PADOVADA BR MATEMATK RETMEN GALLEO GALLE, KOPERNKN YEN DNYA SSTEMN KANITLAMAK STYOR.

1609 ylnda, Padovada Bilim alevi parlad kk bir odada unu syledi Galileo Galilei Gne duruyor oldu!u yerde "nya dnyor evresinde PADOVADA GALLEONUN YOKSUL ALIMA ODASI (Sabah. Ev ilerine bakan kadnn olu Andrea bir bardak stle rek getirir. Galileo, keyi li, giyin!ektedir." G#$%$&' ( )asann s*ne koy s*+ ki*aplara dokunma sakn, #-".&# ( /* parasn is*iyormu , annem dedi, verme0sek bir da1a u!ramaya2akm , G#$%$&' ( 3P*oleme sis*eminin bir make*ini 4s*erir,5 Bak ne var orda6 #-".&# ( -edir bu6 G#$%$&' ( &skilere 4re 4k y0nn 1ari*as, "nyann evresinde yld0larn nasl dnd!n 4s*eriyor, #-".&# ( -asl6 G#$%$&' ( %n2eleyelim bakalm, -e 4ryorsun6 #-".&# ( 7emberler var, bir sr, G#$%$&' ( 8a *ane6 #-".&# ( /eki0, G#$%$&' ( 9amam, Ba ka6 #-".&# ( 7emberin s*nde u:ak *oplar var, Bilye 4ibi, G#$%$&' ( ;ld0lar, #-".&# ( ;a0lar var, G#$%$&' ( -e 4ibi6 #-".&# ( ;ld0 adlar, G#$%$&' ( 'ku bakalm, #-".&# ( Burada <Gne = ya0yor, %erdeki emberde <#y=, G#$%$&' ( ' emberler saydam, kris*al kreleri 4s*eriyor #-".&# ( -asl6 G#$%$&' ( % ie ok byk sabun kpkleri d n, ;ld0lar bu 2am krelere *u**urulmu , imdi yr* bakalm 4ne i, #-".&# ( 3;r*r5 -e 40el> G#$%$&' ( 9am oradaki *opu 4ryor musun6 #-".&# ( &ve*, G#$%$&' ( ' da dnya i *e, %ki bin yldr insanlar, 4ne in ve b*n yld0larn dnyann evresinde dd!ne inanm lar, Papa, kandinaller, prensler, bil4inler, kap*anlar, *22arlar, balklar, !ren2iler 1ep buna inanm lar, ;ld0lar evremi0de dnp duruyor, bi0ler de bu 2am yuvarlaklar iinde kmldamadan o*uruyormu u0, #-".&# ( /k p kalm 0, G#$%$&' ( ?a1> #-".&# ( 8a:es*e 4ibi, G#$%$&' ( Bana da yle 4elmi *i bunu ilk 4rd!mde, #ma imdi kyoru0 bu delik*en #ndrea, Byk bir 10la kyoru0 1em de, Ge*i ar*k, ;eni bir a! ba lyor, ;0 yldr bir eyler bekliyor 4ibiydi insanlk, <Byle 4elmi ama, byle 4i*me0= deniyor imdi, Ben2e 4emilerle ba lad bu i , @*eden beri insanlar 1ep ky ky 4i*mi ler, derken bir 4n,

veryansn e*mi ler, brakp kylar alm lar byk deni0lere, /onra bir 1aber yaylm eski dnyam0a( ;eni dnyalar bulundu, imdi 4lyoru0, <kork*u!umu0 okyanus k2k bir 4lm me!er,= diyoru0, ?er eyin nedenini !renmek is*iyoru0, #**!n *a neden yere d er, bilmek is*iyoru0, Gn 4emiyor ki yeni bir eyler bulunmasn, /ienada 4rm *m bir 4n Aok 4en*im da1aA yap us*alar *ar* yorlard, 8o2a bir 4rani* parasn kaldrmalar 4erekiyordu, Borlanyorlard, %lerinden biri i i kolayla *rmak iin makaralarla iplerin de!i ik bir biimde d0enlenmesini neriyordu, Be dakika *ar* *lar ve 1emen ora2k*a bin yldr kullanlan yn*emi brakp yenisine 4e*iler, ;eni bir a!a 4irdi!imi0i ilk o 0aman anladm i *e, A&ski ki*aplarda ya0lanlar ye*miyor ar*k, Bin yldr *a1*nda o*uran inan yerini ku kuya brak* imdi, <G0el= diyoru0, ki*aplar yle ya0yor ama, bir de bi0 4relim, Bakalm ya0lanlar do!ru mu6 Bir yal :rd #ndrea, Prenlerin, din adamlarnn al*n i lemeli a*aklari 1avalsand, 9ombul ba2aklar sska ba2aklar k* or*aya, *pk bi0im ba2aklarm0 4ibi, Grrsn bak, ok yaknda 4kbilim ar da pa0arda *ar* la2ak, Balklarn o2uklar okula 4ide2ek, " mesin diye yld0lar yuvarlaklara aklym , yle mi6 ;reklilik 4s*erip bo lu!a salveriyoru0 ar*k onlar, 1ibir eye *u*unmadan alm ba larn 4idiyorlar, ;ery0 de sevinle dnyor 4ne in evresinde, Balklar, *22arlar, presler, kardinaller de birlik*e, Papa bile, #-".&# ( Bu dnme i ine aklm ermiyor, G#$%$&' ( "n anla*m *m sana, #-".&# ( &ve*, ama, ok 0or, Ben da1a ekimde onbirime basa2a!m, nasl anlarm6 G#$%$&' ( Ben 0ellikle senin anlaman is*iyorum, /enin 4ibilerin de anlayabilmesi iin al yorum, 'nun iin alyorum bu pa1al, ki*aplar, /*nn parasn verirdim yoksa, #-".&# ( G0lerime mi inanaym, si0e mi6 Gne ak amlar ba ka yerde, saba1 ba ka, ;er de!i *irdi!ini 4ryorum, G#$%$&' ( Gryormu , ?ibir ey 4rd!n yok, #lk alk bakyorsun o kadar, Grmek denme0 ona, Bak, bu 4ne , '*ur, 3#ndrea o*urur, Galileo arkasna 4eer,5 -erde 4ne , sa!da m, solda m6 #-".&# ( /olda, G#$%$&' ( -asl 4eer sa!a, #-".&# ( /i0 4*rrseni0, G#$%$&' ( Ba ka yolu yok mu6 3%skemleyle birlik*e #ndreay 1C0 dere2e dndrr,5 -erde imdi 4ne 6 #-".&# ( /a!da, G#$%$&' ( 8mldad m yerinden6 #-".&# ( 8mldamad, G#$%$&' ( -e kmldad yleyse6 #-".&# ( Ben, G#$%$&' ( 3Ba!rr,5 /en de!il, alk> %skemle> #-".&# ( #ma ben de s*ndeydim, G#$%$&' ( &lbe**e, %skemle dnyam0, /en de s*ndesin, 3#ndreann annesi Bayan /ar*i ieri 4irmi *ir,5 Bn, /#.9% ( -e yapyorsunu0 Bay Galilei6 #-".&# ( Brak anne, sen anlama0sn, Bn, /#.9% ( Ben anlamam da sen anlarsn yle mi6 %yi 4iyimli 4en bir bey 4eldi, ders almak is*iyormu , Bir de mek*up 4e*irmi , 3)ek*ubu verir, Galileonun ya*a!n yapar,5 /onunda iki kere iki be eder diye2ek, ' 1ale 4e*irdini0, "n 4e2e kalkm neler anla*yor bana, Gne oldu!u yerde duruyormu da, dnya evresinde dnyormu , #-".&# ( ;alan m Bay Galilei6 Bn, /#.9% ( -eler !re*iyorsunu0 ku0um bu o2u!a6 'kulda bunlar 4evelesin de papa0larla

ba m derde mi 4irsin6 Bu mudur is*edi!ini06 G#$%$&' ( 38a1val* e*mek*edir,5 D0un ara *rmalar ve yo!un al malar sonunda, #ndreayla birlik*e ar*k 4i0liyemeye2e!imi0 4ereklere vardk Bayan /ar*i, B*n dnya bilmeli bulduklarm0, ;eni bir a! ba lad, Bu a!da ya amak sevin vere2ek insana, Bn, /#.9% ( %yi, Bakalm bu yeni a!da s*nn bor2unu deyebile2ek miyi06 3)ek*ubu 4s*ererek,5 /i0den ri2a ediyorum, bu 4eleni de 4eri avirmeyin nolur, Benim aklm s*nn parasnda, 3Gider,5 G#$%$&' ( 3#ndreaya,5 "emek dn konu ulanlardan aklm0da bira0 bir eyler kalm , 1a6 3Earlkl 4en bir adam, $udovi2o )arsili 4irer,5 G#$%$&' ( ;ol4een 1anna dnd buras, $D"'E%F' ( Gnaydn e:endim, #dm $udovi2o )arsili, G#$%$&' ( 3)ek*ubu okuyarak5 ?ollandadan 4eliyormu sunu06 $D"'E%F' ( &ve* e:endim, #dn0 ok i i**im oralarda, G#$%$&' ( #ileni0in Fampa4nada i:*likleri, ba!lar, ba1eleri varm ,,, $D"'E%F' ( #nnem yur* d na 4nderdi beni, k 4e0 bira0, dola dnyay ne var ne yok bir 4r bakalm, dedi, G#$%$&' ( ?ollandaGda !rendi!ini0e 4re %*alyaGda ben mi varm m6 $D"'E%F' ( #nnem, bilim dnyasndaki 4eli melerle de il4ilenmemi is*edi!inden,,, G#$%$&' ( @0el ders iin ayda on duka alrm, $D"'E%F' ( Peki e:endim, G#$%$&' ( ?an4i konuya il4i duyuyorsunu06 $D"'E%F' ( #*lara, G#$%$&' ( ;aaa> $D"'E%F' ( Bilime pek ya*kn de!il ka:am, G#$%$&' ( @yleyse onbe duka, $D"'E%F' ( Peki e:endim, G#$%$&' ( /aba1lar erken 4elirsini0, Bu i *en sen 0ararl kyorsun #ndrea, /enin dersler bi**i byle2e, -e yapalm6 /en para demiyorsun, #-".&# ( &ve*, 37kar,5 $D"'E%F' ( Bana kar bira0 sabrl olman0 4ereke2ek, 7nk bilimde i ler pek man*kla yrmyor, #nlamas 4, #msderdamda sa*lan o a2ayip boruyu ele alalm s0 4eli i, ;aknda in2eledim ye il deriyle kapl bir boru, %inde de iki mer2ek, Biri byle 3%bkey i are*i5, biri byle 3d bkey i are*i5, Biri byl*yor, *eki kl*yormu , ;ani imdi akl ba nda olan kime sorsan0, <bunlar birbirinin e*kisini or*adan kaldrr= diye2ek*ir, de!il mi6 ?ayr e:endim, borudan bir bakyorsunu0 1er ey be ka* byk 4rnyor, Buyrun bakalm, % *e bilim, G#$%$&' ( -eymi o, be ka* byk 4rnen6 $D"'E%F' ( 8ilise kulesi, ku lar, u0ak*a ne varsa, G#$%$&' ( /i0 de bakp 4rdn0 m6 $D"'E%F' ( Grdm ya, G#$%$&' ( Borunun iki mer2e!i var dedini0 de!il mi6 38a!da i0er,5 Byle mi6 3$udovi2o ba yla eve* der,5 -e 0aman bulunmu bu6 $D"'E%F' ( Ben oradan ayrlmadan a0 n2e bulunmu *ur sanrm, piyasaya yeni km *, G#$%$&' ( 3-erdeyse dos*a5 Hi0ik !renip ka:an0 kar *ra2aksn0 da ne ola2ak6 #* ye*i *irirsini0 da1a iyi de!il mi6 3Bayan /ar*i 4irer, Galileo onu 4rme0,5 $D"'E%F' ( #nnem ka:asna *akm bir ke0, bilimsi0 olma0, diyor, %ki so:rasnda bile bilimden s0 e*mek 4erekiyormu 4nm0de, G#$%$&' ( $a*in2e ya da 9anrbilim !renseydini0 bari, da1a kolaydr, 3Bayan /ar*iyi 4rr,5 Peki, /al saba1 4elin, 3$udovi2o kar,5 Bakma yle, #nla *k i *e, /alya ba lyoru0, Bn, /#.9% ( 9am 0amannda 4rdn beni de ondan, Iniversi*eden Bay Priuli 4eldi, d arda

bekliyor, G#$%$&' ( Gelsin, 4elsin, Priuli nemli, % in u2unda be y0 duka var, Belki de 0el derslere 4erek kalma0, 3Bayan /ar*i, niversi*enin parasal i lerinden sorumlu yne*i2isi Bay Priuliyi ieri alr, Galileo bu arada bir ka!dn s*ne bir *akm saylar ya0ar,5 P.%D$% ( Gnaydn, G#$%$&' ( ;arm duka verin bana, Bor, 3#damn kesesinden karp verdi!i paray Galileo Bayan /ar*iye u0a*r,5 Bayan /ar*i, #ndreay 40lkye 4nderin, iki mer2ek alsn, lleri ya0l burada, 3Bayan /ar*i kar,5 P.%D$% ( #yl!n0n bin dukaya karlmasn is*emi sini0, 'nun iin 4eldim, ;a0k ki dilekeni0i yne*im kuruluna ile*emeye2e!im, Biliyorsunu0 ma*ema*ik dersleri niversi*emi0e para 4e*irmiyor, G#$%$&' ( 38J!*larn 0erine e!ilmi *ir,5 Ben de be y0 dukayla 4einemiyorum, P.%D$% ( ?a:*ada iki er saa**en dr* saa* dersini0 var bi0de, Bunun d nda 0el !ren2ilerini0den diledi!ini0 kadar para ka0anabilirsini0, G#$%$&' ( Ben ne 0aman al a2a!m peki6 #ra *rmalarma nasl vaki* ayra2a!m6 /e*i!im bilim dalnda yeni ve nemli 4eli meler bekleniyor, Bu y0den de ok al mak, !renmek, ara *rmak 4erekiyor, Buna kar lk bi0 ne yapyoru06 # kalmayalm diye kar m0a kan 1er paral budalann ka:asna, paralel i04ilerin sonsu0da kesi *i!ini sokalm diye didinip duruyoru0, P.%D$% ( Fum1uriye*imi0, kimi prenslerden da1a a0 para veriyor olsa bile, unu*mayn, ara *rmalarn0 iin 0erklik sa!lyor si0e, Eenedik Fum1uriye*inde &n4i0isyonun s0 4eme0 deniyor, #0 ey de!il bu, Bay Galilei, G#$%$&' ( Ba ka yerlerde &n4i0isyon var, yakalar adam diyerek, u2u0a !re*men al *rmann yolunu bulmu sunu0, %yi do!rusu, P.%D$% ( ;oo, ?aks0lk ediyorsunu0, @04rlk,,, G#$%$&' ( Peki syler misini0, ne i e yaryor bu 04rlk6 #ra *rma yapmak iin 04r 0aman sa!lamyorsa ne yapaym ben o 04rl!6 <Fisimlerin " ;asas=yla il4ili al mam 3bir *omar kJ!* 4s*erir5 bir 4s*erim bakalm yne*im kuruluna, :a0ladan birka duka e*me0 mi6 P.%D$% ( Birka dukadan ok :a0la eder, G#$%$&' ( 7ok :a0lasn bo verin, be y0 duka ye*er, P.%D$% ( Paraya vurula2ak olursa, bir eyin de!eri, 4e*ire2e!i parayla llr, Para ka0anmak is*iyorsan0 kar l!nda ba ka eyler re*meni0 4erekir, G#$%$&' ( #nlyorum, /erbes* ara *rma ve serbes* piyasa, 8sa2a serbes* ara *rma piyasas yani, P.%D$% ( -eden o nl 1esap 2e*velini0e ben0er bir eyler bulup karmyorsunu0 or*aya6 ?i ma*ema*ik bilmeyenler bile karekk bulabiliyor, :ai0 1esaplar yapabiliyordu 2e*velini0le, G#$%$&' ( 7o2uk oyun2a!, P.%D$% ( 9i2are* odasnn ok 1o una 4i*mi , ok da para 4e*irmi *i byklerimi0e, -iin o2uk oyun2a! diyorsunu06 9i2are*i kmsemeyin Bay Galilei, G#$%$&' ( Priuli, durun bakaym, i ini0e yaraya2ak bir eyim ola2ak sanyorum, 37i0di!i kJ!d alr eline,5 P.%D$% ( @yle mi6 ' 0aman 1er ey yoluna 4ire2ek demek*ir, 38alkar5 Byk bir adam oldu!unu0u biliyoru0 Bay Galilei, Byk ama kolay 1o nu* olmayan birisini0, G#$%$&' ( &ve*, Bira0 akln0 olsa byle oldu!um iin para verirdini0 bana, 8endimden 1o nu* olmad!m iin, yap*klarmla ye*inmedi!im iin, 8rk al* ya ma 4eldim, is*edi!im 1ibir eyi 4erekle *iremedim da1a, P.%D$% ( @yleyse i ini0den da1a :a0la alkoymayaym si0i, G#$%$&' ( Gle 4le, 3Priuli kar, Galileo al maya ba lar, #ndrea ko arak 4elir,5

G#$%$&' ( )er2ekleri aldn m6 #-".&# ( Para ye*medi, Feke*imi brak*m, G#$%$&' ( 8 kyame**e ne yaparsn 2eke*si06 37al r,5 Bir ey syleye2e!im sana #ndrea, " n2elerimi0den sakn kimseye s0e*me, #-".&# ( -eden6 G#$%$&' ( ;asakladlar, #-".&# ( #ma 4erek madem, G#$%$&' ( #ma yasak, Bir de u var( Bi0 :i0ikiler do!ru bildiklerimi0ida1a kan*layamyoru0, Byk 8opernikin sis*emi bile bu4n iin yaln02a bir varsaym, #-".&# ( Earsaym ne demek6 G#$%$&' ( Earsaym, varsaylandr, 8an*lanmam *r, #-".&# ( /i0 bana 1er eyi kan*ladn0 ama, G#$%$&' ( /ade2e yle olabile2e!ini 4s*erdim, #-".&# ( Ben de :i0iki olmak is*iyorum Bay Galilei, G#$%$&' ( %s*esin elbe*, 8ar lk bekleyen yle ok soru var ki bu alanda, 3Pen2ereye 4idip mer2eklerden bakar, Pek nemsemeden,5 Gel #ndrea, bak bakalm uradan, #-".&# ( Eay 2anna> 8ulenin anlar burnumun dibine 4eldi, ;a0s bile okunuyor, G#$%$&' ( Be y0 duka sa!laya2ak bu bi0e, II GALLEO VENEDK CUMHURYETNE YEN BULUUNU SUNUYOR. Galileoda da kusur ok %yi yemek is*er 2an lop lop "inleyin bir ke0( ama k0ma2a yok -edir, ne de!ildir u *eleskop,

VENEDK LMANINDA BYK TERSHANE (#ir yanda $enedik kentinin ileri gelenleri, senatrler. %te yanda Galileo&nun arkada Sagredo ile Galileo&nun onbe yandaki k' $irginia. Elinde kadi e bir yastk, stnde alt! santi! u'unluunda kr!' deriyle ka(l telesko(. Galileo krsdedir. Arkasnda telesko(un ayakl. )an banda !er*ek ustas +eder'oni." G#$%$&' ( Eenedik ken*inin say4de!er bykleri> /ena*rler( Padova Iniversi*eni0de ma*ema*ik !re*meni ve Eenedik 9ersanesinin yne*meni olarak, bu4ne de!in, !re*menli!in yan sra, yararl bulu larmla Eenedik Fum1uriye*ine parasal kar sa!lamay da kendime 4rev bildim, Bu4n yepyeni bir bulu umu sunmak 0ere derin say4yla kyorum kar n0a, "rbn, ya da *eleskop adn verebile2e!imi0 bu ara, bilimsel ve dinsel y2e ilkelerin ! al*nda, dnya2a nl byk *ersaneni0de, ylmadan, usanmadan srdrlen on yedi yllk al ma sonu2u 4erekle *irilmi *ir,38rsden iner, /a4redonun yanna 4elir, #lk lara e!ilerek selam verir,5 G#$%$&' ( 3Dsul2a /a4redoya,5 Bo a ne ok 0aman 1ar2yoru0, /#G.&"' ( 3Dsul2a5 8asabn bor2unu deyebile2eksin, dos*um, G#$%$&' ( @yle, %yi para 4e*ire2ek bunlara, 3#lk lara e!ilir, selam verir,5 P.%D$% ( /ay4de!er /ena*rler> /ana* alannda, bu yeni bulu umla Eenedik ken*i 4ene parlak bir say:ann al*na im0asn a*m bulunuyor, 3?a:i: alk 5 Bu4n dnya2a nl bir bil4in, byk 4elir sa!layabile2ek bulu unu, diledi!ini0 4ibi re*ip sa*mak 0ere si0e, yaln0 si0e sunuyor 3da1a 4l alk 5, Is*elik, d manlarm0da olmayan bu ara sava *a da

ayr2alk sa!laya2ak bi0e, d man 4emilerini, onlarn bi0i 4rmesinden en a0 iki saa* n2e 4rp nlem alabile2e!i0 3ok idde*li alk 5, /ayn sena*rler, Bay Galilei, 40el k0nn eliyle sundu!u bulu unu l*:en kabul buyurman0 diliyor, (,'ik balar. $irginia n*e kar, eilir, telesko(u -riuli&ye u'anr, -riuli de +eder'oni&ye verir. +eder'oni telesko(u ayakln stne yerletirir. Senatrler telesko(tan bak!aya balarlar." 1, /&-#9@. ( %nanlr 4ibi de!il> /an*a .osi*ann surlar bile 4rnyor, G#$%$&' ( 3Dsul2a5 8Jrl bir oyun2ak bulduk diye seviniyorlar ya, onun ok *esinde bir ey bu, /#G.&"' ( -e 4rdn6 G#$%$&' ( #yn kendi ! yok, /#G.&"' ( -e6 K, /&-#9@. ( Gemide balk yiyorlar, #!0m suland, G#$%$&' ( yle bir ara olsayd bin yldr yerinde sayma0d 4k bilimi, L, /&-#9@. ( 9anesi on dukadan ra1a*a sa*lr bunlar Bay Galilei, 3Galileo e!ilir selamlar,5 M, /&-#9@. ( .e0ale*> ?anma sylemeli, Bundan byle balkonda 4ne lenmek yok, E%.G%-%# ( 3$udovi2oyu Babasnn yanna 4e*irir,5 Baba, $udovi2o ku*lamak is*iyor seni, $D"'E%F' ( 3D*anm 5 /i0i ku*larm e:endim, G#$%$&' ( Bira0 4eli *irdim, $D"'E%F' ( &ve* e:endim, 8l:n krm0 yapm sn0, ?ollandaGdaki ye ildi, G#$%$&' ( 3/a4redoGya5 /amanyoluGnun nelerden olu *u!unu biliyor musunu06 /#G.&"' ( ;oo, G#$%$&' ( Ben biliyorum, P.%D$% ( 3GalileoGnun yanna yakla r,5 &1, Be y0 dukay 2ebini0de bilin Bay Galilei, /#G.&"' ( 3;akla r5 Bil4inlerini0e bira0 para verebilmek iin byle ba1aneler yara*mak 0orundasn0, -e ya0k> P.%D$% ( Byle2e yara*2 4lerini kamlam oluyoru0, de!il mi e:endim6 3/ena*rler GalileoGnun evresini sararak, ku*larlar,5 E%.G%-%# ( 3$udovi2oGya5 -asldm6 ;0me 40me bula *rmadm ya6 $D"'E%F' ( ;ok 2anm, E%.G%-%# ( -en var6 $D"'E%F' ( ;ok bir ey, 8l: ye il olsayd ne :arkederdi, onu d nyorum, E%.G%-%# ( Babamdan 1erkes pek 1o nu* 4aliba, $D"'E%F' ( Ben de bilimin ne oldu!unu bira0 bira0 anlamaya ba ladm 4aliba, III 1 OCAK 1!1 " GALLEO, TELESKOPLA GKTE KOPERNK SSTEMN KANITLAYAN OLAYLAR GRR. ARKADAI, BUNUN DOURACAI KT SONULARI NE SREREK GALLEOYU UYARIR. GALLEO NSAN AKLINA OLAN NANCINI BELRTR. Bin al* y0 on ylnn '2ak 4n Galileo Galilei 4ky0nn kubbesi0 oldu!unu 4rd, GALLEONUN PADOVADAK ALIMA ODASI

(Ge*e, Galileo&yla Sagredo, kaln (altolara sarl!, telesko(un nnde otur!aktadrlar." /#G.&"' ( 39eleskop*an bakarak, alak sesle5 #yn aydnlk blm ile karanlk blm arasndaki i04i d0 de!il, 4irin*ili kn*l, 8k kk kl benekler 4iderek 4eni liyor ve aydnlk blmle birle iyor, G#$%$&' ( ' kl benekler nedir dersin6 /#G.&"' ( 'lama0 ki,,, G#$%$&' ( 'lur dos*um, "a! onlar, /#G.&"' ( Bir yld0n s*nde da! olur mu6 G#$%$&' ( ;2e y2e da!lar, Parlayan benekler, do!an 4ne in ilk klarn alan *epeler, ;amalar karanlk da1a, #yda 4rd!n k da!larn doruklarndan vadilere inen 4ne !, /#G.&"' ( #ma iki bin yllk 4kbilimin *mne *ers d yor bu, G#$%$&' ( @yle, u 4rd!n benden ba kas kimse 4rmedi bu4ne de!in, %kin2i 4ren sensin, /#G.&"' ( #y, da!larla, vadilerle kapl bir yld0 olama0 ki, "nyam0n da bir yld0 olamaya2a! 4ibi, G#$%$&' ( #y da!larla, vadilerle kapl bir dnya olabilir, "nyam0 da bir yld0 olabilir, Gky0ndeki binler2e yld0dan biri, Bi0 ay nasl 4ryorsak, ay da bi0i yle 4ryor, 8imi 0aman 1ilal biiminde, kimi 0aman yarm, *am yuvarlak olarak 4ryor, kimi 0aman da 1i 4rmyor, /#G.&"' ( ;ani ayla dnya arasnda 1ibir ayrm yok, G#$%$&' ( @yle 4rnyor, /#G.&"' ( 'n yl kadar n2e, .omada Giordano Bruno adnda birini yak*lar, ' da byle d nyordu, G#$%$&' ( ' d nyordu, Bi0 imdi 4ryoru0, /#G.&"' ( 8orkun bir ey bu> G#$%$&' ( Bir ey da1a buldum, Belki da1a a r*2, 3Birden Priuli 4irer,5 P.%D$% ( 'n yedi yllk ara *rma sonu2u 4erekle *i!ini syledi!ini0 o byk bulu unu0un, bu 4n, %*alyada, 1emen 1er k e ba nda birka dukaya sa*ld!n biliyor musunu06 ?em de ?ollanda mal> u anda bir ?ollanda 4emisi r1*ma *am be y0 *eleskop bo al*yor, G#$%$&' ( ;ok 2anm> 3Galileo sr*n dner, *eleskopu ayarlar,5 P.%D$% ( Bir de kalkp adamlara, borunun b*n yapm ve sa*m 1aklarn Eenedik Fum1uriye*ine brakyoru0, dedik, %yi ki, borudan ilk bak*klarnda, k eba nda ayn borunun be kuru a sa*ld!n yedi ke0 byl*lm olarak 4rmediler, /#G.&"' ( Bay Priuli, al veri *e si0e ne sa!lar, onu bilemem, ama, Bay Galilei bu arala evrenle il4ili b*n bildiklerimi0i al*s* ede2ek eyler buldu, P.%D$% ( Bay Galilei ken*imi0 iin 1arika bir su *ulumbas ken*imi0 iin 1arika bir su *ulumbas yapm *, /ulama *esislerimi0 kusursu0 al yor, "okuma2larm0 da yap*! *e04a1lar pek be!eniyorlar, #ma ben kendisinden byle bir dolandr2lk beklemiyordum do!rusu, G#$%$&' ( Bir dakika Priuli, "eni0 yol2uluklar 1JlJ u0un, pa1al, s*elik 4vensi0, Gky0nde deni02ilere yol 4s*ere2ek 4venilir bir ara bulmak 4erekiyor, Bir *akm yld0larn belli bir d0en iinde yol aldklarn sap*ayabile2e!imi0i sanyorum, Buna dayanarak yapla2ak yeni 4ky0 1ari*alar deni02ilik*e bi0e milyonlar sa!layabilir, P.%D$% ( ;e*er, /i0i dinlemiyorum ar*k, ;ap*!m iyili!e kar lk *m ken*e re0il e**ini0 beni, Glersini0 *abi, 8opardn0 ya be y0 dukay i ini0 i , #ma namuslu biri olarak si0e unu syleyeyim( 9iksiniyorum bu dnyadan> 38apy arparak kar,5 G#$%$&' ( 3D*anm 5 80n2a neredeyse sevimli oluyor kera*a, % i**in, de!il mi6 #l veri olmayn2a *iksin*i veriyormu dnya, /#G.&"' ( ?ollandada *eleskop yapld!n biliyor muydun6 G#$%$&' ( % i*mi *im, #ma ben iki ka* *a1a iyisini yap*m bi0im para babalarna, Gr*la!ma

kadar bor iindeyken nasl al abilirim6 Eir4iniann eyi0ini d nmek 4erek, eyi0si0 ko2a bulama0, pek akll bir k0 de!il, /onra ki*ap almak is*iyorum, "o!ru drs* yemek yemek is*iyorum, 8a:am en iyi yemek yerken al yor, G0el bir yemek, sekin bir arap, Fimri 1eri:ler araba2larna bile benden ok para veriyorlar, Be yl ra1a* braksalar beni, diledi!im 4ibi ara *rma yapabilsem 1er eyi kan*larm, /#G.&"' ( Peki, dnyann 4ne in evresinde dnd!n kan*laya2ak bir eyler bulabildin mi6 G#$%$&' ( ?ayr, #ma, /al 4n bir eyin ayrmna vardm, Bi0i oraya 4*re2ek bir adm olabilir, 39eleskop*an bakar,5 -erde Npi*er6 #n2ak *eleskopla 4rlebilen dr* kk yld0 var Npi*erin evresinde, %lk ke0 Pa0ar*esi 4n 4rm *m, ama, durumlar dikka*imi ekmemi *i pek, /al 4n 4ene bak*m, "rdnn de yer de!i *irdi!ine an* iebilirim, -o* aldm, Bak 4ene de!i mi yerleri, ?ayre*> Ben dr* *ane 4rm *m, 3?eye2anl5 Bak> Bak> /#G.&"' ( Ben *ane 4ryorum, G#$%$&' ( "rdn2 nerde peki6 % *e i0imler burada, -asl yol aldklarn 1esaplamaly0, (.eye*anla ie koyulurlar. Sahne kararr. Arkada, gkte, /(iter&le uydular grnr. Sahne aydnlnda ikisi (altolarna sarl!, otur!aktadrlar" G#$%$&' ( 9amam i *e, kan*land, Bu durumda 4rnmeyen drdn2 yld0 an2ak bir*ek yerde olabilir( Npi*erin arkasnda, % *e sana bir yld0 ki evresinde bir ba kas dnyor, /#G.&"' ( Peki, ama, Npi*erin asl oldu!u saydam kreye ne ola2ak6 G#$%$&' ( ;aa,,, /yle bakalm, ne ola2ak6 Npi*er bir kreye *u**urulmu olsa *eki yld0lar dnenebilirler mi evresinde6 ?ani nerde 4k kubbe6 ?aklym lar i *e 8opernik, Giardano Bruno,,, B*n dnya onlara kar yd ama, sonunda 1akl k*lar i *e, #ndrea duymal bunu, 3" arya seslenir,5 Bayan /ar*i> Bayan /ar*i> /#G.&"' ( 8orkuyorum, G#$%$&' ( -eden6 /#G.&"' ( #kln ba na *opla, Gerekse 4rd!n ba na 4elebile2ekleri d nebiliyor musun6 "nya evrenin merke0i de!il de, sade2e bir yld0sa,,, ve sen bunu b*n dnyaya duyurursan,,, G#$%$&' ( &ve*, ne olmu 6 B*n yld0laryla, kosko2a evren de, bi0im k2k dnyam0n evresinde dnmyor i *e> Bayan /ar*i> /#G.&"' ( "emek sade2e yld0lar var, ;erle 4k arasnda ayrm yok demek, Peki 9anr nerde yleyse6 G#$%$&' ( -e demek is*iyorsun6 /#G.&"' ( 9anr nerde diyorum6 G#$%$&' ( 3804n, 4! 4s*ererek5 'rda de!il> 'ralarda ba ka 2anllar varsa, 4elip 9anry burada ararlarsa, burada da bulamaya2aklar> /#G.&"' ( 9anr nerde peki6 G#$%$&' ( "in adam de!ilim ben, )a*ema*ikiyim, /#G.&"' ( ?er eyden n2e insansn, /oruyorum sana, senin evreninin neresinde 9anr6 G#$%$&' ( %imi0de, ya da,,, 1ibir yerde, /#G.&"' ( 3Ba!rr5 ;aklan adamn dedi!i 4ibi, G#$%$&' ( &ve*, 'nun dedi!i 4ibi, /#G.&"' ( Byle dedi!i iin yakld o adam, on yl bile olmad da1a, G#$%$&' ( 8an*layamad da ondan, Earsaymd onununki, Bayan /ar*i> /#G.&"' ( 3%nanmam *r5 8an*lasayd ba ka *rl m olurdu6 G#$%$&' ( &lbe**e ba ka olurdu, Bak /a4redo, ben insana inanyorum, insann aklna, sa!duyusuna inanyorum, Byle bir inan2m olmasayd saba1lar ya*ak*an kalka2ak 42 bulama0dm kendimde, Gere!i bilmek is*iyor insanlar, 3Febinden u:ak bir *a paras karr5 Biri kalkp yere bir *a d rse 39a elinden brakr5, sonra da <*a yere d medi= dese, susar m sanyorsun6 %nanrlar m6 8abullenip susarlar m6 G0nle 4rd!n kan*n 42n

d n, /a!lam kan*lara 1erkes boyun e!er Aeninde sonundaA 1erkes, " nmek insan soyunun en byk keyi:lerinden biridir, Bn, /#.9% ( 3Girer5 Bir ey mi is*emi *ini0 Bay Galilei6 G#$%$&' ( 39eleskopun ba na o*urmu *ur, bir eyler ya0mak*adr, 7ok na0ik5 #ndreay ri2a ede2ek*im, Bn, /#.9% ( Dyuyor, G#$%$&' ( 7ok sevine2e!i bir ey 4s*ere2e!im ona, Bn, /#.9% ( Gene bu boruyla m6 Ge2e yars, bunun iin mi uyandra2a!m o2u!u6 7ldrm sn0 si0, Dyandramam imdi, G#$%$&' ( Peki, Belki si0 yardm edebilirsini0 si0 bi0e, 7ok okudu!umu0dan ola2ak 0emedi!imi0 bir sorun var, ;ld0lara ili kin bir ey, unu !renmek is*iyoru0, Bykler mi kklerin evresinde dolanr, kkler mi byklerin evresinde6 Bn, /#.9% ( 38u kulu5 &!leniyor musunu0, yoksa 4erek*en mi !renmek is*iyorsunu06 G#$%$&' ( Gerek*en !renmek is*iyorum, Bn, /#.9% ( 8es*irmeden syleyeyim yleyse, ;eme!i ben mi si0e 4e*iriyorum, si0 mi bana6 G#$%$&' ( /i0 4e*iriyorsunu0, "nknn dibi *u*mu *u, Bn, /#.9% ( -iye *u*mu *u dibi6 ;emek o2ak*ayken ayakkablarn0 is*edini0, #yakkablarn0 ben 4e*irmedim mi6 G#$%$&' ( @yle olmal, Bn, /#.9% ( -eden6 7nk byk si0sini0, okumu sunu0, paray da si0 veriyorsunu0, G#$%$&' ( #nladm, eve*, ?i de 0or de!ilmi , Gidebilirsini0 Bayan /ar*i, 3/ar*i, memnun kar5 Birde 4ere!i anlama0lar diyorsun, 1a6 Gere!e susam bu insanlar, 3/aba1 duasnn anlar duyulur, /r*nda peleriniyle Eir4inia 4irer, elinde :ener,5 E%.G%-%# ( Gnaydn baba, G#$%$&' ( Bu saa**e ne i in var senin ayak*a6 E%.G%-%# ( Bayan /ar*iyle saba1 duasna 4idiyoru0, $udovi2o da 4ele2ek, Ge2e nasld baba6 G#$%$&' ( #ydnlk, E%.G%-%# ( Ben de bakabilir miyim6 G#$%$&' ( -iye6 3Eir4inia kar lk bulama0,5 'yun2ak de!il bu, E%.G%-%# ( Biliyorum baba, ;eni bir eyler buldun mu 4ky0nde6 G#$%$&' ( /ana 4re bir ey yok, Byk bir yld0n yan ba nda birka soluk leke, 3/a4redoya5 Hloransa dukasnn adn verip <)edi2i ;ld0lar= demeli bunlara, 3Gene Eir4iniaya5 Belki de Hloransaya *a nyoru0 Eir4inia, "ukaya , mek*up ya0dm, Bakalm beni saray ma*ema*ikisi olarak kabul ede2ek mi6 E%.G%-%# ( 3/evinli5 /araya m 4idiyoru06 /#G.&"' ( Galileo> G#$%$&' ( -e yapaym dos*um, Baman 4erek bana> 8an* 4erek, Bol bol da e* yemek is*iyorum, 9ek kay4m, beni oraya is*erler mi a2aba6 E%.G%-%# ( %s*eme0 olurlar m baba, yeni buldu!un yld0lar,,, Halan, G#$%$&' ( ?adi sen kiliseye, 3Eir4inia kar,5 @nemli ki ilere mek*up ya0maya al k de!ilim, 3/a4redoya bir mek*up u0a*r,5 Bak bakalm olmu mu6 /#G.&"' ( 3)ek*ubu okur, /onunu yksek sesle bi*irir,5 <,,, b*n dile!im yan ba n0da olmak, /i0, dnya *ari1inin bu byk a!n aydnla*mak 0ere do!an 4ne sini0,= Hloransa "ukas doku0 ya nda, G#$%$&' ( Ha0la dalkavuka buluyorsun anla lan, Ben de a2aba ye*eri kadar dalkavuk de!il mi diye korkuyordum, Benim 4ibi ra1a*s0 edi2i bulu lar olan biri an2ak el e*ek perek do!ru drs* bir i bulabilir, 8arnn doyurmak iin ka:asn kullanmay be2eremeyenlere de 1i dayanamam, biliyorsun, 3Bayan /ar*iyle Eir4inia kiliseye 4i*mek 0ere sa1neden 4eerler,5 /#G.&"' ( Hloransaya 4i*me Galileo,

G#$%$&' ( -eden6 /#G.&"' ( "in adamlar yne*iyor oray, G#$%$&' ( /aray da nl bil4inler var, /#G.&"' ( ?epsi u ak onlarn, G#$%$&' ( &nselerinden *eleskopun ba na o*ur*urum, Papa0lar da insan, /a4redo, 8an*lara kar koyama0lar, /#G.&"' ( 9e1likeli bir yoldasn Galileo, Bilim alannda ku ku2usun, kl krk yararsn, ama ba ka konularda o2uk 4ibisin, Gere!i 4ren birini ba *akiler ra1a* brakrlar m6 Papaya kp da <si0 yanlyorsunu0,= dedi!inde, 1emen 4nl!n ap( <10 '2ak 1610 ( Bu4n 4k kubbe yok edildi,= diye mi ya0a2ak sanyorsun6 "emin u *eleskopun nnde o*urup yld0lara bakarken seni alevlerin iinde 4rr 4ibi oldum> Ben kan*lara inanrm, dedi!inde de yank e* kokusu 4eldi burnuma, Bilimi severim, dos*um, ama seni da1a ok severim, Hloransaya 4i*me, Galileo, G#$%$&' ( %s*erlerse beni 4iderim, IV GALLEO VENEDK CUMHURYETNDEN AYRILIP #LORANSA SARAYINI SEMTR. SARAY BLGNLER TELESKOPLA BULDUKLARINA NANMA$LAR Byle 4elmi byle 4ider, der eskiler, ;ararl de!ilsen, ek araban, der yeniler, GALLEONUN #LORANSADAK EV (Galileo, Andrea ve +eder'oni 0uka&y bekle!ektedirler. #ir ses duyulur1 2+loransa 0ukas 3osi!i di ,edi*i ha'retleri45 #ayan Sarti koarak girer, kenara ekilir. +loransa 0ukas, ardnda sarayl iki han!, Saray 6a'r, else e (ro esr ve !ate!atik (ro esr ol!ak 'ere girerler. 7dadakiler sarayllar sela!larlar. 0oku' yandaki 0uka, #ayan Sarti&nin gsterdii yere oturur. Saray 6a'r 2#alayal!5 iaretini verir." G#$%$&' A /oylu e:endim, niversi*eni0in pro:esrlerine, 1u0urunu0da, yeni bulu larm sunabilmek benim iin byk mu*luluk*ur, /ay4de!er 1o2alar, Npi*erin uydular olan )edi2i yld0larn in2elemekle ba lamak is*erler mi a2aba6 #-".&# A 39eleskopun nndeki *abureyi 4s*ererek5 Buraya buyurun l*:en, H%$'B'H A 9e ekkr ederim, yavrum, 8orkarm i bu kadar basi* de!il, 7ok s0 edilen, nl *eleskopunu0dan bakmadan n2e bir *ar* ma amak da1a do!ru ola2ak sanrm, 8onumu0( Bu *rl 4e0e4enler varolabilirler mi6 )#9&)#9%87% A Geleneksel kurallara uy4un bir *ar* ma, G#$%$&' A Ben de, *eleskop*an bir baksan0, kendi 40lerini0le 4rrsn0, diyorum, #-".&# A Buyurun l*:en, )#9&)#9%87% A &ve*, &ve*, 9abii, )u*laka bilirsini0, 4eleneksel d n2eye 4re dnya d nda 1er1an4i bir merke0in evresinde dnen yld0lar varolama0, H%$'B'H A /ayn ma*ema*ikimi0in 3)a*ema*ikiye dner5 bu 4ibi yld0larn olabilirli!i konusundaki ku kusunun *esinde, ben de bir :else:e2i olarak, unu sormak is*iyorum( Byle yld0lar 4erekli midir6 #ris*o*eles divini universum, Ouaedam mira2ule universi, 'rbes mys*i2e 2anorea, ar2us 2rys*allini 2ir2ula*io 2orporum 2eles*ium, G#$%$&' A 9ar* may 4nlk konu ma dilinde srdrsek nasl olur6 "os*um Bay Heder0oni $a*in2e bilme0, H%$'B'H A #nlamas 4erekli mi6 G#$%$&' A &ve*,

H%$'B'H A @0r dilerim, Ben onu yann0da al an mer2ek us*as sanm *m, #-".&# A Bay Heder0oni 1em i i, 1en de bil4indir, H%$'B'H A 9e ekkr ederim yavrum, )adem Bay Heder0oni yle is*iyor, G#$%$&' A Ben yle is*iyorum, H%$'B'H A 9ar* mam0 in2eli!ini yi*ire2ek, ama ev si0in evini0,,, @lms0 #ris*onun evreni, o 4i0emli, o iirsel kreleriyle, kris*al kubbeleri, 4ney yarm kreyi kaplayan *akmyld0larnn 0en4inli!i ve 4k kubbenin saydam yapsyla ylesine 4rkemli bir sime*ri ve 40ellik an*dr ki, bu yapnn uyumunu bo0maya kalk madan n2e iyi2e d nmemi0 4erekir, G#$%$&' A &:endimi0, varl! olanaks0 ve 4ereksi0 4rlen yld0larn0a si0 a2aba *eleskopla bir bakmak is*eme0 miydini06 3Fosimo yerinden kalkmak is*er, evresindekilerin i are*iyle yeniden o*urur,5 )#9&)#9%87% A 'lmayan 4s*erebilen bir *eleskop, pek 4venilir bir *eleskop olmasa 4erekir, diye2e!i 4eliyor insann, G#$%$&' A -e demek is*iyorsunu06 )#9&)#9%87% A /i0i da1a ok k0drmaya2a!n bilsem, 4k kubbede var olanla, *eleskopunu0dan 4rnenlerin apayr eyler olabile2e!ini ileri srerdim, H%$'B'H A "a1a kibar2a syleneme0di do!rusu, H&"&.B'-% A )edi2i yld0larn mer2e!in s*ne mi boyadk yani6 G#$%$&' A 3/akin5 Beni dolandr2lkla m suluyorsunu06 )#9&)#9%87% A #sla> Byle bir eyi nasl yapabiliri0 soylu e:endimi0in 1u0urunda6 3/arayllar e!ilip "ukaya selam verirler, "uka 1anmlardan ya lsnn kula!na bir eyler syler,5 ?#-P)$#.P- ;#$P/P A ?ayr e:endimi0, yld0larn0a bir ey olmad, Beyler sade2e yld0larn0 4erek*en var m, yok mu onu ara *ryorlar, 3/essi0lik5 8#"P-$#.P- G&-F% A 9eleskop*an bakn2a Byk #ynn kllar *ek *ek 4rnyormu , yle mi6 H&"&.B'-% A &ve*, Bo!ann da 1er bir eyi, G#$%$&' A Beyler, imdi u *eleskop*an baka2ak msn0, bakmaya2ak msn06 H%$'B'H A Baka2a!0, *abii, )#9&)#9%87% A 9abii, *abii, 3/essi0lik, Birden #ndrea dner, dimdik, oday ba *an ba a 4eer, annesi kolundan *u*ar,5 B-, /#.9% A -oluyor sana6 #-".&# A #p*al be bunlar> 3&linden kur*ulur, kar,5 H%$'B'H A Bavall yavru2ak, -#BP. A &:endimi0, say4de!er baylar, saray balosunun krkbe dakika sonra ba laya2a!n anmsa*abilir miyim6 )#9&)#9%87% A D0a*maya ne 4erek var6 Bay Galilei eninde sonunda 4erekleri kabul e*mek 0orunda kala2ak, Npi*erin uydular olsayd, 4k kubbeyi krp 4emek 0orunda kalrlard, Bu kadar basi*, H&"&.B'-% A 7ok a a2aksn0 ama, 4k kubbe yok, H%$'B'H A ?an4i okul ki*abn arsan0 an, oldu!unu 4re2eksini0, H&"&.B'-% A @yleyse yeni ki*aplar ya0lsn, )#9&)#9%87% A &:endimi0, meslek*a larmla benim ileri srd!m0 d n2eler 42n lms0 #ris*odan almak*adr, G#$%$&' A 3# a!dan alarak5 Baylar #ris*oya inanmak ba ka, 4ere!e, elle *u*ulur 4ere!e inanmak ba ka, ;alvarrm si0e, 40lerini0e inann ye*er, )#9&)#9%87% A Belki beni eski ka:al bula2aksn0 ama, ben sk sk #ris*oyu okurum, 40lerime de an2ak okurken inanrm, H&"&.B'-% A #ris*onun *eleskopu yok*u,

)#9&)#9%87% A #damn0a syleyin l*:en bilimsel bir *ar* maya burnunu sokmasn, H%$'B'H A Burada y2e #ris*oya leke srle2ekse, bu *ar* mann srdrlmesini b*nyle anlams0 buluyorum, G#$%$&' A 3@:kesini bas*rarak5 Baylar, evren s*ne bildiklerimi0in *mne bir bakarsak, a2na2ak durumda oldu!umu0u 4rr0, Ben mu*lu bir raslan* sonu2u, evrenin ok kk bir parasn bira0 da1a yakna 4e*iren bir ara buldum, ;ararlann bundan, H%$'B'H A &:endimi0, bayanlar, baylar, /oruyorum si0e( -ereye 4*rr bi0i b*n bunlar6 G#$%$&' A Bilim adamlar olarak, 4ere!in nereye 4*re2e!ini sormak bi0im i imi0 olmamal derim, H%$'B'H A 3)*1i k04n5 Gerek bi0i 1er yere, 1i is*emedi!imi0 yerlere 4*rebilir, )#9&)#9%87% A Bay Galilei, si0i yanl anlamadysam, iki bin yllk !re*ileri yok saymam0 is*iyorsunu0, G#$%$&' A %ki bin yldr 4ky0ne bakyorduk, Npi*erin uydularn 4rmyorduk, ama onlar 1ep vard, Baylar, 2an eki en !re*ileri savunmayalm, 3"uka uyumak 0eredir5 &:endimi0> Eenedik *ersanesinde al rken yap us*alaryla, maran4o0larla, 4emi2ilerle srekli ili kilerim oldu, 'kuma ya0ma bilme0lerdi, yaln02a be duyularna 4venirlerdi, 'nlardan ok ey !rendim ben, 8lasik bir e!i*imin olanaklarndan yararlanamam , ama, 40lerini kullanmak*an korkmayan bu insanlarn buradaki baylar 1akknda ne d ndklerini ok merak ediyorum, 3/essi0lik5 H%$'B'H A B*n i i**iklerimi0den sonra, Bay Galileinin 1ayranlarn *ersanelerde bula2a!ndan 1i ku kum yok, -#BP. A &:endimi0, 0lerek sylemek 0orundaym, bu son dere2e yararl ve !re*i2i *ar* ma n4rlenden ok :a0la vaki* ald, Balodan n2e dinlenmelisini0 bira0, 3Bir i are* 0erine "uka Galileiyu selamlar, /arayllar 10la kmaya ba larlar,5 B-, /#.9% A 3"ukann nne dikilip bir *abak kurabiye sunar,5 Bir kurabiye alma0 mydn0, e:endimi06 3?anmlarn en ya ls "ukay d ar karr,5 G#$%$&' A 3#rkalarndan ko ar,5 Bir ke0 olsun *eleskop*an baksaydn0 ye*erdi, -#BP. A "uka ?a0re*leri, or*aya koydu!unu0 d n2eleri, a!m0n bu konudaki en byk ye*kilisine ile*e2ek, Ea*ikann .omadaki #ra *rma )erke0inin ba 4kbilim2isi, Peder F1ris*op1er Flaviusun 4r lerini ala2ak*r, V VATKANIN ARATIRMA ENSTTS %COLLEGUM ROMANUM& GALLEONUN BULULARINI ONAYLIYOR. YIL " 1!1!. Bakn u 4arip dnya i ine @!ren2i olurmu !re*men de Peder Flavius da 40yle 4rn2e ?ak verdi bi0im Galileiye, ROMADAK COLLEGUM ROMANUMUN BYK SALONU (Ge*e. )ksek din grevlileri, (a(a'lar, bilginler, Galileo&nun bulular stne 3lavius&un vere*ei karar bekle!ektedirler. Gru(lar halinde dolarlar, sinirli kahkahalar. #ir yanda Galileo tek bana otur!aktadr." %8' B#P#P#B A %nanrlar, inanrlar, %nanmadklar, yaln02a akla uy4un olanlardr, ey*ann varl!n ku kuyla kar larlar da, dnya *opa 4ibi dnyor deseni0 inanrlar, 9vbe, *vbe> B%. 8&% A 3;apma2kl5 #y> G0lerim karard, 7ok 10l dnyor dnya, %0in verin de si0e

*u*unaym, 1o2am, B%. B%$G%- A &ve*, bu4n 4ene ka:ay ekmi sev4ili *oprak anam0, imdi yuvarlana2a!0 1epimi0, #man sk *u*unun> B%. B#8# 8&% A #yn s*ne d mesek bari> /ivri sivri *epeler varm orada, 8&% A /akn a a!ya bakma> B%$G%- A "en4emi yi*iriyorum, %8' B#P#P#B A 3Galileonun i i*mesi iin yksek sesle5 'lama0, 8u*sal .omada den4esi0 insan olma0, 38a1ka1alar, ara *rmann srd! odadan u:ak *e:ek bir ke i kar, ?epsi evresini alrlar,5 B%. G@8B%$G%-% A #ra *rma sryor mu 1ala6 38e i ba yla <eve*= i are*i yapar, sa1neyi ka*ederek kar,5 B#;PH P#P#B A .e0ale*, B%. H%$'B'H A Flavius 4ibi biri, %*alyann en byk 4kbil4ini byle bir eyi in2elemeye kalk mamalyd, G@8B%$G%-% A %n2eleniyor ama> %erde o*urmu , o ey*an i2ad borudan bakyor i *e, B#;PH P#P#B A .e0ale*> B%$G%- A &ve*, 4kbil4inlerinin 0emedi!i kimi olaylar var, #ma insano!lunun 1er eyi anlamas da 0orunlu mudur yani6 3#0 n2e kan u:ak *e:ek ke i yeniden sa1neyi ka*ederek ara *rmann yapld! odaya 4irer, /a1nedekiler merakla i0lerler onu,5 %8%-F% 8&% A -e yery0 kald, ne 4ky0, "nyam0 iin 1er1an4i bir yld0dr deyip k*lar, G@8B%$G%-% A ;ukar ile a a! diye bir ayrm kalmyor, # a!s da bir, yukars da, H%$'B'H A ;ld0lardan ba ka bir ey yok, -ereye baksan yld0, Gn 4ele2ek insanla 1ayvan diye bir ayrm kalmaya2ak, 4rrsn0, %nsan da bir 1ayvandr, yaln0 1ayvan vardr deyip ka2aklar i in iinden, %8' B#P#P#B A Bay Galilei, yere bir ey d *, G#$%$&' A 3#rada 2ebinden *a n karp onunla bir sre oynam , sonunda yere d rm *r,5 " medi, ku*sal peder, 1avaya u*u, %8' B#P#P#B A 3/r*n dner5 D*anma0 1eri:, 3%eri ok ya l bir kardinal 4irer, Bir ke i in koluna yaslanarak yrmek*edir, ?erkes say4yla yol aar,5 ;#$P 8#."%-#$ A 7kmadlar m da1a6 @nemsi0 bir ey iin ne ok vaki* 1ar2yorlar, % i**i!imi0e 4re bu Galilei insan evrenin merke0inden alp kyda k ede bir yerlere a*yormu , #nla lan, insan soyunun amans0 bir d man bu adam, Fe0as da ona 4re olmaldr, 9anrnn en y2e, sev4ili varl!dr insan, o2uklar bile bilir bunu, Byle bir mu2i0eyi, kendi e si0 eserini, 9anr bo luk*a kayp 4iden bir yld0 parasna emane* eder mi6 @0 evladn byle bir yere yollar m6 7arpm *ablosunun *u*sa! olan birine inana2ak kadar sapk insanlar olabilir mi6 %8' B#P#P#B A 3Dsul2a5 8endisi burada, e:endim, ;#$P 8#."%-#$ A 3Galileoya5 /i0sini0 demek, &skisi 4ibi 4rmyor 40lerim, ama si0i birine ok ben0e**im,,, "urun bakaym, neydi ad6,,, yak*!m0 adam,,,7ok ben0iyorsunu0 ona, ok, 8&% A ?eya2anlanmamalsn0 e:endim, biliyorsunu0 1ekimini0,,, ;#$P 8#."%-#$ A 38e i i i*er, Galileoya5 "nyada ya yorsunu0, nime*lerinden yararlanyorsunu0, sonra da kalkp a a!lyorsunu0 onu, 8pek bile ya**! yeri pisle*me0, G0 yumamam buna> Ben 40 yumamam buna> 38e i *en ayrlr, kurumlanarak bir a a!, bir yukar yrmeye ba lar,5 Ben, 1er1an4i bir yerde dnp duran, 1er1an4i bir yld0 parasnn s*nde ya ayan, 1er1an4i biri de!ilim Ben,,, /a!lam *opraklar 0erinde yryorum ben, Benim bas*!m yer kmldama0, evrenin merke0idir, ben merke0deyim, 9anrnn 40 de benim s*mde, &vrende ne varsa, evremde dnyor( 4k kubbeye akl yld0lar ve evremi aydnla*mak 0ere yara*lm olan 4ne ,,, Beni aydnla*mak iin, 9anr beni 4rsn

diye, beni, insan, 9anrnn a1eseri, 9anrnn sure*inde yara*lan, lms0 ve,,, 3;klr5 8&% A &:endimi0> #1,,, 7ok yordunu0 kendini0i> 39am bu srada ara *rmann yapld! odann kaps alr, @nde Flavius, arkada bir ka 4kbil4ini salona 4irerler, Flavius 10l admlarla, sa!na soluna bakmadan 4eer salondan, *am kapdan karken ke i lerden birine5 F$#E%D/ A #dam 1akl, 3Pe indeki bil4inlerle kar, @lm sessi0li!i, ;a l kardinal kendine 4elir,5 ;#$P 8#."%-#$ A -e oldu6 Bir karara vardlar m6 38imse ona sonu2u aklayama0,5 8&% A Gidelim e:endimi0, Bi0 eve 4idelim, 3;a l kardinalin koluna 4irip 4*rrler, ?erkes salondan kar, a kn, Flaviusun ara *rma komisyonu yelerinden olan u:ak *e:ek ke i Galileonun yanna 4elir,5 8I7I8 8&% A 3/r verir 4ibi5 Bay Galilei, Byk Flavius ierde ne dedi biliyor musunu06 <#r*k 9anrbilim2iler d nsnler, bakalm 4k kubbenin paralarn nasl *u**ura2aklar birbirine>= 8a0andn0, 37kar,5 G#$%$&' A 3#rkasndan seslenir5 Ben de!il> #kl ka0and, 3Galileo kmak 0ereyken kapda u0un boylu bir din adamyla kar la r, Bu &n4i0isyonun ba kan olan kardinaldir, Galileo e!ilir, selam verir, 8ardinal yanndan 4eer, Galileo kapda duran birine 4eenin kim oldu!unu sorar,5 8#PP"#8% A 3Dsul2a5 8ardinal ?a0re*leri, &n4i0isyon )a1kemesinin ba kandr, 38ardinal *eleskopun bulundu!u odaya 4irer,5 VI GENE DE ENG$SYON KOPERNK KURAMINI, KLSENN YASAK KTAPLAR LSTESNE ALIYOR. '( MART 1!1!) Galileo Galilei konuk .omada Grkemli bir kardinal saraynda ;edi!i nnde yemedi!i ardnda % kk bir dile!e dayand sonunda ROMADA KARDNAL BELLARMNN EV (#yk bir balo veril!ektedir. Giri yerinde iki ya'* rahi( gelenlerin adlarn not et!ektedir. 8arnaval !askeleri takn! kadnl erkekli konuklar Galileo&yu alklarla karlarlar. Galileo&nun yannda k' $irginia ve nianls 9udevi*o vardr." E%.G%-%# A Bu4n senden ba ka kimseyle dans e*mem, G0el olmak is*iyorum bu ak am, G#$%$&' A 'lmalsn, ;oksa ku kulanrlar da dnya dnmyor demeye ba larlar 4ene, $D"'E%F' A "nmyor ki, 3Galileo 4ler,5 .omada yaln0 si0in s0n0 ediliyor e:endim, ama bu 4e2eden sonra k0n0 konu ula2ak, G#$%$&' A 3;a02 ra1iplere5 8ardinal ?a0re*lerini burada beklemem 4erekiyormu , 1, ;#BPFP A Bira0 sonra 4ele2ekler e:endim, G#$%$&' A 380na5 /i0 salona 4ein 1adi, e!lenmeni0e bakn, 3Eir4inia ile $udovi2o balonun verildi!i salona 4irerler, Galileo ya02larn yanna 4elir,5 G#$%$&' A %erisi kalabalk m6 1, ;#BPFP A Eeba yllarndan bu yana ilk karnaval balosu bu, E%.G%-%# A 38o arak 4eri 4elir5 Dnu**um sana sylemeyi, Eia del 9rion:odaki berber, k0n oldu!umu duyun2a, *am dr* 1anm bir k ede bekle*ip, benim sam yap*, 38o arak kar, Galileo ya02ya dner,5 1, ;#BPFP A %*alyann b*n nl aileleri burada bu ak am, 'rsiniler, Eillaniler, -u22oliler, /oldanieriler, Faneler, $e221iler, d&s*eler, Folombiniler,,,

K, ;#BPFP A 3/0n keserek5 8ardinal Barberini ve 8ardinal Bellarmin ?a0re*leri, 3#d 4eenler ellerinde bir de!ne!in u2undaki maskeleriyle 4irerler, Bellarminde ku0u, Barberinide 4ver2in maskesi vardr,5 B#.B&.%-% A 3Parma!yla Galileoyu 4s*ererek5 <Gne do!ar, ykselir, ba*ar, sonra da do!du!u yere dner,= Byle diyor ?a0re*i /leymann ki*ab, Galileo ne diyor6 G#$%$&' A Ben u kadar2kken, 8ardinal ?a0re*leri, 3eliyle 4s*erir5 4emiye binmi *im de <8ara yryor>= diye ba!rm *m, imdi anlyorum, me!er kara yerinde duruyor, 4emi y0yormu , B#.B&.%-% A 3Gler,5 G0el, 8urna02a bir yan*, Npi*erin 4e0e4enleri de 4kbil4inlerimi0 iin 4erek*en e*in 2evi0 k*, Bir vaki*ler ben de bira0 il4ilenmi *im 4kbilimle Bellarmin, Dyu0 4ibi bir ile**ir, kolay kolay kur*ulama0 insan, B&$$#.)%- A Bamana ayak uydurmak 0orunday0 Barberini> ;eni varsaymlara 4re yaplan 4k 1ari*alar deni02ilerimi0in i ine yaryorsa, niin kullanlmasn, de!il mi6 Bi0im 1o umu0a 4i*meyen yaln02a <8u*sal 8i*ap=a *ers d en !re*iler, 3Balo salonu ynnde, u0ak*an birilerini selamlar,5 G#$%$&' A 8u*sal 8i*ap,,, <Bu!dayn esir4eyene, 1alk lane* ede2ek*ir= der ?a0re*i /leyman, B#.B&.%-% A <#kll olan kendine saklar bil4isini,= Bunu da o sylemi ama, G#$%$&' A <@k0n olmad! yerde a1r *emi0dir( ama verimi ar**ran da k0n 42dr,= 3/essi0lik5 Gerek ava0 ava0 ba!rma0 m6 B#.B&.%-% A <#*e e basarsan da yanma0 m *abann6= .omaya 1o 4eldini0, dos*um Galileo, Bu ken*in do!u unu bilir misini06 %ki o!lan bir di i kur* em0irmi , by*m , o 4n bu 4n o s*n parasn dyoru0 i *e, #ma di i kur* da 1er *rden mu*lulu!u *a**ryor bi0e, "os*um Bellarminle olan bilimsel syle ilerimi0den, dillere des*an dilberlerimi0e dek,,, Birkayla *an mak is*eme0 misini06 3Galileoyu salona 4*rmek is*er, Galileo is*eksi0 yrr,5 %s*emiyorsunu0, 8onu alm, diyorsunu0, Peki, Bana yle 4eliyor ki, dos*um Galileo, si0 4kbil4inleri, i ini0 kolayla sn diye 4kbilimi basi*le *irmeye al yorsunu0, ;anlyor muyum6 3;eniden ne 4elirler,5 /i0e 4re b*n 4k2isimleri yuvarlak ya da elips biiminde yrn4elerde belli bir 10la yol alyor, yani beynini0in 0ebile2e!i basi* 1areke*lerle, Peki, ya 9anr yld0larn yle yr*mek is*emi olsayd, 3Parma!yla 1avada ok karma k bir yol i0er, ?0 da sk sk de!i *irmek*edir,5 -e olurdu 1esaplarn06 G#$%$&' A &!er 9anr evreni dedi!ini0 4ibi yara*sayd, beyinlerimi0i de byle 3Barberininin i0di!i biime ben0e*erek5 yara*rd ki, bu 1areke*leri kavrayabilelim, Ben insan aklna inanyorum, B#.B&.%-% A Ben2e ye*ersi0dir akl, /usuyor <;e*ersi0 olan senin aklndr= diye2ek ama, *erbiyeli adam, /usuyor, 3Glerek arkaya yrr,5 B&$$#.)%- A #kl pek bir yere 4*rmyor bi0i, -ereye baksan0 ikiy0llk, k*lk, d knlk, 0ay:lk> ?ani nerde 4erek6 G#$%$&' A 3@:keli5 Ben akla inanyorum, B#.B&.%-% A 3;a02lara5 Bunlar ya0maya 4erek yok, "os*lar arasnda bilimsel bir syle i bu, B&$$#.)%- A #nlamn kavrayamad!m0 olaylarn sorumlulu!unu, bi0 bir y2e varl!a ykledik, imdi si0 kalkp 'nu suluyorsunu0, G#$%$&' A 3#klamaya 1a0rlanr5 Bakn ben kiliseye ba!l bir adamm,,, B#.B&.%-% A 8orkun bir adam bu> 8alkm byk bir sa:lkla, 9anrnn 4kbilimden 1i anlamad!n kan*lamaya al yor, ;ani, 9anr 8u*sal 8i*ap ya0madan n2e 4kbilim dersine ye*erin2e al mam , yle mi6 "os*um,,, B&$$#.)%- A 9anrnn yara**! biri olarak si0, onun yara**klarn ondan da1a m iyi biliyorsunu06 G#$%$&' A #ma insanlar yaln0 yld0larn 1areke*ini de!il, 8u*sal 8i*ap da yanl

yorumlam olama0lar m6 B&$$#.)%- A #ma 8u*sal 8i*ab yorumlamak si02e kilisenin i i de!il midir6 3Galileo susar,5 B&$$#.)%- A Grdn0 m susuyorsunu0, Buna vere2ek yan*n0 yok, de!il mi6 3;a02lara ya0malar iin i are* eder,5 Bay Galilei, 8u*sal &n4i0isyon bir karara vard bu4n( Gne in evrenin merke0i oldu!unu, dnyannsa merke0 olmayp 4ne in evresinde dnd!n ileri sren 8opernikin !re*isi sapka, sama ve dine aykr bulunmu *ur, Bu inan*an va04emeni0 iin si0i uyarmakla 4revlendirildim, 3;a02ya5 9ekrarlayn, ;#BPFP A 3'kur5 8ardinal Bellarmin ?a0re*leri, yukarda ad 4een Galilei Galileoye 8u*sal &n4i0isyon )a1kemesinin kararrn bildirdi( Gne in evrenin merke0i oldu!unu, dnyannsa merke0 olmayp 4ne in evresinde dnd!n ileri sren 8opernikin !re*isi sapka, sama ve dine aykr bulunmu *ur, Bu inan*an va04emeni0 iin si0i uyarmakla 4revlendirildim, G#$%$&' A -e demek oluyor bu6 Peki, ya 4erekler6 ;a Npi*erin uydular, Eens 4e0e4eninin evreleri6 B&$$#.)%- A 8u*sal y2e kurul kararn verirken bu ayrn*larn s*nde durmad, G#$%$&' A Bu demek*ir ki, bundan sonraki bilimsel ara *rmalarm,,, B&$$#.)%- A ,,, b*nyle 4ven2e al*na alnm *r Bay Galilei, 8ilisenin 4r udur( ?ibir eyi bilemeyi0, ama ara *rabiliri0, Bilim, kilisenin ok sevilen bir o2u!udur Bay Galilei, 8iliseye olan 4veni sarsmak is*eyebile2e!ini0i 1ibirimi0 d nmyoru0, G#$%$&' A Gven k*ye kullanlrsa 4vensi0lik ba lar, B#.B&.%-% A @yle mi6 3'm0una vurur, yksek sesle 4ler, /onra Galileonun 40nn iine bakarak d man2a olmayan bir *avrla5 Galileo dos*um, o2u!un ykand! le!endeki suyu dkerken dikka* edin, o2uk da beraber a*lmasn, Galileo dos*um, bi0 de yle davranyoru0, Bi0 si0e 4erekliyi0, ama si0 bi0e da1a ok 4ereklisini0, B&$$#.)%- A &1, de!erli dos*umu0u konuklarm0la *an *rmann 0aman 4eldi, &n4i0isyon )a1kemesi Ba kan si0inle *an mak iin 2an a*yor, Byk bir 1ayrann0m , B#.B&.%-% A 3Galileonun *eki koluna 4irerek5,,,dedi ve 4ene ku0u kl!na brnd, u maske bana bira0 04rlk sa!laya2ak bu 4e2e, Bavall Galileo, onun maskesi yok, 3Galileoyu aralarna alp balo salonuna 4*rrler,5 1, ;#BPFP A /on 2mleyi ya0abildin mi6 K, ;#BPFP A ;a0yorum, 3?0l 10l ya0arlar5 <Ben akla inanyorum= dedi!i yeri ya0dn m6 3&n4i0isyon Ba kan 8ardinal 4irer,5 8#."%-#$ A Gr *ler mi6 1, ;#BPFP A 3)akina 4ibi5 @n2e Bay Galilei k0yla 4eldi, yannda ni anls,,, 8#."%-#$ A 3&liyle i are* ederek sus*urur,5 9u*anaklar, 3;a02 ra1ip ka!*lar verir, 8ardinal o*urur, 40den 4eirir, Eir4inia 4irer, evresine baknr,5 8#."%-#$ A 3'*urdu!u yerden5 %yi ak amlar yavrum, E%.G%-%# A 38ardinali 4rmemi *ir, 1a:i:e irkilir5 #1,,, 8ardinal ?a0re*leri, 8#."%-#$ A 3Ba n kaldrmadan sa! elini u0a*r, Eir4inia yakla r, di0 kerek parma!ndaki y0! per,5 Pek 40el bir, 4e2e de!il mi6 %0in verin de si0i ku*layaym, /oylu ni anln0 ekin bir aileden 4eliyor, .omada m o*ura2aksn06 E%.G%-%# A imdilik de!il e:endimi0, "!n iin pek ok 1a0rlk 4erekiyor, 8#."%-#$ A @yleyse baban0la Hloransaya dnyorsunu0, /evindim buna, Baban0 da yaln0 kalma0, )a*ema*ik pek s2ak bir dos* saylma0, @yle de!il mi6 Genli!ini0 ve 2anll!n0 onu bira0 olsun yery0ne ba!lar, ;oksa yukarlarda, yld0larn usu0 bu2aks0 dnyasnda yi*ip 4i*mesi i *en bile de!il, E%.G%-%# A Babam bana yld0lardan 1i s0 e*me0, e:endimi0, Bu 4ibi konulardan pek bir ey anlamyorum, 8#."%-#$ A ;ok 2anm6 /a1i mi6 3Gler5 Balknn evinde balk yenme0mi , Baban0 ilk

4kbilim dersini benden ald!n0 duyun2a ok e!lene2ek, ;avrum, 9anr a!da 4kbil4inlerine ola!ans* bir d 42 ba! lam , 7ok a r*2 do!rusu, Biliyor musunu0, benim 4ibi eski ka:allarn ok 4eni oldu!unu sandklar dnyam0 me!er u:alm u:alm , 2evi0 kadar kalm , Buna kar lk yeni evren ylesine bym ki, ba papa0lar A1a**a kardinallerA u0ak*an karn2a 4ibi 4rnyorlarm , Bu durumda, oralardan y2e 9anr nerdeyse Papay bile 4remeye2ek, ;avru2u!um 4na1 kar**!n0 papa0 *anyor muyum a2aba6 E%.G%-%# A .a1ip F1iris*o:erus e:endimi0, Hloransadaki ku*sal Drsula kilisesinin ba papa0, 8#."%-#$ A &ve*, eve*, Baban0la birlik*e olman0 ok iyi, Gereksinimi ola2ak si0e, imdi inanmaya2aksn0 belki ama, o 4n 4ele2ek 4re2eksini0, 7ok 4ensini0 da1a, 9anrnn kimi insanlara verdi!i byklk kimi 0aman *a mas 4 bir yk olabilir, ?ibir lml duaya 4erek duymaya2ak kadar byk olama0, ;avru2u!um, alkoydum si0i, ni anln0 kskana2ak, baban0 da belki, si0e yld0larla il4ili, 1er1alde bira0 modas 4emi bil4iler ak*ard!m iin, ?adi 4idin, dans edin, yaln0 peder F1iris*o:erusa selamlarm ile*meyi unu*mayn, 3Eir4inia yerlere kadar e!ilerek selam verir, abu2ak kar,5 VII BR KONUMA 8yl bir papa0, yoksul 1en de Geldi 4nn birinde Galileiye &ri mek is*iyorum, dedi, bilime Dla mak is*iyorum 4ereklere, ROMADAK #LORANSA BYKELSNN SARAYI 3Galileo, Folle4ium .omanumdaki *oplan*dan sonra Papalk 4kbil4inlerinin kararn kula!na :sldayan u:ak *e:ek ke i i dinlemek*edir,5 G#$%$&' A 8onu un, 1aydi buyrun konu un> /r*n0da u 2bbe olduka is*edi!ini0i sylemeye ye*kilisini0, 8I7I8 8&% A Ben :i0ik okudum Bay Galilei, I 4e2edir 40me uyku 4irmiyordu, 'kudu!um &n4i0isyon kararyla, 4rd!m Npi*erin uydularn bir *rl ba!da *ramyordum, Bu4n, saba1 duasndan sonra si0e 4elmeyi kararla *rdm, G#$%$&' A Npi*erin uydusu yok*ur demeye mi6 8, 8&% A ?ayr, /onu*a &n4i0isyonun verdi!i kararn akll2a bir karar oldu!unu anladm, /nrs0 04r ara *rmann insanlk iin *a yabile2e!i *e1likelerin bilin2ine vardm ve 4kbilimi brak*m, Benim 4ibi *u*kulu bir 4kbilim2iyi, bu !re*iyi brakmaya ynel*en nedenleri si0e de aklamak is*iyorum, G#$%$&' A ' nedenleri ok iyi bildi!imden 1i ku kunu0 olmasn, 8, 8&% A Buruklu!unu0u anlyorum, 8ilisenin elindeki ola!ans* 42 d nyorsunu0, G#$%$&' A #ka i ken2e aralar deseni0e una, 8, 8&% A Ben ba ka nedenlerden s0 ede2e!im, %0in verirseni0 bira0 kendimi anla*mak is*iyorum, Fampa4nal bir kyl ailesinin o2u!uyum, #nam, babam an2ak 0ey*in ye*i *irmeyi bilirler, ba ka2a pek bir eye akllar erme0, Bu4nlerde Eensn evrelerini in2elerken sk sk anam, babam 4eliyor 40mn nne, '2a!n ba nda k0karde imle o*urmu , orbalarn iiyorlar, ;0yllarn isiyle kararm a*nn kalaslar, damarlar km ya l, yor4un elleri, ellerindeki ka klar 1ep 40mn nnde, Bor 4einiyorlar, ama yoksulluklarnda bile belli bir d0en var, Belli aralklarla yinelenen i ler var( or*al!n sprlmesinden, 0ey*inle il4ili i lere, ver4ilerin denmesine dek, ;kmlarda belli aralklarla

4eliyor ba larna, Babamn beli bkld, #ma birden olmad bu, ?er saba1 0ey*inlikle bira0 da1a, bira0 da1a k*, #nam da 1er do!umda bira0 da1a yi*irdi kadnl!n, ;a amlarn srdrmek iin 4ereken 42 *oprak*an, 1er yl ye eren a!alardan, do!adaki bu sreklilik ve 0orunluluk*an alyorlar, bir de kydeki kk kiliseden, 1er pa0ar dinledikleri 8u*sal 8i*ap*an, <9anrnn 40 s*n0de= denmi *ir onlara, %nanm lardr, Bu yery0 sa1nesinde kendilerine d en, bykl kkl rollerde snandklarn d nr, ba armak iin abalayp dururlar, imdi ben onlarn kar sna 4eip de, dnyam0n, ikin2i sn: bir yld0n evresinde, bo luk*a dnp 4iden bir *a paras oldu!unu sylesem, ne yaparlar a2aba6 Gs*erdikleri bun2a sabrn, yoksulluklarn bun2a anlay la kar lamalarnn de!eri ya da 4ereklili!i nerde kalr o 0aman6 Bu4ne kadar aln*erini, al!, susmay ve boyun e!meyi buyurmu , bunlarn 4erekesini aklam olan 8u*sal 8i*ap bun2a yanl la doluysa, ne i e yaraya2ak peki6 G0lerindeki korkuyu 4rr 4ibi oluyorum, #lda*lm olmann a2sn, umars0l!n duya2aklar, "emek bi0i 4ren kimse yokmu diye2ekler, u ya l, bil4isi0, ypranm durumumu0da bi0 kendi ba m0n aresine nasl bakar06 ;oksullu!umu0un 1i bir anlam yokmu me!er( alk, dayanma 42n denemek de!il, sade2e yemek yememek demekmi , Borlanmak, bir erdem de!il, sade2e e!ilip kalkmak, yk *a makm diye2ekler, imdi &n4i0isyonun kararnda neden 2mer* bir ana seve2enli!i, sonsu0 bir iyi niye* 4rd!m anlayabiliyor musunu06 G#$%$&' A ?mm, eve*, 1i de!ilse unu anlam sn0( sorun Npi*erin uydular de!il, sorun Fampa4na kylleri, -eden peki6 ;an ba nda bun2a verimli *oprak, ba!lar, ba1eler varken, neden d0en yokluk d0eni, 0orunluluk neden lesiye al mak 0orunlulu!u olsun6 Papa ?a0re*lerinin %spanyada, #lmanyada srdrd! sava larn paras Fampa4na kyllerinin 2ebinden kyor da ondan, )ar4ari*iAHiera is*iridyesi in2isini nasl yapar, bilir misini06 Pr0l bir kum *anesi kabu!un iine s0p is*iridyenin ya amn dayanlma0 klar, Buna kar lk, o da, kum *anesini sal4syla sarp sarmalamaya al r, @lm2l bir u!ra sonu2u sal4 4i* 4ide ka*la arak in2iyi olu *urur, ' in2inin 2an 2e1enneme> Ben sa!lkl is*iridyeyi ye!liyorum, &rdem, yoksullu!a ba!l bir kavram de!ildir, #nan0, baban0 varlkl, mu*lu ki iler olsalard, varl!n ve mu*lulu!un erdemlerini 4eli *ire2eklerdi, Ben imdi kalkp onlarayalan m syleyeyim6 8, 8&% A 37ok 1eye2anldr5 /usmak 0orunday0> 8a:alarn bulandrmamak, 1u0urlarn karmamak iin, Bundan da1a soylu bir neden olabilir mi6 G#$%$&' A /usmay kabul edersem, bu 1i ku kusu0 en soysu0 nedenlerden ola2ak(yani ra1a* bir ya am, i ken2e 4rmemek, i0lenmemek, 04r olmak,,, Bunlar u!runa susmu ola2a!m, 8ardinal Bellarmin, bir Fellini saa*i 4ndermi bana bu saba1, susmam iin, #nan0n, baban0n 1u0uru kamasn diye yksek kol*uklarda o*uranlar arap sunuyorlar bana, 9anrnn sure*inde yara*ld! sylenen insanlarn, aln*eriyle, 2anlar pa1asna re**ikleri arap bana dl olarak sunuluyor, % *e bunlar u!runa susmu ola2a!m, 8, 8&% A Bay Galileo, ben bir din adamym, G#$%$&' A #yn 0amanda da :i0ikisini0 Npi*erin uydularn 4rm sn0, Bir 4enin i alarnn *oplam Papal!n key:ine 4re de!i *irileme0, D0aydaki 2isimlerin 1areke*i, spr4eyle uan 2adlar da aklaya2ak biimde 1esaplanama0, 8, 8&% A Peki, 4erek, e!er 4erekse, bi0 olmadan da kabul e**ireme0 mi kendini6 G#$%$&' A ?ayr, 1ayr, olma0 yle ey, Gerek bi0im kabul e**irebildi!imi0 lde kabul edilir an2ak, #kln 0a:eri de an2ak akln kullanan insanlarn 0a:eri olabilir, Fampa4na kyllerini kulbelerinin damn r*en sa0lardan s0 eder 4ibi anla**n0, 'lma0 olsun> 9anrsal sabrlarn 4rdk, anladk, 9anrsal :keleri nerede peki6 8, 8&% A ;or4un, ypranm insanlar onlar, G#$%$&' A 38e i in nne bir *omar ya0l ka!* a*ar5 '!lum, :i0iki misin sen6 Burada deni0lerdeki 4elA4i* olaynn aklamas ya0l, #ma okumaya2aksn, anla ld m6 'kumaya

ba ladn bile, Gerek*en :i0ikiymi sin, 38e i okumaya dalm *r,5 Bil4i a!a2ndan bir elma d *> ;u*a2ak 1emen, Fe1ennemlik oldu, ama yemeden durama0 ki, 0avall obur> 8imi 0aman d nrm, yerin yedi ka* dibinde, 0i:iri karanlk bir 0indana kapa*lmaya ra0ym, ye*er ki kar l!nda !n ne oldu!unu !renebileyim, % in k*s, bildi!imi ba kalarna da sylemek 0orundaym, Bir sevdal, bir ayya ya da bir 1ain 4ibi, Dmars0 bir *u*kudur bu, "a1a ne 0amana kadar susabile2e!im6 B*n i orda, 8, 8&% A 38a!**an bir yeri 4s*erir5 Burasn anlamadm, G#$%$&' A #nla*rm o!lum, anla*rm, VIII SEK$ YILLIK SUSKUNLUKTAN SONRA, KEND DE BR MATEMATK OLAN YEN PAPANIN TAHTA IKMASIYLA YREKLENEN GALLEO YASAK KONULARDAK ARATIRMALARINA YENDEN BALAR. GNETEK LEKELER. Gerek *orbada 4i0li "il a!0da kili*li /eki0 yl suskunluk*an kelli Bir 4n 2anna ye**i "ile 4e*irdi 4ere!i, GALLEONUN #LORANSADAK EV (Galileo&nun ren*ileri :+eder'oni 8k 8ei, artk bir delikanl olan Andrea Sarti: ya(la*ak deneyi i'le!ek 'ere to(lan!lardr. Galileo ayakta, elinde bir kita(. $irginia ile #ayan Sarti eyi' iin diki dik!ektedirler." E%.G%-%# ( G0el ey eyi0 1a0rlamak, Byk masada konuk a!rlamak iin bu r*, G0m dr* amalym, pek *i*i0 anas, Babamn ki*aplarn da 40 1i *u*muyor, Bn, /#.9% ( ;llardr *ek ki*ap ya0mad adam2a!0, E%.G%-%# ( Bana yle 4eliyor ki, anlad yanld!n, .omadayken ok byk bir din adam 4kbilimi anla** bana, &vreni :a0la 4eni *u*mu lar, :i0ikiler, #-".&# ( 38ara *a1*aya 4ndemi ya0ar5 Per embe, ;0en 2isimler, 3Gereleri 1a0rlar, @*eki ki*ap okumak*adr,5 Bn, /#.9% ( Eir4inia, u evlilik i ini bir konu alm seninle, "a1a o2uk saylrsn, anan da yok, Baban desen bu0 paralarnn suda y0drp duruyor, Byle 2iddi bir i e 40 kapal 4irmek olma0, Iniversi*eye 4idip do!ru drs* bir yld0 :alna bak*rsan diyorum, -e 4lyorsun6 E%.G%-%# ( Gi**im bile, Bn, /#.9% ( 37ok merakl5 &ee,,, -e dediler6 E%.G%-%# ( I ay *e*ik*e olmalym m, nk 4ne o!lak bur2una 4iriyormu , #ma sonras iyiymi , bulu*lar da!la2ak, 1er ey yoluna 4ire2ekmi , '!lak bur2undan oldu!um iin, Npi*eri 40den karmamak ko uluyla is*edi!im yol2ulu!a karabilirmi im, Bn, /#.9% ( Peki, ya $udovi2o6 E%.G%-%# ( ' #slan bur2u, 3/usar, sonra5 /evi meye d kn olurlarm , 3/essi0lik, 8apya vurulur, Eir4inia bakmaya 4ider, Bu arada #ndrea deneyle il4ili 4ereleri sralam *r,5 #-".&# ( Bu0, su dolu le!en, demir i!ne, #ris*o, ?er ey 1a0r, E%.G%-%# ( .ek*r Bay Go::one babama bir ki*ap 4e*irmi , 38i*ab Heder0oniye verir,5 G#$%$&' ( -eymi 6 H&"&.B'-% ( Bilmem, 3?e2eler5 <"e mo2ulis in sole= #-".&# ( Gne *eki lekeler, #yn konuda bir ki*ap da1a, 3Heder0oni, sinirli, ki*ab

#ndreaya verir,5 Bakn ne ya0m lar( <7a!m0n en ye*kili :i0ik bil4ini Galileo Galileiye,= 3Galileo 4ene ki*abna dalm *r,5 #-".&# ( ?olandal Habri2iusun 4ne lekeleri s*ne ya0dklarn okudum, $ekeler, diyor, 4ne le dnya arasndan 4een yld0 kmeleridir, 8, 8&% ( Pek inandr2 de!il, de!il mi Bay Galilei6 3Galileo 2evap verme0,5 #-".&# ( Paris*e, Pra4da da, 4ne in sisleridir, deniyor, H&"&.B'-% ( ?m, #-".&# ( Heder0oni inanmyor, 8u kuyla kar lyor bunu, H&"&.B'-% ( 8ar *rmayn beni bu i lere, Ben mer2ek us*asym, )er2eklerini0i yon*ar parla*rm, si0 onlarla 4ky0ne bakarsn0, 4rd!n0 de leke de!il, <ma2ulis=*ir, Ben nasl ku ku duyaym6 'kuyamyorum ki ki*aplar $a*in2e 1epsi, 3&lindeki *ar*yla :keli el, kol 1areke*leri yaparak konu mu *ur, 8e:elerden biri yere d er, Galileo 1i ses karmadan 4ider, kaldrr yarden,5 8, 8&% ( 8u ku bir e i* mu*luluk veriyor insana, neden a2aba6 #-".&# ( $ekeleri bi0 neden in2elemiyoru0, Bay Galilei6 G#$%$&' ( ;0en 2isimleri in2eliyoru0 da ondan, #-".&# ( #namda bir sepe* dolusu mek*up birik*i, B*n #vrupa bu konuda ne d nd!n0 bilmek is*iyor, @ylesine yayld ki, nn0, susama0sn0 ar*k, G#$%$&' ( Ea*ikan, nmn yaylmasna, sus*u!um iin i0in veriyor, H&"&.B'-% ( #ma ar*k susup 40 yumama0sn0, olma0, G#$%$&' ( 8u0u budu 4ibi a*e *e k0ar*lmaya da 40 yumamam, #-".&# ( ;ani, 4ne lekeleri de o i le mi il4ili, diyorsunu06 G#$%$&' ( Bir yk anla*aym si0e, Borbalk dneminde, bir 4n Giri*li Hilo0o: 8eunosun evine bir 4i0li 4revli ka4elir, Giri*e e4emen olanlarn ona verdi!i bir bel4eyi 4s*erir, Bu bel4ede ayak bas*! 1er yerin ona ai* sayla2a!, diledi!i 1er yeme!in ona sunula2a!, kar la *! 1erkesin ona 1i0me* e*mek 0orunda oldu!u ya0ldr, Grevli o*urur, yiye2ek is*er, ykanr, ya*ar ve y0 duvara dnk olarak unu sorar( <Bana 1i0me* ede2ek misin6= 8eunos adamn s*n r*er, sinekleri kovar, ba u2umda uyumasn bekler ve yedi yl boyun2a, o 4n yap*! 4ibi, adamn 1er diledi!ini yerine 4e*irir, ;aln0 bir *ek kelime konu mamaya 0en 4s*erir, ;edi yl sonra, bir 4n bun2a buyruk, uyku ve yemek*en i manlayan 4revli lr, 8eunos onu eski bir r*ye sarp d arya srkler, ar a:larn ykar, evi ba *an ba a *emi0ler, derin bir ne:es aldk*an sonra <?ayr,= diye yan* verir, #-".&# ( %yi ya, bi0 4ene bu0 paralarna bakalm, bunlardan si0e 0arar 4elme0, G#$%$&' ( "o!ru, /avm0 nedir, #ndrea6 #-".&# ( Bir 2ismin suda y0ebilirli!i, 2i0min biimine de!il, sudan 1a:i: ya da a!r olmasna ba!ldr, diyoru0, /udan 1a:i: olan 1er ey y0er, da1a a!r olan 1er ey ba*ar, G#$%$&' ( #ris*o ne diyor6 8, 8&% ( 38i*ap*an okur5 <"iskus la*us=,,, G#$%$&' ( Brak u $a*in2eyi, "ilimi0e evir unu ya1u> 8, 8&% ( Geni yass bir bu0 *abakas suda y0er, buna kar lk, demir bir i!ne dibe ba*ar, G#$%$&' ( Bu0 niye ba*myor, #ris*oya 4re6 8, 8&% ( Geni ve yass oldu!undan, suyu yaramad!ndan, G#$%$&' ( Peki, 3Bir bu0 paras alp le!ene koyar,5 imdi bu0u le!enin dibine do!ru bas*ryorum, &limi ekiyorum, ne oluyor6 8, 8&% ( Gene suyun s*ne kyor, G#$%$&' ( "o!ru, ?ani yaramyordu, "emek ki yukar karken suyu yarabiliyor, yle mi, Hul4en0io> 8, 8&% ( -asl oluyor da y0yor, peki6 /udan da1a a!r de!il mi bu06 #-".&# ( /udan da1a 1a:i: olmas 4erekir ki, y0ebilsin, G#$%$&' ( ?a1>

#-".&# ( #yn biimde demir i!ne y0me0, /udan 1a:i: olan 1er ey y0er, a!r olan 1er ey ba*ar, % *e kan*land, G#$%$&' ( #ndrea, @0enli d nmeyi !renmelisin, Eer bana i!neyi, Bir para ka!*, "emir, sudan a!r m6 #-".&# ( &ve*, 3Galileo i!neyi kJ!* parasnn s*ne yerle *irip suyun s*nde y0drr, /essi0lik,5 G#$%$&' ( -e oluyor6 H&"&.B'-% ( %!ne y0yor> ?ey 4idi ko2a #ris*o> "edi!in do!ru mu, de!il mi, denemek bu4ne kadar kimsenin aklna 4elmemi , 3Glerler5 E%.G%-%# ( -e oldu6 Bn, /#.9% ( -e 0aman byle 4lseler yre!im a!0ma 4elir, Gene ne dolaplar eviriyorlar a2aba diye d nrm, G#$%$&' ( Bilimin bun2a yoksul olmasnn nedeni, kendini ok 0en4in sanmasdr, Bilimin ama2 kaplarn sonsu0 bil4iye amak de!il, sonsu0 yanl a bir snr koyabilmek*ir, #ln no*larn0, 3$udovi2o )arsilli 4irer, ;ol kl!ndadr, #rkasndan e yalarn *a yan bir u ak, Eir4inia ko ar, boynuna sarlr,5 E%.G%-%# ( Gele2e!ini niin ya0madn6 $D"'E%F' ( Bu22ioledeki ba!larm0a bakmaya 4elmi *im, sana u!ramadan edemedim, G#$%$&' ( 3G0lerini ksarak bakar,5 8im o6 E%.G%-%# ( $udovi2o, 8, 8&% ( Gremiyor musunu0, Bay Galilei6 G#$%$&' ( ?a eve*, $udovi2o, 38ar lamaya 4ider5 #*lar ne alemde6 $D"'E%F' ( #*lar iyi, e:endim, G#$%$&' ( /ar*i, ku*lamaly0 bu 4n, ' /i2ilya arabndan bir *es*i 4e*irin bakalm, eskisinden, 3Bayan /ar*i #ndreayla kar,5 $D"'E%F' ( 3Eir4iniaya5 /ol4un 4rnyorsun, 8y 1avas sana iyi 4ele2ek, #nnem eyllde bekliyor ar*k, E%.G%-%# ( "ur bir dakika, /ana 4elinli!imi 4s*ereyim, 38o arak kar,5 G#$%$&' ( '*ursana, $D"'E%F' ( Iniversi*edeki derslerini0i bini a kn !ren2i i0liyormu , e:endim, -e s*ne al yorsunu0 bu ara6 G#$%$&' ( ?ep ayn eyler, .oma 0erinden mi 4eldin6 $D"'E%F' ( &ve*, Dnu*madan syleyeyim, Gne lekeleri konusunda ?ollandallarn kopardklar yay4araya kar lk *aknd!n0 ll *u*umdan *r annem si0i ku*luyor, G#$%$&' ( 3/o!uk5 /a! olsun, 3/ar*i ve #ndrea 4irerler, &llerinde bardaklarla bir *es*i arap vardr, )asann evresine o*ururlar,5 $D"'E%F' ( .omallar uba* ay boyun2a konu a2ak yeni bir konu buldular, Pe*er Flavius, 4ne lekeleri y0nden bu <4ne in evresinde dnen dnya ama*as= 4ene alevlene2ek diye kay4lanyor, #-".&# ( ?i kay4lanmasn, G#$%$&' ( Benim i leyebile2e!im yeni 4na1lardan ba ka bir sylen*i yok mu 8u*sal .omada6 $D"'E%F' ( Papann lm d e!inde oldu!unu duydunu0 sanrm, 8, 8&% ( #man 9anrm, G#$%$&' ( 8im 4ee2ek diyorlar yerine6 $D"'E%F' ( 7o!unluk Barberini diyor, G#$%$&' ( Barberini, #-".&# ( Bay Galilei Barberiniyi *anr, 8, 8&% ( 8ardinal Barberini )a*ema*ikidir, H&"&.B'-% ( Papalk *a1*nda bir bilim adam, 1a6 3/essi0lik5

G#$%$&' ( "emek Barberini 4ibi a0 buuk ma*ema*ik okumu lar aranyor ar*k( % ler d0eliyor desene Heder0oni, %ki kere ikinin dr* e**i!ini korkmadan syleye2e!imi0 4n 4rebile2e!i0 demek*ir, 3$udovi2oya5 Ben bu arab ok severim, $udovi2o, /en nasl buldun6 $D"'E%F' ( G0el arap, G#$%$&' ( Ba!n bilirim, sarp, *a l yama*adr, maviye alar *aneleri, Baylrm bu araba, $D"'E%F' ( &ve*, e:endim, G#$%$&' ( Gl4eler vardr bu arap*a, ?andiyse *a*ldr iimi, #ma <1andiyse=, #ndrea, kaldr unlar( Bu0u, i!neyi, le!eni, Bedenimi0in de 1akkn vermeli, Bedenin is*ediklerini 0ay:lk sayan korkaklara 1i ka*lanamam, Bir eyin *adn karabilmek 1nerdir, derim, 8, 8&% ( -e yapmay *asarlyorsunu0, e:endim6 G#$%$&' ( <Gne in evresinde dnen dnya ama*as=n ba la*yoru0 4ene, #-".&# ( 3)rldanarak5 8u*sal ki*aba 4re dnmyor, D0manlar da bunu kan*lyor Papa da yerinde dursun diyor #ma 4ene de dnya dnyor 3#ndrea, Heder0oni ve 8k 8e i deney masasna ko up s*n bo al*rlar,5 #-".&# ( Bakarsn 4ne in de dnd!n 4rr0, -e dersin )arsilli6 $D"'E%F' ( Bu 2o kunun nedenini anlamyorum, Bn, /#.9% ( Gene o ey*an i ine mi ba laya2aksn0, Bay Galilei6 G#$%$&' ( #nnenin seni buraya neden yollad!n anlyorum, Barberini *a1*a kyor, Bil4i bir *u*ku ola2ak, ara *rmak keyi:lerin en 40eli, Flavius 1akl, 4ne lekeleri beni 4erek*en il4ilendiriyor, /yle bakalm $udovi2o, benim i imle, 4kbilimle k0mn ne il4isi var6 Eens 4e0e4eninin evreleri k0mn kn e*kileme0, Bn, /#.9% ( Baya!la mayn bu kadar, Eir4iniay a!ryorum, $D"'E%F' ( 3Bn, /ar*iyi durdurur5 Bi0imki 4ibi ailelerde evlilik yaln0 2insel kay4larla yaplma0, Bay Galilei, G#$%$&' ( /eki0 yldr evlenmek*en alakoydular seni, Dslu o*urup o*urmaya2a!m snamak iin de!il mi6 $D"'E%F' ( 8arm kilisede, ailemi0e ayrlan yerde o*ura2ak, G#$%$&' ( 8yllerimi0in kiray deyip dememesi 4elin 1anmn babasnn dindarl!na m ba!l6 $D"'E%F' ( Bir bakma yle, G#$%$&' ( #ndrea, Hul4en0io, bakr aynayla, perdeyi 4e*irin, G0lerimi0i korumak iin 4ne i perdeye yans*a2a!0, 3#ndreayla 8k 8e i sylenenleri 4e*irirler,5 $D"'E%F' ( .omadayken bir bildiri im0alam *n0, Bu i lerle u!ra maya2a!n0a s0 vermi *ini0, G#$%$&' ( ', o 0amand> Geri2i bir Papam0 vard o 0aman> Bn, /#.9% ( Eard diyor> Papa ?a0re*leri lmedi ki da1a> G#$%$&' ( &li kula!nda, /ar*i, eli kula!nda, $D"'E%F' ( Papa ?a0re*leri bu dnyadan 4se bile, yerine 4elen, kim olursa olsun, bilim sev4isi ne denli byk olursa olsun, lkedeki nemli ailelerin ona 4s*ere2e!i sev4iyi de kesinlikle kollamak 0orunda kala2ak*r, 8, 8&% ( 9anr dnyay yara**, $udovi2o, 9anr insan akln yara**+ 9anr :i0i!e i0in vere2ek*ir, Bn, /#.9% ( Galileo, sana bir ey syleye2e!im, '!lum <deney=lerle, bu <40lem=lerle 40mn nnde 4na1a 4irdi, elimden bir ey 4elmedi, Ba *akilere kar k*n, seni uyardlar, Bir sre dayandn, ama iki ay n2e, *avan arasnda 4i0li 4i0li al rken yakaladm seni, Peki bir ey demedim, 1emen kiliseye 4idip bir mum yak*m, Ba ba a kald!m0 0aman

akll uslu konu uyorsun, <*u*a2a!m kendimi, *e1likeli oldu!unu biliyorum,= diyorsun, /onra bir bakyorum 4ene ba lam sn, eskisinden be*er, /enin 4ibi bir dinsi0in yanndan ayrlmyorsam, 2e1ennemde yana2aksam, o benim bile2e!im i , #ma k0nn mu*lulu!unu o ko2a ayaklarnla i!nemeye 1akkn yok, bunu bilesin, G#$%$&' ( 3Fan skkn, 1omurdanarak5 9eleskopu 4e*irin, $D"'E%F' ( 3" ar seslenir5 Giuseppe, e yalarm arabaya koy, Bn, /#.9% ( 802a!0 dayanama0 buna> #r*k kendin sylerisin, 38o arak kar5 $D"'E%F' ( Gene ba lyorsunu0 anla lan, Bay Galilei, annemle ben, yln doku0 ayn Fampa4nadaki *opraklarm0da 4eiriri0, Npi*erin uydular 0erine ya0dklarn0 v0 4elir bi0im kyllere, Ba larn ka ya2ak vaki*leri yok, #ma ku*sal kiliseye dil u0a*anlar 2e0as0 kalrsa *edir4in olabilirler, ?ayvandan pek :ark yok*ur 0avalllarn, 7i:*li!e der* yanmaya 4eldiklerinde annem 1ep bir kpek krbala*r 40lerinin nnde, d0eni, disiplini 1a*rlasnlar, i0meden yukar kmasnlar diye, G#$%$&' ( 38aba5 "elikanl beni i imden alkoyuyorsun, 3@*ekilere5 Perde 1a0r m6 #-".&# ( &ve*, Geliyor musunu06 G#$%$&' ( "isiplini sa!lamak iin si0 yaln0 kpekleri de!il, ba kalarn da krbala*abilirsini0, de!il mi )arsilli6 $D"'E%F' ( 8orkun 0eki bir adamsn0 Bay Galilei, ;a0k, 8, 8&% ( 3?ayre*ler iinde5 G0da! veriyor si0e, G#$%$&' ( /ana da, Pr4a*larnn akln elebiliri0, ;eni eyler d nmelerini sa!layabiliri0, D aklarnn da, ka1yalarnn da, H&"&.B'-% ( $a*in2e bilme0ler ki, G#$%$&' ( #0nlk iin $a*in2e ya0a2a!ma, o!unluk anlasn diye 1alkn diliyle ya0abilirim, $D"'E%F' ( 9u*kularn0n klesi olmu sunu0, 1er 0aman da yle kala2aksn0, Benim adma Eir4iniadan 0r dileyin, 'nu 4rmesem da1a iyi ola2ak sanrm, 3Gider5 G#$%$&' ( 7eyi0i emrini0dedir, ne 0aman is*erseni0, #-".&# ( B*n )arsillilere say4lar> H&"&.B'-% ( /araylar yklmasn diye, dnyaya durmasn emredenlerin 1epsine say4lar> #-".&# ( Fen2ilere, Eillanilere de> H&"&.B'-% ( Fervillilere> #-".&# ( $e221ilere> H&"&.B'-% ( Pirleonilere de> #-".&# ( ?alk e0di!i iin Papann aya!n penlerin 1epsine selam> 8, 8&% ( 39eleskopun ba nda5 ;eni papa aydn biri ola2ak, G#$%$&' ( imdi 4ne in s*ndeki lekeleri ara *rmaya ba lyoru0, bi0i il4ilendirdi!i iin, 1er eyi 40e alarak yeni Papaya :a0la2a bel ba!lamadan, #-".&# ( 3/0n keserek5 Habri2iusun Paris ve Pra4n b*n 4r lerini r*erek 4ne in dnd!n kan*laya2a!0, G#$%$&' ( 8an*laya2a!0 de!il, #ndrea, kan*lamaya al a2a!0, #ma2m, bu4ne kadar bulduklarmn do!rulu!unu kan*lamak de!il+ ama2m do!ru olup olmadklarn anlamak, ?er eyi ara *ra2a!0, 1er eyi yeni ba *an, 8o ar admla de!il, smkl b2ek 10yla, Bu4n buldu!umu0u yarn sile2e!i0 de:*erden, an2ak bir ke0 da1a bulursak ayn eyi, o 0aman yeniden ya0a2a!0, Bulmak is*edi!imi0i bulursak, ona 0el bir ku kuyla baka2a!0, imdi 4ne le il4ili 40lemlerimi0e dnyann durdu!unu kan*lamak is*iyormu 4ibi ba layalm, ;enik d ersek, b*n abam0 bo a 4iderse, yanld!m0 kesin olarak 4rr, ba ka 1ibir kar yol bulama0sak an2ak o 0aman 1aklym 0, dnya 4erek*en dnyormu diyebiliri0, 3G0 krpar5 #ma, ondan sonra a2mak yok, 1a> #ra *rmadan, in2elemeden konu anlarn 2ann okuru0, 8aldrn r*y, 4ne e evirin *eleskopu, 3;ans*2y ayarlar,5

8, 8&% ( 7al maya ba lad!m0 ben anlam *m, Bay Galilei, $udovi2oyu ilk bak *a *anyamadn0, ' 0aman anladm, 3/essi02e 40leme ba larlar, Gne in 4rn*s perdede belirin2e, Eir4inia 4elinli!iyle ko arak 4elir,5 E%.G%-%# ( Baba, nasl yaparsn bunu6 3Baylr, #ndreayla, 8k 8e i yardmna ko arlar,5 G#$%$&' ( Gere!i bilmem 4erekiyor, I* ARADAN GEEN ONYIL NDE, GALLEONUN DNCELER HALK ARASINDA YAYILMAYA BALAMITIR. GLMECE YA$ARLARI, SOKAK ARKICILARI, ARKILARINDA HEP BU KONUYU TALAMAKTADIRLAR. 1!+, YILI KARNAVALINDA TALYANIN HER YANINDA BU KONU ELE ALINMI, KARNAVAL ELENCELER HEP GKBLM $ERNE D$ENLENMTR.

PA$AR YER ( 8i!i !askeli, ki!i !askesi' bir kalabalk 8arnaval alayn beklerken sokak ark*s bir kar ko*a gsteri ya(arlar." #.8PFP$#. ( /ay4de!er Baylar Bayanlar> 8u0ey %*alyann dilinden d meyen bir Hloransa *rksn, byk masra:lardan kanmadan, buraya si0lere 4e*irdik, 8arnaval alayndan n2e dinleyin bi0i, 9rknn ad( /aray Hi0ikisi Galileo Galileinin 8orkun " n2eleri, ya da, Gele2e!e Bir G0 #*alm> "nyay yok*an var eden ulu *anr <P k 4erek=, dedi, 4ne i a!rd, </enin i in aydnla*mak*r dnyay, 7evresinde 4e0dire2eksin lamban,= 9anr buyru!una 4re bundan byle #s*lar dne2ek s*lerin evresinde, Ee der deme0 ba lad 1erkes dnmeye Byklerin evresinde kkler Gllerin evresinde 4s0ler ?em 4ky0nde byle, 1em yery0nde, Papann evresinde kardinaller 8ardinallerin evresinde piskoposlar Piskoposlarn evresinde u0manlar D0manlarn evresinde u aklar D aklarn evresinde 1i0me*iler ?i0me*ilerin evresinde kpekler, *avuklar, dilen2iler,,, /ay4de!er Baylar, Bayanlar, Byk "0en denir buna, 'rda 'rdinum 9anrbilim2ilerin deyimiyle, #ma, bakn noldu sonunda, "erkeeen,,, Bil4in Galileo 4eldi 4nn birinde Hrla** %n2ili, ko *u drbnne Bir 40 a*ar a*ma0 ko2a evrene

<"ur bakalm, kmldama>= dedi 4ne e <Bundan sonra i ler yle 4eli e2ek ?anm 1i0me*inin evresinde dne2ek,= ?ayr, olma0 yle ey> Bir yolunu bulalm, ?i0me*i *akm a0**, bu byle 4i*me0, Gene de e!ri o*urup, do!ru konu alm 8endi ba na buyruk olmay kim is*eme06 /ay4 de!er yur**a lar, ka*lanlr ey mi bu6 /onu neye varr ki bunun6 D ak miskin, 1i0me*i pi kin Ban4o kiliseye bo verir 7rak ya*ak*an kma0 uyur, 'lma0 yle ey> 'lur mu6 /orarm 1erkese akas kalmad, %n2ille alay edilme0, &!ri o*urup do!ru konu mak 4erekirse 8endi ba na buyruk olmay kim is*eme06 Bakn imdi de, Bayanlar, Baylar, byk bil4in Galileo Galilei nasl 4ryor 4ele2e!i6 Balk pa0arnda iki kadn -e yapa2aklarn bilme0, a kn Balk elinde bir *u*am ekmek 8endi yu*uyor balklar *ek *ek, "uvar2 *opra! ka0yor /u *a yor, kire karyor 9u!la s*ne *u!la koyuyor &v bi*in2e, kuruluyor iine, 'lur ey midir bu6 aka de!il arkada lar Boynumu0a 4een ip sa!lam de!ilse kopar ?erkes yerini bilsin, bu i ler byle 4i*me0 8endi ba na buyruk olmay kim is*eme06 8ira2 kiralar demesin 8yl e:endisini *ekmelesin Papa0n ie2e!i s* kadn 9u*sun kendi o2uklarna versin 'lur ey midir bu6 ;e*er Galileo, ye*er> ?erkes yerini bilsin, %n2il akaya 4elme0 &!ri o*urup da do!ru konu ursak e!er 8endi ba na buyruk olmay kim is*eme06 Bende da!**m kendimi bir ara ?ele dur bakalm, dedim ko2ama # 2anm senin yap*!n Ba ka bir 4e0e4en yapama0 m a2aba6

'lur mu6 40 yumulur mu6 ?ayr, ke0 1ayr> 9asmasn 0ersen a04n kpek saldrr "edi!im dedik, ald!m ddk, bu byle 4i*me0 #ma 4ene de, kendi ba na buyruk olmay kim is*eme06 #2larla ya amayn yery0nde 8alkn 1adi, bira0 *oparlann yle Galileo Galileiden !renin # B F sini byk mu*lulu!un %nsan olan a2ya ka*lanp boyun e!me0 8endi ba na buyruk olmay kim is*eme06 (;ark boyun*a, sahne deiik !asklar tayan oyun*ularla dol!utur. ;arknn biti!inde, Galileo&nun ok byk boyutlu bir kuklas getirilir." #.8PFP$#. ( Bayanlar, Baylar, i *e Galileo Galilei, in2ili yok eden adam> 38alabalk*an 4rl*l ka1ka1a ve alk lar,5 * 1!++ " ENG$SYON DNYACA NL BLGN ROMAYA AIRIYOR 'va s2ak+ doruk so!uk /okak *a kn, saray suskun #LORANSADAK MEDC SAYAYININ BEKLEME ODASI (Galileo&yla k', +loransa 0ukasnn kendilerini kabul et!esini bekle!ektedirler." E%.G%-%# ( D0un srd, G#$%$&' ( &ve*, E%.G%-%# ( ' adam burada 4ene, i0liyor bi0i, 3'nlara bakmadan 4een birini 4s*erir, 5 G#$$%$&' ( 3G0leri iyi 4rme0 ar*k 5 9anmyorum, E%.G%-%# ( /on 4nlerde sk sk 4ryorum, Irk*yor beni, G#$%$&' ( /ama, Hloransaday0, 8orsikal 1aydu*larn arasnda de!il, E%.G%-%# ( .ek*r Ga::one 4eliyor, G#$%$&' ( Ben de ondan korkuyorum i *e, Budala, imdi 4ene anla*r, anla*r, anla*r,,, (<niversitenin =ektr, 0uka&nn yanndan gel!ektedir. Galileo&yu grn*e irkilir, ban kaldr!adan, onlara hi bak!adan geer gider nlerinden. " G#$%$&' ( -e oluyor buna byle6 G0lerim 4ene k* bu4n, /elam verdi mi,vermedi mi, 4remedim, E%.G%-%# ( Belli belirsi0, ;eni ki*abnda neler var baba6 "ine kar bir ey bulabilirler mi iinde6 G#$%$&' ( 8iliseye :a0la dadandn sen, /aba1 karanl!nda duaya ko mak*an va04eme0sen 2ildin bo0ula2ak, bak 4rrsn, Benim iin dua ediyorsun, de!il mi6 3/essi0lik, Biri 4eer,5 G#$%$&' ( Galliardo de!il mi bu6 Galliardo> Galliardo> 3#dam bakmadan a2ele kar5 Beni 4rm olmas 4erekir, 9opuluk dairesi ba kan, Eebadan kayor sanki, Bir eyler oluyor, Papal!n i0in bel4esi olmasa, ki*ap*an diye2e!im, 8i*abn sansrden 4e*i!ini biliyorlar, Bundan *r bir *u0ak kurmaya kalk a2ak olurlarsa, papa kesinlikle kar koya2ak*r, ondan ku kum yok, "uka !ren2im ne de olsa, "urumu anla*rm, E%.G%-%# ( 3;umu ak5 "uka 4erek*en a!rd m seni, bu4n buraya6

G#$%$&' ( 7a!rmad ama, 4eldi!imi biliyor, ieri 1aber verdiler, 8i*ab is*iyor+ parasn o dedi, Bir sor bakalm u 4revliye, niye bekle*iyorlar bi0i bun2a 0amandr6 E%.G%-%# ( 3Grevliyle konu maya 4ider, 'nlar srekli i0leyen adam pe indedir,5 Babamn 4r me is*e!i "uka ?a0re*lerine ile*ildi mi a2aba6 G@.&E$% ( Ben nerden bileyim6 E%.G%-%# ( /oruma kar lk de!il bu, G@.&E$% ( "e!il mi6 E%.G%-%# ( /ay4l olmak 0orundasn0, 3Grevli sr*n evirir Eir4iniaya, *eki adama bakarak esner, 5 E%.G%-%# ( 3Babasnn yanna 4elir5 "uka ?a0re*lerinin i i varm bira0, G#$%$&' ( </ay4l= dedin, @yle bir ey duydum, -eydi o6 E%.G%-%# ( ?i, /ay4l davrand! iin *e ekkr e**im, Baba, ki*ab brakp 4ideme0 miyi06 Bo una vaki* yi*iriyorsun, G#$%$&' ( ?ani nerdeyse, vak*imin ne de!eri var diyesin 4eliyor, /a4redo beni Padovaya a!ryordu, Belki de birka 1a:*al!na oraya 4ideri0 1a6 /a!l!m eskisi 4ibi de!il, E%.G%-%# ( 8i*aplarn yannda olmadan ya ayama0sn sen, G#$%$&' ( Bir iki sandk da o /i2ilya arabndan koyar0 arabaya, E%.G%-%# ( ' arap yola dayanma0, *a maya 4elme0 derdin 1ep, ?em sarayn aylk bor2u da1a var sana, paray dnyada 4nderme0ler oraya, G#$%$&' ( "o!ru, 3&n4i0isyon 8ardinali "ukann yanndan kar,5 E%.G%-%# ( &n4i0isyonun Ba kan, 38ardinal, nnden 4eerken Galileoyu yerlere kadar e!ilerek selamlar, 5 E%.G%-%# ( 8ardinalin Hloransada ne i i var, baba6 G#$%$&' ( Bilmem, /ay4l davrand, 'n2a yl sus*um ben de, @ylesine vdler ki beni, ar*k oldu!um 4ibi kabul e*mek 0orundalar, E%.G%-%# ( *> /aray -a0r, 3/aray -a0r 4elir,5 -#BP. ( "uka ?a0re*leri, si0e ayra2ak 0aman bulabile2e!ini umuyordu, Bay Galilei, ;a0k ki, svari okulunun 4ei* *renine ka*lmak 0ere 1emen 4i*mek 0orunda, ?an4i konuda 4r mek is*iyordunu0 kendisiyle6 G#$%$&' ( &:endimi0e, yeni ki*abm sunmak is*iyordum, -#BP. ( G0lerini0 nasl bu4n6 G#$%$&' ( yle byle, "uka 1a0re*lerinin yksek i0inleriyle ki*abm,,, -#BP. ( &:endimi0 40lerini0in durumuna 4erek*en 0lyorlar, #2aba ok u0un sre ve ok sk m bak*n0 o e si0 *eleskopunu0dan6 38i*ab almadan 4ider, arkadaki 4revlilerle konu ur,5 G#$%$&' ( 8i*ab almad, E%.G%-%# ( Baba, korkuyorum, G#$%$&' ( 3#lak sesle, kararl5 9oparla kendini, bir ey se0dirme, &ve 4i*miyoru0, Fam2 Eolpiye 4ide2e!i0, @n2eden anla m *k, Bo : ykl bir araba, 4erek*i!inde beni buradan 4*rmek iin avluda bekleye2ek*i, E%.G%-%# ( Biliyordun demek6 G#$%$&' ( #rkana bakma sakn, 3/aray -a0r 4eri 4elir,5 -#BP. ( Bay Galilei> 8u*sal &n4i0isyonun si0i .omada yar4lama is*e!ine, Hloransa saraynn da1a :a0la kar koyamad!n "uka ?a0re*leri si0e bildirmemi is*ediler, &n4i0isyonun arabas d arda bekliyor, buyurun Bay Galilei, *I PAPA VATKANDA BR SALON

(-a(a >rban $??? : Eski 8ardinal #arberini Engi'isyon 8ardinalini hu'ura kabul et!itir. 8onu!a srasnda kendisine tren giysileri giydiril!ektedir. 0arda birok kiinin ayak sesleri duyulur." P#P# ( 3;ksek sesle 5 ?ayr> ?ayr> 'lma0> 8#."%-#$ ( B*n :akl*elerin pro:esrleri, bil4inler, 8u*sal kilisenin 1er ka*ndan din adamlar bu4n, burada, a!0n0dan ka2ak s0 bekliyorlar, 8u*sal ki*apa sonsu0 inanla ba!l olan bu insanlarn kar na kp, 8u*sal ki*ap*a ya0lanlarn do!ru olmad!n m syleye2eksini06 P#P# ( #ri*me*ik 2e*vellerinin yok edilmesine 40 yumamam, ?ayr, 8#."%-#$ ( &:endimi0, korkun bir kar4a a kaplad yery0n, ?er eyi ari*me*ikle aklamayan kalkyorlar, <Bu i 1esap ki*ap i i, /aylara kar kama0sn0,= diyorlar, Peki, nerden kyor bu saylar6 8u kudan elbe*, 1erkes biliyor bunu, Bu adamlar 1ibir eye inanmyorlar, 1er eye ku kuyla bakyorlar, Bundan byle *oplumu inan yerine ku ku s*ne mi kura2a!06 <Benim e:endimsin ama, bunun iyi bir ey olup olmad!ndan ku kuluyum,= <Bu ev, bu kadn senin, ama bilmem benim de olabilir belki,= Bir yandan veba, bir yandan sava lar,bir de .e:orm 1areke*inin kiliseyi paralayp 0ay: d rd! bir dnemde bakyorsunu0, ma*ema*iki 4einen bir *akm srn4enler *eleskoplarn 4!e dikiyorlar ve b*n dnyaya, Papal!n bu alandaki 4r lerinin yanl l!n yayarak, 42n, ye*isini sarsyorlar, Gemilerin okyanuslara almasndan bu yana, 0a*en ar*k 9anrya de!il, pusula dedikleri o bakr ku*uya inanr oldular, Bu Galileo da1a ok 4enken ba lam makinalarla ya0lar ya0maya, )akinalarla mu2i0eler yara*a2aklarm , @yle ya 9anrya ne 4erek var ar*k, bundan byle kendileri yara*a2aklar mu2i0eleri, P#P# ( #dam a!m0n en byk :i0ikisi, %*alyann vn kayna!, 1er1an4i bir kak de!il, 8#."%-#$ ( @yle olmasayd *u*uklamak 0orunda kalr mydk6 8i*aplarn $a*in2e de!il, 1alk diliyle ya0yor olmas da ne yap*!n iyi bildi!ini 4s*eriyor, P#P# ( 38ula! ayak seslerinde5 &ve*, i in bu yan pek 1o de!il, /yleye2e!im bunu kendisine, Bu ayak sesleri sinirimi bo0uyor, #klm *aklyor, ba! layn, 8#."%-#$ ( Belki de bu ayak sesleri benim syleyebildiklerimden da1a ok ey sylyor si0e, e:endimi0, 8ararn0 bekleyen bu insanlar d krkl!na u!ra*maya2a!n0 umarm, P#P# ( #damn dos*lar var, Hransay d nn, Eiyana sarayn, 8u*sal kilise, rm n yar4larn pl! olmu , deme0ler mi6 8lna dokundur*mam onun, 8#."%-#$ ( Dy4ulamada :a0la ileri 4i*meye 4erek yok, .a1a*na d kn adamdr, 7abuk boyun e!er, P#P# ( ;a amann *adn o denli karmay bilen bir ba ka insan *anmadm, " nmek*en neredeyse 2insel bir *a* alr, &ski bir araba, ya da yeni d n2eye 1ayr demesi olanaks0, 3sessi0lik5 Hi0iksel 4ereklerin burada 1km 4iymesini is*emiyorum, 3sessi0lik5 Bu ayak seslerine dayanlmyor, B*n dnya bura m *opland6 8#."%-#$ ( B*n dnya de!il e:endimi0, en sekin kesimi, 3sessi0lik5 P#P# ( 3Bi*kin5 Bir nok*ada anla alm( % ken2e yok, 3sessi0lik5 mu*lak 4erekliyse aralar 4s*erilebilir, 8#."%-#$ ( ;e*erlidir, e:endimi0, Bay Galilei makinalarn dilinden anlar, *IIGALLEO ENG$SYON MAHKEMES NNDE DNYANIN DNDN YADSIYOR. ,, HA$RAN 1!++ ?i unu*mam bir 1a0iran 4nyd G0 ap kapamadan 4ne snd

#kl,,, karanlklar yarp 4eldi #ma b*n 4n e ik*e bekledi ROMADAK #LORANSA BYKELL SARAYI (Galileo&nun ren*ileri haber bekle!ekte, bir kede $irginia di' k! dua et!ektedir." 8,8&% ( Papa 4r me is*e!ini kabul e*memi , #r*k bilimsel *ar* malar bi**i demek, H&"&.B'-% ( /on umudu Papadayd, ;llar n2e .omada kardinalken, <Bi0e 4ereklisin sen,= demi *i Barberini, "o!ru k*, &llerinde imdi, #-".&# ( @ldre2ekler onu, 8i*abi yarm kala2ak, <"is2orsi= 1i bi*meye2ek, H&"&.B'-% ( 38aamak bir bak la5 @yle mi diyorsun6 #-".&# ( "edi!inden dnmeye2e!ine 4re, 3sessi0lik5 8,8&% ( Dykusu kan2a insann, nemsi0 ayrn*lara *aklyor ka:as, "n 4e2e 1ep d ndm( srekli 2ebinde *a d! o u:ak kan*lama *a imdi yannda mdr a2aba6 H&"&.B'-% ( G*rle2e!i yerde, insann s*nde 2ebi olma0, #-".&# ( 3Ba!rarak5 ;apama0lar, 40e alma0lar bunu, ;apsalar bile, lrde dnme0 s0nden, <Gere!i bilmeyen sade2e ap*aldr, ama bilip de yalandr diyen dped0 alak*r,= "emi *i bir 4n, H&"&.B'-% ( Bende inanmyorum s0nden dne2e!ine+ 0a*en dnerse 1i 4rmeyeyim, leyimQda1a iyi, -e vaki 4l olan onlar, #-".&# ( Borbalkla elde edilmeye2ek eylerde vardr, H&"&.B'-% ( 8imbilir, vadr belki, 8,8&% ( 3;umu ak5 9am yirmi 4n oldu bu4n, ieri 4ireli, Grebilmek iin 40lerini verdi bu adam, 3/essi0lik5 #-".&# ( 3Eir4iniay 4s*ererek5 /0nden dnsn diye dua ediyor, H&"&.B'-% ( Brak k0, 'nunla konu *uklarndan bu yana akl ba nda de!il, Hloransadan, 4na1 kard! papa0 4e*irmi ler, 3Hloransa "ukasnn saraynda Galileoyu i0lerken 4rd!m0 adam 4elir,5 #"#) ( Bay Galileo bira0 sonra burada ola2ak, Bir ya*ak 4erekebilir, H&"&.B'-% ( Brak*lar m6 #"#) ( Bira0 sonra &n4i0isyon )a1kemesi nnde s0nden dnmesi bekleniyor, /aa* *am be *e /an )arko kilisesinin byk an ala2ak ve Bay Galileinin aklamas kamuya duyurula2ak, #-".&# ( %nanmyorum, #"#) ( ;ollar kalabalk, 'nun iin arka *ara:*an, ba1e kapsndan 4e*ire2ekler buraya, 3Gider,5 #-".&# ( 3Birden ba!rarak5 #yda dnya 4ibidir, kendi ! yok*ur, Eensn de kendi ! yok*ur, "nya 4ibi, o da, 4ne in evresinde dner, Npi*erin dr* uydusu vardr, 7evresinde dnerler, ;ld0lar kris*al bir kubbeye akl de!ildir, Gne evrenin merke0idir, oldu!u yerde durur, "nya merke0 de!ildir, kmldamadan durma0 yerinde, B*n bunlar o 4s*erdi bi0e, 8,8&% ( G0le 4rlen 4erek de 0orbalkla yok edileme0, 3/essi0lik5 H&"&.B'-% ( 3Ba1edeki 4ne saa*ini bakar,5 /aa* be 3Eir4inia da1a yksek sesle dua eder,5 #-".&# ( Bekleyemeye2e!im ar*k, Gere!i bo!a0layp ldryorlar> 3&lleriyle kulaklarn *kar, 8k 8e i de *kar, #ma an sesi duyulma0, Eir4inia Rnn dua mrl*syla dolu bir aradan sonra Heder0oni ba n <?ayr= anlamna sallar, @*ekiler ellerini indirirler, H&"&.B'-% ( 3Bo!uk bir sesle5 7an almyor, Be i 4e*i, #-".&# ( "ireniyor, 8,8&% ( "nmyor s0nden,

H&"&.B'-% ( "nmyor, -e mu*lu bi0e, ne mu*lu>3Birbirlerine sarlrlar, 7ok sevinlidirler,5 #-".&# ( "emek 0orbalkla olmuyormu , Ba0 eylere 4 ye*miyormu , "emek ap*allk al* edilebilirmi , dokunulma0l! yokmu , %nsano!lu lmden korkmuyormu demek, H&"&.B'-% ( % *e imdi 4erek*en ba lad bilim a!, "o!um saa*ini ya yoru0, " nn, ya dnseydi s0nden, 8,8&% ( Bir ey sylemedim, ama ok korkuyordum, %nans0n biriymi im, #-".&# ( Ben biliyordum, H&"&.B'-% ( Gn do!arken 4e2e karanl! km 4ibi ola2ak*, #-".&# ( /anki da! kalm da( Ben deni0im, demi 4ibi, 8,8&% ( 3"i0 ker, a!layarak5 9anrm, krler olsun, #-".&# ( #ma 1er ey de!i *i bu4n, &0ilen insano!lu ba n kaldrp <;a aya bilirim ar*k= diye2ek, -e ok ey ka0anlyor bir ek insann dikilip <?ayr= demesiyle, 39am bu srada /an )arko kilisesinin an almaya ba lar, ?epsi donmu 4ibi kalrlar,5 E%.G%-%# ( 3#ya!a kalkar5 /an )arkonun an> 8ur*uldu> 3/okak*an Galileonun deme2ini okuyan *ellaln sesi duyulur, 5 /&/ ( Ben, Galileo Galilei, Hloransada ma*ema*ik ve :i0ik !re*meni, bu4ne kadar sylediklerimin do!ru olmad!n aklarm, Gne in evrenin merke0i olup yerinden kmldamad!, dnyann merke0 olmayp 4ne in evresinde dnd! d n2esi b*nyle yanl ve dine aykrdr, Bu ve bunun 4ibi yanl ve 8u*sal 8ilisenin !re*isine kar olan 1er d n2eyi *m yre!imle, inanla ve i*enlikle lane*liyorum, 3/a1ne kararr5 3#ydnland!nda an almak*adr da1a, sonra kesilir, Eir4inia 4i*mi *ir, Galileonun !ren2ileri oradadr,5 #-".&# ( 38a1ramanlar olmayan lkeye ya0klar olsun> 3Galileo 4irer, duru ma onu b*nyle de!i *irmi , *annma0 1ale 4elmi *ir, #ndreann s0n duymu *ur, Birka saniye e ik*e durur, ona selam vermelerini bekler, %erdekiler y0 evirir ondan, Galileo iyi 4rmedi!i iin a!r aksak yrr, ne 4elir, bir iskemle bulur, o*urur,5 #-".&# ( Grmek is*emiyorum y0n, /yleyin 4i*sin buradan, H&"&.B'-% ( 9oparla kendini, #-".&# ( 3Galileoya ba!rarak5 arap :s> 'bur 1eri:> 8ur*ardn m *a*l 2ann6 3'*urur5 Ben iyi de!ilim, G#$%$&' ( 3/o!ukkanl5 Bir bardak su verin una, 38e i ko ar, d ardan bir bardak su 4e*irir, @*ekiler Galileoyla il4ilenme0ler, Galileo u0ak*an 4elen *ellaln sesini dinler,5 #-".&# ( ;ardm ederseni0 yryebilirim,3;ardm ederek kapya 4*rrler, 8apdan karken Galileo konu ur,5 G#$%$&' ( ?ayr, 8a1ramanlara 4erek duyan lkeye ya0klar olsun, *III 1!++ - 1!., GALEO GALLE LENE DEN, ENG$SYONUN TUTUKLUSU OLARAK #LORANSAYA YAKIN BR KYDEK EVDE OTURUR, %DSCORS& Bin al* y0 *en Bin al* y0 krk ikiye Galileo Galilei ln2eye de!in 9u*uklusu oldu kilisenin BYK BR ODA, MASA, DER SKEMLE VE BR YERKRE

(Galileo yal bir ada!dr artk, g' hi gr!eyen biri gibi davranr. $irginin elinde bir tabakla gelir. Galileo&nun boynuna bir (eete balar, ye!eini yedir!eye balar." E%.G%-%# ( &vee*, imdi uslu uslu orbam0 ielim, ama bir damlasn bile dkmek yok, yle de!il mi6 /onra Ba Piskopos ?a0re*lerine 1a:*alk mek*ubumu0u ya0may srdre2e!i0, 8endisine *e ekkr ede2e!i0, de!il mi, bi0e bu 40el orbay sa!lad! iin, 7ok mu s2ak orba6A Gnderdi!i 1er ey iin sa!l!na dua2 oldu!umu0u syleye2e!i0, 3Galileo suskun ve s0 dinler biimde yeme!ini yer, Eir4inia *aba! alr, kapya do!ru yrr, 7kyor 4ibi yapar, ayak seslerini oldu!u yerde srdrr, durur babasn i0ler,5 G#$%$&' ( 3;a0 masasna o*urur, bir eyler ya0ar, Birden 4vensi0 bak larn kapya evirir, orada birinin oldu!unu se0mi *ir,5 Eir4inia, ba2a ne ola2ak, *amir2iyi a!rdn m6 3Eir4inia 2evap verme0, sessi0 admlarla kar, Galileo ya0may srdrr, ;andaki odada &n4i0isyonun, Galileoyu 40lemlemek*e 4revlendirdi!i bir ra1ip vardr,5 G@.&E$% ( 3Eir4iniaya5 &ve*, ne yapa2a!06 E%.G%-%# ( /yledi!im 4ibi 3masadan ald! ka!d u0a*r5 #ra sra bir eyler karalyor, G@.&E$% ( 38a!da bakar5 'kunmuyor, E%.G%-%# ( "edim ya, ar*k 1i 4rmyor, Biliyorsunu0, ki*abn da bana ya0dryordu, 1L1le 1LKin2i say:alar verdim si0e, /on say:alard, G@.&E$% ( -e kur**ur o, Bir eyler eviriyordur 4ene, E%.G%-%# ( ;asalara kar 4elme0, Ben 40 kulak oluyorum, &n iyisi 40 dok*orunun a!r*alm, bir baksn, G@.&E$% ( 8imi ya0larn d ar karld!ndan ku kulanyorlar, 8im karyor bunlar burdan, 3%ri yapl bir adam, elinde aralaryla 4elir, soba onar2sdr,5 /'B#FP ( 3Bir ka!* 4s*erir 4revliye 5 %0in ka!dm, E%.G%-%# ( 3/oba2y ieri alr5 Ba2a *amir2isi 4eldi baba, /'B#FP ( G0lerini0 nasl bu4n, Bay Galilei, da1a iyisini0 ya6 3?a:i: sesle5 Pe imi0deler, Eilla44io *u*ukland, G#$%$&' ( Pek iyi de!il 40lerim, 3?a:i:5 ;a0lar s*nde miydi6 /'B#FP ( 3?a:i:5 Bendeydi, 4e*irdim, 3yksek sesle5 #r*k k 4eliyor, '2aks0 olma0, G#$%$&' ( &ve* ok esiyor, 3?a:i:5 -iye 4e*irdin6 /'B#FP ( 3?a:i:5 Buras da1a 4venli, G#$%$&' ( 3?a:i:5 Eer onlar bana, 3/oba2 ka!*lar verir,5 /'B#FP ( 3;ksek5 Ba2ay yeniden rmek 4erekiyor, G#$%$&' ( -e 4erekiyorsa yapn, 7ok so!uk, 3Bir yandan ka!*lar krenin iine 4i0ler, 5 /'B#FP ( 3?a:i: 5 )eraklanmayn, kimse benden ku kulanmyor, 3;ksek5 9u!lalar olmadan bir ey yapamam, 3Eir4inia 4irer,5 /'B#FP ( Giri i0ni alrsam per embeye 4ene 4elirim, dedi!im 4ibi su benim de!il, G#$%$&' ( 9abi de!il, *abii de!il, /'B#FP ( %yi ak amlar, 3Gider5 E%.G%-%# ( ?adi, imdi mek*ubumu0u srdrelim bakalm, G#$%$&' ( -erde kalm *k6 E%.G%-%# ( 3'kur5 8ilisenin, Eenedik *ersanesindeki kayna mayla il4ili *u*umuna 4elin2e, ba kaldran ur4an2lara kar 8ardinal /pole**inin *u*umunu des*ekledi!imi bildirmek is*erim, 3Eir4inia ya0maya 1a0rdr,5 G#$%$&' ( ,,,,des*ekledi!imi bildirmek is*erim, Gndeliklerin ar**rlmas yerine, onlara ?ris*iyan karde sev4isi adna paras0 orba da!*mak da1a do!rudur, Bu onlardaki, para sev4isini 4eli *irmek yerine, 9anr sev4isini ar*rr, -asl oldu6 E%.G%-%# ( 7ok 40el baba, G#$%$&' ( #lay ediyorum sanma0lar de!il mi6 E%.G%-%# ( ;oo, Ba piskopos ?a0re*leri buna bayla2ak, 38ap alar, Ei4inia yandaki odaya 4eer, Grevli ra1ip kapy aar, Gelen #ndrea /ar*idir, 'r*a ya l bir adamdr ar*k,5

#-".&# ( %yi ak amlar, Bilimsel al malarm ?ollandada srdrmek 0ere %*alyadan ayrlyorum, Geerken bir u!ra, bi0e ondan 1aber 4e*ir, demi lerdi, E%.G%-%# ( /eninle 4r mek is*er mi, bilmem, ?i aramadn bi0i, #-".&# ( /or bakalm, 3Galileo sesi *anm *r, 8mldaman durur, Eir4inia odaya 4elir,5 G#$%$&' ( #ndrea m6 E%.G%-%# ( &ve*, 8ovaym 4i*sin mi6 G#$%$&' ( 3?emen kar lk verme05 #l ieri, 3Eir4inia #ndreay odaya alr,5 E%.G%-%# ( 3Grevliye5 Baras0dr, Bir 0amanlar !ren2isiydi, " man demek*ir imdi, G#$%$&' ( Bi0i yaln0 brak Eir4ina, E%.G%-%# ( Ben de dinlemek is*iyorum anla*a2aklarn, 3'*urur5 #-".&# ( 3/o!uk5 -aslsn06 G#$%$&' ( Gel, yakla , -eler yapyorsun6 % inden s0 e*, ?idrolik s*ne al yormu sun, yle mi6 #-".&# ( #ms*erdamdan Habri2ius sa!lk durumunu0u !renmemi is*edi, G#$%$&' ( /a!l!m yerinde, 7ok 0en 4s*eriyorlar bana, #-".&# ( %yi oldu!unu0u ile*ebile2e!ime sevindim, G#$%$&' ( Habri2ius da i i*irse sevinir, .a1a* bir ya am srd!m sylersin, Boyun e!di!imden bu yana byklerimin sev4isini ka0andm, Bilimsel al malarda bulunmama bile i0in verdiler A belli snrlar iinde do!al olarak ve kilisenin 40e*imi al*ndaA, #-".&# ( &ve*, kilisenin si0den 1o nu* oldu!unu bi0de duyduk, B*nyle boyun e!meni0in e*kileri de aka 4rld, ' 4nden bu yana, %*alyada yeni d n2eleri ieren 1ibir ki*abn yaymlanmam olmas ye*kililer sevinle kar lam lardr, G#$%$&' ( 3"inler5 ;a0k ki, kilisenin koruyu2ulu!unu benimseyen lkeler de var, 8orkarm yasaklanm d n2eler oralarda yay4nla abilir, #-".&# ( 'ralarda da 8iliseyi mu*lu klan bir 4erileme 4rld, G#$%$&' ( /a1i mi6 3/essi0lik5 "es2ar*es*an bir eyler yok mu6 Paris*en6 #-".&# ( " n2elerini0i yalanlad!n0 duyar duyma0 <P !n "o!as= s*ne ya0dklarn ekme2esine kili*lemi , 3D0un sessi0lik5 G#$%$&' ( 8imi bil4in dos*larm yanl yola srkledi!imden *r 0lyorum, Benim durumumdan onlar da 4ereken dersi aldlar m6 #-".&# ( Bilimsel al ma yapabilmek iin ?ollandaya 4i*mek 0orundaym, Npi*er>in 40e alamad!n byk #yya 1i yap*rama0lar, G#$%$&' ( #nlyorum, #-".&# ( Heder0oni )ilanoda, bir dkkanda mer2ek perda1lyor, G#$%$&' ( 3Gler5 -e yapsn, $a*in2e bilmiyor, 3/essi0lik5 #-".&# ( 8k 8e i imi0 Hul4en0io bilimi brak*, yeniden kiliseye s!nd, G#$%$&' ( &ve*, 3/essi0lik5 Byklerim ru1sal sa!l!ma kavu a2a!m 4n iple ekiyorlar, Dmduklarndan da1a abuk iyile iyorum, #-".&# ( @yle mi6 E%.G%-%# ( 9anrya krler olsun, G#$%$&' ( ?adi sen mu*:a!a,38alkar,odadan kar,5 G@.&E$% ( 3Geerken Eir4iniaya5 ?i 1o lanmadm, bu adamdan, E%.G%-%# ( 8orka2ak bir ey yok, "uydun konu *uklarn,3Giderken5 9a0e kei peyniri var mu*:ak*a, yeni 4eldi, 3Grevli onu i0leyerek kar,5 #-".&# ( /aba1 snra ula abilmem iin b*n 4e2e yol almam 4erekiyor, Gidebilir miyim6 G#$%$&' ( -iin 4eldin /ar*i6 Beni *edir4in e*mek iin mi6buraya 4eleli beri akll uslu ya yorum, #kll uslu d nmeye al yorum, Gene de arada depre iyor 1as*al!m, #-".&# ( @yleyse si0i da1a :a0la *edir4in e*meyeyim, Bay Galilei, G#$%$&' ( Barberini uyu0a ben0e*irdi, 8endi de pek kur*ulamam * 0a*en, Gene ya0yorum,

#-".&# ( "o!ru mu6 G#$%$&' ( 8i*ab bi*irdim, #-".&# ( <"is2orsi=yi mi6=%ki yeni bilim s*ne konu malar ( )ekanik ve " en Fisimlerle %l4ili ;asalar= burada m6 G#$%$&' ( 8a!*la kalemi esir4emiyorlar, Byklerim alk de!il, 8klenmi bir ille*in 1emen iyile meye2e!imi biliyorlar, Beni *a*s0 sonulardan korumak iinde ya0dklarm say:a say:a elimden alp kili* al*nda *u*uyorlar, #-".&# ( 8orkun> G#$%$&' ( Bir ey mi dedin6 #-".&# ( /u da i:* srdryorlar si0e, .a1a*laman0 iin veriyorlar ka!*la kalemi, Bunu bile bile nasl ya0abildini06 G#$%$&' ( #l kanlklarmn *u*sa!ym ben #-".&# ( <"is2orsi= Papa0larn elinde 1a6 'ysa, #m*erdam, Pra4, $ondra a kur*lar 4ibi bekliyorlar, %ki yeni bilim> ?a ya0lm ,1a ya0lmam , ne ya0k> G#$%$&' ( /on al* ay boyun2a, ay nn son damlasndan yararlanarak, nerdeyse kendimden bile 4i0leyerek bir rne!ini kardm ya0dklarmn, Bana kalan u yrekler a2s ra1a*mdan da olmay 40e aldm bunu yaparken, #-".&# ( ;a0dklarn0n bir rne!i mi var6 G#$%$&' ( ;a0arn adnn bir 0amanlar a0 da olsa, bilim dnyasnda bir nemi vard, #ma onun yalan2 oldu!u k* or*aya, 'nun iin bu say:alar byk bir dikka*le in2elenmeli, #-".&# ( -erde6 G#$%$&' ( ;a0dklar m sana vermek bir l4nlk biliyorum, urada, krenin iinde, ?ollandaya karmaya kalk rsan, b*n sorumlulu!u yklenmen 4erekir, do!al olarak, ;akalanrsan, &n4i0isyondaki asllarna ula abilen birinden sa*n ald!n sylersin, 3#ndrea krenin iinde sakl olan ka!*lar alr,5 #-".&# ( <"is2orsi=> 3/ay:alar kar *rr5 Hi0ik*e yeni bir !r alyor> G#$%$&' ( /ok onu pan*olonun iine> #-".&# ( Bi0e sr* evirdi!ini0i sanyorduk> &n ok kar olan da bendim, G#$%$&' ( @yle olmas 4erekirdi, /ana bilimi ben !re**im, /onrada 4ere!i yalanladm, #-".&# ( #ma bu 1er eyi de!i *iriyor imdi, 1er eyi, G#$%$&' ( @yle mi6 #-".&# ( ;aln02a d mann 40nden 4i0lemi sini0 4ere!i ( #1lak konusunda da bi0lerden bin yl ilerdeymi sini0, G#$%$&' ( Bira0 aar msn bunu #ndrea6 #-".&# ( Bi0 de 1erkes 4ibi ( @lr de 4ene dnme0 s0nden demi *ik, Geldini0 ( "ndm, ama ya aya2a!m, dedini0, 8irle**i ellerini, dedik, Earsn kirlensin, ama bo olmasn ellerim, dedini0, G#$%$&' ( 8irlensin ama bo olmasn, Gereki bir 4r , 9am bana 4re, ;eni bilime yeni a1lak, #-".&# ( ?i kimse anlamasa bile, ben anlamalydm, Ba kasnn buldu!u *eleskopu Eenedik /ena*osuna sa**!n0da on bir ya ndaydm, /onra, bu arala neler ba ard!n0 4rdm, Hloransada bir o2u!un nne kadar e!ildi!ini0de dudak bk* dos*larn0, #ma bir yandan da bilim 1alka kadar ula yordu, <&n4elleri 40 nnde *u*arsak iki nok*a arsndaki en ksa yol belki de e!ri olandr,= dedini0, G#$%$&' ( &ve*, anmsyorum, #-".&# ( 16LLde o!unlu!un il4isini *oplayan 4r n0den va04eerken de, yaln02a umu*su0 bir siyasal eki meden 4eri ekildi!ini0i, bunu bilimsel al malarn0 srdrebilmek iin yap*!n0 anlamalydm, G#$%$&' ( ;ani6 #-".&# ( #n2ak si0in ya0abile2e!ini0 bilimsel bir ki*ap u!runa yap*n0 bunu, ;aksalard

si0i, onlar ka0anm ola2aklard, G#$%$&' ( Gene de onlar ka0and, ?em an2ak bir *ek ki inin ya0abile2e!i 1ibir bilimsel yap* olama0, #-".&# ( @yleyse neden dndn0 s0n0den6 G#$%$&' ( 8ork*u!um iin, Fanm a2*rlar diye kork*um, #-".&# ( 'lama0, G#$%$&' ( % ken2e aralarn 4s*erdiler, #-".&# ( Bir ama u!runa de!il miydi6 G#$%$&' ( "e!ildi, 3/essi0lik5 #-".&# ( 3;ksek sesle5 Bilimin *ek buyru!u vardr ( ' da bilime ka*kda bulunmak*r, G#$%$&' ( Ben de ka*kda bulundum, 1a6 7pl!e 1o 4eldin, bilimde karde im, alaklk*a ye!enim> 8i*ab 4rr 4rme0 a!0 suland, ?er ey unu*uldu, yle mi6 #-".&# ( %nsan2a bir duy4udur lm korkusu> Bilim insann 0ay: yanlaryla il4ilenme0, G#$%$&' ( @yle mi dersin6 /ev4ili /ar*i, kendini bilime adam biri olan si0e, u durumda bile, bilim s*ne birka !* verebilirim sanrm, 38sa2a sessi0lik5 G#$%$&' ( 3&llerini 4be!inin s*ne kavu *urur, ders verir 4ibi5 Bo 0amanlarmda A imdi bo 0amanm okA durumumu yeniden 40den 4eirdim, #r*k kendimi bir yesi saymad!m bilim dnyasnda benim iin nasl bir yar4ya varla2a!n d ndm, Bir yn *22ar bile, u2u0a alp pa1al sa*mann yan sra, yn al veri inin en4ellenmeden yr*lmesiyle de il4ilenmek 0orundadr, Bu adan bilim yrekli ki ilerin i i, Bilim, 1er ey s*ne bil4i sa!layarak insanlar ku kuya ynel*ir, @*e yandan, prensler, *oprak a!lar, din adamlarA dalaverelerini r*mek iinA yokluk iinde o!unlu!u, bo inanlarla, a! d masallarla avu*urlar, /re4elen yoklu!un, sarp kayalar 4ibi e*in a lma0 ve yklma0 oldu!unu benimse*meye al rlar, imdi, byle bir or*amda, bilimin yeni bir bulu u olan ku ku 1alkn ok 1o una 4i**i, 9eleskopu elimi0den kapar kapma0 *epedeki d mana dik*iler 40lerini, ' ben2il, a2mas0 adamlar birden bilimin so!uk elini 1isse**iler bo!a0larnda, /a!lam bildikleri *opra!n,ayaklarnn al*ndan kayp 4i**i!ini anlar anlama0da bi0lere sus pay nermeler, 40 da! vermeler, ba lad, Bay: yara*klar iin kar konmas 4 eylerdir bunlar, #ma, bir yandan 1alka sr*n evirip *e yandan bilim adaml!n srdrmek, olabilir mi6 Ben2e bilimin *ek ama2 insano!lunun ykn 1a:i:le*mek, a2larn dindirmek olmaldr, &!er bilim adamlar ben2il e:endilerine boyun e!er, yaln02a bilmi olmak iin bil4i birik*irmekle ye*inirlerse, bilim saka*lanr, yeni bulunan makinalar da an2ak insanl!n e0ilmesine yeni yollar amaya yarar, Belki 0amanla bulunabile2ek 1er eyi bulursunu0, #ma bu yolda ilerledike insandan bir o kadar u0ak d m olursunu0, #radaki uurum 0amanla yle derinle ir ki bir 4n bakarsn0, bilim adamlarn sevin2e bo!an bir ba ar, yeni bir bulu , *e yandan b*n dnyay saran bir korku !l!yla kar lanr, Bilim adam olarak e si0 bir olanak 4emi *i elime, Benim 0amanmda 4k bilim sokaklara dklm , ar ya pa0ara ula m *, Bu ola!an s* durum bir *ek ki inin direnmesinin byk yanklar olabilirdi,,, Is*elik, imdi d nyorum da, /ar*i 4erek bir *e1likeyle kar kar ya kalmadm, ben, Birka yl boyun2a ba *akiler kadar 4lydm, #ma, &:endilerin eline brak*m *m bil4imi, %s*er kullansnlar, is*er kullanmasnlar, yada k*ye kullansnlar, kendi amalar do!rul*usunda dilediklerini yapsnlar diye, 3Eir4inia 4irmi *ir,5 Bilime i1ane* e**im ben, Byle davranan birinin bilim adamlar arasnda yeri yok*ur ar*k, E%.G%-%# ( /enin yerin 9anrya inananlarn arasnda,baba, G#$%$&' ( &ve*, yle E%.G%-%# ( /aa* seki0de kili*liyoru0 kapy, 3#ndrea skmak iin Galileoya elini u0a*r, Galileo eline bakar, skma0,5 G#$%$&' ( /en de bir !re*mensin imdi, #ndrea, benim 4ibi birinin elini skmay nasl 40e alabilirsin6 #-".&# ( ;eni bir a!n ba lad!na da inanmyorsunu0 ar*k, yle mi6

G#$%$&' ( %nanmyorum, Bu bi0im yeni a! kana bulanm bir 2adalo0a ben0edi da1a ok, -e yapalm, demek ki byle olurmu yeni a!lar, #-".&# ( &ve*, 3Bir *rl 4ideme0,5 s0n e**i!ini0 ya0arla il4ili de!erlendirmeni0e ne diye2e!imi bilemiyorum, #ma a2mas0 yar4n0n bu konuda son s0 olabile2e!ini sanmyorum, G#$%$&' ( 9e ekkr ederim, e:endim, E%.G%-%# ( 3#ndreay kapya 4*rrken5 &ski 4nleri anmsa*an konuklardan 1o lanmyoru0, .a1a*s0 oluyor, ?eye2anlanyor, 3#ndrea 4ider, Eir4inia odaya dner,5 Bu *r konu malar sana 4re de!il, Is*elik 1ibir yere de 4*rmyor, G#$%$&' ( @yledir belki, kimbilir6 Ge2e nasl6 E%.G%-%# ( 3" ar bakar5 #ydnlk, @ngili'*eAye /ohn Billet tara ndan evrilen bu !etin C9i e o GalileoC balyla C#ertolt #re*ht1 -lays, -oetry and -rose. Dhe 3olle*ted -lays :EFGH:EFGI:Cde ($ol. J, ,ethuen: 9ondra, EFKJ" yaynlan!tr. @ns0 %nsanlarn yeni bir a!n e i!inde olduklar kans sayesinde, karlar do!rul*usunda, nasl da e*ki al*nda braklabile2e!i iyi bilinir, Byle bir anda evreleri onlara 1ala b*nyle *amamlanmam , en mu*lu 4eli meleri iinde barndran, d lenmi ve d lenmemi olaslklarla dolu 4rnr, ellerindeki i lenebilir 1ammadde 4ibi, 8endilerini dinlenmi , 4l ve be2erikli olarak yeni bir 4ne uyanm 4ibi 1issederler, &ski d n2eler ba*l inanlar olarak bir kenara braklr, dn do!al bir ey olarak 4rlen bu4n *a0e bir sor4ulamaya *abi *u*ulur, imdiye kadar yne*ilen bi0dik, der insan, ama ar*k yne*en bi0 ola2a!0, Bu y0yln ba larnda, i ilere bir arkdaki u di0e kadar 4l bir ekilde esin kayna! ba ka bir di0e yok*ur( Q;eni bir a! do!uyor ar*kQ, ;a ls, 4en2i ona ayak uydurdu, en :akirler, me*eliksi0ler ve imdiden uy4arlk*an nasibini alm olanlar A1epsi kendilerini 4en 1isse**iler, #yn s0lerin ben0eri 4rlmemi ayar*2 42 bir badana2nn 1km al*nda da denendi ve kan*land+ nk, o da yeni bir a! vaa* ediyordu, Burada s02kler bo luklarn ve belirsi0liklerini or*aya kardlar, Gleri, 1ayli mp1em olmalarndan kaynaklanyordu ki imdilerde ki*leleri demorali0e e*mek*e kullanlyorlar, ?er eyi e*kileyen ve 1ala e*kilemeye devam eden yeni a! de!i *irmedik bir ey brakma0, ama karak*erlerini kademeli olarak a!a vurmak*adr+ bu karak*erin iinde b*n im4elem serpilebilir ve bu yeni a! an2ak ok 1assas *asvirlerle snrlandrlabilir, @vn ba lama, n2lk e*me duy4usudur, yeni ba layan biri olma ol4usu 4ayre*i k kr*r, @vn, yeni makineyi 42n ser4ilemesi iin al *rma0dan n2e ya!layanlarn, eski 1ari*adaki bir bo lu!u dolduranlarn, yeni bir evin, kendi evlerinin *emelini ka0anlarn duydu!u mu*luluk*ur, Bu duy4uyu 1er eyi de4i *ire2ek bir bulu yapan ara *irma2i, b*nyle yeni bir durum yara*a2ak bir konu ma 1a0irlayan konu mayan bir konu ma2i 1isseder, "e1 e* ise insanlar, bir yanilsamaya kurban 4i**iklerini, eskinin yeniden da1a 4l oldu4unu, Q4ereklerinQ onlara *ara:*ar de4il mu1ali: oldu4unu ve a4larinin Ayeni a4inA 1en0 4elmedi4ini ke :e**iklerinde ya da ke :e**iklerini d ndklerinde or*aya ikan 1ayal kirikli4idir, ' 0aman, i ler sade2e eskisi kadar k* de4il, da1a da be*er 1aldedir+ nk, insanlar *asarilari iin byk :edakarliklarda bulunmu lar ve 1er eyi kaybe*mi lerdir+ kalki mi lar ve yenil4iye u4rami lardir, QeskiQ onlardan in*ikam almak*adir, #ra *irma2i ya da ka i: Ake :ini ilan e*meden n2e bilinmeyen ve baski 4rmeyen bir a1isA bir ke0 ke :i reddedildi ya da i*ibardan d * m ar*ik bir dolandiri2i ve arla*andir ve ok iyi *aninmak*adir+ baski ve smrnn kurbani, ba kaldirisi bir ke0 e0ildi mi, ar*ik 0el baski ve 2e0aya *abi isyankardir, 7abayi yor4unluk i0ler, mu1*emelen abar*ilmi umudu da mu1*emelen abar*ilmi umu*su0luk, 8ayi*si0lik ve duyarsi0li4a d meyenler da1a be*erine yakalanirlar+ enerSilerini idealleri iin :eda e*meyenler, bu enerSileri ideallerinin aley1ine evirirler> &n4ellenmi 1ayal kirikli4ina

u4rami bir yenilikiden da1a amansi0 bir 4eri2i yok*ur+ va1 i :il, e1lile *irilmi :ilden da1a 0alim bir d man olmadi4i 4ibi, Ee bu 1ayal krkl!na u!ram insanlar yeni a!da, byk karma a a!nda, 1ala varlklarn srdrebilirler, #n2ak yeni a!lar 1akknda 1ibir :ikirleri yok*ur, Bu 4nlerde ;eniGnin kavran kendi kendine yanl lanyor, &ski ve 7ok &ski, kendilerini yeni ilan ederek yeniden arenaya 4irmi ya da &ski ve 7ok &ski yeni bir yola sokuldu!undan, yeni 4ibi kabul edilmi *ir, #ma bu4n *a1*ndan indirilmi olan 4erek ;eni, modas 4emi ilan edilmi , 4nn doldurmu bir 4ei evresi olarak 40den d m *r, @rne!in QyeniQ, sava lar srdrme sis*emidir, 4el4elelim GeskiG derler, nerilmi ama 1ibir 0aman uy4ulanmam , sava lar 4ereksi0 klan bir ekonomi sis*emidir, ;eni sis*emde *oplum sn:lara ayrlmak*adr+ oysa derler ki eski, sn:lar kaldrma is*e!idir, Bu 0amanlarda insanlarn umu*lar pek :a0la krlma0, da1a ok ba ka ynlere ekilir, %nsanlar, 4ele2ek*e yiye2ek ekmekleri ola2a! umudunu *a m lard, imdi yiye2ek *a larnn ola2a! umudunu *a yabilirler, 8anl i ler ve bundan 4eri kalmayan kanl d n2eler ve kar konulamaya2ak bir ekilde belki de 4elmi 4emi en korkun, en byk sava a yol a*! 4rlen barbarlkla ku a*lm bir dnyann, yeni ve 1ummal bir dnyann 0erinde 10la *oplanan karanl!n or*asnda, da1a mu*lu bir a!n e i!indeki insanlara uy4un bir *avr 4eli *irmek ok 0or, ?er ey yeni bir 4e2enin yakla *!n 4s*ermiyor mu, yeni bir a!n a:a!na i are* eden bir ey var m6 Bu y0den 4e2eye ynelmi olan insanlara uy4un bir *avr *aknmak 4erekmiyor mu6 Bu G;eni 7a!G palavralar da ne ola6 Bu deyimin kendisi demode olmad m6 8salm 4r*laklardan y0m0e kar 1aykrlyor, imdi 4erek*en, yeni a! *emsil eden yaln02a barbarlk*r, Ee kendisinin bin yl boyun2a srmesini ar0ulamak*adr, Bu y0den insan 1emen eski a!lara m s!nmal6 Ba*k #*lan*isGi mi d lemeli6 Bu aralar 4e2e ya**!mda 4ele2ek saba1 d nmek*en kanmak iin mi 4emi saba1 d nyorum6 ;oksa y0 yl n2e bilim ve sana*larn do!du!u devirle u!ra mann da nedeni bu mu6 Dmarm de!ildir, Bu saba1 ve 4e2e im4eleri yanl*2, )u*lu 0amanlar saba1n bir 4e2e uykusunda i0leyi i 4ibi kp 4elmiyor, 3)a'! tarihi EFLFM #re*ht tara ndan g'den geiril!e!itir. Berner .e*ht (editr"N,aterialen'u #re*hts A9eben des GalileiA, +rank urt Suhrka!(, EFIK, s.O ." GalileiGnin ;a ami Bir 9raSedi "e4ildir Byle2e *iya*ronun bak asndan, GalileiGnin ;a amGnn bir *raSedi olarak m yoksa iyimser bir oyun olarak m sunula2a! sorusu do!a2ak*r, 9emel d n2e 1, sa1nede GalileiGnin Q;eni 7a!a /elamQnda m yoksa 1M, sa1nenin belirli blmlerinde mi buluna2ak6 'yun in asnn yay4n kurallarna 4re, *iya*ro eserlerinin en a!rlkl yeri sonu olmaldr, #ma bu oyun s0 edilen kurallara 4re olu *urulmam *r, 'yun yeni bir a!n do!u unu 4s*ermek*e ve yeni bir a!n do!u u 1akkndaki ba0 nyar4lar d0el*meye al mak*adr, ()a'! tarihi EFLF, a.g.e. s.EL" 8ilisenin Por*resi 9opluluk asndan unun anla lmas 4erekir( e!er yorum *emel olarak 8a*olik 8ilisesiGni 1ede: alrsa e*kisini byk lde yi*ire2ek*ir, 'yun ki ilerinin o4u kilise kiya:e*leri 4iyerler, 8arak*erleri bu nedenle i4ren i0meye ali an oyun2ular 1a*a e*mi ola2aklardir, #ma *e yandan kilisenin de, yelerinin insani 0aa:larini 1asiral*i e*meye 1akki yok*ur, 7o4u 0aman bu 0aa:lari *e vik e*mi ama ai4a ikmalarini baskiyla nlemi *ir, Bu oyunda kilisenin, QBilimden &llerini 7ek >Q biiminde uyarilmasi sorunu da yok*ur, )odern bilim kilisenin me ru ki0idir+ kendini 04r kilip, anneyi kar isina almi bir ki0, Bu oyunda, 04r ara *irmaya kar i ik*i4i 0aman bile, kilise basi* olarak o*ori*e i levini 4rmek*edir,

Bilim *eoloSinin bir dal oldu!u iin, kilise, en*elek*el o*ori*e ve ba vurula2ak en s* bilim ma1kemesiydi, #ma ayn 0amanda kilise dnyevi o*ori*e, ba vurula2ak en s* siyasi ma1kemeydi, 'yun, o*ori*enin 4ei2i bir 0a:erini 4s*erir, ra1ipli!in 0a:erini de!il, 'yun, oyundaki GalileiGnin 1ibir 0aman do!rudan kiliseyi kar sna almamas *ari1sel 1akika*ine denk d er, GalileoGnun bu anlamda sar:e**i!i bir *ek 2mle yok*ur, &!er olsayd, en4i0isyon 4ibi mkemmel bir ara *rma komisyonu p1esi0 bunu a!a karrd, Ee oyun, Papal!n Folle4ium .omanumGunun en byk as*ronomu F1ris*op1er FlaviusGun GalileoGnun bulu larn onaylamas *ari1sel 4ere!ine de e lde denk d mek*edir 3/a1ne 65, @!ren2ileri arasnda ra1iplerin oldu!u da do!rudur 3/a1ne C, 9 ve 1L5 3/a1ne TGde ola2a! 4ibi5 ileri 4elenlerin dnyevi 0evklerini yermeyi ama edinmek bana u2u0 4rnyor, #ma bu yksek memurlarn :i0ikiye davran larndaki kas*s0 *u*um, 4emi deneyimleri nedeniyle ondan ko ulsu0 bir 40 yumma beklediklerini 4s*ermek iindir, Ee bunda yanlma0lar, BurSuva poli*ika2larm0a bakan biri, eski poli*ika2larn ru1ani 3ve bilimsel5 0evklerini vmek*en ba ka bir ey yapama0, Bundan dolay oyun, #lman ara *rma2 &mil Uo1lVill yne*imindeki yeni *ari1sel al malar sonu2unda or*aya karlan, 16LL en4i0isyonu *ara:ndan 1616 pro*okolnde yaplan *a1ri:a* 40ard eder, 8u kusu0 16LL yar4lamas ve 1km, bu sure*le yar4sal olarak mmkn 1ale 4eldi, ;ukarda *asla! i0ilen bak asn anlayan 1erkes ya0arn, davann bu 1ukuki ynyle il4ilenmedi!inin ayrmna vara2ak*r, p1esi0 GalileoGya ki isel :kesi olan EPPP, Drban i4ren bir *ar0da, GalileoGnun aley1indeki i lemlerde ki isel bir rol oynami *ir, 'yun bunu es 4emek*edir, ;a0arn bak asn anlayan 1erkes, bu *avrn K0, y0yl kilisesini bir yana brakarak 1T, y0yl kilisesine say4 4s*erme anlamna 4elmedi!ini :ark ede2ek*ir, /erbes* ara *irma savunu2ularina baski yapanlarin bu *ea*ral yar4ilanmasinda kiliseye o*ori*enin *e2essm rol verilmesi, onun *emi0e ikarilmasini sa4lama0, #ma 0ellikle bu4nlerde GalileoGnun serbes* ara *irma m2adelesine dini bir sorun olarak yakla mak ok *e1likeli ola2ak*ir+ nk bu *ak*irde, dikka*lerin 4nm0n *amamen kilise di i 4eri2i o*ori*elerine ynel*ilmesini en4elleye2ek*ir, ()a'! tarihi EFLF, a.g.e. s.EG" Galileo 8arak*eri I0erine I -o* E. )eni +i'iki Di(i 3,,,5 GalileoGyu ideali0e e*memeni0 nemlidir+ bilirsini0 Ayld0 40lem2isi, en*elek*el sol4un idealis*, Biliyorum kendini0e kalsa yapma0dn0 ama ki*aplarda 4re2e!ini0 resimler 0a*en ideali0e edilmi 1alde, Benim GalileoGm 4bekli, 4l bir :i0ikidir+ /okra*es 4ibi bir y0 vardr, ama*a2dr, mi0a1 duy4usu olan kanl 2anl bir adam, yeni bir :i0iki *ipidir, kaba, byk bir !re*mendir, 9er2i1 edilen *avr( 8arn km eller kalada, ka:a 4eride, 1er 0aman *ombul elleriyle Ses*ler yapmak*a, ama in2elikli+ al ma iin ra1a* pan*olon, u0un kollu 4mlek ya da 30ellikle sonlarda5 sarmsAbeya0, 4eni kollu, karndan bir iple ba!lanan u0un elbise, % in *ari1sel e nisini korumak, bir ba ka deyi le 4ereki olmak iin bu :i4rn *er2i1en bask ya da a!a ve elik oymalarndan :ikir edinilebilir, ;a da bu i iin serbes*e ka!* 0erine i0imler yaplabilir, Bir para mi0a1*an korkmayn, )i0a1s0 *ari1 *a*s0 *u0su0 bir eydir, -,B, Bildi!im kadaryla GalileoGnun *eleskopu yakla k TW 2m, D0unlu!unda ve bir kol kalnl!ndayd, 'nu sradan, ayakl bir se1pann s*ne yerle *irebilirsini0, P*oleme sis*eminin 31, sa1nedeki5 modeli *a1*adan yaplm *r, ap yakla k W0 2m,dir, Plane*oryum bekisinden kaba bir :ikir alnabilir, H. GalileoAdaki 0uyarlk %esi Galileo *abii ki Hals*a:: de!ildir, )a*eryalis* kanlarndan dolay :i0iksel 0evklerinde srar eder, @rne!in al rken imeye2ek*ir+ bunun al*nda duyarl bir *ar0 iinde al mas

ya*mak*adr, #le*lerini 0era:e*le kullanmak*an 0evk alr, "uyarll!nn byk blm en*elek*el *rdendir( @rne!in yap*! deneyin Q40ellikQi, *m derslerinde verdi!i kk *ea*ral 4s*eri biimi, birisini 4erekle y0 y0e 4e*irmedeki a2ele2i yn*emi+ iyi s02kleri seip onlar bir ba1ara* 4ibi denedi!i konu malarndaki pasaSlar 31, K, 1L, sa1neler5 bu saylanlara da1il edileme0, 3Bunun keyi: alm asna aryalarn syleyebilen ama oynad! karak*erin ald! key:i 4s*eremeyen oyun2unun bel 2an*osu ile il4isi yok*ur,5 L. Galileo =ol .akknda Bu yeni *ari1sel karak*ere *u1a:l!n, yenili!ini ve arp2l!n veren ey, GalileoGnun 1600Glerin dnyasna, bir yaban2ym 4ibi bakmas 4ere!idir, Bu dnyay in2eler ve onu *u1a:, modas 4emi ve aklanmaya mu1*a bulur, 1, sa1nede, $udovi2o )arsili ve PriuliGyi, K, sa1nede, sena*rlerin *eleskop*an bak *ar0larn 3ben bu ale*lerden birini ne 0aman alabile2e!im65, L, sa1nede, /a4redoGyu 3doku0 ya inda olan o2uk prens5, M, sa1nede, saray bil4inlerini, W, sa1nede, ke i leri, 6, sa1nede, 4en ke i i, T, sa1nede, Heder0oni ve $udovi2oGyu, 11, sa1nede, 3yaln02a bir saniye iin5 Eir4iniaGy, 1L, sa1nede, !ren2ilerini, 1M, sa1nede, #ndea ve Eir4iniaGy in2eler, (a.g.e. s.HO . #irin*i #l! #re*htAin ,art EFGEAde ressa! .ans Do!bro*kAa ya'd bir !ektu(tan aln!tr. #u !ektu( Do!bro*kAun S.S.3.#.Aden gelen an*ak hibir 'a!an gerekle!eyen yay! nerisi 'erine resi!ledii oyunun ilk versiyonu ile ilgilidir. @kin*i ve n*nn tarihi yoktur a!a oyunun ikin*i :A!erikan: versiyonu ile ilgili g'k!ektedir." GalileiGnin ;a amGna @ns0 %in 9aslaklar GalileiGnin ;a ami, birok ki inin :a i0min ilerleyi inin kainilma0 oldu4unu ve Ba*i Dy4arli4iGnin kesin k nn 4eldi4ini 1isse**i4i 19LC yilinin o son, karanlik aylarinda ya0ilmi *i, Ee 4erek*en dnyanin m0ik, *iya*ro 4ibi yeni sana*larla birlik*e do4al bilimlerin de 4eli mesini borlu oldu4u o byk a4in sonuna yakla iyordu, Q9ari1in di indaQ barbar bir a4in 4ele2e4ine ili kin a0 ok 4enel bir beklen*i vardi, /ade2e bir a0inlik yeni 4lerin evrimini 4ryor ve bu yeni d n2elerin 2anlili4ini se0iyordu, Q&skiQ ve QyeniQ 4ibi i:adelerin bile anlamlari belirsi0le mi *i, /osyalis* klasiklerin dok*rinleri yeni olmanin eki2ili4ini yi*irmi ler ve yok olmu bir devre ai* 4ibi 4rlr olmu lardi, BurSuva, bilimi pra*ik*e kendi poli*ikas, kendi ekonomisi, kendi ideoloSisi ile rebilmek iin bir ba!ms0lk adas olarak kurarak, bilim adamnn bilinlili!inden ayrd, #ra *rma2 bilim adamnn nesnesi Qsa:Q ara *rmadr+ bu ara *rmann rn ise pek sa: de!ildir, & X m2K :orml e0eli Aebedi, 1er eyden ba!ms0 olarak kavranr, #n2ak di!er insanlar ba!lan*y kurabilirler ve birdenbire ?iro ima ken*inin mr ksalverir, Bilim adamlar makinalarn sorumsu0lu!unu iddia ediyorlar, Q8i i do4aya 1akim olmak iin ona i*aa* e*melidir,Q deyi ini bo yere ya0mami olan deneysel bilimin kuru2u babasi Hran2is Ba2onGi 1a*irlayalim, 7a4da lari onun do4asina r ve* vererek i*aa* e**iler ve yksek ma1keme ba kani oldu4unda ona ylesine 1akim oldular ki sonunda Parlemen*o onu kili* al*ina almak 0orunda kaldi, Pri*en )a2aulay, 1ayran oldu4u bilim adami Ba2onGla onaylamadi4i poli*ika2i Ba2on arasina bir ayirim i04isi ekmi *ir, Bi0 de -a0i a4inin #lman dok*orlarina ayni eyi mi yapmaliyi06 /ava , birok eyin yani sira, bilimleri de *er:i e**irir, -e :irsa*> ?irsi0lar yara**i4i 4ibi ka i:ler de yara*ir, 3;ksek mevkilerin5 da1a yksek bir sorumluluk duy4usu, 3"a1a a a4i olanlarin5 d k sorumlulu4unun yerini alir, Boyun e4me key:i davrani larin ebesidir, "0ensi0lik kusursu02a bir d0en ierisindedir, /ari 1umma ile sava an dok*orlar kobay olarak kendilerini

kullanmak 0orundaydilar+ :a is* dok*orlarin mal0emeleri kendilerine sa4lanmi *i, #dale*in de bir rol vardi+ yalni02a QsululariQ, ba ka bir deyi le onlarin :ikirlerini payla mayanlari dondurmalari 4erekiyordu, &ri*me ama2iyla Q1ayvan si2akli4iQ nin kullanildi4i deneyleri iin onlara i::e* kurallarini i4nemi kadinlar, :a1i eler verilirdi, Gna1a 1i0me* e*mi lerdi, imdi onlara bilime 1i0me* e*me :irsa*i veriliyordu, 9esad:en, si2ak suyun 2anlili4i sa4lamak*a kadin v2udundan da1a uy4un oldu4u or*aya ik*i( si2ak su kendi apinda anava*an iin da1a :a0lasini yapabilirdi, 3/ava *a a1lak asla 40den kairilmamalidir5, ?er yanda 4eli me> Bu y0yilin ba inda a a4i sini:larin poli*ika2ilari 1apis1aneleri, kendi niversi*eleri olarak 4rmek 0orunda birakildilar, imdi 1apis1aneler 4ardiyanlar 3ve dok*orlar5 iin niversi*eler 1aline 4eldi, ;ap*iklari deneyler, devle*i a1laki sinirlari a maya 0orlasa da, Abilimsel bir baki aisindanA *amamen kurallara uy4undu, ?er eye ra4men burSuva dnyasi 1ala kendilerine saldirilmasini belli oranda 1ak e*mek*edir, Bu bir l meselesi olsa da bir l meselesidir, General Eon )a2kensen ve General )al*0er .omaGda re1ineleri vurma suundan yar4ilanirken, Pn4ili0 /av2i, #lbay ?alse, sava sirasinda Qmisilleme ka*liamlarinQ, kurbanlar s0konusu olay yerinden alindi4i sre2e, yasadi i olmadi4ini kabul e**i, bundan sorumlu olanlari bulmak iin bir ka 4iri imde bulunuldu pek :a0la in:a0 olmadi, #ma #lman 4eneralleri ok ileri 4i**iler, @ldrlen 1er #lman asker iin, on P*alyan aldilar3yine de ?i*lerin is*edi4i 4ibi yirmi de4il5 ve b*n 1epsini ok abuk bir ekilde, KM saa* iinde idam e**iler, P*alyan polisi bir 1a*a yapip, :a0la sayida P*alyan *eslim e**i ve ba ka bir 1a*a yaparak #lmanlar onlari ldrd, P*alyanlarGa yanli ynde bir 4venden dolayi, Bu nok*ada yine re1ineler iin 1apis1aneleri iyi2e ara *irmi lar, yar4ilama bekleyen sulu ve ya p1elileri alip, bo luklari ;a1udilerGle doldurmu lardi, Byle2e belli bir insanilik, yaln02a ari*me*ik 1a*alar yaparken de4il, e*kisini 1isse**irdi, -e olursa olsun bu se:er sinirlar a ilmi *i ve bu a irili4i 2e0alandirmak iin bir eyler yapilmaliydi, ?er eye ra4men burSuva0inin *amamen paralara ayrld4 bu devirde, bu paralarn 1ala orSinal 2ilal maddeyle ayn 1amurdan olduklar 4s*erilebilir, Ee bylelikle sonunda bilim adamlar is*ediklerini elde ederler( devle* kaynaklar, byk lekli planlama, sanayi 0erinde 1akimiye*+ #l*n 7a!Glar 4elmi *ir, Ee byk re*imleri *a1rip sila1lar olarak re*imi olarak ba lar+ planlamalar a r anar iye yol aar, nk devle*i di!er devle*lere kar sila1landrmaya ba lam lardr, "nyaya kar bylesi bir *e1didi *emsil e**ikleri anda, 1alkn dnyadan elini e*e!ini ekmi pro:esrlere kar duydu!u 4eleneksel kmseme plak bir korkuya dn r, Ee *am bir u0man olarak kendisini 1alk*an kopard! anda, kendisini yine 1alk*an biri 4ibi 4rmek onu de1 e*e d rr, nk *e1di* ona da ynelmek*edir+ kendi ya am iin korkma nedeni vardr, neler oldu!unu bilen biri olarak en iyi nedene sa1ip*ir, 'nun ska duydu!umu0 pro*es*olar yaln02a en4ellenen, verimsi0le *irilen ve sap*rlan bilimine ynel*ilen saldrlara de!il, ayn 0amanda bil4isinin 1em dnya iin *emsil e**i!i *e1dide ve 1em de kendine ynelik *e1dide i are* eder, #lmanlar kullanlabilir sonular kar*lmas ok 0or olan deneyimlerden birini 1en0 ya adlar, "evle*in liderli!i, byk bir sava ilan e*mek ve sonu*a lkeyi *amamen 1arap e*mek iin, 0alim ve Ge!i*imsi0G bir poli*ika2lar e*esiyle i birli!i yapan 2a1il bir insann eline d m *, Helake* 4e*iren sondan a0 n2e ve ondan bir sre sonra, *m su bu insanlara yklendi, ?er dala e!i*ilmi insan 42 sa!layarak 1emen 1emen *am bir en*elek*el se:erberli!i yr*m lerdi ve mda1ale e*mek iin bir ok be2eriksi0 denemeler yapm olsalar da, :elake* yaln02a bu be2eriksi0 mda1alelere ykleneme0, 'rdunun ve sivil n:usun 2esare*i *ar* ma kabul e*me0ken askeri ve poli*ik s*ra*eSi bile *amamen yanl 4rnmemek*edir, ;ani sonu*a ka0anan d mann insan says ve *eknoloSideki s*nl! olmu *ur ki bu da neredeyse n2eden kes*irilemeye2ek bir olaylar serisinde oyuna da1il olan bir eydir, 8api*ali0min kusurlarn 4ren, ya da bir dere2e p1elenen birok ki i kapi*ali0mi 4aran*iler 4rnd! ki isel 04rlk u!runa onlara ka*lanmaya 1a0rdr, 8i isel 04rl!e inanrlar

nk onu 1emen 1i kullanma0lar, ?i*lerGin krba2 al*nda bu 04rl! a0 ok ip*al edilmi 4rrler+ bir *asarru: bankasndaki i1*iya* akesi 4ibi, dokunulmamas da1a man*kl olsa bile is*enildi!i 0aman ekilebile2ek ama imdi deyim yerindeyse dondurulmu olan Ayani orada durmasna ra!men ekilemeyenA bir 1esap, ?i*ler dnemini anormal sayyorlard+ kapi*ali0min 0erindeki si!iller, 1a**a bir an*ikapi*alis* 1areke* meselesiydi, /on sylenen an2ak -a0ilerin kendi kapi*ali0m *anmlarn kabul edildi!inde inanlabile2ek bir eydi, si!il *eorisine 4elin2e, si!illileri kan bir sis*emle 2ebelle mek durumundayd ve en*elek*ellerin bu si!illeri nleyebilmek ya da yok edebilme 4ibi bir durumlar yok*u, ?er iki durumda ip*al edilen 04rlk an2ak bir :elake*le *esis edilebilirdi, Ee :elake* 4eldi!inde o bile 04rl! *esis e*meyi ba aramad, o bile yapamad, -a0ilerden arndrlm #lmanyaGda 1km sren yoksulluk *anmlar *insel yoksulluk 0erineydi, Q%s*edikleri, bekledikleri bir mesaSdr,Q dedi insanlar, QBir mesaS almadlar m6Q diye sordum, Q;oksullu!a bir bakQ dediler Qve lider eksikli!ineQ, Q;e*erin2e liderleri yok mu6Q dedim, yoksullu!u i are* ederek, Q#ma yolunu bekleye2ek bir eyleri olmalQ dediler, QByle eyler beklemek*en yorulmadlar m6Q diye sordum, Q#nlyorum ki u0un sre ya liderlerinden kur*ulmaya ya da onun, ya!malamalar iin dnyay ayaklarna sermesini bekleyerek ya adlar, Q Bil4i olmadan idare e*menin en 0or oldu!u 0aman, bil4inin en 0or ele 4eirildi!i 0amandr, Bu, bil4i olmaks0n idare e*menin olas 4rnd! en a a!lk yoksulluk durumudur, #r*k 1ibir ey 1esaplanabilir de!ildir, ller *u*u mu yanm , ksa vadeli 1ede:ler u0unlar 4i0lemi *ir, Bu nok*ada 1er ey ansa kalm *r, (Berner .e*ht (ed."Aden ibid s.EI. #u arkl !addeler oradaki ile ayn d'ende veril!itir, a!a EFLK:EFLF yllarnda ya'l! olduklar ne srlse de, H. 0nya SavaAndan sonraya ait grn!ektedirler." Bir 7a!n Filas0 .esmi A!erikan $ersiyonuna %ns' "animarkadaki sr4nmn ilk yllarna QGalileiGnin ;a amQ adl oyunu ya0d!mda, P*oleme ko0moloSisini yeniden in asnda, a*omu paralama sorunu 0erine al an ,-iels Bo1rGun asis*anlarnn yardmn 4rdm, #malarmdan biri de yeni a!n 2ilalanmam bir *asvirini yapmak* Aevremdeki 1erkes kendi devrimi0in yeni a!n b*n vas:larndan yoksun oldu!una kanaa* 4e*irdi!i iin bu 4ayre* is*eyen bir u!ra *, ;llar sonra F1arles $au41*onGla birlik*e oyunun #merikan versiyonunu 1a0rlamaya 4iri *i!imi0de bu 4rn*de de!i en 1ibir ey yok*u, 7al mam0n or*asndayken a*om a! ?iro imaGda ilk ke0 sa1neye k*, bir 4e2ede, :i0i!in yeni sis*eminin kuru2usunun biyo4ra:isi :arkl bir ekilde okunmaya ba land, Byk bombann 2e1ennemi e*kisi Galileo ve 0amannn o*ori*eleri arasndaki a* maya yeni ve da1a keskin bir k *u**u, ;aln0 birka de!i iklik yapmak durumunda kaldkA oyunun yapsna dnk *ek bir de!i iklik bile yapmadk, Ba*en 04n versiyonunda kilise, sekler bir o*ori*e olarak, ideoloSisi de esasen ba ka ba ka ideoloSilerle de!i *irilebilir olarak i0ilmi *i, Ba ndan beri ko2a Galileo :i4rnn *emeli onun Q1alk iin bir bilimQ kavray yd, ;0yllardr *m #vrupaGda insanlar Galileo e:sanesini onun s0nden dn ne inanmayarak onurlandrdlar, *pk alaya aldklar bilim adamlarn n yar4l, i lek 0ekas olmayan ve 1arem a!as klkl ya l bunaklar olarak 4rdkleri 4ibi, Y,,,Z ()a'! tarihi EFGI ibid. s.EP ." GalileoGya @v4 m, 8nama m6GalileoGnun !re*ilerini yadsmasn, ona al malarn *amamlayarak 4ele2ek ku aklara brakma imkan vermesi nedeniyle bir iki Q*eredd*Qe ra!men akla uy4un olarak i0ildi!ini Abir onaylama *onuylaA syleyen :i0ikiler 1akl olsalard, bu eserde byk bir 0ay:lk 1asl ola2ak*, Gerek u ki Galileo as*ronomi ve :i0i!i *oplumsal nemlerini byk ap*a a0al*arak 0en4inle *irdi, Bu bilimler bir an iin, kilise ve %n2ilGin de!erini d rerek, bir sre b*n 4eli melerin yararna olu *urulmu barika*larn

yannda yer aldlar, /onraki y0yllarda, ileri bir 1areke*in oldu!u ve bu bilimlerin de ilerlemenin iinde yer ald! do!rudur ama bu yava bir 1areke**i, bir devrim de!il+ deyim yerindeyse, u0manlar aras bir *ar* maya dn erek yo0la m bir skandald, 8ilise, *m 4eri2i kuvve*lerle birlik*e r4*l bir 4erile*me 1areka*n ba ararak, 42n a0 ok yeniden sa!lamla *rd, #s*ronomi ve :i0ik ne *oplumdaki yksek konumlarna yeniden ula abilmi ler ne de 1alkla bylesine yakn bir ili kiyi *ekrar kurabilmi lerdir, GalileoGnun suu, a!da do!a bilimlerinin ilk 4na1 saylabilir, ;eni sn: A burSuva0iyi A 0amann devrim2i *oplumsal akmna bir i*ki ka0andrd! iin derinden il4ilendiren yeni as*ronomiden keskin 1a*larla *anmlanm 0el bir bilim yara**, bu bilim A4enel kabul 4ren Qsa:Q l!, yani re*im biimlerine olan kay*s0l! sayesindeA di!er bilimlerle kar la *rld!nda en4ellenmeden 4eli ebilirdi, #*om bombas 1em *eknik 1em de *oplumsal bir ol4u olarak, GalileoGnun bilime ka*ksnn ve *opluma ka*kdaki ba ars0l!nn klasik son rndr, Bu nedenle Ual*er BenSaminGin dedi!i 4ibi, bu yap*n Qka1ramanQ Galileo de!il, 1alk*r, "o!rusu bu bana :a0la 0e* 4ibi 4eliyor, Dmarm bu eser *oplumun, bireylerinden is*edi!i eyi nasl 0orla ald!n 4s*erebilir, &n a0 reme dr*s kadar 1o ve kar konulma0 bir *oplumsal ol4u olan ara *rma dr*s, GalileoGyu en *e1likeli bl4eye ynel*erek, ba ka 0evkler iin duydu!u idde*li ar0ularla s*rap veri2i bir eli kiye srkler, 9eleskopunu yld0lara evirir ve kendisini i ken2eye *eslim eder, /onunda 4i0li2e ve belki de vi2dan s0layarak, k* bir al kanl!a *u*ulur 4ibi bilimine mp*ela olur, Byle bir durum kar snda, ki i GalileoGyu yaln02a vmek ya da yaln02a knamak 4ibi bir is*e!e 4lkle kaplabilir, ()a'! tarihi EFGO ibid. s.EO ." 9ek 9ek /a1neler I0erine -o*lar Y/a1ne 11Z Galileo baka trl davranabilir !iydiQ Bu sa1ne, GalileoGnun HloransaGdan kama ve 8u0ey %*alya e1irlerine s!nma konusundaki *eredd*leri 1akknda e*ra:l nedenler or*aya koyar, ?er eye ra!men seyir2i GalileoGnun kendisini dkm1ane sa1ibi )a**iGnin ellerine *eslim e**i!ini :ar0 ederek ki ili!indeki e!ilimleri ve bu e!ilimleri des*ekleyen durumlar ke :eder, 'yun2u $au41*on, GalileoGnun, dkm1ane sa1ibiyle konu masi sirasinda byk bir isel alkan*i ya adi4ini 4s*erdi, Burayi bir karar ani olarak oynadi Ayanli bir an, 3"iyalek*ik*en anlayanlar, GalileoGnun olanaklarinin bir sonraki QPapaQ sa1nesinde da1a belir4inle *i4ini 4re2eklerdir, Bu sa1nede, kardinal, GalileoGnun *eorilerini yadsimaya 0orlanmasi konusunda israr e*mek*edir, nk P*alyaGnin deni02i e1irlerinin onun *eorisinden *reyen yildi0 1ari*alarina i1*iyalari vardi ve onlardan ma1rum birakilmalari olanaksi0dir,5 Burada obSek*ivis* bir yakla ima i0in yok*ur,315 Y/a1ne 1MZ S'nden dn!nden sonra Galileo /uu, ondan bir sulu yara*m *, /uunun dere2esini d nd!nde kendisinden 1o nu* kalr, " dnyann de1asna besledi!i mnasebe*si0 beklen*ilerine kar kendisini savunur, #ndrea &n4i0isyona kar kmak iin ne yapm *r ki6 Galileo ka:asn, bu kaln ka:allarn kmsedi!i ru1ban sn:nn sorunlarna yorar, Bi1ni, *ara:s0 bir mo*or 4ibi o*oma*ik olarak i lemek*edir, Bil4iye olan al!, onun silkinmesini sa!layan bir 4d 4ibidir, 'nun iin bilimsel e*kinlik bir 4na1*r( lm2l dere2ede *e1likelidir ama va04eilmesi olanaks0dr, %nsanl!a kar :ana*ik bir ne:re* duyar, #ndreaGnn ki*ab 4rr 4rme0 Galileo 1akkndaki lane*leyi2i 1kmn de!i *irmeye 1a0r olu u, ki*abn onu ayar**!n 4s*erir, Galileo ona, *opal ve a bir kurda ekmek kabu!u a*ar 4ibi Galileo :enomeninin man*kl bilimsel anali0ini sunar, Bunun arkasnda, a1lakn ve *aleplerin lm2ll!n 1a:i:le*mek iin 1ibir ey yapmayan bir insanl!n *m bu a1lak *aleplerinin reddi ya*mak*adr, Y,,,Z

Galileo, ki*abnn ar*k yaynlanma yoluna 4irdi!ini anlayn2a *avrn bir ke0 da1a de!i *irir, 8i*abn, ya0arnn i1ane*ini idde*le knayan bir ns0le yaynlanmasn nerir, #ndrea, imdi 1er eyin :arkl oldu!una, GalileoGnun s0nden dn nn ona pek nemli eserini bi*irme ansn verdi!ine i are* ederek, byle bir is*e!i yerine 4e*irmeyi idde*le reddeder, "e!i *irilmesi 4ereken, popler ka1ramanlk kavram, a1laki 1kmler ve ben0eri eylerdir, @nemli olan *ek ey ise ki inin bilime ka*ksdr, Ba larda Galileo, #ndreaGnin onun yolunu i0leyen bilim adamlari kar isinda i*ibarini *ekrar ka0anmasi iin al*in bir kpr ni*eli4i *a iyan konu masini sessi02e dinler+ sonra kmseyerek ve keserek ona kar i ikar, #ndreaGyi bilimin 1er ilkesini se:il2e yadsimakla sular, &4i*ilmi bir bilim adaminin kendisininki 4ibi bir durumu nasil anali0 e*mesi 4erek*i4inin parlak bir *a*bika*i olarak *asarlanmi 4ibi 4rnen Qk* d nmeQ 0erine bir aiklama yapar ve #ndreaGya 1ibir bulu un insanli4a kar i yapilan bir i1ane*in yol a*i4i 1asari kar ilaya2ak kadar de4erli olmadi4ini kani*lar, Sahne EGAde GalileoAnun -ortresi ;a0arn 1erkese *annmas ve ba0larn2a kiliseye kar * olarak bilinmesi, bir *iya*ro *oplulu!unun oyunu n2elikle papa0lara kar * bir e!ilimle sa1nelemesine yol aabilir, 'ysa burada kilise esas olarak dnyevi bir kurum olarak ele alnmak*adr, @04l ideoloSisi, pra*ik ik*idarn bir donanm olarak i lev 4rmesi !nda in2elenir, ;a l kardinal 3/a1ne 65 :a0la2a bir d0enlemeye 4erek olmadan bir 9oryGe ya da $ouisiana "emokra*na dn *rlebilir, GalileoGnun Q/*, Pe*er kurulunda bir bilim adamQna dair yanlsamalaryla a!da *ari1 arasnda birden :a0la paralellik kurulabilir ve bunlar pek de kiliseyle ba!lan*l de!ildir, /a1ne 1LG*e Galileo Qkilisenin ba!rnaQ dnmemek*edir+ bildi!imi0 4ibi oray 1i *erk e*memi *ir, ;aln02a ik*idardakilerle kendin2e bar im0alamaya al mak*adr, 'nun a1laki bo0ulu u *oplumsal *avrndan yola karak yar4lanabilir+ 0ekasn u*anma sklma olmaks0n k*ye kullanarak sradan i ler yapmak sure*iyle kon:orunu sa*n alr 3bilimsel e*kinli!i bile bir kon:or s*a*sne inmi *ir5, 3.u1ani aln*lar kullanmas *am anlamyla k:rdr,5 ?ibir ekilde oyun2u, kendi kendini a0arlamalaryla ka1raman seyir2iye sevdirmek iin ki isel anali0inden yararlanmamaldr, Byle bir eyin *ek yapa2a!, 1an4i alana ynlendirilirse ynlendirilsin GalileoGnun beyninin 0arar 4rmemi oldu!un 4s*ermek ola2ak*r, #ndrea /ar*iGnin son s0 1ibir anlamda oyun ya0arnn Galileo ile il4ili ki isel 4r n *emsil e*me0, olsa olsa ya0arn #ndrea /ar*i 1akkndaki d n2esini *emsil eder, ' blm oyun ya0ar, son s0 sylemek iin ya0mad, Galileo, 1T,y0yln ilk o*u0 ylnda :eodal asiller2e yenil4iye u!ra*lan %*alyan en*elek*ellerinin s*andardnn bir lsdr, %n4il*ere ve ?ollanda 4ibi ku0ey lkeleri, &nds*ri "evrimi vas*asyla re*i2i 4lerini da1a da 4eli *irdiler, Bir bakma Galileo bunun 1em *eknik yara*m 1em de *oplumsal i1ane*inden sorumluydu, RSu ve 8urna'lkS'yunun ilk versiyonu ba ka *rl bi*iyordu, Galileo, "is2orsiGyi byk bir 4i0lilik iinde ya0mi *i, G0de 4ren2isi #ndreaGnin 0iyare*ini, ki*abi onunla sinir di ina kairmak iin kullanir, /0nden dnmek, ona, yeni u:aklar aan bir eser yara*ma ansini vermi *ir, #killi2a davranmi *ir, Fali:ornia versiyonunda Y,,,Z Galileo !ren2isinin v4 ila1ilerini, s0nden dnmesinin bir su oldu!unu ve ne kadar nemli olsa da eseri ile *ela:i edilemeye2e!ini kan*lamak iin keser, &!er il4ilenen varsa oyun ya0arnn 4r de budur, (Berner .e*ht (ed."Aden ksaltl!tr, ibid, s.LH:LO. #u notlar eitli 'a!anlarda, EG.sahneyle ilgili olanlar #re*htAin #erniner Ense!bleAdaki sahnele!e al!alar srasnda ya'l!tr. 0is*orsiAye yeni bir eletirel ns'le ilgili gnder!e #re*htAin tasarlay( da gerekletire!edii bir deiiklikle balantl ol!aldrM bi'i! !etni!i'de yer al!a!aktadr." Bir .oln %n as( $au41*onGn GalileoGsu

%6S%T 'yun ya0ar, $au41*onGn Galileo GalileiGsini be*imlerken, byk bir oyun2unun ekmeye 1a0rland! a2lara say4 4s*ermek iin, oyun2ularn yara**! 4elip 4ei2i sana* eserlerinden birine bira0 da1a kal2lk ka0andrma abasna pek :a0la 4irmiyor, Bu ar*k 1i yay4n de!il, Fans0 ve s*ereo*ip por*relerin sorumlusu yaln02a mi*si02e *i2arile *irilmi *iya*rolarm0daki ye*ersi0 provalar de!ildir Aor*alama bir oyun2uya da1a :a0la 0aman verin, pek a0 bir i1*imalle da1a iyisini karabile2ek*ir, -e de yaln02a, 0en4in 0elliklere ve esnek i04ilere sa1ip ok a0 sayda birey2iGye sa1ip olan bu a! bundan sorumlu *u*ulabilirA e!er byle olsayd, dikka* da1a a0 nem *a yan *iplerin *asvirine ynel*ilebilirdi, ?epsinden n2e bunun sorumlusu, *ea*ral bir 4r diyebile2e!imi0 eyi anlama ve de!erlendirme ye*isini yi*irmi 40kmemi0dir( Garri2kGin ?amle*Gi oynarken, babasnn 1ayale*iyle kar la *! 0aman+ /orelGin P1[dreGyi oynarken le2e!ini !rendi!i 0aman+ BassermannGn P1ilipGi oynarken, PosaGy dinlemeyi bi*irdi!i 0aman yap*klar 4ibi, Bu bir bulu uluk sorunudur, /eyir2i byle bir *ea*ral kavray yal*p ayrabilir, ama onlar *ekil bir 0en4in dokuyu olu *urmak 0ere birle mi 1aldedirler, %nsan do!asna al lmadk yakla mlar, insanlarn kendine 1as birlik*e ya ama biimlerine anlk bak lar, oyun2ularn 1nerli *er*ipleriyle olu *urulmu lardr, /ana* eserlerinin nasl olu *uruldu!unu ke :e*mek, belki :else:i sis*emlerin nasl olu *uruldu!unu ke :e*mek*en da1a 0ordur, 'nlar yara*an ki iler 1er eyin sanki kendili!inden, 1areke*si0 ve berrak bir aynada olu an bir 4rn* 4ibi, sanki o an oldu!u e*kisini vermek iin ok u!ra rlar, 9abii ki bu bir alda*ma2adr ve 4rnrdeki d n2e bunun i0leyi2inin duydu!u 0evki ar**ra2a!dr, Gerek*e ar**rma0, /eyir2inin Ayani deneyimli seyir2ininA sana**an ald! 0evk, sana*n yapl , e*kin yara*2 !edir, /ana**a, do!ann kendisini bir sana* olarak d nr0, Bundan sonraki aklamalar ol4unun bu ynyle il4ilidir+ sonu*an ok re*im sre2iyle, Bu, sana*nn mi0a2ndan ok, sa1ip oldu!u ve ile**i!i 4erekli!e ai* nosyonlar 3*asarmlar5, 2anll!ndan ok *asvirlerin *emelini olu *uran ve onlardan *re*ilebilen 40lemler meselesidir, Bu, $au41*onGn ba arsnda bi0e Q*akli* edileme0Q 4rneni bir kenara brakp, ondan !renebile2eklerimi0le il4ilenmemi0 anlamna 4elir, 7nk ye*ene!i yara*amay0+ yaln02a ona 4revler ykleyebiliri0, Burada 4emi in sana*ilarinin seyir2ilerini nasil a ir**iklarini in2elemek 4ereksi0dir, -eden oyun2uluk yap*i4i sorulun2a, $au41*on Qnk insanlar neye ben0ediklerini bilmiyorlar ve ben onlara 4s*erebile2e4imi d nyorumQ diye 2evap verdi, 'yunun yeniden ya0imindaki ka*ilimi onun insanlarin 4erek*en nasil birlik*e ya adi4ina ve burada 1esaba ka*ilmasi 4ereken i*i2i 4lerin neler oldu4una dair yayilmasi is*enen 1er *rden :ikre sa1ip oldu4unu 4s*erdi, $au41*onGin *avirlari oyun ya0arina, 4nm0n 4ereki bir sana*isinin *avirlari 4ibi 4rnd, 7nk, 4re2e dura4an 3Qsessi0Q5 dnemlerde sana*ilar *amamen seyir2iyle birle ip 4enel kavrayi in sadik bir Q2isimleni iQ olmayi olanakli bulurken, *amamen alkan*ili olan 0amanimi0 onlari 4ere4in iine n:u0 edebilmek iin 0el *edbirler almaya 0orlar, 9oplumumu0 onu 1areke* e**irenin ne oldu4unu kendili4inden kabul e*me0, ?a**a, sade2e, kendi kendisini iine sok*u4u 4i0lilik vasi*asiyla varoldu4u bile sylenebilir, GalileiGnin ;a ami 1akkinda $au41*onGi e*kileyen yalni02a bir iki biimsel nok*a de4il ayni 0amanda ierik*i+ bunun ka*ki diye adlandirdi4i ey 1aline 4elebile2e4ini d nyordu, Ee nesneleri 4erek*en olduklari 4ibi 4s*erme endi esi ylesine byk* ki, poli*ik konulardaki *m kayi*si0li4ina 34erek*e rkekli4ine5 ra4men oyunun epey2e yerinin ona Qbir para 0ayi:Q 4rnmesi sebebiyle Ayani nesnelere 4erek 1aklarinin verilmedi4ini kas*ederekA buralarin da1a :a0la keskinle *irilmesi 4erek*i4ini ne srd, 1a**a *alep e**i, & anlamli kelime s0lkleri *a inamaya2ak kadar iri olduklarindan 4enellikle $au41*onGin Pasi:ik 0erindeki byk evinde bulu uyorduk, /rekli ve yorulmak bilme0 bir sabirla bu 2il*lere ba vuruyor, ayri2a onlari, u ya da bu Ses*i veya belli bir konu ma *ar0ini in2elemek

iin en de4i ik edebi me*inleri arayip bulmada kullaniyordu( &0op, Pn2il, )oli[re, /1akespeare, ?a0irlanmak iin belki de iki 1a:*asini 1ar2adi4i yksek sesle /1akespeare okumalarini benim evimde sunuyordu, Bu ekilde, sade2e *esad:en u4rami olan bir iki misa:ir ve benim iin Hir*ina ve 8ral $earGi okudu, #rdindan kisa2a il4ili 40ken eyleri *ar*i irdik+ belki bir QaryaQ ya da e*kili bir sa1ne aili i, Bunlar bir *akim ara *irmalardi( Ee o bunlari e i*li ynlerde de4erlendirerek ali masinin 4eri kalan kismi iinde 0mserdi, &4er radyoda bir okuma yapmasi 4erekirse, bir masanin s*nde yumruklarimla 3ona de4i ik 4elen5 U1i*manGin iirlerinin senkoplu ri*mlerini almam iin beni de yaninda 4*rrd+ bir keresinde, ba0isinda 0en2ilere dnyayi nasil yara**i4ini anla*an #:rikali i:*lik sa1ibini, yada bunu 3yara*ili i5 e:endisine a*:eden Pn4ili0 Ba u akGi oynadi4i, yara*ili in yksnn yarim d0ine :arkli anla*im biimi kayde**i4imi0 bir s*dyo kiralami *i, Byle 4eni kollara ayrilmi ali malara i1*iya2imi0 vardi nk o 1i #lman2a bilmiyordu ve diyalo4un Ses*ini benim k* Pn4ili02emle, 1a**a #lman2a olarak oynamam ve sonra onun *ekrar e i*li ekillerde ve do4ru Pn4ili02eyle, ben Qi *e buQ diyebilene kadar, oynamasi 4erekiyordu, /onu2u 2mle 2mle el ya0isiyla kaydediyordu, Ba0i 2mleleri, 4erek*e bir o4unu, srekli de4i *irerek 4nler2e yaninda *a imi *i, Bu 4s*eri AveA *ekrarlama sis*emi psikoloSik *ar*i malardan neredeyse *amamen u0ak durulmasi aisindan ok byk bir avan*aSa sa1ip*i, &n *emel Ses*ler bile, mesela GalileoGnun 40lem yn*emi ya da ovmenli4i veya 0evke d knl4 :iilen boyu**a sap*aniyordu, ?er konuda ilk olarak en kk paralarla il4ileniyorduk, 2mlelerle, 1a**a nlemlerle A1epsi *ek *ek ele aliniyor+ birok ey eklenerek, bir ok ey 4i0lenerek ya da oklukla oldu4u 4ibi birakilarak, en yalin, *a0e ve uyumlu biime sokulmalari 4erekiyordu, @yknn 1areke*lilik ka0anmasina ve insanlarin byk :i0ikiye *avirlari 1akkinda olduka 4enel bir *akim sonularin ikarilmasina yardim e*mesi iin, b*n sa1nelerin 1a**a *m eserin yapisinda da1a kkl de4i iklikler d nlyordu, #ma $au41*on ile u0un i birli4i dnemimi0de 1a**a oyunun kaba bir *asla4i 1a0irlanip *epkileri denemek iin e i*li okumalar yapmaya ba ladi4inda ve 1a**a provalar sirasinda, psikoloSik ynle u4ra madaki bu is*eksi0lik onu 1i birakmami *ir, Grld! 4ibi, evirmenlerden birinin 1i #lman2a bilmemesi, di!erinin de ok k* bir %n4ili02esi olmas 4ibi ba edilmesi 4 olan bu durum ba ndan beri bi0i eviri yolu olarak rol yapmay kullanmaya 0orlad, "a1a iyi donanm evirmenlerin de yapmas 4erekeni, yapmaya 0orlanyorduk( Ses*leri *er2me e*meye, 7nk dil, konu anlarn kar lkl *avrlarn i:ade e**i!i lde *ea*raldir, 3"a1a n2e akland! 4ibi, QaryaQlar iin /1akespeareGin bel 2an*oGsunu ya da %n2ilGin ya0arlarn 40lemleyerek, oyun ya0arnn kendi Ses*ini 4s*erdik,5 $au41*on, son dere2e dikka* eki2i ve ara sra ser* bir ekilde oyun ya0arnn 1er 0aman payla amaya2a! bir dere2ede, Qki*apQa olan il4isi0li!ini 4s*erdi, ?a0rlad!m0 yaln02a bir me*indi+ asl dikka*e alnmas 4ereken 4s*eriydi, 'nu, oyun ya0arnn *asarlanlan *emsil iin kesmeyi d nd!, ama ki*ap*a kalmasn is*edi!i pasaSlar evirmeye ayar*mak imkans0d, @nemli olan *ea*ral durumdu+ me*in yaln02a bunu sa!lamak iin vard( Ire*im iin bir :i e!in iinde kullanlan baru* 4ibi *ke*ile2ek*i, $au41*onGn *ea*ral deneyimi *iya*roya *amamen kay*s0 bir $ondraGda 4emi olsa da, onun iinde eski &li0abe*1 $ondraGs 1ala ya amak*ayd, Burada *iya*ro ylesine bir *u*kuydu ki, lms0 sana* eserlerini de ok sayda Qme*inlerQ 4ibi a40llk ve y0s0lkle yu*abilirdi, Bu y0yllar2a ya ayan eserler, 4erek*e ok nemli bir an iin abu2ak yaplm do!alamalara ben0iyorlard, Bunlar basmak pek il4i ekmiyordu ve belki de yaln02a i0leyi2iler Aba ka deyi le, asl olayda, 4s*eride, orada bulunanlarA aldklar 0evkin bir ansna sa1ip olabilsinler diye yaplyordu, Ee o 4nlerde *iya*ro o kadar 4l 4rnyordu ki, provalar srasnda yaplan ilaveler veya ksal*malar me*ne ok a0 0arar verebiliyordu, /aba1lar, $au41*onGn kk k*p1anesinde al rdk, #ma 4enellikle, 4mlek ve pan*olonuyla, slak imenlerin 0erinde plak ayakla ko arak beni ba1ede kar lar ve iek *ar1larndaki de!i iklikleri 4s*erirdi, nk ba1esi, yara**! sorunlar ve 4e*irdi!i

in2eliklerle onu srekli me 4ul ederdi, Bu iekler dnyasnn ne esi ve 40el da!lm, ok 1o bir ekilde al mam0la iie 4iriyordu, D0un2a bir sre al mam0 u0anabildi!imi0 1er eyi iine ald, &!er ba1e2ili!i *ar* yorsak bu yaln02a GalileiGdeki sa1nelerden birisi 0erine *ar* rken saplm bir ara s0d+ oyunun arkaplan resimleri olarak kullanmak iin -eV ;ork m0esinde $eonardoGnun *eknik i0imlerini *ararken, ?okusaiGnin 4ra:ik al malarna sapyorduk, $au41*onGn bu *r mal0emeyi marSinal bir ekilde kullana2a!n 4rebiliyordum, /rekli smarlad! ki*ap pake*leri veya :o*okopileri onu asla bir ki*ap kurduna dn *rmedi, %na*la d sal olan arad( Hi0i!i de!il, :i0ikinin davran n, Bir para *iya*royu bir araya 4e*irme meselesiydi bu+ 20i ve y0eysel bir ey, )al0eme birik*ike, $au41*on aksiyonun ana*omisini karmak iin Faspar -e1er *ar0nda e!len2eli *aslaklar i0e2ek iyi bir *eknik ressam bulma :ikrine sapland, QBa kanlarn e!lendirmeden n2e kendini e!lendirmelisinQ diyordu, Bu y0den 1ibir sorun o kadar da byk de!ildi, $au41*on, Faspar -e1erGin, oyun2ularn kendilerini byk bir sana*nn kompo0isyonlarna 4re 4ruplamasna ve 1em kesin 1em de 4ereki *avr almasna i0in veren in2elikli sa1ne *aslaklarn duyar duyma0, Ual* "isney /*dyolarGndan mkemmel bir *eknik ressamdan ben0er *aslaklar yapmasn is*edi, Bunlar mu0ipeydi+ $au41*on onlar kulland, ama dikka*le, 8os*mler 0erinde ne ok 0a1me*ler ek*i+ yaln0 kendisininki iin de!il, *m oyun2ularnkiler iin> Ee birok roln da!*mnda ne ok 0aman 1ar2adk> @n2elikle, :an*e0i 4iyimin 1er1an4i bir unsurundan ba!ms0 kos*mler bulmak iin eski resimleri ve kos*m 0erine ya0lm ki*aplar in2elememi0 4erek*i, D0un bir pan*olon 4s*eren kk bir 16,y0yl resmi bulun2a ra1a* bir ne:es aldk, /onra sn:lar ayr* e*memi0 4erek*i, Bu nok*ada ya l Brue41elGin ok yardm dokundu, /on olarak renk d0enini 1alle*memi0 4erekiyordu, ?er sa1nenin kendi *emel *onu olmalyd( @rne!in, birin2i sa1ne, beya0, sar ve 4riden olu an ak bir saba1, #ma sa1neler di0isinin b*n de renklere dayanan bir 4eli ime sa1ip olmalyd, Birin2i sa1nede koyu ve :arkl bir mavi $udovi2o )arsili ile 4iri ini yapar ve bu koyu mavi, deri ve keeden yaplm siya1iAye il 2eke*li yksek burSuva0iden ayrlm olarak ikin2i sa1nede de kalr, GalileoGnun *oplumsal ykseli i renkler yoluyla i0lenebilir, "rdn2 sa1nenin 3saray5 4m i ve in2iA4risi n2e 3Folle4ium .omanum ra1iplerinin GalileoGyla alay e**ikleri yerde5 ka1veren4i ve siya1 bir 4e2e man0arasna, sonra da yedin2i sa1nede, koyu krm0 kardinal :i4rlerinin evresinde dnen 0ari: ve :an*as*ik maskeli insanlarla 3bayanlar ve baylar5 kardinallerin balosuna dn r, Bu bir renk pa*lamasyd ama yine de *amamen serbes* braklmas 4erekiyordu ve bu da onun2u sa1nede, karnaval sa1nesinde 4erekle *i, #sillerden ve kardinallerden sonra :akir insanlar da maskeli balo kos*mleri iindeydiler, /onra donuk ve kasve*li renklere ini 4eldi, Byle bir plandaki 0orluk *abii ki kos*mlerin ve onlar 4iyenlerin birka sa1nede birden yer almalarndan kaynaklanmak*adr+ bunlarn 1er 0aman yeni sa1nenin renk d0enine uymalar ve ka*lmalar 4erekiyordu, &sas olarak, rolleri 4en oyun2ularla doldurduk, 'yundaki *iradlar belirli sorunlar 4e*irdi, #merikan *iya*rosu, korkun /1akespeareG2i prodksiyonlar d nda 3belki de onlar y0nden5 *iradlardan kanr, 9iradlar 1ikayede neredeyse bir kesin*i anlamna 4elir ve yay4n kullanm biimleriyle de 4erek*en byledirler, $au41*on 4en oyun2ularla 1nerli ve insa:l bir *avrla al yordu ve oyun ya0ar, onlara *and! 04rlk*en, $au41*onvari olan 1er eyden kanp onlara yaln02a yapy !re*mesinden e*kilenmi *i, 8endi ki ili!inden kolaylkla e*kilenen oyun2ularla, asl me*ni 1i prova e*meden, /1akespeareGden pasaSlar okudu+ 1ibirine me*nin kendisini okumad, 'yun2ulardan, role uy4unluklarn kan*lamak iin, iine Qe*kileyi2iQ bir eyler koymalar asla *alep edilmedi, u nok*alar 0erinde kar lkl olarak anla *k( 1, "ekorlar, i0leyi2ilere bir or*aa! %*alyan odasnda ya da Ea*ikanGda olduklar :ikrini vere2ek bir *rde olmamal, /alondakiler, bir *iya*roda bulunduklarnn bilin2inde olmallar,

K, #rkaplan GalileoGyu do!rudan evreleyen sa1neden :a0lasn 4s*ermeli+ yara*2 ve es*e*ik adan 1o bir ekilde *ari1i or*am 4s*ermeli, ama yine arkaplan olarak kalmal, 3Bu, dekorun kendisinin ba!ms0 olarak renkli olmayp, oyun2ularn kos*mlerin ra1a*la*r durumda olmas ve Aboyu*lu !eler ierirken bile ikiAboyu*lu kalarak :i4rlerin yuvarlaklklarn ar**rmasyla sa!lanabilir,5 L, & yalar ve sa1ne dona*m 3kapilar da1il5 4ereki olmal ve 1epsinden *e *oplumsal ve *ari1sel adan il4i uyandrmal, 8os*mler bireyselle *irilmeli ve ypranm lk belir*ileri 4s*ermeli, 8os*mlerde *oplumsal :arkllklar vur4ulanmaldr nk eski 0aman modalaryla bu :arkll! 4s*ermek bi0i 0orlar, "e4i ik kos*mlerin renkleri uyum iinde olmal, M, 8arak*erlerin 4ruplandrl lar *ari1sel *ablo ni*eli!inde olmal 3ama *ari1sel 4rnm es*e*ik eki2ilik olarak meydana karmak iin de!il+ bu a!da oyunlar iin de ayn dere2ede 4eerli bir yner4edir5, ;ne*men bunu episodlar iin *ari1sel ba lklar i2a* ederek ba arabilir, 3Birin2i sa1nede u *r ba lklar olabilir( Hi0iki Galileo sonradan birlik*e al a2a! #ndrea /ar*iGye yeni 8opernik *eorisini aklar ve as*ronominin byk *ari1sel neme sa1ip ola2a! ke1ane*inde bulunur AGalileo 1aya*n ka0anmak iin 0en4in !ren2ilere ders verir AD0ayan ara *rmalar iin des*ek is*eyen GalileoGya niversi*e 4revlileri kJr 4e*ire2ek ale*ler i2a* e*mesini !*lerler AGalileo bir 4e04inden ald! bil4iye dayanarak ilk *eleskopunu yapar,5 W, #ksiyon sakin2e ve 4eni bir alanda sunulmali, 8arak*er *u*arsi0 1areke*ler ieren sik konum de4i *irmelerden kainmali, ;ne*men bir an bile, konu ma ve aksiyonlardan biro4unun 0or anla ilir oldu4unu ve dolayisiyla bir episodun *emelini olu *uran :ikri e i*li durumlar yara*arak anla*mak 4erek*i4ini unu*mamalidir, /eyir2i, birisi yrd4nde ya da aya4a kalk*i4inda veya bir Ses* yap*i4inda bunun bir anlami oldu4una ve dikka*e de4er oldu4una inandirilmali, #ma 4ruplandirma ve 1areke*ler 1er 0aman 4ereki kalmali, 6, 8ilise r4* ileri 4elenlerinin rol da!lmnda 4erekilik al lm *an :a0la neme sa1ip*ir, 8ilisenin karika*ri0e edilmesi amalanmyor ama konu mann kibar *ar0 ve 1T,y0yl 1iyerar isinin Q*erbiyeQsi yne*meni ru1ani *ipler seme 1a*asna da d rmemeli, Bu oyunda kilise esas olarak ik*idar *emsil eder+ ileri 4elenler *ip olarak 4nm0 sena*r ve bankerlerini andrmal, T, GalileoGnun *asviri seyir2ide sempa*i ya da empa*i uyandrma ama2nda olmamal+ bunun yerine seyir2iler akl ba nda bir merak ve ele *iri *avr almaya *e vik edilmeliler, Galileo, PPP,.i21ard d0eninin bir :enomeniymi esine i0ilmelidir+ seyir2inin 2o kular bu al lmadk :i4rn 2anll!yla me 4ul ola2ak*r, C, Bir eserin *ari1sel 2iddiye*i ne kadar derin olu *urulursa, mi0a1a o kadar ok yer ayrilabilir, Genel plan ne kadar kapsamli olursa, 1er bir *ekil sa1ne o kadar samimi oynanabilir, 9, GalileiGnin ;a amiGnin 4nm0 sa1neleme *ar0ini nemli lde de4i *irmeksi0in sa1nelenmesinin, rne4in s*ar oyun2ulu 2ilki ikmi bir yapi* olarak sa1neye konulmasinin 1ibir 4ere4i yok*ur, 'ysa 1er1an4i bir uyla imsal 3konvansiyonel5 sa1neleme 3oyun2ulara 0ellikle il4in bulu lari kapsadi4i iin 1i de uyla imsal 4elmese bile5, oyunu seyir2i iin 1ibir biimde kolayla *irmamakla kalmayip onun 4erek 42n byk lde 0ayi:la*a2ak*ir, 9iya*ro, *avrini de4i *irmedi4i sre2e oyunun ana e*kileri anla ilamaya2ak*ir, QBurada i leme0Q 1a0ir 2evabi ya0ara *anidik 4elmek*edir+ bunu kendi lkesinde de duymu *ur, 7o4u yne*menler bu *r oyunlara bir araba2inin yeni i2a* edilmi o*omobile davrandi4i 4ibi davranirlar, )o*orlu ara 4eldi4inde bu araba2i onunla 4elen pra*ik *alima*lara 4venmeyerek a*lari arabanin nne ko a2ak*ir A*abii ki yeni 4elen araba binek arabasindan da1a a4ir oldu4undan da1a :a0la a* ko a2ak*irA ve sonra mo*or dikka*ini ekin2e, QBurada i leme0Q diye2ek*ir, 'yun Beverly ?illsGdeki kk bir *iya*roda ser4ilendi, $au41*onGn ba l2a endi esi sre4iden s2ak*, Q%0leyi2inin d nebilmesi iinQ *iya*ro duvarlarnn arkasna bu0 dolu kamyonlarn park e*mesini ve van*ila*rlerin al *rlmasn nerdi, 7&P9$P /#?-&$&. IB&.P-& -'9$#.

1 #ir @nsan 7larak #ilgin 7al maya ba lad!nda $au41*onGn ilk yap*! ey, Galileo ki ili!ini ders ki*aplarnn sol4un, ru1ani, yld0lara dalm 1avasndan kur*armak oldu, ?epsinden *e bil4in, bir insan 1aline sokulmalyd, QBil4inQ *erimi YGele1r*er\/21olarZ basi* insanlar *ara:ndan kullanld!nda kula!a komik 4elir+ bu kelimede bir 1a0rlanm lk ve uydurulmu luk 1avas, bir edil4inlik 1avas vardr, BavyeraGda insanlar, a1maklklar a0 ok 0orla 4ereksi0 bil4ilerle beslemeye yarayan beyin iin bir rn4a olan -urember4 BorusuGndan s0 ederlerdi, Birisi Qkendini !renmeyle *ka basa doldurdu!undaQ, bu da do!aya aykr kabul edilirdi, &!i*imliler Ayine umu*su02a edil4in bir s02kA e!i*imsi0 olanlarn kininden, onlarn akla kar duyduklar do!u *an 4elme ne:re*lerinden s0 ederlerdi( 4erek*en de 1or4rleri o!u ke0 ne:re*le kar k*+ kylerde ve i i sn: ma1allelerinde akl yaban2 1a**a d man2a bir ey olarak 4rlrd, Bununla beraber, ayn 1or4r Qda1a iyi sn:larQ arasnda da 4rlebilirdi, Bir Qbil4inQ kudre*si0, 2ans0, yaban2, kibirli ve 1aya*a an2ak 4bela ayak uydurmu bir ki ilik*i, .oman*ikler iin kolay bir avd, $au41*onGn GalileoGsu 1ibir 0aman EenedikGde byk *op1anedeki m1endis*en ok u0a!a d me0, G0leri, 4rmek iindi, im ek 4ibi parlamak iin de!il+ elleri, al mak iindi, Ses*ler yapmak iin de!il, $au41*on, GalileoGnun mesle!inden 4rmeye veya 1isse*meye de!er 1er eyi ald+ :i0i!i aray n ve !re*isini, yani ok :a0la somu* olmasnn do!al sonu2u olarak 4erek 0orluklara sa1ip olan !re*isini, Ee d 4rn n yaln02a i*eki insan adna, yani ara *rma ve onunla ba!lan*l 1er ey adna, yaln02a sonu*a beliren psikoloSik *epkiler adna belirlemedi+ bu *epkiler, *ersine, 4nlk i lerden ve a* malardan asla ayrlmam lardr, evrensel eki2iliklerini 1ibir 0aman kaybe*medikleri 1alde asla Qevrensel boyu**a insaniQ olmam lardr, /1akespeare *iya*rosunun PPP,.i21ardGnda seyir2i kendisini oyun2uyla beraber kolaylkla de!i *irebilir nk kraln poli*ikas ve sava yaln02a ok belirsi0 bir rol oynamak*adr+ d 4ren bir kimsenin anlayabile2e!inden *e pek bir ey yok*ur, #ma Galileo 4ndeme 4elin2e, seyir2i iin srekli bir 1andikap vardr nk bilim 1akknda ondan ok da1a a0 ey bilmek*edir, GalileoGGun *ari1ini *emsil ederken, 1em oyun ya0arnn 1em de oyun2unun, !re*menlerin ve bilim adamlarnn do!u *an dal4n, mele0, 1adm edilmi olduklar yollu sany Aki GalileoGnun i1ane*i de bu sannn or*aya kmasna yardm2 olmu *urA bo0mak 0orunda kalmalar arp2 bir 4erek*ir, 3;aln02a 4nm0de e4emen sn:n 1alk*an u0ak u aklar GalileoGnun 1areke* yasalarnn son rnn akladklar 0aman, varolan yay4n 1or4r korkuya dn *,5 GalileoGnun kendisine 4elin2e, y0yllar boyu #vrupaGnn 1er yerinde insanlar, onun s0nden dnd!ne inanmay reddederek, 1alk iinde *emellenen bir bilime olan inan2 y0nden ona say4 4s*erip onurlandrm lardr, Alt #l!ler ve Ak Ui'gisi %lk sa1neyi birka blme ayrdk( ?ikayenin ba lan4i2inin ayni 0amanda Galileo iin de bir ba lan4i olmasi Ayani *eleskopla kar ila masiA 4ibi bir avan*aSa sa1ip*ik, Ee bu kar ila manin nemi imdilik ondan sakli *u*uldu4u iin 0mm0 ba lamanin 0evkini saba1in erken saa*lerinden ikar*mak*i( /o4uk suyla yikandik*an sonra A$au41*on, iplak 4vdesiyle, suyun :iskiye 1alinde le4ene d mesi iin bakir ma rapayi 1i0la yukari kaldirmi *iA yksek ali ma masasinda aik ki*aplarini bulur, s**en ilk yudumu alir ve ilk dersini kk o2u4a verir, /a1ne ilerledike, Galileo iki ki i *ara:indan en4ellenmek*en usanmi olarak sik sik ali ma masasindaki okumasina 4eri dner, 'nu en4elleyenlerin ilki, kk bir drbn 4ibi yeni bulu lar 1akkinda si4 4r leriyle 4eri dnen 4ren2i, di4eri ise ona denek ayirmayi reddeden niversi*enin mali i lerinden sorumlu yne*i2isidir, /onunda onu i inden alikoyan son en4elle kar ila ir+ bu n2eki iki en4ellemeden do4an ve *amamen yeni bir ali ma alanina 4iri ine neden olan, mer2eklerin denenmesi i idir, @lgiye 0uyulan @lgi ve #edensel =ahatln @ adesi 7larak 0n!e

7o2ukla birlik*e 4een aksiyonda iki !eye de!inilebilir( 8k #ndrea 4arip ale*in evresinde dola irken, arka *ara:*a yikanan Galileo o2u4un us*urlaba duydu4u il4iyi 40lemler, $au41*on GalileoGnun evresindeki dnyaya sanki kendisi bir yaban2iymi ve onun aiklanmaya i1*iya2i varmi 4ibi bakmasini sa4layarak, bu nok*ada ondaki yenili4i vur4uladi, 'nun mi0a1i 40lemleri Folle4ium .omanumGdaki ra1ipleri :osil kademesine indirdi, Bu sa1nede onlarin ilkel kani*lama yn*emleriyle de dal4a 4e*i, Ba0 ki iler, bylesine en*elek*el deyi leri yar plak bir adamdan duymann seyir2inin ka:asn kar *ra2a!n iddia ederek, $au41*onGn ilk sa1nede yeni as*ronomi 1akkndaki sylevini plak v2u*la vermesine kar k*lar, #ma $au41*onG e*kileyen de *amamen bedensel ve en*elek*el olann kar myd, GalileoGnun sr*n o!lana ovdurmasndan kaynaklanan Qbedensel ra1a*l!Q en*elek*el re*ime dn yordu, ;ine, doku0un2u sa1nede, 4eri2i papann lmnn beklendi!ini duydu!unda, $au41*on GalileoGnun arap 0evkini yeniden ka0and!n or*aya kard, ;eni ara *rmalar *asarlarken ellerinin 2eplerindeki 1areke*i, duyarl yry saldr4an bir 1al almaya ba lar, GalileoGnun yara*2 oldu!u 1er anda, $au41*on saldr4anl!, savunmas0 yumu akl!n ve in2inirli!in kar mn ser4iledi, 0nyann 0n ve #eynin 0n $au41*on dnyann dn nn kk demons*rasyonunu alela2ele ve ras*4ele d0enler, 'kumaya ba lam oldu!u al ma masasndan ayrlr, *ekrar masasna dner, &mpa*ik olan 1er eyden kanr, o2u!un en*elek*el kapasi*esine 1i nem verme0 4rnr ve sonunda onu orada d n2eleriyle yaln0 brakr, /nrl 0amanyla a* an bu ras*4ele *avr o2u!un bil4inler *oplulu!una 4irmesine i0in verir, Byle2e $au41*on, Galileo iin !renme ve !re*menin nasl *ek ve ayn ey oldu!unu 4s*erdi Ave bylelikle bunu *akip ede2ek olan i1ane*ini da1a da korkun kld, 0engeli 7yun*uluk "nyann dn nn demons*rasyonu srasnda Galileo #ndreaGnn annesi *ara:ndan a knl!a u!ra*lr, 7o2u!a !re**i!i sama :ikirler 1akknda soru soruldu!unda( Q#pak yeni bir a!n e i!indeyi0, bayan /ar*iQ diye 2evap verir, Bunu sylerken, $au41*onGn s* barda!n ok ar2asna bo al*mas byleyi2iydi, @yi #ir 3evaba De(ki 8k bir ayrn*( 1i0me*i yeni !ren2iyi ieri almak iin 4i*mi *ir, Galileo #ndreaGya bir i*ira:*a bulunma 0orunlulu!u duyar, Bilimi iyi bir durumda de!ildir, en nemli il4i alanlar ik*idardakilerden 4i0lenmelidir ve u an iin bunlar sade2e varsaymdrlar, #ndrea a2eleyle Qas*ronom olmak is*iyorumQ der, Bu 2evap 0erine Galileo ona, neredeyse m :ik bir 4lmsemeyle bakar, 'yun2ular bu *r ayrn*lar 4enellikle ayr2a prova e*me0ler, sklkla 4s*eri srasnda abu2ak sunmakla ye*inirler, RAndreaAnn )ollan!asS $udovi2oGyla konu ma sirasinda #ndreaGnin yollanmasi, 0erinde 0aman 1ar2anmasi 4ereken bir sa1nedir, Galileo s*n 0evk aldi4i *ek eymi ve bu pek de u0un srmeye2ekmi 4ibi imek*edir, #ndreaGnin varli4indan *amamen 1aberdardir, #ksi bir *avirla onu u0akla *irir, Gnlk ya amdaki kainilma0 u0la malardan biri, Galileo )eni #ulua Gereken %ne!i $er!e' $udovi2o )arsili ?ollandaGda 4rd! ve anlayamad! yeni bir drbn *ari: eder, Galileo ayrn*l bil4i is*er ve sorunu 0en bir *aslak i0er, 8ar*onu, 40 a*may bekleyen !ren2isine 4s*ermeden elinde *u*ar 3$au41*on, $udovi2oGyu oynayan oyun2unun bulu bekliyor olmas 4erek*i!inde srar e**i5, 9asla!n kendisi, sade2e bir sorunu 0erek konu mak*an kur*ulmay sa!lad! iin ras*4ele i0ilmi *i, "a1a sonra 1i0me*iye #ndreaGy mer2ekleri almaya 4ndermesini syleyi i ve ieri 4iren niversi*e yne*i2isinden yarm duka bor almas Abunlarn 1epsi o*oma*ik ve al lm ni*elik*eydiler, 9m olay yaln02a GalileoGnun da su y0ne kabildi!ini 4s*ermek iin 1a0rlanm 4rnyordu, )eni #ir ,al

9eleskopun bir mal olarak do!u unun provalarda ne* bir ekilde or*aya kmas u0un 0aman ald, Bunun nedenini bulduk( $au41*on niversi*enin denek ayrmay redde*mesine ok abuk ve ks*a1a *epki 4s*ermi *i, Bu darbeyi a2l bir sessi0likle kabul edip, neredeyse kederle, :akir bir adam 4ibi konu may srdrd!nde 1er ey yoluna 4irdi, "o!al bir sonu olarak, GalileoGnun QBay Priuli, si0e 4re bir eyim varQ s0, yeni drbn Qo2uk oyun2a!Q diyerek bir yana brakmasn *amamen aklaya2ak bir ekilde k*, RUal!ann 8esil!esiS #ndrea mer2eklerle dnd!nde, GalileoGyu al maya dalm bulur, 3$au41*on, asla ksa olmayan bir ara sresin2e, bir bil4inin ki*aplarn nasl kulland!n 4s*erdi5, )er2ekleri ok*an unu*mu *ur, o2u!u bekle*ir, sonra bu kJrl Qo2uk oyun2a!Qyla u!ra may 1i is*emedi!inden neredeyse sululuk duyarak iki mer2e!i bir para kar*on 0erine yerle *irme i ine koyulur, /onunda, ovmenli!inden de bir para ser4ilemeden edemeyip QnesneQyi alp 4*rr, K 0olandr*lk ve Sergile!e 8k oyun2ular, GalileoGnun *eleskopu kendi i2adym 4ibi *an**! konu masn, sade2e /a4redoGya ale*in bilimsel nemini anla**! 1eye2anl s0lerle 4l bir kar *lk yara*mak iin komik bir *ar0da oynarlard, Bu, el de!i *irme *reninin b*n nemini or*adan kaldrr, dolandr2l! nemsi0 bir a1laki soruna indir4erdi, $au41*on, konu may 2iddi bir *ar0da, 3Goe*1eGnin Qar*i4Q olarak adlandrd!5 bir i konu mas 4ibi, yani ru*in bir eymi 4ibi, Eenedik *op1anesi ba m1endisinin resmi olaylardaki davran biimiyle oynad, Q'p*ik *p ya da *eleskopuQ 4eli *irirken dikka*e ald!n syledi!i Q?ris*iyan ilkeleriQne de!indi!inde k kr*lm ko2a inkar2nn key:i or*aya kar, FolossusGun bir yandan onu alk larken, *eleskopa bir bak :rla**k*an sonra, onun iyi 0elliklerini nasl u*anp sklmadan kabullendi!ini ve *e yandan GalileoGnun onlarn arkada a ve bira0 da kabak *ad veren akalarn kendisinden u0ak *u*arken, ayn 0amanda, arkada na s* d0eyde bir o*ori*e ve *u*ku ile *eleskopu 4e2e 4ky0ne evirdi!ini nasl anla**!n 4rmek son dere2e e!lendiri2iydi, Sabr De!(oyu Garanti Eder Provalar esnasnda $au41*on, kendisini bir ak am 4s*erisi 1ummasndan, yani provalar kolaylkla 0edeleyebile2ek olan 1er eyin ye*erin2e 10l ilerlemedi!i duy4usundan *myle kur*ard, Bu durumda i ler yava ilerleme0, 'yun oniki saa* sre2ekmi 4ibi prova yaplmaldr, $au41*on, *empo kaybndan kanmak iin nerilen e1veni er QkprlerQi kesin olarak redde**i, &:ek*ler 1er yerdeydi, en kk ayrn* birlik*e ya ayan insanlarn 1uylarn ve 0elliklerini a!a karabilirdi, 9empo kayb o!unlukla bir nok*a kar *rld!nda ve k* yapld!nda ve r*bas edilmesi 4erek*i!inde vuku bulur, @rne!in, ikin2i sa1nenin 4reli olarak a2eleye 4e*irilmi sonu, ok sabrl ve ayrn*l provalar olmaks0n ye*kin bir biimde sa1neleneme0, /ena*rler GalileoGyu evreler ve *ebrik ederler+ ve onu 4eri ekerler ama $udovi2o )arsiliGyle yap*! a rma *1me*i yara*an kk al veri , a rma iddias sanki 1JlJ 1avada asl 4ibidir+ nk, yarm perde $udovi2o ve Eir4iniaGnn ardndan, Galileo ve di!erlerininse nnden kapand!nda, onlar *aban klar boyun2a kmaya ynelirken konu may srdrrler, Ee $udovi2oGnun, QBilimi anlamaya ba lyorumQ eklindeki alay2 s0, *akip eden n2 sa1neye Abyk bulu lar sa1nesineA 4ei iin srama *a1*as i levi 4rr, L R6esnel )argya 0uyulan GvenS Galileo, arkada i /a4redoGnun *eleskop*an aya ve Npi*erGe bakmasina i0in verir, $au41*on, sanki onun i i *amamlanmi ve yalni02a dos*unun 4rd4 eyi *ara:si02a yar4ilamasini is*iyormu asina, ale*e arkasi dnk, 4ev emi olarak o*urdu ve imdi dos*u kendisi iin bak*i4indan sanki yapmasi 4ereken *ek ey buydu, Bu yolla, yeni 40lem olanaklarinin

8opernik sis*emiyle il4ili *m *ar*i malari sona erdirmesi 4erek*i4ini sap*adi, Bu *avr, sa1nenin 1emen ba nda Hloransa sarayndaki kJrl mevki iin ba vurmasndaki 2esare*i aklamak*adr, Darihi An $au41*on dos*uyla *eleskopun ba inda yap*i4i 4r ali veri ini 1ibir vur4u yapmadan yr**, -e kadar ras*4ele davrandiysa, *ari1i 4e2e o kadar ne* duyumsanabildi+ ne kadar ll konu *uysa, o an o kadar 1eybe*li 4rnd, #ir Sknt Iniversi*e yne*i2isi *eleskop sa1*ekJrl!ndan yaknmaya 4eldi!i 0aman, $au41*onGn GalileoGsu *eleskop*an dikka*le bakarak :ark edilir bir skn* ser4iler+ aka bunu 4ky0n in2elemek iin de!il de, yne*i2inin 40ne bakmak*an kand! iin yapar, 9eleskopun, Eenedikliler2e pek kJrl bulunmayan Qda1a yksekQ i levini u*anmadan is*ismar eder, #yn 0amanda kendisine 4venmi olan k04n adama sr* evirdi!i de do!rudur, #ma onu QarQ bilimin bulu laryla a r*maya al mak yerine, bir an n2e ba ka bir kJrl ara olan 4emilerde kullanla2ak as*ronomik bir saa* yapmay nerir, ;ne*i2i 4i**i!inde, *eleskopun nnde ask sura*la o*urur ve boynunu ka yarak /a4redoGya, u ya da bu ekilde *a*min e*mesi 4ereken :i0iksel ve 0i1insel i1*iyalarndan s0 eder, Bilim 1erkesin sa!abile2e!i bir sa!mal inek*ir+ *abii ki kendisi de buna da1ildir, Bu nok*ada GalileoGnun *avr 1JlJ bilime yardm2dr+ sonralar .omaGyla m2adelesi srasnda bilimi uurumun kenarna i*e2ek, ba ka bir deyi le yne*i2ilerin eline *eslim ede2ek*ir, @stek 0n*enin #abasdr /a4redo Npi*erGin uydularnn 1areke*leriyle il4ili 1esaplarndan ba n kaldrarak, kiliseye ok skn* vere2ek bir bulu yaynlamak 0ere olan bu adam iin duydu!u endi eyi dile 4e*irir, Galileo kan*lamann ayar*2 42n anla*r, Febinden bir akl *a karr ve yerekimini i0leyerek bir avu2undan di!erine d meye brakr( Q&ninde sonunda, 1erkes kan*a yenik d mek 0orundadr,Q $au41*on bu sa*rlarda :ikirlerini belir*erek seyir2ilerin bu olay, Galileo *e1likeli bulu larn Hloransa 8a*olik /arayGna *eslim e*me kararn aklad! 0aman 1a*rlaya2aklar bir *ar0da yapmay asla unu*mad, R$irginiaAnn =eddedil!esiS $au41*onGn GalileoGsu k0 Eir4inia ile 4een kk sa1neyi, da1a sonra Eir4inia &n4i0isyonGun bir 2asusu olarak davrand!nda kendisinin ne lde sulanabile2e!ini 4s*ermek iin kulland, 80nn *eleskopa olan il4isini 2iddiye alma0 ve onu saba1 ayinlerine yollar, $au41*on, k0nn QBen de bakabilir miyim6Q sorusuna, Q-iin6 'yun2ak de!il ki buQ diye 2evap vermeden n2e k0n yle bir s0d, Uelikiler ?inde Eglen*e Galileo, QHloransaGya 4idiyorumQ diyerek 0enle ba vuru mek*ubunu im0alar, Bulu larini alela2ele sermayele *irirken, kani*lamanin ayar*i2i 42 0erindeki sylevinde oldu4u 4ibi $au41*on seyir2iyi GalileoGnun eli kili ki ili4ini irdelemede, ele *irmede ve *akdir e*mede serbes* birakir, M % kenin 7ynan!as 9eleskop*an bakmay #ris*oGnun !re*isini do!rulaya2a! ya da GalileoGyu bir soy*ar olarak 4s*ere2e!i iin reddeden saray bil4inlerinin kar snda, $au41*onGn oynad!, :keden ok :keye 1akim olma abasyd, 7nursu'luk /onunda pa*layarak yeni bilimini *ersanelere 4*rme *e1didinde bulunan Galileo, sarayllarn aniden k*klarn 4rr, 8orkmu ve al*s* olmu bir 1alde, kmak*a olan prensi, yal*aklanan bir onursu0luk iinde, sendeleyerek i0ler, ere:i iki paralk olmu *ur, Bylesi bir durumda, bir oyun2unun bykl!, 2anlandrd! karak*erin davran n anla lma0 ya da en a0ndan kar konabilir bir biimde ser4iledi!i lde 4rlebilir,

M ve 6 ,*adele ve 8endine %'g ,*adele Dar' $au41*on, birbirini i0leyen iki sa1ne sresin2e, M ve 6Gda, GalileoGnun 04n raporundan alnan Npi*er uydular *asla!nn, arka perdede yans*lm olarak kalmas konusunda srar e**i, )2adelenin bir 1a*rla*2syd bu, )2adelenin ynlerinden biri olan 4erek u!runa *aban *epmeyi 4s*ermek iin $au41*on, sarayllarn a2ele k ndan sonra, na0rn .omaGya ba vuru 1akknda bil4i vermek iin 4eride kald! M,sa1nenin sonunda evi olarak kullanlan alandan k* ve yarm perdenin nnde durdu, M, ve 6, sa1nelerin arasnda ve sonra da 6, ve T, sa1nelerin arasnda ayn yerde, bekleyerek ve ara sra 2ebinden kard! akl*a nn bir elinden di!erine d n 4s*ererek yle2e durdu, 6 =ahi(ler Sn nn @n*elen!esi Galileo, Folle4ium .omanumGda onunla alay eden ke i leri in2elerken *akdirden *myle ma1rum de4ildir A-i1aye*, dnen bir dnyanin 0erinde duruyormu 4ibi yaparak onun nerilerinin samali4ini kani*lama abasi iindedirler, ;a li kardinal, onda mer1ame* duy4usu uyandirir, #s*ronom Flavius, GalileoGnun bulu larini do4ruladik*an sonra, Galileo a kinlikla 4eri ekilen 1asmi kardinale akil *a ini 4s*erir+ $au41*on bunu 0a:er ka0anmi bir *avirdan ok, 1asmina kendisine inanmasi iin son bir ans sunarmi 4ibi yap*i, T ;hret 8ardinal Bellarmin ve BarberiniGnin maskeli balosuna dave* edilen Galileo, da1a sonra 4i0li aSan olduklar anla lan iki ya02yla bir sre bekleme odasnda oyalanr, Geldi!inde kibar maskeler 4iymi konuklar onu byk bir say4yla selamlarlar( #ka i*ibarnn doruklarndadr, /alondan bir o2uk korosu duyulmak*adr ve Galileo, ya ama sevin2iyle sylenen bu melankolik dr*lklerden birini dinler, $au41*on, dnyann ba ken*ini ayaklar al*na alan :a*i1in 4ururunu anla*mak iin, bu ksa dinleyi *en ve Q.oma>Q s02!nden :a0lasna i1*iya duymad, Alnt 0ellosu 8ardinal Barberini ile yap*! ksa %n2il aln*lar dellosunda $au41*onGn GalileoGsu, bu *r 0i1in 2imnas*i!inden ald! 0evk yannda i lerin *ers sonular olabile2e!inin ka:asna dank e**i!ini de 4s*erir, Geri kalan blmde, sa1nenin e*kisi oynan nn 0era:e*ine ba!ldr+ $au41*on a!r bedeninden a0ami dere2ede yararland, #ir Dala @ki 8u %nsan beyninin kapasi*esiyle il4ili *ar* ma 3ki oyun ya0ar bunun #lber* &ins*ein *ara:ndan :ormle edilmi oldu!unu duymak*an 0evk alm *r5 $au41*onGa iki 0eli!i 4s*erme :rsa* verdi( 15 mesle!ine yaban2 ki iler *ara:ndan sa1as i 4al edilmi olan pro:esyonelin kanlma0 kibri ve K5 bylesi bir problemin 4l!nn :arknda olu u, R,antk )oksunluu )'nden Silahs' 8ln!S 8an*land! onaylanm bir kuram !re*mesini yasaklayan karar misa:ire okundu!unda, $au41*onGn GalileoGsu karar okuyan sekre*erden liberal BarberiniGye do!ru iki kere aniden dnerek *epki verir, ?ayre*e d m bir 1alde, iki kardinalin onu, sanki sopayla sersemle*ilmi bir k0 4ibi, baloya srklemelerine i0in verir, $au41*on, oyun ya0arnn *ari: edemeye2e!i bir ekilde GalileoGyu esas olarak sila1s0 klan eyin man*k yoksunlu!u oldu!u i0lenimini vermeyi ba ard, C )l!ak #il!eyen Aratr!a 0rts T,sa1nede kilisenin Q?ayrQyla kar la an Galileo, C,sa1nede kar snda 1alkn Q?ayrQn bulur, 8endisi de :i0iki olan kk ke i in dudaklarndan 4elir bu 1ayr, Galileo ra1a*s0 olur, sonra durumu anlar( Bilime kar sava *a kyly savunan kilise de!ildir, kyl kiliseyi

savunmak*adr, GalileoGnun, kar ar4manlarn bir savunma, 1a**a k04n bir 0Asavunmann ru1uyla syleye2ek ve ya0l me*ni bir aresi0lik Ses*iyle a*a2ak kadar derinden al*s* olmasna i0in vermek $au41*onGn *ea*ral kavray nn 4ere!iydi, ;lmak bilmeyen ara *rma dr*sn suluyordu, *pk sal4larn sorumlu *u*an bir 2insel *a2i02i 4ibi, 9aughton .ikVyeyi Anlat!ay >nut!a' C,sa1ne Galileo repliklerinden biri 1ikJyeyi srdren bir 2mle ierir( Qbu karara 40 yumarsam,,,Q $au41*on, bu kk ama nemli ayrn*y byk bir dikka*le i ledi, 9 R#ili!ada! GalileoAnun Sabrs'lS $au41*on, 1L,sa1nedeki s0nden dn nden sonra Galileo ki ili4ine belir4in bir sulu 4eli imi vermek*e serbes* birakilmasi konusunda israr e**iyse de 9,sa1nenin ba inda ben0er bir i1*iya duymadi, Burada da kiliseyi memnun e*mek iin, Galileo yillar2a bulu larini yaymak*an kainmi *i, ama bu sonraki 4ibi bir i1ane* sayilma0, Bu nok*ada 1alk yeni bilim 1akkinda pek a0 ey biliyordu, yeni as*ronominin 1ede:leri 1en0 8u0ey P*alyan burSuva0isinin eline 4ememi *i ve sava 2ep1eleri 1en0 poli*ik de4ildi, Bu blmde aik bir deklarasyon olmayabilir, ama bir s0nden dn de yok*ur, Bu y0den bu sa1nede be*imlenmesi 4ereken, 1JlJ, bilimadaminin ki isel sabirsi0li4i ve doyumsu0lu4udur, Galileo 6e Ta!an Do(lu! 8art 7lurQ GalileoGnun durumunda sorun, bir ki inin do4ru oldu4una inandi4i sre2e 4r n savunmasi de4ildir+ bu onun bir Qkarak*erQ olarak adlandirilmasina yol aardi, 9m bunlari ba la*an ki i olan 8opernik kendi 4r n savunmami *ir+ lmnden sonra yayinlamayi d nerek sakladi4ini sylemek da1a do4ru olur+ ve olduka 1akli olarak, bunun iin kimse onu kinamami *ir, ?er1an4i biri *ara:indan bulunmasi iin bir eyler saklami *ir, 'nu saklayan adam sulama ya da *e ekkr almami *ir, ?ali1a0irda, 4k 2isimlerinin 1areke*lerinin da1a basi*, da1a kisa ve da1a in2e 1esaplanmalarina i0in veren bilimsel bir 4eli me vardi Ayleyse birakin insanlar bundan yararlansin, GalileoGnun ya amini adadi4i ali ma b*nyle ayni d0endeydi ve insanlik ondan yararlandi, #ma sava *an kainan 8opernikGin *ersine, Galileo sava *i ve i1ane* e**i, /ava *an kainmayip da yirmi yil n2e yakilan -olaGli Giordano Bruno e4er s0nden dnm olsaydi+ bundan byk 0arar 4elme0di+ 1a**a onun a1i*li4inin bilimadamlarini 1areke*e 4eirmek*en ok yildirdi4i bile ne srlebilir, Bruno 0amaninda 0ayi: bir sava s0konusuydu, #ma 0aman yerinde durmadi( ;eni bir sini:, burSuva0i, yeni ends*rileriyle, iddiali bir ekilde sa1neye ik*i+ s0konusu olan yalni02a bilimsel ilerlemeler de4ildi ar*ik, s*ne s*lk bir de onlarin 4eni apli smrleri iin ailan sava lar vardi, Bu smrnn birok 4rnm vardi, nk yeni sini:in ikarlarini kollamak iin ik*idara 4elmesi ve bunu en4elleyen e4emen ideoloSiyi e0mesi 4erekiyordu, Prensler ve *oprak sa1iplerinin ayri2aliklarinin 9anri ver4isi ve bu nedenle do4al oldu4unu savunan kilise, di4er 1er eyde oldu4u 4ibi as*ronomi ara2ili4iyla de4il as*ronomiyi bi00a* ierden yne**i, Ee 1ibir alanda ik*idarinin sarsilmasina i0in vereme0di, ;eni sini:, aik ki, as*ronominin de da1il oldu4u alanlardan 1er1an4i birindeki bir 0a:eri smrebilirdi, #ma bir ke0 belirli bir alani ayirip sava i onda yo4unla *irdi mi, yeni sini: o alanda olduka 0ayi: d *, QBir 0in2ir, en 0ayi: 1alkasi kadar sa4lamdirQ kurali, ba4lan*i 0in2irlerine de uy4ulanabilir 3rne4in, yeni sini:in mlkiye*, 1ukuk, bilim vb, 1akkindaki yeni :ikirleri5, Galileo bilimini bu sava a sokup sonra m2adeleyi birak*i4inda *oplumAkar i*i oldu, %ret!e /02kler, $au41*onGn bu0 paralaryla bakr *as*a yap*! kk deneyi yr*l ndeki 1a:i:lik ve 0era:e*in 1akkn vereme0, 8i*aplardan yap*! 1ayli u0un okumalar, 10l bir demons*rasyon i0liyordu, GalileoGnun !ren2ileriyle ili kisi eskrim us*asnn *m 1ilelerini kulland! bir dello 4ibidir Abu 1ileleri !ren2ilerine 1i0me* e*mek iin onlara kar kullanr, #ndreaGnn alela2ele kard! sonu2u yakalayan Galileo, kay* de:*erindeki yanl , ba*ma deneyindeki bu0un yerini d0el*i indeki 4ibi, yapma2ks0 bir sabrla siler,

Sessi'lik @!ren2ilerin kendisinden *a*min olmay laryla ba a kabilmek iin *rklerini kullanr, @!ren2ileri, #vrupaGda 4ne lekeleri 0erine dnen *ar* mada, 4r leri bu alandaki en byk o*ori*enin 4r leri olarak srekli aranmasna ra!men, onun sessi0 kal na ierlemek*edirler, '*ori*esini kiliseye, 4r leri 1akknda kopar*lan bu yay4aray da sessi0li!ine borlu oldu!unu bilmek*edir, '*ori*esi onu kullanmamas ar*yla verilmi *ir, $au41*on, !ren2ilerinin ki*ap*a yer alan 4ne lekeleriyle il4ili blm 4e*irip *ar* *klar episodda GalileoGnun nasl a2 ek*i!ini 4s*erir, 9amamen kay*s0m 4ibi 4rnmeye al r, ama bunu ylesine k* yapar ki> Byk olaslkla 1a*alarla dolu ve bu y0den de iki ka* da1a eki2i olan ki*aba 40 4e0dirmesine i0in verilme0, 8k eylerde, kendisi isyan e*mese de !ren2ilerin isyann des*ekler( )er2ek us*as Heder0oni $a*in2e okuyamad! iin k04nlk*an 2e*velleri yere d rd!nde, Galileo onlar kendisi kaldrr Ayere d en 1er1an4i bir eyi kaldran bir adam 4ibi il4isi02e, Aratr!aya )eniden #ala!a:0uyulara )nelik #ir Tevk $au41*on, Eir4iniaGnn ni anls $udovi2o )arsiliGnin 4eli ini, i inin al lm do!asndan duydu!u be04inli!i 4s*ermek iin kulland, )isa:irini a!rlamay al masn kese2ek ve !ren2ilerinin ka:a sallamalarna yol aa2ak bir ekilde ayarlad, Geri2i PapaGnn lm d e!inde oldu!unu !rendi!inde Galileo 40le 4rlr ekilde arabndan 0evk almaya ba lad, ?ali *amamen de!i mi *i, /eyir2iye arkas dnk masada o*ururken, bir yeniden do!u u ya ad+ ellerini 2ebine sok*u, bir ba2a!n *a*l bir kvrlmayla *e04a1n s*ne yerle *irdi, /onra yava a kalk* ve elinde arap kade1iyle bir a a! bir yukar yrd, #yn 0amanda, *oprak sa1ibi ve 4eri2i ms*akbel damadnn, 1er yudumda da1a ok 2ann sk*!n 4s*erdi, @!ren2ilerine yeni deney iin verdi!i *alima*lar $udovi2oGya meydan okumayd, 9m bunlarla beraber $au41*on yeni ara *rma :rsa*n 1JlJ pereminden de!il de *ek bir *elinden yakalad!nn al4lanabilir olmasna dikka* ediyordu, Ual!a /esti GalileoGnun, ardndan *m *edbirlere meydan okuyan bir bilimsel al maya ba lad! *edbir 4ereklili!i ile il4ili konu ma, $au41*onG a0 4rlr bir yara*2lk, 0edelenebilir bir yumu aklk Ses*i iinde 4s*erir, -i anlsnn 4i**i!ini 4ren Eir4iniaGnin bayilmasi bile GalileoGyu pek a0 il4ilendirir, @4ren2ileri ki0inin e*ra:ini evreleyin2e, a2iyla Qbilmem 4erekiyorQ der, $au41*on bunu sylerken ser* 4rnmyordu, 10 0ra!atik De!elde -olitik Davr $au41*on, en ok il4iyi, GalileoGnun devrim2i !re*isini kendi devrim2i is*ekleriyle ba!da *ran %*alyan 1alknn 4s*erildi!i 10,sa1neye 38arnaval5 4s*erdi, )askeler 4iymi esna: *emsil2ilerinin, bir kardinali *emsil eden paavradan bir kuklay 1avaya a*malarn nererek sa1nenin keskinle mesine yardm e**i, 'nun iin dnyann dn !re*isinin mlkiye* ili kilerini *e1di* e**i!inin 4s*erilmesi ylesine nemliydi ki, bu sa1nenin ip*al edile2e!i bir -eV ;ork *emsilini redde**i, 11 Ayr!a 'nbirin2i sa1ne, ayr ma sa1nesidir, $au41*on, sa1neye 9,sa1nedeki 4ibi ayn o*ori*er *avrla ba lar, #r*an krll!n, mer*li!inden en u:ak bir ey eksil*mesine i0in verme0,3$au41*on, GalileoGnun i iyle u!ra rken yakaland! bu ra1a*s0l! smrmeyi kesinlikle redde**i, bu ona kolay2a seyir2inin sempa*isini ka0andrabilirdi, $au41*on, GalileoGnun *eslimiye*inin ya na ya da :i0iksel eksikliklerine ba!lanabilir olmasn is*emedi, /on sa1nede bile :i0iksel olarak de!il, ru1sal olarak km bir insand,5 'yun ya0ar, GalileoGnun s0nden dn n, &n4i0isyon nnde 4erekle mesinden n2e, bu sa1nede 4s*ermi *ir, Galileo bunu, dkm1ane sa1ibi EanniGnin ki ili!inde or*aya kan

ykselen burSuva0inin, kiliseye kar yr**kleri sava *a kendilerini des*ekleme nerisini reddedip, ya0d!nn apoli*ik bilimsel bir eser oldu!unda srar e**i!i 0aman 4erekle *irdi, $au41*on, bu reddedi i son dere2e ser* ve 4l oynad, @ki $ersiyon $au41*on -eV ;ork prodksiyonunda en4i0isyon2u kardinal odalarda belirdi!i an onu kar lamak iin yap*! Ses*i de!i *irdi, Fali:ornia prodksiyonunda, k0 kardinalin nnde e!ilirken o, kardinali :ark e*meyerek, o*urdu!u yerde kald, Bu, :ark edilmeyen ama ba e!diren, u!ursu0 bir eyin 4e*i!i i0lenimini yara**, -eV ;orkG*a $au41*on, aya!a kalkm ve kardinalin selamn kranla kabul e*mi *i, 'yun ya0ar, Galileo ve en4i0isyon2u kardinal arasnda *u*ars0 bir ili ki kurdu!u ve GalileoGnun sonradan syledi!i Q9avr say4ya de!erdi ben2eQ s0n bir sorudan ok bir nerme 1aline 4e*irdi!i iin bu de!i ikli!i de!erli bulmad, Dutukla!a /aray na0r merdivenlerin ba nda 4rnd! 0aman Galileo a2eleyle ki*abn kolunun al*na koyar ve na0rn a kn bak lar al*nda yukarya ko ar, -a0rn s0leriyle birdenbire durdurulun2a, sanki sorun ki*abnn ni*eli!iymi 4ibi onu kar *rmaya ba lar, )erdivenin al* blmnde braklan Galileo imdi admlarn 4eriye do!ru a*mak durumunda kalr, " e2ek 4ibi olur, -eredeyse sa1ne n klarna 4eldi!inde Ak0 onu kar lamak iin ko mu *urA kendisini *amamen *oparlar, kesin ve isabe*li yner4eler verir, Ba0 nlemler alm oldu!u kesinlik ka0anr, 80n yaknnda *u*up des*ekleyerek, 1ol 10l ve enerSik bir yry le 4emek 0ere yola koyulur, 8ap kanadna vard!nda saray na0r onu 4eri a!rr, 8aderini belirleyen karar byk bir din4inlikle dinler, $au41*on, oyununda bunun yakalanan aresi0 ya da 2a1il biri de!il, byk yanl lar yapm bir adam oldu!unu 4s*erdi, 1L 7yun*u @in #ir Glk1 #a' Etkiler An*ak 7yun @kin*i #ir 8e' @'lendiinde Anlalr .ale Geliyor /0nden dnme sa1nesine 1a0rlanrken $au41*on n2eki sa1nelerde GalileoGnun ik*idardakiler kar sndaki ba e!en veya kar koyan *avrn *m ayrn*laryla ser4ilemeyi asla i1mal e*medi+ *m bu anlar yaln02a oyunu da1a n2eden 4rm olan seyir2iye bir eyler i:ade ede2ek olsa bile, ?em o, 1em de oyun ya0ar bu *r bir oyunda belirli ayrn*larn kanlma0 olarak oyunun b*nnn bilinmesine dayand!n :ark e**iler, .ain 8i*ap*a, en4i0isyon nnde s0lerini yadsdk*an sonra !ren2ilerine dnen Galileo iin bir sa1ne *alima* vardr( Q"e!i mi *ir, neredeyse *annma0 1aldedir,Q $au41*onGdaki de!i im oyun ya0arnn *asarlad! 4ibi :i0iksel do!asnda bir de!i im de!ildi, Gev ek yry ndeki al*n sla*m bir o2uk 1ali, sr* , en al* d0eyde bir kendini brak 4s*eriyordu+ sanki ok 4erekli ks*lamalardan kur*ulmu 4ibiydi, Bu, en iyi Fali:ornia *emsilinin :o*o!ra:larnda 4rlebilir, #ndrea /ar*i 1as*a 4rnmek*edir+ Galileo onun iin bir bardak su vermelerini is*er, kk ke i y0n ba ka *ara:a evirerek yanindan 4eer, GalileoGnun baki ina 0anaa*karAbil4in Heder0oni 2evap verir ve ikisi kk ke i suyla dnene kadar, bir sre birbirlerine bakarlar, Bu GalileoGnun 2e0asidir( Byk kariyerinin 1emen ba inda onun i1ane*ini demek 0orunda kala2ak olanlar 4ele2ek yillarin Heder0onileridir, C)a'klar olsun o lkeyeC @!ren2iler d m adam *erk e*mi lerdir, /ar*iGnin son s0leri unlar olmu *ur( Q8a1raman ye*i *iremeyen lkeye ya0klar olsun>Q, Galileo bir 2evap d nmelidir, sonra arkalarndan seslenir, duymalar iin ok 4e*ir( Q8a1ramana 4erek duyan lkeye ya0klar olsun,Q $au41*on bunu lmllkla syler, do!ann *raSediler yara*ma ayr2al!n ve insanl!n ka1ramanlar re*me i1*iya2n or*adan kaldrmak is*eyen bir :i0iki 4ibidir, 1M

8a' Galileo ya aminin son yillarini en4i0isyonun *u*uklusu olarak Hloransa yakinlarindaki bir kyde 4eirir, &4i*meyi i1mal e**i4i ki0i Eir4inia en4i0isyonun 2asusu olmu *ur, Ba li2a 4re*ilerini ieren "is2orsiGyi ona dik*e e**irmek*edir, #ma ki*abin bir kopyasini ikar**i4ini saklamak iin 0ayi:layan 4rme ye*ene4inin dere2esini abar*mak*adir, 8i0inin ona 4s*erdi4i bir 4e04inin 1ediyesi olan ka0i 4rmemi 4ibi davranir, Bil4eli4i kurna0lik seviyesine inmi *ir, #ma damak 0evki a0almami *ir( Fi4erin nasil 1a0irlanmasini is*edi4ini ki0ina 0enle anla*ir, 8i0i onun 4remedi4ine inanmadi4ini ve oburlu4unu ayipladi4ini saklayama0, Ee Galileo ki0inin kendisini en4i0isyonun 4ardiyanlarina kar i savundu4unu bilerek onun *edir4in vi2daninin eli kilerini en4i0isyonu alda*iyor olabile2e4ini ima ederek keskinle *irir, Byle2e, a a4ilik bir *avir iinde, ki0inin baba sev4isi ve kiliseye ba4lili4ini sinar, #yni ekilde $au41*on bu alal*i2i re0ale*lerine ynelik olarak seyir2iden 1em bir kinama 1em de de1 e* elde e*mede parlak bir ba ari 4s*erdi, Ee *m bunlar iin elinde yalni02a birka 2mle ve birka ses vardi, @birlii $au41*on, 04n versiyonun uyarlanmas srasnda, suun suluyu da1a da sulu 1ale 4e*irdi!inin 4s*erilmesi endi esiyle, GalileoGnun seyir2inin 40 nnde ik*idardakilerle i birli!i yap*! bir sa1nenin eklenmesinde srar e**i, Bunun iin bir neden da1a vard+ sa1ne sresin2e Galileo eski !ren2isinin yarar iin kendi i1ane*ini 0mleyerek iyi korunmu en*elek*el 4lerinden en asil bir ekilde yararlanr, imdi de 1a:*alardr *emel eseri "is2orsiGyi dik*e e**irdi!i k0na, ba piskoposa 4ndere2e!i, a 0anaa*karlar bas*rmak iin ku*sal ki*abn nasl kullanlabile2e!i konusunda !*ler veren a a!lk bir mek*ubu dik*e e**irir, Bunu yaparken, bu alaka deneyin ona ne kadar abaya maloldu!unu 4i0leyemeden, olduka ak bir ekilde k0na, kinisi0mini 4s*erir, $au41*on karak*erini bu ekilde bir kenara a*arak akn*ya kar y0 ndeki 2re*karl!n *amamen :arkndayd A1ibir i0leyi2i byle bir eye *a1amml edeme0, Tiyaretinin sesi Eir4inia, ba piskoposa ya0ilan mek*ubun msveddesini 1a0irlami ve 4e kalmi bir 0iyare*iyi kar ilamak iin di ari ikmi *ir, Galileo, s0nden dndk*en sonra, kendisiyle ili kisini *amamen kesen eski 40de 4ren2isi #ndrea /ar*iGnin sesini duyar, 'yunun, nkleer :i0ikilerimi0in bombalari ismarlayan ye*kililer2e maru0 birakildi4i idde*li ru1sal a2ilarin *asvirini vermemesinden yakinan okurlara, $au41*on birin2i sini: bir oyun2uya bylesi bir ru1sal ra1a*si0li4i 4s*ermek iin arabuk 4een bir anin bile ye*ebile2e4ini 4s*erdi, GalileoGnun ik*idardakilere boyun e4i ini, 4nm0 :i0ikilerinin 4venmedikleri yne*i2ilere boyun e4i leriyle kar ila *irmak *abii ki do4rudur ama bunu :a0la abar*mak da yanli ola2ak*ir, Bununla ne ka0anilabilirdi6 $au41*on, sonradan i1ane*inin 0mlendi4i sa1nede 4s*erilmesi mmkn olmayan k* vi2danini ser4ilemeyi 0amani 4eldi4inde yolunu a irmaksi0in yap*i, 8ahkaha .esimdeki 3)odel 8i*abGndaki5 ka1ka1a, me*inde nerilmemi *i ve rk*2yd, &ski 40de !ren2i /ar*i onu 0iyare* eder ve Eir4inia 0orlama konu malarna kulak misa:iri olur, Galileo eski i arkada larn sordu!unda /ar*i us*asn yaralaya2a!n bildi!i bir ak s0llkle 2evap verir, $a*in2e bilmemesine ra!men Galileo ile bilimsel bir i birli!i yapm olan mer2ek us*as Heder0oniGden s0 ederler, /ar*i, onun dkkanna mer2eklerini yapmaya 4eri dnd!n syleyin2e Galileo QQi*aplar okuyamyorQQder( /onra $au41*on GalileoGGu 4ldrr, #ma bu ka1ka1a, bilimin 1ali vak*i yerinde olanlarn u!ra *! bir sr 4ibi ele alnd! bir *oplum 1akknda bir i!neleme iermemek*edir, #n2ak bu ka1ka1ada, Heder0oniGnin ye*ersi0liklerinin ve onun d n2elerindeki su or*akl!nn u*an veri2i bir alay vardr, bu yaln02a 3ve *amamyla5 onun eksiklikleriyle aklanyor olsa bile, $au41*on d m adam bir provaka*r yapmay amalad, /ar*i, do!al olarak :keyle *epki verir ve Galileo i1*iya*la "es2ar*esGn son

al malarn sorun2a, bu u*anma0 dne!e bir darbe vurma :rsa*n yakalar, /ar*i, so!uka "es2ar*esGn GalelioGnun s0nden dnd!n duyduk*an sonra !n do!asyla il4ili ara *rmalarn ra:a kaldrd!n ile*ir, Is*elik Galileo bir keresinde Q8ar l!nda !n ne oldu!unu bulabile2ek olsam, yerin yedi ka* dibine 1apsolmaya ra0ymQ demi *ir, % *e bu *a*s0 bil4iden sonra $au41*on araya u0un bir es yerle *irdi, Desli! 7l!a .akk Galileo, /ar*iGyle konu masinin ilk 2mleleri sirasinda, :ark e**irmeden, *a1minen konu malarina kulak kabar*mak iin ara sira duran en4i0isyon 4revlisinin yan odadan 4elen ayak seslerini dinler, GalileoGnun :ark edilmeden dinleyi ini oynamak 0ordur, nk bu dinleyi /ar*iGden 4i0lenmelidir ama seyir2ilerden de4il+ nk aksi *akdirde /ar*i *u*uklunun pi manlik dolu s0lerinin 4rnrdeki de4erini kavrayamaya2ak*ir, #ma Galileo s0lerini ona 4rnrdeki de4eriyle ile*melidir ki, 0iyare*isi yaban2i yerlere ula *i4inda onlari anla*abilsin+ e4er yur*di inda *u*uklunun ina*i biri oldu4u yayilsaydi bu 1ibir i e yarama0di, /onra konu ma bir nok*aya 4eldi4inde Galileo d man kulaklarin yarari iin bu *rl konu mayi birakir, o*ori*er ve e*kili bir *ar0da, *eslim olmaya 1akki oldu4unu ilan eder, 9oplumun bireylerine verdi4i re*me emri belirsi0dir ve 1ibir 4aran*isi yok*ur+ bir re*i2i 0erine risk alarak re*ir ve Galileo 1er 0aman iin re*i2i olmanin ra1a*ini *e1likeye a**i4ini kani*layabilir, 8itabn $erilii $au41*on, "is2orsiGnin varl!n abu2ak ve abar*lm] bir kay*s0lkla aklad+ ama ya l adamn yap*! k* bir 1a*ann rnlerinden kur*ulmaya al *!n da an *rr bir ekilde, Bunun al*nda bir ima da1a ya*mak*ayd+ 0iyare*inin ykleri ve ki*ab almasndan do!a2ak risk*en dolay is*e!i redde*mesine ynelik endi e, 8i*ab yaln02a bir 1uyunun Aadam akll idde*li olan d nme 1uyununA esiri olarak ya0masn 1as*alkl bir biimde pro*es*o ederken i0leyi2iler onun ayn 0amanda dinlemek*e oldu!unu da 4rebiliyorlard, 3&n4i0isyon *ara:ndan *e1likeye sokulan ki*abn 4i0li2e kopya ederek 40lerini da1a da bo0du!u iin, /ar*iGnin *epkisini lmek is*edi!inde *amamen kulaklarna ba!mlyd5, ;ardm *alebinin sonlarna do!ru Ql*:eden bykQ *avrn 1emen 1emen brakr ve yalvarr 4ibi olur, /ar*iGnin Q"is2orsi>Q diye ba!r GalileoGnun 0iyare*isinin 1evesini :ark e*mesine yol a* ve o 0aman bilimsel al masn yaln02a 0aman ldrmek iin srdrd!n sylemesi A$au41*onGn dudaklarndan ylesine sa1*ekar bir biimde k* ki buA kimseyi alda*amad, #yr2a GalileoGnun, imdi kendisine yasaklanm olan !re*im :aaliye*lerini knad!n kuvve*le vur4ulad! 0aman, aslnda kendisini alda*maya al *!n :ark e*mek de nemlidir, Brakn sonularn d dnyayla payla may, yaln02a al mak bile kalan ra1a*n *e1di* ede2e!inden, onu :are yakalamak*an va04eemeyen bir kediye eviren bu Q0ay:lkQa kendisi de idde*le kar kmak*adr, /eyir2i, is*eksi0 ama a2i0 bir ekilde *oplumun ona ynel**i!i 0orlamalara *eslim oldu!unu 4rd!nde aslnda yenil4isine a1i* olmak*adr, .isklerin 1er 0amankinden :a0la oldu!unu 4rmek 0orundadr, nk imdi b*nyle &n4i0isyonGun elindedir+ ar*k 2e0alandrlmas 1alka ak olmaya2ak*r+ ve n2eden buna kar koyabile2ek insan *oplulu!u da da!lm *r Akendi 1a*as y0nden, Ee yaln02a *e1like ar*makla kalmam ayn 0amanda birilerinden yardm 4rmek iin de ok 4e kalm *r, nk as*ronomi ar*k yaln0 bilim adamlarna ak, apoli*ik bir bilim 1aline 4elmi *ir, >yanklk Gen :i0iki, bilim dnyasnn ar*k midini kes*i!i ki*ab bulduk*an sonra 1emen eski !re*meni 1akkndaki :ikrini de!i *irir ve byk bir *u*kuyla onu i1ane*e i*en 4dlerin rasyonali0asyonuna ba lar+ onu *amamen *emi0e karan 4dler bulur, Galileo al masna devam edebilmek ve 4ere!e ula ma yolunda da1a ok delil bulmak iin s0nden dnm *r, Galileo bir sre *ek 1e2eli s02klerle araya 4irerek dinler, imdi duyduklar pekala 4ele2ek ku aklardan, onun 0or ve *e1likeli abasn *andklarnda, duymak is*eye2e!i s0ler olabilir, @n2e *m di!er *eorilerin 4eerlili!inin denenmesinde oldu!u 4ibi !ren2isinin

do!alama *eorisini de deniyor 4rnr, #ma 1emen onun akla uy4un olmad!n ke :eder, Bu nok*ada bilimsel kay4larn dnyasna dalm olarak, olas bir kulak misa:iri kar sndaki uyankl!n unu*ur( #dmlar dinlemeyi brakr, U'!le!e GalileoGnun !ren2isinin kurdu!u al*n kprye kar byk kar saldrs *m kibarl! bir yana brakan, 1akare* dolu bir parlay la alr( Q7pl!me 1o 4eldin, bilimde sev4ili meslek*a m, 1ainlik*e karde im> Ben 1issemi sa**m, sense al2sn,Q Bu $au41*onGa skn* veren birka pasaSdan biriydi, /02klerin GalileoGnun al lm , *amamen man*ksal olan kelime da!ar2!ndan alnmam olmalar 4ere!inin *esinde, seyir2ilerin s02klerin 4erek anlamn karp karamaya2a!ndan p1e ediyordu, 'yun ya0arnn, opor*nis*in, opor*ni0min dllerini kabul eden 1erkesi lane*leyerek kendini nasl lane*ledi!ini 4s*eren bir Ses*in varolmas 4erek*i!ini ne sren ar4manlarn da kabul edemedi( $au41*on, oyun ya0arnn rasyonel 0mlemeye meydan okuyan bir ru1 1alinin ser4ilenmesiyle *a*min olabilmesini ise 1i anlamyordu, Bu nok*ada, *a2i0kar ve 0orlama bir sr* n ip*ali, u0un ve !re*i2i konu mann al n k* niye**en yoksun brak*, Bilmeyenle alay e*menin !re*menin en alak *ar0 oldu!u ve ki inin yaln02a kendi !nn parlamas ama2n *a yarak yayd! !n da irkin oldu!u *am olarak or*aya kmyordu, &n d k ba lama nok*as karld!ndan ba0 i0leyi2iler $au41*onGn u0un konu mas srasnda ula *! yksekli!i lemiyorlard, -e de GalileoGnun, bilimsel 2mlelerini bile renklendiren kibirli ve idde*li o*ori*er *avrnn k n *am anlamyla 4rmek mmkn oluyordu, 8onu mann *ea*ral ieri!i 4erek*e, burSuva biliminin da1a ykseli inin ba ndayken erdemini yi*iri inin Ayani bilimsel bil4iyi, amalarna uya2ak ekildeQ kullanmaya, kullanmamaya, suis*imal e*meyeQ ye*kili olan yne*i2ilere *eslim edi ininA a2mas0 bir ser4ileni iyle do!rudan il4ili de!ildir, 9ea*ral ierik aksiyonun ak ndan kar ve konu ma bu mkemmel beynin, kendi sa1ibini yar4lamak 0orunda kald!nda nasl iyi i ledi!ini 4s*ermek 0orundadr, /eyir2i, bu adamn "an*eGnin akln 4erek i levinin kaybedildi!i 2e1enneminden da1a be*er bir yerde o*urdu!u sonu2una varabilmelidir, Gsterinin Arka(lan Gs*erinin, a*om bombasnn re*iminin ve askeri uy4ulamasnn yeni yapld! bir lke ve 0amanda 4erekle *irildi!ini :ark e*mek nemlidir+ nkleer :i0i!in o dnemde en byk bir 4i0lilikle sakland! bir lkede, Bombann a*ld! 4n, o 4n #B"Gde 4eiren bir kimse *ara:ndan kolay kolay unu*ulmaya2ak*r, Napon sava i #B"Gye 4erek*en pa1aliya mal oldu, #sker *a iyan 4emiler ba*i kiyisindan ayrildilar+ yaralilar ve *ropik 1as*aliklarin kurbanlari oraya 4eri dndler, ?aberler $os #n4elesGa ula *i4inda ne:re* dolu sava in sona erdi4i, o4ullarin ve karde lerin ar*ik eve dne2e4i belliydi, #ma ko2a e1ir a ir*i2i bir yas ser4ilemeye ba ladi, 'yun ya0ari o*obs o:rlerinin ve meyve pa0arlarindaki sa*i2i kadinlarin de1 e**en ba ka 1ibir ey i:ade e*mediklerini duyuyordu, Bu 0a:erdi, ama ayni 0amanda bo04unun u*an2iydi, #rdindan byk enerSi kayna4inin ordu ve poli*ika2ilar *ara:indan bas*irilmasi 4eldi ve bu en*elek*elleri al*s* e**i, #ra *irma 04rl4, bilimsel bulu larin de4i *oku u, uluslararasi bil4inler *oplulu4u+ 1epsi 1i 4ven uyandirmayan ye*kililer *ara:indan, *e1like aninda 4emiden a*ilan mallar 4ibiydiler, Byk :i0ikiler sava i 1kme*lerinin 1i0me*inden paldir kldr kaarak ayrildilar+ en nllerinden biri sade2e 1kme* iin ali mak*an kamak iin, ali ma 0amanini *emel esaslari anla*arak 1ar2amaya 0orlandi4i akademik bir 4rev aldi, ;eni bulu lar yapmak alaklik 1aline 4elmi *i, (Au bau einer =olleN9aughtonAn GalileisiAnden aln!tr. 0ou #erlin, .ens*hel, EFJI." QB%. .'$I- %-#/PQ-# &8$&. 0uyu ve 0uyarllk ;a am insan aklnn mda1alelerine ak olarak resmeden ve #lmanlara *amamen dok*rinel 4elen 4s*erme2i oyun2uluk biemi, Pn4ili0 $au41*on iin 1ibir 0el 0orluk ikarmadi, Bir

ke0 iine QsrklenildiQ mi duyuyu ok eki2i ve 0orlayi2i kilan ey 0el duyarlilik*an yoksun olu umu0dur, /ana**a duyarlilik*an yoksunluk *abii ki anlamsi0dir, ne de duyarli olmayan bir duyu sa4likli kalabilir, Bi0im iin akil 1emen so4uk, key:i, mekanik bir eyi a4ri *irir+ bi0e :ikirler ve ya am, *u*ku ve d nme, 0evk ve yararlilik 4ibi al*erna*i: ikilileri sunan bir eyi, Bu nedenle Haus*Gumu0un bir *emsilini sa1neledi4imi0de Ae4i*sel nedenlerden dolayi d0enli bir varolu onu *m duyarlili4indan soyar ve bu yolla i0leyi2iyi, 1ibirini *ek ba ina ele alindi4inda aika kavrayamaya2a4i 1er e i* d n2eyle kari kar iya kaldi4ini 1issede2e4i belirsi0 bir a*mos:ere *a iri0, $au41*on is*enen QslupQ iin 1ibir *eorik bil4iye 4erek duymadi, $au41*on, s0de y2e olanla, s0de adi olan arasinda ayrim yapmaya2ak kadar 0evk sa1ibiydi ve vaa0dan ne:re* ediyordu, Bu nedenle, byk :i0ikinin eli kili ki ili4ini *amamen 4vdesel bir biimde 40ler nne serebildi, kendisinin konuyla il4ili d n2elerini ne bas*irdi, ne de bi0e daya*maya kalk*i, Sakall ! Sakals' !Q $au41*on, Fali:orniaGda sakals0, -eV ;orkGda sakall oynad, Bu srann belli bir anlam yok*u, onunla il4ili *emel *ar* malar da olmad, bu bir de!i iklik is*e!inin karar belirleyen :ak*r oldu!u durumlardand, 9abii ki ayn 0amanda ki ilik*e bir *akm de!i ikliklere de yol ayordu, -eV ;ork *emsilini 4rm olan insanlar )odel 8i*abGndaki resimlerden 4rlebilenleri des*ekledi, yani $au41*on olduka :arkl oynanm * ama *emel olan 1er ey 1ala mev2u**u, Bu deney Qki iselQ !eye ne kadar yer brakld!na kan* olarak de!erlendirilebilir, $eda Edi 8u kusu0 1ibir ey $au41*onGin byk *iradini bi*irip, Qar*ik yemek yemeyelimQ diyerek a2eleyle masaya 4i**i4i andan da1a korkun olama0+ sanki kendi 4r lerini ak*armakla Galileo ondan beklenebile2ek 1er eyi yapmi 4ibidir, /ar*iGye veda edi i so4uk*ur, 8a0in 4rn*snden e*kilenmi olarak yeme4e ba lamak 0ereyken, /ar*iGnin ona olan say4isini 4s*erme 4iri imine resmi bir Q*e ekkr ederim, bayimQla 2evap verir, /onra, *m di4er sorumluluklarindan kur*ulmu olarak 0evkle yeme4inin ba ina o*urur, Son S' Birka yllk bir 1a0rlk sre2i sonunda ve *m il4ililerin :edakJrlklaryla or*aya karlm olmasna ra!men, Galileo Prodksiyonu yaln02a yle bir onbin ki i *ara:ndan i0lendi, ?erbirinde oniki 4s*eri olmak 0ere iki kk *iya*roda ser4ilenmi *i( @n2e $os #n4eles, Beverly ?ilsGde sonra da *amamen yeni bir kadroyla -eV ;orkG*a, B*n bu *emsillerin kapal 4i e oynamasna ra!men nemli 4a0e*elerdeki yorumlar olumsu0du, Bunlarn kar sna F1arles F1aplin ve &rVin Pis2a*or 4ibi ki ilerin le1*e s0leri ve u0un bir sre iin *iya*royu doldurmaya ye*en kamuoyu il4isi konabilir, #ma kadronun bykl!, i iyi olsa da po*ansiyel ka0anlarn d k ola2a! anlamna 4eliyordu, &s*e*ik merakls bir yapm2 bir neride bulundu mu bunun reddedilmemesi 4erekiyordu, nk imdiden birok :ilm al masn 4eri evirmi kayda de!er :edakarlklarda bulunmu olan $au41*on, yeni bir *anesini 4eri evirmeyi 40e alama0d, Byle2e 1er ey, 4eimini *iya*ro d ndan sa!larken kendisini, mkemmel bir al may 3a0 sayda5 merakl ki iye ser4ilemeye veren byk bir sana*nn ki isel 4iri imi olarak kald, Bu belir*ilmesi 4ereken bir ey olmasna ra!men 4rn*nn b*nn belir*me0, #merikan *iya*rosunun o 4nlerdeki r4*lenmesi d nld!nde, bu *r oyunlarn ve prodksiyonlarn kendi seyir2isine ula malarnn imkans0 oldu!u 4rlyordu, bu nedenle, bu *r prodksiyonlar an2ak ba ka poli*ik ve ekonomik ko ullarda 4erekle ebile2ek bir *iya*ro *rnn rnekleri olarak ele alnmaldr, 1a*alar 4ibi ba arlar da nemli konulara ve 4nl ok ayan oyun2uluklara sa1ip bir *iya*ro arayan 1erkesin ibre* almasn sa!lyordu, (Berner .e*ht (ed." ,aterialien 'u #re*hts C9eben des GalileiC adl kita(tan aln!tr. s .OK:KP. #u notlarn sonun*usunda #re*ht 9aughtonAa hak et!edii bir ne'aket gster!ekteydi, nk #re*ht ve .ans EislerAin A!erikan 8art +aaliyetler 8o!itesiAn*e

sorguya ekildikleri bir 'a!anda, 9aughtonAn 8o!nist rgtlere kar taknd !asa eli tavr oyunu sona erdir!eye karar ver!esine neden olan kuvvetli etkenlerden biri olarak g'k!ektedir." 3as(ar 6eherAle CGalileiAnin )aa!C 'erine ya(lan iki konu!adan notlar %*alyan modasna uy4un, 1a:i: bir ekilde in a edildi!i :ark edilebilen 1a:i: bir sa1ne in a edilmi , 1ibir ey ser*, a!r, iri de!il, % dekor yok, .enk, kos*mlerden yani 1areke* iinde or*aya kar, /a1ne GalileoGnun 4emi ini a4da kani*lardan yararlanarak 4s*erir, 3$eonardoGnun *eknik i0imleri, di i kur*la birlik*e .omulus ve .omus, Eenedik 9op1anesiGnden bir sava i vs,,,5 ProSeksiyon sa1nenin *amamen aydnla*lmasn en4elleye2e!i iin kullanlmaya2ak, Belki ?eybe*li2e aslm dev :o*o!ra:lar, 9a larla d enmi bir 0emin, (Darihi L ve J Eki! EFJJ. Berner .e*ht (ed." ibid. s . KK. #re*htAin %l!nden sonra Eri*h Engel tara ndan ta!a!lan! ve ilk ke' EJ .a'iran EFJOAde sahnelen!i olan #erliner Ense!ble -rodksiyonunun sahne dekoru bundan bira' arklyd." 6otlar (E" #elirli bir olgular di'isinin 'orunluluunu kantlayan obWektivistler her 'a!an bu olgular dorula!a (o'isyonuna d!e tehlikesi iindedirler (9enin". C,i!esisC adl derginin I. saysnda yaynlan!tr. Ueviren1 Sevil S!er