Balkan lkeleri

Trkeye eviriler
BEHET
1977 sonlannda Mnih'teki Avrupa
bir 18. niversite
soruluyor, bu kez Avrupa lkelerinin
Edebiyatlan" konusunun ele bu seminere, ben-
den "2. Dnya Gnmze Trk
zerine ve 30-45 dakika srecek bir rapor isteniyordu.
Ekim ilk kongre, neriyi kabu1 ettim,
Trk son yeni zerine o bildiriyi ha-
gibi, ne olur ne olmaz, elimdeki dergi taraya-
rak, 1930'lardan gnmze, Balkan Trkeye eviri1erin
uzun bir dkmn de Dostum, Yksek Pazar-
da grdk ki, iyi
Balkan delegeleriyle bu konuya da ve
Trkiye'de Balkan lkeleri ok bir ilgi
buna oralarda Trk belli birka
nlnn birka Bizim, Balkan edebiyat-
kk bir rnek: Hatta 1967'de Helmut Salzin-
ger, Stuttgarter Zeitung'da yeni Yunan hibirinin Federal
Yksek Balkan deierlen-
diren iki iin Milliyet Sanat Dergisi. 249 (31 Ekim 1977) ve 843
1977).
Trk Dili, eviri Sorunlar zel Says, TDK Yay., 1 Temmez 1978, S.:322
SORUNLARI ZEL
Almanya'da henz
Oysa Trkiye'de Yunan bol evirilerle 1930'lardan beri
biliniyor.
Trkiye bir yana, teki Balkan lkesi (Arnavut-
luk, Bulgaristan, Macaristan, Romanya, Yugoslavya, Yunanistan)
dkmler, bu durumu
Arnavut
Trkemize henz en az evrilen gnmz Arnavut ede-
gryoruz.
Yeni Ufuklar dergisi, Balkan (25-28 1964)
Arnavut Fatmir Ghiata 1923) zerine bilgi
ve o konferansta rapordan zetler 147,
1964). Derginin Necip evirisi olarak, gene
Fatmir Kan bir para okuduk. Yeni
Sterjo Spasse 1914)'nin "Mfet-
Geliyor" yksn de ve Necip evirisi ykye eklenen
nottan, bu Spasse'nin 1944'00 Olkc
sel
45 dergisinde ise, Arnavut bir tek
eviriye bile Sadece Necip Tarihin Arnavut-
luk bir (Sami zerdim, 813, Haziran 1975).
Arnavut rnekler, neden sonra birantolojide
Arnavut (hikayeler, ev. Akkan Suver,
1974). Bunu, Tiran ve Moskova'da edebiyat ve Mayakova-
ki'nin etkin ruhunu bir yandan da Arnavutluk'un Yevtu-
olarak grlen, ve Kadare 1936)'nin
Trkede ilk izler: l Ordunun Generali (ev. Necdet Sander
Attila 1970). Kadare'nin Trkcemizde ikinci Celal
stel evirisidir (1976).
Akkan Suver, 1974 Temmuzunda Arnavutluk Halk Cumhuriyetine
olarak bir gezide Kadare ile de onun Soljenitsin
zerine olumsuz ve nl yazar ve Demitar Shute-
riqi 1915)'nin Arnavut ve Kadare zerine
lerini "Yer yer hamaset kokan, bir milletin ve
yoktan eserlerinde, Kadare, daha ok, eski
rejimin smrlerini ve verdik-
leri ..." (Yeni Ortam gazetesi, 18 Eyll
1974).
Arnavut Hikyeleri Antolofisi yeni bir (1978) ise, Ba-
Arnavut. Halk Cumhuriyetinden Yugoslavya'daki Arnavut
rnekleri derliyor (Yugoslavya eviriler b-
mne
TRK
Bulgar
Arnavutluk pek yeni ve bizde az tamnan bir edebiyat ol-
Bulgar hemen btn temsilcileriyle, 1930'lardan
beri, yurdumuzda da bilinmektedir. Bu iki lke
bir gerektir. Bulga-
ristan'a gidip gelen Bulgaristan'da Bulgar-
ca ve Trke Trkiye edebiyat rnlerinin Balkan lkelerinde
daha Bulgar Trkeye
evirilerin de yol diyebiliriz.
dergisi, 1933'ten Yunan ve Yugoslav ede-
Bulgar da en ok yer veren dergi
oldu. Trker birok zaman zaman Bulgar
eviriler En tamtma ise
kaleminden
ilk Bulgar hikayesi, L. Nikolova'mn "Kurban" yksdr
(ev. Ali Haydar, 7, 15 Ekim 1933). gre de
ilk kitap K. Konstantinov 1890)'dan bir ocuk
lar (ev. Zeki Tunaboylu, 1939).
teki Balkan gibi, Bulgar
dan da dergilerimizde Ycel, Hikyeler, Dost,
Cep. . . dergileri) yk ve listesi elimizdeyse de byle
bir fazla yer dkmn ve-
riyoruz:
Bulgar edebiyatmda. kitap olarak eviriler
(yk, roman, oyun,
1941 - Aleko Konsktantinov (1863-1897): Bay Gan Balkanski, gldr
ev. mer Vakit
bir evirisi 1973'te.
1944 - Birimiz Hepimiz Iin, ykler. ev. Trker Ankara (A.
Karaliyev, D. Nemirov, P. Mihaylov, B. Daskalov veElin Pelin'
den birer yk.)
1966 - Yordan Yovkov (1880-1937): iftlik, roman, ev. Ta-
hir Alangu. Nil
1967 - Dimitr Dimov: Ttn, roman, ev. Burhan Arpad. May
- Samim Kocagz, Yeni Ufuk/ar der-
gisi, 190, Mart 1968; Mehmet Ancan, Yeni dergisi 13/
1974. - bir evirisi 1973'te.
1967 - Bulgar Htkyelert Antolojisi, derleyen ve eviren: Trker
Redhouse Kitapta Sabri Esat "Bir-
ka Sz"nden ve evirenin "Bulgar zerine" bir
EVIRI SORUNLARI .ZEL 129
sonra, ve ya-
zarlar ve ykleri yer
1- Georgi Stamatov (1869-1942): "Bir Mahkeme Celbi" (ilk
97, 1937).
II- Anton (1872-1937): "ocukluk" (ilk
117, 1938).
III- Kiril Hristv (1875-1944): "Bir lkc ile Sinek" (ilk
290-291, 1945).
jv, Elin Pelin (1887-1949):
"Koca kz" (ilk eviri: H.R. Akyrek, 84, 1937).
"Bir Trk
"Salza Mladenova",
(ilk eviri: Adem
288-289, 1945).
"Angelinka" (ilk 218, 1942),
(ilk eviri: Peltek, Hikaye/er
Dergisi, 13-14, 1949).
"Su" (ilk eviri: Mustafa 172,
1940),
"Sevgi" (ilk eviri: B. Necatigil, 246, 1943),
"Konuk" (ilk eviri: Adem 260-261, 1944).
v- Yordan Yovkov (1880-1937):
"Asiye" (ilk Ycel dergisi, 95-96, 1943),
"Albena" (ilk 242, 1943),
"Serseri" (ilk 244, 1943),
(ilk Cep Dergisi 8, 1967),
"Telgraf Telleri Boyunca" (ilk eviri: Sabri Esat Siya-
649, 1965),
"Serafim" (bir evirisi: Fikret Ant, Dost dergisi
74, 1970).
bu antolojiden sonra Yovkov'un "Tekerleklerin
Trks" yksn de evirdi (Trk Dili 201 / 1968).
VI- Dobri Nemirov (1882-1945):
"Bir Yoksul Hikayesi" (ilk eviri: Hayri
Akyrek, 93, 1937),
VII- Ldmil Stoyanov 1888):
"Hasta Kalp".
VIII- Dimitr (1889-1945):
"Svilenka" (ilk 248, 1943).
Konsantin Konstantinov 1890):
"Olgu" (ilk eviri: H.R. Akyrek, 89, 1937).
TRK
x- Konstantin Petkanov (1891-1952):
(ilk 96, 1937).
XI- Pano Mihaylov (1896-1965):
"Nikola" (ilk 79, 1936).
.
Xlf- Georgi Tomalevski 1897):
"Ressam ocuk".
XIII- Vladimir Polyanov 1899):
"Para" (ilk eviri: B. Necatigil, 248-249, 1943).
XIY- Nastev 1900):
"Bahar Tebrikleri".
XY- Angel Karaliyev 1902):
Osman" (ilk 270, 271, 1944),
"Madara Efsanesi" (ilk eviri: B. Necatigil, 284,
285, 1945).
XVI- Fani Popova - Mutafova 1902):
"Nogay Hkm" (ilk 276-277, 1945).
XVII- llya Volen 1905):
"Orman".
XVIII- Stoyan Daskalov 1909):

Hristo Bratanov - Bran O):
ve tesi".
XX- Nikolay Haytov 1919):
_ .
1968 - Yordan Yovkov: Ince, hikayeler. ev. NihaI nol. Yar-
Nabi'nin ve hikayeler var:
"1- 2- Tekerleklerin Trks, 3- Asiye, 4- 5- Bir
6- 7- Albena, 8- Belin'in 9-
Serafim, 10- Yaz Kalbi, 12- Serseri" (yk-
lerden bir daha nceki evirileri iin bir nceki antolojiye
- Muzaffer Uyguner, Cep Dergisi 24,
Ekim 1968;- Trker Trk Dili dergisi, 222, Mart 1970.
1968 - Stefan Kostov (1879-1939): Kocamanov, gldr 3 blm, ev.
Donka Melamed, Ankara, Dost
1969 - Georgi Karaslavov 1904): Gelin, roman, ev.. Serpil Onat.
Roman - Nihat Behram, May
dergisi 24, Eyll 1969. bir evirisi 1971'de.
1970 - Stoyan Daskalov 1909): Byk Mcadele, roman, ev. Ne-
dim SeL. Habora Kitabevi.
1971 - Bulgar Antolojisi, eviren ve zdemir An-
kara, Dost gre Hristo Botev (1848
EVIRI SOR1JNLARl OZEL
..1876)'den Vania Petkova 1941)'ya kadar 37
ozandan 106

.
1971 - Georgi Karaslavov: Sevda Gelin, roman, ev. A. Erdeniz.
Habora Kitabevi.
1971 - Vera Mutafiyeva: Cem Sultan roman, ev. Naime
May - tarihi doenti olan Bayan Vera,
evrilmesi Trkiye'ye han-
gi belgelere dayanar.ak ne gibi bir yntemle zerine bir
Milliyet gazetesindedir (22 Mart 1971). -
me: Ali Hikmet (= Hilmi Yavuz), Cumhuriyet gazetesi, 17 Hazi-
ran 197L
1972 - Nikolay Haytov 1919): Dnya Poturunu hikayeler.
ev. Naime Ankara, Bilgi ykler:
"1- Dnya Poturunu 2- Ali, 3-
Tohumu, 5- 6- 7- Vicdan, 8- Erkek Zamanlar, 9-
Karatavuk, 10- Korku, 11- Omandaki Ruh, 12- Tren
13- 14-' Merak".
Yeni Dergi 91, Nisan 1972; Mehmet
Seyda, Yeditepe dergisi 196, 1972; Behzat Ay, Yeni Ortam
gazetesi, 13 Ekim 1973.
1973 - Georgi Karaslavov: Hayata ykler. ev. N. SeL.
Habora Kitabevi,
Hseyin Yeni dergisi 11/1973.
1973 - Aleko Konstantinov: Bay Gan Balkansi'nin Durgunluk
Veren Servenleri, roman, ev. B. Milli-
yet
1973 - Dimitr Dimov: Ttn, roman, ev. Mine Asova. Ararat

Daha nce (1967) Burhan Ttn iki evir-
men yol
sert Yeni Ortam gazetesindedir (26 ve 3 1973

1974 - Dimitr Christov udomir (1890-1967): Ben Onlardan
ykler, ev. Naime Milliyet
1974 - Georgi Karaslavov: Tatula, roman, ev. Cemil Susan.
Habora Kitabevi.
1974 - Emil Koralov 1906): ev. N. SeL.
Habora Kitabevi,
------
2 Bulgar en bol eviriler, hepsi de kendi kaleminden, zdemir
bu antolojisindendir. Muzaffer Uyguner (Cep Dergisi 12, 1967; 750, 1970; 830,
1976 vb.); Necati (Atanas Dalev'den on bir Cep Dergisi 28,1969) ve mer Faruk
Toprak (Mil/iyet Sanat Dergisi 186, 1976) da bu konuda
132 TRK.
1974 - Stoyan Daskalov: roman, ev. Mustafa Balel.
Yonga
1975 - Dimitr Dimov: Direnen Canlar. ev. Yunus Gnce

1975 - Kamen Kalef': Dimitrov, biyografik roman, ev. Burhan Arpad.
May
1975 - Nikola Vapcarov (1909-1942): ev.
rn
Mehmet Ergn evirisi on Yeni dergisindedir
8 ve9 / 1973).
1975 - Marko Marevski: Parti ev. N. SeL. Habora Ki-
tabevi.
1976 - Dimitr Dimov: Tutku, roman, ev. Naime Ha-
bora Kitabevi.
1976 - Mitka Seni Halk Mahkum Ediyorum, roman, ev.
N.Sel, Habora Kitabevi.
ile uzun bir Sosyal Klasikler dergisi,
3/ 1978, N. SeL.
1976 - Georgi Karaslavov: Partizan, roman, ev. N. SeL. Habora
. Kitabevi.
'976 - Atanas Semerciev: Hibiri Dnmedi, roman, ev. Ali
bul, Habora Kitabevi.
1976 - Nedelo Ganovski: Demir roman, ev. Arif Aygn.
Habora Kitabevi.
1976 - Ivan roman, ev. N. Sel,
Habora Kitabevi.
1976 - Ljudmil Stojanov 1888): Darbe (Aleksandr Stambolyski'nin .
ev. Naime Habora Kitabevi.
1976 - Anton (1872-1937): Hora, roman, ev. Blen
Evren. Ankara, Umut
1976 - Stoyan Daskalov: Devrimden Sonra, roman, ev. Mustafa Balel.
May
1976 - Veselin Andreev: zgrlk lmez, roman, ev.
N. SeL. Habora Kitabevi.
1977 - Veselin Andreev: lmszler, roman, ev. Dengin,
bul, Habora Kitabevi.
1977 - Marko Marevski: zgrlk roman, ev. Hseyin Ergin.
Habora Kitabevi.
1977 - Petrov: roman, ev. Erdal
Habora Kitabevi.
1977 - Grigor Stolkov: Partizanlar lmez, roman, ev. S. Demir.
bul, Habora kitabevi.
EVIRI OZJ:L
1977 - Tsena Conos: Korkak Titrer, Cesur ev. Melih
Seren. Habora Kitabevi:
Bulgar Uzerine
+ "Bulgar Realizm" (Boyan Penev'den ev. Hayri
Akyrek, 84, 1937).
+ "Bugnk Bulgar Bir (Trker
138, 1939. Trk yazarlanndan Bulgarcaya e-
viriler Zerinde de duruluyor).
+ Bulgar Bir Muhasebesi" (T.
160, 1940).
+ Bulgar (T. 183, 1941)
+ Trkleri ve Bulgar (T. 208,
1942).
+ Bulgar (Nikolay Donev'den ev. Muzaffer Uy-
guner, Cep Dergisi 27, 1969).
+ Dostdergisi 74, 1970) "Bulgar ve zel
+ "YeniBulgar (Trker Yeni Edebiyat dergisi
9, Temmuz 1970) .
+ "Edebiyat Trk-Bulgar Otuz
(T. Milliyet Sanat Dergisi 186, 1976)
lIulgaristan'da Trkiye eviriler zerine
+ "Bulgarya'da Trk (Trker 688, 1967)
+ "Bulgaristan'da Trk 794, 1974)
+ "Bulgar Trkler ve Trk (Etem tk,
Cumhuriyet gazetesi, 18 Ekim 1975)
Macar
Macar ilk eviriden
Vesta Rahibesi, ev. Necmi Seren, 1940) 1948 kadar 31
blmlk ve rnek bir incelemede, kendisi de Macarcadan eviriler
yapan Sami N. zerdim (Tercme dergisi, 38,41-42 ve 48.
lar, 1946-1948).
zerdim'in hem konu zetleri vererek, hem de eviri belir-
terek, bir bir zerinde bu otuz bir listede, fazla edebi de-
olmasa bile, drt Jolan Fldes 1903)'in
grlyor: Tutan Kedi (Nasuhi Baydar, 1940), Bir Liseli
(Niyal Emin, 1944), Evleniyorum (Muazzez Tahsin Berkand, 1945),
Kpeler (Mustafa 1948).
Milli ve 1966 ortalanna kadar 87
bu Tercme dergisinde hibir Balkan lkesi eviri yok.
IM TtLBK
Ama Dnya Tercmeler dizisinde Mac.ar klasik-
on kitap Bunlar klasik Macar.
rnekleri konusunda da, edebiyat dergilerintizde Bulgar edebiya-
tma oranla bir dkm elde. ediliyor.
Macar edebiyatmdan, klasiklerden SOm:aJd eviriler
1963 - Mor Jokai (1825-1904): Grunmeyen Yara, ykler, ev.. Sami N.
zerdim. Kovan Daha nce dilimize
Kaftan (1942, Ahmet Emin Yalman), Teni iftljk Sahibi (r948,
Sadrettin. Karatay) ve Adam (1947-1955;1. Cilt: F.Z. T-
rmkney, 2. Cilt: Sadrettin Karatay) olan nl
yks: "Grnmeyen Yara", "Byk Annemin
Dua Oda", Mahpusluk", "Becerikli
Polis Mdr", Adam".
1964 - Yedi Mete/ik, Macar hikayeleri, ev. Sami N. zerdim. Ankara,
Dergisi 100 sayfa.
1967 - Tibor Dery (1894-1977): Bir Gmme Treni, uzun yk,
ev. Adalet Cimcoz, Ankara, Bilgi Bir Gmme
Treni", "Portekizli Kral ve "Sevi" yklerinden ncsn
daha. nce Glin Ycel de 664, Eyll 1966).
Muzaffer Uyguner, Cep Dergisi 21, Temmuz 1968.
1968 - Tibor Dery: Dev, yk, ev. lk Tamer, Ya-
"Dev", Duvann yklerinden
ikincisini daha nce Glin Ycel ve Adalet Cimcoz da
lerdi (bkz. bir nceki Muzaffer Uyguner,
Cep Dergisi 28, 1969. Tibor Dery'nin lm zerine bir
Ahmet Cemal, Cumhuriyet gazetesi, 27 1977.
1968 - Mor Jokai: Yirmi Sonra, ev. Necmi Seren. kendi
141 sayfa.
1968 - Gyu1a Hemadi 1926): 32 Saat (jzgr/k, roman, ev. Cemal
Sreya. Habora Kitabevi. - Atilla.
Papirs dergisi 28, Ekim 1968.
1970 - Macar Hikaye/eri Antolojisi, Muzaffer (=
Nabi - Bu antolojideki ykler,
1933'ten gnmze hangi Macar ykcleri zerinde duru1-
da gsterir. ve
yazarlar,
1- Tmrkeny (1866-1917): ev.
Nabi, 1, 15 Temmuz 1933.
2- Zsigmond Moricz(l879-1942): "Yedi M.etelik", ev. NihaI n-
ol. yky ilk kez Sami N. zerdim (Ycel 125,
Mart 1947).
EvtRtSORUNLARI,ZEL tas
3- Lajos Nagy "Fareler", ev. Zeyyat
745, 1969.
. 4- DezsKosztolanyi (l885-1936): "Banyo", ev. NihaI nol.
Yazann bir yks (Haziran 1977,
ev. Vural
5- Frigyes Karinthy (1887-1936): Sirk, ev. NihaI nol.
6- Jozsi Jen Teranszky (1888-1969): Kk ocuk Matyi, ev.
Nihai nol.
7- Pal Szabo 1893): Bir Ky (jyks, ev.
lu.
8- Tibor Dery: "Portekizli Kral ev. A<1aIet Cimcoz, Cep
Dergisi 2, 1966. "Sevgi", ev. Glin Ycel,
1966.
9- Bela Jlles 1895): Bir
(jyk, ev. Nihai nol.
i O- Aron Tamasi 1897): Dilber Anna Domokos, ev. NihaI
nol. .
11- A. Endre Gelleri (1907-1945): ev.
Ocak 1970.
12- Peter Veres 1897): Suli Kis Varga ev.
NihaI nol.
13- Gyula 1902): Albm, ev.
Gelenek ve Yenilik" denemesi de
ta ve Haziran 1971 Muzaffer Uyguner),
14- Sarkadi (1921-1962): Cehennem ev. Zeyyat
Sarkadi'den bir kitap: Bkz. 1974.
15- Ferenc Santa 1921): "Naziler", ev. Zeyyat
Eyll 1969 .
16- Lajos Galambos 1929): ev.
lu. "Atlar Gemi yks:
1975, Vural
17- Gyrgy Moldova 1934): Pa/ Ka/ina, ev.
"Arrivederci yks de
(Mart 1977, Vural
1973 - milli Sandor Petfi, 1 Ocak 1923'de
150. btn dnya da Yurdumuz-
da nce Sami zerdim'in bir grdk (drt eviri-
siyle, Ocak 1973). zerdim daha nce de bize
Petfi'yi (Ycel dergisi 78, 1941;
1956). Necmi Seren, Petfi'nin doksan kadar Macarca
olarak dilimize ve Hrriyet
(1943). 150. ise Tahsin Sara, SO ka-
136 TtlRK nur
dar biiminde tekrar evirdi ve Pe-
tfi - dzenledi. Cem
1974 - Tibor Dery: Niki, roman, ev. Pirhasan.

1974 - Sarkadi (1921-1961): Korkak, ev. Nisa Ankara,
kendi "Korkak" "Ka-
ak". ve " Oyun" ykleri var).
Macar ilgilerimiz konusunda ancak bir fikir verebile-
cek bu listeyi kapatmadan nce dilimizde birka evirisi olan Pal
Ferenc Molnar Oyun (1926)
ve Liliom da sahnelerimizde unutulmaz ve
Lajos Zlahy'nin Iki Esir bizde pek sevilerek 1975'te onuncu ba-

Gyula Josef Attila, Agnes Nemes Nagy, Endre Ady... gibi gl
olan Macar eviriterin henz bir antolojide
dikkati ekiyor. Bir ara "20. Dnya bir tamtma ve se-
meler dizisi veren Milliyet Sanat 107-111,1974) Macaristan
zerinde hi derginin "lke lke Dnya
fasikllerinde 247, 17 Ekim 1977'den beri) bir blmn
Macar beklemeliyiz.
Romen
Romanya Trkeye eviriler en yeri,
15 Panait (1884-1935) Anadiliyle de hemen
hepsini ruhunu en iyi ya-
kabul edilen ve Maksim Gorki'si olarak yceltilen
rati, bizde 'de ok sevilen, gnmzde de tekrar tekrar
ksyle de ilgin, usta bir roman ve yk ilk
Nabi evirdi, teki 14 da kaleminden
Trkeye
lstrati'nin, dilimize ykleri ve (ilk
1- Kira Kiralina (1939), 2- Angel (1940),3- Akdeniz
(1942),4- Dikenleri (1943), 5- Minka Abla (1945),6- Snger Av-
(1946). Bu ilk Remzi Kitabevi (istanbul)
sonraki ve
7- Kodin (1946), 8- Sokak (1948), 9- (1949), 10- Hayat
(1950), 11- (1951), 12- Bulma Kurumu (1952), 13- Perl-
mutter Ailesi (1953). Aldatan ise, ya bir roman, ya da
ykillerden bu olarak bir incelemedir (ilk b. 1952).
en biimde Monique Jutrin'in Pa-
nait lstrati (ev. Nihal nol, 1971.
Dergilerde, tamtan zellikle 1946'lardan
SORUNLARI ZEL

yerli ya da eviri ve v-
glere not edelim:
+ Ceyhun AtufKansu: "Dostum Adriyen Zografi" 339, 1948)
+ Enver Esenkova: "lmnn 24.
501, 1959)
+ Pierre Meylan: "Romain RoUand ve (ev. T.Y., 557,
1961)
+ "Kazancakis, (ev. Faik Baysal, Cep Dergisi
7, 1967)
+ Nabi ile (Cep Dergisi 15, 1968)
+ Paul Morelle: (ev. Muzaffer Uyguner, Cep Dergisi, 27,
1969)
+ Nevzat Yusuf: "Romen Al Oprea ile zerine
Bir (ev. Yahya Benekay, Cep Dergisi 19, 1968)
+ Yahya Benekay: (gezi ve
nin kuzeni ile 747-755. sayilar, 1969-1970)
+ Yahya Benekay: (inceleme, 761,
1971)
+ Al Oprea: - Romain Rolland (ev. G-
rel, 812 ve 813, 1975)
+ Zaharia Stancu: "Panait ev. Nzhet Erman,
835, 1977)
nl oyun Eugene Ionesco (1912- .... bir Romen
annesi Fransa'da
bir Romendir Ionesco, Romen Trkeye
eviriler ikinci geliyor. Sahnelerimizde de
bu
1961 - Kel (lk Tamer - Genco ErkaL. De
1962 - Sandalyeler - Ders (iki oyun, Fikret Adil. Kent
1963 - Gergedan (Fikret Adil, Ata Kitabevi)
1963 - Yeni (Vedat G. retrk, Kovan
1963 - Evlenecek Gen (Vedat retrk, Kovan
1964 - Gelinlik - nder (iki oyun, Genco - Sreya - Tamer,
De
1964 - Jak ya da - Gelecek (iki oyun, P. Ca-
poral- Denker, Ata Kitabevi)
1964 - Kral lyor (Fikret Adil, Ata Kitabevi)
1968 - Krallar da lr (Sermet Sami Uysal- Blent Gnkut,

Ionesco'nun Adam da Trkeye (1974.
Cem ev. Bertan Onaran)
138 TRK
Romen eviriler-
1942 - Liviu Rebreanu (1885-1944): roman, Ziya Ya-
ma. Istanbul, Kitabevi. Bir evirisi 1973'te.
1942 - Petre Bellu ( ): Sz roman, Fikret AdiL.
Kitabevi.
1958 - Lucian Blaga (1895-1961): ve Bir Piyes (Seme
ve Ivanka piyesi). kendi
1963 - Ion Luca Caragiale (1852-1912): Mektup, oyun, ev. Sela-
hattin Hilav,
1965 - C. Virgil Gheorghiu 1916): (= 25.
Saat), roman, ev. Rezzan Emin Yalman, Btn Dnya
bir evirisi 1972'de.
1965 - Ion Luca Caragiale: Hikyeler ve Bir Gldr, ev. Enver Esen-
kova,
1967 - Zaharia Stancu (1902-1974): lianle Oyun, roman, ev. Yahya
Benekay - Fatma
sonra, Trk en ok
roman ve hikaye Stancu
ve lmyle ilgili bu bir not ediyoruz:
Olmle Oyun'un Nabi'nin yazarla "Bir
. Cep Dergisi 14, 1967. yerde Yer-
yz iekleri bir blm (ev. Muzaffer Uyguner).
T. Cumhuriyet gazetesi, 3" Ekim 1968.
Andre Keros: "Stancu (bir ev. Tahsin Ya-
756, Eyll 1970).
Nabi: Stancu'dan evirisi, 762, Mart 1971,
Fruzan bir evirisi, 12/1972.
mer Faruk Toprak: dergisi 7/1972; Milliyet Sanat
Dergisi 92 1974), 117 (Ocak 1975), Yeni Ufuklar dergisi
258 (Mart 1975). Nabi 809 1975)
Stancu'dan roman ve evirileri 1971, 1973, 1975 ve 1976

1967 - C. Virgil Gheorghiu: Tuna uzun hikaye, ev. Enver
Esenkova. Kitap
Trker Cumhuriyet gazetesi, 3 Ekim
1968.
1968 - Romen Hikyeleri Antolojisi, Nabi,

ve yazarlar.
gredir (17 yazardan birer yk):
1- Ion Slavici (1848-1925): "Afacan", ev. Ayda Dz.
EVIRI SORUNLARI ZEL
2- Ion Luca Caragiale (1852-1912): Zinciri,", ev.
Faik Daysal (Cep Dergisi 11, 1967)
3- A. Bratescu (1868-1946): Niculaita", ev.
Glen Olut,
4- Mihail Sadoveanu(l880-1961): "Bir Eski fk", ev. Muzaffer
Uyguner "iekler yks: Cep
Dergisi 20, Haziran 1968). dergisinde bir yks:
"Bay Trandafir" (ev. Ali 286-287, 1945)
5- Ion Agirbiceanu (1882-1963): "Laklaklaga", ev. Glen Olut.
6- Liviu Rebreanu (1885-1944): "Ahmaklar", ev. Ayda Dz.
bir yks: "lm 760, 1971,
ev. Glen Olut)
7- Cezar Petrescu (1892-1961): "Dostum Jan", ev. Glen Olut.
iki yks 1937'de "Hcum"
ve "Sabit Fikir" 91 ve 100, ev. Zahit Boztuna)
8- Zaharia Stancu: "Leylak ev. Glen Olut.
9- Alexandru Sahia (1908-1937): "Haziran ev. Glen
Olut,
10- Marin Preda 1922): ev. Bingl Gl-
seven.
11- Eugen 1924): ev. Turan iprut.
12- Francisc Munteanu 1924): "Gkyz nc Katta
ev. Turan iprut (Cep Dergisi 18, Nisan 1968).
bir yks: "Bir Dilim Ekmek", ev. Bingl
Glseven (Cep Dergisi 23, Eyll 1968) .
13- Pop Simion 1930): "Elmalar", ev. O. Akbal(Cep Der-
gisi 7, 1967)
14- Alecu Ivan Ghilia 1930): "Negostina", ev. Bingl Gl-
seven (Cep Dergisi 17, 1968)
15- Teodor Mazilu 1930): Peynir", ev. Ender
Grol (Cep Dergisi 4, 1967).
16- Dimitru Radu Popescu 1933): "llerin Deniz-
ler Var", ev. Turan iprut.
yklerinden "Makina" (Cep 15, 1968) ve
Bebek 739, 1969) dergilerindedir.
17- Vasile Rebreanu 1934): "Yeryznn imeni", ev. Glen
Olut.
1971 - C. Virgil Gheorghiu: Tepe/er, roman, ev. Faik Bay-
sal, Kitaplar
1971 - Zaharia Stancu: ingenem (Romence roman, ev.
Atilla Ankara, Bilgi ..
Muzaffer Uyguner, 772, Ocak 1972.
TRK nn.r
1971 - C. Virgil Gheorghiu: Umutlar, roman, ev. Tanca,
Kitaplar
1971 - Zaharia Stancu: Ayaklar, roman, ev. Z. Erman,
Habora Kitabevi.
1972 - C. Virgil Gheorghiu: Saat, roman, ev. Aygren Di-
rim. Tel
Mehmet Seyda, Kitaplar Dergisi 2, 1973.
1972 - Viorica Stircea: Hurrem Sultan, roman, ev. Mehmet Selim,
tanbul, Milliyet
1973 - Liviu Rebreanu: roman, ev. Orhan amay,
Tel
Mcahit Gltekin, dergisi 21 i i973;
Necati Kitaplar Dergisi 7, 1973.
1973 - LiviuRebreanu: Umut roman, iki cilt, ev. Glen
Yntem
Mcahit Gltekin, Yeni Ortam gazetesi, 22
tos 1973. .
1973 - Zaharia Stancu: Tatar Uruma, roman, ev. Fruzan Toprak.
Sinan yazar ve zerine bilgi ve
evirenin yazarla bir
1975 - Zaharia .Stancu: Topal, ev. Naime Habora
Kitabevi.
1975 - Liviu Rebreanu: Kor, roman, ev. Hilmi G-
ven
1976 - Zaharia Stancu: ller, roman, ev. Osman
Re
1976 - Werner Sllner 1951); Hava Raporu, ev. A. Artun,
Habora Kitabevi.
. Romen zerine
+ Stefan Duca: "Romen (inceleme, ev. Muzaffer
Uyguner, Cep Dergisi 16, 1968).
+ Jean Gaillard: "Romen D-
nyor" (ev. Ayda Dz) ve Petru Dimitru: "Bugnk Romen Ede-
Roman" (ev. Muzaffer Uyguner). Her iki
742, Temmuz 1969.
+ Edgar Reichman: "Romen Toplu Bir (ev.
Muzaffer Uyguner, 748, Ocak 1970)
+ Romen daha ok 1966'dan gnmze, rnekle-
rin ve Cep dergilerinde Muzaffer Uyguner evirisidir.
Marin Sorescu'nun geliyor. Trkemizde bir Romen
antolojisi henz yoktur.)
SORUNLARI ZEL 141
Romanya'da Trkiye eviriler konusunda
+ Nurullah Berk: "Trkolog Viorica Dinescu" 652,15
tos 1965)
+ Nevzat Yusuf: "Romanya'da Trk 695, Ha-
ziran 1967)
+ "Viorica Dinescu yurdumuza
bir Varirk 712, 15 1968)
+ "Viorica Dinescu (Dost dergisi 43, 1968)
+ "Trk Hikayesi Romence'de" (Kitaplar Dergisi 4, 1973)
+ "Trkeden Romence'ye eviriler" (Yeni Ortam gazetesi, 3 Tem-
muz 1974)
-i- "Romanya'da Trk 827, 976)
Yugoslav
Dergilerimizde Yugoslav Bulgar, Macar, Romen ve Yunan
ok sonra grlmeye ama zamanla evirilerin o-
sonucu onlardan daha ne geer. Bunun bir nedeni de Yugoslavya'
da Bosna-Hersek, Sloven, Makedon, ve Arnavut
hem topluca hem de kendi bir ebebiyat

Bu 6-7 edebiyattan eviriler, genellikle Yugoslavya'da
yan, hem oradaki dilleri hem de elbet Trkeyi bilen Trk
iin de bize daha gelir ve boldur.
(Yugoslavya'daki Trk ozan ve ykclerinin orada Trke
ise de, bunlardan semeler ve kendilerini Trke anto-
Iojiler Trkiye'de henz. ve ykleri Trkiye dergile-
rinde de grlen Yugoslavya'daki orada gerek
gazete ve dergiler, gerekse blge blge ve
ancak Yugoslavya'da bir inceleme konusudur.)
Yugoslav Trkiye'de bir var:
1939-1941 dergilerinde, bir ara Ankara'da Yugoslavya
olarak bulunan Mehmet genel du-
rumu, "Trk ve Yugoslav Bosna ve Hersek
"Trk'n ve Asaletini Terennm Eden Yugoslav Edipleri" gibi, edebi-
yat tarihi veya Mcadelelerine ve Gzel
Tesiri" gibi gene tarihi zerine ve genellikle Bosna
-Hersek Trklerinin fikir otuza makale
Biz Yugoslavya'ya Trk nce Fehim Efendi Spaho ta-
ve Fehim Efendi'nin Halit Ziya, Yakup Kadri,
Nuri, Ercment Ekrem, Halide Edip ve Gzide Sabri'nin yzden fazla hi-
kaye ve gene Mehmet Sleyman-
U2 TRK
bir 186/ 1941). Onun "Trk Edebi-
Edibi Salih Bey" zerine bir da
gene (188/ 1941). Mehmet 1943'te ln-
. ce bu sayfalar da ve
tam listesi, 1934'te len ve oyun Saffet Bey
zerine B. Gnl'n anma dergisindedir, 5-6,
-Nisan 1943, Zonguldak)
dergisinde Yugoslav eviriler, Nabi
"Bir Trk Kltr ziyaretinden ve bu gezi iz-
lenimlerini sonra (ilk 434/ 1956). Ozan
Yasko Emin evirisi dergisinde Yu-
goslav ilk rneklerdir 435/ 1956).
Emin, bu eviriyle ok sonra Yeditepe dergisine Ivo And-
ri'ten, Mateya Matevski'den birka eviri verir 53, 59, 63 i 1961
-1962). Uzun bir sre Nusret lk'nn Sloven, Bosna,
Makedon, ve evirileri grlr (Mart 1961
1965).Nusret bu bir sre Cep Dergisi'nde de-
vam eder (1966-1967). Arada yk evirileri ve yeni evirmenler de (Mah-
mut vb.)
Sonradan Yugoslav (nceki evirmenler gibi ilk dilden)
evirileri yklenecek olan Necati ilk evirisi Branko
Radievi'ten uzun bir 742 / 1969). Bu tarihten sonra
da Yugoslavya'dan srekli ykler evirmek, Yugoslavya'daki
veya oradan buraya Trkler hemen Necati Zekeri-
olur.
Yugoslav Trkiye'de birok
lke gibi, bir Nobel Edebiyat
(lvo Andri, 1961)sonra Ama gene de der-
gilerimizin bu edebiyata Yeni Ufuk/ar dergisi
koleksiyonunda (1952-1976) sadece Makedon Mateya Matevski'den
blrnlk-i'Vadide 222/ 1970); Hikaye/er ve
Dost dergilerinde (1947-1973) gene Makedon Ante Popovski'den yedi
(Dost 72 i i 970) (hepsi Necati Zekeriya evirisi). Dost dergisinde
Yugoslavya Trk seme (Dost 93/ 1972, pek yzeyde)
blm ise konumuzIa ilgili
Yugoslav kitap olarak eviriler
1962 - Ivo Andri (1892-1975): Drina Kprs, roman, ev. Nuriye Ms-
ve Hasan Ali Ediz. Kitaplar
1963 - Ivo Andri: Gn Batarken (= Travnik Kronika), roman, Almanca-
ev. Tahir Alangu. Kitaplar
EVtRt SORUNLARI ZEL 143
1964 - Ivo Andri: Avlu, roman, ev. Eme.

1965 - Ivo Andri: Bosna Hikyeleri, ev. Zeyyat Selim-
( uzun hikaye: 1- "Veli
2- "Macar Mustafa", 3- "Tek Gzl Corkan ile

1967 - Branislav (1864-1938): Ramazan ykler.
dan ev. Sreyya Yusuf. (Yazar zerine
bir nsz ve yk: 1- 2- "Sevda",3-
mak", 4- "Salik Pi", 5- Yakup Berber", 6- "Kahkaha")
dnemlerde Ankara'da Aile, Felsefe Doktoru,
ve gldrleri (bkz.
Mnip Koruyan: 20. Yugoslav ev. Yeditepe
160i 1969)
1967 - Miodrag Bulatovi 1930): Horoz, roman,
vatadan ev. Mahmut
1970 - Miodrag Bulatovi: Godot Geldi, oyun, ev. Sevgi Sabuncu (= Sev-
gi Soysal). Ankara, Bilgi
zerine Sylvain Zegel'in bir yorumu, ev. Ender Grol Cep
Dergisi 4/1967; Trkesi zerine M. Uyguner'in bir Trk
Dili 224/1970.)
1971 - On Makedon seme ev. Necati Zekeriya,
Cem (Melih Cevdet nszyle.) ozanlar
ve
1- Blaje Koneski 1921), on bir "Gergef, "Trenden",
"Sevgi", "Kafes", "Giz", "Tepe", "Irmak-
lar", Verme",
2- Slavko Yanevski 1920); Metre Yer
Askerin Trks", "Nisanda Gece", "Ak Gece", "Kara-

3- Ao 1923), "Gzel Yel
Gtrr", "Trk ve Mevsimler", s-
tnde Uan "Eskiler (4 blm).
Antolojiden nce Ao dan, evirileri: "Tepem-
de Uan (Bedrettin Cmert, 572/1962), "Ses-
(B. Cmert, 582/1962), (N.
lk, 636/1964); stnde Dnp Duran
Gvercine", "Ben ve Dostum", "Sesini
(Mahmut Cep Dergisi 7 i 1967; "Susuz-
luk" (N. lk, Cep Dergisi 20/1968)
4- Mateya Matevski 1929), "Ot", "Trk", "Ka-
vak", "Gl", "Vadideki ( blm).
144 TRK
Antolojiden nce Matevski'den "Sanatoryum
Emin, Yeditepe 63 / 1962) "Gl" (Nusret lk
(Cep Dergisi 20 i 1968)
5- Gane Todorovski 1929), drt "Sunu", "Noktalama
Olmayan Gece", "Eller", Yedi
6- Ante Popovski 1931), iki "Afyonlar",
(yedi blm). .
7- Vlado 1934), "Gzet-
leyenler",
8- Radovan Pavlovski (I 937), Gtren Yol",
"Ak "ingeneler", "ingene Ge-
cesi".
9- Bogomil Guzel (1937), iki "Kurtulan Trks"
(I, II), lkesinde (I, II).
10- Atanas Vangelov (1946), ie-
Trks", Gizi".
1973 - Radovan Pavlovski: Gl lkesi, ev. Necati Zekeriya.
Cem
1973 - Mehmet Selimovi (= Selimovi, 1910): ve -
lm, roman, ev. Mahmut
ve nemli Emin-
tar, May dergisi 2/1967)
"Yazarla Bir (Hasan Mercan, 754/ 1970)
bir yks: (N. Zekeriya, 756/ 1970)
"Roman zerine Bosna-Hersek Hseyin Bir
(N. Zekeriya, 773/ 1972)
zerine
Rauf Mutluay, Cumhuriyet gazetesi 22 Mart 1973
Ahmet Telli, 791/1973
Galip Boztoprak, Yeni Sanat 3/1974
mer Faruk Toprak, Kitaplar Dergisi 3 j 1973; Yeni Ufuklar der-
gisi 245/ 1974
1974 - Sarayli 1930): Sunu, ev. Necati Zekeriya.
tanbul, Cem
32 Kitaptaki "o Gn Bir Ozan
daha nce Nusret lk (Cep Dergisi 6 / 1967), "Gene bir Gece,
Paris'te ve de
Nabi (Cep Dergisi 15/ 1968)
evirilerinde ozan zerine sonular verir.
1974 - Vasko Popa 1922): Iimizdeki, ev. Necati Zekeriya.
Cem
43 Vasko Popa'dan Trkeye ilk Emin
EVIRI SORUNLARI ZEL 145
ve lk 435/ 1956 ve Cep Dergisi
4/1967). Sonra Necati Zekeriya evirileri dergilerde. Zekeriya
kendi evirilerinden bu - Vasko Popa, bu
bir sre yurdumuzda
(Eyll 1974).
1975 - Yugos/av Hikayeleri Antolojisi, ve eviren: Necati
Zekeriya.
Yugoslavya'da Slav dilleriyle ulusun hikayecilerinden
yirmi hikaye
hikiyecileri
1- Ivo Andri (1892-1975):
Aska ile Kurt.
Andri'ten dergilerimize eviriler:
"Bursa stne;' (gezi ve "Ne Oldu Bana,
lerim Ne" Emin, Yeditepe 53/ 1961)
Jepa Kprs, Drina Kprs ve Avlu birer
blm Emin, Yeditepe 59/1962)
"Jepa stndeki Kpr" (yk, Adnan - R. Cabi,
Trk Dili 126/1962). yknn bir evirisi: (Zey-
yat Cep Dergisi 7/1967).
"Ne Oysa Neler Olageliyor Bana" Nusret
lk, 566/ 1962). Bu nc bir evirisi:
N. Zekeriya dergisi; 27/1974).
"Tuz" (yk, E. Tongu, 618/1964)
"Pencere" (yk, Nusret lk, 630/ 1964)
"Ltfnn Kahvesi" (yk, Zeyyat 676 / 1966)
Tekkesinde (yk, Mahmut Cep Der-
gisi 1 / 1966)
"Rya ve Gerek" (yk, Kemal Cep Dergisi 27 / 1969)
"Veletevo Erkekleri" (yk, Zeyyat 741 {1969)
Ex Ponto paralar (Adnan ve
Emin, 745/1969; Trk Dili 217/ 1969; Yeni Edebiyat
11 / 1970)
"Zindanda" (yk, Mahmut 786/ 1973)
"Gnah (yk, Mahmut 789 /1973)
"lm ve zerine (seip ev. N. Zekeriya,
814/ 1975)
(yk, N. Zekeriya, 817/ 1975)
(N. Zekeriya, 827 / 1976)
Lubomir" (yk, N. Zekeriya, 840/1977)
Andri'i
Homerus"u Emin, Yeditepe 53/1961)
146 TRK
Londra'da
Nermin bir yorumu (Yeditepe 172/1970)
Neda Popovi: "No Andri 80 (ev.?, 7841
1973)
"Andri Bir (Sermet Sami Uysal,
8081 1975)
"Andri'in ocuk" (N. Zekeriya, 812/1975)
"Andri stne Dedikleri" (N. Zekeriya,
813 / 1975)
A. Ekmel Akkor: "Nobel, Andri ve zerine"
dergisi 8/1975)
lm zerine
Adnan (Milliyet Sanat Dergisi 124/1975)
Nabi 811/1975)
Cumhuriyet gazetesi, 2 Nisan 1975 ve dergisi, 12.
2- Antoniye 7): .

3- Miodrag Bulatovi ,1930):
Muharrem.
Bulatovi'in iki Trkeleri 1967 ve 1970
Dergilerde
"emberden ev. Mahmut Cep Der-
gisi 3 11967).
4- Branko Radievi 1925):
"lm ve Sevgi" 805/1974).
Dergilerde ykleri:
yk" (Nusret lk, 628/1964),
(N. lk, 646 ve 655/1965)
N. Zekeriya, 742/1969)
hikayecileri
5- Miroslav 1893):
Yoya.
"Bir (Nusret lk, 6441 1965)
"Edebiyat, zgrlk ve Sosyalizmzerine ve D-
747/1969,764/1971, 768 {1971, ev. Tahsin
747 / 1969, ev. Muzaffer Uyguner;
827 ve 830/1976, ev. Necati Zekeriya)
80 (N. Zekeriya, Milliyet Sanat Dergisi 591
1973)
6- Vekoslav Kaleb 1905):
Pencere.
Bir yks: "Konuk" (Mahmut Cep Dergisi 17 /
1968).
EVtRt SORUNLARI ZEL 147
7- Erih 1913):
807 / 1974).
Bosna-Hersek hikayecileri
8- Selimovi:
Vasiyetname.
ve lm iin bkz. 1973
9- Siyari 1913):
Dilsiz
10- Branko opi 1915):
Mara'ya.
Dergilerde ykleri:
"Dostlar" (B. Necatigil, Kovan dergisi, 19/ 1945)
"ingeneler" (N. Zekeriya, 761 / 1971)
"Mio Grel, 767/1971)
11- 1925):
"Hayal 803/1974).
Slovenya hikayecileri
12- Kranye 1908):
Koca Elma
Dergilerde ykleri.
"Su" (N. Zekeriya, 770/ 1971)
13- Andrey Hing 1925):
Hikayesi.
14- Naryan Kolar 1936):
gen.
Makedonya hikayecileri
15- Slavko Janevski 1920):
"Bir (Cep Dergisi 15/ 1968).
Dergide bir (N. Zekeriya, 744 /1969)
16- Dimitar Solev 1930):
Oyuncak.
Dergilerde ykleri:
"Kimsesiz (N. Zekeriya, 754/ 1970)
17- Jivko ingo 1936):
Ailesi.
Dergilerde ykleri:
ldrdm" (N. Zekeriya, 836 / 1977)
18- Blagoya Ivanov (1931):
skp Camisi.
Dergilerde ykleri.
"Zincirli Tekke" (N. Zekeriya, / 1976)
148 TRK
hikAyecileri
19- edo Vukovi (1920):
Kirat,
20- Mihailo Lalic (1914):
Ihtiyar
(Dergilerde hikayeler de, Hamza Humo, Ahmet
Hromaci, Ziya Dizdarevi'ten Bosna hikayeleri
bunlar belki de Bosna birlikte yeni bir antoloji
turur.)
1976 - Ivo Andri: lrgat Siman, roman, evirenler: Adnan
Emin. Cem
1977 - Dobrika 1921): roman, ev. Alp Sevin-
dik. Okar
1978 - Yugoslavya'daki Arnavut Hikyeleri Antolojisi,
Recep osya, Trkesi: Avni itak. Cem
bir ve on bir yazardan yirmi iki yk:
1- Sleyman (1910): "Sis", Bulut".
2- Tayar Hatipi (1918): "Yara",
3- Recai Surroi (l929): "Korkun Bir Gece".
4- Ramiz Kelmendi (1930): "Hayali yk", lm",
"Havuz", "Abrakadabra".
5- Azem (1938): GZleri",
"Eyfel Kulesi".
6- Anton (l937): Gemi", "Megalopolis'in Sevin-
leri", Ev".
7- Kukay (1938): Sessiz Duruyordu".
8- Recep osya (1936):
9- Samedin Mumciu (1938): "Rportaj".
10- Yusuf Bucovi (1948): "Sirk",
11- Resul (1947): "Sessizlikte Olay."
Dergilerde eviriler:
Yugoslavya'daki Arnavut rnekleri Necati Zekeriya
evirisiyle (806/1974): Esat Mekuli
(1916), Enver Cerceku (1928), Ali Podrimya (1942)'dan
Gene N. Zekeriya, yukardaki antolojide yer hikayeciler-
den Ramiz Kelmendi'nin bir yksn de "Bir Ha-
yks" 813 / 1975). Ortadirek
Arnavutaya evrilmesi Dr. Ali Aliu'nun
bir yorumunu da Hasan Mercan evirisinden okuduk
827/1976). Bu Arnavutaya
da sz konusudur.
Yugoslavya'daki edebiyat rnlerinin Trkeye evirileri
elbet bu bitmiyor. pek ok ozan ve
evtat SORUNLARI ZEL 1'9
ykcnn, edebiyat dergilerimizde grldklerini syleyelim sa-
dece.
dnyaya pencerelerinden biri olan ve her
gz btn dnyadan "Struga
Geceleri ise bir konusudur. 1961'de
bu Struga 1966'dan beri de bir elenk dl
verilmektedir ki, Pablo Neruda (1972), Eugenio Montale (1973) gibi nl
bu dl, 1974'te Hsn
Yunan
dergisinde Yunan eviriler uzun sre
Avram N. kaleminden Derginin 9.
1933) Stratis Mirivilis'in Mezarda Hayat (l968'de Ahmet
evirdi) bir blm
sonraki Traso Kastanakis (L8 ve 33/ 1934), Grigoryos
Ksenopulus (19/ 1934), Tatiana Stavru (24/ 1934), Aleksandros Baras
(30/1934), Katina Papa (43/1935), Kostis Bastyas (45/1935), Yorgo
Vapopulos (50/1935), Petros Haris (65/1936) gibi Yunan
ykiller evirdi.
Sonradan yurdumuzda da ilgi gren ozan Konstantin Kavafis
(lm. 1934)'ten ilk de Avram N. evirisidir "Mumlar",
"Kaleler", "Dokuzdan Beri 70/ 1936).
dergisinde yedi sekiz (1933-1940) yirmiye Yunan
yk ve olan bir
144/1939) Trkiye'yi de Yunanistan'da 1917'den beri
larda henz Trk-Yunan imzalanmadan .nce,
Atina'da Nea Estia dergisinde Trkiye fikir ve sanat zerine
Trkeden eviriler de belirtir. Yunan ede-
yolunda da, olmak zere, Gndz,
Ar ve Dariilbedayi dergilerinin anar.
evirileri birdenbire kesilir, uzun bir aradan
sonra yeni evirmenler doldurmaya Bu ikinci dnemde
ilk eviri Venezis'in bir yksdr 422{1955, ev.
M.T. 1963'te Yorgo Seferis'in Nobel Edebiyat
zerine Gktrk, "Asini uzun
dilimize 611 { 1963. sonradan Cevat
apan da evirecektir: Yeni Edebiyat Dergisi 2{1970). Bizde hi bilinmeyen
drt Muzaffer Uyguner evirisi olarak dergide yer
(743/1969). nl Yunan sinema Melina Mercury'nin "Albay-
larla 758{1970, ev. Tahsin 1967'
de ele albaylar an-
lam ve nedenlerini
150 TRK
1971'de yeni bir evirmen, Ahmet Yorulmaz,
Yunan ykleri, gibi
dan evirmeye Venezis'in az nce yks-
nn ikinci Trkesi de dahil 763/ 1971) pek ok yeni
imzadan yk ve genellikle Ahmet Yorulmaz evirisidir.
Balkan Sami N. zerdim'in Macar zerine
bir incelemesi yer olan Tercme dergisinde (8/1941)
Kavafis'in, eviren bir daha grlr. Bu tarihten yir-
mi kadar sonra Kavafis'in ilgi artar ve eviriler zamanla
bir kitap bulur:
Yeditepe dergisi 45/1961 (iki Nermin evire-
nin Kavafis, Sikelyanos ve Seferis'i konu edinen bir da der-
gidedir: 47 / 1961).
Trk Dili dergisi 129/1962 (on Ioanna Kuuradi ve Turan Of-

Yeni Ufuklar dergisi 136/ 1963 (bir Feyyaz Kayacan)
Yeni Ufuklar dergisi 170/1966 (iki Cevat apan)
Cep Dergisi 23/1968 (iki Adalet Cimcoz)
Cep Dergisi 28/1969 zdemir
Yeni Dergi 75/1970 Cevat apan)
Yeni Dergi 79/1971 (yedi Cevat apan)
Yeni Dergi 84/ 1971 ( Cevat apan)
Milliyet Sanat Dergisi 11 / 1972 (bir Cevat apan)
Yeni Dergi 117/ 1974 ( Cevat apan)
teki Balkan lkeleri genellikle duruk (Bul-
gar son eviriler bir yana), sessiz sakin gzlemler, evresel
gibi olgulara 1960'lardan
sonra Yunan gncel-toplumsal-politik
ok dinamik bir edebiyat olarak grld Trkede. Kambanellis,
Dnya Nazi toplama ve yok etme iki
dile getirdi. Penesinde nl besteci Theo-
dorakis'e de esin besteci "Mathauzen bu
romandan Themos Komaros, Haydari gene Alman
ise hapisanelere yurt-
severlerin yklerini dile Kostas Valetas, Gebeler'de
Almanya'daki Yunan bizim gurbet i-
lelerinin szcs oldu.
Gnmz Yunan bir 1967'de ele geiren
askeri ynetim, cunta dneminde Avrupa'ya bir srgn ya-
demokrasi bu-
yerlerde devam ettiler, sona ermesiyle (1974) d-
evtat SORUNLARI ZEL SAVlSI 151
nebildiler Yunanistan'a. Bu Yunan da bir
oluyor ki, bizde de bir nedeni onun bu toplumcu

Yunan evirilerin yurdumuzda 1960'lardan sonra
bu hem toplumcu-eylemci hem de evirmen-
lerin, srekli etkin Yunancadan
eviri bu dnemde, daha Nevzat Hatko ile bir-
likte, Ahmet geliyordu. 25 Temmuz 1977'de An-
bir Cumhuriyet gazetesi, 30 Temmuz
1977), listede grlecek ve yirminci
da tutan nemli bu
alana unutulmaz
Dilimizde teki Balkan hikaye antolojileri
Yunan byle bir derlemenin nedeni an-
zdemir Bulgar Antolojisi gibi, bir Yunan
antolojisi de dzenlenebilirdi. de henz
Yunan kitap. olarak eviriler
1962 - Petro Hronas: ev. Yorgi Yedi-
tepe
1962 - Themos Kornaros: Haydari roman, ev. Nevzat Hatko,
Ata Kitabevi (sonraki May
S. Gnay Akarsu, Yeni Ortam gazetesi, 30 Eyll
1973.
1962 - Aleksandros Maas (1910-1969): Krezs, dram 3 perde, ev. Yor-
gi Yeditepe
1963 - Nikos Kazancakis (1883-1957): Aleksi Zorba, roman, ev. Ahmet
Ata Kitabevi (sonraki May
1965 - Yorgo Seferis (1900-1971): (jyk, ev. Cevat
apan De dokuz uzun
yk", "Argonotlar", "M.R.", "Gney "Denizde Bir
"Hydra", Orestes", "Astyanaks", "Andromeda."
(Cevat bu ve Seferis evirileri Yeni Dergi'de
10, 33, 51, 64/ 1965-1970)
Seferis'ten evirileri:
(Trk Dili 181/ 1966, zdemir
yk" (12 blm, Cep Dergisi 18 ve 19/1968, Melih
Cevdet Anday)
"Tek (Cep Dergisi 23/1968, Adalet Cimcoz)
1967 - Themos Kornaros: roman, ev. Nevzat Hatko.
May
1967 - Nikos Kazancakis: Ya Hrriyet Ya (jlm, roman, ev.
Ararat
TtffiK
1968 - NikosK.azancakis: Ispanya, lm, roman, ev. Ahmet An-
Habora Kitabevi (2. b. 1973, Tel
Mehmet Selim, Yeni Ortam gazetesi, 16 Ekim 1973.
1968 - Nikos Kazancakis: Toda Raba, roman, ev. Ahmet
bul, Habora Kitabevi.
1969 - Stratis Mirivilis (1892-1969): Mezarda Hayat, roman, ev. Nev-
zat Hatko. Gn
Mirivilis da bu zerine
kendi de 406/1954 ve Yeditepe 59/
1954).
Mehmet Selim, Yeni Ortam gazetesi, 13
1973.
Dergilerde ykleri:
"Ahenk (Nevzat Hatko, Gndz dergisi 35/ 1939), "Eva"
(Ahmet Yorulmaz, dergisi 773/1972)
1969 - Nikos Kazancakis: roman, ev. Kosta Daponte.
E
1969 - Nikos Kazancakis: Gnaha Son roman, ev. Ender Grol.
Cem
1969 - Vassili Vassilikos 1933): lmsz, roman, ev. Eme.
E
bir Osman Trkay, Yeditepe 159/ 1969.
Roman zerine
Atilla Papirs dergisi 39/ 1969.
Hsn Dilli, Yeni Ufuklar dergisi, 210 / 1969.
Cafer Karatepe, Yeni Ortam gazetesi, 27 1974.
Romandan esinlenerek zdemir bir "Meydandaki
lye", Dost dergisi 62/1969.
yazarla
Milliyet Sanat Dergisi 200 /8 Ekim 1976 ve Cumhuriyet gazetesi,
9 Ekim 1976.
bir 1911
1970 - Nikos Kazancakis: roman, ev. Sabiha Serim.
Habora Kitabevi, 3. b. 1975.
1970 - Dido Sotiriyu: Benden Selm Syle Anadolu'ya, roman, ev. Atil-
la Sander
gerek Monali Aksiotis,
ky, yerleri ziyaret
Aksiotis'le bir Yeni Ortam gazetesi, 15
tos 1973.
Roman zerine
Dursun, Milliyet gazetesi,lEyll 1970.
EvIRI SORUNLARI ZEL 153
Mustafa Balel, Yeni Ortam gazetesi, 23 Temmuz 1973.
Mehmet Ancan, Yeni dergisi 15/1974.
1971 - Nikos Kazancakis: Bahe, roman, ev. Ahmet
tanbul,
Mehmet Selim, dergisi i i 1972.
1971 - Vassili Vassilikos: roman, ev. Eme.
E
1971 - Yorgo Seferis (1900-1971, Nobel 1963): O G-
verein, deneme ve ev. Cevat istanbul,
Kitaplar
Ozan zerine
May dergisi 21 i 1969.
P. Yeni Edebiyat Dergisi 7 i 1971.
Alain Bosquet: "Seferis ld" (ev. Grel, 7721 1972).
Anne Philipe: "Seferis'le Bir (ev. M.Z. Glsoy.
793/1973).
bir Ali Hikmet, Cumhuriyet gazetesi
15 Nisan 1971.
1971 - Nikos Kazancakis: Yeniden roman, ev. Sumru
Habora Kitabevi.
1973 - Kostas Valetas: Gebeler, roman, ev. Ahmet
Tel
Valetas, yer olan
evirmeni Ahmet birlikte orada edebiyat
da 1973; Yeni Ortam gazetesi
2 ve 20 ve 27 Ekim 1973
zerine
Mehmet Selim, Yeni Ortam gazetesi, 31 1973.
Hilmi Yavuz, Milliyet Sanat Dergisi 46/1973.
Tun Tayan, Kitaplar dergisi 7/1973.
Samim Kocagz, Yeditepe dergisi 209/1974.
Dergilerde ykleri:
Poly'yi gmdk (Ahmet Yorulmaz, 7981 1974).
1973 - Yakovos KambaneIIis: Penesinde, roman, ev. Nevzat
Hatko. Ycel

Osman Yeni Ortam gazetesi, 16 Eyll 1973.
Mehmet Yeni dergisi 12/1973.
1974 - Nikos Kazancakis: Garibi, roman, ev. Ender Grol.
Cem
1974 - Yannis Ritsos 1909): Penelope, ev. Cevat
E
TRK
38 Bu nce Yeni Dergi'de
69, 71, 77, 10011970-1973).
Dergilerde
Yeni Ufuklar 187 11967 (Engin Cep Dergisi 16/1968 (En-
gin Cep Dergisi 17/ 1968 (Emin Cep Dergisi
23/1968 (Adalet Cimcoz), May dergisi 6 ve 9/1968 (Eray Can-
berk), 747/1969 (Emin Yeditepe 159/ 1969 ve
1991 1-973 (Engin 141 1974 (Engin
ma 37/1975 825/1976 ve 836/1977 (En-
gin Soyut 97 11976 Gldeli "l Ev Milliyet
Sanat Dergisi 167i 1976 (Nedim 'Grsel) ve 217 i 1977 (zdemir
Cumhuriyet gazetesi, 10 Eyll 1977 (Cevat apan).
1974 - Antonis Samarakis 1919): atlak, roman, ev. Ahmet
E
1974 - Mikis Theodorakis: Direnme ev. Ahmet
bul, Payel
1978 - Yannis Ritsos'un yeni bir semeler zdemir
evirisi olarak Cem zeredir.
Yunan zerine
+ Helmut Salzinger, ev. Yksel Pazarkaya. Cep Dergisi 10i 1967.
+ Vagelis Tsakiridis, ev. Adalet Cimcoz, Cep Dergisi 21 i 1968.
+ Osman Trkay, 744/1969.
+ S.S., Trk Dili 254/ 1972.
+ Engin Milliyet Sanat Dergisi 254/1972.
*
Biz bu ilk 1977 kadar, Balkan
dilimize evirileri toparlamak istedik; o ken-
di iinde konu eksenlerini belirtmek gtmedik.
Her edebiyat zerine, bol kaynaklardan ve dilimize ya-
bu da olarak eviriler saptan-
diye Elde bu tr dkmler bir
bizde biimleri bilinemez.
Bu bir alanda bile, birok dergiler var daha.
. el gvenilir bibliyografyalar ol-
iin birbirine Malze-
menin bir sonuca var-
mak iin ok uzun bir zaman gerektiriyor.
Ama her eksikleri, bir iyiniyet
birok ynnden, ilerisi iin bir