KLAVYE

Bilgisayarın en önemli giriş öğesidir. Üzerinde harfler, rakamlar, işaretler ve bazı işlevleri bulunan tuşlar
vardır. Türkçeye özel iki tür tuş düzenlemesi vardır: F klavye ve Q klavye.

BAZI TUŞLARIN GÖREVLERİ:

Esc (Escape): Verilen komutları iptal etmekte, bazen de programlardan çıkışta kullanılır.
Sekme (Tab): Yazıda imleci sağa doğru hızlı bir şekilde kaydırmaya yarar. (Başka tuşlarla birlikte farklı işlevler görür:
Alt+Tab: Pencereler arasında geçişi sağlar.)
Büyük Harf Kilitleme Tuşu (Caps Lock): Sürekli büyük veya küçük harf yazmakta kullanılır.Tuşa basıldığında gösterge
ışığı yanar.
Kaldırma (Shift) Tuşu: Tek başına bir görevi yoktur, başka tuşlarla birlikte kullanılır.Yazıda Shift'e basılı tutarken bir
harfe basarsak büyük harf yazar.Kelimenin yalnızca ilk harfini büyük yazacaksak Caps Lock yerine bu tuşu
kullanmalıyız.Ayrıca birden çok karakter içeren tuşlarda üstteki karakterin yazılmasını sağlar.
Kontrol (Ctrl) Tuşu:Tek başına bir görevi yoktur, başka tuşlarla birlikte kullanılır.(Ctrl+X vb.)
Windows Tuşu: Başlat mönüsünün açılmasını sağlar.
Alt: Açık pencerenin mönüsünün etkinleştirilmesini sağlar.
Boşluk Çubuğu (Space Bar) : Yazıda iki kelime arasında boşluk bırakmaya yarar.
Alt Gr : Tek başına bir görevi yoktur, başka tuşlarla birlikte kullanılır.Yazıda birden çok karakter içeren tuşlarda üçüncü
karakterin yazılmasını sağlar.
Enter: Yapılan işlemi onaylamaya yarar.(Bilgisayarı kapatmada olduğu gibi). Yazıda bir alt satıra geçmeye yarar.Ayrıca
seçili dosya ve klasörleri açar.
Back Space: Yazıda imlecin solundaki karakteri silmeye yarar.
Delete : Yazıda imlecin sağındaki karakteri siler.Ayrıca seçili dosya ve klasörleri silmeye yarar.
Insert : Bu tuşa basıldığında yazılan karakter imlecin sağındaki karakteri siler ve onu yerine geçer.
Home : İmleci bulunulan satırın başına götürür.
End : İmleci bulunulan satırın sonuna götürür.
Page Up : Yazıda imleci bir ekran veya bir sayfa yukarı götürür.
Page Down : Yazıda imleci bir ekran veya bir sayfa yukarı götürür.
Num Lock : Sayı tuşlarının sayı yazması ile yön tuşu olarak kullanılması arasında geçiş yapmasını sağlar.
Print Screen : Ekranda görülen her şeyin yazdırılmasını sağlar.
Yön Tuşları : Yazıda imlecin sağa, sola, aşağı ve yukarı hareket ettirilmesini sağlar.

BAZI FONKSİYON TUŞLARI :

F1: Yardım penceresini açar
F2: Dosya ve klasörlerin isimlerini değiştirmekte kullanılır.
F3 : Arama penceresini açar.
F4 : Adres çubuğu menüsünü açar.
F5: Dosya veya klasörün içeriğini yeniler.
F11 : Pencereyi tam ekrana dönüştürür.

NOT : Klavye tuşlarına her program tarafından farklı görevler yüklenebilir.Bu yüzden programa göre, burada
yazılanlardan farklı işlevler de görebilirler.

Acil Durumda Ekran Klavyesine Erişim

Diyelim ki Windows XP kullanıyorsunuz. Tuştakımınızın çalışmadığını varsayın. Ve sadece klavye ile
yapılabilecek çok önemli ve acil bir işiniz var. Telaşlanmadan, başlat menüsünü tıklayıp şu yolu takip edin:
Başlat - Tüm Programlar(Programlar) - Donatılar - Erişilebilirlik - Ekran Klavyesi
Bundan sonra yapacağınız şey, farenin okunu parmaklarınız gibi kullanmak..

FARE
Genellikle avuç içinde tutulan, hareketleri bilgisayar ekranındaki imlecin hareketlerini kontrol eden, bilgi giriş
aygıtı. Fare modeline göre üzerinde bir veya daha fazla sayıda tuş ve tekerlek bulunabilir. Fare el hareketlerini
mekanik, LED'li optik, laserli optik yöntemle algılayabilir. Fare elde ettiği bilgileri bilgisayara
kablo,kızılötesi, radyo dalgalar veya Bluetooth ile aktarabilir.

Bilgisayara Bağlanma Şekline göre Türleri

Kablolu Fareler :
Bilgisayarın ilk zamanında seri port ve AUTOEXEC.BAT dosyalarına özel eklenen sürücüler ile çalışan fareler,
zamanla PS/2 adlı porta alınmış ve çoğu işletim sisteminde alt seviyelerde desteklenmeye başlamıştır.
Günümüzde çoğu kablolu fare bilgisayara USB portundan bağlanır. Ayrıca çeşitli adaptörler vasıtasıyla USB girişler
PS/2'ye ya da tam tersine dönüştürülebilir.

Kablosuz Fareler :
Kızılötesi fareler: Bu fareler, bilgisayar ile iletişiminde bir kızılötesi sistem kullanır. Sistem, bilgisayarın seri,
PS/2 veya USB portuna takılır, fare ise sistemle kızılötesi ışınlar ile iletişim kurar. Eğer fare ile sistem arasına bir cisim
girerse, fare hareketleri hissedilmeyecektir. Bu tür farelerden günümüzde satılmaktadır.
Radyo dalgalı fareler: kızılötesi farelerden farklı olarak bu fareler iletişim için kızılötesi ışın yerine radyo
sinyalleri kullanırlar. Kapsama alanları genelde onlarca metre civarındadır.
 Bluetooth fareler: bu fareler, kimi bilgisayarlar ile entegre gelen Bluetooth kablosuz teknolojisini kullanarak
iletişim kurarlar. İlk iki türe göre büyük bir avantajları vardır: standart bir protokol kullandığı için her cihazla kullanılabilir
(PC, Apple ve hatta Pocket PC)

Hareketi Algılama Şekline göre Türleri :

Toplu Fareler :
Toplu fareler hareketi, altlarında bulunan ve farenin hareketi ile dönen bir top vasıtasıyla algılarlar. Bu top dışı
lastik kaplanmış, metal çekirdekli bir küredir. Topun hareketini algılayan tekerlerin üzerinde toz toplanması sebebiyle bu
tür fareler zaman zaman bakım gerektirirler
LED'li optik fareler :
Bu tür fareler altlarında bulunan LED'in yaydığı ışığın yansıması ile hareketi algılarlar. En üst modelleri 1000-
1600 dpi gibi yüksek hassaslığa varabilir.
Lazerli optik fareler:
Bu tür fareler altlarında bulunan lazer ışık kaynağının yaydığı ışıklar vasıtasıyla hareketi algılarlar. İmleç
hareketlerine çok yüksek hassasiyet isteyenler için uygun bir seçenektir. Hassasiyetleri 3000 dpi ve üzerine çıkabilir.
Hareketi algılama şekline göre fareleri üçe ayırırsak en pahalı tür lazerli optik farelerdir.
Touchpad :
(Ana madde: Dokunmatik teknolojisi)Touchpad birimi genellikle dizüstü bilgisayarlarda görülür. Dizüstü bilgisayarlarının
klavyelerinin hemen alt tarafında bulunur. Yaklaşık 5 x 5 kadar hassas alanı vardır. Kullanıcı parmağını bu hassas temas
üzerinde temas ettirerek işaretçinin hareketi sağlanır. Tıklama işlemi hassas olan bölgede parmakla iki kez vurmasıyla
sağlanır.

MONİTÖR
Monitör, görüntü sergilemek için kullanılan elektronik ya da elektro-mekanik aygıtların genel adı. Monitör, başta
televizyon ve bilgisayar olmak üzere birçok elektronik cihazın en önemli çıktı aygıtıdır. Monitör, plastik bir muhafaza
içerisinde gerekli elektronik devreleri, güç transformatörünü ve resmi oluşturan birimleri içerir. Monitörle bilgisayar
arasındaki iletişimi ekran kartı sağlar. Yani, monitörden çıkan veri kablosu bilgisayar kasasında ekran kartına bağlanır.
Monitörlerin boyutları inç ölçü cinsinden belirlenir. Monitörlerin boyutları, 14 inç, 15 inç, 15.4 inç(laptop), 17 inç, 19 inç,
22 inç gibi değerlerle ifade edilir. Bu boyut monitör ekranının bir köşesinden diğer köşesine olan uzaklıktır.

Monitör Türleri
Monitörler iki tiptedir. CRT ve daha modern olan LCD monitörler. CRT monitörlerin boyutları bir televizyon gibi,
oldukça büyüktür. LCD monitörler ise çok daha incedir.

CRT monitör:
Bir monitörün en önemli parçası çeşitli elektronik devrelerle birlikte CRT (Chatode Ray Tube – Katot Işınlı Tüp)
denilen havası boşaltılmış ve ön yüzeyi binlerce fosfor noktacığından (dot) oluşan koni şeklindeki tüptür.
Bu tüpün geniş tarafı dikdörtgen şeklindedir. Diğer dar tarafında ise elektron tabancası bulunur.Tabanca içerisindeki
katot levhaları tel fleman (ısıtıcı) ile ısıtılır ve tüp içerisinde serbestçe dolaşan elektron bulutu oluşturulur. Negatif
kutuplandırılan katotlar ile pozitif kutuplandırılan ekranın iç yüzeyi arasında büyük bir gerilim farkı uygulandığında
katotlarda oluşan elektronlar dış yüzeye doğru fırlar.Sabit olarak yerleştirilen odaklama elemanları bu elektronları bir
araya getirerek bir ışın halinde ekran orta yüzeyinde odaklar. Bu ışını ekranın istenilen taraflarına yönlendirmek için
elektron tabancasının etrafında yatay ve dikey saptırma bobinleri bulunur. İşte bu ışının ön yüzeyde gezdirilmesi
suretiyle ortaya görüntüler çıkar.Ekran kartından sinyal geldiği müddetçe bu ışın monitörün sol üst köşesinden
başlayarak fosfor ile kaplı ön yüzeyi tarar. Burada verecek çinko oksit türevi kullanılr Noktanın hızlı hareketi görüntüyü
oluşturur.Gözümüz gecikmeli algıladığı icin görüntü oluşur.Elektron demetinin ekranda saniyede kaç resim taradığı
ekran kartı tarafından belirlenir. Bu değer saniyede 50 ile 120 arasında değişir. Bu değerler “tazeleme” frekansı olarak
isimlendirilir. Değerin yüksek olması görüntü kalitesini ciddi ölçüde artıracaktır. Değer düşük olursa monitörde gözü
yoran kıpraşımlar daha da fazla olacaktır.Renkli monitörlerde renklerin oluşması için üç temel renk (kırmızı-yeşil-mavi)
kullanılır. Her renk için elektron tabancası içerisinde bir ışın demeti oluşturan eleman vardır. Ayrıca ekran yüzeyi de üç
ayrı renkten oluşan fosfor tabakasından oluşur. Bu tabakalar delikli bir maskenin arasından aydınlatılır. Hassas bir
şekilde ayarlanan bu deliklerde her renge ait ışın demeti sadece o renge çarpar.Monitördeki her nokta üç ayrı renkteki
fosfor damlacığından oluşur. Bu üç fosfor damlacığı da bir araya gelerek “pixel” leri oluşturur. Birbirine en yakın aynı
renkteki iki noktanın merkezleri arasındaki uzaklığa “dot pitch” denir. Nokta aralığı anlamına gelen bu ifadenin bu günkü
değerleri 0.24 mm ile 0.28 mm arasında değişmektedir. Bu değerlerin küçük olması görüntü kalitesinin artması anlamına
gelir.
LCD Monitörler:
Ana madde: Sıvı kristal ekran.LCD (Liquid Cyristal Display) monitörlerde görüntü sıvı kristal diyotlar yardımıyla
sağlanmaktadır. Bu diyotlara gerilim uygulandığında, içlerindeki moleküllerin polarizasyonu değişmekte ve beraberinde
de diyodun geçirgenliği değişmektedir. Bu duruma dijital saatlerde de rastlamaktayız. Normalde şeffaf olan bu diyotlara
gerilim uygulandığında geçirgenliklerini kaybederler ve siyaha dönerler. Renkli LCD monitörlerde ise çok ufak ve birden
fazla diyot kamanı kullanılarak görüntü alınmaktadır.LCD monitörler DSTN ve TFT olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Ucuz
olan ve “passive matrix” teknolojisini kullanan DSTN (Dual-Scan Twisted Nematic)’ler çözünürlükleri ve görüş açıları
TFT’lerden düşük olan monitörlerdir. Bu monitörler genelde dizüstü bilgisayarlarda kullanılmaktadır. TFT (Thin Film
Transistor)’ler ise “active matrix” adı verilen ve görüntüyü daha parlak ve keskin gösteren bir teknoloji kullanırlar.
TFT’lerde her piksel bir ya da dört transistör tarafından kontrol edilir ve bu sayede flat panel ekranlar arasında en iyi
çözünürlüğü sunarlar.

NOT: Ders notları sizlerin katkılarıyla ( ödev,araştırma,… ) genişletilecektir…