Professional Documents
Culture Documents
HAIKU
bago'dan
16. yuzyrlda ortaya Qtkrp 17.-19. yuzyrllarda
buson'dan
geliqmig 5,7,5 heceli ug dizeden olu$an b1r
issa'dan
haikular
Japon lirik qiir bigimi. Haiku'lar genellikle
kitabrndan yararlanrlmrgtrr
Tiirkgesi CevatQ a p a n
Matsuo Bago
1644
1694
Qigek Agma
Neler neler getiriyor
insantn aklrna -
gu gigek agan kiraz!
Da$ Gegidinde
Burada, dag gegidinde
nasrlsa deliyor yuregi
otlarda menekgeler.
Giikten Yalan Tiirkii Etsuiin'e $a$rr
Biitun gun Yaglgtnt
gakrdr durdutarlakugu birlikte seyretti$imizkar
gunler ne kadar krsa! bu yrl gene yagdr mr?
l0 l1
BA$o'NuN oGnerucileni
tl
Kr$ Giiz Ftrtlnalan
Daglarr da, ovalarr da Her geyden once
altrna almrg kar - korkuluklarr deviriyor
geriye bir gey kalmamrg. guz frrtrnalarr.
JOSO KYOROKU {1656-1715}
Kelebek Baskrn
Uyuyan bir kelebek! Ateg ktillenmig, gece ilerliyor -
Kim bilir ne yapryordur birden
geceleri? kaprm galrnryor.
KiKAKU KYoRoKu
t4 1.5
Tanigugi Buson
1715
1783
Tomurcuklanan Diken
Tomurcuklanan diken -
nasrl da benziyor yollanna
dogdugum ellerin!
Aklar iginde
A$aglar gigek agmrg -
ay rgrgrnda bir kadrn
mektup okuyor.
Urperme
Birden bir urperme -
odamda olmug karrmrn
aya$rma takrlan tara$r.
Ses Krg
$urada burada Karlarrn iEinde
qa$layanlartn sesi kaprlarrnr yuzume kapayan
her yanda korpe yapraklar. I evlerin rgrklal.
l0 ti
BUSON'UN QAGDA$LARr
Ay..lgrSrnda Konuk
Oyle bir ay var ki gokte, Butun o haziran ya$murlarr
hrrslz da durmug ve bir akgam gizlice
trlrku soyluyor. qamlarrn arasrnda ay.
RYOTO {1718-871
Geyik Sesleri
Yagmurda bir geyik, Sessiz Stigiit
ug kez bagrrryor- Ofkeyle geri dondum:
sonra hig duyulmuyor. sonra baktrm, bahgede
sogut a$acr.
RYOTO
Sagaklarda
Krrlangrglar - Krg Akgamr
kogklerin, kulribelerin Mum rgrgrna bakryorum,
sagaklarrnda. evet, rtizgdr grkmrg,
bu gece kar ya$acak.
RYOTO
22 2f
Bahar Giiriiniimii Yalnrzhk
Taprnagrn qanrnda Ugan bir ategboce$i!
uyuyakalmrg "Bak! Bak gurada!" diyecekken
bir kelebek. yantmda kimseyi goremiYorum.
rAicl {17o9-72}
Krsa Gece
Krsa gecenin sonu geldi,
Uzakta
Sessizligin otesinde
trrtrlrn tuyleri uzerinde
alacakaranlrkta
giy tanecikleri,
kulrengi ugurtmalar.
Ayrrhk reicl
Giden bana Sesler
ve kalan sana Gok grirluyor -
iki ayrr guz. batan gemilerden
bogulanlartn sesleri.
TAiGi
l-1 l5
YazGecesi Kobayagi issa
Yaz gecesi:
bulutlardan bulutlara
atlaylp kagryor ay.
RAI\|KO (1726-99)
Kuglar Bile
llkyaz bahgelerinde
kuglan avlayan kuglar bile 1763
uykuda.
RATTKO
Kuruyan Kamrglar
Gegen gtinlerle Anasrnr Cok ktigiikken yitirdioi iqin gocuklugu
sevgisizlik ve acrlar iginde gegmig. Bu
suriiklenip gidiyor ytizden ezilenlere duydugu sevgi ve yakrnhk
kuruyan kamrglar. ayrr bir incelik veriyor giirlerine. Bu inceligi
konugma dili ile ustaca uzlagtrran lssa,
RAIUKO Japon "haiku" tiiriinOn belki de en gok
sevilen temsilcisi
18.27
26 21
Taprnak
Burada, dag taplnagrnrn
sagaklr avlularrnda
esiyor geyik sesleri.
Diiniig Yolu
Srcaktan yantyor $inano yolu,
daglar bile
yuk oluyor srrtrma!
Yaz Yalmuru
Birden yagmur boganryor -
binmigim grnlgrplak
grplak atrmrn ustune.
l9
Yusufguk Biilbiiliin Ttirkiisii
Gozlerinde Bulbtilun turkusu
uzak da$lar yanstyor yagmurda slrrlsrklam
yusufguk boceginin. bu sabah.
Qa$rr Kultibe
"Gelin! Gelin!" Kulibemin damr
diye gagrrryor baykuglarr sabahsefalarryla
ategbocekleri. ortulu.
3i) 3l
A$lamayrn Dilek
Bocekler, a$lamayrn! Qekirge,
Agrklar da, yrldrzlar da ben gidince,
ayrrlmak zorunda birbirlerinden. goz kulak ol mezartma.
J2
Bahar Masaoka $iki
Erik
gigek agtrgrnda
cehennem donar.
Uyku
OCung alrp evimi
boceklerden
1477
uyudum.
Kiraz Zamanr
Brrakrp gitti$im
eski evimde Japon giirinin "harika gocugu". $iir
yazmaya on bir yagrnda baSlamrS, on altl
kirazlar gigek aqmrg. yagrnda Tokyo'ya giderek "haiku"
gelenegini ciddi olarak incelemig. SaQhk
nedenleriyle diizenli ogrenim goremeyen
$iki, Nikon gazetesinde gahgrrken
"Bago'nun Eleqtirisi" yazrsr ile edebiyat
dfinyasrnda btiyiik tartrsmalara yol
agmri. $iki'nin daha sonra yazdrQr
denemelerinde do0allr0rn "haiku"'
ttir[niin en iinemli ozelligi oldugunu
vurguladr0r gor0lUr.
1902
-1 4 3-5
Baharda
Nicedir unutulmug bir gey -
iginde gigekler agan saksr
bir bahar gunu.
Yol
On bir atlr birden
geriye bakmadan gidiyorlar
savrulan karlarrn iqinden.
Alrg Kokusu
Sa$anaktan sonra agan hava
ve bir sure
Eevreyi saran alrE kokusu.
l7
Su Sesi Karanhkta
Bir dag koyu: Gece - seni beklerken
yrgrlan karlarrn altrnda gene ya$mura donuyor
gu soguk ruzg6r.
akan suyun sesi.
Tiirkii Bilinmeyen
Kimseler bilmiyor Pembeler arasrnda
kimin yazdrgrnr ugup duran beyaz kelebek
bu egsiz bahar tirrkusunu. kim bilir kimin ruhu!
39
38
ly $eyler Yayrncrlrk Ltd. $ti.
Gayret Sk. No. B
80300 Gayrettepe
lstanbu I
ta\
$iir diz sl
l.io. 10