Uur Mumcu _ Liberal iftlik

Kitaplar, uygarla yol gsteren klardr.

UYARI:
www.kitapsevenler.com
Kitap sevenlerin yeni buluma noktasndan herkese merhabalar...
Cehaletin yenildii, sevginin, iyiliin ve bilginin paylald yer olarak
grduumuz sitemizdeki
tum e-kitaplar, 5846 Sayl Kanun'un ilgili maddesine
istinaden, engellilerin faydalanabilmeleri amacyla
ekran okuyucu, ses sentezleyici program, konuan "Braille Not Speak", kabartma
ekran
vebenzeri yardmc aralara, uyumluolacak ekilde, "TXT","DOC" ve "HTML" gibi
formatlarda, tarayc ve OCR (optik
karakter tanma) yazlm kullanlarak, sadece grmeengelliler iin,
hazrlanmaktadr. Tumuyle ucretsiz olan sitemizdeki
e-kitaplar, "Engelli-engelsiz elele"duuncesiyle, hibir ticari ama
gzetilmeksizin, tamamen gnulluluk
esasna dayal olarak, engelli-engelsiz Yardmsever arkadalarmzn youn emei
sayesinde, grme engelli kitap sevenlerin
istifadesine sunulmaktadr. Bu e-kitaplar hibirekilde ticari amala veya
kanuna aykr olarak kullanlamaz, kullandrlamaz. Aksi kullanmdan doabilecek
tumyasalsorumluluklar kullanana aittir.
Sitemizin amac asla eser sahiplerine zarar vermek deildir.
www.kitapsevenler.com
web sitesinin amac grme engellilerin kitap okuma hak ve zgurluunu yuceltmek
ve kitap okuma alkanln pekitirmektir.
Sevginin olduu gibi, bilginin de paylaldka pekieceine inanyoruz.
Tum kitap dostlarna, grme engellilerin kitap okuyabilmeleri iin gsterdikleri
abalardan ve
yaptklar katklardan turu teekkur ediyoruz.
Bilgi paylamakla oalr.
ILGILI KANUN:
5846 Sayl Kanun'un "altnc Blum-eitli Hukumler" blumunde yeralan "EK
MADDE 11" : "ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilim ve
edebiyat eserlerinin engelliler iin uretilmi bir nushas yoksa
hibir ticar amagudulmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya
uuncu bir kii tek nusha olarak
ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu, vakf veya dernek gibi
kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri
formatlarda oaltlmas veya dun verilmesi
bu Kanunda ngrulen izinler alnmadan gerekletirilebilir."Bu nushalar hibir
ekilde satlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz ve
kullandrlamaz.
Ayrca bu nushalar uzerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin
bulundurulmas ve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur."
bu e-kitap Grme engelliler iin duzenlenmitir.
Kitap taramak gerekten incelik ve beceri isteyen, zahmet verici bir itir. Ne
mutlu ki, bir grme
engellinin, duzgun taranm ve hazrlanm bir e-kitab okuyabilmesinden duyduu
sevinci paylaabilmek
tum zahmete deer. Sizler de bu mutluluu paylaabilmek iin bir kitabnz
tarayp,
kitapsevenler@gmail.com
Adresine gndermeyi ve bu isimsiz kahramanlara katlmay duunebilirsiniz.
Bu Kitaplar size gelene kadar verilen emee ve kanunlara sayg gstererek lutfen
bu aklamalar silmeyiniz.
Siz de bir grme engelliye, okuyabilecei formatlarda, bir kitap armaan
ediniz...
Teekkurler.
Ne Mutlu Bilgi iin, Bilgece yaayanlara.
Tarayan: Yaar Mutlu
e-posta kitapsevenler@gmail.com
www.kitapsevenler.com
www.yasarmutlu.com
Uur Mumcu _ Liberal iftlik
LIBERAL IFTLIK
ISBN 975-478-12W
Liberal iftlik, Uur Mumcu /11. Basm, 1994 / Kapak, Erkal Yavi / Kapak
Basks, zylmaz Matbaas / I Bask, Yayla-ck Matbaas / Cilt, Aziz-Kan
Mucellithanesi / Kitab Yaymlayan Tekin Yaynevi, Ankara Cad. No: 43 ISTANBUL
Tel: 527 69 69-512 59 84 Fax: 511 11 22
UGUR MUMCU
LIBERAL IFTLIK
Onbirinci Basm
TEKIN YAYINEVI
IINDEKILER
nsz............ ..................... ... ...
Liberal iftlik......... ........................
24 Ocak Kararlar Nasl Alnd?..................
Liberal Direk Teorisi ...........................
Bir Sosyal Direin teki Sosyal Direkler zerine
Tahakkumu ....................................
24 Ocak Hur Teebbus Banker ve Banka Bayram......
Arabn Tersi Para .......... .....................
Eski Milletvekili Zuhtu Komunizm Yoluyla Para
Kazanyor ....................................
Enver Bey Komunizme Kar.....................
Solculuk Geliiyor.......... .....................
Kira Szlemesi ... ...........................
Tren........ .......... .....................
Bir Kara Mizah rnei ... ... ,.................
NSZ
GIRIS SERBEST...
Bir gun gazeteci dostum Ahmet Tan ile konuuyordum. Konu, serbest piyasa
ekonomisiydi. Ben, ekonominin pek de serbest olmadn anlatyor, siyasette
liberalliin ise hi sz konusu edilemeyeceini -syluyordum.
-
Tan, yorumunu yapt
Ekonomi serbest, siyaset reko-romen!
Gunumuze denk duen en uygun tanm buydu.
Muhafazakrlk, muhafaza ve kr hecelerinden oluuyordu, zal, ^al hecesi
ile bitiyordu. Mu hafazakr ile zal' altalta yazp, son heceleri
ayryorduk, kr-al kyordu. Milliyeti ve muhafazakr duzenimizin zeti bu
iki hecede saklyd sanki.
Guleriz alanacak halimize derler ya; ite alanacak halimize biraz da gulmek
istedim. Bu kitap bu aba ile olutu.
Ekonomide serbesttik; siyasette greko-romen. Ama hep tu oluyorduk, tu..
Gelin hep beraber u Liberal iftliin kapsn tklatalm.
Buyurun girin...
7
LIBERAL IFTLIK
Topra bol olsun, George Orwell iyi adamd. Yazdr birok kitap arasnda
Hayvan iftlii adl kitab ok geni bir ilgi grmutur. Orwell, bu kitabnda
komunist ihtilallerle grgrn gemi; geerken de birok konuyu da iyice
eletirmiti.
Geenlerde bana Londra'dan buyuk bir zarf geldi. hayrola diye duundum ne bu
byle?.. Zarf anca ne greyim, ingilizce bir vasiyetname.. Altndaki imzaya
baktm. George Orwell.. Hayretle okumaya baladm.
Aaaa ustume iyilik salk. Orwell, unlu Hayvar* iftlii ile birlikte
Liberal iftlik adl bir kitap daha yazm, ancak bu kitabn lumunden sonra
yaynlanmasn istiyormu.. Iyi ho da bu Orwell'in hm, akrabas, usulu,
furuu, uuncu dereceden akrabas yok mu ki, bu vasiyetname bana geliyor. Ald m
beni bir merak?
Neyse, sonra ii zduk. Londra'daki noter'de Kbrsl bir soydamz
alyormu, bu vasiyetname eline gemi, doru bana yollam. Bu da bizim
rgutumuz, devrimci-okuyucu rgutu ksa ad dev-ok-r.. bir de kuucuk not
dumu:
Bu tarihten nce liberal kapitalizm geliirse ibu kitap yayn tarihinden be
yl nce de yaynlanabilir
Kbrsl okuyucumda byle duunmu ve Orwell'in vasiyetnamesi ile birlikte
Liberal iftlik adl kitabn da postalayvermi.
Hadi gelin birlikte okuyalm:
Mr. Jones, o gun her zamankinden daha sarhotu. Gece ikiyi yine fazla
karmt. Mr. Jones'in horultular ahrn d kapsnda duyulmaya balamt.
Evet artk iftlikte yaayan hayvanlar artk gizli toplantlarn
yapabilirlerdi.
9
Toplantya ilk kez gelenler kpeklerdi. Kpekler, keskin burunlar nedeniyle,
olacaklar nceden sezen yaratklard. iftliin duzeninde deiiklik olacan
sezmiler, bundan sonra kime kpeklik yapacaklarn belirleyip imdiden kuyruk
sallamaya bile balamlard. Onlarda ki bu deiiklii ilk farkeden domuzlar
olmutu. Domuzlar, oldum ojas, olacaklar bilirler, ancak domuzluklarndan hi
ses karmazlard.
Kpekler, hemen gelip yerlerini almlard. Daha sonra iki horoz sallana sallana
gelip oturmulard. Horozlar, erken ten hemcinslerinin bana neler
gelebileceini ok iyi bilirlerdi. Bu yuzden seslerini olur olmaz karmazlar,,
komu horozlar ttukten birka saniye sonra uuuri-uuuu diye usuldan
mrldanarak terlerdi.
Bu iki horoz, geri horozluun da kar ilevini pek yurutemezlerdi ama ierde
tavuklara kar horozluk yapmaktan da hi geri kalmazlard. Daha dorusu,
darya kar yapmadklar horozluu ierde yaparlard. Her horozun kendi
pluunde tmesi gerektiine en ok bu iki horoz inanrd.
Horozlarn ahra girdiini gren Boxer ve Clover adl atlar da yava yava
ahrn kapsna doru ilerlemeye balamlard. Boxer kr att, Clover de
tersine koyu renkliydi. Bu iki at, hep yanyana beraber dolarlard. Boxer,
hemen hemen her konuda Clover'e danr, Clover de ona abi derdi. Sanki,
Clover, Boxer'in mustear ya da danmanyd. Ikisinin yedii arpa hi ayr
gitmezdi.
Ahra, atlardan heSnen sonra Benjamin adl eek de admn atyordu. Benjamin
yalnz eek deil eek-olu eekti. Ailesine son derece dukundu. Ancak
kendisine bakmayacak kadar tenbel ve arkanlyd. Benja-min'in butun inad,
kuyruundayd. Pek kuyruk sallamak istemezdi, niin? diye soranlara,
Eekliin erefi vardr, ben kpekler gibi olur olmaz kuyruk sallamam derdi.
Benjamin, eekolueekliin manevi ahsiyetine bylesine dukundu. Bu tenbel,
bu arkanl eek de sonunda hareket gununun gelip, attn anlamt. Her
zamanki aksi yuzu ile ahra girdi ve atlarn hemen yannda ye-
10
rini ald. Kendisini bildi bileli attan inip eee binmek szune ierler, her
zaman atlardan daha dayankl olduunu anlatacak frsat arard.
Daha sonra u kedi karanlk avluyu delen gzleri ile dikkat ekip, kuuk
mrltlarla, kpeklerin oturduklar yere doru yaklatlar. Sonra kpeklerle
kediler arasnda selamlamalar balad. Onlar, insanlarn nunde duman
grunurlerdi aslnda dosttular. Kpekler, kedilerin saldrgan, kediler de
kpeklerin uysal turleri deil miydi?
Insanolunun sokak kedileri ile ev kedileri arasnda yaratt snf ayrm,
kediler ile kpekler arasnda hi sz konusu deildi. Bu yuzden iftlik
sahibinin verdii cierle geinen kediler ile yemek art kemikleri syran
kpekler arasnda kanlmaz bir snf sava olduunu kimse ileri suremezdi.
Kedi ve kpekler, kediler gibi mrldanan, kpekler gibi hrlayan insanlar
grduke, kendi kediliklerinden ve kpekliklerinden onur duyarlar; kendi
aralarndaki tartmalarda insanoluinsan diye sverlerdi.
Domuzlar, o toplant iin koyunlara fener gndermeyi duunmemilerdi. Onlar
nasl olsa, kim nde yururse, onun peinden gitmeyi uygun gren bir anlaya
sahiptiler. Toplant iin ineklere de haber salnmt. Horozlar toplantda
hazr bulunduundan ayrca tavuklar iin bir ar yaplmamt. Zaten
tavuklarn, o gune kadar seme ve seilme hakk da yoktu. Tavuklar, fol yok
yumurta yokken, hi nemsenmez, nune gelince kt, kt.diye kovalanrlard.
Ancak ne zaman yumurta kapya gelirse, insanofu, tavuklarn mabadlarna gz
dikerdi. Tavuklar, bu kadar nankrlue elbette layk deillerdi. Onlar da
iftlikteki yeni duzende yerlerini alacaklard.
Toplantda tavuklar horozlar temsil edeceklerdi.
Herkes yerini aldktan sonra buyuk reis olarak bilinen domuz, hur hayvanlar
diye sze balad.
Hur hayvanlar diye konumam yadrgayabilirsiniz. Yadrgamayn, unku yaknda
hur olacaz. Hep birlikte hur olacaz, unku buna layz. Bugune kadar, bu
iftlikte alnan kararlar, hep tepeden inme yntemlerle
11
X
olmutur. Bir iftlik ekonomisi byle ynetilmez. Hayvan-lararas serbest
rekabet duzeni kurulmazsa iftlik ok. ksa surede bizleri besleyemez hale
gelecektin
Bunca yl yaadm, bu gerei artk gruyorum. iftlik sahibi Mr. Jones'in
iftlik ekonomisine mudahalesi ktu sonular vermitir. Simdi yapacamz i,
iftlikte liberal duzeni kurmaktr.
Konumann bu yerinde hav.. diye bir ses duyuldu. Bu ses kpeklerden gelmiti.
Buyuk reis konumasn keserek sordu:
Ne var? Kpekler koro halinde:
Kemik kokusu aldk da... dediler.
Buyuk reis domuz ha yle mi? diye mrldand. Sonra devam etti:
Hur kpekler, yaknda ne kemikler yalayacaksnz, ne kemikler...
Buyuk Reis Domuz, boazn temizleyerek yle rahat bir nefes ald ve
konumasna kald yerden devam etti:
Hur hayvan kardelerim, nasl bir ey bu surduunuz hayat? Tamamen kapal
ekonomi. rettiinizi satamyorsunuz, yukardan gelen emirlerle ekonomiye
mudahale ediliyor. Onun iin a ve sefil bir hayat surduruyorsunuz. Hereyi siz
uretirsiniz. Ancak uretilen bunca ey, burokratik engellerle arur edilir.
Ingiltere'de bir hayvan bir yana daha gelmeden hayattan umudu keser. unku,
hur teebbus inancndan yoksundur. Olmaz byle ey. Bu bizler iin bir yazg
deildir, unku Ingiltere'nin topraklar verimli, iklimi elverilidir. Ekonomiye
mudahale edilmezse, herey tkr-tkr iler. Grunmez bir el ekonomiyi ynetir,
bizler de rahat bir hayat sureriz.
Sorarm sizlere, niin komu iftliklere urettiklerimizi biz kendimiz
satmyoruz? Atalarmz bo yere ingiliz atnn lumu arpadan olsun dememiler.
Arpa fiyatlar serbest braklsa, biz uretilen butun arpalar komu iftliklere
rahata satarz. Ama sattrmyorlar. Evet hur hayvanlar, hur olmas gereken
hayvanlar; atlar, eekler, koyunlar, kuzular, keiler kediler, kpekler,
kazlar, rdek-
12
ler, anlar, serbest rekabet duzeni iinde bir araya gelip, urunlerimizi kendimiz
pazarlatalm. Bunun iin tek bir dumanmz var, biliyorsunuz: Insanolu.. Bu
insanlarn hepsi analarndan lk sut imilerdir; biz i sut imiiz. ,
Artk bak kemie dayand; ben kendi hesabma, gelecekten birey beklemiyorum.
Oniki yandaym, drt yuzden fazla domuz yavrusu dunyaya getirdim, onlara
analk ettim. Surada, numde oturan gen domuzlar, sonunuz ne olacak elbette
biliyorsunuz? Bak altnda can vereceksiniz. Etiniz para bile etmeyecek.
yleyse hur hayvanlar, hur olmas gereken hayvanlar, buyukbalar, orta
buyuklukteki hayvanlar, kendimiz iin yarnlar iin
bir araya gelelim.
Konuma gereken etkiyi gstermiti. At atln, eek eekliini, inek
inekliini, kuz kuzluunu anlamaya balamt. Koyunlar iin deien
birey yoktu, nasl olsa, bu duzende de birbaka duzende de kendi ayaklarndan
aslacaklard, ne deiirdi ki? Insanolunun duzeninden ne grmulerdi ki,
hayvanolunun serbest rekabet duzeninden kendileri iin umutlu gelecek
beklesinler? Eek iin konu hi de yle deildi. Eek. olup, bitenleri
anlyordu, anlyordu ama bu iin nculuunun atlara deil de niin bir domuza
dutuune aryordu. Geri Mr. Jones, atlar hep elinin altnda tutuyordu, bu
yuzden atlarn rgutlenme abolarna ayracak zamanlar da yoktu; ama yine de bu
onurlu, bu gungrmu eek, Kratn bu ileri rgutlenmesini bekliyordu.
Kervanlarn ban eek ekerdi, ancak >eek burada alakgnulluluk gsterip,
nculuu atlara brakmt. Domuzlara ne oluyordu? Horozlara gelince, i biraz
deiiyordu. Horozlar, domuzlarn bu iin nculuunu almalarna biraz ierlemi-
lerdi. Sabahlar kendilerinden sorulurdu, gunein douunun terek tebli grevi,
doa tarafndan, dorudan doruya kendilerine verilmiti. Bu yuzden teki
hayvanlar serbest rekabet duzeni iin uyandrma grevi. de kendilerine
dumeliydi.
Bu konu domuzlar arasnda konuulmam deildi.
13
Horozlarn ilevi elbette biliniyordu. Horozlarn ncu grevini kim
yadsyabilirdi? Ama hayvanlar, sabahn alacakaranlnda kendilerini uyandran
ve tavuklar cinsel tahakkum altnda tutan horozlardan pek holanmyorlard.
Belki doru horozlar, tavuklar uzerindeki ka-ytsz-koulsuz egemenlikleri
nedeniyle kskanyorlard ama sonu deimiyordu: Horozlar, rtkan
saylrlard, asl nemli ilev, domuzlara dumeliydi.
Buyuk Reis Domuz, konumasnn yaratt etkiden honut olarak babacan tavrla
sesini alaltarak konumasn surdurdu:
Dun gece bir du grdum, size bu duu anlatmak istiyorum; duu tumuyle
anlatamam; gucum yetmez. Yalnzca unu syleyeyim: Insanolunun dunyadan
silindiini gsteren bir dutu bu. yle bir du ki, dunyada her-ey serbest,
herey pazarla bal, hi mudahale yok, hi enge! yok. Kuuk bir domuzken
mrldandm bir ark, dun tumuyle belleimde canlanverdi. Sesim kart
biliyorsunuz, hem gur sesli horozlarn yannda ark sylemek de bana dumez ama
ben bir balang yapaym, sonra hep birlikte syleyelim u arky.
Eek anrd, atlar kinedi, kpekler havlad, kediler miyavlad. Akort tamamd.
nce Buyuk Reis Domuz-, arkasndan da butun hayvanlar hep birlikte sylemeye
baladlar:
Ingiltere'nin hayvanlar, Irlanda'nn, Ingiltere'nin
Tum hayvanlar yedi iklimin, her ulkenin
Nurlu ufuklara ynelin.
Su mutlu haberlere kulak verin.
Er ge gelecektir o gunler
Mudahalenin kalkt gunler
Ingiltere'nin bereketli topraklarnda ortk
Yalnz serbest ve liberal hayvanlar konuacaktr o
gun Sarknn nakarat blumu, daha hzl bir tempo Ile sylenmekteydi:
Liberal hayvan vay vay vay Liberal duzen hay hay hay
14
Bu gruntuye uyanan Mr. Jones, ne olduunu armt, duvardaki tufeini alarak
ahra doru ate etti. Liberal hayvanlar seslerini kesip, susmulard.
*
Bu konumay yapan Buyuk Reis Domuz bir gece gelecekte olacaklarn mutluluu
iinde hayata gzlerini kapayverdi.
Buyuk Reis'in lumunden sonra iftlikteki liberal duzen iin yaplan
rgutlenmeleri iki erkek ve gen domuz ustlendiler. Bunlardan birinin ad
Kartopu, tekinin de Napolyon'du. Domuzlarn iinde en etkin olan ise Cav-
cav'd. Cavcav buyuk bir demogogdu; kendi kusurlarn allayp, pullar, sanki
bunlar kendisinin birer huneriymi gibi yuttururdu. Cavcav, iftlik sahibi Mr.
Jones'in ok sevdii bir domuzdu. Cavcav, Mr. Jones tarafndan, bir ara, uzak
bir iftlie de gnderilmi, burada grgu ve bilgi artrdktan sonra geri
gelmiti. Dorusu, domuzlar arasnda en bililisi ve hunerlisi oydu.
Cavcav'n ban ektii toplantlarda serbest rekabet duzeninin erdemlerini
birbir anlatyordu. Cavcav'n bir guluu vard. O da Musa adl bir baka
domuzun yapt konumalard. Musa u gruu savunuyordu: Butun hayvanlar,
ldukten sonra lokumya diye bir yere gideceklerdi. Burada hibir hayvan
almayacak, hibir hayvana eziyet edilmiyecekti. Bu dunyada insanolundan en
ok eziyet gren hayvan, Lokumya'da ok rahat edecekti. Bu lumlu dunyada
efendilerinin ilerine karmann ne anlam vard? Hayvan, hayvanl
bilmeliydi.
- teki hayvanlar, bereket versin ki, Musa'nn Lokumya ile ilgili szlerini pek
ciddiye alm deillerdi. stelik Mr. Jones'e bor para veren buyuk iftlik
sahiplen, verdikleri paralar geri alamayacaklar kukusuna kaplmlard.- Mr.
Jones'in iftliinde uretilen sebze, meyve ve sutleri ucuza kaparak belki
alacaklarn bir lude guvenceye balayabilirlerdi. Hem Cavcav kendi domuzlar
deil miydi? Cavcav, gerei gibi okutup, eitmemiler
15
miydi? Mr. Jones, iftlii ynetemiyordu. Alk ve sefa-Jet iyice yaylmt.
Hareket an gelmiti. Cavcav'n rgutledii hayvan-Jar, bir iaret
bekliyorlard. Iaret, horozlarn alacakaranlkta deil akamustu tmeleriydi.
Cavcav hereyi saat tgibl kurmutu.
Akamustu uuuu-ru-uuuu sesi geldiinde butun hayvanlar, iftlikte yeni ve
liberal bir duzen kurmak iin hazrdlar; Atlar kinedi, kediler miyavlad.
rdekler ttu, onlar vzldad, kpekler havlad, danalar burdu. Ite
mudahaleci duzen gidiyor, yerine liberal duzen geliyordu. Butun hayvanlar eit
olacak ve serbestlik urunda yaracaklar, en iyi yaran en ok kazanacakt.
Cavcav byle konumam myd?
Ccvcav, nce domuzlararas bir konuma yapt hur domuzlar dedi domuz
kardelerim, ite beklediimiz gun geidi, eekler, eekolueekler, atlar,
kpekler, k-pekolukpekler, danalar, inekler, koyunlar, kuzular, arlar,
horozlar, bizleri izleyecekler, domuzolu iin zafer gunleri geldi, att.
Cavcav, teki hayvanlar iin daha nce hazrlad konumay da yapmay
unutmad:
Hayvanolu hayvanlar, hayvan kardelerim. Bugune kadar ki butun
skntlarmz, insanolu tarafndan iftliin mudahaleci bir biimde ynetilmi
olmasyd. Simdi, bu geceyarsndan sonra butun hayvanlar birbirleriyle eit
olarak yaracaklardr. Kimse kimseye horozluk etmeyecek, eeklik yapmayacak,
domuz inad ile teki hayvan kardelerini uzmeyecektir. Hayvanlarn da
almas, teki iftliklerdeki hayvan kardelerimizle butunlemeyi ama edinmi
bulunuyoruz. Kratlar, arap atlarna niin duman olsun? Bir domuz, bir baka
domuz uzerinde niin egemenlik kursun. Eek, bir baka eein yukunu niin
tasn? Ite beklediimiz gun geldi. Hayvan liberalizmi hayvanolunu nihayet
harekete geirmi bulunuyor. Butun bunlar hep hayvanlk iindir. Muhim olan
hayvanlktr.
Domuzlar nculuunde balayan liberal hayvan ihti-
16
(ali ksa surede baarya ulamt. Ingiltere'de yeni bir gun douyordu.
Ilk i. iftliin adn deitirmek oldu. Mr. Jones iftlii tabelas
skulerek yerine trenle Liberal iftlik tabelas asld.
Butun hayvanlar lgnca bir sevince kaplmlard. Evet. sonunda Buyuk Reis
domuz ile Cavcav'n dedikleri olmu, hayvanolu'nun bin yllk duu
gereklemiti.
Artk herey serbestti, horozlar serbestti, tavuklar, serbestti, eekler
serbestti, atiar, inekler, kuzler serbestti.
Liberalliin ilk gunleri anari ile balar. Bu anariyi nlemek iin ilkelerin
bir an nce saptanmasi gerekmekteydi.
Cavcav, yanna kartopu ve Napolyon'u da alarak ilkeleri saptad ve herkesin
grebilecei bir yere yazarak duzeni salad:
1 Liberal duzen hayvanolunun doasna uygun-
dur.
2 Her hayvan, eit haklara sahiptir.
3 Hibir hayvan serbest rekabetin dnda tutula-
maz. -
4 D iftliklerle temas izne baldr.
5 Bu izin erevesi iinde serbestlik esastr. Butun hayvanlar el ve gnul
birlii iinde almaya
koyuldular. Ilk i. ineklerin sutlerini samak olmutu. Bu i de domuzlara
dutu. Sutlerin nasl salacam, domuzlar, o mudahaleci gunlerde uzaktan
uzaa gzlerlerdi. Bu yuzden pek guluk de kmad. Hayvanlardan biri sordu:
Bu sutu ne yapacaz?
Tavuklardan biri gk, gg, gg diye u kez sz alp, sonunda:
M. Jones, ara sra bizim yemimize sut katard, dedi. Horozlar, subaha kar
giritikleri cinsel eylem sonunda olduka yorgun dumulerdi. Noter durustluu
ile tavuklar onayladlar:
uuuu, ru, u, doru, byle olurdu
17
F. : 2
Napolyon sut kovalarnn banda gunun anlam ve nemini belirten ksa ve zlu
bir konuma yaparak:
Sute haram katmamak gerekir. Sonra bizlere, insanolunun kendi arasnda sk
sk kulland sutubozuk sfatn uygun grurler. Sutun kimler tarafndan
kullanlacan serbest piyata ekonomisinin grunmez eli kararlatrr. Bizler
bunun iin bir araya gelmi deil miyiz? Simdi hep beraber ayrlara.
Butun hayvanlar, akllar sut de kalmakla beraber, liberallik uruna zveriye
katlanmak gereini de duunerek Napolyon'un gsterdii ayrlara doru turku
syleyerek komaya baladlar.
O akam sut ortadan kaybolmutu. Hayvanolu'nun duzeni salayacak o grunmez
eli, sutu de yokedivermi-ti.
**
Ilk gunlerde butun hayvanlar, domuzlarn ynetiminde gerekten ok almlar,
ok verimli hasat elde etmilerdi. Keyiflerine bir diyecek yoktu. Ite hayvanlk
diye buna denirdi, aralarnda tam bir dayanma balamt. Geri domuzlar,
teki hayvanlara gre biraz daha ay-rcalklym gibi grunuyorlard ama,
olsun, bu yeni ynetimin zolrunlu sonularndan, biriydi. Zamanla serbest
rekabet balayacak, verim daha da artacak, sonra da bu ayrcalklar birer birer
kalkacakt.
Eek bu konuda biraz kukuluydu. Boxer ve Clover adl atlar da zaman zaman
kukulanmyor deillerdi hani. Fakat, nemli olan hayvan cinsiydi, hayvanlkt.
Bu yuzden daha derin duuncelere dalmyorlard. Boxer, bunun bir gei dnemi
olduunu, sonunda aha kalkacan biliyor, bu gunlerin zlemi ile yanp,
tutuuyordu. At, yarlarda ancak atlarla atba olurdu, domuzlar yara yolun
yarsnda balarlarsa bu adaletsizlik olmaz myd?
Cavcav, bir gun butun hayvanlar toplad. Yanna. Kartopu ve Napolyon'u da ald.
Hur hayvanlar, ilk iimiz uretimi artrmaktr. Bunun
18
iin seferberlie giriyoruz. iftlii yeni batan rgutlemek iin yeni kararlar
karacaz. Ilk iimiz, butun uretim ve tuketimi, bir merkeze balamaklfr. Bu
grevi hur hayvanlk ideolojisine inanm bir arkadama veriyorum.
Butun hayvanlar bu konumay lgnca alkladlar. Eek Benjamin bu grevin
yine bir domuza verileceini duunuyordu. Horozlar ve atlar, grevin kendilerine
verilecei yolunda umutlar da beslemilerdi. Cavcav devam etti:
Bu gu ii sizin adnza domuz arkadamz Tom'a veriyoruz.
Butun hayvanlar aknlk iindeydiler. Tom, sessiz-sedasz bir domuzdu. Iten
pazarlklyd. Tehlikeli gunlerde hi ama hi ortalklarda grunmezdi. Yakn
arkadalar, Tom'un baka iftliklerde, arkadalarnn yemeklerini ardn
sylerlerdi. Eek Benjamin ah benim eekliim dedi. Niin bu ite nculuk
almamt? imdi dedi kendi kendine Mr. Jones gitti, bunlar geldi.. Fakav
yine de sesini karmad. Kendi kendine bir protesto yolu bujprak, kuyruunu
sallamadan yurudu, gitti.
Tom, ksa surede butun yasalar, kararlar, teblileri hazrlad. Bu kararlarn
arasnda bir tanesi ok ilgi ekiciydi. Karara gre tavuklar ikiye
ayrlmlard. Gunde be yumurta yumurtlayan tavuklar, bir buyuk rgutte
toplanyor, yumurtalarn teki iftliklere sat bu tavuklara braklyordu.
Gunde drt yumurtadan az yumurtlayan tavuklar, baka iftliklere yumurta
satamazlard; sa-tacaklarsa, bu yumurtalar, gunde be yumurta yumurtlayan
tavuklara verecekler, bu tavuklar, horozlar aracl ile yumurtalarn d
iftliklere pazarlatacaklard. Yani, bir ksm tavuklar, bir ksm tavuklara
komisyon deyeceklerdi.
Horozlardan biri bunun neresi serbest rekabet diyecek oldu ki, Cavcav, butun
domuzluunu kullanarak, bu horoz evresindeki butun cilveli tavuklar baka
horozlarn kumesine yollayverdi. Ayrca bu horozun yeminin
19
kesilmesi iin kesin emir verdi. Hibir horozun gzunun yana baklmazd.
Domuza kar horozluk da yaplmazd; serbest rekabet duzeni tam anlamyla
yuruyordu, arada byle kuuk sorunlar kabilirdi. Bu sorunlar da anlamayla
zulurdu.
Cavcav ile Tom'un yaptklar ikili grumeden sonra bir baka kural daha
saptand. Bu kurala gre, komu iftliklere meyve, sebze, sut ve yumurta satan
hayvanlara, yaptklar sat orannda yem verilecekti.
Bu iteki ilk bityeniini yine arbal, onurlu eek Benjamin farketti.
Benjamin yuk hayvanyd, elbette tamaclk ilerinde kullanlacakt. Benjamin,
bu ilerdeki dalavereyi tamaclk yaparken anlamt. Tamaclk yapmasna
tamaclk yapacakt, bir diyecei yoktu, ama domuza alet olmak eeklie
sar myd? Hayr.
Domuzlardan biri, sk sk srtna bir uval yerletiriyor, sonra kuyruk ksmna
bir tepik atp dahaaa diye onu komu iftliklere gnderiyordu. Komu
iftliklerdeki hayvanlar, kendilerinden daha nce bu yeni duzene girmilerdi, bu
konularda olduka deney sahibi olacak zaman da bulmulard. Benjamin komu
iftliklerde lutfen durur musunuz diyen kibar bir domuz ile karlayordu.
Benjamin, kendi iftliinde, yllardr insanlardan oha, u gibi emredici
salarla karlamt. Bu yuzden lutfen szu kendisine hoaf kab yalamak
kadar ho geliyordu.
Merak bu ya; gidip gelirken srtndaki uvaln iinde ne olduunu aniamak
istedi. Syle hafife eilerek uval yere duurdu. Sonra ba ile uvaln iini
yle yoklad, ama, uvaln ii ot ve gubre doluydu. Oysa uvahn ustunde erik,
kiraz ve eftali yazlyd. Demek, bu domuzlar, ya sebze yerine uyala gubre
yerletiriyorlar. Sonra da meyve sattk diye iftlik ynetiminden yiyecek
alyorlcrd.
Benjamin, bu olay, gidip doru Cavcav'a anlatsa olayn sorumlular
cezalandrlr myd? Dorusu buydu. Hereyi Cavcav'a anlatacakt. It iti
srmazd ama domuz
20
domuzu belki cezalandrrd. Butun bu deiiklikler hep domuzlar iin mi
yaplmt? Hayr. Eekler, atlar, kpekler, kediler, tavuklar, horozlar,
koyunlar ve kuzular, hep birlikte, hayvan hayvana, serbeste yarp, iftlii
ynetmeyecekler miydi?
Benjamin, trsa kalkp soluk solua Cavcav'a geldi.
Domuz karde, domuz karde dedi. Domuzlarn yapt hayvanla smaz, bu
dupeduz insanlktr.
Cavcav, ok sakindi. Benjamin'i yattrd. Dur dedi, nce terini ileyim,
sonra anlat. Benjamin nce anrd:
aaaaa - iiiii, aaaa - iiiiii
Benjamin anrdka Cavcav aman sus, aman sus, diye kouturuyordu.
Benjamin yatnca Cavcav anlat bana eek karde ne oldu diye konumay at.
Benjamin anlatt, srtna yerletirilen uvallardan, uvallarn iinden kan
gubreden, ottan bir bir sz etti.
Benjamin anlattka Cavcav da huzunle ban sallyor, tane tane anr
diyordu.
Benjamin kendi kendine domuz ama iinde eek yurei tayor diye duunerek
alak sesle anryordu.
Kuyruunu dik tutarak tok bir sesle anrd:
Bir daha byle yuk tamam.
Cavcav bilinli bir domuzdu, hi hr ksn istemezdi:
Tabii dedi, eek karde, ne kadar da haklsn. Onurlu eek Benjamin bu srr
Boxer ve Clver'e de
amay duundu. Atlarn da tpk eekler gibi eninde, sonunda karlar aynyd.
At arabaya koulur, eek tek bana tama ilerinde kullanlrd. Sutu
arabalar at yerine eek ile ekilmez miydi?
Bir gun Boxer ve Clover'in yolunu kesti:
Boxer meraklanmt: Ne o Benjamin hangi dada kurt ldu?
Onurlu eek Benjamin, sitemli biimde siz daha uyuyun dedi. Clover irkilmiti:
21
Eek akas yapma. dedi. Onurlu eek Benjamin hi de aka yapar gibi deildi:
Siz tadnz arabalarda ne yuk var hi merak ettiniz mi?
Boxer kineyerek:
Bana ne? dedi. Beni ilgilendirmez ki. Benjamin:
Su at gzluunu gzunden kar, at, bak neler olmu, neler.
Sonra fsldayarak tank olduu olay anlatt. Boxer ve Clover'in de akllar
karmt:
Tam domuzluk i dediler.
Evet, butun bu ilerin altnda Cavcav yatmaktayd. O iman, o ksa boylu, boynu
gsune gmulmu gibi duran, gzleri frl-frl dnen bir aya tekinden
hafife ksa domuzdu bu ileri eviren.
Boxer, Clover ve Benjamin .o gun kafa kafaya vererek bir plan yaptlar. Bundan
sonra hi renk vermeyecek ve nelerin olup, bittiini gzleyecekler, sonra bir
araya gelip, olaylar deerlendireceklerdi.
Serbest rekabet duzeni iin ortaya kan domuzlar, baka iftliklerdeki
domuzlarla birleip, teki hayvan turleri uzerinde bir yeni smuru duzeni mi
kuracaklard?
Benjamin hi kukum yok, bunlar, yabanc iftliklerdeki domuzlarla
birleiyorlar diyordu.
Onurlu eek Benjamin, iftlikte yemlenen baz kular bu ama ile bir araya
getirdi. Kular, yabanc iftliklerin uzerinde uup olanlar Benjamin'e
anlatacaklard.
Kulardan biri Benjamin'e sizde ku kadar akl yok diye takld. Bu minik bir
sereydi.
Yahu Cavcav'n savunduu bu duzen u guney iftliklerinde oktandr
iliyor...
Sonra aniatt. Domuzlarn ynetiminde bir buyuk iftlik varm; bu iftlikteki
ynetici domuzlar, baka iftliklerdeki domuzlarla iliki kurar, onlar eitli
yollarla birbirlerine balarlarm.
Benjamin'in akl iyice karmt.
22
Benjamin insanolunun gzlerine benzeyen kara gzlerini gzaklarn
kirpiklerinden tararak sordu:
Nasl balyor bu domuzlar, yoksul iftlik domuzlarn kendilerine?
Bunlar anlatan minik sere guldu :
A benim eek kafalm, dedi. Sende hi genel kultur yok mu?
Ingiltere'de iki buyuk iftlik varm. Bu iftliklerin birinde atlarn
nderliinde bir ihtilal olmu ve horseizm diye bir sistem kurulmu. Bir baka
iftlikte de pigizm diye bir baka sistem yerletirilmi. Pigizm ile Horseizm
arasnda buyuk kavgalar yaanm. Herey buradan kay-naklanrm.
Minik sere kubak byle grunuyor dedi.
evredeki iftliklerin bir ksm horseizme bir ksm da pigizm'e daha yakn
olmular.
Domuzlarn ynetimindeki iftlik, teki iftlikler ile iliki kurarak, bu
iftliklerde kendilerine bal domuzlarn ynetimi ele almalarn istermi.
Atlarn ynetimindeki iftlikte ise tam bunun tersi duunulurmu, ille de
derlermi, bize bal atlar ynetime gelmeli. Iki buyuk iftlik, kendi
aralarnda byle kaprlarm.
Atlarn ynetimindeki iftlikte genellikle kart atlar y-netimdeymi, bu yuzden
mi, bilinmez, baka iftliklerde atlarla deil hep taylarla ilgi kurup, onlar
saflarna ekmeye alrlarm.
Domuzlarn ynetimindeki iftlikte yle bir yntem geerliymi, iftlik
ynetimindeki domuzlar, yabanc iftliklerdeki domuzlar desteklerler, sonra
bor verir gibi her turlu gereksinmelerini karlarlar, daha sonra da bu
borlar geri isterlermi. Bu borlar geri verilmeyince de kuuk iftliklere
dilediklerini yaptrrlarm.
Hele kuuk iftlikler. Horseizm'in iktidarda olduu iftliklere yaknsalar, o
zaman, bu iftliklere daha ok nem verirlermi...
Onurlu eek Benjamin hibir ey anlamamt, hayretle sordu:
Niin?
23
Pigiam, horseizm'in iftliini, kuuk iftlikler aracl ile gzetir,
buralarda ne olur, ne biter, adm adm izler.
Benjamin armt.
Ah benim eek kafam, diye sylendi.
Bu arbal, gungrmu, onurlu eek butun duyduklarn Boxer ve Clover adl
atlara anlatt. Boxer itiraz etti:
Onlar kou at, biz ise yuk iinde kullanlyoruz. Ilevlerimiz ayr.
Benjamin feylozofa:
Ilev turu deitirmez, diye yorum yaptr. Clover'in de akl iyice karmt.
t Yani dedi domuzlar, hayvanlk adna deil de yalnzca iftlikleraras
domuzluk uruna m bizleri bu ilere ynelttiler?
Benjamin:
Evet, ne sandn? diye yant verdi. Olan bu. Clover usteledi:
Herey serbest olmayacak m? Hepimiz zgurce yarmayacak myz?
Benjamin:
Hayr, butun olanlar domuzlara yarayacak, bizleri de kullanacaklar dedi. Hem
de eek gibi.
*
Benjamin, ok gemeden butun bu ilerin domuz-lararas bir rgut eliyle
duzenlendiini rendi.
Horozlar da iin iyuzunu rendiler. Fakat horozlarn bir ksm bu meraklarn
canlar ile dediler. Cavcav sabahlar eskisinden daha da tiz bir sesle ten
horozlardan ikisini artk kartlatlar diye kestiriverdi. Boxer ve Clover de
ok gemeden dolap beygirlii grevlerine atandlar.
Horozlarn sesleri kesilince, sabah ile geceyars birbirine kart.
Taylardan birka Boxer ve Clover'in brakt ilere alndlar.
24
Onurlu eek Benjamin'e gelince, bir gece iftliin arka kapsnda kpek ve
kedilerle konuurken yakalanp ahrn bir kesine kapatld.
Kpeklere gelince...
Bunlarn bir ksm domuz takliti yaparak domuzlarn arasna kart. Cavcav, ne
zaman bu konu alsa bunlar bizim aramza karamazlar. Bakmayn domuz taklt
yaptklarna yine kpeklik yapyorlar, eskiden kendi adlarna havlyorlard,
imdi bizim admza diye boburlen-mekten kendini alamaz...
George Orwell'in ykusu burada bitmiyor tabu. ykunun sonras ok kark.
Iyisi mi biz burada keselim.
Ne ermi adamm u Orwell? Muneccim tatls m yemi ne?
25
24 OCAK KARARLARI NASIL AUNDI?
Son bamsz musluman Turk devletini uurumun "kenarndan ekip kurtaran
kararlar nasl alnd?
Bu konuda eitli sylentiler dolap, durmaktadr. Dorusu bu ya; kimse henuz
24 Ocak kararlarnn nasl alndn renmi deildir. Ben kendi hesabma ok
altm ona sor, buna sor., yok; kimse iin asln doru-durust bilmiyor.
Suleyman Bey'e soruyorsunuz:
ardm bir gun Turgut'u, al eline kt kalem yaz, dedim, yazd, uygula
dedim, uygulad...
Turgut Bey'e soruyorsunuz, o'ndaki hava baka turlu:
Abi, dedim, byle olmaz, ne olmaz dedi. o olmaz abi dedim. Abine balatma
dedi. steledim, abi dedim olmaz, olmazsa sen yap dedi. Ben yaptm. Hadise
budur.
Adnan Baer Bey ise bambaka bir yku anlatyor:
Ben bir program hazrlamtm. Turgut grmu, verir misin? dedi. Veririm
dedim. Ald kopye ekti. O gunlerde kendisi ile ok sk-fkydk. ben dedi,
bu program, sk para politikas olarak sunuyorum, eh. madem bu
kadarjstiyorsun, sun bari, dedim. Sundu. 24 Ocak kararlarnn patenti bana
aittir...
Ben kan kurasym? Bunlar yutar mym? Yutmam. Gerek ykuyu oturup yazdm.
Okuyun lutfen:
Yamurlu bir gundu.
O gun akam Ankara'ya ok erken kmutu. Memurlar, yorgun yuzleri ile
Babakanln nundeki dner kapdan birbir kyorlard.
26
Gunduzler gecelere, geceler, gunduzlere gebeydi. Erken basan karanlk yorgun
yuzlerde kaskat bir karamsarlk yaratmt.
Kap dnuyordu.
Insanlar, kapdan birer ikier kyorlard. Bugunun, herhangi bir gunden ne
fark vard? Hi, dun nceki gunden farkl myd? Yine hi.
Ayn saatlerde, Ankara'nn bir baka semtindeki Maliye Bakanl'nda da klar
birer birer snuyor, hademeler, yorgun burokratlarn tablalarda braktklar
izmaritleri topladktan sonra evlerine doru yola koyuluyorlard.
Ne umur grmu bir binayd bu Maliye Bakanl. IMF heyeti, ilk kez Maliye
Bakanl'na admn attnda, heyet bakan usulca bakann kulana eilmi
yapacamz ilk yardm ile bu binay onarrsnz demiti.
Heyet bakannn Turkiye'de grduu ikinci bina buydu. Bakann grduu birinci
bina Ankara Oteli'ydi. Otel de o gun sular akmyordu, elektrikler de kesilmiti.
Heyet bakan otelin hangi irket tarafndan iletildiini sordu. Emekli
Sand yantn alnca, demek dedi. oteli emekliler ynettii iin byle
oluyor.. Heyet bakan, otelden kp, tarihi Maliye Bakanl binasn
grunce, tamam dedi, yardmlara nce binalardan balamak
gerek..
IMF fonundan eskimi bakanlk binalar iin ekilen paraya, o gunden sonra zel
ekme hakk denilmiti.
Maliye Bakanl'nn tarihi binasnda da bakan, bir aa bir yukar
dolayordu. Beyefendi, bugun erken kma, telefonumu bekle demiti. Acaba
seim blgesinden yeni bir mebus transferi mi sz konusuydu? Bilemezdi ki,
nereden bilsin?
Bu bakanlk kendisini gerekten ok bunaltmt. Maliye hi de ilgi duyduu bir
alan deildi. Bandan beri bu ie pek snamamt.
Beyefendi kendisini eve ardnda, dorusu bu ya, Maliye Bakanln hi
beklemiyordu. Bakanlk nerisi gelince nce biraz mrn-krn edecek gibi
olduysa da sonra
27
ollah yardmcmz olsun diye neriyi hemen kabul edt-vermiti. Iyi, ho da
nasl kacakt, iin iinden?
kard canm...
Bakanlk muavirlerden birinin halasnn kz daysnn olu ile eviiydi.
24 Ocak kararlan ite bu akrabalk ilikisine dayanmaktayd: ge! dedi
emmiolu, gel
Emmiolu geldi.
Patron beni bakan yapt, ben de seni mustear yaptm, yarn akama kadar
bireyler hazrla da ne yapacamz kararlatralm.
Emmiolu o gece bir yemee arlyd. Yemekten saat II sularnda ayrld. Evde
yarm saat kadar altktan sonra raporunu hazrlad.
24 Ocak kararlarnn ilk tasla ite bu rapordur. Bakann halasnn kz,
mustearn daysnn olu ile evlenmemi olsayd, hi uphesiz, 24 Ocak
kararlar olmayacak ve son musluman Turk devleti ok buyuk bir tehlike ile
kar karya kalacakt.
Gerek bakan gerek mustear, aslen Aydnldrlar, bu yuzden bakan mustearna
ksa kes, aydn havas olsun demi, bakann bu ricas uzerine rapor ksa
tutulmutu.
Rapor, beyefendi tarafndan da okunmutu. Beyefendi, bir de yabanc uzmanlarla
konualm demi, uzmanlar, babakanlk konutunda yemee arlmlard.
Yemekte ayva kompostosuna sra geldiinde beyefendi, Zarp adl yabanc uzmana
sormutu :
Havalar nasl?
Iyidir, iyi.
Verirler mi?
Verirler..
Eyi midir?
Zarp, iyi midir? biimindeki konumadan birey anlamam, her yabanc gibi
gulerek ban sallamt.
IMF sorunu bu anlaml konuma ile zulmutu. Kredi alacaklard, hava
elveriliydi.
Beyefendi'nin morali duzelmiti. Ertesi gun duzen-
28
ledii basn toplantsnda bir gazetecinin IMF'den ne haber diye biten
munasebetsiz sorusuna, gulerek u
yant vermiti:
Demokraside are, IMF'de para tukenmez. i yedik de gammz m ard.
Pilavdan dnenin ga krlsn.. IMF'in bizden para esirgemesi fevkalde
ayptr...
Beyefendinin bu konumay yapt sralarda o tarihi Maliye Bakanlnn
telefonu ac ac alyordu.
Hattn bur ucundaki IMF Turkiye masas efi Charles Woodward'du. demeli
aryordu. Telefonu Ay-dn'l bakan at.
Woodward, Bakana:
How do you do... diyor, telefondaki parazitler nedeniyle bu konuma yatt,
uyudu gibi anlalyordu. Bakan bundan bir anlam karamad.
Gensoru mu. o uyudu., diye konumay, daha dorusu paraziti yantlamaya
alt.
Sonra anlald, gelmek istiyormu, bir aynz iebilir miyim? diyormu.
Bakcn aya da zam gelecek ama diye mrldandktan sonra gel efendim, gel
diye iten bir tavr taknd.
Bakan ho-sohbet bir adamd. Eski solculardan tandklar da vard. Arasra,
bunlar grunce gel bakalm komunist der, ayak ustu de olsa solcu dostlaryla
sohbet
-ederdi.
Bir gun, bu eski solcu dostlarndan biri yahu demiti, bu Woodward'i iyi
tanrm, bu adam otoriter rejimlerden yanadr. Zaten soyad da bu anlama gelir.
O eski solcu arkadann szlerini, bu Aydn'l bakan ok sonra anlayacak genel
ynetimlerle deil ye-<rel ynetimlerle urasam daha iyi olur diye kendisini
belediyecilie adayacakt.
Siyasetten yasakland gunlerde, hep o eski solcu arkadann szlerini
kafasnda tartmt.
Wood, orman demek. Ward., kou, blge, mntka onlamna gelir. A ingilizce
szluunu bak.. Ward, ayn zamanda vesayet altndaki ocuk anlamna da
gelir.
29
Warden., bu szcukten turetilmitir; cezaevi muduru demektir...
Aydn'l bakan, bu eski solcu arkadann uyarlarnn ne anlama geldiini ok
sonralar anlayacakt.
Hem bu Woodward adl kefere, son zamanlarda siz para istemesini bilmiyorsunuz,
ben emekliye ayrlyorum, size danman olaym. Ayda 10 bin dolar verin, yeter
dememi miydi?
Kendini ingiliz anahtar m sanmt, bu ingiliz ekonomisti!
Aydn'l bakan beyefendi ne zaman arayacaksa arasn, iimiz gucumuz var diye
bir aa, bir yukar yuruyor, yuruduke de urumu kabak tatls rengindeki
mobilyalara bakp bakp syleniyordu:
Su mobilyay alanda hi mi renk zevki yok? Elimiz para grsun ilk iim bu
mobilyalar deitirmek olacak...
Bakan, sigara uzerine sigara yakyor; sigara duman halka halka yukselirken, u
birka ay iinde olanlar aklna getiriyordu.
zal, ok sonralar devreye girmiti. Hukumet programnn hazrlanmasnda bile
bulunmayan zal, sonradan nasl da hereye sahip kmt?
Beyefendi, bu iin nasl kotarldn kendisine anlatmtr. zal gelmi
kendisinden istemiti:
Abi Allahakna bana bir bakanlk ver...
Olmaz Turgut, arkadalar alnrlar..
Yapma be abi..
Nasl yapaym Turgut..
Abi, sen bana Maliye'yi ver. Ben Maliye'ye Ticareti balaym, Ticaret
Gumruk'e balasn. Tekel i nasl olsa yok edeceiz. DPT'ye Maliye'ye, Merkez
Bankas, DPT'ye, Tevik bana, tedbir de sana balanr, abi, olur bu i.
Beyefendi olmaz dedike zal direniyormu:
Maliye..
Olmaz..
Gumruk..
Olmaz..
30
Ticaret..
Olmaz dedim..
D Ticaret..
-Bakanlk topatan karpuzu mu ki blunsun, olmar.
Olur abi be..
Olmaz dedim. Turgut, olmaz
Abi Mess'den geliyorum, bir bakanlk alaym ki
hava olsun..
MESS'den gelmek fevkalde nemli bir olaydr..
Hadise budur..
Beyefendi'nin o gun ok nemli bir randevusu vard. Sapkasn, paltosunu
getirtmimi. Tam kmaz uzereymi zal:
DPT., diyor. Beyefendi susuyormu:
Babakanlk mustearl..
Bakm, olmuyor, Turgut demi verdim Sonra yle bir nefes alm:
Vallahi adam ldurursun, al kardeim, zaten dokuz aya kalmaz dueceiz,
planlama m istiyorsun, verdim, mustearlk m istiyorsun, onu da verdim.
Beyefendi'nin sonradan ok kzd olay, bu konumann bs'na zal tarafndan
diledii biimde yanstlm
olmasyd.
Szde olay yle olmu; Beyefendi, bize guveneme-dii iin guya zal'dan rapor
istemi. Sonra da sormu:
Durum nasl Turgut?
Ktu abi, ktu..
Ne ktu?
O ktu..
Nasl ktu?
iyice ktu..
Duzelt o zaman..
Duzeltirim abi
Bala..
Balayarnam, yetkili deilim
Ne yetkisi?
S1
Baya yetki
Merkez Bankas bakan ol..
Dunyada kabul etmem..
Ne istiyorsan syle, bu ekonomiyi senden iyi bilen yoktur..
Balayn..
Neyi..
DPT'yi, Maliye'yi, Ticaret'L Tek elden ynetirim.
Su ileri duzelt de nasl duzeltirsen duzelt, benim aklm kart..
Mustear konusu da var.
Senden iyi mustear m olur?
Madem bu kadar srar ediyorsun ab, onu da kabul ettim..
Ekonomiyi duzelteceine ekmek-kuran uzerine yemin eder misin?
Ederim abi..
zal'n Babakanlk ve DPT mustear olmas o gunlerde tamamlanmt.
zal yannda bir de Yldrm Akturk adl muhendisi getirmiti.
Aydn'l bakan planlamaya kzd zaman sylenir bizim planlamaya Yldrm
dutu derdi.
Bute'nin hazrlanmas iinde de zal'n hi katks olmamt.
Beyefendi bute anti-enflasyonist ve anti-komunist olacaktr demi ve gereken
de yaplmt.
Turgut zal'n kader arkada Ismet Kaya Erdem'in yldz da ad Ismet olan
Aydnl bakan tarafndan parlatlmam myd?
IMF Turkiye masas efi Woodward Turkiye'ye geldiinde kimle gruecekti? O
sralar, CHP Genel Sekreter Yardmcs Altan ymen'in ei Maliye Bakanl'nda
tkili bir grevdeydi. Yine bir CHP'li olan Tarhan Erdem'in kardei ada Ismet
Kaya Erdem, Hazine Genel Sekreteriydi ama kimse kendisine i vermiyordu.
Aydn'l bakan duundu: Aysel ymen'in kocas, hem
32
CHP yneticisi hem de gazetecidir. Tarhan Erdem ise yalnzca milletvekilidir.
Simdi, bu Woodward keferesi ile bayan ymen'i gruturse, bir de basnda grume
ile ilgili bir haber yaynlansa beyefendi kzmaz myd?
Ada Ismet'i bu ilerde grevlendirmek daha uygun olurdu, yle yapt.
Ismet Kaya Erdem'in yldz Aydn'l Bakan Ismet Sezgin tarafndan
parlatiacakt. Ismet Sezgin, Ismet Kaya Erdem'in erdemini o gun sezmiti.
Aydn'l bakan bu Woodward keferesinden neler ekmiti neler. Adam tutturmu
ille de teknik adam isterim..
Teknik adam diye o sralar greve yeni balayan zai' salk vermiti.
Sonradan Woodward ile zal'n neler konutuklarn Ismet Kaya Erdem aracl
ile renmiti.
Woodward:
Yeni kur yapn dermi, zai ne kuru? diye sorar-m.
Kefere altm dedike zal yok deve diye karlk verirmi. Woodward ne
dediniz? diye sorunca de-veluasyon turkede ksa olarak deve diye anlr
dermi.
Ingiliz bu.. Inatlarm:
Deveye bir solusyon bulun, dermi. Zaten deve-luasyon kavram da ite
buradan deve ve solusyon szcuklerinden turetilirmi.
zal bu, i bitirici, ne yapm, komu Beyefendi'ye abi, abi demi, herifler
fena bastryor?
-Beyefendi ile zal arasndaki konuma u biimde gelimi:
Sen ne diyyon koum..
Val'la abi, yuksekten atyorlar..
Peki taze para?
Abi ben derim ki, nceden davranp ilan edelim..
Neyi?
Kuru abi, marta brakmayalm.
33
F. : 3
Woodward'in ii, gucu ille de kur ayarlamas yaplmas deil miydi?
Ismet Gezgin, Woodward'daki gavur inadnn, nedenini ok sonra anlayacakt.
Woodward ayda 10 bin dolara size alrm demiti, o gunlerde Turkiye 70
sente muhta bir durumdayd. Bu yuzden elin adamna al azn kapa
denilememiti. 10 bin dolar iin Tahtakale'ye gidip tek kale ma yapmak da uygun
kamazd.
Woodward'in ayda 10 bin dolar nerisi yerine getirilmedii iin adam da Hle
dolar 60-70 liraya karn, yoksa giderim demiti.
24 Ocak kararlarnn altnda ite bu on bin dolar sorunu yatmaktayd.
Adama i verilse dolar bu kadar yuksek yerlere sramayacak, Ismet Kaya Erdem'de
siyasal kariyerinde alan yollarda adm adm ilerleyemeyecekti.
Bilmez miydi Aydn'l bakan bunlar?
Ada Ismet Kaya Erdem'den duyard.
zal makamnda almaz, burokratlar evine o arrd. Sonradan Emin
laan'n 24 Ocak - Bir dnemin perde arkas adl kitabnda yazd gibi Ei
Semra hanm konuklara ay servisi yapar ve gerektiinde yemek hazrlanrken
toplantlar izler, bazen de kendi grulerini aklard.
24 Ocak kararlarnn en nemli blumleri, ite byle, Semra Hanmn katks ile
hazrlanmt. Ismet Kaya Erdem bile konu ile bu kadar yakndan ilgili deildi.
laan da byle yazmam myd?
Teknisyen olmamakla birlikte, Semra Hanm hazrlanan istikrar programn her
ynu ile bilen az saydaki kiilerden biriydi, unku almalarn her aamasnda
hazr bulunmutu.
Turgut Bey, hep dizi yrtk mavi pijama ile alrd.
Bu yorucu almalardan sonra istikrar program Semra Hanmn da katks ile
son biimini alm ve Bey-efendi'ye gturulmutu.
34
Drt nusha hazrlanan kararlardan bir tanesi bile Maliye Bakan'na
gsterilmemiti.
Ismet Kaya Erdem, Bakan ismet Sezgin'e sayn bakanm, iyi olacak demekle
yetinmiti.
Sezgin sormutu:
Ka?
Vallahi sylemem..
Allahakna syle..
Yemin verdim, sylemem..
Syle ya..
Yok, yok syleyemem..
Bakan, Erdem'in gzunun iine bakarak soruyordu :
50..
Hayr..
40..
Deil..
45..
Hayr..
yleyse 55..
Valla deil..
41 buuk..
Maallah..
Yukar, yukar..
Evet, yukar..
60..
Yooo..
70..
Bildiniz..
Ismet Sezgin ile Ismet Kaya Erdem arasndaki tarihi konumann byle getiini,
bakanlk kapcs Yozgat'l Mustafa Efendi sonradan anlarnda yazacakt.
Aydn'l Bakan, urumu kabak tatls rengindeki mobilyalarn arasnda yatay
duzeyde gidip-gelen sarka gibi dolayordu.
Istikrar tedbirleri randevulerini aksatmt. Birazdan Anadolu Kulubu'ne gidip,
iki kadeh atacakt.
Sekreter sayn bakanm, babakan aryor dediinde rahat bir nefes ald.
35
Evet Beyefendi, buyurun..
Yaptk..
Duydum..
Kimseye syleme..
Sylemem..
Oldu..
Olsun..
Turgut'a sen yap dedim. Woodward yazm, Turgut kopya ekti. Iyi yap, dedim.
Olur abi dedi. Iyi ocuktur, beni krmaz, bir dediimi iki etmez.
Ben de ok seviyorum.
Seni de rahatlattrd..
Evet.. - *
Sen Turgut'u al, Suudi Arabistan'a git, Turgut, ben oraya gideyim, ok para
alrz, diyor. Bak bakalm..
Baaa'ustune.. beyefendi..
Greyim sni..
Aydn'l bakann en ok takld konulardan biri. Dunya Bankas Turkiye masas
efinin ad ve soyadyd. Bu uzmann ad adi soyad ise Davar'd. Byle ad
ve soyad m olurdu?
Adi Davar..
Bir gun Ismet Kaya Erdem bana bak Davar demiti.
Davar da bn bn bakmt. Erdem:
Sana bir sr vereceim Davar'lk etme..
Meraklandryorsunuz beni?
IMF ne dediyse yaptk, greyim seni, biraz para . bul..
Hay azn peyim, biz de yllardr bunu ister, dururduk..
zal, <caile hukuku'na ok nem verirdi. Daysnn dlu Husnu Doan' hemen
greve ard. Doan, Yldrm Akturk ile alacakt. Doan ve Akturk'un
grevi, OECD toplants iin demeler dengesi konusunda bir rapor hazrlamakt.
36
Her ikisi de demeler dengesi konusunda hibir bilgiye sahip deillerdi.
Nasl olsa renirlerdi, atla deve miydi?
zal'n kendisi de elektrik muhendisiydi. Ekonomi ile uzaktan yakndan bir
ilgisi yoktu. Bo zamanlarda gazetelerin ekonomi sayfalarn okur, bilgi
edinirdi. Ite sonunda ekonominin ne olduunu renmiti. Bunlar da
renirlerdi.
Alrsn IMF raporlarn, uygularsn. emikezek noterini de getirsen ayn ii
yapar. Ne var bunda?
Gereken raporlar hazrlanm, beyefendi'ye verilmiti.
Gunlerden 23 ocakt.
Yldrm Akturk, zal' aram bizi buraya getirip, essek gibi altrdnz
demiti. Birazdan telefon alacak beyefendi hazrol emri verecekti. Akturk'un
de gnlunu almak gerekirdi.
za!, yok demiti yok, estafurullah Yldrm, ar gibi altnz, ar
gibi.
24 Ocak gunu gelip atmt. Ne uurlu gundu bugun?
- Beyefendi'nin dolar yetmi, i bitmi diye balayan konumasnda zal sk
sk ban sallyor Hadise budur diyordu.
Kararla Bakanlar Kurulu'nda aklanrken Dileri Bakan Hayrettin Bey,
hayretini gizlemiyordu:
Kaa dediniz?
70..
Allah, Allah..
Baka aresi yoktu.. - Masl yoktu?
Baya yoktu..
Karar verilmiti; Woodward'un noel tatiline yetimesi iin dolar 70 liraya
karan karar aralk aynda verilmiti. Bunlar hep formaliteydi.
Woodward, o gun nasl da ocuklar gibi sevinmiti.
Mr. Ozal, gerekten 70 liraya karar verdiniz mi?
Evet..
37
Vallahi ben atmtm, siz de bu numaram yediniz. Ne diyeyim, Allah sizi
korusun..
Allah bizi hep korumutur.
Ilerde tarihiler, 24 Ocak gununun rasgele seilmediini, eer kararlar, bir gun
daha ge alnsayd, ulkenin bir anda yok olacan, bankalarn ve bankerlerin
ardarda batacaklarn, dolarn da be yuz liray geeceini yazacaklard.
Turkiye byle bir felketten, bereket versin ki, Woodward sayesinde
kurtulmutur.
zal, Woodward'in ricalarn yerine getirmi, bu Ingiliz ekonomistinin bir
dediini iki etmemiti.
Aydn'l bakan, ok sonralar, bu Woodward'in Birinci Dunya Sava'ndaki o
unlu Ingiliz ajan Lawrence'-nin olu ya da uuncu dereceden akrabas olup
olmad-' n ok duunmutu.
Olabilirdi, niin olmasn?
Kararlarn akland gun zal, kendisini telefonla arayan bir banka genel
mudurune Osmanl sadrazamlarnn iki gmlei olduunu, bunlardan birinin
idamlk, burunun de bayramlk olduunu syleyecekti.
zal'n sadrazamla dukunluu o gun anlalacak, ancak abisi bu konuya o
gunlerde pek nem vermeyecekti.
Gmlek konusuna gelince...
Ite zal bu konuda ok titizdi, bu yuzden, gazeteciler ile gruurken
Japonya'dan ald kimeno'sunu, giymeye zen gsterirdi.
zal'n kafasndaki model yleydi.
Dardan bol taze para bulunmalyd. Ierde de yuksek faiz ile paralar yastk
altlarndan kp irket kasalarna girmeliydi. Devlet, yalnzca asayi ii ile
uramal, zel sektr, duruma hemen hakim olmalyd.
Piyasay canlandrmak iin yle bir yol izlenmeliydi: KIT'ler, zel sektre
satlmak, batan irketler devlete ka-kalanmalyd. Bu yo|la devlet ile zel
sektr arasnda para akm artar, bundan zel ve guzel sektr yararlanrd.
Fiyatlar serbest braklmal, zamlar zamannda yapl-
38
\
mal, halk eer zamlardan fazla yaknmazsa, ertesi ay yeniden bir zam yaplmal
ve durum Woodward'e yldrm telefon ile bildirilmeliydi.
Taze para nasl gelecekti?
I piyasaya taze para rnga etmek iin bavurulan
yol da uydu:
Taze para sca, scana kazanlp, el deitiren para deil miydi? yleydi.
Ekonomistler taze paray byle tanmlarlard.
Bunun iin srda hesap almalyd; srda hesap Ile para sk sk el deiir,
bu yuzden bayat para bu el deitirme srasnda tazelenirdi, kara parann ak
pa-ra'ya dnumesi de tam, bu srada olurdu.
Kara para yasa d yollarla kazanlan, yeraltnda Kazanld iin rengi pek
belli olmayan ve bu yuzden kara olarak adlandrlan bir banknot eidiydi.
Yasa d yollarla kazanlan bu para, yine yasa d yollarla, burokratlara
ruvet olarak verilirse, bu para, burokratn evinde gun na kaca iin
aklanm olurdu. Ruvet alan burokrat, bu paray, luks daire alm iin
kullansa, bu para, inaat sektru iin yaplan yatrmlara dnumu, bu yolla
aln teri deerlendirilmi olurdu.
Ekonomistler, buna, bilindii gibi bul karay, al paray derler. Arz-talep
erisi, bu noktadan teet ge-
er.
Enflasyon oran, en az geim indiriminin, sabit eya fiyatna blunmesiyle
orataya kan saynn gayrsafi milli hasla ile toplanmasndan kan miktarn
tedavuldeki kara para miktarna arplmas yoluyla elde edilir. Kara para ile ak
parann birbirlerine oran, milli gelirdeki gerileme hzn gsterir.
Enflasyonun yuzde 100 ya da 80 olmas, ekonomi ile deil insan sabr ile ilgili
bir konudur.
Diyalektik materyalizmin ise olaymzla uzaktan - yakndan bir ilgisi yoktur.
Konumuz kerrat cetvelidir.
Kara parann ak para ile arplmasndan elde edilen aynn denen vergi iadesi
tutar ile toplanarak zel sek-
39
trun vergi borcuna blunmesi milli gelir artlar ile ilgili en salkl
sonular veren bir hesap yntemidir.
zal'n bu drt ilemden biraz akl karmt. Bu yuzden midir, bilinmez,
Istatistik Enstitusunun ayr, Ticaret Odalarnn ayr, Ticaret Bakanlnn ise
ok ayr rakamlar ilan ederek enflasyon oran hakknda kesin bir bilginin
kamuoyuna ulamamasn ister, gerek oran hi bilinmediinden bir eletiri
karsnda sizin rakamlarnz doru deil derdi. Fakat rakamlar da hibir
zaman ak-lamazd.
24 Ocak kararlarnn istikrar tedbirleri yerine kurulu duzeni iyice bozup,
milletin ban belaya soktuu ok sonra anlalacakt.
Aslnda i ok basit bir yanlla dayanmaktayd. IMF Turkiye masas efi
Woodward'in incelemek uzere antasna ald Guney-kore dosyas ile Turkiye
dosyas birbirine karm, Guney-Kore iin alnmas gereken kararlar, bu
yanllk sonucu, Turkiye'de uygulanmtr, iin puf noktas da budur...
Bu incelemeyi yaptktan sonra -bir baka gerek ile daha karlatm. Bunu da
aklamak gazetecilik grevimdir. Akiamassam gzum arkada kalr.
Efendim, zal, bir Amerika gezisinde Amerikal Profesr Dr. Friedman ile
karlam. Prof. Friedman benim model sizde hava muhalefeti nedeniyle pek
uygulanmaz, bu yuzden ben guney-amerika gibi ulkeleri seiyorum. Iklim lman,
romatizmalarma iyi geliyor demise de zal, srar edip, reeteyi, Dr.
Friedman'dan zor-bela almtr.
zal'n Prof. Friedman'dan ald bu reeteyi, mahalle bakkalna verdii
sonradan bankerler facias, srasnda anlalacak ama i iten de geecekti.
40
LIBERAL DIREK TEORISI
Yabanc ideoloji sahibi olmak ok tehlikeli bir hastalktr. Bu hastalk
bazlar iin geicidir; delikanllktan orta yaa geince hastaln
belirtileri birden bire kaybolur. Bu hastaln kalc olduu vakalarda
grulur. Bu hastaln yan etkileri de vardr. Olup bitenlere bakp urme, eski
arkadalarnn yuzune tukurme gibi fiziksel ve psikiatrik tepkilere de raslanr.
Hastaln kesin tedavisi yoktur. Yemeklerden nce bir parmak kalnlnda Adam
Smith okumak, yerli yazarlarmzn yazlarna yle bir gzatmak hastaln
hafif atlatlmas iin yararl olur derler. Derler ama siz yine de inanmayn. Bu
hastaln atlatlmas iin en iyi tedavi yolu operasyondur. Buna beyin
plantasyonu denir. Beynin iindeki duunceler kesilip, alnr, yerine yeni
hucreler aktarlr.
Beyin plantasyonu yaplan hasta, eskiden bir sosyal snfn teki sosyal
snflar uzerinde snf tahakkumu kurmak isterken operasyon sonunda, 180
derecede dnu yaparak teki sosyal snflarn bir sosyal snflar uzerinde
tahakkum kurmas duuncesini benimser.
Operasyon sonunda nce hasta geici bir sure renk kru olur; krmz ile
siyah birbirine kartrr, sonra renk as diyebileceimiz bir grme
bozukluu dnemi yaar.
Renk alnda hasta nce krmz ile penbe rengi birbirine kartrr. Sonra
her yeri kpkzl grur. Buna tp dilinde renk krluunun vicdanlara yansmas
da denir.
Tedavisi yoktur.
Beyin plantasyonu nune gelen yerde yaplmaz. Bu
41
operasyon iin en guzel yerler, Babali basn, bankalar ve .holdinglerdir.
Holdingler'de beyin plantasyonu yaplan eski mark-sist, eskiden bo zamanlarnda
snf tahakkumu kurduu iin tahakkum duuncesine alkndr, bu yuzden ilk
tahakkumu hemen teki holdingler uzerinde kurmaya alr.
lkemizde bir holdingin bir baka holding uzerinde tahakkum kurmas su
deildir. Holdinglerin hayali ihracat - hortlak ticaret yoluyla devleti
dolandrmalar da su saylmamaktadr. Bu gibi konularda muhim olan
insanlktr diye duunulmektedir.
Duunce zgurluunu bu yolda kullanmann memleketin yuksek menfaatleri
bakmndan hi bir tehlikesi yoktur. Herkes bu konularda, hibir engelle
karlamadan diledii gibi duunmektedir.
Anayasa ve babayasamz. duunce zgurluune pek karmak niyetlisi deillerdir.
Insan, duunen hayvandr, hayvan duunmeyen insandr. Insanolu elbette
duunecektir.
Duunce zgurluu, kanma zgurluunun balad yerde bitmektedir. Devleti ve
milleti ile blunmezlik ilkesine dayanan sondan bir nceki bamsz musluman
turk devleti - bilindii gibi son bamsz musluman turk devleti Kuzey Kbrs
turk cumhuriyeti'dir- duunce zgurluu ile kanma zgurluu snrn ok iyi
izmitir.
Ceza hukuku, duunce zgurluu ile kanma zgurluu arasndaki snr
uyumazl ile uraan her eve lazm konularndan biridir.
Bir insan, devleti ve milletine bal ise su ilemez, bal deilse iler. Ite
ceza hukuku bu alan duzenler.
Bir sosyal snfn teki sosyal snflar uzerinde tahakkumunu kurmay aklndan
geirirsen. bu sutur kurarsan deildir. Anayasay ihlale teebbus edersen,
hep birlikte ayvay yerseniz, ihlal ederseniz paay kurtarrsnz.
Anayasamz ticarette teebbuss temel almakta, ce-
42
za yasamz, anayasa ile ilgili konularda teebbus u su saymaktadr. Anayasay
ihlal eder gibi grunup de ihlal etmesen bu teebbus saylr; sutur.
Anayasay ihlal edip de uygular gibi yaparsan bu da haktr. Bu yuzden yasa
koyucu teebbusu su saymaktadr.
Hukukta bu gibi sulara tehlike suu derler, su fiilen meydana gelmemi ama
byle duunulmesi su saylmtr. Su saylan sonu deil varsaymdr.
Olabilir, niin olmasn? Su kavanoz dipli dunyada neler olmuyor ki.
Su saylan snflar aras tahakkum'dur,
Grulduu gibi yasa koyucu tahakkum szcuu uzerinde durmaktadr.
Tahakkum, kum... diye bitmektedir. Bu szcuk ta-ha ksm hafife, kum
ksm kuvvetlice, ?on hecenin uzerine baslarak sylenir:
tahak...kum..
Daha dorusu, szcuk azdan gum diye kmaldr.
tahakkummm
m'ler iyice uzatlmaldr.
...gummmmm
Ite ancak tahakkum szcuu byle sylendii zaman yasann zune ve szune
uygun davranlm olur.
Buradan da anlald gibi tahakkum, gum diye kurulur. yle durup dururken
kurulmaz, gum edecek ki, tahakkum olduu anlalsn
Tahakkum kuruldu mu, sesi yedi cihanda duyulur alimallah.
Bu tahakkum kurma fikri kimden kmtr. Kimden olacak, Kari Marks'dan.. Kim ki
Marks:
Marks, Almanya'nn Trier kentinde 5 Mays 1818 tarihinde Henrich'den olma,
Henriette'den doma bir yariu-didir. Moneterizm'in gunumuzdeki teorisyeni Prof.
Friedman da yahudidir. Sosyalizm ile kapitalizm, Iki yahudi arasndaki gru
ayrldr, bu yuzden biz turkleri pek ilgilendirmemektedir!
Biz teden beri bal tutan parman yalar, muteri
43
velinimetimdir, at binenin kl kuanann, bor yiidin kamsdr,
kullan kafay dn keyi ve olur abi gibi ilkeler erevesinde teori ve
pratik yapan ihsanlarz. Marks'm, Engels'mi. Adam Smith'mi, milli gelirmi,
arz erisiymi, yok emisyon hacmi imi, byle eylerle pek ilgilenmeyiz.
Atalarmz arz ve talep erisi uzerine mi at kotur-mulardr? Viyana'lara kadar
emisyon hacmi ile mi gidilmitir?. Biz Kari Marks' zamannda yakalasaydk,
dev-irir, yenieri ordusuna er yapar, kuffara kar sefere yollardk. Nerden
kyor, proleterya, zincir, burjuvazi, u bu?
Ben sordum, soruturdum. Bu Marks iyi aile terbiyesi alm bir ocukmu,
sonradan bozulmu. Gen Marks'n krpe dimana diyalaktik duunces'yi sokan
kaynpederi Ludwig von Westhalen'mis.. Zaten kaynbaba kavram da Marks
tarafndan ortaya atlan saynbaba kavramndan turetilmi deil midir?
Marks, Jenny ile nianland gunlerde, kaynpederinden diyalaktik duunce
konusunda fikir alrken saynbaba.. diye sze balam, saynbaba zamanla
kaynbaba olarak deierek gunumuze kadar gelmitir.
kayn kuzey yarmkurenin lman blgelerinde yetien bir aa turudur.Kzm
bir yabanc adama veren babaya kayn demek, dorusu, pek yakk almamaktadr.
Buna aka terbiyesizlik demek daha uygun dumektedir.
Neo-marksizm ile marksizm arasndaki fark, kayn ile sayn arasndaki
etimolojik ve ideolojik farka benzer. Nasl saynbaba zamanla anlam
deitirerek kaynbaba olmusa, marks adna yola kanlarn bir ksm da
zamanla byle tannmayacak deiikliklere uramlardr. Allah bunlar slah
etsin, ne diyelim baka?
Ite bu saynbabo gen marks'n kafasna zehirli duunceleri gunluk deyi
ile sapk ideolojileri sokmutur. Ne yapsn gen marks? Saynbabasna
eyvallah deme uruna sosyalizme ynelmitir.
Deerli Turk duunuru Prof. Aydn Yaln da bu ka-
44
nidadr. Siyasal Bilgiler Fakultesinde okutulan ders notlarnda tarafsz aydn
profesr Yaln, Marks'n soylu olan einin ailesine kar aalk kompleksi
duyduu Iin hrn, kavgac ve aragon bir yapya burunduunu
yazmtr.
Marks konusunda yeryuzunde bugune dek yaplan
en derin aratrma budur.
Neo-marksizm konusunda ne o? O da marksizm mi? diye duunenlerce
gelitirilen yeni teori, hava muhalefeti nedeniyle henuz sonulandrlamamtr.
Bu konuda aratrma yapanlar, zincir, takoz ve ekme halat kullanmalar
dostlarnca zellikle salk verilmektedir.
Tarafsz aratrmaclar, Marks iin saynbabasna yaranmak iin Hegel'den kopya
ekti derler. Geri Marks, Hegel'den yararlanmtr ama kopye ekmemitir; Ya
ne yapmtr?
Amuda kaldrmtr.
Neyi? Hegel'i mi? Yok canm, Hegel'i olur mu? He-gel'in duunce biimini.
Diyalektik duunce buradan kmtr. Marks'n uzerinde birinci derecede etkin
olan sayn-babas bugunku deyi ile kaynbabas alman soylusu. Ludwig von
Westphalen'dir. Suluyu yakaladk.
Marks' sua iten etken iguveyi olmasdr. Iguveyi, bakasnn evinde pijama
ile oturan adam, demektir. Marks, kayn babasnn gzune girmek iin zehirli
fikirler ile uramaya balamtr. Marks'n ben marksist deilim szu, ben
aslnda bu ilerle uramayacaktm ama kaynpederin gzune girmek iin byle
oldum anlamnda kullanld da sylenmektedir ama bu konuda rivayet
muhteliftir.
Ikinci sulu Prusyal bir tekstil fabrikatrunun isyankr olu Frederick
Engels'tir.
Babas, haylazlklar yapan olu Frederick'e gel u tezghn bana otur, ii
ren, lum hak, miras hell, yarn ben gzumu kaparsam, bu fabrika sana
kalacak demise de Engels bir turlu yola gelmemitir.
45
Engels, aslnda lise renimini bile yarm brakmtr, yani renim durumu
liseden terktir. Liseyi bile bitirmeyen bir zengin aile ocuunun toplumlara
yn vermesi elbette duunulemezdi. Bakn, bizde, iktisat profesrleri,
tahsilleri, terbiyeleri yerinde olduundan ne kadar da yararl oluyorlar?
Ne de olsa okumu adam'in hali baka oluyor. Mektep - medrese grmeyenden, hi
dinine devletine, ailesine yararl adam kar m? kmaz.
Kaynbabasna yaranmak isteyen Marks ile babasna isyan eden Engels arasndaki
dostluk, 1842 yl kasm aynda Ingiltere'de balamtr.
Marks, o gunlerde, kaynbabasna hediyelik kuma almay duunmektedir. Bir
arkada, Engels'in dukknn salk verir. Marks, Engels'in dukknndan o zaman
moda olan pembe renkte bir kuma ister. Engels, pembe kumalar bir yana atar,
gen marks'n nune kpkzl bir kuma aar.
Gen Marks'n gzu kamar. Dostluk byle balar. O gunden sonra Marks, kpkzl
komunist olur. Vatana ihanete o saatta balar.
Kzl'n zengin aile ocuklarna zgu bir hastalk olduu taa o gunlerde
anlalr.
Marks' yolundan karan ikinci adam bu zengin aile ocuu Engels'tir.
Marks, Engels'i tand gune kadar tahammul taraftaryd, Engels'ten sonra
tahakkum duuncesinin savuncusu oldu. Ne de olsa saf-ve temiz insand,
arkadaa kand. Adna sonradan marksizm denilen duunce ite byle dodu.
Yabanc ideoloji sahibi olmak tp hekimleri arasnda bir genlik hastal
olarak bilinir. Ilerlemi yalarnda sosyalist duunceleri savunanlarda beyin
kirelenmesi olduu sylenmektedir. Allah'tan, ilerlemi yanda hala sosyalist
olanlar azalmaktadr.
Dneklik ve alaklk da hzla ilerlemektedir.
Bireyci duunce, kendini kurtararak toplumu kurtar-
46
mak anlamna gelir. Sosyalist duunce, toplumu duunurken kendini yoketme
anlamna da gelebilir. Kendilerinin yokolmalarina kiisel yetenekleri aracl
ile engel olanlara gemisini yuruten kaptan denilmektedir.
Dnek, dne, dne duunene derler. Dne dne duunen, butun duuncelerle terndsa
getiinden ufkunu geniletir, vicdann rahatlatr, cuzdann havalandrr. Tek
duunceye kaplan ufkunu ve evresini geniletemez. Bu yuzden duunce
ksrlna urar.
a Libera i direk teorisi, geni lude dneklerin hava deiimi srasnda
edindikleri deneylerden kaynaklanr, daha sonra direklere trmanr. Bu teori,
marksizmin tam tersidir, yani mziskrarns'dir.
Yabanc ideoloji hastaln aslen Malatya'l olan Dr. Friedman'n yerli
reeteleri ile iyiletirmeye alanlar da kmtr.
Bunlar cin arpmtr, kolay iyilemezler, En yakn holdingte rehabiliteleri
yapldktan sonra iyileenler varsa da bunlar bir sure sonra holding
batrmaktadrlar. Yani, kendileri iyilemekte, holdingler hastalanmaktadr.
Ah bu Marks'in saynbabas yok mu? Hep onun bann altndan kyor butun
bunlar.
Seni alaman domuzu seni!. .
47
BIR SOSYAL DIREGIN TEKI SOSYAL DIREKLER ZERINE TAHAKKM
Liberal demokrasimizde snf szcuune yer yoktur. unku, bilindii gibi baz
muzr ehas durup dururken snf-mnf diye ortal kartrmlardr. Bunun
iin snflar kalkm, yerine direkler gelmitir, son bamsz musluman
turk devleti imdi direklere dayanmaktadr.
Direk, bilindii gibi bir orman urunudur. Aa ya iken eilir, buyuyunce boynu
vurulur, sonunda direk olur. (not : Anap kurucusu ve eski genel bakan
yardmcs Halil Bey'in soyad Svgn'dr; vgn turkede direk ve gemi
sereni yapmaya yarayan bir eit am aac anlamna gelmektedir. Svgn'n ite
bu yuzden orta direk partisine genel bakan yardmcs olduu sylenmektedir)
orta direk bir aty dik tutan aa parasdr. Orman urunu orta direklerin
yannda su, imento, demir ve kumdan oluan beton direkler de vardr.
Direkler boy boy ve eit eittir. Boylar 141 -142 metre olan direklere
marksist - leninist direkler ad ve--rilmektedir. Boylan 163 metre dolaynda
olan direkler murteci direkler olarak adlandrlmaktadr. Bu direklerin
yannda kutukler de vardr. Kutuklerin boylan ksa enleri genitir, ar sa
ve ar sol direklere kar olan orman urunlerine de kutuk denmektedir.
Kutukten ra, hyardan ra olmayaca iin kutukler, ok partili hur
demokratik sistemde taban grevi grmulerdir, geni tabanl ve yuksek keli
hukumetler genellikle kutuklere dayanlarak kurulmaktadr,
Kutukler, demokratik hayatmzn vazgeilmez un-
48
surlar arasndadr. Aalk kompleksi olan siyaset adamlarna hduk saa ve
sola eilmediklerini sanan siyasetilere de kutuk denmektedir. Kutuklerin
hdukletii, hduklerin de kutukletikleri zaman zaman grulmektedir.
Kutukler de kendi aralarnda kzlcam kutukleri ve karaaa kutukleri olmak
uzere ikiye ayrlrlar.
Kzlcam kutukleri kendilerini solcu gsterip semenleri aldatan sonra da
direkleraras seruvenlerle gvdelerini geniletenlerdir. Karaaa kutukleri
oldum olas sac ve milliyeti grunup, Allann izniyle ke dnen mukaddesat
kutuklerdir. Kutukler arasnda zmni ittifak bulunduu orman muhendisleri
tarafndar ifade olunmaktadr.
Aslna bakarsanz kutuk szcuunun hakk yenmitir. unku, kutuk, bir aacn
kkunden ana dallarna kadar olan blumu demektir. Direk dediinin kutukten
kar. Fakat nedense direk n plana km, kutuk glgede kalmtr. Hep byle
olmaz m? Boynuz kula geer, mustear babakann bastrr, rak ustasn
yener. direk kutuu unutturur, bunlarn byle olmas serbest piyasa ekonomisine
milimi.-milimine uygundur.
Tapu kutuu, askerlik kutuu, semen kutuu de kutuklerin ne kadar nemli
olduunu gstermektedir. Bizde baz marksist-leninist - maoist - trokist -
stalinst - anarist evreler demokrasi kutuunun de olmadn ileri
surerlerse de bu ideolojik yalana kanmamak gerekir. By-lelerini en yakn polis
karakoluna bildirmek vatan grevidir. Demokrasi kutuu, semen kutuune eit
olduundan byle dedikodularn aziz milletimizi blmeyi amaladn kimsenin
uphesi olmamaldr.
Kereste yaplmak uzere kesilen kutue tomruk ad verilmektedir. Kutuk gibi
tomruun da hakk yenmitir. direk siyasal kavram olarak kullanlr da kutuk
ya da tomruk niin kullanlmaz?
Toplumumuzun tomruk kesimi...
Bizim toplumun kutuu...
Tomruk, kutukten, kereste ise tomruktan uretildiine
49
F.: 4
gre direk yannda rnein kerestes'nin de siyasal terim olarak
kullanlmasnda saysz yarar vardr. Halkmz dadan kestim kereste/ku
besledim kafeste diye en arklar sylemez mi? yleyse kerestemde direk
yannda azgelimi demokrasimize uygun duen bir kavramdr. Bugune dek nice
siyasal nitelikli kereste grmedik mi?. Grduk, hem de ynla!
Kerestelerin de demokrasimizde elbette nemli yerleri vardr; kerestesiz
demokrasi olmaz. Kereste, direin lumpeni demektir. Lumpenlik de
demokrasimizin zune ve szune uygundur. Gunluk dilde hrt ya da zeolojik bir
yaklamla ayoluay diye nufus kutukleri ile birlikte anlan sonradan zengin
olmu tara politikaclarna, hur demokratik duzenimizde genellikle kereste
denilmektedir.
Keresteler, sar mercedes kullanp, parmaklarna valye yuzuk takarlar, altn
die ok dukundurler, guslerine dana gzu gibi madalyon asp yaz-k gmlek
dumelerini ak tutarlar. Umuma ak yerlerde burun kartrmalar ve viskiyi
caca kartrp, pastrma eliinde mideye indirdikten sonra ayrca
bastrsn diye ustune biyet ya da baklava gibi milli tatl yemeyi pek
severler. Keresteler, demokrasimizin tabanda gelimesine ok yardmc
olmulardr. Bu yuzden kerestesi olmayan bir demokrasi duunulemez.
Direk gunumuz demokrasisinde siyasal ierik kazand iin sosyoloji ve
kriminoloji dillerine de girmitir. Demokraside gei dnemi yaad iin
imdilik direk yannda snf szcuu de kullanlmaktadr. Demokrasiye gei
dnemi numuzdeki yuzyln son eyreinde bitecei iin zaman zaman snf
szcuune de rastlanacaktr. Demokrasiye getiimiz zaman snf szcuu de
yarm-yamalak deil tam ve kesin olarak yasaklanapak-tr. unku demokraside,
bilindii gibi, snflarn yeri yoktur, tomruklarn, kutuklerin, kerestelerin ve
direklerin yerleri vardr. Demokrasilerde her direk kendi kutuunden sorumludur
ve her tomruk kendi kerestesi kadar yetkiye
50
sahiptir. Hibir direk, kaynan anayasadan almayan bir yetki kullanamaz.
Anayasamz ve ayrca ceza yasamz bir sosyal direin teki sosyal direkler
uzerindeki tahakkumunu
aka yasaklamtr. Bir direin, teki direklere elme takmas ceza
yaptrmna balanmtr. Direk tahakkumu kurmay duunenin anas' kbe yolunda
piman ettirilir; babasnn yedi sullesinin hatr sorulur, kendisinin de
anasndan emdii sut pastrize edilir.
Bir direk, bir baka direin ustune yklrsa ne olur? Direkleraras kavga
balar. Kavga balaynca ne olur? Orta direk sarslr, orta direk sarslnca ne
olur? Devlet ker. Devlet kunce ne olur? Serbest piyasa ekonomisi yara alr.
Serbest piyasa ekonomisi yara alrsa ne olur?
Ayp olur.
Bu yuzden kimse direklerin birbiri uzerine - tahakkum etmesini aklndan bile
geiremez. Akl akldan ustun, direk direkten uzundur.
Tahakkum dilimize arapadan geen kku darda bir szcuktur. Hukum
szcuunden gelir. Hukum veren kimdir? Hakim'dir. Dunyaya hukmeden kimdir?
Allah'tr. Tahakkum eden de buralardan turetilmitir. Zamanla bu szcuk,
zorbalk etmek anlamnda da kullanlmtr. Snf tahakkumu gunumuzde direk
zorbal olarak anlalmaldr.
Peki snf tahakkumu kuran m cezalandrlr, yoksa bu tahakkumu yani direk
zorbaln duunen, aklndan geiren mi?. Eer snf tahakkumu hi
duunulmeden kurulursa bu su deildir. Yasa byle bir direk zorbaln
yasaklam deildir. Ya neyi yasaklamtr? Bunu duunmeyi... Smf tahakkumu
yani direk zorbal iin duunmek, kanmak demektir, duunerek kanan iin
her turlu yasa srasn beklemektedir.
Bir sosyal direin teki sosyal direkler uzerinde tahakkum kurmay duunerek,
kanrsanz, bu amalc
51
anayasay tamamen veya ksmen inemi olursunuz. Anayasay inemek, belediye
parknda imleri inemeye benzemez. Adam, ihale kaybetmi muteahhide
benzetirler. Bizde anayasay inemeye teebbus su saylr. Anayasay iyice
inersen su olmaz. inemeye teebbus ederken yakay ele verirsen ban
belaya girer. Bu yuzden anayasay inemeye hi teebbus etmeyeceksin. Yok
ille de ineyeceim diye duunuyorsanz, buyurun, ineyin, karan, gruen
yok. Yeter ki teebbus etmeyin.
Yasa koyucu ne diyor:
Mutereddid olmayn...
Munir Nurettin'in arks gibi tereddudum acaba?.. yok diyor yasa koyucu,
yle iki arada bir derede olmaz.. Teebbus - meebbus etmeyin. Teebbus edip
de bir direkten bur diree mi atlayacaksnz? Oturun oturduunuz yerde. Hem
teebbus dediiniz i hayatnda olur: hur teebbus
Buna 24 ocak turkesi lie hur direk teebbusu de diyebiliriz.
Bilindii gibi teebbus ceza hukukunda tam teebbus - nak teebbus diye
ikiye ayrld gibi ekonomide esir teebbus ve hur teebbus diye ikiye
ayrlr. Esir teebbus kamu kurulular, hur teebbus ise bu vatan
evltlarnn, banka kredisi, tevik tedbiri, vergi iadesi gibi her eve lazm
desteklerle binbir emek ve ile ile meydana getirdikleri kurulular demektir.
Bunlara hur direkler de denir.
Bu kurulular, ekonominin direkleri maliyenin tomruklar, gumruklerin
keresteleri ve hur demokratik sistemin vazgeilmez, dokunulmaz, uzerinde
konuulmaz, blunmez ve paralanmaz kutukleridir.
Kutuklere sayg esastr.
Hur direkler uzerinde direk tahakkum kurmay duun-
52
mek, milli ve manevi deerlerimize aykrdr. Direkler, hur olduka
yukseleceklerdir. Bugune kadar, bunca yl direk tahakkumleri altnda inim inim
inleyen hur direkler. 24 ocak kararlarnn at zgurluk cennetinde yuru ya
kulum diyen seslere kulak, vere vere zgurluun tadn karmaktadrlar. Ne
mutlu bizlere. Bu gunleri de grebildik.
Sukur Dr. Friedman'a.
53
24 OCAK HUR TESEBBS BANKER VE BANKA BAYRAMI
Istanbul'un Taksim alan o gun hncahn doluydu. Ocan 24'unde hava olur gibi
deildi; yle guneli, l l. Sanki mays'tan dun alnm bir gundu.
Ksa ad TSIAD olarak bilinen Turk Sanayici ve Iadamlar Dernei, Ticaret ve
Sanayi Odalar ile birlikte 24 Ocak hur teebbus banker ve banka bayram iin
buyuk bir gsteri yuruyuu duzenlemilerdi. Marmara Etap otelinin hemen
karsnda parkn merdivenleri nunde buyuk bir tribun yaplm uzerine zel
sektr devletin temelidir yazlmt.
O gun iin tusiad monetarizmin ideologu Amerikal profesr Friedman' da
armt. Prof. Friedman beraberinde bir heyet ile gelmiti. Heyet Chicago
ocuklar diye bilinen Guney - Amerika ulkelerinde moneterizmin uygulanmasna
katkda bulunmu gen ekonomistlerdi. Friedman'n hemen yannda Amerika'nn
Istanbul bakonsolosu yer almt. Serbest piyasa ekonomisini uygulayan
ulkelerin ticar ve diplomatik temsilcileri de tribunlerde kendilerine ayrlan
yerlerde oturuyorlard.
Tribunun hemen sa yanna buyuk bir pankart aslmt. Bu bildiimiz bez
pankartlardan deildi. Dev bir perdenin uzerine kl harflerle yabanc
ideolojilere karyz yazlyordu. Sol kede de ayn kl harflerle yaasn
Friedmanist-zalist sistem ve tek yol kapitalizm yazlyor, bu yazlar, ses
ve k gsterileri ile sunuluyordu.
Taksim alannda ine atsan yere dumezdi. zel sektr, yurdun drt bir
bucandan insan getirmiti. Bankalar, bankerler, irketler, holdingler, reklam
irketleri o ka-
54
dar ok pankart hazrlamlard ki, bu pankartlardan insanlarn yuzlerini grmek
bile gulemiti.
Tren, Tusiad bakan Sahap Kocatopu'nun bir konumas ile alacakt.
Sunuculuu unlu sanatlardan biri ustlenmiti. Heyecann doruk noktasna
vard bir pnda mikrofona yanaarak sevgili hur teebbus rgutleri, yiit ve
kahraman burjuvazi, holdingler, irketler, bankalar, bankerler, imdi hep
birlikte 24 Ocak marn
syleyeceiz.
Sunucu yirmi drt diye balad. Butun alan sunucuya elik ediyordu. Gzler
dolu doluydu. O devleti, o mudahaleci gunlerden sonra bugune kavuabilmilerdi.
Bu yuzden sevinli ve gururluydular. Hep beraber syluyorlard:
Yirmidrt ocak, ocak, ocak, Krediler scak, scak, scak..
Marn ortasndaki Devletilikti halk uzen sevindirdi liberal duzen blumu
daha bir inanla syleniyordu.
Gunlerin getirdii para ve kredidir
Bu hep byle gidecek, Bankalar para ile dolacak...
Mar bittikten sonra alan alk kaplad. Arkasndan da sloganlar atld.
Tek yol kapitalizm, tek yol kapitalizm])
ncu sanayici, ncu sanayici
Sermayeciler el ele milli cephede
Barlar ve sloganlar birbirlerine kart. Sunucu bu gsterileri bastrmak
iin imdi dedi, iveren snfnn anl rgutu Tusiad bakan iveren lideri
Sahap Koca-topu al konumas yapmak uzere kursuye geliyor.
Bir anda havaya bar guvercinleri ile balonlar atld. Alan tam bir bayram
yerine dnmutu.. Alklar, yaa, sa ol sesleri birbirine karyordu.
Kocatopu manev ahsiyeti olan papyonu ile mikrofona yaklat.
Hur teebbusun yiit ve fedakr evltlar... ust direin ileke yoldalar,
ihracatlar, ithaltlar, sanayici-
55
ler, muteahhitler, holdingler, holding profesrleri bayrammz kutlu olsun...
TSIAD bakannn bu konumas buyuk alk ald. yle ki, Kocatopu, Ikinci
cumlesine balyamyordu,
Bugun dedi. Hur teebbusun kendi kendini kurtarmas iin balatt o buyuk
savan yldnumudur. Kutlu olsun. Bugun, devletilerin, mudahalecilerin, mark-
sistlerin diz ktuu gundur, hepimize kutlu olsun.. Bugun iveren snfnn
bilinlenmesi iin balatlan buyuk savan yldnumudur, kutlu olsun..
Giri cumleleri ok etkili olmutu. Bundan sonra konumasnn asl arlk
noktasna geebilirdi.
Hur teebbusun ileke evltlar...
24 Ocak 1980 gununden bu yana zel sektr ok buyuk mesafeler almtr. Bu
baarlarda hepimizin tek tek paylar vardr. Ancak, yaplanlar asla yeterli
grulmemelidir. Turkiye'de liberal-kapitalist duzeni tam anlamyla yerletirmek
iin bundan sonra da kendisine yarar sorumlulukla hareket etmelidir.
Iveren kardelerim.
Turk paras kanunu hl kaldrlmamtr. 1567'nin hibir liberal-kapitalist
ulkede yeri yoktur. Demokratik mucadeleyi daha da yukseltmek iin 1567'nin
kaldrtlmasr iin hep birlikte sava vereceiz.
Kocatopu'nun bu szleri alk tufan ile kesildi. Kalabaln arasnda yuzlerce
1567'ye hayr diye pankartlar kt. Halk, turk parasnn kymetini koruma
hakkndaki yasann numarasn ezbere biliyor, 1567 says okununca ortalk
birbirine giriyordu.
1567'ye hayr
Burjuva snf 1567'ye kardr
1567 demokrasiye aykrdr
1567 ile hur teebbus yanyana gelmez
1567 devleti sosyalist ulkelerden alnmtr
Kocatopu yle devam etti:
Burjuvazinin ncusu rgutlu iverendir. Bir devlet, iverenine dayanmak
zorundadr. Iverene dayanmayan devlet kurda-kua yem olur. Bugune kadar birok
56
siyasal partiyi etkilemeye alitk. Birok kabineye bakan verdik. Ama yine
de 1567'yi deitiremedik.
Bunun sebebi, arkadalar, kendimiz iin snf olma-ymzdr. Biz altk,
devleti burokratlar ynetti. Niin biz iktidar ele almadk da bu iktidar
bakalarnn ellerine braktk? Niin iktidar bakalar ile paylatk? Niin
bizim yanmzda uyuz-beyuz bin liraya alanlarn emrine girdik? Kimdi
bunlar? Bunlar bizim eski ucretli memurlarmz deil miydi?
Kocatopu'nun konumas Taksim alann cotur^ mutu. Konuma solganlarla
kesildi:
Iveren iktidara, iveren iktidara Tek yol Friedman Sosyalizme geit yok
Devleti iktidar, devleti iktidar
Alann Ayazpaa tarafndan marlar yukselmeye balamt.
Yirmidrt ocak, ocak, ocak Krediler scak, scak, scak..
Kocatopu, marn yavalamasn bekledi. Sonra konumasn kald yerden
surdurdu:
Evet biz kendi admza snf olmal, kendi admza devleti ynetmeliyiz.
Niin arac kullanalm? Bu 24 Ocaklar, bizim kendi kendimize bilinlenmemize yol
amaldr. Ite Vehbi Ko burada, ite Sakp Sabanc burada, ite Mehmet Emin
Karamehmet burada, ite Nejat Ecza-cba burada, Halit Narin, zeyir Garih,
Jack Kamhi burada..
Elini kalabala doru sallayarak ite siz, siz buradasnz. yleyse kim
ynetmeli devleti? Bu burokratlar m.
57
bizler mi? Emrimizde alan, bizden daha birka yl nce aylk alan, temettu
alan, numuzde beyefendi diye dume ilikleyen eski memurlarmz m, biz mi?
Alandan biz, biz, biz diye sesler yukseliyordu.
Kocatopu kalabal yantlyordu:
Elbette biz, elbette...
Tusiad bakan konumasn hur teebbusun, sanayicisi, ithalts, ihracats
ile butun olduunu syleye-.rek bitirdi.
Biraz sonra yuruyu balad.
Ilk yuruyu kolu deme guluu iine duen bankerler tarafndan
oluturulmutu. Bankerler, ellerinde liderimiz Kastelli yazl bir pankart ile
geiyorlard. Bunlarn arkasndan avuolu-Kozanolu grubu yuruyordu. Bu
grup, bir zamanlar sahibi olduklar Gune Gazete-si'ni anlatmak iin olacak
Gune ufuktan imdi doar yazl bir pankart tayorlard.
Dolandrclk nedeniyle tutuklanan bankerler, dviz sularna af yazl bir
pankart tayorlard.
Kaaklk su olmaktan karlmaldr. Kaaklara pasaport verilmelidir.
Kaaklk su deildir. Devleti tahakkume son.
Grulen pankartlar bunlard.
Bankerlerin hemen arkasnda bankalar yuruyordu. Yuruyu protokolunda nce
bankalar ile bankerler, sonra da devlet bankalar ile zel bankalar arasnda
kavg kmt. Bu yuzden devlet bankalar Tusiad' protesto ederek yuruyue
katlmayacaklarn bildirmilerdi.
Bankalar bankalar hur teebbusun sigortasdr pankart ile geiyorlard.
Devlet bankalar zellemeli.
58
Faizler serbest braklmal.
1567'ye hayr.
Bankalar, ihracat birlikleri izledi. Ihracat birlikleri, hur teebbusun en
canl kesimiydi. Gze arpan ilk pankart ihracat devletin da alan
penceresidir'di. teki pankartlar da yleydi:
Vergi iadesi yuzde yuz olmaldr.
Hayali ihracata af.
Dviz sular kalkmaldr.
1567'ye hayr.
Ihracat kredileri ihracatnn hell maldr.
Kredi borlar affedilmeli.
Ihracat birliklerini sanayiciler izliyordu. Sanayicilerin banda da Halit
Narin yuruyordu.
Sanayici uvey evlt deildir.
Sanayici olmasa ihracat da olmaz.
Kurumlar Vergisi kalkmaldr.
Grev hakk sutur.
Lokavt istiyoruz.
Kdem tazminat kaldrlmaldr. . Ne olduysa ite orada oldu. Sular Idaresi
duvarndan birka el ate edildi. Bir silah sesi de Etap Oteli'nin
pencerelerinden birinde duyuldu. Kalabalk panie kapld. Ar-darda silh
sesleri geliyor, silh sesleri ile lklar birbirine karyordu. Kim atmt
ilk silah? Kontr-hur teebbus mu? Devleti bir burokrat m? Sosyalist bir aydn
m? Marksist bir militan m? Yoksa ihracatlar ile geineme-yen sanayiciler mi?
O gunden bu yana hi kimse 24 Ocak hur teebbus, banker ve banka bayram gunu
kalabala ate edenin kim olduunu ortaya karamad. Olay soruturan savc da
istifa ederek grevinden ayrld.
O gunden sonra iverenlerin kendi adlarna iktidara gelmeleri zlemi bir utopik
gru olarak kald. Bu zlem balarn belaya sokuyordu. Bir daha byle ilere
burunlarn sokmadlar. Istenen olmutu.
Iler yine eskisi gibi devam etti. Politikaclar, yine iverenlerin eski ucretli
memurlar arasndan kt.
59
surdS-du'6' <<eSkI hmam' eSkI tQS>> kurah vine nukmunu
iw,SIwSIZ IUn bIr daha iveren olarak bizi kim ynetiyor diye sormayn.
Sorarsanz ilere iyi shhatte olsunlar karyor.
60
ARABIN TERSI PARA
Rivayet edilir ki, Hazreti Muhammed Mustafa istanbul mutlaka fethedilecektir.
Oray fetheden emr ne iyi bir emirdir, oray fetheden ordu da ne iyi bir
ordudur buyurmulardr.
Ondan m nedir, araplar u kez Istanbul'u kuatmlar ama bir turlu surlar ap
Istanbul'u arap mulkune ka-tamamlardr.
Halife Osman zamannda Suriye valisi olan Muaviye Fenike'de Bizans donanmasn
bozguna urattktan sonra olu Yezit ve Eyyup El-Ensari'yi Istanbul'u fetih iin
grevlendirmitir.
Istanbul'un sar bedri namyla maruf Belediye Bakan Bedrettin Dalan'n
irketi altnboynuz'un arap ortaklar ile birlikte Fenike'ye pek de uzak
olmayan Boy-puzbuku koyunu almas bu yuzdendir. Araplar, Muaviye Kuvvetlerinin
Bizans donanmasn bozguna uratt sularda imdi tatil beldeleri
kuracaklardr.
Haklardr.
Ilk arap kuatmas 669, ikincisi 674, uuncusu de 715 ylndayd. Bu kadar
ura, didin yine de Istanbul'u ele geireme.. Olur mu? Olmaz.
Arap, silah yoluyla Istanbul'u ele geiremiyeceini ok iyi anlam, bu yuzden
silah yerine petro-dolar kullanmaya karar vermitir.
Okuyun arapT tersten, ne kar?
Para.
Demek ki, arap, para dernektir. Arabn tersi ppra etmektedir. Ve para veren
altn bulmaktadr. Parann dini-iman yok diyen de-affedersiniz ama-halt
etmektedir.
61
Arabn tersi ile geinenler gittike artmaktadr. Bu da demokrasimize pek uygun
dumektedir.
Arap komprodorluu, milli ve manevi deerlerimize de pek uygundur bu i
birliine kar kan marksist ve leninisttir ve ayrca vatan ve millet
dumandr.
Ne demi air Mehmet Akif:
Turk arapsz yaamaz. Kim ki yaar der,
delidir
Arab'n Turk ise hem sa gzu, hem sa elidir.
Arab'n sa gzu ve eli olmak bu bakmdan da yararl bir i olmaktadr. Arap,
kendisi sol elini kullanmakta, bizim Turk ortaklarn sa eli ve gzu olarak
kullanmay uygun grmektedir. Suud'lu iadamlarnn bizimkilerden daha solcu
olduklar da ite bylece ortaya kmaktadr.
Istanbul Belediye Bakan Sar Bedri Bey biraderimiz Araplarn hem sa gzu, hem
de sa elidir.
Araplarn tapu ileri bu sa el ve sa gz ile yaplmaktadr. Sol gz ise
Istanbul'da kapatlacak arsa aramaktadr.
Aslna bakarsanz, Dalan'n ad da Bedr Sava'ndan gelmektedir.
Muslumanlara musluman olmayanlarn yaptklar ilk sava Bedr savadr.
Bedrettin ad buradan turetilmitir.
Bedr savanda savaanlara ashab- bedr denir. Sar Bedri Bey kardeimiz bugun
Istanbul'da son ashab- Bedr olarak cumle kuffara kar savan
surdurmektedir.
Allah kabul eyleye.
Bedr sava da hem din hem de ticari nedenle km deil miydi? Vallahi
yleydi.
Mekkeli Ebu Sufyan'n Suriye'den gelip, Medine yaknlarndaki Bedir denen yerden
geerken musluman Me-dineliler ile islamla o ana kadar inanmayan Mekkeliler
arasnda sava km ve Mekkeliler islam ordusu karsnda yenilgiye
uramlard. Yl 624. Gunlerden 14 Mart.
Adn Bedir Sava'ndan alan muhterem Sar Bedri
62
Bey kardeimiz araplarn memleketimizde arsa kapatmalar yuzunden kan savata
solculara kar kahramanca dvumektedir.
Gazas mubarek ola.
Bedir Sava'ndan bu yana geri Turklerle araplarn aras bozulmusa da bu pek
nemli deildi. Turklerle Vah-habi'ler arasnda kan sava taa geen yuzyla
rastlyordu, ustelik o zamanki Msr Valisi de arap soyundan-d.
O sava arap ile arabn savayd. Turkleri pek ilgilendirmiyordu.
Bugunku Suudi Arabistan'n kurucusu Abdulaziz Ibni: Suud, Ingilizler ile
anlaarak Osmanl Imapratorluuna kar bamszln ilan ediyordu.
Osmanl Imparatorluu da o sralar, ittihat gvurlarn elindeydi.
Ittihat dediimiz, devrimcinin bellsdr. Simdi; ittihat gvur bir yana
Abdulaziz Ibni Suud bir yana.. Hangisi milli ve manevi deerlere daha yakndr?
Turk arabn sa gzu ve eli deil miydi? yleydi, Allah iin..
stelik, bu Suud ailesi, 1936 ylnda Amerikan Petrol Sirketi Aramco ile nikh
kyp, NATO muttefikimiz ile. o gunlerde dostluk kurmu deil miydi?
Bakn u n seziye..
Araplarn Turklere emanet edilen sa gzu, o zamanlar bu dostluu grememi,
Arap kendi sol gzu ile Amerika'nn ne kadar dost olduunu ppadak gruvermi-
ti.
Ancak sol gz, sa gzden bu dostluu uzun sure esirgemitir.
Turk-Arap kardelii tarih iinde zaman zaman Arap kallelii ile sekteye
uramsa da bu sorunlar, baz kardeler tarafndan zumlenmitir.
Bu kardelerden biri Korkut zai'dr. Korkut'un buyuu Turgut'tur. Turgut'un
kuuu Yusuf Bozkurt'tur.
Her uu de demokrasimizin temel tadr. Biri yerinden oynasa mazaliah devlet
bamza ker. Korkut
63
gider, Turgut gelir, Turgut gitse Bozkurt gelir. Sondan bir nceki msluman
bamsz Turk devleti zal ailesine ma nettir.
Geride Ahmet zal vardr. Ahmet zal'n babasnn batrd bankalar ayakta
tutma gibi bir grevi bulunmaktadr.
Ahmet Bey olumuz u anda yedekdedir.
Ite efendim, bu Korkut zal, bir zamanlar kardeinin de adayln koyduu
partide ynetici olduu iin 12 eylul ile birlikte ieriye alnm ancak
cezaevi gunlerini hastanede geirmiti.
O gunlerde Korkut Bey. nasl yapsam da u Arap-Turk kardeliini yeniden
kursam diye duunmekteydi. Korkut Bey, devletin hukuki ve iktisadi temel
nizam'n din devleti olarak deitirilmesi sav ile ieri alnmasna bile bu
kadar uzulmuyordu.
Arap kardelii elden gitmekteydi. Korkut Bey'i asl uzen konu buydu..
Korkut Bey, Allah'n inayeti ile zgurluune kavumutu. Ilk ii ynetici olarak
alt Hak Yatrm adl irket aracl ile Suud'lu arap kardeleri
arayp, bulmak olmutu.
Arayan bulurdu.
Korkut Bey'de buldu. Bulunan al Baraka adl bir arap irketiydi. Sondan bir
nceki bamsz msluman Turk devleti. Turk olmayan bir baka msluman devlet
ile ite byle dost olurdu.
Turk-Arap dostluunun son gunlerdeki temeli ite byle atlmt.
Korkut Bey'in bayraktar adl bir baka irketi de petrol tamacl
yapmaktadr. Bayraktar, araplardan petrol alp, Avrupa'ya ve Amerika'ya
satmaktadr.
Babakann kardei, arap petrolunun aracs ve Suudi irketinin ortadr.
Turk-Arap kardelii bu yoldan gelime gstermi, zamanla iktidar partisi
Anap'n Genel Merkezi'ne de gl-.suyu dkmeye balamtr.
Bunlar, hep rastlantdr. Anap Istanbul ve Izmir il
64
bakanlarnn arap sermayesi ile ortak olmalar. Istanbul Belediye Bakan Sar
Bedri Bey kardeimizin arap-larla ortak turizm ii yapmas, Babakan'n
kardeinin arap irketleri ile sarma-dola olmas devletimiz bekas iindir,
bir baka nedeni yoktur.
MSP eski milletvekillerinden Salih zcan Beyefen-di'nin de devleti ve milleti
ile blunmezlik ilkesinin korunmasndan baka bir dilei yoktur.
Sondan bir nceki son bamsz msluman Turk devletinin bu zelliklerinin
korunmas iin grevler ikiye ayrlr:
1 Turk devletinin korunmas...
2 Musluman devletin korunmas...
Salih zcpn Beyefendi, daha ok ikinci grup grevlerle ilgilidir. Yani,
msluman devleti korumak grevi u lumlu dunyada, kendisine dumutur.
Allah, Salih zcan'a zaman zaman yuru ya kulum der, zcan Beyefendi, semadan
gelen bu uhrevi emri iki etmez, yurur. Hem yurur, hem koar.
zcan, faisai Finans kurumu'nu ite bu yuruyuler srasnda edindii
dostluklar aracl ile kurmutur. Kolay m yle Suudi Prensi Mohammed El
Faisal Al Suud ile ortak olmak?
Prens hazretleri, yle nune gelen ile ortak olmaz. Salih zcan'n daha nceki
Suudi Arabistan'da bir hukuku var ki, Suud prensi kendisini semitir.
zcan, Rbitat-ul-lem-ul-islam adl rgutun uyesidir. Bu rgut, aramco adl
Amerikan petrol irketi tarafndan kurulmutur.
Neden derseniz, nedeni, para ile imann Amerikallarda olmasdr. Bu
muslumansever Amerikallar, duunmuler, tanmlar, u islam duuncesi
gelise ne iyi olur diye karar verip, bu i iin para ayrmlar. Amalar,
msluman ulkelerinde eriat devletleri kurmak-m.
Adamlar, ite byle, gizli din tayorlar. Muslumanlklar bizim muslumanlardan
daha ileriymi.. ileriymi ki.
65
F.: 5
bu i iin milyonlarca dolar para ayrmlar. Eh, dolar da kutsal renk yeil
deil midir?
Al elin Amerikalsndan yeil dolar, kur islam devletini.
Bu Rabitat-ul-lem-ul-islm rgutunun islm kultur Dairesi dfye bir kolu
bulunurmu. Bu daire, laik yasalarn islam ulkelerinde yolat ykntlar
nlemeye alrm.. rgut, milliyetilik ve rklk ile savamay ana
amalarndan biri sayarm.. Her ulkede bu grevi yurutmek uzere bir temsilci
bulunurmu.. Salih Beyefendi de ite bu ile grevliymi..
Prens hazretleri, ortak diye vatanda Ahmet Efen-db'yi semiyor, Salih
Beyefendi gibi bir islam mucahidini arayp buluyor..
Salih Beyefendi, besmele ekip yola koyuluyor. Alyor, Ahmet Tevfik Paksu'yu
ortaklarnn arasnda. Kim bu Paksu? MSP eski milletvekili ve bakanlarndan.
Sonra efendim, Salih Beyefendi ile Paksu Bey, paylarn 93 ortak arasnda
paylatryorlar. Kim bunlar?
Anap'n eski genel bakan yardmcs Ankara milletvekili Halil Svgn, unlu
armatr Nuri Cerraholu. MHP eski milletvekili Cengiz Gkek, MSP ve MHP
arasnda dolaan Gunduz Sevilgen, AP eski milletvekili ve bakanlarndan Cemal
Kulahl da Faisal Finans Kurumu'nun paydalar arasna katlvermilerdi.
Niin?
Hep Allah rzas iin...
Diyanet Ileri yaynlarn datan milliyeti-ulkucu siyasetiler eliyle kurulan
irket de bu ileri hep Allah rzas iin yapmaktayd Diyanet Ileri Vakfnca
karlacak olan Islm Ansiklopedisi iin editor olarak atanan musluman
yazarlar da bu ileri hep Allah rzas iin yapmaktadrlar.
Cenab- Hak, nedense, ticaret yapmak iin bu sevgili kullarn
grevlendirmektedir.
Allah rzas iin yaplan bu iler ok hzl ilerlemektedir.
Anap hukumeti, Allah'n izniyle, 14 aralk 1984 gunu
66
ie balamtr. Bu mubarek gunun sabahnda arap finans kurumlar ile ilgili
kararname hazrlanp, bakanlarn im zasna alm bylece Korkut zal ve Salih
zcan Bey-efendi'nin yuzleri guluvermiti.
Bu karara gre, Araplarla kurulan banka benzeri finans kurumlar tasfiye
edilirse, tasfiyede Turk yasalar uygulanmayacakt.
Yine Allah'n izniyle bu karar yururlue kondu.
Biz arabn hem sa kolu hem de sa gzuyduk. Arap da sol gzunu Boazii
arsalar ile Ege kylarna dikmiti. Sa gz ve el, sol gz ve el iin bir
iyilik yapmak zorundayd.
Ille de, diyorlard, bize bu cennet vatannzda arsa verin..
Bu cennet vatann uruna elbette sat ii de yapir labilirdi. Fakat sata
mevzuat musade etmiyordu.
Mevzuat dediin de Tapu Yasas ile Ky Yasas'ndan kaynaklanyordu..
Deitir gitsin yasay...
Deitirdiler gittiler yasay...
Neymi mutakabiliyet art diye bir kural varm. Suud'larn burada mal
edinmeleri iin biz Turklerin de Suudi Arabistan'da mal edinme hakk
olmalym..
m da m...
Kim gidecek de Suudi Arabistan da mal alacak? Allann izni ile bu yasaklar da
kaldrld.
Araplara mal edinme yollar almt.
Suud'lar bu iler iin muhterem Sar Bedri Bey kardeimizi grevlendirdiler.
Sar Bedri Bey kardeimiz, Allah'n izniyle, Sevda Tepesi adyla bilinen bir
arsaya gz dikmiti. Biz araplarn sa gzu deil miydik?
Dikti Sar Bedri mavi gzlerini Sevda tepesine...
Ald Sar Bedri Bey Sevda Tepesini...
Verdi Suudi Arabistan Veliaht Abdullah Bin Abdula-ziz'e..
Veliaht Abdulaziz, Osmanl Imparatorluu'na bakol-dran Abdulziz'in torunuydu.
67
Dede Abdulaziz'e Istanbul'dan bir sakslk toprak nasip olmamt, torun
Abdulaziz, Boazii'nde tepe kapatyordu.
Aslnda Veliaht Abdulaziz. Istanbul Belediye Baka-n'nn azizliiydi.
Torun Abdulaziz. ne ulu emir ki, Istanbul'dan toprak satn alma saadetine nail
olmutu.
Muaviye'nin olu Yezidin baaramadn Veliaht Abdullah Bin Abdulaziz
Hazretleri, 'petro-dolar silah ile baarmt.
Arap'n tersi parayd.. Parann tersi ise arap. Yukardan aa yaz arap,
aadan yukar k para. Sadan sola oku, arap.. sollan saa oku para..
Para, para, para...
68
ESKI MILLETVEKILI ZHT KOMNIZM YOLUYLA PARA KAZANIYOR
Zuhtu Bey eski milletvekiliydi. Geri son seimlerde listeye girememiti ama
yine parti arkadalarn toplantlarda yalnz brakmyordu.
O gun Zeytinburnu'nda bir kahve toplats vard. En parlak.konumay yine o
yapmt.
Arkadalar, demiti, etrafmz saran kzl tehlikeye yeniden dikkatinizi
ekerim.
Bravo, diye alklar yukselmiti. Zuhtu bey de comutu:
Szarlar, haince aranza szarlar. Suret-i haktan grunurler. 300 kilometre
temizde Bulgarlar var. Su uyur duman uyumaz. I komunistler ierden, d
komunistler de dardan bizi ykmaya alrlar..
Kahveden sesler yukseliyordu:
Kahrolsunlar..
Zuhtu Bey, biraz nce ilikledii ceket dumesini at, gmlek dumesini de
aralayarak kravatn gevettikten sonra birden sesini yukseltti: .
Benim gvdemi inemeden geemezler. inetmeyiz bu vatan topraklarn. Bu
aziz can tende durduka yanaamazlar. Gelemezler...
Kahveden sesler yukseliyordu:
Gelemezler, elbette... Zuhtu Kr iyice comutu:
Muhalefet partileri kzl komunistlerle dolu. Hepsi de Moskova'dan, Sofya'dan
besleniyorlar. Her ay bunlara Moskovadan maa geliyor...
nde oturan genlerden biri bard:
Ya solcu yazarlar?
Zuhtu Kr hi sekmeden surdurdu konumasn:
69
Ben hepsini tanrm. Hepsi de vatan hainidir. Bu vatan dilim dilim blenler
onlardr. Halk kkrtan onlardr. Hepsi de Moskova'dan beslenir. Aylklar
oradan ^e-lir bunlarn.
Heyecan doruk noktasndayd.
Kahvedekiler birbirlerine dnup hell olsun diyorlard. Alk yukseldike
Zuhtu Kr da sesini yukseltiyordu.
Sabah tersinden kalkan insanlar iin solundan kalkt demezler mi?. Bunlar da
yle. Sol demek, Moskova demektir. Bunlarn hepsi Moskova'dan para
almaktadrlar. Para..
Yal ve ba bereli olan biri bastonuna dayanarak Afferin olum diye bard.
Arkasndan sesler birbirini izledi:
Hell olsun..
Bravo..
Akolsun adama...
Yaa..
Zuhtu Kr' artk kim tutabilirdi:
Bu ecdat yadigr topraklar kzl emellere peke ekilemez. Bunlarn Turk
olduklarndan bile uphe ederim. Kanszdr bunlar. Katerina'dan domulardr
bunlar. Deli Petro'dur babalar...
Kahvenin dnda da kalabalk toplanmt. Herkes birbirini iterek ieri
girmeye alyordu.
Memleketi bu muzr cereyanlara teslim etmeyiz. Bu sapk ideolojilerle
kanmzn son damlasna kadar mucadele ederiz. Sehitlerin kan uzerine yemin
ederim ki..
Heyecan doruktayd. Birisi yuruyun dese hep beraber yuruyeceklerdi.
Yemin ederim ki, cesedimi inemeden Edirne s-. nrndan ieri giremezler.
Dedeler, analar, baclar bugunler iin yaarlar. Vermeyiz bu cennet vatan.
inetmeyiz kzllara. Asla, asla..
Zuhtu Kr comutu. Ancak o kadar hzl konuuyorduk, cumleleri ardarda
sralamas gittike gulei-yordu. Bunun iin cennet vatanl inetmeyizli,
kah-
70
rolsunlarsl butun cumleleri sralamaya alyordu.
. Bu cennet vatan hepimizindir. Vermeyiz kimseye, asla. inetmeyiz. Ey ehit
olu ehit. Isteme benden mkber.. Vatan'n barna duman dayam hanerini...
Durdu yutkundu. Sonra devam etti:
Kzl hanerdir dayanan. Moskova haneridir, Sofya haneridir. Kzl sapl
hanerdir..
Arka sradakiler fsldayorlard.
Belagata bak..
Arslan yavrusu..
Hell olsun..
Bravo vallahi..
Bu kez sesini biraz alaltt. Inandrc bir hava ile surdurdu szlerini.
Bakn arkadalar. Milletvekillii yaptm, avukatlk yaptm. Bunca yl
tecrubem var. Bu tecrube ile konuuyorum. Her kim ki, ben solcuyum, der. O
biliniz ki, Moskova'dan para alyordur. Para Moskova'dan nasl gelir, diye
duunmeyin. rendik. Yolu u: Para...
Durdu, yle bir bakt; konumasnn etkisini anlamt.
Bir yudum su iti, hafife ksurerek atallaan sesini duzeltti.
Evet arkadalar, para Sofya yolu ile geliyor. Gelen-giden trlar ile geliyor
para. Her ay bir Tr kamyonu para girer Turkiye'ye. Ruslar, Bulgar komunistleri
aracl ile paralan Tr kamyonuna yukleyerek Turkiye'ye sokarlar. Gumrukte
illegal kurulularn adamlar vardr..
Kalabalk yle bir dalgaland. Gumruk olaylarn gazetelerden izliyorlard.
Ruvet davalarn da..
Grdun mu?
Vay namussuzlar..
Oraya da szmlar..
Zuhtu Kr, oraya da szarlar diyen yurttan cumlesini azndan alverdi.
Szarlar arkadalar. Her yere szarlar. Her yere de szmlardr..
Biri sordu:
71
Bu paralar nasl datlyor: Zuhtu Kr, bilgie ban sallad.
Sayn arkadam, tam ite buraya geliyordum. Tr kamyonu para yuklu olarak
Turkiye'ye geliyor. Parann bir ksm burada gumrukulere datlyor. Sonra Tr
Istanbul'a geliyor, Istanbul'da dorudan doruya Caalolu'-na gidiyor. Orada
solcu yazarlar kamyonun yanna geliyorlar. Tam vilayetin karsnda ara sokak
var. Yazarlar birer-ikier orada toplanyorlar. Araba yaklayor. Adlar
okunuyor, bunlar da gidip paralarn alyorlar, Ite ihanet ebekesi bu..
Genten biri sordu:
Polis grmuyor mu?
Zuhtu Kr bu soruyu pek beklemiyordu.
Arkadalar, gruyorsunuz, sizlerin de akllarn elmiler. Tabii, polise de
szyorlar...
Tam bu srada inandrc bir yant gerekmektedir. Buldu:
Minareyi alan klfn hazrlar.
Zuhtu Kr'n bu son szleri inandrc oldu.
Doru ya elolu buna da klf bulur.
Heryerde adamlar \ar.
Para bu.
Kahrolsunlar.
Szmlar.
Zuhtu Kr yine inandrc bir ses tonu ile surdurdu konumasn.
Bir arkadam vard. Benim gibi milletvekili. Muhterem bir arkada.
Milliyeti, muhafazakr. Sapna kadar da anti-komunist. Bu arkadan Orta Dou
Teknik niversitesi'nde de bir olu var. Olan milliyeti terbiye ile buyumu.
Ben de olan ta u kadarlndan tanrm. Bir gun annesi ocuunun cebini
kartrm Bir de ne grsun. Rus paras. Babas sormu, olum bu nedir? Baba
demi, rgutten aldm. Kim senin rgutun? Marksist-Leninist vesaire. Var ya,
rgutleri. Onlardan. Baba gitti olunu kendi eliyle polise teslim etti...
ndeki genlerden biri sordu:
72
Ad ne?
Zuhtu Kr adn aklarsam olmaz. Babaya zarar veririz...
Kalabalktan doru, hakl gibi onay bildirir szler geldi.
Zuhtu Kr, bu onaydan fazlasyla sevinmiti.
Bilirsiniz, ben yalan sylemem. Yalan syleyenin, bu cihanda olmasa bile bur
cihanda yakasna yaprlar. Bir baka dostumun olu da aka Bulgarlardaa para
alyormu.. Arkadamz bir memur, olu birden bire mercedes araba alm. Babas
oluna sormu: Bu deirmenin suyu nereden geliyor: Olu anarist. Baba demi
rgut ald..
Sesler yukselmeye balamt yine:
Vay namussuz..
Satlmlar..
Turk kan yok bunlarda..
Milliyeti ve muhafazakr eski milletvekili Zuhtu Kr, birdenbire barmaya
balad.
Atalarmzn kanlar ile sulanm bu aziz vatana soysuzlara kar
savunuyoruz. Bu sapk ideolojilere kar hep birlikte mubarek bir sava vermek
zorundayz. Bu moskof uaklarna, bu Bulgar ajanla/na ilk seimlerde-gereken
cevab vereceksiniz arkadalar.. Bunlarn bu memlekette yaamaya haklar yoktur.
Ceplerinde Rus paras, Bulgar paras olanlarn bu memlekette yaamaya bile
haklar yoktur...
Alklar neredeyse kahvenin tavann kertecekti. Zuhtu Kr, Moskova
nlerindeki Napolyon kadar gururla kalabala yle bir bakt.
Bu necip millet satlm solculara kar kannn son damlasna kadar
savaacaktr..
Savaacaktr derken tr hecesini uzatyordu.
Muhafazakr ve milliyeti eski milletvekilinin boaz kurumutu. Son bir hamle
yaparak konumasn surdurdu :
Bunlar aranza szarlar. Her yolu denerler. Su uyur duman uyumaz. Bunlara
kar uyank olalm arka-
73
dalar. Gzumuzu ak tutalm arkadalar. Birlik ve beraberlik iinde olalm
arkadalar. Oylarmz blmeyelim arkadalar. Imanl arkadalar Ankara'ya
gnderelim arkadalar..
Zuhtu Kr kahveyi dolduran hakl selamlad.
Konuma bitmiti.
Adettendi; konuma bitince dinleyicilerin tek tek elleri sklacakt. Milliyeti
ve Muhafazakr Zuhtu Kr da byle yapt. Kimi ile el skyor, kimiyle
puuyordu. Arada srtn svazlayanlar da oluyordu.
Kalabalktan bir grup Zuhtu Kr' arabasna kadar uurlad. Sofr, mercedes
arabasnn arka kapsn at.
Milliyeti ve muhafazakr eski milletvekili Zuhtu cebinden kard kolonyal
mendille yuzunu silerek, halk sa eli ile selamlad. Ve ofre Tarabya'yct
gidiyoruz dedi.
MiHiyeti ve muhafazakr iadam Zuhtu Kr, o gun yalsna Sovyet Ticaret
muaviri ile Bulgar Ticaret ate-esini yemee armt.
Bulgar ateesi ile Tr irketlerinin tevsii almalar konusunu gruecekti.
Yemee orta Petrov veTray-kov'da arlydlar. Sovyet ticaret muaviri de
Konsolosluktan birka grevliyi daha aracakt. Zuhtu Kr, bir eski bakan
arkada ile kitap ticareti ile uraan bir eski arkadann olunu da
armt. Arkadann olu Sovyetlerden kitap getirtip satyordu. Eski bakan
ise Sovyetlerin ticaret ilerini yuruten bir irketin ortayd. Bir baka konuk
da yine bir milliyeti ve muhafazakr milletvekiliydi. O da bir Sovyet
irketinin temsilciliini almt.
Yemek, bir i yemeiydi.
Zuhtu Kr, yalya dnduunde yemek hazrd. Ilk konuk, Petrov'du. Petrov
komu naslsn? diye kapdan girmi, sonra Kr' Turk usulu, iki yanandan
pmutu. Petrov'un yannda Traykov ve Ivanov da vard. Be dakika geti ya da
gemedi Sovyet ticaret ateesi de kapy ald. Daha sonra milliyeti ve
muhafazakr partinin eski bakanlardan Sovyet Ticaret temsilcisi de geldi. Birka
dakika sonra da milliyeti bir partinin uyelerinden olan
74
Oktay Bey de gelmiti. Oktay Beyin babas, bir milliyeti kuruluta uzun yllar
genel bakanlk yapmt. Babas, anti-komunist toplantlarda bu marksist
yaynlar kim sokuyor? diye sorar,' bu soruyu sorarken olunun marksist
yaynlar Turkiye'ye sokan irketin sahibi olduunu da bilirdi. Olu Oktay da
kendisi gibi milliyetiydi. Ideolojiler baka, ticaret bakayd. stelik,
marksist-leninist yaynlarn satndan elde edilen parann bir ksm miiii-
yeti partinin kasasna gidiyordu. Bylece gereken vatan grevini de yerine
getiriyorlard.
Oktay'n bir sorunu vard. Son zamanlarda bir baka irket daha kp, Sovyet
yaynlarn getirmeye balamt. Acaba Zuhtu Kr, Sovyet Ticaret ateesi ile
konuup, bu ii zemez miydi? zerdi elbet. Oktay bunun iin uaa atlayp
gelmiti.
Milliyeti ve muhafazakr partinin eski bakanlarndan Ecmel Kzlatolu'nun
derdi de bakayd. Bakanl srasnda Sovyet irketlerinin devlet irketlerine
atklar kredilerin kendi orta bulunduu irket uzerinden yaplmasn
salam, bu yuzden basnda ok sert eletirilere uramt. Kredi dilimlerinde
biraz gecikme olmutu. Acaba, Sovyet ateesi ile konuup kredileri hzlan-
dramaz myd? Geri Ankara'da sk sk gruuyorlard ama byle bir yemekte bir
araya gelmelerinin anlam baka turluydu.
Sovyet ateesi biberli votka getirmiti. Milliyeti ve muhafazakr partinin eski
milletvekillerinden Zuhtu Kr, garsonun elinde tuttuu tepsiden bir Pepsi-Kola
barda alarak, bunu biberli votka ile ^kartrp konuklarna kendi eliyle
datyordu. ~ +
Masada ince kesilmi pastrma taba duruyordu. Sovyet ateesi ile Zuhtu Bey ve
eski bakan birer dilim pastrma alp, Pepsi-Kolal biberli Rus votkasn
erefe diye kaldrdktan sonra iiyorlard.
Zuhtu Kr, Pepsi-Kola'nn biberli Rus votkas ile kartrlarak yaplan
ikiden iki kadeh alnca comutu:
Yaa komu..
75
Petrov ve Traykov da arka arkaya iiyorlard. ,
Komu, komu hadi..
Sovyet Ticaret Ateesi de koroya katlmt; ilerlettii turkesi ile sohbete
renk katyordu:
Halklararas ticaret hotur. Dumanlk yoktur.
Eski bakan Ecmel Kzlatolu aramz bozmak isteyenler var diyordu. Sonra da
yolda diye kadeh kaldryordu.
Yemein sonuna doru anlatlar. Oktay Bey'in kitap dalm ayarland.
Moskova'ya teleks ekilecekti. Kredi ii iin eski bakan Ecmel Bey'e guvence
verildi. Zuhtu Kr'n Tr irketi ile ilgili yeni bantlar da yapld.
Zuhtu Bey, bir gun nce Sofya'dan gelen havaleyi bozdurmutu. Asl hesap
Isvire'deydi. Bulgar irketi, paralar, Zuhtu Kr'n Cenevre'deki hesabna
gnderirdi. Paralar, genellikle bu yolla gelmekteydi.
Saat 11'de Maksim gazinosuna doru yola koyuldular.
Assolisti dinleyeceklerdi. Birlikte mercedeslere bindiler.
76
ENVER BEY KOMNIZME KARSI
Muhafazakr ve milliyeti yazar Enver Bey o gun ok tedirgindi. st katlarnda
oturan Ruhi Beyin baklarn hi beenmemiti.
Ruhi Bey pekl komunist olabilirdi.
Kapcya ise hi ii snmamt. Kapc kasket giyiyordu. Yazar Enver Bey, bu
numaray yutmazd. Butun kasket giyenler komunistti. Lenin'in de kasketi yok
muydu? Kapc, ayrca ksa boyluydu. Ksa boylular arasnda kumunistlik,
nedense, ok yaygnd.
Lenin de ksa boylu deil miydi?
Kap karsndaki Rutu Bey, geri ok cana yaknd. Ne zaman karlasalar
Allah murler versin Enver Bey derdi. Derdi ama Rutu Bey'in uvey kardeinin
ei tarafndan akrabas olcn Ergun'un bir solcu yazar iin fena yazmyor
dediini kulaklar ile tank olmam myd:
Evet, Rutu Bey sinsi bir marksistti. Belki de TKP tarafndan kendisini
izlemekle grevlendirilmiti. Niin olmasn? Abdestinde namaznda olanlar
arasnda solcu gazeteleri okuyanlar yok muydu?
Alt katlarnda oturan Hamdi Bey, kat malikleri toplantsnda bu apartmann alt
yaps bozuk dememi miydi? Hamdi Bey, aka komunietti, hem de leninist,
belki de trockist..
Enver Bey o gunku yazsn komunizmin yaylmas konusuna ayrmak istiyordu. Bir
nceki yazs da komu-nzim ve genlik uzerineydi. Daha nceki yazs da
komunizmin dunu ve bugunu.. gun nceki yazs da komunizmin gizli
taktikleri bal ile yaynlanmt.
77
Enver Bey, eline kalem ald gunden beri hep komunizm uzerine, yazard.
Program yleydi:
Pazartesi : Komunizm
Sal : Komunizm ve genlik
aramba : Komunizmin dunu ve bugunu
Perembe : Komunizmin ndefci gunu
Cuma : Komunizm ve din
Cumartesi: Komunizm ve ahlk
Pazar : Komunizm ve tatil
Bu eve yeni tanmt. Komular, birer birer incelemek amacndayd. Hepsinin
adlarn, soyadlarn tek tek saptad.
Kapcya da sormay unutmad:
Hangi gazeteleri okuyorlar?
Salonun tam karsndaki apartmann ikinci katnda oturan gzluklu ve bykl
gencin perdesi krmzyd. Bu gencin bykl olmas ve ayrca krmz perde
kullanmas komunistliine iaretti.
Bakkal ra da aka komunistti. Geenlerde peyniri solcu bir gazeteye sarp
uzatmt. Enver Bey, raa:
Sar peyniri beyaz kda, diye bouna m gurle-miti?
Enver Bey hi kul yutmazd. Eski gazeteler kilo ile satn alnr, sonra
bunlardan kesekd yaplrd. Kesekd yaplan bu eski gazeteler arasnda
mzur neriyat da yer alrd.
Komunizm bu yolla yaylrd. Bu i iin de bakkal raklar kullanlrd.
Bakkal raklar arasnda rgut almalar olduunu Enver Bey, emekli polis
memuru Hamza'dan duymu, bunun uzerine esasl bir yaz yazmt.
Hi kul yutmazd, hi...
Bakkaln da komunizm konusunda gaflet uykusunda olduunu anlam, birka kez
uyarmt.
Manavn da halini pek beenmemiti. Onun da b-
78
yklar dikkatini ekmi, sonradan yanlmadn anlamt.
O da buz gibi komunistti...
Geenlerde soka supuren puyu de gzu hi tutmamt. Artk ylesine
deneyliydi ki, komunisti gzun/-den anlyordu. ,
O hoca dedii unlu anti-komunist yazarn dizi dibinde buyumutu. Bu yal
yazarn evine gidip- gelirken, yal yazarn o zamanlar daha kuuk bir ocuk
olan olu ile karlar, bu ocuun da ilerde azl bir komunist olacan
sezinlerdi.
Hi yanlmazd. Gerekten bu yal yazarn olu buyumu, Avrupa'ya okumaya
gitmi, orada srlsklam komunist olmutu.
Yanlmamt.
Komunisti bakndan anlard.
Komunist bir kere insann yuzune ok dik bakard. Buradan anlard. Insann
yuzune dik bakmayan kmur nistler, genellikle sinsi sinsi olanlaryd. Asl
tehlikeli olanlar da bunlard.
Komunist dik de baksa, yan da baksa, anlard. I buydu.
Patronunun yalsndaki ah da dupeduz komunistti. Bunu birka kez patronuna
tlatmak istemi, patronundan yahu baka iin mi yok alla'sen gibi
karlklar almt.
Zaten bu patron milleti oldum olas yaknlarndaki, tehlikeyi anlayamazd. Ama
onun grevi her yerde gereken mucaoeleyi vermekti.
Ah da kon.unistti, garson da bahvan da.. Sofr en hnzryd. Ka kez. evet
ka kez, ofru Cumhuriyet gazetesi okurken grmutu. Cumhuriyet gazetesi okuyan
herkes komunistti. Nazm Hikmet de Cumhuriyet gazetesi okurdu.
Nazm Hikmet'in soyad ne anlama gelirdi? Bunu da Enver Bey bulmam myd?
Nazm Hikmet'in soyad: Ran'd. Ran', tersinden okuyun: Nar.. Nar ne renk?
Krmz yani kzl! Ite bu kadar.
79
Komunistler her taraf sarmlard. Sarmadan nce szmlar, sonra sarmlard.
Bunlar zehirli sarmak gibiydiler. Her yerde, evet her yerde adamlar vard.
Enver Bey bunlara kar mucadele ediyordu.
Evet tek bana..
Allah iin mucadele ediyordu, din akna mucadele ediyordu, kendisi iin,
atalar iin mucadele ediyordu, patronu iin mucadele ediyordu. Mucadele iin
mucadele ediyordu.
Sabah ediyordu, akarn ediyordu, akamustu ediyordu, gece ruyalarnda bile
ediyordu. Geceleri akahrol-sun diye bararak uyanr, kars tarafndan hi.
hi, konu komuyu uyandracaksn diye yattrlrd.
Bir gun patronu:
Yahu Enver, yuksek tansiyondan leceksin, baka konular yaz, dememi miydi?
Ama, demiti Enver Bey, her yere szdlar. Patronu da anti-komunistti
ama ara sra Enver
Bey'in komunist saydklar ile kafa ekerdi.
Komunistler kendi anti-komunist patronu ile de iliki kurmulard.
Kendi gazetesinde de ok komunist vard. Vard ama belli etmiyorlard. Gazete,
milliyeti ve muhafazakr olduu iin gizleniyorlard.
O taa bandan beri bu komunistleri biliyordu. Birinci katta sekiz komunist,
ikinci katta on tane komunist vard.
Bunlar, anti-komunist maskesi altnda alan illegal rgut uyeleri'ydi. Ancak
Enver Bey'in elinde henuz bir kant yoktu. Komunistler kendilerini belli
etmiyorlard.
v
Ama o anlyordu. Patron ise delil var m delil? dedii iin pek ileri
gidemiyordu.
Geri vicdani kanaati oktan beri vard. Ilk gun, daha gazeteye admn att
ilk gun baklardan bu komunistleri tek tek tanm, sonradan bunlarn adlarn
kara deftere geirmiti.
Hi karr myd Enver Bey?
80
Enver Bey'in bir milliyeti ve muhafazakr yazar olarak yazd en nemli yaz,
baz ark ve turkuerdeki komunizm propagandasn saptayan o unlu
eletirisiydi.
Yaznn bal kzlcklar oldu mu?'ydu. Enver Bey'in yazs yle
balyordu:
(Komunistler, ark ve turku yoluyla da mill bunyemizi tahrip ediyorlar. Bu
turkulerden biri, kzlcklar oldu mu?'dur Ne demektir kzlcklar oldu mu?
Bu; gen komunistler, eyleme hazrlar m? anlamna gelir.
Cumle alem bilir ki, kzl, komunist demektir. Bolevik olana kzl derler.
Kzlck kzla gre partide iya-rarik sras biraz aada olana da denir.
Dunya Komunist partileri kongresinde zaten byle bir karar da alnmtr. Turku
ve ark yoluyla propaganda \o,p\r\ diye. Yerli komunistlerimiz ite bu
talimat uyguluyorlar.
Marks bunu Kapital adl kitabna da aka yazmtr.
Kzlcklar oldu mu? turkusu ile nice gule ar-zeyleyem, kzl gulem ben..
turkusunu karlatrn.. Bu da azeri turkusu deil mi? Rusya'da katan
azerilerin bir ksm kandrlm ve byle bir turku sylemek zorunda
braklmtr.
Hibir Turk, gule kzl diyemez. Gul, milli bir i-eimizdir, milli iekler
asla krmz olamazlar.
Bir baka turku de olu azl solcu olan Munir Nurettin tarafndan sylenen ben
giderim saa, o eker beni sola diyen arkdr. Burada da aka, toplumun sola
ekildii sylenmektedir. Burada o Timur Seluk demektir. stad, aka
belirtiyor.
Ben giderim saa, o eker beni sola...
Bir baka turku de o yana dnder beni, 6u yana dn-der beni, sa yanmda yare
var, sol yanma dnder beni diyerek aka sol propagandas yapmaktadr. Ne
demektir, sa yanmda yare var, sol yanma dnder beni.
Milli ve manevi deerlere bal hibir Turk, benim sam yaral, bu yuzden beni
sol dndur, diyemez.
Milli benliimizi her gun makkap gibi delmeye al-
81
F.: 6
an vatan ve millet duman solcularn sk sk syledikleri u turkuye bakn.
Kalenin dibinde ta ben olaym,
Gelene geene yolda olaym.
Yolda, komunist lfdr. Hibir Turk yolda olmaz. Yolda olana da Trk denmez.
Bu turkuler ve arklar, sinsi komunistler tarafndan, gazinolarda, TRT
ekrannda da rahata syleniyor.
Kalkn ey ehl-i vatan..)
Bu yaz muthi btr etki yapm, yer yerinden oynamt.
Enver, komunistleri suustu yakalamt. O gunden sonra milliyeti baz genler
plak evlerini dolaarak bu ark ve turkulerin plaklarn krmlar, kasetlerini
paralamlard.
Gazeteye telgraf yayordu.
Ama o ne?
Patronunun sesi titriyordu.
Ulan Enver, beendin mi yediin halt? Muhafazakr ve milliyeti Enver Bey
armt:
Beyefendi bir kusurumuz mu var? Patron kukruyordu:
Ulan, senin itler gazinoyu basmlar. Hyar aas o gazino benim. Plaklar
krmlar. O dukknlar benim, Manyak herif. Tutturmuun komunistlik diyejt.
has...trrr.
r
Milliyeti ve muhafazakr yazar Enver Bey, patronun niin bu kadar fkelendiini
o akam anlamt. Patronu gazinolarn gizli ortayd. Plak dukknlar bir er-
meninin uzerinde grunuyordu, kaseti de bir yahudiydi. Meer patronu bunlarla
da ortak deil miymi, Allah Allah.
Nereden bilecekti milliyeti ve muhafazakr yazar Enver Bey butun bunlar?
Ks ks evinin yolunu tuttu. Vapurda duunuyordu. Geri solcu gazetede birileri
bu ortaklklar hep yazmlar, o da patronundan ald emirle bunlara veryansn
etmiti ama bu kadarn da beklemiyordu.
82
Patronu ile ortak olan bu ermeniler ve yahudiler de komunistti.
Evet en sonunda bunu da anlamt.
Evi Kzltoprak semtindeydi. Evet, evet bu da komunistlerin iiydi. Kzl toprak
demek, komunistlerin mal demekti. Kim ecdat yadigr bu topraklara kzl
toprak adn verebilirdi?
Yine komunistler.
Bir yazsnda bu konuya da ^deinecekti. Deeleye-cekti bu konuyu.
Kzltoprak-taksim...
Taksim ad da bluculer tarafndan konmutu. nce Istanbul'u blecekler, sonra
kzl yapacaklar. Kzltoprak olacak.
Herkes komunistti. Vapur yolcular da. ayc da, bi-leti de. Vapur komunisti.
Uan martlar da. Havada yem arayan kular da. Kz Kulesi de.. skudar da..
Kadky de... Adalar da modalar da..
Milliyeti ve muhafazakr yazar Enver Bey vapurda ayaa kalkm baryordu.
Komunistler...
Vapurdakjler nce ardlar. Sonra hep beraber, Enver Bey'i sakinletirmeye
altlar. Enver Bey baryordu:
Pis komunistler., ler.. ler.. ler.. Sesi yanklanyordu.
Kadky iskelesinde hemen bir araba bulunmu Enver Bey, yaka paa, bu araba ile
Bakrky akl hastanesine gnderilmiti. Enver Bey'e hemen bir ine yapld.
Milliyeti ve muhafazakr yazar Enver Bey, hl baryordu:
Beni aldatamazsnz komunistler..
Enver Bey'den birka gun kimse haber alamad. Daha sonra milliyeti ve
muhafazakr yazar Enver Beyin savcla bir dilekesi ulat.
Enver Bey, akl hastanesi bahekiminin, hekimler, hemireler, hastabakc ve
hademeler, hastanede yatan akl-hastalar ile birlikte gizli komunist rgut
kurduunu bil-
83
direrek, gereken soruturmann bir an nce yaplmasn istiyordu.
Enver Bey bir sure sonra akl hastanesinden kt. Simdj ne mi yapyor?
Yine yaz yazyor!..
84
SOLCULUK GELISIYOR
Onlar alt arkadatlar. Alts da zpkn gibi solcuydu. Biri dierinden hi
geri kalmazd. Alts da kapitalist duzenin emeki snf ve tabakalar ezdiine
inanyordu. Sk sk bir araya gelirler; duzenden yaknrlard.
Aralarnda o gune kadar pek tartma da gememiti. Birlikte dernek kuracaklar
ve demokratik kurulu olarak kendilerine duen grevi yerine getireceklerdi.
Dernein tuzuu hazrd. Tuzuk dediiniz neydi ki? Hepsi de birbirine benzerdi.
Her ey tamam, her ey yolundayd.
Tartma ite o gun balad. Ba ak ve gzluklu olan sigarasndan iki nefes
ektikten sonra ideolojimizi saptayalm diye konumaya balamt.
Devrimden sonra ii snnfnn teki emeki snf ve tabakalarla ilikisi
nasl duzenlenecek.
Ksa boylu tknaz olan ii snf nculuu zorunlu. Kitap yle yazyor diye
sze kart. Gzluklu:
nemli olan partinin ideolojik yaps.. Simdi bunu saptayalm.
O gune kadar bunu pek duunmemilerdi. Sarn olan hafife ksurerek konuya
girdi:
nce snfsal yapy belirlemeli.. ncu snf buradan kar..
Gzluklu:
ncu snf tarih saptamtr. Bizim yapacamz snfsal yapnn pre-
kapitalist mi yar feodal m olduunu belirlemektir..
Iyice iman olan yooo, iin iinden kamazsnz. nce, gemiteki devrimci
birikim ile ideotojik bir ba-
85
nz olacak m, olmayacak m: Bunu saptayn diye girdi konumaya.
Yuvarlak yuzlu, ksa boylu, gur sals Asya tipi uretim tarzndan balayalm.
Batl kapitalist toplumlardan bizim toplumumuzu ayran zellik kadim devlet
anlaydr. Biz de batl anlamda feodal yok. Sunun yerine Osmanl toplumunda
asker-sivil burokrasi gemi...
Gzluklu:
Ne deitirir. Konu art deer. Art deeri bir snf da alr, snflar ustu
olduunu iln eden devlet de..
Ksa boylu tknaz:
Burokratik merkeziyeti yntemlerle mi. yoksa katlmc yollarla m? diye
yeniden sze girdi.
Tepeden inme yntemlerle olmaz. Halk dlarz. O ana kadar hi konumayan
yuzu illi gen yerinden doruldu:
nemli olan zgurluk.. Anti-emperyalist mucadele demokratik devrim'in kendisi
demektir. Turkiye'de demokratik devrim tamamlanmtr. Sra sosyalist devrim
de...
Gzluklu:
Bu iki aama birbirinden ayrlmaz. Sosyalizm iin mucadele demokrasi iin
mucadelenin zaten iindedir. Simdi karar vereceimiz konu, pre-kapitalist
aamada myz, deil miyiz?
O gun sabaha kadar tarttlar. Ancak bir sonuca varamadlar.
Ertesi gun tartmalar surdu. Surdu ama aralarnda nce sert konumalar geti.
Daha sonra tokatlamalar balad. Birbirlerini, hain iln ettiler. Sonra ajan-
prova-katr suclqmalari balad.
Tknaz, gzlukluye bard:
Alak revizyonist. Gzluklu yerinden doruldu:
Pis oportinist... illi:
ykitatr... dedi. Ardndan burjuvazinin kuyruuna takldnz diye ekledi.
86
Tknaz tartmaya katlmayanlara doru:
Cuntaclar, diye bard.
Aralar bozulmutu. Ideolojik gru ayrl belirmi, fraksiyonlara
ayrlmlard.
Gzluklu o ana kadar tartmaya hi karmayan arkada ile birlikte olaylar
deerlendiriyordu.
Sz dndu dolat, Kurtulu Sava'na geldi.
Konu Mustafa Suphi olayyd. M. Suphi'yi kim ldurmutu? Ankara hukumeti mi,
Ittihatlar m?
Gzluklu, sorumluluu Ankara hukumetine yukluyor, arkadalar ise Yahya
Kahya'nn Enver Paa'nn adam olduunu ileri surerek bu bir ittihat
oyunudur diyordu.
Arkadalklar o gun bozuldu. Birbirlerine selam bile vermez oldular. Geenlerde
birbirlerini ajanlkla sulayan yazlar yazdlar.
Ayn gruptan bir universite profesru, Paris'de universitede birlikte okuduklar
bir yazar arkada ile Asya tipi uretim tarz uzerinde derin tartmaya
girdiler.. Profesr, ileri surduu teze katlmayan arkadana kzd.
Birbirlerinin gruunu urutmek iin karlkl yazlar yazdlar.
Seninle bir daha konumuyorum. O kadar dedi, bir gun profesr.
Asya tipi uretim tarz uzerindeki gru ayrlklarna malolmutu.
Ksa boylu tknaz, arkadalarnn yanndan ayrlarak yeni arkadalar edindi.
Bir sure sonra yeni arkadalar arasnda bir ideolojik gru ayrl
belirmiti.
ekoslovak igali, sosyalizme uyar myd, uymaz myd?
Arkada grubu ekoslovak igalinden sonra ikiye ayrld. okoslovak igalini
sosyalizme uygun grenler arasnda Afganistan igali srasnda yeni bir ayrlk
ba-gsterdi. ekoslovak igalini savunanlarn bir ksm Afganistan igaline
kar kt.
87
Bunlar da yeni bir fraksiyon oluturdular.
Afganistan igalinden sonra bu igali savunanlar arasnda Terakki dnemi daha
iyiydi ve hayr Te-rakki'yi ykan Karmal sosyalizme daha yatkndr
tartmalar balad.
Bu da bir baka fraksiyonun douuna yol at.
Bu tartmalar surerken yalar daha gen olanlar arasnda daha keskin bir
tartma balyordu.
Kentlerden krlara doru mu- Krlardan kentlere doru mu?
Kentlerden krlara doru diyenler bir fraksiyon kurdular. Krlardan kentlere
diyenler bir baka fraksiyon.
Bu fraksiyonlar da kendi aralarnda nce ue, sonra bee blunduler.
Alt arkadatan biri sosyalizmin ancak ii sendikalar ile guleneceine
inanyordu. Kendisi gibi duunen arkadalar ile bir araya geldi.
Arkadalarndan biri, sendikalarn kitle partilerinden biriyle mi, yoksa o
sosyalist partilerden biriyle mi butunlemesi gerektiini sordu.
Yant uzun surdu.
ittihad ve Terakki'den sze baland. Kadro hareketinden, 1950"seimlerinden sz
edildi.
Kitle partisinin snfsal yaps uzerinde tam bir gru birliine varlamad.
Bir ksm kitle partisi iin burjuvazinin yedek lastii diyordu, bir ksm da
demokratik guler arasnda gu birlii gereklidir gruunu savunuyordu.
Kitle partisi ile ibirlii yaplmasn nerenler, burjuvazinin dumen suyuna
girmekle suland.
Sosyalist partilerle diyalog kurulmas gruunu savunanlar bir baka gun
toplandlar. Be tane sosyalist parti vard, bunlardan hangisi seilecekti?
Tartma bu noktada alevlendi.
Bir ksm sendikaclar, ii snf nculuu'nun tek bir partice savunulduunu
syluyorlard.
Bir ksm aydnlar baka gruteydiler: Onlar bir
88
baka parti iin ayr szleri yineliyorlard: Ii snf nculuu ancak bu
partide gerekletirebilirdi.
Bu "yuzden kavgalar kt. Sendikaclar birbirlerine bardlar:
Iveren ua..
Alak revizyonist..
Burjuva kuyrukusu..
Kitle partisi ile ibirlii yapmak isteyenler de gulukle karlatlar. Kitle
partisinin hangi kanad ile ibirlii yapacaklard?
Kitle partisinin bir delikanl kanad vard. Bu kanat, elimiz mahkm sizi
destekleriz derdi. Ar ol da molla desinler kanad iilerle iliki kurmay,
hademe ile devlet dairesi ynetmeye benzetiyor, bu yuzden ii ardan alyordu.
Partinin air fraksiyonu iileri uzaktan sevmeyi uygun gruyor, soyut ii
edebiyatn somut rgutsel baa yeliyordu. Partinin uzaktan farke-dilirsiniz
kanad delikanl kanad yedee alp, sendikalara siyasal kur yaparak zaman
kazanmay duunuyordu. Hokuz-pokuz'cu fraksiyon ise parti seimlerinden sonra
sendika seimlerinin ihalesini uzerine almaya alyordu.
Ii snf adna bunlardan hangisi ile iliki kurmalyd?
Kitle partisinin hangi kanad ile iliki kurma konusu da sendikal kesim iinde
yeni yeni fraksiyonlarn doumuna yol amt. Partinin bir kanad ile ilgi
kuran teki kanadnca hain ilan ediliyor, bir baka kanat ile diyalog kuran
bur kanat szculerince genel merkezcilikle sulanyordu.
Kitle partisi ile iliki kurmak isteyenler, kitle partisindeki kanad saysna,
sosyalist partilerle butunlemek isteyenler de sosyalist parti saysnca
fraksiyonlara blunmulerdi.
Bu fraksyionlara blunenler, kendi aralarnda yaptklar fraksiyon toplantlar
sonunda eletiri-zeletiri yntemini ileterek, gemiin yanlglarn
tartyorlar,. bu tartma sonunda yeniden blunuyorlard.
89
Sosyalizmde amipleme hzla ilerliyordu.
Yenjden blunenlerin bir daha blunmeleri iin yaptklar toplantda da kavgalar
kyor, burada da yeni fraksiyonlar douyordu. Bu yeni fr-fcsrynlar da kendi
aralarnda yeni yeni fraksiyonca dalyorlard. Burjuvaziye kar sava but*j
hz le curmoi-tpydL
Bu arada demokratik devrim teorisi ile ulusal demokratik cephe gruu
arasndaki ideolojik kavgalar da iyice derinleiyordu. M.Ali ile Ali Mehmet
arasndaki farka dayal bu gru keskin ideolojik tavrlarn sergilenmesine yol
ayordu.
ncu kimdir sorusuna bir turlu yant bulunamyordu.
Moskova izgisindeki marksist ideolojik gru iler-lemeci'ler diye anlyordu.
Ilerlemeciler de ikiye ayrlmlard. Birincilere Berlin grubu, ikincilere de
Londra grubu ad veriliyordu.
Londra grubu., Berlincileri oportistlikle sulamaktayd. Berlin'ciler ise
Londra'clar burjuvazinin kuyruuna girip bozgunculuk yaptklarn ileri
suruyorlard.
Bu fraksiyon atmas Ingiltere'nin Brighton kentinde. Bursa Kl-Kalkan
oyununa benzer biimde hamlelerle balayan bir kavgaya dnumutu.
Berlin ve Londra birbirine giriyordu.
Mark yerine tokat, Lenin yerine sille, Engels yerine tekme kullanlyordu.
Silahl ve kulahl rgutler de eitli fraksiyonlara ayrlyorlar, her fonksiyon
alfabeden alnm bir gurup harfle anlatlyordu:
CHOLKM ya da SCKMLPT gibi rgutler, bir sure sonra LKMON ve LNHSP gibi
fraksiyonlara da ayrlyordu. LKMON de ksc sure de MNL diye bir baka
fraksiyonun doumuna yol ayordu. LNHSP rgutu,, topu topu u kiiydi. Biri
tutuklanm, biri yurt dna kam, uuncusu de bir buyuk holding de i
bulmutu. Bu yuzden salt ounlukla toplanp karar olamyorlard. Yurt dna
kaan, ara sra Turkiye'deki belli adreslere be-
90
/
on tane mektup yazyor, altna da alfabeden rstgele 6etii harfleri
yerletirip, altna Merkez Komitesi diye ek yapp imza atyordu.
Bir ara terr iyice yaygnlat. Bir sure parlamento askya alnd. Sonra gei
ve sei dnemi yaand ve yeniden demokrasiye dnuldu.
Bu kez sosyal demokrasi moda oldu.
Sosyal demokrasiye inananlar da nce iki ana gruba ayrldlar. Bu gruplarn
birincisine tab-sos-de denildi. Bu, demokrasinin tabandan tavana doru
kurulmas anlamna gelmekteydi. Peki tabandan tavana doru ne yaplacakt? Ne
yaplacakt ki, sosyal demokrat parti tabandan tavana doru kurulabHsin?
Sosyal demokrasinin taban iiler, tavan ise ia-damlaryd. Mevzuat,
iilerin, sendikalar aracl ile partilerle rgutsel iliki kurmalarna
elverili deildi. Bu yuzden sosyal demokrasi, tuzu kuru iadamlar, iftlik
sahibi sendikaclar nculuunde kuruluyor, partiye, doktor, muhendis, otel
sahibi, benzin istasyonu iletmecisi ve avukat gibi serbest meslek sahipleri
giriyordu.
Ikinci grup, ksaca tav-sos-der olarak biliniyordu. Bu gruba mus-sol dendii
de oluyordu. Tav-sos-der, sosyal demokrat partinin tavandan kurulmas demekti.
Tavan, babakanlk mustearl tavanyd. Babakanlk mustear, emeklilik
ilemlerini tamamlarken, bir yandan da sosyal demokrat partinin kurulmas iin
baz'dostlar ile grumeler yapyordu. Bu yuzden mustear solculuu diye bir
kavram daha turetilmiti, buna ksaca mus-sol deniyordu.
Mustearlk, siyasal parti liderlii iin bir eit bekleme salonu gibiydi.
Sac bir partiyi de babakanlk eski mustearlarndan biri kuruyordu. Mustear,
musteara karyd.
Bir babakanlk mustearnn kendisinden nceki babakanlk mustear ile olan
ilikilerine yakn tarihimizde gei dnemi ad veriliyordu.
Sosyal demokraside tavan ile taban arasnda skanlar bir baka grubu
oluturuyordu.
91
Sosyal demokrasi iindeki bu akm, ta-tav-sos-de olarak bilinmekteydi. Ta-
tav-sos-de tarihsel tavandan gelen sosyal demokrat parti demekti, bir baka
anlam yoktu. Tarihsel tavan Pembe Kkun tavan olarak biliniyordu. Tarihsel
nitelikteki Pembe Kk'un bahesi muteahhitler tarafndan kaplm, bu yuzden
tavan son zamanlarda ikinci plana atlmt.
Sosyal demokrat partiyi tabandan tavana doru kurmak isteyenler de kendi
aralarnda gruplara ayrlyorlard. Bunlarn en nemlisi il-ek olarak
biliniyordu. il-ek ile iekleri demekti, demokrasinin ile ekilerek
kurulmas gerektiini anlatmak iin kullanlyordu, il-ek grubunun tam ad
ksaca yle yazlrd:
il-ek-tab-sos de
Yani, ile iekleri ile tabandan tavana sosyal demokrasi.
Cumhuriyet tarihimizde kurulu almalar en uzun suren parti ite bu partiydi.
unku, kurucu kadrosu, ile ekmek iin her iki ayda bir hava deiimi
almaktayd. Bir sure ile eken gruplar, sonradan kendi aralarnda yeni bir
sosyal demokrat gru oluturuyorlard.
Turkiye'deki en yaygn sol fraksiyon gev-sob olarak bilinmekteydi. Gev-sol,
hibir solcu gruu benimse-meyip, sac iktidarlarla savaan solcular
eletirmek iin kurulmu bir rgut demekti. Gev-sol'un karargh, genellikle
meyhaneler ve luks otel barlardr. Bunlar da kendi aralarnda rakl, votkal
ve viskili sol olarak ue ayrlmaktadrlar.
Solcular bir ataya getirmek iin yaplan almalarn 2520 ylna kadar
surecei anlalmaktadr. Sol fraksiyonlarn ye eitli sosyal demokrat
grulerin nerede bir araya gelmeleri gerektii konusundaki tartmalarnn
numuzdeki yuzyl iinde balayaca sanlmaktadr.
92
KIRA SZLESMESI
Partimiz memleket kalknmasn ilk i olarak ele almtr. nce mevzuat
liberalletireceiz. nemli olan kaynak yaratmaktr.
Kt kaynaklarn kalknma seferberliine yetmedii bellidir. Borcumuz ok.
paramz yok.
Peki ne yapacaz?
Efendim, elimizin altnda hazine yatyor da haberimiz yok. Ne mi yapacaz?
Merkez Bankasndaki altn rezervini ipotek edip Ingiltere'den kredi alacaz. Bu
kredi geldikten sonra bunu guvence gsterip Franszlar'dan kredi alacaz.
Bylece dviz sknts kalkacak. Hadise bu kadar basit.
Aln size bir kaynak. Elimizde byle bir dviz rezervi olunca i kolay. Ithalat
yapacaz. Ithalat ihracat douracak. Ithalat gelirlerinin binde biri ile
ihracat gelirlerinin binde ikisini toplu konut iin ayracaz. Bylece inaat
sektru canlandrlacak, yaplan binalar, arap turistlere kiraya verip buradan
da bir kaynak yaratacaz. Araplarn yazlar kulland bu evlerin gelirlerini
halka aacak, bunun iin gelir ortakl senedi karacaz. Bu da hazinenin
yukunu azaltacak.
Bu da bir baka kaynak olacak. nemli olan al-ve-ritir. Bunu en iyi biz
yaparz. Yapyoruz da.
istanbul'un guzelletirilmesi iin bo arsalarn, korularn ve yeil sahalarn
arcplara satlmas ok yararldr. Arap dostlar, buralara kkler yapar,
haremlik-se-lmlk dairleri kurar, evreye aa diker, bylece Boazii
enlenir.
Biz milliyeti ve muhafazakr bir partiyiz. Vatan topraklarnn bakalar
tarafndan paylalmasna kar
93
koyarz. Milli ve manevi deerlere balyz. Ecdat yadigr bu topraklar
kanmzn son damlasna kadar koruruz.
Bu siyasi gruumuzdur.
Ekonomik gruumuz liberaldir. Ticaret yapacaz ki, para gelsin, kaynak
yaratlsn.
Bunun iin anl ecdadmzn tarihi kklerini 49 yllna bir Belika
firmasna kiraya vermeyi duunuyoruz. Bylece da alm olacaz. Da
almak arttr.
Topkap Saray'n Ingilizler, 79 yllna kiralamak istiyorlar. Alt taraf bir
kira szlemesi. Adamlar pein duyorlar. Ilk 50. yln parasn imdiden
yatryorlar. Bu paray alp, ihracatlarmza kredi olarak vereceiz. Bylece
ihracat artacak.
Ayasofya iin bir Yunanl armatr teklif verdi. 73 yllna kiralamak istiyor.
Muze olarak kullanacakm. 73 yllk kirasnn ilk 36 yll hemen deniyor. Bu
da yepyeni bir kaynak oluyor.
Dolmabahe Saray iin Franszlarn ok parlak bir teklifi var. 99 yllna
kiralamak istiyorlar. Ihlamur Kasr da ayn teklifin iinde. Yldz parkn da
Italyanlar 69 yllna istiyorlar.
Duunebiliyor musunuz, ne muthi para. yle oluk oluk akacak. Genel Bakanmz
bu ileri ok iyi bilir. Hepsini kendisi ayarlad.
Sale Kku iin bambaka bir projemiz var. Yurt dndan oyun aletler?
getirttik. Nasl m? Vergisiz. Yurt dnda bir yahudi irketi var. Bu yahudi
irketi Kbrs asll bir Turk ile alyor. Daha dorusu, Ortadou'da Arap
ulkelerinde yatrm yapmak iin bu Kbrsl Turk ile paravan irket kuruyorlar.
n planda bu Turk var, arka planda ise musevi irket.
Bu Kbrsl Turk bir irket kurmu, bu irket aracl ile oyun aralarn hibe
ediyor. Hibe ettii iin oyun aralarndan vergi alnmyor.
Ite bu oyun aralarn Sale Kku'ne kuracaz. Ve 99 yllna Italyanlara
kiraya vereceiz. Her ey. hazr.
94
Italyan irketi daha nce bizim eski Maliye Bakan ile pek skfkyd. Oradan
da bir samimiyet var.
Yldz Saray'n da Almanlar istiyor. Yldz Saray'n > bahesi ile birlikte
Almanlara 93 yllna kiraya vereceiz, nce saray onaracaklar, daha sonra
bahede ses. ve muzik gsterileri yapacaklar. Krl i dorusu.
Bu iten ok umutluyuz.
Camiler ve turbeler iin planlarmz var. nce Ey-yup Sultan turbesini Arap
dostlarmza kiraya vereceiz. 63 ylhna. Sonra Suleymaniye Camiini de 75
yllna kiraya vereceiz. Sonra bu irketlerle anlap, gelir ortakl
senetleri karacaz. Bu yolla gelir salanacak,, bu gelirle ihracat
desteklenecektir.
Galata Kulesi iin Avusturyallar ile n anlamay yapm bulunuyoruz. Kira
suresi 89 yl. Avusturya' irketi, buray gece kulubu yapacak.
Avusturyallar kulup gelirinin binde ikisini toplu konut fonuna verecekler.
Anlama byle.
Toplu Konut projesini de bir Arap-Turk ortak irketi ustleniyor. Arap sermayesi
tabii daha fazla. Sirket, Suudi Arabistan'da bir taahhut iine de giriyor. Turk
ortaklar da bizim partiden.
Bylece siyas yaknlama da douyor. Guzel eyler bunlar.
Yerebatan Saray da iyi para getiriyor. Saraya bir Hollandal firma talip oldu.
Kirada anlaacaz. Atla deve deil ki, 45 yllna tutacak Hollandallar.
Hollanda firmasnn bir baka projesi de var. Japonlarla ortak bir bilgisayar
firmalar varm. Bizim firmalardan biriyle ortak olup Turkiyede yatrm yapmak
istiyor. Bilgisayar pqzan da ok krl.
Partili bir arkada imdiden pazarla girdi bile. Adamlar, nce kira ii,
sonra ortaklk diyorlar.
Petrol alanlar iin Amerikallar ile anlam bulunuyoruz. Diyarbakr-Siirt-
Batman-Mardin blgesini Amerikan irketlerine 88 yllna kiraya vereceiz.
Anlama bitim tarihinde feshedilmezse kira 88 yl daha uzayacak.
Bu yolla petrol karacaz.
95
Petrol tamacl genel bakanmzn kardei tarafndan yaplacak. Ii salama
balamak lzm. Yarn, burgun - Allah saklasn - bir sava-mava ksa ne
olacak? Petrol tamacl babakann kardeinin elinde olduundan devletimiz
yaktsz kalmayacak... Beyefendinin kardei bu bakmdan ok fedakrlk yapyor.
Sol basn adamcaza yuklendike yukleniyor, adamn gg bile
kmyor.
Patron; asil adamdr. O seviyeye hi dumez. Ne yapsn cevap versin de..
Kzlrmak ve Yeilrmak, Frat nehirlerini bir Isve firmasna 78 yllna
kiraya verdik. Adamlar tamaclk yapacaklar. Elde edilen gelirin ilk on
yllnn yuzde sekizi Turkiye'de Turk paras olarak harcanacak. Daha dorusu,
bu para ile nehirlere birer adet kpru yaplacak. Kpruden gelip, gemek paral
olacak, halk bu gelire ortak olacak.
Dorusu ok iyi duunulmu bir proje. Bizim patron bu ileri ok iyi bilir.
Kafas saat gibi alr. yle tik-tak.
Gller iin de ayr bir proje gelitirdik. Glleri de bir Japon firmasna 109
yllna kiraya verdik. Japonlar, glden ta ve yosun karp, bundan
bilgisayar uretecekler.
Tuz glu de imdilik bilmiyoruz ok ilgin aratrmalar iin kullanlacakm.
Japon bu, yapar.
Kylarmz bir Finlandiya firmasna 119 yllna kiraya verdik. Adamlar
balklk yapacaklar. Bal hem Turkiye'de hem de darda pazarlayacaklar.
Satlan her u balktan birinin sat bedelinin onda biri ihracat irketlere
denen vergi iadesi fonuna ayrlacak. Adamlar iin vergi muafiyeti gerekliymi.
Allann balndan vergi mi alacaz? Almayn ne kar. Almayacaz tabii.
Kylarmz ancak byle adam olur vallahi. Baka are yok. Varsa gstersinler.
Turizm konusunda da. ileri admlar attk Butun turistik tesisleri 129 yllna
kiraya veriyoruz. Ege ve Ak-
96
deniz kylarndaki tesisleri bir Ispanyol irketi iletecek, Karadeniz'dekileri
Norveli bir iadam.
Ordu'ya baylyorum diyor. Ad Hans. Soyadn pek hatrlamyorum.
Sanayi tesislerinde de aksamalar var. Bunlar, 139 yllna bir Amerikan
irketi kiralad. KIT'leri halka satacaz. Elde edilen gelir ile ihracat
irketleri destekleyeceiz. Ayrca batan bankalara da taze para rnga
edeceiz.
Butun i ihracattadr. Ihracatta bir patlama yaparsak, tamamdr.
Biz bu vatann bekileriyiz. Kimseye bu vatan inetmeyiz. Biz bu topraklar
sokakta bulmadk. Gerekirse bu topraklar iin kanmzn son damlasna kr.jar
savar, bir kar topra bile yabanclara kaptrmayz. Alt da bir ustu de
birdir yerin. Vatan mubarek ana ve efkatli babadr.
Hangi yabanc gelir de bu topraklar ineyebilir.
Neyse kardeim, bu kira sziemelerinin yaplmas iin bir yabanc irket ile
anlatk. Sirketin sahibi Amerikal. Bizi ok seviyor. Kira szlemesi yapmak da
baya i.. ar bir avukat yaptr. Yok olmuyor. Her konunun bir uzman var.
Yabanclar ile ilgili kira szlemeleri ii de elbette huner istiyor.
Bu kira ii ok krl. Toprak senin, iletme hakk adamn. Devre-mulk gibi
birey. Adam da kazanyor, sen de.
Vatan satmak isteyen' u namussuz solcular da olmasa iler yoluna konacak.
Bu kira ii ok krl. Neden daha nce akl edemedik. Allah, Allah.
97
TREN
Ilenin kanaizasyon tesisleri ihaleye karlmt. Ihaleyi, iktidar partisinin
kurucularndan muteahhit Rfkr Kara kazanmt. Ihalede bir bakasnn da
aslnda pek ans yoktu. Rfk Kara son yllarda girdii butun ihaleleri tek tek
kazanyordu.
Dorusu i bilirdi; hangi dnem olursa olsun iktidar partisi ile arasn iyi
tutar, banka genel mudur ve ynetim kurulu uyeleri ile ok iyi geinirdi.
Kanalizasyon tesislerinin ile iin nemi buyuktu. Yllarca pis sular, sokak
aralarndan akmt. On yl nce balayan kanalizasyon almalar bir turlu
bitirilememi, ustelik muteahhit bir sure deme guluu ektikten sonra bir gece
anszn ortadan kayboluvermiti.
Ile Ege kylarndayd; bu yuzden turistik deeri vard. Turist rehberleri, on
yl boyunca ak kalan kanalizasyon ukurunu eski Yunandan*, kalan amfi-tiyat-
ro kazlan diye yutturmaya alrlar, merakl turistler de bu defi-hacet ukur
sistemini, kadim Yunan'dan kalma anfi-tiyatr sanarak poz-poz resimlerini
ekerlerdi. Ama bu oyunun da elbette bir sonu vard.
Ile halknn canna tak demiti artk. Belediye bakanna bask yaptlar,
Ankara'ya heyetler gnderdiler, iktidar ve muhalefet partisi milletvekillerini
sktrdlar, sonunda kanalizasyon sistemi ihaleye karld.
Rfk Karg, oldum olas ekama buyuk nem verirdi. Bu ihaleyi almt, avanslar
iyiydi; daha nce hafriyat almalar yapldndan i o kadar da uzamazd.
Ihale iin bir buyuk tren duzenleyip, trene babakan ve bakanlar da arsa,
bu irketi iin baya iyi reklam olurdu.
98
Araya partili milletvekillerini soktu. Zaten bu milletvekillerinden biri
irketinin ynetim kurulundayd. Bu yuzden babakan trene armak gu
olmad.
Drt yerde ayr ayr trenler yaplacakt. Birinci tren belediye'nin nundeydi.
Ikinci tren, kanalizasyonunun ilenin ana caddesinden getii kavakta
yaplacakt. uncu tren iin kanalizasyon borularnn denize ald
yerdeydi. Drduncu tren de pis sularn denize boaltld yerdeydi. Drduncu
tren de pis sularn denize boaltld yerde yaplacakt.
Trenler iin babakan, bakanlar kurulu uyeleri, milletvekilleri, Vali, evre
ilelerin belediye bakanlar, muhalefet partisi milletvekilleri, il ve ile
bakanlar da arlmt. Ses duzeni iin Izmir'den bir teknisyen getirilmi;
Vine tren akam verilecek yemek iin Efes Oteli'nin arclar kiralanmt.
Grkemli bir tren olacakt gerekten. v
Ilenin giriine ho geldiniz sayn babakan yazl bir dviz aslmt. Bu
dvizin hemen arkasnda beyaz bez uzerine krmz harflerle yazlm u szlere
rastlanyordu:
Kanalizasyon bir ilenin medeniyet aynasdr.
Bu szu muteahhit Rfk Kara kendisi bulmutu. Bulunca da kendi szunu ok
beenmi, bunu ilenin giriine astrmak istemiti.
Bu dvizin arkasnda turist guler yuz ve temiz yuz-numara ister ve Artk
ilemiz daha temiz diye iki dviz daha aslmt.
Rfk Kara, yaknlar ile konuurken, u bizim kubur ii ya da kenef davas
diyor; Belediye Bakan ile konuurken kanalizasyon szcuunu kullanmaya
zellikle zen gsteriyordu. Yannda alan muhendislerden birinden duyduu
kollektr szcuu ise kendisini ok sarmt. Ilede yaynlanan gazetelerden
birine kollektr sistemi konusunda bir deme verdi; deme, kanalizasyon diye
balyor, kollektr diye bitiyordu.
Rfk Bey, yabanc szcuklerle konumann daha etkileyici olduuna inanrd.
99
Kanalizasyonun kollektr sisteminde..
Kollektrlerin kapanda...
Dorusu ok etkileyiciydi.
Ne yaptysa yapt, trenin TRT'de birinci haber olarak yaynlanmasn da
salad. TRT spikeri de iledeki kollektrler sistemi diye sze balaynca
sevindi. Demek bu i dunyasnda yerini almaya balamt. Bundan sonras
kolayd.
Kursu belediye binasnn hemen nune konmutu. Kursunun sa yannda
kaldrmlarn-ustunde bir tribun yaplm, tribunun n ksmna iki deri koltuk
yerletirilmiti. Buraya babakan ve ei oturacaklard. Babakan ve einin hemen
arkasnda da bir dizi sandalye yemliyordu. Bakanlar ve genel mudurler de
buralara oturacaklard. Tribunun arka sralarnda da teki konuklara yer
ayrlmt.
Babakann arabasnn ileye yaklat haberi gelince Rfk Kara hemen yola
koyuldu. Kendisi babakan, belediye bakan ve ile bakan ile ile snrndan
karlayacak ve ileye yle konvoy olarak gireceklerdi. Bunun da ayr tad
vard.
Ileye babakann arabasn izleyen elli arabalk bir konvoy ile girdiler. Ile
merkezinin ortasndan geip Belediye bakanl binasna giden yol kenarnda
biriken halk ellerinde bayraklarla babakan alklyorlard. Alklayanlarn
buyuk bir ksm ilk, orta ve lise rencileriydi. rencilerin trene
katlmalar iin valilikten emir gelmiti.
Ortaokul ocuklarnn ellerine de bir gece nce par-, tinin ile merkezinde
hazrlanm pankartlar verilmiti:
Ho geldiniz sayn babakan
Size minnettarz
Dunyada mekn, ahirette iman
Kur'an kursu istiyoruz
Temizlik imandan gelir
Kollektr sistemi hayrl olsun
Kanalizasyona kavutuk, saolun
Buyuk babakan hogeldin
100
Babakan ileye girer girmez, konvoy durduruldu. Bir ko, ilenin kasab
tarafndan zorla yere yatrlarak kesilmeye balad. Kasap, heyecanndan ba
gerei gibi kullanamam, bu yuzden hayvann boazndan kan kan babakann
arabasnn camna kadar sramt. Hayvan yerde debeleniyor, bu arada, daha
nceden ne yapacaklar konusunda gereken emri alan davulcu ve zurnac en kvrak
havalar aiyor, mill kyafetler giymi genler de oyun oynuyor, babakana
bakp hey, hey diye balyorlard.
Belediye bakan ile ile bakan, birbirleriyle yarp arabadan inmeye alan
babakana doru hamle ederek, koun kanna buladklar elleriyle babakann
alnna uur iareti yapmaya alyorlard. Bu yarta, ile bakan. Belediye
bakann gemi ve kanl elini babakann alnna dayamt.
Bundan sonra pumeye sra geldi. Belediye bakan, babakana sarlarak,
srlsklam terli yuzunu babakann yanana dedirdi. Bu arada, Belediye
bakannn kana bulanm eli babakann ceketine demi, bu yuzden lcivert
elbisede kan lekesi olumutu.
Babakann ei sonradan bu lekeye ok kzacak ve kocasna trenlerde kurban
kesip, kannn babakann alnna surulmesinin nlenmesi iin bir genelge
kartmasn isteyecekti. Babakan bunun mill irade duuncesi ile
badamadn karsna anlatmak iin birka saatini harcamak zorunda kalacakt.
Kurban kan demokrasimizin vazgeilmez unsurlarndan biriydi. Kan, uur demekti.
Babakan, daha sonraki gezilerde byle olaylarla karlanca arabasndan ok
gibi frlayarak kasabn yanna koacak bu koyunu bana balayn diye kurban
kesilmekten kurtaracakt. Babakan, bu tavrnn ne insan adam, bak koyunun bile
kesilmesine gnlu raz olmuyor gibi vgu dolu szlerle anldn da
renecekti.
Babakan, arabasndan inip kendisine ayrlan tribune doru yuruduunde
partililerden oluan kalabalk yaa, varol diye baryor, bu barlara*
alk sesleri ek-
101
leniyor, bu alk ve barlar davul ve zuma seslerine karyordu.
Tam bu srada Belediye bandosu Zafer Marn almaya balad. Bandoda grevli
zabta memurlar muzik konusunda pek hunerli olmadklarndan mar ksa surede
bitiyor, yerine oy farfara, farfara turkusu alnyordu.
II belediyesi de trene bir mehter takm ile katlmt. Davul ve zurna ablan
alacam, eniten olacam diye balayan turkuyu alyor, arada davulcu, olur
olmaz yerde gum de gum de gum diye Afrika tamtamlarnf anmsatan gurultuler
karyor, Mehter takm da ceddim baba, ceddim dede marn alyordu.
Zurnac, Mehter takmnn dum-tek, dum-tek diye tutulan ritmine kaplarak o da
bir kahramanlk turkusu almak istemiti. Aklna Estergon kal'as geldi.
almaya balad. Davulcu, zurnacya ayak uyduramadndan mehter takmnn
davulcusuna uymaya karar verdi.
Ile halk bugune kadar hi byle gun grmemiti. Babakan uzaktan grenler
Allah balasn, maallah, arslan gibi diye ksa tumcelerle grulerini
aklyorlard.
Kursuye nce Belediye bakan kt. Mikrofona, uuncu dereceden verem geirmi
yal bir hasta gibi puf, puf, puf diye ksrdukten sonra konumasna balad.
Sayn babakanm, sayn bakanlarm, deerli milletvekilleri, sayn buyuklerim,
ile halk adna sizleri sayg ve hurmetle selmlarm...
Durdu, alk bekledi. Birka kii el aklattlar, kar kaldrmdan clz bir
alk geldi o kadar. Biraz bozulmutu. Ama belli etmedi.
Sizleri ilemizde arlamaktan buyuk saadet duyuyoruz. Buyuk devlet ilerini
bir yana brakp, lutfedip geldiniz, saolun..
Babakan ba ile belediye bakann onaylar biimde bir hareket yapt. Sonra
yavaa belediye bakann alklad. Babakan gren bakan ve milletvekilleri
de alka katldlar.
102
Belediye bakannn morali duzelmi, Belediye bakann hep kskanm olan ile
bakan biraz bozulmutu. Aslnda belediye bakanl onun hakkyd. Hep byle
duunurdu. Kendisi konusa byle mi konuurdu.
Belediye bakan, artk beylik bir kilise olan u szlerle de basna seslendi:
TRT ve basnn mumtaz temsilcileri... Belediye bakan tam basnn mumtaz
temsilcileri..
diye konuurken, babakann resmini ekmekte olan foto muhabirleri ile kollar
pazubetli partililer ve koruma polisleri arasnda bir kaynama balad.
Partililerden biri, babakann resmini eken foto muhabirini durup dururken bir
yumrukta yere sermiti. Koruma polisleri de babakann ar sol rgutlerden
birinin saldrsna urayaca korkusu ile foto-muhabirlerine tekme-tokat
girmilerdi.
Belediye bakan biraz duraklar gibi oldu; sonra konumasn daha yuksek sesle
surdurdu:
Basnn mumtaz temsilcileri.. Ilemizdeki kanalizasyon kollektr sisteminin
temelinin atlmas sebebiyle duzenlemi bulunduumuz bu mutevaz treni
ereflendirdiiniz iin hepinize muhabbetlerimi sunarm.
Sevgili vatandalarm,
Sayn babakanmzn himmetleri ile ilemiz nihayet kanalizasyon kollektr
sistemine kavumak iin ilk admn atm bulunuyor. Memleketin drt bir yannda
balayan kalknma hamlesine ilemiz de kollektr sistemi ile katlm
bulunuyor..
Belediye bakannn dili bir turlu kollektrse dnmuyordu. Bazen collektr
bazen kulektr diye konuuyor, ancak kanalizasyon szcuu uzerine basa basa
baryordu.
Kanalizasyon medeniyetin lusudur. Kanalizasyonu olmayan bir ehir ksa
surede pislie batar. Sayn babakanmz geen yl ileyi ziyaretlerinde bir
daha geliimde kanalizasyon ihalesi tamamlansn diye emir buyurmulard. Bu
emri yerine getirmenin saadeti iindeyiz.
103
Szun burasnda babakana bakt. Babakan hafife yerinden dorularak bakan
alklamaya balad. Babakann alkn tribunlerdekilerin alklar izledi.
Belediye bakan nundeki kttan yazlanlar okumaya devam ediyordu:
Geen yl Belediyenin musluklarnn deimesi sebebi ile duzenlemi olduumuz
trene sayn Sanayi Bakanmz katlm ve sayn babakanmzn bu emirlerini
bizlere hatrlatmt. ay nce de belediye bahesine im ekilmesi sebebiyle
duzenlediimiz bir baka trende de konuan Tarm Bakanmz, iledeki kalknma
hamlelerini verek inaallah yaknda kanalizasyon tesislerini de aarz
demiti. Geen ay ara sokaklara trafik iaretlerinin konmas sebebiyle
duzenlediimiz bir baka trende de Iileri Bakanmz sayn babakanmz
kanalizasyon ihalesini soruyor? diye almalar hakknda bizlerden bilgi almak
ltfunu gstermiti. Smdi babakanmzn huzuruna grev yapm olmann
rahatl iinde kyoruz.
Saolsunlar, varolsunlar..
Rfk Kara, konumann bir yerinde bravo diye bard. Konumann tam
burasnda kendi adndan da sz edileceini biliyordu. unku konumay kendisi
hazrlatmt. Zaten Belediye bakan daha nce kendi irketlerinde alm,
bugune kadar hurmette kusur etmemiti.
Bakan hafife ksurup Boazn temizledikten sonra konumasn surdurdu:
Deerli iadam Rfk Kara'dan bu konuda buyuk ilgi ve yardm grduk.
Inallah ksa sure iinde kanalizasyon tesislerini tamamlayp aacaz. Bugune
kadar pis sular ukurlarda toplayp, sonra bunlar denize dkuyorduk.
Kanalizasyon, sayn Rfk Kara'nn almalar ile tamamland zaman ukur
atmz ve ilerine dk ve pis sular doldurduumuz yerler de elbette en
munbit tarm arazileri olacaktr. Simdiden bu yerleri kiraya vermek iin
almalara balam bulunmaktayz..
Belediye bakannn konumas bitmiti. Babakan hafife yerinden doruldu.
Alk nce tribunlerden bala-
/
104
di. Daha sonra ilk orta ve lise rencilerinden alk geldi.
Babakann soyad syleniyor, ardndan ve nundea de ya ya ya, a, a, a diye
barp alk tutuluyordu.
Babakan tribun ile kursu arasna serilmi milas hallarnn uzerinden yuruyerek
mikrofona yaklat. Sevgili vatandalarm, deerli hemehrilerim diyerek
konumasna balad.
Syle bir geriye doru kayklp, kalabal suzdu. Hi de bekledii kadar
kalabalk deildi. Burasnn daha nce muhalefet partisini desteklediini
biliyordu. Muhalefet oylar ikiye blunmu, kendi aday, aradan syrlmt. Bu
kadar kalabalk iin buralara kadar gelinir mi? diye kendi kendine duundu.
Alk dindikten sonra ses tonunu yavalatarak konumasna balad:
Deerli vatandalarm, imar kervanna ilenizi de katm bulunuyoruz.
Allah'n izniyle ilenizi en modern yerleme birimleri arasna sokacaz..
Durdu bekledi. Bekledii gibi oldu. alk balad.
Bir memlekette ensfraktur olmadan investmen olmaz. Iktidara geldiimiz gunden
beri ensfraktur almalarna bilhassa nem veriyoruz. Ilenizdeki kollektr
sistemi, tabii ki, bu ensfrakturun en nemli yatrmdr.
Babakan Anadolu'daki ilelerde hep byle yabancr szcukleri seerek konuurdu.
Dinleyenler, bylece, babakann ne kadar bilgili olduunu anlarlard. Byle
konumann ok yararn grmutu. Alt yap dese o kadar etkili olmazd. Ille
de byle yabanc szcukler seer, bu yolla etki yaratmaya alrd.
Ensfraktur szcuu dinleyenler tarafndan traktr biiminde anlalm ve
kalabalk arasnda bulunan kyluler bizlere taksitle traktr datacak
herhalde diye sevinmilerdi.
Babakan iki dakika kollektr sistemi uzerinde durduktan sonra enflasyondan,
d yardmlardan, turizm yatrmlarndan, komunizm tehlikesinden sz ederek iki
saat onbe dakika kadar konutu.
Treni TRT ilk haber olarak duyurdu. Babakann ko-
105
numas, olaylarn iinden adl programda ayrca ya1-7inland.
Babakan, tpk geldii gibi alklar arasnda komu ileye geti. Komu ilede
kaldrmlarn iki santim yukseltilmesi nedeniyle buyuk bir tren duzenlenmiti.
Babakan bu trene de katld. Yoldan geerken, partili uyelerin birinin sahibi
olduu benzin istasyonunun al treninde bulundu.
Babakann ertesi gun katld tren ise ilenin genel tuvaletinin al
treniydi. Alt erkek, u bayan yuz-numaras kabini 100 milyon liraya kmt.
Tuvaletin nundeki tren ok grkemli oldu. zellikle evredeki esnaf, yllardr
kuuk su dkmek iin duvar diplerini kullanr, ile bu yuzden yaz aylar hi
de ho olmayan kokulara burunurdu. Bu yuzden butun ar esnaf tuvalet al
trenine gelmiti.
Babakann o ii snrlar iinde katld son tren bir minik kprunun al
nedeniyle duzenlenen trendi. Il belediye bakan, belediye parknda bulunan u
metrelik havuzun ustune Istanbul kprusunun maketini yaptrmt. Babakan bu
trene de zei sektr nculuundeki kalknmann erdeminden sz ederek mudahaleci
ekonomiyi savunanlara iddetle att.
Bu haber de TRT'nin 13 haber bulteninde yer ald.
numuzdeki hafta Ankara'nn ortasndaki bir benzin istasyonunun kamu aralarna
benzin vermesi nedeniyle duzenlenecek bir trende de konuacak.
Bunun iin bir reklm ajans ile grume yaplm, reklm ajans sahibi, konuyu
babakann danmanlarndan birine am, zaten benzin istasyonu sahibi de
partinin kurucularndanm..
106
BIR KARA MIZAH RNEGI
Bir ilkokul hademesinin oluydu. Cin gibi zekiydi. Ilk okulu, ortaokulu, liseyi
hep iftiharlk renci olarak bitirdi. Hademe babas bu zeki, bu alkan, bu
herkese saygl olundan hep gurur duyard. Olu 12 Mart dneminde arandnda
nceleri korkup ekinmiti ama hep olu ile vunmutu. Akllyd olu, zekiydi
olu, bir kolayn bulur, bu ileri de atlatrd. Hi guvenini yitirmemi-
ti oluna.
Olu Ortd-dou Teknik niversitesi'ne kayt olduu zaman ne kadar da sevinmiti.
Olu muhendis olacak, Bo-lu'nun bir kyund balayan yoksul yaamlar
oullarnn muhendis olmas ile birlikte birdenbire deiecekti. Yazg kendi
aresizliiydi, istikbal ise olu ile alacak olan cennet kaps.
Zaman getike olunun sanki aabeyi gibi gruyordu. Olu deildi de sanki
aabeyiydi. yle akll, yle kendinden emin. Hep, saygyla, evet. sevgisini
oktan bastrm saygyla bakard oiunun gzlerinin iine.
Yorgun-argn yatt zaman olunu hep kitabn banda grurdu. Okul kitaplar
myd, bunlar, yoksa baka kitaplar m, bilinmez. Okurdu hep. Sabahlara kadar
okurdu. Bir kez cesaret edip bakt, Lenin yazyordu kitabn banda. Yannda
Engels yazl bir kitap, sonra da Mao yazl bir kitap daha. Sormutu: Olum
nedir bu kitaplar, ne yazyor bu kitaplarda? Gulmutu olu. Baba sen
anlamazsn.
Kitaplar hergun daha da artyordu. Olu okuyordu, okuduka dalgnlayordu. Baz
geceler eve de gelmez olmutu. Eh, gen bunlar, kadn-kz ilikisi olmasn
sakn? Balangta byle duunmutu. Sonra yava yava anla-
107
di: OUj baka konulara sevdalyd. Geceleri universite'-de kalyor, arkadalar
ile eitim almalar yapyordu.
Evlt neden geceleri geliniyorsun?
Baba alyoruz.
Ne almas?.
Eitim baba, devrimci eitim..
Sonradan hep duunurdu, byle mi sormutu, olu da byle mi yant vermiti.
Gerekten aralarnda byle mi konumulard? Bilemiyordu.
Ad bir banka soygununa karmt. Yok, olu banka soymazd. nune milyar
koysan dnup bakmazd bile. Birileri iftira etmiti. Hi hrszlk yapar myd
olu? Yok, dunyada inanmazd. Yapmazd. Yapamazd.
Bir gece evi basldnda hep duunmutu. Ne yapmt da olu, evi byle
geceyars askerlerle, polislerle baslmt? Konu-komuyu dinlersen, olu,
komunist bir rgutun baym, banka soyarlar, adam karrlarm, Deniz
Gezmi'lerle, Mahir ayan'larla beraber Amerikallar karp ldurmek
isterlermi.
Daha nceleri Amerikan elisinin arabasnn yaklmasnda birka ay hapis de
yatmt. Ama demek suu yoktu ki, serbest braklmt. Okul bu, kalabalk yer;
gentir bunlar, eytan aklna uyarlar. Hele u gunler atlatlsn, kyden mi
olur, kentten mi, everirler, bagz ederler, bunlar da unutulur, biterdi.
Elinin arabasn yakmay biraz akl alyordu da adam ldurmek, banka soymak
aklna pek yatmyordu. Yapmazd olu byle eyler. Karnca incitmezdi o. Hi ama
hi.. Neydi bu balarna gelen felket? Neydi yrab, neydi?
Polis olunu gunlerce aramt. Radyoda, televizyonda olunun ad okunduka
yurei azna gelirdi. Vurmasnlar olunu bir ke banda? Yoo, yoo, bylesine
hi yurei dayanamazd. Yakalandn duyduu anda, Allah inandrsn, sevinmiti
dorusu. -be yl hapis yatar kard, unun urasnda. Ama vuruldu mu,
giderdi.
Emniyette gstermediler. Bolulu bir bakomser abi seni severim ama demiti
bunlarn ii biraz kark, rgut-mrgut, ben de kendimden korkarm..
108
Yalnzca kirli amarlarn almt. Bir de kuuk not:
Iyiyim, merak etmeyin.
Neler olup bittiini anlamak iin o eli arabasnn yaklmas olayndan tand
avukata gitti. Ne sevecen, ne saygdeer avukatt o. Iini biraz ferahlatt.
Yakalanmas iyi oldu. Yoksa ne olaca belli deildi. Gerekeni yapar
savunurdu. Hi olmazsa cann kurtard.
Birka suu varm. Iddia yle. Sulardan biri, fakulte rektrunun kafasna
yumurta frlatmakm, Dev-Gen rgutunun nde gelen yneticisi olarak
yarglanacakm. Bir baka suu da Elrom olay ile ilgili gruluyormu. El-
rom'un karlmasndan sonra terristlerin kald evde olu da yakalanmt.
Ite o zaman korkmutu:
Sakn olu, Israil konsolosunun ldurulmesi olayna karm olmasn?
Mamak cezaevinde ilk kez olunu grduunde evldm doru mu bunlar? diye
sormak istemi ama sora-mamt.
Neyi soracakt ki?
Daha sonralar avukat anlatmt. Sarmt, ama ne yapsn? Baba yurei.
Ban eip dinlemiti hepsini.
Bir gun Selirniye'deki kouta bararak uyanm. Yalan, yalan, yalan diye
barm. Hep yalan rettiler bize. Arkadalar, ne oluyor, demeye kalmam,
rlplak soyunmu. Kapya saldrm. Yalan, yalan.. Arkadalar yattrmaya
almlar ama yok, barm, barm, barm.. Sonra Bakrky Akl
hastanesine kaldrmlar. Doktoru ile grutum, unlar anlatm-,
O gece ruyamda Bolu'daki kyu grdum. Evin hemen yannda bir ahr vard. Ahrn
krk penceresi birdenbire gzumde canland. Sanki orada, kydeyim. ^Pencere
krk, sinek pislikleri ile de iyice kirlenmi. O kirli cam parasnda butun
ocukluumu, butun genliimi, butun yanllarm grmutum.
Evet, bizlere Marksizmin tersi retilmiti. Marksizm diye Marksizmin tersi
benimsetilmiti. Bizler bu iin ba-
109
sit piyonlarydk. Biz ne dediysek, onun tersi doruydu. Devrimci dediklerimize
kar devrimci, ibirliki - burjuva dediklerimiz de gerek vatansever.
Dorusu/hi bir ey anlamamt o gun. Daha sonralar bir gun olunun mahkemede
sz, alp, o gune ka-^ dar en ar svgulerle and babakan iin o memleketin
gzbebeidir dediinde olunun ikenceden ve baskdan dolay delirdiini
sanmt.
Sonra arkadalarndan dinlemiti.
Olu, mahkemede byle konuunca, arkadalar sert tepki gstermiler. Cezaevine
dnduunde kimse yanna gelmek istememi. Hatt dvmek de istemiler.,
Allah'tan, yan kouta retim uyeleri yatyormu. Onlar, olunu kendi
koularna almlar. Bylece arkadalarnca dvulmesi nlenmi.
Sonra olunu Gulhane hastanesinde muahede altna almlar. Delirdi mi,
delirmedi mi, diye?.. Doktorlar olunu uzun uzun muayene etmiler, sonunda
salam raporu vermiler. stelik ustun zekl da km.
Yeniden dnmu cezaevine. D - b dedikleri koua. O gunden sonra hibir Dev-
Gen san selm vermemi oluna. Yalnz bir retim uyesi ilgilenmi kendisi
ile.. Sormu:
Paay kurtarmak iin mi bu numaralar yapyorsun?
Bir gun, kendisi ile ilgilenen retim uyesi ile aralarnda yle bir konuma
gemi :
Hocam, kanser tedavi edilir, biliyor musunuz?
Ne bileyim ben yahu..
Edilir..
Peki nasl edilir?
Marksizmi kansere uygulayarak.
Allah, Allah..
Val'la Hocam..
Peki nasl?
elikilerden yararlanlacak.
Sonra?
110
Diyalektik yntem ile nce kanseri verem mikrobuna dnutureceksin.
Eeee?
, Verem tedavi edildiine gre i kolay. Kanser hucresi, diyalektik yntemle
verem mikrobuna dnuturulur,, verem de tedavi edildiine gre mesele kalmaz.
Ikencelere kar en ok dinenen, mahkemenin ilk gunlerinde ban dik tutmaya
alan, cezaevinde herkesin bilgisi ve arball nedeniyle hocam diye
seslendii olu herkes alaya ald, aalad bir adam oluvermi.
Anmsyordu babas, en ok Sinan' severdi o. Sinan,, ok bilgiliydi. Annesi de
babas da felsefe retmeniydiler. Sinan'n Nurhak dalarndaki atmada
ldurulmesinden kendisi de ok uzulmutu. Ka kez evlerinde yemek yemiti Sinan?
Bir gun Sinan'dan sz edecek oldu babas. Kufurle yant verdi olu. Kulaklarna
inanamamt. Nasl olurdu da olu, bu kadar sevdii arkada iin lumunun
ardndan bu kadar ar szler sylerdi?
O eski olu deildi artk. Deimi, ok deimiti. ok sonralar bir gun
olum demiti, niin bu kadar deitin?
Gemii unutmak istiyorum. ylesine unutmak istiyorum ki, beni o eski
evremle birlikte duunen herkesten nefret ediyorum.
Gerekten delirmi miydi? Cezai ehliyetinin olmadn kantlamak iin numara m
yapmt? Yoksa, butun-olup bitenlerden kendisini sorumlu tutup bambaka insarv
olmaya m karar vermiti? Belki biri doruydu, belki bunlarn hepsi.
1974 ylnda karlan Af yasas ile hakkndaki butun davalardan kurtuldu. Hemen
okuluna kald yerden devam etti. Her zaman okuduu solcu gazeteyi bir yana
brakarak, sac gazeteleri okumaya balad.
Eski arkadalarn grunce yolunu deitirdi. Arayan-olunca benimle bir daha
grumeyin dedi. Ite sonun-
111
-da muhendis olacakt, oluyordu. Ama o olu gitmi, yerine bir bakas gelmiti.
Unutmak ve unutulmak istiyordu.
TEK'e muhendis olarak girdi. Kendisi gibi Marksist eylemlerde bulunduktan sonra,
asker mahkemenin yargcna cezaevinden gizli mektuplar yazan ve cezaevinde be
vakit namaz klmaya balayan bir arkadann karde--i ile evlendi. Babas
bellarn geride kaldna seviniyordu. Ama nasl deimiti olu bu kadar? Ona
bir turlu okl erdiremiyordu.
Arasra Sinan diye sormak ister, ama soramaz.
Olu TEK'den ayrld, arkadalarnca kurulan bir proje burosuna girdi. Orada
yukseldi. Sirket de geniledi. Milyonlar kazanmaya balad. Sirket ihalelere
girip buyuk inaatlar ald.
Olunun teknik sorumlu olduu irket; Nurhak dala-r eteklerinde bir Termik
Santral ihalesini kazanmt. Olu, ikide birde Nurhak dalarna gidip
geliyordu.
O gunlerde Nurhak dalarna kadar gidebilseydi Sinan ile ldurulecekti,
gitmedii iin imdi Nurhak dalarnda Termik santral yapyor, para kazanyordu.
Olu muhendis olmu, alm, zengin de olmutu.
Babas takdir-i ilh diyordu, bakalar ok baka adlar bulmutu bu
gelimelere ve rastlantlara!
112
^m^IL'
/
V
iw
Foto: Rza Ezer
Ekonomimiz alaturka, liberalizmimiz arabesk, sermayemiz nazl, iadammz
narindir. Ekonomide serbest, siyasette greko-romen gureiriz. Uan kua borcumuz
var, umayana hncmz.. Devrim yasak, evrim sakncal, dneklik yararldr
azgelimi demokrasimizde.
Simdiye kadar kzarak yazdm anlamadlar; imdi gulerek yazyorum, belki
anlarlar!
ISBN 975-478-121-4
KDV Dahil 40.000.TL.
Uur Mumcu _ Liberal iftlik
Kitaplar, uygarla yol gsteren klardr.
UYARI:
www.kitapsevenler.com
Kitap sevenlerin yeni buluma noktasndan herkese merhabalar...
Cehaletin yenildii, sevginin, iyiliin ve bilginin paylald yer olarak
grduumuz sitemizdeki
tum e-kitaplar, 5846 Sayl Kanun'un ilgili maddesine
istinaden, engellilerin faydalanabilmeleri amacyla
ekran okuyucu, ses sentezleyici program, konuan "Braille Not Speak", kabartma
ekran
vebenzeri yardmc aralara, uyumluolacak ekilde, "TXT","DOC" ve "HTML" gibi
formatlarda, tarayc ve OCR (optik
karakter tanma) yazlm kullanlarak, sadece grmeengelliler iin,
hazrlanmaktadr. Tumuyle ucretsiz olan sitemizdeki
e-kitaplar, "Engelli-engelsiz elele"duuncesiyle, hibir ticari ama
gzetilmeksizin, tamamen gnulluluk
esasna dayal olarak, engelli-engelsiz Yardmsever arkadalarmzn youn emei
sayesinde, grme engelli kitap sevenlerin
istifadesine sunulmaktadr. Bu e-kitaplar hibirekilde ticari amala veya
kanuna aykr olarak kullanlamaz, kullandrlamaz. Aksi kullanmdan doabilecek
tumyasalsorumluluklar kullanana aittir.
Sitemizin amac asla eser sahiplerine zarar vermek deildir.
www.kitapsevenler.com
web sitesinin amac grme engellilerin kitap okuma hak ve zgurluunu yuceltmek
ve kitap okuma alkanln pekitirmektir.
Sevginin olduu gibi, bilginin de paylaldka pekieceine inanyoruz.
Tum kitap dostlarna, grme engellilerin kitap okuyabilmeleri iin gsterdikleri
abalardan ve
yaptklar katklardan turu teekkur ediyoruz.
Bilgi paylamakla oalr.
ILGILI KANUN:
5846 Sayl Kanun'un "altnc Blum-eitli Hukumler" blumunde yeralan "EK
MADDE 11" : "ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilim ve
edebiyat eserlerinin engelliler iin uretilmi bir nushas yoksa
hibir ticar amagudulmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya
uuncu bir kii tek nusha olarak
ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu, vakf veya dernek gibi
kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri
formatlarda oaltlmas veya dun verilmesi
bu Kanunda ngrulen izinler alnmadan gerekletirilebilir."Bu nushalar hibir
ekilde satlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz ve
kullandrlamaz.
Ayrca bu nushalar uzerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin
bulundurulmas ve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur."
bu e-kitap Grme engelliler iin duzenlenmitir.
Kitap taramak gerekten incelik ve beceri isteyen, zahmet verici bir itir. Ne
mutlu ki, bir grme
engellinin, duzgun taranm ve hazrlanm bir e-kitab okuyabilmesinden duyduu
sevinci paylaabilmek
tum zahmete deer. Sizler de bu mutluluu paylaabilmek iin bir kitabnz
tarayp,
kitapsevenler@gmail.com
Adresine gndermeyi ve bu isimsiz kahramanlara katlmay duunebilirsiniz.
Bu Kitaplar size gelene kadar verilen emee ve kanunlara sayg gstererek lutfen
bu aklamalar silmeyiniz.
Siz de bir grme engelliye, okuyabilecei formatlarda, bir kitap armaan
ediniz...
Teekkurler.
Ne Mutlu Bilgi iin, Bilgece yaayanlara.
Tarayan: Yaar Mutlu
e-posta kitapsevenler@gmail.com
www.kitapsevenler.com
www.yasarmutlu.com
Uur Mumcu _ Liberal iftlik