Cüneyd Okay - Dönemin Mizah Dergilerinde Milli Mücadele Karikatürleri

Eskikitaplarim.
com
Karagz
Cneyd Okay
1969 ylnda dodu. stanbul niversitesi ktisat Fakltesinden 1992de mezun oldu. 1996da yksek lisans 2000 ylnda doktora derecelelerini ald. Son dnem Osmanl ve erken dnem cumhuriyet sosyal ve siyasi tarihi zerine yazlarn deiik dergilerde yaymlad. Yazarn yaymlanm, Osmanl ocuk Hayatnda Yenilemeler (1998), Eski Harfli ocuk Dergileri (1999), Himaye-i Etfal Cemiyeti (1999), Osmanl Sreli Yaynlar zerine Bir Bibliyografya Denemesi (2000), Merutiyet ocuklar (2000), Nzhet Sabit (2001), Mavi Srgne Doru: Halikarnas Balksnn Bilinmeyen Yllar (2001), Merutiyet Dnemi ocuk Edebiyat (2002) ve Eski Harfli Mhendislik Dergileri (2004) isimli kitaplar bulunuyor.
Eskikitaplarim.com
Karagz
T.C. KLTR VE TURZM BAKANLII KTPHANELER VE YAYIMLAR GENEL MDRL 3022 SANAT ESERLER DZS 448 ISBN 975-17-3137-2 www.kulturturizm.gov.tr e-posta: kygm@kulturturizm.gov.tr Okay, Cneyd Dnemin mizah dergilerinde milli mcadele karikatrleri: 1919-1922 / Cneyd Okay._ Ankara: Kltr ve Turizm Bakanl, 2004. 231 s.: 145 rnk. res.; 28 cm._ (Kltr ve Turizm Bakanl yaynlar; 3022. Ktphaneler ve Yaymlar Genel Mdrl sanat eserleri dizisi; 448) ISBN 975-17-3137-2 I. k.a. II. Seriler. 956,102300207 UYGULAMA Merdiven Reklam Tel: (0.312) 232 30 88 www.merdivenyayn.com RENK AYRIMI Candan Repro Tel: (0.312) 231 49 01 BASKI zyurt Matbaaclk Ltd. ti. Tel: (0.312) 384 15 36 BRNC BASKI 1.500 Adet BASIM YER, TARH ANKARA - 2004
Eskikitaplarim.com
Karagz
DNEMN MZAH DERGLERNDE
MLL MCADELE KARKATRLER

1919-1922
Cneyd Okay
T.C. KLTR VE TURZM BAKANLII YAYINLARI
Eskikitaplarim.com
Karagz
Eskikitaplarim.com
Karagz
NSZ
Bilgi ve iletiim teknolojilerinin yol at sorunlar alglamak kadar sunduu imkn ve frsatlar kavramak da son derece nemlidir. nk gerek biliim teknolojilerinin tehdit ve frsatlar gerekse de kresel kltr alannda yeni ynelileri kavramadan ada ve etkin bir kltr siyaseti yrtmek mmkn deildir. Bu husus lkemiz iin, dier lkeler iin olduundan ok daha nemli, ok daha yaamsaldr. Zira Trkiye'nin,Trk insannn ada uygarla en zgn ve zengin katks kltrel potansiyelimizden kaynaklanacak, kresellemeye en yetkin katlmda bulunacamz alan kltr olacaktr. Kltr ve Turizm Bakanl olarak dnyadaki gelimeleri ve kresellemenin kltrel boyutunda olup bitenleri ve yeni ynelileri dikkatle izliyoruz. Bakanlk olarak bir yandan yurt iinde zellikle genlerimizin kitaplarla daha ok bulumalarn salayacak faaliyetlere hz veriyoruz, dier yandan da yabanc lke kamuoyunu kapsayacak ekilde prestij yaynlarmz srdryoruz. Her alanda rekabetin artt bugnk koullarda yurt dna dnk faaliyetlere arlk vermek ve kltrel deerlerimizin tannmasn salayacak politikalara ynelmek zorundayz. Kltr ve Turizm Bakanl olarak yayn politikamz gzden geirip bu yaklam erevesinde yeni bir politika alm gerekletiriyoruz. Hi kukusuz kltrmzn sekin rneklerini yanstan eserleri yaynlamaya devam edeceiz. Bugne kadar retilmi olan kltr-sanat yaynlarmz ada tantm mecralarnda deerlendirmeye ncelik vereceiz. Ayrca yaynlarmzn yurt dnda ok daha geni bir okuyucu ve izleyici kitlesiyle bulumas iin yeni yayn stratejileri gelitirmi bulunuyoruz. nancmz odur ki, kltrel birikimimizin ada kltr endstrisinin gerekleriyle uyumlu bir yaklamla deerlendirilmesiyle, lkemizin uluslararas saygnlna ve kresel rekabetteki konumuna nemli ve zgn bir katk ve destek salanm olacaktr.
Erkan MUMCU Kltr ve Turizm Bakan
Eskikitaplarim.com
Karagz
SUNU
DNEMN MZAH DERGLERNDE MLL MCADELE KARKATRLER
Trkiye Cumhuriyetinin kurulmasna giden yol belki de Osmanl Devletinin Birinci Dnya Savandan malup kmas ve 30 Ekim 1918de imzalanan Mondros Atekes anlamasyla almtr. Bu anlamann ardndan bakent stanbul ve Anadolu topraklarnn byk bir blm igal edilmi; Osmanl hkmeti bu igale kar aresiz kalmt. 19 Mays 1919da Mustafa Kemal Paann Samsuna kmasyla balayan direni hareketi giderek bym ve sene sren ok etin bir dnemin ardndan Mill Mcadele baarya ulam ve igallere son verilmiti. Trk milleti bir btn halinde glklere katlanmaya gayret ederken en ok ihtiya duyulan eylerin banda belki de moral ve gven geliyordu. galin en ar, umutsuzluun en yksek olduu anlarda dahi moral ve gvenini kaybetmeyenlerin banda Trkiye Byk Millet Meclisi ve basnn nemli bir blm geliyordu. zellikle mizah dergileri halkn moralini yksek tutmak asndan ok nemli bir fonksiyonu yerine getiriyorlard. Trkiye Byk Millet Meclisinin almasnn ardndan, kesin zafere ulaana kadar geen iki senelik sre
zarfnda mizah dergileri gerek yazlar ve gerekse karikatrleriyle Mill Mcadeleye bkmadan usanmadan byk bir sabrla destek vermilerdir. galin en youn, en baskc, en ar artlar altnda bile mizah dergileri Trkiye Byk Millet Meclisini desteklemekten ve halka moral ve gven vermekten geri durmamlardr. Bilhassa ok zor artlar altnda karikatr gibi komik bir ile uraabilmek o devirdeki geni halk kitlelerinin psikolojisini yanstmas bakmndan ok nemli birer belge deerindedir. ncelikle unu belirtmek gerekir ki bu kitap bir karikatr tarihi almas deildir. Yani belirli bir dnem iinde yaymlanan karikatrlerin ekil, muhteva zellikleri, karikatr sanat asndan teknik inceleme ve deerlendirilmesi, karikatristlerin biyografileri ya da karikatr sanat asndan ele alnp Trk karikatrne katklar gibi konular bu almann dnda kalmaktadr. Burada gerekletirilmek istenen, Birinci Dnya Sava gibi ykmla sonulanan bir harpten sonra topraklar igal edilmi bir milletin rgtledii
Eskikitaplarim.com
Karagz
direniin mizah dergilerindeki karikatrler aracyla nasl desteklendiini grsel olarak ortaya koyabilmektir. Bu erevede dnemin nde gelen mizah dergileri Gleryz, Karagz, yine, Aydede taranm ve konusu Mill Mcadele olan karikatrler tesbit edilmitir. zel koleksiyonlardan elde edilebilen dergilerdeki karikatrlerin renkli fotokopisi alnm, ancak ktphanelerde inceleme imkan bulunabilen mizah dergilerindeki karikatrler ise taranp bilgisayar ortamna aktarlmtr. Bir ksm karikatrler iin ise bu ve benzeri imkanlar elde edilemediinden grsel olarak sunulmas mmkn olmamtr. Bu almann albm blmnde ikiyz adet karikatr bulunmaktadr. Bu say tabii olarak bir semeyi ifade etmekle beraber darda kalan karikatrlerin miktar da ihmal edilebilecek kadar az olup kitaba alnanlara zellikle konu asndan benzerlik gstermektedir.. Mizah dergilerinde konusu Mill Mcadele olan karikatrlerden bir ksm orijinal boyutlar ile almaya aktarlrken bir ksm da ebatlarna gre daha iyi bir sunum salamak iin
bytlm/kltlmtr. Karikatrlerin alt yazlar olduu gibi yeni harflere evrilmi, karikatrlerin iinde yer alan yazlar ise parantez iinde ayrca belirtilmitir. Karikatrler kitapta konularna gre tasnif edilmitir. Mustafa Kemal Paa, Kral Konstantin, Yunan asker ve devlet ileri gelenleri, Yunan ordusu, Mill Mcadele muhalifleri gibi. Konu bakmndan bu balklar altna girmeyenler de herhangi ayr bir tasnife tbi olmakszn bir arada sunulmulardr. Burada, Cumhuriyetin ilannn 80. yldnmnde, Mill Mcadelenin Trk mizah basnna yansmasn gstermek iin ele alnp deerlendirilen karikatrlerin, Trk karikatr tarihinin geliimindeki yeri ve nemi zerinde alacaklar iin ayrca bir malzeme tekil edecei de umulmaktadr. Bu almann ortaya kmasnda ailem byk bir destek ve sabr gsterdi. rfan Karakoun sabrl yardmlar olmasayd bu kitabn tamamlanmas mmkn olmayacakt. Kendilerine teekkr ederim Cneyd OKAY
Eskikitaplarim.com
Karagz
Anadoludaki nisbetsiz (boks) msabakalarnn son safhas: Kulaktan tutup oyundan dar frlatmak ameliyesi.
Gleryz, N: 23, 6 Terin-i Evvel 1337 / 6 Ekim 1921, s. 1
Eskikitaplarim.com
Karagz
GR
30 Ekim 1918de Mondros Mtarekesinin imzalanmasyla, drt yl sren Birinci Dnya Sava Osmanl Devleti asndan sona ermi oluyordu. Bu ykc savan etkileri henz scakken sava galip bitiren tilaf Devletlerine ait donanmalara bal gemiler 13 Kasm 1918de stanbula geldiler. Bu gelimeden sonra tilaf Devletleri Mondros Mtarekesinin yedinci maddesine dayanarak Anadolunun eitli blgelerini igal etmeye baladlar. Bylece igal edilen blgelere, ilerleyen aylarda 15 Mays 1919da balamak zere bir de zmirin Yunan ordusu tarafndan igali eklenmiti. Birinci Dnya Savandan malubiyet ve byk bir ykmla km, topraklarnn byk bir blm igal altnda olan Osmanl Devletine tam bir mitsizlik ve aresizlik hakimdi. Bu olumsuz havadan en ok stanbul etkilenmiti. gal altndaki bakentte tilaf askerleri gezinirken bir takm ibirlikiler sahneye km, Trkler de madur ve aresiz bir biimde bu igali seyretmek zorunda kalmlard. Byle bir igale kar kacak her hangi bir g ya da organizasyon olmad iin de ilk aylar bu olumsuz ve mitsiz hava iinde gemiti. Mustafa Kemal Paann 19 Mays 1919da Samsun zerinden Anadoluya gemesiyle beraber Anadolunun deiik blgelerinde yer yer balam olan direni teebbsleri ve tekilatlanmalar dzenli ve organize olmu bylece nce Anadoluda arkasndan da stanbulda yava yava da olsa beliren mit igallere kar bir direni hareketini giderek yaygn hale getirmiti. Bakent stanbul da zaman iinde bu aresiz ve mitsiz havadan kurtulmaya ve Anadoludaki direni hareketine destek vermeye balamt. Bu destek bir yandan Anadoluya insan ve cephane karmak, istihbarat salamak eklinde olurken bir yandan da basn aracl ile gerekleiyordu. Milli Mcadele boyunca stanbul basnnda Ali Kemalin Peyam- Sabah ile Refii Cevad[Ulunay]n Alemdar genel olarak Anadoludaki
direni hareketine scak bakmazken Velid Ebzziyann Tevhid-i Efkr bata olmak zere Akam, leri, Vakit gibi gnlk gazeteler ellerinden geldii lde destek veriyorlard. stelik bu destek youn bir ngiliz sansr altnda gerekleiyordu. Birok defa yazlar ve haberler sansre takldndan gazeteler zaman zaman yazsz ve resimsiz kyor ya da baz kelimeler ve cmleler atlanyordu. Bazan da bu boluklar sansrce tayyedilmitir gibi ibarelerle aka belirtiliyordu.1 te byle mitsiz, baskc ve de ar sansr idaresi altnda stanbuldaki mizah basn da Anadoluda yrtlen mcadeleye destek oluyordu. Btn bu ar artlar altnda dahi ok sayda mizah dergisinin yaymlanmas, karikatr ve dier mizah rnlerinin ortaya konmu olmas dikkat ekicidir. Basnn desteinin, halkn moralinin yksek tutulmas asndan ne kadar nemli olduu unutulmamaldr. Bu dnemdeki karikatrleri incelemeden nce mizah dergilerinin nasl zor artlar altnda yaymlandn, halkn moralini yksek tutabilmek iin ne gibi glklere katlandn ksaca aklamakta fayda vardr: Bata sansr olmak zere farkl zorluklara katlanan mizah dergilerinden belki de en bata geleni Gleryzdr. Milli Mcadele dneminde yayn hayatna atlan mizah dergilerinden 122 sayyla en uzun mrls olan Gleryzn sahibi daha sonra Cumhuriyet dneminde Resimli Gazete, Yedign, Hrriyet gibi yksek tirajl dergi ve gazeteleri yaymlam olan Sedat Simavidir (1898-1953). Gleryz 14 Austos 1339/ 1922de yaym hayatna son verene kadar srekli olarak Anadoludaki milli mcadele yanls bir tavr taknm, gerek karikatrleriyle ve gerekse yazlaryla son derece cesur bir biimde Ankaray ve Trkiye Byk Millet Meclisini desteklemitir. Gleryzn nasl bir atmosferde yaymlandn hatta igal altndaki stanbulun Ankarada yrtlen mcadeleye
Eskikitaplarim.com
Karagz
Seneba mnasebetiyle Anadolunun Yunanistana seneba hediyesi

Gleryz, N: 34, 22 Knun- Evvel 1337 / 22 Ekim 1921, s. 8 (izen: Cevad akir)
10
Eskikitaplarim.com
Karagz
nasl umutla baktn belki de en gzel bir biimde anlatan derginin nde gelen karikatristi daha sonra Halikarnas Balks takma adyla mehur olacak Cevad akir Kabaaaldr.(1890-1973)2 O srada bir arkadala konuurken, arkada stanbuldan, ehir hl bir Trk ehriymi gibi sz ediyordu. Kendisine ok yanldn, Fatihin beyz yl nce stanbulu fethettii gibi, biz de imdi ehri ikinci kez fethetmezsek, ehrin bir Trk ehri saylamayacan syledim. in gerei bundan ibaretti. Bu ekilmez durumun kafama dank etmesi iin tepeme srekli igal polisi sopas yemeye gerek yoktu. Zaten sopa yemesem de, yzme beyaz insan olmadm haykrlmasa da durumun btn zehir zemberek kasveti iime kyordu. Bir gnl akl, yaama sevinci kalmamt; o igal havas ve dnyasndan ayrlmalydm mutlaka. Anadoluya kamay, zgr bir yere varmay zlyordum. Anadoluya gitmek iin salk durumum uygun deildi(.) Frtnalarda hoa giden bir irkili, bir kabar vardr. Sanki yaratl, Hayr! Byle devam edemez! diye grler, imekler akar, rzgar hzna engel olan ne varsa topunu da sker, yere arpar geer. Bir protesto halidir o. te o sralarda Anadolu, Byk Hayrd!!! stanbuldan kap, koca Hayra katlan katlanayd. Kaamayanlarn yrekleri o koca Olmazla arpyordu3 Gerekten de Cevad akir salk sebepleriyle Anadoluya geememi fakat en az Anadoludaki hareket kadar nemli bir ii stanbulda kalarak koca olmaza ve byk hayra destek verenler arasnda yer almt. Gleryz bu destein en st dzeye kt basn organlarndan biriydi. Mnir Sleyman apanolu da Gleryzn bu zelliini u ekilde anlatr: Milli Harekt sralarnda Atina mizah gazetelerinde Trkle saldran, Anadolu harektyla alay eden mizah yazlar kyor karikatrler yayn-
lanyordu. Bu havlamalara cevap veren Sedad Beyin (Diken)leri (Gleryz)leri oldu. Onun kalemi ve fras Yunan Kral Konstantini karikatrize etti. Trikopisi tefe koydu, Papulas mizah adesesinden geirdi, Beyolunun szm yabana mizahlklarna kar meydan okudu. Hem kalemle hem fra ile hem espri ile tokatlad. Ve bu vazifeyi ve kahramanl basnmzda yapan tek insan oldu. Basnmzn muhtelif branlarndaki hizmeti muhakkak ki ok byktr. kard mecmualar kabark bir yekna ular. Fakat en byk hizmeti, matemli gnlerimizde mizah yoluyla dmanlarmza kar yapt hizmet hepsinden byktr. O kapkara gnlerde bylece ruhlarmza ferah verici damlalar serpmi ve hncmz almtr. Hele karikatrlerin renkli olarak basl zevkimizi bir kat daha arttryordu, neemiz katmerleiyordu.4 Bu satrlar Mill Mcadele dnemi basnn en nemli ve etkili mizah dergisi olan Gleryzn okuyucular yani mitsizlik iinde olan halkn psikolojik durumu zerinde de ne derece etkin olduunu gstermesi asndan kayda deerdir. Aslnda mill mcadele yanls mizah dergilerini ele alrken bu sreli yaynlarn basna yaptklar katk ya da karikatrlerin sanat deerlerinden ok, yukarda zikredilen zellikleri n planda olmaldr. Trk karikatr zerine nemli bir almas bulunan Turgut eviker de Gleryz, Sedad Simavi ve Cevad akir iin u deerlendirmeyi yapar: Bu iki militan karikatrc igalcilere ve ibirlikilere kar amansz bir sava aar. Hogryle donanm mizah itip yerginin, alayn ve groteskin yakc, paralayc etkisiyle saldrgan ve tehirci bir karikatr ortaya koyarlar. Padiah Vahdeddin, Ali Kemal, Refik Halit, Sait Molla, Kral Konstantinos, Venizelos, Gunaris ve Eftoslar izerlerin alma masalarn mezbahaneye evirirler5(.) Gleryzn en nemli karikatrcs Sedad Simavi, Cevad akir ve Sedad Nuridir. lk ikisinin izgilerinden kan srar. Simavi ile
11
Eskikitaplarim.com
Karagz
Ali Kemal Bey Hcre-i Mesaisinde

Gleryz, N: 35, 29 Knun- Evvel 1337 / 29 Aralk 1921, s. 1 (izen: Cevad akir)
12
Eskikitaplarim.com
Karagz
Cevad akir yergi ve grotesk karikatrn iki militandr. Yorulmak bilmez iki savadrlar6 Bata Gleryz olmak zere mizah dergileri sk sk sansr basksyla karlam, resimlerini ve yazlarn sansr idaresinin istei dorultusunda deitirmee zorlanm, deitirmek istemeyince de zaman zaman sayfalarnda kkl bykl boluklara tahamml etmek zorunda kalmlardr. Bu ar ve baskc sansr ve bu sansre kar nasl k yollarnn bulunabildiini yine Cevad akirin hatralarndan renmek mmkndr: O sralarda Ali Kemal, adn unuttuum bir gazetede galiba Peyam- Sabaht- deta Sultan Vahdeddini ve igal kuvvetlerini alabildiine savunuyordu. Hcre-i Mesaimden (yani i odamdan) diye gazetesinin n sayfasndaki Byk Hayr!!a atyor ve pislik atyordu. Mill kuvvetler ilk nn Savan henz yapm ya da yapmak zereydiler. Saraya ve igal kuvvetlerine dayanan Ali Kemalin borusu iddetle tyor, kendisinden ok korkuluyordu. Dikenin* n sayfasna onun aleyhine bir karikatr basmaya karar verdim. odasndan saa sola ve her tarafa pislik sratyordu ya, onu Hcre-i Mesaisinden diye oturak iinde izdim. Yalnz ba grnyordu oturan kenarndan. Karikatr kabayd, ama baz eyler vardr ki, onlara yaplan kabalk, kabalk olmaktan kar. Mill ordunun baarsndan sonra Ali Kemalin borusu hi tmez oldu. Kendisinin korkulacak yeri kalmaynca, ona saldran saldranayd. Ama dm adam tekmelemenin ne anlam vard ki? Sedad Simaviye ne yapacam syledim. Korktu. Korkmakta da haklyd. Sorumluluu zerine alrsan ne istersen yap! dedi. Yalnz gazetenin satlaca gn kendisinin idarehaneye gelmeyeceini syledi. Gazete sahibi olarak igal kuvvetleri tarafndan tutuklanmas olasl vard nk. Her basacamz karikatrn ilk nce
taslan bir kada izip igal kuvvetlerinin sansrne gnderirdik. Sansr, resmi inceler ve baslmasna izin verdiine dair, resmin zerine damgasn basard. Benim yapacam karikatrn baslmasna izin vermeyeceini biliyordum. Kadn zerine sonradan lastikle silinebilecek, suya sabuna dokunmaz bir resim yaptm. Resmi simsiyah bir konte kalemiyle izdim. Sansr izin damgasn bast. Damga kmaz mrekkepliydi. Ben izmi olduum resmi lastikle tamamen sildim, ondan sonra asl bastracam karikatr yaptm. inkografa gnderdim, kliesi geldi. Baskya verdim. Gazete gn gelince sata karld. Kyamet koptu. Sansr kurulu ve igal polisleri idarehaneye geldiler. -Bunu siz mi bastnz? -Evet! -Bu resmi kim yapt? -Ben yaptm -Byle bir resmi basmanza kim izin verdi? -Sansr!... -Gsterin sansrn iznini! ekmeceyi ektim, gzelim resmi nlerine serdim, bir taraftan da sansrn izin damgas at nal gibi oturtulmu. Acaba tutuklayacaklar m diye yreim tp tp atyordu. Derken durumlarndan szleri geer takmndan olduklar anlalan iki ngilizin biri, ngilizce olarak Bu adam tutuklayalm dedi. Yreim azma geldi. teki yi ama karikatrde igal kuvvetleri aleyhinde bir ey yok. Bir Trk teki Trke atyor dedi. ime biraz su serpildi. Ama daha ne olaca belli deildi. teki yle uygun grrseniz yle olsun! Fakat bu ekilde karikatrize edilen bizim dostumuzdur diye cevaplad. Asl amir olduu anlalan adam yi ama sansr msaadesini vermi. Asl kabahat sansrde. Siz bu adama bu adam dedii Ali Kemaldi- bir yanllk olduunu, byle bir eyin tekerrr etmeyeceini bildiriniz With our exe-
13
Eskikitaplarim.com
Karagz
Beykoz Konferansna Doru Paa: Ne o, Kosti orbac! Ply Prty toplamsn nereye gidiyorsun? Kosti orbac: Yeni konferansa, kukla oynatmaya.
Gleryz, N: 67, 22 Temmuz 1338 / 1922, s. 1 (izen: Sedad Simavi)
14
Eskikitaplarim.com
Karagz
cuses, mazeretlerimizle, All right dediler ve serte defolup gittiler. Eni konu souk terler dktm. Herhalde amir durumunda olan ngiltereden yeni gelmiti ve igal kuvvetlerinin nasl davranmas gerektiine dair bilgisi yoktu, aksi halde halim yaman olurdu. O gnden sonra basma izni iin sansre gnderilecek btn resimlerin iki nsha olarak kmaz mrekkeple yaplmasn; bir nshasnn sansrde kalacan ilan ettiler7 Bu uzun alntdan da anlalaca gibi o dnemde Mill Mcadele yanls bir tavr almak kadar bu mcadelenin stanbuldaki muhaliflerine kar bir tutum taknmak da o kadar zor ve tehlikelidir. Srf bu adan bakldnda bile mizah dergilerinde Mill Mcadele yanls bir tavr taknmann halkn motivasyonu asndan ne kadar dikkate deer olduu ortaya kar. Gleryz yayn hayatna atld zaman Trkiye Byk Millet Meclisi alal yaklak bir sene olmu ve Mill Mcadele en etin dnemine girmitir. Dou Cephesinde kazanlan zaferin ve imzalanan Gmr Anlamasnn (2/3 Aralk 1920) arkasndan sra asl savan yrtlecei Bat cephesine yani Yunanistanla yaplacak savaa gelmiti. 15 Mays 1919da zmiri igal eden Yunanistan zaman iinde i blgelere ilerleyerek igal alann geniletmiti. Trkiye Byk Millet Meclisi ordular Birinci (10 Ocak) ve kinci (30 Mart) nn savalarnda Yunan ilerlemesini durdurmutu. te Gleryz byle bir ortamda milletin moralinin ykselmeye balad srada km ve takip ettii yayn politikasyla Ankarann yannda yer almaya balamt. Benzer bir destek Trk mizah basnn en uzun soluklu bir baka dergisinden, Karagzden geliyordu. Karagz Merutiyetin yeniden ilanndan (10 Temmuz 1324/23 Temmuz 1908) ksa bir sre sonra 10 Austos 1908de yayn hayatna atlm ve 1935 ylndaki kapanna kadar birok yazar ve karikatristi bnyesinde
barndrmtr. Pazartesi ve Perembe gnleri kar siyasi, mizahi musavver halk gazetesi olan Karagzn sahibi Ali Fuad Beydir.8 Mnir Sleyman apanolu, Ali Fuad Beyi iri yar gbekli, zarif, ho sohbet sever neeli bir adam9 olarak tarif eder. Derginin yazarln ise Milli Mcadele balayana kadar M. Rfat, Mahmud Nedim, Baha Tevfik, Mahmud Sadk, Akagndz gibi basnn tannm isimleri yapmtr.10 Milli Mcadele dneminde ise Karagzn knyesi sahib-i imtiyaz ve messisi Ali Fuad; aramba ve Cumartesi gnleri nerolunur mizah gazetesidir eklindedir. Mdir-i Mesl ise Burhan Cahid [Morkaya]dir. Bu ve ilerleyen dnemlerde Karagz Burhan Cahidin ynetiminde Mnir Sleyman apanolunun da belirttii gibi arlkl olarak halk tarz bir mizah anlayn benimseyecektir.11 Dzelmeye balayan moral ve nn savalarndan sonra Yunan ilerlemesinin durdurulacana dair oluan kan bir mddet sonra yerini yine telaa, panie ve daha byk bir mitsizlie brakacaktr. 1920 ylnn son aylarnda Yunan Kral Aleksander lm, Anadolu igalinin nemli ismi Babakan Venizelos(1864-1936) seimleri kaybetmi ve lkesini terk etmiti.12 Bunun zerine ngilizler, daha nce Alman yanls olarak srgne gnderdikleri, megalo ideaya sk skya bal Kral Konstantini, (Kostantinos I,1868-1923) TrkYunan Savan devam ettirmesi ve Yunan ilerlemesini hzlandrp Anadoludaki Trkiye Byk Millet Meclisi ynetimi ordularn dize getirmek iin yeniden Yunanistan tahtna geirdiler.13 Babakanla da Dimitrios Gunaris(1867-1922) geldi. Kral Konstantin, Yunan hkmetinin de dncesinin bir sonucu olarak nn savalarndan sonra bozulan Yunan ordusunun moralini dzeltmek amacyla igal ordusunun bana gemek zere zmire geldi ve Yunan askerlerince Ankaraya sloganlaryla karland. 7 Temmuz 1921de Kral Kons-
15
Eskikitaplarim.com
Karagz
Ankarann Koyunu, Sonra kar Oyunu

Gleryz, Zafer ve Galibiyet Nsha-i Fevkaledesi, s. 8 (izen: Sedad Simavi)
16
Eskikitaplarim.com
Karagz
tantinin bakanlnda toplanan Yunan Sava Konseyi saldr karar ald ve 10 Temmuz 1921de bir genel saldr balatt. 25 Temmuz 1921e kadar sren Ktahya-Eskiehir savalar sonucunda Trk ordusu Sakarya nehrinin dousuna kadar ekilmek zorunda kald. te bu geri ekilme ve malubiyet, dzelmi olan moralleri bir anda tekrar bozdu ve mitsizlik yeniden ba gsterdi. Artk Yunan ordusu niha bir saldr balatarak dank durumda olan Trk ordusunun bu durumundan faydalanp Ankaray ele geirme planlar yapmaktayd. Fakat bu zor koullar iki grup insan pek etkilememiti. Birinci grup Mustafa Kemal Paa ve arkadalar idi. Mustafa Kemal Paann bakanlndaki Trkiye Byk Millet Meclisi gerekirse Kayseriye tanmaya ve ayn sebat ve azimle vatan igalden kurtarmak iin almaya karar vermiti. Dier grup ise kk bir ksm ihmal edildiinde- mizah dergilerinin nclndeki stanbul basn idi. Gleryzn liderlik ettii mizah dergileri Ktahya-Eskiehir savalarnn kaybna, ordunun Sakarya nehrinin dousuna ekilmesine ramen hibir zaman mitsizlie dmemi, karikatrleriyle Kral Konstantini, Babakan Gunarisi, Kk Asya gal Ordular Komutan Anastasios Papulas(1857-1935) cokulu ve alayc bir biimde ele alp karikatrize ederek moralleri yksek tutmaya devam etmilerdi. Trk ordusunun Sakarya nehrinin dousuna ekilmesi zerine, Yunan ordusu son hazrlklarn tamamlayp nih bir genel saldryla kesin zafer planlarken Trkiye Byk Millet Meclisi, Mustafa Kemal Paay 5 Austos 1921de Bakumandanlka getirdi. Ordunun acil ihtiyalarn karlamak ve yeniden savaa hazr hale getirebilmek iin Mustafa Kemal Paa 7-8 Austosta Tekalif-i Milliye emirlerini yrrle koydu. Polatlda kurulan Bat Cephesi Kararghnda hazrlklar bizzat yneten Mustafa Kemal Paa bindii atn rkmesi sonucu dp 12 Austos gn kaburgasn krm
fakat savala ilgili almalar btn younluuyla devam etmiti.14 Bu srada Yunan ordusu da genel saldr iin hazr hale gelmiti. Milli Mcadelenin kaderini belirleyen kanl ve en uzun sava 22 gn sren Sakarya Sava oldu. 23 Austos 1922de balayan Sakarya Sava 13 Eyll 1922 gn Trk tarafnn kesin galibiyetiyle sonuland ve Yunan ordusu tekrar Sakarya nehrinin batsna geri ekildi. Bu zaferle Yunan ordusunun taarruz gc de tamamyla krlm oldu. Mizah dergileri Milli Mcadelenin bu en kritik zamanlarnda umutsuzlua dmeden ve hi telaa kaplmadan Trkiye Byk Millet Meclisini desteklemeye devam ettiler. Sakarya Savann galibiyetle neticelenmesinin ardndan ise sabrla ve cokuyla Trk ordusunun nih saldrsn ve zaferini beklemeye baladlar. Bu bekleyi yani Trk ordusunun saldrya hazr hale gelmesi yaklak bir sene srmtr. Bu bir sene zarfnda mizah dergileri arlkl olarak Trk ordusunun hazrln, yaptklar kuvvetli tahkimata gvenen Yunan ordusunu ve Kral Konstantini konu edinen karikatrlerle Trk ordusunun genel saldrsn beklemilerdir. Ktahya-Eskiehir ve Sakarya savalarndan yorgun, cephane, tehizat, elbise ve benzer bakmlardan son derece gsz kan Trk ordusunun, ngilizlerin de yardmyla ok gl bir tahkimat yapan Yunan kuvvetleri ile baa kabilmesi iin belirli bir sreye ihtiya vard. Bu sre uzadka zaman zaman Trkiye Byk Millet Meclisinde de sabrszlanmalar grlyordu. Buna karlk mizah dergileri sabrszlk gstermek bir yana desteklerini arttryor ve gelecekteki muhtemel bir zaferden emin grnyorlard. Bakumandan Mustafa Kemal Paa 26 Austos 1922 gnn genel saldrnn balang gn olarak belirledi. Byk bir titizlikle hazrlanan plan cephenin gneyinden saldry balatmay ve Afyon zerinden Yunan tahkimatn yarmay ngryordu. Bu ngr gerekleti ve 26 Austos sabah Kocatepeden
17
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hacivad: atm kaldm Karagz. Paamn ufack bir sandal Yunann koca gemisini srkledi, getirdi. Karagz: Trkn azminden ne kurtulur Hacivad, ordumuz da yaknda Papulasn burnundan yakalayp srye srye Ankaraya getirirse sakn yine ap kalma. (Geminin ad: Enosis)
Karagz, N: 1476, 10 Mays 1338 / 1922, s. 1
18
Eskikitaplarim.com
Karagz
balayan Byk Taarruzla nce 27 Austosta Afyon Yunan igalinden kurtarld. Arkasndan, evrilen Yunan kuvvetleri 30 Austos 1922de Dumlupnar Meydan Sava ile imha edildi. Bunun zerine Bakumandan Mustafa Kemal Paa igal tamamen bitirilene kadar geride kalan Yunan kuvvetlerinin takip edilmesi emrini verdi. Yaplan muharebelerde Yunan igal kolordularnn komutanlar Trikopis ve Diyenis de Trk ordusunca esir edildi. Bu yenilgi zerine ksa bir sre nce Yunan igal ordular bakomutanlna atanm olan Hacanesti Yunan hkmetince grevden alnm ve bu greve Trikopis atanmt. Fakat bu atama gerekletiinde Trikopis Trk ordusunca esir edilmi bulunuyordu. te byle bir ortamda ilerleyiini aralksz devam ettiren Trk birlikleri 9 Eyll 1922 gn zmire girdiler. galin sona ermesinin ardndan 11 Ekim 1922de imzalanan Mudanya Mtarekesi ile Milli Mcadele sona ermi bulunuyordu. te bu son aamalar da dahil olmak zere zafere en batan inanm olan basnn bir blm ve zellikle de mizah dergileri de byk bir coku iinde kurtuluu kutlamlard. Hazrlk safhasyla beraber buuk yl kadar sren Milli Mcadele boyunca en mitsiz, en zor, en ar ve glmekten en uzak bulunulan anlarda ve artlarda dahi mizah dergilerinin halkn, ordunun ve bu zor mcadeleyi yrtenlerin moralini yksek tutmak iin sarfettii abann ne kadar kayda deer olduu ikrdr. Mizah dergilerindeki bu aba esas olarak karikatrlerde kendini gstermitir. Bu dnemde (1919-1922) mizah dergilerinde yaymlanan karikatrleri konular bakmndan incelemeden evvel dnemin mizah basn hakknda genel bir bibliyografik bilgi vermek yerinde olur: Bu dergilerden ikisi bu almann da ana malzemesini meydana getiren Gleryz ve Karagz dr. mtiyaz sahipliini Sedad
Simavinin yapt Gleryz 5 Mays 1337/1921 gn Her hafta Perembe gnleri kar, mesleinde mstakil, edeb, siyas ve milliyetperver Trk gazetesidir aklamasyla km renkli, orta boy bir mizah mecmuasdr ve14 Austos 1339/1922 gn kan 122. saysyla da yayn hayatndan ekilmitir. Karagz ise merutiyetin yeniden ilanndan ksa bir sre sonra 10 Austos 1908de yayn hayatna atlm ve 1935 ylndaki kapanna kadar birok yazar ve karikatristi bnyesinde barndrmtr. Pazartesi ve Perembe gnleri kar siyasi, mizahi musavver halk gazetesi olan Karagzn sahibi Ali Fuad Beydir. Karagz 26 Ocak 1935 gn 2803. says ile yaynna son verir.15 Karagz ismi uzun bir mddet Trkiyede karikatrle ayn anlama gelmesi bakmndan da dikkate deer bir mecmuadr. Bu duruma, Cumhuriyet dneminin Amcabey tiplemesiyle tannm nl karikatristi Cemal Nadir[Gler]e ocukluunda izdii karikatr denemelerini gren dedesinin gene ne karagzler iziyorsun? demesi en gzel rnektir.16 Sedad Simavinin Gleryzden nce yaymlad bir dier dergi Her hafta aramba gnleri kar mesleinde mstakil edeb, siyas mizah gazetesi Dikendir. 30 Terin-i Evvel 1335/30 Ekim 1919 gn yayn hayatna atlan mecmua son olarak 5 ubat 1336/1920 tarihli 72. saysyla kapanr. Anadoluda Kalem 1921 ylnn Nisan17 aynda Hseyin Suadn sahiplii ve Vahideddinin musavvirliinde Ankarada kan edeb mizah gazetedir. Alay ise 10 Kanun- sni 1336/10 Aralk 1920 ve 7 Nisan 1336/1920 tarihleri arasnda stanbulda 12 say yaymlanm daha sonra yayncs Enis Avninin(Akagndz) Ankaraya geip Milli Mcadeleye katlmasyla Anadoluda Peyam- Sabah ismiyle yayn 13. saydan devam ederek 35. sayya kadar srdrmtr.18 Orhan Seyfi[Orhon]nin Yeni Elencesi ise 1921 ylnn 10 Temmuz19 gn yaynna balam ve toplam drt say yaynlanm Haftalk mizah
19
Eskikitaplarim.com
Karagz
gazetesidir. Milli Mcadele dneminin Karagz ve Gleryzden sonra en uzun mrl ve dikkate deer mizah mecmuas ise yinedir. Perembe gnleri intiar eder, mstakillefkr mill mizah gazetesidir altyazsyla kan derginin ilk says 25 Austos 1337/1921 tarihini tar. Eref Nesibin mdir-i mesul olarak grev ald toplam 72 say yaymlanan dergide dnemin nl karikatristleri Haydar evket, Ahmet Rfk, Zeki Cemal[Bakielebiolu], Mnif Fehim, Ramiz[Gke], Cevad akir[Kabaaal] de yer almaktadr. Kayda deer dier bir mizah mecmuas ise Ankarada yrtlen Milli Mcadeleye mesafeli tutumuyla tannan Refik Halid[Karay]in kard Aydededir. Pazartesi ve Perembe gnleri nerolunur, btaraf hosohbet mizah gazetesi altbalyla yaymlanan derginin ilk says 2 Knun- sni 1338/2 Ocak 1922 tarihini tar. Ahmet Rfk, Mnif Fehim, Ratip Tahir[Burak],Haydar evket gibi nde gelen karikatristleri bnyesinde barndran Aydede 90 say yaymlandktan sonra 9 Terin-i Evvel 1338/9 Ekim 1922de kapanr. Bu kapan biraz da Milli Mcadeleye ve onu yrtenlere kar taknd mesafeli tavrn tabii bir neticesidir. Mnir Sleyman apanolu Aydede ve Refik Halid Karay hakknda Rahmetli stad (Kirpinin Dedikleri) ile ve gnlk (Peyam- Sabah) ve (Alemdar) gazetesine yazd (Nak- Berab)laryla mizah edebiyatmza nasl bir orijinalite getirdi ise (Aydede)siyle de yepyeni bir mizah tarz getirdi. Kimse inkr edemez ki (Aydede) mizah edebiyatmzda bir anttr20 demektedir. apanolu Aydedenin karikatr anlayn da u cmlelerle aktarr. Karikatrlerine gelince onlar da bu sanatn cidden gzel rnekleriydi. Siyas konulara temas edenleri ise hakikaten incelik, fiske bakmndan bir nefiseydi. neliyor fakat uvaldz sokmuyordu.21 Kaval, sahipliini Mustafa Remzi sermuharrirliini de Tevfik Bahrinin yapt Perembe gnleri kar, edeb ve mizah gazetedir ve
1919 Mart aynda yayna balam ve 17 say kmtr22. Bu genel bibliyografik bilgiden sonra Mill Mcadele dnemi mizah dergilerinde yaymlanan karikatrlerin tematik olarak incelenmesine geilebilir: Bu almaya konu olan 19 Mays 1919-11 Ekim 1922 dneminde tabii olarak mizah dergilerinde en arlkl ilenen konu/kii Milli Mcadeleyi yrten Trkiye Byk Millet Meclisi Bakan daha sonra Bakumandan da olan Mustafa Kemal Paadr. Gleryz srf mizah basnnda deil tm basnda nc olarak gsterebilecek bir giriimde bulunmu ve okuyucularna renkli byk boy Byk Millet Meclisi Reisi Mustafa Kemal Paa Hazretleri posteri vermitir.(N:6, 6 Hazrian 1337/1921) Yine ayn dergi daha ilk saysnn kapanda Mustafa Kemal Paay bir atn zerinde ve Trk bayrann nnde resmetmi ve Nabznda bir iman vuran kannla/ Bu ziya grmeyen ufka ykseldin/ Bilmem ki semadan yksek alnnla/ Gnein doduu yerden mi geldin? msralaryla hem stanbuldaki ngiliz sansrne kar koyacan hem de Mustafa Kemal Paa nderliinde Trkiye Byk Millet Meclisince yrtlen hareketi destekleyeceini ilk saysndan itibaren gstermitir. Mustafa Kemal Paa karikatrlerde nadiren tek bana, genellikle Yunan ordusu ya da Yunan Kral Konstantin ile beraber izilmitir. Konstantinle beraber izildii karikatrlerdeki ortak tema Kraln Mustafa Kemal karsnda dt malubiyet durumudur. Mustafa Kemal bazan marur bir biimde Konstantinin konumasn dinler bazan elinde bak Kraln ensesinde zafer ban bilemek zere bekler, bazan Konstantinin kafasn aarak iinde akl ararken bazan da ringde Anadoluda nisbetsiz bir boks msabakasnda Yunan Kral ile kar karya gelir. Mustafa Kemal Paa zaman zaman da uzun mddet Yunan Kk Asya gal Ordular Bakomutan olan Papulasla ayn karikatr karelerinde benzer konularla mesela Papulasn
20
Eskikitaplarim.com
Karagz
ensesinde boza piirirken yer almtr. Kral Konstantin, dnemin mizah dergilerinin en nemli malzemelerinden belki de en bata geleni olmutur. Bata Gleryz olmak zere dergiler Anadolu igalini devam ettirmesi iin daha nce indirildii Yunan tahtna ngilizlerce tekrar geirilen, Ktahya-Eskiehir Savalarn bizzat ynetmek zere Anadoluya geip, ordularna Ankaraya yrme emrini vererek Sakarya Savandan sonra kendi kamuoyunda da itibar kaybetmeye balayan Kral dt bu komik durum erevesinde sk sk ele alp ilemilerdir. Kral, topal bir eein zerinde cepeheye giderken, gzleri kapal krebe oynayp uuruma doru yrrken, Sakarya lokantasnda Trk mteriye hizmet eden garson olarak, Atinada babakan, bakanlar ya da Kralie ile birlikte iken Trk ordusundan tekme yemi bir biimde ve genellikle de Kral Kosti adyla izilmitir. Benzer bir biimde Milli Mcadele dneminin Trkiye asndan en zorlu safhalarnda Yunanistanda Babakanlk yapan Gunaris de srekli olarak komik duruma dm ve aresiz kalm bir halde konu edilmitir. Bu karikatrlerden birinde ngiltere Babakan Lloyd Georgea efendimize bir maruzatm var eklindeki hitab, Yunanistanla ngiltere arasndaki ilikinin mill mcadele yanls basn organlarnca nasl alglandn ortaya koymas bakmndan dikkate deerdir. Keza yukarda da zerinde durulduu gibi igal ordular komutan Papulas da uzun mddet mizah dergilerinin gndemini igal etmi, bir karikatrde balon gibi fazla itiinden patlayaca vurgulanm, bir bakasnda ise Mustafa Kemal Paa ensesinde boza piirmitir. Papulastan sonra Yunan Kk Asya igal ordusu kumandanlna atanan Hacanestinin stanbulu da igal etme istei karikatrlerde Anadoludan ekilmenin bir bahanesi olarak yorumlanrken Kral Konstantin ve Papulasn boylarnn llerinin aldklarn, artk srann Hacanestiye geldii de
izimlere konu olmutur. Bu lnn boy lsn mezura ile alan da Mustafa Kemal Paadr. galci Yunan ordusu ve Yunan askerleri ele alnan dier bir konudur. Bu konuda ilenen ana tema Yunan askerlerinin Trk askerlerinden korkmasdr. Yunan askerleri ya kaarken, ya ok rkm olarak ya da saklanmaya gayret ederken karikatrlere konu olmutur. Yunan askerlerinin zaman zaman da stanbul Rum ivesiyle konutuklar grlmektedir. Birinci Dnya Savann sona ermesinden sonra Sadrazam Talat ve Bahriye Nazr Cemal Paa ile beraber stanbulu terkeden ttihad ve Terakkinin nl ve gl Harbiye Nazr Enver Paa da bu dnem iinde zaman zaman karikatrlere konu olur. Bu karikatrlerden birinde Mustafa Kemal Paa ile konuurken izilen Enver Paann Yunana dman diye kapy amyorsunuz, ne olur bari biraz bana msaade edin demesi zerine Mustafa Kemal Paann iki dmanla birden uramaya vaktimiz yok efendi haydi iine cevab dnemin atmosferini yanstmas asndan dikkat ekicidir. Yine bir baka karikatrde Birinci Dnya Savanda Osmanl Devletinin mttefiki, daha sonra cumhurbakanl da yapacak Almanyann nl muktedir komutan Hindenburgun oynayacamz komedi iin hazrlklarn ikmal ettin mi? sorusuna olumlu cevap veren Enver Paa, Hindenburgun kendine taraftar bulabildin mi? sorusuna evet, Ali Kemal karln verir. Dnemin karikatrlerine en sk konu olan ahsiyetlerden biri de Ali Kemaldir. 4 Mart 1919da kurulan birinci Damad Ferid Paa kabinesinde Maarif Nazrl 19 Mays 1919da kurula ikinci Damad Ferid Paa hkmetinde ise Dahiliye Nazrln stlenen daha sonra Peyam- Sabah gazetesinde Mill Mcadeleye muhalif yazlar yazan Ali Kemalin bu dnemle ilgili olarak en ok tannan karikatr daha
21
Eskikitaplarim.com
Karagz
nce sz edilen, Cevad akirin Gleryzde yaymlanan karikatrdr. Burada Ali Kemalin alma odas bir oturak olarak resmedilmi ve darya pislikler frlatt anlatlmak istenmitir. Hamamda ykanrken tellakn senin gnahlarn o kadar ok ki iki kalp sabun ile temizlenecee benzemiyor demesi, yazlarn yazarken eytan tarafndan tevik edilmesi ya da Prodos gazetesi sahibinin telefonla arayp bizim bayazarmz bugn hastaland, ba makalemizi bugn siz yazar msnz? diye sormas mill mcadele yanls mizah basnnn Ali Kemale olan yaklamn net bir biimde ortaya koymaktadr. Hatta bir karikatrde Yunanistan Kral Konstantin sabah yatanda Ali Kemalin gazetesi Peyam- Sabah okumaktadr ve Alm kudurmutan beterdir derler, ben de her sabah bu gazetenin tatl makalelerini okumadan bir trl azma bir ey koyamyorum. Adeta Peyam- Sabah itahm ayor demektedir. Ali Kemalle beraber Rza Tevfik[Blkba], Refik Halid[Karay] de basn yolu ile mill mcadeleye muhalif bir tutum iinde olduklarndan karikatrlere malzeme olmulardr. Arada Ali Rza Paa ve Salih Hulusi Paann toplam alt ay sren sadrazamlklar bir kenara brakldnda Ahmed Tevfik Paann sadrazam olmasna kadar geen sre mill mcadelenin oluma ve ayn zamanda en skntl dnemidir. Bu dnemde Sadrazam olan Damad Ferid Paa tabii olarak mizah basnna malzeme olmu, bir karikatrde ttihad ve Terakkinin gl ismi ve son sadrazam Talat Paa ile birlikte izilmitir. Bu karikatrde, Birinci Dnya Savann bitmesinden sonra stanbulu terkeden ve hayatn Almanyada srdren Talat Paa, Berlinde Talat Birahanesini iletmektedir ve garsondur. Birahaneye gelen Damad Ferid Paa ilerin yolunda olduunu grp kendisini de ortakla kabul etmesini isteyince Talat Paa i ortaklna deil ama dert ortaklna kabul ederim cevabn verir.
Yunanistann Anadoluyu ilhak etmesini ifade eden Megalo dea da mizah dergilerinde yer bulmutur. Megalo deann ancak bir serap olduu, Mustafa Kemal Paann emriyle Yunan ordusunun Megalo deaya veda edii ve yine Yunan askerlerinin Atinaya, yanlarnda bir iskeletle dndklerinde bu iskeleti megalo ideadan arta kalan olarak tarif etmeleri bu tarz izimlere rnek olarak verilebilir. Anadolu ve stanbulun igali esnasnda Fener Patrikhanesinin tutumu da karikatrize edilmitir. Bir karikatrde Patrik Meletios, lm Bizans kartalna b- hayat zerk etmeye alrken, bir baka karikatrn ilk parasnda igalin bitmesini cokuyla kutlayan Trkler Fener Alay yaparken, ikinci ksmnda ise Patrikin nderliinde eyasn toplayp kaan Yunanllar yine Patrikhanenin bulunduu semti artrarak Fener Alay!!! alt yazsyla resmedilmitir. Mill Mcadeleyi ilgilendiren d politikadaki aktel gelimeler de karikatrlerde ilenmitir. Mesela Ankara adna Celaleddin Arif ve Bekir Sami Beylerin gzlemci olarak katldklar ve 10 Nisan-19 Mays 1922 gnleri arasnda gerekleen Cenova Konferansnda Yunan delegesi Gunaris otelde resepsiyon grevlisinden kendisine kredi amasn ister; grevli de size cevap vermeden Trk delegesi Celaleddin Arif Beyle grmem lazm cevabn verir. Yine 6 Ocak-13 Ocak 1922 tarihleri arsnda toplanan Cannes Konferansn konu alan bir karikatrde Avrupa lkelerinin diplomatlar Kanda toplanp arkn iini halledeceiz dediklerinde Trk milletinin bekledii nihai saldry kast ederek Mustafa Kemal Paa kanda bitecekse bahara ben de hallederim der. Yine Osmanl hkmeti adna Dahiliye Nazr Ahmed zzet Paa bakanlnda iinde Bahriye Nazr Salih Paa, Ticaret Nazr Hseyin Kzm Beyin de bulunduu bir heyet Ankaradaki Trkiye Byk Millet Meclisi hkmetiyle grmek zere 3 Aralk 1920
22
Eskikitaplarim.com
Karagz
gn yola kar. Mustafa Kemal Paa 5 Aralk gn Bilecikte gerekleen grmeden sonra bu heyeti Ankaraya gtrm ve stanbula dnmeleri iin ancak 7 Mart 1921 gn izin kmt. te bu durum bir karikatre Trkiye Byk Millet Meclisi adna Celaleddin Arif Beyin, Ahmed zzet Paaya Ankara bal size tatl geldi, bir trl ayrlmak istemiyorsunuz demesi eklinde yansmtr. Bunlardan baka karikatrlerde zaman zaman Nedim, Ziya Paa ve Faruk Nafiz[amlbel] gibi deiik dnemlerde yaam airlerin iirlerinden izilen konuyla ilgili beyit ya da msralar da kullanlmtr. Daha nce belirtildii gibi gnlk gazeteler iinde Mill Mcadele konusunda farkl grler zemin bulurken dnemin mizah dergileri byk lde Mill Mcadele yanlsdr. Sadece Refik Halidin kard Aydede mesafeli bir tutum ierisindedir. rnek olarak Ahmet Rfknn izdii karikatrlerden birinde bir adam gazetede Mustafa Kemal Paann bir beyanatn okumaktadr: Byk Millet Meclisinde Reis Paann nutkundan: Kanun- Esas denilen bu kara kapl kitap bir kundaktr. Bu beyanat okuyan adamn tepkisi Tevekkeli on senedir cayr cayr yanmamz eklinde olur. Ahmed Rfknn izdii bir dier karikatrde n planda bir kyl ayakta durmaktadr. Arka planda ise Mustafa Kemal Paann yz siluet eklinde grnmektedir. Alt yaz ise Trkiyenin efendisi kyldr(Reis Paann nutkundan). Kyl:ifte ubua biraz da onlar baksa da biz de efendiliimizi bilsek biimindedir. Aydedede Ahmed Rfk, Ankara stiklal Mahkemesi yelerinden Kl Aliyi de elinde kl tutan bir aslan eklinde karikatrize etmi ve Ankara stiklal Mahkemesi zsndan Klarslan olarak tanmlamtr. Bu ve benzeri
bir takm karikatrler dnda Aydedede Ankaray, Mill Mcadeleyi dorudan hedef olan karikatrler sklkla yer almaz. Turgut evikerin de belirttii gibi Mill Mcadele muhalifi karikatrler Ahmed Rfk tarafndan izilir. Dier karikatrcler ne Kurtulu Savana kar ne de yanda karikatr izmilerdir.23 Bununla beraber Byk Taarruzdan bir ay kadar nce Milletler ya eki olur ya rs altyazsyla Haydar tarafndan izilen ve Trk askerini rs eklindeki Yunan askerine vurmaya hazrlanan bir eki olarak sembolize eden karikatrlerin varlndan da sz etmek yerinde olur.* Hatta muhalif tavr ile tannan Ahmed Rfk bile Byk Taarruzdan drt ay kadar nce izdii bir karikatrnde Yunan askerini silahn brakm ve rkm, Trk askerini de tam tehizatl ve silahn hemen yanndaki Yunan askerine dorultmu bir biimde izmi ve alt yaz olarak u konumay koymutur: Vaziyet-i Hzra: Osmanl:Sulh istiyorum! Yunan:Harp edeceim Yine de Mill Mcadelenin ateli taraftar Gleryz, rakibi olan Aydedeyi zaman zaman bu muhalif ve mesafeli tutumundan tr karikatrlerinde eletiri konusu yapmtr. Dnemin mizah dergilerinde bu ana konularn dnda yine Mill Mcadele ile ilgili olmak zere deiik konularda pek ok karikatr yaymlanmtr. Sonu olarak Mill Mcadele dnemi mizah dergileri en zor koullar altnda dahi Trkiye Byk Millet Meclisine olan inan ve gvenlerini hi kaybetmemiler, byle g durumlar altnda dahi cokulu ve esprili tutumlarn muhafaza ederek gerek Ankaraya gerekse btn millete direnleri krlmadan ve bkmadan moral vermeyi baardklar iin ok nemli bir grevi fonksiyonu yerine getirmilerdir.
23
Eskikitaplarim.com
Karagz
NOTLAR
Bu ibareye bir rnek iin bkz. Yeni Dnya Mecmuas, N:5 14 Austos 1335/1919 n kapak 2 Cevad akirin Milli Mcadele dnemindeki edebiyat ve basn faaliyetleri iin bkz. Cneyd Okay, Mavi Srgne Doru:Halikarnas Balksnn Bilinmeyen Yllar 1921-1928, Ankara:Kltr Bakanl Yaynlar 2001, passim 3 Halikarnas Balks, Mavi Srgn, Ankara: Bilgi Yaynevi 1998, s:22 ve ss:35-36 4 Mnir Sleyman apanolu, Basn Tarihimizde Mizah Dergileri, stanbul:Garanti Matbaas 1970, ss:143-144 5 Turgut eviker, Geliim Srecinde Trk Karikatr, Cilt:3, stanbul:Adam Yaynlar 1991, s.28 6 ibid. S:165 * Hafzas Cevad akiri yanltmaktadr. Dergi Diken deil Gleryzdr. 7 Halikarnas Balks, op. cit. ss:36-38 8 Ali Fuad Bey hakknda bkz. Erol yepazarc Uzun Soluklu Bir Halk Gazetesi ve Kurucusu Ali Fuad Bey Mteferrika, N:19, s: 17-34 9 Mnir Sleyman apanolu, Basn Tari-hi-mizde Mizah Dergileri, stanbul: Garanti Matbaas 1970 s:53
1
ibid. ss:53-55 ibid. s:55 12 Osman zsoy, Kurtulu Savann Perde Arkas, Aksoy Yaynclk: stanbul 1999, s.365 13 ibid 14 Utkan Kocatrk, Kaynakal Atatrk Gnl, Ankara: Atatrk Aratrma Merkezi 1999 s.261 15 Turgut eviker, op. cit. s.141 16 Mnir Sleyman apanolu, op.cit s.141 17 ibid. s:160 18 Hasan Duman, Arap Harfli Sreli Yaynlar Toplu Katalou, stanbul: IRCICA 1986 ss:20-21 ve Turgut eviker, op.cit s:159 19 ibid. s.169 20 Mnir Sleyman apanolu, op.cit s.139 21 ibid. 22 Bunlarn dnda kalan bir takm ok ksa mrl mizah dergileri hakknda bkz. Turgut eviker s:30 ve ss:140-197 23 ibid. s.176 * Zaten Turgut eviker de savan son demlerinde Ahmed Rfknn bile Ali Kemali eletirmeye baladn belirtir. ibid.
10 11
KAYNAKA
APANOLU, M.S., EVKER, T., DUMAN, H., HALKARNAS BALIKISI, KOCATRK, O., OKAY, C., ZSOY, O., Basn Tarihimizde Mizah Dergileri. stanbul Garanti Matbaas. 1970 Geliim Srecinde Trk Karikatr. C:3, stanbul:Adam Yaynlar. 1991 Arap Harfli Sreli Yaynlar Toplu Katalou, stanbul: IRCICA 1986 Mavi Srgn. Ankara: Bilgi Yaynevi. 1998 Kaynakal Atatrk Gnl. Anakara:Atatrk Aratrma Merkezi. 1999 Mavi Srgne Doru:Halikarnas Balksnn Bilinmeyen Yllar 1921-1928. Ankara: Kltr Bakanl. 2001 Kurtulu Savann Perde Arkas. stanbul:Aksoy Yaynclk. 1991
24
Eskikitaplarim.com
Karagz
Albm
Eskikitaplarim.com Karagz
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz : Ulan Eftos, ayan abuk ek, bunu da tekine benzetirim ha!
Karagz, N: 1519, 7 Terin-i Evvel 1338 / 7 Ekim 1922, s. 1
27
Eskikitaplarim.com
Karagz
Kpr zerinde Mustafa Kemal Paann Kart Postallar - ok bakma hemehri ryana girer!!!
Gleryz, N: 4, 26 Mays 1337 / 1921, s. 1
28
Eskikitaplarim.com
Karagz
Nabznda bir iman vuran kannla Bu ziya grmeyen ufka ykseldin
Bilmem ki semadan yksek alnnla Gnein doduu yerden mi geldin
Gleryz, N: 1, 5 Mays 1337 / 5 Mays 1921, s. 1
29
Eskikitaplarim.com
Karagz
smet Paa: Zaten sapr sapr dklyor, Paam zahmet ediyorsun. Mustafa Kemal Paa: Zarar yok, ben kknden baltay vuraym da bir daha filizlenmesin!
Karagz, N: 1411, 24 Eyll 1337 / 1921, s. 1
30
Eskikitaplarim.com
Karagz
Mustafa Kemal Paa: Ankara baln ben adama bununla yedirdim. Ne yapalm Anadoluda baka atal yok!
Karagz, N: 1407, 10 Eyll 1337 / 1921, s. 1
31
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz: Eksik olma paam, himmetinle Anadolu mamur oldu, her taraf eref buldu. Fakat u gzelim iekleri harap eden kurtlara bir ey yapmayacak msn? Mustafa Kemal Paa: Merak etme Karagz... Onlarn kkne ben yaknda kibrit suyu dkeceim. Sen keyfine bak!
Karagz, N: 1378, 28 Mays 1337 / 1921, s. 1
32
Eskikitaplarim.com
Karagz
Mustafa Kemal Paa: Ki, ki, ki, ki, bili, bili, bili, bili, bili? Karagz: Sras geldi Paam, ipi ekivereyim mi?
Karagz, N: 1395, 27 Temmuz 1337 / 27 Temmuz 1921, s. 4
33
Eskikitaplarim.com
Karagz
smet Paa: Ne o paam, kafasnn iinde ne aryorsun. Mustafa Kemal Paa: Akl aryorum. Bulamyorum. Dipsiz kile bo anbar.
Karagz, N: 19, 8 Eyll 1337 / 1921, s. 1
34
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz: Grdn m Hacivad Paam Kralna yapt gibi Generalini de dertop ediyordu. Handise tekmeyi indirip onu da Atinaya uuracak! Hacivad: Demek ki yaknda bir oyun daha var. Karagz: Var ya. Paam bir ut daha ekti mi al bir gol daha!
35
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hacivad: Bir trl aklm almad gitti. Karagz, ordumuz galip geldi diye herkes enlik yapar sevinirken bunlar bavullar almlar alay alay pasaport karmaya kouyorlar. Karagz: Belli ki bizimle beraber gelip elenmeyi yrekleri gtrmyor! Haklar da var ya, biz alarken bir damla gz ya dktler miydi?
Karagz, N: 1516, 27 Eyll 1338 / 1922, s. 1
36
Eskikitaplarim.com
Karagz
Konstantinin avdetinden sonra: Ankarada bir mkmele Hamdullah Subhi Bey: Yalnz buradakileri deil, stanbuldaki dostlarmz da taltif etmemiz lazm. Mumcuzade Ali kemal de Anadolu birliinin vcud bulmas iin alt, ona da bir hediye gndermek lazm deil mi? Mustafa Kemal Paa: Pek iyi dndnz. Ona da bir mum gnderelim de derdine yansn! (Sene 1337de Eskiehirde malup) (Sene 1313te Yeniehirde malup) (Tablolar stndeki yazlar)
37
Eskikitaplarim.com
Karagz
Ordunun Milletin Gzbebei Gazi Paa: Haydi Karagz, greyim seni unlar aklara gtr ki zmirin denizini de mundar etmesinler. Karagz: Sen sa ol Paam, hi merak etme, zaten kpekbalklarna ziyafet vaad etmitim. Sayende ben de ahdimi yerine getireceim!
Karagz, N: 1512, 13 Eyll 1338 / 1922, s. 1
38
Eskikitaplarim.com
Karagz
Mustafa Kemal Paa: Geriye... dn! Karagz: Paam dnleri adam akll rendi. Biraz da Atinaya Pireye doru mar mar yapdrnz da ferahlasn!
Karagz, N: 1367, 20 Nisan 1337 / 1927, s. 4
39
Eskikitaplarim.com
Karagz
Ba byle sizin ensenizde bilerim... Ordumuzun karsnda tam bu hale geldiniz. Ondan sonra ulu Hakdan anl zafer dilerim. Pek yaknda topunuzu haritadan silerim. (izen: Sedad Simavi)
Gleryz, N: 80, 18 Austos 1338 / 1922, s. 4
40
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz: Bayramnz mbarek olsun Paam. Karnca kararnca u hediyeyi kabul edersiniz zannederim. Paa: Teekkr ederim Karagz elebi, eksik olma, bu sevimli hediyeyi saklayalm da pek yaklaan Kurtulu bayramnda hep beraber keser, bayram ederiz.
Karagz, N: 1501, 5 Austos 1338 / 1922, s. 4
41
Eskikitaplarim.com
Karagz
Bilardo Banda Bilardo sahibi: Yine sotaya getirdi ama uhada hayr kalmad. (izen: Rfk)
Aydede, N: 64, 10 Austos 1338 / 1922, s. 1
42
Eskikitaplarim.com
Karagz
Avrupa: Tuhaf ey, iki sene evvel, bu taraf ar basyordu, bugn aksine! Karagz: Farknda deil misin azizem, geen yl Sakaryada darasn aldk, zaten aklndan da be on dirhem eksikti, tabii hafifleyecek! Hesap kitap meydanda, aracak ne var a kuzum!
Karagz, N: 1463, 25 Mart 1338 / 1922, s. 1
43
Eskikitaplarim.com
Karagz
Tilkinin dnp dolap gelecei krk dkkandr.

Gleryz, N: 59, 15 Haziran 1338 / 1922, s. 5
44
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz: Bu ktkler bizim maldan deil Hacivad. Nafile budama, bak ben kklerine kkrt yerine kibrit suyu ekiyorum. Mustafa Kemal Paa: Budamak para etmez dostlarm, ben hepsini dibinden belleyeceim. Bakn o zaman bizim ba nasl enlenecek?
Karagz, N: 1459, 11 Mart 1338 / 1922, s. 1
45
Eskikitaplarim.com
Karagz
Anadolunun Gnei Parladka Yunan Erkn- Harbiyesinde bir mnakaa - Ne tuhaf ey! Bu gne mtemadiyen beynimizin zerinde. Galiba bu topraklar geceyi grmyorlar.
46
Eskikitaplarim.com
Karagz
Kostantin: Syle bakalm Paa. Sulh hangi elimde! Papulas: Hametmeab, yu bundadr ya bunda! Mustafa Kemal Paa: Ne ondadr, ne bunda, klcmn ucunda!
47
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hacivad: ark sulhunu almak da amma gm ha, Karagz. Baksana alanlarn da yz glmyor ha! Karagz: Yal direkteki eyi almak kolay m, fakat bak paam nasl kolayn buldu.
48
Eskikitaplarim.com
Karagz
Cenab ehabeddin Beyin Peyam- Sabahta intiar eden Mustafa Kemal Paaya ak mektubu dolaysyla (Tavan daa ksm, dan haberi olmam) Cenab ehabeddin Bey mektubunun yapt tesiri nasl tasavvur ediyor. Hakikat-i halde ne oldu: stemez, istemez. Okumam. Daha bu sabah tra oldum.
Gleryz, N: 43, 23 ubat 1338 / 1922, s. 5
49
Eskikitaplarim.com
Karagz
Avrupa diplomatlar: (Kan)da toplanp ark iini halledeceiz. Mustafa Kemal Paa: Kanda bitecekse bahara ben de hallederim.
Karagz, N: 1441, 7 Knun- Sni 1338 / 7 Ocak 1922, s. 1
50
Eskikitaplarim.com
Karagz
orbac (Avrupaya): Ltfen krallm tasdik eder misiniz? (zmirlilere) Size muhtariyet ihsan ediyorum! Karagz: Atinada dilenip, zmirde sadaka vermek ite buna derler. Ama gryorsun ya ne rican dinleyen ne de sadakan kabul eden var!
Karagz, N: 1501, 5 Austos 1338 / 1922, s. 1
51
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yunanistan: Dikkat et Kosti, ok glyorsun, tacn bandan yuvarlanacak. (izen: Sedad Simavi)
Diken, N: 65, 17 Kanun- Evvel 1336 / 17 Aralk 1919, s. 5
52
Eskikitaplarim.com
Karagz
Kral Kostiye Vkelann Tavsiyesi Kral Kosti hasta oldu deitirdi huyunu Sinirini pek oynatt Anadolu oyunu yi olmak isterisen yutma ki bak orbacnn Hazrlayp getirdiim keskin kibrit suyunu!
53
Eskikitaplarim.com
Karagz
Cephede satran oyunu Hacivad: orbac kumandanlarn boyuna deitirip duruyor Karagz. Oyunu kaybetti mi dersin! Karagz: phe mi ediyorsun, bizimkiler bak nasl demir gibi yerinde duruyor! Paam sabrn sonu selamet, sebatn ucu necat olduunu bilmez mi?
Karagz, N: 1487, 17 Haziran 1338 / 1922, s. 1
54
Eskikitaplarim.com
Karagz
Topal Eekle Konstantin Cepheye Gidiyor Ala ala hey

Gleryz, N: 12, 21 Temmuz 1337 / 21 Temmuz 1921, s. 4
55
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz: Hey bana bak orbac iki senedir kontratsz montratsz oturdun ama Paris Sulh mahkemesinden tahliye kararn aldk, icra memurlarmz da alesta. Bunun istinaf temyizi yok. Tas tara abuk topla, karmam kap dar ederim seni ha!
Karagz, N: 1467, 8 Nisan 1338 / 1922, s. 1
56
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yunanistan Sefine-i Devleti Kral: leri harekat iin hazr msnz? Makinist: Evet! Kral: O halde tornistan geri!
Gleryz, N: 10, 7 Temmuz 1337 / 1921, s. 1
57
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz: Vay canna pis boazn grtlandan bir kfe zmir zm kardm. Ama karnnda Balkan kaarlar hl tekeriyle yatyor. Hacivad: Merak etme Karagz elebi, zmleri gtr, bir sefer et de Paam onlar da karr!
Karagz, N: 1465, 1 Nisan 1338 / 1922, s. 1
58
Eskikitaplarim.com
Karagz
Bursa zmir Edirne Kahraman Kral Krebe oynuyorlar baknz hele Uuruma gidiyor biare aval Bu kz geirmek isterken ele.
59
Eskikitaplarim.com
Karagz
Gunaris dtkten sonra Hacivad: Zincirleme tekerlenme ite buna derler. Gunaris orbacya orbac da Papuya tutunuyor farknda msn Karagz. Karagz: Evet ama ona da arkadan mkemmel bir tekme geliyor. Seyret yaknda sen hnkrty!
Karagz, N: 1460, 15 Mart 1338 / 1922, s. 1
60
Eskikitaplarim.com
Karagz
Altta kalann can kncaya kadar siz oynayn bakalm.

yine, N: 9, 20 Terin-i Evvel 1337 / 20 Ekim 1921, s. 1
61
Eskikitaplarim.com
Karagz
Gnl vermi u serseri / Zafer isimli bir kza Kz diyor ki: Def ol geri / Ben am Ayyldza (izen: Sedad Simavi)
62
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz: Paam, Cenovada bir konferans olacak diyorlar, terif buyrulmayacak m? Mustafa Kemal Paa: Hele u orbacnn hesabn grelim de zmir tarikiyle gideriz.
63
Eskikitaplarim.com
Karagz
Naslm, ddm Ankaraya girerken ayan Kundara m skt? (izen: Sedad Simavi)
Gleryz, N: 21, 23 Eyll 1337 / 1921, s. 1
64
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yunan Kraliesi: Ah u k bitse, bahar gelse de sobaya odun atmaktan kurtulsak! Konstantin: Aman sevgilim bahardan bahsetme, o zaman odunu bize atacaklar.
65
Eskikitaplarim.com
Karagz
Sakarya lokantasndaki Trk mteri Garson (Konstantin): Yahu bu adam ne obur imi nne ne kadar yemek koysam hepsini silip spryor.
Gleryz, N: 19, 8 Eyll 1337 / 1921, s. 8
66
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hacivad: Giridli iyi bindi, patrik de iyi yerledi, bakalm altndan nasl kalkacak. Karagz: Okkal oyuncu daha atlamad. Hzn alp bir yklendi mi o zaman seyreyle sen hnkrty!
Karagz, N: 1436, 21 Knun- Evvel 1337 / 21 Aralk 1921, s. 1
67
Eskikitaplarim.com
Karagz
nayet ola, baka kapya... (izen: Mehmed Sadi)

68
Eskikitaplarim.com
Karagz
Kral Konstantin: Amann ldm, bittim... Can kurtaran yok mu? Geliyor... Bir Yaver: Ne oldu? Ne sylyor? Kim geliyor? Dier Bir Yaver: Ne olacak hastabakc yanlm, eline yemek listesi yerine tebli-i resmiyi sktrm. (izen: Sedad Simavi)
Gleryz, N: 18, 1 Eyll 1337 / 1921, s. 1
69
Eskikitaplarim.com
Karagz
Gunaris: Hastalnza Avrupada bir are bulamadm hametmeab! Bilmem ki tebdil-i hava iin Anadoluya terif buyrulur mu? Kostantin: Ne diyorsun, ne diyorsun Beni bu hale koyan oras deil mi? lm m istiyorsun!
Karagz, N: 1431, 3 Knun- Evvel 1337 / 3 Aralk 1921, s. 1
70
Eskikitaplarim.com
Karagz
Kral Kosti: Doktorcuum burnum byd. Koltuklarm da mtemadiyen kabaryor. Buna bir ila bulur musun: Doktor: Onun ilacn ben bilmem... Bilse bilse Mustafa Kemal bilir. Bir kere ona dan.
Gleryz, N: 14, 4 Austos 1337 / 1921, s. 1
71
Eskikitaplarim.com
Karagz
Papulas: Anne, anneciim, sandala binemem ben, korkarm. Konstantin: Sus maskara, karada korkarsn, denizde korkarsn hele eve gidelim, sana bir ders vereyim de gr. Karagz: Aman kokana! stersen paama brak da biraz askerlik rensin.
Karagz, N: 1410, 21 Eyll 1337 / 1921, s. 1
72
Eskikitaplarim.com
Karagz
Ataszlerimizden: Her kn bir inii vardr. orbacnn dtnn resmidir. (izen: Haydar evket)
73
Eskikitaplarim.com
Karagz
Merak etme Yorgo, ben senin arkandaym. (izen: Mehmed Sadi)

yine, N: 7, 29 Eyll 1337 / 1921, s. 1
74
Eskikitaplarim.com
Karagz
Kral Konstantinin beyninde Anadolu hora tepiyor. Kral Konstantin: Bunlar bu oyunlarnda devam ederlerse bizim evin dam iki aya varmaz ker.
Gleryz, N: 40, 3 ubat 1338 / 1922, s. 1
75
Eskikitaplarim.com
Karagz
Konstantin: (Kendi kendine) Baka are yok, tas tara toplamann aresine bakalm! Karagz: Aman orbac, unu ben bir trl kullanamadm. Halis sevr fabrikas maldr. Belki senin iine yarar.
Karagz, N: 1408, 14 Eyll 1337 / 1921, s. 1
76
Eskikitaplarim.com
Karagz
Kahraman Kosti ile Yaman Populas arasnda bir muhavere Kral Kosti: Artk bu sefer bizimkiler muhakkak surette kazanacaklar! Papulas: Neyi kazanacaklar? Kral Kosti: Firar etmekte srat msabakasn
Gleryz, N: 32, 8 Knun- Evvel 1337 / 8 Aralk 1921, s. 5
77
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hacivad: Geti, geti, geti alama tontonum ite oldu bitti a canm. Karagz: Aman doktor, aclar gemeden sca scana teki dilerini de sk de sracak hali kalmasn!
Karagz, N: 1406, 8 Eyll 1337 / 1921, s. 1
78
Eskikitaplarim.com
Karagz
Dman, hill-i ryet-i slama hrmet et Toplar boar hitabn dalarda akibet!... (izen: Zeki Cemal)
yine, N: 56, 13 Eyll 1338 / 1922, s. 1
79
Eskikitaplarim.com
Karagz
Konstantin: Mamaka! Haydi topami isto Ankara! (Haydi Ankaraya gidelim) Kralie Sofi: Evladm senin bugn asabiliin stnde biraz nane ruhu koklar msn?
80
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz: Haydi bakalm orbaclar, vakit geti spreceiz.

81
Eskikitaplarim.com
Karagz
Paris Konferans Kararn Verirken Yunan Vaziyet-i Siyasiyesinin ekl-i Hazr Nefer: Trk yakaladm hametmeab! Kostantin: Aferim sana getir. Nefer: Gelmiyor hametmeab Kostantin: yle ise koyver Nefer: Beni brakmyor hametmeab. (izen: Sedad Simavi)
Gleryz, N: 48, 30 Mart 1338 / 1922, s. 8
82
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz: Ha paam, bir glle daha sr de geldii yere gitsin, dknts kalrsa onu da ben sprr, temizlerim.
Karagz, N: 1371, 4 Mays 1337 / 1921, s. 1
83
Eskikitaplarim.com
Karagz
Krye Venizelos Atinaya avdet ediyormu, (gazeteler) Kral Konstantin: Buyurunz, muhibb-i kadimim. Sizi hangi rzgar bu diyarlara sevk etti. Sebeb-i ziyaretiniz malumumuz olabilir mi? Kirye Venizelos: Ziraat etmek iin geliyorum. Ziraat kknze dar ekeceim.
Gleryz, N: 54, 11 Mays 1338 / 1922, s. 1
84
Eskikitaplarim.com
Karagz
Denin dostu olmaz. Kral Konstantin: Al sana imdiye kadar beni yorduunun cezasn. Papulas: Al sana beni imdiye kadar kepaze edip oynattnn cezasn. Guneris: Bu iin byle biteceni ben evvelden kestirmitim. Ama.. Ne are ki Mustafa Kemal Paay faka bastramadk.
Gleryz, N: 55, 18 Mays 1338 / 1922, s. 5
85
Eskikitaplarim.com
Karagz
in i yzn ok g anladn Yrek ister Trke atlmak iin Ordumuz dururmu meer Yay gibi ileri atlmak iin
Kaplamak isterken btn cihan En sonra Allahdan buldun belan! Haydi ko Konstantin, tamam zaman Dalan srne katlmak iin
yine, N: 5, 15 Eyll 1337 / 1921, s. 1
Bak halin ne diyor yoktur ilacm Asker susuz kald, ben bile am Alarken decek bamdan tacm Pazara kacak satlmak iin
86
Eskikitaplarim.com
Karagz
Gleryz, Venizelos ve Kral Konstantin (izen: Cevad akir)

Gleryz, N: 63, 3 Temmuz 1338 / 1922, s. 2
87
Eskikitaplarim.com
Karagz
Konstantinin sabah kahvalts Konstantin: Alm kudummutan beterdir derler ya, pekdoru. Ben de her sabah bu gazetenin tatl makalelerini okumadan bir trl azma birey koyamyorum. Adeta Peyam- Sabah itahm ayor.
88
Eskikitaplarim.com
Karagz
Konstantin: Benim zaferlerimi gazetelerde okuyamazsnz. Onlar burada yazldr.

89
Eskikitaplarim.com
Karagz
Konstantin: Vay gidi ahmak eek, tam k atmann srasn buldun! (Ankaraya) (Atinaya)
90
Eskikitaplarim.com
Karagz
Kosti: Bunlar yine geri dndler, arpalar m az geldi? Papuli: Hayr suyu bir trl geiremedim.
yine, N: 6, 22 Eyll 1337 / 1921, s. 1
91
Eskikitaplarim.com
Karagz
Kral Kosti ve Nianlar Nian yalnz gse taklmaz.

Gleryz, N: 43, 23 ubat 1338 / 1922, s. 4
92
Eskikitaplarim.com
Karagz
Saatte 25 kilometre yryorlar, bu suratle kre-i arz yirmidrt gnde kat edeceiz. (izen: Mehmet Sadi)
yine, N: 7, 29 Eyll 1337 / 1921, s. 4
93
Eskikitaplarim.com
Karagz
Papulas iiyor Papulas: Dikkat et Kosti! Zannedersem fazlaya tahammlm yok. (izen: Cevad akir)
94
Eskikitaplarim.com
Karagz
Papulas: Bugnk tebli-i resmide Ktahyay m aldrsam. Yoksa Ankaray m?

Gleryz, N: 12, 21 Temmuz 1337 / 1921, s. 4
95
Eskikitaplarim.com
Karagz
Papulas orbac: Aman paam, Atinaya gidezek yzm yok su Sivrihisarda aldnz nisanlar verir misiniz pasam? Mustafa Kemal Paa: Sabret orbac, lkbaharda nian sana ben takacam fakat gsne deil, srtna!
Karagz, N: 1437, 24 Knun- Evvel 1337 / 24 ARalk 1921, s. 1
96
Eskikitaplarim.com
Karagz
Trikopis: Azizim Papulas Erkan- Harbiyem ve btn Kolordumla bugn Ankaraya girdim sen nerdesin! Papulas: Memnun oldum Trikopis. Biz de Atinay zabt ettik. Esfel-i safiline doru ilerliyoruz. Karagz: Ohhh, grdn m zafer dediin ite byle iki bal olmal!
97
Eskikitaplarim.com
Karagz
Marurane Avdet zmir sahillerini yine bir ses bryor Papulas cenaplar aldka laternay Marur admlaryla Atinaya yryor Etekleri oymal bir Kahraman alay
Gleryz, N: 3, 19 Mays 1337 / 1921, s. 1
98
Eskikitaplarim.com
Karagz
Papulas: Aman hametpenah, Trkler geliyor. Banyo edecek sra deil. Karagz: A canm sen Sakaryada souk su bonyosu yaptn ya, brak onu da! Grmyor musun imdi p p yapyor.
Karagz, N: 1408, 14 Eyll 1337 / 1921, s. 4
99
Eskikitaplarim.com
Karagz
Papulasn ensesinde boza piiyor. Trk olu Yunana atnca knde / Dman ordusunu sard hezimet imdi Papulasn ense kknde / Boza piiriyor kahraman smet
Gleryz, N: 2, 12 Mays 1337 / 1921, s. 1
100
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yunanistan erait dermiyan ediyor: Yunanistan: Efendim eraitim gayet basittir. Rum olan yerlerin bize terkini talep ediyorum. Dvel-i itilafiye: eraitin bu kadarcktan m ibaret? Yunanistan: Evet Dvel-i itilafiye: Biz de Marsilya ile ngiltere adalarn da talep ediyorsun zannetmitik.
Gleryz, N: 21, 22 Eyll 1337 / 1921, s. 8
101
Eskikitaplarim.com
Karagz
Papulas: Yahu ne kayorsunuz be, dman daha karki dada. Erkan- Harp: Aman Ceneral, dikkat et, aknlkla drbnn tersinden bakyorsun!
102
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yunan Zaferi: Usturann dili stnde Papulas: te zafer gzmn nnde, fakat u yokutan kayp onu yakalamak lazm.
Gleryz, N: 41, 9 ubat 1338 / 1922, s. 8
103
Eskikitaplarim.com
Karagz
Cevap geldikten sonra Trk: Kafi derecede yorgunluk attn. Papulas cenaplar.. imdi hazr ol... Ensende bizim aky bileyeceim
Gleryz, N: 51, 2 Nisan 1338 / 1922, s. 8
104
Eskikitaplarim.com
Karagz
Falc Kar: Sana byk bir seyahat grnyor ama ne cihete olduunu kestiremiyorum. Papulas: Ciheti bence malum... Sen gnn syle.
Gleryz, N: 21, 22 Eyll 1337 / 1921, s. 8
105
Eskikitaplarim.com
Karagz
zmit Taarruzu Balarken Hacanesti: Vay gzm, vay kafam vay, ne oluyoruz a canm, konferansa giderken yle aka olur mu yahu? Karagz: Konferansn meyanesi byle byle gelir Hacm. Sen atalcada akalarken biz ses kardk m ya!
Karagz, N: 1508, 30 Austos 1338 / 1922, s. 1
106
Eskikitaplarim.com
Karagz
Bandrma iskelesinde bir muhavere Hacanesti: Vapurla Tekfurdana ktnz m atalcaya doru gider orada bu zarf aarsnz! Karagz: Kapal zarf da ben okuyaym. atalcadan tekrar geri dner, rahat rahat evlerinize kavuursunuz! Hey gidi baba hey, stanbul lafnn Anadoludan ekilmek iin bir bahane olduunu akmadk m sanyorsun!
Karagz, N: 1506, 23 Austos 1338 / 1922, s. 1
107
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hacivad: Papulas czlam ekince orbacnn btn mitleri Hacanestiye takld. Karagz: yle rk kabaklara sarldka bsbtn batar. Kurtulmak isteyen elini bu tafa uzatmal!
Karagz, N: 1496, 19 Temmuz 1338 / 1922, s. 1
108
Eskikitaplarim.com
Karagz
orbac: Haydi Hacm greyim seni, srtla u yk bakalm! Hacanesti: Aman orbacm ben kuum, yk tayamam. Karagz: Anladn ya, u deyince de deveyim diyecek, ona yalavaracana Paama borcunu ver de o ykten kurtul! (Paketin zerindeki yaz: Harp)
Karagz, N: 1491, 1 Temmuz 1338 / 1922, s. 1
109
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hacivad: orbac ile Papulas boylarnn ls aldlar da imdi uslu uslu Hacy bekliyorlar. Karagz: Paamn metrosu sng, arn kln olduka o da boyunun lsn alr!
110
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hacanesti: Hametpenah, cepheye gidiyorum. Defterde gidip gelmemek de var hakknz helal eder misiniz? orbac: Gelip de grmemek ihtimali yok mu sanki Hacm! Sen de hakkn helal et! Karagz: Cephenizde o bozukluk, Atinada o karklk varken ikiniz de muradnza ereceksiniz merak etmeyin!
111
Eskikitaplarim.com
Karagz
Tepeden nme Bir Sukut Gunasis Derken Venizelos: Bu merdiven salam olsayd, ben stnden iner miydim hey aptal herif!
Gleryz, N: 55, 18 Mays 1338 / 1922, s. 4
112
Eskikitaplarim.com
Karagz
Gunaris: Efendiler halimizi biliyorsunuz... Himmet Yavrum sana nasihatten baka verecek bir eyimiz yok.
Ayine, N: 10, 23 Terin-i Evvel 1337 / 23 Ekim 1921, s. 1
113
Eskikitaplarim.com
Karagz
Gunaris: Askeri, siyasi, mali, vaziyetimizi konferansa gstermek iin bizzat terif buyursanz hametmeab! Karagz: Onun kmldanacak hali yok ayol! Srtndaki pehlivan yaks iledike ilemi! Siz ona biraz eek st ierin, yoksa o gitse gitse tahtalkye tebdil-i havaya gider ha!
Karagz, N: 1507, 26 Austos 1338 / 1922, s. 1
114
Eskikitaplarim.com
Karagz
Cenova Konferansnda Yunan heyeti murahhas Gunaris, otelin kasasnda oturan mdre: - Tedariksiz ve acele olarak yola ktk, stmde kafi derecede para yok. Bana bir kredi aar msnz? -Size cevap vermeden Trk delegesi Celaleddin Arif Beyle grmem lazm.
Gleryz, N: 50, 13 Nisan 1338 / 1922, s. 4
115
Eskikitaplarim.com
Karagz
Gunaris: lkbaharda sulh olacak ninni, efzonlarm kurtulacak ninni! e, e, e, e, ! Karagz: Mehmedciim dolma yutmaz hey hey, silahn o brakmaz hey hey! Bakumandan lafa bakmaz hey hey, sulh szne kimse kanmaz hey hey!
Karagz, N: 1440, 4 Knun- Sani 1338 / 1922, s. 1
116
Eskikitaplarim.com
Karagz
Atinada: Gunaris: yi ki isyan- dahili haberleri tevali ediyor hametmeab. Yoksa hi bir surette sulha yaklamak kabil olmayacakt.
Gleryz, N: 36, 5 Knun- Sani 1338 / 15 Ocak 1922, s. 4
117
Eskikitaplarim.com
Karagz
Gunaris: Efendimize maruzatm var! Msy Loyd Corc: Dorudan doruya Ankaraya mracaat ediniz iiniz olsun bitsin!
Karagz, N: 1420, 26 Terin-i Evvel 1337 / 1921, s. 1
118
Eskikitaplarim.com
Karagz
Kan Konferans kapsnda Gunaris: (Kapcya) Kartm ieriye verdin mi? Kapc: Verdim Efendim. Gunaris: Ne dediler? Kapc: nayet ola dediler: (izen: Sedad Simavi)
Gleryz, N: 38, 13 Knun- Sni 1338 / 13 Ocak 1922, s. 5
119
Eskikitaplarim.com
Karagz
Gunaris: orbacmz oyunu oynad. Ya be on para bahi yahud acele bir mdahale ihsan buyurmanz istirhama geldim. Karagz: Senin ki oyun yapt. Ya bizimki mars ederse? Onun iin bahi vermekte acele etmeyin muhterem efendiler?
Karagz, N: 1399, 10 Austos 1337 / 1921, s. 1
120
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yunan Parlamentosunda Gunarise yaplan hcum. Gunaris: O kadar muhtelif sadalar karyorsunuz ki sizi skuta icbar iin levazm mdirriyetinden size bir ka uval arpa tevziine mecbur kalacam.
Gleryz, N: 20, 15 Eyll 1337 / 1921, s. 4
121
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yunanllar Lisanlarn deitiriyorlar. Trk: Kuzum Msy Gunaris benim ile konuurken u azna koyup kardn nedir sorabilir miyim? Gunaris: Zamana uymak iin dil deitiriyorum. (lk taarruzda) (Dayak Yerken) (Son Taarruzda) (Sulh in)
Gleryz, N: 1, 5 Mays 1337 / 1921, s. 8
122
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yunan Ordusunun Anadoludan avdeti Yunanistan: Hayrola nereden byle? Askerler: Anadoludan artk geldik. Yunanistan: Bu getirdiiniz nedir ya? Askerler: Megalo deadan arta kalan! (izen: Sedad Simavi)
Gleryz, N: 34, 22 Kanun- Evvel 1337 / 22 Aralk 1921, s. 5
123
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz: Alama Venizelos efendi alama! Kendi den alar m hi! Dnya etme bulma dnyasdr! (Megalo dea)
Karagz, N: 1517, 30 Eyll 1338 / 1922, s. 1
124
Eskikitaplarim.com
Karagz
Elveda Megalo dea! - Kfi derecede yorgunluk aldnz, gezdiniz, elendiniz, keyfinize baktnz. imdi kumandam dinleyiniz istimaket Atina! leri! Mar! Mar!...
Gleryz, N: 48, 20 Mart 1338 / 1922, s. 4
125
Eskikitaplarim.com
Karagz
Serab- Mufil Megala dea peinde yar

126
Eskikitaplarim.com
Karagz
Son haftalarn son hadiseleri 1- Fener Alay 2- Fener Alay!!! (izen: Rmiz)
Aydede, N: 90, 9 Terin-i Sni 1338 / 9 Kasm 1922, s. 1
127
Eskikitaplarim.com
Karagz
Anadoludaki Gayr-i Mstahlisleri kurtarmak is teyenlere ithaf Patrik: Titelis kirye? Usta Mihal: Efendim zatnza danacah bir umurum var. Patrik: Tileyi? Mihal: Arnavutkyn ilei.. Ocan yana be adam! Tileyi nedir, ben ne bileyim? Trke deyiver ki anayam!...
128
Eskikitaplarim.com
Karagz
Bayku: Meletyos bu lm Bizans kartalna ab- hayat zerk etsek para etmez O le (izen: Cevad akir)
Gleryz, N: 34, 22 Knun- Evvel 1337 / 22 Aralk 1921, s. 1
129
Eskikitaplarim.com
Karagz
Mart eri Pire Dar Kavutuu gnden beri zmire Trk askeri / Gn grmeyen ufuklarda artk gne douyor Dalyor sayesinde kalbimizin kederi / Kahramanlar Yunanly Trkiyeden kovuyor
130
Eskikitaplarim.com
Karagz
Nush ile yola gelmeyeni etmeli tekdir Tekdir ile uslanmayann hakk ktektir. (izen: Mazhar Nazm)
yine, N: 49, 26 Temmuz 1338 / 1922, s. 4
131
Eskikitaplarim.com
Karagz
Erkete!!!
Gleryz, N: 8, 23 Haziran 1337 / 1921, s. 4-5
132
Eskikitaplarim.com
Karagz
- Kuzum brak pesimi ben zaten kayorum. - Olmaz Yorgo, seni geldiin yere kadar teyi etmek vazifemdir.
133
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yeni Yunan Taarruzu ile beraber Drahmi de ykseliyor Allahn seven maaallah desin!
134
Eskikitaplarim.com
Karagz
Ramazanda sulh olmazsa... Bayram byle yapacaz!

yine, N: 38, 10 Mays 1338 / 1922, s. 1
135
Eskikitaplarim.com
Karagz
Atinaya doru...Ooo... U baba tarik. Ankaradaki sera garnizonunda Efzun Neferi: Zabit Efendi bizi ahurda koydunuz. Biz hayvan deiliz. Zabit: Ne bileyim ben ceplerinizden arpa kt, ben de phelendim.
Gleryz, N: 20, 15 Eyll 1337 / 1921, s. 5
136
Eskikitaplarim.com
Karagz
- Vre arkada sana tfek verdim, top verdim, asker verdim, sonra kasdim, firar ettim, beni daha ne iin kovalamak istersin? - manunu geberttimn domuz olu domuzu, hele bah bi de laf idir utanma diduhleri sende yoh mi be
Gleryz, N: 18, 1 Eyll 1337 / 1921, s. 8
137
Eskikitaplarim.com
Karagz
Cephede Talim: Yaknda vukuu melhuz taarruza hazrlklar. Zabit: Erkete diye emir verilince hepiniz birden dn geri iaretini beklemeden ayaklarnzn btn kuvveti ile kaacaksnz. Silahn istimal etmek memnundur. Aksini yapana ceza olarak on gn angarya
Gleryz, N: 56, 25 Mays 1338 / 1922, s. 5
138
Eskikitaplarim.com
Karagz
bade, hemen ka var ise akl uurun Dnya var imi ya ki yok olmu ne umurun? (izen: Mehmed Sadi)
yine, N: 4, 8 Eyll 1337 / 1921, s. 1
139
Eskikitaplarim.com
Karagz
1. Zavall yunan askeri Ankarann baln kak kak yemeyei dnrken 2. Suratnn ortasnda Mustafa Kemalin izmesini hissetti. 3. - Ne o? in bitti de mikroskopla incirin ekirdeklerini mi sayyorsun? - Yok a canm! Yunan matbuatnn muhayyel zafer iin nerettikleri kepazeliklerin ka incir ekirdei doldurduunu lyorum.
Gleryz, N: 17, 25 Austos 1337 / 1921, s. 4
140
Eskikitaplarim.com
Karagz
Son anl macerasn tarihe anlatn Zincir iinde bal duran kahraman atn Gittike ykselen ba Allaha kalkyor Asrn ba edi sand at, aha kalkyor (izen: Mehmed Sadi)
yine, N: 3, 1 Eyll 1337 / 1921, s. 1
141
Eskikitaplarim.com
Karagz
Trk Ordusunu mahvedecek olan kahramanlar!

Gleryz, N: 13, 28 Eyll 1337 / 1921, s. 1
142
Eskikitaplarim.com
Karagz
Bir srarsn, iki srarsn, ncde ele geersin. (izen: Mazhar Nazm)
yine, N: 43, 14 Haziran 1338 / 1922, s. 4
143
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hatt- Harpte - Ulan yani burada ha? Aman paam affet, ben bizim Yunan zabitlerine gzel kokana bulur muharebe anlamaz dedim. Beni burada getirdiler, kendileri katlar. (izen: Cevad akir)
Gleryz, N: 34, 22 Kanun- Evvel 1337 / 22 ARalk 1921, s. 4
144
Eskikitaplarim.com
Karagz
Siyaset pusulasnda Mknatsla ibre nasl dner? (izen: Haydar evket)

yine, N: 48, 19 Temmuz 1338 / 1922, s. 4
145
Eskikitaplarim.com
Karagz
Venizelosun, Nerolunan mektuplar mnasebetiyle Kazan, Kazana dibin kara demi, o da ona seninki benden kara demi. Venizelos: Atna matbuatna bakacak olursan Konstantin mektuplarmn tesiri ile yuvarlanmak zeredir. Halbuki beni ancak halkn adem-i itimad yuvarlamt. Bu makayese benim iktidarm isbat etmez mi?
146
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yumurta banyosu. Mumcuzade: Sizi gidi izansz aklabanlar, sevimsiz fettanlar, kaselisli lahana yapraklar, anak yalayclar, siz de insaf denilen ey yok mu? Nabedidler: nsaf olmasayd yumurta yerine ta atardk.
Gleryz, N: 56, 25 Mays 1338 / 1922, s. 4
147
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hacivad: Aman Karagz, onlar irkefde yzyorlar diye sakn ta atma stne srar ha! Karagz: Merak etme Hacivad, yle irkefden srayacak leke beni kirletmez.
Karagz, N: 1434, 14 Kanun- Evvel 1337 / 14 Aralk 1921, s. 4
148
Eskikitaplarim.com
Karagz
i onlara braksa idik Yunan zmirden manyetizma kuvveti ile karacaklard.

149
Eskikitaplarim.com
Karagz
Zafer temin edilince (Peyam) sahibinin alaca tavr: Mest-i nazm kim bytt byle seni Nedim
Aydede, N: 70, 31 Austos 1338 / 1922, s. 1
150
Eskikitaplarim.com
Karagz
Ali Kemal ve Refik Halid (Yek azdan) - Eyvah bu bazicede! Bizler yine yandk. (izen: Sedad Simavi)
Gleryz, N: 22, 29 Eyll 1337 / 12 1921, s. 1
151
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz: zmir zmn dman kahrederek kazandn ey Yldrm Gazi! Yaptn bu kaymak gibi ilere kar Edirnenin kayman da sulhen ve siyaseten hak ettin! Buyur, afiyetle ye, balar tac bakumandan.
Karagz, N: 1515, 22 Eyll 1338 / 1922, s. 1
152
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hamamda Ali Kemal: Canm! u keseyi adam akll sr. Tellak: Sryorum efendim... Lakin senin gnahlarn o kadar ok ki bir iki kalp sabun ile temizlenecee benzemiyor.
Gleryz, N: 20, 15 Eyll 1337 / 1921, s. 1
153
Eskikitaplarim.com
Karagz
Beyolunda Prodos gazetesi idarehanesinde. Mdr: Allo Ali Kemal Bey, zat alinizsiniz... Bendeniz Prodos gazetesinin mdrym. Affederseniz bizim bamuharrir bugn hastaland ltfen bizim bamakaleyi bugn yazar msnz?
Gleryz, N: 16, Bayram Nshas, s. 6
154
Eskikitaplarim.com
Karagz
Maltadakilerin avdetinden sonra Mumcuzadenin kbusu. (Gleryz) (Aka Gndz) (Ahmet Emin) Celal Nuri)
Gleryz, N: 28, 10 Terin-i Sani 1337 / 10 Kasm 1921, s. 1
155
Eskikitaplarim.com
Karagz
Milliyet Deresi / Bu dere derin dere / Glgesi Serin Dere Ali Kemal: Aman Refikiyim, bana bu dere pek souk geliyor, ayama kum batyor. Refik Halit: Ne yapalm ya bu dereden geeceiz, ya bu diyardan gideceiz. (izen Sedad Simavi)
Gleryz, N: 29, 17 Terin-i Sni 1337 / 17 Kasm 1921, s. 1
156
Eskikitaplarim.com
Karagz
Her sabah bir eytanet eytan: Ha gayret ha gayret,seni dnya alem takdir ediyor! Sakn bu fikirlerinden vazgeme!
Gleryz, N: 15, 11 Austos 1337 / 1921, s. 1
157
Eskikitaplarim.com
Karagz
- Bugnk havadislere yine Ali Kemal Beyin can sklacak - Neden Yunanilerin dayak yedikleri iin mi? - Hayr karpuz parasnn fiyatlar birdenbire frlad iin...
Gleryz, N: 12, 21 Temmuz 1337 / 1921, s. 4
158
Eskikitaplarim.com
Karagz
- Birader gryorum ki ilerin yolunda, beni ortakla kabul eder misin? - ortaklna deil ama dert ortaklna kabul ederim. Berlinde (Talat) birahanesinde bir mlakat (izen: Sedad Simavi)
159
Eskikitaplarim.com
Karagz
Skuttan sonra ilk mlakat - Yeni kabinenin icraat hakknda fikriniz? -Gazetelerde aleyhimde yazlanlar okumaktan etrafa bakmaya vakit bulamyorum ki... Franszcas: Muhabir. Majestelerinin bu yeni kriz hakkndaki fikri? Ferid Paa: Herey geer herey silinir, srf hatra kalr. (izen: Sedad Simavi)
Diken N: 25, 9 Terin-i Evvel 1335 / 9 Ekim 1919, s. 8
160
Eskikitaplarim.com
Karagz
- Bu hallere ne dersin Kemalciim - Eyvah ! Bu bazicede bizler yine yandk derim

161
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hindenburg: Oynayacamz komedi iin hazrlklarn ikmal etin mi? Enver: Evet efendim ikmal ettim. Hindenburg: Kendine taraftar bulabildin mi? Enver: Buldum... Ali Kemal
Gleryz, N: 65, 10 Temmuz 1338 / 1922, s. 1
162
Eskikitaplarim.com
Karagz
Enver: Sarkamta battmsa Karakurumda ktm ya! Karagz: ekirge defa srar. Bu ikincisidir onu da unutma! Sarkamta kydn Mehmetkiklerin yanna bakalm ka mslman daha gndereceksin, akln bana devir hesap kabaryor ha!
Karagz, N: 1498, 26 Temmuz 1338 / 1922, s. 1
163
Eskikitaplarim.com
Karagz
Enverin Ryas
yine, N: 14, 24 Terin-i Sni 1337 / 24 Kasm 1921, s. 1
164
Eskikitaplarim.com
Karagz
Anadolu kaplarnda bir muhavere Enver: Msaade ediniz de ieriye gireyim ve sevgili Anadoluya getirdiim hediyeleri takdim edeyim. Mustafa Kemal Paa: Buyrunuz, girebilirsiniz. Esasen Anadolu da size ayn hediyelerden takdim etmek iin frsat bekliyor.
165
Eskikitaplarim.com
Karagz
Enver: Yunana dman diye kapy amyorsunuz, ne olur bari biraz bana msaade edin. Mustafa Kemal Paa: ki dmanla birden uramaya vaktimiz yok efendi, haydi iine.
Karagz, N: 1425, 12 Terin-i Sani 1337 / 12 Kasm 1921, s. 1
166
Eskikitaplarim.com
Karagz
Celaleddin Arif: Galiba Ankara bal size tatl geldi bir trl ayrlmak istemiyorsunuz. (izen: Sedad Simavi)
167
Eskikitaplarim.com
Karagz
lk Temas (izen: Sedad Simavi)

Diken, N: 64, 27 Terin-i Evvel 1336 / 27 Kasm 1920, s. 1
168
Eskikitaplarim.com
Karagz
Ankara stiklal Mahkemesi azasndan Klarslan ttihad-Bitaraf-Mill-tilaf-Sosyalist (izen: Ramiz)

Aydede, N: 7, 19 Kanun- Sani 1338 / 19 Ocak 1922, s. 3
Serpularn Dili ttihad, Btaraf, Mill, tilaf, Sosyalist (izen: Ramiz)

169
Eskikitaplarim.com
Karagz
Byk Millet Meclisinde Reis Paann Nutkundan: Kanun- Esasi denilen bu kara kapl kitaplar kundaktr (4 Kanun- Sani, Yenign) - Tevekkeli, on senedir cayr cayr yanmamz!! (izen: Rfk)
170
Eskikitaplarim.com
Karagz
Bir Mukabele: Trkiyenin efendisi kyldr. (Reis Paann Nutkundan) Kyl: ifte ubua biraz da onlar baksa da biz de efendiliimizi bilsek... (izen: Rfk)
Aydede, N: 20, 9 Mart 1338 / 1922, s. 2
Ankara Ziyafetinde Aralof Yolda: u elimde bulunan ve muhteviyat saf ve temiz sudan ibaret olan kadehi kaldrarak dostluumuzun da bu pak su gibi daima berrak ve saf kalmasn temenni ederim! (izen: Rfk)
Aydede, N: 21, 13 Mart 1338 / 1922, s. 3
171
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yaver: Efendim mahvolduk. Trk ktaat arkamz evirdi. Sratle ilerliyor. Kumandan: yle ise tebli-i resmi yaz. Trk kuvvetlerine kar btn cephelerden taarruza getik. Ktaatmzn ecaati sayesinde gayemize muvaffak olduk. sera ve ganaimin adedi tahminin fevkindedir.
Gleryz, N: 1, 5 Mays 1337 / 1921, s. 8
172
Eskikitaplarim.com
Karagz
Samsun bombardman ve buradaki Yadigarlar. 1. Vresi yaasn bizim Averof gitmi. Samsunda yapmis bom! bom! 2. Zito vre Averof bu pis Turkus vermis iyi deri, ok adam gebermis 2. Bombardman serefine yapacayiz bu pazar hovardalk ieceyiz bira.. Yapazayiz pak, pak, pak! 4. Bom! Ah vre kaymani ite bunu hesapa katmamis idik!
173
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yunan Neferi: Biz bu k Anadoluda geirirsek nasl snacaz bilmem. avu: Merak etme Trkler ardmzdan yaylm atei anca ayazda bile cayr cayr yanarz.
Karagz, N: 1424, 9 Terin-i Sni 1337 / 9 Kasm 1921, s. 4
174
Eskikitaplarim.com
Karagz
Heybeliadada Rum zcileri zciler: Keyf yapazak burada bakazak karsda var dsman. Kazazak siper asada, virezek dsmana duman! Hacivad: Okhu, okhuu! Ulan mikrolar ne korktunuz ben ksrdm bakas deil! Karagz: Paamn ksrdn duysalar kimbilir ne yapacaklar, anlalan bunlar baka yolun izicisi!
175
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz: Size Sakarya sakar geldi. ok abalamayn yakarm ha!

Karagz, N: 1404, 31 Austos 1337 / 1921, s. 1
176
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hacivad: Aferin Karagz, haritay adam akll izdin ama u kede biraz bataklk m var ne var? Karagz: Yok yok oras bataklk deil, ba, bahe ama ver u silgiyi de o karartlar sileyim.
Karagz, N: 1354, 5 Mart 1337 / 1921, s. 4
177
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hacivad: atm Kaldm, Karagz, paamn ufack bir sandal Yunann koca gemisini srkledi, getirdi. Karagz: Trkn azminden ne kurtulur Hacivad, ordumuz da yaknda Papulasn burnundan yakalayp srye srye Ankaraya getirirse sakn yine ap kalma. (Geminin Ad: Enasis)
Karagz, N: 1476, 10 Mays 1338 / 1922, s. 1
178
Eskikitaplarim.com
Karagz
Avrupa: Haydi efendiler, silahlarnz brakp mtareke sofrasna oturunuz da, karnnz doyunca, sulh masasna geersiniz. Karagz: Ah madam, benim karnm tok mu tok, siz msaade etseniz de u kyafetimizle sulh masasna gesek, nk bu sofraya ka sefer oturdumsa a kalktm!
Karagz, N: 1470, 19 Nisan 1338 / 1922, s. 1
179
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz: Yolunuz iziniz ak olsun ey milletvkilleri. Yalnz sizden bir ricam var, iki sene evvel buradan giden bir heyet bana Avrupadan u vazoyu getirmiti (Sevr) mi diyorlar ne diyorlar. Bunu bir trl kullanamadm da atladm. Kuzum siz dnte bana salam bir hediye getirin!
Karagz, N: 1453, 18 ubat 1338 / 1922, s. 4
180
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz: Mister con, yazk parana o Anadoluda bize parasz oynuyor. Onbe milyon deil krkbe milyon versen yine o!
Karagz, N: 1443, 14 Kanun- Sani 1338 / 14 Ocak 1922, s. 1
181
Eskikitaplarim.com
Karagz
Zavall vatandalarmza merhamet edelim. Dnk Apostol Bugnk Apostol Bakkal Apostol ilerin ekerrenk olduunu grnce ekerlerin rengini deitirdi. (izen: Cevad akir)
Gleryz, N: 4, 26 Mays 1337 / 1921, s. 8
182
Eskikitaplarim.com
Karagz
Kar koca kavgas: Yunanistan: Brak vire.. Yedin bitirdin beni.

yine, N: 38, 10 Mays 1338 / 1922, s. 4
183
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hacivad: Bunlarn ikisinden birini sndrmeli Karagz, birbirlerinin klarn krletiyorlar. Karagz: Merak etme ikisinin birden snmesi yakndr!
Karagz, N: 1433, 10 Kanun- Evvel 1337 / 10 Aralk 1922, s. 1
184
Eskikitaplarim.com
Karagz
Mudanyada Generaller itima Hacivad: Oh ok kr Karagz, nihayet yz yze el ele geldik! bir kere mzakereye girdi mi girmedimi nasl olsa hakkmz ayan beyan ortaya kar! Karagz: ansl zaferlerden sonra balayan mzakereler her vakit muvaffakiyetle neticelenir Hacivad. Onun iin ben de Mudanyadan ayrlrken sulha biraz daha yaklatmz zannederim.!
185
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hacivad: Gemi olsun Karagz, ne oldun yahu! Karagz: Merak etme birey yok Hacivad. yl evvelki hastalktan boazmda bir ikinlik kaldda doktor kk bir ameliyatla aresine bakacak! Malum ya can Boazdan gelir.
Karagz, N: 1515, 23 Eyll 1338 / 1922, s. 1
186
Eskikitaplarim.com
Karagz
Kpei ldrene srtrler. Hacivad: Diri getirdiler, l gtryorlar. Karagz: Bilmez misin Hacivad mehur szdr, iti ldrene srtrler! (zmirde vefat eden Yunan Ordusu)
Karagz, N: 1513, 16 Eyll 1338 / 1922, s. 4
187
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yeni cad Anadolu Harp Makinesi Hacivad: Yedi lkenin halk bu icada parmak srd Karagz, bu ne mthi makine yahu! Karagz: Bundan mkemmel kimde varsa karsn, ikiyzbin kiilik ordunun topunu, tfengini, esirini, maktln, onbe gn iinde ayklayp tertemiz ediyor.
Karagz, N: 1512, 13 Eyll 1338 / 1922, s. 4
188
Eskikitaplarim.com
Karagz
Kosti: Yem borusu al! Borazan: Yem borusuna ktlar efendim, kulak bile vermiyorlar.
yine, N: 13, 17 Terin-i Sni 1337 / 17 Kasm 1921, s. 1
189
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz zmir rhtmnda Hacivad: Aman Karagz bittim bittim. Bu heriflerin ardna muhakkak neft ya alnm, yetiinceye kadar tabanlarm atlad! Karagz: ki adm kald Hacivad, diini sk! unlar terli terli bir denize dkelim de bak seni nereye gtreceim!
Karagz, N: 1510, 6 Eyll 1338 / 1922, s. 1
190
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karagz: Hayyyyt, hayyyt! Bu da gelen karada kaplan, denizde arslan soyu sopu kahraman, dmana kan kusturan yaman Anadolu askerleri! Hacivad: Dur, dur, Karagz, ben de yetieyim yahu! Karagz: Duramam Hacivad, duramam sen acele et de zmirde buluuruz.
Karagz, N: 1509, 2 Eyll 1338 / 1922, s. 1
191
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yunan Nazr Baltacis: u kapy bir baltada krarm sandm ama olmad! Karagz: O baltann yzne baksana Anadoluda taa vurmaktan destereye dnm, onunla peynir kes peynir!
Karagz, N: 1502, 9 Austos 1338 / 1922, s. 4
192
Eskikitaplarim.com
Karagz
Hacivad: Sandalye kavgas amma kzt! Nazrlar grtlaklarken orbac da drt buuk atyor ha! Karagz: Nasl atmasn kendi oturduu yer de tehlikeye dt! Baucundaki frsat kollayp duruyor, fakat topuna duman attrmak iin gzlediimden hi haberleri yok!
Karagz, N: 1479, 20 Mays 1338 / 1922, s. 1
193
Eskikitaplarim.com
Karagz
Papaz m, dipolmat m, kumandan m? Tatavlada Merniyos: Memleket iin canmz verezeyiz, eli silah tutan cepheye gidezek! Karagz: Ben karmam sinyor papas, fakat yein kula var derler.
Karagz, N: 1476, 10 Mays 1338 / 1922, s. 4
194
Eskikitaplarim.com
Karagz
Ey Sulh kz sulh kz, Yanaklar krmz Nianlya kavutu, Gklerimin yldz
Delikanl Kahraman, Baklar pek yaman, Yavukluya kavutu Dmanlara el aman!
195
Eskikitaplarim.com
Karagz
Anadoluda hizmet-i askeriyeye adem-i kabileyeti dolaysyla ihra olunanlar, muacceliyet-i askeriyye vergisine tbidirler. (Yeni Gn) (Adamn srtnda muacceliyet vergisi yazan, iki yk) - Allah merhum babam vergiden muhafaza buyursun.
Aydede, N: 40, 18 Mays 1338 / 1922, s. 3
Bir Alman airi der ki: Milletler ya eki olur, yahud rs (izen: Haydar)
Aydede N: 59, 24 Temmuz 1338 / 1922, s. 4
196
Eskikitaplarim.com
Karagz
Vaziyet-i Hazra, Osmanl: Sulh istiyorum!, Yunan: Harp edeceim!

Aydede, N: 33, 24 Nisan 1338 / 1922, s. 1
Peyam- Eyyama Nazaran Seyr Sefaine klah giydirir, Ankaraya kavuk sallar.
Aydede, N: 25, 27 Mart 1338 / 1922, s. 2
197
Eskikitaplarim.com
Karagz
En-nezafet minel-man
yine, N: 18, 1 Kanun- Evvel 1337 / 1 Aralk 1921, s. 1
198
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yunanistann yeni haritas Fare delie smam, bir de kuyruuna kabak balam! (Rumeli Kaar)
Gleryz, N: 3, 19 Mays 1337 / 1921, s. 8
199
Eskikitaplarim.com
Karagz
Balk: Tatl suda kpekbal bulunmaz diyen kim?

yine, N: 20, 5 Kanun- Sani 1338 / 5 Ocak 1922, s. 1
200
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yunanistan: Yrdm yolun burada nihayet bulacan bilseydim.

yine, N: 57, 20 Eyll 1338 / 1922, s. 1
201
Eskikitaplarim.com
Karagz
Floryada iki yadigar arasnda Papulas, dmana nianlarn kaptrd, biz de nianllarmz kaptrdk!!
Gleryz, N: 22, 29 Eyll 1337 / 1921, s. 8
202
Eskikitaplarim.com
Karagz
Zeybek: orbac elindeki defne yapra iyi ama arkadaki kuyruk ne olacak?
yine, N: 21, 21 Kanun- Sani 1338 / 12 Ocak 1922, s. 4
203
Eskikitaplarim.com
Karagz
204
Eskikitaplarim.com
Karagz
1- Pek Ge Kalm. Gazi Paamz: Nereye byle orbac? Venizelos: Bizim ki yklyormu da tamire geldim. Gazi Paamz: Pek ge kaldn tatar aas, senin evin oktan ykld. 2- Zavall Kostinin Akibeti Nihayet iskemlesini bana geirdik. 3- Atinada ki Malup Arasnda - Sen hi Trk esiri yakalayabildin mi? - Ne gezer bir defa yakalayaym dedim, az kald o beni yakalyordu. 4- Muhalefetin Endieleri - Burada kalsam Ferid Paac diye delie tkacaklar. Atinaya kasam Kostantin taraftar diye yakalayacaklar.. Ben de nereye gideceimi ardm..
Gleryz, N: 77, 27 Temmuz 1338 / 1922, s. 1
205
Eskikitaplarim.com
Karagz
206
Eskikitaplarim.com
Karagz
1- Milli Ordumuzun Sevgili zmiri stirdad Eftoslar apa Oturttu! Zavall Muhalifler, Zavall Peyamc, Zavall Kosti 2- Zavall Aydede, Zavall Bosfor, Zavall Gunaris 3- Muhaliflerin Kabul Ettikleri Mar, Refik Halid ve Ali Kemal Beyler Tarafndan Sylenmektedir. Kimseye etmem ikayet, alarm ben halime, Titrerim mcrin gibi baktka istikbalime, Perde-i zulmet ekilmi korkarm ikbalime. 4- Kirye Miletyosun Tesellileri: tidalinizi muhafaza ediniz Byk Yunanistan ld ise kk Yunanistan sadr. 5- Sky Grnce Patrikhaneye Yklendiler. - Vay pandeli orbac bu ne tebeddl sen Yunanl deil mi idin? - Paam hiz hibir vakit Yunanl olmadk. Biz olmu bitmi Osmanlyz. Bizi patrikhane artt.
Gleryz, N: 74, s. 4
207
Eskikitaplarim.com
Karagz
Dostlarmzn yz karas. Aydede: Doktorum, midem fena halde bozuk, itahm hi yok, yediimi iade ediyorum. Doktor Gleryz: ki gzm dostum, sen husuf- tamma uramsn. Haberin yok.
Gleryz, N: 37, 19 Kanun- Sni 1338 / 19 Ocak 1922, s. 4
208
Eskikitaplarim.com
Karagz
Alem-i Yunaniyyede neler olup bitiyor? 1. Fener patrikhanesi elinde drbn altnda da fener, kirye Venizelosu aryor. 2. Papulas, klie halindeki tebli-i resmileriyle dnyay mtemadiyen tra ediyor. 3. Zavall Kostinin etrafn bozuk niyetli alacakllar sarm hesaplarn tasviyesini istiyorlar. 4. Zeybek de Kostinin derisini yzmeden salvermemeye yemin etmi.
209
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yeni Yunan malubiyeti, mnasebetiyle Gleryzn hediyeleri. 1. Papulasa smet Paann tekmesi. 2. Ali Kemal Beye bir bardak souk su. 3. Papulasa bir mendil. 4. Refik Halide Gzlerim Yolda Kald trksnn notas. 5. Refi Cevada derdine yanmak iin bir mum. 6. Patrik Efendiye gzyalarn aktmak iin bir kase. 7. Kral Kostantine kalk git borusu. 8. Venizelosa bir drbn. 9. Jurnal Dergisine Mustafa Kemal Paadan bir mektup. 10. Patris gazetesine bir f mavi mrekkep. 11. Neologosa nazarlk bir ift papu. 12. Mustafa Kemal Paaya gzn aydn!
Gleryz, N: 12, 21 Temmuz 1338 / 1922, s. 5
210
Eskikitaplarim.com
Karagz
Parkta (Olmu bir vaka) - Hanm kpeinize dikkat ediniz. Bir yerimi koparacak. - Onun grltsne kulak asmaynz. Size bir eycikler yapmaz. Kocam onu Atinadan geerken satn ald.
Gleryz, N: 41, 9 ubat 1338 / 1922, s. 1
211
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yunanistann istikraz balonu. Yunanistann hkmet mehalifinde istikraz midinin utuunun resmidir. (izen: Sedad Simavi) (Onbe milyonluk istikraz balonu)
212
Eskikitaplarim.com
Karagz
1922 senesi hadisat mahfazasndan neler kmaz (Patrikhane) (Kuvay- Milliyet stikrazat)
213
Eskikitaplarim.com
Karagz
Atina Hkmetinin son vaziyetinin resmidir. (Hayvann stnde isyan) (Kazn stnde Yunanistan) (Hayvann stnde iflas)
214
Eskikitaplarim.com
Karagz
Baki kalan bu kubbede bir ho sada imi. Yahud Baki kalan bu seferden bir kutu incir imi. (izen: Sedad Simavi)
Gleryz, Zafer ve Galibiyet Nsha-i Fevkaledesi, s. 5
215
Eskikitaplarim.com
Karagz
216
Eskikitaplarim.com
Karagz
1- Netice yine bizim dediimiz oldu. Biz t ibtidadan sylemitik ki, bu mesele topla tfenkle deil, siyasetle hallolunur. Yine aalar dediimize geldiler. Yine ii siyasete dkmeye mecbur oldular. Vaktiyle eer hiddet ve iddet yerine ruy- mlayemet gsterile idi bu netice o zaman yine byle husul bulur ve kimsenin de burnu kanamazd. 2- Grdn m bak hazret en sonunda Ali Kemalin dedii kt. siyasete sulha mncer olduyor. - Ona ne phe efendim, Ali Kemal byk adam. Dr-endi adam. Alim adam. Fazl adam. Keke onun gibi bir ka adammz daha olsayd. imdiye kadar bu memleket refah ve saadet iinde yzerdi. 3- Bu benim siyasetimin neticesidir. Ben bundan iki buuk sene evvel bu muvaffakiyeti elde etmi, fakat kimseye meramm anlatamamtm.. Nihayet onlar da benim dediime geldiler. Fakat bu kadar kan dkldkten sonra. 4- Muvaffakiyetimden drtte n bu mnafklara medyunum. Zira onlarn satklar tohum- nifak olmasa idi ben bu azim ve sebatmla bu milleti yek vcud bir kitle haline koyamaz ve bugnk mesud neticeye eremezdim. (izen: Sedad Simavi)
Gleryz, Zafer ve Galibiyet Nusha-i Fekaledesi, s. 4
217
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yeni taarruz arifesinde: Yunanl, mteessir ve dnceli Yeni taarruz arifesinde: Trk beu ve emin
Gleryz, N: 38, 19 Kanun- Sani 1338 / 19 Ocak 1922, s. 1
218
Eskikitaplarim.com
Karagz
Karamanlnn ianesi Emme de saygusuz eek imisin ha!... Goriyon ki ite ierde slam mterim var, benle bu vahi mi gelurler? Aham ezanndan sorna gel ki kimse grmiye... Hem o vahat be yerine on vireyim... (Sandk: Yunan harp ianesi)
219
Eskikitaplarim.com
Karagz
Trk: Kirye Yunan olu, elinde krmz dipli balmumu ile kimi aryorsun? Yunanl: Eski gnlerimi, bahtiyar yaadm zamanlar. Trk: Bak, havada bulut, sen onlar unut.
Gleryz, N: 55, 18 Mays 1338 / 1922, s. 1
220
Eskikitaplarim.com
Karagz
Zavall Kriler: Muhtelif neriyat arasnda nasl mkil bir mevkide kalyorlar. Peyam- Sabah Mahvolduk bittik Artk bu millet yaayamaz. Silah kuvvetiyle istiklal temin edilemez. Lahana yapraklar bu mlk bu hale koyduktan sonra artk ne yapsak para etmez vesselam. Akam-Tevhid-i Efkar-leri-Vakit Bizim iin istiklal gnei parlyor. Bu millet silahlarnn kuvveti ile milli hududlar dahilinde hr ve mstakil olarak yaayacaktr. Bu hakk kimse ondan alamaz vesselam.
221
Eskikitaplarim.com
Karagz
222
Eskikitaplarim.com
Karagz
Heykel Meselesi. 1. Gazetelerde Mustafa Kemal Paaya Di tabibi Ali Rza Efendi tarafndan altn bir heykel hediye edildiini meserretle okuduk. Heykel hediye etmek lazm gelse. 2. Acaba bizim kiryelere nasl bir heykel hediye etmek lazm geldii bizi haylice dndrd. Neticede u karar verdik. Ve krilerimizin tasvibine arz ediyoruz. Kral Kostantine: Aldan Bir Heykel - Kirye Gunarise: Havadaki buluttan bir heykel
Gleryz, N: 54, 1 Mays 1338 / 1922, s. 4
223
Eskikitaplarim.com
Karagz
Heykel Meselesi. Papulas cenaplarna: Kurundan bir heykel. Bosfor Gazetesi sahibi Payyarese: Yedii nanelerden bir heykel. Cenab tayn Beye: pekten bir heykel. Suriye hatras olarak. Ali Kemal Beyimize: spermecet mumundan bir heykel.
Gleryz, N: 54, 14 Mays 1338 / 19 Ocak 1922, s. 5
224
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yunan Meclisi Mebusannda vuku bulan grltler etrafnda: ecaat arz ederken. Boo Efendi: Efendiler sizin muhalefetiniz grltleriniz patrtlarnz ka para eder. Biz Talatlara, Enverlere zamannda kafa tutmu adamlarz.
Gleryz, N: 48, 23 Mart 1338 / 19 Ocak 1922, s. 8
225
Eskikitaplarim.com
Karagz
Byk Millet Meclisi Reisi Mustafa Kemal Paa Hazretleri

226
Eskikitaplarim.com
Karagz
Ufka bir albayrak yaparken Bat / ahland tepeden Refetin at Semadan zemine bir anda geldi / Yine ykseliyor Trk saltanat imdi gn alevden bir iek gibi / Kllar ellerde bir imek gibi Yamatan drt nala kaan dmann / Sallanp barn delecek gibi.
Gleryz, N: 4, 26 Mays 1337 / 1921, s. 4
227
Eskikitaplarim.com
Karagz
- Amma da dndnz ha! Banzda m dnmyor? Ali Kemal ile Refik Halid: Biz alz, ka senedir dne dne usta olduk artk.
Gleryz, N: 16, Bayram Nshas, s. 4-5
228
Eskikitaplarim.com
Karagz
Kostantinin Yedii Son Tekme. Destursuz baa girenin varvarann srsrenin hali budur orbac!
Gleryz, N: 18, 1 Eyll 1337 / 1921, s. 4-5
229
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yerden ge kp dizseler Birbirine perk etseler Altndan birini ekseler Seyreyle sen gmbrty
Mustafa Kemal Paa: elebi sen kp oyununu biliyor musun? Papulas: Bilmiyorum Mustafa Kemal Paa: te imdi o oyunu oynayacaz.
Gleryz, N: 19, 8 Eyll 1337 / 1921, s. 4-5
230
Eskikitaplarim.com
Karagz
Yunan Taarruzu: Atinada Bir Nutuk Kosti: Cesur askerlerim. Anadolunun tahlisi iin sizleri memur ediyorum. Kounuz ve Anadoluya Yunan kavminin alevli medeniyetini gtrnz. Ve size hediye ettiim bu teslim ol bayran da hsn-i suretle istimal ediniz.
231
Eskikitaplarim.com
Karagz

Cüneyd Okay - Dönemin Mizah Dergilerinde Milli Mücadele Karikatürleri

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Cüneyd Okay - Dönemin Mizah Dergilerinde Milli Mücadele Karikatürleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Eskikitaplarim.

DNEMN MZAH DERGLERNDE

MLL MCADELE KARKATRLER

T.C. KLTR VE TURZM BAKANLII YAYINLARI

Erkan MUMCU Kltr ve Turizm Bakan

Seneba mnasebetiyle Anadolunun Yunanistana seneba hediyesi

Ali Kemal Bey Hcre-i Mesaisinde

Ankarann Koyunu, Sonra kar Oyunu

Nabznda bir iman vuran kannla Bu ziya grmeyen ufka ykseldin

Bilmem ki semadan yksek alnnla Gnein doduu yerden mi geldin

Gleryz, N: 1, 5 Mays 1337 / 5 Mays 1921, s. 1

Tilkinin dnp dolap gelecei krk dkkandr.

Topal Eekle Konstantin Cepheye Gidiyor Ala ala hey

Altta kalann can kncaya kadar siz oynayn bakalm.

nayet ola, baka kapya... (izen: Mehmed Sadi)

Merak etme Yorgo, ben senin arkandaym. (izen: Mehmed Sadi)

Karagz: Haydi bakalm orbaclar, vakit geti spreceiz.

Gleryz, Venizelos ve Kral Konstantin (izen: Cevad akir)

Konstantin: Benim zaferlerimi gazetelerde okuyamazsnz. Onlar burada yazldr.

Kral Kosti ve Nianlar Nian yalnz gse taklmaz.

Papulas: Bugnk tebli-i resmide Ktahyay m aldrsam. Yoksa Ankaray m?

Serab- Mufil Megala dea peinde yar

Ramazanda sulh olmazsa... Bayram byle yapacaz!

Trk Ordusunu mahvedecek olan kahramanlar!

Siyaset pusulasnda Mknatsla ibre nasl dner? (izen: Haydar evket)

i onlara braksa idik Yunan zmirden manyetizma kuvveti ile karacaklard.

- Bu hallere ne dersin Kemalciim - Eyvah ! Bu bazicede bizler yine yandk derim

lk Temas (izen: Sedad Simavi)

Ankara stiklal Mahkemesi azasndan Klarslan ttihad-Bitaraf-Mill-tilaf-Sosyalist (izen: Ramiz)

Serpularn Dili ttihad, Btaraf, Mill, tilaf, Sosyalist (izen: Ramiz)

Karagz: Size Sakarya sakar geldi. ok abalamayn yakarm ha!

Kar koca kavgas: Yunanistan: Brak vire.. Yedin bitirdin beni.

Ey Sulh kz sulh kz, Yanaklar krmz Nianlya kavutu, Gklerimin yldz

Delikanl Kahraman, Baklar pek yaman, Yavukluya kavutu Dmanlara el aman!

Karagz, N: 1521, 14 Terin-i Evvel 1338 / 14 Ekim 1922, s. 1

Vaziyet-i Hazra, Osmanl: Sulh istiyorum!, Yunan: Harp edeceim!

Balk: Tatl suda kpekbal bulunmaz diyen kim?

Yunanistan: Yrdm yolun burada nihayet bulacan bilseydim.

Gleryz, N: 54, 1 Mays 1338 / 1922, s. 4

Byk Millet Meclisi Reisi Mustafa Kemal Paa Hazretleri

You might also like