• Network – Bilgisayar Ağı; İki veya daha fazla bilgisayar sisteminin bağlanmasıyla oluşan

yapıdır. Bilgisayar ağları genel olarak üç grupta incelenebilir. Bunlar;

o Yerel Bilgisayar Ağları (LAN, Local Area Networks); Yüksek hızlı, küçük alanları (bir
bina, bir firma,bir departman,bir oda) kapsayan bir veri ağıdır. İntranet ve LAN
birbirlerinden ayrı tutulamayan iki kavramdır. Eğer bir LAN şirket içinde kurulmuşsa ve
şirket personeli tarafından kullanıma açık ise “intranet” adını alır. Bu ağ üzerinde www
sunucu, ftp dosya sunucusu, veri tabanı sunucuları ve haber öbekleri bulunur.

o Geniş Alan Bilgisayar Ağları (WAN, Wide Area Network); Bir ülke ya da dünya çapında
yüzlerce veya binlerce kilometre mesafeler arasında iletişimi sağlayan ağlardır. Coğrafi
olarak birbirinden uzak yerlerdeki (şehirlerarası/ülkelerarası) bilgisayar sistemlerinin veya
yerel bilgisayar ağlarının (LAN) birbirleri ile bağlanmasıyla oluşturulur.

o Şehirsel Bilgisayar Ağları (MAN, Metropolitan Area Network); LAN’ ın kapsadığı

alandan daha geniş, fakat WAN’ ın kapsadığından daha dar mesafeler arası iletişimi
sağlayan ağlardır. Genellikle şehir içi bilgisayar sistemlerinin birbirleriyle bağlanmasıyla
oluşturulur.

• İnternete Bağlanmak
• Yerel Ağ Üzerinden İnternete Bağlanmak

• Bir LAN birbirine bağlı iki ya da daha fazla kişisel bilgisayardan (istemci) oluşur.

• Switch adı verilen bir cihaz da bir bağ noktası olarak kullanılır.
LAN üzerinde asıl yükü üstlenen ana bilgisayara, Sunucu (Server) adı verilir.

• Yönlendirici (Router) yerel ağı internete bağlar. İnternette farklı noktalarda konuşlanan ve
bilginin akışını yönlendirmede önemli bir rol üstlenen özel bilgisayarlardır. Bilgi paketleri asıl
hedeflerine bir yönlendiriciden diğerine doğru yol alarak ulaşır.

• İnternet Servis Sağlayıcı, kişi ve firmalara internete erişim hizmeti sunar

• ISS, ISS’in ofisi ve kuruluş arasında yüksek hızlı bağ- lantı kuran bir Leased Line temin eder.

• İnternete bağlı bilgi işlem kaynaklarına Düğüm (Node) adı verilir.

o Sunucu, yazı cı, yönlendirici, switch ve kişisel bilgisayarları n tümü düğüm olarak
nitelendirilir.

o Her bir düğüm IP adresi adı verilen özel bir numara alır.

• DNS (Domain Name System) internetteki web sayfaları ve online servisler gibi kaynakları
bulmayı kolaylaştırır.

o Netteki her bilgisayar ya da bilgi işlem kaynağı tıpkı bir telefon numarası gibi kendine ait
bir numaraya sahiptir.

o Bu numara ardı ardına gelen dört sayıdan oluşur. 208.173.208.152 örneği bir IP adresidir.

o IP adreslerini hatırlamak zor olacağından DNS adı verilen adresleme standardı etki alanı
adları sunarak işleri kolaylaştırır.

o 208.173.208.152 adresi yerine www.hotmail.com gibi bir İngilizce harf dizisi girmek daha
kolaydır.

o Her bir etki alanı adı özel bir IP adresiyle eşlenir. Bu işlem internetteki DNS sunucu ağı
sayesinde gerçekleştirilir.
 o DNS'lerde her adres çeşitli kategoriler altında toplanır. Bunların en yaygınları,

 com (Commercial): Ticari kuruluş

 edu (Education): Eğitim kuruluşları (Üniversiteler vb)

 gov (Government): Hükümet kuruluşları

 org (Organization): Ticari kaygı taşımayan kuruluşlar.(Yani bedava hizmet veren)

• DSL (Digital Subscriber Line) normal telefon hatları üzerinden dijital veri gönderimini sağlar.

• İnternet Omurgası: İnternet üzerinden bilgi taşıyan ana bağlantı hattı. Tüm düğümler ve daha
küçük ağlar bu omurgaya bağlıdır. Omurga çok sayıda düğümden büyük miktarda veri aktarması
gerektiğinden yüksek hızlı ve yüksek kapasiteli bir ortam sağlar. Bu nedenle omurga için
genellikle fiber optik kablolar seçilir.

• Internet Registry: IP adresleri ve etki alanı adları özgün olmalı. Mevcut etki alanı adlarının
tümünü içeren merkezi bir veri tabanını sürdürmek gerekir. Buna Internet Registry adı veriliyor.

• Internet Registrar: Alan adı başvurularını kabul eden ve bir başkası tarafından kullanılıp
kullanılmadığını kontrol eden aracılara Internet Registrar adı verilir.

• Protokol katmanları; İnternet üzerinde veri iletimi, iç içe geçmiş pek çok protokol katmanı ile
sağlanır. Her katman, veri iletişimi ile ilgili bir takım problemleri çözmeyi sağlar ve bir üst
katman için veriyi organize eder. Temel olarak İnternet protokol takımında dört katman bulunur.

o Uygulama katmanı: Bu katman, ağ üzerinden veri iletişimi yapan programların,

işlevlerini gerçekleştirmek için kullandıkları protokolleri içerir ve uygulamaya göre
çeşitlilik gösterir. Bir uygulamanın gönderdiği ve aldığı ham veri, en üst katman olan
uygulama katmanında yer alır. HTTP, HTTPS, FTP, DNS, POP3, IMAP ve SMTP bu
katmanda yer alan protokollere örnektir.

o Taşıma katmanı: Taşıma katmanı, donanım altyapısıyla ve verinin hangi bilgisayara

gönderileceğiyle ilgilenmeksizin, iki bilgisayar arasındaki veri akışını sağlayan katmandır.
Akış ve bütünlük kontrolü gibi denetlemeler bu katmanda yapılır ve verinin hatasız olması
sağlanır. Bu katmandaki protokoller bağantı temelli protokoller ve bağlantısız protokoller
olmak üzere ikiye ayrılır. Bağlantı temelli protokollerden en önemlisi TCP, bağlantısız
protokollerden en önemlisi de UDP'dir.

 TCP-Transmission Control Protocol (Aktarım Denetim Protokolü): Temel

işlevleri, verinin doğru sırada iletilmesini, hatalı ya da yerine ulaşmayan verilerin
tekrar gönderilmesini, aynı verinin birden fazla gönderilmesi durumunda
 ayıklanmasını sağlamaktır. Kısaca verinin yerine doğru biçimde ulaştığını garanti
eder.

 UDP-User Datagram Protocol (Kullanıcı Veri Paketi Protokolü): UDP, yalnızca

alınan verinin hatasızlığını denetler. Ancak gönderilen verinin yerine ulaşıp
ulaşmadığını ve paketlerin doğru sırada gittiğini garanti edemez. UDP, genellikle
anında ses ve görüntü iletimi gibi verinin zamanında yerine ulaşmasının önemli
olduğu uygulamalarda ya da alan adı sorgusu gibi küçük verilerin transfer edildiği
ve kalıcı bir bağlantı kurulmasının "masraflı" olduğu uygulamalarda kullanılır.

o Ağ katmanı (IP-Internet Protocol): IP adresi denen sayılar kullanarak gönderilen verinin

hangi adresten hangi adrese iletildiğini kontrol eder ve verinin doğru yere gitmesini sağlar.
Donanım altyapısından bağımsızdır.

o Donanım katmanı: Fiziksel bir bağlantı üzerinden iletilen veri paketleri, bu katmandaki
protokoller tarafından denetlenir. IP paketlerinin telefon kablosu, fiberoptik kablolar, uydu
bağlantıları ve kablosuz ağlar gibi donanımlar üzerinden gönderilip alınması bu katman
aracılığıyla sağlanır. Çevirmeli ağ bağlantıları (dial-up modemler aracılığıyla), PPP
protokolü ile, ADSL ve kablo modem bağlantıları PPPoE protokolü ile yürütülür.

o Veri Paketlenmesi: Bir bilgisayardan diğerine iletilecek veri, protokol katmanlarından

aşağı doğru inerken, sırayla ilgili protokoller tarafından paketlenir. Buna göre veri,
aşağıdaki şekle benzer bir biçimde paketlenmiş olur.

• Bir web sayfasını açmaya çalıştığımızda gerçekleşen veri transferini örnek alalım. Web
tarayıcı tarafından gösterilen HTML formatındaki sayfa içeriği öncelikle;

o HTTP tarafından paketlenir. Bu protokol, sayfayı gönderen sunucu ve

gönderilen sayfa ile ilgili temel bilgilerin ve tarayıcıdan talep edilen işlevlerin
yer aldığı bir başlık bilgisi ekler.

o Daha sonra bu paket, TCP'ye aktarılır. TCP, bu paketin başına port numarası,
önceki ve sonraki paketlerin numarası, veri bütünlüğünü denetleyen bir kontrol
kodu (checksum) gibi bilgiler ekler.

o TCP'nin paketlediği veri daha sonra da Internet Protocol(IP) tarafından bir

başlık bilgisi eklenerek bir kez daha paketlenir. IP'nin eklediği başlıkta
gönderen ve alanın IP adresleri, kontrol numarası, paket büyüklüğü ve kontrol
kodu gibi bilgiler yer alır.
o Yeni oluşan paket son kez de donanım katmanındaki bir protokol tarafından
(örn. ethernet) paketlenir ve aktarıma hazır hale gelir.