Yrkolu 98060459

TRK HUKUK TARH

TAZMATTAN SONRA TRK HUKUKUNDA GELMELER GR
Osmanl devletini kmesine yol aan i ve d nedenler: Devletin temeli olan toprak rejimini bozdu. Devletin tm gelirlerine iltizam(mukataa) ynteminin uygulanmas.hazinenin d tehlikeler karsnda paraya sonsuz bir gereksinme duymas sonucu devletin en knden en byne dein btn gelirleri pein para ile mltezimlere satlmasdr. Eitim yetersizlii, devlette hukuk birliinin olmamas, bat kapitalizminin gelitike Osmanly Pazar olarak grmesi.

Avrupa hukukunun gelimesi

Canllk kazanan roma hukuku ulusal hukuklarla arprken, dnrlerin trl kuramlar da bu gelimeyi etkilemi, sonunda 18.yy. dan balayarak bugnk bat hukuku domutur. Osmanl da ise hukuk fkhn iinden ayrlp bamsz bir bilim konumuna gelmemitir. Kamu hukuku ve zel hukuk ayrmn Tanzimat dnemine kadar bilememilerdir. Avrupada hukuk dn zerinde almalarda en belli bal yeri alm ve btn kuram ve okullardan daha uzun mrl olmu olan okul doal hukuk okuludur.

Doal hukuk okulu

Doal hukuk uygulanmakta olan pozitif hukukun zerinde ve deimez saylmtr. Doal hukukun daha balangcnda bir ikilik vardr. Bunlar mevcut hukuk ve buna stn hukuktur. Doal hukuka hep toplumun gelimesine ayak uyduramad, gelien hayat ve koullara zamannda uyulmad yerlerde rastlanmaktadr. En eski tarihi yunan da sofistlere dayanr. Protogoras her eyin ls insan. Lkrefon insanlar doada eit olduklarndan miras yoluyla intikal eden her trl hakkn saygn olmadn bildirdi. Alkiadmas klelik kurumunu aforoz etti. Trasmahos hukukun kuvvetlerin bir arac. Kalikles hukukun zayflarn bir icad olduunu savundu. Avrupa ortaana egemen olan dinin sonucunda bu ada dnrler doal hukuk ile din yani Hristiyanlk arasnda bir iliki kurdular. Hugo grotius doal hukuku laikletirmek iin ilk adm att. Aydnlanma dneminin balca temeli olan akl, doal hukuktaki yerini ald ve bu evrede trl ynlerden doal hukuku savunanlar oldu. 18. yy.da doal hukuk kuramlarna dayanlarak modern hukuk devletinin demokrasinin temelleri atld. Halbuki balangta mutlakyeti olan doal hukukular bu dnemde burjuvazi snfnn aristokrasinin ayrcalklarn ortadan kaldrmak, eit haklar elde etmek iin krallarn gcne muhta olmas sebebiyle bir deiim gstermilerdir.

Yrkolu 98060459
Rousseau gre kuramsal olarak insanlar bir araya gelmi ve bir szleme yaparak toplu halde yaamann arelerini aramlar ve bunun iin hak ve zgrlklerinin kimisinden vazgemilerdir. Bundan tr kanunlar genel iradeye uygun olduklar oranda saygndr.burjuvazi bu haklar aldktan sonra pozitif hukuka dayanmay tercih etmitir.

Tarihi hukuk okulu

Romantizm denilen ve akldan ok duyguya yer veren akmn etkisiyle Napolyonun btn avrupay egemenlii altna alp ulusuluun uyanmasna sebep olmas gibi etkenlerle zellikle almanyada domutur. Yasalarn meydana geliinde ikilimin, evrenin ve sosyal etkenlerin roln gsteren gustav hugo, montesquieu gibi dnrler temellerini atmtr. Ulusu bir arada tutan ve gbekten gbee srp giden bir ruh olduunu kabul ediyor ve buna ulusal ruh adn veriyorlar. Ulusun iinde yaayan ve gelien rf ve adet hukuku asl hukuktur. Hukuk ulusun iinde kendiliinden olutuundan hukuk nasl olmaldr diye bir soru sormaya gerek yoktur. Hukuk bilgini de byle ulusal ruhun etkisiyle gelimekte olan hukuku deerlendirmelidir.

Pozitivist hukuk okulu

Hukuk da insan toplumlarnn bir rn olduuna gre, hukukun da aratrlp saptanmasnda akla deil deney ve gzlem yer verilmek gerek. Bu okul bireye yer vermemekle devleti yeniden putlatrm ve hukuku yalnz toplumsal glerin nfuz blgeleri arasnda snrlar gsteren kanunlarn toplumu olarak kabul etmitir.

Avrupada balca kanunlarn douu

ngiliz hukuku: Daha ok yazl olmayan ve bir itihat hukuku halinde gelimi bulunan hukuk common law. Bu hukukun sertliklerini yumuatmak ve yeniliklerini kabul etmek iin bandan chansellor denilen bir Katolik papazn bulunduu mahkemelerin yapt hukuk ise equity law. Avrupa kta hukuku: Roma hukukunun ve rf adet hukuku kavramn getiren germen hukukunun arpmas sonucunda bunlarn kaynamasyla ortaya kt. Fransz hukuku Tanzimat sonras hukukumuz en ok Fransz hukukundan etkilenmitir. Fransz hukukunun btn dnyada etki gstermesi Fransz ihtilalinden sonra yaplan almalar ve 1804 tarihli code civil yani medeni kanunun yaymlanmas ile olmutur. Code civilde hukukun kaynaklar iersinde artk rf ve adet hukuku yoktu ve bunun yerine mahkeme itihatlar yer almtr. Alman hukuku Roma ile germen hukuku arasndaki en iddetli savam burada olmutur. Hukukular hukuku olan roma hukuku ile ulusal bir halk hukuku olan germen hukuku arasndaki mcadele roma hukuku tarafndan kazanlmtr. Bunun nedenleri: 1) almanyada btn lkeyi kapsayan bir zel hukukun ve bu hukuku gelitirecek ve savunacak hukukularn bulunmamas.

Yrkolu 98060459
2) 3) Almanyada byle bir hukukun gelimesini mmkn klacak merkezi bir gcn bulunmamas. Alman imparatorluunun kutsal roma imparatorluunun devam olarak grlmesi.

Almanyada roma hukuku olarak kabul edilen hukuk corpus iuris civilis deil, bunun talyan hukukular ve zellikle kommmentatorlar denilen postglossatorlar tarafndan ilenmi olan biimi idi.

Tanzimattan sonra Trk hukuku

Tanzimat dneminde teokratik devletin hukuk sitemi tamamiyle deitirilmemi, yenilikler muhafazakar lde yaplmtr. Hem er'i mahkemeler muhafaza edilmi hem de lkede eitlii salayacak kanunlar resepsiyon edilmitir. Hukukta yenilik yapmak her resepsiyonda olduu gibi tm i ve d sorunlara ve basklara son verecek bir ara olarak grlmtr. Bu yenilikleri getiren kanunlarn kabulne gereke olarak Zamann ihtiyalarn karlamak. Zamana uyarak ileri grmeye muktedir olmak. Deiime uymayan kanunlarn siyasal ve sosyal zaruretlerini karlamaktan uzak olmas.

durumun

Resepsiyon bir toplumun kanunlarnn bir baka toplum tarafndan kendi kanunlar olmak zere alnmasdr. Objektiflik, ihtiyalara uygunluk ve pozitiflik gibi zellikleri nedeniyle baka hukuk sistemlerince kabul edilir. Bir lkenin resepsiyonda bulunmasnn nedeni deime ve modernleme istei,d basklarn etkisi ve bamszlk isteidir. Resepsiyon toptan veya ksmi olabilir.

Tanzimat hareketinin kkleri

Nizam- cedit dnemi: Disiplinli ve modernce bir ordu kurulmu, bat dillerinden ders kitaplar evirileri, Avrupa bakentlerinde srekli elilikler, devletin iine dt durumun sebeplerini kanunlarn uygulanmamas olarak saptanmtr.ancak bu kanunlar tekrar uygulamaya koymak yerine onlar bat yntemleriyle yenilemeye karar verilmitir. Nizam- cedit hareketinin snrl sayda aydn yetimesine neden olmas ve ayrca II.Mahmut iin bir deney niteliini gstermesi en nemli sonulardr. Hukuk alannda yenileme II.Mahmut dneminde balayacak ve hzlanacaktr. Ama kendinden nceki gelimeler onun yolunu izmesinde yardm etmitir. II.Mahmut dnemi: Yenierilere son verdi, msadere yntemini kaldrd. Kamu hizmetlisinin hukuksal durumlarn iyiletirilmesi yolu ald. Hkmet yntemini kurdu. Dar- uray- askeri adl kurul oluturuldu. Askerlik ileriyle ilgili kural ve karar taslaklarn hazrlayacakt.

Yrkolu 98060459
Meclis-i valay- ahkam- adliye ve dar- uray- Babali oluturuldu. Devlet ynetimiyle ilgili belli bal karalar alacaklar ve zellikle memurlar yarglayacaklar ayrca devletle kiiler aras uyumazlklar zecekler. Takvim-i vakayi adl ilk resmi gazete.

Yava yava hukuk devleti kavramna yaklald. Mslmanlar ile zimmiler arasda tek farkn yalnz ibadet biimlerinde olduunu sylemesi onun temel bir eitlik dncesine gittiini gstermektedir. Zimmleri devlete balayabilmek iin eitlik zerinde durdu. 1838 ylnda ulema ve memurlar iin iki ceza kanunnamesi karld. lk kez belli bir snf vatanda bir kanun metninde yazl sulardan bakasyla itham edilemeyecek ve orada belirtilen cezalardan bakasna arptrlamayacak. Bu kanuna gre artk memurlar ksas ve hadd cezalar dnda lmle de cezalandrlmayacak. Kamu hizmetlerinin en byk korkusu siyaseten katl artk kalkt.

Tanzimat dnemi
Hukuk tarihimiz bakmndan nemi resepsiyon tanzimatla balamtr. Tanzimat ferman ile gerekletirilecek en nemli ilkeler: Can, rz, mal gvenlii Vergi toplama yntemlerinin dzeltilmesi Askerliin belli bir sre ile snrlandrlmas. Bylece padiahlara tannan mutlak bir hak olan rfi ceza verme yetkisi kalkmakta, cezalarn kanuna ve eriata uygun olarak mahkemelerce verilmesi kararlatrlmakta. Hukuk kurallarnn hazrlanmas belli kurullara braklmakta, padiahn yalnz onama yetkisi sakl tutulmaktadr. Islahat ferman Tanzimat fermann tamamlayc niteliktedir ancak zimmilere ve yabanclara yarglama bakmndan tannan ayrcalklar hukuk birliini sarsc niteliktedir. Medeni hukuk alannda eri hukukun devam etmesine karar verilirken ticaret hukuku alannda yani kamu hukuku alannda bat hukukundan etkilenilmitir. Mecelle ve arazi kanunlarnda yabanc yaslar dikkate alnmadan ama batl bir sistematik ile eriatn bir paras olarak hukuk dzenindeki yerini alrken baz kanunlarn hazrlanlmasnda zellikle Fransz mevzuatndan yararlanlmtr.

Anayasa hukuku
Tanzimat ve slahat fermanlar vatandalara temel hak ve gvence veren anayasal nitelikli belgelerdir. Zimmilere tannan asker olmama ayrcal hukuksal olarak ortadan kalkt. slam hukukunda dinden dnene lm cezas verilirdi ancak bu 1844 ylnda kalkt. 1876 kanuni esasi hazrlanrken Belika ve Prusya anayasalarndan etkilenildi. Ancak Belika anayasasnda yer alan gler ayrl ilkesi yerine Prusya anayasasndaki tm glerin padiahn kiilinde toplanlmasna karar verildi. Egemenlik Osmanl hanedanna aitti. Padiah kutsal ve sorumsuz. Yasama gcn padiah elinde tutar ancak kanunlarn grlmesi iin heyet-i ayan ve heyet-i mebusann oluturduu meclis-i umumi oluturulmutur. Hkmet meclislere kar

Yrkolu 98060459
sorumsuzdur. Yrtme gcnn ba padiahtr. Sadrazam ve bakanlar padiah seer. Yarg gc bamsz olup eriye ve nizamiye mahkemelerince kullanlr. Yalnz padiah devlete zarar dokunan kimseleri polis soruturmasna dayanarak yurt dna srebilir ki bu kanunsuz su ve ceza olmaz ilkesine ters dmektedir. 1876 anayasasnn en nemli zellii Fransz ihtilali ile batda yaylan zgrlk, eitlik gibi yeni kavramlardan ve anayasal hareketlerden kukusuz ok etkilenmi olmas ve medeni milletler seviyesine gelme zleminin vurgulanm olmasdr. 1908 ylnda urad. ikinci merutiyet ile anayasa kkl deiikliklere

Birinci merutiyet dneminde yaplan zgrlk mcadelesi Trk toplumunda ilk kez eitli ama hepsi merutiyeti isteyen fikir akmlarnn dogmasna yol aarken, ikinci merutiyetle ilk kez kadnn eitimi ve haklar ile laiklik kavramlar basn yoluyla Trk toplumunda ok yetersiz olsa da tantlmas Trk devrimi ve demokratik dzen iin nemli hazrlk olmutur.

Ceza hukuku
Osmanl devletinde slam hukukunun tanmad sularn padiahn rfi yetkisine dayanlarak cezalandrlmasna alldndan ilk dzenlemenin bir ceza kanunuyla olmas tepki ekmezdi. Sular gruplara ayrld, snrlandrlmakta, lm cezas snrlandrlp padiahn onayna sokuldu. Memurlarn ileyebilecekleri sular ve bunlarn cezalaryla yeni baz sular ve bunlarn cezalarn saymaktadr. 14 Temmuz 1851 ylnda kanun- cedit yrrle girdi. Tekerrr ve itirak dzenlendi. slam ceza hukukunun zel hukuka yaklaan bir ilkesi kaldrlarak kamu davas anlay Trk hukukuna girmitir.

Ynetim hukuku
Meclisi valay ahkam adliyye ile ynetim ilerinde danma ve memurlar yarglama, devletle kii arasndaki anlamazllar zme grevi verildi. Meclisi ahkam adliye daha sonra divan- ahkam- adliyye ve uray devlet olarak ikiye ayrld. Birincisi adliye mahkemelerinin en yksei Yargtay oldu ve bylece idare hukukundan ayrld. uray devlet ise bugnk Dantay gibi idarenin kollar, kii ile idare arasndaki anlamazlklar , memurlar yarglamay kanun ve nizamnameleri inceleme grevleri var. Osmanl devletinde bamsz olarak idari yarg ilerine bakmak zere kurulan ilk yarg organdr. Ayn zamanda yasama ilerine yardm da stlenmiti.

Toprak hukuku
1858 tarihli arazi kanunnamesi. slam hukukunun toprak mlkiyeti konusunda kurallarna dayanarak eylemsel durumu tanmak ve toprakla ilgili hukuksal karkla son vermekten baka bir yol gdlmemitir. slam hukuku ve rfi hukuk tekniine uyularak yazlm ve belli bir sisteme balanmtr.

Yrkolu 98060459
Arazi-i memluke: bu topraklara mlkiyet yoluyla tasarruf edilir sahiplerinin yer zerinde mlkiyet hakk vardr. Arazi-i miriyye: mlkiyeti devlete tasarruf hakk zel kiilere ait olan topraklardr. Arazi-i mevkufe: vakfedilmi topraklardr. Arazi-i metruke: kamunun yararlanmasna braklan toprak eididir. kiye ayrlr. Umumi tm toplulua yarar olan yerler, hususi yani ky ve kasaba halkna braklan yerler. rnein otlaklar. Arazi-i mevat: kimsenin mlkiyet ve tasarrufunda olmayan ve belli bir amaca da tahsis edilmeyen yerleme merkezlerinden uzaka yerler.

!! medeni kanunumuzun yrrle girmesiyle miri araziye ilikin hkmler ilga edilmi ve miri arazi fiilen mutasarruflarn mlk haline dnmtr. Araziler zilyetleri adna iktisab zamanam yolluyla mlk olarak tescil edilmilerdir.

Vatandalk hukuk
Tanzimat ferman ile ilk kez Osmanl vatandalarnn aralarnda din fark gzetilmeden ceza hukuku alannda ayn hak ve gvencelere sahip olduu pozitif hukuk kural olarak belirlenmitir. Zimmilerin kii, aile, miras hukuku alanlarnda kendi hukuklar uygulanmtr. Bu da hukuki eitliin imkanszlamasna sebep. 1869 ylnda slam hukukunun din kstasna dayanan vatandalk kavram yerine Fransz kanunundan etkilenen modern uyrukluk kavramna dayanan tabiiyet-i Osmaniye kanunnamesi karld. Bir baka devletin tabiiyetine gei ancak babalinin izniyle mmkn.

zel hukuk
Tanzimat hareketi bu alanda ikicil sonu vermitir. Ali paa medeni kanunu code civil in iktibas edilmesiyle oluturulmasn savunmutur. Ahmet Cevdet paa ise slam hukukuna dayanan bir medeni kanun olmasn savunuyor. Mecellede borlar hukuku arlk kazanmtr. Ayrca hi yeri olmad halde yarglama hukuku yer almtr. Vakf, aile, kii, miras hukuklar mecellede dzenlenmedi. Eya hukuku ile ilgili hkmler de ok az. Kavaid-i klliye mecellede genel hkmler. Kendi balarna uygulamaz kurallard. yaps bakmndan yeniliki deildir. Gelimelere ayak uydurabilecek hkmler yoktur. Mevcut baz hkmler ise uygulanamaz durumdadr. 1917 ylnda hukuk-i aile kararnamesi karld. imparatorlukta uygulanan aile hukuku tek metin birletirilmitir. slamda evlenme ve boanma hkmleri dzenlenmitir. Btn iinde burada

Yrkolu 98060459 Yarg rgt

2.Mahmut yarg rgtne tam olarak el atamad. Yalnz kadlarn durumunu dzeltmeye alt. eriat mahkemelerini eyhlislama balayarak onlarn devlet rgt iinde edimsel rol oynamalarna sebep oldu. Yaymlanan ceza kanununu uygulamak zere ceza mahkemesi niteliinde meclis-i tahkikat adl kurul oluturuldu. Kii, aile ve miras konularnda kad mahkemeleri grevliyken, nizamiye mahkemelerinde kadlarn son sz syleme olana kaldrld. Yarglama dier yelerin nnde yapld ve kararda onlarn da sz hakk vard.

Tanzimat dnemi deerlendirilmesi

Devletin tm kurumlarnn yozlatn ve hepsinin birden dzeltilmesi gereini ilk kez bilinli olarak anlayan 2.mahmuttur. Olumlu sonular: Hukuk devleti anlayna girilmiti. Kamu hizmeti dncesi belirmitir. Pozitif hukuk dzenlenmi. Devlet grevleri ayrmna tutulmu Tara organlarna yetkilerin genilemesi tevsi-i mezuniyet tannm. slam hukukunun bir blm danklktan kurtarlm Bat kanunlar kabul edilmi. Yarglama yntemleri gelitirilmitir. Yeni mahkemeler oluturulmutur. Kanunlatrma hareketi tannm ve yerlemitir. Resepsiyon hareketleri bekleneni veremedi, hukuk dnyasnda birlik salanamad ve ikilik hep srd. Batdan alnan kanunlar hukuksal, toplumsal ve dnsel bir taban yaratarak halk cumhuriyet devrimine hazrlad. Lozan grmeleri yeni devletin ancak bir hukuk reformu ile tam bamszln koruyabileceini gsterdi. Adliye vekili Mahmut Esat bey hukukta reform deil devrim yaplmas gerektiini bildirdi. Eski hukuk ile ada hukuk arasndaki elikilere radikal bir hukuk devrimi ile son verilebilirdi. Tanzimat sonras genel ve devre uygun nitelikte bir hukuk sistemi yaratma abalarnn urad baarszln bu kadro iin deney ve rnek oluturduu kukusuzdur. Cumhuriyet dnemi resepsiyonunun Tanzimat dneminden fark toptan resepsiyon yoluyla ve siyasal devrimlerle hukuk okluuna dlmeyiidir. Resepsiyonla amalanan da sadece pozitif hukukta deil, btn toplumda ileriye dnk ve gelimeye ak bir deiiklik yaratmaktr.

Yrkolu 98060459 BABA BYKBABA KOCA KARI KIZ OCUK OLUN KIZLARI Oul, og. ocuu.... ile Murisin erkek ardgeleni yok Oul, ocuk..... ile Erkek ardgeleni yok ocuk ve olun oc. Varsa ocuk ve olun ocuu yok ocuk ve olun ocuu varsa ocuk ve olun ocuu yok Tek bana Birden ok Erkek karde ile birlikte Tek bana Birden fazla Murisin bir kz varsa Murisin birden fazla kz veya olu varsa Olun olu ile birlikte Murisin babas, erkek atas, ocuklar ve olun ocuklar varsa Bunlar yoksa Birden fazla iseler Ana baba bir erkek karde Murisin kz, olunun kz, olunun olunun kz ile birlikte Murisin babas, ocuklar, erkek atas ve ana-baba bir erkek kardeleri veya kz kardeleri yoksa Birden ok Tek ana-baba bir kz karde 1/6 1/6 + k 1/6 1/6 +k 1/8 1/4 2/3 asabe, olan/2 2/3 1/6 mahrum asabe, olan/2 Mahrum 2/3 asabe, olan/2 asabe, kalan 2/3 1/6 asabe, artan Kalann 1/3 1/6 1/3 1/6 Mahrum 1/6 1/3 1/3

Z KIZ KARDE

BABA BR KIZ KARDE

Baba bir erkek kardelerle, murisin kz, olunun kz veya olunun olunun kz ile ANA E veya baba varsa ocuk, olun ocuu, iki karde ise ocuk, olun ocuu yoksa BYKANA Ana yoksa ANA BR ERKEK KARDE Murisin babas, erkek atas, ocuklar, olunun ocuklar varsa Bunlar yoksa Birden fazla ise Ana bir kz karde ile birlikte

Avliyye: eshab-l feraizde dergelerin toplam terekeyi ayorsa hepsinin dergeleri ayn oranda indirilir.

Yrkolu 98060459 Reddiye: dergelerin toplam terekeden az olur ve artan alacak asabeden kimse kalmazsa dergeleri orannda kiilerin miras arttrlr. ASABE: Murisin erkek yanndan erkek hsmlar.kadnlardan asabe saylanlar ayn durumdaki erkee denin yarsn alr. 1) Murisin erkek tarafndan erkek ardgeleni 2) Murisin erkek tarafndan atalar 3) Murisin babasnn erkek tarafndan erkek ardgelenleri.(murisin erkek kardei, onun oullar) 4) Murisin babasnn babasnn erkek tarafndan ardgelenleri.(murisin amcas, onun oullar) ZEVUL- ERHAM: Aadaki gruplar sa kalan e dnda miras yoksa miras olabilirler!! 1) Murisin ardgelenleri. (kznn olu, olunun kznn kz veya olu) 2) Murisin atalar ( anasnn babas, babasnn anasnn babas) 3) Murisin anasnn ve babasnn ardgelenleri (erkek kardein kz veya kz kardein olu) 4) Murisin babasnn veya anasnn atalarnn ardgelenleri (amcann kz, hala, day...) !! birinci grupta ayn derece murise yakn birka kii varsa bunlarn iinde eshab l-feraiz ocuu dierlerine stn tutulur. nc grupta asabe ocuklar asabe olmayan ocuklara gre stn tutulur.