16 Metod Etd

3.BLM METOD ETD

3.1. Tanm ve Uygulama Alanlar

14 Metod Etd Metod Etd, daha kolay ve daha etkin yntemlerin eli!tirilme"i, #y #lanma"$ ve maliyetlerin d!rlme"i ama%$yla, &ir i!in ya'$l$!$ndaki mev%#t ve nerilen yollar$n "i"tematik olarak kaydedilme"i ve ele!tiri%i &ir (le in%elenme"idir. Metod etdnde, ama), i!in ya'$m$ e"na"$nda erek"i( olan *aaliyetlerin yok edilerek veya "re"i a(alt$larak verimliliin arttrlmasd$r. Metod etd )al$!ma"$ "on#%#nda, + temel iyile!tirme "a,lanma"$ &ekleniri. Malzeme, igc, tezgah, enerji, sermaye (para) gibi kaynaklarn eniyi kullanm, ii. aha etkili y!ntemin uygulanmas Metod etd, hem hi(met ve hem de mal retim i!letmelerinde #y #lana&ilir. .ay $n olarak, end"tri i!letmelerinde #y #land$,$ dikkat )ekmektedir. Metod etdnn #y #lana&ildi,i &elli &a!l$ alanlar/ i. Genel imalat yntemlerinin iyiletirilmesi, "ki tezgah aras yarmaml tama sistemi ne olmaldr#

0orkli*t

1idrolik Tran"'alet

2onveyr

3kl Tran"'alet

Metod Etd 15

$orna b%a&nn bileylenmesi i%in bo ge%en sre nasl azaltlabilir#

'ankalarda mterilerin en (azla )* dk. kuyrukta beklemesi i%in ka% kanal olmaldr#

ii. Fabrika, atlye ve i istasyonlarnn yerleim d !enlerinin iyiletirilmesi,

Mekanik at!lyede tezgahlarn yerleimi nasl olmaldr#

"ki otomatik torna tezgahn bir i%i y!netebilir mi#

16 Metod Etd

+astanede laboratuarn nerede olmaldr#

yeri

iii. "nsan #abasnn ekonomik olarak $ar%anmas ve yorgunluun a!altlmas,

,sa srede aletlere eriebilmek i%in alet dolab nerede olmaldr#

-armamller paleti tezgahn ka% metre yaknna konmaldr#

,an alma esnasnda hasta .e hemirenin pozisyonu nasl olmaldr#

Metod Etd +7 iv. &al!eme, te!ga$ ve ig % kullanmnda iyiletirme ya'mak,

Malzeme (irelerini azaltmak i%in retim hz ne olmaldr#

$orna tezgahndaki i kazalarn azaltmak i%in i%inin pozisyonu nasl olmaldr#

Etkin sreyi arttrmak i%in hazrlk sresi nasl azaltlabilir#

+1 Metod Etd

/a% plakadan par%a kesim ekli nasl olmaldr#

La(er "a) ke"im te( ah$ v. (a$a iyi bir )i!iksel #alma ortam gelitirmek "%i yorgunlu&unu azaltmak i%in sandalyenin yksekli&i, oturak .e srtlk ebatlar ne olmaldr#

Barne" 816579:den al$nm$!t$r.

Metod Etd ++

0ydnlatma artlar nasl olmaldr#

1rtamdaki gaz darya atacak aspirat!rn gc ne olmaldr#

3.*. "!lene%ek +ol Metod etdnde i(lene%ek yol, "i"tematik &ir ya'$ya "ahi' ol#', herhan i &ir 'ro&lemin )(mnde k#llan$lan Bilim"el .akla!$m 'ren"i'leri )er)eve"inde )i(ilmi!tir 8;ekil<3.19. 1. =n%elenme"inde ekonomik yarar "a,laya%ak i!i ,-. *. Etdn hede*lerini ve ka'"am$n$ /-0"103. >y #lanmakta olan ynteme ait &tn &il ileri do,r#dan (lem yol#yla 2A+(-T 3. Mev%#t metod# ele!tiri%i &ir (le "45-06. .eni yntem i)in A0T-14AT"F0-1 G-0"7T"1 8. En 'ratik, en ekonomik, en etkin yntemi G-0"7T"1 9. .ntemi, yerle!imi, eki'man$, mal(emeleri, kaliteyi, talimatlar$ ve )al$!ma ko!#llar$n$ TA4:&0A ve ,TA4(A1T0A7T:1 ;. Metod# U+GU0A&A+A 2<+ =. >y #lanan metod#n, iyile!tirilmi! metodla ayn$ ol#' olmad$,$ d(enli kontrol ederek ,>1-20"0"?"4" ,A?0A

+3 Metod Etd

&-T<( -T>(>4(- "@0-4-5-2 +<0 retim Metodlar$n$ =yile!tirmek =)in

&-T<( -T>(>
=n%elenme"inde Ekonomik .arar Olan =!i
(Dier retim faaliyetlerini yavalatan veya durduran, darboaz yaratan ve uzun sre uygulanabilecek iler)

,-.

Etdn 1ede*lerini ve 2a'"am$n$

/-0"10-

Mev%#t Metod# dorudan g!lem yoluyla

2A+(-T
Tesis +erleimi "#in 0na +at " 0k 2emas 0k 2emas 3oklu 4aaliyet 2emas 0k iyagram "p iyagram i&er Modeller " "stasyonlar "#in

"ki El " 0k 2emas E 5amanl +areket 2emas 3oklu 4aaliyet 2emas 6yclegraph 6hronocylegraph 4ilm 0nalizleri Memotaion 4oro&ra(%l& i&er Modeller
Mev%#t Metod# Ele!tiri%i ?(le

"45-0,<1U0A1 Ama#A +erA ,raA +ntemA 2iiler A

Metod Etd +B

.eni .ntem =)in A0T-14AT"F0-1 G-0"7T"1 "70-&0-1 . "in tamamlanmasna katks olmayan (aaliyetler ortadan kaldrlacak . 'az (aaliyetler7 .'irletirilecek .-apl sras de&itirilecek . 'asitletirilecek

En @ratik, En Ekonomik ve En Etkin

&-T<(U G-0"7T"1

.ntemi, .erle!imi, Eki'man$, Mal(emeleri, 2aliteyi, Talimatlar$ ve Aal$!ma 2o!#llar$n$

TA4:&0A B- ,TA4(A1T0A7T:1
Metod#

U+GU0A&A+A 2<+

>y #lanan Metod#n, =yile!tirilmi! Metodla 3yn$ Ol#' Olmad$,$n$ D(enli Olarak 2ontrol Ederek

,>1-20"0"?"4" ,A?0A

(ACA +>2,-2 B-1"&0"0"2

;ekil<3.1. Metod Etdnde =(lene%ek .ol

+E Metod Etd 3.3. "in ,e#imi Metod etd ya'$la%ak i!in "e)iminde, ekonomiklik, teknik ve in"an 8te'kileri9 *aktrleri dikkate al$nmal$d$r. =!letme a)$"$ndan ekonomik de,eri a( veya #(#n "re #y #lanmaya%ak olan i!ler (erinde #(#n ara!t$rmalar erektiren metod etd )al$!malar$na irmenin "ade%e (aman kay&$na neden ola%a,$ a)$kt$r. n%elikle, di,er retim *aaliyetlerini yava!latan veya d#rd#ran, dar&o,a( yaratan ve #(#n "re #y #lana&ile%ek i!ler olma"$na dikkat edilmelidir. rne,in, 0t!lyeler .eya ilemler arasnda, %ok (azla igc .e te%hizat kullanmn i%eren uzun mesa(eli malzeme hareketleri, 3ok (azla i%ilik sresine gerek g!steren uzun sreli .e tekrarllk oran yksek ilemler i&i. 3.3. 2aytlara Ge#irme >y #lanmakta olan ynteme ait &tn &il iler, dorudan g!lem yoluyla kay$tlara e)irilir. 1erhan i &ir kon#da elde edilmi! verileri kay$tlara e)irmenin al$!$lm$! !ekli, (lem "on#)lar$n$n ya($ya dklme"idir. Birka) dakika "ren &a"it &ir i!lemin &ile tm ayr$nt$lar$n$ ya(mak &elki de &irka) "ay*a "re&ilir. Dolay$"$yla, &il ilerin ya($ya dklme"i yerine !emalarla tan$t$m ter%ih edilir. ;ema ve diya ramlar, i. 4abrika .eya at!lye %apnda ii. " istasyonunda k#llan$la&ile%ek olanlar olmak (ere + r#'ta to'lana&ilir. =! i"ta"yon#n#n iyile!tirilme"i ama%$yla k#llan$la&ile%ek !emalar, Mikrohareket Etd ka'"am$nda ele al$n$r. Teknikler, ya'$"al 8Ta&lo<3.19 ve k#llan$m yerine re 8Ta&lo<3.+9 "$n$*land$r$la&ilir. Ta&lo<3.1. .a'$"al 3)$dan Metod Etd Teknikleri 0aaliyet C$ra"$n$ Belirten Teknikler . 3na hat i! ak$! !ema"$, . =! ak$! !ema"$ . Ca,<"ol el i! ak$! !ema"$ Daman Ckala"$ 2#llanan Teknikler . Aokl# *aaliyet !ema"$, . E! (amanl$ hareket !ema"$, . @MTC ;ema"$ 1areketleri ?"teren Teknikler . 3k$! diya ram$, . =' diya ram$, . Birimler ara"$ hareket !ema"$

Ta&lo<3.+. 2#llan$m .erine ?re Metod Etd Teknikleri . 3na hat i! ak$! !ema"$, 0a&rika ve atlye )a'$nda #y #lana&ile%ek teknikler . =! ak$! !ema"$,

Metod Etd +6 . 3k$! diya ram$, . Birimler ara"$ hareket !ema"$, . Aokl# *aaliyet !ema"$, =! i"ta"yon# )a'$nda #y #lana&ile%ek teknikler .=ki el i! ak$! !ema"$, . E! (amanl$ hareket !ema"$, . Aokl# *aaliyet !ema"$, 3.6. &ev%ut +ntemin "n%elenmesi ve Alternati) .! mlerin Gelitirilmesi Elde edilen veriler, ama%a eniyi hi(met vere%ek teknikler k#llan$larak, eletiri%i bir g!le in%elenir. =n%eleme e"na"$nda, "or#lan &a($ "or#lar, alternati* metodlar$n ol#!t#r#lma"$nda k#llan$la&ile%ek &a($ yakla!$mlar$n neler olma"$ erekti,ine karar vermeyi kolayla!t$r$r. 3lternati*ler eli!tirmek i)in temel yakla!$mlar/ 8ereksiz (aaliyet .eya i elemanlarn yok et, 'az ilem .eya i elemanlarn birletir, "lemlerin yapl srasn de&itir, "lemleri basitletir. eli!tirme "a,laman$n

=! hakk$ndaki her !eyin mkemmel olmad$,$n$ var"aymak, temel anahtar$d$r. Temel "or#lar/ 4-A

2"&A

4-1-(-A 4- @A&A4A 4A,:0

Fe ya'$l$yorG =!lemin ama%$ nedirG Fi)in ya'$lma"$ erekmektedirG .a'$lma"ayd$ ne ol#rd#G =!lemin her 'ar)a"$ erekli midirG =!lemi kim ya'$yorG Fi)in o ki!i ya'$yorG Daha a( hnerli ve e,itimli &ir ki!ini &# i!i ya'a&ilme"i i)in de,i!iklikler ya'$la&ilir miG =!lem nerede ya'$l$yorG Fi)in orada ya'$l$yorG Daha ekonomik &a!ka &ir yerde ya'$la&ilir miG =!lem ne (aman ya'$l$yorG Fi)in o (amanda ya'$l$yorG Ba!ka &ir (amanda ya'mak daha iyi ol#r m#G =!lem na"$l ya'$l$yorG Fi)in &# !ekilde ya'$l$yorG

B#nlar, dikkatli &ir anali( ve hareket ekonomi"i ilkelerinin #y #lama"$n$ erektirmektedir. 1er &ir eleman veya hareket "or #lan$r. =!lemin veya i!lemi daha kolay ve ekonomik hale etirmek i)in ilemdeki $areketlerin yok edilmesi, birletirilmesi, srasnn deitirilmesi ve basitletirilmesi ama)lanmal$d$r.

+4 Metod Etd

3.6.1. Gereksi! Faaliyetleri +ok -t ?erek mal ve erek"e hi(met retiminde i!lemlerin yok edilme"i hemen hemen mmkn de,ildir. 3n%ak, i!lemin ya'$l$!$ e"na"$ndaki kolayl$k "a,lay$%$ iyile!tirmelerle, &a($ *aaliyetlerin 8i! eleman$9 yok edilme"i mmkndr. .ay $n olarak, iyile!tirmelerdeki temel a!altlmasd$r. Cektrn ya'$"$na &a,l$ olarak, En k$"a "rede retimi tamamlama, En venilir rn retme, En a( k#yr#kta &ekleme i&i ama)lar da mmkndr. Birim maml maliyetini ol#!t#ran temel maliyet &ile!enleri/ igc, hammadde .e malzeme, enerji, tezgah .e genel imalat giderleridir. =yile!tirme )al$!ma"$ ya'$lan i!lem i)in maliyet &ile!enlerinin katk$lar$ &elirlenerek, en )ok katk$ya "ahi' kaynak (erinde yok edi%i )al$!malarda &#l#nmak ama)lanmal$d$r. DrnekE3.1. Co&a kova"$n$n retimi, i. Diktrt en e&atta iyotin maka"da ke"im. ii. Cilindirde kova !eklinde k$v$rma iii. >)lar$ '#ntalama iv. 2ova &a!lar$na !ekil verme 8etek9 v. 2ova ta&an$n$ monte etme olmak (ere E i!lemde er)ekle!ir 8;ekil<3.19. Tm &# i!lemleri ard arda ya'an te( ah r#&# olma"$ halinde, ne tr ta"arr#*lar "a,lana&ilirG ama), &irim maml maliyetinin

Metod Etd +5 H#loda "a) )ekme ?iyotin maka"da ke"me

2$v$rma

@#ntolama

Etek !ekil verme

Ta&an$ monte etme

;ekil<3.+. Co&a 2ova"$ retim =!lemleri

3.6.*. /irletir rnn retim i!lemlerinin her &irinin ayr$ &ir i!)i ve makine tara*$ndan ya'$lma"$ halinde, i!)i i!inde #(manla!t$,$ ve te( ahda da i!lemin (elliklerini dikkate alarak &a($ kolayla!t$r$%$ eli!meler "a,lana&ildi,inden, verimlilik artmakta, dolay$"$yla &irim maml maliyeti a(almaktad$r. 3n%ak, te( ahlar ara"$ yar$maml ta!$ma *aaliyetleri ka)$n$lma( olmaktad$r. 3rd arda iki i!lemin &irle!tirilme"i halinde, i!lemler e"na"$ndaki ba! etkin olmayan )aaliyetler ve te!ga$lar aras tama elemine edile&ile%e,inden i! %nde nemli l)de verimlilik art$!$ "a,lana&ilir.

+6 Metod Etd DrnekE3.*. B7IB7 %m e&atl$ &ir "a) 'ar)an$n, E@1 te( ah$nda &ek deli,i ve ard$ndan da E@+ te( ah$nda kenar delikleri delinmektedir. =!lemler ve te( ahlar ara"$ ta!$ma "releri ;ekil<3.3:de verilmi!tir. =ki i!lem i)in har%anan "re 15B "n.dir.

Gbek (elii A#ma F9G snH F-I1HJ i. @aletten alma - +7 "n ii. Delik delme - 37 "n iii. @alete &$rakma +7 "n

Tama 8+B7 "n9 817 &r9

2se 2esme F=G snH F-I1HJ i. @aletten alma - +7 "n ii. Delik delme - E7 "n iii. @alete &$rakma +7 "n

;ekil<3.3. =ki @re"leme =!lemi ?&ek ve kenar delikleri )ok &a!l$ ve daha )l &ir 're"de, kademeli inmeyle deline&ilir. .eni d#r#mda i!lem "re"i, i. @aletten alma - +7 "n ii. Delik delme - 57 837JE79 "n iii. @alete &$rakma +7 "n olmak (ere 1+7 ol#r. 3n%ak &# d#r#mda )ok &a!l$ &ir 're"in "at$n al$nma"$ erekmektedir. rn &a!$na 6B "aniye i! % ta"arr#*# ile yeni te( ah$n "at$n al$nma"$ kar!$la!t$r$lmal$d$r.

Metod Etd 37 3.6.3. "lemlerin ,rasn (eitir rnn, hammadde iri!inden maml olarak )$k$!$na kadar ya'$lan i!lemler ve "$ra"$, rnn retim ta"ar$m$ e"na"$nda &elirlenir. Damanla erek rn )e!idi ve erek"e tale' miktar$n$n art$!$ ile te( ah yerle!imlerinde de,i!iklikler meydana elir. .neti%iler, yeni d#r#mda, i!lem "$ra"$n$ dikkat etme(ler. 1er yeni de,i!ikli,in te( ahlar ara"$ me"a*eyi artt$rd$,$n$n *ark$nda olmaya&ilirler. rnn retimindeki i!lemlerin "$ra"$n$ de,i!tirmek, i!lem "re"i a)$"$ndan a(alma "a,lama(. 3n%ak te( ahlar ara"$ ta!$ma me"a*e"inde *arkl$l$klar yarat$r. DrnekE3.3. Bir M1 mamlnn rota"$ !eklinde ol"#n 8;ekil<3.B9. 1C3<?M1<E@1<1@1<1@+<MT1<MC3

;ekil<3.B. Bir Mamln Hota"$ Hotan$n <E@1<1@1< yerine <1@1<E@1< !eklinde olma"$ halinde, mev%#t rota 1EE m, nerilen rota i"e 1+E m ol#r ki 37 m ta!$ma ta"arr#*# "a,lan$r. 3n%ak !ekillendirme 81@19 n%e"inde delik delme 8E@19 yerine, delik delme n%e"inde !ekillendirme i!leminin #y #lana&ilir olma"$ erekmektedir. 3.6.3. "lemleri /asitletir retim "re%inde ana de,i!iklikler ya'$ld$ktan "onra, her &ir i!lem ayr$nt$l$ )$kart$larak k)k detaylar (erine iyile!tirmelerin ya'$lma"$ hede*lenir. =!lemde eli!tirme "a,laman$n eniyi yol#, i! ile il ili her !eyi, . "in nasl yapld&n,

31 Metod Etd . ,ullanlan malzemeleri, . ,ullanlan ara% .e gere%leri, . 3alma koullarn sorgulamaktr. 3.8. "letme .a'nda Uygulanabile%ek Teknikler 3.8.1. 7emalarda 2ullanlan ,emboller ;emalarda, ilem, kontrol, tama, ge%ikme, de'olama ve birleik )aaliyet "em&olleri k#llan$la&ilir. "70-& K (erinde )al$!$lan mal(eme, i! 'ar)a"$ veya rn (erinde *i(ik"el veya kimya"al yollarla de,i!im meydana etire%ek *aaliyettir. "em&ol ile "terilir. 3i.i %akma, 'ir par%ann tornalanmas, Montaj iinde par%a eklemek, 'ro ilerinde, daktilo yazma, ,an alma i&i. 2<4T1<0 K 2alite ve miktar kontroldr. "em&ol ile "terilir. 'itmi rnn %apnn kontrol, 'asn% g!stergesinin okunmas, -azl (ormun, do&ru yazlp yazlmad&nn kontrol, i&i
NOT 9 "lem sonunda yaplan kontrol, kontrol (aaliyeti de&il, ilemin bir par%asdr (i eleman).

TA7:&A K =!)inin, mal(emenin veya te)hi(at$n, &ir yerden &a!ka &ir yere ta!$na%a,$n$ &elirtir. "em&ol ile "terilir. 'ir par%ann, nceki tezgahtan el, araba, .in%, (orkli(t .b ile tanmas gibi.

4<T K $ama, ilemin bir par%as ise .e i%i tara(ndan %alma alan i%inde yaplyor ise, tama olarak kabul edilmez. :rne&in, bir par%ann, i%i tara(ndan ilenecek yarmamllerin bulundu&u stok alanndan (kutudan, paletden .eya yerden) alp tezgaha yerletirilmesi esnasndaki tama ilemin bir par%asdr.

G-5"2&- F/<7 /-20-&-H K =!in ya'$m$ e"na"$nda meydana elen (or#nl# &eklemelerdir. ( "em&ol ile "terilir. "lem i%in bekleyen par%alar,

Metod Etd 3+ 0sans!rde bekleme, E.raklarn beklemesi i&i. (-I<0A&A K 1ammadde, mal(eme veya mamln de'oda "toklanma"$d$r. "em&ol ile "terilir. Maml .eya hammaddenin /ok 0mbarnda stoklanmas gibi. /"10-7"2 FAA0"+-T K 3yn$ anda hem i!lem hem de kontrol *aaliyetlerinin &irlikte old#,# *aaliyetlerdir. "em&ol ile "terilir. $ornalama ilemi esnasnda, ilemin ksa sreli durdurulup !l% kontolunun yaplmas gibi. 3.8.*. Ana Cat " Ak 7emas 3na hat i! ak$! !ema"$, ayr$nt$ya irmeden, retim s re%inin t m n birden grme imkan$ "a,lamaktad$r. Bir (et niteli,i ta!$r ve rnn tm 'ar)alar$n$n e)ti,i *aaliyetler (in%irini "terir. ;emada, "ade%e, ilem ve kontrol )aaliyetleri yer al$r. B# (elli,i nedeniyle, i!lemlerin "$ra"$n$ de,i!tirme ve &irle!tirme i&i iyile!tirmeler i)in old#k)a *aydal$ &ir !emad$r. ;eman$n "a, ke"iminde ana 'ar)an$n i!lemleri "$ralan$r. Di,er mal(eme ve 'ar)alar, ana 'ar)aya monte "$ra"$na re "ol#nda yer al$r. 3na 'ar)adan iti&aren, i!lem ve kontrol *aaliyetlerine "$ra n#mara"$ verilir. Bir alt 'ar)an$n montaK$ "( kon#"# i"e, "$ralama &# alt 'ar)an$n i!lemlerine e)er. ;eman$n "t k$"m$nda, !ema ile il ili enel &il iler 8rn, ha($rlayan v&9 ile i!lem ve kontrol *aaliyetlerine ili!kin (et &il i 8*aaliyetlerin "ay$"$, "re"i v&9 yer al$r. E,er *aaliyetlerin "re"i &iliniyor i"e, her *aaliyetin nne "re"i 8dk9 de ya($la&ilir. ;ekil<3.E:de, &or# kele')e"i rn i)in ana hat i! ak$! !ema"$ verilmi!tir. ;ekilden rld, i&i, rnn tm i!lemleri ve ana 'ar)aya montaK yerleri rlmektedir. rnn ana 'ar)a"$ 6 mm y#varlak mal(emedir. B# 'ar)aya, i(leyen a!amalarda +7 mm alt$ en mal(eme ve dkme demir monte edilmektedir. 6 mm y#varlak mal(emeye +.kontrolden "onra dkm vde &irle!tirilmektedir. B# ana kadar, ana 'ar)a (erinde B i!lem ya'$lm$!t$r. Dkm vdenin ilk i!lem n#mara"$ E, ilk kontrol *aaliyeti n#mara"$ i"e 3 ol#r.

33 Metod Etd

ANA HAT AKI EMASI

..... KE E!"E #$% %& %.'. - .oru Kele/0esi - $evcut 3 (nerilen D@km A@vde

()E&
#' E$ K2,&+2 &2! %$ %det 45 < >4 1re 6,78 dk =,<8 dk 5,<= dk

*+*, $E&2D 9%):+ %;%, &%+#9

>= mm %lt?gen $alzeme

7 mm ;uvarlak $alzeme

5 6 17

.ir ucu tornada yuvarlak ya/ma (=,6= dk) Delik Delme (=,<= dk) Klavuz 0ekme (=,>8 dk)

3 E B

D@km /ar0ay? kontrol etme (=,=4 dk) Delik ve al?n yuvalar?n? %0ma (=,88 dk) %l?n yuvalar?n? kontrol etme (=,4= dk) Delikleri kontrol etme (=,4= dk) "a/ a0ma (=,C= dk)

1 + 3

Berilen boyda kesma (=,4= dk) .ir uca di a0ma (=,>8 dk) Dier uca di a0ma (=,>8 dk) .kerek ekil verme (=,>= dk) Dileri kontrol etme (=,=8 dk) $erkez uzakl??n? kontrol etme (=,4= dk)

11 4

1omun ay?rma (=,=8 dk)

B 1

1omun kontrolu (=,>= dk)

6 6

%l?n yuvalar?n?n 0a/?n? kontrol etme (=,4= dk)

4 1+ 13 1B

D@km /ar0ay? D /ar0aya monte etme (=,=8 dk) 1omunlar? ana /ar0aya monte etme (=,=8 dk) Kele/0eyi boyama (=,58 dk) %sk?ya alma (=,48 dk)

;ekil<3.E. Bor# 2ele')e"i 3na 1at =! 3k$! ;ema"$ 8@amir, 165B9 ;ekil<3.6:da komtatr rotor r#&#n#n !ekli ile retimi i)in ana hat i! ak$! !ema"$ verilmi!tir. ;emay$ in%eleyerek ek"ikliklerini te"&it edini(.

Metod Etd 3B

a. ?r#' @ar)alar$
ANA HAT AKI EMASI
*+*,............- +otor Arubu $E&2D....... - $evcut 3 (nerilen 9%):+ %;%, &%+#9 .......... #' E$ K2,&+2 &2! %$ ()E& - 45 -< - >4

DD+DD+$% D*E$E1# 8 mm .11 "elik "ubuk

! %1&#K !%+"% !lastik D@km

$# 4= mm 1C7 "elik "ubuk

17 Kancan?n tornalanmas?
(4,8= dk)

4 5 B

Delme ve raybalama (5,F=) Delik a0ma (4,6= dk) Ebat kontrolu

1 + 1 3 B + E 6 3

Kesme ve bir ucu tornalama (4,8= dk) Dier ucu tornalama (=,C= dk) Ebat kontrolu Dz ileme (5,>= dk) "a/ak alma (4,>= dk) ;zey kontrolu ;a silme (=,7= dk) Kadmiyum ka/lama (=,8= dk) 1on kontrol

11 b?rak?lmas? (=,6= dk) E

.oyut ve ekil kontrolu

!ar0an?n kenara

1+ ;a silme (=,4= dk) 13 Kadmiyum ka/lama

(=,5=dk) Kontrol

!lastik /ar0an?n montaG? (4,>= dk)

1B montaG? (ve /er0inleme)

(>,<= dk)

Durdurma dmesi

4 *rn kontrolu

&. 3na 1at =! 3k$! ;ema"$ ;ekil<3.6. 2omtatr Hotor ?r#&# 3na 1at =! 3k$! ;ema"$ 82anaLaty, 16649

3E Metod Etd 3.8.3. " Ak 7emas Bir rn veya &ir 'ar)a"$ (erinde er)ekle!tirilen tm *aaliyetlerin 8i!lem, kontrol, ta!$ma, de'olama, e%ikme ve &irle!ik *aaliyet9, er)ekle!me "$ra"$na re "teren &ir !emad$r 8;ekil<3.49. rnn veya &ir 'ar)a"$n$n tm *aaliyetleri kolay%a in%elenerek, (ellikle etkin olmayan *aaliyetlerin 8ta!$ma ve e%ikme9 yok edilme"i ama)l$ iyile!tirme nerilerinin te"'itinde kolayl$k "a,lar. 3yr$nt$y$ i)erdi,inden, &ir rnn her a!ama"$ i)in ayr$ ayr$ )$kart$l$r.
AKI EMASI
*+*, K2DD ..- .K=4 %D:.....- .oru Kele/0esi #' (K2,D) .......- %na !ar0a .%'.,2K&%1: - 9ammadde stok .#&. ,2K&%1: - $aml 1tok ;E+..................1%;H% ,2... - 4 3 6 &#!............... - $% )E$E 9%):+ %;%, 2,%; %;%, &%+#9.......... - =43=734777 $E&2D........-$ev3(neri H%% #;E& #' E$ K2,&+2 &%':$% AEI#K$E DE!2 %$% $E1%HE 1*+E 4 $EBID& 7 > 7 (,E+# H%+K

,2 4 > 6 5 8 C < F 7 4= 44 4> 46 45 48 4C 4< 4F 47 >= >4 >> >6

H%% #;E&#, &%,:$: J ;uvarlak malzeme stou

$#K $E1 1*+E

,2&

J J J J J J J J J J J J J J J J J J J J J

$akasa (A$4) ta?ma !alette biriktirme Berilen boyda kesme Di a0ma tezgaK?na ta?ma .ir uca di a0ma Dier uca di a0ma $erdaneye ta?ma .iriktirme .kerek ekil verme Dileri kontrol etme $erkez uzakl??n? kontrol etme $ontaG tezgaK?na ta?ma .iriktirme D@km /ar0ay? D /ar0aya monte et .iriktirme 1omunlar? ana /ar0aya monte etme .oyaKaneye ta?ma .iriktirme .oyama %sk?ya alma %mbara ta?ma J 1toklama

4==

4> =,8=

Horklift ile

>8=

4>

48 =,<8 =,<8

%raba ile

>8=

8,8

<,8= 4,88 =,<8 =,7=

>8=

5,8 4,>8 4,88

=,58 =,48 F

;ekil<3.4. Bor# 2ele')e"i 3na @ar)a"$ =)in =! 3k$! ;ema"$

Metod Etd 36 ;ema in%elenerek, (ellikle, ta!$ma ve &ekleme *aaliyetlerini 8"ay$ ve "re9 a(alta%ak veya yok ede%ek neriler eli!tirile&ilir. ;emada &#l#nma"$ erekli &il iler/ . 2od n#mara"$ ile &irlikte maml veya 'ar)a i"mi, . =!in veya yntemin tan$m$, &a!lan $) ve &iti! noktalar$, . =!in nerede veya han i &irimde ya'$ld$,$, . Mev%#tMnerilen yntem onay$, . ;emaya ait n#mara, "ay*a no, . 1a($rlayan ve onaylayan$n kimli,i, . Aal$!man$n ya'$ld$,$ tarih, . Ta!$malar i)in kat edilen me"a*e 8m9, tm *aaliyetler i)in har%anan "re 8dk9 ola&ilir. 3.8.3. Ak (iyagram 1erhan i &ir *a&rikan$n veya atlyenin &elli &ir oranda k)ltlm! 'lan$d$r. Makinalar, i! i"ta"yonlar$, de'olama alanlar$ v& &# 'lan (erinde l)ekli &ir !ekilde yerle!tirilir. ?(lemler "on#%#, i!)inin, mal(emenin, rnn veya i! 'ar)a"$n$n retim ak$!$ &# 'lana i!lenir 8;ekil<3.59.

;ekil<3.5. 3k$! Diya ram$

3.8.6. /irimler Aras Careket 7emas

34 Metod Etd Belli &ir dnem i)inde, i!)ilerin, mal(emenin veya te( ahlar$n yer de,i!tirmeleri ve &irimler ara"$ idi' elmeleri hakk$ndaki verileri miktar %in"inden "teren &ir kay$t tekni,idir. 3ma), tamalar dikkate alnarak, en a( ta!$may$ "a,laya%ak te( ah 8i!lem merke(i9 yerle!iminin &elirlenme"idir. Tesis +erleimi &lmnde ayr$nt$l$ &il i verilmi!tir. 3.8.8. .oklu Faaliyet 7emas Aokl# 0aaliyet ;ema"$ 8=n"an<Makina ;ema"$9, &ir&iri ile ili!kili olarak *aaliyet "teren #n"#rlar$n 8 r#'lar halinde )al$!an i!)iler, &ir ka) makinay$ yneten &ir i!)i i&i9 *aaliyetlerini in%eleyerek i! % verimlili,ini artt$rmak ama%$yla k#llan$l$r. 0aaliyetler, ayn$ (aman ek"enine re, yan yana kaydedilerek, her &irinin &o! kalma 8verim"i(9 "releri rle&ilir. 0aaliyetlerin "$ra"$ de,i!tirilerek, &o! kalma "re"ini a(alta%ak &ir yntem &#l#nmaya )al$!$l$r. Temel yakla!$m, te( ah$n i!)iye ihtiya) "termeden )al$!ma"$ e"na"$nda 8otomatik i!lem9, i!)iye, di,er te( ahda &i((at kendi"inin ya'a%a,$ *aaliyetleri yklemektir. B# (ellik nedeniyle, otomatik )al$!an makinalarda 8NFN v&9 ya'$lan i!lemlerde #y #lana&ilir. DrnekE3.3. ;ekil<3.6Oda tornalama i!lemi i)in )okl# *aaliyet !ema"$ verilmi!tir. ;emadan, 'ar)an$n 1+ dakikada retildi,i, &# "renin E dakika"$nda i!)inin &o! 8PB1.649 ve 3 dakika"$nda makinan$n &o! 8P+E9 old#,# rlmektedir. D3M3F =;A= M32=F3 1 @ar)a Ta!$ma Bo! + 3 @ar)a Ba,lama @ar)a Ba,lanma B E 6 Bo! @ar)an$n =!lenme"i 4 5 6 17 @ar)an$n Ckm @ar)an$n Cklme"i 11 1+ @ar)ay$ ?trme Bo! ;ekil<3.6. Tornalama =!lemi =)in Mev%#t Aokl# 0aaliyet ;ema"$ Bir iyile!tirme )al$!ma"$ ile &o! kalma "releri yok edile&ilir veya a(alt$la&ilir i"e, retim "re"i 1+ dakikadan daha a( ola%a,$ndan, verimlilik art ve i#ilik maliyetinde a!alma "a,lanm$! ol#r. =!)inin &o! &ekleme"i "re"inde 83.<5. dakikalar9 ayn$ ti' &a!ka &ir makina ile il ilenme"i i!)inin &o! kalma "re"ini a(alt$r.

Metod Etd 35 ;ekil<3.17Oda, &# neri do,r#lt#"#nda eli!tirilmi! yeni &ir )okl# *aaliyet !ema"$ verilmi!tir. ?eli!tirilmi! yntemde, i!in "re"i 1B dakikaya )$kmakta, an%ak &# "re i)inde + adet maml retilmektedir. D3M3F =;A= M32=F3 1 M32=F3 + 1 @ar)a Ta!$ma 819 Bo! @ar)an$n =!lenme"i + 3 @ar)a Ba,lama 819 @ar)a Ba,lanma Bo! B E @ar)an$n Ckm 8+9 @ar)an$n Cklme"i 6 @ar)an$n =!lenme"i 4 @ar)ay$ ?trme 8+9 Bo! 5 @ar)a Ta!$ma 8+9 6 Bo! 17 @ar)a Ba,lama 8+9 @ar)a Ba,lanma 11 1+ @ar)an$n Ckm 819 @ar)an$n Cklme"i 13 @ar)an$n =!lenme"i 1B @ar)ay$ ?trme 819 Bo! ;ekil<3.17. Tornalama =!lemi =)in ?eli!tirilmi! Aokl# 0aaliyet ;ema"$ Con#)da, ilave &ir makina ve yeni &ir d(enleme ile i!lem "re"i 1+ dakikadan 4 dakikaya d!rlm! old#,#ndan, hem retim h$($ yk"ele%ek hem de &irim maml maliyeti i)indeki i! % maliyeti PB+ a(ala%akt$r.

3.9. Altrmalar 1. Metod etdnn #y #lana&ildi,i &elli &a!l$ alanlar nelerdirG 1er &ir alandan, dkmhaneden &irer rnek verini(. *. Metod etdnn #y #lana&ildi,i alanlardan &iri mal!eme, te!ga$ ve ig % kullanmnda iyiletirme ya'makt$r. @roKede ele ald$,$n$( iyile!tirmeyi a)$klay$n$(. B# iyile!tirmenin "a,lad$,$ katk$y$ "terini(. 3. 3lternati* yntemler i)inde en #y #n 8eniyi9 yntem, kritere 8iyile!tirme ama%$na9 &a,l$d$r. .ay $n olarak k#llan$lan kriterlerden &iri &irim maml maliyetidir. Di,er kriterler neler ola&ilirG 1er &iri han i tr retimMhi(met "i"temlerinde k#llan$la&ilirG 3. Metod etdnde alternati*ler eli!tirmek i)in temel yakla!$mlar nelerdirG Bir temel yakla!$m i)in, dkmhaneden &ir rnek verini(. 6. =!lemleri &irle!tirmenin yarar ve "ak$n%alar$n$, &ir rnek 8"taK ya't$,$n$( i!letmeden9 vererek a)$klay$n$(. 8. 3k$! diya ram$ metod iyile!tirmelerinde na"$l *ayda "a,lamaktad$rG 9. 3na hat i! ak$! !ema"$ ile i! ak$! !ema"$ ara"$ndaki *arklar$ &elirtini(. 1er &iri han i tr iyile!tirmeler i)in k#llan$la&ilirG ;. Bir ana hat i! ak$! !ema"$nda

36 Metod Etd

!eklinde yer almaktad$r. 2ontroln na"$l ya'$ld$,$n$, var"ay$mlarda &#l#narak, yor#mlay$n$(. =. CtaK ya't$,$n$( i!letmeden &ir metod etd iyile!tirme"i verini(. B# iyile!tirmelerin &irim maml maliyetinde ya'a%a,$ *arkl$la!may$ "terini(. 1G. 0ord:#n nakil &antlar$ yard$m$yla ak$! hatt$nda retimi eli!tirme"inin nemini a)$klay$n$(. 11. Bir i!letmede ya'$lan )ekimlerde yer alan ve r#lodan "a)$ )ekerek !ekillendirme ve &ek delme ya'an otomatik hidrolik 're"i dikkate al$n$(. 2la"ik te( ahlar yerine &# te( ah$n k#llan$lma"$ ile "a,lanan "re ynyle *ayday$, tahmini 8#y #n9 "re de,erleri vererek "terini(. 1*. Bir 'ar)an$n hidrolik 're"te otomatik ve man#el !ekillendirme"ini 8kova di&inin !ekillendirilme"i i&i9 dikkate al$n$(. 1er &irinin *ayda ve "ak$n%alar$n$ a)$klay$n$(. 13. =n"an<makina !ema"$ han i ama)la ha($rlanmaktad$rG =yile!tirme i)in temel ilkeler nelerdirG 13. Bir i!lem, &ir i!)i tara*$ndan &ir makinada ya'$lmaktad$r. =! % verimlili,inin artt$r$lma"$ ama%$yla, &# i!)inin + makinay$ yrtme"i ara!t$r$lmaktad$r. =!lemin i! elemanlar$n$n "releri/ 1.i! eleman$ - Te( ah$n yklenme"i 3.4E dk 8i!)i ve makina dol#9 +.i! eleman$ - =!lem - E.E dk 8makina dol#, i!)i &o!9 3.i! eleman$ - Te( ah$n &o!alt$lma"$ - +,E dk 8i!)i ve makina dol#9 olarak verildi,ine re, verimlili,i artt$ra%ak in"an<makine !ema"$ eli!tirini(. 16. E2? i!lemi i)in, hem!ire &#tona &a"arak ha"tay$ )a,$r$r. 1a"ta E2? oda"$na elir, evraklar$n$ hem!ireye verir. 1em!ire iri! i!lemlerini ya'arken 87.E dk9 ha"ta da "oy#n#r. E2? )ekimi "onra"$nda ha"ta iyinirken hem!ire de ra*i,i d(enler 87.E dk9. 1a"tan$n "oy#nma "re"i 1.3 dk, E?2 )ekimi 1.6 dk ve iyinme 1.1 dk.d$r. "g % verimliliini arttra%ak ve uygulanabilir in"an<makine !ema"$ eli!tirini(.