HAREKET LETM VE KONTROL DERS FREN YARDIMCI SSTEMLER MODL ALIMA SORULARI 1.

ekilde grlen basn oranlayc valfin grevi nedir? Yaznz. zellikle nden ekili aralarda n taraf arka tarafa oranla daha ardr ve frenleme annda ara arlk merkezi ne doru hareket eder. Bu hareketin sonucu olarak n tarafn arl artarken arka taraf arlnn azalmasna neden olacak ve n tarafn frenleme gc artarken arka tarafn frenleme gc azalacaktr. n ve arka lastiklerin ayn frenleme gcne sahip olduunu dnlrse arka lastikler ykn azl nedeniyle erken frenleme yapacaktr. Bu nedenle arka lastikler kayar. Kayma sonucu lastiklerin yola tutunmas zayflar ve ara dz bir istikamette hareket etmez. Bu riski ortadan kaldrmak amacyla arka lastiklerin n lastiklerden nce devreye girmemesi iin arka tekerleklere giden sistem zerine bir oranlayc valf yerletirilmitir. 2. ekilde grlen basn oranlayc valfin almasn ksaca aklaynz.

ki yzeyi farkl olan bir pistondan yararlanlmtr. Normal alma esnasnda piston, A ve B blmelerine bakan yzlerinin yzey fark nedeniyle piston C valfini kapatncaya kadar sola hareket eder. Eer A odasndaki basn ykselirse piston saa itilir ve C valfi alr. B odasndaki basn artarak yzey farkndan dolay piston sola hareket eder ve C valfi kapanr. Bu ilem basn belirli bir seviyede tutulana kadar tekrar eder ve basn drlm haliyle tekerleklere uygulanr. 3. Fren sistemlerinde kullanlan yke gre basn oranlayc valfin kullanm alanlarn ve grevini yaznz. Genellikle kamyonet, kamyon gibi aralarda kullanlr. Arka tekerlekler zerinde oluan yk deiimlerine gre arka tekerleklere uygulanan hidrolik basnc otomatik olarak ayarlar. 4. Fren sistemlerinde kullanlan yke gre basn oranlyc valfin almasn ksaca aklaynz.

Ara yksz durumda iken arka tekerleklere gelen yk azdr ve arka tekerlekler kolayca kilitlenebilir. Bu nedenle arka tekerleklere uygulanan fren basnc drlmelidir. Ancak, ara yklendii zaman arka tekerleklere gelen yk artaca iin daha byk bir frenlemeye ihtiya duyulacaktr. Bu nedenle arka frenlere uygulanan basn drme ileminin en aza indirgenmesi gerekir. Yk, arka dingil ile gvde arasna yerletirilmi olan bir alglama yay tarafndan hissedilir. Yk arttnda bu yay e ilerek basn oranlayc valfin pistonunu hareket ettirir. Ykn miktarna bal olarak pistonda o oranda hareket eder. Pistonun hareket etmesine bal olarak gei yolu kesiti arttrlarak basncn dmesi engellenmi olur.

TEKERLEKLERN KLTLENMESN NLEYC SSTEM (ABS) 5.ABS nedir? Aklaynz.

ABS, acil frenleme durumlarnda kullanld tatn kararlln,manevra ve durma yeteneini arttrabilen bir fren sistemidir.ABS sistemi her tekerlein yaknnda tekerlek dnme hzn alglayarak tekerleklerin eki kaybettii ve kilitlenmek zere olduunu alglayan sensrlere sahiptir.Elektronik kontrol nitesi (ECU) bu sinyalleri deerlendirerek fren basncn deitirmek suretiyle tekerleklerin kilitlenmesini nleyen hidrolik kontrol nitesine(HCU) komutlar gnderir.

6.ekilde grlen ABS fren sistemde bulunan paralarn grevlerini yaznz.

ECU, aracn iinde yer almaktadr. Bu devrede sensrlerden gelen sinyalleri alarak analiz eder ve analiz verilerine gre yolun tekerleklerdeki fren basncn kontrol eder. Hidrolik modlatrn yeri reticiden reticiye deiebilir.Fren yapmak iin ya da serbest brakmak iin ECU dan sinyaller alr. G ykseltici ve ana silindir src fren pedalna basnca devreye girerek frenleme srasnda gerekli olan g yardmn salar. Tekerlek sensr nitesi Bal olduu tekerlek poryasnn hzn lerek ECUya sinyal gnderir. 7. Otomobillerde kullanlan ABSde klasik fren sisteminde yer alan elemanlara ilave olarak kullanlan niteler nelerdir? Yaznz. 1.Tekerlek hz sensr 2.Elektro-valflerden oluan hidrolik modlatr. 3.Elektronik kontrol nitesi. 8.ekilde verilen tekerlek hz sensr nasl alr yaznz. Deiik manyetik alan alglama prensibine gre alr. Deiken manyetik alan ierisinde sabit duran bobin zerinde gerilim indklenir. Tekerlekle beraber tambur dnerken daimi mknats tarafndan oluturulan manyetik alan ,tamburun girinti ve kntlarndan etkilenerek bobin zerinde tamburun hzna bal olarak deien farkl voltaj retir. Bu gerilim, frenlemeye bal kalmakszn tekerlek dndke ECU ye iletilir.

9.ekilde grlen ABS fren sistemi elektronik kontrol nitesi (ECU) nasl alr? Aklaynz. Elektronik kontrol nitesi, hz sensr sinyalini alarak ykseltir, ilemden geirerek selenoid valfe enerji salar ve altrr. Tekerlek hz sensrlerinden gelen sinyaller, elektronik kontrol nitesinde deerlendirilir. ECU her bir tekerlekten gelen sinyallere gre ortalama tat hzn hesaplar ve referans hz belirler. Bu referans hz ile her tekerlein evresel hz karlatrlarak kayma orann belirler. Kaymann belirlenen deerinin zerine kmas halinde, ilgili tekerlein sistem basncna kumanda eden selenoid valfi uyarr. Bu uyarma tekerlee intikal eden basncn sabit tutulmasn veya basncn tamamen drlmesini salar. Bu basn kontrol, tekerlek kayma oran ve evresel ivmenin deiimine bal olarak saniyede birka kere tekrar edebilir.

10.ekilde grlen hidrolik modlatrn (hidrolik kontrol nitesi) almas nasldr? Aklaynz. Elektronik Kontrol nitesi (ECU)nin kontrol ile alan hidrolik modlatr tekerleklere iletilen hidroliin ynlendirdii selenoid valflar, motor, hidrolik pompa, basn drme nitesi ve hidrolik akmlatrden oluur. Sistemin dier niteleriyle btnlk ierisindedir. Frenleme ve zemin artlarnn deimesi durumunda ,tekerlek kayma oran belirlenen snra yaklatnda ECU hidrolik modlatrn selenoid valfine 2 A akm gnderir. Selenoid valfin enerjilenerek hareket etmesiyle basnl hidroliin tekerlek silindirine geii kapatlr. Ayn zamanda valf basnl hidroliin akmlatre geiinede izin vermez. Tekerlek kayma oran referans deerin zerine ktn alglayan ECU bu defa kilitlenmek zere olan tekerlein hidrolik devre basncn kontrol etmek zere selenoid valfe 5 A akm gnderir. Ayn anda hidrolik modlatrn motor ve pompas da altrlarak hidrolik tamamen fren devresinden boaltlr. 11. ABS fren sistemi bulunan aralarda dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir? Yaznz. 1.Elektrikli kaynak makinalar kullanarak kaynak ilemlerine balamadan nce, elektronik kontrol nitesi elektriki balants sklmelidir. 2.Elektro-hidrolik kontrol nitesi sklrken aknn (-) negatif kutup ba sklmelidir. 3.Boyama ileme esnasnda unutulmamaldr ki, elektronik nite en ok 80 C scakla dayanabilir. 4.Borular zerindeki koruyucunun zarar grmemesi ve ABS fren sisteminin almas esnasnda grltnn iletilmesini nlemek iin tm borularn gvde ile temas etmemesi salanr. 5. Tm contalar zarar greceinden dolay, sisteme mineral ya doldurmaynz. retici firma tarafndan tavsiye edilen hidrolik yan kullannz. 12. Giri ve k kanal saysna gre hidrolik modlatrler ka ekilde snflandrlrlar? Yaznz. 2 Kanall: Bu tr modlatrler ar vastalarda veya kamyonet gibi aralarda kullanlmaktadr. Sadece arka iki tekerlee kumanda edilir. 3 Kanall: Bu tr uygulamalarda n sa ve sol tekerleklere ayr ayr, arka iki tekerlee beraber kumanda edilir. 4 Kanall: Bu sistemde her tekerlee ayr ayr kumanda edilir. 13. Drt tekerlek ve iki arka tekerlek ABS'lerin fark nedir? Yaznz. Drt-tekerlek ABS, acil durma koullarnda tat kararllk ve gelitirilmi manevra yeteneini srdrmek iin tasarlanmtr. Drt tekerlein her birinde tekerlek kilitlenmesini nleyerek, srcye gelitirilmi ynlendirme kontrol salamak iin frenleme basncn dzenler. Arka-tekerlek ABS ise, daha ok kamyonet, minibs ve spor tatlarda grlmekte ve sadece arka tekerleklerin tekerlek kilitlenmesini nlemek iin kullanlmaktadr. Bu sistem srcye dorultu kararlln srdrmek ve tatn arkasnn yanlara kaymasn nlemekte yardmc olmaktadr. Arka-tekerlek ABS sistemlerinde n tekerleklerin hl tpk geleneksel frenlerdeki gibi kilitlenme eilimi vardr. Eer kilitlenme olursa, src fren pedal basncn n tekerleklerin tekrar dnmeye balamasna yetecek kadar azaltmaldr. Bylece src tat ynlendirebilir. 14. Beraber alt paralara gre modlatrler ka ekilde snflandrlrlar? Yaznz. 1.Standart: Hidrolik modlatr ile fren merkezi ayr paralardan oluur. Maliyetleri dktr. 2.Entegre: Merkez pompas ile hidrolik modlatr birleiktir. Daha kk ve kullanl olmalarna ramen maliyetleri yksek ve bakm zordur. 15. Hidrolik modlatr nitesinden biri olan basn drme nitesinin almas nasldr? Aklaynz.

Fren silindirinden geri dnen fren hidrolii iin rezervuar (depo) ve rezervuardaki hidroliin fren ana merkezine gnderilmesini salayan bir pompadan ibarettir. Elektronik kontrol nitesinden gelen sinyallere gre basn drme, tutma veya ykseltme konumlarndan birini seer. Rezervuar ve pompa ise basncn drlmesi ile fren hidrolii fren silindirinden geri dner ve pompa tarafndan fren ana merkezine gnderilir ve kumanda rezervuarn doldurur. Pompa motor tahrikli ve plancr tip bir pompadr.

16.Drt tekerlekten tahrikli aralarda bulunan yavalama sensrnn arataki yerini, grevini ve almasn yaznz. Drt tekerlekten tahrikli aralarda frenleme srasnda aracn yavalama orann alglar ve bu sinyalleri ECUya gnderir. ECU bu sinyalleri kullanarak hassasiyetle yol yzey koullarna karar verir ve gerekli kontrol lmlerini yapar. Yavalama sensr, iki ift LED (k yayan diyot) ve foto transistor ile bir kanall plaka ve bir sinyal dnm devresinden meydana gelmitir. Binek aralarda bagaj ksmna dier aralarda ise motor blmesine yerletirilir. ALIMASI: Aracn yavalama oran deitii zaman kanall plaka yavalama oranna uygun olarak aracn boylamsal yn boyunca sallanr. Kanall plaka zerindeki kanallar LEDlerden foto transistre gelen keserek foto transistr aar ve kapatrlar. Bu transistrlerin ap kapanmasyla yavalama oran drt ayr seviyeye blnr ve bu ECUya sinyal olarak gnderilir. 17.ABS fren sisteminin avantajlar nelerdir? Yaznz. 1.Fren srasnda yn istikrar, 2.Fren srasnda direksiyon hakimiyeti, 3.Optimum fren mesafesi, 4.Lastiklerin mrn uzatr 5.Acil durumlarda ani fren de src direksiyon hakimiyeti zerinde tam olarak younlaabilir. 18. ABS fren sisteminin yetersizlikleri nelerdir? Yaznz. 1.Virajlara ok sratli girilmesinden kaynaklanan savrulma ve srklenmelerde normal fren sistemi gibi ABS fren sistemi de etkili olmaz. 2.ok slak yolda ok sratli gidilirse ABS etkisiz kalabilir. 19.ABS fren sisteminin alt nasl anlalr? Yaznz. Src mekanik bir ses duyar ve baz basn dalgalanmalarn veya fren pedalnn sertliinin daha da arttn hisseder. Grlt iitildiinde veya basn dalgalanmalar hissedildiinde, ayan fren pedalnda tutulmas nemlidir. Sert basn uygulamasna devam edilmelidir. 20. Elektronik kontrol nitesinden alnan sinyal ile tekerleklerin kilitlenmesi durumunda frenlere giden basnc snrlayan veya tamamen kesen tekerleklerde kilitlenmeyi engelleyen sistem eleman aadakilerden hangisidir? A) Tekerlek hz sensr B) Hidrolik modlatr C) Yavalama sensr D) Kaliper 21. ECUya giden sinyal sisteminde bir arza meydana gelirse ECUdan kumanda grubuna giden elektrik akm kesilerek ve fren sisteminin normal grevine devam etmesini salayan fonksiyon aadakilerden hangisidir? A) Balang kontrol fonksiyonu B) Arza saklama fonksiyonu C) Diagnostik kontrol D) Basn drme fonksiyonu 22.ABS/ASR/ESP sistemlerinde diyagnostig cihaz ile yaplan testler nelerdir? Yaznz. 1.Hata kodu okuma, silme 2.Parametreleri okuma ve izleme (Teker hz, direksiyon as, fren pedal basnc, motor torku vs gibi) 3.Direksiyon a ayar durumu, pompa rle durumu, 4.ASR durumu fren hidrolik seviyesi, 5.Fren pedal durumu, 6.Teker dn sensr durumu 7.Solenoid valf aktivasyonu, 8.pompa motoru, 9.Anahtar valfi aktivasyonu 10.Fren hidrolik svs boaltma 23.ABS fren sistemi hata kodlar nelerdir? Yaznz. HATA KOD HATA DEVR SAYISI LER SOL N 0101 N SOL GR VALF DEVR SAYISI LER SA N 0103 N SA GR VALF DEVR SAYISI LER SA ARKA 0111 ARKA SA GR VALF DEVR SAYISI LER SOL ARKA 0112 ARKA SOL GR VALF BEYN 0113 ARKA SA IKI VALF HDROLK POMPA 0114 ARKA SOL IKI VALF KUMANDA CHAZI YANLI KODLANDI

KOD
011B 011D 011F 0122 FFFF 04FC 0414

KOD 0109 010B 020E 0255 029C 046A

HATA N SOL IKI VALF N SA IKI VALF FREN LAMBASI ALTER DL EREVES AK GERLM ABS KONUMU

24.ekilde ara zerinde devre emas grlen ABS fren sisteminin paralarn yaznz.

1.Elektrohidrolik kontrol nitesi 2. Fren silindiri 3. Servo fren nitesi 4.Fren hidrolik deposu 5.n tekerlek devir sensr 6.n fren diskleri 7.ABS arza uyar lambas

8.Fren lambalar anahtar 9. El freni kolu 10.Fren reglatr 11.Arka tekerlek devir sensr 12.Arka fren kampanalar 13.Arka fren diskleri 14.Test soketi

26.ABS uyar yanyorsa nerede arza aranmaldr? Yaznz. 1.Elektronik modln voltajnn kontrol 2.Rezervuar uyar anahtar ve basn uyar anahtarnn ileyip ilemediinin kontrol 3.Sensr diren kontrol 4.Ana valf ilerlii kontrol 5.Giri ve k valfleri diren kontrol 6.Elektronik modln deitirilmesi 25.Motor altktan sonra ABS uyar yanyorsa nerede arza aranmaldr? Yaznz.(fren uyar snk) Sistemdeki paralarn teker teker kontrol edilir. ARIZA GDERLMEMSE Sistemdeki tm sensr kablolar ve bunlarn izolasyonlar teker teker kontrol edilir. 26.Ara harekete getikten sonra ABS uyar yanyorsa nerede arza aranmaldr? Yaznz. 1.Sistemdeki paralarn teker teker kontrol edilir. 2. Sensr kablolarnn ve bunlarn izolasyonlarnn kontrol edilir. ARIZA GDERLMEMSE (1.sensr diren kontrol 2.tekerlek sensr almas ve sensr ark kontrol

3.box kontrol) yaplr.

27.ABS ve fren uyar lambalar yanyor yada pompa 1 dk uzun alyor nerede arza aranmaldr? Yaznz. Sistemdeki paralarn teker teker kontrol edilir. ARIZA GDERLMEMSE 1.dtan sznt kontrol 2.pompa motor kontrol 3.basn ykseltme zaman kontrol 4.basn kresinin almas 5.basn uyar miri alma kontrol 6.hidrolik merkez nitesinin i sznt kontrol 7.box kontrol

28. ABS uyar ara ara yanyorsa nerede arza aranmaldr? Yaznz. Sistemdeki paralarn teker teker kontrol edilir. ARIZA GDERLMEMSE 1.Tesisat u filerinde hatal balant kontrol 2.Hidrolik rezervuar kapak miri ve basn uyar miri alma kontrol 3.Sensr diren kontrol 4.Box kontrol 29.Yalnz fren uyar yanyorsa nerede arza aranmaldr? Yaznz. Sistemdeki paralarn teker teker kontrol edilir. ARIZA GDERLMEMSE 1.Park fren lambas almas kontrol edilir 2.Fren hidrolik seviye uyar lambas almas kontrol edilir 3.D szntlar kontrol edilir 4.Rezervuar ve basn uyar klar almalar kontrol edilir 30.Park fren lambasnn alma kontrol nasl yaplr? Yaznz. Kontak kapatlr, fren pedal en az 20 kez pompalanr ve kontak alr, motor duruncaya kadar beklenir. El freni serbest braklr; eer k yank kalyorsa el fren kolu mir ayarlar kontrol edilir. 31.Hidrolik seviye uyar lambasnn alma kontrol nasl yaplr? Yaznz. Kontak kapatlr, pedal en az 20 kez pompalanr. Kontak alr ve motor almas durunca hemen hidrolik seviyesine baklr; max ile min izgileri arasnda olmaldr. 32.ABS fren sisteminde dtan sznt kontrol nasl yaplr? Yaznz. 1.Fren hidrolik borular kontrol edilir, 2.Merkez pompas alak ve yksek basnl hidrolik borular kontrol edilir, 3.Rezervuar civarnda keeler ve birleimlerde sznt kontrol yaplr, 4.Fren pedal itme ubuunun merkez pompaya giriinde hal altna sznt kontrol yaplr, 5.Gerekli ilemler yaplr ve arza dzeltilir. 33.ABS uyar hi yanmyorsa nerede arza aranmaldr? Yaznz. Sistemdeki tm paralarn teker teker test edilebilmesi iin nerilen tm ilemler yerine getirilir. Eer ABS uyar hi yanmyorsa bu durumda; sigortalar, ampul ve kablo tesisatlar kontrol yaplmaldr. 34.ABS uyar yanmyor fakat fren pedal fazla dibe gidiyorsa nerede arza aranmaldr? Yaznz. Sistemdeki tm paralarn gerekli kontrolleri yapldktan sonra sistemde d szntlar kontrol edilir ve sistemden hava alnr. Merkez pompa i hidrolik szntlar kontrolleri de yaplarak gerekli ilemler ve deimeler yerine getirilir. 35.ABS sistemi alt zaman fren pedal gezintisi artyorsa nerede arza aranmaldr? Yaznz. Eer ABS sistemi devreye girdiinde pedal gezintisi artyor ise ilk olarak sistemde tm paralarn ayr ayr testi yaplr daha sonra sistemde dtan sznt olup olmad kontrol edilir ve fren sisteminden hava alnr. Bu ilemin ardndan ana valfe elektriki alma kontrol yaplr. Elektriki alma kontrolnn ardndan ana valfe hidrolik alma ynnden de kontrol yaplarak gerekli ilemler gerekletirilir. 36.ABS nin grevi zayfsa nerede arza aranmaldr? Yaznz. Sistemde tm elemanlar kontrol edildikten sonra diod alma kontrol yaplr. Bundan sonra d sznt kontrol yaplr ve sistemin havas alnr. Daha sonra giri ve k valflerinin diren kontrolleri yaparak giri ve k valfleri hidrolik grev kontrolleri de gerekletirilir. Yaplan kontroller sonucunda gerekli ilemler yaplr.

38.Aada devre emas grlen ASR sisteminin paralarn yaznz.

1.TRC OF Gsterge 2. TRC Gsterge 3. TRC Kapatma dmesi 4.ABS ve TRC ECUsu 5.Motor ve ECT ECUsu

6.ABS Kumandas 7.TRC Fren kumanda grubu 8.Yardmc kelebek konum miri 9.Ana kelebek konum miri 10. Yardmc kelebek kumandas

39.Aada devre emas grlen ASR sisteminin almasn aklaynz. Arka tekerleklerden biri patinaj yapmaya balarsa bunu alglayan ECU selenoid valflere akm uygularak selenoidleri hareket ettirir. Fren ana merkezi kesme selenoid valfi kapanarak fren ana merkezinden gelen basnl hidrolii keser. Akmlatr, kesme selenoid valfi alarak akmlatrdeki basnl hidrolik ABS kumanda grubu zerinden arka fren silindirlerine gnderilir. Daha nce de akland gibi basn ykseltme, tutma ve drme modlarnn tekrarlanmas ile ABS kumanda grubu frenlemeyi kontrol eder. Bu ekilde tekerlein patinaj yapmas engellenmi ve uygun sr kuvveti salanm olur. Arka fren silindirlerindeki hidrolik basncn drlmesi gerektiinde fren hidrolii, rezervuar kesme selenoid valfi zerinden fren ana merkezine geri dner. ASR kumanda anahtar kapatld zaman ASR devre d braklabilir.

40.ASR sisteminin grevi nedir? Aklaynz. Patinaj nleme Sistemi, harekete geme ve hzlanma srasnda dndrlen tekerleklerin patinaj yaparak dnmesini engeller. Bu ekilde ASR, ABS'nin hzn yavalamas srasndaki yapm olduu grevi hz artarken yapar. Her iki emniyet sistemi lastik tekerlekler ve zemin (otoyol) yzeyi arasnda en ideal bir tutunma durumunun srekliliini salarlar. 41. ASR sistemi olan aralarda ABS' deki temel yap elemanlarna ek olarak hangi niteler eklenir? Yaznz. 1-Ek bir hidrolik nite 2-Daha kapsaml elektronik nite 3-Elektronik gaz kumanda sistemi

42.ABS ECUsu ile ASR ECUsunun yapsn aklaynz.

ABSnin ECUsu ile patinaj kontrol ECUsu tek bir nitedir. Torpido ksmnn alt gzne, motor ve anzman ECUsunun sa tarafna yerletirilmitir. 3 adet rle kullanlmtr. Bunlar ana rle, motor rlesi ve kelebek rlesidir.
43.ASR Sisteminde kullanlan sensr ve anahtarlar nelerdir? Yaznz. Sensrler: 1.Tekerlek hz sensrleri 2.Ana kelebek sensrleridir. 3.yardmc kelebek sensrleridir. Anahtarlar: 1.Bota altrma anahtar, 2.Fren hidrolik seviye anahtar 3.Stop lamba anahtardr. 44.Aadaki resimlerde grlen yardmc kelebek kumandasnn yapsn ve almasn yaznz.

Bu kumanda, kelebek grubu zerine taklarak yardmc gaz kelebeine balanmtr. Yardmc kelebek kumandasnn iinde ABS ve ASR ECUsundan gelen bir sinyalle dndrlen bir adet kademeli motor kullanlmtr. Bu motor daimi mknats, bir bobin ve bir rotor milinden meydana gelir. Rotor milinin ucuna bir pinyon dili taklr ve yardmc gaz kelebek miline takl kam dilisini dndrerek bylece yardmc gaz kelebek akln kontrol eder. Dier taraftan byle bir kontroln hzl bir ekilde yaplabilmesi iin iki adet gaz kelebek konum sensr srekli olarak gaz kelebeklerinin alma asn alglar ve bu bilgi motor ve anzman ECUsu araclyla ABS ve ASR ECUsuna gnderilir. ABS ve ASRnin elektronik kontrol nitesinden gelen sinyallere bal olarak yardmc gaz kelebeinin alma asn kontrol edilir ve bylece motor k gc kontrol edilmi olur. Arka tekerlekler kaymaya baladnda src gaz pedalna basarak ana gaz kelebeini asa bile yardmc kelebek kumandas yardmc gaz kelebeini kapatarak motor torkunu drr. 45. Yardmc gaz kelebek konum sensrlerinin grevi nedir? Yaznz. Bu sensrler devaml olarak gaz kelebein konumunu alglayarak ABS ve ASR ECUsuna bilgi gnderir. 46.ASR patinaj nleme sisteminde bulunan kumanda gruplar nelerdir? Yaznz. ki gruba ayrlr.Birinci grup motor torkunu, kinci grup ise frenleri kontrol eder. Motor torkunu kontrol eden kumanda grubuna kelebek kumandas denir.

47. ekilde grlen ASR(TRC) Kumanda Grubunun yapsn ve almasn yaznz.

ASR kumanda grubu, hidrolik basn reten bir pompa grubu ve disk fren silindirlerine hidrolik basnc gnderen ve boaltan bir fren kumandasndan meydana gelir. Sa ve sol arka tekerleklerin disk fren silindirlerindeki hidrolik basn, ABS ve TRC ECU sundan gelen sinyallere bal olarak, ABS kumanda grubu tarafndan ayr ayr kontrol edilir. Fren kumanda grubu aadaki drt ksmdan oluur. Akmlatr Kesme Selenoid Valfi ASR sisteminin almas srasnda hidrolik basncn akmlatrden disk fren silindirlerine aktarr. Pompa grubu aadaki iki ksmdan oluur Fren Ana Merkezi Kesme Selenoid Valfi 1.Pompa:Fren ana merkez rezervuarndan fren hidroliini Akmlatrdeki hidrolik basn disk fren silindirlerine eker, basncn yseltir ve akmlatre gnderir. nakledilirken, bu selenoid valfi fren hidroliinin fren ana 2.Akmlatr:Basnl fren hidroliini depolar ve ASR merkezine dnmesini engeller. sisteminin almas srasnda disk fren silindirlerine Rezervuar Kesme Selenoid Valfi bu basnc gnderir. Akmlatr ayn zamanda, fren ASR sisteminin almas srasnda bu selenoid valfi fren hidrolik hacmindeki deiiklikleri snmlemek iin yksek hidroliini disk fren silindirinden fren ana merkezi basnl nitrojen gaz ile doludur. rezervuarna geri dndrr. Basn Anahtar veya Basn Sensr Akmlatrdeki basnc gsterir ve bu bilgileri ABS ve ASR ECU suna gnderir. ECU bu veriye dayanarak pompa almasn kontrol eder.

48.ASR sisteminin temel alma zellikleri nelerdir? Yaznz. 1. Eer tahrik tekerleklerinin birisi patinajda ise bu tekerlein otomatik olarak frenlenmesi. 2. Eer tahrik tekerleklerinin her ikisi birden patinajda ise gaz kelebeini ksarak motora kumanda etmek. 49. Eer kaygan bir yolda gaz pedalna ani olarak baslrsa ASR sistemi nasl alr? Yaznz.
ECU devaml olarak drt adet tekerlek hz sensrnden sinyal alr ve her tekerlein hzn srekli hesaplar. Ayn zamanda, n tekerleklerin hzn dikkate alarak ara hzn tahmin eder ve bir hedef kontrol hz belirler. Eer kaygan bir yolda gaz pedalna ani olarak baslr ve arka tekerlekler ( tahrik tekerlekleri ) patinaja balarsa, arka tekerlek hz, hedef kontrol hzn geecektir. ECU bylece yardmc kelebek kumandasna, bir yardmc gaz kelebei kapatma sinyali gnderir. Ayn zamanda, arka disk fren silindirlerine basnl fren hidrolii beslemesine neden olur. ABS kumanda grubunun konumlu selenoid valfi, arka tekerlek silindir basncn kontrol etmek iin yer deitirir ve bylece tekerleklerin patinajn nler.

50.Eer kalk veya ani hzlanma srasnda arka tekerlekler patinaj yaparsa ASR sistemi nasl alr? Yaznz. Eer kalk veya ani hzlanma srasnda arka tekerlekler patinaj yaparsa, tekerlek hzlar n tekerlek hzlaryla e olmayacaktr. ABS ve ASR ECU su bu durumu hisseder ve ASR sistemini devreye sokar. ABS ve ASR ECU su, yardmc gaz kelebeini kapatarak giri hava hacmini azaltr ve bylece motor torkunu drr. Ayn zamanda, ASR fren kumanda grubu selenoid valflerini altrr ve ABS kumanda grubunu basn ykseltme moduna getirir. Bu noktaya kadar ASR akmlatrnde fren hidroliinde depolanan basn, frenlemeyi etkili klmak iin fren silindirlerine yeterli basnc uygular. Frenler uygulanmaya balad zaman arka tekerleklerin hzlanmas azalr ve ABS ve ASR ECU su, ABS konumlu selenoid valflerini tutma moduna geirir. Eer arka tekerleklerin hzlanmas ok fazla derse, basn drme moduna geerek, fren silindirlerindeki hidrolik basnc drr ve arka tekerleklerin tekrar hzlanmasn salar. Bu tip almann srekli tekrarlanmasyla ABS ve ASR ECU su hz, hedef kontrol hzna yakn tutar.

49. ekilde grlen ASR/ABS birleik dzeneinin paralarn yaznz.

1.ABS kumanda grubu 2.TRC fren kumanda grubu 3.Ana ve yardmc kelebek konum mirleri 4.Yardmc kelebek kumandas 5.ABS ve TRC ECUsu 6.Motor ve ECT ECUsu 7.Arka hz miri 8.Arka hz mir rotoru

9.Stop lamba anahtar(fren miri) 10.Bota altrma anahtar 11.TRC fren pompa grubu 12.TRC motor rlesi 13.TRC kelebek rlesi 14.n hz mir rotoru 15.TRC fren ana rlesi 16.n hz miri

51.ASR sistemi devrede deilken ABS ve ASR ECU su tarafndan bir arza algland zaman hangi olaylar gerekleir? Yaznz.
ECU vakit kaybetmeden ASR kelebek rolesini, ASR motor rolesini ve ASR fren ana rolesini devre d brakr bylece ASR sisteminin almasn engeller. 52. Eer ASR sistemi devredeyken ECU tarafndan bir arza alglanacak olursa hangi olaylar

gerekleir? Yaznz.
ECU ,ASR motor rolesinin ve ASR fren ana rolesinin kontroln durdurur ve devre d brakr. ECU, ASR sisteminin almasn nledii zaman bile; motor ve fren sistemi, ASR sistemi bulunmayan modellerde olduu gibi almasna devam eder. 53.ABS,ASR,ESP ile ilgili aadaki eletirmeleri yapnz. ABS Frenleme gvenlii eleman Frene basldnda devreye girer. ASR Hzlanma kontrol donanm Gaza baslmasyla devreye girer. ESP Ynlenme kontrol sistemi Her an aktiftir ve srekli src hareketleriyle aracn tepkisini ler. 54.ESP sisteminin grevi nedir? Yaznz. Arac ani girilen bir virajda hz, bu viraj dnmenize uygun deilse ani yaplan direksiyon hareketlerinde kayarak kontrolden kmas ve srcnn istedii ynden ayrlmas (savrulma) ve kaymas durumunda ESP derhal devreye girerek fren sistemine hkmeder ve her tekerlee ayr ayr basn gnderilmesini, ayr iddetlerde fren yaplmasn salar. Bylece ara, hzl girilen bir virajda savrulmaz. Ani engelden kama hareketlerinde yine kolayca izgisine kavuur. 55.Aadaki resimde grlen ESP sisteminde kullanlan sensrler nelerdir? Yaznz. 1.KONTROL NTES 2.DZ HIZLANMA SENSR (YALNIZ DRT EKER) 3.DREKSYON AI SENSR 4.N ARKA HIZ SENSRLER 5.DKEY EKSEDEN SAVRULMA SENSR 6.YANAL KAYMA SENSR 7.HDROLK NTE 8.N BASIN POMPASI 9.FREN KUVVET SENSR 10.AKTV FREN SERVOSU

56. Direksiyon a sensrnn yerini ve grevini yaznz.

Bu sensr direksiyon konumunu alglar ve direksiyon simidi ile direksiyon mili arasndadr. Hava yast kablo makaras direksiyon a sensrnn iinde ve alt ksmdadr. Direksiyon a sensrnden bilgi gelmeden ESP hangi yne gideceini anlayamaz. ESP fonksiyonu devreden kar.

57. Yanal hzlanma sensrnn yerini ve grevini yaznz.

Aracn yana kayma hz miktarn tespit eder. Fiziksel nedenlerden dolay bu sensr mmkn olduu kadar aracn arlk merkezine yakn olmaldr. Bu nedenle src koltuunun altnda ayak boluundadr.Yanal hzlanma etkenleri llmeden kontrol nitesi tarafndan aracn iinde bulunduu durum hesaplanamaz, ESP devre d kalr.

58. Yanal kayma sensr Basitletirilmi olarak hareket edebilen kondansatr plakasnn her iki tarafa da sallanabilecek ekilde asl olduunu dnebiliriz. Dier iki hareket etmeyen kondansatr plakalar arka arkaya balanm, K1 ve K2 kondansatrleri ekildeki hareketli plakaya balantdadr. Bu kondansatrlerin alabilecekleri enerji miktar elektrodlar vastasyla llebilir. Bu miktar C kapasitesi olarak adlandrlr. Bu sistem zerine yanal bir hzlanma etki etmedike her iki kondansatrde llecek Q1 ve Q2 enerji miktar ayn yksekliktedir. Yanal bir hzlanma etkisinde orta plakadaki hareketli arln atalet an neticesinde sabit plakalara gre yanal hzlanma ynnn aksine hareket eder. Bylece plakalarn birbirine olan uzaklklar ve kondansatrlerin enerji yk miktar deiir. K1 kondansatrndeki plakalarn mesafesi byr bununla ilgili c1 kapasitesi klr. K2 plakalarnn mesafesi klr bununla c2 kapasitesi ykselir. 59. Fren basn sensrnn yerini yapsn ve grevini yaznz.

Fren basn sensr, ESPli fren sistemlerinde direk olarak hidrolik birime monte edilmitir ve fren sistemindeki gncel fren basn deerini tespit eder. Sensrn ekirdei piezo elektrik bir elemandr. Eleman ierisinde deiken yk dalm basn deilikliine tepki gstererek llebilen gerilim deiliklii oluturur. Sensrn gerilim deiiklii kumanda cihaz tarafndan alnr ve deerlendirilir.

60. Geri besleme pompasnn grevini ve alma konumlarn yaznz.

Geri besleme pompas fren pedal ve fren takviyesi zerindeki basnca kar oluturulan fren hidrolii miktarnn geri beslenmesini salar. ABS kumandas tarafndan altrlan geri besleme pompasnn iki alma konumu vardr. Bunlar her bir piston hareketinde emme ve basma konumlardr. Pistonun nnde ve arkasnda iki blme bulunur.

61. Frenleme esnasnda aracn n ksmnn da kaymas durumu nasldr? Aklaynz.

arka tekerlek zerinde ilk frenleme etkisi oluturulur. Bu ekilde dnme ekseni evresinde aracn dnmesine yardm edecek bir dnme torku yaratacaktr. Aracn bir miktar ieri ynde dnmesi direksiyonda bir tepki oluturur. n i tekerlek zerine ikinci bir etki uygulanarak direksiyondaki nemli tepkiler nlenir ve asal dnme hzn yine arttrr. Etki, direksiyondaki etkileri snrlamak iin arka dingil zerinde balar. Bu tepkiler srcy artabilir ve uygun olmayan bir manevra gerekletirmesine neden olabilir.

62. Frenleme esnasnda aracn arka ksmnn da kaymas durumu nasldr? Aklaynz.

st veya da kayma koullar frenleme aamas srasnda da ortaya kabilir. Hatta en sk karlalan durumlardan biridir. rnein, bir eime ok hzl giren ve geemediini gren bir src ani bir fren yapar. Bu durumda, lastik tutu potansiyelinin ounluu arac frenlemek iin kullanlr ve arac evirmek iin ok az tutu mevcut olacaktr.

63. Ani bir manevrada arabann burnu dz dorultuda kayarsa ESP nasl alr? Aklaynz.

Ani bir manevrada arabann burnu dz dorultuda kayarsa (Understeer): Hzla giderken nnze ani bir engel karsa veya keskin bir viraja girerseniz, arabann burnu dz bir dorultuda kaymaya balayacaktr. Direksiyonu evirdiiniz yne araba gitmeyecektir. Bu durumda teker hz alglayclar n tekerlerin kontrolden ktn alglar. ESP alglayclar sayesinde srcnn gitmek istedii yn ile aracn gittii yn arasnda farkllk olduunu alglar. Src sola gitmek istiyorsa sol arka tekere, saa gitmek istiyorsa sa arka tekere ESP fren uygular. Bu sayede aracn burnu gitmek istenen yne doru dzelir.

64. Ani bir manevra esnasnda arabann arkas savrulursa ESP nasl alr? Aklaynz. Ani bir manevra esnasnda arabann arkas savrulursa (Oversteer): Arabanzn arkas saa veya sola savrulma eilimi gsterdii zaman yanal hz alglaycs aracn rotasndan saptn anlar. Teker hz alglayclar arka tekerin kaymaya baladn, fren basnc alglaycs da n ve arka tekerler arasnda bir dengesizlik olduunu alglar. Btn bu bilgileri deerlendiren ESP kontrol nitesi, ara sola savruluyorsa sol n tekere, saa savruluyorsa sa n tekere fren uygular. Bu fren uygulama motor gcn kesme (TCS sayesinde) eklinde de olabilir. Bu sayede arabann arkasnn savrulmas nlenir.

65. Arata ESP varsa, ABS de var mdr? Aklaynz. Evet vardr.ESP, ABS ile birlikte koordineli olarak alr. 66.ESP hangi durumlarda hangi tekere fren uygular? Yaznz. Birinci durum: Aracn ileriye doru yanal olarak dz bir izgi zerinde kayd zamanlar, arka tekere fren uygulanr. Ara sola gitmek istiyorsa sol arka tekere, saa gitmek istiyorsa sa arka tekere fren uygulanr. kinci durum: Ara arkas savrulacak ekilde dnme hareketi yapmaya balarsa, n tekerlere fren uygulanr. Bu tekerler savrulmann d tarafnda olan n tekerlerdir. 67.EBD (Elektronik Fren Kuvveti Datm Sistemi) grevi nedir? Yaznz. EBD (Elektronik Fren Kuvveti Datm Sistemi) ifadesinin ksaltlmasdr. Frenleme esnasnda ara zerinde ileri ynde bir kuvvet olumaktadr. Sspansiyon sistemi zerine etki eden bu kuvvet, aracn n ksmnn yere oturmasna ve arkasnn ise havaya kalkmasna neden olmakta, yani n lastikler zerindeki yk artarken arka lastikler zerindeki yk azalmaktadr. Frenleme ne kadar sert olursa n / arka tekerlekler arasndaki bu yk fark da o nispette artacaktr. Bu da, fren basnc her iki aksa ayn oranda datldnda- arka tekerlekler, zerlerindeki dk yk nedeniyle n frenlerden daha nce kzaklayacaklar; ya da arka aks ABS donanm daha erken devreye girecek demektir. te EBD sistemi fren basncn, bu yk dengesizliini giderecek ekilde n ve arka akslara datmaktadr. Yani sert frenleme durumunda n aksa daha ok arka aksa daha az fren gc yollamaktadr. Bu sayede arka tekerleklerin kzaklama ihtimali azaltlm olmaktadr. 68.ekildeki grlen elektronik kumandal haval fren (EBS/EPB) sisteminin almasn aklaynz. Fren pedal vastasyla belirtilen yavalama isteine gre yavalamann elde edilecei gerekli fren basncn hesaplar. EBS tamamen pnmatik alan iki devreli sistem blmnden ve bunun zerindeki tek devreli elektro pnmatik bir sistem blmnden oluur. Tek devreli elektro sistem blm merkezi bir elektronik kumanda cihazndan, arka aks modlatrnden iki adet ABS valfi, fren deer vericisi n aks iin oransal rleden oluur. Fren deer vericisi fren pedalna basma miktarn belirleyerek kontrol nitesine bilgi gnderir. Ayrca fren pedal konumuna gre havann geiine izin verir. 69.Elektronik kumandal haval fren sisteminde bulunan elektronik kontrol nitesinin grevi nedir? Yaznz. Sensrler, arka aks modlatr ve fren deer vericisinden alm olduu sinyaller ile gerekli bilgiyi toplayarak her teker manyetik valfine sinyaller gndererek frenlemeyi kontrol eder. 70. ..ORANSAL RLE VALF.elektronik kumandal haval fren sisteminde n aksta uygulanan fren basncn lerek elektronik kontrol nitesine bildirir. 71. .ABS MANYETK VALFLER..elektronik kumandal haval fren sisteminde ECU tarafndan belirlenen uygun tekerlek basn sinyalini alarak basnl havann geiini arttrr veya azaltr. 72. ..REDUNDANS VALF.elektronik kumandal haval fren sisteminde pnmatik sistemde bir arza olutuu zaman basncn sabit bir deerde tutulmasn salar. 73. Elektronik kumandal haval fren sisteminde bulunan aks modlatrnn grevi nedir? Yaznz. Arka aks tekerlek fren basnlarn ler ve kontrol eder. Ayrca arka tekerleklerde bulunan fren balatalar anma sensrlerinden alm olduu bilgiyi kontrol nitesine gnderir. 74. Elektronik kumandal haval fren sisteminde EBS kumandas patinaj nleme ve yavalama ilemini nasl yapar? Yaznz. EBS kumandas patinajn ve yavalamann llmesi ve deerlendirilmesi esasna gre alr. Patinaj ve yavalama, llen tekerlek devir saylarndaki deimeler ile belirlenir. Yavalama, akslar arasnda patinaj farkna yol aan bir aks yk deiimine neden olur. EBS bu farklar alglayarak farkl basnlarda fren uygulamasna msaade eder. Bylece patinaj nlenmi olur.

75. Kompresr tarafndan retilen basnl havann fren tekerlek mekanizmalarna iletilerek frenlemenin saland fren sistemi eidi aadakilerden hangisidir? A) Hidrolik fren sistemi B) Mekanik fren sistemi C) Haval fren sistemi D) Elektrikli fren sistemi

76. Haval fren sisteminde havann nceden belirlenmi deerde kontrol altnda tutulmasn salayan devre
eleman aadakilerden hangisidir? A) Basn reglatr: B) Fren krkleri: C) Hava tahliye valfleri D) Fren pedal valfleri

77. Aadakilerden hangisi fren hava krnn paralarndan deildir?

A) Piston B) Yay C) Silindir D) Pistona bal itici kol 78. Frenlemenin sona ermesinden sonra tekerleklerin serbest kalmasn ksa srede salamak amacyla kullanlan haval fren sistemi paras aadakilerden hangisidir? A) Fren krkleri B) Hava tahliye valfi C) Fren pedal valfi D) Basn reglatr 79. Fren devresini ar basntan korumak amacyla kullanlan valf aadakilerden hangisidir? A) El fren valfi B) Fren pedal valfi C) Hava tahliye valfi D) Basn emniyet valfi 80. n aksta uygulanan fren basncn lerek elektronik kontrol nitesine bildiren valf aadakilerden hangisidir? A) Fren pedal valfi B) Hava tahliye valfi C) Basn emniyet valfi D) Oransal role valf 81. Pnomatik sistemde bir arza olutuu zaman basncn sabit bir deerde tutulmas temin eden EBS valfi aadakilerden hangisidir? A) Hava tahliye valfi B) Oransal rle valf C) Redundans valf D) ek valf 82.Hava gei hattna yerletirilen ve havann tek ynde geiinin gerekli olduu durumlarda kullanlan supaba.EK VALF ad verilir. 83. Retarder nedir? Yaznz. Retarder ar vastalar gvenli ve etkin bir ekilde yavalatan yksek verimli hidrolik veya elektrikli sistem ile alan, srtnmesiz, anmasz bir fren sistemidir. 84.ekildeki Retarderin yapsn ksaca aklaynz.

ki zel aya sahip dner kanatl disk birbirlerinin karsna yerletirilmitir. Rotor (krmz ark) ve stator (mavi ark) arasnda yer alan odackta ise ya bulunur. Rotor aracn kardan miline baldr. Stator ise retarderin gvdesine sabitlenmitir.

85Aadaki resimde grlen paralar zerlerine yaznz. 1.MAR KLTLEME ALTER 2.TAKOMETRE SENSR 3.ANZUMAN YAI BOALTMA TAPASI 4. ANZUMAN YAI DOLDURMA TAPASI 5.YAG FLTRES TESPT CCATASI 6.GER VTES LAMBASI ALTER 7.AIRI DEVR KORUMASI SENSR 8.ANZIMAN YAI SICAKLIK SENSR 9.SZGEL TAPA 10.RETARDER KUMANDASI N ORANSAL VANA

86. ekilde grlen Retarderin almasn aklaynz. Retarder, aft ile birlikte dnen rotorun hzn keserek frenleme etkisi yapar. Rotor ve stator arasna baslan ya, rotorun kinetik enerjisini stator vastasyla s enerjisine dntrdnden bu frenleme srasnda herhangi bir anma olmaz. rotor dnmeye balaynca odackta bulunan ya harekete geirir. Yan hareketi stator tarafndan geciktirilir. Bu geciktirme ilemi de rotorun dnn yavalatr. Bu yavalatma srasnda srtnmeden dolay s oluur. Bu sy atabilmek iin srekli olarak retarder iindeki yan bir ksm rotor tarafndan bir eanjre (ya soutucusuna) pompalanr ve eanjrden geip souyan ya retarder devresine geri gnderilir. Yadaki s eanjrde aracn soutma suyuna iletilir ve d havaya atlr. Soutma suyu scakl ve ya scakl, scaklk sensrleri ile srekli izlenir ve retarder kumanda cihazna iletilir. Bu ekilde ya ve soutma suyu scaklklarnn msaade edilen azami deerleri amamalar salanr. Retarderin fiziksel randman kapasitesi ancak soutma sisteminin kapasitesi ile snrldr. Soutma sistemindeki ar snma, retarderin kumanda elektronii ile kontrol edilir. Ar snma durumunda retarder kendini devre d brakr ve motoru korumaya alr. Rotor ve stator arasna baslan yan basnc ve miktaryla doru orantl artan kademeli frenleme gc ile frenleme salanr. Retarderli aracn balatalarnn kullanm azald iin tekerlekler snmaz. Bu sayede balatalarn, kampanalarn ve lastiklerin mr uzar. 87.Panik fren destek sistemlerinin grevi nedir? Yaznz. Bu sistemin grevi, acil durumlarda (tehlike ieren ve ani olarak frene baslmas gereken) ofrn uygulam olduu fren kuvvetine yardmc olmak, fren kuvvetini en st seviyede tutmaya yardmc olmaktr. 88. Panik fren destek sistemleri ka eittir? Yaznz. Hidrolik ve mekanik destek sistemleri olarak ikiye ayrlr. 89.ekilde grlen mekanik panik fren destek nitesinin almasn aklaynz. Bu sistemin temelini fren hidrovana yerletirilmi olan bir mekanik balant grubu oluturur. Fren servosu bir vakum ve bir glendirme odas vardr. Frene baslmadnda her iki odada da emme manifoldu tarafndan alak basn oluturulur. Frene baslmas ile glendirme odasna atmosfer basnc etkiyerek fren kuvveti glendirmesi meydana gelir. Bundan dolay glendirici ve basn odas arasnda d hava basncnn fren hareketini desteklemesi iin basn fark oluur. Mekanik balant grubu yayl kilitleme kovan,emici piston,bilyal kovan ve bilyal kafesden oluur. Sistemin devreye girmesi pedala basma kuvveti ve pedala basma hz orantsna baldr. Kilitleme ilemi ile d hava valfi ak tutulur ve glendirme odasna atmosfer basncnn girii salanr. Fren pedalna belirli bir kuvvet ve hzla baslrsa balant grubu kilitlenir ve panik fren fonksiyonu yerine gelir. Bu durumda ventil pistonu itilir ve bilyal kovan iindeki bilyalar ieri doru itilir. Bundan dolay yayl kilitleme kovan dayama takozuna kadar hareket eder ve balant grubu kilitlenir. 90. Arka tekerlekler zerinde oluan yk deiimlerine gre arka tekerleklere uygulanan hidrolik basnc otomatik olarak ayarlayan valf aadakilerden hangisidir? A) Redundans valf B) Hava tahliye valfi C) ek valf D) Basn oranlayc valf 91. ASRde motor k gcn kontrol eden sensr aadakilerden hangisidir? A) Tekerlek hz sensr B) ..N sensr C) Yardmc kelebek sensr D) Scaklk sensr 92. Aadakilerden hangisi yanal hzlanma sensr paralarndan deildir? A) Ana mknats B) Yavalatc plaka C) Hall sensr D) Diyafram

93.ekilde grlen Hidrolik panik fren nitesinin paralarn yaznz.

1.FREN SERVOSU 2.FREN LAMBASI ANAHTARI 3.FREN BASIN SENSR 4.GER BESLEME POMPASI 5.KUMANDA BRM 6.HDROLK BRM 7.FREN SLNDRLER 8.HIZ SENSRLER
94. ekilde grlen Hidrolik panik fren nitesinin almasn aklaynz.

Panik fren destek sisteminin temel paras ABS kontrol nitesi ile birletirilmi hidrolik birim(6) ve geri besleme pompasdr(4). Hidrolik birimdeki fren basn sensr(3), tekerlek hz sensrleri(8) ve fren lamba anahtar(2) acil durumlarn alglanmas iin fren destek sistemine sinyaller yollar. Tekerlek fren silindirindeki(7) basn art hidrolik birimdeki(6) belirli bir silindirin ve ABS / ESP geri besleme pompasnn(4) kontroln salar. Fren destek sistemi olmayan ara fren destek sistemi (asistan) olan araca gre ABS ayar blgesine daha ge ular ve bu yzden frenleme mesafesi uzar.

95. Fren destek sistemi hangi durumlarda devreye girer? Yaznz. 1-Fren lamba anahtarnda frene basldna dair sinyal. 2-Tekerlek hz sensrlerinden aracn ne kadar hzl gitiini belirten sinyal. 3-Fren basn sensrnn srcnn ne kadar hzla frene bastn belirten sinyal. Bu sinyaller acil durum olarak alglandnda fren destek sistemi devreye girer.