14

BLM 2. TEMEL TOPOLOJ KAVRAMLARI

2.2 KAPALI KMELER

2.2.1 PROBLEMLER
1. Bir topolojik uzayda kapal kmelerden oluan bir ailenin bileiminin kapal bir kme olmayabileceini, bir rnek ile gsteriniz.

zm:
(a)

R zerinde, ak kmeleri, ak aralklarn bir bileimi olarak yazlabilen topolojiyi (salt topoloji)[ bkz. 2.5.1.Kesimdeki 10.Problem] dnelim. Her n N doal saysna karlk 1 1 ,1 ] n n kmelerini tanmlayalm. Bu kmelerin her biri salt topolojiye gre kapaldr. Ancak bunlarn bileimi olan An = [0 +

A=
n=1

An =
n=1

[0 +

1 1 , 1 ] = (0, 1) n n

kmesi aktr. (b)

1 ] n kmelerini tanmlayalm. Bu kmelerin her biri salt topolojiye gre kapaldr. Ancak bunlarn bileimi olan Bn = [0, 1

B=
n=1

Bn =
n=1

[0, 1

1 ] = [0, 1) n

kmesi ne ak ne de kapaldr. (c)

1 1 ,1 + ] n n kmelerini tanmlayalm. Bu kmelerin her biri salt topolojiye gre kapaldr. Bunlarn bileimi olan Cn = [0

C=
n=1

Cn =
n=1

[0, 1

1 ] = [0, 1) n

kmesi de kapaldr.

2.2. KAPALI KMELER (d)

15

Dn = [n, +n]
kmelerini tanmlayalm. Bu kmelerin her biri salt topolojiye gre kapaldr. Bunlarn bileimi olan

R=
n=1

Dn =
n=1

[n, +n] = (, +)

kmesi hem ak hem kapaldr. Bu drt rnek gsteriyor ki, kapal kmelerden oluan sonsuz bir ailenin bileimi kapal olmayabilir. Bu bileim ak, kapal ya da ne ak ne de kapal bir kme olabilir. Benzer ii ak kmeler iin de syleyebiliriz. Aadaki rnek, ak kmelerin sonsuz saydasnn arakesitinin ak olmayabileceini gstermektedir. (e)

1 1 En = ( , + ) n n kmelerini tanmlayalm. Bu kmelerin her biri salt topolojiye gre aktr. Bunlarn arakesiti olan tek eli

E=
n=1

Dn =
n=1

1 1 ( , + ) = {0} n n

kmesi kapaldr. 2. rnek 2.1.3 ile verilen topolojiye ait kapal kmeleri ayr ayr saptaynz.

kurulan

zm:

Sz konusu rnek eli bir X = {a, b, c} kmesi zerinde

(a) T1 = {, {a}, {a, b}, X } (b) T2 = {, {b}, {a, b}, {c, b}, X } (c) T3 = {, {c}, {a, c}, {b, c}, X } topolojilerdir. Her bir topoloji iin ak kmelerin tmleyenleri o topolojinin kapal kmeleridir. O halde, aradmz kapal kmeler unlar olacaktr:

16

BLM 2. TEMEL TOPOLOJ KAVRAMLARI

(a) T1 = {X, {b, c}, {c}, } (b) T2 = {X, {a, c}, {c}, {a}, } (c) T3 = {X, {a, b}, {b}, {a}, } 3. Ayrk bir topolojik uzayn kapal kmelerini belirleyiniz.

(X, P ) ayrk topolojik uzay olsun. Bu topolojiye gre X kmesinin her alt kmesi aktr. Herhangi bir K X alt kmesini dnelim. Bunun K tmleyeni ayrk topolojiye gre aktr. O halde K kmesi kapaldr. Bu demektir ki, ayrk topolojide her alt kme hem ak hem kapaldr.
4. Sonlu bir kme zerinde tanml bir topolojiye gre, tek eli her kme kapal bir alt kme oluyorsa, gsteriniz ki bu topoloji ayrk topolojidir.

zm:

X = {a1 , a2 , . . . , an } sonlu bir kme olmak zere, (X, T ) topolojik uzaynda tek eli her {ai } , (i = 1, 2, . . . , n), kmesi kapal olsun. imdi herhangi bir ai X esinin tmleyen kmesini dnelim. {ai } = {aj : j = i}
eitlii yazlabilir. Eitliin sa yan sonlu tane kapal kmenin bileimi olduundan kapaldr. Dolaysyla, {a} kapaldr. yleyse, {ai } aktr. Demek ki (X, T ) topolojik uzaynda tek eli her kme hem ak hem kapaldr. Oysa, bu nitelik ancak ayrk topolojik uzayda vardr. 5. Bir topolojik uzayda ak bir A kmesi ile kapal bir K kmesi veriliyor. Gsteriniz ki (i) A K kmesi aktr; (ii) K A kmesi kapaldr.

zm:

zm:
(i) A K = A K kmesi, ak iki kmenin arakesiti olduu iin aktr.[bkz. 2.1.1.Tanm] (ii) K A = K A kmesi, kapal iki kmenin arakesiti olduu iin kapaldr.[bkz. nerme 2.2.1]