T.C.

SAKARYA NVERSTES SOSYAL BLMLER ENST TS

KUTUP (SEYYD) OSMAN FAZL DVNI NCELEME-METN

YKSEK LSANS TEZ

Kadri ERDEM

Enstit Anabilim Dal : Trk Dili ve Edebiyat Enstit Bilim Dal : Eski Trk Edebiyat

Tez Danman: Do. Dr. B. Ali KAYA

AUSTOS-2008

T.C. SAKARYA NVERSTES SOSYAL BLMLER ENST TS

KUTUP (SEYYD) OSMAN FAZL DVNI NCELEME-METN

YKSEK LSANS TEZ

Kadri ERDEM

Enstit Anabilim Dal : Trk Dili ve Edebiyat Enstit Bilim Dal : Eski Trk Edebiyat

Bu tez 27/08/2008 tarihinde aa daki jri tarafndan Oy birlii ile kabul edilmitir. Do. Dr. B.Ali KAYA Jri Bakan
Kabul Red Dzeltme

Yard. Dr. Hseyin YORULMAZ Yard. Dr. Mahmut KIRKPINAR Jri yesi
Kabul Red Dzeltme

Jri yesi
Kabul Red Dzeltme

BEYAN Bu tezin yazlmasnda bilimsel ahlak kurallarna uyulduunu, bakalarnn eserlerinden yararlanlmas durumunda bilimsel normlara uygun olarak atfta bulunulduunu, kullanlan verilerde herhangi bir tahrifat yaplmadn, tezin herhangi bir ksmnn bu niversite veya baka bir niversitedeki baka bir tez almas olarak sunulmadn beyan ederim.

Kadri ERDEM 02.05.2008

NDEKLER KISALTMALAR ... ii ZET .. iii SUMMARY . iv GR .. 1 BLM 1: KUTUP (SEYYD) OSMAN FAZLNN HAYATI-ESERLER KL 1.1. Hayat 6 1.2. Eserleri .. 11 1.3. Kiilii....13 1.3.1. lm-Tasavvuf Kiilii ...13 1.3.2. Edeb Kiilii, iir Anlay....15 BLM 2: DVANIN NCELENMES 2.1. Divann ekil Ynnden ncelemesi .17 2.1.1. Vezin .. 17 2.1.2. Kafiye . 19 2.1.3. Redif ...........22 2.1.4. Dil Ve slp zellikleri 23 2.2. Divann Muhteva Ynnden ncelenmesi. 24 2.2.1. Din.. 24 2.2.1.1. Allah............ 24 2.1.1.2. Melekler.................. 25 2.2.1.3. Din-Tarih-Efsanev ahsiyetler ........................ 26 2.2.1.4. Ayetler..33 2.2.1.5. Hadisler........ 34 2.2.1.6. Din Kaynakl Szler............... 34 2.2.1.7. badetle lgili Kavram ve Terimler. 35 2.2.1.8. Ahiretle lgili Kavram ve Terimler. 37 2.2.1.9. Dier tikad Kavram ve Terimler . 37 i

2.2.1.10. Tarikatla lgili Kavram ve Terimler............................. 38 BLM 3: METN 3.1. Nsha Tavsifi......... 39 3.2. Metnin Transkripsiyonunda ve mlsnda zlenen Yol. 40 3.3. Transkripsiyon aretleri 41 3.4. Transkripsiyonlu Metin. 42 SONU........ 223 KAYNAKA....... 224 ZGEM 226

ii

KISALTMALAR AKM a.s. B. Bkz. c. ev. d. DA G. Haz. Hz. h. Ks. m. Nr. . s. TDEA TTK t.y. vb. vd. vr. Yay. yy. Atatrk Kltr Merkezi Aleyhisselam Beyit Baknz Cilt eviren Doum Trkiye Diyanet Vakf slam Ansiklopedisi Gazel Hazrlayan Hazreti Hicri Kaside Miladi Numara lm tarihi Sayfa Trk Dili ve Edebiyat Ansiklopedisi Trk Tarih Kurumu Trke Yazmalar Ve benzeri Ve dierleri Varak Yaynevi Yzyl

iii

SA, Sosyal Bilimler Enstits

Yksek Lisans Tez zeti

Tezin Bal: Kutup (Seyyid) Osman Fazl Divan nceleme-Metin Tezin Yazar : Kadri ERDEM Kabul Tarihi: 27A ustos2008 Danman: Do. Dr. B. Ali KAYA Sayfa Say s: V (n ksm) + 224 (tez)

Anabilimdal : Trk Dili ve Edebiyat Bilimdal : Eski Trk Edebiyat Bu almamz, 17.yy.da yaam Celvet eyhi Kutup Osman Fazlnin hayat, eserleri, divan ve divannn incelenmesi konularn kapsamaktadr. Din-tasavvuf bir ahsiyet olan Osman Fazlnin tasavvuf-itikad konular ele alan eserleri ile ilgili baz almalar yaplmtr. Ancak divan ile ilgili bilgilere bugne kadar ulalamamtr. Bu almamzla, Osman Fazlnin1657 ylnda (hicri 1069) telif ettii ve tek nshas bulunan el yazmas divann ortaya karttk. almamz ana blmden meydana gelmektedir: Birinci blm, Osman Fazlnin hayat, eserleri, tarikat konularn; ikinci blm, divann ekil ve muhteva asndan incelenmesini; nc blm, divan metnini iermektedir. Bu alma ile Osman Fazlnin bilinen din ynnn yannda divan tertip edecek kadar- bir edeb ynnn de olduunu ortaya kardk.

Anahtar kelimeler: Kutup Osman Fazl, Celvetlik, Divan Edebiyat

iv

SAU, Institute of Social Sciences

Abstract Of Masters Thesis

Title Of Thesis: Divan of Authority Osman Fazl: Examine-Text Author: Kadri ERDEM Date: 27August 2008 Supervisor: Assoc. Prof. Dr. B. Ali KAYA Page numbers: V (first part)+224 (main thesis)

Department: Turkish Language Subfield: Turkish Language and Literature and Literature In this study, life, works and Divan of the Authority Osman Fazl(Sheikh of Celvet) was examined which was live in the 17th century. There were some studies exist in literature about Osman Fazls sufistic-firm belief works. But there werent found any knowledges about his Divan until now. In this work, we find the handwritten unique divan of Osman Fazls was written in 1657. This study contains three parts. The first part includes life, works and sufistic topics of the Osman Fazl. The second part includes investigation of his divan by formalist and contents point of views. The third part includes the main texts of his divan. We were extract the literary attribute of Osman Fazl in addition to his well known islamic and sufistic attributes by performing this study.

Key words: Authority Osman Fazl, Celvet , Literature of Divan

GR 17. yzyl, Osmanl tarihinde byk deiikliklerin, nceki dnemlere gre birok olumsuzluun yaand bir duraklama dnemi, bir dnm noktasdr. Bu dnem, Osmanl Devletinin, kaybettii savalar ve topraklar yznden darda, i isyanlar ve istikrarszlklar yznden de ieride itibar kaybettii bir dnemdir. 17.yzylda Osmanl Devleti siyas ve sosyal ynlerden duraklama dnemine girmi, devlet tekilat, asker yap ve iktisad durum ynnden ise byk sarsntlar geirmitir. Osmanlnn ilk asrnda 13 sultan tahta karken, sadece bu asrda 9 sultan tahta gemitir. Bunlarn tahtta kalma sreleri ise ortalama 9 yldr. Hatta bu sultanlarn ekseriyeti geen asrlarda olduu gibi sancaklara gnderilip hem padiahlk iin gerekli olan eitimden geirilmemi, hem de devlet ynetimi tecrbesi kazandrlmamlardr. Hatta ehzadelik dnemlerinde lm korkusu ierisinde drt duvar arasnda yaamaktan akln kaybetme noktasna gelenler dahi olmutur. Bu dnemde grlen istikrarszln bir dier gstergesi de, toplam 62 sadrazamn ynetime gelmesidir. Tahta kan padiahlarn bir ksmnn ocuk denecek yata olmalar, ynetime valide sultanlarn mdahalelerine ve bununla beraber birok entrikann ortaya kmasna sebep olmutur. Bu dnemde devlet otoritesinin bozulmas neticesinde stanbul, Anadolu ve baz eyaletlerde isyanlar kmtr. stanbuldaki isyanlar ou zaman maalarnn yetersizliini veya zamannda denmemesini bahane eden yenieri ve sipahiler tarafndan karlmtr. Bazen de yenieriler kimi devlet adamlar tarafndan ahs karlar iin kkrtlarak ayaklandrlmlardr (entrk ve Kartal, 2005:355). Devletin btn messeselerinde grlen bozulma ve zlme ulemay da etkilemitir. Kadzde Mehmed Efendinin kt gidiin nlenebilmesi iin, her trl bidattan arnarak Asr- Saadet hline dnmek gerektii eklindeki dncesi, tarihe Kadzdeliler-Sivsler mcadelesi eklinde geecek bir mnakaann da ortaya kmasna sebep olmutur. Mspet ilimlerin tahsili, ezan, nat ve mevlidin makamla okunmas, devran ve seman meruiyeti vb. birok husus tartma konusu olmutur. Kadzdeliler-Sivsler meselesi XVII. yzylda stanbulda balam olmasna ramen Anadoluda da kendisini hissettirmitir. Etkilerini azil, tayin, srgn hatta idamlara kadar vardrmtr. Sonu olarak XVII. yy. btn messelerinde bozulma ve zlmeyi yaayan Osmanl Devletinin hzla kemalden zevale doru srklendii bir dnemdir. Ancak dnemin btn bu olumsuzluklar kltr ve edebiyata olumsuz etki etmez. Edebiyatmz nceki yzyllara gre glenerek geliimini devam ettirir.

Osmanl Devletinin siyas, iktisad ve itima alandaki olumsuz grntsne ramen Trk edebiyatnn ykseli ve geliimini devam ettirdii grlmektedir. Belli bir gelenee tbi olan ve o gelenein belirledii kriterler ile oluumunu ve geliimini salayan klasik edebiyat XVI. yy.da tekmln tamamlayarak muhkem bir seviyeye ulamtr. Bundan dolay da bu asrdaki olumsuzluklardan fazla etkilenmeyip geliimini devam ettirmitir. Bunda temel etkenlerden biri de phesiz iirin hayatn bir paras saylmas olmutur. Nitekim gemi asrlarda olduu gibi bu devirde de Osmanl hanedan limi ve sanatkr, dolaysyla airi koruma politikasn devam ettirmitir (entrk ve Kartal, 2005:362).

almann Konusu 17. yzyln yukarda saydmz zellikleri iinde yaayp din-siyas hayatta eitli roller stlenerek etkili olmu bir ahsiyet olan Celvet eyhi Kutup Osman Fazlnin hayat, tarikat, eserleri hakknda bilgi verilmesi ve divannn incelenmesidir. almamzda, airimiz Kutup Osman Fazlnin hayatn ele aldk. Siyas ricalle mnasebetleri, mcadeleleri, olaylara mdahaleleri ve hayatnn sonuna doru srgn ediliini aratrdk. Mensup olduu Celvet tarikatn, Kutup Osman Fazlnin tarikat silsilesini ve halifelerini tanttk. Eserlerini ksaca tanttk. Ayrca klasik edebiyatmzda Fazl mahlasn kullanm airleri tantarak Kutup Osman Fazlnin ayrc ynn belirttik. Btn bu ynleri ortaya koyduktan sonra Kutup Osman Fazlnin divann Latin harflerine eviriyaz ile evirdik ve zerinde bir inceleme yaptk. almann Amac Bu alma ile bu gne kadar ortaya karlmam bir eseri, Kutup Osman Fazlnin divann gn yzne kartarak bilim dnyasna kazandrdk. Kutup Osman Fazl ile ilgili bilgi veren kaynaklarn hi birisi onun bir divan tertip ettiine dair herhangi bir bilgi vermemektedir. Din-tasavvuf-itikad konularda eserler vermi bir mellif, bir eyh olan Kutup Osman Fazlnin bir divan tertip etmi olduunu da bu almamzla ortaya koyduk. Yap Kredi Sermet ifter Aratrma Ktphanesi 173-2 numarada kaytl eseri incelenmek zere deerlendirdiimizde, eserin mellifi ile ilgili bir problemle karlatk. Beraberce ciltlenmi farkl blmden meydana gelen kitabn 2. 2

blmnn banda Fazl divan yazyordu. 173-2 kayt numaras verilen bu blmdeki divan Kltr Bakanl internet sitesinde Kara Fazlye atf ediliyordu. Gl Blbl mesnevisi ile mehur olmu Kara Fazlnin divann bulmann mutluluunu yaarken tarihler dikkatimizi ekti. Divann sonundaki fera kaydnda mellif hicri 1069 (milad 1657) tarihini ortaya koyuyordu. Kara Fazlnin, dier adyla Fazl Ali elebinin ise lm tarihi hicri 971 (milad 1564)di. Dolaysyla bu eser Kara Fazlnin olamazd. nk Kara Fazlnin lm ile eserin telif tarihi arasnda yaklak bir asrlk bir zaman fark vard. Aslnda dikkatle incelendiinde bu yanllk Kltr Bakanl internet sitesinden de fark edilebilirdi. Zira eserle ilgili kaytta alt alta stunlarda, mellifin lm tarihi ile eserin telif tarihi yazlmt. Bu yanll ksa bir aratrmadan sonra fark etmemizin akabinde eserin mellifi ile ilgili aratrma yapmaya baladk. Klasik edebiyatmzda Fazl mahlasn kullanm airlerimizle ilgili bilgi topladk. Tezkireler nda tespitlerimize gre Fazl mahlas, klasik Trk edebiyatnda alt air tarafndan kullanlmtr: 1. Fazl-i Leng1 Edirnede dodu. Asl ad Feyzullah olup, Fazl-i Leng (Topal Fazl) snyla tannd. renimini tamamlayp mml Veledzdeden mlzm oldu. Resm bir greve atanmak zere iken Kanun dneminde ld. Kendini byk bir ir ve lim sanrd.(Haluk pekten vd. 1988:132.) Resm bir greve atanmadan, Knn Sultan Sleyman devrinde lmtr. lm tarihi bilinmemektedir. Kendini byk bir lim ve air sanan Fazl-i Lengin airlii hakknda Ak elebi unlar sylemektedir:
Merhm leng idi. Ol vasfda hmesiyle hem-reng idi. tikad zre irde ayagn eker yogd. Vesair fazlda hod terz-vr bir canibe agsak dimezdi. Crullah ile deng-deng idi. Hmesiyle elbir idp ayaklarn ars-i nazma dz basup biribiriyle hem-palk ile eyleseler sahn- pehn-i beyan anlara teng idi. Gayet iftihr itdgi beyt budur ki: Beyt: Hattun iridi virdi ba ol cemli Gy diyr- Rm tutd kup cell (G.M. Meredith-Owens1971:197b).

Daha fazla bilgi iin bkz.: k elebi, Meir-uar or Tezkere Of Ak elebi, (G.M. MeredithOwens) London-1971, s. 197b (Seh Beyin Het-Behit ve Gelibolulu lnin Knhl-Ahbarnda da Fazl-i Leng ile ilgili bilgiler yer almaktadr.)

2. Fazl (Kara)2 stanbulda dodu. Bir saracn olu olup, asl ad Mehmettir. Saraczde, daha ok da Kara Fazl sanyla tannd. renimini tamamladktan sonra Zatnin dkknna devam etti. Kanunnin ehzdeleri Mehmet, Musatafa ve Selime divan ktiplii yapt. II. Selimin maiyetinde Debr-i Hakan, sonra reislkttap oldu. Ktahyada ld. lm tarihi Hasan elebi ile k elebide h. 970/1563-64 olarak kaytldr. Fazl, btn kaynaklarda dneminin nde gelen isimlerinden biri olarak kaydedilir. Hm-y Hmyun, Gl Blbl, Nahlistan adl eserleri vardr. (Haluk pekten vd.1988:131.) 2. Fazl3 (.982/1574-75) Tevrih-i li Osman yazar dris-i Bitlisnin olu, Badadye muid oldu. Meyyedzdeden mlzm olduktan Ebul-Fazl sonra kad, elebidir. renimini tamamladktan sonra Bursa Sultaniye Medresesinde Kad Meyyedzdenin kazaskerlii srasnda Anadolu, ardndan da Rumeli defterdar olarak atand. Azl edilince Tophnede gzel bir bahe iinde ev, mektep ve cami yaptrd. Burada dnemin ileri gelenleri ile sohpetler dzenledi. Hacca giderken yolda ld. Fazlnin dilde iirleri vardr. zellikle inas ile dikkati ekti. Hafz Divanna nazire gazel syledi. Yavuz dnemi olaylarnn tarihini yazd( Haluk pekten vd.1988:131). Divan Kayseri Raid Efendi Ktphanesinde Farsa Yazmalar arasndadr (Nr:1289)4. Knal-zde Hasan elebi tezkiresinde, iirlerine rnek olmak zere baz beyitleri yer almaktadr: sman libs ile ol mh Gn gibi old leme mehr ak idp cb-i vals dest-i seher Beni ol mehden eyledi mehcr
Daha fazla bilgi iin bkz.: Knal-zade Hasan elebi, Tezkiret-uar, ( Haz. brahim Kutluk), TTK Yay., Ankara 1981, II.cilt, s.751; Mustafa zkat, Kara Fazl Dvn, Marmara niversitesi Trkiyat Aratrmalar Enstits (Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi), st., 2005 3 Daha fazla bilgi iin bkz.: Knal-zade Hasan elebi, Tezkiret-uar,( Haz. brahim Kutluk), TTK Yay., Ankara 1981,II.cilt, s.751-754; Beyan Mustafa Bin Carullah, Tezkiret-uar,( Haz. brahim Kutluk) TTK Yay., Ankara-1997, s.206-207; Meral Dal, Fazl, Ebul-fazl elebi TDEA, Dergah Yay., stanbul-1979, cilt III ,s.171; Ahd ve Glen-i uaras (nceleme-Metin) (Haz. Dr. Sleyman Solmaz), AKM yay., Ankara, 2005. s.117 (Sehi Beyin Het-Behit ve k elebinin Meiruar adl tezkirelerinde de airle ilgili bilgiler yer almaktadr.) 4 Divan 66 varaktan olumakta olup, her sayfada 15 satr (2 stun ) yer almaktadr. 290x167(222x98)mm. lsnde, talik hatla yazlmtr. Divann ba ksmnda 13 varaklk Farsa mensur bir mukaddime yer almakta; burada Sultan II. Bayezid, Yavuz Sultan (I.) Selim, Kanuni Sultan Sleyman ve Sultan II. Selim (Sar) vlmektedir. 13b-21b arasnda kasideler 21b-66a arasnda gazeller yer almaktadr. (bkz. Ali Rza Akbulut; Kayseri Raid Efendi Ktphanesindeki Trke- Farsa- Arapa Yazmalar Katalou, Kayseri1982, s.148)
2

4. Fazl (Fuzul-zde)5 Klasik Trk edebiyatnn en mehur airlerinden Fuzulnin oludur. Ahd, onu ilimle uraan, kanaatkr, dilde iir yazabilen, zellikle muamma sylemede ve tarih drmede usta olarak tanmlar (Haluk pekten vd., a.g.e. s.132.). Badatl Ruh, kendisine zamann tarihisi lakabn takmtr. Murat Paa tarafndan Badatta yaplan Muradiye Camiinin kitabesini Fazl yazmtr. h.1014 (m.1605) ylnda vefat etmitir. 5. Atpazar (Kutup) Osman Fazl: Klasik Trk edebiyatnda Fazl mahlasn kullanan airlerden biri olan Osman Fazlnin hayat, tarikat ve eserleri ile ilgili olarak ileride ayrntl bilgi verilecektir. 6. Fazl (eyh Nasuhi-zde)6 Ad Mehmet Feyzullahtr. Doum tarihi belli deildir. skdar Doanclar Tekkesi eyhi eyh Nasuhi-zde Alaaddin Efendinin oludur. Babasnn lmnden sonra ayn tekkenin eyhi olmutur. h.1218 (m.1803/4) ylnda vefat etmitir. Karlatrma ve deerlendirmelerimizin sonucunda bu eserin Kutup Osman Fazlye ait olduuna karar verdik; zira 17.yzylda yaam ve Fazl mahlasn kullanm bir tek air vard. O da Kutup Osman Fazl idi. Aratrmamz sonunda ayrca airimizle isim benzerlii olan ayr air zerinde akademik alma yapldn tespit ettik: Kara Fazl7, Seyyid Osman8 ve Seyyid Osman Adapazar9. Bu almalar temin ettik ve inceledik. Bunun sonucunda Kara Fazl Divannn mrettep bir divan olmayp airin mecmualardaki iirlerinin bir araya getirilmesiyle oluturulduunu, Seyyid Osman ve Seyyid Osman Adapazar adl airlere ilikin yaplan almalarn ise esasen tek bir aire ait olduu, ancak bu durumun tezleri hazrlayanlar tarafndan farkedilmediini belirledik. Vardmz bu sonu ayn zamanda airimizin divannn allmad yolundaki kanaatimizi pekitirdi.
Daha fazla bilgi iin bkz.: Fazl (Fuzul-zde) TDEA, Dergah Yay., stanbul-1979, cilt III, s. 171. ( Ahdnin Glen-i uar adl tezkiresinde de airle ilgili bilgi yer almaktadr.) 6 Daha fazla bilgi iin bkz.:Haluk pekten, vd., a.g.e., s.132 ( Arif Hikmet Tezkiresinde de airle ilgili bilgi yer almaktadr.) 7 bkz. Mustafa zkat, a.g.. 8 bkz. Muhsin SERBEST, Divan- Seyyid Osman (Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi) St mam niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Kahramanmara, 2002 9 bkz. Harun ELEB, Seyyid Osman Adapazar Divan (Transkripsiyonlu metni) (Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi)Osmangazi niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Eskiehir, 2001
5

BLM 1: KUTUP (SEYYD) OSMAN FAZLNN HAYATI ESERLER- KL

1.1. Hayat Ad, Seyyid Osman b. Seyyid Fethullahtr. Osman Fazl Efendi, Fazl-i lh, Emir Efendi, Emir Sultan, Atpazar, eyh Osman ve Kutub Osman olarak da bilinir. iirlerinde Fazl mahlasn kullanmtr. umnuda10 19 Zilhicce 1041/7 Temmuz 1632 tarihinde domutur. Babas Fetullah Ziyde, seyyid ve Osmanl ordusunda grevli bir subaydr. Seyyid bir aileden gelmektedir. Ancak kaynaklarda nesep silsilesi ile ilgili herhangi bir bilgi yokur. Salim tezkiresinde Ol seyyid-i sahihn-neseb olan eyh-i zi-ann nam- lileri Osmandr. (nce, 2005:561) diyerek seyyidliini teyit etmektedir. Babas Osman Fazl Efendi on yedi yandayken vefat etmitir. Hseyin Vassaf, babasnn Osman Fazl Efendinin doumunda vefat ettiini belirterek validesinin terbiyesinde bydn belirtmektedir. (Akku-Ymaz, 2006:cilt III s. 61) Ancak dier kaynaklarda byle bir bilgi verilmemektedir. On yedi yana kadar umnudan dar kmayan Osman Fazl Efendinin hayatnn sonraki dnemine ait bilgileri mridi ve halifesi smail Hakk Bursevnin eserlerinden renmekteyiz. Osman Fazl Efendi, on yedi yanda iken annesinden ilim tahsili iin izin ister. Annesinin izninin ardndan Edirneye giderek Aziz Mahmud Hdaynin halifelerinden Sal brahim Efendiye intisap eder. Osman Fazl Efendinin gayreti, kabiliyeti eyhinin dikkatini eker. eyhi ona zel ilgi gsterir. Osman Fazl Efendi, eyhinin kzn kendisiyle evlendirmek istediini anlaynca feyiz alamayaca dncesiyle Edirneden ayrlarak stanbula gider. smail Hakkk Bursev bu durumu Sal brahim Efendinin Osman Fazl Efendiyi irat etmekten aciz olmasna balar. Osman Fazl Efendi, stanbulda Celvet tarikatnn skdardaki Hdy Derghna gider. Aziz Mahmut Hdynin kzdan torunu eyh Mesud Efendiye intisap etmek ister. Ancak Aziz Mahmut Hdynin hizmetinde bulunmu yal bir dervi eyh
umnu, Bulgaristan snrlarnda Balkan sradalarnn batsnda sancak merkezi bir kasaba olup Dobruca HavzasndaEdirneden Rusuka giden demiryolu hattnn zerinde bulunmaktadr. Ahalinin drtte mslman geri kalan Bulgar imi. Bu gn umen adyla anlmaktadr. (Meydan Larousse, st., 1973 umnu maddesi)
10

Mesudun meczup olduunu syeleyerek onu Zkirzde Abdullah Efendiye ynlendirir. Osman Fazl Efendi, Zkirzde Abdullah Efendiye11 intisap ederek Zeyrek Camiine bitiik tekkesinde ikmet etmeye balar. Burada sekiz yl kadar kalr. Osman Fazl Efendinin tarikattaki silsilesi Zkirzde Abdullah Efendi ve eyh Dizdarzde Ahmed Efendi kanalyla Celvetiyye Tarikatnn piri Aziz Mahmud Hdayye ular. Osman Fazl Efendi, celvetlik esaslar zerine slkunu devam ettirir. eyhinin zahir ilimlerde ders vermemesi sebebiyle eitli hocalarn derslerine devam ederek zahir ilimlerle de ilgilenerek bilgilerini arttrmtr. Bir mddet sonra eyhi, Osman Fazl Efendiyi Edirneye bal Aydos Kasabasna halife olarak gndermitir. Bu kasaba, ayn zamanda smail Hakk Bursevnin doduu yerdir. Burada vaaz ve iratla megul olan Osman Fazl Efendi, eyhinin lm zerine halifelikten mstakil bir eyhlie kar ve Filibe beldesine gider (1068/1657). Osman Fazl Efendi, Filibe beldesinde on be yldan fazla bir zaman kalr. Ancak talebelerinin gnden gne artmas baz insanlar rahahtsz eder. Grd bir rya zerine Filibeden ayrlarak 1672 ylnda stanbulda Atpazar olarak bilinen semtteki Kul Camiinde ikamete balar. kametinin ilk yllarnda madd skntlar eken ve geimini yazd Kuran czlerini satarak temin eden Osman Fazl Efendi daha sonraki dnemlerde refaha kavuur. Zamann Nakbleraf Kudszde Atpazar semtinde sahip olduu bir arsay kendisine hediye etmitir. Osman Fazl Efendi de bu arsaya bir ev ina ettirmitir. Daha sonra Atpazar Tekkesi olarak anlacak olan mtemilat kanaatimizce Osman Fazl Efendinin yaptrd bu evinin, Manisal Mehmed Paann Kul Camii diye anlan camisi ile birletirilmesinden meydana gelmitir (Ylmaz, 2001:367). Osman Fazl Efendi, hem Atpazar Tekkesinde hem de Zeyrek Tekkesinde irat faaliyetlerinde bulunur. Ayn zamanda muhtelif camilerde de vaazlarda bulunur.
Abdullah Efendi, Hdy Dergh'nda yetimi, Azz Mahmd Hdy'nin halfesi Mukad Ahmed Efendi (d.1045/ 1636)'den seyr u slkunu tamamladktan sonra bir mddet Manisa'da irada memur olmu, bilahare stanbul'a gelmitir. Burada nce Zeyrek Zaviyesi eyhliine daha sonra Atik Ali Paa Camiindeki Ksm elebi zaviyesi eyhliine getirilmitir. Buradan Tophane Kl Ali Paa Camii ve Fatih Cmii vizliine tayin edilmitir. Abdullah Efendi'nin B-re mahlasyla yazd ilhleri bulunmaktadr. 1068 (1657)'de vefat eden eyhin kabri skdar Miskinler Tekkesi'ndedir. Osman Fazl eyhi Zkirzdenin vaaz ve nashatta takrr ve tefsir bakmndan ftde ve Hdyden stn olduu kanaatindedir. Ancak Zkirzdenin yazamadn da vurgulamtr. (H. Kmil Ylmaz, Azz Mahmd Hdy-Hayat Eserleri Tarkati, s. 245; Mehmet Nermi Haskan, Yzyllar Boyunca skdar, c.I, s. 317322; Evliyalar Ansiklopedisi, c.X, s. 217.)
11

1095/1684 ylnda da Sultan Selim Camii Cuma vaizliine getirilmitir. Bu dnemde iki sefer hacca gitmitir. lk haccn ne zaman gerekletirdiine ilikin herhangi bir bilgi kaynaklarda yoktur. kinci haccn 1091/1680 ylnda gerekletirmitir. Osman Fazl Efendi sohpet, vaaz ve zikir meclislerinde Fsusul-Hikemi mzakere ederken getirdii bir takm yorumlar, hem sufiyyeye kar olan, hem de onu ekemeyen bir kesimin imeklerini zerine ekmi, kendisini zaman zaman eyhlislam Minkrzde Yahya Efendiye ikyet etmilerdir (Ylmaz, 2001:366). Dnemin sadrazam Kprl Fzl Ahmed Paann kendisiyle grmesi ve devaml olarak yanna gidip gelerek sohpet etmesini istemesi hretini arttrmtr. Osman Fazl Efendi, Osmanlnn ite ve dta byk skntlar ektii bir dnemde yaamtr. stanbula geldiinde tahtta Sultan IV. Mehmed oturmaktadr. IV. Mehmed babas Sultan brahimin1648 ylnda yenieriler tarafndan karlan isyanda ldrlmesi zerine yedi yanda iken tahta oturmutur. Menfaati kiiler bu durumu frsat bilerek haksz yere eitli makamlar elde etmilerdir. Padiahn ocuk yata olmas valide sultanlarn birbirleri ile rekabete dmesine sebep olmutur. Bu rekabet Ksem Sultann bodurulmas ile son bulmutur. Osman Fazl Efendi, dnemin devlet ricali ve saray ehli ile genel olarak iyi ilikiler ierisinde olmutur. Ancak 1094/1683 Avusturya seferinden sonra devlet ynetimi ile aras almaya balamtr. Ona gre bu sefer Osmanllarn hayrna deildir. Avusturya ile imzalanan bar devam ettirilmelidir. Bu amala Merzifonlu Kara Mustafa Paaya bir mekyup yazarak sava yaplmamasn ister. Ancak sadrazam Osman Fazl Efendiyi ve onun gibi dnenleri dinlemez. Sava yaplr ve kaybedilir. Padiah IV. Mehmed sava dnnde Osman Fazl Efendiyi vaaz ve nasihat iin stanbuldan Edirneye davet eder. Osman Fazl Efendi de sultann huzurunda vezirler ve dier devlet erknnn hazr olduu bir mecliste ar ifadelerle yaanan hezimetin sorumlusu olarak onlar gsterir. Padiahn durumu kabul ederek hata ettiklerini itiraf etmesine ramen, bu durum baz devlet adamlarnn kendisine kin beslemesine sebep olur. Merzifonlu Kara Mustafa Paann ardndan sadrazam olan Kara Kethda brahim Paann sadareti dneminde mallarna el konularak memleketi olan umnuya srgn edilir. Osmanzde Hseyin Vassaf Sefine-i Evliyada:

Tarih-i Raidde okumu idim: Bir gn huzur- Hmayunda ders takrir ederken ihtilal-i alemi tasvir eylemesi padiaha keder verdiinden Hz. eyhin dmanlar bunu frsat adderek ilkaat- mahsusalarnn neticesi umnu kasabasnda ikmete memur olmulardr (Akku vd. 2006:59). demektedir.

Osman Fazl Efendi ay srgnde kalr. Kara Kethda brahim Paadan sonra sadarete geen Bosnal Sleyman Paa tarafndan stanbula davet edilen Osman Fazl Efendiye itibar iade edilir. Hatta padiah bile kendisinden zr diler. Bu srgnden sonra padiah IV. Mehmed kendisine daha fazla hrmet ederek Pazartesi ve Cuma geceleri saraya davet ederek vaaz etmesini istemitir. Avusturya hezimetinden sonra Budinin de elden kmas, art arda gelen baarszlklar, Sadrazam Bosnal Sleyman Paann Moha Savanda sava meydanndan kamas Osman Fazl Efendinin padiah ve devlet erknn iddetle eletirmesine sebep olmutur. Bu sebeple 1687 ylnda IV. Mehmedin tahttan indirilmesi fetvasna ilk imzay atan o olmutur. IV. Mehmedin yerine kardei II. Sleyman tahta kar. Ancak bu padiah deiiklii de baarszlklar ve yaanan istikrarszl giderememitir. IV. Mehmedin son sadrazam Sivayu Paa tekrar sadarete getirilir. stanbula gelen Sivayu Paann ordusundaki zorbalar halka zulmederler. Halk ayaklanr ve saraya ynelir. Zorbalara kar ayaklanan halkla saray arasnda Osman Fazl Efendi kpr grevi yapmtr. Sadrazam Tekirdal Bekr Mustafa Paa Belgrad Kalesine yardm iin dzenlenecek seferde kullanlmak zere halktan yardm toplanmasn istiyordu. Bunu ilan etmek ve halk orduya yardm etmeye tevik etmek iin vaizlerden, zellikle de Osman Fazl Efendiden bu durumu ilan etmesi istenmiti. Ancak Osman Fazl Efendi halktan sk sk vergi toplanmasna karyd. Bu durumu vaizlik yapt Sultan Selim Camiinde halka anlatarak onlar kendi istekleri ile savaa katlmaya davet etmitir. Kendisi de sava hazrlklar yapm ve ilerlemi yan ramen ordu ile beraber Sofyaya kadar gitmitir. Ancak Sadrazam Tekirdal Bekr Mustafa Paa Sofyadan Belgrada gitmesine izin vermemitir. Ordu yenilgiye urayp dnnceye kadar Sofyada onlar beklemi, daha sonra stanbula dnmtr. Osman Fazl Efendi, bu olaydan sonra padiahla ve dier devlet ricali ile ilikisini kesme karar alarak kendi kabuuna ekilmitir. Sadrazam Tekirdal Bekr Mustafa Paadan sonra sadaret makamna getirilen Kprlzde Fazl Mustafa Paa byk bir toparlanma hareketi balatr. Rumelideki ve

Balkanlardaki isyanlara el atar ve baarlar kazanr. Bu tedbirleri alrken stanbuldan ayrlnn herhangi bir karkla meydan vermemesi iin II. Sleyman, tahttan indirilmi padiah IV. Mehmed ve ehzadeleri yanna alr. Ayrca stanbuldan gelen haberler zerine baz hocalar srgne gnderir. Bu kiiler arasnda Osman Fazl Efendi de vardr. Ekiyalara yardm ettii gerekesi ile Kbrsn Magosa ehrine srgn edilmesi iin bi menur gnderilir. Osman Fazl Efendi bu emir zerine Konya, Lrende, Silifke, Lefkoa yoluyla Magosaya gider. Burada da irat ve vaazlarna devam eder. Ancak Kbrs valisi bu faaliyetini yasaklar. Osman Fazl Efendi srgn ediliinden bir sre sonra mridi, talebesi ve halifesi smail Hakk Bursevye mektup yazarak kendisini ziyaret etmesini istemitir. smail Hakk Bursev de eyhinin ocuklar Mustafa, Osman Dede, Yakup Dede ve Yahya Dede ile birlikte Osman Fazl Efendiyi ziyaret etmitir. Bu ziyaret srasnda Osman Fazl Efendi kendi yerine smail Hakk Bursevyi eyh tayin etmitir. Bu ziyaretten ay sonra 17 Zilhicce 1102 tarihinde (Eyll 1691) vefat etmitir. Magosada defnedilmitir. smail Hakk Bursev, eyhinin lmne; Blbl-i ho lehe-i gl-zr- manadr bu eyh Bulmad hir bu fnide bekdan ryih Kudsiyan- pk-dil Hakk el ap dediler Rh- pkin azizin okuyalm fatiha (sene: 1102/1691) beytini tarih drmtr. Kaybolmaya yz tutan kabri zerine tahsildar Seyyid Mehmed Aa tarafndan 1152/1739 ylnda trbe ve yanna bir tekke ina ettirilmitir. Fazl, divannda kendisi ile ilgili baz bilgiler vermektedir: airiz nkte-inasz Arabiyyl-aslz Fazliya sanma ki Etrak-i diyar- Rumz (106/B5) er-i Habib-i Ekreme vardur itaatim Snniyim ehl-i snnetem ehl-i cemaatim

10

Sdkm kavidrr Hanefi mezhebim mdam Kavl-i kitaba ram u muti-i eriatim (230/B2-3) Osman Fazl Efendi kaynaklara gre, Rumeli, Anadolu ve Hicaz blgelerine 150ye yakn halife gndermitir. Bunlarn iinden en tannan Ruhul-Beyan tefsiri mellifi, Celvetiyyenin Hakkiye kolunun kurucusu smail Hakk Bursevdir. Halifelerinden bazlar unlardr: Ulu Cami vaizi Abdurrahman ker, Sunullah Amasyev, Mehmed Karinbd, Ali Debrev 1.2. Eserleri Osman Fazl Efendi, din ilimler, tasavvuf ve Arap edebiyat ile ilgili eserler yazmtr. Yazd bu eserler genel olarak nceden nce yazlm eserlere haiye ve erh eklindedir. Eserleri unlardr: 1. Misbhu'l-Kalb erhu Mifthi'l-Gayb: Osman Fazl Atpazarnin, Sadreddin Konev (.637/1274)nin Mifthul-Gayb adl eserine yazd erhidir. 2. Mir'tu Esrri'l-rfn : Bu eser Sadreddin Konevnin Ftiha tefsrinin hiyesidir. 3. el-Liht'l-Berkiyyt f Kefi'l-Hucub ve'l-Estr an Vchi Esrri Bazil Ehadis vel- yt: Baz ayet ve hadislerin tasavvuf yorumunu yapt bu eserinde gnlne doan bilgileri vahdet-i vcd izgisindeki bir tasavvuf anlayyla kaleme almtr. eitli srelerden altm alt yetin tefsirin ve birka hadsi ihtva eden eser mrdi smal Hakk Bursevnin mehur tefsri Rhul-Beynn kaynaklarndan biridir. 4. Tecelliyt- Berkyye: Bu eser Muhyiddin-i Arabnin Akyye kasidesinin erhidir. 5. Fethul Bab: Mnazara ilmine dair Adudud din Ahmed b. Rkneddin Ahmed el-ci (. 1355)nin Risletl- Addiyye adl eserinin erhidir. 5. Risle-i Rahmniyye f Beyn-i Kelimetil-rfniyye: Esm-i ilhiyye ile ilgili bir eserdir. 6. Mektbt- Osman Celvet li-Tilmzih eyh smail Hakk: Bu eser Osman Fazl Efendinin smil Hakk Bursevye yazd mektuplardan olumaktadr. 7. erhu Fussil-Hikem 8. Hiye al Muhtasari'l-Man: Bu eser Saduddin Taftznnin MuhtasarulMan isimli eserine yazlm bir hiyedir. 9. Hidayetl Mtehayyirin: Hikmet ve kimya ilmi ile ilgilidir.

11

10. Mutavvel Haiyesi: Beyan ilmi ile ilgilidir. 11. Hiye al Muhtasar-i erhi't-Telhs:Arap Edebiyatna dairdir. 12. Hiye al Muhtasars-Sad.: Muhtasarl-Meaninin bir haiyesi olan Haiye-i Maribiyye ile birlikte baslmtr. 13. erh-i Tenkih: Bu eser fkha dairdir. 14. Gyetl-Mntehb 15. Hiyetu Muhtasar ala erhi Telhic'l-Miftah: Arap Edebiyatna dair bir eserdir. Saydmz bu eserlerinin dnda, Necdet YILMAZn Osmanl Toplumunda Tasavvuf isimli eserinde kaynak gsterilmeden Umdetl-Fevaid, erh-i Hanefiyye, Levazh, Tuluu-ems vel-rak, lahiyyat gibi eserler de Osman Fazlye atf edilmektedir. Osman Fazlnin hayat ve eserleri ile ilgili bilgi veren dier kaynaklar bu eserlerle ilgili herhangi bir bilgi vermemektedir.12 Necdet YILMAZ, bu eserlerden lahiyyat isimli eserin ieriini Fazl mahlasyla yazd iirlerden olumaktadr (Ylmaz 2001: 372373). eklinde belirtmektedir. almamzla ilgisi dolaysyla bu eseri inceledik. ncelemenin sonucunda iirlerde Fazl mahlasnn kullanlmadn, Seyyid ve Osman mahlaslarnn kullanldn grdk. Beraberce ciltlenmi iki farkl eserden oluan bu kitabn ilk blmnde Tuluu-ems vel-rak adl eser, ikinci blmnde de Seyyid Osman Divan bulunmaktadr. Osman Fazlye ait olduu zannedilen bu eser, aslnda 18.yy.da yaam Kadir tarikat eyhlerinden Seyyid Osman Adapazar tarafndan telif edilmi bir eserdir. Eserin ilk varaklarndaki Pirimiz Abdlkadir-i Geylan. vb. ifadeler bunu ortaya koymaktadr. Seyyid Osman Adapazarye ait olan divann bu nshasnn da konu ile ilgili yaplan almada tespit edilmediini grdk.13

bkz.: Mehmet Akku-Ali Ymaz, Osman-zde Hseyin Vassaf, Sefine-i Evliya, Kitabevi, st., 2006, c.III, s. 61; Muhammed Bedirhan, Osman Fazl Atpazar Hayat Eserleri ve Tasavvuf Grleri, Marmara niversitesi lahiyat Fakltesi, (Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi) st., 2006 s.66; Skp Yldz Atpazar Osman Fazl DA c.IV, s. 84; Pervin apan, Mustafa Safay Efendi Tezkire-i Safay, AKM Bakanl Yaynlar, Ank., 2005, s.464; Adnan nce, Tezkiret-uara Salim Efendi, AKM Bakanl Yaynlar, Ank., 2005, s.561-562 13 bkz. Harun ELEB,a.g..

12

12

Bu eserlerinin dnda Osman Fazlye ait olduunu tespit ettiimiz h. Zilkade 1067 (m. Eyll 1657) tarihinde telif ettii Cam-i Kasas14 adl mesnevisi de vardr. Bu eseri divan ile beraber ciltlenmitir. lk blmde Cami-i Kasas, ikinci blmde divan vardr. 1.3. Kiilii 1.3.1. lm-Tasavvuf Kiilii Osman Fazl Efendi, airliinden ziyade tasavvuf kimlii ile tannan bir kiidir. Dnemin nde gelen lim ve mutasavvflardandr. Mutasavvf kimlii ar basmakla beraber yalnzca tasavvufla itigal etmemi, talebelik dnwminde eyhi Zkirzde Abdulllahn zahir ilimleri ders vermemesi zerine baka hocalardan zahir ilimler de talim etmitir. lm ahsiyetinin ekillenmesinde mensubu olduu Celvetiyye Tarikatnn kurucusu Aziz Mahmud Hdynin ilm-i halini bilmeyen kimselerin tarikat feyzinden faydalanamayacan, lim olmayan kimselerin rehberliinin de cehlet olacan nemle belirtmesi (Eraydn 1994:428429). etkili olmutur. Nitekim yazd eserlerin bir ksm zahir ilimlerle ilgilidir ve kendisi de talebelerine bu ilimleri ders vermitir. Dervileri ile beraber medrese talebelerinin de derslerine devam etmesine izin vermitir. Osman Fazl Efendi, tasavvuf yolda bnl-Arab ve Sadreddin Konev izgisini takip etmitir. Yazd tasavvuf eserler bu iki zatn eserlerine erh ve haiye eklindedir. Bu iki mutasavvf dnda fikirlerinin oluumunda selefleri Zkirzde, Hdy, ftde gibi Celvet Tarikatnn bykleri de geni lde etkili olmutur. Eserleri vahdet-i vcud asndan bir orjinallik tamamakla birlikte mellifin kendi ilham ve varidatnn mahsul olmalar sebebiyle nemlidir (DA c.IV, s. 84).

Filtn Filtn Filn vezniyle yazlm olan bu mesnevinin bir nshas, Yap Kredi Sermet ifter Aratrma Ktphanesi No: 173/1de kaytldr. Eser, Cn u dilden Hakka hamd eyle dil Besmeleyle it kelma ibtid beytiyle balar. Old tarih ibu msra Fazliy Cmlesinn ruhlar dn ola beytiyle son bulur. (bkz. Ycel Dal vd. a.g.e. s.80)

14

13

Osman Fazl Efendi, slkunu Celvet esaslar zerine yapmtr. Celvetiyye tarikat Aziz Mahmud Hdy tarafndan teekkl ettirilmitir. Bir Celvet eyhi olan smail Hakk Bursev Celvetiyyenin ilk defa brahim Zahid Geylanden zuhur ettiini syler.
Slikin belli bir sre iin toplumu terk ederek inzivaya ekilmesi, bu sre iinde kt huylarn brakp iyi huylar edinmeye almas halvet, bu ii baardktan sonra toplum hayatna dnmesi celvettir. Tasavvufta ilk dnemlerde bir makam ad olarak kullanlan halvet ve celvet daha sonra birer tarikat ad olarak kullanlmtr (DA, cVII, s. 273). Celvet, yerini yurdunu terk etmek manasna gelir. Tasavvufta ise, kulun Hakkn sfatlaryla muttasf olarak halvetten kna ve Onun varlnda yok oluuna (fena fillah) denir. Celvet, gerek manasyla halk arasnda, Hak ile beraber olmaktr. B heme ve b heme=Herkesle beraber, buna ramen yalnz (Eraydn, 1994:426).

Celvetiyye Tarikat Halvetiyyenin bir koludur. Bayramiyye ile de dorudan ilgisi vardr. Kurucusu zamannda ksa srede Anadoluda ve Balkanlarda yaylmtr. Toplum hayatnda aktif rol almay ilke edinen bu tarikat yayld blgelerde halk ve elit zmre zerinde etkili olmutur. Celvetiyye Tarikat snn esaslara dayanan bir tarikattr. Hz. Ali kanalyla geldii iin cehr zikri esas alr. Slk adabnn temelini Hdynin tevhid zikri adn verdii kelime-i tevhid zikri tekil eder.
Celvetiyyede slkun tabiat, nefis, ruh ve sr olmak zere drt mertebesi vardr. eriatn mukabili olan ilk mertebede slik beden ihtiyalarn ibadetini engellemeyecek ekilde karlar ve helal olanlarla yetinirse nefis mertebesine ykselir. Bu mertebe, nefsi kt huy ve fiillerden arndrma mertebesidir. Bu ise ancak srekli mcahede ve riyazetle gerekletirilebilir. Ruh ve srrn slah bu mcadele neticesinde mmkn olur. Bu nertebenin mukabili de tarikattr. Ruh mertebesi, slikin ruhu ile ilgi kurduu ve marifetullaha yneldii mertebedir. Bu mertebede ilm-i ledn esrar da zahir olmaya baladndan ayn zamanda kef mertebesidir ve marifet makamna tekabl eder. Marifet ve lh ak makamna ulaan slik son olarak sr mertebesine ular. Hakikatn mukabili olan bu mertebe mahv, fena, tecelli ve vuslat makamdr. Slik bu mertebede kemale ermi olarak mchedattan lezzet duymaya balar. Bu drt makamn her birini ayr ayr sembolik renklerle yorumlaya Hdyye gre tabiat mertebesinin rengi siyahtr. Siyah bedenin asl olan topran semboldr. Nefis mertebesinin rengi olan krmz havann semboldr. Ruh mertebesi sar renk ile temsil edilir ve atee tekabl eder. Sr mertebesi ise saydam olup suyu temsil eder. Bylece drt makam ve mertebe anasr- erbaa ile temsil edilmi olur. Slik bu mertebeleri anca kendi vcudu ortadan kalkar, geriye vacibl-vcud olan Hakkn vcudu kalr. Celvet dervii, bu usul zere slukunu tamamladktan sonra eyhi tarafndan halife tayin edilerek kendisine irad grevi verilir (DA, cVII, s. 273).

14

Dier tarikatlarda sema, devran vb. isimler verilen yine, diz st oturularak icra edildii iin Celvetiyye Tarikatnda nsf- kyam denilir. Celvet tac on terkli olup kubbesi siyaha yakn koyu yeildir. Tarikatn kurucusu olan Aziz Mahmud Hdy mutasavvf ve air kimlii yannda ayn zamanda bir musikiinastr. Yazd iirleri bizzat kendisi bestelemitir. Bu durum kendisinden sonraki Celvet eyhlerine de yansmtr. Celvet eyhlerinin birou bestekrdr. Celvetiyyenin skdardaki merkez derghnda Hdynin vefatndan tekkelerin kapatlmasna kadar yirmi eyh postniin olmutur.15 1.3.2. Edeb Kiilii, iir Anlay Mutasavvf kimlii ar basan Osman Fazl Efendinin edeb ahsiyeti ile ilgili kaynaklarda fazla bir bilgi yoktur. Salim tezkiresinde:
Mevln-y Rmdan ehl-i haysiyyet ve sahib-fazilet olup asar- celilerinden Telvih ve Tavziha ve Muhtasar ve Mutavvele ve Sadrd-din-i Konevnin sure-i Fatiha ve erh-i Fsusa mstakil havasisi olduundan maada meydan- irde farisl-hayl-i makal ve hayiz-i kasabs-sebak- kemal olup b-nazir olan ilahiyyat u ear ve nice asar- celill-mikdar vardr (nce, 2005:562).

eklinde bilgi vermektedir. Safay Tezkiresinde ise ear tasavufne ve gftr knedir (apan, 2005:464). eklinde ksa bir bilgi vardr. Osman Fazl Efendi, aada divanndan rneklerini de vereceimiz iir anlay ile muasr tarikat ehli baz kimseleri eletirmitir. Ona gre nne gelen, iir yazp bunu ilh olarak adlandrmakta ve meayih Kuran tilavetinden yz evirip ilhlerle vakit geirmektedir. Mutasavvflar arasnda yaygn olan iir syleme ve iir erh etme gelenei dorultusunda Osman Fazl Efendi de, Aziz Mahmud Hdy, Yunus Emre gibi sfilerin iirlerini erh etmi ve talebelerine aktarmtr. Osman Fazl Efendi divannn birok yerinde iir anlayn ve iir yazma sebebini ifade etmitir. Bir ksm yledir:

15

Bunlarn isimleri iin bkz.: Hasan Kmil Ylmaz, Aziz Mahmut Hdy ve Celvetiyye Tarikat, stanbul, 1984, s. 258

15

iir bir mana denizidir. Bu mana hazinesinden nazm incilerini kartmak airin grevi, arzusudur. Bahr- i rin karna sayyad u gavvas ol yri Kenz-i manadan nazm lllerin eyle ikar (Ks3/B2) Ona gre iir Allaha hamd etmeye, Hz. Peygamberi tavsif etmeye yaramaldr. iir odur kim ola Rabb-l zzete hamd u sena air oldur ki ola vassaf- resul- ar yar (Ks3/B3) Bu izgideki bir iir hikmettir ve her trl vgye layktr. n fiiril hikmet buyurur ah- resul Hem ne denli medh olunsa irin istihkak var (Ks3/B4) iir manasnda ilim ve hikmet olan szdr. air de mecazdan kanan kimsedir. airimizin mecaz burada gerek olmayan sz anlamnda kullandn syleyebiliriz. ir odur kim ilm hikmet ola manasnda derc air oldur kim ider ir-i mecazden firar (Ks3/B3-6) airimiz hz. Peygamberin vasfn beyan ederek bu telifinin vefatndan sonra kendisini hayrla yd ettirecek bir eser olmasn diler. mdi say u himmet it kl hazretin vasfn beyan Kim ola alemde senden son bu da bir yadigr (G282/B5) Divannn sonlarnda: Tamama irgrp hamd u senam Resul medh idp itdim selam (G 283/B1) diyerek divann tertip etmesine sebep olarak Allaha hamd ve resulne selam olduunu vurgulamaktadr. Ayrca dier din byklerini ve halifeleri de unutmayarak; dp medh ol emir-i kinat Dahi yaran u ashab- kiram mameyne dahi itdim dualar Ki anladur ann l-i azam Nitekim tendedr canm duadan Feramu itmem on iki imam (G 283/B2-4) demekte ve ahirette onlarn efaatlerini ummaktadr. Bununla beraber telif ettii divannn kendisi iin bir kurtulu vesilesi olmasn, kendisiyle beraber aile efradnn da bu divan mnasebetiyle kurtulua ermesini dilemektedir. Olarn hrmetine Rabb-i lem Umarm afv ide kll hatam

16

de mafur ehi v valideynim Dahi hem akraba v ainam dp divanm makbul u merub Kabul ide mnacat u duam (G 283/B5-7) airimiz ramazan ay ve kadir gecesinde tasavvuf cezbe ve evkle bu divan telif ettiini, uzlete ekilerek kendi ilhamn nazm ettiini belirtir. Ola Fazliya hemie Hakka hamd u kr bi-aded Ramazan u kadr u ideyn ne safal gnler old Genc-i uzletde hame-i tabm Bana hem ders hem sebak old (G 284/4) Tahminimizce divannn bu gne kadar tespit edilemeyiinin sebebi budur.

17

BLM 2: DVANIN NCELENMES

2.1. Divann ekil Ynnden ncelenmesi 2.1.1. Vezin Mutasavvf bir air olan Osman Fazl Efendi tekke airlerinin hem aruz, hem de hece vezni ile iir yazma geleneine uygun olarak iirlerinde ounluu aruzla olmak zere aruz ve hece veznini beraberce kullanmtr. 285 adet iirden 12 tanesini hece vezni ile yazmtr. Genel olarak aruzu uygulamada baarl sayabileceimiz Osman Fazl Efendinin baz manzumelerinde ise aruz kusurlar grlmektedir. Metinde dipnotlarla iaret ettiimiz bu aruz kusurlarnn dzeltilme imkn olanlarnda [] iareti ierisinde metin tamiri yaplmtr. Her divanda ufak tefek vezin kusurunun bulunmas olaandr. Ancak mutasavvf airlerimizin divanlarnda, dier divan airlerlerine gre daha fazla vezin bozukluu olduu da bir gerektir. Zira bu airler iire ncelikle bir sanat endiesiyle deil, dncelerini bakalarna anlatmada etkili bir yntem dncesiyle bakmaktadrlar. Divannda genel olarak gazel tarznda naat ve mnacaatlar yazan Osman Fazl Efendi manzumelerinin 11 tanesini de (13, 21, 28, 29, 32, 33, 218, 227, 233, 250 ve 271. manzumeler) ilh eklinde yazmtr. Osman Fazl Efendinin divannda kulland aruz kalplar ve kulland iirler unlardr: Remel Bahri 1.Filtn Filtn Filtn Filn: 2, 3, 9, 27, 31, 50, 63, 82, 85, 91, 93, 95, 110,111, 132, 133, 137, 138, 143, 147, 149, 150, 162, 166, 170, 188, 190, 191, 195, 197, 198, 201, 204, 205, 207, 225, 247, 250. 2. Feiltn Feiltn Feiltn Feiln: 41, 60, 68, 73, 75, 103, 106, 112, 120, 122, 130, 151, 152, 159, 160, 161, 163, 165, 169, 212, 217, 223, 234, 235, 238, 243, 264, 279. 3. Feiltn Feiltn Feiln: 39, 58, 74, 172, 219, 231, 254, 267, 268. 4. Filtn Filtn Filn: 20, 21, 28, 46, 47, 55, 67, 114, 117, 118, 144, 156, 173, 183, 206, 226, 233, 246, 271. 5. Filtn Filtn Filtn: 15, 218.

18

Hezec Bahri 1. Mefln Mefln Mefln Mefln: 19, 22, 23, 24, 38, 49, 51, 52, 53, 80, 90, 96, 98, 105,115, 142, 155, 157, 176, 178,187, 192, 196, 199, 210, 211, 220, 236, 244, 252, 258, 259, 260, 261, 263, 273, 274, 280, 283. 2. Mefln Mefln Faln:13, 45, 48, 56,57, 59, 62, 69, 71, 83, 84, 113, 124, 126, 127, 129, 134, 136, 182, 185, 189, 194, 203, 214, 227, 228, 277, 284. 3. Mefl Mefln Mefl Mefln: 35,232. 4. Mefl Mefl Mefl Faln: 34, 40, 44, 54, 66, 70, 86, 88, 100, 101, 121, 139, 158 164, 175, 266, 200, 269, 270, 278. 5. Mefln Mefln Mefln Faln: 146, 229. 6. Mefiln Mefiln Faln: 29. Recez Bahri 1. Mstefiln Mstefiln Mstefiln Mstefiln: 17, 18, 78, 79, 92, 104, 184, 186, 239, 245. 2. Mstefiln Mstefiln Mstefiln: 116, 168, 216. 3. Mstefiltn Mstefiltn: 32, 33, 61, 251. 4. Mfteiln Mefiln Mfteiln Mefiln: 275. Mnserih Bahri 1.Mfteiln Filn Mfteiln Filn: 77. Muzr Bahri 1. Mefl Filtn Mefl Filtn: 12, 141. 2. Mefl Filt Mefl Filn: 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 25, 76, 87, 89, 97, 99, 202, 208, 230, 241. Mctes Bahri 1. Mefiln Feiltn Mefiln Feiln: 36, 37, 102, 171, 174, 240, 248, 249, 255, 256, 257, 272. Seri Bahri 1.Mfteiln Mfteiln Filn: 253, 276. Hafif Bahri 1. Feiltn Mefiln Feiln: 1, 26, 43, 108, 109, 119, 123, 140, 148, 153, 154, 167, 177, 180, 213, 215, 237, 242, 265, 267, 285.

19

Mtekarb Bahri 1. Faln Faln Faln Faln: 94,181, 222. 2. Fln Fln Fln Fal: 125, 131, 142, 64, 81. Kmil Bahri 1. Mtefiln Faln Mtefiln Faln : 282. airimiz, bir iirinde de divan airlence ok az kullanlan bir aruz kalbn kullanmtr. Bu kalp 14. iirde kullanlan Mfaletn Mfaletn Mfaletn Mfaletn kalbdr. Bu kalp hakknda Haluk pekten: Taranan divanlardaki 28038 iir iinde yalnzca bir rneine rastlanan ve baka airlerce kullanlmayan 15 kalp vardr. lk devirlerde aruzda bir aray ierisinde olan airlerin Trk aruzunu yerletirme denemeleri, sonralar deiiklik ve yenilik getirme abalar ve son devirde yetienlerin yzyllar boyu hep ayn kalplarn kullanlmasndan duyduklar sknt ve ayrca arknn ortaya kma nedeniyle yeni aruz kalplar arama denemeleri sonucu ortaya kan ve baka airlerin benimseyip kullanmadklar bu kalplar(pekten, 2004:277). demektedir. Hece ls le Yazlm iirler 12lik Hece ls:16, 30, 65, 145,179, 193, 262. 12/13lk Hece ls:135. 13lk Hece ls:107. 14lk Hece ls: 72, 221, 281. 2.1.2. Kafiye iir, divan edebiyatnda mevzun, mukaffa ve muhayyel sz olarak

grlmtr.(Mevlev, 1973:139) Kafiye, iirde ahenk unsurlarndan biridir. airimiz Osman Fazl Efendi Trk edebiyatnda kullanlan kafiye eitlerinden yarm, tam, zengin ve cinasl kafiyeyi kullanmtr. Zengin kafiye dierlerine oranla daha az kullanmtr. airimiz, birok iirde tam ve yarm kafiyeyi kullanmtr. Aadaki tabloda iirlerin sra numaralar ve kafiyeleri belirtilmitir: Tam Kafiye 2 am 3 ar 6 ul 7 ar 26 ab 27 ab 28 an 20 29 ir 30 ub 32 et 34 et

36 at 37 at 38 at 39 et 40 et 41 at 42 at 43 at 45 is 46 as 48 es 49 ac 50 ac 56 ac 57 ac 59 c 60 ah 61 ih 62 ah 64 ih 65 uh 67 ah 68 ah 69 ah 73 ah 75 ud 76 id 77 ad 78 ed 79 ed 80 ad 81 ad 83 id 84 id 89 ar 90 er 91 ar 92 ar 93 er 94 er 99 ar 101 az 102 iz 103 az 104 az 111 es

112 is 113 is 114 as 115 as 117 us 119 us 121 e 122 u 123 e 124 a 125 a 126 a 127 u 128 i 129 u 130 as 131 as 136 as 138 as 140 us 144 az 145 z 146 az 149 at 150 at 151 at 152 at 153 at 154 ut 155 az 169 em 171 i 172 a 173 a 175 af 176 af 177 uf 178 f 179 if 180 if 181 ef 182 uf 183 af 184 ef 185 af 186 ak

187 k 188 ik 189 ak 190 ak 191 ak 192 k 193 ok 194 ak 196 ak 197 ek 198 ak 200 ak 204 ek 207 ek 209 al 210 al 211 ul 212 al 213 al 214 il 215 el 216 al 217 il 218 at 219 ul 220 il 221 am 222 em 223 am 231 um 232 an 233 in 234 an 235 an 236 an 237 an 238 eyn 239 in 240 an 250 ah 253 ah 262 ah 263 la 264 la 265 la 266 la

21

267 la 273 va 274 li Yarm Kafiye 9a 10 a 11 a 12 a 13 a 14 a 15 a 16 a 18 a 19 a 20 a Zengin Kafiye 23 bab 25 ib 35 iyyet 55 enc 82 end 195 ark 208 enk

276 ay 279 i 66 h 69 h 70 h 118 s 120 141 z 142 z 160 u 161 i 162 a 163 a 164 a 165 i 166 i 167 a 168 i 224 m 225 am 226 im 246 u 248 u 249 u 281 y

Bu tablodaki bilgiler airimizin iirlerinin %73nde tam kafiyeyi, %24nde yarm kafiyeyi, %3nde de zengin kafiyeyi kullandn gstermektedir. airimiz, baz iirlerinde iirin kafiyeye dzenine uymamtr. (Bkz. 5/B11, 6/B10, 8/B10) 2.1.3. Redif Fazl divannda nemli ahenk unsurlarndan biri de rediftir. Ek, kelime ve kelime grubu eklindeki rnekleri grlen redifler aada gsterilmitir. a) Ek ve Kelime eklindeki Redif: Bir ek ve bir kelimeden oluan redif trdr. Divanda geen bu tr rediflerin ek ve kelimeleri ile kullanldklar iirler aada verilmitir: 21 -sin eha 22 -a hala 24 -a ya Rabb 22 44 -na bais 47 -le bas 51 -den ge

52 -dan ka 53 -den ge 54 -a ne g 58 eyleme hi 63 -m ferah 74 -un ferruh 85 -den leziz 87 -de iltizaz 88 -a iridr 95 - gr 96 -um var 97 -i var 98 -n var 100 -iz biz 105 -yz biz 110 -n eyler iltimas 116 - nas 137 -ler ider arz u hulus 132 -dan halas rnekleri unlardr: 4 didikleri 17 ya rabbena 31 tene-leb 71 ider arh 72 isen itme uh 86 mtelezziz 107 bendeleriz 109 olmaz 148 eyle ya Feyyaz 156 it ya Hafiz

133 -den halas 134 -a mahsus 135 -ya haris 139 -i halis 142 -in arz 143 -den araz 147 -e feyz 153 -im ifrat 158 -den ider haz 170 -im ey diri 174 -dan ol fari 205 -indr senin 244 -yem ben 255 -i la ilahe illallah 257 -y ehed en-la ilahe illallah 258 -dur ya Resullallah 260 -sn ya Resullallah 261 -sn sen ya Habiballah 268 -nn ola

b) Kelime eklindeki Redif: Kelime halinde meydana gelen rediftir. Divandaki

157 hafiz 159 mahzuz 227 nasib et padiahm 241 iken 243 idesin 251 iden Allah 252 Allah 254 eyle 256 la ilahe illallah 259 it ya nebiyy-Allah

23

270 ola ddi 271 et beni

285 old 282 old

c) Ek eklindeki Redif: Bir ekten meydana gelen redif trdr. Divandaki rnekleri unlardr: 106 -mz 108 -mz 199 -nn 201 -in 202 -in 203 in 206 -lerin 228 -ym 229 -im 230 -im 269 - 272 -ini 275 -i 277 -i 278 -i 280 - 284 - 283 -

24

2.1.4. Dil Ve slp zellikleri Klasik edebiyatmz ierisinde deerlendirilen mutasavvf airlerimizin divanlarnn dier divan airlerinden dil ve slp bakmndan genel olarak- farkllklar gsterdii bir vakadr. Belli bir tasavvuf dnceye sahip olmalar sebebiyle syleyiten ok sylenene nem verirler. Mensup olduklar tasavvuf dnceyi de dikkate alarak sanat ve retiyi bir araya getirmeye almlardr. Bu bilgiler nda deerlendirdiimizde, Osman Fazl Efendi de, iirlerinde sade bir dil kullanm ve gnlk konuma dili ile genel olarak naat, mnacaat ve tevhid trnde yazd iirleriyle duygularn samimi bir ekilde ifade etmitir. Arapa ve Farsa kelimelere fazla yer vermemi, ikili, l terkipleri hi kullanmtr. Kendisi de divannda bu durumu yle ifade etmektedir: Egeri sadedr amma hakikidir irim Nin olunmaya ir-i mecaziden perhiz (102/B2) 2.2. Divann Muhteva Ynnden ncelenmesi 2.2.1. Din 2.2.1.1. Allah Dneminin nemli limlerinden olan ve Kutup nam verilen Osman Fazl Efendi, divannn birok yerinde Allahn adn anmakta, ona yalvarmakta ve af dilemektedir. Divanda, Allahn u isimleri gemektedir: Afuvv, Allah, Allam, Alm, Atuf, Aziz, Baki, Bari, Basir, Cebbar, Celal, Celil, Deyyan, Ehad, Faal, Ferd, Fettah, Feyyaz, Hadi, Hafiz, Halik, Halim, Hallak, Hakk, Hayy, Hda, Gaffar, Gafur, Gafir, aniyy, yas, lah, zz, Kadim, Kadir, Kahir, Kaviyy, Kayyum, Kerim, Latif, Mahmud, Mecid, Mennan, Metin, Mevla, Mucib, Muhibb, Muin, Mheymin, Mteal, Mstean, Msteas, Rabb, Rauf, Rahman, Rahim, Rauf, Rezzak, Razk, Samed, Sani, Semi, Settar, Sbhan, kr, Tevvab, Vahib, Vahid, Vehhab, Vedud, Yezdan. Allahn yukarda saydmz isimleri iirlerdeki tekrarlar ve iinde bulunduklar tamlamalarla beraber deerlendirildiinde, Fazlnin hemen hemen her iirinde Allahn adn birka kez and grlecektir.

25

Fazl, iirlerinde, Alllahn adn genel olarak tevhid inancn tasdik etmek, hamd ve dua etmek ve af dilemek iin zikretmektedir: Kerim ya Rahim ya afur u ya Afuvv-Allah Afuvv ismn hakkin eylerem afvn reca hala (G22/B6) Divannn sonunda belirttii gibi uzletin ve cezbenin de etkisiyle olsa gerek baz iirlerinin bir ksmnda sadece Allahn isimlerini zikretmektedir. Ya Semi ya Basir ya Alim Ya Kaviyy ya Metin ya Azim Ya Latif ya Vedud u ya Rauf Ya Hafiz ya Muin ya Kerim Ya Mucib ya Celil ya Celal Ya Halim ya Aziz ya Hakim (226/B1-3) Ya Ganiyy ya Kaviyy ya Metin Ya Kerim ya Rahim ya Muin Ya Semi ya Kadir ya Basir Ya Rauf ya lahel-alemin (233/D1) rneklerini daha da oaltabileceimiz bu tr ifadelerde Fazl, slm dininin tevhid akidesine uygun bir Allah inancna sahiptir. Tek ve benzeri olmayan, btn kinat yoktan var eden, her eyi bilen, rahmeti ok, kn emri ile bir anda yaratma gcne sahip olan bir Allah inanc. 2.2.1.2. Melekler eitli zellikleri ile Kurn- Kerimde pek ok ayette tarif edilen meleklerden16 Fazl divannda yalnzca drt byk melein adlar gemektedir. Cebrail, Hz. Peygambere Kuran tebli etmesi ve mirac olaynda yol gstericilii ile; tdi Kuran- azim-an nazil Cebrail Eyledi taht- nbvvette saadetle karar Azm-i mirac eyledi bir eb o mir-i kainat Bir buraka bindi Cebrail nnce rah-var rdi Kudse old miraca svar evvel resul Sidreye varnca old perr-i Cibrile svar (3/B 26-29)
16

Meleklerle ilgili ayetler iim bkz.:Bakara, 30-34; l-i mran 87; Zuhruf, 16-22; Mearic,1-4; Fecr, 22-23

26

srafil, srun flenmesi ile; Sur- srafil uruldukda eha Eyle Fazli bendeni rahmetle bas (47/B5) Cebrail, Mikil ve srfil yeryznde Hz. Peygambere dost ve yardmc olular ile; Yar idi Cibril Mikail srafil ile Nitekim yaran idi yeryznde ar yar (3/B 49) divanda yer almaktadrlar. Fazl, ayrca Hz. Peygamberin btn mahlkattan nce yaratldna iaret etmek Hz. Peygamberi temsilen drt byk melekle konuturmaktadr.(3/B4980) 2.2.1.3. Din-Tarih-Efsanev ahsiyetler 2.2.1.3.1. Peygamberler 2.2.1.3.1.1. Hz. Muhammed Fazl divannda bahsi en ok geen kii Hz. Peygamberdir. Divan da naatle balamaktadr. Hemen hemen her iirinde Peygamber Efendimizden sz eden Fazl, Peygamber Efendimize iyi bir mmet olabilmenin derdini, endie, phe ve korkusunu tamaktadr. Bu endie ile dnyada hayatn zne eriebilmek iin Hz. Peygambere naat yazmaktadr. Fazliya turma heman nat- resul nazm it Nu idem dirsen eer dnyada sen ma-i hayat (41/ B 4) Bu gne kadar birok air Hz. Peygamer iin iirler yazmtr. Fazl de, mtevaz bir ekilde gcnn yettiince Hz. Peygambere bir hediye sunmaktadr. Bila-tebih o ahun ben de kadir olduum mikdar dp nat- erifin nazm u medh itdim o sultan Muradm bu ki bu nazmm sunam ol hazrete tuhfe Olam ol padiahn layk- inam u ihsan Umarm ana tazimen idp Rabbim bana rahmet de ahir nefesde reh-nma iman u Kuran (283/ 5-7) Hz. Peygamber ile ilgili olarak yazlm iirlerden fazla yer tutmamas iin baz rnekler vermekle yetiniyoruz:

27

Hz. Peygamber her iki dnyann aydnldr. Adaletli ve ilim sahibidir. Hem Muhammed meh-i d alemdr lm ile adl ile msellemdr (2 /B2) lim, edep ve benzeri btn gzelliklerin kaynadr. lm edep hilm seha sabr u rza lutf u ata Hsn hulk u marifet efkat kerem rz u vakar Madelet gayret ecaat anda hep mevcud idi Her ne denl hub-ziba dil-ka haslet ki var (3/ 88-89) Hz. Peygamber btn mahlkattan nce yaratlmtr. Her ey onun yz suyu hrmetine yaratlmtr. nur- zati ile on sekiz bin alemden Mukaddem eyledi mahbubn o hazret-i zat Eeri suret-i zahirde al-i Ademdr Ve lik cmleye validdr ol kadimz-zat Annn old bina ar u krs levh kalem Annn old sema arz u huri v cennat Annn oldlar icad Adem Havva Annn drisi sa itdi Nuha virdi necat Annn eyledi nar haliline glen Ana riayeten lyas u Hzra virdi hayat Ana muhabbeten saya virdi mr-i tavil Semada eyledi sakin virp yce derecat Ann tevabiidr cmle enbiya-i izam Anndur izzet u ikbal-i hamet darat (37/ B2-8) Hz. brahim, soyundan Hz. Peygamber geldii iin ateten kurtulmutur. Olmaile nur zahir ru-y brahimde Old ol zat- erifi nar- suzandan halas (132/B4) Hz. smail kurban olmaktan Hz. Peygamberden dolay kurtulmutur. tdi n ol fahr-i alem nesl-i pakinden zuhur Zat- smail annn old kurbandan halas (132/B5) Hz. Musa, Firavunun basksndan Hz. Peygamberin ismini efaati edinerek

28

kurtulmutur. Can u dilden ism-i mstesnasn idp efi Buld Musa sklet-i Firavn- nadandan halas (132/B6) Hz. deme melekler onun iin secde etmilerdir. Btn peygamberler onun vesilesiyle yaratlmlardr. Annn eyledi cmle melekler Ademe secde Annn old bunca enbiya v mrselin icad (80/B4) 2.2.1.3.1.2. Hz. dem Hz. dem, Fazl divannda ilk yaratlan insan oluu, meleklerin kendisine secde edileri, Allah u Tealann isimlerini bilmesi ile ve genelde Hz. Havva ile beraber anlmaktadr. lahi hrmet-i Adem-safiyy hrmet-i Havva Nasib eyle bize gufrann ya Rabbiyel-ala (273/B1) Zahir olup Adem yed-i kudretle mukaddem Esmasna alim olup stad ola ddi (270/B3) 2.2.1.3.1.3. Hz. Yusuf Hz. Yusuf gzellii ile divanda yer almaktadr. Kamudan old halkn hub u dil-ke Netekim hub idi suretde Yusuf (182/B3) 2.2.1.3.1.4. Hz. Yunus Hz. Yunus mehur kssas ile divanda anlmaktadr. Hz. Yunusa baln karn nasl sknt verici ise, dnya da ahiretin sonsuz gzelliine oranla- mmine zindan gibidir. Oldu dnya mmine zindan u kffara behit Nitekim zindan olupdur Yunusa batn- semek (182/B3) 2.2.1.3.1.5. Hz. uayb Hz. uayb Allahn korkusundan ve itiyakndan srekli alayarak defa kr oldu.

29

Derunna senn evkin havfn eyleyp tesir Dem-a-dem alamakdan old defa uayb ama (273/B5) 2.2.1.3.1.6. Hz. sa Hz. sann, Allaha olan sevgisi onu dnyaya balanmaktan alkoydu ve bekr olarak bu dk yerden yksee kt. Sana ak olup dnyaya asla olmad meyli Mcerred gitdi sfladan alaya hazret-i sa 2.2.1.3.1.7. Hz. Hzr, Hz. Yua, Hz. Musa Hz. Hzr, Hz.Yua ve Hz. Musa lednni17 ilmine talip olmulardr ve zahmet ekmilerdir. Lednni ilmine talib olup vadi-i gurbetde Bilinmidr ne zahmet ekdi Hzr u Yua Musa

2.2.1.3.1.8. Hz. Zekeriyya, Hz. Yahya, Hz. uya Hz. Zekeriyya Hz. Yahya ve Hz. uya balarn Allah uruna, cemalinin arzusuyla feda ettiler. Senin evk-i cemalin arzus ile ser cann Feda etdi Zekeriyya v dahi uyala Yahya (273/B7) 2.2.1.3.2. Drt Halife (r Yr) Hz. Muhammedden sonra gelen drt halife Fazl divannda bazen tek balarna, bazen de beraberce anlmlardr. Osman Fazl Efendi, drt halifeye duyduu hrmeti, onlara olan balln iirlerinde dile getirip, onlarn hrmetine Allahtan af dilemektedir. iirlerinin bir ksmnda isimlerini beraberce zikrettii drt halifeye ayrca zel olarak iirler yazmtr.

Lednni: Lednniye. lm-i lhye ve esrr- Sbhanyeye mensub ve mteallik olan. (emsettin Sami, Kmus- Trk, ar Yaynlar, st., 1996, s.1238 )

17

30

Old ol ah- adalet-gster Menba- cud u seha v efkat ar yaran- kiram k Kanlara artuk iderdi hrmet bu Fazli kulun padiaha Har kl anlar ile bi-zahmet (39/3-5) Old evvel yar Ebubekr mer Osman Ali Hilat-i slam ile old sahabe behre-dar 3/27 Yar- ar idi Bu-bekr mer Osman u Ali Oldular hazretine Hamza v Abbas ammeyn Anlarn rtbeleri hrmeti ya Rabbel-azim Eyle Fazli kulunu hilat-i slam ile zeyn (238/B10-11) Muhibb-i enbiya v mmet-i sultan- kevneynem Ki vassaf- Ebubekir mer Osman Aliyem ben (244/B2) 2.2.1.3.2.1. Hz. Ebbekir
Hz. Muhammedin slmdan nce ve sonra en yakn dostu olan Ebu Bekirin asl ad Abdullahtr. Hz. Muhammedin hanm Hz. Aye onun kzdr. Savalarn hibirinde Hz. Muhammedin yanndan ayrlmamtr. Mutasavvflar, Allaha, bedenini bytmesi ve cehenneme atmas, dolaysyla cehennemi tek bana doldurarak dier Mslmanlara yer brakmamas iin yapt dua ile anarlar(Pala, 2002:141).

Fazl divannda 161.ve 162. iirler Hz.Ebbekirin eitli zelliklerinin anlatlp kendisinin methedildii iirlerdir. Bu iir gazel formunda yazlmtr. Bu iirde Hz. Peygamberin kendisine damat oluu, yirmi sekiz aylk halifelik sresi, kendisine Sddk nvannn verili sebebi ve aere-i mbeereden oluu anlatlmaktadr. (bkz. 161-162.iir) 2.2.1.3.2.2. Hz. mer
slmn ikinci halifesi olup hayatta iken cennetle mjdelenen on kiiden biridir. H.591 ylnda dnyaya gelmitir. nceleri koyu bir slm dman iken yirmi alt yandaiken krknc kii olarak mslman olmutur. Onun slm tercih etmesi ile birlikte artk slm aktan aa sylenir olmutur. Kz Hafsa Hz. Peygamberin ei idi. Halifelii dneminde birok yer feth edilmitir. Doru szll ve adaleti

31

ile sren On yllk halifelii dneminde doru szllktev ve adaletten ayrlmad iin kendisine Faruk nvan verilmitir(Pala, 2002:322).

Fazl divannda 161.ve 162. iirler 163.ve 164. iirler Hz. merin anlatld iirlerdir. 2.2.1.3.2.3. Hz. Osman
M. 574 ylnda Mekkede doan Hz. Osman, Affann oludur. Hz. merin ehit edilmesinden sonra nc halife olmu, 82 yanda iken, Kuran okuduu bir srada ehit edilmitir. Hz. Osman maln, mlkn slm yolunda harcad iin hadislerler vlmtr. Peygamber Efendimizin iki kzyla evlendii iin kendisine zn-nureyn(iki nur sahibi) de denir( Pala, 2002:378).

Fazl divannda 165.ve166. iirler Hz. Osmann eitli zellikleri ile anlatld iirlerdir. Bu iirlerde yumuak huyluluu, Peygamber Efendimizin iki kzyla evlendii iin kendisine zn-nureyn dendii, edep ve ahlakyla insanlara rnek olduu anlatlmaktadr.(bkz. 165-166.iir) 2.2.1.3.2.4. Hz. Ali
Drt halifeden sonuncusu olan Hz. Ali, Hz. Muhammedin amcazdesi ve damaddr. slm dinini kabul eden ilk drt kiiden biridir. Hz. Muhammedin vefatndan sonra birok nemli grevde bulunan Hz. Ali, Hz. Osmann ehit edilmesinden sonra M. 24 Haziran 656da halife olmutur. Kendisini halife olarak tanmayan ve Hz. Osmann kannn yerde kaldn ne sren am valisi Muaviye ile yaplan Sffin savandan sonra halifenin hakem usulyle seilmesi kararlatrldnda Hz. Ali taraftarlar ierisinde bu fikri beenmeyenler ordudan ayrlmtr. Hariciler ad verilen bu kiilerin suikast neticesinde M. 661 ylnda ehit edilen Hz. Alinin ei, Peygamber Efendimizin kz Fatma, ocuklar ise Hz.Hasan, Hz. Hseyin ve Zeyneptir ( Pala, 2002:28,29).

Fazl, divannda 167 ve 168. iirlerinde Hz. Aliyi konu edinmitir. Velayeti, cesareti, ehadeti, Hz. Peygamberin ilim ehrinin kaps nitelemesi anlatlmaktadr.(bkz. 167168.iir) 2.2.1.3.3. Ehl- Beyt ve On ki mam 2.2.1.3.3.1. Hz. Hasan, Hz. Hseyin Hz. Hasan ve Hz. Hseyinin adlar divanda beraberce gemektedir. Onlar, gz nurudur ve melunlarca ehit edilmilerdir.

32

Ol kurretl-ayneyn v emirul-harameyni Yani ki o zehra v Alinin veledeyni Devlet-i tamayla bir alay harici melun Terk eylediler ayin-i haddl-Haseneyni Fazl, divannn sonunda sz konusu divan tertip etmekle Hz. Hasan ve Hz. Hseyine de dua ettiini ifade etmektedir. mameyne dahi itdim dualar Ki anlardur ann al-i azam 2.2.1.3.3.2. On ki mam Fazl divannda ehl-i beyt ve on iki imam genel bir ifade ile gemektedir. ahslarn her birinin adna zel olarak yer verilmemektedir. Fazl slam gelenee uygun olarak ehl-i beyti ve on iki imam anmakta, onlara balln dile getirmekte ve efaatlerini mit etmektedir. Alinin ezvacnn ahbabnun ashabnun Ruhlarna vir selam ile dem-a-dem itizar (3/B95) Bizi kl ya lahi ana huddam Be-ruh- ehl-i beyt al-i ezvac (57/B4) Ann aline ashabna daim Muhabbet eyleyenler old abid (84/B4) Nitekim tendedr canm duadan Feramu itmem on iki imam Olarn hrmetine Rabb-i alem Umarm afv ide kll hatam (284/B4-5) 2.2.1.3.4. Tasavvuf ahsiyetler Fazl divannda brahim Edhem, Mevlana Celaleddin-i Rumi ve Ebul-Leys-i Semerandnin isimleri gemektedir. Mevlana Celleddin-i Rmi iir hakkndaki gr ile,

33

ir hakknda buyurm Hazret-i Molla-y Rum Kimyadur hem keramet hem nedim-i gam-gsar (3/B4) brahim Edhem Belhi brakp dervilii semesi ile, Gayetle erif olmasa dervilik eer kim Tahtndan olur myd cuda padiah- Belh (70/B4) Ebul-Leys-i Semerand, ahlak d ile divanda yer almaktadr. Ebul-leys-i Semerkandi demi ol kamil fazl Sekiz kavme yakn olan sekiz haslet ider hasl (220/B1) 2.2.1.3.5. Din-Efsanev ahsiyetler Fazl, divannda anlatmak istedii konu ile ilikilendirerek baz din-efsanev ahsiyetlerden sz etmitir. Gc ve kuvveti temsil etmeleri ile, Olur mu kii la-bd bu fenada fani Kuvvetde ger olursa Cem Rstem Zal (216/B4) Tutalm kuvvet ile olmsn Rstem Sam u Cem Keykavus (119/B5) rnek yaant ve anlaylar ile, Heme fakr ile fahr eylerdi ashab Ebu Derda dahi Sad ibn-i Vakkas (136/B4) Akl temsil etmeleri ile, ns cin Bukrat u Eflatun u Lokman olsa ger Kudretin fehm eyleyp etmez taakkul hikmetin (201/B3) Fani olular ile divanda adlar zikredilmektedir. Olmidi arka v garbe tamam Padiah skender bn-i Feylekus (117B/3)

34

2.2.1.4. Ayetler Mutasavvf ve lim bir kiilii olan Osman Fazl Efendi, divannda baz ayetlerden iktibaslar yaparak dncesini takviye etmektedir. Ayetleri ihtiva eden beyitler aada verilmitir. Her umurunda di Bismillahirrahmanirrahim18 Ta ki her mkillerin asan ide Rabbin sana (9/B2) zatndur uyub- nasa settar Dahi cmle znb ehline gaffar nayet kl bize ol gn ki kffar Diye ya leyteni knt trabe19 (13/D4) Eyle Fazli bu ayet ile amel Fettekullahe ya ulul-elbab20 (26/B7) Lafz- knden21 itdin icad on sekiz bin alemi Ar u krs cmle masnuat ta fevkes-semak (198/B2) ahidimdir kll eyin halik illa vech22 Kll ey fanidr illa vechen olmazdr helak (198/B5) Nara berden ve selamen23 didii Allahn Sana tazimen idi yanmaya ta zat- Halil (217/B6) Bu szn shhatine old gvah Ayet-i kll men aleyhafan24 (242B/2) 2.2.1.5. Hadisler Fazl divanndaki hadisler unlardr: Didi el-fakru fahri fahr- alem Bu szle amil old nice ehhas (136/B3) Shhatine bu szn ahid hadis-i men araf Hakk idrak etmedr nefsini bilmekden garaz (143/B3)

18 19

Neml suresi, 30. ayet Nebe Suresi 40. ayet 20 Talak Suresi 10. ayet 21 Bakara Suresi117.ayet; Enam Suresi 73.ayet; Nahl Suresi 40.ayet; Mmin Suresi 68.ayet 22 Kasas suresi 88.ayet 23 Enbiya suresi 69.ayet 24 Rahman suresi,26.ayet

35

Dirler er-rzk alellah nk yokdur rayb u ek Hamdullah kim dila ah olmadn bu vakte dek (201/B1) Hilati levlak ile tezyin idi Ann in etmedi meyl-i libas (224/B1) [] hakknda sultan- rusl L fet ill Ali l seyfe ill zlfikr (3/B82) n resul inne mine-iril-hikme buyurur Rtbe-i iri taakkul idp izan idesin (243/B2) 2.2.1.6. Din Kaynakl Szler Fazl divannda geen din kaynakl szler salavat, istifar ve tehlil eklindedir. Tutd afak sada-y es-salat u ves-selam Old hep nur- erifiyle mnevver her diyar (3/B16) Ya Rabb tevbe estefirullah okdur ziyade crm kabaih Diller olupdur ayetde sengin Kar itmez asla pend nasayih (61/D1) Ata v rahmetin midi iledr Fazli Hemie ehed enla ilahe illa hu (248/B7) Kim ki dir la ilahe illallah Birliin Halikn ider isbat (43/B2) 2.2.1.7. badetle lgili Kavram ve Terimler Fazl, divannda slm dininin gerei olan ibadetlerle ilgili genel ifadeler kullanmaktadr. Mirac olay ile ibadetlerin teklif edilip Hz. Peygamberce kabul edildiini anlatmaktadr. Vacibat u mstehab hacc u gaza savm u salat Emr olup itdi kabul ol padiah- kam-kar (3/B38) Arz idp be vakt namaz aline ashabna Didi Rabbimden getrdm cmlenize ber-gzar (3/B41) Fazl, ibadetleri Allahn bir nimeti olarak grmektedir. Vasfn Fazli-i nalanndurur

36

Bir siyeh ru abd-i giryanndurur Hep senn inam u ihsanndurur Vacibat u farz u snnet mstehab (28/D4) Fazl, gece klnan teheccd namazn mminliin gerei saymaktadr. t ehl-i ilme arz u muhabbet Salihler ile kl daim lfet Nsfu'l-leyilde eyle ibadet Mmin olana budur mnasib (32/D2) badetler, Allaha yaknlamaya birer sebeptirler. Karin olmaa olur ana sebeb Salat u gaza hacc u savm u zekat (42/B5) badetler imann gereidir. Fazliya var ise ger izanun Eyle daim ibadet taat (43/B6) Cehennemden kurtulmann yolu yasaklardan kamak, emirleri yapmaktr. Hazer kl nehiyden ol emre muti Bulam dir isen ger cehimden necat (42/B6) slm dininin balaycl eitli seviyelerdeki ibadetlerini divannda zikreden Fazl, ayrca ahlak birtakm tler de vermektedir. Kalp krmamak: Halim ol hem selim ol kimsenn kalbin ikest itme Meseldr rah- mazlumdan hazer kl bed-duadan ka (52/B3) Doru szl olmak: znden ekki def eyle sznde sadkul-kavl ol Gzn a hab- gafletden uyar cann zulmden ge (53/B2) Kanaatkr olmak: Eer pendim tutarsan ey karnda Olup ehl-i kanaat olma ayya (126/B1) Sabrl olmak: Sabur ol cevrine ehl-i nifakn Ne lazm sana el olursa fuhha (126/B2)

37

Beddua etmemek: derse ger sana her kim ihanet ey Fazli Heman efendine sal bed-duadan ol fari (174/B5) Kibirli olmamak: Hazer it kibr riyadan Fazli Eyle slah ile kalbini beyaz (143/B5) 2.2.1.8. Ahiretle lgili Kavram ve Terimler Kuran- Kerimin pek ok ayetinde dnya hayatnn geicilii anlatlmakta25, ahiretin ise ebed olduu, insanlar iin daha hayrl ve kalc olduu belirtilmektedir.26 Mutasavvf airimiz fazl asl hayat ahiret hayat olarak grmekte ve onu kaybetmekten iddetle korkmaktadr. Divanda ahiretle ilgili cennet, cehennem (duzah), huri, glman kevser, selsebil, tesnim gibi kavramlar gemektedir. Ebed hayat kazanmak iin burada candan gemek gerektir. erab- selsebil kevser tesnim ile anda Keyif etmek dilersen bunda bu gn cam- Cemden ge (53/B4) Mmin olan dnya ve ehli ile beraber olmaz, ahiretin endiesini tar. Fazliya ukbaya meyl it akbet-endi ol Mmin olan ehl-i dnya ile etmez imtizac (50/B5) Cennet ve cehennem haktr. Hakdur cehimun cennetin okdur ibada nimetin Yokdur hemie rahmetin deryasna payan u hadd (78/B4) Akll olan mala mlke, oluk ocua sahip oldum deyip sevinmez. Huri ve glmana daima isteini yaants ile ortaya koyar. Akil olan olmaya ad ehl iyal u mal ile Huri v glmana mdam eyleye arz- itiyak (186/B4) Fazl, Allaha bin bir ismi ile yalvararak cennete girmek istemektedir.

25 26

Kehf 15-16; Hadd 20 Ala 16-17; Mmin 39

38

Bin bir ismin hakk in ya Kerim Hem habibin hrmetin ya Rahim Eyleyp firdevs-i alada mukim Malik-i hura v glman et beni (271/D4) 2.2.1.9. Dier tikad Kavram ve Terimler Fazl, itikadn snn olarak aklamakta ve amel mezhepte Hanef olduunu sylemektedir. er-i Habib-i Ekreme vardur itaatim Snniyim ehl-i snnetem ehl-i cemaatim Sdkm kavidrr Hanefi mezhebim mdam Kavl-i kitaba ram u muti-i eriatim (230/B2-3) Veliler kazaya rza gstererek mertebelerini ylselttiler. Annn old yce payesi velilerinin Ki dillerinde kavi etdiler muhabbetini Olup sabur- bela virdiler kazaya rza mid ederler idi efkat-i hidayetini (272/B2-3) 2.2.1.10. Tarikatla lgili Kavram ve Terimler Tarikatla igili geen kavramlar yle sralayabiliriz: Olmala gayetiyle ibadetde iltizaz Sufi bulur safa ile taatde iltizaz (87/B1) Fazli er isen dnyada dervi-i nihad ol Zira seni de bir gn olur harca srer arh (94/B2) Damenin tut bir azizin Fazli Hizmetin eyle firar eyleme hi (58/B5)

39

BLM 3: METN
3.1. Nsha Tavsifi Aratrmalarmzda Atpazar Osman Fazl Divannn baka bir nshasna rastlayamadk. Mellifi: Atpazar Osman Fazl stinsah Tarihi: 17. yzyl Mstensih:Eser Ad: Divan Kitabn bulunduu ktphanenin ad: Yap Kredi Sermet ifter Aratrma Ktphanesi Kayt numaras: 173-2 Kitabn ebad: 175x115mm. Rengi: Koyu kahverengi. Cildi: Mukavva (kelerden ypranm) miklepli, emseli, iraze yok. Hatt: Harekeli nesih Kat zellikleri: Aharl ince krem kat. Kurt yenii yok. Mrekep: Ba: Hamd ol Allaha kim odur Allah Samed Vhid Vedd lah Sonu: Fazl- Hakla temmna Fazl Didi tarih Fazl- Hak old beytiyle son bulmaktadr. Bu el yazma kitap beraberce ciltlenmi farkl eserden olumaktadr. Kitabn ba ksmndaki ilk sayfalarda eitli Arapa ibareler yer almaktadr. Drdnc varaktan itibaren Cami-i Kasas27 adnda manzum bir siyer kitab vardr. 4a-68b varaklar
Filtn Filtn Filn vezniyle yazlm olan bu mesnevinin bir nshas, Yap Kredi Sermet ifter Aratrma Ktphanesi No: 173/1de kaytldr. Eser, Cn u dilden Hakka hamd eyle dil Besmeleyle it kelma ibtid szleriyle balar. Nesih hatla, 2 stunlu, 4a-68b varakta, 12 satrl, aharl ince krem kada yazlmtr. XVII. yzylda istinsah edilmi olup, emseli miklepli koyu kahverengi cilt ierisindedir. Tek krmz izgili cetvellidir. Old tarih ibu msra Fazliy
27

40

arasndaki bu eserden sonra 70a-153a varaklar arasnda Divan vardr. 154a-163a varaklar arasnda da farkl airlere ait eitli iirler vardr.164a-187b arasnda ise Bakinin Hayriyye isimli eserinin bir nshas vardr. 3.2. Metnin Trankripsiyon Ve mlsnda zlenen Yol 1. 2. Metnin transkripsiyonunda bilimsel eserlerde uygulanagelen MEB slm Kelimelerin okunu ve yazllarnda devrin dil zellikleri elden geldiince (17. Prof. Dr. smail NVERin makalesinde teklif ettii okunu ve

Ansiklopedisi transkripsiyon sistemi kullanlmtr. yzyl hem yuvarlak, hem de dz ekillerin beraber olduu bir dnemdir.) gz nnde bulundurulmu, 3. 4. 5. 6. 7. ekliller genelde esas alnmaa allmtr. Farsadaki vav- madulelerin vav v eklinde (vce vb.) eklinde Arapa ve Farsa n ek ve edatlar kelimeden ksa izgi (-) ile ayrlmtr. Farsa ikili tekrarlarn yazllarnda tekrarlanan kelimeler arasna ksa izgi (-) Metnin transkripsiyonunda vezin gerei ksa okunmas gereken yerlerde uzatma le, in edatlar ile idi, ise, iken gibi i- fiilinin ald ekiller ayr olarak gsterilmitir.

konulmutur.(ser-a-ser, dem-a-dem vb.) iareti kullanlmamtr. yazlmsa ayr, kelime ile birlikte yazlmlarsa kelimenin durumuna gre bitiik veya ayr yazmlardr. 8. 9. 10. Atf vavlar kendisinden nce gelen kelimenin son nlsne gre bazen u, bazen Nshalarda b ile yazlan up, -p gerundiumu p ile yazlmtr. Metin tamiri yaplan yerler [] iareti ile belirtilmitir. , v eklinde yazlmtr.

Cmlesinn ruhlar dn ola beytiyle son bulmaktadr. (bkz. Yap Kredi Sermet ifter Aratrma Ktphanesi Yazmalar Katalou Haz. Ycel Dal E. Nedret li Cevdet Serbest- D. Fatma Tre, YKY-1502, stanbul Haziran 2001, s. 80; Hasan Sevban KAPDAN Cmi-i Kasas (Fazl) Dil ncelemesi Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi Sakarya niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Sakarya, 2006)

41

3.3. Transkripsiyon aretleri

42

3.4. Transkripsiyonlu Metin

70a
Feiltn Mefiln Feiln
1. amd ol Allaha kim odur Allah amed Vid Vedd u lh 2. Hem Muammed meh-i d lemdr lm ile adl ile msellemdr 3. Oldur lemde server-i slr Ehl-i slma hem odur serdr 4. Odur lemde mid mesd lim kmil resl- Vedd 5. Ger olursa dil saa ilhm Ola memdu ol resl- kirm 6. Ol lh aa mdm eram Kola medd o servere her dem 7. Ola erv- ehl le mdm Her maallerde ad du v selm 2 1

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Ger olursa bu fare luf- Rabb- L-yenm Eyleyem peyamberi ecddn bir bir nim

70b
2. Nr- pki nie yzbi yl muaddem al olup tdi aa geh rk u geh scd u geh ym

43

3.

Kll-i ey hep anu nrudan cd oldular Ar u krs sidre v lev alem u avm

4.

n d itdi yed-i udretle iy demi Virdi ol nru emnet old dem d-km

5.

G l kimden kime nal itdi ol nr- erf Kimleri alnnda berr old urd ub u m

6.

dem Anu inn u Mehyyil Yerd28

Yerd dris Metuala29 u Lemk30 N u Sm

7.

Sru 33 u Nur u zer koldlar [hep] aka rm34 ikr oln e- mekr n seyrn eyleyp rdi brhim smle elhl kelm

Erfae31 mu Fale32 Rau hem

8.

9.

Nesl-i smle itdi ora nal ol nr- pk Her birini tutd alnnd nie yllar mam

10. Oldu dr u aml Hemeysa u Sebe v Udd35 Cmlesi ol nra mil t olunca inidm 11. rdi Adnn Nezda Mad v lysa hem Her birinde bunlar ber urd urd hem cm

Kaynaklarda Yerd, Verd eklinde verilen bu isim metinde Pezd eklinde yazlmtr.(bkz. bn-i Hiam Hz. Muhammedin hayat c.1 ev.: Prof. Dr. zzet Hasan-Prof.Dr. Neet aatay) 29 Kaynaklarda Mettualah eklinde belirtilen bu isim vezin gerei Metualah eklinde okunmutur. 30 Metinde, kaynaklarda hi bahsedilmeyen Kerd eklinde bir kelime yazlmtr. Oysa yine kaynaklarda msrada verilen isimlerle birlikte tercih ettiimiz Lemk ismine yer verildii grlmtr. (bkz. bn-i Hiam a.g.e ) 31 Kaynaklarda Erfae olarak verilen bu isim, metinde Erfaed eklinde yazlmtr.
32 33 34

28

Kaynaklarda Faleolarak verilen bu isim, metinde Fale eklinde yazlmtr. Kaynaklarda Sruolarak verilen bu isim, metinde ru eklinde yazlmtr.

Bu msrada vezin ve anlam bakmndan problemli olan kolmadlar Haa ram eklindeki ifadede metin tamiri yoluna gidilmitir. 35 Bu msra vezne uymamaktadadr.

44

12.

Nie yl urd Muarla Mdrike alnnda ber Nr ile anlar da dnyda itdiler rm

13.

ora ol nr eyledi rlet uzeyme alnna Cmlesi ol nr ile buld cihnda intim

14.

Hem Kinne bin urey hem Niar Mlik Fihr lib Leyy-i Kab Mrre Kilb uayy Benm

71a
15. aret-i Abdl-Menf u Him Abdl-Mualib bn-i Abdullah Muammed es-alt ves-selm 16. Buldular bu ikr oln e- mebrn hep mil-i nr- resl olmala izz u itirm 17. Her biri arnda bir h- azm-n idi Olm idi kmi cri Kabe ehrinde mdm 18. Nr her kimde olursa b-niz u b-cidl Pdih olup olurd her able a rm 19. Nesl-i pkin ced-be-ced nam eyledim sulnm R- pkine heme ad alt u ad selm 20. Mderi yrn cmle nesl-i smaldir Arabdr aretine r yrn- kirm 21. Mderi bint Vehb Abdz-Zhre kilb Kim resl sdisinci ceddidr tai kelm 22. Yr- evvel aret-i B-akr Sdd- ta G l n da ecddn ey nk-i nm 23. B ufe bn-i mir bn-i mer bn-i Kab bn-i Sad u bn-i Yetm bn-i Mrre vesselm

45

24.

Yr- ni aret-i Fru yani kim mer G l a da kimlerdr ecdd- im

25.

bn-i ab u Nefyel Abdl-zz ibn-i Riy bn-i Abdullah RevAduyy u bn-i Kab nm

26.

Yr- li aret-i Omn ibn-i Affn Bul- bn-i Abd-ems ibn-i Abdl-Menfdr ol hmm

27.

Yr- rbi r-i a yani Alyyl-Mrte bn-i b lib ibn-i Abdl-Mualibdr ol imm

71b
28. rmet-i r- resl u r yr u b-af l reh-i er-i erf zre lh mstedm 29. Fal ile fal idp Falyi eyle ehl-i fal lim fllar a abul eyle dum 30. Bir kimesne abd-i i ciz b-reyim Rametiden o deildr itdiim crm a 31. Pdih gerikim yet gnhm o benim Lk kesmem evvel ir cenbdan recm 32. Eyle ddr- erfi grmee ly bizi aretiden zr ile budur mnctm mdm 33. rmet-i dem-af avva v t drs N Umarm kim erm-sr itme bizi rz- ym 34. Ol liv kim cem olur llnda cmle midn Anlar a ki olur anlara izz- tm 35. Eyle ol cemiyyet-i kbrda tevf ref Vaf- suln- rislet a kim old tamm

46

36.

Bustn- aba l cri nam rmalarn Menbet-g-y abbi l beni her ub u m 3

Filtn Filtn Filtn Filn

1.

i-s l tekellmler ola leyl nehr Azm idp ilim-i nama esb-i aba ol svr

72a
2. Bar- iri arna ayyd u avvs ol yri Kenz-i mandan nam lllerin eyle ikr 3. ir odur kim ola Rabbl-zzete amd u en ir oldur kola vaf- resl- r yr 4. ir anda buyurm aret-i Moll-y Rm Kimydur hem kermet hem nedm-i am-gsr 5. n fi e-ir-i li-ikmet buyurur h- resl Hem ne deli med olunsa irin isti vr 6. ir odur kim ilm ikmet ola mansnda derc ir oldur kim ider ir-i meczden firr 7. mdi say u himmet it l areti vafn beyn Kim ola lemde senden o bu da bir ydigr 8. ns cin ger olsa kttb olmya al isb Kim ne vatin eyledi iy abbin gerd-kr 9. t- pki geri ora hir old ret Lk evveldir amdan ol ah- izzet-medr 10. un- tndan yed-i udretle nr old al almad hibir mam kim itmeye get gr

47

11.

Ar u krs ar u sem lev alem ems amer Hep an nrndan cd itti a her ne ki vr

12.

Eyledi pes nice yz [bi] kerre yz bi yl mrr T ki old lem-i hirde cismi ikr

13.

Mh-ve itti aret ram- mderden ul Sye ald ara v arbe o nal- meyvedr

14.

Geldiler o eb udmnda felekler vecde hep Oldlar seyr-i cemlinden melekler iedr

72b
15. Yer gk mbeynine old melekler fevc fevc Eylediler stne lal u cevhirler nir 16. utd f ad-y e-alt u ves-selm Old hep nr- erfiyle mnevver her diyr 17. Ar u krs cennet rvn u vildn r-n ems mh ar u sem hep eylediler iftir 18. Bildiler kim eyledi lemlere ramet nzl Kim odur mecm- malta suln u kibr 19. Ol ki alnda adr bilmedi adrin an Ol ki defterde saddr old anda nee-vr 20. liine ad hezrn ferin ol mderi Kold banndan an hir o drr-i h-vr 21. Old yet d u andn ol gece r-y zemn Bunca bi yldan beri zr ekerdi intir 22. o almt old ol eb yerde v gkte ayn Evvel recm eyleyp eyn gkten kovdlr

48

23.

- Kisr sde bari hem Mecs tei Cmle mav old yld hem kilisalar hezr

24.

lem-i fliyyetinde gne gne mucizt Eyledi ger cmle tafl olur ise sz uzr

25.

zzet ikrm ile her rz- eb nev nem l olup t ki buld erbande itihr

26.

tdi urn- azm-n nzil Cebral Eyledi tat- nbvvette sadetle arr

27.

Old evvel yr Ebbekr mer Omn Al ilat-i slm ile old abe behre-dr

73a
28. Azm-i mirc eyledi bir eb o mr-i kint Bir bura bindi Cebrl nce rh-vr 29. rdi Kudse old mirca svr evvel resl Sidreye vrnca old perr-i Cibrle svr 30. Old Rabbl-lemne vl ell o h Y abbim o af geldi didi perverd-i gr 31. ad amde eyleyp evvel en andan selm Eyleyp itdi scd ol eh-svr u nm-dr 32. Didi Mevl y abbim secdeden aldr ba Kim amdan sa artu eylemiim itibr 33. Hep senin itdim cd on sekiz bi lemi ste benden y abbim her ne masdu ki vr 34. Yine tekrr eyledi amd u en mabduna Didi y Rabb mmetmdr cetim leyl nehr

49

35.

Evvel ir budur senden rec y Rabben Kim beni mmetlerim beyninde itme erm-sr

36.

Didi itdim y abbim cmlesi sa fed tme dvn- hmynumda albi inkisr

37.

a Teladan ne kim itdi rec old abl d u andn old ol henah- li-tebr

38.

Vcibt u msteabb acc u az avm u alt Emr olup itdi abl ol pdih- km-kr

39.

Syledi kmil ol eb anda osn bi kelm Eyledi mabbna luf u a- y b-mr

40.

b- avseyn leminden kll eyy grp Dndi dstriyle a itdi drnda arr

73b
41. Ar idp be vat namz line abna Didi Rabbimden getrdm cmleize ber-gzr 42. Cmle tad itdiler mircn ab- gzn Mnker olup itmediler itimd ehl-i irr 43. Nie defa itdiler asker ekp cenk av Bir avu k ile eylerdi advvi tr u mr 44. Emr-i Sbn ile hicret eyledikde Kabeden eb revne oldlar Bbekr ile pinhan- r 45. Az yrile akmne abbet eyledi r iinde ba-y Bbekre zam urdda mr 46. tdi hir gne gne mucizt- sit Dil olduda der-i ra advv-i k-sr

50

47.

rdi ell Medine avmin l eyledi a n ar eyle ey me bu fal itir

48.

Yr idi Cibril Mkl srfl ile Nitekim yrn idi yeryznde r yr

49.

ord Cebrle bir gn ol imm- kint Sen mi artusn mrde yosa ben miyim [a] yr

50.

Didi geri sylemek terk-i edebtir y resl Ben ulun a lib sizden muaddem ld vr

51.

Didi suln- rusl var m delili ey e Kim seni benden muaddem itdi iy gerd-kr

52.

Didi al mrm addin esbn bilmezem Lk ar zre otuz bi ylda bir yldz or

53.

al olaldan bende otuz bi kez ol yldz tamm od oland delilim budur ey h- kibr

74a
54. tdi ol demde tebessm aret-i h- rusl Didi itme y e mr ile ba iftir 55. Anda ol yldz ki grd nrum idi ol benim Ber urup ar- kebir zre olurd ule-dr 56. n abbul-lah bu resme eyledi mrn beyn G idp Cebril old arusnda erm-sr 57. ord vr mdur melekler ire senden mad Kim mr efznlula bulm ola itihr 58. Didi Mkili mr benden artdur eh Benden evvel eylemi iya an perverdigr

51

59.

Old Mikile lib irdi ol sat hemen Sord an dai mrn ol resl- tc-dr

60.

Ol da ol necm-i mezbr delil itdi didi Elli bi kez dod grdm ben o necm-i tb-dr

61.

Didi kim senden da artu melekler ire hi Vr mdur bir kimse kim senden muaddem old vr

62.

Didi Azrili benden evvel icd itdi a Benden artudr mrde ad hezrn- hezr

63.

tdi Azril nzul a da ord resl Didi mrm isb bilmezem kyidim mr

64.

Lk bende al olaldan y Reslallah tamm Old yetmi bi kez ol necm-i mnevver ikr

65.

Didi senden ok mr srm melek vr m da Kim oram nie zamndur kim olupdur stvr

66.

Ol da srfili r eyleyp didi eh Andan evvel olmad kimse cihnda pyidr

74b
67. Old srfile de lib reslullah hemen Eyledi ol dem en birle uurunda arr 68. arusnda bende-ve ol vup urd didi Ealat vesselm ey server-i li-tebr 69. Didi buyur y abballah fermn nedr Cmlemiz hep emrie fermn-beriz leyl nehr 70. Eyledi an da mr- avlinden sul Didi kim bilmem isbn mrmi ey ehriyr

52

71.

Lk ol yldz ki itdi bu muarrebler beyn Kim otuz bi ylda bir ar zre olur lemadr

72.

a Tela areti al eyleyilden ben ulun Dod yz yigirmi bi kez ey ah- aib-ver

73.

Didi aret y ei sen pvsn cmleye Yoimi al melekler ire senden itiyr

74.

al olunmazdan muaddem lem-i kevn fesd Yradlmda ne grd hem ne idi sa kr

75. Didi grdm bir ulu meydn iinde iki a Ellerinde ber urur nrdan birer evgn vr 76. Grdm ol meydn- vadet ire bir altn top arb iderler opa evgn ile aeyn svr 77. ikr oln meydn- vadette bu minvl zre ben op u evgn onun seyr eyledim o rzgr 78. Didi peyamber ben idim ol iki a biri Ammi-zdemdr biri yani Aliyy-i nmudr 79. Kll eydan muaddem al idp mevl bizi lem-i vadetde evgn oynar idik h-vr

75a
80. Eyledikde ol muarrebler abbullah g Didiler dd sz tadurur ey eh-svr 81. bu icml oldu zre Aliyyl-Murte Nice suln- azm-n imi fikr eyle vr 82. [] handa suln- rusl

L fet ill Ali l seyfe ill lfir

53

83.

Rtbe-i Sdd v Fru nnreyni hem Eylesn bua gre idrki oln iftikr

84.

Olm idi dim ol iki cihn sulnna r yr u hem otuz bi abe yr- r

85.

Bezm-i cn banda af af cem olurlard mdm em-vech-i pkine ins melek pervne vr

86.

Byle bir suln- lin- b-hemtlar Kim ider cmle muarrebler anla iftir

87.

lm edep ilm se abr u r luf u a sn ul u marifet efat kerem r u var

88.

Madelet ayret ecat anda hep mevcd idi Her ne del b-zb dil-k alet ki vr

89.

Ol mihir kim vr idi ketf-i mnrinde mnr Ceddi brahim allullaha glzr old nr

90.

Her ne semte eylese devlet sadetle rm B zre bir bulut dim olurd syedr

91.

Gli ala mili yo bir b-bedel suln idi Herkese izz u ikrm etmede etmezdi r

75b
92. Old memdu da n ol eful mnibn Ben kimim kola o h mede bende itidr 93. Piv-y enbiydur reh-nm-y evliy Kll lem hep efat rtbesin andan umr 94. mmet ise Faly ta alet-tak eer Hem [alt] u hem selm it run leyl nehr

54

95.

lini ezvcn abbnu abnu Rlarna vir selm ile dem--dem itir

96.

Eyleyp ramet efat mafiret mdini Rabbie eyle taarru ala dim zr u zr

97.

Rameti o pdiahdr eyleye l-ekk seni Yevm-i maerde abbi dostlarna hem-vr

98.

addi v pyn yodur ramet-i derysnu tme n-md olup albi heme inkisr

99.

Y lh rmet-i dem u t dris u N Hd u brahim smail resl u r yr

100. Ehl-i tevd ehl-i uran ehl-i mn it bizi Cmlemizi eyle maerde cd-y ehl-i nr 4

Mefl Filt Mefl Filn

1. Bir pdih imi meel cn didikleri Tat olmu aa ki btn insn didikleri 2. Dirlerse ger azne an pdiha pes Cn aznesi imi mn didikleri 3. Etrfn ol azneni t ir ide Sulnda vr ise eer in didikleri

76a
4. alay feri ile eyleye bin Kim aa bulmya ufr udvn didikleri 5. Ola ikinci ala-y bin vcibt ile Ermiye t ki dest-i rabn didikleri

55

6.

Bnyd ola nci da snnetn ile Mukem taayyd eyleye suln didikleri

7.

afr eyleye klnk-i edeb birle anden fil [] ki gemeye eyn didikleri

8.

Tevid ikr avm edeb erkn u marifet Bunlardur ol ara nigeh-bn didikleri

9.

Zeyn eyleye sil- ibdetle evresin Dizdr u ul ola edeb erkn didikleri

10.

Her kim bu resme f ide mn aznesin Tai odur cihnda Sleymn didikleri

11.

f eyle36 imdi ala-i mn dim Merdne ol ki gemiye ad-y bed-li 5

Mefl Filt Mefl Filn

1. n pdih imi bedene cn- n-tvn Ly bu ki se ola mna ps-bn 2. Gel imdi merd ise telef itme azneyi Zr virir beda d mr-i cvidn 3. urn ile ziy dolur mn aznesi

Nal eylemi bu meseleyi vce-i cihn op- al ulle-i dilde mzeyyen it ad itmeye heme ebna dmenn

4.

36

Eyle: nshada eyleye eklinde kaytldr.

56

76b
5. f u rset etmede mstakim ol mdm Say et ki ret etmesn ibls-i b-emn 6. Bir gn ol ki olasn mna itiy Cehd et ki ande etmesn ol gn mnfin 7. kr et muadder etdiine Rabbl-zzet Fikr et heme iri ol merd-i kr-vn 8. Giy baa sadet izzet klhn ehr vcda olagr h- kmurn 9. Bir gn azne lzm olur arc- rh in Olduda ol muaral yollara revn 10. Grmez misin ki urreleri ks- rleti Her gn urulmada v ekilmekde kr-bn 11. G eyler ise pendimi ivn- b-vef Cn ile bn ide mn in d 6

Mefl Filt Mefl Filn

1. at siln uanup gzle or yol Cem eylemekde ol asent askerin acl 2. eyn- lain armidr ol aznen Ger dirler ise an apudan ider dul 3. Bul u aab riy v ara ucb u ubb u mal Kibr ased bu apulardan ider dul 4. mdi bu apular ki ola dim kd eyn alur azneyi suln olur mell 57

5.

Bend it apular v ir anden gzet Zhd askerini gnderp erfa ul-be-ul

77a
6. Dman hcum idp yriy itmesn an yetiyle mkil olur ora bilmi ol 7. Derya-y aa muttal olma gerek iar T silinde r ola keti-i ul 8. Burc- ibdet zre di Allah yekdrr f u irset eyle her erf u ol 9. t dima tilvet-i urana itil Dman hezime ide murd ola ul 10. ahr- aduvv in o ba mcerrebt Serad-i dil emin olup ol malba vul 11. Bir gn reh-i memta sefer eyler iti

Say it ki ol seferde ola yrcek Allah d37 7

Mefl Filt Mefl Filn

1. Ra- erat zre ecatle ol svr - sed- bende mehbetle l arr 2. Ti- adleti belie bend-i mukem it Zerk eyle tr-i abr ile l am ikr 3. Gir ara-gh- ayrete ib aranl it t razm-gh em-i eyine teng tr

37

Bu msra vezne uymamaktadr.

58

4.

aln- zhd ati it sinee siper Zam artu itimali vr ady nize-dr

5.

Meydn- himmete girven maiyyete oyan evgn- tevbe ile urup eyle tr u mr

77b
6. Dmenini tevekkl elden oma bu gn Say it ki yrn olmyasn anda erm-sr 7. Tav arna ide gr merd ise r Ehl-i bidt oldu meclisden it firr 8. Ol ehl-i snnet ehl-i cematle hem-niin Fs ehli ile hem-dem olup olma ehl-i nr 9. Cehd ile bezm-i adr-insna it dul Tekmil-i ara say idp ol merd-i nmdr 10. Merd ise olma chil ndna ain Bir gn maarrat ounur bet sa 11. Fal heme lia ikr at it er-i abb-i Ekreme tam rmet it 8

Mefl Filt Mefl Filn

1. Erv u ehl line it dim selm Ab u r yre muibb ol muabbet it 2. Emre iat eyle nehiyden l ictinb nfa gel hev-y hevesden ge uzlet it 3. Ehl-i hev ile an etme mnsebet Ulvi abiat ol ulem ile lfet it

59

4.

Elbette cisr-i mevti mrr eylese gerek Yollr ne resmedr hele fikr firset it

5.

l zevra- mrvveti bar-i aiate A yelken-i firseti azm u selmet it

6.

Eyym ile ab- hevdan emin olup Girdb- ar-ghi gep ad- cennet it

78a
7. t kendi hidyet-i Hdiye mstea Cisr-i r esb-i r birle rlet it 8. imdengeri recya ru it aled-devm Tertb zere bir yei dvna niyet it 9. Y Rabb bi-a- r- resl u r yr Dvnm abul it inyet hidyet it 10. Olursa vezn fiyesinde eer a Luf eyleyp uurunu afv eyle l a 9

Filtn Filtn Filtn Filn Bismillahirramnirraim ve bihi nestein

1. Evvel l Telaya dil amd u en niy r - abb-i Ekreme eyle du 2. Her umruda di Bismillahirramnirram T ki her mkilleri asn ide Rabbi sa 3. Kenz-i esrr- ddur arf-i bn noas Sin selmet mim melhet meddesi rkn-i sem

60

4.

Sar- Bismillahda oln lafatullah- erf r arf ile olupdur rh- aa reh-nm

5.

Birliin eyler elif anha ki oldur b-zevl Old lmeyn ile h ism-i Cenb- Kibriy

6.

irinde ketb olan ismeyn-i Raman- Ram Rlardur rh- ramet ikmetullah iki

78b
7. ki lm iki elif-i y old resm-i l-yezl Nun arfi nr u mimin ism-i h- enbiy 8. Sar- Bismillah bildi aml-esmdurur Sen da l besmeleyle her kelm ibtid 9. nk niyyet eyled tertib-i dvn etmee Hem mbrek ide hem asn ide a Faly 10 1.

Mefl Mefl Mefl Faln

Ey al u in olan kmil dn B l-i cihna deil ise eer am

2.

Grd ki cihndan selefi eyledi rlet Ly m bu resme olasn lib-i dny

3.

Tebh olunur ibu cihn ll- ayle Billah aceb l u aceb zge tem

4.

Geldi ilm- ademden bu diyra Bir nie gn rm u arr eyledi amm

5.

Her yr ekilmekde adem mlkne ivn bret naaryla naar etmez misin y

61

6.

Her gn arr kiver-i uranda mndi Kim r ol urtulua re yo al

7.

Her gn uralar urreleri ks- rali Bas up gitmede bas mheyy

8.

t il ise imdi mhimmt ir Bir dai dnlmez o seferden yine zr

9.

Fal kimin38 mn kamil ise o yolda uran ref eyler a Rabbl-al

79a
Mefl Filt Mefl Filn
1. Y Rabb ben ol kemne gedym ki dim Lufu umup disem nola avlimi sa 2. Eksikliime alma inyet hidyet it Lufu heme pdiahm rehber it ba 3. Ben bar- seyyita ar i mcrimim Tevf ref idp afv eyle sen eh 4. Bu abd-i n-tvna irimezse rameti Veyl v firat v fin muibet 5. Mala itme il ise sen mrcaat Ar u recy lia it Faliy39 11

38 39

kimin: nshada kiminin eklinde kaytldr. Bu msra vezne uymamaktadr.

62

Mefl Filtn Mefl Filtn

1. Y Rabb bi-r- pk-i enbiy-r Mevzn edlaryla l bu arbi gy 2. Virdi ab- mevzn oldum heme memnn iri mertibinden vir rtbe-i muall 3. Hem-rh- evliy l vaf- enbiy l Medd- Muafa l budur heme temenn 4. t- lafi evi r- erf a l andelib-i abm verd-i ruunda eyd 5. l-i kibr a hem r yr a Falye fal ile fal eyle pdih

12

79b
Mefln Mefln Faln
1. lh pdih gird-i kr Keremiy dir perverdigr Bi-izz-i nr- h- enbiy Dumz mstecb eyle dy 2. Biz i ullarz sen yce suln Efendiden umar ul avn u isn Ne del itdikse crm iyn Deildir rametinden o lah 3. Heme rameti bbna sed yo Tevecch eyleyen ullra red yo A v nimeti barine add yo Ann eylemez lufu temenn 13

63

4.

tdur uyub- nsa settr Da cmle nb ehline affr Diye y leyteni knt trbe nyet l bize ol gn ki kffr

5.

Hezr estefirullah tevbe y Rb Dilerim kim olmaya Fal muaeb Budur dim recs pdih 14

Hezrn r ile her rz u eb

Mfaletn Mfaletn Mfaletn Mfaletn

Aceb mi eh bu abd-i ged efatii iderse rec

1.

senden irer fare a mare if ulbe af 2. Ann umr bu abd-i ell alar bu let ile n itdi seni vcud a ef-i ut-amiz d c

80a
3. nde ki ba cmle al adletie penh ideler midim odur kolam o zamn imyetie maall u sez 4. Revn- erfie di hem abe-i al-i am Ola nie bi alavtyla ab u mes selm u du 5. Eeri ki bu ar ged apa yarr bias yo Ve lke yine taarru idp heme ider mid a 6. O dem ki mem ider itim olur itiyc- amiyyeti Bu bende da penh iderem sa ben ey mnir-li 7. Bu Fal zr ider itir hezr u hezr gnhlar vr Bu let ile midi sadur ey abb-i d

64

Filtn Filtn Filtn

1. amd hezrn ki ol ayy u tvn Kim bizi madum iken eyledi iy 2. Asen-i tavimidur lat-i insn Eref-i insndur ol ah- dn 3. Yani abb-i d ol meh-i kevneyn t- erfidurur nsa-i kbr 4. Ba olca abirden cism-i lafi Sye-i sancdur mmine mev 5. Bendeye kim yek naar ide o suln Ramet-i raman irp olmaya eyd 6. Ol ki iat ider erine anu ki cihnda bulur devlet-i um 7. Cn u gzn a Faly merd ise imdi T ki myesser ola devlet-i ub

15

80b
16 12lik Hece ls 1. Ey lim dn ey ayy u tvn Ben bende-i b-dil sen liul-ey 2. Ben menba- iyn sen maden-i ufrn Luf it ba her an ahr eyleme h 3. Raman u Ramsin suln- admsin affr u Kermsin dil una eyd

65

4.

Ey Rz- Raman ey dir Deyyn Umar bu dil cn inm l

5.

Fal-i gnahkr bir bende-i kem-ter on demde myesser l pye-i bl 17

Mstefiln Mstefiln Mstefiln Mstefiln

1. uta ibd cn ile fermn y Rabben l reh-nm mn ile uran y Rabben 2. a ehnih- rusl ramete aleb eyler gl Dim umr ey-y kll ufrn y Rabben 3. Eyle resl ef l rtbemiz anda ref ullara eyle mu rvn y Rabben 4. lemleri irr yo sulnsn isn o nkr ider mi ehl-i a isn y Rabben 5. Falyi y Rabbi mucb l urb- t arb Eyle cinnda naib vildn y Rabben

81a
18

Mstefiln Mstefiln Mstefiln Mstefiln

1. Ey menba- luf u a ey dir izz ul t ba tevfi refi budur cenbdan rec 2. Geri gnhm o benim afletle gedi her gnm B- behit it meskenim ramet l ey yr-i d 3. Luf etmese isn ile lim nola iyn ile ar it beni mn ile uran rehber l ba

66

4.

Derd ehline dermn seni crm ehline ufrn seni Cennet seni rvn seni lmn seni y Rabben

5.

Fal ged efkendedr isna ermendedr yn o bir bendedr umr cenbdan a 19

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. El ey zbde-i ey abb-i ayy- b-hemt z lemlere ramet szdr aaml-esm 2. Yz mh-i mnevverdr sz and- mkerrerdr z suln- ekberdr vcud nsa-i kbr 3. D kevni afitbsn eh-i li cenbsn Emr-i km-ybsmmekan senidr cennet avr 4. efat burcnu mh rislet tatnu h amn mrid-i rh sensin ey ah- dn 5. Bu Fal bendei yd it ari- aa ird it efi ol albini d it bir edn bendedr h 20

Feiltn Feiltn Feiln

1. Y lh benem ol ehl-i hev Amelim yo saa ly al

81b
2. Geri o yet ile maiyetim Yine mdimi kesmem l 3. Rameti barine yo add u aded Avn u lufu umram ub u mes

67

4.

ayr idp evvelimi irimi tme vdi-i airde eyd

5.

Bir ged ibn-i geddur Fal Fal l fal ile pdiah 21

Filtn Filtn Filn

Kinta ma- rametsin eh

1.

Server-i tat- nbvvetsin eh Szleri r a d cna af Andelib-i b- ikmetsin eh 2. Old t kll-i eydan erf Hem sesin hem zeksin hem arf tdi a uy gzel ruy laf Verd-i glzr- risletsin eh 3. Alemi suln li-nsn Tenlere cn cnlar cnns Meramet efat efat-knsn mi-i mecm- mmetsin eh 4. udretullahdan bize inmsn ftit kiver-i slmsn mmeti avline allmsn Fti-i mlk-i eriatsn eh

82a
5. Kll-i lem itiyc- dergehi Old avn- luf- hdi hem-rah Nice medi ide Fal sen ehi Mili yo bir ulu aretsin eh

68

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. lh pdih eylerem minnet sa l Her ide dest-gr ol avn- lufla ba l 2. nbm b-ad mr ise ubr etmekde sratle udr eyler cehletle nie gne a l 3. Nola y Rabb abul olsa ger istifr ile tevbem mdim kesmezem senden umup avn u a l 4. Maden ne deli ger keder-nk old ise dil der irr vadniyyeti ub u mes l 5. Yedi dery yedi yer gk adar vr ise ger crmm Bir- rametiden o deil y Rabben l 6. Kerm y Ram y afr u y Afuvv-Allah Afvv ism ain eylerem afv rec l 7. Resl rmetin l lh zrmz mabl abbidr sen zr o h- enbiy l 8. sen all- lemsin abb-i mmetn oldur Ann cmle derd ehli umr andan if l 9. Diler her sl u mh hafta v eyym her sat A v ramet lufu bu Fal-i ged l 23

22

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. Budur irrmz sa heme ey aniyy Vehhb Cenb- Rabb abbi t- udret ullar erbb

69

82b
2. Olupdur l-erk l-nar lem-yezel t der her br vadniyyeti irr ulul-elbb 3. Bir olsa midd ecr me yir gk evr Beyn olmaz gneden erre olsa ins cinn kttb 4. Mnezzeh hem muaddes bir muaam pdihsn sen Taaul etmedi knh ben mrsel resl-ab 5. Gnhn yd idp Fal ider hem dim tevbe sensin pdih tevbekr olanlara Tevvb 24 1.

Mefln Mefln Mefln Mefln

Eeri bizde odur crm iyn u a y Rabb Velkin umruz senden yine avn u a y Rabb 2. yodur rameti derysnu addi v pyn Ann afv u ufrn ider ullar rec y Rabb 3. Mnezzehsin zamnlardan muaddessin meknlardan Mili yo nin yo uul irmez sa y Rabb 4. Ola her laa v her an u her st u her eyym Seni elf- b-pyna amd u en y Rabb 5. Der-i izzet-mebda arb ibn-i arbidr der lufu rec dim bu Fal-i ged y Rabb 25

Mefl Filt Mefl Filn

1. Y Rabb y Afuvv u y ayy u y Mub Bu abd-i mstmendii l ta arb

70

2.

Veyl ki t- areti olmaya dest-gr Zr rah- allete ill ider rab

83a
3. zz u resl rmet-i ab u r yr Dergh- izzetide beni eyleme arb 4. l nat- Muafa ile gy zebnm Glzr- medatnda olm t ki andelb 5. ccc- msemmyn ile Falyi hem-rh it l rav-i erfie yz srmee nab 26

Feiltn Mefiln Feiln

1. Dilerz senden ey aniyy Vehhb Ki bizi eyleme maall-i itb 2. Bir aly bende-i Ftdeleriz limiz old maiyetle arb 3. Umrz aretinden avn u kerem rie her aan ki rz- isb 4. Eyleyp t- kibriya rec Dilerz y msebbibl- esbb 5. Ehl-i tavya it bizi hem-rh Olyuz t ki biz de ehl-i evb 6. orkruz yetiyle ubda Crmmze gre olursa ab 7. Eyle Fal bu yet ile amel

Fetteullhe y ulul-elbb

71

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Merab ey eh-svr- server-i l-cenb Km-ba u km-kr u km-bn km-yb

27

83b
2. Vech-i pki yle berr u mnevverdr seni Pertev-i rusra rek etse ki fitb 3. Andelb-i b- udretdr kelm server meti arar cemli gl abbin mah- tb 4. Ramet eylerse eer aret-i Allahmuz Umaruz senden efat ey eh-i izzet-meb 5. Faly vir cn u dilden r- pkine selm Olma isterse eer ki vulatyla behre-yb 28

Filtn Filtn Filn

1. Merab ey server-i li-neseb t- b-hemt olupdur luf- Rabb sn-i ulu kint itdi ul Kll-i eydan vcdu mnteab 2. Eyleyp ar u rec v minneti aretdendr amnu ceti Ramet-i adan a v efati Senden umr kll-i mevcdt hep 3. Mrseln enbiy v evliy Vird idpdr ism-i pki dim Vaf olunmaz t- pki server tse vflar taayyd rz u eb

72

4.

Ar u krs sidre v heft sumn limn u zhidn u bidn r u lmn u rvn u cinn Cmlen iysna sensin sebeb

84a
5. Vf Fal-i nlndurur Bir siyeh r abd-i giryndurur Hep sen inm u isndurur Vcibt u far u snnet msteabb 29

Mefln Mefln Faln

1. eh sensin meh-i burc- rislet Selm olsun sa her rz her eb Cenbdur ef-i kll-i mmet Vcddur ummen nsa malab 2. Didi nda a levlke levlk Senin al olup devr eyler eflk Bu hiddr ins cinn emlk Ki sensin cmle maldan muarreb 3. bbisin d-y L-Yezli atnda ycedr adr u kemli Yed-i udretle mirat- cemli Olupdur nr- tyla mretteb 4. Cemli mufn kim ide tefsr Ki t nssn kim ide tarr Seni evf itdikce tarr alem dil a olur cr mrekkeb 5. Ged o h- ger edn v al arblikdr ummen pdih

73

Sen syede mme 84b Ola Fal-i b-re muaeb 30 12lik Hece ls 1. Old eh alat-i pki merb Kim ta itdi seni Rabbi mabb 2. Oldu naar-gerde-i Rabbl-izzet Ann olur cmleye at malb 3. ikrile fera-nk olur ftdeleri40 Fikrile dn olur erv u ulb 4. tdi nie mmleri evi lim ld nie kmilleri mecb 5. Her br olur blbl-i abm gy 41 Zr ki olupdur gl-i rusr b 6. Olup nie bi bi uar medd Olm nie evf- cemli mektb 7. Fal da eyler uarya tald Mercdurur olmya atda mayb 31

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Br- valla eh dem avva tene-leb N u brahim smal Musa tene-leb 2. T ymet bulm iken emr-i a ile ayt Old dris r lys u sa tene-leb
40 41

Bu msra vezne uymamaktadr. Bu msra vezne uymamaktadr.

74

3.

mi iken ev-i lalile eh det cmn nmayup olur yine ay v Yaya tene-leb

4.

T idince t- kbr afitb-as ul Old ins cn u cinn emlk r tene-leb

85a
5. Ar u krs sidre v lev alemden mad Old l Faliy cennt u ba tene-leb 32

Mstefiltn Mstefiltn
1. Bulma dilerse li mertib Ol cn u dilden Allaha lib Dnyy terk it ubya meyl it Olil heme alya rib 2. t ehl-i ilme ar u muabbet liler ile l dim lfet Nfu'l-leyilde eyle ibdet Mmin olna budur mnsib 3. Oldu nie gn lemde im ld m at oldu m im ayru v erri yazmada dim Grr isb bir gn musib 4. Ol kmil ise uzletde her br Olma dilerse ratda her yr il olana vadette her br Evrd u ekr olur muib 5. Fal ziyde odur vebli l tevbe dim artur kemli

75

6.

an itme nsa gr kend li Budur heme insna vcib

85b
Mstefiltn Mstefiltn
1. Y Rabbi sa ad kr minnet Dil senden umr ufrn u ramet Sensin amnu perverdigr Old abbi slr- mmet 2. Sen bir mnezzeh suln- al B-re ullar eyler temenn Yrn efat ide resl Bundan ziyde olur m devlet 3. ul li olmaz sehv adan ayr v erri sensin yardan urn rehber eyle lh Dr- fendan itdikde rlet 4. Ger olsa evr ar u sem hep Ecr u me dery mrekkeb Kttb olursa ins cin emlk are bairden olmaya minnet 5. Fal bir edn uldur apuda Mermu olma ister apuda Ben erde mhir sen afva dir ufrnu ile l ehl-i cennet 34 33

Mefl Mefl Mefl Faln

1. Ey br- da rmet-i suln- rislet Kim itdi a ramet ufrn u hidyet

76

2.

Sen n lh o sa abd-i muarreb Old abbi seni ol kn- sadet

86a
3. Sensin am leme rezz u mrebbi Senden umr ey-y kll isn u inyet 4. Dergha vrma lh yzimiz yo L-yd urlur bir gn o dvn- adlet 5. Vrdda o cemiyyet-i kbrya ibd l fal ile Faliyi dn u selmet 35

Mefl Mefln Mefl Mefln

1. tdi bize y Rabb teklf-i ubdiyyet uran ile ld hem ihr- ulhiyyet 2. Bildik eh sensin Ferd amed Vid ikrile ider ullar tal-i srriyyet 3. Al u edeb mn old bize inm El-amd kr lillah kim virdi ulviyyet 4. Erz- firvn bir laa alel bulmaz Her dim iden sensin erbba rubbiyyet 5. Settrul-uyb ismi Falyi ider mesrr Luf ider ise almaz albinde melliyyet 36

Mefiln Feiltn Mefiln Feiln

1. Eeri erre adar bizde yo aliyyet Ve lk biz yine ar eylerz ubdiyyet

77

2.

Kerm-i Lem-yezel Allah- b-bedeldr n de bu ullarna bir zamn ola efat

3.

Ne addi vr u ne pyn bar-i rametin Gnh bendeleri aredr a nisbet

86b
4. A v nimeti cd hi alel-pezr olmaz Heme ullarn eyler apusna davet 5. Der-i erate gel davete icbet l ar- aa iri itme Faly vu 37

Mefiln Feiltn Mefiln Feiln

1. dya amd-i hezrn u kr-i b-yt Ki yodan itdi bizi var o yal-ct 2. nr- ti ile on sekiz bi lemden Muaddem eyledi mabbn o aret-i t 3. Eeri ret-i hirde l-i demdr Ve lk cmleye vliddr ol adm-t 4. Ann old bin ar u krs lev alem Ann old sem ar u ri v cennt 5. Ann oldlar cd dem avv Ann drisi itdi Na virdi nect 6. Ann eyledi nr alline glen A riyeten lys u ra virdi ayt 7. A muabbeten sya virdi mr-i avl Semda eyledi skin virp yce derect

78

8.

An tevbiidr cmle enbiy-i im Andur izzet ibl-i amet drt

9.

Aled-devm idp erv- enbiyya selm Da abbine Fal heme vir alavt

87a
Mefln Mefln Mefln Mefln
1. Seni tdurur h resl- yal-ct Sz ikmet z ramet yzdr amul-yt 2. Eer sidre eer b eer cennt eer r Senile far ider l ki sensin far- mevcdt 3. abbi42 kll-i mevcdta mirt- mcelladur Ne devlet a kim manru olup ola pr let 4. Vcdu ma- efat meti arar cemli gl ili b- rn deti ekr- tekbrt 5. Ne kim ben sen nat- erfi ilye-i pki dem nam eyleyem in variken bunca telft 6. Seni anda vflar eeri eylemilerdr Nie bi nat- b-hemt nie bi bi ilhiyyt 7. der Fal rec kim ola mabl- hmynu Didi anda kstne zr nie bi ebyt 39 38

Feiltn Feiltn Feiln

1. derz sa lh minnet Ki resle bizi l mmet
42

abbi : nshada abbini eklinde kaytldr.

79

2.

Andan inm u efat umaruz Senden isn u a v ramet

3.

Old ol h- adlet-gster Menba- cd u se v efat

4.

r yrn- kirm Kanlara artu iderdi rmet

5.

bu Fal ulu pdiah

87b ar l anlar ile b-zamet

40

Mefl Mefl Mefl Faln

1. Sensin abb gl glzr- rislet Senden umar ey-i kl inm u efat 2. Oldu resl- ealeyn meh-i kevneyn Ann olur er-i erfie riyet 3. Devlet aa kim eyleye yinii icr adri yce olur bulur izz u sef-det 4. Leylen nehren umar ftdeleri hep Senden kerem aret-i Hdden inyet 5. Sen Rabbie mid o sa rz u mabd t da andan umar isn u hidyet 6. Ra selm etmek ile Fali-i edn mdi budur ki ola ubda selmet

80

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. R- pkie o h ola nie b-add alavt Ki odur mefar- ey v eful-arat 2. Devletide o henh- am-nu Umaruz vire bize Rabbimiz l derect 3. Olur Allha en a selm etmek ile Ol ki ildr olur lib-i ayr u asent

41

88a
4. Faliy urma heman nat- resl nam it N idem dirse eer dnyada sen m-i ayt 42

Faln Faln Faln Fal

1. Dil sende ger var ise vridt de a seni mahar- iltift 2. Mkerrer iderse eer ismini Muaar ider cismii ayyibt 3. Bulur ol kii izzet rifati Ki oldur deti ikr avm u alt 4. den aa amd u resle selm Bulur bet rtbe-i liyt 5. arn olmaa olur sebeb alt u az acc u avm u zekt 6. aer l nehiyden ol emre mu Bulam dir ise ger cemden nect

81

7.

Sefer zd r it Faliy Bilursn ki yodur cihnda ebt 43

Feiltn Mefiln Feiln

1. Kim ki vire resle o alavt R d ola albi pr-let 2. Kim ki dir l ilhe illallah Birliin li ider ibt 3. Kim ki Allah bir bilur l-ekk Bulur ol kii rava-i cennt

88b
4. amd ider aa v resle selm Cmle mal u cmle mevcdt 5. ula lzm ki ola emre mu Eyleye ictinb- menhiyyt 6. Faliy var ise ger inu Eyle dim ibdet t 44

Mefl Mefl Mefl Faln

1. Oldu eh demi cdna bi tndurur lemleri bdna bi 2. Rydr iden iki cihn heme pr-nr evdurur lar irdna bi 3. Virdi yedimize adini temessk Kim olma in mmeti imddna bi

82

4.

h umram kim olasn rz- cezda Fal ulunu nrdan zdna bi 45

Mefln Mefln Faln

1. Sul ols selefden ger avdi Resldur cmle mevcdta bi 2. Olunmaz bide bir evf tarr Olurs kll-i lemler mbi 3. Kemltn an kim eyler idrk Ki oldur mezr ramnda ri

89a
4. Ann itdi a urn nzil Andur er akm- edi 5. dpdr kendlerden ora ol h ilfet adrn dd vri 6. n oldur aretine yr- evvel mer ndrr Omn li 7. Aldr Faliy n yr-i rbi Ki oldur til-i ehl-i abi 46

Filtn Filtn Filn

1. Old t l-erk [] l-nar Cmlen mbud sensin y y 2. Hem adrsin hem Semsin hem Bar limize l naar y Mste

83

3.

Eyle bdel-mevt urn ref ar l mn ile bdel-bi

4.

Bide bir vaf beyn etmek mul Nie bi yl etse limler bi

5.

l abbi rmeti dinim av Kim odur din arna rkn e 47

Filtn Filtn Filn

1. l abbi rmetin y Kerm Rz- maerde bizi ratla ba 2. t teraum limize y Ram Olmayalm avf ile dehetle ba

89b
3. rmet-i slr- kll-i enbiy Eyle al u ferimz rmetle ba 4. f ismi a n y af f ol olmayalm zametle ba 5. r- srfl urulduda eh Eyle Fal bendei rametle ba 48

Mefln Mefln Faln

1. Deilse dil ger ab mlevve Cihd it nefsle olma muanne 2. Revmdur ola insn- kmil eda merd ibdette menne

84

3.

Ne lydur bu ki fi-i fi Murabba oy ie melle

4.

Bilinmez ret terkb-i insn Ola ger cmle-i lim mbee

5.

Heme ikr tevd ile Fal Dern olmaya t kim mlevve 49

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. abb rmeti koldur nebler ayline ser-tc Bizi kend apudan ayre y Rabb eyleme mutc 2. Reh-i er-i mbn zre bizi bit-adem eyle An a ki elf itdi aa leyletl mirc 3. Senidir ramet ufrn andr cennet rvn Andur amet evket bura u rat u tat u tc

90a
4. Anu mabll a bizi ubda l munam Olursa am deil y Rabb cihnda itiyc u c 5. Eeri bir yzi ra arb ibn-i arbidr Nola yz srse Fal ravasna nitekim ccc 50

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Sendedr y Rabben derd-i dil-i zr ilc Yosa ul mmkin midr kim ide tal-i mizc 2. Evvel ir mnctm sadur y lh Etmem al aretiden ayre ar u itiyc

85

3.

Devlet kim ulum diye cenb- areti -af kim mmetimdr diye ol nr- sirc

4.

Ramet derysna add yo ram Allahsn Eyleme maer gni biz ullar mutc u c

5.

Faly ubya meyl it bet-end ol Mmin olan ehl-i dny ile etmez imtizc 51

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. Firset l dil sen benlii terk eyle senden ge R-y aret-i Allah in cn ile tenden ge 2. Bu gnden ora rh- aa gel tecdd-i al it Be ilimine meyl eyle bu fni vaandan ge 3. dp mnend-i sye gl ala k ile yek ol Olup uzletde rat seyr-i glzr- emenden ge 4. Heme amd-i Bri ile nat- Muaf eyle Dili pk eyle n-mabl b-mana-y sandan ge

90b
5. Keremy dir perverdigr luf u isn it Bu Fal bendei merm u mafr it geenden ge 52

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. Dil rifler ile hem-nin ol b-aydan a arn-i limn ol obet-i ehl-i edan a 2. Eer ubda olma ister ise zbde-i lem nda ol afdan ge be iste fendan a

86

3.

alm ol hem selm ol kimsen albin ikest itme Meeldr rh- malmdan aer l bed-dudan a

4.

Budur a ehline dim cevb ehl-i tavn Heme asta-i a- lh ol devdan a

5.

l- evliydur Faliy lemde r olma Hemn emr-i lhye r gster riydan a 53

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. Dil ferd in rencide-r olma amdan ge Umr aret-i Brye tefv it elemden ge 2. zden ekki def eyle szde dul-avl ol Gz a b- afletden uyr cn ulmden ge 3. Olup far- n ilimin suln- z-n Cls it tat- genc-i uzlete ayl u aemden ge 4. erb- selsebil kever tesnm ile anda Keyif etmek dilerse bunda bu gn cm- Cemden ge 5. Mi ol emr-i era Faliy aa slk eyle Kdretden dil-i am-knii pk eyle amdan ge

91a
54 13lk Hece ls 1. Ger irmese tevf- d cna ne g Afv olmaz ise crm eer insna ne g 2. Nefsine uyup sehv a etmek ile ul kendye eyler gci sulna ne g

87

3.

Kmil hele avli ne l ise bilr N-pute oln chil ndna ne g

4.

a f ide ibls-i aleyhil-lane43 ad eyler ise ret-i imna ne g

5.

Fal iricek let-i neza adan44 Mahar olmazsa eer isna ne g 55

Filtn Filtn Filn

1. Genc-i uzletde zebn- nkte-senc Elenr er ile evt- penc 2. d olur itdikde bir mamn-ikr Nitekim bulur ged dnyda genc 3. adr-i iri eyler idrk ehl oln Geri an eyler advv-i pr-ikenc 4. Old an olma il-i enbiy mdi kr it kimseye itme ilenc 5. Faly ev iret evidurur am deil dnyda eksek derd renc

91b
Mefln Mefln Faln
1. kr Allha kim ol Nr- Vehhb Bize avm u alt ld mirc 56

43 44

Bu msra vezne uymamaktadr. Bu msra vezne uymamaktadr.

88

2.

Getrdi Rabbimizden arman Giyrdi bmza cevherin tc

3.

u ullar kim ola mmin muvaid Ola ki im olmadan c

4.

An yinini kim eyler icr abe zmresinden olmaz irc

5.

lh eyle Falyi muall Dernndan tefl perdesin c 57

Mefln Mefln Faln

1. Biziz y Rabb birer edn v mutc Bizi etme apuda tene v c 2. Revn olduda dvna ullar abbi syesinden etme irc 3. u gn kim ol svr ola bura Rikbnca ola Cibrl sirc 4. Bizi l y lh a uddm Be-r- ehl-i beyt l-i ezvc 5. Nola Falye olsa erre lufu Urur n rameti derys emvc 58

Feiltn Feiltn Feiln

1. Dostum ate r eyleme hi urma oturma arr eyleme hi

89

92a
2. rif ise onu rifler ile Chili kende yr eyleme hi 3. Ola gr cfe-i dnydan dr Cehl idp ketfie br eyleme hi 4. nki er-rzu alel-lah buyurur Rz in albii zr eyleme hi 5. Dmenin ut bir azzi Fal imetin eyle firr eyleme hi 59

Mefln Mefln Faln

1. der lar y Rabb teferrc Ki bar- rameti eyler temevvc 2. rirse ger bize bir are ramet der dil kr ikrile temezzc 3. lh ol bize nr u gn kim urda ider ullar tefevvc 4. u ullar rmeti ki rilerle der cennt- adn ire tezevvc 5. lh l myesser fal ile Cemli eyleye Fal teferrc 60

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. Bulma isterse eer dergeh-i alda fel Olup llar ile yr olagr ehl-i al

90

2.

t o cemiyyet-i kbray tefekkr her br t- b-ne taarruda ol am u ab

92b
3. bu lemde vef olmd gnden ayn mr ise srat ile gemede mnend-i riy 4. Nice mafr olunur olmyca li amel Hi ayern ola m mur ikest ols cen 5. Faly cnd-i eynden emn olma in ikr tevd ibdet gibi olmy sil 61

Mstefiltn Mstefiltn
1. Y Rabb tevbe estefirullah odur ziyde crm abi Diller olupdur yetde sengn Kr itmez al pend nayi 2. ns v cinni sensin penh Avn u a l afv it gnh Mkillerimiz fet it lah Old t rezz- fti 3. B-re ullar umup inyet ster heme senden hidyet Her aa kola bir erre ramet Eyler tamama kll-i meli 4. Mecm- ecns eyler temenn ufranu umr al v edn Crm amuz afv eyle h Eyle myesser aml-i li

91

5.

Fal lah umr alar Old apuda bir abd-i kem-ter

93a Bir erre ilmi eyle myesser Ola lisn nefsine ni 62

Mefln Mefln Faln

1. dy limiz sen eyle l sensin l u Rezz u Fett 2. abbi syesinden etme marm Odur lemlere zr ki mib 3. Anla im old kll-i ey Anla zindedr ecsd u erv 4. Ann mevc urur dery-y ramet Ki oldur zevra- ikmetde mell 5. Nie bil ki nt ola tarr Ne mmkin vafn er ide err 6. Olupdur rz u eb derv-i abm An ar-y evfnda seyy 7. kr y Rabb sen lufla Fal Olupdur a midrnca medd 63

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Fikr valla heme alb-i am-vrm fera Resm-i ismi her ne dem ki olsa manrum benim Bulur al u fikr rum alb u ebrm fera 92 ikr vafla eh olur dil-i zrm fera

2.

3.

Vezn-i abm cst p vaf nam itmede Ketb-i nat-i pki ile cn- bmrm fera

93b
4. n geri taaul etmek olmaz iln Lk rusr- ayli eyler efkrm fera 5. amdu Lillah menbet-gy- cenbdur bu gn Umram yrn ide Falyi affrm fera 64 1.

Faln Faln Faln Fal

Ola her kimi kim lisn fa der ill dan dernn ta

2.

Bulur ol kii rtbe-i liye An kim ola her cevb a

3.

Muaeb nice olmaya ol kii Fili ola bed-li ab

4.

Pesend aa kim ola dnyda ol alm selm ec mel

5.

Sadet dilerse eer Faliy abatde f ol edda fa 65 12lik Hece ls

1.

Evfa cret nice eyler dil r45 all- ezel itdi seni evvel al

t ki ola Rabbie l memd

2.

Geri ki muaddem grinr dem N46

Bu msra vezne uymamaktadr.

45

93

3.

Elf- lahye vcd mahar Ebvb- sadet sa cmle meft

4.

Seyfile olund bu adar fet ft47 Fal-i arbi umr inallah Olmaya bu gnki gibi yrn mecr 66

erile kd old ull-i slm

94a
5.

Mefl Mefl Mefl Faln

1. Dil kiverini a- akdr iden fet Dery dil olan a- mecz-i ider ar 2. Dn ki olur - lh ile ser-mest Ciz ki yed-i udret ile olm ola mes 3. Gr aret-i smili kim - lh Ter idp virdi r olmain eb 4. iyyet-i yine u ider idrk Gy olara ayb- lhden olur nef 5. Falye lh l a errece u T kim sa amd ide resl ide med 67

Filtn Filtn Filn

1. ad selm olsun a m u ab Zra oldur kinta iftit

46 47

Bu msra vezne uymamaktadr. Bu msra vezne uymamaktadr.

94

2.

Olm idi alatnda mnderic lm adb u se ilm al

3.

Kim ki icr eyler ayinin bu gn bhesiz odur buln yrn fel

4.

Nam- evf ell-ender-ell Ola kim arm u y mub

5.

Old bbyne iri Faliy

94b Ayb olunmaz olsa ger b-l 68

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. Server virdi eref saa Rabb-i Fett Kiver-i dini kd etmee sensin mift 2. Nice bil ki ola nat-i erfi tarr Yazsa ada muarrir nie bi bi elv 3. Umr lar inm- efat l der ftdeleri sa rec v il 4. Ki bizi eyleme yrn naardan merdd Anlar rmeti kim sa olupdur medd 5. Dil-i Falden olur drr-i mani hir Nitekim hir olur bd ecereden tuff 69

Mefln Mefln Faln

1. Sul olsa nedr yet mferri Odur kim ul ola dim msebbi

95

2.

Er oldur kim ol lemde her br aa mid reslna mmeddi

3.

Kim olmaz yle bir sulna medd Ki oldur cmle-i ecnsa musli

4.

Sadet ehli olan olur an Ed-i erfiyle mnai

5.

Dilerse kim ol mkilleri fet Heme Faly der y mfetti

95a
Mefl Mefl Mefl Faln
1. Old nieler dnyada dervi veyaud ey ad hy ile bi h ile dner nitekim ar 2. Ger a- a ise billah ne rn Tasin aa kim a- meczden ol nus 3. Alar ki dul eylediler sna a Hep old dil cnlar b-ymet b-nar 4. yetle erf olmasa dervilik eer kim Tatndan olur myd cud pdih- Bel 5. Ger a- lh ile dervi ola u am ekmez olur iretin olduuna tel 6. Fal er ise dnyada dervi-i nihd ol Zr seni de bir gn olur arca srer ar 70

96

Mefln Mefln Faln

1. Dil-i dnlar ayrn ider ar Bilinmez kim nice devrn ider ar 2. Nie bi kerre bi bi kerre bi sl Ki bu slbla seyrn ider ar 3. Aceb l [u] aceb zge tem Kimin edn kimin suln ider ar 4. Gerek by u gerek yosul u ger h Dem olur k ile yeksn ider ar 5. Seni de bir gn ey Fal-i eyd

71

95b Vcd ehrini vrn ider ar 72 14lk Hece ls 1. Dr- fenda dil il ise olma Ol am ile hem-nin fl ise olma 2. Yrime ndn ile lfet it irfnla Alla in ile kmil ise itme 3. urb- d semtine ev af evine Mlk-i be evine mil ise olma 4. u eydlar lim dnlar Selkine allar dil ise itme 5. azanla ol ain umma cihnda vef Lufa eer Faly nil ise olma

97

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. ki yoldr biri cennet biri rh- dza anda ilter bizi y bu ar- berza 2. iddetinde o rah birbirini far idemez Arab v veled vlide v vlid a 3. Dil-i dny ider a- lh ir alb-i ndn ise cmid netekim br- dza 4. Mmin albi naar-gh- ddur b-ekk Nola ger olsa mesfetde hezrn fersa 5. Faliy nimet-i ikr te-i yle beer Vechi vr ne-i dil olsa ebh-i maba

73

96a
74 1.

Feiltn Feiltn Feiln

Old h bize nm ferr leme t- imu ferr 2. Nas oln dillere her gn her n alavtyla selm ferr 3. Sen deil cmle-i ehl li Da ab- kirmu ferr 4. Dest-i tle diyr- slm Fet olup old usm ferr 5. Luf idp eyledi all- ezel Bunda v anda mam ferr

98

6.

d olup ar- erfide eh Old hep ub u m ferr

7.

Faly eyle rec Allaha Kola manm- kelmu ferr 75

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

amd ol Allaha ki oldur bize dim mabd

1.

Eadun Vidun Ferd amed Rabb-i Vedd 2. dir Rz u all u Rauf Allm hir Vhib Mennn u kr u Mamd 3. n andr amedniyyet-i vadniyyet Pes nin olmya her yevm a bi kerre scd 4. Cebertna gre ar u sem noa-i cim Kibriysna gre abbe bu kll mevcd 5. Avn u luf u kereminden umar inallah

96b Olmaya Fali-i edn apusnda merdd

76 1.

Mefl Filt Mefl Filn

Y Rabbel-lemn y ayy u y Mecd

tme abbii ilminden bizi bad 2. Geri ki nie nie gnh iledik eh Amm sen ramliie olmad and 3. Biz kn- maiyet sen Afvv afrsn ufrn u rameti iderz dim md

99

4.

Ebrr rmeti ki idp terk-i cn- ser Nefsiyle o azlar idp oldlar ehd

5.

Y Rabb ider heme bu Fal ulu rec Kim defteride nm a ise l sad 77

Mfteiln Filn Mfteiln Filn

Birliie y lah eylemiiz itimd Vrla ullar itmeye mi itikd

1.

2.

udreti ile am al- cihn old vr Emrie ey-y kll eylediler inyd

3.

Olsa aalar alem ktib[i] hem kint tmeye vaf raam olsa deizler midd

4.

Sen bir ulu hsn b-bedel Allahsn una nisbet seni erredr anca ibd

5.

Fali-i b-ren line eyle naar Ola ymet gni luf ile ber-murd

97a
Mstefiln Mstefiln Mstefiln Mstefiln
1. t ft vafdur n ulhvallah edn Ey ayy u ayyum bd-y Vid Ferd amed 78

2.

Kim eyleye vaf beyn sen d-y Msten Vu u uyr ins cn luf umrlar b-aded

3.

Ey pdih- b-mil ey L-yemt- L-yezl ullar af [] b-mecl ol dest-gr eyle meded

100

4.

adur cemu cenneti odur ibda nimeti Yodur heme rameti derysna pyn u add

5.

zz- resl- r yr l anlar ile hemvr Falyi itme erm-sr mablleriden eyle add 79

Mstefiln Mstefiln Mstefiln Mstefiln

1. Y Rabben sensin Ead ayy- ebed Ferd amed Dergh- izzetde eh itme bizi merdd u red 2. Sulnlar sulnsn lemleri ramnsn leri ufrnsn isna yodur aded 3. Sen bir mnezzeh pdih ben abd-i r siyh l ba lufla nagh luf eyle sulnm meded 4. Sensin Rabbl-lemn all- Rezz u Mun Seb semvt u zemn hep cmle fni sen ebed 5. Fal ider luf rec tevf l reh-nm Ben bir gnah-krm eh ufrn u afvu eyle sed 80

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. Eer derv eer suln eer bende eer zd der r- erf-i seyyid-i lemden istimdd

97b
2. A tamen itdi cmle mevcdt al Allah A tekrmen old ar u krs ar u sem bnyd 3. Ann devr iderler ftb u mh-tb eflk Ann seyr ider seyyreler emre olup mnd

101

4.

Ann eyledi cmle melekler deme secde Ann old bunca enbiy v mrseln cd

5.

An a ile buld ehdet rtbesin ab An evi ile old grh- enbiy ird

6.

abb-i msten oldur ef-i mmetn oldur Heme ullarn adan temenndur a mutd

7.

Bu abd-i b-kes b-re yani Fali-i edn Olur evfn nam eyledike urrem dil-d 81

Faln Faln Faln Fal

1. El ey ahenh- li nejd Resl-i gzn efat-i nihd 2. mm- d lem ec v se Gl b- glzr- Rabbl ibd 3. Seni ikr ism-i erfi mdm der alb-i am-knleri dil-kd 4. sensin se v a menba Senile olur hep oln ber-murd 5. Eer vr ise himmeti Faly A mmet olmaa l ictihd

98a
Filtn Filtn Filtn Filn
1. Olma isterse eer iki cihnda behre-mend albii emr-i lh birle mukem eyle bend 82

102

2.

Emr-i bil-marf idp nehy-i anil-mnker lup Sire olmazsa bri kende l nu [u] pend

3.

Terk-i fikr-i msiv l ikre mel ol bugn T ki yrn ide a bat ulu n blend

4.

Devlet-i dnyya arrlanmadan ikmet nedr Olmz zr birer b-mr u zr u mstemend

5.

lie kr eyle dim Faliy zr ki sen Old ednlardan edn bir arb derd-mend 83

Mefln Mefln Faln

1. Bi-amdillah idp era tald derven nam ile Allaha tamd 2. Birer ialle herkes taayyd dp ramet ider Hdden md 3. Kimi mafelde dir Allahu ekber Kimi our menre zre temcd 4. Kimi keretde ar eyler tilvet Kimi alvetde eyler ikr tevd 5. Bu Fal-i ged d de-m-dem der nat- reslullah tesvd 84

Mefln Mefln Faln

1. dp ebyt u tams aid Resle vir selm ol aa mid

103

98b
2. Heme nat- pkin eyle in Dilerse kim ola bat msid 3. An evyle va eyler mey An eviyle ird old zhid 4. An line abna dim Muabbet eyleyenler old bid 5. Muaal Faliy her an u her br An med eyleyen bulur fevid 85

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Meyve-i val eh imr- cennetden le Vaf- t ir-i dnya erbetden le 2. Devlet-i um deil mi sen ef olma a Vr m bir ey kim ola ye rametden le 3. o afdur olmama ubda ndan cd Nitekim bir nesne yo dnyda atden le 4. Say u himmet ile aa ul resle mmet ol Mmine lemde yo zr ibdetten le 5. aa amd a selm itmek dem--dem Faliy Merd-i dnya olur ad gne leetden le 86

Mefl Mefl Mefl Faln

1. Medidir iden dilleri h mtelei ikrile gl olmaya mtelei

104

2.

tla tefaur ider insn u cin emlk Vafla olur cennet r mtelei

99a
3. Evf- amdile af kesb ider u Envr- ruula dil-i eyd mtelei 4. Byla semavt u zemn old muaar Ryle am rif-i dn mtelei 5. Mirt- ru eyledi kevneyni iy-ba Ann olur cmle-i ey mtelei 6. Bir kerre al itmek ile dest-i erfi Bin olup old nie am mtelei 7. Medin eh ra d albe cildur Pes olmaya m Fali-i edn mtelei 87

Mefl Filt Mefl Filn

1. Olmala yetiyle ibdetde ilti f bulur af ile atde ilti 2. Zhid mdm ider mi idi uzlet itiyr Ger bulmasyd ke-i alvetde ilti 3. lim olan tilvet-i uran ider mdm Vr zra her urf her yetde ilti 4. Dn n-y lleti devletden add ider Ndn umr ki bula animetde ilti 5. Fal eer ki der ise ehl-i anat ol odur ziyde genc anatde ilti 105

Mefl Mefl Mefl Faln

1. Y Rabb beni tald ile taa iridr Y arete y aret-i dda iridr

88

99b
2. ubb- mer Omn u Al ile dnerem Pr eyle dil cnm teva iridr 3. Ben aflet idp geri ki o maiyet etdim Sen ramet idp tevbe-i tevfa iridr 4. Bir mrid-i kmil ulua l beni ser-d rrm slmm tada iridr 5. Eyle uar mertebesin ba myesser Hem obet idp albimi teva iridr 6. Falni lah budur a-y murd Dest-ver olup vdi-i taa iridr 89

Mefl Filt Mefl Filn

1. Oldumsa y lh ne deli gnhkr Tevf eyle rehber olm t ki tevbe-kr 2. Bilmem esmm sad defterinde mi Yosa evet zere miyim ora nola kr 3. Ger lardan artu ise crm seyyit Dery-y rametie gre olmaya ubr 4. Settr ismie nup eylerem rec Setr eyle gizli maiyetim lma aikr

106

5.

Y Rabbi fal ile bu Falye fal idp Yevm-i airde l fual ile yr-r

100a
90 1.

Mefln Mefln Mefln Mefln

Eer olma dilerse luf- Rabbl-izzete mahar Tilvet eyle urn- azm-n ey server 2. Olupdur yz altm bi yigirmi be aded arfi Da hem alt bi alt yz altm alt yetler 3. Kelm yetmi yedi bi hem da drt yz ouz kmil Bu minvl zre hep bir bir esb itmi muannifler 4. Olur m bundan zge pdiahl dnyada y Ki ola ri-i urn ide mansn ezber 5. de irbna idmna rmet uta kmin Ola r- emr-i Ha mti-i avl-i peyamber 6. Muarrer srelerde gne gne a-i um Olur albe iy cna if ra af-gster 7. Olur bir yer urfundan evb- b-aded l Ger itse kll-i malt tarir olmya defter 8. Olupdur sreler bnda her bir sar- bismillah Birer suln- lin u her bir sre bir leker 9. an dil sende ey Fal kolsn ri-i urn Meer lufundan ide ehl-i urnyla Ha rehber

107

Filtn Filtn Filtn Filn

1.

91

ul hvel-lh sresiyle ol anyy-i perverdigr

tdi vadniyyetin kll-i ibda ikr

2.

Lafz- man-y Ead tefsr-i Allahs-samed Vasf- t- pkini inh ider leyl nehr

3.

Vid ferd mnezzeh oldun ibt ider

Her cihetten lem yelid birle velem yled ki vr

100b
4. Old man-y velem yekn lehu kfven ead Yani kim b-kfv b-hemt idign ikr 5. Kim ola ide taaul t- linn Bilmee olmad knhn enbiyda itidr 6. Fahr- lem h- ekrem kim abbul-lh iken Vafn itdikce eylerdi hezrn itir 7. Med olunmadan mberrdr o Rabb-i L-yezl Med tn sre-i il ile eyler kibr 8. Kendsi bit olup vsf sft- tn Sre-i il ile med eyler ol perverdigr 9. mdi Rabbi med idem dirse eer Faliy Eyle ihls ile ihls tilvet b-umr 92

Mstefiln Mstefiln Mstefiln Mstefiln

1. Ey pdih- km-kr peygamber-i l-var Eref yaratd cmleden nvnn perverdigr

108

2.

Ey server-i ir-zamn mabb- Rabb-i Msten Emlk- ins cinn cn nmnla eyler iftir

3.

Oldu se v hem ec sensin amu ala ef tdi d adri ref virdi ziyde itidr

4.

ullarna ikrm in al eyledim slm in tdi san inam in nr Halle gl-fizr

5.

a[] Cenb- Kibriy adan bizi eyle rec Falye mi ol eh ola cd-y ehl-i nr

101a
Filtn Filtn Filtn Filn
1. R- pkie ola bizden ey ayrul-beer Cn u dilden b-aded med en m u seher 2. n senidr uffe-i adr- efat server Umrz kim idesin em-i efatle naar 3. Maden-i avn- inyetsin ef-i kint Menba- ikmetsin ey henah- vl-gher 4. udretul-lah itdi t- pkii mkil-k Senden nn umr b-reler fet afer 5. Maiyet barine ar olmu birer leriz Dest-gr olma temennsndadur ftdeler 6. Sendedr hep kll-i eyn mdi dim Vay a kim olmaz ise aretiden re-ger 7. Etme ll-i ryetiden Faliyi h cd Ol zamn kim urb- t- arete olur sefer 93

109

Faln Faln Faln Faln

1. Dilerse ki ola sadet myesser de by- ramet dim muaar 2. Naat-peir ol erat nihd ol abetden eyle dernu muahhar 3. Gider a u ola d rh- muaam Birisi selmet birisi muaar 4. Selmet dilerse yemne revn ol Yesre giderse nedmet muarrer 5. Tefekkr l imdi bu iki ar rde elekde olup sen muayyer

94

101b
6. Da smet in mell olma al Gelr sa l-bd ne ise muadder 7. Gersin bir gn bu dr- fendan Mamu ya ulmet ya olur mnevver 8. Bozar rat- bat yaar tc u taht Cihnda ne del olursa muammer 9. Bu avle Fal vardur vufu aer l ki olmaya lin mkedder 95

Filtn Filtn Filtn Filn

1. em-i ibretle naar l udret-i Settr gr Gkleri seyr eyleyen seyyre-i devvr gr

110

2.

Yerleri zeyn eyledke lle v reyn u gl Nice ihr eyler an andelb-i zr gr

3.

udretul-lh naar l il isen rz u eb On sekiz bi leme pertev ln envr gr

4.

Bulma isterse eer kim rh- masda vuul a Tel aretine dim yalvr gr

5.

Say u himmet l er ise eyle tart terk Faliy menzil be-menzil rh- aa vrgr 96

Mefln Mefln Mefln Mefln

1.

Bi-amdil-lh ki lemde ne fs u ne fcrum vr Mey-i an le ser-mestem ki yetle srrum vr

2.

utup genc-i anatde tevekkl dmenin mukem iirle hem-demim uzlet-nin oldum urum vr

102a
3. Bir edn bendesiyim pdiahlar pdihn arib b-kesem al ne kibr ne ururum vr 4. kr kim mmet-i Amed muibb-i r yrm ben Ubdiyyet umrn utmada yet uurum vr 5. Velkin d u andnm heme Faliy zr Ki cmle seyyitm afva dir bir afrum vr 97

Mefl Filt Mefl Filn

1. Ddm cefya dilde afn ayli vr Bir zamndur felei mekr li vr

111

2.

Geh iyd vula irgrir kii gh frate Dny-y b-vefn aceb zge li vr

3.

Dehri heme deti bu resmedr dil Ki ev ev y u arab ki melli vr

4.

Minet yine afya dner a kermdr am ekme ey gl bu fir vili vr

5.

Fal ikyet eyleme gel rz u krdan Hem albe inkisr virr hem vebli vr 98

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. Yine ey blbl-i eyd aceb feryd u zrn vr ysm bu ki bir mestre yr- amze-kr vr 2. Nedir bu sz-nk efn a-miz ev iken Gele ihr- a etmekde yet itihr vr 3. Olursn az zamn ire vil-i yr ile urrem Eeri bir nie gn asretiyle intir vr

102b
4. Bu vech zre heme itil it ikr-i Hdye dn bi bir ismin bilmee n itidr vr 5. Cihn mesrr u urrem blbl gl glsitn urrem Seni ey Fali-i eyd heme inkisr vr 99

Mefl Filt Mefl Filn

1. Y Rabben bi-rmet-i l ihr- yr Ben bir gedym etme sen ubda erm-sr

112

2.

Rabbim sen eyleme naardan cd beni Olduda cmle ullarua rameti nir

3.

Ben bar-i seyyita ne deli ari isem Sen dest-i lufu ile al eylese ne vr

4.

Avn u inyetile l slm av t br-gh- dn-i mbn zre pyidr

5.

Y Rabben seni keremiden ziyde mi Fal ulu ne del olursa gnhkr 100

Mefl Mefl Mefl Faln

1. B-kes bir aly -i ged bendeleriz biz B-releriz bende-i efkendeleriz biz 2. atle bugn geri ki ratdayuz amm Yrn ne gelr bmuza b-aberiz biz 3. Yo kendmz nefsimize nefimiz al Hlen ki ebh-i ecer-i b-emeriz biz 4. Msteraz inm- firvnna aun kr etmede amd etmede tar ideriz biz

103a
5. Geri ki ubdiyyetimiz yo deil ill Kim maiyet etmekde beterden beteriz biz 6. Amm ki rubbiyyetini eyleriz irr Peyamberini cn u glden severiz biz 7. Mstafir oln ullrna ram ider Allah a itmeziz mdimiz afvn umarz biz

113

8.

Bir gn oluruz menzil-i ubya revn Elbetde bu vdi-i fendan geriz biz

9.

Fal idelm imdi mhimmtmz itmm r ollm zra ki ehl-i seferiz biz 101

Mefl Mefl Mefl Faln

Ey dil seni itdi a ir ile hem-rz t imdi hemn marifeti vr ise ibrz

1.

2.

Medd- imml-arameyn ol gice gndz T kim olasn irle mmtz ser-efrz

3.

n hir olur bir aly elfz- ibrat Lev-i dile ketb ile hemn eyleyb izz

4.

ol beyt ki anda uhr ide resli Her arfi olur tr- b-mre if-sz

5.

Her dem ter tzedr n glen-i medi olmz gl snblleri ger u ger yz

6.

Her kim ki o glenden ola bir gle mlik Lydur aa dirler ise ir-i mmtz

7.

Ara girp ey Fali-i minet-zede imdi

103b Blbl gibi it glen-i medinde ser-z 102 1.

Mefiln Feiltn Mefiln Feiln

der heme rec ibu bende-i niz Ki ehl-i diller arasnda irim ola azz

114

2.

Egeri sdedr amm aidir irim Nin olunmaya ir-i mecziden perhz

3.

iir odurur kola tevd-i Rabb ya nat- neb md olur kola her beyti menfaat-mz

4.

de u ir-i ndn ki med-i l u miyn Olur urf v her laf maiyet-engz

5.

an bir rif dn ki Faliy iri Hai mi y mecz mi eyleye temyz 103

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

Mur- abm ki ide glen-i nama pervz Mterennim olup ebyt ile olur dem-sz

1.

2.

Dil-i sznm ider bd- feat tark r er- men nitekim te-bz

3.

Sz-nk olduunu kmini bu szlerimi Oldu zr bana memd o resl- mmtz

4.

Medi ol h olupdur uarya mirc Mmini neteki mircdur abdest namz

5.

Ben ne kim ki an vsf u medd olum Ki odur bedr-i d c ems-i u nr- icz

6.

amd ol Allaha ki itdi dil abm mevzn derem br-geh-i izzetine ar u niyz

104a
7. uar rtbesini eyleye Falye nab u rec ile ki bulunmaya irinde mecz

115

Mstefiln Mstefiln Mstefiln Mstefiln

1. Ey ehriyr- ser-firz yan resl- dil-nevz Olur ikr- medie mr- zebnm h-bz 2. Ey server-i kn- vefa ani resl- b-af rmez kemlie eh ende-i l-i drz 3. Sensin ey pkze t- yine-i sitte ciht Hal olmadan bu kint kef olmu idi cmle rz 4. Erv- kll-i enbiy nrla buldu incil Lev alem ar u al buld seninle itizz 5. Fal diler ki y resl ubya itdikde dul Olman zri abl eyler Cenbdan niyz 105 1.

104

Mefln Mefln Mefln Mefln

Bi-amdillah ki dim mahar- luf- dyz biz kr kim mmet-i slr- kll-i enbiyyz biz

2.

Dem--dem eyleriz erv- aba selm irsl Muibb-i ehl l u r yr- b-afyz biz

3.

Revdur far iderse kim olupdur abmz mevzn Heme nat-g-y enbiy v evliyyz biz

4.

Vcd- demi all idpdr ns-i kbr Egeri sret l birer kem-ter gedyz biz

5.

derse a Tela ramet inallah ey Fal

104b Neme oluruz dil ceminden cdyz biz

116

106 1.

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

amdullah ki ne dz ne at mammz Ne at mahar- lufuz ne at marmz 2. utaruz emrini bi cn ile fermn-beriyz uluyuz her ne ki km eyler ise makmz 3. Oluruz bir gn olur mlk-i beya zm Geri kim dr- fenda nie gn madmz 4. amd kim ilat- slma tezyn old Din ile yetmi iki millete hep malmz 5. iriz nkte-insz Arabiyyl-alz Faliy anma ki Etrk-i diyr- Rmz 107 12/13lk Hece ls 1. B-re fer mye ged bendeleriz Pr maiyet kn- a bendeleriz 2. utsa nola bir mrid-i kmil etein n bir sr mutc- du bendeleriz 3. Geri iderz avm u alta tald Lkin bir aly ehl-i riy bendeleriz 4. f eyleye her br riydan Allah Her let ile zr a bendeleriz 5. Yetmez mi bize devlet-i um Fal l bu gn lemde d bendeleriz

117

105a
108 1.

Feiltn Mefiln Feiln

Ya lh saa utdu yzmz Eyledik ta tefv zmz

2.

Bir aly b-kes b-relerz k ile yek bilrz kendzmz

3.

Dileriz kim gee y Rabbel-am ikri ile gicemz gndzmiz

4.

Dim eyle cd-y chel Dr ola ry- advden gzmz

5.

Umar avn u keremiden Fal Redd olunmaya atda szimz 109

Feiltn Mefiln Feiln

Meramet olmayanda din olmaz

1.

Mslimnm deyende kin olmaz 2. Kim ki r-iken olur her br Temeli mrinn metn olmaz 3. Kim ki arrlanur cihnda bugn Aa yrn d mun olmaz 4. Fa dim peran- l Sfeh errece azn olmaz 5. Faliy bu cihnda dem oln Elem uadan emn olmaz

118

Filtn Filtn Filtn Filn

1. ullaru y Rabben ufrn eyler iltims Eyleyp afv md isn eyler iltims

110

105b
2. Her biri bir abd-i bmr u perndurur ad-hezrn zr ile dermn eyler iltims 3. ar u ner lemlerinden eyleyp get gzr B u adn u ri v lmn eyler iltims 4. Ba abdin vr ne cennt u ne r ister mdm Vech-i b-eml-i b-arn eyler iltims 5. Bi-i seyr-i cemli olmaa Fal da Rz u eb mn ile urn eyler iltims 111

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Etse ger sl- hezrn limn ilme heves udretul-lh taaul idebilmez hi kes 2. t- umsna nisbet ar u krs kint Dne-i abbe ne abbe olmaya perr-i meges 3. alat- insn kim itdi yed-i udretle al Eref-i hal eyleyp ld teni cna afes 4. Ten r virmez ki ola bir nefes cndan cd Cn ise alya vl olma eyler mltemes 5. Geri suln olmadan yekdir bu o sat ayt Lke ol ar ile kim amd ide Haa her nefes

119

6.

limiz ol ara-i kbrda dier-gn olur Rametiyle ger abbi olmaz ise dest-res

7.

errece ramet iderse ol mnezzeh pdih Yalz Fal deil olur am eyya bes

106a
Feiltn Feiltn Feiltn Feiln
1. Ger dilerse ki dil syleyesin ir-i nefs Medh-i peygamber ile ol gice v gndz ens 2. Etmek in aa ubda taarrub sl tme dilden alavtn cd vat- ams 3. Nola ger cisr-i r olsa tebh-i zevra al dery v resl olur o zevrada res 4. il kmil oln aa ki uliyyet ile R- pkine selm etmede olmaya ass 5. Diler ise kola iride lefet Fal Ol abatde mdm f kelmda sels 113 112

Mefln Mefln Faln

1. Kimi aa ider tesb tads Kimi eyler medrislerde tedrs 2. Kimi ird ider r- dya Kimi ill ider mnend-i ibls 3. Kimi suln olur hem Sleymn urur dvnna bir nie Bels

120

4.

Kimi derv olup mnend-i Edhem der far- fen tatna tecls

5.

Kimi Fal-ve olup tab mevzn der ebyt u terci bend tams 114

Filtn Filtn Filn

1. Olm idi ol ef-i kll ns lim hem fl u ikmet-ins

106b
2. Olur idi r-y b-hemt sen Nr cmle kinta iniks 3. alat-i pkinde nr- ayyibe Olmaz idi hibir eye ys 4. Ketf-i tnda o mhr-i anbern Gne nr andan iderdi itibs 5. ilati levlk ile tezyn idi An in etmedi meyl-i libs 6. Yek naarda ar u arb ars Olur idi aynna midr- s 7. Faliy r- erfine selm Vir heme it efat iltims 115

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. Nie faretmeyem h sensin iftir- ns der t- lafiden efat iltims ecns

121

2.

ridi pertev-i nr- erfiden birer a Ann zindedr dris sa v r lys

3.

ayt kll-i mevcdt itdi urrem mesrr Memt cmle malta utdurd ummen ys

4.

Vili evi ile itdiler cm- ehdet n Ebbekr mer Omn l v amza v bbs

5.

Sen ol suln- aamsn ki yo arn u emli Ne mmkin Fali-i edn kemltn ide iss

107a
Mstefiln Mstefiln Mstefiln
1. tdi vcd- pkii Rabbi seni slr- ns li idp drt oldu eh serdr- ns 2. Bir gn idp azm-i be mutc ola ullar sa Ddr ile server pr-nr olur ddr- ns 3. Senden ey m u benm umar efat u m Eyler sa dim selm budur heme kr- ns 4. Ger lim h- ged umar cenbdan a ol gn ki eylersin eh meh ry ihr- ns 5. Rifat dilerse Faliy say eyle ol mmet a t erine cn fed budur heme abr- ns 117 116

Filtn Filtn Filn

1. Bat eer kim deil ise ns Far u fen tatn eyle cls

122

2.

Nice gn oldu utalm dnyada ib-i tat u ilm abl u ks

3.

Olmidi ara v arbe tamm Pdiah skender bn-i Feyles

4.

Geldi v gitti nie skendern Bir nie Lomn nie Clins

5.

Mevte ilc olmaz imi bildiler Eylediler terk-i nfus u rus

6.

mdi fen mlkie ol pdih abl u ksu ola bng- urs

7.

Kim ki virr fara r Faliy

107b Eyle an dest-i erfii bs 118

Filtn Filtn Filn

1. il ise olma ch- nefse aps Ol heme im evt- ams 2. Tr olan alb-i mnr eyler alh Nitekim pr-nr ider dnyy ems 3. Eyle t u ibdet dim Olmadysa lii lemde nas 4. l mdm rh- ada ictihd Din in eyle fed-y r u res 5. Old her asa birer am- av Bul u r ucb u riy v kibr nefs

123

6.

mdi rm olma bu mekrta sen Virmesn ibls aleyhil-lane ders

7.

Faliy dnyya etme itimd Dndrr bir gn yzn sa ters 119

Feiltn Feiltn Feiln

1. Vr ise sende ger r u nms Nefs-i ma an olma mabs 2. Ne revdur ki olasn her br Ekl rb etmede mil-i cms 3. Ar olur pire-zen dehri mdm Drl tezyn ile hem vs 4. ema-i mrie bir gn dir pf Sgnr niteki em-i fns

108a
5. utalm uvvet ile olmsn Rstem Sm u Cem Keykvus 6. Cn u dil kiverini ret in Eksik olmaz aabice csus 7. Bu gn mn f it Fal Yrn olmyasn anda meys 120

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. Umr isnu y Rabbi bu abd-i dil-ri Senden ayrur am nasa a v ba

124

2.

Old mutc der-i ramet-i ufrnu hep Ulem v ula h u ged v derv

3.

Bilmezem kim neye mncer olur ir avl Ger am maiyyetim hep olunursa teft

4.

Geri md-i cinn ile gl urrem d avf- nirn ile lkin dil cn pr-tev

5.

Eyle Falyi cemiden lh zd B- glzr- nemide ide iret iy 121

Mefl Mefl Mefl Faln

1. Y Rabbi biziz nki birer abd-i cef-ke Etmek bize kr old bu dehr ile keke 2. Seyrn ider esfelde kimisi zaan-as ayran ider alda kimi mr- hm-ve 3. Kr eyleyp lara te-i a Eyler erer-i h ile af mnaa 4. tdi abbile bize ramet ufrn tse yeridr rymz pyine mefre

108b
5. Cn tende iken frat fevt eyleme Fal Say eyle ki avl-i dil olmya mevve 122 1.

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

der lar albi eh c u ur

Anin ki mey-i a idpdrler n

125

2.

evi ile kimi i kimi dim gy Mey-i ala kimi vlih mest b-

3.

Fikr vulla ne uldur o ki lmez eyd ikr nmla ne dil ola o kim etmeye c

4.

Ydlla ne cndur o ki bulmya srr Vad-i lufula ne rdur o kim olmaya

5.

Medi ile nice d olmaya alb-i u Natlgile nin olmaz mtelei dil g

6.

Kime kim errece eer eyler h Ne aceb olsa ol d cihnda ser-h

7.

tdi Fal seni namua bu dvn Varmaya t ki der-i azretie elleri bo 123

Feiltn Mefiln Feiln

1. Seni a irr ey meh-ve Dil-i u itdi pr-te 2. ikr-i nat ekerden old le Fikr vaf mferra u dil-ke 3. ev-i rusr ile pdiah Srse ryn nola zemne gne

109a
4. tdi p-y erfie melekt eb-i miracda perlerin mefre 5. Vaf- tla d olur elan bu Fal-i b-kes am-ke

126

Mefln Mefln Faln

1. Ezel lev zre na itdikde na Vcud kinta eyledi b 2. dp sa iat kll ey am lem didi asente sb 3. Olup t maden mberr nubu olmad midr- a 4. Olan sensin neb v mrsel ire Cenb- aret-i tyla srd 5. der Fal temenn pdih Sen mmetlerile ola yold 125

124

Faln Faln Faln Faul

1. Dilerse ki ola usl u ma Fed eyle slm in cn u b 2. Eer merd ise eyle leyl nehr Rah- er-i din zre ry r 3. Tefekkr idp iret lini Nir it gzden mdm anlu y 4. Bu gnden gir bir gn olur ki hep Olur seyyit am nsa f

109b
5. Cihn devletinden alur Faliy Nin in anca iki ara t

127

Mefln Mefln Faln

1. Eer pendim utarsa ey arnd Olup ehl-i anat olma ayy 2. abr ol cevrine ehl-i nif Ne lzm saa el olursa fu 3. Cd ol dim ehl-i hevdan Heme ol ulm ehline ld 4. lh ibu Fal-i arbi Mchid ullarla l ayad 127

126

Mefln Mefln Faln

1. Deilse ger dil lemde b-h Sivbn glden it ferm 2. Olup ilm edeb banda n Lisn it mecz szde med-h 3. Rev m eyleyp lf u gf o-amed idesin mnend- v 4. Budur ly olan insna dim Ola skit derv-i ab-p 5. Eer bende eer azd eer h Ecel ayydna bir gn olur d

110a
6. al olma mul-ender-muldur Ki pklkte olursa uar u

128

7.

Cehletdr hele yetle Fal Bu pendi ga olmazsa meng 128

Feiltn Feiltn Feiln

1. Old ilm edeb al dni Bize Mevldan ulu bayi 2. tdi mn ile uran ile albimiz kiverini ryi 3. Eyledi iki cihan mamr ullar etmek in asyi 4. Ne revdur ki olup nefse esr deyiz cehllile fil-i fi 5. Er ise bet-end olgr Eyle Fal gice gndz nli 129

Mefln Mefln Faln

1. utarsa ey brder ger ba g z hk ile yek ut mil-i p-pu 2. Eeri aflet ile ba ayy Serr zre ider cm- af n 3. Velkin bir nie miskie mesken Olupdur genc-i gln ac u n-o 4. Olursn devlet-i dnyya arr Gelr tc u ab geri sa o

129

110b
5. Revmdur bu kim ibls-i meln Svr olup deye ar-ve a 6. an r u an adb u nmus Ki r eylersin olmaa aby 7. nanma pre-zen dnyya Fal der zr seni bir gn der-au 130

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. Umr isn y Rabbi ummen e Olalar t ki seni dergha bende-i 2. Kimi lim kimi chil kimi bende kimi h Kimi dil kimi lim kimi muli kimi 3. Kimi ayr u asenta ider idm- beli Maiyet barine l kimi olm avv 4. Neye mncer olur avlimiz eyvh- meded Crmimize gre maerde ger olursa 5. Eyle y Rabbi abbi bize ubda ef T ki nr- aabdan ide Falyi al 131

Faln Faln Faln Fal

1. lh bizi nefs elinden al dp eyleme ar- bar-i ma 2. a bizde ise a sendedr Budur aret-i ta iti

130

3.

Umr ramet afv u ufrn ehd sad a m u

111a
4. Resl- mzekka v ab u l Olar teekkrde odur av 5. Bu Fal ulu anlara l arin isb u abdan eyle al 132

Filtn Filtn Filtn Filn

1. l bizi y Rabb abbi a iyndan al Kll mevcdat umr zr o sulndan al 2. Eyleyp nm- af bandan istimdd anu Buldlar dem avv zr u efndan al 3. Nr- tyla erf old grh- enbiy Nu an ikriyle buld ar- ufndan al 4. Olmaile nr hir r-y brhimde Old ol t- erfi nr- szndan al 5. tdi n ol far-i lem nesl-i pkinden uhr t- smail ann old urbandan al 6. Cn u dilden ism-i mstenasn idp ef Buld Musa let-i Firavn- ndandan al 7. rmet-i h- rusl erv- ayli enbiy Eyle Falyi lh err-i eyndan al

131

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Nimetile l bizi y Rabbi lletden al rmetile olayz t kim bu illetden al 2. udretile nki yodan vr idp virdi ayt ikmetile pr idp eyle cehletden al

133

111b
3. aretile in olan ibd rmeti zzetile rmet idp eyle zametden al 4. Cennetile d olan ebrr in y Rabben Vulatla olur ol ullar asvetden al 5. Rametile ola Fal dil-i b- behit efatile bula ft- ymetden al 134

Mefln Mefln Faln

1. nyet aret-i Sbna ma efat ol ah- -na ma 2. dya hem abbullaha dim Tevu eylemek insna ma 3. Gnh itdke bu b-re ullar Olur afv eylemek sulna ma 4. Tekellm blbl-i eydya ly Tebessm once-i andna ma 5. Keml u udretin perverdigr Tefekkr etmemek ndna ma

132

6.

Zebn- pk ile esm-i tn Teekkr eylemek irfna ma

7.

Afvv olma am eyya Fal Cenb- aret-i Ramna ma 135 12/13lk Hece ls

1.

Ba raf znet-i dnyya ar Eker-i ual devlet-i ubya ar

112a
2. Ddr- mdindedr ehl-i tav Fetvda olan cennet-i alya ar 3. Eker bu arlarda avm- ns B-ilm amel vulat- rya ar 4. Old kimisi a- mecz birle Bir once dehen met-i blya ar 5. o olma ile yet ile seyyiesi Fal-i ged ramet-i mevlya ar 136

Mefln Mefln Faln

1. Dil vr ise sende d u il Bu dny znetine olma arr 2. Rev m ubb- dny ile insn afsndan dne mnend-i ra 3. Didi el-faru fari far- lem Bu szle mil old nie e

133

4.

Heme far ile far eylerdi ab Eb Derd da Sad ibn-i Va

5.

Advv ol Faliy dny-y dne Er ise vdi-i fara adem ba 137

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Server dim sa diller ider ar u ul R-y pr nra miller ider ar u ul 2. Geri ser-kelik idp chiller etmez ser-fr Lk limler fllar ider ar u ul

112b
3. Gne taviyyet viren er-i erfidir seni n in sa diller ider ar u ul 4. Ara-gh- are olduda revne mmet Ryeti lline diller ider ar u ul 5. Old al sa on sekiz bi lemin Sa el-l am iller ider ar u ul 6. Dest py u cn u dil a-y kllden mada Res-i Falde olan ollar ider ar u ul 138

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Vardur ol suln med idenleri anda na alardan add olur ger olsa evvelden ea 2. tdi anda mellifler an bu na dek Nice bi bi nat- b-hem-t nie bi bi aa

134

3.

Pte-i medinde al olvar zer-i li mil Ey gl say eyle kim olmaya miyr raa

4.

r yodur kim on elbette mtem olmaya N ise ne mbeddil olup urur cna fa

5.

Olmayam dirse eer kim gte-kndan Faliy Rh- erine o h py merdne ba 139

Mefl Mefl Mefl Faln

1. Sensin eh Rabbie peyamber-i li Mecm- rusl old sa ker-i li 2. Bir pend-i erfi nie dny deer el-a Yek mye kim ymet olur bi zer-i li

113a
3. irin dehni aa-i mercna mbih Dendn ise her biri bir cevher-i li 4. Ey h seni leet-i gftra nisbet B-rabet b-leet olur gevher-i li 5. Tasin o rah- hke ki p-bu- erfi Bir kerre dounmala olur gevher-i li 6. ol mmet-i dn ki ide snneti icr Lydur a ger dinilrse er-i li 7. Fal ki ola errece elfa mahar Dergh- erfide olur kemter-i li

135

Feiltn Mefiln Feiln

1. ul nin aa itmez ar u ul Ki an kmidr cem u 2. Olur emr ile kll ey fni Bi olma cenbna ma 3. Kll-i ns bu b-vef dny ad ider cnna niteki l 4. Tz idp yetiyle niterin Fad urur yek cna dest-i f 5. Dil gher madenidr ey Fal Eyleme ubb- sim ile mer 141

140

Mefl Filtn Mefl Filtn

1. Medyz ilel-n vird cnmz[a] ar48 Kesmek olur m senden midi h Crmm olarsa l beynes-sem vel-ar 3. Budur heme memul eyle recm mabl lin efendiye ul ly m etmiye ar 4. Eyf- nimetiden ef- rametiden Elf- aretiden kll ibd umar fey 5. Y ayy Rabb-i Allm ikrile eyle o-gm Falyi l her eyym memur- snnet far
48

Y Rabbi eyle sn olduda rumuz ab

113b
2.

Bu msra vezne uymamaktadr.

136

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. dy ullar eyler dem--dem sa lin ar Hezr r ile avl-i dern- pr-mellin ar 2. Temenn eyleriz kim l abbile bizi urrem aan kim eyler ol mh- iy-gster cemlin ar 3. Acebdr kim mulif birbirine vaf her a Kimi dinr ile arra kimi eyler kemlin ar 4. arb b-kes vre mcrim bir ged uldur Nola eylerse Fal aretie l lin ar 143

142

Filtn Filtn Filtn Filn

1. aa ullu etmedr dnyya gelmekden ara h- -n olmadur a ul olmadan ara 2. albi ebya eylemekdr b- desti as Dinde l etmedr be vati lmadan ara 3. atine bu sz hid ad-i men araf a idrk etmedr nefsini bilmekden ara

114a
4. Al ile kmil olan itmez lmden itirz t- b-ne arb olmadur lmekden ara 5. Anda d olma dilerse bunda am-kn ol mdm Faliy byle nedir beyhde glmekden ara

137

Feiltn Feiltn Feiln

1. Aa kim irie fey-i feyy Eylemez minet amdan ir 2. ased bul u aab kibr riy Old dillerde birer bed emr 3. Kesilr ikr ile bu mekrt Keser or nitekim mir 4. ul aankim ide li iml Birine belki olur ad iv 5. aer it kibr riydan Fal Eyle l ile albii bey 145 12lik Hece ls 1. Dil-i astalara kim ire fey-i fyi49 Olursa zam nie bi emr- r 2. Aa ki naar ide abb-i Ekrem Dillerde kesel or m o zib r 3. Kim ola an sevmeye yrnn hem Ola meer Efrenc Yehd u Rfi 4. Biz an sivp cn u glden umrz50 Glzr- cemli bize ola ryi

144

49 50

Bu msra vezne uymamaktadr Bu msra vezne uymamaktadr.

138

114b
5. Lbdd irir bi ecel ey Fal Eyler bu azz cn bir gn bi 146

Mefiln Feiltn Mefiln Feiln

1. Budur mare ilc etmeden abbe ara Kola ibdete mukem ire if-y mara 2. Heme at u evi tefekkr etse ul Hezr- cn u dil olmaya bir gn mre iva 3. Dem ola zr [] zeber ide ktigr-i felek derse ger yed-i l ile cihn ab 4. Eeri bunda mlemma bu gn sad a Gn ola ki ola irc- esved beyi 5. Olur m dnle mamr olanda ey Fal Riy v ucb u ased kibr bul u kn ara 147

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Anlara kim old r nie bi bi kerre fey Luf ile l lh baa da bir erre fey 2. Mur- abm lcce-i feyiden istimdd ider Umaa dir olur m irmez ise perre fey 3. Rameti mdi pr-emvc ider derylar ikmetidir irgren ban- adefde drre fey 4. Old anca bir bahne ems mah brn u bd Kend lufndan irer manide bar u berre fey

139

5.

Emrie mnd olan ullar gibi kmil olur

115a rirse bu dil-i Falye ger bir erre fey

Feiltn Mefiln Feiln

1. ulua ramet eyle y Feyy lime efat eyle y Feyy 2. Dil cna iridrp feyi Menba- ikmet eyle y Feyy 3. Geri yo bende feye istidd Lki sen rmet eyle y Feyy 4. Kesmezem aretiden midim Ly- vulat eyle y Feyy 5. Yrla rametile Fali ulu Dil-i cennet eyle y Feyy 149

148

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Eyle ey dil der-geh-i perverdigra irtib dir ise rava-i pk-i resl l min 2. Kmil ise devlet-i ubya eyle rabeti il ise znet-i dehr ile etme itil 3. udret-i um deil mi bu ym- sernign ikmet-i kbr deil mi bu zemn bu bis 4. Olsa ger tebh nilfer revdr ems mh Kinta menfaat-miz olup virir ne

140

5.

Leker-i nam- feat-kstere skkn in Olmya ser-add-i dil mnendi bir li rib

6.

Nimetiyle an- lem f bir f old per n girn udretdir eken dehre sum

115b
7. Bi kr aa ki vezn aba mliksin bu gn Eyle Fal nam ile irin edlar inbis 150

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Ek-i emi ider lar mnend-i a Mur- dil anda tavaun etse olur hem ba 2. Herkesi alnnda a ak olunmaz b-gmn Na olunmdur yed-i udretle zr kim o a 3. L-nair l-erk b-mil Allahdur Dostlar vallahi billahi bu szde yo ala 4. are olmaz rameti derysna nisbet mui Kll ey olmaya nna nisbet yek nua 5. Geri yo alla sende liyat Faliy l taarru Rabbie bri ide li vasa 151

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. alb-i u olur gn-be-gn a ifr Dillerin ikr-i af-gster ider pr-ne 2. lm ikmetle ol ki ola rste Dil cnnda an errece almaz il

141

3.

Mbtel olsa ger u cnn- aa Bend-i zencir ile ab eyleyebilmez abb

4.

demez kll ebb mara- aa if lm ikmetde ola her birisi ger Bur

5.

Kimine a- ai kimine a- mecz Byle ketb eylemi alnnda ezelden a

116a
Feiltn Feiltn Feiltn Feiln
1. Eyle y Rabb bizi a ehline ol gn hm Olur elbetde ger-geh bize mizn u r 2. Mara- mevt ise l-bd olur r bir gn demez a ilc olsa hezrn Sor 3. Ger muadder ola her bir kiiye mr- hezr Bi-arri iderz cn v b is 4. Faliy imdi sefer zd eyle izr Mutemeldr ki arb ola zamn- er 153 152

Feiltn Mefiln Feiln

1. Eyle y Rabbi vsatim ifr Ki ola saa atim ifr 2. Vir vcd- afime uvvet Eyleyem t ki imetim ifr 3. efat u rameti umup l derim saa minnetim ifr

142

4.

am deil bunda rzm olsa all Eyle tek anda nimetim ifr

5.

Old Fal abbie medd Umarm ola rifatim ifr 154

Feiltn Mefiln Feiln

1. Olup lim cenba mer Old erile bu cihn mab 2. Bize Rabbiden armandur Snen far u msteab u r

116b
3. Vaf idegeldi al u cihn deli bul-beer zemne hb 4. Dilerem hm idesin mar Ketb olund nma bu u 5. Old Fal kablne rci Vr ise nie beyt-i n-merb 155

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. Eer bende eer azd eer zahhd eer va Umr ufrn her n u her sat u her la 2. Cenb- aretiden bende-i b-reler l Nin a- md eyler sensin ifal-aff 3. Cinn- nimeti ydyla ullar urrem dn md-i rametile cn u dil dim olur i

143

4.

Kimi olm mey-i ala mest vlih v medh Kimi i-ve olm ikri ile n- leff

5.

abbi rmetin etme Falni recsn redd Kan medinde itdi nie drl muntaam elf 156

Filtn Filtn Filn

1. ullar saa arn it y af Dillerin amdan emn it y af 2. Eyle tevf bize rehber mdm alb-i eyn azn it y af 3. l kav mnmz slmmz ar- din zre metn it y af

117a
4. Sye-i sancna mabb Yevm-i maerde yan it y af 5. tdi n n ef-i mmetn l-i Falye muin it y af 157 1.

Mefln Mefln Mefln Mefln

Dilerse kim ola ey dil sa dim d fi Heme her laa v her n u her sat di y fi

2.

Seni yodan ki vr itdi nin f itmeye zr Ki oldur on sekiz bi leme ub u mes fi

3.

Kimi ki vrdur rfn bulur ol urb- suln Kimi kim ola mn olur Allah a fi

144

4.

O kim vird-i mdm eyler dilinde y af ismin An l-ekk vel-bhe olur a dim fi

5.

Seni de ger seride devleti vr ise ey Fal O maer-geh-i kbrda olur Rabbi sa fi 158

Mefl Mefl Mefl Faln

1. Dn dil olan ke-i uzletden ider a ahlar nitekim at u devletden ider a 2. eyd dil olan nefse ider dim iat li ul efendiye ibdetden ider a 3. Anlar ki vel rtbesine badlar idm Her sat u her br anatden ider a 4. Old bu fen dr mminlere zindn Ann olan zamet minetden ider a

117b
5. Her kii olupdur birer ey ile ma Fal-i gnah-kr ise rametden ider a 159

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. Bd- vulula abb dil-i eyd ma Fikr-i rusr ile cmle-i ey ma 2. t- pki olca burc- sadetden ayn Old ddr- erfi ile dny ma 3. tdi a alatii efali mevcdt Pes nin olmya senden dil-i dn ma

145

4.

Ol zamn kim olasn zim-i semt-i arat Cmleden evvel olur dem avv ma

5.

ntir zre olup mademie bunca zamn Cennet-i ri v lmn ile b ma

6.

Olmaile ey ikr etmede ecr-i um Ketb-i natla olur Fal-i edn ma 160

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. ir inda dil old ise ger man Var ise ne-i albide u ile u 2. r yrn- gzn vafn nam it imdi Ki sa ayr du ide idenler mesm 3. sm-i ziblarn evveli ayn olma ile Vaf- ranlarna ayn ile it imdi r 4. Nam B-Bekri ezel olm idi Abdullah tdi suln- rislet an ora memn

118a
5. D-cihn mefari slr- nbvetden o Old ab olara tbi anlar metb 6. Adl ile eylediler er-i resl icr Let iderlerdi eratden o kim ide rc 7. Anlar birini olduda meh-i mr hell Biri gn gibi [o] adl tatna eylerdi ul 8. Faliy li-i ferandelerine tasin Ki nab itdi a anlara mam- merf

146

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. Ey Ebbekr-i ta ey eh-i ferr li Kilk-i abm bu maal medie old li 2. Yar- evvel sen idi arete zr ki sen Eyledi alat-i ran muanna ni 3. Bundan artu ola m devlet-i um ki resl Saa dmd olup oldu haremiyle lmi 4. sn-i al ile adlet ile yirmi sekiz ay Ne ki km eyledi olmad kimesne mni 5. tdi a aretii fti-i ebvb- cinn Vrdurur ibu sz dna na- 6. Saa dd an in didi aret zr Cmleden an tadi idp oldu tbi 7. tdi Fal nie ebyt ile vaf icml Pdih ola ki atda yi

161

118b
Filtn Filtn Filtn Filn
1. Ey rislet hnu yr olan merd-i c Ey ilfet tatnu suln olan b-niz 2. mi-i slm u slr- veliyyullahsn An in eyledi sa abe ittib 3. yle bir merd-i ecsin kim seni r ire mr Zam urup engtie irgrdi cn ud 162

147

4.

Vdi-i urbetde oldu hem ref hem ar An in buld ab ire adri irtif

5.

n resl den ora sensin klli ns efali dicek tat- livl-amde mmet ictim

6.

Eyleriz senden temenn-y imyet server Bu arbi idesin ol gn ricsn istim

7.

Vaf- tda bu ebyt ar- limdir benim Umarm Fal-i zre l ola intif 163

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. Ey adletli efendim mer-i kn- c Mur- dil etse nola glen-i medide sem 2. Ann mer-i dil olupdur nm Eyledi zdei atl olmad kimse men 3. yle mab idi devride bu lem al Kimse dir deil idi ide ber-bedev 4. Zeyn olup ilat-i slm ile ayl kefere tdiler ar- erfide seni kfre ved 5. Eyledi bir nie kez azm-i diyr- kffr Zur-bazula fet old nie ehr ulla

119a
6. Saa adan olan elf- inyet a Eyledikde mem-i Amed-i Mutr icm 7. Dilerim zr ile dvnm maur idesiz Zira yo Fali-i b-rede bir ayr met

148

Mefl Mefl Mefl Faln

1. h ir aup dil-vz muanna tdi nie tamis ayid murabba 2. Bende dai md idp isn- imyet ada nola eyler isem bir nie mra 3. Fru idi mminlere dr-y vcd Kffra ise erre adar olmad enfa 4. ir saa itdirdi ehdet meyini n Bir kfir-i b-din ve bed-yin bed-eva 5. Ad-y cef-peleri bed naardan tdi o gne ry k ile mbera 6. Olsa ne olur manzru bu Fal-i arbi Slr- nebiyyine didikde mem efe 165

164

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. Ey zek kn ay menba- Omn- ec Ey almeti ile adr u kemliyle ref 2. Pes deil mi saa bu devlet-i um ki seni tdi dmd iki defa o am nsa ef 3. Laab- pki ann dinilr n-nreyn ki nr ss olup lii olmd vas

119b
4. Edeb ilm ay ddi seni liie Nsa olduda birer aslet-i zib tevz

149

5.

meti dnm idi dala ubdiyyet ile Senden artu nice olur ul efendiye mu

6.

Umarm kim olasn rz- cezda mi Zira Falde at o bulunur fil-i en 166

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Olm idi sende h o feil mctemi Ben ne addim vr ki olam cmlesine muali 2. mi-i din-i resl [u] cmil-uran[]sn Old ala ummen al u lem mntefi 3. Olmaile ber nalini behite mnakis Nr ile ehl-i cennet oldlar hep mltemi 4. -sadet -kermet -ehdet kim seni atm-i uran eyledi olduta resi mna 5. Old her kim ki bu gn h muibb-i dk phesiz yarn olur adr u maam mrtefi 6. Devlet aa kim ider tat- myuda penh avf- nrn u ra olur dilinden mndefi 7. Sen eh-i -na Fal lini eyler beyn Umarm kim olasn rz- cezda mstemi 167

Feiltn Mefiln Feiln

1. Ey ahenah- adel ece Ey kitb- ecate mala

150

120a
2. Ey Alyy vel ec se Ey ilfet mamna maa 3. alati old ey eh-i -n Fal u cd u sevete menba 4. Her kemlata aret-i Allah tdi t- erfii mecma 5. Old t mlik-i zehr

Derece51 nie olmaya erfa Eyledi bde-i ehdet-i n Old ab- lafie enfa

6.

7.

Ol bu Fal-i derd-i mende ef Dirler ol gn ki y resl efe 168 12lik Hece ls

1.

Ey iki cihn farine yr-i rbi Ey b olan al u le cmi

2.

Olur myd ehr-i ulmu bb Olmasa dernu d cihndan vsi

3.

lletde olup eylemed oa ama kir olup az nesneye oldu ni

4.

Olmd seni t- am-n Kffra mur mmine nsa nfi

51

Metinde derect eklinde kaytldr.

151

5.

Tirdr iden ehl-i nif mecr Tiudur olan ar u adya

6.

Vrdur eh r-i da olduua ada seni ayet na-

120b
7. Olursa eer rz- cez manru Fal-i ged kemteri olur ni 169

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. Olsa Bbekr mer Oman Al bir yire cem Nur ba olur idi her biri gy bir em 2. Anlar l-i cier-szn itdike raam Dklr n- siyeh kilk-i dil olur pr-dem 3. Her biri ar- erfinde idp say-i bel tdiler dest-i eratle ser-i dmen am 4. Kendler mesned-i raatda mum olsa dai Ber-ve tileri ururd advv ceyine lem

5.

Faliy di rayallahu tela nhm Her aan kanlar esm-i erfi ola sem 170

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Olmad dergh- Briye arnim ey diri Tazelendi yre-i alb-i haznim ey diri 2. Etmedim bu ana dek Allaha ly bir mel B- amel gedi bu mr- nzeninim ey diri

152

3.

let-i neza iridikde eer eylerse ad rete ibls aleyhil-lanete dinim ey diri

4.

Yrn ol cemiyyet-i kbrda cem olduda ns G olunmazsa eer ah u eninim ey diri

5.

Faliy ol aret-i slr cemul-mrseln

121a Rz- maerde ger olmazsa munim ey diri 171

Mefiln Feiltn Mefiln Feiln

1. Zeh kelm- laf zeh ed-y bel Ki itdi h- rusl mmetnna tebl 2. Olar ki eylemez yin-i pkini icr re serine teber gerden abine t 3. O kim anu ola tat- imyetinden dr Mrr iden meh sle hezr ayf u dir 4. Olur cehlet ile pr keder dil-i insn Ser-i cibli ider tr u tire niteki m 5. Hezr r ile Fal o h- i-na Heme nam ile it l-i zr tebl 172

Feiltn Feiltn Feiln

1. ubb- dnyy dil eyle fer T ki ubda ide a yz 2. n bu dnyda olursn fni Niceye dek bu urur bu dim

153

3.

Er olan cife-i dnyya ar Nin olur nitekim u kel

4.

Ne beldur ki ide sim zeru Rz- maerde vcd pr d

5.

Glan grmez ise bunda geriye Menzili anda olur glen b

6.

am deil mrde olursa bedeni Tek hemn ide a mn

121b
7. Rabbie lii dim Fal zr ile it gice gndz ibl 173

Feiltn Feiltn Feiln

1. sne-i fndaki d Eridr zehrasn niteki y 2. Mmin alat- un ile tdi ni birer efrute r 3. Mmine yr olabilmez mlid Hemdem olmaz nitekim blbl z 4. Rh- aa nice slik ola ul Kend destiyle urur pyine b 5. Hep aiidrr inallah yle anma ki szmde ola l 6. ul nin utmaz o fermn kim Pdih ola iden a ya

154

7.

imdi l bu arda Fal a cevb ar olur niteki 174

Mefiln Feiltn Mefiln Feiln

1. Dil ul ile br ol riydan ol fri Heme aste-i a ol devdan ol fri 2. derse albie teir-i pend-i ehlullah Ens-i cevr cef ol afdan ol fri 3. Dilerse ola beda mertibi li Suhlet ile bu dr- fendan ol fri

122a
4. Aled-devm ulem ile hem-niin olagr Sadet ister ise ger edan ol fri 5. derse ger sa her kim ihnet ey Fal Hemn efendie l bed-dudan ol fri 175

Mefl Mefl Mefl Faln

1. Y Rabbi kim ola ben ki olam ta vaf Amm ki mdim bu ki l bendee elf 2. Med etmee kim dir olur t u ft Kimdr ki celli cebertdan ura lf 3. na gre nota-i b cennet mizn un gre ey-i all olmaya irf 4. Bir aredr isna nisbet yedi dery Bir errede yud arece ey olmaya isrf

155

5.

t gibi bir nimeti o h- Kerme ul r u rec eylememek pes deil inf

6.

Y Rabb dilerim ki bizi red etmiye apudan Olduda behitide ibda ulu eyf

7.

nm- firvana olmma ile ad Fal-i ged bunda v anda umar elf

122b
Mefln Mefln Mefln Mefln
1. apuda ullar oldu lh bir blk if Kimi mmi kimi lim kimi bende kimi erf 2. Saa ly biat geri bizde yo yine amm ardr- ay-y cenbdr am enf 3. Knz- ramet ufrna irmez ul al Bilinmekden mberrdur Cenbda olan evf 4. abbi kim olupdur on sekiz bi leme ramet An er-i mnriyle mcelldur am erf 5. Eeri ba bedbat eylemez yinini icr Cevhir ymetin tei ider mi olmayan arrf 6. An fikri ile old olanlar malb vl An ikri ile a- menzil eyledi eslf 7. Resl- mcteb v r yr rmeti y Rabb Saa ul aa mmet eyle Fal idp dil-i f 176

156

Feiltn Mefiln Feiln

1. Ey Kerm Ram Rabb u Rauf dir Rz u Afvv Af 2. rmet-i r- Amed-i Mutr Ki odur cmle leme mevf 3. Eyle y Rabbi kelek abm ayin ufe-i med-i tna mevf 4. fitb- cemli rmetine Ki aa irdi emri ile ksf 5. Eyle avn u inyeti rehber Mh- mrime irdiinde sf

177

123a
6. Bende yo erre deli zd- sefer Nad-i mrm at ziyde zyf 7. alb-i Falye luf idp y Rabb Marifet nr ile l marf 178 1.

Mefln Mefln Mefln Mefln

O kim dny sarynda olupdur kmil rif Olup mevlasna mid reslna olur vf

2.

Ne uldur ol [ki] a ola mabl olup mid Meer ki ola lemde lednni ilmine vf

3.

Ne dildr ol ki nat-i Muafa birle ola gy Meer lev-i dile evfn kef eyleye kif

157

4.

Bir h- kerim-n u b-hemt v dndur Ola muaeb erine mnd olan if

5.

ara ol ha kstne ara girmedir yosa Ne addi ola Falnn ola ol arete vf 179 12lik Hece ls

1.

tdikde eh leme t terf Evvel melekt itdi cenb tarf

2.

tdi yed-i udretle muaddem ni un ile seni cism-i mnri tanf

123b
3. al olmam idi bu am mevcdat Olmd seni nsa-i t telf 4. Gerikim am eylediler ecdd hep Lakin saa o eyledi Rabbi talf 5. Fal ulu ll-i imyende eh midi bu ki ola gnh taff 180

Feiltn Mefiln Feiln

1. Merab ey resl- Rabb-i Laf Cmleden t- pki old erf 2. rmet efat u efatii Umar ubda mmetn- af 3. Ne sadet o aa kim ola ol Saa mmet dya abd-i mnf

158

4.

Dileriz luf ile sulnm Ola bu ullaru gnh aff

5.

Umr inm u luf h bu Fal-i derdmend-i naf 181

Faln Faln Faln Faln

1. Olar ki cemlile old merref Olurlard val meyiyle mkeyyef 2. Muarrif mdi mellif muannif utarlard bezm-i hmyna af 3. Ebubekr-i dd mer birle Omn Al kim olardur amdan mkellef

124a
4. aer etmez ala olan giriftr alem-ve keserlerse res-i muarref 5. Seni midatide o kim ola b-ev Dir ol aa Fal drat- mcevvef 182

Mefln Mefln Faln

1. eh Rabbi sa yet telauf dp atiyle itdi b-tekellf 2. Olup t yed-i lya mlik am lemleri itdi taarruf 3. amdan old al b u dil-ke Netekim b idi retde Ysuf

159

4.

Selm iden sa dnya dim eke a ki ubda teessf

5.

Bi-a- Rabb-i Hdi pdih Bu Fal bendee eyle telauf 183

Filtn Filtn Filn

1. Her kim eyler kabe-i kyu avf Olmaya gnhndan mef 2. Eyledikde alat-i pki ul Geldi gk ehli avfa f f 3. Urduunda ar u arbe nr- ber Old mecm- Yehda dil ikf 4. Urd o imir-i eri dehre lem Eyledi tin Nara der-lf

124b
5. Faliy vallahi billahi o h adr- lemdr szmde yo ilf 184

Mstefiln Mstefiln Mstefiln Mstefiln

1. Ey lib-i dny sa ibret nin olmaz selef Etmek rev m dim sermye-i mr telef 2. Bir gn seni yr- r ayyd- mevt eyler ikr A didei cn uyr r-i bahne ber-araf 3. n olan kmile ly budur adden bile Far eyler idi far ile Peyamber-i li-eref

160

4.

Ol server-i ulvi neseb iymza old sebep Virdi bize ol luf- Rabb her bir adiin ber-teaf

5.

Fevt etme Fal frat l urb- ta rabeti Olmaz keml ymeti drrden cd olsa adef 185

Mefln Mefln Faln

1. dp meh-ve ulu ol nr- i aberdr old hep erf u eknf 2. udmndan cier-gh old kffr aflar eyledi ayn u erf 3. Hveyd oldunda t- pki Mnevver ld kevni f u ber-f 4. Bairden aresi olmaya inh Olursa beyt-i dil dkn af 5. An kim ab mevzn ola Fal

125a Deil med etmemek ol h inf 186

Mstefiln Mstefiln Mstefiln Mstefiln

1. Gel beri ey nr- baar ger vr ise sende me Dde-i bretle mdm lemi avline ba 2. Ger olasn h- cihn devletie olmaya add Bir gn olur ki dnyadan eyleyisersin iftir 3. Pes nice bir bu fnide eyleyesin ev af Cennet-i alda olan reva l ber

161

4.

il olan olmaya d ehl iyl u mal ile ri v lmna mdm eyleye ar- itiy

5.

tme heme Faliy kmil ise muabbeti il olan kii virr pre-zen-i dehre al 187

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. abbi hrmeti y Rabb beni l lufa ly Olam dergh- pr-adlide t kim bende-i d 2. Melek insn u cin mut- dergh- hmyn Olupdur cmle-i ey sa mal sen l 3. lh u vid ferd amed ayy- ebed sensin erki yo nari yo bu resme olmuum n 4. Resl kim abbidr erfidr am ns Olupdur ullar evvel sa andan a 5. Sa kir a kir olanlar rmeti y Rabb Sa mid a medd idp Falyi l n

125b
Filtn Filtn Filtn Filn
1. Old bar- rameti y Rab bir bar- am are non olmaz olsa kll iler ar 2. Bundan artu olmaya izzet sadet mekremet Kim ola bir erre luf hem ref hem ar 3. Kim ki vadniyyeti irr ide leyl nehr Umarz ki olmaya nr- cemide ar 188

162

4.

Biz seni perverdeiz sen ud aniy perverdigr Kll mal ta sensin hem ram hem ef

5.

Old Fal dergahda bir arb-i mstemend zzeti a lh eyle tevf ref 189

Mefln Mefln Faln

1. El ey dir ayym u Rezz El ey cmle-i mala all 2. Vu u ger uyur u cinn insn Olur inm u isnla evv 3. Heme nru uran- ami der limleri albide ir 4. Dil-i ndn ahrla keder-nk Olur ikrile dn-dil pr-ev 5. re ger errece lufu aye Sad olup ider tebdl-i al 6. Sen ikr-i erf-i sz-nki der lar albini ir 7. Cemli a Fal-i gedya A l cennetide yce ib

126a
190

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Ben de bir gn oluram ehl-i ubra il 52
Bu msra vezne uymamaktadr.

Ey diri ey diri el-fir u el-fir

52

163

2.

Oldu br- maiyet ketfimde yetle al Yol aar-nk u amel llet menzil od r

3.

Nitekim cn tendedr a etmez[em] mdimi tmiye a bu arbi hem-rah- ehl-i nif

4.

Eyleye mn rehber nr- uran ref Rlet etdikde o gn kim abr olur evvel on

5.

Y lh ol bu Fal-i arbe dest-gr Cn u ten mbeynine ddikde emrile fir 191

Filtn Filtn Filtn Filn

1. i-sadet kim ubrundan gtrdkde ay li olan ullara a eyler irsl-i bur 2. tdi t evvelden ir anlara perverdigr Cennetde tc u tat u kever u var 3. An in bu alar oldu isn anlara Grdler zr bu mekrta dnyda yer 4. Enbiy v evliyya od irimez al- kll o olur meydn- maerde olarda umur 5. Buu ol aret-i suln- li-nmz ul deil a eyler ol gn aa ar- itiy 6. Emr-i a zre olan ol pdih mmeti Olur ol dvn- lide yzi berr u

126b
7. zzet-i h- rislet rmet-i ab- kll Eyle Fal bendei y Rabb abdan t 164

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. der albim seni y Rabbi vadniyyeti tad Mili yo mnezzeh hsn ta alet-ta 2. Seni a ider lar albin arret-nk Dil-i zehhd ise dim olur ikrile pr-tev 3. abbi kim odur lemleri icdna bi An evyle l eyledi lin nie znd 4. Resl- km-rn oldur ef-i mmetn oldur Olur l-ekk bu dnyda an tadi iden dd 5. abbi Muafa a grh- enbiy a lh eyle Falye myesser tevbe v tevf 193 12lik Hece ls 1. Sen bir ulu sulansn arn yo mmetlere luf- firvn o 2. Eer olursa erre efat naar Olur nie bi a ile ryn o 3. Fehm eylemeyp adr-i am-n Atard saa dman- ndn o 4. Fal ulua eyle efat h Zr ki olupdur seni isn o

192

165

127a
Mefln Mefln Faln
1. Kemli rifati aldur el-a Velkin old yet gl ala 2. am ab u enr u mchid Olup luf- firvna elya 3. derlerdi sa tam tekrm Vel rm olmad B-cehl-i ama 4. itdike ed-i erfi Diriz biz y Resllallah adda 5. Umr Fal ulu senden efat Rics sadur ubda mula 195 194

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Nr- tla merref old h arb u ar Nr- a alb-i u aceb mi etse ar 2. Bezm-i cn bada af utdua ab- gzin Lema-nk olup olurlard serp nra ar 3. Her aan etse rm ey ehsvr- serv-ad Mh-ve naleynini nr ururd ke ber 4. Ol el em ol siyah ebru o dendn u dihen Nur ile lmi olup ll mdr olmazd far 5. Server rz- cez bu Fali-i b-reye Sen ef olsa eer olmaz vcdu nra ar

166

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. Umram eh sa rmeten bu aribie ire luf- a de medii yaza nat ulu olmaa ola mstea

196

127b
2. Nie mucizi olup aikr an kim beyn ide Biri evvela meh asmn inp old yana iki a 3. Severem seni dil cnla da lini v ab Dilerim ban olasn ef ki ol arada ola rym a 4. Dil-i Falye ger iczeti ola y resl ilti Umup avn u cd- efati medie od b ata 197

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Balar geri olur acz ile ki-i felek Ben hele ayli vefsn grmm bu ana dek 2. am deil olsa mam dr- dnyda all Eyleye Rabbim benim rzm keir ubada tek 3. He ne del kola say olmaz muadderden ziyd Bu kelm atine yodur al erre ekk 4. Mana-y nan[u] asemn ayetin idrk iden ekmez al rz in lemde beyhude emek 5. Merd ise ri-i t- lyemut ol Faliy Dmen-i er-i resle destii bend eyle pek

167

Filtn Filtn Filtn Filn

1. udretile kevni bnyd itdi ey Yezdn- pk ikmetile ki insn eyledi insn k 2. Laf- knden itdi icd on sekiz bi lemi Ar u krs cmle manut t feves-semk

198

128a
3. Kll eyya irer geri ul- limn Lki olur knh bilmekde diller k k 4. Ferd Vid ayy- Bi L-yezl Allahsn ul seni uvvet seni udret seni b-itirk

5.

hidimdir kll eyin hlik ill vech Kll ey fnidr ill veche olmazdr helk

6.

Ah ol gn kim nola y Rabben avlimiz Cna dest urduda Azril olur ten lerze-nk

7.

l abbi rmet in avn u luf rah-nm T ki Fal ide rh- msteme insilk 199

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. der mi ullar y Rabb inkr avn u isn Olupdur bezl zr luf u isn- firvn 2. Ulhiyyet Rubbiyyet ulviyyet senidr hep Mnezzeh pdihsn yodur eml u arn 3. Sen ol Rabsn ki t oldu erbb mrebbisi Seni luf- firvna irmez al- insn

168

4.

aan kim ola bu b-re ullar zim-i ub Yeter bu devlet-i um ki rehber ola uran

5.

Cenb- areti izzi celli a y Rabbi Myesser eyle Fal-i arbe afv u ufrn 200

Mefl Mefl Mefl Faln

1. Y Rabbi seni knh kim eyleye idrk Kim ikmetie udretie diller olur k

128b
2. Bir errece inma mid olabilmez Dil her ne adar olsa eer pek lk 3. ikmetlerii bide biri olmaya mektb Ger ktib ola cmle-i insn u cin emlk 4. n- cebertua gre are ya abbe Olmaz idi amu sekiz um ouz eflk 5. ad amd-i hezrn kr lufua y Rabb tdi bizi mid-i cinn ile fera-nk 6. Ferd amed Vid-i all- Ezelsin ki seni birliie dil ola ekkk 7. Ddr ile d olan ftdeler in Fal ulu rz- cez eyleme am-nk 201

Filtn Filtn Filtn Filn

1. ullar y Rabb olupdur itiyc- rameti Kll malt mutc- cenb- areti

169

2.

alat- insn itdi kll-i al erefi Eyledi mebul- mstevf a v rameti

3.

ns cin Burat u Efln u Lomn olsa ger udreti fehm eyleyp etmez taaul ikmeti

4.

Kll-i al cmle-i lemleri allsn Cnna minnet bilir lince herkes imeti

5.

Ol mun ismi an Fali-i zre mun Ol zamn kim ola mnzel brigh- izzeti

129a
Mefl Filt Mefl Filn
1. Y Rabbi ullar umup avn u inyeti Eyler rec heme a v hidyeti 2. Slr- enbiy ki abbdr[r] seni mmetlerindeniz o ef-i ymeti 3. Ann eyleriz biz o sulna itid Oldur imm zra cem-i cemati 4. Ly m mmet olan a utmaya mid Old ablna sebeb ol cmle ceti 5. t- erfi bedria-i ins cin cn Dny tevbiidr o kn- sadeti 6. tdi reh-i eriate davet ibd ld cemi dillere talim ibdeti 7. Maerde y Rabb eyleme Fal ulu cd Tat- imyesinden o h- risleti 202

170

Mefln Mefln Faln

1. Olupdur b h her li Ycedr cmleden adri kemli 2. Sen ol suln- linsn ki Cihnda yodur arn u mili 3. Grh- enbiyn serverisin abbisin d-y L-yezli 4. Muahhardur amdan t- pki Mnevver nr- t ile cemli 5. Seni rz- cez Falye h

203

129b Myesser eyleye Mevl vili 204

Filtn Filtn Filtn Filn

1. n ider senden efat iltims ins melek Ben da etsem nola sen pdihmdan dilek 2. Old malm- erfi kll madt hep Cmle-i avle vfsn ne cet sylemek 3. ul efendiden nola umsa a v iltift mmet-i kmil olan himmet-blend olma gerek 4. T ezelden old her bir aa mutd- adim Bir bahneyle sa avlin ilm eylemek 5. Ola mabl- hmynu bu dvnm eh

zr ile Fal ulu dir es-se-y m-melek

171

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Server her ul apuda bir arbdr seni Gl yz evyla gy andelibidir seni 2. Bu-y b-milide r-efn iden lemleri Efal- eref olan t- abbidr seni 3. An in old t b u merub- ai Sen abb-i Rabb-i lem ol abibidir seni 4. l bize ydn efat y eful-mnibn Ol d a ki her dim mubidir seni 5. Gl cemli arzus ile bu Fal-i arib Glen-i medide edn andelbidir seni

205

130a
Filtn Filtn Filn
1. Old t serveri serverleri Zbdesisin cmle peyamberleri 2. Her azda udsn ide seyf ile Serfirz cmle cengverleri 3. Avn- ala olur idi ser-nign Heybetiden bayra kfirleri 4. Sen muaam pdih- b-mil Biz seni oldu birer kerleri 5. Estnda Bu Fal-i arib Old edn kem-terin kem-terleri 206

172

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Dirler er-rz alellah nk yodur rayb u ekk Bulma isterse eer kim arman- ubada t Mezra- dnyda dim say toumun urma ek 3. Oldu dny mmine zindn u kffra behit Nitekim zindn olupdur Yunusa ban- semek 4. ayr u er her a olmudur ezel alnnda ketb Olmaz ol tarir olan a rey tedbir ile ak 5. rif ise eyleme mala ar- itiy Her murd Faliy Rabbiden it dim dilek 208 amdullah kim dil a olmad bu vate dek

207

2.

Mefl Filt Mefl Filn

1. zi ki tin eke zerk eyleye adenk em-i adya eyleye meydn tr u tenk

130b
2. Tal ider eeri o ul ecr-i b-isb Efl az odur ki ide nefsi ile cenk 3. Tevid u ikr avm u al idp sil Her br nefs-i ma ura ti tir seng 4. zi ki nefs elinde ehid ola b-kemn Arn iinde eyleye tal-i nm u neng 5. R- revn yir-i b- cinn olur Ry- hevda niteki ceveln ider kleng

173

6.

ul aflet ile nefs eline olmadan esir Yekdr ki cenk iderken esir ile frenk

7.

Nefs zebn iden ier a arbn Olur cd-y bde-i vafyon u ber beng

8.

Fal eer ki merd ise et nefsii helk Taciri k k ider nitekim peleng 209

Mefiln Feiltn Mefiln Feiln

1. Ey Sem-i Bar Mheymin Mtel Raf u dir Rezz ay u zz Cell 2. lh- Vid-i Bi Vedd- Ferd amed aniyy-i Vhib-i Settr- fir Fal 3. Mucb lim-i Mennn u l u Cebbr Kerm-i Rabb- Ram d-y Br-i Tel 4. her bir ism-i erfide var birer e Teekkr etmek ile ullar olur o l 5. der Cenb- sadet-meba le md-i ramet ile gnde be kez istibl

131a
6. lh eyle bu Falye ramet ile naar O gn ki eyleyesin ullara ar- ceml 210

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. El ey lil-ey d-y Rabb-i b-eml Umr ullar Cenbdan a v izzet ibl

174

2.

Eer edn eer ala eer mmi eer dn Olupdur cmle-i ey seni ufrna meyyl

3.

A v rametiden itmeyz a- mid al Eeri t- b-hemta ly bizde yo aml

4.

Ann maiyyetden biz la bulmayz re Ki zr kim bizi eyler dem--dem nefs-i om ll

5.

Gnh ullar l deildr rametiden o Ola ger errece ufrn u lufu mav olur derl

6.

Diler Fal ulu y Rabb o maer-gh- kbrda Mchid ullar birle olur ar olmaya p-yi ml 211

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. Budur y Rabben dim Cenbdan olan meml Ki bu abd-i arb-i mstemendi olmaya mesl 2. sensin on sekiz bi leme suln- b-hemt Olupdur kll-i malta dim nimeti mebl 3. Zeh udret zeh ikmet zeh uvvet zeh izzet Kimi chil kimi fl kimi til kimi matl 4. Naib et tevbe v tevf t it gnhm afv O ullar rmeti koldu cd-y fil-i n-mal

131b
5. Kimi ikrile gydur kimi ala eyddur Kimi avm u alt zre en v amdie mel 6. dp bir gne tom ir bu mezraada her bir a O arman-gh- ubda umarlar b-aded mal

175

7.

Budur y Rabb hezr zr ile Falni temenns Ki dvnda bu dvn- manm ola mabl 212

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. Y lh saa malm cem-i avl Rz senden umr cmle-i nisvn u ricl 2. Rameti barine ar olma olur mu ey Ne aceb idi kd olsa bize bb- vil 3. amd kim ilat-i slm ile tezyniz biz D cihn fari abbi bize itdi irsl 4. Bu sadet bu a bize nin yetmeye kim Bize isn in old aa uran inzl 5. Nie olur al-i perianmz eyvh meded Maiyyet brna ubda olursu aml 6. Ey lh- Ead u Vid-i Ferd-i B-un derim aretie ar u rec rz u leyl 7. f et mnn uran ile Fal ulunu Mh- mr o zamn kim ala midr- hill 213

Feiltn Mefiln Feiln

1. Dileriz ey Kerm Rabb-i Tel Bizi eyle cd-y fra-y l

132a
2. l olar birle hem-nin enis Olalar her cihetde b mal

176

3.

Etme ol a- b-mea arb Ki olur bed-il u bed-fil

4.

ad hezr aferin ol ziye kim Eyleye nefis ile arb u itl

5.

Bilmeziz kim beda menzilimiz adr- limdr y aff- nil

6.

Aa kim ire errece feyi amd u krde eylemez iml

7.

Bizi y Rabbi andan etme cd Ki abbidr ol uceste il

8.

Vir feat lisn- Falye Ki ide nat-i tn icml 214

Mefln Mefln Faln

1. dp lar tesb tehll dpdrler amu esmy tekml 2. Olupdur nr- ikrile dem-a-dem Mnevver dilleri mnend-i andl 3. Vcdun mmini ikmet en-sn derler cmle-i eyya teml 4. Muaal nsa-i kmildir insn Olundu i bu minvl zre tavl 5. abbi kim odur sertc- lem Ann eyledi uran tenzl

177

132b
6. Lednni ilmini sulndr ol Ki etmi idi cem ilmi tal 7. Bizi de iedr it pertevinden efat burcuna itdikde tavl 8. Seni emrile herkes pdih der dnysn ubya tebdl 9. Nolur y Rabb aceb avl-i Fal Gnh ketfine olursa taml 215

Feiltn Mefiln Feiln

1. Bizde y Rabb saa ly yo amel Pyemiz old ziyde esfel 2. deriz tevbe ile istifr Olduin nie fil-i mhmel 3. Rz u eb etmede ride bezm limiz ul- emel urb- ecel 4. Rameti bari meer kim ide c Olayuz avn u aya maal 5. aret-i h- rusl rmetine Ki odur sa amudan efal 6. bu b-relere rz- cez Ger efat ider ise ne gzel 7. Ola ki errece efat naar almaya r Falide kesel 178

133a
Mstefiln Mstefiln Mstefiln
1. Ey dil nie bir tbu adar zn mell Etse nola Allaha tevekkl meh sl 2. il olan eyler gece gndz t Chil olan etse nola tal ml 3. nsn olan ivna rev m l atde ola sst fesda accl 4. Olur mu kii l-bd bu fenda fni uvvetde ger olursa Cem Rstem Zl 5. Dn aa dirler ki fen drnda Cn tende iken eyleye tal-i keml 6. al eyleyicek itdi myesser all Her bir kiiye bir nie gne il 7. Olmaya bunu gibi af lemde Uzletde a hem-dem ola ir-i ell 8. Tarr idp evf- Reslullah Fal olagr tekye-i nama abdl 217 216

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. Sen ki h olasn bir ula ubda dell ala ki ul ol ara-i kbrda dell 2. uledan olan mmet ki ide nm g Olmaz al alavatyle selmda bal

179

3.

Cmle ilere ubda ef olma in Saa vad eyledi dnyda iken Rabb-i Cell

4.

Dilerem kim oyasn dest-i erfile eh bu dvnm ide kfe-i mizn al

133b
5. Kal-i nrula ire emimize nr- iy Vech-i pr-envr grmede olmaya all 6. Nara berden ve selmen didii Allah Saa taimen idi yanmaya t t- all 7. Nice Fal gibi b-reye imdd etmek Seni ey h atda ola bir ey-i all 218

Filtn Filtn Filtn

1. Old t adr- bedr-i kint lila insn y resl Kll-i lem senden umar iltift Menba- cd u sesn y resl 2. Kll-i eydan muahhardur z d-i adan mnevverdr yz sn ulku b sekkerdr sz Meh-cebn meh-lisn y resl 3. Devlet-i umya mliksin eh Cennet u ubya mliksin eh Ramet-i Mevlya mliksin eh Mahar- avn u asn y resl

180

4.

Adam- mecm- maltsn ftir- kll-i mevcudtsn Hem laf hem erf-tsn Glsitn- kibriysn y resl

5.

Pes nin olmaya Fal-i arb Glsitn- midatide andelb

134a B-y val umaram ola nab Verd-i gl-zr- dsn y resl 219

Feiltn Feiltn Feiln

1. Old bu sz bu uludan menl Sen efendi am lem saa ul 2. Var mdr bende o li y Ki idem sanc altna dul 3. Etme h naardan beni dr mmeti cennete etdikte ull 4. Sen delil olur ise sulnm Bulurum menzil-i mada vul 5. Medii eyleye geldi uar Ehl-i aba budur yin ul 6. Eyledim ben da a kitb Dilerim kim ola maur u abl 7. Etme Falyi atdan merdd Olmaya t ki ymette mell

181

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. Ebul-ley-i Semerand demi ol kmil fl Sekiz avme yan olan sekiz alet ider l 2. Olursa ger kii dim muaib aniy ile der line nefret gl dnyya olur mil 3. anat ehli dervn ile her ki ide lfet animet rtbesin tal ider albi olur kmil

220

134b
4. Zamne beleriyle ger kii dim ola yrn Tekebbr ola tali ne deli olsa ger il 5. Kim nisvnla eflle hem-dem ola her br Olur gdk-i ab ehvet-perest zni v chil 6. Olan fs ehline yrn olur hem fs- marm Olar ki ar olup olur cemi aruna dil 7. Kim liler ile imtizc eyler olur li ymetde olur anlarla ar ol merd-i dn-dil 8. Olan ilm ehline rib olur ilmi ziyd n u limler ki ilmiyle olalar dim mil 9. lh Fali-i edny al ullarla ar dp limlerile cennet-i alya it vl 221 14lk Hece ls 1. eh rmet-i mh- kevneyn aleyhisselm Da l u ab u hem r yr-i kirm

182

2.

Olardan efat cenbdan isn umup Bu md ile iftir eylerim ub u m

3.

Benim maiyyet kn sensin a menba Penh etdiim sensin ey dir-i L-yenm

4.

Ben edn ulum sen efendimsin isn seni Beni rh- er-i mbn zre l mstedm

5.

Ben iyn deizinde girdba dm ulum Sen et sil-i afva irgirp d-km

6.

Be mlkne eyledikde sefer iti Ref eyle tevf olduda rz- ym

135a
7. lh murdtn dnyev urev abul eyle fal ile fal et mdm 222

Faln Faln Faln Faln

1. dy bi-izz-i abb-i mkerrem Ki mecm- eydan oldur muaam 2. Sa mid olma a vf olma Olur alb-i mecra dru-y merhem 3. Sen amd u kr[e] r gller An med vafnda diller ud-ebkem 4. nyet senidir efat andur Hidyet senidr rislet an hem 5. Sen an abbi seni ol abbi Sen Allah- am u suln- lem

183

6.

Seni luf ile an devletinde Saa bendeyim ben an mmetiyem

7.

Seni izzetin an rmetin Cemlile Falyi l d u urrem 223

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. amd-i b-add saa ey Rabb-i Sem-i Allm Old luf ile myesser bize din-i slm 2. Old bayi-i um bize bu mekrt Msteab u snen far u az acc u ym 3. Yeridir her ne adar far ider ise l Ki reslla bize eyledi izz ikrm

135b
4. Ne gldr o ki ol aret-i h- resl alavat ile olmaya heme ho-km 5. Eyle y Rabbi dem--dem o meh-i kevneyni Nat-i pkin dil-i Fal-i gedya ilhm 224 1.

Mefl Mefl Mefl Faln

al oldu yed-i udret ile gerikim dem

Kimdr ki abbiden ola ekrem aam 2. n iki cihn an in oldu mkemmel Tai bu szdr ki odur zbde-i lem 3. tdi yed-i lufla an alat-i pkin Suln- ser-efrz- ehenh- muaam

184

4.

Geri ki o ah temidir cmleni amm Manada odur al olunan cmleden adam

5.

tdi iki satde yedi gkleri mirc Hep oldu cemliyle melekler urrem

6.

rsl-i selm it aa Fal da cmle Evldna ezvcna abbna her dem 225

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Andelb-i b- udret un- ayy- L-yenm Yani suln- rislet e-alat u ves-selm 2. mi-i mecm- mmet seyyid-i sdt- kll Server-i tat- nbvvet h- -n u yenm 3. un- pk-i Rabbl-izzet meal-i efrz cihn Fti-i mlk-i erit oldur el-l kelm

136a
4. Y lh n o aret oldu mabl seni Hep umar andan efat ullar rz- ym 5. l inyet l hidyet y lahel-lemn Et ulu Falye ramet vir behitide mam 226

Filtn Filtn Filn

1. Y Sem y Bar y Alm Y avyy y Metn y Am 2. Y Laf y Vedd u y Rauf Y af y Mun y Kerm

185

3.

Y Mucb y Cell y Cell Y alm y Azz y akm

4.

Eyleyp nr- cemiden cd l bizi b- namide mum

5.

rmet-i erv- kll enbiy t ulu Falye ramet y Ram 227

Mefln Mefln Faln

1. Cenbdan budur dim recmz Bize ramet naib et pdihm Heme mstecb eyle dumz Bize rifat nab et pdihm 2. El ey dir ayym u Rezz Bizi nr- fira etme ir Eder dim rec bu abd-i mt Bize izzet nab et pdihm

136b
3. Eeri odur iyn u at atda olmaya are y errt A l tevbe v tevfi t Bize himmet nab et pdihm 4. utuup yanmada erf u eknf Dil-i sengnimizde yodur inf Kerem l et kederden albimiz f Bize ikmet nab et pdihm 5. Biz i ullarz isn senidir Ne kim emr eylese fermn senidir A v ramet ufrn senidir Bize cennet nab et pdihm 186

6.

Umar Fal heme avn u isn aribidir apda etme giryn Cemli an y Rabb-i Mennn Bize vulat nab et pdihm 228

Mefln Mefln Faln

1. Cef-ke bir arb mbtelym Heme lib-i luf- dym 2. Olup men mmet-i h- rislet Muibb-i r yr- b-afym 3. Bi-amdullah ki oldum ire mlik Ki medd- grh- enbiyym 4. der ehl-i dile abm muabbet Advv-i zmre-i ehl-i eym

137a
5. Gedym ret geri ki Fal Velkin lem-i manda bym 229

Mefln Mefln Mefln Faln

1. Heme bir ulu sulnadur mrcaatm Ki yani der-geh-i sbnadur mlzemetim 2. Aled-devm ouyup yazmaladur krm Cenb- aret-i uranadur mdvemetim 3. Mu-i er muibb-i cihr yrm ben abb-i Hdi-i Yezdnadur mtbaatm

187

4.

Cd-y b-edebnm meknm uzletdr Sn-ins olan irfnadur muhabetim

5.

at etmem a kim eriat ehli deil Marif ehli suan-dndur mnsebetim

6.

Mulefet iderem ehl-i bidate l Selim-i tab olan ivnadur muvenetim

7.

alm-i dil olan irfna bendeyim Fal Mdm chil ndnadur mulefetim 230

Mefl Filt Mefl Filn

1. al arasnda geri ki sfl yfetim Allaha amd u kr kim ulvi abiatim 2. er-i abb-i Ekreme vardur iatim Snnyim ehl-i snnetem ehl-i cematim 3. dm avdrr anefi mehebim mdm avl-i kitba rm u mu-i eratim

137b
4. B-kes bir abd-i kem-teriyim Rabbl-zzeti mdim ol ki mmet-i h- risletim 5. Talid-i irn iderim geri Faliy Lkin dimem ki irim ehl-i anatm 231

Feiltn Feiltn Feiln

1. Y lh saa lim malm Deilim ben o adar ehl-i ulm

188

2.

Severim lki alm ullaru Oluram km-i kitba makm

3.

Sen bir bildiim in l-ekk naallah olurum ben merm

4.

Eyle mn ile uran ref Eyledkde bu arbi madm

5.

Bunda v anda bu Fal uluu Etme y Rabbi atdan marm 232

Mefl Mefln Mefl Mefln

1. Ey rameti o ramn senden umaram dermn d et dil-i mazunm l ba naar her n 2. Y Rabb beni mafur et dil emini pr-nr et mn ile mamr et slm ile l dn 3. B-re gedym ben isn umaram senden o demde abbiden dr eyleme y Mennn 4. lda v urda dnyda v ubda Ol ara-i kbrda l ben uluu andn

138a
5. Ey li- Rezzm l atie im Fal-i ged vyem umar kerem ufrn 233

Filtn Filtn Filn

1. Y aniyy y aviyy y Metn Y Kerm y Ram y Mun

189

Y Sem y adr y Bar Y Rauf y lahel-lemn 2. Kll ey fnidr sensin ebed ayy u Bi Vid Ferd amed Vaf- t ulhvellah Ead Byle nal etdi eful-mnibn 3. L-yenm u l-yemt ve lem-yezel t- b-hemt ezellerden ezel Vech-i b-mili gzellerden gzel Val eyler temenn kn 4. Evliyya verdii esrr in Enbiyya ba olan envr in R- pki Amed-i Mutr in Kim odur adr- grhul-mrseln 5. Kll-i lem luf eyler rec Cmleni mabudsn y Rabben o nefesde eyle Falye a Ola il- ibdu-alin

138b
Feiltn Feiltn Feiltn Feiln
1. ad hezrn kr ey Rabb-i Ram Ramn Ki bizi luf ile eyledi ehl-i mn 2. Ne adur bu ki uran- azm-n Kiver-i albimizi eyleye em-i efrzn 3. Bundan artu nice ev ola dil-i mta Ki ola nm- abbile merref her n 234

190

4.

sm-i pkinde olan arf-i ihr l Old ayniyle iki mimleri ayneyn-i cihn

5.

arf-i ise almetini ibt ider eddesi nna v evketine virdi nin

6.

Dl arfi ise l olur ad olsa cihr Vechi var ger ola temil-i cihr yrn

7.

Ne afdur ki ibd ola y Rabb o kimi Glen-i medine blbl gibi dim gyn

8.

Eyle Falye lh o abbi rehber Cenb- aretie ullar olduda revn 235

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. Y lh umaram senden a v ufrn Ki benim r- virnm l bdn 2. Geri bir maiyyet ehli ara yzl ul kim Lk a eylemem mdimi senden elan 3. alarca ola ger maiyeti her uluu Rametie gre ey olmad gnden ayn 4. Rz u eb bende a etmeden olmaz l Naar etdike afr ismie umar ufrn

139a
5. Tevbe-kr eyleyp afv eyle gnhn y Rabb Eyle Fal ulua Fal ile fal isn

191

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. lh izzet a bizi l urrem dn Olup cenb eyledikde ullara dvn 2. der ol gn abbi n niybet tatna tecls efat eyleyp nsa ider elf- b-pyn 3. Ben mrsel vel dd ehd zi v c Umr andan efat hep eer edn eer suln 4. Nolur y Rabben y bizim avlimiz ol gn Meer kim rametile ol abbiden ola dermn 5. Ceml-i areti a keml-i udreti a ulu Falyi ol gn etme nln u sirik-efn 237

236

Feiltn Mefiln Feiln

1. Rabben rmet-i eh-i d cihn Ki odur b-mil u b-arn 2. Ann in uruld dehre bin Ann in uruldu kevn mekn 3. n odur iftir- mevcdt Vaf- tn an kim ide beyn 4. nki memdu- t oldu o h Nice med eyleye an insn

139b
5. Anlara kim eridi ilhm Oldular aa menbet-gyn

192

6.

Nam u neri ferid ar olup tdiler o menbtn ayn

7.

Eyle y Rabbi izzeti a Aa Falyi naat-g her an 238

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

Mefar- lem Eb el-sm ceddl-aseneyn

1.

Yani kim Amed-i mutr u immul-arameyn 2. Gl gl-zr- af blbl-i b- cebert eh-i dil meh-i kevneyn resl-ealeyn 3. Mlikl-kever el-av- eful-arat ibul-kabetl-mucize vel-deyn 4. dil kmil dery dil-i Mabb- d il fl u dn v emrul-kevneyn 5. Mrki muarib mmini memnn eyler sm-i pkinde olan iki urf- mimeyn 6. Yr- dlarn zbdelerinden evvel Old dd ile hem-rh u ref- yreyn 7. Biri Frudurur - ftdesini Ana old gvh ism-i erfindeki ayn 8. Birisi aret-i Omn- zekdr ki resl tdi ol t- erfi laabn innreyn 9. Birisi r-i d mlik-i Zehr ki odur Vlid server-i slr ehidn- aseneyn

193

140a
10. Yr- r idi B-bekr mer Omn u Ali Oldular aretine amza v Abbs ammeyn 11. Anlar rtbeleri rmeti y Rabbel-am Eyle Fal uluu ilat-i slm ile zeyn 239

Mstefiln Mstefiln Mstefiln Mstefiln

1. Sensin ay h- gzn mabl- Rabbl-lemn Serdr- kll-i enbiy slr- cemul-mrseln 2. Ey mefar- kevn mekn ey luf- all- cihn Olur sa mmet olan avf- ymetden emn 3. Ey mahar- luf- d n yce adri ul tla buldu server izz eref yin din 4. Ey server-i li tebr henah- aib r Eyler senile iftir seba semavt u zemn 5. Fal bir edn bendedr bir mbtel efkendedr Dim mdi sendedr ol rz- maerde mun 240

Mefiln Feiltn Mefiln Feiln

1. Myesser olmaa ua cennet rvn Meer ki adan ire avn u ramet ufrn 2. Cefsna mteammil olan kii dehri md olur ki ola cilve-gh b- cinn 3. Nie abr idi Eyyb mbtel derde Nie aml idi N benci gibi suln

194

4.

Nice taamml iderlerdi mlk-i dnyda Fir u asrete Yaub u Yusuf u Kenn

140b
5. Alel-uu o ehenh- ins cin melek Cemli ile iy-ba idi zemn zamn 6. Neler grp ne ceflar idpdrr ad abb-i t iken ol server-i am-n 7. Cenb- aa tevekkl l imdi ey Fal Dem ola ki ide alb-i aznii dn 241

Mefl Filt Mefl Filn

1. at serri zre dil ber-murd iken Uzlet nimeninde heme ev d iken 2. Ramet mdi birle aup seyyitii Tevvba tevbe l der-i tevbe kd iken 3. urbet mamna nece dil olur kii ubb- siv glde bu resme ziyd iken 4. aret heme far ile eylerdi iftir ki cihna server-i li nezd iken 5. zzet klah arup Edhem etdi terk lim-i Bele h- adlet-nihd iken 6. Rabet ol idi devlete Nemrd leme Mlik ider mi idi a ehl-i fesd iken 7. bret nin alnmaya eddd u dddan Dnyya malik oldlar ehl-i ind iken

195

8.

Devlet u resme r u ardur atnda kim Firavna virdi Mrn mml-bild iken

9.

hret ne lzm il olan aa Faliy

141a Bzr- mr t ki bu resme kesd iken 242

Feiltn Mefiln Feiln

1. By u derv mr h- cihn Olur elbetde k ile yeksn 2. Bu sz atine old gvh

yet-i kll men aleyhfn Kll ey bulur fen ill

3.

ayy u bidr ol aniyy-i Sbn 4. mdi aml-i ali it her br Ki ire saa ramet-i ramn 5. Faliy mafiret bulum dir ise Y afr ismin eyle vird-i lisn 243

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. Diler ise ki dil dava-y irfn idesin Rz u eb meale-i ir-i firzn idesin 2. n resl inne mine-ir-i li-ikmet buyurur Rtbe-i iri taaul idp in idesin 3. Kilk-i ab ki ikr eyleye bir mamnu Evvel alia amd firvn idesin

196

4.

niy eyleyesin nat-i resl tarr uar-y selefi rn dn idesin

5.

Bu sadet saa pes olmaya m ey Fal Ki o slr- rusl ana dvn idesin

141b
Mefln Mefln Mefln Mefln
1. Eeri uret-i hirde al esfeliyim ben Vel far eylerim kim li kem-ter uluyam ben 2. Muibb-i enbiy v mmet-i suln- kevneynem Ki vaf- Ebbekir mer Omn Aliyem ben 3. md-i rametullah ile arrlanmada abm Eer bu itidmdan rc etsem deliyem ben 4. Bi-amdullah ki mevzn oldu dd- a ile tabm Resl natini nam etmesem atl etmeliyem ben 5. Nola tald-i ir etmekle far eylersem ey Fal Ki l glsitn- nam edn blblyem ben 245 244

Mstefiln Mstefiln Mstefiln Mstefiln

1. Y Rabben ullar seni ufrn ister am dp cenbdan rec lufu iderler arz 2. Abdi saadur minneti ayriden olmaz ceti Eyle beya rabeti olur bu dnyya ad 3. Her kim seni birler mdm eyler resla selm Olur an mnend-i cm mn ile albi olu

197

4.

Ser-eme-i ey-y kll yani ehenah- rusl Al u dil cn u gl evi ile eyler ulvv

5.

Ey li- Rabb-i Semi etdi an adrin ref Olur am nsa ef ol meh-cebn verd-i r

6.

yetle kk uludur adri amdan uludur Ta alet-tai odur tda yet sevgl

7.

Ey luf o perverd-i gr eyler rec Fal-i zr

142a t rameti yin-nir ola gnhndan ar 246

Filtn Filtn Filn

1. Eyleyp sa lh ser-fr Gelmiiz cmle apua yalvaru 2. Mkil olur yet ile limiz Dndrrse sitndan gir 3. Far-ilem kim abbidr seni Kll-i mal andan alur renk b 4. Hep umar andan efat ins cin Cmlen sulndr zr ki o 5. Rametile umaram y Rabben Ola Falye ef ol mh- r 247 1.

Filtn Filtn Filtn Filn

Kim ki bu dny-y m-fi-hda olur batlu line kr etmek ile nn eyler ulu

198

2.

Her ne del olsa lemde kii bir gete-bat Alur bir gn a elbetde bir utlu apu

3.

Ola mme bunda v anda arb Kim la ol ul ki aa gnde be kerre apu

4.

ul ki eyler ikr tevd-i dya itil Menzili firdevs olup aa arm olur amu

5.

Faly emre m ol l nehiyden ictinb Olmayam dirse eer rz- airde ayulu

142b
248 1.

Mefiln Feiltn Mefiln Feiln

Ol ul ki dim ola trik alavt u vu Acib mi olsa an albi eb gibi ara g

2.

O kim heme olur vat-i amse im Dil cemlde gn gibi tb-dr olur o

3.

a mmin olan eyledikde g ian Olur o cnibe gli revna niteki u

4.

Dil ki f ola bulmaz keder maden abul m ide mi mi ile pr olsa u

5.

Bu abd-i b-kes ne re eyleyekim abur albi olupdur gnh ile meml

6.

lh eyle em sadete tebdl Kem olan ilerimi luf ile eyle iy

7.

Heme ehed enl ilhe ill hu

A v rameti mdi iledr Fal

199

Mefiln Feiltn Mefiln Feiln

1. an o r- zib o em ol ebr an o ser-ad o r sen o kkl-i o-b 2. an ol nice miyn ol tensb-i a Trb iinde olur abbelerle heml kelime 3. dpdrr selefi heb muaddem rlet A u vlid evld u arab v am 4. Sa da irir bir gn emr-i Rabbn Olur zamn ile ayneynie cihn ara g 5. Dilerse imdi eer mrde olmaya cn

249

143a af-y alble Fal heme di y H 250

Filtn Filtn Filtn Filn

1. Sensin ey br- d kevn mekna pdih Lufu eyler temenn bende v mr siph ul ii dim a suln ii luf u a Eyleme y Rabben avl-i u tebh 2. Maiyet barinde dil ketisi sergerdndr Crmmiz yet ziyde krmz ayndur Ramet y Rabben bir bari b-pyndur Lufa isna yodur nihyet y lh 3. Bende al sa ly yo ibdet y Kerm Yine senden ayriden yodur mdim y Ram Dest-gr ol bana luf et y Azz y akm Bir gnahkr i mcrim bendeyim rym siyh

200

4.

o nefesde eyleme y Rabb abbiden cd l naar ol dem bi-a enbiy v evliy o a etdim eeri pendi ey br- d Rametiden o deildr etdiim crm gnh

5.

Ml-i dnyya tenezzl etme ayrn olma sen l-i uby tefekkr eyle andn olma sen il ise Faly bir laa dn olma sen avf- maer-gh a l dim feryd u h 251

Mstefiltn Mstefiltn
1. Ey avn u inyet iden Allah ullarna efat iden Allah

143b
2. Ey efat ile inse v cinne nm riyet iden Allah 3. Ey izzet rmet ile heme Mstera- nimet iden Allah 4. Ey maiyet ehline dem--dem ufrn u hidyet iden Allah 5. l Fali-i b-reye ramet Ey herkese ramet iden Allah 252

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. Aa olmuuz lib Ramsin y Ram Allah ifa olmuuz rib akmsin y akm Allah 2. El ey dir ayyum apudan eyleme marm am lim saa malm Almsin y Alm Allah

201

3.

apua rz u eb sedd yo apua varana red yo A v lufa add yo kermsin y Kerm Allah

4.

d-y lem-yezel t gzellerden gzel t Ezellerden ezel t admsin y adm Allah

5.

Olur Fal-i b-at heme lib-i cennet Bizi l ly- ramet Ramsin y Ram Allah 253

Mfteiln Mfteiln Filn

1. rmet-i suln- rislet-penh l bu arbie naar y lh 2. rmet-i B-Bekr mer Omn Al Luf ile eyle dem--dem nigh

144a
3. Eyle beni avf- advden emn era mu olmayan l tebh 4. Rametie nisbet ile aredr Her ne adar var ise bende gnh 5. anma ki Fal seni marm ide Rameti o nimeti o pdih 254

Feiltn Feiltn Feiln

1. Y lh beni mesrr eyle ne-i albimi pr-nr eyle 2. Cevr-i adya abr et her br Rz u eb amdie memr eyle

202

3.

Ulem ile beni hem-dem l ar- mnm mamr eyle

4.

Din-i slm av l her br Dman- din olan r eyle

5.

l beni ri-i uran bu gn Yrn mn ile mafr eyle

6.

Oldu settrul-uyb n t Cmleten aybm mestr eyle

7.

Fal l fal ile Falye Nmn fal ile mehr eyle

144b
255

Mefiln Feiltn Mefiln Feiln

1. Ales-seer aber-i l ilhe illallah Heme yine-ve dil evindeki kederi ridi gma t ki ad-y ikrullah

2.

Cell ider eer-i l ilhe illallah

3.

d yeter emer-i l ilhe illallah

Cinn- b- behit ire ehl-i mna

4.

Yaar ter erer-i l ilhe illallah

Cem iinde ummen grh- kffr

5.

Sa meer aber-i l ilhe illallah

Kifyet etmeye mi mjdegn ey Fal

203

Mefiln Feiltn Mefiln Feiln

1. Didi bir ehl-i san l ilhe illallah af balad alb-i aznime n-gh

256

2.

af virir diy ben l ilhe illallah

Meenn oududa alt uba en

3.

Srr- cn u beden l ilhe illallah

Stn- ayme-i mn ess ane-i din

4.

Kelm- ehed en-l ilhe illallah

Ne bhe olduuna b cmle tevdi

5.

Aled-devm di sen l ilhe illallah 257

Eer ki vr ise in al ey Fal

145a
Mefiln Feiltn Mefiln Feiln
1. ad-y ehed en-l ilhe illallah ridi semime durduda vbdan n-gh

2.

Nid-y ehed en-l ilhe illallah

Dil-i azne aceb ev aceb af virdi

3.

Fad-y ehed en-l ilhe illallah

Rev m etmeye mmin olan ser u cnn

4.

Cd-y ehed en-l ilhe illallah

Mnf add olur ol kim olur lisnndan

5.

Ed-y ehed en-l ilhe illallah

Cil virir dil-i am-kne dim ey Fal

204

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. Seni medi dil cna afdur y Resllallah ara sen h- -na recdur y Resllallah 2. sensin ceddi sdt ycedr adr-i drt am derd ehline t ifdur y Resllallah 3. Our lar evf avdr adl u inf Seni medd u vaf ddur y Resllallah 4. Eer luf eyler ise a olam isna elya Recm Allah ile mula sadur y Resllallah 5. Nola ey h- din-perver olursa lufua mahar apuda Fali bir kem-ter geddur y Resllallah 259

258

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. mdim saadur her dem rev it y Nebiy-Allah Heme hem-dem derdem dev it y Nebiy-Allah

145b
2. Kelmu vrdt-i a ann mhi itdi a Bizi l lufa elya a it y Nebiy-Allah 3. Kerem-i feyy- mulada mal eyledi yodan ef ol crmmz adan rec it y Nebiy-Allah 4. Recmz m-teaddmden sadur devr-i demden Bizi nr- cehennemden cd it y Nebiy-Allah 5. Olupdur bu dil-i figr at mutc- timr Diler Fal-i b-mr if it y Nebiy-Allah

205

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. D kevnin sen emr-i muhtarsn y Resllallah Heme luf- a maharsn y Resllallah 2. Olupdur evliy v enbiy hep aam u ekrem Sen amm cmlen ser-lekerisin y Resllallah 3. eful-mnibn rameten lil-lemn sensin Ummen kint serverisin y Resllallah 4. Mam urb- al nsa-i kbrdurur t Ulmu d muaam kiverisin y Resllallah 5. Muaal devlet-i umadur edn mmeti olma D kevni ema-i pr-enverisin y Resllallah 6. Feat mlkne h olduudan mad h efat bnu verd-i terisin y Resllallah 7. Ne mmkin dil ide evf- dil-i pkii idrk Ki med vaf olunmadan berisin y Resllallah 8. abb etme lufla efatden bizi marm An a ki a peyamberisin y Resllallah

260

146a
9. Nie bi kerre yz bi kerre Fal gibi gm-rh efat-perveri v rehberisin y Resllallah 261

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. dn bir ulu isns sen y abballah Rislet tatn sulnsn sen y abballah

206

2.

Bu malt u mevcdt o dny v ubn Mkerrem hem muaam nsn sen y abballah

3.

Olupdur mrseln enbiy mutc- dergh amn h- li-nsn sen y abballah

4.

Cemli emi pr-enver kemli cmleye lib D kevni bir meh-i tbnsn sen y abballah

5.

Yz ems-ua tdurur gencine-i kbr Sevet hem mrvvet knsn sen y abballah 262 12lik Hece ls

1.

Rabbim baa ramet idp inallh Tevf eyler bu arbe hem-rh

2.

Evf- abbin idp il dilime Old baa memd o ah- li-ch

3.

Meml olnn bu ki livl-amdi llinde idem ben de mem birle penh

146b
4. Nam etmek ile vafn o h umrm Dnyda v ubda av ide lh 5. Vird ile lisnda di dim Fal

L avle vel uvvete ill billh

263

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. Eeri bir arb avare sfl bendeyim ekl Velkin umaram adan ki pyem eyleye bl

207

2.

Kerm-i Lem-yezel Rabb-i afrullah- Hdidr Ann rametinden a- md etmezem al

3.

Dernum maiyyetle ger ne del old ise pr Dil cnm umar ufrn u avn- lufn l

4.

der settr u raman u ram isminden istimdd Eer al eer edn eer mm eer moll

5.

Diler Fal da geri a v ramet lufn Gnhn eyledikce yd olur mni ay ill 264

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. l heme bizi y Rabbi cd-y chel t arn-i ulem v ule v fual 2. Ehl-i imn olan irfn ile yrn ile Anlar rmetine rtbemizi l bal 3. Kibriy v cebert idebilmez idrk Enbiy v sada v ula v ual 4. zzet rmeti hep dergeh-i adliden umar Pdih vzer v umer v vkel

147a
5. Olsa allme-i lim bu am malt udret u ikmetii etmeye ketb iml 6. ul gnh etmez idi erre adar dnyda Olmasa nefs ile eyn birer gne bel

208

Feiltn Mefiln Feiln

1. Eyle ey pdih- Rabb-i ul albime ikr kri iml 2. Luf u isn u rametiden ul a- md ider mi hi l 3. Nat-i pki abb-i ekrem ile Dil cn lfet eyler ise nol 4. Tevbe y Rabb eer vr ise am Eyledim nam natin icmal 5. Fey vir mur- ab- Falye B- medinde andelb ol 266 1.

265

Mefl Mefl Mefl Faln

Ol aret-i suln- mzekk v muall

a eyledi adrini an yce v bl 2. Vad itdi efolmain inse v cinne Old aa zr ki myesser yed-i l 3. Arn ul itdi o meh geri ki lkin a cmleden evvel itdi an tn iy

147b
4. Glzr- risletde odur bir gl-i udret Her bir mi[ki] old birer nergis-i ehl 5. Eyle alavt ile selm aa dem--dem Fal saa dnyda budur efal u evl

209

267 1.

Feiltn Mefiln Feiln

Lzm olan budur cihnda ul aa bende resle mmet ol

2.

de dim icbet-i davet ricek gna en u al

3.

amd u kr ile nat-i nebiyy Virdi ra af v albe cil

4.

Dil ki ikriyle olmaya mnis B-emer bir ecerdrr meel

5.

Ly- ramet olmadsa eer Eyle Fal fin u vveyl 268

Feiltn Feiltn Feiln

Seni ey dil ki ger irfn ola

1.

Yani kimal u in ola 2. Bunda vir r- resle alavt Kanda m v nigeh-bn ola 3. D cihnda bu ne devletdir kim Bir an tek ulu suln ola 4. Ne afdur ki geh cnd-i nam Tekye-i taba mihmn ola

148a
5. Nee yetmez bu sadet Fal Ki an ana dvn ola

210

269 1.

Mefl Mefl Mefl Faln

Oldusa eer lib-i elf- lh l far ile far itme abl izzet ch

2.

n olan alas- ara deiir mi Bir ra-i pls ile bir khne klh

3.

vn- af devlete arrlanur amm Yeksn grr ol Rabb-i afr abdi v h

4.

Efkra dp bet-end olan insn Her laa nin etmeye bi ah ile vh

5.

Fal iregr fal ile falna a Sr dergehine ub u mes r-y siyh 270

Mefl Mefl Mefl Faln

1.

Kn laf ile bu gn bd ola ddi

e gnde bu ey-y kl cd ola ddi

2.

Lev alem ar ile krs ins cinn emlk Fermnna fermn-ber mnd ola ddi

3.

hir olup dem yed-i udretle muaddem Esmsna lim olup std ola ddi

4.

Eyy idp dde-i ibretle tem unn grp nii ird ola ddi

5.

Mansna vf olc sre-i ari

148b Ah eyledi Fal at n-d ola ddi

211

Filtn Filtn Filn

1. Rabben izzi celli an arem dil-d u andn et beni Mlket-i sflda bir edn ulum lem-i manda suln et beni 2. Bir kemne abd-i i kerem Dim luf temenn eylerem Bunda bir mr- aifden kemterim Umaram anda Sleymn et beni 3. Ehl-i bidatden cd eyle mdm Vir murdtm abl eyle dum Rz u eb budur cenbdan recm Ehl-i uran ehl-i mn et beni 4. Bi bir ismi a in y Kerm Hem abbi rmetin y Ram Eyleyp firdevs-i alda mum Mlik-i r v lmn et beni 5. o nefesde eyle Falye a Eyle dim avn u lufu reh-nm Etme maerde abbiden cd Ly- inm u isn et beni 272

271

Mefiln Feiltn Mefiln Feiln

1. dp heme teekkr cenb- aretii Umr ibd lh a v rametii

149a
2. Ann old yce pyesi vellerii Ki dillerinde av etdiler muabbetii

212

3.

Olup abr- bel virdiler aya r md ederler idi efat-i hidyetii

4.

abb-i t olan iftir- mevcdt Odur iridren lemlere risletii

5.

atda adri amdan blend-i aam iken amdan artu iderdi seni ibdetii

6.

Her ide yoken aczi ziyde lufdan O pdiha a eyledi niybetii

7.

An efatie eyle mstea y Rabb Myesser eyle bu Fal fare cennetii 273

Mefln Mefln Mefln Mefln

lh rmet-i dem-afyy rmet-i avv Nab eyle bize ufrn y Rabbiyel-al

1.

2.

Diler isn dim neb mrsel vel dd Ann kim am lem uludur sen aniyy mevl

3.

Senidr ilm ikmet udret uvvet rubbiyyet Taaul etmez ilmi ul ola ger mlik-i fetv

4.

Cell u kibriy v savetiden ullar olm Kimi zhid kimi bid kimi et kimi ezk

5.

Lednni ilmine lib olup vdi-i urbetde Bilinmidr ne zamet ekdi r u Yua Ms

6.

Dernna sen evi avf eyleyp teir Dem--dem alamadan old defa uayb am

213

149b
7. Seni ev-i cemli arzus ile ser cnn Fed etdi ekeriyy v da uyala Yay 8. Sa olup dnyya al olmad meyli Mcerred gitdi sfldan alya aret-i s 9. abbi rmeti y Rabb myesser eyle Falye Bula t rametile cennetide mesken mev 274 1.

Mefln Mefln Mefln Mefln

Nola y Rabbi bu abdi amelde olsa ger sfli Seni luf mdiyle yine alyadur meyli

2.

Recm oldur kola y Rabben mabl- dergh Ki kstane zr kim rler eyledim ayli

3.

ns cn u cin allme-i ar olsalar l rimez kibriy v savetie kimsen al

4.

Bu gn sflyim amm yine krn zereyim dim Temenn v recm oldur ki l yrn beni ulv

5.

Gnahkr olmada hnnd- ni olsada Ki luf- rametiden a- md eyleye Fali 275

Mfteiln Mefiln Mfteiln Mefiln

1. zr-i hezr ile dil eyle aleb-i mafiret Rabbie l taarru irie t ki rameti 2. Kimse ile etme cedel nefse uyup olma ab il olan pe lur kde-i meskeneti

214

3.

lmle nsiyyet idp ilm ile ol aled-devm ulm ile bulma itihr det idin madeleti

150a
4. Oldu ise rib-i ir olaya tevidiye nat di adi ile ben-i ir-i pr-marifeti 5. Merd ise imdi Faly pendi ile eyle amel Eyle bu hy huyu terk it heme fikr-i ireti 276

Mfteiln Mfteiln Filn

1. Oldu ise lib-i luf- dy Ol der-i atde bu dem k-py 2. Cennete nice girilr o gibi Etmeyece addini atde py 3. Bunda ged olsa kii am deil Eyleye a tek ulunu anda by 4. Etse olur ey gl andan ger Terk-i heva-y heves huy v hy 5. Bu sze mil ise Faliy Cmle-yi mkilleri olur olay 277

Mefln Mefln Faln

1. n oldur a Telan abbi Rislet glenini andelbi 2. An a ikmetinden itdi gh Ann cmleni oldur abbi

215

3.

Srer53 ryn muahhar ravasna An kim ola devletden nabi

4.

Odur mift- kenz-i rametullah Nola by eylese kll arbi

150b
5. A kim Faliy a ide ramet Olur ol ems kevneyni arbi 278 1.

Mefl Mefl Mefl Faln

Ol urretl-ayneyn v emrul-arameyni

Yani ki o zehr v Alni veledeyni 2. Devlet-i amayla bir alay rici meln Terk eylediler yin-i addl-aseneyni 3. Ay bu ne ikmet ne ihnet ne mubet Kim atl ideler l-i resl-ealeyni 4. n old asen aretine ad Yezdi Zehr ile ehd itdiler ol urretl-ayn 5. Kend nie bi kfiri atl eyleyp ir imr ile at eylediler res-i seyni 6. Alarsa felekler nola bu mtem ile n Kim anlar idi r-y cihn iki ayn 7. Ol iki civn bat- seln ol arda lmler idi al olr b-bedeleyni

53

Srer:metinde sever eklinde kaytldr.

216

8.

Mt idiler ol iki ehzdeye yet Hep vlide v vlid cedd ebeveyni

9.

Fal nie al anlar in olmaya giryn slm ilini anlar idi revna- zeyni 279

Feiltn Feiltn Feiltn Feiln

1. Bundan artu ne sadet bula ubda kii Ki alah stne pertev d cihn gnei

151a
2. Kim ki ol ahdan ider rz- cez istimdd alavt ile selm itmek olur dim ii 3. tdi slr- rusl tn Rabbl-Erbb Fti-i din-i mbn eyledi ol mh-vei 4. rmet-i aret-i B-bekr mer Omn v Al zzet-i amza v Abbs u Bill- abei 5. Fali-i tene-i edn umar inallah av- cn bana irdikde ol cra kii 280

Mefln Mefln Mefln Mefln

1. sensin ey ah- lem abb-i aret Bri Da mecm- malu sipeh-slr- serdr 2. Selm eyler sa v lie aba her br An kim ubb- dnydan dil cn olur ri 3. abbetde aetde efatde nari yo Nola ger eylese tmr ibu bd-i b-mr

217

4.

O kul kim li mmet der-i devlet-i m-begende Seni med en olur gice gndz an kr

5.

Bi-amdullah ki sulnm seni nt- hmynu Dil-i manmuma ghi mil-i b olur cri

6.

Nola ki zre-i abm olursa her bir ebyt Olupdur kend zummca bu dvn mrm vr

7.

Heme ibu resme nat-gy olmadur ad Dil-i mecr- Falye lursa ger d yr

151b
281 14lk Hece ls 1. ld d sat ire yedi sman ay Old udum ile merref cem ey 2. tdi en v amd-i aiyyt u ayyibt Old ne dem ki dil-i urb Cenb- ay 3. B-arf u b-ad nie bi bi kelm idp tdi yine dul- arem ol erf-i pay 4. rdi dil-i muhcir enra dl Kffr ise bar delindi mil-i ney 5. Si-i av- kever mi-i mmetn Devlet an ki rz- cez una cm- mey 6. Olur efatiyle kimi dil-i behit Dir duza ire kimi ehyla dd- hay 7. Fal abbi rmetine sna ol zamn Yalvar ki ramet ide o all- kll-i ey

218

Mtefiln Faln Mtefiln Faln

1. N-bahr iridi ne gel maaller old emeni lefetinden dil cn muaar old 2. Namat- andelbn adat-m kll-i mrn Alup gl glistn aceb zge demler old 3. Ola elved bu mha ki meh-i mkerrem idi rp avn u luf- hdi iki d-i ekber old 4. ki olmasna bi ne diy sul olursa Biri d biri cuma bu sene mkerrer old 5. Ola Faly heme aa amd u kr b-aded Raman u adr u deyn ne afl gnler old

282

152a
Mefln Mefln Mefln Mefln
1. Bi-amdullah ki itmma iridirdim bu dvn ridi bu dil-i mevznuma ilhm- Rabbni 2. Geh aa mnct u rec v amd u kr etdm Geh nat- resl itdim ki yo eml u arn 3. ani ul kim murd zre ola mevlsna mid ani dil kim ide med ol abbi Rabb-i Ramn 4. unarlard geh ebyt u er u aid hem An ar- erfinde vr idi Kab assn 5. Bil-tebh o hu ben de dir olduum midr dp nat- erfin nam u med itdim o suln 283

219

6.

Murdm bu ki bu namm unm ol arete tufe Olm ol pdih ly- inm u isn

7.

Umrm aa taimen idp Rabbim baa ramet de ir nefesde reh-nm mn u uran

8.

rerse errece fey ibu abd-i mbtelsna D lemde olur l avl-i pern

9.

O kim kn- mrvvettir ola bu namma nr Du v ayr ile yd eyleye Fal-i nln 284

Mefln Mefln Faln

1. Tamma irgrp amd u enm Resl med idp itdim selm 2. dp med ol emr-i kint Da yrn u ab- kirm

152b
3. mmeyne da itdim dular Ki anlardur an l-i am 4. Nitekim tendedr cnm dudan Fermu itmem on iki imm 5. Olr rmetie Rabb-i lem Umrm afv ide kll am 6. de mafr e v vlideynim Da hem arab v ainm 7. dp dvnm mabl u merb abul ide mnct u dum

220

8.

Bu namm her kime ki ola manr Eer av eer mm v m

9.

uurun afv idp hem ide tai abul eylerse ger ibu recm

10.

abb-i aret-i all- lem Ola rz- ymet aa mi

11.

am avli tai ola an abbullah elinden ie cm

12.

Du da iderse bu fare An cennt-i adn ola mam

13.

Olupdur zde-i abm bu dvn Bulupdur dd- birle nim

14.

Mbrek mh-i abn- erfi Yigirmi gni buld tamm

15.

Sz irdi yetine imdi Fal Yeter imde ger atm it kelm

153a
Feiltn Mefiln Feiln
1. rdi itmma ibu dvnm amdulillah ki luf- a old 2. btidsndan intihsna dek ayli ebyt u o vara old 3. Yodur al ed-i b-mana Ne dinildiyse mada old 285

221

4.

Genc-i uzletde me-i abm Baa hem ders hem seba old

5.

amd-i Yezdn u nat-i aret ile me-i abm iki a old

6.

Bu mnct u nat z almca Ketb-i imya mstea old

7.

Fal- ala tammna fal Didi tri-i Fal a old 1069 sene

8.

Biizz-i Far- lem ey lh Beni l mlk-i nam pdih

222

SONU 1. Bu almamzla 17. yy.da sosyal-siyas-din hayatta etkili olmu bir ahsiyet olan

Kutup (Seyyid) Osman Fazlnin bugne kadar ortaya karlmam mrettep divann ortaya kararak edebiyat tarihimizin karanlkta kalm bir ynn aydnlattk. 2. zerinde altmz divan latin harflerine aktararak ilgililerin zerinde

alabilmesi, aratrma yapabilmesine imkn saladk. 3. Kutup (Seyyid) Osman Fazlnin divanndan yola karak iir-edebiyat anlay

hakknda bilgi verdik. Tasavvuf bir ekoln temsilcisi, messisi konumunda olan Kutup (Seyyid) Osman Fazlnin iirlerinin btnnn ierik olarak mnacat, naat, tevhid olduunu, rnekleriyle tespit ettik.

223

KAYNAKA AKBULUT, Ali Rza (1982), Kayseri Raid Efendi Ktphanesindeki Trke- FarsaArapa Yazmalar Katalou, Kayseri. AKKU, Mehmet ve Ali Ymaz (2006), Osman-zde Hseyin Vassaf Sefine-i Evliya, Kitabevi, stanbul. BEDRHAN, Muhammed (2006), Osman Fazl Atpazar Hayat Eserleri ve Tasavvuf Grleri, Marmara niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi, stanbul. BURSALI MEHMED TAHR (1972), Osmanl Mellifleri, Meral Yay., stanbul. APAN, Pervin(2005), Mustafa Safay Efendi Tezkire-i Safay, AKM Bakanl Yaynlar, Ankara. ELEB, Harun (2001), Seyyid Osman Adapazar Divan-Transkripsiyonlu Metni, Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi, Osmangazi niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Eskiehir. DALI, Meral (1979), Fazl, Ebul-fazl elebi TDEA, cilt III, Dergah Yay., stanbul. DALI Y., E. N. li, C. Serbest ve D. Fatma Tre (2001), Yap Kredi Sermet ifter Aratrma Ktphanesi Eserler Katalou, YKY, stanbul. DA (Diyanet Vakf slam Ansiklopedisi), Atpazar Osman Fazl maddesi, cilt IV, stanbul. ERAYDIN, Seluk (1994), Tasavvuf ve Tarikatler, Marmara niversitesi lahiyat Fakltesi VakfYaynlar, stanbul. EVLYALAR ANSKLOPEDS (1992), C.3, Trkiye Gazetesi Yaynlar, stanbul. HASKAN, Mehmet Mermi(2001), Yzyllar Boyunca skdar, C. I, stanbul. BN- HAM (1971), Hz. Muhammedin Hayat (Es-Siretun-Nebi) Cilt 1, ev., zzet Hasan-Neet aatay, Ankara niversitesi lahiyat Fakltesi Yaynlar, Ankara. NCE Adnan (2005), Tezkiret-uara Salim Efendi, AKM Bakanl Yay., Ankara. PEKTEN Haluk, Mustafa sen, Recep Toparl, Naci Oku, Turgut Karabey (1988), Tezkirelere Gre Divan Edebiyat simler Szl, KB Yay., Ankara. KAPDAN, Hasan Sevban (2006), Cmi-i Kasas (Fazl) Dil ncelemesi, Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi, Sakarya niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Sakarya.

224

KUTLUK, brahim (1997), Beyan Mustafa Bin Carullah Tezkiret-uar, TTK Yay., Ankara. KUTLUK, brahim (1981), Knal-Zade Hasan elebi Tezkiret-uar, II.cilt,TTK Yay., Ankara. MEHMED SREYY (1308), Sicill-i Osmn, I-IV, stanbul. MEYDAN LAROUSSE(1973), umnu Maddesi, stanbul. MUSLU, Ramazan (1994), Tammul Feyz I, Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi, Marmara niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, stanbul. NAMLI, Ali (1994), Tammul Feyz II, Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi, Marmara niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, stanbul. ZKAT, Mustafa (2005), Kara Fazl Dvn, Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi, Marmara niversitesi Trkiyat Aratrmalar Enstits, stanbul. PALA, skender (2002), Ansiklopedik Divan iiri Szl, tken Yay., stanbul. SERBEST Muhsin(2002), Divan- Seyyid Osman, Yaymlanmam Yksek Lisans Tezi, St mam niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, Kahramanmara. SOLMAZ, Sleyman (2005), Ahd ve Glen-i uaras nceleme-Metin, AKM Yay., Ankara. EMSETTN SAM (1996), Kmus- Trk, ar Yaynlar, stanbul. ENTRK Ahmet Atilla, Ahmet Kartal (2004), niversiteler in Eski Trk Edebiyat Tarihi, Dergh Yay., stanbul. YILMAZ, H. Kmil(1982), Azz Mahmd Hdy ve Celvetiyye Tarkat, Erkam Yay., stanbul. YILMAZ, Necdet (2001), Osmanl Toplumunda Tasavvuf, Sfler, Devlet ve Ulem (XVII. yzyl), Osav Yaynlar, stanbul. YURTSEVER, Kemal (2000), Hseyin Vassf Kemlnme-i smail Hakk, Arasta Yaynevi, Bursa.

225

ZGEM 1978 ylnda Siirtte dodu. lk, orta ve lise renimini Bursada tamamlad.1997 ylnda girdii Sakarya niversitesi Trk Dili ve Edebiyat Blmnden 2001 ylnda mezun oldu. Ayn yl Sakaryada Trke retmeni olarak greve balad. Muhtelif okullarda be yl Trke retmeni olarak altktan sonra, MEBin Anadolu Liselerine retmen alm iin yapt snav kazanarak Sakarya ATLye Trk Dili ve Edebiyat retmeni olarak atand. Halen bu okulda grevine devam etmekte, ayn zamanda Sakarya niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Eski Trk Edebiyat Anabilim dalnda Kutup (Seyyid) Osman Fazl Divan-nceleme Metin konulu yksek lisans almasn srdrmektedir.

226