You are on page 1of 6

TAKTK

Tonoz alarak yanama


Rzgrn etkisi yokken Hi rzgr yoksa, rahat bir ekilde yanaacanz yerin tam karsndan tornistan gelin. Uzaktan balarsanz daha rahat edersiniz. Pervane etkisi ya da seyrinizi etkileyebilecek baka faktrler (aknt, dalga) varsa, bu mesafe size uygun zamanda ve stressiz bir ekilde teknenin ynn dzeltme olana verir. Hzl hareket etmeyin, gaz rlantide vererek yaklan. 1,5 tekne boyu kala vitesi boa aln ve iskeleye yanan. 2 metre kala, k halatlarn atlmas komutunu verin, 1 metre kala gerekirse ileri vitese (gaz vermeden) geirip tekneyi durdurun. Yeterince mrettebatnz varsa, bir kii de yanarken usturmaalarn yerini ve yksekliini kontrol etsin. K halatlar dngel yapp ularn tekrar tekneye aln ve koboynuzuna yarm tur geirin. imdi rahat bir ekilde kak ile tonoz halatn alp baa gtrn. Tonozu yeterince ektiinizi dnyorsanz, koboynuzuna volta edip k halatlarn bounu alarak tekrar tornistan yapn. skeleye olan mesafe uygunsa (tekne arpmayacaksa ve pasarella dzgn bir ekilde konulabilecekse) halatlar volta edin ve makineyi durdurun. Tonozu kolay ekmek iin tekneyi biraz nde tutun ve tonozun bounu aln. Sonra tornistan yapp tonozu gererek koboynuzu zerine yeterince brakabilirsiniz (gergin bir halat brakmak kolay, ekmek ok zordur). Ykl k halatlar koboynuzuna balamak zor olur. Ekip bu ii tamamlayana kadar dmenci tornistana devam etmelidir. Tam kilit atlaca anda dmenci gaz keserse tekne ne doru frlar ve halata yk biner. Volta eden elemann parmaklar da tehlikeye girer, dikkat! Genellikle iskeledeki eleman size yanaacanz yeri gsterir. Eer seme ansnz varsa ne

Teorik Yanama Kursu 4

Saadete be kala...
YAZARLARIMIZ SABNE DEDEOLU Ve TAYFUN ZTUNA SZLERE, yaz dizimizin son blmnde RESTORANI OLAN BR KOYDAK SKELEYE YANAMAYI ANLATIYOR
YAZI: Sabine Dedeolu-Tayfun ztuna

motoryatlarn (klima ve jeneratr btn gee alabilir) ne de guletlerin yanna (grlt ve koku) yanan. ok yksek bir komunuz varsa vardevela puntellerinize dikkat edin. Teknenin bandan ya da kndan gelen rzgr sizi fazla zorlamaz; hzlandrr ya da yavalatr ama teknenizi dndrmez. Yanamay dndnz yere yava girmeye aln. Teknenizin iskeleye gidip duraca yeri tahmin ettiiniz anda vitesi boa aln. ayet hznz hl oksa, vitesi hafife ileri takn, fazla gaz vermeyin. Aksi takdirde tekne kontrolden karak kn bir tarafa atp yan tekneye arpabilir. Rzgr yandan gelirse yanaacanz yeri siz sein. Mmknse rzgraltnda baka bir teknenin bal olduu bir park yeri sein ve tam yanna balann. Eer

yle bir yer yoksa ve yanaacanz yerde bo alan oksa, teknenin ban rzgra kar tutmay baaramazsanz en kt ihtimalle aborda olursunuz; o da sorun deil. En zor yanama yeri (rzgr ok kuvvetliyse oraya yanamaya kalkmayn), rzgraltnda bir tekne uzunluundan daha az mesafe olan yerdir. nk teknenin ban rzgra kar tutamazsanz, hasar riski artar. panz rzgraltndaki teknenin bordasna arpp izebilir.

Bu son blmde, koya yanama konusunda size birka fikir vermek istiyoruz. Eer bizim gibi akamlar karaya ayak basp restoranda yemek yemeyi ve rahat bir eklinde uymay tercih edenlerdenseniz, salam bir iskeleye balann. Trkiye bu konuda herhalde dnyann bir numaras. Nerede bu kadar ok koy var? Nerede gzel koylarda bu kadar
108 naviga

ok ve eitli restoran var? Nerede teknenizin dibinde taze balk yerken, elektrik ve suyu bedava alabilirsiniz? skeleye balanmak iin genellikle ktan yanalr. Ya tonoz vardr ya da demir atarak ktan balanrsnz. pa konusunu nmzdeki aylarda ayrca ileyeceimizden, biz imdi tonoz alarak yanama zerine konumak istiyoruz.

Birok koyda, restoranlarn nndeki iskelelerde artk tonoz hizmeti veriliyor. ngilizcede lazy line denen halat, ii gerekten kolaylatryor. Sorunsuz bir yanama iin hazrlklarnz (Bknz. Naviga Mays, say 92, syf. 94) yaptktan sonra harekete gein.

TAKTK

180 dn
Tekne dururken rzgr, ba atyor
Rzgr

Tornistana geirirken pervane etkisi k sancaa ekiyor (ise)

leri

r zg

st

d ne

or

u
Tornistan

ekil 1A: (Rzgr yandan/Pervane etkisi dezavantajl) Teknenin pervane etkisi ve rzgrn yaratt dnme etkisi ayn ise, ileri viteste yava giderken rzgr iskeleden aln. Eer teknenizin pervane etkisi teknenin kn tornistan yaparken sancaa atarsa, rzgrn yaratt etki (ba atmas) artar. Yani tekne en zayf noktadayken (ileri vitesten tornistana geerken) nce rzgr teknenin ban iter, sonra pervane etkisi tekneyi ayn ynde dndrmeye devam eder. Yapmanz gereken; tekneyi henz 180 dndrmemiken tornistana takmak. Rzgrn ve pervanenin etkisiyle tekneyi kontrol altna aldktan sonra, tekneniz 180 dnm olacak. Dn as rzgrn ve pervanenin etkisinin kuvvetlerine baldr. Dmen hareketlerini, teknenin yrd yne gre ayarlayn!

leri

Tornistan

Tornistan

Pervane etkisi
ekil 1B: Rzgr yoksa ya da teknenin pervanesi, aksi yne daha kuvvetli alyorsa, tekneyi ileri vitesle rzgraltna doru dndrn. Pervane etkisine gre, 180den daha az dndrp tornistan takn ve 180 dnn tamamlayn

Rzgraltnda bir tekne varken Rzgr ve pervane etkisini kullanarak yanaacanz yerden biraz rzgrstnde kalarak tornistan iskeleye doru gidin. Hedef park yerinizi setikten sonra varacanz yere kadar dmeni dmdz tutun. Bildiiniz gibi tornistandaki teknenin dmen palasna ok su bineceinden, dmen elinizden kolaylkla alnabilir. Dmeni sk tutun. Rzgrstnde bir tekne balysa, onun ba tarafna doru ilerleyin. Onun tonoz halatna gelmeden nce yanama yerine doru gidin (rzgraltndaki teknenin kna doru). Bylece teknenin ba rzgrstne gelince girersiniz ya da dik yanarsnz. Rzgraltndaki tekneye yakn
110 naviga

TAKTK

Rzgr

2
ekil 2A: Rzgrstndeki teknenin ba tarafna doru tornistanda ilerleyin ve onun tonoz halatna gelmeden nce yanama yerine ynelin ekil 2B: nce rzrst halatn (1), sonra tonoz halatn (2), son olarak da rzgralt halatnn (3) balayn

yanamaya aln. Usturmaalar doru yerde ve ykseklikte olursa, tekneniz komunuza yan yanar. skeleye 1 metre mesafedeyken nce rzgrst halatn atn. Halat dngel yapp koboynuzu zerinde tutun. leri gaz verin ve dmeni rzgra kar evirin. Halat yavaa gerin ve teknenin ban rzgra kar aln. imdi tonoz halatn yakalayn ve baa gtrn. Dikkat edin, tonozun gevek taraf pervaneye gelmesin! Rzgrst halat yavaa uzatn, tonozu kolay
ekil 3A
1

ekilsin. Ayn zamanda rzgralt halat balayn. Son olarak k halatlarn bounu aln (Yukarda anlattmz gibi). Eer rzgrstnde tekne yoksa, apraz girmeye aln ki rzgr, tekneyi en zayf noktasndayken doru yere itsin. Dikkat: Rzgrn kr noktasna girmeyin, teknenin ba tam aksi yne itilebilir. Rzgr tekneyi beklediinizin aksi ynne atarsa hemen dier k halat atn ve teknenin ban dzeltin.
ekil 3B
1

Rzgraltnda tekne yokken imdi iiniz biraz daha zor. leri tam zamanda ve hatasz yapmanz lazm. Mrettebat yaplacak ileri ve zamanlamasn iyi bilmelidir. Yukarda anlattmz gibi, yanama yerine apraz girmeniz iinizi kolaylatrr (Rzgrn kr noktasna ok yaklamadan). Rzgrst halatn ne kadar erken atabilirseniz o kadar iyi olur ama baarabileceinizden emin olduunuzda yapn. Eer fazla erken atp denize drrseniz,

Rzgr

Rzgr

Rzgr

Hatal

Doru

ekil 3A: Eer rzgrstnde tekne yoksa, apraz girmeye aln ki rzgr, tekneyi en zayf noktasndayken (rzgrst halat balanmadan ve tekne dururken) doru yere itsin. ekil 3B: Rzgrn kr noktasna girerseniz, hemen dier k halat atn ve teknenin ban dzeltin

112 naviga

Rzgr

TAKTK

Rzgr etkisi

Rzgr

ekil 4

ekil 4: nce rzgrst k halat balayn; ileri bir vitesle dmeni rzgrztne krn. kinci olarak tonozu, sonra rzgralt k halat atn

ok skntl bir duruma dersiniz. Halat baarl atld anda tekneyi durdurun. skeledeki elemann, rzgrst halat en hzl ekilde bounu da alarak balamas gerekir. Dmenci komutlar net bir ekilde vermeli ki iskeledeki adam anlayabilsin... Rzgrst k halat balar balamaz ileri vitesi takp dmeni rzgrstne krn, teknenin ba rzgrstne doru trmansn. Rzgr ne kadar kuvvetli eserse o kadar gaz gerekir. Saanakl havada dmenci, rzgrn gcne gre hareketi azaltp oaltr. Tonoz halat aln ve ne gtrn. Mrettebat az ise, dmenci rzgrst halat ve vitesle teknenin ban kontrol alsn, ardndan dier kii tonozu balasn. Rzgralt k halat en son balayn. ok mrettebat varsa genellikle rzgralt halat tonoz ekilmeden atlr. Dikkat: Rzgraltndaki halata ileri vitesteyken yk binmemesi lazm yoksa tekne tamamen rzgraltna kaar. Yani rzgralt halat atarsanz hep gevek tutmaya

aln (Tonozu balayana kadar). a) Rzgraltndaki tekneyle sizin aranzda bir tekne boyundan az mesafe varken pek de farkl bir ey yapmayacaksnz ama dikkat; rzgrst halat suya derse, iskeledeki adam halat fazla uzun veya yava balarsa, rzgr motor gcnden oksa ya da baka

herhangi bir hatadan dolay teknenin ba rzgraltna kontrolsz kaarsa, yandaki tekneyi hasar vermemek iin mrettebattan birini hzlca baa gnderin. Eer rzgr yandan kuvvetli esiyorsa arpmamasn garanti altna alarak rzgraltndaki tekneye yakn yanan. Rzgrst halat

114 naviga

TAKTK
ekil 5A ekil 5B

Rzgr

Rzgr

ekil 5A Herhangibir hatadan dolay teknenin ba rzgraltna kontrolsz kaarsa, mutlaka mrettebattan birini baa gnderin! ekil 5B Kaza riskini azaltmak iin rzgraltndaki tekneye yakn ve paralel yanan. Sonra tonozun olduu yere doru trmann

balandktan sonra tekneyi yerine trmandrmaya aln. Belki biraz daha uzun srer ama kaza riski azalr. Ya da civardaki birilerinden (marinadaki gibi) bir botla rzgraltndan yardmc olmasn isteyin... En zor durum Eer rzgrn yn deiirse yanaacanz yere dik girmek zorundasnz. Byle durumlar iin iki k halat da hazr olmal. nce rzgrst atlmal, dieri hemen sonra. Rzgrn ynn kollayarak iki kii, rzgrst halat gergin, rzgralt halat gevek tutarak teknenin ban iskeleye dik tutmaya almal. Dmenci ok dikkatli olmal (Ne kadar gaz vermesi ve dmeni hangi tarafa dndrmesi gerektii konusunda). Tonoz iini hzlca halledin. Genel hatalar
116 naviga

Baz kaptanlar 180dnne iskeleye ok yakn balyorlar ve yanama yerine girmekte zorlanyorlar. Bu manevraya ne kadar uzaktan balarsanz iiniz o kadar rahat olur. Ne kadar yakn balarsam o kadar iyi bir kaptan olurum dncesi yanltr. yi bir denizci hep en kolay yolu kullanr. Dikkat: skelede ve koylarda, k halatlarnz almaya gelen kiiler pek deneyimli olmayabilirler. Onlarn size sylediklerini yapmak yerine, siz kaptan olarak onlara sylediklerinizi yaptrn, onlar ynlendirin. Tonoz alrken dikkat edilecek noktalar Rzgrst halat baladktan sonra, ileri vitesle teknenin ban rzgra kar kartrken, tonoz halatlarnn zerinde gitmeyin. Eer halat teknenin altndan geiyorsa,

her eyden nce halat baka bir yere balatmaya aln. Eer bu mmkn deilse ksa ve kuvvetli gaz verip tekrar boa aln ve tehlikeli blge zerinden pervane dndrmeden gein. Tonozu yakalarsanz motor stop eder... Ba pervanesi bulunan tekneler Ba pervane pahal bir ek harcama olsa da zellikle belli bir boyun zerindeki teknelerin yanama iini ok kolaylatran bir donanmdr. Ama hibir zaman sadece ba pervaneye gvenmeyin. Ba pervanesiz de yanamay renin. Ba pervaneye ok yklenmeniz durumunda sigortas atabilir, bu yzden temel yanama kurallarn iyi bilmelisiniz. Dikkat: Bast adam tonozla urarken ba pervaneyi altrmayn. Tonoz ba pervaneye de dolanp skabilir.

TAKTK

2. Tonoza bal olan teknenin iskeleden ayrlmas


skeleden ayrlmadan nceki kontrolleri (Bknz. Naviga Mays, say 92, syf. 94), zellikle tonoz ile ilgili kontrolleri (Komunuz teknenize bir ey balad m? Sizin tonozun ucu tekneden doru kyor mu? Tonoz pervaneden yeterince uzak m?) mutlaka yapn. Rzgrn etkisi yokken Tonoz halat atp k halatlar kontroll bir ekilde (yani her an tutabileceiniz ekilde) brakn. Dikkat: Eer bir k halatnn ucu iskelede skyorsa hemen gaz kesmelisiniz. sterseniz tonozu ve k halatlar ayn anda zn ve tamamen brakn ama bunu sadece hi rzgr yokken yapabilirsiniz. Denizde hibir ey belli olmad ve her zaman rzgr kabilecei iin, iyi bir denizci her ihtimali gz nnde bulundurmaldr... Rzgr yandan gelirken lk olarak rzgralt halat tamamen brakn. Rzgrst halat kontroll salmaya hazrlann (Halat elinizde koboynuzunun zerine tutun). imdi tonozu brakn. Ayn zamanda ileri vites ve dmenle

teknenin ban -rzgra kar- dz tutmaya aln. Tonoz halat neta olduktan sonra, rzgrst halat yavaa brakn. Gaz biraz kesin, hzl kmayn. Gerekirse teknenin ban tekrar -k halat tutarak ve gaz artrarak- dzeltebilirsiniz. K halatn ucu tekneden ayrldktan sonra halat hzl bir ekilde toplayn. Eer rzgr kuvvetli esiyorsa ve rzgraltndaki tekne yeterince yer veriyorsa teknenin ban rzgrstne doru kartabilirseniz, biraz daha yer kazanrsnz. Dikkat: Halatn iskelede neta olana kadar skma tehlikesi vardr. Dmenci her an gaz azaltmaya hazrlkl olmaldr. Halatn ucu iskeleden neta olduktan sonra hznz ykseltebilirsiniz.

skeleden ayrlma srasnda k halatndaki hatalar: Mrettebat yeniyse; Eldivensiz i yapmak Halat brakrken koboynuzu kullanmamak. Bu hatann sonucu, gerektiinde halat yeniden tutamamak ya da halatn sonunu reeksle tutmaya almak olur. Bu durum dmencinin dikkatinden kaarsa teknenin ba hzl bir ekilde halat stne dner. Dmenci hatalar: Tonozu braktrmay unutmak Gereinden hzl k yapmak K halatn iskeleden neta olup olmadn takip etmemek Ban rzgrstne kartrken teknenin kna dikkat etmemek K tarafnda bir yere arpma riski olursa dmeni yanl yne doru krmak www.sollaresailing.com

Rzgr

Rzgr
K rzgrst halat braktktan sonra, teknenin yars park yerinden henz kmamken, teknenin sancak k komu tekneye ok yaklayor. Dmen hareketlerini geri alarak dz kn veya teknenin ban hafif sancaa evirin!

Rzgr yandan eserse, rzgrst halat kontroll brakarak kn

118 naviga

You might also like