Yunan ve Rnesanstan sonraki Bat Kltrnn zn belirlemi "mimesis" ( taklit )kavram, hatta kavram olmaktan da te, bal bana

bir sanat teorisi niteli ini ta!an "mimesis" her ola!da mistik bir !n sezen "ristonun #oetikada belirledi i $er$eve!e ba l olarak %nmze kadar btn !anstma teorilerinin zn oluturur& "ristotlesin sanat %rnn $er$evesini belirlemekte olan mimesisetir& 'akat (laton buna kar bilin$li bir tavr almtr& #laton devlet kitabnda) *a ara alle%orisinde esirlerin aldand %l%eler, du!ularmzla kavrad mz dn!ann aslnda hi$bir realitesi bulunma!an verileridir& Bu aldat+ dn!ann stnde, an+ak aklla kavra!abile+e imiz, dithrambos iiri vb& %ibi sanatlarn do rudan do ru!a mimesise da!and n s!ler& "!r+a #laton, sistemini ,evletin -& kitabnda esteti e de u!%ulamtr& ,u!ularmzla kavrad mz dn!ann hi$bir %er$ekli i bulunmad na %re, mimesis realitesine da!anan sanatlar idelerin ikin+i elden taklitlerini vermektedir& .rne in !er!znde bir$ok masa ve sandal!e vardr) /akat bunlarn he(si iki idenin !ani masa ve sandal!e idelerinin i$ine %irer& *asa! ve sandal!e!i !a(an usta, !a(tklarn masa ve sandal!e idelerine u!durmutur& #eki, masa ve sandal!e resmi !a(an ressamn !a(t nedir0 1(hesiz masa ve sandal!enin belli koullar altnda herhan%i bir %rnts ve!a masa ve sandal!e idelerinin ikin+i elden taklidi& Ksa+as ressam realitenin de il, %rnenin benzetme+isidir& 2nk masa $eitli bak a$larna $eitli %rntler verir& Bu bakmdan #laton, mimesis realitesine da!anan sanatlarn, realite!i(%er$eklikte) !anstmaktan $ok uzak kald dn+esindedir& *imesis asl realite olan ideler dn!asnn de il, idelerin ko(!as olan du!ularmzla kavrad mz %l%eler dn!asn vermektedir& 3 er sanat$, ma aradaki esir %ibi %eri!e dn( de realite!i %rebilse, mimesisten mutlaka

vaz%e$e+ektir& #latona %re sanat$, nesnelerin salt %rnnden baka+a bir e!i !anstamaz& 4anat$nn dn!as, %zlerimizi !anltan a!na! andran bir !ansmalar dn!asdr& 3 er sanat$, %er$ekten bir maran%oz %ibi nesneleri !aratabile+ek konumda olsa!d, o zaman realitenin ara!+s olan dnr ondan memnun kalabilirdi& 'akat sanat$, du!ularn aldat+ ve %e$i+i dn!asnn bir taklit$isi olarak bizi realiteden uzaklatrd i$in, #laton tara/ndan ideal devlete kesinlikle alnmamaktadr& 5e var ki, "risto b!le dnm!ordu& 6na %re ho+asnn en b!k !anl, mater!alden a!r bir ideler dn!as dnmesidir& 6!sa o mater!al karsnda sanat hakkndaki %rlerini !le s!lemekte7 "3!a maddesel %+n ka!betmesi dere+esinde ha/i/lik, kalbe !aknlk ve mkemmellik kazanr"& "8er insanda, !aratltan bilmek ve renmek iste i vardr& ,u!ularn i$inde en !ararl olan, her e!i a!rt eden %zdr&" 9rerek bil%i to(lad mz s!ler& 1a!et ideler e!ann z ise, e!adan a!r olarak nasl dnlebilir0 3!a bir /orm olarak var oldu una %re, ide onun i$indedir& Bu noktadan hareket eden "risto, e!ann "ob:ekti/" varl a sahi( oldu u sonu+una varr& 3!ada dn+enin a!rd , /akat birbirinden a!r olma!an tekil edi+i baz unsurlar vardr& Bu unsurlarn en nemlisi, "i$erik" !ahut ruh di!ebile+e imiz idedir& *adde ise idenin zorunlu deste idir& 5asl ki %zellik kavramndan sz edebilmek i$in %zellik idesinin bulunmas %ereki!orsa, bunun %ibi nesnelerin %zelli inden sz edebilmek i$inde %zel nesnelerin bulunmas %erekir& "risto, esteti i kurarken, #laton %ibi akn bir %zellik idesinden de il, ob:elerden ve tek tek sanat !a(tlarndan hareket etmektedir& B!le olun+a, sanat da somut varlklarn bir !ansmas, baka bir de!ile taklidi olarak al(

de erlendirilmektir& "risto #oetikann banda sanatn anlamn $zme!e $alarak, "*kemmel mutluluk, akl denen en !ksek /akltenin $almas!la do u!orsa, maddesel olan azaltmak, ha/i/letmek, hatta sili( s(rmek %erekir" di!ordu& "ristoda sanat kavram so!ut bir kavramdr& Bu kavram sanatta sez%i !olunun en !ksek kademesidir& ";arlklar (lastik unsurlar saklar& Bulankl ve karkl artma!a $almak, dzeni bulmak demektir" di!ordu& #l<stik elamanlar uurun takdirine %iremezler& 1uuraltnn takdiri!le l<!k olduklar de eri alrlar& 5esneler, karar vermede !ardm eder) /akat uurun bundan haberi olmaz& 4anat$nn konu!a ba llk dere+esi, (l<sti e !aknlama anlam $er$evesinde, u!umlu bir dzendir& #l<stik sanatlar in+elemek, edebi!at !a(mak demek de ildir& 4anat !z!llar bo!u, ruha ve dn!a!a ait !ksek de erlerin, $evre ve !aam koullarnn telkin etti i realitelerde ve (sikolo:ik kanunlar !nnde de erlidir& 4anat$nn e!a!, an+ak mutlak do ruluk i$inde kavramas mmkndr& 6la!lar ve e!ann nitelikleri kate%oriler olarak, aralarnda benzerlik ve il%i bulunan e!lerin he(sinin, e%emen nitelikleri devamllk %sterirler& #latona %re, bozulma!a ve de ime!e e ilimli olan e!a, %zel olamaz& 3!a daima eksik ve kabadr& Realitede iki model vardr7 Biri de ime!e, $rme!e ve lme!e esir) di eri, bu e!ann anmsatt mutlak %zeldir& #latonun sanat nazari!esi, anmsatma!a ve anmsamann tututurdu u snmez aka da!anr& "risto!a %re nesneler /ani olmaktan kurtulamazlar& Bununla birlikte kendilerinde sakl +evheri, aln !azlarn aramak l<zmdr& "risto %zelli in karakterini) dzende nis(ette, snrda %rr& ,n+e ve /ikir !rtme sistemi!le)

miktar, nis(et ve matematik l$lerde bulur& "3stetik,bir e!in btn!le (ar$alar arasnda sezilen matematik nis(etleridir" der& 8ak batl bo ar& Bu "ristonun sanat esteti inde a!nen de imez bir (rensi( olmutur& "ristoda estetik dn+e, ilimsel bir karakter tar& 8i$bir e! rast%ele olmaz, dn+e ve dzen /ikri her e!e e%emendir& "risto, sanat taklitte) varl n sakl brakt realite!i, varl n izledi i !olun taklidinde bulur& "8er e!de zaruret vardr& 8er e! zarur= olan !ndedir&" >ek< ve hassasi!etin %etirdi i bir anla!, esteti in bir (rensibidir& Bu sanat %rnde e!a ihtiraslardan silinir, !kanr, taze, /erah ve ruhsal bir ama+a !nelir& "risto, sanatn kendine ait olan /onksi!onunu sezerek, sanatn %en$leri !aama hazrlad n du!%u ve hareketlerini dzenledi ini s!ler& Bu sebe(le sanatn her to(lumda ilk /else/e ve ilk dn+e oldu unu kabul eder& *adde ve onun bulank eklinden, sa/, asil, ruhsal %$leri a!r( orta!a $karmak i$in, insan tara/ndan konulan (rensibin adna "sanat" demitir& "risto sanat, artistik bir !aratma ve taklit olarak %rr& 'akat ona %re taklit, realite!e inanmaktr& 5esneler sanat i$in bir bahanedir& 4anat, !ksek ve mistik bir telkin i$in sebe( ve koullar aratrmaktr& 6 sanat, varl n i$inde bir abstre bir sentez olarak %rr& 6nun sanat es(risi !le zetlenebilir7 *atematik, %eometri ve karakterin snrlad , zek<nn belirledi i, du!%usal bir sistem& Karakterde matematik bir snrlama vardr& 'akat bu, ama$ de il, ara$tr&