2006-2007-2008 Sosyal Gvenlik Reformu

Sosyal Gvenlikte Yeni Bir Dnem

Ali TEZEL Sosyal Gvenlik Maviri Gazeteci-Yazar

0216 339 14 15 alitezel@alitezel.com

www.alitezel.com

Reformun aklanan 2 ANA amac

NORM ve STANDART SALAMAK 25 MLYAR YTL YILLIK AII AZALTMAK Gerek ama ne?

www.alitezel.com

Salk-Emeklilik
Kamunun sala harcad para; 2004`te 10 2005`te 17,6 2006`da 23, 2007de 26,6 2008de 35 milyar YTL. 2009 bte n almasnda 46 milyar YTL...
www.alitezel.com

Salk-Emeklilik
Emekli aylklarna 2004`te tm emeklilere denen rakam 35, 2005`te 39, 2006da 44, milyar yeni lira. 2007de 51 milyar yeni lira... Emekli ayl demeleri her yl yaklak yzde 10 kadar ykselebilmiken, salk harcamalar her yl yzde 50`ye yakn oranlarda artmaktadr.
www.alitezel.com

Sosyal Gvenlik Kurumu

Sosyal gvenlik sisteminin KURUMSAL yapsn deitiren, Sosyal Gvenlik Kurumu Kanunu 13.04.2006 gn kabul edildi ve SSK, Ba-Kur ve T.C. Emekli Sand ynetim olarak tek at altnda 25.11.2006 gn SGK adyla birletirildi.

www.alitezel.com

Gei Sreci 3-5 Yl

Bu ilemin gei sreci kanunda 3 yl olarak belirlenmi olup bu sre yetmezse Bakanlar Kurulunca 2 yl daha uzatlabilecektir

www.alitezel.com

SSK-Ba-Kur Artk Yok

Bundan byle her ilde, -SSK Sigorta l Mdrl -Ba-Kur l Mdrl -T.C. Emekli Sand Blge Mdrl kalmayacak ve mdrlk ve mdr yerine bir tane Sosyal Gvenlik l Mdr olacak Ayrca, hemen her ilede hizmet retecek olan 1700 kadar Sosyal Gvenlik Merkezleri kurulacak.
www.alitezel.com

Kurumlar birleti ama kanunlar duruyor

Eski SSKnn uygulad, 506 ve 2925 Eski Ba-Kurun uygulad 1479 ve 2926 Eski T.C. Emekli Sandnn uygulad 5434 ve dier kanunlarda birlik salayacak olan
www.alitezel.com

Kanunsal teklik sreci zor

Uygulama Kanunlar Birletirilmesi iin; nce, 5489 sayl Sosyal Sigortalar ve Genel Salk Sigortas Kanunu 19.04.2006 gn TBMMce kabul edildi ama Cumhurbakan yeniden grlmek zere 10.05.2006 gn iade etti. Ardndan 5510 geldi. TBMMye geri gnderilen kanun bu kere, yeniden grld ve 31.05.2006 gn kabul ederek bu kere 5510 sayl Kanun olarak 16.06.2006 gn Resmi Gazetede yaynland.
www.alitezel.com

5510u da Anayasa Mahkemesi bozdu

-5510 sayl Sosyal Sigortalar ve Genel Salk Sigortas Kanunu Cumhurbakannca onayland ama ayn zamanda, hem Cumhurbakan hem de 117 CHP milletvekilince Anayasa Mahkemesine tand. Mahkeme 2007 ocak aynda yrrle girecek olan yasay, aralk 2006 da 22 maddesini iptal ve 6 maddesinin de yrrln durdurdu. Gereke herkes eittir ama kamu grevlileri daha eittir..
www.alitezel.com

SS ve GSS
VELHASILA, Sosyal Gvenlik Reformunun asl aya olan ve uygulama kanunlarnda birliin salanmas iin gerekli olan 5510 sayl Kanun 2007 yl ocak aynda yrrle giremedi. nce 2007 temmuza, sonra 2008 ocak ayna ertelendi. Ardndan 2008 haziran dendi imdi yasalat ve ekim 2008 gn yrrle girdi
alitezel@alitezel.com www.alitezel.com

Reform da U dn
-lk 5510 sayl Kanunla ii, memur ve esnaf arasnda getirilen NORM ve STANDART u an TBMMdeki tasar da ortadan kaldrlm
Memurlar tamamen emeklilik ynnden eskiye tabi olacak, sadece yeni ie giren memurlar 5510a tabi olacaklar.. i ve esnaf ise yeniye GSS konusunda ise herkes tabi klnacak
www.alitezel.com

SGK-SS ve GSS ile

SSKllarn, Ba-Kurlularn T.C. Emekli Sand itirakilerinin Gerek emeklilik, gerek emekli ayl ve gerekse salk hizmetlerinden yararlanma hak ve borlarnda eitli deiimler olmutur.

www.alitezel.com

Sosyal Gvenlik Reformu

Kime Ne Getiriyor?

www.alitezel.com

Reform Kime Ne Getirecekti?

Sosyal Gvenlik Reformu ilere Ne Getirdi?

www.alitezel.com

SS ve GSS
SSKllar 4/a oldu Ba-Kurlular 4/b ve Memurlar 4/c Yeni sosyal gvenlik kanunu ile iilere yaplan atflar 4/aya gre (hizmet akdine) alanlar olurken, daha nce T.C. Emekli Sandna prim deyen kamu grevlilerin ad da 4/cye gre, Ba-Kurlular da 4/bye gre alanlar oldu.
www.alitezel.com

Hangi statye gre emekli olacaz

30 Eyll 2008 gn ve ncesi ie girmi olanlar iin son yedi yllk 2520 gnlk, 1 Ekim 2008 gn ve sonrasnda ie girenler iin ise btn prim demelerinde, en ok hangi statye gre (veya bankaborsa sandna) prim denmise o stat veya kurumdan emekli olunacak

www.alitezel.com

4/adan 4/bye gnderilenler

-Avukat-Noterler -Topluluk Sigortallar -SSK stee bal sigortallar -Yurtd borlanmas yapanlar 9000 gnle emekli olma riskleri var.

www.alitezel.com

Topluluk Sigortas Artk Yok

Halen geerli olan uygulamada var olan topluluk sigortas yeni kanunda ve Sosyal gvenlik szlemesi imzalanmayan lkelerde i stlenen iverenlerce altrlmak zere bu lkelere gtrlen Trk iileri de bu Kanunun uygulanmasnda geici grevle yurt dna gnderilmi saylacaklar ama yeni tasarda bunlar iin sadece ksa vadeli ile GSS primi denecek uzun vadeliyi ii kendisi deyecek Noter ve avukatlarn ZEL durumu www.alitezel.com

Part-time ve istee bal

iler ayda 30 gnden az alyorlarsa 30 gnden az olan srelerini istee bal olarak SGKya deyebilecekler DKKAT 4/B var.. Ayrca 30 gnden eksik kalan GSS primlerini de kendileri gidip deyeceklerYzde 12

www.alitezel.com

Nisan 2008den nce e Girenler in Emeklilik artlar Deimiyor

30.04.2008 gn ve ncesin ie girmi olanlar iin geerli olan emeklilik yalar ve artlarndan herhangi bir deiiklik getirilmemitir. 30.04.2008 gnnde sonra ie girenler iin ise 7200 gn tamamladklar tarihe gre daha ge yalarda emekli olacaklardr

www.alitezel.com

30 Nisan 2008 sonrasnda ie girenler.. 7200 gn tamamladklar gne gre;

1) 1/1/2036 il 31/12/2037 tarihleri arasnda kadn iin 59, erkek iin 61, 2) 1/1/2038 il 31/12/2039 tarihleri arasnda kadn iin 60, erkek iin 62, 3) 1/1/2040 il 31/12/2041 tarihleri arasnda kadn iin 61, erkek iin 63, 4) 1/1/2042 il 31/12/2043 tarihleri arasnda kadn iin 62, erkek iin 64, 5) 1/1/2044 il 31/12/2045 tarihleri arasnda kadn iin 63, erkek iin 65, 6) 1/1/2046 il 31/12/2047 tarihleri arasnda kadn iin 64, erkek iin 65, 7) 1/1/2048 tarihinden itibaren ise kadn ve erkek iin 65, Yalarnda emekli olacaklardr.
www.alitezel.com

Emekli Aylnn Hesab Deitiriliyor

Emekli olanlarn aylk hesaplamasnda bugne kadar SSK, Tarm SSK, Ba-Kur, Tarm Ba-Kur ve T.C.Emekli Sand ayr ayr uygulama yapmaktadr. Her bir kurum ve kanunda ayr emekli ayl hesaplama yntemi vardr. SSKl ve Ba-Kurlular iin 08.09.1999 tarihli Resmi Gazetede yaynlanan 4447 Sayl Kanun ile 1978 ylndan beri uygulanmakta olan gsterge-katsay sistemi de 1999 da terkedilmi ve 2000 yl ve sonrasnda TFE sistemli emekli ayl hesaplamas balatlmtr.
www.alitezel.com

2008 den sonra emekli olacaklar

imdi yeni kanun daha da baka bir emekli ayl sistemi getirilmektedir. Emekli aylnn iki belirleyicisi olan ORTALAMA KAZAN hesab ile AYLIK BALAMA ORANLARI 2000 ylndan beridir srekli drlmektedir. Bu durumda Kanunun ekim 2008 gn yrrle girmesiyle birlikte 2008 yl ve sonrasnda emekli olan bir SSKl (4/al) iin.. ..
www.alitezel.com

 Sistemden Gelen Aylk

-1999 yl ve daha ncesindeki almalar iin gsterge-katsay sistemi olan son 10 yln veya son 5 yln ortalamasna gre ksmi bir ayl, -2000 ile 2007 yllar arasnda almalar iin TFEli sisteme gre hesaplanan ksmi bir ayl, -2008 ve sonras iin yeni sisteme gre hesaplanan bir ksmi ayl, Olacaktr.
www.alitezel.com

 Sistemden Gelen Toplanacaktr

sisteme gre de hesaplanan ksmi aylklar toplanarak emekli ayl belirlenecektir.

GNCELLEME KATSAYISINA DKKAT Sadece ilk 3600 gn iin ABO yzde 3 Uzatmalar oynayanlarn aylklar debilir

www.alitezel.com

Aylk Balama Oranlar Deiiyor

2000 yl ncesi dnem iin, Gsterge tablosundan emekli olan bir SSKlnn ilk 5000 gn iin aylk balama oran %60 ve 5000 gnden sonraki her 240 gn iin yzde 1 artar (tabandan aylk alrsa %70dir) 9000 gn iin yzde 76

www.alitezel.com

2000-2008 aras
SSK ve Ba-Kurlularda lk 3600 gn iin yzde 35 Sonraki 5400 gnn her 360 gn iin yzde 2
9000 gnden sonraki her 360 gn iin yzde 1,5

(9000 gne toplam yzde 65)

www.alitezel.com

Yeni Gelen Oran

5510 ile her yl iin yzde 2 9000 gn iin yzde 50 SONU 1999 ncesi 9000 gn iin yzde 76 2000-2008 dnemi 9000 gn iin yzde 65 2009 ve sonras 9000 gn iin yzde 50 KANUN hemen yzde 2 demiti ama 3600 gn 1 Ekim 2008 gn tamamlayamam olanlar iin 3600 gn tamamlamaya kalan her 360 gn iin yzde 3oldu ALT SINIR ORANI ASGAR CRETN yzde 35 i.213 YTL.
www.alitezel.com

1 Ekim gn eski sistemden aylklarnz hesaplanacak

SS ve GSS Kanununun yrrle girdii/girecei gn herkes iin eski sisteme gre emekli ayl hesaplanacaktr ve bir kenara yazlacaktr. Fakat ne yazk ki yazlan bu aylk her yl yeni getirilen gncelleme katsays ile arttrlacaktr. Bu nedenle eski kazanlm haklarmz olduu ifade edilen dnem iin hesaplanan emekli ayl eski gncelleme katsays ile deil iinde gelime hznn tam olmad yeni gncelleme katsays arttrlaca iin art imdiye gre az olacaktr.
www.alitezel.com

Sistem deimeseydi ne olurdu?

Konuyu bir rnekle aklamak daha uygun olacak, mesela 1 Ekim 2008 gn emekli olsa ayda 1200 YTL emekli ayl alacak olan birisi MDK sistem gereince emekli olmayp bir yl daha alrsa 2009 ekim aynda (2008 Tfesi yzde 10 ve 2008 GHsi yzde 10 olsa) emekli ayl yaklak 252 YTL daha fazla olur yani 1452 YTLye ular, bir yl daha alrsa 2010 ekim aynda (2009 Tfesi yzde 10 ve 2009 GHsi yzde 10 olsa) 305 YTL artarak 1757 YTL olur. Ancak, sistem 1 Ekim 2008 gn deiecek ve gncelleme katsays iinde gelime hznn (GHnin) yzde 70i olmayacaktr. Bu durumda 1 Ekim 2008 gn 1200 YTL emekli ayl olan birisi bir yl daha alrsa emekli ayl 160 YTL artarak, 1360 YTLye bir yl daha alrsa 180 YTL artarak, 1540 YTLye ular. Yani sistem deimemi olsayd emekli aylnz 2010 ylnda 1757 YTL olaca yerde sistem deitii iin 1540 YTLde kalacaktr.

www.alitezel.com

Beklenen TFE ve GHler

Yllar 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

TFE (Yzde) 10 10 10 10 10 10 10

GH (Yzde) 10 10 10 10 10 10 10
www.alitezel.com

Yeni-Eski Gncellemeye gre emekli aylklarnz

Alacanz Emekli Ayl 2008 Ekim 2009 Ekim 2010 Ekim 2011 Ekim 2012 Ekim 2013 Ekim 2014 Ekim imdiki Sistem Devam ederse 1200 1.452 1.757 2.126 2.572 3.112 3.766 Yeni Sistem Yrrle girerse 1200 1.360 1.540 1.745 1.977 2.240 2.538
www.alitezel.com

FARK 0 92 216 381 595 872 1.228

Emekli olursanz sadece TFE kadar artacak

O halde 2008 ekimde emekli olalm m diyenlere de emekli olunca emekli aylklarnz sadece TFE kadar artacak daha fazla artmayacak bilgisini verebilirim. Yani emekli olduktan sonra emeklilerimize her alt ayda bir TFE hem de beklenen TFE oran kadar zam yaplmaktadr. Bu durumda ekim 2008 de emekli olursanz, emekli aylnz her yl yzde 10 artacaktr. Ksaca yeni getirilen sistem gerek emekli olacaklara gerekse emeklilere epey zarar verecektir.
www.alitezel.com

Emekli olursanz artlar

TFE kadar Artl aylklar 1200 1.320 1.452 1.597 1.757 1.933 2.126 www.alitezel.com

Yllar 2008 Ekim 2009 Ocak 2010 Ocak 2011 Ocak 2012 Ocak 2013 Ocak 2014 Ocak

Karlatralm
imdiki Sistem Yllar 2008 Ekim 2009 Ocak 2010 Ocak 2011 Ocak 2012 Ocak Devam ederse 1200 1.452 1.757 2.126 2.572 Yeni Sistem Yrrle girerse 1200 1.360 1.540 1.745 1.977 TFE kadar Artl aylklar 1200 1.320 1.452 1.597 1.757

2013 Ocak
2014 Ocak

3.112
3.766
www.alitezel.com

2.240
2.538

1.933
2.126

Dinleme tahammlnz iin teekkrler

Ali TEZEL Sosyal Gvenlik Maviri Gazeteci-Yazar 0 532 7172694 0216 339 14 15 alitezel@alitezel.com

www.alitezel.com