DERS NO: 15

yeri Bina ve Eklentileri

ETM PLANI

Ders No Dersin Ad

15 yeri Bina ve Eklentileri

Konunun Genel Amac

Katlmclarn, iyeri bina ve eklentilerinde karlalan salk ve gvenlik riskleri ile bu riskler karsnda alnmas gereken nlemleri renmelerini salamaktr.

renme Hedefleri

Bu dersin sonunda katlmclar; yeri bina ve eklentilerinde muhtemel tehlikeleri belirler. Yaplan ilerin niteliine gre doabilecek genel riskleri tanmlar.

Konunun Alt Balklar

yerlerinde uygulanacak asgari salk ve gvenlik gerekleri yerlerinin yaps ve alnmas gereken nlemler lgili mevzuat Uzaktan Eitim 1 rgn Eitim 1 Toplam 2

Dersin Sresi

Eitmen

YERLERNDE UYGULANACAK ASGAR SALIK VE GVENLK GEREKLER YER BNA VE EKLENTLERNDE ALINACAK SALIK VE GVENLK NLEMLERNE LKN YNETMELK i RG: 17.07.2013 / 28710, iyeri bina ve eklentilerinde bulunmas gereken asgari salk ve gvenlik artlarn belirtmektedir. yeri Bina ve Eklentilerinde Alnacak Salk Ve Gvenlik nlemlerine likin Ynetmelik artlar aada belirtilen yerlerde aranmaz; a) yeri dnda kullanlan tama aralarnda veya tama aralarnn iindeki iyerlerinde, b) Yap ve benzeri geici veya hareketli i alanlarnda, c) Maden, petrol ve gaz karma ilerinde, ) Balk teknelerinde, d) Tarm veya orman iyerlerine ait iyeri bina ve eklentileri hari, iyerinin snrlar ierisinde olmakla beraber iyeri bina ve eklentilerinde alanlar i sal ve gvenlii asndan etkilemeyecek uzaklkta olan veya iyeri bina ve eklentileri ile i sal ve gvenlii asndan etkileim ierisinde olamayacak kadar uzak tarm ve orman alanlarnda, uygulanmaz. alanlarn Bilgilendirilmesi veren, Kanunun 16 nc maddesinde belirtilen hususlar sakl kalmak kayd ile alanlar ve alan temsilcilerini konularda, iyerinde bulunan salk ve gvenlikle ilgili riskler ve alnan tedbirler hakknda bilgilendirir. alanlarn Grlerinin Alnmas ve Katlmlarnn Salanmas veren, bu Ynetmelikte belirtilen konularda Kanunun 18 inci maddesine uygun olarak alanlarn veya alan temsilcilerinin grlerini alr ve katlmlarn salar. Uygulama Ynetmelik kapsamnda yer alan hususlarda aklayc bir hkm bulunmamas halinde srasyla; a) lgili Trk standartlar, b) Avrupa standartlar, c) Uluslararas geerlilii kabul edilen standartlar, dikkate alnr. Binalarn Yaps Ve Dayankll yeri binalar ile bunlara yaplacak her eit ek ve deiiklikler, yaplan iin zelliine uygun nitelik ve yeterli salamlkta ina edilir. Binalarn dayanmna ilikin deerlendirmelerde 6/3/2007 tarihli ve 26454 sayl Resm Gazetede yaymlanan Deprem

Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelikten ve TS 500 standardndan yararlanlabilir. Elektrik Tesisat Elektrik tesisat, yangn veya patlama tehlikesi oluturmayacak ekilde projelendirilip tesis edilir ve alanlar dorudan veya dolayl temas sonucu kaza riskine kar korunur. Elektrik tesisatnn projelendirilmesi, kurulmas, malzemesinin ve koruyucu cihazlarnn seimi kullanlacak gerilime ve ortam artlarna uygun olarak yaplr ve bakm, onarm, kontrol ve iletilmesi salanr. Bu kapsamda yaplacak testlerde TS HD 60364-4-43 Elektrik tesisinin kurulmasnda 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayl Resm Gazetede yaymlanan Elektrik Kuvvetli Akm Tesisleri Ynetmelii, 4/11/1984 tarihli ve 18565 sayl Resm Gazetede yaymlanan Elektrik Tesisleri Ynetmelii ile 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayl Resm Gazetede yaymlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Ynetmelii hkmleri dikkate alnarak gerekli salk ve gvenlik tedbirleri alnr. Patlayc ortam olumas muhtemel olan i yerlerinde elektrik tesisleri 30/12/2006 tarihli ve 26392 4 nc Mkerrer sayl Resm Gazetede yaymlanan Muhtemel Patlayc Ortamda Kullanlan Tehizat ve Koruyucu Sistemler le lgili Ynetmelik hkmlerine uygun ekilde kurulur. yerinin ana pano ve tali elektrik panolarnda seicilik ilkesine uygun kaak akm rlesi (artk akm anahtar) tesis edilir. Parlayc, patlayc, tehlikeli ve zararl maddelerin retildii, ilendii ve depoland yerlerde, yksek bina ve bacalar ile direk veya sivri kntlar gibi yksek yerler bulunan binalarda, yldrma kar yrrlkteki mevzuatn ngrd tedbirler alnr ve tesisler kurulur. Acil k Yollar Ve Kaplar yerlerindeki btn acil k yollar ve kaplarnn; a) Dorudan darya veya gvenli bir alana almas salanr ve nlerinde ya da arkalarnda k nleyecek hibir engel bulunmaz. b) Herhangi bir tehlike durumunda, btn alanlarn iyerini derhal ve gvenli bir ekilde terk etmelerini mmkn klacak ekilde tesisi salanr. Gerekli durumlarda bu konuyla ilgili planlar hazrlanarak dzenli tatbikatlar yaplr. Says, nitelikleri, boyutlar ve yerleri; yaplan iin niteliine, iyerinin byklne, kullanm ekline, iyerinde bulunan ekipmana ve bulunabilecek azami kii saysna gre belirlenir. 27/11/2007 tarihli ve 2007/12937 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile yrrle konulan Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik hkmlerine uygun olmas salanr. ) Acil k kaplarnn, acil durumlarda alanlarn hemen ve kolayca aabilecekleri ekilde olmas salanr. Bu kaplar darya doru alr. Acil k kaps olarak rayl veya dner kaplar kullanlmaz.

d) Acil k yollar ve kaplar ile buralara alan yol ve kaplarda k zorlatracak hibir engel bulunmamas, acil k kaplarnn kilitli veya bal olmamas salanr. Acil k yollar ve kaplar, 23/12/2003 tarihli ve 25325 sayl Resm Gazetede yaymlanan Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmeliine uygun ekilde iaretlenir. aretlerin uygun yerlere konulmas ve kalc olmas salanr. f) Aydnlatlmas gereken acil k yollar ve kaplarnda, elektrik kesilmesi halinde yeterli aydnlatmay salayacak ayr bir enerji kaynana bal acil aydnlatma sistemi bulundurulur. Acil k Yollar Ve Kaplar Acil k kaplar darya doru alacaktr. Acil k kaps olarak rayl veya dner kaplar kullanlmayacaktr. Acil k kaplar, acil durumlarda alanlarn hemen ve kolayca aabilecekleri ekilde olacaktr. Acil k yollar ve kaplar 23/12/2003 tarihli ve 25325 sayl Resm Gazetede yaymlanan Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmeliine uygun ekilde iaretlenmi olacaktr. aretler uygun yerlere konulacak ve kalc olacaktr. Acil k Ve lkyardm aretleri Temel nitelikler - Dikdrtgen veya kare biiminde, - Yeil zemin zerine beyaz piktogram (yeil ksmlar iaret alannn en az % 50sini kapsayacaktr)

Yangnla Mcadele yerinin byklne, yaplan iin zelliine, iyerinde bulunan ekipmanlara, kullanlan maddelerin fiziksel ve kimyasal zelliklerine ve iyerinde bulunabilecek azami kii saysna gre, iyerinde etkili ve yeterli yangn sndrme ekipman ile gerektiinde yangn detektrleri ve alarm sistemleri bulundurulur. Yangn sndrme ekipmanlar her zaman kullanma hazr bulundurularak, bu ekipmanlarn mevzuatn ngrd periyotlarda bakm ve kontrol yaplr. Yangn sndrme ekipmanlar kolay

kullanlr nitelikte olur, grnr ve kolay eriilir yerlere konulur ve bu ekipmanlarn nlerin de engel bulundurulmaz. Yangn sndrme ekipman ve bulunduu yerler Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmeliine uygun ekilde iaretlenir. aretler uygun yerlere konulur ve bu iaretlerin kalc ve grnr olmas salanr. yerlerinde bamsz ka, k ve merdivenler ile yangnla ilgili btn zel dzenlemelerin Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik hkmlerine uygun olmas esastr. Kapal yerlerinin Havalandrlmas Kapal iyerlerinde alanlarn ihtiya duyacaklar yeterli temiz havann bulunmas salanr. Yeterli hava hacminin tespitinde, alma yntemi, alan says ve alanlarn yaptklar i dikkate alnr. alma ortam havasn kirleterek alanlarn salna zarar verebilecek atklarn ve artklarn derhal dar atlmas salanr. Boucu, zehirli veya tahri edici gaz ile toz, buu, duman ve fena kokular ortam dna atacak ekil ve nitelikte, genel havalandrma sisteminden ayr olarak mekanik (cebri) havalandrma sistemi kurulur. Mekanik havalandrma sistemi kullanldnda sistemin her zaman alr durumda olmas salanr. Havalandrma sisteminin almamas, i sal ve gvenlii ynnden tehlikeli ise arzay bildiren kontrol sistemi tesis edilir. Mekanik ve genel havalandrma sistemlerinin bakm ve onarmlar ile uygun filtre kullanm ve deiimleri yllk olarak yetkili kiilere yaptrlr. Pasif (suni) havalandrma sistemlerinde hava akmnn, alanlar rahatsz etmeyecek, alanlarn fiziksel ve psikolojik durumlarn olumsuz etkilemeyecek, ani ve yksek scaklk fark oluturmayacak ekilde olmas salanr Yangn k Kaps k kaplar, menteeli olacak ve darya alacaktr. Bu kaplarn kullanlmasnda saknca grld hallerde, yatay srgl kaplar kullanlacaktr. k kaplarnn arasndaki uzaklk 5 metreden fazla ve kap genilikleri de 120 santimetreden az olmayacaktr. k kaplar kolayca grlecek ekilde iaretlenecek ve bu Kaplarn nnde ve civarnda k veya bunlarn grlmesini gletirecek hi bir engel bulundurulmayacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:113) Havalandrma Kapal iyerleri gnde en az bir defa bir saatten aa olmamak zere batan baa havalandrlacaktr.

Ayrca iilerin alma saatlerinde iin zelliine gre, havann sala zararl bir hal almamas iin sk sk deitirilmesi gereklidir. u kadar ki, i srasnda yaplan bu havalandrmada iileri etkileyecek hava akmlar nlenecek yahut k mevsiminde scaklk birdenbire ok aa hadlere drlmeyecektir. Toz, buu, duman ve fena koku karan ilerin yapld yerlere, bunlar ekecek yeterlikte bacalar ve menfezler yaplacak ve yaplan iin niteliine gre, bu tedbirlerin yetmedii hallerde dier teknik tedbirler alnacaktr. Boucu, zehirli veya tahri edici gaz ve duman meydana gelen iyerlerinde, iilerin hayat ve salklarnn tehlikeye girmemesi iin, havalandrma tesisat yaplacak ve iilere ayrca yaplan iin zelliine gre maske ve dier koruyucu ara ve gereler verilecektir. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:21) yerlerindeki cihaz, alet, tezgah, makina ve tesislerden kan toz, duman, buu, s, gaz ve koku, allan ortama yaylmadan, uygun aspirasyon tesisat ile kt yerden emilerek dar atlacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:191) Havalandrmada nlem Birbirlerine kartklarnda, parlama veya patlama tehlikesi bulunan eitli toz, duman buhar ve gazlar, ayn emme tesisat ile dar atlmayacak, her biri iin ayr ayr mevzii tesisleri yaplacak ve birbirlerinden uzak yerlerden darya atlacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:192) TABANDAN HAVALANDIRMA Havadan ar olan gaz, duman, buhar, toz veya benzerleri, tabana yakn yerlerden emilerek dar atlacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:193) DAVLUMBAZDA NLEM Mevzii ekme tesisatnda kullanlacak davlumbazlar, zararl kaynaa yakn olacak ve davlumbazn ekme niteliini bozacak hava akmlarna engel olunacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:194) EKME AIZLARINDA NLEM Paslandrc, andrc, kemirici, zararl ve zehirli gazlar, dumanlar veya sisler karan daldrma, elektroliz, eloksal veya dier kaplama ilerinin yapld tekneler, kaplar, havuzlar veya tanklar zerinde yaplacak ekme azlar; kabn veya teknenin i ve st tarafna yakn ve yatay, boydan boya Yark olacak, bir uzun kenar boyunca, eni 50 santimetreden 120 santimetreye kadar olan teknelerde, her iki kenar boyunca ve daha byk teknelerde ise, drt kenar boyunca devam edecek ekilde yaplacaktr.

Davlumbaz azlar ise; ie engel olmayacak ekilde tekneye veya kaba yakn ve bunlar kaplayacak byklkte olacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:195) ASPRASYON TESSATINDA GVENLK Aspirasyon tesisatnda kullanlan kanal veya borular, Yanmaz malzemeden uygun kesitte yaplacak ve seyyar Emme azlarnda, spiralli veya eilebilen hortumlar kullanlacaktr. Boru ve kanallar, teknie uygun olarak yaplm, eklenmi ve menfezlere salam bir ekilde balanm olacaktr. Yanc ve parlayc gazlar, sisler, buharlar, dumanlar ve patlayc atklarn emildii kanallar, yuvarlak borudan ve uygun malzemeden yaplm olacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:196) ASPRATR KORUYUCUSU ASPRATR MALZEMES Emilen hava iinde yanc veya parlayc maddelerin bulunduu hallerde, aspiratr pervanesinin kanal, gbei ve gvdesi, demir ve elik malzemeden yaplmayacak, Pervane yataklar, kana l dnda, iyi yalanm ve toz geirmez bir ekilde yaplacak, k menfezlerine, salam madeni tel Kafesler konacaktr. Aspiratrlerin elektrik motorlar, alaca ortama uygun olacak, emilen hava iinde, yanc ve parlayc maddeler bulunduu hallerde motor, yanc ve parlayc maddelere kar,uygun ekilde monte edilmi veya bu maddelere dayankl tipte yaplm olacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:197) HAVA FLTRELER Hava filtreleri, kapasite ve nitelik bakmndan kullanlaca iin zelliine uygun ve en az bir gnlk almaya yeterli olacak ve bunlar, kolay temizlenebilecek ve temizlik srasnda, tehlikeli ve zararl bir ortam yaratmayacak ekilde yaplm olacaktr. Filtrelerin k borularnn az, iyeri atsndan en az 180 santimetre yksekte veya en yakn kap ve pencereden 8 metre uzakta olacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:198) TEMZLENM HAVA yerinden emilen hava, tekrar iyerine verilmeyecektir. Ancak, iinde kurun tozu veya kurun buhar veya

Silis tozu ve benzerleri bulunmayan pis hava, uygun szgelerden geirilip tamamen temizlendikten sonra yerine verilebilecektir. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:199) HAVA HACM yerlerindeki hava hacmi,makine,malzeme ve benzeri tesislerin kaplad hacimler dahil olmak zere, ii bana en az 10 metrekp olacaktr. Hava hacminin hesabnda, tavan yksekliinin 4 metreden fazlas nazara alnmaz. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:8) ASPRASYON TESSATININ KONTROL Aspirasyon tesisatnn gnlk bakm ve temizlii ile ayda bir de genel kontrol ile temizlii yaplacak ve onarmlardan sonra, tesisatn kurulu karakteristii bozulmayacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:200) SKLONDA GVENLK Emilen tozlar, bir siklonda topland hallerde, siklon, akta, salam, rzgara dayankl ve uygun malzemeden yaplacaktr. Siklonlarda parlayc ve patlayc atklarn ve tozlarn topland hallerde, siklonlar, iyerinin uzana konacak ve bunlarda patlamaya dayanacak salamlkta menfezler bulunacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:201) Ortam scakl yerlerinde termal konfor artlarnn alanlar rahatsz etmeyecek, alanlarn fiziksel ve psikolojik durumlarn olumsuz etkilemeyecek ekilde olmas esastr. allan ortamn scaklnn alma ekline ve alanlarn harcadklar gce uygun olmas salanr. Dinlenme, bekleme, soyunma yerleri, du ve tuvaletler, yemekhaneler, kantinler ve ilk yardm odalar kullanm amalarna gre yeterli scaklkta bulundurulur. Istma ve soutma amacyla kullanlan aralar, alan rahatsz etmeyecek ve kaza riski oluturmayacak ekilde yerletirilir, bakm ve kontrolleri yaplr. yerlerinde termal konfor artlarnn llmesi ve deerlendirilmesinde TS EN 27243 standardndan yararlanlabilir. Ortam scakl Yaplan iin niteliine gre, srekli olarak ok scak veya ok souk bir ortamda allmas ve bu durumun deitirilmemesi zorunlu olunan hallerde, alanlar fazla scak veya souktan koruyucu tedbirler alnr. yerinin ve yaplan iin zelliine gre pencerelerin ve at aydnlatmalarnn, gne nn olumsuz etkilerini nleyecek ekilde olmas salanr.

SICAKLIK VE NEM Kapal iyerlerindeki scaklk ve nem derecesinin,yaplan iin Niteliine uygun olmakla beraber lml bulunmas esastr. Bu itibarla,yazn scakln dayanlmayacak bir dereceye kmamas in iyerlerinde serinletici tedbirler alnacak, kn da ilerin Muhta bulunduklar en az scakln salanmas iin, iyerleri zararl Gazlar kararak havay bozmayacak ekilde uygun vastalarla stlacaktr. ok buu husule gelen iyerlerinde scaklk derecesi 15 santigrat dereceden az ve 30 santigrat dereceden yksek olmayacaktr. Fazla s veren stc vastalarn yaknnda alan iilerin Bulunmas halinde, dorudan yansyan scakla kar, gereken tedbirler alnacak ve iyerlerinin, stc vastalardan olduka uzak ve uygun ykseklikte bir yerine, santigrat taksimatl bir termometre asl bulundurulacaktr. Yaplan iin niteliine gre, srekli olarak ok scak veya ok souk Bir Derecede allmas ve bu durumun deitirilmemesi zorunlu olunan hallerde, iilere, Kendilerini fazla scak veya souktan koruyacak zellikte elbise vesaire malzeme verilecektir. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde: 20) Aydnlatma yerlerinin gn yla yeter derecede aydnlatlm olmas esastr. in konusu veya iyerinin ina tarz nedeniyle gn ndan yeterince yararlanlamayan hallerde yahut gece almalarnda, suni kla uygun ve yeterli aydnlatma salanr. yerlerinin aydnlatmasnda TS EN 12464-1: 2013; TS EN 12464-1.2011: 2012; standartlar esas alnr. alma mahalleri ve gei yollarndaki aydnlatma sistemleri, alanlar iin kaza riski oluturmayacak trde olur ve uygun ekilde yerletirilir. Aydnlatma sisteminin devre d kalmasnn alanlar iin risk oluturabilecei yerlerde yeterli aydnlatmay salayacak ayr bir enerji kaynana bal acil aydnlatma sistemi bulunur. AYDINLATMA DEER yerlerindeki avlular, ak alanlar, d yollar, geitler ve benzeri yerler, en az 20 lks (lux) ile aydnlatlacaktr. Kaba malzemelerin tanmas,aktarlmas, depolanmas ve benzeri kaba ilerin yapld yerler ile i geit koridor yol ve merdivenler, en az 50 lks (lux) ile aydnlatlacaktr. Kaba montaj, balyalarn almas,hububat tlmesi ve benzeri ilerin yapld yerler ile kazan dairesi,makine dairesi,insan ve yk asansr kabinleri malzeme stok ambarlar, soyunma ve ykanma yerleri, yemekhane ve helalar, en az 100 lks (lux) ile aydnlatlacaktr.

10

Normal montaj, kaba iler yaplan tezgahlar, konserve ve kutulama ve benzeri ilerin yapld yerler, en az 200 lks (lux) ile aydnlatlacaktr. Ayrntlarn,yakndan seilebilmesi gereken ilerin yapld yerler, en az 300 lks (lux) ile aydnlatlacaktr. Koyu renkli dokuma,bro ve benzeri srekli dikkati gerektiren ince ilerin yapld yerler, en az 500 lks (lux) le aydnlatlacaktr. Hassas ilerin srekli olarak yapld yerler en az 1000 Lks (lux) ile aydnlatlacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:18) YEDEK AYDINLATMA ARALARI Bir aydnlatma merkezine bal olan iyerlerinde; bir arza dolaysyla klarn snmesi ihtimaline kar, yeteri kadar yedek aydnlatma aralar bulundurulacak ve gece almalar yaplan yerlerin uygun yerlerine otomatik olarak yanabilecek yedek aydnlatma tesisat bulundurulacaktr. Yangnn yedek aydnlatma tesisatn bozmas htimali bulunan yerlerde; yanstacak iaretler, fosforesan boya, pilli lambalar uygun yerlere yerletirilecek veya bunlara benzer tedbirler alnacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:19) AYDINLATMA ARALARI yerlerinde suni k kullanld hallerde: 1) Elektriin salanabildii yerlerde elektrik kullanlacak ve Tesisat, teknik usul ve koullara uygun bir ekilde yaplm olacaktr. 2) Suni k tesis ve aralar; havay kirletecek nitelikte gaz, koku kararak iilerin salna zarar vermeyecek, keskin, gz kamatrc ve titrek k meydana getirmeyecek ekilde olacaktr. 3) 35C tan aa scaklkta parlayabilen, buhar karan benzin, benzol gibi svlar, aydnlatma cihazlarnda kullanlmayacaktr. 4) Sv yaktlar ile aydnlatmada,lambalarn hazneleri metal olacak, sznt yapmayacak ve kzmamas iin de gerekli tedbirler alnm olacaktr. yerlerinde suni k kullanld hallerde: 5) Lamba alevinin, parlayabilen gaz ve maddelerle temas ihtimali olan ilerde; alev, tel kafes ve benzeri malzeme ile rtlecektir. 6) inde kolayca parlayc veya patlayc maddeler ile ilgili iler yaplan yahut parlayc,patlayc maddeler bulunan yerler,salam cam yanstlmak suretiyle aydnlatlacaktr. mahfazalara konulmu lambalarla,k dardan

11

7) Sv yaktlar ile aydnlatmada lambalar ate ve alev yaknnda doldurulmayacak,stlerinde 1 metre,yanlarnda (30) santimetre kadar mesafede yanabilecek eya ve malzeme bulundurulmayacak ve salam bir ekilde tespit edilecektir. Lambalar portatif olduu takdirde, yere konulduunda devrilmeyecek ekilde oturakl olacaktr. Sv yaktlarla aydnlatma yaplan yerlerde, en az bir adet yangn sndrme cihaz bulundurulacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:17) YETERSZ AYDINLATMA yerlerinin gn yla yeter derecede aydnlatlm olmas esastr. u kadar ki, iin konusu veya iyerinin ina tarz nedeniyle gn ndan faydalanlamayan hallerde yahut gece almalarnda, suni kla yeterli aydnlatma salanacaktr. Gerek tabii ve gerek suni klar, iilere yeter derecede ve eit olarak dalmay salayacak ekilde dzenlenecektir. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:16) yeri taban, duvarlar, tavan ve ats yeri, alanlarn fiziksel faaliyetleri, yaplan ilerin nitelii ve termal konfor artlar dikkate alnarak uygun blmlere ayrlr. yerlerinde, taban deme ve kaplamalarnn salam, kuru ve mmkn olduu kadar dz, kaymaz ve seviye fark bulunmayacak bir ekilde olmas salanr, buralarda tehlikeli eimler, ukurlar ve engeller bulundurulmaz. Patlayc ve tehlikeli maddelerin imal edildii, ilendii ve depoland iyeri binalarnda taban, tavan, duvar ve atlarn Binalarn Yangndan Korunmas Hakkndaki Ynetmelik hkmlerine uygun olmas salanr. Taban ve asma kat demeleri, zerine konulacak makine, ara-gere ve benzeri malzeme ile buralarda bulunabilecek alanlarn arlna dayanabilecek ekilde yaplr. yerlerinde taban deme ve kaplamalar, tavan ve duvarlar uygun hijyenik artlar salayacak ekilde temizlemeye elverili ve salk ve gvenlik ynnden uygun malzemeden yaplr. yerlerinde bina, avlu, geit ve ulam yollarnda ve bunlarn civarnda bulunan saydam veya yar saydam duvarlar ile zellikle caml blmeler, ak bir ekilde iaretlenir, ayrca gvenli malzemeden yaplr veya arpma ve krlmaya kar korunur. yeri tavannn, yeterli hava hacmini ve havalandrmay salayacak ve salk ynnden saknca meydana getirmeyecek ykseklikte olmas esastr. yerlerinin atlar dayankl malzemeden ina edilir, mevsim artlar dikkate alnarak alanlar d etkilerden tamamen koruyacak ve i sal ve gvenlii ynnden risk oluturmayacak ekilde yaplr.

12

Yeterli salamlkta olmayan atlara klmasna ve buralarda allmasna, gvenli almay temin edecek ekipman salanmadan izin verilmez. yeri, alanlarn fiziksel faaliyetleri, yaplan ilerin nitelii ve termal konfor artlar dikkate alnarak uygun blmlere ayrlr. yerlerinde, taban deme ve kaplamalarnn salam, kuru ve mmkn olduu kadar dz, kaymaz ve seviye fark bulunmayacak bir ekilde olmas salanr, buralarda tehlikeli eimler, ukurlar ve engeller bulundurulmaz. Patlayc ve tehlikeli maddelerin imal edildii, ilendii ve depoland iyeri binalarnda taban, tavan, duvar ve atlarn Binalarn Yangndan Korunmas Hakkndaki Ynetmelik hkmlerine uygun olmas salanr. Taban ve asma kat demeleri, zerine konulacak makine, ara-gere ve benzeri malzeme ile buralarda bulunabilecek alanlarn arlna dayanabilecek ekilde yaplr. yerlerinde taban deme ve kaplamalar, tavan ve duvarlar uygun hijyenik artlar salayacak ekilde temizlemeye elverili ve salk ve gvenlik ynnden uygun malzemeden yaplr. yerlerinde bina, avlu, geit ve ulam yollarnda ve bunlarn civarnda bulunan saydam veya yar saydam duvarlar ile zellikle caml blmeler, ak bir ekilde iaretlenir, ayrca gvenli malzemeden yaplr veya arpma ve krlmaya kar korunur. yeri tavannn, yeterli hava hacmini ve havalandrmay salayacak ve salk ynnden saknca meydana getirmeyecek ykseklikte olmas esastr. yerlerinin atlar dayankl malzemeden ina edilir, mevsim artlar dikkate alnarak alanlar d etkilerden tamamen koruyacak ve i sal ve gvenlii ynnden risk oluturmayacak ekilde yaplr. Yeterli salamlkta olmayan atlara klmasna ve buralarda allmasna, gvenli almay temin edecek ekipman salanmadan izin verilmez. YER TABANI Teknik nedenlerle demelerde ukur, delik, merdiven balar, menholler ve kanallar gibi tehlike gsteren seviye fark bulunduu hallerde, gerekli tedbirler alnacaktr. inde andrc, yakc veya scak svlar bulunan byk kap, sarn, kuyu, havuz ve depolarn azlar, deme ile ayn seviyede bulunuyorsa, bunlarn kenarlar, salam bir korkulukla evrilecek veya azlar kapakla rtlecektir. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:10) TAVAN YKSEKL yerlerinde iilerin daimi olarak altrld yerlerin tavan ykseklii, en az 3 metre olacaktr. Tabana paralel olmayan tavanlarda bu yksekliin ortalamas 3 metre olacak ve en alak ksm, varsa, kiriin alt noktasndan 240 santimetreden aa olmayacaktr.

13

(i Sal ve Gvenlii Tz Madde:7) YER TEMZL yerlerindeki atlyeler,geit,depo ve ambarlar ile bakm odalarnn duvar, taban, tavan, pencere, kap ve dier yerleri,her zaman iin temiz ve bakml bir ekilde bulundurulacaktr. allan yerler,gnde en az bir kere temizlenmi olacaktr. Gndz ve gece devaml olarak allan iyerlerinde bu temizlik,ya iin balamasndan nce veya bitiminden sonra yahut yaplan iin gereine gre ara dinlenmelerinde yaplacak ve her halde alma srasnda yaplmayacaktr. Temizlik, ister aspirasyon yoluyla, ister dier yollarla yaplsn, toz kaldrlmamas iin, gerekli tedbirler alnacak, bunun iin,nce alma artklar atldktan sonra, ykama, fralama yaplacak veya slak bezler kullanlacaktr. Duvarlar ve tavanlar,sk sk temizlenecektir. Gerektiinde sva, badana ve boyalar yenilenecektir. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:26) ATI yerlerinin atlar; s, rzgar, yamur, kar gibi d etkilerden iileri tamamen koruyacak surette dayankl ve muhafazal yaplm olacaktr. atnn zeri,yazn fazla s geiren sa ve benzeri malzeme ile rtl bulunduu takdirde, ayrca bir tavan yaplmas,bununla at arasnda hava akm salayacak menfezler bulunmas gereklidir. yerlerinin bulunduu baraka, sayvan, sundurma ve benzeri yerlerin atlar, s geiren sa ve benzeri malzeme de rtlm olduu hallerde bu atlar, en az 350 santimetre ykseklikte yaplm olacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:6) KORDORLAR yerlerindeki koridorlar,iilerin kolaylkla gelip gemesini salayacak ve tehlike ba gsterdiinde iyerini abuklukla boaltmaya yetecek genilikte olacak, tabii veya suni kla aydnlatlm bulunacaktr. Makineler, motorlar ve bunlar tarafndan altrlan aletler ve dier tezgahlar arasndaki aklk,iilerin rahat almalarn salamak zere,en az 80 santimetre olacaktr. yerindeki geitlerin genilii,oradan geecek iilerin miktarna ve malzeme hareketine uygun olarak ayarlanacak ve bu genilik 120 santimetreden az olmayacaktr. Geitlerin taban salam,arzasz ve kaymaz ekilde yaplm olacak,ayrca geitler iaretlenecektir.

14

Yksek geit, platform veya alma sahanlklarnn (ykleme boaltma rampalar ile bir kiinin durabilmesine imkan vermeyecek darlktaki yerler hari) serbest bulunan btn taraflar,en az 90 santimetre ykseklikte etekli korkuluklarla evrilecektir. Kpr eklindeki asma geitler,zerinden geirilecek en ar yke gre hesap edilerek salam bir ekilde ina edilecek ve buralarda kaymalar nleyecek tedbirler alnm olacaktr. Tama bantlarnn (Konveyr) veya dier makinelerin zerinden geen btn geitlerin ak bulunan taraflar, uygun korkuluk ve eteklerle evrilecektir. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:11) PENCERELER yerlerinde pencerelerin ve tavan pencerelerinin, gvenli bir ekilde alr, kapanr ve ayarlanabilir olmas salanr. Pencereler ak olduklarnda alanlar iin herhangi bir tehlike oluturmayacak ekilde yerletirilir. alanlar, pencere ve menfezlerden gelen gne nn, ssnn ve hava akmlarnn olumsuz etkilerinden koruyacak gerekli tedbirler alnr. Pencerelerin gvenli bir ekilde temizlenebilir zellikte olmas salanr. Ayrca pencerelerin, temizlik ekipmanlarnn kullanlmasna uygun olmas salanr veya temizliini yapanlar ile temizlik srasnda bina iinde ve dnda bulunanlar iin tehlike oluturmayacak ara-gereler seilir. PENCERELER yerlerinde dardan k almaya yarayan yan ve tepe pencereleri ile menfezlerin aydnlk veren yzeyleri toplam, iyeri taban yzeyinin en az 1/10 orannda olacaktr. Dar ile dorudan doruya balants olmayan i kap, pencere ve menfezlerin dolayl olarak aydnlk veren yzeyleri bu hesaba katlmaz. D pencere ve menfezler iyerine ,bol ve eit olarak yayacak ve ihtiyaca gre kolayca alp kapanabilecek ve temizlenebilecek ekilde yaplacaktr. ilerin, pencere ve menfezlerden gelen gne na ve ssna veya hava akmlarna kar salklarn koruyacak ekilde, gereine gre, perde, tente veya panjur konulmas, yahut camlarn boyanmas gibi tedbirler de alnacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:13) TALA DEPOSU Tala, saman veya benzeri parlayc malzemenin 1 tondan fazlas, ayr kagir binalarda veya iyeri dahilinde tavan, taban, duvar ve kaplar yanmaz maddeden yaplm yerlerde depolanacaktr. Buralarn pencere ve kaplarna, cam ve gne n dorudan doruya geirebilen effaf malzeme konmayacaktr.

15

1 tondan daha az miktarda bulundurulmas gerektii hallerde, bu malzeme, madeni kapaklar kendiliinden kapanan, ayakl sandklar iinde bulundurulacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:137) Kaplar ve giriler Kap ve girilerde aada belirtilen esaslara uyulur: a) Kap ve girilerin yerlerinin, saylarnn, boyutlarnn ve yapldklar malzemelerin, bulunduklar oda ve alanlarn yaps ile kullanm amacna ve alanlarn rahata girip kmalarna uygun olmas salanr. b) Her iki yne alabilen kaplar saydam malzemeden yaplr veya bu kaplarda kar tarafn grnmesini salayan saydam ksmlar bulunur. c) Saydam veya yar saydam kaplarn yzeyleri alanlar iin tehlike oluturmayan gvenli malzemeden yaplr veya krlmalara kar korunur. Saydam kaplarn zeri kolayca grnr ekilde iaretlenir. ) Rayl kaplarda raydan kmay ve devrilmeyi nleyici gvenlik sistemi bulunur. d) Yukar doru alan kaplarda aa dmeyi nleyici gvenlik sistemi bulunur. e) Ka yollarnda bulunan kaplar, uygun ekilde iaretlenir. Bu kaplar yardm almakszn her zaman ve her durumda ieriden alabilir zellikte olur. f) Aralarn kullanld geit ve kaplar yayalarn geii iin gvenli deilse bu mahallerde yayalar iin ayr gei kaplar bulunur. Bu kaplar aka iaretlenir ve bu kaplarn nlerinde hibir engel bulunmaz. g) Mekanik kaplarn alanlar iin kaza riski tamayacak ekilde almas salanr. Bu kaplarda kolay fark edilebilir ve ulalabilir acil durdurma cihazlar bulunmas ve herhangi bir g kesilmesinde otomatik olarak alr olmamas durumunda kaplarn el ile de alabilmesi salanr. HAARAT VE BCEKLER yerlerinde ve mtemilatnda haarat, bcek ve kemirici hayvanlarn bulunmamas iin her trl nlem alnacak, yok edilmesi iin gereken ensektisit, rodentisit maddeler kullanlacak, remeyi kolaylatran artlar yok edilecek, yuvalar yaklarak bozulacak, uygun aralklarla ensektisit uygulamas yaplacak, sineklere kar kap ve pencerelere tel kafes konacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:30) Ulam yollar tehlikeli alanlar Merdiven, koridor, gei yolu, ykleme yeri ve rampa dhil btn yollarn, yaya ve aralarn gvenli hareketlerini salayacak ve yaknlarnda alanlara tehlike oluturmayacak ekil ve boyutlarda olmas salanr. yeri ierisindeki eriim yollarnn engebeli, ukur, kaygan olmamas salanr ve bakmlar yaplr.

16

yerinde yayalar tarafndan veya malzeme tamada kullanlan yollarn, bulunabilecek azami kullanc saysna ve yaplan iin niteliine uygun boyutlarda olmas salanr ve bu yollar aka iaretlenir. Malzeme tanan yollarda yayalar iin yeterli gvenlik mesafesi braklr. Ara gei yollar ile kaplar, yaya gei yollar, koridorlar ve merdivenler arasnda yeterli mesafe bulunmas salanr. alma mahallerinde yaplan i, kullanlan makine ve malzeme gz nne alnarak, alanlarn korunmas amacyla ara gei yollar aka iaretlenir. Yaplan iin zellii nedeniyle malzeme veya alanlarn dme riski bulunan tehlikeli alanlara, grevli olmayan kiilerin girmesi uygun ara ve gerelerle engellenir. Tehlikeli alanlara girme yetkisi olan kiilerin korunmas iin uygun tedbirler alnr, bu alanlar aka iaretlenir. Yksek geit, platform veya alma sahanlklarnn serbest bulunan btn taraflar ile alanlarn yksekten dme riskinin bulunduu yerlere, dmelere kar uygun korkuluklar yaplr. Bu korkuluk ve ara elemanlarnn ykseklikleri, dayanm ve aklklar alma alannn gvenliini salayacak ve buralardan dme riskini ortadan kaldracak nitelikte olur. Yryen merdivenler ve bantlar iin zel nlemler Yryen merdiven ve bantlarn gvenli bir ekilde almas ve gerekli gvenlik donanmlarnn bulunmas salanr. Bunlarda kolay fark edilir ve kolay ulalr acil durdurma tertibat bulundurulur. Ykleme yerleri ve rampalar Ykleme yerleri ve rampalarnn, tanacak ykn boyutlarna uygun olmas, alanlarn dmesini nleyecek ekilde gvenli olmas, bu yerlerde en az bir k yeri bulunmas, belirli bir geniliin zerinde olan ykleme yerlerinde teknik olarak mmknse her iki uta da k yeri bulunmas salanr. alma yeri boyutlar ve hava hacmi - alma yerinde hareket serbestlii alma yerinin taban alannn, yksekliinin ve hava hacminin, alanlarn salk ve gvenliklerini riske atmadan ilerini yrtebilmeleri, rahat almalar iin, yeterli olmas salanr. yerlerinin hava hacminin hesab, makine, malzeme ve benzeri tesislerin kaplad hacimler de dhil edilerek yaplr. alann iini yapt yerde rahat hareket edebilmesi iin yeterli serbest alan bulunur. in zellii nedeniyle bu mmkn deilse alma yerinin yannda serbest hareket edecei alan olmas salanr. Dinlenme yerleri Yaplan iin zellii nedeniyle alanlarn sal ve gvenlii asndan gerekli hallerde veya 10 ve daha fazla alann bulunduu iyerlerinde, uygun bir dinlenme yeri salanr. aralarnda uygun dinlenme imkn bulunan bro ve benzeri ilerde ayrca dinlenme yeri aranmaz. yerlerinde daha uygun bir yer yoksa gerekli artlarn salanmas artyla, yemek yeme yerleri dinlenme yeri olarak kullanlabilir.

17

alma sresi, iin gerei olarak sk ve dzenli aralklarla kesiliyorsa ve ayr bir dinlenme yeri yoksa alanlarn sal ve gvenlii asndan gerekli olan hallerde, bu aralarda alanlarn dinlenebilecei uygun yerler salanr. Gebe ve emzikli kadnlar Gebe ve emziren kadnlarn uzanarak dinlenebilecekleri uygun artlar salanr. 14/7/2004 tarihli ve 25522 sayl Resm Gazetede yaymlanan Gebe veya Emziren Kadnlarn altrlma artlaryla Emzirme Odalar ve ocuk Bakm Yurtlarna Dair Ynetmelik hkmleri de dikkate alnarak uygun artlar salanr. Dular ve lavabolar Yaplan iin veya salkla ilgili nedenlerin gerektirmesi halinde veya alanlarn ykanmalarnn temizlenmelerinin gerektii her durumda, kadn ve erkek alanlar iin ayr ayr scak ve souk akarsuyu bulunan uygun ykanma yerleri ve dular tesis edilir. Dular, alanlarn rahata ykanabilecekleri genilikte, dardan ierisi grnmeyecek, uygun havalandrma, aydnlatma, termal konfor ve hijyen artlar salanacak ekilde yaplr. Dular ve lavabolarn her zaman alanlarn kullanmna hazr halde olmas salanr, buralarda gerekli temizlik malzemeleri bulundurulur. Du veya lavabolarn soyunma yerlerinden ayr yerlerde bulunmas durumunda, du ve lavabolar ile soyunma yerleri arasnda kolay balant salanr. Du tesisi gerektirmeyen ilerde, alma yerlerinin ve soyunma odalarnn yaknnda, gerekiyorsa akar scak suyu da olan lavabolar bulunur. Lavabolar erkek ve kadn alanlar iin ayr ayr yaplr. Tuvalet ve Lavabolar alma yerlerine, dinlenme odalarna, soyunma yerlerine, du ve ykanma yerlerine yakn yerlerde, kadn ve erkek alanlar iin ayr ayr olmak zere, uygun havalandrma, aydnlatma, termal konfor ve hijyen artlar salanacak nitelikte yeterli sayda tuvalet, lavabolar tesis edilir. Tuvalet ve lavabolarda gerekli temizlik malzemeleri bulundurulur. Tuvalet ve lavabolar, insan ve evre sal ynnden risk oluturmayacak ekilde su depolarna, su geen yerlere, gda maddelerinin depoland veya ilendii yerlere uzak ekilde yerletirilir. DU YER veren,iin zellii bakmndan yalnz el ve yz temizliinin yeterli olmad hallerde veya kirli,tozlu ve yorucu ilerden sonra veya gerektiinde iilerin ykanmalarn, temizlemelerini salamak iin, du tesisleri yapmak, kurmak ve iilerin yararlanmalarna hazr bulundurma kla ykmldr. Her du, zel bir kabin iine yerletirilecektir. Her kabin, birisi ykanmak, dieri soyunmak ve giyinmek iin 2 blmeden yaplm olacaktr.

18

Du kabinlerinin boyutlar 1x1,20 metre, soyunma olmayacaktr.

yerlerinin 2x1,40 metreden az

Ayr ayr soyunma yerleri yaplamayan hallerde, ortak soyunma yeri yaplabilir. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:40) Du kabinlerinin taban ve duvarlar, kolaylkla temizlenecek malzemeden yaplacak, yan duvarlarn ve kaplarn ykseklii 170 santimetreden az olmayacak, yerlerdeki kirli sularn kolayca akmas iin,gerekli tedbirler alnacak,salk artlarna nem verilecektir. Du kabinlerinde yeterli havalandrmaya elverili aspirasyon ve vantilasyon tertibat yaplacak, koku ve pislik nlenecektir. Du kabinleri, mevsime gre yeteri kadar stlacak, bu scaklk 25 C den aa olmayacak ve yeterli ekilde aydnlatlacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:40) Kadn ve erkeklerin birlikte altklar iyerlerinde, kadn ve erkek du kabinleri, birbirinden ayr bulunacak ve iilerin, dardan grlmesi nlenecektir. Dularda scak ve souk akar suyun,iyi bir ekilde ayarlanacak durumda olmas ve yeteri kadar basnla akmas esastr. Duta ykanmak iin, gerekli sabun ve benzeri malzeme, iveren tarafndan salanacaktr. Dularda kullanlmak zere, iveren tarafndan salanm temiz havlu ve petamallar, zel dolaplarda bulundurulacak, kullanlm olanlar, ykanp, kurutulup, iyice temizlenmedike bir bakasna kullandrlmayacaktr. Du soyunma yerlerinde, kirli havlu, ve benzeri malzeme iin, zel sepetler ve kat, p vb. nin atlmas iin st kenetli zel p kutular bulundurulacaktr. veren, dularn kullanma zamann, saatini, artlarn ve iilerin srasn dzenleyecektir.Dular, normal temizlik ve bakm dnda, her 15 gnde bir, iyice ykanp temizlenecek ve dezenfekte edilecektir. Soyunma yeri ve elbise dolab elbisesi giyme zorunluluu olan alanlar iin, yeterli byklkte, uygun aydnlatma, havalandrma, termal konfor ve hijyen artlarn haiz, kadn ve erkek alanlar iin ayr ayr soyunma yerleri salanr. alanlarn soyunma yerleri dndaki yerlerde giysilerini deitirmelerine izin verilmez. Soyunma yerlerinin kolayca ulalabilir ve yeterli kapasitede olmas ve buralarda yeterli sayda oturma yeri bulunmas salanr. Soyunma odalarnda her alan iin alma saatleri iinde giysilerini koyabilecekleri yeterli byklkte kilitli dolaplar bulundurulur. Nemli, tozlu, kirli, tehlikeli maddeler ile all an yerlerde ve benzeri ilerde i elbiseleri ile harici elbiselerin ayr yerlerde saklanabilmesi iin yan yana iki blmeli veya iki ayr elbise dolab salanr. Soyunma yeri gerekmeyen iyerlerinde alanlarn elbiselerini koyabilecekleri uygun bir yer ayrlr.

19

SOYUNMA YERLER yerlerinde soyunma yerleri, vestiyerler ve gardroplar atlyelerden ayr, du ve lavabolara bitiik, iilerin k yerlerine yakn bir yerde yaplacak ve onlarn rahata soyunup giyinmelerine elverili genilikte olacaktr. Lavabo ve vestiyerler, zel ve ayr bir yerde iseler, bunlara kapal bir geitle geilecektir. Soyunma yerleri, aydnlk, havalandrmaya elverili ve souk mevsimlerde yeteri kadar stlm olacak, temiz ve bakml bulundurulacaktr. Buralarn en az gnde bir kere temizlenmesi ve ykanmas salanacak ve duvarlar, ak renkle boyanacaktr. Kadn ve erkeklerin birlikte altklar iyerlerinde soyunma yerleri ayr ayr olacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:41) ELBSE DOLAPLARI Soyunma yerlerinde iiler iin, yeteri kadar elbise dolab, sra, sandalye, tabure ve benzeri eya bulundurulacaktr. Soyunma yerlerindeki dolaplar,metal veya kolay temizlenecek malzemelerden, gerektiinde boyanabilir benzeri maddelerden yaplacak, kaplar, hava cereyann salayacak ekilde kafesli veya eitli yerlerden delikli olacaktr. Dolaplarn ykseklii, 150 santimetreden aa olmayacak,stte apka ve altta ayakkab konacak gzleri bulunacak ve ortasnda 2 elbise asmak iin; zel bir ubuu olacaktr. ilerin dolaplar, kilitli olacak ve temizlikleri, iveren tarafndan hazrlanm bir ynergeye gre yaplacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:42) FT ELBSE DOLABI Zehirli, tehlikeli tozlu ve kirli ilerde allan yerlerde, i elbiseleri ile harici elbiselerin ayr yerlerde saklanabilmesi iin, iilere, yan yana 2 blmeli, bulunmayan hallerde, 2 ayr dolap verilecektir. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:43) GARDIROP VE DOLAPLARIN BAKIMI veren, soyunma yerleri ile gardrop ve dolaplarn bakmndan sorumludur. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:44) ISLAK ELBSE iler, slak elbise ile altrlmayacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde: 45)

20

LAVABO ilerin iten karken el ve yzlerini ykayp temizlemeleri iin, iyerlerinin uygun yerlerinde yeterli kadar musluklu akarsu, temizlik ve silecek malzemesi bulundurulacaktr. Ykanma yerleri, temiz, bakml, haval, aydnlk ve salk artlarna uygun olacaktr. Kadn ve erkek iilerin birlikte altklar iyerlerinde, kadn ve erkek ykanma yerleri, birbirinden ayr yaplacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:39) TUVALET yerlerinin uygun mahallerinde yeter sayda helalar bulunacaktr. Hela yaplmasna iyerinin durumu msait deilse ve yaknlarda da zel helalar bulunmuyorsa,iverenler,iilerin bu ihtiyalar iin civarda yer bularak helalar yapmak zorundadrlar. yerlerinde yaplm veya yaplacak helalarda; 1) Kabinler,insanlarn bulunduu kapal yerlere almayacak bir ekilde yerletirilecek ve gerei gibi havalandrlacak, koku kmasn nleyecek tedbirler alnacak, yeterli ve uygun bir ekilde aydnlatlacaktr. Taban ve duvarlar,su geirmez maddeden yaplacak, boyalar ak renklerden seilecektir. Duvar yzeyleri, dz yaplm olacak, kaplar iyi bir ekilde kapanacaktr. 100 kiiye kadar ii altran iyerlerinde 30 erkek ii iin,bir kabin ve pisuar, her 25 kadn ii iin de en az bir kabin (hela) hesap edilecek,100 den sonras iin her 50 kiiye 1 tane hesab ile hela bulundurulacaktr. Kadn ve erkek iilerin birlikte alt iyerlerinde;kadn ve erkek helalar,birbirinden ayr olacak ve gnde en az bir kere iyice ykanacak,her kullanmadan sonra temiz bir halde bulundurulmas salanacak, kokular shhi usullere uygun bir ekilde giderilmi olacaktr. 2) Helalarda,atya kadar ykseltilmi apkal havalandrma bacas, rezervuar, sifon gibi kokuya kar alnan tedbirlerle beraber, gerektiinde kire kayma ve benzeri kimyasal mad delerden de faydalanlacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:38) Atk sulara drenaj kanal yerlerinde atk ve birikinti sularn akt ve topland yerler, zel veya genel bir kanalizasyona veya fosseptie balanr ve uygun bir kapak ile rtlr, bu yerlerin allan mahalden yeteri kadar uzakta bulunmas salanr. Atk su kanalizasyon kotunun kurtarmad durumlarda ise cebri olarak drenaj yaplarak tamann nlenmesi salanmaldr. lkyardm odalar yerinin bykl, yaplan iin nitelii ve kaza riskine gre, iyerinde bir ya da daha fazla ilk yardm ve acil mdahale odas bulunmas salanr.

21

lkyardm odalar yeterli ilk yardm malzemesi ve ekipman ile tehiz edilir ve buralarda sedyeler kullanma hazr halde bulundurulur. Bu yerler, Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmeliine uygun ekilde iaretlenir. alma artlarnn gerektirdii her yerde ilkyardm ekipmanlar kolay eriilebilir yerlerde bulundurulur, Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmeliine uygun ekilde iaretlenir. Acil servis adresleri ve telefon numaralar grnr yerlerde bulundurulur. Engelli iiler Engelli alanlarn bulunduu iyerlerinde bu alanlarn durumlar dikkate alnarak gerekli dzenleme TS 9111- TS 12460 standartlar gz nnde bulundurularak yaplr. Bu dzenleme zellikle engelli alanlarn dorudan alt yerlerde ve kullandklar kap, gei yeri, merdiven, servis aralar, du, lavabo ve tuvaletlerde yaplr. Ak alanlardaki almalarda zel nlemler yerindeki ak alma yerleri, yollar ve alanlarn kulland dier ak alanlar, yaya ve ara trafiinin gvenli bir ekilde yaplmasn salayacak ekilde dzenlenir. yeri sahasndaki ana yollar, tamir, bakm, gzetim ve denetim iin kullanlan dier yollar ile ykleme ve boaltma yerlerinde, kaplar ve giriler, ulam yollar - tehlikeli alanlar, merdivenler, yryen merdivenler ve bantlar iin zel tedbirler balklar altnda belirtilen hususlar uygulanr. Ulam yollar - tehlikeli alanlar bal altnda belirtilen hususlar ayn zamanda ak alanlardaki alma yerlerinde de uygulanr. Ak alanda yaplan almalarda aadaki dzenlemeler yaplacaktr. Ak alma alanlar gn nn yeterli olmad hallerde uygun ekilde aydnlatlr. Ak alanda yaplan almalarda riskler deerlendirilerek alanlar zellikle; a) Olumsuz hava artlarna ve gerekli hallerde cisim dmelerine, b) Zararl dzeyde grltden ve gaz, buhar, toz gibi zararl d etkilere, c) Dme ve kaymalara, kar korunur. Ak alanda yaplan almalarda alanlarn, herhangi bir tehlike durumunda iyerini hemen terk etmeleri veya ksa srede yardm alabilmeleri salanr. YEMEK YER Yemek aralnn eve gidip gelmeye elverili olmay, iyerinin meskun mahallerden uzak oluu, vasta yetersizlii veya yokluu veya benzeri sebeplerle yemeklerini iyerinde yemek zorunda olan iiler iin, iverence rahat yemek yenebilecek nitelik ve genilikte bir yemek yeri salanacaktr.

22

Bu yemek yeri; 1) yerinden tamamen ayrlm, soyunma yerleri ve lavabolara yakn bir yerde yaplacaktr. 2) Temiz, aydnlk, havadar, mevsimine gre iyice stlabilecek, yerler kolayca temizlenecek nitelikte olacak, taban bol su ile ykanacak ekilde su geirmez malzemeden yaplacak, duvarlar kolayca silinecek ve ykanabilecek zellikte olacaktr. 3) Yemek masalar yeter sayda, kolay silinen ve temizlenen malzeme ile kapl olacaktr. Masalarda oturmak iin, sra yerine sandalye tercih edilecek ve yeteri kadar srahi, bardak ve iilecek su bulundurulacaktr. 4) veren tarafndan yemek verilmeyen yerlerde yemek yerlerinde iilerin kendi yemeklerini stabilmeleri ve koruyabilmeleri iin zel bir yer ayrlacak, gerekli malzeme bulundurulacaktr. 5) yerlerinde daha uygun bir yer yoksa, yemek saatleri dnda dinlenmek, merubat ihtiyalarn karlamak ve sigara imek iin, yemek yerlerinden faydalanlacak ve bunun iin gerekli malzeme bulundurulacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:36) YEMEK YER ilerin altklar yerlerde ve ibanda yemek yemeleri yasaktr. Ancak iin gerei olarak, iinin bandan ayrlamayan iiler ile ayrca yemek yerleri ayrlmam bulunan iyerlerindeki iilerden hava muhalefeti gibi olaanst bir sebeple veya kiisel bir zre dayanarak iyerlerinde kalanlar; o iyerinde yaplan iin toz, duman, gaz kmas gibi sala zararl olmamas artyla bu hkmn dndadr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:37) Barnma yerleri Barnma, dinlenme ve sosyal amal kullanlan tesisler, yanc olmayan ve kolay tutumayan malzemeden ina edilir. Barnma amacyla adr ve branda kullanlmaz. Barnma yerlerinin stlmasnda, duman, gaz ve yangn tehlikesine kar gerekli tedbirler alnr, mangal, maltz, ak ate vb. kullanlmaz. Bu yerlerde uygun ve yeterli hijyenik artlar, aydnlatma, havalandrma ve termal konfor artlar salanr. Barnma yerlerinde yeterli sayda tuvalet, lavabo, du yerleri bulunur. Bu yerlerde temizlik malzemeleri ile st ba temizlii iin gerekli ara -gere ve makineler salanr. alan konutlar alan konutlar, salk gereklerine ve teknik artlara uygun bir ekilde ina edilir ve bu konutlarda bir konutta bulunmas gereken tesisat kurulur ve tertibat bulundurulur. alan konutlarnn, aileleri ile birlikte oturan alanlar iin ayr ev veya apartman eklinde olmas salanr. Bekar alanlara zg binalarda, kadnlar ve 18 yandan kk ocuklarn,

23

erkeklerin bulunduu ksm ile balants olmayan ve birbirinden ayr zel ksmlarda yatrlmalar salanr. SU ALTINDA ALIMA: DALGI ODALARI: Atmosfer basncndan daha yksek basnl yerlerde ve dalg odalarnda yaplan almalarda aadaki tedbirler alnacaktr. 1) Dalg odalarnda ahs bana, saatte en az 40 metrekp hava salanacak ve bu havadaki karbondioksit miktar (%0.1)i gemeyecektir. 2) Dalg odalarnda 24 saatte su altndaki alma sresi; derinlie ve bu derinlikteki basnca uygun ekilde dzenlenecek, ini, kalk sreleri iin Salk Kurallar Bakmndan Gnde ancak 7.5 Saat veya Daha Az allmas Gereken ler Hakknda Mevzuatta belirlenen esas ve sreler dikkate alnacaktr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:82) 3) Bir dalg, 22 metreden fazla derinlie, bir gnde 2 defadan fazla dalmayacak ve bu 2 dalma arasnda, en az 5 saat geecektir. Dekompresyon zaman, dalma derinliklerine ve basnca gre, iyice ayarlanacak ve durum, iyi ileyen kontroll ve hassas yazc bir manometre ile izlenecektir. 4) Bu gibi ilerde alacak iiler, ie alnrken, klinik ve laboratuar usulleri ile genel salk muayeneleri yaplacak ve zellikle E.K.G. ve akcier fonksiyon testleri ile birlikte kalp dolam, solunum ve kemik sistemleri zerinde gerekli incelemeler yaplacak ve salk ynnden saknca grlenler, bu ilere alnmayacaklardr. 5) Bu gibi ilerde alanlar, ie baladklar gnden itibaren 15 gn sonra adaptasyon muayenesine tabi tutulacak ve iin devam sresince de bunlarn periyodik genel salk muayeneleri yaplacaktr. zellikle kalp, dolam, solunum ve kemik sistemi hastal ve arzas grlenler, bu ilerden ayrlacaklar, kontrol ve tedavi altna alnacaklardr. (i Sal ve Gvenlii Tz Madde:82)

24