You are on page 1of 147

YAPI MALZEMES

TAZE ve SERTLEM BETON DENEYLER

Yrd. Do. Dr. Hayri N


Pamukkale niversitesi
2007 - BAHAR

BETONDA KALTE KONTROL


TAZE BETON
lenebilirlik Deneyleri (kme, Vebe, Sarsma tablas, Kelly Topu) B.H.A. Beton Scakl Hava ierii RNEK ALMA

SERTLEM BETON
TAHRBATLI DENEY Karot karma LABORATUVAR DENEYLER Mekanik deneyler Basn, ekme Eilme B.H.A., Su emme, Boluk oran, Klcallk, Geirimlilik, Boy deiimi Mikro yap incelemeleri Kimyasal analiz
Yrd. Do. Dr. Hayri N

TAHRBATSIZ DENEYLER Beton tabancas Ses geirme

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

YAPI MALZEMES

LENEBLRLK DENEYLER

Yrd. Do. Dr. Hayri N


Pamukkale niversitesi
2007 - BAHAR

BETONDA KALTE KONTROL


LENEBLRLK DENEYLER
9 kme deneyi 9 VeBe deneyi 9 Sktrlabilme derecesi deneyi (Walz deneyi) 9 Yaylma deneyi 9 Sktrma faktr deneyi 9 Kelly topu deneyi

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

BETONDA KALTE KONTROL


SLUMP DENEY (KME, ABRAMS HUNS)
1 2

5
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

BETONDA KALTE KONTROL


KIVAM SINIFI (SLUMP DEER) S1 (0 5cm) Vibrasyonlu mastarl pist, yol betonlar S2 (5-10cm) Kalpsz eimli at , smel vb. betonlar S3 (10-16cm) Bilinli,bilgili, etkin vibrasyon uygulayabilen profesyonel antiyeler S4(16-22cm) Vibratrl antiyede genel betonlar S5 (22cm) Gstermelik vibratrl veya vibratrsz antiyeler, kazk vb. elemanlar , vibratr smayan donat skl,....
Yap Malzemesi Dersi

PA naat Mhendislii Blm

Yrd. Do. Dr. Hayri N

BETONDA KALTE KONTROL


VEBE DENEY (KME, ABRAMS HUNS)
9 VeBe deneyi zellikle ok dk kme deerine sahip (20mmden az ya da sfr kme) kuru karmlarn kvamn Saydam deerlendirmeye ynelik belki de en Disk uygun deney yntemidir. 9 Maksimum agrega apnn 63mmden fazla olduu karmlar iin uygun deildir 9 VeBe deneyi ayn zamanda prekast, ngerilmeli beton uygulamalar ve elik lifli, dk ilenebilirlie sahip karmlar iin uygun bir yntem olabilir
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

BETONDA KALTE KONTROL


VEBE DENEY (KME, ABRAMS HUNS)
9 Deneyin esas, titreim ve arlk etkisi altndaki ok kuru kvamdaki taze betonun zerinde bulunan saydam bir diskin tamamen imento hamuru ile kaplanmas iin geen srenin llmesine dayanr

Saydam Disk

9 VeBe deneyinin yaplabilmesi iin yanda grlen deney aparat ile birlikte 0,5 sn duyarllkta bir kronometre de gereklidir.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

BETONDA KALTE KONTROL


VEBE DENEY (KME, ABRAMS HUNS)
9 Silindir kap ierisine standart kme hunisi (Abrams hunisi) kap ortalanacak ekilde yerletirilir.
Saydam Disk

9 Taze beton standart kme hunisi ierisine 3 tabaka halinde ve her bir tabakada 25 kez standart ileme ubuu ile ilenerek sktrlp doldurulur. 9 Silindir kap ierisindeki standart kme hunisi dey ynde yavaa kaldrlr.

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

BETONDA KALTE KONTROL


VEBE DENEY (KME, ABRAMS HUNS)
9 elik balant koluna mafsall bir ekilde bal bulunan ve yatay pozisyonda duran saydam disk taze beton rneine Saydam koldaki ayar vidalar ve aksam vastas Disk ile yerletirilir. 9 dey ynde diskin hareketini engelleyen vidas gevetilerek dey ynde indirilip taze betonun en yksek noktasna hafife temas etmesi salanr. 9 dey hareketi engelleyen disk vidas yeniden sktrlarak disk sabitlenir.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

10

BETONDA KALTE KONTROL


VEBE DENEY (KME, ABRAMS HUNS)
9 Tm bunlardan sonra titreim masas ve kronometre ayn anda altrlr.
Saydam Disk

9 Saydam diskin alt yzeyinin tamamen imento hamuru ile kaplanmasna kadar titreime devam edilir 9 titreim masas ve kronometre ayn anda durdurularak geen sre kaydedilir.

9 Geen sre VeBe sresidir (sn).

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

11

BETONDA KALTE KONTROL


VEBE DENEY (KME, ABRAMS HUNS)
VeBe snflar
Snf
Saydam Disk

VeBe Sresi (sn) 31 30 21 20 11 10 6 53

V0 V1 V2 V3 V4

9 VeBe snflar ar kurudan (V0), akcya (V4) doru sralanmaktadr. 9 5snden ksa ve 30 snden uzun VeBe sreleri elde edilen betonlar bu deney ile ilenebilirlikleri deerlendirilemeyecek betonlardr
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

12

BETONDA KALTE KONTROL


Sktrlabilme Derecesi Tayini Deneyi (Walz Deneyi)
9 Sktrlabilme derecesi tayini deneyi taze betonun kvamnn, taze betonun tam sktrlabilmesinin derecesinin llmesi yoluyla belirlenmesine dayanr. 9 Deney, belirlenen sktrlabilme derecesi 1.04 ile 1.46 arasnda olan betonlar iin uygundur. 9 Bu deerler dnda sktrlabilme derecesi elde edilen karmlarn kvam sktrlabilme derecesi tayini deneyi iin uygun deildir. 9 Taban boyutlar 2001 mm x 2001 mm, ykseklii 4002 mm olan elikten imal edilmi prizma ekilli kalp kullanlr.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

13

BETONDA KALTE KONTROL


Sktrlabilme Derecesi Tayini Deneyi (Walz Deneyi)
9 Taze beton mala yardm ile hibir sktrma enerjisi uygulanmadan, taze beton kalptan taana kadar doldurulur. 9 Betonun kalptan taan ksm mastar ile syrlarak betonun zeri dzeltilir.

9 Kaptaki taze beton en dk frekans 120 Hz olan ve vibratr daldrma ucunun ap en kk kap boyutunun n gemeyen dalc tipte vibratr ile veya en dk frekans yaklak olarak 40 Hz (2400 devir/dakika) olan titreim masas kullanlarak, hacminde daha fazla azalma meydana gelmeyinceye kadar sktrlr.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

14

BETONDA KALTE KONTROL


Sktrlabilme Derecesi Tayini Deneyi (Walz Deneyi)
9 Sktrma ileminden sonra skm beton yzeyi ile kabn st yzey kenar arasndaki mesafe (s) 1mm hassasiyetle llr 9 Bu deer (s) kabn her kenarnn orta noktasndan llr ve ortalama deer kullanlr. 9 Sktrlabilme derecesi (c) aadaki bant ile belirlenir.

h1 c= h1 s
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

15

c=

h1 h1 s

BETONDA KALTE KONTROL


Sktrlabilme Derecesi Tayini Deneyi (Walz Deneyi)
TS EN 206-1e gre skma snflar
Snf C0 C1 C2 C3 Skabilme derecesi 1.46 1.45 1.26 1.25 1.11 1.10 1.04

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

16

BETONDA KALTE KONTROL


AKMA DENEY
9 Bu deney yntemi zellikle kme deneyinde tamamen kmenin elde edildii yksek ve ok yksek ilenebilirlie sahip karmlarn deerlendirilmesinde kullanlr.

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

17

BETONDA KALTE KONTROL


AKMA DENEY
9 Deney aparat bir kenar 7002 mm boyutunda olan kare eklinde dz yzeyli bir plaka ve bu plaka zerine yerleen en az 2 mm kalnlnda ve 160,5 kg arlnda dz metal plaka ve taban ap 2002mm st ap 1302mm, ykseklii 2002 mm ve kalnl en az 1,5mm olan metalden yaplm bir kesik koniden (koninin st ksmna yakn tutma kulakklar ve tabanna yakn yere sabitleme basma plakalar olmaldr) olumaktadr

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

18

BETONDA KALTE KONTROL


AKMA DENEY
9 Ayrca yanda grlen bir kenarnn uzunluu 401 mm olan kare kesitli yaklak 200 mm uzunluunda metal bir sktrma ubuu kullanlr (sktrma ubuunun 120 150 mmlik bir ksm kolay tutulmasn salamak amac ile tercihen dairesel kesitli olmaldr). 9 Deneyde gerekli olan taze beton miktar yaklak 5 litre veya 12 kg normal betondur. 9 Kullanlan beton kalbn net hacmi 4,34 litredir. 9 Plaka dz ve sabit bir zemine yerletirilir. zerine metal st plaka konulur.

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

19

BETONDA KALTE KONTROL


AKMA DENEY
9 Tablann orta noktas merkez olacak ekilde metal kesik koni metal tabla zerine yerletirlir. 9 Taze beton iki tabaka halinde kesik koni kalba doldurulur. 9 Her tabaka 10 kez ileme ubuu kullanlarak ilenerek sktrlr.

9 Kesik koni kalp dey ynde tpk kme deneyinde olduu gibi tutacaklarndan kavranarak kaldrlr.

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

20

BETONDA KALTE KONTROL


AKMA DENEY
9 Tablann n tarafnda bulunan u levhasna baslarak alt plakann sabit kalmas salanr 9 st metal plaka zerinde koniden serbest kalm bulunan taze beton olduu halde yavaa durdurma parasna kadar kaldrlr. 9 Daha sonra st plaka alttaki plaka zerine serbeste drlr. 9 Bu serbest drme ilemi 15 kez tekrarlanr. 9 Her kaldrp drme ilemi 2 snden az 5 snden fazla olmayan sre ierisinde tamamlanmaldr.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

21

BETONDA KALTE KONTROL


AKMA DENEY
9 Drme ilemleri tamamlandktan sonra metal plaka zerine oluan darbe etkisi ile de yaylm bulunan taze betonun en byk boyutlar plaka kenarna paralel iki dorultuda cetvel ile llr ve ortalamas alnarak 10 mmye yuvarlanr.

Snf

Yaylma ap (mm) 340 350 410 420 480 490 550 560 620 630
Yrd. Do. Dr. Hayri N

TS EN 206-1 standardnda verilen yaylma snflar

F1 F2 F3 F4 F5 F6

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

22

BETONDA KALTE KONTROL


SIKITIRMA FAKTR DENEY
9 Deneyin amac taze beton rneine uygulanan standart enerji nedeniyle elde edilen sktrma derecesinin llmesidir. 9 Genel olarak taze betonda ilenebilirlik olarak tanmlanan tam skma iin gerekli olan enerji miktarnn dorudan llmesine ynelik bir deney yntemi yoktur. 9 Standart enerji uygulanarak elde edilen sktrma derecesi bu deney ile dorudan bulunabilmektedir. 9 Sktrma faktr olarak adlandrlan sktrma derecesi, standart enerji uygulanarak sktrlan taze beton younluunun tam olarak sktrlm taze betonun younluuna oran olarak tanmlanr.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

23

BETONDA KALTE KONTROL


SIKITIRMA FAKTR DENEY
9 Deney iin yaklak 7 litre taze beton rnei yeterlidir. 9 Deney aparat aralarnda 20 cmlik dey mesafe bulunan hacimleri birbirlerinden farkl iki adet ters duran kesik koni ekilli, alt kapakl kesik koni ile 150mm apl, 285mm boyunda alt kapal silindirden oluur. 9 En stte yer alan ters duran kesik koninin hacmi altndaki kesik koniden daha fazladr. 9 Deney, zellikle orta ilenebilirlikte taze beton karmlar iin olduka uygundur. 9 Burada lleri verilen deney aparat maksimum agrega apnn 20mmye kadar olduu karmlar iin uygundur.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

24

BETONDA KALTE KONTROL


SIKITIRMA FAKTR DENEY
9 Ters duran kesik konilerin kapaklar kapatlr ve en alttaki silindir kabn bo arl tespit edilir ve ters duran kesik koni kaplar ve silindir kap dey eksenleri akk olacak ekilde yerletirilir. 9 En st hazneye taze beton hibir sktrma enerjisi uygulanmadan bir aula veya mala yardm ile tam olarak doldurulur. 9 En st haznenin kapa alarak taze betonun ortadaki kesik koni kaba serbest dme ile dolmas salanr. 9 Daha sonra ortadaki kesik koni kabn kapa da alarak taze betonun en alttaki silindir kaba serbest dme ile dolmas salanr.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

25

BETONDA KALTE KONTROL


SIKITIRMA FAKTR DENEY
9 Silindir kabn etrafna taan betonlar temizlendikten sonra ii taze beton dolu silindir kabn arl bulunur. 9 Daha sonra silindir kap ierisindeki taze beton bir baka kaba boaltlarak ii temizlenir ve bo silindir kabn arl belirlenir. 9 Serbest dme ile silindire dolmu bulunan taze betonun arl belirlenir (mp). 9 Daha sonra silindir kap ayn beton numunesi ile doldurularak tam skmas salanr.

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

26

BETONDA KALTE KONTROL


SIKITIRMA FAKTR DENEY
9 Sktrma ilemi vibrasyon uygulanarak yaplabilecei gibi, ileme yolu ile de yaplabilir. 9 ileme uygulanarak yaplan sktrmada taze beton silindire ince tabakalar halinde (tercihan 5er cm) doldurulur ve her tabakaya 30 kez ileme uygulanr. 9 Vibrasyon ile sktrmada ise vibrasyon ilemine beton yzeyinden hava kabarc kmayana dek ve yzey tamamen dz bir form alana dek devam edilir 9 Tamamen skm betonun arl belirlenir (mf).

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

27

BETONDA KALTE KONTROL


SIKITIRMA FAKTR DENEY
Sktrma faktr deeri CF;

CF =

mp mf

9 Sktrma faktr deeri CF, 0,75 ile 0,95 arasnda olmas ilenebilir bir beton iin uygundur.

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

28

BETONDA KALTE KONTROL


SIKITIRMA FAKTR DENEY
9 Sktrma faktr sonularnn grnr ilenebilirlik asndan deerlendirilmesi CF sonucu < 0,75* 0,75 0,85 0,85 0,92 0,92 0,95 > 0,95* Grnr lenebilirlik ok Dk Dk Orta Yksek ok Yksek

* CF testinin bu karmlar iin uygunluu phelidir.


PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

29

BETONDA KALTE KONTROL


KELLY TOPU DENEY
9 Deney temel olarak byk ve ar, metalden yaplm yarm kre eklindeki bir topun taze betona penetrasyonunun llmesi esasna dayanr. 9 Deney, orta ilenebilirlikteki karmlarn deerlendirilmesi iin uygundur. 9 kme (slump) deneyi gibi taze beton kvamnn rutin kontrol iin olduka basit ve etkili bir deney yntemidir 9 Bu deney hafif beton ve ar beton karmlarn da iinde bulunduu bir ok zel karma da uygulanabilir

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

30

BETONDA KALTE KONTROL


Kendiliinden Yerleen Beton

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

31

BETONDA KALTE KONTROL


Kendiliinden Yerleen Beton

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

32

BETONDA KALTE KONTROL


Kendiliinden Yerleen Beton

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

33

BETONDA KALTE KONTROL


Kendiliinden Yerleen Beton

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

34

BETONDA KALTE KONTROL


Kendiliinden Yerleen Betonlar in lenebilirlik lm Yntemleri
9 Kendiliinden yerleen beton (KYB) gibi ok akc kvama sahip olan karmlarn ilenebilirlikleri ve akclk zelliklerinin tayini buraya kadar sz edilen ilenebilirlik deneyleri ile belirlenemez. 9 KYBnin ilenebilirlii yksektir. KYBnin doldurma kapasitesi, dar engeller arasndan gei yetenei ve segregasyona kar direnci yksek olmaldr. 9 ok akc kvamda olup, bu karakteri birden salayabilen betonlar kendiliinden yerleen beton olarak snflandrlabilir. 9 ok akc kvamdaki her beton kendiliinden yerleen beton deildir.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

35

BETONDA KALTE KONTROL


KYBde uygulanan baz deneyler
Deney Yntemi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 kme - yaylma J - halkas V kutusu ak sresi V kutusu deneyinde t5 dakika L kutusu deneyi U kutusu deneyi Kajima kutusu deneyi GTM grnt stabilite testi Orimet deneyi Deerlendirilen zellik Doldurma yetenei / akclk Gei yetenei Viskozite / akclk Segregasyon direnci Gei yetenei Gei yetenei Grnr gei yetenei Segregasyon direnci Doldurma yetenei
Yap Malzemesi Dersi

50cm apa yaylma sresi (t50) Viskozite / akclk

PA naat Mhendislii Blm

Yrd. Do. Dr. Hayri N

36

BETONDA KALTE KONTROL


kme Yaylma Deneyi

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

37

BETONDA KALTE KONTROL


J - Halkas Deneyi

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

38

BETONDA KALTE KONTROL


V-Kutusu Deneyi

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

39

BETONDA KALTE KONTROL


U-Kutusu Deneyi

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

40

BETONDA KALTE KONTROL


L-Kutusu Deneyi

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

41

BETONDA KALTE KONTROL


SRKLENM HAVA ER
HAPSOLMU HAVA MKTARI
BETON DZAYNIN KONTROLU HAVA SRKLEYC KATKI KULLANILDIYSA ETKNLNN KONTROL

BETONUN HOMOJENLNN KONTROL

HAVA LER (AEROMETRE)


PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

42

BETONDA KALTE KONTROL


BRM HACM AIRLIK TEST
B.H.A. DENEY HACM BELL bir KALIBA DOLDURULAN BETONUN TARTILMASI

BETON TASARIMININ KONTROLU

BETONUN HOMOJENLNN KONTROL


PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

43

BETONDA KALTE KONTROL


TAZE BETON SICAKLII
BETON SICAKLII DEAL SICAKLIK 15C CVARI

< +5C veya > +32 C NLEM ALMAK ART


PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

44

YAPI MALZEMES

TAZE BETONDAN RNEK ALMA

Yrd. Do. Dr. Hayri N


Pamukkale niversitesi
2007 - BAHAR

BETONDA KALTE KONTROL


TAZE BETONDAN RNEK ALMA

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

46

BETONDA KALTE KONTROL


TAZE BETONDAN RNEK ALMA

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

47

BETONDA KALTE KONTROL


TAZE BETONDAN RNEK ALMA

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

48

BETONDA KALTE KONTROL


TAZE BETONDAN RNEK ALMA

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

49

RNEK EKL ve BOYUTLARI


RNEK EKL VE BOYUTLARI STANDART SLNDR 15X30 cm
h/d ORANI=2.0 9 Daha kk boyutlu malzemenin basn dayanm daha byk olacaktr. 9 Ayrca rnek kp olursa dayanm daha yksek olacaktr. (narinlik etkisinden dolay)
50

15 cm AYRITLI KP

silindir(15/30) ~ 0.80 KP (15*15*15)


PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

RNEK EKL ve BOYUTLARI


RNEK EKL VE BOYUTLARI 15 veya 20 cm AYRITLI KP

BOYUT ETKS : RNEK : 10 cm


BAIL DAYANIM (%) : 120

15 cm 100

20 cm 90
Yrd. Do. Dr. Hayri N
51

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

RNEK EKL ve BOYUTLARI


RNEK EKL VE BOYUTLARI 15 veya 20 cm AYRITLI KP

EKL ETKS : EKL :


PLAK KP 1.0 100 PRZMA 2.0 75-95
Yrd. Do. Dr. Hayri N
52

NARNLK (h/a) : 0.5


BAIL DAYANIM (%) : 140-200
PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

RNEK EKL ve BOYUTLARI


RNEK EKL VE BOYUTLARI

C30/37
kisi de ayn beton ile retilmi

28 gnlk Basn dayanm 30 Mpa olan Standart silindir


PA naat Mhendislii Blm

28 gnlk Basn dayanm 37 Mpa olan 15 cm ayrtl kp


Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

53

YAPI MALZEMES

TAZE BETONDAN ALINACAK RNEK SAYISI

Yrd. Do. Dr. Hayri N


Pamukkale niversitesi
2007 - BAHAR

RNEK SAYISI TS EN 206-1


9 Kullanc asndan belirli bir hacimdeki betonun tanmlanmasnda kullanlacak BETON HACM, aadaki gibi belirlenmelidir: 9 Binann her kat iin veya binann bir katnn kiriler/demeler grubu veya kolonlar/perdeler grubu veya dier yaplarn benzer ksmlar iin teslim edilen beton miktar. 9 antiyeye bir haftada teslim edilen 400 m3den fazla olmayan beton miktar. 9 Kaliteyle ilgili phe varsa tek harman veya tek yk miktarlar,
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

55

RNEK SAYISI TS EN 206-1


MALAT KONTROL BELGEL MAL EDLEN BETON
9 Her tek dayanm deney sonucu ve n adet rtmeyen ayr deney sonularnn ortalamas aada tarif edilen artlar salamas halinde ilgili gruba ait kabul edilir.

Belirli hacimdeki betondan elde edilen deney adedi n 1 24 5-6

1. Kriter n adet deney sonucu ortalamas (fcm) N/mm2 Uygulanamaz > fck+1 > fck+2

2. Kriter Herhangi tek deney sonucu (fci) N/mm2 > fck -4 > fck 4 > fck 4

9 Deney sonularnn, en by ile en k arasndaki fark, aritmetik ortalamann %15 inden daha fazla ise, deney sonucunun herhangi birisinin atlmas iin kabul edilebilir sebep grlmesi hari, deney sonular geersiz saylr. PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

56

RNEK SAYISI TS EN 206-1


MALAT KONTROL BELGESZ MAL EDLEN BETON
9 Belirlenen hacimdeki betondan, deneyler iin en az 3 adet deney sonucu oluturacak numune alnmaldr. Aadaki iki kriterin salanmas halinde beton gruba ait kabul edilir :

1. Kriter 2. Kriter

: fcm > fck+4 (N/mm2) : fci > fck-4 (N/mm2)

fcm : Deney sonularnn aritmetik ortalamas fci : Herhangi bir tek deney sonucu

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

57

RNEK SAYISI TS EN 206-1


TAZE BETONDAN ALINACAK NUMUNE SAYISI-TS EN 206
En az numune alma skl malt maltn ilk 50 m3' lk 50 m3' den sonraki imalt a malt kontrol belgesi olan beton malt kontrol belgesi olmayan beton

Balang (35 deney sonucu elde edilinceye kadar) Srekli b (35 deney sonucu elde edildikten sonraki)
a

3 numune

1 numune/200 m3 veya 1 numune/150 m3 veya 2 numune/1 haftalk 1 numune/1 gnlk imalt imalt 1 numune/400 m3 veya 1 numune/1 haftalk imalt 1 numune/1 gnlk imalt

Numune btn imalta yaylarak alnmal ve her 25 m3 beton hacmi iin 1'den fazla olmamaldr. b 15 adet deney sonucunun standard sapmasnn 1.37 'y gemesi durumunda numune alma skl, daha sonraki 35 deney sonucu elde edilinceye kadar, balang imalt iin gerekli olan skla karlmaldr.
58

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

RNEK SAYISI TS EN 206-1


HER RETM BRM EN AZ 9 Kp veya Silindir rnek Bir gn kalpta bekleme (olumsuz koullardan, gne, rzgar vb.) korunmal Deney gnne kadar kr
23 2 C scaklkta , kirece doygun su iinde veya en az %95 bal nemdeki ortamda saklanmaldr

7 Gnlk Deneyler

28 Gnlk Deneyler

Yedek

NTELK DENETM : KARIIMIN POTANSYEL DAYANIMI


PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

59

RNEK SAYISI TS EN 206-1


BETONUN YAPIDAK KOULLARDA DAYANIM GELMNN TAKB HER RETM BRM YETERL SAYIDA Kp veya Silindir rnek Bir gn kalpta bekleme (yapdaki betonla ayn artlarda) Deney gnne kadar yapda kr
(Yapdaki betonla ayn artlarda)

Deney sonular kalp alma srelerinin tayininde, yapya uygulanan kr (bakm) ynteminin etkinliini belirlemede vb. amala kullanlabilir
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

60

BASIN DENEY ve BASIN DAYANIMI

BASIN DENEY ve BASIN DAYANIMI


Oynar balk rnek

Ya pompas

9 Ykleme erevesine -ykseklii ayarlanabilir bir st tabla ile oynar ve hareketli alt tabla arasna- deney rnei yerletirilir. 9 Alt tablann altndaki pistonun silindirine bir pompa yardmyla ya baslr.
PA naat Mhendislii Blm Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

62

BASIN DENEY ve BASIN DAYANIMI


9 Yan basnc alt tablay yukar ynde iterek rnein krlmasna yol aar. 9 Bu arada haznedeki basn kuvveti bir dinanometre ile llr. 9 rnee uygulanan gerilmenin niform dalmasnn salanmas iin, rnek yzeylerinin przl olmamas gerekir. 9 Bu amala deney rneklerinin alt ve st tablaya temas eden yzeylerine e dalml gerilmeyi salamak amacyla zel bir karmdan balk dklr.
PA naat Mhendislii Blm Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

63

BASIN DENEY ve BASIN DAYANIMI

P = A
64

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

BASIN DAYANIMINI ETKLEYEN FAKTRLER


YA FAKTR
Basn dayanm

28. gn

zaman
65

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

BASIN DAYANIMINI ETKLEYEN FAKTRLER


PRESTE YKLEME HIZI: 1.5 - 3.5 kgf/cm2/s

DENEY NUMUNESNN NEM DURUMU


KURU RNEKLERN BASIN DAYANIMI NEML RNEKLERE KIYASLA %15 DAHA FAZLA !!!
PA naat Mhendislii Blm Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

66

BETON SINIFLARI (TS 500)


Beton Snf C16 C18 C20 C25 C30 C35 C40 C45 C50 fck Karakteristik Silindir Basn Dayanm (N/mm2) 16 18 20 25 30 35 40 45 50 Edeer kp (150 mm) Basn Dayanm (N/mm2) 20 22 25 30 37 45 50 55 60 fctk Karakteristik Eksenel ekme Dayanm (N/mm2) 1.4 1.5 1.6 1.8 1.9 2.1 2.2 2.3 2.5 Ec (28 gnlk) Elastisite Modl (N/mm2) 27000 27500 28000 30000 32000 33000 34000 36000 37000

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

67

BETON SINIFLARI (TS EN 206-1)


Basn dayanm snf C 8/10 C12/15 C16/20 C20/25 C25/30 C30/37 C35/45 C40/50 C45/55 C50/60 C55/67 C60/75 C70/85 C80/95 C90/105 C100/115 Silindir dayanm fck, silindir N/mm2 8 12 16 20 25 30 35 40 45 50 55 60 70 80 90 100 Kp dayanm fck, kp N/mm2 10 15 20 25 30 37 45 50 55 60 67 75 85 95 105 115

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

68

TS EN 206/1 BASIN DAYANIM SINIFLARI AISINDAN TS 11222YE GRE YENLKLER


1. Dayanm snf gsteriminde eski standartta sadece karakteristik silindir dayanm deeri belirtilirken, yeni standartta silindir dayanm deeri ile birlikte karakteristik kp dayanm deerinin de belirtilmesidir. C8/10 ve C12/15 Basn Dayanm Snflar ilave edilmitir. Yllardr ska kullandmz C14 ve standartla kaldrlmtr. C18 betonlar yeni

2. 3. 4.

zel durumlarda, ilgili tasarm standardnn izin vermesi artyla verilen dayanm seviyelerinin ara deerleri de kullanlabilir.

PA naat Mhendislii Blm

Malzeme Bilgisi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

69

ELME DENEY ve ELME DAYANIMI

ELME DENEY ve ELME DAYANIMI


9 Laboratuvarda yaplan eilme dayanm belirleme deneyleri standartlara gre iki grupta toplanabilir:

9 4 Nokta eilme deneyi


PA naat Mhendislii Blm

9 3 Nokta eilme deneyi


Yrd. Do. Dr. Hayri N
71

Yap Malzemesi Dersi

ELME DENEY ve ELME DAYANIMI


P P/2 P/2

L/2 L

L/2

L/3

L/3 L

L/3

P/2 T

P/2

+ P/2

P/2

+
PL/6

+
PL/6
72

PL/4
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

ELME DENEY ve ELME DAYANIMI


P

L/2 L

L/2

P/2 T

+ P/2

9 Tekil yklemeli deneylerde aklk boyunca tek noktada (aklk ortas, ykleme noktas) maksimum moment oluur ve o noktada kesme kuvveti de deer deitirmektedir. 9 Dolays ile saf eilme durumundan sz edilemez.
Yap Malzemesi Dersi

PL/4
PA naat Mhendislii Blm

Yrd. Do. Dr. Hayri N

73

ELME DENEY ve ELME DAYANIMI


P/2 P/2

L/3

L/3 L

L/3

P/2 T

9 ki noktadan yklemeli deneylerde maksimum moment belirli bir aralkta deer almaktadr.

P/2

9 Bu aralkta kesme kuvveti sfrdr. Bir baka deyile, salt eilme hali sz konusudur. 9 Eilme deneylerinde sadece eilme etkisi inceleneceinden iki noktadan yklemeli ikinci deney yntemi daha salkl sonular vermektedir.
Yap Malzemesi Dersi

+
PL/6

+
PL/6

PA naat Mhendislii Blm

Yrd. Do. Dr. Hayri N

74

RNEK EKL ve BOYUTLARI

9 4 Nokta eilme deneyi

9 3 Nokta eilme deneyi

PL M = = 6 2 W bh 6
PA naat Mhendislii Blm

PL M = 4 2 = W bh 6
Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

75

RNEK EKL ve BOYUTLARI

9 4 Nokta eilme deneyi

9 3 Nokta eilme deneyi

9 Hangi deney ynteminde eilme dayanm daha dk kar? 9 Hangi deney yntemi daha gvenilirdir? 9 3 nokta eilme deneyi ile alnan sonular 4 nokta eilme deneyindekine gre daha yksektir
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

76

EKME DAYANIMI

BETONDA KALTE KONTROL


DORUDAN EKME DAYANIMI

lk ekme deneyi rnekleri

P = A
78

Son ekme deneyi rnekleri


PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

BETONDA KALTE KONTROL


DORUDAN EKME DAYANIMI

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

79

BETONDA KALTE KONTROL


YARMADA EKME DAYANIMI

9 ekme yklerinin dolayl olarak uygulanmas ile ekme dayanmnn tespit edildii bu yntem Brezilya Yarma Deneyi olarak da adlandrlmaktadr. 9 lk olarak 1953 ylnda Brezilyal Carnerio ve Barcellas tarafndan nerilen bu deney ynteminde, genellikle silindir beton rnekleri kullanlmaktadr, ayrca kp rnekler de kullanlabilmektedir.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

80

BETONDA KALTE KONTROL


YARMADA EKME DAYANIMI

9 Bu deneyde, yatay olarak presin tablalar arasna yerletirilen, basn deneylerinde de kullanlan, silindir beton rneklerinin altna ve stne yerletirilen plakalara dik ynde basn yklemesi uygulanarak gerekletirilmektedir.

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

81

BETONDA KALTE KONTROL


YARMADA EKME DAYANIMI

9 Ykn arttrlmasyla, dolayl olarak ekme gerilmeleri oluur ve rnek ekseni boyunca yarlarak ger.

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

82

BETONDA KALTE KONTROL


YARMADA EKME DAYANIMI
9 Elastisite teorisine gre, ekilde gsterildii biimde yklenen bir silindirin yk ekseni dorultusundaki dzleminde, birbirine dik asal ekme ve basn gerilmeleri oluur.

9 Ykn uyguland yerlerde oluan yerel basn gerilmeleri, bu noktalardan uzaklatka ekme gerilmelerine dnmekte ve bu ekme gerilmeleri ap boyunca sabit kalmaktadr, kesitin orta blgesinde olduka niform dalml ekme gerilmeleri olumaktadr.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

83

BETONDA KALTE KONTROL


YARMADA EKME DAYANIMI
9 Burada uygulanan gerilme iki ynl olduundan asl ekme dayanmndan daha byk deerler elde edilir

9 Yarma deneyi sresince, deney aletinin (presin) ykleme tablalarnn silindir rnee gre dikey bir dzlemde tutulmas salanmaldr.

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

84

BETONDA KALTE KONTROL


YARMADA EKME DAYANIMI
9 Mukavemet dersi bilgilerinden yararlanarak, u ekilde ifade edilir :

Basn gerilmesi :

2 2P D 1 LD r(D r)

ekme gerilmesi =

2P LD

P:silindire uygulanan basn yk, L:silindir rnein uzunluu, D:silindir rnein ap, r ve (D-r): seilen elemann ykleme noktalarna uzaklklardr.

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

85

BETONDA KALTE KONTROL


EKME DAYANIMLARI ARASINDAK LK

EKSENEL EKME ( fct ) SLNDR YARMA( fct )

ELME ( fct )

( fct ) ( fct) = fct = 2.0 1.5


PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

86

BETONDA KALTE KONTROL


EKME LE BASIN DAYANIMI ARASINDAK LK
EKME DAYANIMI BASIN DAYANIMI LE

TABLOLAR

fctk = 1.1 fck (TS500)

9 Betonun ekme dayanm (dorudan) basn dayanmnn yaklak 10da biri kadardr. 9 Eilmede ekme dayanm ise basn dayanmnn yaklak 5de biri kadardr.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

87

BETONDA KALTE KONTROL


EKME LE BASIN DAYANIMI ARASINDAK LK
Basn Dayanm/ekme Dayanm Oran 20 15 10 5 0 C16 C18 C20 C25 C30 C35 C40 C45 C50 Beton Sn f

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

88

BETONDA KALTE KONTROL


EKME LE BASIN DAYANIMI ARASINDAK LK
Beton dayanm (MPa) Basn 6,9 13,8 20,7 27,6 34,5 41,3 48,2 55,1 62,0 Eilme 1,6 2,6 3,3 4,0 4,7 5,3 5,9 6,4 7,0 ekme 0,8 1,4 1,9 2,3 2,8 3,2 3,6 4,0 4,3 Eilme dayanm / Basn dayanm 23,0 18,8 16,2 14,5 13,5 12,8 12,2 11,6 11,2 Yap Malzemesi Dersi Oran (%) ekme dayanm / Basn dayanm 11,0 10,0 9,2 8,5 8,0 7,7 7,4 7,2 7,0 ekme dayanm / Eilme dayanm 48 53 57 59 59 60 61 62 63

PA naat Mhendislii Blm

Yrd. Do. Dr. Hayri N

89

BETONUN DER ZELLKLER


KESME DAYANIMI AINMA DAYANIMI DARBEYE DAYANIKLILIK BETONUN f- DAVRANII ve ELASTSTE MODL

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

90

BETONUN DER ZELLKLER


BETONUN f- DAVRANII
f

PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

91

BETONUN DER ZELLKLER


BETONUN f- DAVRANII
f
fc

fc
3

0
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

bm

92

Yrd. Do. Dr. Hayri N

BETONUN DER ZELLKLER


ELASTSTE MODL
f
fc

Teet Modl

0.4 fc

PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

93

BETONUN DER ZELLKLER


ELASTSTE MODL
f
fc

Balang Modl

PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

94

BETONUN DER ZELLKLER


ELASTSTE MODL
f
fc

Sekant Modl

PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

95

BETONUN DER ZELLKLER


BETONUN ZAMANA BALI DAVRANII SNME
f

t
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

96

BETONUN DER ZELLKLER


BETONUN ZAMANA BALI DAVRANII SNME RTRE YORULMA

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

97

BETON RETMNN STATSTKSEL KALTE KONTROL

BETON RETMNN STATSTKSEL KALTE KONTROL Betonun basn dayanm birok faktre bal Bu nedenle beton kalitesi olasla dayal istatistiksel yntemlerle belirlenmeli ARTMETK ORTALAMA YETERL DEL! BETON KALTES KARAKTERSTK DAYANIMA GRE KONTROL EDLMELDR!

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

99

BETON RETMNN STATSTKSEL KALTE KONTROL


TS 500(2000) TS EN(206-1) fcm fck + 1 MPa fcm fck + 4 MPa PART BAZINDA DENETM fcmin fck -3 MPa fcmin fck -4 MPa TS 500(2000) Hi Yok TS EN(206-1) fcm fck + 1.48 fcmin fck -4 MPa

TM RETMN DENETM

KAREKTERSTK BASIN DAYANIMI: Beton basn dayanmnn bu deerden daha dk olma olaslnn %5 olduu deerdir (TS EN 206).

%5
1.48 1.48
100

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

BETON RETMNN STATSTKSEL KALTE KONTROL


TS 500(2000) TS EN(206-1) fcm fck + 1 MPa fcm fck + 4 MPa PART BAZINDA DENETM fcmin fck -3 MPa fcmin fck -4 MPa TS 500(2000) Hi Yok TS EN(206-1) fcm fck + 1.48 fcmin fck -4 MPa

TM RETMN DENETM

KAREKTERSTK BASIN DAYANIMI: Beton basn dayanmnn bu deerden daha dk olma olaslnn %5 olduu deerdir (TS EN 206). %5
1.48 1.48

YERNDE BETON DAYANIMININ BELRLENMES

BETON
GRSEL MUAYENE
Anma, erozyon kabuk eklinde dklme Pul pul dklme Kapak atma Paspay tabakasnn kalkmas Pas lekesi Jel szmas Kristalizasyon Yumuama Ufalanma atlaklar (makro, mikro)

TAHRBATSIZ TAHRBATLI DENEYLER DENEY


Beton tabancas Ses geirme Karot karma Soyulma Pull-out Basn deneyi

LABORATUVAR DENEYLER
Kimyasal analiz Mekanik deneyler Basn, ekme Eilme B.H.A., Su emme, Boluk oran, Klcallk, Geirimlilik, Boy deiimi Mikro yap incelemesi

BETONUN YAPIDAK DAYANIMI


TAHRBATLI YNTEM (KAROT) ZAHMETL, PAHALI, GEREE EN YAKIN SONU

TAHRBATSIZ YNTEM (TABANCA, ULTRASES) TEK BAINA YETERSZ, KAROTLARLA KORELASYON ART, YANILGI PAYI YKSEK (zellikle eski yaplarda)
ANLAMLI SAYIDA DENEY VERS OLMALI, DEERLENDRMEDE STATSTK YNTEMLER KULLANILMALI !!

KAROT
SONULARA ETK EDEN FAKTRLER NUMUNE API ve YKSEKL ERDE KALAN DEMR DONATI PRESTEK YKLEME HIZI NUMUNENN ALINMA YN NUMUNENN ALINDII YER BETONUN YAI KAROTUN NEM ER PRESN HASSASYET VE KALBRASYONU Vb.

KAROT BOYUTLARI
5X10 cm 7.5x15 cm 10x20 cm
KAROTLARDA FARKLI h/d ORANLARI VARSA

Kesim pay dikkate alnmal


h/d ORANI=2.0

DZELTME YAPILMALIDIR.

TS 10465de h/d =1.0

SALIKSIZ !

ASTM ve BSDE h/d < 0.95 SE DENEY YAPILAMAZ !

BETON TEST EKC


BETON N (Narin elemanlar)
DK DAYANIMLI MALZEMLER N (SIVA vb.)

KTLE BETONU N

BETON TEST EKC


SONULARA ETK EDEN FAKTRLER BETONUN YZEY DURUMU YEREL FARKLILIKLAR YZEYDEK KARBONATLAMA YZEYDEK NEM ORANI EK VURU AISI EK KALBRASYONU BETONUN YAI YZEY SERTLETRCLER ELK DONATININ BULUNMASI Vb.

KARBONATLAMA
AST + ALKAL TUZ + SU Ca(OH)2+CO2 Ca(OH)2 CO2 pH12.6 CaCO3+H2O pH8.3

pH<9.5 - 11.5 ise PASLANMA !! (ORTAMDA O2 ve SU MEVCUTSA)


C : KARBONATLAMA DERNL (mm) K : KARBONATLAMA KATSAYISI (mm/yl0.5) t : ZAMAN (yl)

C=K t
DK DAYANIMLI BETON S/C>0.6

K >3-4 mm/yl0.5 OLMAKTA

15 YILDA 15 mm KARBONATLAMA DERNL MMKN !!

KARBONATLAMI BETONDA BETON TABANCASI DENEY


KARBONATLAMI BETON BETON YZEYNDE SERTLEME

BETON TABANCASI (EKC) DENEYNDE OK BYK YANILGILAR !!! RNEK ALIMA: BETON YAI 25 YILLIK ve 50 GNLK OLAN K YAPIDA BETON TABANCASI + KAROT DENEY UYGULANDI BETON TABANCASI LE fck = 16.9 MPa !! KAROT LE fck = 4.8 MPa BETON TABANCASI LE fck = 25.1 MPa KAROT LE fck = 18.0 MPa

BETON YAI 25 YIL

BETON YAI 50 GN

KAROT ALMA

KAROT SON HAL

KAROT KAROT VERLER


rnek No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 rnek Yeri veya Ad MBK1 MBK2 MBK3 MBK4 MBK5 MBK6 MZK1 MZK2 MZK3 MZK4 MZK5 M1K1 M1K2 M1K3 M1K4 M2K1 Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon boy (mm) 124 131 93 135 137 134 125 127 117 105 120 129 137 131 115 137 ap (mm) 64 64 64 64 64 64 64 64 64 64 64 64 64 64 64 64 Krlma Yk (kgf) 6240 4930 4200 8100 6060 5970 5580 4350 4840 4040 4210 5930 5620 5550 6760 4060 h/d Dzeltme Katsays 0,994 1,000 0,954 1,000 1,000 1,000 0,996 0,998 0,986 0,971 0,990 1,000 1,000 1,000 0,983 1,000 h/d oranna gre dzeltilmi basn dayanm (kgf/cm2) 1,94 2,05 1,45 2,11 2,14 2,09 1,95 1,98 1,83 1,64 1,88 2,02 2,14 2,05 1,80 2,14

193 153 125 252 188 186 173 135 148 122 130 184 175 173 207 126

n=33

TEST EKC VERLER


rnek No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 rnek Yeri veya Ad MBK1 MBK2 MBK3 MBK4 MBK5 MBK6 MBT10 MBT11 MBT12 MBT7 MBT8 MBT9 MZK1 MZK2 MZK3 MZK4 Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon okuma deerleri 1 38 34 31 37 35 40 37 40 35 37 36 32 29 32 29 32 2 37 36 30 38 35 37 35 40 32 32 38 35 31 33 31 32 3 39 32 30 36 33 40 37 44 33 36 36 34 32 29 30 30 4 33 27 29 38 34 35 35 42 33 35 37 32 28 28 31 33 5 38 29 31 36 35 30 29 40 36 38 35 34 32 36 30 30 6 37 30 34 36 35 37 33 40 38 36 36 35 34 32 30 30 7 35 32 30 38 35 37 33 41 34 32 38 32 30 32 30 27 8 36 32 33 38 35 37 37 41 40 33 35 31 34 29 31 28 9 36 29 32 35 34 34 36 40 36 33 37 34 37 28 30 33 10 34 32 28 38 35 38 34 40 35 35 35 32 35 30 30 29 ortala ma silindir dayanm kgf(cm2)

36,3 31,3 30,8 37,0 34,6 36,5 34,6 40,8 35,2 34,7 36,3 33,1 32,2 30,9 30,2 30,4

327 245 234 341 293 327 293 393 310 293 327 279 262 234 234 234

n=98

KAROT DEERLENDRME
rnek No rnek Yeri veya Ad Test ekici Silindir basn dayanm (kgf/cm2) 327 245 234 341 293 327 262 234 234 234
400

h/d oranna gre dzeltilmi basn dayanm (kgf/cm2) 193 153 125 252 188 186 173 135 148 122

1
300 Karot Dayan m (kgf/cm 2 ) 250 200 150 100 50 0 100

MBK1 MBK3 MBK4 MBK5 MBK6 MZK1 MZK2 MZK3 MZK4


300

Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon

2 ndaki MBK2 Beton Tabancas ve Karot aras iliki Kolon 3


y = 0,8176x - 64,526 R = 0,91

4 5 6 7 8 9 10

150

200

250

350

Test ekici Dayanm (kgf/cm2)

KAROT DEERLENDRME
rnek No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 rnek Yeri veya Ad MBK1 MBK2 MBK3 MBK4 MBK5 MBK6 MBT10 MBT11 MBT12 MBT7 MBT8 MBT9 MZK1 MZK2 MZK3 Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon B.Tabancas Grnr Basn Dayanm (kgf/cm2) Dzeltilmi B. Tabancas Basn dayanm kgf(cm2)

327 245 234 341 293

203 134 125 215 174 203 174 258 189 174 203 163 148 125 125

n=98
293 393 310 293 327 279 262 234 234

327

KAROT DEERLENDRME
f y : yerinde beton basn dayanm fort: ortalama basn dayanm : standart sapma t : katsay t katsays belirlenirken veri says 30dan fazla ise %10 riske karlk gelen 1.28 kullanlmtr. 30 veriden az ise rnek saysna bal olarak Student-t diyagramndan belirlenen katsay kullanlmtr. Ortalama Standart Dayanm, fcm Sapma, (kgf/cm2) (kgf/cm2) 159 26,36 Deikenlik Katsays (%) 17
Yerinde Beton Dayanm, fy (kgf/cm2)

f y= fort - t ()

125

KAROT DEERLENDRME
KAROT SAYISI VE API BELRLENRKEN BETONARME ELEMANLARIN BOYUTLARI DONATI SIKLII AYRICA BETONARME ELEMANLARIN BNADAK YERLEMLER BELRLEYC OLMAKTADIR.

KAROT DEERLENDRME
KAROT ALMA ve TEST EKC DENEY YAPILMASI SIRASINDA BNADA GENEL BR NCELEME YAPILMALIDIR VE YAKIN ZAMANDA BENZER AGREGA ve BENZER LKLE BETON DKLD KANAATNE VARILDIINDA BNAYA FAZLA ZARAR VERMEMEK AMACI LE KAROT SAYISI AZALTILABLR. GEREKTNDE FARKLI BETON OLDUU KANAATNE VARILDII DURUMLARDA HER KAT N AYRI AYRI BETON DAYANIMLARI DA BELRLENMELDR.

YAPISAL NCELEME
YAPININ RLEVESNN IKARILMASI 9Mimari rleve 9Tayc sistem rlevesi (Kolon-Perde-Kiri boyutlarnn ve konumlarnn tespiti) 9Donatlarn saysnn, yerinin ve apnn tespiti 9atlak geniliklerinin ve ynlerinin tespiti 9Varsa dier hasar trlerinin belirlenmesi (yan yatma, burkulma, duvarda X atla vb.) 9Uygulama hatalarnn not edilmesi 9Ar hasar alm, yap gvenliini tehdit eden, acil nlem alnmas (askya alma, destekleme vb.) gereken elemanlarn belirlenmesi 9vb. PROJELERN ve ARTNAMELERN NCELENMES ELDE EDLEN VERLER DORULTUSUNDA YAPININ MEVCUT TAIMA GCNN HESAPLANMASI
SONULARIN PROJELERLE ve MEVCUT YNETMELKLERLE KIYASLANMASI

KARAR SRECNDE ETKL FAKTRLER


EKONOMK (Fizibilite etd) Onarm maliyeti 0.5 yapnn yeniden yapm maliyeti ? Teknolojik olanaklar Servis mr Yklp, yeniden yapm olanaklar Tarihi ve sanatsal deeri Ticari boyut Siyasi boyut Glendirmenin bina fonksiyonlarna etkisi Onarm glendirme sisteminin uygulanabilirlii ve gvenilirlii

ELDE EDLEN VERLERN DEERLENDRLMES OLASILIK ve RSK KAVRAMLARINI EREN STATSTKSEL YNTEMLER KULLANILIR YETERSZ SAYIDAK DENEY VERSNN ORTALAMASI ile YETNLMES YAPIDAK GEREK DURUM TEMSL EDLEMEZ BYK YANILGILAR

KARAR
KARARI ETKLEYEN DER FAKTRLER

TAIMA GC YETERL SALAM Hibir ileme gerek yok YZEYSEL ONARIM GEREKL Basit onarmlar Hasarn tekrarn nleyecek tedbirler vb.

TAIMA GC YETERSZ GLENDRME GEREKL

YIKIM

ONARIM

GLENDRME GEREKL

GLENDRME PROJES

YNETMELK DEKL, TASARIMDA DKKATE ALINMAMI EK YKLER, (Ek kat kma vb.) YAPI KULLANIM AMACININ DEMES vb.

TAIMA GC YETERSZL

GLENDRME

GLENDRME PROJES

2007 AFET YNETMEL


BNALARDAN BLG TOPLANMASI
Bilgi Dzeyleri 1. Snrl Bilgi Dzeyi
9 Binann tayc sistem projeleri mevcut deildir. 9 Tayc sistem zellikleri binada yaplacak lmlerle belirlenir.

2007 AFET YNETMEL


BNALARDAN BLG TOPLANMASI
Bilgi Dzeyleri 1. Snrl Bilgi Dzeyi 2. Orta Bilgi Dzeyi
9 Binann tayc sistem projeleri mevcut deilse,snrl bilgi dzeyine gre daha fazla lm yaplr. 9 Eer mevcut ise snrl bilgi dzeyinde belirtilen lmler yaplarak proje bilgileri dorulanr.

2007 AFET YNETMEL


BNALARDAN BLG TOPLANMASI
Bilgi Dzeyleri 1. Snrl Bilgi Dzeyi 2. Orta Bilgi Dzeyi 3. Kapsaml Bilgi Dzeyi
9 Binann tayc sistem projeleri mevcuttur. 9 Proje bilgilerinin dorulanmas amacyla orta bilgi dzeyine gre daha kapsaml lmler yaplr.

2007 AFET YNETMEL


BNALARDAN BLG TOPLANMASI Mevcut Malzeme dayanm 9 Tayc elemanlarn kapasitelerinin hesaplanmasnda kullanlacak malzeme dayanmlar

2007 AFET YNETMEL


BNALAR N BLG DZEY KATSAYILARI
Bilgi Dzeyi Snrl Orta Kapsaml Bilgi Dzeyi Katsays 0.75 0.90 1.00

9 Malzeme dayanmlar, zellikle belirtilmedike ilgili tasarm ynetmeliklerinde verilen malzeme katsaylar ile blnmeyecektir.
9 Eleman kapasitelerinin hesabnda mevcut malzeme dayanmlar kullanlacaktr.

2007 AFET YNETMEL


Betonarme Binalarda Snrl Bilgi Dzeyi
Bina Geometrisi:
9 Saha almas ile binann tayc sistem plan rlevesi karlr. 9 Mimari projeler mevcut ise, rleve almalarna yardmc olarak kullanlr. 9 Temel sistemi bina iinde veya dnda alacak yeterli sayda kontrol ukuru ile belirlenir.

2007 AFET YNETMEL


Betonarme Binalarda Snrl Bilgi Dzeyi
Eleman Detaylar:
9 Betonarme projeler veya imalat izimleri mevcut deildir. 9 Betonarme elemanlardaki donat miktar ve detaylarnn en fazla binann yapld tarihteki minimum donat koullarn salad varsaylr.
9 Her katta en az 1er adet olmak zere kolonlarn herbirinden %10 ve kirilerin herbirinden %5 orannda elemann pas paylar syrlarak donat tespiti yaplr.

9 Syrma ilemi kolon ve kirilerin uzunluunun aklk ortasndaki te birlik blmde yaplmaldr. 9 Syrlan yzeyler daha sonra yksek dayanml tamir harc ile kapatlr. 9 paspay syrlmayan elemanlarn yzde 20sinde enine ve boyuna donat says ve yerleimi ile boyuna donat bindirme boylar donat tespit cihazlar llr

2007 AFET YNETMEL


Betonarme Binalarda Snrl Bilgi Dzeyi
Malzeme zellikleri: BETON 9 Karot Says: 9 Her katta kolonlardan veya perdelerden en az 2 adet 9 Deerlendirme: 9 rneklerden elde edilen en dk basn dayanm betonun mevcut beton dayanm dayanm olarak alnr.

2007 AFET YNETMEL


Betonarme Binalarda Snrl Bilgi Dzeyi
Malzeme zellikleri: ELK 9 Donat snf, syrlan yzeylerde yaplan grsel inceleme ile tespit edilir. 9 Deerlendirme: 9 Bu snftaki eliin karakteristik akma dayanm mevcut elik dayanm olarak alnacaktr. 9 Donatsnda korozyon gzlenen elemanlar planda iaretlenir ve bu durum eleman kapasite hesaplarnda dikkate alnr.

2007 AFET YNETMEL


Betonarme Binalarda Orta Bilgi Dzeyi
Bina Geometrisi:
9 Binann betonarme projeleri mevcut ise, binada yaplacak lmlerle mevcut geometrinin projesine uygunluu kontrol edilir. 9 Proje yoksa, saha almas ile binann tayc sistem rlevesi karlr. 9 Bina geometrisi bilgileri, bina ktlesinin hassas biimde tanmlanmas iin gerekli ayrntlar iermelidir. 9 Temel sistemi bina iinde veya dnda alacak yeterli sayda kontrol ukuru ile belirlenir.

2007 AFET YNETMEL


Betonarme Binalarda Orta Bilgi Dzeyi
Eleman Detaylar:
9 Betonarme projeler veya imalat izimleri mevcut deil ise snrl bilgi dzeyindeki koullar geerlidir, 9 ancak donat kontrol yaplacak kolon ve kirilerin says her katta en az 2er adet olmak zere o kattaki toplam eleman saylarnn yzde 20sinden az olmayacaktr. 9 Proje ile uygulama arasnda uyumsuzluk bulunmas halinde, betonarme elemanlardaki mevcut donatnn projede ngrlen donatya orann ifade eden donat gerekleme katsays kolonlar ve kiriler iin ayr ayr belirlenecektir. 9 Eleman kapasitelerinin belirlenmesinde kullanlan bu katsay 1den byk olamaz. Bu katsay donat tespiti yaplmayan dier tm elemanlara uygulanarak donat miktarlar belirlenecektir.

2007 AFET YNETMEL


Betonarme Binalarda Orta Bilgi Dzeyi
Malzeme zellikleri: BETON 9 Karot Says:
9 Her kattaki kolonlardan veya perdelerden toplam 3 adetten az olmamak zere ve binada toplam 9 adetten az olmamak zere, her 400 m2den bir adet

9 Deerlendirme:
9 rneklerden elde edilen (ortalama-standart sapma) deerleri mevcut beton dayanm olarak alnr. 9 Beton dayanmnn binadaki dalm, karot deney sonular ile uyarlanm beton ekici okumalar veya benzeri hasarsz inceleme aralar ile kontrol edilebilir.

2007 AFET YNETMEL


Betonarme Binalarda Orta Bilgi Dzeyi
Malzeme zellikleri: ELK 9 Donat snf, syrlan yzeylerde yaplan grsel inceleme ile tespit edilir, 9 Deerlendirme: 9 Bu snftaki eliin karakteristik akma dayanm mevcut elik dayanm olarak alnr. 9 Donatsnda korozyon gzlenen elemanlar planda iaretlenir ve bu durum eleman kapasite hesaplarnda dikkate alnr.

2007 AFET YNETMEL


Betonarme Binalarda Kapsaml Bilgi Dzeyi
Bina Geometrisi:
9 Binann betonarme projeleri mevcuttur. 9 Binada yaplacak lmlerle mevcut geometrinin projelere uygunluu kontrol edilir. 9 Projeler lmler ile nemli farkllklar gsteriyor ise proje yok varsaylr ve ve bina orta bilgi dzeyine uygun olarak incelenir. 9 Bina geometrisi bilgileri, bina ktlesinin hassas biimde tanmlanmas iin gerekli ayrntlar iermelidir. 9 Temel sistemi bina iinde veya dnda alacak yeterli sayda kontrol ukuru ile belirlenir.

2007 AFET YNETMEL


Betonarme Binalarda Kapsaml Bilgi Dzeyi
Eleman Detaylar:
9 Binann betonarme detay projeleri mevcuttur.
9 Donatnn projeye uygunluunun kontrolu iin orta bilgi dzeyinde belirtilen ilemler, ayn miktardaki betonarme elemanda uygulanr. 9 Proje ile uygulama arasnda uyumsuzluk bulunmas halinde, betonarme elemanlardaki mevcut donatnn projede ngrlen donatya orann ifade eden donat gerekleme katsays kolonlar ve kiriler iin ayr ayr belirlenecektir. 9 Eleman kapasitelerinin belirlenmesinde kullanlan bu katsay 1den byk olamaz. Bu katsay donat tespiti yaplmayan dier tm elemanlara uygulanarak donat miktarlar belirlenecektir.

2007 AFET YNETMEL


Betonarme Binalarda Kapsaml Bilgi Dzeyi
Malzeme zellikleri: BETON 9 Karot Says:
9 Her kattaki kolonlardan veya perdelerden toplam 3 adetten az olmamak zere ve binada toplam 9 adetten az olmamak zere, her 200 m2den bir adet

9 Deerlendirme:
9 rneklerden elde edilen (ortalama-standart sapma) deerleri mevcut beton dayanm alnr. 9 Beton dayanmnn binadaki dalm, karot deney sonular ile kalibre edilmi beton ekici okumalar veya benzeri hasarsz inceleme aralar ile kontrol edilir.

2007 AFET YNETMEL


Betonarme Binalarda Kapsaml Bilgi Dzeyi
Malzeme zellikleri: ELK
9 Donat snf, syrlan yzeylerde yaplan inceleme ile tespit edilir. 9 Her snftaki elik iin (S220, S420, vb.) birer adet kupon (tercihen kirilerin uygun blgelerindeki donatlarndan) alnarak deney yaplr, eliin akma ve kopma dayanmlar ve ekildeitirme zellikleri belirlenerek projeye saptanr.

2007 AFET YNETMEL


Betonarme Binalarda Kapsaml Bilgi Dzeyi
Malzeme zellikleri: ELK 9 Deerlendirme:
9 Projesine uygun ise, eleman kapasite hesaplarnda projede kullanlan eliin karakteristik akma dayanm mevcut elik dayanm olarak alnr 9 Uygun deil ise, en az adet kupon daha alnarak deney yaplr, elde edilen en elverisiz deerler eleman kapasite hesaplarnda mevcut elik dayanm olarak alnr 9 Donatsnda korozyon gzlenen elemanlar planda iaretlenir ve bu durum eleman kapasite hesaplarnda dikkate alnr.

2007 AFET YNETMEL


MEVCUT BETON DAYANIMI LE LGL RNEK
3 katl pansiyon binas
No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 isim P1K1 P1K2 P1K3 P1K4 P1K5 P2K1 P2K3 P2K4 PZK1 PZK2 PZK3 PZK4 PZK5 Dayanm 167 170 145 171 189 144 163 142 179 141 179 171 146

3 katl okul binas


No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 isim SA1K1 SA1K2 SA1K3 SA2K1 SA2K2 SA2K3 SAZK1 SAZK2 SAZK3 Dayanm 166 99 123 58 68 54 123 127 71

Test ekici ve karot beraber deerlendirildiinde rnek says 31 Ortalama 162 kgf/cm2 S. sapma 13,2 kgf/cm2 Mevcut dayanm 145 kgf/cm2

Test ekici ve karot beraber deerlendirildiinde rnek says 26 Ortalama 111 kgf/cm2 S. sapma 26,01 kgf/cm2 Mevcut dayanm 77 kgf/cm2

PA naat Mhendislii Blm

Yap Malzemesi Dersi

Yrd. Do. Dr. Hayri N

143

2007 AFET YNETMEL


SINIRLI BLG DZEY
3 katl pansiyon binas
No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 isim P1K1 P1K2 P1K3 P1K4 P1K5 P2K1 P2K2 P2K3 PZK1 PZK2 PZK3 PZK4 PZK5 Dayanm 167 170 145 171 189 144 163 142 179 141 179 171 146

3 katl okul binas


No 1 2 3 4 5 6 7 8 isim SA1K1 SA1K2 SA1K3 SA2K1 SA2K2 SA2K3 SAZK1 SAZK2 SAZK3 Dayanm 166 99 123 58 68 54 123 127 71

Her kattan en az 2 karot rnek says 6 En kk 141 kgf/cm2 Mevcut dayanm 141 kgf/cm2

Her kattan en az 2 karot rnek says 6 En kk 58 kgf/cm2 Mevcut dayanm 58 kgf/cm2

Kapasite dayanm iin 1410.75=105 kgf/cm2

Kapasite dayanm iin 580.75=43.5 kgf/cm2

2007 AFET YNETMEL


ORTA BLG DZEY
3 katl pansiyon binas
No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 isim P1K1 P1K2 P1K3 P1K4 P1K5 P2K1 P2K2 P2K3 PZK1 PZK2 PZK3 PZK4 PZK5 Dayanm 167 170 145 171 189 144 163 142 179 141 179 146

Her kattan en az 3 karot, min 9 karot rnek says 13 Ortalama 162 kgf/cm2 S. sapma 13,2 kgf/cm2

3 katl okul binas


No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 isim SA1K1 SA1K2 SA1K3 SA2K1 SA2K2 SA2K3 SAZK1 SAZK2 SAZK3 Dayanm 166 99 123 58 68 54 123 127 71

Her kattan en az 3 karot, min 9 karot rnek says 9 Ortalama 111 kgf/cm2 S. sapma 26,01 kgf/cm2

Mevcut dayanm 162-13.2=148.8 kgf/cm2 171 Kapasite dayanm iin 1410.90=127 kgf/cm2

Mevcut dayanm 111-26,01=84,99 kgf/cm2 Kapasite dayanm iin 84,990.90=75 kgf/cm2

2007 AFET YNETMEL


KAPSAMLI BLG DZEY
3 katl pansiyon binas
No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 isim P1K1 P1K2 P1K3 P1K4 P1K5 P2K1 P2K2 P2K3 PZK1 PZK2 PZK3 PZK4 PZK5 Dayanm 167 170 145 171 189 144 163 142 179 141 179 146

Her kattan en az 3 karot, min 9 karot rnek says 13 Ortalama 162 kgf/cm2 S. sapma 13,2 kgf/cm2

3 katl okul binas


No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 isim SA1K1 SA1K2 SA1K3 SA2K1 SA2K2 SA2K3 SAZK1 SAZK2 SAZK3 Dayanm 166 99 123 58 68 54 123 127 71

Her kattan en az 3 karot, min 9 karot rnek says 9 Ortalama 111 kgf/cm2 S. sapma 26,01 kgf/cm2

Mevcut dayanm 162-13.2=148.8 kgf/cm2 171 Kapasite dayanm iin 1411=141 kgf/cm2

Mevcut dayanm 111-26,01=84,99 kgf/cm2 Kapasite dayanm iin 84,991=85 kgf/cm2

SONU
STANDARTLARA ve YNETMELKLERE UYGUN KALTEL MALZEME KULLANIMI KALTEL ve DORU LK DORU ve EKSKSZ UYGULAMA RETMN HER AAMASINDA YETERL KALTE KONTROLU

GVENLR, SALAM, STENEN DAYANIM ve DAYANIKLILIKTA BETONARME YAPI SSTEMLER

You might also like