TRATLAR Kaynak: http://www.herkesetiyatro.com/tirad.

html Oyunun Ad: NemrutYazan: Glah BandaNEMRUT - (Sinirli, aresiz) Yceliim, byklm kck aciz bir Topal yznden tehlikededir. Hissediyorum, yaknmda, sesini duyuyorum... Soluk aln duyuyorum ok yaknmda... Benim olan topraklarn zerinde, beni yok etmek iin rpnyor.Topal! Topal! k ortaya... k karma... Alamayacaksn canm bu bedenden... Bu beden ebedidir... lm yoktur onun iin...Lakin halkn kafasn elmitir. Kullarm kar durmaya almtr, onlara can veren Nemrut'a. Ben demem babamn dt gaflete... Kolay deil Nemrut'un gcn silmek, yok etmek, ayak altnda ezmek. Dzen yeniden kurulacak. Topal'n can alnacak ve dzen yeniden Nemrut'un diledii gibi olacak. Baka kimsenin dilemee hakk yoktur nk buralarda. Hak benim... Dzen benim... Can benim... Uzak dur iktidarmdan yarm adam, uzak dur!(Yardmclarna seslenir. Yardmclar girer.)Buraya gelin! Buraya gelin! Sakn kimse saraya sokulmasn. Dardan kimse, halktan kimse ieri alnmasn! Demir odaya kimse yaklatrlmasn! Sarayn yaknndan bile geirilmesin kimse! imdi ekilin karmdan. (karlar.)Topal! Topal! Bulacam seni! ocuk olmadan, ocuk domadan kmalsn huzuruma! Zaman geiyor! Zaman durmuyor! k ortaya Topal! Ne yaparm ben byle? Demir bir odada kskvrak? Kim sokmutur beni bu hale? Kimden korkarm ki evirdim etrafn demir zrhla? Yeni candan m korkarm? Yoksa Topal'dan m? Deil... Kullarmdan m? Deil... lmden mi? Hayr! lm bana deil, kullarmadr. Kullar lr, Nemrut sa kalr. ATOSSA Olum orduyu donatp Yunaneli'ni yakp ykma sevdasyla gitti
1

gideli dler gryorum geceleri. Ama hibiri dnk gibi ak deildi. Dinle!Gzel fistanlara brnm iki kadn belirdi gzlerimin nnde. Biri Pers zevkiyle giyinmi biri Dor. Uzun boylar, kusursuz gzellikleriyle glgede brakrlard bugnkleri. ki kz kardeti bunlar, bir soydan. Birinin yurdu ama Hellas't brnn barbar lkesi talihlerince. Dmde bakyorum bir anlamazlk km aralarnda. Olumda sindirmek istedi onlar sava arabalarna komaya kalkt ikisini de geirip koumlar boyunlarndan. Biri boyun edi, uysalca kendi uzatt azn geme. br ise rpnd, ayak diredi. Sonra iki eliyle kavrayp koumlar kopuverdi , savurdu gitti arabay, dizgin gem dinlemedi, boyunduruu da bld ikiye Yere dt olum. O zaman ite babas Darins belirdi yan banda. Ona bakyordu acyla. Atasn grp Serhas paralad stndeki giysileri. te dn gece grdm d . Sonra uyandm temiz bir kaynakta ykadm ellerimi, armaanlar derip sunaa vardm, sundum adam koruyucu tanrlara gerektii gibi. Yine Foibos ocana szlen bir kartal gryorum. Ben korkudan dilsiz kalmm yle dostlar. Derken bir atmaca ullanyor kartaln stne evik kanatlar peneleriyle kafasn yolup kel ediyor. O da rkm, bzlp brakyor kendini. Bu d kayglandrd beni. ittiniz siz de, korkmu olmanz gerek. Ancak, iyi bilirsiniz ki , olum stesinden gelirse bu iin, sekin bir kahraman olacak. Kt olursa sonu, kente kar hesap vermekle sorumlu deil. Sa salim dnsn yeter, bu lkeye yine o buyuracak. Persler Aiskhylos Trkesi : Gngr Dilmen OYUNCU Selam size, kk adann garip sakinleri, susun da beni dinleyin. O bombo hkmet bltenlerini ezberleyip kafalarnn ocuka safln koruyan siz erkekler, kulak verin bana. Sslenip pflenerek erkeklerin akln elen ama kendi aklndan geenleri aa vurmayan, erkekleri gl efendiler olduklarna inandrp,
2

iinizden, ne kafasz ocuklar olduklarn iyi biliriz, diyen siz kadnlar, szlerimi yabana atmayn. u ahin bama bakn da Rab olduumu anlayn, bir zamanlar Msr'n gl tanrs Rab. Huzurumda ne diz kebilir, ne de secdeye varabilirsiniz. Orada, tk sralarda kmldamanz bile zor. Birbirinizin nn kapatmaktan baka bir ey gelmez elinizden. Zaten herhangi bir harekete geebilmeniz iin bakalarnn nclk etmesi gerekir. Herkesin yapmad eyi yapmak, ite bunu asla gze alamazsnz. Sizden bana tapmanz deil, sesinizi ksmanz istiyorum. Ne erkekleriniz konusun, ne de kadnlarnz ksrsn. nk sizi iki bin yl ncesine armaya geldim. Sizden nce kimler geldi, kimler geti. Gnein doup battn, ayn biimden biime girdiini sizden baka budalalar da grd. Siz de onlar gibisiniz, ama onlar kadar byk deilsiniz. Halkmn yapt piramitler bugn hala ayakta duruyor. Oysa sizin kleler gibi ydnz, adna da imparatorluk dediiniz toprak ynlar, stlerine kendi oullarnzn toz toprak olan cesetlerini de katsanz, rzgarla drt bir yana savruluyor. Dinleyin beni, ite kaka okutulanlar. Nasl bir eski bir de yeni ngiltere varsa, siz nasl ikisi arasnda bocalayp duruyorsanz, bana tapld gnlerde bir eski bir de yeni Roma vard. Bir de ikisi arasnda bocalayan adamlar. Eski Roma yoksul, kk, agzl, yrtc ve belalyd. Gel gelelim akl kt, ii kolay olduu iin ne istediini bilir, kendi iini kendi grrd. Tanrlar acd Roma'ya, elinden tuttular, glendirdiler, korudular. nk tanrlar kklere sabr gsterirler. Ama eski Roma tanrlarn bu ltfundan mard. u bizim kklmzde i yok, dedi. Bu gidile ne zengin, ne de byk Roma oluruz. Bymek, zenginlemek mi istiyorsun? Yoksullar soyup soana evireceksin, zayflar geberteceksin. Bylece kendi yoksullarn soyup bu zanaatta ustalarlar. Bu soygunculuu kitabna uydurmasn da rendiler. Kendi yoksullarnn ccn karnca sra baka lkelerin yoksullarna geldi. O lkeleri de Roma'ya katverince yeni Roma dodu. Kocaman, varlkl, grkemli. Ben Ra, iin iin glyordum.
3

Romallarn smrgeleri btn dnyaya yaylm, ama kafalar eskisi gibi ufack kalmt... Romallar eski Roma ile yenisi arasnda kalakalmken ilerinden byk bir asker kt, byk Pompeius. Pompeius yalnzca askerlerin byk adam sayld eski Roma'y benimsedi. Tanrlarsa, akll bir adamn istedii yere gelebilecei yeni Roma'y tuttular. Pompeins'a arkada Julius Sezar tanrlardan yanayd. nk Roma 'nn, eski kk Romallarn baa kamayaca kadar ge1itiini fark etmiti. Bu Sezar yaman hatip, yaman politikacyd. Adamlar dil dkerek ve altn saarak satn alrd. Tpk sizin imdi satn alndnz gibi. Ama szlerle ve altnlarla yetinmeyip savalarda n salmaya da zendiklerinde Sezar artk orta yalyd. Gel gelelim o ie de bulat. Kendi refahlar iin didinirken Sezar'a kar kanlar, kan dken bir fatih olunca karsnda eildiler. Siz lmller bylesiniz ite, huyunuz kurusun. ... Sezar ile Kleopatra Bernard Shaw Trkesi : Sevgi Sanl EDMUND Ey tabiat! Benim tanrm sensin! Ben senin kanunlarna kul kleyim. Kardeimden on, on be ay sonra dnyaya geldim diye niin o ba belas greneklerin zulmne urayaym? Toplumlarn o titizlii beni niin haklarmdan mahrum braksn? Pimiim, alan, sefilin biriymiim, neden? Benim de namuslu, erefli bir kadnn evlad kadar hatlarm dzgn, ruhum asil deil mi? Bedenim babamn kalbn tamyor mu? yleyse niin pilik, alaklk damgas vuruluyor bize? Biz tabiatn gizli ehvet anlarnda vcut bulurken, evliliin souk, yavan ve bkkn deinde, uyku ile uyanklk arasnda vcut bulan o ahmaklar srsnden daha zl, daha din, daha ateli unsurlarla yorulmadk m? Ee... meru kardeim Edgar, mirasn benim olacak! Babamz, pi Edmund'u
4

meru olu Edgar kadar seviyor. "Meru olu!" Ne de gzel sz!... Hele u mektup istediim tesiri yapsn, hele yalanm muvaffak olsun, pi Edmund meru Edgar' nasl alt edermi, o zaman grrz. Byyorum artk... Ykseliyorum. Hadi tanrlar, koruyun pileri! Kral Lear William Shakespeare Trkesi: rfan ahinba

KATERINA Artk nereye gidebilirim? Eve mi? Hayr; ha eve, ha mezara, hepsi bir. Evet, benim iin ha eve, ha mezara!...Ha eve, ha mezara!... Mezar daha iyi. Aalarn altnda bir mezarck.Oh! Ne kadar iyi!...Gne oray str, yamurlar oray sular. lkbaharda, stnde otlar biter. Yumuack.Aacn stnde kular uuur, cvldarlar, yavrular rer. iekler aar, sar sar, krmz krmz, mavi mavi. eit eit. eit eit iekler. yle sakin yle gzel ki! Artk yle erin iindeyim ki.Yaam dnmek bile istemiyorum. Yine yaamak m? Hayr, hayr, gerekli deil. Orann duvarlarndan bile nefret ediyorum. Oraya gitmeyeceim. Hayr; hayr, gitmeyeceim! Onlara gitmek mi?... Onlar yryorlar. Glyorlar, bana bunun ne gerei var? Ah karanlk oldu! Bir yerde ilahi sylyorlar?... Ne sylyorlar? Anlalmyor. lmeli.Ne sylyorlar?... Ha ln gelmi, ha kendin. Yaamak artk olmaz.Gnah iin dua etmeyecekler mi? Kim seviyorsa O dua edecektir. Tabutta elleri ha eklinde kavutururlar. te byle.imdi hatrlyorum. Ah, beni yakalarlar da zorla eve srklerler. Aman abuk, abuk! ( Kyya yaklar, yksek sesle ) Sevgilim benim! Mutluluum benim! Allah' smarladk! FIRTINAOSTROVSKY Trkesi : Nafia TANUR
5

JAN Sizin ahmak olduunuzu gcenmelerine yol aar). sylemilerdi. ( Bu sz ok

Bunlarn gzel szlerine, merhametlerine gvenilmez demilerdi. Hayatm balayacanza sz verdiniz. Yalanm. ( fkeli mrltlar ) Yaamak nedir sizce? Donup ta kesilmek mi sadece? Ne kuru ekmek bulunca gam yerim, ne de duru su imek derttir benim iin. Ama gk kubbenin avkndan, o gzelim krlarn ayrndan imeninden yoksun brakmak beni. Dada bayrda askerlerle at koturmayaym diye ayama pranga vurmak.Bana hayasz, nemli karanl koklatmak, sizin ktlnz, sizin sersemliiniz beni Tanrdan bile souturken, gnlm gene onun sevgisiyle dolduracak her eyi almak elimden, Cehennem odundan da beterdir. Sava atmdan vazgeebilirim. Etekle dolasam da olur. Sancaklar borazanlar, askerler yan bamdan geip gitse de br kadnlar gibi geride braklmay nefsime yedirebilirim. Yeter ki rzgarda aalarn hrtsn, gnete ten ayr kuunu, kymn salkl ayaznda meleyen kuzular iitebileyim. Akam anlar bana melek seslerini getirsin gene. Bunlar olmadan yaayamam. Bunlar benden ya da herhangi bir kuldan almaya kalktnz iin siz, biliyorum eytann emrindesiniz. Oysa bana yol gsteren, Tanrdr. Bernard SHAW ZERBINETTE Ad Oronte.Or.ron.ronte.hayr, Ge. Geronte.Evet Geronte, tamam; ite bamn belas; buldum; ite szn ettiim nekesin ad.Ne diyordum? Ha, bizimkiler de tuttular, bugn buradan baka yere gitmeye kalktlar. Bi'ey deil, am paraszlk yznden, beni elinden karacak, ne yapsn bu paray, babasndan ekmek iin

uann dalaveresine bavurmaktan baka are bulamad. Bakn, uan adn iyi biliyorum, ad Scapin. Yaman adam dorusu, ne trl vlse hakkdr. Enayiyi avlamak iin bakn ne dolap eviriyor. Hah, hah, hay!...Dndke gleceim geliyor, hah, hah, hah, hay!... Gidiyor, pintiyi buluyor,hah, hah, hah!...Diyor ki, oluyla berber rhtmda dolarlarken , hah, hah, hay!..Bir Trk kadrgas grmlermi de, kalyondan bunlar ieriye armlarm. Szm ona, gene bir Trk bunlar arlam, aman Tanrm! Tam yiyip ierlerken gemi alvermi. Trk, Scapin'i tek bana bir kaya bindirip kyya gndermi. Szde demi ki babasna syle, hemen be yz altn yollamazsa , olunu Cezair'e gtreceim. Hah, hah, hay! Alm bizim hasisi, bizim mendeburu bir tela. Bi yandan da, ne olsa olu ya, merhemeti brakmazm; ama be yz altnn lakrds da evlat acs gibi iine ilermi. Hah, hah, hay! Bi yandan paray gzden karamam, bi yandan da, iinin acsyla olunu kurtarmak iin, bin bir eit, gln areler bulurmu. Hah, hay! Bi aralk kadrgann arkasndan denize kanun gnderecek olmu. Hah, hah, hay! Paray vermeye bi trl yanamazm da, git dermi, uana, ben bu paray denkletirinceye kadar olumu braksnlar, yerine seni alkoysunlar. Hah, hah, hay!...Bi aralk da be yz altn yerine, be para bile etmeyecek be kat eski giysisinden vazgemeye kalkm. Hah, hah, hay!... Uak, btn bu tekliflerin akl kar olmadn kendisine anlatm.O, yine, her szn banda, ac, ac: '' Ama, ne halt etmeye gitti u kadrgaya, ah kr olas kadrga, ah insafsz Trk! ''der dururmu. Neyse, bi hayli dndkten, bi hayli ahlayp ofladktan sonra.Ama, sanrm, bouna anlatyorum. Hi glmyorsunuz. Efendim? SCAPIN'N KANIK TOM Evet, daarcmda baz numaralarm var, elbisemin kolu iinde de
7

DOLAPLARIMOLIERETrkesi : Orhan VEL

baz eyler saklarm. Fakat, bir sahne sihirbaznn tam zddym ben. O, sizin gznz yle bir boyar ki, siz de bunu gerek sanrsnz. Oysa ben size hayalle bezenmi gerei sunarm. En nce zaman tersine, u tuhaf, olaand 1930'lu dneme eviririm, o koskoca Amerikan orta snf, sanki krler iin bir okulda eitiliyordu. Onlar ya kendi gzleri terk etmiti, ya da kendileri gzlerinden yararlanmasn bilmiyorlard ki, parmaklarn kmekte olan bir ekonominin Braille Alfabesindeki harflerine sk sk bastrp duruyorlard. spanya'da devrim vard. Burada ise sadece barmalar ve aknlk hkm sryordu. spanya'da Guernica vard. Burada ise, dier zamanlardaki sessiz ve sakin ehirlerde, Chicago, Saint Louis ve Cleveland'da, ounlukla kanl geen ii ayaklanmalar... ste oyunumuzun sosyal geri plan budur. Oyun, anlar zerinedir. Bu yzden de, lo, duygusal ve gerek ddr. Anlarda her ey sanki mzikseldir. Bu da, kulislerden gelen keman seslerini aklar. Ben oyunun sunucusuyum, hem de bir oyuncusu. Dier karakterler, annem Amanda, kz kardeim Laura ve son sahnede ortaya kan kardeimin muhtemel ksmeti olan centilmen. Bu gen adam, oyundaki en gereki karakter, bizlerin her naslsa koptuu gerek dnyadan iimize giren irkin niyetli kii. Bir air olarak benim simgelere kar bir zaafm olduundan, bu karakteri de bir simge gibi kullanyorum; ok ge kalan ve bizim hayatta peinden kotuumuz beklentilerimizi simgeler o. Oyunda bir de beinci karakter var; kendisi minenin zerinde asl olan ve gereinden daha byk bu fotorafnn dnda, oyunda asla grnmez. Bizi yllar nce terk eden babamzdr bu kii. Telefoncuydu, ama uzak diyarlara akt, alt telefon firmasndan ayrlp, k delisi bu ehirden svp gitti... Ondan aldmz en son haber, Meksika'nn Pasifik kylarnda

Mazatlan'dan gnderilen adressiz bir kartpostald ve zerinde sadece iki kelime yazlyd, "Merhaba... Hoa kaln!" Sanrm oyunun geriye kalan kolayca anlalabilir. Sra Hayvan Koleksiyonu Tennessee Williams Trkesi : Aytu zat PROCTOR Orospu, evet, orospu bu kz! Surata bakn! Bir lk da benim iin atar imdi! Cad der bana da! Yattm, baym, ben yattm bu kzla! nsan durup dururken adn kirletmez. Bundan kukunuz olmaz herhalde. (Utantan sesi kslr gibidir) Hayvanlarmn yatt ahrda, sekiz ay kadar nce... O gnden sonra da olan oldu bana. Bu kz, benim evimde hizmetiydi, baym. (Alamamak iin enesini skar.) nsan bazen Allah' uykuda sanr, uyumaz oysa, Allah her eyi, her eyi grr. Biliyorum artk bunu. Yalvarrm baym, yalvarrm, bu kz olduu gibi grn artk. Karm, sevgili, iyi yrekli karm, olan bitenden biraz sonra bu kz kap dar etti, sokaa att. te ierledii bu yalnzca, yediremedii bu kendine! Onun iin de, kalkm imdi... (Devam edemeyecek kadar periandr.) Sayn bakan, beni balayn, balayn bu halimi! (Kendi kendine kzar, yzn Danforth'dan evirir. Sonra iinde kalan birden boaltr gibi) Niyeti karmn mezar stnde benimle hora tepmek! Hani olmayacak ey de deil bu, dknlm yok deildi bu kza. Allah yardmcm olsun! Dknlm belli ettim ona, umuda kapld bundan. Ama kahpece almak, onun btn istedii bu. Grn, byle olduunu. Kendimi teslim ediyorum size, ne isterseniz yapn. Ama, grn her eyi olduu gibi. Grmezlik edemezsiniz artk. Kendi onuruma teneke aldm uluorta! Kendimi kepaze ettim nnzde! Bana inanmazlk edemezsiniz artk, Bay Danforth. Karm susuzdur, tek kusuru bir kahpenin kahpeliini fark etmi olmaktr. Cad KazanArthur MillerTrkesi : Sabahattin Eyubolu - Vedat
9

Gnyol BEDRHAN AA - TAZYE Bir vakittir yle bir d grmekteyim ki Fasla, uykum cehennem olmaktadr.Aha bu yatan iinde uzun bir kara ylan benimle birlikte yatmakta ve de iliklerimi kurutana dek hayalarm emmektedir.Sonra da bu arafa dolanp kasrn byk avlusuna varmaktadr.Avludaki kuyunun bana vardnda, araf kuyuya ip gibi sarktmakta ve nihayet kuyunun iinden kefene brnm cesedimi dileriyle yukar ekmektedir. Ve de ben her gece cesedimi kuyunun aznda grnce uyanmaktaym.Ve her yanm sanki kuyudan kmm gibi su iinde. Ve bakmaktaym ki, aha bu araf boynuma dolanm. TaziyeMurathan MUNGAN JACQUES Ne yapaym efendim, dalkavuklara tahammlm yok. Bakyorum btn yaptklar, durmadan ekmei, arab, odunu, tuzu muzu yoklamas; hep size yaranmak, gznze girmek iin. Fena ierliyorum buna; hem bir duysanz neler sylyorlar sizin iin Allah'n gn; ona da zlyorum. Neden derseniz, acyorum size; istemeye istemeye acyorum. Ne de olsa, atlarmdan sonra en sevdiim sizsiniz. Kim olduklarn binersiniz. sylesem kzarsnz, kzarsnz.kplere

Madem istiyorsunuz, syleyeyim: Drt bir yandan dpedz alay ediyorlar sizinle. Demedikleri kalmyor sizin iin. Millet siline dolam, tefe koymu sizi; ver yansn ediyorlar. Neler, neler anlatmyorlar cimriliiniz stne. Kimi diyor ki, siz zel takvimler bastrp perhiz, oru gnlerini iki misline karyormusunuz; evinizde az yemek yensin diye. Kimi de diyor ki , bayram seyran

10

gnlerinde punduna getirip uaklarnzla bir kavga karyormusunuz, kimseye be para vermemek iin. Gya komunun kedisini bir koyun eti artnz yedi diye mahkemeye vermisiniz. Bir gece de sizi kendi atlarnzn yulafn alarken yakalamlar; benden nceki arabacnz sizi karanlkta bir temiz pataklam, siz de sineye ekmisiniz. Daha syleyeyim mi? Nereye gitsek az dolusu veritiriyorlar size. Dnya alemin maskaras olmusunuz. Nerede adnz gese cimri, pinti, mendebur,tefeci, moruk diyorlar. ( Harpagon, bastonuyla Jaques'i dvmeye balar) Naslm! Ben demedim mi size? nanmyordunuz bana. Doruyu syleyince kzarsn demedim mi ben size? CMRMoliereTrkesi : Sabahattin EYBOLU SONYA Ne yapabiliriz? Yaamak gerek! (Bir sessizlik) Yaayacaz Vanya Day. ok uzun gnlet, boucu akamlar geireceiz. Alnyazmzn btn snavlarna sabrla katlanacaz. Bugn de, yallmzda da, dinlenmek bilmeden, bakalar iin alp didineceiz. Ecel saati gelip atnca da uysalca leceiz ve orada, mezarn tesinde, ok ac ektik, gzya dktk, ok ac eyler yaadk diyeceiz... Ve Tanr acyacak bize ve biz seninle, canm daycm, parlak, gzel, sevimli bir hayata kavuacaz ve buradaki mutsuzluklarmza sevecenlikle, hogryle glmseyeceiz ve dinleneceiz... nanyorum buna daycm, btn kalbimle, tutkuyla inanyorum... (Voynitski'nin nnde diz ker ve ban onun avularna koyar. Yorgun bir sesle tekrar eder.) Dinleneceiz! Dinleneceiz! Melekleri dinleyeceiz, elmaslar gibi yldzlarla kapl gkleri greceiz. Dnyann tm ktlklerinin, tm aclarmzn, dnyay batan baa kaplayacak olan merhametin nnde silinip gittiini greceiz ve hayatmz bir okay gibi dingin, yumuak, tatl olacak. nanyorum,
11

inanyorum buna. (Daysnn gzyalarn mendiliyle kurular.) Zavall, zavall Vanya Day, alyorsun... (Gzyalar arasndan) Hayatnda mutluluu tadamadn, ama bekle Vanya Day, bekle... Dinleneceiz.... (Kucaklar onu.) Dinleneceiz! Dinleneceiz! Vanya DayAnton ehovAtaol Behramolu BIFF Okulda alt yedi yl geirdim; tek, iimde bir heves uyansn diye. Acentelerde katiplik, seyyar satclk, nasl olursa olsun bir i bence iyi idi. Oysa yle yaamak, yaamak deilmi. Scak yaz sabahlar yer alt trenlerine tklmak, mrn olduu kadar senet kaydetmek, telefona cevap vermek ya da alp satmak. Ak havaya kp gmleini atarak oturmak dururken yln elli haftasn, iki haftalk tatil uruna, ikence ile geirmek. Yanndaki arkadalarnn bir stne gemekten baka bir ey dnmemek: te, geleceini gvence altna almak byle yapmakla oluyor. (Heyecan artmaktadr.) Savatan nce evden ayrlal beri yirmi otuz i deitirdim. Hepi, hepsi de sonunda ayn kyor. Bunun farkna ancak son zamanlarda vardm. Nebraska'da srclk ettiim srada, ondan nce Arizona'da, son kez de Teksas'da. Bu kez onun iin eve geldim; galiba bunun farkna vardm da geldim. Son altm iftlik var ya, imdi orda bahardr. On be kadar taylar olacakt. Biliyor musun, anasyla yavru tay kadar i aan, gze ho grnen manzara azdr. Hem imdi oralar lktr da. Teksas imdi lktr, bahar iindedir. Benim bulunduum yerde de ne zaman bahar olsa iimden doru bir ey depreir. "Bir baltaya sap olamyorum," derim; "Ben ne halt ediyorum, haftada yirmi sekiz dolarla yetinip atlarla vaktimi ldryorum. Otuz drdne geldim, kii ev bark edinmeli vakitken." te, yle zamanlarda koup eve geliyorum. Ama imdi buradaym ya, ne yapp edeceimi kestiremiyorum. (Biraz durduktan sonra.) Eskiden beri yaamm boa harcamamak ba dncemdi. Ama buraya her dnte yaamm boa harcamaktan baka bir ey yapmadm
12

anlyorum. Oyunun Ad: Satcnn lmYazan: Arthur Millereviren: Orhan Burian OSIP Allah belasn versin. Alktan geberiyorum. Midem bombo... karnm gur gur tp duruyor. Ah bir eve dnsek! Ne yapsam bilmem ki! Piter'den kal iki ay oluyor. apkn, yolda elindekini, avucundakini yedi, bitirdi. imdi de st dkm kedi gibi dnyor. Bol bol yol paramz vard. Ama kendisini nasl gsterecek? (Taklit ederek) "Hey! Osip, git, bir oda tut, en gzel oday tut. En iyi tarafndan yemek smarla. Ben, yle olur olmaz yemekleri yemem. Bana yemein en iyisi gerek." nemli bir adam olsa ne ise, kk bir kayt memuru! nne gelenle dost olur, sonra da balar kumar oynamaya. te sonu byle oluyor. Off... bktm bu yaamdan. Vallahi, ky daha rahatt. Orada kent yaam yoktur ama znts de azdr... Bir kadn alrsn, ondan sonra mrn boyunca keka, ye brei, yat aa. Elbet dorusunu sylemek gerekirse, Piter'de yaamak ok gzel. Yalnz, i parada... para olduktan sonra, gnler daha ince, daha politikal geer. Tilaturalar, dans eden kpekler, hepsi nnde... ne istersen var. Herkes ince, nazik konuur. Daha nazik konuanlar var, ama onlar soylular. Bir pazara gidersin. Satclar barr: "Buyurun, baym!" Diyelim salda giderken bir memurun yannda bile oturursun. Kibarlk grmek istiyorsan bir maazaya git. Orada emeklinin biri sana askerlikten aar. Gkyzndeki yldzlarn neye yaradn, ne olduklarn anlatr. Onlar sanki avucunun ii gibi renirsin. Bazen yal bir subay kars der... bazen de bir hizmeti girer, ama bir iim su... f... f... f! (Gler, ban sallar.) Hey canna yandmn... ne muameledir o! Hi kaba bir szck iitilmez. Herkes sana, siz der. Yrmekten mi bktn, atla bir arabaya, bey gibi kurul. Parasn vermek istemiyorsan, onun da kolay bulunur: Her evin iki kaps vardr. Birinden girer,
13

tekinden karsn. eytan bile bulamaz seni. Yalnz, bu yaamn kt bir yan var: Kimi zaman karnn gzelce doyurursun, kimi zaman da, ite bugnk gibi alktan geberirsin. Ama btn su onda. Halimiz duman, bamz dertte yahu! Babas para gnderiyor. nsan biraz tutumlu olur, deil mi? Nerede... balar hovardala. Arabadan aa inmez, her gn tilatura iin bilet al, bir hafta sonra ne grrsn? Yeni fran bitpazarna satmaya yolluyor! Gmleine varncaya kadar satt oldu. stnde bir ceketi, bir de kaputu kald. Vallahi byle. Kuma da ne gzeldi ama! ngiliz. Bir frak 150 rubleye mal olur, ama bitpazarna gtrdn m, vere vere 20 ruble verirler. Hele pantolon, yok pahasna gider. Bu duruma dmesinin nedeni de ne? Akl havada, ondan! ine gcne gideceine piyasaya kyor, kumar oynuyor. Ah, beyefendi bunu bir renirse, vallahi, memurmu, falanm dinlemez, pantolonunu indirir, basar sopay, bizimki de drt gn rahat oturamaz. nsan memursa, memurluunu bilmeli. te, imdi de, otelci: "Birikmi borlarnz demezseniz, artk yemek vermem." dedi. Peki, paray veremezsek ne olacak? ( eker.) Ah Yarabbi, bir kak orba olsa. Vallahi bana yle geliyor ki, imdi btn dnyay yiyebilirim. Kapy vuruyorlar... O olmal. (Yataktan frlar.) MfettiNikolay V. GogolMelih Cevdet Anday - Erol Gney KAHVEC Limonlu bi rak olsa hepsinden iyi.Dn gece yine kartrdk Canna yandm ! imdiki raklarn hepsi ispirto.Kamanatoya koy,yak.Adamn yreini yakyor.Biraz meze falanda attrdk.Gece yars kalktm,destiyi bama,lk, lk, lk.tike suyu,tutuyor meret ey! Ah,o eski cbra raklar.Gzn sevdiim! Bir kilo, iki kilo ek; bi'ey olmaz. Demir gibi olursun; adam besler. yle olmasa, biz oktan boylardk tahtal ky. Hey gzn sevdiim, hani o raklar? Balta Mehmet Bey vard bizim, rahmetlik, yle derdi: raknn iyisi yakmaz; tulumbaya koyup
14

yangna sksan, hemen sndrr. Mehmet Bey, hani, bizim tulumbann reisi idi. Zengin adam! Vz gelir O'na dnya! Bir yangn oldu mu, ceketi hemen fora.Yay gibi, lastik gibi bir adam. Eh, biz de, ne olsa yavrum, tulumbadan yetitik.Yemeniyi ektin mi, neresi olursa olsun,Cibali, Karagmrk, Davutpaa, Kadrga. (coar) Heeyyy!.Geliyor imanm Rstempaallar! Fener nde, Mehmet Bey boruyu ttrd m, kzaktan ekilen kayk gibi tulumba, fsss.Hadi denize, yangn yerine! Ge imdi bunlar. Yap bana 'bi' okkal! KEBAIA.KUTS TECER JULIET Elveda! Tanr bilir ne zaman grrz bir daha.Hayat scakln hemen hemen donduranHafif, souk bir korku rpertiyor damarlarm,Beni yattrsnlar, geri araym da onlar:Dad! Ama onun ne ii var burada? Tek bama oynamalym bu ackl sahneyi.Gel ie! Ya bu karmn olmazsa hibir etkisi?O zaman evlenecek miyim yarn sabah?Hayr, hayr! Bu nler onu. Sen dur urada. ( Haneri koyar.) Ya bu zehirse! Olur a, rahip beni daha nce Evlendirdi diye Romeo'ylaBu evlenme iinde rezil olmaktan korkuyorsa!Kurnazca hazrladysa bunu, beni ldrmek iin!Korkarm yle; ama yinede olamaz herhalde,nk yllar yl herkese kutsall bilinen bir kiidir o.Atmalym kafamdan byle kt bir dnceyi.Ya beni mezara koyduklarnda, olur a, Uyanrsam, Romeo beni kurtarmaya gelmeden?Ne korkun bir olaslk! ine temiz hava girmeyenller mahzeninde tkanp kalmaz mym,Boulup lmez miyim Romeo gelmeden?Sa kalsam bile, lmn ve gecenin korkun hayalleri grnmez mi? Ya btn atalarmn yzyllar boyunca Yn yn kemiklerini saklayan o mahzenin deheti?Ya mezarna yeni konmu,

15

kefeninde ryenTybalt'n kanl cesedi? Derler ki,Gecenin belli saatlerinde ruhlar gezinirmi orada Olamaz m, btn bunlar olamaz m?Vaktinden nce uyanrsam, iren kokular ne yapmal?Ya duyarsam topraktan sklen adamotlarnn lklarn?ldrm bu lklar duyan lmllerBtn bu korkularla evrilince epeevreAklm oynatmaz mym ben uyandmda?Atalarmn kemikleriyle deliler gibi oynaypKanlar iinde ki Tybalt' kefeninden karmaz mym?Ya bu ciddiyet durumunda,Akrabamdan birinin kemiini sopa gibi kullanp Datmaz mym umutsuz beynimi?Ah ite! Kuzenimin hayali grnyor,Klcnn ucuyla vcudunu ileyen Romeo'yu aryor. Dur Tybalt, dur! Geliyorum!Bunu erefine iiyorum! ROMEO ve JULIETWilliam ShakespeareTrkesi : zdemir NUTKU JAN DARK Verin o yazy bana (Masaya koup, kad kaparak para para eder) Varn yakn ateinizi. Fare gibi delie tklmam ben.Seslerim haklym. Sizin ahmak olduunuzu sylemilerdi. Bunlarn gzel szlerine, merhametlerine gvenilmez demilerdi. Hayatm balayacanza sz verdiniz. Yalanm. Yaamak nedir sizce? Donup ta kesilmemek mi sadece? Ne kuru ekmek bulunca gam, yerim, ne de duru su imek derttir benim iin.Ama gk kubbenin avkndan, o gzelim krlarn ayrlarndan, imeninden yoksun brakmak beni... Dada bayrda askerlerle at koturmamaym diye ayama pranga vurmak... Bana havasz , nemli karanl koklatmak... Sizin bu ktlnz, sizin bu sersemliiniz beni Tanr'dan bile souturken, gnlm gene O'nun sevgisiyle dolduracak her eyi almak elimden, cehennem ateinden de beterdir. Sava atmdan vazgeebilirim. Etekle dolamasam da olur. Sancaklar, borazanlar, askerler yan bamdan geip gitse de br kadnlar gibi geride brakmay nefsime yedirebilirim. Yeter ki rzgrda aalarn hrtsn, gnete ten ayr kuunu, kymn
16

salkl ayaznda meleyen kuzular iitebileyim. Akam anlar bana melek seslerini getirsin gene. Bunlar olmadan yaayamam ben. Bunlar benden ya da baka bir kuldan almaya kalktnz iin siz, biliyorum eytann emrindesiniz. Oysa bana yol gsteren Tanr'dr. Tanr'nn hikmetine aklnz ermez sizin.Beni atelerden geirip barna basacak odur. nk z evladym O'nun. Benimle birlikte yaamaya layk deilsiniz sizler. u gzelim dnyay yaratan Tanrm. Senin ermilerine dnya ne zaman kucak amay renecek? Ne zaman ulu Tanrm, ne zaman... Son szm bu ite. Jan Dark Bernard Shaw Trkesi :Sevgi Sanl HELENA Oo, anlalan bu da eteden. imdi bir araya gelmi, Kendilerince eleniyor, oyuncak gibi oynuyorlar onurumla.Seni hain, seni iyilik bilmez Hermia;Sen de mi bunlarla kafa kafaya verdin,Bana bu iren hakaretleri layk grdn?Hani itiimiz su ayr gitmiyor;Her saatimiz birlikte geiyordu;Kardelik yemini etmi,Bizi ayryor diye, ayana tez zaman paylamtk!Okul arkadal, tertemiz ocukluumuz, hepsi unutuldu mu?Gn olmu, iki hnerli Tanr gibi, inelerimizi alm,Bir mindere oturmu, bir minder zerindekimiz bir iek yaratmtk. Duygularmz bir, bir azdan sylemitik arkmz.Ellerimiz, bedenlerimiz, seslerimiz, dncelerimizKaynamt sanki.Birlikte bydk: bir ift kiraz gibi;Grnte ayr, ama ayrm yerinde birlemi,Bir sap zerinde ekillenmi iki irin tane. Grnte iki beden, ama atan tek yrek:Bir valyenin armasndaki birbirinin tpk resimler gibi ,Tek kiiye ait ve tepesinde tek bir balk.Yllarn sevgisini ikiye mi ayracaksn imdi?Bu adamlara katlp zavall arkadan m ezeceksin?Ne dostluuna yakr bu, ne gen kzlna.Szy duyan yalnz ben olsam da,Hem kendi adma knyorum seni, hem kzlar adna Sen deimlisin Lisander' peime takan;Yzm gzm vsn , beni kk drsn diye?teki sevdaln Demetrius'u sen
17

kkrtmadn m?Daha biraz nce beni ayayla iten,Tanra, peri kz,gksel, esiz, sekin, diyor imdi.Nefret ettii kiiye insan bunlar neden syler,Hele Lisander, ruhu senin aknla doluyken: Niye onu inkar eder, bana sevgi gsterisi yapar?Senin izninle, senin kkrtmanla tabii.Ne olmu senin kadar ho, senin kadar ekici,Baht ak deilsem?Sevilmeden seviyor, hep itiliyorsam ne olmu?Hor grmektense acmam gerekmez mi bana? yi, iyi devam edin, zlm gibi yapn,Arkam dndmde dil karn, dudak bkn;Birbirinize gz krpn,srdrn bu tatl akay.Neenizi bozmazsanz, bakarsnz tarihe geer.Biraz acma duygusu, biraz terbiye olsayd sizde,Byle alay konusu yapmazdnz beni. Neyse, haydi hoakaln; Belki kusur bende , aresi ya ayrlkta ya lmde HELENAWilliam SHAKESPEARETrkesi :Blent BOZKURT ANA Yazk oldu komutana... yirmi iki ift orap... kaza diyor herkes. Sis sebep olmu.Komutan alaylardan birine, "ileri", diye bardktan sonra atn geriye doru mahmuzlam. Ancak sis dolaysyla arp cepheye dalm.Ve kurun yemi... Kala kala drt fener kalm... Ve kurunu yemi. (Arkadan bir slk sesi iitilir. Cenaze treninden kaan erleri grr. Tezgaha girer) Ayp, ayp, komutann cenaze treninden kalr m? Yamurdan kayorlar. niformanz slanr tabii. Sylentiye gre, cenazede an almak istemiler, ama saken onun emriyle kiliseler kapand iin zavall komutan mezara indirilirken an sesi duyulmayacak. Bsbtn garip gitmesin diye pare top atacaklar... (ki isteyen askerlere) ki istiyorsanz paralar skln nce. Yoo... amurlu izmelerle adrma giremezsiniz! Yamur yasa da yamasa da dar da zkkmlanacaksnz. Yalnz subaylar ieri brakyorum. Komutan son zamanlarda epey sknt ekmi, maa deyemedei iin. kinci
18

Alay'da karklk km. "Din uruna savayoruz, para isteyemezsiniz" diye kestirip atm. (Cenaze mar duyulur) Acrm byle komutanlara, imparatorlara. Belki de ileride kendilerinden bahsettirecek heykellerini diktirecek yle zel bir ey yapmak isterlerdi; rnein dnyann fethi gibi, bu bir komutan iin yce idealdir, zaten baka bir eyi de beceremezler. Ksacas, k atlayncaya kadar alr, didinir, ondan sonra da, hayatta bir bardak biradan ya da iki laklaktan daha yce bir ideali olmayan aalk halk gelip yaptklarnn iine eder. Onlarn btn gzel planlar, yneticilerin basitlikleri yznden hep berbat olmutur. nk, imparatorlar hibir eyi kendi balarna yapamazlar. Halkn ve askerlerinin desteine muhtatrlar. Hakl deil miyim? Sava bitecek mi dersiniz? Laf olsun diye sormuyorum, hani ucuz mal var da, alp depoya koysak m diye soruyorum. Ama sava biterse, onlar atmaktan baka are kalmaz. Cesaret Ana ve ocuklarBertolt BrechtTrkesi : Aye Selen HAMLET uraya, u resme bak, bir de una!ki kardein resimleri bunlar.u alml, grkemli yze bak bir,Hiperion'un salarn, Zeus'un alnn gr!Mars'n gzleri bu gzler, kkrerken savata;evik Hermes, haberci, byle dururduGklere yakn bir tepenin banda.Her tanr kendinden bir ey katm ona sanki,Bir insan rnei verir gibi dnyamza.Bu insan senin kocand. imdi tekine bak,Bu da imdilik kocan. Bozuk bir kara tohum gibi,Kardeinin ak saln kemirip kertmi.Gzlerin yok mu senin? Nasl inebilirsin O yce da bandan bu batakla?Kr msn sen? Ak diyemezsin buna; Senin yanda ocuk deildir insann kan,Durgunlar, akla uydurur akn.Ama hangi akl onu brakr da bunu alr?Duyularn var elbette, yoksa cann olmazd,Ama krlemi anlalan duyularn.lgnlk bile bu kadar artmaz insan,Bu kadar bozmaz duyular; ayrt ettirirBirbirinden bu kadar uzak iki insan. Hangi eytan bir krebeye evirdi seni?Gzler ellersiz, eller gzlersiz,Grmeden, dokunmadan, yalnz kulak,
19

Yalnz koku alma duyusu, tek bana,Gerek bir duyunun sakat bir paras bile Aldanamaz bu kadar sersemce.Ay utan, yzn kzarmaz m oldu senin?Ey cehennemin Tanrya ba kaldran eytan,Bir yal kadnn kuru damarlarnBylesine azdrp tututurabiliyorsan,Brakalm erdem, namus bal mumuna dnsn Cokun genliin elinde, erisin ateinde!Kimse ayplamasn kudurup ahlanan tutkular,Madem buzlar bile tutuuyor bylesine, Madem akl pezevenklik ediyor arzuya. HAMLETWilliam ShakespeareTrkesi : Sabahattin EYBOLU HAMLET (3) Ah, bu kat, kaskat beden bir dalsa,Eriyip gitse bir iy tanesinde sabahn!Ya da Tanr yasak etmemi olsaKendi kendini ldrmesini insann!Tanrm, Ulu Tanrm, Ne bunaltc, ne berbat,Ne tatsz, ne bo geliyor bu dnya bana!Ah ne iren, ne iren1 Bakmsz bir bahe kiAzgn bitkileri tohuma kam,Pis, kaba ne varsa tabiatta, sarm iini.Bu muydu olacak iki ay sonra lmnden?O kadar bile deil, iki ay bile olmad.O yce kral bir dn, bir de buna bak: Biri gne tanrs, teki bir orman eytan!Nasl da severdi annemi?Esen yellerden saknrd yzn.Yerler, gkler; unutsam olmaz m bunlar?O da nasl da derdi babamn stne?Sevgiyle beslendike artar gibiydi sevgisi.yleyken bir ay iinde.Dnmesem daha iyi.Kadn zaaf demekmi meer ! Ksack bir ay.Daha eskimedi o gn giydii pabularBabamn tabutu ardnda yrrken,Niobe gibi, iki gz iki eme. Nasl olur, o kadn, evet ayn kadnTanrm beyinsiz bir hayvan bileDaha fazla ac ekerdi, amcamla evleniyor;Babamn kardeiyle; ylede bir karde kiBen Herakles'e ne kadar benzemesemO da o kadar benzemiyor babama.Bir ay iinde.Yalanc gzyalarnn tuzuDaha yakarken kzarm gzleriniEvleniyor bu adamla. Ne kyasya bir acele bu!Ne azgn bir atl, haram deine!yi deil iyilik de kamaz bundan.Ama bo kendini yreim; dilimi tutmam gerek! HAMLETWilliam ShakespeareTrkesi : Blent BOZKURT
20

ANTIGONE smene'm canm kardeim benim babamz Oidipus'un miras hibir ac, kahr, utan kald m Zeus'un yaarken bize tattrmad? imdi de Kral btn kente buyruk salm diyorlar, biliyor musun ne? ittin mi? En sevgilimizin bana gelecekten belki haberin bile yok senin. (smene:Bir ey duymadm ben, bilmiyorum.) Sezmitim byle olduunu, ondan ardm seni buraya , sarayn dna yalnz sen iitesin diye. ... Kreon yalnz birini gmyor aabeylerimizin brn gmtsz brakyor aalamak iin. Eteokles'in cenazesini doru drst dua ile kaldrtt, saygnlk iinde varsn diye ller lkesine. Ama onunla kucak kucaa can veren Poluneikes'i kimse gmmeyecek demi, kimse yasn tutmayacak! Kardeimizi byle gmtsz, gzyasz le kargalarna, akbabalara peke ekmi tatl bir len niyetine. Anlyorsun ya. Sayn Kreon'un buyruu seni de beni de yakndan ilgilendiriyor... zellikle beni. Duymayanlar iyice rensin diye kendi de geliyormu buraya. akas yok, uygulanacak emir. Yasaa kar kan olursa , halka talanarak can verecek surlarda. Durum byle, gn saati geldi zndeki mayay grelim yaratltan soylu musun yoksa soylu atalarn yozlam bir ocuu mu? ... Israr etmiyorum, yardmn eksik olsun, iine bak sen. lerde gnlnden kopsa bile yardmn kabul etmem artk. Ben gmmeye gidiyorum aabeyimi. bu uurda lsem ne gam? Yan yana yatarz kardeimle iki sevgili gibi, susa kutsal bir su benim ki. u ksack yaamda dirilere yaranmaya deer mi? te yandan
21

sonraszlk bekler beni lmlerime adyorum sevgimi, sen ama yz evirip kutsal yasalardan gnlnce srdr gnlerini. Antigone Sophokles Trkesi :Gngr Dilmen ARIEL Selam sana yce efendim! Bilgin efendim selam!Dile benden ne dilersen; u de uaym,Yz de yzeyim, istersen atee dalaym, Kvrm kvrm bulutlara binip gideyim.Ariel ve cin dostlar bir buyruuna bakyor.Tam tamna istediin gibi dn kardm frtnay.Atladm kraln gemisine; hop puruvadaym,Hop ortasnda geminin; bir gvertedeyim, bir kamarada,Ate topu gibi dehet saldm her yana.Bazen paralara blnp her kede ayr yandm; Gaya ubuunda, serenlerde, civadrada,Ayr ayr parlyormu gibi grnp Anszn birletim sonra.Jpiter'in imekleri, Gklerdeki o korkun gmbrtlerin habercileri bile,O denli etkili, gzleri a ercesine seri olamazd.Alevler, kkrtl gmbrt ve atrtlarUlu Neptn' kuatmt; kstah dalgalar titreiyor,O mthi l zpkn sarslyordu.Her ey tutuunca, gemiciler haricinde herkes,Kendini kpren tuzlu suya atp tekneyi terk etti. Aa ilk atlayan, salar dimdik olmuSanki gibi deil saz gibi Kral'n olu Ferdinand oldu,'' Cehennem boalm, eytanlarn hepsi burada!''Diye baryordu bir yandan da.Sahile pek yakn oldu bunlar.Kimsenin klna zarar gelmedi.Su stnde yzen giysileri leke bile olmad;Eskisinden daha salkl hepsi.Emrinize uyarak gurup gurup adaya yaydm herkesi.Kral'n olunu tek bana kardm karaya;Son grdmde, adann bir kesine oturmu,Ellerini yle mahzun mahzun kavuturmu ekip szlanyordu.Kral'n gemisi sapasalam demirlemi durumda.Hani derin bir koy var ya,te orada sakl duruyor gemi.Gemicilerin hepsi kpetenin altna istiflendi;ektikleri eziyetin bitkinliine biraz tlsm katpUyuttum hepsini orada. Filonun gerisine gelince, Dattm gemilerin hepsi yeniden toplandKral'n gemisinin battn,Majestelerinin de ldn sanyorlarVe Akdeniz'de
22

Napoi'ye doru Matem iinde yollanyorlar. FIRTINAWilliam ShakespeareTrkesi : Blent BOZKURT

LADY MACBETH k, mel' un leke! k, diyorum! Bir.ki.Eh yleyse yapmak zaman geldi. Cehennem karanlkm. Ayp size efendimiz, ayp! Hem asker olun, hem korkun! Kimin bildiinden ne ekinelim nasl olsa kudretimiz sorgu suale gelmez. Yine de, kim ihtiyarda bu kadar kan bulunacan zannederdi? . Fife Beyi'nin bir kars vard; imdi nerede? Ne, bu eller hi temizlenmeyecek mi? Artk yeter; byle rkmekle her eyi bozuyorsunuz. te hala kan kokuyor. Arabistan'n btn trlar u minicik elin kokusunu tatllatramaz. Ah! Ah! Ah! Ellerinizi ykayn, geceliinizi giyin, yle benzi uuk durmayn. Tekrar ediyorum, Bangue gmld, mezarndan kamaz ki. . Yataa, yataa. Kap vuruluyor. Gelin, gelin, gelin; verin bana elinizi. Olan bir ey bozulamaz. Yataa yataa yataa! MACBETH William SHAKESPEARETrkesi: Orhan BURAN VALERI Btn bu sylediklerin iinde deer verebilecein bir ey varsa o da sevgimdir, yalnz sevgim.teki kayglarna gelince, baban elinden geleni yapyor sana hak vermem iin. Bir yandan ar
23

cimrilii, bir yandan ocuklarna kar sertlii, daha da olmayacak eyler dndrebilir insana. Babandan byle konutuum iin beni affet, Elise. Bu taraflarn kimsenin vemeyeceini sen de bilirsin. Ama umutlarm boa kmaz da anam babam bulacak olursam, onun gnln yapmak hi de zor olmayacak bizim iin. Her gn haber bekliyorum onlardan, gecikirse kendim gideceim onlar bulmaya. Baban iin neler yaptm gryorsun. Hizmetine girebilmek iin az m eytanca yarandm ona? Taknmadm surat, dkmediim dil mi kald houna gitmek iin? Maymuna dnyorum her gn, sevdireceim diye kendimi. Ama bir hayli ilerledim bu yolda. Bakyorum da, insanlar kazanmak iin en iyi are onlarn sevdiklerini sever grnmek, doru dediklerine doru demek, kusurlarn vmek, her yaptklarn alklamak. Yaranacak msn, ar girmekten hi korkma. Yalan sylediin istedii kadar belli olsun, suratndan aksn, en zeki insanlar bile kan veriyorlar dalkavuklua. Pohpohu bastnz m, en gln, en yzszce sylenmi szleri bile yutuyorlar. Bu benim yaptm ite insan drstln yitiriyor biraz; ama insanlara muhta oldunuz mu, uymak zorundasnz onlara. Onlar baka yoldan kazanmyorsa insan, kabahat pohpohlayanda deil pohpoh isteyende. Erkek kardein olduka farkl. kisini birden kazanmaya imkan yok zaten. Baba ile olun kafalar o kadar ayr ki, ya birinin adam olacaksn, ya da tekinin. Ama sen bir yandan kardeinin stne d; aranzdaki dostluu artr ki bizden yana olsun gerektiinde. te, geliyor. Ben kayorum. Bu frsat karma, konu onunla. Ama bak ne kadar almak yerinde olursa o kadar al, fazla deil. CMR Sabahattin EYBOLU MoliereTrkesi :

24

VLADIMIR Bo konumalarla zamanmz harcamayalm! (Bir an, iddetle) Frsat varken bir eyler yapalm! Her gn birilerinin bize ihtiyac olmuyor. Aslnda zellikle bize ihtiya duymuyorlar. Bakalar da daha iyi olmasa bile, ayn derecede bizim yaptklarmz yapabilirlerdi. Kulaklarmzda nlayan u yardm lklar btn insanla yneltilmi! Ama burada, zamann bu annda, istesek de istemesek de btn insanlk biziz. ok ge olmadan bundan yararlanalm! Zalimce bir aln yazsnn bize layk grd iren gruhu hakkyla temsil edelim! Ne dersin? (Estragon hibir ey sylemez) Kollarmz kavuturup yardm etmenin iyi ve kt yanlarn hesaplarken cinsimize ktlk etmediimiz doru. Kaplan hi dnmeden hemcinsinin yardmna koar yada allklarn kuytularna siner. Ama sorun bu deil. Sorun burada ne yaptmz. Ve cevab bildiimiz iin mutluyuz. Evet, bu usuz bucaksz karmaada kesin olan tek bir ey var. Godot'nun gelmesini bekliyoruz. Yada gecenin kmesini. (Bir an) Buluacamz yere saatinde geldik ve bu da sonu ite. Aziz deiliz ama bu da sonu ite. Aziz deiliz ama buluacamz yere saatinde geldik. Ka insan byle bir eyle vnebilir? Godot'yu BeklerkenSamuel BeckettTrkesi: Tuncay Birkan TARTUFFE Din adamym ama insanm da. Sizin tanrsal gzelliiniz karsnda erkinlik, elden, ister istemez gidiyor; insan dnemez oluyor. Byle konumam size garip gelir, biliyorum, ama ne yapaym efendim, ben de nihayet melek deilim ya. Bunlar bir gnah sayyorsanz su bende deil, sizde, sizin gzelliinizde. nsan llerini aan gzelliinizi o muhteem parlaklyla grdm an esiriniz oldum. O tanrsal baklarnzda ki by ruhumun kaplarn zorla at. Orular, dualar, yakarmalar, hibiri kar etmedi.Btn adaklarmn, btn yakarmalarmn amac, dnd, dolat gzelliiniz oldu. Baklarmla, ahuzarmla bunu
25

size binlerce defa anlattm. imdi de szle anlatmaya alyorum. Size layk olmayan klenizin ektiklerine bir bakn da azck olsun insaf edin. Ne olur, beni biraz avutun. Merhametiniz hiliime kadar inmee tenezzl ederse, ey tanrsal kadn, size ei grlmemi bir imanla ebediyen balanrm. Korkmayn, benim yzmden onurunuz tehlikeye dmez. Vefaszlmdan da kayglanmaya gerek yok. Kadnlarn deli divane olduklar o zppe aklarn btn yaptklar kutu grlt, btn syledikleri safsatadr. Durmadan baarlarn anlatr, bbrlenirler. Kadnlardan bir parack gler yz grmesinler, her tarafa yayarlar. Dillerini tutmay da bilmezler; zevzeklikleriyle kendilerine gvenen sevgililerini elaleme kepaze ederler. Ama bizler onlardan deiliz. Ak atei bizi iimizden yakar. Biz zahidiz, kendi admz, kendi onurumuzu korumak zorundayz. Dilimizi tutmasn biliriz. Bylece sevdiimizin onurunu da korumu oluruz. Bizim akmz kabul eden kadn, rezaletsiz aka korkusuz zevklere eriir. TARTUFFEMOLERE ( 1623- 1673 ) Trkesi : Orhan VEL KANIK OPHELIA Nasl ayrdederim bir baktaSeveni sevmeyenden?Klahndan, tozlu arklarndan, Elindeki denekten.ld, gzel sultanm oktan ld.ld, gmld bile.Banda yemyeil otlar byd, Ta dikildi bile.Ne olur dinleyin!Ak kefenler giyindi kardan beyaz, Sarld ieklere.Arar arar sevdiini bulamaz,Alayanlar iinde.Frncnn kz bayku olmu diyorlar. Allah korusun. nsan ne olduunu bilir, ama ne olacan bilemez. Tanr bereketini eksik etmesin sofranzdan. Kendiniz hibir sz sylemeyin sakn bunun stne, ama ne demek olduunu soran olursa yle dersiniz: Yarn bayram, Saint Valentine bayram,Erken uyanr herkes.Ben bir kzm, gelirim pencerene,Eim ol derim sana.Delikanl kalkt, hemen giyindi,At kza kapsn.Kz girdi ieri, kz girdi ama,Kz
26

kmad dar.Ayp, ne ayp ey bu!Frsat bulan her gen yapyor bunuYz kzarmakszn.Kz dedi: Bu ii yapmazdan nce Evleniriz demitin?Delikanl yle karlk verdi:Evlenirdim sabah sabah gelip deKoynuma girmeseydin.Elbet bir gn dzelir her ey. nsan sabrl olmal; evet ama alamamak elimde deil dndke souk topraklara gmldn. Geceniz hayrolsun, bayanlar, iyi geceler, gzel bayanlar, iyi geceler, iyi geceler! HamletWilliam ShakespeareTrkesi : Sabahattin Eyubolu BRUTUS Gelin yleyse, dinleyin beni dostlar. Cassius, sen br yola git, kiye bl kalabal. Beni dinleyecekler burada kalsn, Cassius'un ardndan gidecekler gitsin. Btn halka aklanacak Niin ld Caesar'n. Sabrl olun szm bitinceye kadar. Romallar, yurttalarm, dostlarm, dinleyin anlatacaklarm ve ses karmayn ki duyasnz beni. erefim adna inann bana; erefime saygnz olmal ki inanasnz bana. Aklnzla yarglayn beni; can kulanz da an ki iyi bir yarg olasnz. Bu toplulukta Caesar' ok sevmi biri varsa derim ki ona, Brutus'un Caesar'a sevgisi daha az deildi onunkinden. yleyse neden Caesar'a kar ayaklandn derse bu dost bana u karl veririm: Caesar' daha az sevdiim iin deil, Roma'y daha ok sevdiimden. Caesar yaayp da hepinizin kle olarak lmeniz mi daha iyi, yoksa Caesar lp de hepinizin hr insanlar olarak yaamanz m? Caesar beni severdi, alarm onun iin; mutlulua ermiti, sevinirim; bir kahramand, sayg duyarm; ama tutkuya kapld, ldrrm. Sevgisine gzya, mutluluuna sevin, yiitliine sayg, tutkusuna lm. Kle olmay isteyecek kadar aalk biri var m burada? Varsa sylesin: ona ktlk ettim. Romal olmay istemeyecek bir odun kafal var m iinizde? Varsa sylesin: Ona ktlk ettim. Yurdunu sevmeyecek kadar alak biri var m burada? Varsa sylesin: ona ktlk ettim. Var m ylesi, soruyorum?
27

Ktlk etmedim kimseye. Ben Caesar'a, sizin Brutus'a yapabileceinizden fazlasn yapm deilim. lmnn hesab Kapitol'da yazlp drlmtr. Ne hakkettii yerde an erefi kltlm, ne de lmesini gerektiren sular bytlmtr. (Antonius ve bakalan Caesar'n lsyle girerler) ste getiriyor lsn Marcus Antonius. Onun eli yoktu bu ite, ama o da yararlanacak Caesar'n lmnden, bir yeri olacak devlet ilerinde. Hanginizin olmayacak zaten? Son szm u size: Beni bu kadar ok seven insan nasl Roma uruna vurdumsa, ayn haneri kendime saklyorum, yurdum iin lmem ne zaman gerekirse. Julius CaesarWilliam Shakespeare Sabahattin Eyubolu TROILOS Ne diye kp dveyim Troya surlarnn dnda, Kendi iimde bylesine amansz bir sava varken? Yreine gvenen her Troyal gitsin dvsn; Ben Troilos, ben kaptrdm yreimi. Yunanllar gl, gl olduklar kadar akll, Akll olduklar kadar etin, etin olduklar kadar da gzpek. Bense bir kadnn gzyalar kadar bitkinim, Uyku kadar yumuak, bilgisizlik kadar alk, Gecenin karanlnda kalm bir kzdan daha rkek, Toy ocuklardan daha beceriksizim.

Sabrn kendisi, sabrn tanrs katlanamaz

28

Benim katlandm ikenceye. Priamos'un grkemli sofrasna oturmuum,dn; Ama gzel Kressida aklma gelince. Ne dedim, yalanc! aklna gelince mi? Aklndan kt var m ki ?

Ne diyordum.Tam iimi ekecekken, Yreim ortasndan ikiye blnecekken, Hektor yada babam farkna varr diye, ekiimi bir glmsemeye bodum, Frtnal gkyzn gnein a bomas gibi. Ama sahte bir glle gizlenen dertler, Kaderin insana birden zehir ettii sevince benzer. Ah Pandaros! Ne diyeyim saba Pandaros. Ben sana, umutlarm denize dt bouldu diyorum, Sen tutmu denizler ka kula diyorsun bana. Ben Kressida beni deli etti diyorum, Sen hala Kressida gzeldir diyorsun bana. Yreimi kemiren yarann stne sen gelmi Gzlerini, salarn, yanan, yryn, sesini dkyorsun. Tutmu, elini anlatyorsun bana.

29

O el ki, beyazlar onun yannda mrekkep olur, Karanlklardan dert yanarlar.o el ki yumuakl yannda, Kuu yavrularnn tyleri bile sert kalr, Bir renberin nasrl avucu kadar. Bunlar sylyorsun bana. Benim yarama merhem deil ki bunlar! Yaray aan ba, bir daha, bir daha, Saplyorsun iime. TROILOS le KRESSIDAWilliam Sabahattin EYBOLU- Mina URGAN ROMEO Yarayla alay eder, yaralanmam olan. ( Juliet yukarda pencerede grlr ) Dur, u pencereden szlen k da ne?Evet, oras doru, Juliet de Gnei!Yksel ey gzel gne, ldr u kskan Ay',Bak nasl da sararp soluvermi Tanra kederdenSen ondan daha gzelsin diye.Kskand iin vazge ona ballktan, Sayrl ve toydur bakirelik giysisi.Soytarlar giyer bunu ancakSen kar bu giysileri, at zerinden.Kadnm benim, ah benim sevgilim bu!Ne olur ah, bilseydin sevgilim olduunu!Konuuyor, ama bir ey de demiyor;Ne kar, anlatyor ya gzleriyleKarlk vereceim ben de! Amma da yzszm, konutuu ben deilim ki! Tm gklerin en gzel yldzlarndan ikisi,Yalvaryorlar onun gzlerine ileri olduundan:Biz dnnceye dek siz parldayn diye. Gzleri gkte olsayd, yldzlar da onun yznde,Utandrrd yldzlar yanaklarnn parlakl,Gn nn kandili utandrd gibi tpk.yle parlak bir k alayan olurdu ki gzleri gkte,Gece bitti sanarak kular cvldard.Bak, nasl da dayam yanan eline !Ah, eline giydii eldiven olaydm daDokunaydm yanana.
30

ShakespeareTrkesi:

Konuuyor.Ey parlak melek, konu yine!Sen, gz kamatran bir parlaklk veriyorsun geceye;Cennetin kanatl ulasn bamn stnde,Tpk lmllerin hayretle alan gzlerine grdn gibi. Tembel bulutlara binip uarken o havann kucanda,Onu seyreden insanlar gibi hayranlkla,ylece bakyorum ben sana. ROMEO ve JULETWilliam ShakespeareTrkesi: zdemir NUTKU OTHELLO ok kudretli, yce , saygdeer sinyorlar,Soylu, iyilik sever efendilerim,Bu ihtiyarn kzn kardm doru,Onunla evlendim de, suumun hepsi bu;Baka bir ey yapm deilim.yle parlak szler syleyemem ben,Dokunakl cmlelerle yumuatamam yrekleri;nk bundan dokuz dolunay ncesine kadar,u kollar ta yedi bandan beriSava alanlarnda harcadlar tm glerini; Kavga, dv ve sava dndaPek az ey diyebilirim bu koca dnya hakknda.Bu yzden savunmak iin kendimi Ssleyip psleyemem szlerimi.Ama ltfedip sabrederseniz eerOlduu gibi basite anlataymBandan sonuna kadar ak servenimi. Byclkle sulandma gre,Anlataym, kzn hangi ilalar, hangi efsunlar,Hangi by gcyle elde ettiimi.Yalvarrm size, Desdemon'ya haber saln,O sz etsin benden, nnde babasnn. Onu dinledikten sonra yinede sulu bulursanz beni,Bana duyduunuz gveni, verdiiniz gveni,Geri almakla kalmayn, lm cezas verin.O gelinceye kadar, ilediim gnahlar Tanrya aklar gibi,Hi bir ey saklamadan anlataym size,Nasl tutuldum gzel Desdemona'ya.Ve o nasl ak oldu bana. Babas severdi beni, arrd sk sk evine;Anlatmam isterdi durmadan hayatmn hikayesini.Batan baa anlatrdm btn hayatm ben de Bu arada dinleyeni etkileyen tehlikeleri ,Nefes kesici kazalar, karada, denizde,Anlatrdm nasl kurtulduumu lmden kl payylaNasl yakalanp tutsak dtm kstah dmana,Kle olarak nasl satldm, sonra salverildiimi,Nasl davrandm
31

serven dolu yolculuklarda.Dikkatle dinlerdi Desdemona bunlar, Anlattklarm doymaz bilmez kulayla yutard sanki.Fark edince onun bu ilgisini, uygun bir an kolladmOnu yle bir havaya getirdim ki,Blm blm dinledii, tamamn bilmedii servenlerimiBatan sona anlataym diye dile getirdi dileini. Bende tabi raz olup baladm anlatmaya,Sz edip ektiim aclardan genliimde,Sk sk dktrdm gz yalarn.Emeimin karln aldm hikayem bittiinde, yle bir iini ekti ki dnyalara bedeldi.'' Keke dinlememi olsaydm, '' dedi, ama yine de '' Tanr beni de byle bir erkek yaratsayd,'' diye hayfland.Sonra da yle deyip teekkr etti bana:'' Beni seven bir dostunuz varsa,Ona hikayenizi anlatmay retin, yeter '' .Gnln kaptrabilirmi byle birine.Ben de bunu frsat bilip teklifte bulundum ona.O, beni bamdan gemi tehlikeler iin sevdi,Ben de onu, anlattklarma acd yine. Kullandm tek by bu ite.Kendi de geliyor ite, tanklk etsin szlerime. OTHELLO William ShakespeareTrkesi : zdemir NUTKU LUCIANA (K) Anlamyorum dorusu, kocalk greviniTmyle unuttun mu imdi yani? Daha akn baharnda, rm olabilir miBahar iekleri aknn, Antifolus?Akn ats bu kadar m abuk yklr? Eer ablamla paras iin evlendiysen,Paras iin biraz daha efkat gster ona.Gzn darda ise eer, belli etme bari;Gzn bala da grmesin yalan akn.Gzlerinde okumasn her eyi ablam, Kendi aybnn szcs kendi dilin olmasn.Tatl bak, gzel konu, Yaktr vefaszl kendine.yle giydir ki ktl,yiliin habercisi sansn gren.Yreinde kara leke olsa da,Alnn akm gibi dur.yle eit ki gnah, Mbarek evliya desin seni gren.Gizlice aldat onu;Gerek var m bilmesine?Bir hrsz bile yaptyla vnmez.Olur mu, hem deine ihanet edeceksin,Hem
32

brakacaksn yznden okusun her eyi sofrada?ifte kusur bu! dare edebilirsen eer,Aybn da bir yer alt namusu vardr.Kt ii ikiye katlar kt sz.Yazk u kadnlara!Bizde bu saflk varken, nandrmak ok kolay sevdiinize.Bakalarna kolunuzu verirken, Bizi yen'i gsterin yeter.Sizin yrngenizde dneriz biz,Size bal hareketimiz.Onun iin, hadi kardeim, naz brak gir ieri,Gnln al ablamn, gl yzn, ''Karcm'' de;Eer iltifatn tatl soluu atmaya son verecekse,Oyun olsun diye biraz yalan konumak yalandr bile. YANLILIKLAR KOMEDYASIWilliam :Blent BOZKURT PARLAK imdi, Abdullahcm.. lk filmimi evirmekteyim.. Cneyt abi barolde.. Kz da Trkan Sultan.. Cneyt abi gariban, bizim gibi.. Trkan Sultan varlkl bir pezevengin kz.. Cneyt abi de yoksul bir pezevengin olu.. Ak ferman dinler mi, bi grte vuruluyor Cneyt abimize.. Buluacaklar.. Trkan Sultan arabasyla, yoksul delikanl Cneyt abimizin bekledii Saryer srtlarna gelmektedir.. Cneyt abi uzaktan arabay tanyor.. "Sultan, Sultaaaan" diye koarken, aniden bir kamyon.. (Mzik sesi yapar) altna alyor Cneyt abiyi.. Kr oluyor kr.. Artk o, kr bir kemancdr!.. Ona acma, gzleri alacak sonunda.. Bana ac asl.. Dublr benim!.. Kamyon bana arpyor, Cneyt abi yatyor.. Sahneyi yeniden ekiyorlar, kamyon bana arpyor, Cneyt yatyor.. Beenmiyorlar yeniden ekiyorlar, kamyon yine bana arpyor.. Cneyt yatyor!.. Trkan'n sevgisi sahte deildir.. Babasnn kar koymalarna ramen, Cneyt'in alt, kr keman alp arabesk syledii meyhaneye gelmektedir, her gece. Buraya dikkat.. Yeilam'da bir kahve vardr, siz grmediniz oralar.. O kahvede bizim figran takm bekler.. (Duygulanr..) Bir rol verilir umudu ile beklerler.. (Yeniden neeli.) te o kahvede, gnlerdir bir rol verilir umuduyla
33

ShakespeareTrkesi

bekliyoruz.. Bir minibse doldurdular hepimizi.. Yallah Saryer srtlarndayz.. te o meyhanedeki iki ienleri oynayacaz.. Hani dedim ki, madem iki ienleri oynayacaz, filme uygun olarak sosyal gereki olsun, batan bir iki kadeh atalm.. Tam bizim sahne geldi ki hepimiz zom, aynen.. O Memduh olacak bard!.. Recisr.. "Ben sizden meyhanede ier gibi yapacak adamlar istedim.. Bunlarla olmaz.." Ben de vallaha da billaha da srf latife olsun diye, kolumla da destekleyerek "Yeilam'da ayk adam nah bulursun!." demi bulundum. Birden, bata Memduh abi olmak zere, setisi, ks, kameraman ve hatta Cneyt'in stme doru geldiklerini grdm.. Fatma abla var ya, o da ekimi seyrediyormu, ayakkaby kartt gibi yallah stme!. Yer misin yemez misin? Hani, Cneyt karateci ya, kolumu krmaya alyor, Fatma topuklusuyla bama, hele o Trkan yok mu, bi de hanmefendi derler, hayalarma hayalarma ver ediyor tekmeyi.. Memduh abi desen, durmadan kafa atyor!.. Tam baylyordum ki Memduh'un unu sylediini duydum: "Bu ipneyi!" Yani beni! "Bu delikanly, en seri vastayla stanbul il snrlar dna kartn, bu yatan sonra hapishanelere giremem!" Gzm atmda burdaydm, Ankara'daydm. Oyunu Ad: KadncklarYazan: Tuncer Ccenolu JULIET Ah, Romeo, Romeo! Neden Romeo'sun sen?nkar et baban, adn yads!Yapamazsan, yemin et sevdiineVazgeeyim olmaktan ben. Benim dmanm olan adndr yalnzcaSen sensin, Montague olmasan daHem Montague nedir ki? Ne eli bir erkein,Ne aya, ne kolu, ne yz, ne de baka bir paras.N'olur bir baka ad bul kendine.Adn ne deeri var-u gln ad deise bileKokmaz m ayn gzellikte?Romeo, brak, at bu ad? Senin paran olmayanBu ada karlk al btn varlm. Nasl geldin buraya syle, hem niye?Bahenin duvarlar yksek, zor almas,Kim olduunu dn bir de,Mezar olur sana bu yer,
34

bizden grrlerse.Bir grrlerse sana kyarlar.Dnyada hi istemem senin burada gmlmeni.Biliyorum, gecenin maskesi var yzmde,Olmasayd eer, duyduun iin demin sylediklerimi Nasl kzardn grrdn yanaklarmn.ok isterdim ah bir gzel uyup greneklere Demin sylediklerimin tmn inkar etmeyi! Ama uurlar olsun grg kurallarna.Seviyor musun beni? ''Evet,'' diyeceksin, biliyorum,Szne gveneceim ben de; ama yemin edeyim deme,Belki de tutamazsn; Zeus alay edermi derlerSzn tutamayan aklarla.Romeo, beni seviyorsan syle bana aka. Kolayca elde edilmi sanyorsan beni eer,ataym kalarm, naz yapp ''Hayr,'' diyeyim sana,Ta ki sen kapanasn ayaklarma. Yoksa dnyada yapmam yle bir ey.Dorusunu istersen gzel Montague,lgnca seviyorum seni; belki de bu yzdenHoppaca buluyorsundur benim hareketlerimi;Ama inan sevgilim, daha bal olacam sanaDaha kurnaz olup da ekingen duranlardan.tiraf etmeliyim ki, daha ekingen davranmalydm,Ama farkna varmadan ben, seni sevdiimiAzmdan iitmisin. N'olur bala beni,Hafiflie yorma sakn,Karanlk gecenin aa vurduu aresizliimi. ROMEO NUTKU IAGO Ak, kann kaynamasyla, iradenin izniyle olan bir ey . Hadi bakalm, erkek gibi davran. Kendini denize atacakm. Atacaksan, kendileri, gz almam enikleri denize at! Senin dostun olduunu aka belirtmedin mi ? Ne yalan syleyeyim, karm dndm iin de sana hi kopmayacak balarla balandm. Bak, sana yardm etmek iin imdiye kadar elime bu kadar gzel bir frsat gememiti.Kesene para koy. Takma bir asker sakalyla yzn sertletir; sava neredeyse oraya gel. Dediim gibi para koy kesene! Desdemona'nn Maripli'den soumas uzun srmez, keseni parayla doldur sen, tabi Maripli de
35

ve JULIETWiliam ShakespeareTrkesi :zdemir

ondan bkacakatr. Balangc birden bire olann sonu da abuk gelir. Sen yalnzca kesene para koy.Bu Marililer maymun itahldr. Parayla doldur keseni.imdi baln emdike kei boynuzu az sonra ac bir ila gibi gelecek ona. Desdemona da gen birini bulacaktr. Herifin bedeninden bknca yapt hatay anlayacaktr.Onun iin kesen dolu olsun. Kendini yok edeceksen boulmaktan daha iyi bir yol var. Btn paran yanna al. Eer nikahta ki keramet,bir de vahi bir gebeyle oynak bir Venedik'li kadn arasnda ki pamuk ipliiyle bal yemin, benim zekamdan, iblis'in belalarndan daha baskn kmazsa, Desdemona'nn tadna bakacaksn. Sen keseni parayla doldur yeter. Boulmann Tanr belasn versin! Kafandan kart at bunu! Onsuz boulup gebermektense, zevk uruna ipe gitmek ok daha iyidir. Bana gven, sen git paran topla. Ka kez syledim sana; bak, bir daha sylyorum: Maripli'den nefret ediyorum. Yrekten nefret ediyorum; sen de ondan bo yere nefret etmiyorsun ki. cmz almak iin el ele verdik mi, tamam.Ona boynuz taktrdn m, keyfine diyecek olmaz; bana da elence kar.Hadi bakalm, git de btn paran topla!Yarn sabah yine konuuruz. Hadi, gle gle. (Rodrigo kar ) Bana keselik edecek bir sersem buldum yine.Elence ve kazan olmasayd iin iinde, hi vakit harcar mydm byle bir salaa.Nefret ediyorum Maripli'den; Yatama benim yerime onun girdii herkesin dilinde, yalan m doru mu bilemem. Ama doruymu gibi davranacam ben.Bana gveniyor ya yeter;Tasarladklarm baaryla yrteceim bylece.Cassio yakkl bir delikanl. Bir dneyim,onun yerine geip bir tala iki ku vurmalym.. Ama nasl, nasl yapmal? Evet.
36

Bir sre sonra karsyla Cassio sk fk diye atlatrm Othello'ya. Zaten Cassio kuku uyandracak kadar yakkl, tam kadnlarn gnlne gre.Maripli ise mert ve ak yrekli, drst sanyor budala drst grnenleri de. Burnuna halkay geirdin mi gtrrsn istediin yere. Tamam! Her ey tasarland. Cehennem ile gecenin karanl douracak dnyann aydnlna bu canavar yarat. OTHELLOWilliam ShakespeareTrkesi : zdemir NUTKU HAMLET (5) Var olmak m, yok olmak m, btn sorun bu!Dncemizin katlanmas m gzel,Zalim kaderin yumruklarna, oklarna,Yoksa diretip bela denizlerine kaDur, yeter! demesi mi?lmek, uyumak sadece! Dnn ki uyumakla yalnzBitebilir btn aclar yrein,ektii btn kahrlar insanolunun.Uyumak, ama d grebilirsin uykuda, o kt!nk o lm uykularnda, Syrldmz zaman yaamak kaygsndan,Ne dler grebilir insan, dnmeli bunu.Bu dncedir uzun yaamay cehennem eden.Kim dayanabilir zamann krbacna?Zorbann kahrna, gururunun inenmesine,Sevgisinin kepaze edilmesine,Kanunlarn bu kadar yavaYzszln bu kadar abuk yrmesine,Ktlere kul olmasna iyi insannBir bak saplayp gsne kurtulmak varken?Kim ister btn bunlara katlanmakAr bir hayatn altndan inleyip terlemek,lmden sonraki bir eyden korkmasa,O kimsenin gidip de dnmedii bilinmez dnyarktmese yreini? Bilmediimiz belalara atlmaktansaektiklerine raz etmese insan?Bilin byle korkak ediyor hepimizi:Dncenin soluk bulandryorYrekten gelenin doal rengini.Ve nice byk, yiite atllarYollarn deitirip bu yzden,Bir i, bir eylem olma gcn yitiriyorlar.Ama sus, bak, gzel Ophelia geliyor.Peri kz dualarnda unutma beni,Ve btn gnahlarm. Oyunun Ad: HamletYazan: William Shakespeareeviren:
37

Sabahattin Eyubolu

HAMLET (2) Tam sras bu iin, duaya dalmken tam,Farz et, grverdim iini, utu, gitti umaya,cm de alnm oldu. yi de, dnmek lazm iy'ce ;Bir habis katlediyor babam, bunun zerine ben de,O babann tek olu, gnderiyorum o habisin cannCennete. Byle m olurmu; bu, izzet-ikram!Babam fena kstrdyd zevk- sefa iinde,Gnahlar baharn kabak iekleri gibi amimdi hesab, vebali de onu Mnkir-Nekir bilir,Ama u halimizle akl erdirebildiimiz kadar,Cehennem azab ekme de.Ya bu, tam tvbe-i istifara,br dnyaya ge, tatile karcasna hazr,u ara onun cann almakla m alm olacam?Ne mnasebet!Knna gir klcm, deil byle, me'um bir frsat bekle,Szp kalmken iretten veya gazaba gelmiken,Veya fcur yatanda sefih, ak zerindeyken!Yahut sve saya kumar oynarken, yahut balanmazVe tekrar akla zarar bir halt kartrrken,Ser onu yere, dve dve yeri, g tabanlarRuhu yle bir diyara yollansn ki, cehennemCennet saylr onun yannda. Annem bekliyor beni.Bu, bir ilasa cann kurtaran, maraznla srnesin diye! HAMLETWilliam ShakespeareTrkesi :Can YCEL LYSISTRATA Syleyeceim elbet. Biz kadnlar savan ilk gnlerinde haddimizi bildik, her yaptnza boyun edik. Az atrmadnz bize, sustuk. Ama yaptklarnz beeniyor muyduk? Hayr. Olann bitenin pek ala farknda idik. ok defa kemizden reniyorduk nemli iler stne verdiiniz kt kararlar. imiz kan alarken yine de glmseyerek sorardk: "Bugnk halk toplantsnda bar zerine ne karara vardnz?" Kocamzda : "Sana ne ? Sen karma!."der bizde susardk.
38

... Ben azmn payn almamak iin susardm. Ama ara sra da ne kt kararlara varldn renir ve sorardk.: "Aman kocacm, nasl olur, bu kadar lgn bir ie nasl girersiniz?" Ama kocamz bize yukardan bakarak: "Sen elinin hamuruyla erkek ilerine karma. Cenk ii erkek ii!" derdi. ... Doru mu sylemi uursuz herif. Bamz derde sokuyordunuz, yine de bizim t vermeye hakkmz yoktu. Ama sonunda siz kendiniz baladnz barmaya ulu orta: "Erkek yok mu bu memlekette?" diye, erkekler cevap verdi size: "yok,erkek yok bu memlekette!" te o zaman biz kadnlar toplandk ve Yunanistan' kurtarmaya karar verdik. Daha bekleyebilir miydik? Sz bizim artk, susmak sras sizde. Aklnz banza toplar, tlerimizi dinlerseniz, ilerinizi biz yoluna koruz. Lysistrata Aristophanes Trkesi : A. Erhat-S. Eypolu HAMLET (4) Ey gklerde yaayanlar! Ey dnya! Daha ne olsun?Cehennem nme mi gelsin? Ne yz karas ey bu?Tut kendini yreim, tut kendini!Ve siz, ey sinirlerim, gevemeyin birden;Gerilin, destek olun bana!Beni unutma m dedin? Hayr, zavall ruh,u lgn kafa durduka kmayacaksn iinden,Seni unutmak ha? Aklmn kara tahtasndanSilerim de btn bo anlar,Btn kitaplarda yazlan, izilenleri,Genliimden, renciliimden kalanlar.Yalnz senin buyruun kalr.Beynimin defterinde, yapraklarnda,Ivr zvr btn bildiklerimin stnde.Evet, yemin Allahma, o kalr yalnz.Ey rm yrekli kadn! Ylan, ylan, yze glen zehirli ylan! Yaz aklm, yaz defterine, yaz unu:Gler yzl, hep gler yzl bir insanZehirli bir ylan da olabilir.Danimarka'da olabilir hi deilse, inan buna.Ya! Demek byle, amca, sen buymusun demek!

39

yleyse benim parolam da u bundan byle:Tanr seninle olsun, unutma beni!Yemin ettim, unutmam. HamletWilliam ShakespeareTrkesi: Sabahattin Eyubolu KLEOPATRA Varm youm burada yazl; kk eyler dnda,Altn, gm, mcevher olarak nem varsaTam deeriyle gsterilmitir hepsi. Seleucus nerede? ( Seleucus girer )te hazineme bakan; sorun kendisine efendimiz,Ba zerine yemin ederek sylesinKendime hibir ey ayrmadm. (Seleucus bunun doru olmadn syler )Bak Caesar, bak da gr, zafer naslArdndan srklyor herkesi! Benim adamlarmSenin imdi. Durum deiirse seninkiler benim olur.Bu Seleucus' un nankrl kudurtuyor beni.Ah seni kle, parayla sevienlere gvenmek!Gibi bir eymi demek sana gvenmek!Ne kayorsun geri? Kaarsn ya! ama bil ki,Kanat bile taksalar,yakalar oyarm o gzleri ben.Seni kle, seni yreksiz kalle, satlk kpek,Alaklarn ala seni! Ah Caesar, ne ac yzkaras bu ?Sen ycelerden inip beni grmeye gelmisin,Sultanlnla ben zavallya zarar vermisin,Kendi adammsa, bunca ar utanlarmaBir utan daha ekliyor hainliiyle.Dile iyi yrekli Caesar, diyelim kiBaz kadn ssleri ayrmm kendime,Deersiz oyuncaklar. Ona buna hediye olarak Verebileceimiz eyler, ya da diyelimLivia'nn, Octavia'nn desteklerini kazanmak iinKendilerine sunmay kurduumDaha deerli birka hediye saklamm bir yana.Bunu su diye ele vermeye kalkmal mydEkmeimi yemi bir adam? ( Seleucus'a )Git buradan, rica ederim; tutuacak yoksa, Karabahtmn klleri iindeki fkem.Bir insan olsan, acmazlk edemezdin bana.Dnya bilsin ki, biz en bykler Bakalarnn yaptklaryla ktleniriz.Dtmz zaman da bizim srtmza yklenirBakalarnn sorumluluklar.Acnacak insanlarn bu yzden.

40

KLEOPATRAWilliam EYBOLU PUCK

ShakespeareTrkesi

:Sebahattin

A aslan kkryor imdi,Kurt aya kar uluyor.Yorgun ifti evine dnm,Yatana serilmi horluyor.Snm duygular imdi kzaryor;Bayku lk la,Deinde yatan bahtsz zavallya Kefeni hatrlatyor.imdi vakitlerden gece vakti;Mezarlar azn ardna dek at;Her biri kendi hortlan salyor,Kilise yollar hortlak kaynyor.Gnein nnden kaan,Bir ryay arar gibi Karanln peinden koanBiz periler imdi yine ocuk. Fare bile giremezBu kutsal eve artk.Elimde sprge , nden geldim ben,Toz varsa kapnn ardnda,Alaym diye hemen. imdi gn aarana dekHer peri bu evde gezecek.Gelinin yatana urarz;En iyisi bu olsun der,Hepimiz onu kutsarz.Kim ki orda doacakBaht hep ak olacak.Ak iftlerin deSevgiden hi amayacak.Kusur kmayacak soylarnda,Hibirine leke srmeyecek doa.Doutan prl prl,Tertemiz olacak ocuklar. Her peri alsn iy tanesini,Koyulsun yola imdi.Dolasn saray boydan boya,Her bir oday kutsasn. Biz glgeler, kusur ilediysek eer,yle dnn ve bizi ho grn.Bu hayaller grnrken sahnemizde,Sizde kestirdiniz yerinizde.Diyelim clz ve anlamszd konumuz,Ama ryada gemedi mi oyunumuz?Sayn, baylar, bayanlar bizi balarsanz, Bir dahaki sefere daha iyi oynarz.vgy hak etmedikse bile, Duygularnz getirmeyin dile.Bu dorucu Puck' a gvenin,Bize frsat verin.Yine beenmezseniz,En yalanc Puck, deyin.imdi sizlere iyi geceler;Verin elinizi, anlatysak eer.Puck hepinize salk ve esenlikler diler. BR YAZ GECES RYASIWilliam ShakespeareTrkesi :Blent BOZKURT

41

SULTAN MURAT Kur'andr bu!Her karanl aydnlatandr bu!Btn szlere, btn eylemlere hakandr bu!(Kalabaln stne yrr.)Kur'andr bu! Yerin gn srrn kesin buyruklarla aklayandr bu!Tekmil peygamberleri dorulayandr bu!Kur'andr bu!(Yava yava tahtna doru ekilerek)O domayan ve dourmayann azndan,dorudan doruya onun azndan konuandr bu.O ki yerde insanlarn yrek vuruunu ayarlayandr,gkte yldzlarn dnn salayandr. Onun azndan konuandr bu!(Oturur.) Kur'andr bu!(Bekler. Kalabalk bylenmitir. Murat, Kur'andan bir yer aar, sessiz okur, sonra.)Sultanlar sultan Hud suresinde buyuruyor ki: "Bynz sizden nasl davranmanz isterse,yle davranacaksnz kullarm!"Sorarm size: Bu kitabn yanldn ileri srecek mslman var m iinizde?Sultanlar sultan Et-tevbe suresinde buyuruyor ki:"Ey inananlar, Tanrdan korkunve sadk kiilerle beraber olun!" "nananlar" deniyor...Tanrya inanmayan mslman var m iinizde?Derim ki kullarm,kyamet g gergin bir davul kesilipgmbr gmbr tmeden,yeryzn karanlk yanklarkanl lklarla tir tir titretmedenderim ki,gecenin sarp doruklarndan fke yangnlar kopmadan,yamalardan inen som ateten svarilertm kentleri kyleri kasp kavurmadan,derim ki, kara elmas tolgal babu, o yaz Yokluk Sultan,sulu susuz btn canllarimek baklaryla eritmeden,gzel irkin tekmil bedenleri kl etmeden.kullarm, derim kikendinize gelini iten gemeden! Oyunu Ad: 4. Murat Yazan: Turan Oflazolu

VEY KIZ Durun! Durun! nce k havuza indireyim! (Koup kk kz alr, nnde eilir, yzn ellerinin iine alr)
42

Zavall yavrucak, neredeyiz demek ister gibi, u iri gzlerinle akn akn bakyorsun! Bir tiyatro sahnesindeyiz, ekerim! Sahne nedir mi? Bir yer ki, orada gerek olaylar canlandrlr, oyunlar oynanr. imdi biz de oyun oynayacaz. Gerekten, ya! Sen de. (Barna bastrr, hafife saa sola sallayarak onu kucaklar) Oh, canm, canm benim, sen ne fena bir oyun oynayacaksn! Senin iin ne kt eyler dnmler! Bahe, havuz.Eh, yalancktan bir havuz, belli.Felakete bak ki, burada her ey yalancktan ekerim. Senin gibi kk bir ocuk, gerek havuzdan ok, bu yalancktan havuzdan holanr; iinde gzel gzel oynarsn da onun iin. Fakat hayr, bakalar iin bu bir oyun, ama senin iin yle deil, nk sen, yavrum gereksin ve gerekten gzel, kocaman, yeil bir havuzda oynuyorsun. Senin havuzunu bambu aalar glgeliyor, iinde bu glgeleri yrtarak yzen minnack rdekler var. Sen bu rdeklerden birini yakalamak istiyorsun. ( Herkesi dehet iinde brakan bir lkla ) Yapma, Rosetta'cm, yapma, annen oluyla urayor, seninle ilgilenemiyor! Ben de hlyalarmn peindeyim. ALTI K YAZARINI ARIYOR Prandello ( 1867-1939) Trkesi : Feridun TMUR PROMETHEUS Kibrimden, gururumdan susuyorum sanmayn: Kendimi bu hallere dm grdke, Bir dnce kemirip duruyor iimi: Ben deil miyim bu yeni tanrlara Btn stnlklerini kazandran? Ama bu konuda susuyorum, Neler syleyeceimi biliyorsunuz . Buna karlk, dinleyin ne kadar dknd lmller, Ve ben bu azsz, dilsiz ocuksu varlklara Nasl verdim akl, dnceyi, Anlataym bunu, insanlar kltmek iin deil, Onlara ne byk iyilikler
43

ettiimi gstermek iin. nceleri insanlar grmeden bakyor, Dinlediklerini anlamyorlard, Uzun mrleri boyunca d grntleri gibi Dzensiz, geliigzel yayorlard. Bilmiyorlard duvar rmesini. ine gne giren evler yapmasn, Aac kullanmasn bilmiyorlard. Yerin altnda, karanlk maaralarda Karnca srleri gibi yayorlard. Ne kn gelecei belliydi onlar iin, Ne iekli baharn, ne hareketli yazn. Bilin yoktu hibir yaptklarnda Ben gsterinceye kadar onlara yldzlarn Dou batlarn kestirmenin yolunu. Sonra say bilgisini verdim onlara, Bu kaynak bilgiyi onlar iin ben bulup kardm. Sonra harf dizilerine geldi sra, O dizilerdir ki bellei her eyin, Anasdr bilimlerin ve sanatlarn. Hayvanlara da ilk boyunduruk vuran ben oldum lmlleri kurtarmak iin kaba ilerden; Atlan dizginleyip arabalara kotum, Zenginlerin ann artran arabalara. Deniz1er aan gemilerin bez kanatlarn Bulan da benim, bakas deil. Evet, lmller iin neler bulmuken, Bugn, zavall ben bulamyorum yolunu Kendi bam dertlen kurtarmann. Dahas var, dinledike aracaksn: Ne bilimler, ne sanatlar daha kardm! En nem1ilerinden biri de u: nsanlar hasta dtkleri zaman lp gidiyorlard devaszlk yznden; Ne yiyecekleri eyi biliyorlard Ne iecekleri, ne de srnecekleri eyi. Ben rettim onlara otlar, bir bir kartrp Btn hastalklara kar ilalar, Cana can katan merhemler yapmasn. ...... Ya topran insanlardan saklad hazineler? Tun, demir, gm, altn ve btn madenler, Kim buldum diyebilir bunlar benden nce? Hi kimse... Yalan syler kim buldum derse. Uzun szn ksas, unu bilmi ol: Btn sanatlar Prometheus verdi insanlara. Zincire Vurulmu Prometheus Aiskhylos Trkesi :Azra ErhatSabahattin Eypolu)

44

HERPAGON Yetiin! Hrsz var! Yakalayn! Adam ldryorlar! Can kurtaran yok mu? Hak, adalet nerede? Allah yok mu? Vurdular! Canm aldlar! Grtlam kestiler! Param aldlar, param! Kim ald, kim? Ne oldu? Nerede? Nereye sakland? Ne yapaym? Nasl bulaym? Nereye koaym? Nereye komayaym? urada m acaba? Burada m yoksa? Kim o? Dur! ( Kendi kolunu yakalar) Yakaladm. Ver paralarm haydut! Eyvah! Benmiim yakaladm. Neredeyim, bilmiyorum ki! Ben kimim? Ne yapyorum? Bilmiyorum. Oldu bana olanlar! Param! Zavall paracm! Canm, sevgilim benim! Aldlar elimden seni! Sen olmaynca ben neye snrm artk, neyle avunur, neyle sevinirim? Her ey bitti benim iin; dnyada yapacak iim kalmad benim! Sensiz ne yaparm, nasl yaarm? Olacak ey mi?Yaptlar bana yapacaklarn! Dayanamam bu acya, lyorum; ldm,gmdler beni! Diriltmek isteyen yok mu beni; versin paracklarm geri, ya da kimin aldn sylesin. Ne var? Ne diyorsunuz? Kimse yokmu. Bu ii yapan bir hayli pusuda beklemi, frsat kollam olmal; ben tam o yezit olumla konuurken yapm yapacan. Haydi durma git. Git adalete ba vur; sorguya ektir btn evi: Hizmeti kadnlar, uaklar, olunu, kzn, hatta kendini, kendini bile! ( Seyirciyi iaret ederek) Nedir bu kalabalk? Ne diye toplanmlar buraya? Kimin yzne baksam kuku saryor iimi? Hepsi hrszm gibi geliyor bana. Ne o? Ne konuuyorlar orada? Hrsz m grmler? Nedir o yukarda ki grlt? Hrsz orada m yoksa? Ne olur, sylesin bir gren varsa, Allah rzas iin sylesin! Aranzda m sakl orada? Hepsi bana bakp bakp glyor. Grrsnz hepsinin parma var bu hrszlkta. Haydi gelsin abuk jandarmalar, polisler, tfekler, hakimler, mahkemeler, ikenceler, daraalar, cellatlar! Astracam, btn dnyay astracam. Yine de param bulamazsam kendi kendimi asacam!

45

CMRMoliereTrkesi : Sabahattin EYBOLU BERBER Dayanamayacam daha. ldrr bre, beni ldrr. Neremde tayorum onlar? Kafamda, kursamda, barsaklarm da sancyla Kapkara bir sancyla, tyl canl dokundum avularma bulat kulaklar derimden ieri geti. Bir ift maara olurlar dmde ekerler beni dolambalarndan ieri garip yanklarla boulup giderim, oysa bir trkye yklenebilirim: ( Trk syler gibi ) M-DAS-IN KU- LAAK- LAA- RI Ahh kimse iitti mi? Bir tek kiiye sylesem, o da kimseye sylemese? Sonra o da kimseye sylemese. o da kimseye sylemese, o da kimseye sylemese bylece kimse kimseye sylemese, kimse bilmese? ff, ldrr bre, beni ldrr.
46

Midas'n gizini tuttum byle oldum Ya kara bildiricilerin gizini tutsaydm? Kader cadlarnn? Ooof, kusmalym Midas'n kulaklarn o gn bu gn sancyla iimde kapkara bir sancyla tayorum onlar Salyam geliyor. Bu kuyu iimi grr. ( Kuyuya eilirken iinden bir kei frlayp kaar ) Uh, o ne?..Sz verdim ama Midas'a erefim zerine sz verdim. Keiler tabanm yalasn ki sz verdim. Bu kuyu iimi grr. ( Eilip kuyunun iine seslenir. Kuyu sesleri uultuyla yanklar ) Oooooo, Oooooo, Hoooooy Nasl yankyor kuyu. Canl. Beni iitir. Ama sylemez, iitir beni, syleyemez Heeey, heeeey. Ooooo. Kocaman bir kulak bu kuyu. Beni iitir ama syleyemez. Ooooo. Nasl yankyor kuyu ? yleyse iit kuyu, yankya yankya iit Cehennemin yedi kat derinliine kadar iit it kuyu, iit.Hoooy, Midas'n kulaklar eek kulaklar

47

Eek kulaklar Midas'n kulaklar eek kulaklar Midas'n eek kulaklar Eek kulaklar Midas'n Midas'n kulaklar eek kulaklar Midas'n kulaklar eek kulaklar Midas'n kulaklar. Ohh. ( Kuyu banda ylr kalr ) MDASIN KULAKLARI SONYA Ne yapabiliriz? Yaamak gerek! (Bir sessizlik) Yaayacaz Vanya Day. ok uzun gnlet, boucu akamlar geireceiz. Alnyazmzn btn snavlarna sabrla katlanacaz. Bugn de, yallmzda da, dinlenmek bilmeden, bakalar iin alp didineceiz. Ecel saati gelip atnca da uysalca leceiz ve orada, mezarn tesinde, ok ac ektik, gzya dktk, ok ac eyler yaadk diyeceiz... Ve Tanr acyacak bize ve biz seninle, canm daycm, parlak, gzel, sevimli bir hayata kavuacaz ve buradaki mutsuzluklarmza sevecenlikle, hogryle glmseyeceiz ve dinleneceiz... nanyorum buna daycm, btn kalbimle, tutkuyla inanyorum... (Voynitski'nin nnde diz ker ve ban onun avularna koyar. Yorgun bir sesle tekrar eder.) Dinleneceiz! Dinleneceiz! Melekleri dinleyeceiz, elmaslar gibi yldzlarla kapl gkleri greceiz. Dnyann tm ktlklerinin, tm aclarmzn, dnyay batan baa kaplayacak olan merhametin nnde silinip gittiini greceiz ve hayatmz bir okay gibi dingin, yumuak, tatl olacak. nanyorum, inanyorum buna. (Daysnn gzyalarn mendiliyle kurular.)
48

Gngr Dilmen

Zavall, zavall Vanya Day, alyorsun... (Gzyalar arasndan) Hayatnda mutluluu tadamadn, ama bekle Vanya Day, bekle... Dinleneceiz.... (Kucaklar onu.) Dinleneceiz! Dinleneceiz! Vanya DayAnton ehovAtaol Behramolu PANTALONE Aferin sana.Bana martaval yutturmaya kalktn,yle mi ? Kalk aya,yalanc dzenbaz seni.Napoli'nin okulu sana rete rete bunu mu retti? Daha Venedik'e geldiin gn babam grmeden, tanmadn bilmediin kzlara taklp erefleriyle oynuyorsun. nne gelene kendini Napoli'li Don Astrubale diye tantp kendine milyoner ss veriyorsun. Daha neler de neler. yok prens torunu imi efendim, asilzade torunu imi. Bir kral olmadn eksik. Binlerce yalan uydurarak binlerce namuslu kzn iffetini lekeliyorsun.Ya bana attn yalanlar? Seni bunca sene hasretle bekleyen ihtiyar babana attn martavallara ne demeli? Niin, evlenmediin halde evlendim dedin? Biriseide, bilmem Policarpio ile baslmalar, silah ekmeler, neler de neler.Bana yok yere hayali bir gelin, bir torun iin gz ya dktrdn.Bir ihtiyar en hassas yerinden yakaladn.Niin, neden uyduruyorsun bu yalanlar kuzum? Uygar bir insan, ailesinin soyluluu ile deil, kendi yapt ilerle ykselir. Bir tccar saygnln, doruluu ile kazanr. Bir kez adn kp gvensizlik kazandn m,doru dahi sylesen artk kimse inanmaz; herkes gven duymadan bakar sana. Bu hareketinle Bisognosi ailesinin adn da kirletmi, onurunu ayaklar altna alm oldun. Yazklar olsun sana. Gerekten piman olduunu bilsem, zarar yok unutulur diyeceim. Ama korkarm sen yaradltan yalancsn, ilerde daha da beter olacaksn. Demek sen Napoli'li ile evlenmedin? Hibir kadnla ilgin yok mu? Bak, iyice dn yle syle! YALANCI Carlo GoldoniTrkesi : Tark

49

LEVENDOLU OTHELLO Tanr snamak istediinde beni,Dert verip dermanm keseydi,Bin bir trl sknt, utan yadrsaydGklerden u plak kafama, Boazma kadar beni gmseydi yoksullua,Tutsak edip krsayd btn umutlarm,Bir damla huzur bulabilirdim yine deRuhumun bir kesinde.Ama hayr, kmseyen dnyannDurmadan beni gsteren parmaDeimeyen bir alay konusu ediyor beni.Buna da katlanabilirdim; dayanabilirdim buna da.Ne yazk, iime akm sakladm,Bana isterse hayat, isterse lm getiren o kaynaktan, Sevgisini isterse besleyen, isterse kurutan o pnardan.karlp atlmak! Ya da orada kalp oray kurbaalarn iftleip redii pis bir su birikintisi saymak!Rengin utu bak;Sakin ol, gen, gl dudakl, masum yzl melek!imdi cehennem kadar korkun grnyorsun sen!Seni koklayan kendinden geirip ac verenZararl ot, hi domam olsaydn keke.''Ne gnah iledim,'' diye soruyor bir de!Bu gzel kat, bu esiz kitapstne '' Orospu '' yazlsn diye mi yaratld?Ne gnah ilemi! lemi! Orta mal seni!Senin yaptklarn syleseydim eer,Cayr cayr yanard yanaklarm ocak gibi,Utan denen eyi yakp kl ederdi.Ne gnah ilemi!Kokusunu duymasn diye gk burnunu tkyor,Ay, gzlerini kapatyor utantan.nne kan pen apkn bile Topran derinliklerine snm iitmesin diye.Gnah neymi?!! Utanmaz orospu!... OTHELLOWilliam ShakespeareTrkesi : zdemir NUTKU LEAR Esin rzgarlar, esin! Yanaklarnz atlayncaya kadar frn! Kudurun! Esin! Seller, boann! Kuleleri, tepelerindeki frldaklara kadar sulara gmn! Dnce hzyla bir an iinde akp snen kkrtl ateler, meeleri yaran yldrmn ncleri, alazlayn u ak sal bam! Siz de ey gkler, kainat saran o
50

korkun grlemelerinizle yamyass edin u yuvarlak dnyay! Tabiatn insan dken kalplarn parampara edin; nankr insan reten tohumlar silip sprn! (...) Gkler, grleyin var kuvvetinizle! Yamurlar, akn! Yldrmlar, san ateinizi! Siz benim kzlarm deilsiniz ki! Ben sizi nankrlk ediyorsunuz diye yerebilir miyim? Koca bir lkeyi vermedim ki size; "evlatlarm" demedim ki size! Bana hibir itaat borcunuz yok sizin! Onun iin keyfinize bakn, neniz varsa yadrn zerime... Gryorsunuz, klenizim artk... Gc kalmam, adam yerine konmaz olmu, zavall, alil bir ihtiyarm. Ancak "o habis kzlarma yardaklk ediyorsunuz" demekten de kendimi alamyorum. O melunlarla birlik oluyor, byle yal ve aarm bir baa gklerden sava ayorsunuz. Ayp! Ayp! Kral LearWilliam ShakespeareTrkesi : rfan ahinba KADIN Bu aalk yaam anlamak iin o feminist toplantlara gitmem mi gerekiyor? ki kpek gibi alyoruz. Bir ift laf etmeye vaktimiz yok. Kendimize ayracamz bir an bile.. Evlilik bu mu? Benim de sorunlarm olaca hi aklna gelmedi ki? Hi bana sorar msn? Yorgun musun? Yardm ister misin? Yemei kim piiriyor? Ben. Tabaklar kim ykyor? Ben. Alverii kim yapyor? Ben. Ay sonuna para yetitireyim diye akla karay seen kim? Ben de ayn zamanlarda alyorum. Ben, ben ben... oraplar kirleten sensin. Onlar kim ykyor, peki? Benim oraplarm ka kere ykadn? Evlilik bu mu? Seninle konuabilmeyi istiyorum. Benim sorunlarmn da olduu hi aklma geldi mi? Tamam, senin sorunlarn benim demektir, ama benim sorunlarm da senin olmal. yle seninkiler benim, benimkiler gene benim... Seninle konumak istiyorum... Ama iten

51

dner dnmez uyumaya gidiyorsun... Akam... Televizyon. Pazarlar ma: 22 tane geri zekalnn bir top peinde kotuklarn grmeye... Aralarnda bir geri zekal daha var, ama o ddkl ve ceketli... Luigi, ok kzar ve sanki anasna kfr edilmi gibi, "Sen spordan ne anlarsn be..." Ne biim cevap. Beni spor ilgilendirmiyor. Spor kimin umurunda. Onu hi byle grmemitim. Deli gibi baryordu. Ben bardm, o bard, bir sr kfrl laftan sonra tartmay bitirdik. Ben ciddi olarak dedim ki: "Yeter, eer evlilik buysa ben byk bir hata yapmm." Hatam aldm (ocuu alr) Kapya geldim. Bu esnada anahtar elimdeydi. Eminim... Luigi yanma geldi. Zavall Luigi, yz kire gibiydi.,. Byle hznl bir sahneyi mrmde yaamadm. Hi akam yoktu. O da anlamt. Beni ieri aldn "Haydi yapma byle"... "Brak beni"... "nce konualm sonra istersen gidersin. Ama nce konualm. Diyalektik diye bir ey vardr, deil mi?"... Sonra beni diyalektie doru ekti... (Yataa ilerler) Beni oturttu. "Evet, haklsn," dedi. Ama annesinden byle almt. Annesi gibi olmam bekliyordu. Yanlmt. Deimeliydi.,. yani ksaca "zeletiri" yapt. Ne hotu, ne hotu... Ben alamaya baladm. O zeletiri yapt, ben aladm. Ben aladm o zeletiri yapt. Ne gzel aladm dn akam... Peki anahtar? (Anmsar) Anahtar Luigi'de eminim. Benden o ald. Ceketin cebinde... Ceket nerede? (Ceketin cebine bakar) te anahtar burada... Bu benimki, bu onunki... Saat ka? Yediye on var. Hala vaktimiz var. (Bebei alr) Annesinin bebei, annesinin ceketi, annesinin antas, annesinin abonman kart... abonman kart... unu bulmalym, otobsn kalabalndan seni yere brakp da arayamam ya... te abonman kart... alt delik mi? Alt delik gidi, alt delik dn. Alt gidi, alt dn m? Kiril kulland abonman kartm? Bugn gnlerden ne? Pazar. Pazar! PAZAR!!! Sen de bana bir ey demiyorsun.. Pazar gn almaya gitmeye kalkyorum. Ben deliyim. (ocuu brakr, ar ar dans eder) PAZAR. (ark
52

syleyerek) Pazarlar i olmaz, ge saate kadar uyunur. Ne gzel pazar... Yataa bebeim, bebeim... yatalm ve btn gnlerin pazar olduu bir d grelim... Dnyann sonuna dek... sonsuz PAZAR... Btn yaamn pazar olduu bir d grelim... Haftann dier gnleri yok artk... pazartesiyi astlar, perembeyi kurun1adlar, cumay tutukladlar... hepsi ld... Sadece pazar kald. Uykuya, uykuya... Eer dmde yeniden fabrikay grrsem kendimi boazlarm. (Bebek kolunda elbiseleriyle kendisini yataa atar. Battaniyeyi bana kadar eker) Kadn Oyunlar JACQUES Ne yapaym efendim, dalkavuklara tahammlm yok. Bakyorum btn yaptklar, durmadan ekmei, arab, odunu, tuzu muzu yoklamas; hep size yaranmak, gznze girmek iin. Fena ierliyorum buna; hem bir duysanz neler sylyorlar sizin iin Allah'n gn; ona da zlyorum. Neden derseniz, acyorum size; istemeye istemeye acyorum. Ne de olsa, atlarmdan sonra en sevdiim sizsiniz. Kim olduklarn binersiniz. sylesem kzarsnz, kzarsnz.kplere Dario FoTrkesi :Fsun Demirel

Madem istiyorsunuz, syleyeyim: Drt bir yandan dpedz alay ediyorlar sizinle. Demedikleri kalmyor sizin iin. Millet siline dolam, tefe koymu sizi; ver yansn ediyorlar. Neler, neler anlatmyorlar cimriliiniz stne. Kimi diyor ki, siz zel takvimler bastrp perhiz, oru gnlerini iki misline karyormusunuz; evinizde az yemek yensin diye. Kimi de diyor ki , bayram seyran gnlerinde punduna getirip uaklarnzla bir kavga karyormusunuz, kimseye be para vermemek iin. Gya komunun kedisini bir koyun eti artnz yedi diye mahkemeye vermisiniz. Bir gece de sizi kendi atlarnzn yulafn alarken yakalamlar; benden nceki arabacnz sizi karanlkta bir temiz
53

pataklam, siz de sineye ekmisiniz. Daha syleyeyim mi? Nereye gitsek az dolusu veritiriyorlar size. Dnya alemin maskaras olmusunuz. Nerede adnz gese cimri, pinti, mendebur,tefeci, moruk diyorlar. ( Harpagon, bastonuyla Jaques'i dvmeye balar) Naslm! Ben demedim mi size? nanmyordunuz bana. Doruyu syleyince kzarsn demedim mi ben size? CMRMoliereTrkesi : Sabahattin EYBOLU HERMES Uslu akll iftiler, dinleyin syleyeceklerimi,Anlamak istiyorsanz nasl yitirdik bar, Ykn Pheidias'n iledii suunMeydana kmasyla balar:Perikles bana ayn ey gelir diye korktu,Biliyordu sizin ne kadar hrn,Isrc insanlar olduunuzu.Kendi ykmn nlemek iin tututurdu devleti.Bir kvlcm gibi att ortaya Megara Ferman'n,yle bir kasrga estirdi ki, dumandanDost dman Helenlerin gzleri karard.Kyler dayand direndi uzun zaman,Ama ba ktkleri tutuup testiler krlnca,Kimse sndremez oldu yangn.Barta utu gitti.Vergi veren ehirlerde sizi byle kzgn Birbirinize di biler grnce , frsat bu frsat diye ,Ellerinden geleni yaptlar vergi dememek iin.Sparta kodamanlarn rvetle elde ettiler;Onlarda kazan dkn ve ikiyzl olduklarndan ,Bar alaka kovdular, sarldlar savaa.Zenginlere kazan, kyllere ykm getirdi bu iler:Filomuz almak iin yedi bitirdi incirleriniBir sr susuz, habersiz kylnn.Tarlalarn brakp burada toplannca ii milletiAnlamad bir kez daha satlm olduunu. Cibreleri yok, ok sevdikleri kuru incirleri yok diyeGzlerinin iine bakyorlard nutuk ekenlerin. Onlarsa biliyordu alktan kvrandnzBitkin dp kar yol bulamayacan;Bu yzden, ellerinde birer yaba,eekler gibi anrpKovuyorlard durmadan ayamza gelen bar.Ortaklarmzdan semizini, zenginini
54

Birasidas'tan yana olmakla suluyorlard.Halk da a, bitkin, miskin kpekler gibiSaldryordu her nne atlan iftira lokmasna. Yabanclar tehlikeyi gryor,Altnla tkyorlard baz gammazlarn azn.Onlar zengin edip sizin haberiniz olmadan,le eviriyordu Yunanistan'.Bunlar hep o deri tccarnn marifetleri! BARIARSTOFANESTrkesi : Azra ERHAT HAMLET (6) Verdiim paray, ne olur, dediim gibi, rahat, zentisiz syle. nk birok oyuncular gibi sz parlatmaya kalkacaksan, msralarm ehrin tellalna okuturum daha iyi. Elini kolunu da havalara savurma yle; lsnde, tadnda brak her eyi. Duyduun cokunluk bir sel, bir frtna, bir kasrga gibi de olsa, onu dindirecek bir hava bulmal, buldurmalsn. Dorusu, yrekler acs geliyor bana grbz bir delikanlnn, takma salar sakallar iinde, bir acy yreini paralarca, didik didik ederce barp halkn kulaklarn yrtmas; o halk ki ou kez anlalmaz, dilsiz oyunlar, grlt gmbrty sever. Bir oyuncu Termagant'n kendisinden daha yaygarac, Nemrut'tan daha nemrut oldu mu, hak ettii ey krbatr bence. Bu hallere dme, rica ederim. Fazla durgun da olma; akln kullanp ly bul. Yaptn sylediini tutsun, sylediin yaptn. En bata gzeteceimiz ey, yaradla, tabiata aykr olmamak. nk bunda sapttk m tiyatronun amacndan ayrlm oluruz. Doduu gn de, bugn de tiyatronun asl amac nedir? Dnyaya bir ayna tutmak, iyilerin iyiliklerini, ktlerin ktlklerini gstermek, amzn ne olup ne olmadn ortaya koymak. Gerei bytmek ya da kltmekle bilgisizleri gldrebilirsiniz, ama bu bilenleri zer; oysa bir tek bilgili dost, bilgisiz btn bir kalabalktan daha nemli olmal sizin iin. Ah ben yle oyuncular grdm ki sahnede, yle beenilen, alklanan oyuncular grdm ki, gnaha girmeyeyim ama, deil
55

Hristiyan, deil Mslman, insan bile deillerdi. ylesine iirme, uydurma hallere giriyorlard ki, dedim bunlar tabiatn kaba iileri yaratm olmal, insan yapyorum derken insanln berbat bir kopyasn yapmlar. Az ok deil, iyice yenmeli bunu. Sakn syleyeceklerinden fazlasn syletmeyin soytarlarnza. ylelerini grdm ki, kendi balarna glmeye ve seyircilerin en anlayszlarn gldrmeye kalkyorlar. Hem de oyunun anlay isteyen en can alc yerinde. Kt bir ey bu; ackl bir budalalk bu yoldan tutunmaya almak. Haydi, gidin hazrlann. Oyunun Ad: HamletYazan: William Shakespeareeviren: Sabahattin Eyubolu

56