Hepimiz eski bir metni okuduumuzda ya da bir efsaneden sz edildiini duyduumuzda sembolik anlamnn tesinde bir eylerin daha

varln dnrz. Bize yle gelir ki bu metinlerin ya da mitlerin anlatmak istedikleri daha derin gereklikler vardr ve bunu ancak bu srlar zmesini bilenler anlayabilir. Aslnda bu dnce hi de yanl deildir. zellikle Avrupada ve Amerikada son zamanlarda ok ska kullanlmaya balanan Trkede irek szc ile karlanan ezoterik szc iinde sakl olan anlam sadece seilmi kiilere aklanan retileri tanmlamak iin kullanlr. Ezoterizm szck olarak Yunanca (ie ait, irek, sadece mritlerin bildii anlamnda, Arkdal Gizli reticilik olarak kullanyor) szcnden gelir. Bu szcn kk ise - ( i, ierisi) dir . Szck anlam olarak ise ezoterizm sadece belli sayda mritlere aklanan halkn dzeyine inmeyen ya da inmemesi gereken doktrine denir. Ezoterik doktrin mritlere szl olarak aktarlan tm bilgi ve retilere denir (Petit Robert) Meydan Larousse Ansiklopedisi ise Trke eanlamls REK bal altnda daha geni bilgi vermektedir : Yalnz vakf olanlara retilen || Vakf olmayanlarca anlalmayan bilgi ve ya eserler iin kullanlr. ...
ANSKL. Fels. rek kelimesi drakn kartdr. Pythagorasn mezlerini

drak ve irek diye ikiye ayrd sylenir ; birinciler sadece adaylard; ikinciler ise stadn retisini btn incelikleri ve srlar ile bilenlerdi.....Drak eserlerde yalnz en ak kantlar ileri srlr , daha karanlk ve kesin olan kantlar ise irek eserlerde yer alr. Srra ve gizli bilgiye ermi olanlardan bakasnn kavrayamayaca esrarl bir reti fikri bir ok kimseye ho grnm ve her devirde az ve ya ok irek topluluklar ( msl. Mason Dernekleri ) kurulmutur. - Giz. ilm. Herhangi bir dinin , sadece srra ve gizli bilgiye ermi olanlara aklanan ynne irek bilim ad verilir. Kabalaclarn irek elyazmalar , ak ve ya anahtar adyla anlr. rek reti , oyun kad fal , simyaclarn srlar, sihir , by , kabala gelenekleri gizli dini trenleri vb. kapsyordu. Apokalipsisin aklanmas , Hezeikelin grd hayallerin yorumlanmas da irek konular arasnda yer alr. Bu tanmda dikkat edilmesi gereken nokta eski Yunanda irek ve drak kavramlarnn kullanlddr , - drak ( ) ifadesini ilk kullanan Aritotelestir - yalnz bunlarn genelde felsefe okullarna atf yapt grlr .

Eski Yunandaki ezoterik okullar ileride yaynlanacak yazlarmzda greceiz. Ayrca ezoterik topluluklar yllar boyu esrarl bir reti fikri ho geldii iin deil , belli bir ama iin kurulmulardr. Daha geni kapsaml bir tanm yapacak olursak , ezoterizm , sadece seilmi belli bir toplulua verilen ( bunlara inisye < fr. initi denir ) , semboller ve ifreler aracl ile aktarlan , erginlemeye ( fr. initiation ) dayanan, metafizik retilere denir. Bu retilerin ierii ve erginlenmenin aamalar eitli kltrlerde yeri geldike ayrntl biimde incelenecektir. Bu arada ezoterizmi kmsemek isteyenler ezoterizmin bir ok alan iin geerli olduunu sylerler. rnein kimya , matematik fizik bile sadece bunu renmek isteyenlere semboller vastas ile aktarlr. Bu her ey iin geerlidir, bir koun takmna verdii taktikler bile semboller vastas iledir , matan nce bir ritel uygulanr gibi . Bu rnekler ancak ezoterizmi anlatmak iin rnek olarak verilebilir. Ancak ezoterizm gnmzde kullanlan anlam ile ezoterik retileri belirtir. Ezoterik retiler , alar boyunca ,sadece bu retileri almaya hazr kimselere gerektii gibi verildiinden ve an getirdii deiikliklere gerek semboloji gerekse de aklama ynnden uyum salayabildii iin gnmze kadar gelmitir. Bu retiler geni kitlelerde yaylmam , yayld yerde de bozulmaya urayp yok olmutur . Bu sayede safln koruyan retiler bu yzyln son yarsndaki bilgilenme ye paralel olarak ksmen gn na kmtr. Bunun doal sonucu olarak da yanl anlamalar ya da yanl yaynlar da ortaya kmaktadr. Ezoterizm hakknda dikkat edilmesi gereken bir husus da dinlerin ezoterik ve egzoterik yanlar olmakla birlikte , ezoterizm sadece dinlerin ezoterik yan demek deildir . Bunu yannda ezoterizm sadece belli topluluklara ait bir din de deildir. Kutsal olan sadece dinin tekelinde bulunmaz , daha farkl bir deyile kutsal ile ilgilenen her reti bir din olmak zorunda deildir . Ezoterizm kutsal olana daha derin bir baktr. Ezoterizmi genel olarak bir inan olarak deil de , insanln tarihinin balangcndan gnmze kadar gelen bir gelenek , reti olarak alglamak daha doru olur. Bu bilgi sayesinde tarih iindeki bir ok sanat ve dnrn eserlerini anlamak da daha kolay olur. lkemizde de ezoterizm hakknda birka kitap kmtr . Buna en iyi rnek lkemizde Haziran 1994de Gece Yaynlarndan kan Cihangir Generin Ezoterik-Batni Doktrinler Tarihi isimli kitabdr. Kendi alannda ilk olduu iin saygy hak eden bu alma bir takm yanllklar ve yanl ifadelerle doludur. Bunlardan en nemlisi ezoterizmin ulat son

noktann masonluk olarak gsterilmesi abasdr. Ezoterizm masonluk iinde de var olmakla birlikte , masonluun dnda da varolan bir retidir. Ezoterizm hakknda lkemizde kan bir nemli kitap ise , yakn zamanda kaybettiimiz Ergun Arkdal tarafndan yazlan Gizli reticilik adl eserdir. Bu konuda aratrma yapmak isteyen okuyucular Ruh ve Madde Yaynlar tarafndan 1997de yaynlanan bu kitapta, dikkatli okumalar kayd ile, ok ilgin bilgiler bulacaklardr. Ezoterizm hakknda bir nemli kitap da Ergun Candann yazd Gizli Srlar retisi adl eserdir. inde ok speklatif fikirler de bulunsa bu konuda aratranlar iin nemli bir bavuru kitabdr.

Ezoterik retilerin Genel zellikleri

Ezoterik retiler metafizik retilerdir. Metafizik kelimesi Eski Yunanca ( sonras, tesi ) ve ( doal, fiziki, fizik ) kelimelerinden tremitir. Latinceye metaphysicaolarak gemi ve buradan da bugnk bat dillerindeki yerini bulmutur. Metafizik , Doann , fiziksel grntnn tesini , yani sezgilerle anlalabilen bilgiyi kapsar . ( Daha sonra kazand anlamlar zerinde durmayacaz )

Ezoterist her eyden nce Tanrnn varlna inanr . Evrenin ondan olutuu ve her varlkta kendinden bir tz olan bir Tanrya . Bu balamda ezoterizmin yaradanc dinlerle yolu ayrlr. Ayn ekilde Cihangir Generin syledii gibi ezoterizm panteizm de demek deildir . ( a.g.e ) Ama Tanrdan varolan fakat onun kadar mkemmel olmayan insann dnya zerinde yaad hayatlarnn sonucunda tekaml ederek yeniden Tanrya dnmesidir. Bu dnde en gzel ifadelerini Hint dncesinde bulmutur. Ayn ekilde bu tekaml sreci iin de dnya zerinde eitli rklarn yaad ve sonra da yok olduklar kabul edilmektedir. Ezoteristin kiisel devi kendi tekamln salamak , kolektif dev ise bakalarnnkini salamaktr. Bu iki ayr dev birbirlerinden soyutlanamaz.

Ezoterist Dnya zerinde yaayarak renecei ok ey olduuna inanr ve dejenere retilerde olduu gibi kendini d dnyaya kapamaz. Ezoterik reti sadece geleneksel bilgi ile snrl kalmaz , ezoterist ann bilimsel gelimelerini de uyarlamay bilir. lk alardan bu yana bu retilerin geni halk kitleleri tarafndan yanl alglanp bozulma ile yok olabilecei dncesi bu retinin stadlarn retilerini semboller ve gizli ifadeler ile aktarma zorunluluuna itmitir. Kullanlan semboller ise hi bir zaman insana uzak olmayan ve anlamna ulaabilecei sembollerdir. Ezoterizmi iyi anlayabilmek iin ezoterizmin ve ezoterik dncenin tarihini ve buna paralel olarak sembollerin dilini renmek gerekmektedir. Ezoterik dnce tarihi insanlk tarihinden soyutlanamaz , bu yzden de ileride yaynlanacak yazlarmzda ezoterik dnce tarihini insanlk tarihine kout olarak inceleyeceiz. Ezoterik dnce tarih boyunca Dnyann eitli yerlerinde ortaya kmtr. Bugnk Bat dncesinin kaynaklar ise hem Doudan hem de Batdan gelir. Bu konularda aratrma yapmak isteyen Trk aratrmacs da ok ansldr. Trkiyenin gerek corafi konumu gerekse de tarih iindeki yeri bu balamda byk nem tar. lk olarak Yunan Uygarlna kaynaklk eden Anadolu Uygarlklar bu topraklar zerinde var olmutur. Ayrca o dnemde Mezopotamya ile olan etkileim de belirleyici olmutur. Daha sonralar ise Yunan Uygarl gibi Roma Uygarl da Anadolu topraklarndan yararlanm , zellikle mparatorluk kltrnn ekillenmesinde Anadolu byk rol oynamtr. Orta alar boyunca ise Tasavvuf dncesi bu topraklarda yeermitir. Bat ezoterizminin kilometre talarndan Templier Tarikat ise Hal seferleri srasnda Mslmanlarla etkileimleri sonucunda retilerini gelitirmiler , tasavvufdan etkilenmilerdir. Yeni bir aa girdiimiz bu zamanlarda ise artk ezoterik bilginin aa kmas btn insanlara mal olmas gerekmektedir. Cumhuriyetin kuruluundan beri , btn engellemelere ramen bir aydnlanma dnemine giren lkemizin de bu ada byk bir rol oynayaca kukusuzdur . Bu yzden bu konularda bilgili olmak , hazrlkl olmak hepimize den bir devdir.

Erginleme / nisiyason
Trkedeki erginlemenin bat dillerindeki karl olan nisiyasyon/Initiation szc Latince initiare = balamak szcnden gelmektedir. Bu szck ise yrmek, gitmek anlamna gelen ire fiili ve ierisine anlamn katan in taks ile alakaldr. Trkede yeni kullanlmaya balayan erginleme szc ayn anlam vermese de iyi bir karlk olmaktadr. Daha nceleri karlk olarak kullanlan tekris szc geni bir kullanma sahip deildir. nisiyasyon en eski gizem dinlerinden beri varln srdrmektedir. nisiyasyon, mridin bu yaamda lp sonsuz yaama dirilmesi ile sembolize edilir. Onun iin ritellerde mridin lm deneyimi canlandrlr. nisiyasyon sembolizminde Nura ya da a kavumak da nemli bir rol oynar. nisiyasyon adayn gemi yaamn terk edip ezoterik toplulukta yeniden yaama balamasdr. Bu sre mridin kendi iindeki tanrsal z bulma yolunda alnmas gerekenleri ald bir sretir. Bu ynyle inisiyasyon mridin eitli eitimlerden ve snavlardan da getii bir sretir. nisiyasyon boyunca alnan eitim mrit tarafndan gizli tutulur ve dardan olan hibir kimseye aklanmaz. Eitim sreci boyunca mrit eitli dereceler ve unvanlar alr, bu eitimde ne kadar ileriye gittiini gsterir. Ezoterik inisiyasyonun bir zellii de retinin yazl aktarlmasndan ok szl, sembolik ve riteller yolu ile anlatmdr. Tarih boyunca varolan bir ok ezoterik rgtten gnmze yazl belge kalmamasnn ya da sadece sembollerin ve alegorik ifadelerin kalmasnn nedeni de bundandr. nisiyasyon sadece bir eitim deildir. Ayn zamanda bireyin kendi iinde yapt bir yolculuktur. Semboller ve riteller yardm ile birey sre boyunca kendi iinde de bir sre yaar ve iindeki tanrsal z kefe koyulur. Bu nedenle mrit kurallar harfi harfine uygulamak zorundadr. te yandan Arkdaln inisiyasyon konusunda yazdklar ilgintir : Bir tanm yapmamz gerekirse Ruhsal bir tesirin naklediliin hazr olmak diyebiliriz. Burada spiritel (ruhsal) bir tesir sz konusudur. Bu tesirin nakledilmesi lazm. Kiiden kiiye, toplumdan topluma bu tesir nakledilecek. Zaten btn inisiyatik almalarn esas, bu tesirin bir taraftan alnp, bir tarafa naklinden ibarettir ve bu nakli kolaylatracak btn almalar inisiyatik almalardr.

Burada inisiyasyonun tehlikeli bir yn ortaya kmaktadr. Mridin iine girdii rgt, rgtn ritelleri sayesinde, mridi kendi amalar dorultusunda kullanabilir, onun enerjisini rgtn kolektif enerjisine dahil edebilir. Sahte stadlar nderliinde kurulan rgtler genelde bu ekilde ritel uygulamaktadr. Ezoterik inisiyasyon, z gerei, belli bir ekilde stadlar tarafndan verilmesi gereken bir retidir. Tarih boyunca ezoterik retiler eitli ekillerde ortaya kmlardr. Bunlarn ou iinde bulunulan topluma ve aa zg karakter gstermi ve zaman iinde ilevlerini tamamlamlardr. Gnmzde bunlarn taraftar olsa da bunlar tarih iindeki ilevlerini oktan tamamlam retilerdir. Bir de tarih boyunca varolan ezoterik dncelerin sentezini yapm topluluklar vardr ki onlar gnmzde de geleneksel ilevini srdren topluluklardr. Bu tr bir toplulua girmek isteyen kii kendini sahte stadlardan ve negatif amal topluluklardan korumak zorundadr. Haluk Egemen Sarkaya yllar nce Ktlk ve Kaynaklar isimli eserinde bu tehlikeye dikkat ekmitir : Sanki son derece evrimlemi bir varlkm ya da bir retmenmi gibi hareket edip de ayn zamanda beeri alkanlklar ve zaaflar olan bir kimse, szde baars pek az bir disiplin ve kesinkeslik sonucunda elde edilmi gibi grleceinden, beerlere son derece ekici gelecektir. Bu nedenlerden tr, kendisi izleyenler onun kiiliine hayrandrlar ve o da Yasaya aykr olarak byle bir hayranla izin verir. Bu surette, kendi gururunu iirir ve izleyicilerinin de fizik forma olan balln pekitirir. zleyicilerine, kendilerine retilenlerdeki iyi ve kty tefrik etmelerini deil de, bunlara krkrne inanmalarn telkin eder. Sahte retmen bir kez bu krkrne inan tesis edildi mi, artk doru yolda eitim yapmasn salayacak olan hibir eletiriye ya da yargya maruz kalmayacaktr. Bylece , banda olduu kk topluluk, sahte bir spiritel grup haline gelir ve orada , akl , ilevini yitirir. Bu halin kanlmaz sonucu olarak , obsesyonel bir durum ortaya kar. Bu obsesyonun iki dayanak noktas vardr : Birincisi, sahte retmenin, izleyicilerinin dikkatini sadece kendi zerinde tutarak, darda daha iyi eyler kefetmelerini ve dolaysyla da kendisini ayakta tutmak iin katkda bulunmalarn nlemek amacyla gsterdii aba . kincisi, sahte retmenin izleyicilerinin, zekalarn kullanmakszn keramete inanarak ve byk bir retmene sahip olmann gururu ile koltuklarn kabartarak kendilerini fizik bir kiilie hayran olmann uyuuk, duygusal haline kaptrmak iin duyduklar arzudur.

Bu duruma sk sk rastlanabilir. Bu gerek bir spiritel grubun heves edilerek kurulan bir taklidinden ibarettir. Her iki tarafn da samimiyetten yoksun olmasndan tr, hzla zlmeye mahkumdur. Kiiliine hayranlk duyma, sansasyonel olma ve obsesyon halleri, ksa srede, bu kiileri her trden duygusal, ehvani ve seksel dknlklerin karanlk faaliyetlerine srkler. Bu toprakta hilekarlk da, ykclk da, sapklk da, entelektel arpklk da geliir ve Yksek Benlikle olan irtibat kopar. Korkun Kara Ayin ve kara maji trenleri de ite byle topraklarda kk salma imkan bulabilmitir.

Ezoterizm ile Kartrlmamas Gereken Kavramlar

Ezoterizmin ilk bakta anlalmasnn kolay olmamas ve bir ok farl kavram kapsamas , ok daha farkl retilerle kartrlmasna neden olmutur. Kukusuz bu retilerin de ezoterizm ile ortak ynleri vardr , fakat btnyle ayn tutmak olanakszdr. Ezoterizm ile bir tutulan fakat ok daha farkl olan kavramlarn balcalar unlardr. Okltizm Mistisizm Panteizm Metafizik Spritualizm Teozofi Antropozofi Parapsikoloji Ufoloji

Ezoterizm ve Okltizm

Ezoterizm ve okkltizm ou zaman , ou yerde eanlaml olarak kullanlmaktadr. Ancak gerekte eanlaml olduklar sylenemez. Okkltizm, kken olarak occultus = gizli szcnden gelmektedir. Trkede Gizli limler terimi ile karlanabilir. Okkltizm szck olarak ok eski zamanlardan beri kullanlmaktadr. Okkltizm , gizli bilimlerle ilgilidir. Gizli bilimler terimi ile anlalmas gereken bugnk pozitif ve deneysel bilimlerin dnda kalan , yzyllardr varolan ve insan metafizik ynyle alglayp , doadaki ve insandaki fizik tesi ynleri kullanan uygulamalardr. Bunlarn iine Astroloji, Simya,By,Fal ... girer . Okkltizmle uraan kii batan baz prensipleri kabul etmek zorundadr. Bunlar ruhun varl ,Tanrnn varl gibi temel prensiplerdir. Oklt uygulamalar bilmeyen bir iin bir anlam ifade etmeyecei gibi , az bilen iin de byk tehlike gstermektedir. Bu yzden oklt uygulamalar bir stat nderliinde olmak zorundadr ve bu uygulamalar konuyu az bilen ya da bu bilgiyi iyi ynde kullanmas gerektii ynnde eitim almam bir kii iinse byk bir silah olabilirdi. Bu nedenle okltizm ezoteriktir , yani ancak belli bir eitimden geerek o bilgileri almaya hak kazanm olan kiilere verilebilir ve bu bilginini aktarm da zel bir dille ve sembollerle olur. Buradaki nans aktr . Oklt reti ezoterik bir retidir ; ancak her ezoterik reti oklt deildir.

Ezoterizm ve Mistisizm
Ezoterizm ve mistisizm de sk sk kartrlan kavramlardr. Dilimize Franszcadan gemi olan Mistisizm kken olarak , Latince Mysterium szcnden , o szck de Yunanca Mstrion szcnden gelmedir. Bu szckler kken olarak Yunanca M (susmak,sr olarak saklamak) kknden gelmektedir. Dilimize mister/gizem olarak geen szckle ayn kkendedir. Mistik sznn kkeninde de yine bu kkten gelen Mstikj szc vardr. Bu szckler aslnda inisiyasyondan geip srlara vakf olan anlamndadr. (DEVAMI VAR)

KAYNAKA ARIKDAL Ergn , Gizli reticilik , Ruh ve Madde Yaynlar , stanbul , 1997 BENOIST Luc , LEsotrisme , Presses Universitaires de France , Paris , 1963 BURKERT Walter , lka Gizem Taplar ( ev. Sina ener ) , mge Kitabevi, Ankara, 1999 CANDAN Ergun , Gizli Srlar retisi , Snr tesi Yaynlar , stanbul, 1998 CORSETTI Jean-Paul , Histoire de lEsotrisme et des Sciences Occultes , Larousse , Paris , 1992 DAUGE Yves Albert , Esoterisme , Pour Quoi Faire? , Dervy-Livres, Paris, 1986 FORTUNE Dion , Sane Occultism , The Aquarian Press, London ,1967 GENER Cihangir , Ezoterik-Batni Doktrinler Tarihi , Gece Kitaplar , Ankara , 1994 GNER REAT , Okltizm , Tarih Boyunca Gizli Bilimler, Ege Meta Yaynlar, zmir,1996 LAURANT Jean-Pierre , LEsoterisme, Les Editions du Cerf, Paris,1993 PACE Jerome , Les Rituels Secrets dInitiation , Editions De Vecchi S.A., Paris,1993 RIFFARD Pierre , Dictionnaire de LEsoterisme , Editions Payot & Rivages , Paris , 1993 RIFFARD Pierre , LEsoterisme , Robert Laffont , Paris , 1990 RIFFARD Pierre , Esoterismes dAilleurs , Robert Laffont , Paris , 1997 SCHUON Frithjof , Survey of Metaphysics and Esoterism , World Wisdom Books , Indiana , 1986 SCHWALLER DE LUBICZ R.A. , Esoterism & Symbol , Inner Traditions International , Vermont , 1985

SCHWARTZ Fernand , La Tradition et les Voies de la Connaissance, Editions Nouvelle Acropole , Paris,1991 SEROUYA Henri , Le Mysticisme, Presses Universitaires de France , Paris , 1956 TUAN Laura , Le Grand Livre des Sciences Occultes , Editiond de Vecchi, Paris, 1989