B-Vincin elik Konstruksiyonu

Gezer kpr vinlerde genelde mukavemet deeri yksek olan HEA , HEB , I profiller veya kutu profiller kullanlr. Kutu profiller iilik ve maliyet bakmndan ucuzdur. Ancak yan levhalarn buruma tehlikesi vardr. Standart profillerin gerekli dayanm salayamad durumlarda ok cazip bir seenektir. Bu almada HEA profil kullanacaz.

ekil B 1 : Kutu profil ve HEA profil

Vinlerde kiri seimi ykten kaynakl oluan sehimlere gre yaplr. Bu sayede kiriin fonksiyonunu en iyi biimde gerekletirmesi salanr. ncelikle en ok zorlanan kesitte gerekli atalet momenti bulunur ve atalet momentini karlayabilecek bir profil seimi yaplr. Ardndan seilen atalet momentine gre gerekli mukavemet kontrolleri yaplr.

ekil B 2 - Kiriin Ykleme Durumu. Ykn ve Kiri Arlnn Oluturduu Moment

Yukardaki ekilde grld gibi kirie araba tekerleklerinde iki ayr noktada kuvvet aktarlr. Bu kuvvetleri LTA mesafesi boyunca sabit moment oluturur. Ayrca kiriin kendi arlnn oluturduu yayl yk nedeniyle bir eri eklinde moment oluur. ki momentinde birleimi ekil B 2 de verilmitir.

Aklama Vincin kaldrma kapsitesi * alma saati * Kaldrma hz * Kaldrma ykseklii * Kiri boyu * Kiri akl Araba tekerlek aks mesafesi Araba yrme hz * Vin (kpr) yrme hz * Araba tekerlek says Sehim katsays Vincin ykleme hali Kaldrma snf - DIN 15018 ** Ykleme grubu - DIN 15018 ** Tahrik grubu DIN 15020 ** Ykn kpr rayna en yakn mesafesi Kaldrma yk katsays z arlk katsays FEM Araba arl FEM

Ksaltma Deer FY 10000 kg = 98100 N vk H LK LKA LTA vA vV ntek kf 4 m/dk 9m 20 m 1.5 m 2m 20 m/dk 25 m/dk 4 1000 H2 B4 1Am 1.5 m 1,08 1.1 900 kg = 8829 N

Tablo 1 B - Vin Bilgileri (* Mteri Verileri) (**Mteri Verilerine Gre Belirlenene Standartlar)

B.1 Kiri Profilinin Seimi

Hesablar balarken y (yatay eksen) eksenine gre hesaplara balanr. Iyy kesitindeki atalet momentine gre kiri profili seimi yaplr.

ekil B 3 - Kiriin ykleme diyagram

B.1.1 Tekerleklere Etki Eden Dik Kuvvet Arabann arlndan ve ykn arlndan etki eden dik kuvvetlerdir. FTD olarak gsterildi. ( )

B.1.2 Gerekli Sehim Miktar Kiriin fonksiyonun en iyi ekilde gerekletirebilmesi iin gereken sehim miktardr.

B.1.3 Gerekli Eylemsizlik Momenti ( ) [ ( ) ]

Seilecek profilin kesit atalet momenti burada bulunan deerden daha byk olmaldr. Yaplan mukavemet kontrol hesabnda sonu yeterli bulunmazsa daha byk atalet momentli profil seilerek kontrol hesab yeterli sonu alnana kadar srdrlr. E deeri kiri malzemesinin elastite modldr. Biz St37-2 (S235) yapsal elik kullanacaz. Ayrca grld gibi ykten kaynakl oluan sehim hesaba katlmtr. Eer malzemenin maksimum gerilmesine gre hesap yaplsayd sehim miktar ok yksek kacak ve kiri fonksiyonun yeterince yapamayacakt. Detayl karlatrmasn kiriin gerilme hesaplarnda yapacaz.

B.1.4 Kiriin Profil Seimi ve Kiri Malzemesi zellikleri Gerekli atalet momenti hesaplandktan sonra aadaki tabloya gre standart profil seimi yaplr. Gerilme hesaplarnda ise seilen profilin atalet momenti ve mukavemet momenti kulllanlr. Gl kesit (y) yatay eksen olarak alnmtr.

Kiri malzemesi olarak genelde DIN St37-2 veya St52-3 yapsal elikleri kullanlr. Bu elikler maliyet, ekme dayanm ve bulunabilirlik bakmndan olduka idealdir. St37-2 eliinin zellikleri: Elastite Modl E : 21000Mpa Poisson Oran v : 0.28 zktlesi p : 7800 kg/m3 Emniyetli ekme Dayanm H hali iin : 210Mpa

B.1.5 Kiriin Birim Arl

Formlde grld zere kiriin 1m birim arl hesaplanmtr.

B.1.6 Kiriin Mukavemet Hesab Kiriteki normal eilme gerilimi, kirii etkileyen tm kuvvetlerden oluan gerilmelerin toplamdr. ( )

1 2 3 4 5 kB k

Kiriin z arlndan oluan gerilirim Arabann toplam arlndan oluan gerilim Ykn arlndan oluan gerilim Atalet kuvvetlerinden oluan gerilim Araba kaslmasndan oluan gerilim Ykleme grubu katsays Kaldrma yk katsays

B.1.6.1 Ykleme Grubu Katsays kB

Ykleme grubu katsays yklenme grubuna gre seilir. Hesaplanan vincin katsays kB@B4 = 1.08

B.1.6.2 Kiriin Kendi Arlndan Oluan Gerilim 1 Kiriin kendi arl kiri zerinde yayl yk etkisi yapcaktr. ( )

k qk qs LK Wy

Kiriin z arlk katsays Kiri birim arl Varsa servis patformu arl Kiri boyu Kiri profilinin mukavemet momenti

ekil B 4 - Kiri yayl yk diyagram

ekil B 5 - Kiri reaksiyon kuvvetleri

ekil B 6 - Kiri Moment Diyagram

B.1.6.3 Araba Arlndan Oluan Gerilme 2

ekil B 7 - Araba arlndan oluan yklerin diyagram

B.1.6.4 Kaldrma Yknden Dolay Oluan Gerilim 3 Ykn z arlndan oluan oluan gerilim arabann z arlklarndan oluan gerilim gibi hesaplanr. Burada ykn kuvveti FY devreye girer.

ekil B 8 - Yk ve araba arlndan oluan reaksiyon kuvvetleri (Araba kiriin ortasnda)

ekil B 9 - Yk ve araba arlndan oluan moment diyagram (Araba kiriin ortasnda)

B.1.6.5 Atalet Kuvvetlerinden Dolay Oluan Gerilme 4 Atalet kuvvetlerinden oluan gerilim F ( 16 ) ve ekil 10 ile hesaplanr. Vin kirii ve arabann ktlesinin dourduu atalet kuvvetinden oluan gerilim, DIN 15 018 e gre bulunan yatay kuvvetler ile hesaplanr. DIN 15 018 e gre ivme veya frenlemeden doan ktle kuvvetlerinin sonucu olarak yatay tekerlek kuvvetleri aada gsterildii gibi bulunur. Bu hesaplarda vin tekerleklerinin ikisinin karlkl ayr ayr tahrik edildii kabul edilir. Vincin atalet kuvvetlerinden ileri gelen gerilim demek, frenlenen tekerleklerdeki srtnme kuvvetinden oluan momentin dourduu gerilim demektir. Tekerleklerdeki dik kuvvet hesaplamasnda yk dikkate alnmaz. nki yk halatla arabaya bal olduundan halat snmleme ii grr ve ykn tekerlei etkilemedii kabul edilir. [ ( ) ]

B.1.6.6 Araba Kaslmasndan leri Gelen Gerilme 5 Araba yrynde vin kiriine araba kaslmasndan ileri gelen yatay moment kuvvetinin hesabnda FEM'den alnan kasma katsays 0,2 kabul edilerek daima emniyetli tarafta olunmas salanmtr. Bu katsay yatay kuvvetlerin dik kuvvetlere olan orann gsterir. LKA : Kiri Akldr [ ]

B.1.7 Kirite Oluan Kesme Gerilmesi Kesme gerilmesi, kesme yknden, yani arabann, kaldrma yknn ve kiriin z arlk kuvvetlerinden ileri gelen gerilmedir. Bu gerilme, kesme kuvvetinin kiriin kesmeye kar koyan alanna blnmesiyle hesaplanr. AK : Kiri profilinin alandr.

B.1.8 Toplam Karlatrma Gerilmesi Vin kiriinde toplam karlatrma gerilimi bulunup bu emniyetli mukavemet deerleri ile karlatrlr. Dinamik kontrol iin yerine gelmelidir. , Statik kontrol iin artlar

B.2 Kpr Ray Baglants

Vin ke kuvvetlerinden oluan gerilmeler ok kktr. Bu nedenle yukardaki standart balant ekillerinden biri tercih edilir. D1 lsnde kiri raya civatayla yandan balanmtr. zm pahaldr. D2 tipinde ray zerine bindirme yaplarak balanmtr. Bindirilen ykseklik kiri yksekliinin kadar olabilir ancak 150mm den aa inmemelidir. D3 tipindede kiri raya bindirilmitir fakat kiri ykseklii dahada artmaktadr. Bu nedenle D2 tipi byk kiriler iin ideal zmdr.

B.3 Toplam Sehimin Belirlenmesi

B.3.1 Kiriin z Arlk Sehimi Kiriin z arlk sehimi tam yayl yk altnda klasik kiri sehimi olarak hesaplanr. ( )

B.3.2 Tekerlek Dik Kuvvetinden Oluan Sehim ( )

[ (

) )]

B.3.3 Toplam Sehim

B.4 Kiri Konstrksuyon zet Tablosu

( Tekerlek Dik Kuvvetleri )

Gerekli Sehim ( )

Gerekli Profil Atalet Momenti

) ]

Kiri Birim Arl

Kiriiin Servis Platform Arl Kiri z Arlndan Oluan Gerilme Araba Arlndan Oluan Gerilme

qs (kgm) ( )

Yk Arlndan Oluan Gerilme Atalet Kuvvetlerinden Oluan Gerilme Araba Kaslmasndan Oluan Gerilme Toplam Gerilme (

Toplam Kayma Gerilmesi

Karlatrma Gerilmesi

B.5 - 10Ton 20Metre Vincin Hesaplar

B.5.1 Mukavemet Hesaplarnn Yaplmas Tekerlek Dik Kuvveti: Gerekli sehim: Gerekli Atalet Momenti :
( ) ( )

) ]

Seilen Profil: 3034000000 mm4 atalet momentine sahip HE800A profilidir. Profil bilgileri aadaki tabloda verilmitir. Iy Ay Wy qk
(

3034426475 mm4 28582mm2 9480000 mm3 224 kg/m , 0.224 kg/mm

)

Kiriin z arlndan oluan gerilme, Araba arlndan oluan gerilme, Yk arlndan oluan gerilme, Atalet kuvvetlerinden meydana gelen gerilme, * ( )

( ( )

+ [ ) ]

Araba kaslmasndan meydana gelen gerilme, Toplam Gerilme Kayma gerilmesi Karlatrma gerilmesi (
( )

B.5.2 Mukavemet Kontrolnn Yaplmas B.5.2.1 Statik Kontrol

Karlatrma gerilmesi grld gibi malzemenin emniyetli ekme gerilmesinde dk kt B.5.2.2 Dinamik Kontrol

Karlatrma gerilmesi grld gibi malzemenin emniyetli ekme gerilmesinde dk kt