Altar Maket

Maketçilik Notları No 6, Mayıs 2009

Kutsal Maketler
İki büyük İmparatorun Hazreti İsa’ya sunduğu maketler

M aketlerin tarihi tahmin edilenden çok daha eskilere dayanır. İnsanoğlu, var

olduğundan beri, yaşadığı çevreyi ilgi ve merakla gözlemlemiş ve çevresinde

gördüklerini, doğadaki unsurları, hayvanları ve kendi yaptığı devasa yapıların minyatür
birer kopyalarını oluşturmuştur.

Tarih boyunca ve günümüzde, nelerin maketinin yapılacağı yaşanan dünya ve o

sanatçının veya üreticinin temsil ettiği toplumun ve ülkenin siyasi ve sosyal gündemiyle
hep paralel gitmiştir. Ülkeler genel olarak kendi görkemli geçmişlerini yansıtmaya
çalışmış bu sayede yeni kuşaklara atalarının büyük başarılarını hatırlatmanın devamlı bir
yolunu bulmuşlardır. Günümüzde de siyaset veya teknoloji alanlarında başarı kazanan
toplumlar, bunu birer maket ile ölümsüzleştirirler. Gelişmiş kültürler, yaşadıkları
dönemin kendilerine bir lütuf olmadığını bildiklerinden, geçmişte yaşanan olayları
inceler, hatırlar ve yaşadıkları günü barış ve huzur içinde yaşamalarına sebep olan, her
türlü fedakarlığı yapan, hayatını bu işe adayan atalarının yaptıklarını öğrenmeye gayret
eder, onların hatırasına saygı duyar, hatırlar ve hatırlatır. Bu sebeple yukarda bahsedilen
tarzda gelişmiş kültürlerde, yakın ve eski tarihteki önemli karakterler hakkında kitaplar
yazılır, resimler yapılır, filmler, tiyatro oyunları sahneye konur ve o figürlerin kaliteli
maket figürleri yapılır. Yaşadığımız zamanın ne pahasına elde edildiğini bu figürler en iyi
biçimde anlatır ve hatıraları canlı tutar.

Başarıyı taçlandırmanın, bunu paylaşmanın ve ölümsüzleştirmenin en güzel ve eski

yollarından biridir maket yapımı. Sıradan insanlar ve üreticiler için geçerli olan bu
durum, geçmişin büyük İmparatorları için de geçerliydi. Yapmakla övündüğünüz,
başarmaktan büyük gurur duyduğunuz, sizi tarihe maledecek o eserin maketini, üstün
kabul ettiğiniz kişiye takdim etmekten daha iyi ne anlatabilir başarınızı?

İstanbul’da bulunan, şu an müze olan, MS 6. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar yeryüzündeki

en muhteşem eser olan Ayasofya’da bulunan bir mozaik yukarda bahsettiğimiz tarzda bir
sahneyi tasvir eder. Ayasofya’nın girişindeki kapı üstünde bulunan bu mozaikte,
İstanbul’un kurucusu İmparator Konstantin (d. 272 – ö. 337) ve İmparator Justinyanus
(d.483 – ö. 565), Hz. İsa’nın önünde tasvir edilmişlerdir. Bu iki büyük Roma İmparatoru,
İstanbul şehrinin iki kurucusudur. I. Constantine, ya da Büyük Konstantin, MS 306’da
Roma İmparatoru olarak başkenti bugünkü İstanbul’a taşımış ve 330 senesinde bu şehri
kurduğunu ilan etmiştir. Bu tarihten itibaren Roma İmparatorluğu’nun başkenti bugünkü
İstanbul şehri olarak kaldı. O zamanki adıyla Constantinople’ı kuran, İmparator I.
Constantine’dir. Justinyanus, yani I. Justinian ya da Büyük Justinian ise, Nika isyanları
sırasında yanan Ayasofya kilisesini yepyeni bir planla 532 ve 537 seneleri arasında inşa
ettirdi. Neredeyse 1000 sene boyunca, hiçbir yapı bu devasa yapıyla ve özellikle
muhteşem kubbesiyle boy ölçüşemedi. Bu durum ancak Rönesans döneminde Avrupa’da
1520’de tamamlanan Seville Katedrali ve büyük Mimar Sinan döneminde Osmanlı’da
değişecekti.

Roma İmparatorluğu’nun iki büyük imparatoru, İmparator Konstantin ve İmparator Justinyanus, Hz. İsa’ya
en büyük eserlerinin birer maketini sunuyorlar.

Ayasofya girişindeki mozaikte bu muzzam eserlerin Hristiyan aleminin kutsal

peygamberine sunuluşu işlenmektedir. İstanbul’un kurucusu İmparator Konstantin’in
elinde güçlü surlarıyla İstanbul şehri maketi ve İmparator Justinyanus’un elinde Ayasofya
maketi vardır. İki imparator Hz. Meryem’in kucağında oturan çocuk İsa peygambere
eserlerini sunmaktadırlar. Bu mozaik, iki imparatorun yaşadıkları dönemden çok sonra,
10. yüzyılda yapılmıştır.
 İmparator Konstantin ve surlarıyla İstanbul şehri maketi

İmparator Justinyanus ve Ayasofya maketi.

RReepprraaeesseennttaa V
Viittaamm
T
Tuuuumm pprroopprriiuumm M
Muunndduumm aaeeddiiffiiccaa

©Altar Maket
Her hakkı Altar Maket’e aittir, izinsiz kopyalanamaz. Kaynak göstermek kaydıyla, burada yer alan görüş, bilgi ve resimlerden
araştırmalar ve kişisel kullanım için faydalanılabilir.