Professional Documents
Culture Documents
SERTLEM BETON
TAHRBATLI DENEY Karot karma LABORATUVAR DENEYLER Mekanik deneyler Basn, ekme Eilme B.H.A., Su emme, Boluk oran, Klcallk, Geirimlilik, Boy deiimi Mikro yap incelemeleri Kimyasal analiz
Yrd. Do. Dr. Hayri N
YAPI MALZEMES
LENEBLRLK DENEYLER
5
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi
KIVAM SINIFI (SLUMP DEER) S1 (0 5cm) Vibrasyonlu mastarl pist, yol betonlar S2 (5-10cm) Kalpsz eimli at , smel vb. betonlar S3 (10-16cm) Bilinli,bilgili, etkin vibrasyon uygulayabilen profesyonel antiyeler S4(16-22cm) Vibratrl antiyede genel betonlar S5 (22cm) Gstermelik vibratrl veya vibratrsz antiyeler, kazk vb. elemanlar , vibratr smayan donat skl,....
Yap Malzemesi Dersi
Saydam Disk
9 VeBe deneyinin yaplabilmesi iin yanda grlen deney aparat ile birlikte 0,5 sn duyarllkta bir kronometre de gereklidir.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi
9 Taze beton standart kme hunisi ierisine 3 tabaka halinde ve her bir tabakada 25 kez standart ileme ubuu ile ilenerek sktrlp doldurulur. 9 Silindir kap ierisindeki standart kme hunisi dey ynde yavaa kaldrlr.
10
9 Saydam diskin alt yzeyinin tamamen imento hamuru ile kaplanmasna kadar titreime devam edilir 9 titreim masas ve kronometre ayn anda durdurularak geen sre kaydedilir.
11
V0 V1 V2 V3 V4
9 VeBe snflar ar kurudan (V0), akcya (V4) doru sralanmaktadr. 9 5snden ksa ve 30 snden uzun VeBe sreleri elde edilen betonlar bu deney ile ilenebilirlikleri deerlendirilemeyecek betonlardr
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi
12
13
9 Kaptaki taze beton en dk frekans 120 Hz olan ve vibratr daldrma ucunun ap en kk kap boyutunun n gemeyen dalc tipte vibratr ile veya en dk frekans yaklak olarak 40 Hz (2400 devir/dakika) olan titreim masas kullanlarak, hacminde daha fazla azalma meydana gelmeyinceye kadar sktrlr.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi
14
h1 c= h1 s
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi
15
c=
h1 h1 s
16
17
18
19
9 Kesik koni kalp dey ynde tpk kme deneyinde olduu gibi tutacaklarndan kavranarak kaldrlr.
20
21
Snf
Yaylma ap (mm) 340 350 410 420 480 490 550 560 620 630
Yrd. Do. Dr. Hayri N
F1 F2 F3 F4 F5 F6
22
23
24
25
26
27
CF =
mp mf
9 Sktrma faktr deeri CF, 0,75 ile 0,95 arasnda olmas ilenebilir bir beton iin uygundur.
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
YAPI MALZEMES
46
47
48
49
15 cm AYRITLI KP
15 cm 100
20 cm 90
Yrd. Do. Dr. Hayri N
51
C30/37
kisi de ayn beton ile retilmi
53
YAPI MALZEMES
55
1. Kriter n adet deney sonucu ortalamas (fcm) N/mm2 Uygulanamaz > fck+1 > fck+2
2. Kriter Herhangi tek deney sonucu (fci) N/mm2 > fck -4 > fck 4 > fck 4
9 Deney sonularnn, en by ile en k arasndaki fark, aritmetik ortalamann %15 inden daha fazla ise, deney sonucunun herhangi birisinin atlmas iin kabul edilebilir sebep grlmesi hari, deney sonular geersiz saylr. PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi
56
1. Kriter 2. Kriter
fcm : Deney sonularnn aritmetik ortalamas fci : Herhangi bir tek deney sonucu
57
Balang (35 deney sonucu elde edilinceye kadar) Srekli b (35 deney sonucu elde edildikten sonraki)
a
3 numune
1 numune/200 m3 veya 1 numune/150 m3 veya 2 numune/1 haftalk 1 numune/1 gnlk imalt imalt 1 numune/400 m3 veya 1 numune/1 haftalk imalt 1 numune/1 gnlk imalt
Numune btn imalta yaylarak alnmal ve her 25 m3 beton hacmi iin 1'den fazla olmamaldr. b 15 adet deney sonucunun standard sapmasnn 1.37 'y gemesi durumunda numune alma skl, daha sonraki 35 deney sonucu elde edilinceye kadar, balang imalt iin gerekli olan skla karlmaldr.
58
7 Gnlk Deneyler
28 Gnlk Deneyler
Yedek
59
Deney sonular kalp alma srelerinin tayininde, yapya uygulanan kr (bakm) ynteminin etkinliini belirlemede vb. amala kullanlabilir
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi
60
Ya pompas
9 Ykleme erevesine -ykseklii ayarlanabilir bir st tabla ile oynar ve hareketli alt tabla arasna- deney rnei yerletirilir. 9 Alt tablann altndaki pistonun silindirine bir pompa yardmyla ya baslr.
PA naat Mhendislii Blm Malzeme Bilgisi Dersi
62
63
P = A
64
28. gn
zaman
65
66
67
68
2. 3. 4.
zel durumlarda, ilgili tasarm standardnn izin vermesi artyla verilen dayanm seviyelerinin ara deerleri de kullanlabilir.
69
L/2 L
L/2
L/3
L/3 L
L/3
P/2 T
P/2
+ P/2
P/2
+
PL/6
+
PL/6
72
PL/4
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi
L/2 L
L/2
P/2 T
+ P/2
9 Tekil yklemeli deneylerde aklk boyunca tek noktada (aklk ortas, ykleme noktas) maksimum moment oluur ve o noktada kesme kuvveti de deer deitirmektedir. 9 Dolays ile saf eilme durumundan sz edilemez.
Yap Malzemesi Dersi
PL/4
PA naat Mhendislii Blm
73
L/3
L/3 L
L/3
P/2 T
9 ki noktadan yklemeli deneylerde maksimum moment belirli bir aralkta deer almaktadr.
P/2
9 Bu aralkta kesme kuvveti sfrdr. Bir baka deyile, salt eilme hali sz konusudur. 9 Eilme deneylerinde sadece eilme etkisi inceleneceinden iki noktadan yklemeli ikinci deney yntemi daha salkl sonular vermektedir.
Yap Malzemesi Dersi
+
PL/6
+
PL/6
74
PL M = = 6 2 W bh 6
PA naat Mhendislii Blm
PL M = 4 2 = W bh 6
Yap Malzemesi Dersi
75
9 Hangi deney ynteminde eilme dayanm daha dk kar? 9 Hangi deney yntemi daha gvenilirdir? 9 3 nokta eilme deneyi ile alnan sonular 4 nokta eilme deneyindekine gre daha yksektir
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi
76
EKME DAYANIMI
P = A
78
79
9 ekme yklerinin dolayl olarak uygulanmas ile ekme dayanmnn tespit edildii bu yntem Brezilya Yarma Deneyi olarak da adlandrlmaktadr. 9 lk olarak 1953 ylnda Brezilyal Carnerio ve Barcellas tarafndan nerilen bu deney ynteminde, genellikle silindir beton rnekleri kullanlmaktadr, ayrca kp rnekler de kullanlabilmektedir.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi
80
9 Bu deneyde, yatay olarak presin tablalar arasna yerletirilen, basn deneylerinde de kullanlan, silindir beton rneklerinin altna ve stne yerletirilen plakalara dik ynde basn yklemesi uygulanarak gerekletirilmektedir.
81
9 Ykn arttrlmasyla, dolayl olarak ekme gerilmeleri oluur ve rnek ekseni boyunca yarlarak ger.
82
9 Ykn uyguland yerlerde oluan yerel basn gerilmeleri, bu noktalardan uzaklatka ekme gerilmelerine dnmekte ve bu ekme gerilmeleri ap boyunca sabit kalmaktadr, kesitin orta blgesinde olduka niform dalml ekme gerilmeleri olumaktadr.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi
83
9 Yarma deneyi sresince, deney aletinin (presin) ykleme tablalarnn silindir rnee gre dikey bir dzlemde tutulmas salanmaldr.
84
Basn gerilmesi :
2 2P D 1 LD r(D r)
ekme gerilmesi =
2P LD
P:silindire uygulanan basn yk, L:silindir rnein uzunluu, D:silindir rnein ap, r ve (D-r): seilen elemann ykleme noktalarna uzaklklardr.
85
ELME ( fct )
86
TABLOLAR
9 Betonun ekme dayanm (dorudan) basn dayanmnn yaklak 10da biri kadardr. 9 Eilmede ekme dayanm ise basn dayanmnn yaklak 5de biri kadardr.
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi
87
88
89
90
91
fc
3
0
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi
bm
92
Teet Modl
0.4 fc
93
Balang Modl
94
Sekant Modl
95
t
PA naat Mhendislii Blm Yap Malzemesi Dersi
96
97
BETON RETMNN STATSTKSEL KALTE KONTROL Betonun basn dayanm birok faktre bal Bu nedenle beton kalitesi olasla dayal istatistiksel yntemlerle belirlenmeli ARTMETK ORTALAMA YETERL DEL! BETON KALTES KARAKTERSTK DAYANIMA GRE KONTROL EDLMELDR!
99
TM RETMN DENETM
KAREKTERSTK BASIN DAYANIMI: Beton basn dayanmnn bu deerden daha dk olma olaslnn %5 olduu deerdir (TS EN 206).
%5
1.48 1.48
100
TM RETMN DENETM
KAREKTERSTK BASIN DAYANIMI: Beton basn dayanmnn bu deerden daha dk olma olaslnn %5 olduu deerdir (TS EN 206). %5
1.48 1.48
BETON
GRSEL MUAYENE
Anma, erozyon kabuk eklinde dklme Pul pul dklme Kapak atma Paspay tabakasnn kalkmas Pas lekesi Jel szmas Kristalizasyon Yumuama Ufalanma atlaklar (makro, mikro)
LABORATUVAR DENEYLER
Kimyasal analiz Mekanik deneyler Basn, ekme Eilme B.H.A., Su emme, Boluk oran, Klcallk, Geirimlilik, Boy deiimi Mikro yap incelemesi
TAHRBATSIZ YNTEM (TABANCA, ULTRASES) TEK BAINA YETERSZ, KAROTLARLA KORELASYON ART, YANILGI PAYI YKSEK (zellikle eski yaplarda)
ANLAMLI SAYIDA DENEY VERS OLMALI, DEERLENDRMEDE STATSTK YNTEMLER KULLANILMALI !!
KAROT
SONULARA ETK EDEN FAKTRLER NUMUNE API ve YKSEKL ERDE KALAN DEMR DONATI PRESTEK YKLEME HIZI NUMUNENN ALINMA YN NUMUNENN ALINDII YER BETONUN YAI KAROTUN NEM ER PRESN HASSASYET VE KALBRASYONU Vb.
KAROT BOYUTLARI
5X10 cm 7.5x15 cm 10x20 cm
KAROTLARDA FARKLI h/d ORANLARI VARSA
DZELTME YAPILMALIDIR.
SALIKSIZ !
KTLE BETONU N
KARBONATLAMA
AST + ALKAL TUZ + SU Ca(OH)2+CO2 Ca(OH)2 CO2 pH12.6 CaCO3+H2O pH8.3
C=K t
DK DAYANIMLI BETON S/C>0.6
BETON TABANCASI (EKC) DENEYNDE OK BYK YANILGILAR !!! RNEK ALIMA: BETON YAI 25 YILLIK ve 50 GNLK OLAN K YAPIDA BETON TABANCASI + KAROT DENEY UYGULANDI BETON TABANCASI LE fck = 16.9 MPa !! KAROT LE fck = 4.8 MPa BETON TABANCASI LE fck = 25.1 MPa KAROT LE fck = 18.0 MPa
BETON YAI 50 GN
KAROT ALMA
193 153 125 252 188 186 173 135 148 122 130 184 175 173 207 126
n=33
36,3 31,3 30,8 37,0 34,6 36,5 34,6 40,8 35,2 34,7 36,3 33,1 32,2 30,9 30,2 30,4
327 245 234 341 293 327 293 393 310 293 327 279 262 234 234 234
n=98
KAROT DEERLENDRME
rnek No rnek Yeri veya Ad Test ekici Silindir basn dayanm (kgf/cm2) 327 245 234 341 293 327 262 234 234 234
400
h/d oranna gre dzeltilmi basn dayanm (kgf/cm2) 193 153 125 252 188 186 173 135 148 122
1
300 Karot Dayan m (kgf/cm 2 ) 250 200 150 100 50 0 100
4 5 6 7 8 9 10
150
200
250
350
KAROT DEERLENDRME
rnek No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 rnek Yeri veya Ad MBK1 MBK2 MBK3 MBK4 MBK5 MBK6 MBT10 MBT11 MBT12 MBT7 MBT8 MBT9 MZK1 MZK2 MZK3 Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon Kolon B.Tabancas Grnr Basn Dayanm (kgf/cm2) Dzeltilmi B. Tabancas Basn dayanm kgf(cm2)
203 134 125 215 174 203 174 258 189 174 203 163 148 125 125
n=98
293 393 310 293 327 279 262 234 234
327
KAROT DEERLENDRME
f y : yerinde beton basn dayanm fort: ortalama basn dayanm : standart sapma t : katsay t katsays belirlenirken veri says 30dan fazla ise %10 riske karlk gelen 1.28 kullanlmtr. 30 veriden az ise rnek saysna bal olarak Student-t diyagramndan belirlenen katsay kullanlmtr. Ortalama Standart Dayanm, fcm Sapma, (kgf/cm2) (kgf/cm2) 159 26,36 Deikenlik Katsays (%) 17
Yerinde Beton Dayanm, fy (kgf/cm2)
f y= fort - t ()
125
KAROT DEERLENDRME
KAROT SAYISI VE API BELRLENRKEN BETONARME ELEMANLARIN BOYUTLARI DONATI SIKLII AYRICA BETONARME ELEMANLARIN BNADAK YERLEMLER BELRLEYC OLMAKTADIR.
KAROT DEERLENDRME
KAROT ALMA ve TEST EKC DENEY YAPILMASI SIRASINDA BNADA GENEL BR NCELEME YAPILMALIDIR VE YAKIN ZAMANDA BENZER AGREGA ve BENZER LKLE BETON DKLD KANAATNE VARILDIINDA BNAYA FAZLA ZARAR VERMEMEK AMACI LE KAROT SAYISI AZALTILABLR. GEREKTNDE FARKLI BETON OLDUU KANAATNE VARILDII DURUMLARDA HER KAT N AYRI AYRI BETON DAYANIMLARI DA BELRLENMELDR.
YAPISAL NCELEME
YAPININ RLEVESNN IKARILMASI 9Mimari rleve 9Tayc sistem rlevesi (Kolon-Perde-Kiri boyutlarnn ve konumlarnn tespiti) 9Donatlarn saysnn, yerinin ve apnn tespiti 9atlak geniliklerinin ve ynlerinin tespiti 9Varsa dier hasar trlerinin belirlenmesi (yan yatma, burkulma, duvarda X atla vb.) 9Uygulama hatalarnn not edilmesi 9Ar hasar alm, yap gvenliini tehdit eden, acil nlem alnmas (askya alma, destekleme vb.) gereken elemanlarn belirlenmesi 9vb. PROJELERN ve ARTNAMELERN NCELENMES ELDE EDLEN VERLER DORULTUSUNDA YAPININ MEVCUT TAIMA GCNN HESAPLANMASI
SONULARIN PROJELERLE ve MEVCUT YNETMELKLERLE KIYASLANMASI
ELDE EDLEN VERLERN DEERLENDRLMES OLASILIK ve RSK KAVRAMLARINI EREN STATSTKSEL YNTEMLER KULLANILIR YETERSZ SAYIDAK DENEY VERSNN ORTALAMASI ile YETNLMES YAPIDAK GEREK DURUM TEMSL EDLEMEZ BYK YANILGILAR
KARAR
KARARI ETKLEYEN DER FAKTRLER
TAIMA GC YETERL SALAM Hibir ileme gerek yok YZEYSEL ONARIM GEREKL Basit onarmlar Hasarn tekrarn nleyecek tedbirler vb.
YIKIM
ONARIM
GLENDRME GEREKL
GLENDRME PROJES
YNETMELK DEKL, TASARIMDA DKKATE ALINMAMI EK YKLER, (Ek kat kma vb.) YAPI KULLANIM AMACININ DEMES vb.
TAIMA GC YETERSZL
GLENDRME
GLENDRME PROJES
9 Malzeme dayanmlar, zellikle belirtilmedike ilgili tasarm ynetmeliklerinde verilen malzeme katsaylar ile blnmeyecektir.
9 Eleman kapasitelerinin hesabnda mevcut malzeme dayanmlar kullanlacaktr.
9 Syrma ilemi kolon ve kirilerin uzunluunun aklk ortasndaki te birlik blmde yaplmaldr. 9 Syrlan yzeyler daha sonra yksek dayanml tamir harc ile kapatlr. 9 paspay syrlmayan elemanlarn yzde 20sinde enine ve boyuna donat says ve yerleimi ile boyuna donat bindirme boylar donat tespit cihazlar llr
9 Deerlendirme:
9 rneklerden elde edilen (ortalama-standart sapma) deerleri mevcut beton dayanm olarak alnr. 9 Beton dayanmnn binadaki dalm, karot deney sonular ile uyarlanm beton ekici okumalar veya benzeri hasarsz inceleme aralar ile kontrol edilebilir.
9 Deerlendirme:
9 rneklerden elde edilen (ortalama-standart sapma) deerleri mevcut beton dayanm alnr. 9 Beton dayanmnn binadaki dalm, karot deney sonular ile kalibre edilmi beton ekici okumalar veya benzeri hasarsz inceleme aralar ile kontrol edilir.
Test ekici ve karot beraber deerlendirildiinde rnek says 31 Ortalama 162 kgf/cm2 S. sapma 13,2 kgf/cm2 Mevcut dayanm 145 kgf/cm2
Test ekici ve karot beraber deerlendirildiinde rnek says 26 Ortalama 111 kgf/cm2 S. sapma 26,01 kgf/cm2 Mevcut dayanm 77 kgf/cm2
143
Her kattan en az 2 karot rnek says 6 En kk 141 kgf/cm2 Mevcut dayanm 141 kgf/cm2
Her kattan en az 3 karot, min 9 karot rnek says 13 Ortalama 162 kgf/cm2 S. sapma 13,2 kgf/cm2
Her kattan en az 3 karot, min 9 karot rnek says 9 Ortalama 111 kgf/cm2 S. sapma 26,01 kgf/cm2
Mevcut dayanm 162-13.2=148.8 kgf/cm2 171 Kapasite dayanm iin 1410.90=127 kgf/cm2
Her kattan en az 3 karot, min 9 karot rnek says 13 Ortalama 162 kgf/cm2 S. sapma 13,2 kgf/cm2
Her kattan en az 3 karot, min 9 karot rnek says 9 Ortalama 111 kgf/cm2 S. sapma 26,01 kgf/cm2
Mevcut dayanm 162-13.2=148.8 kgf/cm2 171 Kapasite dayanm iin 1411=141 kgf/cm2
SONU
STANDARTLARA ve YNETMELKLERE UYGUN KALTEL MALZEME KULLANIMI KALTEL ve DORU LK DORU ve EKSKSZ UYGULAMA RETMN HER AAMASINDA YETERL KALTE KONTROLU