Mustafa Kemal niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Dergisi Mustafa Kemal Journal of University Social Sciences Institute Yl/Year:

2008 Cilt/Volume: 5 Say/Issue: 9

1526 TARHL TAHRR DEFTERNE GRE ANTAKYA VE EVRESNDEK TRKE YER ADLARI HAKKINDA BR DEERLENDRME*
Yrd. Do. Dr. Ahmet GNDZ Mustafa Kemal niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Tarih Blm

zet Bu almada 1526 tarihli Tapu-Tahrir defterindeki kaytlar dikkate alnarak Antakya ve evresindeki Trke yer adlar ele alnmtr. Blgede 288 ky ve 438 mezraa olmak zere toplam 726 yerleim yeri mevcuttur. Ancak, 16 ky ve 38 mezraa ift isimli olup, bunlar da ilave ettiimizde toplam 780 yer ismi tespit edilmitir. Bunlarn 153 Trke kkenlidir. Bu Trke kkenli yer adlar 7 ayr kategoride deerlendirilmitir. Anahtar Szckler: Antakya, Altnz, Kuseyr, uur, Cebel-i Akra, Sveyde.

TURKISH NAMES OF THE PLACES IN ANTAKYA AND ITS SURROUNDINGS ACCORDING TO TAPU-TAHRIR REGISTER BOOK DATED 1526.
Abstract Turkish names of the places in Antakya and its surroundings were investigated based on the Tapu-Tahrir Registration Book dated in 1526. The investigated area consisted of 726 living places with 288 villages and 438 small villages (mezra). However, some of the places had double names. With the addition of double named 16 villages and 38 small villages, there were 780 names for the places. Among the 780 names, 153 of were Turkish origin. Turkish Key Words: Antakya, Altnz, Kuseyr, uur, Cebel-i Akra, Sveyde.

Bu alma, 11-12 Nisan 2008 tarihinde dzenlenen VI. Hatay ve Tarih Sempozyumuna sunulan bildirinin yeniden gzden geirilmi ve geniletilmi halidir.

Ahmet Gndz

GR
Yer adlar, blgelerin tabii yapsndan, iklim artlarndan, bitki rts ve zerinde yaayan canllardan, ekonomik ve kltrel rnlerden etkilenmekte ve bu etki altnda yerler adlandrlarak, zerinde yaayanlar ile evre bir btnlk kazanmaktadr. Dolaysyla bir milletin yerleme tarihi bakmndan nemli belgelerden biridir. zel adlar ve zellikle kii adlarn inceleyen bilim dal onomastik, bu bilimin yer adlar ile uraan alt kolu ise toponimidir (Yediyldz, 1984: s. 25). lkemizde 1920lerden itibaren toponomi almalarna balanm ve bu alanda birok aratrma yaplmtr. Ancak, bu aratrmalarda daha ok modern yer adlar klavuzlar esas alndndan gnmz yer adlarnn tarihi kkenleri zerinde pek durulmamtr. Hlbuki arivlerimizde bulunan Tapu-Tahrir defterleri ve eriyye Sicillerinde Trkiyedeki yer adlar konusunda ok zengin bilgiler elde etmek mmkndr. Tapu-Tahrir defterleri Trkiye yer adlar aratrmalarnda son derece kapsaml kaynaklardr. Bu defterlerde ehir ve ky yerleim yerlerinin isimleri ile insan ve ekonomik kaynaklar hakknda ayrntl istatistik bilgiler bulunmaktadr. Bilindii zere, Antakya ve evresi zengin bir gemie sahip olup, tarihi sre ierisinde pek ok medeniyet ve kltre merkezlik etmitir. M.. 300lerde I. Seleukus tarafndan kurulan ehir, zaman iinde Sasani hkmdar I. Hsrev tarafndan tahrip edilmi ve Roma imparatoru Justinyanus tarafndan daha kk lekte yeniden kurulmutur. Sk sk savalara sahne olan ehir, M.S. 638de slam hkimiyetine, 968de Bizansn, 1084te Seluklularn, 1098 ylnda Hallarn idaresinde bulunmutur. 1268de ise Memluklar ehre hkim olmutur (Sahilliolu, 1991: s.228-232; Tekin, 2000: s.1-10). Yavuz Sultan Selimin Msr seferi ile 1516da Osmanl hkimiyetine getikten sonra da ehir idari olarak Halep eyaletine bal bir sancak stats ile ynetilmitir. Blgede XVI. yzylda yaplan tahrirlere gre Antakya kazas; Antakya, Suveyde, Altnz, Kuseyr, uur ve Cebel-i Akra nahiyelerinden olumaktadr (akar, 2003: s. 51-55). Blgesel bir nitelik tayan bu almamzda, Anadolunun gneyinde yer alan Haleb eyaletine bal Antakya kazas ve bal nahiyelerin yer adlar ele alnacaktr. ncelememizin kayna 1526 tarih ve 1040 nolu Tapu-Tahrir defteridir. Defter Babakanlk Osmanl Arivinde olup, toplam 1058 sayfadan ibarettir. Antakya kazas ve bal nahiyeler 74-273. sayfalar arasnda yer almaktadr. Defterin 74-107 sayfalarnda Antakiye Nahiyesi; 108-136 sayfalarda Altnz Nahiyesi; 137-190 sayfalarda Kuseyr Nahiyesi; 191-228 sayfa-

142

1526 Tarihli Tahrir Defterine Gre Antakya ve evresindeki Trke Yer Adlar Hakknda Bir Deerlendirme

larda Cebel-i Akra Nahiyesi ve 260-273 sayfalarnda da Suveyde Nahiyesi kaytlar mevcuttur. Bu defterde kaytl yerleme birimlerinin (ky, mezraa) kkenleri zerinde durulmu, ayrca kyaslamalar yaplabilmesi iin 1526 ylndaki Antakya ve evresi yer adlar listesinin ek olarak verilmesi uygun grlmtr.

ANTAKYA VE EVRES YERLEM ALANLARI

1526 tarihinde Antakya ve evresinde tahrir kaytlarna yansyan yerleim birimlerinin toplam says 726dr. Bu toplamn 288i ky, 438i mezraadr. Mezraalar genellikle geici ya da mevsimlik yerleim birimleridir. Bu arada, 16 ky ve 38 mezraa ift isimli olup, bunlar da ilave ettiimizde toplam 780 yer ismi deerlendirmemizde esas alnacaktr (Tablo 1). Tablo 1: Antakya ve evresi Yerleim Yeri Says (1526)1
No Nahiye 1 Antakiye 2 Altnz 3 Kuseyr 4 uur 5 Cebel-i Akra 6 Suveyde Genel Toplam Ky Says 27 55 88 55 52 11 288 Mezraa Says 85 42 103 63 92 53 438 Toplam 112 97 191 118 144 64 726

Antakya ve evresindeki Yer Adlarnn Kkenleri Antakya ve evresi yer adlar kken olarak Trke, Arapa, Farsa ve Rumcadr. Hakknda deerlendirme yapacamz adlar Trke kkenli adlar olacaktr. Tespitlerimize gre 780 yer adnn 153 Trke kkenlidir2. Bunlarn toplam ierisindeki oran % 20ye tekabl etmektedir. Ancak baz Trke kkenli kelimeler ile zellikle Arapa ve Farsa kkenli kelimelerin yan yana getirilerek birleik yer adlarnn da oluturulduunu ve bunlarn bu orann dnda tutulduunu belirtmemiz gerekir. Ayrca, az sayda muhtemelen Rumca kkenli ancak Trke fonetie gre kaydedilmi yer adlarna da tesadf edilmektedir.

1 2

Babakanlk Arivi, Tapu-Tahrir Defteri, No:1040, (=BA, TD, 1040) s.85/a-273/b. Baz bileik yer isimlerinden birinin Trke olmas dolaysyla o isim Trke olarak kabul edilmitir: Aniye Beg Depesi, Byk Burc, Cairiye-i Kk isimlerinde olduu gibi. Ayrca birka kategoriye dhil edilebilecek yer isimleri sadece bir kategoride gsterilmitir: Ac ren, Aca Pnr gibi.

143

Ahmet Gndz

ANTAKYA VE EVRESNDEK TRKE KKENL YER ADLARI KATEGORLER

Antakya ve evresi Trke kkenli yer adlarn yedi ayr kategori halinde gruplamamz mmkndr3. Bu yedi kategorideki yer adlarnn % 82sini evre ile ilgili adlar oluturmaktadr. Dier alt kategorideki adlarn oran ise % 18dir. Aada verilen tablo byle bir tasnifi yanstmaktadr. Tablo 2: Antakya ve evresindeki Trke kkenli Yer Adlarnn Kategorik Dalm
No Yer Ad Kategorileri 1 evre ile ilgili olanlar 2 Eya isminden kaynaklananlar 3 Boy ve Oymak adlarna dayananlar 4 Meslek adlar ile adlandrlanlar 5 ahs adndan gelen isimler 6 Hayvan adlarna dayananlar 7 Dier Toplam Adet 125 7 4 4 3 3 7 156 % 82 5 3 3 2 2 5 100

Tabloda grld zere, Antakya ve evresindeki Trke kkenli yer adlarnn byk bir blm evre ile ilgilidir. Bunun yannda yer isimleri byk oranda evrenin tabii ve fiziki artlarna uygundur. Bu da blgede yaayan Trklerin evreyle i ie yaadklarn, dolaysyla evreyi iyi gzlemlediklerini gstermektedir. Her bir kategorideki yer adlar aada ayrntl bir ekilde incelenmitir. evre ile lgili Adlar Kltr evrelerinden uzakta bir tabiatla karlaan insanlar bu yeni tabii evrenin etkisi altnda kalrlar. Onu tanmak ve tanmlamak iin yeni evrenin fizik artlarna uygun yer isimleri seerler ki bu durum Anadolu iin de geerlidir. Trkiyedeki yerleme yerleri ve mevkiler isimlerini genellikle tabii unsurlardan almlardr. Bu unsurlar arasnda zellikle toporafik zellikler bata gelmektedir. Da kenarlarnda, akarsularn yukar mecralarnda, kk tepeler zerinde, yamalarda, yaylalarda, taraalarda, bellerde, burunlarda yerlemi kyler arasnda, bulunduu mevkinin toporafik adn alanlar oktur (Karaboran, 1984: s.108). Antakya ve civarnda toplam 125 adet evre ile ilgili ad bulunmaktadr. Bunlar coraf zellikleri yanstan adlar, iklime dayal adlar, maden ve ta adlar, renklerle ilgili adlar olarak tasnif edebiliriz.
3

Mevcut yer adlar dikkate alnarak bu kategoriler oluturulmutur. Ancak, yer adlar ile ilgili yaplan almalardan da faydalanlmtr. Bkz. Akel: 2003, s.181-202.

144

1526 Tarihli Tahrir Defterine Gre Antakya ve evresindeki Trke Yer Adlar Hakknda Bir Deerlendirme
a. Coraf zellikleri yanstan adlar: Yeryz ekilleri ve su kaynaklarnn tasvirlerini belirten yer adlar bu grupta ele alnmtr. Bu grup iin tespit edilen toplam 82 adet yer ad aada tablo halinde verilmitir. Tablo 3: Corafya le lgili Adlar4
No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 Yer Ad Adaca Ac ren Aca Pnr Aniye Beg Depesi Aniye Kendi Bacaklu B Beli Bldr nce Budk Burcu Bulut Byk Burc Byk Cairi Cairiye-i Kk Cbldak ork Depedrn Derbend Derecik Estahyol Gke Gz Gke Pnr Gl Ovck Gzenek Gzlce Gzne Gzyek Gn reni Gzel Burc Hncuz Ilca Ilca Pnr kiz Oluk mn ren Kabck Kabuck Kala Drn Kaplca Kara Koz Karaca ay Karca ren Karay Nahiyesi Antakya Cebel-i Akra Suveyde Antakya Kuseyr Antakya Cebel-i Akra Suveyde Altnz Cebel-i Akra Altnz Antakya Antakya Altnz Cebel-i Akra uur uur Suveyde Kuseyr Altnz Cebel-i Akra Cebel-i Akra Cebel-i Akra Cebel-i Akra Cebel-i Akra Suveyde Cebel-i Akra Antakya Antakya Altnz Altnz Cebel-i Akra Cebel-i Akra Kuseyr Antakya Cebel-i Akra Altnz Cebel-i Akra Cebel-i Akra Antakya Antakya No 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 Yer Ad Kaya Pnar Kayck Kestel Krk Bercek Klk Klk Kzlca Kzlca Burc Kzlca ren Kocack Koz Pnr Kuruca Ovack Cebel-i Akra Kuyuck- dier Kk Sariye Krnek Kne ukuru Mara Marack Marack Marack Marack rme Depe Pnr Syluca Stm Pnr Sgd Ovs erafeddin Ovc Trnkl Toprkhisr Toprkiye Tulum Burcu Tuzl Ulck Ulck Azl Yrm depe Yylck Yenice Kend Youn Oluk Karsu Nahiyesi Cebel-i Akra Kuseyr Antakya Cebel-i Akra Cebel-i Akra Kuseyr Altnz Kuseyr Cebel-i Akra Kuseyr Cebel-i Akra Cebel-i Akra Cebel-i Akra Antakya Altnz Antakya Cebel-i Akra Suveyde Suveyde Altnz Kuseyr Kuseyr Cebel-i Akra Altnz Antakya Suveyde Cebel-i Akra Cebel-i Akra Cebel-i Akra Kuseyr Suveyde Altnz Cebel-i Akra Cebel-i Akra Cebel-i Akra Cebel-i Akra Antakya Cebel-i Akra Altnz Suveyde Altnz

BA, TD, 1040, s.87/a-273/a.

145

Ahmet Gndz

b. Bitkisel tasvire dayal adlar simlerini tabii bitki eitlerinden alan yer ve mevki adlarna olduka ok rastlanmaktadr. Aa, meyve, sebze, tahl, iek ve bitki yapsn oluturan blgelere dayanan yer adlar bu gruba girmektedir. Antakya ve evresinde bu grup iin 21 adet ad tespit edilmitir. Tablo 4: Bitkilerden Kaynaklanan Yer Adlar5
No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Yer Ad Arpalu Arpalu Arpalu Baecik nrck narluca Dz-aa Dz-aa Fndkiye Gebe-nar ncrl Nahiyesi Antakya uur Cebel-i Akra Antakya Cebel-i Akra Cebel-i Akra Cebel-i Akra Cebel-i Akra Suveyde Antakya Altnz No 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Yer Ad Kaba-Harnub Karca Dut Knamk Koz rn Koz Kozluca Nrluca Tut Cnmez nr Zeytn Beli Nahiyesi Antakya Antakya Altnz Cebel-i Akra Antakya Altnz Altnz Antakya Cebel-i Akra Antakya

Bunlardan Arpalu ad tahl; Baecik ad bahe; narck, narlca, Dz-Aa, ncirl, Karaca Dut, Narluca gibi adlar ise aa isimlerinden kaynaklanmaktadr. c. klimi tasvire dayal adlar: klim ile ilgili sadece 1 adet yer ad (Karlk) tespit edilmitir6. d. Maden ve talarla ilgili adlar: Kayalk ve talk arazilerle, bakr ve demir gibi madenlerin mevcut olduu topraklar zerinde veya yaknlarnda kurulan yerleim yerleri bu fizik artlar dikkate alnarak adlandrlmlardr. Bu alt grupta Antakya ve evresinde toplam 9 adet yer ad olup bunlar aadaki tabloda verilmitir. Tablo 5: Maden ve Talarla lgili Adlar7
No 1 2 3 4 5
5 6 7

Yer Ad Bar Kay Bakar-Kay Cerid Kaya Dkkn T Sr-Kay

Nahiyesi Cebel-i Akra Altnz Antakya Cebel-i Akra Suveyde

No 6 7 8 9

Yer Ad Sruca-Kay Suprin-T Timurta Yumurcak-Ta

Nahiyesi Cebel-i Akra Antakya Antakya Antakya

BA, TD, 1040, s. 86-a-270-a. BA, TD, 1040, s. 102-b, 128-b, 177-b. BA, TD, 1040, s. 93-a, 107-a, 235-a-246-b, 268-a.

146

1526 Tarihli Tahrir Defterine Gre Antakya ve evresindeki Trke Yer Adlar Hakknda Bir Deerlendirme

e. Renkleri tasvir eden adlar: Renk adlar ile ilgili yer adlarn, baz renk adlarnn dier ad bekleri ile birleik yer ad oluturmalarndan dolay, eksiksiz olarak tespit etmek mmkn deildir. Bununla birlikte; Ak, al, ala, boz ve kara renkleri ile oluturulmu 12 yer ismi tablo 6da gsterilmitir. Tablo 6: Renklerle lgili Adlar8
No 1 2 4 5 3 6 Yer Ad Acurun Acurun lcalar Alagz Ak-Kavur Alakendi Nahiyesi Altnz Kuseyr Cebel-i Akra Cebel-i Akra Antakya Altnz No 7 8 9 10 11 12 Yer Ad Boylca Boz yk Karaurun Kara-Kavsiye Kara-Ktk Karbeyaz Nahiyesi Cebel-i Akra Altnz Cebel-i Akra Kuseyr Cebel-i Akra Kuseyr

Eya sminden Kaynaklanan Yer Adlar eitli eyalar da yer ismi olarak kullanlmtr. Antakya ve evresinde eya isminden kaynaklanan 7 adet yer ismi tespit edilmitir (Tablo 7). Tablo 7: Eya ile lgili Adlar9
No 1 2 3 4 Yer Ad Bltack Frfriye Kisacik Sbuniye Nahiyesi Antakya uur Antakya Kuseyr No 5 6 7 Yer Ad Sapnluca Teknecik Teknecik Nahiyesi Cebel-i Akra Cebel-i Akra Cebel-i Akra

Boy, Oymak ve Airet Adlarndan Gelen Yer Adlar Antakya ve evresinde bu grup iin belirlenen adlar tahrir defterlerindeki kaytlara nazaran drt adettir. Bunlar; Danimendiye (Altnz), Krd reni (Antakya), Rumlu (Antakya) ve Zengiye (Altnz)dir10. Meslek Adlarndan Kaynaklanan Yer Adlar Meslek isimleri de blgede yer ad olarak kullanlmtr (4 adet). Yer ad olarak kullanlan balca meslek isimleri unlardr: Aac (Kuseyr), Eyerci (Cebel-i Akra), Kurye (Kuseyr) ve Okular (Altnz)dr 11.
8 9 10

BA, TD, 1040, s. 85-b, 108/a-b, 113-a, 176-a, 232-a, 235-b, 251-b. BA, TD, 1040, s. 89-a, 103-a, 167-a, 217-a, 236-b, 247-a. BA, TD, 1040, s. 101-a, 104-a, 115-b.

147

Ahmet Gndz

nsan Adndan Kaynaklanan Yer Adlar 1526da Antakya ve evresinde toplam 3 ad (% 2) insan adlarna dayanmaktadr. Bunlar; Hdr (Sveyde), Dursuniye (Antakya) ve Karaca Ahmed (Cebel-i Akra)dir12. Hayvan Adlarn Yanstan Yer Adlar Hayvanlarn adlar da yer ad olarak kullanlmtr. Antakya ve evresinde bu kategoride toplam 3 adet yer ad bulunmaktadr. Blgedeki hayvan adlarndan kaynaklanan balca yer adlar: Ay rne, Ayck rne ve Kpekdir. Bu yer ad da Cebel-i Akra nahiyesinde bulunmaktadr13. Dier Yer Adlar Trke kkenli olmasna ramen dier kategorisine dhil ettiimiz yer ad says 7 adettir. Bunlar aadaki tabloda verilmitir. Tablo 8: Dier Yer Adlar14
No 1 2 3 4 Yer Ad Bbtorun Bllk Beleknz Bilme Nahiyesi Kuseyr Antakya Altnz Altnz No 5 6 7 Yer Ad Gveni Mengili Mehed Bl Nahiyesi uur Antakya Cebel-i Akra

Tabloda da grld zere bu adlar belli bir gruplamaya dhil edilemeyecek kadar farkllk gstermektedir.

SONU
1526 tarihli tapu-tahrir defterine dayanarak Antakya ve evresindeki Trke yer adlar zerine yaplan bu ksa analizden baz sonular karmak mmkndr. lk olarak, Blgede 288 ky ve 438 mezraa olmak zere toplam 726 yerleim yeri tespit edilmitir. Bunlardan kyler daimi, mezraalar ise geici ya da mevsimlik yerleim birimleridir. 16 ky ve 38 mezraa ift isimli olup, bunlar da ilave ettiimizde toplam 780 yer ismi deerlendirmemizde esas alnmtr.
11 12 13 14

BA, TD, 1040, s. 134-b, 138-a, 176-a, 231-b. BA, TD, 1040, s. 95-b, 249-a, 264-a. BA, TD, 1040, s. 232-b, 252-b. BA, TD, 1040, s. 89-b, 106-a, 116-a, 144-b, 222-a, 259-a.

148

1526 Tarihli Tahrir Defterine Gre Antakya ve evresindeki Trke Yer Adlar Hakknda Bir Deerlendirme

kinci olarak, Antakya ve evresi yer adlar dil bakmndan eitlilik gstermektedir. Trke, Arapa, Farsa ve Rumca adlar yannda kkenini tam olarak belirleyemediimiz adlar da bulunmaktadr. Trke kkenli adlarn evre ile ilgili olanlar % 82 gibi yksek bir oran tekil etmektedir. Bunlar da genellikle tabii olgulardan hareketle verilmi tasviri adlardr. Bu da kendi kltr evrelerinden uzakta yeni bir tabiatla karlaan insanlarn, bu tabiat karsndaki tavrlarn bize yanstmaktadr. Trkler Anadoluya geldikten sonra, zerinde yaamaya baladklar tabiat gzlemiler, onu tanmlar ve onda kefettiklerini kendi dilleriyle tasvir etmeye almlardr Tasviri yer adlarndan bir ksm, Adaca, Gzlce, Kuruca Ovack, Maara, Maarack, rme Depe, Sgd Ovas, Yarm Depe, Yaylack gibi yeryznn tabii yapsn dile getirmektedir. Bazen Bakr-Kaya, Cerid Kaya, Kayack, Timurta ve Yumurcak-Talarla topran mahiyeti anlatlmak istenmektedir. Alacalar, Boyaluca, Boz yk, Kara Ktk, Sruca-Kaya ve Sr-Kaya adlarnda olduu gibi bazen de tabiatn renkleri konuturulmaktadr. Bacaklu, Baldr nce ve Cbldak gibi adlarda mizahi ynler olduunu syleyebiliriz. Aca Pnar, Karaca ay ve Karaay gibi adlar tadklar suyun vasfna gre tasvir edilmilerdir. Nihayet, bir ksm nehir ve aylarn da sularnn scaklna gre isim aldklar grlr: Ilca ve Ilca Pnar gibi.

KAYNAKLAR
Babakanlk Osmanl Arivi, Tapu-Tahrir Defteri, No: 1040, s. 74-273. Akel, A., (2003). Artukabad Kazas Yer Adlar (1455-1600), Hacettepe niversitesi Edebiyat Fakltesi Dergisi, , C.20, S.2, s.181-202. akar, E., (2003). XVI. Yzylda Haleb Sanca (1516-1566), Frat niversitesi Orta-Dou Aratrmalar Merkezi Yaynlar, Elaz. Karaboran, H.H., (1984). Trkiyede Mevki Adlar zerine Bir Aratrma, Trk Yer Adlar Sempozyumu Bildirileri, Ankara, s.108. Sahilliolu, H., (1991). Antakya, TDV slam Ansiklopedisi, C.3, stanbul, s.228232. Tekin, M., (2000). Hatay Tarihi, Atatrk Kltr Merkezi Bakanl Yaynlar, Ankara. Yediyldz, B., (1984). Trkiyede Yer Ad Verme Usulleri, Trk Yer Adlar Sempozyumu Bildirileri, Ankara, s. 25.

149

Ahmet Gndz

EK - 1: Antakya ve evresi Yer Adlar (1526)

Antakya Nahiyesi (Kyler) Yer Ad 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Ayd Ahmedce Ak-Kvur Arkd Bacaklu Badd Basl Berberiyn Cairiye-i Kk Dvudi Deyr-i Sdn Deyrl-Mut Dursuniye Dveyr Osmanlca Yazl 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Yer Ad El-Cerne Es-Snbriye Karay (Rumlu) Karkavsiye Kavvsiye Kestel Kisacik Krey Menkiye Menkdiye (Mengili) Sultniye Telll Yrm depe Osmanlca Yazl

Antakya Nahiyesi (Mezraalar) Yer Ad 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Akliye Amd (Suprin-T) Ayn- Bura (Aynel-Berke) Adaca Aft Aniye Beg Depesi Arpalu Arz- Kenise Aynel-Harb (Ayn- Harb) Bbl-Cinn Becik Bllk Bltack Beric Beric Bersiberin Beyre Kabiri Burc- h Osmanlca Yazl 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 Yer Ad Hern Herz Hiczi Hur smailiye Kab harnub Karca Dut Karca ren Krlk Karye Kebire Kr Kelefcik Knberiye Koz Kuyuck Kuyuck- dier Krd reni Mansur Osmanlca Yazl

150

1526 Tarihli Tahrir Defterine Gre Antakya ve evresindeki Trke Yer Adlar Hakknda Bir Deerlendirme
19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 Byk Cairi Cebell-Ebyaz Cerid Kaya Cby ehl ergiran evaniye Deyr-i Cedid Deyr-i Nebt Deyr-i y Deyr-i Zater Deyrl- Mlk (Gzel Burc) Deyviye El-Alkiye El-Bbiye El-Celiye El-Mstev Erefiye Et-Tariye Gebe nr Gzenek Hlisiye Hamduniye Hamruniye Hncuz 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 Melendherni Merba Meydnck Mrabiye Nehr-i Hnn Saferi Saryck Syluca Sebters Sntiye Ssiye Thunh Tarbz Tellle Tell-i Cebrayil Tell-i Krk Tell-i Sleyman Teruriye Timurta Turunciye El-Garbiye Tut Cnmez Yumurcak Ta Zeytn Beli Zuayb

Altnz Nahiyesi (Kyler) Yer Ad 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Acurun Alakendi Arahiy Arnety Asiye Astafn Bbtra Bakar Kay Basb Bsilik Bedit Bitrn Osmanlca Yazl 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 Yer Ad Hafsiye Hlisiye Hruniye Hevbz Ilca ncirl Kabb Karmd Karsabell El-Mslim Krsu Knamk Kozluca Osmanlca Yazl

151

Ahmet Gndz

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

Yenice Kend Bohin Boz yk Budk Burcu Burc- Beridi Byk Burc (Beselnis) Cbldak Cinidu Danimendiye Dmos Diyn El-Abiyeye Ermencel Feli Ferzele Gke Gz

41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55

Kk Sariye Maukiye Marack Mezraa-i Beselnis Mirys Nrluca Sabha Sariye Tayyibe Tell-i Habe Telil-i-ark Terliyn Tulum Burcu Velidiye Zengiye

Altnz Nahiyesi (Mezraalar) Osmanlca Yer Ad Yazl 1 Anr 2 Ayniye 3 Bbli 4 Baslk 5 Beks 6 Beleknz 7 Berd 8 Berirme 9 Bermehb 10 Bermen 11 Bersb 12 Betirben 13 Bilme 14 Bleytt 15 Cubbl-Amiyn 16 Dncik (Bercek) 17 Dendniye 18 Debuye 19 20 21 Deyr-i Leymat Deyr-i y (Ziyret) Deyr-i Tm (Cercili)

Yer Ad 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 Heb Hniye Hveyz Khiye Kaplca Kzlca (Ilca Pnr) Mart Mansuri Mender Mestcide Mirtde Nsriye (Okulr) Nehriyetl-arbiye Nurikiye Pnr (Leviye) Stimur Sekriyn ahbeddin Turunciye E-arkiye Zeyno (Zeyne) Zlkiye

Osmanlca Yazl

152

1526 Tarihli Tahrir Defterine Gre Antakya ve evresindeki Trke Yer Adlar Hakknda Bir Deerlendirme

Kuseyr Nahiyesi (Kyler) Yer Ad 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 13 14 15 12 16 17 18 19 20 22 23 24 25 26 21 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 Amd Ansu Ayn- Ziyrn Aklnos Adiye Bbrna Bbtorun Baknn Bks Baksnos Batbl Bekrin Belendor Berdin (Beyytin) Batl (Kzlca Burc) Berbtye Berfent (Aniye Kendi) Besibe Beme Beribe (Ebu erbe) Bety Beyre Beyst Bimeyn Birn Betbe Cdeyde Cidliye Cde Derye Deyr-i Bakrakas Deyr-i Eba Deyr-i Seman Driniye Domt Dveyst Osmanlca Yazl 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 57 58 59 56 60 61 62 63 64 66 67 68 69 70 65 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 Yer Ad Hayno Hevliye Kabck Kabre Kabrnsiye Kalatl-Kuseyr Kanbalit Karkavsiye earkiye Karbeyz Ksmiye Kekinit Kefer Abil Kefer Hind Kefer Taat Krsabell elHuzeyn Kurye Lksn Lbye MadelatlMeyih Madelatn-Nasr Merciye Mers Meslihno Mezreai Rdof Mkabros Mlk Nefs-i Deyrg Nehriyet-arkiye Nimtos Nuhiye Rimmriye Salkiy Selv Sofiler (Aslis) Sriye rbiye Osmanlca Yazl

153

Ahmet Gndz

37 38 39 40 41 42 43

Elbeyre Ftkiye Feng Fer Flncr Frcn (Acurn) HarbiyetlCevniye elAmudiye Harbiyetimliye edDergye

81 82 83 84 85 86 87

Tell-i Ammr Toprkhisr (Bverda) Tulliciye Zanbak Zviye Zernebo (Zeryol) Zerrzr

44

88

Zev

Kuseyr Nahiyesi (Mezraalar) Osmanlca Yer Ad Yazl 1 Ab 2 Abrin 3 Acil 4 Aleyled 5 Ayn Herbez 6 Ayn Sumk Aynl-Kassb 7 (Batbl) 8 Ayns-Safsfa 9 Aac 10 Arcli 11 Arme 12 Aspno 13 Btiye 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Bvr Bbit Bbl-Mevs Bkmes Bkka Bmilk Beldebn Belv Berbato Berbn Berzent Beslcik

Yer Ad 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 Heraldn Hlle Hseyniye Kabre Kh Hamra Kahtaliye Kalat smailiyetlFevk Kambat Kamelzeniye Karkniyl-Cebel Karriye Karsye Krmn Kayck (Marack) Ky Knberiye Krsabell (ElHeva) Kefr Kocack Krkn Krmdniye Lde Lebre Lemb (Lemt) Marack

Osmanlca Yazl

154

1526 Tarihli Tahrir Defterine Gre Antakya ve evresindeki Trke Yer Adlar Hakknda Bir Deerlendirme
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 41 40 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 Besrn Beykbet Bezbaka Bohin Bbln Burc- eytn (Ablakiye) Bnyniye Cerici Cevldiye Deyrbe Deyri Lialeb Deyri Seman (Deyr-i Haleb) Deyri Siyre Deyri Zyek Dr Dveyr El-Hafiyun Es-Sauye Es-Sehimiye Estahyol Ferk Feyrek Hkimiye Hlisiye Hamrniye Hanculs Himiye 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 93 92 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 Medle Mehmed Meliknz e-arki Mengl Mererk Merzere Mezre Misys Mliye Nr- Cercis Rabsl-buyt Rmsyanos Rtanlos Salbiye Sudre Sbuniye Skriye Sisflos erdiye (Yylhak) Trtre Tayyme Tell-i Syfe Tuyr Zhiriye Zevh ?

uur Nahiyesi (Kyler) Yer Ad 1 2 7 3 4 5 6 8 9 10 11 Ar Aynel Bendak Atebrk Aynel Hecel Antlt Armel Astra Atls Atrn Azr Bargiz Osmanlca Yazl 29 30 35 31 32 33 34 36 37 38 39 Yer Ad Kandne Kaykn Kefer Katr Kefrenc Ketrinl-Mslimin Ketrinn-Nasr Kifr-i Debin Koniye Lefn Melend Menarfn Osmanlca Yazl

155

Ahmet Gndz

12 13 14 15 16 17 18 19 22 21 23 20 25 24 26 27 28

Batibt Bedelm Bederhn Bekl Beksery Bosfin Cndiye Cerint Engerk Ddhn Frfriye ergibe Harbl-Cevz Gveni Hempiye Hseyniye shkiye

40 41 42 43 44 45 46 47 50 49 51 48 53 52 54 55

Mezrea-i Uzeyr (Mezrea-i Armel) Mezret Miydn Nefs-i uur Prepre Rsl-Ali triye inderi Tell Tell-i Keifhn Teyrez fit-Taht Tuffh Ubeyn (Behil-i Ali) Usktabt Yakubiye Zf

uur Nahiyesi (Mezraalar) Osmanlca Yer Ad Yazl 1 Arani (Harni) Aririniye el2 Cevniye 3 Aririniye-i Seker 4 Arsiye 5 Ayn- Asfir 6 Ayn- Abk 7 Ayn- Dy 8 Ayn- Dleybe 9 Ayn- Dveyli 10 Aynl-Veled 11 Abeli Akbers 12 Arpal 13 Basbs 14 Bediriye 15 Begn 16 Begm aye 18 Bekiriye 19 20 Belzn Beric

Yer Ad 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 Elkays Frsiye Feyln niye Hemlin (Halil) Kalatl-smail Krpz Kasss Klk Kifr-i Bedin Kifr-i Cenb Kifr-i Zebde Krzl Knciliye Madel Menksiye Messli Mezraatl-Krd (Bakratn) Milletiye

Osmanlca Yazl

156

1526 Tarihli Tahrir Defterine Gre Antakya ve evresindeki Trke Yer Adlar Hakknda Bir Deerlendirme
17 21 22 23 24 25 26 27 31 30 28 29 32 Besrn Best Burckin Brnz Depedrn Derbend (Rimriye) Derbt Deyr-i Serkis DeyrlCevretl-Kber Dfey Dleybe Dveyr Ekrk 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 Mreyc Numeyriye Rm Evlek Sanber Summk drn Tevlk Teyrez fil-Fevk Tflis strke Vdiyl-Hmam (Mezrea-i eyh Ali) Vartn

Cebel-i Akra Nahiyesi (Kyler) Osmanlca Yer Ad Yazl 1 Alem 2 Al Fenk 3 B Beli Behysn 4 (Boylca) 5 Bezke 6 Bilknos 7 Cn 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 kk ndr nrlca Dstrl-Fevk Dz Aa Et-Taymime (Tmm) Eyerci Gl Ovck Gzne Hamm- Antkiye Hnsme Haribetl-Cevz Heldz

Yer Ad 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 Karca Ahmed Krini Kemllu (Kiscik) Keseb Klk Kireks Koz rn Kpek Kdmn Kfiyets-Sfl Lbs Mecid Meur Selek Mlk Miydn Nirin Sapnluca Sehliye Sinn Sgd Ovs

Osmanlca Yazl

157

Ahmet Gndz

21 22 23 24 25 26

Helkin Herbine-i Restk Heyvck Hisrck kiz Oluk Kala Drn

47 48 49 50 51 52

urmck Temennm Tuzl Urfyel Azl rmelz

Cebel-i Akra Nahiyesi (Mezraalar) Osmanlca Yer Ad Yazl 1 Ayn Semek 2 lvniye 3 Ade 4 Ac ren Alurets-Sfl 5 (Zeytncuk) 6 Algz El-Bornosiye 7 (Alcalar) 8 Angert 9 Arkb 10 Arnk (Srtme) 11 Arpal 12 Ay reni 13 Ayck reni 14 Bar Kay 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Beliyn? Berid Beyrt Beytl-An Borcuz Bosck Bulut Celiye Criye send nrck ork Dkkn T Dz Aa Emrn Fenkcnuz

Yer Ad 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 Karaca ay Kutlubiyye Kaya Pnar Kebidrum Kelvsun (imr) Kesirlik Krk Bercek Kzlca ren Kilisacik Kindehor Koz Pnr Krkine Kfere Kuruca Ovack Kuruca Ovck (erafeddin Ovc) Kne ukuru Lezre Lbs (Kara Ktk) Mehrl Mehed Beli Meymniye Mezreack (Simsin) Numeyriye rme Depe (Kara Koz) Rdesl-Cebel Saruca Kaya Svye Sayire Sylca Selkin

Osmanlca Yazl

158

1526 Tarihli Tahrir Defterine Gre Antakya ve evresindeki Trke Yer Adlar Hakknda Bir Deerlendirme
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 Firke Gebyn Girr Gke Pnr Gzlce Gzn erRuma (Gzenek) Gn reni Hrn (Hrniye) Hendkiye Herder Heyvck mn ren Kalat Resnk Kpuz Karaurun Kr n (Deyr-i Ber) 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 Semn Sendiyn (Yylck) Sinur Sms irbin (Hc mer) Teknecik Teknecik Trbnmer (Drn) Trnkl Tnbs Turgud Ulck Ulck nr Yriye Ziyret

Sveyde Nahiyesi (Kyler) Yer Ad 1 2 3 4 5 6 Bldr nce Cedid Cerriye El-Mrkiye Feys Hc Habibl Osmanlca Yazl 7 8 9 10 11 Yer Ad Kebsiye Muryn Nefs-i Sveyde Srtme Zeytniye Osmanlca Yazl

159

Ahmet Gndz

Sveyde Nahiyesi (Mezraalar) Osmanlca Yer Ad Yazl 1 Abiye 2 Amdn 3 Asker 4 Ayn- Deyr 5 Ayn- Dreybn 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 20 19 21 22 23 24 26 25 27 Aca Pnr Albbiye Berend Berin Betys Beyr Beystiye Blas Cevher Cevlik Cdeyde es-Sfl drn Dvud Derecik Deyr-i Seman Deyrl-Atn Fenk Fndkye Gzyek Hc Hasanlu Hebscik Herfenk

Yer Ad 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 Hdr (Huzur) Kayseriye Mara Marack MahtubetlFevk MahtubettTahtn Mansr Ms Mehnk (Nknk) Pancuriye Reyhniye Sbniye Sar Kaya Sehli Stm Pnr Sbrin emuniye Tercn Tercniye Toprkiye Verdniye Yreriye Youn Oluk Y Zevbe Zeyrniye

Osmanlca Yazl

160