Gelshield-GRP/CTP yatlarda Osmos

tedavisi

IP-TUZLA-Şubat 1999
 OSMOS NEDİR. ?
• İki farklı yoğunlukta sıvı yarı geçirgen bir
membran ( Permeable) ile ayrılmışsa,
Sıvılar yavaş yavaş, birbirlerine geçer.
• ( Percolate) Az yoğun taraftan -çok yoğun
tarafa geçerek karışma.
• İnsan metabolizması tamamen bu
prensible çalışır.
 Bazı gerçekler.
• Islak bir CTP tekne her zaman için osmotic
değildir.

• Osmotic bir tekne her zaman için teknenin

sonu geldiği anlamında değildir.
 OSMOS’un TANITIMI

• 1960 CTP icat edildi.

• Önceleri yat imalatçıları için mükemmel bir kimyasal madde
görünümünde, nerdeyse kusursuz.
• İddia edilen Bakım gerektirmiyor, Sonsuz ömürlü.

. 1-2 Yıl sonra-.

Fouling görüldü---->Antifouling gerekli.
CTP -parlaklığı kayboldu- tebeşirleşti---> Kozmetik sonkat gerekli
.
1970 yılı ortalarında farkedildiki, daha ciddi bir problem ile
karşı karşıyayız.
CTB bozunuyor ( Rotting) işte bu olaya bugün OSMOS
diyoruz.
 OSMOS’un TANITIMI

• Yat imalatında OSMOS Gelcoat ve laminat hatalarını

kapsayan çok kapsamlı bir kavram olup, çoğu zaman CTP
tekne su içinde iken Gelcoatta oluşan blister ( içi sıvı dolu
kabarcıklar) anlamında kullanılmaktadır.

. International paint, bu konuda geniş kapsamlı araştırma .

yapan firmaların başında.
İlk ve önemli bulgu: Problem boyanın kendisinde değil
altındaki yapıda CTP-GRP içinde oluşuyor ve oluşan iç basınç
boyada blistere sebep oluyor.
IP-Kingston Politechnic araştırma gurubu ” CTP de blister
ve Osmosis in kaynağı” adlı detaylı tarif 1983 yılında,
Houstonda Plastik sanayii konferansında, geniş kabul
görüyor.
 OSMOS’un genel belirtileri ve sebebi.

• CTP de kullanılan POLYESTER reçinesi koyu bir sıvıdır ve

Polyasit+ Polyalkol reaksiyonu sonucu oluşur.
• Yat imalatçısı Reçineyi sertleştirmek için, bu sıvıya
• Peroxide ve hızlandırıcı olarak Cobalt solusyonu katar.
. İmalatçı firma Polyester reaksiyonunu tam olarak
tamamlayamamıştır. % 0.1 asit veya alkol reaksiyona
girmeden serbest olarak PE sıvı karışımındadır.
Bu durumda yat imalatçısı kullandığı reçinenin tamamını katı
hale geçiremeyeceğinden, CTP içindaki serbest asit & alkol
ikincil, istenmeyen bir kimyasal reaksiyona sebep olur.
Bu reaksiyonun meydana getirdiği basınç Gelcoatta blistere
sebep olur.
 OSMOS’un genel belirtileri ve sebebi. Devamı

• İkincil reaksiyon 3 yolla başlar.

• 1-Yat dışından su geçirimi.(xt- water ingress)
• %85 sebep, teknede 5-7 sene içinde veya daha uzun süre sonra görülüyor.
• Bu durumda tekne başarı ile tamir edilebilir.

• 2-Yat içinden su geçirimi- mesela-Bilge.( int-Water ingress)

• 3-Reçine içindeki reaktif gayrısafiyetler.

• %15 sebep; genellikle inşadan 2-3 yıl sonra farkediliyor. Çok farklı
durumlarla karşılaşılaşılabilinir, Problemi analiz etmek zor, tedavisi çoğu
zaman mümkün değil.
 Polyester tabakası neden su ile karşılaşır.

• 1-Yat mekanik hasarı-çarpma-zincir-dip sürtmesi

• 2-Polyester tabakasında oluşan kompleks Osmosis olayı.

• Anlaşılması nispeten zor ve karışık.
• Yat imalatında oluşabilecek olaylar.
• A- Kullanılan hammaddenin kalitesi.
– A1-Poröz jelkot. ---( reçine imalatından kaynaklanmakta)
– A2-Jel Coat ta suya hassas renk pigmentleri kullanılması
– A3-Reçinenin su ihtiva etmesi ( İmalattan gelen gayrı safiyet )
– A4-Cam elyaf kumaş nemli yerde stoklanmış ise,
– A5-Emülsiyonla yapıştırılmış cam elyaf. ( PVC/PVA suya hassas,
laminat içindeki serbest su ile reaksiyona girer, blister içinde kendine
has keski, sirke kokulu bir sıvı oluşturur. Asetik Asit)
 Polyester tabakası neden su ile karşılaşır./devamı

• B- İşçilik hataları
– B1-Yeterli katalizör katılmazsa-----Yumuşak astar, yumuşak Jelkot.
– B2-Fazla katalizör katılırsa---Kırılgan Jel Coat ( Star crazing )
örümcek ağı şeklinde çatlamalar
– B3-İnce uygulama İçinde hava kalmış / Pinhol ihtiva eden tabaka
– B4-Jelkot sürüldükten sonra gereğinden fazla beklenirse, Laminata
yapışmayan Gelcoat problemi.
– B5-Jelkot un altındaki elyaf kumaş yeterince ıslatılmaz ise, fiberler su
emer.
– B6-Karina içindeki reçine tatbikatında, reçineye BİLGE ten su karışması.
– B7-Islak Cam elyaf -Stoklama yanlış ve Elyafın kurutulmadan
kullanılması.
– B8-Doğru olmayan REÇİNE/Cam elyaf oranı.
 Original laminat tabakasına reaktif gayrısafiyetlerin karışması.

– C1-Asitçe zengin reçine,

– Reçineyi Blister oluşumuna karşı zayıflatır.

– C2-Peroxit katalizörün gücü, gerektiğinden az ise;

– Eski, kullanım tarihi geçmiş katalizör kullanmak.

– Her iki durumda da oluşan reaksiyon geriye dönüşümsüz ve

başarılı bir tamir genellikle mümkün değil.
 Muhtemel problemlerin önceden teşhisi

• Gözle inceleme / 10* büyüteç kullanılarak

– Aşağıdaki listede; su üzerinde görülen hatalar muhtemelen su altında da

vardır ancak A/F bu hataları gizliyor olabilir.
– 1-Star crazing-Örümcek ağı şeklinde çatlaklar. ( Katalizör fazla)
– 2-Mikro çatlaklar
– 3-Pinholler- Toplu iğne başı büyüklüğünde kabarcıklar,
Muhtemelen Jelkot DFT ince.
– 4-Jelkotu delip geçmiş elyaf uzantıları ( Protruding fibers from Gelcoat)
Bu durumda , su kapiler hareketle PE tabakasına emilir.

– 5-Blisterler-Kabarcıklar.
Normalde su altında oluşurlar, AF tabakası sıyrıldıktan sonra sebep A/F mi
yoksa Jelkot mu görülür. ( A/F kabarcık yapmış olabilir.)
 Muhtemel problemlerin önceden teşhisi

• Görünmeyen deliller.
– İncelemenin daha dikkatli ve detaylı yapılması halinde
– Cam elyaf tabakanın ayrılması-
Mesela, karinaya montaj esnasında, karinadan bir bölümün kesilerek
katmanların görülebilmesi, çok önemli ip uçları verebilir.Bunlar sırasıyla;

– A-Yapıda delaminasyon ( Laminasyonun ayrılması)

– B-Daha fazla kabarcıklar (bubble) görülmesi, önceden bu kabarcıklar

pigment tarafından saklanmış olabilir.

– C-Reçine -Cam elyaf oranı - istenirse kolayca bulunabilir.

 Karinanın su emdiğinin delilleri;

• 10 m. bir yat karinası 1/2 ton su emebilir. ( Yat sahibi fark etmeden)
• Anahtar: Su altı hattında Kabarcıklar…………..Laminasyon problemi var.
• Blister ………..yarım kürecik şeklinde,
• Patlamış Blister ………..Krater şeklinde.
Blister içindeki sıvının test edilmesi.
1- Sıvının kokusu_ Kuvvetli sirke asidi kokusu -Stiren değil -Son derece reaktif-
Kalsiyum ile reaksiyona girer Kalsiyum asetat oluşur, ve bu esnada oluşan basınç
kabarcık oluşturur.( Ca-Tatlı su ve deniz suyunda mevcut.)
2- Sıvıya dokunma hissi- parmaklar arasında ovuşturulduğunda, yağımsı bir his verir.
Reçinedeki glycol sıvıyı kaygan yapmıştır. ( Bu serbest alkol su ile reaksiyona girerek
basınç meydana getirir.)
3- Sıvının asit veya alkali değeri- PH kağıdı kullanarak tesbit edilir.
A- Sıvının PH= 5-6 asidik ise, serbest asit PVC/PVA emülsiyonu ile reaksiyona
girmiş ve asetik asit oluşturmuştur. ( En çok rastlanan durum.)
B- PH=8-8.3 Kabarcıklar deniz suyu ile dolu, Jelkot a deniz suyu penetre olmuş.
C- PH=9 Alkali; Çok az rastlanır. Amin hızlandırıcılar, imalat veya laminasyon ….. …
………….safhasında kullanılmıştır.
 GELSHIELD İLE OSMOS TEDAVİSİ & Omosun önlenmesi

• Sistemin özellikleri
• -Lab ortamı değil gerçek durumlarda başarılı
• -Geshield kullanıcıya toleranslı
• -Kullanımı kolay-etkili

Adım-Adım yapılacak işler;

- Mevcut jelkot’ u alt yapıdan uzaklaştır.
-Cam elyafı iyice kurut.
- Gelshield’i tatbik et.
 GELSHIELD kendine has özellikleri
• İki komponentli- kimyasal kür olan EPOKSİ
• Karışım oranı 2.5/1 su geçirimsiz bir reçine.Polyesterlerdeki kritik karışım
oranlarına nazaran son derece basit bir karışım yeterli.

. Solventsiz formülasyon
Solvent hapsolması, veya solventin polyestere etki etmesi söz konusu değil.

Tek katta kalın uygulanabilirlik-High Build

Boya ne kadar kalınsa o kadar az su geçirir.
İlk kat 150 mic. + 3 kat daha(Toplam 450 mic.) , suya mükemmel bir bariyer
...oluşturur.( Su bariyeri için Epoksi toplam DFT min. 300 mikron olmalıdır.)

Şeffaf-Pigmentsiz epoksi, avantajları

Birinci katta Uygulayıcı Cam elyafı görebilir. Elyafı tamamen kaplayabilir.
İkinci katın farkını görebilmek için, base malzemeye bir miktar pigment
pastası ..katılır.
 GELSHIELD kendine has özellikleri-devamı
• Egzotermik-Isı açığa çıkaran- reaksiyon.
• Karışım kabında bırakılırsa 10-15 dakikada ısı açığa çıkararak donar.
• Geniş sığ (2.5 cm.) tepside karıştır. Kullanacağın kadar karıştır.

. Solventi yok
Kür olmuş filmi çözen bir solvent olmadığından, Sprey aleti içinde kolaylıkla
…donabilir ve alet kullanılmaz hale gelebilir. Tavsiye: Sprey tabancası ile …
uygulamayınız.

. Sağlık-Emniyet
 Problemin derecesinin tesbiti
• Problem IP yetkilisi tarafından incelenmeli.
• Yatın Yaşı;
• 3 yıldan azsa, üretici firmaya müracaat edilmeli.
• 5 ila 7 yaşında ise, muhtemelen işçilik hatası fakat problem başarı ile
bertaraf edilebilir.
• 10 yaşından büyük ise; imalatı iyi fakat kısmi jelkot aşınması ve CTP ye su
girmesi oluşmakta: Tedavisinde başarı ihtimali yüksek.

. Blisterin tabiatı ve yayılma derecesi;

Bölgesel mi- Genel mi ( yaygın mı ?) Bölgesel probleme , bölgesel tamir
uygulanmalı.
Pinhol-Küçük kabarcıklar jelotun kötü karıştırıldığının işaretidir.
Kabarcığı kırarak bakılır.--İçi kuru mu, sıvı dolu mu- Sıvı varsa PH testi uygulanır.
Kabarcık krateri incelenir-- Cam elyafı görünüyor mu, küçük bir parça Jelkot
...yüzeyden kazınır, Elyafa iyi yapışıp yapışmadığına bakılır.
Elyaf Çok kuru ise; Elyaf Reçine oranı Ölçülür.
 TAMİR HAZIRLIĞI
• Gelcoat un yüzeyden alınması-3
alınması- metod
• 1-Slurry-Grit blasting ( Islak kumlama)
• P= 4.2-5.6 Bar max 7.Bar, daha yüksek basınç laminata hasar verebilir.
• Grit tipi: Alum.Oksit 0.8 mm.
• 2-Disk grinding-motorlu zımpara-
• Küçük alanlarda- Operatör kendini ve etrafı toza karşı korumalı.
• 3-Heat gunning-Isı tabancası.
• Amatörler için uygun. Dikkat gerekli,
– mahzurları;
– A-A/F kalıntıları yanınca zehirli duman oluşur.
– B- Karina yapısı PE + Cam elyaf zarar görebilir.
– C- jelkot üzerindeki tüm A/F kazınmalı, çok azı bile Geshield ile kaplanırsa,
ileride osmotik kabarcıklanmayı yeniden başlatabilir.
– D-Kabarcıklar Isı Tabancası ile sadece sünebilir / gevşeyebilir ve kazınmadan
üzeri Gelshield ile kaplanırsa ; yeni boya katı altında blister yeniden oluşur.
• 4- Gelcoat Planner-El
Planner planyası
 TAMİR HAZIRLIĞI-Devamı
• Gelcoat’ u alınmış karinanın kurutulması

• 1. adım jelkot alındıktan sonra karina tatlı su ile iyice yıkanır.

• Tuzu,pislikleri ve suda çözünebilen safsızlıkları yüzeyden almak için.

• 2. adım Karina kurumaya bırakılır.

• Açık havada en az 2 ay gerekli. Dehumidifying chamber süre daha kısa.
• Kuruma süresi sonunda Karina kuruluğu test edilir.

– Metod 1: 1 m² şeffaf ince plastik tabaka bir maskeleme bandı ile karinaya
yapıştırılır, 30 dakika beklenir. Eğer plastiğin içinde kondensasyon ( su buharının
plastik üzerinde yoğuşması) görünmüyorsa, karina emniyetle boyanabilir.

– Metod 2: Elektronik rutubet ölçer kullanımı.

 TAVSİYE EDİLEN UYGULAMA METODU
• Başlamadan önce tekne hava sıcaklığının 13 C ve üzeri olacağı
bir yere alınmalıdır. Kuruluk testi yapılmalıdır.
• 1. Kat Gelshield Pigmentsiz olarak -şeffaf karışım hazırlanmalı, sert kıllı
fırça ile iyice yedirerek, akma yapmayacak en yüksek kalınlıkta
uygulanmalıdır. ( akma varsa 15 dakika içinde fark edilir)
• WFT tarakla ölçülmeli ve 150 mikron olmalı.
• Dolgu macunu birinci uygulaması : Gelshield kurur kurumaz ( 20 C de 4
saat.) gereken yerlere derhal ( 24 saat içinde.) dolgu macunu uygulamasına
geçilmelidir. Gelshield uygulamasından sonra 48 saat geçmişse, Macun
uygulamasından önce karina zımparalanarak ( 200 zımpara)
aşındırılmalıdır. (Interfill830 Max. 2cm.)
• Dolgu macunu ikinci uygulaması : Gerekiyorsa max.0.5 cm.
• Nihai zımparalama : Macundan 24 saat sonra yapılabilir.

• 2. kat Gelshield uygulaması : Pigmentsiz Gelshield kendi rulosu ile

uygulanır. ( DFT=75 mikron)
 TAVSİYE EDİLEN UYGULAMA METODU-devamı

• 3. ve son kat Gelshield uygulaması : ikinci kattan sonra 4-24 saat

beklenir, eğer 24 saaten daha fazla beklenmiş ise yüzey 320 zımpara ile
kuru veya yaş metotla zımparalanmalıdır.
• Son kat Gelshield kullanımdan önce ana malzemeye pigment pastası
katarak renklendirilmeli ve sertleştiricide ilave edildikten sonra, yayvan-sığ
bir kaba alınarak rulo ile tatbik edilmelidir.

• Zehirli için TİE coat ( aderans köprüsü) uygulanması:

• Gelshield en az 12 saat kür olduktan sonra( 7 günü geçerse zımparala),
yüzeye bir kat Gelshield200 tatbik edilir.
• Ve nihayet uygun bir A/F zehirli boya ile sistem tamamlanır.
 GESHIELD GARANTİSİ-YENİ SPESİFİKASYON
• Yeni metodun farkı;
• WET ON TACKY uygulama, Adhesion +
• ARTTIRILMIŞ Gelshield kalınlığı
• BAŞARILI BİR UYGULAMA İÇİN ÖNEMLİ NOKTALAR
• 1-Eğer hava soğuksa Gelshield’i kullanmadan önce en azından 12 saat,
yaklaşık 14 C sıcaklıkta bekletiniz. Fazla ısıtma malzemenin Pot life
karışım ömrünü kısaltır.
• 2-Eğer sıcaklık 14 C nin altına düşerse veya kür esnasında rutubet
yükselirse, kür olmuş Geshield Tacky ( Yapış, yapış) olabilir. Bu
yapışkanlık tatlı su ile yıkanarak giderilmeli, işleme devam etmedeb
önce yüzeyin iyice kuruduğundan emin olunmalıdır.
• 3- Eğer sonkat Gelshield 7 günden fazla bekletilirse, yüzey Gelshield
200 uygulamasından önce tatlı su ile yıkanmalı, 80 derecelik yaş veya
kuru zımpara ile pürüzlendirilmelidir.
• 4- Maksimum tekrar boyanma süresi içinde, Zehirli boya uygulaması
mümkün değilse; birkat daha Gelshield 200 uygula veya
 GESHIELD GARANTİSİ-YENİ SPESİFİKASYON-devamı

• ve yüzeyi 180 zımpara ile yüzeyi pürüzlendir.

• 5-Eğer Gelshield 14 c veya altında kalın uygulanırsa , ve sıcaklık daha
sonra artarsa, reçine filminde gecikmiş akma görülür.
• Ayrıca;

• Uygulamadan önce, tüm release ajanınını yüzeyden uzaklaştır . ( eğer

varsa)
• Interstrip kullanarak tüm zehirli boya kalıntılarını temizle.
• Yacht line Süper cleaner uygula
• Tatlı su ile yıka ve yüzeyi iyice incele
• Kurumasını bekle
• 180-220 lik zımpara ile zımparala.
• Gelshield uygulamasından önce yüzey kuru ve temiz
olmalıdır.
 GESHIELD GARANTİSİ-YENİ SPESİFİKASYON-devamı

• Ürün ismi Örtme gücü m²/lt Kat atma süresi (saat)

• Kodu WFT m²/lt DFT 5C 15 23 35
• GS/ YMA140 N/A Değişir N/A ---- 4-6 2-4 1-2
• veya (1 Kat)
• YAA200/250
• GS/ YMA140 102 7.7 100 ---- 6-24 4-16 2-12
• veya (1 Kat)
• YAA200/250 ( renk pastalı)
• Interfill830 N/A Değişir N/A ---- 36-48 24-36 18-24
• YAA830/832
• GS/ YMA140 102 7.5 100 ---- 4-6 2-4 1-2
• veya (2 Kat)
• YAA200/250
• GS/ YMA140 102 7.5 100 ---- 12saat 8 saat 6 saat
• veya (1 Kat) 7 gün 7gün 7 gün
• YAA200/250
• GS/ 200 (1 Kat) 98 9.0 40 10-24 5-9 3-7 1-5
• YPA213/214 Tie coat
• International
• Zehirli boya ( iki kat)
 GESHIELD GARANTİSİ-YENİ SPESİFİKASYON-devamı

YMA 140 küçük ambalaj 1.44 lt Gelshield anlamındadır

YAA200/YAA250 ise 10 litre base ( YAA200) ve 4 Litre kür ajanı ( YAA250) dir

-DİKKAT…!

1- Önce yaklaşık 500 ml karışım yapıp derhal geniş tepsiye dökünüz ve erken
donmayı önleyiniz.
-2- Birinci kat Önce sünger rulo ile daha sonra fırça ile yedirerek sürülür.
-3-YMA140 veya YAA200/250 14 C nin altında kür olmaz.
-4-YPA213/214 5 nin altında kür olmaz.
-5-Interfill 830 10 C nin altında kür olmaz. Dolgu macununu zımparalarken dikkatli
olunmalı ve cam elyafları tekrar ortaya çıkmamalıdır.
-6-Pigment pastası önce Base ‘e atılıp karıştırılmalı, daha sonra Kür ajanı ilave
edilerek karıştırılmalıdır.
 OSMOS olayını önlemekte Gelshield

• Yeni CTP tekne kalıptan çıktıktan sonra en az 4 hafta geçmiş olmalı.

• Eski teknede, zehirli boya yüzeyden alındıktan sonra, tüm su altı

karina 180-220 zımpara ile pürüzlendirildikten sonra Gelshield ile
kaplanabilir. İki kat Gelshield 1 kat tie coat yeterli.
• DİKKAT:
• Önce daima şeffaf kat , takiben pigmentlendirilmiş
Gelshield uygulanmalı.

• Sintinelerde Gelshield uygulaması

• Önce bölge yüzeyi IP Yacht cleaner ile temizlenir, zımparalanır iki kat
Gelshield uygulanır. ( birinci şeffaf, ikinci kat renkli )
 OSMOS olayını önlemekte Gelshield
• Ürün ismi Örtme gücü m²/lt Kat atma süresi saat
• Kodu WFT m²/lt DFT 5C 15 23 35

• GS/ YMA140 102 7.5 100 ---- 4-6 2-4 1-2

• veya (2 Kat)
• YAA200/250

• GS/ YMA140 102 7.5 100 ---- 12 saat 8 saat 6 saat

• veya (1 Kat)
• veya 7 gün 7 gün 7 gün
• YAA200/250

• GS/ 200( 1 Kat) 110 8.2 50 10-24 5-9 3-7 1-5

• YPA213/214
• TIE COAT
• International
• Zehirli boya ( iki kat)
 Gelshield’in başarısı

• Kontrol edilemeyen faktörler nedeni ile maalesef %100 başarı mümkün değil
• Mesela; CTP teknelerde Osmos olayı birçok sebepten oluşabiliyor.
IPnin uygulama tekniğinde tam kontrol sağlaması zorluğu.

• Gerçekte Epoksi boyanın dökülmesi çok zayıf bir ihtimal

• Altyapı-yüzey
• Yüzey hazırlığı
• Teknenin yaşı- nasıl inşa edildiği

Netice olarak denebilir ki

Karinası Gelshield kaplı bir yatta Gelshield %85 ihtimalle en az 3 sene

tatmin edici bir koruma sağlamaktadır.
( Eğer yat iyi kurumuş, ilk 5 yılında osmos problemi oluşmamış bir tekne
ise )