Professional Documents
Culture Documents
Lufta
Ndryshimi
Drejtor Kryeredaktor
Adresa e redaksis: Rr. Sami Frashri, Pallatet e Aviacionit, Nr. 4 Tel: 04 2 272 565 069 20 35 300 E-mail: info@gazeta-shqip.com
E prditshme e pavarur
www.gazeta-shqip.com
ovrani popull nuk mundet q t organizoj nj referendum lidhur me amendamentet e Kushtetuts, pa marr plqimin e 1/5-s s deputetve t tij n Kuvend. Ky sht edhe opinioni...
NE FAQEN 9
j nat t javs q shkoi, kur po i jepnim dorn e fundit gazets pr ta drguar n shtypshkronj, nj burr i lagur nga shiu, mbiu n der t redaksis. Vinte nga nj qytet...
NE FAQEN 8
Roli i zyrtarve t prfshir n afer, mashtrimi i Kshillit t Ministrave dhe Kuvendit pr kontratat q solln tragjedin
Prokuroria publikon rezultatet e hetimeve njvjeare pr Grdecin Q "Big Brother", historit e banorve n jetn reale
dat 15 mars 2008, rreth ors 12:00 sapo kishte filluar pushimi i dreks dhe disa puntor kan filluar me nxitim transportimin e barutit, i cili ishte i paketuar n thas plastik i ndodhur n natyr, n nj sasi t madhe n sheshin e kapanonit. Ndrkoh, n kt ambient jan shfaqur flakt e para pran nj karroce, e cila ka qen e ngarkuar me disa thas me barut, pran nj grumbulli thassh baruti. Kjo karroc prdorej nga grupi i puns s t ndjerit Qemal Deliu. Prokuroria e Prgjithshme pr kt ngjarje ka regjistruar procedimin penal nr.3, viti 2008, dhe ka ushtruar ndjekje penale n hetimet paraprake n ngarkim...
NE FAQET 4-5
Emergjenca
oti i keq dhe situata e kri juar pas reshjeve t den dura t dbors q prfshin gati gjith territorin e vendit 24 ort e fundit, kan mbledhur dje n nj takim t jashtzakonshm Shtabin Qendror t Emergjencave Civile. N mbledhjen e kryesuar nga zv.krye-ministri Genc Pollo sht br nj panoram e gjith situats n vend. Sipas raportimeve n disa...
NE FAQEN 21
Replika
GAZETA SHQIP
P E R R E K L A M A K O N T A K T O N I N E N U M R A T: 0 6 9 2 0 5 0 4 2 0 F A X 0 4 2 7 2 5 6 7 0 6 9 2 0 5 0 4 5 8
marketing@gazeta-shqip.com
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009 2
POLITIKE
artia Socialiste dhe eurodeputetja Doris Pack, nuk ndajn t njjtin qndrim pr sa i prket mnyrs s shprndarjes s kartave t identitetit. Doris Pack deklaroi dje se kartat nuk mund t shprndahen falas dhe pretendimi se ato jan t shtrenjta nuk sht i vrtet. Sipas Pack, kartat e identitetit jan shum t lira, krahasuar me do vend tjetr evropian. Ky pretendim sht kundrshtuar nga selia roz, nga deputett Arta Dade dhe Taulant Balla. Nprmjet nj njoftimi pr shtyp t br nga selia roz, Dade thekson se qndrimi i Pack sht personal. Deklarata e Pack Kryefjala e diskutimeve t delegacionit t Parlamentit Evropian, i cili ndodhet prej dy ditsh n Tiran, ishte rndsia q ka pajisja e shtetasve me karta identiteti. N nj deklarat t prbashkt me paln shqiptare, delegacioni i PE-s, duke i cilsuar zgjedhjet e 28 qershorit si pik kye pr t ardhmen e Shqipris, e konsideron si shum t rndsishme pajisjen e qytetarve me karta identiteti sipas mimit t vendosur m par. N fjaln e saj, Doris Pack, sht shprehur se kartat e identitetit jan shum t lira krahasuar me do vend tjetr evropian. Ato jan shum t lira, dhjet euro, dhe ka lehtsira pr disa kategori, si pensionistt, ata q marrin ndihm sociale etj., 6 euro, 4 euro. Ju e dini m mir se un. Nse llogarit sesa her n vit dikush shkon e merr nj certikat, e noterizon at, apo bn veprime t tjera me certikatn, kjo sht shum m e shtrenjt krahasuar me kartn e identitetit, q sht pr gjith jetn. Nse ju e mbani parasysh kt fakt dhe opozita e mban parasysh kt fakt, ather duhet ti thoni njerzve: ju lutem, shkoni dhe aplikoni. N deklaratn e prbashkt t delegacionit t PE-s thuhet se duhen propozuar avantazhe nanciare pr njerzit n nevoj. Deklarata e PS-s Ka mjaftuar fjalia e br n deklaratn e prbashkt t delegacionit t PE-s, ku thuhet se duhen propozuar avantazhe financiare pr njerzit n nevoj, q PS-ja t reagoj. Deputeti Balla theksoi se kjo pranom planin e PS-s, e cila krkon shprndarjen e kartave t identitetit falas pr personat pa pasaport. Ndrsa sekretarja e marrdhnieve me jasht n PS, deputetja Arta Dade, ishte dhe m e ashpr me Doris Pack, duke kritikuar qndrimin e saj pr dhnien e kartave me para. Me qndrimet jozyrtare t Doris Pack jemi msuar jo ne, por e gjith Shqipria. Prononcimi i saj i sotm shpreh nj qndrim personal, por jo qndrimin e deklarats ku thuhet shprehimisht lehtsira t tjera financiare duhet t propozohen pr qytetart q i prkasin kategorive t paavantazhuara dhe vulnerabl, pra me t ardhura t pakta, u shpreh deputetja Dade. M tej, ajo theksoi se shqetsimi i PS-s sht kuptuar drejt dhe ata riprsrisin propozimin e tyre pr pajisjen e shtetasve me kartat e identitetit falas, si t vetmen zgjidhje pr t mos u hequr qindra mijra votuesve, me t ardhura t pakta financiare, t drejtn e vots e pr t shmangur dshtimin e zgjedhjeve. Kjo, pr ne, nuk sht ende nj betej kundr pals tjetr, por nj betej q duam ta bjm bashk me paln tjetr, pr t garantuar zgjedhje t lira dhe t ndershme, u shpreh Dade.
LSI
Shkurt
TAKIMI
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009 3
POLITIKE
KomisioniiVenecias:OKndryshimevenKushtetut
Organizmi i njohur ndrkombtar i vendos kapakun prplasjeve politike n Shqipri
ERJON AJAZI
omisioni i Venecias ka certifikuar zyrtarisht rregullsin e ndryshimeve kushtetuese t 21 prillit t vitit t kaluar, duke hedhur posht krkesn e LSI dhe PDK pr nj referendum popullor mbi kt shtje. Raporti nnvijzon se rrzimi i krkess nga KQZ-ja nuk bie ndesh me parimin e sovranitetin popullor, t prcaktuar n nenin 2 t Kushtetuts s Republiks s Shqipris, si dhe me nenin 150 t saj q prcak-
teknik zgjedhjeve. Korrigjimet e bra kan prmirsuar kodin dhe kan reektuar gatishmrin e autoriteteve pr t prmirsuar kuadrin juridik t zgjedhjeve, thuhet n raportin e Komisionit t Venecias. Duke iu referuar ktyre t dhnave, nj tjetr detaj q shtohet nga organizmi ndrkombtar sht se procesi i reforms elektorale duhet t
prmirsohet edhe me transparencn e nancimit t fushatave elektorale. Komisioni i Venecias vlerson gjithashtu se amendamentet kushtetuese t miratuara me konsensus nga demokratt dhe socialistt, m 21 prill 2008, ishin n prputhje me standardet ndrkombtare. Ky komision i ka vendosur kapakun ndrhyrjeve n Kushtetut pr reformn elek-
torale, duke vlersuar pozitivisht kt hap. Rekomandimet prfshijn gjithashtu edhe sugjerime pr ndryshime, por Komisioni i Venecias ka sugjeruar q kto t bhen n nj koh tjetr. Rekomandimet Edhe pse Kodi Zgjedhor ka marr vlersimin nga Komisioni i Venecias, n raport thuhet se ka zona t kodit q duhen prmirsu-
ar me kalimin e kohs. Komisioni i Venecias rekomandon q pikat t cilat duhen prmirsuar jan dispozitat q nxjerrin kandidatt pr zgjedhjet e asambles kombtare t partive politike. Nj tjetr pik sht edhe mbshtetja pr kandidatt e partive joparlamentare dhe vendosja e grave n listat e kandidatve pr deputet. Komisioni i Venecias krkon vendosjen e dispozitave pr publicitetet politike t paguara dhe nancimit publik t fushatave q mbshtesin partit politike joparlamentare. Nj tjetr pik q merr vlersime n raport sht ajo e kartave t identitetit. Sipas raportit, Parlamenti shqiptar ka nxjerr n shkurt t vitit 2009 nj ligj q zvendson fjaln kart identiteti me at t letrnjoftimit dhe q pasohet me vendimin q n zgjedhjet e qershorit, shqiptart do t votojn me kartat e identitetit. Financimi i partive Problemi m emergjent q l pa kompletuar reformn zgjedhore sht financimi i partive. Komisioni i Venecias ka krkuar q reforma elektorale t vazhdoj me procesin e nancimit t fushatave elektorale. N raport citohet q t bhet transparenca e nancimit t fushatave elektorale dhe se kjo t jet nj detyr morale e t gjitha partive q do t marrin pjes n zgjedhje. N raport theksohet gjithashtu se stabiliteti i legjislacionit zgjedhor ka rndsi pr faktin se do t tohet besimi q zgjedhjet do t jen korrekte.
Shkurt
DIPLOMACIA
Statusi
Shqipria do t testoj vullnetin e saj pr zgjedhje t lira dhe t ndershme
ryeministri Berisha ka prdorur gjuhn e diplomacis pr t krkuar statusin e vendit kandidat n Bashkimin Evropian. She i qeveris shqiptare ka pohuar nga Gjermania se Shqipria nuk do t bj asnj hap pa negociuar m par me vendet e BE-s. Nuk do t hyjm pa trokitur n der, u shpreh Berisha. Duke krkuar n Bruksel mbshtetje pr aplikimin e Shqipris pr statusin e vendit kandidat pr n Bashkimin Evropian, Berisha konrmoi gjithashtu se qeveria e tij ka gjetur mirkuptim t plot pr aplikimin e Shqipris pr statusin e vendit kandidat n BE, ndrkoh q deklaroi se qeveria ime nuk ndrmerr hapa t pa menduar. Un kam qen dhe mbetem pr prballje me negociata. N shtpin e tjetrit nuk mund t hysh pa trokitur. Ky sht nj rregull dhe them se e kam zhvilluar me shum mirkuptimin, duke e kompletuar procesin si nj proces dhe jo si nj moment t menjhershm, u shpreh Berisha. Lidhur me zgjedhjet parlamentare n Shqipri, Kryemi-
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
SOKOL OBO
dat 15 mars 2008, rreth ors 12:00 sapo kishte filluar pushimi i dreks dhe disa puntor kan filluar me nxitim transportimin e barutit, i cili ishte i paketuar n thas plastik i ndodhur n natyr, n nj sasi t madhe n sheshin e kapanonit. Ndrkoh, n kt ambient jan shfaqur flakt e para pran nj karroce, e cila ka qen e ngarkuar me disa thas me barut, pran nj grumbulli thassh baruti. Kjo karroc prdorej nga grupi i puns s t ndjerit Qemal Deliu. Prokuroria e Prgjithshme pr kt ngjarje ka regjistruar procedimin penal nr.3, viti 2008, dhe ka ushtruar ndjekje penale n hetimet paraprake n ngarkim t 30 t pandehurve t sjell pr gjykim. Nga provat e grumbulluara ka rezultuar se kjo karroc sht salduar nga i ndjeri Qemal Deliu n banesn e tij, disa minuta para se t shfaqej zjarri. Zjarri ka filluar t prhapej me shpejtsi n drejtim t kapanonit. Puntort, duke par se ishte e pamundur q t shuhej kjo vatr zjarri, kan filluar t largohen nga dy drejtime kryesore, q ishin porta e hyrjes n ndrmarrje dhe nj port ansore e kapanonit. N kto momente ka ndodhur shprthimi i par n sheshin para kapanonit, i cili sht pasuar nga shum shprthime t tjera t njpasnjshme, pr shkak t sasive t mdha t barutit t depozituara si n ambientet para dhe brenda kapanonit, ashtu dhe n t gjith territorin e ish-Brigads s Tankeve, ku ushtronte aktivitetin shoqria Albademil shpk. Kjo ngjarje tragjike shkaktoi vdekjen e 26 personave, plagosjen rnd t 27 personave, 109 personave t plagosur leht, 67 personave me dmtime t lehta nga kjo vepr penale, 61 personave t tjer t trajtuar n spitale, pr t cilt nuk sht mundsuar prcaktimi i shkalls s dmtimit dhe shum dmeve t tjera. Prokuroria thot se 5829 personave u sht shkaktuar dm material n vler 2141343616 lek, nga vepra penale e shkatrrimit t prons me eksploziv, q prfaqsojn shkatrrime dhe dmtime n banesa, biznese, orendi t tyre, ferma bujqsore dhe blegtorale. Shtetit i sht shkaktuar dm material n vlern 102500000 lek nga vepra penale e shkatrrimit t prons me eksploziv, q prfshin shkatrrimin dhe dmtimin e objekteve sociale, shkollave, zyrave dhe orendive t tyre. Prgjegjsit Hetimet e ktij procedimi penal kan provuar se t pandehurit Ylli Pinari, Mihal Delijorgji, Dritan Minxolli dhe Sokol Ngjeci, kan organizuar dhe realizuar procesin e montim-militarizimit t municioneve, pa pasur ndonj akt apo rregullore pr procedurat standarde t siguris, rregullore t mbrojtjes kundr zjarrit, rregullore pr mbrojtjen e jets dhe shndetit t punonjsve e m gjer, si dhe n munges t standardeve minimale t siguris, duke br q ky proces t jet kaotik dhe jasht do standardi sigurie. T pandehurit, me dashje dhe n bashkpunim, kan organizuar dhe realizuar furnizimin dhe administrimin me municione luftarake t kalibrave 7.2 mm-152 mm dhe kan organizuar realizimin e procesit t montimit dhe militarizimit t tyre, duke shprfillur n mnyr t hapur standardet minimale t siguris n kt fush. Kjo, sepse ndrmarrja Meico dhe shoqria Albademil shpk, q ata drejtonin, nuk kishte kontrat pr blerjen e municioneve pr montim dhe militarizim; nuk kishte projekte pr militarizimin dhe montimin e municioneve luftarake, si dhe nuk kishte prvoj n kt fush; nuk kishte kapacitete teknike dhe teknologji pr realizimin e
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
POLITIKE
pandehurit n bashkpunim, pr t shmangur pengesat e mund shme n fillimin e realizimit t procesit t shitjes s municioneve pr montim dhe militarizim pr shoqrin SAC inc, pr llogari t shoqris Albademil sh.p.k., kan shmangur prfshirjen n formulimin e ktij urdhri, t Drejtoris s Harmonizimit t Legjislacionit dhe Marrdhnieve me Kuvendin. Gjithashtu kan shmangur strukturat prkatse t Shtabit t Prgjithshm, pjesmarrja e t cilave ka qen e domosdoshme n hartimin e ktij akti administrativ, pr shkak t natyrs s aktit dhe strukturave t ngarkuara pr zbatimin e tij. Prokuroria, n krkesn pr gjykim, thot se t pandehurit Fatmir Mediu, ish-ministr i Mbrojtjes, Ardian Mullahi, ish-sekretar i prgjithshm i Ministris s Mbrojtjes, Shklzen Madani, ishdrejtor i DMIBM n Ministrin e Mbrojtjes dhe Ylli Pinari, ish-drejtor i ndrmarrjes MEICO, n bashkpunim n kt veprimtari kriminale, pr ti siguruar prfitime t padrejta materiale shoqris Albademil sh.p.k., nprmjet shoqris amerikane SAC inc, secili n mosprmbushje t rregullt t detyrs s tyre, kan kontribuar n prgatitjen dhe firmosjen nga i pandehuri Mediu t urdhrit nr. 550, dat 25.4.2007, Pr zbatimin e vendimit nr. 138, dat 14.3.2007 t Kshillit t Ministrave Pr procedurn e trajtimit t armve, tekniks dhe pajisjeve t Forcave t Armatosura, t hequra nga armatimi dhe prdorimi pr sa i prket shitjes pr montim dhe militarizim t nj sasie municioni, duke kryer veprime dhe mosveprime n shkelje t akteve ligjore e nnligjore, si m posht: Caktimi i shoqris s huaj SAC inc dhe urdhrimi i ndrmarrjes MEICO pr realizimin e procedurs s shitjes s municioneve me gzhoj tunxhi, t kalibrave 7.62 mm14.5 mm, pr montim dhe militarizim brenda vendit me kt shoqri sht kryer pa pasur procedur t prcaktuar n vendimin e KM, nr. 138, dat 14.3.2007 dhe pa kryer procedur ligjore pr t przgjedhur shoqrin SAC inc si subjektin q do ti shitej municioni pr montim dhe militarizim. Ky urdhrim sht kryer n shkelje t Marrveshjes s Stabilizim Asociimit, t ratifikuar me ligjin nr. 9590, dat 27.7.2006 Pr ratifikimin e Marrveshjes s Stabilizim Asociimit ndrmjet R.SH dhe Komuniteteve Evropiane dhe shteteve t tyre antare. Kto veprime dhe mosveprime, t kryera nga t pandehurit n bashkpunim, n shkelje t akteve ligjore dhe nnligjore, n mosprmbushje t rregullt t detyrs s tyre, kan sjell si pasoj dmtimin e interesave materiale t shtetit n vleft 4425 USD (408870 lek), shum e cila prfaqson mospagimin e detyrimeve tatimore prej shoqris SAC inc, si dhe ka sjell prfitim t padrejt material t ksaj shoqrie n po kt shum. Gjithashtu, kan sjell dmtimin e interesave t ligjshme t shtetit, n marrdhniet e tij me biznesin, n nj shoqri t ekonomis s tregut t lir, si dhe kan sjell prfitime t padrejta jomateriale pr shoqrin SAC inc dhe Albademil sh.p.k., t cilat n mnyr t padrejt, kan prfituar t drejtn e blerjes s municioneve pr montim dhe militarizimin e tyre. Urdhrimi pr lidhjen e kontrats s shitjes s municioneve pr montimin dhe militarizim n ish-brigadn e tankeve n Grdec, n munges t lejes mjed-
isore t shoqris SAC inc, duke favorizuar at dhe shoqrin Albademil sh.p.k., n mnyr t padrejt, sht kryer n shkelje t akteve ligjore. Ky veprim, i kryer nga t pandehurit n bashkpunim, n shkelje t akteve ligjore dhe nnligjore, n mosprmbushje t rregullt t detyrs s tyre, ka sjell si pasoj prfitimin e padrejt jomaterial t shoqris SAC inc dhe shoqris Albademil sh.p.k., pr shkak t dhnies s kundrligjshme t s drejts pr blerjen e municioneve dhe realizimin e aktivitetit t montimit dhe militarizimit t municionit, n munges t verifikimit t ndikimit n mjedis t ktij aktiviteti, pra n munges t lejes mjedisore. Urdhrimi pr lidhjen e kontrats me shoqrin SAC inc, pa pasur asnj dokument q t vrtetonte prvojn dhe llojin e teknologjis s ksaj shoqrie dhe t shoqris Albademil sh.p.k. n fushn e armatimit t municioneve dhe t montimit e militarizimit t tyre, si dhe prvojn n kt fush t shoqris shqiptare pr kryerjen e ktij procesi. Gjithashtu, ky urdhrim sht kryer pa pasur asnj dokument pr t verifikuar dhe vlersuar respektimin e masave t siguris gjat procesit t montimit dhe militarizimit t municioneve q do t kryhej nga kjo shoqri. Urdhrimi i ndrmarrjes MEICO, q t realizonte procedurn e shitjes s municionit pr montimin dhe militarizimin n Grdec dhe
pr t lidhur kontrat me shoqrin SAC inc, n munges t certifikats s konformitetit, e cila do t siguronte realizimin e procesit t demontimit sipas standardeve, sht kryer n shkelje t akteve ligjore dhe nnligjore. Urdhrimi pr t realizuar procesin e montimit dhe militarizimit n ish-brigadn e tankeve n Grdec, pa u br m par licencimi i ktij vendi, ku do t shkarkoheshin dhe magazinoheshin municione, ku do t kryhej procesi i montimit dhe militarizimit t tyre dhe ku do t depozitoheshin nnproduktet e rrezikshme t dala nga ky proces, sht kryer pa u verifikuar dhe vlersuar nga strukturat e specializuara t Shtabit t Prgjithshm t FA. Kjo, sepse strukturat e FA-s, n komentet e bra lidhur me krkesn e shoqris SAC inc, q kishte sugjeruar paraprakisht Brzhitn si vend t mundshm pr t realizuar procesin e demontimit, n memon dat 28.12.2007, me subjekt Dhnie mendimi lidhur me ofertn e paraqitur nga SAC inc pr asgjsim municioni, q Drejtoria e Logjistiks, nprmjet Shefit t Shtabit t Prgjithshm t FA, i ka drguar t pandehurit Fatmir Mediu, ish-ministr i Mbrojtjes, shkresa ku i sht br e ditur se ....Rajoni i Brzhits sht i paprshtatshm, si pr depozitim ashtu dhe pr asgjsim municioni. Ky rajon sht i palicencuar pr depozitim dhe demontim municionesh, sht pran
rrugs nacionale Tiran-Elbasan dhe qendrave t banuara. Mosparashikimi n kt urdhr t mbikqyrjes dhe siguris ushtarake t strukturave t Forcave t Armatosura, t procesit t montimit dhe militarizimit t municioneve, si dhe regjistrimin prej tyre t t dhnave pr regjimin, lvizjen dhe sasin e municioneve t montuara dhe militarizuara, si dhe t nnprodukteve t dala nga ky proces, sht kryer n shkelje t akteve ligjore dhe nnligjore. T pandehurit nuk kan parashikuar prballimin e shpenzimeve t transportit, me t njjtin mendim kriminal t fokusuar dhe nga Komisioni i Miratimit t mimeve, me synim pr t realizuar prfitime t padrejta materiale nga shoqria Albademil sh.p.k., nprmjet shoqris SAC inc, n prmbushje t oferts q si kemi parashtruar m lart n kt krkes pr gjykim, provohet se sht prgatitur nga i pandehuri Ylli Pinari. T pandehurit nuk kan parashikuar urdhrimin pr prballimin e shpenzimeve t transportit q do t kryhej nga strukturat ushtarake, me synim pr ti siguruar prfitime t padrejta materiale shoqris Albademil sh.p.k., nprmjet shoqris SAC inc, duke lejuar q kto shpenzime t prballoheshin nga buxheti i shtetit. T akuzuarit kan urdhruar Komandn Mbshtetse, n pikn 1 t ktij urdhri, pr t drguar n ndrmarrjen MEICO municione t ktyre kalibrave, pa pasur vendim t Komisionit t Posam t Kategorizimit, si dhe pa specifikuar t dhnat e kompletimit (partia, viti, uzina), sasit dhe pa specifikime t tjera pr secilin kalibr, element kto t domosdoshm pr t br t kuptueshm dhe t zbatueshm kt urdhrim. Ata kan urdhruar shitjen e municioneve t ktyre kalibrave, pa pasur vendim t Komisionit t Miratimit t mimeve, duke shkelur aktet nnligjore, nuk kan parashikuar n kt urdhrimin prballimin e shpenzimeve t transportit t municioneve q do t kryheshin nga Komanda Mbshtetse, duke shmangur shoqrin Albademil sh.p.k., nprmjet shoqris SAC inc nga prballimi i ktyre shpenzimeve, si dhe kan lejuar q kto shpenzime t prballoheshin nga buxheti i shtetit.
MEICO
Municionet
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009 6
POLITIKE
Raporti
Veprimet
RESPEKTI Deputett nuk respektojn rregulloren kur thuhet se nuk duhet t ndrpritet kolegu pa mbaruar diskutimin e tij
VONESA Pjesa m e madhe e deputetve paraqiten me vones n mbledhjet e komisioneve dhe n seancat parlamentare
VESHJA Prgjithsisht deputett kan respektuar vetm krkesn pr nj veshje zyrtare n komisione dhe seanca
LVIZJA Deputett hyjn dhe dalin nga mbledhja e komisioneve sa her q duan, duke vn n rrezik shpeshher edhe kuorumin
EVA GJURA
INFORMIMI N komisione dhe n seanca ka deputet t cilt jan t painformuar rreth asaj far do t diskutohet
DUHANI Shumicn e rasteve shihen deputet q pin duhan n komisione, edhe pse Kuvendi ka miratuar nj ligj antiduhan
CELULARI Deputett prdorin celularin si n komisione, ashtu edhe n seanca parlamentare, edhe pse kjo sht e ndaluar n rregullore
egjithse quhen baballart e kombit deputett e Kuvendit nuk kan marr vlersime maksimale pr sjelljen e tyre gjat mbledhjeve te komisioneve dhe seancave parlamentare. Qendra e Studimeve Parlamentare ka br publik dje nj raport t sajin, pun e cila sht bazuar mbi analizn e legjislacionit mbi sjelljen dhe koniktin e interesit t deputetve dhe respektimin e detyrimeve prkatse ligjore. Kjo qendr ka ngritur shqetsimin pr t pasur nj kod sjelljeje pr deputett. N raport thuhet se roli institucional i Kuvendit sht rritur kto dy vitet e fundit, kryesisht pr shkak t brjes publike t diskutimeve dhe procesverbaleve n faqen zyrtare t Kuvendit, por edhe transmetimin direkt t seancave parlamentare. Partit politike n Kuvend dhe vet deputett, gjat ksaj periudhe, kan zhvilluar diskutime t shumta lidhur me shtje t etiks, t tilla si imuniteti apo sjellja n Kuvend. Jan ndrmarr disa nisma pr kuzimin e imunitetit, ndrkoh q ka pasur raste t shkeljes s rregullave t sjelljes nga deputett. N raport thuhet se kryesisht sht problem pjesmarrja n mbledhje, apo angazhimet n Kuvend dhe etika e komunikimit, pr kt t fundit madje jan marr edhe masa disiplinore. Deputett n prgjithsi kan realizuar detyrimet ligjore pr t deklaruar pasurit pran ILDKP-s. Imuniteti Gjat dy viteve t fundit, n Kuvend jan zhvilluar diskutime t shumta pr heqjen e imunitetit apo kuzimit t tij. Ky diskutim, theksohet n raport, sht iniciuar nga vet deputett, duke u propozuar edhe projektligje pr kt shtje. Rasti i deputetit Basha ka qen mjaft i debatuar dhe i br publik n media, rast n t cilin, me krkes t proku-
roris, deputetit Basha iu hoq imuniteti, ndrkoh q ai vet ishte deklaruar pr heqjen e tij. Ndrkoh PD-ja ka paraqitur n Kuvend nj propozim pr t hequr apo kuzuar imunitetin, por propozimi sht ende n Kuvend pa nj prgjigje konkrete. Ende partit politike n Kuvend ftojn njra-tjetrn t miratojn nj akt ligjor pr kuzimin apo heqjen e imunitetit. Sjellja e deputetve N raport thuhet se, pas monitorimit t deputetve, rezulton se ata shkelin rndom disa aspekte t Rregullores s Kuvendit. Komisionet jan prgjithsisht korrekte me respektimin e kalendarit t puns, por vrehen edhe raste kur pr shkak t mosarritjes
s kuorumit, mbledhjet nuk zhvillohen, por ka pasur raste q mbledhjet jan zhvilluar edhe pse nuk ka pasur kuorumin e nevojshm. Pjesa m e madhe e deputetve paraqiten me vones n mbledhjet e komisioneve dhe n seancat parlamentare. Deputett hyjn dhe dalin nga mbledhja e komisioneve sa her q duan, duke vn n rrezik shpeshher edhe kuorumin. N komisione dhe n seanca ka deputet t cilt jan t painformuar rreth asaj far do t diskutohet. Deputett marrin zakonisht informacion pr nj projektligj apo vendim nga prania e ekspertve n mbledhje, duke treguar se nuk e kan fare iden e nisms, pasi nuk e kan lexuar at. Por
nuk jan vetm kto rastet kur deputett shkelin rregulloren. Shumicn e rasteve shihen deputet q pin duhan n mbledhjen e komisioneve, edhe pse Kuvendi ka miratuar nj ligj pr ndalimin e pirjes s duhanit. Po kshtu, shihen shpesh dhe madje rndom duke prdorur celularin, si n mbledhjen e komisioneve, ashtu edhe n seancat parlamentare, edhe pse kjo sht e ndaluar n rregullore. N vazhdimet e seancs shihet q edhe krkesat e tjera t rregullores si mosndrprerja e fjals s drejtuesit apo diskutuesve t tjer nuk respektohet. Prgjithsisht, deputett kan respektuar vetm krkesn pr nj veshje zyrtare n komisione dhe seanca. N lidhje me shtjet e tjera t sjelljes, si prdorimi i mjeteve t puns vetm pr kryerjen e detyrave, duket se nuk ka ndonj mekanizm kontrolli apo monitorimi. Nga rastet e masave t marra, duket se kan qen prgjithsisht rastet e dhuns ekstreme q kan uar n diskutimin zyrtar n mbledhje t ktyre shtjeve. Masat disiplinore Gjat dy viteve t fundit t analizuara n lidhje me masat e dhna disiplinore, ka pasur disa raste t dhnies s ktyre masave. Kjo sepse ka pasur raste t prdorimit t fjals s pahijshme dhe prdorimit t nj gjuhe ofenduese dhe jo parlamentare t ndrmarrjes s sulmeve personale ndaj antarit t Kshillit t Ministrave, sjellje t padenja, duke shkaktuar rrmuj n sall, t cilat jan konsideruar edhe nga diskutimet e vet deputetve si tejet t ulta e t dobta, t cilat shkelin rregullat m elementare t etiks parlamentare. Pr kt arsye, jan marr masa disiplinore pr disa deputet t Kuvendit, si pr Ndriim Babasin, Blendi Klosin, Erjon Braen, Ndriim Hysn, Petro Koin, Sknder Gjinushin, Paulin Sterkajn, Albert Farrunin, Taulant Balln etj.
MJETET Nuk ka ndonj mekanizm kontrolli pr prdorimin e mjeteve t puns, kur nuk ka lidhje me Kuvendin dhe me t qenit deputet
MASA Gjat ktyre viteve, ka pasur mjaft masa disiplinore ndaj deputetve pr sjellje t pahijshme n sall
NDSHKIMI Ndshkimi pr deputett prishs s seancs nuk ka qen i njjt pothuajse si pr deputett e opozits dhe t mazhorancs
PASURIA Kryesisht deputett nuk kan probleme me deklarimin e pasuris s tyre, pasi pjesa m e madhe e deklaron do vit at
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
POLITIKE OPINION
KAMBER VELAJ
j nat t javs q shkoi, kur po i jepnim dorn e fundit gazets pr ta drguar n shtypshkronj, nj burr i lagur nga shiu, mbiu n der t redaksis. Vinte nga nj qytet i vogl i Jugut t Shqipris dhe kishte me vete nj ant t madhe t mbushur me dokumente. Fliste shpejt dhe lvizte syt me t njjtin nxitim, si pr t treguar se e dinte q ishte von, por e kishte nj hall aq t madh, sa ia vlente ta dgjonim. Tha se kishte nj skandal pr t denoncuar, se kishte ca dokumente q vrtetonin katriprisht ca afera korruptive t kryetarit t bashkis s vogl, ku vet ky ishte kshilltar. Kryetari sht i partis sime, por ka br aq zullume, sa ne nuk pyesim m pr partin. Duhet t dnohet nga ligji, se ka vjedhur hapur, tha me nj frym dhe nisi t zbrazte antn ku kishte shum kopje t letrave q ky vet, bashk me ca shok t s njjts parti, kishin nisur pr kt shtje n Prefektur, n Qeveri, n Presidenc, n Prokurorin e Rrethit, n Prokurorin e Prgjithshme e kush e di se ku. Prve letrave, kishte edhe ca fotografi q tregonin se si kryebashkiaku kishte br ndrtime pa leje ngjitur me murin e institucionit dhe aty kishte hapur nj biznes gruaja e tij, e cila kishte pasur edhe nj post n bashki. Ky kryetar na pasksh vjedhur do tender t zhvilluar n qytezn e tij, madje tani kishte vendosur edhe nj anten t telefonis celulare mbi bashki, pa br asnj dokument. Shkurt muhabeti, ky kryetar bashkie nuk kishte br asgj m shum se sa bjn homologt e tij n qytete t vogla dhe kryetart e komunave anemban vendit. Kt i thash ktij burrit me shkresa, pr ti mbushur mendjen se halli i tij nuk ishte aq i madh sa t nisnim e t shqyrtonim at dng me letra q kishte sjell me vete. Na vijn prdit ankesa t tilla, por nuk kemi aq njerz dhe aq koh sa ti verifikojm t gjitha. Pa verifikuar, nuk mund ti botojm e kshtu q i kemi dhn karar t mos merremi me kto lloj ankesash, i thash. Dhe kshtu bjm vrtet, jo vetm ne n gazetn Shqip, por edhe n redaksit e tjera. Po burri mu kthye e m tha: Ore, po ky yni, jo vetm q ka vjedhur ka mundur, po nuk ka vn asnj llamb n qytet. Asnj pun nuk ka br. Se dakord jam un, kushdo q shkon atje (n karrige) do t vjedh, se t gjith po vjedhin, po do br edhe ndonj pun. Jo kshtu!. Bra bra, i mora nj numr telefoni
Dgjojm aq shum bma nga kto t korrupsionit t vogl, sa nuk na bjn m prshtypje. Njerzit q vijn me shkresa n dor pr t denoncuar kto abuzime na duken ose si jashttoksor, ose si t ligj, se helbete nuk po bjn ndonj zbulim t madh. N ato qytetet e vogla ku jetojn, t gjith i din bmat e kryetarve
dhe i thash se do t merreshim me kt shtje m von. Mezi e shqita deri te dera e makins, se vazhdonte t nxirrte shkresa nga anta e mi ngjishte mu n fytyr q t lexoja ndonj fjal. Kur e hoqa qafe e mora frym, isha i bindur se ky ishte nj nga ata njerzit q e kan zakon t bjn shkresa e tia nxijn jetn tjetrit, nse ky nuk u bn ndonj nder. Shkova me kt mendim deri n shtpi, ku m n fund duhet t merresha me veten. Por ngaq isha dendur me kafe, nuk m zinte gjumi dhe pasi rraha gjer e gjat 100 probleme t miat, mu kujtua prsri vizitori i lagur i redaksis. Mos kish t drejt ai burri? Ajo kancelaria ngjitur me murin e bashkis, q m tregoi n foto, dukej q qe shum pa lidhje n at vend. Nuk mund t ishte me leje. Ai tha q ishte e gruas s kryetarit. Pr kt nuk mund t gnjente, se ai e di q kjo verifikohet leht n at qytez ku t gjith i njohin t gjith. Epo t drejt paska pasur, po pse ishte aq i zellshm pr ta dnuar kryetarin, q e kishte edhe t partis s tij? T ishte vall aq i ndjeshm ndaj korrupsionit?! Nuk dukej shum tip i ndjeshm. Po gjithsesi, t drejt mund t kishte. N fund t fundit, pse duhet ne t ndajm korrupsionin n t madh e n t vogl. A sht korrupsion n t dyja rastet? sht q ke me t dhe sht m i rnd kur sht i vogl. Se kta lugetrit me karrige n kto bashkit e vogla e npr komuna i vjedhin rrugs edhe asfaltin edhe akllin. I vjedhin ujsjellsit tubat. Po, po. Mu kujtua nj bm n nj komun t Elbasanit. I kishin br letrat e kishin marr n dorzim nj ujsjells fshati, po ujsjellsi nuk ishte fare. Puna sht se dgjojm aq shum bma nga kto t korrupsionit t vogl, sa nuk na bjn m prshtypje. Njerzit q vijn me shkresa n dor pr t denoncuar kto abuzime, na duken ose si jashttoksor, ose si t ligj, se helbete nuk po bjn ndonj zbulim t madh. N ato qytetet e vogla ku jetojn t gjith, i din bmat e kryetarve. Por shum nga kta t shkresave, t ligj apo t mendur, kan t drejt. Atyre nuk u hyjn n sy skandale miliona euroshe, prpara vjedhjes s rrugs s lagjes dhe ujsjellsit t fshatit. Ne, q kemi marr prsipr misionin e informimit, dashje pa dashje kemi br ndarjen: korrupsion i madh, korrupsion i vogl dhe na plqen apo jo, jemi larguar nga ata, t cilt korrupsionin e prekin prdit me dor, e ndiejn ti fshikulloj n shpin e nuk e kan luksin ti bjn shtreszime: i vogl, i mesm, i madh...
doshta vet Blendi Fevziu nuk do e kishte menduar publicitetin q do i bhej emisionit t tij Opinon n momentin e przgjedhjes s personazheve pr debatin T rinjt dhe politika. N maratonn e emisioneve, edhe n prpjekje pr ruajtjen dhe prthithjen e nj auditori sa m t gjer teleshikuesish, mendoj se rezultatet e atij t fundit do t tejkalonin pritshmrin. A sht kjo nj rastsi? Nj shprehje e urt franceze thot: Rastsia sht nj shpikje e njerzve pr t shprehur moskuptimin e tyre ndaj fenomeneve t caktuara. Por, nisur nga trajtimet q i jan br kto dit n shtyp forms s debatit t zhvilluar mes t ftuarve n at studio dhe, pr m tepr, kritiks ndaj prmbajtjes s tij, nuk m ngjason aspak kshtu. Nj analize t thell dhe t gjithanshme i jan nnshtruar etika e komunikimit mes pjesmarrsve n debat, aftsia e tyre pr ti qndruar me fakte dhe argumente nj prballjeje publike, por sidomos asaj, se far ata prfaqsonin, e pr m tepr k prfaqsonin. Prse gjith ky shqetsim? Natyrshm! Opinioni publik shqiptar dhe pr m tepr zgjedhsit shqiptar jan duke u paraprgatitur pr t realizuar zgjedhjet e prgjithshme parlamentare t 28 qershorit. Ata q kan prjetuar nj periudh t till parazgjedhore n vendet m demokratike, do t ndanin t njjtin mendim se ato jan dit t nj mobilizimi t ndrgjegjshm shoqror, t nj dinamike n rritje, t nj diskursi t ngjeshur politik, t prqendruar mir dhe t ngjeshur me informacion real. Ato jan dit t cilat per-
ceptohen dhe prjetohen nga njerzit si nj tjetr mundsi, nj tjetr alternativ pr t ndryshuar, pr t shprehur vullnetin e lir, pr tu dhn nj tjetr ton apo ngjyrim zhvillimeve n vend me an t vots qytetare, q i bn ata realisht pjesmarrs n vendimmarrje. Kshtu pra, ato kthehen n dit t cilat prcjellin shpresn te popullata, shpresn pr t ardhmen dhe te drejtuesit e rinj. Ndrkaq, pr 18 vite qytetari shqiptar nuk ka pasur mundsin t prjetoj nj atmosfer disi t ngjashme me kt. Pr 18 vite, afrimi i ndonj procesi zgjedhor sht shoqruar me ankthin dhe frikn pr zhvillimet q mund t paraprijn, apo q mund t
kur t rinjt e politiks kuvenduan dhe shkmbyen mendime mbi vizionet e tyre mbi t ardhmen. Por njkohsisht kto jan ndr arsyet e nj rizhgnjimi qytetar, shoqror e intelektual, pasi n momentet e uris pr alternativa reale zgjedhjeje dhe zgjidhjesh, mundsish konkrete jetese, pr vizione, ideale dhe vlera mbarkombtare, pikrisht n momentet e nevojs pr oksigjenim t mjedisit politik, e reja nuk sht vetm se nj pasqyrim arkaistik i s vjetrs, e reja sht veshur (apo e kan veshur) me rroba t prera me t njjtin kallp dhe model antik nga rrobaqepsi q sdihet kush sht. Ndaj, inteligjenca e qytetarit, q ende shpreson pr
Nj analize t thell dhe t gjithanshme i jan nnshtruar etika e komunikimit mes pjesmarrsve n debat, aftsia e tyre pr ti qndruar me fakte dhe argumente nj prballjeje publike, por sidomos asaj se far ata prfaqsonin, e pr m tepr k prfaqsonin
pasojn kt proces. Pr 18 vite, votuesi shqiptar nuk ka mundur ti prgjigjet ende pyetjes pr k votoj? dhe pse votoj?, sepse ai asnjher nuk sht ndrgjegjsuar pr t dhe nuk sht ndjer pjes e atij mekanizmi t fuqishm, q mund t bj t funksionoj demokracin n vend. Pr 18 vite, qytetarit shqiptar i jan ofruar shum pak alternativa pr ndryshim e aq m pak figura liderash t aft pr ta udhhequr kt ndryshim. Fakti sht q sot, kur kan mbetur edhe pak muaj nga dita e zgjedhjeve, votuesi shqiptar ndjehet i prer n bes, pa orientim, pa zgjedhje, pa zgjidhje, pa besim, por ende me shpres, sepse aj me! shpresa vdeska e fundit. Kjo sht nj ndr arsyet q vmendja e opinionit publik u mbrthye aq ethshm at mbrmje kt vend, reagon. Por, pr kt shqetsim, a nuk sht pak von!? Natyrshm! Ne shpresuam tek orientimi i ri i politikave, qytetari shqiptar i votoi. Kshtu dhe i shoqruam me shpres e bindje dhe me urimet m t mira drejt altarit t pushtetit. Po m pas? M pas ndoqm pothuajse n heshtje transformimin tragjik t atyre q i ideuan dhe i udhhoqn kto politika, u trishtuam dhe, edhe nj here ia hodhm fajin klass s vjetr t politikanve, mungess s tradits dhe t kulturs politike, dhe kshtu rinisi pritja e gjat, e cila ende nuk ka prfunduar. Megjithat, sinjali i par negativ mbrriti, mbrriti n emisionin Opinion t njerzve pa opinion (thn shqip, pa mendim t formsuar me
prgjegjshmri, individualitet e argumente). E ku ishim ne n kto momente? Ku ishim ne kur kta njerz (sa hap e mbyll syt si krpudha pas shiut) u ngjitn (me merit apo jo, kjo sht nj tjetr tem diskutimi) n shkallt e karriers politike? Ku ishim ne kur emra t rinj deklarat pas deklarate, edicion pas edicioni informativ iu prezantuan publikut shqiptar n detyra drejtuese dhe mbshtetse t udhheqsve aktual t shtetit? bm ne kur konstatuam varsin e tyre totale nga lidershipi politik? Asgj. Neglizhuam dhe heshtm. Ndoshta dhe kemi thn pas nj filxhani kafeje, madje dhe n form thashethemi e me nj buzqeshje ironike: E far prfaqsojn ata? Mbase kemi shkuar dhe m larg, duke i vlersuar vetm si marioneta pa fuqi n politikbrje, e aq m tepr n vendimmarrje, si dhe duke i metaforizuar se sa m e lart ngjitja, aq m e lir do t jet rnia. Por jo! Ata sot na prezantohen si t rinjt e politiks. Ata sot, nesr dhe n ditt n vijim do t pushtojn hapsirat mediatike dhe informative, duke mbartur me vete rrezikun e manipulimit t opinionit publik, rrezikun e prcjelljes dhe t konsolidimit t modeleve t gabuara, jo vizionare, pa vler e virtyte t politikanit t ri, modeleve t gabuara t drejtimit t shtetit dhe shrbimit ndaj qytetarve. E nse ky proces ka nisur pa kthim, me prgjegjsin qytetare q i lejuam t mbrrinin deri ktu, barriera m e lart dhe e pathyeshme, e cila mund t ngrihet pr tiu dhn ndshkim, sht vota qytetare, vota si i vetmi mjet q mund t rindez edhe nj her m 28 qershor shpresn e shqiptarve pr ndryshim. Dhe pr kt, fatmirsisht jemi ende n koh!
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
POLITIKE OPINION
ANDREA STEFANI
ovrani popull nuk mundet q t organizoj nj referendum lidhur me amendamentet e Kushtetuts, pa marr plqimin e 1/5-s s deputetve t tij n Kuvend. Ky sht edhe opinioni i ekspertve t Komisionit t Venecias. Por ndrsa i jep nj prgjigje negative iniciativs referendare t Komitetit pr Mbrojtjen e Kushtetuts, opinioni i ekspertve evropian zbulon nj t vrtet t hidhur: Sipas Kushtetuts aktuale, populli nuk mund t prdor demokracin e drejtprdrejt pr t korrigjuar deficitet e demokracis prfaqsuese kur sht fjala pr Kushtetutn. Deputett mund ta ndryshojn si t duan dokumentin themeltar t shtetit, q presupozohet se shpreh vullnetin e popullit; mund ta shtrembrojn at edhe kundr interesave t vet sovranit; por ky i fundit nuk mund t bj dot asgj nse nuk ka n krah t tij nj minimum deputetsh. Sovrani mund t kundrshtoj me referendum edhe ligjin m t parndsishm q nxjerrin deputett, por nuk mund ta bj nj gj t till kur sht fjala pr kryeligjin e shtetit, pr at q m shum se do ligj tjetr duhet t ishte mishrim i vullnetit t tij t drejtprdrejt. N kt situat, raportet e sovranit popull me Kushtetutn jan si ato t nj nne q ja marrin edhe pse mund tja deformojn e gjymtojn si bnin shekuj m par kompraikost, nna e saj nuk mund t bj dot asgj. Populli e ka miratuar Kushtetutn me referendum, duke e sanksionuar si vullnetin e tij, q duhet ti bindet gjithkush, edhe populli vet. Por tani rezulton se deputett mund ta ndryshojn si t duan Kushtetutn, mund ta ndryshojn vullnetin e popullit pa e pyetur fare popullin, por ky i fundit nuk mund vetm t vshtroj. Tashm vullneti i popullit, Kushtetuta, ka fituar nj ekzistenc m vete nga populli. Por jo nga deputett. sht nj ndarje absurde, prandaj e padrejt dhe e rrezikshme pr popullin, lirin dhe t drejtat e tij. Vullneti i popullit sht n duart e deputetve, por vullneti i deputetve nuk sht n duart e popullit. sht nj paradoks. N saj t tij, ajo q sht e padrejt sht edhe kushtetuese, ndrkoh q ajo q sht e drejt sht edhe antikushtetuese. * * * Ndryshimet e Kushtetuts m 21 prill, t kryera me arroganc maksimale nga deputett e PD-PS dhe satelitt e tyre, kan krijuar nj precedent t rrezikshm. Sepse ato amendamente, duke krcnuar seriozisht ndarjen dhe pavarsin e pushteteve, jan njherazi edhe t pa ab-
STRATEGJIT TIRANIKE ANTILIRI Q JAN INICIUAR TRADICIONALISHT NGA AUTOKRATT MODERN, KAN MANIPULUAR KUSHTETUTAT, DUKE I PRDORUR ATO SI GJETHE FIKU PR HALLATET E DIKTATURAVE DHE AUTORITARIZMAVE
zash t rnda ekonomike, kur rezistenca e institucioneve dhe opinionit n mbrojtje t liris, demokracis dhe pluralizmit, bie. Sot ne jemi n nj kriz t prbotshme ekonomike, q rrezikon t shpalos pasoja m t rnda n vende t varfra si Shqipria. Dhe jo vetm n rrafshin ekonomik apo financiar. Shqiptart, shoqria civile dhe t gjitha partit politike q aspirojn vrtet liberalizmin kushtetues, q aspirojn pr Shqiprin nj sistem t liris dhe drejtsis, nuk duhet ta bjn veshin shurdh ndaj shqetsimeve t bra publike ditt e fundit, deri edhe nga vet CIA amerikane, pr mundsit e ringjalljes s hitlerve n vende t ndryshme t bots. Autoritarizmi dhe diktaturat kan rrnj t thella n traditn shqiptare, n nj koh q liberalizmi kushtetues dhe institucionet e tij nuk kan hedhur ende rrnj dhe jan m shum nj produkt importi. sht evidente se demokracia parlamentare shqiptare sht mjaft deficitare dhe se jo pak nga legjislacioni q ajo prodhon (mjafton t kujtojm kritikat e Euralius ditt e fundit) priret thelbsisht nga sundimi dhe jo qeverisja, nga kapja e institucioneve dhe jo nga liria e tyre. Prirje q sht prforcuar n vite edhe nga nj korrupsion i pandshkuar n rritje. Amendamentet e Kushtetuts m 21 prill u shfaqn si nj konsolidim i ksaj prirjeje autoritariste, duke e nxjerr at pas 18 vjetsh, nga nj lloj ekskluziviteti berishist. Me konsensusin Rama-Berisha pr amendimin arrogant t Kushtetuts, me kmbnguljen e tyre t sinkronizuar pr t penguar referendumin pr kto amendamente, duke keqprdorur si nj skllav t tyrin edhe deri ish-Komisionin Qendror t Zgjedhjeve, rreziku i autoritarizmit t sistemi politik n Shqipri nuk minimizohet me rotacionin politik t ktyre dy lidershipeve n zgjedhjet e ardhshme. Dhe krahas prforcimit t institucioneve t pavarura si drejtsia, sht edhe krijimi i hapsirs q populli t ket lirin e pakushtzuar t mbroj Kushtetutn me referendum nga nj parlamentarizm gjithnj e m autoritar, mjeti pr t shmangur katastrofn e demokracis dhe pluralizmit q po troket. Por kjo krkon q neni 150 i Kushtetuts t lirohet nga neni 177 i Kushtetuts; q demokracia e drejtprdrejt t lirohet nga prangat me t cilat kushtetueshmrisht e ka lidhur demokracia prfaqsuese; q vullneti kushtetues i popullit ti shptoj mbrthimit q i bjn procedurat parlamentare po aq kushtetuese. sht e qart se jemi n nj rreth vicioz. Sepse rrezikun e kemi n der, por mjetet kushtetuese pr shmangien e ktij rreziku jan n duart e atyre shumicave prfaqsuese q e kan mbjell at.
EPLIK
mpozimin e strukturave ekzekutive t institucionit. sht edhe m e mjer akoma prpjekja pr t br t paknaqur antart e Dhoms, prmes ngasjesh foshnjarake, si kjo m posht: Mund t pyessh do siprmarrs dhe t marrsh prgjigjen e duhur.... Po n lidhje me far? Siprmarrsit jan shprehur her pas here, u shprehn edhe n mbledhjen e fundit t Asambles s Prgjithshme; ata nuk kan pritur thirrjen e dshpruar t ish-punonjsit t Dhoms s Tregtis e Industris pr kt. Z.Sejdarasi bn n kt rast zhurmuesin, pr tiu ofruar disa bizneseve thjesht pr nj pun; por duke u shitur si mbrojts i tyre, ai riformatohet si nj sekser e mashtrues ordiner. Shkruesi i dshpruar rreket t mohoj do arritje e do risi t puns s Dhoms s Tregtis, duke e mbiluajtur shqetsimin e tij, bie fjala, pr shrbimet ndaj biznesit; (q realisht jan riformatuar n sasi dhe cilsi). Z. Sejdarasi thashethemon n lidhje me Departamentin e Projekteve, tamam n kohn q sht elur dhe po funksionon pr m s miri Qendra e Krkimeve dhe e Trajnimeve pr Biznesin, nj nga risit e padiskutueshme q sjell Dhoma e Tregtis dhe Industris n fushn e shrbimeve pr siprmarrjen; nj arritje q shpreh vullnetin e palkundur pr raporte dinjitoze me biznesin, sa edhe orientimin e duhur pr prqasjen m t shpejt t vendit me kuadrin konceptual dhe ligjor evropian t zhvillimit t biznesit.
Nj tjetr kapitull ku dshton dramatikisht shkruesi i lodhur, ka t bj me misionet e biznesit, brenda dhe jasht vendit, realisht t zhvilluara me profesionalizm dhe n efektivitet t plot. Pr ishpunonjsin e painformuar t Dhoms s Tregtis, ato misione t denja jan konvertuar n artera t vna n dispozicion t politikanve t lart(?!). sht pr t ardhur keq, q ai bn sikur nuk kupton qllimet dhe formatin e nj misioni biznesi. Edhe delegacionet e ardhura n Shqipri, n kuadrin e ktyre misioneve, shpeshher jan udhhequr nga drejtues t lart t shtetit dhe t administrats prkatse. Por ish-punonjsi i Dhoms s Tregtis prpiqet t prfitoj dika edhe prmes prdorimit t termave t brisht t krizs. Ai akuzon Dhomn e Tregtis se po hesht, n nj koh q ajo sht i vetmi institucion q ka paraqitur me koh propozimet e veta dhe, n rastin e mbledhjes s Asambles s Prgjithshme, i paraqiti ato edhe n trajtn e nj deklarate zyrtare tejet t prgjegjshme; paketa u vlersua edhe nga biznesi, edhe nga mediat, edhe nga opinioni i gjer publik. Prbaltasi Sejdarasi (nuk sht faji yn pr kt asonanc), kuturis e merr npr goj edhe prfaqsit e Dhoms s Tregtis n vendet ku emigrantt shqiptar jetojn, punojn, madje po ndrtojn edhe biznese. N nj koh q pr her t par, gjat gjith historikut t Dhoms s Tregtis, jan elur dhe po kryejn veprimtari koordinuese t efektshme prfaqsit e ktij
institucioni dinjitoz n Itali, Kosov e gjetk, ishpunonjsi i Dhoms flet pr ide joracionale dhe bn llogarit e shpenzimeve, pr hir t s vrtets, t sapoverifikuara nga nj Asamble e Prgjithshme. Z. Sejdarasi duket me t vrtet i oroditur dhe disi pa bosht. Edhe pse v n dukje t metat e Dhoms, edhe pse fantazon n lidhje me at se si duhej t ishte ajo, ngaq sht konfuz, bn thirrje pr shkatrrimin e Dhomave t Tregtis(?!). Dhe mandej, si ndonj strateg i infrastrukturave q mbshtesin biznesin, e gjen me vend t kshilloj Kryeministrin Sali Berisha q ti hap rrug krijimit t bashkimeve t biznesit sipas sektorve, interesave dhe shrbimeve q iu nevojiten. Besojm se komentet jan t teprta. S fundi, mbase nuk ia vlente t flitej kaq gjat pr temn, ca m pak pr ish-punonjsin ton t zemruar. Por mendojm se kjo gj sht nj detyrim ndaj lexuesve t nderuar, ndaj punonjsve t prgojuar t Dhoms s Tregtis dhe, m n fund, edhe ndaj biznesmenve, q pavarsisht vrereve t ndokujt apo t shumkujt, kan gjetur te Dhoma mbshtetje dhe partneritet t padiskutueshm. Ndrkoh, sht e teprt tiu kujtojm atyre q mund t besojn qoft edhe nj grimc nga prartjet e kompetentit, se smund t pressh asgj nga dikush q askund dhe asnjher nuk e gjeti dot veten. Dhoma e Tregtis dhe Industris - Tiran
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009 11
SOCIALE
erceptimi pr ekstremizmin mes besimtarve mysliman shqiptar mishrohet te personat t cilt mbajn bomba n brez ose n mendje. Debate ekstremiste, apo sjellje ekstremiste n kuadr t diskutimeve, mund t ket pasur mes besimtarve, po ashtu edhe lajthitje t t rinjve, t cilt nn mungesn e informacionit, por edhe nn trysnin e euforis, mund t jen shprehur gabim apo t ken pasur perceptime t kundrta me kshillat dhe detyrimet e islamit. T tjer mund t ken keqkuptuar apo keqinterpretuar, duke mos pasur informacionin e duhur, tolerancn apo qetsin q t fal besimi. Por kurrsesi n dy xhamit m t prfolura nuk ka pasur element ekstremist, t cilt duan t prajn vllezrit mysliman. Gjat ktyre 19 vjetve, mes Komunitetit Mysliman nuk jan gjetur element ekstremist. Nse do t kishte t till, n vitet kur shteti shqiptar ishte n kriz, do t ndodhte dika, do t kishte plasur dika. Por fakti q edhe n kohn e 97-98, kur shoqatat arabe erdhn n vendin ton dhe shiheshin me dyshim, asgj nuk ndodhi, tregon se ekstremistt ktu jan vetm ata q luftojn pr karrige e jo besimtart q falen, respektojn detyrimet dhe jan tolerant jo vetm mes tyre, por me t gjith komunitetin, tha antari i kshillit t Prgjithshm drejtues t Komunitetit Mysliman, Ilir Hoxholli. Sipas tij, ardhja e m t rinjve t shkolluar jasht dhe nevoja pr reformime apo pr hapje m t gjer me qytetart e tjer, nuk sht ekstremizm, por zhvillim. Dje ishte e premte, si thon edhe t vjetrit, e xhuma, dita kur falen shumica e myslimanve n xhamit q kan m pran zons s banimit. Dje shiu binte litar, temperaturat ishin t ulta dhe moti i ftoht. Parashikimi sht i njjt edhe pr ditn e sotme. Por kjo nuk i ka penguar myslimant t parashikojn q fundjavn ta kalojn n xhamin e Kavajs. N nj protest paqsore, sot, t gjith ata q nuk jan dakord me mnyrn sesi po zhvillohen zgjedhjet, do t protestojn. Besimtart mysliman nuk kan asnj problem me kreun aktual, as nse ai zgjidhet srish nuk kan asnj problem. Ajo q e shqetson komunitetin sht mnyra sesi ata prfaqsohen, nj proces zgjedhor i cili duhet t jet korrekt dhe transparent, ashtu si e ka parashikuar statuti. Duhet t respektohet statuti, t ket kandidat t cilt shpalosin idet, platformn e tyre, apo n rastin e Selim Mus, komuniteti t dgjoj se far ka br ai, sa pun ka realizuar dhe si i ka shrbyer komunitetit dhe vendit t tij nprmjet detyrave
q ka zbatuar, tha Hoxholli. Sipas tij, polemikat dhe akuzat e hedhura nuk kan lidhje me ekstremizmin, as me inltrimin e t huajve pr t prar vllezrit. Nse dikush nga besimtart ka
t dhna ose dyshime se mund t ket element ekstremist, ather m e mira sht q ai t denoncoj rastin n prokurori, ose n rast t kundrt t mos bj akuza t pabaza, sqaron
kshilli i Prgjithshm i Komunitetit Mysliman. Besimtart e thjesht thon se sht e vrtet q ka pasur abuzime me pronat, me pasurit, por nga ana tjetr, detyrat e Komunitetit Mysliman
Diskutimi
Ardhja e m t rinjve t shkolluar jasht dhe nevoja pr reformime apo pr hapje m t gjer me qytetart e tjer, nuk sht ekstremizm
jan shpirtrore dhe pr shtje besimi. Pavarsisht se mobilizimet n raste emergjencash apo ndihmess q ka br pr shtje t veanta, detyrimi kryesor q ka komuniteti sht shpirtror. Mes besimtarve mysliman diskutohet edhe shtja kombtare. Sipas tyre, akuzat pr prarje apo pr element ekstremist i trumbetojn ata njerz q duan t dmtojn Shqiprin dhe besimtart shqiptar. Nga ana tjetr, kryetart e komuniteteve fetare kan dhe nj rol tepr t rndsishm n marrdhniet me politikn. Pr kt, gura e tij duhet t jet e plqyer dhe e mbshtetur nga shumica e besimtarve n t gjith vendin.
Porosit
Deklarata e Komunitetit Mysliman
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
12
BREAKING VIEWS
aktort e rrezikut jan karakteristika apo veti t nj individi apo popullate prezente gjat jets q shoqrohet me nj rrezik t lart pr shfaqjen e smundjes n t ardhmen.
Faktort e rrezikut t smundjes aterosklerotike prfshijn duhanpirjen, vlerat e larta t kolesterolit n gjak, hipertesionin arterial, diabetin e sheqerit, obezitetin, jetn sedentare dhe dietn e paprshtatshme. Faktort dietetik prfshijn prdorimin e pakt t frutave dhe perimeve, prdorimin e alkolit n sasi t tjera nga ato t rekomanduara. Kta faktor jan zakonisht t modikueshm. Faktor q nuk mund t modikohen prfshijn histori familjare pr ateroskleroz t hershme (para moshs 50 55 vje tek meshkujt dhe para menopauzs tek femrat), mosha e avancuar dhe seksi mashkull. Burrat kan nj rrezik m t madh se grat megjithse grat me smundje t arterieve koronare kan vdekshmri m t lart se burrat e smur.
FAKTORET E RREZIKUT
Duhanpirja: Faktori i rrezikut m i rndsishm q mund t modikohet sht duhanpirja. Rreziku i zhvillimit t infarktit t miokardit sht i lidhur drejtprdrejt me sasin e cigareve q pihen n dit. Ai rritet tre her tek meshkujt dhe gjasht her te femrat q pijn m shum se 20 cigare n dit krahasuar me jo-duhanpirsit. Pirja e duhanit ul prqndrimin e kolesterolit t mir (HDL-lipoproteina me densitet t lart) dhe rrit prqndrimet e kolesterolit t keq (LDL-lipoproteina me densitet t ult). Duhanpirja rrit prqndrimin e monoksidit t karbonit n gjak i cili rrit rrezikun e dmtimit t veshjes s brndshme t murit t arteries dhe shkakton gjithashtu edhe ngushtime t mtejshme apo spazma t arterieve t prekura tashm nga ateroskleroza. Personat q ndalojn pirjen e duhanit e prgjysmojn rrezikun krahasuar me ata q vazhdojn pavarsisht kohzgjatjes q ata kan pir m par. Ndalimi i duhanpirjes ul gjithashtu rrezikun e vdekshmris pas infarktit akut t miokardit apo kirurgjis koronare. Prtimet e ndalimit t duhanpirjes llojn menjher dhe rriten me kalimin e kohs. Yndyrnat e larta n gjak: Niveli i lart i kolesterolit sht nj faktor tjetr rreziku i rndsishm q mund t modikohet. Nj diet e pasur me yndyna t saturuara shkakton rritjen e niveleve t LDL-s. Niveli i kolesterolit rritet me moshn dhe sht m i lart tek meshkujt sesa tek femrat megjithse ai rritet edhe tek femrat pas menopauzs. Disa crregullime t trashguara sjellin nivele t larta t kolesterolit dhe yndyrnave t tjera. Personat me kto rregullime nse nuk trajtohen rrezikojn t vdesin nga smundja e arterieve koronare n mosh t re. Jo t gjitha llojet e kolesterolit e rrisin rrezikun e aterosklerozs. Nj nivel i lart i HDL-s (kolesteroli i mir) e ul kt rrezik. Vlerat e dshiruara t kolesterolit total q prfshijn LDLn, HDL-n dhe trigliceridet jan 140-200 mg/ dl. Rreziku i infarktit t miokardit dyshohet nse niveli i kolesterolit total i afrohet 0 30mg/ dl. Rreziku ulet nse LDL-ja sht nn 13 0 mg/ dl dhe HDL-ja mbi 40 mg/ dl. Tek njerzit me rrezik t lart, si pr shembull ata me diabet sheqeri, smundje aterosklerotike prezente, infarkt miokardi, insult cerebral apo pas kirurgjis koronare vlerat e LDL-s duhet t jen nn 70 mg/ dl. Hipertensioni: Tensioni lart i pakontrolluar sht nj faktor i rndsishm pr shkaktimin e infarktit t miokardit dhe insultit cerebral. Rreziku kardiovaskular llon t rritet q kur vlerat e tensionit jan rreth 110/ 75 mmHg. Ulja e tensionit arterial redukton n mnyr t qart rrezikun kardiovaskular. Mjekt shpesh prpiqen pr t arritur nj tension arterial nn 140/ 90 mmHg dhe nn 13 08 /0 mmHg tek pacientt me diabet apo smundje t veshkave. Diabeti e sheqerit: Personat me diabet sheqeri t tipit I kan tendenc pr t zhvilluar smundje aterosklerotike q
ATEROSKLEROZA
Ateroskleroza sht nj proces patologjik q prek arteriet e zemrs, trurit, veshkave ekstermiteteve dhe organeve t tjer vitale. Ajo karakterizohet nga trashja dhe fortsimi i mureve t enve t gjakut nga brenda si rrjedhoj e prqndrimit dhe depozitimit t kolesterolit, kalciumit dhe elementeve qelizor t inamacionit. Ky material njihet si pllaka aterosklerotike. Pllakat aterosklerotike rriten gradualisht dhe llojn t zvoglojn hapsirn e brendshme t enve t gjakut, duke paksuar sasin e gjakut q kalon npr to. Pr nj koh t gjat procesi i aterosklerozs zhvillohet n mnyr t heshtur. Kur ngushtimet e arterieve koronare bhen aq kritike sa uksi i gjakut q kalon npr to sht i pamjaftueshme pr t plotsuar nevojat e miokardit ather shfaqen shenjat e para t smundjes. Fillimisht ankesat shfaqen vetm mbas nj niveli t caktuar sforcimi zik apo pas nj stresi emocional dhe mungojn n qetsi. Me prparimin e smundjes nivelin i shprthimit t ankesave ulet n mnyr progresive madje ato mund t llojn edhe n qetsi. N disa raste megjithse pllakat
prek arteriet e vogla n sy, nerva apo veshka duke shkaktuar humbje t shikimit, dmtim t nervave dhe insucienc t veshkave. Personat me diabet sheqeri t tipit II kan tendenc t zhvillojn smundje aterosklerotike t arterieve t mdha. Kta njerz kan tendenc t zhvillojn smundje aterosklerotike n nj mosh m t re dhe n nj mnyr m t prhapur krahasuar me njerzit pa diabet. Rreziku i zhvillimit t aterosklerozs sht dy deri gjasht her m i lart tek diabetikt vecanrisht tek femrat. Obeziteti: Personat obez kan nj rrezik t lart pr zhvillimin e aterosklerozs s arterieve koronare. b O eziteti abdominal rrit rrezikun pr zhvillimin e faktorve t tjer t rrezikut si hipertensioni arterial, diabeti i sheqerit, vlerat e larta t kolesterolit. Jeta sedentare: Jeta sedentare duket se rrit rrezikun e zhvillimit t smundjes s arterieve koronare. Shum t dhna tregojn se ushtrimi i rregullt dhe n nivele mesatare redukton rrezikun dhe ul vdekshmrin nga smundjet kardiovaskulare. Ecja normale pr rreth 4 5 km n dit sht nj ushtrim i mjaftueshm dhe i leht pr tu br n jetn e prditshme. Sportet e tjera si vrapimi e noti duket se formojn nj trup shum t shndetshm. Ushtrimi i rregullt ndihmon edhe n modikimin e faktorve t tjer t rrezikut t aterosklerozs duke ulur tensionin arterial, vlerat e kolesterolit, duke ndihmuar n reduktimin e peshs dhe rezistencs ndaj insulins. Mnyra e ushqyerjes: Dieta e pasur me fruta e perime ul rrezikun e smundjes s arterieve koronare. Nuk dihet nse kto prtime vijn pr shkak t ndonj substance kimike q ato prmbajn (tokimikate) apo personat q prdorin kt lloj diete konsumojn m pak yndyrna t saturuara e m shum bra dhe vitamina. Megjithat tokimikatet t quajtura avonoide q gjnden tek rrushi i zi dhe i kuq, vera e kuqe, aji i zi, dhe birra e zez duken vecanrisht se kan veti mbrojtse. Prqendrimi i lart tek vera e kuqe mund t shpjegoj faktin pse francezet kan nj incidenc relativisht t ult t smundjes s arterieve koronare edhe pse konsumojn m shum duhan dhe yndyrna krahasuar me amerikant. Thnia se marrja e pakt e yndyrnave sht e rndsishme pr nj diet t shndetshme sht pjesrisht e vrtet sepse ka rndsi edhe lloji i tyre.n Ydyrnat e ngurta si gjalpi jan prgjegjse pr shkaktimin e aterosklerozs. Pra ato duhet t evitohen sa t jet e mundur dhe n vnd t tyre t zgjidhen ushqime me yndyrna t pasaturuara q gjenden tek arrrat, farnat e ndryshme, vajrat dhe majoneza. n Ydyrnat m O ega-3 dhe m O ega-6 jan thelbsore pr nj diet t shndetshme. m O ega-3 gjendet tek peshqit si salmoni e toni, lajthit e bajamet. m O ega-6 gjenden tek arrat, farnat, vaji lulediellit dhe vaji i misrit. Alkooli: Personat q konsumojn sasi t moderuara alkooli duket se kan nj rrezik m t vogl pr zhvillimin e smundjes s arterieve koronare sesa ata q pijn shum apo nuk pijn fare. Alkooli rrit nivelet e kolesterolit t mir (HDL) dhe gjithashtu ul rrezikun e mpiksjes s gjakut, redukton inamacionin dhe ndihmon n mbrojtjen e trupit nga nnproduktet e aktivitetit qelizor. Prdorimi i dy gotave pije alkolike n dit duket se ul rrezikun e smundjes s arterieve koronare (ndrkoh q rrit lehtsisht at t insultit cerebral). Sasit mbi normn e lejuar (14 pije n jav pr meshkujt dhe 9 pije n jav pr femrat) mund t shkaktoj probleme t rndsishme shndetsore q jan n raport me sasin e prdorur.
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
@
PAKNAQSIT
13
Nga Dublini n Barcelon, nga Berlini n Londr. Protestat kan pushtuar kontinentin e vjetr. Por sht Parisi, ku pardje zbritn n shesh m shum se 3 milion persona, zemra e paknaqsive n Evrop
NE FAQEN 14
"Fmijt e Adamit jan zgjatime t njri-tjetrit, pasi jan krijuar nga i njjti brum"
POLITIK
residenti amerikan, Obama, prmes internetit ka br nj apel t rrall drejtuar Iranit pr nj "fillim t ri" t angazhimit diplomatik dypalsh, pr t'u dhn fund dhjetvjearve t mosbesimit dhe armiqsis mes Uashingtonit dhe Teheranit. Mesazhi i transmetuar vetm n disa rrjete televizive n Lindjen e Mesme ishte nj tentativ e Obams pr t'u "folur hapur njerzve dhe liderve t Republiks Islamike t Iranit" e pr t'iu pruar atyre angazhimin e Ameriks pr rivendosjen e "marrdhnieve konstruktive". Ky hap sht shmangia e rralls e Obams nga politika e administrats s vjetr ndaj vendeve islamike e myslimane. Apeli i shkurtr i Obams, i shoqruar nga titra n gjuhn farsi, sht transmetuar n orn 20.00, sipas ors iraniane dhe gjithashtu sht vendosur edhe n uebsajtin e Shtpis s Bardh. Reagimi i menjhershm i Iranit, ndaj oferts pr bashkpunim, u b nga nj kshilltar i Presidentit Ahmadinexhad dhe ishte nj mesazh i vakt, n t cilin prcillej mirpritja q i bri mesazhit Ahmadinexhad, ndrkoh q n Teheran t gjith donin q t shihnin tashm fakte konkrete ndryshimi e jo vetm fjal. N reagimin e Iranit thuhej se Shtetet e Bashkuara duhej t'i njihnin gabimet e s shkuars dhe sjelljet agresive, t tilla si rolin e amerikanve n grushtin e shtetit n Iran, n vitin 1953, q prmbysi ish-kryeministrin Mohammad Mossadeq, apo goditjen ndaj avionit me pasagjer iranian n vitin 1988, n t cilin humbn jetn 290 persona, as mbshtetjen q amerikant i dhan Sadam Huseinit gjat lufts Iran-Irak n vitet '80, sanksionet e ndrmarra ndaj Iranit dhe mbshtetjen ndaj grupit opozitar...
NE FAQEN 20
FOTOJA E JAVS Ky burr (grua) bore ka ardhur n jet dje n Kor, ndrsa reshjet e bardha kan mbuluar srish qytetin. Disa t rinj e kan ngritur q n ort e para t dits kt "tempull" t ditve t dimrit q, fatkeqsisht, mund t mos ta ket jetn e gjat, duke qen se java q vjen shnon edhe fillimin e pranvers
ishin rregullat e "lojs", apo pr nj ushtar q hap zjarr mbi nj t moshuar q mezi sa ecn n rrug, pr njerz t tjer me uniform q abuzojn me forcn e tyre pr t dmtuar, lnduar dhe ofenduar popullin civil palestinez, q n fund t fundit konsiderohet si armik...
NE FAQEN 15
lakt po prhapen npr gjith Italin. Sot, flaka q prej gjashtdhjet vjetsh ka qen simbol i vazhdimsis neofashiste t Musolinit, do t zhduket nga panorama e aktorve politik t Italis. Aleanca Nacionale, forca e fundit politike q mbahej duke u bazuar te trashgimia e diktatorit fashist, po "shkrihet" me Popullin e Liris s Silvio Berluskonit. Synohet q ky bashkim t'i jap jet nj blloku qeveriss me nj identitet t vetm dhe n t njjtn koh me nj lider t vetm e t pasfidueshm nga askush. U desh nj koh shum e gjat pr t vrejtur me sy kto ndryshime - 15 vjet, madje m shum. Silvio Berluskoni theu tabun e madhe t politiks italiane t paslufts, pasi fitoi zgjedhjet e para t prgjithshme n vend n vitin 1994, si dhe duke prfshir katr antar t Aleancs Kombtare n koalicionin e tij. Prfshirja e fashistve dhe neofashistve n rangjet qeverisse ishte tabu dhe kjo pr arsye t forta. S pari, sepse kthimi i tyre n sken, pasi e shpun vendin n rrnim t plot duke e futur n luft, ndalohej nga Kushtetuta, artikulli 139 i s cils thot: "sht i ndaluar riorganizimi i Partis...
NE FAQET 18-19
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
NDRYSHE
14
Nga Dublini n Barcelon, nga Berlini n Londr. Protestat kan pushtuar kontinentin e vjetr. Por sht Parisi, ku pardje zbritn n shesh m shum se 3 milion persona, zemra e paknaqsive n Evrop. Kshtu, n Francn e Sarkozis po fillon t flitet pr luftn e klasave...
BRITANIA E MADHE Takimi q shqetson qeverin sht ln pr n 28 mars. Nj koalicion i gjer sindikatash, OJQ-sh, shoqatash humanitare dhe ambientaliste ka paralajmruar pr nj protest t madhe n rrugt e Londrs n prag t G20
FRANC
Pardjeje ishte dita e dyt e nj greve t prgjithshme. Kriza ekonomike ka provokuar protesta t dhunshme n qytete t tjera dhe ka rindezur protestat kundr policis. Disa universitete si ai i Sorbons jan n gjendje trazirash
hme m t shpeshta n Evrop. Vetm pr kt vit kan zhvilluar dy t tilla: n 29 janar dhe 19 mars. Sigurisht edhe t tjert nuk kan ngelur pas. M shum se 100 mij irlandez kan prshkruar n shenj proteste rrugt e Dublinit. Puntort gjerman t "Opel"-it dhe "Schaefferit" u mobilizuan. Konflikte t tjera u ndezn n sektorin energjetik, n veanti atij t nafts n Britani. N Spanj, ku numri i t papunve sht dyfishuar n 18 muaj, u b nj manifestim gjigant n Barcelon dhe morn pjes m shum se 15 mij persona: m pak se 35 mij q nj muaj m par kishin zbritur n shesh n Saragoz pr t mbrojtur vendet e puns. Pastaj, pas nj vale dhune prpara "Nissan"-it n Barcelon, sindikatat deklaruan se: "Nuk parashikojn asnj protest pr momentin", n pritje t rezultateve t planit social t br nga qeveria "Zapatero". Gazetat parisiene shkruajn vazhdimisht, duke vn theksin tek arsyet q mund t'i shtyjn ata q pr paknaqsit e tyre nuk ngurrojn t ngrihen n protesta paqsore. Dhe vrtet q jan t shumta motivet q shpjegojn rastin francez. Sheshi, bulevardi, pr-
Me sa duket kriza po sjell edhe pasojat, q jan aq t mdha sa mund t provokojn nj reflektim t ri mbi rregullin moral t kapitalizmit, thot ekonomisti Daniel Cohen
faqsojn hapat e par ku zhvillohen manifestimet kundr politikave sociale. Pikrisht aty qytetart, n momentet m t rndsishme, tregojn paknaqsit e tyre ndaj shtetit, pushtetit, apo republiks. Nuk sht vetm tradita, por edhe historia. Me sa duket kriza po sjell edhe pasojat, q jan aq t mdha sa mund t provokojn nj reflektim t ri mbi rregullin moral t kapitalizmit, thot ekonomisti Daniel Cohen. Ajo q ka skandalizuar francezt ka qen dhe jan fitimet e mdha t drejtuesve t bankave, apo t shoqrive financiare, prgjegjse pr krizn. Opinioni publik nuk e prtyp dot faktin se Nikolas Sarkozi refuzon t mos ngrej taksat pr t ardhurat e mdha dhe q mbron atin fiskale, nga t cilat prfitojn kontribuuesit kryesor, q u rimbursuan n baz t ligjit me rreth 500 milion euro. Gjithmon opinioni publik e ka t vshtir t kuptoj se financimet m t mdha u rezervohen bankave dhe ndrmarrjeve, ndrkoh q numri i puntorve t tyre po zvoglohet dita dits. Sloganet e para dy ditve n Sheshin e Kombit i prkisnin pikrisht ktyre temave. Duket sikur po kthehet n aktualitet, Karl Marksi q akuzonte borgjezin t mbyste shoqrin n "ujrat e ngrira t llogaritjeve egoiste". Po shfaqet nj lloj nostalgjie pr vitet e paslufts, gjat t cilve u ndrtua nj rregull i bazuar mbi
nj model t ri bashkpunimi dhe konkurrence, si n planin e marrdhnieve ndrkombtare, ashtu edhe n at t raporteve ekonomike. Shteti kishte eliminuar luftn e klasave dhe ekonomia sociale e tregut kishte stimuluar progresin. Ngjarjet e mvonshme, si kriza e viteve '70, rnia e Murit t Berlinit dhe revolucioni financiar i viteve '80 e mbylln prfundimisht at epok. Konsensusi u shua dhe n m pak se 30 vjet kriza u kthye srish, e bashk me t nisn t lulzojn zra q vinin theksin te lufta e klasave. Gjithka sht pr t'u menduar dhe par. Ideja e nj vetrregullimi ka "vdekur", thot ekonomisti parisien, duke iu prgjigjur pyetjeve t "Nouvel obsservateur": "Puna intelektuale e br pas lufts, duke pasur parasysh leksionet e vitit 1929, duhet t bhet n nj kontekst t ri". Pr politologun Guy Groux, nj prej arsyeve q i shtyjn francezt t dalin npr sheshe sht "kultura e tyre revolucionare". Kjo tradit nuk sht shuar, pavarsisht se CGT (organizata kryesore e manifestimeve t djeshme), u shkput nga marksizmi. Sindikatat e dobta jan nj tjetr motiv q i shtyn francezt t
SPANJA
Puntort e sektorit automo-bilistik kan manifestuar pr shtje t ndryshme. sht nj nga vendet m t prekura nga papunsia. T mrkurn protestuan studentt n Barcelon
GJERMANIA
N muajt e fundit, sindikata m e madhe n vend, q numron m shum se 2 milion antar, ka zhvilluar greva t shumta n sektorin publik, mes t cilave aeroportet, spitalet dhe policia
manifestojn. Pr t kompensuar numrin e ult t militantve, shum i ftojn qytetart t zbresin n shesh, krkojn t sensibilizojn opinionin publik. Dhe kur temat jan vrtet t rndsishme, zri i sindikalistve sht dgjuar. Nj nga t ardhurit e rinj n protestat politike parisiene, Oliver Besancenot, 35 vje, me profesion postier, por q sht diplomuar n histori, sht padyshim nj prej personazheve m popullor n Franc. Ai sht shum popullor, edhe mes atyre q nuk ndajn aspak idet pr partin e tij t re antikapitaliste. Partia q ka prezantuar duke reformuar lign komuniste revolucionare t udhhequr nga Alain Krivine, nj lider i vjetr trockist dhe nj nga protagonistt e majit t vitit 1968. N zgjedhjet presidenciale t prillit n 2007-n, Besancenot mblodhi rreth nj milion e gjysm votash, ose ndryshe 4.8 pr qind. Nj sukses i rrall dhe i jashtzakonshm, pr nj lvizje t ekstremit t majt. Aq m tepr q partit e tjera socialiste n at koh psuan humbje t mdha. Q nga ajo koh popullariteti i Besancenotit n sondazhe nuk sht rritur. Pr politologun Gael Liman, postieri revolucionar po fillon t njihet si "njeriu n veprim". Deri tani eksponentt e s majts ekstreme ishin konsideruar t aft vetm pr t denoncuar. Tani, Besancenot shfaqet gjithmon e m shum si "nj njeri i aft pr t ndryshuar gjrat". sht ai lideri i ri q prballon kapitalizmin prgjegjs pr krizn. Nj pozicion q e bn Partin SoGREQIA cialiste t duket e Pas prplasjeve t dhunshme palvizshme dhe pa n dhjetor, qeveria ka krijuar iniciativa. Besannj njsi speciale pr sigurin cenot shihet si fenomn rrug. Protests s eni i momentit, q po studentve iu shtua edhe ajo sheh lulzimin e e fermerve lufts s klasave.
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
NDRYSHE
15
Gazeta "Haaretz" ka publikuar rrfimet rrqethse t ushtarve izraelit, mbi at ka kishin br n Gaza. Ministria e Mbrojtjes ka nisur hetimet
SHIFRAT
1200
VIKTIMAT
Kan qen rreth 1200 viktimat e pushtimit izraelit n Gaza n fillim t janarit...
410
FMIJ
T paktn nj e treta e viktimave gjat sulmeve ishin fmij palestinez. T shumt n numr ishin edhe t moshuarit dhe grat
5300
OPERACIONI
Ndihmat ndaj nj viktime gjat bombardimeve izraelite n konfliktin e dy muajve m par
T PLAGOSURIT
Bilanci i personave t plagosur nga sulmet prmes ajrit dhe toks t trupave izraelite e ka kaluar numrin 5 mij
banuara, n qendr t s cilave ushtria izraelite nuk hezitoi t kryente operacione shkatrruese. Edhe tani ktu nuk flitet as pr bomba me fosfor, as pr mnyra t tjera vrasse t panjohura m par. Flitet, edhe pse mund t duket e palogjikshme, pr moral. Nuk sht rastsi q ministri i Mbrojtjes, Ehud Baraku, u shpreh se ushtra izraelite "sht forca e armatosur me m shum moral q ekziston n bot", duke shtuar se maksimumi i asaj q duhet sqaruar
jan vetm episode individuale. Por, n fakt, nuk mendojn kshtu protagonistt e tregimeve. Prve disa rasteve kur sht hapur zjarr ndaj civilve pa lajmruar, nj komandant prshkruan edhe disa episode vandalizmi. "T shkruash 'vdekje arabve' n mure, t marrsh fotot e familjes, t pshtysh mbi to vetm se t lejohet ta bsh, mendoj se kjo sht gjja m e rndsishme pr t kuptuar se sa t moralshme kan qen Forcat e Armatosura izraelite".
RRFIMET Nj hetim mbi masakrn e civilve gjat sulmeve n Rripin e Gazs sht publikuar para dy ditsh nga e prditshmja izraelite "Haaretz". Nj zdhns i ushtris tha se do t hapet nj hetim
njsie t vogl kmbsorsh. N vend q t ecte djathtas, nna me dy fmijt e saj t vegjl morn drejtimin pr majtas. Snajperi i pa q t'i afroheshin linjs, q sipas asaj q i ishte thn, askush nuk duhej ta kalonte. Kshtu "hapi zjarr menjher ndaj tyre, duke i ln t vdekur n vend". "Nuk besoj q t jet ndier keq. Atmosfera e prgjithshme, nga ajo q kam kuptuar kur fola me njerzit e mi, ishte se jett e palestinezve jan shum pak m t rndsishme se jett e ushtarve tan", vazhdon dshmia. Rregullat e "puns", prmimi pa kufi, kulti i forcs fizike, paragjykimi q "palestinezt jan t gjith terrorist", sht kjo przierja shprthyese q i oi izraelitt n kufijt e tmerrit dhe i bri organizatat humanitare t denonconin pr krime lufte t zhvilluara n Gaza. Nj akuz q Izraeli nuk e ka pranuar, duke theksuar me forc q humbjet mes civilve palestinez jan akuzuar nga fakti se ushtart e Hamasit fshiheshin pas popullsis civile n zonat e
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
16
MURI I GJALL
ora 15.30
Regjia: Muharrem Fejzo Aktort: Ilir Borodani, Edmond Budina, Rajmonda Bullku, Luiza Xhuvani etj... Personazhe q mbetn t gdhendur n memorien kombtare, vepra t regjisorve q kaluan edhe kufijt e Shqipris. Filmat m t realizuar shqiptar, me personazhe q kan ln gjurm n memorien e t gjithve; vepra t regjisorve...
ZHURMA E DETIT
21.30
Regjia: Bigas Luna Aktort: Jordi Molla, Leonor Watling Ulise shkon pr t punuar si msues letrsie n nj qytez t vogl. N pensionin ku gjen dhomn njihet me Martinn, vajzn e pronarit, me t ciln dashurohet marrzisht. Por jeta martesore i duket si nj makth mbyts dhe Ulise e braktis gruan...
BOTA MANGA
ora 22:00
Mbi nj miliard kopje manga shiten do vit n Japoni dhe do jav 85% e popullsis lexon t paktn nj manga. Sot kjo kultur masive duket se po msyn Evropn me pasurin dhe diversitetin e nj zhanri kulturor krejtsisht i nnvleftsuar nga publiku perndimor. Sepse, prtej paragjykimeve, mangat nuk jan vetm vepra q shprehin dhun dhe seks...
ZATOII
ora 21:30
Regjia: Shintaro Katsu Aktort: Shintaro Katsu Pas fasads s nj njeriu t verbr fshihet nj shpatar shum i aft. Ai lufton pr popullin e vendit t tij dhe sfidon tiranin pr t'u dhn shpres njerzve t thjesht...
BESNIKRI E LART
ora 21:30
Aktor t: John Cusack Kandidat pr "Globin e Art". Robi, pronari i nj dyqani disqesh, q sapo sht ndar me Laurn, risjell ndrmend dashurit e tij, duke pyetur veten ku ka gabuar q ka dshtuar. Ndrkoh krkon ta rikthej Laurn...
HOROSKOPI
06.20 07.00 07.33 08.00 08.58 09.00 09.15 09.18 09.25 09.55 10.30 11.00 11.28 11.58 12.00 12.20 12.25 13.00 14.58 15.00 15.30 15.35 16.40 17.28 17.30 17.50 17.56 18.30 19.28 19:30 20.00 20.05 20.45 23.33 23.53 23.40 02.00 02.20 02.25 04.15 04.38 Fiks fare rit. i se premtes Info (Lajme, Flesh, Moti, Horoskopi) Dokumentar ritr. "Euro 2008" pj.6 Film Serial ritr. "Te humbur" pj.60 (sez.3/11) Programi i dites Lajme Moti Horoskopi Film serial vizatimor "Oborri i fermes" Film vizatimor ritr. "Spongebob" pj.8 TN Ritr. "Parajse tropikale" pj.158 TN Ritr. "Nje zonje e vertete" pj.162 (147b) Reportazh ritr. "Exclusive" Programi i dites Lajme Moti Film Serial "Grate e Futbollisteve: Kohe shtese" pj.27 Film artistik ritrans. "Shqetesim Familjar" 86 mins, LV Programi i dites Lajme Moti Unplugged Pr. (direct) Film Serial per te rinj Premiere "Smallville" pj.123 (sez.6/13) Programi ditor Lajmet Moti Episodi Ditor Reality Show "BIG BROTHER 2" Reality Show Premiere "Extreme" Programi i dites Lajme Moti Kamera e Fshehte Gazmore Pr. "Vetem per te qeshur" 11 Premiere Reality Show "BIG BROTHER 2" 7 Lajmet ( 20 MINUTA) Moti Lidhje Live me Shtepine e "Big Brother 2" LAJMET MOTI Unplugged ritr. Lajmet e moti Muzike Pranoni do gj t re q do t paraqitet n jetn tuaj sot, sepse mund t ket nj zhvillim mjaft t mir. Kalimi i Diellit n shenjn tuaj ju dhuron forc, entuziazm dhe kurajo, cilsi kto q do ju ndihmojn t arrini objektivat tuaja.
DASHI DEMI
Ju pret nj dit ku nuk do t mungojn vshtirsit. Bni mir t kontrolloni nervozizmin, sepse mund t bni gabime. N sektorin e ndjenjave mund t vini n dyshim dashurin e partnerit, koha do ju ndihmoj t sqaroni shum gjra.
PESHORJA AKREPI
E SHTUNE 21 MARS
Portsmouth-Everton Dinamo-Elbasani Vllaznia-Flamurtari Bayern-Karlsruher Stuttgart-Hertha Catania vs Lazio Newcastle-Arsenal Le Havre-Bordeuax Villareal-Bilbao Roma vs Juventus Marseille-Nantes V. Klitschko -J. C. Gomes Sevilla-Valladolid LA Lakers-Chicago Wigan-Hull Inter vs Reggina Fiorentina vs Siena Genoa vs Udinese Man City-Sunderland Liverpool-Aston Villa Real Madrid-Almeria Schalke 04-Hamburg Lyon-Sochaux Barcelona-Malaga Napoli vs Milan Toulouse-Paris SG Mallorca-At Madrid Colussi Sirio-Volley Berg. Romania-Serbia Albania-Hungary Malta-Denmark Portugal-Sweden Montenegro v Italy Uruguay-Paraguay Argentina-Venezuela 13:45 15:30 15:30 15:30 15:30 18:00 18:30 19:00 20:00 20:30 21:00 21:30 22:00 01:30 14:30 15:00 15:00 15:00 16:00 17:00 17:00 17:00 17:00 19:00 20:30 21:00 21:00 17:30 18:45 19:30 20:00 20:45 20:45 21:00 23:10 SSHD1 SS4 SS5 SSHD2 SS3 SS2 SS1 SS3 SS2 SSHD1 SS3 SS5 SS2 SS1 SS5 SSHD1 SS2 SS3 SS4 SSHD1 SS2 SS3 SS5 SS2 SS1 SS3 SS2 SS2 SS5 SS1 SS3 SS2 SS4 SS5 SS1
Dita e sotme do t jet mjaft pozitive pr ju. Mund t bni hapa t rndsishm, si pr shembull: dikush nga ju mund t kaloj nj konkurs ose provim t vshtir, disa t tjer do t marrin oferta pune.
Rizbuloni lodra ose argtime q mund t'ju ndihmojn t prmirsoni ose zgjeroni rrethin e miqve tuaj, t vlefshm si pr jetn private dhe n at profesionale. Mos e zbrazni humorin e keq mbi persona t familjes suaj.
Ka ardhur momenti t merrni vendime t rndsishme n pun. Mos hezitoni dhe n qoft se keni hezitime e pasiguri mos ngurroni t krkoni kshilln e personave m ekspert se ju
BINJAKET
Mjaft i favorshm transiti planetar, q ju ofron kjo fundjav, q do ju jap mundsin t bni udhtime t shkurtra pune, ose argtimi. Moment i rndsishm edhe pr ata q duan t firmosin nj kontrat pune.
SHIGJETARI BRICJAPI
Le t flasim n fillim pr dashurin. Mos ndryshoni sjellje vetm pr t'i br qejfin personit q keni pran, n qoft se t qenit vetvetja nuk mjafton, ky nuk sht problemi juaj. Pr sa i prket puns, organizimi do t jet cilsia kye pr ju sot.
GAFORRJA LUANI
T reja t shklqyera do t trokasin n dern tuaj. Yjet ju dhurojn energji, vendosmri, autoritet dhe nj numr t madh knaqsish personale. Jeta n ift po kalon nj moment me fat, ku gjithka shkon m s miri.
Kalimi i Diellit te shenja e Dashit jo vetm do t inauguroj stinn e pranvers, por do ju garantoj dhe nj form fizike t shklqyer q do ta vini n prdorim t puns, ose n zhvillimin e nj aktiviteti fizik.
Nuk mund t themi se energjit tuaja do t jen t knaqshme sot. Kjo do t thot q sot mundohuni t pushoni pak m shum, duke u larguar kshtu nga situatat m stresuese.
VIRGJERESHA
Me nj veprim inteligjent do t arrini t zgjidhni nj situat kritike, veproni me qetsi dhe pa hezituar, sepse yjet ju mbshtesin dhe ju dhurojn nj intuit t shklqyer pr t kapur prpara sinjalet q ju sjell fati. Dit e mir pr sa u prket financave.
PESHQIT
Kini kujdes me gafat q mund t bni sot, sepse do t thoni gjrat e gabuara n momentet e gabuara. Dashuria do t marr nj dimension t rndsishm n jetn tuaj dhe do t jeni t gatshm t'i kushtoni m shum koh partnerit pa u ankuar.
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
18
NDRYSHE
Pasi ka mbajtur prej 60 vjetsh pishtarin e diktatorit n dor, Aleanca Nacionale e ekstremit t djatht po shkrihet me partin e Berluskonit. A mos sht ky fundi i fashizmit n Itali? Pr Piter Pofam, gazetarin e britanikes "The Independent", sht krejt e kundrta
lakt po prhapen npr gjith Ital in. Sot, flaka q prej gjashtdhjet vjetsh ka qen simbol i vazhdimsis neofashiste t Musolinit, do t zhduket nga panorama e aktorve politik t Italis. Aleanca Nacionale, forca e fundit politike q mbahej duke u bazuar te trashgimia e diktatorit fashist, po "shkrihet" me Popullin e Liris s Silvio Berluskonit. Synohet q ky bashkim t'i jap jet nj blloku qeveriss me nj identitet t vetm dhe n t njjtn koh me nj lider t vetm e t pasfidueshm nga askush. U desh nj koh shum e gjat pr t vrejtur me sy kto ndryshime - 15 vjet, madje m shum. Silvio Berluskoni theu tabun e madhe t politiks italiane t paslufts, pasi fitoi zgjedhjet e para t prgjithshme n vend n vitin 1994, si dhe duke prfshir katr antar t Aleancs Kombtare n koalicionin e tij. Prfshirja e fashistve dhe neofashistve n rangjet qeverisse ishte tabu dhe kjo pr arsye t forta. S pari, sepse kthimi i tyre n sken, pasi e shpun ven-
din n rrnim t plot duke e futur n luft, ndalohej nga Kushtetuta, artikulli 139 i s cils thot: "sht i ndaluar riorganizimi i Partis Fashiste n fardo forme qoft". Kjo veto u respektua pr shkak t mrive, m shum se pr bindje, q prej vitit 1946, kur Xhorxho Almirante, lideri i Lvizjes Sociale Italiane, mori n dor skeptrin e Musolinit, pikrisht aty ku e kishte ln diktatori n astin e vdekjes dhe udhhoqi partin n Parlament. Por neofashistt gjithsesi mbetn tepr t dobt n kt sall, dhe shum larg pushtetit t vrtet. Duhej t vinte Berluskoni q kjo tabu t shkelej. Nn lidershipin e shkatht t Xhanfranko Finit, "post-fashistt" kan fituar terren ngadal, por n mnyr t qndrueshm. I gjat, me syze, i mbrthyer deri n gryk, diametralisht i kundrt me Berluskonin n do aspekt, lideri i Aleancs Nacionale u la mbresa t forta eurokratve me kredencialet e veta demokratike, n astin kur iu ngarkua detyra t ndihmonte n projektin e Kushtetuts s re t Bashkimit Evropian. Iu desh t prirej n drejtim krejtsisht
Nn lidershipin e shkatht t Xhanfranko Finit, "post-fashistt" kan fituar terren ngadal, por n mnyr t qndrueshme
t kundrt me ato ide q qndrojn n themel t partis s tij pr t pastruar imazhin e ksaj force politike nga antisemitizmi. Kt e bri duke kryer nj seri t gjat vizitash n Izrael, n nj prej t cilave sht fotografuar te Muri i Lotve me nj kapele tipike hebrenjsh n kok. Gjat nj prej vizitave n vitin 2003, u shty
aq larg sa t dnonte ligjet racore t Musolinit, t miratuara n vitin 1938, t cilat u ndalonin hebrenjve studimin n shkollat italiane. Rezultati i ktyre ligjeve ishte deprtimi i mijra hebrenjve drejt kampeve t vdekjes s Hitlerit. "Sigurisht q i kam ndryshuar idet me t cilat marr n konsiderat Musolinin", tha n at koh. "Dhe dnimi i atyre ligjeve do t thot marrja e prgjegjsive pr to". Mbshtetsit e vijs s ashpr t partis, si sht Alesandra Musolini, mbesa e famshme e Dues q di t bhet protagoniste si n politik ashtu edhe n botn e spektaklit, u trbuan nga kto qndrime t moderuara. Shpejt u ndan nga Xhanfranko Fini, duke krijuar mikroparti t vetat. Por duhet vrejtur se fitoi strategjia e kujdesshme e Finit. Nn mbrojtjen e drejtprdrejt t Berluskonit u b ministr i Jashtm i Italis, m pas zvendskryeministr dhe tani kryetar i Dhoms s Ult t Parlamentit, post shum m prestigjioz se ai i ekuivalentit t tij britanik. Si krahu i padiskutuar i djatht i Berluskonit n "shkrirjen" e re mes dy forcave politike, duket se sht edhe trashgimtari i drejtprdrejt i poli-
tikanit biznesmen. T njohurit si "puri e duri" (t pastr e t patundshm), elementt me bindje t palkundshme fashiste, skrmisin dhmbt nga gjith kjo tradhti. Nj grup donte t vinte n jet nj ceremoni pr t shnuar fikjen e flaks fashiste n "Altarin e Kombit", monumenti simbol i Italis n sheshin "Venecia" t Roms. Kryetari i bashkis s ktij qyteti e ndaloi inskenimin - pr ironi edhe ai vet sht nj "post-fashist" i bindur. Por t pastrit e t patundshmit nuk kan ndr mend t heqin dor. "Aleanca Kombtare vdes, e Djathta jeton", shkruhej n nj pankart t formuluar nga aktivist italian t ekstremit t djatht, simboli i s cils prbhet nga nj flak e madhe. "Sot, me tradhtin ndaj ideve tona, ndaj historis son dhe ndaj identitetit ton", u skrmit Teodoro Buontempo, presidenti kombtar i Partis s Djatht, "jemi para detyrs pr t br m t qart se kurr q partia jon lindi pr t'u garantuar vazhdimsi idealeve tona. Bashkohuni me ne pr t bashkuar thirrjet dhe pr t'i treguar indinjatn klass sunduese
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
NDRYSHE
19
Silvio Berluskoni theu tabun e madhe t politiks italiane t paslufts n vitin 1994, duke prfshir katr antar t Aleancs Kombtare n koalicionin e tij qeveriss
Prfshirja e fashistve dhe neofashistve n rangjet qeverisse ishte tabu dhe kjo pr arsye t forta. Ndalohej edhe nga Kushtetuta, artikulli 139 i s cils thot: "sht i ndaluar riorganizimi i Partis Fashiste n fardo forme qoft"
Benito Musolini
t askushve e burracakve". Te "Shiritat e zinj", nj libr investigativ mbi t djathtn ekstreme, i publikuar nga Paolo Berici (ka dal npr librarit italiane pikrisht gjat fillimit t ksaj jave), thuhet se "t paktn 150 mij t rinj italian nn t tridhjetat, jetojn me kultet e fashizmit dhe t neofashizmit. Dhe se jo t gjith, por nj pjes e konsiderueshme e adhurojn mitin e Hitlerit". M tej autori bn me dije se pes parti t vogla (t regjistruara ligjrisht) mbshteten nga 1.8 pr qind e votuesve n nivel kombtar, rreth 450 mij deri 480 mij zgjedhs. Kto shifra jan tepr domethnse, megjithse edhe po t'i bashkojn votat nuk arrijn te pragu katr prqindsh, q nevojitet pr t'u br pjes e Parlamentit italian. Duke iu referuar ktyre t dhnave, arrijm n prfundimin se elementi fashist n Itali nuk sht m domethns se Partia Kombtare n Britani: nj forc politike e parndsishme e acaruese q ia del t bj zhurm, si dhe arrin fitore me pak vler, asgj m shum se kaq. E, megjithat, pavarsisht thirrjeve t tepruara t t arturve t ekstremit t
Dyqanet sot jan t mbushura me buste t Dues dhe hierarkve fashist, si dhe me simbole t panumrta t fashizmit
djatht italian pr t kundrtn, fikja e flaks fashiste nuk do t thot aspak se idet e fashizmit jan zhdukur nga skena politike e vendit fqinj. Prkundrazi, 15 vjet pasi Berluskoni ngjiti n sferat e larta t pushtetit neofashistt, impakti i ideve t tyre sht br m i dukshm se kurr m par, njhersh po aq shqetsues sa
kurr m par. Sipas Kristofer Dugan, autori britanik i botimit "Fuqia e Fatit", nj studim historik mbi Italin e sotme, shkrirja mes dy partive nuk shnon aspak zhdukjen e plot t ideve dhe praktikave fashiste, por ndrfutjen e tyre triumfale prmes rrugve alternative, nn siprfaqe, t kamufluara. "Kjo situat sht alarmante n shum, shum drejtime", thot studiuesi. "Shkrirja e partive do t thot absorbimin e ideve t post-fashistve nga radht e partis s Berluskonit, tendencn pr t mos dalluar m moralisht dhe s fundmi edhe politikisht ata q mbshtetn regjimin fashist dhe t tjert q mbshtetn Rezistencn. Kshtu, fakti q fashizmi ishte konfliktual, racist dhe joliberal lihet n harres t plot; tani n ideali dgjohej nj kor i tr n opinionin publik italian, sipas t cilit fashizmi nuk ka qen aq i keq". Nj shembull i faktit q gjrat po ndryshojn sht trajtimi i veteranve t Republiks Salo, shteti kukull fashist q themeloi Musolini n brigjet e liqenit Garda gjat fazs s fundit t lufts, prpara se t binte n duart e partizanve italian. E kontrolluar trsisht nga Hitleri dhe
prgjegjse pr drgimin e hebrenjve drejt kampeve t vdekjes, Republika e Salos konsiderohej pas lufts nga italiant si kapitulli m i errt i historis moderne t kombit. Por sht rehabilituar qetsisht dhe me kmbngulje t vazhdueshme n kujtesn e italianve. Hapi i fundit i ksaj vazhdimsie sht krijimi i nj urdhri t ri ushtarak, ai i "Kalorsit Trengjyrsh", i cili mund t'u jepet njerzve q luftuan pr t paktn gjasht muaj gjat Lufts s Dyt Botrore - qoft kur bhet fjal pr partizant q luftuan kundr "nazifashistve", ose nn Republikn e Salos t kontrolluar nga gjermant (kundr partizanve), apo me forcat n jug t vendit nn gjeneralin Badolio. N kt mnyr, thot Dugan, ideja e ndrthurjes morale sht br problematik m vete e gjith debatit kombtar, duke qen se ata italian q luftuan pr shtetin kukull t nazistve konsiderohen "moralisht dhe politikisht njsoj si partizant". Dugan krahason procesin politik t paslufts n Itali me at t s njjts periudh n Gjermani, ku gjyqi i Nurember-
gut dhe denigrimi i nazistve, nn kujdesin e aleatve, prodhuan nj terren politik krejt t ndryshm. Asgj nga ato q ndodhn n Gjermani nuk u vrejt n Itali. "Nuk ndodhi kurr nj pastrim i plot moral mes fashizmit dhe asaj far erdhi m pas. Pjesrisht pr kt fajtor jan aleatt, t cilt pas lufts i prqendruan prpjekjet pr ndalimin e ngjitjes n fuqi t komunistve". "Si rezultat, shum figura t rangjeve t larta t ushtris, policis dhe sistemit gjyqsor nuk u demaskuan kurr publikisht. Le t marrim shembull figurn e Gaetano Axaritit, nj prej kryetarve t par t Gjykats Kushtetuese italiane t paslufts. Gjat kohs s Musolinit, ky njeri kishte qen kryetar i Gjykats s Lart, e cila u kujdes drejtprdrejt pr ligjet racore. "Dshtimi i aleatve pr t ushtruar presion ndaj Italis reflekton gjithashtu nj perceptim tjetr q ekziston edhe sot: ai sipas t cilit ringjallja fashiste nuk duhet marr aq seriozisht, pasi Italia 'sht e leht', italiant vet nuk marrin kurrgj shum seriozisht. N rast se e njjta gj do t kishte ndodhur n Austri a Gjermani, t gjith do t shqetsoheshin me t vrtet". Mosbesimi i gjer te ligjet antifashiste t Kushtetuts italiane mund t vrehet nga shtimi i gjith atyre festave e simbolikave t frymzuara nga figura e Musolinit; n ata mijra njerz q mblidhen do vit m 20 tetor n Predapio, vendlindja e Musolinit, pr t festuar marshimin e tij mbi Rom; dyqanet jan t mbushura me buste t Dues dhe simbole t panumrta t fashizmit. Sipas studiuesit britanik Dugan, shum m alarmuese sht ajo q po i ndodh ndrgjegjes kombtare t italianve, pr shkak t diskreditimit t vazhdueshm t institucioneve shtetrore. Fenomeni po luan lojn e nj elite diktatoriale tamam si ndodhte n vitet njzet. "Ajo q shqetson vrtet nuk sht rehabilitimi sistematik i fashizmit, por erozioni i do aspekti t jets s shtetit. Humbja e besimit t italianve te drejtsia pr shembull. Si rezultat njerzit priren t'ia besojn fatin dikujt q di t'i zgjidh gjrat. Njerzit priren t personalizojn marrdhniet me lidert. Pr shembull, n rastin e Musolinit merrte 2 mij letra n dit nga njerz q i krkonin ndihm. N rast se shteti nuk funksionon, njerzit i telefonojn menjher dikujt q di t'i zgjidh gjrat. N kt mnyr u zhduk liberalizmi n vitet njzet, me diskreditimin e vazhdueshm t Parlamentit, deri n at pik sa as Musolini nuk kishte pse ta shprbnte, i mjaftonte ta injoronte. Dika shum e ngjashme po ndodh n Italin e ditve tona".
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
20
NDRYSHE
Apeli i shkurtr i Obams, i shoqruar nga titra n gjuhn farsi, sht transmetuar n orn 20.00, sipas ors iraniane dhe gjithashtu sht vendosur edhe n uebsajtin e Shtpis s Bardh
Administrata ime sht e angazhuar pr diplomaci ndaj gjith spektrit t shtjeve q kemi pr t arritur lidhje konstruktive mes Shteteve t Bashkuara t Ameriks, Iranit etj.
sazh i vakt, n t cilin prcillej mirpritja q i bri mesazhit Ahmadinexhad, ndrkoh q n Teheran t gjith donin q t shihnin tashm fakte konkrete ndryshimi e jo vetm fjal. N reagimin e Iranit thuhej se Shtetet e Bashkuara duhej t'i njihnin gabimet e s shkuars dhe sjelljet agresive, t tilla si rolin e amerikanve n grushtin e shtetit n Iran, n vitin 1953, q prmbysi ish-kryeministrin Mohammad Mossadeq, apo goditjen ndaj avionit me pasagjer iranian n vitin 1988, n t cilin humbn jetn 290 persona, as mbshtetjen q amerikant i dhan Sadam Huseinit gjat lufts IranIrak n vitet '80, sanksionet e ndrmarra ndaj Iranit dhe mbshtetjen ndaj grupit opozitar militant Muxhahedint e Iranit. Teksti i plot i apelit drejtuar Teheranit Sot do t doja t jepja urimet e mia m t mira t gjithve atyre q po festojn festn e Nevruzit n mbar botn. Kjo fest sht nj rit i lasht dhe nj moment prtritjeje e shprese pr t'u kaluar n familje e mes miqsh. N veanti do t doja t'u drejtohesha drejtprsdrejti liderve t Republiks Islamike t Iranit. Nevruzi sht vetm nj pjes e kulturs suaj t jashtzakonshme. Pr shekuj me radh, arti, muzika, letrsia dhe risit tuaja kontribuuan pr ta br botn nj vend m t mir e m t bukur. Ktu, n Shtetet e Bashkuara, komunitetet tona e kan ndjer kontributin e amero-iranianve. E dim se jeni nj civilizim i madh dhe me arritjet tuaja ia keni dal t fitoni respektin e Shteteve t Bashkuara e t bots mbar. Pr rreth 3 dhjetvjear, marrdhniet mes kombeve tona kan qen
Kto jan shpresat dhe ndrrat q ndajm t gjith me njri-tjetrin. Pikrisht n kt stin fillimesh t reja do t doja t'u flisja hapur liderve t Iranit
do t jet nj proces i vn n lvizje nga krcnimet. N vend t tyre ne krkojm nj angazhim t ndershm, bazuar n respektin reciprok. Edhe ju e keni nj zgjidhje. Shtetet e Bashkuara duan q Republika Islamike e Iranit t zr vendin q i takon n komunitetin e kombeve. Ju e keni at t drejt, por ajo sht nj e drejt q vjen me prgjegjsi t mdha dhe ai vend nuk mund t fitohet prmes tmerrit t armve, por prmes veprimeve paqsore q demonstrojn edhe madhshtin e vrtet t civilizimit iranian. Madhshtia nuk matet me aftsin e t shkatrruarit, por me at t t ndrtuarit e krijuarit. Me rastin e Vitit tuaj t Ri do t doja q ju, njerzit dhe lidert e Iranit t kuptonit t ardhmen q po krkojm, nj t ardhme me prtritjen e shkmbimeve mes njerzve tan dhe mundsi m t mdha pr partneritet e tregti. sht nj e ardhme ku ndarjet e vjetra nuk do t ekzistojn, ku ju dhe t gjith fqinjt tuaj e bota mbar mund t jetojn n nj planet m t sigurt dhe t paqt. E di se kjo mund t mos arrihet leht. Ka edhe nga ata q ngulmojn se ne duhet t udhhiqemi nga gjrat q na ndajn, jo ato q na bashkojn, por le t kujtojm fjalt e shkruara nga poeti Saadi shum koh m par: "Fmijt e Adamit jan zgjatime t njri-tjetrit, pasi q jan krijuar nga i njjti brum". Me ardhjen e stins s re le t sjellim ndrmend vlern m t madhe q na lidh e na bn bashk: humanizmin, t qenit njerz. Ne mundemi srish q ta bjm tonn kt frym, ndrsa jemi n krkim t nj fillimi t ri. Ju faleminderit dhe Eid-eh Shoma Mobarak
OBAMA:
Ju ftoj pr nj fillim t ri...
"Le t kujtojm fjalt e shkruara nga poeti Saadi shum koh m par: "Fmijt e Adamit jan zgjatime t njri-tjetrit, pasi jan krijuar nga i njjti brum"
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
AKTUALITET
21
Fadroma dhe helikopter t Forcave t Armatosura nisen n Veri. Problem, energjia elektrike
gjith dits s djeshme dhe sht krkuar ndrhyrja n disa akse rrugore, sidomos at PukKuks dhe Ulz-Bulqiz. Shtabi vendosi q fadromat e ushtris t niseshin menjher pr n Bulqiz dhe Puk, pr t ndihmuar n punn q po bhet nga Ministria e Brendshme dhe Drejtoria e Prgjithshme e Rrugve. Ndrkoh, linja e tensionit t lart, Bulqiz-Peshkopi, ajo e Kurbneshit/ Mirdit dhe e Librazhdit, jan shkputur pr shkak t dbors
e stuhis dhe furnizimi me energji elektrike sht ndrprer pr banort e ksaj zone. Msohet se punonjsit e S O T-s kan punuar me intensitet pr riparimin e dmeve t shkaktuara nga moti i keq, dhe sht br e mundur rivendosja e linjs s Librazhdit. Gjithashtu sht vendosur q grupe t gatshme mjeksore, si dhe helikopter t Ministris s Mbrojtjes, Ministris s Brendshme dhe Ministris s Shndetsis, t qn-
drojn n gatishmri pr t ndrmarr operacione krkimshptimi nse do t jet e nevojshme. Shtabi Qendror ka udhzuar shtabet pran prefekturave t mblidhen disa her n dit, n mnyr q t evidentojn problemet dhe t koordinohet veprimtaria. Ndrkoh u sht br thirrje qytetarve q t evitojn udhtimin n rrugt q jan deklaruar t bllokuara, apo ku kalimi sht mjaft i vshtir.
oti i keq dhe reshjet e dendura t dbors q kan prfshir dje gjith territorin e vendit kan krijuar probleme serioze n transport. Trashsia e bors sht br shkak pr bllokimin e qarkullimit gati n gjith zonn verilindore dhe at juglindore t vendit. Dibr Pasagjert e dy autobusve t linjs Peshkopi-Tiran dhe Peshkopi Durrs jan detyruar t zbresin nga mjetet, n nj zon 10 km larg qytetit t Bulqizs, pr shkak t rrugs s pakalueshme. Udhtart jan detyruar t shfrytzojn mjetet e rastit dhe furgona t linjs pr t arritur n destinacion. Bllokimi i rrugs ka ndodhur rreth ors 07:3 0, n vendet e quajtura Pishat dhe Qafa e Buallit dhe ka qen ndrhyrja e fadromave t rms tenderuese Albavia, q punon pr ndrtimin e Rrugs s Arbrit, q ka mundsuar zhbllokimin e saj. Mirpo problemet jan prsritur m von. Burime nga shtabi i emergjencave t Qarkut Dibr bjn t ditur se t paktn katr komuna t ktij qarku jan izoluar nga reshjet e bors. Kuks Reshjet e dendura t bors, q nisn qysh n ort e para t mngjesit t s premtes, kan krijuar probleme serioze pr qarkullimin e automjeteve dhe qytetarve. Situata m problematike paraqitet n Qaf Mali, n Qaf Shllak, si dhe n komunat Arrn, Gryk aj, Kalis, Shishtavec, ku trashsia e dbors ka arritur n rreth 0 3 cm, ndrsa n zonat malore mbi 50 cm. Deri n ort e pasdites, aksi ka funksionuar pa ndrprerje, ndonse me vshtirsi. Kor Situata ka qen e rnd edhe n Kor, ku trashsia e dbors ka bllokuar zonat malore. Trashsia e dbors n kto zona ka shkuar n 40-50 cm, ndrkoh q t gjitha akset nacionale kan qen tepr t vshtira pr tu kaluar gjat dits. Tre mjete borpastruese jan vendosur q n ort e para t mngjesit n rrugn nacionale q lidh Korn me Kolonjn, pr t mbajtur t hapur kt aks. Shtabi i emergjencave civile ka raportuar pr izolim fshatrash n Komunat e Vithkuqit, Drenovs, Voskopojs, Trebinjs, Lekasit, Liqenasit, Moglics dhe Mokrs. Ndrkoh, msohet se disa rrug, mes t cilave rruga e Dardhs, e Lekasit dhe ajo e Voskopojs, jan br t pakalueshme. M problematike kan qen Qaf-Qarri dhe Qaf-Plloa. Temperaturat e ulta kan krijuar probleme edhe n disa nga shkollat e ktyre zonave, ku msuesit e ardhur nga zona t tjera nuk kan mundur t zhvillojn msim pr shkak t bllokimit t rrugve.
Elbasani Qaf-Thana dhe Qaf-Krraba dje kan qen plotsisht t bllokuara. Bora ka paralizuar qarkullimin e automjeteve q udhtonin n aksin rrugor Elbasan-Tiran. Gjendja ka qen m problematike mbas kilometrit t 29, ku ve bors ka pasur dhe akull. Policia ka ngritur postblloqe pr t mos lejuar qarkullimin e mjeteve t papajisura me zinxhir.
Vlor Situat problematike ka qen dhe n Qafn e Muzins dhe at t Llogoras. Reshjet e bors kan krijuar vshtirsi n kalimin e automjeteve q kan udhtuar n kto akse rrugore. Gjirokastr Reshjet kan nisur rreth ors 06:00 t mngjesit t s premtes n luginn e Drinos n Gjiro-
kastr, lartsit e Z a gories, Golemit dhe Fushbadhs. Qafa e Muzins dhe Gryka e Secks jan mbuluar krejtsisht nga bora. Sipas informacioneve t Z y rs s Emergjencave n Prefekturn e Gjirokastrs, Qafa e Muzins n aksin rrugor Gjirokastr-Sarand n orn 09:00 sht bllokuar pr rreth 40 minuta, por me ndrhyrjen e makinave borpastruese, ky aks rrugor sht br srish
i kalueshm pa zinxhir. N Pogon e Z a gori lvizet vetm me zinxhir, pasi trashsia e dbors ka arritur n 20 centimetra. Ndrsa n Tepelen, n Komunn Kurvelesh, rreth ors 08:3 0 t mngjesit jan bllokuar pr disa minuta dy furgon me pasagjer, q udhtonin pr n fshatin Lekdush, pr t marr pjes n ceremonin mortore t fmijs 18-muajsh q u dogj mngjesin e s enjtes.
Rrebeshi
Kryeqyteti
Lundrimi
Dropull
j punishte e prodhimit t letrave higjienike n fshatin Sofratik t Dropullit t Poshtm n Gjirokastr sht prfshir nga akt e zjarrit mngjesin e djeshm. Ndrtesa sht djegur pothuajse trsisht, ndrkoh q mendohet se shkak pr incidentin e ndodhur ka qen nj urdhr i vet pronarit t fabriks, pr djegien e mbeturinave t ambalazheve t kartonit n mjediset e brendshme t ndrtess. Msohet se zjarri ka rn rreth ors 10:3 0 t mngjesit dhe brenda 45 minutave gjithka sht shkrumbuar dhe shndrruar n grmadh. j Z arr kset kan ardhur 0 3 minuta me vones, sepse automjetet e parkuara afr fabriks e kan br t pamundur afrimin e tyre. Ndrkoh, pavarsisht tentativave, ndrtesa sht shkrumbuar plotsisht. Punishtja e ndrtuar nga Vangjel Vaso, rreth gjasht vjet m par, prodhonte kuti kartoni pr ambalazh dhe peceta letre. Ky konsiderohej si nj ndr bizneset m t suksesshme n zonn e Dropullit. Sipas prllogaritjeve t prafrta, dmi i shkaktuar mendohet t jet rreth 50 milion lek t reja. En.Se.
eshjet e shiut dhe stuhit e ers kan paralizuar gati plotsisht portet e vendit. Kshtu, n Sarand tragetet e linjs Sarand-Korfuz dje nuk kan udhtuar. Dallgt e forta t detit Jon i kan ln mjetet lundruese t ankoruara n breg, ndrkoh q dhjetra udhtar kan qen t detyruar t anulojn udhtimet. Sipas Kapitaneris s Portit t Sarands, intensiteti i dallgve ka qen mbi 5-6 ball. T njjtat burime kan pohuar se shpejtsia e ers ka qen prtej parametrave normal, m shum se 8 metra pr sekond. E njjta situat ka qen dhe n Portin e Vlors, ku era e fort dhe deti me dallg ka br q asnj nga tragetet e linjsVlor-Brindisi t mos niset drejt bregut italian. T gjitha mjetet e ksaj linje kan qndruar n rad n pritje t qetsimit t kohs. Ndrkoh, era q ka arritur shpejtsin maksimale rreth 0 3 m/ s, e shoqruar dhe me breshr, ka bllokuar punn n port. Reshjet e shiut, q nisn n ort e para t mngjesit t djeshm, kan penguar nisjen e anijeve tregtare t ankoruara n kalatat e Portit detar t Durrsit, ndrsa shumica e motopeshkatoreve jan rikthyer nga lundrimi pr shkak t motit t keq. Msohet se vetm linja e trageteve Bari-Durrs ka respektuar grakun e parashikuar pr lundrim.
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
22
AKTUALITET
Fatbardh dhe Verjan Shtiza jan arrestuar n qytetin verior nga agjent t FBI-s pr trafik droge
rokuroria ka hedhur akuza t forta mbi policin e kryeqytetit pr mangsi n hetime, ndrkoh q krimet kundr jets dhe prons kan ardhur n rritje. N analizn pr vitin e kaluar, Prokuroria e Tirans ngriti shqetsimin e krimeve n rritje kundr personit dhe prons n kryeqytet, veanrisht pr 6-mujorin e fundit, ku sipas kryeprokurorit Gent Xholi, vjedhjet me dhun po spikasin n fushn e kriminalitetit. Gjat vitit 2008, n Prokurorin e Rrethit Gjyqsor Tiran jan regjistruar 6989 kallzime penale, t cilat kan ardhur n prqindje m t madhe nga Policia e Shtetit. N krahasim me nj vit m par jan regjistruar 168 kallzime m
N krahasim me vitin 2007 sht rritur me 468 numri i atyre rasteve ku sht vendosur mosfillimi i procedimit penal
shum. Nga verifikimi sht vendosur t shqyrtohen 469 raste dhe mosfillim pr 2061 raste, ku aktualisht 259 kallzime jan mbartur pr vitin 2009. N krahasim me vitin 2007 sht rritur me 468 numri i atyre rasteve ku sht vendosur mosfillimi i procedimit penal. Kjo rritje ka ardhur si pasoj e vmendjes m t madhe q sht ushtruar pr mos studim dhe verifikim t materialit kallzues, u shpreh prokurori Xholi n fjaln e tij. M tej, kreu i organit t akuzs kryeqytetase tha se kjo tregon pr nj pun t pamjaftueshme t shrbimeve t policis gjyqsore t drejtoris s policis s qarkut dhe komisariateve pr zbulimin e autorve t krimit. Duke pasur n krah jo vetm Prokuroren e Prgjithshme, Ina Rama, por edhe prokuror t dosjeve t rndsishme si ajo e Grdecit dhe Durrs-Kuks, Gent Xholi nuk i ka ln me kaq kritikat ndaj policis. Ndrkoh, duke iu referuar 920 shtjeve t pushuara, nj shifr kjo e lart, Xholi ia vuri fajin policis s Tirans, q sipas tij nuk sjell provat e duhura. Madje n disa raste, t implikuar n drog dhe vrasje, jan liruar nga mungesa e provave. N rastet kur sht vendosur pushimi pr personat e arrestuar pr veprat penale q kan lidhje me narkotikt, shkaku i pushimit ka qen se nga ekspertimi i lnds s sekuestruar ka rezultuar se ajo nuk ka qen ln narkotike. N t gjitha t dhnat e para q disponoheshin, n momentin e caktimit t mass s siguris nuk ka pasur asnj dyshim se lnda e sekuestruar hynte n kategorin e lndve narkotike dhe sasia e sekuestruar pr secilin rast ka qen jo e vogl, sht shprehur Xholi. M tej, ai ka shpjeguar se n rastet kur personat kan qen t arrestuar pr krime kundr jets dhe shndetit sht vendosur pushimi, pasi jan kryer hetimet dhe nuk sht vrtetuar se ndodheshin prpara veprave penale qoft t vrasjes me dashje, t mbetur n tentativ, apo t plagosjes s rnd me dashje. Pasi ka prmendur njsin Task-Force, prokurori i Tirans, Xholi, theksoi se pr kt njsi dosjet m t shumta jan n lidhje me korrupsionin, m pas kontrabanda dhe vepra t tjera penale n fushn e tatimeve. Pas paraqitjes s statistikave, analiza vjetore u zhvillua me dyer t mbyllura, ku nuk mungoi Drejtori i Policis s Tirans, Tonin Voci, dhe drejtori i Krimit t Organizuar, Nikolin Bala.
Lushnj
Sarand
e gruas, 100 dit n pritje t ekspertizs Zbulohet grabitja me arm, Vdekja mjekoligjore prangoset nj nga autort N
bulohet nj grabitje me arm, e ndodhur disa muaj m par n Vaqar t Tirans, ndrkoh q sht arrestuar nj nga autort e dyshuar. Shklzen Sherri sht kapur n banesn e tij n Lezh, pikrisht 100 metra larg vendit ku u gjet makina e djegur, me t ciln dyshohet se u vodhn 5 milion lek t degs s posts n kt qytet. Policia e Tirans tha se n kuadr t operacionit policor Ura 1, jan marr nj sr masash operative, duke mbajtur nn ndjekje t vazhdueshme autort e dyshuar t nj grabitjeje me arm, me qllim dokumentimin dhe kapjen n koh t tyre. Kshtu, uniformat blu bn t mundur kapjen e autorit t dyshuar t vjedhjes me arm, e ndodhur n Vaqar m 16 dhjetor t vitit 2008. Autori i dyshuar i ksaj ngjarjeje sht Shklzen Gjin Sherri, 30 vje, banues n Lezh, i proceduar m par n Itali pr veprn penale t vjedhjes. N ngarkim t tij, Prokuroria e Tirans ka lshuar urdhrin e ndalimit, sepse akuzohet q sht autor i vjedhjes me arm t baness n pronsi t Shaqir Bebas. Sipas t dhnave t policis, gjat ksaj grabitjeje tri persona t armatosur
kan hyr n banes dhe kan marr 600 mij lek, duke u larguar n drejtim t paditur. Ndrkoh, prgjat nj kontrolli t imt t ushtruar n banes u gjetn dhe u sekuestruan n cilsin e provs materiale dy arm zjarri, si dhe tre krehr automatiku me 49 fishek. Materialet hetimore t prpiluara n ngarkim t tij i kaluan prokuroris, ndrkoh q policia tha se sht provuar q Sherri e ka kryer vjedhjen e msiprme n bashkpunim me tri persona t tjer, por
pr arsye t hetimit nuk mund t publikohen gjeneralitetet e tyre. Policia tha se armt e sekuestruara jan drguar n laboratorin e kriminalistiks, ndrkoh q ka dyshime t forta se ai mund t ket marr pjes edhe n grabitje t tjera. Gjithashtu, policia tha se pran baness s tij sht gjetur edhe makina e djegur, e cila dyshohet se sht prdorur pr vjedhjen e 5 milion lekve t punonjsve t posts, pak dit m par n Lezh. Ble.Gi.
na e 25-vjeares Enkelejda Osmani, q vdiq n maternitetin e Sarands nj jav pas sjelljes n jet t foshnjs s saj, shprehet e zhgnjyer pr vonesn n kthimin e prgjigjes s ekspertizs mjekoligjore. Burbuqe Braallari, e shoqruar edhe nga bashkshorti i saj, ka krkuar t shkund ekspertt, t cilve nuk u kan mjaftuar as 100 dit nga humbja e s bijs pr t dhn nj prgjigje zyrtare rreth shkaqeve t vdekjes s t bijs n 21 dhjetorin e vitit t kaluar. M ka mbetur n mendje se si nuk u gjend asnj mjek apo infermier n at moment kur Enkelejda po jepte shpirt. Mjekja ezarina, q ndoqi lindjen e saj, kishte marr 200 mij lek pr vete dhe 300 mij t tjera me pretekstin se do ua shprndante personelit, por kur vajza ime kishte nevoj, aty nuk u ndodh askush. N fillim na than se tromboza n kmbn q kishte t thyer e t vendosur n alli, ishte shkak i vdekjes. Erdhn edhe ekspertt nga Tirana e na than se ekspertizn do t na e bnin t ditur pas disa javsh. Por kan kaluar plot tre muaj nga dita e humbjes son t madhe e asnj institucion nuk po na jep ndonj prgjigje t sakt e t shkruar se far ka ndodhur dhe nga se ka ardhur vrtet vdekja e sime bije, rrfen nna e Enkelejds. Tho. Ni.
Municipality of Tirana
Municipal Roads Development Project
INVITATION FOR TENDERS
This Invitation for Tenders follows the General Procurement Notice for this project which was published in Procurement Opportunities on 18 May 2006 and updated on 16 February 2009. The Municipality of Tirana, has received a loan from the European Bank for Reconstruction and Development (the Bank) towards the cost of Municipal Roads Development Project. The Municipality of Tirana represented by the PIU now invites sealed tenders for the following contracts to be funded from the proceeds of the loan for the contract: The City of Tirana Urban Trafc Control (UTC) System, includes: Design, supply, installation and conguration of the UTC systems and all needed integration between the different subsystems (hardware, software and communication networks) as follows: Central UTC equipment Mobility Supervisor system Trafc Management System, including 6 new centralized Trafc Lights VMS system including 10 Variable Message Signs CCTV system including 18 on road cameras Infomobility platform The Works will be located in the City of Tirana and should be completed within 16 (sixteen) months. It is also anticipated to integrate a number of futures additional systems into the Common database, such as: (i) Environmental control centre, (ii) Parking management, (iii) Tolling system, (iv) Bus lanes control and access control and (v) Bus eet management system. However future additional systems will depend on the availability of funding from the City budget. To be qualied for the award of a contract, tenderers must satisfy the following requirements: (a) average annual turnover as prime contractor (dened as billing for works in progress and completed) over the last 5 years of 3,600,000.00 Euro equivalent; and (b) successful experience as prime contractor in the execution of at least two projects of a nature and complexity comparable to the supply and installation of Urban Trafc Control systems, or similar systems, with the value of each contract not less than 1.500.000 Euro (c) Project Manager with 15 (fteen) years experience in works and services, of an equivalent nature and volume, including no less than 7 years as Manager and other staff as dened in the Tender Data para 3.2 (d) Proposals for the timely acquisition (own, lease, hire etc.) of essential equipment specied in the Tender Data para 3.2 (e) The tenderer shall demonstrate that it has access to, or has available, liquid assets, unencumbered real assets, lines of credit, and other nancial means sufcient to meet the supply and installation, cash ow for the contract for a period of 3 (three) months, estimated as not less than 250,000.00 Euro equivalent, taking into account the applicants commitments for other contracts. Tendering for contracts to be nanced with the proceeds of a loan from the Bank is open to rms from all countries. The proceeds of the Banks loan will not be used for the purpose of any payment to persons or entities, or for any import of goods, if such payment or import is prohibited by a decision of the United Nations Security Council taken under Chapter VII of the Charter of the United Nations. Tender Documents may be obtained from the ofce at the address below upon payment of a non-refundable fee of 300 (Three hundred) Euro. The method of payment will be bank transfer to: Bank Name: Account number: In favour of: Reference: Raiffeisen Bank, Tirana 0104030780 (te ardhura per Bashkine Tirane, derdhje ne Degen e Thesarit) Municipality of Tirana (Bashkia Tirana) The City of Tirana Urban Trafc Control (UTC) System
Upon request, the documents will be promptly despatched by courier, but no liability can be accepted for loss or late delivery. A two stage tender procedures will be adopted and will proceed as follows: (a) the First Stage tender will consist of a unpriced technical proposals on the basis of a conceptual design or performance specications, without any reference to prices, and a list of any deviations to the technical and commercial conditions set forth in the tender documents or any alternative technical solutions a tenderer wishes to offer, and a justication therefore, provided always that such deviations or alternative solutions do not change the basic objectives of the project. Following evaluation by the Employer of the First Stage tenders, the Employer will invite each tenderer who meets the qualication criteria and who has submitted a technically responsive tender to a clarication meeting. The proposals of all such tenderers will be reviewed at the meeting and all required amendments, additions, deletions and other adjustments will be noted and recorded in a Memorandum.. Only qualied tenderers submitting a technically responsive and acceptable First Stage tender will be invited to submit a Second Stage tender. (b) the Second Stage tender will consist of an updated technical tender incorporating all changes required by the Employer as recorded in the Memorandum to the clarication meeting or as necessary to reect any amendments to the tender documents issued subsequent to submission of the First Stage tender; and the commercial tender. First Stage tenders must be delivered to the address below on or before 06 May, 2009, at 12.00 noon, at which time they will be opened in the presence of the tenderers representatives who wish to attend. All Second Stage tenders must be accompanied by a Tender Security (Bank Guarantee) of 75,000.00 (Seventy ve thousand) Euro, and must be delivered to the address below on or before the time and date of the submission deadline specied in the Letter of Invitation to submit Second Stage tenders, at which time they will be opened in the presence of the tenderers representatives who wish to attend. Prospective tenderers may obtain further information from, and inspect and acquire the tender documents at, the following ofce: City of Tirana Urban Trafc Control (UTC) System Municipal Roads Development Project Scanderbeg square, Culture Palace, rst oor, Tirana, Albania. Mr. Mihail Cico, PIU Director Tel./Fax.: 00355 4 2238 245 e-mail: mcico@icc-al-org
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
24
EKONOMI
Harasani:
everia shqiptare akumuloi nj decit n t ardhura prej 13 .7 miliard leksh (105 milion euro) gjat vitit t kaluar, ndrsa deficiti i prgjithshm ishte 3 .7 miliard lek, (3 0 milion euro) m shum sesa objektivi. T dhnat bhen t ditura nga nj vendim qeverie mbi planin buxhetor afatmesm dhe nxjerrin n pah gnjeshtrat e mparshme pr realizim t planit t t ardhurave buxhetore n 100 pr qind. Deciti u krijua te t ardhurat tatimore, ku t ardhurat nga akciza ishin m problematiket. Plani i qeveris synonte arktimin e 3 04 miliard lekve (2.47 miliard euro) gjat vitit 2008. T ardhurat qen veanrisht t bollshme pr shkak t shumshimit t mimeve t mallrave energjetike n tregun ndrkombtar. Por n shtator, kriza nanciare botrore shprtheu, mimet ran dhe rrjedhimisht edhe t ardhurat buxhetore morn tatpjetn. Deficiti n t ardhura qe veanrisht pasoj e muajve nntor dhe dhjetor. Por qeveria nuk e pranoi n asnj rast nj problem t till. S fundmi, ajo sht angazhuar n nj fushat mediatike q synon t bind shqiptart se Shqipria sht nj prjashtim nga kriza nanciare botrore. Shifra t fshehura Ministria e Financave ka ndrprer publikimin e bilancit t t ardhurave dhe shpenzimeve q nga nntori i vitit t kaluar, por n janar, ministri Ridvan Bode deklaroi se t ardhurat qen realizuar n masn 97 pr qind. N shkurt, me nj vendim qeverie, u ndryshuan treguesit e programit buxhetor afatmesm, ku t ardhurat dhe shpenzimet e buxhetit t shtetit gjat vitit t kaluar, u publikuan n gjendjen e tyre faktike. Parashikim i fryr Qeveria ka nj arsye pragmatike n mohimin e ekzistencs s krizs dhe pasojave t saj n t ardhurat buxhetore, sipas ekspertve. Ajo ka programuar rritje t pagave dhe pensioneve q nga 1 maji i ktij viti, gj q ka nj kosto nanciare prej qindra milion eurosh. Nse pranon pasojat e krizs, do t detyrohet t ndryshoj buxhetin, duke e reduktuar at, gj q nuk ka ndr mend ta bj deri pas zgjedhjeve t qershorit. Buxheti i vitit 2009 parashikon rritje prej 15 prqindsh n t ardhura dhe rritje 10 pr qind n shpenzime. Ky sht nj parashikim tepr optimist, bazuar n rritjen ekonomike n vler reale prej 5.5 prqindsh, ndrkoh q FMN vlerson se rritja kt vit do t jet jo m shum se 2-3 pr qind. Akrobaci juridike Pranimi i situats faktike t
buxhetit detyron uljen e decitit t programuar kt vit, me qllim q t ruhet stabiliteti makroekonomik i vendit. Deciti sht programuar t jet rreth 9 30 milion euro, shifr e barabart me 4.2 pr qind t PBB-s. Por n rast se PBB nuk do t rritet me 5.5 pr qind, si shpreson qeveria, por me 2-3
pr qind, si thot FMN, ather edhe deciti duhet t reduktohet. Por ligjrisht, n Shqipri buxheti funksionon mbi shifra nominale. Pra qeveria ka autorizim nga Parlamenti t realizoj decitin prej 3 9 0 milion eurosh e pr rrjedhoj, t rrezikoj stabilitetin makroekonomik.
BUXHETI 2008
Ligji i ri
e prfaqsuar nga INSTAT ishte ndr 13 vendet tuese. Nga ana e saj, drejtoresha e prgjithshme e INSTAT, Ines Nurja, e vlersoi kt mim si nj stimul pr t prmirsuar m tej cilsin e puns n institucion. Ajo tha se kjo eksperienc me Bankn Botrore shrbeu pr t vn n dukje potencialin q prfaqson sta i INSTAT dhe n
t njjtn koh na v n pozit pr tu prmirsuar m tej. T 13 programet tuese ishin n prputhje me katr shtyllat strategjike t Banks Botrore q jan Shoqata Ndrkombtare e Z hvillimit n Pun (IDA), Realizimi i Ndryshimit n Vendet me t Ardhura Mesatare, Trajtimi i Sfidave Globale dhe Inovacioni nprmjet Dijes dhe t Msuarit.
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
EKONOMI
25
da e vrtet e kompanis eke, CEZ, sht rritja e arktimeve dhe forma se si do ta arrij. Faturimi i energjis elektrike mbetet shtje ku palt qeveri-investitor vazhdojn ta diskutojn ende, ndrsa pritet t merret si vendim brenda tre muajve t ardhshme. N nj koh q ankesat e konsumatorve vijn n rritje, ERE ka menduar disa variante pr faturimin energjis elektrike, n mnyr q t shmangen t gjitha kontradiktat, por mbi t gjitha t rris edhe arktimet. Varianti i par, q duket m i zbatueshm, lidhet me sistemin e faturimit online, n baz t t dhnave q do t mblidhen nga nj qendr dispeer serveri. E dyta lidhet me faturimin, brenda t cilit paraqitet e skanuar fotograa e matsit n astin e leximit nga faturisti. E treta, jo pak e zbatueshme, por me kosto, me fatur t parapaguar, sikundr ndodh me kartat e bisedave celulare. Pr t tre variantet, kreu i ERE-s, Bujar Nepravishta, ka shpjeguar pr Shqip mundsin ose jo t aplikimit. Ne do t paraqesim alternativat tona, ashtu edhe CEZ. Pas diskutimeve do t jet vet kompania eke q do t zgjedh skemn m t mundshme pr tu zbatuar, duke marr n konsiderat kostot, tha Nepravishta, duke shtuar se kompanis eke po i krkohet nj proces sa m transparent shrbimi ndaj konsumatorve. Online Konsiderohet si alternativ m e mundshme pr tu zbatuar. Vendosja e matsve me transmetimin e t dhnave n distanc, t lidhura me nj modem (q sot quhet rndomt kutia q lidh jet) shikohet si mjeti i duhur q ul koston e faturimit, shmang rastet korruptive, si dhe rrit arktimet. Italia e aplikoi kt skem pr her t par nga ENEL n vitin 2007, duke bler nga nj kompani kineze 10 milion aparate. Kto matse do t jen t lidhura online me nj server qendror, q do t instalohet n qendrn dispeer, tek OSSH. Me kt form mund t shikohet n do moment konsumi i energjis elektrike pr t gjitha familjet. Sa i takon kostos, nuk ka vler t madhe investimi, por problem do t jen zonat informale, sqaron pr gazetn kreu i ERE-s, Bujar Nepravishta. Aktualisht Bashkimi Evropian po shkon akoma e m shum drejt ktij varianti, q shmang do mundsi shkeljeje. Kemi pasur takime me kompani t ndryshme, q ofrojn instalimin e ktij shrbimi. I fundit ishte me nj kompani kineze, e cila furnizoi Italin, thot Nepravishta, duke shtuar se ky variant u jep fund problemeve me faturat. Askush nuk mund t kundrshtoj faturn e skanuar nga sistemi online, pasi n do koh mund ta verikoj se sa ka konsumuar, shprehet kreu i ERE-s. Me foto Deklarata rregullatore, miratuar pak koh m par nga ERE, m pas CEZ dhe n fund nga qeveria, n njrn nga pikat e saj citon qart se investitori q blen OSSH-n duhet t rris do vit shrbimin ndaj konsumatorit. Nj nga cilsit sht mnyra e duhur e faturimit, q pr ERE sht shum e rndsishme. Nga specialistt tan sht prgatitur nj form faturimi shum transparente. Brenda n fatur sht paraqitur e skanuar fotoja e aparatit mats n astin
kur lexohet nga futuristja. Prbri faturs vendosen dy data. E para sht leximi i matsit n muajin e kaluar, kurse n t dytn sht muaji q konsumatori do t paguaj. Ai do t shikoj mjaft mir se sa ka konsumuar, pasi prbri do t ket dhe foton, thot Nepravishta. Kt variant, ERE ia ka propozuar KESH-it n prillin e kaluar, por duke qen se kompania ndodhej n fazn e privatizimit dhe se ky model krkonte investim, u vendos t ishte vet kompania e huaj q do bnte zgjedhjen. Zbatimi i ksaj skeme do t krkonte ri-
formatim t serverit dhe zgjerim t data-bazs, pasi numri i konsumatorve e ka kaluar shifrn e 1 milion. Kreu i ERE-s sqaron se ky projekt nuk krkon kosto t madhe, por nga ana tjetr nuk zgjidh shtjen e faturistve. Ky variant krkon mbajtjen n pun t punonjsve t OSSH-s, numri i t cilve sht 6400 vet, q pr CEZ konsiderohet tepr i lart n raport me energjin elektrike t shprndar. Me parapagim Konsiderohet si gjetja e duhur, por shum e shtrenjt. Aktualisht
energjia elektrike me kart, q vendoset brenda nj automati, aplikohet n Shqipri nga disa hotele luksi, n momenti kur klienti hyn n dhom. Kt varianti e kemi diskutuar me stan. Aplikohet nga disa vende t ndryshme, por krkon pajisje. Zbatimi i saj sht i njjt si kartat me parapagim t celularve dhe i jep mundsi konsumatorit t bj zgjedhjen sipas mundsis nanciare. Realizohet, por sht vrejtur nj problem. N rast se ndonjrit i ka mbaruar karta, mund t ndrhyj tek aparati, duke ndryshuar nivelin e kon-
sumit t energjis elektrike. Kjo skem mund t prdoret vetm n zonat urbane t zhvilluara, thot Nepravishta. N nj ndr konferencat e fundit pr shtyp, para prfundimit t mandatit, kreu i BB-s n Tiran, Nadir Muhamed, kishte propozuar edhe kt variant, duke dhn shembullin e vendit t tij, Sudanit, shtet n Afrik, ku energjia blihej n supermarket me kart parapagimi. Zgjedhja N fund t gjith ktyre alternativave, CEZ do t zgjedh
mnyrn m t prshtatshme pr t. Nuk prjashtojm mundsin q kompania eke t vij me nj variant krejt tjetr nga kto q u prmendn. ERE nuk mund t vendos mbi formn e faturimit t energjis, por bn propozime. E rndsishme sht q tu jepet fund ankesave t konsumatorit, vjedhjes dhe korrupsionit, prfundon Bujar Nepravishta. Vet kompania CEZ sht shprehur se nga konsumatort shqiptar krkon m shum disiplin. Ne do t bjm investime dhe do t rrisim shrbimin. Pr kto fakte duhet t paguhemi.
Si paguajn t tjert?
Nj pjes e disa vendeve t Bashkimit Evropian e paguan energjin elektrike nj her n tre muaj. N baz t mesatares s tre muajve, vendoset nj faturim, i cili n rast se nuk korrespondon me realen, bhet zbritje ose shtes te fatura. Kjo form ul koston pr kompanin. Nj pjes e BE-s, si Italia, e paguan me fatur t skanuar nga sistemi online.
Alternativat
VARIANTI I PAR VARIANTI I DYT VARIANTI I TRET
Q duket m i zbatueshm, lidhet me sistemin e faturimit online, n baz t nj qendre dispeer serveri
Lidhet me faturimin, brenda s cilit paraqitet e skanuar fotograa e matsit n astin e leximit nga faturisti
Jo pak i zbatueshm, por me kosto, me fatur t parapaguar, sikundr ndodh me kartat e bisedave celulare
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
BOTE
27
Shenja e fundit e krizs sht edhe rnia e prodhimit industrial n 16 vendet e Eurozons n 3.5 pr qind
aplikimi i shtrngimit t buxhetit dhe mbikqyrja e tregjeve nanciare. I gjith lidershipi i Evrops sht shum ambicioz mbi at ka pritet t arrihet n takimin e G20 n Londr, deklaroi Presidenti francez Sarkozi, duke br t ditur gjithashtu se gjat dy ditve t fundit, blloku 27 vendsh ka zhvilluar debate t gjata n lidhje me shum shtje nanciare. Ndrkoh Fondi Monetar Ndrkombtar ka koh q ka nisur ofrimin e kredive ndaj vendeve t tilla si Ukraina dhe Pakistani n kto koh krize t rnd dhe ka krkuar q fondet e saj, q do t prdoren pr shptimin e ekonomive, t rriten n 500 miliard dollar. Kryeministri Gordon Braun, q do t jet edhe mikpritsi i Samitit t G20 m 2 prill, tha se kredit e FMN-s
- Koordinim t masave pr stimulin skal - Rillim t dhnies s kredive - Sigurimi i mjeteve skale pr arritjen e objektivave afatgjat - Shmangie t proteksionizmit - Prfshirje t ndrmarrjeve t vogla e t mesme n skemat e ndihms - Rritje t transparencs dhe mbikqyrjes n sektorin nanciar - Rregullim m i mir i prqindjes s kredive
duhet t prdoreshin vetm pr raste emergjence dhe se Bashkimi Evropian shpresonte q t bnte pr vete n kuadrin e ndihmave edhe Kinn dhe Arabin Saudite. Ndrkoh shenja e fundit e krizs sht edhe
rnia e prodhimit industrial n 16 vendet e Eurozons n 3 . 5 pr qind n krahasim me dhjetorin, duke e uar rnien vjetore n 17.3 pr qind sipas t dhnave zyrtare t publikuara dje. Pr sa i takon amerikanve,
ata vazhdojn t ngulmojn n prparsit e planeve stimuluese pr ekonomin. T mrkurn, Rezerva Federale premtoi q t pomponte 1 trilion dollar n ekonomin amerikane, prve pakets stimuluese ekzistuese
prej 787 miliard dollarsh. Ndrkoh, evropiant jan kundr sasive t tilla t t hollave, duke menduar se planet m t minimale jan mjaftueshm pr t luftuar krizn. Shum analist nuk jan t bindur nga
prpjekjet e evropianve pr t luftuar krizn, pasi papunsia sht n rritje dhe gjithashtu sht shtuar ndjeshm edhe paknaqsia e njerzve, e shoqruar shpesh edhe me protesta si n rastin e Francs.
Konikti
Incidenti
j tjetr pik nevralgjike e takimit t liderve t BR-s n Bruksel ka qen edhe paknaqsia e shum vendeve antare ndaj proteksionizmit francez. Gjithka nisi pas lajmit se prodhuesja franceze e makinave Renault po mbyllte nj fabrik n Slloveni me 400 puntor, pr ta risjell n Franc. Komisioni Evropian bri t ditur se do t krkonte nga Franca nj shpjegim urgjent n lidhje me marrjen e ktij vendimi. Kjo lloj mosmarrveshjeje nuk mund t kishte ardhur n nj moment m t pafavorshm pr
BE-n, ndrkoh q pritet t zhvillohet takimi i G20 dhe blloku pretendon q t dal me nj z unik n disa shtje t rndsishme q do t diskutohen n Londr. Pala franceze ka mohuar do lloj akuze q kjo lvizje ka t bj me proteksionizmin, pr t cilin akuzohen francezt q prej nj kohe t gjat. Por komisioni konkurrues i BE-s bri t ditur se ky veprim nuk mund vese t quhej proteksionist. Edhe Presidenti francez, Sarkozi, ka nxituar q ti jap nj prgjigje veprimit, duke mohuar akuzat.
Kto lloj incidentesh jan thuajse t pamundura q t ndodhin dhe se shkaku me siguri q do t ket qen pakujdesia e ndonjrit prej kapitenve t anijeve. T dyja mjetet lundruese ndodheshin n rrugn drejt portit dhe po lviznin paralelisht kur ndodhi prplasja n
ngushticn e Hormuzit. Kjo ngushtic sht 54 kilometra e gjer, por nuk sht dhn ndonj informacion pr vendin e sakt t prplasjes. Prmes ngushtics, transportohen rreth 17 milion fui nafte n dit, ose rreth 40 pr qind e s gjith tregtis botrore.
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009 28
KULTURE
Dshmia
Nj rini t ciln e kaloi si emigrant n fabrikat gjermane; m pas nj karrier si inspektor i siguris publike n kujt e vendit t tij, Italis, duke u prpjekur t ndaloj uksin e klandestinve q tentonin t hynin n tokn e tij... Klandestin q u arratiseshin luftrave, uris dhe mjerimit
dhe ai ka qen nj emigrant. Njsoj si ata q sot mbrrijn nga deti prej vendeve t tyre t largta, por edhe t afrta. Si ata, Nicola u largua pr t mbijetuar. Ishte thuajse nj fmij, ende nuk i kishte mbushur 16 vje. Mori trenin, la gjithka: qytezn e vogl q mbante arom bari t that e borziloku, la shtpin e tij dhe miqt. Pas udhtimit, nj qiell gjithnj gri: Heidbelerg, fabrika, turnet dhe lumenjt, era e akullt, gjermant q e shihnin me prmim... Edhe ai ka qen nj nga ata 27 milion italiant q n m pak se nj shekull nga viti 1871 deri n vitin 1976- u nisn. Ishte nj klandestin n pes.
Megjithat, Nicola u kthye m pas. Dhe fati e drgoi drejt atyre vendeve q njerzit gjithnj e kalojn pr t mos vdekur: kufijt. Me nj uniform ushtarake dhe n zemr plagt e asaj pjese t jets s kaluar n Gjermani, pr tri dekada ka takuar botn n fundin e bots. Turq, shqiptar t Shqipris e Kosovs, irakian, kurd, pakistanez. Dhe ka ripar veten kur ishte i ri... Kur doli n pension, brigadieri Nicola Montano, agjent i siguris publike me detyr n kontrollin doganor, m n fund vendosi t rrfej migrantt e tij. Ata q ia doln mban dhe ata q nuk jan m... t gjith... Jan aty t arratisurit nga Porti i Durrsit. Gomonet,
marsin e vitin 91 isha n aeroportin Bari Palese. N mars t atij viti kishin mbrritur n port peshkatare t shumta, ose anije... Mijra shqiptar t arratisur n bord. Nprmjet radiomarrses isha n dijeni t emergjencave q her pas here verikoheshin n port. N fund t muajit korrik she m tha se do t shkonte me pushime, duke nisur q nga nj gushti, kshtu q un duhet t kthehesha n port pr ta zvendsuar. Ato dit itej shpesh pr mbrritje t mundshme t shqiptarve. Kishte lajmrime konkrete, sigurisht. Teleshkruesi shtypte vazhdimisht mesazhe q vinin nga Ministria e Brendshme. Krkohej kujdes maksimal (...). Gjat pasdites, ndrsa gjendesha n stacionin portal, po m drejtohej marshalli i Kapitaneris s portit, miku im. M dorzoi nj mesazh q Kapitaneria e portit i kishte drguar Ministris s Brendshme, asaj t Mbrojtjes, s Jashtmes dhe prefekturave t Barit e Brindisit. N mesazh thuhej: Nga sa na sht referuar prej komunikimit nprmjet radio Barit, nga anija italiane Lady Continentale, n orn 16:00 t dits duket se nga Porti i Durrsit do t nisen nj mori njerzish q kan sulmuar anijet dhe po krkojn t largohen nga vendqndrimi i anijeve.... Telefonova n Kuestur pr t sinjalizuar rrethanat. N zyr lexova shpejt mesazhet e teleshkruara. Sinjalizonin n mnyr t shprqendruar dhe t
Ishte agimi i 8 gushtit t vitit 1991 dhe dita parashikohej e nxeht. N mjegulln para Portit t Barit, nisi t ravijzohej silueta e anijes Vlora
kushtzuar vetm faktin se Porti i Durrsit dhe ai i Vlors ishin pushtuar prej t arratisurve. Rreth ors katr e gjysm t mngjesit t ardhshm (8 gusht 1991), ra zilja e telefonit, e cila m zgjoi. U prgjigj ime shoqe, e cila m kaloi receptorin. sht kuestori, m tha. Ju krkoj ndjes inspektor, por duhet tju them q nj anije shqiptare me mijra persona n bord, pak m par ka kaluar Brindisin dhe sht drejtuar pr n Bari. Nuk e di nse do tia dal mban. T prgatitemi pr m t keqen. Duhet t shkoni n Kapitaneri pr t ndjekur ngjarjen dhe t m lajmroni. Thirra me an t radios patrulln q prbhej prej agjentve Grosso dhe Guaero. Hipa n makin me ta dhe bra nj xhiro patrullimi. Pavarsisht se ishte ora pes pa nj erek e mngjesit, ishte nxeht. Hipa n dign forane pr t par detin. I qet dhe i mjegullt. Nuk kishte aspak er. Ishte e sigurt se dita do t ishte e djegse. Anije, nuk pash asnj pr be. Aty-ktu shiheshin barka peshkatarsh. N orn tet, erdhn t gjith kolegt q duhet t bnin turnin e mngjesit. Enzo, komandant i Skuadrs s detit, me ekasitetin e tij t zakonshm, prgatiti ekuipazhin pr t dal me motoskan. Duhet ti dilte para anijes shqiptare dhe t m bnte me dije situatn. I ngriti spirancat pas dhjet minutash. Doli nga porti dhe nisi t lundroj drejt Monopolit. Telefonova srish salln operative t kuesturs pr t informuar se, duke nisur q nga ai moment, motoska ishte n det. Prej aty, Peshkaqeni yn, kshtu quhej motoska yn, do
t mund t shihte anijen. Hipa n tarracn e zyrs pr t kontrolluar nse mund t shihja dika. Asgj. Mjegulla m lejonte t shihja vetm n nj distanc prej nj milje. Pas rreth 15 minutash, Pasquale, i cili gjendej n bordin e Peshkaqenit, m thirri nprmjet radios. M tha se e kishin par anijen. Lundronte e shoqruar nga anija Euro. Nuk ishte ende n gjendje t m thoshte se cila ishte situata. Nuk arrinte t shquante mir pr shkak t mjegulls. Mbeta ngjitur pas radios pr t dgjuar Pasqualen. Pak m pas, dgjova zrin e Pasquale-s. Hotel Erba 26 nga P .S. 420. Prpara. Nicola, ktu po ndodh apokalipsi. Nuk kam par kurr nj gj t till. A ka shum shqiptar?. Po, ka shum. Por, nuk mund t t them se sa jan. Anija sht e anuar n njrn an, ndoshta pr shkak t ngarkess. Ata jan ngado. N stiv, mbi kuvert edhe n direk. Po pr t pasur nj ide t qart, mundohu t m japsh nj numr. Nuk mundem t ta them. Kshtu me sy t lir, un mendoj se jan nnt, dhjetmij. far tonazhi ka anija?. Mendoj se sht rreth dhjetmij tonelata. sht nj anije e zakonshme ngarkimi. Quhet Vlora, t paktn kshtu sht shkruar. Po anija ushtarake?.
Thirrn nga radioja e motoskat t skuadrs detare: Ktu po ndodh apokalipsi: njerzit gjenden ngado, n stiv, n kuvert, madje edhe n direk...
I qndron pran. Shpresoj t mos ket konikte, sepse ndryshe ktu ndodh nj tragjedi. Ka shum ngarkes. Nse e prek, ajo fundoset. Pr sa mund t jet n hyrje t portit?. Me kt ritm, do t duhet m shum se gjysm ore. Fregata Euro gjendet n t majt. Ndoshta pr t ndaluar hyrjen n port t Vlors. Ather, sot na pret nj dit e bukur. Sipas meje, nuk sht vetm e sotmja. Po nse kjo anije hyn n port, sht vendosur se ku do t qndrojn shqiptart?. Ende nuk di asgj. ... Hipa srish n dig, por nuk shihja asgj. Papritmas mu duk se pash nj hije n mes t detit. Ishte afr. Ndihej zhurma e motorve. Anija afrohej pak nga pak dhe syt e mi arrinin t strukturorin m mir pamjen q kishin prball. Nuk arrija ta besoja, Pasquale kishte t drejt: e pamundur t thoshe se sa persona mund t ishin n bordin e asaj anijeje. Njerzit gjendeshin ngado. Mbeta duke par i hutuar, ishte nj spektakl i jashtzakonshm, unik. Absolutisht i papar pr mua. As q mund t imagjinohej nj gj e till. Anija ushtarake italiane m pengonte pjesrisht ta shihja at spektakl. Vlora tundej sa n njrn an n tjetrn, lundronte ngadal, por e vendosur drejt hyrjes s portit. Anija Euro ishte aty, tentonte t ndiqte urdhrat q kishte marr: ajo anije shqiptare nuk duhej t hynte n port. Salvatore Cerone, komandanti, kishte marr
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009 29
LIBRI Hajdut yjesh, histori klandestinsh dhe m shum se kaq, shkruar prej Nicola Montano-s. Prej thuajse nj jave libri ka dal n qarkullim n Itali prej shtpis botuese Medusa. Libri i Nicola Montano-s sht nj dokument; sht dshmia e asaj q syt e tij kan par prgjat 30 viteve. sht nj ditar. do faqe sht nj histori q nis nga viti 1972 e deri n vitin 2008: popuj n arratisje, tok e premtuar, frik, mirazh. Pjesa e botuar i prket mbrritjes s anijes Vlora n Portin e Barit
skafistt... Heshturazi deri at dit, deri n 8 gushtin e vitit 1991, kur anija Vlora iu drejtua Portit t Barit me ngarkesn e saj t dshpruar me qenie njerzore. Ishin 20 mij, t shtypur si n nj stiv, t ndalur n port, t varur n litart e trart e anijes. Libri i Nicola Montano-s sht nj dokument; sht dshmia e asaj q syt e tij kan par prgjat 30 viteve; sht nj ditar. do faqe sht nj histori q nis nga viti 1972 e deri n vitin 2008: popuj n arratisje; tok e premtuar, frik, mirazh. Duket se asgj nuk ka ndryshuar edhe pas kaq kohsh, thot Nicola Montano. Kt libr e ka shkruar pr t ndrtuar jetn e tij prkrah
Hajdutt e yjeve sht nj kronik e ditve tona, por n t njjtn koh sht edhe nj pjesz historie q Nicola Montano ka vendosur t rrfej
atyre njerzve, sepse fmijt tan duhet t din se kushtet aktuale t klandestinve kan qen edhe t baballarve t tyre... sht nj kronik e gjat zbarkimesh dhe eksodesh. Jan faktet e bra t ditura prej gazetave dhe t rilexuara prej atyre q ishin aty, q djersitn dhe vuajtn vrtet. Prllogaritja e t ardhurve, ose t gjallve apo t vdekurve, t prkthyer n fytyra burrash, grash, pleqsh e fmijsh... Fenomeni i emigracionit... sa i shmtuar, sa fjal e ftoht fenomen... duhet vlersuar me interesin e ndrgjegjes e jo me gj tjetr, shprehet Nicola dhe sjell edhe nj her shembullin e asaj dite, 8 gushtit
t vitit 1991, Vlora. Dhe sjell ndrmend dialogun mes komandantit t anijes s nisur prej Durrsit dhe komandantit t Kapitaneris s portit, pyetje dhe prgjigje q do t tregojn prfundimisht se far ishte pushtimi i Italis nga shqiptart. Kujton: Un at bashkbisedim trondits e dgjova t gjithin nprmjet radios, fjal pas fjale, deri sa nisa t shikoja q shqiptart zhyteshin t lumtur n ujrat e portit. Vern e shkuar, 17 vite m pas, Nicola Montano e takoi n Shqipri Halim Milaqin, komandantin e anijes. sht mir, vetm se sht plakur disi dhe ka ndryshuar pun: sht agjent anijesh n Durrs...
KOMANDANTI I VLORES Nuk mund t kthehem n Shqipri n kto kushte. Kam probleme me motort. Nuk kam mundsi t kthehem mbrapsht. Ekuipazhi nuk ka m fuqi, motort kan nevoj pr shrbime. Ktu sht nj i plagosur rnd. Njerzit kan uri dhe etje. Ka fmij dhe gra shtatzna q kan n mnyr absolute nevoj pr kura
ANIJA Nuk arrija ta besoja, Pasquale kishte t drejt: e pamundur t thoshe se sa persona mund t ishin n bordin e asaj anijeje. Njerzit gjendeshin ngado. Mbeta duke par i hutuar, ishte nj spektakl i jashtzakonshm, unik. Absolutisht i papar pr mua. As q mund t imagjinohej nj gj e till
urdhrin t bindte shqiptart, ti bnte ata t arsyetonin n mnyr q t mbrrinin tokn me manovra kinetike. Ajo mundohej t pengonte Vlorn, duke i qndruar pran, dukej sikur i krcente prreth. Motovedetat ruanin distancn n mnyr q t mos i prishnin manovrat. Komandanti i Vlors, me sa dukej, e dinte at q bnte, e dinte q Euro, nuk mund ta ndalonte t hynte n port. T paktn nse nuk do t vendoste t hapte zjarr, ose nse nuk do ti binte anijes s tij. Po, pr ta ndalur, anija ushtarake italiane kishte dy rrug: ose t qllonte mbi njerz, ose t tentonte t zhyste Vlorn. Por, o Zoti im, a mund ti qllohej asaj anijeje? Asaj pafundsie njerzish? U ktheva n zyr, duhej t komunikoja n kuestur ato q kisha par. Pasi kisha telefonuar n salln operative, n radio dgjova komandantin e Kapiteneris t iste me komandantin e Vlors. Komandant, qeveria italiane ka vendosur tju mohoj hyrjen n Portin e Barit. Ju duhet t ktheheni n Shqipri. Nuk mund t mohoni hyrjen n Bari. Ju duhet t dini q ktu ka njerz, q u ka rn t kt pr shkak t etjes e uris. Ka fmij, gra shtatzna dhe pleq q kan nevoj pr ndihmn e shpejt. Nse kta njerz nuk pin, pas disa orsh do t nisin t vdesin. Ka nj t plagosur n bord q ka nevoj urgjente pr kura. Po vdes pr shkak t gjakderdhjes. Komandant, ju prsris q n Itali nuk mund t
I shihja shqiptart q qeshnin prej lumturis, lumturis q kishin arritur qllimin. Nj i ri u zhyt n ujrat e portit dhe menjher shum t tjer ndoqn shembullin e tij
hyni. Duhet t ndryshoni drejtim. Duhet t ktheheni n Shqipri. Nuk mund t kthehem n Shqipri n kto kushte. Kam probleme me motort. Nuk kam mundsi t kthehem mbrapsht. Ekuipazhi nuk ka m fuqi, motort kan nevoj pr shrbime. Ktu sht nj i plagosur rnd. Njerzit kan uri dhe etje. Ka fmij dhe gra shtatzna q kan n mnyr absolute nevoj pr kura. Ather, mund t ankoroni disi larg. Ne do tju furnizojm me uj dhe ushqim. Do tju japim ndihmn e shpejt t plagosurve. Jo, nuk mundem. Jam i detyruar t hyj n port. U ktheva n mol dhe e pash Vlorn, duke tentuar t hyj n port dalngadal, por e paepur. Fjalt e komandantit, ishin t kota. Manovrat e anijes Euro, t vendosura pr t ndalur hyrjen e Vlors n Portin e Barit, rezultuan t kota gjithashtu. Vlora kishte tuar hyrjen pr n port. Un gjendesha disa dhjetra metra larg. Arrija t shihja gjithka. Shqiptart ishin n fest. Kishin arritur qllimin. Britmat prej gzimit ishin t pafundme, shihja ata njerz q brtisnin prej lumturis, lumturis q kishin arritur Italin. Nj i ri shqiptar, q me shum mundsi kishte kuptuar gjithka, u zhyt n ujrat e portit dhe pas pak, shum t tjer ndoqn shembullin e tij. Ishte ora dhjet, dhjet e gjysm dhe tentativa e shqiptarve pr t pushtuar Barin kishte nisur. Prgatiti: Arjola Hekurani
Konkursi
q premierat t kryejn nj turne n disa nga teatrot bashkiak. Kjo n funksion t njohjes dhe armimit t artistve t rinj edhe n teatrot e qyteteve kryesore. Ky projekt sht konceptuar si konkurs q u jep mundsin artistve t rinj t regjis, skenografis, kostumografis dhe aktrimit, t debutojn krijimet e tyre n skenn e TK, me qllim zbulimin dhe evidentimin e talenteve t reja.
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
30
SPORT
28-VJEARI Pasi qndroi 18 muaj larg Kombtares, sepse theu kmbn n Ukrain, Elvin Beqiri u rikthye n formacion q prej ndeshjes s par eliminatore t Botrorit 2010 kundr Suedis HUNGARIA Pr mbrojtsin shkodran, torja me Hungarin synohet jo vetm sepse n Tiran luhet kundr nj rivali direkt, por edhe pr tu hakmarr pr barazimin 0-0 n fushn e Malts ARI HAN Holandezi do t mbrrij sot n Tiran pr t ndjekur Kategorin Superiore, vetm pak or prpara se t lloj grumbullimi i Kombtares pr dy sdat eliminatore t radhs
lloi eliminatoret e Botrorit 2010 si out-sider, por pesha e tij n radht e Kombtares shqiptare e kuptua shum shpejt nga trajneri Ari Han. Bhet fjal pr Elvin Beqirin, q pas rikthimit prej dmtimit t tmerrshm, vazhdon t jet nj prej pikave t forta t mbrojtjes kuqezi. Aktualisht i impenjuar me Vllaznin n luftn pr titullin n Kategorin Superiore, 28-vjeari e kthen pr nj moment vmendjen te dy takimet ndrkombtare. M 28 mars n Qemal Stafa mbrrin Hungaria, ndrsa katr dit m pas prfaqsuesja jon udhton drejt Danimarks, pr tu prballur me skuadrn e drejtuar nga Morten Olsen. Jan dy sda shum t vshtira,
deklaroi Beqiri pr Shqip. N fakt, n takimet ndrkombtare nuk ka asnj kundrshtar t leht, por mendoj se tashm kemi hyr n fazn delikate t ktyre eliminatoreve. Tani, do ndeshje pr ne do t jet si nj nale. Edhe pse nuk i plqen t bj llogari, pr mbrojtsin shkodran q n t kaluarn ka luajtur n Rusi, Izrael dhe Ukrain, katr pik n kto dy sda do t ishin nj rezultat perfekt. Prpara do ndeshjeje skuadra ka objektivat e saj. A mund t marrim katr pik? Natyrisht q ky do t ishte rezultati ideal. Megjithat, jam i mendimit se nuk duhet t bjm llogari prpara kohe, vazhdoi ai. Zakonisht nuk na ndihmojn shum parashikimet. Preferoj q tia lem gjithka fushs. Ne thjesht duhet t impenjohemi
maksimalisht pr t marr rezultat si me Hungarin, ashtu edhe me Danimarkn. Pr m tepr q futbolli i sotm sht i paparashikueshm dhe mund t ndodhin shum surpriza. Kjo Kombtare ka treguar se mund t marr rezultate pozitive pavarsisht emrit t kundrshtarit. T shtunn e ardhshme n Tiran mbrrin e vetmja skuadr q u ka shkaktuar kuqezinjve humbje n pes ndeshje t luajtura n Grupin 1 eliminator. Hungarezt kan nj ekip t mir, me lojtar q luajn npr t gjith Evropn, pr m tepr edhe ata kan nj trajner q vjen nga shkolla holandeze, shtoi Beqiri. Megjithat, ne do t bjm punn ton. Do t hyjm n fush me objektivin pr t tuar, pasi luajm me nj kundrshtar direkt pr vendin e katrt
n grup. Rezultati do t krkohet edhe sepse luajm prpara tifozve tan, q na kan mbshtetur n do sd. Shqipria vjen n kt prballje pas barazimit 0-0 me Maltn m 11 shkurt. Tri pikt kundr Hungaris do t jen edhe nj shpagim pr at rezultat zhgnjyes. Mund t them se do t krkojm nj hakmarrje, pr at q nuk arritm dot ta bnim n ndeshjen me Maltn. T gjith prisnim t fitonim, madje n pjesn e par luajtm shum mir, duke rrezikuar edhe t shnonim. Gjrat ndryshuan n pjesn e dyt, ku n mnyr t pashpjegueshme nuk po shfaqeshim dot n nivelin ton, ishin fjalt e lojtarit t Vllaznis, q n dy takimet e ardhshme eliminatore do t formoj qendrn e mbrojtjes prkrah Debatik Currit.
Kampionati
Mesfushori
JAVA 25
Sot (ora 15:30) Tirana-Apolonia Lorenc Jemini Vllaznia-Flamurtari Enea Jorgji Dinamo-Elbasani Kridens Meta Shkumbini-Partizani Aranit Lulaj Besa-Teuta Elvis Peza Lushnja-Bylis Remzi Sadiku
KLASIFIKIMI
1. Tirana 2. Vllaznia 3. Dinamo 4. Shkumbini 5. Besa 6. Teuta 7. Flamurtari 8. Elbasani 9. Partizani 10. Apolonia 11. Bylis 12. Lushnja N 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 P 45 45 41 38 34 32 29 27 26 24 23 22
pr tu sistemuar n nj pozicion m komod n tabel. Partizani do t krkoj t marr pik n Peqin, por prball vendasve, q kan objektiv nj vend pr n Evrop, gjithka duket edhe m e
vshtir. Ndrsa Lushnja e Bylisi do t luajn derbin e fundit t tabels, pasi diferenca mes tyre n vendet prkatse 12 dhe 11 sht prej vetm nj pike. A. Manallari
Kategoria I
Zgjedhjet
shqip
E SHTUNE, 21 MARS 2009
SPORT
Derbi
Goglat n shortin e Nionit vendosn q Liverpuli dhe elsi t prballen pr t tretin vit radhazi n Lign e Kampioneve. Kjo sht ndeshja e katrt mes tyre n pes edicionet e fundit
31
UEFA
UEFA pranoi krkesn e Liverpulit pr t mos luajtur ndeshjen e kthimit n ereknale m 15 prill, prvjetori i 20-t i Hillsbrou. Ndeshja n Stemford Brixh luhet m dat 14
Gjysmnalet
Sipas skems s shortit, tuesja e iftit elsi-Liverpul do t ndeshet n gjysmnale me Barcelonn ose Bajernin. Gjysmnalja tjetr vendoset nga iftet Man UTD-Porto dhe Arsenal-Vijareal
Kupa UEFA
elsi, naliste e edicionit t kaluar t Ligs s Kampioneve, do t prballet n ereknale me kampiont e vitit 2005, Liverpulin. Shorti i hedhur n Nion sht treguar i but me Manester Junajted, q do t ndeshet me portugezt e Portos, ndrkoh q Arsenali lufton me spanjollt e Vijarealit pr t vazhduar aventurn n Champions. ifti i fundit sht ai q vendos prball dy emra t mdhenj t futbollit evropian, Barcelona dhe Bajern Mynih. Me kt short nuk prjashtohet prsritja e nales s vitit t kaluar, pasi elsi dhe Manesteri kan evituar njratjetrn n gjysmnale. Junajted ose Porto do t prballen me tuesen e iftit Arsenal-Vijareal, ndrkoh q fituesja ndrmjet elsit dhe Liverpulit do t ndeshet me Barn ose Bajernin. Derbi anglez ndrmjet Redsave dhe bluve n aktivitetin m t rndsishm pr klube,
prsritet pr t tretn her radhazi (ndeshja e katrt n pes edicionet e fundit). N vitin 2005, Liverpuli triumfoi, duke mposhtur skuadrn q n at koh drejtohej nga Hoze Murinjo, me nj gol fantazm t Luis Garsias. T besuarit e Rafa Benitez
Datat
Ndeshjet ereknale luhen m 7/8 dhe 14/15 prill, ndrsa gjysmnalet m 28/29 prill dhe 5/6 maj. Finalja zhvillohet n Rom, m 27 maj
tuan edhe prpara dy viteve n gjysmnale, duke u kualikuar pas gjuajtjeve t penalltive, por ata u thyen n nalen e Athins nga Milani. elsi mori hak gjat vitit t kaluar, po n gjysmnale. Shanset e Manester Junajted pr t mbrojtur titullin e kampionit
t Evrops jan rritur ndjeshm pas shortit. Skuadra e Sr Aleks Ferguson ka evituar peshat e rnda, duke peshkuar nj prej skuadrave q n letr shihen si m t lehtat. Trajneri i Djajve t Kuq deklaroi: sht nj short i mir pr ne, jemi ndeshur edhe m par me Porton dhe natyrisht q e respektojm do skuadr t kampionatit portugez. Ndikimi i Portugalis te klubi i Manesterit ka qen i madh, llimisht me Karlos Kueiroz dhe m pas me dy yje si Kristiano Ronaldo dhe Nani. Shorti ka sjell festn n Bavari. Trajneri i Bajernit, Jurgen Klinsman, deklaroi: sht e jashtzakonshme, Bara sht nj kundrshtar i vshtir, por jo i pamundur pr tu mposhtur. Mund tia dalim. N kampin katalan ka folur sulmuesi Tierri Henri: Duhet t kemi kujdes nga Riberi, ai sht Mesi i Bajernit. Por nuk duhet t harrojm as Tonin, Klosen, Shvajnshtajger....
KUPA UEFA
EREKFINALET
Presidenti
KAMPIONI
Pas Majkll Shumaherit dhe disa pilotve aktual, reagon kundr rregullores edhe kampioni Hemilton
sht vrtet e rnd dhe absurde q bota jon t gjendet n nj situat t till
e gars. Kan krijuar nj klim t rnd prgjegjsie. Nga ana jon si skuadra ka nisur tashm me reduktimin e kostove me 50%, vazhdon m tej Di Montezemolo, duke theksuar se beson q sht m e rndsishme t kesh nj klim m t qet dhe t evitosh ndryshimet e vazhdueshme, t cilat prodhojn rregullime. M pas ai ka folur edhe n lidhje me objektivat e skuadrs s tij n kt sezon. Me kt rast ka pasur edhe nj deklarat nga presidenti i Italis, Xhorxho Napolitano, i cili u sht prgjigjur gazetarve n lidhje me emocionet q ka provuar n makinn e re t Ferrarit 612, drejtuar nga presidenti i kokkuqes. Gjithka sht n rregull. Me Montezemolon n krye nuk mund t ket probleme. Ai sht i prgjegjshm, u shpreh
Spanj
Barcelona
dhe n La Liga mund t krijohet nj version i Manester Sitit, pasi arabt po krkojn t blejn Real Betis. Presidenti i klubit, Manuel Ruiz de Lopera, ka lluar bisedimet me sheikun Humaid bin Rashid Al-Nuaimi, pr shitjen e 52 pr qind t aksioneve t klubit, pr afro 90 milion euro. Sipas t prditshmes spanjolle, AS, emiri sht gati t investoj 400 deri n 600 milion euro pr skuadrn. Pjesa m e madhe e parave do t prdoren pr afrimin e lojtarve t armuar n arenn ndrkombtare. Momentalisht, kshilltart e sheikut po studiojn propozimin, pasi Al-Nuaimi synon t msoj m tepr pr Betisin, duke vlersuar historin e klubit, tifozt, karakteristikat dhe reagimin social. Nse palt gjejn marrveshjen, pasaniku arab krkon q t ket kontroll t plot n bordin drejtues, ndrkoh q Ruiz de Lopera do t qndroj si president honorik. Ndrkoh, nj televizion spanjoll zhvilloi nj anket me afro 500 tifoz t Betisit, t cilt ndodheshin n kampin strvitor t skuadrs. Pjesa m e madhe e tyre ishin pro shitjes s aksioneve, por m par ata krkonin t informoheshin m shum rreth marrveshjes s shitjes dhe drejtimit q do t marr klubi n t ardhmen.
alenti argjentinas, Lionel Mesi (21-vje), betohet pr dashuri t prjetshme ndaj Barcelons, duke rikonrmuar se dshiron t qndroj pr t gjith karriern e tij n klubin katalanas. E kam thn shum her, se nse do t varej nga un, do t qndroja prjet te Bara. Ka gjra q nuk mund t blihen me para, si lumturia dhe t qenit mir ktu, ka thn sulmuesi amerikano-jugor. Mesi, 29 gola n kt sezon, i sht prgjigjur kshtu hipotezs s transferimit te Reali i Madridit.
Bika
"Jeta ime, e mbushur me fatkeqsi"
Flet Ekleni, ish i dashuri i Mesids Mesida shkon shum larg pr ...dashurin
faqe 2
Big Brother 2
E SHTUNE, 21 MARS 2009
E keni ndjekur Mesidn n BB? E kam ndjekur sa her q kam pasur koh t lir, se jam i zn me biznesin tim. Si t duket n ato momente q e ke ndjekur? Faktikisht sht vetvetja. Mesi kshtu sht, e iltr edhe jo e djallzuar si vajzat tjera aty brenda. T gjitha t tjerat t djallzuara t duken? Jo t gjitha, disa po, si p,sh, Adelajda, Aida, Zhuljeta Si t duken marrdhniet e Mesids me vajzat e tjera? Pr aq koh sa i kam ndjekur, jo shum ok. Me Aidn shkon dika m mir mendoj. far ka q nuk shkon mes vajzave? Sipas mendimit tim, nuk e kan shum qejf Mesidn se e shohin si kandidate t fort, ndoshta jo aq pr mimin se sa pr pasojat q mund tu sjell ajo n garn q akoma vazhdon. Po ashtu edhe n lidhje me Bjordin dhe Arjonin, mendoj. Me kta t dy, Mesidn e kemi par m afr se me t tjert? Po kjo sht Mesi pra. I plqen nj djal edhe nuk e ka pr gj q t afrohet me t, pik. Bn gjithka pr ta arritur qllimin e saj n lidhje me nj djal? Ndoshta t thuash gjithka, sht e ekzagjeruar, por shkon shum larg... Me Arjonin pam se bri nj prpjekje pr tu afruar. Si tu duk? Pikrisht pra pr kt e kisha fjaln, por nuk duhet q shikuesit dhe televotuesit t'ia marrin pr pik t dobt, se fundja ata spektakl duan apo jo?? Edhe pr emancipimin e shoqris shqiptare besoj se nuk sht keq. Si sht Mesida n lidhje? E kam njohur Mesidn nprmjet vllait tim. Ka ardhur te ne n Belgjik, Qndroi nja 5-6 jav. Lidhja jon ishte momentale, e shkurtr fare. Ajo sht vajz e mir pr shoqri, ndrsa pr lidhje "rob zoti". E ke edhe n vend t shokut, e kuptueshme, e lir n kuptimin e plot t fjals.
eksa rrinte mbi sobn ku vlonte uji i ngroht, pak minuta pas mesnats, Bjordi filloi t ankohej pr bluzn e tij t preferuar q ia kishin lar keq. Djaloshi, q ka deklaruar se nuk i plqejn fare punt e shtpis, madje pr kt arsye kt jav ka ndezur nj debat t fort mes banorve, at nat kishte br nj prjashtim. Ndrkoh, vetm Mesida po e ngushllonte pr bluzn e lar keq. Ajo e pyeti se far po bnte me ujin e ngroht. Bjordi i shpjegoi mikeshs s tij se ishte duke zier ajin e kamomilit pr dy pleqt e Big Brother-it, Adin dhe Qetsorin. Ndrkoh q Bjordi po u shrbente dy banorve m t mdhenj n mosh se ai, Adi dhe Qetsori ishin shtrir t lodhur n dhomn e gjumit, t drrmuar nga provat ushtarake t asaj dite.
sht posesive apo xheloze si jan vajzat zakonisht? Jo, absolutisht jo posesive jo jo, n asnj mnyr. Nuk do i kishte ecur gjithsesi me mua ashtu. N profilin e saj Mesida thekson se ka hyr n BB pr aventur. Aventurn e krkon edhe n dashuri apo vetm n prgjithsi n jet? E thash edhe m lart q sht aventuriere, mendoj se e krkon aventurn n t dyja rastet. Kjo gj e bn nj tip t vshtir n lidhje apo jo? Nuk mendoj kshtu, se nj djal po t jet tip liberal, mund t'ia kaloj shum mir me t. Mesida rri apo del kt jav? Kam frik se del. Natyrisht, uroj dhe dshiroj q t mos dal. Mendon se raporti i saj me Bjordin dhe Arjonin ka ndikuar pr nominimin e saj dhe mund t ndikoj pr ta nxjerr jasht? Mendoj se kto dy probleme mund t ken qen edhe shkaktart e nominimit t Mesids. Do t thuash se u paragjykua? Po pra, pikrisht. Dhe duke ditur opinionin q akoma mbizotron n jetn shqiptare, kam frik se do t ndikoj n votn e teleshikuesve.
www.top-channel.tv www.gazeta-shqip.com
LINK REFERIMI
Big Brother 2
E SHTUNE, 21 MARS 2009
n Tiran kam nj kushrir 22 vjee dhe dilnim npr Tiran, kur na u qep njher nj xhaj nga mbrapa ka qen e fort fare, mund t ishte nja 60 vje. Un hera e par n Tiran n mosh t madhe, m bnin prshtypje q ktu t ngacmonin burra dhe jo una. Frik q kam ndier at dit. Normal se nuk jam n qytetin tim, atje i njeh t gjith je m e mbrojtur. Faktikisht nuk m plqen Tirana q t jetoj. sht shum kaos, shum zhurm. Arjoni- Po shum kaos sht.
Bika - Kur hipje n autobus t ikte mendja. M plqen nj gj nga Tirana. Vjet isha un n ver dhe kam par nj thjeshtsi t papar n veshje. Dhe nuk t ngacmonte tjetri kot s koti si kudo dhe kur t ngacmonin ishte tamam ngacmim dhe jo gjra vulgare. M plqen dhe e folura. M plqen edhe e folura shkodrane, se vlonjatt flasin si ne. Arjoni - Jan m t mbl, se ne e kemi t folurn m t egr. Bika - Un kam njerz n Durrs,
i po ecn Adi sipas mendimit tnd? Adi po ecn shum mir, por fryma negative q duan t transmetojn disa prej banorve i imponojn atij disa kufij q nuk e lejojn t shpreh qind pr qind natyrn e tij jokonfliktuale, tolerante dhe t pakomplekesuar! Javn e kaluar ai sht br objekt i bisedimeve n shtpi pr "incidentin" me Mozn. far mendon pr kt situat t krijuar? Un e kam par Adin pr her t par gjat qndrimit n shtpin e BB t zhgnjyer dhe t lnduar nga ky keqinterpretim q iu b nj gjesti t pastr afeksioni ndaj Mimozs, t ciln kam bindjen q e ka pasur dhe vazhdon ta ket pr zemr, pavarsisht t gjithave! Ne debatin kundr Adit, disa nga banort kan prdorur lidhjen tuaj pr ta akuzuar. Domethn q ai sht lidhur me nj 25-vjeare. T duket nj paragjykim apo manipulim? Ndihesh pjes e debatit dhe a t vjen keq pr kt? Un do kisha thn me plot z q sht paragjykim! Por t njjtt banor q kan prmendur lidhjen ton, shpeshher npr biseda t ndryshme, kan deklaruar se ata nuk jan aspak paragjykues dhe se zgjedhjet e do personi duhen respektuar! Nuk di k t marr pr t vrtet, e vetmja gj e sigurt sht q ktu ka hipokrizi dhe manipulim
pr efekt loje! T them t drejtn pak keq m vjen! Nuk e kisha menduar q do e kishin shfrytzuar kt fakt kundr Adit! Pse ke preferuar t qndrosh anonime? - Pr kt gj mund t them vetm q do doja shum t qndroja n studio pr t mbshtetur Adin n do debat apo kritik, t kisha mbase mundsin edhe pr t komunikuar me t apo ti drgoja ndonj mesazh, por pr arsye t forta personale nuk kam mundsi ta bj kt gj! Pr fat t keq jo gjithmon zgjedhjet ojn n zgjidhje... ndodh edhe e kundrta! T shtunn e kaluar n fakt Adi pati dhe nj lajm t mir. Fitoi imunitet nga Aida dhe kjo shkaktoi debate mes saj dhe Arjonit.
Pse Aida i dha imunitet Adit dhe cili sht opinioni yt n lidhje me debatet n shtpi pr kt gj? Nuk mendoj se Aida ia dha me dshir imunitetin Adit dhe Arjoni e kapi shum mir situatn. Mu duk hipokrizi nga ana e saj deklarata: "Adi nuk ka nevoj pr imunitet" nga momenti q vet ajo kishte shum gjasa ta nominonte! Megjithat, mendoj q ajo ia dha imunitetin, sepse pati frik se mos gjykohej si nga banort dhe nga publiku po t bnte t kundrtn! Me pak fjal vendimin e Aids pr ti dhn imunitetin Adit e pash m shum si mbrojtje e vetes s saj sesa si mbrojtje e Adit nga nominimi! Cilt jan rivalt m t fort t Adit si nga meshkujt edhe nga femrat? Nuk besoj se ka rival t drejtprdrejt. T gjith banort prfaqsojn karaktere t veanta dhe si t till secili prej tyre ka armt e veta ndryshe nga tjetri. Un mendoj q edhe Adi vet pr momentin nuk po konsideron asnjrin nga banort si "rival loje". Prse ka hyr Adi n Big Brother? Adi, koh m par, n pikun e rinis s tij pr faj mbase t besimit t teprt n ideale dhe n ndrrat q kurr nuk i realizoi, iu fut nj labirinti nga i cili iu deshn 15 vjet pr t dal! Kalimi i ports s hekurit t shtpis s BB pr Adin do t thot rifillimi i nj jete t re, pse jo edhe t bukur. Adi me t vrtet meriton t provoj pakz lumturi!
Big Brother 2
E SHTUNE, 21 MARS 2009
Intervista
Artistja e madhe, Tinka Kurti, rrfen: Emancipimi sht i domosdoshm. Puthjet jan gjja m e bukur
ju ka br edhe ju kureshtare nj spektakl q i mbyll njerzit n shtpi dhe i prgjon me kamera 24 or non stop? Un personalisht shikoj shum pak televizion, pasi nuk i kushtoj shum vmendje. Pasionet e mia jan librat dhe muzika. Kt lloj spektakli e kam par edhe n televizione t huaja dhe Big Brother m duket nj show me nivel njlloj si ata. A ju duken banort t lirt dhe t vrtet ? Cilido q del para kamerave, e humb pak nga vrtetsia e tij. Edhe sinqeriteti nuk sht i njllojt. Ka pak lustrime. N nj loj t till duhet t aktrosh, a ju duken konkurrentt tan aktor t zot? Sigurisht q jo t gjith jan t aft pr t aktruar. Ju si artiste si e shikoni shoqrin shqiptare, a ju duket vrtet e emancipuar? Ka raste q ky emancipim e tejkalon masn. Emancipimi sht i domosdoshm, por do gj duhet t respektoj kufijt. Tejkalimet jan t tepruara kudo. Ju a do t mendonit se n rinin tuaj do ta kishit pranuar ofertn pr t hyr n Big Brother? Un kam 60 vjet karrier dhe kur kam nisur kt pun kam qen shum e re. Se besoj se do t pranoja t merrja pjes n nj reality show. Profesionin tim e adhuroj dhe nuk e ndrroj me asgj n bot. A do t kishit droj pr t dhn para kamerave puthjen e par? Un e kam dhn nj puthje para kamerave n vitin 1957. As ather e as sot nuk trembem pr nj puthje. Ju jeni artistja e par q keni puthur para kamerave t nj filmi legjendarin Naim Frashri, a mendoni se gjrat kan ndryshuar. Guximi juaj a mund t krahasohet me vajzat e sotme, duke pasur parasysh kohn q ju e keni br at veprim ? Koha ka ecur, por un q ather e kam jetuar me shum normalitet puthjen n filmin Tana. Ishte krkes e regjisorit dhe un veprova sipas skenarit. Ka ardhur gjithka natyrshm dhe nuk kam marr asnj lloj komenti negativ. Pavarsisht se skena e puthjes u hoq m von nga filmi. Ather kur e kam br nuk m sht dukur ndonj udi apo guxim i madh. Adelajde ka shkaktuar polemika n publik pr puthjen q i dha nj tjetr konkurrenti, Bjordit, si ju duket veprimi i ktyre dy t rinjve q u puthn? Nse duhen, pse jo? Le t puthen. Puthja sht gjja m e bukur. Nga Olti Curri
NENI 3
Gjithkush ka t drejt t jetoj, t jet i lir dhe t ket sigurimin vetjak.
NENI 19
Gjithkush ka t drejtn e liris s mendimit dhe t shprehjes; kjo e drejt prfshin lirin e mendimit pa ndrhyrje, si dhe lirin e krkimit, marrjes dhe njoftimit t informacionit dhe ideve me fardo mjeti qoft, pa marr parasysh kufijt.
Diva e teatrit dhe e kinemas shqiptare q po ngjitet aktualisht n sken me pjesn Filumena Marturano, tregon si dha puthjen e par dhe t vetme n kineman shqiptare, n filmin Tana dhe normalitetin me t cilin ajo kreu at sken, q po t mendojm se ka ndodhur n vitin 1957 duket e pabesueshme
Ngadal po vdes
Kush do t bhet skllav i zakonit, ai q prsrit do dit t njjtn rrugve, ai q nuk rrezikon pr t ndryshuar ngjyrn e rrobave, q nuk u flet atyre q nuk njeh Ai q vdes ngadal shmang pasionin, ai q preferon t zezn mbi t bardhn dhe nuk v dot pikn mbi "i" ...
www.top-channel.tv www.gazeta-shqip.com
LINK REFERIMI
Big Brother 2
E SHTUNE, 21 MARS 2009
MOZA
On- Ishte njeriu im i preferuar, pasi ishte e bukur jo vetm fizikisht, por edhe n shpirt. Off- I thyente t gjitha pasqyrat. Ta kisha prball do ti thosha; Pozicionohu n rol.
ADELAJDE
On- Momenti kur ajo flet. Off- T brit e provinciales interesante. Ta kisha prball do ti thoja; Mbaro shkolln nj her edhe m pas eja t flasim bashk.
BIKA
On- Nikoqire. Off- Munges sinqeriteti. Ta kisha prball do ti thosha; Shkrepe pistoletn.
MESIDA
On- Ishte nj linguiste e mir. Off- Oportuniste. Ta kisha prball do ti thosha; Big Brother nuk sht terapi.
ERJOLA
On- Ballokume e mir. Off- Fliste shum Ta kisha prball do ti thosha; M plqeu iniciativa jote.
LIRITA
On- E dashur dhe e iltr Off- E paprdorshme Ta kisha prball do ti thosha; Kujdesu pr ata q kan nevoj pr ty.
ADI
On- Humorist. Off- Lshon uj nn rrogoz. Ta kisha prball do ti thosha; Eksperienca e jets po t ndihmon pr tu prshtatur.
QETSORI
On -I kompletuar. Off- Ironik. Ta kisha prball do ti thosha ; Uroj q t shkosh deri n finale.
ARJONI
On- I plqyeshm. Off- Fodull. Ta kisha prball do ti thosha; Kjo ishte loja.
BJORDI
On I dashur, sensual, inteligjent. Off- I prkdhelur. Ta kisha prball do ti thosha; Nuk t kam par kurr si bebe.
Zhuljeta, cili ishte reagimi i Romeos, pr qndrimin tnd brenda Big Brother 2, ai i kishe plqyer dhe pse ai nuk ishte n studio? M prgzoi pr pjesmarrjen. Atij nuk i plqen q t shfaqet n publik. Ditt e para n qndrimit ti derdhe lot n dhomn e rrfimit, cila ishte e vrteta ? Ishin emocionet e nj eksperience t re si ajo e Big Borther. Pse ato fjal Aids kur po dilje, at e shikoje si rivalen tnde kryesore? Po. Pam puthjen e Adels me Bjordin, mos vall duhej t ishe puthur ti me Arjonin m par ? Pse nuk ndodhi kjo? Nuk mund t vizatoj paralele mes ktyre dy rasteve. Mediat kan shkruar se ishe ti e para q po i ofroheshe Arjonit, a ke frik se do paragjykohesh pr kt veprim? Ishte nj aleanc miqsore pr loj. A keni br me Arjonin ndonj plan pr jasht Big Brother-it ? Jo. Kush mendon se do ta fitoj kt edicion t Big Brother dhe pse? Lojtari m i mir. A do t pranoje nj debat me t gjith banort e tjer, Zhuljeta kundr t gjithve? Me knaqsi. far oferte do t doje t vinte tani q sapo dole nga shtpia e Big Brother 2? Nj ofert q t aktroja n film.
DRITANI
On- Autoritar. Off- Thashethemexhi Ta kisha prball do ti thosha; M ke zhgnjyer.
AGONI
On- Show Man Off Strateg i dobt. Ta kisha prball do ti thosha; Tentoje t luaje fort, por me mua e more reston.
PAVLINI
On- Njeri i mir. Off- Asgj pr t komentuar. Ta kisha prball do ti thosha; Mir u takofshim n Theth.
Big Brother 2
E SHTUNE, 21 MARS 2009
bigbrother. top-channel. tv
Forumi
1- Aida
PRO -nga time123 18 mars 2009 08:34 Aida m duket nj vajz me goxha potenc. E fort, strikte dhe simpatike. Nuk duron shum dhe prballet me diskutimet q bhen brenda. Pra shkurt, nj vajz e "Fort" dhe me inteligjenc t majme. -nga Bigbenn 18 mars 2009 02:10 O Aida nga Tirona , si Aida se bon Nona Aida sht femr mbretresh. Bravo Aida , femr e drejt, jashtzakonisht e menur dhe shum simpatike. Jo femrat, por edhe t gjith meshkujt brenda se kane iden se sa e fort sht Aida. T lumt, t lumt! KUNDR -Nga 2bran 19 mars 2009 06:08 Mendoj se Big Brother ka br nj gabim shum t madh q ka zgjedhur 7 goca pr kt spektakl, sepse Aida ka muhabet sa pr t tra aty se nuk i pushon 1 minut goja duke hedhur helm. Nuk di se far t thot kur debaton, vetm tri fjali ka n fjalorin e saj:1. Dgjo Aidn ti se e ke gabim, 2. Thashethemet si nuk i l pr asnj moment, 3. Nuk mund t m kuptosh se nuk je n nivelin tim.
2- Arjoni -nga Ledanyc85 20 mars 2009 08:12 PRO Aida pr mua Arjoni, prve - nga Keylla sht nj vajz 19 Mars 2009 12:02 manipuluese dhe aparencs ska sht me t vrtet nj hipokrite, sepse ajo asgj far t'i djal shum i pashm, por do q ti dalin gjrat vlersosh paksa i turpshm. Kam vn ashtu si do ajo dhe re se sht edhe djal i urt kur kjo nuk ndodh, i dhe i respektueshm. Kur ai flet ikn truri fare dhe i humb logjika me nj z t but, duket jasht mase . Nse Aida do ishte m e menur, trheqs, t bn pr vete pa hezitim. ajo duhet t mbante vetm nj Arion je m i miri nga meshkujt e mendim pr kdo nga banort q shtpis, sinqerisht! Je vrtet shum i e rrethojn, sesa njqind mendime sinqert dhe zemrmir. pr nj person.
-Ola.90 Arjoni sht konkurrenti m direkt dhe i sinqert!!! M aktivi n do gj, si n punt e shtpis, n gatim, n lojra, n debat!!!Vlora krenohet me ty KUNDR -nga Lonushe 16 mars 2009 07:05 Pr mua prve aparencs q i vihet re n fillim, ky djal ska asgj far t vlersosh dhe e cilsoj n fillim, pasi duke e njohur si sht dhe far dinakrie ka n mendje, t del nga qejfi dhe paraqitja e jashtme, komplet. Pr mua ky meriton t dal.
www.top-channel.tv www.gazeta-shqip.com
LINK REFERIMI
Big Brother 2
E SHTUNE, 21 MARS 2009
Big Brother 2
Opinione pr t nominuarit
-nga Tradita 15 mars 2009 22:35 N syt e tij kto gjra i vrej un: dinak, i sulmon t tjert q nuk i kan faj, sepse e nominojn, i hidht, i vshtir, i rrezikshm (t ha me dhmb), xheloz i mendur, njeri q mban inat dhe q plas nga inati.
3- Mesida
PRO -Matranga: Mesida sht e drejte, pa paragjykime, e cila n do moment di t mbroj t drejtn dhe etikn e vet dhe t kombit n t gjitha rrethanat. Mesida meriton t vazhdoj m tutje -nga marinitirane 18 mars 2009 13:37 Personalisht e plqej kt vajz, plus q me qndrimin e saj n shtpi, kemi dhe nj ekuilibrim t kundrshtarve, gj q do t thot q do kemi nj luft m t ashpr dhe me shum spektakl. KUNDR -nga ragazza d argento 19 mars 2009 17:30 Mua nuk m plqen Mesida! Pr nj njeri kaq t hapur t modernizuar pse bn gjith ditn thashetheme e llogje me Aidn e Liritn kundrejt personave t tjer t shtpis. Pse nuk flet pr veten? Pastaj sa nga Bioja e sa nga Arjoni. Ajo po luan m shum nga t gjith, por nj loj q mua nuk m jep knaqsi ta shoh. -nga anonymous1 09 mars 2009 18:06 Aman Mesi, mos u bj dikushi, se bhesh kurrkushi! Dhe mos u bj bisht i meshkujve t BBA-s, se me asnjrin nuk prshtatesh (n do aspekt e kam fjaln). Kultur... Formim.... Aftsi komunikimi.... -nga Petro-Ninsja 20 mars 2009 04:44 Tip interesant. I vendosur pas mimit dhe do t bj do gj q t arrij at q do. Qetsori sht truri n at shtpi dhe sm bn udi t fitoj. Tamam djal i kohs, i shkatht, intrigant, ironik dhe ka humor tamam lab. KUNDR -nga Sweet Lulu 20 mars 2009 05:44 Mashtrues i kategoris ndrkombtare. I lidhi gonxhe banort. Po luan fort, por sht shum tinzar edhe vdes pr lek. -nga pelioni 18 mars 2009 14:24 Ky na mrziti: "Na i morn lekt, na i morn lekt". E ka shndrruar kt n qellim n vetvete e po bn mos pr ta realizuar. Vrtet sht nj person i kompletuar, i zgjuar e puntor, por ka shum ligsi dhe dinakri brenda vetes, gj q e shpreh n do moment. Do m kishte plqyer t ishte m i natyrshm.
4- Qetsori
PRO -ESIONA Sori i ka t gjitha pr nj loje perfekte... Strategji..... Sharm....
Big Brother 2
E SHTUNE, 21 MARS 2009
Big Brother
Tango
Esdalin Gorani
Nj reality-show ndiqet vetm nga njerzit shum kureshtar, apo nga t gjith pa dallim?
1- Formatet reality, mendoj se i ndjekin m shum ata njerz q jan edhe n jetn e prditshme kureshtar. 2- Nga pozitat e nj profesionisti duhet tju kujtoj se profesioni yn nuk sht kaq i thjesht sa ta gjesh nj balerin n nj reality. 3- Pr nj tango do merrja Adelajdn. 4- Do preferoja Isola dei Famosi, pasi aty do isha mes kolegsh, pra mes njerzve t famshm.
2- Me sa kam par, mes banorve asnjri nuk m sht dukur me linja apo sjellje q i prshtaten nj balerini apo balerine. 3- Nse duhet t vallzoj nj tango pasionale me dik nga djemt e ktij edicioni t Big Brother, do t zgjidhja Dritanin. 4- Po, do e pranoja nj ofert pr n reality dhe do t m plqente Isola dei Famosi.
Elda Logo
1- Jam e mendimit se nj reality si Big Brother i trheq t gjith para ekranit. Edhe ata njerz q nuk kan shum koh, apo nuk jan natyra kureshtare, prsri ndjekin pamjet q vijn nga shtpia ku jan nn vzhgimin e kamerave njerz dhe karaktere nga m t ndryshme. 2- Me sa kam par, Moza dhe Adelajde jan dy vajzat q kan linja fine. 3- Pr nj tango pasioni do t ftoja n vallzim Bjordin, sepse ai sht nga t gjith konkurrentt meshkuj, ai q i afrohet m shum shijeve t mia. 4- Un n nj reality? Pse, jo? Do m plqente Isola dei Famosi.
Greta Hushi
1- Edhe njerzit m indiferent n jetn e prditshme, para Big Brother bhen kureshtar. Pr kt arsye ky lloj spektakli ndiqet nga nj mas e gjer njerzish, aq m shum kur n shtpin e prgjuar nga kamerat, jan futur shum lloj karakteresh dhe profilesh njerzore. 2- I kam par dhe mendoj se duke vlersuar e theksoj vetm pamjen e jashtme, Moza m duket se ka linja trupore q i prshtaten nj balerine. Por baleti krkon m shum. 3- Do t zgjidhja Arjonin, sepse m duket shprehs edhe tango sht nj vallzim q krkon nj partner ndjells. 4- Do preferoja t provoja nj prvoj si ajo e Isola dei Famosi.
Manjola Hasani
1- Mendoj se ky spektakl prcillet nga t gjith. Edhe ata q n jetn e prditshme nuk jan veanrisht kurioz, para ktij spektakli bhen kureshtar. 2- Deri tani konkurrentt i kam par vetm nga pamja e jashtme, por sigurisht q kaq nuk mjafton. N balet nuk duhet vetm pamja pr tu quajtur talent. 3- Do t zgjidhja q tangon ta krceja me Adin 4- Asnjra nga t dyja, nuk m plqejn reality-t.
Elvira Harizaj
1- Besoj se reality show ndiqen nga t gjith kategorit e njerzve pa dalluar nse jan shum kureshtar pr jetn e tjetrit ose jo. Kudo q ka debat, shikuesit bhen t shumt dhe jan t interesuar, pr at q ndodh. 2- Kam mendimin se nj balerin duhej t ishte konkurrente n Big Brother, megjithat ndoshta n t ardhmen. Mes ktyre q jan kt edicion, mendoj se Bjordi ka pak t dhna. 3- Pr nj tango do t merrja n vallzim Bjordin. 4- Do zgjidhja Big Brother.
Ledian Agalliaj
1- Un personalisht qndroj shum pak n shtpi dhe automatikisht nuk shikoj shpesh televizor. Megjithat, duhet t them se formate reality si sht Big Brother shikohen nga t gjith njerzit pa dallim. Edhe nga ata q nuk jan zakonisht kureshtar. 2- Pr mendimin tim, asnjri atje nuk do t bhet kurr balerin. 3- Pr nj tango pasioni? Pr zemrgjersi do t zgjidhja Bikn. 4- Do pranoja t isha pjes e nj reality show dhe do t preferoja Big Brother.
Klajdi Kasemi
1- Big Brother-in e ndjekin t gjith nuk mund ti ndaja t dy kategorit. Ky lloj spektakli fton pran televizorit t gjith njerzit. 2- Nuk e kam par me aq vmendje sa t prpiqem t gjej nj talent aty, por duhet t kujtoj se baleti krkon shum pun dhe niset q n mosh t vogl, ndaj ata jan pak t vonuar. 3- Tangon time do ta vallzoja me Mozn. 4- Kto dy reality zhvillohen n vende me mentalitet t ndryshm dhe dua t kujtoj se ktu ku jetojm, jemi ende pak t mbyllur. Un do preferoja t isha edhe tek Isola edhe te Big Brother.
Marsida Sadiku
1- Them se jan kureshtart, publiku m i dhn pas reality show. Ata q jan kurioz n jetn e prditshme, jan edhe para ekranit pr t prgjuar jetn e banorve t Big Brother. 2- Me aq sa kam par, kam krijuar pak simpati pr Bjordin dhe Adelajdn. Por si balerin nuk shikoj absolutisht asnj. 3- Tangon time do ta krceja me Arjonin. 4- Do m plqente prvoja brenda n nj reality show dhe formati im i preferuar do t ishte Isola dei Famosi.
Eriola Braho
1- Un mendoj se nj format televiziv si Big Brother shihet nga t gjith njerzit, jo vetm nga ata q jan veanrisht kurioz pr jetn dhe veprimet e t tjerve. Para Big Brother dhe ngjarjeve aty, bhen t gjith kurioz.
Do merrnit pjes n nj reality t tipit Isola dei Famosi(ishulli i t famshmve ), apo Big Brother?