Makedonya Trk Edebiyat

Makedonya topraklarnda, 2. Dnya Savanda beliren Halk Kurtulu Savandan sonra Trk Edebiyat gelimeye balamtr. Sava sonras Makedonya topraklarnda yaayan Trk ve dier aznlklar tm Yugoslavyada olduu gibi hak ve zgrlklerine kavuuyorlar. Trke gazete baslr, Devlet radyo ve Televizyon kurulularnda Trke program yaplmaya balar. Trke eitim veren okullar alr. Tm bu faaliyetlerin birikimi olarak Makedonyada yaayan Trk toplumunda edebiyat eserleri yeermeye balar. Makedonya Trk Edebiyatna mensup yazarlar eserlerine iir ile balarlar.kr Ramo, lhami Emin, Fahri Kaya Halk Kurtlu Savan konu eden iirler yazmaya balyorlar. Makedonya Trk edebiyatnda bu yazarlar kitaplar yaymlayp,gazetelerde yazlar yazp, okul kitaplarnda da iirleriyle varlklarn gstermeye balarlar. 1970li yllarda ikinci nesil edebiyatlar ortaya kyor. Avni Engll, Fahri Ali, Avni Abdullah, Suat Engll ve dierleri makedonya Trk Edebiyatna tazelik getiriyorlar. Bu kuak yazarlar biraraya getiren Orhan Veli Kank Edebiyat kolu kuruluyor bu yllarda. Bu yazarlar Trkiyede Trk Dil Kurumunun balatt z Trke aknna uyarak yazdklar eserlerde bu deiimin etkisi altnda kalmtr. 1990l yllarda ise edebiyata byk ilgi gsteren, iir yazan ve dnyada gelien ada edebiyat akmlarnn etkisini yanstan nc bir nesil ortaya kyor.Bu nesil nc adn tayan ve edebiyata susam nesilin yazlarn yaymlayan amatr derginin temel talarn atyorlar.Dergi kurcular Niyat Selman, Rfat Emin, Leyla Hseyin ve Oktay Ahmedtir. Fakat dergi o dnemdeki maddi ve teknik skntlardan dolay ksa bir dnemden sonra lm bir bebee dnyor. Bu yllarda skp Yeni Yol Kltr ve Sanat dernei dahilinde Yahya Kemal Beyatl kolu da kurulmutur. Kurucular Fahri Ali, Leyla Hseyin, Arzu Abdullah v.b 2002 ylnda skp Kiril ve Metodiy niversitesi Trk Dili ve Edebiyat Blmnden bir grup talebe Kpr dergisini kuruyor. Gen airlerin iirlerini, yazlarn yaymlayan Kpr dergisi halen yaymlanmaktadr. Kurucular Adem Bayram, Leyla erif v.b Bu arada ayn ylda Resne kentinde Kzl Elma adnda yerli Trk Edebiyat eserleriyle dolu bir dergi daha yaymlanmaya balyor. Dergi halen yaymlanmaktadr. Bu, artk Makedonya Trk Edebiyatnn drdnc kuak edebiyatlarnn ilk admn tekil ediyor.

YAZARLAR:

HSEYN SLEYMAN 1900 Kumanova da dodu. 1963 ylnda skpte vefaat etti. Birlik Gazetesinin ocuk sayfalarnda, Sevin ve Tomurcuk dergilerinde hikayeleri yaynland. lmnden sonra ocuklar (1964) adl kitapta hikayeleri toplu halde yaymland. Ali adl tiyatro oyunu en nemli eseridir.

KR RAMO

1918 ylnda tip de dodu. Liseyi tipde, skpte Felsefe Fakltesini bitirdi. lk Trke dilbilgisi kitaplarn hazrlad. iir,makale, yorum ve eviriler yapt. 18 yl, Birlik gazetesinin ba ve sorumlu yazaryd. Makedonya meclisinde asbakanlk grevinde bulundu. Eserleri: Vatan Birdir Unutma 1958 elenk 1959 Hogeldiniz 1964 Kr iei 1969 Gzel Gnler 1972 Yeil Ky 1972 Renkli Gller 1977 Alevden Yldza 1978 Ku Sesi 1980 Kk Damlalar 1983 Topramn Sesi 1985 Sabah Yldz 1987

MUSTAFA KARAHASAN

skpte 1920 ylnda dodu. 2002 ylnda Belgradta vefat etti. lk, orta ve yksek renimini skpte yapt. Birlik gazetesinin ba ve sorumlu yazarl ve Tefeyyz ilkokulunun mdrln yapt. Belgradta Federal Tantma Sekreterliinin danman gibi daha baz grevlerde bulundu. Eserleri:

Hacer Kk Erler Kalbin Yalar Hapisaneden Notlar Arkadalar Yedi Bal Dev Vataanka Mara Denemeler Tito deolojisi balkl ok deerli bir yapt ve tarihi konular kapsayan Seilmi Yazlar bal altnda bir yapt da Makedonca yaynland.

NECAT ZEKERYA

1928 ylnda skpte dodu. 1988 ylnda da Sremska Kamenitsada ld. Birka yl Birlik gazetesinin ba ve sorumlu yazarln yapt. air, yazar, ykc, dilci ve eletirmen olan Necati Zekeriya gazetecilikte yapt.

iirleri Kitaplar : Makedonya Gen Trk Eserleri 1949 iirler 1950 Okul an 1952 Silahr Tavan 1953 Nerde Olsam 1953 Gelincik 1954 Krmz Kpeler 1958 Ninniler 1964 Sevgi 1965 Damlalar 1967 Yeil Nerde 1975 Lorka Soyutlamalar 1977 Aalar Dile Gelse 1985 Harfler ne Yer 1988 ayhane iirleri 1989

Ablama Sevda iirleri

ocuk Hikayeleri :

Bizim Sokan ocuklar 1961 Eski Sokan ocuklar 1967 Yeni Sokan ocuklar 1967 Gzel Nedir irkin Nedir 1968 Bizim Sokan Romeo ve Jlyeti 1979 Eskiler Alrm Yeniler Satarm 1981 Orhan Necati Zekeriyann birok kitaplar Makedonca, Srpa, Slovence, Arnavuta ve Macarcaya evrildi. Kitaplarnn bazlar Trkiyede de yaynland.

SREYYA YUSUF 1923 ylnda Kprlde dodu.1977 ylnda rende ( Trkiye) ld. Belgradn Felsefe Fakltesi Dou Dilleri ve Edebiyat blmn bitirdi.1972 ylnda Dilimiz ve Biz balkl kitab yaynland. Hikayelerini 1974 ylnda Ali Aa kitabnda toplayp yaynlad. 1976 ylnda da Yugoslavya Trk iiri antolojisi kt.

FAHR KAYA

1930 ylnda Kumanovada dodu. skp, tip ve Belgradta okudu. retmenlik ve gazetecilik yapt. Eserleri : lk Admlar 1952 Kyden sesler 1958 Hoa Kaln 1965 Gle Gle 1978 Hazrlad kitaplar:

Trk Masallar, Makedonya yazarlarnn ocuklar iin olan hikayelerinin antolojisi, Tito zerine bir kitap ile Nazm Hikmetin iirlerin evirisini yapmtr. Fahri Kaya eviriyle uramaktadr.

LHAM EMN

1931 ylnda Radovite dodu. Yksek renimini skpte yapt. skp Tefeyyz ilkokulunda retmenlik, Nova Makedonya, Birlik ve Makedonya Devlet Radyosunda gazetecilik yapt. lk edebi eselerini Makedonca yazmtr. air, ykc dram yazar ve eletirmendir. lhami Emin Ahmet Yesevi, Mevlana , Yunus Emre eselerini Makedon diline evirdi. Yabanclar ve Nasrettin oyunlarn yazd.

Eserleri: Aramak 1954 Hayat ark Syler ve Alar 1955 Gndz Gece 1957 Ay Kedisiz Saray 1964 Ta tesi 1965 Krk Dost 1965 Gneli iirler 1966 Glkl 1971 Gliek 1972 iirli Alfabe 1974 Glev 1980 Hepimiz Tito 1982 Yrke 1984 Gldeste 1991 Gldn 1993

RECEP BUGAR MURAT 13 Ocak 1934 ylnda skpte dodu.

skp Yksek Pedagoji Akademisinin Trk Dili ve Edebiyat blmn bitirdi. Eserleri: Palto 1974 Kk Adam 1982 Sigara 1984 Loto Ezdirtmediim ocukluum

NUSRET DO LK

1938 ylnda Prizrende dodu. Orta okulunu bitirdikten sonra skpe yerleti. 1963 ylnda ocuklara Aalar ilk ocuk iir kitab kt. Birok eviri yapt. Eserleri: Diyeceklerim 1965 ocuklarn Elleri 1965 gen 1972 Ozan Gncesi 1974 Tito Koaklamas 1977 Kara smet 1978 Dereden Tepeden 1981 Deniz ve Ben Kabma Smyorum

ESAD BAYRAM

1934 ylnda Ohride dodu. Pedagoji Akademisi mezunu . Uzun sre Kardelik Birlik ilkoulu mdrln yapt. Birok airimizin eserlerinin evirilerini yapt. Son eviri kitab Trkiye Cumhuriyeti Eski Babakan Blent Ecevitin iir kitabdr. Eserleri: rgler Ben ve ar Aliveli Mutfak Pehlivanlar Divan Romanyada yaymland.

GLER SELM

1944 ylnda skpte dodu. Hukuk Fakltesi mezunudur. 1975 ylndan beri Birlik gazetesinde gazeteci olarak alyor. 1996 ylnda hikayeler yazarak Garipler adn tayan kitabn kard.

LTF SEYFULLAH 1923 ylnda skpte dodu. skp Halklar Tiyatrosu Trk Dramnda profesynel aktr olarak alt. 1980 ylnda Okul Tiyatrosu ; 1983 Kk Nasrettin; 1984 ylnda Arkada ve 1989 ylnda da Aynada Varsan Sahnede de Varsn iir kitaplar yaynland.En son eserleri Kklere iirler ve Kk Balk kitaplardr.

HALSE HASAN ZGN

1948 ylnda skpte dodu.Yksek Pedagoji blmn bitirdi fakat gazetecilie atld.Birlik gazetesinin ocuk Sayfas ve Tomurcuk ocuk dergisinin yayn ynetmenliini yapmaktadr. 1999 ylnda Anadili adl ykler kitab yaymland.

AVN ENGLL

1947 ylnda skpte dodu. air, ykc, gazeteci, tiyatro eletirmenidir. Makedonya Devlet Radyosu Trke yaynlar blmnde alyor.

Eserleri : lk 1972 St Alt 1974 Mete 1983 Drt Mevsim 1984 n misin Cin misin? 1985 Yar Kalan Dnceler 1994 elenk 1997

FAHR AL

1948 ylnda skpte dodu. skp Nikola Karev retmen okulundan mezun oldu. Pedagoji Akademisinde Matematik-Fizik blmnnde okudu. u an ,Birlik gazetesinin Kltr sayfalarnn sorumlusudur. Uzun yllar Birlik gazetesi dahilinde kan Sevin ve Tomurcuk dergilerinin , ondan sonrada Sesler Kltr Sanat dergisi ve Birlik kitap yayn etkinlii sorumlusuydu. air ve gazetecidir. Eserleri: Mangal 1973

ki Yrekli 1978 Nal 1983 Su Arlat 1990 Tan yaynlar Kayadan Kopmad 1992 ocukluk Rzgarlar 1994 ile Gz 1997 Evrim Evrim Akarm 1999 zgrln Keskin Oku 1987

AVN ABDULLAH

3 mays 1948 Ferizovik te ( Kosova) dodu. Uzun yllar retmenlik ve gazetecilik yapt. 1976 ylnda Sava Yolundaadl romann byk bir blm Birlik gazetesinde yaynland. ocuklar iin yazd hikayelerini de Ana Yrei balkl kitapta toplayp 1978 ylnda yaynlad. Eserleri: O en gzel gn Bir Mehtapl Geceydi

ALAETTN TAHR

1949 ylnda skpte dodu. Uzun yllar Birlik Gazetesinde alt. Daha sonra Makedonya Devlet Televizyonu

Trke yaynlar blmne geti. Alaettin Tahir 2004 ylnda vefat etti.Edebiyata iir ile balad. 1973 ylnda Apartman adl hikayeleri yaynland.1980 ylnda da Portre adl hikayeler kitab kt.

MUSTAFA YAAR 1946 ylnda Kumanovada dodu. Uzun yllar retmenlik yapt.skp Halklar Tiyatrosu Trk Dramnda prfesynel aktr olarak alyor. Eserleri: Yzmze Kapanan Kaplar

SABAHETTN SEZAR Kocackta yayor.1947 ylnda Pralenikte dodu. skp Filoloji Fakltesi Trk Dili ve Edebiyat blm mezunu. Kocackta Necati Zekeriya ilkokulunda retmenlik yapyor. Eserleri : Krolas Moda 1976 Bir Baka Dnya 1985 Yaam Sevgi, Sevgi Yaam

SUAT ENGLL

1950 ylnda skpte dodu. air, gazeteci, ykc ve eletirmendir. Uzun yllar Devlet Radyosu Trke Yaynlar blmnde ve Birlik gazetesinde gazeteci olarak alt. Sesler dergisi ve Birlik kitap yayn etkinlii sorumlusu grevinde bulundu. 1988 ylnda Trkiyeye g etti. Eserleri: Szgen 1972 Zamand idlemeler1974 Bir Sevimle Bir Devrim stne 1980 Kumrovetsli ocuun Ansna 1981 Sevi Yorgunu 1983 Al susam Al Birok kitap evirisi yapt ve antolojiler hazrlad.

YUSUF EDP 1949 ylnda skpte dodu. Gazeteci ve mhendistir. Eserleri: Gnn Kucandaym

MELAHAT ENGLL 1950 ylnda skpte dodu. Pedagoji Akademisi Trk Dili ve Edebiyat blm mezunu. Makedonya Devlet Radyosu Trke yaynlar blmnde gazeteci olarak alyor. Eserleri: imin iir Sesi arklarn Dili

RFAN BELLR

1954 ylnda skpte dodu. air ve dram yazardr.Uzun yllar Trk Tiyatrosunda sanat olarak alt. Eserleri: Al Daire 1980 Hayali Yok Etmek 1986 Mehmet nsanlar ve Gvercinler Karton Kutu

ENVER LYAZ 1955 ylnda skpte dodu. skpte Yksek Pedagoji Akademisinin Trk Dili ve Edebiyat blimini bitirdi. Birlik Gazetesinde halen gazeteci olarak alyor Eserleri: Sabah Gnei Olsam Olsam

YUSUF SABT

7 Nisan 1957 ylnda Gostivara yakn olan Banitsa da dodu. renimini Gostivarda yapt. retmen olarak alt.Birlik gazetesinin muhabiridir. iir, yk, oyun, deneme yazlar yazd. eviriler yapt. Eserleri: Yaam ve tesi en ocuk El Ele Kk lker Nazlm Nazlma Sevda iirleri Sevgin Avucuma Patl

OKTAY AHMED

1967 ylnda skpte dodu.Dilcidir.air, deneme, eletiri ve radyo oyun yazardr.skpte Kiril ve Metodiy niversitesi Filoloji Fakltesi Trk Dili ve Edebiyat Blmn bitirdi. Ayn blmde Yksek Lisansn da yaparak mastr nvanna sahip oldu. Eserleri: Senfoni 1994 Nokta Virgl 1998

BBA SMAL

skpte dodu. skpte Kiril ve Metodiy niversitesi Filoloji Fakltesi Trk Dili ve Edebiyat Blmn bitirdi. skpte Birlik gazetesinde gazeteci olarak alt. Venedikte Felsefe Fakltesinde Trk Dili Okutman olarak grev yapt. Eserleri: Yalnzla Bakan Pencere

LEYLA HSEYN 1969 ylnda skpte dodu. skpte Kiril ve Metodiy niversitesi Filoloji Fakltesi Trk Dili ve Edebiyat Blmn bitirdi. Makedonya Devlet Televizyonunda muhabir ve yapmc olarak alyor. 1999 ylnda On kiden Sonra adl denem-iir kitab yaymland.Ayn yl bu eser stanbul-Trkiyede de basld. RIFAT EMN 1974 ylnda skpte dodu. skpte Felsefe Fakltesi Sanat Tarihi ve Arkeoloji blmn bitirdi. Eserleri : Entipften TLAY BRAHM 1975 ylnda skpte dodu.lk ve orta okulunu skpte yapt. Eseleri: Duygularmla Babaa ARZU ABDULLAH skpte dodu. skpte Tp Fakltesini bitirdi. 2002 ylnda Trkiyeye g etti. uan Trkiyede Cerrah Paa Hastanesinde Gz Cerrah blmnde asistan olarak alyor. Eserleri: Buram Buram skpm 2000 NOTE:Kapanmasi kaygisiyla bu bilgiler www.turkishmedia.org.mk portalndan alnmtr ve bundan dolay baz bilgiler eski olabilir.Eksik bilgileri dzeltmek iin okurlarn yardmn bekliyorum.