SLEYMAN DEMREL NVERSTES MHENDSLK-MMARLIK FAKLTES MAKNE MHENDSL BLM

DERS ADI RENC ADI

MEKANZMA TEKN

DERS KODU 1002315 .. RENC NO TARH : 19 /11 / 2009 SORU PUANI ALINAN PUAN 1 2 3 4 5 6 7

.............................................. ..

MZA : 8 9 10 TOPLAM

SORULAR
MEKANZMA TEKN SORU 1: Aadaki mekanizmalarn serbestlik derecelerini hesaplaynz
a) b) c)

SORU 2:Kinematik zincirlerin mecburi hareketlilii ne demektir?Bu takdirde btn mekanizma uzuvlarnn konumlar nasl bir parametreyle tayin edilir? SORU 3:Eleman iftlerinin ekil deiim prensiplerinden olan , mekanizmann konstruktif eklinin deitirilmesi iin , adi eleman iftlerinin eklinin ve kinematik bakmdan deitirilmesinin santrik bir krank biyel mekanizmasnda dolu ve bo elemanlar olarak ekilsel deiiklikle nasl bir mekanizma elde edilir?Kinematik deiimle nasl bir mekanizma elde edilir? SORU 4:Uzayda kat bir cismin konumunu 3 nokta ile nasl tayin ederiz. Hareketli kat cismin konum koordinatlar olan 6 byklk nedir. Ayrca bir A noktasnn koordinatlar, AB ekseninin konumu ve dnme as ile nasl tayin edilir. SORU 5: Basit kol mekanizmas olarak alnan drt ke mafsalls yani ubuk mekanizmasndan karlabilen mekanizmalar nelerdir. ekil izerek aklaynz. BASARILAR DLERM. Prof. Dr. Mustafa BAYHAN

CEVAPLAR

Sayfa 1 / 6

SLEYMAN DEMREL NVERSTES MHENDSLK-MMARLIK FAKLTES MAKNE MHENDSL BLM

DERS ADI RENC ADI

MEKANZMA TEKN

DERS KODU 1002315 .. RENC NO TARH : 19 /11 / 2009

CEVAP 1 a) b) c)

.............................................. ..

MZA :

a) d=Hareket uzaynn serbestlik derecesi (dzlemsel d=3)( uzaysal d=6) n =uzuv says g = mafsal says fi = i nolu mafsaln serbestlik derecesi F= mekanizmann serbestlik derecesi Burada 3 uzuvlu hacimsel bir balant vardr. d=6dr. (uzaysal olduu iin) n=3 (uzuv says) 2 uzvunun x-x ekseni etrafnda dnmesi 12 ve 23 mafsallar iin identiktir. 1 uzvunu mukayese sistemi olarak seersek ; fi =3 (kre iin) F = (n - 1)d - (d fi ) fid
i

fid= identik serbestlik derecesi = 1 (hareketli olduu iin) F = (3 - 1)6 - (6 3 ) 1 = 12 6 1 = 5

i =2

Serbestlik derecesi 5dir. b) d=Hareket uzaynn serbestlik derecesi (dzlemsel d=3)( uzaysal d=6) n =uzuv says g = mafsal says fi = i nolu mafsaln serbestlik derecesi F= mekanizmann serbestlik derecesi Bu balant hareketsiz hacmi bir balantdr. 1 uzvu sabit olsun; d=6dr. (uzaysal olduu iin) n=3 (uzuv says) fid=0 (hareketsiz olduu iin) fi =3 (kre iin) fi=2 (kayar mafsal iin) fi=1 (sabit mafsal iin)

(d-fi)=6-3=3 (d-fi)=6-2=4 (d-fi)=6-1=5

Sayfa 2 / 6

SLEYMAN DEMREL NVERSTES MHENDSLK-MMARLIK FAKLTES MAKNE MHENDSL BLM

DERS ADI RENC ADI

MEKANZMA TEKN

DERS KODU 1002315 .. RENC NO TARH : 19 /11 / 2009

.............................................. ..

MZA :

F = (n - 1)d - (d fi ) fid
i

F = (3 - 1)6 - 3 - 4 - 5 0 = 12 12 = 0 1 2 3 14 2 43
12 12

Balant hareketsizdir. c) d=Hareket uzaynn serbestlik derecesi (dzlemsel d=3)( uzaysal d=6) n =uzuv says g = mafsal says fi = i nolu mafsaln serbestlik derecesi F= mekanizmann serbestlik derecesi d=6dr. (uzaysal olduu iin) n=4 (uzuv says) fid=1 fi =3 (kre iin) 1. kre 2. kre ; (d-fi)=6-3=3 ; (d-fi)=6-3=3

fi=1 (sabit mafsal iin) F = (n - 1)d - (d fi ) fid

i

1. mafsal ; (d-fi)=6-1=5 2. mafsal ; (d-fi)=6-1=5

F = (4 - 1)6 - 5 - 3 - 3 - 5 1 = 18 17 = 1 1 2 3 1 44 2 4 43
18 17

F=1 serbestlik derecesidir. CEVAP 2: Her uzvun noktalar dier uzuvlara gre belirli yrngeler zerinde birbirine bal olarak hareket ederse, ya da baka herhangi bir uzva gre bir uzvun her konumuna dier btn uzuvlarn bir tek konumlar karlk gelmise ,zincire mecbur hareketli denir. Bu durumda btn mekanizma uzuvlarnn konumlar bir hareket parametresi ile tayin edilir. . (BD.19/12) CEVAP 3:

Sayfa 3 / 6

SLEYMAN DEMREL NVERSTES MHENDSLK-MMARLIK FAKLTES MAKNE MHENDSL BLM

DERS ADI RENC ADI

MEKANZMA TEKN

DERS KODU 1002315 .. RENC NO TARH : 19 /11 / 2009

.............................................. ..

MZA :

CEVAP 4: P1, P2, P3 arasnda L1, L2, L3 mesafeleri de sabit olduundan u 3 mnasebet vardr:

r1(x1,y1,z1) r2(x2,y2,z2) r3(x3,y3,z3)

(x2 x1)2 + (y2 y1)2 + (z2 z1)2 = l12 (x2 x3)2 + (y2 y3)2 + (z2 z3)2 = l22 (x1 x3)2 + (y1 y3)2 + (z1 z3)2 = l32] Buna gre P1, P2 ve P3 noktalar kartezyen koordinatlar birbirine baldr. Fakat aralarnda mevcut bantlarn kullanlmasyla birbirinden mstakil 6 bykle getirilebilir. Bu 6 byklk serbest hareketli kat cismin konum koordinatlardr ve burada gene geometrik serbestlik derecesi olarak tanmlanmas gerekir. CEVAP 5: BD 49 4 ke mafsallsndan ekildeki muhtelif cins mafsal kombinasyonlar mutali ile 4 uzuvlu mekanizmalar elde edilebilir. ekilde 1-4 dner iftli bir kayar ift ile deitirilirse, yani 1-4 dner ifti sonsuzda bulunursa;

Sayfa 4 / 6

SLEYMAN DEMREL NVERSTES MHENDSLK-MMARLIK FAKLTES MAKNE MHENDSL BLM

DERS ADI RENC ADI

MEKANZMA TEKN

DERS KODU 1002315 .. RENC NO TARH : 19 /11 / 2009

.............................................. ..

MZA :

Drt dner iftli haiz drt ke mafsalls

Bir kayar iftli haiz drt ke mafsalls

1-2 mafsal kayar ift olarak yaplrsa 3.ekildeki zincire gelinir.

ki kayar ifti haiz drt ke mafsall

4. ekildeki zincirde de 1-4 ve 2-3 de iftlerdir.

Sayfa 5 / 6

SLEYMAN DEMREL NVERSTES MHENDSLK-MMARLIK FAKLTES MAKNE MHENDSL BLM

DERS ADI RENC ADI

MEKANZMA TEKN

DERS KODU 1002315 .. RENC NO TARH : 19 /11 / 2009

.............................................. ..

MZA :

Sayfa 6 / 6