri mhsula tamamil oxamayan mhsul vermli idilr. Bu btprst xalqlar tamamil gnahl mllr clb edilmidilr. Zoraklq v cinayt, tamahkarlq v istibdad, hr cr ldrc adtlr hr hans bir mhdudiyytsiz bu xalqlarn hyatn doldururdu. Pozunluq, rm v flakt bu cr aaclarn mhsullar idi. Allahn basdrd tnklrin mhsullar onlar kimi olmamal idi. brani xalqnn xsusi imtiyaz Allahn xasiyytini Musaya ald kimi nmayi etdirmk idi. Musann zztini mn gstr duasna Rbb cavab verrk vd edir: Mn btn xeyirxahlm snin qarndan keircym v Rbb olan adm qarnda byan edcym (x. 33:19). Musann qarsndan kerk dedi: Rbb Mnm, rhmli v ltfkar Rbb Allaham. Mn hdsiz sbirli, bol mhbbtli v sdaqtliym, minlrl nslin mhbbtimi gstrrm, czan, asiliyi v gnah balayaram; lakin czasz qoymaram, atalarn czasn znc-drdnc nsl qdr nv-nticlrin verrm (x. 34:6, 7). Allah z xalqndan da bel mhsul gzlyirdi. rklrinin tmizliyi il, hyatlarnn qdsiyyti il, mrhmtli, xeyirxah v fqtli olmalar il onlar gstrmli idilr ki, Rbbin qanunu kamildir, can tzlyir (Mz. 19:7). Allahn mqsdi ibrani xalqnn vasitsil btn digr xalqlara bol-bol xeyir-dua vermk idi. srail vasitsil Onun nurunun parlts btn dnyaya yaylmal idi. Dnya xalqlar z pozun ehtiraslar v adtlri ardnca gedrk, Allah bilgisini unutdular. Buna baxmayaraq, z mrhmtil Allah onlar yer zndn silmdi. O onlara z imanllar cmiyyti vasitsil Onu tapmaq imkan verdi. O istyirdi ki, Onun xalq vasitsil alm ruhlu prinsiplr, insanda Allahn ruhlu surtini brpa etmy kmk etsin. Mhz bu mqsd gr Allah brahimi z btprst trafndan ayrlb Knan torpana getmy thrik etdi. Sndn byk bir millt trdcym, sn xeyir-dua vercym, adn ucaldacaam v brkt qayna olacaqsan (Yar. 12:2). brahimin trmlri Misir gtirildilr ki, bu oxsayl v gnahkar xalqn iind onlar Allahn Padahlnn prinsiplrini aa bilsinlr. Yusifin pakl v onun btn Misir xalqnn hyatnn xilas n grdy heyrtamiz ilri Msihin xasiyytinin gzlliyini nmayi etdirirdi. Musa v brani xalqnn bir ox digr nmayndlri d Allah haqqnda hadt ednlr idilr.

171

sraili Misirdn xararaq, Rbb yen d z gcn v z mrhmtini gstrir. Onun ibranilri kllikdn azad etmk zn grdy heyrtamiz ilri, onlar shrada olduqlar zaman gstrdiyi himay v mrhmt yalnz bu xalqa qar xeyirxahlq deyildi. Bunlar btn traf xalqlar n ibrtamiz drslr idi. Bununla Rbb zn xalqlara hr cr insan hakimiyytindn v insan ucalndan yksk olan Allah kimi nmayi etdirirdi. Onun z xalq namin gstrdiyi lamt v mczlr Onun tbit zrind v tbit scd ednlrin n dahilri zrind hakim olduuna hadt edirdi. Allah qrurlu Misir torpa zrindn axr gnlrd yer zrindn kecyi kimi kedi. Od v tufanla, zlzl v lml byk Mn Var Olanam z xalqn xilas eldi. O onlar quldarlq lksindn xard. Onlar byk v qorxunc shradan, zhrli ilan v qrblrl dolu olan susuz oran torpaqlardan keirdi (Qan.tk.8:15). O onlara yemk n manna yadrd, gylrin taxln verdi (Mz. 78:24). nki Rbbin pay z xalqdr, - Musa dedi, - Yaqub Onun payna dn mirasdr. Onu quraq bir torpaqda, uultulu bo - biyaban shrada tapd. Bir sipr kimi onu hifz etdi. Gz bbyi kimi onu qorudu. Yuvasnda balalarn svq etdirrk uuran, onlarn zrind qanad alan, qanadlarn azb onlar tutan, prlrinin zrind aparan qartal kimi, ona yol gstrn yalnz Rbb idi. Yannda zg bir allah yox idi (Qan.tk. 32:912). Bellikl, onlar znnk etdi ki, onlar Uca Olann qanadlar altnda qala bilsinlr. Msih srail vladlarnn shrada gzdiklri zaman da rhbri idi. Gndz buludda, gec is odda gizlnrk onlara istiqamt verirdi. O onlar shradak thlklrdn qorudu, vd edilmi torpaa gtirdi v Allah tanmayan btn xalqlarn qarsnda sraili z xsi miras kimi, Rbbin zm ba kimi tsdiqldi. Bu xalqa lahi vhy verilmidi. Bu xalqn hasarlar Onun qanununun mddalar, bdi hqiqt, salehlik v paklq prinsiplri idi. Bu prinsiplr riayt etmk onlar n mhafiz olmal idi v onlar gnahkar ilrl zlrini mhv etmkdn qorumal idi. zm bandak qll kimi, Allah da vd edilmi torpan iind z mqdds mbdini yerldirdi. Shrada olduu kimi, indi d Msih srail xalqnn mllimi v onun rhbri idi. Qurbangah v mbdd Onun izzti daim qdsd hd sandnn stnd idi. Allah daim sediyi xalqa z mhbbtinin v oxsbirliliyinin znginliyini gstrirdi.

172

Allah z xalqn trif v rf iind yksltmk istyirdi. Bu xalqa btn ruhlu stnlklr verilmidi. Allah ondan he nyi sirgmdi ki, bu onlarda Onun haqqnda yanl tsvvr formaladra bilmsin. branilrin lahi Qanuna riayt etmlri onlarn btn dnya qarsnda mczli inkiafna sbb olard. Onlara ilkin mdriklik v bacarq vern xs, bundan sonra da onlarn mllimi olaraq, z qanunlarna riayt etmk vasitsil onlar daha ox yksld v ncibldir bilrdi. Onlar itatkar olsaydlar, zlrini xstliklrdn qoruyar v daha ox qli xeyir-dualar alardlar. Onlarn inkiafnda Allahn izzti, Onun qadirliyi v qdrti izhar olunmal idi. Onlar kahinlr v padahlar xalq olacaqdlar. Allah onlarn yer znd n byk xalq olmalar n hr cr xeyir-dua verckdi. Msih, Musann vasitsil aydn surtd srail qarsnda Allahn mqsdini qoydu v onlarn inkiafnn rtlrini gstrdi. Siz Allahnz Rbbin mqdds xalqsnz. O sizi yer zndki btn xalqlar irisindn zn mxsus xalq olaraq sezdi. Rbbin sizi sevmsi, sezmsi o biri xalqlardan daha ox olduunuz zn deyil. Hqiqt, siz onlardan azsnz. Rbb sizi sevdiyi v atalarnza verdiyi vdi yerin yetirmk istdiyi zn qdrtli li il sizi Misirdn xartd. O sizi kllik diyarndan, Misir padah firondan satn ald. Bilin ki, Allahnz Rbb sl Allahdr. O, vfal Allahdr. hdin sadiq qalb Onu sevnlrin, mrlrini yerin yetirnlrin minlrl nslin mhbbtini gstrr. Ona nifrt ednlri is qisas alaraq mhv edck.

Onlardan qisasn almaa gecikmyck, mtlq edck. Ona gr siz bu gn buyurduum mrlri, qanunlar v hkmlri diqqtl yerin yetirin. gr bu mrlr qulaq asb diqqtl ml edcksinizs, Allahnz Rbb ata - babalarnza etdiyi anda sadiq qalb mhbbtini gstrck. O sizi sevck, brktli edib oxaldacaq. Siz vermk zn atalarnza and etdiyi torpaqda, btndn doulanlarnz, torpanzn bhrsini, budanz, tz rabnz, zeytun yanz, mal qaranzn v qoyun keilrinizin balalarn brktli edck. O biri xalqlardan daha ox siz xeyir-dua alacaqsnz... Rbb zrinizdn btn xstliklri gtrck. Sizi Misird grdynz dhtli xstliklrin he birin mruz qoymayacaq (Qan.tk. 7:6-15).

173

gr onlar onun mrlrini yerin yetirsydilr, Allah onlara budann n yaxsn vermyi v onlardan tr qayadan bal xaracan vd etmidi. Onlara uzun mr bx edck v xilasn azacaqd. Allaha itatsizliklrin gr Adm v Hvva dmi itirdilr, onlarn gnah zndn is btn yer lntlndi. Fqt Allahn xalq Msihin ydlrin riayt ets idi, onun torpann brkti v gzlliyi brpa olacaqd. Allah insanlara torpan becrilmsin dair z nsiht verdi; onlar onun brpa edilmsind yalnz Onunla mkdalq etmli idilr. Btn dnya Allahn idarsi altnda olaraq, mnvi hqiqtin tsviri drsi olard. Torpaq Allahn tbitd qoyduu qanunlara uyun olaraq z mhsulunu verdiyi kimi, insanlarn rklri d Onun ruhlu qanununa tabe olaraq, Onun xasiyytinin keyfiyytlrini ks etdir bilrdi. Htta btprstlr d canl Allaha xidmt v scd ednlrin stnlyn etiraf edrdilr. Baxn, - Musa deyir, - Allahm Rbbin mn mr etdiyi qayda v hkmlri siz yrtmim ki, mlk olaraq almaq zn daxil olacanz torpaqda bunlara ml edsiniz. Onlara diqqtl riayt edin. Bu, digr xalqlara n qdr mdrik v aqil olduunuzu gstrr. Onlar bu qaydalar eidnd deycklr ki, bu byk millt hqiqtn mdrik v aqil bir xalqdr! Allahmz Rbb hr df dua edrkn biz yaxn olar. Ax hans millt bel stndr ki, Allah ona bu cr yaxn olsun? Hans millt bel stndr ki, bu gn qarnza gtirdiyim bu Qanun kimi daltli qaydalara v hkmlr malik olsun? (Qan.tk. 4:5-8). srail vladlar Allahn onlar n nzrd tutduu btn razid yaylmal idilr. Bu torpaqlar srail hqiqi Allaha scd v xidmt etmyn xalqlardan verilmli idi. Lakin Allahn mqsdi israillilrin vasitsil z xasiyytini aaraq, digr xalqlar da zn clb etmk idi. Mjdnin dvti btn dnyaya verilmidir. Qurbanlq mrasimind alan tlim vasitsil Msih btn xalqlar qarsnda yksldilmli idi v Ona iman edn hr ks yaaya bilrdi. Knanl Rahav v Moavl Rut kimi, btprstlikdn dnb hqiqi Allaha ibadt etmy balayan hr ks Onun sediyi xalqla birlmli idi. srailin sakinlrinin say artdqca onun srhdlri bu padahlq btn dnyan hat edn qdr genilnmli idi. Allah istyirdi ki, btn xalqlar Onun mrhmtli rhbrliyini qbul etsinlr. O istyirdi ki, yer z sevinc v slh il dolsun. O insan sadt n yaratmdr v

174

insanlarn qlblrini smavi slh il doldurmaa alr. O arzu edir ki, burada, dnyada insan aillri byk sma ailsinin simvolu olsunlar. Fqt srail Allahn mqsdini yerin yetirmdi. Rbb nida etdi: Mn sni gzl meyn, tr-tmiz toxum kimi kmidim. Sn nec leyhim xb cr, yaban meyv oldun? (Yer. 2:21). srail bir qollu-budaql meyndir ki, bol-bol bar gtirir (Hu. 10:1). ndi is xahi edirm, ey Yeruslimd yaayanlar, ey Yhuda adamlar, mniml zm bamn arasnda hakim olun! Bam zn daha n etmliym? zmlyn barn gzlyrkn ax n zn bam cr zm gtirsin? ndi qoy mn siz bamla n edjyimi bildirim: zprini skjym v meynlrini heyvanlar yeyib qurtaracaq, hasarn yxajaam v onlar tapdalanacaq. Oran viranliy zevirjym, oran n budayacaqlar, n d bellycklr. Orada tikan v qanqal bitck, buludlara mr edjym ki, zrin ya yamasn. srail nsli Ordular Rbbinin zm badr, Yhuda adamlar is Onun sevimli meynlridir. O, dalt gzlyirdi, budur, zoraklq grd, O, salehlik gzlyirdi, budur, fryadlar grd! (Ye. 5:3-7). Rbb Musa vasitsil z xalqna onun sdaqtsizliyinin nticlrini gstrdi. Onun hdini qorumaqdan imtina etmkl, zlrini Allahda olan hyatdan ayrrdlar v Onun xeyir-dualar onlara atmazd. Bu gn siz buyurduum Rbbin mr, hkm v qanunlarna riayt edin, - Musa deyirdi. - Yeyib doyanda, gzl evlr tikib izrisind oturanda, naxrnz, srnz oxalanda, qzl-gmnz v hr eyiniz artanda ryiniz qrurla dolmasn. Diqqt edin ki, sizi Misir torpandan kllik diyarndan xaran Allahnz Rbbi unutmayasnz. Rbb sizi o byk v qorxunc shrada, zhrli ilan v qrblrl dolu olan o susuz oran torpaqlarda gzdirdi, siz srt qayalardan su xartd. Sizi atalarnza mlum olmayan manna il qidalandrd. Xo gzrannz olsun dey qrurunuzu sndraraq sizi snaqdan keirdi. ryinizd biz z qabiliyytimizl v bilyimizin gc il bu srvti qazandq demysiniz. Unutmayn ki, bu srvti qazanmaq qabiliyytini siz vern Allahnz Rbdir. O bunu edir ki, bugnk kimi atalarnza vd verrk sizinl ksdiyi hdi yerin yetirsin. gr Allahnz Rbbi unudub baqa allahlarn ardnca getsniz, onlara sitayi edrk scd etsniz, bu gn sizin qarnzda hadt edirm ki, mtlq mhv olacaqsnz! Allahnz Rbin szn qulaq asmasanz, Rbb sizin qarnzda milltlri yox etdiyi kimi, sizi d yox edck (Qan.tk. 8:11-20).

175

srail xalq bu xbrdarla fikir vermdi. O he ny baxmayaraq Allah unutdu v Onun bu dnyada tmsilisi olmaq kimi yksk stnly nzrdn qard. Onun ald xeyir-dualar btn dnya n nzrd tutulmudur. Malik olduu btn stnlklr znn izztlndirilmsi n srf edildi. Onlar Allahdan Onun tlb etdiyi xidmti, yaxnlarndan is dini rhbrliyi v mqddslik nmunsini ourlayrdlar. Daqndan vvlki dnyann sakinlri kimi, onlar z yaman rklrinin hr cr istklrini dmk yolu il gedirdilr. Onlar Mqdds mrasimlri ylncy evirrk deyirdilr: Burada Rbbin mbdi var, Rbbin mbdi var, Rbbin mbdi var (Yer. 7:4) v eyni zamanda, Allahn xasiyytini thrif edirdilr, Onun adn rfsiz edirdilr v Onun qdsini murdarlayrdlar. Rbbin zm bana xidmt etmk taprlm babanlar onlara gstrilmi etibar dorultmadlar. Kahin v mllimlr xalqn hqiqi ydvernlri olmadlar. Onlar xalqa Allahn xeyirxahln, Onun mrhmtini v Onun onlardan mhbbt v sdaqtli xidmt gzlmy hququ olduunu nmayi etdirmdilr. Onlar yalnz zlrinin izztlnmsi zn can atrdlar. slind zm bann mhsulunu onlar zlrin gtrmk fikrind idilr. Onlar hrmt v diqqti zlrin clb etmk istyirdilr. srail rhbrlrinin tqsiri adi gnahkarn tqsirindn frqli idi. Bu adamlar

Allah qarsnda xsusi msuliyyt dayrdlar. Onlar z zrlrin Rbb deyn kimi yrtmk v z gndlik hyat trzlril Allaha itatkarlq nmunsi olmaq iini gtrmdlr. Bunun vzin onlar Yazlar thrif edirdilr. Onlar insanlarn zrlrin onlarn hr addmn izlyn grksiz mrasimlrin ar ykn qoymudular. Kahinlrin onlarn zrin qoyduqlar tlblri yerin yetir

bilmdiklrin gr, insanlar daim narahatlq iind idilr. Onlar insanlarn icad etdiklri btn qaydalara riayt etmyin mmkn olmadn grrk, bu nticy glirdilr ki, Allahn mrlrin d qaysz v etinasz olmaq olar. Rbb z xalqn yrdirdi ki, zm bann sahibi mhz Odur, insanlarn malik olduqlar hr ey onlara Allah trfindn etibar edilmidir v Onun mqsdlrin xidmt etmk n istifad olunmaldr. Lakin kahin v mllimlr onlara etibar edilmi mqdds tapr yerin yetirmyrk, Allahn mlkiyytini mr oldunduu kimi srf etmdilr. Onlara etibar ediln v Onun iini yerin yetirmk n nzrd

176

tutulmu vsait v qabiliyytlri znnk edrk, daim Allahdan ourlayrdlar. Onlarn tamahkarl v hrisliyi htta btprstlrin d nifrtin sbb olurdu. Btn bunlarn nticsind btprst dnyas Allah v Onun padahlnn qanunlar haqqnda shv tsvvr ld etdi. Ata thmml il Allah z xalqnn ryin yol axtarrd. O onlara z yaxlqlarn verrk, yaxud alaraq tsir etmy alrd. Thmml v inadla insanlarn gnahlarn gstrrk gzlyirdi ki, onlar z gnahlarn drk edib tvb edcklr. Allah onlarn yanna peymbr v elilr gndrirdi, onlar inadla Allahn onlara baban kimi tqdim etdiyi tlblrini xatrladrdlar, fqt srail xalq onlar dinlmirdi. ksin, onlar dmn kimi qarlayrdlar, tqib edir v ldrrdlr. Allah onlarn yanna digr elilr gndrirdi, fqt onlarla da vvlkilr kimi davranrdlar, lakin daha byk nifrtl. Nhayt, Allah sonuncu vasity l atd, O z Olunu gndrib dedi: Oluma hrmt edrlr. Lakin vvlki mqavimtlri onlar daladrd v aralarnda dedilr: Varis budur, glin onu ldrk ki, miras biz qalsn. Onlar zm ban qsb edib, onun mhsulu il zlri istdiklri kimi rftar etmk istyirdilr. Yhudi rhbrlri Allah sevmirdilr; buna gr onlar zlrini Ondan ayrdlar v Onun z mlkiyytin olan tlblrinin daltli olduunu sbut etmk n btn chdlrini rdd etdilr. Msih, Allahn Sevimlisi gldi ki, zm bann Sahibinin tlblrini tqdim etsin, fqt babanlar Ona aq nifrt hissi il yanaaraq, dedilr: biz istmirik ki, bu adam bizim padahmz olsun. Onlar Msihin xasiyytinin gzlliyin paxllq edirdilr. Onun tlim sullar onlarn xsi metodlarn qat-qat stldiyin gr onlar Onun mvffqiyytindn qorxurdular. O onlara xbrdarlq v thmt edrk onlarn riyakarln ifa edir v mllrinin glckd ba verck nticlrini ard. Onlar tkzib ed bilmdiklri thmtlr dz bilmirdilr. Msihin nmayi etdirdiyi yksk salehlik nmunsin nifrt edirdilr. Onlar grrdlr ki, Onun tlimi onlar el bir vziyyt salr ki, bu zaman onlarn eqoizmi akar olur. Onlar Onu ldrmk qrarna gldilr. Onlar Msihin grdy hr iind z xan doruluq, mminlik v yksk ruhanilik nmunlrin nifrt edirdilr. Onun btn hyat onlarn znmhbbt hisslrin toxunurdu v sonuncu snaq vaxt gldiyi zaman, onlar bdi hyat vern itat v bdi lm aparan itatsizlik arasnda semli

177

olduqlar zaman srail Mqddsini rdd etdilr. Msihi, yaxud Barabban semk tklif ediln zaman onlar qqrdlar: Onu rdd et! Lakin biz Barabban srbst burax! (Lk. 23:18). Pilat soruanda ki, El is Msih deyiln saya n edim? onlar sbirsizlikl bardlar: armxa kilsin! (Mt. 27:22). Pilat onlara dedi: Padahnz armxam kim? Ba kahinlr cavab verdilr: Qeysrdn baqa padahmz yoxdur (Yh. 19:15). Pilat: Mn bu Salehin qan n cavabdeh deyilm, - deyib xalq qarsnda llrini yuyandan sonra, btn xalq cavab verib dedi: Onun qan bizim v uaqlarmzn zrin olsun (Mt. 27:24, 25). srail rhbrlri z seimlrini etdilr. Onlarn qrar Yhyann grdy taxtda Oturann lind olan v insanlardan he birinin aa bilmdiyi kitabda yazlmdr. znn btn amanszl il bu qrar Yhuda nslindn olan Aslan trfindn hmin byk gnd kitab ald zaman onlarn qarsna qoyulacaqdr. Yhudi xalq mid bslyirdi ki, o, smann sevimlisidir, Allahn imanllar cmiyyti kimi daim ykslmi olmaldr. brahimin vladlar olmalar il qrrlnn yhudilr z firavanlqlarnn sasn o qdr mhkm sayrdlar ki, hm yerin, hm d gyn onlar yksk imtiyazlardan mhrum ed bilmycyini dnrdlr. Lakin z gnahkar hyatlar il zlri zn Gylrin mhakimsini v Allahdan ayrlma hazrladlar. zm ba haqqnda msli sylyrkn, Msih kahinlr onlarn sonuncu

gnahkar faliyytlrini nmayi etdirdi v axrda onlara sual verdi: ndi ban sahibi gldiyi zaman bu babanlara n edckdir? Hekay il clb edilmi, fqt deyilnlrin zlrin aidiyyti haqqnda dnmyrk, kahinlr digr dinlyicilr qoulub bel cavab verdilr: Bu pis adamlar qorxunc bir lm uradacaq v ba el babanlara icary verck ki, mhsulunu mvsmnd ona versinlr. Onlar istmyrkdn zlri zn hkm verdilr. sa onlara nzr sald v Onun snayc baxlar altnda baa ddlr ki, O onlarn rk sirlrini oxuyur. Onun lahi mahiyyti onlarn qarsnda tkzibolunmaz qvv il parlad. Onlar birdn babanlarda zlrini grb fryad etdilr: Allah, rhm et! Drin hznl Msih onlara dedi: Siz Yazlarda: Bnnalarn rdd etdiklri da, kncn ba oldu. Bunu Rbb etdi v bu bizim n heyrtli i oldu szlrini he oxumamsnzm? Buna gr siz deyirm ki, Allahn Padahl sizdn alnb, Onun

178

meyvlrini yetidirck bir millt verilckdir. Bu dan stn yxlan paralanacaq, o is kimin zrin drs, onu zckdir. gr bu adamlar Onu qbul etsydilr, Msih ibrani xalqnn zrindn hkm gtrrdi. Lakin paxllq v qsqanclq onlar barmaz etdi v onlar Nazaretli san Msih kimi qbul etmmk qrarn verdilr. Onlar dnyann n rdd etdilr v buna gr onlarn hyat gecyars zlmtin qrq oldu. Yhudi xalq zrind ona xbrdarlq edilmi hkm icra edildi. xsi idarolunmaz yaman hisslri onlar mhv doru apard. Kor qzb iind adamlar bir-birini mhv edirdilr. z syankar, yenilmz qrurlar il Roma fatehlrinin qzbin dar oldular. Yeruslim bnvrsin qdr uuruldu, mbd xarabala evrildi, onun dayand yer is bellndi. Yhudi vladlar n dhtli lml lrdlr. Onlardan milyonlar btprstlr qul kimi satldlar. Bir xalq kimi, yhudilr Allahn mqsdini yerin yetirmdilr v zm ba onlardan alnd. Onlarn z mqsdlri n istifad etdiklri stnlklr, onlarn hrmtsizlik gstrdiklri i btn bunlar digrlrin taprld.

manllar cmiyyti bizim gnlrd

zm ba haqqnda msl yalnz yhudi xalqna aid deyildir. Onda bizim n d drs vardr. Allah bu gn z imanllar cmiyytin byk stnlklr v xeyirdualar bx etmidir v ondan mvafiq bhrlr gzlyir. Biz byk qiymt hesabna xilas edilmiik. Bu balanmann nticlrini biz yalnz verilmi qurbann byklyn layiqinc qiymtlndirdiyimiz zaman drk edcyik. Bu torpaqda, Allahn Olunun gz yalar v qan il suvarlm torpaqda qiymtli cnnt mhsullar bitmlidir. Allahn xalqnn hyatnda znn btn izzti v kamilliyi il lahi Klamn hqiqtlri almaldr. z xalq vasitsil Msih z xasiyytini v z padahlnn prinsiplrini izhar etmlidir. blis Allahn iin mane olmaq istyir v daim insan z eytani prinsiplrini qbul etmy thrik edir. O, Allahn sediyi xalq aldanm kimi tsvir edir. O,

179

qardalarn ittihamsdr v onun ittihamlar salehlikd sarslmaz olanlara qar ynlmidir. Rbb z xalq vasitsil eytann btn ittihamlarna cavab verrk, doru olan prinsiplr itat etmyin nticlrini gstrir. Bu prinsiplr hr bir msihinin hyatnda, hr bir aild, hr bir imanllar cmiyytind v Allaha xidmt n yaradlm hr bir mbdd izhar edilmlidir. Btn bunlar znd dnya n grlck ii tzahr etdirmlidir. Bu salehlik prinsiplri Xo Xbr hqiqtlrinin xilasedici qvvsini nmayi etdirmlidir. Onlarn hams ondan tr nzrd tutulmudur ki, Allahn briyyt aid mqsdini hyata keirsin. brani xalqnn rhbrlri z mhtm mbdlrin v onun iind hyata keiriln tmtraql dini mrasimlr iftixarla baxrdlar; lakin onlarda dalt, mrhmt v Allaha mhbbt hissi ox az idi. N mbdin izzti, n onlarn ibadtlrinin tmtraql olmas onlara Allah qarsnda brat vermdi, nki Onun gznd qiymtli olan yegan bir eyi ona vermirdilr. Ona tvazkar v mlub olmu ruhun qurbann vermirdilr. Allahn Padahlnn hyati prinsiplri itiriln zaman mrasimlr daha ox mhtm v tsiredici olur. Xasiyytin formalamas baxmsz qald zaman, ruhun uca keyfiyytlrl znginldirilmsind shlnkarlq duyulduu zaman, mminliyin sadliyi nzrdn qarlan zaman insann qruru v zahiri cah-clala sevgisi mhtm binalar ucaltma, tmtraql bzk vurma v valehedici mrasimlr v ayinlr icra etmyi tlb edir. Bunlarn hamsnda Allaha hqiqi sitayi ox azdr. Fanilmi imanllar cmiyyti yalnz zahiri mrasimlrl, zd olan mminlikl v xarici cah-clalla mhdudlaanda Allaha mqbul deyildir. Bel ibadt Sma trfindn qbul edil bilmz. manllar cmiyyti Allahn gznd ox qiymtlidir. O onu xarici gzlliyin gr deyil, onu dnyadan frqli edn smimi mminliyin gr qiymtlndirir. Msih imanllar cmiyytini onlarn Msihi drk etmlrind bymlri v onlarn ruhlu tcrblrinin genilnmsi mqabilind dyrlndirir. Msih istyir ki, Onun zm ba Ona gerk qdsiyyt v tmnnaszlq mhsulu versin. O z zm banda mhbbt v xeyirxahlq prinsiplri axtarr. He bir incsnt gzlliyi hqiqi msihilrd alan xasiyyt gzlliyi v yax xlaqla mqayis edil bilmz. manln hat edn ltf atmosferi, onun uru v ryi

180

zrind ilyn Mqdds Ruh onu dnyann duzu, hyatvern tir edir v bu, Allaha onlarn zhmtlrin xeyir-dua vermk imkan verir. manllarn yncaq yerlri trafda n kasb ola bilr. O, xarici gzllikdn mhrum ola bilr; lakin gr qardalq zvlri Msihin xasiyyt keyfiyytlrin malikdirlrs, onlarn qlblrini Onun sevinci dolduracaqdr. Mlklr d onlarn sitayiin qoulacaqdrlar. Onlarn minntdar olan rklrinin alq v kranl Allahn yanna n xo qurbanlq kimi ykslckdir. Rbb istyir ki, biz Onun yaxln xatrlama unutmayaq v Onun qdrtindn danaq. z minntdarlmz bildirrk v kr edrk, biz Ona hrmt edirik. O deyir: Kim ki kr qurban tqdim edir, Mni rflndirir (Mz. 50:23). srail xalq shrada gzrkn mqdds nmlrl Allah mdh edirdi. Rbbin mr v vdlri musiqildirilrk, israillilrin syahtlri boyunca oxunurdu. Elc d sonralar, Knanda olarkn, mqdds bayramlara ylaraq, onlar Onun mczli ilrini xatrlayaraq adna minntdarlq v izzt yksldirdilr. Allah istyirdi ki, Onun xalqnn btn hyat Ona alq hyat olayd. Qoy yer znd Snin yolun, btn milltin arasnda qurtuluun tannsn (Mz. 67:2). Bu gn d bunu etmk lazmdr. Fqt dnya xalqlar yalan ilahilr scd edirlr. Onlar shv sitayidn dndrmk lazmdr, lakin onlarn btlrini mhakim etmkl deyil, fqt onlara daha gzl olan gstrrk. nsanlar qarsnda hqiqi Allahn yaxln amaq vacibdir. Sizsiniz ahidlrim, - Rbb byan edir, - Allah Mnm (Ye. 43:12). Rbb istyir ki, biz byk xilas plann aydn baa drk, Allahn vladlar olmaq kimi yksk stnlymz lazmnca drk edrk, Onun qarsnda itatl, minntdarlq edrk yaayaq. O istyir ki, biz Ona yenilmi hyatmzla hr gn sevinc iind xidmt edk. Allah bizim adlarmz Quzunun hyat kitabnda yazld n v z qaylarmz bizim qaymz knin zrin qoymaq imkanna gr rklrimizdn axan minntdarlq hissini grmk istyir. O bizi sevinmy dvt edir, ona gr ki, biz Rbbin varislriyik, ona gr ki Msihin salehliyi - Onun mqddslrinin a paltarlardr, ona gr ki, biz z Xilaskarmzn yaxn olan gliin bxtiyarlq vern midl baxrq.

181

Dua

etmk

kimi,

rkdn

smimiyytl

Allah

izztlndirmk

bizim

borcumuzdur. Biz dnyaya v btn gy sakinlrin gstrmliyik ki, biz Allahn yxlm briyyt qar heyrtamiz mhbbtini hdsiz drcd qiymtlndiririk v Onun sonsuz dolunluundan daha ox-ox xeyir-dualar gzlyirik. Biz indikindn daha tez-tez Allahn bizim hyatmzda grdy ilrdn danmaq grkdir. gr biz Allahn yaxln, Onun z xalq namin grdy ecazkar ilri haqqnda daim dansaq, onda Mqdds Ruhun xsusi gndrilmsindn sonra bizim Rbdki

sevincimiz daha ox artacaq v bizim Ona xidmtimiz daha ox smrli olacaqdr. kr v minntdarlq ruhu deyinm v narazlq ruhunu knar edrk, eytann qvvlrini el qovur ki, imtahannn aya altndan yer qazr. Biz Allaha alq v minntdarlq ednd xasiyytimizd el keyfiyytlr formalar ki, onlar yer sakinlrini sma malikanlrind olmaq zn yararl edckdir. Allah haqqnda bu kimi hadt digrlrin d tsir edckdir. nsanlar Msih clb etmyin bundan smrli vasitsi yoxdur. Biz Allahn adnn izztlnmsi n limizdn glni edrk, z hqiqi v ox konkret xidmtimizl Onu izztlndirmliyik. Allah biz z namlarn ondan tr verir ki, biz d onlar digrlrin keir bilk; bellikl, biz dnyaya Onun xasiyytinin gzlliyini arq. brani cmiyytind nam v nzir Allah xidmtinin mhm hisssi idi. sraillilr onlarn btn glirinin onda birini mqdds yerd xidmt n vermyi yrdirdilr. Bundan lav, onlar gnah vzin qurban, knll namlar v minntdarlq nzirlri vermli idilr. Bunun hams o uzaq zamanlarda Mjd

xidmtinin kmyin atrd. Allah bizdn bu gn d ondan az tlb etmir. nsanlarn xilas n grln byk i daima irliy getmlidir. Ondalq, sovqat v namlar Onun trfindn bu byk iin yerin yetirilmsi n tyin edilibdir. Bunlarn hams Mjd iinin kmyi n srf edilmlidir. O ondaln Ona mxsus olduunu byan etdi v o Onun mqsdlrinin hyata keirilmsi n xzinsin qoyulacaq mqdds ehtiyat hesab edilmlidir. O xahi edir ki, biz elc d z knll sovqatmz v minntdarlq nzirlrimizi verk. Btn bunlar Xo Xbrin dnyann hr ucuna yaylmas n nzrd tutulub. Allaha xidmt xsi xidmti d nzrd tutur. z xsi, bilavasit sylrimizl biz Allahla dnyann xilas iind mkdalq etmliyik. Msihin Btn dnyaya gedin,

182

Mjdni btn xilqt tbli edin! (Mk. 16:15) ar Onun hr bir davamsna aiddir. Msihd yaamaq n qabaqcadan myyn edilmi hr ks z yaxnlarnn xilas edilmsi n arlmdr. Bel imanlnn ryi Msihin ryi il ahngdar dynckdir. O, baqa insanlar Msih sevn kimi sevckdir. Bu mqdds id ham eyni sviyyd ily bilmz, lakin yer v i hr ks n vardr. Qdim zamanlarda brahim v shaq, Yaqub v Musa z hlimlik v mdrikliklril, Yeeya z oxaxli istedad il - hams Allahn iin clb edilmidilr. Rbb xidmt etmk n hr ey vacib idi: hm Mrymin musiqisi, hm Devorann csur v mmin olmas, hm Rutun vlad mhbbti, hm muelin itat v sdaqti, hm lyasn dnmz sdaqti, hm d Eliann yumaldc, tslimedici tsiri. Elc d bu gn Allahn xeyir-dua namlarn alm hr ks buna hqiqi xidmtl cavab vermlidir, hr nam Onun Padahlnn mhkmlndirilmsin v Onun adnn izztlndirilmsin srf edilmlidir. Msihi z xsi Xilaskar kimi qbul etmi hr adam btn hyat il Mjdnin hqiqiliyini v onun xilaskar gcn tsdiq etmlidir. Allah insana tlblr tqdim etmzdn vvl onlarn yerin yetirilmsi n vacib olan hr ey verir. Msihin ltf il biz Allahn tlb etdiyi hr eyi icra ed bilrik. Smann btn znginliyi Allahn xalq vasitsil izhar edilmlidir. Atam ox mhsul vermnizl izztlnir; bellikl Mnim agirdlrim olacaqsnz (Yh. 15:8). Allah btn dnyan z zm ba sayr. ndi onun mvqqti olaraq qsbkarn lin kemsin baxmayaraq, o, yen d Allaha mnsubdur. O, Allaha yalnz Onun trfindn yaradlmdr dey yox, hm d Onun trfindn xilas edilmidir dey mnsubdur. Msih dnyadan tr zn qurban verdi. Zira, Allah dnyan el sevdi ki, vahid Olunu ona verdi (Yh. 3:16). Tkc bu namn saysind insanlara btn baqa eylr d verilmidir. Btn dnya hr gn Allahn xeyir-duasn alr. Bu nakr briyyt zrin dn hr gn as, hr ya damlas, hr bir yarpaq, ik v mhsul Allahn ox sbirli olduu v Onun byk mhbbti haqqnda hadt edir. Biz hr cr nemtlr bx Ednin z bs cavabnda n alr? nsanlar Onun arlarna nec cavab verirlr? nsan ktllri z hyatlarn kim xidmt etmy verirlr? Onlar mammona xidmt edirlr. Var-dvlt, cmiyytd yksk mvqe,

183

dnyvi lzztlr - onlarn mqsdlri bunlardr. Var-dvlt is yalnz insanlardan deyil, Allahdan da ourlamaqla toplanr. Bu, yaxud baqa yol il ld edilmi vsaitlri insanlar z eqoizmlrinin dnilmsin srf edirlr. Qopara bildiklri hr ey onlarn tamahkarlnn v ehtiraslarnn dnilmsin ynldilir. Bu gn dnyann gnah bir zaman sraili mhv gtirn hmin gnahdr. Allaha qar nakrlk, insanlara nam edilmi imkanlara v xeyir-dualara qar onlarn sayszl, Allahn namlarn eqoistcsin mnimsmk - btn bunlar bir zaman Allahn qzbini z zrin clb etmi srailin gnah znd cmldirmidir. El bu da dnyan bu gn mhv srklyir. Zeytun dandan seilmi hr baxarkn Msih yalnz Yeruslim zn alamrd. Yeruslimin timsalnda O btn mhv doru gedn dnyan grrd. Ah, ka snin bu gnnd d olsa, slhn n xidmt edn eylri bilydin! Amma bunlar indilik gzlrindn gizlnmidir (Lk. 19:42). Snin bu gnnd. Hmin gn sona yaxnlar. Rhm v ltf vaxt yaxn zamanda qurtaracaqdr. Qisas v cza buludlar ylr. Allahn ltfn rdd ednlr tez v qalmaz mhv yaxnlarlar. Amma dnya hl d yuxudadr. Adamlar onlara yaxnlaan gnn vaxtn bilmirlr. manllar cmiyyti bu bhranl vaxtda harada olmaldr? Onun zvlri Allahn tlblrin riayt edirlrmi? Onlar Onun taprn dnyada icra edirlrmi v Onun xasiyytini briyyt qarsnda azrlarm? z yaxnlarnn diqqtini sonuncu rhmli dvtin xbrdarlna clb edirlrmi? nsanlar thlkddirlr. oxlar mhv olmaqdadrlar. Fqt zlrini Msihin davamlar adlandranlarn iind bu mhv olan insanlardan tr hycan keirn n azdr. Dnyann taleyi trziy qoyulmudur; lakin bu htta hqiqt n hatli v dolun kild inandqlarn byan ednlri d az hycanlandrr. Msihi z sma evini trk edib insan tbitini qbul edrk, briyyt yaxnladran, onu Allaha qar aparmaa gc vern mhbbtin azald hiss edilir. Htta Allahn xalqnda da hanssa irad iflici, donma hiss edilir, bunlarsa onlara zlrinin n mhm vziflrini drk etmy mane olur.

184

sraillilr Knana daxil olduqlar zaman onlar btn bu torpaa malik olmadlar, bununla da Allahn niyytlrini hyata keirmdilr. Torpa qismn fth edrk, onlar nail olduqlarnda rahatlandlar v z qlblrinin mhsullar il fxr etdilr. z

imanszlqlarnda v asan yol il getmk arzularnda gclnrk, zbt etdiklri sahd mskunladlar v irliy gedrk yeni razilr zbt etmk istmdilr. Bellikl, onlar Allahdan uzaqlamaa baladlar. Allahn niyytlrini hyata keirmkd bacarqszlq gstrmkl Allahn onlara vd etdiyi xeyir-duasn da almadlar. manllar cmiyyti bu gn d hmin ii etmirmi? Qarlarnda Mjdy mhtac olan btn dnya olduu halda, zlrini msihi adlandran adamlar Xo Xbrin gzlliyindn yalnz zlri hzz ala bildiklri yer toplarlar. Onlar irliy getmk ehtiyac, yeni razilr yol aaraq onu yrnmy, xilas xbrini yeni yerlr aparmaa ehtiyac duymurlar. Onlar Msihin Btn dnyaya gedin, Mjdni btn xilqt tbli edin! mrini icra etmkdn boyun qarrlar (Mk. 16:15). Mgr onlar yhudilrin imanllar

cmiyytindn azm gnahkardrlar? Bu gn Msihin btn davamlar Sma qarsnda snaqdan keirlr; fqt vq azl v sylrin zifliyi sbbindn Allaha xidmtd oxlar sdaqtsiz qul hesab edilcklr. gr onlarn grdklri i bacardqlarnn n yaxs olsa idi, onlar mhakim edilmzdilr; gr onlara taprlan ilrin rkdn sadiq olsa idilr, daha ox i gr bilrdilr. Hm onlarn zlri, hm d dnya bilir ki, onlar ox eyd fdakarlq ruhunu v zrlrin armx gtrmy hazr olmalarn itirmilr. Sma kitablarnda onlarn bir oxunun ad qarsnda yazlacaqdr: grn deyil, istifad ednlr. Msihin adn dayanlarn bir oxu insanlarn qarsnda Onun izztini, gzlliyini gizldir v Onun rfini kiildirlr. Bu gn dnyada adlar imanllar cmiyytlrinin kitablarnda yazlm, fqt zlri Msihin rhbrliyi altnda olmayanlar oxdur. Onlar Onun ydlrini dinlmir v Onun iini yerin yetirmirlr. Bellikl d, onlar insan nslinin dmninin rhbrliyi altna drlr. gr onlar bilavasit v aydn kild xeyir xidmt etmirlrs, demli, onlar ls olmayan zrr verirlr. Onlarn tsiri hyat vern canlandrc tir deyildirs, onda o, lm stn lm gtirir. Rbb deyir: Bunlara gr Mn onlara cza vermyimmi? (Yer. 5:9). srail oullar Allahn niyytini icra etmdiklrin gr trk edildilr, Allahn dvti is digr

185

xalqlara

ynldi.

gr

onlar

da

sdaqtsiz

olacaqlarsa,

buna

bnzr

trk

edilmycklrmi? zm ba haqqnda msld Msih babanlar ittiham etdi. Onlar torpann mhsulunu sahibin qaytarmaqdan imtina etdilr. Bunlar ibrani xalqndak kahin v mllimlr idilr ki, xalq shv yola istiqamtlndirrk, Allahdan Onun tlb etdiyi xidmti ourlayrdlar. Mhz onlar xalq Msihdn dndrdilr. nsan nnlri il qardrlmam Allahn Qanunu Msih trfindn itatin n byk ls kimi nmayi etdirilmidir. Bu, kahinlrin dmniliyin sbb oldu. Onlar insan tlimini lahi Klamdan stn tutdular v xalq Onun qrarlarndan dndrdilr. Onlar lahi Klamn tlblrin itat etmk n insanlarn icad etdiklri mrlri atmaq istmirdilr. Onlar htta hqiqt namin bel, urlarnn qruru v insanlar qarsndak izzti qurban vermdilr. Msih glib xalqa Allahn tlblrini nmayi etdirdiyi zaman kahin v asaqqallar Onun onlarla xalq arasnda durmaq hququnu qbul etmdilr. Onlar Onun ifasn v xbrdarln rdd etdilr v btn qvvlrini xalq Ona qar qaldrb, Onu mhv etmy ynltdilr. srailin dini rhbrlri Msihin rdd edilmsin v bunun nticlrin gr msuliyyt dayrlar. Xalqn zrinddir. Mgr bizim gnlrd buna bnzr dadc qvvlr mvcud deyilmi? Mgr bizim gnlrd Rbbin zm bann babanlar yhudi rhbrlrinin izi il getmirlrmi? Din mllimlri adamlar lahi Klamn aydn tlblrindn gnahnn v mhv olmasnn msuliyyti onlarn

dndrmirlrmi? Adamlara lahi Qanuna itatli olma yrtmk vzin, Allaha qar syankar olma yrtmirlrmi? Bir ox imanllar cmiyytind adamlar yrdirlr ki, lahi Qanun daha insanlar mhdudladrmr. lahi Qanun vzin insani adtlr, qrarlar v nnlr tsdiq edilir. Allahn namlarna malik olmaqlar il laqdar Onun tlblrin etinaszlq edilrk, insanda qrur v zndn razlq hvslndirilir. lahi Qanunu knarladraraq, insanlar n etdiklrini baa dmrlr. Allahn Qanunu hm d Onun xasiyytinin inikasdr. Onda Onun Padahlnn prinsiplri tcssm edilmidir v bu prinsiplri qbul etmkdn imtina edn xs Allahn xeyirdua axnndan knarda qalr.

186

srail nam edilmi gzl imkanlar yalnz Allahn mrlrin riayt etmk saysind hyata ke bilrdi. Elc d biz vd edilmi gzl xasiyyt, bol-bol xeyirdualara (urumuz, canmz v bdnimiz n xeyir-dualara, evimizin v tarlamzn xeyir-duasna, bugnk hyatmz v glck hyatmz n xeyir-dualara) yalnz itat vasitsil malik ola bilrik. Mnvi dnyada da, tbitd olduu kimi, Allahn qanunlarna riayt etmk mhsul vermyin mtlq rtidir. nsanlar baqalarna Allahn mrlrin sayqszlq gstrmyi yrtmkl, dinlyicilrin Allahn izzti namin mhsul vermlrin mane olurlar. Bu mllimlr Rbbi Onun zm bann mhsulundan mhrum etmkd tqsirkardrlar. Allahn elilri bizim yanmza Rbbin tapr il glirlr. Onlar glirlr ki, Msih kimi bizdn lahi Klama itat etmyi tlb etsinlr. Onlar biz Onun z zm bann mhsullarna, mhbbt, itat v fdakar xidmt mhsullarna hququndan danrlar. Lakin mgr bizim gnlrin babanlar yhudi rhbrlrin bnzyrk, qzblnmirlrmi? nsanlarn qarsnda lahi Qanunun tlblrini aarkn, bu mllimlr z tsirlrindn istifad edrk, insanlar bu Qanunu rdd etmy svq etmirlrmi? Mhz bel mllimlri Allah sdaqtsiz qullar adlandrr. Allahn qdim srail ynlmi szlri masir imanllar cmiyytin v onun rhbrlrin d tntnli surtd v ciddi xbrdarlq edir. srail haqqnda Rbb demidir: Mn onlar zn oxlu qanun yazdm, onlarsa bunlar yad bir ey hesab etdilr (Hu. 8:12). Onun ssi xalqn kahinlrin v mllimlrin ynlmidir: Xalqm biliksizlikdn mhv oldu. Sn biliyi rdd etdiyin zn Mn d sni rdd edcym ki, bir daha Mn kahinlik etmysn. ndi ki z Allahnn qanununu unutdun, Mn d snin balalarn unudacaam (Hu. 4:6). Allahn xbrdarl diqqtsiz qalacaqm? Allaha xidmt etmk imkanlar itirilckmi? Dnyann tkbbr, urun qruru, br adt v nnlrin sdaqt Msihin davamlarn Ona xidmt etmkdn kindirckmi? Onlar lahi Klam bir zamanlar yhudilr Msihi rdd etdiklri kimi rdd etmycklrmi? srailin gnahnn nticlri biz mlumdur. Bu, masir imanllar cmiyyti n olacaqdrm? xbrdarlq

187

Fqt gr budaqlardan bzisi qoparldqdan sonra sn yaban zeytun aac olaraq, onlarn yerin alanb zeytun aacnn kkn v bolluuna rik oldunsa, budaqlar qarsnda tkbbrlnm... onlar imanszlqdan qrldlar, sn is imanna gr durursan; ynm, fqt qorx. Zira, gr Allahn tbii budaqlara rhmi glmdis, sn d rhmi glmyck (Rom. 11:17-21).

Toy paltar geymyn adam

(Mt. 22:1-14)

Toy paltar haqqnda msl biz byk hmiyyti olan drs verir. Toyun timsalnda br il lahinin ittifaq tsvir edilir; burada toy paltar yksk ziyaftd qonaq olmaq rfin layiq olmu hr bir ksin malik olaca xasiyyti tsvir edir. Bu msl d, byk axam ziyafti haqqnda olan msl kimi, ibrani xalqnn rdd etdiyi Mjd dvti v bu dvtin btprstlr xitab edildiyindn bhs edir. Lakin dvti rdd ednlr iar edrk, bu msl daha hyasz thqirdn v daha dhtli qisasdan xbr verir. Ziyaft dvt burada padahn ardr. O, hkm etmy qadir v gcl olan trfindn verilmidir. Bu dvt byk rfdir. Buna baxmayaraq, gstrilmi hrmt qiymtlndirilmdi. Hkmdarn nfuzuna

hrmtsizlik edildi. gr byk axam ziyafti haqqnda msld ev sahibinin dvti etinaszlqla qarlanmdsa, bu msld padahn dvti thqirlr v qtl il qarlanmd. Padahn elilrini nifrt il qarladlar, onlarla amansz rftar etdilr, sonra is ldrdlr. Toy mclisi haqqnda msld ev sahibi dvt edilnlrin ona sayszlq gstrdiklrini grdkd byan etdi ki, onlarn he biri axam ziyaftind itirak etmyckdir. ndiki msld is padaha z nifrtini bildirnlr, sadc, dvt olunmularn siyahsndan xarlmaqdan daha byk cza aldlar: Hkmdar bundan xbr tutaraq qzblndi v z qounlarn gndrib, o qatillri mhv etdi, hrlrini is yandrd.

188

Hr iki msldki ziyaftd axrda oxlu qonaqlar olurlar, lakin ikinci msl gstrir ki, orada olanlar bzi hazrlq ilri grmli idilr. Ziyaft hazrlq grmmi glnlr is qovuldular. Hkmdar qonaqlara baxmaq n girdikd, orada toy paltar geymyn bir nfri grd v ona dedi: Dostum! Sn toy paltar geymmi buraya nec girdin? O is susdu. O zaman hkmdar qullarna dedi: Onun llrini, ayaqlarn balayn v gtrb onu l qaranlna atn; orada alama v di qcrts olacaqdr. nsanlar ziyaft dvt ednlr Msihin hvarilri idilr. Bizim Rbbimiz vvl on iki hvari, sonra is lav yetmi nfri gndrdi ki, Allahn Padahlnn yaxnladn sylsinlr v insanlar tvb edib Mjdy iman etmy dvt etsinlr. Lakin bu ar diqqtsiz qald. Ziyaft dvt olunanlar glmdilr. Msld nkrlr bir d gndrildilr. Budur, mn ziyaftimi hazrladm, kzlr v bslnmi mal-qara ksilmi, hr ey hazr, toy mclisin glin. Bu, yhudi xalqna Msihin armxa kilmsindn sonra verilmi xbrdir; fqt zn Allahn xsusi xalq adlandran xalq Mqdds Ruhun gcnd ona gndrilmi Mjdni rdd etdi. oxlar onu nifrtl rdd etdilr. Bzilri is xilas dvtin v onlara Rbbin izztini rdd etdiklri zn tklif edilmi fv gr o qdr hiddtlnmidilr ki, qzblnrk bu xbri gtirnlrin zrlrin hcum etdilr. Srt tqib baland (Hv. i. 8:1). Bir oxlar zirzmilr atldlar, Rbbin bzi elilri - Stefan v Yaqub is qtl edildilr. brani xalq bellikl Allahn mrhmtini rdd etdiyini tsdiq etdi. Msih z mslind bunun dhtli nticlrini gstrdi: Hkmdar qzblndi v z qounlarn gndrib o qatillri mhv etdi, hrlrini is yandrd. Burada ifad edilmi hkm brani xalqnn hyatnda da icra edildi: Yeruslim dadld, millt is btn dnyaya splndi. Ziyaft olan nc dvt msld Mjdnin btprstlr arasnda yaylmasn nmayi etdirir. Padah dedi: Toy mclisi hazrdr, fqt arlm qonaqlar buna layiq deyildilr. Bellikl, drd yol ayrcna gedin v kimi tapsanz, toya arn. Hkmdarn qullar yollara xdlar v pis, yax kimi tapdlarsa, hamsn topladlar. Bu, ox lvan bir mclis idi. Onlardan bzilri ziyaftin sahibin onun dvtini ilk df rdd ednlrdn ox hrmt bslmirdilr. lk df dvt olunanlar z dnyvi ilrini padahn ziyaftind itirak etmk namin txir sala bilmdiklrini gman etdiklri kimi, son dvti qbul ednlrin d ox qismi z dnyvi keflri

189

haqqnda dnrdlr. Onlar yeyib-imy glmidilr, fqt onlar arm hkmdar izztlndirmk fikrind deyildilr. Hkmdar qonaqlar grmk n onlarn qarsna xanda onlarn hr birinin xasiyyti ona akar oldu. Dvt olunanlarn hr biri n toy geyimi hazrlanmd. Bu paltar hkmdarn nam idi. Bu paltar geyinmkl, qonaqlar onlar ziyaft dvt etmi ev sahibin z hrmtlrini nmayi etdirirdilr. Lakin qonaqlardan biri paltarn dyimmidi, z adi geyimind idi. O, hkmdarn tlb etdiyi kimi ziyaft hazrlamamd. Onun n hazrlanm v byk xrc tlb edn geyim sayszlq gstrmidi. Bununla o, aan thqir etmidi. Hkmdarn Sn toy paltar geymmi buraya nec girdin? sualna cavab ver bilmdi v bellikl zn hkm verdi. O zaman hkmdar qullarna dedi: Onun llrini, ayaqlarn balayn v l qaranlna atn; orada alama v di qcrts olacaqdr. Bu msld hkmdarn qonaqlarla tanl hkm gnn tsvir edir. Mjd ziyaftinin qonaqlar Allaha xidmt etdiklrini byan ednlr, adlar hyat kitabnda yazlanlardrlar. Lakin zlrini msihi hesab ednlrin hams Msihin hqiqi

davamlar deyildirlr. Son mkafat verilmzdn vvl hll edilmlidir ki, onlardan kimlr salehlrin mirasn bldrmy layiqdirlr. Bu qrar Msihin gy buludlarnn stndki kinci Gliindn vvl qbul edilmlidir, nki gldiyi zaman artq z mkafatn, yaxud czasn gtirckdir ki, hr ks z mlin gr dsin (Vh. 22:12). Artq O gln kimi hr insann lyaqti myyn edilrk dyrlndirilck v Msihin davamlarnn hr birin mllri mqabilind mkafat myyn edilck. Hl insanlar dnyada yaadqlar zaman sma hytlrind istintaq mhkmsi gedir. Allah zn Msihin davams adlandran hr ksin hyatn thlil edir. Hr ksin iin sma kitablarnda olan qeydlr mvafiq kild baxlr v orada yazlm ilr uyun kild hr adamn bdi aqibti myyn edilir. Msldki toy paltar timsalnda rmzi olaraq Msihin hqiqi davamlarnn malik olacaqlar pak, lksiz xasiyyt tsvir edilmidir. manllar cmiyytin geymk n parlaq, tmiz, zrif ktan verildi. Zira zrif ktan mqddslrin saleh ilridir (Vh. 19:8). Ondan tr ki, cmiyytd lk, qarq, yaxud baqa qsur olmasn (Ef. 5:27). Zrif ktan - Msihin z salehliyidir, Onun xsi qsursuz xasiyytidir, bu

190

xasiyyt iman vasitsil Msihi znn xsi Xilaskar kimi qbul edn hr adama bx edilir. Qsursuzluun a paltarlarn bizim cdadlarmz Allah trfindn mqdds dmd mskunladqlar zaman almdlar. Onlar tamamil Allahn iradsin uyun yaayrdlar. Onlarn btn mhbbt qvvlri Smavi Atalarna mnsub idi. Heyrtamiz drcd gzl nur, lahi nur mqdds varlqlar hat edirdi. Nurdan hrlm bu geyim Adm v Hvvann mnvi geyimlrinin, onlarn smavi tmizlik v qsursuzluqlarnn rmzi idi. gr onlar hmi Allaha sadiq olsaydlar, nur paltar daim onlar hat edrdi. Lakin gnah daxil olduu zaman onlar zlrinin Allahla balln ksdilr v onlar hat edn iq yox oldu. z lpaqlqlarn grrk utanm Adm v Hvva z eyiblrini bir-birin balanm ncir yarpaqlar il rtmy aldlar. cdadlarmzn itatsizliyi vaxtndan lahi qanunu pozanlarn hams bel edirlr. Onlar z lpaqlqlarn rtmk n ncir yarpaqlar tikirlr. z xsi ixtiralarnn mhsulu olan paltarlar geyinrk, z xsi ilri il gnahlarn rt-basdr elmk v Allaha mqbul olmaq istyirlr. Lakin onlar buna he bir vaxt nail ola bilmyckdirlr. nsan itirdiyi qsursuzluq paltarn vz ed biln he n yarada bilmir. N ncir yarpaqlarndan olan geyimd, n d hr hans bir baqa dnyvi paltarda Quzunun toy mclisind Msih v mlklrl brabr ylmk mmkn deyildir. Yalnz Msihin znn bizim n hazrlad paltarda Allahn qarsnda dura bilrik. Bel bir qiyafti, z salehlik paltarn Msih hr bir tvb edn, iman edn adama geyindirckdir. Sn mslht grrm, - O deyir, - Mndn a paltarlar al ki, geyinsn v snin lpaqlnn eybi grnmsin (Vh. 3:18). Smada toxunmu bu paltar insann sylri il yaradlmlarn he birin bnzr deyildir. nsan tbitini qbul etmi Msih kamil xasiyyt ilmidir v bu xasiyyti O biziml d blmk istyir. Btn saleh mllrimiz murdar skiy bnzr (Ye. 64:6). Bizim gr bilcyimiz hr ey hmi gnah il lklnmidir. Lakin Allahn Olu ondan tr zhur etdi ki, bizim gnahlarmz gtrsn; Onda gnah yoxdur. Gnah qanunsuzluqdur (1 Yh. 3:4, 5). Msih is Qanunun hr tlbin itat edirdi.

191

O z haqda demidi: Ey Allahm, Snin istyin ml etmk mn zvq verir, qanunun qlbimddir (Mz. 40:8). Dnyada olarkn z agirdlrin deyirdi: Mn Atamn mrlrini yerin yetirdim (Yh. 15:10). O, Allahn mrlrini mkmmllikl yerin yetirmkl, hr bir adamn onlara riayt etmsinin mmkn olduunu gstrdi. zmz Msih tabe etdiyimiz zaman ryimiz Onun ryi il birlir, iradmiz Onun iradsind riyir, urumuz Onun uru il brabr dnr, btn fikirlrimiz Onda cmlir Onun hyat il yaayrq. Onun salehlik paltarn geyinmk budur. Bu zaman Rbb biz baxdqda, O artq ncir yarpaqlarndan tikilmi geyim, lpaqlq v gnah il eybcrln bdnimizi yox, Onun Qanununa tam itatd olan grckdir. Hkmdar toy mclisinin qonaqlarna baxd. Onlarn irisindn yalnz onun tlblrin tabe olub toy paltarn geymilr mclisd qaldlar. Quzunun toy mclisinin qonaqlar il d bel olacaqdr. Byk Hkmdarn snaa kn bax altna ham xmaldr v yalnz Msihin salehlik paltarlarn geyinnlr qbul edilcklr. Salehlik saleh mllrimizdir v ham mhz onlara gr mhakim edilck. Xasiyytimiz grdymz ilrd bruz edilir. lrimiz imanmzn smimiliyini gstrir. sann frldaq olmadna v Mqdds Kitabdak hekaylrin mahirlikl quradrlm fsan olmadna inanmaq azdr. Biz inana bilrik ki, sann ad gylrin altndak yegan addr ki, onunla insan xilas edil bilr, lakin bu inamla da Onu z xsi Xilaskarmz etmirik. Hqiqti nzri surtd qbul etmk azdr. zn Msih iman etmi hesab edib, adn imanllar cmiyytinin kitabna yazdrmaq azdr. Onun mrlrin ml ednlr Onda, O da onlarda yaayr. V Onun bizd yaadn bu yolla, biz verdiyi Ruh vasitsil yrnirik. Onu drk etdiyimizi is bundan bilirik ki, Onun mrlrin ml edirik (1 Yh. 3:24; 2:3). nsann hqiqtn dnmsinin gerk hadti budur. z salehliyimiz haqqnda n qdr dansaq da, Msih mllrimizd izhar edilmzs, o he ny dymir. Hqiqt bizim ryimizd kklnmlidir, urumuzu idar etmlidir, z xsi salehlik paltarn

hisslrimiz nzart etmlidir. Bizim btn varlmz z zrind lahinin mhrn

192

damaldr. lahi Klamn hr bir stri bizim gndlik ilrimizd tcssm etdirilmlidir. lahi tbitl laqdar olan adam Allahn byk salehlik ls olan mqdds Qanunu il harmoniyada olacaqdr. Allah insanlarn hrktlrini bu mqdds etalona uyun olaraq dyrlndirir v mhkmd xasiyytimizi snayan l mhz o olacaqdr. oxlar hesab edirlr ki, Msihin lm qanunun lv edilmsin gtirdi; fqt bununla onlar Msihin szlrin zidd gedirlr: Sanmayn ki, Mn qanunu v peymbrlrin yazlarn pozmaa gldim... Gy v yer keib getmdn, hr ey icra olmadan, Qanundan n kiik bir hrf v ya nqt bel yox olmayacaqdr (Mt. 5:17, 18). nsan Qanunu pozmann nticlrindn xilas etmkdn tr, Msih z hyatn verdi. gr qanun dyidiril, yaxud lv edil bils idi, Msih lmk lazm olmazd. znn yerdki hyat il Msih Allahn Qanununu yksltdi. z lm il O tsdiq etdi onu. O z hyatn qurban vermdi ki lahi Qanunu mhv etsin, hanssa baqa, bir az zif salehlik etalonu yaratsn, fqt ondan tr ki, dalti dstklsin, qanunun dyimz olduunu gstrsin v onu bdi olaraq tsdiqlsin. blis byan edirdi ki, insan Allahn qanunlarna riayt etmk gcnd deyildir; dorudan da bu ancaq z gcn arxalanan insan n mmkn deyildir. Lakin Msih insan tbitini gtrrk, z mkmml itati il sbut etdi ki, Allahla birlrk, insan Allahn hr bir gstriin ml ed bilr. Fqt Onu qbul ednlrin hamsna, Onun ismin iman ednlr Allahn oullar olmaq slahiyytini verdi (Yh. 1:12). Bu slahiyyt insanlardan deyil. Bu, Allahn slahiyytidir. Can Msihi qbul edrkn, o, Msihin hyat il yaamaq n gc d alr. Allah z vladlarndan etalonunu z xsi xasiyytini tcssm etdirdiyi Qanunda myyn etdiyi kimi kamillik tlb edir. Bu dqiq standart hamya izhar edildi ki, Allahn z Padahlna qbul edcyi insanlarn malik olacaqlar keyfiyytlr dair he bir shv yol verilmsin. Msihin yerdki hyat lahi Qanunun mkmml ifadsi idi. Buna gr d zlrini Allahn vladlar adlandranlar xasiyytlrind Msih bnzyn zaman Allahn mrlrin d itat edckdirlr.

Yalnz bu zaman Rbb onlar sma ailsinin zvlri ed bilckdir. Msih salehliyinin

193

izztli paltarlarn geyinrk, onlar Padahn toy mclisind yer alacaqdrlar. Onlar hquqla qan il paklanmlarn srasna daxil edilckdirlr. Ziyaft toy paltarnda glmmi adam is masir dnyamzdak insanlarn bir oxunun ruhlu vziyytini nmayi etdirir. Onlar zlrini msihi sayr, Mjdnin verdiyi stnlklr v xeyir-dualara hquqlar olduunu byan edirlr; fqt onlar xasiyytlrini dyimy ehtiyac duymurlar. Onlar Msih ehtiyaclar olduunu drk etmir v Ona imanlarn brkitmirlr. Bel adamlar zlrinin anadanglm v ld etdiklri pisliklr tmayllrini lv etmmilr. Yen d onlar zlrini olduqca dbli sayrlar v Msih etibar etmk vzin, yalnz z qvvlrin istinad etmyi stn tuturlar. Bunlar lahi Klam eidrk ziyaft glmi, lakin Msihin salehlik paltarn geymynlrdirlr. zlrini Msihi adlandranlarn oxlar srf moralistdirlr. Onlar Msihi dnyaya nmayi etdirrk, insan Onu izztlndirmy qadir edn yegan bir namdan imtina etdilr. Mqdds Ruhun ii onlar n qrib hadisdir. Onlar

Klamn icralar deyillr. Msihl bir olanlar v dnya il birlnlr arasnda frq qoyma mmkn edn smavi prinsiplr onlar n sanki frqsizdir. Bellikl, zlrini Msihin davams adlandranlarn bir oxu ayrca v xsusi bir xalq olmurlar. manllarla imanszlar arasndak frq sanki grnmz olmudur. nsanlar zlrini dnyaya, onun adtlrin, onun znmhbbtin tabe etmidirlr. Mbdin z insanlar lahi Qanuna itat etmy gtirmk vzin, bu qanunu pozmanda dnyaya bnzyir. manllar cmiyyti getdikc daha ox tkilata bnzyir. Bu adamlarn hams Msihin lm saysind xilas olmaq istyirlr, lakin eyni zamanda, Onun fdakar hyat il yaamaq istmirlr. Onlar tmnnasz nam edilmi ltfn srvtlrini yksldirlr v saleh grnmy alrlar, bellikl

xasiyytlrindki qsurlar gizltmy mid edirlr, lakin Allahn byk gnnd onlarn btn sylri bs olacaqdr. Msihin salehliyi he bir bslnn, tvb edilmmi gnah yumayacaqdr. El olur ki, insan qanunu z qlbind pozur, baxmayaraq ki, zahirn he bir cinayt etmir. Dnya onu qsursuz adam hesab ed bilr, lakin lahi Qanun onun ryinin sirlrini ar. nsann hr bir mlin onu douran sbblr gr qiymt verirlr. nsann yalnz o sbblri brat qazanacaq ki, onlar lahi Qanunun prinsiplrin uyundur.

194

Allah mhbbtdir. znn bu mhbbtini O, dnyaya Msihi balama il isbat etdi, vahid Olunu ona verdi; bunu ona gr etdi ki, Ona iman edn hr adam hlak olmasn, bdi hyata malik olsun (Yh. 3:16). z n xilas etdiklrindn tr O he nyi sirgmdi. O biz btn sman verdi ki, biz oradan gnaha stn glmk n qvv v bacarq alaq v bdryib dmnimiz mlub olmayaq. Lakin Allahn mhbbti o demk deyildir ki, O, gnaha brat qazandra bilr. O, eytann gnahna brat vermdi; Admin v Qabilin gnahna brat vermdi; hr hans bir baqa adamn gnahna da brat vermir. Bizim gnahlarmza barmaqaras baxmayacaq v xasiyytimizdki qsurlara rvac vermyckdir. O istyir ki, Onun ad namin onlara qalib glk. Msihin salehlik namn rdd ednlr onlara Allahn oul v qzlar olmaq imkan vern xasiyyt keyfiyytlrindn imtina edirlr. Onlara toy mclisind itirak etmk hququ ver biln yegan eydn imtina edirlr. Bu msld padahn Sn toy paltar geymmi buraya nec girdin? sualna o adam cavab vermdi. Byk mhkm gnnd d bel olacaqdr. Burada, yerd, insan znn bu, yaxud digr qsurlarna brat qazandra bilr, lakin hkm gn onun he bir brati olmayacaqdr. Masir msihi cmiyytlrin byk imtiyazlar v imkanlar verilmidir. Rbb biz getdikc oxalan iqda ald. Bu gn bizim imtiyazlarmz Allahn xalqnn qdimd malik olduundan qat-qat oxdur. Biz yalnz bir zamanlar srail nam edilmi byk ia malik deyilik, lakin Msih vasitsil verilmi sonsuz xilasedici ltf malikik. branilr n simvol v iar olan hr ey bizim n reallq oldu. Onlar yalnz khn hd malik idilr; biz is ondan lav Mjdy malikik. Biz artq glmi, armxa kilmi, dirilmi v Lazarn qbri zrind Dirilm v hyat Mnm deyn Xilaskarn vdin malikik. Msihi drk etmk v Onun mhbbti vasitsil Allahn Padahl bizim aramzda qurulmudur. Msih biz moiz v nmlrd alr. Ruhlu ziyaft biz znn btn gzlliyi il nmayi olunmudur. Sonsuz dyr hesabna ld edilmi toy paltar tmnnasz olaraq hr ks tklif edilir. Allahn elilri biz bir ox qiymtli hqiqtlr arlar: Msihin salehliyi, imanla brat qazanmaq, lahi Klamn bol-bol qiymtsiz vdlri, Msih vasitsil Ata il azad nsiyyt, Mqdds

195

Ruhun tsllisi, Allahn Padahlnda bdi hyat n etibarl zmant. Allah byk axam yemyin, sma ziyaftin hazrlq n daha n ed bilrdi? Smada mlklr dedilr: Biz taprlan xidmti icra eldik. Biz r mlklrin ordularn sxdrrdq. Biz insanlarn qlblrin iq sardq, onlarn urlarn Allahn Msihd izhar edilmi mhbbtini drk etmlri n itildirirdik. Biz onlarn nzrlrini Qolqota armxna ynldirdik. Onlarn rklri Allahn Olunu armxa kn gnahn mnas il drindn sarslmd. Onlar tvb etdilr. Onlar dz yolu grrdlr; Mjdnin gcn hiss edirdilr; rklri Allahn mhbbtinin irinliyini hiss etdiklri zaman yumalmd. zlri n Msihin xasiyytinin gzlliyini kf etmidilr. Lakin oxlar n bunlar faydasz oldu. z vrdi v qsurlarndan imtina etmdilr. Onlar sma paltarlarn geyinmk n z dnya paltarlarn atmadlar. Onlarn rklri mnafeiliyin sartind qald. Dnya il dostluq onlardan tr Allaha mhbbtdn qiymtli oldu. Onlardan tr son qrar gn srt olacaqdr. Hvari Yhya onu z peymbrliyind bel tsvir edir: Sonra byk a bir taxt v onda Oturan grdm. Yer v gy Onun hzurundan qad v onlar n bir yer taplmad. Mn llri, byklri v kiiklri taxtn qarsnda duran grdm. Tumarlar ald v hyat kitab olan baqa bir tumar da ald. llr, kitablarda yazlanlara sasn, hr ks z mllrin gr mhakim olundu (Vh. 20:11, 12). bdiyyt qarsnda dnb geri baxmaq onlarda dht douracaqdr. Onlarn btn hyatlar olduu kimi qarlarndan keckdir. Dnyvi keflr, var-dvlt v hrmtlr indi dyrsiz olacaqdr. nsanlar grcklr ki, kemid v indi yegan hqiqi srvt salehlikdir ki, onlar ona nifrt edirdilr. Onlar grcklr ki, z xasiyytlrini eytann yalan vdlrinin tsiri altnda formaladrblar. stnlk verdiklri paltarlar sdaqtlrinin ilk byk dnklyndn danacaq. Onda onlar z seimlrinin nticlrini grcklr. Onda onlar baa dcklr ki, Allahn mrlrinin pozulmas ny gtirib xarr. Lakin bdiyyt hazrlamaqdan tr yeni snaq vaxt artq olmayacaqdr. Yalnz bu hyatda biz Msihin salehlik paltarn geyinmk imkan verilir. Bu z xasiyytimizi Msihin mrlrin riayt ednlr n Onun hazrlad ev layiq formaladrmaa yegan imkandr.

196

Biz snaq n ayrlm gnlr srtl tknir. Onlarn sonu artq yaxndr. Bu xbrdarlq bizim n sslnir: Saqnn ki, rklriniz qarnqululuq v srxoluqla v bu hyatn qaylar il arlamasn v o gn sizi qfltn yaxalamasn (Lk. 21:34). Saqnn ki, hmin gn sizi hazr olmadnz anda yaxalamasn. Diqqtli olun ki, lahi ziyaftd toy paltarnz olmaya bilr. nsan Olu sizin znn etmdiyiniz saatda glckdir. Oyaq olan, lpaq gzmsin v ayb grnmsin dey, paltarlarn mhafiz edn n bxtiyardr! (Mt. 24:44; Vh.16:15).

Talantlar

(Mt. 25:13-30)

Zeytun danda agirdlri il brabr oturan Msih znn dnyaya kinci Gliindn danrd. O, gliini qabaqlayan v yaxnladna iar edn bzi lamtlri sadalayrd. z agirdlrin ayq-sayq olma mr etdi v yenidn xbrdarlq eldi: Bellikl oyaq durun, zira n nsan Olunun glcyi gn v n d saat bilirsiniz. Bundan sonra O onlara ayq olub Onun gliini gzlmyin mnasn baa sald. Gzlm vaxt syli my hsr olunmaldr, bo vaxt keirmy yox. Bu drsi O, talantlar haqqnda msl il tsvir edir. Gylrin Padahl, - O deyir, - baqa mmlkt gedrk, z qullarn arb onlara malikansini tapran bir xs kimidir. Birin be, birin iki, birin d bir talant verdi. Hr birin z qabiliyytin gr verdi v yola xd. Baqa mmlkt gedn xs burada tezlikl yerdn gy ykslmli olan Msihi tsvir edir. Qullar, yaxud nkrlr msld Msihin davamlarn tsvir edirlr. Biz, imanllar, zmz mxsus deyilik. Biz gm v qzl kimi fani eylrl deyil... Msihin qiymtli qan fidiysi il (1 Pet. 1:18, 19) ox baha qiymt alnmq (1 Kor. 6:20) ki, yaayanlar artq zlri n yox, onlar urunda ln v Diriln n yaasnlar (2 Kor. 5:15).

197

Btn insanlar bu sonsuz qiymt hesabna gnahn lindn alnmdrlar. Btn sma srvtlrini bu dnyaya bx edrk, Msihd biz btn gy vern Allah hr bir adamn iradsini, hisslrini, urunu, qlbini almdr. man ednlr v etmynlr, btn insanlar eyni drcd Allahn mlkiyyti olaraq, Ona mxsusdurlar. Buna gr d, ham Ona xidmt etmy borcludur, byk hkm gnnd is hr bir xs Allahn arna nec cavab verdiyi haqqnda hesabat vermli olacaqdr. Lakin btn insanlar Allahn tlblrini qbul etmirlr. Msld Onun nkrlri kimi yalnz o xslr tsvir olunublar ki, onlar zlri Msih xidmt etmk istklrini byan ediblr. Msihin btn davamlar xidmt etmk n alnblar. Rbbimiz yrdir ki, hyatn sas mqsdi Ona xidmt etmkdir. Msihin z yorulmaz ii idi v znn btn davamlarna xidmt etmk qanunu, Allaha v z yaxnlarna xidmt etmk qanunu vermidir. Msih hyat, onun mnas haqqnda dnyaya yeni, daha yksk tsvvr gtirdi. Baqalarna xidmt edrk insan Msihl birlir. Bellikl, xidmt etmk qanunu bizi Allahla v digr insanlarla birldirn canl rabity evrilir. Msih z qullarna malikansini, yni Ondan tr istifad edilmli olan eylri taprd. O hr adama myyn i taprd. bdi smavi planda hr adama xsusi yer ayrlmdr. Hr bir xs n Msihl mkdalqda insanlarn xilas n i vardr. Smavi iqamtgahlarda bizdn tr yerlrin olduu doru olan kimi, o da hqiqtdir ki, burada, yerd Allah namin ilmyimiz n d xsusi yer ayrlbdr.

Mqdds Ruhun namlar

Msihin z imanllar cmiyytin etibar etdiyi talantlar Mqdds Ruhun bx etdiyi nam v xeyir-dualar tsvir edir. Ruh birin hikmt klam, digrin is eyni Ruh bilik klam verir; baqasna is eyni Ruh iman verir; bir baqalarna da eyni Ruh fa hdiyylri verir; birin mczlr yaratmaq mharti, baqasna peymbrlik, digrin ruhlar ayrd etmk mharti, bir baqasna mxtlif dillr, digrin d dillri izah etmk mharti verir. Btn bunlar is eyni Ruh icra edir v istdiyi kimi hr

198

birin xsn bldrb verir (1 Kor. 12:8-11). nsanlarn he biri eyni hdiyylr almrlar, fqt Rbbin hr bir quluna Ruhun hanssa nam vd edilmidir. z agirdlrini trk etdikdn vvl Msih onlara frd v: Mqdds Ruhu qbul edin, dedi (Yh. 20:22). Yen d deyir: Mn z Atamn vd etdiyini zriniz gndrcym (Lk. 24:49). Lakin yalnz Msih yksldikdn sonra bu nam tam dolunluu il onlara verildi. Mqdds Ruhun gndrilmsi yalnz o zaman ba verdi ki, agirdlr iman v dua vasitsil zlrini tamamil Ona xidmt etmy hsr etdilr. Bu zaman xsusi mnada smavi mlkiyyt Msihin davamlarna taprld. Yksy qalxd v bir ordu siri d z il apard. O, insanlara hdiyylr verdi (Ef. 4:8). Hr birimiz is ltf Msihin ehsannn ls il bx edilmidi (Ef. 4:7). Btn bunlar is eyni Ruh icra edir v istdiyi kimi hr birin xsn bldrb verir (1 Kor. 12:11). Hdiyylr artq Msihd bizimdir, lakin hqiqtn onlara malik olmamz bizim lahi Ruhu qbul etmyimizdn asldr. Ruhun vdi lazmnca dyrlndirilmir, buna gr d o mmkn olduu qdr icra olunmur. Mjd xidmtini tamamil gcsz edn Mqdds Ruhun olmamas bunda bruz edilir. nsan la thsil, istedadlara, nitq, mxtlif tbii namlara v ld ediln qabiliyytlr malik ola bilr, lakin lahi Ruhun itirak olmadan he bir ry toxunulmayacaq, he bir gnahkar Msih n alnmayacaq. Digr trfdn, Msihl bir olaraq, Ruhun hdiyylrini qbul edrk, Onun davamlarnn n zif v savadsz rklri fth edn qvvy malik olacaqdr. Allah bel adamlar Kainatda n gcl tsir keiricilrin evirir.

Digr talantlar

Msld nmayi etdiriln talantlar yalnz Ruhun xsusi hdiyylri deyildir. Burada insann btn nam v qabiliyytlrindn, anadanglm, yaxud ld edilmi, tbii yaxud, ruhlu hdiyylrdn bhs edilir. Onlarn hams Msih xidmt hsr olunmaldr. Onun agirdlri olarkn biz malik olduumuz hr eyl birlikd zmz Ona veririk. Bizim bu hdiyylrimizi O biz tmizlnmi v ncibldirilmi kild qaytarr ki, onlar Onun izzti v yaxnlarmzn xeyri namin istifad oluna bilinsin.

199

Hr bir adama Allah gcn gr verir. Talantlar tsadfi paylanmr. Kim be talant saxlamaa qadirdirs, beini alr. Kim znd yalnz iki talant inkiaf etdir bilrs, ikisini alacaqdr. Kim yalnz birindn alla istifad ed bilirs, birini d alacaqdr. He kim gileylnmmlidir ki, ona byk namlar verilmdi; nki o xs ki onlar hr bir adama bx edib, byk, yaxud kiik olmasndan asl olmayaraq, hr bir etibar olunmu talantla izztlndirilir. Be talant alm xs onlar oxaldaraq qaytarmaldr, bir talant alm da hmin bir talant oxaldaraq qaytarmaldr. Allah vzini insanda olmayan mala gr deyil, olan mala gr gzlyir (2 Kor. 8:12). Msld be talant alan drhal gedib onlarla ticart etdi, be talant daha qazand. ki talant alan da belc iki talant daha qazand. nsana bx edilmi btn talantlar, n qdr az olsalar da, srfli kild istifad olunmaldr. Biz zmz Mn n qdr verilib? sualn yox, Mn malik olduumla n edirm? sualn vermliyik. Btn qabiliyytlrimizin v

qvvlrimizin inkiaf etdirilmsi Allah v yaxnlarmz qarsnda bizim balca vzifmiz olmaldr. gr qabiliyyt v yararll gndn-gn oxalmrsa, he bir xs Allahn ondan tr nzrd tutduu hyat mqsdini yerin yetirmir. Msih iman etdiyimizi byan edrkn, biz zrimiz Rbbimiz n mmkn qdr yararl iilr olmaq vzifsini gtrrk v biz zmzn hr bir qabiliyytimizi n yksk kamilliy atdrmalyq ki, bacardmzn n yaxsn gr bilk. Rbbin grlmli olan byk ii vardr v O, glck hyatda n yaxsn o kslr verckdir ki, onlar bu hyatda sdaqtl v mcbur edilmdn xidmt edir. Rbb bu dnyada i grmk n zn kmkilr seir v hr gn, n mxtlif vziyytlrd Onun plann hyata keirmk namin etdiklri hr bir duaya cavab verrk, tcrblrini artrr. O zn kmkilri kamil olduqlarna gr deyil, Onunla ittifaqda kamilliy ata bilcklr dey seir. Allah yalnz yksklr can atanlar qbul edckdir. O gman edir ki, Onun hr bir kmkisi bacardnn n yaxsn edckdir. Bu zaman onlarn hr birindn hm d xlaqi kamillik tlb olunur. Biz he bir vaxt z irsi, yaxud ld edilmi olan r tmaylmz ona uyunladrmaq n salehlik standartn aaya salmamalyq. Biz daim xatirimizd saxlamalyq ki, xasiyytimizin qsurlar gnaha aiddir. Btn

200

ncib, mqdds keyfiyytlr Allahda cmlmidir v Msihi z xsi Xilaskar kimi qbul edn hr bir adam bu keyfiyytlr malik olmaq stnly ld edir. Allahn hmiisi olmaq istyn hr bir xs z bdninin hr bir hisssinin kamilliyin v z urunun hr bir xsusiyytinin inkiafna almaldr. Hqiqi thsil almaq btn fiziki, qli v xlaqi keyfiyytlri yksk vziflrin icras n hazrlamaq demkdir; bu, bdni, qli v qlbi Allaha sitayi n hazrlama nzrd tutur. Bel thsil bdiyytd d davam etdirilckdir. Rbb hr bir msihidn xidmt v qabiliyytlrinin btn sahlrd ykslmsini gzlyir. Msih gnahmz bizim vzimiz z qan v zablar il ona gr yudu ki, knll, smimi ibadtimizi tmin etsin. O, dnyaya gldi ki, bizim nec ilmli olduumuza v z iimizi hans ruhla grmli olduumuza nmun versin. Msih istyir ki, biz Onun iinin dnyaya yksk formada trqqisinin yollarn yrnk v byk mhbbt, sdaqt v rfl Atann adn izztlndirk. nki O, dnyan el sevdi ki, vahid Olunu ona verdi... ki, Ona iman edn hr adam hlak olmasn, bdi hyata malik olsun (Yh. 3:16). Lakin Msih kamil xasiyyt nail olman asan bir msl olduu bard biz zmant vermir. Ncib, btv xasiyyt irsn kemir. O biz tsadf nticsind verilmir. Bel xasiyyt insann xsi sylri il, Msihin xidmtlri v ltf vasitsil hazrlanr. Allah biz talantlar, ur qvvlri bx edir; biz is xasiyytimizi z xsi mnimizl ar v inadl mbarizd formaladrrq. Biz pis vrdilrimiz qar ardcl dylr aparmalyq. zmz diqqtl thlil edib tnqidi qiymt vermliyik ki, he bir pis chtimiz dzlmmi qalmasn. Qoy he kim demsin ki, mn z xasiyytimin qsurlarn dzld bilmirm. Siz bel bir nticy glsniz, uursuzlua dar olacaq v he zaman bdi hyata nail olmayacaqsnz. styin olmamas - bdi hyata malik olman sas ngli budur. gr siz istmirsinizs, qalib gl bilmycksiniz. Hqiqi tinlik qdslmmi ryin pozunluunda v zmz Allahn nzartin tabe etmk istmmkddir. Allahn byk v tin iin grlmsi n sxavtl hdiyylr verdiyi oxlar mhz ona gr ox zif nticlr ld etdilr ki, onlar oxa he nail olmaa da almrdlar. Minlrl insan hyatda el yaayr ki, sanki onlarn hyatda n myyn

201

mqsdlri, n d atmaq istdiklri yksklik vardr. z ilri mqabilind onlar mvafiq dni alacaqdrlar. Unutmayn ki, siz he zaman qarnza qoyduunuz mqsddn oxuna nail olmayacaqsnz. n yksk mqsdlr qoyaraq, addm-addm, bzn ar, fdakarlq v qurbanlar vasitsil btn trqqi nrdivan boyunca qalxmaq grkdir. He nyin qarsnda dayanmayn. Bxtin dnkly hl he kimi o qdr mhkm sarstmayb ki, midsizliy qaplmal olsun. Ar raitlr bizd onlara qalib glmk qrar oyatmaldr. Biz qarmza xan birinci ngli kedikdn sonra irliy getmk n yeni csart v yeni qvv ld edcyik. Doru istiqamtl getmkd inadl olun v siz tezlikl akar edcksiniz ki, raitlr bizim dmnlrimiz yox, kmkilrimiz olur. z xasiyytinizi Rbbin izzti namin dyimkd qeyrtli olun. Daim, xasiyytinizin formalamasnn hr mrhlsind Allahn iin yaramaa aln. Siz bunu ed bilrsiniz, nki Xnok mumi pozunluq dvrnd Allahn iin yarad. Xnoka bnzynlr bu gn d vardr. Daniel kimi, o sdaqtli r kimi mhkm dayann ki, he bir imtahan ona qalib gl bilmirdi. Siz olan mhbbtindn z xsi hyatn sizin gnahlarnz yumaq n verni kdrlndirmyin. O deyir: Mnsiz he bir ey ed bilmzsiniz (Yh. 15:5). Bunu he vaxt unutmayn. gr shv etmisinizs, lakin onlar drk edir v

onlarda thlk haqqnda xbrdarlq edn mayaklar grrsnzs, siz, bhsiz ki, qalibsiniz. Bununla siz mlubiyyti qalibiyyt dndrrk, z dmninizi prt edir v z Xilaskarnz izztlndirirsiniz. lahi xasiyyt uyun olan xasiyyt yegan srvtdir ki, onu biz bu hyatdan glcy apara bilrik. Bu dnyada Msihin rhbrliyi altnda olanlar zlri il smavi iqamtgaha buradak btn lahi nailiyytlrini gtrckdirlr. bdiyytd biz inkiafmz davam etdircyik. Bax buna gr artq bu hyatda z xasiyytimizi yorulmadan kamilldirmk vacibdir. Smavi varlqlar qrarl imanla mld kamilliy atan mkmml xasiyyt malik olmaq istyn insana kmk edckdirlr. Xasiyytinin sma llrin uyun formalamas yolunu tutmu hr bir adama Msih deyckdir: Mn sn kmk etmk n snin sa trfindym.

202

nsann iradsi Allahn iradsi il birldiyi zaman o hr ey qadir olur. Onun mri il grlmli i Onun qvvsi il yerin yetiril bilr. Onun btn mrlri onlarn icra edilmsi n qvv v imkanlar nzr alr.

qli qabiliyytlr

Allah bizdn qli qabiliyytlrimizi inkiaf etdirmyi tlb edir. O gzlyir ki, Onun qullar onlar hat ednlrdn daha byk ur v frast malik olacaqlar v onlar z tarlasnda fal, igzar, drin biliy malik olan iilr olmaq vzin, hddn artq qaysz v tnbl grnd kdrlnir. Rbb istyir ki, biz Onu btn ryimizl, btn canmzla, btn ur gcmzl sevk. Bu bizim zrimiz daim z tfkkrmz inkiaf etdirmk vzifsini qoyur ki, biz onun imkanlarndan btn dolunluu il istifad edrk, Yaradanmz daha drin drk edk v daha gcl sevk. gr biz Onun Ruhunun idarsindyiks, bizim tfkkrmz olduqca dolun inkiaf edir v bellikl, Rbb xidmt n daha smrli istifad oluna bilr. Rbb z iind savadsz, lakin zlrini btvlkl Allaha hsr etmi v z yaxnlarna xeyir-dua gtirmk istyn insanlardan istifad edir v edckdir. Lakin bel bir mqdds ruha malik olan v eyni zamanda thsil stnlyn malik olan xs Msih n olduqca hmiyytli i gr bilr, nki byk imkanlara malikdir. Rbb istyir ki, biz hrtrfli thsil alaraq, ld etdiyimiz biliklri digr insanlarla blk. He kim qabaqcadan dey bilmz ki, o, Allaha harada v nec xidmt ed, yaxud Onun haqqnda dana bilck. Yalnz Smavi Atamz grr v bilir ki, z qullarnn qvv v bacarqlarndan nec smrli istifad etmk olar. Bizim qarmzda daim yeni-yeni imkanlar alr, bizs z imanmzn zifliyindn onlar gr bilmirik. Biz z urumuzu o drcd inkiaf etdirib znginldirmliyik ki, lazm olduqda Onun Sznn hqiqtlrini dnyann n nfuzlu xslri qarsnda el trzd nmayi etdir bilk ki, Onun ad izztlndirilsin. Allaha xidmt zn tfkkrmzn inkiafna yaranan he bir imkan ldn buraxmamalyq.

203

Qoy thsil ehtiyaclar olan gnclr ona malik olmaq n inadla alsnlar. Yalnz xaricdn kmk gzlmyin, lakin bu imkanlar znz yaradn. Bundan tr liniz dn htta n kiik imkandan bel istifad edin. Qnatcil olun. z vsaitlrinizi pozulmu itahanzn dnilmsin, yaxud da ylnc axtarna srf etmyin. Allah sizdn gzldiyi kimi, Ona xidmtd yararl v bacarql olmaq n qrarl olun. znzn hr bir balancnzda sasl v sdaqtli olun. z intellektinizi mhkmlndirmk n liniz dn hr bir imkandan istifad edin. Kitablarn thlilini yararl fiziki mkl birldirin v inadla, iman v dua il yuxardan gndriln mdrikliy balann. Bellikl, siz hrtrfli inkiaf edcksiniz. Bu siz xasiyytinizi kamilldirmk, baqalarnn uruna tsir etmk, qdsiyyt yolu il aparmaq imkan verckdir. gr malik olduumuz imkan v stnlklri aydn drk etsydik, xsi thsil ii olduqca uurlu olard. Hqiqi thsil kollec diplomundan qat-qat byk bir eydir. lbtt, elmlrin yrnilmsin etinaszlq gstrmk dzgn deyildir, lakin hqiqi ali thsil mvcuddur ki, ona yalnz Allahla canl rabit vasitsil nail olmaq olar. Qoy hr bir tlb Mqdds Kitab lin gtrsn v onu yrnrk, n dahi Mllimi dinlmk n z ryini asn. Qoy sizin urunuz hazr olsun ki, lahi hqiqt aparan yolda xa bilck problemlr qalib gl bilsin. z yaxnlarna xeyir-dua olmaq n yeni biliklr can atan xslr, zlri Allahdan xeyir-dua alacaqdrlar. lahi Klamn yrnilmsi onlarn qli qabiliyytlrini genilndirck, urlarn mhkmlndirck v onlar daha ciddi my svq edckdir. Allahn iisi olmaq istyn hr ks z hyatnda xsi intizam gstrmlidir. Bu, natiqlik qabiliyyti, yaxud da n parlaq istedadlardan daha ox i grckdir. n adi, lakin xsi intizama yrnmi ur mhm drcd yax v daha ox i grckdir, ninki ali savadl v mhtm istedadlar xsi intizamdan mhrum olduqda. onlar rf v

Nitqin inkiaf

204

Nitq mdniyyti syl inkiaf etdirilmli olan istedadlardan biridir. Bizim Allahdan aldmz hdiyylrdn he biri baqalarna bunun qdr xeyir-dua ver bilmz. Nitqin kmyi il biz dvt edir v inandrrq, Allaha dua v alq edirik, baqalarna Xilaskarn mhbbtini arq. Buna gr nitqin hrtrfli inkiaf n qdr vacibdir. Bzn n yksk intellektli insanlar da z msihi faliyytlrind nitq mdniyytin v ssin dzgn istifad edilmsin etinaszlq gstrirlr. oxlar o qdr sakit, yaxud el srtl oxuyur, yaxud danrlar ki, bzn onlar baa dmk olmur. Bzilrinin zif ssi v aydn olmayan tlffz vardr; digrlri is dinlyicilrin tin qavradqlar srt, ksici nitq malikdirlr. Mtnlr, himnlr, mruzlr v digr xlar bzn el bir trzd auditoriyaya tqdim olunur ki, onlarn btn gc v tsiri itirilir. Bu qsuru lv etmk mmkndr v lazmdr. Bu bard Mqdds Kitab tvsiy verir. zrann dvrnd Yazlar xalqa oxuyan levililr haqqnda deyilmidir: Onlar Allahn Qanun kitabndan oxuyub aydnladrdlar v mnasn camaata izah etdilr ki, oxunan aylr baa dlsn (Nx. 8:8). Ciddi sylr il ham aydn oxumaq v dolun, tmiz ssl, aydn v tsirli danmaq qabiliyytin malik ola bilr. Bel etsk, biz Msihin iilri kimi z smrliliyimizi olduqca artra bilrik. Hr bir msihi baqalarna Msihin tknmz znginliyini atdrmaa dvt olunubdur; buna gr o z nitqini kamilldirmlidir. O, lahi Klam el tqdim etmlidir ki, dinlyicilri clb etsin. Allahn niyytind yoxdur ki, Onun Klamnn atdrlmasnn insan vasitlri yararsz olsunlar. Allah istmir ki, insan Onun vasitsil dnyaya axan smavi axnn gcn zifltsin v sarstsn. Biz Msih kamil bir nmun kimi baxmalyq, Mqdds Ruhun yardmn istmliyik v Onun gc il bdnimizin hr bir hisssini qsursuz i zn hazrlamalyq. Bu, xsusil ictimai xidmt arlanlara aiddir. Hr bir moizi, hr bir mllim daim yadnda saxlamaldr ki, o, insanlara bdiyyt haqqnda xbrlri atdrr, nki son dniin byk gn insanlar bu hqiqt mhakim edck. Bzi adamlar n xbrin nec atdrlmas onun qbul, yaxud rdd edilmsind sas amil olacaq. Klam el atdrn ki, o, uru arsn v ry toxunsun. Qoy o rahat, aydn

205

v tntnli v eyni zamanda smimi, bu szn hmiyytini tsdiq edn inandrclqla deyilsin. Nitq mdniyyti, szn gcndn dzgn istifad etmk msihi hyatnn btn sahlrind aild, evd nsiyyt zaman, yaxud baqa insanlarla shbtimizd lazmldr. Biz zmz mlahtli ssl, bununla brabr dzgn v tmiz nitql, nzaktli v xeyirxah szlr serk danmaa yrtmliyik. Mlahtli v xoagln szlr qlb n eh v mlayim yamur kimidir. Yazlar Msih haqqnda yazrlar ki, Onun dodaqlarndan ltaftli szlr tklr v O yorunlara szl dayaq olurdu (Mz. 45:2; Ye. 50:4). Rbb d bizi yrdir: Qoy sznz hmi nvazili olsun ki, (Kol.4:6), sizi dinlynlr nemt versin (Ef. 4:29). Baqalarn dzltmk, yaxud yrtmk istyiriks, z szlrimizi hssaslqla semliyik, nki onlar can vern tir ola bildiklri kimi, mhv srklyn yol da ola bilrlr. nsan mzmmt edrkn, yaxud ona tvsiy verrkn oxlar srt, tin szlr ildirlr ki, bu szlr d yaral qlb fa ver bilmir. Bel nitq yalnz ruhu qzdrr v ox vaxt shv edn ksd kortbii mqavimt oyadr. Hqiqt prinsiplrini qoruyan hr bir xs smavi mhbbt yana mhtacdr. Hr cr raitd mzmmt mhbbtl ifad edilmlidir. Bu zaman bizim szlrimiz syana yox, dzlmy gtirckdir. Msih Mqdds Ruh vasitsil bizim szlrimiz gc v hkm verckdir. Ax bu Onun iidir. He bir sz dnlmdn sylnmmlidir. N acdillilik, n boboazlq, n qzbli ifadlr, yaxud qeybt szlri Msihin davamlarndan eidilmmlidir. Mqdds Ruhun tsiri altnda hvari Pavel deyir: Aznzdan he bir rk sz xmasn (Ef. 4:29). Burada yalnz nalayiq ifadlr deyil, lakin mqdds prinsiplr v dinin paklna zidd olan hr bir ifad nzrd tutulur. Buraya kinayli szlr v rin strtl pldamalar da aiddir. Bunun qars drhal alnmazsa, bunlarn hams byk gnaha sbb olacaqdr. Hr bir aily, ayrlqda hr bir msihinin zrin nalayiq ifadlrin qarsn almaq vzifsi qoyulmudur. gr biz boboazlq ednlrin arasnda olsaq, bizim borcumuz mmkn qdr shbtin mvzusunu dyidirmkdir. Allahn ltfnn kmyi il gz arpmaz trzd, bir ne rahat szl shbtin mvzusunu xeyirxah mcraya ynltmk olar.

206

Valideynlrin vzifsi d z vladlarn lazmi danq qaydalarna yrtmkdir. Bunu n yax ev raitind grmk olar. Krp yalarndan uaqlara z valideynlrin v digr insanlara hrmt etmyi yrtmk lazmdr. Bilmlidirlr ki, onlarn dilindn yalnz nvazi, hqiqt v tmiz szlr xmaldr. Qoy valideynlrin zlri hr gn Msih mktbinin sliqli agirdlri olsunlar. Onda yalnz ydl deyil, z xsi nmunlril d onlar z vladlarn tkzibedilmz salam szlr danmaa yrd bilcklr (Tit. 2:8). Bu, n mhm v n msuliyytli vziflrdn biridir. Msihin sdaqtli davamlar olaraq, biz z szlrimizl bir-birimiz msihi hyatmzda kmk edib snaqlarda bir-birimizi dstklmliyik. Biz olduqca ox v tez-tez Allahla nsiyytimizdn danmalyq. Bir-birimiz Allahn mrhmt v mhbbtindn, Msihin sonsuz mhbbtinin hyatmzdak tzahrndn

danmalyq. Bizim szlrimiz alq v minntdarlq szlri olmaldr. gr insann ur v ryi lahi mhbbtl doludursa, bu, mtlq onun szlrind d ifad edilckdir. Bu tqdird o, qlbini dolduran hisslri ifad etmkd tinlik kmyckdir. Ali fikirlr, ncib arzular, hqiqt haqqnda aydn tsvvr, tmnnasz mqsdlr, insann lahi v mqdds Olana yans mtlq z mhsullarn ryin xzinsini aan szlrd verck. Bellikl, Msih nitqimizd alan zaman szlr qlblri Ona clb etmk gcn malik olacaq. Biz Msih haqqnda hl Onu tanmayanlara danmalyq. Bu zaman Msih kimi hrkt etmk lazmdr. O hr yerd havrada, yol knarnda, qayqda, friseyin verdiyi ziyaftd, yaxud vergiyann masas arxasnda smavi olan eylr haqqnda danrd. Tbit hadislrini, gndlik hyat hvalatlarn O, hqiqt klamlar il balayrd. Dinlynlrin rklri Ona ynlirdi, nki O, xstlri malic edir, kdrlilr rahatlq verir, onlarn uaqlarn lin gtrb, xeyir-dua verirdi. O danmaa balayan zaman hamnn diqqti Ona ynlirdi v Onun hr sz kimdn tr is canlandran tir olurdu. Bu bizim n nmun olmaldr. Harada olsaq da, biz baqalarna Xilaskar haqqnda danmaq imkan tapmalyq. gr biz Msih kimi yaxlq etsk, insanlarn rklri biz d Ona alan kimi alacaq. Srt v kobud trzd deyil, lahi mhbbtin biz gstrdiyi yolla biz on minlrl digrlrindn yax Olan v bsbtn ltfkarlq Olan haqqnda dana bilcyik (N. n. 5:10, 16). Bu bizim z nitq

207

istedadmzdan istifad ed bilcyimiz n yksk mkdir. O biz mhz ondan tr verilmidir ki, insanlara Msihi rhmli v balayan Xilaskar kimi aa bilk.

nsanlara tsir gstrmk

Msihin hyat Onu Allahla v btn br ailsil balayan sonsuz, hdudsuz tsir idi. Msihin vasitsil Allah insan el bir tsirl hat etmidir ki, bu Ona yalnz z n yaamaq imkan vermir. Mstqil varlqlar olaraq, biz z hmqardalarmzla balyq v Allaha mxsus olan byk ailnin zvlriyik. Bir-birimiz qar vziflrimiz bundan irli glir. He bir adam baqalarndan, z yaxnlarndan tam azad ola bilmz, hr bir xsin firavanl digrlrinin firavanlndan asldr. Allahn mqsdi ondan ibartdir ki, hr bir adam kims lazm olduunu hiss etsin v baqalarna xobxtlik gtirmk imkanlar arasn. Hr bir adamn trafnda zn mxsus atmosfer yaranr, bu ya hyat vern iman, csart, mid v mhbbt atmosferidir, ya da ar v soyuq, qmgin, hatmizd olan hr eydn narazlq, qsqanclq, znmhbbt, rkd bslnn gnahn lmgtirn nfsi il zhrlnmi atmosferdir. Bizi hat edn atmosferl istr-istmz biziml nsiyytd olan hr bir insana tsir edirik. Bu el bir msuliyytdir ki, biz ondan azad ola bilmirik. Bizim szlrimiz, mllrimiz, geyimimiz, htta zmzn ifadsi - bunlarn hams tsir edir. Bellikl, baqalarna gstrdiyimiz tsir myyn yax v pis nticlr gtirir ki, onlar lmk v qiymtlndirmk qeyri-mmkndr. Bizdn tryn hr bir istk baqalarnda

kiln toxumdur ki, o da z nvbsind z mhsullarn verckdir. Bu, mxtlif insanlarn hyatndak hadislrin ucu grnmyn fqlr qdr uzanan zncirinin bir halqasdr. gr z nmunmizl biz baqalarna zlrind xeyirxah prinsiplri inkiaf etdirmy kmk ediriks, bununla onlara yaxlq etmk n gc veririk. Onlar z nvblrind bu tsiri baqalarna, baqalar is digrlrin keircklr. Buna gr d bizim drk etmdiyimiz tsirimiz minlrl insan n xeyir-dua ola bilr.

208

Gl bir da atsaq, grrik ki, suyun z il o biri sahil atana kimi bir-birinin dalnca dalalar yaylacaq. Elc d bizim htta dnlmmi v qsdn edilmmi tsirimiz baqa insanlar n xeyir-dua, yaxud lnt ola bilr. Xasiyyt - byk tsir malik olan qvvdir. Hqiqi, tmnnasz, mmin hyatn sakit hadti tkzibedilmz tsir balayr. z hyatmzda Msihin xasiyytini aaraq, biz insanlarn xilas edilmsi iind Onun hmiilri oluruq. Biz yalnz o zaman Onunla uurlu mkdalq ed bilrik ki, trafmzdaklar bizim hyatmzda Onun xasiyytinin ks olunmasn gr bilsinlr. Tsir sahmiz n qdr geni olarsa, bir o qdr ox yaxlq ed bilrik. O zaman ki zlrini Allahn qullar hesab ednlr z gndlik hyatlarnda lahi Qanunun prinsiplrini rhbr tutaraq Msihin nmunsin oxamaa alacaqlar, o zaman ki onlarn hr bir mli Allah hr eydn ox sevdiklrin v z yaxnlarn zlri kimi sevdiklrin hadt edckdir, onda imanllar cmiyyti dnyan dyimk gcn malik olacaqdr. Lakin unutmaq olmaz ki, insann tsiri eyni drcd r d xidmt ed bilr. z cann itirmk dhtlidir, baqa canlarn lmn sbb olmaq bundan da dhtlidir. Bizim tsirimizin lmgtirn ola bilcyi fikri qorxudur; lakin bu mmkndr. zlrini Msihl birln adlandranlarn oxu, slind, insanlar Ondan

uzaqladrrlar. Mhz buna gr imanllar cmiyyti bu qdr zifdir. oxlar tnqid v ittiham etmyi zlrin rva bilirlr. bhlri, paxllqlar v narazlqlar il onlar eytana zrlrind hakim olmaq ixtiyar verir v onun lind alt evrilirlr. Onlar n etdiklrini drk edn kimi br dmni onlarn vasitsil z mqsdin atr. r artq z tsirini gstrdi, kims artq klg salnd, eytann oxlar z hdfin atd. bhlr, imanszlq v htta aq allahszlq hisslri baqa raitd Msihi qbul ed bilck insanlara hakim ksilir. Bu zaman onlarn bdbinliy svq etdiklri adamlara eytann kmkilri rahatlqla baxrlar v bu sbbdn dalamlar, irad v xahilr kar olmular mahid edirlr. Onlar z-zlrini triflyirlr ki, baqalar il mqayisd onlar saleh v xeyirxahdrlar. Bu zaman drk etmirlr ki, bu zavalllar mhz onlarn mhdudiyyt bilmyn dilinin v syankar ryinin nticsind itirildilr. Mhz onlarn tsiri nticsind bu zif canlar snaa ddlr. Bellikl, zlrini msihi adlandranlarn hyatnda tzahr edn yngllk, zn qar gztli mnasibt, qayszlq v laqeydlik bir ox canlar hyat yolundan

209

kindirir. Msihin bel davamlarndan olanlar Allahn hkm gnnd z pis tsirlrinin mhsullar il qarlamaa qorxacaqdrlar. Biz bu istedaddan yalnz Allahn ltf vasitsil dzgn istifad ed bilrik. zzlynd bizd el bir ey yoxdur ki, baqalarna yax tsir balasn. z xsi kmksizliyimizd zmz hesabat verib v Allahn gcn ehtiyacmz olduunu drk edrk, biz he bir eyd zmz arxalanmayacaq. Biz hr bir gnn, saatn v htta ann hans nticlr vercyini bilmdiyimiz gr he bir gnmz z taleyimizi Smavi Atamza hval etmdn balamamalyq. Onun mlklri biz nzart edirlr v gr zmz onlarn rhbrliyi v mhafizsi altna tslim etsk, hr cr thlk annda onlar bizim yanmzda olacaqdrlar. O zaman ki, biz zmzdn asl olmayaraq pis tsir gstrmk qarsnda olacaq, mlklr onda da yanmzda olacaqlar ki, bizi dzgn qrara istiqamtlndirsinlr, lazmi szlr yrtsinlr v bizim hrktlrimiz tsir etsinlr. Buna gr bizim tsirimiz sakit, nzrarpmaz, lakin baqalarnn Msih v smavi alm clb edilmsind byk qvv ola bilr.

Vaxt Bizim vaxtmz Allaha mnsubdur. Hyatmzn hr an Ona mxsusdur v n tntnli vzifmiz bu namn Onun adnn izztlndirilmsi n istifad edilmsidir. Allahn biz bx etdiyi vaxt haqqndak qdr he bir talant haqqnda biz Ona el dqiq hesabat vermycyik. Vaxt he bir qiymt lsn yerldirmk olmaz. Msih hyatnn hr ann dyrli sayrd v biz d zamana bel baxmalyq. Hyat onu bo eylr srf etmk n ox qsadr. Bizim bo-bouna keirmk, yaxud eqoist lzztlr v gnaha yol vermk n vaxtmz yoxdur. Mhz indi, bu qsa hyatda, biz z xasiyytimizi bdi hyat n hazrlayrq. Yalnz indi v bir daha he vaxt, biz z mllrimizin glckdki aqibtin hazrlamalyq. nsan ailsi yaamaa yeni balayan kimi drhal lmy balad. gr bdi hyat haqqnda hqiqi bilik ld edilmyibs, insann fasilsiz myi he ny

210

gtirmyckdir. Vaxt zhmt kmk n myyn edilmi kimi dyrlndirn insan zn sma iqamtgahna, lmsz hyata hazrlayacaqdr. Bel insan z doumuna brat qazandracaqdr. Biz bx olunmu vaxtdan smrli istifad etmliyik. Lakin bo yer srf edilmi vaxt qaytarmaq mmkn deyildir. Biz yaadmz he bir an geriy qaytara bilmrik. tkini dmyin yegan vasitsi Allahn byk xilas plannn hyata keirilmsind Onun hmiilri olmaqdr. Bunu edn xsd xasiyyt dyiikliyi ba verir. O, Allahn vlad, hkmdar ailsinin zv, Smavi Padahn vladna evrilir. O, mlklrl nsiyyt hazrdr. Bu gn biz z yaxnlarmzn xilas n verilmi vaxtdr. ox adamlar hesab edirlr ki, gr onlar Msihin iin pul krrlrs, vziflrini yerin yetirirlr, lakin xsn Ona xidmt hsr oluna bilck vaxt hmilik itirilmidir. Salamla, qvvy v istedadlara malik olan hr ksin imtiyaz v eyni zamanda yksk vzifsi Allaha mli xidmtdir. Msih n canlar qazanmaqdan tr ham almaldr. Sadc pul krmk ii vz ed bilmz. Bizim yaadmz hr bir an bdiyytd z ks-sdasn tapr. Biz xidmt n dvt daim hazr olmalyq. Bu saat, bu an ehtiyac olan bir cana hyat szn demk zn malik olduumuz imkan bir daha olmaya bilr. Kmk ed bilmdiyimiz insana Allah hr bir an dey bilr: Bu gec snin cann tlb edcklr (Lk. 12:20) v o, yalnz ona gr buna hazr olmayacaqdr ki, biz z vzifmiz laqeydlik etdik. Byk hkm gnnd biz nec hesabat vercyik? Hyat onu keri dnya mqsdlrin, bdiyytl mqayisd tamamil dyrsiz olan qaylar v narahatlq gtirn yalara tabe etmk zn ox dyrlidir. Buna baxmayaraq, Allah bizi keri yaay ilrind d Ona xidmt etmy dvt edir. alqanlq bel id hqiqi dinin mminlik qdr vacib hisssidir. Mqdds Kitab bizim dnyamz zrind daim hkm srn avarala brat qazandrmr. Hr bir hqiqtn iman etmi insan z ilrind alqan olacaqdr. Biliy nail olmamz v qli keyfiyytlrimizin inkiaf bizim z vaxtmzdan nec istifad etmyimizdn asldr. ntellektin inkiafna n kasblq, n sad mnli olmamz, n mnbit raitin olmamas mane olmaldr. Yalnz hyatn hr ann dyrlndirmk grkdir. Bir ne qsa an burada, bir ne dqiq orada, mnasz

211

shbtlr srf edilmi vaxt, tez-tez yataqda keiriln sbh saatlar, nqliyyatda, nhng nvblrd, gr vaxtnda glmynlri gzlmkd keiriln saatlar hamsn saymaq olmaz. Daim limizin altnda kitab olsayd v bu vaxt paralarn oxumaa, yaxud dnclr hsr etsydik, n ox ilr grmk olard. Qoyulmu mqsd trf getmkd inadkarlq, mkd syli olmaq v vaxtn hssas qnati insanlara el biliklr v ura el nzart verir ki, onlarn yararl olmaqlarna v tsirlrini bruz vermy kmk edir. Hr bir msihinin vzifsi znd nizam, hssaslq v sliq trbiy etmkdir. Hr hans bir ii kib uzatman he bir ciddi brati yoxdur. gr insan daim ilyir, lakin i yax getmirs, demli, o z iin btn ur v ryini vermir. i yubandran v zrr vern bu atmazlqlar knarladrmaldr. Ona z urunu inkiaf etdirmk lazmdr ki, n yax nticlr nail olmaq n vaxtn dzgn planladra bilsin. in dzgn planladrlmas ona gtirir ki, bir nfrin be saat rzind grdy i n baqasna on saat lazm olur. Ev ilri il mul olanlarn oxu ona gr fasilsiz v durmadan almrlar ki, onlarn hddindn ox vziflri v yklri vardr, fqt ona gr ki, onlar ilrini vaxta qnat etmdn planladrrlar. z tnblliklri il, ii uzatmaqlar il onlar ox kiik bir ii byk i evirirlr. Lakin hqiqtn arzu edn gec-tez zrrli lngim verdiin qalib gl bilckdir. Bundan tr yalnz i balayarkn qarya myyn mqsd qoymaq lazmdr. znz n

myynldirin ki, qarnzda duran i n qdr vaxt tlb edir v sonra btn sylrinizi srf edrk, ii hmin vaxtda baa atdrn. radnin bel mqi ona gtirckdir ki, llriniz d daha cld olacaqdr. nadkarlqlar, zlrini l alb dyimy qadir olmadqlar zndn adamlar yanl hyat trzinin sartin drlr; fqt z qabiliyytlrini inkiaf etdirib iradlrini mhkmlndirrk, onlar zrlrin gtrdklri vziflri n yax surtd yerin yetir bilrlr. Onda onlar hr yerd v hr zaman lazml olacaqlar. Onlar xidmt v lyaqtlrin gr yksk qiymtlndirckdirlr. Uaq v gnclrin bir oxu ox vaxt z valideynlrin olan mhbbtlrini v onlarn tinliklrin rik olduqlarn nmayi etdirrk onlara ev ilrind kmk etmk vzin, vaxtlarn bo-bouna srf edirlr. Gnclr z gcl iyinlrin bir ox kimslrin gtrmli olduu vziflri gtr bilrdilr.

212

Msihin hyat n kiik yalarndan fallq v igzarlqla mahid olunurdu. O, yalnz z n yaamrd. bdi Allahn Olu olmasna baxmayaraq, atas Yusif kmk edrk, dlgrlik edirdi. Onun atasnn emalatxanasnda ilmyi myyn drcd lamtdar idi. O, dnyaya xasiyyt inaats kimi gldi, ona gr d znn hr bir iind kamilliy atmaa alrd. z gndlik myin O Onun lahi qdrti il yenilmi insanlarn xasiyytlrind olan kamilliyi gtirdi. Biz d Onun kimi

hrkt etmliyik. Valideynlrin z uaqlarna vaxt dyrlndirmyi v ondan smrli istifad etmyi yrtmsi grkdir. Onlara Allahn izztlnmsin v insanlarn xeyrin olan ilri grmyi yrdin. z kiik yalarnda da uaqlar Allahn tmsililri ola bilrlr. Valideynlrin z uaqlarnn avaralq etmyin icaz vermkdn byk gnahlar yoxdur. Uaqlar tnblliy ox tez yrnirlr v glckd onlardan kmksiz v yararsz insanlar yetiir. Yaladqca, insann ilyrk artq hyat n vsaitl zzn tmin etdiyi zaman, lng v tbbs gstrmdn ilyirlr v eyni zamanda onlarn iin uyun olmayan mvacib gzlyirlr. Bel iilrl Allahn sadiq srncams olma drk ednlr arasnda byk uurum vardr. Sstlk, gndlik ilr mnasibtd msuliyytsizlik bel adamlarn dini hyatlarna da yaylaraq, onlar Allah n grlck hr hans bir yararl i qabiliyytsiz edir. z syli mklri saysind dnya n xeyir-dua ola bilck bir oxlar, zlrini tnbllikl mhv etdilr. Boluq, hyatda mqsdlrin olmamas insan qarsna xacaq minlrl imtahanlar nnd kmksiz edir. Nadrst yoldalar v zrrli vrdilr ur v can mhv edirlr. Nticd insan hm indiki, hm d glck hyat n mhv olur. Mul olduumuz iin sah v sviyysindn asl olmayaraq, Allahn Klam biz deyir: Syd ziflmyin; ruhda hrartli olun; Rbb xidmt edin. Bilrk ki, mkafat olaraq, Rbdn miras alacaqsnz, almaq zn n bacarrsan, var gcnl et. nki xidmt etdiyiniz Rbb Msihdir (Rom. 12:11; Vaiz 9:10; Kol. 3:24).

Salamlq

213

Salamlq Rbbdn gln el bir xeyir-duadr ki, onu az adam dyrlndirir; lakin eyni zamanda, bizim qli v fiziki qvvlrimizin istifad edilmsinin effektivliyi sas etibaril ondan asldr. Btn impulslar, vadaredici sbblr v hisslr bizim bdnimizd yaranr. Mhz buna gr d o, n yax fiziki vziyytd saxlanlmaldr v n yksk ruhlu tsir altnda olmaldr ki, bizim istedad v qabiliyytlrimiz n yax surtd istifad edil bilinsin. Fiziki salamlmz korlayan hr ey bizim urumuzu da zifldrk, onun yaxn pisdn semk qabiliyytini mhv edir. Biz xeyr qar qeyri-hssas oluruq v dzgn saydmz etmk n gc v iradmizi itiririk. Fiziki qvvlrimizin mnasz xrclnmsi mrmz qsaldr, halbuki bizim qvvlrimiz Allahn izztlndirilmsin xidmt ed bilrdi. ox vaxt bu bizi Allahn dvt etdiyi ii yerin yetirmy tamamil qabiliyytsiz edir. z zrrli vrdilrimizi tviq edrk, mnasz yer gec yarsna qdr oturaraq, z salamlmzn zrrin itahamza rvac verrk z fiziki gcmz zifldirik. dmana etinaszlq edrk, ur v bdnimizi hddindn ox yklyrk z sinir sistemimizin tarazln pozuruq. O xslr ki, tbit qanunlarn pozaraq v bellikl z mrlrini qsaldaraq zlrini Allaha btvlkl xidmtdn mhrum edirlr, Ondan ourlamaqda

tqsirkardrlar. Bundan lav, onlar z qonularndan da ourlayrlar, nki z yararl faliyyt mddtlrini qsaldr v baqalarna xeyir-dua vermy qadir olmurlar, fqt Allah onlar dnyaya bunun zn gndrmidir. Myyn bir zaman rzind ed bilcklri i zn zlrini yararsz edirlr. gr z salamlmz zrrli vrdilrl korlayaraq, dnyan bizim vasitmizl bx oluna bilck xeyirdn mhrum ediriks, Rbb bizi tqsirkar sayr. Bellikl, fiziki qanunlarn pozulmas hm d ruhlu qanunlarn pozulmasdr, nki Allah yalnz ruhlu qanunun deyil, hm d fiziki qanunlarn hqiqi yaradcsdr. Onun qanunu il insana bx olunmu hr sbd, hr zld v hr bir qabiliyytd z li tcssm etdirilmidir. Hr df z bdnimizin hanssa hisssi il pis rftar etdiyimiz zaman biz Allahn Qanununu pozuruq. Hr bir xs z bdnini tanmal v baa dmli, xsusiyytlrini bilmlidir ki, onu dzgn saxlaya bilsin, Rbbin iini yerin yetirmy hazr olsun. Fiziki

214

salamlmz daim hssaslqla qorumal v inkiaf etdirmliyik ki, lahi tbit btn dolunluu il insan tbitind ala bilsin. Trbiy iinin n mhm trflrindn biri bdnin fiziki faliyyti il ruhlu hyat arasndak laqni baa salmaqdr. Bu msllr hm evd, hm d mktbd xsusi diqqt yetirmk lazmdr. Hamnn z fiziki quruluu v tbii hyat idar edn qanunlar haqqnda tsvvr olmaldr. Bilrkdn bu qanunlar bilmmzliy salan v cahilliyin gr onlar pozan xslr Allah qarsnda gnah edirlr. Hr bir xs z hyat v salamln qorumaldr. Bizim vrdilrimiz urumuzun, o is z nvbsind Allahn nzartind olmaldr. Mgr bilmirsiniz ki, - hvari Pavel deyir, - bdnlriniz sizd yaayan Mqdds Ruhun mbdidir v Onu siz Allah vermidir v siz znz mxsus deyilsiniz? Zira siz ox baha qiymt alnmsnz. Buna gr Allahnk olan bdninizl v ruhunuzla Allah izztlndirin (1 Kor. 6:19, 20).

Qvvlrimiz

Biz Allah yalnz ur v ryimizl deyil, lakin zmzn btn qvvlrimizl sevmliyik. Bu bizim fiziki qvvlrimizin tam, urlu istifadsini nzrd tutur. Msih yalnz ruhlu ilrd deyil, hm d dnyvi ilrd hqiqi zhmtke idi. znn hr bir iind O z Atasnn iradsini yerin yetirmkd irad v sy gstrirdi. Smavi il dnyvi eylr oxlarnn gman etdiklrindn daha sx baldr v daha artq Msihin bilavasit nzarti altndadr. Yerdki ilk qurbangahn quruluunu Msih planladrrd. Sleymann mbdinin inasna dair konkret

gstrilr vern d O idi. z dnyadak hyatnda Nazaretd dlgr ilyn Msih hm d Onun adnn izztlnmli olduu mqdds mbdin plann hazrlayan smavi memar idi. Mhz Msih qurbangahn inaatlarna mdriklik bx etdi ki, bu da onlara bu ii hqiqi ustalq v gzllikl icra etmk imkan verdi. O dedi: Bax, Yhuda qbilsindn Xur olu Uri olu Besaleli ad il arb, onu Allahn Ruhu il hikmt, drrak, bilik v hr cr mhartl doldurmuam ki, qzl, gm v tuncla ilmyi

215

bacarsn, da-qa yonsun, aac oysun, hr cr mhart gstr bilsin. Mn d Dan qbilsindn Aximasaq olu Oholiav ona kmki tyin etmim. Hr mdrik adamn ryin hikmt qoymuam ki, Mn sn nec mr etmim, bel d etsinlr (x.31:26). Allah istyir ki, Onun iilri hr bir ilrind Ona malik olduqlar hr eyi vern kimi baxsnlar. Hr bir hqiqi kamilldirm v ixtira Ondan tryir, Onun z tvsiyd ecazkar v iind kamildir. Hkimin bizim sb v zllrimizin vziyytini tyin edn linin hssasl, onun qliz insan orqanizmini bilmyi lahi qdrtin zab knlrin xeyrin bx etdiyi mdriklikdir. Dlgrin kicl ustalqla ilmsi, dmirinin zindana vurduu qvvsi Allahdan glir. O, insana istedadlar bx etdi v gzlyir ki, insan z iind mslht zn Ona mracit etsin. Biz n i grsk d, hans ii biz taprsalar da, O, urumuzu idar etmk istyir ki, z iimizd kamilliy nail olaq. Ruhlu v dnyvi mk bir-birindn o qdr d uzaq sahlr deyil. Mqdds Kitab prinsiplri bizim hr bir iimizin v szmzn sas olmaldr. lahi v bri qvvlr hm dnyvi, hm d ruhlu sahlrd hqiqi mvffqiyyt nail olmaq n birlmlidirlr. Bu qvvlr insan faliyytinin btn sahlrind, istehsal v knd tsrrfatnda, ticart v elmi layihlrd hmry olmaldrlar. Bel ballq msihi faliyytinin hr bir sahsind tzahr edilmlidir. Allah bri v lahi qvvlrin buna bnzr birliyinin qurulmas prinsiplrini byan etmidir. Allahla brabr ilynlrin sas aparc motivi hr cr faliyytd Onun izztlndirilmsi fikri olmaldr. Bizim hr bir iimiz Allaha mhbbtdn domal v Onun iradsin uyun olaraq hyata keirilmlidir. Allahn iradsini dini sitayid itirak etdiyimizd olduu qdr binann inasnda da yerin yetirmk vacibdir. gr iilr z xsi xasiyytlrinin formalamasnda mqdds prinsiplri rhbr tuturlarsa, hr bir binann inasnda da onlar ltf v bilgilrd ykslckdirlr. gr insan z mnini canl qurban kimi qurbangaha qoymursa, Allah onun n byk istedadn da, n gzl xidmtini d qbul etmyck. Kkn z mqdds olmaldr, ks halda o, Allahn qbul ed bilcyi mhsulu ver bilmz.

216

Rbb Daniel v Yusifi all rislr kimi yetidirdi. O, onlarn vasitsil ona gr i gr bildi ki, onlar z istklrini dmk n yaamr, Allahn iin yaramaq istyirdilr. Danielin nmunsi bizim n ibrt drsidir. O gstrir ki, igzar adam mtlq fndgir v hiylgr olmaya da bilr. O znn hr addmnda Allahn rhbrliyini axtara bilr. Daniel Babil padahlnn ba naziri, eyni zamanda Allahn peymbri idi v Ondan smavi vhy i alrd. Fani xsi heysiyytlr sartind olan dnyvi dvlt xadimlri lahi Klamda iklri mhsul vermyn otlara bnzdilmilr. Rbb z kmkilrind mxtlif istiqamtlrd xidmt ed biln insanlar grmk istyir. Ona zlrinin hr bir iind byk hqiqt prinsiplrin istinad ed biln i adamlar da lazmdr. n dqiq tdqiqat v syli hazrlq il onlar z istedadlarn

kamilldirmlidirlr. gr insanlara hanssa faliyyt sahsind daha mdrik v smrli olmaq n btn olan imkanlardan istifad etmk grkdirs, bunu btn gc v bacarqlarn dnyamzda Allahn Padahlnn qurulmasna hsr ednlrin xeyrin etmk lazmdr. n dqiq thlil edrk, biz Danielin btn faliyytind he bir shv, yaxud yanlma akar ed bilmrik. Hr bir i adam n o, nmun olmaldr. Danielin taleyi biz gstrir ki, Allahn xidmtin z ur v llrinin var qvvsini, btn ryini v hyatn vern insan ny qadir ola bilr.

Maddi vsaitlr

Allah insanlara hm d vsaitlr verir. O, insanlara vsait ld etmk v oxaltmaq n gc verir. Torpa smavi eh v travtli yalarla sulayr. O, torpa isindirn gn i verir, btn tbit hyat verrk iklnm v mhsul bx edir. Ona hqiqtn mxsus olann qaytarlmasn gzlyir. Biz vsait ona gr verilmmidir ki, biz zmz izztlndirk. Sadiq idarilr kimi, biz bx edilmi hr eyi Allahn rfi v izzti namin istifad etmliyik. Bzilri hesab edirlr ki, malik olduqlar vsaitin yalnz bir hisssi Allaha mxsusdur. Onun bir hisssini dini v xeyriyy mqsdlrin ayraraq, btn qalan

217

hisssini zlri istdiklri kimi istifad ed bilcklri mlkiyyt hesab edirlr. Ancaq bunda shv edirlr. Bizim malik olduumuz hr ey Allahndr v onlarn istifad edilmsin gr Onun qarsnda cavabdehik. Bizim hr qpiyimizi nec xrcldiyimiz Allah hr eydn artq v qonumuzu zmz qdr sevib-sevmdiyimizi ox aydn kild gstrir. Pulun byk dyri vardr, nki onun kmyi il oxlu yaxlqlar etmk mmkndr. Allahn vladlarnn llrind pul - aclar n qida, susuzlar n su v lpaqlar n paltardr. Onda istismar edilnlr n mhafiz v xstlr n yardm vardr. Lakin gr mhm hyat ehtiyaclarnn dnilmsin, baqalarnn xeyir-duasna v Allahn iinin irlilmsin xidmt etmirs, z-zlynd pul qumdan artq dyr malik deyildir. Var-dvlti bir mqsd olaraq toplamaq yalnz xeyirsiz deyil, sl lntdir. Hyatmzda pul toplamaq qlb n tldir, o bizi smavi srvtlr ballqdan v mhbbtdn yayndrr. Byk lahi hkm gnnd istifad edilmmi talantlar v itirilmi imkanlar haqqnda hadt edrk, toplanm var-dvlt z sahibini mhkum edckdir. Yazlar deyir: Glin indi, ey varllar, banza glck flaktlrdn tr alayn v fryad edin! Var-dvltiniz ryb, paltarlarnz da gv yeyib. Qzl v gmnz paslanb v onlarn pas siz qar hadt olacaq v tinizi od kimi yeyck. Siz son gnlrd srvt topladnz. Budur, tarlalarnz bin iilrin hiyl il gizltdiyiniz mk haqq fan edir. Biinilrin fryad Smavi Ordularn Rbbinin qulaqlarna atd! (Yaq. 5:1-4). Lakin Msih ursuz israfla da brat qazandrmr. O, qnatcil olma yrdir: He bir ey zay olmasn dey artq qalan tiklri toplayn - bu drs d Onun btn davamlarna aiddir (Yh. 6:12). Vsaitin Allahn verdiyi gc olduunu baa dn xs onlardan qnatl istifad edck v onlar mhafiz edrk glckd vermyi zn borc bilckdir. Biz cah-calala v z ehtiraslarmzn dnilmsin n qdr ox vsait srf edcyiks, ac yedirtmk v lpa geyindirmk n bir o qdr az ehtimal yaranr. Hr bir alsz xrclnn qpik bizi gzl yaxlq etmk imkanndan mhrum edir. Bu is o demkdir ki, biz Allahdan ourlayaraq, Onu izzt v rfdn mhrum edirik, O bunu biz etibar etdiyi talantlarn dzgn istifad olunmas il qbul ed bilrdi.

218

Xeyirxah niyyt v meyllr

Xeyirxahlq, alicnablq, qlb hssasl, ruhlu inclik el dyrli istedadlardr ki, onlar z sahiblrin lav msuliyyt yk verir. Onlarn hams Allahn xidmtin srf olunmaldr. Lakin burada oxlar yanlrlar. Bu keyfiyytlr zlrinin malik olmalar il kifaytlnrk, bu adamlar onlardan hanssa bir mli xidmtd baqalarnn xeyrin istifad etmk imkann ldn verirlr. Onlar zlrin tslli verirlr ki, gr onlara mvafiq imkanlar verils idi, gr mnasib rait olsa idi, byk xeyirxah ilr gr bilrdilr. Lakin onlar bel imkanlar yalnz passiv vziyytd gzlmkddirlr. Onlar ehtiyac olana knlsz kild qpik-quru vern xsis nifrt edirlr. Onlar grrlr ki, xsis z n yaayr v bilirlr ki, z istifad edilmmi talantlarna gr o cavab verckdir. Byk mmnunluqla zlri il bu avam, xsis insanlar arasndak tzad qeyd edirlr, gman edirlr ki, onlarn vziyytlri bu xsislrinkindn qat-qat stndr. Lakin zlrini aldadrlar. stifad edilmyn keyfiyytlr ancaq malik olmaq, insann msuliyyt v tsirini yalnz arladrr. Allahdan byk v alicnab hisslri pay alm insanlar, onlar yalnz z dostlarna qar deyil, kmy ehtiyac olanlarn hamsna mnasibtd gstrmlidirlr. Sosial stnlklr d talantlardr ki, bizim tsir hdudlarmzda olanlarn hamsnn xeyirin istifad olunmaldr. Yalnz ox az adam n gstriln mhbbt hqiqi mhbbt deyildir. Bu ancaq prdlnmi znmhbbtdir. O he cr canlarn xeyrin v yaxud Allahn izzti n xidmt etmyckdir. z talantlarn istifad etmynlr Allah qarsnda daha ox tqsirkardrlar, ninki onlarn nifrt etdiklri insanlar. Onlara deyilckdir: Siz Aann iradsini bilirdiniz, lakin onu icra etmdiniz.

stifad olunaraq oxaldlm talantlar

219

ldiln talantlar oxalr. Mvffqiyyt he zaman tsadf, yaxud tale ii deyildir; bu, Allahn xsi Uzaqgrnliyinin nticsi, iman v tdbirlilik, xeyirxahlq v zmli sylr vzind veriln tltifdir. Rbb istyir ki, biz hr nam istifad edk; gr biz bunu ediriks, Rbb biz daha ox hdiyylr verir. O biz malik olmadmz keyfiyytlri fvql tbii surtd vermir; fqt malik olduumuzu istifad etdiyimiz zaman Allahn z biziml ilyrk, olan keyfiyytlri kamilldirir. Rbb qzn, fdakar xidmt etmkl biz zmz itirmirik. ksin, qvvlrimiz oxalr. zmz Mqdds Ruha tabe etdikd, Onun alti olduqda Allahn ltf bizd hrkt glir ki, qlbimizdn vvlki niyytlrimizi knar etsin, pis tmayllrimiz qalib glsin v yeni, xeyirli vrdilr yaratsn. Ruhun bel bir faydal tsiri altna drk, rklrimiz daha ox Onun gcnd olur v bu biz z iimizi daha yax yerin yetirmk imkan verir. Bizim bu ana qdr yatm qvvlrimiz oyanr v tlb edilmmi qabiliyytlrimiz yeni hyata malik olur. Allahn arna itatl ss vern lyaqtli ii Onun kmyin min ola bilr. Bel bir byk v mqdds msuliyyti z zrin gtrmk artq z-zlynd xasiyytin yksldilmsi demkdir. Bu msuliyyt n yksk qli v ruhlu qvvlri hrkt gtirir, ur v ryi mhkm v tmiz edir. Allahn qdrtin imanla zif insan nec byk gc malik olur, onun sylri nec qrarl olur v nec gzl nticlr verir. Kim ki n kiik biliklrdn balayaraq, z tvazkarlna gr yalnz hqiqtn bildiyi haqda danr, eyni zamanda daha ox bilmy alaraq, z ehtiyaclarn dmk zn onu gzlyn hdudsuz sma srvtlrini akar edckdir. Ona verilmi i n qdr baqalarna vermy alacaqsa, bir o qdr iq ona verilckdir. lahi Klam baqalarna n qdr ox izah ediriks, o bizim n bir o qdr aydn olur. Biz z biliklrimizl n qdr ox blrks v z qabiliyytlrimizi burada, yerd, insanlarn iind n qdr fal istifad ediriks, bir o qdr ox bilik v qvvlr alacaq. Bizim Msih namin gstrdiyimiz hr bir syimiz zmzn xeyir-dua almamza sbb olur. Btn imkanlarmz Onun izztlndirilmsi n istifad ediriks, O biz daha da ox verir. Biz baqa canlar haqqnda qayn z zrimiz gtrrk, onlar Msih clb etmk istynd z rklrimiz Allahn ltfnn tsiri

220

altnda daha brk dynr; z hisslrimiz lahi eq il alovlanr; bizim btn msihi hyatmz daha ox chdli v dual olaraq byk realla malik olur. Smada insann dyri onun ryinin Allah drk etmk qabiliyytin uyun olaraq myyn edilir. Bu drrak btn gcmzn trdiyi mnbdir. Allah insan el xlq edibdir ki, onun hr bir qabiliyyti lahi uru ks etdir bilsin; O daim alr ki, insan urunu Allahla harmoniyaya gtirsin. O, dnya qarsnda Msihin ltfn gstrmkl biz Onunla mkdaln xeyir-dual imkann verir ki, biz bu mqdds id smavi biliklrimizi oxalda bilk. Msih baxaraq biz Allah daha aydn v yani drk edirik v bu bizi dyiir. Bu zaman xeyirxahlq, z qonularmza qar mhbbt tbii ehtiyaclarmz olur. Bizd Allahn xasiyytin uyun olan xsi chtlr inkiaf edir. Ona bnzr byyrk Allah drk etmk qabiliyytimizi inkiaf etdiririk. Smavi alml mnasibtlrimiz getdikc daha ox drin, mhsuldar olur v bizim bilik srvtlrini v mdriklik mnbyini mnimsmk gcmz daim oxalr.

Bir talant

Bir talant alan adam gedib yeri qazd v aasnn pulunu gizltdi. n kiik hdiyy alan z talantndan istifad etmdi. Burada zlrini az istedadl hesab edrk, bundan Msih xidmt etmkdn yaynmaq n istifad ednlr xbrdarlq vardr. Onlar dnrlr ki, byk ilr gr bilsydilr, n byk sevincl ilyrdirlr; lakin Allaha xidmt etmk imkanlar ox kiik grndy n onlar he bir ey etmirlr. Onlar bunda yanlrlar. Rbb namlar paylayarkn xasiyytimizi snaa kir. z talantnn oxaldlmasna etinaszlq gstrn adam zn sdaqtsiz qul kimi gstrdi. namla demk olar ki, o, be talant alsa idi, yen d gedib onlar gizldrdi. z yegan talantna mnasibti gstrdi ki, o, mumiyytl, sma namlarna etinaszlqla yanar. Az eyd sadiq olan oxda da sadiqdir (Lk. 16:10). Kiik eylrin hmiyyti ox zaman mhz onlarn kiikliyin gr lazmnca dyrlndirilmir; ancaq hyatn hqiqi nizam mhz onlara saslanr. Msihinin hyatnda hmiyytsiz eylr yoxdur.

221

gr biz hyatda az olan dyrlndirmiriks, bizim xasiyytimizin formalamas iind daim byk thlklr olacaqdr. Az eyd sdaqtsiz olan oxda da sdaqtsizdir. Htta n kiik vziflrind sdaqtsiz olan insan z Yaradanndan borclu olduu xidmtd ourlayr. Bel sdaqtsizlik insann znn leyhindir. O ltf, gc, xasiyyt mhkmliyini ki yalnz zn Allaha tam tslim etmkl ld ed bilr, ld ed bilmyckdir. Bel insan Msihdn uzaqlaaraq, eytann imtahanlar qarsnda zn kmksiz edir v Rbb n grdy iind mtlq shv yol verir. Bir halda ki o, az eylr mnasibtd ali prinsiplr istinad etmir, znn xsusi vzifsi sayd byk ilrd d Allaha tslim ola bilmyckdir. Sad hyat vziyytlrind bruz ediln qsurlar daha mhm ilr d keir. O, adt etdiyi prinsiplr uyun hrkt edir. Bellikl, onun hrktlri qsurlu vrdilr formaladrr, onlar is z nvbsind mvafiq xasiyyt formaladrr. Xasiyyt is hm dnya, hm d bdi hyat n bizim aqibtimizi myyn edir. Yalnz az eylrd sdaqtli olmaqla, bizdn byk msuliyyt tlb olunduu zaman da dzgn hrkt etmk olar. Allah Danieli v yoldalarn Babilin byk adamlar il nsiyyt gtirdi ki, bu btprstlr hqiqi imann prinsiplrini bilsinlr. Burada, btprstlrin iind Daniel Allahn xasiyytini nmayi etdirmli idi. Bu byk etimad v rf o nec nail oldu? Onun mhz az eylrd sdaqtli olmas btn hyatnn tamlnn sas idi. O, n kiik vziflrind bel, Allaha say gstrirdi v Rbb ona kmk edirdi. Daniel v yoldalarna Allah hr cr dbiyyat v elmi yrnmk zn bilik v drrak verdi. Daniel is hr cr grntlri v yuxular yozma da bacarrd (Dan. 1:17). Allah Danieli Babild Onun haqqnda hadt etmy ard kimi, bizi d masir dnyamzda Onun ahidlri olmaa arr. n kiik v n byk hyat

hadislrind O bizim vasitmizl insanlara z padahlnn prinsiplrini azmaq istyir. Msih znn yerdki hyatnda dflrl n kiik i v qaylara diqqtli, ciddi mnasibt nmunsi verdi. Onun qlbind daim byk xilas iinin msuliyyt yk var idi. Nsihtlr v fa verdiyi zaman Onun ur v bdninin btn qvvlri son drc grgin olurdu; buna baxmayaraq, O, hyat v tbitd ba vern n sad eylri

222

qeyd etmyi bacarrd. Onun n drin drslri sad tbit hadislri il tsvir olunurdu, onlarn nmunsind O, Allahn padahlnn byk hqiqtlrini yrdirdi. O z qullarnn n sadlrinin d ehtiyaclarna laqeyd qalmrd. Onun qula hr bir kmk dilyini eidirdi. Qlblik iind ziyyt kn qadnn toxunduunu hiss etdi; n yngl inam titryii Onda cavab dourdu. O, Yairin qzn hyata qaytardqdan sonra valideynlrin ona yemk vermlrini xatrlatd. z xsi qdrti il dirildikdn sonra bkldy kfni sliq il qatlayb yerin qoyma vacib sayd. Msihilrin dvt olunduu i insanlarn xilas namin Msihl mkdalqdan ibartdir. Biz bu ii yerin yetirmk n Onunla hd balamq. Bu i etinaszlq gstrmk Msih qar xyant etmkdir. Lakin bu ii yerin yetirmk n biz Onun sdaqt, az eylr urlu diqqt nmunsindn yrnmliyik. Msihi hyatnn btn sahlrind v baqalarna tsird mvffqiyyt qazanman sirri bundadr. Rbb z xalqnn n yksk pilly atmasn istyir ki, onlara vermk istdiyi qabiliyyt v imkanlar ld edrk, Onu izztlndir bilsinlr. Allahn ltf vasitsil biz lazm olan hr ey verilmidir ki, dnyaya onun yaad planlardan daha yax olan byk planlarn icra olunmas n ildiyimizi gstr bilk. Biz Allaha v Onun insanlarn qlbin tsir etmk qvvsin iman edrk, intellektd, drrakd, ustalq v biliklrd stnlk ld etmliyik. Lakin byk hdiyyy malik olmayanlar da kdrlnmsinlr. Onlar malik olduqlarn alla istifad edrk, Allaha sdaqtl xasiyytlrinin hr bir zif chtini pislmkdn qoruyaraq, z qlblrini lahi ltfn kmyi il mhkmltmlidirlr. Hyatdak hr bir hrktimiz btn sdaqt v itatimizi clb edrk, zmzd o chtlri mhkmlndirmliyik ki, onlar biz taprlan yerin yetirmy kmk edcklr. Biz z vziflrimiz etinaszlq etmk vrdii il qtiyytl mbariz aparmalyq. oxlar unutqanla istinad edrk, onu htta n kobud shvlr brat hesab edirlr. Lakin onlar da, baqalar kimi, intellektual imkanlara malik deyildirlrmi? Onlar unutqanl lv etmk n z urlarn intizaml etmlidirlr. Vacib olan yerin yetirmyi unutmaq, borcuna etinaszlq etmk gnahdr. gr z unutqanlnzla barsanz, nticd z cannzn xilasna da etinasz ola bilrsiniz v gec-tez akar edcksiniz ki, Allahn Padahlna hazr deyilsiniz.

223

Byk hqiqtlr sizin htta kiik ilrinizi d iqlandrmaldr. mli din gndlik hyatmzn dolu olduu az hmiyytli vziflrin icrasna da daxil edilmlidir. Hr adamn n byk lyaqti v hqiqi bykly onun Rbbin szn btnlkl v rtsiz itat etmsinddir. oxlar z hyatlarn yararsz sayrlar, nki bilavasit hanssa bir mhm dini faliyytd itirak etmirlr v gman edirlr ki, Allahn Padahlnn yaxnlamas n onlar he n etmirlr. Lakin bu dz deyildir. gr onlar kimins grcyi ii grrlrs, zlrini Allahn nhng tsrrfatnda lazmsz, xeyirsiz saymamaldrlar. He hans bir, htta n kiik vziflr bel etinaszlq etmk olmaz. Hr bir namuslu i xeyir-duadr, onun icrasnda gstriln sdaqt v sylr is glckd daha byk vziflrin icras n hazrlq ola bilr. n xrda i bel, gr Allah n tam syl grlbs, Onun trfindn n yksk xidmt kimi qbul edilir. gr smimi rkl, qlbd sevincl verilibs, he bir sovqat az deyil. Biz harada olsaq da, Msih biz grcyimiz ii taprr. gr bu, evdirs, istkl alovlann v syl onun abadlq v gzllik iin balayn. gr siz anasnzsa, uaqlarnz Msih n trbiy edin. Bunlarn hams Allah n vzinin kafedra arxasndak ii kimidir. gr siz mtbxd apazsnzsa, qarnza mahir apaz olmaq mqsdi qoyun. El yemklr hazrlamaa aln ki, hm xeyirli, hm enerjili, hm d dadl olsun. Xryin hazrlanmasnda n yax rzaqlardan istifad etdiyiniz kimi, z urunuzu da n gzl fikirlrl qidalandrn. gr siz torpa becrmkl, yaxud baqa xeyirli il mulsunuzsa, z vziflrinizi n yksk sviyyd icra etmy aln. z urunuzu icra etdiyiniz id cmldirin. znzn hr bir faliyytinizd Msih bnzmy aln. Sizin yerinizd O nec hrkt edrdirs, el hrkt edin. Sizin talantnz n qdr az olsa da, Allah ondan tr z mhm yerini myyn edibdir. Htta bu bir talant alla ynldilrk, onun n nzrd tutulmu ii yerin yetirckdir. Ancaq n kiik vziflrimizin icrasnda sy gstrrk, biz z talantlarmzn oxaldlmasn dnmliyik; Allah is z trfindn onlarn bizd oxaldlmas zrind ilyckdir. Bu trkib hisslrinin hams Onun iin n dyrli thf olacaqdr.

224

Qoy sizin canl imannz n kiik vziflrinizin bel icra edilmsind parldayan qzl ip olsun. Onda sizin hr bir gndlik iiniz msihiliyin mhkmlnmsi v genilnmsin xidmt edckdir. Nzriniz daim saya ynlckdir. Ona olan mhbbtiniz grdynz hr i canl qvv verckdir. Bellikl, talantlarn layiqli istifadsi il zmz qzl zncirl uca alml balaya bilrik. Hqiqi qdsiyyt el budur; nki qdslmk gndlik vziflrimizi sevincl icra etmk, tamamil Allahn iradsin itat etmk demkdir. Ancaq bir ox msihilr onlara yalnz hanssa byk bir iin taprlman gzlyirlr. z iddialarna uyun geni meydan tapmayaraq, onlar adi hyat vziflrini sy il icra etmy almrlar. Bu onlar maraqlandrmr. Bellikl, gndngn Allaha z sdaqtlrini gstrmk imkanlarn ldn verirlr. Hyat ancaq byk ilr gzlmkl keir. Nticd normal hyat mqsdin atlmr, insann hdsindn gl bilcyi i grlmmi qalr.

Qaytarlm talantlar

Uzun bir zaman kedikdn sonra hmin qullarn aas gldi v onlardan hesabat tlb etdi. Rbb z qullarndan hesabat tlb etdiyi zaman myyn edckdir ki, insan z talantlarndan n qdr smrli istifad etmidir. Grlm i iinin xasiyytini akar edir. Be v iki talant alanlar onlara etimad edilmi namlar qazanlm glirl brabr Rbb qaytarrlar. Bunu edrkn, onlar zlri n he bir mkafat tlb etmirlr. Ax talantlar onlara Allah vermidir; glir gldikd is, talantlar olmasa idi, o da olmazd. Onlar doru hesab edirlr ki, yalnz z borclarn icra edirlr. lkin srmay Rbb mxsusdur; demli, glir d Ona mnsubdur. gr Xilaskar onlarn zrin z mhbbt v ltfn axtmasa idi, onlar bdiyyt n yararsz olardlar. Lakin Aa talantlar alarkn iilri el tqdir v tltif edir ki, sanki xidmt tamamil onlara mxsusdur. O onlara razlq v sevincl baxr. O, xobxtdir ki, onlara xeyir-dua ver bilckdir. Onun onlardan gzldiyi btn xidmt v sovqatlar Ona

225

borcun qaytarlmas zn deyil, ryi onlara qar sevgi v fqtl dolu olduu n lazmdr. Afrin, yax v sadiq qul! - O deyir. - Sn az eyd sadiq oldun, sni ox eylr zrin qoyacaam; aann sevincin rik ol. Allaha sdaqtli, vfal olmaq, Ona mhbbtl xidmt etmk lahi etiraf alr. Mqdds Ruhdan tryn v insan xeyrixahla vadar edn, onu Allaha ynldn hr bir tkan smavi kitablarda qeyd edilir v lahi hkm gnnd Onun z plann hyata keirmsind istifad etdiyi iilr tltif edilckdirlr. Onlar Onun padahlnda z zhmtlri vasitsil balananlar grdklri zaman Rbbin sevincin rik olacaqdrlar. Onlar orada da Onun ilrind itirak ed bilcklr, nki Onun buradak iind itirak etmkl zlrinin yararl olduqlarn sbut etdilr. Bizim smada malik olacamz xasiyytimiz d buradak mqdds xidmtimizdkinin inikas olacaqdr. Msih z haqda dedi: nsan Olu Ona xidmt edilmk n deyil, xidmt etmy glmidir (Mt. 20:28). Yerdki bu ii gyd d Onun iidir. Bizim d bu dnyada Msihl ilmyimizin mkafat daha byk qvv v Onunla glck dnyada ilmyimiz n daha geni stnlk olacaqdr. V bir talant alm da glib dedi: Aa, snin srt bir adam olduunu bilirdim; kmdiyin yerdn biirsn, spmdiyin yerdn yrsan. Qorxdum, gedib snin talantn torpaqda gizltdim; gtr z maln geri! Bellikl, insanlar zlrinin Allahn namlarna etinaszlqlarna brat

qazandrmaa alrlar. Onlar Allaha srt mstbid, onlarn hr bir shvini qeyd etmy alan v onlar z hkm il yaxalamaa tlsn bir varlq kimi baxrlar. El hesab edirlr ki, O onlardan he vaxt vermdiyini tlb edrk, spmdiyi yerdn yr. oxlar z rklrind hesab edirlr ki, Allah srt aadr, nki zn xidmt tlb edrk, onlardan zlrin mxsus olan eylri istyir. slind is, biz Allaha Onun mlkiyyti olandan baqa he n ver bilmrik. nki hr ey Sndndir, - Davud deyir, - v lindn aldmz Sn verdik (1Saln. 29:14). Hr ey Allaha mxsusdur v yalnz yaradl nticsind deyil, hm d xilas nticsind. Bu dnyada v glckd biz verilck btn xeyir-dualar zrind Qolqota armx nian olaraq verilir. Buna gr Allah - zalm aadr mddas yalan v sasszdr.

226

Msld aa pis qulun daltsiz ittihamlarn tkzib etmir, lakin gstrir ki, qulun davran mhz ona gr balanmazdr ki, o qabaqcadan aann tlblrini bilirdi. Qulun talantdan glir ld etmk n imkan v qabiliyytlri var idi. Mnim gmm srraflara vermli idin ki,- o deyir, - mn glnd onu glirl geri alm. Smavi Atamz bizdn z imkan v qabiliyytlrimiz saysind gr

bilcyimizdn n az, n d ox istyir. O bilmycklri yk qoymur. nki

z qullarnn zrin onlarn gtr nec yarandmz bilir, torpaqdan

dzlmyimizi unutmur (Mz. 103:14). Onun bizdn tlb etdiyi hr eyi, lahi ltf vasitsil ver bilrik. Ancaq kim ox verilmis, ondan ox tlb olunacaqdr (Lk. 12:48). Bizim hr birimiz bacardmzdan bir az bel zif ildiyimiz gr msuliyyt dayacaq. Rbb bizim xidmt n ehtiyatmzda olan hr bir imkan dqiq bilir. stifad edilmmi qabiliyytlr artra bilmdiyimiz qabiliyytlr kimi leyhimiz hadt edckdir. Allah bizi ola bilcyimiz, lakin z talantlarmz lazmnca istifad etmdiyimiz gr olmadmz hr ey gr msul hesab edir. Biz grmli olduumuz, lakin z

qvvlrimizi Allahn izztlndirilmsi n istifad etmdiyimiz gr grmdiyimiz ilr mvafiq mhakim edilcyik. Htta tamamil z canmz itirmsk d, biz bdiyytd talantlarmzdan istifad etmmyin nticlrini drk edcyik. Bizim ld edib inkiaf etdir bilcyimiz, lakin etdirmdiyimiz bilik v bacara mvafiq myyn bdi itki olacaqdr. Lakin gr btvlkl zmz Allaha hsr ediriks v zmzn btn faliyytimizd Onun gstrilrin riayt ediriks, O, zrimiz qoyduunun yerin yetirilmsi n zn msul edir. O istmir ki, biz z balanclarmzn v sylrimizin uur, yaxud uursuzluuna dair trddd edk. Bir an bel z mvffqiyytimiz bh etmmliyik. Biz mlubiyyt bilmyn xsl mkdalq edirik. z zifliyimizdn v nzrd tutulanlar icra ed bilmdiyimizdn

danmamalyq. Bu, Allaha imanszlq, Onun szn bh etmk olard. Biz qaylar ykn gr ikayt etmkl v yaxud da Onun bizdn tlb etdiyi msuliyyti zrimiz gtrmkdn hr hans bir yolla imtina etmkl demk istyirik ki, O, srt aadr, bizdn icra edilmsi n gc vermdiyi eyi tlb edir.

227

Tnbl qul ruhunu biz ox zaman itat adlandrrq. Ancaq hqiqi itat tam baqa eydir. tatkar olmaq intellektual gerilik rolu il razlamaq, yksk arzulardan imtina etmk, qorxaq olmaq, z ykn gc atmayacaq dey apara bilmmkdn qorxmaq demk deyildir. Hqiqi itatkarlq Allahn hr bir niyytini Onun gcn istinad edrk icra etmy hazr olmaq demkdir. Allah istdiyi adamn vasitsil hrkt edir. Bzn O, n sad zhmtkei byk iin grlmsi n seir ki, Onun gc insanlarn n ziflrinin vasitsil alsn. Bizim z llrimiz vardr v onlara uyun olaraq, bir eyi hmiyytli sayrq, baqasn is hmiyytsiz; lakin Allah bizim llrimizl lmr. Bizdn tr byk olan Allah n he bel saylmaz, bizim nzrimizd hmiyytsiz olan is mtlq Ondan tr d kiik deyildir. z talantlarmz haqqnda mzakir etmk, yaxud da zmz n faliyyt shsi semk bizim iimiz deyildir. Biz z zrimiz mhz o yk qoymalyq ki, Allah onu biz Onun namin damaq gstrii verir; htta rahatlq vaxtnda da Ona glmliyik. Biz hr hans bir i grsk d, gr onu tmiz rkl, sevincl ediriks, Allaha say gstririk. z vziflrimizi minntdarlqla, Onun hmiilri olmaa layiq olduumuza sevinrk icra etmyimiz Ona xodur.

Alnm talant

Frsiz qula qrar xarld: ndi talant ondan aln v on talant olana verin! Burada, sadc olaraq, son mhkmd sdaqtli iiy mkafat kimi verilmi vz yox, fqt bu hyatdak tdrici vzverm prosesi gstrilir. Tbitd olduu kimi, ruhlu almd d bu qanun mvcuddur: hr bir istifad edilmyn qvv v qabiliyyt ziflyir v yox olur. Hrkt - hyatdr; hrktsizlik - lmdr. Fqt hr ks Ruhun zhuru xeyir n verilir (1 Kor. 12:7). Ruhun baqalarnn xeyir-duas n istifad ediln namlar oxalr. Onlar gizldilib yalnz zn xidmt zn istifad edildikd ziflyir v nhayt alnr. Kim ld etdiklri il blmkdn imtina edirs, axrda akar edck ki, blmk n artq bir eyi yoxdur. O, inkiafn mtlq

228

istismarna aparan yola dr, sonra is qlbin qabiliyytlrinin tam dalmasna nail olur. Qoy he kim sanmasn ki, eqoistcsin yaayb, sonra z xsi maraqlarna xidmt edrk, z Rbbinin sevincin rik ola bilckdir. Eqoistlr tmnnasz mhbbt sevincind itirak ed bilmycklr. Onlar sma iqamtgahlar n yararsz olarlar. Sman dolduran pak mhbbt atmosferini dyrlndir bilmzlr. Mlklrin sslri v arfalarnn musiqisi onlara hzz vermz. Smavi elm onlar n anlalmaz bir tapmaca olar. Byk hkm gnnd kim Msih n ilmirs, kim yalnz z haqda dnrk, yalnz zn xeyir verrk, hr cr msuliyytdn yaynrsa, btn yer znn Hakimi qarsnda pisliklr ednlrl brabr dayanacaqdr. Onlarn hkm eyni olacaqdr. zlrini msihi hesab ednlrin oxlar Allahn dvtin etinaszlq gstrirlr v bunda he bir pis cht grmrlr. Onlar yax bilirlr ki, Allaha synlr, qatil v inakarlar czaya layiqdirlr; zlrin gldikd is, yalnz dini sitayil kifaytlnirlr. Onlar mjdnin tbliini dinlmkdn xolandqlar n zlrini msihi sayrlar. Hyatlarn yalnz z qaylar il yaamaqlarna baxmayaraq, zlrin qar bu hkm eidnd msldki sdaqtsiz quldan az tccblnmycklr: Onun talantn aln. Yhudilr kimi, onlar da baa dmlidirlr ki, bx edilmi hdiyylrin sevinci onlarn xeyirli istifadsinddir. Msihi faliyytind zlrinin itirak etmdiklrin brat qazandraraq, oxlar iddia edirlr ki, onlarn bel i qabiliyytlri yoxdur. Lakin mgr Allah onlar bel qabiliyytsiz etmidirmi? lbtt yox. Bu gcszlk z passivliklrinin nticsidir v onlarn xsi seimlri haqqnda hadt edir. Artq bu gn z xasiyytlrind onlar hkmn nticsini drk edirlr: Onun talantn aln. z istedadlarnn inkiafna daim etinaszlq gstrmk yegan iq mnbyi olan Mqdds Ruhun tvsiylrini

eitmmzliy gtirir. Yaramaz qulu l qaranlna atn hkm onlarn bdiyyt n z seimlrini yalnz tsdiqlyir v brkidir.

229

Haqsz srvtl ld edilmi dostlar

(Lk. 16:1-9)

Msihin birinci glii dnyvi maraqlarn tam hkmranl dvr idi. nsanlar dnyvi olan bdi olandan stn tutur, glcyin tlblrini bu gnn ilrin tabe edirdilr. Onlar xyal hqiqt sayr, hqiqi dyrlri is qeyri-real hesab edirdilr. Onlar sma almini imanllarn gr bildiyi kimi grmrdlr. eytan dnyvi dyrlri onlarn gznd cazibli v hr ey stn gln kimi tsvir edirdi v insanlar onun yalanlarna inanrdlar. Msih gldi ki, dyrlrin bu dzmn dyidirsin. O, aldanm insanlarn gzlrini tutmu ovsunu datmaa alrd. z tlimind O, insanlarn dnyvi v smavi ehtiyaclarn aydn bldrmy alaraq, onlarn fikirlrini bu gndn glcy ynltmk istyirdi. Mvqqti srvtlr dalnca qamaqdan l kib, bdiyyt hazrlamaa arrd. ngin bir adamn eikaas vard v ona xbrilik etdilr ki, eikaas onun maln israf edir. Zngin adam onu yanna arb dedi: Snin haqqnda eitdiklrim ndir? z idarn bard hesabat ver, sn daha eikaas ola bilmzsn. dn azad olmaq thlksi qarsnda qalan eikaas z n mmkn olan x yolu grrd. Ya onun z ilmlidir, ya dilnmlidir, ya da ac qalmaldr. O zzn dedi: N edim? Aam evin idarsini mndn alr. Torpaq qaza bilmirm, dilnmkdn utanram; idn xarldm zaman mni z evlrin qbul etsinlr dey n edcyimi bilirm. V z aasna borclu olanlar ayr-ayrlqda arb, birincisin dedi: Mnim aama n qdr borcun var? O dedi: Yz l zeytun ya. V ona dedi: z qbzini gtr, otur v tez yaz: lli. Sonra o birisin dedi: Bs sn n qdr borclusan? O cavab verdi: Yz l buda. V ona dedi: z qbzini gtr v yaz: sksn. Sdaqtsiz qul baqalarn da z yriliyinin itiraks etdi. O z aasn onun borclularnn xeyrin aldatd, bel yalana razlaaraq, onlar ona borclu oldular v z evlrinin dostu etdilr. Mslin davam saleh msihinin hiddtin sbb ola bilr: Aas drst olmayan eikaasn frastli hrkt etdiyin gr trifldi. Bel trzd bzn dnyvi

230

adam onun zn aldatm olan baqasnn hiylsini triflyir. Lakin znginin bu tviqini Allahn tviqi hesab etmk olmaz. Msih haqsz eikaasn bynmir, lakin O bu geni yaylm hadisdn istifad etdi ki, tqdim etmk istdiyi drsi tsvir etsin: Yalan mammonla znz dostlar ld edin ki, - O deyir, - srvtiniz yox olduqda onlar sizi bdi msknlr qbul etsinlr. Mlum olduu kimi, friseylr Xilaskar vergiyan v gnahkarlarla nsiyytd olduuna gr ittiham edirdilr. Lakin Onun onlara olan diqqti azalmad v onlara mnasibtd sylri ziflmdi. O grrd ki, vergiyanlarn ilrinin z onlar imtahana kirdi. Onlarn qarsnda hr zaman r tlsi var idi. Bununla brabr, yalana ilk addm atmaq ox asan idi, daha byk haqszla v ciddi cinayt sonrak dm is flaktli drcd srtli olurdu. Msih mxtlif vasitlrl vergiyanlar gnahn lindn alb, onlar yksk mqsdlr v ncib prinsiplr ynltmy alrd. Haqsz koxa haqqnda msli sylmkl, O mhz bu mqsdi gdrd. bhsiz ki, vergiyanlar msld bhs ediln hadislr bnzr hvalatlarla tan idilr v Msihin hekaysind zlrinin i slublarn grrdlr. Onlar byk diqqtl qulaq asrdlar v onlarn xsi haqszlqlar haqqndak hekay oxlarna ruhlu hqiqt drsi verirdi. Lakin msl bilavasit Msihin agirdlrin ynlmidir. Hqiqt mayas ilk olaraq onlara verilmidir v onlarn vasitsil baqalarna yaylmal idi. Msihin tlimindn ox ey vvlc agirdlrin aydn deyildi v ox vaxt Onun bzi drslri tam unudulurdu. Lakin Mqdds Ruhun tsiri altnda bu hqiqtlr glckd ba qaldrrd v Msihin agirdlrinin vasitsil cmiyyt daxil olan yeni imanllara aydn kild tqdim olunurdu. Bundan lav, bu msld Msih hm d friseylr mracit edirdi. O hl d mid edirdi ki, onlar Onun szlrinin tsiri altna dckdirlr. Onlarn oxu hr halda z tqsirlrini drk edirdilr v Mqdds Ruhun tsiri altnda hqiqt szlrini dinlyrk, xeyli hisssi Msih iman etdilr. Friseylr vergiyan v gnahkarlarla nsiyytd olduu zn Msihin zrin trafdaklarn ittihamn ynltmy alrdlar. ndi is O z ittihamn onlarn zrin ynldir. Vergiyanlar arasnda mvcud olan hadisni O, alleqoriya

231

formasnda friseylr qarsndada nmayi etdirrk, onlarn xsi mllrini, z gnahlarn balada bilcklri yegan yolu gstrir. Msld aa nadrst eikaasna z srvtini xeyirxah mqsdlr istifad etmk n etibar etmidi; o is ondan z n istifad etdi. Bunu srail d aid etmk olar. Allah brahim evini sedi. lini uzadaraq onlar Misir klliyindn azad etdi. Onlar btn dnyann xeyir-duas n nzrd tutulan mqdds hqiqtin qoruyucular etdi. Mqdds Yazlar onlara etibar etdi ki, i digrlrin atdra bilsinlr. Lakin Onun eikaalar bu namlardan zlrinin ykslmsi v varlanmas n istifad etdilr. z dyrliliklri v salehliklril qrrlnn friseylr Allahn onlara etibar etdiyi v Onun izzti namin istifad n nzrd tutulmu srvtin srf edilmsind haqsz oldular. Msld qul htta z glcyini bel tmin etmmidi. Baqalarnn xeyri namin ona etibar edilmi nemtlri o, yalnz z n istifad eldi, lakin bu zaman yalnz bu gnn dnd. Bann stn z vzifsini itirmk thlksi alanda is he nyi olmad. Lakin aann malikansi hl d onun lind idi v o yenidn z vzifsindn sui - istifad etdi ki, z glck ehtiyaclarn tmin etsin. Mqsdin atmaq n yeni faliyyt plan hazrlad. vvlki kimi, z n srvt toplamaq vzin, baqalarna vermy mcbur oldu. Bellikl, o, iini itirdikdn sonra onu qbul edck dostlar ld ed bilrdi. Friseylr d bunun kimi edirdilr. Allahn namlar il idarilik tezlikl onlardan alnacaqd v onlar he olmasa z glcklrini tmin etmk dvtini eitdilr. Bu zaman yalnz baqalarna yaxlq etmy alaraq, onlar zlrin d xeyir qazana bilrdilr. Yalnz indiki hyatda Allahn namlarn baqalarna vermkl, onlar zlri bdiyyt hazrlaa bilrdilr. Msli dandqdan sonra Msih deyir: Bu dvrn oullar z nsillri il mnasibtlrind nur oullarndan daha frastlidirlr. Msl aadak mnan ksb edir ki, dnyvi chtdn mdrik insanlar zlrin xidmtd Allahn vladlarnn Ona xidmtd gstrdiklrindn daha ox al v sy gstrirlr. Msihin dvrnd bel idi. Biz bunu bu gn d grrk. zn msihi adlandranlarn bir oxunun hyatna diqqt yetirin. Rbb onlara qabiliyytlr, qvvlr, tsir gc bx etmidir; O onlara pul bx etmidir ki, byk xilaskarlq iind Onun kmkilri olsunlar. Onlarn btn

232

namlar briyytin xeyir-duas, iztirab knlrin v mhtac olanlarn hyatlarn ynglldirmk n istifad olunmaldr. Biz aclar yedirtmli, lpaqlar

geyindirmli, dul qadn v yetimlrin qaysn kmli, midsiz v mzlumlara xidmt etmliyik. Allah he bir vaxt istmzdi ki, dnyada bdbxtlik bu qdr geni yaylsn, istmzdi ki, yer znd bir nfr hddindn artq cah-calal iind yaasn, digri is adi rk n fan etsin. nsann hqiqi tlabatndan ox olan vsaitlr yaxlq etmk, briyyt xeyir-dua gtirmk n verilmidir. Rbb deyir: Nyiniz varsa satn v sdq verin (Lk. 12:33). liaq v z malnz digrlri il blmy hazr olun (1 Tim. 6:18). Ziyaft dzldnd yoxsullar, lillri, topallar, korlar dvt et (Lk. 14:13). Haqszln buxovlarn qr, boyunduruun iplrini a, sxnt izind olanlar azad et, hr cr boyunduruu mhv et. Yediyin ryi acla bldr, yurdsuz kasblar evin gtir, lpaq grnd geyindir. Fqirlrin ehtiyaclarn d (Ye. 58:6, 7, 10). Btn dnyaya gedin, Mjdni btn xilqt tbli edin (Mk. 16:15). Rbbin mrlri bunlardr. zlrini msihi adlandranlar icra edirlrmi? fsus! Dnyada Allahn namlarn mnimsynlr n qdr oxdur! Onlarn nelri ev dalnca ev, sah dalnca sah alrlar. Nelri pullarn ylnclr, hdsiz itahalarn dmy, tmtraql evlr, mebel v geyim xrclyir. Onlarn qonular is el bu zaman flaktli vziyytd, cinayt edrk, xstliklrdn ziyyt krk mhv olurlar. Bir ox adam tk bir fqtli bax, sz, yaxud kmk grmdn lr. Bir ox adam Allahdan ourlamaqda tqsirkardr. Onlara etibar edilmi vsaitlrin eqoistcsin istifad edilmsi Rbbi briyytin zablarn

ynglldirmkl v canlar xilas etmkl Ona ykslck izztdn mhrum edir. Onlara etibar edilmi srvtlri mnimsyirlr. Rbb is byan edir: Cza vermk zn siz yaxnlaacaam< yalandan and inlr, muzdurun, dul qadnn, yetimin, qribin haqqn tapdalayanlara< nsan da Allahdan ourlayarm? Siz is Mndn ourlayrsnz. Sndn nyi ourlayrq? dey soruursunuz. Ondabirlri v tqdimlri ourlayrsnz. Siz byk lnt dar oldunuz. nki btn bu millt hamnz Mndn ourlayrsnz (Ml. 3:5, 8, 9). Glin indi, ey varllar... Var-dvltiniz ryb, paltarlarnz da gv yeyib. Qzl v gmnz paslanb v onlarn pas siz qar hadt olacaq v tinizi od kimi yeyck. Siz son gnlrd srvt topladnz...

233

Siz dnyada zvql yaadnz v kef kdiniz. Budur, tarlalarnz bin iilrin hiyl il gizltdiyiniz mk haqq fan edir. Bizinilrin fryad Smavi Ordularn Rbbinin qulaqlarna atd!(Yaq.5:1-5). Hr ksdn ona bx edilmi namlar haqqnda hesabat tlb olunacaqdr. Son mhkm gnnd insanlarn topladqlar btn srvtlr onlar n yararsz olacaqdr. Onlar tam hquqla znnk adlandra bilcklri he ny malik deyildirlr. mrlrini dnyvi srvtlrin toplanmasna srf ednlr z bdi rifahlar n daha az mdriklik, daha az qay gstrirlr, ninki o nadrst eikaas z dnyvi glcyi n. zlrini nurun vladlar hesab ednlr daha az mdrikliy malik olurlar, ninki bu srin vladlar z nsillrind. Peymbr znn byk hkm gnnn grntsnd mhz onlar haqqnda deyir: O gn insanlar scd etmk n dzlmi qzl v gm btlrini gtrb kstbk v yarasalarn yuvalarna atacaqlar ki, Rbb yeri sarstmaa qalxarkn Onun zhmli zndn, ehtiamn zmtindn qazmaq zn qayalqdak atlaqlara, uurumlardak yarqlara girsinlr (Ye. 2:20, 21). Yalan mammonla znz dostlar ld edin ki, - Msih deyir, - srvtiniz yox olduqda onlar sizi bdi msknlr qbul etsinlr. Allah, Msih v mlklr incidilmilr, iztirab kn v gnahkarlara kmk edirlr. Bu ii icra etmk n znz Allaha tslim edin, bu mqsd n Onun namlarndan istifad edin v siz sma sakinlrinin cmiyytin gircksiniz. Sizin ryiniz onlarla birg dynck, sma sakinlrinin keirdiklri hisslrl dolacaqdr. Siz z xasiyytinizl d onlara bnzycksiniz. bdi iqamtgahn sakinlri siz yad olmayacaqlar. Btn dnyvi eylr kendn sonra sma darvazalarnn mhafizlri sizi iri girmy dvt edcklr. Baqalarnn xeyir-duas n istifad edilmi vsaitlr z mnftini verck. Dzgn srf olunmu var-dvlt byk yaxlq edckdir. Msih n yeni canlar ld edilcklr. Bu hyatda Msihin verdiyi plan rhbr tutanlar Allahn malikanlrind dnyada uurlarnda zhmt kdiklri v fdakarlq etdiklri insanlar grckdirlr. Balanmlar onlarn xilas zn alt olanlar minntdarlqla xatrlayacaqlar. nsanlarn xilas edilmsind sdaqtli olanlar n sma malikanlri ox dyrli olacaq.

234

Bu msl ham n drsdir. Hr ks Msih vasitsil ona verilmi ltf gr cavab verckdir. Hyat hddindn ox ciddi v msuliyytlidir ki, onu fani dnya ilrin hsr edsn. Rbb istyir ki, biz baqalarna gzgrnmz v bdi Olann biz bx etdiyini atdraq. Hr il milyonlarla insan xilas olmadan bdiyyt ona gr qovuur ki, vaxtnda xbrdar edilmyib. Hr an bizim daima dyin hyatmzda kimlrins qlblrin yol taparaq xilas etmk n mxtlif imkanlar alr. Bu imkanlar daima glib-gedir. Allah istyir ki, biz onlardan tam istifad edk. Gnlr, hftlr v aylar keir; bizim z vzifmizi yerin yetirmyimiz n bir gn, bir hft v yaxud bir ay daha az vaxtmz qalr. n oxu yen bir ne il keck v cavab vermkdn imtina ed bilmdiyimiz ss bizdn tlb edckdir: z idarn bard hesabat ver. Msih hr ksi bu bard dnmy dvt edir. Qoy hr ks hr eyi diqqtl lb-bisin. Trzinin bir gznd - bdi srvtlr, hyat, hqiqt, gylr v Onun xilas etdiyi canlarn sevinci olan sa; o biri gznd - dnyann ver bilcyi btn cazib v zvqlr. Trzinin bir gznd - z cannzn v xilas olmalarnda hlledici rol oynaya bilcyiniz insanlarn itirilmsi; o biri gznd - Allahn hyat il lln hyat. Bir gznd - mvqqti, o birisind - bdi. Btn bunlar mqayis edrkn Msihin szlrini dinlyin: Zira, insan btn dnyan qazanb, z cann itirs, ona n fayda olacaqdr? (Mk. 8:36). Allah istyir ki, biz dnyvi olann vzin smavini sek. Malik olduumuz vsaitlri smavi xziny yerldirmk imkan verir. O, biz n yksk arzularmz hyata keirmk n gc verck. O bizim n dyrli srvtlrimizi saxlayacaqdr. O byan edir: nsan saf qzldan da az olacaq, adam Ofir qzlndan da nadir halda taplacaq (Ye. 13:12). ryn, gv v pasla xarab ediln srvtlr yox olan zaman Msihin davamlar rmyn sma srvtlrin malik olaraq sevinckdirlr. Msihin xilas etdiklrinin dostluu hr cr dnya dostluundan yaxdr. Rbbin bizim n hazrlamaa getdiyi malikanlrin girmy layiq olmaq dnyada n zngin saray miras almaqdan qat-qat stndr. Hr cr dnyvi trif szlrindn Xilaskarn z sadiq qullarna dediyi szlr stndr: Ey sizlr, Atamn mbarklri, glin, dnya yaranandan bri sizin n hazrlanm olan Padahl miras aln (Mt. 25:34).

235

Onun mlkiyytini mnasz eylr xrclynlr Msih yen d hqiqi srvtlr ld etmy imkan verir. O deyir: Verin, siz d verilckdir. znz gylrd tknmyn srvtlr hazrlayn. Oraya oru yaxnlamaz v orada gv yemz (Lk. 6:38; 12:33). ndiki zmand varl olanlara tapr ki,... qoy onlar xeyirxahlq etsinlr, yax ilrl varl olsunlar, liaq v z maln digrlri il bldrmy hazr olub, zlrin glck n yax tml olacaq bir xzin toplasnlar ki, hqiqi hyata nail olsunlar(1 Tim. 6:17-19). Bellikl ld edilmi mlkiyyt sizdn vvl gylr girckdir. z srvtlrinizi Allahn taxt nn qoyun. Msihin saysz-hesabsz srvtlrin z hququnuzu brkidin. Yalan mammonla znz dostlar ld edin ki, srvtiniz yox olduqda onlar sizi bdi msknlr qbul etsinlr.

Mnim qonum kimdir?

(Lk. 10:25-37)

Mnim qonum kimdir? sual ibranilr arasnda tknmz mbahislr sbb olurdu. Btprstlr v samariyallara qar mnasibtd onlarn bhsi yox idi. Onlar yad v dmn idilr. Lakin qonu v yad arasndak xtti z xalqnn v cmiyytin mxtlif siniflri arasnda nec kmk olar? Kahinlr, ravvinlr v asaqqallar kimi z qonular hesab etmlidirlr? Onlarn hyat bir ox mrasimlrin icrasndan ibart idi, bunun saysind zlrini pakladrmaq istyirdilr. Mqdds ayinlr etinasz olan cahil ktl il gr v nsiyyt, - onlar yrdirdilr, - sizi murdar edckdir v ondan tmizlnmk n yorucu ayinlri tkrarlamaq lazm glckdir. Onlar murdarlar z qonular hesab etmlidirlrmi? Bu suala Msih mrhmtli samariyal haqqndak msl il cavab verir. O

gstrir ki, biz yalnz z imanllar cmiyytimizi, yaxud da bizim etiqadmza riayt ednlri z qonumuz hesab etmmliyik. Qonu anlay he cr irqi v sinfi mnsubiyyt bal deyildir. Bizim qonumuz - bizim kmyimiz ehtiyac olan hr bir

236

insandr. Bizim qonumuz - dmn trfindn dylm v yaralanm hr bir insandr. Bizim qonumuz - hr bir adamdr, nki o, Allahn mlkiyytidir. Mrhmtli samariyal haqqnda msl bir qanunnasn Msih verdiyi sualna cavab olaraq sylnmidir. Msih z agirdlri il shbt etdiyi zaman bir qanunnas qalxd v Onu snayaraq dedi: Mllim! bdi hyat miras almaq n mn n etmliym? Friseylr bu sual Msihi szlrind tutmaq n tklif etdilr v

sbirsizlikl Onun cavabn gzlyirdilr. Lakin Xilaskar mbahis etmdi. Onun z cavab olaraq sual verdi. Qanunda n yazlb? - O dedi. - Nec oxuyursan? branilr hl d san onlara Sina danda verilmi qanuna etinaszlqda tqsirlndirirdilr, lakin O, xilas haqqnda sual Allahn mrlrin riayt haqqnda suala evirdi. Qanunnas cavab verdi: Allahn olan Rbbi btn ryinl, btn cannla, btn qvvtinl v btn dncnl sev v qonunu zn kimi sev. Doru cavab verdin, - Msih dedi, - buna ml et, yaayacaqsan. Friseylrin tutduqlar mvqe v ilri qanunnas raz salmrd. O, Yazlar syl yrnrk, onun hqiqi mnasn drk etmy alrd. Onun tam smimiyytl verdiyi suala hqiqi, canl mara var idi: Mn n etmliym? Qanunun tlblrin dair z cavabnda o, mrasim v ayin xarakterli btn tlblri sadalamr. O onlara byk hmiyyt vermir v yalnz iki byk tml haqqnda danr ki, btn qanun v peymbrlr onlarn zrind dayanmdr. Qanunnasn bu cavabn Msihin bynmsi Onu kahinlr n latmaz edir. Onlar Onu qanunnasn dediyini tsdiq etdiyin gr ittiham ed bilmzdilr. Buna ml et, yaayacaqsan, - dedi Msih. z tlimind O hmi qanunu btv lahi birlik kimi tsvir edir v gstrirdi ki, onun bir prinsipin riayt edib, baqasn pozmaq olmaz; nki btn mrlr mumi bir tml sykniblr. nsann taleyi onun btn qanuna nec riayt etmsi il myyn edilck. Msih bilirdi ki, he kim yalnz z gcn arxalanaraq qanuna ml ed bilmz. O, qanunnas bu mslnin daha aydn v tnqidi tdqiqin clb edirdi ki, hqiqti yrnsin. Yalnz Msihin xidmtini v ltfn qbul edrk biz qanuna riayt ed bilrik. Gnahn baladlmasna iman etmk insana btn ryi il Allah sevmy v qonusunu z qdr sevmy imkan verir.

237

Qanunnas bilirdi ki, o n ilk drd, n d axrnc alt mr riayt edirdi. Msihin snayc szlrind o, mhakim grd, lakin z gnahn etiraf etmk vzin, zn brat qazandrmaa ald. Hqiqti qbul etmk vzin, gstrmk istyir ki, bu mri icra etmk n qdr tin bir idir. Bellikl, o, ittiham z zrindn gtrmy v xalqn gznd zn brat qazandrmaa alr. Xilaskarn szlri gstrdi ki, onun sual sasszdr, nki z ona cavab ver bilr. Lakin buna baxmayaraq, o, baqa sual verir: Mnim qonum kimdir? Yen d Msih mbahisdn qaaraq, zn ona clb etmy qoymur. O, suala hl d onlarn xatirindn silinmmi hadisy istinad edrk cavab verir. Bir nfr, O deyir, - Yeruslimdn Yerihoya gedrkn quldurlarn lin kedi. Quldurlar onun paltarn xartdlar, zn yaraladlar v yarmcan halda qoyub, getdilr. Yeruslimdn Yerihoya gedrkn, syahti Yhudeyann bir hisssini shra il kemli idi. Yol vhi, qayalq bir vadidn keirdi, orada yoldan kenlr soyunuluq mqsdi il hcum edn quldurlar gizlnirdilr. Mhz burada syahti hcuma mruz qald, nyi vardsa itirdi v yarmcan halda yol knarna atld. Tsadfn bir kahin hmin yol il gedirdi; o, qan izind olan, dylm v yaralanm bir insan grd, lakin ona he bir yardm etmyrk keib getdi. Ondan sonra levili gldi. N ba vermidir dey maraqlanaraq, dayanb yaralya baxd. Baa dd ki, yaralya kmk etmlidir, lakin bu xoaglmz vzifni z zrin gtrmk istmdi. Tssflndi ki, bu yol il getdi v yaraln grd. zn inandrd ki, bu ona aid deyildir v vvlki kimi keib getdi. Fqt bir samariyal o yoldan kerkn yaralya rast gldi v ondan vvlkilrin etmli olduqlar, lakin etmdiklrini eldi. Xeyirxahlq v hlimlikl o yaral insana yardm eldi. Onu grdkd yaz gldi, yaxnlab onun yaralarna zeytun ya v rab tkrk sard; onu z eyin mindirib bir mehmanxanaya gtirdi v onun qaysna qald. Ertsi gn is oran trk edrkn iki dinar xarb mehmanxana sahibin verdi v dedi: "Onun qaysna qal v gr artq xrcin xarsa, geri qaydanda mn sn dyrm. Kahin v levili aq surtd z mminliklrini byan edirdilr, lakin hqiqtn imanl olduunu samariyal nmayi etdirdi. z ruhu v mllri il o tsdiq etdi ki, Allah il harmoniyadadr.

238

Dinlyicilr bu drsi tqdim edrk, Msih onlara qanunun prinsiplrini ox aydn v inandrc trzd nmayi etdirir. O z xidmtilrin gstrir ki, onlar bu prinsiplrin icrasna etinaszlq etdilr. Onun szlri o qdr aydn v dqiq idi ki, Onu dinlynlr cavab vermy sz tapmadlar. Qanunnas bu nsihtd tkzib edilsi he n tapmad. Onda Msih qar mnfi ry qalmad. Lakin yen d o, samariyallara qar olan milli barmazl o drcd lv ed bilmdi ki, msld mrhmt gstrnin hqiqi adn dey bilsin. Msih soruanda ki: Snc, bu nfrdn hans quldurlar lin dn adamn qonusu oldu? qanunnas onun adn kmyrk, cavab verdi: Ona mrhmt gstrn adam. sa da ona dedi: Get, sn d el hrkt et. Ehtiyac iind olanlara sn d bel fqtli xeyrixahlq gstr. Bununla sn gstrcksn ki, btn qanuna riayt edirsn. branilrl samariyallar bir-birindn onlarn iman msllrin mxtlif mnasibtlri v ilk nvbd Allaha hqiqi sitayiin ndn ibart olmas mslsi frqlndirirdi. Friseylr he zaman samariyallar haqqnda yax danmrdlar, ancaq onlar lntlyirdirlr. branilrl samariyallar arasndak qarlql dmnilik o qdr gcl idi ki, samariyal qadna Msihin ondan su istmsi qrib grnd. Sn yhudi, mn d samariyal bir qadn, nec olur ki, mndn su istyirsn? Zira, mjdi izah edir, - yhudilrin samariyallarla laqsi yoxdur (Yh. 4:9). branilr Msih qar barmaz nifrt dar olub Onu mbdd daa tutmaq istyn zaman is daha ar sz tapmayaraq nida etdilr: Sn samariyalsan v Snd cin var, dediyimiz doru deyilmi? (Yh. 8:48). Buna baxmayaraq, kahin v levili Rbbin onlarn zrin qoyduu vzify etinaszlq gstrrk, nifrt etdiklri samariyalya z

hmvtnlrin yardm etmk imkan verdilr. Samariyal qonunu zn kimi sev mrini icra edrk gstrdi ki, ona nifrt ednlrdn daha ox salehdir. z xsi hyatn thlk altnda qoyub (ax hadis thlkli vadinin yaxnlnda ba verirdi), o, insann yaralarn saryaraq, ona z qarda kimi kmk etdi. Msldki bu samariyal Msihi tsvir edir. Bizim Xilaskarmz biz he bir insann sevgisi il mqayis edil bilmyn mhbbt bslyir. Mhv olduumuz zaman, O biz mrhmt etdi. O yan kemdi, bizi midsiz v kmksiz bir halda lmy qoymad. Btn sma sakinlri trfindn sevildiyi yerd, znn mqdds, bxtiyar iqamtgahnda qalmad. O bizim flaktlrimizi grd,

239

bizim vziyytimiz girdi v briyytin maraqlarn znnk etdi. O z dmnlrinin xilas namin ld. O z qatillri n dua etdi. z xsi nmunsin iar edrk, O, davamlarna buyurur: Bir-birinizi sevsiniz dey bu eylri siz mr edirm, Sizi sevdiyim kimi, siz d bir-birinizi sevin (Yh. 15:17; 13:34). Kahin v levili mbdd xidmt etmk n tyin edilmidilr. Onlarn xidmti Allahn z trfindn myyn edilmidi. Bu xidmtd itirak etmk byk v yksk etimad idi v hm kahin, hm d levili hesab edirdilr ki, onlar bel bir rf layiq grlmdrlrs, yol knarndak namlum mzluma kmk etmk onlar n alaqlqdr. Bununla da Allahn onlara qonularna yaxlq etmk n tqdim etdiyi imkan rdd etdilr. Bu gn kimi bir oxlar bel shvlr edirlr. Onlar z vziflrini iki ayrca sahy blrlr. Vziflrinin bir qismi lahi Qanunla idar ediln byk ilrdn ibartdir; digr vziflr is kiik ilri hat edir v guya qonunu zn kimi sev mri bura daxil deyildir. Bu faliyyt sahsi ltaqlqdan, yann cazibsindn, yaxud da ani bir istkdn asldr. Bu, xasiyytin korlanmasna v Msihin hqiqi dini haqqnda yanl tsvvr gtirib xardr. Bzilri hesab edirlr ki, mzlum insanla xidmt etmk onlarn lyaqtini alaldr. oxlar z can mbdlrini xarabalqlara evirmi zavalllara laqeyd v

etinaszdrlar. Digrlri is yoxsullara baqa sbblr gr etinaszdrlar. Onlar gman edirlr ki, Msihin ii n alaraq, layiqli bir tbbs gstrmk istyirlr. Hesab edirlr ki, byk bir i grrlr v ondan yaynaraq ehtiyac olanlarn v midsizlrin hanssa bir xsi tlbat zrind dayanb, onlara kmk ed bilmzlr. zlrinin gman etdiklri byk ilrind onlar yoxsullar htta sxdra da bilrlr. Yoxsullar ar vziyyt salmaq, onlarn hquqlarn pozmaq v ehtiyaclarna etinasz olmaq kimi hallar tbii sayrlar. Onlara el glir ki, bunlarn hamsna brat vermk olar, nki onlarn fikrinc, Msihin iin yardm edirlr. oxlar laqeydlikl z qonularn ar raitd buraxrlar. zlrini msihi hesab edrk, onlar, ox gman, el bilirlr ki, z soyuqluqlar il Msihi nmayi etdirirlr. Madam ki zlrini Rbbin qullar hesab edn bu adamlar Onunla hqiqi mkdalq etmirlr, onlarn vasitsil dnyaya glmli olan Allahn mhbbti onlarn qonularna atmr. Nticd insanlarn alq v minntdarlqlarnn ox qismi Allaha ucaldlmr.

240

Ondan bu chtdn ourlanr ki, Onun mqdds adna hqiqtn mxsus olan izzti almr. Onu Msihin urunda ldy canlardan mhrum edirlr, o canlardan ki, O onlar z Padahlna daxil etmk istyir ki, Onun himaysind sonsuz srlr boyunca yaasnlar. lahi hqiqt hl d dnyada kifayt qdr yaylb v tsdiq edilmyibdir. Fqt o bizim kmyimizl briyyt olduqca byk tsir gstr bilr v gstrmlidir. oxlar uca ssl dindar olduqlarn byan edirlr, lakin bunun byk hmiyyti olmur. Biz smimiyytl zmz Msihin davams hesab ed bilrik, insanlar min ed bilrik ki, lahi Klamn hr bir hqiqtin inanrq; lakin gr btn hyatmz z imanmza tabe etmycyiks, bunlar bizim qonumuza xeyir vermyckdir. Bizim etiqadmz sma qdr uca ola bilr, lakin gr biz hqiqi msihi olmasaq, o n bizi, n d bizim qardalarmz xilas edckdir. Xeyirxah bir i dnyaya daha ox xeyir ver bilr, ninki bizim btn byanatlarmz. Msih xidmti eqoist fikirlr v hrktlrl bir araya qoymaq olmaz. Ax gr Onun mqsdi yoxsul v mzlumlarn xobxtliyidirs, Onun davamlarnn rklrind Msih mxsus olan drin fqt hissi daha ox olmaldr v ox qiymtli sayb z mrn onlarn xilas olmalar zn verdiyi insanlara qar drin mhbbt hissi olmaldr. Bu insanlar Allahn gznd o qdr qiymtlidirlr ki, z dyrlrin gr bizim Allaha ver bilcyimiz hr bir sovqatdan stndrlr. Btn enerjimizi, ola bilsin ki, hqiqtn byk bir i hsr etmk, lakin bununla brabr ehtiyac olanlara bigan qalmaq, yaxud qribi rdd etmk Allahn byndiyi hqiqi xidmt deyildir. Qlbin Mqdds Ruhun gc il qdslmsi Msih tbitinin insan varlna nfuz etmsidir. Xo Xbr dini - bizim hyatmzda olan v onun canl, fal sasn tkil edn Msihdir. Bu, insann xasiyytind v onun xeyirxah mllrind bruz veriln Msihin ltfdr. ad xbr prinsiplri bizim praktiki hyatmzn hr hans bir sahsindn qoparla bilmz. Msihinin hyat v faliyytinin hr sahsi Msihin xasiyytini ks etdirmlidir. Mhbbt - mminliyin sasdr. nsan n syls d, gr onda z qonusuna qar tmnnasz mhbbt yoxdursa, o, Allaha da pak sevgi bslmir. Lakin tkc baqa insanlar sevmy alaraq, biz bel sevgi ruhuna he vaxt nail ola bilmycyik. Biz lazm olan hr ey ryimizd Msihin mhbbtini ld etmkdir. Bizim

241

mnimiz Msihd yox olanda mhbbt z-zn tryir. Msihinin xasiyyti o vaxt kamil olur ki, onda baqalarna kmk etmk arzusu v qonularna qar mrhmtli olmaq istyi mhkm, balca v daxili tlbata evrilir, smavi iq ryini doldurur v znd ks olunur. Msihin brqrar olduu rk sevgiy yad ola bilmz. gr biz hqiqtn Allah ona gr seviriks ki, nc O bizi sevibdir, biz hm d Msihin uurlarnda ldy hr ksi sevcyik. Biz briyytl nsiyyt girmdn Allahla nsiyyt gir bilmrik; nki kainatn taxtnda oturmu Olann znd lahi v bri birlmidir. Msihl birlrk, biz z qonularmzla da qzl mhbbt iplril birlirik. Bu zaman Msihin fqti v mrhmti bizim d hyatmzn tutumu olur. Biz daha gzlmycyik ki, ehtiyac olanlar v zavalllar n vaxt bizim yanmza glckdirlr. Baqalarnn drdin rik olmaq n biz yalvarmaq lazm olmayacaqdr. Ehtiyac olan v iztirab knlr xidmt etmk bizim n Msihin xeyirxahlq etmsi qdr tbii olacaqdr. Biz hr df zmzd sevgi v fqt, baqalarna xeyir-dua v yardm etmy istk hiss ednd bilmliyik ki, bu, Allahn Mqdds Ruhunun iidir. Htta btprstlr arasnda da el adamlara tsadf edilirdi ki, onlar yazl lahi Qanun v Msihin ad haqqnda he bir mlumatlar olmadan Onun qullarna qar mnasibtd xeyirxahlq edirdilr, bzn z hyatlarn thlk altnda qoyaraq onlar qoruyurdular. Onlarn hrktlri lahi gcn tsirin hadt edirdi. Mqdds Ruh Msihin ltfn btprstlrin rklrin salb, onlar fqt vadar etdi, bu is n onlarn tbitin, n d trbiylrin mxsus idi. Dnyaya gln, hr insan nurlandran hqiqi Nur (Yh. 1:9) onun qlbind parlayr; v gr bu nur qbul edilrs, onun ayaqlarn Allahn Padahlna ynldckdir. Smavi izzt yxlann qaldrlmasnda v kdrliy tslli verilmsinddir. nsann ryind brqrar olaraq Msih adamlara bu trzd alr. Msihin dini harada olursa olsun, xeyir-dua gtirckdir. O harada ilyirs ilsin, orada nur olacaqdr. Allah milli, irqi v ictimai frqlr qoymur. O, btn briyytin Yaradcsdr. Hm yaradl, hm d xilas saysind btn insanlar bir ail hesab olunurlar. Msih gldi ki, insanlar bir-birindn ayran btn divarlar uursun, mbdin btn sahsini asn ki, hr ks Allahla nsiyyt n azad olsun. Onun mhbbti el geni, el drin, el dolundur ki, hr eyi doldurur v hr yerdn keir. O, eytann yalanna uymu

242

zavall insanlar onun caynandan qoparr. Onlar Allahn taxt nn, gy qura hdi il hat olunan taxtn nn gtirir. Msihd n yhudi, n yunan, n qul, n azad, n kii, n d qadn vardr. ndi Msihin qan sbbil yaxn oldunuz (Qal. 3:28; Ef. 2:13). Dini etiqadlarda n qdr frq olsa da, hr bir zab kn insann fryadna cavab verilmlidir. Dini grlrdki tsvvr frqlrin gr yaranm ziddiyytli hisslr mvcud olan yerd insanlara xsi xidmtin byk birldirici rolu vardr. rkdn ediln bel xidmt xrafatlar dadr v Allah n insanlar qazanr. Biz baqa insanlarn kdrin, tinliyin v blalarna rik olmalyq. Biz ykskdki v aadaklarn, varl v kasblarn sevinc v qaylarn bldrmliyik. Mft aldnz, - Msih deyir, - mft veriniz (Mt. 10:8). Bizim hatmizd zavall, imtahana kiln insanlar vardrlar, onlarn fqtli bir sz v kmy ehtiyaclar var. Diqqt v kmy ehtiyaclar olan dul qadnlar, yetim uaqlar, o kslrin ki qaysn Msih z davamlarna etibar etmidir, ox vaxt insanlar onlardan yan keirlr. Onlar bzn xoaglmz grn bilrlr; lakin onlar da Allahn mlkiyytidir. Onlar da ox baha qiymt saysind xilas edilmidirlr v Onun gznd bizim qdr dyrlidirlr. Onlar byk Allah ailsinin zvlridirlr v msihilr Onun eikaalar olaraq, onlara gr cavabdehdirlr. Onun qann, - O deyir, - sndn soruacaam. Gnah btn pisliklrin n ardr, lakin gnahkara mrhmtl kmk etmk bizim borcumuzdur. lbtt, btn gnahkarlara eyni trzd yanamaq dzgn deyildir. Onlarn bir oxu oxdan bri ruhlu aclq hiss edirlr. Onlar n hlim bir sz, yaxud xeyirxah bir xatir d layiqli dstk olacaqdr. Digrlri is daha acnacaql vziyytd olub, btvlkl gnah irkabna bataraq, artq z vziyytlrini drk etmirlr. Bir oxlar artq o qdr dmdrlr ki, bdi dyrlr haqqnda hr cr tsvvr itiriblr, Allaha bnzrliyi itiriblr v tinlikl baa drlr ki, xilas edilmlidirlr, ya yox. Onlarn n Allaha imanlar var, n d insanlara etibarlar. Onlara yalnz tmnnasz xeyirxahlq bruz edn hrktl kmk etmk olar. lk nvbd onlarn fiziki ehtiyaclarn dmk lazmdr. Onlar yedirtmk, imizdirmk v geyindirmk lazmdr. Sizin tmnnasz sevginizin hadtlrini grdklri zaman onlara Msihin mhbbtin iman etmk d asan olacaqdr.

243

ox adamlar, sadc olaraq, lmcl yanlrlar. Onlar zlrinin eyiblrini v tqsirlrini hiss edirlr. z shvlrini v yanldqlarn grrk, onlar midsizliy qaplrlar. Bu adamlara gc v csart ld etmy yardm etmk lazmdr. Cryann ksin zn insan onu geri aparan axnn btn gcn hiss edir. Ona kmk linizi uzadn, nec ki suya batmaa balayan Peter Byk Qarda z lini uzatd. Ona midverici szlr deyin ki, iman dirilsin v sevgisi oyansn. Snin ruhn zif olan qardann sn ehtiyac var, nec ki snin z qardann mhbbtin ehtiyacn vardr. N vaxtsa onun kimi zif olann tcrbsin ehtiyac vardr, o adama ki, onu qaldra bilr v ona yardm ed bilr. z zifliyimizi drk etmyimiz biz baqalarna da buna bnzr ehtiyacda dstk vermy kmk edir. He zaman zabl adamn yanndan kerk, zmzn Allahdan aldmz yardmla blmmk olmaz. Msihl birlmyimiz, diri Xilaskarla xsi nsiyytimiz urumuza, ryimiz v qlbimiz alaq tbitimiz zrind qlb almaa imkan verir. Yorun yoluya onu qaldra bilck qadir ldn dann, Msihin sonsuz insanprvrliyindn dann, bu onu dstkly kdir. Ona izah edin ki, yalnz qanuna v z qvvlriniz, o tbit substansiyalarna ki, fqt v kmk n dvti eitmy malik deyildirlr, onlara inanmaq azdr. Onun qzn l v fqt v mrhmtl dolu olan ry etibar etmy ehtiyac vardr. Qoy onun urunu lahi itirak haqqnda fikir iqlandrsn, hans ki onu trk etmyib v fqtli mhbbt il onu mayit edir. Qoy o, gnahndan kdrlnn Ata ryi haqqnda dnsn, hl d ona uzanm Ata lini grsn, hl d Mn pnah gtirsin, Mniml barsn (Ye. 27:5) - dey ona sslnn Ata ssini eitsin. gr siz bel sylr gstrsniz ki, mhv olan xilas edsiniz, siz znz bu iinizd insan gznn gr bilmdiyi kmkilrin dstyini alacaqsnz. Sma mlklri yaral yoluya xidmt edn samariyalnn yannda idilr. Smavi

iqamtgahlardan olan mlklr Allahla ilyrk z qonularna xidmt ednlrldirlr. Msihin z d onlar dstklyckdir. O, byk favericidir v Onun himaysi altnda ilyrk, siz byk nticlr ld edcksiniz. Bu iin icrasnda sizin sdaqtinizdn yalnz baqalarnn xobxtliyi deyil, sizin bdiyytdki xsi taleyiniz d asldr. Msih Onunla mkdala nail olanlarn

244

hamsn yksltmy alr ki, biz Onunla bir olaq, nec ki O da Atas il birdir. O bizi iztirab v bdbxtliklrl qarlamaqdan ona gr azad elmir ki, bizi eqoizmin sartindn qoparmaq istyir; bizd z xasiyytinin xeyirxah keyfiyytlrini fqt, inclik v mhbbt hisslrini inkiaf etdirmk istyir. Baqalarna xidmt etmy sy gstrrk zmz Onun yenildirici hakimiyytin veririk ki, bu da bizi Allahn malikanlrin layiq edckdir. Qonularmza mnasibtd z borcumuzu icra etmkdn imtina ednd is Onun tvsiysini rdd etmi oluruq v zmz n Rbbdn bdi ayrl seirik. gr yollarmla getsn... - Rbb byan edir, - burada duranlarn arasnda iri kemk haqqn sn verirm (k. 3:7). Smavi qvvlrin yerdki ilrind onlarla mkdalq edrk, zmz smada da mkdala hazrlayrq. Qurtuluu miras alacaq olanlara yardm etmk n gndriln xidmti ruhlar (br.1:14), smavi mlklr o kslri alqlayacaqdrlar ki, dnyada onlara xidmt etsinlr dey yox, xidmt etmk n yaayrdlar (Mt. 20:28). Bu xeyirxah mkdalqda biz Mnim qonum kimdir? sualna hdsiz sevincimiz sbb olan qti cavab alacaq.

Ltfn mkafat

(Mt. 19:16-30; 20:1-16; Mk. 10:17-31; Lk. 18:18-30)

Azad ltf nam haqqnda hqiqt yhudilr trfindn, demk olar ki, unudulmudu. Kahinlr yrdirdilr ki, Allahn rhmini qazanmaq grkdir. Salehlik xeyirxah ilr vzind mkafat kimi ld edil bilr. Demli, onlarn Allaha xidmtlri mnft v fayda ruhu il rtlnirdi. Bundan htta Msihin agirdlri d azad deyildilr v Xilaskar hr imkandan istifad edirdi ki, onlara shvlrini gstrsin. Mhz iilr haqqnda msli danmazdan vvl bir hadis ba verdi ki, Ona agirdlrin hqiqt prinsiplrini nmayi etdirmy imkan verdi.

245

Yol gedn zaman Ona bir gnc adam rast oldu ki, yaxnlab qarsnda diz krk say il Ona mracit etdi. Yax Mllim, - o dedi, - bdi hyatm olsun dey n yaxlq etmliym? Bu hakim Msih, sadc olaraq, hrmtli bir Mllim kimi mracit edrk, Onun simasnda lahinin Olunu grmrd. Xilaskar ona dedi: N n Mni yax adlandrrsan? Allahdan baqa yaxs yoxdur. Ny gr Mni yax adlandrrsan? Yalnz Allah yaxdr. gr sn Mni Allah sayrsansa, sn Mni Onun Olu v tmsilisi olaraq qbul etmlisn. gr sn hyata qovumaq istyirsns, - O lav etdi, - mrlr riayt et. Allahn xasiyyti Onun qanununda ifad olunubdur; Allahla razlqda olasan dey snin hr bir hrktin Onun qanununa uyun olmaldr. Msih qanunun tlblrini azaltmr. Birmnal kild O, qanuna itati bdi hyatn rti kimi nmayi etdirir - bu, Admin gnah etmsin qdr ondan tlb olunan rtdir. Rbb indi d bizdn dmd insandan tlb etdiyindn - tam itat, qsursuz salehlikdn az tlb etmir. Bu tlb, ltfn yeni hd dvrnd d hl dmd irli srlm tlb qdr oxaxli olmaqdadr; o, mqdds, saleh v yax olan lahi Qanunla harmoniyan nzrd tutur. mrlr riayt et szlrinin cavabnda gnc adam sorudu: Hans mrlr? O gman edirdi ki, shbt hanssa mrasimlrin icrasndan gedir, Msih is Sina danda verilmi qanunun icrasn nzrd tuturdu. O, ikinci lvhnin bir ne mrlrini sadalayr v axrda onlarn hamsn yegan bir prinsipd cmldirir: Qonunu zn kimi sev. Gnc adam trddd etmdn cavab verdi: Btn bunlara mn gncliyimdn riayt edirm; daha nyim atmr? Onun qanun haqqnda tsvvr hl d zahiri v dayaz idi. nsan ls il gtrsk, o, qsursuz xasiyyt malik idi v onu lksiz saxlamd. Zahirn onun hyat byk drcd gnah v tqsirdn azad grnrd; o, smimiyytl gman edirdi ki, itati kamildir. Yen d o, gizli bir qorxu hissi keirirdi ki, qlbinin Allahla mnasibtind hr ey o qdr d doru v dzgn deyildir. Onun sualna sbb d mhz bu idi: Daha nyim atmr?

246

gr kamil olmaq istyirsns,- dedi Msih,- get nyin varsa sat v yoxsullara payla, gylrd xzinn olacaqdr. Fqt gnc adam bu sz eitdikd gdrlnib getdi, nki ox mal var idi. z v mnfti zrind cmlmi bu adam artq qanunun pozucusudur. Msih gnc adama mhz bunu amaq istyirdi v O onu el snaa kdi ki, bu snaq ona lksini gstrdi. Gnc adam z qlbinin daim maariflnmsin almrd. O z qlbind bt bslyir v ona sitayi edirdi; onun ilahisi dnya v dnyvi mnftlr idi. O gman edirdi ki, mrlr riayt edir, lakin btn qanunun ruhunu v cann tkil edn yegan bir tmldn mhrum idi. Onda Allaha v insana qar hqiqi mhbbt atmrd. Bu atmazlq onun hqiqtn Smavi Padahla gir bilcyini tsdiq ed biln qalan eylrin atmazln gstrirdi. zn mhbbtind v dnyvi eylr ballnda o, sma prinsiplri il harmoniyadan mhrum idi. Bu gnc zngin saya yaxnlad zaman Xilaskarn ryini z smimiyyti v yans il fth etdi. sa ona baxd, onu sevdi... Bu gncd O, salehlik vzisini grd. O bu all v ncib gnci mmnuniyytl qbul edrdi, nec ki artq Onun ardnca gedn yoxsul balqlar qbul etmidi. gr bu gnc zngin adam z qabiliyytlrini insanlarn xilas edilmsin ynlts idi, o, Msihin zmkar v uurlu iisi ola bilrdi. Lakin bundan vvl ona agird ola bilcyi rtlri qbul etmk lazm idi. O zn btvlkl Allaha hsr etmli idi. Xilaskarn ar il Yhya, Peter, Matta v onlarn yoldalar hr eylrini ataraq Onun ardnca getdilr (Lk. 5:28). Gnc varldan da zn bel hsr etmk tlb olunurdu. Bununla brabr, Msih znn verdiyi qurbandan byyn tlb etmirdi. O, zngin olduu halda, sizin urunuzda yoxsullad ki, siz Onun yoxsulluu il znginlsiniz (2 Kor. 8:9). Gncdn yalnz Msihin getdiyi yol il getmk tlb olunurdu. Msih gnc adama onun qlbini fth etmk arzusu il baxrd. O onu insanlarn yanna xeyir-dua vermk n yollamaq istyirdi. Gncin imtina etdiyi eyin vzind ona z il mkdalq etmk rfini tklif edirdi. Ardmca gl, - O dedi. Bel bir rfli tklif Peter, Yaqub v Yhya trfindn sevincl qarlanmd. Gnc d Msih heyrtl baxrd. Onun ryi Xilaskara clb edilirdi. Lakin o, Msihin dediyi fdakarla hazr deyildi. Gnc adam z dnyvi var-dvltini sadan stn tutdu. O, bdi hyata

247

malik olmaq istyirdi, lakin hl d hqiqi hyat olan fdakar mhbbti z qlbin sdra bilmirdi, ryind kdrl o, Msihdn uzaqlad. O uzaqlaandan sonra sa z agirdlrin dedi: ngin adam Gylrin Padahlna tinlikl girckdir. Bu szlr agirdlri heyrtlndirdi. Onlar vardvlt gylrdn gndrilmi xeyir-dua kimi baxmaa yrdirdilr; onlarn zlri d Msihin padahl qurulduu zaman dnyvi hakimiyyt v var-dvlt ld edcklrini dnrdlr; gr varllara bu padahla girmk tindirs, baqa adamlar ny mid etsinlr? sa agirdlrin dedi: Dorusun siz deyirm ki, zngin adam Gylrin Padahlna tinlikl girckdir. Yen siz deyirm: Dvnin iyn deiyindn kemsi zngin adamn Allahn Padahlna girmsindn daha asandr. Onlar is hddindn ox tccblnirdilr. ndi drk etdilr ki, bu szlrdn gln xbrdarlq hm d onlara aiddir. Xilaskarn szlrinin inda zlrinin d var-dvlt v hakimiyyt gizli istklri onlara akar edildi. z zrlrindki thlkni hiss edrk, onlar nida etdilr: Bs kim xilas ola bilr? sa onlara baxb dedi: nsanlar n bu imkanszdr, fqt Allah n hr ey mmkndr. ngin adam z-zlynd Gylr Padahlna girmk iqtidarnda deyildi. Onun yerdki mvqeyi ona sma nurunda mqddslrin mirasn almaq hququ vermirdi. Yalnz bizim qazanmadmz Msihin ltf v rhmi vasitsil insanlar lahi hr girmk hququ ld ed bilrlr. Mqdds Ruhun Siz znz mxsus deyilsiniz; zira siz ox baha qiymt alnmsnz (1 Kor. 6:19, 20) szlri yalnz yoxsullara deyil, onlarla brabr hm d varllara aiddir. nsanlar bunu lazmnca drk etdiklri zaman baa drlr ki, onlarn mlkiyyti onlara yalnz ondan tr etibar olunubdur ki, ondan mhv olanlarn xilas v iztirab knlrin v yoxsullarn dstyi n Allahn gstrilri sasnda istifad etsinlr. nsan n bu, imkanszdr, nki onun ryi dnyvi srvtlr baldr. Mammona xidmt etmy yrnmi qlb ehtiyac olan briyytin yalvarlarna kardr. Allahla is hr ey mmkndr. Qarsnda Msihin hdsiz mhbbtini grrk, zn sevn rk yumalr v tabe olur. ngin gnc o mqama hl gtirilckdi ki, frisey aul kimi desin: Fqt mn stnlk tmin edn hr eyi Msih

248

namin zrr saydm. V htta, urunda hr eyin zrrini kdiyim Rbbim Msih san drk etmyin stnlyndn tr hr eyi ziyan hesab edir v zibil sayram ki, Msihi ld edim (Flp. 3:7, 8). Bu zaman onlar malik olduqlar he nyi z xsi mlaklar hesab etmycklr. zlrin Allahn oxsayl ltfnn idrisi v Onun ad namin btn insanlar n qul kimi baxaraq onlar sevincklr. Xilaskarn szlrinin agirdlrind yaratd tssratdan Peter birinci zn gldi. Byk mmnuniyytl o znn v hmqardalarnn Msih namin verdiyi eylr haqqnda dnrd. Budur, - dedi o, - biz hr eyi buraxdq v Snin ardnca gldik. Msihin zngin gnc Onun ardnca getdiyi halda Gylrd xzinn olacaqdr vd etdiyini xatrlayaraq, Peter soruur ki, o v yoldalar verdiklri qurbanlar vzind n il mkafatlandrlacaqlar. Xilaskarn cavab bu qalileyal balqlarn rklrini heyrt sald. Onlarn qarsnda hr bir arzularndan stn olan izzt v rf ald: Dorusun siz deyirm ki, nsan Olu hr eyin yenilnmsind, izztli taxtna oturaca zaman, Mnim ardmca gln sizlr d srailin on iki nsil budana hkm etmk n on iki taxt zrind oturacaqsnz. O lav edir: V hr ks Mnim adm namin evlr, qardalar, baclar, ata, ana, uaqlar v yaxud tarlalar buraxarsa, yz df artq alacaq v bdi hyat miras gtrckdir. Lakin Peterin Bizim nyimiz olacaq? sual Msihin agirdlrind el fikirlr akar etdi ki, vaxtnda knar edilmsydi, onlara Msihin elilri olmaa mane olard; nki bel fikirlr knll qula yox, muzdlu iiy mxsusdur. Onun agirdlri sann mhbbti il clb olunsalar da, hl d friseylikdn tamamil azad deyildilr. Onlar hl d z sylrin mvafiq olacaq mkafat arzusu il ilyirdilr. Onlara hl d zndn razlq v zn ucaltma ruhu yad deyildi; onlar zlrini bir-biri il mqayis edirdilr. Onlardan biri nds bdrynd, digrlri zlrini ondan stn sayrdlar. agirdlrinin Mjd prinsiplrini duymalar n Msih onlara Allahn z qullar il nec rftar etdiyini tsvir edn v Onun onlarda hans ruhu grmk istdiyini nmayi etdirn bir msl danr. Zira Gylrin Padahl, - O deyir, - shr erkn db z zm ba n ii tutmaa xan ev sahibin bnzr. O dvrn adtin gr, i tapmaq istyn adamlar bazar meydanlarnda gzlyirdilr, nki ivernlr ii tutmaq n ora

249

glirdilr. Msld sahibkar ii tutmaq n gnn mxtlif vaxtlarnda xan adam tsvir edir. Erkn saatlarda i girn adamlar btn gn ona myyn mbl ilmy razladlar; sonralar i girnlr is sahibkarn myyn etdiyi qdr almaq midind idilr. Axam olduqda ba sahibi z eikaasna dedi: ilri ar v sonunculardan balayaraq birincilr kimi muzdlarn ver! On birinci saat radlrind i balayanlar dndlr ki, daha ox alacaqlar; lakin onlar da adam bana bir dinar aldlar. z zm banda iilrl hesablaan sahibkar, bu msld Allah Onun br ailsi il mnasibtlrind tsvir edir. Bu mnasibtlr adi insan qaydalarna uyun deyildir. Dnyvi ilrd hmi mkafat grlm iin miqdarna uyun olur. i yalnz qazandn alr. Msld is Msih aq kild z Padahlnn - bu dnyadan olmayan padahln prinsiplrini gstrir. O hr hans bir bri prinsiplr istinad etmir. Rbb deyir: Mnim fikirlrim sizin fikirlriniz deyil, sizin yollarnz Mnim yollarm deyil... nki gylr yer zndn n qdr ykskdirs, yollarm da sizin yollarnzdan, fikirlrim d sizin fikirlrinizdn o qdr ykskdir (Ye. 55:8, 9). Msld birinci iilr danlm mbl ilmy razladlar v onlar vd edilni aldlar, ondan artq yox. Sonradan i girnlr sahibkarn vdin inandlar: N dck, onu alacaqsnz. Onlar dniin miqdar haqda sual vermyrk, zlrinin ona etibarlarn nmayi etdirdilr. Onlar onun daltin, qrzsizliyin inandlar. Onlar mkafatlandrldlar - ilrin mvafiq yox, sahibkarn sxavtin mvafiq. Belc, Allah da istyir ki, biz Ona etibar edk, O, gnahkar da balayr. Onun mkafat dqiq olaraq bizim xidmtlrimiz uyun deyil, lakin Onun xsi mqsdin, dnya yaranandan vvlki tyinatna uyun, Rbbimiz sada Allahn icra etdiyi zli mqsd gr verilir (Ef. 3:11). Salehlikl gr bilcyimiz ilrdn dolay deyil, z mrhmtin gr bizi xilas etdi (Tit. 3:5). Bizim Allah n grdymz iin dyrini O, zhmtin miqdarna, yaxud onun gzgrnn nticlrin gr deyil, onu grdymz ruha gr qiymtlndirir. zm bana saat on bird glnlr ily bilcklrin gr minntdar idilr. Onlarn rklri ivern qar minntdarlqla dolu idi; gnn sonunda sahibkar onlara btn gnn mk haqqn vernd, onlar ox tccblndilr. Sahibkarn xeyirxahl onlar sevindirdi. Onlar he zaman z mklrin gr bu qdr sxavtli mkafat

250

unutmayacaqlar. Layiq olmayaraq Sahibkarn zm bana on birinci saatda girn gnahkarla da bel olur. Ona el glir ki, xidmt etmk n qalm mr o qdr qsadr ki, o, dyrli bir mkafata layiq deyildir; lakin sevinc iinddir ki, Allah mumiyytl onu qbul etmidir. O, Msihin hmiisi olmaq imkan v rfin minntdar olaraq, etibar v tvazkarlqla alr. Bel iinin ruhunu Allah mkafatlandrmaa addr. Rbb istyir ki, biz mkafatmzn miqdar haqqnda dnmyrk, Onda olaq. Qlbd Msih olan zaman mkafat haqqnda fikir sas olmur. Mkafat bizim xidmtimizin sas vadaredici sbbi deyildir. Biz, lbtt ki, mkafat almaq imkanna malik olduumuz n minntdar olmalyq v he vaxt onu unutmamalyq. Allah istyir ki, biz Onun vd etdiyi xeyir-dualar dyrlndirk. Ancaq O istmir ki, biz mhz v yalnz mkafata can ataq v hesab edk ki, hr bir i gr mkafat almalyq. Biz saleh ilri mkafat almaq zn deyil, he bir mkafatn frqin varmadan knll etmy can atmalyq. Bizim btn hrktlrimizin sas sbbi hr eydn vvl Allaha v z qonularmza mhbbt olmaldr. kn d, sulayan da hedir, bydn Allahdr. kn v sulayan is mahiyytc eynidirlr; amma hr biri z myin gr mkafat alacaqdr. Zira biz Allahn hmiilriyik... zira he kim qoyulan tmldn, yni sa Msihdn baqa, ayr tml qoya bilmz... Hr ksin ii zahir olacaqdr... Kimin ina etdiyi i davam gtirrs, o, mkafat alacaqdr (1 Kor. 3:7-14). Bu msl i n birinci dvti eidib, lakin Rbbin zm bana getmynlr aiddir. Ev sahibi meydana on birinci saatda glib orada bo dayanm iilri grn zaman onlara dedi: N n burada btn gn avara durursunuz? Onlar cavab verdilr: nki kims bizi tutmad. Gec i girnlrin he biri shr erkn meydanda yox idi. Onlar i dvtdn qamrdlar, sadc olaraq, orada deyildilr. nc xidmt dvti rdd edn adamlar is hr halda peman olurlar v sonra dnrk, lbtt ki, dzgn hrkt edirlr, lakin mrhmt arna bel sadlvh yanamaq thlklidir. zm bandak iilrin hr biri bir dinar aldqda shrdn i balayanlar incidilr. Mgr biz btvlkl on iki saat ilmdikmi? - dey onlar dnrdlr. Mgr biz dalt namin gnn srin vaxtnda cmi bir saat ilynlrdn artq

251

almamalyqm? Bu sonuncular bir saat ildilr v sn onlar gnn arln v istiliyini kn bizlrl bir crgy qoydun. Dostum! - dey sahibkar onlardan birin cavab verdi, - mn sn haqszlq etmirm, sn mniml bir dinara razlamadnm? zn yetni al, get; bu sonuncuya sn verdiyim kimi vermk istyirm. Malmla istdiyimi etmy slahiyytim yoxdurmu? Blk sn mnim comrdliyim pis gzl baxrsan? Belc d sonuncular birinci v birincilr sonuncu olacaqlar; zira dvtli ox, seilmi is azdr. Bu msld birinci i girmilr o adamlar tsvir edirlr ki, onlar baqalarnn iind birinci olma iddia edir v xsusi xidmtlri mqabilind onlara dn mkafat olaraq onlarn zrind ykslmy alrlar. Onlar z ilrin zn tsdiq etmk vasitsi kimi baxaraq, xidmtlrind zndn imtina, fdakarlq ruhunun mvcud olmasna sy gstrmirlr. Ola bilsin ki, onlar hqiqtn d z mrlri boyunca hssaslqla Allaha xidmt edirlr, mmkndr ki, onlarn zrin digrlrindn daha ox tinliklr, mhrumiyytlr v snaqlar dmdr v buna gr d daha byk mkafat istmklrind sanki haqldrlar. Lakin fsus! Msihin qullar olmaq stnlk v rfindn daha ox mkafat haqqnda dnrlr. Onlarn fikrinc, verdiklri zhmt v qurbanlar onlara daha byk rf hququ verir v onlarn bu hququ baqalar trfindn etiraf v tsdiq olunmayanda inciyir, zlrini talan edilmi sayrlar. Onlar z ilrin mhbbt v etibar ruhu daxil etsydilr, hqiqtn birinci ola bilrdilr; lakin deyingn, daim naraz xisltlri qeyri-msihi olaraq onlar etibarsz qullar kimi ifa edir. Bu hisslri onlardak gizli hrtprstlik yansn, Allaha etibarszlqlarn, z hmqardalarna qar qsqanclq v paxllq ruhunu bruz verir. Rbbin xeyirxahl, Onun baqalarna qar da sxavtli olmas onlara deyinmk n yalnz sbb olur. Bu onu gstrir ki, onlarn qlblri il Allah arasnda canl, mhkm ballq yoxdur. Onlar Yaradan il hqiqi mkdalq sevincini drk etmmilr. Allah n bel dar mnft ruhundan thqiramiz he n yoxdur. O, bel keyfiyytlri olan insanlarla mkdalq ed bilmir. Onlar Mqdds Ruhun tsirin qar hissiyyatszdrlar. branilr birinci olaraq Rbbin zm bana dvt olunmudular v bu onlarda qrura sbb oldu v zlrinin seilmi xalq olduqlar v xsusi salehlik haqqnda

252

fikirlr dourdu. Uzun mddt xidmt etmklrini onlar z imtiyazlar saydlar, bu is onlara digrlrindn daha ox mkafat alma tyin edirdi. Btprstlrin d Allahn iind onlarla brabr hquqlara malik olmalar yhudilri hr eydn ox hiddtlndirirdi. Msih birinci olaraq z ardnca getmy ard agirdlrin zlrind bel rqabt ruhu bslmyin thlksi haqqnda xbrdarlq edirdi. O grrd ki, xsi salehliklri il razlq imanllar cmiyytinin zifliyi v lnti olacaqdr. nsanlar dn bilrlr ki, mstqil olaraq Gylr Padahlnda yer qazana bilrlr. Onlar gman ed bilrlr ki, hanssa mhm ilrd xsi tbbs gstrdikd Rbb yalnz onlara kmy glckdir. Bellikl, aydn surtd z mnimizin rolunun oxalmas v sann rolunun azaldlmas mayit edilir. Allaha xidmt iind yalnz bir ne addm atm bir ox adamlar qrrlnrk zlrini baqalarndan yksk tuturlar. Onlarn sylri az qiymtlndirilnd qsqanclq hissi keirir v z nvanlarna trifi sevirlr. z mslini sylyrkn Msih agirdlrini mhz bu thlkdn saqndrmaq istyir. Hr cr znym, xsi xidmtlrin iirdilmsi tamamil yersizdir. Mdrik mdrikliyi il ynmsin, igid z gc il ynmsin, varl z srvti il ynmsin. Ancaq ynn onunla ynsn ki, Mn Rbbin dnyada mhbbt, dalt v salehlik yaratdn drk edir v Mni tanyr. nki Mn bunlardan xolanram (Yer. 9:23, 24). Mkafat insandan trmir; o, Allahn ltfndn tryir v insanlara ynmk lazm deyildir. Bs bdn gr atamz olan brahim haqda n deyk? O, n ld etdi? gr brahim mllril saleh sayldsa, onun ynmy haqq vardr; fqt Allah qarsnda deyil. Zira, Yaz n deyir? brahim Allaha iman etdi v bu ona salehlik sayld. ml edn vz ltf deyil, borc saylr. Lakin ml etmyib, fqt allahsz saleh sayana iman ednin iman salehlik saylr (Rom. 4:1-5). Buna gr bir kimsnin digri zrind ykslmsin, yaxud bir-birin paxllq etmsin sbb yoxdur. He ks digrlrindn daha imtiyazl vziyyt qoyulmamdr v he kim z mkafatn tamamil qazanlm hesab ed bilmz. Hm birinci, hm d axrnc bdi byk mkafat bldrr v birinci axrncn sevincl salamlamaldr. Baqasnn mkafatna paxllq edn unudur ki, onun z d yalnz ltf saysind xilas edilmidir. ilr haqqnda msl hr cr qsqanclq v bhni pislyir. Mhbbt hqiqtd z sevincini tapr v kinayli

253

rqabtdn uzaqlar. Mhbbt malik olan xs yalnz Msihin ecazkarl il z kamil olmayan xasiyytini mqayis edir. Bu msl btn iilr n, onlarn xidmt mddtindn v grdklri ilrdn asl olmayaraq, xbrdarlqdr; msl btn insanlara deyir ki, z hmqardalarna mhbbtsiz, Allah qarsnda itatsiz onlar he ny yaramrlar. znyksltm hqiqi dinin prinsiplrin uyun deyildir. hrtlnmyi zn mqsd edn xs zn Msih xidmt n yararl ed bilck yegan ltfdn mhrum edir. Harada insan z qruruna v zndn razla rvac verirs, i ziflyir. Bizim iimiz Allah trfindn uzunmddtli olduuna gr deyil, lakin bu id bizim hazrlmz v sdaqtimiz gr dyrlndirilir. Hqiqi xidmt bizim mnimizin btvlkl Allaha verilmsini tlb edir. n kiik vziflrin icrasnda gstriln smimi v fdakar sylr Allaha daha mqbuldur, ninki nhng, lakin zn tsdiq etmk istyi il grlm ilr. O bizim xidmtimizd grmk istyir ki, biz n drcd Msihin Ruhuna malikik v n drcd bizim iimizd Ona bnzrliyimiz akar edilir. O bizim grdymz iin hcmini bu iin grlmsind izhar etdiyimiz mhbbt v sdaqt qdr dyrlndirmir. Yalnz o zaman ki znmhbbt lv edilir, stnly can atmaq yox olur, bizim ryimiz minntdarlq hissi il dolur v mhbbt bizim hyatmz tirli edir, onda yalnz Msih birdflik bizim qlbimizd mskunlar v biz Allahla brabr ii saylrq. n qdr ar olsa da, hqiqi ii onu zn yk hesab etmir. O zn i hsr etmy hazrdr v arlna baxmayaraq, i ona sevinc gtirir, n rkl yerin yetirilir. Allahda sevinc sa Msih vasitsil ifad edilir. Onlarn sevinci Msihin qarsnda duran sevincdir ki, Mni Gndrnin iradsini yeritsin v Onun iini tamamlasnlar (Yh. 4:34). Onlar izzt Rbbi il mkdalq edirlr. Tkc bunu dnmk btn snaqlar ynglldirir, gc verir, ruhumuzu mhkmlndirir v bizi gzlyn hr ey dzmk qabiliyyti verir. ryimizd Msihl bldrdymz nciblmi iztirablar v tvazkarlqla ilyrk, Onunla mumi istiqamt malik olub, Onun ilrind itirak edrk, Allahn zmkar iilri Onun sevincinin oxalmasna sbb olur v Onun uca adna yeni rf v izzt gtirirlr.

254

Allaha hr cr hqiqi xidmtin ruhu bel olmaldr. Bel ruhun olmamas sbbindn xidmtd birinci grnn slind axrnc olacaqdr; bel xidmt ruhu il yaayan is birinci olacaqdr, baxmayaraq ki, insanlar arasnda axrnc saylr. Bir ox adamlar vardr ki, Msih tslim lomudurlar, lakin zlri n Onun namin byk bir i grmk, yaxud Onun ad namin hanssa bir mhm qurban vermk imkanlar grmrlr. Bu adamlar Bilmlidirlr ki, Allahdan tr yalnz zabkein fdakarl mhm deyildir v sma kitablarnda birinci olaraq mtlq, bzi missionerlrin hyatlarnda olduu kimi, daim hyat n thlk il mayit olunan xidmt yazlmr. n sravi msihi, gr onun gndlik xsi hyat daima fdakarlqla, mqsd v fikirlrinin pakl il lamtdardrsa, gr tmkinlik v dzmllk onu hr cr tlatml vziyytlrd trk etmirs, gr o hmi iman v xeyrixahlq iinddirs, n kiik ilrind bel Allaha sadiqdirs v gr onun ail hyatnda Msihin xasiyyti nmayi edilmidirs, o, Rbbin gznd daha ox hrmtli v lyaqtli ola bilr, ninki btn dnyada mhur missioner, yaxud zabke. nsann xasiyytinin llmsind insanlarn v Allahn llri n qdr frqlidir. Rbb Allah insann baqalarnn, dnyann, htta n yaxn dostlarnn da gzlrindn gizli saxlad snaqlara evind v ryind ba vern snaqlara nec mruz qaldn grr. Allah insann z zifliyi il arlam tvazkarln grr; onun htta gnahkar sayd fikirlrind tvbni d grr. Allah tmiz rkl Ona hsr ediln xidmti d grr. Rbb insann z mnil bir ox dy saatlar haqqnda bilir, o dy haqqnda ki, Onun z artq qalib xmdr. Btn bunlar Allaha v mlklr mlumdur. Onun qarsnda yazlan xatir kitab Rbbdn qorxan v Onun adna hrmt ednlr haqqnda yazlr. Mvffqiyytimizin sirri bizim thsilimizd, mvqeyimizd, gcmzd, yaxud biz etibar olunmu istedadlarda, bizim iradmizd gizlnmyibdir. z zifliyimizi hiss edrk, biz fikrimizl Msih mracit edirik v btn qvvlrdn yksk Olann, btn fikirlrdn uca Olann kmyi il qlb ardnca qlb qazanrq. Bizim xidmtimiz n qdr kiik d olsa, grdymz i n qdr sad d olsa, gr biz Msihin ardnca sad imanla gediriks, peman olmayacaq, layiqli mkafat alacaq. Htta n dahi v mdriklr verilmyni n zif v sadlr alacaqlar. Gylrin qzl darvazas zlrini yksk tutanlarn qarsnda almr. O, ruhn qrurlu olanlar

255

qarsnda

qalxmayacaqdr. Fqt bdi girilr krpnin zif toxunuundan geni

alacaqdr. Sad iman v mhbbtl Allah zn alanlara ltfn mkafatlar xeyirdual olacaqdr.

Adaxlnn qarlanmas

(Mt. 25:1-13)

Msih z agirdlri il Zeytun danda oturmudu. Gn dalarn arxasna enmidi v sma qaralmd. Onlarn qarsnda bayram n hazrlanm kimi bzkli yaay evi vard. Qap v pncrlrdn iq sard. Evin qabanda adamlar dayanmdlar. ox gman ki, tezlikl toy nliyinin glmsi gzlnilirdi. rqin ox yerlrind toy nliklri axam keirilir. Adaxl qabaqcadan yola dr ki, z nianlsn qarlayb, onu evin qdr mayit etsin. raq iqlarnda toy nliyi glinin evindn adaxlnn evin yollanr, orada dvt olunmu qonaqlar n toy ziyafti olmaldr. Msihin grdy shnd qonaqlar toy nliyinin gliini gzlyirdilr ki, ona qoulsunlar. Glin evi qarsnda a paltarlar geymi on qz ylmidir. Hr birinin ra v ya n qablar vardr. Onlar adaxlnn gliini gzlyirlr. Fqt o gecikir. Saatlar keir; gzlmkdn yorulanlar mrglyib yatdlar. Gec yars bir qqrq qopdu: Budur, adaxl glir, onu qarlamaa xn! Yatanlar oyanb ayaa qalxdlar. Onlar parlaq raqlarla v n musiqi il hrkt edn toy nliyini grdlr. Adaxl il glinin sslrini eidirdilr. Qzlarn onu da durub z raqlarn dzltdilr ki, nliy qoulsunlar, lakin onlarn beinin qabnda ya qalmamd. Onlar gman etmirdilr ki, bu qdr ox gzlmk lazm olacaq v ona gr d raqlarnda ya qurtaracaqdr. Hycan iind onlar z ehtiyatl rfiqlrin mracit edirlr: Biz yanzdan verin, nki raqlarmz snr. Lakin onlar z raqlarn dolduraraq, artq ya qablarn boaltmdlar. Onlarda artq ya yoxdur v onlar cavab verirlr: Xeyr! Biz v siz atmaya bilr. Hr eydn yax gedin satclardan aln.

256

Ya almaq n getdiklri zaman is nlik onlar arxada qoyub irliy getdi. Yanan raqlarla be qz nliy qoularaq adaxlnn evin girdilr. Alsz qzlar nliy gldiklri zaman is onlar iri buraxmadlar. Ev sahibi onlara dedi: Dorusun siz deyirm ki, sizi tanmram, onlar kimssiz kd gecnin qaranlnda qaldlar. Msih adaxln gzlynlr baxaraq, z agirdlrin on qz haqqnda dand ki, onlarn timsalnda bilavasit Onun kinci gliindn vvl imanllar cmiyyti il n ba vercyini gstrsin. Gzlyn qzlarn iki qrupu z timsallarnda Rbblri il byk gr gzlyn iki insan kateqoriyasn tsvir edir. Onlar mhz ona gr qzlarn timsalnda tsvir olunublar ki, zlrinin n pak imana malik olduqlarn byan ediblr. Msldki raqlar lahi Klam tsvir edir. Zbur oxuyan deyir: Szn hr addmm zn raqdr, yollarma iqdr (Mz. 118:109). raqlar n ya Mqdds Ruhu tsvir edir. Eyni il Mqdds Ruh Zkriyynin peymbrliyind d tsvir olunubdur. Mniml danan mlk geri qaydb, - o deyir, - mni yuxusundan oyanan adam kimi oyatd. O mndn sorudu: N grrsn? Mn dedim: Bsbtn qzldan olan bir raqdan grrm. Onun banda zeytun ya zn bir qab, zrind yeddi raq, raqlarda is yeddi ll var. raqdann yannda is biri ya qabnn sanda, o biri solunda olmaqla iki zeytun aac var. Sonra mniml danan mlkdn sorudum: Ay aam, bunlar ndir? Mniml danan mlk bunlarn n olduunu bilmirsnmi? dey sorudu. Mn d yox, aam dedim. O mn cavab verdi: Zerrubbabil Rbbin sz budur: Gcl, qdrtl yox, yalnz Mnim Ruhumla i grcksn deyir Ordular Rbbi. Sn kimsn, ey uca da? Zerrubbabilin nnd dznliy evrilcksn. O n gzldir, n gzldir nidalar altnda mbdin tp dan gtrck. Mn Rbbin sz nazil oldu: Bu evin tmlini Zerrubbabilin llri qoydu, onun llri d bunu sona atdracaq. Onda bilcksn ki, Ordular Rbbi mni sizin yannza gndrmidir. Bu gn kim hmiyytsiz hesab ed bilr? Mhz bu gn adamlar Zerrubbabilin lind aqulu grnd sevinck. Bu yeddi raq is Rbbin btn yer znd dolaan gzlridir. Mn ondan sorudum: Bs raqdann sa v solunda olan bu iki zeytun aac ndir? Sonra yen sorudum: ki qzl borucuq vasitsil izindn qzl rngind ya axan bu iki zeytun buda ndir? O mndn sorudu: bunlarn n olduunu bilmirsnmi? Mn d yox, ay aam dedim. O mn

257

dedi: bunlar btn yer znn Sahibinin nnd duran msh olunmu iki nfrdir (k. 4:1-14). ki zeytun aacndan qzl ya qzl borucuqlarla ran ya qabna axdlr v oradan qds iq sazan qzl qndillr tklr. Bellikl, Allahn nnd duran mqddslrdn Onun Ruhu, Allahn szn Onun xidmtin tyin edilmi kahinlr verir. ki msh olunmuun vzifsi Allah adamlarna Onun szn addmlar zn raq v yol zn iq ed bilck smavi ltf atdrmaqdan ibartdir. Gcl, qdrtl yox, yalnz mnim Ruhumla i grcksn deyir Ordular Rbbi (Zk.4:6). Bu msld qzlarn onu da adaxln qarlamaa xmdlar, hamsnn ra v ya qab vard. vvl onlarn arasnda frq yox idi. Belc, myyn vaxta kimi Msihin kinci gliindn qabaq imanllar cmiyyti d bel grnck. Hamya Yaz verilmidir, ham onu bilir v ham Msihin tezlikl glcyini eitmidir. Ham inamla Onun zhur edcyini gzlyir. Fqt indi d msldki kimidir: gzlm vaxt keir, imann snaq vaxt yaxnlar, lakin eidnd ki Budur? adaxl glir, onu qarlamaa xn! oxlar hazr olmayacaqlar. Onlarn qablarnda z raqlar zn ya yoxdur. Onlarda Mqdds Ruh yoxdur. Allahn Ruhu olmadan Onun szn bilmk faydaszdr. Yalnz alla qavranlm v Mqdds Ruhla mhkmlndirilmmi hqiqt nzriyysi qlbi canlandra v ryi qdsldir bilmz. nsan Mqdds Kitabn mr v vdlrini yrn bilr; fqt Mqdds Ruh bu hqiqtlri onun ryind kklndirms, insann xasiyyti dyimyck. Mqdds Ruhla maariflnmdn insan hqiqtlri

yalanlardan

ayrma yrnmyck v eytann hiylgr imtahanlar qarsnda

mlub edilck. Alsz qzlar bu msld hiylgrlri tmsil etmirlr. Bu qzlar hqiqt say gstrirlr, hqiqti qoruyurlar, hqiqt iman ednlr can atrlar; fqt zlri Mqdds Ruhun yenildirici tsirin tslim olmayblar. Onlar sa Msih Qayasna yxlsalar da, khn tbitlrinin dalmasna icaz vermmilr. nsanlarn bu nv hm d kini haqqnda msld alleqoriya klind dal torpaq kimi tsvir edilmi insanlara bnzyirlr. Onlar lahi Klam drhal qbul edirlr, lakin onun prinsiplrini mnimsmirlr. Klamn tsiri daimi deyildir. Ruhun insan qlbind ilmsi zn sonuncunun istyi v yeni tbit malik olmaq arzusu grkdir; alsz qzlarn

258

timsalnda gstrilmi insanlar is zahiri tsir il kifaytlnirlr. Onlar Allah tanmrlar. Onun xasiyytini drk etmmidirlr; Onunla daimi nsiyytd olmadqlarna gr Ona nec etibar etmyi, nec baxma v Onda nec yaama bilmirlr. Onlarn Allaha xidmtlri formal xarakter alr. Xalq hr vaxt olduu kimi snin yanna glir. Mnim xalqm olduqlar halda nnd oturur, szlrin qulaq asr, amma dediklrini etmirlr. Dillri il smimi olduqlarn iddia edirlr, ancaq rklri haram qazanc dalnca gedir (Yez. 33:31). Hvari Pavel qeyd edir ki, insanlarn Allaha qar bel mnasibti xsusil Msihin kinci gliindn vvl geni yaylacaqdr. O deyir: Son gnlrd tin anlar glck. Zira insanlar xudbin, mrur, zvq Allahdan ox sevn, bir din klini tutan, bunun qdrtini is inkar edn olacaqlar (2 Tim. 3:1-5). Bu sinif insanlar hycan v tinliklr dvrnd etinaszlqla slh v thlksizlik byan edirlr. Onlar z rklrin lay-lay alrlar ki, yaxnlaan thlk haqqnda fikirdn gizlnsin v tcili olaraq xilas axtarmasnlar. Gzlnilmdn yuxudan oyandqda is akar edirlr ki, flaktli bir vziyytddirlr v vaxt ikn zlri ehtiyat grmdiklri ey zn baqalarna mracit edirlr. Fqt he kim insann ruhlu itkisini dy bilmz. Allahn ltf azad surtd hr bir cana tklif edilirdi. Mjd ham zn eyni drcd sslnirdi: Susayan qoy glsin, arzu edn qoy hyat suyunu mft gtrsn (Vh. 22:17). Baqasna z xasiyytini, z keyfiyytlrini vermk imkanszdr. He kim baqa adamn vzin Ruha malik ola bilmz. Ruhun iinin mhsulu olan xasiyytini he kim baqasna ver bilmz. Nuh, Daniel v yyub... - Rbb Allah deyir, - n oullarn, n d qzlarn qurtarar, salehliklri il yalnz z canlarn qurtarar (Yez. 14:20). nsann xasiyyti snaq vaxt akar edilir. Gec yars Budur, adaxl glir, onu qarlamaa xn! ar eidilnd v yatan qzlar oyandqda drhal myyn oldu ki, ba vern hadisy kim hazrdr. Onlarn he birin baqa bir xbrdarlq verilmmidi, onlarn hr biri gzlnilmdn oyandlar; fqt bir qismi qabaqcadan ola bilck hadisy hazrlamdlar, digrlri is a-ba qaldlar, hazr olmadlar. Elc d bu gn insan lml z-z qoyan gzlnilmz v gmanedilmz flakt, tsadf akar edir ki, bu insan Allahn vdlrin real imana malikdirmi, onun qlbi ltf il dstklnirmi. n byk, axrnc snaq insann dnya hyat sona atan zaman glir, onda qlbin tlblrini dmk artq ox gec olur.

259

On qz dnya tarixin mxsus axamda sbirsizlikl gzlmkddir.

Onlarn

hams zlrinin Msih iman etdiklrini byan edirlr. Hams dvti eidiblr, msihi ad alblar, raq gtrblr v hams byan edirlr ki, Allaha xidmt edirlr. Hams Msihin gliini gzlyirlr. Fqt onlarn bei buna hazr deyildir. Onlarn bei mttl qalacaq, myus olacaq v ziyaft girmyck. Son gnd bir oxlar Msihin Padahlna girmy hquqlar olduunu byan edrk, deycklr: Biz Snin nnd yeyib-iirdik v Sn bizim klrd yrdirdin. Ya Rbb, Ya Rbb, biz Snin isminl peymbrlik etmdikmi?... v Snin isminl ox mczlr yaratmadqm? Fqt cavabnda onlar eidcklr: Siz deyirm ki, sizi tanmram, haradansnz; Mndn uzaqlan (Lk. 13:26, 27; Mt. 7:22). Bu hyatda onlar Msihl etibarl mnasibtlr yaratmadrlar; buna gr smavi dil onlara yaddr, onlar smavi sevincdn uzaqdrlar. Zira, insan dnclrini insann znd olan ruhdan baqa insanlar arasnda kim bilr? Belc d, Allahn dnclrini Allahn Ruhundan baqa he kim bilmir (1Kor.2:11). nsann n vaxtsa eitdiyi szlr izind bu szlrdn qmlisi yoxdur: Mn sizi he vaxt tanmamam. Sizin rdd etdiyiniz Ruhun mhbbti, yalnz o, sizi n ziyaftin qona ed bilrdi. Fqt siz onda itirak etmirsiniz. Onun i sizin tutulmu gzlriniz dmyck, onun nmsi sizin eitmyn qulaqlarnza atmayacaqdr. Bu ziyaftin sevgisi v sevinci sstlmi dnyvi rkd qarlql sevinc oyada bilmz. Onlarla gr hazr olmadnza gr siz gylrdn istisna edilmisiniz. Biz Budur, adaxl glir! nidasndan oyanb, drhal Rbbi qarlamaa hazrlaa bilmycyik. Btn yerdki hyatmz mddtind Msihdn uzaqda yaayb v eyni zamanda Onunla gylrd nsiyyt hazrlamaq imkanszdr. All qzlar z raqlar zn ya qablarn qabaqcadan hazrlamdlar. Onlarn raqlar intizar gecsini iqlandran parlaq alovunu saxlayrd. Onlarn i adaxlnn rfin btn trafa yaylrd. Qaranlqda parlayaraq, o, adaxlnn evin aparan yolu toy mclisi olacaq ev kimi iqlandrrd. Belc, Msihin hqiqi davamlar dnyann qaranlnda nur samaldrlar. Mqdds Ruhun saysind Allahn Sz, zrin axd hr ksin hyatn yenildirir. nsanlarn ryind lahi Klamn prinsiplrini kklndirrk, Mqdds Ruh onlarda lahi keyfiyytlr inkiaf etdirir. Onun izztinin nuru - Onun xasiyyti

260

ardcllarnn qlblrind yanmaldr. Belc, onlar Allah izztlndirrk, Adaxlnn iqamtgahna, Smavi hr, Quzunun toy mclisin gedn yolu nurlandrrlar. Msld adaxl n qaranlq saatda, gec yars gldi. Belc, Msihin glii d dnya tarixinin n qaranlq dvrnd ba verck. Nuhun v Lutun dvrlri nsan Olunun glii rfsindki dnyann tsvirini verir. Yaz bu dvr iar edrk gstrir ki, eytan hmin gnlrd tam qdrt... v yalan xariqlrl hrkt edck (2 Saln. 2:9, 10). Bu son gnlrd onun hiylgr ii qaranln qatlamas il hr cr yalann, cfngiyyatn grnmmi tntnsi il mayit edilck. eytan z hiylsi il yalnz ayr-ayr adamlar tutmayacaq, hm d zn msihi adlandran imanllar cmiyytlrin tsir edck. Byk kfr zlmt gtirck, gec yarsnda olan zlmt, o zlmt ki iq keirmir. Allahn xalq zn o, snaq gecsi, alama gecsi, hqiqt gr tqiblr gecsi olacaqdr. Fqt bu gec zlmtindn Allahn nuru parlayacaqdr. O, qaranlqdan iq parlayacaq deyir (2 Kor. 4:6). N zaman ki yer qurulusuz v bo idi; drin sular zrind qaranlq var idi. Allahn Ruhu sularn zrind dolard. Allah dedi: Qoy iq olsun. q oldu (Yar.1:2,3). Belc, ruhlu zlmt gecsind d Allahn ssi eidilir: q olsun. O z xalqna deyir: Qalx, iqlan, nki nurun gldi, Rbbin izzti zrind gldi! (Ye. 60:1). Budur, - Yaz deyir, - dnyan qaranlq, mmtlri zlmt bryck. Amma Rbb zrin nur saacaq, izzti sni hat edck (Ye.60:2). Allah haqqnda yanl tsvvrn qaranl dnyan brybdr. nsanlar Onun haqqnda doru tsvvr itirirlr. Onlar Onu baa dmrlr v Onun haqqnda yalan danrlar. Bizim dvrmzd Allahn xbri, iq sazan v xilas etmk gcn malik olan xbr byan edilmlidir. Dnyaya Onun xasiyyti izhar edilmlidir. Dnyann qaranlna Onun izztinin i, yaxlnn, mrhmtinin v hqiqtinin i axdlmaldr. Yeaya peymbr bu i haqqnda deyir: Ey Siona mjd gtirn, yksk daa x! Ey Yeruslim Xo Xbr gtirn, ucalt ssini, car k, qaldr ssini, qorxma. Yhuda hrlrin de: Budur Allahnz! Budur, Xudavnd Rbb z qvvsi il glir, O, qdrtl hkm edck, Mkafat Onunladr, nam nnddir (Ye. 40:9, 10). Adaxln gzlynlr insanlara demlidirlr: Budur Allahnz! Ltfkar in son alar, mhv olan dnyaya axrnc mrhmt xbri Onun Mhbbt olduunun

261

vhyidir. Allahn vladlarna Onun izztini byan etmk grkdir. z xsi hyatmz v xasiyytimizin lyaqti il biz Allahn ltfnn bizim zn n etdiyini hamya nmayi etdirmliyik. Salehlik Gninin i onlarn xeyirxah ilrind - hqiqi szlrind v mqdds ilrind parlamaldr. Msih, Atann izztinin parlts, dnyaya iq kimi gldi. O, insanlara Allah izhar etmk zn gldi v Onun haqqnda yazlb ki, O, Mqdds Ruh v qdrtl msh edilmidir v yaxlq edrk dolard (Hv. i. 10:38). Nazaretin havrasnda O dedi: Rbbin Ruhu zrimddir; nki yoxsullara Mjdni bildirmk zn O Mni msh etdi; Mni qlbi snq olanlara fa vermy, sirlr azadlq, korlarn gzlrinin almasn tbli etmy, zab knlri azad etmy v Rbbin xo ilini elan etmy gndrdi (Lk. 4:18, 19). Bu ii O z agirdlrin d taprd. Siz dnyann isnz, dedi O - Qoy sizin inz insanlarn qarsnda el parlasn ki, xeyirxah ilrinizi grsnlr v Gydki Atanza hmd etsinlr (Mt. 5:14, 16). Bu, Yeaya peymbrin tsvir etdiyi ilrdir: Yediyiniz ryi acla

bldrmk, yurdsuz kasblar eviniz gtirmk< lpaq grnd geyindirmk, yaxnlarnzdan kmyinizi sirgmmk grkdir. Onda fq kimi nurunuz saacaq, tezlikl fa tapacaqsnz, qarnzda salehliyiniz gedck, Rbbin izzti siz arxa olacaq (Ye. 58:7, 8). Belc, ruhlu qaranlq gecsind Allahn izzti Onun imanllar cmiyytinin izind parlayaraq, hamya iq sar, yilmilri qaldrr v kdrlilr tslli verir. Hr yandan dnyvi blalar irisind mhv olan insanlarn fryadlar ucalr. trafmzda ehtiyac olanlar v iztirab knlri grrk. nsanlarn hyatdak blalarn, onlarn bdbxtliklrini ynglldirmk v yumaltmaq grkdir. Bel ilr adi tblidn qat-qat artq nticlr verck. Aclara qida, lpaqlara paltar, evsizlr snacaq vermk lazmdr. Fqt biz bundan da byk ilr grmy arlmq. Qlbin yansn yalnz Msih dy bilr. gr Msih bizd yaayrsa, bizim rklrimiz lahi fqtl dolur. Buna kimi smimi msihi mhbbtinin gizli olan mnblri indi alacaqdr. Allah bizi ehtiyac olanlarla ancaq paylamaa deyil, hm d onlara dost fqti il, sevinc gtirn mid szlri il, tmnnasz dstkl tslli vermy dvt edir.

262

Msih xstlri saaldanda O, llrini onlarn stn qoyurdu. Elc d biz dstk vermk istdiyimiz adamlarla sx dostluq laqsi yaratmaq grkdir. Bizim trafmzda hr cr midini itirmi adamlar oxdur. Onlar yenidn gn ina qaytarn. oxlar csartini itirmilr. Onlara tslli szlri deyin. Onlarn namin dua edin. Hyat ryin ehtiyac olanlar da oxdur. Onlara lahi Klam oxuyun. Bir oxunun xstliyini he bir dnyvi drman il saaltmaq mmkn deyildir, onlara he bir hkim kmk etmyck. Onlarn canlar namin dua edin; onlar saya gtirin. Onlara deyin ki, Gileadda drman vardr v faverici oradadr. q xeyir-duadr, mumi xeyir-duadr ki, z srvtlrini nakr, pozun v dm dnyaya axdr. Salehlik Gni d beldir. Gnahn qm v iztirab qaranlna brnm dnya lahi mhbbtin idrak il iqlanmaldr. Gylrin taxtndan axdlan bu iq he kimi, he bir adam knarda qoymamaldr. mid v mrhmt xbri dnyann hr ucuna atdrlmaldr. O zaman arzu edn hr ks Allahn verdiyi gc balana bilr v Onun qarsna xaraq, xilasedici dstyini hiss edr, Onunla ittifaq balayaraq qlbind slh malik olar. Btprstlr daha gec yars zlmtind olmayacaqdrlar. Zlmt Salehlik Gninin parlaq alar altnda dalacaqdr. Chnnm qvvlri mlub edilcklr. Fqt Allahn in dnyaya gtirmk zn zmz bu ia malik olmalyq. Allahn iind insann z nyins mnbyi ola bilmz. He kim xsi sylri il zn Allah zn iq daycs ed bilmz. Bundan tr qzl ya qzl borucuqlara axdlmaldr, bu borucuqlar qzl ya qabndan mbdin raqlarna aparr v parlaq, gz qamadran iq salr; sma elilri trfindn qzl ya axdlmaldr. Bu daima insana veriln Allahn mhbbtidir ki, ona baqalar il bu i paylamaq imkan verir. Qzl mhbbt ya asanlqla iman vasitsil Allaha birlnlrin rklrin axr v Allah onlara hqiqi, rkdn olan xidmtlrind xeyirxah ilril parlamaa imkan verir. Gylrin btn mnblri byk v hdsiz olan Mqdds Ruhun namnda gizlnmidir. gr Onun ltfnn axnlar bzn insanlara atmrsa, bu, Allahn tqsirindn deyildir. gr insanlarn zlri hqiqtn smavi srvtlr malik olmaq istsydilr, hr ks Onun Ruhu il dolmu olard.

263

Hr adama canl arx olmaq stnly bx edilmidir ki, onun vasitsil Allah dnyaya z Ltfnn srvtlrini, Msihin tknmz cvahiratn axdr. Msihin Onun Ruhunu v xasiyytini dnyaya izhar ed bilck vasitilr malik olmaqdan byk arzusu yoxdur. Dnyann insan vasitsil izhar ediln Xilaskarn mhbbtin olduu qdr he ny ehtiyac yoxdur. Gylr sbirsizlikl yeni-yeni arxlar gzlyir ki, onlarn vasitsil mqdds zeytun ya insanlarn rklrin axdlaraq, onlar sevinc v xeyir-dua il doldura bilck. Msih hr ey etdi ki, Onun imanllar cmiyyti yenilrk dnya zn a evrilsin, mmanuelin izztinin daycs olsun. O hr bir msihini yksk iq v slh atmosferi ruhu il hat etmk istyir. styir ki, biz z xsi hyatmzda Onun sevincini baqalarna azaq. Mqdds Ruhun insanda mvcud olmasnn doru lamti ondan axdlan smavi mhbbt axndr. lahi dolunluq Msihin qdslmi davamlarnn vasitsil yaylaraq, baqa adamlarn zrin d axacaqdr. Hqiqt Gni z alarnda fa gtirir (Ml. 4:2). Ona gr Msihin hr bir hqiqi davamsndan insanlara hyat, sart, mid v hqiqi fa gtirn tsir trmlidir. Msihin dini, sadc gnahlarn balanmasndan daha byk eylr verir; O bizim zrimizdn gnahlarmzn uzaqlamas v ml gln boluun Mqdds Ruhun namlar il dolmas demkdir. O, lahi paklama, Allahda sevinc malik olmaq demkdir. O, eqoizmdn azad olmu v Msihl dolmu rk demkdir. Msih qlb hakim olanda insan pakla, gnahdan azadla malik olur. Mjd plannn izzti, dolunluu, taml onun hyatnda icra edilir. Xilaskar qbul etmk insana kamil mhbbtin, kamil slhn v kamil yqinliyin parlaqln bx edir. Bel adamn hyatnda izhar edilmi Msih xasiyytinin gzllik v ecazkarl hadt edir ki, Allah hqiqtn z Olunu dnyaya gndrdi ki, O, dnyann Xilaskar olsun. Msih z davamlarna trafdak insanlarn stn iq samaq zn sy

gstrsinlr dey mr etmir. O deyir: Qoy sizin inz parlasn. gr siz Allahn ltfn maliksinizs, iq artq sizddir. n qarsn ksn manelri knarladrn v Rbbin izzti alacaqdr. trafdak zlmti datmaq zn parlamaya

bilmycksiniz.

264

nsan varlqlarnda v onlarn vasitsil Onun xsi izztinin izhar edilmsi gylri insana o qdr yaxnladracaqdr ki, insan bdninin mbdind mskunlaan gzllik Xilaskarn mvcud olduu hr ksd grnck. Msihin insann ryind mvcud olan bu izzti insanlar clb edck. Bu sul il Allah zn fth edilmi bir ox qlblrdn ucalan alq v minntdarln geni axn vasitsil izzt geriy, byk Vericiy qaydacaqdr. Qalx, iqlan, nki nurun gldi, Rbbin izzti zrin gldi! (Ye. 60:1). Bu xbr Adaxln qarlamaa xanlara verilmidir. Msih byk izzt v qdrtl glck. O z xsi izzti v Atann izzti il glck. Btn mqdds mlklrl birlikd glck. O zaman ki, btn dnya zlmt qrq olacaqdr, iq Ruhun mvcud olduu hr bir mqddsdn axacaqdr. Onlar ilk olaraq Onun kinci gliinin in duyacaqlar. Onun bykly pak iqla parlayacaq v Ona xidmt ednlrin hams Xilaskar Msihl frhlncklr. O zaman ki, gnahkarlar Onun mvcudluundan qazacaqlar, Msihin davamlar is sevincklr. yyub ata uzaqlara, Msihin kinci glii dvrn baxaraq, demidir: Mn Ona baxacaam, baqas yox, z gzlriml grcym (yy. 19:27 ). z sadiq davamlar zn Msih hmi daimi yolda v yaxn dost olmudur. Onlar Allahla sx ittifaqda, daimi nsiyytd yaamlar. Onlarn zrind Rbbin izzti domudur. Onlarda Allahn izztinin sa Msih vasitsil drk edilmsinin i ks olunmudur. ndi is onlar Padahn izzti inn parlaq alarnda Onun tam bykly izind adlanrlar. Smavi gr onlar hazrdrlar, nki oxdan bri gylri z rklrind saxlamdlar. Gylr ynlmi v parlaq haqq Gninin alar il iqlanm siftlr yaxnlaan xilasn sevincind Adaxlnn qarsna xaraq, nida edirlr: Budur bizim Allahmz! Ona etibar etdik, O bizi qurtard (Ye. 25:9). V sanki byk bir izdihamn ssini, gur-gur axan sualarn tlatmn, qvvtli gy gurultularnn ssini eitdim. Onlar deyirdilr: Haleluya! nki Kll-xtiyar Rbb Allahmz sltnt srr. Sevink v adlanaq v izzti Ona verk! nki Quzunun toy saat gldi. Onun glini zn hazrlad... V mlk mn dedi: Yaz: Quzunun toy ziyaftin dvt olunanlar n bxtiyardrlar! O, rbblrin Rbbi v padahlarn Padahdr v Onunla brabr olanlar dvt edilmi, sezilmi v sadiqdirlr (Vh. 19:69; 17:14).