KPSS-ETM BLMLER REHBERLK

ADA ETM ve REHBERLK

RETM HZMETLER:
rencinin belirlenen hedefler dorultusunda yetimesi iin yaplan planl, programl sreleri kapsar.

REHBERLN HZMET ALANLARI

DORUDAN BREYE VERLEN HZM.
Psikolojik Danma: rencinin problemlerini zmesini, kendini gerekletirmesini salamak iin uzman kiilerce verilir. Duyusal yn arlktadr. Bireyi Tanma: Asl ama bireyin kendini tanmasn ve bylece gereki kararlar vermesini salamaktr. Oryantasyon: renciyi yeni bir ortama veya yeni bir duruma altrmak amacyla yaplr. Bilgi Toplama ve Yayma: rencilerin ihtiya duyabilecei eitsel veya mesleki alanlarla ilgili her trl bilgiyi toplayp, rencilere ulatrmay amalar. Yneltme ve Yerletirme: Bir st eitim kurumuna, meslee veya sosyal etkinlie ynlendirmeyi ve yerletirmeyi amalar. Sevk Hizmetleri: Bireyin ihtiyacn karlayacak hizmetin verilememesi durumunda ilgili kii veya kuruma ynlendirmektir. zleme: renciye verilen hizmetlerin ne derece etkili olduunu, amacna ulap ulamadn belirlemektir.

REHBERLK TRLER
PROBLEM ALANINA GRE: Kiisel-Sosyal Reh.: Her trl kiisel ve
sosyal geliim ihtiyalarnn karlanmas, sorunlarn zlmesi. Eitsel Reh.: Akademik baary artrma, renmeyi renme, verimli ders alma. Mesleki Reh.: Bireyi meslekler hakknda bilgilendirme, ilgi ve yetenee uygun meslek semeye yardmc olma.

BREY TANIMA TEKNKLER TEST TEKNKLER

Baar Testleri: renme sreci sonunda rencilerin hedeflere
ne derece ulatn belirlemeye yarar. oktan semeli snavlar gibi. Yetenek Testleri: Bireyin belli bir sre iinde zihinsel ve akademik potansiyelini en st dzeyde ortaya koymasn gerektirir. Kiilik Testleri: Kiilik, bireyi dier insanlardan ayran ve onu kendisi yapan zelliklerdir. Bir zellik tamamen bireye zg, ayrt edici, dier zelliklerle tutarl ve uzun sreli ise kiilik zelliidir. Tutum Testleri: Bireyin herhangi bir nesneye, kiiye veya duruma ynelik eilimleri lmeye yarayan aralardr. lgi Envanterleri: Bireyin herhangi bir varla kar sahip oluu duyusal ynelimleri lmeye yarar. lgi, sonradan kazanlr.

PSKOLOJK DANIMA KURAMLARI

GESTALT(BTNCL) KURAM: Birey bir btn olarak ele
alnr. Psikolojik danmann amac bireyi duygu, dnce ve davran btnlne ve uyumuna ulatrmaktr. BLSEL KURAM: Psikolojik danmann amac, bireyin yanl ve mantksz dncelerini deitirmek, onu duygusal sorunlardan uzaklatrmaktr. PSKANALTK KURAM: nsan doas ktdr. nk cinsellik ve saldrganln basks altndadr. Davranlar bilinalt sreler tarafndan etkilenir. Kiilik sorunlarnn temelinde bireyin yaadklar ve zellikle ocukluk yaantlar vardr. DAVRANII KURAM: nsan doas ne iyi ne de ktdr. Birey her eyi sonradan kazanr. Psikolojik danmann amac, olumsuz davranlar sndrp, olumlu davranlar kazandracak evresel koullar salamaktr. EKLEKTK KURAM: Bireyin yaad sorunun niteliine gre her kuramdan yararlanmay amalayan bir kuramdr. nk her kuramn ie yarar ve hakl ynleri vardr. Bunlar duruma gre uygulanabilir. ADLERAN KURAMI: Birey daha ok sosyal gdler tarafndan motive edilir. Psikolojik danma, bireyin farkndalk dzeyini artrmay, yaam amalarn belirginletirmeyi ve sosyal ilgisini gelitirmeyi amalar. GEREKLK KURAMI: Bireyin u an yaadklar nemlidir. Bireyin, u an kendini rahatsz eden etkenlerin farknda olmas salanr. Psikolojik danma, bireye yaamdan istediklerini elde etmenin en iyi yollarn gstermelidir. VAROLUU KURAM: nsann z iyidir ve insan srekli gelime abas iindedir. Birey kendi yaamnn anlam ve deerini kendi kefetmeli, yaamna deer katan seimlerini kendisi belirlemelidir. Bireye sorumluluk ve bamszlk kazandrlmaldr. HMANST (NSANCIL) KURAM: Birey zgr ve kendini ynetme gc olan bir varlktr. Gerekli yardm yaplan herkes sorunlarn zebilir ve kendini gerekletirebilir. Psikolojik danmann amac bireyin sorumluluklarn ve bamszln kabullenmesi, benliini gelitirmesidir. Bu kuramda danana insan olduu iin sayg duyma, deer verme, koulsuz kabul, empati ve saydamlk esastr.

YNETM HZMETLER:
retim ve kiilik hizmetlerinin uyumlu ekilde yrtlmesi iin gerekli olan personeli, ortam, aragereci hazrlamay kapsar.

TEMEL LEVLERNE GRE: nleyici Reh.: stenmeyen bir durum

olumadan nce nlemler alma.

Kriz Ynelimli Reh.: Herhangi bir kriz

durumunun ilk balangcnda verilmesi gereken hizmetler. yiletirici Reh.: Bireyin halen devam eden sorunlarna zm bulma. Gelitirici Reh.: inde bulunduu geliim dnemine ait geliim grevlerini baarabilmesi ve tm geliim alanlarnda yeterlik kazanmasn salama. Ayarlayc Reh: rencilerin ilgi, ihtiya ve beklentilerine uygun faaliyetlerin eitim srecinde uygulanan programlarda yer almasn salama. Uyum Salayc Reh.: Yeni ortamlara uyum salamay kolaylatrma ve bu konudaki sorunlara yardmc olma. Yneltici Reh.: lgi ve yetenee uygun bir alana, okula, meslee ynelmeyi salama. Tamamlayc Reh.: Hedeflere ulamak iin retim etkinliklerinin rehberlik hizmetleriyle birlikte yrtlmesi.

TEST DII TEKNKLER

Gzleme Dayal Teknikler: Gzlem: Amal ve planl bir ekilde bireylerin davranlarnn
izlenip, kaydedilmesidir. Geliigzel veya sistematik olabilir.

RENC KLK HZMETLER:

rencinin tm ynleriyle gelimesini ve retim hizmetlerinden etkili ekilde yararlanmasn salar.

Vaka Kayd: rencilere ilikin her zaman grlmeyen, anlaml

ve srad durumlarn nesnel ve detayl bir ekilde kaydedilmesi.

zellik Kayt izelgesi: Hangi rencilerin, eitli alanlara ait

zelliklerden hangilerine sahip olduklarn gsteren aralardr.

DOLAYLI OLARAK BREYE VERLEN HZM.

Rehberlik Program Hazrlama: Okulun kendi ama ve ihtiyalar dorultusunda yaplr. Mavirlik(Konsltasyon): renciyle ilgili herkesin ibirlii iinde ve ortak bir anlayla almasn salamaktr. Aratrma ve Deerlendirme: Hizmetlerin etkisini artrmak iin sorun ve ihtiyalarn tespit etme, sonular deerlendirme, bilimsel gelimeleri takip etme vb. evre ve Veli le likiler: evredeki kii ve kurumlar bilinlendirme, desteini alma.

Derecelendirme lekleri: Belirlenen zelliklerin bireyde

hangi sklkta veya ne dzeyde(iyi-orta-zayf-ok zayf gibi) var olduunu tespit etmeye yarar.

Rehberlik Hizmetleri:
Kendini tanma, problemlerini zme, doru kararlar alma, uyumlu ilikiler kurma, kendini gerekletirme.

Bakalarnn Grlerine Dayal Teknikler: Sosyometri: Bir grubun yeleri arasndaki etkileim rntsn
ve bireylerin grup iindeki konumlarn saptamaya yarar. Grubun genel yaps ve bireyler arasndaki ilikilerin dzeyi deerlendirilir. Kimdir Bu?: Bireyin, grup yeleri tarafndan nasl alglandn anlamay salar. Bylece grubun enleri tespit edilebilir.

Sosyal Yardm Hizmetleri:

Beslenme, barnma, ulam, i bulma, maddi ihtiyalarn karlamak iin yurt, burs, yemekhane, vb. salama.

Kendini Anlatma Teknikleri: Otobiyografi: Bireyin yaam yksn, gemiteki ve u andaki

yaantsn, gelecekle ilgili ideallerini yazmasdr.

Rehberliin lkeleri:
Temelinde birey vardr. Bireyi tm ynleriyle tanmak esastr. Gnlllk, gizlilik ve sreklilik esastr. Demokratik ve insancl bir anlaya dayanr. Bireysel farklara sayg gerektirir. Tm bireylere ak bir hizmettir. Karar verici deil, karar vermeye yardmcdr. Okulun ihtiyalarna gre ekillenir. Sistemli ve profesyonel bir hizmettir. Eitimin ayrlmaz bir paras ve tamamlaycsdr. - lgili herkesle ibirlii yapmay gerektirir. - Bireyin kendini gerekletirmesini hedefler. - Kullanlan yntemler, yaplan etkinlikler eitim kademesine gre ekillenir.

Arzu Listesi: Bireyin doyurulmam isteklerini, ihtiyalarn,

beklentilerini hayali olarak tasarlayp anlatmasdr.

Problem Tarama Listesi: Bireyin sorunlarn ve bunlarn ETM KADEMELERNE GRE: Okul ncesi: Aile ile ibirlii iinde
yaplr. Kiisel-sosyal rehberlik arlktadr.

Salk Hizmetleri:
renciyi saln korumas iin bilgilendirme, nlemler alma, tedavisini salama.

lkretim: Birinci kademede eitsel,

ikinci kademede kiisel-sosyal rehberlik arlktadr. Ortaretim: Kiisel-sosyal, eitsel ve mesleki rehberlik sunulur. Yksek retim: Kiisel-sosyal rehberlik arlktadr.

zel Yetitirme Hizmetleri:

Baarszl giderme, yetenek gelitirme, hazrlayc eitim, engelli veya stn zekl bireylere imkn salama.

nedenlerini kendi grleriyle ortaya karmay, zm yolu gelitirmeyi, kendi problemlerini daha iyi anlamasn amalar. Zaman Cetveli: Bireyin hangi ilere ne kadar zaman ayrdn ve bunlara ilikin duygu ve dncelerini renmeyi salar, zaman iyi kullanma konusunda kendini disipline etmesine yardmc olur. Grme: Bireyin kendisi hakknda bilgi vermesi amacyla yaplr. Anket: Bireyin herhangi bir konudaki duygu ve dncelerini belirlemeye yarayan soru formlardr. Kime Gre Ben Neyim?: rencinin bakalarnn gznde kendisinin nasl alglandn belirlemesidir. Benlik algs belirlenir. Eksik Cmle Tamamlama Listesi: Bireyden ak ulu ifadelerden olumu eksik cmleleri tamamlamas istenir.

Okul Dzeyinde Rehberlik rgtlenmesi: Okul Mdr: Okul rehberlik hizmetlerinin yrtlmesinden en
st dzeyde sorumludur. Rehberlik hizmetlerinin salkl ekilde yrtlmesi iin gerekli alma ortamlar hazrlar, iblm ve grevlendirmeler yapar, ibirliini salar.

Koordinatr Psikolojik Danman: Rehberlik servisi ile okul

ynetimi arasnda egdm salar. Uygulanacak rehberlik programlar ve etkinlikler hakknda retmenler kuruluna bilgi verir.

Psikolojik Danmanlar(Rehber retmen): Okuldaki

rehberlik hizmetlerinin planlanma, uygulama, deerlendirmesini yapar. Bireyi tanma etkinlikleri yrtr. Problemli ve rehberlie muhta rencilere danmanlk yapar. renci geliim dosyalar ve mezun olacak rencilerle ilgili deerlendirme raporu hazrlar.

Sosyo-Kltrel Hizmetler:
Bo zaman deerlendirme, ilgi ve yetenee gre spor, sanat vb. etkinliklere ynlendirme.

BREY SAYISINA GRE:

Bireysel veya Grupla Rehberlik: Hizmetlerin bilisel yn arlktadr. Bireysel veya Grupla Psikolojik Danma: Hizmetlerin duyusal yn arlktadr.

Etkinlie Dayal Teknikler: Psikodrama: Bireyin yaad bir problemi, grup karsnda
gerek yaamda olduu gibi canlandrmasdr. Bylece birey problemi hakknda daha ok bilinlenir. Sosyodrama: Bir grup rencinin yaad ortak bir problemle ilgili rolleri uzman bir kiinin ynetiminde canlandrlmasdr.

Snf Rehber retmenleri:

Rehberlik Ne Deildir?
Sadece sorunlu rencilere ynelik / Zorunlu bir hizmet / Bireyi disipline etme veya yarglama sreci/ Yol gsterme, birey adna karar verme/ retme-renme sreci/ Tek ynl bir iletiim sreci/ Bireye acmak/Her sorunu zen sihirli bir denek/Hizmet sresince kullanlan teknikleri ama haline getirmek REHBERLK DELDR.

Rehberliin Amac:
Bireyin kendini gerekletirmesine yardmc olmaktr. Kendini tanma, gizil glerini aa karma, frsatlar grme, evreyle uyum vb.

Dier Teknikler: Bibliyoterapi: Bireye sorunlaryla ilgili kitap okutarak kendisine

yardm salanmasdr. gr kazandrr. Toplu Dosya: eitli tekniklerle toplanan bilgilerin dzenli bir ekilde zetlenerek kaydedilmesidir.

Sorumlu olduu snfn rehberlik hizmetlerini yrtmekle grevlidir. Snfla ilgili almalarda, ibirlii yapt rehber retmene her trl yardmda bulunur. Problemi tespit edilen rencilerle ilgili olarak idare, aile ve dier retmenlerle ibirlii yapar, alma sonularn rehber retmenle birlikte toplu dosyaya iler. Etkili bir renmenin gereklemesi iin gerekli renme ortamn salar. rencilerin kiilik geliimine yardmc olur. rencilerin, alma ve renmeyi renme becerisi kazanmalarna yardmc olur. Snf rehber retmeni ve rehberlik servisine gerekli destei salar.

Dier retmenler:

KURUMLARINA GRE: Endstri, Salk, Sosyal Yardm ve Eitim alanlarnda rehberlik yaplr.

Veli Grmesi/Ev Ziyaretleri/Aile Terapisi/Sineterapi

Hazrlayan: Blent ODABAI