'Ermeniler de Trkleri kesmiti' diyerek...

ORAL ALILAR

Ermenilerin bir kesiminin o tarihlerde Erzurum ve yresinde uyguladklar vahetin, 1915 soykrm olgusunu ortadan kaldrmayacan bilmeliyiz.
Mslmanlatrlm Ermeniler Konferansn izlerken dinlediim baz ykleri kemde aktarmtm. Bu yazm nedeniyle gelen mektuplardan biri de AK Partinin iki dnem Krkkale milletvekilliini yapan Vahit Erdemden geldi. Sn. Oral, Yabanc baz namuslu tarihiler sizden ok daha insafl bu konuda. Geen hafta Erzurumda idim, biraz da oralarda Ermenilerin yapt mezalime kalem oynatmaya eliniz varabilse. Keke olmasa idi, ama bu facia balatlm ve karlkl katliama yol alm. Siyasi olarak dikte ettirilmeye allan, bilimsel olarak mutabakat salanamayan soykrm tezini siz kabul etmi grnyorsunuz. Bu Trk dmanl furyas da bir gn son bulacak.

Birok okur da mektubunda Ermeniler de Trkleri ldrdler. Bunu da grn ifadesini kullanyor. 1915 tehcirinde ldrlen Osmanl Meclis-i Mebusannda stanbul Milletvekili Kirkor Zohrabn yksn yazan Nesim Ovadya zrail, daha kapsaml yeni bir kitapla karmzda: 24 Nisan 1915, stanbul, ankr, Aya, Ankara (letiim Yaynlar). Kitap, 24 Nisan 1915te stanbulda evlerinden toplanan 250 Ermeni aydnnn akbetini anlatyor. Milletvekili, avukat, mimar, mzisyen, air, gazeteci, sanayici, tccar gibi kentin nde gelen Ermenileri, siyasi tutuklu olarak Ankarann Aya ve ankr cezaevlerine gtrlyorlar. Ardndan grup grup lm yolculuuna kartlyor.

Aslnda onlar, ormanlk, dalk kuytu yrelerde, ttihat ve Terakkiye bal Tekilat- Mahsusa eteleri tarafndan katledilmilerdi. nce rlplak soyulmular, stlerindeki deerli eya gasp edilmi, ardndan vahi yntemlerle yok edilmilerdi. Ovadyann saptamasna gre 250 Ermeni aydnndan 174 karanlk yollarda ldrlyor, 76 kii ise her eye ramen kurtulabiliyor.
Rupen Sevag Bunlardan biri de nl Ermeni airi doktor Rupen Sevag. Sevag, Lozanda tp okuyor. Zengin bir Alman ailesinin kzyla evleniyor. 1914te doktorluunu stanbulda srdrmek iin geliyor. Hibir partiye mensup deil. ada bir Osmanl insan. ttihat ve Terakkinin nde gelenleriyle de dostluu var. Kars Alman yurtta. Buna ramen ankrya yollanyor. Korunmas iin bulunduu ankrya uyarlar gnderiliyor. Serbest brakn emri bile gidiyor. Ancak hibiri kr etmiyor. Yerel ttihatlarn kurduu bir tezghla yola karlp arkadayla korkun ikencelerden geirilerek soyuluyor ve ldrlyor. Ei Alman devletinin de ttihatlarla ibirlii yapt inancyla Alman kimliini brakyor ve Ermeni olup Yanni adn alyor. Kz amiram ve olu Levon, Trkiyede babaanneleri ve dedelerinin yannda bir sre kalyorlar. Ermeniler iin koullarn ktlemesiyle Fransaya annelerinin yanna gidiyorlar. amiram 2005te bir syleide; babasnn ankrda arabacbann kzn tedavi ettiini ve iyiletirdiini anlatyor. Kz, Rupene k oluyor. Arabacba, ona Mslman olmasn ve kzyla evlenmesini neriyor. Bylece Rupenin srgn gnleri sona erecekmi. Ben evliyim, iki ocuum da var demi babam. slamiyete geersen sorun olmaz cevabn alm. Arkadalarnn evlen kurtul basklarna ramen Ben Ermeniliimi inkr edemem, karma duyduum saygy inkr edemem diyerek reddetmi. 1915 tehcirinden bir kesit. Yz binlerce Ermeni lme gnderildi. Bunlar o srada iktidar elinde bulunduran bir avu ttihat Terakki etesi ve onlarn etrafndaki kanunsuz Tekilat- Mahsusa elemanlar

gerekletirdiler. Erdeme yazdm cevapta, Trk olduumuz iin bu cinayetleri savunmak zorunda olmadmz syledim. Hseyin Nesimi Ermenilerin bir kesiminin zellikle o tarihlerde igal altndaki Erzurum ve yresinde uyguladklar vahetin, 1915 soykrm olgusunu ortadan kaldrmayacan bilmeliyiz. Sonuta yaanan; koca bir halkn, binlerce yldr yaad corafyadan srgn, katliam yoluyla bilinli bir devlet politikasyla silinii, yok edilii. O zaman da bu katliama dur diyen ve lm bile gze alan Lice Kaymakam Hseyin Nesimi gibi Trkler de vard. Onlar da atalarmz ve ecdadmz. 2105e bir yl kald. Bir vicdan muhasebesi olarak, 24 Nisanda kaybettiimiz yurttalarmz anabilir, yaplan katliam onaylamadmz dnyaya ilan edebiliriz.