You are on page 1of 129

-TURKÇE-

TÜRKÇE | Türkçe Deneme Sınavı

1. İzlediğimiz bu film sinemanın yalnızca görselliğe Dilimizde "göz" sözcüğüyle bir çok deyim kurulmuştur.
yaslanarak neler yapabileceğini kanıtlayan örnek bir (I) Çok S9vinme anlamında gözleri çakmak çakmak
filmdir. olmak, (II) zayıflama ve yüzü solma dolayısıyla
gözleri içeri doğru çökmüş gibi görünme anlamında
Bu cümlede geçen altı çizili sözcüğün cümleye gözleri çukura gitmek, (III) ateşli hastalıktan ya da
kattığı anlam aşağıdakilerden hangisinde vardır? öfked^n gözleri kızarmış olmak anlamında gözleri
parlamak, (IV) daha önce gördüğü başarısızlığı ya da
A) Temel dayanağı dil olan yapıtlar başarılı tehlikeyi düşün^rek bir işe girişmeyi göze alamamak
olmuştur. anlamında gözü korkmak, (V) uyanır uyanmaz, çok
B) Güvenilir dostlarımızın olması hayatımıza anlam erkend^n anlamında kullandığımız gözünün çapağını
katar. silmeden deyimleri buna örnektir.
C) Başarıya ulaşmak için yılmadan çalışmak
gerekir.
Yukarıdaki deyimlerin tamamının doğru
D) Tutarsız görüşlerin doğruluğunu ispatlamak
imkansızdır. o açıklanmış olması için hangi deyimlerin
E) Çarpıcı örneklerle konuyu somutlaştırıyordu. LU Q açıklamalarının yer değiştirmesi gerekir?
OO
05 OL
A) I ile IV B) II ile III E) III ile IV C) Iİİ9 III
Şğ
D) II ile V
'S

4. (I) Yönetmenin güzel bir film ortaya koyabilmesi için,


kendisinin donanımlı bir sanatçı olması yetmez. (II)
2. Romancı, eserini yazmaya başladığı anda,
Kendisinin dışında birçok güzelliği keşf9tmek, bunları
yozlaşmıs dünyadan kendini sıyırmıs ve gerçeğe
bir araya getirmek durumundadır. (III) Yönetmen,
ulaşmıştır,
sinema sanatının özelliği dolayısıyla, iyi bir sanatçı
sezgisi yanında, aynı zamanda iyi bir işveren ve iyi bir
Altı çizili sözün cümleye kattığı anlam, aşağıdaki seçici olmalıdır. (IV) Çünkü yönetmen, mevcut
cümlelerin hangisinde vardır? doğruları, güzellikleri, kabiliyetleri bir araya getirerek
A) İnsan, zaımanla birçok durumu kanıksayarak belli bir estetik bilinç ve tutumla ortaya yeni bir
yaşamayı öğreniyor. güzellik çıkaran kişidir. (V) Türk sin^masında,
B) Bilimin yadsıdığı gerçekler varsa, bilimsel si nemada yönetmeni n i şl evi ne örnek
ilerleme mümkün olmaz. gösterebileceğimiz en iyi eserterden biri Halit Refiğ'in
C) Değişimin temelinde yeni durumlara alışmak ve "Hanım" adlı filmidir. (VI) Filmin teknik yönden
bunu uygulamakvardır. başarısı yanında seçilen konu da önemlidir.
D) Büyük yazarlara öykünerek yazmak, bir noktaya
kadar zararlı olmayabilir. Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerden
E) Dejenere olmuş ölçütlerden kurtulabilen hangisi, kendinden önceki cümlenin açıklaması
eleştirmen, gerçek bir eleştiri yapabilir. durumundadır?
A)ll B)lll C) IV D)V E) VI
-GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

5. "Düşünmed9n okumak, insanı körleştirir; okumadan 8. (I) insan bir bisiklete bindiğinde enerji tüketimi,
düşünmek ise insanı yanıltır." kilometrede bir gramlık ağırlık için 0,6 Jule düşer. (II)
Hareket ed9n hiçbir hayvan veya makine bu değere
Aşağıdakilerden hangisi anlamca bu cümleye en ulaşamaz. (III) Bir insan, yürürken tükettiği enerjiyi
tüketerek, bisikletle iki veya üç kat daha hızlı yol alır.
yakındır?
(IV) Ayakta hareketsiz dururken bile, vücudumuzu
A) Okumak, iki ruh arasında aşıkane bir mülakattır. taşımak amacıyla bacak kaslarımızı gergin tutmak
B) Kurnaz insan, okumayı küçümser; basit insan, için bir miktar enerji harcarız. (V) Sarf edilen enerji V9
ona hayran olur, akıllı insan ise ondan yararlanır. alınan zevk açısından bir akşamüstü turuna bisikletle
C) Okulda okuduklarıyla yetinenler, yalnız çıkmak, yürümekten her zaman daha zevklidir.
bakıcılarıyla konuşabil^n çocuklara b9nzerİ9r.
D) Çok okuyan insanlar, hayata çok yönlü bakmayı
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerden
öğrenirler.
hangisi kanıtlanabilirlik açısından diğerlerinden
E) Okuma, ancak düşünmeyİ9 birlikte yapıldığında
farklıdır?
insana faydalı olur.
A) C) D) IV E)V

6. (I) Mutluluk, diğer insanlarca övülen işler yapıldığı


zaman gerçekleşir. (II) Bizim dışımızdaki insanların
nefret ve öfkesini çeken işler aslında bizi de pek fazla
mutlu 9tm9z. (III) Bir çok insan, olmaya karar verdiği
kadar mutludur. (IV) Elimizin erişebileceği çiçeklerden
bir demet yapma sanatıdır mutluluk. (V) Bu demeti Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı
kaç kişiye verebilirsek o kadar mutluluk dağıtmış vardır?
oluruz.
A) Derste anlattıklanmı n9d9n dinlemiyorsun?
B) Dünkü maçta ilk golü Emr9 mi attı?
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin C) Öğretmenimiz her zaman: "hayatta karşınıza
hangisinde bir tanım yapılmıştır? çıkan fırsatları iyi değerlendirin." derdi.
A) I B) II C) III D) IV E) V D) Sınavda 7'nci olduğunu C9ngiz'd9n duydum.
E) Herhangi bir sorun çıkarsa beni arayın.

7. "Hata işlemenin şaşılacak bir tarafı yoktur; hata, her


türlü bilginin ilk şeklinden başka bir ş9y değildir."

Aşağıdakilerden hangisi anlamca bu cümleye


yakındır?
10. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili
A) Hatalarımız, kaybolan çabalar değildir; onlar
sözcüklerden hangisinin yazımı yanlıştır?
başarıya giden yolda işaret direkleridir.
B) Başkasının yanlışını büyüten kims9, kendi A) Tiksinti uyandıracak davranışlarda
hatasını unutur. bulunmayalım.
C) Hatalar, saman çöpleri gibi suyun yüzünd9 B) Bu hafta stoklarımızı bitiriyoruz.
giderler, insan onları hem9n görebilir. C) Flüt getirmediğim için müzik dersine girm^dim.
D) Hayatta yapılacak o kadar çok hata vardır ki aynı D) Yeni bir işyeri açmak için uğraşıyormuş.
hatayı yapmakta ısrar etmenin anlamı yoktur. E) İlçemize yeni bir doğum evi vapıldı.
E) Nehirler denizlere, insanların hataya
koştuğundan daha hızlı koşmazlar.
-TÜRKÇE-

11. Koyunu kurt saldırısından kurtaran çoban, koyuna 14. Aşağıdaki cümlelerden hangisi, öğelerine yanlış
göre kurtarıcı, kurda göre ise özgürlüğüne engel olan ayrılmıştır?
insandır. D9mek ki koyun ile kurt arasında özgürlük A) Yalnızlık, / bana/ hiçbir an eksilmeyen/ bir güç/
açısından farklar vardır. veriyor.
B) Vicdan azabı,/ insanın içindeki bir cehennemdir.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi voktur? C) insan,/ varlık içindeki yeri konusunda kaygıya
kapıldığı zaman/ şiire/ yaklaşır.
A) Zincirleme ad tamlaması
D) Şahsiyetinize bir şey katmayan her hareket,/
B) Edat
şahsi yetinizden/ bir şey/ eksiltir.
C) Bağlaç
E) Susmak,/ kendin^ güvenmeyenin başvurduğu en
D) Sıfattamlaması
emin çaredir.
E) Hal eki almış birden fazla sözcük

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım


12. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcükler,
bozukluğu vardır?
yapıları bakımından ikişerli eşleştirilirse hangisi
dışta kalır? A) Her yere kardeşiyle birlikte gitmiş.
B) Genç, adama bir şeyler anlatıyordu.
A) Zaman geçerken, kendisine bağlı olan her şeyi
de sürüklüyor. C) Kimse işe gelmedi, herkes pikniğe gitti.
B) Yükseklere çıkmaktan sakın; çünkü insanın D) Meslektaşlarıyla iyi geçinemeyenler başarılı
düşmeyeceği hiçbir yüksek yer yoktur. olamazlar.
C) Yasam, yetersiz önermelerd^n yeterli önerme E) Birçok sivil ve resmi kuruluş, depremzedelere
çıkarma sanatıdır. yardım etti.
D) Bir ağacın gölgesinde bir sürü yatar.
E) Fikirler tarihi, yalnızların kininin tarihidir.

16. "Her insan, topluma faydalı olmak için çalışması


13. Kayserili () Temel'i bilgisiz bularak bir öneride
gerekir."
bulunmuş () () Gel birbirimize bilmece soralım. Sen
bilirsen bir milyon al () ben bilirsem beş yüz bin
alayım. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin
hangisinden kaynaklanmaktadır?

Yukarıdaki ayraçlara aşağıdaki noktalama A) Özne-yüklem uyuşmazlığından


işaretlerinden hangileri sırasıyla getirilmelidir? B) Dolaylı tümleç eksikliğinden
C) Gereksiz yardımcı eylem kullanılmasından
A) (:)(.)(:)(;) D) Sözcüğün yanlış anlamda kullanılmasından
B) (,)(;)(;)(:) E) İlgi eki eksikliğinden
C) (,) (:) (-) (,)
D) (-)(;)(:)(,)
E) (;)(:)(,)(,)
-GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGİSİ-

17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım 19. Sinema, tarihsel süreç içerisinde edebiyatın p9k çok
bozukluğu vardır? ön^mli eserini kendi diline aktarmıştır. Ama her
A) 1954 yılında yeni arayışlar görülmüş den^mesinde sinema-edebiyat ilişkisi ygniden
edebiyatımızda. gündgme gelmiş, eserin hakkıyla sin^manın diline
B) Babam, 1975 yıllarında Adıyaman'a yerleşmiş. aktarılıp aktarılmadığı tartışrna konusu olmuştur.
C Kamusal alanda yapılması düşünülen yenilikler Aslında bunda şaşılacak bir yan yoktur. Çünkü
erîelendi. bilindiği gibi görüntünün imkan ve kabiliyetiyle metnin
D) Kişisel çıkarlarımızı her zaman koruduk. imkan ve kabiliyeti birbirinden oldukça farklıdır.
E) Şairin hayal dünyasının zenginliğini bu şiirde Görüntü resmin, hareketin, sesin ve ışığın gücüne,
görmek mümkündür. imkanlarına; edebiyat ise kelimelerin gücüne ve
çağrışımlarına dayanan iki ayrı sanattır. Ve elbette
görüntünün diliyle, metnin dili farklıdır.

Bu parça, aşağıdaki sorulardan hangisine verilmiş


bir cevap olabilir?
A) Bütün edebi ürünleri sinemaya aktarmak
mümkün müdür?
B) Edebi bir eseri sinemaya uyarlamak gerekli
midir?
C) Görsel sanat ürünlerine nasıl bakıyorsunuz?
D) Sinema tarihi bizde neden çok eski değildir?
E) Edebi eserin sinemaya aktarıhrken değişime
uğramasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
o
>
20. Budha'nın Öğretisi, temetde bireyin yoksunluk içinde

yaşayarak, kendi nefsine üstünlük sağlaması ve bu
18. Gülün tarihi, uygarlık kadar eskidir. Gül bitkisi ve ç3 şekilde olgunlaşarak aydmlanması anlayışma
ondan elde edilen droglar, birçok antikçağ ülkesinde ^ dayanır. Dünyada hiçbir şey sonsuz değildir. Her şey
kullanılırdı. Eski IVtezopotamya ve Mısır'da da gül, ^ bir yoklukta sona erecektir. Bu yok oluş sürecinde
çok kullanılan bir bitkiydi. Asurlular, gül kokulu insanın olgunlaşarak, sonsuz bir doğuş ve hiçlik anı
maddeler sürerlerdi. Eski İran'ın kutsal kitabında gül, olan Nirvana'ya ulaşması, yaşamın en büyük ödülü
dini bir anlam taşıyordu. hteredot, dört yapraklı V9 amacıdır. Budha'ya göre bütün insanlar eşittir.
güllerle dolu, mis gibi kokan göllerden bahsed^r. Oigun insan, bu dünyada bir prensle tutsak arasında
Geniş gülistanlarda yetiştirilen gül, yemek ve ilaç fark görm9z. Erdemli insan, herkesi selamlar ve saygı
olarak da kullanıldı. Gülden elde edilen sıvı göz gösterir; ama hiç kimsey^ kölece boyun eğmez. N9
kapaklarına iyi geldiğinden tarihi bir kullanıma kendisine egem^n olunmasına izin verir ne de
sahiptir. Gül yapraklarının kaynatılmasından elde başkalarına egemen olmak için çaba gösterir.
edilen sıvı ise baş, göz ve kulak ağrılarına iyi
gelmektedir. Bu parçada Budha'nın öğretisiyle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisine varılamaz?
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine A) Kötülük yapmaya alışmış bir insan asla iyi
değinilmemiştir? olamaz.
A) Gülün yemek V9 ilaç olarak kullanıldığına B) Kişinin kendi özgürlüğü kadar başkalarının
B) Kaynatılan gül yaprağının ilaç olarak özgürlüğü de önemlidir.
kullanıldığına C Bütün iyi eylemlerin temelinde Nirvana'ya
C Tarih boyunca gülün sevgi ifadesi olduğuna ulaşma arzusu vardır.
D) Gülün çok eski bir tarihinin olduğuna D) Var olan her şey bir gün mutlaka yok olacaktır.
E) Asurluların gül kokulu maddel^r sürdüğüne E) İnsanın olgunluğa erişebilmesi için kişisel
arzularını yenmesi gerektiğine inanılır.
-TÜRKÇE-

21. Öğrenme hakkında söylenebilecek en büyük gerçek, 23. Mükemmeliyetçi babalar, kendi kişilik yapılarının
bunun ancak öğrencilerin icra edebildiği bir iş doğası ve eğilimi doğrultusunda çocuklarına
olduğudur. Ne öğretmenler ne de aile, öğrencilerin yaklaşırlar. Mükemmeliyetçi babaları aşırı otoriter
öğrenmesini sağlayamaz. Şaşkınlıkla karışık bir babalardan ayıran en belirgin farklardan biri, bu
acıyla: "Ben öğrettim; ama öğrenmediler." diye babaların sevgilerini çocuklarına hissettirmeleri ve
yakınan bir yetişkin, muhtemelen, iyi ve etkin iletişim paylaştırmalarıdır. Mükemmeliyetçi babalar pek çok
kuran bir öğretmenin bulunması durumunda, kural koyarlar ve bu kuralları çocuklarına uygulama
öğrencilerin öğrenmesinin kaçınılmaz olacağı yoluyla öğretirler. Bu tipteki babalar tıpkı bir
düşüncesiyle konuşuyordur. Fakat hiç de öyle heykeltıraş gibi çocuklarını kendi elleriyle
değildir. Öğrenme, her zaman öğrenen bireyin şekillendirmek isterler. Ancak burada unuttukları bir
zihinsel faaliyetlerde bulunmasını gerektirir. şey var: Heykeltıraşın karşısında bir taş vardır; ama
onun karşısındaki bir insan.

Bu parçada vurgulanan görüş aşağıdakilerden


hangisidir? Bu parçada düşünceyi geliştirme yollarından
hangilerine başvurulmuştur?
A) Öğrenmenin çok çeşitli yöntemleri olduğu için,
en iyi yöntemi seçmek gerekir. A) Tanımlama- Tanık gösterme
B) Mesleğinde uzmanlaşmış bir öğretmenin B) Örnekleme- Sayısal verilerden yararlanma
öğretemeyeceği hiçbir şey yoktur. C) Karşılaştırma-Tanıkgösterme
C) Etkili bir öğrenme için ortamın inkar edilemez bir D) Tanımlama- İlişki Kurma
payı vardır. E) Karşılaştırma- Benzetme
D) Çocukların her şeyi öğrenmelerini beklemek
yanlıştır.
E) Öğrenmede en büyük pay öğrenciye aittir ve
ancak onun çabasıyla öğrenme gerçekleşebilir.
24. İki kişinin belli bir ortamda birlikte bulunması,
aralarında sözlü bir iletişim kurulmasa da karşılıklı
görsel iletilerin akışını sağlayabilir. Çünkü kişilerin
davranışları, duruşları, giyimleri birbirlerine en
azından sezgi düzeyinde nasıl bir insan oldukları ya
a
ILS da ne türden duygular içinde bulundukları
konularında ipuçları verirler. Bir konuşma ortamında
suskunluk bile belli bir iletişim biçimidir. Bu türden
iletilerin değerlendirilememesi ise iletişim
kopukluğunun temel nedenidir. Kısacası, iletişim
kuramamak imkansızdır, bunu da sözsüz iletişim ve
beden dili sağlar.
22. Ekolojik tarım, bütün dünyada giderek artan oranda
ilgi görüyor. (II) Çünkü ekolojik tarım ürünleri, insan
Bu parçadan çıkarabilecek en kapsamlı yargı
sağlığına zarar vermiyor ve çevreyi olumsuz
aşağıdakilerden hangisidir?
etkilemiyor. (III) Giderek artan çevre kirliliği insanlık
açısından ciddi bir tehdit unsurudur. (IV) Normal tarım A) İyi bir iletişim kurmanın temelinde iyi bir giyim
sürecinde, verimi arttırmak için kimyasal madde ve vardır.
yapay gübre kullanılır. (V) Ekolojik tarımda ise B) İki insanın bulunduğu yerde mutlaka bir iletişim
tamamen organik maddeler kullanılmaktadır. vardır ve bu iletişim sözlü olmak zorunda
değildir.
C) Beden diliyle yapılan iletişimler çoğu zaman
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerden
hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? sözlü iletişimden daha verimli olabilmektedir.
D) Kelimelerle saklanmaya çalışılan kişiliğin
A)l B)ll Clll D) IV E) V çözülmesi mümkün değildir.
E) Bir davranışa verilecek tepki sözlü olduğu zaman
daha net anlaşılır.
-GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISL

25. (I) Uyku, beynin dinlenmeye gerek duyduğu zaman 27. Eski Mısır'da şemsiye, yelpazenin uzantısı olarak üst
zannedilir. (II) Oysa uyku, beynin dinlenme ve tamir sınıfların statü simgelerinden biriydi. Çin'de şemsiye,
işiyle meşgul olduğu zamandır. (III) Beynin elektriksel Budist simgelerden biri ve Çinli memurun onurudur.
yapısı üzerinde yapılan araştırmalar, zihnimizin uyku 16. yüzyılın ikinci yarısında Fransa'da şehirli sınıfın
esnasında en az uyanık dönemde olduğu kadar şemsiye taşıması adeti başlamış, Lale Devri'nden
yoğun çalıştığını göstermiştir. (İV) Uyku, insanın belirli itibaren Osmanh üst sınıfı tarafından da
yaş dönemlerinde değişen bir özelliğe sahiptir. (VI) benimsenmiştir. 18. yüzyıla kadar Avrupa'da erkekler
Örneğin bir bebek, gününün büyük bir kısmını şemsiye taşımaz ve ıslanırlardı. ingiltere'de Jonas
uykuyla geçirir. (VI) Buna karşın bir ergen uykudan Hanvvay'ın şemsiye taşıma inadı sonucu, şemsiye
ziyade oyun oynamayı ve enerjisini boşaltmayı ister. erkeklerce de kullanılmaya başlandı. II. Abdülhamid
döneminde kadın-erkek yağmurda siyah, güneşte
Bu parça, iki paragrafa bölünmek istense, ikinci değişik renklerde şemsiyeler kullanmışlardır. Araplar
paragrafın kaçına cümleyle başlaması gerekir? şemsiyeye "matariye", Farslar "baraniye" adını
vermişlerdir.
A)ll B)lll C) IV D)V E) VI

Bu parçada aşağıdakilerden hangisine


değinilmemistir?
A) Şemsiyenin değişik dillerdeki adlandırılmasma
B) Şemsiyesinin, Çinli memurun onuru olduğuna
C) İlk zamanlarda Avrupa'da erkeklerin şemsiye
kullanmadığına
D) "Şemsiye" sözcüğünün Türkçeye hangi dilden
geçtiğine
o E) II. Abdülhamid döneminde kullanılan
w şemsiyelerin değişik renklerde olduğuna
26. Sözsüz iletişimde göz kapaklarının önemli bir yeri yj
vardır. Göz kapakları, daha çok tetikte olmanın ve «3

doğal olmanın işaretidir. Kalın göz kapakları veya


uykulu görünen insanlar soğuk kanlı, yavaş hareket
eden, kontrollü insanlar olarak bilinir. Gözleri
tamamen açık insanlarda genellikle bir tetiklik,
masumiyet ve merak ifadesi vardır. Göz kırpma da
yararlı bir sözsüz iletişim aracıdır. 'Tamam" anlamına
gelebileceği gibi, ısıtıcı kişisel bir jest de olabilir.
Modern televizyon reklamcılığında göz kırpma, 28. Vitaminler; karbonhidrat, yağ ve proteinlerin
sıcaklık ve samimiyeti yansıtan bir araç olarak kullanılma sürecinde önemli rol oynarlar. Ayrıca kan
kullanılmaktadır. Göz kırpma, bazen bir önceki sözün hücreleri hormonlar, genetik maddeler, sinir
alaycı bir dille söylendiğini de belirtir. sistemindeki kimyasal maddelerle genelde tüm hücre
ve dokuların oluşmasında ve korunmasında katkıda
Bu paragraftan aşağıdaki yargıların hangisi bulunur. Kısacası, sinir ve sindirim sisteminin normal
çıkarılamaz? çalışmasını ve vücudun daha dirençli olmasını
sağlarlar.
A) İletişim, sadece sözle yapılan bir şey değildir.
B) Bir insanın görüntüsünden, düşünceleri hakkında
fikir edinebiliriz. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine verilmiş
C) Göz kırpma, çoğu kez sözün yerini tutar. bir cevap olabilir?
D) Reklamlardaki göz kırpma olayı, sözün alaycı bir A) Sağlıklı bir vücut için neler yapılmalıdır?
dille ifade edildiği anlamına gelir. B) Vitaminler ne işe yarar?
E) Tetikte olan insanlar genellikle gözleri tamamen C) Vücudun vitamin ihtiyacı nasıl karşılanmalıdır?
açıkolan insanlardır. D) Vücudun dirençli olması nasıl sağlanabilir?
E) Sinir ve sindirim sistemi nasıl çalışır?
-TÜRKÇE-

29. Saat, sabahın on buçuğuydu. Lobide kahve içerken ÇÖZÜMLER


anne V9 babasının hazırlanmasına yardım eden 1. "Yaslanmak" sözcüğü, soru kökündeki cümlede "asıl
Kuzeylinin aşağıya inmesini bekliyordum. Çoğunluğu unsur olma, temel dayanak" anlamıyla kullanılmıştır.
yaşlı Norveçlilerden oluşan ve az sonra otelin Aynı anlam A seçeneğinde "temel dayanak" ifadesiyle
önündeki otobüse dolup gid^cek turist kafilesi, lobiyi sağlanmıştır.
doldurmuştu. Koltuklarda oturan ya da ayakta duran (Cevap A)
kafile, kır saçlarıyla hoş bir manzara oluşturuyordu.
Birden o kadar yaşlının arasında selvi boylu, endamlı,
hoş bir kızın bana doğru yürüdüğünü gördüm. Bu,
Uzun Güzel'di. Başlarını ona çeviren birçok turist, 2. Yozlaşma, değişime uğrama anlamındadır.
ihtimal kendi gençliklerini hatırlamanın iç çekişiyle Seçenekterde geç^n bazı sözcükleri açıklayalım:
bakıyorlardı ona. Kanıksamak: Alışmak, yadırgamamak Yadsımak:
İnkar etmek, kabul 9tm9mek Övkünmek: Taklit 9tmek,
Bu parçanın anlatımında aşağıdaki anlatım benzemeye çalışmak D9İ9nere olmak: Değişime
biçimlerinden hangileri kullanılmıştır? uğramak Altı çizili söz öbeğine en yakın
anlam E seçeneğindeki cümled9 vardır.
A) Betimleme- Tartışma
B) Açıklama- Örn^kleme (Cevap E)
C) Öyküleme- Sayısal verilerden yararlanma
D) Karşılaştırma- Açıklama
E) Öyküleme- Betimleme

3. I. deyimle III. deyimin açıklamaları yer değiştirdiğinde


bütün deyimler doğru açıklanmış olacaktır.
"es
tx (Cevap C)
UJ
Q
<n
t
n
o
. Cümleler arasındaki anlam ilişkil^rini dikkatle
incelediğimizde IV. cümlenin III. cümled9ki yargının
açıklaması olduğu görülecektir.
30. Günümüz ticaret ve sanayi dünyasında en sık : 5
kullanılan kelime kalitedir. Kalite kelimesi, kullanım >• (Cevap C)
amacına göre değişik anlamlar ifade edebilir. Tek Soru kökündeki cümled9, okumayla düşünmenin aynı
cümleyle açıklamak gerekirse: Kalite, istenen anda olması gerektiğr vurgulanmaktadır. E
özelliklere uygunluktur. Yine günümüzde en çok seçeneğindeki cümle; anlamca soru kökündeki
istismar edilen kavram da kalitedir. "Kalite" kelimesi cümİ9ye en yakın olan cümledir.
reklam aracı yapılarak g^rçekte kaliteli olmayan (Cevap E)
birçok ürün, kaliteliymiş gibi gösterilmektedir. Bir
reklamı izlerken kaliteli olarak tanıtılan her şeyin
kaliteli olamayabileceğini düşünmek gerekir. Tanım; bu nedir? bu kimdir? sorularına verilen
cevaptır. IV. cümlede, mutluluk nedir? sorusunun
c^vabı vardır.
Anlam akışına göre bu parçanın sonuna aşağıdaki
cümlelerden hangisi getirilemez? (Cevap D)
A) Aksi takdirde reklam tuzağına düşebilirsiniz.
B) Reklamların her zaman doğru olduğuna Soru kökündeki cümlede, hata işlemenin doğal
inanmamak gerekir. olduğu, işlenen bu hataların insanı doğru bilgiye
C) Kaliteli malın reklama ihtiyacı olmadığını götüren araçlar olduğu anlamı vardır. Aynı anlam
unutmayın. "Hatalarımız, kaybolan çabalar değildir; onlar,
D) T^levizyonlarda gerçekten kaliteli olan ürünlerin başarıya giden yolda işaret direkleridir." cümlesinde
reklamlan yapılmaktadır. vardır.
E) Bir ürünün kaliteli olup olmadığına kendimiz (Cevap A)
karar vermeliyiz.
-GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

8. Bu soru kökü, birçok öğrenciyi ürkütmektedir. Bunun 14. A seçeneğindeki cümle, öğelerine yanlış ayrılmıştır.
nedeni ise aslında çok basit olan soru kökünün Doğrusu şöyle olmalıdır.
anlaşılmamış olmasıdır. Bu soru kökünün bizden Yalnızlık,/bana/ hiçbir an eksilmeven bir güc/ veriyor.
istediği öznel-nesnel cümleleri tespit etmemizdir.
Tamlamalar bölünemez. Altı çizili bölüm bir sıfat
Verilen cümlelerden dört tanesi öznel ya da nesnel,
tamlamasıdır.
bir tanesi diğer dördünden farklıdır. Farklı olan doğru
yanıttır. V. cümleye kadar olan cümlelerin hepsinin (Cevap A)
doğruluğu ya da yanlışlığı bilimsel olarak
kanıtlanabilir. V. cümle, kişisel görüş belirttiğinden
özneldir; yani kanıtlanamaz.
15. A seçeneğindeki cümlede, gereksiz sözcük
(Cevap E)
kullanımından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır.
"kardeşi" sözcüğünden sonra kullanılan "ile" edatı,
cümleye birliktelik anlamı katmıştır. Bunun için
9. A, B, D ve E seçeneklerindeki cümlelerde yazım
"birlikte" sözcüğü cümlede gereksiz kullanılmıştır.
yanlışı yoktur. C seçeneğinde tırnak içerisindeki
cümle küçük harfle başlatıldığı için yazım yanlışı (Cevap A)
vardır. Tırnak içindeki cümleler, başka bir cümlenin
içinde de geçse büyük harfle başlatılır.
16. Soru kökündeki cümlede geçen "çalışması"
(Cevap C)
sözcüğündeki iyelik eki (-ı) nin sözcüğü nereye
bağladığı belli değildir. "Kimin çalışması gerekir?"
diye sorarsak "İnsanın" cevabını alırız. Bu durumda
10. D seçeneğindeki altı çizili sözcüğün doğru yazımı "iş
"insan" sözcüğüne ilgi eki (-in) getirilmelidir.
yeri" şeklindedir. Diğer seçeneklerde yer alan altı çizili
sözcüklerin yazımında yanlışlık yoktur. (Cevap E)

(CevapD) o
ço' a
ÜJ «3
17. B seçeneğinde, çoğul ekinin gereksiz
11. B ->göre (edat)
kullanılmasından doğan bir anlatım bozukluğu vardır.
C -*ki (bağlaç) Tek bir yıl için "yıllarında" sözcüğü değil "yılında"
D —> Koyunu kurt saldırısından kurtaran çoban sözcüğü kullanılır.
Sıfat Ad
(Cevap B)
E -» Koyun-u, kurt-a, koyun-a, özgürlük-ü-n-e
Parçada zincirleme ad tamlaması yoktur.
(Cevap A) 18. A, B, D ve E seçeneklerindeki ifadelere parçada yer
verilmiştir. Gülün sevgi ifadesi olduğuna ise
değinilmemiştir.
12. Bu tür sorularda, soru kökünü çok iyi anlamak
(Cevap C)
gerekir. Bir sözcüğün yapısı sorulduğunda, sözcüğün
basit, türemiş veya birleşik oluşu anlaşılmalıdır. A ve
C seçeneğindeki sözcükler türemiş, D ve E
seçeneğindeki sözcükler basit yapılıdır. "Hiçbir" 19. Parçanın genelinde edebi eserin sinemaya aktarılışı
sözcüğü ise birleşik yapılıdır. ve bu aktarma esnasındaki farklılık ve sorunlar ile
bunların sebepleri üzerinde durulmuştur. Bu durumu
(Cevap B) en geniş şekliyle kuşatan soru, E seçeneğinde vardır.
(Cevap E)
13. Birinci ayraca özneyi belirtmek için virgül (,)
Bir açıklama yapılacağı için ikinci ayraca iki nokta (:)
Üçüncü ayraca, bir konuşma olacağı için konuşma çizgisi 20. Kötülük yapmaya alışmış bir insanın asla iyi
(—) sıralı cümleleri ayırmak için dördüncü ayracıa olamayacağı görüşüne parçada dayanak olabilecek
virgül (,) gelmelidir. bir veri yoktur.
(Cevap C) (Cevap A)
-TÜRKÇE-

21. Parçanın ilk cümİ9Sinde öğrenmede etkili olan 9n 28. Parçanın genelinde, vitaminlerin vücutta ne işe
önemli unsurun öğrenci olduğu ve ancak onun yaradıkları üzerinde durulmuştur.
çabasıyla öğrenmenin gerçekleşebileceği ana
(Cevap B)
düşüncesi vurgulanmıştır.

(Cevap E)
29. Parçada, bir olay anlatıldığı için öyküleme
kullanılmıştır. Bu olay anlatılırken, olayın geçtiği
22. Parçanın genelinde, ekolojik tarımdan söz edilmiştir. mekan ve olayı yaşayanlar tasvir edildiği için de
Çevr9 kirliliğinden söz eden üçüncü cümle, betimlemeye yer verilmiştir.
düşüncenin akışını bozmaktadır. Çünkü, bu cümlenin
(Cevap E)
parçadaki diğer cümlelerle anlam ilişkisi yoktur.
(Cevap C)
30. Parçanın genetinde "kalite" kelimesinin r9klamlarda
sutstimal 9dildiği anlatılmaktadır. Bu anlam akışına
23. Parçada, iki baba tipi karşılaştmlmıştır. Son göre D seçeneğindeki cümleyi bu parçanın sonuna
cümlelerd9 de ise baba, heykeltıraşa benzetildiği için getiremeyiz.
benzetme yapılmıştır. Parçada, tanımlamaya yer
(Cevap D)
verilmemiştir.

(C9vap E)

24. Parçada, sözsüz iletişim üzerinde durulmuş V9


iletişimin her şartta varolduğu vurgulanmıştır.
(C9vap B) İ
tc
ÜJ
cs
wm a.
25. Dördüncü cümleye kadar uyku ve beyin arasındaki
ilişkiden söz edilmiştir. Dördüncü cümleden itibaren .si
ise uykunun yaş dönemleri ile olan ilgisi anlatılmıştır. ^
Q
Yani dördüncü cümİ9 ayrı bir konunun başlangıç ui
cümlesidir.

(Cevap C)

26. Parçaya göre, reklamlardaki göz kırpma, sözün alaycı


bir dille ifade edilişini değil, sıcaklık ve samimiyeti
yansıtan bir ifadedir.
(Cevap D)

27. A—>Araplar matariye, Farslar baraniye... B--


>Çin'd9Şemsiye... C—»18. yüzyıla kadar.... E—>...
Yağmurda siyah, güneşte... Şemsiy9 sözcüğünün
Türkçeye hangi dilden geçtiğine değinilmemiştir.
(Cevap D)
10- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

GEOMETRl Geometrik Kavramlar

AÇILAR
ORNEK:
Tanım: Başlangıç noktası ortak iki ışının birleşiminden
Komşu tümler iki açıdan biri diğerinin 4 katından
oluşan biçime "açı" denir.
10° fazla ise küçük açı nedir?
A
ÇÖZÜM:

4x + 10 + x = 90 x =
[BAu[BC= ABC
16°olur. i Küçük açı
= 50°
4x+1

Açının ölçüsü m( ABC) = 50° veya s( ABC) = 50°


şeklinde gösterilir. ORNEK:

Komşu bütünleyen iki açının açıortayları


NOT:
arasındaki açının ölçüsü nedir?
= 60' o
= 3600" dir. w
1
1 = 60" ' "Q
m I. açıortay
açıortay

ORNEK:
=
229632 saniyelik bir açı kaç derece, kaç dakika.
kaç saniyedir? NOT: 90°olur.

= 180c

3600 2382 60
47'
229632
63C
12"
2382

229632 = 63° 47'12» dir. Tümler Açı: Ölçüleri d2//d3


toplamı 90° olan açılardır. Bütünler Açı: Ölçüleri Özellikler:
toplamı 180° olan açılardır. 1. Ters açılar birbirine eşittir.

m(KAD) = m(CAB)

2. Yöndeş açıların ölçüsü aynıdır.

m(KAD) = m(ABF)
-GEOMETRİ- 11

3. Dış ters açıların ölçüsü aynıdır. Tümler Açı


a + p = 90° ise, a ile (3 tümlerdir.
m(KAD) = m(EBL)

4. İç ters açılarının ölçüsü aynıdır.


Bütünler Açı
m(CAB) = m(ABF) AÇI a + b = 180° ise, a ile b bütünlerdir.

TÜRLERİ
ORNEK:

Dar Açı B C

BC//AD •*

m(EBA) = 60°

c
m(KDA) =40
D A
m(CKA) = ?

0° < a < 90° ise, a dar açıdır.

ÇOZUM:
DikAçı
BC // AD ise m (KDA) = m (BCK) iç ters açı
B-

m(KBC) =180°-60° = 120° m(BKC)

90° =180°-(120°+ 40°) ^20° m(CKA)


0 A "o
s: =180°-20° = 160°olacaktır.
A A LiJ
û
m (AOB) = 90° ise, (AOB) açısı dik açıdır. co
€L

ORNEK:
Q
LU 40° olur.
[BC//[DF//[AE

, m(CBA) = 60°
m(ADF) = ?
90°<m(AOB) <180°ise
m(BAD) = 20°
A
m(AOB) açısı geniş açıdır. [CB//AEise

Tam Açı
a

m(a) = 360° ise, a açısı tam açıdır.

Doğru Açı

B0 m(CBA) = m(BAE) dir.

m(AOB) açısı geniş açıdır.


A, 0, B noktaları doğrusaldır.
12- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

ORNEK:
m(DAE) = 60° - 20° = 40° olur.
a+b+c=
m(D) +40 = 180°
270 m(C) = ?
c
m(D) = 140

ORNEK:

Şekilde,

m(DAB) = 90°

c
m(ACB) = 90 m(ABC) ise m(DAE) = ?

= 60c /B c
A
ABC den

180-a + 180-b + = 180


- 1 /a + b c
-c = 180°
m(ABC) = 60° I m(CAB) = 180 - (60 + 90) = 30c 1/ a + b + c = 270°
m(ACB) = 90°J
-a - b + c = -180
+■ a + b + c = 270
m(DAB) = 90°
A l ise m(DAC) = 90° - 30° = 60° 2c = 90
o
m(CAB) = 30°J
'Q
m m(C) =45C
Ohalde m(DÂE) = 180-60 = 120° olur.

ORNEK:
A > 90° ise x'in alabileceği
Şekle göre x'in a, kaç tamsayı değeri vardır?
b, c türünden eşiti
nedir?

180-a Bu tip sorularda x uzunluğu diğer verilen iki uzunlukla


birlikte düşünülür.
A

Bu soru için A > 90° ise


2 2 2 2 2
X >9 + 6 X >81 +36 X >
117
X>Vrİ7(1) X < 6 +9
180-b X< 15(2)
(1)ve(2)den x<
Burada ABC üçgeni için;
1
360-(a + b) + c + x = 180

x = a + b-c-180| olur. 11 12 13 14 4 tanedir.


5
-GEOMETRİ- 13

CEVAPLI ONU 5.
KAVRAMA TESTİ

0 B
1. Tümler iki açının ölçüleri farkı 40° ise büyüğünün
ölçüsü kaç derecedir?
Şekilde
A)70 B)72 C)65 D) 78 E) 80
m(COD) = 90°, m(COA) = 3cc, m(DOB) = 6a

olduğuna göre, AOD açısının ölçüsü kaç


derecedir?
A) 105 B) 110 C) 120 D) 125 E) 130

2. Bütünler iki açının ölçülerinin birbirine oranı


13
ise bu açıların ölçüleri farkı kaçtır?
A) 80 B) 85 C) 90 D) 95 E) 100

cc
VJ
Q
co
Şekilde,
3. a = 35°, 42' 27" olduğuna göre, a açısının tümleri
aşağıdakilerden hangisidir? 'n [AC] 1 [BC ve [AB] ± [BE dir.

A) 55° 17' 35" C) 54° B) 54° 17' 39" o


UJ m(FBE) = 135°
33" 17" E) 53° 18-33" D) 54° 17'33»
olduğuna göre, BAC açısının ölüsü kaç
derecedir?
A) 40 B) 45 C) 50 D) 55 E) 60

7.
4. Şekilde

m(AOC) = 48°
A
H----►
m(COB) = 64° veriliyoı
o c
Şekilde [AB // [CD
O halde AOC ile
COB açılarının açıortayları arasında oluşan m(DCF) = a , m(EAB) = 70° ve m(AOC)=4a+10°
açının ölçüsü kaç derecedir?
ise a kaç derecedir? A) 20 B) 25 C) 30
A) 34 B) 36 C) 45 D) 52 E) 56
D) 35 E) 40
14- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

Şekilde[BA//[CD
Şekilde
m(ABE) = 115°
[OA//[CD
m(BEF) = 50°
[OB//[CE dir.
m(FCD) = 15°

11.
m(AOB) = 4x-20, m(ECD) = x + 20
ise EFC açısımn ölçüsü kaç derecedir?

ise x kaç derecedir? A) 80 B) 70 C) 60 D) 50 E) 40

A) 30 B) 32 C) 35 D) 36 E) 39

9.
B Şekilde
[AB // [CD

m(FAB) = 80c
D

o
12.
Şekilde
m(AFE) = 20°, m(ECD) = 145c iü

[EF]//[CDdir.
ise FEC açısının ölçüsü kaç derecedir?
m(ABE) = 135°, m(FCD) = 105°
A)75 B) 80 C)85 D) 90 E) 65

ise BEF açısının ölçüsü kaç derecedir?


A)50 B) 60 C)65 D) 70 E) 75

B F E A
10.

13. V-mo _
Şekilde [EC ve
[EF] sırasıyla *►
FCD ile AFC
C H D
açılarının açıortaylarıdır.

Şekilde AB // CD, [EG] J_ [GH] ve [HF]

GHD açısının açıortayıdır. m(AEG) = 60°

ise HFB açısının ölçüsü kaç derecedir?


[AB//[CD
A)90 B) 95 C) 105 D) 110 E) 120

m(FAB) = 70°
ise
KEC
açısı
nın
ölçü

kaç
dere
cedir
?
A)
25
B)
30
C)
35
D)
40
E)
50
-GEOMETRİ- 15

14. ^j? /----------------- £-* Şekilde


[EF//[OB
[OA±[EC]
[OB ± [CD dir.
c
m(ECD) = 140

ise CEF açısının ölçüsü kaç derecedir?


A)40 B)45 C)50 D) 55 E) 75

Şekilde [AB ile [CD


dik durumlu
ışınlardır.
A
m(EAB) = 40°
ç
"(3
€ C LLl
Q

15.
m(DCE) = 3x + 10

ise = x kaç
derecedir?
A) 20 B) 35 C) 40 D) 50 E) 55 >■

16.

CEVAPANAHTABI :

1 2 3 4 5 6 7 8

c A D E C B A D

9 10 11 12 13 14 15 16
Şekilde, E A B C C A B
c
[AB // [CD [EF] 1 [FC] ve [EC, AEF açısının
açıortayıdır. F, C, K doğrusal

m(EAB) = ve m(FCD) = 100°

ise KCD açısının ölçüsü kaç derecedir?


A)30 B) 25 C)20 D) 15 E) 10
16- -GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISI-

8.

[AB] u [BC] u [AC] = ABC

Özellikleri:

1. Üçgende herhangi iki


kenarın toplamı üçüncü
kenardan büyük, farkı ise küçüktür.
c - a < b < c + a|
2. Bir üçgende kenarların gördüğü açının
büyüklüğüne göre kenar uzunluklarını
9. Kenarortay üçgeni iki eşit parçaya ayırır.
sıralayabiliriz.
10. Yükseklikleri aynı olan üçgenlerin alanları oranı
a < b < c => m(Â) < m(B) < m(C) 'dir.
tabanları oranına eşittir.
3. Bir üçgende iç açıların toplamı 180°'dir.

m(Â) + m(B) + m(C) =180°'dir.

4. Bir üçgende dış açıların toplamı 360°'dir. A(ABC) | BC


A ı np
u
5. Bir üçgende iki iç açının toplamı kendisine komşu A(ADC) '
olmayan bir dış açıya eşittir.
ÜÇGEN ÇEŞİTLERİ
A
İkizkenar Üçgen
6.
A
İki kenarı eşit uzunlukta olan
üçgenlere ikizkenar üçgen denir.

Özellikler:
1. Üçgenlerin tüm özelliklerini
taşır.
ADHDBH | BÇ| v . 2. Eşit açılar karşısındaki kenarlar
L JL J
AF |=| FC | J ' ' 2 da eşittir.

7. m(B) = m(C) <=> b = c


3. Eşit kenarlara ait, yükseklik, açıortay, kenarortay
uzunlukları aynıdır.

hb = hc; Vb =VC; nb = nc <=> b = c

JGK[ = İ____ = _ Yükseklik Kenarortay Açıortay


|GA| 2' |AK| 3
-GEOMETRİ- 17

Eşkenar Üçgen Üç kenar uzunluğu birbirine


A eşit olan üçgenlere eşkenar
İki üçgenin kenar uzunluklarının değerlendirilmesiyle
üçgen denir.
bir kenara ulaşabiliriz.
İABİ = İBCİ = İACİ DCB için 1 < |DB| ~1 U-Ortakaralığı aiırsak

m(Â) ADB için 5< İ DB İ <13-^ 5< |BD| <11 =>


=m(B) = İBDİ =7'dir. Buna göre bu aralığa uygun

m(C) =60 Özellikleri: seçenek B'dir.

1. Üçgenlerin tüm özelliklerini taşır.


2. Eşkenar üçgenin kenarortayı, açıortayı ve
yükseklikleri aynı doğrudadır. ORNEK:

Şekıldeki ikizkenar
3. Alan(ABC) = - tür. üçgende,
A

Yükseklik rn(B) 2 . ;e m(A) - ?


------— —
m(A)

ÖRNEK: §
tr A A

a, b, c bir üçgenin kenar uzunlukları olsun. o Ikizkenar olduğu bilindiğine göre, m(B) = m(C) olur.
Aşağıdakilerden hangisi doğrudur? gj
m (B ) 2 . , A > 5m (B )
A ) c < a +b B) a-ob .1 —M-=- ıse m A = ——
m(A) 5 2
C) a- b> c D ) a + c<b :jjg
A A A
E) b-oa
m(A) + m(B) + m(C) =180

w i i
Bir kenar diger iki kenar uzunluğunun toplamından
küçük, farkından büyüktür. Diğer kenar uzunluğu ise +m(B) +m(B)
c < a + b olmalıdır. =
-m(B) =
(Cevap A) 180 2

ORNEK: m(B) = 40° dir.


d = 5cm
0 zaman m(Â) = -^® =—.40 = 100° 'dir. 2
2
d = 4cı d = 6cm

d = 9cm
m(B) + m(C) =90c
Şekildeki üçgende İBDİ ölçüsü aşağıdaki
seçeneklerden hangisi olabilir?
A)4 B)7 C) 11 D) 13 E)15
18- -GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISI-

Üçgende Uzunluk Bağıntıları ve Alan


V. Süper Üçlü
A

B
I. Pisagor Teoremi:
Bir dik üçgende
Bir dik üçgende dik kenarların uzunluklarının karelerinin
hipotenüse ait kenarortayın uzunluğu hipotenüsün
toplamı, hipotenüsün karesin9 eşittir.
İADİ = İDCİ = İ B D İ

II. Öklit Teoremi: D C

A 2
1. h = p. k
2
2. c = a . p
2
3. b = a. k
5cm

Şekildeki İABİ =5cm


III. 30-60-90 üçgeni z
o
m(DAC)=15°
Q
UJ m(ACB)=30° |BC|

m(ABC)=90°

Birdik ABC Cıçg9nind9, 30° -»

Karşısındaki k9nar a 60° ->

Karşısındaki k9nar V3a 90° -»

Karşısındaki kenar 2a'dır. B 5 D C

IV. 45°-45-90 üçgeni


ABC için | ABİ = 5 cm'dir. İBCİ = 5^3 olur.
A
A
V2a
C
45 ABD için ABI =5cmise
IBDI = 5 cm olur. (İkizkenar)
C
45
D . | BD j 5 1 V3...
B a Buradan J —- = —j= = -r=- veya — tur.
C |BC| 5V3 V3 3
Bir dik Üçg9nd9, 45° -> Karşısındaki

k9nar a 90° -> Karşısındaki kenar

<j2a 'dır.
-GEOMETRI- 19

Açıortay Bağıntısı Benzer Üçgen


A A açısının açıortayı [AN]
c m
ıse, — = —
b n

ABC ile A'B'C' gibi üçgenlerin köşeleri arasında


yapılan 9şlem9İerde karşılıklı açıların ölçüsü eşit ve
karşılıklı kenarlar arasındaki oran da eşit ise bu iki
A(ABC) A üçgene "benzer üçgen" denir.
Kenarortay Bağıntısı A
A
A
A

A ABC ~ A'B'C' gibi. (ABC benzerdir A'B'C') şeklinde


okunur.
Özellikleri:
1. Karşılıklı iki açısının ölçüleri eşit olan üçgenler
benzerdir. (A.A.A özelliği)
2. Karşılıklı iki kenarı orantılı ve bu kenarlar arasındaki
açılar eşit ise üçgenler benzerdir. (K.A.K özelliği)
3. Karşılıklı üç kenarı orantılı olan üçgenler benzerdir.
(K.K.K özelliği)
Üçgenin Alanı 4. Benzer üçgenlerin alanları oranı, benzerlik oranının
kar^sine eşittir.
A
A A(ABC) f| A
SSDER

A A
ABC ~DEF ise B
a. A(DEF) ^D
şş E
EDÜKL

ÖRNEK:

B Şekilde,
[CD]±[DE]ve[DE]//[AB]
Dik Üçgenin Alanı
4cm
A
IADI = 4 cm

12 cm

DEİ =6cm
B İABİ = 1 2 c m
A
(CDE) nin alanı = ?

Eşkenar Uçgenin Alanı


A
A(ABC) = Burada m(D) = m(A) ve m(E)=m(B) olduğuna göre,
(A.A.A) benzerliği vardır.
CD| = xdersek,
JjCDJ___[CE_[_J_DIE_[ _x___6_ 4
X
|CA|~|CB|~|AB| ^ x + 4~12 ^ ~

A(CDE)=— =^> 12cm2'dir.


20- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

CEVAPLI ONU dik


KAVRAMA TESTİ

ABC bir üçgen

İABİ = İACİ 4. BAC


üçgeninde
İBDİ = İBCİ
[BA] 1 [AC]

[ED]_L[BC]
1.

BDİ = İ D Cİ , İAEİ =1 br, İABİ = br


olduğuna göre, IEC | = x kaç br.dir?

m(ABD) = 39° A) 3 B) VÎÖ C) VİT D) E)


A

olduğuna göre, m(/\) = ? A) 31 B) 34 C)

37 D) 38 E) 42

B
5.

ABC bir üçgen

m(B)=84°
2:
İACİ=b > o> ABC bir üçgen
İABİ =c
İBCİ =a [DE]JL[AC]
C a>c [DF]1 [AB]
İBDİ = | D C İ
B D C
2.
İFDİ =5br, İ D E İ = 2 b r , İABİ = x b r

İACİ =(x + 6)br

olduğuna göre, m(AC^ nin en büyük tamsayı olduğuna göre, x kaçtır?


değeri kaçtır? A) 1 B) 2 C) 3 D)4 E)6
A) 45 B) 47 C) 48 D) 49 E) 50

3.
=2br
ABC dik üçgeninde

2-N/ÎÖ"
[AB] 1 [BC] İACİ

= 2VTÖ br İBCİ

= VÎ5 br ADİ
Şekilde [AC]
6. açıortay [AB] _L
[BC]
|AB| = 3A/2 br
İ BCİ =2 b r
ICDI = 2V3
A
m(D)< 90°

A
olduğuna göre, | CDİ = x kaç br.dir? olduğuna göre, mP)<90P |AD| kaçbr.dir?
A) 2>/5 B) 5 C) 2^6 A) 2VÎÖ B) 2VTT C) 4V3
D) 3A/3 E) D)7 E) 5V2
-GEOMETRI- 21

ABC bir üçgen


7. ABC dik üçgeninde
[AB] 1 [BC] İADİ = İACİ =14br İBDİ =2br
A
İDCİ =6br DE =3br
B 2 D "c
m(ACD) =
[AE], BAC'nin 11. olduğuna göre m(ABD) kaç br2 dir?
açıortayı | BC | = x kaç br.dir?
1S B ) 7
C)y D)14
A) 6 B) 6>/2 C) 6^3 D) 8 E) — 40

8. BC
2İAEI = İECİ l BD l _ 2 | DC |~ 3
ABC bir üçgen
7 İBFİ = 10 br
m(AED)=m(ACB) D
6
İAEİ = İDCİ =6br
İADİ =4br olduğuna göre, IFE | = x kaç br.dir?
B
A)4 B)5 C)6 D)8 E) 10
olduğuna göre, IBE | = x kaç br.dir? 12.

9.
A) - B) 2 C) - D) 3 E) 5
Şekilde

[AD]//[BC]
Şekilde di // d2 x + z = 102° - |AD|=2 |BC|~3
13.
>d2 y +1 = 65°

o
tr.
LU
Q

cn

Q
Ui
>■

olduğuna göre, a kaç derecedir? olduğuna göre, ABC nin alanının taralı bölgenin
alanına oranı nedir?
A) 33 B) 35 C) 36 D) 37 E) 42
15
A) \ B) | C)3 D)4 E)
10 A\ ABCbirüçgen D)
10 12 2V3
İBDİ = | D C İ E) 14.
Vİ5
İABİ = 10 br
İACİ = 12 br
b u u

[AB] J_ [AD]

olduğuna göre, İADİ uzunluğu kaç br.dir?

A) 3 B) VTö C) VTT
ABC bir üçgen
[DE]//[BC]
[BF]; ABC 'nin
B
9 C [CF] ; ACB'nin
açıortayıdır.
İADİ =4br, İDBİ =2 b r, İBCİ =9br
olduğuna göre, | AE | = x kaç br.dir?
A)5 B)6 C)7 D)8 E) 9
22- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

ABC eşkenar üçgen

AD =4 br

İ B D İ = 2>/7 br

15.

olduğuna göre, İDCİ = x kaç br.dir?

A) 1 B) V2 C) V3 D) 2 E) -

o
>■

ço
[DA] 1 [AB]

m(DCB) = 60°

c
m(CBA) = 60

16.
A 7 B

CB| = 1 O b r , |AB| = 7 br

olduğuna göre, IAD [ = x kaç br.dir?

A) 4 B) 3V3 C) 4^3
D) 5 E) 3V2

CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 5 6 7 8

B B C A D E C A

9 10 11 12 13 74 75 76

D c B B E D D B
-GEOMETRİ- 23

Dışbükey Çokgen

1
« 1 e.f
— ■ C I . —

Özellikleri: 2 2 4

1. n > 3 kenarlı dış bükgy çokgenin iç açıları ölçüleri


1.PARALELKENAR
toplamı (n-2).180c dir.
Karşılıklı kenarları
2. Bütün çokgenlerin dış açıları toplamı 360° dir. paralel ve eşit olan
b
3. n kenarlı dış bük9y çokgenin köş9 sayısı dikdörtgendir.
dir. n(n-3) Özellikleri:
ö
Düzgün Çokgen ÜC
LU
Û
Bütün kenarları ve açıları eş olan çokgenlerdir. (Kar9
düzgün çokgendir ama dikdörtgen değildir.) 1. [AD]//[BC]ve[DC]//[AB]
GENEL DÖRTGENLER 2. |ABİ = İDCİ V9 İADİ = İBCİ
Dörtgenler 3. m(Â) = m(C) V9 m(B) = m(D) dir.
D
4. m(Â) + m(B) = m(B) + m(C) = m(C)

+ m(D) = m(D) + m(Â) =180°


5. Köşegenleri birbirini ortalar.
1. İç açılarının ölçüleri toplamı 360° dir. İAOİ = İOC İ ve |OD| = İOBİ
2. Dış açılarının ölçüleri toplamı 360° dir.
e.f
A(ABCD) = a . ha = b . hb
3. Köşegenİ9r birbirine dik ise, A(ABCD) = — dir.

A a
( İ A C İ =9, | B D | =f)
4. Köşegenler birbirine dik ise a2 + c2 = b2 + d2 2. DİKDÖRTGEN

5. Köş9g9nİ9r arasındaki açının ölçüsü a ise, Dört açısı da dik


D
olan paralelkenara
A(ABCD) = - . e .f. sina
dikdörtgen denir.
24- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

Özellikleri: 4. YAMUK
1. Paralelkenarın özelliklerini taşır. iki kenarı paralel olan dörtgendir.
2. Köşegenler birbirine eşit ve ortalar.
A A A A

1. s(A) + s(D) = s(B) + s(C) = 180°


İAOİ = İOCİ = İDOİ = İOBİ = — dir.
2
3. A(ABCD) = a.b 2.

Ç(ABCD) = 2 . (a + b)
3. Orta Taban uzunluğu alt ve üst tabanların
uzunlukları toplamının yarısına eşittir.
4. KARE a + c EF =

Dört kenarı da eşit olan İkiz kenar yamuk


dikdörtgene kare denir.
Yan kenarları eşit
A a
olan yamuğa ikiz
Özellikleri: kenar yamuk denir.
IAD| = | BC
1. Dikdörtgenin tüm A
özelliklerini taşır. Dik Yamuk
2. Köşeg^nler birbirine dik ve ortalar. Yan k^narlarından biri D
yükseklik olan
3. Köşegenler açıortaydır. yamuğa denir.
z h
4. Bir kenarı a olan kenarın köşegen uzunluğu o
çn
dir. o
LU
AC |. |BD| a B
5. A(ABCD) = a =
2 g ORNEK:
2cm
Ç(ABCD) = 4. a 3.
EŞKENAR DÖRTGEN 4cm

Kenarların uzunlukları eşit olan paralelk^nara 9şkenar


dörtgen denir.
Özellikleri:
ABCD
1. Paralelkenarın özelliklerini taşır.
yamuğunda
2. Köşegenieri birbirine dik ve ortalar.
[AB]//[DC]
3. Köşegenleri açıortaydır.
m(Â) + m(B) = 90 c ise ADİ =?
7cm

2cm a ;

4cm

P,

A 2cm E 5cm B

m(Â) + m(B) =90° İADİ / / İ E C İ


-GEOMETRL 25

a + p = 90° => m(ECB) = 90° olur.


CEVAPLI KONU
5 2= |ECİ 2 KAVRAMA TESTİ
EC 1=1 AD 1= 3

ÖRNEK: 1.
Bir iç açısı 150° olan çokgen kaç kenarlıdır?

Bütünler açısını düşünürsek dış açısı 180° - 150° =


30° dir.
Şekilde
Düzgün çokgen olduğundan dış açılar toplamı 360°
olacaktır. [AE]//[DC], [ED]//[BC], [AE]±[AB]
360
n(Kenarsayısı) = c
12 kenarlıdır. İAEİ = 1 2 b r , İDCİ =6br, İABİ =8br

olduğuna göre, IDE | + IBCI toplamı kaç br.dir?


A)10 B) 12 C) 13 D) 16 E) 20

m 2. 45Oy ABCD paralelkenar


<3
£T
IXÎ
Ck
[EF]±[AB]
İEF İ = 5V2 br

m(DCB) = 45°
'
5UJ
olduğuna göre, | EC | - | FB | farkı kaç br.dir?
A) 3 B) 4 C) 5
D) 2V2 E) 3V2

ABC bir üçgen BDEF


eşkenar dörtgen İABİ
=9 br İBCİ = 8 b r

3.

olduğuna göre, IFE | = x kaç br.dir?

D)
25 17 19
26- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

B
ABCD 7. ABCD bir dik yamuk
bir
[AC] ve [BD] [AD] 1 [DC]
2V5
köşegenlerdir.
[AB]//[DC] İADİ =
m(AED) = 45°
2V5 br

4.

İAEİ = İ E B İ , |DE| = 3 b r , İECİ = 2br İDCİ =8br, |BC| =6br


A( ABCD) = 5 V2 b r^
2
olduğuna göre, A(ABCD) kaç br dir?
olduğuna göre, IDBI uzunluğu kaç br olur? A) 10V5 B) 12V5 C) 14^5
A)4 B)5 C)6 D)7 E) 8 D) 16^5 E) 20V5

5. ....ABCDEFGK... B
düzgün çokgen ABCD İ A E = - b r 2
bir kare

m(ELF) = 40° IK FCI = - br


G
2
2: o
m(DEL) = 75° S2' o EFİ = VÎÖ6 br
UJ

m(LGF) = 65°

8.
Bu verilere göre düzgün çokgen kaç kenarlıdır?
A) 15 B) 12 C) 10 D)9 E) 8 olduğuna göre, | AD | = x kaç br.dir?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E)9

6. ABCD dikdörtgen 9.
ABCD paralelkenar
[AE]; DAB'nin açıortayı
4
C İEC İ = — b r [ E F]1 [ A D]
2
Ç(ABCD) = 27 br A" " B

olduğuna göre, | AEI İEF| =8br


uzunluğu kaç br.dir?

A) 5 B) 6 C) 5V2
İBCİ = 4 b r , | D E | = 41 ECI olduğuna
D ) 6>/2 E) 6^3

2
göre, A(ABCD) kaç br dir?

A) 20 B) 36 C) 40 D) 48 E) 60
3METRİ 71

A E B A B E

;
10.
V78° / 7 ABCD eşkenar 13. / \ t s ABCD bir

/
\ dörtgen
[EC]; A
J 6 E \
yamuk
[CE]1[AE]
ACB 'nin

= 78° açıortayı / FD , BEİ = İE C


\ [AB]//[CD]
D C m(ACD) =
D İAFİ C
m(CEB) x
kaç dercedir?
İF E İ = 6br , İ C E İ = 5br
A) 26 B) 38 C) 46 D) 52 E) 64
2
olduğuna göre, A(ABCD) kaç br olur?

A) 11 B) 15 C)24 D) 30 E)36

ABCD bir deltoid İABİ =6br

İBCİ = V2? br
D
İACİ = 14. ABCD dikdörtgeni 3 eş
kareye bölünmüştür.
3V5 br

m(BAC) = m(CAD) [DH] J_ m Buna göre, ~^ oranı


"o
[AC] cr nedir?
İUU Q
CE|
w
o.
is£ A)5 C) V5
olduğuna göre, IDH | = x
Q B) 4 E)
kaç br olur? UJ
11. D)2
V2
A)1 B) V2 C)2D)3 E)4

ABCD bir paralel-


kenar
12. 5 eş kare ş ekild eki
gibi yerleştirilmiştir.
[B H] ±[ AE ]
E x C
15.
m(ABH) = m(HBC)

İABİ = 10 br, İBCİ =6br


Şeklin en uzak iki noktası arası uzaklığı 6^2 br
olduğuna göre, bu şeklin çevresi kaç br.dir? olduğuna göre, | EC | = x kaç br.dir?
A) 24 B) 26 C) 28 D) 32 E) 40 A) 2 B) 4 C) 5 D) 6
E)7
28- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-
16. H^r -------------- Q / ABCD bir

dikdörtgen

[CH] 1 [DB]

İCHİ =3br

2
Taralı bölgenin alanı 3 br olduğuna göre, | DEİ =
x kaç br.dir?

A) 2 B) 1 C) - D) 3 E) 4

o
S2
'o
co
o
o

CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 5 6 7 S

A C D B D D B E

9 10 11 12 73 ?4 75 16

C D E A D C B A
-GEOMETRİ- 29

GEOMETRI Cember ve Daire

Kesen
Merkez

Çember: Düzlemde
bir nokta seçilir V9 bu
noktaya eşit uzaklıkta bulunan noktaların Çember
m(PAO) = 90° olur.
kümesine "çemb^r" denir.

Daire: Çemberle birlikte iç bölgenin oluşturduğu noktalar m(PAB) = 90 - 32 = 58° İPAİ


kümesine daire denir.
1. = İPBİ teğetözelliği
2.
3. (PAB) ikizkenar =180 - (2. 58) = [64° = m(P)'dirJ
4. ÇEMBERDE AÇILAR Merkez acı: Köşesi çemberin
A ve B teğet noktası 0 merkezinde olan açıdır.
ise m(AB) = 70° dir.
İABİ = İCDİ
Çevre Açı: Köşesi ç^mberin
|OM| = İONİ
üzerinde, kenarları ç^mberin
n n
bir kirişini kapsayan açıya
ORNEK: AB = CD
denir.

|OA| J_d

d doğrusu çembere teğettir.


merkez

m(BAO) = 32° =>

m(P) = ? BAC açısı çevre açıdır.


A

Bir çemberde çevre açının ölçüsü, aynı yayı


gören merk^z açının yarısına eşittin
30- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

Çapı gören çevre açının ölçüsü 90°dir. o Merkezleri aynı, yarıçapları farkı iki çember arasında
ın
A kalan düzlem parçasına "daire halkası" denir.

[EF] çap Şekilde yarıçapları n, r2 olan çemberler arası;

A ORNEK:

m(EAF) =90° 0 merkez


n
m(EXF) =180°
| AB| = 127icm
a = 60° ise İOAİ
DAİRENİN ÇEVRESİ VE ALANI
=?
0 merkez
ABİ = |OBI =3 br
ÇO2VM
60
TT-2 . OA! ^> |OA|=36

=2-7r-r

Çemberde Yay Uzunluğu

A.

ise

AKB yayının
uzunluğu kaç br'dir?
(27tr) AO uzunluğunu çizdiğimizde İAOİ = İOBİ =
360
Daire Kesmesinin (Diliminin) AB | =3 br'dir. Dolayısıyla,
Alanı
A A

A. m(AOB) 3 60° olur. O zaman m(AOC) = 60° olur.


Daire Dilimi Alanı a .
2 \ 360
(AKB) = = nbrolur.
c
360

Daire Halkası

O merkezli yandaki şekildeki

çemberde m(BOC) = 40° ise m(CAB) =

?
-GEOMETRİ- 31

ORNEK:

m(BC) = 40 olur. Şekildeki taralı dilim ile 0 merkezli dairenin


1 alanları oranı — ise
(Merkez açı) s(AOB) = ?
8

Adilimi
c
Şekildeki 0 merkezli çemberde m(CAB) = 50 A daire nr 2 8
İACİ = İABİ
a=360=45o.dir. 8
ORNEK:
360 8

"o
£T
lii
Q

A CO
o_
ise m(ACO) kaç derecedir?

.=$
'o
ili

m(CB) = 5 0 . 2 = 100°

m(COB) = 100° olur. (Merkez açı)


A

ACB ikizkenar olduğuna göre, m( C)

= ^ ^

m(ACO) = 65 - 40 = 25° olur.


32- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

CEVAPLI KONU
KAVRAMA TESTİ

1. 0 noktası çemberin
merkezi
0 merkezli çemberde [DT; T noktasında çembere
m(AOC) = x teğettir. İACİ = İCBİ

m(ADT) = 35°
m(ABC) = y, m(AC) = 52c
A

olduğuna göre, x + y kaç derecedir? olduğuna göre, m(COTJ açısı kaç derecedir? A)
A) 52 B) 63 C) 38 D) 73 E) 78 115 B) 125 C)135 D) 145 E) 155

5.

2.
Şekilde [BC] çaplı yarım çember veriliyor.
■z.
o
62 m(ABC) = 3m(ADB)
'o

İACİ = İCDİ
A
olduğuna göre, m(ADQ=x kaç derecedir?

0 merkezli A) 16 B) 18 C)20 D) 21 E) 24
çember

m(COB) = 110°, m(DE) = 40c

olduğuna göre,

A) 25 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45

3.
0 merkezli çemberde 0 merkezli çemberde

[AB]//[DC] m(AB) = [OC] ± [AB] İOCİ =

64° -Jî br
6.

olduğuna göre, m(AEQ=x kaç derecedir? A) 21 B) 24 C) 27 D) 29 E) 31


Çemberin yarıçapı 5 br olduğuna göre,
AB kirişinin uzunluğu kaç
br.dir?

B) C) 6V2
A

) 6 D)

2V7
-GEOMETRİ- 33

0 merkezli çembarde 10.

[OL]±[AB]

İOKİ =4br, İ KL İ

7. =1 br olduğuna göre, | AKI = x kaç


0 merkezli çembere [PA ve [PB doğruları A ve B
br.dir? A

notalarında teğettir. m(APB) = 60°


A) B) - C)3 ı 2 D)4
Çemberin yarıçapı — br olduğuna göre, |PA| =
x kaç br.dir?

A) 1 B) 2 C) V2 D) V3 E) —

8. 0 merkezli [AB] çaplı 1C 4 D


yarım çemberde

İOEİ =
"o
£T
Ui
Q
21ECI, İEBİ = Vİ6 br olduğuna Cfl
W 11. Şekildeki çemberler E noktasında birbirine teğettir. D
a.
teğet noktası ve A, B, C, D noktaları doğrusaldır.
göre, IAOI = x kaç br.dir?

'a İBC İ = 1 b r , İC D İ =4br


B) 2V2 C)2D)| L, ^ ULJ

olduğuna göre, |AB| =xkaçbrolur?


A)6 B) 10 C) 15 D) 16 E) 18

12.
9.

Şekilde ABCD dikdörtgeninin içine 0 merkezli EC


çaplı yarım çember çizilmiştir.
[AE, [AD, [BC] doğruları E, D, F noktalarında T teğet noktası
çembere teğettir.
İABİ =8br, İBCİ =6br
İFCİ =4br, |FB| =6br, İACİ =9br
olduğuna göre, |DT| =xkaçbr dir?
olduğuna göre, IAB | = x kaç br.dir? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E)7
A)7 B) 8 C)9 D) 10 E) 11
34- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

0 merkezli çemberin Şekilde 0 merkezli [AB]


çaplı yarım çembere, L
AKB merkezli küçük çember
yarıçapı 2 br.dir. K 0 M ve K noktalarında
=—br 3
16. teğettir.

13.

olduğuna göre, m(AÖB) kaç derecedir? İAKİ = İKOİ =4br


A) 15 B) 5 C)30 D) 45 E)60
olduğuna göre, taralı alan kaç br2 dir?

A)18TT B) 20Tİ C)21TX D) 23TT E)247t

0 merkezli iki çember c


veriliyor. A, B, 0, D, C
noktaları doğrusaldır.

14.

|OD| =3br, İDCİ = 1 b r olduğuna

göre, taralı alan kaç br2 dir? z: o


ço
771
A) 3Tİ B) C) 4 TT D) — E)

0 merkezli
çemberde İABİ =4br

m(ACB) = 60c

15.

2
olduğuna göre, taralı alan kaç br dir?

A) /^--Vâl B) 4?
C) — ^- D) f -
-E)
CEVAPANAHTARI

1 2 3 4 5 6 7 8

E C D D B C C A

9 10 11 12 13 14 15 16

A E c B C B A D
-GEOMETRİ- 35

Katı Cısimlerin Aian ve Hacimieri

PRİZMA

Şekilde P ve Q birbirleriyle paralel iki düzlemdir. Buna


göre, ABCDEA'B'C'D'E' bir prizmadır.

a) ABCDE ve A'B'C'D'E1 birbirine eş çokgensel


bölgelerine prizmanın tabanları denir.

Prizmanın taban düzlemleri birbirine paraleldir.

b) [AB], [BC], ..., [A'B'], [C'D'] ... doru parçaları "o


SU
prizmanın taban ayrıtlarıdır.

c) AA1], [BB1] ... [EE'] doğru parçaları prizmanın yan


ayrıtlarıdır.

d) AEE'A1, ABB'A1, BCC'B', ... düzlemsel bölgelerine,


prizmanın yan yüzleri denir.

e) Prizmalar tabanlarına ve dik ya da eğik oluşlarına


göre adlandırılır. Üçgen dik prizma, kare eğik prizma
gibi.

DİK PRIZMA
D
Yan ayrıtları
taban düzlemine
dik olan
prizmalara dik prizma
denir.
ÖZELLİKLERİ

1) Dik prizmada yan yüzler birer dikdörtgendir.

2) Dik prizmada yan ayrıtlar aynı zamanda prizmanın


yüksekliğidir.

3) Alanı, taban alanı ile yan yüzlerin alanları toplamına


eşittir.

Sy = Ç . h

S = 2 . G + Ç. h

Ç: Çevre, G: Taban alanı

4) Hacmi, taban alanı ile prizmanın yüksekliği çarpımına


eşittir. V = G . h

5) Tabanı düzgün çokgen olan dik prizmalara düzgün


prizma denir.

ÖZEL PRİZMALAR

A) DİKDÖRTGENLER PRİZMASI:

Tabanı dikdörtgen olan prizmaya denir.

H
ÖZELLİKLERİ

A a

1) Ayrıtları dörder

dörder paralel ve eşittir.

2) Alanı: S = 2 . (ab + ac + bc)

3) Hacmi: V = a . b . c

4) Yüz köşegeni: Bir yüze ait karşılıklı iki köşeyi


birleştiren doğru parçasıdır. e = va2 + b2

5) Cisim köşegeni: Bir yüze ait karşılıklı iki köşeyi


birleştiren doğru parçasıdır.
36- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

B) KÜP EĞİK SİLİNDİR


Bütün ayrıtları birbirine eşit olan dikdörtgenler prizmasına
[B'H] = h (eğik silindirin
denir.
yüksekliği)
ÖZELLİKLERİ:
[AA1] = [BB'] (Ana doğrular)
Eğiksilindirin hacmi, V = G . h =
2
Ttr . h dır.

PİRAMİT
Bir düzleımde bulunan bir çokgen ile bu düztemin dışında
R birT noktası alalım. T noktasını çokg^nin tüm noktaları ile
birleştirerek elde edilen cisme piramit denir. Tabanı
1) dikdörtgenler prizmasının tüm özellikierini taşır. ABCD dörtgeni ve tepe noktası T olan bir piramit (T,
2) Bütün yüzleri birbirine eşit ve karedir. ABCD) biçiminde gösterilir.

3) K^narlardan birinin cisim köşegeni üzerindeki dik ÖZELLİKLERİ


izdüşümü cisim köşegeninin üçte biridir.
4) Alanı: = 6a2
5) Hacmi:V = a3
6) Yüzköşeg^ni: e = a^/2

7) Cisim köşegeni: f = aV3


SİLİNDİR B
g 1) Bir piramidin tabanı herhangi bir çokgendir.
Tabanı daire olan prizmalara silindir denir. o

DİKSİLİNDİR — 2) Yan yüzleri üçgendir.

Ana doğruları tabana dik olan siiindire, dik V9ya dönel > 3) Yanal alanı, yan yüzlerini oluşturan üçgenlerin
silindirdenir. alanları toplamına eşittir.

ÖZELLİKLERİ 4) Toplam yüzey alanı = Taban alanı + Yanal alanı

= -G -h

5) Hacmi=

DÜZGÜN PİRAMİT
Tabanı düzgün çokg^n olan ve yüksekliği tabanının
ağırlık merkezinden g9Ç9n piramide düzgün piramit
denir.
1) Taban alanı: G = Tir 2 ÖZELLİKLERİ
Yanal alanı: S y = 2nr .h
2) Toplam yüzey alanı: S = 2 . G + Sy
.h
S = 2nr (r + h) dir.
3) Hacmi:V = G . h =
-GEOMETRİ- 37

1) Yanal ayrıtları eşit uzunluktadır. OZELLİKLERİ:

2) Yan yüzleri 9ş ikizkenar üçgenlerdir.

3) Yan yüzlerin yüksekliklerinin uzunlukları eşittir.

Yanal alanı: Sy = -Taban çev. x Yanal yük.

Hacmi: -G -h 3
UYARI:

Yan yüz yüksekliği (yanal yükseklik) ile piramidin


yüksekliğinin farklı olduğunu görünüz.

[TO] = Piramidin yüksekliği


1) Köşegen uzunlukları birbirine eşittir. Birbirini ortalar
[TK] = Yanal yükseklik V9 ikişer ikişer diktir.
DÜZGÜN DÖRTYÜZLÜ İACİ = İBDİ = İEFİ = aV2
Dörtyüzü de eşkenar üçg^n olan piramide düzgün
dörtyüzlü denir. 2)

ÖZELLİKLERİ: Cisim yüksekliği: İEFİ = 2h = 2h = 2~,


V2
ço
"
o 2
tr EFİ = aV2 olur. - ise S = 2V3a olur.
LU
Q 3) Aianı: S = 8-
W ıse v=-
tn tür.
o. "g 4) Hacmi: V = 2 —i

" KONİ

1) Yüksekliği:
2) h =- =
Alanı: A(T,ABC)

ıse

= a2V3 olur. Bir çerrtain bütün noktalarını,


düzİ9min dışındaki bir T noktasına birleştirerek
3) Hacmi: V = -Gh oluşturan cisme koni denir. Bir koninin yüksekliği
0 taban merkezinden geçiyorsa bu koniye dik koni ya da
dönel koni denir.
3 4 3 12 Yüksekliği taban m^rkezinden geçmeyen koniy9 eğik
DÜZGÜN SEKİZYÜZLÜ koni denir.
Tabanları ortak, yan yüzieri eşk^nar üçg^n oian iki ÖZELLİKLERİ:
düzgün kare piramidin taban tabana yapıştırılmasıyla r cx
oluşturulan cisme düzgün sekizyüzlü denir.
_ = —_ (a: 1)
L OuU açısı, t yanal
ayrıt)
38- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

2) Ya na lala nı: S v = n - r - ,2 OC
3 CE¥İIPLI MU
60 KAVRAMA TESTİ
1 p
3) Hacmi: V = -7ir h 3

4)

S = Ttr (£ + r) dir.

KÜRE Şekildeki küpte

r pozitif gerçel sayı olmak üzere, uzayda sabit bir 0


noktasından r kadar uzaklıkta olan noktaların küm^sine A(ABC) = 4 cnf
küre denir.
3
Bir kürenin merkezinden geçen bir düzlemle arakesiti, ise küpün hacmi kaç cm tür?
küre ile aynı merkezü ve yarıçapı kürenin yarıçapına eşit
A)4 B)8 C) 8-v/2 D) 16
olan bir çemb^rdir. Bu ç^mbere kürenin büyük çemberi
denir.
2
Alanı: S = 4?ır

4 o>~ 4.
Hacmi: V ==—7ir m'
3 Üç farklı ayrıtı 1, V2 , Vâ br olan
o
UJ
dikdörtgenler prizmasımn cisim köşegen
uzunluğu nedir?
C) VTÖ D) VĞ E) 2V2
A)2 B)3

Yüksekliği 10 cm oian bir dik prizmanm tabanı bir


KESİTALANI:
iç açısı 120° ve bir kenarı 1 cm olan düzgün
OBİ = X (Kesit alınan yüzeyin küre merkezine uzaklığı) çokgendir.

A
Bu prizmanın yanal alanı kaç cm2 dir?
A)30 B)45 C)60 D) 75 E) 120
Şekildeki düzgün kare
piramitte

İBEİ = İECİ
2 2
r =x +y
2 İ PC İ = 1 3 c m İ P H
2
Kesit alanı = n . y B=12cm
0: Küre merkezi

r: Kürenin yarıçapı

B Kesit dairesinin merk^zi

y: Kesit dairesinin yarıçapı

3
olduğuna göre piramidin hacmi kaç cm tür?
A) 200 B) 300 C) 400 D) 500 E) 600
-GEOMETRI- 39
A
5. Yarıçapı 10 cm oian 0
merkezli daireden Şekilde (P, ABC)
merkez açısı 144° olan düzgün dörtyüzlüdür,
daire dilimi kesilerek
C IAD | =
atılıyor ve kalan | DP | = 2
kısımdan bir koni
yapılıyor.

9.
Bu koninin hacmi kaç cm3 tür?
ise D noksanın [BC] ye uzaklığı kaç cm.dir?
A) 96TT B) 108Tİ C) 120TT D) 128TT E) 136TT
A) 2 B) 2V2 C) 2^3 D) 3 E) 4

6. Hacmi — cm 3 olan kürenin alanı kaç n cm 2


10.
tür?
A)4 B) 6 C) 9 D)8 E) 16

2 Şekildeki dikdörtgenler prizmasında E ve F


7. Alanı &İ3 br olan düzgün sekizyüzlünün
bulundukları kenarların orta noktalarıdır.
hacmi kaç br3 tür?
ABİ =1 0cm , İBCİ =4cm

A)
AA'I =1 2 cm , m(EFD') = 120°

ise taralı olan üçgenin alanı kaç cm2 dir?

A) V3 B) 3V3 C) 5A/3 D) 7V3 E)13V3

8. Şekildeki dik
üçgende

BCİ = 3V3 br C

B m(ACB) = 30° dir. 11. Şekildeki taralı


bölgenin alanı
3^3
16v/2 br 2 ise
Bu dik üçgen [AB] etrafında 360° küpün hacmi kaç
döndürüldüğünde oluşan cismin hacmi kaç n br3 dür?
br3 tür? A B
A) 18
B)27 C)30 D)36 E) 48 A) 48 B) 56 C) 60 D)64 E) 128
40- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

c
12. /\ Şekildeki bir dik 15. (■ ------- *-------- i Yarıçapı 5 cm olan
koninin açık şekli silindir şeklindeki
12 12 verilmiştir. kütüğün içinden
şekildeki gibi koni
m(AOB) = 90° şeklinde parça
kesilip alınıyor.
İAOİ =İBOİ = 12cm

3
ise koninin tüm alanı kaç n cm2 dir? Kalan parçanın hacmi kaç cm tür?
A) 16 B)32 C)40 D) 45 E) 60
(İ O Cİ = 5cm, İADİ =6cm)
A)60Tİ B)70Tİ C)80TT D) 90TT E) 1 OO TT

16.

13. o

Şekildeki taban yarıçapı cm ve

Şekildeki dikdörtgen levhanın köşelerinden 4 cm2 yüksekliği 6 cm olan bir dik silindirin [AB] ana
lik kareler kesilerek atılıyor ve kenarlar kıvrılarak doğrusunun A noktasından başlayıp silindiri bir
üstü açık bir dikdörtgenler prizması yapılıyor. kez sararak B noktasına varan telin en kısa
uzunluğu kaç cm.dir?
| AB | =14cm, İBCİ =7cm A) 10 B) 12 C) 15 D) 16 E) 20

ise oluşan prizmanın cisim köşegeni kaç


cm.dir?

A)5 B)6 C) V113 D)8 E) 13

CEVAPANAHTARI
14.Yarıçapı 8 cm olan bir küre merkezinden 4^3 cm
1 2 3 4 5 6 7 8
uzaklıkta bir düzlem ile kesiiiyor.
E D C A A E A B

Buna göre oluşan kesit yüzeyinin alanının küre 9 10 11 12 13 14 15 16


alanına oranı kaçtır? B E D D C A E A

A) B)
16
-GEOMETRİ- 41

DOĞRUNUN ANALİTİK İNCELEMESİ


ÖRNEK: A(-2, 6) ve B(4, -2) noktaları arasındaki
KOORDİNAT SİSTEMİ
uzaklık kaç birimdir?

R x R kü mesi il e Y
düzlem arasında birebir ■■ B(0,6)
eşleme kuralı olabilir. |AB|=>/(-2-6)2+(4-(-2))2
Bu düzleme analitik
düzlem diyeceğiz.

A(a, 0)

Analitik düzlemde: x eksenine APŞİSLER EKSENİ, Y BİR DOĞRU PARÇASININ ORTA NOKTASI
eksenine KOORDİNATLAR EKSENİ, bu iki eksenin 0
kesim noktasına ORJİNAL (başlangıç noktası) denir. RxR A(xi, yi) ve B(X2, y2) n okt al arı iç in [ AB] d oğru
nin (a, b) elemanına analitik düzlemde karşılık gelen parçasının orta noktası C ise, C noktasının koordinatları:
o
nokta A(a, b) ise, a birinci bileşen (apsis), b ikinci bileşen
(ordinat) ve (a, b) ise A noktasının koordinatlarıdır. Q di,

X ekseni üzerindeki noktalar A(a, 0); Y ekseni üzerindeki


m a. 2 J
noktalar (0,b) olarak belirtilir.
> ^y B
F]
Y o y2
UJ
>■

II. BOLGE I. BÖLGE


x<0 71...... /
y>0 x> 0 y>0

IV. BÖLGE h,
I. BOLGE X1 X2
0

BİR DOĞRUNUN DENKLEMİ


x<0 x>0 y<0
y<0 Analitik düzlemde bir doğru verilsin. Verilen aç ık
önermeye doğrunun denklemi diyebilmek için,
İKİ NOKTA ARASINDAKİ
UZAKLIK a) Doğrunun her (x, y) noktası açık önermeyi
Y sağlamalı

b) Aç ık ön er m eyi d oğrul ayan h er ( x, y) n okt as ı


doğrunun bir noktası olmalıdır.

NOT : 1. Herhangi bir noktad an s ons uz ç oklukt a


doğru geçer.

2. Farklı, iki noktadan bir ve yalnız bir doğru geçer.

3. Doğrunun denklemi y = mx + n şeklinde ise, x'in


y2 katsayısı doğrunun eğimidir.

4. Doğrunun denklemi a, b, c e R, (a, b) * (0,0) iken

yi ax + by + c = 0
0 X1 X2 ^

A(xi, yi) ve B(X2, y2) noktaları için |


ABI

dir.
42- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

BİR DOĞRUNUN EĞİMİ


Bir doğrunun x ekseninin pozitif yönüyle yaptığı açının AB doğrusunun eğimi İTİAB, BC doğrusunun eğimi
tanjantına, o doğrunun EGİMİ denir ve m ile gösterilir. mBc iken A, B, C noktaları doğrusal ise, İTİAB = İTİBC
ax + by + c = 0 şeklinde verilen bir doğrunun eğimi, bu olmalıdır.
denklem y'ye göre çözüldüğünde x'in katsayısıdır. 8-6 _
İTİAB = --------- = 2;
UYARI:
2-1
tg60°= V3;tg120° = -V3;tg0° = 0 tg 45° n-8 n-8 _ n-i
=>2= —
= 1; tg 135° = -1 ; tg 90° = Tanımsız -2-2 -4

tg 30° = -4-; tg 150° = --J=; =>n = 0 olmalıdır.


V3 V3
İKİ NOKTADAN GEÇEN DOĞRUNUN EĞİMİ ÖRNEK: Aşağıda verilen A ve B noktaları arasındaki
A (xi, yi) ve B(x2, y2) noktaları için AB doğrusunun eğimi uzaklıkları bulunuz.
y2 Vi A(1,-2) A(0,6) A(2,3)
mAB = tg0 = ~~ dir.
X X B(-2,2) B(-8,0) B(-3,7)

= V322 +42
a) İABİ = V25 =5

b) İABİ = V(- 8 -°) 2 +(°-6) 2 = V8 2 +6 2 =


■z o
VÎÖÖ =10
c) İABİ = J((2-(-3)2+(3-7)2 = V25+16 = V4?

EĞİMİ BELLİ VE SABİT BİR NOKTADAN GEÇEN £


DOĞRUNUN DENKLEMİ >
ÖRNEK: A(2, 5) ve B(2-m, 3+n) iken [AB] nin orta
A(xi, yi) noktasından geçen ve eğimi m olan doğrunun noktası C(6, 8) ise m+n nedir?
denklemi y - yi = m(x-xi)
• EKSENLERİ KESEN DOĞRUNUN DENKLEMİ

= 0 dır.

ÖRNEK: Aşağıda verilen doğruların eğimlerini


bulunuz.
Bir doğru x eksenini A(a, 0) ve y eksenini B(O, b) de
A) x+y = 3 B) y = C) y = 8
kesiyor ise, doğrunun denklemi
D) 3x+4y = 5 E) x =
x y . ,. - + -
=1 dır. a b

A) -1 B) 2 C) 0
ÖRNEK: A(1, 6), B(2, 8) ve C(-2, n) noktaları
doğrusal ise, n nedir? E) Tanımsız
-GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISI- 43

ÖRNEK: A(1, 4) noktasından geçen ve eğimi 3 olan PARALEL İKİ DOĞRUNUN ARASI UZAKLIK
doğrunun denklemini bulunuz.
D1: ax + by + c = 0 ve D2: ax + by + c' = 0 doğruları
ıçın

y - yi = m(x-xi) => y-4 = 3(x-1)


=>y = 3x + 1'dir.
DOĞRULARIN DİRLİK VE PARELLİK KOŞULU
Denklemleri y = mi x + ni ve y = rri2X + ri2 olan iki
dorunun paralel olabilmesi için eğimlerinin eşit (mi = rri2)
olması gerekir ve yeter.
Eğimleri sıfırdan farklı y = mix + m = y = rri2X + n2
doğrularının dik olabilmesi için eğimlerinin çarpımının -1
olması (mi. rri2 = -1) gerekir ve yeter.
AYNI DÜZLEMDE DOĞRULARIN DURUMLARI ÖRNEK: A(1, 3) noktasından geçen ve y = 2x + 5
doğrusuna paralel olan doğrunun denklemi nedir?
D1 ve D2 doğrularının denklemleri
D1: ax + by + c = 0 ve
D2: a'x + b'y + c' = 0 olarak verilsin. y = 2x + 5 doğrusunun eğimi 2 olduğundan; bu
doğruya paralel olan doğruların eğimi 2'dir.
a b c
1. — = — * — ise, D1 ve D2 doğruları paraleldir. 0 halde y - yi = m(x - xi) => y - 3 = 2(x-1) =>
a D c
0 y = 2x + 1 dir.
(Doğrular kesişmezler) <
o
a K p
2. — = — = — ise, D1 ve D2 doğruları çakışık (aynı)
a b c ÖRNEK: A(-3, 4) noktasından geçen ve 3y = x - 8
doğrusuna dik olan doğrunun denklemi nedir?
a b
3. — *— ise, D1 ve D2 doğruları yalnız bir noktada
a b ©
'22
kesişir. "o
cc
IU 3y = x - 8 doğrusunu eğimi 1/ olduğundan; bu
NOT: 1. Orjinden geçen doğru denklemi; y = mx'tir. Q
doğruya dik olan doğruların eğimi -3 olacaktır. (mi. I7i2 =
2. x eksenine paralel olan doğrunun denklemi; y = c tn
a.
dir. (Eğim 0) -1) 0 halde y - yi = m(x - xi) => y - 4 = -3('x + 3) => y =
3. y eksenine parale! olan doğrunun denklemi; x = c -3x - 5 bulunur.
dir. (Eğim tanımsız)
BİR NOKTANIN BİR DOĞRUYA OLAN UZAKLIĞI
Bir A(xi, yi) noktasından; D1: ax + by + c = 0
ÖRNEK: A(1, -3) noktasının 3x - 4y + 1 = 0
doğrusuna indirilen [AH] dikmesinin uzunluğu A
doğrusuna olan uzaklığı kaç birimdir?
noktasının D1 doğrusuna olan uzaklığıdır.
A(xi,yi)
d= | a x 1 + b y 1 + c | ^ d= |3.|-4(-3) + 1

16 ,
— dır.
5
i AHI = d ise

ÖRNEK: 5x + 12y - 1 = 0 ve 10x + 24y -3


doğruları arasındaki uzaklık kaç birimdir?
44- -GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISI-

CEVAPLI KONU
Doğrular paraleldir. — = — *— ancak uzaklık KAVRAMA TESTİ
İJO 24 -3)
bulabilmek için ilk denklemi 2 ile genişletmeliyiz.
1. Analitik düzlemde A(a2b, ab) noktası 2. bölgededir.
10x 24y - 2 = 0 ve 10x + 24y - 3 = 0 doğruları
Ir-n'l Buna göre, B(a + b, b2a) noktası kaçıncı
arasındaki uzaklık d = bölgededir?
/a2+ b2
A) I B) II C) III D) IV E) V

ViO2+242 26

2. Analitik düzlemde meZolmak üzere,


P(m-3,3m-15)
noktası IV. bölgede olduğuna göre, m kaç farklı
değer alır?
B) 2 C)3 D)4 E)5

3. Analitik düzlemde A(-3, 5) ve B(2, a) noktaları


veriliyor.

İABİ = V29 br
o
g; olduğuna göre. a'nın alacağı değerler toplamı
S ka
?tır?
§ A)-4 B) 4 C)-10 D) 10 E) 15

4. Analitik düzlemde Ce [AB] olmak üzere, A(-2, 4),


B(4,10) ve C(x, y) noktaları veriliyor.

| CB | 2

olduğuna göre, C noktasının koordinatları toplamı x


+ y kaçtır?
A) 2 B) -2 C) 4 D) 6 E) 8

Analitik düzlemde
şekilde verilenlere
B(5,2) göre taralı alan kaç
br2 dir?

5.
0 A) 12
3 31
3
E) 18
B) 5

C) 16 D)
-GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISI- 45

6. 9.

C(6,3)

0 B

Dik koordinat sisteminde ABCD eşkenar dörtgen Dik koordinat sisteminde x ekseniyle 45° lik açı
C (6,3) koordinatına sahip olduğuna göre, yapan ve M(-2, -5) noktalarından geçen doğrunun
A(ABCD) kaç br2 dir? denklemi nedir?

A)9 B) 12 C) 16 D) 18 E) 24 A y - x-3=0 B) y-x + 3 = 0


C x-y-8= 0 D) x -y + 8
)E y - x - 2 = 0 =

B 0
7.

<

LJU
m
o 10.
B(-4,0) 0 Dik koordinat sisteminde,
©
Dik koordinat sisteminde, 'o
CC A(a,b), B(-3,0), C(5,0) noktaları veriliyor.
Ui
Q
[AB] 1 [AC], A(0,6) ve B(-4,0) en 2
tn ABC üçgenin alanı 20 br olduğuna göre b değeri
kaçtır?
koordinatlarına sahip olduğuna göre, ABC
üçgeninin ağırlık merkezinin koordinatları nedir? D)4
C)2 E)5

A»(fo
D) (1,2)

11.

8. Analitik düzlemde.
(0,6)

di: 3x - 4y + 8 = 0
jSİ-8,0) 0
d2: (2 - m)x - (m +1) y + 2 = 0 doğruları veriliyor.
Dik koordinat sisteminde eksenleri (-8, 0) ve (0,6)
di // 02 olduğuna göre, m değeri kaçtır? noktalarından kesen d doğrusunun eğimi nedir?
5 _ 4
! A) - B) — C) - D) — E) -
C) 7 4 10 4 4 3 3 5
5
46- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

-4 0
12. 15.

Analitik düzlemde d doğrusu eksenleri (-4,0) ve (0,3)


noktalarında kesiliyor.
Taralı bölgeyi aşağıdakilerden hangisi ifade eder?
A) 3x-4y + 1 2 < 0 , x < 0
B) 3x-4y + 12 > 0 ,x > 0
C) 3x-4y + 1 2 < 0 , y < 0
Dik koordinat sisteminde di, ± 62, 62 doğrusu D) 3x-4y + 12 > 0, y > 0
eksenleri (0,2) ve (2,0) noktalarında di doğrusu da x E) 3x - 4y - 12 > 0, y > 0
eksenini (-1,0) noktasında kesmektedir.

di doğrusunun denklemi nedir?


A) y = x - 1 B) y = x + 1
C) y = D) y = x-2
E) y =

o
> B C
Dik koordinat o
16. y=x
sisteminde, «

O
13.
[AB]1[BC], A(0,12), B(5,0),İBCİ = 26 br Dik koordinat sisteminde y = x doğrusu üzerinde A
noktası veriliyor.
olduğuna göre. C noktasının apsisi kaçtır?
[AB] 1 [OC] B(4,0)
A) 27 B) 28 C) 29 D) 30 E) 33
ve C(6,0)
A
koordinatlarına sahip olduğuna göre, ABC nin
alanı kaç br2 dir?
A) 2 B) 4 C)6 D)8 E) 10

14. Dik koordinat sisteminde, CEVAP ANAHTARl

(2m - 5) x + 3my + 8 - 2m = 0 1 2 3 4 5 6 7 8

doğrusunun orijinden geçtiği biliniyorsa bu c A D D B D B C


doğrunun eğimi nedir? 9 10 11 12 13 14 15 16

B E A B C E D B
A)-1 B)1 C) -- D) -- E) --
2 3 4
-MATEMATİK- 47

4. 4cm B
GEOMETRI D
ÇÖZÜMLÜ GTT
|AE| açıortay, ABCD
paralelkenar olduğuna
1. Bir açının, ölçüsünün 5 katı, tümlerinin ölçüsünün göre,
3 katından 30 eksiktir. Bu açının bütünleri kaç
derecedir? | AB | = 4cm

A) 30 B) 60 C) 90 D) 120 E) 150
İEFİ =3cm

IAC| = ?
A)3 B)4 C)5 D) 6 E) 7

5. A ABC üçgeninde,

c
2. D m(Â) =4x + 50
PS DERGISI

m (B) = 2x + 20°
ABCDyamukve İBCİ = 12 cm, |AB| = 3 cm ise yS2x+20 20 + 3x> \ m (C) - 20° + 3x
S

İDCİ kaçcm'dir? C
B
IKLif

A) 14 B) 15 C) 16 D) 17 E) 18 olduğuna göre, x = ?
o
A)10 B) 15 C)20 D)25 E) 30

ABC =
İABİ = |ACİ
üçgeninde İABİ

=2cm, m(ABC) =30°

İBCİ =8>/3 cm
m(ABC) =30°,

3. m (ACB) = 45°
6.

olduğuna göre, IBCI uzunluğu ne kadardır? olduğuna göre, A(ABC) = ?

A) 1 B) V3 A) 4V3 B)
C) V3+1 D) 2 ^3 C)8V3 D)
E) V3-1 E)16A/3
48- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

A K
7. 10.

C D
B C D E

A A
[BA//[GF//[CE

ABE bir üçgen, m (BAC) = m (ADB) = a


m (KDG) = 25°,

m(DGF) =130° [AD], CAE açısının açıortayı,


m(ABC) =40°
A m(CAD) =b, m(ABE) =32°
olduğuna göre, m (KHB) = ?

A) 25 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45 olduğuna göre 2a + b = ?

A) 122 B) 126 C) 134 D) 140 E) 148

2x-40 ABC
8. B AB//EF
E D
3x + 5 üçgeninde,
m (ACD) = x + 5° g
İABİ = İ B D İ ,
m(BAC) =3x + 5° ğ m(ACD) = 105°

■± m (CDF) = 2x - 40° ü
11.

olduğuna göre m (A) kaç derecedir?


olduğuna göre, m (CDE) = ? A)65 B)75
A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70
C)85 D) 90 E) 100

12. [AB] JL [BC]


IAD| = |DCI = I EB

m(DEB) =20°

[BA//[DE [CF
açıortay

m(ABC) =50°

,m(CDE) = 160c
olduğunagöre m(FCD) = ? olduğuna göre, m (BAC) = ?

A) 20 B) 30 C) 35 D) 40 E) 50 A) 35 B) 40 C) 45 D) 50 E) 55
MA EMATİK 49
7

, İACİ = İ B C İ , 16. j D [AB]±[BC]


13. Jj

/75C AD açıortay
\ IAD| = |DE|
/ / \ m(CAD) =50° A \ / CD açıortay x
=?
B C D E
B C
A) 45 B) 50 C) 30 D) 25 E) 40

olduğuna göre, m (BAE) = ?

A)100 B) 105 C) 110 D) 115 E) 120

17.

14. ABC üçgen, DEFG kare,

Çfl
İADİ = İDGİ, C5
LU
Q

m(ACB) =70° Yukarıdaki şekilde

a. m(Â) =40°,m(B) =b,m(C) =50°


A

olduğuna göre, m (BDE) = ? A


m (D) = a, a + b = 78°, ise b kaç derecedir?
A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70 :g
UJ
A) 34 B) 36 C) 38 D) 42 E) 44

ABC'de İABİ =7br,


IBCI = IACI, İACİ =8br, ve İBCİ

m(CAD) =30° = xbr dir.

c
18. m (A) = a > 90°
m(ABC) =40°

15.

ise x'in alabileceği en küçük tam sayı değeri kaç


olduğuna göre, m (ADE) = ? A) 100 B) 110 br'dir?

A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11
C) 120 D) 125 E) 130
50- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

19. ABC üçgeninde; 22. B Şekilde [AB] 1 [BC],


[AD] X [AB],
İABİ =4br, İBCİ =9br,
3 [DE]1[EC],
ve IACI = x br dir.
A x E 4

4^ / \ \
x'in en küçük tamsayı ve
3'
en büyük tamsayı ikilisi hangisidir?

A (4 9) B) (4 1
C (6 12) D) (5 1
)
E , 9)
(6 , 3 D 13 C
) ,
İADİ =4^3 cm, |EBİ =4cm,

İBCİ =3cm, İDCİ =13cm


ise | AE | = x kaç cm'dir?
A) 9 B) 6^2 C) 12
D) 8 E) 4^6

20. x,y,z birer tamsayı olmak


üzere,
y
Şekilde İABİ =3br,
İBCİ =5br, İBDİ =6br,
İEDİ = 8br, |ACİ =xbr, ICD
| = y br ve İBEİ =zbr
zo

ise x + y + z toplamımn en büvük değeri kaçtır?


A) 5 B) 6 C) 30 D) 32 E) 33

21.

1
7

B 15 H

23.

ABC üçgeninde [AH] 1 [BC] A) 5 B) 8 C) 9 D) 12 E) 17


İABİ =17br, İBHİ = 15br, İHCİ =4br ABC üçgeninde [AH] 1 [BC] | AB | = 15 cm
ve IACI = x br
İACİ = 13 cm, |BCİ = 14 cm, ise |AH| kaç
ise, x uzunluğu kaç br'dir? cm'dir?
A) 5V3 B) 5>/5 C) 4V2
D) 4^3 E)
-MATEMATIK- 51

ÇÖZÜMLER
1. Açımız A olsun. Bu açının ölçüsünün 5 katı 5A olur. A
açısının tümleri (90-A) dır. Buna göre,
5A = 3(90-A) - 30 Bu eşitliği çözersek
5A = 270 -3A -30 8A = 240 => A = 30° Açının
bütünleri 180 - 30 = 150° olarak bulunur.
(Cevap E)

24.

ABC eşkenar üçgeninde [FE] J_ [BC] ve

[ED] 1 [AC], [EF] = 5^3 cm, İ D E İ = 4^3 cm


olduğuna göre A(ABC) kaç cm 2'dir?

169^3 121V3
A) B)
4 4
D
C) D) 296^3
2 IADI ye paralel bir İBFİ doğrusu çizersek, (BCF)
26^3 ikiz kenar üçgenini elde ederiz.
4
E) 225V3

12
'o
ÜJ
O
tn D 3 12 C
co
DCI = 12 + 3 = 15 cm olarak bulunur.

'5 (Cevap B)
UJ

CKuralB'1:
B

25. S
D

30 - 30
60 -90
üçgeninde 90°'nin karşısındaki kenar 2a
uzunlukta ise 30° karşısındaki kenar a
uzunlukta ve 60° karşısındaki
kenaraV3 uzunlukta olur.

Şekildeki çemberde m (BAC) =30°, Bunagöre; A Kural 2:

A A

m (BFC) = 70° olduğuna göre m (BDC) = a kaç


derecedir?
A) 40 B) 45 C) 50 D) 55 E) 60 ,30
52- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

45 - 45 - 90° üçgeninde dik kenarlann uzunluğu a ise 6. Kural: ikizkenar üçgenin tabanın indirilen dikme,
hipotenüsaV2 uzunluktadır. tabanı iki eşit parçaya böler.
A
Buna göre,
Buna göre; A
BH| = İH C İ
B
4V3 H 4V3 c

45\ |BCİ = İBDİ + İDCİ A


V2 1- r-
BCI = V3 +1 = V3 +1

(30 - 60 - 90 üçgeni kuralı)


D 1
4V3
A (Cevap C)
Taban uzunluğuxYükseklik
A(ABC) =
= 16^3 cm 2

C D 60° E (C9vap E)
4.
m (BDE) paralellik kuralından 60° olur.
7.
A
zo
m (ABD) paralellik kuralından 60° olur. £2
Q LU
A A
m (BAE) = a olursa m (FED) = a derece olur.
130°
A
(ACE) ikizkenar üçgen olduğu ortaya çıkar.

A
m(GDE) = 50° olur. (paralelük ve bütünler açılar
Buradan (ACE) 'nin eşkenar üçgen olduğunu bulduk. kuralından)

A 4cm B m (AKD) = 25° + 50° = 75° olur.

m(KHB) +m(KBC) =m(AKD)

m(KHB) +40° = 75°

C 4 = m (KHB) = 75 - 40 = 35°

(ABF) eşkenar üçgense İBFİ =4cmolur. (Cevap C)


A
(EFD) eşkenar üçgense IFD | = 3 cm olur.
8. Kural: 2 paralel doğrunun arasında kalan ve aynı
BDİ = İBFİ + İFD İ = 4 + 3 = 7 cm olur.
yöne bakan üç açının toplamı 360°'dir.
ABCD paralelkenar olduğuna göre, İACİ
Buna göre,
= |BD| =7cmolur.
3x + 5 + x + 5 + 2x-40 = 360°
(Cevap E) 6x = 390° x = 65°

m (CDE) = 180 - (2x - 40) = 180 - (2. 65 - 40) =


5. Kural: Üçgenin iç açılarının toplamı 180° dir. 4x
+ 50° + 2x + 20° + 20° + 3x = 180° 9x + 90 = 180-90 = 90°
180° => 9x = 180 - 90 x = 1 0 ° (Cevap D)
(Cevap A)
-MATEMATIK- 53

13.
m(BKD) =50° 2a+ 2(3+ 50 = 180

olur paralellikten 50°


a + (3 = 65°
+ 20° = 2a
m (BAE) = a + (3 + 50° *E =65 + 50° = 115°
=> a = 35° B C D
(Cevap D)
9. (Cevap C)
14.
m(BDE) =150-40-90
2a + b + 32 = 180°
= 180-130 = 50°
2a + b = 180-32
2a + b = 148°
(Cevap C)
(Cevap E)
C D
15.

x + 80 x =
10.
11. 105 + 2a + a = 180° x = 30 + 80° = 110°
3a = 180-105 3a
(Cevap B)
= 75° a = 25° tr
UJ
o
m(Â) = 2a = 2x25
12. 2 16-
b =50 (Cevap C) .1

180-2 b
B 180-2a C
180 x = 180-2a+ 180-
2b+ 90 = 180 270 = 2(a + b)
a + b = 135 x = 180-a-b x
= 180 -135 x = 45°

(Cevap A)

50° 17. m(AEB) =50° + b = 40° + a


(iki iç açının toplamı 3. köşenin dış açısını verir.)
=> a - b = 50° - 40° =>
a - b = 10° _ + D = 10
2a = 88° = 34°

•50=180
-1 3 0
(Cevap D) (Cevap A)
54- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

18. İ 8-7İ < x < 8 + 7 1 < x < 15 23.


A
m (A) = a > 90° olduğundan
2 2 2 2
x >7 + 8 =113 x > 113
x > 10,... öyleysexen az Hbrolur. 15 13

(Cevap E)

Dikkat edilirse hem ABH h9im de AHC üçgenlerinin


19. İ 9 - 4 İ < x < 9 + 4 özel üçgenler olduğu anlaşılır. ABH - 3-4-5 üçgeni,
AHC ise 5-12-13 üçgenidir. Buna göre İAHİ = 1 2
5 < x < 13 => x en az 6, en çok 12 br bulunur.
cm'dir.
(Cevap C)
(Cevap D)

20. ABC üçgeninde 2 < x < 8 "1 => x = 7 (En büyük) 24.
BCD üçgenind9 1 < y < 11 ^=> y = 10 (En büyük)
BED üçgeninde 2 < z < 14 J+=> z = 13(En büyük)
x+y+z=30

(CevapC)

zo

21. ABH dik üçgeninde (8-15-17 özel üçgeni olduğuna 30-60-90 üçgeninde kenarlar arasındaki bağıntı
dikkat ediniz) aşağıdaki gibidir.
İAHİ = 8br. olur.
2 2 2
AHC dik üçgeninde IAH | + | HC1 = x
2a
64 + 16 = x2 İAC brbulunur.
(Cevap E)

Buna göre, İECİ = 8cm, İ DC İ = 4cm, İBFİ =


10cm, |BE| =5cm.
22. EBC dik üçgeni (3-4-5) dik üçgeni olduğundan
İEC| =5cm. TabanxYükseklik
A(ADL/) — --------------------------

EDC dik üçgeni (5 -12 -13) dik üçgeni olduğundan


ED| = 12 cm'dir.
A 13
AED üçgeninde pisagor bağıntısından

x2 = 96 13

(C9vap E)
cm2
(Cevap B)
-MATEMATIK- 55

25.
ÇIKMIŞ SORULAR
ve ÇÖZÜMLERİ

16

1.
Dış açısının ölçüsü gördüğü yayların ölçülerinin
farkının yarısına eşittir. Buna göre, 30 = A A
CB-DE m(DEB) = 90°, m(DFC) = 90°
oc çevre açısı gördüğü yayın ölçünün
yarısına eşit
A |CD| =16cm, |AD| =8cm, |DE| =6cm,
olduğundan BC = 2a
|DF| =x
İç açının ölçüsü, gördüğü yayların ölçülerinin
toplamının yarısına eşit olduğundan 70 = A A
CB+DE Yukarıdaki verilere göre, | DF| = x kaç cm'dir? (99
A A DMS OÖ)
CB+DE = 140 A) 15 B) 14 C) 13 D) 12 E) 11

CB-DE = 60
tn
'
o ABCD paralelkenar olduğundan karşılıklı kenar
cc
UJ
Q uzunlukları birbirine eşittir.
CD
W
CB = 2a = 100 QL Yani; İADİ = İBCİ =8
=> a = 50° İABİ =İDCİ =16dır.
(Cevap C) o
İU Alan formülünden şeklin alanını yazarsak; x . 8 = 6 .
16 => x = 12 bulunur.

(Cevap D)
2.

Yukarıdaki verilere göre,


ABC bir ikizkenar üçgen,

AB| = |BC| =3cm

m(ABC) =120°
ABC üçgeninin alanı kaç cm2 dir? (99 DMS OÖ)

7^3
A) B) C)
2 4
3Vâ
D)
56- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

B köşesinden | ACI tabanına dikme indirirsek,


3 30° nin
karşısındaki hipotenüsün yarısı - olur.

(30° - 60° - 90° üçgeninden)


Yine aynı üçgenin özelliğinden 60° nin karşısındaki
İDCİ uzunluğu IBDI nin V3 katına eşit olur. ABCD dikdörtgenini içine şekildeki gibi çizilen
2
AEB ve CFB üçgenlerinin alanları toplamı 108 cm
İDCİ = toplam taban uzunluğu İACİ, dir. Buna göre, ABCD dikdörtgeninin alanı kaç
2
cm dir? (99 DMS OÖ)
olur.
A)108 B)112 C)120 D)124 E) 136

A
f
O H -
9V3
A(ABC)=-.3V3.- = a.h.- = Şekle dikkat edilirse, dikdörtgenin içerisindeki
2 2 2 4 üçgenlerin alanları birbirine eşittir. Ve aynı zamanda
(Cevap B)
da her bir üçgenin alanı dikdörtgenin alanının
2
yarısına eşittir. İki üçgenin alanı toplamı = 108 cm
3.
Bu aynı zamanda dikdörtgenin de alanıdır.

2.YOL
A(AEB) =

ABCD dikdörtgeni 1 kare ve 3 dikdörtgen olmak 2 = A(CFB)=108/2=54cm2


üzere şekildeki gibi dört parçaya bölünmüştür. Bu o
dört parçanın her birinin alanı 1 birim kare §
olduğuna göre, ABCD dikdörtgeninin çevresi kaç fŞ_
birimdir? (99 DMS OÖ) £
A( CFB)^' 2
A) 15 B) 14 C) 12 D) 10 E) 9
(Cevap A)
A(ABCD) = hi.h2 =
2
= 108cm

Şekilde 3 dikdörtgenin kısa kenarı toplamı karenin


bir kenarı uzunluğuna eşittir. Karenin alanının 1 birim
kare olması için bir kenar uzunluğu 1 birim olmalıdır.
O zaman dikdörtgenlerin kısa kenarı uzunluğu -
ABCDbiryamuk
birim olur. Bir tane dikdörtgenin alanının 1 birim kare
AB]//[CD]
olması için uzun kenarı;
1.x = 1 x = 3 birim olmalıdır. Dikdörtgenin m(DAB) = 4 x° m(ABC) =
3
çevresi; b x° m(BCD) = x°

m(CDA) = ax°
1/
3
1 2(3 + 1+1) = 10 Yukarıdaki verilere göre, b - a farkı kaçtır? (99
1/
3 DMS OÖ)
1/
3 A)7 B)6 C)5 D)4 E) 3

(Cevap D)
-MATEMATİK- 57

A ve B kümelerini önce ayrı ayrı çizersek;


[AB ] // [CD] ol duğundan, A + D = 180, B + C =
•y
180 olur. ax + 4x = bx + x yazılabilir.
ax - bx = -3x
(Cevap E)
m
x = -3

A = {(x, y) | x + 3 < 0

x + 3<0= > x<- 3


6.
a, e, c doğrusal d, e, b
doğrusal

Şekiide verilen 5 nokta ile


kaç farklı üçgen oluşturulabilir?(99 DMS ÖL)
B = {(x, y) I y -1 > 0
C)8 D)9 E) 11
y - 1 >0=>y >1

C3
LU Q
CO </ î Q_

Şekilde a, b, c, d köşeleri
birleştirildiğinde üçgenler jjj!
A A A A A "O
oluşur. Bunlar eab, ebc, ecd, eda, cdb, >
A A A
A u B nin grafiği ise,
dac^adb, acb olmak üzere 8 tane üçgen elde (Cevap C)
edilir.
(Cevap C)

7. A = {(x,y) I x + 3<0} B = {(x, y) | y - 1 > 0}


kümeleri verildiğine göre, A u B kümesi ABC ikizkenar üçgen,
aşağıdaki grafiklerin hangisindeki taralı
İABİ = İACİ
bölgedir? (99 DMS ÖL)
İADİ = İDBİ =4cm

8.
4 D c
İ DCİ =8 c m

D) ■y
Yukarıdaki verilere göre, ABD üçgeninin alanı kaç
II
1

l cm2 dir? (99 DMS ÖL)


-3 0

B)V3 C)3V3 D)4V3 E)6>/3


58- -GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISI-

10. MÂİ ABCDbirkare,

KLCM bir kare, İD B İ

=xcm IM LI =ycm

B 4 D 2H 8 C
A

İBCİ kenarına bir dikme indirirsek ABC ikizkenar Şekildeki taralı bölgenin alanı aşağıdakilerden
olduğundan İBHİ = İHC İ olur. hangisine eşittir? (99 DMS ÖL)
2 2
İA D | = İA H| + İD Hİ
2
A) x + y B)
cm olur. x2 + y 2
16= İ A H İ 2 + 4=>AH = C) D)
, 2V3 cm2 dir. x-y

(Cevap D)

ABCD bir dikdörtgen, §


9.
EBF ikizkenar dik -|
üçgen, g
İBEİ = İBFİ §
m(DEF) =90°
Şekildeki karede BD köşegen olduğundan,
ABCD dikdörtgeninin çevresi 80 cm olduğuna
göre, alanı kaç cm2'dir? (99 DMS ÖL) İABİ . V2 = İDBİ
B)375 C)350 D) 300 E) 250 AB = —j=r yine aynı şekilde olur.
A)400
2 .,2
x -y
cm2
D
\
li cF 4i) U
x+5 X
(Cevap E)

A x+5 E x B

BF| = xolsun.
Açılar tekrar olur.
45°
80 = 10 + 6x x= 11. Koordinat düzleminde bir K(x, y) noktasının x
, => 10cmo!ur eksenine göre simetriği L(-1, 3) noktasıdır. Buna
Ala = 15.25 375 cm2 olur.
n: = göre, K noktasının koordinatları (x, y)
(Cevap B) aşağıdakilerden hangisidir? (99 DMS ÖL)
A) (-1,-3) B)(1,-3) C)(-3,1)
-MATEMATIK- 59

K(x, y) noktasının x eksenine göre simetriğini alırsak; Şekle dikkat edersek üçg^n ikizkenar dik üçgendir.
K'(x,-y) noktasıdır. Tabana indirilen yükseklik tabanı ikiye böler ve
böldüğü kısımlara eşit olur. Yani; x = h olur.
K'(x, -y) = L(-1, 3) ise x = -1 ve -y = 3 => y = -3
olur. K'nın koordinatları (-1,-3) tür. (Cevap E)
(Cevap A) 14. ABCD bir dörtgen

m(DAB) = 60°

m(ABC) = 60°
12. y = 3 doğrusu ile x = -3 doğrusunun kesim
noktasının koordinatları aşağıdakilerden
m(ADC) = 90° İAB
hangisidir? (99 DMS L)
İBC =
A) (3,0) B) (0, -3) 6cm
C) (3,-3) D)(-3,0) Yukarıdaki verilere göre, |AD| - İDCİ kaç cm'
E) (-3,3) dir?(1999LDMS)
A) 4(3-V2) B) 2(4-V3)

C) 4-V6 E) 8 D) 12
Koordinat düzleminde y = 3 ve x = -3 doğrularını
çizersek,
y
A(-3,3) 3
2
o
= 3doğrusu sr
İLİ
Q
-> x m
-3 0 w
EL
= -3doğrusu

(Cevap E) "g
>
13. A 10 B 6 E
ABC bir ikizkenar dik
üçgen, 30 - 60 - 90 üçgeninden E
ABİ = |ACİ =b
H x
c m(BAC) =90
c = 30° olur.

m(AHC) =90° İAHİ =h, İ HCİ =x B = 60 = 3 + C => C = 30° olur.

CEİ = 6A/3 olur.


Yukarıdaki verilere göre x aşağıdakilerden
AE| = 16cm ise İADİ =8, I DE
hangisine her zaman eşittir? (1999 L DMS)
A) h2 + b2 B)b2-h2 ve İDCİ = 2^3 olur. İAD| -
C) b D)2h E)h
İ D C İ = (8-2V3)

(C^vap B)
60- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

17. Eğimi m = 0 olan ve A(0,1) noktasından geçen


15. AH ABC bir ikizkenar üçgen,
doğrunun grafiği aşağıdakilerden hangisidir?
İABİ = İAC|,[KD]1AC] (1999 LDMS)
[KE]±[AB]
B K c
[BH] ± [AC]

Yukarıdaki ABC ikizkenar üçgeninde |KD| = 2


cm, |KE| = 5 cm olduğuna göre, İBHİ uzunluğu
kaçcm'dir?(1999LDMS)
A) 14 B) 12 C)9 D)7 E) 6

Ikizkenar üçgenin
özelliğinden; Doğrunun eğimi (m) sıfır ise x eksenine paralel
İKDİ + fKEİ =|BH olacağını söyleyebiliriz.

2 + 5 = 7 cm

(Cevap D)

16.
•z. o
ço (Cevap A)
"o
uu

ABC bir üçgen,


18.
[AD//[BC]
B, A, E doğrusal,
Bir kenarının uzunluğu 4 cm olan ABC eşkenar
üçgeninin A köşesinden çizilen A merkezli m(EAD)= 75°
çember, şekildeki gibi BC ye D noktasında m(CAD)= 65°
2
teğettir. Buna göre, taralı bölgenin alanı kaç cm
dir? (1999 L DMS) m(ABC)=x

A) 8^3-71 B) 8V3TT C)4V3-2TC


m(BCA) = y
D) 4V3-7T E) 8A/3

Yukarıdaki verilere göre, 2x+3y kaç derecedir?


(2000 DMS)
A)340 B)345 C)350 D) 355 E) 360

|AD|//|BC| olduöu için y = 65° olur.

x=75° olur. Bunagöre 2x + 3y =

NB 2.75+3.65 = 150+195= 345° olur.

2 H 2 C

Taralı alan = A(ABC) - A(ATN) dir.

42V3 7t(2V3)2
.60 = 4V3-2TT
360
(Cevap C) (Cevap B)
-MATEMATIK- 61

19. B, D, C, doğrusal,

BD=4cm,DC=12cm
4 D 12

Yukarıdaki verilere
2
göre, taralı ABD üçgeninin alanı kaç cm 'dir?
(2000 DMS)
ABC eşkenar üçgen olduğuna göre her bir kenarının
A)8 B) 10 C) 12 D) 14 E) 18
uzunluğu 8 cm ve m(Â)=m(B)=m(c)=60° olur.

4 n 12
4 cm 8 cm

İkizkenar üçgende tabana indirilen

10
yükseklik, tabanı iki eşit
parçaya böler. Buna göre Not:—X7ir formülü kullanıldı.
360 )
|HC|=8cm.
Taralı alan = 6TÜ
|HD|=12-8 =4cm

Pisagor Teoreminden
3
h 2 +8 2 =10 2 ->h 2 =100-64 tr
UJ
Q
(Cevap A)

->h 2 =36 -^h=6cm CO


O.

Ü
A(ABD) = Taba"-YÜkSeklik M
Q
LU
>■

(Cevap C)

İABİ=İBCİ=İACİ=8cm

İAKİ = İALİ =6cm

|AK|=|AL| =

20.

Yukarıdaki şekilde ABC bir eşkenar üçgen ve KL,


A merkezli 6 cm yarıçaplı çember yayı olduğuna
2
göre, taralı bölgenin alanı kaç cm dir? (2000
DMS)

A B)
) D)
C)
E)
62- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

ÇIKMIŞ SORULAR
ve ÇÖZÜMLERİ V2=a23

(a2)3=(3a,)3

1. (a2)3=63
10 a2 = 6cm
2 2 2 2
=6a2 ->6a2 = 6x6 =216cm

(Cevap E)

m(BAD) = m(ADC) = 9OOj |CE| açıortay

BC|=10cm,|DC|=5cm,|AE|=3cnı

Yukarıdaki verilere göre, ABCD dörtgeninin


çevresi kaç cm'dir? (2000 DMS)
A) 30 B) 34 C) 38 D) 40 E) 42

CEB üçgeni de ikizkenar üçgen 2:


o Şekildeki AB doğrusunun denklemi
olur. CB|=10cm=|EB §2 aşağıdakilerden hangisidir? (2000 DMS)
—>|HB|=8cm olur. A) y-x=1 C) x-y = 1 B) y+x
E) -x+y=0 D) -x-y
2 2 2 2 2
h +8 =10 ->h =100-64 h

=36->h = 6cm AD|=|HC|=6cm


l.yol

Çevre = CD + DA

= 13+10+5+6 y-x=1
=34 cm 1

(Cevap B) -x+y=1
II. yol
y=mx+n X=-1, y=0
için 0= -m+n -»
m=n x=0, y=1 için

2 1=0.m+n-> 1=n
2. Bir küpün alanı 24 cm , ikinci küpün hacmi bu küpün
hacminin 27 katıdır. m=1y=mx+n

Buna göre, ikinci küpün alanı kaç cm2'dir? (2000


y-x=1 doğrusu elde edilir.
DMS)
A) 162 B) 172 C) 182 D) 192 E) 216 (Cevap A)
-MATEMATIK- 63

ABCD bir kare,

AB I = 3^5 cm

DE| 1 |EC

4.
2 (x+10c
Yukarıdaki şekilde DEC üçgeninin alanı 9 cm
olduğuna göre, İDEİ + İECİ uzunluğu kaç
cm'dir? (2001 KMS) A A
(CDE) ile (ACB) yöndeş olduğundan açıları eşittir.
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
0 zaman iç açılar toplamı 180° den
72 + (2x - 4) + x + 10 = 180 3x +
78=180 3x = 102

x = 34=> (CDE) =x + 10 = 44°olur.

y = 180-44 = 136°olur.

(Cevap D)
A 3V5 B

Özdeşliklerden (a + b) 2 = a 2 + b 2 + 2ab özelliğini;


C3
kullanırsak, UJ
Q
(İDE İ + İ E C İ ) 2 ^ İ D E İ 2 + İ E C İ 2 + 2 İDE İ . İECİ
45 + 2.(18) 81 = İD E İ +
İECİ =9cm
"
(Cevap E) 5
tu

ABCbirüçgen, BC//EF
5.
m(BAC) =72°
AF = FGİ = İGB FEİ
m(ABC) = (2x - 4)° m(CDF)
/ /İG Dİ //İBC

=y°
v, j ,. •,
■• Alan(GDEF)
m(CDE) = (x + 10)° Yukarıdakı verılere gore, ------------------- oranı
6. Alan(BCDG)
Yukarıdaki verilere göre, y kaç derecedir? (2001
kaçtır? (2001 KMS)
KMS)
A) 120 B) 124 C) 124 D) 136 E) 138 A) - B) - C) - D); - E) —
3 5 3 9 16
64- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

2
5Abr 8. Denklemi ax + 2y - 3 = 0 olan doğru (2, 1)
B C
noktasından geçtiğine göre, bu doğrunun eğimi
Üçgende verilen kaçtır? (2002 KPSS)

3Abr
2 A) 2 B) -2 C) 1 D) -1 E) -1

özelliklere
göre hi = h2 =
ax + 2y - 3 = 0 denklemini (2,1) noktası sağlar.
h3 olur.
Benzerlik kullanarak, y Eğım

Alan(GDEF) 3
=
î
mx + n
Alan(BCDG)
(B.O)2 = A.O idi
S2 5 2 + 2- 3
a =
°=> 1
a
~2
-x + 2y- = 0 2y 3-
1 ix 2
A(AFE) (
T 1 'Hir
3
y = —x 3 m=
=

A(AGD) [ 2) 4 ulı. +4 1 olur.


= 2 -
2 4
A(AGD)

A(ABC) t 3;
(
T 4
9
(Cevap E)

(Cevap B)
z:
o
>

9. EK//BA

c
K m(KDL) = 30

m(BCD) = x

m (ABC) = t
7. Dikdörtgen biçimindeki bir panonun boyu eninin
2 katıdır. Panonun çevresi 360 cm olduğuna
göre, alanı kaç cm2'dir? (2002 KPSS) Yukarıdaki verilere göre, x + t kaç derecedir?
(2002 KPSS)
A)4200 B)5400 C) 6200
A) 150 B) 180 C) 195 D) 210 E) 240
D)7200 E)8000

2x

EK//AB olduğu için

150+x+t=360°
x+t=210"
2x
B
Ç = 6x = 360 => x = 60 cm
Alan = 2x. x = 2x2 = 2(60)2 = 7200 cm2 A
x = 60° t = 150°olur.
x + t = 210°
(Cevap D) (Cevap D)
-MATEMATIK- 65

10. üçgen
12. ABC bir
[DE]//[BC]
DEİ =6cm İBCİ
=15cm IAD | = x cm
İDBİ =x + 7cm
B H

ABC bir üçgen, İDHİ _L İBCİ


[BD] açıortay, IDH | = 4 cm Yukarıdaki verilere
Yukarıdaki ABC üçgenindej ABİ + İBCİ = 3 4 göre, | AB | uzunluğu kaç cm'dir? (2003
2
cm olduğuna göre, ABC üçgenin alanı kaç cm KPSS)
dir? (2002 KPSS)
A) 35 B) 32 C) 28 D) 16 E) 13
A)62 B)68 C)74 D) 86 E) 90

AU Db
|AB| | BC 2x + 7
=>15x = 12x 15
V 4 D => 3x = 42
4. =>x= 14
İABİ = 2x +
14 + 7 = 35
(Cevap A)
"o
Ui
o
x + y = 34 ise tf)
</i
a.
= 2x + 2y = 13. Bir kenarı 2 cm olan küçük küpler kullanılarak hacmi
2(x + y) = 2.(34) = 68cm
2 en küçük olacak biçimde farklı bir küp oluşturuluyor.
'S
UJ
(Cevap B) Oluşturulan küpün tüm yüzeyi kaç cm2 dir? (2003
KPSS)
A) 24 B) 36 C) 64 D) 96 E) 98
11. Yarıçapının uzunluğu 2 birim olan dairenin alanı A, bir
kenarının uzunluğu 4 birim olan eşkenar üçgenini
alanı B ve bir kenarının uzunluğu 3 birim olan karenin Her kenara, kenar uzunluğu 2 cm olan küçük
alanı C'dir.
küplerden 2 tane yerleştirilirse oluşacak küp en
Buna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi küçük hacme sahip olacaktır.
doğrudur? (2003 KPSS)
C) A< C<B Oluşacak küpün 1 yüzeyi için alan hesabı; 2
A)C <B <A B)A <B <C
D)B <A <C E ) B <C < A 2 122
2
Alan; 16 bulunur.
2
2 2 Küp 6 tane yüzeye
A = ^. 2 2 B =^ C = 32
4 sahiptir. 6 .16 = 96
= 47r =4^3 =9 (Cevap D)
4 V3 < 9 < 4TC olduğundan B < C < A olur.

(Cevap E)

+
66- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

14. ABCbirüçgen [AH]


JL [BC]
m(R) = 90° (Çapı gören çevre açı)
C
m(ABC) =78
C
m(BCA) =18 m(L) = 90° (DL // MR) çünkü OL orta
H x D
ADİ =4cm HDİ = R\5 L syn taban
x İLSİ = |OSİ=|SNİ=3
Ohalde|MNİ=12
Yukarıdaki şekilde [AD], BAC açısının açıortayı 2 2 2
x +10 = 12
olduğuna göre, x kaç cm'dir? (2003 KPSS)
x2=144
A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 2,5 E) 3
ÇÖZÜM:
x=
(Cevap A)

78°-18c = 30° olur.


16. ABCDbirkare
AHD (30°, 60°, 90°) dik
üçgeninde, D, E, Bdoğrusal
IA DI 4 n , İADİ = |DEİ
x= J -------- L = — = 2 olur.
2 2
(Cevap C) m (AEB) = x

15. [MN], 0 merkezli çemberin çapı M Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir? (2003/2
losl =ISNI KPSS)

İ RL İ = |LN| =5cm A)67,5 B) 112,5 C) 120 D) 125 E) 135

İSLİ =3cm MR =x D ___________ C


Görüldüğü gibi,
A
m(ADB) = 45° olur.

B m(DÂE) - m(DEA) = 67,5°(|DA| = |DE|

m(AEB) = 11,5°olur.

(Cevap B)

Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm.dir? (2003/2


KPSS)

A) 2VÎTB) 11V5 C) 5^3 D) 12 E) 24


-MATEMATIK- 67

Bir doğru verilen noktalardan geçiyorsa o noktanın


koordinatları o doğruyu sağlar.

ax + by - 1 = 0 x yerine 5 ve y yerine -4
koyarsak

5a - 4b - 1 =0 ^> 5a - 4b = 1 bulunur.

x yerine -1, y yerine 2 koyarsak


17.
-a + 2b - 1 = 0 => a - 2b = -1 bulunur.
Şekildeki taraiı bölge, aşağıdaki eşitsiziik (2)!yi (-2) ile
5a-4b = 1 ..(1)
sistemlerinden hangisiyle ifade edilir? (2003/2
a-2b = .= ..(2) (1)'e çarpıp
eklersek
KPSS)
"1-
A)y>x +1 B)y>x +1 5a - 4b 1 5a - =1 >5.(1 )-4 b
= -2a+ 2 4b = =
y > -x + 1 y < -x +1 4b =
3a = 3—1 5- . 1 = 4b
D ) y < x +1C 3^

y > -x + 1 )
y < x +1y > -
x -1
= 2i
E) y < x +1 y < —
x+1
(Cevap B)
m

tr.
di in denklemi: -x+y=1 ise y=x+1 Ö2İn UJ
Q
C0
denklemi: y+x=1 ise y=-x+1
Taralı kısma bakılırsa di ve d2 nin orjini içermediği
tarafların kesişimi olan bölgedir. Bunu da;
"5
y>x+1 UJ

y £ -x+1 eşitsizliği sağlar.


(Cevap A)

19.

ABC üçgeni AC kenarı etrafında 360 9


döndürülüyor. Elde edilecek cismin hacmi kaç
18. Denklemi ax+by-1=0 olan doğru A(5,-4) ve B(-1,2) cm^'tür? (2004 KPSS)
noktasından geçiyor. Buna göre (a+b) toplamı A) 18 7i B)21 TC C)24 Tİ
kaçtır? (2004 KPSS) D) 28TC E)32K
A)1 B)2 C)3 D) 4 E) 5
68- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

hipotenüsten İ A C İ 2
ADE 'nin dik eşkenar üçgen
V28 = (Vİ8)2 + (VİT)2
olduğuna dikkat ediniz!
= 28 + 21 3a

İACİ =7cm bulunur.


Eşkenar üçgende kenarlardan
İ AO İ = x
birini eşit iki parçaya bölen uzunluk hem kenarortay
İOCİ = 7 - x hem yükseklik hem de açıortaydır.

İBOİ =h

IDF| =
Öklit kuralından: a=2
(30 - 60 - 90 kuralından)
2 2 2
h = ha. hb a = ha. c b
Alan AD F = -^-
= hb. c
Ç2
2 O
h = x (7 - x) UJ

2 (Cevap A)
28 = x. 7~~| h = 4.3

2 1 = ( 7 - x ) . 7 ^>x = 4
2
Koninin hacmi: - 7ir h 3
o
Buna göre toplam
hacim
1 1
BAB ve BCB konilerin
hacimlerinin toplamıdır.
2
Hacim = - n (2V3) . 7 => - 71.12. 7 = 28 7t
3 3
(Cevap D)

B 4 D

20. A)9V3 B)8V3


D)4V3 E)5V3

Yandaki şekle göre


x kaç cm'dir?
ABC üçgani eşkenar üçgendir.
IAD! = 2İ BD| a= 2 ise ADF üçgeninin alanı
kaçtır? (2004 KPSS)
A)2V3 B)3V3
D)2 E)3

21.
-MATEMATIK- 69

23. Ken ar uzunlukl arı 10 c m ve 30 c m ol an bir


dikdörtgenin köşeleri şekildeki gibi kesilerek alınıyor.
Diğer parçaları ise yukarı doğru katlanarak bir kutu
V
2
E oluşturuluyor. Bu kutunun taban alanı 44 cm oluyor.
t

8
Kesilen parçaların birbirine eş kareler olduğu
B 4
c bilindiğine göre; bu parçaların bir kenarının
ABC=DBE'dir.
uzunluğu kaç cm'dir?
12 2y A)2 B)4 C) 6 (2005
KPSS)
E) 14

=>|AB|=2a=4 V6 Pisagor bağıntısından

x2+(4V6) 2 =122
2
x +96 = 144
2
x = = 48

X X

10-2x ^
(Cevap D) 30-2x
,------------- *-------------
XX XX

X X
"o
UJ
Q
CO Kesilen kısımlar eş uzunlukta olduğuna göre kesilen
D_
uzunluğa x diyebiliriz.
ŞE

(30-2x).(10-2x) = 44
'
5
UJ enson x2-20x+64=0 eşitliği olur.
-16 -
4

(x-16)(x-4) = x =

4 olur.
22.
(Cevap B)

ABCD çevresini en büyük yapan x tamsayı değeri


aşağıdakilerden hangisidir? (2004 KPSS)

A)2 B)3 C)4 D)5 E) 6

Bir Üçg9nd9 iki kenar uzunluğunun toplamı üçüncü


24.
kenardan büyük, farkı ise küçüktür.
A
BAD için: 9 - 6 < x < 9 + 6 = > 3 < x < 1 5
A

CBD i ç i n : 9 - 5 < 2 x < 9 + 5^>4<2 x< 14


(H9r tarafı ikiye bölersek) 2<x<7
3< x < 15] _ _
IAB | = İACİ = 4 cm olduğuna göre,
2<x<7 J
x'in alabileceği en büyük değer 6 olabilir. IKM | + | KL | + | NL | toplamı kaçtır? (2005 KPSS)

(Cevap E) A)6V3 B)8V2 C)4A/2 D) 8 E) 10


70- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

2
26. Şekildeki kaplardan birincisinin taban alanı S cm ,
yüksekliği 3h cm; ikincisinin taban alanı 3S cm2,
yüksekliği 2h cm dir. Tuzun karışımlarıyla tamamen
dolu olan bu kaplardan birinci karışımdaki tuz oranı %
90 ikincisindekinin ise % 60 tır.
I II

İNM | = İ K L İ =4^2 -2 X
Bu kaplardaki tuzun karışımları üçüncü bir kapta
İKMİ + İKLİ + İNLİ =X + -2X + X karıştırılırsa, yeni karışımın tuz oranı yüzde
kaçtır? (2005 KPSS)
A)65 B)70 C)75 D) 80 E) 85
(Cevap C)

Kapların hacimlerini bulalım.

25. A Hacim = Taban alanı x Yükseklik

1. kabın hacmi = S.3h = 3Sh

z: 2. kabın hacmi = 3S.2h = 6Sh


o
>-
ço 3Sh.9O 27Sh
"o tuz
Ui
1. kabın tuz oranı %90 ise; 100 10

vardır.
6Sh.6O 36Sh
■>
tuz
2. kabın tuz oranı %60 ise; 100 10
Şekildeki ABC dik üçgeninde; |CN| doğru
A
vardır.
parçası açıortay olduğuna göre; ANC üçgeninin T
3. kaptaki tuz oranı;
alanı kaçtır? (2005 formülünden yola
KPSS) C) 15 D) 16 E) 18 T+S

A)12 B) 10 çıkarak
14 Ç Ö Z U M : 27sh

A 36sh
10
100
3Sh + 6Sh

63sh 10
x
9Sh 100 63sh

1 x
3 a . .
— = — =>a = 4olur. 6
8 10 9sh 100 10 100 x = 70 bulunur. Yani

3. kabın tuz oranı % 70 olur.


A(ANC)= — =12olur.
(Cevap B)

(Cevap A)
-MATEMATİK- 71

27. (2m-3. 4m+13) noktası, dik koordinat düzleminde 29.


II. Bölgede olduğu bilindiğine göre; m'nin alacağı
tamsayı değeri kaç tanedir? (2005 KPSS)
A)5 B)6 C)7 D)8 E) 10

"o
(2m-3,4m+13)ll. Bölgede ise ec
LU
û
2m-3<0 4m + 13>0olur. tn
cn
CL
2m < 3 olur. 4m > -13 olmalı ABCD bir kare olmak üzere; İDCİ çaplı yarım
çember üzerinde bulunan F, D ve C noktalarından
m = 1 için 4 > -13 sağiadı
O
LU
geçen doğrular teğettir.
m =0 0 > —13 sağladı
2
IAB | = 8 cm olduğuna göre taralı alan kaç cm
m = -1 için -4 > -13 sağladı
dir? (2005 KPSS)
m = -2 -8 > -13 sağladı
A)20 B)22 C)24 D)26 E) 28
m = -3 için —12 > —13 sağladı
(8-a)2 + 82 =
m'in alacağı tam sayı değerleri 5 tanedir.
2
(8+a)
(Cevap A)
(Pisagor
28. Şekildeki üç basamaklı merdivenin her basamağının
bağıntısı)
yüksekliği 15 cm, genişliği 20 cm dir.
64+a2 - 16a
İ-20H
+ 64 = 64 +
2
a + 16a 32a = 64

Buna göre, taralı düzlemsel bölgenin alanı kaç


cm2 dir? (2005 KPSS)
A)1200 B) 1500 C)1600
D) 1800 E)2000
(Cevap C)

15 I
15 II 40
I
15
I
60

2
I. bölgenin alanı: 15 .20 = 300 cm
II. bölgenin alanı: 15.40 = 600 cm2
2
III. bölgenin alanı: 15.60 = 900 cm
Üç bölgenin alanı: I + II + III = 300 + 600 + 900 =
1800cm2olur.
(Cevap D)
72- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

ış le m ve Modüler Aritme tik

x o (y * z) = (x o y) * (x o z) (soldan dağılma) ve
İŞLEM (y * z) o x = (y o x) * (z o x) (sağdan dağılma) ise o
Boş olmayan bir A kümesi için A x A nın bir (3 alt işleminin * işlemi üzerine dağılma özelliği vardır.
kümesinden A ya tanımlanmış her fonksiyona  da
işlem" yada "ikili işlem" denir. MODULER ARITMETIK
+
n e IN olmak Cız9r9 x, y e Z için x - y farkı n ile kalansız
İŞLEMİN ÖZELLİKLERİ: böiünebiliyorsa, x ile y, n modülün9 göre denktir denir V9
x =y(modn) biçiminde gösterilir.
Boş olmayan bir A kümesinde tanımlı o işiemi verilmiş
olsun.
DENKLİKSINIFLARI:
1. Kapalılık Özelliği: 0 < y < n içi
Vx, ye A için x o y e A ise A kümesi o işlemine göre x = y(modn) => x-y = n.k (k e Z)
kapalıdır. 2
2. Değişme Özelliği: o
Vx, y e A iç in x o y = y o x i s e o iş lem inin d eği şme >
- olduğundan, n modülün9 gör9 y'y9 d9nk olan tüm x
<Ş_ sayılarının oluşturduğu küm^ye y'nin denklik sınıfı denir
özelliği vardır. «=! V9
y = {x: x = n.k + y, k e Z} biçiminde gösterilir.
3. Birleşme Özelliği: Örneğin 4 modülüne gör9; Ö = {x : x = 4k, k e Z}
Vx, y, z e A için (x o y) o z = x o (y o z) ise o işleminin
T = {x : x = 4k + 1, k e Z}
birleşme özelliği vardır.
2 = {x : x = 4k + 2, k e Z}
4. Birim Eleman: 3 = {x : x = 4k + 3, k e Z}
e G A olmak üzere Vx e A için x o e = e o x = x i s e 9 4 modülün^ göre kalan sınıflarının (Denklik sınıflarının)
elemanına o işlemine göre birim (etkisiz) eleman denir. küm9si Z/4 {Ö, T, 2 , 3} biçiminde gösterilir.
m G IN+ olmak üzer9, m modülün^ gör9 kalan sınıflarının
5. Bir Elemanın Tersi: küm9si

Z/m={0, 1 , 2,... , ( m - 1 } d i r .
A kümesinde o işlemine gör9 birim 9İeman 9 olsun. Vx
e A için x o x = x o x = e olacak biçimde A kümesinin x,
9İ9manı varsa x, 9İ9manına x elemanının o işlemine göre Z/m Kümesinde Toplama ve Çarpma:
tersi denir. x t= 9İemanının tersi x-1 ile gösterilir. Vx , y e Z/m için,

1) x+y=x+y 2) x - y = x - y
6. Dağılma Özelliği:
A kümesinde o V9 * işlemleri tanımlanmış olsun.
Vx, y, z e A için,
-MATEMATIK- 73

2. 6 0 ((3+ 2)) 0(5- 3))


ÇOZUMLU KONU
KAVRAMA TESTİ işleminin sonucu aşağıdaki seçeneklerden
hangisidir?
A) 2 B) 16 C)32 D) 84 E) 168
1. Reel sayılarda tanımlı x < g > y = 3x + 2 y - 5
old uğ un a g öre , 0 i şl e min in b iri m e l em an ı
kaçtır?
((3 + 2) 0 (5 - 3)) = 5 0 2
A)1 B)2 C)3 D)-1 E) yoktur
5© 2 = 6 . 5 + 6 . 2 - 30 - 5 . 2 = 3tf+ 12 -$- 10
=2
[Hatırlatma: 6 © ((3 + 2))0 (5 - 3)) = 6 © 2

Birim eleman (etkisiz eİ9man) değişme özelliği


bulunan işlemlerde birim eİ9man varsa, bir tanedir.] + 12 = 168
Birim eleman e olsun (Cevap E)

2e = 5- 3. O işleminin birim elemanı kaçtır?


2x
5 A)4 B)5 C)6 D)7 E) 8
= —x
2

ö
Birim eleman kesin bir sayıdır. Bu yüzden değişen x "
x 0 e=x=6x + 6e - 30 - xe
değerleri için, e değişeceği için ® işiemden birim g 5x=30 + xe - 6e 5x - 30= e(x -
9İemanı yoktur! $
(Cevap E) g 6) 5(x-6)=e(x-6) e=5
(Cevap B)
2. VE 3. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE
GÖRE CEVAPLAYINIZ.

x © y = 3x2 +6y2 + 4x + 6y 4. VE 5. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE


GÖRE CEVAPLAYINIZ.
x0y = 6x + 6y-3O-xy
{H, 5, N, 1, G} kümesinde tanımlı A işlemi tabloda
© ve 0 işlemleri reel sayılarda tanımlı işlemlerdir. verilmiştir.
A H 5 N 1 G
Bir A kümesinde tanımlı olan bir işlem sisteminde
H G H 5 N 1
işleme girdiği her 9İemanı kendisine dönüştüren
elemana yutan eleman denir. İşlemin yutan elemanı 5 H 5 N 1 G
varsa tektir. Yutan eleman hiçbir elemanla bu işlem N 5 N 1 G H
sisteminde işleme girerek birim 9İemanı verem^z. 1 N 1 G H 5
G 1 G H 5 N

2
x A x = x dir.
74- -GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISI-

aşağıdaki 6. 30003001 sayısının 3001 ile bölümünden kaian


4. A işleminin birim elemanı aşağıdaki seçeneklerden hangisidir?
seçeneklerden hangisidir?
A) 3000 B)2000 C) 300 D) 30 E) 1
A)H B)5 C)N D)1
E)G fÖZUM:

: 3000
3001
= a(mod3001) (-

3001
Tablodaki birim elemanı bulmak için, sütununda ve 1 ) = a(mod3001) -1
satırında H, 5, N, 1, G sırasında işlem kümesinin
9İemanları bulunan satır V9 sütunun kestşme hücresi = a( mod30 01)
arınır.
Bölm9 işleminde Kalan sayı bölümd^n küçük, sıfıra
A H 5 N 1 G eşit ygya büvük olacağı için -1 in mod 3001 'de eşiti

H G H 5 N 1
-1 +3001 s 3000 (mod 3001)
N X
5 Hxx \ N - £V GX
(Cevap A)
N 5 1 G H
1 N ^' G H 5
G 1 H 5 N

Tabloda görüldüğü gibi, {H, 5, N, 1, G} kümesinde


tanımlı birim eleman 5 tır.

(Cevap B)
7. 6x - 3 = 9 (mod 10) denkliğini sağlayan en
küçük pozitif tam sayı ile en büyük negatif tam
sayının toplamı kaçtır?
w A) -2 C)0 D) 1 E) 2
5. ((N A G"1)2) -1 A H2 işleminin sonucu aşağıdaki
seçeneklerden hangisidir?
A)H B)5 C)N D)1 E) G -3 = 9
( mod10)is 9

1
G" , G elemanının A işlemine göre tersidir.
6x = 12 + 10k
1
G A G" = 9 = 5 olmalıdır. Tabloya göre G 9İ9manı A
işlemine gör9 tersi 1 dir. 5k x = 2 + — bul unur . x i n t am s ayı
ol m ası iç in k
1
N A G~ = N A 1 = G
sayısının bölünebilmesi şarttır.
2
G =GAG=N
Öyleyse, k = 0 için x 9n küçük pozitif tam sayı değerini alır:

1 2 1 1 5+
((NAG- ) )- = N- bulunur.
-•
1 1
N- , N 9İ9manın A işlemine göre tersidir V9 N A N~ =
9 = 5 olmalıdır. Tabloya göre N 9İ9manı A
k = - 3 için x 9n büyük negatif tam sayı değerini alır:
işlemine gör9 tersi H dır.

Bu durumda, --(3) = 2- 5 = -
1 2 1 2 2 2
((N A G- ) )- A H = H A H bulunur. Son durumda H
2
nin eşiti H A H olduğuna göre (H = H A H), Xmax + Xmin = 2 - 3 = - 1 bulunur.
2
H =HAH=G (Cevap D)
1 2 1 2
((N A G- ) )- A H = H A G = 1 bulunur.

(Cevap D)
-MATEMATIK- 75

8. 12381452 = a(mod 53) 151716 96 = b(mod97) 10. Selim ile Fikret ha ngi gün ilk kez ay nı gün
b sayısı pozitif, a sayısı negatif tam sayıdır. nöbet tutarlar?

Bu durumda en küçük b pozitif tamsayısı ile en A) Çarşamba C) Cuma E) Pazar B) Perşembe


büyük a negatif tam sayısının toplamı kaçtır? D) Cumartesi

A)-50 B)-51 C)2 D)50 E) 63

1yol:
[Hatırlatma:
x bir asal sayı ve y, x in katı olmayan pozitif tamsayı
ise,
y-i = 1 = 1-x(modx)tir.] R Si F3-S3
123814 sayısı 53 ün tam katı değildir ve 53 sayısı
Selim ve Fikret ilk birlikte nöbetlerini, Fikret in 3.
asal sayıdır.151716 sayısı 97'nin tam kat değildir ve
nöbet gününde tutarlar.
97asal sayıdır, öyleyse:
( 3 - 1 ) . 6 = 5(mod7)
12381452 = 1 = -52 (mod 53)
Öyleyse Fikret ve Selim ilk kez birlikte Pazar günü
151716 96 = 1 =-96(mod97)
nöbet tutarlar.
En küçük pozitif b tam sayısı 1, en büyük negatif a
tamsayısı - 52 olduğuna göre 2yol:

a + b = -52 + 1 = -5 1 bulunur. Selim ve Fikret in ilk nöbetleri arasında 2 gün var


(Salı -> Perşembe)
(Cevap B)
i i
Fikreti Selirrn
9. VE 10. SORULARI AŞAĞIDAKİ Selim n. nöbeti ile Fikret in m. nöbeti aynı güne denk
AÇIKLAMALARA GÖRE CEVAPLAYINIZ. gelirse:
Fikret ve Selim aynı birlikte askerlik yapmaktadır. #• 6( m - 1) - 5( n- 1) = 2 6m -
Fikret 6 günde bir nöbet tutmaktadır. ^Selim 5 günde 6 - 5 n - 5 = 2 6m = 5n +
bir nöbet tutmaktadır.
3
Fikret ilk nöbetini Salı günü, Selim ilk nöbetini
Perşembe günü tutmuştur. İkisi de ilk nöbetlerini 5n + 3
aynı hafta içinde tutmuştur. m= --------
6
9. Selim 10. nöbetini hangi gün tutmuştur? En küçük m, n = 9 olduğu zaman m = 3 değeridir.
Öyleyse,
A) Perşembe B) Cum
C) Cumartesi D) a Fikret ve Selim ilk kez birlikte Pazar günü nöbet
E) Pazartesi Paza tutarlar.
ÇÖZÜM: r (Cevap E)

Selim 10. nöbet günü (10 - 5 günü sonra


tutacaktır. 1.)

Selimin ilk nöbet günü Perşembe olduğuna göre,


(45 = 3 mod 7)
Selim'in 10. nöbeti Pazar günüdür.
(Cevap D)
76- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

TARIH Atatürk Dönemi Dış Politika

ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ POLİTİKASI (1923 -1938)


1923

I
Lozan Barış
I
Ankara Antlaşması
I
Türkiye'nin Milletler
I
Balkan Antantı (9
1
Montreux Boğazlar
1
Sadabat Paktı
(1 1937)
Antlaşması (5Haziran1926) Cemiyetine girişi (18 Şubat 1934) Sözleşmesi (20 Temmuz Temmuz
(24Temmuz1923) Musul ve Kerkük Temmuz1932 Türkiye 1936) Tûrkiye
ingiltere Yunanistan Boğazlar Komisyonu iran
himayesindeki Irak'a Yugoslavya kaldırıldı. Irak
bırakıldı. Romanya Boğazlarda Türkiye'nin tam Afganistan
egemenliği sağlandı.

Sorun Milletler Cemiyeti'nde ve Uluslararası Adalet


ATATÜRK'ÜN DIŞ SİYASETİ Divanı'nda da çözümlenememiştir. 1926 yılında
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti dış politika Ankara Antlaşması ile Musul ve çevresi Irak'a
uygulamasında şu prensipleri kabul etmiştir: bırakılmıştır. Böylece Türkiye - Irak sınırı da
çizilmiştir.
» Başka devletlerin içişlerine karışmamak ve
onların da içişlerimize karışmasına müsaade Musul Sorununu çözen 5 Haziran 1926 Ankara
etmemek, Antlaşması ile;
» Kimseden yardım isteyecek duruma düşmemek » Bugünkü Irak sınırı tespit edildi,
» Yalnız milli çıkarlarımızın emrettiği politikayı » Musul, Kerkük ve Süleymaniye İngiltere'nin
gütmek; fakat başka ulusların çıkarlarına mandaterliğinde bulunan Irak'a bırakıldı.
dokunmamak,
» Hakkâri'nin Türkiye'de kalmasını İngiltere kabul
» Daima dünya barışı için çalışmak, >> etti,
Dış politikada barış için çalışmak, » Irak'ın petrolden elde ettiği vergi gelirinin % 10'u
» Dış politikayı, yalvarmaya ve siyaset yapmaya 25 yıl müddetle Türkiye'ye bırakıldı. (Türkiye bu
değil, her hususta kuvvete dayandırmaktır. parayı toptan alarak petrol hisselerinden
vazgeçmiştir.)
A- IRAK SINIRIVE MUSUL SORUNU:
Bu antlaşma ile Musul, Kerkük ve Süleymaniye'de
Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra İngilizler
bulunan Türklere kültürel özerklik sağlanamadı.
Musul'u işgal etmişlerdi. Lozan'da Türkiye'yi en çok
meşgul eden sorunlardan biridir. Musul B-TÜRKİYE-YUNANİSTAN ARASINDAKİ NÜFUS
Bölgesi'ndeki halkın büyük çoğunluğunun Türk DEĞİŞİMİ
olmasından dolayı buraların Türkiye'ye verilmesi
Lozan Barış Antlaşması'na göre İstanbul Rumları ile
gerektiği savunuimuştur. İngilizler buna karşı
Batı Trakya Türkleri dışında, Türkiye'de yaşayan
çıkmıştır. Lozan'da kesin çözüme kavuşmamış olan
Rumlarla Yunanistan'daki Türkler karşılıklı olarak
sorun İngiltere ile Türkiye arasındaki ikili görüşmeler
değiştirilecekti.
yoluyla çözümlenememiştir.
Bilgi Nolu J 30 Ekim 1918'den önce İstanbul'da bulunan her
Rum'un yerleşik sayılmasını istiyordu. Türk
Musul için düşünülen askeri harekat çıkan Şeyh Sait hükümeti de İstanbul'a yerleşmenin kanunlarla
isyanı ile yapılamamıştır. Musul'un kaybedilmesinde olacağını ileri sürerek Yunanistan'a çıktı. Türk tarafı
en etkili olay da bu isyandır. İstanbul için "etabli" deyiminin burada sürekü
-TARIH- 77

oturanlar için geçerli olacağını, 30 Ekim 1918'den bırakılıyordu. Bunun üzerine konu, 13 Haziran
önce geçici olarak gelenlerin bu deyimin kapsamı 1928'de Paris'te yapılan bir antlaşma ile halledilmiş.
içinde olmayacağını belirtti. Bu anlaşmazlık Milletler Osmanlı borçlarının ödenmesi belirli bir sisteme
Cemiyeti'nde görüşülmüş, ancak çözülememiştir. bağlanmıştır. Fakat 1929 dünya iktisadi bunalımı
Bunun üzerine ilişkiler gerginleşmiştir. Yunan Türkiye'nin ödeme güçlükleriyle karşılaşmasına
Hükümeti, Batı Trakya'daki Türk mallarına el sebep olmuştu. Bu sırada Amerika Cumhurbaşkanı
koyunca, Türk Hükümeti de İstanbul'daki Rumların Hoover'in 1931'de kendi adını alan Hoover
mallarına el koymuştur. Bu sorun taraflar arasında 1 Moratoryumu'nu ilan etmesi borçların ödenmesini
Aralık 1926'da bir mübadele antlaşması geciktirme imkanını gündeme getirmiş, Türkiye de
imzalanmasıyla çözülmeye çalışıldı. bundan istifade etmek istemiştir. Paris'te yapılan
görüşmeler sonunda ilkinden daha uygun ödeme
10 Haziran 1930'da Ankara'da iki ülke arasında
şartlarıyla yeni bir antlaşma 22 Haziran 1933'de
imzalanan dostluk antlaşmasıyla Lozan'dan ona
imzalanarak Osmanlı Borçları Meselesi
kalan mübadele konusu halledilmiştir.
halledilmiştir. Duyun-ı Umumiye Borçları, son
1954 Kıbrıs meselesinden itibaren ise Türkiye ile taksidin yatırıldığı 25 Mayıs 1954 tarihinde tamamen
Yunanistan arasındaki anlaşmazlık Batı Trakya temizlenecektir.
Türkieri İstanbul Rumları ve Fener Rum
patrikhanesi, kara suları sorunu, hava sahası, Doğu E- MİLLETLER CEMİYETİ'NE ÜYELİK (18 Temmuz
Ege Adalarının silahlandırılması gibi meseleler 1932)
yüzünden hala devam etmektedir. Milletler Cemiyeti, I. Dünya Savaşı sonrasında
C- YABANCIOKULLAR SORUNU milletler arası barışın korunması ve iş birliğinin
sağlanması için galip devletler tarafından
Lozan'da yabancı okulların denetim hakkı Türkiye'ye kurulmuştur.
verilmişti. Bu konuda sorun çıkaran devlet Fransa
olmuştur. Türk Milli Eğitimi'nin düzenlediği kanun ve Türkiye, 1930 yılına doğru milletlerarası çalışmalara
yönetmeliklere göre eğitim yapmayan okullardan aktif olarak katılmış, Briand-Kellog Paktı'nı
dolayı sorun çıktı. Türk hükümeti bu okullarda tarih imzalamış, silahsızlanma Konferansı çalışmalarında
ve Coğrafya derslerinin Türk öğretmenler tarafından da bulunmuştur. 1931 yılına gelindiğinde Türkiye,
Türkçe olarak okutulmasını istemişti. Yabancı prensip olarak Milletler Cemiyeti'ne girmeyi
okulların yürütebilecekleri dini esasa dayalı eğitim benimsemiş ise de daimi üyelik gibi de bir talepte
faaliyetlerinin önüne geçmeye ve Türkçe'nin bulunmuştur.
"zorunlu ders" olarak "Türk öğretmenler tarafından" Türkiye, Atatürk'ün direktifleri üzerine Milletler
okutulmasına özel önem verildi. Ayrıca Türkçe Cemiyeti'ne kendisi müracaat ederek değil Milletler
derslerinin branş ders oiması da öngörüldü. Cemiyeti tarafından davet edilerek gitmek
Yabancı devletlerin olaya müdahale etmesi istediğinden bu hususla ilgili faaliyetlerde
Türkiye'nin bağımsızlık anlayışına uymadığı için bulunmuşlardır. Milletler Cemiyeti genel kurulu 6
görüşmeier reddedildi. Karara uymayan okullar Temmuz 1932'de Çin-Japon anlaşmazlığını
kapatıldı. görüşmek için yaptığı olağanüstü toplantı sırasında
İspanya temsilcisinin teklifi, Yunan temsilcisinin
D- DIŞ BORÇLAR desteği ile Türkiye'nin milletler Cemiyeti'ne davetini
Lozan Konferansı'nda görüşüldüğü halde öngören bir karar tasarısını kabul etmiştir. Bu
çözümlenemeyen konulardan birisi de Osmanlı kararın Türkiye'ye bildirilmesi üzerine TBMM 9
borçlarıdır. Osmanlı Devletinin yabancı devletlere Temmuz 1932'de bu davetini kabul ettiğine dair
vermiş olduğu imtiyazlardan en fazla faydalanan genel kurul kararı almıştır.
Fransa olmuştu. Dolayısıyla Osmanlı Devleti en
fazla Fransız vatandaşlarına borçlu kalmıştı. Lozan TBMM, 9 Temmuz'da daveti kabul etmiş, bunun
Antlaşmasının 46. maddesine göre Osmanlı üzerin9 genel kurul 18 Temmuz 1932'de 43 üyenin
borçlarının Osmanlı İmparatorluğundan ayrılan oybirliği ile Türkiye'yi üyeliğe kabul etmiştir.
devletler arasında bölüştürüldüğü ilkesi kabul * Milletler Cemiyeti'ne giriş Türkiye'nin dış
ediliyor, 47. maddede bu borçların taksiminin politikasında yeni bir dönem açmıştır.
Duyun-ı Umumiye Meclisi tarafından yapılacağı
belirtiliyor, 49. maddede ise ödeme şartlarının
saptanması Paris'te kurulacak bir komisyon'a
78- -GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISI-

F- BALKAN ANTANTI (9 Şubat 1934) H- SADABAT PAKTI (9 Temmuz 1937)


İtalya ve Almanya'nın saldırgan politikası Avrupa ve İtalya'nın Ortadoğu Bölgesine yönelik saldırgan
Dünya barışını tehlikeye sokmaya başlamıştı. politikası sonucu bu bölgede barışı korumak
Türkiye, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya amacıyla görüşmeler başlatıldı. Türkiye, Irak, İran ve
sınırlarını ve barışı korumak amacıyla Balkan Afganistan'ın katılması sonucu Sadabat Paktı
Paktı'nı imzalamışlardır. yapıldı.
Balkan Antantı'nın Maddeleri: Sadabat Paktı'mn Maddeleri:
» Türkiye, Yugoslavya, Yunanistan ve Romanya - Dört devlet, bu antlaşmaya göre, birbirlerinin
kendi Balkan sınırlarının güvenliğine karşılıklı varlıklarına özel saygı gösterecekler (yani,
olarak kefil olacaklar, birbirlerinin toprak bütünlüklerine saygılı
» Dört Balkan devleti, birbirlerine haber vermeden olacaklar),
başka bir Balkan devletiyle anlaşma yapmamayı, » Milletler Cemiyeti prensiplerine bağlı kalacaklar,
çıkarlarını zedeleyecek ihtimaller karşısında
» Birbirlerinin iç işlerine karışmayacaklar,
birlikte önlem almayı kabul edecekler,
» Ortak çıkarlarını ilgilendiren hususlarda,
>> İsteyen her Balkan devleti bu antlaşmaya
birbirleriyle görüşmelerde bulunacaklar,
katılabilecektir.
» Birbirlerine karşı tek başlarına veya başka bir
Bu antlaşmada, Balkanlı Devletlere, Balkanlı
devletle müştereken saldırıda bulunmayacaklar,
olmayan bir devlet saldıracak olursa, karşılıklı
yardımlaşmanın esasları da belirtilmiştir. » Saldırı amaçlı herhangi bir pakta
girmeyeceklerdir.
OilgiNotuf
(JilgiNotu j
Türkiye bu savunma antlaşması ile batı sınırlarını
güvence altına almıştır. o Türkiye doğu ve güney sınırlarını güvence altına
ço almıştır. 1979'da iran-lrak Savaşı'nın çıkmasıyta bu
'o
UJ pakt sona ermiştir.
G- MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ (20 to
o
Temmuz1936) o
I- HATAY SORUNU
Lozan Barış Antlaşması'na göre Türkiye boğazlarda
Fransa'nın Suriye ve Lübnan üzerindeki manda
asker bulunduramıyordu. İtalya ve Almanya'nın
yönetimini kaldırması Hatay'ın Suriye egemenliğine
barışı ve güvenliği tehdit etmesi üzerine ilgili
geçmesi olasılığını ortaya çıkardı. Milletler
devletlerle Montrö Sözleşmesi yapıldı.
Cemiyeti'nin gözetiminde yapılan halk oylaması
Buna göre; sonucu Hatay Devleti kuruldu. Hatay Meclisi Türkiye
Cumhuriyetine katılma kararı aldı. 1939'da
>> Boğazlar Komisyonu kaldırılacak ve boğazlar
Türkiye'ye katıldı. Misak-ı Milliye uygun şekilde
Türkiye'nin tam egemenliğine bırakılacak,
Türkiye-Suriye sınırı çizildi.
» Askersiz bölge alanları iptal edilecek, bu
II. DÜNYA SAVAŞI VE TÜRKİYE
bölgelerin savunulması tamamen Türk
askerlerine bırakılacak, I. Dünya Savaş'ından sonra barışı korumak için,
Milletler Cemiyeti kurulmuştur. Bu dönemde
>> Boğazlardaki trafik, Türkiye'nin ve Karadeniz'de
sahili bulunan devletlerin emniyetlerini Çekoslovakya Romanya ve Yugoslavya arasında
Küçük Antant, Fransa ile Almanya arasında Locorna
sağlayacak şekilde düzenlenecek,
Antlaşması, Fransa ile ABD arasında Kellog Poktı
» Ticaret gemileri için bir geçiş serbestliği yapılmıştır.
tanınacak, savaş gemileri için de belli
kısıtlamalar getirilecek, Savaşın Genel Sebepleri
» I. Dünya Savaşı'nda istediklerini elde edemeyen
» Ticari amaçlı uçakların boğazlardan boydan
İtalya'nın savaş sonraki ekonomik ve mali krize
boya uçuşları yasaklanacak,
girmesi,
» Bir savaş anında Türkiye'ye hareket serbestliği » Eski bir gazeteci olan Mussolini'nin, 1919'da işçi
tanınacaktır. ve köylü sınıfının haklarını savunmak amacıyla,
-TARIH- 79

faşist bir parti kurması, bu partinin 1922'de "Kara


Gömlekliler" sayesinde iktidara gelmesi, ÇOZUMLU
Almanya'da 1923'te ekonomik sıkıntının KAVRAMA
başlaması, Mark'ın değerinin düşmesi, bunun
üzerine eski Alman burjuvaları ile bazı
vatanseverlerin, 1924'te Nasyonel Sosyalist
(Nazi) adı verilen ulusal sosyalist partiyi 1. Lozan barış görüşmelerinde ele alınan aşağıdaki
kurmaları, sorunlardan hangisi 1926'da Ankara Antlaşması
ile çözümlenmiştir?
Nazi liderlerinden olan Hitler ile Ludendoıf un,
1933'te iktidara geldikten sonra ırkçı politika A) Savaş tazminatı
gütmeleri, Alman ekonomisini düzeltmeleri ile B) Türkiye-Yunanistan sınırı
birlikte Hitler'in diktatör olması, C) Devlet borçları
Hitler'in, Ârî ırktan olmadıklarını ileri sürerek D) Nüfus Mübadelesi
Yahudilere karşı bir soy kırımı başlatması, E) Türkiye- Iraksınırı
Hitler'in, milli birliği sağladıktan sonra, 1919
tarihli Versay Antlaşması'nın askerliğe, daha
sonra da siyasi yaptırımlara ve ekonomiye ait
maddelerini tanımadığını ilân etmesi, ülkesini
silahlandırması, kısa zamanda Almanya'yı 2. Lozan Barış Antlaşmasından sonra Türk
Avrupa'nın en güçlü askeri devleti haline Hükümeti aşağıdakilerden hangisini, bir içi sorun
getirmesi, saydıgı için yabancı devletlerle görüşmeyi
Almanya'nın, İngiltere ve Fransa'yı ekonomik ve reddetmiştir?
siyasi bunalıma düşürecek politikalar takip A) Musul'un geleceği
etmesi, B) Türkiye'de yabancı okulların yönetimi
1929'dan itibaren Dünya devletlerinin ekonomik C) Türkiye Rum nüfus mübadelesi
bir krize girmeleri, D) Hatay'ın geleceği
Birinci Dünya Savaşı'nın getirdiği dengeleri ve .s E) Boğazların denetimi
barış sürecini korumak isteyen anti-revizyonist jğ
devletler (İngiltere, Fransa) ile revizyonist S
devletler (migfer) devletler: Almanya, İtalya, *~
Japonya arasında siyasi ve ekonomik
kutuplaşmaların oluşmasıdır. 3. Mustafa Kemal Atatürk döneminde, Türkiye
BilgiNotuf Cumhuriyeti'nin dış siyasetinde aşağıdakilerden
hangisi önemli bir sorun olmamıştır?
II. Dünya Savaşı'nda Türkiye, tarafsız kalarak toprak
A) Milletler Cemiyeti'ne üye olunması
bütünlüğünü korumayı amaçlayan bir politika izledi.
B) Hatay'ın Anavatan'a katılması
Savaşın sonuçları C) Iraksınırı ve Musul sorunu
I.Demokrasi önem kazandı. D) Nüfus değişimi
2. ABD ve Sovyet Rusya süper güçler olarak ön E) Boğazlar Komisyonunun kaldırılması
planaçıktı.
3. Almanya doğu ve batı olarak ikiye ayrıldı.
4. Irkçı akımlar önemini yitirdi.
5. Mısır, Pakistan, Hindistan, Cezayir gibi 4. Balkan Antantının kurulmasının nedeni hangisinin
sömürü altındaki Uluslar bağımsızlıklarını elde izlediği güvensiz dış politikadır?
etti.
A) Romanya
6. Filistin topraklarında İsrail Devleti kuruldu.
B) İtalya
7. Sovyet Rusya komünist rejimi Balkanlar, Orta
C) Türkiye
Avrupa ve Çin'eyaydı.
D) Yunanistan
E) Yugoslavya
80- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

5. Balkan Antantı hangi gelişme nedeniyle fiilen 9. Türkiye Cumhuriyeti Devleti için hangisi bir sorun
sona ermiştir? olmamıstır?
A) Sovyetler Birliğinin kurulması A) Türkiye - Iraksınırı
B) Hatay Sorunun çözülmesi B) Kapitülasyonlar
C) Sadabat Paktı'nın kurulması C) Türk - Yunan ilişkileri
D) II. Dünya Savaşı D) Boğazlar
E) Milletler Cemiyetinin kurulması E) Hatay

6. I. Dünya Savaşı sonrası gerginliğin devam etmesi


ve Avrupa'da savaş belirtilerinin artması ve
Akdeniz'de güvenliğin bozulması karşısında
Türkiye'nin 1936 yılında aldığı önlem 10. Milletler Cemiyeti'nin en güçlü üyesi İngiltere idi.
aşağıdakilerden hangisidir? Bu durum Milletler Cemiyeti'nin aşağıdakilerden
A) Balkan Antantı'nı kurmak hangi konuda Türkiye aleyhinde karar vermesinde
B) Milletler Cemiyeti'ne üye olmak etkili olmuştur?
C) Boğazlar statüsünü ilgili devlerle yeniden A) Yabancı Okullar
düzenlemek B) Boğazlar
D) Sadabat Paktı'na üye olmak C) Türkiye-lrak sınırı
E) Sovyetlerle saldırmazlık antlaşması yapmak D) On iki ada
E) Nüfus Mübadeles
D

Q
UJ

7. Türkiye Cumhuriyeti 1925 - 1937 yılları arasında


Balkan Antantı ve Sadabat Paktı'na öncülük
etmişlerdir.

11.5 Haziran 1926'da yapılan Ankara Antlaşması


Aşağıdakilerden hangisi bu girişimlerin amacı aşağıdakilerden hangisinde çözülmeyen Türkiye -
degildir? Irak sınırı konusunu çözüme kavuşturmuştur?
A) Devletlerarası güç birliğini kurmak A) Londra Konferansı
B) "Yurtta barış, dünyada barış" ilkesine uymak B) Mondros Ateşkes Antlaşması
C) Sınırların güvenliğini sağlamak C) San Roma Konferansı
D) Komşu devletlerin dostluğunu kazanmak D) Moskova Antlaşması
E) Komşu devletler arasındaki anlaşmazlıklara E) Lozan Barış Antlaşması
çözüm bulmak

8. Türkiye'nin aşağıda verilen hangi sorunu en 12. Türkiye Musul'u geri almak isterken aşağıdaki
sonra çözüme kavuşmuştur? olaylardan hangisi olumsuz etkilemiştir?

A) Boğazlar A) Tek parti yönetimi


B) Doğusınırı B) Şeyh Sait İsyanı
C) Hatay C) Kapitülasyonlar
D) Ege Adaları D) Dünya Ekonomik Bunalımı
E) Yabancı okullar E) Serbest Cumhuriyet Fırkası
-TARIH- 81

13. Türkiye'nin dış politikasıyla ilgili olarak 17. Türkiye ile Yunanistan arasında 1930 yılından
aşağıdakilerden hangisi 1931-1939 döneminde itibaren iyi ilişkilerin kurulmasına aşağıdakilerden
meydana gelmemiştir? hangi sorunun çözümlenmesi elverişli bir ortam
hazırlamıştır?
A) Balkan Antantı'nın kurulması
B) Milletler Cemiyeti'ne girilmesi A) Kapitülasyonlar
C) Yabancı okullar sorunu B) Musul meselesi
D) Boğazlar komisyonunun kaldırılması C) Yabancı okullar
E) Sadabat Paktı'nın kurulması D) Dış borçlar
E) Nüfus mübadelesi

14. İlk çok partili hayat döneminin olumsuz etkileri,


Şeyh Sait İsyan'ından sonra hangi olayda
görülmüştür?

a) Halifeliğin kaldırılmasında 18. Türkiye'nin boğazlar denetimini tamamen kendi


b) Medeni Kanunun kabulünde eline alması ve boğazlarda asker bulundurma
c) Mustafa Kemal'e suikast girişiminde hakkına sahip olması aşağıdakilerden hangisinin
d) Laikliğin yerleştirilmesinde sonucunda gerçekleşmiştir?
e) Kılık kıyafet inkılabında
A) Hatay'ın anavatana katılması
B) II. Dünya Savaşının başlaması
tn C) SadabatPaktı
" D) Montrö Boğazlar Sözleşmesi
o
sr
aı E) Balkan Antantının kurulması
o
(/>
15. Suriye'ye mandater devlet olarak yerleşen Fransa w
CL
1936 yılında Suriye ve Lübnan'a bağımsızlık
vermiştir.
Q
UJ
>
Bu durum aşağıdakilerden hangisinde etkili 19. Türkiye'nin Yunanistan'la 1930'da geliştirdiği
olmuştur? dostluk ilişkileri aşağıdakilerden hangisine ortam
A) Doğu sınırlarının güvenliğinin sağlanması hazırlamıştır?
B) Boğazların statüsünün yeniden belirlenmesi A) Sadabat Paktının kurulmasına
C) Batıda ittifak kurulması B) Hatay'ın Türkiye Cumhuriyeti sınırları içine
D) Hatay'ın anavatana katılması alınmasına
E) Musul'un İngiltere'ye bırakılması C) Türkiye'nin Milletler Cemiyetine üye olmasına
D) Montrö Boğazlar sözleşmesinin yapılmasına
E) Balkan Antantının kurulmasına

16.1923 - 1930 döneminde Türkiye'yi dış politika 20. Mustafa Kemal Atatürk döneminde aşağıdaki
alanında uğraştıran sorunlar arasında sorunlardan hangisi, Türk-Yunan ilişkilerinin
aşağıdakilerden hangisi yoktur? bozulmasına neden olmuştur?
A) Dış borçlar A) Savaş Tazminatı
B) Doğu sınırı B) Yabancı okullar
C) Türkiye - Irak sının C) Kapitülasyonlar
D) Yabancı okullar D) Nüfus mübadelesi
E) Nüfus mübadelesi E) Batı Trakya
82- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

ÇÖZUMLER 7. Türkiye, Balkan Antantı ve Sadabat Paktı ile


1. Lozan Antlaşmasında Irak'la Musul sorunu sınırlarını güven altına almak, komşu ülkelerin
çözümlenememiştir. Türkiye Musul sorunu için önc9 dostluğunu kazanmak. "Yurtta barış, dünyada barış"
Milletler Cemiyetine sonra Yüksek Adalet divanına ilkesiyle hareket etmek amaçlarını gütmüş. Ancak
başvurmuştur. Olumlu sonuç çıkmaması üzerine komşu devletler arasındaki anlaşmazlıklara çözüm
Musul feda edilerek 5 Haziran 1926'da İngilizlerle bulmak, aracı olmak gibi bir amaç gütmemiştir.
yapılan Ankara Antlaşması ile Musul Irak'a bırakılmış
(Cevap E)
ve sınır çizilmiştir.
(Cevap E) 8. Boğazlar 1936 Montrö Sözleşmesiyle, Yabancı
2. Bu dönemde Türkiye'de yer alan yabancı okullar okullar sorunu Lozan ve Tevhidi Tedrisat kanunu ile
misyonerlik faaliyetlerini de düzenliyorlar idi. Tevhid-i 1924'te, Ege Adaları Lozan Antlaşması ile, Doğu
Tedrisat Kanunu ile eğitimde birlik beraberlik ve laiklik sınırı Gümrü, Moskova ve Kars Antlaşması ile, Hatay
esas alınmıştı. Bu kanunla yabancı okullara verilen sorunu ise en son 1939'da Türkiye'ye katılması ile
imtiyazlar da kalkıyordu. Lozan Antlaşması ile d9 çözülmüştür.
yabancı okullara belli şartlar getirilmiştir. Yabancı
ülkelere iç sorun denilerek karışmaları engellenmiştir. (Cevap C)
9. Kapitülasyonların her türlüsü Lozan Antlaşması ile
(Cevap B)
çözümlenirken diğerleri sorun olmuş ve daha
3. Türkiye Milletler Cemiyeti hariç diğer konularda sorun
sonraları çözülmek zorunda kalınmıştır.
yaşamış. Ancak hepsi de "Yurtta sulh, cihanda sulh"
prensibine dayanarak barışçı ve siyasi yollarla (C9vap B)
çözümlemiştir. Milletler Cemiyeti ingiltere kontrolünde
olduğu için ve Musul meselesi nedeniyle Lozandan 10. Lozan'da halledilemeyen Musul meselesi nedeniyle
sonra Milletler Cemiyetine girmek istememiş. Ancak Irak sınırı çözümlenememiştir. Milletler Cemiyeti'ne
yine dünya barışı için 1932'de gelen üyelik çağrısına
götürüldüğünde İngiltere olumsuz cevap vermiş ve bu
Türkiye evet demiştir. çağrı Milletler Cemiyetinden
bölgede Şeyh Sait İsyanı ve karışıklıklar ortaya
geldiği için herhangi bir sorun olmamıştır.
çıkarmıştır. 1926 Ankara Antlaşması ile Musul Irak'a
(Cevap A) bırakılarak bu sorun çözülmüştür.
4. İtalya ve Almanya güçlenerek II. Dünya Savaşı'nın
(Cevap C)
sinyallerini vermiştir. izledikleri dış politika karşısında
11.5 Haziran 1926 Ankara Antlaşması çözülen Türkiye -
Türkiye ve Balkan ülkeleri bu tehlikeye karşı güven
tazeleyerek, anlaşmak istemişlerdir. Irak sınırı Lozan Antlaşmasında çözüme
kavuşturulamamıştır.
(Cevap B)
(C9vap E)
5. Balkan Antlaşması İtalya-Almanya tehlikesine karşı
kurulan dostluk ve siyası işbirliği amaçlı bir 12. Şey Sait İsyanı bu konuda İngiltere destekli çıkan ve
antlaşmadır. Ancak Türkiye ve Yunanistan, Musul konusunu olumsuz etkileyen bir olaydır.
Bulgaristan arasındaki sorunlar hiç irdelenmediği için (Cevap B)
gerçeklerden uzaktır. II. Dünya Savaşına Türkiye
13. Balkan Antantı'nın 1934'te, Milletler Cemiyetine giriş
tarafsız kalmış, savaş sonunda 1945 yılının
şubatında Almanya ve Japonya'ya savaş ilan ederek 1932'de, Boğazlar Komisyonunun kaldırılması Montrö
akılcı davranmıştır. II. Dünya Savaşı nedeniyle ile 1936'da, Sadabat Paktı 1937'de, Yabancı okullar
Balkan Antlaşması da dağılmıştır. sorunu ise 1924 tarihlerinde gerçekleşmiştir.

(Cevap D) (Cevap C)
6. Italya ve Almanya'nın milliyetçi ve saldırgan tutumları
14. Mustafa KemaPe suikast Şeyh Sait isyanından sonra
nedeniyle Akdeniz'de güvenlik bozulmuş bunun
üzerine Türkiye boğazlar meselesini halletmek ve çıkmış bir olaydır.
boğazların güvenliğini sağlamak amacıyla Milletler (Cevap C)
Cemiyetine başvurmuştur. Türkiye, İtalya ve
15. Bu olay üzerin^ Türkiye Milletler Cemiy9ti'ne ve
Almanya'nın uzlaşmaz tavırları nedeniyle Lozan'a
taraf devletlere bir nota vererek boğazlar statüsünün Birleşmiş Milletlere başvurmuş ve Hatay için de aynı
değişmesi için bir toplantı çağrısı yapmıştır. Montrö hakları istemiştir. Hatay'ın özerkliğini kazanması için
Boğazlar Sözleşmesi ile boğazlar tamamen Hatay Cumhuriyeti kurulmuştur. Daha sonra 1939'da
Türkiye'nin hakimiyetine girmiştir. Türkiye'ye katılma kararı almıştır.

(Cevap C) (Cevap D)
-TARIH- 83

16. Doğu sınırımız bu tarihler öncesinde Gümrü, Kars ve


Moskova Antlaşması ile çözümlenmiş ve sorun ÇIKMIŞ SORULAR
olmamıştır.
ve ÇÖZÜMLERİ
(Cevap B)
17= Türkiye ile Yunanistan arasında nüfus mübadelesi
sorununun çözümlenmesi neticesinde ilişkiler
düzelmiş ve 1930'da dostluk antlaşması yapılmıştır. Atatürkçü milliyetçilik anlayışının iç ve dış
politikay ı belirleye n baş lıca nite liği,
(Cevap E) aşagıdakilerden hangisidir? (99 DMS OÖ)
18. Lozan'da komisyon kurulmuş ve boğazlar komisyona
bırakılmıştır. Montrö'de ise Boğazlar tamamen A) Yapılan inkılapların sürekli olması
Türkiye'ye bırakılmış ve komisyon kaldırılmıştır. B) İdeal rejimi cumhuriyet olarak görmesi
(Cevap D) C) Yurtta barış, dünyada barış anlayışını
benimsemesi
19. Türkiye ile Yunanistan arasında nüfus değişimi
sorunu vardı. 1930 yılında dostluk antlaşması ile bu D) Egemenlik milletindir ilkesini benimsemesi
sorun çözümlenmiştir. Türk-Yunan yakınlaşması diğer E) Devletin vatandaşa hizmet etmesini öngörmesi
Balkan Devletlerini de olumlu etkilemiştir. İtalya ve
Almanya'nın güçlenmesine karşı dostluk, güven ve
beraberliği sağlamak amacıyla 9 Şubat 1934'te Atatürk'ün Milliyetçilik anlayışının iç ve dış politikayı
Balkan Antantı imzalanmıştır. belirleyen başlıca niteliği egemenlik milletindir
(Cevap E) ilkesini benimsemesidir.
20. Lozan'da nüfus mübadelesi karara bağlanmış. Ancak (Cevap D)
Yunanlılar İstanbul'daki tüm Rumların İstanbul'da
kalmasını istemişlerdir. Bu nedenle çıkan anlaşmazlık -55
sonucu her iki taraf da azınlıkların mallarına el '§
koymuştur. 1930'da dostluk antlaşması yapılacak. §
Ancak 1954'te Kıbrıs nedeniyle ilişkiler tekrar Jo
bozulmuştur. ^
H (Cevap D) '$}

2. Atatürk'ün yeni Türk Devleti'nin kurtuluş koşul ve


ilkelerini en açık ve ayrıntılı biçimde anlattığı
eserinin adı nedir? (99 DMS OÖ)
A) Medeni Bilgiler
B) Nutuk
C) Söylev ve Demeçler
D) Cumhuriyet'e Doğru
E) Çankaya
ÇÖZÜM:
Nutuk Atatürk'ün Milli Mücadele hakkında açık ve
ayrıntılı bilgi veren en önemli eseridir.
(Cevap B)
84- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

3. Aşağıdakilerden hangisi Lozan Antlaşması'nın I. Kuzey Atlantik Paktı


yapıldığı sırada ve antlaşmadan sonra Türkiye ile II. Varşova Paktı
Yunanistan arasında sorun olan konulardan biri
degildir? (99 DMS ÖL) III. KellogPaktı
IV. Lokamo Paktı
A) Ortodoks Kilisesi patriğinin İstanbul'da kalması
B) Batı Trakya Türklerinin hakları
C) Osmanlı borçlarının ödenmesi Yukarıdaki paktlardan hangileri, bireyleri birbirine
D) Ege adalarının silahsızlandırılması karşı olan iki savunma sistemi şeklinde
E) Ulusal mücadelede işgalierden kaynaklanan kurulmuştur? (99 DMS L)
hasarın karşılanması A) Ivell
B) Ivelll
C) İV9İV
Lozan Antlaşması'nın sonucunda devlet borçları D) llvelll
sorunu çözülmüştür. Ama diğer s^çeneklerde verilen E) IHvelV
bilgiler Lozan'dan sonrada tekrar gündem9 gelmiştir.
(Cevap C)
Kuzey Atlantik Paktı: (NATO) 4 Nisan 1949'da
VVashington'da imzalanmıştır. NATO daha çok
savunma niteliğinde bir örgüttür. Kuruluş
antlaşmasına gör9 üyelerden herhangi birisine karşı
girişilecek askeri bir saldırı bu örgütün tüm üyelerine
yapılmış sayılacaktı. Taraflardan birisine yapılan
4. saldırı durumunda üye ülke, ortak ya da bireysel
Aşağıdakilerden hangisi II. Dünya Savaşı'nın § hakkını kullanır.
nedenlerinden biri degildir? (99 DMS ÖL) Varşova Paktı: 14 Mayıs 1955'te Doğu bloku
A) İtalya'nın I. Dünya Savaşı'nda umduğunu ülkeleri kendi aralarında sıkı bir örgütlemeye giderek
buiamaması bu paktı kurdular. Bu paktın kuruluş amacını
B) Japonya'nın Çin'i sömürmek istem^si ülkelerini NATO'ya karşı savunmak olarak
C) Sovyet Rusya'nın kendi rejimini dünyaya yaymak açıkladılar.
istemesi
D) Almanya'nın I. Dünya Savaşı sonunda yapılan Kellog Paktı: 27 Ağustos 1928'de Paris'te
antlaşmaları tanımaması imzalanmıştır. Bu pakt İİ9 savunma anlayışına
E) Avusturya Veliahtı'nın bir Sırp milliyetçisi dayanmayan savaş, kanun dışı sayılmıştır.
tarafından öldürülmesi Lokamo Paktı: 16 Ekim 1925'te imzalanmıştır. Bu
antlaşma İIB Almanya, Batı sınırlarının sürekliliğini
kabul etmiş, Polonya ve Çekoslavakya sınırları için
Verilen hükümler I. Dünya savaşı sonrasında güvence vermiştir.
Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında
imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşmasına aittir. Kuzey Atlantik Paktı ile Varşova Paktı birbirlerine
Diğer antlaşmalara göz atarsak Versay Antlaşması karşı iki savunma sistemi olarak kurulmuştur.
(28 Haziran 1919) Almanya İİ9 İtilaf Devletleri Böylece Avrupa'nın iki kutuplu yapısı da resım^n
arasında imzalanmıştır. Sen Jerm^n Antlaşması: (10 ortaya çıkmış oldu ve bu durum 1989'da Varşova
Eylül 1919) Avusturya ile İtilaf devletleri arasında Paktı'nın yıkılmasına kadar sürdü.
yapılmıştır. Nöyyi Antlaşması: (27 Kasım 1919) (Cevap A)
Bulgaristan İİ9 İtilaf Devletleri arasında
imzalanmıştır. Triyanon Antlaşması: (14 Haziran
1919) Macaristan İİ9 itilaf devletleri arasında
imzalanmıştır.
(C9vap E)
-TARIH- 85

6. Balkan Paktının ikinci maddesinde, paktın hiçbir


devlete yönelik olmadığı, amacının bir Balkan
Atatürk Dönemi'nde Türkiye 18 Temmuz 1932'de
devletine girişilecek saldırı karşısında o devletin
Milletler Cemiyeti'ne üye olmuştur.
sınırlarını güvence altına almak olduğu
açıklanmıştır. Bu açıklama aşağıdakilerden Avrupa Topluluğu: Türkiye 14 Nisan 1987'de tam
hangisinin bir göstergesidir? (2000 DMS) üyelik başvurusunda bulunmuştur.
A) Balkanlardaki mevcut siyasi haritanın sürekli Avrupa Konseyi: 1949'da kurulmuştur. Birleşmiş
değiştiğinin
B) Balkan Paktı üyelerine bir dış saldırı olasılığı Milletler: 1945'te kurulmuştur. Kuzey Atlantik Paktı:
bulunduğunun
1952'de Türkiye üye olmuştur.
C) Balkan yarımadasında başka Paktların da
kurulduğunun (Cevap C)
D) Balkan Paktı üyelerinin, Avrupa ülkelerinden
destek beklediğinin
E) Balkan devletleri arasında önemli görüş ayrılığı
bulunduğunun

ÇÖZÜM:
Balkan Antantı (9 Şubat 1934)

Kuruluş Sebebi: I. Dünya Savaşı'ndan sonra İtalya


ve Almanya'da yeni siyasi iktidarın yayılması ve
saldırgan bir politika izlemesi üzerine, Balkan
devletlerinin sınır güvenliklerini izlemesi üzerine,
Balkan devletlerinin sınırlarını güvenceye almak
istemeleri

Balkan Antantına Türkiye, Yunanistan, Romanya ve


Bulgaristan katılmıştır. Bu devletierin amacı; Üye
devletlerden birine yapılacak saldırıya hep birlikte Türkiye'nin komşularıyla ve dünya devletleriyle
karşı konulması, sınırların dış saldırılara karşı ortak barışçıl bir politika izlediğini gösteren aşağıdaki
savunulmasıdır. gelişmelerden hangisi Atatürk döneminde
gerceklestirilmemistir? (2001 KMS)
Önemi: Türkiye, bu savunma antlaşması ile batı
sınırlarını güvence altına almıştır. A) Balkan Antantı'nın imzalanması
B) Milletler Cemiyeti'ne üye olunması
(Cevap B)
C) Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun kabul edilmesi
D) Sadabat Paktı'nın kabul edilmesi
E) Hatay'ın anavatana katılması

Balkan Antantı'nın imzalanması - 1934 Milletler

Cemiyetine üye olunması -1932 Tevhid-i Tedrisat


7. Türkiye Atatürk döneminde aşağıdaki uluslar
Kanununun kabul edilmesi -1924 Sadabat Paktı'nın
arası kuruluşlardan hangisinin üyesi olmuştur?
(2000 DMS) kabul edilmesi -1937 Hatay'ın anavatana katılması -
A) Avrupa Konseyi 1939
B) Birleşmiş Milletler
C) Milletler Cemiyeti Hatay'ın anavatana katılması Atatürk döneminde
D) Avrupa Topluluğu gerçekleşmemiştir.
E) Kuzey Atlantik Paktı (Cevap E)
86- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

9. I. Musul ve yöresinde yaşayan Türklerin korunması 11.1 . Nato'ya girmesi


II. Musul petrollerinden Irak'a kalan gelirin 25 yıl II. Türkiye'nin Kore Savaşı'na girmesi
süreyle %10'unun Türkiye'ye verilmesi
III. ingiltere'nin Ortadoğu'da çıkarlarının olması
III. Musul'un Irak'a bırakılması
Hatay'la ilgili sorunda İngiltere'nin Türkiye'den
Hangisi 5 Haziran 1926 yılında İngilizler'le yapılan yana tavır koymasında, yukarıdakilerden
Ankara Antlaşması'nda alınan kararlardan hangilerinin etkisi olduğu savunulabilir? (2003
değildir?(2001 KMS) KPSS)
A) Yalnız l B) Yalnız II A) Yalnızl B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve II C) Yalnızlll D) I ve II
E) l l v e l l l
Ş&g&Ms
Musul sorununu çözen 5 Haziran 1926 Ankara Hatay konusunda ingilizlerin Türkiye yanında yer
Antlaşması ile almasının nedeni İngiltere'nin orta doğudaki
- Musul, İngiltere'nin mandası altındaki Irak'a çıkarlarıdır.
bırakılmış (Cevap C)
- Bugünkü Irak sınırı belirlenmiş
- Musul petrolleri gelirlerinin %10'nunun 25 yıl
süreyle Türkiye'ye verilmesi kabul edilmiştir.
Ekonomik sıkıntılar içinde bulunan Türkiye Musul
12. Montrö Boğazlar Sözleşmesi, aşağıdakilerden
petrollerinden %10'luk payı, 500.000 sterlin
hangisine son vererek Türkiye Cumhuriyeti'nin
karşılığında İngiltere'ye bırakmıştır. Irak'ta yaşayan uluslararası ilişkilerindeki önemini artırmıştır?
Ankara Antlaşması'nda Türklerle ilgili herhangi bir (2003 KPSS)
hükümyeralmamıştır.
A) Kapitülasyonlar
(CevapA) B) Dış borçlar
C) Türk karasularında yabancıların ticaret yapması
D) Boğazlar Komisyonu
E) Ege Adalarının silahlandırılması

10. Musul'un Irak'a bırakılmasına karşılık. Musul Montrö Boğazlar Sözleşmesi (20 Temmuz 1936)
petrollerinden elde edilen yıllık geriiin yüzde ne göre;
10'unun 25 yıl süreyle Türkiye'ye verilmesi kararı,
aşağıdakilerden hangisinin kapsamındadır? (2002 - Lozan antlaşması ile kurulan Boğazlar
KPSS) Komisyonu kaldırılmış, bu komisyonun yetkileri
Türkiye'ye verilmiştir.
A) Lozan Antlaşması (1923)
- Savaş durumunda Boğazların statüsü Türkiye'ye
B) Ankara Antlaşması (1926) bırakılmıştır.
C) Mudanya Ateşkes Antlaşması (1922)
D) Mondros Ateşkes Antlaşması (1918) - Ticaret gemilerinin Boğazlardan geçişi serbest
bırakılmış, ancak askeri gemilerin geçişi
E) Misak-ı Milli (1920)
sınırlandırılmıştır.
- Karadeniz'e kıyısı bulunan devletlerin savaş
gemilerinin geçişi, uluslararası hukuk kurallarına
1926'da İngiltere ile yapılan Ankara Antlaşması ile
göre düzenlenmiştir.
Musul Irak'a bırakılmıştır. Fakat Musul petrollerinin
% 10'unun 25 yıl süre ile Türkiye'ye verilmesi (Cevap D)
kararlaştırılmıştır.
(Cevap B)
-TARIH- 87

13. Aşağıdakilerden hangisi, Balkan Antantı'nın 15.1926 yılında yapılan Ankara Antlaşması'yla
yapılmasına neden olmuştur? (2003 KPSS) Musul'un Irak'ta kalmasında,
I. Şeyh Sait Ayaklanması'nın çıkması
A) Hatay Parlamentosu'nun aldığı kararla Hatay'ın
Türktopraklarına katılması II. Dünya ekonomisinde petrolün öneminin giderek
B) Türkiye'nin Sadabat Paktı'na üye olması artması
C) Türkiye'nin Nato'ya üye olması III. ikinci Dünya Savaşı öncesinde Batı'nm kendi
D) italya ve Almanya'nın saldırgan politika izlemesi güvenliği için Türkiye'nin askeri gücüne gereksinim
E) II. Dünya Savaşı'nın çıkması duyması
gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu
savunulabilir? (2003 /2 KPSS)
İtalya ve Almanya'nın barışı tehdit eden saldırgan A) Yalnızl B) Yalnız II
politika izlemeleri, Balkan Antantı'nın yapılmasına C) Yalnızlll D) I ve II
neden olmuştur. E) llvelll
(C^vap D)

Musul'un Irak'ta kalmasında Şeyh Sait İsyanı'nın


çıkması ve Musul'da çok fazla petrol rezervinin
bulunması etkili olmuştur.
(Cevap D)

02

tr.
gelişmelerden -İXJ
Q
16.1. 1921 Anayasası
cn
M olduğu savunulabilir? m II. 1924Anayasası
o.

14. Türkiye'ye, Milletler Cemiyeti'ne üye olması için M III. 1961 Anayasası
çağrı yapılmasında, aşağıdaki hangisinin etkili Yukarıdaki anayasalardan hangileri, halkoyuna
KPSS) sunulmuştur? (2003 /2 KPSS)

A) Türkiye'nin Balkan Paktı'nın oluşumundaki A) Yalnızl B) Yalnız II


katkısının büyük olması C) Yalnızlll D) I ve II
B) İtalya'nın Habeşistan'a saldırması E) llv elll
C) Türkiye'nin, İngiltere'nin mandası olan Irak'la
sınmnın çizilmesi
D) Montrö Antlaşması'yla Boğazların Türk 1961 Anayasası halkoyuna sunulmuştur.
egemenliğine geçmesi (Cevap C)
E) Türkiye'nin Sadabat Paktı'na girmesi

Türkiye 1932 yılında Milletler Cemiyetine üye


olmuştur. Seçenekleri incelediğimizde A, D, E 17. I. NATO
seçeneklerinde verilen bilgiler Milletler Cemiyetine II. Kellog Paktı
girişten sonra meydana gelen olaylardır. Irak sınırı III. Birleşmiş Milletler
1926 yılında Ankara Antlaşması ile çözülmüştür. Türkiye, Atatürk döneminde yukarıdakilerden
İtalya'nın yayılımcı politikası sebebiyle Türkiye'nin hangilerine üye olmuştur? (200312 KPSS)
Milletler Cemiyeti'ne girişi için çağrı yapılmıştır.
A) Yalnızl C) I v e l l B) Yalnızll
(Cevap B) E) I, llv elll D) II ve III
88- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

ÇOZUM:
Soruda verilen gelişmelerden yalnızca Balkan Hatay Sorunu;
Antlantı Atatürk döneminde olmuştur. 9 Şubat
- Fransa'nın Suriye ve Lübnan üzerindeki manda
1934'te Balkan Antlantı imzalanmıştır. 17 Ekim
yönetimini kaldırması Hatay'ın Suriye egemenliğine
1951'de Türkiye NATO'ya üye olmuştur. 1945'te
geçmesi olasılığını ortaya çıkardı.
Türkiye Birleşmiş Milletlere üy9 olmuştur.
- Milletler Cemiyeti'nin gözetiminde yapılan halk
(Cevap B)
oylaması sonucu Hatay Devleti kuruldu.

- Hatay Meclisi Türkiye Cumhuriyetine katılma


kararı aldı. 1939'da Türkiye'ye katıldı.

18.1923 yılında 1921 anayasasında bazı değişiklikler - Misak-ı Milliye uygun şekilde Türkiye-Suriye sınırı
yapılmıştır. çizildi.
Aşağıdakilerden hangisi bu değişikliklerden biri (Cevap B)
degildir? (2004 KPSS)
A) Başbakan'ı Cumhurbaşkanın seçmesi
B) "Türkiye Devleti'nin dini İslam'dır" hükmünün
çıkarılması
C) Cumhurbaşkanının Meclis tarafından seçilmesi
D) Bakanlar Kurulunun Başbakan tarafından
oluşturulması
E) Cumhurbaşkanının bir seçim dönemi için
seçilmesi 20.1. Savaşın tüm dengeleri alt üst etmesi
II. Balkan Antantının aynı yörede bulunan devletler
10 Nisan 1928'de Anayasa'da gerekli değişiklikler arasında yapılmış olması
yapılarak "Devletin dini İslâm'dır ve din işlerini III. Boğazların Türk egemenliğine geçmesi
TBMM yerine getirir" cümleleri kaldırıldı. "Türkiye Balkan Antantının II. Dünya Savaşı'nda işlevini
Devleti'nin dini İslâm'dır." hükmünün çıkarılması yitirmesinde, yukarıdakilerden hangisi etkili
1923'te değil, 1928'de meydana gelmiştir. olmuştur? (2004 KPSS)

(Cevap B) A) Yalnızl B) Yalnız II


C) Yalnızlll D) I, III
E) II, III

Balkan Antantı (9 ŞUBAT1934)

Kuruluş Sebebi: I. Dünya Savaşı'ndan sonra İtalya


ve Almanya'da yeni siyasi iktidarın yayılması ve
saldırgan bir politika izlemesi üzerine, Balkan
devletlerinin sınır güvenliklerini güvenceye almak
19. Fransa Suriye'deki manda yönetimini kaldırarak istemeleri. Balkan Antantına Türkiye, Yunanistan,
burada bağımsızlığı öngören bir antlaşma yapmıştır. Romanya ve Bulgaristan katılmıştır. Bu devletlerin
Bu durum aşağıdakilerden hangisine neden amacı; Üye devletlerden birine yapılacak saldırıya
olmuştur? (2004 KPSS) h9p birlikte karşı konulması, sınırların dış saldırılara
A) Musul sorunu karşı ortak savunulmasıdır.
B) Hataysorunu
Önemi: Türkiye, bu savunma antlaşması ile batı
C) Boğazlar sorunu
sınırlarını güvence altına almıştır.
D) Borçlar sorunu
E) Yabancı okullar sorunu (Cevap A)
-TARIH- 89

23. Montrö Sözleşmesinde,


21. Türkiye ile Yunanistan arasında
I. Nüfus değişimi I. Boğazların hakimiyeti Türkiye'ye bırakılmıştır.
II. Tazminat
III. Ege adalarının silahsızlandırılması II. Batı Trakya Yunanistan'a bırakılmıştır.

Konularından hangisi Lozan antlaşmasından


sonra bir sorun olarak devam etmiştir? (2004 III. Doğu Trakya'daki Türklerle Anadolu'daki Rumlar
KPSS) karşılıklı olarak değiştirilmiştir.
A Yalnız I B) Yalnı
C Yalnız III D) I,z III Yukarıdakilerden hangisi yer almıştır?(2005
)E II, III KPSS)
)
A Yalnız 1 B) Yalnı
Karaağaç savaş tazminatı olarak Türkiye'ye C Yalnız III D) l-ll
bırakıldı. İmroz ve Bozcaada dışında diğer adalar )E l-ll-lll
alınamadı. Ancak Yunanistan Türkiye'ye yakın Ege
adalarında silah bulundurmayacaktı. Doğu Trakya
Türkiye'ye, Batı Trakya Yunanistan'a kalmıştı. MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ (20 Temmuz
Böylece Batı Trakya sorunu ortaya çıkmıştır. 1936)
İstanbul'daki Rumların ve Trakya'daki Türklerin
Lozan Barış Antlaşması'na göre Türkiye boğazlarda
hakları da korunmuştur. Türkiye'de azınlık sorunların
asker bulunduramıyordu. İtalya ve Almanya'nın
kesin olarak çözümlenmesi amaçlanmıştır. Fakat.—
barışı ve güvenliği tehdit etmesi üzerine ilgili
Yunanistan İstanbul'da daha fazla Rum bırakmak "g
devletlerle Montrö Sözleşmesi yapıldı.
istediği için bu konu yeniden sorun olmuştur. ö
co Buna göre;
(Cevap D) g Boğazlar Komisyonu kaldırılacak ve boğazlar
Türkiye'nin tam egemenliğine bırakılacak,
Ü:
"5üJ Askersiz bölge alanları iptal edilecek, bu
bölgelerin savunulması tamamen Türk askerlerine
bırakılacak,
22. Türkiye 1932 yılında aşağıdakilerden hangisine
Boğazlardaki trafik, Türkiye'nin ve Karadeniz'de
üye olmuştur? (2004 KPSS) sahili bulunan devletlerin emniyetlerini sağlayacak
A) Birleşmiş Milletler şekilde düzenlenecek,
B) Milletler Cemiyeti Ticaret gemileri için bir geçiş serbestliği
C) Lahey Adalet Divanı tanınacak, savaş gemileri için de belli kısıtlamalar
D) Balkan Antantı getirilecek,
E) SadabatPaktı Ticari amaçlı uçakların boğazlardan boydan
boya uçuşları yasaklanacak,

Bir savaş anında Türkiye'ye hareket serbestliği


1932'de Türkiye Cumhuriyeti Milletler Cemiyeti'ne
tanınacaktır.
üye oldu. Milletler Cemiyeti'ne giriş Türkiye'nin dış
politikasında yeni bir dönem açmıştır. Böylece boğazlar tamamen egemenliğimiz
altına girmiş olmaktadır. _________________
Birleşmiş Milletler'e üyeliğimiz 24 Ekim 1945

Lahey Adalet Divanı'na üyeliğimiz 1945 "Doğu Trakya'daki Türklerle Anadolu'daki Rumlar
karşılıklı olarak değiştirilmiştir." Bu karar Lozan
Balkan Antantı'na üyeliğimiz 9 Şubat 1934 Antlaşması'nda yer almıştır.
Sadabat Paktı'na üyeliğimiz 9 Temmuz 1937 (Cevap A)
(Cevap B)
90- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

24. Balkan Paktı'nın kurulmasında aşagıdakilerden 26. Atatürk'ün "Milli sınırlarımız içinde her şeyden önce
hangisi etkili olmuştur? (2005 KPSS) kendi gücümüze dayanarak varlığımızı sürdürmek,
milletin V9 ülkenin gerçek mutluluğuna, kalkınmasına
A) Türkiye'nin Birleşmiş Milletlere katılması çalışmak gelişigüzel büyük hayaller peşinde milleti
B) II. Dünya Savaşı'nın çıkması uğraştırmamak, harcamamak, uygarlık dünyasından
C) Türkiye'nin NATO'ya üye olması insanca karşılıklı ve dostluk görmeyi bekİ9mek..."
D) Almanya ve İtalya'nın yayılımcı politikası sözleriyle ifade ettiği hedefler dış politikada
E) Hatay'ın Anavatan'a katılması I. Yalnız uygar milletlerle ilişki kurma
ÇÖZÜM: II. Uluslararası ilişkilerde saygınlığını koruma
III. içişlerine karışmama ve karıştırmama
1933'ten sonra Almanya ve italya silahlanarak
dünya barışını tehdit etmeye başladılar. Almanya'nın İlkelerinden hangilerini benimsediğini
doğu'da İtalya'nın balkanlarda çıkarları ve emelleri göstergesidir? (2005 KPSS)
vardı. Bu durum balkan uluslarını birbirine A) Yalnızl
yaklaştırdı. Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve B) Yalnızll
Romanya arasında antantı imzalandı. (9 Şubat C) Yalnızlll
1934) D) Ivell
E) llvelll
(Cevap D)
(Cevap E)

o
>
co

25.1- İtalyanların On iki Ada'yı Yunanistan'a verm^si

II- Türkiye'nin Marshall planını kabul 9tmesi

III- Musul petrollerinden elde edilen yıllık gerilin yüzde


10'unun 25 yıl süreyle Türkiye'ye verilmesi

Yukarıdaki gelişmelerden hangisi Atatürk


döneminde gerçekleşmiştir? (2005 KPSS)
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III

III. Gelişme Atatürk Döneminde gerçekleşmiştir. Bu


gelişme 25 Haziran 1926 yılında İngilizlerle yapılan
Ankara Antlaşmasının bir maddesidir.
(Cevap C)
-COGRAFYA- 91

DEPR3SM

COĞRAFYA | 100SORUDÂCOĞRAFYA

TÜRKİYE'DE YERYÜZÜNÜ ŞEKİLLENDİREN İÇ VE DIŞ KUVVETLER

DIŞKUVVETLER İÇ KUVVETLER

1. Akarsular 2. Yeraltı 1. Orojenez (Dağ oluşumu) 2.


suları 3. Buzullar 4. Egirojenez (Kıta oluşumu) 3.
Dalgave Akıntılar 5. Volkanizma 4. Deprem
Rüzgarlar (Seizma)

DIŞ KUVVETLERİN AŞINIM VE BİRİKİM ŞEKİLLERİ

Aşınım Şekilleri Kuvvetin Türü Birikim Şekilleri Kuvvetin Türü

LVadi Akarsu 1.0va Akarsu


2. Menderes (Büklüm) Akarsu 2. Dağ eteği ovası Akarsu
3. Vadi Akarsu 3. Birikinti konisi Akarsu
4. Peribacaları Akarsu 4. Taban seviyesi ovası Akarsu
5.Peneblen (Yontukdüz) Akarsu ö.Taraça (Seki) Akarsu
6. Kırgıbayır (Badlans) Akarsu 6. Delta Akarsu
7. Dev Kazanı Akarsu 7. Irmak (Kum) Adası Akarsu
8. Platolar Akarsu 8. Traverten Yer altı suları
9. Lapya Yer altı suları 9. Sütun Yeraltı suları
10. Dalin Yeraltı suları 10. Sarkıt ve Dikit Yer altı suları
11. Uvala, Polye Yeraltı suları 11. Moren (Buzultaş) Buzul
12. Obruk Yeraltı suları 12. Kıyıseti Dalga ve Akıntılar
13. Magara ve Galariles Yeraltı suları 13. Kıyı oku Dalga ve Akıntılar
14. Düden (Subatan) Yeraltı suları 14. Tombolo Dalga ve Akıntıiar
15. Voklüz (Su çıkan) Yeraltı suları 15. Lagün (Deniz kulağı) Dalga ve Akıntılar
16. Falez (Yahyar) Dalgave Akıntılar 16. Lös toprakları Rüzgar
17. Haliç Dalgave Akıntılar 17. Kum tepeleri Rüzgar
18. Mantar (Şahit) Kaya Rüzgar 18. Barkan Rüzgar
92- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

TÜRKİYE'DE TARIMIN KISA KİMLİĞİ DUNYA URETIMINDIILK SIRADA


Akdeniz ve Ege Kıyısı Karadeniz Kıyısı OLDUĞUMUZ ÜRÜNLER
Pamuk Çay Fındık
Turunçgil Fındık Kuru üzüm
Zeytin İncir Mısır İncir
Üzüm Tütün
Susam
Muz Tütün

EKIM ALANININ GENIŞLIGINE GORE


İçAnadolu Doğu Anadolu Ekim alanı en geniş Ekim alanı en dar
Tahıl Arpa olanlar olanlar
Mercimek Kayısı Apra Çay (En dar)
Elma - Armut Çavdar Fındık
Patates Buğday Muz
Şekerpancarı Şekerpancarı İncir
Çavdar Elma Antep Fıstığı
Güneydoğu Anadoiu
Üzüm Turunçgiller
Antep Fıstığı Patates Pamuk
Mercimek Baklagiller Susam
Baklagiller Mercimek Keten-Kenevir
Tahıllar

TÜRKİYE'DE YETİŞTİRİLEN TARIM SICAKLIKISTEGINE GÖRE


Soğuğa Karşı Soğuğa Karşı Hassas
ÜRÜNLERİ
Dayanıklı Ürünler Ürünler
Tahıllar(Hububat) Baklagiller
Uzüm Muz
Buğday Soya Fasulyesi Elma İncir
Arpa Fasulye
Arpa Zeytin
Çavdar Nohut
Çavdar Turunçgiller
Mısır Bezelye
Fındık
Pirinç Mercimek

Endüstri Bitkileri Yağlı Bitkiler TÜRKİYE'NİN COGRAFİ KİMLİĞİNE KISA


Tütün Pamuk Ayçeçeği BAKIŞ
Şekerpancarı Zeytin Yüzölçümü: 783 577 Km.
Çay Susam İlsayısı: 81 2000
Sayımına Göre Nüfus: 67 844 903

Nüfus Yoğunluğu (km2):81


Sebzecilik Meyvecilik
Domates Uzüm Kıyı uzunluğu: 8333 km
Salatalık İncir Kara sınırlarının uzunluğu: 2875
Biber Fındık
En uzun kara sınırı: 877 km (Suriye)
Patlıcan Kaysı
Elma
Turunçgil
............. ---- ..................................COĞRAFYA 93

Yüzölçümüne Göre En Büyük ve En Küçük 1 ■ En Çok Bulunan Maden Rezervlerimiz ^^^^|


Beş İlimiz 1
Bor Mineralleri (Dünyada Birinci)
En Büyük İllerimiz En Küçük İllerimiz
Konya (40814 km) Yalova (850 km) Barıt (Bırıncı) Krom (İlk
beş ülke arasında)
Kilis (1427km)
Sivas (28567 km)
Bartın (2080 km)
Ankara (25401 km) Düzce (2592 km)
Erzurum (25330km) Osmaniye(3195km)
Van (22983)

Büyüklerine Göre Doğal ve Yapay (Baraj) 1


Göllerimiz 1

En Büyük Doğal En Büyük Baraj (yapay)


Göllerimiz Göllerimiz
VanGö!ü(3713km) Atatürk Barajı (887 km) &
tr
TuzGölü(1500km) Keban Barajı (675 km)
Beyşehir Gölü (656 km) Karakaya Barajı (298 km)
Eğirdir Gölü (468 km) Hirfanlı Barajı (263 km)
Akşehir Gölü (353 km) Altınkaya Barajı (118km) "
Xi
o
m
vn
DL
*C

1
_J
^
5
JJ
>-

Türkiye'nin En Uzun Akarsuları 1

Kızılırmak (1355 km)


Fırat (971 km)
Sakarya (824 km)
Aras (548 km) Dicle
(523 km)

Dünya Sıralamasında Önde Olduğumuz Tarım


Ürünleri

İncir (Birinci)
Kuru Üzüm (Birinci)
Fındık (Birinci)
Mercimek (İkinci)
Zeytin (Üçüncü)
94- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

Ülkemizde saatler bir saat ileri alındığında 3. Türkiye'ye kuzeyden esen rüzgarların sıcaklığı
aşağıdaki illerimizden hangisi bu zaman düşürmesi aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?
değişiminden en fazla etkilenir?
A) Jeopolitik konum
A) Edirne B) Ankara B) Özel konum
C) Samsun D) Sivas C) Matematik Konum
E) Erzurum D) Stratejik Konum
E) Fiziki Konum

Ülkemizde saatler bir saat ileri alındığında saat ayarı


45° D boylamındaki Iğdır'ın saatine göre yapılır. Bu Türkiye Kuzey Yarımküre'de yer alan bir ülkedir. Bu
durumda Iğdır'a en uzak olan Edirne değişimden en nedenle kuzeyden gelen rüzgarlar kutup yönünden
fazla etkilenecektir. geldikleri için sıcaklık üzerinde düşürücü etki
(Cevap A) yaparlar. Bu durum ülkemizin matematik konumu ile
ilgilidir.
(Cevap C)

■z:
o
>

4. Ülkemiz aynı enlem ve boylam değerleriyle


2. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'nin özel başlangıç paralelinin güneyinde ve başlangıç
konumu ile ilgili degildir?
meridyeninin batısında yer alsa idi matematik
A) Doğusuna doğru sıcaklığın azalması konumu aşağıdakilerden hangisi olurdu?
B) Ulaşımın kuzey - güney yönünde zor olması
A) 26° - 45° BM B) 26° - 45°
C) Ortalama yükseltisinin fazla olması
36° - 42° KP BM 36° -
D) Karadeniz kıyılarının daha az tuzlu olması
C) 26° - 45° DM 42° GP
E) Iğdır'da pamuğun yetişebilmesi 36° - 42° GP D) 26 - 45° KP
E) 26°-45° GP 36° - 42° BM
36° - 42° DM
"D" seçeneğinde belirtilen durum buharlaşma ile
ilgilidir. Buharlaşma ise güneş ışınlarının geliş
açısına bağlıdır. Karadeniz daha kuzeyde yer aldığı
Başlangıç paralelinin güneyi, Güney yarımküreyi
için güneş ışınlarını daha eğik açıyla alır. Bu
başlangıç meridyeninin batısı ise Batı yarımküreyi
nedenle buharlaşma az olur. Bu durum Karadeniz'de
ifade etmektedir. Türkiye'nin bugünkü matematiksel
tuzluluğun az olmasını sağlan temel faktördür.
konumunu ifade eden koordinatlar 36° - 42° Kuzey
Güneş ışınlarının geliş açısı da enleme bağlı olarak
Paraleli, 26°-45° Doğu meridyenidir. Soruda
kutuplara doğru daraldığı için matematiksel konum
belirtilen duruma göre, Türkiye'nin matematik
ile ilgilidir.
konumu 26° - 45° Batı meridyeni, 36° - 42° Güney
(Cevap D)
paraleli olacaktır.
(Cevap B)
-COGRAFYA- 95
7. Aşağıda ülkemiz ile ilgili yapılan
5. I. Aynı enlem üzerinde yer alan bütün noktalar
eşleştirmelerden hangisi vanlıştır?
güneş ışınlarını aynı açı ile alırlar.
A) Petrol zengini ülkelere komşu olması - jeopolitik
II. Enlem değerleri ile yerel saat farkları konum
bulunabilir. B) Eskişehir'de buğdayın Erzurum'dan önce hasat
edilmesi - özel konum
III. 13° Kuzey enlemi Yengeç Dönencesinin C) Rize'de turunçgillerin yetişmesi - Özel konum
güneyinde yer almaktadır. D) Hatay'da gölge boyunun Sinop'tan kısa olması -
Özel konum
IV. Yüksek enlemlere doğru yerçekimi azalır. E) Asya ile Avrupayı birbirine bağlaması - jeopolitik
konum
Yukarıda enlem ile ilgili yapılan açıklamalardan
hangileri vanlıştır?

A IvelV B) II
Hatay'da gölge boyunun Sinop'tan kısa olması
C III ve IV D) I ve
) II ve IV matematik konum ile ilgilidir. Gölge boyu güneş
E
) ışınlarının geliş açısına bağlıdır. Hatay enlem değeri
ile daha güneyde yer aldığından güneş ışınlarını
daha büyük açıyla alır. Bu nedenle Sinop'a göre
Enlem değerleri ile yerel saat farkları bulunamaz. daha kısa gölge oluşur.
Yerel saat boylamdan bulunabilir. Yüksek enlemlere (Cevap D)
(Kutuptar'a) doğru dünyanın şeklinden dolayı
yerçekimi azalmaz, artar.
(Cevap E) ■§
ÜJ Q
m
m

'S
UJ

8. Paralellerin çevre uzunluklarının değişken


olmasında,

I. Dünya'nın eksen hareketi

6. Türkiye'nin en kuzeyinden geçen paralel ile II. Dünya'nın şekli


başlangıç paraleli arasındaki kuşuçusu uzaklık
III. Birbirlerine paralel olmaları
kaç km.dir?
IV. Eksen eğikliği
A) 3996 km C)5444 km E) B) 4662 km
4444 km D)6666 km V. Çiziliş özellikleri

faktörlerinden hangisi etkili olmuştur?


A)V B) IV C) III D) II E) I
Türkiye'nin en kuzeyinden geçen paralel 42° kuzey
paralelidir. Başlangıç paraleli ise Ekvator ve
derecesi 0° dır. Her paralel arasında 111 km.lik sabit
Dünya'nın küresel şekli nedeniyle paralel çevre
bir uzaklık vardır. Bu durum söz konusu uzaklık 111
uzunlukları kutuplara doğru azalır.
x 42 = 4662 km.dir. (Cevap D)
(Cevap B)
96- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

40° 20° 0° 20° 40° 11. Aşağıdakilerden hangisi Dünya'nın günlük


9. 50
c hareketi sonucunda oluşmaz?
1 A) Doğuda saatin ileri olması
40c
1 B) Fiziksel parçalanmanın oluşması
c
1 30 C) Gölge boyunun yıl boyunca değişmesi
II D) Gece - gündüzün oluşması
20c
V E) Meltem rüzgarlarının oluşması
c
10
V

a b c d
Gölge boyunun yıl boyunca değişmesi yıllık
hareketin sonucudur.
Yukarıda verilen numara ve harflerle ifade (Cevap C)
ediimiş koordinat şeklinde Türkiye'nin en
batısından geçen boylam ile en güneyinden
geçen paralel kaç numaralı alanda kesişir?
A) -a B) III - 12. Aynı bölgenin aşağıdaki ölçeklerden hangisi ile
C) l-c D) V - çizilecek haritasında ayrıntı daha fazla olur?
I
E) l-d d
1 1
II B)
50 000 20000
C 1 1
Türkiye'nin en batısından geçen meridyen 26° Doğu
D)
) 60000 250000
meridyenidir. en güneyinden geçen paralel ise 36° z 1
kuzey paralelidir. Söz konusu değerler II - d alanında >■
kesişirler. "5 300 000
(CevapE) g

Kesir ölçeğin paydasındaki rakam küçültme oranını


gösterir. Bu durumda en az küçültme 1/20 000
ölçeğinde olduğu için ayrıntı en fazla olacaktır.
(Cevap B)

10. Yandaki küre üzerinde


numaralı yerlerden
hangilerinde sırasıyla 21
Haziranda gölge
oluş maz ve 24 saat 66°33' 13. İki Türkiye haritasından Ege kıyılarmın daha
gece yaşanır? detaylı gösterildiği harita için aşağıdakilerden
hangisi doğru olamaz?
A) Iv e lV C) llvelll E) B) IV veV
Nlve lV D) l l v e V A) Küçültme azdır.
B) Ölçek büyüktür.
C) Paydadaki sayı daha büyüktür.
D) Kağıtta daha fazla yer kaplar.
21 Haziranda güneş ışınları Yengeç dönencesine E) Hata payı daha azdır.
90° ile gelir. Dolayısıyla gölge boyu sıfır olur yani
oluşmaz. (II numara). Bu tarihte Güney kutup
dairesinde ise 24 saat gece yaşanmaktadır. (V
numara) Büyük ölçekli haritaların paydalarındaki sayı
(Cevap D) küçüktür.
(Cevap C)
-COGRAFYA- 97
16. Yükselme
14. Çökme

Yukarıdaki
yerşekli
aşağıdakilerden
hangisini ifade etmektedir?
Yukarıdaki izohips haritasında x ile gösterilen
yeryüzü şekli aşağıdakilerden hangisidir? A) Yersarsıntısını
A) Tepe C) Boyun E) B) Çanak B) Volkanik hareketle çökme ve yükselmeyi
Zirve D) Vadi C) Yer kabuğu bloğundaki kırılmayı
D) Yükselti farklılığını
E) Epirojenik yükselmeyi

İki tepe arasında kalan yere boyun denilir. Haritada


iki tepe yan yana gelmiş. Dolayısıyla x noktası
boyun üzerinde yer almaktadır.
Şekil yerkabuğu bloğundaki kırılma sonucunda
[şareti Tepe oluşan horst ve grabeni ifade etmektedir.
(Cevap C)

İşareti çanak yada kapalı çukur


"o
en

Q
Şekli vadiyi
m
a. i£

İşareti ise dorukya da zirveyi gösterir
17. Ülkemizde iç kuvvetlerin neden olduğu
(CevapC) g
sonuçlar arasında,

I. Yüksek düzlüklerin oluşması

15. Toros Dağlarının daha önce deniz altında yer II. Çanakkale boğazının oluşması
alan tortul tabakaların yükselmesi ile ortaya
çıktığını, III. Kuzey Anadolu Dağlarının oluşması
I. Ortalama yükseltisinin fazla oluşu IV. Cennet ve Cehennem obruklarının oluşması
II. Horst ve grabenlere rastlanması
V. Ağrı ve Erciyes dağlarının oluşması
III. Üst kesimlerinde denizel canlı fosillerine
rastlanması
verilenlerden hangisi yoktur?
IV. Yükseklerinde yapının tortul olması
verilenlerden hangileri kanıtlar?
A)V B) IV C) D) II E) I
A) I ve II B) II ve IV
C) I ve III D) III ve IV
E) l l v e l l l
Cennet - Cehennem obrukları karstik süreçlere bağlı
olarak oluşmuştur. Oluşumlarda iç kuvvetlerin etkisi
yoktur.
III ve IV numaralı ifadeler öncüldeki durumu
(Cevap B)
kanıtlamaktadır.
(Cevap D)
98- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

18. Aşağıdaki akarsularımızdan hangisinin debisi 20. Bulunduğu özel konum şartları dikkate
(akımı) kış mevsiminde en azdır? alındığında aşağıdaki göllerden hangisinin
daha soğuk suya sahip olması beklenir?
A) Bakırçay B) Karasu
C) Manavgat D) Gediz A) SuğlaGölü B) ÇıldırGölü
E) Göksu C) TuzGölü D) BafaGölü
E) EğirdirGölü

Karasu Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan bir


akarsuyumuzdur. Bu bölgemizde kış yağışları kar Yükselti ve enlem etkisiyle ülkemizin
şeklinde olduğundan akarsuların b^slenme ve kuzeydoğusunda yer alan Çıldır Gölü soruda
akımında düşme yaşanır. Diğer akarsularımızın belirtilen özelliğe sahip olan gölümüzdür.
bulunduğu bölgelerimizde Akdeniz iklimi vardır. Bu (Cevap B)
iklimde en fazla yağış kış mevsiminde yağmur
şeklinde düştüğünden akarsuların akımında
yükselme meydana gelir.
(Cevap B)

z
o
>-
S2
"Q
uu

19. Akdeniz Bölgesinde mağara, uvala, polye gibi


yerşekillerinin geniş yer tutmasında,

I. Kış yağışlarının fazlalığı 21.


II. Engeb^nin fazla oluşu

III. Karstik yapının geniş yer tutması

IV. Akarsu aşındırmasının fazla oluşu

gibi faktörlerden hangileri etkili olmuştur?

A) I ve II B) II ve IV
C) Yalnız III D) Yalnız IV Yukarıdaki haritada gösterilen bazı
yerşekillerinden "?" işaretinin bulundu yerde
E) HlvelV
aşağıdakilerden hangisi meydana gelmiştir?

A Polye B) Uval
C Tombolo a
D) Seki
Mağara uvala, polye gibi yerşekilleri kalkerin yaygın ) Peribacaları
E
olarak bulunduğu karstik alanlarda meydana gelirler. )
Bu nedenle Akdeniz Bölgesinde karstik yapının
geniş yer tutmasından ötürü bu yerşekilleri
gelişebilmiştir. ? işaretli alanda gelişmiş yeryüzü şekli tombolo'dur.
(Cevap C) (Cevap C)
MT\
COGRAFYA- 99

24.
22. Türkiye'nin Iç bölgelerinin daha az yağış
alması,
.■e~f-i
I. Bitki örtüsü
II. Yükselti
III. Denize kapalılık
IV. Toprak türü
V. Rüzgarlar
gibi faktörlerden hangisi ile ilgilidir?

A) I B) II C) III D) IV E) V Geçirim
li
İç bölgelerimiz denize kapalı ve uzaktır. Bu nedenle nemli
hava kütleleri bu bölgelerimize fazla girmemektedir.
Bu durum yağış azlığına yol açmaktadır.
(Cevap C)

Toros Dağlarım oluşturan kayaçların yapısı


dikkate alındığında burada en çok görülecek
23.
kaynak türü yukarıdakilerden hangisidir?
o
111Q
I YI W B) II C) D) IV E) V
W
Yağış rejimi grafiklerdeki gibi olan kentlerimiz
aşağıdakilerden hangileridir?
"5 Toros dağları kalker yapılıdır. Bu kayaçın yaygın
Ui olduğu yerlerde daha çok karstik kaynak bulunur. Bu
nedenle I numara ile gösterilen karstik kaynak
A) Ankara Kars
toroslarda daha yaygın olacaktır.
B) Konya Samsun
II numaralı kaynak -> Vadi kaynağı
C) Malatya Gaziantep
III numaralı kaynak -> Fay kaynağı
D) Sivas Yozgat
IV numaralı kaynak -» Artezyen kaynağını
E) İzmir Ardahan
V numaralı kaynak -> Yamaç kaynağını ifade
etmektedir.
(Cevap A)
I. grafikte en fazla yağış ilkbahar aylarında
düşmektedir. İç Anadolu'da görülen yağış rejimi
böyledir. Bu nedenle I. grafik iç Anadolu'da yer alan
bir ile ait olmalıdır.
II. grafikte ise yağış azamisi yaz mevsimindedir. Bu
yağış rejimi Erzurum - Kars bölümünde görülür. bu
nedenle doğru kenti burada aramalıyız. Bu durumda
Ankara (I) - Kars (II) sorunun doğru cevabı
olmaktadır.
(Cevap A)
100- -GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISL
25. Aşağıda baraj ve akarsu eşleştirmelerinden 28. Ülkemiz dağları ile ilgili aşağıda verilenlerden
hangisi yanlıstır? hangisi vanlıştır?
A) Hirfanlı - Kızılırmak A) Genellikle batı - doğu yönlü uzanmaları
B) Almus - Yeşilırmak B) Ülke iklimine etki etmeleri
C) Demirköprü - Sakarya C) Ortalama yükseltilerinin fazla olması
D) Keban-Fırat D) Bütünüyle kıvrım dağları özelliğinde olmaları
E) Sarıyar - Sakarya E) Farklı kıyı tiplerinin oluşmasına neden olmaları

D9mirköprü barajı Gediz ırmağı üzerinde Ülkemizde dağlar bütünüyle kıvrım özelliğinde
kurulmuştur. değildir. Örneğin Ege bölgesinde yer alan bazı
(Cevap C) dağlarımız kırık dağlar, İç Anadolu ve Doğu
Anadolu'da yer alan bazı dağlarımızda volkanik
oluşumludur.
(C9vap D)
26. I. Kızılırmak - Bafra
II. Göksu - Silifke
III. Sakarya - Dikil
IV. G9diz - Men9men
V. Yeşilırmak - Çarşamba
Yukarıda eşleştirmesi yapılan ırmak ve
deltalardan hangisi yanlıstır?
o
A) V B) IV C) D) II E) I
Üj
co

29. Ülkemiz yükseltisinin doğuya doğru gidildikçe


Dikili, Bakırçay ırmağmın ağzında oluşan bir >
artış göstermesi,
deltadır.
(Cevap C) I. Karın yerd9 kalma süresinin artması

II. Don süresinin uzaması

27. Aşağıda verilenlerden hangileri bir Türkiye III. Tarım ürünü çeşitliliğin azalması
Fiziki Haritasında daha açık renkle gösterilir?
IV. Hidroelektrik potansiyelin artması
I. Amik Ovası
II. GedizOvası V. Akarsuların yavaş akması
III. Erzurum - Kars Platosu
gibi verilenlerden hangisini ortaya
IV. Hakkari Yüksekova
çıkarmamıstır?
V. Konya Ovası
A) I v el l C) IVveV E) B)
I v ell l NlvelV A) V B) IV C) D) II E) I

Yükseltinin artış göst^rmesi akarsuların daha hızlı


Amik ve Gediz ovaları deniz seviyesine daha yakın akmasını sağlar.
oldukları için, daha açık renkle gösterilirler. (C9vap A)
(Cevap A)
-COĞRAFYA- 101

30. Aşağıdaki göl oluşum biçimlerinden hangisiyle 32. Karadeniz Bölgesinden diğer bölgelere olan
oluşan göller ülkemizde daha az bulunur? göçün nedenleri arasında,
A) Tektonik Göller
I. Doğum oranının yüksek olması
B) Karstik Göller
C) Volkanik Göller II. Sanayinin yeteri kadar gelişememesi
D) Buzul Gölleri
III. Tarıım alanlarının dar olması
E) SetGölleri
gibi faktörlerden hangisi vardır?
A) Yalnızl B) Iv el l l
Ülkemizin konumu nedeniyle buzulların etkisi azdır. C) llvelll D) I v el l
Bu nedenle buzul gölleri ülkemizde daha az yer alır. E) I, l l vel l
(Cevap D)

Öncülde verilen bütün numaralı nedenler


Karadeniz'de göçe sebep olan nedenlerdir. Ayrıca
ulaşım ve ticaretin gelişmemiş olması, mevcut
ekonomik faaliyetlerin artan nüfusa istihdam
oluşturamaması da bölgede göçe neden olan diğer
faktörlerdir.
(Cevap E)

22
'o
tc
UJ
Q
(/}
co
a.

31.Kara de niz Bölge sinde Orta Kara de niz


Bölüm ün ün y üks e ltis inin az olm a sı
aşağıdakilerden hangilerini olumlu etkilemiştir?

I. Ulaşım imkanlarını 33. Marmara Bölgesi ile Güneydoğu Anadolu


Bölgesinin ortak özellikleri için aşağıdakilerden
II. Yağış miktarını hangisi doğru olamaz?
III. Tarım topraklarının genişliğini A) Yerşekillerinin sade bir yapıda olması
B) Tarımda makineleşmeye elverişli olmaları
IV. Delta oluşumunu C) Doğal göller bakımından oldukça fakir olmaları
A) II ve III B) I, III ve IV D) Yüzölçümlerinin küçük olması
C) III ve IV E) I v e l V D) I, II ve IV E) Volkanik oluşumlu dağların bulunması

Marmara Bölgesinde İznik, Ulubat, Manyas gibi


Bölümde yükseltinin az olması ve dağların daha birçok doğal oluşuma sahip göller bulunmaktadır.
geriden başlaması ulaşım imkanlarının diğer Güneydoğu Anadolu Bölgesi ise doğal göller
bölümlerine göre daha gelişmesini sağlamıştır. Dağ bakımından en fakir bölgemizdir. Diğer seçeneklerde
doğrultularının bu özelliği sayesinde tarım toprakları verilen özellikler her iki bölgemizde de ortak olarak
daha geniş ve delta oluşumu daha kolay olmuştur. görülmektedir.
(Cevap B) (Cevap C)
102- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

34. I. Kentleşme oranı 100- : Akdeniz Marmara


36. 80-
II. Enerji üretimi 60- Yukarıdaki grafikte farklı üç
40- bölgemizde yetiş en d eğiş ik tarım
III. Ayçiçeği tarımı
00- ürünlerinin T ürkiye ür etimind eki
IV. Yer altı kaynaklarının Ç9şitliliği 0- payları verilmiştir.

Bu tarım ürünleri aşağıdakilerden hangisinde


Y ukarıda v erilenlerden hangilerinde M armara
doğru olarak verilmiştir?
Bölgesinin öncülüğü voktur?

A) I vel V C) B)
I vel l l E) I v e l l l l v e l l l

Bölge enerji üretiminde değil, tüketiminde ilk sırada Muz Ayçiçeği Haşha
A)
y9r alır. Nedeni ekonomik faaliyetlerin gelişmişliği ile
Portakal Şekerpancarı ş
ilgilidir. Y9r altı kaynakları açısından Doğu Anadolu B)
Bölgesinin Yukarı Fırat Bölümünün öncüllüğü vardır. Zeytin Şeftali Tütün
Marmara Bölgesi K9ntİ9şme oranı, Ayçiçeği tarımı, C)
nüfus yoğunluğu, teknolojik gelişme okuma - yazma Üzüm Çilek Pamu
D)
oranı gibi alanlarda ülkemiz düzeyinde ilk sırada yer
Pamuk Zeytin k
alır.
E)
(Cevap D)
Limon

Portakal

->% 100 Muz ->%

75 Ayçiçeği ->%80

Haşhaş
(Cevap A)

37. Ege bölgesinde deniz suy u sıcaklılığının kıy ı


35. Ege Bölgesinde doğudan batıy a gidildikçe
boyunca değişme göstermesi,
aşağıdakilerden hangisinde artma görülmez?
I. Dağların uzanış doğrultusu
A) Ormanlıkalanlarda II. Girinti V9 çıkıntıların fazlalığı
B) Sıcaklık değerlerinde
III. Enİ9min etkisi
C) Pamuktarımında
IV. Yerşekillerinin engebeliği
D) Verimli ovalarda
V. Akarsu yoğunluğunun değişken olması
E) Karasallıkta
gibi faktörlerden hangisiyle ilgilidir?

A) I B) II C) III D) IV E) V
Ege bölgesinde doğudan batıya gidildikç e Kıyı
Ege'ye yani d9niz kenarına doğru yaklaşılır. Buna
bağlı olarak sıcaklık değerleri artar. Kıyıda verimli
delta ovaları olduğundan artış olur. Nemiilik Enteme bağlı olarak güneş ışınlarının geliş açısı
fazlalığından dolayı ormanlık alanlar daha genişler. kuzeye doğru daraldığından Ege Bölgesi kıyılarında
iklim koşullarının elverişliliği pamuk tarımını da kuzeye gidildikçe deniz suyu sıcaklık değerlerinde
artırır. Ancak karasallık artmaz aksin9 azalır. azalma olur.
(C9vap E) (Cevap C)
-COGRAFYA- 103

38. Aşağıda Ege Bölgesinin yerşekilleri ile ilgili 40. Akdeniz Bölgesi ile ilgili aşağıdakilerden
verilen özelliklerden hangisi bu bölgenin genel hangisi yanlıştır?
karakterini vansıtmaz?
A) Karstik yapı çok yaygındır.
A) Dağların kıyıya dik uzanması B) Kış yağışları daha fazladır.
B) Koy ve körfezlerin çok olması C) Yıl boyunca yeşil kalabilen bitki örtülerinin
C) Kırıklı yapısının fazlalığı görülmesi
D) Çöküntü alanlarının çokluğu D) Yıl içerisinde iki ürün alınabilecek bölge olması
E) Ovaların çoğunluğunun karstik olması E) Akarsu rejimlerinin düzenli olması

Bölgede ovaların çoğunluğu karstik değildir. Daha Bölgede en fazla yağış kış, en az yağış yaz
çok çökme sonucunda oluşan grabenlere yerleşmiş aylarında olmaktadır. Bu nedenle akarsu akımları kış
akarsuların işlevleri sonucunda meydana gelmiş aylarında artmakta, yaz mevsiminde ise
tektonik ovalardır. azalmaktadır. Bu durum Akdeniz Bölgesi
(Cevap E) akarsularını rejim bakımından düzensiz kılmıştır.
(Cevap E)

o
tr.
UJ
o ffî

39. Doğal koşulları düşünüldüğünde,


'o 41. I. Nüfus yoğunluğunun daha fazla olması
üi
I. Ergene Havzası
II. Sanayinin daha gelişmiş olması
II. IğdırOvası
III. Karstik yapının daha az olması
III. Konya Ovası
IV. Verimli kıyı ovalarının daha az olması
IV. Çukurova ve Çevresi
V. Turizmin daha gelişmiş olması
V. Malatya ve Çevresi
Yukarıda verilen özelliklere göre Antalya ve
gibi yörelerimizden hangisi bir yılda birden Adana Bölümleri karşılaştırıldığında hangileri
fazla ürün almaya daha elverişlidir? bakımından Adana bölümünün öncülüğü söz
konusudur?
A) V B) IV C) D) II E) A Ivel I B) llveV
C l
III IV D) IVve
)
E ve
llve III V
) l
Verilenler içerisinde Çukurova ve çevresi sıcaklık,
sulama, toprak gibi özellikleri bakımından daha
uygun koşullara sahip olduğu için diğer yörelere Adana Bölümünde nüfus yoğunluğunun fazla olması
göre daha elverişlidir. sanayinin gelişmişliği bölümü, Antalya Bölümüne
(Cevap B) göre üstün kılmıştır.
(Cevap A)
104- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-
42. Aşağıdakilerden hangisi Akdeniz Bölgesinde 44. Platoların çokluğundan dolayı bir platolar
kış turizminin gelişmesini engelleyen en önemli topluluğu görünümünde olan Orta Anadolu
faktördür? Bölgesinde platolar arasında yer alan
akarsulardan sulamada fazla
A) Ormanörtüsü
yararlanılamamasında,
B) Nüfus miktarı
C) Sıcakiık ortalamaları
I. Kireç oranının yüksek olması
D) Ortalama yükselti
E) Karyağışı II. Tahıl tarımı için suya ihtiyacın az olması

III. Derin vadiler içinde akmaları

IV. Daha çok baraj yapımında kullanılmaları


Bölgede kış sıcaklık ortalamalarının fazla olması kış
turizmini engelleyen en önemi faktördür. V. Sulama sisteminin yeteri kadar gelişememiş
(Cevap C)
olması

gibi faktörlerden hangisi etkili olmuştur?

A) I B) II C) D) IV E)V

Bölgede akarsular derin vadiler içerisinde aktıkları


için sulamada fazla yararlanılamaz.
z: o (Cevap C)
ço
UJ

43. Konya Bölümünün özellikleri için,

I. Yıllıkyağış miktari azdır.

II. Yüzey şekilleri sadedir.

III. Buğday üretimi fazladır.

IV. Bitki örtüsü ormandır. 45. Aşağıdakilerden hangisi İç Anadolu'da nadasa


ayrılan toprakların çok olmasının temel
V. Küçükbaş hayvancıhkyaygındır.
nedenidir?
verilenlerden hangisi vanlıstır? A) Yağış rejiminin düzensiz olması
B) Sıcaklık farklarının fazla olması
C) Toprağı dinlendirme ihtiyacı
A) B) II C) III D) IV E) V
D) Sulama imkanlarının kısıtlı olması ve yağış azlığı
E) Geniş alanlarda poli kültür tarımın uygulanması

Konya Bölümünde yağış azlığı bitki örtüsünün step


olmasına yol açmıştır.
Nadas uygulamasında temel neden su
(Cevap D)
yetersizliğidir. Bölgede yağışın az olması ve su
imkanlarının kısıtlı olması nedeniyle nadas toprakları
yaygın olmuştur.
-COĞRAFYA- 105
(Cevap D) 48. Aşağıdaki bölümlerden hangisinde tarım
alanlarında n yılda bir de n fazla ür ün alma
46. İç Anadolu Bölgesinin yağış özellikleri ile ilgili imkanı voktur?
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) AdanaBölümü
A) Yıllık yağış ortalamasının en az olduğu bölge B) Kıyı Ege Bölümü
olması C) Antalya Bölümü
B) Konveksiyonel yağışların en fazla görüldüğü bölge D) Güney Marmara Bölümü
olmasi E) Erzurum - Kars Bölümü
C) En az yağışın yaz mevsiminde düşüyor olması
D) İlkbaharda cephe yağışlarının görülmesi
E) Kar yağışının fazla olduğu bir bölge olması
Erzurum - Kars Bölümü yükseltisi fazla, sıcaklık
ortalamaları düşük olan bir böiümdür. Bu nedenle
yılda birden fazla ürün alınamaz.
Bölgede ilkbahar yağışları cephe değil, (Cevap E)
konveksiyonel yağışlardır.
(Cevap D)

€Q

LU
O

tn 49. Bitki örtüleri bakımından ortak özelliğe sahip


a.
olmalarına rağmen İç Anadolu steplerinin yazın
kurumasına karşın Doğu Anadolu steplerinin
'o yeşil kalabilmesinde,

47. I. Volkanik dağların yaygın olması
I. Yağış miktarı
II. Yazların sıcak ve kurak geçmesi
II. Yağış biçimi
III. Kış sıcaklıklarının düşük olması
III. Yağış oluşum şekli
IV. Büyükbaş hayvancılığın yaygın olması
IV. Yağış rejimi

Yukarıda verilenlerden hangileri İç Anadolu ve V. Buharlaşma miktarı


Doğu Anadolu Bölgeleri için ortak özelliklerdir?
A) IHvelV C) B) I ve III gibi faktörlerden hangisi etkili olmuştur?
I v e l l E) l l v e l V D) II ve III
A) V B) IV C) D) II E) I

Her iki bölgemizde volkanik dağların yaygın olması Doğu Anadoluda özellikle Erzurum - Kars
ile kış sıcaklık değerlerinin düşük olması bu iki bölümünde en fazla yağış yaz mevsiminde düşer. İç
bölgeyi bu özellikler bakımından ortak kılmıştır. Anadolu'da ise ilkbaharda meydana gelir. Bölgelerin
(Cevap B)
yağış rejiminin farklı oluşu bu durumun nedenidir.
(Cevap B)
106- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-
50. Doğu Anadolu Bölgesinin doğal koşulları 52.
aşağıdakilerden hangisinin yapılabilmesi için
daha yetersiz ve elverişsizdir?
A) Enerji üretimi B) Besicilik
C) Kışturizmi D) Seracılık
E) Arpatarımı

ÇÖZÜM:
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki Türkiye
Seracılık kış sıcaklık ortalamalarının yüksek olduğu
haritasında gösterilen bölümlere ait
bölgelerimizde daha yaygındır. Bu açıdan Doğu
özelliklerden biri degildir?
Anadolu Bölgesi ülkemizde kış sıcaklıklarının en
düşük olduğu bölgemiz olması nedeniyle seracılık A) Yaz yağışları kış yağışlarından fazladır.
açısından elverişliliği azdır. B) Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının altındadır.
(Cevap D) C) Kentleşme oranının en yüksek olduğu bölümdür.
D) Taşkömürünün çıkarıldığı bölümdür.
E) Karstik yeryüzü şekilleri oldukça yaygındır.

Taşkömürünün tamamı Batı Karadeniz Bölümünden


elde edilir. Haritada bu bölümle ilgili taralı herhangi
bir alan yoktur.
(Cevap D)
o
>-
OT
"Q
ÜJ

51. Doğu Anadolu Bölgesinin akarsuları için,

I. Yatay eğimleri fazladır.

II. Akış hızı fazladır.

III. Menderesli yapıdadırlar.


53. Aşağıdaki kıyı bölümlerimizden hangisinde
IV. Hidroelektrik potansiyeli azdır. deprem riski en azdır?

A) Güney Marmara Bölümü


gibi özelliklerden hangileri vanlıştır?
B) Adana Bölümü
A) I v el l C) B) lllvelV
C) Çatalca - Kocaeli Bölümü
l lv el V E) I, D) I ve III
D) Doğu Karadeniz Bölümü
llvell E) Kıyı Ege Bölümü

Bölge akarsularının hidroelektrik potansiyeli Ülkemizde fay hatlarının dağılışına bakıldığında kıyı
yüksektir. Yatay eğimleri fazla olduğu için akarsular bölümlerimiz içerisinde Doğu Karadeniz'deki
menderesli yapıda değildir. Akarsuların menderes yoğunluğun daha az olduğu görülür. Bu nedenle
(büklüm) yapması eğimin azaldığı yerlerde olur. deprem riskinin en az olduğu kıyı bölümümüz Doğu
(Cevap B) Karadenizdir.
(Cevap D)
-COGRAFYA- 107

54. Marmara Bölgesinde sanayinin gelişmiş olması 57. Doğal koşulları düşünüldüğünde,
aşağıdakilerden hangisine neden olmamıştır? I. Tohum ıslahı
A) Enerji tüketiminin fazla olmasına II. Pazarlama
B) Sermaye birikiminin fazlalığına III. Makine kullanımı
C) İstihdam olanaklarının artmasına IV. Gübreleme
D) Nüfus yoğunluğunun artmasına V. Sulama ihtiyacı
E) Dışarıya göç vermesine gibi verilenlerden hangileri İç Anadolu ve
Karadeniz Bölgesindeki tarımın ortak sorunları
arasında degerlendirilemez?
A Ivell B) IVve
Sanayinin gelişmiş olması istihdam olanaklarının da ) V
artmasına neden olmuştur. Bu nedenle bölge C III veV D) II ve
) II, IVve V
E IV
dışarıya göç vermek yerine, dışarıdan göç
almaktadır.
)
(Cevap E)

Karadeniz'de yağış fazla, tarımda suya olan


gereksinim az, İç Anadoluda yağış az, suya olan
ihtiyaç fazladır. Bu nedenle sulama ihtiyacı her iki
55. Kıyı ile iç kesim arasındaki etkileşimin daha bölge için ortak olamaz. Karadeniz Bölgesi engebeli
fazla olduğu bölümlerimiz aşağıdakilerden ve yüksek olduğu için tarımda makine kullanımı zor,
hangileridir? İç Anadolu daha çok orta yükseltideki platolardan
oluşan bir yüzey şekline sahip olduğu için tarımında
A) Kıyı Ege - Orta Karadeniz Bölümü makine kullanımı daha kolaydır. Bu nedenle makine
B) Antalya - Güney Marmara Bölümü S2
"o kullanımı da ortak sorun olarak değerlendirilemez.
C) Doğu Karadeniz - Adana Bölümü £C (Cevap C)
UJ
D) Batı Karadeniz - Orta Karadeniz Bölümü Q
c
E) Antalya - Orta Karadeniz Bölümü otn
a.

'ö 58. Aşağıdaki tabloda beş bölgeye ait doğum ve ölüm


LU
> oranları ile nüfus artış hızları verilmiştir.
Dağların kıyıya dik uzanmasından dolayı Kıyı Ege,
Bölgeler Doğum Ölüm oranı Nüfus artış
Dağların geriden başlayıp yükseltisinin az oranı (%) hızı (%)
(%)
olmasından dolayı Orta Karadeniz bölümlerimizde
I 15 14 18
kıyı ile iç kesim arasındaki etkileşim daha fazladır.
(Cevap A) II 30 15 3
II 24 16 7
IV 18 5 26
56. Ülke ekonomisine katkısı düşünüldüğünde
V 30 19 4
Antalya Bölümünün hangi alandaki katkısı daha
büyüktür? Gelişmiş bölgelerin nüfus artışlarının daha çok
A) Ormancılık alınan göçlerle ilgili olduğu bilindiğine göre
tablodaki hangi bölgenin daha gelişmiş olduğu
B) Turizm
söylenebilir?
C) Tarım ve hayvancılık
D) Madencilik A) V B) IV C) III D) II E) I
E) Enerji üretimi

Tabloda doğum ve ölüm oranı en az olduğu halde,


Bölümün turizm alanındaki ülke ekonomisine katkısı nüfus artış hızı en fazla olan IV numaralı bölge
en fazladır. diğerlerine göre daha gelişmiştir.
(Cevap B) (Cevap B)
108- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

|||| : Çoc uk nüf us | |: 61.


59. Nüfus (milyon) i,
Yetişkin nüfus
5-4' 3-2-1-
0
I I : Yaşlı nüfus IV V

Yukarıda bir ülkenin


yaş gruplarına göre
oransal dağılımının verildiği grafik için
aşağıdakilerden hangisine ulasılamaz?
A) Nüfus hızlı artar.
B) Nüfus yapısı gençtir.
C) Yaşlı nüfus oranı en azdır.
:Yüzölçümü
D) Nüfus dinamiktir. :Nüfus
E) El sanayisi oldukça gelişmiştir.

Buna göre grafikteki kaç numaralı bölgede


nüfus yoğunluğu en azdır?

A) I B) II C) D) IV E) V
Nüfus artışı fazla olan ülkeler gelişimini tam olarak
tamamlayamamıştır. Bu nedenle grafikte nüfus yaş
grupları oranlarına sahip ülkede sanayinin oldukça
çeliştiği söylenemez. Yüzölçümü en fazla, nüfusu en az olan IV numaralı
(Cevap E) bölgedeki yoğunluk en azdır.
s: o
(Cevap D)
w
Q UJ

60.

Büyümehızı (%)
5--
4--
3- \

2--
1 ■■ V

0 IV V
62. Bir yerde hızlı kentleşme yaşanıyorsa bu durum
Ekonomik büyüme ile nüfus artış hızı ters
orantılı olduğuna göre grafikte numaralı öncelikle aşağıdakiierden hangisinin
bölgelerden hangilerinde sırasıyla nüfus artış sonucudur?
hızı en fazla ve en azdır? A) Göçalma
A Vv II B) Ivel B) inşaat sektörünün gelişmesi
) e l
C II ve III D) IV C) Plansız kentleşme
)E III ve IV ve D) İstihdam olanaklarının fazla oluşu
) E) Alt yapı yetersizliği

Ekonomik büyüme hızı en az olan (V) bölgede nüfus


Bir yerde iş olanakları fazla ise orada nüfus artar.
artış hızı en fazla, büyüme hızı en fazla olan (II)
Nüfusun artması konut açığını artırır. Bu durum
bölgede nüfus artış hızı en azdır.
kentleşmenin hızlanmasına yol açar.
(Cevap A)
(Cevap D)
-COĞRAFYA- 109

63. Endüstrinin geliştiği yörelerde kent nüfusu kır 65. Aşağıdaki grafik coğrafi bölgelerimizin 1990 -1997
nüfusundan fazladır. yıllarındaki sayım dönemlerinde nüfus miktarlannı
göstermektedir.
Milvon

16-
14-
12-
Tarım
10-
8-
6-
v. 4 ■
2-
Endüstri
0 J-
<M INI
Buna göre, yukarıdaki grafiklerden kaç oc O
uu o
n uma ral ı bö lge le rde k en t nüf usu kır O
< o Q O
<
nüfusundan daha fazla olduğu söylenebilir? LU LU Q
Q
<
A llveV B) I II ve Q
'CD
C I ve III D) llvel
IV o o
)E Ivell ll
) 1990 Yıh : 1 997 Yıiı

Grafik için aşağıdakilerden hangisine


ulasılamaz?
Sanayi oranının daha fazla olduğu II ve V numaralı ._ A) En çok nüfus Marmara Bölgesindedir.
bölgelerdeki kent nüfusu daha fazla olmalıdır. B) Karadeniz bölgesi dışında bütün bölgelerimizin
" nüfusu artmıştır.
ö C) İç Anadolu'daki nüfus artış miktarı G. D
(CevapA) § Anadolu'dan azdır.
w
m D) En az artış Karadeniz Bölgesinde olmuştur.
a. E) Bölgelerin nüfus artışında en çok sanayi etkili
64. Aşağıdaki tabloda Türkiye'nin değişik dört
olmuştur.
yöresinde işsizlik nedeniyle yaşanan göç oranları
verilmiştir.
Yöre Göç Oranı (%)

I 2,6 Tam bölgelerimizdeki nüfus artışı sanayiye bağlı


II 0,8 değildir. Örneğin Güneydoğu Anadolu'da nüfusun
III 0,4 artışı daha çok doğum oranının fazlalığına bağlıdır.
IV 1,8 (Cevap E)
Bu yörelerdeki gelişmişlik düzeyleri bir
birlerine yakın olduğuna göre, bağımlılık
oranlarının küçük olandan büyük olana doğru
sıralanışı nasıldır?

A) B)
C) D)
E)

Göçün en az yaşandığı yerde bağımlılık en azdır.


Daha açık bir ifadeyle göçün az yaşanması demek
istihdam imkanlarının fazla dolayısıyla bağımlılığın
düşük olması demektir. Bu durumda göç oranının az
yaşanmasına göre sıralama III < II < IV < I
şeklindedir.
(Cevap B)
-GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-
110-
68. Türkiye'de hızlı nüfus artışının ortaya çıkardığı
66.
en önemli sorun,

I. Tüketimin artması

II. Üretimin azalması


III. İşsizliğin artması
Tarımda makine kullanımı kırdan kente göçü
IV. Milli gelirin azalması
hızlandırıcı bir etki yaptığına göre. yukarıdaki
Türkiye haritasında göç doğrultularının V. Konut açığmın artması
hangisinde tarımda makine kullammı göçü
artmıştır? hangisidir?

A) I B) II C)
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 D) IV E)V

ÇO2UM:

1, 2, 3, 4 numaralı bölgelerimizin arazi yapısı dağlık Ülkemizde hızlı nüfus artışının ortaya çıkardığı en
dolayısıyla tarımda makine kullanımı kısıtlıdır. 5 önemli sorun işsizliğin artmasıdır.
numaralı yer Ergene Havzasıdır. Yüzey şekilleri (Cevap C)
sade olduğu için tarımda makine gücünden fazlaca
yararlanılır. Bu durum insan gücüne olan
gereksinimin azalmasına yol açmıştır. Bu nedenle
buradan ok yönünde göç yaşanmaktadır.
(CevapE) §

67.

Hızlı kentleşme beraberinde çevre sorunlarını da


getirmektedir. 69. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye nüfusu ile ilgili
bir özellik degildir?
Buna göre, yukarıdaki haritada numaralı hangi
alanda çevresel sorunların daha çok olması A) Nüfus yapısı gençtir.
beklenir? B) Nüfus artış hızı giderek azalmaktadır.
C) Nüfus dağılışında endüstrinin etkisi vardır.
A) V B) IV C) D) II E) I D) Yaşlı nüfusu azdır.
E) Ülke içerisinde nüfus dağılımı dengelidir.

Kentleşmenin en hızlı ve yoğun olduğu yer


ülkemizde Çatalca - Kocaeli Bölümüdür. Bu nedenle Nüfusumuz sanayi ulaşım ticaret turizm madencilik
çevre sorunları burada daha fazladır. gibi faktörlerin etkisiyle ülke sathına dengeli
(Cevap D) dağılmamıştır.
(Cevap E)
-COGRAFYA- 111

70. 72. Aşağıdakilerden hangisi ülkemizde kırdan


kente göçü azaltacak etmenlerden biri degildir?

A) Kırsal kesimde tarımsal verimi artırmak.


B) Kırsal kesimde eğitim ve sağlık imkanlarını
geliştirmek.
C) Kırsal kesimde küçük çaplı işletmeler açmak.
D) Kırsal kesimde alt yapı sorunlarını gidermek.
E) Kentlerdeki konut fiyatlarını azaltmak.
Yukarıdaki Türkiye Haritasında nüfusun seyrek
olduğu numaralı alanlardan hangisinde
nüfusun seyrek olması diğerlerinden farklı bir
nedene bağlıdır? Kentlerdeki konut fiyatlarını azaltmak kırsal
kesimden yaşanan göçleri azaltacak etmenler
A) V B) IV C) III D) II E) I arasındayeralmaz.
(Cevap E)

V numarada Tuz gölü çevresinin az nüfuslanma


nedeni yağış azlığıdır. Diğer yerlerin dağlık ve
engebeli yapıda olmaları az nüfuslanmalarının
nedenini oluşturmaktadır. 73. Ulkemizde,
(Cevap A)
- Kırdan kente
o cc - iç bölgelerden kıyı bölgelere
LLİ

o
m - Doğudan batıya olmak üzere
m

"5 göçler değişik şekillerde meydana gelmektedir.

71. I. Kentleşme oranının hızlı olması

II. Konut yapı malzemelerinin pahalı olması

III. Alt yapının yetersizliği Buna göre, yukarıdaki Türkiye haritasında


oklarla gösterilen numaralı doğrultulardan
IV. Kentlerde doğum oranının fazlalığı
hangisi yönünde iç göç yaş anm ası
V. Ailelerin birlikte yaşama isteği beklenmez?

Yukarıdakilerden hangisi ülkemizde konut A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1


açıgının fazla olmasında daha çok paya sahiptir?
A) I B) II C) III D) IV E) V «ff

2 numaralı ok Antalya'dan Taşeli platosuna doğru


olan göçü göstermektedir.
Türkiye gelişmekte olan bir ülkedir. Sanayisi
gelişmekte bu da beraberinde kentleşmenin hızlı Taşeli platosu ülkemizin tenha yerlerinden birisidir ve
gelişmesini sağlamaktadır. Kentleşme hızlı olunca dışarıya göç vermektedir. Antalya özellikle turizme
konut açığı meydana gelmektedir. bağlı olarak göç alan bir ilimizdir.
(Cevap A) (Cevap D)
112- -GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISI-
74. Göç ile ilgili bilinen bir özellik şudur:
76.
Göç veren illerde kadın nüfus erkek nüfustan daha
fazladır.

100- 100-- Yukarıdaki Türkiye haritasında numaralı


alanlardan hangilerinde yaz ve kış mevsimleri
arasında yaşanan nüfuslanma farkı daha
fazladır?

A) 1 B)2 C) 3 D) 4 E) 5
£1: Kadın nüfus oranı : Erkek nüfus oranı

Buna göre Rize ili için yukarıda verilen 3 numara ile gösterilen alan Çukurova'dır. Yaz
grafiklerden hangileri doğrudur? mevsiminde tarımsal ürünlerin hasadı için iş gücüne
B) II, III ve IV A gereksinim duyulur. Bu nedenle bu mevsimde
D) II ve IV ) Çukurova'ya mevsimlik göç yaşanır. Böylece
1,11 ve III C) Çukurova'da mevsimlik nüfuslanma farkı haritadaki
1,111 ve IV E) diğer alanlara göre daha fazla olur.
IvelV (Cevap C)

Rize ili göç veren bir ildir. Bu nedenle k adın nüfus


oranı erk ek nüfus oranında n daha faz l adır. B u g
durumu gösteren grafikler II, III ve IV'tür. •■§
(CevapB) S

75. Tanım : Toplam nüfusun ekili dikili alanlara


oranına fizyolojik nüfus yoğunluğu denir.
Sonuç : Nüfusu fazla ekili - dikili arazinin az
olduğu yerlerde fizyolojik nüfus yoğunluğu fazla
olur.
Buna göre,
I. Konya
II. Eskişehir 77. Aşağıdaki kentlerden hangisinin nüfuslanması
III. Ankara Karabük'teki nüfuslanma ile aynı nedene
IV. Aksaray bağlıdır?

V. İstanbul A) Antalya C) B) Kuşadası


gibi illerimizden hangisinde fizyolojik nüfus Alanya E) D) İskenderun
yoğunluğu daha fazladır? Çukurova

A) V B) IV C) III D) II E) I

Karabük'teki nüfuslanma Demir - çelik sanayisi ile


ilgilidir. İskenderun da Demir - çelik sanayisi ile
Sonuçta belirtilen duruma İstanbul daha çok nüfuslanmış bir yerleşim alanıdır. Antalya, Kuşadası,
uymaktadır. Alanya turizme, Çukurova ise tarıma ve tarıma
(Cevap A) dayalı sanayiye bağlı olarak nüfuslanmışlardır.
(Cevap D)
-COĞRAFYA- 113

78. Divriği, Murgul gibi kentlerin nüfuslanmasında


80. I. Hakkari Bölümü
aşağıdaki faktörlerden hangisi etkili olmuştur?
II. Menteşe Yöresi
A) Turizm B) Madencilik
C) Tarım D) Ormancılık III. Yıldız Dağları Bölümü
E) Endüstri
Yukarıda verilen yerlerin ortak özelliği nüfus
miktarlarının az olmasıdır.

Murgul - Bakır Bu durumun en temel nedeni aşağıdakilerden


hangisidir?
- Demir madenlerinin çıkarıldığı maden
çıkarım alanlarıdır. Bu nedenle nüfuslanmalarında A) Sanayisinin gelişmemişliği
madencilik etkili olmuştur. B) Ulaşımın yetersizliği
(Cevap B) C) Yükselti ve engebe
D) Ormanlık sahanın genişliği
E) Heyelan riskinin fazla olması

Verilen alanlarda engebe ve yükselti nüfuslanmanın


az olmasında temel etkendir.
(Cevap C)

cc
üj

t/3
o.

"S
UJ

79. Türkiye'de tarım sektöründe çalışan etkin


nüfusun giderek azalması aşağıdaki
gelişmelerden hangisinin göstergesi olabilir?
A) Tarım alanlarının daraldığının
81. Aşağıdakilerden hangisi seracılığm yaygın
B) Çiftçilikle uğraşan nüfusun azaldığının
olduğu yörelerin ortak özelliğidir?
C) Tarımsal gelirlerin azaldığının
D) Tarım topraklarındaki verimin düştüğünün A) Yerşekillerinin benzer olması
E) Tarım dışı sektörlerin geliştiğinin B) Sulama imkanlarının gelişmişliği
C) Akarsularının bol su taşıması
D) Tarım yapılabilir alanların geniş olması
E) Kış sıcaklıklarının ılık geçmesi
Tarımda çalışan etkin nüfusun azalması tarım dışı
sektörlerin geliştiğini gösterir. Sanayi ve hizmet gibi
sektörlerin gelişmesi bir ülkenin tarım ağırlıklı ülke
olmasından sanayi ağırlıklı ülke haline geçmesinin Seracılık, mevsiminden önce veya sonra sebze ve
göstergesidir. Bu durumda o ülke nüfusunun önemli meyve yetiştiriciliğidir. Ülkemizde seracılık en yaygın
bir kısmı da artık sanayi ve hizmet sektörlerinde olarak Akdeniz ve Ege kıyılarında yapılır. Seracılığın
istihdam edilir. Böylece tarımda çalışan etkin nüfus daha çok bu bölgelerimizde yapılması kış sıcaklık
giderek azalır. değerlerinin uygunluğu ile ilgilidir.
(Cevap E) (Cevap E)
114- -GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISI-

82. 84. Aşağıdaki hayvancılık faaliyetlerinden


hangilerinin doğal koşullarla olan etkileşimleri
en azdır?

A) Küçükbaş hayvancılık - İpek böcekçiliği


B) Arıcılık - kümes hayvancılığı
C) Kümes hayvancılığı - Besi hayvancılığı
D) Büyükbaş Hayvancılık - Arıcılık
Tanım : Bir tarım ürününün yoğun olarak E) Arıcılık- İpekböcekçiliği
yetiştirildiği yörelere o ürünün tarım bölgesi denir.
Buna göre yukarıdaki haritada işaretlenmiş
tarım bölgeleri ile aşağıda yapılan tarım ürünü
Kümes hayvancılığı ve Besi (Ahır) hayvancılığın
eşleştirmesinden hangisi vanlıştır?
kapalı ortamda hazır yem, küspe gibi besin
B) II -> Çay maddeleriyle yapılır. Bu nedenle bu hayvancılık
A) I -» Ayçiçeği C) faaliyetlerinin doğal koşullarla olan etkileşimleri en
III -> Pamuk E) V -> azdır.
Turunçgiller (Cevap C)

Turunçgiller Akdeniz tarım ürünüdür. Daha çok


Akdeniz ve Ege kıyılarında yetişebilmektedir.
Rize'de mikroklima alanı nedeniyle yetişme ortamı
bulabilmiştir. Bu nedenle Batı Karadeniz'de V
numaralı alan turunçgillerin tarım bölgesi olamaz.
(CevapE) o
•g 85. Yetişme koşulları içerisinde yaz yağışı
istemeyen bir tarım ürünü,
V
83. Aşağıdaki grafiklerde bir bölgede yetiştirilen 5 tarım §
ürününün ekim alanı ve üretim
oranları verilmiştir. îL

2 3 3 3 3 3
9 4 6 0 0 5
2 19 2
Ekimaianı 1 . J
6 1
5
41
Kİ YS K i Y S K ] Y S
40
Üretimoranları
2 2 3
Buna göre kaç numaralı ürünlerden birim 2 6 2
18
alandan elde edilen verim sırasıyla en az ve en
fazladır?
1
K İ Y S K İ V
IV
A) IveV B) llvelll
verilen numaralı yağış rejimine sahip
C) Ivelll D) III ve IV
bölgelerden hangisinde daha kolay yetişebilir?
E) IVveV

A) V B) IV C) III D) II E) I
I numaralı ürünün ekim alanı % 55, üretim oranı ise
% 54 tür. Bu durumda birim alandan en az verim bu
Verilen grafiklerde yıl içerisinde yaz yağışlarının en
üründen alınmıştır. Ancak V numaralı ürünün ekim
az olduğu V numaralı bölgede söz konusu ürün
alanı % 2 iken üretim oranı % 7 dir. En fazla verim
daha kolay yetişme imkanına sahiptir.
bu üründedir.
(Cevap A)
(Cevap A)
-COĞRAFYA- 115
86. Aşağıda verilen tarım ürünlerinden hangi ikisi
I. Toprak erozyonu
doğal istekleri bakımından a ynı iklim
bölgesinde yetişemez? II. Çevre kirliliği
A) Üzüm - Elma III. Yağış miktarı
B) Pamuk - Turunçgiller
C) Şekerpancarı - Buğday IV. Yeşil alanların oranı
D) Pamuk-Fındık
E) Mercimek - Ayçiçeği Ormanların tahrip edilmesiyle yukarıdakilerden
hangisinde artma meydana gelmez?
ÇÖZÜM:
A Ivell B) I v I
C III ve IV D) I v I
Pamuk olgunlaşma döneminde yağış istemez. )E IvelV I e V
Fındık ise her mevsim yağış olan nemli iklim )
bölgesinde (Karadeniz) yetişebilir. Bu nedenle bu iki ÇÖZÜM:
tarım ürününün aynı ikim bölgesinde yetişmesi
beklenemez. Ormanların tahribiyle toprak erozyonu ve çevre
(Cevap D) kirliliği artar. Yağış miktarı ve yeşil alanların oranında
azalma meydana gelir.
(Cevap C)

87. Aşağıdaki grafiklerde bir tarım ürününün bölgelere


göre 1990 - 2000 yılları üretim oranları
gösterilmiştir.

1990

W
<n
ÛL

Q
89. Ülkemizde hayvancılık önemli bir ekonomik
etkinliktir.
2000

Grafikteki bilgilerden yararlanarak aşağıdaki Ancak bu faaliyet içer isinde küçükbaş


hayvancılığın yaygın olmasının en önemli
yargılardan hangisine ulaşılamaz?
nedeni nedir?
A) IV bölgenin üretim miktarında azalma olmuştur.
A) Ticari değerinin yüksek olması
B) I bölgenin üretim oranında artma olmuştur.
B) Yetiştirilmesinin daha kolay olması
C) II bölgenin 2000 yılındaki artış oranı III. bölgenin
C) Et veriminin fazla olması
azalış oranından fazladır.
D) Bozkır bitki örtüsünün yaygın olması
D) I ve II numaralı bölgelerin 2000 yılındaki artış
E) Türlerinin çok olması
oranları aynıdır.
E) III ve IV numaralı bölgelerin 2000 yılındaki toplam
oranları 1990 daki II numaralı bölgenin oranından
daha azdır. Küçükbaş hayvan bozkır bitki örtüsünün yaygın
olduğu alanlarda daha yoğun yapılır. İklim koşulları
ÇÖ2ÜM:
nedeniyle bozkır bitki örtüsü ülkemizde geniş alan
kapladığından hayvancılık faaliyeti içerisinde
"A" seçeneğinde IV. bölgenin üretim miktarında
küçükbaş hayvancılık daha önemli ve yaygın hale
azalma olmuştur. Cümlesindeki miktar yerine oran
gelmiştir.
kelimesi kullanılmalıydı. Çünkü grafikler miktarı değil
(Cevap D)
oranı ifade etmektedir.
(Cevap A)
116- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

90. 92. Aşağıda maden ve işlendiği yer ile ilgili yapılan


Bölge eşleştirmelerden hangisi vanlıstır?
Hayvan Et miktarı
A) Demir -» Ereğli
sayısı (ton) B) Boksit -> Seydişehir
I 8500 600 C) Kükürt -» Keçiborlu
II 13.700 900 D) Krom -» Antalya
E) Bakır—>Soma
II 6400 550
IV 40 000 1000

V 4200 1380 Bakır madeni Murgul ve Samsundaki izabe


tesislerinde işlenir.
(Cevap E)
Yukarıda beş ayrı bölgede beslenen hayvan
sayısı ve elde edilen et miktarlarımn
gösterildiği tabloda, hangi bölgede besi (ahır)
hayvancılığının daha yaygın olduğu
söylenebilir?
A) V B) IV C) III D) II E) I

Hayvan sayısı en az olmasına rağmen et veriminin en


fazla olduğu "V" numaralı bölgede ahır
hayvancılığı daha yaygındır. Çünkü besi §
hayvancılığında hayvan bayına düşen et ve süt »
verimi oldukça yüksektir. "j
(CevapA) §

93. I. Seyitömer

II. Tunçbilek

III. Yatağan
91. Aşağıdaki tarım ürünlerinden hangisinin
sıcaklık isteği daha azdır? IV. Afşin - Elbistan

A Incir B) Pamu V. Hamitabad


C Patates D) Zeytin
k
) Turunçgiller
E Yukarıdaki elektrik santrallerinden hangisi
) farklı bir enerji kaynağı ile çalışır?

A) V B) IV C) III D) II E) I
Patates verilen tarım ürünleri içerisinde soğuğa daha
dayanıklıdır.
(Cevap C)
Hamitabad doğalgaz ile çalışmaktadır. Diğer
santrallerimiz linyit ile çalışır.
(Cevap A)
-COGRAFYA- 117

94. Akdeniz ve Karadeniz Bölgelerinde ortak 97. Türkiye'de demiryolu ulaşımının


olarak, yaygınlaşmasıyla,
I. Kağıî sanayi I. Linyit
II. Bakır sanayi II. Taşkömürü
III. Petro kimya III. Petrol
gibi sanayi kollarından hangileri bulunur? IV. Demir
A) II ve III B) Yalnız I C) I ve II V. Doğalgaz
D) l, llvelll E ) lvelll gibi yer altı zenginliklerinden hangisine duyulan
gereksinim azalacaktır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

Kağıt Karadeniz Bölgesinde Giresun'da Akdeniz


Bölgesinde ise Dalaman'da bulunur. Bu nedenle her
iki bölgede de bulunan ortak bir sanayi koludur. Türkiye'de ulaşımın ağırlığı karayolundadır.
(Cevap B) Karayolunda ise petrol ürünleri kullanılmaktadır.
Demir yolunun yaygınlaşması durumunda petrole
olan gereksinim azalacaktır.
(Cevap C)
95. Dağlık ve engebeli arazilerde kara ve demiryolu
yapım maliyeti yüksek olduğuna göre aşağıda
verilen hangi yerleşim birimleri arasında
yapılacak olan yeni karayolunun kilometre
maliyetinin daha fazla olması beklenir?
.52 98. o Ulaşım imkanlarının geliştiği yerlerde sanayi ve
A) izmir - Kütahya ÜJ
ticaret de gelişmiştir.
B) Konya - Aksaray
C) Adıyaman - Diyarbakır
D) Van-Hakkari
E) Bursa - Balıkesir

ÇÖZÜM:

Van - Hakkari arasındaki yolun maliyeti engebe ve


dağlık arazi yapısı nedeniyle daha fazîa olacaktır.
(Cevap D)

Q

: Otoban m: Karayolu EEO: Tali Yol


96. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'nin turizm
gelirlerini artırıcı çalışmalardan biri olamaz? Yukarıda numaralandırılmış yol ağına sahip beş
yöreden hangisinde sanayi ve ticaret daha
A) Konaklama ve yatak kapasitesini artırmak.
gelişmiştir?
B) Turistik alanlara sanayi tesisleri kurmak.
C) Temiz ve güven verici işletmeciliği artırmak.
A)V B) IV C) D) II E)
D) Turizm değerlerinin tanıtımını yapmak.
E) Güven ve huzur verici ortamı oluşturmak.

Ulaşım ağının her yerinden geliştiği ve


bağlantılarının olduğu yerlerde gelişmiş bir ulaşım
Turizm potansiyeli olan alanlara sanayi tesisi kurmak
sistemi vardır. Seçeneklerde bu özelliğe daha çok II
turizmin gelişmesini destekleyen bir uygulama
numaralı yöre uymaktadır.
değildir.
(Cevap D)
(Cevap B)
118- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-

Milyon kişi
3•
Ülkemizde dağlar genellikle kıyıya parale!
uzanmakt adır. Bu durum kıyı ile iç kes imler
2--
aras ındaki ulaşımı güç kılmıştır. Söz konus u
1995 1996 1997 1998 1999 2000 bölgeler arasındaki ulaşım belli başlı geçitlerle
99.
|: Gelen turist £3: Giden turist sağlanmaktadır. Örneğin Sertavul İç Anadolu'yu
Akdeniz'e, Zigana geçidi Trabzonu Erzurum'a
Yukarıdaki grafik 1995 - 2000 arasında ülkemize
bağlamaktadır. Ege Bölgesinde dağlar kıyıya dik
gel en ve ülk emizd en gid en turis t s ayıs mı
uzandığından kıyı İİ9 iç kesim arasındaki ulaşım
göstermektedir.
daha kolaydır. Ancak bunu ülkemizin bütün kıyı ve iç
bölgeleri için genellemek ulaşımımızın bir özelliği
Aş a ğı d a ki l er d en h a n gi s i bu g r af ik t en
olamaz.
çıkarılabilecek bir sonuç değildir?
(Cevap E)
A) G9İen turist sayısı sürekli artmıştır.
B) Giden turist sayısı en fazla 2000 dedir.
C) Gelen ve giden turist sayıları arasındaki fark en
fazla 2000'de olmuştur.
D) Ülkeye yılın her döneminde turist gelmektedir.
E) Verilen bütün yıllarda gelen turist giden turistten
fazla olmuştur.

Grafikteki bilgilerden ülkemiz9 yılın her döneminde turist


geldiği çıkarılamaz.
(C^vapD)

100. Türkiye'de ulaşıının özellikleri ile ilgili


aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Yol sistemi genellikle doğu - batı yönünde


gelişmiştir.
B) Arazi yapısı yol yapıım maliyetini artırmaktadır.
C) Gün^ydoğu Anadolu Bölgesindeki ulaşım
Karad^niz bölgesine göre daha kolaydır.
D) Ulaşımın ağırlığı karayolundadır.
E) Kıyı ile iç kesimler arasındaki ulaşım daha
kolaydır.
VCDIIKUM D€N€M€
SCTMftİ ÇIKTI!
Yediiklim Eğitim Serisi

DENEMESETI
r
İ0h GEÜŞTİRİLMİŞ
f^fj 6.BASKI

EGITIM BILIMLERI

Editör: MehmetARSlAN

Genel Dağıtım
Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Fevzl
Çakmak l. Sokak No:22/A Kızılay/Ankara
Tel.0312. 230 28 80-81 Faks:0312. 230 28 82
VCDIIKUM D€N€M€
S€TL€ftİ ÇIKTI!
Yediiklim Eğitim Serisi

DENEME 5ETI
GEUŞTİRİLMIŞ
7.BASKI

GENEL YETENEK | GENEL KÜLTÜR

Editör: Fikret IŞIK

Genel Dağıtım
Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
Fevzl Çakmak 1. Sokak No:22/A Kızılay/Ankara
Tel.0312. 230 28 80-81 Faks:0312. 230 28 82

You might also like