Klasik-NeoKlasik ktisat ve Keynesyen ktisat

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

Klasik-NeoKlasik ktisat
Klasik Yaklam geerli klan drt teori: Mahreler Yasas Faiz Teorisi cret Teorisi Fiyat Teorisi

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

Klasik-NeoKlasik ktisat
Mahreler Yasas (Say Yasas) Serbeste ileyen bir ekonomide talep yetersizliinden ya da ar retimden dolay yaygn bir gayr irad isizliin ortaya kmas mmkn deildir. Bu yasaya gre, bir mal alabilmek iin karlnda baka bir mal vermekteyiz. Burada para, deiimi kolaylatran bir aratr. Satlar, para sayesinde deil, dier mallar sayesinde yaplmaktadr.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 3

Klasik-NeoKlasik ktisat
Bir mal retip piyasaya arz eden bir kiinin amac,mal verip karlnda baka bir mal almaktr. O halde, mal ve hizmetlere mahre salayan para deil, dier mal ve hizmetlerdir. Bu durumda, bir mal retilip piyasaya srldnde sadece bir arz yaplm olmaz, fakat ayn zamanda piyasada bu mal miktar kadar da talep yaratlm olur.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 4

Klasik-NeoKlasik ktisat
Yani, arzda meydana gelen her art, kendisi kadar bir talep artna yol aar. Mahreler Yasas u cmle ile zetlenebilir: Her arz, kendi talebini yaratr. Sonuta, her arz kendisi kadar talep yaratacana gre, ekonomide toplam talep toplam arza eit olacak ve elde hibir satlamayan mal kalmayacaktr.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 5

Klasik-NeoKlasik ktisat
Bunun sonular nelerdir? Hibir retim faktr bota kalmaz. sizlik olmaz. Srm tkankl olmaz. Bota retim faktr kalmayacandan, ekonomi tam istihdama ulam olur.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

Klasik-NeoKlasik ktisat
Eletiriler: Bu yasa, maln malla deitirildii bir sistemde geerli olabilir. Ancak bu yasann ele alnd ekonomiler, paral ekonomilerdir. Paral ekonomilerde, bu yasann geerli olabilmesi iin, kiiler elde ettikleri geliri annda harcamaldrlar. Elde edilen gelirin harcanmamas, tasarruf edilmesi durumunda, toplam talep toplam arza eit olmaz.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 7

Klasik-NeoKlasik ktisat
Bir baka ifade ile, satlmak istenen mallarn miktar, satn alnmak istenen mallarn miktarndan fazla olur. Bylece talep yetersizlii ve buna bal olarak da isizlik ortaya kar. Bu da ekonominin tam istihdamda olmadn gsterir.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

Klasik-NeoKlasik ktisat
Faiz Teorisi Klasik iktisatlar, mahreler yasasna yneltilen eletirilere, gelitirdikleri faiz teorisi ile yant vermilerdir. Klasik iktisatlara gre faiz, sermayenin fiyatdr. Bu fiyat, tasarruf eden tketimden vazgetii iin denmektedir. Faiz oranlar, tasarruf arz ile sermaye talebinin kesimesi sonucu oluur.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 9

Klasik-NeoKlasik ktisat
Faiz oran, ekonomideki tasarruf arz ile sermaye talebini belli bir dzeyde eitler.
i
Tasarruf Arz (S)

Sermaye Talebi (I) S=I S,I

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

10

Klasik-NeoKlasik ktisat
Tasarruf arz erisinin eimi pozitiftir ve tasarruf arz, faiz oranlarnn artan bir fonksiyonudur (S=f(i)). Sermaye talebi (tasarruf talebi), giriimciler tarafndan talep edilir. Ama, yatrm yapmaktr. Eimi negatiftir ve sermaye talebi, faiz oranlarnn azalan bir fonksiyonudur (I=f(i)).
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 11

Klasik-NeoKlasik ktisat
Klasik iktisatlar, faiz oranlarnn tasarruflarla yatrmlar eitleyen bir gce sahip olduklarna inanmaktadrlar. Klasik teori, tasarrufa giderek harcanmayan paralarn,giriimcilere faiz karl dn verilerek, giriimciler tarafndan yatrm mallarna harcandn ve bu yolla ekonomide hibir zaman harcama azl olmayacan sylerler. Onlara gre, faiz oranlar otomatik olarak, gerekleen tasarruflarla gerekleen yatrmlar birbirine eitler (I=S).
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 12

Klasik-NeoKlasik ktisat
cret Teorisi Klasiklere gre, emek arz ve emek talebi erilerinin kesitii yer, hem cret miktarn hem de ekonominin istihdam dzeyini belirler. Ayrca teori gerei, emek arz ile emek talebi erilerinin kesitii yerde, ekonomi tam istihdamdadr.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

13

Klasik-NeoKlasik ktisat
Klasiklere gre, emek arz ve talebini belirleyen faktrler birbirinden farkldr. Emek arzalmann marjinal zahmeti ile, alma sonucu elde edilen gelirin marjinal faydas tarafndan belirlenir. almann marjinal zahmeti, allan her saatin verdii zahmettir ve alma sresi arttka artar.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 14

Klasik-NeoKlasik ktisat
Elde edilen gelirin marjinal faydas ise, alma saatleri uzadka azalmaktadr. nk, rnein saat bana cretle alan bir ii, ilk bir saatlik almas ile zorunlu ihtiyacn giderecek, her yeni alma saati ile elde ettii geliri, bir ncekinden daha az iddetli ve dolaysyla daha az faydal bir ihtiyacn karlamak iin kullanacaktr. Sonuta, elde ettii gelirin marjinal faydas giderek azalacaktr.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 15

Klasik-NeoKlasik ktisat
almann Marjinal Zahmeti ve Faydas

Marjinal Zahmet P

Marjinal Fayda

alma Sresi

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

16

Klasik-NeoKlasik ktisat
Birbirine ters ynde gelien bu iki deikenin etkisinin birbirine eit olduu, dier bir ifadeyle bu iki erinin birbirini kestii nokta, bir iinin veri cret dzeyinde, gnde ka saat almaya raz olacan yani emek arznn ne kadar olacan gstermektedir.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

17

Klasik-NeoKlasik ktisat
Analiz veri cret dzeyi yerine, cretlerin deiebilecei dikkate alnarak geniletilirse, Klasiklere gre, toplam emek arz dorudan doruya reel cretin artan bir fonksiyonudur (LS=f(W/P)) ve reel cret, nominal cretin satn alma gcdr. Emek talebinin belirlenmesinde ise, emek talebinin ne kadar olaca, iinin marjinal fiziki verimliliine (sonuncu iinin retime yapt katk) baldr.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 18

Klasik-NeoKlasik ktisat
Giriimci, azalan verimler yasas nedeniyle,ilave bir ii daha istihdam ederken, bu sonuncu iiye dedii nominal cretle (W), o iinin retime yapt katk nedeniyle meydana gelecek haslat artn karlatracaktr. Sonuncu iinin retime yapt katk, marjinal fiziki rn (MP) olarak adlandrlr.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 19

Klasik-NeoKlasik ktisat
Marjinal fiziki rnn parasal deeri, marjinal haslattr (veya marjinal rn geliri) ve (MP*P) ile ifade edilir (PFiyat) Giriimci, yeni bir ii ie alrken (W) ile (MP*P)yi karlatracaktr. Eer; W < MP*P ise, giriimci elde edecei kr karmamak iin ii almna devam eder.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 20

Klasik-NeoKlasik ktisat
W > MP*P ise, zarardan kurtulmak iin ii karacaktr. W=MP*P durumu ise, denge durumudur ve bu noktada ne ii karlmakta ne de ii alnmaktadr.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

21

Klasik-NeoKlasik ktisat
Denge olutuktan sonra giriimci, dengeyi oluturan deikenlerde bir deiiklik olmadka, ne yeni ii alacak ne de ii karacaktr. Dengeyi oluturan deikenlerden, marjinal verimliliin (MP), ksa dnemde deimedii kabul edilir. Bu durumda, dengeye gelmi firmalarn yeni bir ii daha alabilmeleri ya nominal crette (W), ya da fiyatlar genel dzeyinde (P) meydana gelen deimelere bal olacaktr.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 22

Klasik-NeoKlasik ktisat
Eer (W) sabitken (P) ykselirse, ya da (P) sabitken (W) derse, bu reel cretlerin dmesi anlamna gelir. Bu durumda giriimci, yeni ii alma yoluna gidecektir. Tersi durumda ise, giriimci ii karma yoluna gidecektir. Sonuta, giriimcilerin ne kadar ii istihdam edecekleri, reel cretlerdeki deimelere bal olmaktadr.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 23

Klasik-NeoKlasik ktisat
Ekonominin geneli asndan benzer bir durum, bizi u sonuca ulatracaktr: Ekonomide daha fazla ii altrlmas iin reel cretlerin azalmas gerekmektedir. Sonuta, ekonomide toplam emek talebi, reel cretlerin azalan bir fonksiyonudur (LD=(W/P)).
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 24

Klasik-NeoKlasik ktisat
W/P

sizlik (LS>LD) (W/P)1 (W/P)0

LS

LD 0 L1 L0 L2 Emek Arz ve Talebi

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

25

Klasik-NeoKlasik ktisat
Klasik teoriye gre denge creti, emek arz ve talep erilerinin kesitii noktada oluacaktr((W/P)0). rnein cret dzeyinin (W/P)1de olumas durumunda, bu cretten emek arz OL2 kadarken, emek talebi sadece OL1 kadar olmaktadr. Bu durumda L1L2 kadar igc isiz kalacaktr. gc arzndaki bu fazlalk, reel cretlerin (W/P)0 dzeyine doru inmesine yol aacaktr.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 26

Klasik-NeoKlasik ktisat
Bu, klasiklere gre cretlerin aaya doru esnek olduunu gstermektedir. Denge cret dzeyinde ise, istihdam edilen igc OL0 kadar olacaktr. Bu istihdam dzeyinin tam istihdam olmas, klasik teorinin zorunlu bir sonucudur. Bu cret dzeyinde almak isteyen herkes i bulmaktadr.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 27

Klasik-NeoKlasik ktisat
Fiyat Teorisi Bu teori, genel fiyat dzeyinin nasl belirlendiini klasik dnce erevesinde ortaya koymaya almaktadr. Klasikler ekonomi ile ilgili aklamalarn ve yorumlarn, reel byklkleri esas alarak yapmlardr.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

28

Klasik-NeoKlasik ktisat
Klasik fiyat teorisi,reel gelirle parasal gelir arasnda dengenin nasl olutuunu ortaya koymak iin, Miktar Teorisinden yararlanmtr. Miktar Teorisi, mbadele (deiim) denkleminden yararlanr. Mbadele denklemi, bir zdeliktir ve tanm gerei eitlikten sz eder.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 29

Klasik-NeoKlasik ktisat
Buna gre; M:Para miktarn, V:Parann dolanm hzn, P: Fiyatlar genel dzeyini ve T:Ticaret (Al veri) hacmini ifade etmek zere; MV PT Mbadele Denklemini gstermektedir.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

30

Klasik-NeoKlasik ktisat
Bu zdeliin, teorik bir ierik kazanmas iin belli varsaymlar gereklidir. Sz konusu varsaymlar, ksa dnemde parann dolanm hznn ve ilem hacminin deimeyeceidir (Yani V ve T, ksa dnemde sabittir). Bu durumda, sz konusu zdelik, artk bir eitlik haline gelir ve V ile T sabitken, para miktar ile fiyatlar genel dzeyi arasnda ayn ynl olmak zere, bir fonksiyonel iliki bulunduunu ifade eder.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 31

Klasik-NeoKlasik ktisat
MV=PT Burada, V ile T sabitse, M P Mbadele denklemindeki Tnin, reel geliri, yani mal ve hizmet miktar olarak milli geliri ifade ettii dikkate alnrsa, sz konusu eitlik, para miktar ile parann dolanm hznn arpmnn, o dnemde retilen mal ve hizmet miktar ile fiyatlar genel dzeyinin arpmna eit olduunu gsterecektir (MV=Py)
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 32

Klasik-NeoKlasik ktisat
Ksa dnemde, parann dolanm hznn ve reel gelirin deimeyecei varsayldnda, biraz nce elde edilen sonu deimeyecek, para miktarndaki artlar, ayn ynde ve ayn miktarda fiyat artlarna yol aacaktr. Klasik teoriye gre, para arznda bir art olduunda, harcamalar artacak, ekonomi daima tam istihdam durumunda olduundan, retim art olamayaca iin fiyatlar genel dzeyi ykselecektir.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 33

Klasik-NeoKlasik ktisat
Reel Gelir

M1V MV

PP1 : Fiyatlar Genel Dzeyindeki art

Yt

Para Arz art

P1

Fiyatlar

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

34

Klasik-NeoKlasik ktisat
Yt tam istihdam dzeyindeki gelir ve M de ekonomideki para miktar ise, fiyatlar genel dzeyi Pde oluacaktr. Parann dolanm hz sabitken, para miktar Mden M1e arttrlrsa, tam istihdamda bulunan ekonominin reel gelirinde bir art olmayacak, fakat fiyatlar genel dzeyi Pden P1e ykselecektir.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 35

Klasik-NeoKlasik ktisat
zetle; klasik iktisatlarn iddias, ekonominin her defasnda kendiliinden ve bir mdahaleye gerek kalmadan tam istihdamda dengeye geleceidir. Klasik sistemde, ekonomiyi kendiliinden tam istihdamda dengeye getiren mekanizmann hareket noktas ve temeli, emek teorisidir.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 36

Klasik-NeoKlasik ktisat
Emek arz ve talep erilerinin kesitikleri noktada reel cret olumakta, bu reel cret dzeyi de, o dnemde o ekonomide ne miktar ii istihdam edileceini belirlemektedir. Bu istihdam miktar ise, o dnemde ekonomide mevcut retim kapasitesinin ne miktarnn kullanlacan, yani ne kadar mal ve hizmet retilebileceini ortaya koyacaktr.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 37

Klasik-NeoKlasik ktisat
Klasik model, piyasalarn srekli temizlendii, esnek fiyatl modellere dayanr. Serbest piyasa mekanizmas,kendiliinden emein tam kullanmn (tam istihdam) srekli olarak salar. Gayr irad isizlik sz konusu olmadndan, hkmetin isizlikle mcadele etmek iin, piyasa mekanizmasnn ileyiine mdahale etmesine gerek yoktur.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 38

Klasik-NeoKlasik ktisat
ilerin fayda maksimizasyonu davranlarndan tretilen emek arz erisi ile firmalarn kr maksizmizasyonu davranlarndan tretilen emek talep erisinin kesitii noktann temsil ettii cret haddinde, emek piyasasnda denge salanr (emek arz, emek talebine eitlenir).

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

39

Klasik-NeoKlasik ktisat
Klasik modelde, hasla ve fiyat dzeyi, toplam talep erisi ile klasik toplam arz erisi birlikte ele alnarak belirlenebilir. Klasik modelde toplam arz erisi, tam istihdam hasla dzeyi zerinden dik bir eri grnmndedir. Bunun ardnda, klasik modelde ekonominin daima tam istihdamda olduu (isizlik orannn geici ve doal isizlik oranna eit olduu) varsaym yatar.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 40

Klasik-NeoKlasik ktisat
Klasik Modelde Hasla ve Fiyat Dzeyi

AS

P1

AD 0 YF Y

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

41

Klasik-NeoKlasik ktisat
Bu ayn zamanda, klasik modelde toplam hasla dzeyinin toplam arz tarafndan, fiyat dzeyinin ise toplam talep tarafndan belirlendii anlamna gelir. Klasik modelde ekonominin daima tam istihdam hasla dzeyinde dengede olmas, geniletici maliye politikas gibi geniletici para politikas izleyerek de haslay arttrmann mmkn olmadn ifade eder.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 42

Klasik-NeoKlasik ktisat
Klasik modelde, parann yanszl yani parasal bir deiikliin reel bir deiiklik yaratmamas varsaym sz konusudur. Aadaki ekilde, ekonomi balangta YN doal hasla dzeyi zerinden P1 fiyat dzeyinde dengededir. Geniletici para politikas sonucu (yani nominal para stoku arttrlm); toplam talep erisi AD(M1)AD(M2)
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 43

Klasik-NeoKlasik ktisat
Klasik Modelde Geniletici Para Politikas:Sonu Fiyatlar Genel Dzeyi , Hasla Etkilenmemitir. P AS

P2 P1

E3
E1 E2

AD(M2) AD(M1)
0 YN
Dr. Aylin ABUK DUYGULU

Y
44

Klasik-NeoKlasik ktisat
P1 balang fiyat dzeyinde, parasal genileme sonras E1E2 kadar bir mal talep fazlas Firmalar, talep fazlasn karlamak iin, daha yksek bir nominal cret karlnda daha fazla ii altrmak isterler.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

45

Klasik-NeoKlasik ktisat
Ancak, emek piyasas tam istihdam dzeyinde dengede olduundan, firmalar iilere daha fazla cret deyince, istihdam ve dolaysyla da hasla dzeyi balang dzeyinde kalrken, firmalarn maliyetleri ve dolaysyla da fiyat dzeyi ykselir. Fiyat dzeyinin ykselerek P2 dzeyine gelmesi sonucunda, talep fazlas azalr.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 46

Klasik-NeoKlasik ktisat
Yeni denge noktas, E3.Bu noktada, AS ve AD(M2) erileri kesimitir ve ekonomi, E1 noktasnda olduu gibi, doal (tam istihdam) hasla dzeyinde faaliyettedir. Bu analizden kan sonu, nominal para arz artnca, fiyatlar genel dzeyinin de ayn ynde artmasdr.Klasik modelde, fiyat artlarnn (enflasyonun) tek nedeni, para arzndaki srekli artlardr.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 47

Klasik-NeoKlasik ktisat
Klasik Modelde Geniletici Maliye Politikas

AS E3 E1 E2

P2 P1

AD(G2)
AD(G1) 0

YF(YN)
Dr. Aylin ABUK DUYGULU

Y
48

Klasik-NeoKlasik ktisat
Balang noktas: YN doal hasla dzeyinde, P1 fiyat dzeyinde denge (E1). Geniletici maliye politikas sonucu, toplam talep erisi saa kayar: (AD(G1)AD(G2)) P1 balang fiyat dzeyinde, parasal genileme sonras E1E2 kadar bir mal talep fazlas
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 49

Klasik-NeoKlasik ktisat
Firmalar, talep fazlasn karlamak iin, daha yksek bir nominal cret karlnda daha fazla ii altrmak isterler. Ancak, emek piyasas tam istihdam dzeyinde dengede olduundan, firmalar iilere daha fazla cret deyince, istihdam ve dolaysyla da hasla dzeyi balang dzeyinde kalrken, firmalarn maliyetleri ve dolaysyla da fiyat dzeyi ykselir.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 50

Klasik-NeoKlasik ktisat
Fiyat dzeyinin ykselerek, P2 dzeyine kmas, reel para arznn (M/P) azalmasna, faiz orannn ykselmesine ve buna bal olarak zel sektr yatrm harcamasnn ve bylece toplam talebin azalmasna neden olur. Yeni denge noktas, E3.Bu noktada, AS ve AD(G2) erileri kesimitir ve ekonomi, E1 noktasnda olduu gibi, doal (tam istihdam) hasla dzeyinde faaliyettedir.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 51

Klasik-NeoKlasik ktisat
Sonuta,Klasik modelin ikinci temel nermesi gereince, geniletici maliye politikas, zel sektr yatrm harcamasn azaltmaktadr. Bu sre, tam dlama (crowding-out) olarak adlandrlr.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

52

Keynesyen Model
Keynese gre, ekonominin tam istihdamda dengeye gelmesi, zel bir haldir. Serbest ileyen bir ekonomide, ekonominin tam istihdamda dengeye gelmesi, her zaman ulalabilecek bir sonu deildir.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

53

Keynesyen Model
Fiyat mekanizmas, tam istihdam otomatik olarak gerekletiremediine gre, devlet ekonomiye mdahale etmelidir. Yani devletin bir iktisat politikas olmaldr. Ekonominin eksik istihdamda da dengeye gelebilecei gr, Keynesin en temel katklarndan biridir.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

54

Keynesyen Model
iler cari crete raz olduklar halde, isiz kaldklarna ve sanayi kurulular da talep yetersizlii yznden bo kapasite ile altklarna gre, bu bir eksik istihdam dengesidir. Eksik istihdamda, ekonomi potansiyelinin tmn kullanamad halde, toplam talep toplam arza eit olmaktadr. Bu eitlik kurulmusa, denge var demektir.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 55

Keynesyen Model
Keynes, klasiklerin aksine, ekonomiyi talep cephesinden aklamaya alm ve talebin arz yarattn ileri srmtr. Keynes, faizin tasarruf arz ile sermaye talebine gre deil, para arz ve talebine gre olutuunu kabul etmitir. Keynese gre, yatrm ve tasarruf kararlar birbirinden bamsz olarak verildii iin, planlanan tasarruflar, planlanan yatrmlara her zaman eit olamayacaktr.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 56

Keynesyen Model
Tasarruflar, faiz oranna deil, gelir dzeyine baldr. Faiz oran ne olursa olsun, geliri yetersiz olan kimse tasarruf yapamaz. Bu bakmdan faiz, tasarruflarla yatrmlar birbirine eitleyen bir unsur deildir. Tasarruf ve yatrm kararlar birbirinden bamsz olduu iin, tasarruflar yatrmlardan fazla olabilir.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 57

Keynesyen Model
Bu durumda, gelirlerin tamam harcanmam demektir, yani harcamalar gelire eit deildir. Bu, bir ksm mallarn talep bulmadn, talep yetersizlii nedeniyle bir ksm retim faktrlerinin bota kalacan ifade etmektedir.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

58

Keynesyen Model
Keynese gre, bir ekonominin istihdam dzeyi, tamamen o ekonomideki gelir ve harcama dzeyine baldr. Gelirler yksek olursa, harcamalar yksek olacak, harcamalar yksek olunca da, ekonomideki toplam talep de yksek olacaktr.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

59

Keynesyen Model
Bu durumda, gerek zel kesim ve gerekse devlet tarafndan yaplan tketim ve yatrm harcamalar, o ekonomideki gelir ve dolaysyla istihdam dzeyini belirlemi olacaktr. Keynesin istihdam teorisine gre, bir ekonomide milli gelirin hangi dzeyde olaca, o lkenin sahip olduu retim kapasitesinin ne kadarnn kullanldna baldr.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 60

Keynesyen Model
Ekonomide istihdam dzeyi arttka, mevcut retim kapasitesi daha ok kullanlacak ve bylece daha fazla mal ve hizmet retilecektir. Daha fazla mal ve hizmet retilmesi ise, milli gelirin artmas demektir.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

61

Keynesyen Model
Keynese gre, bir lkede istihdam dzeyinin az veya ok olmasn belirleyen, giriimcilerin piyasaya ilikin beklentileridir. Eer giriimciler, ekonomide tm mal ve hizmetlere olan talebin (toplam talep), retecekleri mal ve hizmetin tmn (toplam arz) satn alabilecek kadar ok olduuna inanrlarsa, o kadar ok retim yapacaklardr (stihdam dzeyi artar).
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 62

Keynesyen Model
Keynes, bir ekonominin eksik veya tam istihdamda dengeye gelmesini belirleyen etkenleri aklarken, efektif talep kavramn ortaya atmtr. Efektif talep, toplam arzn toplam talebe eit olduu yerdeki talep hacmidir. Keynese gre efektif talep, giriimcilerin rettikleri mallara, gelecekte yaplacak tketim ve yatrm harcamalar toplamdr.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 63

Keynesyen Model
Ekonominin tam istihdamda veya eksik istihdamda dengeye gelmesi durumunda, her iki halde de ekonominin ulat gelir dzeyine denge geliri ya da denge milli geliri denir. Daha nce de deinildii gibi, denge milli geliri, toplam talep ve toplam arz erilerinin kesitii yerde oluan gelirdir ve denge gelirinin olutuu yerdeki istihdam dzeyi de denge istihdam dzeyidir.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 64

Keynesyen Model
Keynese gre, ksa dnemde, toplam arz sabit kabul edilirse, bir ekonomide ksa dnemde milli gelirin ve istihdam dzeyinin hangi noktada (dzeyde) oluacan, toplam talep belirlemektedir. Denge geliri ve istihdam dzeyi, reel faktrleri dikkate alan toplam arz-toplam talep yntemi ya da parasal faktrleri dikkate alan, tasarruf-yatrm eitlii yntemi kullanlarak belirlenebilir.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 65

Keynesyen Model
Keynesyen modelde toplam arz erisi (AS),cretlerin kat olduu varsaym gerei, tam istihdam hasla dzeyine kadar pozitif eimli, daha sonra dik bir eridir. AS erisi, tam istihdam dzeyine kadar pozitif eimli olduundan, ekonominin daima tam istihdam hasla dzeyinde faaliyette bulunmas mmkn deildir.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 66

Keynesyen Model
Keynesyen modelde, emek piyasasnda geerli olan veri nominal cret haddi zerinden ekonominin hangi hasla dzeyinde faaliyet gsterecei, toplam talep erisinin (AD) konumuna baldr.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

67

Keynesyen Model
Keynesyen Modelde Fiyat-Hasla Dzeyinin Belirlenmesi P AS

P2 P1

AD1
0 Y1 YF

AD2

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

68

Keynesyen Model
Eer toplam talep erisi AD2 konumunda ise, ekonomi YF doal hasla dzeyinde dengeye gelir. Buna karlk toplam talep, ekonominin doal hasla dzeyinde olmasn salayan toplam talepten kkse (AD1), ekonomi Y1 gibi, YF doal hasla dzeyinden daha dk bir hasla dzeyinde dengeye gelir.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

69

Keynesyen Model
Keynesyen modelde, ekonominin doal hasla dzeyinde olmas, ancak tesadfen ortaya kabilecek bir durum olduundan, Keynesyen modelde hasla dzeyi (klasik modelin aksine) toplam talep tarafndan belirlenir. Sonuta Keynesyen model, ekonomiyi tam istihdam dzeyine gtrebilmek iin, aktif iktisat politikas (talep kaydrc politikalar) nerir.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 70

Keynesyen Model
Nominal cret Katl

W LS(P1)

W2
W1

W=W2

LD(P1)
LD1 LF LS1 L

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

71

Keynesyen Model
Emek piyasas balangta, deeri mal piyasasnda belirlenen P1 fiyat zerinden, W1 nominal cret dzeyinde tam istihdamdadr.
W1/P1=wE

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

72

Keynesyen Model
Buna karlk, sendikalarn sendikal glerini kullanarak veya hkmetin sosyal gerekelerle minimum cret haddi uygulamas balatarak, cret haddini W2 dzeyinde belirlemesi halinde (W2/P1 > W1/P1 =wE ), W2/P1 cari reel cret haddinde almak isteyen kii says LS1, firmalarn altrmak istedikleri kii says ise LD1dir.
Dr. Aylin ABUK DUYGULU 73

Keynesyen Model
Dolaysyla ekonomide, LS1-LD1=AB kadar gayr irad isiz vardr. Bu durumda Keynese gre, hkmetlerin isizlii azaltmak iin, piyasa mekanizmasnn ileyiine mdahale etmeleri, ksaca isizlik merkezli aktif bir iktisat politikas izlemeleri gerekir.

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

74

Yararlanlan Kaynaklar: Tevfik PEKN(2000), Makro Ekonomi Erdal NSAL(2004), Makro ktisada Giri

Dr. Aylin ABUK DUYGULU

75