T.C.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP
(MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN
GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

UYGULAMA KILAVUZU
(ÖĞRETİM PROGRAMLARI VE MODÜLLER ÖĞRETİM)

ANKARA
OCAK 2006
 T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP
(MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİNİN
GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

ÖĞRETİM PROGRAMLARI VE MODÜLLER ÖĞRETİM

UYGULAMA KILAVUZU

ANKARA
OCAK 2006
 İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ.....................................................................................................................................iii
GİRİŞ ....................................................................................................................................... 4
PROJE FAALİYETİLERİ ................................................................................................... 5
PİLOT KURUMLAR .......................................................................................................... 6
PROJEDE SOSYAL ORTAKLAR ..................................................................................... 7
2.MODÜLER ÖĞRETİM PROGRAMLARI ......................................................................... 9
2.1. Yeterliğe Dayalı Modüler Öğretim Programı Geliştirme ........................................... 13
2.2. Öğretim Programı Geliştirme...................................................................................... 14
3. ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMLARININ UYGULANMAS .................................... 15
3.1.Çerçeve Öğretim Programında Yer Alan Dersler ........................................................ 18
3.1.1. Ortak Dersler ....................................................................................................... 18
3.1.2. Alan/Dal Dersleri................................................................................................. 18
Meslek/Dal Dersleri .................................................................................................. 19
İşletmelerde Beceri Eğitimi....................................................................................... 19
3.1.3. Seçmeli Dersler.................................................................................................... 19
4. SERTİFİKA PROGRAMLARININ UYGULANMASI.................................................... 21
4.1. Meslek/Dal (Sertifika) Öğretim Programları .............................................................. 22
5.MODÜLER ÖĞRETİM ...................................................................................................... 25
5.1. Modüler Sistemin Özellikleri...................................................................................... 26
5.1.1. Esneklik ............................................................................................................... 26
5.1.2. Modüler Sistemin Aşamaları ve Modülün Sistem İçerisinde İşlevi .................... 27
5.1.3. Öğrenme Hızında Farklılık .................................................................................. 28
5.1.4. Önceki Çalışmaların Dikkate Alınması ............................................................... 28
5.1.5. Modüler Eğitim Sistemi ve İş Piyasası Yeterlilikleri .......................................... 28
5.2. Modüler Öğretim Yöntem Ve Teknikleri ................................................................... 29
5.2.1. Öğrenme Stilleri ve Yaklaşımları ........................................................................ 29
5.2.2. Öğrenci Merkezli Eğitim Yaklaşımını Esas Alan Yöntemler.............................. 31
5.2.2.1. Simülasyon Yöntemi .................................................................................... 31
5.2.2.2. Gösterme Yöntemi ....................................................................................... 31
5.2.2.3. Rol Yaptırma Yöntemi ................................................................................. 31
5.2.2.4. Bilgisayar Destekli Eğitim ........................................................................... 31
5.3. Öğretmen – Öğrenci Etkileşimli Yöntemler ............................................................... 32
5.3.1. Beyin Fırtınası ..................................................................................................... 32
5.3.2. Soru Sorma Tekniği.......................................................................................... .. 32
5.3.3. Tartışma Tekniği.................................................................................................. 32
5.3.4. Grup Çalışması .................................................................................................... 32
5.4. Modüler Öğretimde Ölçme ve Değerlendirme ........................................................... 33
5.4.1. Ölçme ve Değerlendirmenin Amacı .................................................................... 33
5.5. Modüler Öğretimde Öğrenme Ortamı......................................................................... 35
5.5.1. Eğitim ve Öğretim Ortamları................................................................................ 35
5.6. Eğitim ve Öğretim Ortamlarının Düzenlenmesi ......................................................... 38
5.6.1. Başlıca Eğitim ve Öğretim Ortamları .................................................................. 39
5.6.2. Eğitim Öğretim Ortamının Yerleşim Şekilleri..................................................... 39

i
 5.6.2.1. “ U ” Şekli .................................................................................................... 39
5.6.2.2. Ekip Çalışması Düzeni ................................................................................. 40
5.6.2.3. Konferans Düzeni......................................................................................... 40
5.6.2.4. Daire Şekli.................................................................................................... 40
5.6.2.5. Klasik Sınıf Yerleşimi ...................................................................................... 41
5.6.3. Grupların Gruplanması ........................................................................................ 41
5.6.4. Çalışma İstasyonu................................................................................................ 41
5.6.5. Proje veya Özel Çalışma Grupları ....................................................................... 41
5.7. Öğrenme Ortamında Öğretmen ve Öğrencinin Değişen Rolleri................................. 42
5.7.1. Öğretmenin Rolü ................................................................................................. 42
5.7.2. Öğrencinin Rolü .................................................................................................. 44
6. MODÜLER ÖĞRETİM MATERYALLERİ ..................................................................... 46
6.1. Modül.......................................................................................................................... 46
6.2. Modül Çeşitleri ........................................................................................................... 47
6.3. Modülün Yapısı .......................................................................................................... 47
6.3.1. Modülün İçeriğinin Tasarlanması........................................................................ 47
6.3.1.1. İyi Bir Öğretim Materyalinin Özellikleri ..................................................... 49
6.3.1.2.Öğretim Materyalleri Tasarım İlkeleri .......................................................... 49
7. MODÜLÜN UYGULANMASINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR ..................................... 51
8. MODÜLÜN BÖLÜMLERİ ............................................................................................... 52
8.1. Açıklamalar................................................................................................................. 53
8.2. GİRİŞ .......................................................................................................................... 56
8.3. Öğretim Faaliyetleri .................................................................................................... 56
8.3. Öğretim Faaliyetleri .................................................................................................... 57
8.3.1. Amaç.................................................................................................................... 57
8.3.2. Araştırma ............................................................................................................. 57
8.3.3. Bilgi Konuları ...................................................................................................... 58
8.3.4. Uygulamalar ........................................................................................................ 59
8.3.5. Ölçme Ve Değerlendirme .................................................................................... 62
8.4. Modül Değerlendirme ................................................................................................. 65
DEĞERLENDİRME................................................................................................. 65
8.5. Cevap Anahtarları ....................................................................................................... 67
9. ÖNERİLER ........................................................................................................................ 68
EKLER ................................................................................................................................... 72
EK: 1 Ders Seçme Örnekleri.............................................................................................. 73
EK: 2. Program İçin Modül Seçimi ................................................................................... 74
EK: 3. İş Birliği Yapılabilecek Kurum, Kuruluş ve Kişiler............................................... 75
EK: 4. Yeterlik Tablosu ..................................................................................................... 76
EK: 5. Kavramlar ve Tanımlar........................................................................................... 77
KAYNAKLAR....................................................................................................................... 80

ii
 ÖNSÖZ

ÖNSÖZ
Ülkemizde eğitimin, hayat boyu öğrenme yaklaşımıyla bilgiye ulaşma yol ve
yöntemlerini öğreten, etkin bir rehberlik hizmetini içeren, yatay ve dikey geçişlere imkân
veren, piyasa meslek standartlarına uygun, üretime ağırlık veren, yetki devrini esas alan,
fırsat eşitliğini gözeten bir sistem bütünlüğü içerisinde yeniden düzenlenmesi için
Bakanlığımızca pek çok çalışma yürütülmektedir.

Hükümetimiz ile Avrupa Birliği arasında imzalanarak yürürlüğe giren, Türkiye’de

Meslekî Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (MEGEP), eğitim
sistemimizin çağdaş bir yapıya kavuşması açısından oldukça önemli bir çalışmadır. Proje
kapsamında meslekî ve teknik eğitim her yönüyle ele alınmakta, eğitim sistemi, öğretim
programları, öğretim materyalleri, eğitim kurumları ve uygulamalara yönelik olarak çok
çeşitli çalışmalar yürütülmektedir.

MEGEP Projesi çerçevesinde; meslekî ve teknik öğretim programlarını geliştirme ve

modüler öğretim materyallerini (Modül) hazırlama çalışmaları; Projeler Koordinasyon
Merkezi Başkanlığı ile Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı koordinesinde,
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, Kız Teknik
Öğretim Genel Müdürlüğü, Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü ile Çıraklık ve
Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü katılımları ile oluşan “Ulusal Öğretim Programlarını
Geliştirme Grubu” tarafından yürütülmektedir.

Projede; program geliştirme, modül yazma ve diğer tüm çalışmalar, meslekî teknik
öğretimden sorumlu genel müdürlüklere bağlı eğitim kurumlarındaki öğretmenler, sosyal
ortaklardan temsilciler, üniversitelerden öğretim görevlileri, sektörden meslek elemanları,
yerli ve yabancı uzmanlar ile iş birliği içinde gerçekleştirilmiştir.

Bu kılavuz, MEGEP kapsamında hazırlanan çerçeve öğretim programlarını okullarda

uygulayacak olan yöneticilere, modüler öğretim materyallerini sınıf ve atölyelerde
uygulayacak olan atölye ve meslek dersi öğretmenlerine, çeşitli kurumlarda görev yapan
eğitimcilere bilgi vermek ve rehberlik etmek amacıyla hazırlanmıştır.

MEGEP
Ulusal Öğretim Programları
Geliştirme Grubu

iii
 GİRİŞ

GİRİŞ
Dünyadaki değişmeler; bir yandan ekonomik büyüme ve refah ortamı sağlarken, diğer
yandan da teknolojik gelişmeler yeni çalışma ortamlarına ve biçimlerine, bireylerin eğitim
yoluyla hazırlanmasını zorunlu kılmaktadır.

Eğitim sisteminin temel amacı; Atatürk ilke ve inkılâplarına bağlı, düşünme, algılama
ve problem çözme yeteneği gelişmiş, demokratik değerlere bağlı, yeni fikirlere açık, kişisel
sorumluluk duygusuna sahip, millî kültürü özümsemiş, farklı kültürleri yorumlayabilen ve
çağdaş uygarlığa katkıda bulunabilen, bilim ve teknoloji üretimine yatkın ve beceri düzeyi
yüksek bilgi çağı insanı yetiştirmektir.

Bu kapsamda, Hükümetimiz ile Avrupa Birliği arasında imzalanarak yürürlüğe giren

Türkiye'de Meslekî Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (MEGEP)
Bakanlığımız ve AB komisyonu Türkiye Temsilciliği tarafından onaylanmış ve proje
çalışmaları başlatılmıştır.

Projenin genel hedefi; ülkemiz ekonomisinin ihtiyaç duyduğu yüksek nitelikli ve

performanslı ara kademe teknik insan gücünü yetiştirebilen, teknoloji geliştirilmesine ve
üretimine yatkın bir meslekî ve teknik eğitim sisteminin güçlendirilerek etkili bir şekilde
uygulanmasını desteklemektir.

Bu bağlamda öğrencilere ilgi, istek ve yeteneklerine uygun alan ve dalda eğitim ve

öğretim imkânı sağlanması, sektörel gelişme ve taleplerin öğretim programlarına
yansıtılması amacıyla meslekî ve teknik orta öğretim kurumlarında 9. sınıflar ortak olmak
üzere dört (4) yıl süreli modüler program esasına dayalı eğitim ve öğretime başlanmıştır.

Proje kapsamındaki meslek alanlarında uygulanacak programlar sonucunda verilecek

olan diploma ve sertifikanın ulusal ve uluslararası geçerliliğinin sağlanabilmesi amacı ile
alan ve dal seçimlerinde sektör araştırma çalışmaları yapılarak sonuçlar, Uluslararası
Eğitimin Sınıflandırılması Standardı’na (ISCED 97) göre düzenlenmiştir.

Proje ile Türkiye’deki meslekî ve teknik eğitim sistemi, AB ve gelişmiş ülkelerdeki

standartlara yükseltilecek, sosyo-ekonomik gereksinimler ve yaşam boyu öğrenme ilkeleri
doğrultusunda bütünlüklü olarak güçlendirilecektir. İş piyasasının ihtiyaçlarına cevap
verebilen, temel eğitim, genel orta öğretim ve yüksek öğretim sistemleri ile bütünlük
içerisinde, modern, esnek ve kaliteli bir meslekî eğitim sistemi oluşmasına katkıda
bulunacaktır.

4
PROJE FAALPROJE FAALiYETİLERİ

 İş piyasasına yönelik ihtiyaç analizi yapmak

 Meslek standartlarını gözden geçirmek
 Eğitim standartlarını geliştirmek
 Modüler programlar hazırlamak
 Ulusal yeterlilik sistemini kurmak
 Hayat boyu öğrenme politikası oluşturmak
 Kalite güvence sistemini geliştirmek
 Okul yöneticilerini yetiştirmek
 Öğretmenleri eğitmek
 Toplumsal ortaklık geliştirmek
 Bilgilendirme ve tanıtım yapmak
 Uluslararası ortaklıklar kurmak
 Bölgesel kapasite yaratmak
 Tüm meslekî ve teknik eğitim kurumlarında modüler programların uygulanması
planlanmak
 Diploma ve sertifika programlarında geliştirilen aynı modüllerin ortak olarak
kullanılmasını sağlamak
 Meslekî ve teknik eğitim çalışmalarında her yaşta ve düzeyde bireye yönelik
yaşam boyu öğrenme ilkelerinin esas alınmasını sağlamak
 Meslekî ve teknik eğitimle ilgili diploma, sertifika, mezuniyet belgesi vb.
denkliğini sağlamak
 Meslek mensupları arasındaki performans kontrolünü sağlamak

 İş piyasası ihtiyaç analizi

Arza göre değil, arz- talep dengesini esas alan iş piyasasının istediği yeterliklerle
donatılmış, yerel, bölgesel ve ulusal düzeyde iş gücü ihtiyaçlarını karşılayan bir iş piyasası
analizi yapılmıştır.

 Meslek standartlarının gözden geçirilmesi

MSK tarafından hazırlanan 250 meslek standardı Millî Eğitim Bakanlığı, sosyal
ortak temsilcileri, yerli ve yabancı uzmanlar ile birlikte yeniden gözden geçirildi.
 Eğitim standartlarını geliştirilmesi
MSK tarafından hazırlanan 250 meslek standardı baz alınarak bakanlığımız, sosyal
ortak temsilcileri ve yerli ve yabancı uzmanlar ile birlikte 41 adet eğitim standardı
oluşturuldu.

 Modüler programlar hazırlamak

Geliştirilen eğitim standartlarına bağlı olarak oluşturulan çerçeve programlar
doğrultusunda modüler yapıda eğitim öğretim programları hazırlandı. Öğretim programlarına
bağlı olarak ortak 9. sınıf öğrenci ve öğretmen kılavuzları hazırlığı tamamlandı.

5
  Ulusal yeterlilik sistemini oluşturmak (UYS)
Kabul edilmiş meslek standartlarına dayalı, her seviyede değerlendirme, not verme
ve belgelendirme için uygun, meslekî ve akademik alanlar arasında ilerleme için açık
yolların bulunduğu bir sistem oluşturulacaktır.

 Hayat boyu öğrenme politikası oluşturmak

Orta öğretim ve yetişkin eğitimine odaklı hayat boyu öğrenim (HBÖ) kavramının
geliştirilmesi, ilkokuldan yüksek öğrenime, yaygın öğretimden hayat boyu öğrenime kadar
eğitimin farklı seviyelerinin entegrasyonunun teşvik edilmesi planlanmıştır.

 Okul yöneticisi ve öğretmenlerin eğitimi

Eğiticilerin değişen rolleri, öğrenci merkezli yaklaşım ve öğrenciler için öğrenme
ortamının hazırlanması konularını kapsayan, eğiticilerin eğitimi programı devam etmektedir.
 Toplumsal ortaklık geliştirmek
Meslekî Eğitim ve Öğretim sisteminin farklı seviyelerinde Sosyal Ortakların karar
verme gücü, danışmanlık rolü ve sorumlulukları belirlenip analiz edilmekte (ulusal, sektörel,
il, okul ve eğitim merkezi seviyesinde) ve projenin her aşamasında iş birliği içinde
çalışılmaktadır.
 Bilgilendirme ve tanıtım yapmak
Kamuoyunda bilinç yaratmak ve reform programına destek kazanmak amacıyla
projenin tanıtımı için yapılan çalışmalar; web sayfası, aylık bültenler, tanıtım ve promosyon
materyalleri vb. iletişim araçlarıyla duyurulmaktadır.
 Uluslar arası ortaklıklar kurmak
Avrupa Birliği’ne üye ülkelerdeki meslekî eğitim kurumları ile kardeş okul
çalışmaları başlatılmıştır. Mevcut Meslekî Eğitim ve Öğretim Sistemi veri tabanlarına pilot
kurumlar dahil edilmekte ve diyalog oluşturma çalışmaları devam etmektedir.

PİLOT PİLOT KURUMLAR

Proje çerçevesinde 30 ilde 145 pilot kurumda faaliyetler yürütülmektedir. Bu
kurumlarda sektörle birlikte geliştirilen programlar uygulanacaktır. Pilot kurumlar proje
tarafından desteklenmektedir.
Pilot kurumlara;
 Programın uygulandığı alanda ekipman alımı
 Bilgi teknolojilerinin satın alımı
 Öğretmenlerin yurtiçi ve yurtdışı eğitimi
 İdarecilerin yurtdışı ve yurtiçi eğitimi
konularında destek sağlanmaktadır.

6
 PROJEDE SOSYAL ORTAKLAR
 Ulusal Koordinasyon Kurulu’nda, projenin uygulamalarında karar verici ve
yönlendirici olarak sosyal ortaklar çoğunlukta olup projeyi yönlendirmektedir.
 Program hazırlama aşamasında Millî Eğitim Bakanlığına destek olmaktadır.
 Pilot projeler ile sosyal ortakların kapasitelerinin güçlendirilmesi amaçlanmıştır.
 Proje sosyal ortakların meslekî eğitim ile ilgili her türlü faaliyetlerini
desteklemektedir.

Sosyal Ortaklar (TOBB, TÜSİAD, TESK, TİSK, TÜRK-İŞ, DİSK, HAK-İŞ,

MEKSA, vb.); modüler program geliştirme, modül yazımı, uygulama, izleme ve pilot
okullara yönelik çalışmalarda, her aşamada sürekli proje ekipleri ile iş birliği içinde yer
almaktadır.

Bu kapsamda program geliştirme çalışmaları sosyal ortaklarla birlikte Millî Eğitim

Bakanlığı koordinesinde yürütülmektedir. Hazırlanan programlarda UNESCO tarafından
geliştirilen ve birçok AB ülkesinde kabul gören; “Internatıonal Standard Classıfıcatıon Of
Educatıon (ISCED 97)- Uluslararası Eğitim Standardı Sınıflandırması” kullanılmıştır.

Tüm orta öğretim kurumlarında, öğrencilerin meslek seçimi konusunda daha bilinçli
davranmasına rehberlik etmek amacıyla 9. sınıflarda okutulan “Tanıtım ve Yönlendirme”
dersinin modülleri proje çerçevesinde geliştirilmiş ve uygulamaya konmuştur. Böylelikle
öğrenciler, genel ve meslekî liselerin ortak 9. sınıflarında meslekleri tanıyarak, kişisel
özelliklerine, ilgi ve yeteneklerine göre alan ve meslek seçimi yapabilecektir.

Bu yaklaşım; iş piyasasının ihtiyaçlarına cevap verebilen, temel eğitim, genel orta

öğretim ve yüksek öğretim sistemleri ile bütünlük içerisinde, modern, esnek ve kaliteli bir
meslekî eğitim sisteminin oluşturulmasına alt yapı sağlayacaktır. Meslekî eğitim sistemimiz;
AB ve gelişmiş ülkelerdeki standartlara yükseltilerek, sosyo-ekonomik gereksinimler ve
hayat boyu öğrenme ilkeleri doğrultusunda güçlendirilecektir.

7
 YÜKSEK

DİPLOM
İ
Ş

12. SINIF H
A
Y
11. SINIF
A
SERTİFİK T
10. SINIF I

ORTAK 9. SINIF

TEMEL EĞİTİM YETİŞKİNLER

Şema 1: Meslekî ve Teknik Eğitim Sistemi

8
 MODÜLER ÖĞRETİM PROGRAMLARI

2.MODÜLER ÖĞRETİM PROGRAMLARI

Ülkelerin ekonomisi uluslararası bir hâle gelmiştir. Bu durumla ancak insan
kaynaklarını geliştirerek rekabet edebilir. Gelişen ekonomi ve teknoloji iş gücünde yeni
yeterlikleri gerektirmektedir. Bu yeterlikleri meslekî eğitimin kazandırması beklenmektedir.
Eğitim ile kazanılan uzmanlıkla meslekî uzmanlık arasındaki bağlantı genel olarak
güçlendirilmelidir. Hepsinden önemlisi de, sektördeki meslek elemanlarının beceri
gereksinimleri süratle değişmektedir.

Gençlerin meslekleri ile ilgili beklentileri giderek değişmektedir. Pek çok Avrupa
ülkesinde öğrenciler giderek daha fazla akademik veya genel eğitimi tercih etmekte, meslekî
eğitimi reddetmektedirler. Bunun sonucunda da meslek edinmekte ve iş bulmakta sorunlarla
karşılaşmaktadırlar. Oysa gençlere meslekî eğitimin ekmek kazandıracağı bilinci
verilmelidir. Okullardan ayrılanlar, genel eğitimde başarısız olanlar, işsizler, yeniden çalışma
yaşamına dönen yetişkinler, becerilerini güncelleştirmek isteyen işçiler ve öğrenciler mesleki
eğitime ihtiyacı olanların çeşitliliğini daha da artırmaktadır.

Yerel, bölgesel, ulusal ve uluslar üstü yönetimler giderek değişen sektörel taleplere
göre bölgesel eğitim olanaklarının artmasını gerekli kılmaktadır. Pek çok ülkede bölgesel
yönetimler eğitim ve yetiştirme faaliyetleri ile sektörleri kontrol etmektedirler. Ulusal
standartlar doğrultusunda bölgesel farklılıklar meslekî ve teknik eğitime yansıtılabilmeli ve
meslekî eğitim faaliyetleri yerel düzeyde de yürütülebilmelidir.

Değişen koşullara hızla uyum sağlayabilmek için meslekî ve teknik eğitimcilerin geniş
bilgi ve beceri birikimine sahip olmaları gerekir. Geleceğin nitelikli iş gücünü yetiştirmeyi
amaçlayan meslekî ve teknik eğitimin geniş tabanlı, meslekî yeterliklere dayalı, yenilenen ya
da değişen mesleklere uygun biçimde, öğrencilerin sürekli eğitimi için temel oluşturması
gerekmektedir.

Günümüzde mesleklerin değişim ile karşı karşıya olması ve daha karmaşık bir yapıda
bulunmaya başlaması nedeniyle, meslekî yeterliklerin de geniş tabanlı bilgilere, becerilere ve
tavırlara dayalı olmasını ve programların buna göre geliştirilmesini zorunlu hâle
getirmektedir.

Birbiri ile ilişkili alanlar ve meslekler bütünleştirilerek meslek grupları

oluşturulmaktadır. Meslek grupları, birbiriyle ilişkili birçok meslek alanını kapsayan sektörel
bir bütündür. Meslek grupları etrafında planlanan eğitimde, öğrenci kazandığı bilgi ve
becerileri geniş bir alanda kullanabilmekte ve değişikliklere kısa sürede uyum
sağlayabilmektedir.

9
 Programların modüler esasa dayalı olarak bir bütünlük içinde, meslek standartlarını da
kapsayacak şekilde ele alınabilmesi için meslekler; meslek gruplarına, meslek alanlarına ve
meslek dallarına göre sınıflandırılmalıdır.

Geleneksel meslekî ve teknik eğitim sistemi bireysel öğretim açısından esnek, etkin ve
verimli değildir ve çok da pahalıdır. İnsanların maruz kaldıkları bilgi yoğunluğuna
bakıldığında, izole bir öğrenme süreci öğrencinin bütünsel gelişimine katkıda bulunmaktan
çok uzaktır. Eğitim programının yapısının çok daha uygun düzenlenmesi gerekir. Öğrenci
belirli sınırlar içerisinde istediği konuyu, istediği yerde ve kendine uygun bir hızda
öğrenebilmelidir. Modern iletişim araçları buna olanak tanımaktadır.

Eğitsel amaçları, toplumun, endüstrinin ve hizmet kurumlarının taleplerine uygun

olarak düzenlemek, eğitim programının esnek yapıda olmasını gerektirmektedir. Bu
doğrultuda eğitim programının modüler hazırlanması iyi bir seçenek olarak görülmektedir.
Ancak, modüler program, geleneksel programların parçalara bölünmesi değildir.

Modüler program yaklaşımı;, değişikliklere kısa sürede cevap verebilen, esnek bir
yapıya sahip olması nedeniyle tercih edilmektedir. Modüler programların içerikleri
modüllerden oluşmaktadır. Modül; sonunda bir işin bir parçasını temsil eden bir yeterlik
kazandıran, öğrenme bütününün bir parçasını kapsayan, öğrenme amaçlarına ve içeriklerine
sahip bir öğrenme birimidir.

Türkiye’de bu doğrultuda Meslekî Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi

Projesi (MEGEP) 2004-2005 eğitim ve öğretim yılı’ndan itibaren pilot okullarda
uygulanmaya başlanmıştır.

MEGEP; Millî eğitim sisteminde uygulanan, yüksek bütçeli, uzun süreli, sektör ve
sosyal ortaklar açısından geniş katılımın sağlandığı projelerden biridir. Bu proje
çerçevesinde, özellikle meslekî ve teknik eğitim programlarının hazırlanmasında ülke
çapında ve oldukça geniş kapsamlı sektör analizleri yapılmış, başta değişik sektörlerden
olmak üzere ilgili birçok kurum ve kuruluşun temsilcileri çalışmaların her aşamasına aktif
olarak katılmışlardır.

Projenin hedefleri ülkemizin meslekî ve teknik eğitim konusundaki ihtiyaçlarına

büyük oranda cevap verecek şekilde oluşturulmuştur.

MEGEP çerçevesinde;

1. Ulusal ve uluslararası temel yeterliklere sahip meslek elemanları yetiştirmek,

2. Yabancı dil bilen ve meslekî gelişmeleri izleyebilen meslek elemanları ve bireyler
yetiştirmek,
3. Kurum ya da okul türü ayrımı yapılmaksızın tüm meslekî ve teknik eğitim
kurumlarının hepsinde mesleğin gerektirdiği yeterlikleri kazandırmak,
4. Bölgesel farklılıklar ve ihtiyaçlara cevap verecek esnek bir program yapısı
oluşturmak,

10
 5. Bireylerin farklılıklarına ve özelliklerine uygun seçenekler sunan program yapısı
geliştirmek,
6. Öğrencilere yatay ve dikey geçiş olanakları tanıyan esnek bir program yapısı
tasarlamak,
7. Meslekî yeterlikleri ve akademik yeterlikleri yüksek olan öğrencilerin yüksek
öğrenime geçişlerine olanak tanımak,
8. Sektör beklentilerine cevap veren meslekî yeterliklere sahip meslek elemanları
yetiştirmek,
9. Yaşam boyu öğrenme ilkesi doğrultusunda bireylere farklı koşullara göre seçenekler
sunan programlar geliştirmek,
10. Uluslararası geçerliği olan meslekî ve teknik eğitim programları geliştirmek,
11. Her yaşta ve her düzeydeki bireye meslekî ve teknik eğitim olanakları sunan
programlar geliştirmek,
12. Bireylerin yetenekleri, ilgileri, tercihleri ve kariyer beklentilerine yönelik imkânlar
tanıyan programlar geliştirmek hedeflenmiştir.

Bu hedefler doğrultusunda programlar;

 Geniş tabanlı ve alan/dal ve sertifika esasına göre,

 Alan ve dal programları arasında esnek geçişleri imkân veren,
 Örgün eğitimle birlikte yaygın eğitimde ve hayat boyu eğitimde de etkili olarak
kullanılabilme esnekliği olan,
 Yeterliğe göre değerlendirme ve yeni teknolojik gelişmeleri modüler öğretim
programları sayesinde kısa sürede öğretime yansıtabilme özelliğine sahip,
 Öğrenci merkezli, öğrenciye daha aktif olma ve kendi hızına göre öğrenme olanağı
tanıyan,
 Program geliştirme sürecinde iş piyasasının ve sosyal ortakların aktif katılımına da
yer verilerek geliştirilmiştir.

Çerçeve öğretim programları meslekî ve teknik orta öğretim kurumlarına yönelik

olarak diploma programı şeklinde düzenlenmiştir. Ayrıca tüm alanlarda alanların altında yer
alan diğer tüm meslekler için Sertifika Programı olarak kısa süreli kurslar düzenlenmiştir.
Diploma ve Sertifika programlarında alandaki aynı modüller kullanılacaktır. Mesleğin
seviyesine göre kazandırılması gereken yeterlikler hangi eğitim programında olursa olsun
aynı modüller ile kazandırılacaktır. Böylelikle meslekî yeterliklere bağlı olarak mesleklerin
seviyelerine göre, eğitimde yatay ve dikey geçişler ile meslekî belgelendirme kolaylıkla
sağlanabilecektir.

MEGEP kapsamında programlar, uluslararası meslek sınıflandırması doğrultusunda,

meslek standartları, eğitim standartları ve meslekî yeterliklere göre hazırlanmıştır. Bu
nedenle uygulamalarda bu standartlar ve yeterlikler sürekli dikkate alınmalıdır.

Proje kapsamında hazırlanarak Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 07.09.2005

Tarih ve 324 Sayılı Kararı ile kabul edilen çerçeve öğretim programları ve haftalık ders

11
çizelgeleri pilot okullarda 2005-2006 öğretim yılından itibaren kademeli olarak uygulamaya
konmuştur.

MEGEP kapsamında; İSCED’97 ve İSCO’88 paralelinde ve sektörde yapılan iş

piyasası araştırmaları doğrultusunda meslekî ve teknik eğitim programları yaklaşık 50 alanda
toplanmıştır. (Tanıtım ve Yönlendirme Modülünde yer verilen alan ve dallar)

Bunlardan; 17 alanda 64 dalda çerçeve öğretim programı geliştirilmiş, Talim Terbiye

Kurulu Başkanlığı tarafından onaylanarak 2005-2006 öğretim yılından itibaren tüm meslekî
ve teknik eğitim kurumlarında kademeli olarak uygulamaya konulmuştur. Diğer alanlarda;
sektörde yapılan iş piyasası araştırmaları, alan ve meslek analizleri sonucunda ortaya çıkan
meslekî yeterlikler doğrultusunda program çalışmaları devam etmektedir. Bu çalışmaların
sonunda tüm programların 2006-2007 öğretim yılı’nda uygulamaya girecek şekilde
tamamlanması planlanmaktadır.

12
2.1. Yeterliğe Dayalı Modüler Öğretim Programı Geliştirme

ÇALIŞMA GRUBU
MESLEK ANALİZİ
Meslek Elemanları
Tanımlar ve İşler ve Yeterlikler İşlemler Anketler
Ulusal ve Uluslararası
Uzmanlar Seviyeler
Alan Öğretmenleri
Program Uzmanı İŞLEMLERİN ANALİZİ
Sosyal Taraflar
Diğer İş Yeterlik Ortam Standart İşlem Bas. Bilgi Beceri Tavır
YÖNTEM

Görüşme MODÜLLERİN İÇERİKLERİNİ OLUŞTURMA

Gözlem
Literatür Tarama İşlemleri Gruplandırma Genel Amaçlar Modül
Anket (Temel, Ortak ve Meslekî Beceriler) Amaç İçeriği

KAYNAKLAR Diğer

Sektör
Meslek Standartları PROGRAM HAZIRLAMA
Eğitim Standartları
Meslekler Sözlüğü DİPLOMA PROGRAMI SERTİFİKA PROGRAMI
TTK Kararları
Şura Kararları DERSLERİ OLUŞTURMA SERTİFİKA PROGRAMI
GER İ B İLDİRİM

Kalkınma Planları HAZIRLAMA

Modülleri Dersleri
Kanun veYönetmelikler Gruplandırma Sıralama
Modülleri Modülleri Seçme
Ulusal ve Uluslararası Gruplandırma ve Sıralama
Yaklaşımlar
ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI
İSCED
HAFTALIK DERS ÇİZELGESİ
İSCO
MSK
Sosyal Taraflar (TİSK, Temel Ortak Meslekî UYGULAMA VE
TESK, İŞKUR, TOOB, vb.) Dersler Dersler Dersler DEĞERLENDİRME
Diğer

Şema 2: MEGEP program geliştirme süreci

13
2.2. Öğretim Programı Geliştirme
 Sektör araştırması, alanlar ve altında yer alan mesleklerin belirlenmesi
 Meslek standartlarının incelenmesi
 Meslek profillerinin belirlenmesi
• Meslek tanımı ve seviyelerinin belirlenmesi
• Meslek elemanının görev, iş, yeterlik ve işlemlerinin belirlenmesi
 İşlemlerden anketlerin oluşturulması
 Anketlerin uygulanması ve değerlendirilmesi
 Uygulanmış ve değerlendirilmiş anketlerin ve işlemlerin kontrol edilmesi ve
düzeltilmesi
 Meslek elemanlarının iş, işlem ve yeterliklerinin kontrol edilmesi
 Mesleklerin yeterlik tablosunun oluşturulması
 İşlemlerin analiz edilmesi
 İşlemlerin gruplandırılarak modüllerin oluşturulması
1. İşlemleri Gruplandırma
 Temel işlemleri gruplandırma (Tüm alanlar için ortak olan becerileri
kazandıracak ve ilk yıllarda uygulanacak modüller)
 Alan ortak işlemleri gruplandırma (Alandaki tüm dallarda ortak olan
becerileri kazandıracak ve öncelikle ilk yıllarda uygulanacak modüller)
 Mesleğe/dala özel işlemleri gruplandırma (Meslekî ve uygulamaya
yönelik becerileri kazandıracak ve son yıllarda uygulanacak modüller)
2. Modülleri Oluşturma
Her gruptaki işlemleri; birbiri ile ilişkili, birbirini takip eden veya birbirinin ön
koşulu olacak ve sonuçta yeterlilik kazandıracak şekilde gruplandırarak
modüllerin oluşturulması
• Modüllerin amaçlarının ve içeriklerinin yazılması
• Modül kitaplarının yazılması, basımı ve dağıtımının yapılması
3. Programı Oluşturma
3.1. Çerçeve Öğretim Programı Hazırlama
 Modülleri gruplandırarak dersleri oluşturma
 Ders bilgi formu hazırlama
 Dersleri haftalık ders çizelgesine yerleştirme
3.2. Sertifika Programı Hazırlama
 Meslekî yeterliklerin kontrol edilmesi
 Yeterliklere uygun modüllerin belirlenmesi/seçilmesi
 Programın süresinin planlanması
3.3. Program kitabını düzenleme
3.4. Uygulama, değerlendirme ve geri bildirim
Program sürecinde yeterlikler önemlidir. Yeterlik tabloları iş hayatına paralel olarak
sürekli güncellenerek gelişmeler programlara yansıtılır.
Proje çerçevesinde program geliştirme faaliyetlerinde bu sürecin gerektirdiği tüm
aşamalar planlanarak ve uygulanarak çalışılmıştır.

14
 ÇERÇEVEÖĞRETİM PROGRAMLARININ
UYGULANMASI

3. ÇERÇEVE ÖĞRETİM
PROGRAMLARININ UYGULANMAS
MEGEP kapsamında geliştirilen programlar ile öğrencilere, alanı ve mesleği ile ilgili
temel bilgi ve becerileri kazandırmanın yanı sıra, yeniliğe ve değişime uyum sağlayabilen,
çevresindeki insanlarla sağlıklı iletişim kurabilen, hedeflerini belirleyip bunlara ulaşmak için
girişimlerde bulunabilen, yaratıcı, gelişime ve eleştiriye açık ve meslekî yeterliklere sahip
bireyler yetiştirilmesi hedeflenmiştir.

Programların temel yapısı oluşturulurken, ilk sınıflarda ortak genel kültür dersleri ile
ortak alan dersleri, son sınıflarda ise mesleğe (dal) özel derslerin öncelikli olarak okutulması
planlanmıştır. Bu derslerin içeriğini belirlerken ulusal ve uluslararası iş gücünden beklenen
temel yeterlikler, sektör araştırmaları ve meslekî yeterlikler dikkate alınmıştır.

Öğretim programları 4 yıllık olarak tasarlanmıştır. 9. sınıf programı tüm genel,

meslekî ve teknik ortaöğretim kurumlarında ortak olarak okutulur. 9. sınıfın sonunda öğrenci
ilgi duyduğu alanı belirler ve 10. sınıfta bu alanda eğitim-öğretime başlar.

Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri kazandıran dersler ağırlıklı
olarak 10. ve 11. sınıfta verilmektedir. 12. sınıfta diplomaya götüren meslekî yeterlikleri
içeren dersleri yer almaktadır. Öğrenciler, 10’uncu sınıfın sonunda, yerel, bölgesel ve
sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen durumu ve fizikî kapasitesi ile sahip oldukları
yeterlikleri de dikkate alarak meslek/dal seçimi yaparlar. Öğrencilerin alan ve dal
seçimlerinde mesleklerin bölgesel istihdam olanakları da dikkate alınmalıdır.

Sektör beklentileri, değişen koşullar ve mesleklerin gelişimi program yapısına

yansıtılabilecektir. Gerektiğinde, 11. ve 12. sınıfta mesleğe özgü dersler, modüller ve modül
içerikleri değiştirilip geliştirilebilecektir. Bu değişiklikler, program koordinatörü, değişim
önderi öğretmen ve zümre öğretmenleri kararı ve sektörden meslek elemanları ile iş birliği
içinde yapılır. Yapılan çalışma bilgi için Bakanlığın ilgili birimine gönderilir.

Programı tamamlayarak mezun olan öğrenci alan diploması alarak yüksek öğrenime
devam edebilir. Mezun olan öğrenci öğrenimi sırasında seçtiği dalda/meslekte kazandığı
yeterliklerin karşılığında sertifika da almaya hak kazanır. Öğretim programının herhangi bir
yılından ayrılan öğrencinin kazandığı yeterlikler sertifika programlarında değerlendirilir.

MEGEP kapsamında meslekî yeterliklere dayalı modüler programlar geliştirilmiştir.

Bu doğrultuda programların modüler öğretim yöntemlerine göre uygulanması gerekmektedir.
Modüler öğretime yönelik olarak da bireysel öğrenme yöntem ve tekniklerinin uygulanması
önerilmektedir.

15
 Modüler öğretim anlayışını benimseyen meslekî ve teknik eğitimde;
 Öğretmenler, öğrencilere rehberlik eder.
 Öğrenciler kendi kendine öğrenmeye teşvik edilir.
 Öğrencilerin aktif olması sağlanır.
 Öğrenciler araştırmaya yönlendirilir.
 Öğrenciler kendi kendilerini değerlendirebilir.
 Öğrencilere yeterlik kazandırmaya yönelik yöntem ve teknikler uygulanır.

Eğitim ve öğretimde, öğrencilerin başarısını arttıracak bireysel öğretim yöntem ve

teknikleri uygulanmalıdır.

Öğrencilere programın sonunda seçtiği dala/mesleğe yönelik olarak;

 Tüm alanlardaki ortak temel, bilgi ve becerileri kazanabilecek,
 Seçtiği alanın temel yeterliklerine sahip olabilecek,
 Yöneldiği dalın / mesleğin gerektirdiği görev ve işleri yapabilecek,
 Dalın / mesleğin gerektirdiği özel meslekî yeterlikleri kazanabilecek şekilde alanın
ve mesleklerin yeterlikleri dikkate alınarak eğitim ve öğretim faaliyetleri
uygulanır.

Sınıf Geçme Yönetmeliği’ne göre öğrencilerin;

 Dersin altındaki modüllerin sonunda kazandığı yeterlikleri ölçülür.
 Dersin sonunda modüller ile kazandıkları bilgi, beceri ve tavırlar ölçülür.
 Ölçme sonuçları dönem ve yıl sonunda değerlendirilir.
 Okulda, işletmede ve kendi kendilerine yaptıkları tüm öğrenim faaliyetleri
değerlendirilir.

2005-2006 eğitim ve öğretim yılı’ndan itibaren uygulamaya konan “Çerçeve Öğretim

Programı” haftalık ders çizelgelerinde alan/dal bloğunda yer alan dersler meslekî yeterlikler
kazandırmaya yönelik derslerdir. (Matematik, fizik, kimya, biyoloji, geometri, analitik
geometri ve yabancı dil dersleri hariç.) Bu nedenle ilgili dersler uygulamalı ders kapsamında
değerlendirilecektir.

Çerçeve öğretim programları bölgesel farklılıklara, koşullara ve gelişmelere göre

esnek bir yapıda tasarlanmıştır. Haftalık ders çizelgelerindeki alan/dal dersleri bloğunda yer
alan, seçilen dala ait dersler ve ders saatleri zümre öğretmenler tarafından, sektör temsilcileri
ve koordinatör öğretmenler ile işbirliği içinde okul koşulları, yerel ve bölgesel sektörün
ihtiyaçları doğrultusunda belirlenir. Sınıfı ve saati belli olan dersler dışında kalan 11. ve 12.
sınıflara ait derslerin süreleri; o yıla ait toplam ders saati süreleri dikkate alınarak seçilen
modüller için gerekli olan süre kadar uygulanır (Örnek:Ek:1). Ders ve modül seçiminde
mesleklerin yeterlikleri dikkate alınmalıdır. Yeterlikler için meslek elemanlarından ve
mesleklerin “yeterlik tablolarından” yararlanılmalıdır (Ek:4).

16
 MESLEK LİSELERİ, ANADOLU MESLEK LİSELERİ
TEKNİK LİSELER VE ANADOLU TEKNİK LİSELERİ
___________________ ALANI
________________________________________ DALLARI

ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI HAFTALIK DERS ÇİZELGESİ

IX. X. XI. XII.
DERS KATEGORİLERİ DERSLER
SINIF SINIF SINIF SINIF
*DİL VE ANLATIM 2 2 2 2
TÜRK EDEBİYATI 3 3 - -
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLÂK BİLGİSİ 1 1 1 1
TARİH 2 2 - -
T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK - - 2 -
COĞRAFYA 2 2 - -
MATEMATİK 4 -
FİZİK 2 -
ORTAK DERSLER KİMYA 2 -
BİYOLOJİ 2 -
SAĞLIK BİLGİSİ 2 - - -
FELSEFE - - 2 -
YABANCI DİL 3 3
BEDEN EĞİTİMİ 2 - - -
MİLLÎ GÜVENLİK BİLGİSİ - 1 - -
TRAFİK VE İLK YARDIM - - 1 -
TANITIM VE YÖNLENDİRME 2 - - -
TOPLAM 29 14 8 3
BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİSİ 2
A
ALAN MATEMATİK 3
L
ORTAK MESLEKÎ GELİŞİM 2
A DERSLERİ
N
/
D
A
L

D
E DAL
R DERSLERİ
S
L
E
R
İ
ALAN/DAL DERSLERİ TOPLAMI
SEÇMELİ DERSLER
REHBERLİK 1 1 1 1
GENEL TOPLAM
Not: (*) Millî Eğitim Bakanlığı Orta Öğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliğinin 33.
maddesi uyarınca yılsonu başarı ortalaması ile başarılı sayılamayacak dersleri ifade eder.

Şema 3: MEGEP çerçeve öğretim programı haftalık ders çizelgesi örneği

17
 Proje hedefleri doğrultusunda, meslekî ve teknik öğretim kurumlarının, meslek lisesi,
teknik lise, Anadolu meslek lisesi ve Anadolu teknik liselerinde okutulacak çerçeve öğretim
programları ve haftalık ders çizelgeleri hazırlanmış ve tüm meslekî ve teknik eğitim
kurumlarında uygulamaya konmuştur.

Çerçeve öğretim programları, haftalık ders çizelgeleri, dersler ve modüllerin

uygulanmasına ilişkin daha ayrıntılı açıklamalar alanlara ait çerçeve öğretim program
kitaplarının içinde ayrıntılı olarak verilmiştir.

3.1.Çerçeve Öğretim Programında Yer Alan Dersler

3.1.1. Ortak Dersler

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 14.07.2005 Tarih ve 193 Sayılı Kararı ile
kabul edilen ve 2575 sayılı Tebliğler Dergisi’nde yayımlanan öğretim programları haftalık
ders çizelgelerine yönelik açıklamalar doğrultusunda dersler, ders saatleri ve içerikleri
uygulanır.

Ortak dersler bloğunda ve alan/dal dersleri bloğunda yer alan, matematik, fizik,
kimya, biyoloji, geometri, analitik geometri ve yabancı dil dersleri için; Talim Terbiye
Kurulu Başkanlığı kararı ile kabul edilen öğretim programları haftalık ders çizelgelerine
yönelik açıklamalar doğrultusunda işlem yapılacaktır.

3.1.2. Alan/Dal Dersleri

Alan ve dallar ile ilgili ortak yeterlikleri ve meslekî yeterlikleri kazandırmayı

amaçlayan derslerdir. Alanda yer alan meslekler/dallar için temel bilgi ve becerileri
kapsayan ders grubunu oluşturur. Alan ve dalların özelliklerine göre, öncelikle ilk sınıflar
olmak üzere, üç yıla yayılarak programa yerleştirilmiştir.

Alanda yer alan dallar/meslekler için alınması zorunlu olan derslerdir. Bu bölümde
haftalık ders çizelgelerinde yıldızla belirtilmiş derslerde verilmiştir. Sınıf Geçme
Yönetmeliği’nin 33. Maddesi uyarınca yıl sonu başarı ortalaması ile başarılı sayılmayacak
ortak alan ve dal/meslek dersleri seçilen dalın/mesleğin zorunlu dersleridir.

Alan/dal dersler bloğunda yer alan ilgili alanın ve dalların derslerinde; Talim ve
Terbiye Kurulu Başkanlığının 07.09.2005 Tarih ve 324 Sayılı Kararı ile kabul edilen çerçeve
öğretim programları haftalık ders çizelgelerine yönelik açıklamalar doğrultusunda meslekî
yeterlikleri kazandıracak modüller ve içerikleri uygulanacaktır.

18
Meslek/Dal Dersleri

Alanda yer alan meslekler için mesleğe özel ve mesleği destekleyici yeterlikleri
kazandıracak meslek/dal dersleri ağırlıklı olarak son sınıflarda yer alan işletmelerde
uygulanması öngörülen derslerdir.

Çerçeve öğretim programı haftalık ders çizelgesi’nde meslek/dal dersleri içerisinden

dalın/mesleğin özelliğine uygun dersler seçilir. Ancak dallarda diplomaya götürecek
derslerin belirlenmesinde mesleği/dalı destekleyici diğer derslerden de seçim yapılarak
program oluşturulur.

Seçilen derslerin içeriği ise yine ilgili bölümde yer alan meslek derslerini oluşturan
modüllerden, çevredeki sektörün, meslek elemanlarının, okuldaki program
koordinatörlerinin, değişim önderlerinin ve alan öğretmenlerinin kararı ile bölgesel düzeyde
sektörün ihtiyaçlarını kapsayan ve meslekî yeterliklere cevap veren modüllerden seçilerek
oluşturulur. Seçilen derslerin ders saatleri, derslerin içeriğine göre belirlenir (Ek:1 ve Ek:2).

İşletmelerde Beceri Eğitimi

Eğitim kurumları işletmelerde beceri eğitimi içeriğini, ağırlıklı olarak dala/mesleğe ait
modüller olmak üzere, bölgesel özellikler ve sektörün beklentilerini yansıtacak modüllerden
oluşturur. Ancak bölgesel özellikler ve sektör beklentilerini yansıtacak modüller programda
yer almıyorsa, yeni modül içerikleri hazırlanarak programa eklenir. Ders içeriği, sektördeki
temsilcileri, okuldaki program koordinatörleri, değişim önderleri ve alan öğretmenlerinin
kararı ile planlanarak uygulanır.
Bazı sektörlerin özelliğinden dolayı, gerektiğinde bölgesel özellikler, okulların
koşulları ve ilgili mevzuat doğrultusunda “İşletmelerde Beceri Eğitimi” 10. ve 11. Sınıfın
sonunda yaz dönemlerinde uygulanabilir.

3.1.3. Seçmeli Dersler

Alanların çerçeve öğretim programları’nda yer alan seçmeli dersler “Seçmeli Dersler”
tablolarında belirtilen açıklamalar doğrultusunda uygulanacaktır. Seçmeli derslerin çizelgede
belirtilen haftalık ders saati kadar alınması zorunludur.

Seçmeli dersler, okulda zümre öğretmenleri tarafından, program koordinatörleri ve

değişim önderleri iş birliğinde alanın ve mesleklerin özellikleri doğrultusunda belirlenir.
Derslerin seçiminde, varsa o derse ait diğer programlar sıra takip ederek önceden alınması
gereken dersler göz önünde bulundurulur.

Seçmeli dersler, tablodan seçilebileceği gibi gerektiğinde dal/meslek derslerinden

veya diğer alanlardan da seçilebilir. Seçilen derslerin içerikleri, haftalık ders çizelgesinde yer
alan ortak ve alan/dal dersleri içeriklerinin devamı olacak şekilde planlanmalıdır.

19
 Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 14.07.2005 Tarih ve 193 Sayılı Kurul Kararı
ile kabul edilen ve 2575 sayılı Tebliğler Dergisi’nde yayımlanan öğretim programlarının
amaç ve açıklamaları dikkate alınarak zümre öğretmenleri tarafından hazırlanan programlar
uygulanır.

Seçmeli derslerde (Alan/Bölüm) Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 08.05.2000

Tarih ve 5155 Sayılı Yazısı doğrultusunda, içerik, süre ve gerekli tüm değişiklikler
yapılabilir ve İl Millî Eğitim Müdürlüğünün onayı ile uygulanabilir.

20
 SERTİFİKA PROGRAMLARININ
UYGULANMASI

4. SERTİFİKA PROGRAMLARININ
UYGULANMASI
MEGEP program geliştirme sürecinde; sektör tarama ve inceleme çalışmaları
sonucunda ülkemizdeki sektörler ve sektörlerde faaliyet gösteren meslekler saptanmıştır. Bu
mesleklerin seviyeleri ve meslek elamanlarının yeterlikleri tespit edilmiştir. Sektörde çalışan
kişilerin görüş ve önerilerinden yola çıkılarak her meslek dalına ait anketler hazırlanmış,
anketler Türkiye genelinde otuz ilde uygulanmıştır. Bu anketler sonucunda sektörün eğitim
ihtiyaçları ve beklentileri tespit edilmiştir. Mesleklere özgü yeterlilikler ayrıntılı olarak
çıkarılmış ve “yeterlik tabloları” hazırlanmıştır. Mesleklere ilişkin saptanan bu yeterlikler
program çalışmalarının temelini oluşturmuştur.

Program geliştirme sürecinin her aşamasında, sektörden meslek elemanları ve öğretim

üyeleri ile iş birliği yapılmıştır. Bu firmaların eğitim sorumluları ve çeşitli meslek elemanları
ile iletişim kurulmuş, bu kişilerin program çalışmalarına katkıları sağlanmıştır. Böylelikle
sektör ve yüksek öğretim kurumlarının beklentileri programa yansıtılmıştır.

Ulusal ve uluslararası düzeyde meslek elemanlarından beklenen yeterlikler, çeşitli

araştırmalar ve yerli/yabancı uzman görüşlerine göre tespit edilmiş ve program çalışmalarına
aktarılmıştır. Bu doğrultuda alanlar altında yer alan mesleklerde ulusal ve uluslararası
standartlara uygun, her yaşta ve her düzeyde bireye eğitim olanağı sağlayan program
hazırlamak hedeflenmiştir.

Alanların altındaki mesleklerde orta öğretime devam eden öğrencilere “diploma

programı” ile eğitim ve öğretim verilirken, her yaşta ve her düzeyde diğer bireylere bölgesel
ve sektörel talepler doğrultusunda yetişkinlere yönelik “sertifika programları” ile eğitim ve
öğretim verilmektedir. Bu amaçla geliştirilen modüllerden sertifika programları da
hazırlanmıştır. Sertifika programları ile tüm mesleki teknik eğitim kurumlarında her yaşta ve
her düzeyde bireylere meslekî yeterlikleri kazandıracak eğitim ve öğretim olanağı
sunulmuştur.

Teknolojik gelişmelere paralel olarak, sektörün beklentileri doğrultusunda geliştirilen

diploma ve sertifika programları gelişmelere göre sürekli güncellenmeye uygun bir yapıda
tasarlanmıştır. Böylece gelişme ve yenilikleri kısa sürede programlara yansıtmak mümkün
olabilecektir. Bireyler kazandıkları meslekî yeterlikler doğrultusunda istihdam
edilebilecektir.

Sertifika programları; meslekî ve teknik orta öğretim kurumlarında uygulanmak

amacıyla geliştirilen diploma programları ile birlikte Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde
merkezde hazırlanabileceği gibi yerel düzeyde de geliştirilebilmektedir. Yerel yönetimler,
eğitim kurumları, işletmeler, her türlü kurum ve kuruluşlar, eğitim ihtiyaçları doğrultusunda
sertifika programları hazırlayabilirler. Mesleklerin yeterliklerini kazandırmaya yönelik olarak
geliştirilen programlarda, mevcut programların modülleri kullanılabilir.
21
4.1. Meslek/Dal (Sertifika) Öğretim Programları
Meslek/Dal sertifika programlarında; meslek elemanlarının sahip olduğu yeterlikleri
kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilir. Bu programlarda mesleğin yeterliklerine
sahip meslek elemanları yetiştirmek amaçlanmaktadır.

Sertifika öğretim programlarıyla; genç ve yetişkinlere yönelik mesleki ve teknik

eğitim veren örgün ve yaygın eğitim kurumları, sektördeki işletmeler, birlik ve odalar olmak
üzere tüm eğitim kurumlarında eğitim verilmektedir. Sertifika programlarından; mesleklerin
gerektirdiği bedensel ve zihinsel özelliklere, eğitim düzeyi ve diğer koşullara sahip tüm
bireyler yararlanabilir. Eğitimini tamamlayan bireyler mesleğin seviyesine göre
yeterliliklerini ispatlayarak sertifika almaya hak kazanır ve ilgili iş yerlerinde çalışabilirler.

Fotoğraf 1: Bir iş yeri

Sertifika öğretim programlarının sonunda; mesleğin meslek standartları ve eğitim

standartları doğrultusunda dala/mesleğe yönelik olarak bireyler;
 Mesleğin ait olduğu alanlardaki temel, bilgi ve becerileri kazanabilecektir.
 Dalın temel meslekî yeterliklerine sahip olabilecektir.
 Dalın / Mesleğin gerektirdiği görev ve işleri yapabilecektir.
 Dalın / Mesleğin gerektirdiği özel meslekî yeterlikleri kazanabilecektir.

Eğitim sırasında ve sonunda çeşitli ölçme araçları kullanılarak;

 Her modül sonunda ölçme ve değerlendirme yapılacaktır.
 Modüller ile bireylerin kazandıkları bilgi, beceri ve tavırları ölçülecektir.
 Modüllerin sonunda bireylerin kazandığı yeterlikler ölçülecektir.
 Bireylerin eğitim kurumunda, işletmede ve kendi kendilerine yaptıkları tüm
öğrenim faaliyetleri değerlendirilecektir.
 Bireylerin program sonunda kazandıkları meslekî yeterlikler ölçülecektir.

22
 Sertifika öğretim programı sürecinde bireylerin tamamladığı modüller, aldığı eğitimin
tümü ve kazandıkları yeterlikler belgelendirilir. Öğretim programının sonunda mesleğin
yeterliklerini kazanan bireylerin aldığı belgeler mevzuat doğrultusunda sertifikada
değerlendirilir. Böylece bireyler mesleğin düzeyine göre isterse mesleğinde sertifika alabilir.

Programlarda; mesleğe yönelik geniş tabanlı yeterlikler kazandırmak hedeflenmiştir.

Bireyler gelecekte meslek değiştirmek veya mesleğin ilişkili olduğu diğer mesleklere
geçmek amacıyla eğitim almak isterse kazandığı yeterlikler değerlendirilecektir. Fark
modüllerini tamamlayarak ikinci bir meslekte kendini yetiştirebilecektir. Öğretim
programından ayrılan bireyin kazandığı yeterlikler belgelendirilerek istendiğinde diğer
sertifika programlarında değerlendirilir. Ayrıca; eğitimin sonunda mesleğinde sertifika alan
birey, gerektiğinde fark eğitimi alarak diploma programını tamamlayabilir.

Meslek/dal programının eğitim süresi, bireylerin alacağı modüllere ve yapacağı tüm

uygulamalara göre ortalama olarak toplam saat verilmiştir. Bu eğitim süresinin okul, işletme
ve bireysel öğrenme için ayrılmış dağılımı, modüller ile ilgili açıklamalarda belirtildiği gibi
planlanarak uygulanır.

Fotoğraf 2: Bir iş yeri

Bireylerin meslek/dal seçimlerinde bölgesel gelişmeler araştırılmalı ve çevrenin

istihdam olanakları dikkate alınarak yönlendirme yapılmalıdır. Eğitim kurumlarında
programın toplam süresi planlanırken veya uygulanırken eğitim alacak bireylerin, geçmiş
yaşantıları, sektör deneyimleri ve daha önce aldıkları eğitimler dikkate alınmalıdır.

Bireyler, programın gerektirdiği öğretim faaliyetleri, istihdam olanakları ve planlama

konularında; çevredeki üniversiteler, sivil toplum örgütleri, işletmeler ve meslek elemanları
ile iş birliği yapılarak yönlendirilmelidir.

23
 Eğitim ve öğretim aktivitelerinde, bireylerin kendi özelliklerine göre öğrenme imkânı
sağlayarak meslekî yeterlik kazandırmaya, başarılarını arttırmaya ve modüler öğretime
yönelik bireysel öğrenme yöntem ve teknikleri uygulanmalıdır. Bu amaçla;
 Eğitimciler bireylere rehberlik etmelidir.
 Bireyler kendi kendine öğrenmeye teşvik edilmelidir.
 Bireylerin aktif olması sağlanmalıdır.
 Bireyler araştırmaya yönlendirilmelidir.
 Bireylerin kendi kendilerini değerlendirebilmesi sağlanmalıdır.

MEGEP kapsamında hazırlanan sertifika öğretim programlarında; mesleklerin

özellikleri doğrultusunda; alana yönelik yeterlikleri kazandıracak temel modüller, meslekî
yeterlikleri kazandırmaya yönelik meslek için zorunlu olan modüller, bölgesel ve bireylerin
eğitim ihtiyaçlarına yönelik özel yeterlikleri kazandırmaya yönelik olan seçmeli modüller
yer almaktadır. Bu modülleri tamamlayan bireylerin iş başında uygulamalı eğitimleri için
işletmede beceri eğitim yapmaları sağlanır. Bireyin tamamlaması gereken modüller eğitim
kurumundaki eğitimciler tarafından sektörle iş birliği içinde, mesleklerin yeterlik tabloları ve
kurumun koşulları dikkate alınarak belirlenir. Programın süresi ve içeriği zümre öğretmenleri
tarafından planlanır ve uygulanır. Bu programlarda modüllerde öngörülen eğitim öğretim
faaliyetleri uygulanır.

MEGEP kapsamında geliştirilen programlar doğrultusunda, 17 alan altındaki

mesleklerin seviyelerine göre yeterlikleri ve alınması gereken modüller sertifika
programlarında ayrıntılı olarak verilmiştir.

24
 MODÜLER ÖĞRETİM

5.MODÜLER ÖĞRETİM
Günümüzde sürekli yaşanan gelişme ve değişmelere bağlı olarak bireyi güçlendirmek
ve gençlerin hem öğrenme sürecine hem de kazandıkları bilgi ve becerilere “sahip
çıkmalarını sağlamak” gerekmektedir. Ayrıca öğretim programlarının ve öğretim
materyallerinin bireysel özelliklere göre ilerlemeye olanak tanıması gerekmektedir.

Meslekî eğitime giderek daha fazla talep olmaktadır.

 Bu talepler çok geniş bir yelpazeye yayılmaktadır ve süratle değişmektedir.
 Gelecekteki talepler öngörülemez.
 Talepler karmaşık ve belirsiz koşullar altında karşılanmak zorundadır.

Aynı zamanda meslekî eğitime ayrılan bütçeler talebe oranla daha yavaş
büyümektedir. Bu durum sadece bireyleri ve kurumları etkilemekle kalmamakta, aynı
zamanda meslekî eğitim sisteminin daha fazla verimli, tutarlı ve esnek olmasını
gerektirmektedir.

Modüler öğretim, modüler programlar doğrultusunda modüler bir sistemi

gerektirmektedir. Modüler sistem, eğitim programının modüllerden oluşmasıdır. Modüllerin
bölümleri hiyerarşiktir veya belirli bir sıra takip eder. Her modül ile bir yeterliğe yönelik
bilgi ve beceriler kazandırılır.

Neden Modüler Sistem?

 Ekonomiktir.
 Sosyal açıdan geniş kitleleri kapsar.
 Bireysel talepleri karşılar.
 Bölgesel farklılıklara cevap verir.
 Yerel yönetimler ve tüm taraflarca uygulanabilir.

Modüler sistemi tutarlı bir eğitsel tasarım yapan özellikler şunlardır.

 Öğrenme sürecini ve öğrencinin gelişimi net bir şekilde belirlenmiştir.
 Öğretim etkinlikleri öğretim süreci üzerinde etkili olmaktadır.
 Kurallar, standartlar, değerlendirme, rehberlik, belgeleme her modülün
yapısında ve tüm sistemde yer almaktadır.

Modül, bireysel öğretime dayalı, başlangıcı ve sonu olan, kendi içinde bütünlük
gösteren, bir sistematik çerçevede düzenlenmiş öğretim yaşantılarından oluşmaktadır.

Öğrencilerin, belirli hedefe ulaşmasını sağlamaya yönelik olarak her modül, birbiri ile
uyumlu çalışan belirli parçalardan oluşmaktadır. Modül, öğrencinin kendi hızında
ilerlemesine ve kaydettiği başarının, kendisine anında bildirilmesine olanak sağlamaktadır.
Geleneksel yaklaşımda içerik, konu, ünite, ders olarak gruplaşırken, modüler yaklaşımda ise
içerik, modüller çerçevesinde oluşmaktadır.

25
 Modül Modül Modül Modül Ders/Program

Ders 1 Ders 2 Ders 3 Ders 4 Diploma

KALDI

M MODÜL M
GEÇTİ

Şema 4: MEGEP modüler sistem yaklaşımı

Modüler sistem;
 Farklı sistemlerde, farklı eğitsel profillerde ve eğitsel yollarda uygulanabilir.
 Öğrenci farklılıklarına uyum gösterebilir.
 Sistem içerisinde çok çeşitli modüller birlikte kullanılabilir.

5.1. Modüler Sistemin Özellikleri

5.1.1. Esneklik
Modüler sistemin esnekliğinin dört boyutu vardır:

1. Eğitim yoluyla elde edilen becerinin bireysel esnekliği: Eğitimin, iş piyasasının

belirsizlikleri ile baş edebilecek, çeşitli mesleklerde ve ortamlarda çalışabilecek ve yeni
becerileri çabucak kazanabilecek bireyler yaratması beklenmektedir. Bireysel esneklik klasik
olarak ders programlarını artırarak, “öğrenmeyi öğrenmeye” ve “asli” becerilere ağırlık
verilerek ve genel eğitimle yakın ilişkiler kurarak sağlanır. Bireysel esneklik sıklıkla
uzmanlaşmayı geciktiren, uzmanlık alanlarını değiştirmeyi kolaylaştıran ve genel eğitim ile
meslekî eğitimi yakınlaştıran eğitim programı reformları ile gerçekleştirilmektedir.

2. Eğitim programı esnekliği: Eğitim programı esnekliğini zaman, ortam (mekân) ve

birey boyutunda tanımlayabilmekteyiz, anacak bu esnekliğin birden fazla boyutu
bulunmaktadır. Eğitim programının zaman esnekliği, değişen beceri gereksinimlerine göre
programının güncelleştirilebilirlik kapasitesidir. Eğitim programının ortam esnekliği,
programın yerel koşullara ve yerel iş piyasasına uygun şekilde biçimlendirilebilir olması
anlamına gelmektedir. Eğitim programının bireysel esnekliği ise programın, öğrencinin

26
tercihlerine göre veya öğrencinin belli ihtiyaçlarına göre, özellikle de dezavantajlı durumda
olanların ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde biçimlendirilebilir olmasıdır.

Eğitim programının esnekliği, eğitim programının modüllerden oluşması veya

programın yapısında gerçekleştirilecek diğer değişikliklerle, eğitimin kontrolünün
merkeziyetçilikten uzaklaştırılmasıyla, ekonomik değişikliklere daha iyi cevap verebilmek
için “iş hayatının” koşullarını dikkate alan düzenlemelerle, uluslar arası, ulusal ve yerel
düzeyde çalışma yaşamı ile daha sıkı bağlar kurularak sağlanabilir.

3. Sunum esnekliği: Bu esneklik, farklı öğrencilerin aynı eğitim programını farklı

öğrenme yöntemleri ile farklı kurumsal bağlamlarda ve farklı zaman birimlerinde takip
edebilmelerini sağlar. Sistemin, farklı geçmişleri olan, farklı ortamlardan gelen öğrencilerin,
özellikle, yetişkinlerin, dezavantajlı öğrencilerin, sistemden ayrılanların veya ayrılma riski
içinde olanların, geleneksel öğrenme yöntemleri kendilerine uygun olmayan bireylerin
ilgisini çekmesini sağlar. Sunum esnekliği aynı zamanda maliyetleri düşürür ve verimliliği
artırır. Esneklik; farklı pedagojik yaklaşımlar desteklenerek, eğitimde tüm süreçlerin özgürce
çeşitlenmesi sağlanarak da gerçekleştirilebilir.

4. İzlenecek yolların esnekliği: Bu esneklik eğitime ulaşımın serbest olması,

farklı disiplinlerdeki öğrenciler arasında uçurumlar bulunmaması, geçişlerin kolay olması ve
her bir yolun çok sayıda iş ve eğitim hedefine açılması anlamına gelmektedir. Böylece
meslekî eğitimden daha fazla bireyin yararlanmasını sağlamak, meslekî eğitim gelecekteki
beceri gereksinimlerinin belirsizliği ile daha iyi başa çıkabilecek, bireysel seçeneklere açık
olacak ve meslekî eğitimin statüsü yükselecektir. İzlenecek yolların esnekliği müfredatın
kapsamını genişletmek, meslekî eğitim ile genel eğitim arasındaki sınırları azaltmak ve
aralarında köprüler kurmak, giriş için kolaylaştırıcı düzenlemeler yapmak, önceden
öğrenilenleri saymak ile sağlanabilir.

5.1.2. Modüler Sistemin Aşamaları ve Modülün Sistem İçerisinde İşlevi

Öğrenciler gelecekteki fikirlerine veya gelecekteki mesleklerine uygun uzmanlık

alanı seçmekte özgürdürler. Her öğrenci, okulun sunduğu çerçevede alan ve dal seçimi
yapar. Seçtiği mesleğe yönelik yeterlikleri ilgili alan ve dal modülleri ile kazanır. Bu
modüller meslekî becerileri kazanmak isteyen her öğrenci için alınması zorunlu olan
modüllerdir.

Öğrenci modül alırken öncelikle temel olan ön koşul modüllerinden başlar.

Seçimlerine göre diğer alanlardan alacağı farklı seçmeli modüller ile meslekî yeterliklerini
genişletebilir.

Bazı modüller öğrencileri tüm alan ve mesleklerde kullanabilecekleri ortak beceriler

konusunda eğitir. Bu ortak beceri modülleri tüm bireylerden ve meslek elemanlarından
ulusal ve uluslararası düzeyde beklenen temel yeterlikleri kazandıracaktır.

27
5.1.3. Öğrenme Hızında Farklılık

Belirli sınırlar içerisinde her öğrenci kendi hızında öğrenmelidir. Bunun öğretmen
veya eğitmenin planlama ve uygulama çalışmaları ile öğrencinin eğitim aktivitelerinin
düzenlenmesine etkileri olacaktır.

5.1.4. Önceki Çalışmaların Dikkate Alınması

Modüler sistemlerde önceki çalışmalarla kazanılan bilgi ve becerileri ödüllendirmek

mümkündür. Bu bazen eğitim süresinin kısaltılmasını sağlar.

5.1.5. Modüler Eğitim Sistemi ve İş Piyasası Yeterlilikleri

Pek çok ülkede başlangıç düzeyinde meslekî eğitim ve yetiştirme yaşam boyu
öğrenme sistemlerine dahil edilmiştir.

Yaşam boyu süren “Modüler Meslekî Eğitim Sistemi”, meslekî yeterlilik sistemi ile
birlikte düzenlenmektedir. Eğer bir öğrenci meslekî eğitimi başlangıç düzeyini
tamamlamadan terk ederse, elinde tamamladığı modüllerin belgeleri olacaktır. Yetişkin
eğitimi, öğrencilere yeterliliklerini iş başında eğitimle sağlamaktadır. Bu koşullar altında
daha önce eğitimden ayrılanlar eğitimlerini tamamlayarak işlerinde ve yaşantılarında
ekonomik ve sosyal açılardan yaşam standartlarını yükseltebilirler.

Bu durumda modüler öğretim sistemi meslekî yeterlilikler, akademik beceriler ve

bireysel yetenekler ile birleşmiş olmaktadır. Deneyimler de modül ya da yeterlik olarak
kabul görebilmektedir.

Fotoğraf 4: Bir iş yeri

Modüler sistemin tasarımı ulusal düzeyde işveren kuruluşları, ticarî kuruluşlar ve
meslekî eğitim kurumları arasında iş birliğini gerektirmektedir. Bu etkinlikler bir veya birkaç
meslek sektöründe başlar, sonra ulusal düzeyde yasallaşır ve etkinlikler diğer alanlara
aktarılır. Bu süreç ülkemizde MEGEP ile başlamış ve tüm alanlarda sistemleşmektedir.

Modüler sistemin meslekî eğitimde uygulanması bazı taleplerin karşılandığını

varsayar. Bu talepler; öğrencilerin uygunluğunun sağlanması için öğretim yöntem ve
teknikleri ile öğrenme ortamlarının düzenlenmesidir.

28
5.2. Modüler Öğretim Yöntem Ve Teknikleri

Modüler bir program uygulamadan önce öğrenci ile ilgili bazı soruların sorulması
gerekir.
 Bu öğrenciler bağımsız çalışabiliyorlar mı?
Çalışamıyorlar ise ne yapmalı?
 Bağımsız çalışmayı takdir ve tercih edecekler mi?
Etmeyeceklerse ne yapmalı?
 Bu öğrencilerin okuma becerileri metin hâlindeki yönergeleri takip etmek için
yeterli mi?
 Bu yöntemle öğrenmek için yeterli zamanları var mı?
Yoksa bunu aşmak için ne yapmalı?
 Öğrenciler kendilerinden ne beklendiğini biliyorlar mı?
 Bu tür bir öğrenmeye başlamadan önce uygulamalarla birleştirilmiş bir yönerge
var mı?
 Bu öğrenme yöntemi öğrencilerin toplam iş yükünü nasıl etkiler?

Bu sorular daha sonra değerlendirmede faydalı olacak sorulara yol açmalı fakat aynı
zamanda modülerin uygulanmasından önce planlama aşamasında da bir şeyler
düşündürmelidir. Öğretmen veya eğitmenin öğrenme ortamının bir parçası olduğu açıktır.
Öğretmen ya da eğitimci farklı eğitim ortamlarını nasıl değerlendireceğini bilmelidir.
Öğrenme süreci içerisinde öğretmen veya eğitmenin yeri de sorgulanmalıdır.

Öğretmen veya eğitmenin görevi her modül veya modül dizisi için uygun eğitsel
yöntemleri tasarlamak, oluşturmak ve uygulamaktır. Bunun için önce öğrencilerin bireysel
özelliklerine ve öğrenme stillerine uygun öğrenme yaklaşımları benimsenmeli ve öğrencilere
en uygun öğrenme yöntem ve teknikleri uygulanmalıdır.

Fotoğraf 5: Bir iş yeri

5.2.1. Öğrenme Stilleri ve Yaklaşımları

Herkes öğrenebilir fakat aynı şekilde öğrenemez. Herkesin en iyi öğrendiği yolu bulup
o yolu açmalı ve yolda ilerlemesi sağlanmalıdır. Çünkü bireyin öğrenme stilini belirlemek ve
gerekli düzenlemeleri yapmak kişinin başarısını artırır.

29
 Her bir birey/öğrenci yeni ve zor bir bilgiyi öğrenmeye hazırlanırken, öğrenirken ve
hatırlarken farklı ve kendine özgü yollar kullanır.

Çağdaş öğrenme yaklaşımları aşağıdaki başlıklar altında toplanabilir.

 İşbirlikçi Öğrenme,
 Buluş Yoluyla Öğrenme,
 Probleme Dayalı Öğrenme,
 Tam Öğrenme
 Aktif Öğrenme.
 Davranışçı Öğrenme,
 Bilişsel Öğrenme,
 Yapısalcı Öğrenme,
 Çoklu Zekâ kuramı ile öğrenme,
 Açık Uçlu Öğrenme,
 Diğer Öğrenme Yaklaşımları.

Öğrencilerin öğrenme stillerinin bilinmesi, pek çok öğrencinin sadece öğrenme stilinin
bilinmediği için öğrenemedikleri veya istenmeyen şekilde davrandığı gerçeğinin
anlaşılmasını sağlayacaktır. Böylece bireyin özelliklerine uygun öğrenme stili belirlenerek,
öğrencilere uygun öğrenme ortamı, öğrenme yöntemi ve tekniğine karar verilebilir. Bunu
sonucunda daha etkili, verimli ve kalıcı öğrenme sağlanabilir.

Öğrenme türleri olarak da adlandırılan öğrenme stillerini dört gruba ayırmak da

mümkündür.
 Yaparak Öğrenenler
 İzleyerek Öğrenenler
 Düşünerek Öğrenenler
 Hissederek (Dokunarak) Öğrenenler

Modüler öğretim, bireylerin kendilerine uygun öğrenme stillerine göre

düzenlenebilecek öğrenme olanakları sağlamaya uygun esnek bir öğrenme yaklaşımı
sunmaktadır.

Modüler öğretim öğrenci merkezli olup, öğrenci sınıf, atölye ve lâboratuvardaki

çalışmaların merkezidir. Öğrenci hayat, iş, aile ve toplum ilişkilerini, ulusal ve kişisel
ihtiyaçlara yönelik bazı temel kavram ve ilkeleri anlamak, kabullenmek zorundadır. Öğrenci,
sağlam bir kavram ve kurallar temeline sahip olduğunda, yeni edindiği bilgileri özümseyerek
yaşam boyu öğrenmeye katmış olacaktır.

Öğrenci merkezli eğitimin asıl amacı, öğrenciye kendi öğrenme profilini ve türünü
keşfetmeyi sağlamak ve böylece öğrenmeyi öğretmek olmalıdır. Öğrenmenin etkinliğini
artırabilmek için de eğitim, öğretim programları ya da öğretim tekniklerinden önce
öğrenmenin kendisinden yola çıkılmalı diğer kavramlar bunun üzerinde yapılanmalıdır.

30
 Öğrenci merkezli eğitim uygulaması aşamasında aşağıdaki stratejilerin izlenmesi
önerilmektedir.
 Öğrenci merkezli eğitim için uygun koşullar ve ortamlar sağlanmalıdır.
 Öğrenci merkezli okul kavramını destekleyen anlayış benimsenmelidir.
 Öğrenci merkezli okul anlayışı planlanmış bir süreç sonunda gerçekleşmelidir.
 Öğrenci merkezli eğitimin gereği olarak programlar, ders kitapları, kılavuz
kitaplar, modüller ve diğer öğretim materyalleri, öğretim yöntem ve teknikleri
ile ölçme ve değerlendirme sistemi yeniden yapılandırılmalıdır.
 Öğrencilerin yaşam becerilerini kazanmaları, ders dışı etkinliklerle
desteklenmelidir.
 Öğrenci merkezli eğitim uygulama modeli ve kılavuz kitapları geliştirilmelidir.

5.2.2. Öğrenci Merkezli Eğitim Yaklaşımını Esas Alan Yöntemler

5.2.2.1. Simülasyon Yöntemi

Bu yöntemde; öğrenciler için gerçek yaşamdan örnekler oluşturulur (Örneğin; sınıfın

bir büro hâline dönüştürülmesi gibi). Bu ortam içinde öğrencilere problem ya da görev
verilir. İş yapma sürecinde öğrenciler kendi bilgi ve becerilerini öğretmen desteği ile
kullanırlar.

5.2.2.2. Gösterme Yöntemi

Herhangi bir işlemin süreç ya da basamaklarının görsel sunumudur. Sözlü anlatım ve

göstermeden oluşur. Öğretmen anlattıktan sonra bireysel olarak ya da grup şeklinde
öğrencilere uygulama yaptırılır. Bir aracın ya da bir aletin nasıl kullanacağını, bir işlemin
nasıl yapılacağını öğretmek için kullanılır.

5.2.2.3. Rol Yaptırma Yöntemi

Bu yöntemde öğrencilere gerçek yaşamdan durumlar verilir. Bu durumlarda yapması

gereken bir görev ya da çözmesi gereken bir problem vardır. Seçilen görev/problem gerçek
yaşamdan olmalıdır. İşi yapma süreci ya da problemi çözme yöntemleri öğrencilerin kendi
bilgi ve becerilerine bağlıdır. Yöntem ve sonuç açık uçludur. Bu teknik için grup çalışması
en uygun olanıdır.

5.2.2.4. Bilgisayar Destekli Eğitim

Bu öğretim yöntemi öğrencilerin bireysel öğrenmelerine yöneliktir. Ancak öğretmen

tarafından hedefler belirlenip buna göre bir program oluşturulmalıdır. Okul tarafından
hazırlanan ya da piyasadaki hazır eğitim programları bu amaca yöneliktir. Öğretmen bu
programları inceleyip işletim sistemleri hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Bu şekilde
öğrencilerin bireysel çalışmalarına destek olabilir.

31
5.3. Öğretmen – Öğrenci Etkileşimli Yöntemler

5.3.1. Beyin Fırtınası

Bir problem, konu ya da soru hakkında ilk akla gelen söylenmelidir. Burada önemli
olan herkesin fikirlerini açıkça ve istediği kadar söyleyebilmesidir. Fikirlerin niteliği değil
niceliği önemlidir. İyi ya da kötü fikir yoktur. Her fikir kabul edilebilir.

Bu teknik; karar vermede, problemlere farklı yaklaşımlarla çözüm bulmada, yeni bir
konunun veya kavramın tanıtımında, çok faydalıdır. Maksimum öğrenci katılımını sağlar.
Fikirleri eleştirip geliştirilme durumunda olmadıkları için çekingenlik ve sınırlama engeli
yoktur. Yeni fikirlerin ortaya çıkmasını ve yaratıcılığı teşvik eder. Öğrencilerin potansiyelini
ortaya çıkarır.

5.3.2. Soru Sorma Tekniği

Bu teknikte öğrenciler bir konunun uzmanına ya da okudukları bir yazıyla ilgili olarak
soru sormak durumundadırlar. Mümkün olduğunca meslekten kişiler eğitim ortamına davet
edilir. Bu kişiler gerçek meslek yaşantılarından örnekler getireceklerdir. Bu aktivite ile ilgili
olarak öğrenciler bilgilendirilir ve soru sormaları istenir.

5.3.3. Tartışma Tekniği

Genellikle yeni bir konunun ya da kavramın tanıtımından sonra yapılır. Tanıtım bizzat
öğretmen tarafından anlatım yöntemi ile yapılır. Veya okuma metninin hemen ardından
yapılabilir. Öğrencilerin düşünmesini ve yorum yapmasını sağlayacak sorular yöneltilir.
Grup çalışması bu yöntem için uygundur. Gruptan çıkan fikir ve yorumlar eğitim ortamında
tartışılabilir.

5.3.4. Grup Çalışması

Sınıf ve atölye içinde ya da okul dışındaki görevler için kullanılır. Gruplar en az üç en
fazla altı kişiden oluşmalıdır. Araştırma ve proje çalışmalarında grup çalışmalarından verim
alınmaktadır. Bu yöntem öğrencilere ekip hâlinde çalışma alışkanlığı kazandırmaktadır.

Fotoğraf 7:İş yerinde ve eğitimde ekip çalışması

32
5.4. Modüler Öğretimde Ölçme ve Değerlendirme
Ölçme ve değerlendirme öğrencinin performansının yanı sıra eğitim süreci için gerekli
geri bildirimler sağlayan süreçtir. Ölçme ve değerlendirme genellikle öğrencilerin
kazanımlarına dayanır. Öğrencilerin performansının niteliği ile ilişkilidir ve öğrenci için
sonuçları vardır.

5.4.1. Ölçme ve Değerlendirmenin Amacı

Okullarda yapılan ölçme ve değerlendirme çalışmaları daha çok iki amaca yöneliktir.
Bunlar öğrenci başarısının ölçülmesi ve değerlendirilmesi ile bir eğitim programının amacına
ulaşıp ulaşmadığının değerlendirilmesidir.

Öğrenci başarısının ölçülmesi amacıyla uygulanan sınavlar amacına göre, farklı

isimler alabilmektedir.
 Hazır Bulunuşluk Düzeylerini Belirleme Sınavları (Readness Sınav)
Planlanan bir öğrenme birimine öğrencilerin bilgi ve beceri düzeyi olarak ne kadar
hazır olup olmadıklarını belirlemek amacıyla yapılan sınavlardır. Hazır bulunuşluk sınavı ile
öğrencilerin öğrenme birimine geçmeden önce ne tür eksikleri olduğu belirlenir ve bu
eksikler tamamlanır. Bazı kaynaklarda bu tür sınavlara diagnostic veya ön sınav da
denilmektedir.
 İzleme Sınavları (Formative Sınav)
Bu tür sınavlar öğrencinin bir konu veya ünite ile ilgili öğrenme eksiklerini ve
güçlüklerini belirlemek amacıyla yapılan sınavlardır. Bu sınavlarda o konu ile ilgili tüm
hedeflere yer verilerek öğrencinin hangi hedeflere ulaşıp ulaşamadığı belirlenebilir. Bu
tipteki sınavlar not verme amacını gütmeyen öğrencinin bilgi ve becerisindeki eksiklikleri
saptamaya yönelik sınavlardır.
 Düzey Belirleme (Summative Sınav)Sınavı
Bir eğitim sürecinin belli dönemlerinde veya eğitim sürecinin sonunda yapılan,
öğrencinin başarısını ve durumunu ölçmeye ve değerlendirmeye yönelik sınavlardır.
Belirtilen testler ile öğrencinin öğretime girişte, öğretim sürecinde ve öğretim
sürecinin sonunda gösterdiği başarılar değerlendirilebilir.

Fotoğraf 8: Bir iş yeri

33
 Eğitimde kazandırılmak istenen yeni davranışların beklenen düzeyde öğrenilmiş olup
olmadığına karar verebilmek için bazı koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir. Önce bu
davranışların, geçerliliği ve güvenirliği yeterli derecede yüksek olan ölçme araçlarıyla
ölçülmesine ihtiyaç vardır. Bir kişinin belli davranışlarda erişmiş olduğu yetkinlik ve
kararlılık nesnel bir biçimde belirlenmedikçe, bu kişinin ilgili davranışlarda beklenen düzeye
erişmiş olup olmadığına karar verilemez. Yapılacak ilk iş öğrencilerin, onlara öğretilmesi
hedef alınan davranışları öğrenmiş olup olmadıkları ve bu davranışlarda erişmiş oldukları
yetkinlik ve kararlılık derecelerinin nesnel olarak ortaya konulmasıdır. Bu davranışlara sahip
olup olmadıkları ve bu davranışlarla ilgili olarak gerçekleştiği görülen öğrenme düzeyi ile
gerçekleşmesi beklenen öğrenme düzeyleri arasında fark bulunup bulunmadığı, yani elde
edilen sonucun beklenene uygunluk derecesi hakkında ancak bu koşullarla bir karara
ulaşılabilir.
Buradan çıkan sonuç şudur: Önce, öğrencilere kazandırılması hedef alınan davranışlarda
erişilen öğrenme düzeyi ölçülmeli; sonra da, bu öğrenme düzeyi, görülmesi beklenen
öğrenme düzeyi ile karşılaştırılmalıdır.

Modüler Öğretimde Ölçme ve Değerlendirme

Modüler öğretim uygulayan öğretim kurumlarında öğrencilerin;

 Modüllerin sonunda kazandığı yeterlik ölçülmelidir
 Dersin sonunda modüller ile kazandıkları tüm yeterlikler ölçülmelidir
 Okulda, işletmede ve kendi kendilerine yaptıkları tüm öğrenim faaliyetleri
değerlendirilmelidir.

Bu amaçla öğrenciler, modüldeki faaliyetlerde kazandıkları bilgi ve becerileri bu

bölümde yer alan ölçme araçları ile;
 Ölçme soruları ile bilgiye dayalı kazanımlarını ölçerler.
 Uygulamalı testler ile de öğrenme faaliyetindeki uygulamalarda kazandıkları
becerileri ölçerler.
 Ölçme sonucunda öğrenciler faaliyetlerin sonundaki kazanımlarını belirlerler.
 Değerlendirme sonucunda öğrenciler bir sonraki faaliyet veya modüle geçerler.
 Öğretmenler gerekli gördüğü takdirde öğrencilere yeni ölçme ve değerlendirme
araçları hazırlayarak uygulayabilirler.

Öğretmenler;

 Öğrencilerin, cevaplarını modülün arkasındaki cevap anahtarı ile karşılaştırarak

kendi kendilerini ölçmelerine rehberlik eder
 Öğrencilerin, yanlış ve doğru cevapların sayısına göre kendini
değerlendirmelerine yardımcı olur.
 Öğrencilerin, eksik olduğu noktaları tamamlamalarını sağlar.
 Öğrencileri, başarılı ise bir sonraki faaliyet veya modüle geçmeleri için
yönlendirir.

34
5.5. Modüler Öğretimde Öğrenme Ortamı
Öğrenme ortamı kavramı, çalışılan yer, öğrenme atölyesi, vb. yerine kullanılır.
Eğitimin amaçları çok çeşitli olabilmekte ve belirli öğretim bileşenleri çerçevesinde, bilgi,
beceri ve tutumlarla ilgili öğrenme süreçlerine karşılık gelmektedir. Öğrenme sürecinde
istenilen sonuçlara ulaşmak için bir öğrenme ortamının gerekli olduğu açıktır. Öğrenme
ortamı öğrenme sürecinin bir aracıdır, çünkü öğrenme sürecinin düzgün ve etkin yürümesi
için gerekli koşulları yaratır. Öğrenme ortamı kavramı eğitim veya öğretim amaçları ile
ilişkilidir. Farklı eğitim ve öğretim amaçlarına bağlı olarak öğrenme ortamları çeşitlilik
gösterir. Aslında, her eğitim ortamı öğrenmeye uygun hâle getirilebilir.

Öğrenme sürecini desteklemek açısından çevre/ortam şu taleplere cevap vermelidir:

 Ortam, amaçlanan öğrenme etkinliklerini gerçekleştirebilmek için gerekli tüm
bileşenlere sahip olmalıdır.
 Ortam gerekli zihinsel ve öğrenme etkinliklerini uyarmalıdır.
 Ortam olabildiğince gerçekçi olmalıdır.
 Ortam modeller içermeli ve destek sağlamalıdır.
 Ortam öğrenme sürecinin yönlendirilmesini öğrenciye bırakmalıdır.
 Ortam öğrenciye süreç konusunda bilgi edinme olanağı tanımalıdır.

Sözü edilen bu talepler, modülün uygulanmasından önce ve sonra cevaplanması

gereken uygun sorulara dönüştürülebilir.

5.5.1. Eğitim ve Öğretim Ortamları

Öğretimin gerçekleştirilmesinde yararlanılan ders kitabı, modüller, televizyon

programı, deney, bilgisayar destekli öğretim, seminer, okul, sınıf, atölye, laboratuar gibi
donanım, araç-gereç ve etkinliklerin her birine öğretim ortamları denir.

Fotoğraf 9: Öğrenme ortamları

35
Öğrenme ortamları geniş ve çeşitlidir.

 Öğretmen destekli öğrenme ortamları: Öğretmen, belirleyici, denetleyici

kişidir. Öğrenci, öğretmenin aktardığı bilgilere bağımlıdır. Öğretmen hem
uzman hem de bilgi kaynağı ve yönlendiricidir.

 İş birliğine dayalı öğrenme ortamları: İşbirliği, bu öğrenme kategorisinin

anahtar sözcüğüdür. Öğrenciler arasında olduğu kadar öğretmen ile öğrenciler
arasında da iş birliğini ve öğretmenin etkinliklere eşit katılımını gerektirir.

 Kendi kendine öğrenme ortamları: Kendi kendini motive etmek anahtar

sözcüktür. İlke olarak öğretmen hizmet veren değil yönlendiren konumundadır.
Öğretmen öğrenciye yardımcı olan rehber kişidir. Öğrenci bilgiyi ve beceriyi,
bağımsız olarak, çeşitli öğretim materyallerini ve iletişim teknolojilerini
kullanarak edinir ve uygular.

Öğrenciler öğrenmeye karşı isteklidirler ve öğrenme potansiyeline sahiptirler.

Öğrenci merkezli öğretim yöntemlerini kullanan öğretmenler öğrencilerin öğrenebildiklerine
inanmakta ve bütün öğrencilerin öğrenebileceği bir öğrenme ortamı yaratmaktadır.

Fotoğraf 10: Öğrenme ortamları

Öğrenme ortamına ilişkin talepler:

 Öğrenme ortamları zengin ve tam olmalıdır: Öğrenme ortamının hedeflenen

öğrenme süreçlerini mümkün kılmak için akla gelen tüm bileşenleri içermesidir.
Öğrenme ortamı değişik öğrenme deneyimleri sunmalı, bireysel ihtiyaçları,
fırsatları ve öğrenme tarzlarını tahmin etmeli ve öğrenme stratejilerinde
çeşitlemelere izin vermelidir.

36
  Öğrenme ortamları faaliyetleri çekici kılmalıdır: Öğrenme ortamı gerekli
olan zihinsel öğrenme faaliyetlerini teşvik etmelidir. Öğrenme süreci öğrencinin
materyaller ile bir şeyler yaptığı durumlarda gerçekleşir.

 Öğrenme ortamları gerçekçi olmalı veya gerçek yaşantı bağlantısı

bulunmalıdır: Öğrenci her zaman ne yapabildiğini ve öğrenme ortamında
öğrenmiş olduğu bilgileri ve becerileri nasıl kullanabildiğini tecrübe
edebilmelidir.

 Öğrenme ortamları modeller içermelidir: Öğrenciyi, öğrenme süreciyle ilgili

zihinsel ve uygulamalı öğrenme faaliyetlerine odaklamak ve başarılı öğrenme
sonuçları ortaya çıkaracak biçimde desteklemek için ortamda farklı modeller
geliştirmek gerekmektedir.

 Öğrenme ortamları yön tayinini kademeli olarak öğrenciye bırakmalıdır:

Öğrenci öğrenmeyi öğrenmelidir. Biçimler, içerikler ve yönlere ilişkin olarak
kendi öğrenmesini giderek artan bir biçimde şekillendirebilmelidir. Aynı
zamanda, öğrenme ortamının yapısına giderek daha az bağlı olacak ve öğrenme
ortamı içinde giderek daha fazla “yön bulabilecektir”. Güçlü bir öğrenme ortamı
öğrenme için olan sorumluluğun kademeli olarak ortamdan öğrenciye
kaydırılacağı bir biçimde yapılandırılmalıdır.

 Öğrenme ortamları öğrencinin kendi becerilerinin farkına varmasını

sistematik olarak geliştirmelidir: Öğrenme ortamının öğrencilerin kendi
ilerlemesini belirleyebileceği bir olanak sunması gerekmektedir. “Bir şeyler
yapabilmeye başlanması” (kişinin kendi çabalarının sonucunda yeterliğini
arttırması) öğrenci için olumlu bir duygudur.

Öğrenme sürecini, biçimi ve içerikleri bakımından şekillendirecek olan öğrencinin

kendisidir. Öğrenme içinde düzenlenen ortamın öğrenci üzerinde destekleyici etkisi vardır.

Sosyal çevre ve şartlara bağlı olarak öğrenme ortamı; etkileşim için yeterli yer ve
imkân sunacak biçimde düzenlenir. Öğrencilerin sosyal temaslara ihtiyacı vardır ve
genellikle birlikte çalışırlar. Birbirlerinden çok şey öğrenebilir ve birbirlerine çok şey
öğretebilirler.

Bu bakımdan öğrenme ve çalışma ortamları bireysel kullanıma ve grup hâlinde

çalışmaya da uygun olmalıdır.

37
 Fotoğraf 11: Öğrenme ortamları Fotoğraf 12: Öğrenme ortamları

5.6. Eğitim ve Öğretim Ortamlarının Düzenlenmesi

Eğitimin meydana geldiği mekân, çevre ya da alandaki insan gücü dışı öğelerin ön
görülen hedefler doğrultusunda en verimli ve sağlıklı biçimde kullanılması olarak
tanımlamak mümkündür. Öğrenme ortamları bireylere en etkili ve kalıcı öğrenme sağlamaya
uygun olarak düzenlenmelidir.

İNSANLAR...
YAPTIKLARININ % 90’ını HATIRLAR

SÖYLEDİKLERİNİN ve YAZDIKLARININ
% 70’ini HATIRLAR

DUYDUKLARININ ve GÖRDÜKLERİNİN
% 50’sini HATIRLAR

GÖRDÜKLERİNİN
% 30’unu HATIRLAR

OKUDUKLARININ
% 10’unu HATIRLAR

Şema 5: İnsanların hatırlama yüzdeleri

Öğrenme ortamlarının öğrenme süreçleri üzerinde olumlu bir etkisi olacağı açıktır.
Genel olarak, gerçek durumları ve uygulamaları büyük ölçüde yansıtan öğrenme
ortamlarının öğrenciler için daha çekici geleceği ve daha etkin olacağı söylenebilir. Bu
bakımdan, öğrencinin özelliklerine, işe ve çalışmaya uygun ortamlar düzenlenmesi öğrenme
açısından daha olumlu olacaktır.

38
 Eğitim ortamının düzenlenmesi işinin kapsamı ise, eğitim sitelerinden dersliklere
kadar uzanan tüm fizikî mekân ile öğrenci, uzman, öğretmen, yönetici, veli ve diğer ilgililer
olmak üzere tüm iş görenleri kapsayan sosyal ortamı içermektedir.

Diğer bir deyişle, eğitim ortamlarının düzenlenmesi etkinlikleri; eğitim davranış

bilimleri, psikoloji, biyoloji, çevrebilim, mühendislik, mimarlık, teknoloji, ekonomi vb. bilim
dallarının kesişme noktasını oluşturmakta ve eğitimde insan ve çevre ilişkilerinin tüm
boyutlarını kapsamaktadır.

5.6.1. Başlıca Eğitim ve Öğretim Ortamları

Eğitim ve öğretim ortamlarının planlanmasında dikkat edilecek adımlar:

1. Adım: Fizikî ortamın dersin içindeki modüllerin durumuna göre aktif

öğrenmeye uygun olarak hazırlanması.
2. Adım: Eğitim için düzenlenmiş bir öğretim ortamının ne zamana kadar bu
şekilde kalacağının belirlenmesi.

Fotoğraf 13: Bilgisayarlı öğrenme ortamı

5.6.2. Eğitim Öğretim Ortamının Yerleşim Şekilleri

Atölye, sınıf veya diğer eğitim öğretim ortamları, öğrencilerin verimli çalışabileceği
şekilde aşağıda önerilen yerleşim planlarına göre düzenlenebilir.

5.6.2.1. “ U ” Şekli

Sıralar veya masalar, ortamın boyutları ve öğrenci sayısı dikkate alınarak, “U”
şeklinde yerleştirilebilir.
 Çok farklı amaçlar için kullanılabilecek bir yerleşim şeklidir.
 Öğrenciler rahat çalışabilecekleri bir çalışma alanı bulabilirler.
 Perdeye yansıtılan her türlü görüntü rahatlıkla izlenebilir.
 Öğrenciler birbirleri ile kolaylıkla yüz yüze iletişim kurabilirler.
 Grup çalışmaları yapılabilir.

39
5.6.2.2. Ekip Çalışması Düzeni

Elips veya daire şeklinde yapılan yerleşim şeklidir.

 Ekip çalışmasını kolaylaştırır.
 Karşılıklı oturan öğrenciler birbirleri ile kolaylıkla iletişim kurabilirler.
 Öğrenciler sandalyelerinin yönünü değiştirerek tahtayı veya perdeyi rahatlıkla
izleyebilirler.
5.6.2.3. Konferans Düzeni

Masalar dikdörtgen veya kare şeklinde ise kolay bir yerleşim şeklidir.
 Bu yerleşimde öğretmenin önemi minimuma inerken sınıfın önemi ön plana
çıkar.
 Öğretmenin masanın ortasında oturduğu yerleşimde ise öğrenciler öğretmen
ile daha kolay iletişim kurabilirler.
 Bu yerleşimin dezavantajı ise daha resmî bir iletişim ortamı yaratmasıdır.

5.6.2.4. Daire Şekli

Masa olmadan sadece sandalyeler kullanılarak çabuk ve kolaylıkla oluşturulabilen bir

yerleşim şeklidir.

Öğrencilerin yazı yazacakları ve materyalleri yerleştirecekleri bir alanı gerekiyor ise

sandalyeler ile birlikte masalarda çevrilerek yerleşim yapılabilir.

 Masalar olmadan da sadece sandalyeler kullanılarak çabuk ve kolaylıkla

oluşturulabilir.
 Grup tartışmaları için ideal bir yerleşim şeklidir.
 Bir ders içinde birkaç defa kısa süreli tartışma grupları oluşturulduktan sonra
eski hâline kolaylıkla dönüştürülebilir.

Fotoğraf 14: Daire şeklinde öğrenme ortamı

40
5.6.2.5. Klasik Sınıf Yerleşimi

Önerilen yerleşim şekilleri atölye veya sınıfların büyüklük, donanım, öğrenci sayısının
fazlalığı gibi sınırlılıklar nedeniyle uygulanamıyorsa klasik atölye veya sınıf yerleşim şekli
uygulanabilir. Bu ortamlarda öğrencilerin daha aktif olması için çeşitli öneriler
geliştirilebilir.

5.6.3. Grupların Gruplanması

Tartışmacı ve gözlemci gibi farklı gruplar oluşturulması şeklidir.

 Bu yerleşim şekli, rol yapma, tartışma veya grup çalışmalarını gözlemleme

gibi etkinliklerde kullanılabilir.
 En fazla uygulanan biçimi ortada birleştirilen masaların çevresinde ikişer
grubun ve diğer kenarlara da grup çalışmasını gözlemleyecek grupların
yerleştirilmesidir.

5.6.4. Çalışma İstasyonu

Aktif lâboratuvar çalışmaları için uygun bir yerleşimdir.

 Her çalışma istasyonu çevresine iki öğrenci yerleştirilir.

 Öğretmen nelerin yapılması gerektiğini uygulama ile gösterdikten sonra
öğrenciler birbirleri ile iş birliği içinde verilen çalışmayı yapar.

5.6.5. Proje veya Özel Çalışma Grupları

Geniş bir alanda oluşturulan farklı çalışma gruplarıdır.

 Bu yerleşim oldukça büyük alanı bulunan ortamlar için veya toplantı
salonlarında uygulanabilecek bir yerleşimdir.
 Ders dışı etkinlikler için de kullanılabilir.
 Grup projelerinin hazırlanarak tartışmaya açılacağı çalışmalar için ideal
yerleşimdir.

Fotoğraf 15: Öğrenme ortamı

41
Sanal Öğrenme (İnternet Üzerinden E-Öğrenme) Ortamları

Bilginin tamamının veya bir kısmının öğrenciler tarafından ağdan veya internetten
alındığı öğrenme ortamlarıdır. Teknolojik donanıma dayalı öğrenme yöntemlerini gerektiren
bu öğrenme ortamları günümüzde giderek yaygınlaşmakta ve büyük ilgi görmektedir.

Okulda sanal sınıf ortamı oluşturulabileceği gibi, bilgisayar donanımları ile bireysel e-
öğrenme koşulları sağlanarak internet ortamında eğitim öğretim faaliyetlerinin uygulanması
yoluyla da eğitim ve öğretim gerçekleştirilebilir.

Sanal öğrenme ortamları, öğrencilerin zamanlarını iyi kullanacakları, bilgi aramak

yerine bilgiye odaklanacakları ve analiz, sentez ve değerlendirme düzeyinde düşünmesini
destekleyecek şekilde tasarlanmalıdır.

5.7. Öğrenme Ortamında Öğretmen ve Öğrencinin Değişen Rolleri

5.7.1. Öğretmenin Rolü

Öğrencilerin bağımsız öğrenme yeteneklerini arttırma hedefi, öğretmenin görevlerinin

daha çeşitli, yoğun ve daha değişken olmasını gerektirmektedir. Her modüle ilişkin
hazırlıklar, öğrenciye sunulmadan önce tamamlanmalıdır.

Öğretmenin öğrenmeyi, öğrenme süreci için önemli olan iki soruyu önceden
incelemesi gerekmektedir.
 Öğrencilerim, öğrenme faaliyetlerini bağımsız olarak gerçekleştirmeye ne kadar
istekli ve ne kadarını yapabilirler?
 Öğrencilerimin, bağımsız öğrenme yeteneğini geliştirmek için ne tür ve hangi
derecede dış kontrol gereklidir?

Öğretmenin giderek artan biçimde bir uzman olarak davranması yanında öğrenme
süreçlerinin bir düzenleyicisi ve denetleyicisi olarak da davranmakta olduğu gözlenmektedir.
Öğretmenin yeni bir öğrenme ortamı oluşturma ile ilgili görevleri aşağıdaki gibi
açıklanabilir.

 Bilgi Sağlayıcı
Öğretmen, öğrencilerini modülün öğrenim görevlerine doğru yöneltir. Öğrenme
sürecine ilişkin olarak öğrencilere, öğrenme hedefleri ve çalışma yöntemi hakkında açıklama
yaparak destek sağlar. Öğrenme süreleri ve öğrencinin belirli ödevleri sunması gereken
zamanlar hakkında bilgi verir.
 Öğretmen öğrencilerinin öğrenim görevlerinin (bağımsız biçimde) uygulanması
için yeterli bilgisi olup olmadığını kontrol eder;
 Öğretmen programlanmış olan ders ve iletişim saatleri, sunulacak olan belgeler ya
da yapılacak olan testleri bildirir.

42
  Uzman ve Rehber
Öğretmen, bir uzman olmanın yanı sıra yardım sağlayan bir ustadır. Öğrenme sürecini
gerçekleştirmesinde öğrenciyi destekleyen ve öğrenme faaliyetleri hakkında inceleme yapan
bir çalıştırıcı ve dert ortağıdır. Beklentilerin neler olduğunu açık biçimde ifade eder. Kendi
katkısını belirtir ve öğrencinin kendi sorumluluğunun ne olduğunu açıklar.
 Öğrenci ile yeterli bir çalışma ve denetleme ilişkisi kurar.
 Öğretmenin görevleri ve öğrencinin kendisinin sorumlu olduğu öğrenim
görevlerine göre açık bir ayırım yapar.
 Öğrencilerin çalışma yöntemini gözlemler ve öğrenmesini iyileştirmek için yardım
sağlar.

Fotoğraf 16: Öğrenme ortamı

 Kolaylaştırıcı
Öğretmen öğrencilerinin bilgiye erişimlerinde doğru eğitimsel araçlara sahip olup
olmadığını ve bu araçların iyi uygulanıp uygulanmadığını inceler gerektiğinde ortam ya da
ekipmanlar hakkında ilave bilgiler sağlar.
 Öğrencilerin yeni ortam ve donanıma ne kadar aşina olduğunu araştırır;
 Modül için gerekli olan elektronik öğrenme materyallerinin olup olmadığını ve
verilip verilemeyeceğini kontrol eder.

 Kalite izleyicisi
Öğretmen, öğrenimin denetleyicisi olarak öğrenme sürecini zaten sürekli
değerlendirmektedir. Öğrenme boyunca eğitimin kalitesini yükselmek amacıyla sürekli
biçimde, öğrenme ortamının uygun hâle getirilmesi ve iyileştirilmesi üzerine de çalışır.
Öğrenme şartlarını ve eksiklikleri sürekli izler.

 Öğrenme rotası izleyicisi

Denetleyici öğretmen öğrencinin ilerlemesini sürekli izler ve bunu öğrenci ile ilgili
kayıtlara iletir. Öğrenimin sonuçlarını, kayıtları ve değerlendirmesine ilişkin yapılan
düzenlemeleri gözlemler.

43
5.7.2. Öğrencinin Rolü

Öğrencinin kendi öğrenme sürecine ilişkin sorumluluğu artar. Kendi öğrenme ortamını
oluşturur ve giderek artan biçimde kontrol eder. Ancak öğrenci kendine aşağıdakiler gibi bir
dizi soru sormayı öğrenirse başarılı olabilir

Fotoğraf 17: İş yeri

 Öğrenim bileşeninin üstesinden tek başıma ya da diğerleri ile birlikte nasıl

gelebilirim?
 Öğrenim faaliyetini zaman boyunca nasıl planlarım?
 Öğrenmeye ilişkin sorularımı ve sorunlarımı nasıl formüle ederim?
 Nereden ve kimden geri bildirim alabilirim?
 Hâlen hangi problemlerim vardır?
 Öğrenim görevini sonraki adım için nasıl daha iyi düzenleyebilirim?

Bu sorular öğrenme ortamının geliştirilmesi için talimatlar şeklinde olabilir.

Öğrenci İçin İp Uçları

Öğretmen öğrenciye aşağıdaki önerileri vererek ve bunları tartışarak yardımcı olur.

 Belirtilen tüm eğitim araçlarına sahip olduğunuzdan emin olunuz.

Öğrenim prospektüsleri ve modül broşürleri neye ihtiyacınız olduğunu belirler.
Zamanında yapınız!

 Zamanınızı düzenleyiniz ve zaman baskısından kaçınınız.

Öğrenme faaliyetlerini planlamanın aksamalar durumunda uyarlanabileceği bir biçimde
planlayınız. Son tarih için bir pay bırakın ve diğer bileşenlerin öğrenim yükünü de
değerlendiriniz. Gerekli ise planlamanızı yeniden yapınız.

 Öğrenme ortamını tüm modül için hazırlayınız.

Planlanan öğrenim görevleri üzerinde tek başınıza mı yoksa diğerleri ile birlikte mi
çalışmak istediğinize ve bunun ne zaman ve nerede yapacağınıza karar veriniz. Bu amaç için
verilen öğrenim programını inceleyin ve kendi planlamanızı buna uygun olarak yapınız.

44
  Çalışma ortamını seçiniz.
İstediğiniz altyapıya sahip çalışma alanının birkaç yerde mevcut olması muhtemeldir.
Bilgisayarlar sadece tesislerin merkezlerinde değil ayrıca bilgisayar dersliklerinde de
bulunur. Evde kullanımınızda olan bilgisayar ve görsel-sesli ekipmanlar da uygun olabilir,
böylece yazılımı ödünç alarak evde de çalışabilirsiniz.

 Eksikliklerinizin çalışmanıza engel olmasına izin vermeyiniz.

Görevlerin uygulanmasına başlamadan önce ekipmanlar, ortamlar ve araçların
çalışmasını bildiğinizden emin olunuz. Kendinizi zamanında bilgilendiriniz. Ekipmanlar,
ortamlar ve araçlarla öğrenme görevlerini gerçekleştirmeden önce eksikliklerinizi
tamamlayınız.

 Elektronik öğrenme materyalleri hakkında kendinizi önceden bilgilendiriniz.

Hangi yazılım ya da sesli-görsel materyallere sahip olduğunuzu inceleyiniz. Yapısı
nasıldır? Öğrenme görevini gerçekleştirmek için her şeyin üzerinden mi yoksa belirli parçaların
üzerinden mi geçmeniz gereklidir? Materyaldeki doğrulama, geri bildirim ve yardım
seçeneklerini kontrol ediniz.

 Sosyal öğrenme ortamını planlayınız.

Öğrenme görevlerinin aynı anda ve diğer öğrencilerle birlikte yapılmasının öğrenme
süreci için avantajlı olup olmadığını kontrol ediniz.

 Yardım ve rehberlik olanaklarını belirleyiniz.

Neler için ilave yardım ve rehberlik ihtiyacı duyacağınızı değerlendiriniz. Konuya ilişkin
olanaklar seçtiğiniz ortama bağlı olabilir. Yardım ve rehberlik istediğiniz anlarda kimlere
danışılabileceğini belirleyiniz.

Fotoğraf 18: Bir iş yeri

Öğrenmeyi öğrenme, gerçekte “kendi kendinizin öğretmeni”

olduğunuz anlamına gelir.

45
 MODÜLER ÖĞRETİM MATERYALLERİ

6. MODÜLER ÖĞRETİM MATERYALLERİ

MEGEP kapsamında; programı geliştirilen alanlarda öğretim
materyali olarak meslekî yeterlik kazandırmayı amaçlayan
modüller geliştirilmiştir. Proje kapsamındaki pilot okullarda diğer
materyallerin yanı sıra öncelikle bu modüllerin kullanılması
önerilmektedir.

6.1. Modül
Modül aşağıdaki öğeleri içeren bir öğrenme birimidir:
 Öğrenme süresi toplam 40 saattir. Kazandırılacak yeterliğe bağlı olarak her
modül 40/8, 40/16, 40/24, 40/32 ve 40/40 olabilir.
40/32:
• 40 saat faaliyetlerin tümü için gerekli olan toplam öğrenme süredir.
• 32 saat öğretmen rehberliğinde ve gözetiminde değerlendirilen süredir.
• 8 saatlik aradaki fark ise öğrencinin kendi kendine farklı öğrenme
ortamlarında, araştırma, ödev, gözlem veya inceleme yapmak amacıyla
kullanacağı öğrenme süresidir.
• Modüllerde önerilen bu süreler öğrenme faaliyetlerdeki teorik ve uygulamalı
tüm içeriği kapsar.
 Bir öğrenme bütününün tutarlı bir parçasıdır.
 Öğrenme amaçlarına ve içeriklerine sahiptir.
 Sonunda bir işin bir parçasını temsil eden bir yeterlik kazandırır.

Öğrenmenin içeriğini eğitim öğretim amaçları belirler. Amaçlar gereklidir fakat

öğrenme aktiviteleri sırasında öğrenci ve öğretmen tarafından açıkça kullanılmaz. Amaçlar,
sonuçta kazanılan bilgi, beceri ve tavırları belirtmek, durumları, verileri, formülleri ve
süreçleri tutarlı bir şekilde açıklamak amacı ile içerikte gerçekleştirilmiş metinlere,
çizimlere, görüntülere yedirilmiştir.

Bir modülün öğrenme içeriği ile ilgili olarak:

 İçerik tüm amaçları kapsamaktadır.
 İçerik tüm öğrenenlerin anlayabileceği biçimdedir.
 Öğrenme içeriği amaçlara aktarılmıştır.
Aktarım uygun değilse içeriğin gözden geçirilmesi gerekir. Öğretmenler gerektiğinde
yeni modül hazırlayabilir ya da bir modülün değişen faaliyetini yeniden geliştirebilirler.
Amaçlar şunları içerir:
• Öğrenci davranışı bir fiil ile ifade edilir.
• İçerikte öğrenci davranışının özünü tanımlayan bir yön bulunur.
• Davranışın sergileneceği koşullar belirtilir.
• Standart ve öğrenci davranışının göstereceği ölçütler yer alır.

46
  Öğrenme süreci içeriğin düzenlenmesini kolaylaştırır.
 Öğrenci veya modül ile ilgili açıklamalar bulunur.
 Süreçle ilgili öneriler verilir.
 Değerlendirme bölümü bulunur.

Değerlendirmeyi ilgilendiren sorular:

 Değerlendirmenin nasıl yapılacağını öğrenci net olarak biliyor mu?
 Öğrenci hangi koşullarda geçip kalacağını önceden biliyor mu?
 Öğrenci hangi koşullarda geçip kalacağını net olarak biliyor mu?
 Öğrencinin kendi kendisini değerlendirmesi için bir araç var mı?

6.2. Modül Çeşitleri

 Ortak modüller (Tüm alanlar için ortak)
 Alan/dal modülleri (Alandaki tüm dallar için ortak)
 Meslekî modüller (Mesleğe özel)
 Seçmeli modüller (Bölgesel ve bireysel ihtiyaçlara göre)

6.3. Modülün Yapısı

Her modül öğrenciler için bir rehberdir. Bu rehber şunları içermektedir:
 Modülün içeriğinin kısa bir sunumu için giriş bölümü bulunur.
 Başlangıç şartları. Öğrencinin modüle başlamadan önce sahip olması gereken
bilgi ve becerileri ile ilgili ön koşullar belirtilir.
 Çalışma yükü saatlere göre tanımlanır.
 Gerekli araçlar belirtilir.
 Öğrenmenin amaçları ve içeriği açıklanır.
 Çalışma görevleri, yönergeleri, öneriler ve ipuçları verilir.
 Yararlanılabilecek kaynaklar önerilir.
 Değerlendirme yöntemi ve değerlendirme standartları öğrenciye net olarak
belirtilir.

6.3.1. Modülün İçeriğinin Tasarlanması

Modüler sistemin avantajı, meslekî gerçeklerin, modüller içerisinde gelişmiş bir

eğitsel yöntemle sunulabilmesidir. Modüler sistem, meslekî ve genel konuların mantıklı bir
bütünlük içerisinde birleştirildiği sistemdir.

Modüllerin tasarım süreci ancak aynı meslek alanındaki öğretmen ve yetiştiriciler

arasında yapıcı iş birliği ile mümkündür. Eğitim programındaki tüm zorunlu meslekî
konuları kapsayabilmesi için modüllerin dikkatle hazırlanması gerekmektedir. Modüller
uygulanırken rehberlik ve yönlendirmenin meslek öğretmenleri ve diğer eğitimciler
tarafından yapılması gerekecektir.

47
 Modüler sistemin en basit oluşumu, konuların içeriğinin öğrenme adımları dâhilinde
tutarlı birimlerden meydana gelmesidir. Modüler sistemde her konunun içeriği sırayla
özümsenecek faaliyetlere ayrılmıştır.

 Modüllerin bireysel ya da grup çalışmasına uygun olması gerekir.

 Her öğrenciye kendi hızında ilerleme fırsatını tanımak için çeşitli dönemlerde
değerlendirme yapılmalıdır.
 Yeni bir modüle geçmeden önce mevcut modül değerlendirilmemişse başlangıç
koşullarına özellikle dikkat etmek gereklidir.
 Eğitsel etkinliklerin düzenlenmesi öğretmen merkezli değil öğrenci merkezli
düzenlenmelidir.
 Bu durumda sınıf içinde modülü erken bitirenler ve modül tekrarı yapanlar için
özel düzenlemeler gerekecektir.

Her meslekî ve teknik öğretim programında:

 Ortak ve temel modüller;
 Alanda temel ve zorunlu modüller,
 Meslekî temel ve zorunlu modüller,
 Mesleğe özel modüller,
 Seçmeli modüller,
 İş başında eğitim zamanları bulunur.

Modüllerin tasarımı:
 Farklı alanlarda öğretmenler arasında işbirliğini;
 Alan/Dal öğretim programının dikkatle incelenmesini,
 Yönlendirme etkinlikleri konusunda öğretmenlerin hazırlanmasını,
 Araştırma ve sektör ile iş birliğini,
 Bakanlığın onayını gerektirmektedir.

Modüler sistemin en önemli faydası öğrencileri motive etmesi ve meslekî

uygulamalarla gerçekçi bağlar kurmasıdır. Modülün içeriği; yaratıcı konular içermeli, esnek
ve güncel olmalıdır. Modüller gerektiğinde birden fazla alanda kullanılabilirler. Bu nedenle
modüllerin öğrencilerin motivasyonunu artıracak şekilde tasarlanması gerekmektedir. Ayrıca
uygulamalar sırasında gerektiğinde modüllerde yeniden bir tasarım gerekebilir.

48
6.3.1.1. İyi Bir Öğretim Materyalinin Özellikleri

 Hedeflere uygunluk
 Bilgide kesinlik
 Bilgide güvenirlik ve doğruluk
 İlgi çekme düzeyinde yükseklik
 Teknik kalite
 Kullanıma teşvik edicilik
 Etkililik
 Öğrenci düzeyine uygunluk
 Kullanılabilirlik
 Grubu yönlendirmeye uygunluk
 Bilişsel, duyuşsal ya da psikomotor davranışlara uygunluk gibi özelliklere
sahip olmalıdır.

Fotoğraf 19: İş yeri

6.3.1.2.Öğretim Materyalleri Tasarım İlkeleri

Tasarım

Anlamlı sıralama için bilinçli şekilde harcanan çabadır. Herhangi bir öğretim
materyalinde kullanılan her türlü yazı, resim, grafik, hareket ve renk öğrenme üzerinde
etkilidir.
Doğru tasarlanmış öğretim materyali;
 Öğrenmeye yön verici, kolaylaştırıcı, araştırmaya yönlendirici, öğrenme
süresini kısaltıcı olmalıdır.
 Öğrencilerde estetik duygusunu geliştirmelidir.
 Materyalde kullanılan her türlü unsur ne çok büyük, ne de çok küçük
olmamalıdır.
 Bir bütünlük içinde olmalı, ne bir şey eklenebilmeli, ne de çıkartılabilmelidir.
 Objelerin yerleşiminden renklere kadar en küçük detay dikkate alınarak
hazırlanmalıdır.

49
Görsel Materyallerin Seçim Kriterleri

Görsel öğretim materyalleri seçiminde aşağıdaki özellikler aranmalıdır.

 Beklenen hedef davranışın kazanılması için uygun olmalı,
 Kendi içinde anlamlı bir sıra izlemeli
 Sınıf düzeyleri ve öğrenci seviyeleri için denenmiş olmalı,
 Etkililiğini destekleyen veriler olmalı,
 Grup içi iletişimi ve insan ilişkilerini geliştirmede katkısı olmalı,
 Daha etkili kullanılabilmesi için yazılı bir rehberi bulunmalı,
 Materyalin kullanılması öğretime gerçek bir katkı sağlamalı,
 Öğrencileri sorgulayıcı ve düşünmeye yönlendirici olmalı,
 Fiziksel ve estetik açıdan yeterli olmalı,
 Materyalin sunumunda kullanılan araçlar kolay ulaşılıp taşınabilir olmalı,
 Harcanan zaman, para ve emek açısından kullanılmaya değer olmalıdır.

Modül Hazırlama Yöntem ve Aşamaları

 Alan çerçeve öğretim programını inceleme (modül amaçları ve içerikleri)

 Modülün çerçevesini belirleme
 Konular ile ilgili araştırma yapma
 Sektör araştırması yapma
 Modül içeriğini tasarlama
 Öğretim faaliyetlerini yazma
 Ölçme ve değerlendirme araçlarını yazma
 Modülü içerik ve biçim olarak düzenleme
 Modülün incelenmesi (Türkçe ve alan uzmanları)
 Düzeltme ve grafik tasarım
 Modülün basımı ve uygulama için dağıtımı

Fotoğraf 20: İş yeri

50
 MODÜLÜN UYGULANMASINA İLİŞKİN
AÇIKLAMALAR
7. MODÜLÜN UYGULANMASINA İLİŞKİN
AÇIKLAMALAR
Meslekî ve teknik eğitim bünyesinde, diplomaya yönelik eğitim ve öğretim veren
örgün eğitim kurumları ile sertifikaya yönelik eğitim veren yaygın eğitim kurumları
bulunmaktadır. MEGEP kapsamında geliştirilen programlar ve modüller, ülkemizde meslekî
ve teknik eğitim hizmeti veren tüm eğitim kurumlarında uygulanmaktadır.
Meslekî ve teknik orta öğretim kurumlarında uygulanan “Çerçeve Öğretim
Programları” derslerden oluşmaktadır. Öğrenme materyali olan modüller bu derslerin altında
yer almaktadır. Okulda derslerin ve modüllerin uygulanması, kazanımların ölçülmesi,
değerlendirilmesi ve kayıt tutulması Sınıf Geçme Yönetmeliğine göre yapılmaktadır.
Her yaşta ve her düzeyde yetişkinlere yönelik eğitim veren meslekî ve teknik eğitim
kurumlarında uygulanan “Sertifika Programları” ise sadece modüllerden oluşmaktadır. Bu
eğitim kurumunda modüllerin uygulanması, değerlendirilmesi ve belgelendirilmesi yaygın
eğitim kurumları ile ilgili mevzuata göre yapılmaktadır.
Örgün ya da yaygın meslekî teknik eğitim veren tüm eğitim kurumlarında meslek
standartlarına ve eğitim standartlarına yönelik meslekî yeterlikler kazandırmak
amaçlanmaktadır. Bu amaçla her alanda yer alan tüm meslekleri kapsayan yeterlikleri
kazandıracak modüller hazırlanmıştır. Bireyler hangi kurum ya da programda eğitim ve
öğretim alırsa alsın aynı meslekler için aynı yeterlikleri kazandıracak aynı modüller
kullanılacaktır.
Modülde; açıklamalar, öğrenme faaliyetleri, ölçme araçları, değerlendirme ve
kaynaklar yer almaktadır. Her modülde alanın ve mesleklerin özellikleri, konunun kapsamı
doğrultusunda en az iki öğrenme faaliyeti bulunmaktadır. Öğrenme faaliyetlerinde yeterliğin
bir parçası (işlem) için gerekli bilgi ve uygulamalar ile ölçme araçları yer almaktadır.
Öğrenme faaliyetleri ile kazanılan becerilerin bütünü modülün sonunda bir yeterlik
oluşturmaktadır. Yani modülün sonunda bir işin bir parçası olan bir ürün ya da hizmet ortaya
çıkmaktadır.

“Duyuyor ve unutuyorum Görüyor

ve hatırlıyorum Yapıyor ve
anlıyorum”
Atasözü

Fotoğraf 21: İş yeri

Modül uygulamaları ile ilgili daha geniş bilgiler aşağıda verilmiştir.

51
 MODÜLÜN BÖLÜMLERİ

8. MODÜLÜN BÖLÜMLERİ
İÇİNDEKİLER
4.1.1. AÇIKLAMALAR
4.1.2. GİRİŞ
4.1.3. ÖĞRENME FAALİYETLERİ
 AMAÇ
 ARAŞTIRMA
 BİLGİ KONULARI
 UYGULAMALAR
 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
• OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)
• UYGULAMALI TEST
• UYGULAMA DEĞERLENDİRMESİ
4.1.4. MODÜL DEĞERLENDİRME
 OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)
 PERFORMANS TESTİ (YETERLİK ÖLÇME)
 DEĞERLENDİRME
4.1.5. CEVAP ANAHTARLARI
4.1.6. ÖNERİLEN KAYNAKLAR
4.1.7. KAYNAKÇA

Fotoğraf 22: İş yeri

52
 AÇIKLAMALAR
8.1. Açıklamalar
KOD
ALAN Modülün ait olduğu alan yazılmaktadır.
DAL/MESLEK Modülün ait olduğu meslek yazılmaktadır.

Modül ile kazandırılacak yeterliği temsil eden kısa ve öz bir

MODÜLÜN ADI ad yazılmaktadır. Farklı modüller aynı adı taşımamaktadır.
Çerçeve Öğretim Program’ında yer alan modül adı ile aynıdır.

MODÜLÜN TANIMI Modülün içeriği ve kapsamı hakkında bilgiler içerecek şekilde

yazılmaktadır.
40/8–40/16–40/24–40/32–40/40
Çerçeve Öğretim Program’ında modül için önerilen süre ile
aynıdır.
 Teorik-Uygulama (40/24): Öğretmenin
kontrolünde veya rehberliğinde, sınıfta, atölyede,
laboratuvarda; çevrede bulunan diğer okulların
atölyelerinde, çevredeki işletmelerde veya farklı
bireysel öğrenme ortamlarında yapılan eğitim ve
SÜRE öğretimdir.
 Kendi kendine öğrenme (40-24:16): Öğretmen
rehberliğinde, okulda veya okul dışında kendi
kendilerine yapacakları; bireysel ve grup
çalışmaları, araştırmalar, işletme gezileri, proje
hazırlama, ev ödevi, vb. bireysel öğrenme
faaliyetleridir.
Not: Zümre öğretmenleri konuyla ilgili öneriler
geliştirebilir.
Modülü başarabilmek için daha önce alınması gereken
ÖN KOŞUL modül/modüllerin adları ve öğrencinin hazır bulunma
koşulları yazılmaktadır.
MODÜL İLE
Modül ile öğrenciye kazandırılacak yeterlik yazılmaktadır.
KAZANDIRILACAK
Yeterlikler Çerçeve Öğretim Programı ile aynıdır.
YETERLİK

53
 Genel Amaç: Modül ile kazandırılacak yeterliği kapsayan
“öğrenci, koşul, standart, davranış” öğelerini içeren bir genel
amaç cümlesi yazılmıştır.
Amaçlar: Modüldeki faaliyetler ile ilgili amaçlar yazılırken
MODÜLÜN AMACI
işlemler esas alınır. Her işleme karşılık standart öğesini de
içeren bir amaç cümlesi yazılmıştır.
Çerçeve Öğretim Program’ında yer alan amaçlar ile
aynıdır.

EĞİTİM ÖĞRETİM Modülde önerilen ortam, donanım, öğretme araçları ve

ORTAMLARI VE materyaller sağlanmalıdır.
DONANIMLARI
Gerektiğinde çerçeve öğretim programlarından yararlanılır.

 Modüllerde, modül ile kazandırılacak yeterliğin,

öğrenci tarafından kazanılıp kazanılmadığını ölçen
ölçme araçları ve değerlendirme kriterleri hakkında
bilgi ve öneriler verilmiştir.
ÖLÇME VE
 Faaliyetlerin ve modülün sonunda öğrencilerin kendi
DEĞERLENDİRME
kendilerini ölçebileceği ve sizin onları ölçebileceğiniz
ölçme araçları hazırlayarak uygulayabilirsiniz.
 Faaliyet sonunda ve modül sonunda öğrencileri
değerlendirerek yönlendiriniz.

 Modülün uygulanmasında alanında lisans öğrenimi

yapmış ve sektör deneyimi olan öğretmenler görev
almalıdır.
EĞİTİMCİLER
 Gerektiğinde; alanında sektör deneyimi olan usta
öğretici, teknisyen ve meslek elemanlarından
yararlanılabilir.

Modül uygulama faaliyetleri sırasında bireysel öğrenmeye

yönelik olarak;
 Gösteri, anlatım, problem çözme, soru cevap, grup
çalışması, tartışma, uygulamalı gösteri, söyleşi, sohbet,
YÖNTEM VE
konferans, panel, vb.
TEKNİKLER
 Gerçek yaşantı ortamlarında gözlem yapma, gezi,
simülasyon, deney, araştırma, görüşme, proje
hazırlama, uygulama, rol yapma, vb.
Yöntem ve teknikleri uygulayabilirsiniz.

54
 Modülü uygulayacak öğretmen; diğer alan öğretmenleri,
üniversiteler, sosyal taraflar, çevrede bulunan işletmeler ve
ilgili yerlerle işbirliği yaparak, öğrencinin çevrede; alanla
ilgili olarak iletişim kurabileceği, araştırma, gözlem ve
uygulama yapabileceği atölye, işletme, firma, vb. yerleri
planlayarak öğrencileri yönlendiriniz.

İşyerleri:

Üniversiteler:

Diğer eğitim kurumları:

ARAŞTIRMA VE
UYGULAMA Sosyal taraflar:
YERLERİ
Diğer kurum, kuruluş ve kişiler:

Fotoğraf 23: İş yeri

55
 GİRİŞ
8.2. GİRİŞ
Sayın Eğitimciler,

Giriş sayfası öğrenciyi modül için motive etmeyi amaçlar. Bu nedenle öğrencinin
modülde verilen konuları “neden“ öğrenmesi gerektiğini kavrayabilmesi ve konuların
önemine inanması için bu bölümün okunması gereklidir. Bu amaçla öğrencileri giriş
bölümünü okumaları için yönlendirmelisiniz.

Öğrencilere bu bölümü desteklemek amacıyla;

Alanın mevcut durumu ve geleceği hakkında modüldeki bilginin yanında ek bilgiler

verebilirsiniz.

Modülün alan ve meslek içindeki yeri hakkında öğrenciyi motive edici yeni bilgi ve
kaynaklar verebilirsiniz.

Modül ile ilgili kazanımların meslekî beceri ve günlük yaşamda kullanımı hakkında
güncel ve bölgesel örnekler verebilirsiniz.

Görsel ve işitsel materyallerden yararlanarak öğrencilerin modüle olan ilgilerini

arttırabilirsiniz.

Öğrencileri; çevrenizde bu konu ile ilgili sektörlerde, gözlem ve inceleme yapmak

üzere yönlendirebilirsiniz.

Ayrıca modüllerin giriş bölümlerini inceleyerek gerekli gördüğünüz takdirde

öğrencilere yeni kaynaklar verebilir veya konuyla ilgili başka kaynaklara
yönlendirebilirsiniz.

Fotoğraf 24: İş Yeri

56
 ÖĞRENME FAALİYETİ
AMAÇ

Modül ile öğrencinin bu faaliyeti tamamladığında kazanacağı, bilgi, beceri ve tavırları

içermektedir.
Faaliyetin sonunda öğrencinin, amaçta istenen koşul ve standartlarda davranışları
kazanması hedeflenmiştir.
Çerçeve Öğretim Program’ında modül bilgi sayfasında yer alan ilgili amaç ile aynıdır.
Öğrencileri amaç ile ilgili motive edici ve yönlendirici öneriler geliştirebilirsiniz.

ARAŞTIRMA

Öğrencileri, faaliyete hazırlamak ve ön araştırma yapmak amacıyla, konu ile ilgili

bilgi ve doküman toplamak üzere araştırmaya yönlendiriniz.

 Araştırma, öğrenme faaliyetini destekleyecek şekilde planlanmıştır.

 Gerekli gördüğünüz takdirde öğrencilere faaliyet ile ilgili farklı araştırma
önerileri getirebilirsiniz.
 Öğrencilerin, faaliyete hazırlanması için gerekli ön bilgiler ve dokümanlar
toplayarak sınıfta diğer öğrencilerle paylaşmasını isteyebilirsiniz.
 Öğrencilere, bilgiye ulaşma, ödev, gezi, gözlem, inceleme, deney, edinilmiş
bilgileri kullanma, tartışma, grup çalışması, rapor hazırlama, sunma ve
öğrenmeyi öğrenmeyle ilgili öneriler verebilirsiniz.

Öğrencide; öğrenme faaliyetine motive etme, araştırma, değerlendirme, yorumlama

becerisi kazandırmak amaçlanmalıdır. Kapsamlı ve öğrencinin uzun zamanını alacak
çalışmalardan kaçınınız. Araştırmanın kısa ve yalın olmasına özen gösteriniz.

Fotoğraf 25: İş yeri

57
 BİLGİ KONULARI
 Konu başlıkları, programın modül bilgi sayfasında yer alan içerik bölümündeki
başlıklar ile aynıdır.

 Öğrenme faaliyetinde yer alan bilgi ve uygulamaların birbirini takip edecek

şekilde uygulanmasına rehberlik ediniz.

 Öğrencilere gerekli gördüğünüz takdirde, uygulama faaliyetlerini destekleyecek

ek bilgiler verebilirsiniz. Ancak faaliyet için gerektiğinden fazla ve kapsamlı
bilgi vermekten kaçınınız.

 Her yaşta ve her düzeyde öğrencinin anlayabileceği kavram ve sözcükleri

kullanarak öğrenmenin kolaylaştırılmasına özen gösteriniz.

 Bilgilerin verilişinde basitten – karmaşığa, somuttan – soyuta doğru bir sıra

takip edilmesine dikkat ediniz

 Mesleğe özel teknik ve yabancı kelimelerin Türkçe karşılıklarını veya

açıklamalarını veriniz.

Öğrencileri, faaliyet ile ilgili bilgileri kazanabilmeleri için modülde verilen

bilgileri destekleyecek başka kaynaklara yönlendirebilirsiniz.

Fotoğraf 26: İş yeri

58
 UYGULAMALAR
Öğrenciye, öğrenme faaliyeti sonunda kazandırılacak bilgi ve beceriler için gerekli
olan uygulamalara yer verilmiştir.

Modül içindeki uygulamalar, programın modül bilgi sayfasında yer alan amaçlara göre
düzenlenmiştir.

Uygulamalarda kazanılan becerilerin toplamı modülün sonunda kazanılacak olan

yeterliği oluşturmaktadır.

Faaliyetlerdeki uygulamalarla, yeterliği oluşturan tavır, tutum ve davranışları

kazandırmak hedeflenmiştir.

Öğrenme faaliyetinde kazandırılması öngörülen davranışlara yönelik talimatlar ve

bunlarla ilgili öneriler uygulamalar içinde verilmiştir.

Öğrencilerinizle beraber, çevrenizde bulunan meslek elemanlarının bu faaliyette

verilen uygulamaları yapıp yapmadıklarını gözleyebileceğiniz aktiviteler düzenleyiniz.

Öğrencilerin, bu uygulamaları yapabilmeleri için gerekli olan ortam ve donanımları

sağlayınız.

Öğrencilerin, uygulamaları kendi kendilerine yaparak kazandıkları davranışların daha

kalıcı olmasına yönelik öneriler geliştiriniz.

59
UYGULAMA

İşlem Basamakları İşlemlerin Yapılması İçin Gerekli Öneriler

 Ortaya çıkarılmak istenen hizmet

veya ürünün kalitesi açısından
işlemlerin düzgün, doğru sırada ve  Öğrencileri yapılması istenen işlem
zamanında yapılması için basamaklarını yaparken izlemeniz
öğrenciye yardımcı olunuz. özellikle ilk aşamalarda yararlı olabilir.
 Öğrencileri, kendi kendilerine  Gerekli gördüğünüz takdirde, işlem
çalışmalarına olanak sağlayacak basamaklarında; zümre öğretmenleri,
şekilde uygulamaların her değişim önderi, program koordinatörleri
aşamasında gözleyiniz. ve meslek elamanları ile iletişim kurarak
 Uygulamalar sırasında özel değişiklik yapabilirsiniz.
güvenlik tedbirleri gerekiyor ise  Öğrenciye, faaliyetini tamamlaması için
önceden önlemleri alınız. yardımcı olacak özel yeni talimatlar
 Gerekli kaynaklara nasıl verebilirsiniz.
ulaşacağını belirtiniz.  Kullanılacak yöntem ve tekniklerde
 Dikkat edilecek konuları önerilerde bulunabilirsiniz.
açıklayınız.  Daha etkili öğrenmeyi sağlamak
 Öğrencinin her aşamada amacıyla konuyla ilgili görsel
yaptıklarını kontrol etmesi için malzemeler geliştirebilirsiniz.
yönlendiriniz.  Gerektiğinde uyarılar yapabilirsiniz.
 Öğrencilerin, yaş, eğitim ve sosyal  Öğrencinin yararlanabileceği başka
durumuna uygun olarak rehberlik kaynaklar önerebilirsiniz.
ediniz.  Faaliyet hakkında ek bilgilere yer
verebilirsiniz
 İşlem basamakları ile ilgili olarak başka
modüllere, konularına ve uygulamalara
atıfta bulunabilirsiniz.
 Öğrencileri her aşamada kontrol ederek
öğrenmenin hatasız olmasına ve ortaya
çıkan ürün ya da hizmetin niteliğinin
yüksek olmasına destek verebilirsiniz.
 Öğrencileri sürekli yüreklendirecek ve
kendi kendine kalıcı davranışlar
kazanmasına yardımcı olacak öneriler
geliştirebilirsiniz.

Fotoğraf 26: İş yeri

Uygulamalar sırasında öğrencilere rehberlik ediniz.

60
 Faaliyette hedeflenen davranışları kazandırmak koşulu ile değişik materyallerle farklı
uygulamalar yaptırabilirsiniz.

Daha önceki modüllerde kazanılmış yeterlikleri de kapsayan farklı uygulamalar

yaptırabilirsiniz.

Gerektiğinde zümre öğretmenleri, değişim önderi, program koordinatörleri ve meslek

elamanları ile işbirliği sağlayarak uygulamalarda değişiklikler yapabilirsiniz.

Gerekli gördüğünüz takdirde kazandırılan davranışın kalıcı olması için

öğrencilere uygulamaları tekrar yaptırabilirsiniz.

İhtiyaç duydukları takdirde öğrencilerin okul içinde ve dışında farklı öğrenme

ortamlarında çalışmalarına olanak sağlayınız.

Bireysel öğrenmeyi teşvik ediniz…

61
 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Öğrenciler, modüldeki faaliyetlerde kazandıkları bilgi ve becerileri bu bölümde yer

alan ölçme araçları ile ölçerler.

Öğrenciler, ölçme soruları ile bilgiye dayalı kazanımlarını ölçerler.

Uygulamalı testler ile de öğrenme faaliyetindeki uygulamalarda kazandıkları becerileri

ölçerler.

Ölçme sonucunda öğrenciler faaliyetlerin sonundaki kazanımlarını ve başarılarını

belirleyerek değerlendirme yaparlar.

Değerlendirme sonucunda öğrenciler bir sonraki faaliyet veya modüle geçerler.

Modüllerde yer alan ölçme araçları öğrencilerin kendi kendilerini ölçerek

değerlendirebilecekleri şekilde hazırlanmıştır.

Gerekli gördüğünüz takdirde öğrencilere yeni ölçme ve değerlendirme araçları

hazırlayarak uygulayabilirsiniz.

A) ÖLÇME SORULARI

Her faaliyetin sonunda öğrencinin kendini değerlendireceği ölçme ve değerlendirme

soruları yer almaktadır.

Öğrenci, faaliyetlerde kazandığı bilgileri bu bölümde verilen soruları cevaplayarak

belirleyebilecektir.

Öğrencilere aşağıdaki noktalara dikkat ederek yeni ölçme soruları hazırlayabilirsiniz.

 Soru hazırlanırken açık ifadeler kullanmaya özen gösteriniz.
 Öğrencinin öğrenme faaliyeti sonunda kazandığı bilgi ve becerileri ölçmeye
çalışınız.
 Tüm soru tekniklerini kullanabilirsiniz. (çoktan seçmeli, doğru–yanlış,
eşleştirme, vb. )
 Yoruma dayalı soruları testlerde kullanmamaya özen gösteriniz.

62
 DEĞERLENDİRME

Öğrencinin cevaplarını modülün arkasındaki cevap anahtarı ile karşılaştırarak kendi

kendini ölçmesine rehberlik ediniz.

Öğrencinin, yanlış ve doğru cevaplarının sayısına göre kendini değerlendirmesine

yardımcı olunuz.

Öğrencinin, yanlış cevaplarına göre bu faaliyette eksik olduğu noktaları tekrar

faaliyete dönerek, uygulayarak, araştırarak ya da sizden yardım alarak tamamlamasını
sağlayınız.

Öğrencilerin cevapları faaliyette verilen konularda başarılı olduklarını gösteriyor ise

uygulamalı teste geçmeleri için yönlendirebilirsiniz.

Bu konuda ölçme değerlendirme uzmanları ile işbirliği yapabilirsiniz.

Fotoğraf 27: İş yeri

63
B) UYGULAMALARI ÖLÇME

Modüldeki faaliyetlerde yapılan uygulamalarda kazanılan becerileri ölçmek amacıyla

geliştirilmiş ölçme araçları yer alır.

Öğrencilerin, faaliyette yer alan uygulamalar sırasında kazanımlarını süreç veya ortaya
çıkan ürünlere yönelik olarak kendi kendilerini kontrol etmelerine rehberlik ediniz.

Gerekirse öğrencinin faaliyetteki uygulamaları test için tekrar edip yeni ürün ya da
hizmet ortaya çıkartarak kendi kendisini ölçmesine yardımcı olunuz.

Gerekli gördüğünüz takdirde yeni uygulamalı testler geliştirerek öğrencilere

uygulayabilirsiniz.

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

Modüllerdeki faaliyetlerde yapılan uygulamaların değerlendirilmesi için ölçütler

belirlenmiştir.

Öğrencilerin yaptığı uygulamalarda sürecin, ürünün ve sonuçların niteliğine göre

gerekli gördüğünüz takdirde yeni değerlendirme ölçütleri geliştirerek öğrencilere
iletebilirsiniz.

Bu ölçütlere göre ve sizin önerileriniz doğrultusunda öğrencinin kazanım ve başarı

durumunu kendi kendine belirlemesine yardımcı olunuz.

UYGULAMA DEĞERLENDİRMESİ

Öğrencilerin kendilerini belirlenen ölçütlere göre değerlendirmesine yardımcı olunuz.

Başarısız olan öğrencilerin faaliyeti tekrarlamasını sağlayınız.

Başarılı olan öğrencileri bir sonraki faaliyete yönlendiriniz.

Her öğretim faaliyetinin sonunda öğrencilerin kendi kendilerine ölçme ve

değerlendirme yapmalarını sağlayınız.

Ayrıca öğrencilere sınıf içinde mevzuata uygun olarak ölçme değerlendirme

yapabilirsiniz.

Ölçme değerlendirmede öğrenme faaliyetindeki bilgi ve uygulamaların tümünü,

önceden kazanılmış yeterlikleri ve alışkanlıkları da dikkate alabilirsiniz.

Ölçme değerlendirme uzmanları ile iletişim kurabilirsiniz.

64
 MODÜL DEĞERLENDİRME

8.4. Öğrenci, bu modül kapsamında kazandığı bilgileri modülün sonunda verilen soruları
cevaplayarak belirleyecektir.

A) ÖLÇME SORULARI

Modülde bulunan öğrenme faaliyetlerinin tümünü kapsayan sorular ile öğrencilerin

modülde kazandığı bilgiler ölçülür.

DEĞERLENDİRME

Öğrencinin cevaplarını modülün arkasındaki cevap anahtarı ile karşılaştırarak kendi

kendini ölçmesine rehberlik ediniz.

Öğrencinin, yanlış ve doğru cevaplarının sayısına göre kendini değerlendirmesine

yardımcı olunuz.

Öğrencinin, yanlış cevaplarına göre bu faaliyette eksiklik olduğu noktaları tekrar

faaliyete dönerek, uygulayarak, araştırarak ya da sizden yardım alarak tamamlamasını
sağlayınız.

Öğrencilerin cevapları faaliyette verilen konularda başarılı olduklarını gösteriyor ise

bir sonraki faaliyete geçmeleri için yönlendirebilirsiniz.

Bu konuda ölçme değerlendirme uzmanları ile iş birliği yapabilirsiniz.

B) UYGULAMALI ÖLÇME (YETERLİK ÖLÇME PERFORMANS TESTİ)

• Öğrencinin modül sonunda, hedeflenen yeterliği kazanıp kazanmadığı

ölçülmektedir.
• Bilgi, beceri, tavır-tutum ve davranışlar modül içerisindeki öğrenme
faaliyetlerinin tümünü kapsayan performans testi ile ölçülmektedir.
• Öğrencinin kazanımlarının ölçülmesinin yanı sıra süreci değerlendiren (öğrenci
bilgi ve gözlem dosyaları) portföyler de geliştirilebilir.

Öğrencilerin, modülde yer alan uygulamalar sırasında kazanımlarını süreç veya

ortaya çıkan ürünlere yönelik olarak kendi kendilerini kontrol etmelerine rehberlik ediniz.

Modülün sonunda uygulamaları tekrar ederek, yeni ürün ya da hizmet ortaya

çıkararak bu testler ile yeterliği kazanıp kazanamadıkları konusunda kendi kendilerini
ölçmelerine yardımcı olunuz.

Gerekli gördüğünüz takdirde yeni uygulamalı testler geliştirerek öğrencilere

uygulayabilirsiniz.

65
 DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

Modüllerde yapılan tüm uygulamaların değerlendirilmesi için kriterler/ölçütler

belirlenmiştir.

Öğrencilerin yaptığı uygulamalarda sürecin, ürünün ve sonuçların niteliğine göre

gerekli gördüğünüz takdirde yeni değerlendirme ölçütleri geliştirerek öğrencilere
iletebilirsiniz.

Bu ölçütlere göre ve sizin önerileriniz doğrultusunda öğrencinin modülde amaçlanan

yeterliği kazanım ve başarı durumunu kendi kendine belirlemesine yardımcı olunuz.

UYGULAMA DEĞERLENDİRMESİ (MODÜL DEĞERLENDİRMESİ)

• Öğrenciler bu bölümde yeterliği kazanıp kazanmama durumuna göre bir sonraki

modüle geçmeye ya da modülün tekrarına yönlendirilmiştir.
• Değerlendirmenin, değerlendirme ölçütlerine/kriterlerine göre yapılmasına yardımcı
olunuz.
• Başarı kriterinin altında olan öğrencilere modülü tekrarlamasını öneriniz.
• Başarılı olan öğrencileri bir sonraki modüle yönlendiriniz.

Her modülün sonunda öğrencilerin kendi kendilerine ölçme ve değerlendirme

yapmalarını sağlayınız.

Ölçme ve değerlendirme ile ilgili olarak ölçme değerlendirme uzmanları ile

iletişim kurabilirsiniz.

Gerekli gördüğünüz takdirde öğrencinin, modülde ve araştırma çalışmaları

sonunda kazandığı yeterliği yeni ölçme araçları ile ölçerek modül ile ilgili durumunu siz
de değerlendirebilirsiniz.

Modül sonundaki başarı durumu ile ilgili sonucu öğrenciye bildiriniz.

Fotoğraf 28: İş yeri

66
 CEVAP ANAHTARLARI
Öğrencinin cevaplarını cevap anahtarı ile karşılaştırarak kendi kendini ölçmesine ve
doğru cevap sayısını belirlemesine rehberlik ediniz.

Öğrencileri cevaplarını karşılaştırırken tarafsız ve dürüst olmaları gerektiği konusunda

uyarınız.

Gerekli gördüğünüz takdirde cevapları siz de karşılaştırarak öğrencilere yardımcı

olunuz.

Fotoğraf 29: İş yeri

67
 ÖNERİLER

9. ÖNERİLER
Yönetici ve eğitimcilere, Çerçeve Öğretim Programlarının ve Modüllerin uygulanması
ile ilgili fikir vermek, eğitim ve öğretim sırasında öğrencilerin veya bireylerin verimliliğini
artırmak amacıyla aşağıda verilen önerilerin yardımcı olacağı düşünülmektedir.

 Eğitim kurumlarında; öğrenci kayıt işlemleri, sınıf geçme, derse devam ve

devamsızlık, vb. işler ile programların, derslerin ve modüllerin uygulanmasında
ilgili mevzuatta belirtilen kurallar çerçevesinde uygulama yapılacaktır.
 Eğitim kurumlarında; sosyal statü ve kültürel düzeye bakılmaksızın, talep ve
ihtiyaçlar doğrultusunda her yaşta ve her düzeyde bireye meslekî ve teknik
eğitim hizmeti vermek amacıyla gerekli düzenlemeler yapılacaktır.
 Tüm meslekî ve teknik eğitim kurumlarında yöneticiler; öğretmenler ve
öğrencilerin sektör ile iş birliği içinde çalışması için gerekli koşulları
sağlayacaklardır. Eğitimciler çevrede bulunan sosyal taraflar, işletmeler ve ilgili
tüm kuruluşlar ile iletişim içinde ve onların katılım ve desteğini sağlayarak
meslekî ve teknik eğitimin kalitesini arttırmalıdır. Böylelikle mezunların
istihdamını ve eğitim kurumunun işlevini güçlendireceklerdir.
 Öğrencilerin; problem çözme, karar verme, inisiyatif kullanma, sorumluluk
alma, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, kendini ve düşüncelerini doğru ifade
etme becerilerini geliştirecek aktiviteler ve uygulamalar yaptırmalıdır.
 Öğrenciler, sürekli öğrenmeye ve kendini geliştirmeye istekli, kendi öğrenme
özelliklerini ve hedeflerini belirleyebilecek, zamanı verimli kullanacak, çalışma
ortamını düzenleyebilecek ve olumsuz durumlarla başa çıkabilecek, etkili
okuma ve not alma alışkanlıkları kazanabilecek faaliyetlere yönlendirilmelidir.
 Öğrencilerin, takım oluşturma sürecini, takımla çalışmanın avantajlarını, etkili
bir takımın, takım liderinin ve takım üyesinin özelliklerini, takımlardaki rolleri,
görevlendirme ilkelerini, etkili geri bildirim verme davranışlarını, takımlarda
çatışma nedenleri ve çözme basamaklarını, iyi bir takım üyesinin özellikleri
açısından kendilerini değerlendirmelerini etkili bir takım üyesinin davranışlarını
kazanmalarına rehberlik edilmelidir.

Fotoğraf 30: Farklı meslekler

68
 Bireylere, iletişim becerileri ve beden dilini etkili kullanacak, etkin konuşma,
yazma ve dinleme becerisi ile empati anlayışı kazandıracak yaklaşımlar
benimsetilmelidir.
 Bireyleri, toplum ve insan ilişkileri, özgürlük, adalet ve eşitlik gibi evrensel
değerler, bireysel farklılıklar, temel hak ve özgürlükler, demokratik prensipler,
kendisine, başkalarına ve doğaya saygı gösterme konularında bilinçlendirecek
çalışmalar yapılmalıdır.
 “Tanıtım ve Yönlendirme” dersinde öğrencilere, meslekî ve akademik eğitim
alanları, alanların altındaki meslekler, mesleklerin tanıtımı, eğitim-öğretim
kurumları, öğretim programları ve eğitimin kapsamı hakkında bilgi vermek
amacıyla modül ve tanıtım CD’leri hazırlanmıştır. Bu öğretim materyalleri sınıf
içinde toplu olarak veya bireysel olarak kullanılabileceği gibi, öğretmen
rehberliğinde okul dışındaki zamanlarda öğrencinin kendi kendine öğrenme
ortamlarında da kullanılabilir.
 Tanıtım ve Yönlendirme dersinin modülleri için öğrencilere çevrede gezi,
gözlem, incelemeler yapma imkânı sağlanmalıdır. Sektörden meslek elemanları
okula davet edilerek öğrencilerin çevredeki meslekler hakkında daha ayrıntılı
bilgiler edinmelerine yardımcı olunmalıdır. Araştırma ve çeşitli ödev konuları
verilerek, öğrencilerin meslekleri daha yakından tanımaları sağlanmalıdır.
 Özellikle 9. ve 10. sınıflarda, öğrencilerin çeşitli etkinliklere katılarak;
kendilerini daha iyi tanımalarına, meslek seçiminin hayattaki önemini
kavramalarına, yaşadığı çevredeki meslekler hakkında daha yakından ve
gerçekçi bilgi sahibi olmalarına ve kendisine en uygun mesleğe yönelmelerine
yardımcı olunmalıdır.
 Çerçeve öğretim programı içinde yer alan tüm alan ve dal modülleri teorik ve
uygulamalı bilgi, beceri ve alışkanlıkları kapsamaktadır. Tüm modüllerin içinde
uygulama faaliyeti bulunmaktadır. Bu nedenle okullarda tüm meslek dersleri
uygulamalı ders olarak değerlendirilmelidir.
 Modüllerde verilen uygulamalardan farklı olarak yeni uygulamalar yapma
ortamı oluşturulmalı öğrencilerin kazandığı yeterliklerin pekişmesi ve
kazanımların daha kalıcı olması sağlanmalıdır.

Fotoğraf 31: Farklı meslekler

69
  Sınıfta, atölyede ve tüm öğrenme ortamlarında, görsel, işitsel, teknolojik ve üç
boyutlu, bireysel öğrenmeyi destekleyici öğretim materyalleri ve öğrenci
merkezli öğretim yöntem ve teknikler kullanılarak anlatımlar ve uygulamalar
daha ilgi çekici, etkili ve verimli hâle getirilmelidir.
 Araştırma konularına ve ödev çalışmalarına öğretmenlerin ders işleyiş
planlarında yer verilmelidir. Öğrencilere araştırma, sonuçlarını raporlaştırma ve
sunma teknikleri hakkında bilgi verilmelidir.
 Tüm meslek dersleri uygulama içerdiğinden öğrencilerin ders dışında yapacağı
araştırmaları ve uygulamaları nasıl yapacağına dair öğretmenin öğrencilere
önerilerde bulunması, rehberlik etmesi ve faaliyetleri birlikte planlamaları
gerekmektedir.
 Öğrencilerin kendi kendilerine öğrenmeleri desteklenmeli ve yıl içinde kendi
kendilerine yapacağı aktivitelerin ve araştırmaların okul içinde paylaşımı
planlanmalı ve bu faaliyetlere öğretmenin planları içinde yer verilmelidir.
 Mesleğe/dala göre ders veya modül belirlenirken, dersin içindeki modüllerde
veya modüllerin içeriğinde değişiklik yaparken, zümre öğretmenleri,
koordinatör öğretmenler ve meslek elemanları ile işbirliği yapılmalıdır.
 Çerçeve Öğretim Programları ile Sertifika Programları; uluslararası meslek
sınıflandırmasından yararlanılarak, ulusal meslek standartları, eğitim
standartları ile sektör beklentilerine göre hazırlanmıştır. Bu nedenle öğretim
programı uygulamalarında ders ve modül tespit ederken; mesleklerin “Yeterlik
Tablolarında” yer alan, mesleklerin tanımları, görevleri, işleri, işlemlerinden
yararlanılmalıdır. Bu tablolara göre meslek elamanın sahip olması gereken
yeterlikleri kazandıracak ders ve modüller seçilmelidir. Yeterliklerin
güncelliğini yitirmiş olması durumunda çevredeki meslek elamanları ile iş
birliği yapılarak programların geçerliği olan yeterliklere göre güncellenmesi
sağlanmalıdır.
 Derslerin uygulanmasında öğretim programında yer alan “Ders Bilgi
Formlarında” verilen önerilerden yararlanılmalıdır. Dersler, bu formda verilen
açıklamalar, tanımlar ve önerilere göre işlenmelidir.

Fotoğraf 32: Farklı meslekler

Modüllerin uygulanmasında öğretim programında yer alan “Modül Bilgi

Sayfalarında” verilen öneriler dikkate alınmalıdır. Modüller, bu açıklamalar, amaç ve
içerikler doğrultusunda işlenmelidir.

70
 Derste, modüllerin özelliğine, öğrencilerin hazır bulunuşluğuna ve ortama göre
gerektiğinde modüllerin işlenişinde ve sıralanmasında değişiklikler yapılabilir. Öğretmenler
gerektiğinde çevre ve sektörün ihtiyaçları doğrultusunda zümre öğretmenleri ile
iletişim içinde yeni modüller hazırlayarak uygulayabilirler.

 Modül uygulamalarında öncelik ön koşul olan modüllere verilmeli daha sonra

diğer modüllere geçilmelidir. Aynı ders içinde yer alan 2. ve 3. modüldeki
uygulamaları yapabilmek için 1. modüldeki temel becerileri kazanmak
gerekiyor ise öncelikle 1. modül tüm sınıf tarafından ortak olarak veya aynı
zamanda alındıktan sonra 2. ve 3. modül sınıfta farklı zaman aralığında
alınabilir. Öğretmen bu planlamaları okulun koşulları, sınıfın donanım durumu
ve öğrencilerin bireysel özelliklerine göre yapmalıdır.
 Modüllerde başarısız olan öğrencilerin devam eden modülleri alırken modül
tekrarından kaynaklanan zaman problemleri ve eksiklikleri diğer modülleri
uygularken veya ders dışı zamanlardan yararlanarak çözülmelidir. Ders ile ilgili
planlamalar yapılırken bu konulara dikkat edilmelidir.
 Öğrencilerin bir veya daha fazla modülde başarılı, ancak dersten başarısız
olması durumunda hak kaybına uğramamaları için, öğrencilerin başarılı olduğu
modüller kayıt altına alınmalıdır.
 Ders içindeki modüllerin öğrenme faaliyetlerinin uygulanması, faaliyetlerin
veya modülün değerlendirilmesi modülün özelliğine göre sadece o modül
içindeki faaliyetler ile sınırlı olabileceği gibi, daha önce aldığı modüllerde
kazandığı bilgi, beceri veya yeterlikleri de kapsayabilir.
 Okulda, zümre toplantılarında ve sınıf içinde, program ve modüller ile ilgili
yapılan tüm değişiklikler, öneriler, yerel eğitim ihtiyaçları doğrultusunda ortaya
çıkan yeni yeterlikler ve modüller raporlaştırılarak ilgili birimlere (MEB Genel
Müdürlükler veya İl/İlçe Millî Eğitim Müdürlükleri) iletilmeli ve görüş
alınmalıdır.
 Daha ayrıntılı bilgi almak veya diğer sorularınıza cevap almak için,
kaynaklardan yararlanabilir ya da ilgili birimler ile iletişim kurabilirisiniz.

Fotoğraf 33: Farklı meslekler

71
 EKLER

EKLER
EK 1: Ders Seçme Örnekleri

EK 2: Program İçin Modül Seçimi

EK 3: İş Birliği Yapılabilecek Kurum, Kuruluş Ve Kişiler

EK 4: Yeterlik Tablosu

EK 5: Kavramlar ve Tanımlar

Fotoğraf 34: İş yeri

72
EK: 1 Ders Seçme Örnekleri
Çerçeve öğretim programlarında haftalık ders çizelgelerinde 11. ve 12. sınıflarda
okutulacak dersler ve modüller eğitim ve öğretim verilecek mesleğin/dalın özelliğine göre
belirlenir. Bu derslerin ve modüllerin seçiminde mesleklerin yeterlik tablosundan
yararlanılır.

Örnek: 1- Otomotiv Teknolojisi alanının 11. sınıfında 2 saat meslekî gelişim dersi ile
2 saat cisimlerin dayanımı dersleri yer almaktadır. Bu derslerin dışında toplam 22 ders saati
daha bulunmaktadır. Bu ders saatinin içinde dalda alınması gereken zorunlu ders, çerçeve
öğretim programı içinde belirtilmiştir.

Alanın programında Otomotiv Gövde dalını seçen öğrencilerin zorunlu olarak

alacağı ders, “Otomotiv Gövde Teknolojisi” dersidir. Bu dersin haftada ne kadar
okutulacağı, modül içeriğine göre, yerel ve bölgesel sektörün ihtiyaçları doğrultusunda,
zümre öğretmenlerince belirlenecektir. Bu ders için belirlenen ders saati, 11. sınıf için
belirlenen 22 saatten düşülecektir. Kalan ders saati, aynı yöntemle, dala göre seçilecek olan
diğer dersler için kullanılacaktır. 11. ve 12. sınıftaki toplam ders saati seçilen tüm dersler için
bu şekilde planlanacaktır.

Örnek: 2- Giyim Üretim Teknolojisi alanının 11. sınıfında 2 saat “Meslekî Gelişim”
dersi yer almaktadır. Bu dersin dışında toplam 24 ders saati bulunmaktadır. Bu 24 ders saati
için dalda alınması gereken zorunlu ders, çerçeve öğretim programı içinde belirtilmiştir.

Bu alanda Kesim dalını seçen öğrencilerin zorunlu olarak alacağı ders, “Kesim
Teknikleri” dersidir. Bu dersin haftada ne kadar okutulacağı, modül içeriğine göre, sektörün
eğitim ihtiyaçları doğrultusunda, zümre öğretmenleri tarafından belirlenecektir. Bu ders için
belirlenen saat, 11. sınıf için belirlenen 24 saatten düşülecektir. Kalan ders saati, aynı
yöntemle, dalı destekleyici olarak seçilecek diğer dersler için kullanılacaktır. 11. ve 12.
sınıfta meslek/dal dersleri için ayrılan toplam ders saati seçilen tüm dersler için bu şekilde
planlanacaktır.

Fotoğraf 35: İş yeri

73
EK: 2. Program İçin Modül Seçimi
B- MESLEK/DAL PROFİLİ

DERS DERS DERS DERS DERS

M2d
M2c

A- MESLEK/DAL PROFİLİ
M1g M3c
M1f M3b
DERS DERS DERS DERS DERS
M3a

M1e M4b
M2d M1d M4a
M2c

M1c M2a M3c M5a

M1g M3c
M1b M3b
M1f M3b M1a M3a
M3a

M1e M4b
M1d M4a C- MESLEK/DAL PROFİLİ

M1c M2a M3c M5a DERS DERS DERS DERS DERS

M1b M3b
M1a M3a M2d M3c
M2c M3b
M3a

M1g
M1f

M1e M4b
M1d M4a

M M1c M2a M3c M5a

M M M M1b M3b
M M M M M1a M3a
M
M M M M
M
M M M M M
M M M M M
M M M M M M
M
M M M M
Modülleri her programda eğitim
M M M M M
ihtiyaçlarına ve meslekî yeterliklere
M Alan M
Modül göre bankadan seçerek gerekli olan
M
M Bankası M meslekte ve zamanda kullanabilirsiniz.
Şema 6: Bir modülün farklı mesleklerde ve derslerde kullanımı

74
EK: 3. İş Birliği Yapılabilecek Kurum, Kuruluş ve Kişiler

Sektör kuruluşları
Fabrikalar
Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler
KOSGEB
Kamu ve Özel İşyerleri
Üniversiteler
Sosyal Taraflar (TİSK, TESK, İŞKUR, TOOB, vb)
Sivil Toplum Kurumları
Yerel Yönetimler
Meslek Elemanları
Ulusal ve Uluslararası Meslek Uzmanları
Alan Öğretmenleri
Program Uzmanları
Meslek Standartları
Eğitim Standartları
Meslekler Sözlüğü
Talim Terbiye Kurulu Kararları
Şura Kararları
Kalkınma Planları
Kanun ve Yönetmelikler
Ulusal ve Uluslararası Yaklaşımlar
İSCED
İSCO
MSK
Diğer

Çevrenizde ön araştırma yaparak işletmeleri belirleyip, bu iş yerleri ile iletişim

kurduktan sonra öğrencileri buralara yönlendirebilirsiniz.

75
EK: 4. Yeterlik Tablosu

SEKTÖR ALAN MESLEK KOD SEVİYE

4
İŞLEMLER
İŞ/GÖREV YETERLİKLER
1 2 3 4 5

1
A
2

B 2

C
2

2
D
3

76
EK: 5. Kavramlar ve Tanımlar
Meslek: "Bir kimsenin yaşamını sürdürmek, geçimini sağlamak için yaptığı sürekli bir
iş" olarak tanımlandığı gibi, "çeşitli kuruluşlardaki benzer iş ve konumlar (pozisyonlar)
grubu" olarak da tanımlanmaktadır.
Bir uğraşın meslek özelliği taşıması için, yasal düzenlemesi, belli bir eğitimi, statüsü,
kuralları (normları) ve kullandığı belli araç-gereçleri olmalıdır.

Meslek Elemanı: Eğitimle edindiklerini, hayatını kazanmak için kurallı ve düzenli

davranışları (İşleri) yerine getiren kişidir.

Görevler: Bir kimsenin mesleği ile ilgili; yaptığı iş, iş görme yetisi, fonksiyon, vazife,
yükümlülük ve sorumluluklarının bütünüdür.

İş: Belli bir eğitimle edinilen, kişinin hayatını kazanmak için yerine getirmesi/yapması
gereken kurallı ve düzenli davranışlar bütünüdür.

Yeterlik: Meslek elemanının işinin bir parçasını oluşturan, standartlara uygun

ürün/hizmet ortaya koyabilmesi için gerekli olan bilgi, beceri ve tavırları kapsayan
davranışların bütünüdür. Yeterlikler, mükemmel performansın elde edilmesinde ayırt edici
olan bilgi, beceri ve tutumları kapsayan gözlemlenebilir davranışlardır

Yeterlilik: İşlerin, görevlerin ve/veya yeterliklerin; ulusal/uluslar arası kabul gören

kalite standartları doğrultusunda akredite edilmiş kurumlar tarafından belgelendirilme
durumu.

İşlem: Oldukça kısa bir zamanda yapılabilecek kesin bir başlangıç ve bitiş kısmı belli
olan somut bir öğrenim birimidir.

İşlem Analizi: İşlemlerin, uygulama ortamları, standartlar, işlem basmakları, bilgiler,

beceriler, tavır ve tutumlar olarak ayrıntılı ve sistematik bir şekilde analiz edilmesi.

İşlem Basamağı:Her bir işlem basamağının anlamlı olarak yapılabilmesi için gerekli
olan adımlardır.
 Bilgi: Her yeterliğin az ya da çok kavramsal boyutta bir bilgi düzeyi vardır.
 Beceri: Yeterliğin doğal ya da tecrübe ile kazanılmış yetenek boyutudur.
 Tutum: Kişilik özellikleri, karakter, inanç ve değerler gibi subjektif
özelliklerin, bilgi ve beceriyi harekete geçirme konusundaki yaklaşımıdır. Bir
şey yapılırken gösterilen tavır ve alışkanlıklardır.
 Gözlemlenebilir davranış: Yeterliğin veya işlemin gözlemlenebilir ve
ölçülebilir davranışa dönüşmesidir.
 Üstün performans/Standart: Davranış sonuçlarının ortalama performanstan
daha fazla başarı sağlamasıdır.

77
 Meslek Standartları: Bir mesleğin başarıyla icra edilmesi için yapılması gereken
görev ve işlemler, sahip olunması gereken bilgi ve beceriler ile sergilenmesi gereken tutum
ve davranışları gösteren asgari normlardır.

Bir meslek standardı, belli bir işi tam olarak yapabilmek için gerekli asgari vasıfları
tanımlamaktadır. Meslek standardı, herhangi bir meslek için gerekli olan hem zihinsel hem
de psikomotor becerileri içeren, mesleğin yürütülebilmesi için gerekli olan bilgi ve
tutumlarla kullanılan araç - gereç ve ekipmanları belirleyen, ulusal sınav ve belgelendirme
(sertifikasyon) sistemi için geçerli ölçütler oluşturan ve mesleki tanımlar ve sınıflama
açısından uluslararası standartlar ile uyumunu sağlama işlemleri olarak tanımlanmaktadır.

Eğitim Standartları: Meslek elemanının sahip olması gereken yeterlilikleri

kazandıracak eğitim süreci ile ilgili olarak; program, süre, değerlendirme, belge, koşullar,
ortam ve uygulamalar ile ilgili kriterlerdir.

Mesleki Eğitimde Program Geliştirme: Meslek analiz edilip geçerli yeterlikler

belirlenerek, öğretilecek olan içeriğin, uygulanacak öğretim yöntem ve tekniklerinin ve
değerlendirme araçlarının seçilmesi işlemleri, program geliştirmedir. Program, eğitim için
ayrıntılı bir plan olup bireylerin mezuniyet sonrası profillerini gösterir. Eğitimde etkinliği en
üst düzeyde tutmak, standardizasyon ve mesleki sertifikasyona ulaşabilmek için; resmî ve
özel eğitim kurumları arasında koordinasyon, müfredat bütünlüğü ve devamlığı
sağlanmalıdır. Mesleklerde değişme çok hızlı olduğundan program geliştirme devamlı bir
süreç hâline getirilmelidir. Programlar, modüler esasa göre düzenlenerek örgün ve yaygın
eğitim bütünlüğü sağlanmalıdır.

Sektör: Birbiri ile ilişkili birçok meslek alanını kapsayan meslekler bütündür.

Meslek Alanı: Ortak özelliklere sahip birden fazla meslek dalını içeren; bilgi, beceri,
tutum, davranış ve istihdam olanağı sağlayan alandır.

Meslek Dalı: Bir meslek alanı içinde yer alan ve belirli konularda uzmanlaşmaya
yönelik bilgi, beceri, tutum, davranış gerektiren ve istihdam olanağı sağlayan iş kollarından
her biridir.

Diploma: Mesleki ve teknik eğitim kurumlarında, bir alanda öğretim programını

tamamlayarak mezun olan bireylere eğitim sürecinin sonunda verilen belgedir.

Sertifika: Meslek eğitim programını tamamlayan bireylere, bir mesleğin gerekli

yeterliklerinin kazandırıldığı eğitim sürecinin sonunda verilen belgedir.

Meslek Seviyesi: Mesleğin gerektirdiği yeterlik ve sorumlulukların karmaşıklığı ve

düzeyidir.

78
 Çerçeve Öğretim Programı: Meslek Alanına ait Meslek profillerinin yer aldığı ve bu
mesleki profillerin kazandırılmasına yönelik eğitsel süreç hakkında (dersler, modüller, süre,
haftalık ders çizelgeleri, eğitim ortamları, eğiticilerin özellikleri, ölçme değerlendirme vb.)
uygulayıcı ve tüm taraflara rehberlik eden onaylanmış dokümandır.

Haftalık Ders Çizelgesi: Öğretim programındaki derslerin ve ders saatlerinin

okutulacağı yıllara göre düzenlenmiş çizelgesi. Haftalık Ders çizelgesi; belli bir okul
türünde, haftanın belli günlerinde ve saatlerinde hangi ders ve faaliyetlerin yapılacağını
gösterir.

Ders: Öğrencinin öğretmen rehberliğinde; belirli bir sürede sözlü, yazılı ve

uygulamalı olarak kazanacağı bilgi, beceri ve tavırlar bütünüdür.

Ders saati: Eğitim-öğretim için ayrılan süre:

Modül; Bir meslek alanının öğretim programında;kendi içinde bir bütün olan, tek
başına öğretilebilir içeriğe sahip kendi alanındaki diğer programlarla bütünleşerek daha geniş
meslekî işlevler grubu oluşturma özelliği gösteren program birimidir. Her modül bireye bir
yeterlik kazandırmaktadır.

Modüler öğretim; eğitim programının modüllerden oluşmasıdır. Modüllerin bölümler

hiyerarşiktir veya belirli bir sıra takip eder. Her modül ile bir yeterliğe yönelik bilgi ve
beceriler kazandırılır. Modüllerin bir bütünlük ve sıra içinde gruplanması ile modüler
programları oluşturur.

Modüler sistem, modüler programlar doğrultusunda yapılacak eğitim ve öğretim

uygulamaları modüler bir sistemi gerektirmektedir. Modüler sistemde tüm eğitim ve öğretim
faaliyetleri modüller bir yapıya göre düzenlenir.

Öğrenme Ortamı: Öğrencilerin kendi başına ve/veya eğitimci rehberliğinde, eğitim

ve öğretim faaliyetlerini yürütebilecekleri, araştırma, çalışma ve uygulama yapabilecekleri
tüm eğitim ve öğretim ortamları.

Modüler program; bir meslek alanında modüller halinde düzenlenmiş program.

Kod: Megep kapsamında geliştirilen programlarda alan ve modüllere, ulusal ve

uluslararası sınıflandırmalara paralel olarak verilen sistematik numaralardır.

79
 KAYNAKLAR

KAYNAKLAR
 DPT, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005), Ankara. 2000.
 İŞ-KUR, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü-Meslekler Tanıtım Rehberi
 Millî Eğitim Temel Kanunu (1739 Sayılı Kanun), Resmî Gazete, 14574. 24
Haziran 1973.
 4702 Sayılı Kanun, Resmî Gazete, 24458. 10 Temmuz 2001.
 Meslekî ve Teknik Eğitim Yönetmeliği Resmî Gazete, 24804.
o 3 Temmuz 2002.
 MEB, XV. Millî Eğitim Şurası-“2000’li Yıllarda Türk Millî Eğitim Sistemi.”
Raporlar, Görüşmeler, Kararlar. Ankara, 13–17 Mayıs 1996.
 -------, XVI. Millî Eğitim Şurası- Raporlar, Görüşmeler, Kararlar. Millî Eğitim
Basımevi, Ankara, 1999.
 -------, MEGEP- Meslekî Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi projesi-
Otomotiv Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı. Ankara. 2005.
 -------, MEGEP- Döküm Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı. Ankara.
2005.
 -------, MEGEP- Araç Bakımı ve Onarımı Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim
Programı. Ankara. 2005.
 -------, MEGEP- Gaz ve Tesisat Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı.
Ankara. 2005.
 -------, MEGEP- Makine Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı.
Ankara. 2005.
 -------, MEGEP- Plastik Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı. Ankara.
2005.
 -------, MEGEP- Metal Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı. Ankara.
2005.
 -------, MEGEP- Uçak Bakımı Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı.
Ankara. 2005.
 -------, MEGEP- İnşaat Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı. Ankara.
2005.
 -------, MEGEP- Elektrik-Elektronik Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim
Programı. Ankara. 2005.
 -------, MEGEP- Kuyumculuk Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı.
Ankara. 2005.
 -------, MEGEP- Giyim Üretim Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı.
Ankara. 2005.
 -------, MEGEP- Yiyecek İçecek Hizmetleri Alanı Çerçeve Öğretim Programı.
Ankara. 2005.
 -------, MEGEP- Seyahat Acenteciliği Alanı Çerçeve Öğretim Programı.
Ankara. 2005.
 -------, MEGEP- Konaklama Hizmetleri Alanı Çerçeve Öğretim Programı.
Ankara. 2005.

80
 -------, MEGEP- Büro Yönetimi ve Sekreterlik Alanı Çerçeve Öğretim
Programı. Ankara. 2005.
 -------, MEGEP- Eğlence Hizmetleri Alanı Çerçeve Öğretim Programı. Ankara.
2005.
 -------, MEGEP, Tanıtım Modülleri. Ankara, 2005.
 -------, MEGEP, Tanıtım CD’leri. Ankara, 2005.
 -------, MEGEP, Alan ve Dal Modülleri. Ankara, 2006.
 -------, Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, METGE-Mesleki ve Teknik
Eğitimi Geliştirme Projesi, Kapanış Raporu, Ankara, 2004.
 -------, Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, METGE Projesi Program
Geliştirme, Ankara, 2004.
 -------, Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, METGE Projesi Çerçeve
Öğretim Programları, Ankara, 2004.
 -------, Orta Öğretim Genel Müdürlüğü, Öğretim Programları, Ankara, 2005.
 -------, Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, Öğretim Programları, Ankara,
2005.
 -------, Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü, Öğretim Programları,
Ankara, 2005.
 -------, Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü, Öğretim Programları,
Ankara, 2005.
 DEMİREL, Özcan (Editör). Eğitimde Yeni Yönelimler, 2. Baskı, Pegem A
yayıncılık, Ankara, Aralık, 2005.
 DOĞAN, Hıfzı. Eğitimde Program ve Öğretim Tasarısı, Ankara. 1997.
 SELÇUK, Ziya. Hüseyin Kayılı, Levent Okut, Çoklu Zekâ Uygulamaları,
Geliştirilmiş 3. Baskı, Nobel Yayıncılık, Ankara, Mart, 2004.
 SEZGİN, İlhan. Mesleki ve Teknik Eğitimde Program Geliştirme, G.Ü.
Yayınları, Ankara. 1989.
 T.BÜMEN, Nilay. Okulda Çoklu Zekâ Kuramı, 3. Baskı, Pegem A yayıncılık,
Ankara, Mart, 2005.
 TEKİN, Halil, Eğitimde Ölçme Değerlendirme, Ankara. 1997.
 TURGUT, M. Fuat. Eğitimde Ölçme Değerlendirme, Ankara. 1998.
 TUSİAD. Türkiye Mesleki ve Teknik Eğitimin Yeniden Yapılandırılması,
Ankara. 1999.

 www.meb.gov.tr
 www.megep.meb.gov.tr
 ttkb.meb.gov.tr
 projeler.meb.gov.tr
 etögm.meb.gov.tr
 ktögm.meb.gov.tr
 ttögm.meb.gov.tr
 cygm.meb.gov.tr
 earged.meb.gov.tr
 www.iskur.gov.tr

81
Hükümetin en feyizli ve en mühim vazifesi Maarif umurudur.
Bu umurda muvaffak olabilmek için öyle bir program takip
etmeye mecburuz ki o program milletimizin bugünkü hâliyle
içtimaî, hayat î ihtiyaciyle, muhitin şeraitiyle ve asrın
icabatiyle tamamen mütenasit ve mütevafik olsun.

M. Kemal ATATÜRK

82