BRNC BLM

ETO DEMERZEL
DEMERZEL, ETO...imparator I. Cleonun saltanatnn nemli bir blmnde gerek gcn Eto Demerzelde olduu kuku gtrmeyen bir gerektir. Ancak tarihiler, Demerzelin ynetiminin nitelikleri konusunda ayn fikirde deildirler. Klasik yoruma gre Dernerzeli henz blnmemi olan Galaksi imparatorluunun son yzylnda ortaya karak uzun bir dizi oluturan gl ve amansz despotlardan biridir. Ama yeni ortaya kan revizyonist grler iinde zerinde srarla durulan nokta udur: Demerzelinki despota yanlar olsa bile iyi yanlar bulunan bir ynetimdir. Bu yzden Demerzelin, Hari Seldonla olan ilikisi ok nemsenmitir. Yine de bu konuda kesin bir bilgi yoktur. zellikle hzla ykselen Laskin Joranumla ilgili o olaanst olay srasndaGalaksi Ansiklopedisi*
*Buradaki Galaksi Ansiklopedisinden yaplm alntlarn kayna: 1020 F.E. tarihinde Galaksi Ansiklopedisi Yaynclk ti. (Terminus) tarafndan yaynlanan eserin 116. basksdr. Alntlar yaynclarn izniyle yaplmtr.

1
Yugo Amaryl, Sana tekrar sylyorum, Harry, dedi. Dostun Demerzelin ba iyice belada. Dostun szcn hafife vurgularken sesinde ok belirgin bir honutsuzluk vard. Hari Seldon onun sesindeki fkeyi farkettiyse de aldrmazlktan geldi. Tri-kompterinden ban kaldrarak, Ben de sana tekrar sylyorum, Yugo, diye cevap verdi. Sama bu. Sonra olduka hafif bir sertlikle ekledi. Neden srarlarnla zamanm alyorsun? nk nemli olduunu dnyorum. Amaryl meydan okur gibi bir iskemleye oturdu. Bu davranyla yerinden kolay kolay kmldamayacan aklam oluyordu, ite imdi buradayd ve burada kalacakt. Sekiz yl nce Dahi Sektrnde s lamcsyd. Yani toplum merdiveninin en alttaki basamandan biri. Onu Seldon bu durumdan kurtarp ykseltmiti. Amarylin bir matematiki ve entelektel olmasn salam, daha da nemlisi bir psiko-tarihi olmasna yardm etmiti. Amaryl eskiden ne olduunu asla unutmad gibi imdi de nasl biri olduunu unutmuyordu. Bu deiiklii kime borlu olduunu1 da. O yzden, Hari Seldonun iyilii iin fkeyle konumas gerekirse bunu yapard. Kendinden byk olan bu adama kar duyduu sevgi, sayg ve kendi mesleiyle ilgili dnceleri de buna engel olamayacakt. Sertliini Seldona borluydu. Daha pek ok eyi borlu olduu gibi. Amaryl sol elini havada, bir eyler kesiyormu gibi sallayarak, Buraya bak, Hari, dedi. Anlalmas imknsz bir neden yznden Demerzeli ok takdir ediyorsun. Ama ben etmiyorum. Senin dnda fikirlerine sayg duyduum hi kimse Demerzel hakknda iyi eyler dnmyor. ahsen, onun bana geleceklere aldrmyorum bile. Ama senin aldrdna inandm srece bu noktaya dikkatini ekmekten baka arem yok.

Seldon glmsedi. Sadece Amarylin heyecan yznden deil, endielerinin yersiz olduunu dnd iin de. Yugo Amaryli severdi. Hatta ok severdi. Yugo, Trantor gezegeninde oradan oraya kat o ksa srede karlat drt kiiden biriy di. Eto Demerzel, Dors Venabili, Yugo Amaryl ve Raych... Seldon ondan sonra bu drtl gibisiyle bir daha hi karlamamt. Seldon bu drt insansz yapamazd. Yugo Amaryl onun iin gerekliydi. Psiko-tarihin prensiplerini abucak kavrad ve hayal gcnden yararlanarak yeni alanlar yoklad iin . Bu konuyla ilgili matematik kurallar konmadan kendisine bir ey olursa hi olmazsa bir tek kafal insan tarafndan aratrmalarn srdrleceini bilmek Seldonun iini rahatlatyordu. Aslnda i olduka yava geliiyordu ve nlerinde da gibi engeller vard. Seldon, ok zgnm, Yugo, dedi. Sana kar sabrsz davranmak ve anlatmay ok istediin ey neyse seni dinlemeden reddetmek istemedim. Btn neden u iim. Bir blm bakan olmak... Glmseme sras Amaryle gelmiti. Adam hafif bir kahkaha atmamak iin kendini tutmutu. ok zgnm, Hari. Glmemem gerekir. Ama aslnda senin bu grev iin hibir doal yetenein yok. Bunu ben de biliyorum. Ama ii renmem gerekiyor. Zararsz bir ile ilgileniyormuum gibi gzkmem art. Hibir ey hibir ey Streeling niversitesi Matematik Blmne bakanlk etmek kadar zararsz olamaz. Gnm nemsiz grevlerle doldurabilirim. Bylece kimsenin psiko-tarih konusundaki aratrmalarmzdan haberi olmaz. Kimse bu alandaki ilerlemeler konusunda soru sormaz. Ama iin kt yan u: ben gnm gerekten nemsiz ilerle dolduruyorum. O zaman da geriye pek vakit kalmyor... Seldon brosunda etrafa, bilgisayarlara yklenmi olan malzemeye bakt. Sadece kendisiyle Amarylde vard onlarn anahtarlar. Herhangi bir uzman rastlant sonucu bu bilgileri fark etse bile deiik bir sembolojiyle ve dikkatle yazldklar iin anlamas mmkn deildi. Amaryl, Grevlerine iyice altktan sonra baz ileri bakalarna devretmeye balayacaksn, dedi. O zaman daha fazla vaktin olacak. Seldon kukuluydu. yle olacan umarm. Ama imdi bana unu syle: Eto Demerzelle ilgili o ok nemli ey nedir? Ksacas u... Ulu imparatorumuzun birinci bakan bir ayaklanma olmas iin elinden geleni yapyor. Seldon kalarn att. Bunu neden istesin? stediini sylemedim. Sadece buna yol ayor. Belki durumun farknda, belki deil. Tabii siyasi dmanlarndan bazlar ona bu konuda epeyce yardm ediyorlar. Anlayacan bence bunun bir sakncas yok. deal koullarda Eto Dernerzelin saraydan uzaklatrlmas iyi olur. Hatta Trantordan.. ya da imparatorluktan... Ama dediim gibi onu onayladn iin imdi seni uyaryorum. nk senin son siyasi gelimeleri gerektii kadar yakndan izlemediinden pheleniyorum. Seldon, Yaplacak daha nemli eyler var, dedi sakin bir sesle. Psiko-tarih gibi. Bu konuda seninle ayn fikirdeyim. Ama siyaset konusunda hibir fikrimiz olmazsa psiko-tarihi baarl olabilecek biimde nasl gelitiririz? Yani gnmzn siyaseti konu sunda. imdi, gelecee u anda dnyor. u anda! Biz gemii inceleyemeyiz. Gemite neler olduunu biliyoruz. Vardmz sonular ancak imdi ve yakn gelecekle kontrol edebiliriz. Seldon, Sanki bu iddiay daha nce de duymutum, diye mrldand. Ve tekrar duyacaksn. Bana tm bunlar sana aklamann bir yarar olmuyormu gibi geliyor. Seldon iini ekerek koltuunda arkasna yasland ve glmseyerek Amaryli szd. Ondan daha gen olan adam insan andrabilirdi. Ama psiko-tarihi ciddiye almas her eyi ho grdryordu. Amaryl hl s lamcl yapt o yllarn izlerini tayordu. Geni omuzlar ve kasl yaps onun ar ilerde altn ortaya koymaktayd. Sonradan da kaslarnn ve vcudunun

gevemesine izin vermemesi iyi bir eydi. nk bu durum Seldonun btn zamann masasnn banda geirme isteini nlyordu. Geri Amarylin salt fiziki gc kendinde yoktu. Ama bir Twister olarak onun da yetenekleri vard. Hem de krkna yeni basm olmasna ramen. Tabii bunu sonsuza kadar srdremeyecekse de imdiki halde devam edecekti. Her gn eksersiz yapt iin beli hl ince, bacak ve kollar da gergindi. Seldon, Demerzel iin srf benim arkadam olmas yznden endielendiini sanmyorum, dedi. Baka nedenlerin de olmal. Bu anlalmayacak bir ey deil ki. Sen Demerzelin dostu olduun srece, niversitedeki mevkiin sarslmayacak ve psiko-tarih alanndaki aratrmalarn srdrebileceksin. te grdn m? Demek ki onunla dost olmamn nedenleri var. Hem bu senin kavrayamayacan bir ey de deil. Onunla dostluk kurmak iine geliyor, anlyorum. Ama arkadala gelince... ite bunu anlayamyorum. Ancak Demerzelin gcn kaybetmesi sadece senin durumunu etkilemekle kalmayacak, imparatorluu Cleon ynetmeye balayacak ve kme hz artacak. Biz psiko-tarih konusunun btn ayrntlarn saptayamadan ve bilimin btn insanl kurtarmasn olas hale getiremeden anari balayacak. Anlyorum. Zaten ben psiko-tarihi, imparatorluun kmesini engellemek iin zamannda gelitirebileceimize inanmyorum. kmeyi nleyemesek bile, etkilerini yumuatabiliriz. yle deil mi? Belki. te, grdn m? Ne kadar uzun sre huzur iinde alabilirsek, k engelleme ihtimalimiz de o kadar artar. Ya da hi olmazsa etkileri yumuatma ansmz. Durum byle olduuna gre, sondan baa doru gidersek Demerzeli kurtarmamz gerektii de anlalr. Biz -ya da hi olmazsa ben- bundan holanmasak bile. Ama demin onun saraydan, Trantordan ve hatta imparatorluktan uzaklamasn istediini syledin. Evet ama, ideal koullarda, dedim. Oysa u anda ideal artlarda yaamyoruz ve birinci bakana ihtiyacmz var. O bir bask ve despotluk arac olsa bile. Anlyorum. Neden imparatorluun paralanmaya ok yakn olduunu ve birinci bakan kaybetmemizin buna yol aacan dnyorsun? Psiko-tarih yznden. Bunu tahminler iin mi kullanyorsun? Biz daha ereveyi bile yerine oturtamadk. Nasl tahminlerde bulunabilirsin? Sezgi diye bir ey var, Hari. Her zaman vard. Biz daha fazlasn istiyoruz, yle deil mi? Bize gelecekte herhangi bir koul altnda grlecek gelimelerle ilgili olaslklar salayacak bir matematik denklem gerekiyor. Sezgi yol gsterme konusunda yeterliyse, o zaman psiko-tarihe hi gerek yok. Bu, iki olaslktan birinin olmas gerek demek deil ki, Hari. Ben her ikisinden birden sz ediyorum. kisinin kartrlmasndan. Bu daha uygun olabilir. Hi olmazsa psiko -tarih bilimi tamamlanncaya kadar. Seldon, Eer tamamlanabilirse... diye mrldand. Ama bana imdi unu syle: Demerzel nasl bir tehlikeyle kar karya? Ona ne zarar verecek? Yoksa yerinden mi edecek? imdi Demerzelin devrilmesinden sz ediyoruz deil mi? Amaryl, Evet, derken yznde sert bir ifade belirmiti. yleyse akla. Cahilliime ac. Amaryl kzard. Bana tepeden bakar gibi konuma, Hari... Herhalde sen de Jo -Jo Joranum adn duydun? Tabii. O bir demagog. Dur, dur, nereliydi o? Nishayal deil mi? Olduka nemsiz bir dnya... Galiba o gezegende yaayanlar kei obanl yapyorlarm. Yalnz peynirleri ok kaliteli. Tamam. Ama sadece bir demagog deil. ok sayda yanda var ve gitgide gleniyor.

Amalarnn sosyal adalet ve halkn siyasete daha fazla karmas olduunu sylyor. Seldon, Evet, dedi. Bu kadarn ben de duydum. Slogan Hkmet halka aittir. Tam yle deil, Hari. Hkmet halktr. Seldon ban sallad. Eh, aslnda ben bu fikri beeniyorum. Ben de yle. Ben de bunu isterim. Tabii Joranum samimi olsayd ama deil. Her eyi bir basamak olarak kullanyor. Bu bir ama deil, sadece bir yol onun iin. Joranum, Dernerzeli devir mek istiyor. Ondan sonra Cleonu elinde oynatmak kolaylaacak. Sonra tahta Joranum oturacak ve kendisi halk saylacak. Sen kendin bana imparatorluk tarihinde byle birka olay grl dn syledin. Biliyorsun, son gnlerde imparatorluk eskisinden daha zayf ve dengesiz. Eskiden sadece sendelemesine neden olan bir darbe bugn paralanmasna yol aabilir. Her yerde i savalar kar ve bize ne yaplmas gerektiini retecek olan psiko-tarihi henz gelitirememi oluruz. Evet, ne demek istediini anlyorum. Ama Demerzeli drmek herhalde pek kolay olmaz. Joranum un gitgide ne kadar glendiinden haberin yok. Onun ne kadar glendii hi nemli deil. Seldonun yznde bir an dnceli bir ifade belirdi. Annesiyle babasnn ona JO-JO adn vermi olmalarna ayorum. Bu adn ocuk su bir yan var. Annesiyle babasnn bu adla bir ilikileri yok. Asl ismi Laskin. Nishayada ok kullanlan bir ad bu. Jo-Jo adn kendisi semi. Herhalde soyadnn ilk hecesini alm. ok aptalca bir ey deil mi? Hayr, bence deil. Yandalar bu ad tekrarlayp duruyorlar: Jo... Jo... Jo... Jo... nsan adeta ipnotize ediyor. Eh... Seldon tri-kompterine dnerek onun yaratt ok boyutlu grnty dzeltmeye davrand. Bakalm. Neler olacan greceiz. Bu konuda nasl kaytsz olabiliyorsun? Sana tehlikenin ok yakn olduunu sylyorum. Hayr, deil. Seldonun sesi aniden sertlemi, gzlerinde souk bir ifade belirmiti. Elinde btn veriler yok. Olmayanlar hangileri? Bu konuyu baka zaman konuuruz, Yugo. Sen imdilik almalarn srdr. Demerzel ve imparatorluun durumu iin de brak ben endieleneyim. Amarylin dudaklar gerildi ama Seldona itaat etmeye ok almt. Bir hata yapyorsun, Hari. Seldon hafife glmsedi. Sanmyorum. Uyarn dinledim ve unutmayacam. zlme, her ey yoluna girecek. Amaryl karken Seldonun yzndeki gl silindi. Her ey gerekten yoluna girecek miydi?

2
Ancak Seldon, Amarylin uyarsn unutmamakla birlikte zerinde pek fazla durmad. Krknc doum gn gelip geerken her zamanki psikolojik darbeyi indirmiti. Krk ya! Artk gen deildi. Yaam artk nnde haritas karlmam geni bir ova gibi uzanmyordu. Ufuk uzaklarda kaybolmu gibi deildi. Seldon sekiz yldan beri Trantordayd ve zaman abuk gemiti. Sekiz yl sonra ellisine yakn olacak, yallk bir heyyla gibi karda belirecekti. stelik psiko-tarih konusunda ie yarar bir balang bile yapamamt. Yugo Amaryl zekice kanunlardan sz ediyor, sezgiye dayanan cretli tahminlere gre denklemlerini hazrlyordu. Ama insan o tahminleri nasl deneyebilirdi? Psiko-tarih henz deneysel bir bilim deildi. Psiko-tarihi tam anlamyla inceleyebilmek iin yzyllar boyunca insanlarn yaad dnyalarla ilgili deneyler yaplmas gerekirdi. Hem de ahlak bakmndan hi sorumlu tutulmadan. zm imknsz bir problemdi bu. Ve Seldon blmyle ilgili iler iin zamann harcadnda

sinirleniyordu. Bu yzden gnn sonunda skntyla yryerek evine gitmeye karar verdi. Genellikle kampsten yryerek geerken keyfi her zaman yerine gelirdi. Streeling niversitesi yksek kubbeli bir yerdi. Kamps ise insanda sanki aklk bir yerdeymi gibi duygu uyandryordu. Hem de imparatorluk sarayna yapt o tek ziyaret srasnda karlat trde hava koullarna katlanmadan. Burada aalar, im alanlar ve yollar vard. Seldon kendini vatan olan Helicon gezegenindeki eski niversitesindeymi gibi hissediyordu. O gn havann bulutlu olmasna karar verilmiti. Gne klar (tabii gne yok, sadece klar vard) dzensiz aralklarla belirip kayboluyordu. Hava birazck serindi. Seldona serin gnler eskisine gre daha sk tekrarlanyormu gibi geldi. Trantor enerji tasarrufuna m balamt? Yoksa asl neden gitgide artan beceriksizlik miydi? Ya da yalanyor ve kan sulanmaya m balyordu? (Seldon iin iin somurttu.) Ellerini ceplerine sokarak, omuzlarn kaldrd. Genellikle yolu bilinli olarak semezdi. Vcudu brosundan, bilgisayar odasna ve oradan da dairesine giden yolu ok iyi biliyordu. Dn yolunu da. Seldon kampste ou zaman baka eyler dnerek ilerlerdi. Ama bugn bir ses bilincini etkiledi. Anlam olmayan bir ses. Jo... Jo... Jo... Jo... Olduka yumuak olan bu ses uzaktan geliyordu. Bu Seldonun bir ansnn canlanmasna neden oldu. Evet, Amarylin uyars. u demagog. O burada, kampste mi? Seldon bilinli bir karar veremeden bacaklar onu dndrd ve eksersiz, spor ve renci toplantlar yaplan niversite alanna bakan alak tepeye gtrd. Alann ortasnda pek kalabalk saylmayacak bir renci grubu heyecanla bu ad tekrarlyordu. Sahneye benzer ykseke yereyse Seldonun tanmad biri kmt. Yksek sesle, tempo lu bir biimde sallanarak konuan bir adam. Ama Joranum deildi. Seldon, Joranumu birka kez holo-vizyonda grmt. Amarylin uyarsndan beri Seldon bu konuya dikkat etmeye balamt. Joranum iriyaryd. Kinci bir glmsemesi vard. Gzleri uuk mavi, gr salar da kum rengiydi. Bu konumacysa ufak tefek ve grltcyd. Salar siyah, az da bykt. Seldon onun szlerini dinlemiyordu. Ama birinden alnan g ounlua verilecek cmlesini duydu. rencilerin baraarak cevap verdiklerini de. Profesr, ok gzel, diye dnd. Peki nasl baaracak? Gerekten ciddi mi? Seldon imdi grubun hemen dndayd. Tandk birini bulabilmek iin etrafna bakyordu. Sonra ileri-matematik rencisi Finangelosu farketti. Bu esmer, kvrck sal delikanl hi de kt bir gen deildi. Seldon, Finangelos, diye seslendi. renci elinin altnda bilgisayar tular olmad iin bir an onu tanyamam gibi bakt. Sonra da, Profesr Seldon, deyip koarak yaklat. Bu adam dinlemeye mi geldiniz? Buraya belli bir amala gelmedim. Sadece grltnn ne olduunu anlamak istedim. Kim bu adam? Ad Namarti, profesr. Jo-Jo adna konuuyor. Seldon rencilerin arky andran barmalarn dinledi yine. Bunu duyuyorum. renciler konumac nemli bir noktay vurgulad zaman byle haykryorlard anlalan. Ama bu Namarti denen adam kim? Tanmyorum, hangi blmden? niversiteden deil, profesr. 0 Jo-Jonun adamlarndan biri. niversiteden deilse, o zaman izin kd olmadan burada konumaya hakk yok. Sence izni var mdr? Bunu bilemem, profesr. yi ya. renelim bakalm. Seldon kalabala dalmaya hazrlanrken Finangelos onu ceketinin kolundan tuttu. Sorun karmayn, profesr. Adamn yannda gorilleri var.

Konumacnn arkasnda alt gen bekliyordu. Aralkl dizilmiler, bacaklarn aarak kollarn kavuturmulard. Suratlar da askt. Gorilleri mi? Biri bir eye kalkrsa tartaklamak iin. Bu adamn niversiteden olmad kesin. Ayrca bir izin onun goriller dediin yaratklar ete kapsayamaz... Finangelos, niversite gvenlik grevlilerine durumu bildir. Aslnda onlarn buna gerek kalmadan burada olmalar gerekirdi. Finangelos, Herhalde mesele kmasn istemiyorlar, diye mrldand. Profesr, ltfen bir ey yapmaya kalkmayn. Gvenlik grevlilerini getirmemi istiyorsanz bunu yaparm. Ama ltfen onlar gelinceye kadar bekleyin. Belki ben kalabal onlar gelmeden databilirim Seldon kalabal hi zorlanmadan yarmaya balad. rencilerden bazlar onu tanmlard. Hepsi de Seldonun omzundaki profesr olduunu gsteren iareti grebiliyorlard. Seldon sahnemsi yksek yere eriince elini dayayp doksan santim yksekliindeki yere hafife homurdanarak srad. O srada zntyle, on yl nce bu ii tek elle yapardm, diye dnd. Hem de homurdanmadan. Profesr doruldu. Konumac susmu, ona buz gibi souk ve seri ifadeli gzlerle, dikkatle bakyordu. Seldon sakin sakin, rencilere hitap etmenize izin veren belgeyi grebilir miyim, efendim? dedi. Konumac, Siz kimsiniz? diye sordu. Sesi yksekti ve ta ilerilerden duyuluyordu. Seldon da ayn derecede yksek sesle cevap verdi. Ben bu niversitenin retmenlerindenim. Evet, izin kdnz, efendim? Beni bu konuda sorguya ekme hakknz reddediyorum. O srada Namartinin arkasnda bekleyen genler biraz yaklamlard. zin belgeniz yoksa size niversiteden hemen ayrlmanz nereceim. Ya ayrlmazsam? Eh... Bir kere niversite gvenlik grevlileri gelmek zereler. Seldon kalabala dnerek, renciler! diye seslendi. Bu niversitede zgrce konuma ve toplant yapma hakkmz var. Ancak yabanclarn izinsiz konumalarna raz olursanz bu zgrlk bizden alnabilir... Biri elini hzla profesrn omzuna vurdu. Seldon yzn buruturdu. Dnd. Bunu yapann Finangelosun goriller diye tanmlad genlerden biri olduunu grd. Adam, Seldonun kaynan hemen bulamad koyu bir aksanla, k git, dedi. abuk! Seldon, Bunun ne yarar olur? diye sordu. Gvenlik grevlileri neredeyse gelirler. Namarti vahice bir glmsemeyle, O zaman ayaklanma kar, dedi. Bu bizi korkutmaz. Seldon ban sallad. Tabii korkutmaz. Belki hounuza bile gider. Ama ayaklanma olmayacak. Hepiniz sessizce gideceksiniz. Tekrar rencilere dnd ve omzunu silkerek gorilin elinden kurtuldu. Biz bunu salayacaz, yle deil mi? Kalabaln iinden biri, Bu Profesr Seldon! diye bard. O iyi bir insan! Ona vurmayn! Seldon kalabaln kararszln hissetti. rencilerden bazlarnn niversite gvenlik grevlileriyle, srf genel prensipler yznden boumaktan holanacaklarn biliyordu. Dier yan dan grupta ahsen onu seven birileri olmalyd. Ve tabii kim olduunu bilmeyen ama bir retmene kar iddet kullanldn grmek istemeyen renciler de. Bir kadn sesi etrafta nlad. Dikkat et, profesr! Seldon iini ekerek karsndaki gen adama bakt. Twistingdeki ustalna ramen bu ii baarp baaramayacan bilemiyordu. Refleksleri yeteri kadar hzl myd? Kaslar gerektii kadar gl myd? Kendine haddinden fazla gvenen bir goril ona doru geliyordu. Ama fazla hzl hareket

etmiyordu. Bylece Seldon yalanmaya balayan vcuduna gereken zamann birazn kazanm oldu. Gorilin ona meydan okurcasna kolunu uzatmas iini daha kolaylatrd. Seldon kolu yakalad. Dnd ve eildi. Kolu yukar kaldrd ve sonra indirdi. (Yine homurtuya benzeyen bir ses kard. Ne gerek vard buna?) Goril havada umaya balad. Bunu, biraz da kendi hz salamt. Sahnenin kenarna grltyle yuvarland. Sa omzu kmt. Bu beklenmedik gelime karsnda kalabalk deli gibi baryordu. Ayn anda bir kurulu yznden duyulan o gurur canlanverdi. Biri, Onlara haddini bildir, profesr, diye bard. Dierleri ayn szleri haykrarak tekrarlamaya baladlar. Seldon kesik kesik solumamaya alarak salarn geriye doru itti. Yere ylm olan ve inleyen gorili ayayla iterek aaya yuvarlad. Nazik nazik, Baka isteyen var m? diye sordu. Yoksa sakin sakin gidecek misiniz? Namartiyle be kabadaysnn karsna dikilip, Sizi uyaryorum. Kalabalk artk benden yana. Bana saldrmaya kalkarsanz sizi para para ederler... Pekl, sra kimde? Haydi bakalm. Teker teker gelin, diye kt. Son szleri sylerken sesini ykselmiti. Parmaklarn hafife sallayarak, Gelin, diye iaret ediyordu. Kalabalk zevkle bard. Namarti orada sakin sakin duruyordu. Seldon onun yanndan srayp kolunu adamn boynuna dolad. renciler artk sahneye trmanyor ve bir yandan da, Teker teker! Teker teker! diye haykrarak Seldonla Namarti'nin korumalar arasna giriyorlard. Seldon kolunu adamn nefes borusuna bastrarak kulana, Bu ii yapmann bir yolu var, Namarti, dedi. Ve ben bu yolu biliyorum. Yllardan beri alyorum. Hareket eder, kurtulmaya alrsan grtlan ezerim. Ondan sonra da bir daha sesini ykseltemez, fsltyla konuursun. Sesine deer veriyorsan sylediklerimi yap. Kolumu gevettiim zaman u zorbalarna gitmelerini syle. Baka bir ey eklemeye kalkrsan bu normal sesle syleyecein son szler olur. Tekrar bu kampse gelirsen sana byle iyi davranmam ve baladm ii bitiririm. Kolunun basksn bir an hafifletti. Namarti bouk bir sesle, Hepiniz gidin, diye emretti. Goriller yere yuvarlanm olan arkadalarn alarak abucak gerilediler. niversite gvenlik grevlileri birka dakika sonra geldikleri zaman Seldon, zgnm, baylar, dedi. Yanlmm. Alandan ayrlarak eve doru giderken bir hayli skntlyd. Ortaya karmak istemedii bir yann belli etmiti. O Matematiki Hari Seldondu. Sadist Twisti Hari Seldon deil. Profesr skntyla, stelik Dors da bu olay duyacak, diye dnd. Aslnda ona nce benim sz etmem daha iyi olur. Yoksa Dors olay olduundan daha kt gsteren bir hikye duyabilir. Ve bu da hi houna gitmez.

3
Evet, olay Dorsun hi houna gitmemiti. Kadn apartmann kapsnda Seldonu bekliyordu. Bir elini beline dayam, rahat bir tavr taknmt. Profesrn sekiz yl nce onu bu niversitede grd gnk gibiydi hemen hemen. nce, biimli vcutlu, kzlms sar salar kvrck olan bir kadn. Seldon iin ok gzeldi. Ama tarafszca bakldnda fazla gzel saylmazd. Yine de Seldon dostluklarnn ilk birka gnnden sonra Dorsu tarafszlkla incelemeyi baaramamt. Dors Venabili! Seldon kadnn sakin yzn grd zaman pek ok ey dnd. Pek ok gezegende ve hatta Trantordaki sryle sektrde kadn normal olarak Dors Seldon diye arrlard. Ama profesr her zaman bunun kadna sahip olduunu gsteren bir damga vurmak anlamna geleceini dnmt. Byle bir ey istemiyordu. Oysa bu imparatorluk ncesi alarnn belirsiz sisleri arasnda domu ve kabul edilmi bir gelenekti.

Dors ban kederle sallarken gevek bukleleri pek dalmad. Yavaa, Olay duydum, Hari, dedi. Ben seninle ne yapacam? Bir pck hi de fena olmaz. ey... Belki... Ama u olay biraz inceledikten sonra. Haydi, gir. Kap arkalarndan kapand. Hayatm, kendi kurslarm ve aratrmalarm olduunu biliyorsun. Hl o korkun Trantor Krall tarihiyle urayorum. Bunun senin almalarn iin ok gerekli olduunu sylyorsun. imdi bu ii brakp seninle etrafta dolamaya m balayacam? Seni korumak iin! Bildiin gibi bu hl benim grevim. Her zamankinden daha da nemli bir grev. nk psiko -tarih alanndaki almalarn ilerliyor. lerliyor mu? Keke yle olsayd. Ama beni korumana gerek yok. Yok mu? Seni aramas iin Raych yolladm. Ge kalmtn. Ben de endielendim. Genellikle ge kalacan zaman bana haber verirsin. Bu szlerim sanki senin gardiyannmm gibi bir etki yapyorsa ok zgnm, Hari. Ama aslnda ben senin bekinim. Benim arada srada tasmadan kurtulmak isteyebileceim hi aklna gelmiyor mu, Beki Dors? Bana bir ey gelirse Demerzele ne sylerim? Akam yemei iin ok mu ge kaldm? Mutfak servisi dmesine bastk m? Hayr, seni bekliyordum. Madem buradasn dmeye sen bas. Yemee geldi mi sen benden daha titizsin. Ltfen konuyu da deitirme. Raych bana bir ey olmadn sylemedi mi? O halde konuulacak ne var? Raych seni bulduu srada sen durumu kontroln altna almsn. nce o buraya dnd. Ama senden hemen nce. O yzden ayrntlar renemedim. Syle-orada-ne-yapyordun? Seldon omzunu silkti. Yasal olmayan bir toplant yaplyordu, Dors. Ben de toplanty dattm. Bunu yapmasaydm niversitenin babo yere derde girecekti. Eh, buna engel olmak da sana dyordu, yle mi? Hari, sen artk bir Twister deilsin. Sen bir... Adam telala atld. Yal bir adamm, yle mi? Bir Twister iin, evet. Krk yandasn. Kendini nasl hissediyorsun? ey... kaslarm biraz tutuldu. Bunu tahmin edebiliyorum. Yaknda bir gn Heliconlu gen bir atlet rolne girecek ve kaburgalarndan birini kracaksn... imdi bana olanlar anlat. Sana Amarylin beni uyardn, Demerzelin bann Jo-Jo Joranumun demagogluu yznden dertte olduunu sylediini anlattm. Jo-Jo. Evet, bu kadarn biliyorum. Bilmediklerim nedir? Bugn ne oldu? Alanda bir toplant vard. Jo-Jonun Namarti adl bir adam kalabala sesleniyordu... Namarti dediin Joranumun sa kolu Gambol Deen Namarti. Eh, bu konuda senin benden fazla bilgin var. Her neyse... Adam olduka kalabalk bir gruba konuma yapyordu ve izin almamt. Bence bir grlt kacan umuyordu. nk onlar her tr kargaayla beslenirler. niversitenin geici olarak kapatlmasn salasayd o zaman Demerzeli akademik zgrl mahvetmekle sulayacakt. te o yzden onlar durdurdum. Ayaklanma olmadan defettim. Bundan gurur duyuyormu gibi konuuyorsun. Neden olmasn? Krk yanda bir adam iin hi de fena saylmaz. Bu ie o yzden mi kartn? Krk yanda ne durumda olduunu anlamak iin mi? Seldon yemek listesi iin dmeye basarken dnceliydi. Sonra, Hayr, dedi. Sadece niversite, bo yere birtakm dertlerle karlaaca iin endieliydim. Demerzelin durumu da beni dndryordu. Korkarm Yugo'nun anlatt tehlikelerle ilgili hikyeler beni sandmdan daha fazla etkilemi. Tabii aptalca bir eydi, Dors. nk ben Demerzelin bann aresine bakabileceini biliyorum. Bunu Yugoya anlatamazdm. Senden baka birine de. Derin bir soluk ald. Hi olmazsa seninle bundan sz edebilmek benim iin alacak kadar byk bir zevk. Demerzelin dokunulamaz biri olduunu bir ben biliyorum. Bir sen ve bir de Demerzel. Baka

kimsenin bu gerekten haberi yok. Hi olmazsa benim bildiim kadaryla. Dors girintili bir duvar panosundaki dmeye bast. Dairelerinin yemek yeme blm eftali rengi, yumuak bir kla aydnlanverdi. Hariyle Dors zerine keten rt rtlm, kristaller ve takmlar konmu olan masaya doru gittiler. Sofrann bana getikleri zaman yemekler gelmeye balad. Akamn bu saatinde yemek konusunda fazla bir gecikme olmazd. Seldon btn bun lar kaytszca kabul ediyordu. Fakltede verilen akam yemeklerinden yemek zorunda deillerdi artk. Profesr toplumda bunu salayan mevkisine oktan almt. Seldon, Mycogende kaldklar srada tadna varmay rendikleri baharatn zevkini kard. O tuhaf, sadece erkeklerin ynettii, sofuluktan khnemi sektrn nefret etmedikleri tek yan buydu. Dors yavaa, Ne demek dokunulamaz? diye sordu. Haydi, yavrum. O duygular deitirebiliyor. Herhalde bunu unutmadn? Joranum gerekten tehlikeli bir hal alrsa. Seldon elleriyle belli belirsiz bir iaret yapt, ...deitirilebilir. Onun fikrini deitirmesi salanabilir. Dorsun yznde' skntl bir ifade belirmiti. Ondan sonra yemei olaanst bir sessizlik iinde yediler. Yemek sona erince tabaklar, atal bak takmlar ve dier eyler masann ortasndaki p borusundan dne dne indi. Sonra deliin zeri dzgnce kapand. Dors ancak o zaman, Bu konudan sz etmek istediimden pek emin deilim, Hari, diye mrldand. Ama masumiyetinin seni kandrmasna da izin veremem. Masumiyetimin mi? Adamn kalar atld. Evet. Seninle bundan hi sz etmedik. Bu konunun alacan hi sanmyordum. Ama Demerzelin de gl olmayan yanlar var. Dokunulmaz biri deil. Zarar grebilir. Ve Joranum onun iin gerekten bir tehlike oluturuyor. Ciddi misin? Tabii ciddiyim. Sen robotlar anlamyorsun. zellikle Demerzel kadar karmak olanlarn. Ama ben anlyorum.

4
Yine bir sessizlik oldu. Neyse ki insan beyninden geen dnceler grlt karmyordu. Yoksa Seldonun kafasndan geenler gerekten mthiti. Evet, bu doru. Karmn robotlar konusunda garip denecek kadar derin bir bilgisi var. Hari yllar boyunca bu konuyu yle sk dnmt ki... Sonunda bu esrar zmekten vazgemi ve kafasnn derinliklerine itmiti. Bir robottu Eto Demerzel. Olmasayd Hari de Dorsla hibir zaman karlaamayacakt. nk Dors, Demerzel iin alyordu. Sekiz yl nce Hari, Trantor'daki eitli sektrlerden kaarken Demerzel onu koruma grevini Dorsa vermiti. O imdi profesrn kars, yardmcs ve eiydi ama Hari yine de bazen Dorsun robot Demerzelle olan o garip ilikisini dnyordu. Dorsun yaamnn Seldona ait olmadn ve ho karlanmayacan dnd tek yanyd bu. te bu yzden Seldonun aklna o ac dolu soru taklp duruyordu. Dors benimle srf Demerzelin emrine itaat etmek iin mi kald? Yoksa bunun nedeni bana olan sevgisi mi? Profesr bu kincisine inanmak istiyordu ama... Seldonun Dors Venabiliyle paylat hayat gzeldi. Ama her eyin bir bedeli, bir art vard. Bu koul, ikisi de bu konuyu tartp konumadan sessizce anlamaya vardklar iin daha da kstlaycyd. Seldon bir ete arayabilecei her eyi Dorsta bulduuna inanyordu. Evet, ocuklar yoktu. Ama profesr ne ocuk beklemi, ne de -dorusunu sylemek gerekirse byle bir eyi istemiti. Raych vard. Duygusal adan sanki olu gibiydi. Seldonun btn genleri ona miras katmasna hem de. Dorsun imdi Seldonu bu konuyu dnmeye zorlamas bunca yl rahat ve huzur iinde yaamalarn salayan anlamay bozmak demekti. Hari bu yzden hafif ama gitgide artan bir fke

duymaya balad. Sonra bu dnceleri ve sorular tekrar kafasndan kovdu. Karsnn koruyucu roln kabul etmeyi renmiti ve srdrecekti de. Sonuta Dors bir evi, bir sofray ve bir yata onunla paylayordu, Eto Demerzelle deil. Dorsun sesi adam dald dncelerden uyandrd. Ben dedim ki... Ne o, somurtuyor musun, Hari? Profesr hafife irkildi. Karsnn sesinden konutuklarn tekrarladn anlamt. Seldon karsndan uzaklaarak gitgide kafasnn derinliklerine saklandn farketti. Affedersin, hayatm. Somurtmuyorum... Yani bilerek somurtmuyorum. Sadece aklamana nasl bir karlk vermem gerektiini dnyorum. Robotlar konusunda m? Kadn bu kelimeyi pek sakin bir tavrla sylemi gibiydi. Bana onlar hakknda senin kadar bilgim olmadn syledin. Buna nasl karlk verebilirim? Seldon duraklad, sonra da ekledi. Yani seni krmadan. Adam tehlikenin farkndayd. Ben sana robotlar konusunda bilgin olmadn sylemedim ki. Madem szlerimi tekrarlayacaksn, o zaman bunu doru drst yap. Ben robotlar anlamadndan sz ettim. Bu konu da olduka bilgili olduundan eminim. Hatta belki benden fazla bil gin var. Ama bilmek her zaman anlamak anlamna gelmez. Dors! zellikle damarma basmak iin paradokslarla konuuyorsun. Paradokslar farkna varmadan ya da isteyerek insan aldatan bir belirsizlikten doar. Ben bilimde byle bir ey olma sndan holanmam. Sradan bir konuma srasnda da yle. Tabii bu gldrmek amacyla yaplmsa o baka. Ama imdi byle bir ey sz konusu deil. Dors o kendine zg tavrlaryla hafife gld. Sanki nee yle cmerte paylalamayacak kadar deerli bir eymi gibi. Anlalan bu yaklam seni kendini beenmi tavrlar taknmana neden olacak kadar kzdrm. Neyse... aklayacam. Seni kzdrmak niyetinde deilim. Uzanarak Seldonun eline vurdu. Adam o zaman hayret (ve biraz da utanla) yumruunu skm olduunu farketti. Dors, Sk sk psiko-tarihten sz ediyorsun, dedi. Hi olmazsa bana. Bunu biliyor muydun? Seldon hafife ksrd. Bu konuda merhametine snyorum! Proje nitelii yznden gizli. Psiko-tarih ancak etkiledii kimselerin bu konuda bilgisi olmazsa ie yarar. O yzden bu konudan ancak Yugoya ve sana sz edebiliyorum. Yugo iin her ey sezgi demek. ok zeki ama kendini dnmeden karanlklara atveriyor. Ben de o yzden hep ihtiyatl taraf olmak zorunda kalyor, durmadan onu geri ekiyorum. Ama benim de lgnca dncelerim var ve bunlar kulaklarmla duymak bana yardmc oluyor. Hatta... Glmsedi... Sylediklerimin bir kelimesini bile anlamadn fark ettiim zaman bile. Fikirlerini bende denediini biliyorum. Buna gerekten bir itirazm yok. Onun iin kendi kendine davranlarn deitirmek gibi bir karar verme. Senin matematik denklemlerini tabii ki anlamyorum. Ben sadece bir tarihiyim ve stelik bilim-tarihisi bile deilim. u ara zamanm ekonomik deiikliklerin siyasi gelimeler zerindeki etkilerine veriyorum. Evet. Ve sen de fikirlerini bende deniyorsun. Yoksa bunun farknda deil misin? Zaman gelince buna psiko-tarih asndan da ihtiyacm olacak. Bu yzden benim iin vazgeemeyeceim bir yardmc durumuna geleceini sanyorum. yi! Eh, artk benimle neden kaldna karar verdik. Buna benim ilahi gzelliimin neden olmadn biliyordum zaten. imdi izin ver de unu syleyeyim: arada srada konumalarn matematik konusundan uzaklatnda ne demek istediini anlyormuum gibi geliyor. Bana birka kez minimalizmin gereklilii diye tanmladn bir eyi anlattn. Ben bunu anladm sanyorum. Sen bu szlerle... Ben o szlerle neyi kastettiimi biliyorum. Dorsun yznde krlm gibi bir ifade belirdi. Ltfen bu kadar kibirli olma, Hari. Ben konuyu kendi kendime anlatmak istiyorum. Senin deneme tahtan olduumu sylyorsun. O halde yle davran. Rol deitirmek doru bir ey olur, yle deil mi? Rol deitirmeye bir diyeceim yok. Ama ben bir iki laf syledim diye beni gsteri merakls

olmakla sulaman... Yeter! Sus artk! Sen bana minimalizmin pratik psiko-tarih asndan ok nemli olduunu syledin. stenmeyen bir gelimenin istenir hale getirilmesi asndan. Ya da daha az itiraz edilecek bir duruma getirilmesi asndan. Bir deiikliin ok az, mmkn olduu kadar asgari lde uygulanmas gerektiini syledin... Seldon heyecanla atld. Evet. nk... Hayr, Hari. Bunu ben aklamaya alyorum. kimiz de senin bu konuyu anladn biliyoruz. Minimalizm art, nk her deiikliin, herhangi bir deiikliin, her zaman izin verilemeyecek yan etkileri oluyor. Deiiklik ok byk ve yan etkileri de ok fazla olursa sonu kesinlikle senin planladndan farkl oluyor. stelik bu nceden tahmin de edilemiyor. Seldon; Doru, dedi. Bir karmaa etkisinin z bu. Problem imdi u; herhangi bir deiiklik, sonucu mantkl bir biimde tahmin edebileceimiz kadar kk olabilir mi? Yoksa insan tarihi hibir zaman deitirilemeyecek kadar karmak bir ey mi? te ben de balangta bu yzden psiko-tarihin... Biliyorum. Ama ne demek istediimi aklamama izin vermiyorsun. nemli olan herhangi bir deiikliin yeteri kadar kk tutulup tutulamayaca deil. Asl nemlisi minimalden byk olan herhangi bir deiikliin karmaaya yol amas. Gerekli minimum sfr olabilir. Ama sfr deilse bile bu yine de ok kk bir ey demektir. Yeteri kadar kk ama sfrdan da olduka byk bir deiiklik bulmak nemli bir problem. te benim minimalizmin gereklilii konusundaki szlerinden anladm bu. Seldon, Aa yukar yle, dedi. Tabii konu, her zaman olduu gibi, matematik diliyle daha ksa ve kesin bir biimde aklanyor. Buraya bak... Dors, Brak imdi, diye kocasnn szn kesti. Madem psiko -tarihi biliyorsun, o zaman Demerzeli de tanman gerekir. Bilgin var ama anlayamyorsun. nk psiko -tarih kurallarn, Robotik Kanunlarna uygulamak aklna gelmiyor. Bu yle belli ki... Seldon ksk bir sesle cevap verdi. imdi de ben ne demek istediini anlayamyorum. Onun da minimalizme ihtiyac var, Hari, yle deil mi? Birinci Robotik Kanununa gre bir makine adam bir insana zarar vere mez. Ama Demerzel olaanst bir robot ve onun iin daha nemli olan Zeroth Kanunu. Buysa Demerzel iin Birinci Kanundan da nce geliyor. Zeroth Kanununa gre bir robot insanla, bir btn olarak zarar veremez. Ancak bu Demerzeli kmaza sokuyor. Tpk sen psiko-tarih zerinde alrken olduu gibi. Anlyor musun? Anlamaya balyorum. yle olduunu umarm. Demerzelde dnceleri deitirme yetenei varsa, bunu ancak istemedii yan etkilere neden olmadan yapmak zorunda. mparatorun birinci bakan olduu iin onu endielendiren yan etkiler ok fazla herhalde. Ve imdiki olayn uygulanmas? Bunu bir dn. Sen kimseye -benden baka hi kimseye-Demerzelin bir robot olduunu syleyemezsin. nk dncelerini bu konuda konumaman iin ynlendirdi. Ama bunun iin ne dereceye kadar bir deiiklik yapmas gerekti? Sen, insanlara onun bir robot olduunu sylemek istiyor musun? Etkisinin azalmasn? Oysa pek ok bakmdan ona gveniyorsun. Korunman, burs verilmesi ve senin adna gizlice etraf etkilemesi konusunda. Bunu tabii ki istemezsin. Demerzelin oluturmas gereken deiiklik nemsizdi. Bir heyecan annda ya da bo bulunup gerei azndan karman engelleyecek kadar. Bu deiiklik o kadar kkt ki, hibir yan etkisi olmad. te Demerzel genel olarak imparatorluu da byle ynetmeye alyor. Peki Joranum olay? Durumun seninkinden tmyle farkl olduu kesin. Adam amac ne olursa olsun, kesinlikle Demerzelin aleyhinde. Tabii Demerzel durumu deitirebilir. Ama bu yzden Joranumun karakterinde nemli bir hasar meydana gelebilir. Ve bu Demerzelin nceden tahmin edemeyecei sonular dourur. Demerzel, Joranuma ktlk etmek, bakalarna ve hatta belki de btn

insanla zarar verecek yan etkilere neden olmak tehlikesini gze alamaz. O yzden durumu kimseye zarar vermeden kurtaracak kk bir deiiklik, ok kk bir deiiklik yapmann yolunu buluncaya kadar Joranuma ilimemek zorunda. te Yugo bu yzden hakl. Demerzel savunmasz durumda. Seldon bu szleri dinlemiti ama cevap vermedi. Dncelere dalm gibiydi. Ancak dakikalar sonra, Madem Demerzel bir ey yapamayacak, dedi. O halde ben yapmalym. O bir ey yapamazsa sen ne yapabilirsin? Durum farkl. Beni Robotik Kanunlar balamyor. Minimalizme saplanp kalmam da art deil... imdi balang olarak Demerzeli grmem gerekiyor. Dors biraz endielenmi gibiydi. Bu art m? kiniz arasnda bir ba olduunu ilan etmek sanrm akllca bir ey olmaz. Kriz noktasna eritik. Artk arada bir ba bulunmad rolnde srar etmek yersiz olur. Tabii Demerzeli grmeye giderken borular aldrp, holo-vizyonda ilanlar vermeyeceim. Ama onu grmem gerekiyor.

5
Seldon zaman getii iin iyice fkeleniyordu. Sekiz yl nce Trantora ilk geldii gnlerde hemen harekete geebiliyordu. O srada terk edecei sadece bir otel odas ve iindekiler vard. Trantordaki sektrlerde istedii gibi dolaabiliyordu. Ama imdi blm toplantlarna katlmak, kararlar vermek ve i yapmak zorundayd. stedii zaman Demerzeli grmeye gitmesi olanakszd. Ho yapabilseydi bile Demerzelin de ykl bir program vard. Buluabilecekleri bir saati ayarlamak zordu. Dorsun ona bakarak ban sallamas da Seldonun houna gitmiyordu. Ne yapmak niyetinde olduunu anlayamyorum, Hari. Hari sabrszca cevap verdi. Ben de ne yapmam gerektiini bilmiyorum, Dors. Bunu Demerzeli grdm zaman anlayacam umuyorum. Senin ilk sorumluluun psiko-tarih. Demerzel de sana byle syleyecek. Belki. Bakalm greceiz. Sonra, birinci bakanla sekiz gn sonra grmek iin randevu ald srada blmdeki brosunun duvarndaki ekranda bir mesaj belirdi. Eski tip bir yazyla iletilen mesaj yine bu eski havaya uygundu. PROFESR HAR SELDONUN BEN KABUL ETMELER RCASINDA BULUNUYORUM. Seldon ekrana hayretle bakakald. mparatora bile byle yzyllar ncesinin diliyle hitap etmiyorlard. Alttaki imza da kolaylkla okunmas iin kitap harfleriyle yazlmamt. Pek sslyd. Kolaylkla okunuyordu ve insanda bir usta tarafndan iziktiriverilmi sanat eseri izlenimi brakyordu. mza belirgindi LASKN JORANUM . Hari nin onu kabul etmesini isteyen Jo-Joydu. Seldon gldn farketti. Ssl yaznn ve seilen kelimele rin nedeni belliydi. Bu, basit bir istei merak uyandracak hale sokuyordu. Seldon adamla karlamay pek istemiyordu. Daha dorusu normal durumda byle bir istek duymazd. Ama bu eski dil ve sanatkrln bedeli neydi? Profesr bunu renmek istiyordu. Sekreterine randevu tarihi ve yerini bildirmesini syledi. JoJoyu brosunda grecekti tabii, evinde deil. Bu bir i konumasyd. Adamla sohbet etmeyeceklerdi. Ve Seldon, Jo-Joyla, Demerzelle bulumadan nce konumu olacakt. Dors, Hi armadm, Hari, dedi. Sen onun iki adamna zarar verdin. stelik biri ba yardmcsyd. Adamn toplantsn mahvettin. Bylece temsilcisi yoluyla Jo-Joyu gln duruma drdn. imdi senin nasl biri olduunu anlamak istiyor. Konuma srasnda yannda bulunmam bence daha iyi olacak. Seldon ban sallad. Hayr. Yanma Raych alacam. O bildiim btn oyunlar rendi.

Yirmi yanda gl, aktif bir delikanl. Ama korunmam gerektiini sanmyorum, o da baka. Bundan nasl emin olabilirsin? Joranum beni grmek iin niversiteye geliyor. Etrafta sryle gen olacak. Ben rencilerin holanmadklar biri deilim. Joranumun nceden bilgi edinmeyi unutacak biri olduunuysa hi sanyorum. Onun iin de niversitede gvende olduumu biliyor. Bana byk bir nezaketle davranacandan eminim. Dosta bir tavr taknacak. Dors hafife dudak bkt. Hh! Seldon szlerini tamamlad. ok da tehlikeli olacak. ldrc!

6
Hari Seldon zellikle taknd ifadesiz bir yzle, ban hafife edi. Bylece nezaket kurallarna da uymu oluyordu. Zahmete girmi ve Joranumun eitli holograflarna bakmt. Ama ou kez kendini korumayp deien kurallara uymaya alan insan ne kadar dikkatle hazrlanm olursa olsun hibir zaman holografna tpatp uymuyordu. Seldon, belki de deiikliin nedeni, gzlemcinin gerek insana gsterdii tepki, diye dnd. Joranum uzun boylu bir adamd. Seldon kadar uzundu boyu. Ama gvdesi daha enliydi. Bunun nedeni kasl bir vcuda sahip olmas deildi. nk iman olmamakla beraber vcudu gre nde sanki yumuakm gibi bir izlenim brakyordu. Yz yuvarlak, salar sandan ok kum rengine alyordu. Gzleri ak maviydi. Arkasnda basit bir tulum vard. Hafife glmsyordu. Bu karsndakinde dosta bir izlenim brakyor ama ayn zamanda yalnzca bir hayal olduunu da aklyordu. Profesr Seldon... Joranumun sesi kaln ve kontrollyd. Bir hatibin sesiydi bu. Sizinle tantm iin seviniyorum. Bu grmenin yaplmasna izin verdiiniz iin ok naziksiniz. Birlik te bir dostumu getirdiim iin kzmadnz umarm. O benim sa kolum. Geri nceden onu getirmek iin sizden izin almadm, ama... Szn ettiim kimse Gambol Deen Namarti. Kendisiyle karlatnz sanyorum. Evet, karlatk. O olay ok iyi hatrlyorum. Seldon, Namartiye hafif bir alayla bakt. Daha nce Namartiyle niversite alannda bir konuma yaparken karlamlard. Seldon imdi onu dikkatle inceliyordu. Hava bu kez gergin deildi. Namarti orta boylu, zayf yzl, soluk renkli biriydi. Salar koyu renk, azysa bykt. Joranum gibi glmsemiyordu. Yznde belirgin bir ifade de yoktu. Sadece kukulu ve dikkatliydi. Joranum, Arkadam Dr. Namarti, dedi. Eski edebiyat uzmandr... Dr. Namarti, kendi isteiyle... Glmsemesi biraz daha belirginleti. ... sizden zr dilemeye geldi Joranum abucak Namartiye bir gz att. Adamn dudaklar gerilmiti ama sonra ifadesiz bir sesle, Alanda olanlar iin ok zgnm, profesr, diye mrldand. niversite toplantlarn kontrol eden sk kurallardan haberim yoktu. Heyecanmdan kendimi biraz kapp koyuverdim. Joranum, Bu anlalmayacak bir ey deil, dedi. Tabii arkadam sizin kim olduunuzu da pek bilmiyordu. Bence artk o olay unutabiliriz. Seldon, Emin olun, baylar, diye cevap verdi. O olay ben de hatrlamak istemiyorum. te bu olum Raych Seldon. Raych simsiyah ve gr bir byk brakmt. Bu Dahlde erkeklik simgesi saylyordu. Sekiz yl nce Seldonla ilk karlatklar zaman bykszd. Bir sokak ocuuydu o gnlerde. Paavralar iinde dolaan, a bir ocuk. Ksa boylu ama evikti. Vcudu kaslyd. Boyuna manevi birka santim eklemek iin her zaman gsterili tavrlar taknyordu. Joranum, Gnaydn, delikanl, dedi. Raych mrldand. Gnaydn, efendim. Seldon, Ltfen oturun, baylar, dedi. Size yiyecek ya da iecek bir eyler ikram edebilir miyim?

Joranum bu teklifi nazike reddettiini belirtmek iin elini kaldrd. Hayr efendim. Bu bir dost ziyareti deil. Profesrn gsterdii yere oturdu. Ama ileride byle pek ok ziyarette bulunacam umuyorum. Madem bu bir i konumas yleyse balayalm. Bana, byk bir nezaket gstererek unutmay kabul ettiiniz olay haber verdiler, Profesr Seldon. Ben de kendinizi tehlikeye neden attnz merak ettim. Ne de olsa tehlikeli bir durumdu. Bunu siz de itiraf etmelisiniz. Aslnda ben yle dnmedim. Ama ben dndm. O yzden hakknzda mmkn olan her eyi renmek cretini gsterdim. Siz ilgin bir insansnz. rendiime gre Helicondanmsnz. Evet, ben orada dodum. Kaytlarda her ey belirgindir. Ve sekiz yldan beri de burada, Trantordasnz. Bu da yine kaytlara gemi bir ey. Balangta... nasl diyordunuz?.. Psiko-tarih konusunda matematiksel bir tezi aklayarak n yaptnz. Seldon ban hafife sallad. O dikkatsizlii yznden ka kez pimanlk duymutu. Tabii o srada bunun dikkatsiz bir davran olduundan haberi yoktu. Profesr, Genlere zg bir evk, diye mrldand. Ama ondan hibir ey kmad. yle mi? Joranum houna giden bir srprizle karlam gibi evresine baknd. Ama ite imdi buradasnz. Trantorun en byk niversitelerinden birinde matematik blmnn bakansnz. Ve sadece krk yandasnz sanrm. Ha, aklma gelmiken, ben krk ikisindeyim. O yzden sizi pek de yal bulmuyorum. Bu mevkiye getirildiinize gre iyi bir matematiki olmalsnz. Seldon omzunu silkti. Bu konuda hkm vermek istemem. Ya da gl dostlarnz var. Hepimiz gl dostlarmz olmasn isteriz, Bay Joranum. Ama bence burada yle birileriyle karlamayacaksnz. niversite profesrlerinin ender gl dostlar olur. Hatta bazan onlarn pek dostlar olmadn da dnrm. Seldon glmsedi. Joranum da yle. Sizce imparator gl bir dost deil mi, Profesr Seldon? Tabii gl bir dost. Ama bunun benimle ne ilgisi var? Bana imparator gerekten dostunuzmu gibi geliyor. Bay Joranum, sekiz yl nce majeste imparator beni huzuruna kabul etti. Kaytlarda bunun belirtilmi olduundan da eminim. Grmemiz bir saat kadar srd. Hatta daha da ksa. O srada imparatorun bana dosta davrandn da syleyemem. Ondan sonra kendisiyle bir daha grmedim. Hatta grmedim bile. Holo-vizyon dnda tabii. Ama imparatorun gl bir dostunuz olmas iin onu grmenize ya da konumanza gerek yok ki, profesr, imparatorun Birinci Bakan Eto Demerzeli grmek ya da konumak yeterli. Demerzel sizin haminiz. Durum byle olunca imparatorun da sizi koruduunu syleyebiliriz. Kaytlarda Birinci Bakan Demerzelin szm ona beni koruduunu gsteren bir ey buldunuz mu? Ya da byle bir himayenin varolduu sonucunu karacak baz ayrntlar? kiniz arasnda bir ba olduu pekl biliniyor. Bu durumda kaytlar aratrmaya ne gerek var? Gerei siz de biliyorsunuz, ben de. Onun iin gerei kabul edelim ve konumamz srdrelim. Ve ltfen... Joranum ellerini kaldrd. ... ltfen bana itenlikle red cevaplar vermeye kalkmayn. Bu sadece zaman kayb olur. Seldon, Aslnda, dedi. Size birinci bakann beni koruduunu neden dndnz soracaktm. Bundan amac ne olabilir? Profesr! Benim pek saf biri olduumu dnyormusunuz gibi davranarak krmaya m alyorsunuz? Sizin psiko-tarih biliminizden sz ettim. Demerzel onu istiyor. Ben de size onun genlie zg bir dikkatsizlik olduunu ve hibir sonu kmadn

syledim. Bana daha pek ok ey syleyebilirsiniz, profesr. Ama aklamalarnz kabul etmek zorunda deilim. Haydi, izin verin de sizinle ak ak konuaym. O tezinizi okudum ve emrimdeki baz matematikilerin yardmyla konuyu anlamaya' altm. Onlar bana bunun lgnca bir hayal ve imknsz bir ey olduunu sylediler... Seldon, Ben de ayn fikirdeyim, dedi. Ama bana Demerzel bu bilimin gelitirilip uygulanmasn bekliyormu gibi geliyor. O bekleyebildiine gre, ben de beklerim. Benim beklemem sizin iin daha yararl olur, Profesr Seldon. Neden? nk Demerzel o makamda daha fazla kalamayacak. Kamuoyu devaml olarak onun aleyhine dnyor. mparator taht da kendisiyle birlikte devirme tehlikesinde olan ve sevilmeyen birinci bakandan bktnda onun yerine baka birini geirebilir. Hatta belki imparatorun aklna zavall ben bile gelebilirim. Tabii sizin yine de bir koruyucuya ihtiyacnz olur. Huzur iinde almanz, ara, gere ve yardmclar iin bol bol paranz olmasn salayacak birine. Ve bu koruyucu siz mi olursunuz? Tabii... Demerzelle ayn nedenle. Ben baarl bir psiko -tarih teknii istiyorum, imparatorluu daha etkili bir biimde ynetebilmek iin tabii. Seldon dnceli bir tavrla ban sallad. Bir an bekledi sonra da, O halde neden bu meseleyle ilgileneyim, Bay Joranum? diye sordu. Ben zavall bir bilim adamym. Sakin bir yaam sryorum. Kimseyi ilgilendirmeyen matematik ve pedagojik ilerle urayorum. imdiki koruyucumun Demerzel olduunu, sizin de gelecekteki koruyucum olacanz sylyorsunuz. Siz ve birinci bakan sava srdrebilirsiniz. Kim kazanrsa kazansn benim yine de bir hamim olacak... Daha dorusu siz yle sylyorsunuz. Joranum, Dr. Seldon, dedi. Siz bir vatansever misiniz? Ah, tabii, imparatorluk insanla bin yllk bir bar salad. Hi olmazsa bu sre ou zaman bar iinde geti. mparatorluk ilerlemeye de yardmc oldu. Oras yle... Ama son bir, iki yzylda hz azald. Seldon omzunu silkti. Ben bu konular incelemedim. ncelemenize gerek yok. Son bir, iki yzyln siyasi adan karmaa iinde getiini biliyorsunuz, imparatorlarn ynetimleri ksa srd. Bunlar bazen suikastlerle daha da ksaltld... Seldon atld. Bundan sz etmek bile vatana ihanete yakn bir ey saylr. Ltfen bu konuyu... Pekl. Joranum koltuunda hzla arkasna yasland. Gryorsunuz ya, hi de gvende deilsiniz! mparatorluk ryor. Ben bunu ak ak sylemeye hazrm. Beni izleyenler her eyi szlerimin ok doru olduunu bildikleri iin yapyorlar. Bize, imparatora yardmc olacak biri gerekiyor, imparatorluu kontrol altna alacak, her yerde grlen ayaklanma isteklerini bastracak, silahl kuW etlere gerekli doal liderlii tanyacak, ekonomide yol gsterecek... Seldon elini sabrszca sallad. Ve btn bunlar ancak siz yapabileceksiniz. yle mi? Evet. O mevkiye gemek niyetindeyim. Bu i kolay olmayacak. Fazla gnll kacan da pek sanmyorum. Tabii nemli nedenler yznden. Demerzelin btn bunlar baaramayaca kesin. Onun ynetiminde imparatorluun k iyice hzland. ok gemeden de paralanacak. Ama siz buna engel olabileceksiniz, yle mi? Evet, Dr. Seldon. Sizin yardmnzla. Psiko-tarih sayesinde. Belki Demerzel de k psiko-tarih biliminin yardmyla nleyebilirdi. Tabii yle bir bilim olsayd. Joranum sakin sakin, Bu bilim var, dedi. Sanki yoRmu gibi davranmaktan vazgeelim. Ama onun varlnn Demerzele bir yarar olmayacak. Psiko-tarih sadece bir ara. Onu anlamak iin bir beyin, yntemi uygulamak iin de bir kol gerekli. Ve bunlar da sizde var, yle mi?

Evet. Ben kendi yeteneklerimi biliyor, psiko-tarihi istiyorum. Seldon ban sallad. stediinizi dnn. Ben de yle bir ey yok. Sizde var\ Bu noktay tartmayacam bile. Joranum sanki szlerini ses dalgalarnn profesrn kulana tamasn deil de, duyu organnn iine barmak istiyormu gibi ne doru eildi. Bir vatansever olduunuzu sylyorsunuz. mparatorluun mahvolmamas iin Demerzelin yerine gemem gerekiyor. Ancak onun devrilmesi iin uygulanacak yntem imparatorluu daha aresiz ve zayf bir duruma getirebilir. Ben bunu istemiyorum. Siz bana bu sonucu rahatlkla, kimseye zarar vermeden nasl elde edeceimi syleyebilirsiniz. mparatorluun selameti iin. Seldon, Syleyemem, dedi. Siz beni varolmayan bir bilgiyle suluyorsunuz. Size yardm etmek isterdim ama olanaksz. Joranum birdenbire ayaa kalkt. Dncelerimi, sizden ne istediimi biliyorsunuz. Bu konuyu dnn. Sizden imparatorluu dnmenizi de istiyorum. Belki Demerzele, insanln yaad milyonlarca gezegeni mahveden o adama kar dostluk borcunuz olduunu dnyor olabilirsiniz. Dikkatli olun. Yaptnz ey imparatorluun temellerini bile sarsabilir. Sizden galaksiyi dolduran katrilyonlarca insan adna bana yardm etmenizi istiyorum. mparatorluu dnn. Sesi hafiflemi, gl, heyecan uyandran bir fsltya dnmt. Seldon neredeyse titremeye balayacakt. Ben her zaman imparatorluu dneceim, dedi. Joranum, imdiki halde benim btn istediim de bu, diye cevap verdi. Beni grmeye raz olduunuz iin teekkr ederim. Joranum la yanndaki, sessizce kayarak alan kapdan karlarken Seldon da onlar szd. Sonra kalarn att. Onu rahatsz eden bir ey vard, ama ne olduunu pek bilmiyordu.

7
Joranum la Namarti, Streeling Sektrndeki dikkatle korunan brolarnda oturuyorlard. Namarti siyah gzlerini efine dikmiti. Merkez yle etkileyici bir yer deildi. Henz Streeling de fazla yandalar yoktu. Ama zamanla gleneceklerdi. Akmn bu kadar glenmesi bile artc bir eydi. Bu yl nce sfrdan balamt. imdiyse dokunalar btn Trantorda etrafa uzanyordu. Tabii bu kollar baz yerlerde dierlerine gre daha kalnd. D dnyalarn ou henz etkilenmemiti. Demerzel onlarn yaamlarndan memnun olmalar iin ok abalam hatas da bu olmutu ite. Ayaklanmalarn tehlikeli olduu yer burasyd, Trantor. Baka yerlerde kontrol altna alnabiliyordu. Ama Dernerzel'in burada devrilebileceini farketmemesi garipti. Joranum her zaman Demerzelin nnn fazla abartlm olduuna inanmt. Biri ona meydan okursa iinin kof olduunun ortaya kacana ve imparatorun kendi gvenlii tehlikeye girdii an Demerzeli abucak mahvedeceine de. Hi olmazsa o ana kadar Joranumun kehanetleri km, yolunu hibir zaman kaybetmemiti. nemsiz konular dnda. rnein Seldon denen adamn burnunu soktuu o son toplant gibi olaylarda. Belki de Joranum bu yzden profesrle konumakta srar etmiti. En basit bir ayak srmesinin bile icabna baklmas gerekiyordu. Yanlmaz olduu inanc Joranumun houna gidiyordu. Namarti de devaml bir dizi baarnn, zaferin srdrlmesi iin en gvenli yol olduunu itiraf etmek zorundayd, insanlar yenilginin yol at gurur krklndan kurtulmak iin kazanan tarafa geiyorlard. Ayn dnceleri paylamasalar bile. Ama Seldon denen adamla yaplan bu konuma bir baar myd, yoksa ilk ayak srmesine eklenen bir kincisi mi? Alak gnlllkle zr dilemek iin niversiteye srklenmek Namarti nin hi houna gitmemiti. Bunun bir yarar olduunu da sanmyordu. imdi Joranum orada sessizce oturuyordu. Dncelere dalm olduu belliydi. Sanki kafasn besleyecek bir eyler bulmak istiyormu gibi baparman dileyip duruyordu.

Namarti yavaa, Jo-Jo, dedi. Joranumu yalnzca o kalabalklarn sokaklarda durmadan tekrarladklar bu kk adla arabiliyordu. Joranumun halkn sevgisini kazanmak iin ba vurduu yollardan biri de buydu. Ama zel yaamnda kiilerin kendisine sayg gstermelerini isterdi. Bandan beri onunla birlikte olan zel dostlar dnda. Namarti, Jo-Jo, diye tekrarlad. Joranum ban kaldrd. Evet, G.D., ne var? Biraz huysuzca konumutu. u Seldon denen adam konusunda ne yapacaz, Jo-Jo? Ne mi yapacaz? u ara hibir ey. Belki bize katlabilir. Neden bekliyoruz? Ona bask yapabiliriz. niversitede birka kiiden yararlanarak yaamn cehenneme evirebiliriz. Hayr, hayr. Demerzel u ana kadar istediimiz yolda ilerlememize gz yumdu. O salak kendine haddinden fazla gveniyor. Ama biz iyice hazr olmadan onu harekete gemeye zorlamamalyz. Ve Seldona kar giriilecek incelii olmayan bir hareket de Demerzelin saldrya gemesine neden olabilir. Bana Demerzel, Seldona ok nem veriyormu gibi geliyor. u ikinizin szn ettiiniz psiko-tarih yznden mi? Evet, o yzden tabii. Nedir bu? Ondan sz edildiini hi duymadm. Pek az kii duymu zaten. Bu, insan toplumunun matema tik yoluyla incelenmesi bilimi. Bylece gelecekle ilgili tahminlerde de bulunuluyor. Namarti kalarn atarak Joranumdan uzaklat. Bu Jo -Jonun bir akas m, diye dnyordu. Beni gldrmeye mi alyor? Namarti insanlarn kendisinin glmesini ne zaman ve neden beklediklerinin srrn bir trl zemiyordu. O zamana kadar iinden hibir zaman glmek gelmemiti. Sonra, Gelecekle ilgili tahminler mi? dedi. Nasl? Ah! Bilseydim, Seldona ihtiyacm olur muydu? Akas ben buna inanmyorum, Jo-Jo. nsan gelecekte olacaklar nasl tahmin eder? Falclk bu. Biliyorum. Ama Seldon o kk toplantn dattktan sonra onun hakknda bilgi toplattm. Gemiini iyice incelettim. Sekiz yl nce Trantora gelmi ve matematikilerin kongresinde psiko tarihle ilgili bir tezi okumu. Sonra bu konu kapanm. Ondan sonra hi kimse konuyu amam. Seldon bile. Bundan da o tezin bir ie yaramayaca anlalyor. Ah, hayr, tam tersi. Konu ar ar kapansa ve herkes onunla alay etseydi ben de teorinin bir ie yaramayacan dnrdm. Ama konunun birdenbire, tmyle kapanmas tezin derin dondurucuya konmu olduunu aklyor, ite Demerzel belki de bu yzden bizi engellemek iin hibir ey yapmyor. Belki de ona yol gsteren kendine olan budalaca gveni deil. Belki de ona psiko-tarih yol gsteriyor. Herhalde bu bilim bir tahmini aklyor. Dernerzel de zaman gelince bundan yararlanmak niyetinde. Eer yleyse ve biz de psiko-tarihten yararlanmazsak baarszla urayabiliriz. Seldon yle bir bilimin var olmadn sylyor. Onun yerinde olsaydn sen de ayn eyi sylemez miydin? Ben yine de ona bask yapmamz neriyorum. Bir yarar olmaz, G.D. Sen hi Venn Baltas hikyesini duymadn m? Hayr. Duymadm. Nishaya'l olsaydn duyardn. Bu bizim memlekette anlatlan bir halk masaldr. Ksaca yle: Venin sihirli baltas olan bir oduncuymu. Bu baltayla hafife bir tek defa vurduu zaman koskocaman bir aac devirirmi. Son derecede deerliymi bal ta. Ama Venn onu saklamak ya da korumak iin hibir ey yapmazm. Ancak buna ramen balta da hibir zaman alnmazm. nk onu Vennden baka kimse kaldrp kullanamazm.

Eh, imdiki halde psiko-tarihi Seldondan baka hi kimse kullanamaz. Srf onu zorladmz iin bizim tarafmza geerse bile sadakatine hibir zaman gvenemeyiz. Adam bizim lehimize gibi grnen bir eyi yapmamz iin srar edebilir. Ama bu aslnda yle belli belirsiz bir eydir ki, sonunda bir de bakarz mahvolmuuz. Hayr, o isteyerek bizim tarafa gemeli. Bizim kazanmamz istedii iin emrimizde almal. Ama onu bizim tarafa nasl dndrebiliriz? Seldonun olunu unutma. Ad Raycht sanrm. Onu inceledin mi? Pek inceledim denmez. G.D. her eyi incelemezsen her zaman nemli noktalar karrsn. O gen adam beni dinlerken sanki kalbi gzlerine aksetmiti. ok etkilendiini farkettim. Bir tek kesin ey biliyor sam o da bakalarn nasl etkilediim. Bir kafay ne zaman etkilediimi, birini bize doru hafife ne zaman dndrdm hemen anlarm. Joranum glmsedi. Halkn karsna kt zaman yznde beliren o sahte, candan, dalkavuka glmseme deildi bu. Adam bu kez gerekten glmsyordu ama nedense ...souka ve tehlikeli bir biimde... Joranum ekledi. Bakalm, Raychla neler yapabileceiz. Onun yoluyla Seldona eriip eriemeyeceimizi de anlamalyz.

8
Raych iki politikac kp gittikten sonra Seldona dnd ve parmaklarn byna srd. Onu okamak zevk veriyordu Raycha. Burada, Streeling Sektrnde de baz erkekler byk brakyorlard. Ama onlarnki aalk, seyrek, renkleri belli olmayan eylerdi. Koyu renkliler bile aa grlecek kadar inceciktiler. Erkeklerin ou bykszd ve st dudaklar plak plak yle dolayorlard: rnein Seldon. Ama bylesi daha iyiydi. Sa rengine baklrsa, by bir karikatrden farksz olacakt. Raych, Seldonu dikkatle szyor ve dald dncelerden uyanmasn bekliyordu. Ama delikanl sonunda daha fazla bekleyemeyeceini anlad. Baba, dedi. Seldon ban kaldrd. Ne? Raych onun dnceleri yarda kesildii iin biraz sinirlendiine karar verdi. Sonra, Bence o iki adam grmen hi doru olmad, diye fikrini aklad. Ya? Neden? O sska adam... Ad neydi... unuttum. Alanda onun ban derde sokman herhalde hi houna gitmedi. Ama zr diledi. Bunda hi de samimi deildi. Dier adama gelince... u Joranuma. Gerekten tehlikeli olabilir. Ya yannda silahlar olsayd? Ne? Burada, niversitede mi? Benim bromda... Ne mnasebet! Buras Billibotton deil ki. Zaten bir eye kalksalard ikisiyle de baa kardm. Hem de kolaylkla. Raych kukuyla, Bilmem ki, baba... diye mrldand. Sen artk... Seldon delikanly uyarrcasna parman kaldrd. Sakn bunu syleme, seni nankr cana var! Tpk annen gibi konuuyorsun. Zaten anneni yeteri kadar dinledim. Hayr efendim ben yalanmyorum. Ya da hi olmazsa o kadar yal deilim. Ayrca sen de yanmdaydn. Hem sen de neredeyse benim kadar usta bir Twistersn. Raych burun kvrd. Twiste boversene! (Hi yarar yoktu. Sylediklerini farkettiinde Dahln batandan kurtulal sekiz yl olmasna ramen hl orann lehesiyle konutuunu anlad. Bylece alt tabakadan biri olduu kesinlikle ortaya kyordu. stelik boyu da ksayd. Hatta bazen kendini cceymi gibi hissediyordu. Ama by vard ve kimse onu ikinci kez aalamaya kalkmyordu.) Delikanl, Joranum konusunda ne yapacaksn? diye sordu.

imdilik hibir ey yapmayacam. ey, dinle, baba. Ben Joranumu birka kez Trantor-vizyonda izledim. Hatta konumalarn holo-teybe bile aldm. Herkes ondan sz ediyordu. O yzden adamn neler sylediini anlamak istedim. Biliyor musun, szleri mantkl. Ondan holanmyor ve hi gvenmiyorum. Ama yine de mantkl konuuyor. Joranum her sektrn eit haklar ve eit ans olmasn istiyor. Bunun kt bir yan yok, yle deil mi? Tabii yok. Btn uygar insanlar da ayn ekilde dnyorlar. yleyse neden gerekte byle deil? mparator da byle mi dnyor? Ya Demerzel? mparatorla birinci bakann btn imparatorlukla ilgilenme leri gerekiyor. Btn abalarn sadece Trantor zerinde younlatrmazlar. Eitlikten sz etmek Joranum iin ok kolay. Hi bir sorumluluu yok onun. Eer yneticilie getirilseydi o zaman yirmi be milyon gezegenden oluan imparatorluun abalarn gszletirdiini de grrd. Sade bu kadar deil. Her admda sektrlerin kendini engellediklerinin de farkna varrd. Her sektr kendisi iin bolca eitlik istiyor. Ama dierlerine eitlik verilmesinden pek de yana deil. Syle Raych, Joranuma ne yapabileceini gstermesi iin bir ans tannmal, baa geirilmeli mi? Raych omzunu silkti. Bilmem ki. Sanmam... Ama sana bir ey yapmaya kalksayd, daha iki santim ilerleyemeden grtlana sarlrdm. Demek bana olan sadakatin, imparatorlukla ilgili endiele rinden daha gl. Tabii ya. Sen benim babamsn. Seldon, Raycha sevgiyle bakt. Ama yine de kararszd. Joranumun hemen hemen ipnotik olan gcnn etkisi ne kadard?

9
Hari Seldon arkasna yaslannca koltuunun dikey arkal kayd ve profesrn yar yatar g ibi oturmasn salad. Ellerini bann altna sokmu, dalgn dalgn bakyordu. Soluklar ok hafifti. Dors Venabili odann dier tarafndayd. Vizr kapatm, mikrofilmleri de yerlerine koymutu. Youn bir alma sonucu Trantor tarihinin balarnda kan Florina Olay konusundaki fikirlerini deitirmek zorunda kalmt. imdi bu konuyu brakp birka dakika Seldonun neyi dndn tahmine almak onu dinlendiriyordu. Psiko-tarih olmal. almalar galiba yaamnn sonuna kadar srecek. Bu yar kark tekniin gizli yollarn izlemeye alacak ve bilim sonunda yarm kalacak. Hari de ii dierlerine yani Amaryle brakacak. Tabii o gen adam da bu uurda ypranmazsa. i yarm brakmak Hariyi ok zecek. Ancak bu onun yaamas iin bir neden oluturuyor. Hari almalarna iyice dald iin daha uzun sre yaayacak. Bu da Dorsu sevindiriyordu. Kadn gnn birinde onu kaybedeceini bildii iin ok zlyordu. Balangta hi byle deildi. Dorsun basit grevinin Hariyi kafasndaki bilgiler yznden korumak olduu o gnlerde. Bu ne zaman kiisel bir ihtiya halini ald? Bu adamda ne var? Niin yanmda deilken endieleniyorum? Hatta onun gvende olduunu ve iime ilemi olan emirler yznden hare kete gememe gerek kalmadn bildiim anlarda bile? Bana sadece Harinin gvenliiyle ilgilenmem emredilmiti. imdi yaadklarm nereden kt? Dors uzun bir sre nce Demerzele bundan sz etmiti. zellikle duygular iyice belirginletii zaman. Dernerzel onu ciddi ciddi szm ve sonra da, Sen karmak birisin, Dors, demiti. Ne var ki, btn bunlarn basit bir cevab yok. Yaantm boyunca baz kiilerin varlklar daha kolay dnmemi salad. Cevaplarm zevkle vermemi de. Onlarn nnde neden daha kolaylkla cevap verdiimi ve ortadan kaybolduklar zaman niin tepkilerime endie kartn anlamaya altm. Kazanan ben miydim? Yoksa kaybeden mi? Bu ilem srasnda bir ey iyice belirginleiyordu.

Dostluklarn verdii zevk, onlarn lm yznden duyduum znty bastryordu. O halde, genel olarak btn bunlar tatman, hi tatmamandan daha iyi. Dors, Hari gnn birinde arkasnda bir boluk brakacak, diye dnd. Ve o an her gn yaklayor. Ah, bunu dnmemeliyim. Kadn kafasndan bu fikirleri kovabilmek iin sonunda Seldona Ne dnyorsun? diye sormak zorunda kald. Ha? Seldon kendini zorlayarak ona bakmay baard. Herhalde yine psiko-tarih konusuna daldn. Galiba yeni bir kmaz sokak buldun. Ah... Bunu dnmyordum. Profesr birdenbire bir kahkaha att. Ne dndm renmek ister misin? Sa dnyordum. Sa m? Kimin san? u anda senin salarn. Hari karsna sevgiyle bakyordu. Salarmn kt bir yan m var? Baka bir renge mi boyayaym? Ama belki bunca yl sonra salarmn aarmas gerekirdi. Haydi, haydi! Salarnn krlamasn kim ister? Buna kimin ihtiyac var?.. Ama bu konu baka dncelere dalmama neden oldu. rnein aklma Nishaya geldi. Nshaya m? O da nedir? Nshaya, hibir zaman imparatorluk ncesi Trantor Krallnn bir paras halini almad. O yzden oradan sz edildiini duymam olmana amadm. Kk bir gezegendir. Dierlerinden uzak. nemsiz. Kimsenin ilgilenmedii bir dnya. Bu konuda bir eyler biliyorsam, tek nedeni bilgi edinmek iin zahmete katlanm olmam. Yirmi be milyon gezegenden pek az devaml ilgi uyandrabilir. Ama onlarn arasnda Nishaya kadar nemsiz bir dnya daha olduunu sanmyorum. Ve anlayacan bu da ok anlaml. Dors bilgi edindii malzemeyi bir tarafa itti. Bu yeni paradoks merak da nereden kt? Oysa sen bana her zaman paradokslardan nefret ettiini sylerdin. Bu nemsizliin anlam nedir? Ah, paradokslar benim eserim olduu zaman sinirlenmem. Anlayacan Joranum, Nishayadan. Ah, demek ilgilendiin Joranum. Evet. Onun baz konumalarn izledim... Raych srar ettii iin. Aslnda sylediklerinden fazla bir anlam kmyor. Ama yine de insan ipnotize ediyor adeta. Raych adamdan ok etkilenmi. Dahll olan herkes etkilenir sanrm, Hari. Joranumun devaml sektrlerin eitliinden sz etmesi her zaman ezilen s lamclarnn houna gider tabii. Biz Dahldayken olanlar hatrl yorsun deil mi? ok iyi hatrlyorum. Tabii ocuu sulu da bulmuyorum. Sadece Joranumun Nishayadan olmas beni dndryor. Dors omzunu silkti. Eh, Joranumun da bir yerden olmas gerekiyor. Nishayallar da, baka dnyalarn yerlileri gibi gezegenlerinden ayrlyorlar, hatta Trantora geliyorlar. Evet ama sana sylediim gibi ben Nishayay incelemek zahmetine katlandm. Hatta hiperuzay yoluyla nemsiz bir memurla balant da kurdum. Tabii bu bana epeyce krediye mal oldu. Bunu blmn hesabna geirmem de imknsz. Peki, bu kadar krediye deecek bir eyler renebildin mi? yle sanyorum. Bildiin gibi Joranum zerinde durduu bir noktay iyice vurgulamak iin ksa hikyeler anlatyor. Doduu Nishaya gezegeninin efsaneleri gibi. Bu hikyeler Trantorda Joranumun iine yaryor. Bylece herkes onun saf ve temiz kalpli bir halk filozofu olduunu sanyor. O hikyeler adamn btn konumalarn bol bol sslyor. Szm ona Joranum kk bir dnyadan. Vahi bir doann ortasndaki ssz iftlikte bym. Tabii bunlar insanlarn houna gidiyor. zellikle Trantorlularn. Aslnda onlar vahi doann ortasna skp kalmaktansa lmeyi tercih ederler o baka. Ama yine de byle hayaller kurmaya baylyorlar. E? Sonra? in garibi u: Konutuum Nishayal bu hikyelerden hibirini duymamt.

Bu o kadar nemli deil ki, Hari. Nishaya kk bir dnya olabilir. Ama yine de bir dnya oras. Joranumun doduu sektrdeki hikyeler, senin kk memurun yaad yerde anlatlmyor olabilir. Hayr, hayr. Halk hikyeleri, u ya da bu biimde btn bir gezegende anlatlr. Ama bunun dnda o memurun szlerini anlamakta ok zorluk ektim. Galaksi Standart Dilini ok koyu bir aksanla konuuyordu. Kontrol etmek iin Nishayadan birka kiiyle daha balant kurdum. Onlarn aksanlar da memurunki gibiydi. E, ne olmu? Joranum o aksanla konumuyor. Trantorcas olduka iyi. Hatta aslnda benimkinden d aha da iyi olduunu syleyebilirim. Ben btn Heliconlular gibi r harfini vurgularm. O byle bir ey yapmyor. Kaytlara gre Joranum, Trantora on dokuz yandayken gelmi. Bana sorarsan yaamnn ilk on dokuz yln Galaksi Standart Dilini Nishaya usul barbarca bir biimde konutuktan sonra Trantora gelerek tmyle dzeltmen olanaksz. Joranum burada ne kadar kalm olursa olsun, yine de bu dili' hafif bir aksanla konumas gerekir. Raycha bak. Arada sra da bir Dahll gibi konumaya balyor. Btn bunlardan nasl bir sonu kardn? Nasl bir sonu mu kardm? Burada oturup btn gece boyunca bir sonu karma makinesi gibi altm. te u sonuca vardm: Joranum, Nishayal deil. Aslnda kendine anavatan olarak Nishayay zellikle semi. nk geri kalm, fazla kimsenin gitmedii bir dnya oras. O yzden de kimsenin ii soruturmaya kalkmayacan dnm. Herhalde Joranum yalannn yakalanmasna neden olmayacak bir dnya bulabilmek iin bilgisayarla galaksiyi iyice aratrm. Ama bu ok komik, Hari. Joranum neden vatan olmayan bir dnyadan geldiini iddia etsin? Bunun iin pek ok kaydn deitirilmesi, sahte belgeler hazrlanmas gerekir. Joranum da herhalde btn bunlar yapmtr. Adamn, resmi dairelerde alan yeteri kadar yanda olmal. Onlar bu ii halletmilerdir. Herhalde imdiye kadar hi kimse bu kadar deiik lik yapmad. Yandalar da bundan sz etmeyecek kadar fanatikler. Ama yine de... neden? nk bence Joranum halkn onun nereden geldiini bilmesini istemiyor. Ama neden? mparatorluktaki btn dnyalar hem kanun ve hem de geleneklere gre eitler. Bundan pek emin deilim. Yksek idealler ve teoriler gerek yaama pek uymuyorlar nedense. yleyse Joranum nereli? Bu konuda bir fikrin var m? Evet. imdi bylelikle tekrar sa konusuna dnm oluyoruz. Ne olmu saa? Odamda Joranumla oturup ona baktm. Endielenmitim. Ama nedenini de anlayamadm. Sonunda beni endielendiren eyin adamn salar olduunu farkettim. Salar ok canl ve par lakt... imdiye kadar grmediim derecede kusursuzdu. Sonra durumu kavradm. Salar yapayd ve olmamas gereken kafa derisinin zerinde dikkatle oluturulmulard. Olmamas gereken mi? Dorsun gzleri ksld. Durumu birdenbire anlad belliydi. Yani sence... Evet, bence Joranum, Trantorun gemie dalm olan mitoloji hastas Mycogen Sektrnden. te adam bunu saklamaya alyor.

10
Dors Venabili bu konuyu sakin sakin dnyordu. O zaten her eyi byle incelerdi. Sakin sakin. e duygularn kartrmak ona gre bir ey deildi. Dors dncelerini bir nokta zerinde younulatrmak iin gzlerini yumdu. Hariyle

Mycogene gideli sekiz yl olmutu. Neyse ki, orada fazla kalmamlard. Sektrde yiyecekler dnda beenilecek bir ey yoktu. Kadnn gzlerinin nnde sahneler belirdi. Erkeklerin hakim olduu, sert, sofu bir toplum. Sadece gemi zerinde durmak. Vcuttaki btn tylerin yok edilmesi. Bu ac dolu ileme srf herkesten farkl olmak ve kim olduklarn bilmek iin katlanmalar. Efsaneleri. Anlar (ya da hayalleri). Bunlar galaksiyi ynettikleri, yaamlarnn uzun olduu ve robotlarn bulunduu bir ala ilgi liydi. Dors gzlerini aarak, Ama neden, Hari? dedi. Ne, neden, hayatm? Joranum niin Mycogenden deilmi gibi davranyor? Kadn, kocasnn Mycogenin ayrntlarn kendisinden daha fazla hatrlayacan sanmyordu. Hatta bunu yapamayacan biliyordu. Ama Harinin kafas onunkinden stnd. Kesinlikle ok farklyd onunkinden. Dorsun kafas sadece hatrlyor ve matematiksel bir tmdengelimle ok belirgin bir sonuca varyordu. Harinin kafas ise beklenmedik sramalar yapyordu. Seldon sezgi sadece yardmcs Yugo Amaryle zg bir eymi gibi davranmaktan holanyordu ama Dors buna kanmyordu. Seldon her zaman dnyaya akn akn bakan saf bir matematiki rol oynamaya meraklyd. Ama Dors buna da kanmyordu. Seldon ylece otururken kadn, Joranum niin Mycogen den deilmi gibi davranyor? diye tekrarlad. Profesr dalmt. Yznde, Dorsun bildii ve psiko -tarih kavramlarndan bir damlack daha geerlilik ve yararllk salamaya alrken beliren o ifade vard. Seldon sonunda, Kat bir toplum, diye mrldand. Kstlayc bir toplum. Sektrde yaayanlardan bazlar nasl dneceklerinin ve nasl davranacaklarnn onlara emredilmesinden holanmyorlar. Orada her zaman rahatlkla boyunduruk altna gireme yen kimseler var. Onlar dardaki laik dnyalarda yaayanlarn daha zgr olduunu biliyor ve bunu istiyorlar. Bu anlalmayacak bir ey deil. O yzden kafalarnda yapay sa uzatyorlar, yle mi? Hayr. Genellikle byle yapmyorlar. Onlara sradan bir Kaak diyorlar. Mycogenliler sektr terkedenleri byle tanmlyorlar. Tabii aa da gryorlar. Evet, sradan bir Kaak peruk tak yor. Bu daha basit bir yol ama fazla baarl deil. Bana gerek bir Kaakn sahte sa uzattn sylediler. lem ok zor ve pahalym. Ama san yapay olduu hemen hemen farkedilmiyormu. Bu ilemden daha nce sz edildiini duymu ama byle biriyle hi karlamamtm. Trantorun btn sekiz sektrn incelemek iin yllarm verdim. Psiko-tarih biliminin temel kurallarn ve matematik denklemlerini oluturmaya altm. Ne yazk ki, bu abalarmn sonucu olarak elimde fazla bir ey yok. Ama yine de birka ey rendim. Ama Kaaklar neden Mycogenli olduklarn saklyorlar? Bildiim kadaryla onlara eziyet falan edilmiyor. Doru. Kimse onlara ilimiyor. Hatta Mycogenlilerin aa lk insanlar olduklarn dnen de yok. Ama durum bundan da kt. Kimse Mycogenlileri ciddiye almyor. Zeki insanlar olduklarn herkes kabul ediyor. yi eitim grm, asil, kltrl insanlar. Yiyecek konusunda adeta birer sihirbaz hepsi de. Bir de sektrlerinin zenginliini srdrme konusunda insan adeta korkutan bir yetenekleri var. Ancak yine de kimse onlar ciddiye almyor. nanlar, Mycogen dnda yaayanlara gln, komik ve inanlmayacak kadar da sama geliyor. Tabii herkes Kaak Mycogenlileri ayn gzle gryor. Bir Mycogenlinin iktidar eline geirmeye almas kahkahalar arasnda baarszla urar. Senden korkulmas nemli deildir. Hatta aa grlmeye bile katlanabilirsin. Ama alay edilmek, ite bu ldrc bir eydir. Joranum, birinci bakan olmak istedii iin sal olmas gerekiyor. Rahat davranabilmek iin de Mycogenden mmkn olduu kadar uzakta, pek tannmam bir gezegende yetitiini iddia ediyor. Ama herhalde doal olarak salar dklm insanlar da var. Yine de Mycogenler gibi deil. Kendilerini zorlayarak balarnda bir tek kl bile kalmamasna dikkat ediyorlar. D Dnyalarda buna pek aldrmazlar. Ama Mycogen, D Dnyalar iin uzak lardaki bir fslt gibi. Mycogenliler sektrlerine iyice kapanp kalmlar. Trantor'dan ayrlan ok azdr. Tabii Trantorda durum farkl. Burada kabak kafal insanlar vardr ama genellikle kulaklarnn

yukarsnda, Mycogenli olmadklarn gsteren salar bulunur. Ya da ou sakal veya byk brakr. Genellikle patalojik bir nedenle salar, tyleri dklm olanlar anssz insanlardr. Her halde onlar da Mycogenli olmadklarn kantlamak iin yanlarnda doktor raporlaryla dolayorlard. Dors kalarn hafife att. Bunun bize bir yarar olacak m? Pek emin deilim. Joranumun Mycogenli olduu haberini etrafa yayamaz msn? Bunun kolaylkla yaplabileceini sanmyorum. Herhalde adam izlerini iyice sildi. Zaten yaplabilse bile... Evet? Seldon omzunu silkti. Ben banazla davetiye karmak istemiyorum. Trantordaki toplumsal durum zaten kt. Bir de benim ya da bir bakasnn kontrol altna alamayaca iddetli duygularn ortaya kmas tehlikesini gze alamam. Mycogen konusuna ancak son are olarak deinebilirim. O halde sen de minimalizm istiyorsun. Tabii. yleyse ne yapacaksn? Demerzelden randevu aldm. Belki o ne yaplmas gerektiini biliyordur. Dors abucak profesre bakt. Hari, Demerzelin karlatn her sorunu zmesini mi bekliyorsun? Byle bir tuzaa m deceksin? Hayr. Ama belki o bu sorunu zmleyebilir. Ya zmleyemezse? O zaman baka bir are bulmam gerekir. yle deil mi? Ne gibi? Seldonun yznde ac dolu bir ifade belirip kayboldu. Bilmiyorum, Dors. Benden her sorunu zmlememi bekleme.

11
Eto Demerzeli, mparator Cleon dnda pek sk gren olmazd. Birinci bakan eitli nedenle rle arka planda kalmay tercih ederdi... Bu nedenlerden biri de zaman geerken grnnn pek deimemesiydi. Hari Seldon, Demerzeli yllardan beri grmemiti. Onunla Trantordaki ilk gnlerinden sonra gerekten zel olarak konuamamt. Seldonun Joranumdan ok etkilendii o karlamadan sonra hem profesr, hem de Demerzel aralarndaki ilikiyi belli etmemelerinin daha doru olacana karar verdiler. Hari Sel donun birinci bakann imparatorluk sarayndaki brosuna yapaca bir ziyaret gzlerden kamayacakt. Bu yzden iki dost saray bahelerinin hemen dndaki Domes Edge Otelinin kk ama lks bir dairesinde bulutular. Demerzeli grmek Seldona derin bir acyla eski gnleri anmsatt. Demerzelin her zamanki gibi olmasysa bu acy keskinletiriyordu. Bakann yz hatlar hl dzgn ve glyd. Hl uzun boylu ve salam grnyordu. Koyu kumral salarnda yine sar teller vard. Yakkl deildi. Ama dikkati eken, ciddi bir tipti. Birinin kafasndaki ideal birinci bakan tipiydi sanki. Kendisinden nceki resmi grevlilerin hibirine benzemiyordu. Seldon, imparator zerindeki nfuzunun bir nedeni bu grn, diye dnd. Bylelikle imparatorluk sarayn da etkisine alm. Tabii bu yoldan da btn imparatorluu. Demerzel, Seldona doru geldi. Dudaklar efkatli bir glmsemeyle bklmt ama bu yzndeki ciddi ifadeyi deitirmiyordu. Birinci bakan, Hari, dedi. Seni grmek ne byk zevk. Fikrini deitirerek randevuyu iptal etmenden korktum biraz. Asl ben senin byle bir ey yapmandan korktum, birinci bakan. Bana Eto de. Yani asl adm kullanmaktan ekinmiyorsan.

Asl adn kullanamam. Bunu sylemem imknsz, biliyorsun. Ama bana syleyebilirsin. Haydi, syle. Adm duymak houma gidecek. Seldon sanki dudaklarnn bu ad syleyeceine ya da sesinin kabileceine inanamyormu gibi duraklad. Sonunda, Daneel, diye mrldand. Demerzel, R. Daneel Olivaw, dedi. Evet. Benimle yemek yemelisin, Hari. Seninle sofraya oturursam yemek yemek zorunda kalmayacam. Bu da beni rahatlatacak. Memnuniyetle kabul ederim. Ama tek bama bir eyler attrmak bence pek de keyifli olmaz. Herhalde bir iki lokma... Seni memnun etmek iin... Seldon, Ama yine de bu kadar uzun sre bir arada kalmamzn akllca bir ey olmayacan dnyorum, dedi. Elimde deil. Bence hi de deil. mparatorun emri byle. Majeste imparator bunu istiyor. Neden, Daneel? ki yl sonra Onuncu Yl Kongresi tekrar toplanacak. Neden ardn? Yoksa unutmu muydun? Pek saylmaz. Sadece dnmedim. Toplantlara katlmamaya m karar vermitin? Son kongrede ok ilgi uyandrmtn. Evet. Psiko-tarihim yznden. Ne de baarl oldum ya! Bylece imparatorun dikkatini ektin. Baka hibir matematiki bunu baaramad. Balangta senin ilgini ektim, imparatorun deil. Sonra kamak ve imparatora gzkmemek zorunda kaldm. Sana kesinlikle psiko-tarihle ilgili aratrmalarma baladm bildirinceye kadar. Ondan sonra fazla dikkati ekmeden gven iinde yaamama izin verdin. ok nemli bir matematik blmnn bakan olmak dikkati ekmeden yaamak saylmaz. Evet. Ama sonuta bu psiko-tarihle ilgili almalarm gizliyor. Ah, yemek geliyor. Bir sre, iki arkadaa yakacak bir biimde baka eylerden sz edelim... Dors nasl? Harika. Gerek bir e o. Gvenlik konusundaki endieleri yznden bamn etini yiyor. Bu onun grevi. Dors da bunu bana sk sk hatrlatyor zaten. Akas ikimi zi bir araya getirdiin iin sana ne kadar minnet duysam azdr. Saol, Hari, ama dorusunu istersen ikinizin de evlenerek mutlu olacanz hi tahmin etmemitim. zellikle Dorsun... Yine de bu armaan iin teekkr ederim. Sonu beklentilerine uymam olsa bile. Bu durum beni sevindiriyor. Ama armaann kukulanacak baka sonular dourabileceini greceksin. Dostluum iin de ayn eyi syleyebiliriz. Seldonun bu szlere cevap vermesi olanakszd. Onun iin Dernerzelin iareti zerine dikkatini yemeine verdi. Bir sre sonra atalndaki balk parasn bayla iaret ederek, Bu organizmay tanmyorum aslnda, dedi. Ama piirme tarz Mycogeninkine benziyor. Evet, yle. Senin Mycogen yemeklerinden holandn biliyorum. Mycogenlilerin yaamalar iin neden bu. Tek neden. Ama onlarn senin iin zel bir nemleri olduunu unutmamalym. O zel nem sona erdi artk. Mycogenlilerin atalar ok ok uzun bir sre nce Aurora gezegeninde yayorlard. mrleri uzundu. yz yl ve hatta daha fazla. Galaksideki elli dnyann da efendisiydiler. Beni ilk planlayp yaratan da yine bir Auroralyd. Bunu hibir zaman unutmadm. Bu gerekleri ben Aurorallarn Mycogenli torunlarndan ok daha iyi ve arptlmam biimde hatrlyorum. Ama yine ok ok uzun yllar nce onlar terk ettim. nsanlk iin neyin iyi olacana karar vererek seimimi yaptm. Bu sre boyunca o yolu, elimden geldiince izledim. Seldon birdenbire endielendi. Bizi duyabilirler mi?

Bu soru Dernerzeli elendirmi gibiydi. Eer bu imdi aklna geldiyse artk ok ge demektir. Ama korkma. Gerekli nlemleri aldm. Ayrca buraya gelirken seni fazla kimse grmedi. Bura dan ayrlrken de yle olacak. Seni grenlerse buna armaya caklar. Benim pek az yetenekli ama fazla iddial amatr bir matematiki olduum biliniyor. Saraydaki pek dostum saylmayacak kimseleri ok elendiriyor bu. Ayrca yaklaan On Yllk Konferansn temel hazrlklaryla ilgilenmem de kimseyi artmayacak. Kongre konusunda fikrini almak istiyorum. Bu konuda sana yardm edebileceimi pek sanmyorum. Kongrede konuma yapabileceim bir tek konu var ve benim ondan sz etmem de olanaksz. Kongreye katlrsam, bunu ancak bir dinleyici olarak yapabilirim. Tez sunmak gibi bir niye tim yok. Anlyorum... Garip bir ey duymak ister misin? Majeste seni hatrlyor. Herhalde bunun nedeni beni ona sk sk hatrlatman. Hayr, yle bir aba gstermedim. Ancak majeste imparator beni zaman zaman artyor. Yaklaan kongrenin farknda ve senin daha nceki toplantda yaptn konumay da unutmam anlalan. Psiko-tarih konusu onu hl ilgilendiriyor. Onun iin seni uyarmalym. O bu konu zerinde durabilir. Seni grmek isteyebilir. Tabii saray bunu byk bir eref de sayar. Kesinlikle. Yaamn boyunca imparator tarafndan iki kez arlmak nemli bir eydir. aka ediyorsun. Benim onu grmem ne ie yarar? Ne olursa olsun, imparator seni huzuruna davet ederse red cevab veremezsin... Himayendeki genler nasl? Yugo ve Raych? Nasl olduklarn herhalde biliyorsun. Beni sk bir gz hapsine aldndan eminim. Evet, bu doru... Sadece gvende olup olmadnla ilgileniyorum. Yaamnn dier yanlar beni ilgilendirmiyor. Korkarm grevlerim zamanmn ounu alyor. Ben her eyi grebilen biri de deilim. Dors sana rapor vermiyor mu? nemli bir olay ktnda tabii verir. Ama baka zamanlarda... hayr. nemsiz durumlarda casus rol oynamay pek istemiyor. Demerzel yine hafife glmsedi. Seldon, Benim ocuklar iyiler, diye mrldand. Yugoyla baa kmak gitgide zorlayor. O psiko-tarih konusunda benden daha yetenekli ve galiba kendisinin ilerlemesine engel olduumu dnyor. Raycha gelince o sevimli bir yaramaz. Her zaman yleydi. Korkun bir sokak ocuuyken ona snmam salad. in daha alacak yan Dorsu da kendine balayabilmesi. Daneel, ben una gerekten inanyorum. Dors benden bksa ve beni terk etmeyi dnse bile yine de Raycha olan sevgisi yznden bunu yapmaz. Demerzel ban sallad. Profesr ciddi bir tavrla konumasn srdrd. Eer Wyel Rashelle, Raych ok sevimli bulmasayd, ben bugn burada olmazdm. Vurulup lrdm... Endieyle kmldand. O olay dnmek hi houma git miyor, Daneel. Bu tamamen bir rastlant, nceden tahmin edilemeyecek bir olayd. Psiko-tarihin bu konuda ne yardm olabilirdi? Sen bana psiko-tarihin en fazla ihtimalleri aklayabileceini sylemedin mi? Bu bilimin kiiler deil, byk kalabalklarla ilgilendiini? Ama bir kimse ok nemliyse... Hibir insann tam anlamyla ok nemli olmadn reneceini sanyorum. Ben bile nemli deilim ya da sen. Belki de haklsn. Btn bu varsaymlara uygun olarak almama ramen yine de kendimi nemli saydm fark ediyorum. Bu btn mant aan normalst bir bencillik... Ve sen de nemlisin. Buraya da seninle bu konuyu konumaya geldim. Mmkn olduu kadar aklkla. Bilmem gerekiyor. Neyi bilmen? Bir uak sofray toplam, odann klar da hafife snklemiti. Sanki duvarlar onlara daha yaklamt. nsan artk rahatlkla konuacakm gibi bir duyguya kaplyordu. Seldon, Joranum, dedi ksaca. Sanki sadece bu ad sylemenin bile yeterli olacan dnyordu.

Ah, evet. Onu biliyor musun? Tabii. Nasl bilmem? Eh, ben de onun hakknda bilgi edinmek istiyorum. renmek istediin nedir? Haydi, Daneel, benimle oyun oynama. O tehlikeli biri mi? Tabii tehlikeli biri. Bu konuda bir kukun mu var? Ben, senin iin tehlikeli mi demek istedim. Birinci bakan olarak mevkiin asndan. Ben de zaten bu sorunu cevapladm. Ve sen buna izin veriyorsun, yle mi? Demerzel ne doru eilerek sol dirseini aralarndaki masaya dayad. Benim iznimi beklemeyen baz eyler var, Hari. Bu konuda ok bilinli davranmalyz. Bu ad ilk tayan Majeste Cleon on sekiz yldan beri tahtta ve ben bu sre boyunca nce kurmay bakanl ve sonra da birinci bakanlk yaptm. Babasnn hkmdarlnn son yllarnda da ayn derecede nemli grevlerde bulundum. Uzun bir sre bu. Birinci bakanlar aslnda mevkile rinde bu kadar zaman pek kalamazlar. Sen sradan bir birinci bakan deilsin, Daneel. Kendin de biliyorsun. Psiko-tarih bilimi gelitirilirken senin iktidarda kalman art. Bana glmseme! Doru bu. Sekiz yl nce seninle ilk karlatmz zaman bana imparatorluun kokutuunu ve kmeye baladn syledin. Bu konuda fikrini deitirdin mi? Hayr. Tabii ki deitirmedim. kme belirtileri artk daha da belirgin, yle deil mi? Evet, yle. Oysa ben bunu nlemek iin abalyorum. Grevden ayrlrsan neler olur? Joranum imparatorluu sana kar ayaklandryor. 'Trantoru, Hari! Trantoru! D Dnyalar salam ve bu ana kadar yaptklarmdan da memnunlar. Ekonominin kmeye balamas ve ticaretin azalmasna ramen. Ama nemli olan Trantor. zerinde yaadmz imparatorluk gezegeni. mparatorluun merkezi. Ynetimin kalbi. Trantor senin devrilmene neden olabilir. Trantor, Hayr, derse yerinde kalamazsn. Evet, ben de ayn fikirdeyim. Eer sen gidersen D Dnyalarla kim ilgilenir? Kim kn hzlanmasn engeller? Kim imparatorluun hzla yozlaarak anariye kurban olmasn nler? Btn bunlarn olabilecei kesin. Onun iin bir eyler yapmalsn. Yugo senin korkun bir tehlikeyle kar karya olduuna inanyor. Artk bu mevkide kalamayacana da. Sezgileri ona byle sylyor. Dors da ayn eyi sylyor ama bunu ya da drt... Demerzel, Robotik Kanununa balyor, diye cmleyi tamamlad. Joranumun doktrinleri gen Raych ekiyor. Tabii Dahll olduu iin ben... kararszm. Onun iin de kalkp sana geldim. Galiba beni teselli etmen iin. Bana duruma iyice hakim olduunu syle. Mmkn olsayd sylerdim. Ancak seni teselli edecek durumda deilim. Tehlikedeyim gerekten. Hibir ey yapmadan yle oturuyor musun? Hayr. Honutsuzluu kontrol altnda tutmak ve Joranumun mesajn etkisiz klmak iin ok abalyorum. Anlayacan Hari, kme hzn azaltmak iin yararlandm prensipleri uygulayacak biri bulunabilirse bu mevkiden ayrlmak beni korkutmayacak. Dier yandan benim yerime Joranum geerse durum bir felaket olur. Ben byle dnyorum. yleyse onu durdurmak iin yapabileceimiz her ey uygun saylr. Pek deil. Joranum ortadan kaldrlr ve ben yerimde kalrsam bile yine de imparatorluk anari iinde boulabilir. O halde Joranumu mahvedecek ama benim yerimde kalmam salayacak bir ey yapmamalym. Yani bu davran imparatorluun kmesine neden olacaksa. Joranumu kesin bir

biimde mahvedecek ama anariyi de engelleyecek bir yolu hl bulamadm. Seldon, Minimalizm, diye fsldad. Efendim? Dors bana seni minimalizmin kstlayacan anlatt. Doru. 0 zaman sana yaptm bu ziyaret baarszlkla sonulanyor, Daneel. Yani teselli bulmaya geldin ve olmad, yle mi? Korkarm yle. Ama ben de teselli aradm iin seni grmek istedim. Seni ben mi teselli edeceim? Psiko-tarih yoluyla. Bu bilim, gvene giden ve benim gremediim o yolu izmeli. Seldon ar ar iini ekti. Daneel, psiko-tarih henz bu dereceye kadar geliemedi. Birinci bakan, matematikiye ciddi ciddi bakt. Tam sekiz yl altn, Hari. Sekiz ya da sekiz yzylda allr ve yine de bilim bu kadar gelitirilemez. Kolay kolay alt edilemeyecek bir sorun bu. Demerzel, Tekniin kusursuz bir hale getirilmi olmasn beklemiyorum, dedi. Ama sana rehberlik edebilecek bir iskelet, bir ereve, bir prensip olmal. Belki bu kusursuz deil ama sradan bir tahminden daha iyi. Seldon zntyle, Elimde sekiz yl ncekinden daha fazla bir ey yok, diye aklad. imdi... durum yle sanrm: Sen iktidarda kalmal ve Joranum da mahvedilmeli. Ama imparatorluun mmkn olduu kadar uzun zaman sarslmamasn ve bylece benim de psiko-tarih zerinde alma frsatn bulmam salayacak kadar. Zaten ben psiko-tarihi gelitirmedike bunun elde edilmesi imknsz. yle mi? yle gzkyor, Hari. yleyse biz ksr bir dng zerinde tartyoruz ve imparatorluk mahvoluyor. Tahmin edilmeyen bir ey olursa durum deiir. Sen tahmin edilmeyen bir eyin olmasn salarsan. Ben mi? Daneel, ben bunu psiko-tarih bilimi olmadan nasl baarrm? Bilmiyorum, Hari. Seldon gitmek iin kalkt. aresizdi.

12
Hari Seldon ondan sonra gnlerce bilgisayaryla haber toplamak iin blmle ilgili grevlerini ihmal etti. Yirmi be milyon gezegenden gelen gnlk haberlerle baa kabilecek kompter pek azd. mparatorluk merkezinde, ok gerekli olduu iin yle birka bilgisayar vard. D Dnyalarn baz byk bakentlerinde de yle. Ama ou zaman Trantordaki Merkez Haber Dairesiyle hiperbalant kurmakla yetiniyorlard. nemli bir matematik blmndeki bir bilgisayar, yeteri kadar gelitirilmi olursa deitirilerek bamsz bir haber kayna haline sokulabilirdi. Seldon da bu yntemi dikkatle kendi kompterine uygulamt. Sonuta bu psiko-tarih bilimiyle ilgili almalar iin gerekliydi. Ama tabii bakalaryla konuurken bilgisayarn niteliklerini daha baka ve son derecede akla yakn nedenlere balyordu. Bilgisayar, ideal olarak imparatorluk snrlar iindeki herhangi bir dnyada grlen olaanst bir olay bildirecekti. ifreli ve dikkati ekmeyen bir uyar yanacak ve Seldon da olay kolaylkla izleyebilecekti. Ama bu k ender yanyordu. nk olaanst teriminin tanm ok kstlyd ve daha ok ender grlen, geni aptaki kargaalar iin kullanlyordu. Durum byle olunca, uzman da eitli dnyalarla geliigzel balant kuruyordu. Tabii yirmi be

milyon gezegenle balant kurulmas olanakszd. Onun yerine krk be, elli dnya aratrlyordu. Bu i skc ve hatta insann gcn kesen bir iti. nk nispeten nemsiz gnlk felaketlerle karlamayan bir dnya hemen hi yoktu. urada bir yanarda patlamas, burada bir sel felaketi. Bir yerde ekonominin u ya da bu biimde kmesi. Birde ayaklanmalar. Son bin yllk srede yz ya da daha fazla sayda deiik dnyada eitli nedenlerle ayaklanma olmayan bir gn grlmemiti. Tabii byle eyleri hesaba katmamak gerekiyordu. nsan, yerleim merkezleri olan dnyalarda devaml grlen yanarda patlamalar gibi, bu ayaklanmalar yznden de endielenmezdi. Aslnda bir gn hibir yerde ayaklanma olmazsa ite o zaman endielenilmesi gerekirdi. nk bu rahatszlk verecek olaanst bir durum saylrd. Seldon kendini zorlaa bile endie duymuyordu. D Dnyalar btn karmaa ve ansszlklarna ramen, okyanusun, iyi olduu bir gndeki haline benzetilebilirdi. Hafif kabarmalar ve dalgalanmalar grlyordu. Ama ite o kadar. Matematiki, genel durumun son sekiz ylda bozulduunu aka gsteren hibir kant bulamad. Hatta son seksen ylda bile byle bir ey olmamt. Ama Demerzel kmenin srdn sylemiti. (Seldon, Demerzelden uzaktayken onu Daneel olarak dnemiyordu.) Birinci bakan her gn imparatorluun nabzn dinliyordu. Seldonun taklit edemeyecei yntemlerle hem de. Tabii psiko-tarih ona rehberlik etmeye balad zaman durum deiecekti. Belki de kme derecesi ok kkt ve durum ancak dnm noktasna eriildiinde belirginleecekti. rnein, bir ev hi belli olmadan yavaa eskiyip haraplar sonra da bir gece dam kverirdi. Dam ne zaman kecekti? te sorun buydu ve Seldon cevab bilmiyordu. Seldon bazen de Trantoru kontrol ederdi. Burada haberler her zaman dierlerine oranla daha nemliydi. Bir kere Trantor btn dnyalar arasnda en kalabalk olanyd. Krk milyar insan yayordu burada. kincisi, Trantordaki sekiz yz sektr kendi balarna bir mini-imparatorluk oluturuyorlard. ncs, skntl resmi toplantlarn ve imparatorluk ailesinin yaptklarnn da izlenmesi gerekiyordu. Ancak Seldonun dikkatini Dahi Sektrndeki bir ey ekti. Dahi Sektr Meclisi seimlerini Joranumun be yanda kazanmt. Yoruma gre Joranumcular ilk kez bir sektrde iktidara geliyorlard. Bu alacak bir ey deildi. Joranumun sektrler arasnda gl olduu bir yer varsa, o da Dahld. Ama Seldon bunu demagogun ilerlediini aklayan etkileyici bir gsterge olarak kabul etti. Bu haberi ieren bir mikroip istedi ve onu akam evine gtrd. Seldon ieri girerken Raych da bilgisayarndan ban kaldrd. Aklama gereini hissettii iin olacak, Anneme, ihtiyac olan bilgi kayna konusunda yardm ediyorum, dedi. Ya senin kendi derslerin? Tamam, baba. Hepsi tamam. yi... imdi una bir bak! Elindeki ipi mikro-projeksiyon aletine takmadan nce delikanlya gsterdi. Raych gzlerinin nnde havada asl olan habere bir gz att. Evet, biliyorum. yle mi? Tabii. Ben genellikle Dahlda olanlar izlerim. Sonuta oras benim kendi sektrm. Peki, bu konuda ne dnyorsun? Ben bu sonuca amadm. Sen atn m? Trantor'un geri kalan ksm Dahl aa gryor. yleyse neden Joranumun grlerine katlmasnlar? Sen de onlara katlyor musun? ey... Raych dnceli bir tavrla kalarn att. Syledii baz eylerin houma gittiini itiraf etmeliyim. Joranum herkesin eit olmasn istediini sylyor. Bunun ne kt yan var? Hibir kt yan yok. Tabii szlerinde ciddiyse. tenlikle konuuyorsa. Bu oy toplamak iin giritii bir oyun deilse.

Evet, bu szlerinde haklsn, baba. Ama herhalde Dahlllarn ou, kaybedecek nemiz var, diye dnyordur. Eit saylmyoruz. Yasalar yle syleseler bile Bu yasalarla salanmas zor olan bir ey. lm terleri dkerken seni serinletecek bir ey de deil. Seldonun kafas hzla alyordu. Bu haberi grdnden beri dnp durmutu. Raych, annenle ben seni sektrden alp gtrdkten sonra bir daha Dahla gitmedin. yle deil mi? A, gittim ya! Sen be yl nce Dahl ziyaret ettiin zaman ben de yanndaydm. Evet, evet... Seldon bunu nemsemediini belirtmek iin elini sallad. Ama bu saylmaz. Seninle sektrler aras bir otelde kaldk. Orann Dahlla hibir ilikisi yoktu. Yanl hatrlamyorsam Dors da bir kere olsun sokaa yalnz kmana izin vermedi. nk o srada sadece on be yandaydn. imdi yalnz bana Dahla gitmeye ne dersin? Bana buyruk olarak? Artk yirmisindesin... Raych gld. Annem buna hibir zaman izin vermez. Akas annene bu teklifi yapma fikri hi houma gitmiyor. Ama Dorstan izin isteyecek de deilim. imdi sorun u: Bu ii benim iin yapmak istiyor musun? Merak ettiin iin mi? Tabii. Bizim memlekette neler olduunu grmek benim de houma gider. Derslerin arasnda zaman bulabilecek misin? Tabii. Derslerden bir hafta bile uzak kalmayacam. Sen de dersleri ben yokken banda alrsn. Dndm zaman dier rencilere yetiirim. zin alabilirim. stelik babam okulun p rofesrlerinden biri. Tabii kovulduysan o baka, baba. Henz kovulmadm. Ama ben bunu elenceli bir tatil olarak da dnmyorum. Dnseydin buna aardm. Senin elenceli bir tatilin ne olduunu bildiini sanmyorum, baba. Bu szleri bilmene bile hayret ediyorum. Kstahlk etme! Dahla gittiin zaman Laskin Joranumu grmeni istiyorum. Raych ard. Bunu nasl yapacam? Onun nerede olduunu bile bilmiyorum. Joranum, Dahlda olacak. Yandalarnn ye seildii Dahi Sektr Meclisinde bir konuma yapacak. Kesin tarihi renirim. Sen de bundan birka gn nce Dahla gidersin. Onu grmeyi nasl baaracam, baba? Herkesi hemen kabul ettiini hi sanmyorum. Ben de yle. Ama bu ii sana brakacam. On iki yandayken bu ii nasl baaracan bilirdin. Arada geen yllarn keskin yann kreltmemi olduunu umarm. Raych, Ben de umarm, diye glmsedi. Peki, Joranumu grdm farz edelim. Sonra? Eh, o zaman mmkn olduu kadar ok bilgi edinmeye alrsn. Asl plan nedir? Gerek dnceleri? Onun btn bunlar bana anklayacana gerekten inanyor musun? Byle yaparsa hi amam. nsanda gven uyandryorsun, seni sefil ocuk! imdi bu meseleyi konualm. yle de yaptlar. Hem de birka kez. Seldonun dnceleri ona ac veriyor, btn bunlarn nereye varacan bilemiyordu. Yugo Amaryl, Demerzel ya da Dorsa danmaktan ekiniyordu. zellikle Dorsa. Onlar kendisine engel olabilir fikrinin yetersiz olduunu kantlayabilirlerdi. Seldon ise bu kant istemiyordu. Ona, plan kurtulua alan tek kapym gibi geliyordu. O kapnn kapatlmas houna gitmeyecekti. Ama aslnda kurtulua alan yle bir kap var myd? Joranuma ancak sadece Raych, sokulabilirmi gibi geliyordu. Ama Raych bu i iin uygun bir ara myd? O Dahllyd ve Joranuma sempati duyuyordu. Seldon ona ne dereceye kadar gvenebilirdi? Korkun bir eydi bu! Raych onun oluydu. Seldon o zamana kadar Raychtan phelenmesine neden olacak bir olayla karlamamt.

13

Seldon belki bu dncesinin pek de iyi bir ey olmadndan kukulanyordu. Bu, olaylarn zamanndan nce patlak vermesine neden olabilirdi. Raycha tamamiyle gvenip gvenemeyeceini, onun roln uygun biimde oynayp oynayamayacan ac ac dnp endieleniyordu. Ama profesrn bir konuda hibir kukusu >toktu. Hibir kukusu. Dorsun bu olup bitti karsnda nasl bir tepki gstereceini kesinlikle biliyordu. Seldon d krklna uramad. Eer bu szck duygularn aklamaya uygunsa. Ama profesr bir bakma d krklna uram da saylrd. nk Dors, matematikinin tahmin ettii gibi sesini dehetle ykseltmedi. Oysa Seldon buna kendini hazrlamt. Ama nasl bilebilirdi? Dors baka kadnlar gibi deildi. Ayrca Seldon onu gerekten fkelendii zaman hi grmemiti. Belki de Dorsun gerekten fkelenmesi imknszd. Ya da profesrn gerek fke sayd eyi hissetmesi. Dors sadece ona souk souk bakarak honutsuzluunu alak sesle, ac ac belirtti. Onu Dahla m yolladn? Yalnz bana m? Sesi ok hafifti. Kocasn sorguya ekiyordu. Seldon bir an bu sakin ses yznden irkildi. Sonra kesin bir tavrla, artt, dedi. Yapmak zorundaydm. Brak da u olay-anlamaya alaym. Sen Raych o katiller inine, o hrszlar yuvasna, btn sulularn toplant yerine yolladn, yle mi? Dors! Byle konutuun zaman beni fkelendiriyorsun! Bence ancak banaz biri bu klieleri kullanr. Dahl'n akladm gibi bir yer olduunu inkr m ediyorsun? Tabii. Dahlda fakir mahalleleri ve sulular var. Bunu ben de ok iyi biliyorum. kimiz de biliyoruz. Ama btn Dahi byle deil ki. Her sektrde fakir mahalleleri ve sulular olduu bilinir. mparatorluk Sektr ve Streelingde bile. Arada derece fark var, yle deil mi? Belki btn dnyalarda su ileniyor. Belki btn sektrlerde de. Ama Dahi ilerinde en ktlerinden biri. yle deil mi? Bilgisayarn var. istatistikleri bir kontrol ediver. Bunu yapmama gerek yok. Dahi, Trantordaki sektrlerin en yoksulu. Yoksulluk, sefalet ve su oranlar arasnda bir ba olduu da kesin. Bunu ben de kabul ediyorum. Kabul ediyormu! Ve sen Raych oraya yalnz bana yolladn, yle mi? Onunla birlikte gidebilirdin. Ya da benden Raychla birlikte gitmemi isteyebilirdin. Veya okul arkadalarndan altsn yanna almasn syleyebilirdin. Raycha bir konuda ihtiyacm var. Bu yzden yalnz olmas gerekiyor. Hangi konuymu bu? Ama Seldon inat bir sessizlie brnerek cevap vermedi. Dors, Sonunda bu da m oldu? dedi. Artk bana gvenmiyor musun? Bir kumar bu. Sadece ben tehlikeyi gze alabilirim. Ama tehlikede olan sen deilsin, zavall Raych. Seldon sabrszca, O tehlikede deil, diye cevap verdi. Raych, yirmi yanda, gen ve gl. Bir aa kadar da salam. Burada, Trantor da serde yetitirilen fidanlar kastetmiyo rum. Szn ettiim Helicon ormanlarndaki gzel, salam aalar. Ayrca Raych bir Twister. Dahlllar ise deiller. Dors buz gibi bir tavrla, Sen ve Twistingin, diye sylendi. Hl hi yumuamamt. Sen bunun her eyin aresi olduunu sanyorsun. Dahlllar yanlarnda bak tayorlar. Hepsi. Baka silahlar olduundan da eminim. Patlayc silah tayp tamadklarn bilemem. Kanunlar bu tr silahlar konusunda ok sert. Baa gelince... Raychn bir ba olduundan eminim. Burada, niversitede bile ban yanndan ayrmyor. Oysa yapt kanunlara aykr. Raychn Dahlda baksz dolaacan m sanyorsun?

Dors sesini karmad. Seldon da birka dakika konumad. Sonra karsn yattrma zamannn gelmi olduuna karar verdi. Dinle. Sana u kadarn syleyeceim. Raychn Joranumu greceini umuyorum. Adam Dahla gidiyor. Ya? Raychn ne yapmasn bekliyorsun? Joranumun namussuzca siyaseti yznden ac bir pimanlk duymasn salamasn ve adam Mycogene geri gndermesini mi? Haydi, haydi. Byle alay edeceksen konuyu tartmamzn bir yarar olmaz. Seldon baklarn karsndan kaydrarak pencereden darya, kubbenin altndaki mavimsi gri gkyzne bakt. Ben Raychtan... Bir an sesi titredi. ... imparatorluu kurtarmasn bekliyorum. Ah, tabii! Bu ok daha kolay olur. Seldonun sesi kesinleti. Ben bunu bekliyorum. Sen bir zm bulamadn. Demerzel de yle. O bana zm benim bulmam gerektiini ima etti. te ben de bunu baarmaya alyo rum. Raycha da o yzden ihtiyacm var. Sonuta onun karsndakinde sevgi uyandrdn, byle bir yetenei olduunu sen de biliyorsun. Bu bizim amzdan etkili oldu. Joranum konusunda da etkili olacana inanyorum. Yanlmazsam her ey yoluna girebilir. Dorsun gzleri biraz irileti. imdi bana psiko-tarihin yol gsterdiini mi syleyeceksin? Hayr. Sana yalan syleyecek deilim. Psiko-tarih almalar bu bilimin bana yol gsterebilecei noktaya gelmedi. Ama Yugo durmadan sezgilerden sz ediyor ve benim de sezgilerim gl. Sezgi mi? Neymi o? Tarif et! Bunu kolaylkla yapabilirim. Sezgi, insan kafasna zg bir sanattr. Bu tamam olmayan ve hatta yanltc saylacak bilgilerden yararlanlarak doru cevab bulmak demektir. Ve sen bunu yaptn. Seldon byk bir inanla, Evet, yaptm, dedi. Ama sonra Dorsla paylamad o eyi dnd. Ya Raychn o eski sevimlilii kaybolduysa? Ya da daha kts olum bir Dahll olduunu unutamazsa?

14
Billibotton, Billibottondu ite. Pis, geni, karanlk, dolambal. rm eyler kokan ama Raychn, Trantorda baka yerde rastlanamayacana inand bir canllkla dolu Billibotton. Hatta belki buna imparatorluun baka hibir yerinde rastlanamazd. Ama Raych, Trantordan baka bir yeri pek bilmiyordu. Delikanl Billibottonu en son on iki yalarnda kadarken grmt. Ama imdi insanlar ona hl aynym gibi geliyordu. Hl rkeklik ve kstahlk karmn tayorlard. Sentetik bir gurur ve homurdanmalarna neden olan fkeyle doluydular. Erkeklerin koyu renk pos byklar vard. Kadnlarn ise uval gibi elbiseleri. Bu giysiler artk olgunlam, deneyimli Raycha ok pis eylermi gibi gzkyordu. Bu klkta dolaan kadnlar, erkekleri kendilerine nasl ekerlerdi? Evet, bu aptalca bir soruydu. Raych on iki yandayken bile bu giysilerin ne kadar kolaylkla ve abuk karldklarn renmiti. Delikanl imdi kede duruyordu. Dncelere ve anlara dalmt. Sonra dkknlarla dolu bir sokakta ilerledi ve kendi kendini bir yerleri hatrladna inandrmaya alt. Bu insanlarn arasnda anmsad ve artk sekiz ya daha byk olan kiiler var myd? Belki ocukluk arkadalar... Raych endieyle birbirlerine taktklar adlar hatrladn ancak onlarn asl isimlerini anmsayamadn dnd. Aslnda hafzasnda korkun boluklar vard. Sekiz yl pek de uzun bir sre saylmasa da yirmi yanda bir gencin yaamnn bete ikisi demekti. Raych, Billibottondan ayrldktan sonra eskisinden ok farkl bir yaam srmt. O yzden daha nceki yllar sisli bir rya gibi ortadan kaybolmulard. Ama kokular aynyd. Raych alak, kirli bir frnn nnde durarak havaya yaylan Hindistan cevizinden yaplm sslemelerin kokusunu iine ekti. Bu kokuyu baka bir yerde hi duymamt. Bir dkkna urayarak Hindistan cevizi ssl pastalar ald ve hatta onlarn Dahi tarz hazrland iddia edildii zaman bile. Bu pastalarn Dahldakilerin sadece biimsiz birer kopyas olduklarn

dnmt. Raychn can pasta yemeyi ok istiyordu. Neden olmasn? Yanmda kredi var. Dors da burada deil. Burun kvrarak yksek sesle frnn ne kadar temiz olduunu sormayacak. Daha dorusu ne kadar kirli olduunu. Eski gnlerde bir eyin temiz olup olmadna kim aldrd ki? Frn lotu. Raychn gzleri bu lo yere ancak bir sre sonra alabildi. eride birka alak masa vard. Bunlarn her birinin etrafna krk dkk birka iskemle konmutu. Herhalde mteriler orada hafif bir eyler yiyorlard. Pasta ve kahve benzeri eyler. Masalardan birinde oturan gen adamn nnde bo bir fincan duruyordu. Arkasnda bir zamanlar beyaz olduu anlalan bir tirt vard. Galiba daha gl bir kta tirtn iyice kirli olduu ortaya kacakt. Frnc ya da ra arkadaki odadan karak olduka aksi bir tavrla, Ne istersin? diye sordu. Raych da ayn derecede kaba bir tavrla cevap verdi. Kibar davranrsa bir Billibottonlu saylmazd. Bir koko ss. Eski gnlerden hatrlad bu argo terimi kullanmt. Bu szn hl kullanld anlalyordu. nk rak delikanlnn istediini plak parmaklaryla alarak uzatt. Kk Raych bunu normal karlard. Ama olgun Raych biraz ard. Bir kesekd m istiyorsun? Raych, Hayr, dedi. Burada yiyeceim. raa para vererek koko ssn elinden ald. Dilerini bu tatl eye geirirken gzlerini yar kapad. ocukluunda bu mutlulua pek az eriirdi. Bazen bu pastadan alabilmek iin dilenerek yeteri kadar kredi biriktirebilirdi. Bazen geici olarak paral saylacak bir arkada onun koko ssnden biraz srmasna izin verirdi. Ama ou kez kimseye fark ettirmeden pastadan bir tane alard. Ama imdi istedii kadar koko ss alabilecek durumdayd. Biri, Hey, dedi. Raych gzlerini at. Konuan masada oturan gen adamd. Kalarn atm ona bakyordu. Raych yavaa, Bana m syledin, ahbap? diye sordu. Evet. Ne yapyorsun sen? Koko ss yiyorum. Bundan sana ne? Raych hemen Billibotton usul konumaya balamt. Bu hi zor olmamt onun iin. Billibottonda ne iin var? Ben burada dodum. Burada bydm. Bir yatakta dnyaya geldim ben, senin gibi sokakta deil. Bu hakareti rahatlkla sarf etmiti. Sanki bu mahalleden hi ayrlmam gibiydi. yle mi? Bir Billibottonlu iin kln ok gzel. ok fazla ssl. Galiba pis pis esans da kokuyorsun. Yabanc gen, Raych efemine bulduunu belirtmek iin kk parman havaya kaldrd. Senin pis kokundan sz etmeyeceim. abamla yava yava ykseldim ben! Ah, ykseldin yle mi? Aman, aman! Frna iki adam daha girmiti. Raychn kalar hafife atld. Onlar zellikle arp armadklarndan emin deildi. Masadaki gen yeni gelenlere, Bu herif ykselmi, diye aklad. Billibottonlu olduunu iddia ediyor. Yeni gelenlerden biri Raycha alayla selam vererek hi de dost olmayan bir tavrla gld. Dileri rmt. Ah, ne ho deil mi? Bir Billibottonlunun hayatta ykseldiini grmek insan her zaman sevindirir. Onlar da sektrdeki zavall talihsiz insanlara yardm etme frsatn bulurlar. rnein onlara krediler verirler. Her zaman yoksullara verecek bir iki kredin olur sanrm. Dieri, Ka paran var, ahbap? diye sordu. Hi glmyordu. Tezghn arkasndaki frnc bard. Hey! Hepiniz de dkknmdan kp gidin! Mesele kmasn istemiyorum. Raych, Mesele kmayacak, dedi. Ben gidiyorum. kmaya davrand ama masadaki gen adam hemen onun nne doru ayan uzatt. Gitme, ahbap. Yoksa seni zleriz. (Tezghn arkasndaki adamn ok kt eyler olacandan korktuu belliydi. Arkaya odaya dalarak gzden kayboldu.) Raych, imdi beni dinleyin, ocuklar, diyerek glmsedi. Vaktiyle Billibottondayken on kii annem, babam ve beni durdurmutu. On kii. Hepsinin de icabna bakmamz gerekiyordu.

Masadaki, yle mi? dedi. Baban on kiinin hesabn grd demek? Babam m? Yok yahu! O bouna zaman kaybetmek istemedi. Saldrganlarn hesabn annem grd. Ben ondan da ustaym. stelik siz de sadece kiisiniz. imdi sizce bir sakncas yoksa yolumun zerinden ekilin. Olur. Ama sen nce btn kredilerini bize brak. Giysilerinden bazlarn da. Masadaki adam ayaa kalkt. Elinde bak vard imdi. Raych, te, grdnz m? dedi. imdi bana bo yere zaman kaybettireceksiniz. Koko ssn bitirmiti. Yar dnd. Sonra da yldrm hzyla bir masaya tutunurken sa bacan uzatt. Ayakkabsnn burnunu bakl adamn bacaklarnn arasna vurdu. Serseri avaz avaz bararak yere ylmt. Raych masay kaldrarak ikinci adam duvara doru srd ve onu araya sktrd. Sa elini hzla uzatt ve elinin yanyla nc serserinin grtlana vurdu. Adam ksrerek yere yuvarland. Btn bunlar iki saniyede olup bitmiti. Raych imdi iki elinde birer bakla duruyordu. imdi, iinizden hanginiz kmldamak istiyor? Serseriler ona fkeyle baktlar ama yerlerinden kmldamyorlard. Sanki donmu gibiydiler. Raych, yleyse, dedi. Artk kp gidebilirim. Ama arka odaya kam olan frncnn yardm ard anlalyordu. nk imdi ieriye kii daha giriyordu. Frncysa barmaya balamt. Serseriler! Mesele karmaktan baka bir ie yaramyorlar! Yeni gelenlerin klklar aynyd. Arkalarndakinin bir tr niforma olduu anlalyordu. Ama Raych bu kl o zamana kadar hi grmemiti. Adamlar, pantolonlarn botlarnn iine sokmu, bol yeil tirtlerinin zerine kemer takmlard. Balarndaki yarm kre biimi garip apkalar biraz komikti. Her tirtn sol omzunun nnde JM harfleri vard. Bu adamlar Dahlllara benziyorlard. Ama byklar hi de bu sektrdeki erkeklerin braktklar gibi deildi. Siyah ve grd ama dudaklar hizasnda iyice kesilmiti. ki yana doru da fazla uzatlmamt. Raych iin iin onlar aalad. Ama yine de yabanclarn stlerinin balarnn dzgn ve temiz olduunu kendi kendine itiraf etmek zorunda kald. Yeni gelenlerin komutan olduu anlalan adam, Ben Onba Ouinberim, diye aklad. Ne oluyor? Yenilgiye uram olan Billibottonlular telala ayaa kalkyorlard. Berbat halde olduklar belliydi. Biri hl iki bklmd. Bir dieriyse boynunu ovalarken, ncs sanki omzu km gibi kvranyordu. Onba onlara bilgince bir tavrla bakt. ki adam ise kmalarn engellemek iin kapya dikildi. Onba bir zarar grmeyen tek kii olduunu sezdii Raycha dnd. Sen Billibottondan msn? Burada dodum ve bydm. Ama sekiz yldan beri baka sektrdeyim. Raych zellikle Dahi aksann hafifletti. Ama yine de belli belirsiz bir biimde bu leheyle konuuyordu. Onba gibi. Dahlda Billibottondan baka mahalleler de vard. Baz yerlerde yaayanlar kibar olduklar iddiasndaydlar. Raych, Siz gvenlik grevlileri misiniz? diye sordu. Arkanzdaki niformalar pek hatrlamyorum ama... Biz gvenlik grevlileri deiliz. Billibottonda gvenlik grevlilerine pek rastlayamazsn. Biz Joranum Muhafzlaryz ve bu mahallede huzuru salyoruz. Bu serseriyi daha nce de uyardk. yle de ilgileneceiz. Bizim sorunumuz sensin, ahbap. Adn syle. Referans numaran da. Raych bu emri yerine getirdi. Burada ne oldu? Raych frnda bana gelenleri anlatt. Burada ne iin var? Delikanl, Bana bak, dedi. Beni sorguya ekme yetkin var m? Madem gvenlik grevlileri deilsiniz... Onba sert sert, Beni dinle, dedi. Yetkimiz olup olmadn sormaya kalkma. Billibottonda

bizim szmz geer. Yetkimiz var ve bu yetkiyi biz ele geirdik. adam da dvdn sylyorsun. Ben sana inanyorum. Ama bizi dvemezsin. Patlayc silahlar tamamza izin vermese de... Onba bu szlerden sonra bir patlaycy ar ar ekti. imdi bana burada ne iin olduunu syle. Raych iini ekti. Gerektii gibi dorudan doruya resmi bir daireye gitseydim, diye dnd. Kendimi Billibottona duyduum zleme brakp, koko ss yemee kalkmasaydm... Sonra, nemli bir i iin Bay Joranumu grmeye geldim, dedi. Madem sen de onun organizasyonundansn... Liderimizi mi grmeye geldin? Evet, onba. zerinde iki bakla m? Onlar kendimi savunmak iin tayordum. Bay Joranumla konuacam zaman baklar yanma alacak deildim. Bu senin iddian. Seni tutukluyoruz, ahbap. Bu iin iyzn reneceiz. Belki zaman alacak ama baaracaz. Ama beni tutuklama yetkiniz yok ki. Siz yasal bir... Eh, ikyet edecek birini bul. O zamana kadar sen bizimsin. Baklara el kondu ve Raych tutukland.

15
Cleon eski holograflarndaki o yakkl gen hkmdara pek benzemiyordu artk. Belki holograflar hl yleydiler ama aynas imparatora baka bir hikyeyi anlatyordu. Son doum gn her zamanki gibi gsterili trenlerle kutlanmt. Ama yine de krknc doum gnyd bu. mparator krknda olmann kt bir yann bulamyordu. Sal yerindeydi. Biraz kilo almt ama fazla deil. Eer zaman zaman belli belirsiz deiiklikler yaplmasayd yz belki daha yal duracakt. Cleonun yz bu deiiklikler nedeniyle sanki biraz cilalanm gibi gzkyordu. On sekiz yldan beri tahttayd. Yzyln en uzun saltanat srelerinden biriydi bu. Cleon krk yl daha saltanat srmemesi iin bir neden olmadn dnyordu. Belki de bu sayede imparatorluk tarihinin en uzun saltanat onunki olacakt. Cleon tekrar aynaya bakt ve nc boyutu altrmadm zaman daha iyi gzkyorum, diye dnd. Demerzeli ele alalm. Sadk, gvenilir, gerekli ve dayanlamayacak Demerzeli. O hi deimedi. Grn hep ayn. Cleonun bildii kadaryla, birinci bakan hi deiiklik yaptrmamt. Tabii Demerzel her konuda fazla sk azl. O hibir zaman gen olmad. Cleonun babasna hizmet ettii gnlerde de gen grnmyordu. Cleon o srada ocuksu davranlar olan veliaht prensti. Demerzel imdi de gen gzkmyordu. Balangta yal gzkmek ve ondan sonra da hi deimemek daha m iyi? Deiiklik! Bu sz Cleona Demerzeli bir amala ardn hatrlatt. mparator dnrken orada yle durmas iin deil! mparator fazla dnrse Demerzel bunu bir yallk iareti sayacakt. Cleon, Demerzel, dedi. Majeste? u Joranum denen adam. Onun adn duymaktan bktm. Onun adn duymanz iin bir neden yok ki, efendimiz. O bir sre haberlerde boy gsteren ve sonra da ortadan kaybolan fenomenlerden. Ama ortadan kaybolduu yok ki. Bu bazen zaman alyor, efendimiz. Onun hakknda ne dnyorsun, Demerzel?

Tehlikeli biri. Ama bir dereceye kadar beeniliyor. te bu tehlikeyi arttran da beenilmesi. Madem sen onu tehlikeli, ben de skc buluyorum, yleyse neden beklememiz gere kiyor? Onu hemencecik hapsedemez miyiz? Ya da idam ettirelim. Byle bir ey yaplamaz m? Trantorda siyasi durum ok hassas, majeste. Her zaman hassas zaten. Sen bana bunun olmadn ne zaman syledin? Hassas bir ada yayoruz, efendimiz. Joranuma kar saldrya geemeyiz. Bu tehlikeyi daha da arttrr. Bu durum hi houma gitmiyor. Belki ben ok fazla kitap okumadm. Zaten bir imparatorun sryle kitap okumak iin zaman yoktur. Ama ne olursa olsun, imparatorluk tarihimi iyi bilirim. Halk tarafndan tutulduu sylenen bu insanlar son bir iki yzyl ierisinde birka defa iktidar ele geirdiler. Yine her seferinde tahttaki hkmdar bir kuklaya dntrdler. Ben bir kukla halini almak istemiyorum, Demerzel. Byle bir ey dnlemez bile, efendimiz. Hibir ey yapmazsan pekl dnlecek bir hal alr. nlem almaya alyorum, efendimiz. Ama dikkatle. Senin kadar dikkatli olmayan biri var hi olmazsa. Bir ay kadar nce bir niversite profesr bir profesr--Joranum yanllarnn karaca bir karmaaya tek bana engel oldu. Ortaya kt ve o adamlar durdurdu. Evet, yle, efendimiz. Bu olay nasl duydunuz? nk o benim ilgilendiim bir profesr. Bana bu olaydan niin sz etmedin? Demerzel adeta dalkavuka bir tavrla, Masama gelen en nemsiz ayrntlar aklayarak sizi rahatsz etmem doru olur mu? dedi. nemsiz mi? Harekete geen o adam Hari Seldondu. Evet, doru. Bu tandk bir ad. Seneler nce Onuncu Yl Kongresine, bizim de ilgimizi eken bir tez sunmam myd? Evet, efendimiz. Cleon memnun olmutu. Grdn gibi, hafzam yerinde. Her ey iin maiyetime gvenmek zorunda deilim. Seldon denen bu adamla tezi konusunda da konumutum. yle deil mi? Hafzanz gerekten kusursuz, efendimiz. Adamn o almalarna ne oldu? Bir tr fal aracyd bu. Kusursuz hafzam profesrn ona ne ad verdiini hatrlayamad. Psiko-tarih, efendimiz. Bu aslnda tam anlamyla bir fal arac da deildi. nsan tarihinin geleceindeki eilimlerini nceden tahmin etmek iin oluturulan bir teori. E, ne oldu ona? Hi, efendimiz. O srada akladm gibi bu fikrin hi de pratik bir ey olmad anlald. Bu ilgin bir fikirdi ama hibir ie yaramad. Ama profesr yine de kabilecek bir ayaklanmay engellemek iin harekete geebilen bir tip. Adam, nceden baarl olacan bilmeseydi bu ie kalkr myd? Bu da... ad neydi onun? Psikotarihin aslnda etkili olduunu kantlamaz m? Bu sadece Hari Seldonun pervasz olduunu kantlar, efendimiz. Psiko-tarih teorisi uygulanabilecek bir ey de olsayd, yine de bir tek kii ya da bir tek hareket konusunda sonular nceden bildiremezdi. Sen bir matematiki deilsin, Demerzel. Matematiki olan o. Bence profesr tekrar sorguya ekmemin zaman geldi. Ne de olsa Onuncu Yl Kongresine fazla bir ey kalmad. Bunun bir yarar olmaz... Demerzel, istiyorum. Benim iin sala. Peki, efendimiz.

16
Raych karsndakini sabrszlkla dinliyor ama bunu belli etmemeye alyordu. Kalabalk Billibottonda bir binada hcre haline sokuluvermi bir odadayd. Adamlar onu artk tanyamad sokaklardan geirerek oraya getirmilerdi. Oysa Raych eski gnlerde o geitlerde yolunu kolaylkla bulur ve peindekileri de atlatverirdi. Karsndaki Joranum Muhafzlarnn yeil kln giymi olan adam ya bir misyonerdi ya da bir beyin ykama uzman. Veya baarsz bir ilahiyatyd. Her neyse. Adnn Sander Nee olduunu aklamt. Ve imdi ezberledii anlalan uzun bir mesaj koyu bir Dahi aksanyla tekrarlyordu. Dahlllar eitliin zevkini karmak istiyorlarsa o zaman buna layk olduklarn da gstermelidirler. Gerekenler iyi kurallar, sakin davranlar ve uygun elencelerdir. Bakalar, bize kar hogrl davranmyorlar ve kendilerini hakl karmak iin bizi saldrgan olmak ve bak tamakla suluyorlar. Hem konuma, hem de dier konularda temiz olmalyz... Raych adamn szn kesti. Ben de seninle ayn fikirdeyim, Muhafz Nee. Sylediin her kelimeyi kabul ediyorum. Ama Bay Joranumu grmem gerekiyor. Muhafz ar ar ban sallad. Randevun ya da iznin olmadka onu gremezsin. Beni dinle. Ben Streeling niversitesinden nemli bir profesrn oluyum. Bir matematik profesrnn olu. Ben hi profesr tanmyorum... Hani sen Dahllydn? Tabii Dahllym. Bunu konumamdan anlamyor musun? Ve baban byk bir niversitede profesr yle mi? Bu hi de akla yakn deil. Aslnda beni evlat edindi. Muhafz bunu dnd, sonra da ban sallad. Dahlda tandn biri var m? Rittah Ana var. O beni tanr. Ama kadn, Raych tand gnlerde ok yalyd. Herhalde artk bunam ya da lmt. Ondan sz edildiini hi duymadm. Raych, baka kim var, diye dnd. Karsnda oturan bu adamn bulank bilincini etkileyebilecek birini hi tanmamt. En yakn arkada Smoodgie adl bir ocuktu. Daha dorusu Raych onu bu isimle tanyordu. Delikanl btn aresizliine ramen herhalde, Benim yamda, Smoodgie adnda birini tanyor musun? diye soramazd. Raych sonunda, Yugo Amaryl var... diye mrldand. Neenin gzlerinde hafif bir k belirir gibi olmutu. Kim? Raych heyecanla, Yugo Amaryl, dedi. O da niversitede babalmn yannda alyor. O da Dahll m? niversitede herkes Dahldan m gitme? Hayr. Sadece o ve ben. Yugo eskiden bir s lamcsyd. Peki, imdi niversitede ne yapyor? Babam onu sekiz yl nce s lamlarndan kard. ey... Birini gndereceim. Raych beklemek zorundayd. Kaabilseydi bile Billibottonu o karmak geitlerinde hemen yakalanmadan nereye gidebilirdi? Nee ancak yirmi dakika sonra yannda Raych tutuklayan onbayla dnd. Delikanl biraz umutlanmt. Onba hi olmazsa biraz daha akll kabilirdi. Adam, Tandn o Dahll kim? diye sordu. Yugo Amaryl, onba. Babamn sekiz yl nce burada, Dahlda bulduu ve alp Streeling niversitesine gtrd bir s lamcs. Baban byle bir eyi neden yapt? Yugonun s lamclndan daha nemli iler yapabileceine inanyordu, avu. rnein ne gibi? Matematik gibi. O... Onba elini kaldrd. Bu adam hangi s lamnda alyordu. Raych bir an dnd. Ben o

srada kk bir ocuktum. Ama galiba C-2de alyordu. Yaklatn. C-3deydi. O halde Yugoyu biliyorsun, onba. Onunla tanmadm. Ama o hikye s lamlarnda ok anlatlr. Ben de orada altm. Belki sen o ad lamlarda duydun. Yugo Amaryli gerekten tandn gsterecek bir kantn var m? Dinle. Sana ne yapmak istediimi anlatmama izin ver. Ben bir kda kendi admla babamn adn yazp sonra bir tek kelime ekleyeceim. Bay Joranumun grubundaki bir grevliyle istediin biimde balant kur. Bay Joranum yarn burada, Dahlda olacak. Ona sadece adm, babamn ismini ve yazacam o tek szc oku. Hibir ey olmazsa ben de etlerim rynceye kadar burada kalrm. Ama yle olacan sanmyorum. Hatta beni saniye ierisinde buradan karacandan, o bilgiyi yerine eritirdiin iin de terfi edeceinden eminim. Bu istediimi reddedersen, burada olduumu rendikleri zaman ban ok kt belaya girer. Zaten burada olduumu da nnde sonunda renirler. Sonuta Yugo Amarylin ok nemli bir matematikiy le gittiini biliyorsun. Kendi kendine o ok nemli matematikinin benim babam olduunu tekrarla.. Ad Hari Seldon. Onbann yznden bu ad bildii anlalyordu. Kda yazacan o sz nedir? Psiko-tarih. Onba kalarn att. O da neymi? Bu nemli deil. Sen dediimi yap. Bak bakalm neler olacak. Onba bir not defterinden kopartlm kk bir kt parasn delikanlya uzatt. Pekl. Yaz bakalm. Olacaklar greceiz. Raych titrediini farketti. Neler olacan bilmeyi ok istiyordu. Her ey onbann kiminle konuacana balyd. Yazd szcn ne dereceye kadar sihirli olduuna da.

17
Hari Seldon imparatorluk yer tatnn kavisli camlarnda beliren yamur damlalarna bakt ve dayanlmaz bir zlem duydu. Trantorda kald sekiz yllk srede ikinci kez imparatoru, gezegendeki zeri ak tek yerde ziyaret etmesi bildirilmiti. ki sefer de hava ktyd. lk kez, yani Trantora hemen geldikten sonra, kt hava onu sadece sinirlendirmiti. Bu onun iin yeni bir ey deildi. Vatan olan Helicon gezegeninde frtnalar kard. zellikle Seldonun yetitii blgede. Ama profesr sekiz yldan beri sahte hava koullarnda yayordu. Frtnalar dzensiz aralklarla beliren, bilgisayara bal bulutlardan ibaretti. Uyku saatleri srasnda da hafif yamurlar yayordu. iddetli frtnalarn yerini hafif meltemler almt. ok scak ya da ok souk diye bir ey yoktu. Sadece bazen giysinizin fermuarn amanza ya da kapamanza veya ince bir ceket giymenize neden olan kk deiiklikler grlyordu. Ama imdi Hari gerek yamurun skntl bir biimde souk gkyznden dtn gryordu. Yllardan beri byle bir eye tank olmamt. imdi bu yamura baylyordu. Harikayd. Yamur profesre, Heliconu, genliini, olduka kaygsz geen gnlerini hatrlatyordu. Seldon, acaba srcy saraya uzun yoldan gitmemiz iin ikna edebilir miyim, diye dnd. Ama olanakszd bu! mparator onu grmek istiyordu. stelik yer tatyla yaplan yolculuk olduka uzundu. nsan trafie yakalanmadan dmdz bir izgi zerinde gitse bile. Tabii impara tor bekletilemezdi. Seldon, Cleonu sekiz yl nce grd imparatordan ok farkl buldu. Hkmdar be kilo daha almt. Somurtkand. Ancak gzlerinin evresindeki deriler ve yanaklar gerilmi gibi duruyordu. Hari, pek ok kez uygulanan kk deiikliklerin sonularn farketti. Bir bakma Cleona acd da. Majeste btn g ve grkemine ramen geen zaman durduramyordu. Cleon, Hari Seldonu yine ilk karlatklar o lks eyalarla dolu odada yalnz bana kabul etti. Seldon saray kurallarna uyarak Cleonun konumasn bekledi.

mparator, Seldonun grnn ksaca inceledikten sonra normal bir tavrla, Sizi grdme sevindim, profesr, dedi. Protokol bir yana brakalm. Tpk daha nce karlatmz zaman yaptmz gibi. Seldon resmi bir tavrla, Evet, efendimiz, diye cevap verdi. mparator heyecanl bir annda emrettii iin samimi davranmak bazen tehlikeli olabilirdi. Cleon hafif bir hareket yapt ve oda sanki birdenbire canlanverdi. Masa kendi kendine kuruldu. Yemekler gelmeye balad. aalayan Seldon ayrntlar izleyemedi bile. mparator kaytszca, Benimle yemek yer misiniz, Seldon? diye sordu. Bu soruyu resmi bir tavrla sormutu ama aslnda bir emirdi. Seldon, Bu benim iin bir eref saylr, efendimiz, diyerek kukuyla etrafna baknd. nsann imparatora sorular soramayacan ya da hi olmazsa sormamas gerektiini biliyordu. Ama u anda kurtulu yoktu. Yavaa, sanki soru sormuyormu gibi konumaya alt. Birinci bakan bize katlmayacak m? Cleon, Katlmayacak, dedi. u anda baka ileri var. Zaten sizinle yalnz konumak istiyorum. Bir sre sessizce yemeklerini yediler. Cleon gzlerini Seldona dikmiti. Profesr ise hafife, ekine ekine glmsyordu. Aslnda Cleon ad zalime km bir hkmdar deildi. Hatta onun sorumsuz biri olduu bile sylenemezdi. Ama teorik olarak Seldonu belirsiz bir sulamayla bile tutuklatabilirdi. Nfuzunu kullanarak profesrn yarg karsna karlmasna bile engel olabilirdi. Aslnda en iyisi hkmdarn dikkatini ekmemekti. Ama Seldonun u ara bunu baarabilmesi imknszd. Profesr, sekiz yl nce durum daha ktyd tabii, diye dnd. O gn beni silahl muhafzlar saraya getirdiler. Ancak bu gerek de rahatlamasn salayamad. Sonra Cleon konumaya balad. Seldon, birinci bakann bana byk yarar oluyor. Ama bazen insanlarn kendimce bir kafam ve iradem olmadn dnebilecekleri aklma geliyor. Siz de byle mi dnyorsunuz? Seldon sakin sakin, Ben hibir zaman byle bir ey dnmedim, efendimiz, dedi. Fazla itirazn bir yarar olmayacakt. Size inanmyorum. Ancak benim de kendime gre dncelerim ve iradem var. Trantora ilk geldiiniz zaman psiko-tarih denen bir eyle oynadnz hatrlyorum. Seldon yavaa, O gn bunun uygulanmas olanaksz bir matematik teorisi olduunu akladm da hatrlyorsunuz herhalde, diye mrldand. Evet, yle sylemitiniz. Hl ayn eyi mi tekrarlyorsunuz? Evet, efendimiz. O gnden sonra bu teori zerinde altnz m? Arada srada onunla oynuyorum ama hl bir sonu alamadm. Ne yazk ki, karmaa her eyi altst ediyor. Tahminler ise... mparator, Seldonun szn kesti. lgilenmenizi istediim belirli bir sorun var... Ltfen tatldan aln, Seldon. ok nefistir. Sorun nedir, efendimiz? u Joranum denen adam. Demerzel bana olduka nazik bir tavrla onu tutuklatamayacam, yandalarn ezmek iin silahl glerimi kullanamayacam sylyor. Bunun durumu daha da ktletireceini iddia ediyor. Birinci bakan yle sylediine gre, doru olmal. Ama ben u Joranum denen adamn... Her neyse onun kuklas olacak deilim. Demerzel ise hibir ey yapmyor. Onun mmkn olan her eyi yaptndan eminim, efendimiz. Sorunu zmlemek iin abalyorsa bile bana bundan hi sz etmiyor. Kesinlikle. Belki de bunun nedeni sizi byle kargaalklardan uzak tutmak istemesi. Belki de birinci bakan

yle dnyor olabilir; Joranum... ey... Joranum... Cleon mthi bir tiksintiyle, ktidar ele geirirse, dedi. Evet, efendimiz. O zaman sizin ahsen, kendisine kar olduunuzu bilmesi akllca bir e y saylmaz. Size hibir zaman erimemeliler. mparatorluun sarslmamas iin art bu. mparatorluun sarslmamasn Joranumsuz salamay tercih edeceim. E, siz ne neriyorsunuz, Seldon? Ben mi, efendimiz? Cleon sabrszca, Evet, siz Seldon, dedi. Size unu sylemeliyim: Psiko-tarihin sadece bir oyun olduunu iddia ettiiniz zaman size inanmyorum. Demerzel sizinle dostluu bozmuyor. Bunu bilmeyecek kadar aptal olduumu mu sanyorsunuz? Sizden bir ey bekliyor. Bekledii eyse psikotarih bilimi. Aptal olmadma gre, bunu ben de bekliyorum. Seldon, siz Joranumdan yana msnz? Bana doruyu syleyin! Hayr, efendimiz, ondan yana deilim. O adamn imparatorluk iin mthi bir tehlike oluturduuna inanyorum. Pekl, size inanyorum. Anladma gre niversitede Joranum yandalarnn karabilecekleri bir ayaklanmay tek banza nlemisiniz. Ben sadece iimden geldii gibi hareket ettim, efendimiz. Bunu ahmaklara syleyin, bana deil. Sonucu psiko-tarihin yardmyla tahmin ettiniz. Efendimiz! tiraz etmeyin. Joranum konusunda ne yapyorsunuz? imparatorluk yanlsysanz o zaman bir eyler yapyor olmanz da gerekir. Seldon dikkatle, Efendimiz, dedi. Cleonun ne kadar bilgisi olduunu bilemiyordu. Olumu, Joranumla konumas iin Dahi Sektrne yolladm. Neden? Olum bir Dahili ve ok da zeki. Belki iimize yarayacak bir eyler renebilir. Belki mi? Korkarm sadece belki, efendimiz. Bana bilgi vereceksiniz deil mi? Evet, efendimiz. Seldon, bana psiko-tarihin sadece bir oyun olduunu sylemeyin. yle bir bilimin var olmadn da. Bunlar duymak istemiyorum. Sizden Joranum konusunda bir eyler yapmanz bekliyorum. Bu ne olabilir, syleyemem. Ama bir eyler yapmalsnz. Baka trlsn kabul edemem! Artk gidebilirsiniz. Seldon, Streeling niversitesine oradan ayrld zamankinden daha da skntl bir halde dnd. Cleon baarszl kabul etmeyecekmi gibi konumutu. Artk her ey Raycha balyd.

18
Raych, Dahlda resmi bir binann bekleme salonunda oturuyordu. st ba perian bir ocukken oraya hi girmemiti. Hibir zaman girmeye cesaret edememiti. Gerei sylemek gerekirse Raych imdi de biraz endieliydi. Kendini sanki yasaklanm bir yere girmi gibi hissediyordu. Delikanl sakin, gvenilir, sevgi uyandran biri gibi gzkmeye alyordu. Babas ona byle bir zellii olduunu sylemise de Raych hibir zaman farkna varmamt. Bu doal bir ey olduuna gre rol yapmasna gerek yoktu. Aslnda gerekten olduu gibi gzkmek iin abalarsa her eyi mahvedebilirdi. Raych masada bilgisayarn banda oturan grevliye bakarken bir yandan da gevemeye alt. Memur Dahll deildi. Aslnda Gambol Deen Namartiydi o. Babasnn Joranumla yapt ve delikanlnn katld o grmede bu adam da vard. Namarti zaman zaman ban kaldrarak dmanca baklarla Raych szyordu. Namarti nin

delikanlnn sevilecek bir insan olduunu yutmad anlalyordu. Raych farkndayd bunun. Raych, Namarti nin dmanca tavrlarna dosta bir glmsemeyle karlk vermeye kalkmad. Bu ok yapmackl bir ey olacakt. Sadece bekledi. Buraya kadar gelmeyi baarmt ite. Joranum beklendii gibi gelirse onunla konuma frsatn bulacakt. Joranum beklendii gibi geldi. Hzla ieri girerken, halkn karsndayken yapt gibi gven ve dostlukla glmsyordu. Namarti elini kaldrnca Joranum duraklad. ki adam alak sesle konuurken Raych onlar dikkatle izliyordu. Bir yandan da bo yere sanki byle yapmyormu gibi davranmaya alyordu. Namarti nin Joranumun Raychla konumasn istemedii belliydi. Delikanl bu yzden biraz fkelendi. Sonra Joranum, Raycha bakarak glmsedi ve Namartiyi yana itti. Raych, Namarti takmn beyni, diye dnyordu. Ama karizmas olan da Joranum. Bu yle belli ki... Adam hzla delikanlya doru gelerek tombul ve biraz da nemli elini uzatt. Vay vay vay. Profesr Seldonun olu. Naslsn? ok iyiyim, efendim. Teekkr ederim. Anladma gre, buraya erimekte biraz zorluk ekmisin. Pek fazla deil, efendim. Bana babandan bir mesaj getirdiini umarm. Onun kararn yeniden gzden geirdiini ve bu byk savamda bana katlmaya karar verdiini sanyorum. Hi sanmyorum, efendim. Joranumun kalar hafife atld. Buraya ondan habersiz mi geldin? Hayr, efendim. Beni o yollad. Anlyorum... A msn, olum? u anda deilim, efendim. O halde yemek yememin sence bir sakncas yok sanrm. Joranum tatl tatl glmsyordu imdi. Yaamn sradan, ho ve rahat yanlarna ayracak fazla zamanm yok. Bunun bence bir sakncas yok, efendim. kisi bir masaya giderek oturdular. Joranum, paketi aarak bir sandvi ald ve srd. Bouk bir sesle, Baban seni buraya neden yollad, olum? diye sordu. Raych omzunu silkti. Galiba sizin aleyhinizde kullanabilecei baz eyleri reneceimi umuyordu. O btn kalbi ve ruhuyla Birinci Bakan Demerzele bal. Ama sen deilsin, yle mi? Hayr, efendim. Ben bir Dahllym. yle olduunu biliyorum, Bay Seldon. Ama btn bunlar ne anlama geliyor? Yani... bask altndaym ve o yzden de sizden yanaym. Size yardm etmek istiyorum. Tabii babamn bunu duymas houma gitmeyecek. Onun bu olay duymas iin hibir neden yok. Bana nasl yardm etmeyi dnyorsun? Joranum abucak Namartiye bir gz att. O masasna dayanm, konumay dinliyordu. Kalarn atm, suratn iyice asmt. Psiko-tarih konusunda bir eyler biliyor musun? Hayr, efendim. Babam bana bu konudan pek sz etmiyor. Etse de zaten ne-demek istediini anlayamam. Ancak bu konuda bir ilerleme gsterdiini sanmyorum. Bundan emin misin? Tabii eminim. Babamn yannda biri var. Yugo Amaryl. 0 da Dahll. Bazen o konudan sz ediyor olsa da bir ilerleme olmadndan eminim. Ah! Yugo Amaryli bir ara grebilirim herhalde, yle deil mi? Hi sanmyorum. O Demerzelden pek holanmaz ama babama ok baldr. Ona ihanet edemez. Ama sen edersin, yle mi? Raychn yznde mutsuz bir ifade belirmiti. Delikanl inatla, Ben bir Dahllym, diye mrldand. Joranum hafife ksrd. O zaman izin ver de sana tekrar soraym. Bana nasl yardm etmeyi dnyorsun, delikanl?

Size syleyeceim eye belki inanmayacaksnz. yle mi? Bir dene bakalm. Buna inanmazsam sana aka sylerim. Bu Birinci Bakan Eto Demerzelle ilgili. E? Raych endieyle etrafna baknd. Bizi duyabilirler mi? Seni ancak ben ve Namarti duyabiliriz. Pekl. yleyse dinleyin. O Demerzel denen adam aslnda insan deil. Bir robot. Joranum haykrd. Ne? Raych aklamak gereini duydu. Bir robot, makine bir adam demek, efendim. Demerzel insan deil, bir makine. Namarti fkeyle, Jo-Jo? diye haykrd. Sakn inanma! Gln bir iddia bu. Ama Joranum onu uyarrcasna elini kaldrd. Gzleri prl prl parlyordu. Neden byle sylyorsun? Babam vaktiyle Mycogene gitmiti. Bana bundan sz etti. Mycogende robotlar konusu sk sk alrm. Evet, biliyorum. Daha dorusu yle olduunu duydum. Mycogenliler atalarnn yaad alarda ok sayda robot olduuna inanyorlarm. Ama sonradan hepsi ortatan kalkm. Namarti nin gzleri ksld. Peki, Demerzelin bir robot olduunu nereden kardn? Ben o masallarn bazlarn dinledim. Bildiim kadaryla robotlar madenden yaplyormu. yle deil mi? Raych itenlikle, Oras yle, dedi. Ama duyduuma gre insanlara ok benzeyen birka robot da varm ve sonsuza kadar yayorlarm... Namarti iddetle ban sallad. Efsaneler! Gln efsaneler! Jo-Jo, neden bu ocuu dinliyoruz... Ama Joranum onu abucak susturdu. Hayr, G.D. ben dinlemek istiyorum. Bu efsaneleri ben de duydum. Ah, sama bu, Jo-Jo! Sama demek iin o kadar acele etme. yle olsalar bile insanlar efsaneler iin yaar ve lrler. nemli olan gerek deil, insanlarn neler dndkleridir... Delikanl, imdi efsaneleri bir tarafa brakalm. Bana syle, neden Dernerzelin bir robot olduunu dnyorsun? Robotlarn varolduunu farz edelim... yleyse Demerzelin hangi zellii onun bir makine adam olduunu dnmene yol ayor? Sana robot olduunu kendisi mi syledi? Raych, Hayr, efendim, dedi. Joranum, Bunu sana syleyen baban m? diye sordu. Hayr, efendim. Benim fikrim ve bundan eminim. Neden? Niin bu kadar eminsin? Demerzelde bir gariplik var. Hi deimiyor. Yalanmyor. Duygularn gstermiyor. Grnndeki bir ey insann onun madenden yaplm olduunu dnmesine yol ayor. Joranum iskemlesinde arkasna yaslanarak uzun bir sre Raycha bakt. Kafasndan hzla geen dncelerin grlts duyulacakt neredeyse. Adam sonunda, Diyelim ki, Demerzel gerekten bir robot, delikanl, diye ban sallad. Bu seni neden ilgilendiriyor? ok mu nemli? Raych, Tabii nemli, dedi. Ben bir insanm. mparatorluu, bamzdaki bir robotun ynetmesini istemiyorum. Joranum heyecanla, bu szleri onayladn belirten bir tavrla Namartiye dnd. Duydun mu, G.D. Ben bir insanm. mparatorluu bamzdaki bir robotun ynetmesini istemiyorum. Onu holovizyona kararak bunlar sylet. Bu fikir Trantorda herkesin kafasna girinceye kadar bu cmleleri tekrarlat... Raych sonunda nefes almay baard. Hey! Ben holo-vizyonda hibir ey syleyemem! Babamn durumu renmesini istemiyorum... Joranum abucak, Ah, tabii, tabii, dedi. Buna izin veremeyiz. Sadece bu szleri kullanrz.

Baka bir Dahll bulur, her sektrden birini seeriz. Kendi lehesiyle konuan ama her zaman ayn mesaj tekrarlayan birini. mparatorluu bamzdaki bir robotun ynetmesini istemiyorum. Namarti, Peki, Demerzel robot olmadn kantlad zaman ne yaparz? diye sordu. Joranum, Ah, dedi. Nasl yapacak? Byle bir eyi kantlamas imknsz. Psikolojik adan mmkn deil. Ne? Tahtn gerisindeki o g, o ulu Demerzel, bunca yl Cleona bal ipleri ve ondan nce de imparatorunkileri ekitiren insan? O artk tepeden aaya inip, halka kendinin de bir insan olduunu syleyerek szlanabilir mi? Bu onu hemen hemen bir robot olmak kadar mahveder. G.D. artk haini keye kstrdk, sava kazanmas olanaksz. Ve her eyi u mthi gence borluyuz. Raych kzarverdi. Joranum konumasn srdrd. Adn Raych deil mi? Partimiz iktidara geldii zaman adn unutmayacaz. Dahla gereken her ey yaplacak. Yanmzda iyi bir mevkiin olacak, ileride bir gn Dahi Sektrnn lideri olacaksn, Raych. Bu ii yaptn iin de hibir zaman pimanlk duymayacaksn. u anda piman msn? Raych heyecanla, Ne mnasebet! dedi. O halde, sa salim babann yanna dnmeni salayacaz. Ona kendisine zarar vermeyi dnmediimizi hatta byk bir deer verdiimizi sylersin. Bu gerekleri nasl rendiini ona istediin biimde anlatabilirsin. imize yarayacak baka bir ey renirsen bize haber ver. zellikle psiko-tarih konusunda. Tabii veririm. Peki Dahln durumunun dzelmesini salayacanz sylediiniz zaman szlerinizde ciddi miydiniz? ok ciddiydim. Btn sektrler eit olacaklar, olum. Yeni bir imparatorluk yaratlacak ve o eski ktlkler, yani ayrcalk ve eitsizlik ortadan kalkacak. Raych heyecanla ban sallad. te benim istediim de bu.

19
Galaksi mparatoru Cleon, kk saraydaki zel dairesinin nndeki sra kemerlerin altndan geerek brolara doru gitti. Burada saylar olduka fazla olup imparatorluun sinir merkezi saylan ve sarayn eitli blmlerinde yaayan memurlar alyorlard. Cleon'un kiisel yaverleri peinden gidiyorlard. Yzlerinde ok endieli ifadeler vard, imparator bakalarnn ayana gitmez onlar arrd. Bu insanlar da hemen onun huzuruna karlard. mparator byle ilerledii zamansa hi acelesi yokmu gibi davranr ve duygusal bir yara aldn belli etmezdi. Nasl yapard bunu? O imparatordu ve bir insandan ok btn dnyalarn bir simgesiydi. Ama Cleon u anda tam bir insan gibiydi. Sa elini sabrszca sallayarak herkese kenara ekilmelerini iaret ediyordu. Sol elinde ise ltl bir hologram vard. Sonra boulurcasna, Birinci bakan, dedi. Nerede o? Tahta karken alp abalayarak rendii gibi dikkatle, kibar bir ses tonuyla konumuyordu. Yoluna km olan btn yksek mevkideki memurlar aaladklar iin anlalr bir biimde konumay baaramadlar. mparator fkeyle yanlarndan geerken hepsinin de uyankken bir kbus grdklerini dnmelerine neden oldu. Cleon sonunda Dernerzelin zel brosuna dald. Hafife, kesik kesik soluyordu. mparator, Demerzel! diye bard. Gerekten bard! Demerzel hafif bir hayretle ban kaldrmt. Sonra dzgn bir hareketle ayaa kalkt. nk hi kimse, imparator zel izin vermedike onun huzurunda oturamazd. Birinci bakan, Efendimiz? dedi. mparator hologram Demerzelin masasna arparak brakt. Nedir bu? Bana syler misin? Demerzel imparatorun ona verdii eye bakt. Bu gzel bir hologramd. Belirgin ve canl. nsan, galiba on yalarndaki bir ocuun, baln ierdii szleri sylediini duyar gibi oluyordu.

mparatorluu bamzdaki bir robotun ynetmesini istemiyorum. Demerzel sakin sakin, Bundan bana da geldi, efendimiz, diye aklad. Baka kimlerde var bu hologramdan. Bana btn Trantora datyorlarm gibi geliyor, efendimiz. Bence bu bir tr el ilan. Evet. Peki, bu yumurcan kime baktn gryor musun? Cleon soylu parman holograma vurdu. Bu sen deil misin? Bana ok benziyor, efendimiz. Bu el ilam diye tanmladn eyi srf seni robot olmakla sulamak iin dattklarn dnrsem yanlm m olurum? Niyetlerinin byle olduu anlalyor, efendimiz. Yanlyorsam beni sustur, robotlar efsanelerde sz edilen makine insanlar deiller mi? Macera ve ocuk hikyelerinde sz edilen yaratklar? Mycogenliler robotlarn varolduuna inanyorlar, efendimiz... Mycogenliler de, onlarn inanlar da beni ilgilendirmiyor! Neden seni bir robot olmakla suluyorlar? Sadece bir benzetme olduundan eminim, efendimiz. Beni kalbi olmayan, dnceleri makineden km vicdansz biri gibi tantmaya alyorlar. Bu ok hassas bir ey, Demerzel. Ben aptal deilim. Cle on tekrar holograf vurdu. Halk, senin bir robot olduuna inandrmaya alyorlar. Halk buna inanmay tercih ederse onlar engelleyemeyiz, efendimiz. Byle bir eye dayanamayz. Bu bulunduun yerin asaletine glge dryor. Daha da kts imparatorun asaletini azaltyor. Aslnda unu ima etmeye alyorlar: Ben birinci bakanm olarak bir makine adam seebilecek biriyim. Buna dayanabilmek imknsz. ...Acaba imparatorlukta resmi memurlara iftira atlmasn yasaklayan kanunlar yok mu? Evet, var. Hem de ok sert yasalar, efendimiz. Aburamisin byk hukuk kanunnamelerinden kalma hepsi. mparatora iftira edilmesiyse ok ar bir su saylyor, yle deil mi? Bu suun cezas lm, efendimiz. Evet. Eh, bu hologram yalnz sana deil, bana da hakaret demek. erefimize srlen bir leke. Bunu kim hazrladysa hemen idam edilmesi gerekir. Eminim her eyin gerisinde o Joranum denen adam var. Hi kukusuz, efendimiz. Ama bunu kantlamak kolay olmayabilir. Sama! Elimde yeterli kant var! Sulunun idam edilmesini istiyorum. in kts efendimiz, iftira ve lekelemeyle ilgili kanunlar hepten hi uygulanmyor. zellikle bu yzylda. te toplum hi o yzden dengesini kaybediyor. mparatorluk ise temellerinden sarslyor. Bu yasalar hl kanun kitaplarnda var. Onun iin hepsini uygulamalsn. Demerzel, Dnn, efendimiz, dedi. Yapacamz eyin mantkl bir ey olup olmayacan dnn. Bu sizin despot ve zalim bir hkmdar olduunuzu sanmalarna yol aabilir. efkat ve yumuaklk sayesinde saltanatnz ok baarl oldu. Evet. Bu yzden imdi u bama gelenlere bak. Artk benden korksunlar. Beni bu biim sevmelerindense, korkmalar daha iyi. Size byle davranmamanz srarla nereceim, efendimiz. syan balatacak kvlcm bu olabilir. Peki ne yapacaksn? Halkn karsna karak, Bana bakn, ben robot deilim,mi diyeceksin? Hayr, efendimiz. Demin de sylediiniz gibi bu benim onuruma glge drr. Daha da kts sizin onurunuzu etkiler. O halde? Pek emin deilim, efendimiz. Henz planmn ne olacan iyice dnmedim. yice dnmedin mi?.. Hemen Seldonla balant kur. Efendimiz?

Bu emrimin anlamakta zorluk ekebilecein ne yan var? Seldonla balant kur! Onu saraya armak m istiyorsunuz, efendimiz? Hayr, bunun iin zaman yok. kimizin arasnda, bakalarnn dinleyemeyecekleri kapal bir iletiim hatt oluturabilirsin sanrm. Tabii, efendimiz. O zaman yap. Hemen!

20
Seldon, Demerzel gibi kendine hakim olamyordu. Sonuta o kandan ve etten oluan bir insand. Brosuna acele arld ve engelleme alannn hatif titreimi ve lts belirdii zaman olaanst bir ey olduunu anlad. O zamana kadar kapal hatlarla konumutu. Ama imparatorluk gvenlik glerinin saladklar derecede deil. Seldon resmi bir grevlinin kendisini Demerzelle konumaya hazrlayacan sanyordu. Robot ilannn gitgide artan uultusu yznden bundan daha aasn beklemedii gibi daha fazlasn da beklemiyordu. Ancak engelleme alarmnn hafif ltsnn siluetini aydnlatt imparator brosuna girdii zaman (yani grnte) profesr de arkasna yaslanp kald. Az bir kar ak kalmt. Dorulmak iin beceriksizce hareketler yapyordu. Cleon sabrszca ona kalkmamasn iaret etti. Neler olup bittiini herhalde biliyorsunuz, Seldon. Robotla ilgili el ilann m kastediyorsunuz, efendimiz. Evet, kesinlikle onu kastediyorum. imdi ne yapacaz? Seldon oturmasna izin verilmi olmasna ramen yine de ayaa kalkt. Daha fazlas da var, efendimiz. Joranum, bu robot olayyla ilgili olarak Trantorun her tarafnda gsteriler dzenliyor. Daha dorusu haber bltenlerinde byle sylyorlar. Bu haber henz bana erimedi. Tabii ya! Neler olduunu imparatorun bilmesi art m? mparatorun endielenmesine gerek yok ki, efendimiz. Eminim ki birinci bakan... Birinci bakan hibir ey yapmak niyetinde deil. Bana olanlar bile haber vermiyor. O yzden size ve psiko-tarihinize bavuruyorum. Ne yapmam gerektiini syleyin! Efendimiz? Oynadnz oyuna katlacak deilim, Seldon. Sekiz yldan beri psiko-tarih zerinde alyorsunuz. Birinci bakan bana Joranuma kar yasal ilem yaptrtmamam sylyor. Peki imdi ne yapacam? Seldon, E... Efendimiz, diye kekeledi. H... Hi. Bana syleyecek hibir sznz yok mu? Hayr, efendimiz, bunu kastetmedim. Hibir ey yapmamanz gerektiini syledim. Hibir ey! Birinci bakan size yasal yollara bavurmamanz sylemise ok hakl. Bu durumu daha da ktletirir. Pekl. Durumu neler iyiletirir? Sizin hibir ey yapmamanz. Birinci bakann da yle. Hkmetin, Joranumun istedii gibi davranmasna izin vermesi daha iyi olur. Bunun ne yarar olabilir? Seldon sesindeki aresizlii gizlemeye alarak, Yaknda greceksiniz, dedi. mparatorun fkesi birdenbire gemiti sanki. fke ve hiddet vcudundan akp gitmi gibiydi. Ah! Anlyorum! Duruma iyice hakim oldunuz! Efendimiz! Ben byle bir ey sylemedim... Sylemenize gerek yok. Yeteri kadar duydum. Durumu iyice kontrol altna almsnz. Ama ben sonu istiyorum. mparatorluk muhafzlar ve silahl kuWetler hl emrimde. Bana her zaman sadk kalacaklar. rndan karsa hi duraklamayacam. Ama nce size bir ans tanyorum. Grnts birdenbire kayboldu. Seldon orada oturmu, biraz nce grntnn belirdii o bo

yere bakyordu. Sekiz yl nce Onuncu Yl Kongresinde psiko-tarihten sz ettii mutsuz andan beri bir gerei kabul etmek zorunda kalmt. Elinde, dncesizce szn ettii ey yoktu. Her ey baz dncelerin lgnca hayaletleri ve Yugo Amarylin sezgi dedii eydi.

21
Joranum iki gn iinde btn Trantoru tarad. Biraz abaladysa da iin ounu yardmclar yapt. Harinin Dorsa homurdanarak syledii gibi askeri ustalk gsterilen bir kampanyayd bu. Eski gnlerde olsayd, onun doutan bir sava amirali olduunu sylerdik. Siyasete atlarak kendini harcyor. Dors da, Harcyor mu? dedi. Bu gidile bir hafta sonra birinci bakan olacak. sterse iki hafta iinde imparator. Baz kaynaklar askeri garnizonlarn bir ksmnn onu alkladn bildiriyorlar. Seldon ban sallad. kecek. Hangisi? Joranumun partisi mi yoksa imparatorluk mu? Joranumun partisi. Robot hikyesi hemen heyecan uyandrd. zellikle o el ilanlarn etkili bir biimde kullandklar iin. Ama biraz dnce, ksa bir sessizlikten sonra kamuoyu bunun ne gln bir sulama olduunu anlayacak. Dors sinirli sinirli, Ama Hari, diye cevap verdi. Benim karmda da rol yapmana gerek yok. Bu gln bir hikye deil ki. Joranum, Demerzelin bir robot olduunu acaba nasl rendi? Ah, o mu? Bunu ona Raych syledi. Raych m? Evet, Raych! O grevini kusursuzca yerine getirerek sa salim geri dnd. Joranum ona kendisini ileride bir gn Dahi Sektrnn bana geireceine sz vermi. Tabii Raychn sylediklerine de inand. nanacan biliyordum zaten. Yani sen Raycha Demerzelin bir robot olduu mu syledin? Ve ondan her eyi Joranuma aklamasn istedin. Dorsun dehete kapld belliydi. Hayr, bunu yapamazdm. Raycha ya da baka birine Demerzelin robot olduunu sylememin olanaksz olduunu biliyorsun. Raycha mmkn olduu kadar kesin bir tavrla Demerzelin bir robot olmadn syledim. Aslnda bunu bile ok zorlukla baarabildim. Ama Raychdan Joranuma birinci bakann bir robot olduunu sylemesini istedim. imdi olumuz Jora numa yalan uydurduuna kesinlikle inanyor. Ama neden, Hari? Neden? Bunun psiko-tarihle bir ilgisi yok. Sen de imparator gibi benim bir sihirbaz olduumu dnmeye balama! Ben sadece Joranumun Demerzelin bir robot olduuna inanmasn istedim. Biliyorsun o aslnda Mycogende domu. O yzden de ocukluundan beri robot hikyelerini dinleyerek bym. Bu nedenle Raychn sylediklerine inanmaya hazrd. Tabii halkn da kendisi gibi bu iddiaya inanacandan emindi. E, halk inanmayacak m? Aslnda pek inanmayacak. lk oku atlattktan sonra bunun delice bir masal olduunu anlayacaklar. Ya da yle dnecekler. Demerzeli esir-alt holo-vizyonda bir konuma yapmas iin ikna ettim. Konuma imparatorluun nemli noktalarnda ve Trantordaki btn sektrlerde yaynlanacak. Demerzel, robot meselesi dnda her eyden sz edecek. Hepimizin bildii gibi bu konumada deinebilecei bir sr kriz var. Halk onu dinleyecek ama robotlarla ilgili hibir ey duyamayacak. Konumann sonunda Demerzele o el ilan sorulacak. Birinci bakann bu soruyu cevaplamasna bile gerek yok. Glmesi yeterli olacak. Glmesi mi? Ben Demerzelin gldn hi grmedim. Hatta neredeyse hi glmsemiyor bile. Ama bu kez glecek, Dors. nsanlarn bir robotun yapabileceini hayal edemedikleri tek ey glmesi. Holograf masallarndaki robotlar grdn, deil mi? Onlar her zaman sylenenleri olduu gibi alan, duygusuz, insanca yanlar olmayan makine yaratklar gibi gsteriliyorlar. Halkn da byle

bir ey bekleyecei kesin. Onun iin de Dernerzelin sadece glmesi yeterli olacak. Bundan baka... Mycogenin dini lideri Gne Efendisi On Drt hatrlyor musun? Tabii hatrlyorum. Sylenenleri olduu gibi alan, duygusuz, insanca yanlar olmayan biriydi. Hi glmyordu. Ve bu kez de glmeyecek. niversite alanndaki o olaydan sonra Joranum konusu zerinde ok altm. Asl adn biliyorum. Nerede doduunu, annesiyle babasnn kimler olduklarn da. lk eitimini nerede grdn ve dier gerekli eyleri de rendim. Btn bu bilgiyi, belgesel kantlaryla birlikte Gne Efendisi On Drte yolladm. Gne Efendisinin Kaaklardan holandn hi sanmyorum. Ama hani banazca bir harekete neden olmak istemiyordun? Yine de istemiyorum. Bu bilgiyi holo-vizyonculara verseydim, durum dediin gibi olurdu. Ama bunu Gne-Efendisine gnderdim. Ne de olsa her eyi renmek onun hakkyd. Yani banazlk harektn o balatyor. Ne mnasebet! Gne Efendisi ne sylerse sylesin Trantorda kimse ona aldrmayacak. 0 halde btn bu abalarn sebebi nedir? Sonu ne olacak? te bunu greceiz, Dors. Durumu psiko-tarih prensiplerine gre tahlil etmi deilim. Byle bir eyin mmkn olup olmadn bile bilmiyorum. Sadece verdiim kararn doru olduunu umuyorum.

22
Eto Demerzel gld. Bunu ilk kez yapmyordu. Hari Seldon ve Dors Venabiliyle dardan dinlenilmesi imknsz olan bir odada oturuyor ve arada srada profesrn bir iareti zerine glyordu. Bazen arkasna yaslanarak grltl kahkahalar atmaktayd. Ama Seldon ban sallyordu. Bu hi de ikna edici olamaz. Onun iin Demerzel imdi gururla glyordu. Sonunda Seldon yzn buruturdu. Ne yapacam bilemiyorum. Sana gln hikyeler anlatmaya kalkmann bir yarar olmaz. Sen olayn komik yann ancak kafanla kavrayabilirsin. Ne yapalm, bu sesi ezberlemekten baka aren yok. Dors, Kahkahalarla dolu bir holografik band kullann, diye nerdi. Olmaz! Demerzele hibir zaman uymaz bu! Kahkahalar kaydedilen kimseler glmek iin para alm olan birtakm ahmaklardr. Benim istediim bu deil. Haydi, tekrar dene, Demerzel. Demerzel tekrar tekrar denedi. Sonunda Profesr, Pekl, dedi. Sen u sesi ezberle ve o soru sorulduu zaman da tekrarla. Ayrca soru seni elendirmi gibi gzkmelisin. Ne kadar kahkaha atarsan at, yznde ciddi bir ifade olursa, istediimiz iz lenimi uyandramazsn. Biraz glmse. Azck. Aznn kenarn yana doru ek. Demerzel'in dudaklar bir glmsemeyle ar ar gerildi. Fena deil. Gzlerinde neeli bir ltnn belirmesini salayabilir misin? Dors fkeyle, Ne demek neeli bir ltnn belirmesi? diye sylendi. Hi kimse gzlerini parlatamaz. Bu bir benzetmedir. Seldon, Hayr, deil, dedi. Keder, hayret, nee ve benzeri eyler yznden gzler hafife sulanr. Ve k bu azck svya arparak yansr. Bylece insann gzlerinde bir lt belirir. Sen Demerzelin gzlerinin sulanmasn m bekliyorsun? Ciddi misin? Demerzel kaytszca, Gzlerim, genel temizleme iin yaarr, diye aklad. Ama hibir zaman fazla ya olmaz. Belki gzlerimin biraz rahatsz olduunu hayal edersem... Seldon, Bunu bir dene, dedi. Bir zarar olmaz. Bylece esir-alt holo-vizyondaki konuma sona erdii ve szler milyonlarca dnyaya k hznn bir kat bir sratle eritii srada Demerzel de sorular cevaplamaya hazr olduunu belirtti. Birinci bakan sakin ve ciddi bir tavrla bilgi vermi, hibir ssleme yapmamt. Tabii bu sre iinde robotlardan baka her eyden sz etmiti. Demerzelin fazla beklemesine gerek kalmad, ilk soru, Sayn birinci bakan, siz bir robot musunuz? oldu.

Demerzel nce sakin sakin bakt ve havann iyice gerginlemesine izin verdi. Sonra glmsedi ve bir kahkaha att. Bu yle grltl, abart bir kahkaha deildi. Ama tatl ve hotu. Sanki gzel bir ann zevkini karan birinin glyd bu. Bulac bir kahkahayd. zleyiciler nce kkr kkr glmeye baladlar. Sonra kahkahalar atarak birinci bakana katldlar. Demerzel kahkahalarn kesilmesini bekledi. Sonra da gzlerinde neeli bir prltyla, Sorunuzu gerekten cevaplamam gerekiyor mu? dedi. Bunu yapmam art m? Ekran kararrken hl glmsyordu.

23
Seldon, Bunun etkili olduundan eminim, dedi. Tabii halkn fikrini abucak deitirmesi iin zaman gerekir. Ama artk olaylar uygun ynde geliiyor. Bunu, Namarti nin niversite alannda yapt konumay yarda kestiim zaman anladm. Ben adamn karsna dikilinceye ve yalnz olmama ramen cesaretle davranncaya kadar dinleyiciler ondan yanaydlar. Sonra hemen taraf deitirmeye baladlar. Dors kukuyla, Sence bu olay ona benziyor mu? diye sordu. Tabii. Elimde psiko-tarih bilimi olmadna gre, benzerliklerden yararlanrm. Bir de doarken sahip olduum bu beyinden sanrm. Birinci bakan orada oturuyordu. Her taraftan ona ykleniyor, onu suluyorlard. O ise btn bunlara bir glmseme ve bir kahkahayla cevap verdi. Yapabilecei, en insanca hareket de buydu. Ayrca sorunun iyi bir cevabyd da. Tabii sempati onun tarafna doru kaymaya balad. Artk hibir ey bunu durduramaz. Geri bu sadece bir balang. Gne Efendisi On Drt beklemeliyiz. Bakalm o neler syleyecek? Bu konuda da kukun yok sanrm? Kesinlikle yle.

24
Tenis, Harinin en sevdii sporlardan biriydi. Ama profesr bakalarn seyretmekten ok oynamay tercih ederdi. O yzden spor bir klk giymi olan mparator Cleon topa vurmak iin kortta uzun admlarla rahata koarken Seldon da sabrszca onu seyretti. Aslnda bu mparatorluk Tenisi denen oyundu. Spora byle bir adn verilme nedeni hkmdarlarn bundan holanmalar ve tenisi bilgisayarl bir raketle oynamalaryd. Raketin sapna uygun bir biimde bask yapld zaman asn hafife deitiriyordu: Hari birka kez bu teknii renmeye alm ama bilgisayarl rakete hakim olabilmek iin fazla pratik yaplmas gerektiini anlamt. Ve Hari Seldonun zaman nemsiz bir elence iin harcanamayacak kadar deerliydi. Cleon topu karlanamayacak bir noktaya att ve bylece ma kazand. Oyunu seyreden grevlilerin dikkatli alklar arasnda koarak korttan kt. Seldon ona, Sizi kutlarm, efendimiz, dedi. Oyununuz ahaneydi. Cleon kaytszca, yle mi dnyorsunuz, Seldon? diye sordu. Herkes oyunu kazanmam iin elinden geleni yapyor. O yzden tenis bana zevk vermiyor. Profesr, yleyse rakibinize daha iyi oynamasn emredin, efendimiz, dedi. Bir yarar olmaz ki. Yine de kaybetmek iin ellerinden geleni yaparlar. Kazanrlarsa da kaybetmek beni anlamsz zaferimden daha da ok skar. mparator olmann da dertleri vardr, Seldon. Joranum imparator olmay baarabilseydi, bunu da renirdi. zel du yerine girerek gzden kayboldu. Bir sre sonra dar ktnda taranm, kurulanm ve daha resmi bir kla brnmt. Dierlerine eliyle uzaklamalarn iaret ederek Ve imdi, Seldon, dedi. Tenis kortu ba baa konumak iin bulabileceimiz en uygun yerlerden biri. Hava harika. Onun iin ieri girmeyelim. u Gne Efendisi On Drt denen adamn Mycogenden yollad mesaj okudum. Bir ie yarayacak m? Kesinlikle, efendimiz. Okuduunuz mesajda Joranum Mycogenli bir Kaak olarak lanetleniyor,

sert bir dille dine kfretmekle sulanyor. Bu, Joranumun iini bitirecek mi? nemini iyice azaltacak, efendimiz. Birinci bakann robot olduuyla ilgili deli samas hikyeye artk pek az kimse inanyor. Bundan baka Joranumun yalanc ve numarac biri olduu ortaya kt. Daha da kts yalan yakalanan biri durumuna da dt. Cleon dnceli bir tavrla, Evet, yalan yakalanan biri... diye mrldand. Yani yle demek istiyorsunuz, el altndan iler grmek kurnazlk saylyor ve buna hayranlk duyabiliyor. Ama yakalanrsan aptal yerine konuyorsun. Durumu az ve z bir biimde akladnz, efendimiz. O halde Joranum allk bizim iin tehlikeli deil. Bundan emin olamayz, efendimiz. stese imdi bile kendini toparlayabilir. Hl bir organizasyon var ve yandalarndan bazlar da ona sadk kalacaklardr. Tarih imdiki gibi korkun bir felaketten sonra geri dnen kadn ve erkeklerle ilgili rneklerle dolu. Hatta daha da mthi felaketlerden sonra tekrar ykselebilen kimselerle ilgili rneklerle. yleyse Joranumu idam ettirelim, Seldon. Profesr ban sallad. Bunu asla nermem, efendimiz. Herhalde hakszla uram bir aziz yaratmak istemezsiniz. Ya da sizin bir despot olduunuzu dnmelerini. Cleon kalarn att. imdi tam Demerzel gibi konutunuz. Ben ne zaman gl bir darbe indirmeye kalksam o hemen, Despot, szcn mrldanyor. Benden nceki baz imparator lar otoriter davranm ve bu yzden de hayranlk uyandrmlar. Onlarn kararl ve gl hkmdarlar olduklar dnlm. Bu kesin, efendimiz. Ancak biz sorunlarla dolu bir ada yayoruz. steklerinize aydn ve merhametli biri gibi grnmenizi salayacak yollarla eriebilirsiniz. Grnmemi salayacak yle mi? Yanl syledim, efendimiz. Aydn biri olduunuzu gsterecek, demek istedim. Joranumu idam ettirmek, intikam almak olur ki, bu da erefsiz bir davran saylabilir. Ancak bir imparator olarak btn tabanzn inanlarna kar efkatli ve hatta babacan bir tavr taknyorsunuz. Arada hibir fark gzetmiyorsunuz. nk siz herkesin imparatorusunuz. Ne demek istiyorsunuz? unu demek istiyorum, efendimiz; Joranum, Mycogenlileri ar hassas olduklar bir konuda yaralad. Ve siz onun dine byle kfretmesi yznden dehete kapldnz. nk sonuta Joranum da onlardan biriydi. O zaman Joranumu Mcyogen'lilere teslim etmekten ve onu cezalandrmalarna izin vermekten baka ne yapabilirsiniz? Sizi bir imparatora uygun olan bu ilginizden dolay alklarlar. Ve Mycogenliler de adam idam ederler, yle mi? Bunu yapabilirler, efendimiz. Yasalar, dine kfretme konusunda ok sert. En hafif ceza onu lnceye kadar hapsetmek ve ar i yaptrmak olur. Cleon glmsedi. ok gzel. Ben hogryle, insanca davrandm iin takdir edileceim ve kirli ii de onlar grecekler. Joranumu onlara teslim ederseniz bunu yaparlar, efendimiz. Ancak o zaman yine de eza grm bir Azizde yaratlm olur. te imdi yine aklm kartrdnz. Ne yapmam neriyorsunuz? Joranuma bir seme hakk tanyn. mparatorluunuzdaki btn insanlarn iyiliini dnmek zorunda olduunuzu, bu nedenle yarglanmas iin kendisini Mycogenlilere teslim etmeniz gerektiini syleyin. Ancak Mycogenlilerin kendisine fazla sert davranmasndan korktuunuzu ekleyin. O nedenle ona ikinci bir olaslk olduunu anlatn. Sizi Nishaya ya srebilirim, deyin. Joranum her tarafa uzak olan o kk dnyadan geldiini iddia ediyordu. Nishayada mrnn sonuna kadar dikkati ekmeden, huzur iinde yaar. Tabii her zaman gz hapsinde olmasn salarsnz. O zaman sorun zmlenir mi? Kesinlikle. Joranum, Mycogene dnmek isterse intihar etmi saylr ki, bana hi de canna

kyabilecek biri gibi gzkmyor. Onun Nishayay seeceinden eminim. Tabii bu en mantkl yol. Ama kahramanca deil. Nishayaya snm biri olarak imparatorluu ele geirmek iin balatlacak bir harekta liderlik edemez. rgtnn dalacandan eminim. Bir azizi kutsal bir atele izleyebilirler. Ama bir korkan peine taklmak gerekten zor olur. Hayret! Btn bunlar nasl dnebildiniz, Seldon? Cleonun sesinde hayranlk vard. Matematiki, ey... diye mrldand. Bence en mantkl olan buydu. mparator birdenbire, Neyse, neyse, dedi. Bana doruyu syleyeceinizi sanmyorum. Ya da doruyu syleseniz bile ben anlayamayacam. Yine de size u kadarn aklayaym, Demer zel birinci bakanlktan ayrlyor. Son kriz onu ok zd. Artk bir kenara ekilmesinin zamannn geldiini sylyor. Ben de onunla ayn fikirdeyim. Ama birinci bakansz yapamam. u andan itibaren siz birinci bakansnz. Seldon hem aknlk, hem de dehetle, Efendimiz! diyerek bard. Cleon sakin sakin, Birinci Bakan Hari Seldon, dedi. Bunu imparator istiyor.

25
Demerzel, Endielenme, dedi. Bu benim nerimdi. Burada ok kaldm. Birbirini izleyen krizler yle bir yere vard ki, artk Robotik Kanunu beni felce uratyor. Yerimi senin alman daha mantkl olur. Seldon fkeyle, Bunun mantkl bir yan yok, diye homurdand. Ben imparatorluun ynetilmesi konusunda ne biliyorum ki? mparator aptallndan son krizi psiko-tarih yoluyla zdme inanyor. Tabii yle bir ey yapm deilim. nemli deil, Hari. mparator sorunlar psiko-tarih sayesinde zdne inanrsa nerilerine heyecanla uyar. Sen de bylece iyi bir birinci bakan olursun. Cleon benim nerilerime uyarsa mahvolabilir. Bana sezgilerin sana doru yolu gsterecekmi gibi geliyor... Psiko-tarihten ister yararlan, ister yararlanma. Ama ben sensiz ne yaparm, Daneel? Beni byle ardn iin teekkr ederim. Artk Demerzel deil, sadece Daneelim. Bensiz ne yapacana gelince... Joranumun eitlik ve sosyal adaletle ilgili fikirlerinden bazlarn uygulamaya ne dersin? Belki adam bu szlerinde ciddi deildi, belki insanlar yanna ekmek iin bunlardan yararlanyordu. Aslnda dnceleri hi de fena deildi. Ayrca Raychn sana bu konuda yardm etmesini sala. Olun Joranumun fikirlerinden ok etkilenmesine ramen yine de sana bal. Herhalde imdi ok akndr ve bazen bir hain olduunu dnyordur Raycha yle biri olmadn gster. Bir de psiko-tarih zerinde artk daha fazla alabilirsin. nk imparator seni bu konuda btn kalbi ve ruhuyla destekleyecek. Ama sen ne yapacaksn, Daneel? Galakside yapmam gereken baka iler var. Zeroth Kanununu unutma. nsanln iyilii iin almalym. Ve Hari... Evet, Daneel? Dors yine yannda. Seldon ban sallad. Evet, Dors yine yanmda. Bir an durdu sonra da Daneelin gl elini parmaklaryla kavrad. Gle gle, Daneel. Robot, Elveda, Hari, diye karlk verdi. Daneel bu szlerden sonra dnd. Uzaklarken birinci bakana zg ar kaftan hrdyordu. Ban kaldrm, srt dimdikti. Saray koridorunda ilerliyordu. Seldon, Daneel gittikten sonra birka dakika orada durdu. Dncelere dalmt. Sonra anszn hzla birinci bakann dairesine doru gitti. Daneele sylemesi gereken bir ey daha vard. Hepsinden nemli olan bir ey. Profesr ieri girmeden nce yumuak klarla aydnlatlm olan koridorda duraklad. erki oda botu. Koyu renk kaftan bir iskemlenin arkasna aslmt. Birinci bakann odasnda Harinin robota syledii son szler yanklanyordu. Gle gle, dostum. Eto Demerzel gitmiti. R.Daneel

Olivaw ortadan kaybolmutu.

KNC BLM
I. CLEON
I.CLEON... I. Cleon ou zaman, Birinci Galaksi mparatorluunun saltanat srasnda olduka zengin olduu ve onun dneminde paralanma grlmedii iin vlmektedir. Ancak I. Cleonun yirmi be yl sren saltanat srasnda imparatorlukta devaml bir kme grlmtr. Bundan dorudan doruya Cleonun sorumlu olduu iddia edilemez. nk imparatorluun knn nedenleri kimsenin o srada ba edemeyecei siyasi ve ekonomik faktrlere balyd. I. Cleonun birinci bakanlarn seme konusunda ansl olduu sylenebilir. Yani Eto Demerzel ve Hari Seldonu semesi. mparator, Seldonun gelitirdii psiko-tarihe olan gvenini hibir zaman kaybetmemitir. Joranum yanllarnn son komplolarnn odak noktalar olan Cleonla Seldon, ok garip biimde sona eren olay srasndaGalaksi Ansiklopedisi

1
Mandell Gruber mutlu bir adamd. zellikle Hari Seldona gre. Profesr onu seyretmek iin sabah yryn yarda kesti. Gruberin ya elliye yaknd galiba. Seldondan birka ya kkt yani. mparatorluk saraynn bahelerinde ala ala vcudu biraz yamru yumru olmutu ama neeli bir yz vard. Sakal ve by yoktu. Kum rengi seyrek salar, pembe kafa derisinin ancak kk bir blmn rtebiliyordu. Gruber aaklarn yapraklarn bceklerin sarp sarmadn anlamak iin incelerken yavaa slk alyordu. Tabii adam babahvan deildi. mparatorluk saraynn babahvan yksek dereceli bir memurdu. Olduka byk olan imparatorluk saraynda ok byk ve lks bir brosu vard. Emrinde kadn ve erkeklerden oluan bir ordu alrd. Saray bahelerini belki de ylda ancak ya bir ya da iki kez kontrol ediyordu. Gruber de o ordudan biriydi sadece. Seldon adamn Birinci Snf Bahvan olduunu biliyordu. Otuz yldan beri sadakatle alan Gruber bunu hak etmiti. Seldon akl dklm, son derecede dzgn bahe yolunda duraklarken bahvana seslendi. Yine harika bir gn, Gruber. Gruber ban kaldrd. Gzlerinde neeli bir prlt vard. Gerekten yle, sayn birinci bakan. Dorusu ieri kapanp kalanlara acyorum. Benim biraz sonra kapanacam gibi deil mi? Sizin acnacak yannz pek yok, birinci bakan. Ama byle bir gnde u binalara girip gzden kaybolacaksanz, biz birka ansl insan size biraz acyabiliriz. Anlayl olduun iin teekkr ederim, Gruber. Ama bildiin gibi kubbenin altnda krk milyar Trantorlu yayor. Hepsine acyor musun? Acyorum gerekten. Aslnda Trantorlu olmadm iin seviniyorum. O sayede bahvan olabildim. Bu dnyada ak havada alan birka kiiden biri de benim. Burada olduum iin daha anslym. Hava her zaman bu kadar gzel olmuyor ama. Bu doru. Ben akr akr yaan yamurda da, uuldayan rzgrda da altm. Ama, uygun biimde giyinirseniz... Bakn... Gruberin glmsemesi yaylrken o ok geni saray bahelerini

kucaklamak istiyormu gibi kollarn at. Burada dostlarm var benim... Aalar, im alanlar ve her trl hayvan. Onlar bana arkadalk ediyorlar. Kn bile bitkilerin geometrik biimlerde yetimelerini salamaya alyorum. Bahelerdeki geometrik ekilleri grdnz m, birinci bakan? imdi onlara bakyorum ya, yle deil mi? Ben planlar kastediyorum. Hepsini birden grp takdir etmeniz iin nnze yaylacak planlar. Tm harika. Bahelerin planlarn yzyl kadar nce Tapper Savand hazrlam. O zamandan beri pek bir deiiklik yaplmam. Savand byk bir bahecilik uzmanym ve buraya benim gezegenimden gelmi. Sen Anacreonlusun deil mi? Evet, yle. Galaksinin snrna pek yakn olan uzaklardaki bir dnya. Orada hl vahi yerler var ve yaam pek tatl olabiliyor. Buraya toy bir ocukken geldim. nceki imparator, imdi babahvan olan ustay ie ald srada. Tabii imdi baheleri yeniden tanzim edeceklerini sylyorlar. Gruber derin derin iini ekerek ban sallad. Bu bir hata olur. Baheler bu halleriyle ok holar. Oranlamalar iyi. Dengeliler. Gz ve ruhu okuyorlar. Tabii tarih boyunca baheler zaman zaman yeniden tanzim edilmi. mparatorlar eski eylerden bkyor ve her zaman yenilikler aryorlar. Sanki yeni eyler her zaman daha iyiymi gibi. Tanr uzun mr versin, imdi imparatorumuz da babahvanla birlikte baheleri yeniden tanzim etmeyi planlyor. Hi olmazsa, bahvanlar arasnda kulaktan kulaa dolaan haber byle. Gruber bu szleri sanki saray dedikodularn etrafa yayd iin utanyormu gibi abuk abuk sylemiti. Belki bu yaknda olmaz. Olmayacan umarm, birinci bakan. Ltfen... Yapmanz gereken ileri tamamladktan sonra bahelerin planlarn inceleyin. Esiz gzellikte eyler hepsi. Gcm olsayd bu yzlerce kilometrekarelik yerde bir tek yapran, iein ya da tavann yerinin deitirilmesine izin vermezdim. Seldon glmsedi. Sen kendini iine adam bir insansn, Gruber. leride bir gn babahvanla getirilirsen buna hi amam. Tanr beni korusun! Babahvan temiz hava alamyor. Doal manzaralar gremiyor. Doa hakknda btn rendikleriniyse unutmutur. Zaten urada yayor... Gruber adam aalarcasna iaret etti. ... Ve bana kalrsa artk bir aala bir dereyi bile birbirinden ayrt edemiyor. Belki yardmclarndan biri onu gtrp bir elini suya soktuu, dierini de aacn dalna koyduu zaman ne olduunu anlyor. Bir an sanki aalarcasna bir tavrla tkrecekmi gibi davrand. Ama sonra tkrmeye kyabilecei bir yer bulamad. Seldon hafife glerken, Gruber, seninle konumak iyi oluyor. Gnlk ilerin altnda ezildiim zaman birka dakika iin kamak ve senin yaam felsefeni dinlemek houma gidiyor. dedi. Ah, birinci bakan, ben bir filozof deilim. Hem doru drst bir eitim grmedim. Filozof olmak iin eitime gerek yoktur ki. Aktif bir kafa ve yaamla ilgili deneyimler yeter. Dikkatli ol, Gruber! Seni terfi ettirebilirim. Beni olduum yerde brakrsanz size btn kalbimle derin bir minnet duyarm, birinci bakan. Seldon yrmeye balad. Hl glmsyordu. Ama sonra aklna son sorun geldi ve glmsemesi kayboldu. On yldan beri birinci bakand. Gruber, profesrn bu mevkiinden ne kadar bktn bilseydi herhalde ona daha ok acrd. Gruber, Seldonun psiko-tarih biliminin teknikleriyle urarken dayanlamayacak bir ikilemle karlamak zere olduunu anlayabilir miydi acaba?

2
Seldon bahede dolarken huzurun doruk noktasna eriyordu. mparatorun mlknn ortasnda dururken bu yer dnda", tmyle kubbeyle rtlm bir dnyada olduuna inanmas zordu. Bu bahedeyken, doduu Helicon gezegeninde olduuna inanabilirdi. Ya da Gruberin dnyas Anacreonda. Tabii duyduu huzur aslnda bir hayaldi. Baheler sk koruma altndayd. Her tarafta gvenlik grevlileri vard. Bir zamanlar, yani bin yl nce, imdiki kadar muhteem olmayan imparatorluk saray baheleri her vatandaa akt. O srada gezegenin baz blgelerinin zerleri kubbelerle kapatlyor du ve

bahelerin bu dnyadan pek fark yoktu. mparator da yannda muhafzlar olmadan bahe yollarnda dolar ve tebaasn selamlard. Ama artk byle eyler olmuyordu. Gvenlik nlemleri alnmt. Ve Trantordan herhangi biri buraya girmeyi baaramazd. Ancak tehlike hl ortadan kalkmamt. nk tehlikeyi zaman zaman durumlarndan memnun olmayan imparatorluk memurlar, rvete alan, batan karlan askerler yaratyordu. mparator ve maiyeti daha ok sarayn iindeyken tehlikedeydiler. Hemen hemen on yl nce o gn Dors Venabili, Seldonla gelmeseydi olay nasl sona ererdi acaba? Seldonun birinci bakanlnn ilk ylyd. Matematiki sonradan, bu mevkiye beklenmedik bir biimde getirilmem yznden kskanlk ve kin duymalar normaldi, diye dnecekti. Die rlerinin ou eitim ve hizmet sreleri bakmndan bu greve daha uygundular. En nemlisi de kendilerini bu mevkiye layk gryorlard. Bu yzden Seldonun seilmesine kzacaklard tabii. Psiko-tarih denen eyden haberleri yoktu. mparatorun buna ne kadar nem verdiini bilmiyorlard. Bu durumu dzeltmenin en kolay yolu birinci bakan korumak iin yemin etmi olan grevlilerden birini ayartmakt. Galiba Dors, Seldondan daha pheciydi. Ya da Demerzelin ortadan kaybolmasyla ona Seldonu korumas iin verilen emirler daha da glendirilmiti. Matematikinin birinci bakanlnn ilk yllarnda kars ou kez yanndayd. Scak, aydnlk bir gn, akama doru, Dors gnein bir patlaycya vuran nlarn farketti. Trantor kubbesinin altnda hibir zaman grlmeyen bir gnein nlarn. Birdenbire, Yere yat, Hari! diye haykrd. Sonra imlere basarak avua doru kotu. Sinirli sinirli, O silah bana ver, avu, dedi. Suikasti aday kadnn beklenmedik bir anda kendine doru komas yznden geici olarak duraklamt... Ama imdi abucak tepki gsterdi ve ekmi olduu patlaycy yukar kaldrd. Ama Dors onun zerine atlmt bile. Parmaklaryla adamn sa bileini skca kavrayarak kolunu yukar kaldrd. Skt dilerinin arasndan, At o silah, diye homurdand. avu kolunu kurtarmaya alrken yz hatlar arpt. Dors, Bunu deneme, avu, dedi. Dizim kasklarndan sadece yedi santim uzakta. Gzn bile krpacak olursan cinsel organn tarihe karr. Onun iin hi kprdama. Evet, byle. Tamam. imdi elini a. Silah hemen, imdi atmazsan kolunu para para ederim. Bir bahvan elinde bir trmkla koa koa geliyordu. Dors ona uzaklamasn iaret etti. avu silah yere att. Seldon da gelmiti. Artk onu bana brak, Dors. Hayr, efendim. u silah al ve ilerideki aalarn arasna gir. Bu ie bakalar da karm olabilir. Onlarn harekete gemeye hazr olduklarndan da eminim. Dors, avuu hl sk sk tutuyordu. imdi, avu, birinci bakana suikast yapman iin seni ikna edenin adn istiyorum. Seninle birlikte bu olaya karan herkesin ismini. Adam sesini karmad. Dors, Aptallk etme, dedi. Konu! avuun kolunu bknce dizst yere kt. Kadn, ayan onun boynuna dayad. Sessizliin sana yaktn dnyorsan, grtlan ezebilirim. O zaman sonsuza kadar sessiz kalrsn. Ama ondan nce sana ok kt zararlar veririm. Krlmam bir tek kemiini bile brakmam. Konuman daha iyi olur. avu sonunda konutu. Seldon daha sonra karsna, Bunu nasl yapabildin, Dors? dedi. Dorusu senin byle iddet kullanabilecein hi aklma gelmezdi. Dors sakin sakin, Aslnda onun cann fazla yakmadm, Hari, diye cevap verdi. Tehdit yeterli oldu. Zaten ne olursa olsun en nemlisi senin gvenliindi. O adam bana brakmalydn. Neden? Erkeklik gururunu kurtarmak iin mi? Bir kere sen, benim kadar hzl hareket edemezdin. kincisi, bu ii baarsaydn bile erkek olduun iin bu senden beklenir ve hayret uyandrmazd. Ben bir kadnm ve insanlar genellikle bir kadnn bir erkek kadar yrtc olmadna inanrlar. Genellikle kadnlarn ounda benim yaptm baaracak g yoktur. Hikye kulaktan kulaa dolarken iyice abartlacak ve sonunda herkes benden korka cak.

Bana kar dehet duyduklar iin hi kimse sana zarar vermeye kalkmayacak. Hem senden, hem de idam edilmekten korktuklar iin. avu ve yandalarnn ldrleceklerini biliyorsun deil mi? Bu szler zerine Dorsun genellikle sakin ifadeli olan yznde derin bir ac belirdi. Sanki hain avuun idam edilmesine dayanamayacakt. Oysa adam Dorsun sevgili Harisini hi dnmeden ldrmeye hazrlanmt. Kadn sonra, Ama komplocular idam etmeye hi gerek yok! diye bard. Onlar srgne gndermeleri yeterli olur. Seldon, Hayr, olmaz, dedi. Artk ok ge. Cleon, dam, diyor da baka bir ey demiyor. stiyorsan sana onun szlerini tekrarlayabilirim. Yani imparator kararn verdi bile, yle mi? Hemen verdi. Ona srgn ya da hapis cezasnn yeterli olacan syledim. Ama Olmaz, dedi. Bir sorunu dorudan doruya ve gl bir biimde zmlemeye her kalkmda Demerzel hemen despotluk ve gaddarlktan sz ederdi. imdi de ayn eyi sen yapyorsun. Ama buras benim saraym. O da benim bahem. Ve onlar da benim muhafzlarm. Gvenliim burann iyi korunmasna ve adamlarmn sadakatine bal. Sadakatten uzaklam birine lmden baka ceza verilebilir mi? Bundan baka bir are olduunu mu sanyorsun? Yoksa insan nasl gvende olabilir? Ya ben nasl gvende olabilirim? Ben yarglanmalar gerektiini syledim. mparator o zaman, Tabii, dedi. Askeri mahkemede ksa bir yarglanma. Yarglarn idamdan baka bir ey iin bir tek oy bile verecekleri ni sanmyorum. Bunu onlara aka belirteceim. Dors ok sarslmt. Bu olay ok sakin bir tavrla karlyorsun. Yoksa sen de imparatorla ayn fikirde misin? Seldon istemeye istemeye ban sallad. Evet, yle. Seni ldrmeye kalktklar iin mi? Srf intikam alabilmek iin prensiplerinden vaz m getin? Buraya bak, Dors! Ben kinci bir insan saylmam! Ancak tehlikede olan sadece ben deilim. Hatta imparator bile deil. mparatorluun yakn tarihi bize hi olmazsa hkmdarlarn birbirlerini izlediklerini retiyor. Korunmas gereken ey psiko-tarih bilimi. Tabii bana bir ey olsa bile bilim ileride bir gn yine gelitirilecek. Bundan kukum yok. Ama imparatorluk hzla kyor ve biz bekleyemeyiz. Yine de gerekli teknii zamannda gelitirebilecek kadar ilerleyebildim. Dors ciddi ciddi, O halde bildiklerini dierlerine de retme lisin, dedi. yle yapyorum zaten. Yerimi alabilecek en uygun kii Yugo Amaryl. Bir grup teknisyen de topladm. Onlar da ileride bir gn yararl olacaklar. Ama yine de... Matematiki duraklad. Senin kadar usta olamayacaklar. Senin kadar becerikli ve akll. yle mi? Seldon, Evet, yle dnyorum, dedi. Ben de bir insanm. Psiko-tarih benim buluum. Bu erefin bana ait olmasn istiyorum. Tabii mmkn olursa. Dors, nsan... diyerek iini ekip adeta kederle ban sallad. Suikastiler idam edildiler. Yzyldan daha uzun bir sreden beri byle bir temizlik grlmemiti. ki bakan, be kk rtbeli subay ve aralarnda talihsiz avuun da bulunduu be asker lme yollandlar. Sk bir incelemeye gelemeyen her muhafz grevinden alnarak uzaktaki D Dnyalara srld. O zamandan beri sadakatsizlik zerine bir fslt bile duyulmad. Birinci bakann byk bir dikkatle korunduu herkese renildi. O dehet verici kadnn ona muhafzlk ettii de. Pek ok kimse ondan Kaplan Kadn, diye sz etmeye balamt. Artk Dorsun grlmeyen varl yeterli bir koruyucuydu. mparator Cleon da hemen hemen on yl sknet ve tam bir gvenliin zevkini kard. Ancak imdi psiko-tarih bilimi baz tahminlerin yapabilecei bir noktaya erimekteydi. Seldon birinci bakan olarak brosundan kar ve psiko-tarihi sfatyla laboratuvarna gitmek iin baheden geerken endieyle bu huzur sresinin sona erebileceini dnyordu.

3
Ancak Hari Seldon laboratuvarna girerken yine de yenemedii bir memnunluk duydu.

Her ey nasl da deimiti! Btn bunlar yirmi yl nce ikinci snf Helicon bilgisayaryla yapt hesaplarla balamt. Seldon o zaman 'para-kaos matematii denen eyi dnyordu. Sonra Streeling niversitesinde geirdii yllar. Yugo Amaryle birlikte alarak denklemi tekrar normalletirmeye, uygunsuz sonsuzluklar' atmaya ve en kt karmaa etkilerini amann yollarn bulmaya abalamlard. Ne var ki, aslnda pek fazla bir ilerleme gsterememilerdi. Ama Seldonun imdi, on yllk birinci bakanlktan sonra, bir salon dolusu en yeni model bilgisayarlar vard. Sryle insan pek ok deiik problemin zerinde alyordu. Tabii yardmclarn ilgilendikleri problemler dnda fazla bir ey bilmelerine imkn yoktu. Btn konuyu sadece Seldonla Yugo biliyordu. Yardmclarn her biri psiko -tarih denen dev bir sradan kk bir paras ya da dibindeki ufak bir uurumun zerinde alyordu. Bu sradalar sadece Seldonla Amaryl grebiliyorlard. Ama belli belirsiz. Bu dalarn doruklar bulutlarla, yamalar da sislerle kaplyd. Tabii Dors Venabili haklyd. Profesrn yardmclarna btn gizi aklamas gerekiyordu. Teknik artk iki adamn baa kamayaca kadar gelimiti. Seldon yalanyordu. Belki daha yirmi otuz yl yaayabilecekti ama herhalde en verimli alar artk gerilerde kalmt. Amaryl bile bir ay sonra otuz dokuzuna basacakt. Tabii hl genti. Ama bir matematiki iin fazla da gen saylmazd. O da problemin zerinde hemen hemen Seldon kadar almt. Amaryl de, matematikinin olu Raych gibi Dahllyd. Ama ksa boyuna ve kasl yapsna ramen yine de bir Dahllym hi benzemiyordu. By yoktu. Dahi aksanyla konumuyordu. Dahlllarn dnce tarzlarn da almam gibiydi. Hatta Dahi halkn ok etkileyen Jo-Jo Joranumun ekiciliine bile kaplmamt. Sanki Amaryle sektrle ve gezegenle ilgili vatanseverlik yoktu. Hatta imparatorlukla ilgili vatanseverlik de. O tamamiyle psiko-tarihe aitti. Seldon birdenbire kendini yetersiz hissetti. Heliconda geirdii ilk yirmi yln unutmamt. O yzden de kendini bir Heliconlu sayyordu. Baka trl dnmesi olanakszd. Profesr kendi kendine, acaba bu ballk beni engellemeyecek mi, diye sordu. Psiko -tarih konusundaki dncelerimi arptmayacak m? nsann, psiko -tarihi kullanmak iin dnyalar ve sektrlerle ilikisi olmamal. deal olan bu. Bir uzman, insanlkla aklanamayan soyut bir fikirmi gibi ilgilenmeliydi. Amaryl de yle yapyordu. Profesr kendi kendine, ben yle yapamyorum... Diye itiraf ederek iini ekti. Amaryl, lerliyoruz, Hari, dedi. yle sanyorum. Sanyor musun, Yugo? Sadece sanyor musun? Arkamda uygun tulum olmadan d uzaya sramak istemiyorum. Amaryl bu szleri ciddi bir tavrla sylemiti. Seldon onda mizah yetenei pek olmadn biliyordu. ki uzman zel brolarna girdiler. Kk bir yerdi ve iyi korunuyordu. Amaryl bir iskemleye oturarak ayak ayak stne att. Karmaay amayla ilgili son plann bir dereceye kadar yeterli sanrm. Tabii keskinlii engelliyor, o baka. Dz yolda kazanr, dolambalsnda kaybederiz. Evren byle alr. Bir yolunu bulup onu kandrmamz gerekiyor. Onu biraz kandrdk. Bu buzlu camdan dar bakmaya benziyor. Herhalde yllar boyunca yaptmz gibi bir kurun levhann arkasndan bakmaktan daha iyi. Amaryl kendi kendine bir eyler mrldand. Sonra da, Karanlklar ve k prltlarn seebiliyoruz, dedi. Ne demek istediini akla. Aklayamam. Ama Asal Radyant elde ettim. Bunun zerinde alp durdum. Tpk bir... bir... Lameki dene. Bu bir hayvandr. Yk hayvan. Heliconda bulunan bir yaratk. Trantorda yok. Eer lamek ok alyorsa, ben de Asal Radyant konusunda yle altm. Amaryl masasndaki gvenlik dmesine bast. Bir ekmenin kilidi alarak ne doru sessizce kayd. Amaryl ekmeden koyu renk, donuk bir kp ald.

Seldon onu ilgiyle inceliyordu. Matematiki Asal Radyantn devreleri zerinde alm, ama onu Amaryl oluturmutu. Ellerini kullanmasn iyi biliyordu. Oda karanlklanca ilikiler ve denklemler havada ldadlar. Altnda numaralar belirdi. Bunlar masann yzeyinin hemen yukarsndalard. Sanki oraya kuklalara zg gzle grlmeyen iplerle aslmlard. Seldon, Harika, dedi. leride bir gn, -o kadar yaarsak Asal Radyantn matematik sembollerden oluan bir nehir yaratmasn salayacaz. Bu gemiin ve gelecein tarihesini izecek. Nehirde akntlar ve derecikleri bulacaz. Onlar deitirmeyi baaracaz. Bylece tercih edeceimiz dier aknt ve derecikleri izleyecekler. Amaryl alayl bir tavrla mrldand. Evet. yilik etmek iin setiimiz yol ok kt bir sonu verdiinde bu bilgiye katlanarak yaamay baarrsak. Bana inan, Yugo. Bana inan, her gece yatama girdiimde bu dnce beynimi kemiriyor. Kemirmedii gece yok. Ancak henz bu noktaya gelmedik. Sadece elde edebildik. Senin de dediin gibi bu buzlu camdan bakp k ve karanl belli belirsiz grmeye benziyor. ok doru. Sen ne grdn dnyorsun, Yugo? Seldon, Amaryli dikkatle ve biraz da serte bir tavrla szd. Yardmcs kilo almaya balam, birazck tombullamt. Zamannn ou nu bilgisayarlarn ve imdi de Asal Radyantn zerine eilerek geiriyordu. Yeteri kadar hareketli deildi. Seldon onun arada srada bir kadnla bulutuunu biliyordu ama hi evlenmemiti. Hatayd bu! Bir ikolik bile eini memnun etmek iin almalarn zaman zaman bir yana brakrd. ocuklarnn ihtiyalarn karlamak iin de tabii. Seldon hl ince olan vcudunu ve Dorsun bunu korumas iin gsterdii abalar dnd. Amaryl, Ne mi gryorum? dedi. mparatorluun bann dertte olduunu. mparatorluun ba her zaman dertteydi. Evet, ama bu daha belirgin. Merkezde bir sorun kmas ihtimali var. Trantorda m? yle sanyorum. Ya da d evrede. Ya burada kt bir olay kacak -belki de bir i sava ya da D Dnyalar imparatorluktan kopmaya balayacaklar. Bu olaslklar belirtmek iin psiko-tarihe herhalde gerek yok. in ilgin yan, bunlardan ya biri olacak ya da dieri. ki sinin bir arada olmas olasl ok zayf. te! Bak! Bu senin kendi matematik denklemlerin. yice incele! Asal Radyantn salad hesaplarn zerine eilip uzun bir sre denklemleri incelediler. Seldon sonunda, Ya biri ya dieri, diye mrldand. Nedenini anlayamyorum. Ben de yle, Hari. Ama psiko-tarih bize zaten fark edebileceimiz eyleri gsterirse ne deeri kalr? Bu bize gremeyeceimiz bir eyi gsteriyor. Ama bize gsteremedikleri de var. Bir, hangi seenek daha iyi? ki, iyi olan etkili klmak ve kt olasl ortadan kaldrmak iin ne yapmal? Seldon dudaklarn bzd. Sonra da, Ben sana hangi seenein daha iyi olduunu syleyeceim. Brak d evredekiler gitsinler. Trantor kalsn. Gerekten byle mi dnyorsun? Bunun kuku gtrecek bir yan yok. Trantoru dengede tutmalyz. Hi olmazsa biz burada yaadmz iin. Herhalde karar verilmesi konusunda en nemli nokta bizim rahatmz deil. Doru. Ama nemli olan psiko-tarih. Trantordaki koullar psiko-tarih zerinde almamza son verirse evredeki gezegenlerin imparatorluktan ayrlmamalarnn ne yarar olur? Ben ldr leceimizi sylemiyorum. Ama alamayacak duruma debili riz. Kaderimiz psiko-tarihin gelitirilmesine bal. mparatorlua gelince... evredekiler imparatorluktan ayrlrlarsa bu bir paralanmay balatr. Ama merkeze ancak uzun bir sre sonra eriebilir. Hari, hakl bile olsan, Trantorda durumun bozulmamas iin ne yapabiliriz? Bir kere ie bu konuyu dnerek balayabiliriz. Uzun bir sessizlik oldu. Sonra Seldon, Dnmek beni mutlu etmiyor, diye aklad. Ya imparatorluk tmyle yanl yoldaysa? Ya tarihinin bandan beri bu byleyse. Gruberle her konuuumda bunu dnyorum.

Gruber de kim? Mandell Gruber. Bir bahvan. Ah... Suikast giriimi srasnda elinde trmkla seni kurtarmaya koan adam m? Evet. Ona bu yzden her zaman minnet duydum. Herhalde dier komplocular silahlydlar. Gruberin elindeyse sadece bir trmk vard. te buna sadakat denir. Her neyse... Gruberle konumak taze havay iine ekmeye benziyor. Btn zamanm sarayllar ve psiko-tarih uzmanlaryla konuarak geiremem. Teekkr ederim. Haydi, haydi! Ne demek istediimi biliyorsun. Gruber ak havadan holanyor. Ak yerde almann getirecei her eyi istiyor. Rzgr, yamur, iddetli souk, hepsini. Bazen ben de aryorum. Ben aramyorum. Dar hi kamasam da aldrmam. Sen bir kubbenin altnda yetitin. Ama imparatorluk, hayvanclk ve iftilik yaplan, nfusu az ve bo yerleri fazla, endstriden yoksun, basit dnyalardan olusayd? O zaman hepimizin durumu daha iyi olmaz myd? Hayr, bana ok korkun geliyor. Bu noktay bo zamanmda mmkn olduu kadar incelemeye altm. Bu bana sabit olmayan dengeyle ilgili bir problem gibi geliyor. Sana anlattm trde, nfusu az bir dnya fakirleiyor ve can ekimeye balyor. Sonunda geriliyor; kltrsz, hayvanmsn insanlarn yaad bir yere dnyor. Ya da endstrilemeye gidiyor. Dar bir noktada durup iki yandan birine doru yuvarlanyor. Ancak galakside hemen her dnya endstri tarafna doru devrilmi. nk daha iyi. Belki. Ama bu sonsuza kadar byle devam edemez. imdi o yuvarlanmann sonularm seyrediyoruz. mparatorluk daha fazla sremez. nk 'fazla kzd. Aklma baka bir tanmlama gelmiyor. Bunu neyin izleyeceini bilmiyoruz. Psiko -tarih sayesinde kmeyi durdurabilirsek ya da daha byk bir ihtimalle kten sonra yeniden canlanmay salayabilirsek, bylece yine bir fazla kzma srecini mi balatm oluruz? nsanln tek gelecei bu mu? Sisyphus gibi kayay iterek tepenin doruuna karmak ve bunun tekrar aaya yuvarlandn seyretmek? Sisyphus da kim? lkel mitolojiden bir kahraman. Yugo, daha fazla kitap okumalsn. Amaryl omzunu silkti. Sisyphusu renebilmek iin mi? nemli deil ki. Belki psiko -tarih bize yeni bir toplumun yolunu gsterir. imdiye kadar grdklerimizden ok farkl, dengeli, iste nebilir bir toplum. Seldon, yle olacan umarm, diyerek iini ekti. yle olacan umarm. Ama henz bunun izini bulamadk. Yakn gelecek iin evredeki dnyalarn ayrlmalarn salamaya alacaz. Ve bu da Galaksi mparatorluunun knn balangc olacak.

4
Hari Seldon, Ve ona bunun Galaktik mparatorluunun knn balangc olacan syledim, dedi. yle de olacak, Dors. Dors onu dinlerken dudaklar gerilmiti. Kadn Seldonun birinci bakanln sknetle kabul etmiti. Her eyi ettii gibi. Onun tek grevi Seldonu ve psiko-tarihi korumakt. Ama bu iin adamn grevi yznden daha zorlatn biliyordu. nsann gvende olmas iin dikkati ekmemesi gerekirdi. Ancak imparatorluun simgesi olan Uzay Gemisi ve Gne, matematikiyi aydnlatt srece hibir fiziksel engel tam anlamyla yararl olamayacakt. imdi iinde yaadklar bu lks, casus nlar ve ieriye binlerinin sokulmamas, sadece kendine salanan adeta sonsuz fonla tarih aratrmalarn srdrmesi, evet, bunlarn hibiri Dorsu tatmin etmiyordu. Btn bunlar Streeling niversitesindeki eski daireleriyle seve seve deiebilirdi. Daha da iyisi kimsenin onlar tanmad adsz bir sektrde, adsz bir daireye yerlemeyi tercih edecekti. Dors, Anlattklarnn hepsi ok iyi, ok gzel, sevgili Hari, dedi. Ama yeterli deil. Yeterli olmayan nedir?

Bana verdiin bilgi. evredeki D Dnyalar kaybedebileceimizi sylyorsun. Nasl? Neden? Seldon hafife gld. Bunu bilmek ne kadar iyi olurdu, Dors. Ama psiko-tarih henz bize bunu aklayacak kadar gelimedi. yleyse bana bu konuda ne dndn syle. Uzaklardaki yerel valiler ok mu hrsllar? Bamszlklarn ilan etmek mi istiyorlar? Tabii bu da bir faktr. Gemite de benzer eyler oldu, bu konuyu benden ok daha iyi biliyorsun. Ama bamszlk hibir zaman uzun srmedi. Ancak bu kez srekli olabilir. mparatorluk daha zayf olduu iin mi? Evet. nk ticaret eskisi kadar kolaylkla yaplamyor. nk iletiim eskisinden daha zor. nk evredeki valiler aslnda bamszla her zamankinden ok daha yaknlar, ilerinden biri hrslar yznden bakaldrrsa... Bunu hangisi yapacak? Syleyebilir misin? Syleyemem. Olanaksz. Bu evrede psiko-tarihten zorlukla renebildiimiz u: Olaanst yetenekleri olan hrsl bir vali ortaya karsa koullarn, amalarna erimesi iin gemie gre ok daha uygun olduunu grecek. Tabii baka eyler de olabilir. Byk bir doal felaket ya da uzaklardaki iki D Dnya koalisyonlar arasndaki ani bir i sava. Bunlardan hibirini nceden tahmin edemiyoruz. Ancak byle bir ey ba gsterirse sonularn bir yzyl ncesine gre ok daha ciddi olacan syleyebiliyoruz. evrede olacaklar daha kesin bir biimde bilmediinize gre eylemleri, Trantorun deil de evrenin etkilenmesini salayacak ekilde nasl ynlendirebilirsiniz? kisini de gz hapsine alarak. Trantorda denge salamaya alarak. Ancak ayn eyi evre iin yapmaktan kanarak. Psiko-tarihin nasl altn daha etraflca renemeden bu bilimin olaylar otomatik bir biimde gelitirmesini bekleyemeyiz. O yz den bir benzetme yaparak devaml el kontrollerinden yararlandmz syleyebilirim. nmzdeki gnlerde teknik kesinletirile cek ve el kontrolne ihtiya azalacak. Dors, Ama bu ilerideki gnlerde olacak, dedi. yle deil mi? yle. Aslnda bu bile sadece bir umut. evreyi elden karmamaya karar verirsek Trantor ne tr sorunlarla kar karya kalacaklar? Olaslklar ayn... Ekonomik ve toplumsal faktrler, doal afetler, yksek mevkideki hrsl kiiler arasndaki rekabet. Yugoya, imparatorluu 'fazla kzd diye tarif ettim. Trantor da imparatorluun en kzgn blm. Her ey. Sanki arzalanmaya balyor. Su, stma, kanalizasyon, yakt borular, her ey. Bu konuda olaanst sorunlarla karlayorlar. Son zamanlarda ben de dikkatimi gitgide daha ok bu konuya vermeye baladm. mparatorun lmne ne dersin? Seldon ellerini at. Sonunda olacak tabii. Ama Cleonun sal yerinde. Benimle yat zaten. Tabii daha gen olmak isterdim. Neyse... mparator fazla yal saylmaz. Olu tahta karla cak gibi biri deil. Ama tabii taht zerinde hak iddia eden ok olacak. Bu durum sorunlar kmasna yeter de artar bile. mparatorun lmn de daha zc bir hale sokacak. Yine de her ey tarih asndan felaket olmayabilir. yleyse imparatorun suikaste kurban gittiini dnelim. Seldon endieyle ban kaldrd. Bu sz syleme! Korunuyoruz ama bu kelimeyi azna bile alma! Hari, gln olma. Suikast hesaba katlmas gereken bir olaslk. Bir ara Joranumcularn iktidar ele geirmeleri ihtimali belirmiti. Baarsalard o zaman imparatoru da u ya da bu ekil de... Pek sanmyorum. mparator bir kukla olarak daha ok ie yarard. Zaten bu konuyu unutmalsn. Joranum geen yl Nishayada ld. Acnacak bir haldeydi. Ama yandalar vard. Tabii. Herkesin yanda vardr. Trantor Krall ve Galaksi mparatorluu tarihinin ilk devrelerini incelerken doduum dnyada yani Heliconda kurulmu olan Globalist Partisi szlerine

rastladn m? Hayr, rastlamadm. Seni krmak istemem, Hari. Ama tarih te, Heliconun nemli rol oynad bir olayla hi karlamadm. Krlmyorum, Dors. Ben her zaman, Tarihi olmayan bir dnya mutlu bir yerdir, derim. Her neyse... ki bin drt yz yl nce Heliconda bir grup insan ortaya karak evrende sadece Heliconda insanlarn yaadna kesinlikle inandklarn sylediler. Helicon, evrendi! Bu dnyann tesinde kck yldzlarla bezenmi gkyz kresi vard. Dors, Buna nasl inanabildiler? diye sordu. Herhalde Helicon da imparatorluun bir blmyd. Evet. Ama Globalistler imparatorluun varolduunu gsteren kantlar kabul etmiyorlard. Onlara gre bu kantlar ya hayal ya da zellikle sylenmi yalanlard. mparatorluk elileri ve memurlarnn bir nedenle bu rolleri oynadklarn iddia ediyorlard. Manta kar baklydlar sanki. E, sonra ne oldu? Sanrm kendi dnyasnn tek gezegen olduunu dnmek her zaman insann houna gider. Globalistler en etkili olduklar gnlerde gezegende yaayanlarn yzde onunu kendi taraflarna ektiler. Sadece yzde onunu. Ama ateli bir aznlktlar ve kaytsz ounluun sesini bodular. Neredeyse ynetimi ele geiriyorlard. Ama geiremediler. yle deil mi? Evet, geiremediler. nk Globalizm imparatorlukla yaplan ticaretin azalmasna neden oldu. Ekonomi tepe st gitti. Bu inan halkn cebini etkilemeye balaynca, parti taraftarlarn ok abuk kaybetti. Bu ykselme ve alalma o srada ok kiiyi artmt. Ama psiko-tarih herhalde bunun kanlamayacak bir ey olduunu gsterir, o zaman kimse bu konuyla ilgilenmezdi. Anlyorum... Hari bu hikyeyi bana neden anlattn? Bunun konutuumuz konuyla bir ilgisi vard sanrm. Evet, var. unu sylemek istiyorum, bu tr akmlar tmyle ortadan kalkmazlar. lkeleri, akl banda insanlara ne kadar gln gelirse gelsin hem de. u anda, imdi, bugn Heliconda hl Globalistler var. Saylar ok deil. Ama arada srada yetmi, seksen kii bir araya gelip, bundan Global Kongre diye sz ediyorlar. Birbirlerine Globalizmden sz etmekten mthi bir zevk alyorlar... Eh, Joranum akm daha on yl nce bu dnyada mthi bir tehlike saylyordu. Ama ld. Kahramanca lmedi stelik. Srgnde bir mum gibi eriyerek son nefesini verdi. Mahvolmu biriydi o. Dors ayaa kalkarak abucak odann dibine kadar gitti. Kol larn iki yannda sallyordu ve yumruklarn skmt. Sonra dnd ve hl koltuunda oturan profesrn karsnda durdu. Hari, izin ver de sana dndklerimi aklayaym. Psiko-tarih, Trantorda ciddi karklklar kacan aklyor. yleyse hl Joranumcular varsa, onlar imparatora suikast yapmak iin komplolar hazrlyorlar demektir. Seldon sinirli sinirli gld. Sen glgelerden bile korkuyorsun, Dors. Geve biraz. Ama adam karsnn bu szlerini kafasndan kolay kolay kovamad.

5
Wye Sektrnde bir gelenek vard. ki yzyldan daha uzun bir sreden beri imparatorluu yneten I. Cleonun Entun Hanedanna kar gelmek. Bu muhalefet yllar nce Wye valilerinin aile lerinin yeleri tahta karak imparator olduklar srada balamt. Wye Hanedan ne uzun mrl, ne de baarl olmutu. Ama Wye yneticileri ve vatandalar bir zamanlar ok stn olduklarn unutmamlard. Geici bir sre iin ve baarszlkla sonulansa bile. Kendi kendine Wye Valisi olduunu ilan eden Rachelle on sekiz yl nce imparatorlua meydan okuduu zaman bu, sektrdekilerin hem gururunu, hem de fkesini arttrmt. Bu yzden de nde gelen komploculardan oluan kk grubun Trantor da kendilerini mmkn olduu kadar gvende hissettikleri tek yer Wyed.

imdi onlardan bei sektrn kenar bir mahallesinde, bir masann banda oturuyorlard. Odann eyalar ok eskiydi ama buras iyi korunuyordu. Dierlerininkinden biraz daha yenice bir iskemlede oturan adam onlarn liderleri saylabilirdi. Yz sska, rengi soluktu. Az bykt. Dudann rengi ok uuk olduu iin hemen hemen belli olmuyordu. Salar krlamaya balamt. Fakat gzleri snmeyen bir fkeyle sanki alev alev yanyordu. Komplocu tam karsnda oturan adama bakmaktayd. O daha yal ve yumuak tavrlyd. Salar hemen hemen tmyle beyazlamt. Konuurken tombul yanaklar titriyordu. Lider sert sert, E? dedi. Hibir ey yapmadn anlalyor. Akla! Yal adam, Ben eski bir Joranumcuyum, Namarti, diye cevap verdi. Sana davranlarm neden aklayaym? Bir zamanlar Laskin Jo-Jo Joranumun sa kolu olan Gambot Deen Namarti homurdand. Sryle eski Joranumcu var. ou beceriksiz, psrk ve her eyi unutmu durumda. Eski bir Joranumcu olmak bazen yal bir ahmak olmak anlamna da gelebilir. htiyar adam iskemlesinde arkasna yasland. Bana yal bir ahmak m diyorsun? Bana? Kaspal Kaspalova? Sen daha partiye girmeden nce ben Jo-Jonun yanndaydm. Sen bir ama bulmaya alan yrtk prtk giysili bir hi olduun gnlerde. Namarti sert sert, Benim sana, Yal ahmak, dediim yok, diye sylendi. Sadece baz eski Joranumcularn aptal olduunu sylyorum. Bana onlardan olmadn gstermek iin elinde bir frsat var. Jo-Joyla olan ilikim... Bunu unut! O ld! Joranumun ruhunun yaadndan eminim. Eer bu dnce savamzda bize yardm edecekse, o zaman ruhu gerekten hl yayor demektir. Ama dierleri iin. Bizim iin deil. Biz onun baz hatalar yaptn biliyoruz. Bunu reddediyorum! Hatalar yapan sradan bir insan kahraman haline sokmaya alma! Joranum, sadece hitabetle, szlerle btn bir imparatorluu ayaa kaldrabileceini sand... Tarih, gemite szlerin dalar bile yerlerinden oynattn gsteriyor! Ama onlarn Joranumun syledii szler olmad belli. nk o hata yapt. Mycogenli olduunu beceriksizce yntemlerle saklamaya alt. Daha da kts bir oyuna gelerek Birinci Bakan Eto Demerzeli robot olmakla sulad. Onu bu sulama konusunda uyardm. Ama beni dinlemedi. te bu yzden mahvoldu. imdi yeniden balayalm, tamam m? Yabanclar konu sunda Joranumun ruhundan yararlanabiliriz. Ama bunun bizi bylemesine izin vermemeliyiz. Kaspalov sesini karmad. Dierleri bir Namartiye baktlar, bir yal adama. Sonra tekrar lidere dndler. Tartmay Namartiye brakmak onlara yetiyordu. Joranum, Nishayaya srld zaman parti blnd. Sanki ortadan kalkt. Namartinin sesi sertti. Aslnda gerekten de ortadan kalkt. Benim dmda. Ben ykntlardan paralar toplaya rak yava yava bir a oluturdum. imdi de btn Trantora yaylm durumda. Herhalde bunu biliyorsun. Kaspalov, Biliyorum, ef, diye mrldand. Bu unvan kullanmasndan liderle barmaya alt anlalyordu. Namarti sinirli sinirli glmsedi. Kendini byle armalar iin srar etmiyordu. Ama bu sz duymak her zaman houna giderdi. Sen de bu an bir parassn ve grevlerin var. Kasparov kmldand, iin iin kendi kendiyle tartt anlalyordu. Sonunda, Bana Joranumu eski birinci bakan robot olmakla sulamamas iin uyardn syledin, ef, dedi. Onun seni dinlemediinden sz ettin. Ama o yine de dnceni aklamana izin vermi. Ben de ayn haktan yararlanarak hatal bulduum bir eyi iaret edebilir miyim? Beni dinler misin? Jora numun seni dinledii gibi? Onun gibi nerilere aldrmasan bile? Ne dndn tabii ki syleyebilirsin, Kaspalov. Burada da bunun iin bulunuyorsun. Derdin nedir? Yeni taktiklerimiz yanl, ef. Karmaaya neden oluyor ve zarar veriyorlar.

Tabii! Zaten ama da bu! Namarti iskemlesinde kprdand. fkesine zorlukla hakim olabiliyordu. Joranum ikna gcnden yararlanmaya alt. Ama bunun bir yarar olmad. Biz harekete geerek Trantoru devireceiz. Ne kadar sre? Ve ne pahasna? Gerektii srece. Aslnda bu bize pek pahalya mal olmayacak. urada elektrik kesintisi. Burada su. Kanalizasyon tamas. Havalandrma sisteminin durmas. Zorluklar, rahatszlklar... Kaspalov ayn fikirde olmadn belirtmek iin ban sallad. Bunlar birikir... Tabii birikir, Kaspalov. Biz halkn sknt ve fkesinin birikmesini istiyoruz. Dinle, Kaspalov. mparatorluk ryor. Herkes biliyor bunu. Doru drst dnebilen herkes. Teknoloji her yerde baarszla urayacak. Biz bir ey yapmasak bile. Biz sadece biraz yardmc oluyoruz. Bu tehlikeli bir ey, ef. Trantorun iyaps inanlmayacak kadar karmak. Dikkatsiz bir iti onun yklp harap olmasna yol aabilir. Yanl ipi ekersem Trantor iskambil ktlarndan yapl m bir ev gibi devrilir. u ana kadar devrilmedi. Ama ileride devrilebilir. Halk bu iin gerisinde bizim olduumuzu anlad zaman ne yapar? Bizi para para eder. ktidardakilerin gvenlik grevlilerini ya da silahl kuvvetleri armalarna hi gerek kalmaz. Gruh bizi mahveder. Halk bizi sulayacak kadar bilgiyi nasl edinir? fkesi hk metin ve imparatorun danmanlarnn zerinde younlar. Halk bundan baka bir eye bakmaz. Yaptklarmz bile bile nasl yaarz? Buna nasl dayanrz? Yal adam bu sorular fsltyla sormutu. Gl duygularn etkisinde olduu belliydi. Sonra masann zerinden yalvarrcasna liderine bakt. Sadk kalacana yemin ettii o adama. Bunu, Namartinin Jo -Jo Joranumun brakt zgrlk sancan gerekten tayacana inand iin yapmt. Ama Kaspalov imdi, Jo-Jo, hayallerinin bu yoldan gerekletirilmesini ister miydi, diye dnyordu. Namarti dilini aklatt. Tpk bir anne ya da babann ocuu yaramazlk ettii zaman yapt gibi. Kaspalov, birdenbire duygusallamadn ya? ktidara gelir gelmez paralar toplar ve her eyi yeniden ina ederiz. Herkesi, Joranumun halkn hkmete katlmasyla ilgili o eski konumasyla yanmza ekeriz. Onlarn daha fazla temsil edileceklerini syleriz. Yerimizi salamlatrdktan sonra da daha etkili ve gl bir hkmet kurarz. Bylece daha iyi bir Trantor ve daha gl bir imparatorluk elde etmi oluruz. Bir tr tartma sistemi kurarz. Dier dnyalarn temsilci leri sersemleyinceye kadar bol bol konuurlar. Ama ynetim bizde olur. Kaspalov orada, kararszca oturuyordu. Namarti neesizce glmsedi. Emin deil misin? Bu davay kaybetmeyeceiz. imdiye kadar her ey kusursuz geliti. Bundan sonra da yle olacak. mparator neler olup bittiinin farknda deil. Bu konuda dnyadan haberi yok onun. Birinci bakan ise bir matematiki. Evet, Joranumu mahvettii doru ama ondan sonra hibir ey yapmad. Onda bir ey varm... Bir ey... Unut bunu. Joranumun o konuya nem verme nedeni Mycogenli olmasyd. Tpk robot delilii gibi. Matematikinin elinde hibir ey yok. Tarihi psikanaliz ya da byle bir ey. Joranumun bir keresinde ondan sz ettiini... Unut bunu! Sen sadece zerine deni yap. Anemoria Sektrnde havalandrmayla sen ilgileniyorsun deil mi? Tamam yleyse. Sistemin kendi seecein bir yntemle bozulmasn sa la. Ya almaz olsun ve nem oran ykselsin ya da pis kokular karsn. Veya baka biimde arzalansn. Bu yntemlerden hibiri insanlarn lmelerine neden olmaz. Onun iin kendini sulu bularak telalanma. Sadece insanlarn rahatn karacak, sknt ve fkelerini arttracaksn. Sana gvenebilir miyiz? Belki gen ve salkl kimseler rahatsz olacak ve fkelenecekler. Ama ya ocuklar, ihtiyarlar ve hastalar daha kt etkilenirlerse? Sen hi kimseye zarar gelmemesi iin srar m edeceksin yine? Kaspalov bir eyler mrldand. Namarti, Bir ey yaparken bundan hi kimsenin zarar grmeyeceini garanti edemezsin. Sen sadece iini yap. Bunu, pek az kimsenin zarar grecei biimde baarmaya al. Yani eer

vicdann srar ediyorsa. Ama iini yap! Kaspalov, Dinle! dedi. Sylemem gereken bir ey daha var, ef. Namarti yorgunu yorgun, Syle yleyse, diye emretti. Yllar boyunca iyapya zarar vermeyi srdrebiliriz. Herhalde iktidar ele geirmek iin gitgide artan honutsuzluktan yararlanman gerekecek bir an gelecek. Bu ii nasl baarmay dnyorsun? Bu ii nasl yapacamz kesin olarak renmek mi istiyorsun? Evet. Ne kadar abuk saldrrsak, zarar da o kadar az olur. Bylece ameliyat daha byk bir ustalkla yaplm saylr. Namarti ar ar, Bunun ne tr bir ameliyat olacana henz karar vermi deilim, dedi. Ama hepsi olacak. O zamana kadar zerine deni yapacak msn? Kasparov bkknca ban sallad. Evet, ef. O halde git. Namarti sert bir hareketle adamn kmasn iaret etti. Kasparov ayaa kalkt. Dnd ve odadan kt. Namarti arkasndan bakyordu. Sonra sandaki adama dnd. Kaspalova gvenemeyiz. O bizi satt. imdi de bize ihanet etmek iin gelecekle ilgili planlarm renmek istiyor, icabna bak. Komplocu ban sallad ve dier iki adamla birlikte oradan ayrld. Namarti odada yalnz kalmt. Ikl duvar panolarn sndrd. Tmyle karanlkta kalmamak iin sadece tavandaki kare biimi lambay yakt. Her zincirin zayf bir halkas vardr, diye dnyordu. Zayf halkalar. Ve onlarn ortadan kaldrlmalar gerekir. Bunu gemite de yapmak zorunda kaldk. Sonunda dokunulamayacak bir rgtmz oldu. Lolukta glmserken yz vahi bir ifadeyle arpld. Sonuta a sarayn iine kadar bile uzanyordu. Tabii durum orada tam anlamyla kesin ve salam deildi. Ama ilk admlar atlmt. Daha da gleneceklerdi.

6
mparatorluk saray bahelerinin kubbeyle korunmayan blmlerinde hava hl ok gzeldi. Scak ve gneli. Bu her zaman olmuyordu. Hari, Dorsun bir keresinde ona, Klar ok souk ve fazla yamurlu bu yeri zellikle setiler, dediini hatrlyordu. Aslnda buna semek denmez ya. Buras, Trantor Krallnn ilk yllarnda Morovian ailesinin maliknesiydi. Krallk bir imparatorlua dnt zaman hkmdarn yerleebilecei ok yer vard artk. Sayfiye yerleri, klklar, spor ve av kkleri, deniz kenarnda villalar. Gezegenin zeri ar ar kubbelerle rtlr ken burada yaayan bir imparator koullardan ok holand. O yzden burann zerine kubbe yaplmad. Ve kubbesiz tek yer olarak kald iin de zel bir blge saylmaya baland. Byle esiz bir yer olmas ondan sonraki imparatorun houna gitti... Ondan sonrakinin de... Ondan sonrakinin de... te bylece bir gelenek olutu. Seldon byle eyler duyduunda yapt gibi, psiko -tarih bu konuyu nasl incelerdi, diye dnmt. Bir blgenin kubbesiz kalacan bildirir ama bunun hangisi olduunu aklayamazd belki. Bu dereceye kadar bir tahminde bulunabilir miydi? Yoksa her tarafn kubbelerle rtleceini mi bildirirdi? Ya da birka yerin kubbesiz kalacan? Ve bylece yanlr myd? Bu bilim, nemli olan o srede tahtta oturan imparatorun ve sadece bir kapris yznden bu karar veren imparatorun kiisel zevklerini hesaba nasl katabilirdi? Ah, bu karmaaya neden olurdu. lgnla. I. Cleonun gzel havann zevkini kard belliydi. mparator, Artk yalanyorum, Seldon, dedi. Bunu sana sylememe gerek yok. Sen ve ben ayn yatayz. imden tenis oynamak ya da bala kmak gelmiyor. Bu da yallk iareti deil mi? Oysa gl daha yeni balklarla doldurdular. Ben sadece bahe yollarnda ar ar dolamaktan holanyorum. Konuurken bir yandan da kuruyemi yiyordu. Bu, matematikinin vatan Heliconda herhalde Bal kaba ekirdei diye tanmlanrd. Ama biraz daha bykt ve onlar kadar lezzetli deildi. Cleon ekirdekleri usulca dilerinin arasnda kryor, ince kabuklarn kararak iini azna atyordu. Seldon bu ekirdeklerin tadndan pek holanmazd ama tabii imparator ikram ettii iin birka tane almak ve yemek zorunda kald.

mparatorun avcunda kabuklar vard. Onlar atmak iin dalgnca etrafna baknarak bir kap ya da kutu aryordu. yle bir eyi gremedi. Ama bir bahvan biraz tede duruyordu. mpara torun huzurunda olduu iin hazr vaziyetini alm ve ban saygyla emiti. Cleon, Bahvan! dedi. Adam abucak yaklat. Efendimiz! mparator kabuklar bahvann avcuna dkt. Bunlar benim iin atver. Peki, efendimiz. Seldon atld. Bende de birka kabuk var, Gruber. Gruber elini uzatarak adeta ekine ekine, Peki, birinci bakan, dedi. Gruber telala uzaklarken imparator merakla arkasndan bakt. Bu adam tanyor musun, Seldon? Evet, efendimiz, tanyorum. Eski bir dost. Bir bahvan senin eski dostun mu? Ne o? Durumu bozulmu olan matematiki bir arkadan m bu adam? Hayr, efendimiz. Belki hikyeyi hatrlyorsunuz. Cmertliiniz sayesinde bu mevkiye ilk getirildiim zaman... Matematiki ksrerek o olay hatrlatmann en uygun yolunu arad. ... avu benim hayatm tehdit etmiti. u suikast giriimi. Cleon sanki bir sabr kayna aryormu gibi gkyzne bakt. Neden herkes bu kelimeden korkuyor, anlayamyorum! Seldon, Belki de hepimiz imparatorumuzun bana istenmeyecek bir ey gelmesi ihtimalinden, sizden daha ok korkuyoruz. Kaypaka konumutu. Ve Cleonun duygularn okamay kolaylkla rendii iin kendi kendini biraz aa gryordu. Cleon alayla glmsedi. Herhalde. Bunun Gruberle ne ilgisi var? Ad byle miydi? Evet, efendimiz. Mandell Gruber. Eski gnleri dnecek olursanz sanrm hatrlayacaksnz. O gn bir bahvan elinde trmkla koup gelmiti. Beni silahl bir avua kar korumaya hazrlanyordu. Ah, evet. Bu ii yapan o bahvan myd? Evet, efendimiz, o bahvand. O gnden beri onu bir dost sayyorum. Baheye hemen hemen her kmda onunla karlayorum. Galiba bana gz kulak olmas gerektiini dnyor. Tabii ben de ona kar dosta duygular besliyorum. Sana hak veriyorum... Ha, bu konu almken, mthi ein Dr. Venabili nasl? Onu pek sk gremiyorum. O bir tarihi, efendimiz. Gemie dalp kayboluyor sanki. Seni korkutmuyor mu? Akas beni korkuturdu. Bana o avua nasl davrandn anlattlar. nsann neredeyse adama acyas geliyor. Dors benim adma byle davrand, efendimiz. Ama son zamanlarda yle davranmasna neden olacak bir olay kmad. Her taraf ok sakin. mparator gzden kaybolmakta olan bahvann arkasndan bakt. Bu adam dllendirdik mi? Evet, efendimiz. Kars ve iki kz var. ki kzn da ocuklarn eitebilmeleri iin yeteri kadar para ayrld. ok gzel. Ama bahvann da terfi ettirilmesi gerekiyor sanrm. yi bir bahvan m? ok iyi! Babahvan... Malcomber... Adnn bu olduundan pek emin deilim ya... iyice yaland. Belki artk iin stesinden gelecek durumda da deil. Yetmiini akn. Gruber onun grevlerini yklenebilir mi dersin? Bunu yapabileceinden eminim, efendimiz. Ama imdiki iini ok seviyor. Bu sayede her trl havada darda dolaabiliyor. Bir ii vmenin garip bir yolu bu. Onun ynetmeye alacandan eminim. Bahelerin yenilenmesi iin birine gerekten ihtiyacm var. Hm... Bu konuyu dnmeliyim. Belki de dostun Gruber tam bana gereken bir adamdr... Ha, aklma gelmiken, Seldon. Etrafn ok sakin olduunu

sylerken neyi kastettin? Sadece unu sylemek istedim, efendimiz: Sarayda bir tatszlk olduunu gsteren hibir iaret yok. nne geilemeyecek o entrika merak da mmkn olduu kadar dk dzeyde. Eer imparator olsaydn byle sylemezdin. zellikle btn o memurlar ve ikyetlerini dinlemek zorunda kalsaydn. Bana iki haftada bir gelen raporlarda Trantorun eitli yerlerinde aksaklklar olduu bildiriliyor. Sen her eyin sakin olduunu nasl syleyebiliyorsun? Byle eyler olmas normal. Daha nceki yllarda aksaklklarn bu kadar sk olduunu hatrlamyorum. Belki de bunun nedeni o gnlerde bylesi olaylarn sk sk olmamas, efendimiz. yap zamanla eskiyor. Gerekli onarmn uygun biimde yaplmas iin zaman, aba ve ok da para lazm. u ara vergilerin arttrlmas pek ho karlanmaz. Vergilerin arttrlmas iin uygun bir zaman hi yok ki. Anladm kadaryla halk, bu arzalar yznden ciddi bir honutsuzluk duyuyormu. Bunlara bir son verilmeli. Bunu sen salamalsn, Seldon. Psiko-tarih bu konuda ne diyor? Her eyin eskidiini. Ah, btn bunlar bu gzel gn bana zehir ediyor. Her eyi sana brakyorum, Seldon. Matematiki usulca, Peki, efendimiz, dedi. mparator hzla uzaklarken Seldon, btn bunlar bu gzel gn bana da zehir ediyor, diye dnd. Merkezde her eyin arzalanmas, istedii o seenek deildi. Ama aksaklklar nasl engelleyecek, krizi nasl atlatacakt? Psiko-tarih bu soruyu cevaplamyordu.

7
Raych Seldon kendini olaanst mutlu hissediyordu. nk aylardan beri ilk kez annesi ve babas sayd kiilerle ba baa yemek yiyordu. Bir aile yemeiydi bu. Raych onlarn biyolo jik bakmdan annesiyle babas olmadklarn biliyordu ama nemli deildi. Gen adam Hariyle Dorsa byk bir sevgiyle glmsedi. Bulunduklar yer, eski gnlerde Streelingde oturduklar apartman gibi scak atmosferli deildi. O gnlerde yuvalar kk ve samimi havalyd. Geni niversitede ufak bir mcevher gibiydi oras. Ama ne yazk ki, imdi hibir ey birinci bakann saraydaki dairesinin grkemini gizleyemezdi. Raych bazen aynada kendine bakyor ve btn bunlarn nasl olduunu dnyordu. Uzun boylu deildi. Boyu sadece 1.63d. Annesinden de, babasndan da ksa boyluydu. Vcudu tknaz ama kaslyd. iman deildi. Salar siyah, by da Dahi tarzyd. Mmkn olduu kadar siyah ve gr. Raych aynada, kader yzne glerek Hari ve Dorsla karlamasn salamadan nceki o sokak ocuunu hl grebiliyordu. Seldon o zamanlar ok daha genti tabii. Raych imdi d grnne bakyor ve hemen hemen matematikinin o gnk anda olduunu anlyordu. in alacak yan Dorsun haliydi. Dors, Raychn Billibottonda Rittah Anann evinin yolunu gsterdii gnk kadar salkl ve bakmlyd. Fakirlik ve sefalet iine domu olan Raych ise imdi devlet hizmetinde alyordu. Nfus Bakanlnda kk bir dili arkt. Seldon, Bakanlkta iler ne durumda, Raych? diye sordu. Bir ilerleme var m? Biraz var, baba. Baz yasalar geirildi. Mahkemece kararlar verildi. Konferanslar verilecei akland. Ama halk etkilemek zor. stediin kadar kardelikten sz edip, nutuk at. Kimsenin kimseye kardee duygular besledii yok. Beni sinirlendiren de Dahl'llarn da dierleri kadar kt olmalar. Onlara eit davranlmasn istediklerini sylyorlar. Bu doru. Ama frsat bulurlarsa onlar da bakalarna eit davranmayacaklar. Dors, nsanlarn kafalarn ve kalplerini deitirmek hemen hemen imknszdr, Raych, dedi. abalamak ve hakszlklarn, hi olmazsa en ktlerini ortadan kaldrmak yeterlidir. Seldon ban sallad. in kts tarihin nemli bir blm boyunca hi kimse bu sorunun zerinde almam. nsanlarn o elenceli Ben senden stnm oyununa dalp yozlamalarna izin verilmi. imdiyse bu pislii temizlemek yle kolay bir i deil. Her eyin istedii gibi

gelimesine ve bin yl boyunca daha da ktlemesine izin verirsek, bu ii dzelt mek zaman istedii iin ikyet edemeyiz. Raych, Baba, bazen bana bu ii srf beni cezalandrmak iin vermisin gibi geliyor, dedi. Matematiki kalarn kaldrd. Seni cezalandrmak iin ne sebep olabilir? Joranumun sektrlerin eitlii ve halkn hkmette daha fazla temsil edilmesiyle ilgili fikirlerini ok beeniyordum ya. Seldon karsna bakt. Buna ne dersin, Dors? Bu ocuk alaka ve sinsice davrandm dnyor. Ben bu karakterde biri deilim. Dors'un dudaklarnda hafif bir glmseme uutu. Raych, herhalde babann byle bir yan olduunu sylemek istemiyorsun. Aslnda istemiyorum. Normal yaam koullar altnda senden daha drst biri olamaz, baba. Ama gerekirse kart dzebilirsin. Bunu sen de biliyorsun. Psiko-tarih yardmyla yapmay umduun da bu deil mi? Seldon kederle, u ana kadar psiko-tarihten pek az yararlanabildim, dedi. ok yazk. Ben de psiko-tarihin insanlarn banazl sorununu zmleyeceini umup duruyordum. Belki bunu baarabilir. Ama henz yolunu kefedemedim. Yemek sona erdiinde Seldon, Raych, imdi sen ve ben kk bir konuma yapacaz, dedi. Dors, yle mi? diye mrldand. Galiba ben davetli deilim... Bakanlk ileriyle ilgili, Dors. Bakanlk samalklar, Hari. Zavall ocuktan benim hi houma gitmeyecek bir eyi yapmasn isteyeceksin. Seldon kesin bir tavrla, Ben ondan kendisinin houna gitmeyecek hibir eyi yapmasn istemeyeceim, diye aklad. Raych, nemli deil, anne, dedi. Brak da babamla konualm. Sz veriyorum, sonradan sana her eyi anlatacam. Dors gzlerini tavana dikti. kiniz de, ama bu devlet srr, diyeceksiniz. Syleyeceklerinizi pekl biliyorum. Seldon kesin bir tavrla, Aslnda konumamz gereken bu, diye cevap verdi. Dors ayaa kalkarken, dudaklar gerilmiti. Kocasn, ocuu kurtlara atma, Hari, diye son bir kez uyararak odadan kt. O gittikten sonra Seldon yavaa, Korkarm yapmam gereken bu, Raych, dedi. Seni kurtlara atmak.

8
Seldonun dnme yerim, diye tanmlad zel brosunda karlkl oturuyorlard. Profesr burada saysz saatler boyunca kalyor, imparatorluk ve Trantor Hkmetinin karmaklklar arasndan kendine yol bulmaya alyordu. Seldon, Gezegendeki servislerde son zamanlarda ba gsteren arzalan biliyor musun? dedi. Bu konuda bir eyler okudun mu? Raych, Evet, baba, diye cevap verdi. Ama bildiin gibi bizimki eski bir gezegen. Btn gereken burada yaayanlarn hepsini bu dnyadan gndermek, her eyi kazp karmak ve yer lerine yenisini yerletirmek, son bilgisayarlar eklemek ve sonra herkesi geri getirmek. Ya da hi olmazsa nfusun yarsn. Trantorun nfusu yirmi milyara inerse daha iyi olur. Matematiki, Hangi yirmi milyar? diyerek glmsedi. Raych skntyla, Keke bilebilseydim, dedi. in kts gezegeni yeniden yaratamayz. Onun iin yama vurup durmak zorundayz. Korkarm yle, Raych. Ama bu olaylarn tuhaf bir yan var. imdi syleyeceklerimi kontrol etmeni istiyorum. Bu konuda baz dncelerim var. Cebinden kk bir kre kard. Raych, O da nedir? diye sordu.

Trantorun dikkatle programlanm bir haritas. Raych, bana bir iyilik et ve u masann zerini temizle. Seldon kreyi masann hemen hemen orta noktasna koydu. Elini yaz masasnn gerisindeki koltuunun kenarna yerletirilmi olan tularn zerine dayad. Baparmayla bir dmeye bast. Odadaki klar snnce masann zeri sanki bir santim kalnlndaym gibi gzken, yumuak, fildiimsi bir kla aydnland. Kre yasslarak masann kenarlarna doru uzand. Sonra k yer yer karard ve biim ald. Raych otuz saniye kadar sonra aknlkla, Bu Trantorun bir haritas gerekten! diye bard. Tabii. Sana syledim ya. Ama byle bir eyi sektrdeki bir alveri merkezinde bulamazsn. Bu, silahl kuvvetlerin oynadklar oyuncaklardan biri. Trantoru bir kre biimde gsterebilir. Ama dzeysel bir grnt daha iyi. Bylece istediklerimi sana daha rahat gsterebileceim. Gstermek istediin nedir baba? ey... Son bir iki yl ierisinde sistemlerde arza oluyor. Dediin gibi bu eski bir gezegen ve biz de arzalar olmasn beklemeliyiz. Ancak arzalar ok sklat ve grnte hemen hemen hepsinin nedeni de insan hatas. Bu mantkl deil mi? Evet, tabii. Mantk dahilinde. stelik depremler bakmndan da doru. Depremler mi? Trantorda m? Trantor aslnda sismik olmayan bir gezegen. Bunu bende itiraf ediyorum. Tabii byle olmas iyi bir ey. Ylda birka kez iddetle sarslan bir dnyay kubbelerle rtmek mantkszlk olur. nk deprem srasnda kubbenin bir blm paralanr. Annen baka bir dnyann deil de Trantorun imparatorluk merkezi oluunun asl nedeninin bu olduunu sylyor. Trantor jeolojik bakmdan can ekiiyor, diyor. Evet, belki gezegen can ekiiyor olabilir. Ama henz lm deil. Arada srada hafif depremler oluyor. Son iki ylda kez grld. Ben bunun farknda deildim, baba. ok kimse farknda olmad zaten. Kubbe tek deil, yzlerce paradan oluuyor. Deprem srasnda bask ve gerilmeyi azaltmak iin her biri kaldrlp alabiliyor. Bir deprem olduu zaman bu on saniyeden bir dakikaya kadar srer. O yzden de kubbenin bir blm ok ksa bir sre iin alr. Bu o kadar abuk olur ki altnda dolaan Trantorlular durumu fark bile etmezler. Daha ok hafif bir sarsntnn ve tabak anan belli belirsiz angrdadnn farkna varrlar. Yukardaki kubbenin alp kapandn ve d havann ieri girdiini akllarna bile getirmezler. Hava koullar nasl olursa olsun. Bu iyi bir ey, yle deil mi? yle olmas gerekir. Kubbe bilgisayara baldr. Herhangi bir yerde deprem balad zaman o blmn alp kapanmasn kontrol eden anahtar altrlr. Bylece titreim zarar verecek kadar glenmeden nce kubbe alm olur. Bu da iyi. imdi... Son iki ylda kere deprem oldu ve her seferinde de kubbe kontrol sistemleri alamad. Kubbe hi almad ve her seferinde de onarm gerekti. Bunun iin zaman ve para har cand tabii. nemli saylacak bir sre boyunca hava kontrollar iyi alamad. imdi, Raych her olayda da sistemin arzalanmas ihtimali ne kadar olabilir? Yksek olamaz deil mi? Hi olamaz hem de. Bu yzde birden daha da az. Birinin depremden nce kontrollar bozduu dnlebilir. imdi... yzylda bir kez magma sznts olur ve kontrol altna almak ok zordur. ok ge kalmadan bununla ilgilenilmezse sonular dn mek bile istemem. Neyseki bu konuda nemli bir ey olmad ve olacan da sanmyorum. Ancak imdi dn... Bu haritada iki yldr yakamz brakmayan arzalarn olduu yerleri bulacaksn. Yani insan hatasna balananlar. Ancak bir kere olsun bu insann kim olduunu renemedik. Bunun nedeni herkesin kendini korumaya almas. Korkarm haklsn. Herhangi bir brokrasinin karakteristiidir bu. Ve tarihin en kalabalk brokrasi de Trantorda. Peki, yerler konusunda ne dnyorsun? 'Haritay krmz kl noktalar aydnlatyordu imdi. Bunlar Trantorun kara yzeyini kaplayan

kk sivilcelere benziyorlard. Raych dikkatle, ey... diye mrldand. Dzgn aralklarla dalma benziyorlar... Evet, yle! te ilgin olan da bu. Aslnda Trantorun daha eski blmlerinde, nceden kubbeyle kapatlm ksmlarn iyapsnn dier yerlere gre ok daha rm olmas gerekmez mi? imdi Trantorun daha eski mahallelerini haritada maviyle gstereceim, ite o zaman arzann bu mavi blmlerde o kadar sk olmadn greceksin. Ve? Btn bunlarn u anlama geldiini dnyorum, Raych. Arzalar aslnda normal deil. Bunlara zellikle neden oluyorlar ve bir biimde Trantora yayyorlar. Mmkn olduu kadar ok kimsenin etkilenmesi iin. Bylece olabildiince yaygn bir honutsuzluk yaratyorlar. Buna pek ihtimal veremiyorum. yle mi? yleyse imdi arzalarn yerine deil de zaman iinde dalmlarna bakalm. Krmz noktalarla mavi blmler kayboldu. Trantor haritas bir sre yle karanlk kald. Sonra eitli yerlerde birbiri ardna iaretler belirip kaybolmaya balad. Seldon, Dikkat et, dedi. Zaman iinde de kmeler halinde belirmiyorlar. nce biri beliriyor, sonra bir dieri. Sonra bir bakas. Ve byle srp gidiyor. Bu tpk bir metronomun dzen le tkrdamasna benziyor. Bunun da maksatl olduunu mu dnyorsun? yle olmas gerekiyor. Bu i kimin bann altndan kyorsa mmkn olduu kadar az abayla daha fazla honutsuzlua neden olmak istiyor. Onun iin ayn anda iki arzaya neden olmas bir ie yanmayacak. nk haber bltenlerinde biri dierinin etkisini silecek. Halkn kafasnda da yle. Her olayn halk iyice rahatsz etmesi gerekiyor. Harita ve zerindeki klar tek tek snd. Seldon bzlerek eski halini alan kreyi cebine koydu. Raych, Bu kimin ii olabilir? diye sordu. Profesr dnceli bir tavrla, Birka gn nce Wye Sektrnden bir cinayetle ilgili rapor aldm, diye mrldand. Raych, Bu olaanst bir ey deil ki, dedi: Wye aslnda kanunsuz sektrlerden biri deil. Ama herhalde orada da bir gnde sryle cinayet ileniyordur. Seldon ban sallad. Yzlerce. Baz kt gnlerimizde Trantorda iddetli lm vakalarnn says gnde bir milyona yaklayor. Genellikle her suluyu, her katili bulmak imknsz. ller sadece istatistiklere geiriliyor. Ancak bu cinayet olaanstyd. Adam baklanarak ldrlm. Ama ustalkla deil. Onu bulduklar srada hl yayordu. Hemen hemen. lmeden nce bir tek kelimeyi fsldayabilmi. ef szcn. Tabii bu merak uyandran adamn kimlii tespit edildi. Anemoriada alyormu. Wyeda ne yaptn bilmiyoruz. Ama iini iyi bilen bir memur, adamn eski bir Joranumcu olduunu ortaya kard. Ad Kaspal Kaspalov ve Laskin Joranumun yakn arkadalarndan olduu da biliniyordu. imdi o da ldrld. Raych kalarn att. Yeni bir Joranumcu komplosu hazrlandndan m kukulanyorsun, baba? Artk hi Joranum yanls kalmad ki. Annen ksa bir sre nce bana Joranum yanllarn hl aktif olduklarn dnp dnmediimi sordu. Ona tuhaf bir inancn bile her zaman taraftarlar olduunu syledim. Hatta bu balln yzyllarca srdn de. Bunlar genellikle pek nemli eyler deillerdir. zerinde bile durulmayacak blclerdir. Ancak ya Joranumcular organizasyonlarn yaattlarsa? Ya hl belli bir gleri varsa? Ya amalarna ihanet ettiini dndkleri birini ldrecek niyettelerse? Ya kontrol ele geirmeye hazrlk olarak btn bu arzalara neden oluyorlarsa? Bu yalar olduka fazla, baba. Bunu ben de biliyorum. Tmyle yanlyor da olabilirim. Cinayet W yeda ilendi. in garibi imdiye kadar W yeda, iyapda hibir arza olmad. Bu neyi kantlar ki? Komplonun merkezinin W yeda olduunu. Komplocularn kendilerinin rahatsz olmak istemediklerini de. Sadece Trantorun dier sektrlerinde yaayanlarn rahatlarn karmak

niyetinde olduklarn da. Bu ayrca komplocularn Joranumcu deil, imparatorluu yeniden ynetme hayalleri kuran eski Wye ailesinin yeleri olduklarn da gsterebilir. Vay vay vay. Btn bu yapy ufack bir ipucu zerine kuruyorsun, baba. Biliyorum. imdi... Diyelim ki, bu yine bir Joranumcu komplosu. Joranumun sa kolu Gambol Deen Namarti adnda biriydi. Kaytlarda Namartinin ldn gsteren hibir ey yok. Onun Trantordan ayrldn gsteren bir ey de. Adamn u son on ylda neler yaptn bilmiyoruz. Bu pek artc bir ey deil. Sonuta insan krk milyarn arasnda bir tek kiinin izini kaybedebilir. Yaammn bir blmnde ben de ayn eyi yapmaya altm. Tabii Namarti lm olabilir ve en kolay aklama yolu da bu olur. Ama onun lmemi olmas ihtimali hl var. Peki, biz bu konuda ne yapacaz? Seldon iini ekti. En mantkls bu ii Gvenlik rgtne devretmek olur ki, bunu yapamam. Bende Demerzelin o etkileyici tavr yok. O insanlar sindirebilirdi ama ben yapamam. Gl bir kiilii vard onun. Ben sadece bir matematikiyim. Aslnda birinci bakan olmamam gerekirdi. Eer imparator, psiko-tarihi gerektiinden fazla tutturmasayd ve gerektiinden daha fazla nem vermeseydi, ben de bu mevkiye getirilmezdim. Kendine ikence ediyorsun, baba, yle deil mi? Evet. Galiba yle. Ama kendimi Gvenlik rgtne bavururken hayal ediyorum, rnein. Onlara sana biraz nce haritada gsterdiim eyleri anlatyorum. Artk bo olan masann zerini iaret etti. Byk bir tehlikeyle kar karya olduumuzu anlatyorum. Cinsi ve tr belli olma yan bir komplo kurulduunu syleyerek tartyorum. Beni ciddi ciddi dinliyorlar. Ama ben yanlarndan ayrldktan sonra aralarnda kahkahalarla glyor ve u deli matematiki, diyorlar... Ve bu konuda hibir ey yapmyorlar. Raych nemli noktaya dnd. Peki, biz bu konuda ne yapacaz? Asl nemli olan senin bu konuda ne yapacan, Raych. Daha fazla kanta ihtiyacm var ve senin salaman istiyorum. Aslnda anneni gnderebilirdim ama o ne olursa olsun yanmdan ayrlmak istemiyor. Bense u ara saraydan ayrlamam. Dorsla kendimden sonra sana gveniyorum. Hatta Dorsla kendimden daha da fazla. Sen hl gensin. Glsn. Benden daha usta bir Helicon Twistersn. Ayrca zekisin. Hayatn tehlikeye atman asla istemiyorum. Kahramanla kalkmaya da gerek yok. Pervaszca tehlikeye atlmaya da. Sana bir ey olursa bir daha annenin yzne bakamam. Sen sadece mmkn olduu kadar bilgi edinmeye al. Belki Namartinin yaadn ve hl komplolar kurduunu reneceksin. Ya da onun lm olduunu. Belki Joranumcularn aktif bir grup olduunu greceksin ya da rgtn can ekitiini. Belki de Wye hkmdar ailesinin bir iler kartrdn fark edeceksin, belki de yle bir ey olmadn anlayacaksn. Bunlardan herhangi biri ilgin olabilir. Ama hayati nemi olduu sylenemez. Senden iyapda grlen arzalara dndm gibi baz insanlarn neden olup olmadklarn renmeni istiyorum. Daha da nemlisi bu arzalara kasten yol alp almadn. Komplocularn baka neler planladklarn da anlamalsn. Bana nemli bir darbe hazrl yapyorlarm gibi geliyor. Eer yleyse nasl bir ey olduunu bilmeliyim. Raych, Bu ie giriebilmem iin belirli bir plann var m? diye sordu. Evet. Gerekten var, Raych. Wye'a, Kaspalovun ldrld mahalleye gitmeni istiyorum. Mmkn olursa onun aktif bir Joranumcu olup olmadn ren. Ve bir Joranum hcresine katlmaya al. Belki bu mmkn olur. Her zaman eski bir Joranumcu olduumu iddia edebilirim. Evet, Jo-Jo bo vaatlerde bulunduu srada ok gentim ama adamn fikirleri beni etkilemiti. Evet, bu bir adan doru saylabilir. ey, evet. Ama nemli bir engel var. Seni tanyabilirler. Ne de olsa sen birinci bakann olusun. Arada srada holo-vizyonda gzktn. Seninle sektrler arasndaki eitlik konusunda da rportajlar yapld. Evet ama... Amas mamas yok, Raych. Boyuna santim daha ekleyecek yksek tabanl ayakkablar giyeceksin. Biri sana kalarnn biimini nasl deitireceini ve yzn nasl daha tombul gste receini retecek. Ses tonunu nasl deitireceini de.

Raych omzunu silkti. Bo yere uralacak. Ve byn da tra edeceksin. Seldonun sesi iyice titriyordu. Raychn gzleri irileti. Gen adam bir an orada dehetle dolu bir sessizlik iinde oturdu. Sonra da bouk bir fsltyla, Bym m tra edeceim? dedi. Dudann st tertemiz olacak. Byn olmazsa seni kimse tanyamaz. Hayr, olamaz! Bu tpk eyini kesmeye, tpk hadm edilmeye benzer. Seldon ban sallad. O sadece geleneklerle ilgili tuhaf bir ey. Yugo Amarylde senin gibi Dahll. Ama onun by yok. Yugo delinin teki! Onun yaad bile sylenemez. Sadece matematikle ilgilenirken canlanyor. O byk bir matematiki: stelik bynn olmamas bu gerei deitirmiyor. Ayrca hadm edilmi de deilsin. Byn iki hafta ierisinde tekrar uzar. ki hafta m? Bu duruma gelmek iin iki yl ister! Bu... bu... Raych sanki byn rterek korumaya alyormu gibi elini kaldrd. Seldon amanszca, Raych, bunu yapmak zorundasn, dedi. Yapman gereken bir fedakrlk. Bu bykl halinle bana casusluk etmeye kalkarsan sana bir zarar gelebilir. Byle bir eyi gze alamam. Raych fkeyle, lmeyi tercih ederim! diye bard. Matematiki sert sert, Melodrama kama! dedi. lmeyi tercih etmezsin. Bu yapman gereken bir ey. Ancak... Duraklad. ... Annene sakn bundan sz edeyim deme. Ben o ii hallederim. Raych babasna d krklyla bakt. Sonra aresizce ve alak sesle, Pekl, baba, diye mrldand. Profesr, Klk deitirmenle ilgilenecek birini bulacam, dedi. Ondan sonra hava jetiyle Wyea gideceksin... zlme, Raych, dnyann sonu deil ya. Raych bitkince glmsedi. Gen adam odadan karken Seldon onun arkasndan bakyordu. Yznde derin bir endie vard. Bir byk kolaylkla uzatlabilirdi. Ama insan, olunu kaybederse onun yeri hibir zaman doldurulamazd. Seldon, Raych tehlikeli bir grevle gnderdiini ok iyi biliyordu.

9
Hepimizin kendimizle ilgili kk hayalleri vardr. Galaksi imparatoru, Trantor Kral ve uzun bir listeye sacak kadar unvanlar olan Cleon da demokrat ruhlu bir insan olduuna inanrd. Demerzel ve Seldon setii yola itiraz ederek bunun despota ya da gaddarca bir ey saylacan syledikleri zaman ok kzard. Cleon karakter bakmndan despot ya da gaddar olmadndan emindi. Sadece kararl ve kesin bir biimde hareket etmek istiyordu. Sk sk imparatorlarn tebaalarnn arasna rahatlkla karabildikleri eski gnlerden zlemle kark bir beeniyle sz ederdi. Ama bugn artk birbirin i izleyen darbeler ve suikastlar ya da bu tr giriimler artk yaamn skc gereklerine dnmlerdi. O yzden de imparatorun gerek dnyayla ilikisinin kesilmesi gerekiyordu. Aslnda yaam boyunca insanlarla ok kstl koullar altnda karlam olan Cleonun yabanclarla rastgele karlat zaman kendini rahat hissedecei kuku gtrrd. Ama impara tor her zaman bunun zevkini karacan hayal etmiti. te o yzden imdi bahede maiyetinden biriyle konumak iin eline ender grlen bir frsat getii iin heyecanlyd. Glmseyecek ve imparatorluu yneten hkmdar kisvesini birka dakika iin bir yana brakacakt. Cleon bu yzden kendini gerek bir demokrat gibi hissediyordu. rnein, Seldonun sz ettii o bahvan. Onu, sadakat ve kahramanl yznden ge de olsa dllendirmek uygun saylrd. Hatta zevkli bir davran. Bunu bir grevliye brakaca yerde kendisinin yapmas zellikle. Cleon bu nedenle bahvanla byk gl bahesinde konumay kararlatrmt. Btn gller amlard. Cleon, gl bahesi uygun, diye dnyordu. Tabii adam nceden oraya gtre -

ceklerdi. Yoksa imparatorun bekletilmesi akln almayaca bir eydi. Demokrat olmak baka, skntya sokulmak bakayd. Bahvan, Cleonu gllerin arasnda beklemekteydi. Gzleri irilemi, dudaklar titriyordu. Cleon kimsenin adama bu grmenin nedenini aklamam olabileceini dnd. Eh, bahvann korkularn her zamanki merhametli tavrlaryla giderecekti. Ama, adamn adn hatrlamyordu. Neyse imdi aklna gelmiti. mparator yanndaki grevlilerden birine dnerek, Bahvann ad nedir? diye sordu. Mandell Gruber, efendimiz. Otuz yldan beri burada bahvanlk yapyor. mparator ban sallad. Sonra da, Ah, Gruber, dedi. ok alkan, deerli bir bahvanla karlatm iin ok memnunum. Dileri birbirine vurarak atrdayan Gruber mrldand. Ben pek yetenekli biri deilim, efendimiz. Ancak majestelerini memnun etmek iin elimden geleni yapmaya alyorum. mparator, Tabii, tabii, derken bahvann onun kendisiyle alay ettiinden phelenip phelenmediini dnd. Bu aa tabakadan adamlar, grg ve terbiyenin salad ince duygulardan yoksundular. Bu da her zaman demokratik gsteri giriimlerini zorlatryordu. Cleon ekledi. Birinci bakanmdan vaktiyle ballkla onun yardmna kotuunu ve bahelerde byk bir ustalkla altn rendim. Birinci bakan bana seninle ok iyi dost olduunuzu syledi. Birinci bakan bana kar olduka hogr gsteriyor, efendimiz. Ama ben haddimi biliyorum. O nce benimle konumadka hi sesimi karmyorum. Aferin, Gruber. Bu da senin terbiyeli bir insan olduunu gsterir. Ama birinci bakan da benim gibi demokrat yanlar olan biri. Ayrca onun insanlar hakkndaki yarglarna gvenirim. Gruber yerlere kadar eildi. mparator, Bildiin gibi Babahvan Malcomber bir hayli yaland ve emekli olmak istiyor, Gruber. Sorumluluklar artk tayamayaca kadar artt. Babahvan emrinde alanlarn ok sayg duyduu biri, efendimiz. Daha yllarca almasn dilerim. Bylece onun aklselim ve kararlarndan yararlanmak iin hepimiz kendisine bavurabiliriz. mparator kaytszca, Gzel syledin, Gruber, diye mrldand. Ama sen de btn bunlarn bo laf olduunu pekl biliyorsun. O artk fazla alamayacak. nk grevin gerektirdii g ve zeks kalmad. Malcomber bir yl ierisinde emekliye ayrlmak istiyor. Ben de bu isteini yerine getirebileceini syledim. imdi onun yerine birini bulmamz gerekiyor. Ah, efendimiz, bu harika yerde babahvan olabilecek elli kadn ve erkek var. mparator, Herhalde, dedi. Ama ben seni setim. Zarif bir tavrla glmsedi. te bekledii an gelmiti. Gruberin imdi minnetin neden olduu bir huu ierisinde dizst dmesini bekliyordu. Ama Gruber bunu yapmad. Cleon'un kalar atld. Bahvan, Efendimiz, bu benim iin ok ok byk bir onur, diye cevap verdi. Cleon insanlarla ilgili yargsndan bu biimde kukulanlmas yznden alnd. Sama! Meziyetlerinin takdir edilme zaman geldi... Btn yl boyunca trl hava kouluyla karlamayacaksn artk. Babahvan brosu senin olacak. Gzel bir yer oras. Oray senin iin yeniden deteceim. Aileni de oraya tayacaksn. Ailen var deil mi, Gruber? Evet, efendimiz. Karm ve iki kzm var. Bir de damadm. ok gzel. Orada rahat edecek ve bu yeni yaantnn zevkini karacaksn, Gruber. Artk ieride kalacak, dar kmayacaksn. Gerek bir Trantorlu gibi ak havada almayacaksn. Efendimiz, ben Anacreonda yetitim. Bunu dnecek olursanz... Dndm Gruber. Btn dnyalar imparator iin ayndr. Karar verildi. Sen bu yeni greve layksn. mparator bayla hafif bir selam vererek uzaklat. yiliinin bu son gsterisi yzn den ok memnundu. Tabii adamn daha fazla minnet duymas ve durumu daha ok takdir etmesi iyi olurdu. Ama neyse, hi olmazsa bu i halledilmiti. Bu ii yapmak, iyapdaki arzalar sorununu zmlemekten ok daha kolayd. Cleon fkeli bir annda, arzaya insan hatasnn neden olduu durumlarda buna yol aan kimsenin hemen idam edilmesi gerektiini sylemiti. Sadece birka idam, demiti. Ondan sonra herkes alacak kadar dikkatli olur.

Seldon, Efendimiz, diye cevap vermiti. Bu tr despota bir davran istediinizi salayamaz. Bu, iilerin greve gitmelerine neden olur sanrm. Onlara zorla tekrar iba yaptrmaya kalkarsak ayaklanma olur. ilerin yerlerine askerleri geirirsek bu kez de onlar makineleri nasl kontrol edeceklerini bilmedikleri iin arzalar ok daha sk grlr. Cleonun babahvan atanmas meselesiyle rahatlkla ilgilenmesine amamak gerekirdi. Grubere gelince... Bahvan uzaklaan imparatorun arkasndan dehetten donmu gibi bakyordu. Ak havann salad zgrl ondan alacaklard. Onu boucu drt duvar arasna kapayacaklard. Ancak imparatora nasl red cevab verebilirdi?

10
Raych, W yedaki otel odasnda aynaya skntyla bakt. Bu olduka kt bir otel odasyd. nk Raychn fazla kredisi yokmu gibi davranmas gerekiyordu. Gen adam aynada grd eyden hi holanmad. By kaznm, favorileri ksaltlmt. Salar yanlar ve arkada iyice kesilmiti. Tpk yolunmu bir tavua benziyordu. Daha da kts yz hatlarn deitirdikleri iin imdi bir bebei andryordu. ren bir eydi bu. Ayrca aratrmalarnda da bir ilerleme olmuyordu. Seldon, ona Kaspal Kaspalovun lmyle ilgili gvenlik raporlarn vermi, Raych da incelemiti. Ama raporlarda da fazla bir ey yok tu. Sadece Kaspalovun bir cinayete kurban gittii ve yerel grevlilerin olaya pek az nem verdikleri anlalyordu. Hatta belki de hi nem vermedikleri. Bu alacak bir ey deildi. Dnyalarn ounda son yzylda su oran dikkati ekecek kadar artmt. zellikle byk ve karmak Trantorda. Hibir yerde yerel gvenlik grevlilerinin bu konuda yararl bir eyler yapacak kadar yetenekleri yoktu. Hatta gvenlik organizasyonunun yelerinin her yerde says ve etkinlii azalmt. Bu rgtler ieriden de rmlerdi ama kantlamak zordu. Byle olmas kanlmazd. nk cretler her zaman harcamalarn gerisinde kalyordu. Memurlarn drst kalmalar iin onlara uygun cret verilmesi gerekirdi. Bu olmaynca onlar da mutlaka yetersiz cretlerini baka yollardan telafi ederlerdi. Seldon yllardan beri bu doktrini tekrarlyor ama bir yarar olmuyordu. Vergileri arttrmadan cretleri ykseltmek imknszd. Tabii kamu vergi artrmna raz olmayacakt. nsanlar verginin on katn rvet olarak demeyi tercih ediyorlard galiba. Seldon, Geen iki yzyl boyunca imparatorluk toplumu genel olarak geriledi, diyordu. Bu da onun bir paras. E, Raych imdi ne yapacakt? Burada, Kaspalovun ldrlmeden hemen nceki gnlerde oturduu oteldeydi. Otelde bir yerde bu olayla ilikisi olan biri vard belki. Ya da byle birini tan yan bir kimse. Raycha dikkatleri zerine ekmesi gerekiyormu gibi geliyordu. Kaspalovun lmyle ilgilenmeliydi. Belki o zaman biri de Raychla ilgilenir, onunla dostluk kurard. Bu tehlikeli bir dnceydi. Ancak, zararsz biriymi gibi gzkrse belki ona hemen saldrmazlard. Eh... Raych zaman bandna bakt. Herhalde u anda birileri barda yemekten nceki ikinin zevkini karyorlard. Raych da onlara katlabilirdi. Bakalm neler olacak? Tabii olacaksa.

11
Wye baz bakmlardan olduka muhafazakr bir yer saylabi lirdi. (Ayn ey btn sektrler iin sylenebilirdi. Ancak, tutuculuk baka baka alanlarda grlrd.) Burada ikiler alkoll deil, insan baka alardan canlandran sentetik eylerdi. Raych ikinin tadndan hi holanmad. Byle eylere alk deildi. Ama ikisini ar ar yudumlayarak etrafn inceleyebilecekti. Bir ara birka masa tede oturan gen bir kadnla gz gze geldi. Baka tarafa bakabilmek iin neredeyse btn irade gcn kullanmak zorunda kalmt. ekici bir kadnd. Wyellarn her

konuda tutucu davranmadklar anlalyordu. Gen kadn birka dakika sonra hafife glmseyerek ayaa kalkt ve Raychn masasna doru ar ar geldi. Gen adam dnceli bir tavrla onu izliyor, zntyle, u ara bu tr bir maceraya atlamam ki, diye dnyordu. Gen kadn Raych'n masasna vardnda bir an durdu, sonra da dzgn bir hareketle yakndaki iskemleye kayarcasna oturdu. Merhaba, dedi. Burann mdavimlerine benzemiyorsun. Raych glmsedi. Burann mdavimi deilim zaten. Sen hepsini de tanyor musun? Gen kadn hi sklmamt. Eh, hemen hemen. Benim adm Manella. Seninki nedir? Raych daha da byk bir znt duydu. Gen kadn baya uzun boyluydu. Raychtan da uzundu. Tabii imdi alt kaln, topuklu zel ayakkablar giymiti. Ancak uzun boy Raych her zaman ekerdi. Manellann cildi bembeyaz, uzun, hafif dalgal salarnda koyu kzlms ltlar vard. Giysileri fazla ssl ve gsterili deildi. Biraz aba gsterse fazla almak zorunda olmayan tabakann saygdeer bir kadn sanlabilirdi. Raych, Adm nemli deil, dedi. Fazla kredim yok. Ah, bu ok kt. Manella yzn buruturdu. Biraz kredi bulamaz msn? ok isterim. Ama bir ie ihtiyacm var. Hi byle bir i biliyor musun? Ne tr i? Raych omzunu silkti. yle zor ilerde bir deneyimim yok. Ama uygun i de alabilirim. Manella dnceli bir tavrla ona bakt. Sana bir ey syleyeyim mi, Bay simsiz? Bazen bu i iin hi kredi gerekmez. Raych hemen dondu kald. Kadnlar konusunda baarl olmutu ama by sayesinde. O by sayesinde! Bu kadn onun bebeksi yznn neresini beenmiti? Raych, Beni dinle, dedi. Birka hafta nce bir arkadam burada kald. Ama onu bulamyorum. Madem btn mdavimleri tanyorsun, belki onu da bilirsin. Ad Kaspalov. Sesini hafife ykseltti. Kaspal Kaspalov. Manella bo gzlerle ona baktktan sonra ban sallad. Bu isimde birini tanmyorum. ok yazk. O bir Joranumcuydu. Ben de yleyim. Kadn Raycha yine bo gzlerle bakt. Gen adam ekledi. Joranumcu ne demek biliyor musun? Manella yine ban sallad. Hayr. Bu sz duydum ama ne demek olduunu bilmiyorum. Bir tr i mi? Raych d krklna uramt. imdi anlatmak ok uzun srer. Bu kadna artk gidebileceini sylemek gibi bir eydi. Manella bir an kararszca ona bakt, sonra da ayaa kalkp ar ar uzaklat. Glmsemiyordu. Raych kadnn masasnda o kadar oturmu olmasna bile ayordu. (Eh, Seldon her zaman Raychn insanlarda sevgi uyandrma yetenei olduunda srar ediyordu. Ama herhalde bu tr bir i kadnn ayn biimde etkileyemezdi. yleleri iin cretlerinin denmesi nemliydi.) Raych dalgn dalgn Manellay izliyordu. Gen kadn baka bir masann nnde durdu. Orada orta yal bir adam yalnz bana oturmaktayd. Ya sars salarn iyice arkaya doru tarayp yaptrmt. Sinekkayd tra olmusa da Raych, Sakal braksayd daha iyi ederdi, dedi kendi kendine. nk enesi fazla kk ve asimetrikti. Manellann sakalsz adam konusunda da baarl olamad anlalyordu. Onunla birka kelime konutuktan sonra uzaklat. Raych, ok yazk, diye dnd. Ama bu kadnn sk sk baarszla uramas olanaksz. Onun ekici olduu kesin, istememesine ramen akl bu konuya taklmt. Acaba yine de... Birdenbire yanna baka bir inin gelmi olduunu farketti. Bu seferki bir erkekti. Manellann biraz nce konutuu adam. Raych dalgnl yznden adamn kendisine yaklatn fark etmemesine ve gafil avlanmasna at. Byle eylerin olmamas gerekiyordu. Yabanc adam gzlerinde merakl bir ifadeyle ona bakt. Biraz nce bir arkadamla konuuyordun. Raych dayanamayarak neeyle gld. O dost canls biri. Evet, yle. Benim yakn bir dostumdur, istemeden ona sylediklerini duydum. Kt bir ey sylemediimi umarm. Hayr, hayr. Ama kendinden Joranumcu, diye sz etmisin. Raychn kalbi hop etti. Demek Manellaya syledikleriyle hedefi tam ortasndan vurmutu.

Gen kadn bu szden bir ey anlamamt ama bunun arkada iin bir anlam tad anlalyordu. Bu imdi Raychn doru yolu bulmu olduu anlamna m geliyordu? Yoksa bann dertte olduu anlamna m?

12
Raych yzndeki safa ifadeyi bozmadan bu yeni ahbabm baklaryla tartmaya alt. Adamn keskin bakl, yeilimsi gzleri vard. Masaya dayad elini neredeyse tehditkr bir tavrla yumruk yapmt. Raych sarn adama zekice bir tavrla bakarak bekledi. Yabanc yine, Anladma gr? Kendini Joranumcu diye tanmlyormusun, dedi. Raych endieli gzkmek iin elinden geleni yapyordu. Zaten bu zor bir ey de deildi. Neden sordun, baym? nk yann buna uygun olduunu sanmyorum. Yam yeteri kadar uygun. Ben Jo-Jo Joranumun konumalarn holo-vizyon da izlerdim. Onlardan baz blmleri tekrarlayabilir misin? Raych omzunu silkti. Hayr. Ama onun ne demek istediini biliyorum. Ak ak Joranumcu olduunu syleyebildiin iin cesur bir delikanlsn. Baz kimseler bundan holanmazlar. Bana Wyeda sryle Joranumcu olduunu sylediler. Olabilir. Buraya o yzden mi geldin? aryorum. Belki bir Joranumcu da bana yardm eder. Dahlda da Joranumcular var. Sen nerelisin? Adamn Raychn aksann tand kesindi. Zaten Raychn bunu gizleyebilmesi imknszd. Ben Milimaruda dodum. Ama yetime amn nemli bir blmn Dahlda geirdim. Ne yaptn orada? Fazla bir ey yapmadm. Bir sre okula gittim. Neden Joranumcu oldun? Raych mahsus biraz heyecanlanm gibi bir tavr taknd. Dmanca davranlan, ezilen Dahlda yaadna gre Joranumcu olmas iin ok belirgin nedenler vard. nk dedi, imparatorluun bana halkn daha fazla temsilcisi olan bir hkmet gemeli, insanlar ynetime daha fazla katlmallar. Sektrler ve dnyalar arasnda daha fazla eitlik olmal. Kafas ve kalbi olan herkes byle dnmez mi? imparatorluun ortadan kaldrlmasn m istiyorsun? Raych duraklad, insan ykc saylabilecek trl sz syleyebilirdi. Ancak ak ak imparator aleyhinde konumak snr amak saylrd. Ben byle bir ey sylemedim, imparatora ina nyorum. Ama koskocaman bir imparatorluu ynetmek bir tek insan iin ok zor bir ey. O bir tek insan saylmaz. Sryle imparatorluk grevlisi var. Birinci Bakan Hari Seldon hakknda ne dnyorsun? Onun hakknda hibir ey dnmyorum. Kendisini tanmyorum ki. Btn bildiin halkn hkmet ilerinde daha fazla sz sahibi olmas gerektii, yle mi? Raych zellikle akl karm gibi, Jo-Jo Joranum da yle sylerdi. Buna ne ad veriyorsunuz? Yalnz vaktiyle birinin bundan demokrasi diye sz ettiini duydum. Ama ne anlama geldiini bilmiyorum. dedi. Demokrasi baz dnyalar tarafndan denendi. Bazlar hl deniyorlar. Ama o gezegenlerin dierlerinden daha iyi ynetildiklerinden pek emin deilim. Demek sen bir demokratsn? Ad bu mu? Raych sanki derin derin dnyormu gibi ban nne edi. Joranumcu adyla kendimi daha rahat hissedeceim. Tabii bir Dahll olarak... Ben sadece orada bir sre yaadm. ... nsanlarn eitliini ve byle eyleri istiyorsun. Dahlllar bask altnda kaldklar iin normal olarak byle dnrler tabii.

Ben, Wyeda Joranumcu dncelerin ok gl olduunu duydum. Onlar hi de bask altnda deiller. Nedenler baka. Eski Wye valileri her zaman imparator olmak istediler. Bunu biliyor muydun? Raych, Hayr, der gibi ban sallad. Adam, On sekiz yl nce, diye szlerini srdrd. Vali Rashelle bu uurda balatt darbe konusunda az kalsn baarl oluyordu. Wyellar onun iin isyanc. Ama Joranumcudan ok Cleon dmandrlar. Raych, Benim bu konuda hibir fikrim yok, dedi. Ben imparatora dman deilim. Ama halkn temsil edilmesini istiyorsun, deil mi? Sen seilmi bir meclisin, politika ve partizanca tartmalar yznden boulmadan Galaksi mparatorluunu ynetebileceini mi sanyorsun? Raych, Ha? dedi. Anlamadm. Sence kalabalk bir grup acil bir durumda abucak karar verebilir mi? Yoksa oturup sadece tartrlar m? Bilmiyorum. Ama btn dnyalarn kaderi konusunda sadece birka kiinin sz sahibi olmas da bana hi doru gzkmyor. nanlarn urunda savamaya raz msn? Yoksa sadece onlardan sz etmekten mi holanyorsun? Raych mrldand. Kimse benden savamam istemedi... stediklerini farz edelim. Sence demokrasi... ya da Joranum felsefesi konusundaki inanlarn ne kadar nemli? Onlarn uruna savaabilirim. Tabii bunun bir ie yarayacan dnrsem. Aferin, sen cesur bir ocuksun. Demek Wye'a inanlarn uruna savamak iin geldin? Raych skntyla, Hayr, diye cevap verdi. Byle yaptm syleyemem. Ben buraya i aramaya geldim, efendim. Son zamanlarda i bulmak kolay deil. Bir insan olarak yaa yabilmek iin krediye ihtiyacm var. Ben de seninle ayn fikirdeyim. Adn nedir? Yabanc bu soruyu birdenbire sormutu. Ama Raych hazrd. Planchet, efendim. Bu senin soyadn m? Yoksa kk adn m? Bildiim kadaryla tek adm bu. Kredin yok. Anladm kadaryla fazla eitim de grmemisin. Korkarm yle. Ustalk isteyen bir i de de almamsn. Fazla almadm ama istekliyim. Pekl. Sana imdi ne yapacamz syleyeceim. Adam cebinden kk beyaz bir gen kararak, bunun bir yerine zerine bask bir mesaj belirecek biimde bast. Sonra yazy sabit letirmek iin baparman zerine srd. Sana nereye gideceini syleyeceim. Bunu da gtr. Bylelikle i bulabilirsin. Raych kart alarak bir gz att. aretler floresanl gibi ldyorlard ama gen adam onlar okuyamad. pheyle sarn yabancya bakt. Ya onu aldm sanrlarsa? Bu alnamaz. zerinde iaretim var. imdi senin adn da. Ya bana senin kim olduunu sorarlarsa? Sormazlar. istediini sylyorsun. te sana frsat. Tabii garanti vermiyorum. Ama ite sana frsat. Yabanc Raycha bir kart daha uzatt. Bu adrese gideceksin. Raych bu kez kartn zerinde yazl olanlar okuyabildi. Sonra, Saol... diye mrldand. Adam elini hafife sallayarak ona gidebileceini iaret edince Raych yerinden kalkarak dar kt. Bana nasl bir i sardn dnyordu.

13
Bir aa bir yukar, bir aa bir yukar, bir aa bir yukar. Gleb Andorin, Gambol Deen Namartinin bir aa bir yukar dolamasn seyrediyordu. Namarti duygularnn iddeti yznden rahata oturamyordu. Andorin, imparatorluun en zeki adam deil, diye dnd. Hatta rgtn en zeki yesi bile saylmaz. En kurnaz da deil. Ve kesinlikle onun grubun en mantkl dnen insan olduu da iddia edilemez. Sk sk engellenmesi, durdurulmas gerekiyor. Ama hibirimiz onun kadar zorlanmyoruz. Biz ipin ucunu brakr, her eyden vazgeebiliriz. Ama o bunu yapamaz. t, kak, drt, tekmele... Belki de onun gibi birine ihtiyacmz-var. Evet, onun gibi birinin olmas gerekli, yoksa hibir ey baaramayz. Namarti, Andorinin baklar srtn delip geiyorlarm gibi bir duyguya kapld ve duraklad. Dnerek, Bana yine Kaspalov konusunda nutuk ekeceksen, dedi. Hi zahmet etme. Andorin hafife omzunu silkti. Neden sana nutuk ekmek zahmetine gireyim? Olan oldu. Zarar grdysek de grdk. Hangi zarar, Andorin? Hangi zarar? Eer o ii yapmasaydn asl o zaman zarar grrdk. Adam, ihanetin snrna yaklamt. Bir ay sonra koa koa gidecek... Biliyorum. Ben de oradaydm. Sylediklerini duydum. O halde hibir seenek olmadn biliyorsun. Eski bir arkada ldrtmenin houma gittiini mi sanyorsun? Baka seeneim yoktu. Pekl. Hibir seenein yoktu. Namarti tekrar dolamaya balad. Sonra yine dnd. Andorin, sen tanrlara inanr msn? Andorin ona hayretle bakt. Nelere? Tanrlara. Ben bu kelimeyi hi duymadm. Nedir? Namarti, Galaksi Standart Dilinden bir szck deil, diye aklad. Doast etkiler. Buna ne dersin? Ah, doast etkiler! Bunu neden nce sylemedin? Hayr, yle eylere inanmam. Tanma gre doa kanunlar dnda varolan bir ey doastdr. Ama doa kanunlarnn dnda hibir ey var olamaz. Yoksa sende mistik yanlar m belirmeye balad? Andorin bu soruyu sanki aka ediyormu gibi sormutu ama gzleri ani bir endieyle ksld. Namarti ban eerek onu szd. O ate saan gzlerine kimse fazla bakamazd. Aptallk etme! Ben bu konuda bir yaz okudum. Trilyonlarca insan doast etkilere inanyorlar. Andorin, Biliyorum, dedi. Her zaman da inandlar. Tarihten nceki alardan beri inandlar hem de. Tanrlar szcnn kkeni bi linmiyor. Bunun artk izi bile kalmam bir dilden olduu anlalyor. O dilden geride sadece bu kelime kalm. Pek ok trde Tanrya bal sryle inan var. Byle farkl ka inan olduunu biliyor musun? Aa yukar galakside yaayan, farkl aptallarn says kadar olmal. Namarti bu szlere aldrmad. Bazlar bu kelimenin btn insanln bir tek dnyada yaad alardan kalma olduunu dnyor. Oysa aslnda o da mitolojik bir kavram ve doast etkiler kadar delice bir fikir. nsanlarn ilk ortaya ktklar bir tek dnya hibir zaman var olmad. Namarti sinirlendi. Olmas gerekir, Andorin! nsanlar ayr ayr dnyalarda oluup, sonunda bir tek tr halini alamazlard. yle de olsa btn insanlarn birlikte yaadklar bir tek gerek dnya yok. Onun yeri belirlenemiyor, bu dnya tanmlanamyor da. Ondan mantkl bir biimde sz edilemiyor. yleyse o dnya gerekte var saylamaz. Namarti hl kendi dnceleriyle ilgileniyordu. Bu tanrlarn insanlar koruduklar, onlarn gvende olmalarn saladklarna inanlyor. Hi olmazsa insanln tanrlardan yararlanmasn bilen blmlerini. nsanlarn bir tek dnyada yaadklar srada tanrlarn nispeten az nfuslu, kck bir gezegenle zellikle ilgilendiklerini dnmek mantkl. Tanrlar byle bir dnyayla orada yaayan insanlarn aabeyleri ya da anne ve babalarymlar gibi ilgilenirler.

Ah, ne kadar da iyiler! Onlar btn imparatorlukla ilgilensinler de grelim. Ya ilgilenebilirlerse? Ya gleri sonsuzsa? Ya gne donarsa? Ya deyip durmann ne yarar var? Ben sadece dnyor, konuyu inceliyorum. Sen hi kafann istedii gibi dnmesine izin vermez misin? Kafan her zaman tasmal mdr? Bence en gvenli yol budur. Kafann tasmas olmal. zgrce dolaan kafan sana neler sylyor, ef? Namarti sanki Andorinin alay ettiinden kukulanyormu gibi ona ate saan gzlerle bakt. Ama arkadann uysal yz ifadesizdi. Namarti, Kafam bana unu sylyor, dedi. Eer tanrlar varsa bizden yana olmallar. Harika... Tabii doruysa. Kant nerede? Kant m? Tanrlar olmazsa bu sadece bir rastlant saylr sanrm. Ama ie yarayacak bir rastlant. Namarti birdenbire esnedi ve iskemlesine kt. Bitkin gzkyordu. Andorin, iyi, diye dnd. Drtnala giden kafas sonunda duraklad. Belki artk mantkl bir eyler syler. Namarti dikkati ekecek kadar alak bir sesle, yapdaki bu arzalar... diye balad. Andorin onun szn kesti. Biliyor musun, ef, Kaspalov bu konuda haksz deildi. Biz bu ii ne kadar srdrrsek, imparatorluk glerinin nedenleri renme olasl da o kadar artar. Ve btn program er ge yzmze patlar. Henz deil. u ana kadar her ey imparatorluun yznde patlad. Trantordaki huzursuzluu hissediyorum. Namarti ellerini kaldrarak parmaklarn birbirlerine srd. Bunu hissediyorum. Neredeyse iin sonuna geldik. Bundan sonraki adm atmaya hazrz. Andorin keyifsizce glmsedi. Ben ayrntlar sormuyorum, ef. Kaspalov bunu yapt ve olanlar oldu. Ben Kaspalov deilim te Kaspalov olmadn iin sana alabilirim. Ayrca o srada bilmediim bir eyi rendiim iin de. Andorin, Herhalde imparatorluk bahelerinde saldrya geeceksin, dedi. Ama aslnda sylediklerine kendi de pek inanmyordu. Namarti ban kaldrd. Tabii ya! Yaplacak baka ne var? Ancak sorun u? Bahelere etkili biimde nasl szlacak? Orada haber kaynaklarm var. Ama onlar sadece birer casus. Ben ora da saldrya geebilecek kimselerin bulunmalarn istiyorum. Andorin tiksintisini belli etmemek iin btn gcn kullanarak, Bu tr insanlar btn galaksinin en sk korunan bir yerine sokmak kolay olmayacak, dedi. Namarti aklad. Bana, her zaman sevilen, cmert mparator Cleonun yeni bir babahvan atamaya karar verdii bildirildi. Hemen hemen be yldan beri ilk kez biri bir yerlere atanyor. E, ne olmu? Sen bunun ne anlama geldiini anlyor musun? Andorin bir an dnd. Ben senin tanrlarn gzdesi deilim. Onun iin de bu olayn anlamn kavrayamyorum. Yeni bir babahvan atanmas baka memurlarn tayin edilmelerinden farkszdr. Yeni bir birinci bakan ya da yeni bir impa ratorun seilmesinden. Yeni babahvann adamlarn kendinin semek isteyecei kesin, ie yaramadklarn dnd kimseleri emekliye ayrlmalar iin zorlayacak. Yzlerce genci daha bahvan tutacak. Bu mmkn. Mmknden de te. Kesin. imdiki babahvan bu greve atand zaman da ayn ey olmutu. Ondan nceki atand zaman da yle. D Dnyalardan yzlerce yabanc... Neden D Dnyalardan? Kafan kullan! Tabii kafan varsa, Andorin! Trantorlular mr boyu kubbelerin altnda yayorlar. Onlar bahvanlktan ne anlarlar? Trantorlular saksdaki ieklerle, hayvanat baheleriyle ve dikkatle yetitirilmi tahl ve meyve aalaryla ilgilenebiliyorlar. Onlarn ak havada, vahi yerlerde srdrlen yaam konusunda ne fikirleri olabilir ki? Ahhh! imdi anladm.

te bu yzden bahelere sryle yabanc doluacak. Herhalde onlar dikkatle kontrolden geirecekler. Ama Trantorlularn incelendii kadar sk deil. Bu da muhakkak ki bizim de birka adammza sahte kimlikler salayarak, ieriye sokabileceimiz anlamna geliyor. Bazlar kontrole taklp reddedilseler bile birka yine de baarl olabilir. Baarl olmalar gerekir. Birinci Bakan Seldonun ilk gnlerinde baarszlkla sonulanan o darbe yznden ok sk gvenlik nlemleri alnyor artk. Namarti bu ad her zamanki gibi tkrrcesine sylemiti. Ama buna ra men bizimkiler ieriye szlecekler. Ve sonunda beklediimiz frsat elimize geecek. imdi de Andorinin ba dnyordu. Sanki frl frl dnen bir girdaba yuvarlanm gibiydi. Belki byle bir ey sylemem garip kaacak, ef, ama galiba bu tanrlar ii yabana atlacak bir ey deil. nk ben de sana bir ey sylemek iin bekliyordum. Syleyeceim ey senin planna da ok iyi uyuyor. Namarti arkadan pheyle szd. Sonra da odada etrafna baknd. Sanki gvenlik konusunda birdenbire endielenmiti. Ama bu korkusu yersizdi. Oda, eski tarz bir apartmann derinliklerindeydi ve iyi korunuyordu. Kimse onlarn konumalarn duyamaz ve hi kimse ayrntl tariflere ramen bu oday kolaylkla bulamazd. Organizasyonun sadk yelerinin salad kat kat gvenlik engeli ise alamazd. Namarti, Sen neden sz ediyorsun? diye sordu. Senin iin bir adam buldum. Gen bir adam. ok safdil. Sevimli bir gen. Grr grmez gvenebileceini sezdiin biri. Yznde yle saf bir ifade var ki. Gzleri iri iri. Dahlda yaam. Eitlik iin ldryor. Joranumun Dahi koko ssnden beri grlen en mthi ey olduuna inanyor. Onu, ideal uruna her eyi yapmaya kolaylkla ikna edebileceimizden eminim. pheleri hi yatmam olan Namarti, ideal uruna m? dedi. O bizden biri mi? Aslnda o hibir gruptan deil. Kafasnda Joranumun sektrlerin eit olmalarn istediiyle ilgili belirlenmemi baz fikirler var. Joranumun kulland yem buydu. Evet. Bizim yem de bu. Ama ocuk bu iddiaya inanyor. Eitlikten ve halkn hkmete katlmasndan sz ediyor. Hatta demokrasiden bile sz etti. Namarti alayla hafife gld. Demokrasi yirmi bin yl boyunca uyguland ve her seferinde de ksa bir sre sonra kt. Evet, ama iin o taraf bizi ilgilendirmiyor. u gen adam etkileyen bu. Bana inan, ef, delikanly grr grmez istediimiz gibi bir maa bulduumuzu anladm. Ama ondan nasl yararlanacamz bilemedim. Ancak artk biliyorum. Delikanly, bir bahvan rolnde imparatorluk saray bahelerine sokabiliriz. Nasl? Bahvanlk konusunda bir eyler biliyor mu? Hayr. Bilmediinden eminim. Sadece ar ii olarak alm. Baka bir i yapmam. u ara bir tama aracn sryor. Bu iin nasl yaplacan ona rettiler. Ona im makasn nasl kullanacan retir ve bir bahvan yama olarak ieri sokabilirsek, her ey tamam olur. Tamam m olur? Bylece istediimiz herhangi birine yaklaabilecek adammz olur. Bunu hi phe uyandrmadan yapabilecek biri. Bana inan, ocuktan etrafa erefli bir budalalk yaylyor sanki. nsanda gven uyandran bir tr aptalca drstlk. Kendisinden istediimizi yapacak yle mi? Kesinlikle. Bu genle nasl karlatn? lk karlaan ben deilim. Aslnda delikanly Manella farketti. Kim? Manella. Manella Dubanqua. Ah. u arkadan. Namartinin yz hatlar arpld ve yznde honutsuzluk belirdi. Andorin hogryle, O ok kimsenin arkada, diye cevap verdi. Manellann yararl olmasn salayan nedenlerden biri de bu. Bir insan abucak tartabiliyor. Hem de fazla ipucu olmadan. Bu delikanldan ilk grte holand iin onunla konutu. nan bana Manella yle kolay kolay herkesten holanmaz. Onun iin, anlayacan bu gen aslnda olaanst biri saylr. Ha,

aklma gelmiken ad Planchet... Kz bana geldi ve, Sana ahane birini buldum, Gleb, dedi. Akas olaanst kiiler konusunda Manellaya her zaman gvenirim. Namarti sinsice, Senin bu harika maa bahelerde rahatlkla dolamaya balad zaman ne yapacak dersin, ha, Andorin? diye sordu. Andorin derin bir soluk ald. Ne mi yapacak? Biz her eyi iyi ayarlarsak o da ok sevgili, mparator Cleonu ortadan kaldracak. Namartinin yznde mthi, fkeli bir ifade belirdi. Ne? Sen ldrdn m? Cleonu ldrmeyi neden isteyelim? Onun yoluyla iktidar bizim olacak. Cleon bir paravan oluturacak, onun gerisinde galaksiyi biz yneteceiz. Bizim meru saylmamz iin gereken bir pasaport o. Akln nerede senin? Bir simge olarak Cleona ihtiyacmz var. mparator bize karmayacak. Ama o varolduu iin daha da gleneceiz. Andorinin yz pene pene kzard ve sonunda keyfi iyice kat. O halde kafanda neler var? Neyi planlyorsun? Her zaman tahminlerde bulunmaktan bktm! Namarti elini kaldrd. Pekl, pekl! Sakin ol! Benim kt bir niyetim yoktu. Ama biraz dn, olur mu? Joranumu kim mahvetti? On yl nce btn umudumuzu kim krd? u matema tiki! imdi psiko-tarih konusunda aptalca laflar ederek imparatorluu yneten de o. Cleon bir hi. Ortadan kaldrmamz gereken kii Hari Seldon. Ben o devaml grlen arzalar sayesinde Hari Seldonu gln bir duruma dryorum. Skntya denler btn bunlardan Seldonu sorumlu tutuyorlar. Btn bu olaylar matematikinin beceriksizlii, yeteneksizlii diye yorumluyorlar. Namartinin aznn iki yannda tkrkler birikmiti. O ldrld zaman btn imparatorlukta sevin lklar atlacak. Bu sesler saatlerce btn holo-vizyon haberlerinin duyulmasn engelleyecek. Katilin kim olduunu renmeleri bile durumu deitirmeyecek. Elini kaldrd, sonra da sanki birini kalbinden baklyormu gibi indirdi. Bizi imparatorluun kurtarcs sayacaklar-Birer kahraman... E, ne diyorsun? Senin delikanl Hari Seldonu gebertebilir mi? Andorin kendini toplamt. Hi olmazsa grnte. Zoraki bir neeyle, Baarabileceinden eminim, dedi. Halkn Cleona kar biraz saygs olabilir. Senin de bildiin gibi imparatorun ruhani bir havas var. Bu senin de kelimelerini hafife vurgulamt. Namarti kalarn atarken Andorin ekledi. Delikanlnn Seldona kar yle duygular olduunu sanmyorum. Ancak iin iin fkeden ldryordu Andorin. stedii bu deildi onun. Ona ihanet ediyorlard.

14
Manella gzlerine den salarn iterek Raycha glmsedi. Sana kredi vermen gerekmeyeceini sylemitim. Raych gzlerini krptrarak plak omzunu kad. Ama imdi benden para m isteyeceksin? Gen kadn omzunu silktikten sonra muzipe gld. Neden isteyeyim? Neden istemeyesin? nk bazen kendimce zevk almama izin veriliyor. Benimle mi? Burada bakas yok ki. Uzun bir sessizlik oldu. Sonra Manella, Raych yattrmak ister gibi, Zaten o kadar kredin de yok, dedi. E, iin nasl? Raych, yle mthi bir ey deil, diye cevap verdi. Ama hi yoktan iyidir. ok daha iyi. Bana i bulmasn o adama sen mi syledin? Manella ban ar ar, Hayr, der gibi sallad. Gleb Andorini mi kastediyorsun? Ben ondan bir ey yapmasn istemedim. Sadece senin onu ilgilendirebileceini syledim. imdi kzar m dersin? Yani... Seninle ben... Neden kzsn? Bu onun zerine vazife deil ki. Tabii senin zerine de. Ne yapar? Yani ii nedir? Andorinin altn sanmyorum. Zengin biri. Eski Wye valilerinin de yakn. Wye valilerinin mi?

Evet. Andorin, imparatorluk hkmetinden holanmyor. O eski Wye valilerinin ailesinden olan hi kimse holanmyor zaten. mparatorun... Gen kadn anszn duraklad. Fazla gevezelik ediyorum. Sakn sylediklerimi hi kimseye tekrarlama. Ben mi? Ben senin bir ey sylediini duymadm ki. Zaten duyacak da deilim. Pekl. Ama Andorin kim? O u Joranumcu rgtn ileri gelenlerinden mi? nemli biri mi? Bunu bilemem. Sana bu konudan hi sz etmiyor mu? Hayr, etmiyor. Raych kzdn belli etmemeye alarak, Ya? dedi. Manella ona kurnazca bakt. Konu neden seni bu kadar ilgilendiriyor? Ben de rgte girmek istiyorum. Bu yoldan ykselebileceimi dnyorum. O zaman daha iyi bir ie girerim. Daha fazla kredi kazanrm. Byle eyler ite. Belki Andorin sana yardm eder. Senden holanm... Bu kadarn biliyorum. Onun benden daha fazla holanmasn salayabilir misin? Deneyebilirim. Onun senden daha fazla holanmamas iin bir neden yok. Ben senden holanyorum. Hatta Andorinden daha fazla holandm syleyebilirim. Saol, Manella... Ben de senden holanyorum... Hem de ok Raych elini gen kadnn vcuduna srerek, heyecanla, keke dikkatimi grevimden ok ona verebilsem... diye dnd.

15
Hari Seldon yorgun yorgun, Gleb Andorin, diyerek gzlerini ovuturuyordu. Dors Venabili, O da kim? diye sordu. Tavrlar hl buz gibiydi. Raych gittii gnden beri hep byle davranmt. Seldon mrldand. Birka gn ncesine kadar onun adn bile duymamtm. Krk milyar insann yaad bir dnyay ynetmenin kt yan da bu ite. Dikkatini eken birka kii dnda kimsenin adn bile duymuyorsun. Bilgi Kompterindeki btn bilgiye ramen Trantor yine bilinmeyen taraflar daha fazla olan bir gezegen. Referans numaralar ve istatistikler sayesinde baz kiileri bulabiliriz. Ama bulduklarmz nasl insanlardr? Buna yirmi be milyon D Dnyay da kat. O yzden Galaksi mparatorluunun binlerce yl ayakta kalabilmesine amak gerekir. Akas ben imparatorluun daha ok kendi kendini yaatabildii iin yklmadna inanyorum. Artk gc kesiliyor. Dors, Bu kadar felsefe yeter, Hari, dedi. Bu Andorin denen adam kim? Aslnda bilmem gereken biri olduunu itiraf etmeliyim. Gvenlik rgtn zorla ikna ederek adamla ilgili birka dosyay kartrdm. Andorin, Wye valileri ailesinden. Hatta ailenin en ileri gelen yesi. O yzden gvenlik onunla ilgilenmi. Bizimkiler Andorinin baz hrslar olduunu akladlar. Ancak zevk ve sefaya dkn olduu iin bu konuda fazla bir ey yapamayacana inanyorlar. Joranumcularla ilikisi var, yle mi? Seldon kararszca, Bana Gvenlik rgtmzn Joranumcular konusunda hibir bilgisi yokmu gibi geliyor. Bu artk Joranumcularn varolmad anlamna gelir. Ya da varsalar bile artk nemli olmadklar anlamna. Tabii Gvenlik rgtnn Joranumcularla hi ilgilenmedii anlamnda da alnabilir bu. Bana biraz bilgi verdikleri iin minnet duyuyorum. Ben birinci bakanm. Dors alayla, Belki de sen iyi bir birinci bakan deilsin, dedi. Bu mmkn. Mmknden de te. Herhalde bilmem ka kuaktan beri bu greve benden daha uygunsuz biri getirilmemiti. Ama bunun Gvenlik rgtyle bir ilgisi yok. Bu, hkmetin tamamiyle zerk olan bir kolu. Cleonun bile bu konuda fazla bir fikri olduunu sanmyorum. Tabii teoriye gre gvenlik subaylarnn yneticilerinin yoluyla imparatora rapor vermeleri gerekiyor, o baka. Bana inan. Eer Gvenlik rgt konusunda daha etraflca bilgimiz olsayd, onun faaliyetlerini de psiko-tarih denklemlerimize katmaya alrdk.

Gvenlik subaylar hi olmazsa bizden yanalar m? yle olduunu sanyorum. Ama yemin edemem. Sen imdi o adamla neden ilgileniyorsun? Ad neydi? Gleb Andorin. nk dolayl bir yoldan Raychtan bir mesaj aldm. Dorsun gzlerinde bir prlt belirdi. Bunu bana neden sylemedin? yi mi? Bildiim kadaryla iyi. Ama Raychn bundan sonra baka mesajlar gndermeye kalkmayacan umarm. Buraya haber uururken yakalanrsa durumu hi iyi olmaz. Her neyse... Raych, Andorinle tanm. Joranumcularn arasna da girmi mi? Sanmyorum. Buna pek ihtimal veremiyorum. nk Andorinin Joranumcularla ilikisi mantkszlk olur. Bu rgt daha ok aa tabakalarla ilgili. Yani bir tr proletarya harekt saylr. Andorin ise aristokratlarn aristokrat. Onun Joranumcularla ne ii olabilir? Madem adam Wye valileri ailesinden, herhalde imparatorluk tahtnda da gz var. Bu olamaz m? Tahtta ka kuaktan beri gzleri var. Rashellei hatrlarsn herhalde. O Andorinin halasyd. yleyse adam Joranumcular bir basamak gibi kullanyor. Bu sence olamaz m? Tabii artk yle bir rgt ve Joranumcular gerekten varsa ve Andorin de rgt bir basamak gibi kullanmaya alyorsa o zaman tehlikeli bir oyun oynadn ok gemeden anlar. Jora numcular -eer bir rgt varsa herhlde kendilerince bir plan yapyorlar. O zaman Andorin gibi biri de bir gretinin srtna binmi olduunu anlar... Greti de nedir? Artk ortadan kalkm olan vahi bir hayvan sanrm. Heliconda byle bir atasz vardr. Gretinin srtna binersen artk inemezsin, derler. nk o zaman greti seni yer. Seldon bir an durdu. Bir ey daha var. Raych, Andorini tanyan bir kadnla iliki kurmu. Onun yoluyla nemli bilgiler elde edeceini dnyor. Btn bunlar sana imdi anlatyorum. Daha sonra beni senden baz eyleri saklamakla sulama. Dors kalarn att. Bir kadnla iliki mi kurmu? Anladm kadaryla pek ok kimseyi tanyan bir kadnm. Bu adamlar, samimi durumlarda mantkl davranmayp kadna baz eyleri anlatyorlarm. Ah, u kadnlardan, Dorsun kalar bsbtn atlmt. Akas Raychn byle bir iliki kurduunu dnmek bile... Haydi, haydi! Raych artk otuz yanda, onun olduka deneyimi olduundan eminim. Kadn konusunda Raychn aklselimine gvenebilirsin. Hatta baka her kadn konusunda da sanrm. Seldon, Dorsa dnd. Yznde yle yorgun, yle bitkin bir ifade vard ki. Bu durumun benim houma gittiini mi sanyorsun? Btn bunlardan herhangi birinin houma gittiini? Dors syleyecek bir ey bulamad.

16
Gambol Deen Namarti en iyi gnlerinde bile terbiyeli ve nezaketiyle n yapm biri deildi. imdi on yllk bir planlamann doruk noktasna erimek zereydi ve bu yzden iyice aksilemi ti. Namarti biraz da fkeyle iskemlesinden kalkarak, Buraya gelmekte epeyce geciktin, Andorin, dedi. Andorin omzunu silkti. Ama geldim ite. Senin u gen adam, vdn u olaanst maa, nerede o? Daha sonra burada olacak. Neden imdi gelmedi? Andorinin biimli kafas hafife nne dverdi. Sanki bir eyler dnyor ya da bir karara varmaya alyordu. Sonra birdenbire, Durumumun ne olduunu anlamadka onu buraya getirmeyeceim, dedi. Bu da ne demek? Galaksi Standart Dilinde sylenmi basit szler bunlar. Hari Seldonu ortadan kaldrmay ne

zamandan beri planlyordun? Bunu her zaman dndm! Her zaman! Bunu anlamak ok mu zor? Onun Jo-Joya yaptklar yznden intikam almak hakkmz. Bunu yapmasayd bile birinci bakan olduu iin ortadan kaldrmamz gerekir! Ama devrilmesi gereken Cleon! Cleon! Yalnz o deilse bile, hi olmazsa Seldona ek olarak. O kukla seni neden bu kadar ilgilendiriyor? Sen dnk ocuk deilsin. Sana bu plandaki rolm aklamak zorunda hi kalmadm. nk bunu bilmeyecek kadar aptal ve cahil biri deilsin. Plann tahta Cleonun yerine baka birinin geirilmesini de kapsamyorsa o zaman bu beni neden ilgilendirsin? Namarti gld. Ah, tabii ya. Ben uzun bir sreden beri senin bana zerine basarak ykselecein bir tabure gzyle baktn biliyordum. mparatorluk tahtna trmanmak iin kullanacan bir ey gzyle. Baka bir ey mi bekliyordun? Kesinlikle hayr. Plan ben yapacak, tehlikelere gs gereceim. Her ey sona erdii zaman da dl sen alacaksn. Bu ok mantkl bir ey, yle deil mi? Tabii mantkl ya! nk dl sen de alm olacaksn. Birinci bakan olmayacak msn? Yeni imparatorun seni tam anlamyla desteklediini bilmeyecek misin? Kalbi minnet dolu imparatorun? Ve ben de... Andorinin yz hatlar alayla arplrken tkrrcesine ekledi. ... Yeni kukla olmayacak mym? Bunu mu planlyorsun? Bir kukla olmay m? Ben imparator olmay planlyorum. Hi paran yokken sana avans olarak kredi verdim. Hem de ka kez. Hi kimsen yokken yardmclarn olmasn saladm. Burada Wyeda byk bir rgt kurabilmek iin gereken prestiji ve saygnl kazandrdm. Sana verdiim her eyi geri alabilirim. . Hi sanmyorum. Bu tehlikeyi gze almak istiyor musun? Ayrca bana da Kaspalov gibi davranabileceini hi sanma. Bama bir ey gelirse sen ve adamlarn W yeda diki tutturamazsnz. Ve baka sektrlerde de sana ihtiyacn olan eyleri salamazlar. Namarti iini ekti. Demek imparatorun ldrlmesi iin srar ediyorsun? Ben ldrlmesi deil, devrilmesi szcn kullandm. Ayrntlar sana brakyorum. Andorin bu son szleri bileini bkp elini hafife sallayarak sylemiti. Sanki imparatorluk tahtna oktan km gibiydi. Ayrntlarn nemli olmadn aklyordu. Sen de ondan sonra imparator olacaksn, yle mi? Evet. Ah, hayr! mparator olamayacaksn! leceksin! Ama benim elimde deil! Andorin, izin ver de sana yaamla ilgili baz gerekleri reteyim. Cleon lrse o zaman ortaya varis sorunu kar, imparatorluk muhafzlar, bir i savan kmasn nlemek iin hemen Wye valileri ailesinin bulabildikleri btn yelerini ldrrler. En bata da seni. Dier yandan sadece birinci bakan ldrlrse sen gvende olursun. Neden? Bir birinci bakan, sadece bir birinci bakandr. Onlar gelirler ve giderler. Baz kimseler Cleonun Seldondan bktn ve onun ldrlmesini saladn bile dnebilirler. Tabii biz bu tr dedikodularn etrafa yaylmas iin elimizden geleni yaparz. mparatorluk muhafzlar kararszlkla duraklar ve bize yeni hkmeti kurmamz iin bir ans tanrlar. Hatta belki onlar da Seldon sonunda geberdii iin bize minnet duyarlar. Yeni hkmet kurulduktan sonra ben ne yaparm? Beklemeyi mi srdrrm? Sonsuza kadar? Hayr. Ben birinci bakan olduktan sonra Cleonla baa kmann eitli yollarn bulurum. Hatta belki imparatorluk muhafzlarn ve Gvenlik rgtn etkiler, maa gibi kullanrm. O zaman Cleonu devirmenin ve seni onun yerine geirmenin gvenli bir yolunu bulmu olurum. Andorin bard. Bunu neden yapasn? Namarti, ne demek Bunu neden yapasn? diye homurdand. Seldona kar ahsi bir kinin var. O ortadan kalktktan sonra neden kendini gereksiz yere tehlikeye atasn? Cleonla anlarsn ve ben de yklmakta olan malikneme dner yine

gereklemeyecek hayallerime dalarm. Kim bilir, belki de gvende olabilmek iin beni de ldrtrsn. Namarti, Hayr! dedi. Cleon tahta kmak iin dodu. mparatorluk yapm birka kuaktan geliyor. Gururlu Entun Handanndan. Onu idare etmek ok zor olur. nsann bana bela kesilir. Buna karlk sen tahta yeni bir hanedann yesi olarak karsn . Fazla gl geleneksel balar olmayan biri gibi. nk daha nceki Wyel imparatorlar yle olaanst insanlar deillerdi. Bunu herhalde sen de itiraf edersin? Salam olmayan bir tahtta oturursun ve seni destekleyecek birine ihtiya duyarsn. Bana yani. Benim de bana ihtiyac olan ve idare edebileceim biri iime gelir. Yani sana. Haydi, Andorin, bizimki bir yl iinde snen bir ak evlilii deil. Bizimki kafayla yaplacak bir evlilik. Bu ikimiz yaad srece devam edecek. Birbirimize gvenmeliyiz. mparator olacama yemin eder misin? Benim szme inanmayacak olduktan sonra yemin etmem ne ie yarar? imdi yle syleyelim: Sen benim iin olaanst yararl bir imparator olursun, ben de senin Cleonun yerini alman isterim. imdi beni o adamla tantr. Amacna erimen iin kusursuz bir maa gibi kullanabileceini dndn o gen adamla. Pekl. Onun neden farkl olduunu unutma. Ben delikanly inceledim. ocuk fazla zeki olmayan bir idealist. Kendine sylenileni yapp tehlikeye aldrmayacak. Tereddde de kaplmayacak. Ondan etrafa sanki herkese gven veren bir hava yaylyor. Kurban da bu yzden ona gvenecek. Elinde bir patlatc olsa bile. Bence bu inanlacak gibi deil. Andorin, Onunla tanncaya kadar bekle, dedi.

17
Raych gzlerini yere dikmiti. Namartiye abucak bakm ve onun iin yeterli olmutu. Onunla on yl nce tanmt. Jo-Jo Joranumu felakete srklemek iin yolland zaman. te bir bak Raycha yetmi de artmt bile. Namarti on yl ierisinde pek az deimiti. En dikkati eken zellikleri yine fke ve nefretti. Ya da Raych bu kadarn grebiliyordu. Aslnda tarafsz bir tank saylamayacann farkndayd. Ancak Namartinin bu zellikleri de herhalde sonsuza kadar deimeyecekti. Adamn yz daha sskalam, salarnda krlar belirmiti. nce dudakl aznda yine o sert ifade, gzlerinde de o tehlikeli prlt vard. Bu kadar yeterliydi. Raych artk adama bakmamaya alyordu. Ona, Namarti yzne dik dik bakan bir insana snacak biriymi gibi gelmiyordu. Namarti, Raych gzleriyle yiyordu sanki. Ama yzndeki o hafif, aalayc ifade hl aynyd. Sonra yanda endieyle bekleyen Andorine dnd. Sanki hakknda konutuu insan orada deilmi gibi, Demek szn ettiin gen bu, dedi. Andorin ban sallayarak dudaklarn sessizce oynatt. Evet, ef. Namarti birdenbire Raycha, Adn nedir? diye sordu. Planchet, efendim. Bizim ideallerimize inanyor musun? Evet, efendim. Raych, Andorinin talimatna uyarak dikkatle konuuyordu. Ben bir demokratm ve halkn ynetim ilemlerine daha fazla katlmasn istiyorum. Namarti, Andorine bir gz att. Nutuk ekmeye merakl. Tekrar Raycha dnd. Amacmz uruna kendini tehlikeye atmaya hazr msn? Her tehlikeye atmaya hazrm, efendim. Sana sylenenleri yapacak msn? Soru sormadan? Kararszca duraklamadan? Emirleri yerine getireceim. Bahvanlktan anlar msn? Raych biran duraklad. Hayr, efendim. yleyse sen Trantorlusun. Kubbenin altnda dodun?

Ben Millimaruda dodum, efendim. Dahlda bydm. Namarti, Pekl, diyerek Andorine bakt. Onu dar kar ve geici olarak orada bekleyen adamlara teslim et. Onlar bu gen adamla yakndan ilgilenirler. Sonra buraya dn, Andorin. Seninle konumak istiyorum. Andorin geri dnd zaman Namartide mthi bir deiiklik olduunu farketti. Adamn gzleri tuhaflkla parlyordu, dudaklar vahice bir glmsemeyle arplmt. Namarti, Andorin, dedi. Geen gn szn ettiimiz tanrlar hayal edemediim kadar bizden yanalar. Sana bu gen adamn amacmz iin ok uygun olduunu syledim. O senin sandndan ok daha uygun. Tabii hikyeyi biliyorsun. Saygdeer birinci bakanmzn olunu, daha dorusu evlat edindii genci Joranumu grmesi iin gnderdiini. Joranumun btn uyarlarna ramen dt o tuza hazrladn. Andorin yorgun yorgun ban sallad. Evet. Hikyeyi biliyorum. Bu szleri hikyeyi en ince ayrntlarna kadar renmi biri tavryla sylemiti. Ben o delikanly bir tek kez grdm. Ama hayali beynime kaznd. Aradan geen on yllk srenin, topuklu, yksek tabanl ayakkablarn ve byn kaznmasnn beni aldatabileceini mi sanyorsun? Senin Planchet, Hari Seldonun evlat edindii Raychn ta kendisi. Yz bembeyaz kesilen Andorin bir an soluunu tuttu. Bundan emin misin, ef? Karmda durduundan ve aramza bir dman soktuundan ne kadar eminsem, bundan da o kadar eminim. Hi bilmiyordum... Namarti, Endielenme, dedi. Ben bunu o boa geen aristokrat mrnde yaptn en iyi ey sayyorum. Tanrlarn senin iin setikleri rol oynadn. Onun kim olduunu anlamasaydm herhalde kendisine verildii kesin olan grevi yerine getirecekti. Yani casusluk edecek ve en gizli planlarmz Seldona bildirecekti. Ama ben onun kim olduunu biliyorum. Artk hibir ey yapamayacak. Her ey elimizde artk, her ey. Namarti sevinle ellerini ovuturdu. Sanki karakterine hi uymadn biliyormu gibi ar ar glmsedi. Sonra da bir kahkaha att. Namarti on yl ierisinde pek az deimiti. En dikkati eken zellikleri yine fke ve nefretti. Ya da Raych bu kadarn grebiliyordu. Aslnda tarafsz bir tank saylamayacann farkndayd. Ancak Namartinin bu zellikleri de herhalde sonsuza kadar deimeyecekti. Adamn yz daha sskalam, salarnda krlar belirmiti. nce dudakl aznda yine o sert ifade, gzlerinde de o tehlikeli prlt vard. Bu kadar yeterliydi. Raych artk adama bakmamaya alyordu. Ona, Namarti yzne dik dik bakan bir insana snacak biriymi gibi gelmiyordu. Namarti, Raych gzleriyle yiyordu sanki. Ama yzndeki o hafif, aalayc ifade hl aynyd. Sonra yanda endieyle bekleyen Andorine dnd. Sanki hakknda konutuu insan orada deilmi gibi, Demek szn ettiin gen bu, dedi. Andorin ban sallayarak dudaklarn sessizce oynatt. Evet, ef. Namarti birdenbire Raycha, Adn nedir? diye sordu. Planchet, efendim. Bizim ideallerimize inanyor musun? Evet, efendim. Raych, Andorinin talimatna uyarak dikkatle konuuyordu. Ben bir demokratm ve halkn ynetim ilemlerine daha fazla katlmasn istiyorum. Namarti, Andorine bir gz att. Nutuk ekmeye merakl. Tekrar Raycha dnd. Amacmz uruna kendini tehlikeye atmaya hazr msn? Her tehlikeye atmaya hazrm, efendim. Sana sylenenleri yapacak msn? Soru sormadan? Kararszca duraklamadan? Emirleri yerine getireceim. Bahvanlktan anlar msn? Raych bir an duraklad. Hayr, efendim. yleyse sen Trantorlusun. Kubbenin altnda dodun? Ben Millimaruda dodum, efendim. Dahlda bydm.

Namarti, Pekl, diyerek Andorine bakt. Onu dar kar ve geici olarak orada bekleyen adamlara teslim et. Onlar bu gen adamla yakndan ilgilenirler. Sonra buraya dn. Andorin. Seninle konumak istiyorum. Andorin geri dnd zaman Namartide mthi bir deiiklik olduunu farketti. Adamn gzleri tuhaflkla parlyordu, dudaklar vahice bir glmsemeyle arplmt. Namarti, Andorin, dedi. Geen gn szn ettiimiz tanrlar hayal edemediim kadar bizden yanalar. Sana bu gen adamn amacmz iin ok uygun olduunu syledim. O senin sandndan ok daha uygun. Tabii hikyeyi biliyorsun. Saygdeer birinci bakanmzn olunu, daha dorusu evlat edindii genci Joranumu grmesi iin gnderdiini. Joranumun btn uyarlarna ramen dt o tuza hazrladn. Andorin yorgun yorgun ban sallad. Evet. Hikyeyi biliyorum. Bu szleri hikyeyi en ince ayrntlarna kadar renmi biri tavryla sylemiti. Ben o delikanly bir tek kez grdm. Ama hayali beynime kaznd. Aradan geen on yllk srenin, topuklu, yksek tabanl ayakkablarn ve byn kaznmasnn beni aldatabileceini mi sanyorsun? Senin Planchet, Hari Seldonun evlat edindii Raychn ta kendisi. Yz bembeyaz kesilen Andorin bir an soluunu tuttu. Bundan emin misin, ef? Karmda durduundan ve aramza bir dman soktuundan ne kadar eminsem, bundan da o kadar eminim. Hi bilmiyordum... Namarti, Endielenme, dedi. Ben bunu o boa geen aristokrat mrnde yaptn en iyi ey sayyorum. Tanrlarn senin iin setikleri rol oynadn. Onun kim olduunu anlamasaydm herhalde kendisine verildii kesin olan grevi yerine getirecekti. Yani casusluk edecek ve en gizli planlarmz Seldona bildirecekti. Ama ben onun kim olduunu biliyorum. Artk hibir ey yapamayacak. Her ey elimizde artk, her ey. Namarti sevinle ellerini ovuturdu. Sanki karakterine hi uymadn biliyormu gibi ar ar glmsedi. Sonra da bir kahkaha att.

18
Manella dnceli bir tavrla, Galiba bundan sonra seni artk grmeyeceim, Planchet, dedi. Dutan km olan Raych kurulanyordu. Neden? Gleb Andorin istemiyor. Ama neden? Manella biimli omuzlarn silkti. nemli bir grevin olduunu, elenceye zaman ayramayacan sylyor. Belki de sana daha iyi bir i vereceklerini kastediyor. Raych kaskat kesilmiti. Ne tr bir i? nemli bir ey syledi mi? Hayr. Ama kendisinin mparatorluk Sektrne gideceinden sz etti. yle mi? Sana sk sk byle eyler syledii oluyor mu? Nasl olduunu biliyorsun, Planchet. Bir adam seninle yatarken epeyce gevezelik eder. Bu konunun zerinde durmamaya alan Raych, Biliyorum, diye mrldand. Andorin baka ne syledi? Neden soruyorsun? Gen kadn kalarn hafife atmt. O da durmadan seni soruyor. Erkeklerin bu huylar dikkatimi ekmiti zaten. Nedense birbirlerini ok merak ediyorlar. Sence sebebi nedir? Andorine benim hakkmda neler sylyorsun? Fazla bir ey sylemiyorum. Sadece senin ok iyi bir gen olduundan sz ediyorum. Tabii ona senden daha fazla holandm incinecei iin aklamyorum. Bunun zarar olabilir. Raych giyinmeye balamt. Demek artk vedalayoruz? Herhalde bir sre birbirimizi grmeyeceiz. Tabii Gleb fikrini deitirebilir. Akas ben de mparatorluk Sektrne gitmek isterim, Gleb gtrrse tabii. nk oraya hi gitmedim. Raych az kalsn sylememesi gereken bir ey syleyecekti. Ama son anda ksrd ve, Ben de oraya hi gitmedim, dedi.

En byk binalar, en gzel yerler ve en lks lokantalar orada. Ve zenginler de o sektrde yayorlar. Ben de zenginlerle tanmak isterdim. Glebden bakalaryla yani. Raych, Herhalde benim gibi birinden alabilecein fazla bir ey yok, diye mrldand. Sana bir itirazm yok. nsan durmadan kredileri dnemez. Ama bazen de dnr. zellikle artk Glebin benden bkmaya baladn sandm u srada. Raych, Kimse senden bkamaz, demek zorunda kald. Sonra bu szlerinde samimi olduunu fark ederek biraz aalad. Manella, Erkekler hep byle sylerler, diye cevap verdi. Ama sonular bilseydin aardn. Her neyse... likimiz ok hotu, Planchet. Kendine iyi bak. Kim bilir, belki birbirimizi tekrar grrz. Raych ban sallarken syleyecek bir sz bulamad. Duygularn aklamak iin yapabilecei ya da syleyebilecei hibir ey yoktu. Gen adam dier konuyu dnmeye balad. Namartinin adamlarnn planlarn renmesi gerekiyordu. Beni Manelladan ayryorlar. Bundan da nemli ann yaklat anlalyor. Elimde bir tek ipucu var. Bahvanlkla ilgili o garip soru. Gen adamn artk Seldona baka bilgi gndermesi imknszd. Namartiyle yapt konumadan beri onu sk bir gz hapsine almlard. Btn iletiim yollar kesilmiti. Herhalde bu da o nemli ann yaklatn gsteren ikinci bir iaretti. Ama olaylar ancak her ey sona erdikten sonra renirsem baarszla uram saylrm. Haberleri bayatladktan sonra yollarsam.

19
Hari Seldonun iyi bir gn geirdii sylenemezdi. lk mesajdan sonra Raychdan hi haber alamamt. Neler olduu konusunda hibir fikri yoktu. Raychn gvenlii konusunda endie ediyordu. (Ama kt bir ey olsayd duyardm. yle deil mi?) Bundan baka neler planlanabileceini dnerek kayglanyordu. Plann sinsice bir ey olmas gerekirdi. Saraya dorudan doruya bir saldr yaplmas olanakszd. Gvenlik nlemleri ok skyd. yleyse yeteri kadar etkili olacak ne yapabilirlerdi? Bu soru Seldonun geceleri uykusunu, gndz de huzurunu karyordu. aret lambas yand. Birinci bakan. ki randevunuz, efendim. Neymi bu saat iki randevusu? Bahvan Mandell Gruberle. Yannda gerekli belgeler var. Seldon hatrlad. Evet. eri gnderin. Aslnda profesrn Gruberi grecek zaman yoktu. Ama zayf bir annda buna raz olmutu. Gruber adeta ldrm gibi grnyordu. Bir birinci bakann byle zayflklar olmamalyd. Ama Seldon birinci bakan olmadan ok nce Seldon olarak yaamt. Nezaketle, Gel, Gruber, dedi. Bahvan nnde durarak hemen ban edi. Bir o yana bakyordu, bir bu yan a. Seldon bahvann o zamana kadar byle gzel bir odaya girmediinden emindi. inden ac ac, buray beendin mi, demek geldi. Ltfen onu al. Ben istemiyorum. Ama onun yerine, Ne var, Gruber? diye sordu. Niin bu kadar mutsuzsun? Gruber hemen cevap vermedi. Sadece bo gzlerle bakarak glmsedi. Matematiki, Otursana, be adam, dedi. u koltua. Ah, olmaz, birinci bakan. Bu uygun deil. Koltuu kirletirim de. Kirletirsen kolaylkla temizlenir. Haydi, dediimi yap... yi! imdi bir, iki dakika oturup kafan topla. Sonra hazr olduun zaman bana sorunun ne olduunu syle. Gruber bir dakika sessizce oturdu sonra da soluk solua kelimeler azndan fkrmaya balad sanki. Birinci bakan, ben babahvan olacam. mparator bunu bana kendi syledi. Evet, duydum. Ama seni endielendiren herhalde bu konu deil. Yeni grevin yznden kutlanmalsn. Evet, seni kutluyorum. Hatta belki bu konuda benim yardmm da oldu, Gruber. lmle karlatm srada nasl cesurca davrandn hi unutmadm. Majeste imparatora bundan sz ettiimden emin olabilirsin. Senin iin uygun bir dl, Gruber. Zaten terfi ettirilmeye layktn. Sicilinden bu grev iin ok uygun olduun anlalyor. Eh, bu konuya da deindikten sonra imdi

bana derdinin ne olduunu syle. Benim derdim szn ettiiniz bu grev ve terfi. Bu benim baarabileceim bir ey deil. Uygun niteliklerim yok benim. Biz olduundan eminiz. Gruber telaland. Ben gidip bir broda oturmak zorunda m kalacam? Ben bir odada oturamam! O zaman ak havaya kp bitkiler ve hayvanlarla ilgilenemem! O oda benim iin bir hapishane hcresi olur, birinci bakan! Seldonun gzleri irileti. yle ey olmaz, Gruber. Bronda gerektiinden daha fazla kalmak zorunda deilsin. Bahelerde rahata dolar, almalara nezaret edersin. stediin kadar ak havaya karsn. Sadece eskisi gibi ar i yapmazsn. Ben o ar ii istiyorum, birinci bakan. Brodan kmama izin vermeyeceklerini biliyorum. imdiki babahvan ok izledim. stemesine ramen brosundan hibir zaman ayrlamad. Ynetimle ilgili ok i var. Sryle defter. Babahvan neler olduunu renmek istedii zaman biz brosuna gider, ona anlatrdk. O her eyi holo-vizyonla seyrederdi... Gruber bu son szleri sylerken sesinde mthi bir aalama vard. Sanki insan byyen, yaayan bitkiler hakknda resimlere bakarak bir ey syleyebilirmi gibi. Bu i bana gre deil, birinci bakan. Haydi, Gruber, tam bir erkek gibi davran. Durum o kadar kt deil. Grevine alrsn. Her eyi yava yava kavrarsn. Gruber ban sallad. Hayr. En bata btn yeni bahvanlarla uramam gerekecek! Gmlp kalacam. Birdenbire canland. Bu benim istemediim bir grev. Bu bana verilmeme li, birinci bakan! Belki u ara o grevi istemiyorsun, Gruber. Ama bu konu da yalnz deilsin. Sana syleyeyim, ben de u anda birinci bakan olmamak isterdim. Bu grev benim iin ok ar. Hatta zaman zaman Cleonun imparatorluk giysilerinden bktn dnyorum. Hepimiz de grevlerimizi yapmak iin bu galaksideyiz. Bu grev her zaman ho olmayabilir. Anlyorum, birinci bakan. Ama imparator, imparator olmak zorunda. nk o bu grev iin domu. Siz de birinci bakan olmak zorundasnz. nk bu ii yapabilecek baka kimse yok. Ama benim durumumu ele alacak olursak... Biz sadece babahvanlk konusunu tartyoruz. Bu ii benim kadar iyi yapabilecek elli bahvan var. Onlar o broya kapanmaktan sklmayacaklar. Size yardmm konusunda imparatora sz ettiinizi sylediniz. Onunla tekrar gremez misiniz? mparatora, yaptm ey iin beni dllendirmek istiyorsa, o zaman yerimde brakmasn syleyemez misiniz? Seldon koltuunda arkasna yaslanarak, ciddi ciddi, Gruber, dedi. Mmkn olsayd yapardm. Ama sana bir eyi aklamam gerekiyor. Bunu anlayacan umuyorum. mparator teorik olarak imparatorluun mutlak hkmdar. Ama aslnda yapabilecei pek az ey var. u ara imparatorluu ondan ok ben ynetiyorum. Ve benim de yapabileceim ey pek az. Hkmetin eitli tabakalarnda milyonlarca ve milyarlarca insan alyor. Hepsi de karar veriyor ve hatalar yapyorlar. Kimisi mantkl ve kahramanca davranyor, kimisi, aptalca ve hrsz gibi. Onlarn kontrol edilmeleriyse imknsz. Beni anlyor musun, Gruber. Anlyorum. Ama btn bunlarn benim durumumla ne ilgisi var? nk imparatorun gerekten mutlak hkmdar olduu bir tek yer bulunuyor; imparatorluk baheleri. Burada onun szleri yasa saylyor. Maiyetindeki her snftan memur says da impara torun onlar ynetebilecei kadar az. Ondan, imparatorluk saray baheleriyle ilgili olarak verdii bir emri geri almasn istemek, Cleonun ihlal edilemez sayd tek eye karmak olur. Ona gidip, Gruber konusunda verdiiniz karar geri aln, majeste imparator, dersem bunu yapmaz. Belki de beni grevimden alr.Geri benim iin iyi bir ey olabilir, ama sana bir yarar dokunmaz. Gruber, Bu durumun deitirilmesinin olanaksz olduu anlamna m geliyor? diye sordu. Evet, kesinlikle o anlama geliyor. Ama endielenme, Gruber. Sana elimden geldii kadar yardm edeceim. ok zgnm... Ama artk sana ayrabileceim sre sona erdi. Gruber ayaa kalkt. Elindeki yeil bahvan kasketini bkp duruyordu. Gzleri iyice yaarmt. Saolun, birinci bakan. Bana yardm etmek istediinizi biliyorum. Siz... siz iyi bir insansnz. Dnerek zgn zgn odadan kt.

Seldon onun arkasndan dnceli bir tavrla bakarak ban sallad. Gruberin dertlerini katrilyonla arp. O zaman imparatorluktaki yirmi be milyon dnyann dertlerini elde etmi olursun. Ve ben, Seldon, hepsinin kurtulmalarn nasl salarm? Benden yardm istemek iin gelen bir tek insann sorununu zmleyemezken bu ii nasl baarrm? Psiko-tarih bir tek kiiyi kurtaramaz. Ama bir katrilyonu kurtarabilir mi? Profesr tekrar ban sallad ve ondan sonraki randevusunun saatine bakt. Sonra anszn kaskat kesiliverdi. letiim sistemine her zamanki gibi kontroll bir sesle deil, ldrm gibi haykrd. O bahvan geri getirin! Onu hemen buraya getirin!

20
Seldon, u yeni bahvanlar konusu nedir? diye bard. Bu kez Grubere oturmasn sylememiti. Bahvan gzlerini hzl hzl krptrp duruyordu. Beklenmedik bir biimde geri arld iin panie kaplmt. Ye... yeni ba... bahvanlar m? diyerek kekeledi. Btn yeni bahvanlar dedin. Bu senin szlerin. Hangi yeni bahvanlar? Gruber ard. Yeni bir babahvan tayin edildii zaman yeni bahvanlar da bulunur. det byle dediler. Ben bunu hi duymamtm. Babahvan son kez deitirildii srada siz henz birinci bakan deildiniz. Hatta belki Trantorda bile bulunmuyordunuz. Ama btn bunlar ne anlama geliyor? ey. Bahvanlar hibir zaman iten atlmazlar. Bazlar lr. Bazlar ok yalanr ve emekliye ayrlr. Onlarn yerlerine yenileri alnr. Ama yine de... Yeni babahvan grevlerine balayaca srada maiyetindekilerin yars yalanmlardr. En iyi yllar artk geride kalmtr. Hepsi dolgun maalara balanarak emekliye ayrlrlar. Bylelikle yeni bahvanlar ie alnr. Gen olduklar iin. Bir neden budur. Dier nedense o srada baheler iin yeni planlar yaplmaya balanm olmasdr. O yzden yeni fikirler ve yeni tasarmlara gerek vardr. Baheler ve parklar hemen hemen be yz kilometrekaredir. Her eyi yeniden organize etmek genellikle birka yl srer. Ben bunlarn hepsine nezaret etmek zorunda kalacam. Ltfen, birinci bakan! Gruber kesik kesik soluyordu. Herhalde sizin gibi zeki biri, kutsanm imparatorun fikrini deitirmesinin bir yolunu bulur. Seldon bu szlere aldrmad. Kalarn atm, derin derin dnyordu. O yeni bahvanlar nereden geliyorlar? Btn dnyalarda snavlar yaplyor. Her zaman dierlerinin yerini almak iin bekleyen kimseler olur. Artk yzlerce bahvan aday on iki kiilik gruplar halinde gelecekler. Ben en aa bir yl urap... Nereden geliyorlar? Nereden? Milyonlarca dnyann herhangi birinden. Bize bahecilik konusunda deiik bilgiler gerekiyor. mparatorluun herhangi bir vatanda bu ie girebilir. Trantorlular da girebilir mi? Hayr, efendim. Trantorlular giremez. Saray bahelerinde Trantorlu hi kimse yok. Gruberin sesinde aalama vard imdi. Trantorda bahvan bulamazsnz. Burada, kubbelerin altndaki parklar bahe saylmazlar. Oralarda saksda bitkiler ve kafeste hayvanlar var. Bence zavall Trantorlularn ak hava, akarsu ve doann gerek dengesi konusunda hibir bilgileri yok. Pekl, Gruber. Ben imdi sana bir grev vereceim. nmzdeki haftalarda buraya gelmesi beklenen her yeni bahvann adlarn renmek sana dyor. Onlarla ilgili her eyi ren. Adlar. Geldikleri dnya. Referans numaralar. Eitimleri. Deneyimleri. Her ey. Btn bu bilginin mmkn olduu kadar abuk masamda olmasn istiyorum. Sana yardmc yollayacam. Maki neleri olan kiiler. Sen ne tr bir bilgisayar kullanyorsun? Basit bir model benimki. Trler, dikme zaman ve byle eylerle ilgili bilgiler iin. Pekl. Gndereceim kimseler senin yapamadn eyleri baaracaklar. Sana bu konunun

ne kadar nemli olduunu kelimelerle anlatamam. Bu ii baarrsam... Gruber, pazarln sras deil! stediimi baaramazsan babahvan da olamazsn. Onun yerine kovulur ve emekli maa alamazsn. Seldon tekrar yalnz kald zaman yine iletiim sistemine kkredi. Bundan sonraki btn randevularm iptal edin. Sonra koltuunda geveyerek arkasna yasland. Elli yandayd ve her yln yapt etkiyi ayr ayr hissediyordu sanki. Uzun yllar boyunca imparatorluk saray bahelerindeki gvenlik nlemleri devaml arttrlmt. Sistemlere her yeni yntem ve yeni alet ekleniinde, daha salam, daha sk ve geilemez bir hal almt. ... Ve zaman zaman ieriye sryle yabanc sokuluyordu. Onlar bir tek soru dnda baka bir ey sorulmuyordu herhalde. Bahvanlktan anlar msn? Bu mthi aptallk insann aklnn alabilecei bir ey deildi. Seldon durumu son anda anlamt. Tam zamannda. Ama... yoksa yanlyor muydu? Artk ok mu ge kalmt?

21
Gleb Andorin yar kapal gzlerle Namartiye bakt. Bu adamdan hibir zaman holanmamt. Ancak Namartiye bazen her zamankinden daha fazla honutsuzluk duyuyordu. te imdi byle anlardan birini yayordu. Wye Hkmdar Ailesinden olan Andorin neden bu sonradan grme adamla, bu yar psikotik paranoyakla birlikte alyordu? Andorin nedeni biliyordu tabii ki. Namarti yine rgt on yl iinde nasl gelitirip kusursuz bir hale soktuunu anlatrken buna katlanyordu. Acaba bu hikyeyi herkese tekrar tekrar anlatyor muydu? Yoksa sadece onu mu seiyordu? Namarti sanki btn cmleleri ezberlemiesine ve ark syler gibi, Yllar, yllar ve yllar boyunca bu ana hatlar zerinde altm, derken yznde irkin bir glmseme vard. aresizlik ve umutsuzlua gs gerdim. Hkmetin gvenini usul usul kemirdim. Honutsuzluk yarattm ve younlatrdm. Banka krizi olduu ve moratoryum ilan edildii o hafta... Anszn duraklad. Bunu sana pek ok kez anlattm iin artk bu hikyeden bktn, yle deil mi? Andorinin dudaklar hafif, alayl bir glmsemeyle kvrld. Namarti ne kadar i skc bir yaratk olduunu anlayamayacak kadar aptal deildi. Sadece baarsn tekrarlamadan edemiyordu. Andorin, Sanrm pek ok kez anlattn, dedi. Sorunun geri kalan blm yarda kalmt. Soylu adam bunu cevaplamad bile. Sonuta cevabn, Evet, olaca meydandayd. Namartinin soluk yz hafife kzard. Ancak rgt gelitirme ve hkmeti sarsma ii sonsuza kadar srebilirdi. Amacmza da eriemezdik. Tabii uygun maa elime gememi olsayd. imdi hibir aba gstermeden o maay buldum. Andorin tarafszca, Tanrlar sana Plancheti getirdi, diye mrldand. Evet. Haklsn. ok yaknda bir grup bahvan imparatorluk saray bahelerine girecek. Namarti duraklad. Sanki bu fikrin zevkini karyordu. Erkekler ve kadnlar. Onlar, gruba katlacak bir avu ajanmz maskelemeye yetecekler. Aralarnda sen ve Planchet olacaksnz. kinizin olaanst yanlar ise patlatclar tamanz olacak. Andorin nazik ifadesinin maskeledii bir kinle, mahsus, Herhalde bizi kapda durduracak ve saray bahelerine yasal olmayan yollarla silah sokmaya kalktmz iin... Namarti bu kini fark bile etmedi. Sizi durdurmayacaklar. zerinizi de aramayacaklar. Her ey ayarland. Sizi her zaman yapld gibi saraydan bir grevli karlayacak. Bu iin genellikle kime verildiini bilmiyorum. Belki de bu grev otlar ve yapraklardan sorumlu nc mabeyinci yardmcsna dyor. Ama bu kez sizi Seldonun karlayacan syleyebilirim. Ulu matematiki yeni bahvanlar karlamak iin telala dar frlayacak ve onlar, Ho geldiniz, diyerek ieriye sokacak. Bundan herhalde eminsin. Tabii eminim. Her ey ayarland. Seldon neredeyse son anda evlatlnn da yeni

bahvanlarn arasnda olduunu renecek. Sonra da onu grmek iin kendini tutamayarak dar frlayacak. Ortaya ktndaysa Planchet patlatcsn kaldracak. Bizimkiler de hemen, syan! diye barmaya balayacaklar. O grlt ve kargaada Planchet, Seldonu ldrecek. Sonra da sen, Plancheti temizleyecek ve hemen patlatcn atarak oradan uzaklaacaksn. Birileri sana oradan kaman iin yardm edecekler. Planchet'in ldrlmesi ok gerekli mi? Namarti kalarn att. Neden? Bir cinayete itiraz ediyor, dierini aldrmazlktan m geliyorsun? Planchet kendine geldii zaman gvenliktekilere bizim hakkmzda btn bildiklerini anlatmasn m istiyorsun? Zaten bizim hazrladmz aile ii bir dmanlk. Planchetin aslnda Raych Seldon olduu gereini unutma. Olay grenlerde baba oul sanki ayn anda ate etmiler gibi bir izlenim brakacak. Ya da matematiki olu dmanca bir harekette bulunur bulunmaz onu vurmalarn emretmi gibi bir izlenim. Meselesinin evrede iyice yanklanmasn salayacaz. Bu Kanl mparator Manowellin o eski, kt gnlerini hatrlatacak. Trantorlular bu ahlakszca davrantan tiksinecekler. Tank olduklar ve katlandklar btn o beceriksizlikler ve arzalara bu olay eklenince halk yeni bir hkmet iin barmaya balayacak. Kimse onlar reddedemeyecek. Hele imparator hi. Eh, biz de o zaman harekete geeceiz. Kolaylkla, hemencecik, yle mi? Hayr, kolaylkla, hemencecik deil. Ben hayaller dnyasnda yaamyorum. Herhalde bir ara hkmeti kurulacak ama baarl olamayacak. Onun baarl olamamasn salayacaz. Sonra ortaya kacak ve Trantorlularn hibir zaman unutmadklar eski Joranum iddialarn tekrarlayacaz. Zaman gelince -yani ksa bir sre sonra ben birinci bakan olacam. Ya ben? Sen de ileride imparator olacaksn. Andorin, Bu plannn baarl olma ihtimali ok az, dedi. Bu ayarland, imdi ayarland. Onlar da ayarland. Btn ayrntlarn bir araya gelip birbirine kusursuzca kenetlenmesi gerekir. Yoksa plan baarszla urar. Biri bir yerde mutlaka hata yapar. Bu kabul edilemeyecek bir risk. Kabul edilemeyecek bir risk mi? Kim iin? Senin iin mi? Tabii. Benden Planchetin babasn ldrmesine yardm etmemi bekliyorsun. Ondan sonra da benim Plancheti ldrmemi. Neden ben? Benden daha deersiz maalarn yok mu? Benden daha kolaylkla feda edilebilecek birileri? Evet var. Ama bakasn seersem baarszla kesin bir davetiye karm oluruz. Bu misyondan senden daha ok bir eyler bekleyen baka biri var m? Son anda kaprisi tutarak geri dnmeyecek biri? Risk korkun. Senin iin buna demez mi? Sen imparatorluk taht iin kumar oynuyorsun. Ya sen ne tr tehlikeleri gze alyorsun, ef? Sen burada rahat rahat oturup haberin gelmesini bekleyeceksin. Namartinin dudaklar bkld. Ne kadar aptalsn, Andorin! Ne harika bir imparator olacaksn! Burada kalacam iin bir tehlikeyle karlamayacam m sanyorsun? Plan bozulur, saldr baarszla urar ve bizimkilerden birka yakalanrsa btn bildiklerini anlatmayacaklarna m inanyorsun? Seni yakalasalard imparatorluk muhafzlarnn efkatli davranlar karsnda beni hi ele vermez miydin? Ve baarszlkla sonulanan bir suikast giriiminden sonra beni bulmak iin btn Trantoru taramayacaklarn m sanyorsun? Sonunda beni bulmay baaramayacaklarn m dnyorsun? Beni bulduklarnda onlarn ellerinde neler ekeceimi biliyor musun? ... Riskler? Benim durumum hepinizinkinden daha da tehlikeli. stelik hibir ey yapmadan oturacak olmama ramen. Konunun zeti u, Andorin: imparator olmak istiyor musun, yoksa istemiyor musun? Andorin alak sesle, mparator olmak istiyorum, dedi. Bylece her ey balatld.

22
Raych kendisine ayrcalkl bir zen gsterildiini kolaylkla farketti. Bahvan adaylarndan

oluan grup mparatorluk Sektrndeki bir otele yerletirilmiti. Tabii bu lks otellerden biri deildi. Elli ayr dnyadan gelen bahvanlar karmak bir grup oluturmaktaydlar. Ama Raych onlarla konuma frsat pek bulamad. Andorin fazla dikkati ekmeden Raych' dierlerinden ayr tutmay baard. Gen adam bunun nedenini merak ediyordu. Zaten Wyedan ayrldndan beri ii sklyor, bu onun dnme ilemini etkiliyordu. Raych bu duyguyla savasa da tamamiyle baarl olamyordu. Andorin kaba saba elbiseler giyiyor ve bir iiye benzemeye alyordu. O gsteriyi ynetmek iin bahvan rol oynayacakt. O gsteri neydi acaba? Raych bu srr zemedii iin utanyordu. Etrafn iyice sarmlard ve daryla balant kurmasn engelliyorlard. Gen adam bu yzden babasn uyarma frsatn bile bulamamt. Belki de bunu sk bir nlem olarak gruba katlan her Trantor'luya yapyorlard. Raych aralarnda on iki Trantorlunun olduunu saptamt. Hepsi de Namartinin yardmclaryd tabii. Hem erkekler, hem de kadnlar. Raych artan Andorinin ona adeta sevgiyle davranmasyd. Gen adam tekeline almt sanki. Btn yemeklerini onunla yemek iin srar ediyor, ona dierlerinden farkl biimde davranyordu. Raych, bunun nedeni Manellay paylam olmamz m, diye dnyordu. Ama Wye Sektrndeki Tahlak kurallar konusunda bir bilgisi yoktu. Bu yzden de toplumlarnda bir dereceye kadar poliandri olup olmadn bilmiyordu. ki erkek bir kadn paylatklarnda karde mi saylyorlar? Bu bir ba m oluturuyor? Raych o zamana kadar byle bir ey hi duymamt. Ancak galakside yaayan toplumlar arasndaki o sonsuz ince farklarn kck bir blmn bile kavradn sanacak kadar bilgisiz deildi. Hatta Trantordaki toplumlarn farklarn bile binmiyordu. Raych imdi Manella aklna geldii iin bir sre onu dnd. Kadn ok zlyordu. Kendi kendine, belki iimin sklma nedeni onu zlememdir, diye dnd. Ama dorusunu sylemek gerekirse imdi Andorinle yedii le yemei sona ererken Raychn asl hissettii hemen hemen aresizlie yakn bir eydi. Gelgelelim gen adam bunun nedenini bilemiyordu. Manella! Gen kadn mparatorluk Sektrn grmek istediini sylemiti. Grne gre de Andorini istediini yapmas iin ikna edebiliyordu. Raych aptalca bir soru soracak kadar aresizdi. Bay Andorin, ben dnyordum... Belki Miss Dubanquay da birlikte getirsen... Buraya, mparatorluk Sektrne. Andorin ok ard. Sonra da hafife gld. Manellay m? Sen onu bahvanlk yaparken dnebiliyor musun? Hayr, hayr, Manella bizim sakin anlarmz iin yaratlm bir kadn. Yoksa onun baka hibir fonksiyonu olamaz. Sonra ekledi. Neden sordun, Planchet? Raych omzunu silkti. Bilmen ki... Buras biraz skc. O yzden dndm ki... Sesi hafifledi. Andorin onu dikkatle szyordu. Sonunda, Herhalde hangi kadnla iliki kurduun konusunun nemli olduunu dnenlerden deilsin, dedi. Bana inan, Manella iin hangi erkekle iliki kurduu hi nemli deildir. Bu olay sona erdiinde baka kadnlar olacak. Sryle kadn. Peki olay ne zaman sona erecek? Yaknda! Sen de bu olayda ok nemli bir rol oynayacaksn. Andorin, Raych dikkatle inceliyordu. Gen adam, Ne kadar nemli? diye sordu. Ben sadece... bahvanlk yapmayacak mym? Sesi skntlyd. Neeli konumay baaramamt. Sen bahvan rolnden daha da nemlisini oynayacaksn. eriye yannda bir patlatcyla gireceksin. Neyle? Neyle? Bir patlatcyla. Ben elime bir kez bile patlatc almadm. Btn yaantm boyunca... Zor bir i deil. Patlatcy kaldrr, nian alrsn. Dmeye basarsn ve biri lr. Ben kimseyi ldremem. Senin bizden biri olduunu sanyordum. deallerimiz uruna her eyi yapacan... Ben... ldrmeyi kastetmedim... Raych kafasn toplayamyordu sanki. Kendi kendine, neden ldrmem gerekiyor, diye soruyordu. Gerekte benim iin neler planlyorlar? Cinayet ilenmeden nce imparatorluk muhafzlarn nasl uyaracam?

Andorinin yznde sert bir ifade belirdi. Dosta ilginin yerini birdenbire sert bir azim almt. ldrmen gerekiyor! Raych btn gcn toplad. Hayr. Ben kimseyi ldremem. Bu son szm. Andorin, Planchet, dedi. Sana syleneni yapacaksn. Cinayet ilemeyeceim. Cinayet bile ileyeceksin. Beni buna nasl zorlayacaksn? Sadece sana emredeceim. Raychn ba dnmeye balamt. Andorin neden bu kadar gvenle konuuyordu. Gen adam ban sallad. Hayr. Andorin, Wyedan ayrldmzdan beri seni besliyorduk, Planchet, diye aklad. Onun iin yemeklerini benimle yemeni saladm ve yediklerini kontrol ettim. zellikle biraz ncekilerle. Raych gitgide artan bir endie duydu. Durumu aniden kavramt. Desperance! Andorin, Evet, yle, dedi. Sen zeki bir iblissin, Planchet. Yasak bu. Evet, tabii. Cinayet de yle. Raych, Desperancen ne olduunu biliyordu. Bu madde ok zararsz bir yattrc ilacn kimyasal biimde deitirilmesiyle elde ediliyordu. Ancak deitirilmi olan madde artk insan yattrmyor, onda aresizlik uyandryordu. la, kafa kontrolnde kullanld iin yasaklanmt. Ama imparatorluk muhafzlarnn bu ilac kullandklar konusunda srarl sylentiler de dolayordu. Andorin sanki Raychn kafasndan geenleri okumak ok kolaym gibi, Bu maddeye Desperance ad verilmi, dedi. Bu eski bir szck. Umutsuzluk anlamna geliyor. Bence sen de imdi umutsuzluk duyuyorsun. Raych, Asla... diye fsldad. ok azimlisin ama kimyasal bir maddeyle savaamazsn. Sen kendini ne kadar umutsuz hissedersen, ila o kadar etkili olur. mknsz. Bunu bir dn, Planchet. Namarti seni grr grmez tand. Byn olmamasna ramen hem de. Senin Raych Seldon olduunu biliyor ve benim kontrolmde baban ldreceksin. Raych, nce seni ldrrm... diye homurdanarak yerinden kalkt. Bu ii kolaylkla baarmas gerekirdi. Andorin belki ondan uzundu ama vcudu inceydi. Sporcu olmad da anlalyordu. Raych onu bir koluyla ikiye blverecekti. Ama gen adam yalpalyordu. Ban sallad fakat kendini toplayamad. Andorin ayaa kalkarak geri geri gitti. Biraz nce sol yeninin iine sokmu olduu sa elini ekti. imdi bir silah vard elinde. Nazik nazik, Hazrlkl geldim, diye aklad. Bana usta bir Helicon Twister olduunu haber verdiler. Seninle gs gse bouacak deilim. Ban eerek elindeki silaha bakt. Bu bir patlatc deil. Seni grevini yerine getirmeden ldrmek iime gelmez. Elimdeki bir sinir kams. Aslnda bir patlatcdan daha da ktdr. Sol omzuna nian alacam. Bana inan, yle mthi bir can acs duyacaksn ki... Dnyann en dayankl insan bile buna dayanamaz. fkeyle ar ar yaklaan Raych hemen durdu. Bir sinir kamsnn tadn on iki yandayken tatmt. Hafife. Ama bu acy duyan onu bir daha unutmazd. Ne kadar uzun yaarsa yaasn hem de. Andorin, Ayrca, dedi. Silah son gcne kadar kullanacam. nce kolunun yukarsndaki sinirler dayanlmaz bir ac duymana neden olacak. Sonra da mahvolacak ve bir daha ie yaramayacaklar. Bu yzden sol kolunu artk kullanamayacaksn. Sa kolunaysa zarar vermeyeceim. Patlatcy kullanabilmen iin. imdi... Otur ve her eyi kabul et, belki iki kolunu kurtarabilirsin. Tabii Desperance dzeyinin ykselmesi iin tekrar yemek yemen gerekecek. Ve durumun da daha ktleecek o zaman. Raych ilacn neden olduu aresizliin kendini penesine aldn hissediyordu. Bu aresizlik etkiyi daha da arttrd. Artk her eyi ift gryor ve aklna syleyecek bir ey gelmiyordu. Sadece Andorinin yapmasn emrettii eyi yerine getireceini biliyordu. Kumar oynam ve kaybetmiti.

23
Hayr! Hari Seldon neredeyse avaz avaz baracakt. Senin orada olman istemiyorum, Dors! Dors Venabili kocasna onunki kadar kesin bir ifadeyle bakt. yleyse senin gitmene de izin vermem, Hari. Orada olmam gerekiyor. Hayr, hi gerekmiyor. O yeni gelenleri karlamas gereken birinci snf bir bahvan. Oras yle. Ama Gruber bu ii yapamaz. Mahvoldu o. Herhalde bir yardmcs vardr. Ya da brak bu ii eski babahvan yapsn. Yln sonuna kadar grevini srdrecek zaten. Eski babahvan ok hasta. Ayrca... Seldon bir an duraklad. ... Bahvanlarn arasnda hainler var. Trantorlular. Hepsinin adn rendim. O halde onlar tutuklat. Hepsini, i bu kadar basit. Neden olay karmak bir hale sokuyorsun? nk onlarn buraya neden geldiklerini bilmiyoruz. Bir eyler dnyor. On iki bahvan ne yapabilir, anlayamyorum. Ancak... Hayr, izin ver de bunu baka biimde syleyeyim. Onlar birok ey yapabilirler. Ama ne yapmay planladklarn bilmiyorum. Tabii hepsini tutuklayacaz. Ne var ki, tutuklamadan nce her eyi renmeliyim. Bu komploya katlan herkesi ele geirebilmek iin ne yaptklarn bilmemiz art. Ancak o zaman hepsine uygun cezalar verir, srar edebiliriz. On iki erkek ve kadn kt davran saylacak bir su yznden yakalamak istemem. nk o zaman aresiz durumda olduklarn, i bulmak istediklerini iddia ederler. Trantorlular bu ie almamann hakszlk olduunu syler, yaknrlar. O zaman epeyce sempati kazanrlar. Biz de gln duruma deriz. Onlara, daha ar cezalara arptrlmalar iin bir frsat vermeliyiz. Ayrca... Uzun bir sessizlik oldu ve Dors fkeyle, E, ayrcadan baka ne yenilikler var bakalm? diye sylendi. Seldon sesini alaltt. O on iki kiiden biri Raych. Planchet takma adn kullanyor. Ne? Neden ardn? Onu Joranumcularn arasna szmas iin W yea yolladm. O da bu ie karmay baarm. Oluma kesinlikle gveniyorum. Oradaysa ve nasl bir ie kartn biliyorsa, herhalde her eyi altst etmek iin bir plan yapmtr. Ama ben de orada olmak istiyorum. Raych grmeliyim. Mmkn olursa ona yardm edecek durumda olmalym. Raycha yardm etmek istiyorsan o zaman saray muhafzlarndan ellisine bahvanlarnn iki yannda omuz omuza durmalarn syle. Hayr. O zaman yine bir ey elde edemeyiz. mparatorluk muhafzlar yerlerini alacaklar ama gzkmeyecekler. Szn ettiimiz bu yeni bahvanlar planladklar eyi rahata yapabileceklerini sanmallar. Niyetlerini iyice belli ettikten sonra, bunu baaramadan hepsini yakalayacaz. Bu tehlikeli bir ey. Raych iin tehlikeli. Riskleri gze almak zorundayz. Bu olay, kiilerin hayatndan daha nemli. Ne kalpsizce bir sz. Benim kalpsiz biri olduumu mu dnyorsun? Kalbim para para olsa bile ben yine de psiko-tarihi... Bunu syleme! Kadn ac ekiyormu gibi dnd. Seldon, Anlyorum, dedi. Ama oraya gelmemelisin. Orada bulunman uygunsuz kaar. O zaman komplocular bir eyler bildiimizi sanr ve planlarn uygulamaktan vazgeerler. Onlarn her eyden vazgemelerini istemiyorum. Bir an durdu, sonra da yavaa ekledi. Dors, grevinin beni korumak olduunu sylyorsun. Bu, Raych korumaktan daha nce geliyor. Bunun iin srar etmem ama beni korumak, psiko-tarihi ve btn insanl korumak anlamna gelir. En nce dnlmesi gereken de bu. Psiko-tarih bilimi, gelitirdiim kadaryla, bana merkezi her ne pahasna olursa olsun korumam gerektiini sylyor. Ben de bunu yapmaya alyorum... Beni anlyor musun?

Dors, Anlyorum, diyerek adama arkasn dnd. Matematiki, hakl olduumu umarm, diye dnd. Eer yanlyorsam Dors beni asla affetmez. Psiko-tarih nemli olsun olmasn...

24
Hepsi gzelce sraya dizilmilerdi. Ayaklarn am, ellerini arkalarnda kavuturmulard. Hepsinde vcutlarna skca oturmayan, biraz bol, iri cepli zarif, yeil niformalar vard. Erkeklerle kadnlar birbirlerinden kolaylkla ayrt edilemiyorlard. Sadece daha ksa boylularn kadn olduklar tahmin edilebilirdi. Kaponlar salarn rtyordu. Zaten bahvanlardan kadn ya da erkek olsun salarn iyice ksa kestirmeleri beklenirdi. Sakal ya da byk brakmak da yasakt. Neden byle yaplrd, bunu kimse bilmiyordu. Gelenek szc her eyi kapsyordu. Yararl ya da sama ok eyi kapsad gibi. Mandell Gruber yeni bahvanlarn karsnda duruyordu. ki yannda birer yardmcs vard. Gruber titriyordu, iyice irilemi olan gzleri cam gibiydi. Hari Seldonun dudaklar gerildi. Gruber, mparatorun bahvanlar hepinizi selamlyor, demeyi baarrsa yeterli olacakt. Ondan sonra gerisini Seldon tamamlayacakt. Matematiki yeni bahvanlar baklaryla tarad ve Raych buldu. Kalbi bir an hop etti sanki. Byksz Raych n sradayd. Vcudu dierlerinden daha fazla kaslmt ve gzlerini ileride bir noktaya dikmiti. Gzlerini kaydrarak Seldona bakmad. Babasn grdn belirtmek iin en ufak bir harekette bile bulunmad. Seldon, iyi, diye dnd. Byle yapmas gerekiyor zaten. Gruber bitkince birka kelime mrldand. Ardndan Seldon hemen ie kart. Rahata ilerleyerek Gruberin nnde durdu ve, Teekkr ederim, birinci snf bahvan, dedi. Bayanlar ve baylar, imparatorun bahvanlar, ok nemli bir grevi yklenmek zeresiniz. Bu Trantor adn verdiimiz ve Galaksi mparatorluunun merkezi olan byk dnyamzdaki tek aklk yerin gzellik ve salndan sorumlu tutulacaksnz. Kubbesiz, aklk dnyalardaki o sonsuz ovalar olmasa bile burada, imparatorluktaki her yeri glgede brakan kk bir mcevher elde etmemizi salayacaksnz. Sizi Mandell Gruber ynetecek. Kendisi ksa bir sre sonra babahvanla getirilecek. Gerektii zaman bana rapor verecek. Ben de durumu imparatora bildireceim. Hepinizin anlayaca gibi siz imparatordan ancak kademe uzakta olacaksnz. O her zaman sizi efkatle izleyecek. mparatorun u anda bile bizi kiisel evi olan kk saraydan seyrettiinden eminim. Szn ettiim yer u dam opallerle kaplanm sadaki bina. mparatorun grdklerinden memnun olduundan eminim. Tabii almaya balamadan nce hepiniz bir eitim kursundan geirileceksiniz. Bylece baheleri ve gereksinimlerini iyice reneceksiniz. Ve... Seldon o srada ar ar Raychn nne kadar gitmiti. Olu hl kmldamadan duruyor, gzlerini bile krpmyordu. Seldon anormal denecek kadar efkatli grnmeye alyordu. Sonra kalar hafife atld. Raychn hemen arkasndaki adam ona tandk gelmiti. Profesr hologramlar incelememi olsayd onu tanyamayacakt. Matematiki, bu Wyel Gleb Andorin deil mi, diye dnd. Hatta Raychn Wyedaki patronu? Burada ne ii var? Andorin, Seldonun anszn kendine baktn fark etmiti. nk dudaklarn fazla aralamadan bir eyler mrldand. Raych sa kolunu arkasndan ne doru getirdi. Yeil yeleinin byk cebinden bir patlatcy ekti. Andorin de yle. Seldon ok geirmek zereydi. Bahelere patlatclar sokulmasna nasl izin verilmiti? Akl kart iin barmalar, syan! szlerini hayal meyal farketti. Birilerinin haykrarak kotuklarn da. Seldon btn dikkatini Raychn kendisine doru evirdii patlatcya vermiti. Bir de kendini hi tanmyormu gibi bakan oluna. Matematiki olunun kendisini vurmak zere olduunu anlaynca kafas dehetle doluverdi. Artk lmne birka saniye kaldn biliyordu.

25
Patlatc. Silaha bu ad verilmesine ramen aslnda bilinen biimde bir patlamaya neden olmuyordu. Kurbann iini buharlatryor ve aslnda dardan ieriye doru bir kmeye neden oluyordu. Yumuak, i ekiini andran bir ses duyuluyor ve geride sanki patlam gibi gzken bir ceset kalyordu. Hari Seldon bu sesi duymay beklemiyordu. Onun bekledii lmd. O yzden o ok belirgin yumuak, i ekie benzeyen sesi duyunca ard. Az bir kar almt. Ban eerek vcuduna bakarken gzlerini hzl hzl krptrd. Yayordu? (Bunu bir gerek deil, bir soru gibi dnmt.) Raych hl oradayd. Gzleri cam gibiydi ve patlatcy yine ileriye doru tutmaktayd. Hi hareket etmiyordu. Sanki hareket iin gereken gdlerini kaybetmiti. Raychn arkasnda yerde Andorinin ls yatyordu. Adamn etrafnda kandan bir glck olumutu. Yannda, elinde bir patlatc olan bir bahvan duruyordu. Kukuletas kaymt. Salar ksa kesilmi olan bu bahvann bir kadn olduu kesindi. Kadn bir an Seldona bakt ve, Olunuz beni Manella Dubanqua adyla tanyor, dedi. Ben gvenlik grevlisiyim. Referans numaram ister misiniz, birinci bakan? Seldon g duyulan bir sesle, Hayr, diye cevap verdi. mparatorluk muhafzlar olay yerine komulard. Matematiki ekledi, Olum! Nesi var olumun? Manella, Ona Desperance verilmi sanrm, dedi. Zamanla vcudundan atlmas salanr. Uzanarak patlatcy Raychn elinden ald. Daha nce harekete gemediim iin zgnm. Akas saldrya gemelerini beklemek zorundaydm. Az kalsn gafil avlanyordum. Ben de yle. Raych saray hastanesine gtrmeliyiz. Birdenbire kk saraydan karmak bir grlt geldi. Seldon imparatorun olay gerekten seyrettiini ve ok da kzdn dnyordu. Miss Dubanqua, olumla ilgilenin, dedi. mparatoru grmem gerekiyor. Hi de gsterili olmayan bir kou tutturarak byk im alandaki karmak kalabaln arasndan geti ve protokole aldrmayp kk saraya dald. Cleonun bu yzden herhalde daha fazla fkelenmesi olanakszd. Orada, yarm daire biimindeki merdivende Majeste imparator 1. Cleonun cesedi yatyordu. Hemen hemen tannmayacak haldeydi. Dehete dm bir grup sersem sersem ona bakmaktaydlar. Cleonun ssl imparatorluk giysileri imdi bir kefen grevi yapyorlard. Mandell Gruber duvarn nne bzlm, etrafn sarm olan grevlilerin dehet dolu yzlerine aptal aptal bakyordu. Seldon daha fazlasna dayanamayacan dnd. Gruberin ayann dibinde duran patlatcy ald. Bunun Andorinin silah olduundan emindi. Profesr yavaa, Gruber, ne yaptn sen? diye sordu. Bahvan gzlerini ona dikerek yar anlalr, yar anlalmaz bir eyler mrldand. Herkes barp haykryordu. Kim fark eder, diye dndm. mparatoru baka birinin ldrdn sanrlar. Ama sonra buradan kaamadm. Neden, Gruber, neden? Babahvan olmamak iin. Ardndan Gruber yere yld. ok geiren Seldon baygn Grubere bakakalmt. Her ey son anda uygun biimde geliti. Ben yayorum. Raych da yle. Andorin ld. Joranumcularn komplosuna karan herkes yakalanacak. En son yeye kadar. Merkez, psiko-tarihin bildirdii gibi dayanacakt. Ama sonra bir tek adam analiz edilemeyecek kadar nemsiz bir neden yznden imparatoru ldrd. Seldon kendi kendine aresizce, imdi ne yapacaz, diye sordu. Bundan sonra ne olacak?

NC BLM
DORS VENABL
VENABL, DORS Hari Seldonun yaam kesin olmayan iddialar ve efsanelerle iyice doludur. O yzden ileride tmyle gereklere uyan bir biyografi salanmas umudu ok zayftr. Seldonun yaamnn belki de en artc yan ei Dors Venabiliyle ilgilidir. Dors Venabili konusunda Cinnada doduu ve daha sonra Streeling niversitesi Tarih Fakltesine girerek retmen olduu dnda bir bilgi yoktur. Venabili bu olaydan ksa bir sre sonra Seldonla tanm ve yirmi sekiz yl onun ei olarak kalmtr. Dors Venabilinin yaam Seldonunkinden de fazla efsaneyle doludur. Onun gc ve hz konu sunda inanlmayacak hikyeler vardr. ounlukla ondan Kaplan Kadn diye sz edilmi ya da bu takma ad fsldanmtr. Dors Venabilinin gidii, ortaya kndan daha artcdr. nk belli bir sre sonra kadndan hi sz edilmemitir. Neler olduunu gsteren hibir kant yoktur. Dors Venabilinin bir tarihi olarak oynad rol verdii eserlerdeGalaksi Ansiklopedisi

1
Wanda, Galaksi Standart Zamanna gre artk hemen hemen sekiz yandayd. Herkes bu zaman lsn kullanyordu zaten. Wanda tam bir kkhanmd. Gzleri maviydi ama gitgide koyulayordu. Belki sonunda gzleri babasnnkiler gibi kahverengi olacakt. imdi oturmu, derin derin dnyordu. Altm. te aklna taklm olan say buydu. Bykbabam doum gnn kutlayacak. Altmnc doum gnn. Altm ok byk bir say. Kk kz endieliydi. nk bir gn nce bu konuda kt bir rya grmt. Wanda kalkp annesini bulmaya gitti. Bu konuyu ona sormas gerekiyordu. Annesini bulmakta zorluk ekmedi. O bykbabasyla herhalde doum gn konusunu konuuyordu. Wanda duraklad. Sorusunu bykbabasnn nnde sormas doru olmayacakt. Ancak annesi Wandann aknln kolaylkla sezinlemiti. O yzden, Bir dakika, Hari, dedi. Bakalm Wandann derdi neymi? Ne var, hayatm? Wanda gen kadnn elini ekitirdi. Burada olmaz, anne. zel olarak konumalyz. Manella, Hari Seldona dnd. Grdn m, her ey ne kadar kolaylkla balyor? zel yaamlar. zel sorunlar. Tabii, Wanda... Senin odana gidelim mi? Evet, anne. Wandann rahatlad belliydi. El ele kzn odasna gittiler. Gen kadn, imdi, dedi. Sorun nedir, Wanda? Bykbabamla ilgili, anne. Bykbabanla m? Onun seni zecek bir ey yapabileceini hi sanmyorum. Ama beni zyor. Wandann gzleri birdenbire doldu. O lecek mi? Bykbaban m? Bu da nereden aklna geldi, Wanda? Altmna basacak. Bu ok yal demek... Hi de deil. Bu yata biri gen saylmaz ama yal da deildir. nsanlar seksen, doksan ve hatta yz yana kadar yaarlar. Bykbaban da gl ve salkl bir insan. O uzun bir sre daha yaayacak. Bundan emin misin? Kk kz burnunu ekip duruyordu. Manella kznn omuzlarn kavrayarak gzlerinin iine bakt. leride bir gn hepimiz leceiz, Wanda. Bunu sana daha nce de anlattm. Ancak o gn iyice yaklancaya kadar bu konunun zerinde durmayz. Endielenmeyiz de. Wandann gzyalarn efkatle sildi. Deden sen byynceye ve kendi bebeklerin oluncaya kadar yaayacak. Bak greceksin. Haydi, imdi benimle

gel. Bykbabanla konuman istiyorum. Wanda tekrar burnunu ekti. Seldon kk kz yanna dnd zaman ona anlayla bakt. Ne var, yavrum? Neden mutsuzsun? Wanda ban sallad. Profesr kzn annesine bakt. E, ne var, Manella? Gen kadn da ban sallad. Bunu sana kendi anlatmal. Seldon oturarak elini dizine vurdu. Haydi, gel, Wanda. Otur ve bana dertlerini akla. Kz dedesinin emrine uydu. Biraz kprdandktan sonra, Korkuyorum, dedi. Matematiki ona sarld. htiyar bykbabann seni korkutacak bir yan yok ki. Manella yzn buruturdu. Yanl bir szck bu. Seldon ban kaldrarak ona bakt. Bykbaba m? Hayr. Yal szc. Ardndan Wandann gzyalarn tutan bent ykld ve hngr hngr alamaya balad. Sen yalsn, bykbaba. Herhalde yleyim. Altmmdaym. Matematiki ban eerek yzn Wandannkine yaklatrd. Bundan ben de holanmyorum, W anda, diye fsldad. O yzden yedi yanda olduun ve yaknda sekizine basacan iin seviniyorum. Salarn bembeyaz, bykbaba. Her zaman byle deildi. Son zamanlarda aklat. Beyaz salar senin leceini gsteriyor, bykbaba. Seldon ok geiriyormu gibi ona bakt. Sonra da Manellaya, Ne anlama geliyor bu? dedi. Bilmiyorum, Hari. Bu onun fikri. Wanda, Ben kt bir rya grdm, diye aklad. Seldon hafife ksrd. Hepimiz bazen kt ryalar grrz, Wanda. Bu da iyi bir eydir. nk kt ryalar, kt eyleri alp gtrrler. O zaman biz de daha iyi oluruz. Ben ryamda senin ldn grdm, bykbaba. Biliyorum, biliyorum. Ama insan ryasnda lm de grebilir. Oysa bu o dleri daha nemli bir hale sokmaz. Bana bak. Ne kadar hayat dolu olduumu grmyor musun? Ne kadar neeli olduumu? Gldm? Benim lyormu gibi bir halim var m? Syle. Hayr. Grdn m? Haydi imdi gidip oyna ve bu konuyu unut. Ben sadece doum gnm kutlayacam. Herkes elenecek. Haydi, git, yavrum. Wanda olduka neeli bir tavrla kt. Ama Seldon, Manellaya kalmas iin iaret etti.

2
Profesr, Sence bu Wandann aklna nereden geldi? diye sordu. Haydi, Hari. Wandann bir Salvani kertenkelesi vard ve ld. Anmsyor musun? Arkadalarnn birinin babas da bir kazada hayatn kaybetti. Wanda, holo-vizyonda da durmadan lmle ilgili eyler gryor. Hibir ocuu lm renemeyecek kadar koruyamazsn. Aslnda ben de Wandann o dereceye kadar korunmasn istemem. lm, yaamn temel paralarndan biridir. Kzmn da bunu renmesi gerekiyor. Ben genel anlamda lm kastetmedim, Manella. zellikle kendi lmm sylemek istedim. Bu fikri ocuun kafasna kim soktu? Manella kararszca duraklad. Aslnda Hari Seldonu ok severdi. Gen kadn, onu kim sevmez ki, diye dnd. Bu yzden imdi ona gerei nasl syleyeceim? Ama sylemeyip de ne yapacam? Sonra. Hari, dedi. Bu fikri onun kafasna sen soktun. Ben mi? Tabii ya! Aylardan beri altmna basacandan sz ediyor ve olanca sesinle ihtiyarlamaktan yaknyorsun. Bu partiyi tertiplemelerinin tek nedeni de seni teselli etmek istemeleri. Seldon fkeyle, Altmna basmak ho bir ey deil, dedi. Bekle! Bekle! Bunu sen de

reneceksin. Evet, ansm varsa reneceim. Ama baz kimseler altmna kadar yaayamazlar. Ancak yine de sadece altmna basmaktan ve yalanmaktan sz edersen sonunda abuk etki altn da kalan kk bir kz korkutursun. Seldon iini ekti. Yznde endieli bir ifade belirmiti. ok zgnm. Ama zor bir ey bu. Ellerime bak. Lekelenmeye baladlar. ok gemeden eklem yerlerim de arplacak! Artk Twisting konusunda pek bir ey yapamyorum. Herhalde bir ocuk bile beni dizst kertebilir. Bu hangi bakmdan senin dier altmndaki insanlardan farkl olduunu gsteriyor? Hi olmazsa kafan eskisi kadar iyi alyor. Sen ka kez en nemlisinin de bu olduunu syledin? Biliyorum. Ama vcudumun eski halini zlyorum. Manella hafif bir kinle, zellikle Dors sanki hi yalanmyormu gibi durduu iin, diye mrldand. Seldon rahatszca, ey, evet, herhalde... dedi. Sonra ban evirdi. Bu konudan sz etmek istemedii belliydi. Manella ciddi bir tavrla kaynpederine bakt. in en kt yan, diye dnd. Hari ocuklar konusunda hibir ey bilmiyor. Genelde insanlar da pek tanmyor. Eski imparatorun emrinde on yl birinci bakanlk yapt. Bu srede insanlar hi tanmam olmas alacak bir ey. Tabii o tm insanlkla ilgilenen psiko-tarihinden baka bir eyi dnemiyor. Bu da bu bilimin kiilerle ilgilenmedii anlamna geliyor. Harinin ocuklar konusunda nasl bilgisi olabilir? O Raychtan baka ocuk grmemi ki! Raych da yaamna on iki yandayken girmi. imdi torunu Wanda var ve kzm onun iin tmyle esrarl bir yaratk. Herhalde hep yle kalacak. Manella btn bunlar sevgiyle dnd. Hari Seldonu anlayamad bir dnyaya kar korumak iin inanlmaz bir istek duyuyordu. Kaynvalidesi Dors Venabiliyle ayn fikirde olduklar tek konu buydu. kisi de Hari Seldonu korumak istiyorlard. Manella on yl nce matematikinin hayatn kurtarmt. Tuhaf dnceleri olan Dors bunu kendi hakknn elinden alnmas olarak saym ve Manellay pek affedememiti. Seldon da sonra Manellann hayatn kurtarmt. Gen kadn bir an gzlerini yumdu ve sahneyi olanca canllyla hatrlad. Sanki her ey imdi, u anda oluyordu.

3
Cleon suikaste kurban olal bir hafta gemiti. Korkun bir hafta olmutu bu. Btn Trantor karmaa iindeydi. Hari Seldon hl birinci bakand ama artk hibir gc olmad kesinlemiti. Profesr, Manella Dubanquay artt. Raychn ve benim hayatm kurtardnz iin size teekkr etmek istiyorum, dedi. u ana kadar bunu yapmak frsatn bulamadm. ini ekti. Zaten u son hafta bir eyler yapabilmek iin elime pek frsat gemedi. Manella, O deli bahvan ne oldu? diye sordu. idam edildi! Hemen! Yarglanmadan! Onun deli olduunu syleyerek kurtarmaya altm. Ama kararlar kesindi. Gruber baka bir ey yapsa baka bir su ileseydi o zaman onun deli olduunu kabul eder, idam etmeye kalkmazlard. Belki bir yere hapsederlerdi. Hastaneye kapatr, tedaviye alrlard. Hem cann da balarlard. Fakat bir imparatoru ldrmek... Matematiki kederle ban sallad. Manella, imdi ne olacak, birinci bakan? dedi. Size ne dndm syleyeceim. Entun Hanedan sona erdi. Cleonun olu tahta kmayacak. Bunu istediini de sanmyorum. O da bir suikaste kurban gitmekten korkuyor. Akas onu hi ayplamyorum. Veliahtn, ailenin D Dnyalardan birindeki maliknesine ekilerek sakin bir yaam srmesi ok daha iyi olur. mparatorluk hanedanndan olduu iin herhalde bunu yapmasna izin verirler. Ama siz ve ben bu kadar ansl olmayabiliriz. Manella kalarn att. Ne bakmdan, efendim? Seldon hafife ksrd. yle bir iddiada bulunabilirler: Siz Gleb Andorini ldrdnz

iin elindeki patlatcy drd. O zaman Mandell Gruber onu kapt ve imparatoru katletti. Onun iin bu cinayetin sorumluluunu paylayorsunuz. Hem de nemli bir biimde. Hatta her eyin nceden kararlatrld bile sylenilebilir. Ama bu sama! Ben Gvenlik rgtnn bir yesiyim. Grevlerimi yerine getiriyordum. Bana emredilmi olan eyi yapyordum. Profesr kederle glmsedi. Syledikleriniz ok mantkl. Ama korkarm bir sre mant kimse nemsemeyecek. imdi, imparatorluk tahtna kacak meru bir varis olmad iin muhakkak askeri bir hkmet kurulacaktr. (Manella daha sonraki yllarda psiko-tarihin etkilerini rendii zaman kendi kendine, Seldon olacaklar bu bilimden yararlanarak m tahmin etti, diye soracakt. Gerekten de askeri bir ynetim kurulmutu. Ama matematiki o srada henz gelimekte olan bu teorisinden sz etmemiti.) Seldon konumasn srdrd. Askeri bir ynetim kurulursa hemen kesin bir otorite oluturmak zorunda kalrlar. Honutsuzluk belirtisini ezer, iddetle ve hatta zalimce davranrlar. Hatta bunu mantk ve adalete meydan okuyarak yaparlar. Onlar sizi imparatoru ldrme komplosuna katlmakla sularlarsa boazlanrsnz, Miss Dubangua! Bu adaleti yerine getirmek deil, Trantor halkn sindirmek iin yaplr. Tabii benim iin de komploya katldm syleyebilirler. Sonuta ben, grevim olmamasna ramen yeni bahvanlar karlamaya gittim. Bunu yapmasaydm, beni ldrmeye kalkmazlard. O zaman siz kar saldrya gemez ve imparator da lmezdi. Btn bunlarn birbirlerine ne kadar uyduunu gryor musunuz? Byle eyler yapacaklarna inanamyorum. Belki yapmazlar. Onlara belki de reddetmek istemeyecekleri bir teklifte bulunacam. Ne yapacaksnz? Birinci bakanlktan istifa etmeyi nereceim. Beni istemiyorlar. Benden yararlanmak niyetinde de deiller. Ancak imparatorluk saraynda beni destekleyen kimseler var. Daha da nemlisi D Dnyada yaayanlar benden memnunlar, imparatorluk muhafzlar beni grevimden zorla uzaklatrrlarsa ve idam etmeseler bile yine de baz sorunlarla karlaacaklar. Ama dier yandan ben Trantorun ve imparatorluun askeri bir ynetime ihtiyac olduunu syleyerek istifa edersem onlara yardmda bulunmu saylacam. Anlyor musunuz? Matematiki bir an dnd. Sonra da ekledi. Ayrca psiko-tarih denen kk bir sorun da var. O nedir? zerinde altm bir ey. Cleon onun gcne iyice inanyordu. Hatta bazen benden daha fazla inanyordu. imdi saray psiko-tarihin iktidarda kim olursa olsun onlar adna kullanlabilecek bir silah sayldna ya da ileride saylabileceine inanyor. Bu bilimin ayrntlarn bilmemeleri nemli deil. Zaten ben de bilmemelerini tercih ediyorum. Bilgi eksiklii durumun batl inan diye tanmlayabileceimiz yann da glendirir. Bu durumda sradan bir vatanda olarak aratrmalarm srdrmeme izin verirler. Hi olmazsa ben yle yapacaklarn umuyorum. imdi size geliyoruz. Bana m? Onlarla anlama yaparken buna sizi katmalarn da isteyeceim. Gvenlik rgtnden ayrlmanza izin vermelerini ve suikastla ilgili olaylar yznden aleyhinizde dava almamasn syleyeceim. Bu isteimi kabul edeceklerini sanyorum. Siz meslek hayatm sona erdirmekten sz ediyorsunuz. Meslek hayatnz zaten sona erdi, imparatorluk muhafzlar idam edilmeniz iin bir emir karmay baaramasalar bile sizin bir gvenlik grevlisi olarak almay srdrmenize izin verirler mi? Bunu dnebiliyor musunuz? Ama ben ne yapacam? Hayatm nasl kazanacam? Ben bu sorunu zmlerim, Miss Dubanqua. Sanrm Streeling niversitesine dneceim. Psiko-tarih aratrmalarm iin bana bol para verecekler. Size de bir yer bulabileceimden eminim. Gzleri irilemi olan Manella, Ama byle bir eyi neden yapasnz... diyecek oldu. Profesr, Bu soruyu sorduunuza inanamyorum, diye onun szn kesti. Hem Raychn,

hem de benim hayatm kurtardnz. Size hi borcum olmad dnlebilir mi? Her ey matematikinin dedii gibi oldu. Seldon on yldan beri doldurduu yerinden ayrld. Askeri Hkmet ona yapt hizmetlerden dolay ar iltifatlarla dolu bir takdirname verdi. Cuntann banda saray muhafzlarndan ve silahl kuvvetlerden belirli kiiler vard. Profesr, Streeling niversitesine dnd. Bir gvenlik subay olarak grevinden uzaklatrlan Manella Dubanqua da Seldon ve ailesiyle gitti.

4
Raych ieri girdi. Ellerine hohlayp duruyordu. Ben havann mahsus sk sk deitirilmesinden yanaym. nsan bir kubbenin altnda her eyin daima ayn olmasn istemiyor. Ama bugn havay ok soutup rzgr da kardlar. Bence birilerinin Hava Kontrolne ikyet etmelerinin zaman geldi. Seldon, Suun Hava Kontrolnde olduunu sanmyorum, dedi. Aslnda sistemleri kontrol etmek gitgide daha zorlayor. Biliyorum. Gerileme ve kme. Raych elleriyle siyah pos byn svazlad. Bunu sk sk yapyordu. Sanki Wye da byksz olarak geirdii o birka ayn etkisinden hl kurtulamamt. Bel ksm biraz kalnlamt Raychn. Genelde orta tabakadan rahat birine benziyordu. Hatta Dahi aksam bile olduka hafiflemiti. Raych ince tulumunu kararak ekledi. E, bizim doum gn kral nasl? Buna kzyor. Bekle, olum, bekle. Sen de yaknda bir gn krknc doum gnn kutlayacaksn. Bakalm o zaman bunu komik bulacak msn? Altmna basmak kadar komik olamaz. Raychn ellerini ovuturarak snmasn salamaya alan Manella, akay brak, dedi. Seldon ellerini iki yanna at. Biz yanl davranyoruz, Raych. Karn altmma basmamla ilgili btn bu konumalarn kk Wanday kt etkilediini dnyor. Kzn benim leceimi sanyor. Raych, Sahi mi? dedi. Durum imdi anlald. Biraz nce onu grdm. Ben daha bir ey syleyemeden bana kt bir rya grdn aklad. Senin lmnle mi ilgiliymi? Seldon ban sallad. yle olduu anlalyor. Eh, yaknda unutur. Birinin kt rya grmesini kimse engelleyemez. Manella atld. Ben konuyu byle abucak geitirecek deilim. Wanda bu ryay kuruyor. Bu da salkl bir ey deil. Ben iin iyzn reneceim. Raych yavaa, yle yap, dedi. Sen benim sevgili karmsn. Ve senin Wanda konusunda sylediin her eyi kabul ederim. Yine byn svazlad. Sevgili kars! Manellay sevgili kars durumuna getirmesi hi de kolay olmamt. Raych annesinin bu olaslk yznden taknd tavr hl hatrlyordu. Bir de kbuslardan sz ediyorlard! Aslnda Raych sk sk kt ryalar grmt. fkeli Dors Venabilinin tekrar karsna kmasyla ilgili kbuslar.

5
Raychn, Desperancen neden olduu korkun durumdan kurtulduktan sonra ilk fark ettii ey onu tra ettikleriydi. Gen adam tra makinasnn yananda kaydn hissederek bitkince, Onu dudamn stne yaklatrma, berber, dedi. Bym geri istiyorum. Zaten Seldondan talimat alm olan berber, Raychn endielerini gidermek iin ona bir aynay uzatt. Yatan baucunda oturan Dors Venabili, Brak da adam iini yapsn, Raych, dedi. Heyecanlanma! Raych bir an annesine bakt ve sustu. Berber ktktan sonra Dors, Kendini nasl hissediyorsun, Raych? diye sordu. Gen adam homurdanarak, Berbat. ok sklyorum. Dayanlacak gibi deil bu. dedi. Sana bol bol verdikleri Desperancen hl gememi olan etkileri bunlar. Ama zamanla

geecek. Hl inanamyorum. Ne kadar oldu? Bo ver, zerinde durma. Bu i zaman ister. Sana o ilatan ok fazla verilmi. Raych huzursuzca etrafna baknd. Manella beni grmeye geldi mi? u kadn m? Gen adam Dorsun Manelladan sz ederken bu szleri kullanmasna almaya balyordu. Bu ses tonuna da. Hayr. Henz ziyareti kabul edecek durumda deilsin. Dors olunun yzndeki ifadeyi yorumlayarak abucak ekledi. _ Ben istisnaym. nk annenim, Raych. Zaten o kadnn seni grmesini neden istiyorsun bilmem ki? Grlecek halde de deilsin. Raych, Onu grmem iin nemli bir neden bu, diye mrldand. Manella beni en kt halimde de grmeli. Sonra skntyla yatakta yan dnd. Uyumak istiyorum. Dors Venabili ban sallad. O gn daha sonra Seldona, Raych konusunda ne yapacaz bilmiyorum, Hari, dedi. ok mantkszca konuuyor. Profesr, yi deil, Dors, diye cevap verdi. Gen adama bir ans tan. O kadndan sz edip duruyor. Ad neyse. Manella Dubanqua. Bu hatrlanmas zor olan bir ad deil. Galiba Raych onunla birlikte yaamak istiyor. Bir evi paylamak. Evlenmek. Matematiki omzunu silkti. Raych otuz yanda artk. Kendi kendine karar verecek yata. Biz onun annesiyle babasyz. Herhalde bu konuda bir eyler sylemeye hakkmz var. Hari iini ekti. Bunu sylediinden de eminim, Dors. Sen fikrini akladna gre Raych da artk kendi bildiini okuyacaktr. Bundan eminim. Son szn bu mu? Olun onun gibi bir kadnla evlenmeyi planlarken bu konuda hibir ey yapmayacak msn? Ne yapmam bekliyorsun, Dors? Manella, Raychn hayatn kurtard. Olunun bunu unutmasn m bekliyorsun? Kz benim hayatm da kurtard. Bu szler Dorsun fkesini arttrm gibiydi. Ve sen de onu kurtardn. Bylece demi oldunuz. Ben tam anlamyla... Onu pekl kurtardn! Kz kurtarmak iin ie karmasaydn, imparatorluu yneten o ahlakszlara istifa fikrini satmasaydn, kadn boazlarlard. Belki Manellaya olan borcumu dediim sylenebilir. Ama ayn fikirde deilim ya, neyse. Ancak Raych onunla henz demedi. Ve, Dors, hayatm, ben senin yerinde olsaydm hkmeti tanmlamak iin olmayacak laflar kullanacam zaman dikkatli davranrdm. Bu a, Cleonun imparatorluu ynettii gnlerdeki kadar rahat olmayacak. Tabii her zaman sylediklerini tekrarlayacak muhbirler kacak. Buna bo ver imdi! Ben o kadndan holanmyorum. Herhalde bu kadarna olsun izin var. Tabii izin var ama bir yarar da yok. Profesr derin derin dnerek gzlerini yere dikti. Dors'un genellikle duygularn yanstmayan siyah gzleri fkeden ate sayordu. Matematiki ban kaldrd. imdi unu bilmek istiyorum, Dors: Neden? Manella'dan niin bu kadar nefret ediyorsun? O bizim hayatmz kurtard. abucak harekete gemeseydi, Raych da, ben de lp gidecektik. Dors homurdanarak, Evet, Hari, diye cevap verdi. Ben bunu herkesten daha iyi biliyorum. Kadn orada olmasayd, ben katledilmenizi nlemek iin hibir ey yapamayacaktm. Herhalde ona minnet duymam gerektiini dnyorsun. Ama o kadna her bakmda kendi baarszlm hatrlyorum. Duygularmn mantkl eyler olmadklarn biliyorum. Bu aklayamayacam bir ey. Onun iin benden o kadn sevmemi isteme, Hari. Ben... Yapamam. Ancak ertesi gn Doktor, Olunuz Manella adnda bir kadn grmek istiyor, dedii zaman Dors gerilemek zorunda kald. Kadn nce, O konuk kabul edecek durumda deil, diye sylendi. Tersine. Kabul edecek durumda. Gitgide iyileiyor. Ayrca bu noktada srar ediyor. Hem de iddetle. Onu reddetmemizin akllca bir ey olacan sanmyorum. Bylece Manellay hastaneye getirdiler. Raych gen kadn heyecanla karlad. Oraya geleli

beri ilk kez mutluluk izleri grld. Raych, Dorsa hafif ama belirgin bir iaret yapt. Annesinden kmasn istiyordu. Dudaklar gerilen kadn odadan kt. Sonunda bir gn Raych, Dorsa, O benimle evlenmeyi kabul etti, anne, dedi. Dors, Buna amam m bekliyorsun, aptal? diye karlk verdi. Seninle tabii evlenecek. Sen onun iin tek anssn. Kadn rezil oldu. Gvenlik rgtnden atld... Raych onun szn kesti. Anne, eer beni kaybetmek istiyorsan, gerekten doru yoldasn... Byle eyler syleme! Ama ben senin iyiliini dnyorum. Teekkr ederim, iyiliimi ben kendim dnrm. Ben kimse iin saygdeerlie alnan bir bilet deilim. Biraz durup dnecek olursan bunu sen de anlarsn. Aslnda yakkl biri saylmam. Ksa boyluyum. Babam artk birinci bakan deil. Kesinlikle aa tabakadan biri gibi konuuyorum. Manellann benimle gururlanmas iin ne neden var? O benden daha iyileriyle de evlenebilir. Ama beni istiyor. Sana unu da syleyeyim, anne, ben de onu istiyorum. Ama sen onun ne olduunu biliyorsun! Onun ne olduunu tabii biliyorum. O beni seven bir kadn. O benim k olduum kadn. te Manella bu. . Sen k olmadan nce ne yapyordu? Wyeda gizlice alrken baz eyleri yapmak zorunda kald. Bunlarn bir ksmn sen de biliyorsun. Sen de onun grevlerinden biriydin. Baka daha ka kii vard? Kadnn gemiiyle yaayabilecek misin? Grevi uruna yaptklarn kabul edebilecek misin? imdi kararl davranacak durumdasn. Ama ileride bir gn onunla kavga edeceksin. Belki iki veya on kez. Sonunda kendini tutamayarak ona, Seni o... Raych fkeyle bard. O sz syleme! Manellay kavga ettiimiz zaman onun mantksz, drdrc, mzmz, dncesiz bir kadn olduunu syleyeceim. Daha byle duruma uyacak milyonlarca sfat bulacam. Manella da bana uyacak szler seecek. Ama hepsi de kavga sona erdiinde geri alnacak mantkl laflar olacak. imdi byle dnyorsun. Ama kavga edinceye kadar bekle. Raych bembeyaz kesilmiti. Anne, babamla hemen hemen yirmi yldan beri evlisiniz. Babam kolaylkla itiraz edilecek bir insan deildir. Ama bazen onunla tarttnz da oldu. Sizi ka kez duydum. Ama babam bu yirmi yllk srede bir insan olarak oynadn rol tehlikeye atacak bir sz syledi mi? Ve sen... Sen de byle bir ey yaptn m? imdi... Ne kadar kzarsam kzaym yle konuabileceimi akln alyor mu? Dors abalad. Onun yz Raych ya da Seldon gibi duygularn pek yanstmazd. Ama kadnn imdi konuamayacak durumda olduu anlalyordu. Raych frsattan yararlanmaya alt. Ama bir yandan kendini ok kt hissediyordu o da baka. Aslnda btn sorun, Manellay babamn hayatn kurtard iin kskanmam. Bunu senden bakasnn yapmasn istemiyorsun. Ne yapalm, onu kurtarma frsatn olmad. Manellann Andorini vurmamasn m tercih ederdin? Babamn lmesini? Sonra da benim Dors boulurcasna, Baban, bahvanlar yalnz bana karlamak iin srar etti, dedi. Benim onunla birlikte gitmeme izin vermedi Ama bu Manellann suu deildi ki! Kadnla bu yzden mi evlenmek istiyorsun? Minnet yznden mi? Hayr. Ak yznden. Gerekten de ak yznden evlendiler. Ama Manella trenden sonra Raycha, Annen dne sen srar ettiin iin gelmi olabilir, dedi. Ama bazen kubbenin altna salverdikleri frtna bulutlarna benziyordu. Raych gld. Onun yz frtna bulutu olmaya uygun deil. Sana yle gelmitir. Hi de deil. Onun bize bir ans tanmasn nasl salayacaz? Sabrl olacaz. O da yola gelecek. Ama Dors Venabili yola gelmedi. Dnden iki yl sonra Wanda dnyaya gelmiti. Dorsun ocua kar taknd tavr tam Raychla Manellann diledikleri gibiydi. Ama Raychn annesi iin, Wandann annesi her zaman O kadn' olarak kald.

6
Hari Seldon hznle savayordu. Ona srayla Dors, Raych, Yugo ve Manella nutuk ektiler. Hepsi de ayn eyi sylyorlard. Altmndaki bir insan yal saylmazd. Profesr, durumu anlayamyorlar, diye dnyordu. Psiko-tarih bilimini kafamda ilk kez hayal meyal canlandrdm zaman otuzundaydm. Onuncu Yl Kongresinde o nl konferans verdiim srada ise otuz ikisinde. Ondan sonra sanki her ey ayn zamanda olup bitti. Cleonla yaptm ksa konumadan sonra Trantorda oradan oraya katm. Ve Demerzel, Dors, Yugo ve Raychla karlatm. Tabii Mycogen, Dahi ve Wye Sektr halkyla da. Birinci bakan olduum srada krk yandaydm, istifa ettiim zaman ise ellisindeydim. Psiko-tarihe otuz ylm verdim. Bu ii baarmak iin daha ka yl gerekiyor? Daha ka yl yaayabileceim? Sonunda Psiko-Tarih Projesi tamamlanmadan lp gidecek miyim? Beni endielendiren lmek deil. Psiko-Tarih Projesini yarda brakmak. Profesr, Yugo Amaryli grmeye gitti. Son yllarda, PsikoTarih Projesi genilerken nedense birbirlerinden biraz uzaklamlard. Streelingdeki ilk yllarda bu konu zerinde sadece Seldonla Amaryl almlard. Baka hi kimse yoktu. Ama imdi... Amaryl ellisine merdiven dayamt. Artk gen bir adam saylmazd. Nedense o eski heyecann da biraz kaybetmiti. Btn bu yllar boyunca psiko-tarihten baka bir eyle ilgilenmemi, ne bir kadnla iliki kurmu, ne bir dost edinmiti. Bir hobisi de yoktu, ilgilendii deiik bir konu da. Amaryl gzlerini krptrarak Seldona bakt. Profesr elinde olmadan yardmcsnn grnndeki deiiklerle ilgileniyordu. Bu deiikliin bir nedeni, belki de Yugonun gzlerini yeniden yaptrtmasyd. Artk gr kusursuzdu ama nedense gzlerinde bir acayiplik vard. Amaryl gzlerini ar ar krpyor, bu yzden de sanki uykusu varm gibi bir izlenim brakyordu. Seldon, Ne dersin, Yugo? diye sordu. Tnelin br ucunda k var m? Amaryl, Ik m? dedi. Evet, var ya... u yeni gelen adam. Tamwile Elar. Onu tanyorsun tabii. Ah, evet. Onu ie alan benim. ok canl ve saldrgan bir tip. Ne lemde? Onun yannda rahata alabildiimi syleyemeyeceim, Hari. Grltl kahkahas sinirime dokunuyor. Ama ok zeki. Yeni denklem sistemi Asal Radyanta tpatp uyuyor. Onlar karmaa problemini zmlemeyi salayacaklar sanrm. yle gzkyor. Gzkyor mu? Yoksa salayacaklar m? Kesin bir ey sylemek iin erken. Ama ben ok umutluyum. Birka yol denedim. Eer denklemler ie yaramayacak eyler olsalard bu onlar altst ederdi. Ama denklemler hi bozulmad. Ben onlar, Anti-Kaos Denklemleri diye dnyorum. Seldon, Herhalde bu denklemlerle ilgili deneyler yaplmad, dedi. Hayr, yaplmad. Ama ii alt kiiye verdim. Tabii aralarnda Elar da var. Amaryl, Seldonunki kadar gelitirilmi olan Asal Radyantn at. Havada beliren kl denklemlerin kavisli izgilerini incelemeye balad. Tabii ok kk olduklar iin ancak byltlerek okunabiliyordu. Yeni denklemleri de ekleyecek olursan belki artk tahminlerde bulunmaya balayabiliriz. Seldon dnceli bir tavrla, Artk Asal Radyant her inceleyiimde Elektro -Aklaycy hayretle dnyorum. Onun gelecein simgesi olan izgiler ve kavislere sk skya malzeme doldurmasn da. Bu da Elarn fikri deil miydi? Evet. Cinda Monay yardm etti ona. Desinatr Cinda. Projenin zerinde yeni, zeki kadn ve erkeklerin almalar gzel bir ey. Bu gelecei kabul etmemi de salyor. Hl Asal Radyant incelemekte olan Amaryl, leride bir gn projenin bana Elar gibi birinin geeceini mi dnyorsun? diye sordu. Belki. Sen ve ben emekliye ayrldktan sonra. Ya da ldkten... Amaryl rahatlad ve radyant sndrd. Biz emekliye ayrlmadan ya da lmeden nce bu ii bitirmek isterdim. Ben de yle, Yugo, ben de yle.

Psiko tarih u son on ylda bize olumlu bir biimde yol gsterdi. Evet doruydu. Ama Seldon bunun bir zafer saylamayacan da biliyordu. nk olaylar dzgn gelimi ve yle nemli srprizler de olmamt. Psiko-tarih bilimi merkezin, Cleonun lmnden sonra da ayakta kalacan bildirmiti. Ama belli belirsiz ve kesin olmayan bir biimde. Ancak bu kehanet doru kmt. Trantor nispeten sakindi. Suikaste ve bir hanedann sona ermesine ramen merkez ayakta kalabilmiti. Bu, askeri ynetimin sertliine ramen olmutu. Dors cuntadan o biimde sz etmekte haklyd. Hatta kadn sulamalarnda daha da ileri gider ancak yine de yanlm olmazd. Fakat imparatorluu da ancak onlar bir arada tutabiliyorlard. Bunu uzun bir zaman da srdreceklerdi. Belki de psikotarihin geliecek olaylarda aktif bir rol oynamasn salayacak kadar uzun bir sre. Yugo son zamanlarda vakflar kurulmasndan sz ediyordu. Bunlar imparatorlua bal olmayacak tenha yerlerde kurulacaklard. zerk olacak ve yaklaan karanlk ada gelimenin tohumlarn atacaklard. Bylece yeni ve daha stn bir imparatorluk kurulabilirdi. Seldon byle bir nlemin sonular zerinde alyordu. Ama zaman yoktu. Profesr zntyle yeteri kadar gen olmadn dnyordu. Kafas berrakt ve iyi alyordu ama otuz yandaki o esneklii ve yaratclk gc yoktu. Matematiki her geen ylla bu zelliklerinin daha da azalacan biliyordu. Profesr, belki de grevi gen ve zeki bir insan olan Elara vermem gerekir, diye dnd. Dier ileri ondan alrm. Seldon iinden, utanla bu olasln kendini hi de heyecanlandrmadn itiraf etti. O psiko-tarihi tysz bir delikanlnn gelip nn son meyvalarn toplamas iin yaratmamt. Hatta bunu daha da utanlacak bir biimde aklamak gerekirse Seldon, Elan kskanyor ve bunu tmyle sezdii iin de utanyordu. Ancak, profesr daha mantksz olan duygularna ramen yine de gen kimselere muhtat. Bu onu ne kadar rahatsz ederse etsin. Psiko-tarih artk onun ve Amarylin zel mal deildi. Birinci bakanlk yapt o on yllk srede bu konu hkmetin himayesinde ok geni, btesi olan bir projeye dnmt. Matematiki birinci bakanlktan istifa ettii ve Streelinge dnd zaman proje Seldonu artan bir biimde daha genilemiti. Hari onun ukalaca ve biimsiz adn dnerek yzn buruturdu. Streeling niversitesi Psiko-Tarih Projesi. Ama ok kimse ondan ksaca proje diye sz ediyordu. Askeri cuntann projeyi ileride kullanabilecei siyasi bir silah gibi grd anlalyordu. O yzden de fon bulmak sorun deildi artk. Krediler akyordu sanki. Ama buna karlk yllk raporlar hazrlamak gerekiyordu. Fakat epey karmak oluyordu bunlar. Sadece ikinci derecedeki konulardan sz ediliyordu. Zaten bu durumda bile cunta yelerinin temeldeki matematik denklemleri kavramalarna pek imkn yoktu. Seldon, Amarylin yanndan ayrlrken hi olmazsa eski asistannn psiko-tarihin gsterdii gelimeden ok memnun olduunu dnyordu. Ama yine o sknt zerine bir kbus gibi kmt. Profesr kendini rahatsz eden eyin yaklaan doum gn partisi olduuna karar verdi. Bunun neeli bir kutlama olmas gerekirdi. Ama Hari iin bir teselli arac bile deildi. Toplant sadece onun yan vurgulayacakt. Ayrca programn da altst ediyordu. Aslnda matematiki alkanlklarna bal bir insand. Brosu ve ona bitiik birka oda boaltlmt. Adam ka gndr her zamanki gibi alamyordu. Matematiki brolarnn sslenip psleneceini, ancak gnler sonra doru drst almaya balayabileceini dnmekteydi. Sadece Amaryl yerinden kmldamaya yanamamt. O yzden de hl brosundayd. Seldon huysuzca, btn bunlar kimin fikriydi, diye kendi kendine sormutu. Dorsun deil tabii. O beni ok iyi tanr. Bu i Amaryl ya da Raychn bann altndan da kmad. nk kendi doum gnlerini bile hatrlamazlar. Manelladan kukulanm ve hatta kadn bu konuda sorguya ekmiti. Manella partiyi ok istediini itiraf etmiti. Hazrlklar iin gerekli emirleri ben verdim. Ama bir doum gn partisi vermemizi bana Tamwile Elar nerdi. Seldon imdi de kendi kendine, zeki ocuk, dedi. Her bakmdan zeki, iini ekti. u parti bir sona erse...

7
Dors kapdan ban uzatt. eri girmeme izin var m? Sence bir sakncas yok ya? Hayr, neden olsun? Buna itiraz edeceim de nereden aklna geldi? Bu senin her zamanki yerin deil. Seldon iini ekti. Biliyorum. Beni o budalaca doum gn partisi yznden yerimden attlar. Toplant bir sona erse... ite, grdn m? O kadnn aklna bir ey gelmesin! Byyor, byyor, bir patlamaya dnyor. Matematiki hemen yan deitirdi. Yapma, Dors. O iyi niyetliydi. Dors, Tanr beni iyi niyetli insanlardan korusun, dedi. Her neyse... Buraya baka bir konuyu konumaya geldim. nemli olabilir. Anlat bakalm. Ne var? Wandann ryalarndan sz ediyordum... Kadn duraklad. Seldon boaznn gerisinden gargara yaparm gibi bir ses kard. Buna inanamyorum. O konunun zerinde hi durmamalsn. Hayr. Sen ocua ryasnn ayrntlarn sormak zahmetine katlandn m? Kk kz neden skaym? Herhalde Raych da ilgilenmedi. Manella da. Bu i bana kald. Ama neden Wandaya ryas konusunda sorular sorarak ikence edesin? Dors serte, nk, dedi. Bunu yapmam gerektiini hissettim. Bir kere W anda bu ryay kendi yerinde, yatanda grmemi. Peki neredeymi? Senin bronda. Bromda ne ii varm? Partinin verilecei yeri grmek istemi. Brona girmi ve tabii ierisi hazrlklar iin iyice boaltldndan ilgisini ekecek bir ey bulamam. Ama koltuun hl oradaym. u byk olan Hani yerine yenisini geirmeme izin vermediin koltuk. Matematiki sanki uzun zamandan beri sren anlamazl hatrlam gibi iini ekti. O eski deil. Yeni bir koltuk da istemiyorum. Neyse, devam et. Wanda, koltua kvrlp oturmu ve belki de senin iin parti verilemeyeceini dnm. Sonra eitli eyler kurmaya balam ve can sklm. Ardndan... Wandann sylediine gre uykuya dalm. Aslnda bu da o kadar kesin deil. Sadece ryasnda iki adam konuuyorlarm. Kadn deil, iki erkek. Wanda bundan emin. Neden sz ediyorlarm? Bunu kesinlikle bilmiyor. Byle durumlarda ayrntlar hatrlamann ne kadar zor olduunu bilirsin. Ama Wanda bu konumann lmekle ilgili olduunu sylyor. lecek kimsenin de sen olduunu dnm. ok yal olduun iin. Ve Wanda iki kelimeyi ok iyi hatrlyor. Limonata lm. Ne? Limonata lm. Bu ne anlama geliyor? Biliyorum. Her neyse... Konuma sona ermi ve adamlar odadan kmlar. W anda hl koltukta oturuyormu. Hem korkmu, hem de yormu. O gnden beri de olay dnp zlyormu. Seldon, Dorsun anlattklarn dndkten sonra, Buraya bak, hayatm, dedi. Bir ocuun ryasn nemseyebilir miyiz? Hari, nce kendi kendimize bir soru sorabiliriz. Bu gerekten bir rya myd? Ne demek istiyorsun? Wanda ak ak bunun bir rya olduunu sylemiyor. Sadece, Belki de uyuya kaldm, diyor. Kulland szckler bunlar. Kesinlikle uykuya daldn sylemiyor. Uyuya kalm olmas ihtimalinden sz ediyor. Peki btn bunlardan ne sonu karyorsun?

Belki Wanda uyuklamak zereydi ve iki adamn konutuklarn duydu. ki gerek adamn. Ryasnda grd kimselerin deil. Gerek iki adam m? Onlar beni limonata lmle ortadan kaldrmay planlyor ve bundan sz ediyorlard, yle mi? Evet, yle bir ey. Profesr iddetle, Dors, diye bard. Her zaman tehlikede olmamdan kukulandn biliyorum. Ama bu kadar da fazla! Beni ldrmeyi neden istesinler? Bunu iki kez denediler. Oras yle. Ama koullar bir dn. lk kez Cleon beni birinci bakanla getirdikten ksa bir sre sonra suikast giriiminde bulundular. Aslnda ykseldiim konum saray hiyerarisine aykryd ve birka kii buna sinirlendi. Beni ortadan kaldrrlarsa her eyin dzeleceini dndler. kincisindeyse Joranumcular iktidar ele geirmeye alyorlard. Onlar iin bir engel olduuma inanmlard. Ayrca sapk Namarti intikam almay hayal ediyordu. Neyse ki, iki suikast giriimi de baarl olamad. Ama imdi neden nc bir giriim olsun? Artk birinci bakan deilim. On yldan beri byle eylerle ilgim yok. Bir keye ekilmi yal bir matematikiyim. Herhalde birilerinin benden korkmalar iin bir neden yok. Joranumcular yenildiler ve ortadan kaldrldlar. Namarti de uzun yllar nce idam edildi. Herhangi birinin beni ldrmesi iin hibir neden yok artk. Onun iin ltfen rahatla biraz, Dors. Sen benim yzmden endieleniyorsun. O zaman sinirlerin geriliyor. Ben byle olmasn istemiyorum. Dors yerinden kalkarak Seldonun masasnn zerinden eildi. Seni ldrmeleri iin bir neden olmadn sylemek kolay. Senin iin yani. Ama seni ldrmeleri iin bir nedene gerek yok ki. imdiki hkmetimiz son derecede sorumsuz. sterlerse... Seldon yksek sesle, Sus! diye emretti. Sonra da fsltyla ekledi. Bir tek kelime daha syleme, Dors. Hkmet aleyhinde bir tek kelime daha syleme. Bu bizim bamza senin tahmin ettiin belalar sarmalar iin yeter bile. Ben sadece seninle konuuyorum, Hari. u anda yle. Ama aptalca eyler sylemeye alrsan, bir bakasnn yannda da azndan birka kelime karabilirsin. Seni memnunlukla gammazlayacak birinin yannda. Bunu ne zaman yapacan da bilemezsin. Onun iin politik yorumlarda bulunmaktan kan. Bu gerekten gerekli. Dors, Denerim, Hari, dedi ama sesinde gizleyemedii bir fke vard. Topuklarnn zerinde dnerek odadan kt. Seldon karsnn arkasndan bakt. Dors zarif bir biimde yalanyordu. Hem de yle zarif bir biimde ki bazen insana hi yalanmam gibi geliyordu. Seldondan iki ya kkt ama grn birlikte yaadklar yirmi sekiz yllk srede adamnki kadar deimemiti. Tabii. Salar kra dm gibi aklamt. Ama bu krlara ramen bukleleri hl genlere yakacak kadar parlakt. Cildi biraz solgunlam, sesi biraz daha bouklamt. Tabii artk orta yal birine uygun klklar da giyiyordu. Ancak hareketleri eskisi kadar evik ve hzlyd. Sanki Hariyi acil bir durumda koruma yeteneinden hibir ey eksilmemiti. Profesr iini ekti. Aslnda istememesine ramen byle korunmak bazen ar bir yk halini alyordu.

8
Manella, Dorstan hemen sonra profesr grmeye geldi. Affedersin, Hari... ama Dors sana ne syledi? Matematiki tekrar ban kaldrd. almasn durmadan engelliyorlard. nemli bir ey sylemedi. Wandann grd ryadan sz etti. Manella dudaklarn bzd. Bunu anlamtm. Wanda, Dorsun ona grd rya konusunda sorular sorduunu syledi. Neden ocuu rahat brakmyor? Duyan da kbus grmenin bir tr su olduunu sanr. Seldon gelinini yattrmaya alt. Aslnda bu Wandann ryasnda grd bir eyle ilgiliydi.

Bilmiyorum, ocuk sana bundan sz etti mi? Ama anlalan ryasnda limonata lm diye bir ey duymu. Hm... Manella bir an bir ey sylemedi. Sonra, Bu o kadar nemli deil, dedi. Wanda limonataya baylyor. Partide de bol bol limonata ieceini umuyor. Ona limonatann iine Mycogen svs damlatacam syledim. O yzden partiyi iple ekiyor. yleyse Wanda limonataya benzer bir sz duydu... Ve bunu kafasnda limonata szcne dntrd Evet. Neden olmasn? Ama bir ey var. Gerekte adamlar ne sylediler? Wandann yanl anlamas iin yine de bir ey duymu olmas gerekir. Bence art deil. Peki neden kk bir kzn ryasn bu kadar nemsiyoruz? Ltfen... Artk kimsenin Wandayla bu konuyu konumasn istemiyorum. ok zlyor! Beti de seninle ayn fikirdeyim. Dorsun bu konuyu bir daha amamasn salayacam. Hi olmazsa Wandaya. Pekl. Onun Wandann bykannesi olmasnn benim iin hi nemi yok, Hari. Sonuta ben o ocuun annesiyim. Ve benim isteklerim de Dorsunkilerden daha nemli. Matematiki kadn yattrmak istercesine, ok haklsn, diye mrldand. Manella dar karken onun arkasndan bakyordu. te bir yk daha... Bu iki kadn arasndaki sonu gelmeyen rekabet.

9
Tamwile Elar otuz sekiz yandayd. Seldonun Psiko-Tarih Projesine drt yl nce ba matematiki olarak katlmt. Uzun boylu bir adamd. Kendisine ok gvendii belliydi. Gzlerinde her zaman neeli bir prlt vard. Hafife dalgal kahverengi salar uzun olduu iin daha da dikkati ekiyordu. Anszn kahkahalar atmak gibi bir huyu vard. Ama matematik alanndaki yeteneine kusur bulunamazd. Elar, Bat Mandanow niversitesinden getirilmiti. Seldon balangta Amarylin ondan ne kadar kukulandn hatrlad zaman glyordu. Aslnda Yugo herkesten phe ederdi. Profesr, Amarylin iin iin psiko-tarihin sadece ikisine ait bir ey olarak kalmasn istediinden emindi. Ancak Yugo bile artk Elarn gruba katlmasyla kendi durumunun ok rahatladn itiraf ediyordu. Karmaay atlama teknikleri esiz ve ilgin. Proje zerinde alan hi kimse bu yolu bulamazd. Akas byle bir yntem benim hi aklma gelmedi. Senin aklna da, Hari. Seldon aksi aksi, Eh, dedi. Ben yalanyorum. Amaryl ekledi. Bir de yle grltyle glmese. nsanlar glmelerini deitiremezler. Ancak Seldon da Elar tmyle kabul etmek konusunda zorluk ekiyordu. Kendisinin artk Anti-Kaos Denklemleri diye tanmlanan eyi akl edememi olmas gurur krc bir eydi. Elektro-Aklaycnn temelindeki prensibi dnememi olduu iin hi zlmyordu. nk bu onun alanna girmiyordu. Ancak Anti-Kaos Denklemleri iin ayn ey sylenemezdi. Onun da bu konuyu dnm, hi olmazsa prensibe yaklam olmas gerekirdi. Matematiki kendi kendiyle tartmaya, mantkl davranmaya alyordu. Psiko-tarih biliminin btn temelini o kurmutu. Ve tabii ki Anti-Kaos Denklemleri de o temelden domutu. Elar otuz yl nce benim yaptklarm baarabilir miydi? Hayr, hi sanmyorum. Elarn temel kurulduktan sonra Anti-Kaos Denklemini dnmesinin olaanst ne yan var? Btn bunlar ok doru ve mantklyd. Ama Seldon yine de Elarn karsnda rahatsz oluyordu. Sinirleri geriliyordu biraz. Yorgun ihtiyarlk ve gsterili genlik kar karya! Ancak Elar da aralarndaki ya farkn dnmesine neden olacak belirgin bir ey yapmyordu. Her zaman profesre byk bir sayg gsteriyordu. Hibir zaman yal matematikinin en verimli yllarnn geride kalm olduunu ima etmiyordu. Tabii yaklaan elenceler Elar ilgilendirmiti. Seldonun da rendii gibi doum gnnn bir partiyle kutlanmas fikri nnd. Bu, Seldonun yan vurgulamak iin bavurulan irkin bir yol muydu? Profesr fikri kafasndan att. Buna inanrsa Dorsun phelerinin ona da bulam olduu anlalrd.

Elar hzla profesre doru gelerek, Maystro, dedi. Seldon her zaman olduu gibi yzn buruturdu. Proje zerinde alan nemli uzmanlarn kendisini, Hari, diye armalarn tercih ediyordu. Ama bu konu, mesele yaplmayacak kadar nemsizdi. Elar, Maystro, diye tekrarlad. Seni General Tennarla grmen iin ardklarn sylyorlar. Evet. O askeri cuntann yeni bakan. Herhalde beni grmek ve psiko-tarihin neyin nesi olduunu sormak istiyor. Bu soruyu bana Demerzel ve Cleonun zamanndan beri soruyorlar. Yeni Bakan! Cunta bir kaleydoskopa benziyordu. Zaman zaman baz yeleri gzden dyor ve bakalar birdenbire ortaya kp ykseliyorlard. Ama anladm kadaryla general seninle hemen grmek istiyormu. Tam doum gn elenceleri srasnda. nemli deil. Bensiz de elenebilirsiniz. Hayr, elenemeyiz, Maystro. Umarm sence bir sakncas yoktur, ama bir kamz toplanp saray aradk. Ve randevuyu bir hafta ileriye aldrdk. Ne? Seldon sinirlendi. Bu biraz kstaha bir davran saylmaz m? Ayrca tehlikeli bir ey. Her ey yoluna girdi. Randevuyu ertelediler. Senin de bu zamana ihtiyacn olacak. Neden bir haftaya ihtiyacm olsun? Elar duraklad. Seninle aka konuabilir miyim, Maystro? Tabii konuabilirsin. Ben imdiye kadar kimden aka konumamasn istedim? Elar hafife kzarp beyaz cildi pembeleti. Ama sesi yine de sakindi. Bunu sylemek kolay deil, Maystro. Sen bir matematik dhisisin. Proje zerinde alanlarn bu konuda hibir kukular yok. mparatorlukta da kimsenin kukusu olmazd. Tabii seni tansalard ve matematikten de anlasalard. Ancak hi kimse evrensel bir dhi olamaz. Bunu ben de senin kadar biliyorum, Elar. Bildiinizin farkndaym. Ancak sradan insanlara kar nasl davranacanz bilmiyorsunuz. Aptal insanlara kar diyebilir miyiz? Siz dolambal yollara sapmay, yana kayvermeyi bilmiyorsunuz. Ve hem hkmetin gl bir yesi, hem de aptal olan biriyle konuursanz projeyi kolaylkla tehlikeye atabilirsiniz. Hatta kendi hayatnz bile. nk ok ak szlsnz. Ne oluyor? Ben birdenbire ocuklatm m? Uzun bir sreden beri politikaclarla karlayorum. Tam on yl birinci bakanlk yaptm. Belki bunu sen de hatrlyorsun. Beni affet, Maystro. Ama sen olaanst etkili bir birinci bakan olamadn. nce karnda gerekten ok zeki bir insan olduu anlalan Demerzel vard. Sonra da sana kar ok dosta duygular besleyen Cleon. Ama imdi cunta yeleriyle karlaacaksn. Onlar ne ok zeki, ne de sana kar dostlar. Yani durum tamamiyle farkl. Ben askerlerle de karlatm ve sa salim kurtulmay baardm. Ama General Dugal Tennarla hi karlamadn. O bambaka bir tip. Ben onu tanyorum. Tanyor musun? Kendisiyle karlatn m? Onunla tanmadm. Ama Tennar, Mandanovlu. Bildiin gibi ben o sektrdenim. Tennar cuntaya katlarak ykselmeden nce Mandanovda da gl bir durumdayd. Onun hakknda ne biliyorsun? Batl inanlar var, iddet dkn ve cahil. Kolaylkla baa kabilecein biri deil. Ya da karsnda gvende olabilecein biri. Bu bir haftadan yararlanarak onunla baa kmak iin yn temler gelitirebilirsin. Seldon alt dudan srd. Elarn szlerinde gerek pay vard. Profesr kendi planlar olmasna ramen abuk fkelenen, kendini nemli biri sayan, kafasz, emrinde ezici bir g bulunan birini idare etmenin yine de zor olacan biliyordu. Seldon endieyle, Bir aresini bulacam, dedi. Askeri cunta ynetimi bugn Trantorda dengeli ve salam olmayan bir durum saylr. Ve bu ynetim tahmin edildiinden daha da uzun srd. Biz bu konuya test uyguladk m? Cunta konusunda salamlkla ilgili kararlar verdiimizden haberim yoktu. Amaryl, Anti-Kaos Denklemlerinden yararlanarak birka hesap yapt sadece. Profesr bir an durdu. Ha, aklma gelmiken... Baz yerlerde onlardan Elar Denklemleri diye sz edildiini

duydum. Ben byle bir ey yapmadm, maystro. Alnmayacan umarm... Ama byle bir eyi istemiyorum. Psiko-tarih elementleri fonksiyonlarna gre tanmlanacak, kiilere gre deil. e kiilik karr karmaz, kt duygular ortaya kar. Anlyorum, maystro. Ben de seninle ayn fikirdeyim. Seldon biraz da sulu sulu ekledi. Hatta ben her zaman psiko-tarih biliminde Temel Seldon Denklemlerinden sz edilmesinin yanl olduunu dndm. Ama iin kts yllardan beri bu ad kullanlyor. Artk deitirmeye kalkmak da pratik bir ey olmaz. Kusuruma bakma, maystro, ama seninki zel bir durum. Psiko-tarih bilimini sen kefettin. Bunun erefi de sana der ve buna kimse itiraz edemez... Ancak, iznin varsa, General Tennarla yapacan konumaya dnmek istiyorum. E, sylenecek baka ne var ki? Belki de Tennar grmemen, onunla konumaman, kendisiyle karlamaman daha iyi olur. Byle dnmemek elimde deil. Adam beni bir grme iin arrsa bundan nasl kaarm? Belki hasta olduunu ileri srer ve yerine bir bakasn gnderebilirsin. Kimi? Elar bir sre sesini karmad. Bunun ne anlama geldii ok belliydi. Seldon, Yani seni, diye mrldand. yle mi? Bylesi daha uygun olmaz m? Ben generalin sektrnde- nim. Belki bunun biraz etkisi olur. Sen ii bandan akn bir insansn ve yalanyorsun. Salnn pek yerinde olmadna kolaylkla inanrlar. Ve Tennar sen deil de ben grrsem -kusuruma bakma, maystro, ama- senden daha kolaylkla manevra yapar ve saa sola kaabilirim. Yani yalan syleyebilirim, demek istiyorsun. Gerekirse... Kendini byk bir tehlikeye atm olursun... O kadar da byk deil. Tennarn idam edilmemi emredeceini sanmyorum. Tabii adam bana kzabilir. O zaman gen ve deneyimsiz biri olduumu ne srer kendimi savunurum. Ya da bunu sen benim adma yaparsn. Her neyse... Bam derde girse bile bu senin karlaacan tehlike kadar byk olmaz. Ben projeyi dnyorum. Belki proje bensiz de geliir ama sensiz olmaz. Seldon kalarn att. Senin arkana saklanacak deilim, Elar. O adam beni grmek istiyorsa grr. Korkaka davranmay reddediyorum. Senden kendini benim adma tehlikeye atman da istemeyeceim. Sen benim ne olduumu sanyorsun? Ak konuan, ok drst bir insan olduunu. Oysa bu i iin kurnaz biri gerekli. Gerekiyorsa, ben de kurnazca davranrm. Ltfen beni nemsemezlik etme, Elar. Elar umutsuzca omzunu silkti. Pekl. Ben seninle ancak bir noktaya kadar tartabilirim. Aslnda bu grmeyi erteletmemi olman isterdim, Elar. Doum gnne katlmayp generali grmeyi tercih ederdim, bunun tersini deil. Doum gn partisi benim fikrim deil. Homurtuya dnen sesi hafifledi. Elar, ok zgnm, dedi. Seldon bkknca, Eh... diye mrldand. Bakalm neler olacak. Dnerek uzaklat. Bazen her eyi skca kontrol altna almak istiyordu. Her ey onun istedii gibi gelimeli ve yannda alanlar manevra yapmak iin yeteri kadar geni yer bulama- malydlar. Ama bunu salamak iin ok zaman ve bir hayli g harcamas gerekecekti. O zaman da bu yzden psiko -tarih zerinde alamayacakt. Zaten karakteri de bu tr bir kontrol iin uygun deildi. Seldon iini ekti. Amarylle konumalym...

10
Seldon geldiini nceden bildirmeden hzla Amarylin brosuna girdi. abucak, Yugo, dedi. General Tennarla yapacam grme ertelenmi. Huysuzca bir tavrla bir koltua oturdu.

Amarylin kafasn iinden ayrp onunla ilgilenmesi her zamanki gibi birka dakika ald. Sonunda ban kaldrarak, Generalin mazereti neymi? diye sordu. Grmenin ertelenmesini isteyen o deil ki. Bizim matematikilerden bazlar bu grmenin, doum gn partisini engellememesi iin bir hafta ertelenmesini salamlar. Akas btn bunlar beni ok sinirlendiriyor. Bunu yapmalarna neden izin verdin? zin verdim mi ki? Bildiklerini okumu ve bu ii ayarlamlar. Profesr omzunu silkti. Bir bakma su bende. ok uzun sre altmma basacam syleyerek szlandm. O yzden herkes partiler tertipleyerek beni neelendirmeye alyor. Amaryl, Tabii bir haftalk bir sre iimize yarayabilir, dedi. Seldon ne doru eildi. Btn kaslar hemen gerilmiti. Kt bir ey mi var? Hayr. Grebildiim kadaryla yle bir ey yok. Ama konuyu biraz daha incelemenin bir zarar olmaz. Dinle, Hari. Psiko-tarih bilimi hemen hemen otuz yldan beri ilk kez bir kehanette bulunabilecek noktaya geldi. Tabii bu ok nemli bir ey saylmaz. nsanlk denen o gepgeni okyanustan bir damla. Ama bu ana kadar elde ettiklerimizin en iyisi. Pekl. Biz de bundan yararlanarak bilimin nasl ilediini anlamak ve kendi kendimize psiko-tarihin gerekten dndmz gibi bir ey olduunu kantlamak istiyoruz. Olaylar nceden haber verebilen bir bilim olduunu kantlamak. Onun iin baz eylerin gzmzden kap kamadn anlamaya almamz da iyi olur. Bu ufacck kehanet bile ok karmak. Olay incelemek iin bir haftamzn daha olmas beni sevindiriyor. Pekl. Generali grmeye gitmeden nce son anda baz deiiklikler yaplmas gerekip gerekmediini anlamak iin seninle konuurum. Yugo, o arada bu konuyla ilgili hibir bilginin dierlerine szmamasna al. Hi kimse renmemeli bunu. Baarszla urarsak proje zerinde alanlarn umutsuzlua kaplmalarn istemem. Bu baarszla sen ve ben gs gerer ve abalarmz srdrrz. Amarylin yznde ender grlen zntl bir glmseme uutu. Sen ve ben. Sadece ikimizin bu konuda alt o gnleri hatrlyor musun? ok iyi hatrlyorum hem de. O gnleri zlemediimi sanma. Elimizde zerinde alabileceimiz fazla bir bilgi yoktu... Elektro-Aklayc bir yana, Asal-Radyantmz bile yoktu. Ama mutlu gnlerdi onlar. Amaryl ban sallad. Mutlu gnler...

11
niversite iyice deimiti. Memnun olmamak Hari Seldonun elinde deildi. Proje blmnde, ortadaki odalar birdenbire renk ve a boulmutu. Holograflar havay Seldonun deiik zamanlarda, baka baka yerlerde alnm, durmadan deien boyutlu grntleriyle dolduruyorlard. Dors Venabili glmsyor ve daha gen gzkyordu. Yeni yetimekte olan Raych henz cilalanmamt. nanlmayacak kadar gen olan Seldon ve Amaryl, bilgisayarlarn zerine eilmi alyorlard. Hatta bir ara Demerzelin bir grnts de belirip kayboldu. Seldonun kalbi eski arkadana kar zlemle dolmutu. Demerzel gitmeden nce kendini gvende hissettii o gnlere kar da. Btn bu holograflarn arasnda mparator Cleonunki yoktu. Hkmdarn holograflar alnmam olduu iin deil. Ancak cunta ynetiminde insanlara gemiteki imparatorluu hatrlatmak akllca bir ey saylmazd. Iklar, renkler darya doru tayor, arka arkaya odalar dolduruyorlard. Sonra da binalar. niversiteyi, Seldonun o zamana kadar grmedii hatta hayal bile etmedii bir grntye dntrmek iin zaman bulmulard. Yapay bir gece yaratmak iin kubbenin klar da sndrlmt. imdi niversite bu gkyznn altnda tam gn ldayacakt. Yar etkilenen, yar dehete kaplan Seldon, gn! dedi. Dors Venabili, gn, diye ban sallad. niversite daha azn dnemezdi. Profesrn kalar atld. Masraf! alma gc!

Dors, niversite iin yaptklarnn yannda masraflar ok nemsiz kalyor, dedi. Herkes bu i de gnll olarak alt. renciler geldiler ve her eyi hallettiler. imdi niversitenin havadan alnm bir grnts belirmiti. Seldon ona bakarken dayanamayarak glmsedi. Dors, Houna gitti deil mi? diye mrldand. u son birka ay sadece homurdandn. Yalandn iin bunun kutlanmasn istemediini syledin! Yakndn! Ve imdi u haline bak! Eh, bu gurur okayc bir ey. Byle bir ey yapacaklar aklmn kesinden bile gememiti. Neden? Sen bir ikonasn, Hari. Btn dnya, btn imparatorluk seni tanyor. Seldon hzla ban sallad. Hayr, tanmyor. Bir milyarda bir insan bile hakkmda hibir ey bilmiyor. Hele psiko-tarihten hi haberi yok. Projede alanlar dnda kimsenin psiko-tarihin nasl etki yapt konusunda bir fikri olmadndan eminim. Ho projede alan baz kimseler iin de ayn ey sylenebilir. Bu nemli deil, Hari. nemli olan sensin. Seni tanmayan ya da almalarndan hab eri olmayan katrilyonlarca insan yine de Hari Seldonun imparatorluun en byk matematikisi olduunu biliyor. Seldon etrafna baknd. Eh... u anda kendimi yle hissetmemi salyorlar gerekten. Ama gn, gece? Buras bir moloz ynna dnecek. Hayr, dnmeyecek. Btn kaytlar kaldrld. Bilgisayarlar ve dier aletler gven altna alnd. renciler bir Gvenlik rgt kurdular. Herhangi bir eye zarar verilmesini nleyecekler. Profesr karsna sevgiyle glmsedi. Sen btn bunlar saladn, yle deil mi, Dors? Birka kii bir arada saladk. Her eyi ben yapm deilim. Meslektan Tamwile Elar inanlmayacak bir sadakatle alt. Seldon suratn ast. Dors, Elarn nesi var? diye sordu. Profesr, Beni maystro diye arp duruyor, dedi. Dors ban sallad. te bu korkun bir su. Seldon bu szlere aldrmad. Ve gen. Ah, daha da kt! ok daha kt. Haydi, Hari, sen zarif bir biimde yalanmay reneceksin. Ve balang olarak ok elendiini belirteceksin. Bu dierlerini sevindirecek ve aldklar zevki arttracak. Herhalde yapmak istersin. Haydi. Biraz etrafta dola. Benimle buraya saklanma. Herkesi selamla. Glmse. Salk durumlarn sor. Ltfen ziyafetten sonra yapacan konumay da unutma. Ben ziyafetlerden nefret ederim. Konuma yapmaktansa bunun iki kat nefret ettiimi sylemeliyim. Ama yapmak zorundasn. Haydi, bala. Seldon dramatik bir tavrla iini ektikten sonra kendisine syleneni yapt. Ana salona alan kemerin altnda dururken etkileyici grnyordu. Eskiden giydii o birinci bakanlara zg bol kaftan bir kenara atmt. Genliinde ok sevdii Helicon tarz giysileri de. imdi arkasnda yksek mevkiini belirten bir klk vard: beli ince pilili dz pantolon ve deiik biimde bir tunik. Bunun sol gsnn zerine gm iplikle bir arma ilenmiti. Streeling niversitesi, Seldon Psiko -Tarih Projesi. Bu, profesrn titanyum grisi ciddi giysisinin zerinde bir iaret feneri gibi ldyordu. Seldonun yaland iin kran yznde gzleri neeyle parldamaktayd. Hem bu krklar, hem de ak salar onun altmnda olduunu aklyorlard. Profesr ocuklarn yemek yedikleri odaya girdi. Buradaki btn eyalar karlm, sehpalar zerine tahtalar konarak uzun masalar oluturulmutu. Masalarda yiyecekler vard. ocuklar, Seldonu grr grmez ona doru kotular. Hepsi de bu elencenin nedeninin o olduunu biliyorlard. Profesr uzattklar ellerinden kurtulmaya alt. Bir dakika, ocuklar, dedi. Durun, durun! imdi geri ekilin! Seldon cebinden kard bilgisayarl kk bir robotu yere brakt. Hi robot bulunmayan bir imparatorlukta bu makine yaratn byk bir merak uyandracan biliyordu. Robot kk, tyl bir hayvana benziyordu. Ama anszn biim deitirmek gibi bir zellii de vard. Tabii bu her seferinde de ocuklarn lklar atarak glmelerine neden oluyordu. Robot baka biime girerken hareketleri ve kard sesler de deiiyordu.

Seldon, Onu seyredin, dedi. Robotla oynayn. Yalnz krmamaya aln. Daha sonra hepinize birer tane bundan verilecek. Matematiki byk salona giden koridora yavaa szld ve ayn anda Wandann peinden gelmi olduunu farketti. Kz, Bykbaba, dedi. Eh, tabii Wanda farklyd. Yal adam eilerek onu havaya kaldrd. Dndrd ve sonra tekrar yere brakt. Eleniyor musun, Wanda? ocuk, Evet, diye cevap verdi. Ama o odaya girme. Neden Wanda? O benim odam. altm bro. O kt ryay orada grdm. Biliyorum, Wanda. Ama konu artk kapand, yle deil mi? Seldon bir an duraklad. Sonra Wanday koridora boydan boya konmu olan koltuklara doru gtrd. Onlardan birine yerleerek, torununu da dizine oturttu. Wanda, onun bir rya olduundan emin misin? Onun bir rya olduunu sanyorum. Gerekten uyuyor muydun? Uyuduumu sanyorum. Bu konuyu amak ocuu skm gibiydi. Seldon fazla stelememeye karar verdi. Torununu zorlamasnn bir yarar olmayacakt. Eh, bu rya olsun olmasn... Odada iki adam vard deil mi? Ve onlar limonata lmden sz ediyorlard? Wanda istemeye istemeye, Evet, dermi gibi bam sallad. Profesr, Onlarn limonata dediklerinden eminsin deil mi? diye sordu. Wanda tekrar kafasn sallad. Baka bir ey sylemi olamazlar m? Senin limonata sandn bir sz? Hayr, limonata dediler. Seldon bununla yetinmek zorundayd. Eh, haydi, ko git ve elenmene bak. O ryay da unut. Peki, bykbaba. Rya konusu kapatlr kapatlmaz kk kzn keyfi yerine gelmiti. Elenceye katlmak iin kotu. Seldon da Manellay bulmaya gitti. Bu i inanlmayacak kadar uzun srmt. nk her admda profesr durduruyor, onu kutluyor ve konuuyorlard. Adam sonunda gelinini uzaktan grd. Affedersiniz... Affedersiniz... Biriyle konumam gerekiyor da... affedersiniz... diye mrldanarak zorlukla gen kadnn yanna gidebildi. Etraftakilere dalgn dalgn glmseyerek gelinini bir kenara ekti. Manella? Kadn, Evet, Hari, dedi. Bir ey mi oldu? Wandann grd rya... Bana hl o ryadan sz ettiini syleme. Akas bu onu hl rahatsz ediyor. Dinle, partide limonata var deil mi? Tabii. ocuklar limonataya baylyorlar. Deiik biimlerdeki ok kk bardaklara Mycogen lezzet damlacklarndan koydum. Yirmi, otuz deiik tatta hem de. ocuklar hangisinin daha lezzetli olduunu anlamak iin onlar arka arkaya deniyorlar. Bykler de limonata iiyorlar. Ben de yle yaptm. Neden sen de limonatann tadna bakmyorsun, Hari? ahane. Ben dnyordum da... Eer ocuk rya grmediyse ve iki adamn limonata lmden sz ettiklerini duyduysa... Profesr szlerini srdrmekten utanyormu gibi sustu. Manella, Birinin limonatay zehirlediini mi dnyorsun? dedi. Sama bu. yle olsayd u anda buradaki ocuklarn hepsi hastalanrd. Ya da son nefeslerini veriyor olurlard. Seldon, Biliyorum, diye mrldand. Biliyorum... Dnerek uzaklat. Dorsun yanndan geerken az kalsn onu bile fark etmeyecekti. Kadn kocasn dirseinden yakalad. Neden suratn astn, Hari? Endieli grnyorsun. Wandann limonata lmn dnyordum. Ben de yle. Ama u ana kadar bundan bir anlam karamadm. Akas aklma zehir geliyor. Elimde deil. Bunu dnme. Partiye getirilen her yiyecein moleklleri incelendi. Bana inan. Biliyorum bunun yine bana zg o paranoya olduunu dneceksin. Ama benim grevim seni korumak. Ve

bunu yapmak zorundaym. Her ey... Burada zehirli hibir ey yok. Seni temin ederim. Seldon glmsedi. Eh, ite bu iyi. Artk rahatladm. Aslnda ben gerekten... Dors alayla, yle olduunu umarm, dedi. Beni bu zehir efsanesinden ok duyduum bir ey endielendiriyor. Birka gn sonra Tennar denen o canavar grmeye gidecekmisin. Ondan canavar diye sz etme, Dors! Dikkatli ol! Etrafmz kulaklar ve dillerle evrili. Dors hemen sesini alaltt. Sanrm haklsn. Etrafna bir bak. Btn u glmseyen insanlara. Ama bu dostlardan hangilerinin daha gece sona ermeden patronuna ve onun uaklarna rapor vereceklerini kim bilebilir? Ah, insanlar! Binlerce yzyl sonra bile bu aalk ihanetin hl var olmas! Bu bana o kadar gereksizmi gibi geliyor ki. Ancak bunun nasl bir zarar verebileceini biliyorum. te onun iin benim de seninle gelmem gerekiyor, Hari. Bu olanaksz, Dors. Bu sadece benim iin olay daha karmak bir hale sokar. Yalnz bama gideceim ve bam derde girmeyecek Sen generale nasl davranacan bilemezsin. Seldonun yznde ciddi bir ifade belirdi. Sen bilebilirsin, yle mi? imdi tpk Elar gibi konutun. O da benim aciz ve yal bir budala olduuma inanyor. O da benimle birlikte gelmek istiyor. Daha dorusu benim yerimi almak. Bir an durdu sonra da ac, belirgin bir alayla ekledi. Acaba Trantorda ka kii benim yerimi almaya hazr? Dzinelerle insan m? Milyonlarca m?

12
On yldan beri Galaksi imparatorluunun banda bir imparator yoktu. Ancak imparatorluk saray bahelerine girildii zaman bu gerek hi anlalmyordu. Bin yllk bir gelenek imparatorun yokluunu anlamszlatrmt. Tabii resmi trenlere bakanlk edecek, imparatorluk klna brnm biri yoktu. Bir imparator emirler vermiyor, sesi duyulmuyordu. Bir imparator isteklerini aklamyor, memnunluunu ya da honutsuzluunu belirtmiyordu. Hibir zevk iki saray stmyor, hibir hastalk bu iki binann kasvete brnmesine neden olmuyordu. mparatorun kk saraydaki dairesi botu. Artk bir imparator ailesi de bulunmuyordu. Ancak bahvanlar ordusu bahelerin kusursuz bir halde olmalarn salyordu. Bir hizmetkrlar ordusu binalarn en iyi hallerinde kalmalar iin alyordu. mparatorun artk hi kimsenin yatmad yata her gn yaplyor ve temiz araflar yaylyordu. Odalar temizleniyordu. Her ey eskisi gibiydi. Btn imparatorluk hizmetkrlar eskisi gibi alyorlard. Yksek mevkideki grevliler, sanki imparator sam gibi emirler veriyorlard. Hkmdarn vereceini bildikleri emirlerdi bunlar. Hizmetkrlar, Cleonun yaamnn son gnnde de sarayda bulunan kimselerdi. zellikle yksek tabakalardan kiilerin yannda alanlar. Yeni alnan personel hizmet etmeleri gereken geleneklere uygun bir biimde kalplanm ve eitilmilerdi. Sanki bir imparatorun ynetimine alm olan imparatorluk, btn gezegenleri bir arada tutabilmek iin bu hayalet ynetim konusunda srar ediyordu. Cunta bunu biliyordu. Ya da bilmiyorsa bile belli belirsiz seziyordu. Bu on yllk srede imparatorluu yneten askerlerden hibiri de imparatorun kk saraydaki zel dairesine yerleme miti. Bu insanlar ne olursa olsun bir imparatorluk ailesinden deildiler. Orada oturmaya haklar olmadn da biliyorlard. zgrln kaybetmeye katlanan bir toplum, l ya da diri, bir imparatora saygszlk edilmesine gz yumamazd. General Tennar bile ok uzun yllar boyunca deiik on iki aileden imparatorun yaad o zarif binaya yerlememiti. Kendine hem bro, hem de ev olarak bahelerin snrndaki binalardan birini semiti. Bunlar gze ho gelmeyen yaplar olsa da birer kale gibi yaplmlard. Kuatmaya bile dayanacak kadar salamdlar. Yakndaki binalardaysa saylar ok fazla olan muhafzlar vard. Tennar tknaz, bykl bir adamd. Ama bu Dahlllarnki gibi gr, pos bir byk deildi. Dikkatle biime sokulmutu. Bykl st duda arasnda ince bir erit halinde bir aklk braklmt. Byk kzlmsyd. Tennarn souk bakl mavi gzleri vard. Belki genliinde yakkl bir adamd ama yz imdi tombuldu. Gzleriyse dier duygulardan ok fkesini aklayan birer yara dnmt.

Tennar milyonlarca dnyann mutlak efendisi olan ama kendisini imparator diye tanmlayamayan birinin fkesiyle, Hender Linne, Ben de kendi hanedanm kurabilirim, dedi. Kalarn atarak etrafna baknyordu. Buras imparatorluun efendisi iin uygun bir yer deil. Linn yavaa, nemlisi efendisi olabilmek, diye cevap verdi. Sarayda bir kukla olmaktansa bir hcrede efendi olmak daha iyidir. En iyisi bir sarayda efendi olmaktr. Neden olmasn? Linn albay rtbesini tayordu ama hibir askeri harekta katlmam olduu kesindi. Grevi Tennara onun duymak istedii eyleri sylemekti. Bir de onun emirlerini -hi deitirmedendierlerine aktarmak. Adam arada srada, bir tehlike olmazsa Tennarn daha dikkatli davranmasn salamaya alyordu. Linni ok kimse tanyor ve ondan, Tennarn Ua, diye sz ediyordu. Adam da biliyordu bunu. Ama aldrmyordu. Bir uak olarak gvendeydi. Ve o uaklk edemeyecek kadar gururlu olanlarn bile yuvarlanp gittiklerini grmt. Tabii belki de bir gn gelecek ve Tennar da her zaman deien cunta sahnesinde bir yere gmlecekti. Ama Linn biraz da bilgece bir davranla bunu zamannda fark ederek yakasn kurtaracan dnyordu. Geri baaramayabilirdi de. Sonuta her eyin bir bedeli vard. Linn, Hanedan kurmamanz iin bir neden yok, general, dedi. O uzun imparatorluk tarihinde ok kii bunu yapm. Ama yine de zaman ister. nsanlar bir eye ar ar uyum salarlar. Bir ailenin ancak ikinci ya da nc kuaktan olan hkmdarn tam anlamyla bir imparator olarak kabul ederler. Ben buna inanmyorum. Sadece yeni imparator olduumu ilan etmem yeter. Kim buna itiraz etmek cesaretini gsterebilir? Ben her eye hakimim. Oras yle, general. Trantorda ve Dnyalarn ounda kimsenin gcnzden phe ettii yok. Ancak D Dnyalarn ou henz yeni bir imparator hanedann kabule hazr olmayabilir. i Dnyalar ya da D Dnyalar, askeri g her eyi ynetir. Bu eski bir imparatorluk dsturudur. Linn, Ve bu iyi bir dstur, dedi. Ancak son zamanlarda vilayetlerin ounun kendi silahl kuvvetleri var. Onlar sizden yana kullanmak istemeyebilirler. Zor gnler bunlar. yleyse bana dikkatli davranmam neriyorsun. Ben her zaman dikkatli olmanz neriyorum, general. Ama bir gn gelir, bu neriyi azla tekrarlam olursun. Linn ban edi. Ben ancak sizin iin iyi ve yararl olacan dndm eyleri nerebilirim, general. u Hari Seldonun zerinde devaml durduun gibi. Sizin iin en tehlikeli olan da Seldon, general. Evet, bunu tekrarlayp duruyorsun. Ama ben byle dnmyorum. O sadece bir niversite profesr. Linn, Oras yle, dedi. Ama bir zamanlar birinci bakand. Biliyorum. Ama bu Cleon'un zamanndayd. Adam o zamandan beri hibir ey yapt m? Her eyin ok zor olduu, vilayetlerin yneticilerinin aksiletii u gnlerde neden bir profesr benim iin herkesten daha tehlikeli olsun? Linn dikkatle konumaya balad. (nk insan Tennar eitirken ok dikkatli davranmak zorundayd.) Dikkati ekmeyen, sakin bir adamn tehlikesiz biri olduunu dnmek bazen bir hata saylabilir. Seldon kar geldii insanlar konusunda hi de zararsz biri gibi davranmad. Yirmi yl nce Joranum, Cleonun gl Birinci Bakan Demerzeli az kalsn mahvediyordu. Tennar ban sallad ama hafife kalarn atmasndan o olay hatrlamaya alt anlalyordu. Joranumu Seldon mahvetti. Ardndan da Demerzelin yerine birinci bakan oldu. Ancak Joranumcu grup yaamay baard ve Seldon onun da ortadan kaldrlmasn salad. Ama rgt o arada Cleonun katledilmesine neden oldu. Seldon o olaydan sa kt. yle deil mi? Evet, ok haklsnz. Seldon sa kt. Bu ok garip. Birinci bakann, imparatorun bir suikaste kurban gitmesine izin verdii iin idam

edilmesi gerekirdi. Evet, yle olmas gerekirdi. Cunta onun yaamasna izin verdi. Bunun daha akllca bir ey olaca dnld. Neden? Linn gizlice iini ekti. Psiko-tarih denen bir ey var, general. Tennar ak ak, Ben bu konuda hibir ey bilmiyorum, dedi. Aslnda Linnin zaman zaman bu garip heceler grubu hakknda kendisiyle konumaya altn belli belirsiz hatrlyordu. Ama onu dinlemek istememi, Linn de srar etmemesi gerektiini anlamt. Tennar, belki de onu imdi dinlemem iyi olur, diye dnd. Albay, Zaten bu konuda hemen hemen kimse bir ey bilmiyor, dedi. Ancak birka... ey... entelektel konuyu ilgin buluyor. Neymi bu? Karmak bir matematik sistemi. Tennar ban sallad. Ltfen beni byle ilere kartrma. Ben askeri birliklerimi sayabilirim. Zaten gereken btn matematik de bu. Linn, Hikyeye gre, dedi. Bu psiko-tarih denen ey belki de gelecekte olacaklar aklayabilecekmi. Generalin gzleri yerlerinden urad. Yani bu Seldon bir falc m? Bilinen falclardan deil. Bilimsel bir konuyla ilgileniyor. Buna inanamam! Evet, inanmak zor ama Seldon burada, Trantorda bir tr klt kahraman halini ald. D Dnyalarn belirli baz yerlerinde de yle. imdi... Psiko-tarih, gelecei renmek iin kullanlabilirse ya da halk sadece byle bir eyin mmkn olduuna inanrsa... o zaman bu bilim rejimi desteklemek iin bir ara saylabilir. Bunu sizin oktan fark ettiinizden eminim, general. Sadece kehanete gre rejimimizin sreceinin ve imparatorlua refah ve bar getireceinin sylenmesi yeterli olur. Halk buna inand iin kehanetin yerine gelmesine de yardmc olur. Dier yandan, Seldon bunun aksini isterse, ileride i sava kacan ve her eyin mahvolacan aklayabilir. Halk da buna inanr. Ve o zaman rejim sarslr. O halde psiko-tarihin istediimiz trde kehanetlerde bulunmasn salamamz art albay. Gelecekle ilgili tahminleri Seldonun aklamas gerekir. Ne var ki, o rejimin dostlarndan deil. u nokta ok nemli, general: Streeling niversitesinde psiko-tarih bilimini kusursuz hale getirmek iin proje zerinde alan kimselerle, Hari Seldonu birbirlerinden ayrt etmeliyiz. Psiko-tarih bizim iin ok yararl olur. Ama banda Seldondan baka birinin bulunmas artyla. Onun yerini alabilecek kimseler var m? Ah, tabii var. Sadece Seldonu ortadan kaldrmak gerekiyor. Bunun ne zorluu var? Bir idam emri... ve her ey zmlenir. Hkmetin byle bir olaya dorudan doruya kartnn anlalmamas daha iyi olur, general. Ne demek istediini akla! Seldonun sizinle bulumasn saladm. Bylece onun kiiliini anlamak iin yeteneklerinizden yararlanabileceksiniz. Dndm baz nerilerin yararl olup olmayacaklarn da bylelikle anlayacaksnz. Onunla ne zaman buluacam? Pek yaknda olabilirdi. Ama proje zerinde alan bir grup bizden birka gn iin izin istedi. nk Seldonun doum gnn kutluyorlarm. Adamn aitmi yana bast anlalyor... Onlarn isteini yerine getirmenin ve randevuyu bir hafta ertelemenin akllca bir ey olacan dndm. Tennar, Neden? diye sordu. Ben zayflk gstermekten her zaman nefret ederim. Bunda ok haklsnz, general. ok haklsnz. Sezgileriniz her zamanki gibi size gerekleri aklyor. Ancak devletin, bu doum gn partisinde neler olduunu ve nedenleri renmesi gerektiini dndm. Elence u anda devam ediyor. Neden yle dndn? Her bilgi yararldr. Elencelerin bazlarn grmek ister misiniz? Tennar hl suratlyd. art m?

lgin bulacanz sanyorum, general. Yayn, ses ve grnt bakmndan kusursuzdu. Doum gn partisindeki nee bir sre iin generalin oturduu fazla ciddi haval oday doldurdu. Linn alak sesle bilgi veriyordu. Bu elencelerin ou proje zerinde allan blmde tertiplendi, general. Ancak niversitenin geri kalan blmleri de buna katldlar. Birka dakika sonra niversiteyi havadan greceiz. O zaman elencenin geni bir yerde srdn anlayacaksnz. Hatta gezegenin baz kelerinde, birka yerde ve daha ok sektrlerde bir tr kutlama elenceleri yaplyor sanrm. Tabii u anda elimde bunu destekleyecek bir kant yok. Btn bu elenceler hl sryor ve en aa bir gn daha devam edecek. Yani bana bu olayn btn Trantorda kutlandn m sylemeye alyorsun? zel bir biimde hem de. Bu daha ok entelektel snflar ilgilendiriyor. Ama alacak kadar da yaygn. Hatta Trantor dnda baka dnyalarda da Seldonu alklayanlar olabilir. Bu grnty nasl ele geirdin? Albay glmsedi. Proje blmndeki ara ve gerelerimiz baya iyi. Gvenilir haber kaynaklarmz da var. En kk bir olaydan bile hemen haberimiz oluyor. Pekl, Linn, bana imdi vardn sonucu akla. Seldon bana bir kiilik kltnn odak noktas gibi gzkyor. Size de yle gzktnden eminim, general. Psiko-tarih bilimiyle arasnda yle sk bir balant kurmu ki, onu ak ak ortadan kaldrrsak bu bilimin inanlr olmaktan tmyle kmasna yol aarz. Dier yandan Seldon yalanyor, general. Onun yerini bir bakasnn almas da kabul edilemeyecek bir ey deil. Bizim seeceimiz, byk ideallerimizi ve imparatorlukla ilgili umutlarmz paylaan birinin almas. Seldonu ok normal gzkecek bir biimde kaydrabilirsek gereken her eyi yapm oluruz. General, Bu yzden onu grmem gerektiini dnyorsun, yle mi? diye sordu. Evet. Onun niteliklerini tartmanz ve ne yapmamz gerektiine karar vermeniz iin. Ancak dikkatli davranmalyz. nk o sevilen biri. Tennar tehlikeli bir tavrla, Ben daha nce de sevilen insanlarn icabna baktm, dedi.

13
Hari Seldon yorgun yorgun, Evet, dedi. Byk bir zaferdi. ok elendim. Bu elencelerin tekrarlanmas iin yetmi yana basmay heyecanla bekliyorum. Ama aslnda ok bitkinim. Raych, Onun iin bu gece gzel gzel uyu, baba, diyerek glmsedi. Kolay bir tedavi bu. Birka gn sonra byk liderimizi greceim. Onun iin iyice gevemeyi baarp baaramayacam bilmiyorum. Dors Venabili serte, Onu yalnz bana gremeyeceksin. dedi. Profesrn kalar atlverdi. Bunu bir daha syleme, Dors. Generali yalnz grmem art. Yalnz gidersen gvende olamazsn. On yl nce olanlar hatrlyor musun? Seninle birlikte bahvanlar karlamaya gelmeme izin vermediin iin olanlar? Unutmama imkn yok, Dors. nk o olay haftada iki kez hatrlatyorsun. Gelgelelim, bu kez de yalnz gitmek niyetindeyim. Onun amacn renmek iin yalnz gider ve kimseye bir zarar olmayan yal bir adam gibi davranrsam bama ne gelir ki? Raych eklemlerinin zerini diledi. Sence adam ne istiyor? Herhalde Cleonun her zaman istedii eyi. Galiba general psiko-tarihin bir yntemle gelecekte olanlar akladn rendi. imdi bu bilimi kendi amalar iin kullanmak niyetinde. Yaklak otuz yl nce Cleona bilimin henz bunu baaracak, durumda olmadn syledim. Birinci bakanlm srasnda da ayn szleri tekrarlayp durdum. imdi de ayn eyleri General Tennara sylemem gerekecek. Raych, Onun sana inanacan nereden biliyorsun? diye sordu. Onu ikna etmenin bir yolunu bulacam. Dors, Yalnz gitmeni istemiyorum, dedi. steklerin durumu deitiremez, Dors. O zaman Tamwile Elar da sze kart. Burada aileden olmayan bir ben varm. Benim fikrimi

aklamam ho karlanr m, bilmiyorum. Seldon, Haydi, konu, dedi. Herkes fikrini aklayabilir. Ben bir uzlama nereceim. Niin biz bir grup halinde maestroyla birlikte gitmiyoruz? yle kalabalk bir grup halinde. Onun zafer refakatileri gibi davranrz. Bu doum gn kutlamalarnn bir finali olur. Bir dakika, bir dakika! Ben imdi hep birlikte generalin brosuna dolumamz nermiyorum. Hatta imparatorluk saray bahelerine girmemizi bile istemiyorum. Sadece mparatorluk Sektrnde, bahelerin kenarndaki otellerden birinde odalar tutarz. Domess Edge Oteli bu i iin uygun. Bylece bir gn elenmi de oluruz. Seldon burnundan soludu. Hah, ite bana gereken de bu! Elenceli bir gn! Elar hemen, Sen elenecek deilsin ki, maystro, diye atld. Sen General Tennarla buluacaksn. Biz, geri kalanlar, mparatorluk Sektrnde yaayanlarn ne kadar sevilen bir insan olduunu anlamalarn salayacaz. Belki general de bunu anlayacak. O hepimizin senin dnn beklediini bilirse belki de ho olmayacak bir eyler yapmaktan vazgeer. Bu szlerden sonra uzun bir sessizlik oldu. Sonunda Raych, Bence fazla gsterili bir ey olur, dedi. Bu, dnyann babamla ilgili fikirlerine de hi uymuyor. Ama Dors, Beni dnyann Hari konusundaki fikirleri hi lgilendirmiyor, diye sylendi. Beni ilgilendiren Harinin gvende olmas. Madem generalin huzuruna kamyor ya da imparatorluk bahelerine giremiyoruz, o zaman Tennarn mmkn olduu kadar yaknnda bir yerde toplanrz. Bu iimize yarayabilir. Dncen iin sana teekkr ediyorum, Dr. Elar. Seldon, Ben istemiyorum, dedi. Dors kt. Ama ben istiyorum. Seni koruyabilmek iin generale ancak bu kadar yaklaabileceksem, o zaman bu noktada srar edeceim. Konumalar o zamana kadar sessizce dinlemi olan Manella, Domes Edge Otelinde kalma k olduka elenceli olabilir, diye mrldand. Dors, Ben elenceyi dnmyorum, dedi. Ama bu fikri destekleyen oyunu da kabul ediyorum. Sonunda Elarn dediini yaptlar. Ertesi gn Psiko-Tarih Projesinde alan en st tabakadan yirmi kii Domes Edge Oteline inerek, saray bahelerine bakan odalara yerleti. Ertesi akam generalin silahl muhafzlar Hari Seldonu alp buluma yerine gtrd. Hemen hemen ayn anda Dors Venabili de ortadan kayboluverdi. Ama bunu uzun sre fark etmediler. Fark edildii zamansa kadnn bana neler geldiini anlayamadlar. Ardndan o keyif ve neenin yerini abucak endie ald.

14
Dors Venabili on yl imparatorluk saraynda yaamt. Birinci bakann ei olarak istedii yere girebilirdi. Belge saylan parmak izleri sayesinde kubbenin altndan aklk yerlere kabiliyordu. Cleonun ldrlmesini izleyen karmaa srasnda kadnn izni kaytlardan silinmemiti. Ve Dors imdi, o korkun gnden beri ilk kez kubbeden, ak havadaki bahelere kabilecekti. Her zaman bunu ancak bir tek defa yapabileceini dnmt. nk durum anlald zaman izin de iptal edilecekti. Ama ite imdi zaman gelmiti. Dors akla karken gkyz birdenbire karard. Kadn snn iyice dtn hissediyordu. Kubbenin altndaki dnya gece sresinde biraz aydnlk tutulurdu. Yani normal geceden biraz daha aydnlk. Gndz sresinde ise biraz daha lo. Ve tabii kubbenin altnda s darya gre biraz daha yksekeydi. Trantorlularn ou bunun farknda bile deillerdi. nk btn yaamlarn kubbenin altnda geiriyorlard. Dors ise bunu biliyor ve nemsemiyordu. Dors orta yolu seti. Kubbe, Domes Edge Otelinin yanndan bu caddeye alyordu. Tabii olduka iyi klandrmt. O yzden gkyznn karanlk olmas nemli saylmazd. Do rs bu yolda durdurulmadan yz metre bile ilerleyemeyeceini biliyordu. Hatta cunta ynetimindeki bu paranoyaka gnlerde belki onu daha da nce durduracaklard. Bir yabanc olduu hemen fark edilecekti. D krklna uramad. Kk bir yer tat hzla yaklat ve bir muhafz tatn penceresinden haykrd. Burada ne iin var? Nereye gidiyorsun?

Dors bu sorulara aldrmayarak yrmeyi srdrd. Muhafz bard. Dur! Sonra fren yaparak tattan indi. Dorsun da btn istedii buydu. Muhafz bir patlatcy elinde geveke tutuyordu. Silahn kullanacan belirterek kadn tehdit etmiyor, sadece yannda bir patlatc olduunu belirtiyordu. Adam, Referans numaran? dedi. Dors, Tatn istiyorum, diye karlk verdi. Ne? Muhafzn sesinde fke vard. Referans numaran! Hemen akla! Bu kez patlatcy yukarya kaldrd. Dors sakin sakin, Benim referans numarama ihtiyacn yok, diyerek adama doru yrd. Muhafz bir adm geriledi. Durmaz ve referans numaran bildirmezsen seni ldrrm! Hayr. O silah at. Muhafzn dudaklar gerildi. Parman yavaa dmeye doru uzatmaya balad. Ama bu hareketi tamamlayamadan olanlar oldu. Adam sonradan olanlar hibir zaman doru drst anlatamad. Sadece, Karmdakinin Kaplan Kadn olduunu nereden bilirdim? dedi durdu. (Tabii ileride bir gn bu karlama yznden gurur duyacakt.) Kadn yle hzl hareket etti ki, onun ne yaptn gremedim. Neler olduunu da. Onu ldrmeye hazrlanyordum, delinin biri olduundan emindim. Sonra anszn kendimi onun ellerinde buldum. Dors muhafz skca tutuyordu. Adamn silahl elini yukarya kaldrmt. Ya o patlatcy hemen yere atarsn ya da kolunu krarm, dedi. Muhafz gsn lmcl bir eyin iyice sktrdn hissediyor ve soluk alamyordu. Baka aresi olmadn anlayarak silah yere att. Dors Venabili muhafz daha yeni brakmt ki, adam kendini topa dayamadan kadnn karsna dikildiini grd. Elinde de muhafzn kendi silah vard. Dors, Detektrlerini yerlerinde braktn umarm, diye terslendi. Olanlar hemen bildirmeye kalkma. Biraz beklemen ve amirlerine neler sylemen gerektiine karar vermen daha iyi olur. Silahsz bir kadnn patlatcn ve tatn almas yznden artk cuntann pek iine yaramayacan dnebilirler. Dors tat altrarak orta yoldan hzla indi. On yl orada kald iin nereye gittiini ok iyi biliyordu. Bulunduu araba, yani resmi yer tat bahelere girmi yabanc bir ara saylmayacakt. O yzden de onu yakalamaya kalkmayacaklard. Ancak tat fazla hzl srerek her eyi riske atyordu ama hedefine abucak erimek zorundayd. Arabay saatte iki yz kilometre hzla srme ye balad. Sonunda, hi olmazsa bu hz, dikkati ekti. Dors telsizden ykselen barmalara aldrmyordu. Ona neden o kadar hzl gittiini soruyorlard. ok gemeden arabadaki detektrler kadna baka bir yer tatnn peine taklm olduunu haber verdi. Dors ilerideki noktay uyarm olduklarndan emindi. Orada baka bir yer tat onun gelmesini bekliyordu herhalde. Ancak muhafzlarn onu patlatcyla ortadan kaldrmak dnda, yapabile cekleri pek bir ey yoktu. Ne var ki, kimse bunu yapmak istemiyordu anlalan. nce durumu anlamaya alyorlard. Dors istedii binaya eritii srada iki yer tat kendini bekliyordu. Dors sakin sakin arabadan inerek girie doru yrd. ki muhafz hemen karsna dikildiler. Hzla ilerleyen arabann ofrnn bir muhafz deil de sivil giysili bir kadn olmasna ok atklar belliydi. Burada ne iin var? Neden o kadar acele ettin? Dors sakin sakin, Albay Hender Linne nemli bir mesaj getirdim, diye cevap verdi. Muhafzlardan biri sert sert, yle mi? dedi. imdi o ve arkadana iki kii daha katlmt. Kadnla giri arasnda artk drt kii vard. Ltfen referans numaran syle. Dors, Beni geciktirmeyin, diye kt. Referans numaran, dedim. Zamanm alyorsunuz. Muhafzlardan biri birdenbire bard. O kime benziyor biliyor musun? Eski birinci bakann karsna! Dr. Venabiliye. u Kaplan Kadna. Drt adam da garip bir biimde bir adm gerilediler. Ama ilerinden biri yine de, Seni

tutukluyoruz, dedi. Dors, yle mi? diye cevap verdi. Eer ben Kaplan Kadn sam, o zaman hepinizden ok gl olduumu bilmeniz gerekir. Reflekslerimin de sizinkinden ok daha hzl olduunu. imdi drdnze benimle birlikte sessizce ieri girmenizi nereceim. Gidip Albay Linnle konualm. Bakalm o ne diyecek? Muhafzlardan biri, Seni tutukluyoruz, diye tekrarlad. Ve drt adam patlatclaryla Dorsa nian aldlar. Kadn, Eh, dedi. Madem srar ediyorsunuz. Hzla harekete geti. ki muhafz birdenbire kendilerini yerde buldular. nliyorlard. Kadn ise iki elinde birer patlatcyla tepelerine dikilmiti. Onlara zarar vermemeye altm. Ama bileklerini krm olabilirim. Geriye siz ikiniz kaldnz. Ben sizden ok daha hzl ate edebilirim. kinizden biri ok hafif de olsa bir hareket yaparsa yaam boyunca hi yapmadm bir eye kalkrm ve sizi ldrrm. Bunu yapmak midemi bulandrr. Onun iin beni zorlamamanz rica ediyorum. Hl ayakta olan iki muhafz hi seslerini karmadlar. Kmldamyorlard da. Dors, ikinizin beni albaya gtrmenizi nereceim, diye ekledi. Sonra da arkadalarnz iin bir doktor bulursunuz. Ama bu neriye gerek yoktu. Albay Linn odasndan kt. Ne oluyor burada? Ne... Dors ona dnd. Ah! zin verin de kendimi tantaym. Ben Dr. Dors Venabiliyim. Profesr Hari Seldonun ei. Sizi nemli bir konu iin grmeye geldim. Bu drt muhafz beni durdurmaya altlar. O yzden ilerinden ikisi kt bir biimde yaraland. Onlar buradan gnderin ve sizinle konumama izin verin. Size zarar vermek niyetinde deilim. Linn nce drt muhafza, sonra da Dorsa bakt. Sakin sakin, Bana zarar vermek niyetinde deil misiniz? dedi. Drt muhafz sizi durdurmay baaramamlar ama emrimde daha drt bin kii var. istediim an gelebilirler. Dors adama meydan okudu. yleyse onlar arn. Ne kadar abuk gelirlerse gelsinler buraya zamannda yetiip sizi kurtaramazlar. Yani sizi ldrmeye karar verirsem. Muhafzlarnz gnderin ve sizinle nazik nazik konualm Linn muhafzlar gnderdi. Eh, ieri girin de konualm. Ama sizi uyarmama izin verin, Dr. Venabili. Benim hafzam ok gldr. Hibir eyi unutmam. Dors, Benim de yle, dedi. Linnin dairesine girdiler.

15
Linn pek byk bir nezaketle, Bana buraya neden geldiinizi aklayn, Dr. Venabili, dedi. Dors glmsedi. Bu glnde tehlikeli bir ifade yoktu. Ama dosta olduu da sylenemezdi. nce unu syleyeyim: Buraya, size bunu baarabileceimi gstermek iin geldim. Ya? Evet. Kocam generalle yapaca grmeye resmi bir yer tatyla gtrdler. Silahl muhafzlar eliinde. Ben de kocamla hemen hemen ayn zamanda otelden ayrldm. Yaya olarak. Ve silahsz. imdiyse buradaym. Buraya kocamdan nce geldiimden de eminim. Size erimek iin be muhafz ap gemem gerekti. Aralarnda tatn elinden aldm adam da vard. Ama gerekirse elli kiiyi de aardm. Linn kaytszca ban sallad. Sizden bazen Kaplan Kadn diye sz ettiklerini duydum. Evet, benden byle sz ettikleri oldu... Artk size eritim, grevim kocama bir zarar gelmesini nlemek. Aka konumak gerekirse... profesr, generalin inine girmek cesaretini gsterdi. Ben de onun zarar grmeden, tehditlerle karlamadan oradan kmasn istiyorum. Bildiim kadaryla kocanza bu grme yznden bir zarar gelmeyecek. Ama neden endielendiiniz iin bana geldiniz? Niin doruca generale gitmediniz? nk akll olan o deil, sizsiniz. Ksa bir sessizlik oldu. Sonra Linn, Bu ok tehlikeli bir sz saylabilir, diye mrldand. Tabii duyulursa. Benden ok sizin iin tehlikeli olabilir. Onun iin bu szn duyulmamasna dikkat edin. imdi... belki beni yattrp oyalamay dnyorsunuz. Kocam hapsedilir ya da idam edilmesine karar

verilirse bir ey yapamayacam sanyorsunuz. Eer yleyse bundan vazgein. Dors nndeki masada duran iki patlatcy iaret etti. Bahelere silahsz girdim. Yaknnza geldiim sra da elimde iki patlatc vard. Patlatc bulamasaydm, bak kullanrdm. Bu konuda da ustaym. Patlatcm da, bam da olmasayd yine de nemli bir tehlike saylrdm. nmzdeki bu masa, madeni ve ok da salam. yle. Dors ellerini kaldrarak parmaklarn at. Sanki elinde hi silah olmadn gstermeye alyordu. Sonra avularn masaya koydu ve onun yzeyini okad. Sonra birdenbire yumruunu kaldrd gibi masaya grltyle indirdi. Sanki iki maden birbirine arpyormu gibi bir ses kmt. Glmseyerek elini kaldrd. rmedi. Canm da yanmad. Ama masann yzeyinde, vurduum yerde kk bir ukur olutuunu greceksiniz. Eer yumruumu ayn iddetle bir insann kafasna indirseydim, beyni patlard. imdiye kadar byle bir ey hi yapmadm. Aslnda kimseyi ldrm deilim. Ancak, birka kiiyi yaralammdr. Ama Profesr Hari Seldona bir zarar gelirse... Beni hl tehdit ediyorsunuz. Ben size sadece sz veriyorum. Profesr Seldona bir zarar gelmezse ben de bir ey yapmam. Ama zarar grrse sizi sakatlamak ya da ldrmek zorunda kalrm. Size yine sz veriyorum. General Tennara da ayn eyi yaparm. Linn, Kaplan gibi bir kadn da olsanz, bir orduya kar koyamazsnz, dedi. O zaman ne olur? Dors, Hikyeler etrafa yaylr, diye cevap verdi. Ve abartlr. Aslnda pek iddet kullanmadm. Buna ramen hakkmda doru olmayan pek ok hikye anlatlr. Muhafzlarnz beni tandklar zaman gerilediler. Onlar, yannza nasl geldiimi bakalarna anlatacak ve yayacaklar. Tabii eitli eklerle. Bir ordu bile bana saldrma konusunda tereddde debilir, Albay Linn. Ama saldrdklarn ve beni ortadan kaldrdklarn dnelim. O zaman halkn fkesinden korkmanz gerekir. Cunta dzeni salyor ama zorlukla. Siz her eyi altst edecek olaylar kmasn da istemezsiniz. O halde, dier seenein ne kadar kolay bir ey olduunu dnn. Yani Profesr Hari Seldona bir zarar vermemenin. Ona zarar vermek niyetinde deiliz. yleyse general kocamla grmeyi neden istedi? Bunun ne gizli yan olabilir ki? General psiko-tarihi merak ediyor. Hkmetin btn kaytlar bize ak. Eski imparator Cleon bu konuyla ilgileniyormu. Demerzel de birinci bakanken bu bilimle ilgilenmi. Bu konuyla neden biz de ilgilenmeyelim? Hatta bizim daha ok ilgi duymamz gerekir. Neden daha ok? nk aradan zaman geti. Anladm kadaryla psiko-tarih balangta profesrn kafasnda beliren bir fikirdi sadece. Kocanz hemen hemen otuz yldan beri bu konunun zerinde alyor. Gitgide artan bir heyecanla ve kalabalklaan gruplarla birlikte. Bu ii hemen hemen sadece hkmetin desteiyle yapyor. Onun iin bulular ve teknikleri bir bakma hkmete ait. Biz ona psiko-tarih konusunu sormak niyetindeyiz. Bu bilimin artk Demerzel ve Cleon zamanndakinden ok daha fazla ilerlemi olmas gerekir. Kocanzn bize bilmek istediklerimizi aklamasn bekliyoruz. Bize, havada kvrlp bklen denklem grntlerinden ok daha pratik eyler gerekli. Beni anlyor musunuz? Dors kalarn att. Evet. Ve bir ey daha var. Kocanzn karlat tehlikenin kaynann sadece hkmet olduunu da dnmeyin. O zarar grr grmez de hemen bize saldrmayn. Bence Profesr Seldonun kiisel dmanlar da olabilir. Byle bir eyden haberim yok. Ama pekl mmkn. Bunu gz nne alacam. Ama imdi kocam generalle grrken onlara katlmam salamanz istiyorum. Kocamn gvende olduunu kesinlikle bilmeliyim. Bunu salamak zor olur. Zaman ister. Konumay yarda kesmek olanaksz. Ama grme sona erinceye kadar beklerseniz... Zaman bulun ve salayn. Bana kallelik ederseniz sa kurtulacanz da sanmayn.

16

General Tennar, Hari Seldona biraz da gzleri sanki yerinden urayacakm gibi bakyor ve parmaklarn hafife gerisinde oturduu masaya vuruyordu. Otuz yl! Otuz yl ve siz bana hl bir sonu elde edemediinizi mi sylyorsunuz? Aslnda yirmi sekiz yl, general. Tennar bu szlere aldrmad. Ve btn masraflar da hkmet dedi. Projenize ka milyar kredi yatrldn biliyor musunuz, profesr? Hesaplar incelemedim, general. Ama kaytlarmz var. Bu sorunuzun cevabn birka saniye ierisinde renebilirim. Bizim kaytlarmz da var. Hkmet, sonsuz bir fon kayna deildir, profesr. Artk eski gnlerde yaamyoruz. Cleon gibi mali iler konusunda kaygszca ve rahata davranamyoruz. Vergileri ykseltmek zor. Ve pek ok ey iin kredi gerekli. Sizi buraya, psiko-tarihinizden yararlanabileceinizi umduum iin ardm. Bunu yapamayacaksanz o zaman size aka para musluunu kapatmak zorunda olduumuzu syleyeceim. Hkmet yardm olmadan aratrmalarnz srdrebilecekseniz, srdrn. nk bana bu masrafa deecek bir ey gstermezseniz paranz kesmek zorunda kalacaz. General benden yapamayacam bir eyi istiyorsunuz. Ama bu yzden resmi yardm keserseniz gelecei harcam olacaksnz. Bana zaman verin, nnde sonunda... Otuz yla yakn bir sreden beri eitli hkmetler bu nnde sonunda szlerini dinledi. Psiko-tarihin cuntann salam olmadn, ynetimimin dengeli saylmayacan ve ksa bir sre sonra devrileceini bildirdiini sylyormusunuz, profesr, yle deil mi? Seldon kalarn att. Teknik henz kesin deil. O nedenle psiko-tarihin belirli bir eyi bildirdiini iddia etmem olanaksz. Bence psiko-tarih bunu bildirdi ve proje zerinde alan herkes her eyi biliyor. Profesr fkeyle, Hayr, dedi. Byle bir ey yok. Belki iimizden bazlar birtakm denklemleri bu biimde yorumlamlardr. Yani cuntann salam saylmayacak bir ynetim tr olduunu dnmlerdir. Ancak baka denklemler de var. Onlarn arasndaki ilikiyle cuntann salam olduunu gsterdii de iddia edilebilir. Byle bir yorum her zaman yaplabilir. te o yzden almalarmz srdrmemiz gerekiyor. u anda istediimiz herhangi bir sonuca varmak iin yetersiz bilgi ve kusurlu mantk dizisinden yararlanmak ok kolay. Ama hkmetin sallantda olduunu, bunu psiko-tarihin belirttiini aklarsanz byle olmaz m? Yani rejim sallantda olmasa bile bu sz dengesizlie katkda bulunmaz m? Bulunabilir, general. Biz rejimin salam olduunu ilan edersek bu aklama da onun glenmesine katkda bulunabilir. mparator Cleonla da ayn konuyu birka kez tarttk. Psiko-tarih insanlarn duygularyla oynamak ve ksa vadeli baarlar elde etmek iin bir ara gibi kullanlabilir. Ancak uzun vadede kehanetlerin eksik ya da tamamiyle yanl olduu ortaya kar. Psiko-tarih de btn inandrcln kaybeder. Bylelikle sanki hi yaratlmam gibi olur. Yeter! Bana unu aka syleyin. Sizce psiko-tarih hkmetim konusunda ne aklyor? Biz onun bu hkmetin baz zayf yanlar olduunu akladn sanyoruz. Bu durumun hangi yoldan daha kt ya da daha iyi bir hale getirilebileceini ise bilmiyoruz. Bundan emin deiliz. Hibir zaman da olamayz. Yani psiko-tarih size bu bilim olmadan da bileceiniz baz eyleri sylyor. stelik hkmet buna says bilinmeyen, ynla kredi yatrd. Bir gn gelecek ve psiko-tarih bize, bu bilim olmadan renemeyeceimiz baz eyleri aklayacak. O zaman bu projeye yatrlan para kat kat karlm olacak. O gn ne kadar uzun bir sre sonra gelecek? Bu srenin fazla uzun olmayacan umuyoruz. Son birka yl iinde gerekten memnunluk verici ilerlemeler kaydettik. Tennar parmaklarn tekrar masaya vurmaya balamt. Bu yeterli deil. imdi bana ie yarayacak bir ey syleyin. Bize yardm dokunacak bir ey. Seldon dnd sonra da, Sizin iin ayrntl bir rapor hazrlayabilirim, dedi. Ama zaman alr. Tabii zaman alr! Gnler, aylar, yllar... ve nedense bu rapor bir trl yazlamaz. Benim aptal olduumu mu sanyorsunuz?

Hayr, ne mnasebet, general! Ancak ben de aptal yerine konmak istemiyorum. Size bir ey syleyeceim ve btn sorumluluu da sadece bana ait. Bunu psiko-tarih aratrmalarm srasnda farketti. Ama grdklerimi yanl yorulmam da olabilirim. Ancak madem srar ediyorsunuz... Evet, srar ediyorum. Biraz nce vergilerden sz ettiniz. Vergileri ykseltmenin zor olduunu sylediniz. Tabii. Bu her zaman zordur. Her hkmet iini grmek iin u ya da bu yoldan para toplamak zorundadr. Kredi toplamann sadece iki yolu vardr. Bir: Komunuzu soyarsnz. ki: Vatandalarnz kredileri isteyerek paralarn sakin sakin vermeleri iin ikna edersiniz. Biz bir Galaksi imparatorluu kurduk ve binlerce yldan beri iini mantkl bir biimde yrtyor. O yzden bir komumuzu soymamz olanaksz. Tabii arada srada kan bir isyann bastrlmas srasnda soygun yaplabilir. Ancak bylesi olaylar da bir hkmeti destekleyecek kadar sk olmaz. Sk olursa hkmet fazla dayanamayacak kadar zayf saylr. Profesr derin bir soluk alarak konumasn srdrd. O nedenle kredi, vatandalardan hkmetin kullanmas iin paralarnn bir blmn vermeleri istenerek salanr. O zaman hkmet etkili bir konuda alabilecei iin, vatandalarn paralarn saklayacaklar yerde bu biimde harcamalar daha doru olur. Vatandalar paralarn saklar, herkes bann aresine bakarsa insanlar kendilerini tehlikeli ve karmak bir anarinin iinde buluverirler. Bu talep gerekten mantkldr. Vatandalarn da salam ve etkili bir hkmeti yaatmak iin karlnda vergi vermeleri ok daha iyi olur. Ama vatandalar bunu pek istemezler. Hkmetler bu isteksizlii yenmek iin fazla kredi almadklarn ve vatandalarn yararlarn ve haklarn dndklerini belirtmek zorundadrlar. Yani az gelirlilerden alnan vergileri indirmeleri gerekir. Vergi hesaplanmadan nce eitli indirimlerin yaplmasna izin vermesi de. Zaman ilerlerken vergi durumu da gitgide daha karmak bir hal alr. Bu kanlamayacak bir eydir. nk deiik dnyalar, bu dnyalardaki eitli sektrler ve ekonomik blmlerin hepsi de zel bir ilem isterler. nk ihtiyalar vardr. Bunun sonucu olarak hkmetin vergi toplayan blm iyice geniler, karmak bir hal alr. Sonunda da kontrol edilemeyecek bir duruma gelir. Sradan vatanda kendinden hangi nedenle ve ne kadar vergi alndn anlayamaz. Neleri yapabileceini ve neleri yapamayacan da. ou zaman hem hkmet, hem de vergi dairesinin bilgisi yetersizdir. Bundan baka kullanlan parann gitgide daha artan bir blm fazla kalabalk vergi dairesinin altrlmas iin harcanr. Kaytlar, vergi kaaklarn kovalamak gibi iler iin de. Bu yzden iyi ve yararl iler iin ayrlan para gitgide azalr. Ne yaparsak yapalm bunu engelleyemeyiz. Sonunda vergi durumu boucu bir hal alr. Bu da honutsuzluk ve isyana neden olur. Tarih kitaplar bunlardan daha ok agzl iadamlarn, ahlaksz politikaclar, zalim cengverleri, hrsl valileri sorumlu tutarlar. Ama onlar vergi karmaasndan yararlanan tek tek kiilerdir sadece. General sert bir tavrla, Yani bana vergi sistemimizin fazla karmak olduunu mu sylyorsunuz? dedi. Seldon, Karmak olmasayd, diye cevap verdi. Tarihte bir tek rnek saylabilirdi. Bildiim kadaryla yle bir ey hi yok. Psiko-tarihin bana kanlamayacak olduunu aklad bir tek ey varsa, o da vergi karmaas. Peki, bu konuda ne yapacaz? Size syleyemem. te bu konuda bir rapor hazrlamak istiyorum. Dediiniz gibi onu hazrlamak ok zaman srebilir. Raporu brakn imdi. Vergi sistemi haddinden fazla karmak. yle deil mi? Bunu sylemiyor musunuz? Seldon dikkatle, yle olmas imkn dahilinde, dedi. Ve bunu dzeltmek iin vergi sisteminin basitletirilmesi gerekir. Hatta mmkn olduunca basitletirilmesi. Bunun iin incelemeler... Sama! Byk bir karmaann kart mthi bir basitliktir. Bunu renmek iin rapora ihtiyacm yok. Seldon mrldand. Dediiniz gibi olsun, general. Ayn anda Tennar birdenbire ban kaldrd. Sanki biri kendisine seslenmi gibiydi. Gerekten de yle olmutu. Albay Linnle Dors Venabilinin holo-vizyon grntleri odada belirirken general de

yumruklarn skt. Fena halde aalayan Seldon, Dors! diye bard. Burada ne iin var? General sesini karmad ama kalar iyice atlmt.

17
General kt bir gece geirmiti. Endielendii iin albay da yle. imdi iki adam da ne dneceklerini bilemeden birbirlerine bakyorlard. General, Bu kadnn neler yaptn bana tekrar anlat, diye emretti. Linnin omuzlarna sanki ok ar bir yk kmt. Kaplan Kadn. Onu yle aryorlar. Nedense bana tam bir insanm gibi gelmiyor. O, inanlmayacak kadar iyi eitilmi atlet. Kendine ok gveniyor ve insan korkutuyor. Seni de korkuttu mu? Bir tek kadn? Size tam tamna ne yaptn anlatmama izin verin. Onunla ilgili baka baz eyleri aklamama da. Dors Venabiliyle ilgili hikyelerin ne kadarnn doru olduunu bilmiyorum. Ama dn akam olanlar doru. Linn olay tekrar anlatrken general onu yanaklarn iirerek dinledi. Sonra, Kt, dedi. imdi ne yapacaz? Bence ne yapmamz gerektii ok ak. Biz psiko-tarihi istiyoruz... General, Evet, istiyoruz, diyerek Linnin szn kesti. Seldon bana vergi konusunda bir ey anlatt. Ve bu... Neyse. imdi sras deil. Haydi, devam et. ok endieli olan Linn yznde hafif bir sabrszlk ifadesinin belirmesine izin vermiti. Dediim gibi, diye szlerini srdrd. Biz psiko-tarihi istiyoruz. Ama Seldonsuz. Zaten o artk tkenmi bir adam. Profesr inceledike onun gemite yaptklarndan yararlanan yal bir bilim adam olduunu daha iyi anlyorum. Ona psiko-tarihi baarl bir bilim haline getirmesi iin otuz yl verildi. Ama yapamad. O olmaz ve dmene de yeni biri geirilirse psiko-tarih daha hzl geliebilir. Evet, ben de ayn fikirdeyim. imdi... ya o kadn? Evet, o var. Biz onu hesaba katmadk. nk her zaman arka planda kalmaya dikkat etti. Ama artk Seldonun gizlice hkmetin bu ile ilikisi olduu anlalmadan ortadan kaldrlmasnn zor ve hatta olanaksz olduundan kukulanyorum. Yani o kadn sa olduka. General karsndakini aalarcasna azn arptt. Yani biz kocasna zarar verirsek o kadnn bizi, seni ve beni para para edeceine gerekten inanyor musun? , Bunu yapacana gerekten inanyorum. Bir ayaklanmaya neden olacana da. Durum tam tamna onun syledii gibi olacak. Sen korkaklamaya baladn. General, ltfen. Ben mantkl davranmaya alyorum. Kaplan Kadnn icabna bakmalyz. Linn dnceli bir tavrla sustu. Aslnda kaynaklarm bana bunu bildirmilerdi ama pek aldrma dm itiraf etmeliyim. Sence o kadn ortadan nasl kaldrabiliriz? Linn, Bilmiyorum, dedi. Sonra da ar ar ekledi. Ama belki biri bunu biliyordur.

18
Seldon da kt bir gece geirmiti. Yaayaca yeni gn de daha iyi geecee pek benzemiyordu. Profesr, Dorsa ok ender kzard. Ama bu kez iyice fkelenmiti. Ne aptalca bir eydi bu! dedi. Hepimizin Domes Edge Otelinde kalmas yeterli deil miydi? Bu kadar bile paranoyak bir yneticinin bir tr komplo kurulduunu dnmesine neden olabilirdi. Nasl? Bizim silahmz yoktu, Hari. Bu bir tr tatildi. Senin doum gn elencelerinin sonu. Biz bir tehlike oluturmuyorduk. Evet ama sen sonra saray bahelerini istila plann uyguladn. Bu affedilemeyecek bir eydi. Generalle yaptm grmeyi yarda kesmek iin saraya kotun. Oysa ben sana oraya gelmeni istemediimi zellikle sylemitim. Hem de ka kez. Benim de kendimce baz planlarm vard. Dors, steklerin, emirlerin ve planlarn gvenliinin yannda nemsizleiyorlar, dedi. Beni en

ok bu ilgilendiriyordu. Ben tehlikede deildim ki. Bu benim umursamadan kabul edebileceim bir ey deil. Seni iki kez ldrmeye kalktlar. nc bir giriim olmayacan nasl bilebilirsin? O iki suikast giriimi ben birinci bakanken yapld. Yal bir matematikiyi kim ldrmek ister? Dors, te benim renmek istediim de bu, diye cevap verdi. Engellemek istediim de. e burada, projede alanlar sorguya ekerek balayacam. Hayr. O zaman yardmclarmn keyfini karrsn. Onlar rahatsz etme. te bunu yapamam! Hari, grevim seni korumak. Tam yirmi sekiz yl bunun iin abaladm. Artk beni durduramazsn. Dorsun gzlerindeki prlt Seldon ne isterse istesin, ne emir verirse versin, bildiini okuyacan aklyordu. nemli olan Seldonun gvenliiydi.

19
alman yatda kesebilir miyim, Yugo? Yugo Amaryl neeyle gld. Tabii, Dors. Ama ben seni her eyi yarda braktran biri gibi grmyorum. Senin iin ne yapabilirim? Birka eyi renmeye alyorum, Yugo. Acaba bu konuda biraz yardm edebilir misin? Mmknse, tabii. Bu projede Asal Radyant diye tanmladnz bir ey var. Arada srada bundan sz edildiini duyuyorum. Hari de bazen anlatyor. Bu nedenle Asal Radyant altrldnda nasl bir ey olduunu biliyorum. Ama onu alrken hi grmedim, ite imdi istediim bu. Amaryl sklmt. Aslnda Asal Radyant projenin en gizli tutulan ve korunan yan. Ve senin adn onu grebilecek kiilerin listesinde yok. Biliyorum. Ama birbirimizi yirmi sekiz yldr tanyoruz... Ve sen Harinin karssn. Herhalde kurallar biraz esnetebiliriz. Burada sadece iki tam Asal Radyant var. Biri Harinin brosunda, biri de burada, ite bak, u. Dors orta masada duran bask siyah kpe bakt. Hibir ilgin yan yoktu. Bu o mu? Evet, o. Gelecei tanmlayan denklemler onun iinde. Denklemleri nasl okuyorsunuz? Amaryl bir dmeye basnca oda hemen karanlklat. Sonra renk renk klarla dolutu. Dorsun evresinde semboller, oklar, izgiler, trl matematik iaretleri vard imdi. Hepsi de sanki hareket ediyor, dne dne helezonlar iziyorlard. Ama kadn gzlerini belirli bir yere diktii zaman sanki oradaki denklemler sabitleiyorlard. Kadn, Gelecek bu mu? diye sordu. Amaryl aleti kapatt. Olabilir. Ben btn sembolleri grebilmen iin onu iyice atm. Geniletme olmad zaman k ve karanlktan baka bir ey gzkmyor. Bu denklemleri inceleyerek gelecein bize neler getireceini anlayabiliyorsun yle mi? Teorik olarak yle. Oda imdi her zamanki halini almt. Ama iki zorluk var. Ya? Peki nedir? Bir kere bu denklemleri hibir insan kafas dorudan doruya yaratmad. Biz sadece yllar boyunca gitgide daha glenen bilgisayarlar programladk. Onlar bu denklemleri oluturarak depoladlar. Ne yazk ki, biz bunlarn geerli olup olmadklarn bilmiyoruz. Anlamlar olup olmadn da. Her ey programlamann ne kadar anlaml ve geerli olduuna bal. yleyse hepsi de yanl olabilir. yle mi? Evet, yle. Amaryl gzlerini ovuturdu. Dors dayanamayarak onun son birka yl ierisinde iyice ktn ve bitkinletiini dnd. Oysa Hariden hemen hemen on iki ya daha kkt Yugo. Ama profesrden daha yalym gibi duruyordu. Amaryl yorgun bir sesle konumasn srdrd. Tabii biz denklemlerin yanl olmadn umuyoruz. Gelgelelim, ite o zaman ikinci glkle karlayoruz. Hariyle uzun yllardan beri o denklemleri deniyor ve deitiriyoruz. Ancak ne anlama geldiinden hibir zaman emin olamyoruz. Onlar bilgisayar oluturdu. Onun iin bir anlamlar olmas gerekir. Ama nedir? Baz blmleri zmlediimizi dnyoruz. Hatta ben imdi

A-23 Blm adn verdiimiz bir ksmn zerinde alyorum. Bu zellikle balarla ilgili zor bir sistem. u ana kadar gerek evrende ona uyan bir ey bulamadk. Ama yine de her yl biraz daha ilerliyoruz. Ben psiko-tarihin gelecekle ilgili geerli ve yararl bir teknik olarak kabul edileceine inanyorum. Asal Radyantlardan kimler yararlanabiliyor? Proje zerinde alan her matematiki. Ama cannn her istedii zaman yapamyor. nce bavurmas ve onun iin bir zaman ayrlmas, ardndan Asal Radyantn, matematikinin denklemleri incelemek istedii blmne gre ayarlanmas gerekiyor. Herkes Asal Radyant ayn zamanda kullanmak istedii zaman iler karyor. u anda iler biraz yavalad. Herhalde bunun nedeni Harinin doum gn elencelerinin etkisinden yeni yeni kurtulmaya balam olmamz. Yeni Asal Radyanta oluturmay dnyor musunuz? Amaryl dudaklarn uzatt. Hem evet, hem hayr. nc bir Radyant olmas ok iimize yarar. Ama birinin onunla ilgilenmesi gerekir. Radyant herkesin ortak mal olamaz. Ben Harbiye Tamwilele Elar'dan sz ettim... onu tanyorsun sanrm... Evet, tanyorum. Hariye nc bir radyant oluturup onu Elara teslim etmemizi nerdim. Elarn Anti-Kaos Denklemleri ve Elektro-Aklaycs onu projenin nc adam durumuna getiriyor. Hariyle benden sonra tabii. Dediim gibi bu teklifi yaptm ama Hari kararsz. Neden? Sebebini biliyor musun? Elara bir Asal Radyant verirse onun nc adam olduu ak ak kabul edilmi saylacak. Oysa projede alanlar arasnda ondan daha yal ve mevkice stn olan kimseler var. Bu onlar ap gemek olacak. Yani politik birtakm zorluklar kabilir. Akas ben i politika iin endielenerek zaman kaybedilmesini istemiyorum ama Hari... Ah, sen Hariyi bilirsin. Evet, Hariyi bilirim. Sana Linnin Asal Radyant grdn sylersem ne dersin? Linn de kim? Cuntadan Albay Hender Linn. Tennarn ua. Buna hi ihtimal veremem, Dors. Adam helezon biimi denklemlerden sz etti. Ben de biraz nce onlar Asal Radyanttan yaylrken grdm. O nedenle de Linnin buraya geldiini ve onu grdn dnyorum. Baka trl olamaz. Amaryl ban sallad. Birinin cuntann bir yesini Harinin brosuna sokacan dnemem bile! Ya da benim broma sokacan. Bana unu syle? Proje zerinde alanlar arasnda kim cuntayla bu biimde ibirlii yapabilir? Amaryl kesin bir tavrla ve sonsuz bir gvenle, Hi kimse, dedi. Bu akln alamayaca bir ey. Belki Linn, Asal Radyant hi grmedi ve sadece bundan sz edildiini duydu. Adama Radyanttan kim sz edebilir? Amaryl bir an dnd. Hi kimse. Demin Elara, nc bir Asal Radyant verilmesinden sz ederken i politikaya da deindin. Bu projenin zerinde yzlerce insan alyor. Herhalde o yzden de durmadan anlamazlklar kyordur. nemsiz anlamazlklar, srtmeler, kavgalar... Ah, evet. Zavall Hari bana arada srada onlardan sz eder. Onun bu sorunlar u ya da bu biimde zmlemesi gerekiyor. Olaylarn onun ban ne kadar arttn tahmin edebiliyorum. Peki, anlamazlklar ok mu ciddi? Yani proje zerinde yaplan almalar engelliyor mu? Ciddi bir biimde engellemiyor. Dierlerinden daha kavgac olan kimseler var m? Ya da dierlerinden daha fazla rahatszlk yaratan biri? Ksacas buradan atarak, personelin yzde be ya da alts karl srtmele rin yzde 90nn nleyemez misiniz? Amaryl kalarn kaldrd. Bu iyi bir fikir ama kimi atacamz bilmiyorum. Akas i politikaya pek karmam. Buna engel olmak imknsz. O yzden olaylar grmezlikten geliyorum. Dors, ok garip, dedi. Byle davranarak psiko-tarihin inanlr bir bilim olduunu inkr etmiyor musun? Nasl?

Bu kadar ok ey vaat eden proje zerinde alanlarn arasndaki kiisel srtmeler gibi basit bir eyi tahlil edip dzeltemiyorsun. yleyse gelecei tahmin ederek yol gsterecek bir noktaya eritiini nasl syleyebilirsin? Amaryl hafife gld. Bu olaanst bir eydi. nk o sk sk glen, neeli bir insan deildi. zgnm, Dors. Ama sen bir adan zm sayabileceimiz tek probleme deindin. Hari yl lar nce kiisel srtmelerin yaratt zorluklarla ilgili denklemleri buldu. Ben de geen yl buna son eklemeleri yaptm. Denklemlerin, srtmenin azalmasn gsterecek bir biimde deitirmenin yollar olduunu kefettim. Ancak bu tr olaylarn hepsi srtmenin burada azalmas, urada artmas anlamna geliyordu. Hibir zaman tam bir azalma olmuyordu. Tabii kapal bir grupta tam bir artma da grlmyordu. Kapal gruptan kastm u: Bunun eski yelerinden hibiri ayrlmyor, gruba yeni yeler de katlmyor. Ben, Elarn Anti-Kaos Denklemlerinin yardmyla herhangi bir kimsenin alabilecei btn nlemlere ramen bu durumun deimeyeceini kantladm. Hari bunu Kiisel Sorunlarn Korunmas Kanunu diye tanmlyor. Bu da sosyal dinamik bilimlerin de, fizik gibi kendine zg koruma kanunlar olduu dncesine yol ayor. Hatta bu kanunlar psiko-tarih biliminin dert kayna olan yanlarn zmemiz iin gerekten en iyi birer ara da saylyor. Dors, Btn bunlar ok etkileyici, dedi. Ama ya sonunda hibir eyin deitirilemeyeceini anlarsanz. Kt olan her eyin yle kaldn? mparatorluun kmesini engellemenin baka tr bir felakete yol aacan? Aslnda biri bu iddiay ne srd ama ben inanmyorum. Pekl. imdi gereklere dnelim. Projede alanlar arasnda Hari iin tehlike oluturacak bir anlamazlk var m? Yani ona fiziksel olarak zarar verebilecek bir ey? Hariye zarar verecek bir ey mi? Bunu nasl dnebilirsin? Hariye kzgn biri olamaz m? Onun ok gsterili, ok giriken, btn erefi kapmaya ok merakl ya da sadece kendisiyle ilgilenen biri olduunu dnen biri? Btn bunlar geerli deilse, o zaman Hariye sadece projeyi bu kadar uzun sreden beri ynettii iin ona kzanlar olamaz m? Hi kimsenin Hari hakknda byle eyler sylediini duymadm. Dors tatmin olmam gibiydi. Kimse senin yannda byle eyler sylemez tabii. Ama bana yardma altn ve bu kadar zamann verdiin iin saol. Kadn odadan karken Amaryl onun arkasndan bakt. Aklanamaz bir endie duyuyordu. Sonra iine dnd ve her eyi unuttu.

20
Harinin iinden uzaklamak iin bavurduu pek fazla olmayan yollardan biri de Raychn hemen niversitenin dnda olan apartmanna gitmekti. Ziyareti her zaman kalbinin evlat edindii Dahllya kar sevgiyle dolmasna neden olurdu. Bunun pek ok nedeni vard. Raych iyi, yetenekli ve sadkt. Ayrca onda bakalarnda gven ve sevgi uyandrmak gibi tuhaf bir yetenek vard. Hari bunu Raych daha on iki yandaki bir sokak ocuuyken fark etmiti. O naslda profesrn ve Dorsun kalplerini etkilemeyi baarmt. Matematiki onun bir zamanlar Wye Valisi olan Rashellei nasl etkilediini anmsyordu. Joranumun ona nasl gvendiini de. Bu adamn mahvna yol amt. Raych gzel Manellann akn kazanmay bile baarmt. Hari, Raychn somutlatrd bu belirgin nitelii tam anlamyla kavrayamyordu. Ama evlatlyla beraber olduu zaman bunun zevkini karrd. Profesr apartmana her zamanki gibi, Burada her ey- yolunda m? diye sorarak girdi. Raych zerinde alt holograflar bir yana brakarak babasn karlamak iin ayaa kalkt. Her ey yolunda, baba. Wandann sesini duymuyorum. Annesiyle alverie kt. Seldon bir koltua yerleerek olunun karmakark bilgi kaynaklarna neeyle bakt. Kitap ne lemde? yi gidiyor. Ama ben lebilirim. Raych iini ekti. Hi olmazsa bir kez olsun Dahi hakknda

gerekler aklanacak. nanr msn, imdiye kadar hi kimse o sektr hakknda bir kitap yazmam. Seldon, Raych doup byd sektrden sz ederken Dahi aksannn da glendiini fark etmiti. Raych, Ya sen naslsn, baba? diye sordu. Elenceler sona erdii iin seviniyor musun? Hem de nasl! O gnlerin her anndan nefret ettim. Ama bu pek fark edilmiyordu. Ben... bir tr maske takmak zorunda kaldm. Herkesin keyfini karmak istemedim. Annemin peinden saraya girmesi herhalde hi houna gitmedi. Tandm herkes bundan sz ediyor. Gerekten de hi houma gitmedi. Annen dnyann en harika kadn, Raych. Ama onu idare etmek ok zor. Btn planlarm altst edebilirdi. Hangi planlarn, baba? Profesr arkasna yasland. Her zaman gvendii ve psiko- tarih konusunda hibir fikri olmayan biriyle konumak hep houna gidiyordu. Ka kez dncelerini Raychda denemi ve byle- ce daha mantkl bir biime sokmutu. Oysa fikirlerini sadece kendi kendine incelemi olsayd ayn sonucu alamayacakt. Matematiki, Korunuyor muyuz? diye sordu. Her zaman. yi. Ben General Tennarn tuhaf eyler dnmesini saladm. Neler dnmesini? ey... Biraz vergilerden sz ettim. Halktan adilce vergi alnmasna allrken sistemin gitgide daha karmak, pahal ve ynetilemeyecek bir hal aldn syledim. Tabii bundan karlacak o ok belirgin sonu uydu: vergi sisteminin basitletirilmesi. Bu mantkl bir eye benziyor. Bir dereceye kadar. Ancak Tennar bu kk grmemizin sonucu olarak sistemi fazla basitletirebilir. Anlayacan, vergi iki ar uta da etkinliini kaybeder. Bunu fazla karmak bir hale sokarsa halk sistemden bir ey anlamaz. Fazla gelimi ve pahal bir vergi rgtn beslemeye alr. Sistemi fazla basitletirdiin zaman da halk bunun hakszlk olduunu dnr ve fke duyar. En basiti eskiden kelle bana diye tanmlanan vergidir. Bu durumda her kii ayn miktarda vergi der. Ancak zenginler de fakirler de ayn paray verirler. Ve bu gz ard edilmeyecek kadar da belirgin bir eydir. Bunlar generale anlatmadn, yle mi? Nedense anlatma frsatn bulamadm. Sence general kelle vergisini deneyecek mi? Onun byle bir vergiyi planlayacan sanyorum. Yaparsa haber mutlaka etrafa szacak. Bylelikle ayaklanmalar balayacak. Sonunda belki de hkmet devrilecek. Sen bu ii kasten yaptn, yle mi, baba? Tabii. Raych ban sallad. Akas seni anlayamyorum... Kiisel yaamnda imparatorlukta yaayan herhangi biri kadar tatl ve sevecensin. Ama yine bask ve lmlere neden olacak bir durum yaratyorsun. ok kimse zarar grecek. Bunu hi dndn m, baba? Seldon arkasna yaslanarak kederle, Baka bir ey dnemiyorum ki, Raych, dedi. Psikotarih zerinde ilk almaya baladm zaman bunu salt bir akademik aratrma konusu sayyordum. Belki de gelitirilemeyecekti bile. Gelitirilirse de pratik olmayacak ve uygulanamayacakt. Ancak yllar geerken bizim de bilgimiz artt. Sonra da bu bilimi uygulamak iin mthi bir istek duyduk. Bylece insanlarn lmeleri iin mi? Hayr. Daha az sayda insann lmesi iin. imdi psiko-tarih analizlerimiz doruysa o zaman cunta birka yldan daha fazla dayanamayacak demektir. Bu rejim birka biimde kebilir. Hepsi de olduka kanl ve aresizce eyler. Bu yntem, yani bu vergi oyunu ii daha dzgnce ve lml bir biimde salayabilir. Tabii -tekrarlyorum- analizlerimiz doruysa. Ya deilse ne olacak? O zaman ne olacan bilmiyoruz. Ama psiko-tarih yine de ondan yararlanabileceimiz bir

noktaya erimeli. Yllardan beri bir eyi aryoruz. Sonular olduka kesin bir biimde saptayaca mz bir yntemi. Dier seeneklere kyasla daha iyi saylacak sonular. Bir adan bu vergi oyunu bizim ilk byk psiko-tarih deneyimiz. ok basit gibi gzktn itiraf etmeliyim. Ama basit deil. Psiko-tarihin ne kadar karmak olduunu bilemezsin. Hibir ey basit deil. Kelle vergisi tarih boyunca zaman zaman denendi. Hibir zaman tutulmad. Er ge vergiye u ya da bu biimde kar gelindi. Ancak asla bir hkmetin iddetli bir biimde devrilmesine yol amad. Sonuta hkmet basks ok gl olabilirdi ya da halkn bar yollardan kar koymasnn ve durumun dzeltilmesini salamann yntemleri vard. Bir kelle vergisi kanlmayacak biimde ya da bazen ldrc olsayd o zaman hibir hkmet bunu denemezdi. Zaten ldrc bir ey olmad iin tekrar tekrar denediler. Ancak Trantorda- ki durum pek normal saylmaz. Psiko-tarih analizleri srasnda iyice belirginleen baz zayf noktalar var. Bu fkenin zellikle gl, basknn da zellikle zayf olaca anlamna geliyor. Raych kukulu gibiydi. Gerekten ie yarayacan umarm, baba. Ama general sonradan psiko-tarih biliminin nerilerine uyduunu sylemez mi? Kendisi devrilirken seni de birlikte gtrmez mi? Herhalde Tennar o kk konumamz kaydetti. Ama bunu halkn durumu anlamas iin yaynlarsa herkes biraz beklemesi iin srar ettiimi ak ak grr. Durumu uygun biimde tahlil edip bir rapor hazrlayncaya kadar beklemesini istediimi. Ve onun da beklemeyi reddettiini. Annem btn bu konularda ne dnyor? Seldon, Bu konuyu onunla konumadm, dedi. O tamamiyle baka telden alyor. Sahi mi? Evet. Dors, proje zerinde alanlar arasnda birinin kurduu bir komplonun kokusunu almaya abalyor. Aleyhimdeki bir komplonun. Galiba yanmda alanlardan ounun beni bala rndan atmak istediklerini dnyor. Profesr iini ekti. Onlardan biri de benim sanrm. Kendi kendimi proje yneticiliinden atmak ve psiko-tarihin gitgide artan sorumluluklarn bakalarna brakmak isterdim. Raych, Annemi endielendiren Wandann grd rya, diye aklad. Annemin senin korunman konusundaki dncelerini biliyorsun. lmnle ilgili bir ryann bile onun senin aleyhinde bir cinayet planlandn dnmesi iin yeterli. Bundan eminim. Birilerinin yle bir ey planlamadklarn umarm. Baba oul bu dnce yznden kahkahalarla gldler. Kk Elektro-Aklayc Laboratuvarnn ss nedense normalden biraz dkt. Dors dalgn dalgn bunun sebebinin ne olabileceini dnd. Sessizce oturuyor, laboratuvardaki tek uzmann iini bitirmesini bekliyordu. Bir yandan da kadn dikkatle inceliyordu. Zayf. Yz uzun. Dudaklar ince, enesi de geriden. Pek ekici bir tip saylmaz. Ama koyu kahverengi gzleri zekyla parlyor. Uzmann masasndaki kl levhada ad yazlyd. CNDA MONAY. Kadn sonunda Dors'a dnerek, zr dilerim, Dr. Venabili, dedi. Baz ilemleri yarda kesemezsiniz. Direktrn kars iin bile. Benim yzmden ilerinizi ihmal etseydiniz d krklna urardm. Bana hakknzda harika eyler sylediler. Byle eyleri duymak insann her zaman houna gider. Beni venler kimler? Dors, Birok kimse, dedi. Anladm kadaryla projede alp, matematiki olmayan en nemli eleman sizmi siniz? Monay yzn buruturdu. Bizi, aristokrat matematikilerden ayr tutmaktan ok holanyorlar. Ama ben yle dnmyorum. Ben iyi bir uzmansam o zaman projede alan timin de nemli bir yesiyim demektir. Matematiki olmamam da durumu deitirmez. Bu szleriniz bana ok mantkl geldi. Proje zerinde ne zamandan beri alyorsunuz? ki buuk yldan beri. Ondan nce Streelingde radyasyon fizii alannda mastar yapyordum. O srada da iki yl bir asistan olarak yine projede altm. Anladma gre projeyle ilgili almalarda ok baarl olmusunuz. ki kez terfi ettim, Dr. Venabili. Hi burada zorluklarla karlatnz m, Dr. Monay? Bana syleyecekleriniz aramzda

kalacak... Tabii i zor. Ama toplum asndan bir zorlukla karlap karlamadm soruyorsanz o zaman cevabm hayr. Daha dorusu byk ve karmak bir projede allrken karlalanlardan daha fazla deil. Bununla neyi kastediyorsunuz? Arada srada kan tartma ve kavgalar. Ne de olsa biz de insanz. Ama ciddi bir sorun yok, yle mi? Monay ban sallad. Ciddi bir sorun yok. Dors, Dr. Monay, anladm kadaryla Asal Radyantn kullanlmas konusunda ok nemli olan bir arac gelitirmisiniz, dedi. Bu sayede Asal Radyanta daha fazla bilgi sktrlabiliyormu. Uzman sevinle gld. Demek bunu siz de duydunuz? Evet. Elektro-Aklaycy ben yaptm. O gelitirildikten sonra Profesr Seldon bu kk laboratuvar kurdu. Ve bu alandaki aratrmalarn bana da beni geirdi. Byle nemli bir ilerlemenin projede alanlar arasnda daha fazla ykselmenizi salamam olmasna ayorum. Monay biraz utand. Ah... Btn erefi kendime mal etmek istemem. Sonuta ben bir teknisyen gibi altm. ok usta ve yaratc yan olan bir teknisyen gibi dnmek houma gidiyor. Ancak durum dediim gibi. Sizinle birlikte kim alt? Bunu bilmiyor musunuz? Tamwile Elarla altk. O aletin yaplmasn mmkn klan teoriyi gelitirdi. Ben de aletin izimlerini yaptm ve oluturdum. Bu, erefin Dr. Elara dtn m gsteriyor, Dr. Monay? Hayr, hayr. Byle dnmemelisiniz. Dr. Elar yle bir insan deil. in payma den blmn baardm herkese aklad. Aslnda alete ikimizin adn verecekti. Ama olamad. Neden? Bildiiniz gibi bu Profesr Seldonun kural. Btn alet ve denklemlere fonksiyonlaryla ilgili adlar veriliyor. Kiisel isimler deil. Bu yeler arasnda fke uyandrmamak iin yaplr. Onun iin bizim aletin ad da Elektro-Aklayc. Ancak Dr. Elarla birlikte alrken o yine de aletten bizim admzla sz ediyor. Ve akas Dr. Venabili bu harika bir ey! Umarm belki ileride bir gn projede alan personel kendi adlarn kullanabilir. Dors nazik nazik, Ben de yle, diye mrldand. Szlerinizden Elarn ok iyi bir insan olduu anlalyor. Gerekten yle. Gerekten. Monay heyecanla konuuyordu. Onun emrinde almak bir zevk. imdi de aletin deiik bir modeli zerinde alyorum... Bu daha gl. Aslnda aleti tmyle anlayamyorum. Yani, nerede kullanlacan. Ancak Dr. Elar bana yol gsteriyor. Bu konuda ilerleme var m? Gerekten de var. Dr. Elara bir model verdim. O da, bunu denemeyi planlyor. alrsa abalarmz srdreceiz. Dors ban sallad. yi bir eye benziyor. Profesr Seldon, projenin bandan ekilseydi sizce ne olurdu? Yani o emekliye ayrlsayd? Monay ard. Profesr ekilmeyi mi dnyor? Bildiim kadaryla byle bir eyi dnmyor. Ben sadece bir varsaymdan sz ediyorum. Diyelim ki profesr ekildi. Onun yerini kim alabilir? En uygun olan kim? Szlerinize bakyorum da... herhalde yeni yneticinin Profesr Elar olmasn isterdiniz. Monay ksa bir duraklamadan sonra, Evet, yle, dedi. Yeni gelenlerin iinde en zeki ve yeteneklisi o. Proje almalarn mmkn olan en iyi biimde ynetirdi sanrm. Tabii burada sryle yal fosil var. Ne demek istediimi biliyorsunuz sanrm. Herhalde onlar sonradan gelen tysz bir gencin haksz yere kendilerini atn dnerek kzarlard Dndnz belirli bir yal fosil var m? Unutmayn, btn bunlar aramzda kalacak. Burada yle birka kii var. Ama Dr. Amaryli unutmayn. Veliaht o. Ne demek istediinizi anlyorum. Dors ayaa kalkt. Yardmlarnz iin ok teekkr ederim.

Artk iinize dnebilirsiniz. Dors dar karken Elektro-Aklaycy dnyordu. Bir de Yugo Amaryli.

22
Yugo Amaryl, Demek yine geldin, Dors? diye mrldand. zgnm, Yugo. Seni bu hafta ikinci kez rahatsz ediyorum. Aslnda sen de kimseyle pek sk grmyorsun. yle deil mi? Amaryl, yle, dedi. Bana gelmeleri konusunda onlara cesaret vermiyorum. imi yarda kesiyor, dnce dizimin karmasna neden oluyorlar. Ama sen deil, Dors... Sen ve Hari ok zelsiniz. Gn gemiyor ki, ikinizin benim iin neler yaptnz hatrlamayaym. Dors elini sallad. Unut onlar. Hari iin ok altn. Sana basit bir, iki iyilik yaptysak bile hepsini uzun sre nce bol bol dedin. Proje ne lemde? Hari ondan hi sz etmiyor. Hi olmazsa bana. Amaryl'in yznde sevinli bir ifade belirdi. Sanki btn vcudu canlanmt. almalar ok iyi gidiyor, ok iyi! Matematik terimleri kullanmadan bunu anlatmak zor. Ama son iki yl ierisinde alacak kadar ilerledik. Ondan nceki o uzun sreden daha baarl olduk. Sanki durmadan bir. duvara vuruyorduk ama sonunda yklmaya balad. Dr. Elarn oluturduu yeni denklemlerin bu konuda yararl olduunu duydum. Anti-Kaos Denklemleri mi? Evet. Mthi yarar oldu. Elektro-Aklaycnn da yarar olmu. Onu oluturan kadnla konutum az nce Cinda Monayle mi? Evet. Onunla. ok zeki bir kadn. Burada alt iin anslyz. Syle, Yugo... Neredeyse durmadan Asal Radyantn zerinde alyorsun, deil mi? Evet. Durmadan inceliyorum. Onu Elektro-Aklaycnn yardmyla inceliyorsun sanrm. Tabii. Hi tatil yapmay dnmyor musun, Yugo? Amaryl kadna dikkatle bakarak gzlerini krptrd. Tatil mi? Evet. Sanrm bu kelimeyi ve tatilin ne olduunu biliyorsun- dur. Tatile neden kaym? nk bana ok yorgunmu gibi gzkyorsun Bazen biraz yoruluyorum. Ama ii brakmak istemiyorum. Kendini eskisinden daha m yorgun hissediyorsun? Biraz. Artk yalanyorum, Dors. Sen daha krk dokuz yandasn. Bu imdiye kadar olduum yalardan daha byk. Neyse, bover... Syle, Yugo, imdi konuyu deitirmeye alyorum. Harinin almalar nasl? ok uzun yllardan beri onunlasn. Kimse Hariyi senden daha iyi tanyamaz. Ben bile. Yani hi olmazsa almalar bakmndan. O ok iyi alyor, Dors. Haride bir deiiklik grmyorum. Buradaki en zeki ve en hzl alan beyin yine onunki. Ya onu etkilemiyor. Hi olmazsa u gne kadar etkilemedi. Bunu duyduuma sevindim. Korkarm Harinin kendi hak- kndaki dnceleri seninki kadar parlak deil. Yalanmay rahatlkla kabullenemiyor. Son doum gn kutlamasn zorlukla kabul ettirebildik. Ha, sahi elencelere katldn m? Ben seni grmedim. Bir ara katldm elencelere. Ama bildiin gibi o tr partilerde rahat edemem. Sence Hari ypranmaya m balad? Zeksnn parlaklndan sz etmiyorum. Kastettiim fiziki kapasitesi. Sence yoruluyor mu? Sorumluluklarn tayamayacak kadar yoruluyor mu? Amaryl ok ard. Bu konuyu hi dnmedim. Onun yorulduunu hayal bile edemem. Ama yine de yorulmu olabilir. Bana, Hari bazen yerinden ayrlmak ve grevi daha gen birine devretmek istiyormu gibi geliyor. Amaryl koltuunda arkasna yaslanarak Dors ieri girdiinden beri oynad grafik kalemini

elinden brakt. Ne? Bu sama! Olamaz! Emin misin? Kesinlikle! Hari, byle bir ey yapmay benimle konumadan aklndan bile geirmez. Bana bu konuyu amad bile. Mantkl ol, Yugo. Hari yorgun. Belli etmemeye alyor ama durumu ak. Emekliye ayrlmaya karar verirse ne olur? Projenin geleceini nasl etkiler bu? Psiko-tarihin gelecei ne olur? Amarylin gzleri kasld. aka m ediyorsun? Hayr. Ben sadece gelecei grmeye alyorum. Hari emekli olursa tabii onun yerine ben geerim. O ve ben, daha kimse bize katlmadan bu proje zerinde altk. O ve ben. Baka kimse yoktu. Hari dnda projeyi benim kadar iyi bilen kimse olamaz. Onun yerine geeceimi olaan karlamamana ayorum, Dors. Kadn, Senin Harinin yerini alacandan hi kukum yok. dedi. Bakalarnn da yle. Ama sen bunu istiyor musun? Psiko-tarih konusunda her eyi biliyor olabilirsin. Ama byk bir pro jenin siyaseti ve karmaasna kendini atmak istiyor musun? Bunu yapabilmek iin almalarnn oundan vazgemeye raz msn? Zaten Hariyi ypratmaya balayan da herkesin iini dzgnce yapmasn salamaya almak. Grevin bu tarafn yklenebilir misin? Evet, yklenebilirim. Bu tartmak niyetinde olduum bir ey deil. Bak, Dors! Buraya Harinin beni kaydrmaya hazrlandn altra altra sylemeye mi geldin? Dors, Ne mnasebet! diye bard. Hari hakknda byle bir eyi nasl dnebiliyorsun? Sen onun bir dostunu arkadan bakladn hi grdn m? Pekl. yleyse konuyu kapatalm. Kusura bakma ama yapmam gereken eyler var. Amaryl birdenbire dnd ve tekrar iinin zerine eildi. Dors odadan kt. Kalar atlmt.

23
Raych, Gel bakalm, anne, dedi. Meydan bize kald. Manella'yla Wanday bir yere yolladm. Dors ieri girerek, her zamanki gibi saa sola bakt. Sonra en yakndaki koltua yerleti. Saol. Kadn bir sre hi konumadan ylece oturdu. Sanki imparatorluun btn arl omuzlarna yklenmiti. Raych bekledi. Sonra da, Saray bahelerine yaptn o delice yolculuu sana hibir zaman sormadm, diye mrldand. Herkesin annesi byle bir eyi kolay kolay baaramaz. Biz bundan sz etmeyeceiz, Raych. Pekl. yleyse syle. Yznden duygularn anlalmaz. Ama skntl grnyorsun. Neden? nk, dediin gibi, sklyorum. Hatta ruhsal durumum ok kt. Kafama son derece nemli eyler takld ama babana onlardan sz etmenin bir yarar yok. O dnyann n harika insan. Ancak idare etmek ok zor. Harinin bu konularla ilgilenmeyecei kesin. Ne sylersem syleyin aldrmyor bile. Tm bunlarn hayatyla ilgili mantksz korkular olduunu syleyip onu korumaya almama kzyor. Haydi, anne. Babam sz konusu olduunda gerekten mantksz korkulara kaplyorsun. Seni huzursuz eden bir ey varsa herhalde tmyle yanltr. Saol. Tpk baban gibi konuup beni sinirlendiriyorsun. aresiz durumda kalyorum. Tamamiyle aresiz. O halde bana al, anne. Kafandan neler getiini ta bandan balayarak anlat. Her ey Wandann ryasyla balyor. Wandann ryasyla m? Anne! Belki ii bu noktada brakman daha iyi olur. Byle konumaya balarsan, babam seni dinlemek istemez tabii. Yani kk bir ocuk rya gryor ve sen de bunu gln denecek biimde abartyorsun. Olayn bir rya olduunu sanmyorum, Raych. Bence Wanda rya grmedi. O iki erkein konutuunu duydu. ocuun bykbabasnn lmyle ilgili olduunu dnd bir eyden sz

ediyorlard. Seninki lgnca bir tahmin. Btn bunlarn doru olmas ihtimali var m ki? Bir an doru olduunu dnelim. Wandann aklnda iki szck kalmt. Limonata lm. ocuk ryasnda neden byle bir ey grsn? Bence o kelimeleri duydu ve sonra arptt. Peki kelimelerin dorusu neydi? Raych kulaklarna inanamyormu gibiydi. 6unu sana ben syleyemem. Dors durumu hemen kavramt. Bunun hasta kafamn bir uydurmas olduunu sanyorsun. Ama ya haklysam? O zaman burada, projede alanlar arasnda baz kimselerin Hari aleyhin de kurduklar komployu da ortaya karabilirim. Projedekiler komplo mu kuruyorlar? Bu ryann bir anlam olmas kadar olanaksz bence. Her byk projede fke, srtme ve eitli kskanlklar grlr. Tabii ki. Ama biz kt szler ve ask yzlerden, aalama ve laf tamadan sz ediyoruz. Ne var ki, komplodan sz etmek ayn ey deil. Arada sadece derece fark var. Az bir fark belki. Babam hibir zaman buna inandramazsn. Aslna bakarsan beni de inandramazsn. Raych telala odada ilerledi sonra tekrar geri dnd. Ve sen szm ona varolan bu komployu ortaya karmaya alyordun, yle mi? Dors, Evet, der gibi ban sallad. Ve baarl olamadn. Dors yine kafasn sallad. Komplo olmad iin baarszla uradn hi aklna gelmiyor mu, anne? Dors bu kez, Hayr, der gibi ban sallad. u ana kadar baarl olamadm. Ama bu, bir komplo kurulduu konusundaki inancm sarsamaz. Bana yle geliyor... Raych gld. Sradan bir kadn gibi konutun, anne. Senden, Bana yle geliyor, szlerinden daha fazlasn beklerdim. arptlarak limonata haline sokulacak bir szck biliyorum. Eleman. Eleman m? E, ne olmu? Eleman szc projede alanlarn arasnda kullanlr. Daha ok matematiki olmayan kimselerden byle sz ediyorlar. E? Dors kesin bir tavrla, Diyelim ki, biri bir elemann Hariyi ldrmesinden sz etti. Hariyi ldrmek iin bir ya da birka elemann nemli rol oynayaca bir yol bulunmutu. Bu Wandaya limonata gibi gelmez miydi? nk ocuk o zamana kadar eleman szcn hi duymamt. Senin gibi yani. Wanda stelik limonataya da baylr. Yani sen imdi bana binlerinin babamn zel alma odasna girdiklerini mi sylemeye alyorsun? Sahi, ka kii girmi oraya? Wanda ryasndan sz ederken, ki, dedi. Bana o iki insandan biri cuntadan Albay Hender Linnmi gibi geliyor. Ona Harinin brosunda Asal Radyant gsterildi ve ortadan nasl kaldrlabilecei konuuldu. Szlerin gitgide daha aknlk verici hale geliyor, anne. Albay Linnle baka biri babamn odasna girerek cinayetten sz etmiler. Bu srada da koltua bzlm olan kk kzn konu malarn duyduunun farknda da deilmiler. yle mi? Hemen hemen. O zaman... tabii bir elemandan sz edildiyse Linnin yanndaki adam bir matematikiydi. yle gzkyor. Bence bu tamamen imknsz! Ama bir an doru olduunu varsayalm. Sence bu ie karm olan matematiki kim? Proje zerinde en aa elli matematiki alyor. Aslnda hepsini sorguya ekmedim. Birka kiiye soru sordum ama bir ipucu bulamadm. Her eyi aka soramazdm tabii. Yani ksacas konutuklarndan hibiri sana o tehlikeli komployla ilgili bir ipucu vermedi. yle. Buna hi amadm. Sana ipucu vermediler nk... Senin bu nknn ne anlama geldiini biliyorum, Raych. nsanlarn nemsiz sorular

yznden anszn soukkanllklarn yitirerek kartklar komplolar aklayacaklarn m sanyorsun? Ben hi kimseyi sktrp bilgi edinecek durumda deilim. O deerli matematikilerinden birinin cann sksaydm, baban ne derdi, tahmin edebiliyor musun? Dors bir an durdu sonra da deiik bir ses tonuyla ekledi. Raych, son zamanlarda Yugo Amarylle hi konutun mu? Hayr. Son zamanlarda konumadm. Bilirsin o pek dost canls biri deildir. inden psiko-tarihi ekip karrsan geride kuru deriden oluan kk bir yn kalr. Dors bu szlerinin yaratt hayali sahne yznden yzn buruturdu. Son gnlerde Yugoyla iki kez konutum. Sanki biraz iine kapanm gibi grnyor. Sadece yorgunluunu kastetmiyorum. Sanki etrafndaki dnyann farknda bile deilmi gibiydi. Evet. Yugo yledir. imdiler de daha da ktleti mi? Raych bir sre dnd. Olabilir. Biliyorsun, hepimiz gibi o da yalanyor... Tabii sen bunun dndasn, anne. Sence Yugo aradaki snr am ve dengesini kaybetmi olabilir mi, Raych? Kim? Yugo mu? Buna neden olacak bir ey yok ki... Onu psiko-tarihiyle ba baa brakrsan yaamnn sonuna kadar kendi kendine hafife bir eyler mrldanp alr. Sanmyorum. Onu ilgilendiren hem de etkili biimde ilgilendiren bir ey var. Yani yneticilik. Ne yneticilii? Yugoya babann gnn birinde emekliye ayrlmak isteyeceinden sz ettiimde onun yerine gemeye kararl olduunu anladm. Kesinlikle kararl. Bunda alacak bir ey yok ki. Herhalde herkes, Yugonun babamn varisi olduunu dnyordur. Babamn da ayn ekilde dndnden eminim. Ama Yugo bana bu konuda hi de normal davranmyor- mu gibi geldi. Hatta Harinin onu baka biri iin bir kenara ittiini sylemeye gittiimi sand. Birinin Hari hakknda byle dnebileceini akln alyor mu? Bu alacak... Raych cmlesini yarda keserek annesini uzun uzun szd. Anne, bana szn ettiin komplonun elebasnn Yugo olduunu sylemeye mi hazrlanyorsun? Babam ortadan kaldrp ynetimi ele almak istediini sylemeye? Bu imknsz bir ey mi? Evet, yle, anne! Tmyle imknsz bir ey! Yugonun bir derdi varsa, nedeni haddinden fazla almas, hepsi o kadar. Btn gn ve geceler boyu o denklemlere bakmak herkesi ldrtr. Dors etkilenmiti, ayaa kalkt. Haklsn. Raych ard. Ne oldu? imdi sylediklerin. Aklma yepyeni bir eyin gelmesine neden oldu. Hem de ok nemli. Baka bir ey sylemeden dnd ve daireden kt.

24
Dors Venabili, Hari Seldona, Galaksi Kitaplnda drt gn geirdin, derken honutsuzluu anlalyordu. Btn balantlar kestin ve yine bensiz gitmeyi baardn. Kar koca holo-ekranlarda birbirlerinin grntlerine bakyorlard. Hari aratrma iin mparatorluk Sektrndeki Galaksi Kitaplna yapt yolculuktan yeni dnmt. Dorsa, Streelinge dndn haber vermek iin imdi proje merkezindeki brosundan onu aryordu. Profesr, Dors fkelendii zaman bile gzel, diye dnd. Keke elimi uzatp yanana dokunabilseydim... Karsn yattrmaya alarak, Dors, dedi. Oraya yalnz bama gitmedim. Yanmda bir grup insan vard. Galaksi Kitapl bu kargaa dolu ada bile bilim adamlar iin en gvenli yerdir. Bundan sonra kitapla daha sk gideceim sanrm. stelik bana haber bile vermeyeceksin, yle mi? Dors, suikastla ilgili dncelerine gre yaayamam. Ayrca peimden gelip, ktphane memurlarn etkilemeni de istemiyorum. Onlar cunta deiller ve hepsine ihtiyacm var. Kzmalar houma gitmez. Belki de kitapln yaknnda bir daire tutmam... tutmamz iyi olur.

Yznde sert bir ifade belirmi olan Dors, Olmaz, der gibi ban sallad ve konuyu deitirdi. Son gnlerde Yugoyla iki kez konutuumdan haberin var m? yi. Bunu yapm olmana sevindim. Yugo'nun d dnyayla balant kurmas gerekiyor. Evet, yle. nk onda bir gariplik var. Sanki bunca yldr bizimle alan Yugo deil artk. Herkese uzak, ne konutuu anlalmayan biri. in garibi anladm kadaryla sadece bir konuda heyecanlanyor. Sen emekli olduun zaman yerine gemek konusunda. Bu normal. Tabii Yugo benden daha uzun yaarsa. Yugonun senden daha uzun yaamasn beklemiyor musun? Eh, benden on bir ya kk. Ama koullarn deimesi... Yani sen de Yugonun kt durumda olduunun farknda- sn, bunu kastediyorsun deil mi? Sanki artk daha yal gzkyor ve ihtiyar bir adam gibi davranyor. Oysa senden gen. Bu durumun son zamanlarda ortaya kt anlalyor. Yugo hasta m? Fizikse! bakmndan m? Sanmyorum. Dzenli aralklarla muayeneden geiriliyor. Ama onun bitip tkenmi gibi gzktn ben de itiraf ediyorum. Yugoyu birka ay tatile kmas iin iknaya altm, isterse bir yl dinlenebileceini bile syledim. Bir sre iin projeden iyice uzaklamasn hatta Trantordan gitmesini nerdim. Getorinde geirecei tatilin masraflarn demek hi zor olmayacakt. Oras fazla uzak olmayan gzel bir tatil gezegeni. Dors ban sabrszca sallad. Ve tabii Yugo buna raz olmad. Ona tatile kmasn ben de syledim ve Yugo sanki bu szcn anlamn bilmiyormu gibi- davrand. nerimi kesinlikle reddetti. Seldon, Peki ne yapabiliriz? diye sordu. Dors, Biraz dnebiliriz, dedi. Yugo, proje zerinde tam yirmi be yl alt. Gcnden hibir zaman bir ey kaybetmemesine ramen imdi birdenbire bitkinleti. Asl nedeni ya olamaz. Daha ellisine bile basmad. Bir eyi mi ima ediyorsun? Evet. Sen ve Yugo Elektro-Aklayc denen eyi ne kadar sreden beri Asal Radyant iin kullanyorsunuz? ki yldan beri. Belki biraz daha fazla. Herhalde Asal Radyant kullanan biri Elektro-Aklaycdan da yararlanyor. Evet, yle. Evet bu daha ok sen ve Yugo anlamna geliyor. yle mi? Evet. Yugo aleti senden daha fazla m kullanyor? Evet. Yugo btn dikkatini olanca heyecanyla Asal Radyant ve onun denklemlerine verir. Ama ben, ne yazk ki zamanmn ounu ynetim ilerine vermek zorunda kalyorum. Peki Elektro-Aklaycnn bir insan vcudu zerindeki etkileri nedir? Seldon ard. Bildiim kadaryla yle nemli bir etkisi yok. O halde bana bir eyi daha akla, Hari. Elektro-Aklayc iki yldan biraz uzun bir sreden beri kullanlyor. Gelgelelim, sen bu sre iinde fark edilir derecede yorgunlap aksiletin. stelik baz eylerle ilgilenmez oldun. Sence sebebi nedir? Yalanyorum, Dors. Sama! Sana altm yann kristallemi bunaklk olduunu kim syledi? Aslnda yan bir koltuk denei ve savunma arac gibi kullanyorsun. Ltfen Hari, artk bundan vazgemeni istiyorum. Yugo senden gen ama o Elektro-Aklaycy daha fazla kullanyor. Bunun sonucunda daha fazla yorulup, aksileti. Bence evresindekilerle ilikisi bu yzden sana oranla daha da f azla azald. Yugo senin yerine kimin geecei konusunda adeta ocuka bir heves duyuyor. Sence btn bunlar anlaml deil mi? Ya ve fazla alma. Anlaml olan bu. Hayr. Bu Elektro-Aklaycnn etkisi. Alet ikinize de uzun vadeli bir etki yapyor. Bir sessizlik oldu. Seldon sonra, Bu iddian rtemem, Dors, dedi. Ama nasl mmkn olabileceini de anlayamyorum. Elektro-Aklayc olaanst bir elektronik alan yaratyor. Ancak bu insanlarn her zaman karlatklar trde bir alan. Kimseye olaanst denecek bir zarar veremez. Her neyse... Aleti kullanmaktan vazgeemeyiz. O olmazsa proje zerinde alamaz ve

ilerleyemeyiz. Hari, senden imdi bir ey isteyeceim. Bu konuda benimle i birlii yapmalsn. Bana haber vermeden proje merkezi dnda hibir yere gitme. Bana aklamadan sra d hibir ey yapma. Anlyor musun? Dors, bunu nasl kabul edebilirim? Sen elimi ayam balamaya, bana deli gmlei giydirmeye alyorsun. Sadece bir sre iin. Birka gn. Bir hafta... Birka gn ya da bir hafta ierisinde ne olacak? Dors, Bana gven, dedi. Her eyi akla kavuturacam. Hari Seldon kapya eski moda bir ifreyle hafife vurdu. Yugo ban kaldrd. Hari! Bana uraman ok ho. Bunu daha sk yapmalym. Eski gnlerde seninle her zaman beraberdik. imdiyse orada, burada, yani her yerde ilgilenmem ve endielenmem gereken yzlerce insan var. Aslnda tm bunlar aramza giriyor... Haberi duydun mu? Hangi haberi? Cunta kelle vergisi koyacakm. yle gzel, hatr saylr bir ey. Yarn Trantor-Vizyonda aklanacakm. imdilik bu vergi sadece Trantora uygulanyor. D Dnyalar beklemek zorunda kalacaklar. Aslnda biraz d krklna uradm. Cuntann hemen btn imparatorlua vergi koyacan umuyordum. Anlalan generalin dikkatli bir adam olmadn dnmekle hata etmiim. Amaryl, Trantor yeterli, dedi. D Dnyalar srann ok gemeden onlara geleceini anlayacaklar! imdi neler olacan greceiz. Neler olacan m? Aklama yaplr yaplmaz barmalar balayacak. Yeni vergi daha uygulanmadan ayaklanmalar olacak. Bundan emin misin? Amaryl hemen Asal Radyantn altrp uygun blm byltt. Kendinde gr, Hari. Bilmiyorum, bu nasl yanl yorumlanabilir? imdi varolan koullar altnda bu tr olaylarn kaca aklanyor. Byle olmazsa o zaman psiko-tarih alanndaki btn almalarmz yanl demektir. Hayr, buna inanamam. Seldon, Cesur davranmaya alacam, dedi glmseyerek. Bir an durup sordu. Kendini son zamanlarda nasl hissediyorsun, Yugo? Olduka iyi. Hemen hemen... Sahi, aklma gelmiken ya sen naslsn? Senin yneticilii brakacana ilikin sylentiler duydum. Dors bile bu konuda bir eyler syledi. Sen Dorsa aldrma. O son zamanlarda bir sr tuhaf ey sylyor. Kafasna takm bir kere. Projenin tehlikelerle dolu olduuna inanyor. Ne tr tehlikeler? Bunu sormamak daha iyi. Yine aklna bir eyler geldi. Her zamanki gibi byle durumlarda kontrol edilemiyor. Amaryl, Bekr olmann iyi yanlarn gryorsun ya? dedi. Bir an durdu sonra da alak sesle ekledi. Grevini brakrsan projenin gelecei konusunda neler yaparsn, Hari? Profesr, Grevi sen devralrsn, diye cevap verdi. Baka ne yapabilirim? Amaryl glmsedi.

26
Ana binadaki kk konferans salonunda Tamwile Elar, Dors Venabiliyi dinliyor, yzndeki hayret ve fke de gitgide artyordu. Sonunda, Olamaz! diye patlad. enesini ovuturduktan sonra konumasn dikkatle srdrd. Size kar saygszlk etmek istemem, Dr. Venabili. Ama dnceleriniz gl... doru olamaz. Hi kimse Psiko-Tarih Projesi stnde alanlarn arasnda ldrc duygular besleyen kiiler olduunu dnemez. phelerinizi hakl karacak ldrc duygular... Byle bir ey olsayd mutlaka far kederdim. Emin olun yle bir ey yok, dnmeyin bile.

Dors inatla, Ama dnyorum, dedi. stelik kant da bulabilirim. Elar, Bunu sizi krmadan nasl syleyebilirim, Dr. Venabili, bilemiyorum, diye mrldand. nsan bir eyi kantlamay ok istiyorsa ve ok da zekiyse, o zaman bol bol delil bulabilir. Ya da hi olmazsa kant olduunu sand bir eyler bulur. Benim paranoyak olduumu mu sanyorsunuz? Ben sadece maestroyla yakndan ilgilendiinizi dnyorum. Bu bakmdan bende sizinle beraberim. Ancak siz bu konuda abartya kayorsunuz diyelim mi? Dors, Elarn szlerini dnd. Hi olmazsa yeteri kadar zeki bir insann her yerde kant bulabileceini sylediiniz zaman haklydnz. rnein, ben de sizin aleyhinizde sulamalarda bulu nabilirim. . Elar mthi bir hayretle kadna bakt. Benim aleyhimde mi? Akas beni nelerle sulayabileceinizi renmek isterdim. Pekl. Size aklayacam. Doum gn partisi sizin fikrinizdi. yle deil mi? Elar, Evet, ben dndm, dedi. Ama bakalarnn da ayn eyi akl ettiklerinden eminim. Maystro yann ilerlediini syleyerek yaknrken bu bana onu elendirmenin normal bir yolu gibi gzkt. Evet, bakalarnn da bunu dnm olabileceklerinden eminim. Ama srar eden siz oldunuz. Gelinimin heveslenmesini saladnz. Manella ayrntlarla ilgilenme iini zerine ald. Siz de onu byk bir elence dzenlenebileceine ikna ettiniz. Doru deil mi? Gelininizi etkiledim mi bilemiyorum... Haydi yle olduunu farz edelim. Bunun ne kt yan var? Tek bana hibir kt yan yok. Ama byle geni, yaygn ve uzun sreli bir elence tertiplerken cuntann dengesiz, kukucu yelerine Harinin ok sevilen bir insan olduunu ve onlar iin tehlike kayna saylabileceini ilan etmiyor muyduk? Kimse kafamdan byle bir ey geirdiime inanamaz. Dors, Ben sadece imkn olan bir eye iaret ediyorum, dedi. Doum gn elencelerini planlarken merkezdeki brolarn boaltlmas iin de srar ettiniz... Geici olarak. Nedenleri de belliydi. ... ve odalarn bir sre bo kalmas iin srar ettiinizi eklemeliyim. Bu srede hi i yaplamad. Sadece Yugo Amaryl alabildi. Maestronun partiden nce biraz dinlenmesinin iyi olacan dndm. Herhalde bundan ikyet edemezsiniz. Ancak bu, bo brolarda baz kiilerle rahatlkla, ba baa konuabileceiniz anlamna geliyordu. Tabii brolarn etrafnda koruma alanlar da vard. Gerekten arada baz kimselerle konutum tabii. Gelininizle, yiyecek, iecek ve malzeme salayan kiilerle ve dier satclarla. Bu ok gerekliydi. yle deil mi? Ya ba baa konutuklarnzdan biri de cuntann yesiyse? Elarn yznde sanki Dors onu tokatlam gibi bir ifade belirdi. Szleriniz ok ar, Dr. Venabili. Siz beni ne sanyorsunuz? Dors bu soruyu dorudan doruya cevaplamad. Gidip Dr. Seldona generalle yapaca grmeden sz ettiniz. Ardndan onun yerini almak ve bylece doacak tehlikelerle kendiniz karlamak iin srar ettiniz. Hem de ok fazla. Tabii bunun sonucunda Dr. Seldon fkeyle generalle konumakta kararl olduunu syledi! Bylelikle istediinizin de aslnda bu olduu sylenebilir. Elar ksaca sinirli sinirli gld. Doktor, zr dilerim ama bu szler gerekten paranoyaka. Dors srarla szlerini srdrd. Partiden sonra da grup halinde Domes Edge Oteline gitmemizi de yine siz nerdiniz. yle deil mi? Evet. Bunun gzel bir fikir olduunu sylediinizi hatrlyorum. Bu gezintiyi srf cuntay endielendirmek iin yapm olamaz msnz? Cunta yelerine Hari'yi ok sevdiklerini yine gstermek iin? Ve bu grme benim saray bahelerine dalmam iin kararlatrlm olamaz m? Elarn aknl yerini fkeye brakyordu. Ben sizi durdurabilir miydim? Bu konuda siz karar verdiniz. Dors bu szlere aldrmad. Tabii saray bahelerine girerek cuntann bsbtn Harinin

aleyhine dnmesini salayacak kadar sorun yaratacam umuyordunuz. Ama neden, Dr. Venabili? Bunu neden yapaym? Dr. Seldonu aradan karmak ve projenin bana gemek iin, denebilir... Hakkmda byle bir eyi nasl dnebiliyorsunuz? Ciddi olduunuza inanamyorum. Bu konumann banda sylediiniz eyi yapyorsunuz... Bana uydurma kant bulmak isteyen zeki birinin neler yapabileceini gsteriyorsunuz. imdi baka bir konuya geelim. Size o bo odalardan gizli bir grme yapmak iin yararlanabileceinizi syledim. Orada cuntann bir yesiyle konumu olabileceinizi de. Bu iddiay reddetmeye bile demez. Ama konumanz duyuldu. Kk bir kz o odaya girdi. Koltuklardan birine kvrlp oturunca grlmesi olanakszd. Ve o sizin konumanz duydu. Elar kalarn att. Ne duydu ki? ocuk bize iki erkein lmden sz ettiklerini aklad. Tabii kk bir kz olduu iin konumay ayrntlaryla tekrarlayamaz. Ama iki szck onu etkilediinden onlar aklnda kald. Limonata lm. imdi de siz hayalden -zr dilerim- delilie kaydnz. Limonata lm ne anlama gelebilir? Bunun benimle ne ilgisi var? nce o kelimeleri olduklar gibi aldm. Szn ettiim ocuk limonatay ok seviyor. Partide de bol bol limonata vard. Ama onu kimse zehirlememiti. Bylesi aklc davran iin minnet duyuyorum. Sonra ocuun baka bir ey duyduunu anladm. Henz dil bilgisi fazla gl olmad ve limonatay da ok sevdii iin duyduu kelimeyi arptmt. Elar burun kvrd. E, limonatann arplm eklini bulabildiniz mi bari? Bir sre bunun eleman szc olduunu dndm. Bir eleman birinin lmesine yardm edecekti. Bu ne anlama geliyor? Bir elemann giriecei suikast anlamna. Matematiki olmayan birinin. Dors duraklayarak kalarn att. Elini gsne bastrd. Elar ani bir endieyle, Bir ey mi oldu, Dr. Venabili? diye sordu. Kadn birka dakika baka bir ey sylemedi. Elar hafife ksrd. Sonra, Szleriniz gitgide daha glnleiyor, Dr. Venabili, dedi. Artk yznde eleniyormu gibi bir ifade yoktu. Sizi krp krmayacama da artk aldrmayacam... ama szlerinizden skldm. Bu konumaya bir son verelim mi? Konumann hemen hemen sonuna geldik, Dr. Elar. Belki bir elemann suikast giriiminde bulunmas gln bir ey. Zaten buna karar verdim... Siz, Elektro-Aklaycnn gelitirilmesinde rol oynadnz, yle deil mi? Elar sanki dikleti ve gururla, Bu tmyle benim yarattm bir ey, diye aklad. Herhalde tmyle deil. Anladm kadaryla aleti Cinda Monay oluturmu. O bir izimci. Tamamiyle benim talimatm yerine getirdi. Bir eleman. Elektro-Aklayc da bir elemann yardmyla yapld. Elar iddetli duygularn bask altna almaya alarak, Bu sz bir daha duymak istediimi sanmyorum. Tekrar sylyorum... artk bu konumaya bir son verelim mi? dedi. Dors hibir ey duymam gibi konumasna devam etti. imdi Cindinin bu aletin yaratlmasnda bir rol olmadn sylyorsunuz. Ama onun yzne byle dememisiniz. Herhalde bunu, Cindinin hevesle almas iin yaptnz. Kadn bana bu iteki katksn akladnz syledi. Bu yzden derin bir minnet duyuyordu. Hatta alete ikinizin adn birden verdiinizi bile aklad. Ama tabii bu aletin resmi ismi deildi. Tabii deil. Onun ad Elektro-Aklayc. Aslnda Cindi Monay aleti gelitirmeye, gcn arttrmaya, eklemeler yapmaya altn da aklad. Sizin iin bu yeni gelitirilmi aletin bir modelini yaptn ve onu deneyeceinizi syledi. Btn bunlarn konuyla ne ilgisi var? Dr. Seldonla Dr. Amaryl, Elektro-Aklaycyla almaya balayal beri baz konularda ktletiler. Aletle fazla alan Yugo, daha kt durumda.

Elektro-Aklayc hibir biimde byle zarar veremez. Dors elini alnna gtrerek bir an yzn buruturdu. imdi daha youn etkileri olan bir Elektro-Aklaycnz var. O daha da fazla zarar verip, ar ar deil de daha abuk ldrr. ok sama. imdi aletin adn dnelim. Onu hazrlayan kadnn sylediine gre bu ismi sadece siz kullanyorsunuz. Herhalde aletten Elar-Monay aklaycs, diye sz ediyorsunuz. Elar endieyle, Bu ad bir kez olsun kullandm hatrlamyorum, diye mrldand. Ah, tabii kullandnz! Ve yeni etkisi iyice younlatrlm olan yeni Elar-Monay Aklaycs birini kolaylkla ldrmek iin kullanlabilir. Bu olay yznden kimse de sulanamaz. Sadece yeni, denenmemi bir alet yznden bir kaza olduu dnlr. Elar-Monay lm olur bu da. te kk bir kz bu szleri limonata lm diye anlad. Dors elini yavaa yanna bastrd. Elar hafif bir sesle, yi deilsiniz sanrm, Dr. Venabili, dedi. Ben ok iyiyim! imdi... szlerimde hakl deil miyim? Akas hangi szleri arptp limonataya dntrebileceiniz hi nemli deil. Kk kzn neler duyduunu kim bilebilir? Hepsi de nnde sonunda gelip Elektro-Aklaycnn ldrc bir ey olduu iddiasna dayanyor. Beni mahkemeye ya da bilim adamlarndan oluan bir aratrmac grubunun nne karn, istediiniz kadar uzmana Elektro-Aklaycy inceletin. Aletin insanlar zerindeki etkisini kontrol ettirin. Hatta yeni modeli bile. Bilim adamlar aletin llebilecek bir etki yapmadn anlayacaklardr. Dr. Venabili mrldand. Buna inanmyorum. Ellerini alnna bastrm, gzlerini yummutu imdi. Hafife sendeledi. Elar, yi olmadnz ortada, Dr. Venabili, dedi. Belki de bu artk konuma srasnn bana gelmi olduunu gsteriyor. Konuabilir miyim? Dors gzlerini at ve adama bakt sadece. Sessizliinizi, evet, anlamnda alyorum, doktor. Ynetici olabilmek iin Dr. Seldonla Dr. Amaryli ortadan kaldrmamn bana ne yarar olur? Btn suikast abalarm engellersiniz. u anda yaptnz dndnz gibi. Olmayacak bir ey ama... projenin bana geer ve iki byk adam ortadan kaldrrsam sonradan beni para para edersiniz. Siz olaanst bir kadnsnz. nanlmayacak kadar hzl ve gl. Yaadnz srece maystro da her zaman gvende olacak. Dors fkeyle adama bakt. Evet. Bunu cunta yelerine de syledim... Onlarn projeyle ilgili konularda fikrimi almamalar iin bir neden var m? Psiko-tarih hepsini ok ilgilendiriyor. yle olmas da gerekir. Onlara sizin hakknzda anlattklarma inanmakta zorluk ektiler. Ama siz saray bahelerine girdiiniz zaman durum deiti ve olay onlar ikna etti. Bundan emin olabilirsiniz. Ve o zaman planm da kabul ettiler. Dors bitkince, Hah... dedi. Artk gereklere geldik. Size Elektro-Aklaycnn insanlara zarar veremeyeceini syledim. Gerekten de veremez. Amaryl ve o pek deerli Hariniz sadece yalanyorlar. Ama siz bunu kabul etmeye yanamyorsunuz! E? Yani? yiler ve sizindi kabul edeceiniz gibi birer insan onlar. Elektromanyetik alan organik maddelere nemli bir etki yapamaz. Tabii hassas elektromanyetik bir makineyi kt biimde etkileyebilir. Biz de maden ve elektronikten oluan bir insan hayal edersek, o zaman Elektro Aklayc ona etki yapabilir. Efsaneler bize byle yapay insanlar olduunu aklyor. Mycogenlilerin dinlerinin temelinde de yine onlar var. Mycogenliler bu yapay insanlardan robot diye sz ediyorlar. Eer robot diye bir ey varsa herhalde insanlardan ok daha gl ve hzldrlar. Hatta zellikleri sizinkilere benzer, Dr. Venabili. te byle bir robot gerekten de gl bir Elektro-Aklayc sayesinde durdurulur, yaralanr ve hatta ortadan kaldrlr. imdi burada da byle bir alet var. Ve, biz konumamza balayal beri alak enerjiyle alyor, ite o yzden hastalandnz, Dr. Venabili. Yaamnz boyunca byle bir eyin ilk kez olduundan da eminim. Dors hibir ey sylemeyerek adama bakt. Sonra da ar ar bir iskemleye kt. Elar glerek szlerini srdryordu. Tabii sizin icabnza baktktan sonra maystro ve Amaryl konusunda bir sorun olmayacak. Hatta belki maystro siz olmadnz iin acyla istifa edecek ve ortadan kaybolacak. Amaryl ise kafa bakmndan bir ocuktan farksz. Herhalde onlarn ldrlmelerine gerek kalmayacak. Bunca yl sonra maskenizin drlmesi sizde ne gibi duygular uyandryor, Dr. Venabili? Aslnda ne olduunuzu byk bir ustalkla sakladnz, itiraf etmeliyim.

Gerei imdiye kadar kimsenin fark etmemesi alacak bir ey. Ama ben dhi bir matematikiyim. Bir gzlemci, bir dnr ve mantkl sonular karabilen biri. Eer maestroya o fanatike dknlnz ve istediiniz an insanst bir gle davranlarnz olmasayd ben bile durumu anlayamazdm. Maystro bir tehlikeyle karlatnda hemen korkun bir gce sahip oluveriyordunuz. Onun iin artk, Elveda, deyin, Dr. Venabili. imdi yapmam gereken sadece aleti sonuna kadar amak. Siz de ondan sonra tarih olacaksnz. Dors kendini toplam gibi ar ar yerinden kalkt. Belki de ben sandnzdan daha iyi korunuyorum, diye mrldand. Sonra homurdanarak Elarn zerine atld. Gzleri irileen Elar bir lk att ve sendeleyerek geriledi. Dors onu yakaladnda ellerini hzla hareket ettiriyordu. Elinin yanyla Elarn boynuna vurarak omurgay krd ve omuriliini paralad. Adam yere yld. lmt. Dors kendini zorlayarak doruldu ve sendeleyerek kapya doru gitti. Hariyi bulmalyd. Onun olanlar renmesi gerekiyordu.

27
Hari Seldon yerinden dehetle kalkt. Dorsu bu halde hi grmemiti. Kadnn yz arplm, vcudu eilmiti. Sarhomu gibi yalpalyordu. Dors! Ne oldu? Ne var? Profesr karsna koarak kolunu beline dolad. Dors ayn anda kendini brakarak matematikinin kollarna ylp kald. Seldon, Dorsu kucaklayarak kanepeye yatrd. (O, kendi boyundaki sradan bir kadndan daha ard. Ama profesr o srada bunu fark etmedi.) Ne oldu? dedi. Dors soluk solua olanlar anlatt. Zaman zaman sesi titreyip hafifliyordu. Seldon kadnn ban gsne dayam, ona sarlmt. Olanlara inanabilmek iin kendini zorlamaya alyordu. Dors, Elar ld... diye aklad. Sonunda bir insan ldrdm... lk kez... Bu durumu daha da ktletiriyor... Ne kadar zarar grdn, Dors? ok... Elar zerine atldm zaman makineyi sonuna kadar at. Seni dzeltebilirler. Nasl? Trantorda... bunun nasl yaplacan... bilen... hi kimse yok. Bana Daneel gerekli. Daneel! Demerzel! Hari iin iin gerei her zaman fark etmiti. Arkada olan Daneel -yani bir robot- onun iin bir koruyucu bulmutu. Yine bir robot. Bunu, psiko-tarihin gelimesi ve vakf tohumlarnn filizlenmesi iin bir frsat salanmas amacyla yapmt. Ama iin kts Hari koruyucusuna k olmutu. Bir robota! Profesr imdi her eyi daha iyi anlyordu. Kafasn durmadan kemiren o kukular ve sorular artk cevaplanabilirdi. Ancak btn bunlarn hi nemi yoktu. nemli olan Dorstu. Byle bir ey olmasna izin veremeyiz. Vermek zorundayz. Dors kirpiklerini krptrarak gzlerini at. Bu art. Seni korumaya altm... ama o arada... o nemli noktay... gzden kardm. imdi seni kim koruyacak? Seldon kadn iyice gremiyordu. Gzlerine bir ey olmutu. Benim iin endielenme, Dors. Asl sen... sen... Hayr. Sen, Hari! Manellaya syle... Manellaya... Artk onu... affediyorum. Benden daha baarl oldu. Wandaya durumu anlat. Sen ve Raych... birbirinizi korumaya aln. Seldon ne arkaya sallanyordu. Hayr, hayr! Bunu yapamazsn. Dayan, Dors. Ltfen. Ltfen, akm. Dors ban bitkince sallad. Sonra daha da bitkince glmsedi. Hoakal, Hari, sevgilim. Her zaman... benim iin yaptklarn hatrla. Ben senin iin hibir ey yapmadm. Beni sevdin. Ve akn beni... bir insana evirdi. Dorsun gzleri akt ama makine durmutu artk. Yugo Amaryl hzla Seldonun brosuna dald. Hari, ayaklanmalar tahmin ettiimizden daha iddetli. Onlardan nce baladlar... Sonra profesrle Dorsa bakarak fsltyla ekledi. Ne oldu?

Seldon ban acyla kaldrarak bakt. Ayaklanmalar m? Ayaklanmalar beni hi ilgilendirmiyor! Artk hibir ey ilgilendirmiyor beni!

DRDNC BOLM WANDA SELDON

SELDON, WANDA- ...Hari Seldon yaamnn son yllarnda torunu Wandaya ok baland. (Bazlarna gre torunu onun dayana oldu.) Yeni yetime anda ksz kalan Wanda Seldon kendini bykbabasnn Psiko-Tarih Projesine adad ve Yugo Amarylden geride kalan boluu bylece doldurdu... Wanda Seldonun almalarnn ierii genellikle esrarn koruyor. nk bu almalar herkesten ayr olarak yrtld. Wanda Seldonun aratrmalarn sadece Hari ve bir de Stettin Palver adl gen bir adam biliyordu. (Palverin soyundan olan Preem drt yz yl sonra, Trantor, Byk Yamadan [300 V.D.] kurtularak kllerin arasndan karken gezegenin adeta yeniden domasna katkda bulundu.) Wanda Seldonun vakf konusundaki almalar tmyle bilinmemekle beraber ok nemli olduu kesindir... Galaksi Ansiklopedisi

1
Hari Seldon, Galaksi Kitaplna girdi. Son gnlerde gitgide daha fazla topallyordu. Profesr sraya dizilmi Kayaklara doru gitti. Bu kck tatlar sryle blmden oluan kitapln adeta sonsuz olan koridorlarnda kayarak ilerliyorlard. Ancak profesr anszn duraklad. Dikkatini Galaktografi blmndeki adam ekmiti. Galaktograf btn galaksiyi boyutlu gsteriyordu. Tabii gezegenler yldzlarnn evresinde dnyorlard. Ayrca merkezin etrafnda da dik bir a yaparak dolayorlard. Seldon durduu yerden snr vilayeti Anacreonun parlak bir krmzyla iaretlenmi olduunu grebiliyordu. Bu blgede yldz az olduundan gezegene geni bir yer verilmiti. Anacreon zenginlik ya da kltr bakmndan dikkati ekmezdi, ilgi eken tek yan Trantora olan uzaklyd. Tam on bin parsek uzaktayd. Seldon iinden gelen sese uyarak adamn yaknndaki bilgisayarn nne oturdu ve geliigzel bir aratrma balatt. Aratrmann belirsiz bir sre devam edeceini biliyordu. nsezileri profesre Anacreona bu kadar ilgi duyulmasnn siyasi bir yan olduunu fsldamaktayd. Vilayet, galaksideki konumu yznden son imparatorluk rejiminin zorlukla elinde tuttuu bir blge saylyordu. Seldon gzlerini ekrana dikti ama kulak kabartm, yandaki konumay dinliyordu. Kitaplkta ou kez siyasi tartmalar duyulmazd. Hatta byle eylerin yaplmamas gerekirdi. Profesr o adam tanmyordu. Kitapln epeyce mdavimi olduundan bunda alacak bir ey yoktu. Bu tip insanlarla sk sk karlayordu. Hatta bazlaryla konuuyordu da. Aslnda kitaplk btn vatandalara akt. Bunun iin belirli nitelikler aranmazd. steyen ieri girer, ara ve gerelerden yararlanabilirdi. Tabii belirli bir sre iin. Sadece Seldon gibi birka sekin insann kitaplkta bir bro kurmalarna izin verilmiti. Seldon kaps kilitlenebilen zel bir odada alyor ve kitapln btn kaynaklarndan yararlanabiliyordu. Adamlardan biri alak sesle ama telala konuuyordu. (Seldon ok belirgin nedenlerle ona engel Burun adn takverdi.) Brakalm gitsin. Brakalm. Onu elde tutmaya almak bize ok pahalya mal oluyor. Bir sre elde tutsak bile nnde sonunda bu i bitecek. Orada sonsuza kadar kalamazlar. Onlar ayrlr ayrlmaz durum eskisine dnecek.

Seldon adamlarn neden sz ettiklerini biliyordu. Daha gn nce Trantor-Vizyonda, mparatorluk Hkmetinin Anacreonun dik bal valisini hizaya sokmak iin g kullanmaya karar verdii aklanmt. Seldonun kendi psiko-tarih analizi bunun yararsz bir ilem olduunu gsteriyordu. Ama hkmet genellikle sertlemeye baladnda, kimseyi dinlemiyordu. Seldon, engel Burunun kendisinin daha nce syledii szleri adeta tekrarladn duyduu zaman glmeye balad. stelik bu gen adamn psiko-tarih biliminden haberi bile yoktu. engel Burun konumasn srdrd. Anacreonu kendi bana brakrsak ne kaybmz olur? Yine yerinde kalr. Her zamanki yerinde yani imparatorluun snrnda. Yerinden kalkp doruca Andromedaya gidemez ya? yle deil mi? Yine bizimle ticaret yapmak zorunda kalr ve hayat devam eder. Onlar imparatoru selamlyorlarm ya da selamlamyorlarm, ok mu nemli? Sen bu fark gremezsin bile. Seldonun ok daha belirgin nedenlerle Kabak diye adlandrd ikinci adam, Ama btn bunlar bir bolukta olumuyor, dedi. Anacreonu brakrsak snrdaki dier vilayetler de ayrlr ve bylece imparatorluk paralanr. engel Burun heyecanla, E, ne olur yani? diye fsldad. Zaten imparatorluk artk etkili bir biimde yaamn srdremiyor. nk ok byk. Snrdakileri brak gitsinler. Baarabiliyorlarsa balarnn aresine baksnlar. O zaman Dnyalar daha iyi duruma gelir ve glenir. Snrn siyasi bakmdan bizim olmas art deil ki. Sadece ekonomik bakmdan bizim olur. nc Adam (Krmz Yanak), Hakl olman dilerdim, diye cevap verdi. Ama i sonunda byle olmayacak. Snr vilayetleri bamszlklarn ilan ettiklerinde her biri ilk i olarak gcn arttrmaya alacak. Hem de komularnn aleyhine olacak bir biimde. Srtme ve sava kacak, sonunda da valilerin hepsi imparator olacaklarn hayal edecekler. Trantor Krallnn kurulmasndan nceki gnlere geri dnlecek. Bylece bu karanlk a binlerce yl srecek. Kabak, Durumun o kadar kt olacan sanmyorum, dedi, imparatorluk paralanabilir. Ama halk, paralanmann sava ve fakirlik demek olduunu anlar anlamaz yaralar abucak kapanr. Herkes geriye, tm bir imparatorluun altn gnlerine bakar ve her ey yoluna girer. Biz barbar deiliz ne de olsa. Bir yolunu buluruz. engel Burun, Tabii ya, diye bard. mparatorluun tarih boyunca kriz stne krizle karlatn ve her seferinde de atlattn unutmamalyz. Ama Krmz Yanak, Hayr, dermi gibi ban sallad. Bu yle sradan bir kriz deil, ok daha kt bir ey. mparatorluk kuaklar boyunca geriledi. On yl sren cunta rejimi ekonomiyi mahvetti. Cunta devrileli ve bu yeni imparator tahta kal beri imparatorluk daha da zayflad. O yzden snr vilayetlerin bir ey yapmalarna bile gerek yok. mparatorluk kendi arl yznden kecek. engel Burun, Ve mparatora olan ballk... diye balad. Krmz Yanak, Ne ball? dedi. Cleon ldrldkten sonra yllarca imparatorsuz yaadk. Kimsenin buna aldrd bile yoktu. Bu yeni imparator da sadece bir simge. Yapabilecei hibir ey yok. Zaten kimse bir ey yapamayacak. Yaadmz ey bir kriz deil, bir son. Dier iki adam kalarn atarak Krmz Yanaka baktlar. Sonra Kabak, Buna gerekten inanyorsun! diye mrldand. Sen imparatorluk Hkmetinin oturup btn bunlara izin vereceini mi sanyorsun? Evet! Siz ikiniz gibi onlar da byle eyler olduuna inanamayacaklar. nandklar zamansa ok ge olacak. Kabak sordu, inandklarn dnelim... ne yapmalarn isterdin? Krmz Yanak sanki cevab orada bulacakm gibi Galaktografa bakt. Bilmiyorum! Dinleyin, zaman gelince leceim. ldmde durum o kadar kt olmayacak. Ama daha sonra her ey ok ktleirken bakalar bunu dnp endielenecek. O zaman ben oktan gitmi olacam. Belki bir daha dnmemek zere eski gnler de gitmi olacak. Ha, aklma gelmiken... byle dnen yalnz ben deilim... Hari Seldon adnda birinden sz edildiini duydunuz mu hi? engel Burun hemen, Tabii duyduk, dedi. Cleon dneminde birinci bakan deil miydi? Krmz Yanak, Evet, diye cevap verdi. Bir bilim adam. Birka ay nce onun bir konumasn dinledim. O zaman imparatorluun paralandna inanan biri daha olduunu anlamak beni rahatlatt. Seldon dedi ki...

Kabak onun szn keserek, Her eyin mahvolduunu ve daimi bir karanlk an balayacan m syledi? Krmz Yanak, Pek deil, dedi. Seldon gerekten dikkatli bir tip. O byle bir eyin olabileceinden sz etti. Ama yanlyor. Aslnda kesinlikle olacak/ Seldon yeteri kadar dinlemiti. Topallayarak adamn oturduu masaya gitti ve Krmz Yanakn omzuna dokundu. Affedersiniz... sizinle bir dakika konuabilir miyim? Krmz Yanak irkilerek ban kaldrd. Sonra da, Hey... dedi. Siz Profesr Seldon deil misiniz? Seldon, Her zaman yleydim, dedi glmseyerek ve adama zerinde resmi olan bir referans fiini uzatt. Sizi burada, kitaplktaki bromda grmek istiyorum. br gn, leden sonra drt uygun mu? Gelebilir misiniz? almam gerekiyor. Gerekiyorsa hasta olduunuzu bildirin. ok nemli. ey... pek emin deilim, efendim. Seldon, Bunu yapn, dedi. Banz bu yzden derde girerse ben sorunu zmlerim. Ve, baylar, galaksi grntsn bir dakika iin incelememin sizce bir sakncas var m? Byle bir grntye bakmayal ok oldu. Dierleri sessizce, Tabii, dermi gibi balarn salladlar. Eski birinci bakann karsn da olduklar iin utanmlard. Teker teker gerileyerek Seldonun Galaktografn kontrollerine erimesine izin verdiler. Profesr dmelere dokununca Anacreon Vilayetini belirten krmz k kayboldu. Artk galakside hibir iaret yoktu. imdi durmadan dnen kl bir sis gibiydi. Merkez kremsi bir a dnyordu. Gerisindeyse galaksi kara delii vard. Tabii grnt bytlmedike gezegenleri tek tek semek olanakszd. Ama o zaman da galaksinin herhangi bir blm ekrana yansrd. Seldon ise her eyi tmyle grmek istiyordu. Erimeye balayan imparatorluu. Profesr bir dmeye bast ve galaksi grntsnde bir dizi sar nokta beliriverdi. Bunlar yaanabilir gezegenlerdi. Yirmi be milyon dnya. Bu noktalar, galaksinin snrn belirten ince sisin iinde tek tek seilebiliyorlard. Merkeze doru gitgide daha sklamaktaydlar. Merkezdeki ltnn etrafnda dmdz bir sar halka varm gibi gzkyordu. Ancak Galaktograf ayarlanarak bu blm bytldnde halkann beneklerden olutuu grlebiliyordu. Sonra ortadaki lt bembeyaz kalyor, zerinde hibir iaret olmuyordu. Merkezdeki enerji frtnalar arasnda insanlarn yaayabilecekleri gibi bir gezegen olamazd tabii. Sarnn youn olmasna ramen Seldon binde bir yldzn bile evresinde insanlarn yaayabilecekleri bir gezegenin dnmediini biliyordu. nsanln gezegenleri deitirme ve yaanr hale getirme yeteneklerine ramen durum byleydi. Galaksideki bu yaanamaz gezegenlerde yaplan hibir deiiklik orada yaayan insanlarn rahatlkla, uzay elbisesi olmadan dolaabilecekleri yerler haline sokulmalar iin yeterli olamyordu. Seldon bir dmeye daha basnca sar noktalar kayboldu. Ardndan kck bir blge mavi bir kla aydnland: Trantor ve ona dorudan doruya bal olan dnyalar. Trantor merkeze mmkn olduu kadar yakn ama onun ldrc etkilerinden de uzaktayd. Genellikle Trantorun galaksinin merkezinde olduu sylenirdi ama aslnda doru deildi. Galaktografa bakldnda Trantor gezegeninin kkl insan etkiliyordu. Koskoca galakside kck bir yerdi oras. Ancak buraya insanln grd en youn zenginlik, kltr ve devlet otoritesi sktrlmt. Ve bu bile mahvolmaya mahkmdu. Sanki o yabanc Seldonun kafasndan geenleri okumu ya da yzndeki kederli ifadeyi yorumlamlard. Kabak yavaa, imparatorluk gerekten mahvolacak m? diye sordu. Profesr daha da hafif bir sesle cevap verdi. Olabilir. Her ey olabilir. Ayaa kalkarak adamlara glmsedi. Ama iin iin lklar atyordu. Mahvolacak! Mahvolacak!

Seldon byk blmede yan yana dizilmi olan kayaklardan birine binerken iini ekti. Sadece birka yl nce kitapln sonsuz gibi gzken koridorlarnda zevkle, hzl hzl yrr, kendi kendine, altmn getim ama bunu hl baaryorum, derdi. Ama artk yetmiindeydi ve bacaklarndaki g abucak kesiliyordu. O yzden kayaa binmek zorundayd. Daha gen adamlar bile her zaman bu tatlar kullanyor ve bylece zahmetten kurtuluyorlard. Ama Seldon bunu zorunlu olduu iin yapyordu. Ve ikisi arasnda byk fark vard. Seldon gidecei yeri belirtmek iin dmelere bastktan sonra bir kolu ekti. Kayak yerden sadece bir santim kadar ykseldikten sonra olduka yava ama dzgn ve sessizce ilerledi. Seldon arkasna yaslanarak koridor duvarlarn, dier kayaklar ve arada srada grd yayalar seyretti. Profesr birka ktphanecinin yanndan geerken onlar grnce yine de glmsedi. mparatorluktaki en eski loncadandlar. En sayg gren gelenekleri olan bir loncadan. Hepsi de yzyllar ncesinin daha uygun yntemlerine skca balydlar. Belki de bin yl ncesine daha uygun olan trelere. Bir entariyi anmsatan bol giysileri beyazms ve ipek gibiydi. Kapal yakadan aaya doru gitgide bollayordu. Trantor erkekler konusunda btn dnyalar gibi, sakal brakmakla iyice tra olmak arasnda kararszd. Trantorda ya da hi olmazsa sektrlerin ounda yaayan erkekler sinekkayd tra oluyorlard. Seldon bildi bileli bu byleydi. Sadece Dahllarn byklar gibi baz deiiklikler grlrd. Seldonun evlat edindii Raychn da by vard. Ancak ktphaneciler uzun yzyllar nce moda olan sakala skca sarlmlard. Her ktphanecinin bir kulandan dierine uzanan ama dudan stn akta brakan, ksa, dikkatle dzeltilmi bir sakal vard. Bu bile onlarn kim olduklarnn anlalmas iin yeterliydi. Ktphaneciler etrafn sardklarnda sakal ve by olmayan Seldon biraz sklyordu. Aslnda ktphanecilerin en belirgin zellikleri kepleriydi. nk her zaman giyerlerdi. (Profesr, belki uyurken bile, diye dnyordu.) Drt ke balk kadifemsi bir kumatan yaplmt. Drt parann birletii yerdeyse bir dme vard. Kepler eitli renklerdeydi. Ve her rengin bir anlam olduu anlalyordu. Kitaplk konusunda etraflca bilgisi olan biri byle bir kepe bakarak o ktphanecinin hizmet sresini, uzman olduu dal, baar derecesini vb. syleyebilirdi. Bu sayede kitaplkta bir hiyerari de kurulmu oluyordu. Her ktphaneci bir dierinin kepine bakarak ona saygl davranmas gerekip gerekmediini anlyordu. Tabii bu saygnn derecesini de. Ya da karsndakine gsteri yapabileceini kavryordu. Galaksi Kitapl, Trantordaki en byk binayd. Belki de btn galaksideki en byk bina. Buras imparatorluk sarayndan bile daha geniti. Bir zamanlar bykl ve grkemiyle vnyor gibi ldayp parldamt. Ama sonra imparatorluun kendisi gibi snklemi, eskimiti. Kitaplk genliinden kalma mcevherleriyle sarkk gerdann ve krk cildini sslemeye alan yal soylu bir kadna benziyordu. Kayak, baktphanecinin brosunun ssl kapsnn nnde durunca Seldon tattan indi. Las Zenow glmseyerek profesr selamlad. Tiz sesiyle Hogeldin, dostum, dedi. Seldon bazen onun genliinde tenorlar iin bestelenmi arklar syleyip sylemediini dn- yor ama sormaya cesaret edemiyordu. Baktphaneci her zaman ok vakarl olduu iin bu soruyu terbiyesizce bulabilirdi. Seldon da, Selam, diye karlk verdi. Zenovun sakal krd. Bembeyaz bir kep giyerdi. Profesr bunun ne olduunu anlyordu. Bu konuda bir aklamaya gerek yoktu. Bu gsteriin tam tersiydi. Kepte hibir renk olmamas bunu giyen insann en yksek mevkide olduunu aklyordu. Zenow sanki gizli bir neeyle ellerini ovuturdu. Hari, bir mjdem olduu iin seni ardm. Onu bulduk! Las, ondan kastn... Uygun bir dnya. Epeyce uzaklarda bir gezegen istiyordun. te o ideal dnyay bulduumuzu sanyorum. Zenovun glmsemesi yayld. Sen o ii kitapla brak, Hari. Biz her isteneni buluruz. Bundan hi kukum yok, Las. Bana o dnyay anlat. ey... nce sana yerini gstereyim. Duvardaki bir pano yana kayd ve odadaki klar snkleti. Sonra boyutlu bir galaksi grnts belirdi. Bu ar ar dnyordu. Yine krmz izgiler Anacreon Vilayetini belirtiyorlard. Seldon neredeyse o adamla ilgili olayn bunun bir

provas olduuna inanacakt. Sonra vilayetin en ucunda parlak mavi bir benek belirdi. Zenow, te o, dedi. deal bir dnya. Ele geirilebilir. Bol suyu, iyi bir oksijen atmosferi ve tabii bitki rts var. Denizlerde de canl ok. Elini uzatp alman iin hazr bekliyor. Gezegen deitirme ve topra uygun hale getirme yntemlerine hi gerek yok. Ya da gerekli birka deiiklik insanlar oraya yerletikten so nra bile yaplabilir. Matematiki, Orada kimse yaamyor deil mi, Las? diye sordu. Kesinlikle. Hi kimse yaamyor. Gezegende bir tek insan bile yok. Ama neden? Madem gezegen bu kadar uygun? Dnyayla ilgili btn ayrntlar bildiine gre aratrld belli. Neden oraya gmenler yollanmam? Gezegen aratrlm ama ilerinde mrettebat olmayan uzay gemileri tarafndan. nsanlar oraya yerlememiler... herhalde ok uzak olduu iin. Gezegenin etrafnda dnd gne, merkezdeki kara delikten ok uzak. nsanlarn yaadklar dnyalardan ok daha uzak. Sanrm oraya yerlemeyi dnen kimseler iin fazla uzak. Ama senin iin yle olduunu sanmyorum. Sen, Ne kadar uzakta olursa o kadar iyi, dedin. Seldon ban sallad. Evet, yle. Hl yle diyorum. Gezegenin bir ad var m? Yoksa harflerle saylarn karmndan oluan bir ey mi? ster inan, ister inanma o dnyann bir ad var. Aratrma gemilerini gnderenler oraya Terminus adn vermiler. Bu yolun sonu anlamna gelen ok eski bir szck. Gerekten de yle gibi. Profesr, Bu dnya Anacreon Vilayetinin snrlar iinde mi? diye sordu. Zenow, Aslnda deil, dedi. Krmz izgi ve kzl glgeleri incelersen Terminusu belirten mavi noktann onlarn ok az dnda olduunu fark edersin. Aslnda bu elli k yl darda. Terminus kimseye ait deil. mparatorluun mal bile saylmaz. yleyse haklsn, Las. Bu gerekten de aradm o ideal dnyaya benziyor. Zenow dnceli bir tavrla mrldand. Tabii sen ve yanndakiler Terminusa yerletikten sonra Anacreon Valisi gezegenin kendi ynetim snrlar iinde olduunu iddia edebilir. Seldon, Bu mmkn, dedi. Ama bu sorunu zaman gelince zeriz. Zenow tekrar ellerini ovuturdu. Ne harika bir dnce. Yepyeni bir dnyada dev bir projeye balamak. Her yerden uzakta, hibir gezegenle ilikisi olmayan bir dnyada. Bylece yldan yla, on yldan on yla insanlarn btn bilgisini ieren dev bir ansiklopedi hazrlanabilir. Bu kitaplktaki bilgilerin bir zeti. Daha gen olsaydm, senin gruba katlmak ok houma giderdi. Profesr kederle, Sen benden neredeyse yirmi ya kksn... diye mrldand. Sonra daha da byk bir kederle kendi kendine, hemen herkes benden ok gen, dedi. Zenow ban sallad. Ah, evet, yetmiinci doum gnn geride braktn duydum. Bunun zevkini kardn ve uygun bir parti verildiini umarm. Seldon, Ben doum gnlerimi kutlamam. diye konutu. Ah, ama bir zamanlar kutluyormusun. Altmnc yldnmnle ilgili o nl hikyeyi hatrlyorum. Seldon btn dnyann o en byk kaybna daha dn uram gibi mthi bir ac duydu. Ltfen ondan sz etme. Zenow utand. Affedersin... Baka eylerden sz edelim... Terminus tam istediin gibi bir dnyaysa o zaman Ansiklopedi Projesiyle ilgili ilk almalar iyice hzlanacak demektir. Bildiin gibi kitaplk sana her konuda memnunlukla yardm edecek. Biliyorum, Las. Bu yzden sana kar sonsuz bir minnet duyuyorum. Gerekten almalarmz srdreceiz. Ayaa kalkt. On yl nceki doum gn elencesinden sz edilmesinin verdii o iddetli zntden sonra henz glmseyecek halde deildi. Onun iin gidip almalarma devam etmeliyim. Seldon oradan ayrlrken yalan syledii iin vicdan azab duydu. Las Zenow matematikinin gerek maksadn hi bilmiyordu.

Hari Seldon, Galaksi Kitaplndaki kiisel brosunda evresine baknd. Burada da, kitapln dier taraflarnda olduu gibi, aklanamayan bir eskilik vard. Bir tr anmlk. Bir yerde ok fazla kalm eylere zg o hava. Ama Seldon kitapln orada, ayn yerde daha yzyllarca kalacan biliyordu. Dzgn hiimde onarlrsa binlerce yl daha orada kalabilirdi. Profesr, buraya nasl geldim, diye dnerek gemii tekrar tekrar kafasndan geirdi. Yaamndaki gelimeleri teker teker inceledi. Herhalde bu da yalanmann neden olduu bir eydi. Gemite ok ey vard. Gelecekteyse pek az. O yzden insann kafas ileride heyula gibi dikilen glgeye bakmak istemiyor, gemiteki gvenli gnleri dnmeyi tercih ediyordu. Ama Seldon yine de farklyd. Psiko-tarih otuz yldan daha da uzun bir srede hemen hemen dmdz saylacak bir izgi zerinde ilerlemiti. lerleme srnrcesine, ok ar olmu, ama yine de ilerlemiti. Sonra, alt yl nce birdenbire dik al bir sapma yapmt. Sapma hi beklenmedik bir olayd. Seldon bunun nasl olduunu kesinlikle biliyordu. Olaylarn bir araya gelerek bunu nasl mmkn kldklarn. Tabii her eye Seldonun torunu Wanda neden olmutu. Hari gzlerini yumarak alt yl nce olanlar hatrlamak iin koltuunda arkasna yasland. On iki yandaki Wanda ok zgnd. Annesi Manella, Bellis adn verdikleri kk bir kz dnyaya getirmiti. Ve gen kadn bir sre btn dikkatini bebee vermiti. Wandann babas Raych ise doduu sektr olan Dahlla ilgili kitabn tamamlamt. Kitabn baarl olmas, Raycha biraz n kazandrmt. Onu zaman zaman bu konuda konumalar yap mas iin aryorlar, o da bu davetleri heyecanla kabul ediyordu. nk alt konu Raych ok ilgilendiriyordu. Hariye glerek syledii gibi, Dahldan sz ederken Dahll aksanm gizlemek zorunda kalmyorum. Hatta herkes benden bunu bekliyor. Ama bu yzden evden uzun srelerle ayrlyor, evdeyken de bebekle ilgileniyordu. Dorsa gelince... O yoktu artk. Hari Seldonda alan yara hibir zaman kapanmyor, profesrn acs asla gemiyordu. Dorsu kaybetmesine neden olan olaylar W anda'nn ryasyla balamt. Kk kzn o felaketle hibir ilgisi yoktu. Seldon ok iyi biliyordu bunu. Ama yine de Wandaya yaklamak istemiyordu. Bu yzden yeni bir bebein dnyaya gelmesinin neden olduu o znt srasnda Wandaya yardm etmedi. Wanda ise zgn zgn, her zaman onu grmekten memnun olan kiinin yanna gidiyordu. Her zaman gvenebilecei o tek insana. Yugo Amaryle. Psiko-tarihin gelitirilmesinde Hari Seldondan sonra en byk baary gsteren matematiki. Bu bilime olan ball konusundaysa herkesten ndeydi. Harinin Dors ve Raych vard. Ama psiko-tarih, Yugonun btn yaamyd. Kars yoktu, ocuu da. Ama Wandann her yanna geliinde kendini belli belirsiz kayba uram gibi hissediyordu. Bunun verdii acy ancak ocua sevgi gstererek giderebiliyordu. Yugo aslnda kza ufak tefek ama olgun bir insanm gibi davranyordu. Zaten Wanda da bundan holanyordu. Kk kz alt yl nce bir gn yine Yugonun brosuna girdi. Amaryl ban kaldrarak yeniden oluturulmu gzleriyle dikkatli dikkatli kza bakt. Sonra her zamanki gibi onun kim olduunu ancak bir iki dakika sonra anlayabildi. Sonra, Ah, sevgili arkadam Wanda gelmi, dedi. Ama neden bu kadar zgnsn? Senin gibi gen ve ekici bir kadn hibir zaman zlmemelidir. Alt duda titreyen Wanda, Beni kimse sevmiyor... diye aklad. Ah, yapma! Bu doru deil. Onlar sadece yeni bebei seviyorlar. Artk benimle ilgilenmiyorlar bile. Ben seni seviyorum, Wanda. O halde beni seven bir tek sen varsn, Yugo Amca. Wanda artk eskisi gibi Amarylin dizlerine oturamyordu. Ama ban onun omzuna dayayarak alamaya balad. Bunun zerine Yugo ani bir canllkla, Gzel bir ey grmek ister misin, W anda? diye sordu. Kz burnunu ekti. Ne? Amarylin bildii bir tek ey vard. Sen hi Asal Radyant grdn m? Hayr. Nedir? Bu, bykbabanla iimizi yapmak iin kullandmz bir ey. Amaryl masasndaki siyah kp iaret etti. Wanda kederli kederli ona bakarak. Hi gzel deil. dedi.

Matematiki ban sallad. imdi yle. Ama altrdm zaman seyret. Amaryl sylediini yapt. Karanlk odaya k benekcikleri ve deiik renkte kvlcmlar dolumutu. Grdn m? imdi bunu bytebiliriz. O zaman ekiller de bir matematik denklemine dnr. Gerekten de yle oldu. Denklem sanki onlara doru hzla geliyordu. imdi havada eitli iaretler vard. Harfler, saylar, oklar ve Wandann o zamana kadar grmedii ekiller. Amaryl, Gzel deil mi? diye sordu. Wanda, Evet, yle, dedi. Dikkatle, olas gelecekleri gsteren, bilmedii denklemlere bakyordu. Ama u ksm beenmedim. Bence yanl. Solundaki renkli bir denklemi iaret ediyordu. Amaryl kalarn att. Yanl m? Neden yanl olduunu syledin? nk... gzel deil. Ben olsam baka biimde yapardm Amaryl hafife ksrd. Eh, dzeltmeye alrm. Kzn kastettii denkleme daha da yaklaarak her zamanki gibi dikkatle bakt. Wanda, Bana gzel klarn gsterdiin iin ok teekkr ederim, Yugo Amca, dedi. Belki ileride bir gn onlarn ne anlama geldiklerini anlarm. Matematiki, Bir ey deil, diye mrldand. Kendini daha iyi hissettiini umarm. Eh, biraz. Saol. Wanda hafife gld ve odadan kt. Amaryl orada duruyordu, biraz krlmt. Asal Radyantn oluturduu denklemlerin eletirilmesi houna gitmemiti. Bunu hibir ey bilmeyen on iki yanda bir kz yapm olsa bile. Ve orada dururken psiko-tarih ihtilalinin balam olduunun farknda bile deildi.

4
Amaryl o gn leden sonra Hari Seldonun Streeling niversitesindeki brosuna gitti. Bu olaanst bir ey saylrd. nk Amaryl kendi odasndan hemen hemen hi kmazd. Hatta koridorun biraz aasnda odas olan bir meslektayla konumak iin bile. Amaryl, Hari, dedi. Kalarn atmt ve yznde akn bir ifade vard. ok garip bir ey oldu. ok garip bir ey. Seldon, Amaryle ok derin bir hznle bakt. Yugo henz elli ndeydi ama daha yal duruyordu. Omuzlar km, ypranmt. Sanki vcudu saydamlam gibiydi. Sonunda zorunlu kald iin doktorlara muayene olmu uzmanlar da ona bir sre iin iini brakarak dinlenmesini sylemilerdi. Hatta bazlar almay tmyle kesmesini nermiler ve, Sadece bu yolla salnz dzelebilir. demilerdi. Yoksa... Seldon ban sallamt. Onu iinden ayrrsanz daha da abuk lr. Hem de daha mutsuz olarak. Bu konuda bir seeneimiz yok. Profesr birdenbire bu dncelere dalm olduu iin Amarylin szlerini duymadn anlad. Affedersin, Yugo. Yine dalgnlm stmde. Bandan bala. Amaryl, Sana bugn ok acayip bir ey olduunu sylyordum, dedi. ok garip bir ey bu. Nedir, Yugo? Wandayla ilgili. Beni grmeye geldi. ok zgn ve dertliydi. ' Neden? Buna yeni bebein neden olduu anlalyor... Ah, Evet. Harinin sesinde belirgin bir sululuk vard. Wanda byle syledikten sonra ban omzuma dayayarak alad. Aslnda ben de biraz biraz aladm, Hari. Sonra Wanday neelendirmek iin ona Asal Radyant gstermeyi dndm. Amaryl duraklad. Sanki ondan sonra syleyecei szleri dikkatle semeye alyordu. Devam et, Yugo? Ne oldu? ey... Wanda btn klara bakarken ben de bir blm bylttm. Aslnda 42R254. Onu biliyor musun? Profesr glmsedi. Hayr, Yugo. Ben senin gibi denklemleri tmyle ezberlemedim. Amaryl ciddi ciddi, Eh, dedi. Ezberlemen gerekir. Bunu yapmazsan nasl iyi bir... Ama neyse. Sana unu sylemeye alyorum: W anda denklemin bir blmn iaret ederek onun doru olmadn syledi. Bu gzel deil, dedi.

Ne olur sylerse? Hepimizin holand ve holanmad eyler vardr. Evet, tabii. Ama ben bu olay dnp bir sre denklemin o blmn inceledim. Hari, denklemin doru olmayan bir yan vard. Programlama kesin deildi. Wandann iaret ettii o blm, o belirgin blm iyi deildi. Ve gerekten de gzel saylmazd. Seldon biraz zorlukla doruldu. Kalarn atmt. u ii iyice anlamaya alaym, Yugo. Wanda geliigzel bir eyi iaret etti ve onun doru olmadn syledi. Sonra da hakl kt, yle mi? Evet. Ama aklna estii gibi davranmyordu. O blm zellikle semiti. Ama, imknsz! Fakat oldu bu. Ben oradaydm. Ben olmadn sylemiyorum. Sadece bunun tuhaf bir rastlant olduunu kastediyorum. yle mi dersin? Sen psiko-tarih konusunda ok bilgilisin. imdi... yeni bir dizi denkleme bakar ve bana hemen bunun bir blmnn yanl olduunu syleyebilir misin? Seldon, Pekl, Yugo, dedi. Nasl oldu da denklemin o belirli blmn bylttn? Byltmek iin niin o belirli yeri setin? Amaryl omzunu silkti. Su bir rastlantyd. stersen yle diyebiliriz: sadece dmeleri evirdim. Seldon, Bu rastlant olamaz, diye mrldand. Birka dakika derin derin dnd. Sonra da Wanda'nn balatt psiko-tarih ihtilalini belirginletiren o soruyu sordu. Yugo, daha nce o denklemlerin yanl olabileceklerini dnm mydn? Bu konuda baz kukularn var myd? Amaryl tulumunun belindeki kuakla oynamaya balad. Sklm gibiydi. Evet, vard sanyorum. Anlayacan... Sanyor musun? Olduunu biliyorum. O yeni bir blmn denklemlerini hazrlarken bir an parmaklarm sanki programlama mekanizmasna yapt. O srada denklemler bana doru gibi gzkmt ama iin iin endielenip durdum sanrm. Denklemin bana yanl gzktn dndm hatrlyorum. Gelgelelim yaplacak baka ilerim vard. O yzden zerinde durmadm. Fakat yanda tam tamna beni endielendiren blm iaret edince, her eyi kontrola karar verdim. Yoksa bunun ocuka bir laf olduuna karar verecek ve zerinde durmayacaktm. Ve sen Wandaya gstermek iin denklemlerin tam o blmn setin. Sanki bu bilinaltn zorlayp duruyordu. Amaryl omzunu silkti. Kim bilir? Ondan hemen nce birbirinize iyice sokulmutunuz. Alyordunuz. Amaryl tekrar omzunu silkti. Daha da utanm gibiydi. Seldon, Ben ne olduunu bildiimi sanyorum, Wanda kafandan geenleri okudu. Amaryl sanki bir ey onu srm gibi irkildi. Bu olanaksz! Profesr ar ar, Vaktiyle birini tanmtm... diye mrldand. Onun da bu tr olaanst bir kafa gc vard. Sonra kederle Eto Demerzeli dnd. Ya da gizli adyla Daneeli. Ancak o... insanst biriydi diyebiliriz. Kafalarn iini okur, bakalarnn dncelerini sezer ve insanlar eitli ekillerde davranmalar iin ikna ederdi. Bu bir kafa yeteneiydi. imdi... Wandada bu tr bir yetenek olabilir. Amaryl inatla, Buna inanamam, dedi. Seldon, Ben inanabilirim, diye cevap verdi. Ama bylesi bir konuda ne yapacam bilmiyorum. Psiko-tarih aratrmalarnda balayan ihtilalin grltsn belirsizce duydu.

5
Raych biraz da endieyle, Baba, dedi. Yorgun gibisin. Hari Seldon, Herhalde, diye cevap verdi. nk kendimi yorgun hissediyorum. Peki sen naslsn? Raych artk krk drdndeydi. Salarnda krlar belirmiti ama by hl koyu renk ve grd. Tam Dahi tarzyd. Seldon olunun byn boyayp boyamadn dnd. Ama bunu sormak hi de doru olmazd. Seldon, Konferanslara bir sre iin ara verdin mi? diye sordu.

Bir sre iin. Ama fazla uzun srmeyecek. Eve dndm iin ok mutluyum. Bebei, Manellay ve W anday grdm iin. Ve seni, baba. Saol. Ama sana bir haberim var, Raych. Artk konferans vermek yok. Sana burada ihtiyacm var. Raychn kalar atld. Ne iin? Seldon onu iki kez zor grevlerle yollamt. Ama bu Joranum tehlikesi olduu gnlerdeydi. Raychn bildii kadaryla dnya ok sakindi artk. zellikle cunta devrildii ve tahta uuk yzl bir imparator oturtulduu iin. Seldon, Bu Wandayla ilgili, diye aklad. Wandayla m ilgili? Nesi var? Hibir eyi yok. Ama Wanda iin tam bir Genom karmalyz. Sen ve Manella iin de. Daha sonra yeni bebek iinde tabii. Bellis iin de mi? Ne oluyor, baba? Profesr kararszca duraklad. Raych, annenle benim her zaman senin ok sevilen bir yann olduunu dndmz biliyorsun. Sevgi ve gven uyandran bir yann olduunu. yle dndnz biliyorum. Benden zor bir i yapmam isteyecein zaman hep bundan sz ederdin. Ama seninle drst konuacam. Ben bunu hibir zaman fark etmedim. Hayr. Benim sevgimi kazandn... Dorsunkini de. Kadn ortadan kalkal drt yl olmutu ama Seldon hl bu ad zorlukla syleyebiliyordu. Wye Valisi Rashellei de etkilemitin. Jo-Jo Joranumu da. Manella'y elde ettin. Btn bunlar nasl aklarsn? Raych, ok zeki ve sevimliyim ben, diyerek gld. Hi onlarn... bizim... kafamzla balant kurduun aklna geldi mi? Hayr, byle bir ey hi aklma gelmedi. imdi dnyorum da... bence bu gln bir ey. Peki, sana Wandann bir kriz annda Yugonun kafasndan geenleri okuduunu sylersem, ne yaparsn? Rastlant, derim. Ya da hayal. Raych, vaktiyle birini tandm. nsanlarn kafasn kolaylkla etkilerdi. Sen ve ben ne kadar kolaylkla konuuyorsak, o da bu ii yle rahatlkla baarrd. Kimdi? Sana ondan sz edemeyeceim. Ama bana inanmalsn. Raych kukuyla, ey... diye mrldand. Galaksi Kitaplna gidip bu konuyu aratrnca tuhaf bir hikyeyle karlatm. Yirmi bin yllk bir hikye bu. Yani hiper-uzay yolculuunun o sisli kaynaklarna bal. Hikye kk bir kzla ilgili. Wanda yalarndaym. Nemesis adl bir gnein etrafnda dnen bir dnyann her tarafyla iletiim kurabiliyormu. Bu bir peri masal tabii. Tabii. Ama tam anlamyla deil. Yine de Wandayla aradaki benzerlik alacak gibi. Raych, Ne yapmay dnyorsun, baba? diye sordu. Pek emin deilim, Raych. Genomu grmem ve Wandaya benzeyen baka kimseleri bulmam gerekiyor. Bana sk sk olmasa da kafa gleri olan byle ocuklar douyormu gibi geliyor. Ancak genellikle bu yetenek ocuklarn balarn derde sokuyor. Onlar da bylelikle bu glerini gizlemeyi reniyorlar. Byyp olgunlarlarken yeteneklerini kafalarnn derinliklerine gmyorlar. Bu kendilerini korumak iin yaptklar bilinsizce bir ey. imparatorlukta ve hatta Trantorda yaayan krk milyon insann arasnda yleleri olmal. W anda gibileri. stediim genomu bulabilirsem bylesi yetenekleri olduunu sandm kimseleri deneyebilirim. Onlar bulduunu dnelim, baba. Bu insanlar ne yapacaksn? Bana, psiko-tarihin bundan sonraki gelimeleri iin onlara ihtiyacm olacakm gibi geliyor. Raych, Wanda gcn ilk anladn kii, dedi. Sen onu bir psiko-tarihi olarak yetitirmek mi niyetindesin? Belki, Yugo gibi mi? Hayr, baba, ite bu olmaz! Neden olmaz? nk ben onun normal bir kz gibi bymesini istiyorum. Normal bir kadn halini almasn. Wanday Asal Radyantn nne oturtman hi houma gitmez. Onu psiko-tarih matematiinin canl

bir ant haline getirmen! Seldon, Buna gerek kalmayabilir, dedi. Ama onun genomunu aldrmalyz. Bildiin gibi binlerce yldan beri her insann adeta dosyalanm bir genomu olduuna inanlyor. Bu ok pahal bir ilem olduu iin standart hale getirilemedi. Ama kimsenin bunun yararl bir ey olduundan kukusu yok. Herhalde sen de bunun yararl olabileceini anlyorsun. Hi olmazsa Wandann ne tr fizyolojik rahatszlklara kar eilimi olduunu anlarz. Yugonun genomu olsayd o imdi lmn eiine kadar gelmezdi. Bundan eminim. Hi olmazsa bu kadarn yapabiliriz deil mi? Evet, belki, baba. Ama daha fazla ileri gitmemelisin. Manellann bu konuda benden daha da kesin bir tavr alacana iddiaya girerim. Seldon, Pekl, dedi. Ama unutma, artk konferans turlarna kmak yok. Sana burada ihtiyacm var. Raych, Bakalm, diye mrldanarak profesrn yanndan ayrld. Seldon hl orada oturuyordu. ok kararszd. Eto Demerzel ne yaplmas gerektiini bilirdi. Profesrn tand, insanlarn kafalarn etkileyebilen tek kii oydu. nsan konusu dnda eitli bilgileri olan Dors da ne yaplmas gerektiine karar verebilirdi. Ama Seldona gelince... O yeni psiko-tarihi belli belirsiz grebiliyordu ama hepsi o kadar.

6
Wandann tam bir genomunu elde etmek kolay deildi. Bir kere genom konusunda uzman olan biyofiziki says azd ve her zaman ileri balarndan aknd. Seldonun biyofizikilerin ilgisini ekmek iin isteklerini ak ak anlatmasysa imknszd. Seldon, Wandann kafa gcne kar duyduu ilginin gerek nedeninin btn galakside gizlenmesi gerektiine inanyordu. Sanki bu kadar dert yetimiyormu gibi bir de bu ilem ok pahalyd. Seldon ban sallad ve o srada konutuu biyofiziki Mian Endeleckiye, Bu ilem neden bu kadar pahal, Dr. Endelecki? diye sordu. Ben bu konuda uzman deilim. Ama anladm kadaryla bu ilem tamamiyle, bilgisayarlar yardmyla yaplyor. Genom deriden biraz kazyarak hcre alndktan sonra, birka gn iinde oluturuluyor ve tahlil ediliyor. Bu doru. Ancak deoksribonkleikasit molekl milyarlarca nkleotide doru uzanr. Her pirimindin ve asit rik cevheri yerini almtr. Ama bu ilemin en nemsiz yandr. En nemsiz yan, Profesr Seldon. Ondan sonra her birini inceler ve baz standartlarla kyaslarsnz. imdi dnn... Tam genomlarn bizde kaytlar var. Ama hepsi de ok saydaki genom'un ancak pek kk bir blmn oluturuyorlar. O yzden de onlarn gerekten standart saylp saylamayacaklarn bilemiyoruz. Seldon, Neden o kadar az? diye sordu. Bunun birka nedeni var. Bir kere masraf sorunu. Pek az kii bu ilem iin kredi sarf etmeye raz. Ancak tabii genomlarnda bir bozukluk olduunu dnmeleri iin gl nedenler ortaya kt zaman tutumlar deiiyor. Gl bir neden yoksa, kt bir eyler bulunacandan korktuklar iin analiz yaplmasn istemiyorlar. imdi... siz torununuza genom yaplmasn istediinizden emin misiniz? Evet, eminim. Bu son derecede nemli. Neden? Torununuzda metabolizmayla ilgili bir anomali mi grlyor? Hayr, yle bir ey yok. Aslnda tam tersi. Anomali szcnn kartnn ne olduunu bilseydim onu kullanrdm. Ben onun olaanst biri olduunu dnyorum. Ve byle olaanst bir ocuk olmasnn nedenlerini renmek istiyorum. Hangi bakmlardan olaanst? Kafa bakmndan. Ama ayrntlara girmek benim iin imknsz. nk durumu iyice kavrayamyorum. Belki genomdan sonra anlayabilirim. Torununuz ka yanda? On iki. Yaknda on ne basacak. Bu durumda anne ve babasndan izin almamz gerekir. Seldon ksrd. Bu biraz zor olabilir. Ben onun bykbabasym. Benim izin vermem yeterli

olmaz m? Benim iin tabii ki yeterli olur. Ama bildiiniz gibi biz yasalardan sz ediyoruz. alma lisansm kaybetmek istemem. Seldon tekrar Raycha yanamak zorunda kald. Ama bu konuda da zorlukla karlat yine. Raych tekrar kars Manellayla Wandann normal bir ocuk gibi normal bir yaam srmesini istediklerini syledi. Kzn genomu onun anormal olduunu gsterirse ne olacakt? Onu alp gtrecek ve laboratuvar zerinde deney yaplan bir hayvan gibi orasn burasn m aratracaklard? Psiko-tarihe fanatike balanan Hari, Wanday elenceli hibir yan olmayan sadece allarak geirilen bir yaama m mahkm edecekti? Onun kendisi gibi genlerle btn ilikilerinin kesilmesine mi neden olacakt? Ama Seldon srar etti. Bana gven, Raych. Wandaya zarar verecek hibir ey yapmam. Asla. Ama bu iin yaplmas gerekiyor. Wandann genomunu renmem art. Kukulandm gibiyse o zaman psiko-tarihin yolunu ve hatta btn galaksinin geleceini deitirmek zere olduumuz da anlalr. Bylece Profesr, Raych ikna etti. Manellann iznini almay da baard. Ve byk, hep birlikte W anday Dr. Endeleckinin brosuna gtrdler. Mian Endelecki onlar kapda karlad. Parlak salar bembeyaz olsa da yz genti. eriye merakla giren kz inceledi. Wanda endielenmi ya da korkmu gibi grnmyordu. Dr. Endelecki ondan sonra Wanda'yla birlikte gelen olgun insana dnd. Anne, baba ve bykbaba, diye glmsedi. Yanlmyorum ya? Seldon cevap verdi. Hayr, yanlmyorsunuz. Raychn rkek bir hali vard. Manellann yz biraz imi, gzleri de kzarmt. Yorgun gibiydi. Doktor, Wanda, diye balad. Adn bu deil mi? Wanda o berrak sesiyle, Evet, efendim, dedi. Sana ne yapacam ak ak anlatacam. Herhalde her iini sa elinle yapyorsun. Evet, efendim. Pekl. Sol kolunun yukarsnda kk bir yere bir anestetik skacam. Sanki oraya serin bir rzgr arpm gibi hissedeceksin. Sonra hafife kazyarak cildinden bir rnek alacam. Kck bir rnek. Cann yanmayacak, kan da akmayacak. Sonradan izi bile kalmayacak. im sona erdiinde o noktaya bu kez dezenfekte ilac skacam. Btn bunlar birka dakika ierisinde olup bitecek. Sence uygun mu? Wanda, Tabii, diyerek kolunu uzatt. lem sona erdii zaman Dr. Endelecki, Kazyarak aldm cilt paracn mikroskobun altna koyacam, diye aklad. Uygun bir hcre seecek ve bilgisayarl gen analizcimi altracam. Her nkleotidi iaretleyeceim. Ama onlardan milyarlarca var. Bu i bir gnn nemli bir blmn alacak. Tabii her ey otomatik olarak yaplacak. Onun iin burada oturup her eyi sey retmeyeceim. Senin de ayn eyi yapmana hi gerek yok. Genom hazr olduktan sonra analiz etmek daha da uzun srecek. Tam bir analiz istiyorsanz bu bir iki hafta alabilir. te ilem bu yzden o kadar pahal. alma uzun ve zordur. Her ey hazr olduunda sizi ararm. Sanki, artk aileyle ilgilenmiyor- mu gibi dnd ve nndeki masaya dizilmi olan ltl ara ve gerelerin zerine eildi. Seldon, Olaanst bir ey bulursanz hemen benimle balant kurar msnz? dedi. Daha ilk saatte bir ey bulursanz analizin tamamlanmasn beklemeyin demek istiyorum. lk saatte bir ey bulma olasl ok zayf. Ama size sz veriyorum, Profesr Seldon. Gerekirse sizi hemen arayacam. Manella kznn kolunu kaparcasna tutarak zaferle dar kard. Raych ayaklarn sryerek onu izlemiti. Seldon bir an orada durarak, Bu olay sandnzdan daha nemli, Dr. Endelecki, dedi. Kadn ban sallarken, Sebep ne olursa olsun, ben elimden geleni yapacam, profesr. dedi. Seldon odadan karken dudaklarn skca birbirine bastrmt. Acaba neden genomun be dakikada hazrlanacan ve yine be dakikalk bir analizin bana istediim cevab salayacan dndm? imdi haftalarca beklemek zorunda kalacam. Ne bulunacanysa bilmiyorum.

Dilerini skt. Beyninin yeni rn olan kinci Vakf acaba kurulabilecek miydi? Yoksa bu hibir zaman eriemeyecei bir hayal olarak m kalacakt?

7
Hari Seldon sinirli sinirli glmseyerek, Dr. Endeleckinin odasna girdi. Birka hafta demitiniz, doktor. Artk bir ay geti. Dr. Endelecki ban sallad. ok zgnm, profesr ama her eyin tam olmasn istediniz. Ben de yle yapmaya altm. E? Seldonun yzndeki endieli ifade kaybolmamt. Ne buldunuz? Yz kadar kusurlu gen. Ne, kusurlu gen mi? Ciddi misiniz, doktor? ok ciddiyim. Neden olmasn? En aa yz kusurlu gen olmayan hibir genom yoktur. Genellikle bu say daha da yksek olur. Bildiiniz gibi bu sanld kadar kt bir ey de deildir. Hayr, bilmiyordum. Uzman sizsiniz, doktor, ben deil. Dr. Endelecki koltuunda kmldanarak iini ekti. Sizin genetik konusunda hi bilginiz yok sanrm, profesr, yle deil mi? Evet, yok. Bir insan her eyi bilemez. ok haklsnz. Ben de sizin u... ad neydi? Psiko-tarih konusunda hibir ey bilmiyorum. Dr. Endelecki omzunu silkti ve konumasn srdrd. Bu konuyu anlatmak isteseydiniz ie ta bandan balardnz. Ve herhalde ben de konuyu yine de kavrayamazdm. imdi... genetie gelince... Evet? Kusurlu bir genin genellikle hibir nemi yoktur. Tabii baz kusurlu ama ok ok nemli genler korkun aksaklklara da yol aarlar. Ama onlara pek ender rastlanr. Kusurlu genlerin ou sadece tam bir dakiklikle almazlar. Tpk dengesi biraz bozulmu tekerleklere benzerler. Bir tekerlek yuvarlanr, biraz sarslr ama yine de grevini yapar Wanda da yleleri mi var? Evet. Hemen hemen. Sonuta btn genler kusursuz olsayd hepimiz neredeyse birbirimize benzerdik. Ayn biimde davranrdk. nsanlar farkl klan genler arasndaki ayrlklardr. Ama biz yalanrken durum daha ktlemez mi? Evet. Biz yalanrken hepimizin durumu ktleir. eriye girdiiniz zaman topalladnz fark ettim. Neden? Seldon, Hafif bir siyatik, diye mrldand. Bu btn yaamnz boyunca var myd? Ne mnasebet! Eh, baz genleriniz zamanla ktletii iin topallyorsunuz. Peki zamanla Wanda'ya ne olacak? Bilmiyorum. Ben gelecek konusunda kehanette bulunamam, profesr. Bunun sizin uzmanlk alannza girdiini sanyorum. Ancak bir tahminde bulunmam isterseniz, W andaya yle olaanst bir ey olmayacak. Hi olmazsa genetik bakmndan. Tabii o da bizler gibi yalanacak. Seldon, Bundan emin misiniz? diye sordu. Szme inanmanz gerekiyor. Wandann genomunu renmek istediniz. Belki de bilinmemesi daha doru olacak eyleri renme tehlikesiniyse gze aldnz. Ama size unu syleyeceim: Bence torununuzun bana yle korkun bir ey gelmeyecek. u kusurlu genler... onlar dzeltmemiz gerekir mi? Bu yaplabilir mi? Hayr. Bir kere bu ok pahal olur. kincisi o genlerin dzelmi biimde kalmalar salanamaz. Ne de olsa insanlar bu ilemin aleyhindeler. Ama neden? nk onlar genel olarak bilimin aleyhindeler. Bunu sizin de bilmeniz gerekir, profesr. Korkarm mistisizm iyice glenmeye balad. zellikle Cleonun lmnden beri. nsanlar genlerin bilimsel yntemlerle dzeltilebileceklerine inanmyorlar. Hastalklar birilerinin ellerini vcutlarnn zerine koyarak geirmesini bekliyorlar. Ya da buna benzer samalklarla. Akas iimi srdrmek

benim iin son derecede zor artk. Bir fon da oluturmuyorlar. Seldon ban sallad. Aslnda durumu ok iyi anlyorum. Psiko-tarih bunu aklyor ama dorusu durumun bu kadar abuk ktleeceini sanmyordum. Etrafmdaki sorunlar gre meyecek kadar kendi iime dalmtm. ini ekti. Otuz yldan uzun bir sre boyunca Galaksi mparatorluunun ar ar paralanmasn seyrettim. imdi imparatorluk daha da byk bir hzla kyor. Bunu zamannda nasl durduracamz da bilmiyorum Deniyor musunuz? Profesrn szleri Dr. Endeleckiyi elendirmie benziyordu. Evet, deniyorum. ansnz ak olsun... u siyatiinize gelince... Biliyor musunuz, bu elli yl nce geirilebilirdi. Ama artk olanaksz. Neden? Bu hastal iyiletirmek iin kullanlan aletler ortadan kalkt. O aletleri altrabilecek kimseler ise artk baka konular zerinde alyorlar. Tp geriliyor. Seldon dnceli bir tavrla mrldand. Her ey gibi... Evet. imdi tekrar Wandaya dnelim. Torunum bana olaanst bir kzm gibi geliyor. Kafas pek ok kimseninkinden farkl. Genleri size onun beyni hakknda neler sylyorlar? Dr. Endelecki koltuunda arkasna yasland. Profesr Seldon, beyin fonksiyonuyla ne kadar genin ilgili olduunu biliyor musunuz? Hayr. Size unu hatrlatacam. nsan vcudunun btn almalar arasnda en karmak olan beynin fonksiyonudur. Hatta, bildiimiz kadaryla, kinatta insan beyni kadar karmak baka hibir ey yoktur. Bu nedenle size binlerce genden her birinin beyin fonksiyonunda bir rol olduunu sylediim zaman herhalde buna amayacaksnz. Binlerce mi? Kesinlikle. Ve o genleri inceleyerek zellikle olaanst bir ey bulmak da imknszdr. Wanda konusundaki szlerinizi kabul edeceim. O olaanst bir beyni olan olaanst bir kz. Ama genlerinde bana beyni konusunda bilgi verebilecek hibir ey gremedim. Tabii beyninin normal olduu dnda. Beynin fonksiyonlarnda rol olan genleri Wanda'nnkilere benzeyen kimseler bulabilir misiniz? Ayn beyin haritas olan insanlar? Hi sanmyorum. Baka bir beyin Wandannkine ok benzeseydi bile genler arasnda yine de mthi farklar olurdu. Benzerlikler bulmaya almann hibir yarar olmaz... imdi bana syleyin, Profesr, Wandann beyninin olaanst olduunu dnmenize yol aan ey nedir? Seldon ban sallad. ok zgnm. Bu konuabileceim bir ey deil. O halde sizin iin bir ey bulamayacamdan eminim. Wandann beyninin olaanst bir yan olduunu nasl kefettiniz? u bana aklayamayacanz eyi yani? Profesr, Bir rastlant sonucu... diye mrldand. Bir rastlant sonucu. O zaman torununuzunkine benzeyen beyinleri de yine ayn yoldan bulmak zorundasnz. Yani rastlantlarla. Yaplacak baka hibir ey yok. Derin bir sessizlik oldu. Sonra Seldon, Bana syleyebileceiniz baka bir ey var m? diye sordu. Korkarm yok. Sadece size hesab yollayacam syleyebilirim. Seldon kendini zorlayarak ayaa kalkt. Siyatik yznden can ok yanyordu. O halde... ok teekkr ederim, doktor. Hesab yollarsanz derim. Hari Seldon doktorun yanndan karken, imdi ne yapacam, diye dnyordu.

8
Hari Seldon da herhangi bir entelektel gibi Galaksi Kitaplndan bol bol yararlanyordu. ou zaman bunu bilgisayarlarn yardmyla uzaktan yapard. Ama arada srada kitapla gittii de olurdu. Daha ok Psiko-Tarih Projesinin yaratt basklardan kurtulmak iin. Ve iki yldan yani Wanda gibileri bulmay planladndan beri kitapln o geni kaynaklarndan abucak yararlanabilmek iin zel bir broya yerlemiti. Hatta kitapln yaknndaki sektrde, kubbenin altnda bir apartman

tutmutu. Bylece gitgide younlaan aratrmalar yznden Streelinge dnemedii zaman orada kalyor ve kitapla yryerek gidiyordu. Ama artk plan yeni boyutlar kazanmt ve Las Zenowla grmek istiyordu. Adamla kar karya ilk kez konuacakt. Galaksi Kitaplnn baktphanecisinden randevu almak kolay deildi. Adam mevkisinin nitelii ve deeri konusunda ok nemli biri olduunu dnyordu. mparatorun, baktphaneciyle grmek istedii zaman kalkp kitapla gittii ve srasn bekledii syleniyordu. Ama Seldon fazla sknt ekmedi. Zenow, Hari Seldonu hi grmemiti ama onun kim olduunu ok iyi biliyordu. Profesr karlarken, Bu bir eref, birinci bakan, dedi. Seldon, O mevkiden on alt yl nce ayrldm bildiinizi umarm, diyerek glmsedi. Ama o mevkiinin erefi hl size ait. Ayrca cuntann o zalimce ynetiminden de bizi siz kurtardnz. Cunta birka kez kitapln tarafszlyla ilgili kutsal kural inemiti. Seldon, ah, diye dnd. Beni grmeyi hemen kabul etmesinin nedeni anlalyor. Sonra, O kurtarma iddias sadece bir sylenti, dedi. Zenow dayanamayarak kolundaki zaman bandna bakt. imdi bana sizin iin ne yapabileceimi syleyin. Seldon, Sayn baktphaneci, diye sze balad. Sizden kolay yaplacak bir ey istemeye gelmedim. Ben kitaplkta bana daha geni bir yer verilmesini istiyorum. Yardmclarmdan bazlarn buraya getirebilmem iin ayrca izin de. Son derece nemli, uzun ve ayrntl bir program balatmak iin sizden izin almam gerekiyor. Las Zenovun yznde zntl bir ifade belirmiti. ok ey istiyorsunuz. Btn bunlarn neden nemli olduunu bana aklayabilir misiniz? Evet. mparatorluk paralanyor. Uzun bir sessizlik oldu. Sonra Zenow, Sizin psiko-tarih alanndaki aratrmalarnz duydum, dedi. Bana yeni biliminizin gelecein bilinmesini salayabileceini sylediler. imdi sznz ettiiniz de psiko-tarih biliminin bir kehaneti mi? Hayr. Henz psiko-tarih almalarmda gelecei kesinlikle aklayabileceim bir noktaya erimedim. Ama imparatorluun paralandn bilmek iin psiko-tarihe gerek yok. Kantlar kendiniz de grebilirsiniz. Zenow iini ekti. Buradaki grevim baka eylerle ilgilenmemi engelliyor, profesr. siyasal ve toplumsal konulara geldi mi, bir ocuktan farkszm. sterseniz kitaplktaki bilgilerden yararlanabilirsiniz. Ah, u broya bir bakn. Burada btn Galaksi mparatorluundan gelen, dnebileceiniz her trl bilgi var. Oras yle. Ama son yllarda kitapln btesi birka kez iyice budand. Artk eskisi kadar paramz yok. Ara ve gerelerimizi alr halde tutmak iyice zorlayor. Seldon enesini ovuturdu. Madem size verilen para azald, yleyse baz kimseleri iten karmak zorunda kalyor, cretleri de indiriyorsunuz sanrm. Ya da ie yeni personel almyorsunuz. Evet, iyi bildiniz. O halde says gitgide azalan personelle nasl alacaksnz? Halkn istedii bilgilerin bulunmas iin onlara yeni iler nasl ykleyeceksiniz? Kurul halkn her istedii bilgiyi bulmak zorunda olmadmz sylyor. Sadece bizim nemli saydmz bilgiyi salayacakmz. Yani kitaplk artk herkese ak olmayaca gibi, btn bilgi kaynaklar da kullanlmayacak. Korkarm yle. Bir ktphanecinin byle bir eyi isteyebileceine inanamam. Siz Gennaro Mummeryi tanmyorsunuz, Profesr Seldon. Zenow matematiki kendisine bo gzlerle bakt iin aklama gerei duydu. Onun kim olduunu mu dnyorsu nuz? Mummery kitapln kapatlmasn isteyen grubun lideri. Ve Kurul yelerinin ou da gitgide onu desteklemeye balyor. Sizin ve yardmclarnzn, bamsz bir grup halinde kitapla gir mesine izin verirsem Mummeryden yana olmayan baz yeler onunla birlikte oy vermeye kalkabilirler. Oysa szn ettiim kiiler kitapln, ktphaneciler dnda bakalar tarafndan kontrol edilmesine

karlar. Mummery fazla oy alrsa ben de baktphanecilikten istifa etmek zorunda kalrm. Seldon ani bir heyecanla, Bakn! diye bard. Btn bunlar imparatorluun daldn gsteren iaretler! Kitapln kapatlmas, herkesin ieri alnmamas, istenen bilginin verilmemesi! Siz de ayn fikirde deil misiniz? Byle sylediiniz zaman... hakl olabileceinizi dnyorum. yleyse izin verin de Ynetim Kurulundakilerle konuaym. Onlara gelecekte neler olabileceini, ne yapmak istediimi aklayaym. Belki onlar ikna edebilirim. Sizi ikna ettiimi umuyorum. Zenow bir an dnd. Bu yolu deneyebilirsiniz. Ama plannz baarl olmayabilir. Bu olasl hesaba katmak zorundaym. Ltfen gereken her eyi yapn ve bana kurul yeleriyle ne zaman ve nerede greceimi bildirin. Seldon, Zenovun yanndan ayrlrken endieliydi. Baktphaneciye syledii her ey doru ve nemsizdi. Ancak kitaplktan yararlanmak istemesinin gerek nedenini aklamamt. Zaten kitapln nasl yararl olacan kendisi de kesinlikle bilmiyordu.

9
Hari Seldon, Hugo Amarylin baucunda oturuyordu. Kederle, sabrla. Yugo tkenmiti artk. Tbbn ona yardm etmesi olanakszd. Zaten Yugo da byle bir eye yanamyordu. Henz elli be yandayd. Seldon ise altm altsnda. Zaman zaman bacann sancmasna ve topallamasna neden olan siyatik dnda sal yerindeydi. Amaryl gzlerini at. Hl burada msn, Hari? Seldon ban sallad. Yanndan ayrlmayacam. Ben lnceye kadar m? Evet. Seldon bir an durduktan sonra mthi bir strapla ekledi. Bunu neden yaptn, Yugo? Uygun bir yaam srseydin, daha yirmi, otuz yl yaardn. Amaryl hafife glmsedi. Uygun bir yaam m? Yani ii brakp tatil mi yapsaydm? Sayfiye yerlerine mi gitseydim? nemsiz eylerle mi elenseydim? Evet. Evet. O zaman ya iimin bana dnmek iin sabrszlanr ya da byle zaman kaybetmekten holanmay renirdim. Ve szn ettiin o ek yirmi, otuz yllk srede de hibir ey baaramazdm. Sen kendine bak! Ne varm bende? Cleon zamannda on yl birinci bakanlk yaptn. O srada bilimle ne kadar ilgilendin? Seldon yavaa, Zamanmn drtte biri kadarn psiko-tarihe verdim, dedi. Abartyorsun. Ben durup dinlenmeden abalamasaydm psiko-tarihin ilerlemesi fren gcrtlar arasnda dururdu. Profesr ban sallad. Haklsn, Yugo. Bu yzden sana minnet duyuyorum. Ve o devirden nce ve sonra sen zamannn yarsn ynetimle ilgili sorunlara verirken gerek ii kim yapard? Ha? Sen, Yugo. Tabii ya. Amaryl'in gzleri tekrar kapand. Seldon, Ama benden sonra yaasaydn ynetimle ilgili grevleri zerine almaya da hazrdn, dedi. Hayr! Ben sadece almalarn gereken ynde gelimelerini salamak iin projenin yneticisi olmak istedim. Ama ynetimle ilgili btn ileri bakalarna datrdm. Amaryl artk hrltl hrltl soluk alyordu. Sonra kmldanarak gzlerini at ve Seldona bakarak, Ben gittikten sonra psikotarihin hali ne olacak? diye sordu. Bunu hi dndn m? Evet, dndm. imdi seninle bunu konumak istiyorum. Belki houna gider. Yugo, bana psiko-tarihte bir ihtilal oluyormu gibi geliyor. Amarylin kalar hafife atld. Ne adan? Bu laf hi houma gitmedi. Dinle! Senin fikrindi bu. Yllar nce bana iki vakf kurulmas gerektiini syledin. Birbirlerinden ayr, uzak ve gvenli bir yerde kurulacak ve gerektii zaman kinci Galaksi mparatorluunun

ekirdeini oluturacak vakflar. Bunu anmsyor musun? Senin fikrindi. Psiko-tarih denklemleri... Biliyorum. Onlardan bu sonu kyordu. Ben imdi bu konunun zerinde alyorum, Yugo. Galaksi Kitaplnda bana bir bro vermelerini saladm... Galaksi Kitapl m? Amarylin kalar bsbtn atld. Onlardan holanmyorum. Kendilerini beenmi bir grup salak. Baktphaneci Las Zenow o kadar da kt biri deil, Yugo. Sen hi Mummery adl bir ktphaneciyle karlatn m? Gennaro Mummery adl biriyle? Hayr ama adn duydum. Aalk bir insandr. Vaktiyle onunla tartmtk. Aldm bir eyi yerine koymadm iddia etmiti ve ben de ok kzmtm, Hari. Birdenbire Dahla dndm sanki... Dahi kltrnn nemli bir zellii varsa o da kfrlerle dolu bir lam ukuru olmasdr. O kfrlerden bazlarn adamn yzne haykrdm. Kendisine psiko-tarihi engellediini syledim. Tarihe kt bir insan olarak geeceini haykrdm. Bu kt bir insan szcklerini kullandm da sanma. Amaryl hafife gld. Mummerynin dili tutuldu sanki. Seldon hemen Mummerynin dardan gelenlere hangi nedenler yznden dmanlk duyduunu anlad. Daha dorusu nedenlerden biri buydu. Herhalde adam psiko-tarihe de ayn nedenler yznden dmand. Ama profesr bir ey sylemedi. nemli olan u, Yugo. Sen iki vakf kurulmasn istedin. Biri baarszla urarsa dieri ayn yolda devam edecek. Ama biz bundan teye de gittik. Hangi bakmdan? Hatrlyor musun? Wanda iki yl nce kafandan geenleri okumutu. Asal Radyanttaki denklemlerden birinin bir blmnn yanl olduunu anlamt. Evet, tabii. Eh, biz Wanda gibi olan baka kimseler bulacaz. Bu vakf daha ok fizik konularyla ilgilenen bilim adamlarndan oluacak. nsanlkla ilgili bilgileri koruyacak ve kinci mparatorluun ekirdei grevini yapacaklar. kinci vakfysa psiko-tarihiler kuracaklar. Sadece kafaclar, insanlarn beyinlerine eriebilen psiko-tarihiler. Bylece birok kafa bir araya gelerek psiko-tarih zerinde alacak. Ve onlar, tek balarna alan dnrlerden ok daha hzl ilerleyecekler. Anlayacan bu grup zaman ilerlerken gerekli kk ayarlamalar yapacak. Her zaman arka planda kalacak ve olaylar izleyecekler. mparatorluun koruyucular olacaklar. Amaryl bitkince, Harika, dedi. Harika! Gryor musun? lmek iin uygun zaman sememi miyim? Artk yapabileceim hibir ey kalmad. Byle syleme, Yugo. zlme, Hari. Ben artk bir ey yapamayacak kadar yorgunum. Bana akladn iin... saol... saol... Amarylin sesi hafifliyordu. ... ihtilali sylediin iin. Bu seni ok mutlu... mutlu... mutlu... Bunlar Yugo Amarylin son szleri oldu. Seldon yatan zerine eildiinde yalar gzlerini yakyor, yanaklarndan akyordu. Eski bir dostunu daha kaybetmiti. Demerzel, Cleon, Dors ve imdi de Yugo... Seldon yalanrken artk daha da yalnz kalm, sanki ii boalmt. Amarylin mutluluk iinde lmesine neden olan ihtilal gereklemeyebilirdi de. Seldon, Galaksi Kitaplndan yararlanmay baarabilecek miydi? Wanda gibi birilerini bulabilecek miydi? En nemlisi bu i ne kadar zaman alacakt? Seldon altm alt yandayd. Keke u ihtilali otuz iki yandayken balatsaydm. Trantora ilk geldiim zaman... imdi artk ok ge olabilir. Gennaro Mummery, Hari Seldonu bekletiyordu. zellikle yaplan terbiyesizce hatta kstaha bir davrant. Ama profesr sknetini bozmad. Sonuta Mummerye ok ihtiyac vard. Ktphaneciye kzmak sadece kendine zarar verecekti. Hatta Mummery, Seldon fkelendii iin sevinecekti de. Profesr o yzden fkesini bask altnda tutarak bekledi. Sonunda Mummery ieri girdi. Profesr onu daha nce de grmt ama sadece uzaktan. ki adam ilk kez yalnz kalacaklard. Mummery ksa boylu, tombul bir adamd. Yz yuvarlak, ksa sakalysa siyaht. Glmsyordu ama Seldon bunun adamn sanki yzne yapm anlamsz bir ey saylmas gerektiini sez di.

Mummerynin sarms dileri ortaya kmt ve banda da ayn tonda sar bir kep vard. Kahverengi bir biye bunun etrafn bir ylan gibi sarmt. Seldonun midesi buland. Profesr herhangi bir neden olmasa bile Mummeryden yine de nefret edeceini hissediyordu. Mummery hibir giri yapmaya gerek grmeden, E, profesr, sizin iin ne yapabilirim? diye sordu. Duvardaki zaman bandna bakt ama geciktii iin zr dilemedi. Seldon, Sizden, kitaplkta kalmama kar kmamanz isteyecektim, efendim, dedi. Mummery ellerini at. ki yldan beri buradasnz. Siz hangi itirazdan sz ediyorsunuz? u ana kadar siz ve kurulun sizden yana olan yeleri oylama srasnda baktphaneciyi yenemediniz. Ama gelecek ay bir toplant daha yaplacak. Ve Las Zenow bana sonutan kukulu olduunu syledi. Mummery omzunu silkti. Ben de kukuluyum. Kontratnz... tabii bunu byle tanmlayabilirsek... yenilenebilir. Ama benim bundan daha fazlasna ihtiyacm var, Ktphaneci Mummery. zerinde altm proje tek bama baarabileceim bir ey deil. ok zel bir ansiklopedi hazrlanmas iin gerekli olan eyleri belirlemeye alyorum. Herhalde i arkadalarnz istedikleri yerde alabilirler. Trantor byk bir dnya. Kitaplkta almamz art. Ben yal bir adamm, efendim. Ve acelem de var. Zamann ilerlemesini kim durdurabilir? Kurulun i arkadalarnz buraya getirmenize izin vereceini sanmyorum. Bu bir takozun sivri ucu olamaz m, profesr? Seldon, aslnda gerekten yle, diye dnd ama bir ey de sylemedi. Mummery ekledi. Kitaplkta almanza engel olamadm, profesr. u ana kadar. Ama i arkadalarnzn ieri girmelerini engellemeyi srdrebileceimi sanyorum Seldon bir baar elde edemediini dnyordu. Biraz daha samimi bir tavr taknmaya karar verdi. Ktphaneci Mummery, herhalde bana olan dmanlnzn kiisel bir yan yok. zerinde altm konunun da ok nemli olduunu bildiinizden eminim. u psiko-tarih biliminizi mi kastediyorsunuz? Yapmayn canm, bu konu zerinde otuz yldan beri alyorsunuz. Peki ne sonu aldnz? Sorun da bu ya. Artk bir sonu alabiliriz. yleyse sonucu Streeling niversitesinde aln. Neden bu ii Galaksi Kitaplnda yapmak istiyorsunuz? Ktphaneci Mummery, beni dinleyin. Siz kitapl halka kapatmak istiyorsunuz. Yzlerce yllk bir gelenei ortadan kaldrmak niyetindesiniz. Byle yapmak hounuza gidecek mi? Vicdannz bunu kabul eder mi? Bize gereken vicdan deil para. Herhalde baktphaneci size dertlerimizi anlatp, ban omzunuza dayayarak alamtr. deme yok, cretler indirildi. Bakm yaplmas imknsz. E, biz ne yapacaz? O yzden hizmeti azaltmamz gerekiyor. Bu yzden sizi ve i arkadalarnz destekleyemeyeceimiz gibi bro ve ara gere veremeyiz. Bu durum imparatora bildirildi mi? Haydi, profesr, siz rya gryorsunuz. Psiko-tarih biliminizin size imparatorluun gerilediini syledii doru deil mi? Sizden Bayku Seldon diye sz edildiini duydum. Galiba bu eski masallarda sz edilen uursuzluk habercisi bir kumu. Kt bir devreye girmekte olduumuz doru. Ve siz kitapln bu kt devreden etkilenmeyeceini mi dnyorsunuz? Profesr, kitaplk benim hayatm ve ben onun yaamasn istiyorum. Ama iyice azalan demelerimizle bir eyler yapmay baaramazsak kitaplk yaayamayacak... Bir de buraya geliyor ve kitapln herkese ak olmasn istiyorsunuz. Bundan en ok da siz yararlanacaksnz. Olmaz, profesr, olmaz. Seldon aresizce, Ya sizin iin kredi bulursam? dedi. Ya, yle mi? Nasl? mparatorla konuabilirim. Bir zamanlar birinci bakandm. mparator beni grr ve szlerimi dinler. Ve ondan deme koparrsnz, yle mi? Mummery gld. Bunu baarr ve demenizi arttrrsam yardmclarm buraya getirebilir miyim?

Mummery, nce kredileri getirin de, dedi. O zaman bakarz. Ama baarl olacanz sanmyorum. Kendinden pek eminmi gibiydi. Seldon, acaba Galaksi Kitapl imparatora ka kez, bavurdu diye dnd. Acaba ben baarl olabilecek miyim?

11
mparator XIV. Agisin bu ad almaya hakk yoktu aslnda. Tahta kt zaman bu ismi zellikle semiti. Bylece iki bin yl nce imparatorluu yneten Agis'lerle arasnda bir ba oluturmutu. Agis'lerden ou baarl olmulard. zellikle VI. Agis Krk iki yl tahtta kalm ve zengin imparatorluu gl ama yumuak bir biimde ynetmiti. imdiki imparator eski Agislere hi benzemiyordu. Yani hologlaflar gerei yanstyorlarsa. Ama akas halka datlan resmi holograflar XIV. Agisi pek andrmyordu. Hari Seldon hafif, ac bir zlemle, Cleon btn kusurlarna ve zayflklarna ramen, diye dnd. Tam bir imparator gibiydi. XIV. Agis yle deildi. Seldon onu yakndan hi grmemiti. Grd birka holograf ise ona hi benzemiyordu. Profesr kendi kendine, alayla, imparatorluk holografs iini iyi biliyor, dedi. Baarl olmu. XIV. Agis ksa boyluydu. Yz sevimsiz, gzleri hafife patlakt. Bir zek prlts da yoktu bu gzlerde. Tahta karlmasnn tek nedeni Cleonun uzak akrabas olmasyd. Ancak hakszlk etmemek gerekirdi. Agis ulu bir imparator rol oynamyordu. Onun kendinden, Vatanda mparator diye sz edilmesinden holand syleniyordu. Adam yalnzca imparatorluk protokol ve imparatorluk muhafzlarnn fkeli itirazlar yznden kubbeden karak Trantor yollarnda dolamyordu. Hikyeye gre Agis tebaasnn ellerini skmak ve onlarn dertlerini dinlemek istiyordu. Seldon, her eye ramen yine de aferin ona, diye dnd. Sonra saygyla eilerek, Beni grmeyi kabul ettiiniz iin minnet duyuyorum, efendimiz, diye mrldand. XIV. Agis'in grnne uymayan ho ve berrak bir sesi vard. Herhalde eski birinci bakann da baz ayrcalklar vardr. Ancak sizi grmeye raz olarak alacak bir cesaret gsterdiim iin kendi kendimi kutlamalym. Szleri neeliydi. Profesr aniden adamn aptal gibi gzkmesine ramen aslnda zeki olabileceini anlad. Cesaret mi, efendimiz? Ah, tabii ya. Sizden Bayku Seldon diye sz etmiyorlar m? Evet duydum, efendimiz. Ama daha geen gn ilk kez duydum. Bu szlerle sizin psiko-tarih biliminizi kastettikleri anlalyor. Bu bilimin imparatorluun keceini aklad syleniyor. Bilim sadece byle bir ihtimal olduunu aklyor, efendimiz... Ve o yzden size uursuzluk simgesi olan mitolojik bir kuun adn vermiler. Ama akas ben de sizin uursuzluk getiren bir ku olduunuzu dnyorum. yle olmadm umarm, efendimiz. Haydi, haydi. Kayt|ar ortada. Cleonun eski Birinci Bakan Eto Demerzel almalarnzdan etkilendi ve sonra bana neler geldi. Yerinden edilip srgne gnderildi. mparator Cleon da almalarnz takdir etti ve bakn onun da bana neler geldi. Askeri Cunta almalarnzla ilgilendi ve bakn neler oldu. Cunta devrildi. Hatta sylediklerine gre Joranumcular bile almalarnzn etkisinde kalp ortadan kaldrldlar. imdi, Bayku Seldon, kalkp beni grmeye geldiniz. imdi ne bekleyebilirim ki? Kt bir ey beklememelisiniz, efendimiz. Evet, beklememeliyim. nk szn ettiim bu kimselerin tersine almalarnz beni etkilemiyor. imdi bana buraya neden geldiinizi aklayn. Seldon konuurken imparator hi szn kesmeden onu dinledi. Profesr kt eyler olabileceini, bu ihtimal gznne alnarak insanln btn bilgisinin korunabilecei, bir ansiklope di

hazrlanmas gerektii ve bunun iin almalar yaplmasnn nemli olduunu anlatt. XIV. Agis sonunda, Evet, evet, dedi. Bu szlerinizden imparatorluun keceine gerekten inanm olduunuz anlalyor. Bu ok gl bir olaslk, efendimiz. Bu olasl hesaba katmamak ihtiyatszlk olur. Bir bakma... mmkn olursa bunu engellemek istiyorum. Baaramazsam da etkilerini hafifletmeyi. Bayku Seldon, burnunuzu bu ilere sokmay srdrrseniz imparatorluun gerekten keceinden eminim. Buna hibir ey engel olamayacak. Bu doru deil, efendimiz. Ben sadece almak iin izin istiyorum. Ah, size izin veriyorum tabii. Ancak benden ne istediinizi anlayamyorum. Bana ansiklopedi konusunu neden atnz anlayamyorum. nk ben Galaksi Kitaplnda almak istiyorum, efendimiz. Daha dorusu bakalarnn da orada benimle birlikte almalarn arzu ediyorum. Emin olun, sizi engelleyecek deilim. Bu yeterli deil, efendimiz. Yardma ihtiyacm var. Size nasl yardm edebilirim. deme ayrarak. Kitapla para gerekiyor. Yoksa kaplarn halka kapayacak ve beni de dar atacaklar. Krediler! mparatorun sesinde aknlk vard. Benden para istemeye mi geldiniz? Evet, efendimiz. XIV. Agis biraz da telala ayaa kalkt. Bunun zerine Seldon da hemen yerinden frlad. Ama impartor ona eliyle oturmasn iaret etti. Oturun, oturun. Bana bir imparatormuum gibi davranmayn. Ben imparator deilim ve bunu da ben istemedim. Ama beni zorladlar, imparatorluk ailesine en yakn olan kii bendim. Bylece beni tahta kardlar ve onlarn ok da iine yaradm. Krediler! Bende kredi olduunu sanyorsunuz. mparatorluun paralanacandan sz etmitiniz. Sizce nasl paralanacak? Bir ihtilali mi dnyorsunuz? Bir isava? Yoksa herhan gi bir yerde kacak kargaalar m? Hayr. Siz kredileri dnn! mparatorluktaki vilayetlerin yarsndan hibir vergi alamadmn farknda msnz? Onlar hl imparatorluun bir paras. Yaasn imparatorluk! mparatoru saygyla selamlyoruz!.. Ama hi para vermiyorlar ve benim de vergi toplamak iin gerekli gc m yok. Ben onlardan kredi alamyorsam o zaman imparatorluun bir paras da saylmazlar, yle deil mi? Kredi! mparatorluun bte a korkun boyutlara eriiyor. Kronik bir durum szkonusu. Para vermem imknsz. mparatorluk saraynn bakm iin yeteri kadar para olduunu mu sanyorsunuz? Oysa zar zor yetiyor. Baz konularda ekonomi yapmam, sarayn eskimesine gz yummam gerekiyor. Hizmetkrlarn ypranarak lmelerine aldrmamam da. Profesr Seldon, siz para istiyorsunuz. Oysa benim hibir eyim yok. Kitaplk iin gerekli demeyi nereden bulacam? Her yl onlar iin oradan buradan biraz para bulduum iin minnet duymallar. mparator szlerini sona erdirirken ellerini havaya kaldrarak avularn at. mpartorluk hzinesinin bombo olduunu aklamak istiyormu gibiydi. Hari Seldon iyice sersemlemiti. Ama, efendimiz, dedi. Krediniz olmasa da siz imparatorsunuz ve prestijiniz var. Kitap- lktakilere bromu benden almamalarn ve i arkadalarmla birlikte almama raz olmalarn emredemez misiniz? XIV. Agis tekrar yerine oturdu. Sanki kredi konusu kapand iin o tela gemiti. Herhalde Galaksi Kitaplnn imparatora bal olmadn biliyorsunuzdur. Ktphane zerktir. Bu yzyllar boyunca yaatlm olan bir gelenektir. Kitaplk kendi kurallarn koyar. Adam VI. Agis... mparator glmsedi. ... kitapln haber fonksiyonunu kontrol altna almaya altndan beri bu byle. Tabii baarl olamad. Ulu VI. Agis baarl olamadna gre ben ne yapabilirim? Siz benim baarl olabileceimi mi sanyorsunuz? Ben sizden g kullanmanz istemiyorum, efendimiz. Sadece bir isteinizi nazike aklamanz bekliyorum. Bu, kitapln hayati fonksiyonlaryla ilgili bir ey deil. O yzden herhalde

imparatora sayg gstermek ve onun isteini yerine getirmek onlar memnun eder. Profesr Seldon, kitaplk konusunda bilginiz ne kadar az! Ben bir isteimi aklamayaym, bunu ne kadar yumuak, kesin bir tavr taknmadan yaparsam yapaym ktphaneciler hemen alnrlar. 0 zaman isteimin hemen tersini yaparlar! mparatorluun kontrol ele ald anlamna gelecek en hafif bir iarete kar bile ok hassaslar. Seldon, Peki ben imdi ne yapacam? dedi. Ah, size ne yapacanz syleyeceim. Aklma bir ey geldi. Ben halktan biriyim ve istersem kitapla gidebilirim. Ne de olsa oras saray baheleri iinde. Bu nedenle kitapl ziyaret edersem protokola aykr davranm saylmam. imdi siz de benimle gelin ve sizinle yakn dostmuuz gibi davranalm. Ktphanecilerden bir ey istemeyeceim ama bizi kolkola dolarken grrlerse belki o zaman o ok nemli kurullar size kar daha nazik olur. Ama elimden bundan bakas gelmiyor. Byk bir dkrklna urayan Seldon, acaba yeterli olur mu, diye dnd.

12
Las Zenow sesinde huuyla, mparatorla bu kadar dost olduunuzdan haberim yoktu, Profesr Seldon, dedi. Neden? O imparator olsa da ok demokrat bir insan. Cleon zamanndaki birinci bakanlk srasnda karlatm olaylar onu ilgilendiriyor. Bu olay hepimizi ok etkiledi. Yllardan beri kitapln koridorlarnda bir imparator hi dolamamt. Genellikle imparator kitaplktan bir ey istediinde... Anlyorum. O bir ey ister ve kitaplk da nezaket gstererek bu bilgiyi ona gnderir. ZeoW un gevezelii tutmutu. Bir ara imparatorun dairesine gerekli btn bilgisayarlarn konmas ve kitaplk sistemine balanmas nerilmiti. Bylece hkmdar kendisine hizmet edilmesini beklemek zorunda kalmayacakt. Bu neri, kredinin bol olduu gnlerde yaplmt. Ama sonra bu teklifin aleyhinde oy verildi. yle mi? Ah, evet. Hemen hemen btn yeler imparatorun kitapln bir paras halini alacana karar verdiler. Bu da zerkliimizi tehlikeye drecekti. Ve imparatora sayg gstermek iin bile eilmeyen bu kurul yeleri imdi kitaplkta kalmama izin veriyorlar yle mi? u anda, evet. mparatorun kiisel bir dostuna nazik davranmazsak demenin arttrlmas ihtimalinin de azalaca dnlyor. Ben de bu dnceyi glendirmek iin elimden geleni yaptm... Demek kredi... bol kredi geleceiyle ilgili zayf bir umut bile etkili oldu. Korkarm yle. Yardmclarm da getirebileceim deil mi? Zenow skld. Korkarm bu olanaksz. mparatoru sadece sizinle dolarken grdler. Yardmclarnzla deil. ok zgnm, profesr Seldon omzunu silkti ve birdenbire mthi bir sknt duymaya balad. Zaten kitapla getirecek bir yardmcs da yoktu. Bir sre Wanda gibi kimseler bulacan ummu ama abalarnda baarl olamamt. Uygun bir aratrma iin paraya ihtiyac vard. Ve onun da hibir eyi yoktu.

13
Galaksi mparatorluunun merkezi olan Trantor gezegeni, Hari Seldon otuz sekiz yl nce vatan olan Helicondan geldii gnden beri ok deimiti. Profesr, eski Trantorun kafamda ldamasnn nedeni yal bir insann hafzasndaki o incimsi sis mi, diye dnyordu. Ya da genlie zg o heyecan. Helicon gibi tmyle tara saylacak bir D Dnyadan gelen gen bir adam o ltl kuleler, prldayan kubbeler, gece gndz Tran - torda akan o kalabalklar karsnda

nasl etkilenmezdi? Seldon kederle imdi yry yollar neredeyse bo. Hatta gndz nda bile. Serserilerden oluan eteler ortalkta dolayorlar. Kentin eitli mahalleleri kontroliar altnda. Yer iin aralarnda savayorlar. Gvenlik grevlilerinin says iyice azald. Geri kalanlarsa merkezde ikyetleri incelemekten baka bir ey yapmaya zaman bulamyorlar. Tabii acil yardm istendiinde grevli ler gnderiliyor ama su yerine her ey olup bittikten sonra eriiyorlar. Artk Trantorlular koruyormu gibi rol yapmaktan bile vazgetiler. nsanlar tehlikeyi gze alarak dar kyor. stelik tehlike byk, diye dnyordu. Ancak profesr yine de her gn yrye karak bu tehlikeyi gze alyordu. Sanki sevgili imparatorluunu mahveden glerin kendini de yok etmeleri iin onlara meydan okuyordu. Ve bylece Seldon topallayarak yryor, dnyordu. Hibir ey baarl olamad. Hibir ey. W andann olaanst bir insan olmasn salayan o genetik plan bulamadm. O olmaynca torunum gibilerini bulmam olanaksz. Wandann insanlarn kafalarnn iini okuma yetenei Yugo Amarylin Asal Radyant denklemindeki hatay bulduu gnden sonra aradan geen alt ylda iyice gelimiti. Wanda baka alardan da farklyd. Sanki kz kafa gc yznden bakalarndan farkl olduunu anlar anlamaz bu yeteneini kavramaya, enerjisini kontrol altna almaya ve ynlendirmeye karar vermiti. Gelime alarnda bykbabasnn onu ok sevmesine neden olan tavrlaryla kkr kkr glmekten vazgemi, olgunlamt. Ama Wanda, kendi yeteneiyle bykbabasna almalarnda yardm etmek istiyordu. Bu yzden Seldon torununa daha da fazla balanmt. nk Wandaya ikinci Vakfla ilgili planlarn am ve kz da bykbabas gibi kendini bu amaca adamt. Ama Seldonun bugn btn ktmserlii stndeydi. Matematiki, W andann kafa yeteneinin yardmyla hibir ey baaramayacan dnmeye balyordu. ini srdrmek iin kredisi yoktu. Wanda gibilerini bulmak iin kredi. Streelingde psiko -ta- rih zerinde alanlarn cretlerini demek iin kredi. Galaksi Kitaplnda o ok nemli Ansiklopedi Projesini balatmak iin kredi. imdi ne yapacakt? Profesr kitapla doru yrmeyi srdrd. Tabii aslnda bir yerekimi arabasna binmesi daha doru olacakt. Ama topallasn topallamasn yrmek istiyordu. Dnmek iin zamana ihtiyac vard. Seldon birinin, te, orada! diyerek bardn duydu ama aldrmad. Ayn kii tekrar bard. te orada! Psiko-tarihi! Bu szler profesrn ban kaldrmasna neden olmutu. Bir grup gen etrafn sarmaya balaynca Seldon farkna varmadan hemen srtn duvara dayayp elindeki bastonu kaldrd. Ne istiyorsunuz? Genler gldler. Kredi, ihtiyar. Sen de kredi var m? Belki. Ama paray neden benden istiyorsunuz? Psiko -tarih- den sz ettiniz. Benim kim olduumu biliyor musunuz? En ndeki gen, Tabii, dedi. Sen Bayku Seldonsun. Hem hayatndan pek memnunmu gibi grnyordun, hem de tavrlarn ok rahatt. Baka bir gen, Sen bir srngensin! diye bard. Size kredi vermezsem ne yapacaksnz? etenin lideri, Seni dveceiz, diye cevap verdi. Ve kredilerini alacaz. Ya kredilerimi hemen verirsem? Seni yine de dveceiz! Genler glmekten katlyorlard. Seldon bastonunu daha da yukar kaldrd. Bana yaklamayn. Hibiriniz! O arada serserileri saymay da baarmt. Sekiz kiiydiler. Matematiki kendini biraz bouluyormu gibi hissedi yordu. Bir keresinde Dors, Raych ve kendine on kii saldrmt. Onlarla baa kmlard o zaman. Tabii o sralar otuz iki yandayd. Ve Dors da... Dorsdu. Ama imdi durum farklyd, Seldon . bastonunu sallad.

Serserilerin elebas, Bakn, bakn, dedi, ihtiyar bize saldracak. imdi ne yapacaz? Seldon abucak etrafna baknd. Grnrde bir tek gvenlik grevlisi bile yoktu. Bu da yine toplumun gerilediini gsteren iaretlerden biriydi. Arada srada yaknlarndan bir iki kii geiyorsa da onlardan yardm istemek de bir ie yaramayacakt. evredekiler olay farkeder etmez hemen hzlanyor ve t ileriden dolayorlard. Kimse bir kavgaya karmak tehlikesini gze alacak deildi. Seldon, Yanma ilk yaklaann kafas krlr, dedi. yle mi? Eleba hzla ileri atlarak bastonu yakalad. Ksa ama etin bir bouma oldu ve serseri bastonu profesrn elinden ald sonra da bir yana att. E, imdi ne yapacaksn, ihtiyar? Seldon duvarn nnde iyice bzlmt. Artk darbeleri beklemekten baka yapabilecei hibir ey yoktu, Serseriler etrafn sardlar. Hepsi de ona bir, iki kez vurmak iin sabrszlanyorlard. Seldon vurular engellemek iin kollarn kaldrd. Hl biraz Twist yapabiliyordu. Karsnda sadece bir ya da iki kii olsayd vcudunu bkerek, vurulardan kurtulacak ve kendisi de onlara vurabilecekti. Ama sekiz kiiye kar bir ey yapamazd. Sek iz serseriye kar. Ancak profesr yine de elinden geleni yapmaya alt. Darbelerden kurtulmak iin abucak yana kat ve siyatikli baca bklverdi. Seldon yere yuvarland. Artk ok savunmasz bir durumdayd. Sonra gr sesli birinin kkrediini duydu. Ne oluyor burada? Geri ekilin, itler! Gerileyin yoksa hepinizi ldrrm! Eleba, te bir ihtiyar daha, diye homurdand. Yeni gelen, O kadar da ihtiyar deilim, dedi. Elinin tersiyle elebann yzne vurdu. Kt bir krmzya dnt bu yz. Seldon hayretle, Raych, diye mrldand. Sen misin? Raych elini geriye doru kaldrd. Sen bu ie karma, baba. Yerden kalk ve uzakla. Eleba yanan ovuturuyordu. Bunu yaptn iin seni geberteceiz. Raych, Hayr, baaramayacaksnz, diyerek Dahida yaplm olan ban ekti. Uzundu ve ldyordu. Bir bak daha kard Raych. imdi iki elinde de birer bak vard. Seldon bitkince, Hl baklarn m var, Raych? dedi. Olu ban sallad. Her zaman. Hibir ey beni bundan vaz- geirmeyecek. Eleba bir patlatcy ekti. Seni ben durduracam. Raychn ba baklarn izleyemeyecei kadar byk bir hzla havada utu ve elebann grtlana girdi. Serseri inledikten sonra gargaray andran bir ses kard. Yere yldnda dier yedi serseri hayretle bakakalmlard. Raych yaklaarak, Bam geri istiyorum, dedi. Ba serserinin boynundan kararak onun gmleinin nyle sildi. Bunu yaparken elebann eline basyordu. Sonra eilerek patlatcy ald. Onu byk ceplerinden birine atarak, Sizi adi itler! diye kkredi. Ben patlatc kullanmaktan holanmam nk hedefe vuramam. Ama bakla dmanm hi karmam. Hibir zaman! Bu serseri ld. Siz yediniz ayakta dikelecek misiniz, yoksa defolacak msnz! Serserilerden biri, Onu gebertin! diye bard. Yedi it birden Raycha saldrdlar. Raych bir adm gerilemiti. nce bir bak ldad, sonra da kincisi. Ve kabadaylardan ikisi baklar karnlarna gmld iin durakladlar. Raych, Baklarm verin, dedi. kisini de nce hafife aaya ekti, sonra da yaradan kard. Baklar silerken, Bu ikisi hl yayorlar ama fazla dayanamayacaklar. Geride beiniz kaldnz. Yine saldracak msnz, yoksa defolup gidecek misiniz? diye konutu. Serseriler dndler. Raych bard. llerinizi aln! lmek zere olan arkadalarnz da! Onlar istemiyorum. Serseriler gen adam telala omuzlarna vurdular. Sonra dnerek koa koa uzaklatlar. Raych eilerek Seldonun bastonunu yerden ald. Yryebilecek misin, baba? Kolaylkla yryebileceimi sanmyorum. Bacam bkld.

yleyse benim arabama bin. Peki neden yryordun? Neden yrmeyeyim? imdiye kadar bama bir ey gelmedi ki. Demek bana bir ey gelinceye kadar bekledin? Arabama bin de seni Streelinge geri gtreyim. Raych yer tatn sessizce programlad, sonra da babasna dnd. Ne yazk ki, Dors yanmzda yoktu. Annem, onlara elinde silah olmadan saldrr ve be dakika ierisinde sekizini de ldrrd. Seldon yalarn gzlerini yaktn hissediyordu. Biliyorum, Raych, biliyorum. Onu hl zlemediimi mi sanyorsun? Raych alak sesle, Affedersin... diye mrldand. Profesr sordu. Bamn dertte olduunu nasl anladn? Bunu bana Wanda haber verdi. Kt insanlarn pusuda seni beklediklerini syledi ve nerede olduklarn aklad. Ben de hemen arabaya atladm. Onun ne sylediini bilmediini dnerek kukuya kaplmadn m? Hayr. Kesinlikle! Artk Wanda konusunda yeteri kadar bilgimiz var. Kafasnn seninkiyle ve evresindeki eylerle balants olduunu biliyoruz. Wanda bana ka kiinin saldrdn da syledi mi? Hayr. Sadece, Kalabalk saylacak bir grup, dedi Ve sen de kalkp yalnz bana geldin, yle mi, Raych? Bir grup oluturacak kadar zamanm yoktu, baba. Zaten ben yeterliydim. Evet, yle. Saol, Raych.

14
Artk Streelinge gelmilerdi. Seldon ayan uzatarak bir pufa dayam, ylece oturuyordu. Raych ciddi bir tavrla onu szmekteydi. Sonra, Baba, dedi. Artk bundan sonra Trantorda yalnz bana dolamayacaksn. Profesrn kalar atld. Neden? Bir tek olay yznden mi? Bu bir olay yeterliydi. Sen artk bann aresine bakacak durumda deilsin. Yetmi yandasn ve sa bacan acil bir durumda gvdeni tayamyor. stelik dmanlarn da var... Dmanlarm m? Evet, dmanlarn ya! Bunu sen de biliyorsun. O lam fareleri herhangi bir kurbann peinde deillerdi. Dvp parasn almak iin sradan birini de aramyorlard. Psiko-tarihi diyerek barrken seni tanmlyorlard. Sana srngen dediler. Sence bunun nedeni nedir? Nedeni bilmiyorum. Bunun nedeni sadece kendine zg bir dnyada yaaman, baba. Trantorda neler olduunun farknda bile deilsin. Trantor lularn dnyalarnn byk bir hzla yoku aa gittiinin farknda olmadklarn m sanyorsun? Senin psiko-tarih biliminin bunu yllardan beri akladn bilmediklerini mi dnyorsun? Onlara getirilen mesaj yznden haberciyi sulayabilecekleri hi aklna gelmiyor mu? Her ey ktleiyorsa -ki ktleiyor- ok kimse bu durumdan senin sorumlu olduuna inanyor. Buna inanamam. Galaksi Kitaplndaki bir grubun senin oradan ayrlman neden istediini sanyorsun? Gruh zerine saldrd zaman yaknnda olmak istemiyorlar. Onun iin... kendini korumalsn. Darya yalnz bana kamazsn. Ya ben seninle geleceim ya da seni koruyacak birilerini bulmamz gerekecek. Bundan sonra byle olacak, baba. Seldonun yznde mutsuz bir ifade belirmiti. Raych yumuad. Ama ben seni uzun sre koruyamayacam, baba. Yeni bir i buldum. Matematiki ban kaldrd. Yeni bir i mi buldun? Nasl bir

i? retmenlik yapacam. Bir niversitede. Hangi niversitede? Santannide. Seldonun dudaklar titremeye balad. Santanni! Oras Trantordan dokuz b in parsek uzakta. Galaksinin br tarafnda, tarallarn yaad bir gezegen. Evet, yle. te ben de o yzden oraya gitmek istiyorum. Btn yaamm Trantorda geirdim, baba. Artk buradan bktm. Btn imparatorlukta Trantor kadar bozulan baka hibir dnya yok. Buras bir sulular inine dnd. Bizi koruyacak kimse kmyor. Ekonomi topallyor, teknoloji geriliyor. Dier yandan Santanni dzenli bir dnya. Hl ilerleyebiliyor. Oraya giderek Manella, Wanda ve Bellisle yeni bir yaam kurmak istiyorum. ki ay sonra Santanni'ye gideceiz. Hepiniz mi? Ve sen de, baba. Sen de! Seni geride, Trantorda brakamayz. Sen de bizimle birlikte Santanniye geleceksin. Seldon ban sallad. mknsz! Bunu sen de biliyorsun, Raych. Neden imknsz? Nedeni biliyorsun! Proje. Psiko-tarihim. Btn yaamm verdiim projeyi terketmemi mi istiyorsun? Neden olmasn? O seni terketti ya! Sen ldrmsn! Hayr, ldrmadm. O projeyi ne yapacaksn? Kredin yok. Bulman da olanaksz. Trantorda seni desteklemeye raz olacak bir tek insan bile kalmad. Hemen hemen krk yl... Evet, bunu itiraf ediyorum. Ama bunca zaman sonra baarl olamadn, baba. Baarszla uramak bir su deil. ok abaladn ve olduka ilerledin. Ama gerileyen bir ekonomi ve ken bir imparatorlukla karlatn. Sonunda uzun yllar boyunca olacan sylediin ey seni durdurdu. Onun iin... Hayr. Durmayacam. Bir yolunu bulacak ve almalarm srdreceim. Sana bir ey syleyeceim, baba. Madem byle inat ediyorsun o zaman psiko-tarihini de yanna alrsn, yle gideriz. San- tannide yeniden balarsn. Orada projenin desteklenmesi iin yeteri kadar kredi ve hevesli insanlar bulabiliriz belki de. Peki bunca yl yanmda sadakatle alan o erkek ve kadnlar? Aman, baba, samalama! Onlar seni terketmeye oktan baladlar. cretlerini deyemiyorsun. Yaamnn sonuna kadar burada almakta srar edersen, yapayalnz kalrsn. Ah, haydi, baba! Seninle byle konumann houma gittiini mi sanyor sun? Kimse bunu yapmak istemedii, bu cesareti bulamad iin imdi skntl durumdasn. Artk birbirimize kar drst ola lm. Trantor sokaklarnda dolarken sadece Hari Seldon olduun iin saldrya uradn. Bu olay artk biraz da gereklerden sz etmenin zamannn geldiini belirtmiyor mu? Gerekleri brak imdi. Ben Trantordan ayrlmak niyetinde deilim. Raych ban sallad. nat edeceinden emindim, baba. Fikrini deitirmek iin iki ayn var. Ltfen bu konuyu dn, olur mu?

15
Hari Seldon glmsemeyeli ok olmutu. Proje zerinde her zamanki gibi alm, psiko-tarihi gelitirmek iin abalam, vakfla ilgili planlar yapm ve Asal Radyant incelemiti. Ama glmsememiti. Sadece baarnn yaklatn dnmeden kendini zorlamt. Aslnda her tarafa baarszlk yaklayormu gibi bir hava sinmiti. Seldon imdi Streeling niversitesindeki brosunda otururken Wanda ieriye girdi. Profesr torununa bakarken kalbi mutlulukla doluverdi. Wanda onun iin her zaman zel biri olmutu.

Seldon, W andann aklamalarn ne zaman sradan bir heyecanla deil de daha youn hislerle dinlemeye baladklarn kesinlikle hatrlayamyordu. Hem kendinin, hem de dierlerinin. Ona san ki her zaman byle olmu gibi geliyordu. Wanda kkken o Limonata lm olaynda Seldonun hayatn kurtarmt. Ve btn ocukluk yllar boyunca naslsa baz eyleri bilmiti. Dr. Endelecki, W andann genomunun her bakmdan normal olduunu kesinlikle sylemiti. Ama Seldon hl torununun, sradan insanlarnkinden ok stn bir kafa gc olduuna inanyordu. Profesr, galakside Wanda gibi baka kimseler olduuna da inanmaktayd. Hatta Trantorda bile. Bu kafaclar bulabilseydi vakfa ne byk bir katkda bulunurlard! Bu ululuun g mer kezi, gzel torunuydu. Seldon bronun kapsnda duran Wan- daya bakarken kalbinin para para olduunu hissetti. Torunu birka gn sonra gidecekti. Nasl dayanacakt buna? Wanda o kadar da gzeldi ki. On sekizindeydi artk. Uzun salar saryd. Yz biraz geniti ama Wanda abucak glmseyen insanlardand. imdi de glmsyordu. Seldon, neden glmsemesin, diye dnd. Santanniye gidecek. Yeni bir yaama. Sonra, Eh, Wanda, dedi. Artk sadece birka gn kald. Hayr. Sanmyorum, bykbaba. Yal adam torununa hayretle bakt. Ne? Wanda yaklaarak matematikiye sarld. Ben Santanniye gitmiyorum. Annenle baban bundan vaz m getiler? Hayr. Onlar gidecekler. Sen gitmiyorsun, yle mi? Neden? Nereye gideceksin? Ben burada kalacam, bykbaba. Seninle. Seldo.na daha da sk sarld. Zavall, bykbabacm. Ama anlayamyorum... Neden? Onlar buna razlar m? Annemle babam m kastediyorsun aslnda raz deiller. Haftalardan beri tartp duruyoruz. Sonunda ben kazandm. Neden olmasn, bykbaba? Onlar Santanniye gidecekler. Birbirlerine ballar. Kk Bellis de yanlarnda olacak. Ama ben onlarla gider ve seni burada brakrsam, senin hi kimsen kalmayacak. Buna dayanabileceimi hi sanmyorum. Ama onlar nasl raz ettin? ey... biliyorsun. Bask yaptm. Bu ne anlama geliyor. Kafamla. Ben senin kafandakileri grebiliyorum. Onlarn kafalarndakileri de. Zaman ilerlerken bu daha da berraklayor. stediimi yaptrabilmek iin kafalara bask uygulayabiliyorum. Bunu nasl baanyorsun? Bilmiyorum. Ama bir sre sonra bu baskdan sklyor ve istediimi yapmama raz oluyorlar. Onun iin seninle kalyorum. Seldon ban kaldrarak torununa sevgiyle bakt. Harika bu, Wanda. Ama Bellis... Sen Bellis iin endielenme. Onun kafas benimki gibi deil. Bundan emin misin? Matematiki alt dudan dileyip duruyordu. Eminim. Ayrca annemle babamn da yannda biri olmal. Seldon sevinten haykrmak istiyordu ama yapamazd. Raychla Manellay da dnmeliydi. Ne olacaklard onlar? Torununa, Wanda, dedi. Ya annenle baban? Onlar konusunda bu kadar duygusuzca davranabilecek misin? Ben duygusuz biri deilim. Beni anlyor, seninle kalmam gerektiini biliyorlar. Bunu nasl saladn? Wanda ksaca, Bask yaptm, diye aklad. Sonunda bana hak verdiler. Bunu baarabiliyorsun demek? Evet ama pek kolay olmuyor. Ve sen bunu... Seldon duraklad. Wanda, Seni sevdiim iin yaptm, diye aklad. Tabii. Ve... Evet? Psiko-tarih bilimini renmem gerektii iin. Zaten o konuda artk biraz bilgim var. Nasl? Bunu senin kafandan aldm. Proje zerinde alanlarn kafalarndan da. zellikle lmeden

nce Yugo Amcadan. Ama yine de biraz blk prk. Aslnda bu ii doru drst ren mek istiyorum, bykbaba. Benim kendi Asal Radyantm da olmal, W andann gzleri l ld imdi. Heyecanla, abuk abuk konuuyordu. Psiko -tarihi btn ayrntlaryla incelemek istiyorum. Bykbaba, sen yal ve ok da yorgunsun. Bense gen ve hevesliyim. Mmkn olan her eyi renmek istiyorum. Bylece senden sonra almalar srdrebilirim... Seldon, ey, dedi. Bu harika olur. Tabii baarabilirsen. Ama artk hi paramz yok. Ben sana her eyi retmeye alrm. Ne var ki, artk hibir ey yapamayz. Bakalm, grrz, bykbaba. Grrz.

16
Raych, Manella ve kk Bellis uzay limannda bekliyorlard. Hiper-gemi kalkmaya hazrlanyordu. Bu yolcunun bagajlar yerletirilmiti bile. Raych, Haydi, baba, dedi. Sen de bizimle gel. Seldon ban sallad. Gelemem. Fikrini deitirirsen evimizde senin iin her zaman bir yer olduunu unutma. Biliyorum, Raych. Seninle neredeyse krk yl birlikte geirdik. Hepsi de gzel yllard. Dorsla ben seni bulduumuz iin gerekten ok anslydk. Asl ansl olan bendim. Raychn gzleri doldu. Annemi her gn anyorum, baba. Evet. Profesr acyla baklarn olundan kard. W anda, Bellisle oynuyordu. Sonra yolcularn gemiye binmeleri iin ar yapld. Wanda annesiyle babasna sarlrken alyordu. Sonra aile hiper-gemiye bindi. Raych son anda Seldon'a el sallamak iin geriye bakt. Azn arptm glmsemeye alyordu. Profesr de elini sallad. Ve dier kolunu krlemi gibi Wandann omzuna att. Sadece o kalmt. Uzun yaam boyunca dostlarn ve sevdii insanlar kaybetmiti. Demerzel gitmi ve bir daha da dnmemiti. mparator Cleon lmt. Sevgili Dorsu yoktu artk. Sadk dostu Yugo Amaryl de yle. imdi, tek olu Raych da ondan ayrlmt. Sadece Vanda vard artk.

17
Hari Seldon, Dars ok gzel, dedi. Harika bir akam. Bir kubbenin altnda yaarken insan havann her akam byle gzel olmasn bekliyor. Wanda kaytszca, Hava her zaman gzel olsayd bkardk, bykbaba, diye cevap verdi. Her gece biraz deiiklik bizim iin daha iyi. Senin iin iyi, W anda. nk sen gensin. nnde pek ok gece var. Ama benim yok. Onun iin ben daha ok gzel geceler olmasn istiyorum. Ah, sen yal deilsin ki, bykbaba. Bacan baya iyi. Kafan da eskisi kadar berrak. Ben bunu biliyorum. Ah, tabii ya. Haydi, devam et. Kendimi iyi hissetmemi sala. Profesr bir an durdu sonra da skntyla ekledi. Yrmek istiyorum. Apartmandan kmal ve kitapla kadar yrmeliyim. Bu gzel akamn zevkini karmalym. Kitaplkta ne bulmak istiyorsun? u anda bir ey istemiyorum. Sadece yrmek houma gidecek ama... Evet, ama? Raycha yanmda bir koruma grevlisi olmadan Trantorda dolamaya kalkmayacama sz verdim. Raych artk burada deil. Seldon, Biliyorum, diye mrldand. Ama sz szdr. O sana koruma grevlisinin kim olmas gerektiini sylemedi, yle deil mi? Haydi, seninle yrye kalm. Ben seni korurum

Sen mi? Profesr gld. Evet, ben. Bu i iin gnll olduumu aklyorum. Haydi hazrlan da seninle dolamaya kalm. Bu durum Seldonu elendirmiti. Son zamanlarda baca pek sancmad iin bastonunu almamay dnd. Ama dier yandan ii kurun dolu bir bastonu vard artk. Eski bastonundan ok daha salam ve ard. Ama madem yannda koruma olarak W andadan baka kimse bulunmayacakt, o zaman yeni bastonunu almas gerekirdi. Yry ok ho geti. Seldon da iinden gelen bu istee uyduu iin seviniyordu. Ancak bir yere eriinceye kadar srd bu. Profesr bastonunu hem fke, hem de bkknlkla kaldrarak, uraya bak, dedi. Wanda ban kaldrd. Kubbe, akamlar her zaman olduu gibi ldyordu. Bylece grenler alacakaranlk basm gibi bir duyguya kaplacaklard. Tabii gece ilerlerken kubbe de karanlkla yordu. Ancak profesr kubbedeki karanlk bir eridi iaret ediyordu. Iklarn bazlar snmt. Trantora ilk geldiim gnlerde insan byle bir eyi dnemezdi bile. Grevliler devaml klar la ilgilenirlerdi. Kentte her ey bir saat gibi alrd. Ama imdi kent yava yava mahvoluyor ve beni en ok endielendiren de buna kimsenin aldrmamas. Neden imparatorluk sarayna ba vurmuyorlar? Neden fkeli halk toplantlar tertiplemiyor? Sanki Trantor'lular kentin mahvolmasn beklemekteler. Sonra da bu durumu belirttiim iin kalkp bana kzyorlar. Wanda usulca, Peimizde iki adam var, bykbaba, diye haber verdi. Kubbedeki krk lambalarn hemen aasndaki glgelerin arasna girmilerdi. Seldon, Dolamaya m kmlar? dedi. Hayr. W anda adamlara bakmyordu. Bunu yapmasna gerek de yoktu. Senin peindeler. Onlar durdurabilir misin? Kafalarna bask yapabilir misin? Deniyorum ama iki kiiler. Ve ok kararllar. Bu tpk... tpk bir duvar itmeye benziyor. Adamlar ne kadar gerimizdeler? metre kadar. Sokuluyorlar m? Evet, bykbaba. Aramzda bir metre kald zaman bana haber ver. Profesr elini bastonunun zerinde kaydrarak ince ucunu kavrad. Bastonun kurun dolu kafasn sallamaya balad. Wanda, Bykbaba, diye fsldad. Haydi. Seldon bastonunu sallayarak dnd ve bunu arkasndaki adamlardan birinin omzuna olanca gcyle indirdi. Adam bararak yere yld. Kaldrmn stnde kvranmaya balamt. Profesr torununa, br adam nerede? diye sordu. Kat. Seldon yerdeki adama bakt ve ayan onun gsne koydu. Ceplerini ara, Wanda. Herhalde biri ona bu i iin para vermitir. Onun kredi dosyasn bulmak istiyorum. Belki o paralarn nereden geldiini renebilirim. Bir an durdu sonra da dnceli bir tavrla ekledi. Aslnda onun kafasna vuracaktm. O zaman adam ldrrdn, bykbaba. Sert bir ses duyuldu. Ne oluyor? niformal bir kadn ter iinde koarak geldi. Sen! O bastonu bana ver! Seldon uysalca, Sayn memur, dedi. Hikyeni daha sonra anlatrsn. imdi bu zavall iin bir ambulans armamz gerekiyor. Profesr fkelendi. Zavall adam m? O bana saldracakt! Kendimi savunmaya altm! Gvenlik grevlisi, Her eyi grdm, diye homurdand. Bu adam sana elini bile srmedi. Sen dnp ortada hibir neden yokken adama vurdun. Buna kendini savunmak denmez. Bu bir saldrma ve yaralama vakas. Sayn memur, size sylyorum...

Bana hibir ey syleme. Derdini mahkeme de anlatrsn Wanda hafif ve tatl bir sesle, Sayn memur, dedi. Bizi bir dakika dinlerseniz... Kadn onun szn kesti. Siz evinize gidin, kkhanm. Wanda dikleti. Eve gidecek deilim, sayn memur. Bykbabam nereye gidiyorsa, ben de oraya giderim. Gzleri fkeyle parlyordu. Gvenlik grevlisi, yi ya, gelin yleyse, diyerek sylendi.

18
Seldon mthi fkeliydi. Yaantm boyunca hibir zaman tutuklanmadm! Birka ay nce sekiz serseri bana saldrd. Olumun yardmyla onlarla baa kabildim. Ama bu olay srasnda etrafta bir tek gvenlik grevlisi bile yoktu. Gelip geenler durup bana yardm ettiler mi? Hayr! Bu kez daha hazrlklydm. Bana saldrmak zere olan adam bir vuruta yere serdim. Etrafta gvenlik grevlisi var myd? Ah, tabii! Kadn beni yakalad. Etrafta seyirciler de vard. Yal bir adamn saldrma ve yaralama suuyla tutuklanmas onlar ok elendirdi. Nasl bir dnyada yayoruz biz? Seldonun avukat Civ Novker iini ekerek sakin sakin, rm ve kokumu bir dnyada, dedi. Ama endielenme. Sana bir ey olmayacak. Kefaletle serbest braklman salayacam. Daha sonra seninle eit haklar olan vatandalardan oluan bir jrinin nnde yarglanacaksn. Ve en fazla... en fazla yarg seni biraz azarlayacak. Yan ve nn... Profesrn fkesi hl gememiti. Unut benim nm! Ben bir psiko -tarihiyim ve u ara bu pis bir szck saylyor. Hapse atlmam onlar sevindirir. Novker, Hayr, sevindirmez, diye cevap verdi. Sana dman olan birka kak var belki. Ama onlarn jriye alnmamalarna dikkat edeceim. Wanda, Bykbabam btn bu kt eylerle karlamak zorunda m? dedi. Artk gen deil. Jri nnde yarglanmay bir yana brakarak yargcn karsna kamaz myz? Avukat gen kza dnd. Bu yaplabilir. Yani eer deli olursanz. Yarglar sabrsz, g delisi insanlar artk. Birini dinlemek- tense onu bir yl hapse mahkm etmeyi yeliyorlar. Hi kimse bir yargcn karsna kmyor. Wanda, Bence kmalyz... diye mrldand. Seldon, Buraya bak, Wanda, dedi. Bence Civi dinlememiz... Ama daha bu szler azndan karken midesinin sanki altst olduunu hissett i. Wandann basksyd bu. Profesr mrldand. ey... Madem srar ediyorsun... Avukat, O srar edemez, dedi. Ben buna izin veremem. Wanda, Bykbabam sizin mvekkiliniz, diye ban sallad. Bir eyin kendisinin uygun grd biimde yaplmasn istiyorsa, ona uymak zorundasnz. Onu savunmaktan vazgeebilirim. Wanda sert bir sesle, iyi ya, kp gidin yleyse, diyerek sylendi. Biz de yargcn karsna yalnz karz. Novker bir an dnd. Sonra da, Pekl... dedi. Madem inadnz tuttu. Ben yllardan beri Harinin avukatln yapyorum. Herhalde onu imdi terkedemem. Ama sizi uyaryorum. Hariyi hapse mahkm etmeleri olasl gl. Ve ben de bu cezay kaldrtmak iin ok abalamak zorunda kalacam. Tabii baarabilirsem. Wanda, Ben korkmuyorum, dedi. Seldon dudan srd. Avukat ona dnd. Ya sen? Her eye torununun karar vermesine raz m olacaksn? Profesr bir an dnd sonra da avukat ok artan bir ey syledi. Evet. Evet, yle.

19
Seldon hikyesini anlatrken yarg ona dik dik bakyordu. Sonra, Vurduunuz o adamn size

saldracan dnmenizin nedeni? diye sordu. O size vurdu mu? Sizi tehdit etti mi? Korkmanza neden olacak bir ey yapt m? Torunum onun yaklatnn farkndayd ve bana saldrmaya kararl olduuna da kesinlikle inanyordu. Herhalde bu yeterli olamaz, efendim. Karar vermeden nce bana syleyebileceiniz baka bir ey yok mu? Seldon fkeyle, Bir dakika, bir dakika, dedi. Bu kadar abuk karar vermeyin. Birka hafta nce bana sekiz kii saldrdnda onlara olumun yardmyla kar koyabildim. te o yzden tekrar saldrya urayacam dnmem iin gl nedenler vard. Yarg ktlarn kartrd. Sekiz adamn saldrsna uradnz demek? Peki bildirdiniz mi? Etrafta gvenlik grevlisi yoktu ki... Bir tek grevli bile. Bu konumuzun dnda. Olay bildirdiniz mi? Hayr, efendim. Neden? Bir kere hukuki ilemlerin ok uzun srmesinden korktum. Olum sekiz serseriden beni kurtarmt ve artk gvendeydik. O yzden bamz daha fazla derde sokmak istemedim. Sekiz serseriden nasl kurtuldunuz? Sadece siz ve olunuz? Seldon duraklad. Olum imdi Santannide. Trantorun kontrol alannn dnda. Onun iin imdi size olumun yannda Dahi baklar tadn ve onlar kullanmakta usta olduunu aklayabilirim. Haydutlardan birini ldrd, ikisini de ar yaralad. Geri kalanlarsa, cesetle yarallar alarak katlar. Ama siz bir adamn ldn ve ikisinin de yaralandn bildirmediniz mi? Hayr, efendim. Yine demin akladm nedenle. Ve biz kendimizi savunmak iin dvtk. Ancak len ve yaralanan o serserinin izlerini bulursanz, o zaman saldrya uram olduumuz da kantlanr. Yarg, Neye benzedikleri, adlar sanlar bilinmeyen biri l, ikisi de yaral Trantorlunun izini mi bulacaz? dedi. Trantorda her gn iki bin lnn bulunduundan haberiniz var m? Sadece baklanarak ldrlen kimseler bunlar. Olaylar bize hemen bildirilmezse hibir ey yapamayz. Daha nce saldrya uram olmanz hikyesi de geerli deil. Biz bugnk olaylarla ilgilenmek zorundayz. Bu olay bildirildi ve bir tank var. Bir gvenlik grevlisi. Onun iin imdi olay inceleyelim. Neden o adamn size saldracan dndnz? Sadece oradan getiiniz iin mi? Yannda bolca kredi tayan bir kimseye benzediinizden mi? Yal ve savunmasz biri gibi gzktnz iin mi? Bu konuda ne dnyorsunuz? Kim olduumu bildikleri iin saldrmaya hazrlandklarn dnyorum, sayn yarg. Yarg nndeki ktlara bakt. Siz Hari Seldonsunuz. Bir profesr ve bir bilim adam. Neden size zellikle bu yzden saldrsnlar? Dncelerim yznden. Dnceleriniz yznden mi? Eh... Yarg baz ktlar abucak kartrd. Sonra da anszn duraklayarak ban kaldrd. Dikkatle Seldona bakyordu. Bir dakika... Hari Seldon. Yzn de profesr tandn belli eden bir ifade vard imdi. Siz u psiko -tarih meraklssnz, yle deil mi? Evet, sayn yarg. ok zgnm. Bu konu hakknda adndan baka bir ey bil miyorum. Bir de etrafta dolaarak imparatorluun sona ermek zere olduunu sylediinizi duydum. Ya da buna benzer bir iddiada bulunduunuzu. Pek de deil, sayn yarg. Ama grlerim, tahminlerim doru kt iin honutsuzluk uyandrmaya balad. Ben, baz kiilerin bana bu nedenle saldrmak istediklerine inanyorum. Hat ta onlara bana saldrmalar iin para verildiine. Yarg, Seldonu dikkatle szd sonra da onu tutuklayan gvenlik grevlisini yanna ard. Yaralanan adam hakknda bilgi topladnz m? Sabkas var mym? Memur kadn hafife ksrd. Evet, efendim. Birka defa tutuklanm. Saldr ve yaralama

sularndan. Ah, demek ayn sular tekrar tekrar ileyen bir sabkal, yle mi? Profesrn sabkas var m? Hayr, efendim. Demek ki, yal ve masum bir insan saldrganlyla tannm bir sabkaly yanna yaklatrmamak iin abalyor. Ve siz o yal ve masum adam tutukluyorsunuz, yle mi? Gvenlik grevlisi sesini karmad. Yarg, Gidebilirsiniz, profesr, dedi. Teekkr ederim, efendim. Bastonumu da alabilir miyim? Yarg gvenlik grevlisine parmaklarn klatnca bastonu profesre geri verildi. Yarg, Yalnz bir tek ey var, profesr, dedi. O bastonu bir daha kullandnz zaman saldrya uradnz kesinlikle kantlayabileceinizden emin olmalsnz. Yoksa... Evet, efendim. Hari Seldon, yargcn odasndan kt. Bastonuna dayanarak topallyor ama ban dimdik tutuyordu.

20
Wanda zntyle alyordu. Yz gzyalarndan slanmt, gzleri kzarm ve yanaklar da imiti. Hari Seldon onun etrafnda dolayor, srtn svazlyordu. Ne yapacan, torununu nasl teselli edeceini bilmiyordu. Ben hibir ie yaramam, bykbaba. Baarszn biriyim. nsanlara bask yapabileceimi sanyor, baaryordum da. zellikle annemle babam gibi fazla bask altnda kalmaya aldrmayan insanlar konusunda. Onlarla da uzun bir sre uramam gerekti. 1 Hatta kendi kendime bir tr cetvel bile hazrlamtm. On puanlk bir l cetveli. Bu kafamn bask gcn lyordu. Ama akas kendime fazla nem verdim. Kafa gcmn on derece olduunu sanyordum. Ya da hi olmazsa dokuz. Ama artk en fazla yedi derece olduumu anladm. W anda artk alamyor, Seldon elini okarken zaman zaman burnunu ekiyordu. Genellikle. genellikle bir zorlukla karlamyorum. Dikkatimi verdiimde insanlarn dncelerini iitiyorum sanki. stediim zaman da onlara bask yapabiliyorum. Ama o saldrganlar! Onlarn dn celerini iitsem de uzaklatrma abalarm hibir ie yaramad. Bence ok baarl oldun, Wanda. Hayr, olamadm! Bir hayalim vard. O adamlarn arkadan sana yaklaacaklarn ve ani, mthi bir baskyla onlar karacam sandm. Seni byle koruyacaktm. O yzden seni korumay teklif ettim. Ama bir ie yaramadm. Adamlar yaklarken ben bir ey yapamadm. Yaptn! lk serseri duraklad. Ben de o yzden dnerek ona vurma frsatn buldum. Hayr, hayr. Benim bu olayla hibir ilgim yoktu. Ben sadece adamn geldiini syleyerek seni uyardm. Gerisini sen yaptn. Ama ikinci serseri kat. Sen arkadana vurduun iin. Bu ile benim bir ilikim yoktu. Wandann gzleri yine d krkl yznden doluverdi. Sonra o yarg. Senin yargcn karsna kman iin srar ettim. Ona bask yapabileceimi ve bylece adamn seni hemen serbest brakmasn salayacam sanyordum. Yarg beni serbest brakt. stelik ok da abuk oldu. Hayr. Seni sktrd durdu. Ancak kim olduunu anlad zaman tavrlar deiti. Benim bu olayla da bir ilikim yoktu. Her yerde baarszla uradm. Ban korkun bir derde sokabilirdim. Hayr. Bu szlerini kabul etmek niyetinde deilim, W anda. Belki bask yntemin umduun kadar etkili olmad. Ama asl nedeni de acil bir durumda abalamand. Baka bir ey yapamazdn. Bak, Wanda, dinle... Aklma bir ey geldi. Seldonun sesindeki heyecan fareden gen kz ban kaldrd. Aklna ne geldi, bykbaba?

imdi. durum yle, W anda. Herhalde kredi bulmam gerektiinin farkndasn. Para olmazsa psiko-tarihle ilgili almalar srdremeyiz. Bu kadar yl btn gcmzle altktan son ra baarszla uramaya dayanamam. Buna ben de dayanamam. Ama kredi nasl bulacaz? ey... mparatorun beni tekrar kabul etmesini isteyeceim. Onu bir kere grdm. Holandm, iyi biri o. Ancak zengin olduu sylenemez. Fakat seni yanma alacam. Sen ona biraz bask yaparsan belki imparator bir kredi kayna bulmay baarr. Bir yerde bir kredi kayna bulmay. Bylece ben de bir sre daha alabilirim. O arada da baka bir yol bulmaya alrm. Sence baarabilir miyiz, bykbaba? Bunu sensiz baaramam. Ama seninle birlikte... belki. E, denemeye demez mi? Wanda glmsedi. stediin her eyi yapacam biliyorsun, bykbaba. Zaten bundan baka umudumuz da yok.

21
mparatoru grmeleri zor olmad. Agis, Hari Seldonu karlarken gzleri prl prld. Merhaba, eski dost, dedi. Bana uursuzluk getirmek iin mi geldin? Seldon, yle bir ey olmayacan umarm, diye karlk verdi. Agis arkasndaki ssl pelerinin tokasn aarken yorgun yorgun mrldanarak onu odann bir kesine att. Ve sen orada kal. Profesre bakarak ban sallad. Ondan nefret ediyorum. Bir gnah kadar ar ve cehennem kadar da scak. Ama resmi grmelerde giymem gerekiyor. Tatan oyulmu bir tasvir gibi orada duruyor ve anlamsz szcklerden oluan bir selde bouluyorum. Feci bir ey bu. Cleon bu yaamn iinde doduu iin grnts buna uygundu. Ben onun gibi deilim. Grnm de uygun saylmaz. Ben anne tarafndan Cleonun uzaktan kuze ni oluyorum. te bu ansszlm yznden imparator oldum. Bunu ufak bir cret karl satabilirim. mparator olmak ister misiniz, Hari? Seldon, Hayr, hayr, diyerek gld. Bunu aklmdan bile geirmem. Onun iin bouna umutlanmayn. Peki, imdi bana syleyin, bugn birlikte getirdiiniz bu olaanst gzel kkhanm da kim? W anda hemen kzarverdi. mparator nezaketle ekledi. Szlerim sizi utandrmamal, yavrum. Bir imparatorun pek az olan haklarndan biri de aklna eseni sylemektir. Kimse buna itiraz edemez, tartmaya da kalkamaz. Sadece, efendimiz, diyebilir. Ancak sizin, efendimiz, deyip durmanz istemiyorum. Nefret ediyorum bu szden. Beni, Agis diye arn. Zaten asl adm da bu deil. mparatorluk ismim bu ve almam gerekiyor... Eh.. Ne var ne yok, Hari? Sizi son grmden beri neler olduunu bana anlatn. Seldon ksaca, ki kez saldrya uradm, dedi. mparator duraklad. Bunun aka olup olmadn anlayamad belliydi. ki kez mi? Sahi mi? Seldon urad saldrlar anlatrken imparatorun surat aslmt. Sonra da, O sekiz serseri sizi tehdit ettii srada herhalde etrafta hibir gvenlik grevlisi yoktu? dedi. Bir tek memur bile. Agis yerinden kalkt ama Seldonla W andaya oturmalarn da iaret etti. Sanki fkesini biraz olsun geirmek istiyormu gibi salonda bir aa bir yukar dolamaya balad. Sonra da profesre dnd. nsanlar binlerce yl boyunca, byle bir ey olduunda, hep ayn eyi sylediler. Neden imparatora bavurmuyoruz? ya da Neden imparator bir eyler yapmyor?' Sonunda imparator da gerekten bir eyler yapabilirdi. Yapard. stelik bu her zaman mantkl bir ey olmasa bile. Ama ben... Hari, benim gcm yok. Hi gcm yok. Ah, evet, u Halkn Gvenlii Komisyonu denen kurulu var. Ama onlar halktan ok benim gvenliimle ilgileniyorlar. u anda byle konuabilmemiz bile alacak bir ey. nk komis yon bile sizden hi holanmyor.

Ben hibir konuda bir eyler yapamam. Cuntann devrilmesi ve hkmdarln geri getirilmesinden beri imparatorun ne durumda olduunu biliyor musunuz? Bildiimi sanyorum. Tam anlamyla bildiinizi sanmyorum. Artk demokrasi var. Siz demokrasinin ne olduunu biliyor musunuz? Tabii. Agis kalarn att. Bunun iyi bir ey olduunu dndnzden eminim. Ben sadece iyi bir ey olabileceini dnyorum. te, grdnz m? Ama deil, imparatorluu tmyle altst etti. imdi... Trantor sokaklarnda daha fazla gvenlik grevlisinin dolamasn emretmek istediimi dnelim. Eski gnlerde olsayd imparatorluk sekreterinin benim iin hazrlad bir kd nme eker ve ssl bir imza atardm. Ardndan sokaklarda hemen daha ok sayda gvenlik grevlisi belirirdi. Ama imdi byle bir ey yapmam imknsz. nce bu neriyi yedi bin be yz kadn ve erkekten oluan bir meclise yollamam gerekiyor. Bir neride bulunulduu zaman hemen erkek ve dii kazlara dnrler. Bir kere... para nereden bulunacak? Diyelim ki on bin grevli daha istiyorsun. O zaman on bin memura daha aylk demen gerekir. Sonra... diyelim ki, buna raz oldun. Yeni gvenlik grevlilerini kim seecek? Meclis yeleri birbirlerine barr, tartr, grleyip, imekler gibi akarlar. Sonunda da hibir ii baaramazlar. Hari, ben sizin fark ettiiniz kubbedeki o krk lambalarn yenilenmesi gibi basit bir ii bile yapamam. Bu kaa mal olacak? in banda kim bulunacak? Ah, evet, lambalarn yerine yenisi taklr ama bu i birka ay da alr. te demokrasi bu. Seldon, mparator Cleonun her zaman istediklerini yapamadndan yakndn hatrlyorum, dedi. Agis sabrszca, mparator Cleonun iki stn birinci bakan vard, diye anmsatt. Demerzel ve siz. kiniz de her zaman Cleonun aptalca bir ey yapmasna engel oldunuz. Benim yedi bin be yz birinci bakanm var. Hepsi de batan sona kadar ahmak. Ama Hari, herhalde bana o saldrlar ikyet etmek iin gelmediniz. Hayr, onun iin gelmedim. Konu daha da kt. Efendimiz... yani... Agis, benim krediye ihtiyacm var. mparator hayretle matematikiye bakt. Bunu size anlattklarmdan sonra hl sylyor musunuz? Hari, benim hi kredim yok. Ah, evet, tabii sarayn ynetimi iin para gerekiyor. Ama onu elde edebilmek iin bile yedi bin be yz yeyle konumam gerekiyor. Onlara gidip, Dostum Hari Seldon iin kredi istiyorum, dememi mi bekliyorsunuz? Bana istediim miktarn ancak drtte birini verirler. Hem de en aa iki yl sonra. Siz ldrmsnz! Asla kredi verilmesine raz olmazlar. Omzunu silkti, sonra da yumuak bir sesle ekledi. Beni yanl anlamayn, Hari. Mmkn olsayd size seve seve yardm ederdim. Size zellikle torununuz iin yardma alrdm. Ona bakarken sanki size istediiniz kadar para vermem gerekiyormu gibi bir duyguya kaplyorum. Ama bunu yapmam imknsz. Seldon, Agis, dedi. Para bulamazsam psiko-tarih mahvolur. Hem de yaklak krk yllk bir almadan sonra. Bu krk yllk srede bir sonuca varamamsnz. Onun iin zlmenize gerek yok. Profesr iini ekti. Artk yapabileceim daha fazla bir ey yok. Bana bir psiko-tarihi olduum iin saldrdlar, insanlar benim bir felaket habercisi olduumu dnyorlar. mparator ban sallad. Siz uursuzluk getiriyorsunuz, Bayku Seldon. Size daha nce de syledim. Profesr zntyle ayaa kalkt. yleyse her ey bitti. Wanda da ayaa frlayarak bykbabasnn yannda durdu. Ba, matematikinin omzunun hizasndayd. Gzlerini imparatora dikmiti. Hari gitmek iin dnerken Agis, Durun, durun, dedi. Vaktiyle ezberlediim kk bir iiri

hatrladm: lkenin durumu kt. Hzlanan hastalklarn kurban o. Burada zenginlik artyor Ve insanlar ryor. Seldon umutsuzca, Bu ne anlama geliyor? diye sordu. Bu imparatorluun devaml olarak kt ve paraland anlamna geliyor. Ama yine de kimilerinin zenginlemelerini engellemiyor. Neden o zengin iadamlarmzdan bazlarna bavurmuyorsunuz? Onlarn meclis yeleri yok ve isterlerse bir kredi makbuzu imzalayabilirler. Profesr hayretle bakyordu. Evet, deneyeceim. 22 Hari Seldon karsndaki adamn elini skmak iin uzand. Bay Bindris sizi grdme ok sevindim. Byk nezaket gstererek benimle konumay kabul ettiniz... Terep Bindris neeyle, Neden etmeyeyim? dedi. Sizi iyi tanyorum. Daha dorusu hakknzda bilgim var Bu ok ho. Demek psiko-tarihten sz edildiini iittiniz? Ah, evet. Akl olan herkes duydu. Tabii bu konuyu anladm iddia edemem. Yannzdaki kkhanm kim? Torunum, W anda. ok gzel bir kkhanm. Bindris neeyle glmseyiverdi. Bana her istediini yaptrabilirmi gibi geliyor. Wanda, Bence abartyorsunuz, efendim, dedi. Hayr, hayr, ok ciddiyim. Ltfen oturun ve bana sizin iin ne yapabileceimi syleyin. Bindris abartl bir hareketle banda oturduu yaz masasnn nndeki ssl brokar kapl, geni ve rahat koltuklar iaret etti. Koltuklar da, Bindrisin bu pek geni brosundaki dier eyalar gibi en iyi cinstendi. Ssl masa, geldikleri iaret edildiinde sessizce kayarak alan grkemli, oymal kaplar, prltl koyu renk ta deli zemin. Bindrisin evresi etkileyici ve grkemliydi ama adam iin ayn ey sylenemezdi. Bu ufak tefek nazik adam ilk bakta Trantorun en nde gelen maliyeci ve tefecilerinden biri gibi gzkmyordu. Buraya imparator nerdii iin geldik, efendim. mparator nerdii iin mi? O bize yardm edemedi. Ama sizin gibi birinin bunu baarabileceini dnyor. Tabii sorun krediyle ilgili. Bindrisin yzndeki neeli ifade kayboldu. Krediyle mi? Anlayamadm... Seldon, ey... dedi. Hkmet krk yla yakn bir sreden beri psiko -tarihi destekliyordu. Ama artk zaman deiiyor ve imparatorluk da eskisi gibi deil. Evet, biliyorum. mparatorun bizi desteklemek iin gereken kredisi yok. Ho, olsa bile bu destekleme talebini meclisten geirmesi olanaksz. Bu nedenle bana iadamlarn grmemi nerdi. Bir kere sizlerin hl paranz var. kincisi bir kredi makbuzu yazarak bu sorunu zmleyebilirsiniz. Uzunca bir sessizlikten sonra Bindris, Korkarm imparatorun i konularnda hi bilgisi yok... diye mrldand. Ne kadar kredi istiyorsunuz? Bay Bindris, biz ok byk bir projeden sz ediyoruz. Birka milyona ihtiyacm olacak. Evet, efendim. Bindris kalarn att. Biz imdi bortan m sz ediyoruz? Bu paray ne zaman demeyi dnyorsunuz? Bay Bindris, bu paray deyebileceimi syleyemem. Ben hibe peindeyim. Size kredi vermek isteseydim yine de yapamazdm. Size unu syleyeyim: tuhaf bir neden

yznden bu paray size vermek istiyorum. Ama mmkn deil, imparatorun meclisi olabilir. Ama benim de Ynetim Kurulu yelerim var. Kurulun izni olmadan byle bir hibede bulunmay dnemem bile. Zaten yeler buna hibir zaman raz olmazlar. Neden? irketiniz ok zengin. Birka milyonun sizin iin hibir nemi olamaz. Bindris, Syledikleriniz ok gzel, dedi. Ama irket ar ar yoku aa gidiyor. Geri bamz ciddi biimde derde sokacak kadar hzl deil ama yine de bizi mutsuz edecek dere cede . mparatorluk kerken paralar da ayr ayr batyor. Biz birka milyon verecek durumda deiliz... Gerekten ok zgnm. Profesr sessizce otururken Bindris mutsuz grnyordu. Sonunda ban sallad. Dinleyin, Profesr, Seldon. Size yardm etmeyi gerekten isterdim. zellikle yannzdaki kkhanm yznden. Ama bu imknsz. Dierlerini deneyin, profesr. Belki baka yerde ansnz size gler. Seldon kendini zorlayarak ayaa kalkt. Eh... Deneriz.

23
Wandann gzleri dolmutu. Ama asl nedeni znt deil, fkeydi. Anlayamyorum, bykbaba. Drt deiik irkete gittik. Her biri de bize kar bir ncekinden daha kt ve kaba davrand. Drdncs biraz nce bizi kap dar etti, ondan sonra da kimse bizi ieri almad. Seldon, Bu anlalmayacak bir ey deil, W anda, diye cevap verdi. Bindrisi grdmz srada ona neden gittiimizi bilmiyordu. Ben birka milyon isteyinceye kadar da dosta davrand. Sonra o tavrlar tmyle deiti. Yanlmyorsam neyin peinde olduumuz hemen etrafa yayld. Her geen dakikayla dosta grnen tavrlar iyice deiti. imdiyse bizi grmek bile istemiyorlar. Neden grsnler? Bize ihtiyacmz olan kredileri verecek deiller ki. yleyse bizimle konuup neden zaman kaybetsinler? Wandann fkesi bu kez kendi zerinde younlat. Peki, ben ne yaptm? Sadece orada oturdum. Hibir ie yaramadm. Profesr, Ben ayn fikirde deilim, dedi. Bindris senden etkilenmiti. Aslnda bize para vermeyi ok istedi. Daha ok senin yznden. Ona bask yapyor ve baarl da oluyordun. Ama yeteri kadar deil. Ayrca adam sadece ho olmamla ilgilendi. Seldon, Ho deil, gzelsin, diye mrldand. Hem de ok gzelsin. Wanda sordu. imdi ne yapacaz, bykbaba? Psiko-tarih bunca yl sonra yarda kalacak. Seldon, Galiba bu engel olunamayacak bir ey, dedi. Hemen hemen krk yldan beri imparatorluun keceini sylyorum. te o gn geldi. Psiko-tarih de imparatorlukla birlikte kecek anlalan. Ama psiko-tarih, imparatorluu kurtaracak. Hi olmazsa ksmen. Bunu baarabileceini biliyorum. Ama artk zorlayamam. Yani her eyin sona ermesine izin mi vereceksin? Profesr ban sallad. Buna engel olmaya alacam. Gelgelelim nasl baaracam bilmediimi itiraf etmeliyim. Wanda, Ben de pratik yapacam, diye aklad. Bask yeteneimi glendirebileceini bir yol olmal, insanlara istediimi yaptrabilmemin kolay bir yolu. Keke baarabilsen. Sen ne yapacaksn, bykbaba? Ah, fazla bir ey yapamam. ki gn nce kitaplkta baktphaneciyi grmeye giderken kiiyle karlatm. Psiko-tarihi tartyorlard. Nedense ilerinden biri beni etkiledi. Ona gelip beni grmesi iin srar edince raz oldu. Bugn leden sonra bromda onunla konuacaz. Onu yannda m altracaksn? sterdim... Tabii o gen adama verecek yeterli kredim olsayd. Yine de onunla konumamn bir zarar olmaz. Sonuta ne kaybm olacak ki?

24
Gen adam tam 4 T.S.S.de geldi. (Trantor Standart Saatiyle) Seldon glmsedi. Randevularna zamannda gelen insanlardan holanrd. Profesr ellerini masasna dayayarak ayaa kalkmaya hazrlannca gen adam, Profesr, ltfen, dedi. Bacanzn rahatsz olduunu biliyorum. Ayaa kalkmanza hi gerek yok. Seldon, Teekkr ederim, delikanl, diye cevap verdi. Ama bu senin oturamayacan anlamna gelmez. Ltfen otur. Gen adam ceketini kararak bir iskemleye yerleti. Matematiki, Affedersin... dedi. Seninle karlatmz ve bu randevuyu kararlatrdmz zaman adn renmeyi unuttum. smin?.. Gen adam, Stettin Palver, diye aklad. Ah! Palver! Palver! Bu ad bana hi yabanc gelmedi. yle olmas gerekir, profesr. Bykbabam sk sk sizi tanmakla vnrd. Bykbaban m? Ah, tabii. Joramis Palver. Hatrladm kadaryla benden iki ya kkt. Psiko-tarih almalar iin bana katlmasn istedim ama raz olmad. Bunu baarmak iin yeteri kadar matematik renmesinin imknsz olduunu sylyordu. ok yazk! Sahi, Joramis nasl? Palver ciddi bir tavrla, Korkarm Joramis de dier yal insanlar izledi ve ld. Seldon yzn buruturdu. Joramis ondan iki ya kkt ve lmt. ki eski dost. Birbirleriyle ilikileri ylesine kesilmiti ki, biri ldnde dieri bunu duymamt bile. Profesr bir sre ylece oturdu. Sonra da, ok zldm... diye mrldand. Gen adam omzunu silkti. Gzel bir yaam srd. Ya sen, delikanl, sen nerede eitim grdn? Langano niversitesinde. Seldon kalarn att. Langano mu? Yanlyorsam beni uyar ama o niversite Trantorda deil sanrm. yle deil mi? yle. Ben baka bir dnyay denemek istedim. Herhalde Trantorda niversitelerin kalabalk olduunu ok iyi biliyorsunuz. Aslnda rahata alabileceim bir yer aradm. Hangi konularda altn? yle nemli bir alma yapmadm. Konum tarihti. Bu, insann iyi iler bulmasna yarayan bir konu deil. Profesr bu kez yzn bsbtn buruturdu. Bu onu ilk szlerden daha fazla etkilemiti. Dors Venabili de tarihiydi. Seldon sonra, Ama artk Trantora dnmsn, dedi. Neden? Kredi. . Bir tarihi olarak m? Palver gld. Nerede o bolluk! Ben yk tayan bir tat kullanyorum. yi bir meslek deil tabii. Seldon, Palvere hafif bir kskanlkla bakt. Gmleinin ince kuma gen adamn kollarn ve gsn belirginletiriyordu. Vcudu iyi gelimiti, kaslyd. Profesr hibir zaman bylesine kasl bir yapya sahip olamamt. Matematiki sonra, Herhalde niversitedeyken boks yapyordun? diye bir tahminde bulundu. Kim? Ben mi? Asla. Ben bir Twister. Bir Twister m? Seldonun keyfi birdenbire yerine gelmiti. Yoksa sen Heliconlu musun? Palver o gezegeni aalar gibi, yi bir Twister olmak iin Helicondan gelmek art deil, dedi. Profesr, oras yle, diye dnd. Ama en iyi Twisterlar orada yetiir. Ancak bir ey sylemedi. Onun yerine, Bykbaban bana katlmak istememiti, dedi. Ya sen? Psiko-tarihi mi kastediyorsunuz? Seninle ilk karlatmz zaman dierlerine sylediklerini duydum. Bana psiko-tarihten ok

mantkl bir biimde sz ediyor- musun gibi geldi. Bana katlmak ister misin? Size demin de sylediim gibi bir iim var, profesr. Yk tamak. Haydi, haydi. cret iyi. Kredi her ey deildir. Ama epeyce ie yarar. Buna karlk siz bana fazla bir ey veremezsiniz. Kredinizin az olduundan eminim. Neden byle sylyorsun?.. Galiba... tahmin ediyorum... Peki, yanlyor muyum? Seldon dudaklarn skca birbirine bastrmt. Sonra, Hayr, yanlmyorsun, dedi. Sana fazla para veremem. ok zgnm. Galiba ksa konumamz bylece sona eriyor. Bir dakika, bir dakika! Palver ellerini havaya kaldrd. Ltfen bu kadar acele etmeyin. Sizinle hl psiko-tarihten sz ediyoruz. Sizinle alrsam, bana psiko-tarihi de retirsiniz. yle deil mi? Tabii. O halde kredinin her ey olmadn gerekten syleyebiliriz. Sizinle bir anlama yapalm. Siz bana psiko-tarihi mmkn olduu kadar retin ve ne kadar para verebilirseniz o kadar verin. Ben geinmenin bir yolunu bulurum. Ne dersiniz? Seldon ok sevinmiti. Harika! Bu ahane olacak. imdi... bir ey daha var. Ya? Evet. Son haftalarda iki kez saldrya uradm. Birinci defa olum yardmma geldi. Ama o daha sonra Santanniye gitti. kinci sefer de ii kurun dolu bastonumu kullandm. Yarar oldu ama beni yargcn karsna srklediler. Saldrmak ve yaralamakla suladlar... Palver atld. Ama size neden saldryorlar? Benden holanmyorlar. ok uzun bir sredir imparatorluun keceini sylyorum. imdi bu felaket yaklat iin durumdan beni sorumlu tutuyorlar. Anlyorum. Peki, bunun aklamak istediiniz noktayla ne ilgisi var? Senin korumam olarak alman istiyorum. Sen gen ve glsn. Tabii en nemlisi bir Twistersn. Yani tam ihtiyacm olan birisin. Palver, Bunu yapabilirim sanrm, diyerek glmsedi. Seldonla Palver, Streeling yaknnda, Trantorun sadece evlerinin bulunduu mahallelerinden birinde dolayorlard. Akam olmak zereydi. Profesr, uraya bak, dedi. Yrme yolunun kenarna salm olan pleri iaret ediyordu. Bunlar ya gelip geen yer tatlarndan ya da dikkatsiz yayalar tarafndan atlmlardr. Seldon konumasn srdrd. Eski gnlerde byle p ynlar hi grmezdin. Gvenlik grevlileri her zaman tetikteydiler. Belediye timleri de yirmi drt saat halka ak yerlerin bakmyla ilgilenirlerdi. Ama en nemlisi hi kimse pleri byle sokaa dkmeyi aklndan bile geirmezdi. Trantor bizim yuvamzd ve biz onunla gururlanrdk. imdi... Matematiki kederle, bkkn bkkn ban sallad. Sonra iini ekerek ekledi. imdi bu... Birdenbire sustu. Sonra da birka dakika nce yanlarndan geerek ters yne doru giden bakmsz bir ocua bard. Hey, sen, delikanl! ocuk azna att bir eyi iniyordu. Bunun zerindeki kd eilip bakmak gerei bile grmeden yere frlatvermiti. Delikanl profesre somurtarak bakarken yal adam, O kd yerden al ve uygun bir yere at, diye nerdi. ocuk dilerini gstererek, ok istiyorsan sen al, diye homurdand. Sonra dnerek uzaklat. Palver, Psiko-tarihinizin nceden tahmin ettii, toplumun kmekte olduunu gsteren bir baka iaret bu, Profesr Seldon, dedi. Evet, Stettin. mparatorluk etrafmzda para para oluyor. Ufalanyor. Hatta aslnda paraland bile. Artk geriye dn de yok. Uyuukluk, rme ve agzllk... bunlarn hepsi de bir zamanlarn muhteem imparatorluunun mahvolmasnda rol oynadlar. Onun yerini ne alacak? Bu... Seldon, Palverin yzndeki ifadeyi fark ederek duraklamt. Gen adam bir eyi dikkatle dinliyormu gibiydi. Ama profesr deil. Ban yana emi ve yznde dalgn bir ifade belirmiti.

Sanki Palver kendisinden baka hi kimsenin duyamayaca bir sesi iitmeye abalyordu. Sonra gen adam anszn imdiye ve oraya dnd. Telala etrafa bir gz atarak profesrn kolunu tuttu. Hari, abuk, ka- malyz. Geliyorlar... Sonra akamn sessizliini hzla yaklaan birilerinin grltl admlar yard. Seldonla Palver dndler ama ok ge kalmlard. Bir grup saldrgan zerlerine atldlar. Ancak Hari Seldon bu kez hazrd. Hemen bastonuyla Palverle kendi nin etrafnda geni bir kavis izdi. Bunu gren saldrgan gldler. Yeniyetme bu gen ve gaddar serserilerden ikisi erkek biri de kzd. Grubun elebas olduu anlalan delikanl burun kvrd. Demek iimizi kolaylatrmayacaksn, ihtiyar? Ah, ben ve arkadalarm seni iki saniyede yere sereriz. Biz... Eleba birdenbire kendini yerde buldu. Midesine indirilen kusursuz bir Twist tekmesine yenilmiti. Hl ayakta olan dier iki serseri saldrya gemek iin hemen yar meldiler. Ama Palver onlardan hzlyd. O iki saldrgan da daha ne olduunu anlayamadan yere devrilmiti. Bylece saldr sona erdi. Neredeyse balar balamaz. Seldon bir kenarda dururken bastonuna dayanmt. Zor kurtulduunu dnerek titriyordu. G harcad iin biraz soluk solua kalm olan Palver ise sahneyi inceliyordu. saldrgan da karanlklaan kubbenin altnda, ssz yrme yolunda baygn yatyorlard. Palver yine, Haydi, diye srar etti. Buradan hemen gidelim. Ama bu kez saldrganlardan kamayacaklard. Seldon itiraz etti. Buradan gidemeyiz, Stettin. baygn soyguncu adayn iaret etti. Onlar henz ocuk saylrlar. Belki de u anda lyorlar. Nasl brakp gideriz onlar? nsana yakmayan bir ey bu. Evet, yle. Ben bunca yldr insanl korumak iin abaladm. Profesr szlerini vurgulamak iin bastonunu yere vurdu. Gzleri inanla parlyordu. Palver, Sama, diye sylendi. nsana yakmayan ey bu serserilerin senin gibi masum vatandalara saldrmalar. Yere ylsaydn, bir an senin iin endielenirler miydi sanyorsun? Son kredini almak iin ba karnna rahata saplarlar onlar. Kaarken bir tekme atmay da unutmazlar. Bu it biraz sonra kendilerine gelirler. Yara ve bereleriyle ilgilenmek iin sinsice srnerek uzaklarlar. Ya da biri onlar bulur ve merkezi arar. Ama sen dnmelisin, Hari. Geen sefer olanlar unutma. Yine bir dvme olayyla ilgin olduu iddia edilirse her eyini kaybedebilirsin. Hari, ltfen, kamalyz! Palver, Seldonu kolundan yakalad. Profesr son kez arkaya baktktan sonra gen adamn kendisini oradan gtrmesine izin verdi. Hzla uzaklaan Seldonla Palverin ayak sesleri hafifleyerek duyulmaz olurken bir glge aalarn arkasndan kt. Somurtkan bir delikanlyd bu. Kendi kendine glerek, Neyin doru, neyin yanl olduunu bana syleyecek sen mi kaldn, profesr? diyerek homurdand. Topuklarnn zerinde dnp gvenlik grevlilerini armaya gitti. 26 Yarg Tejan Popjens Lih, Susunuz! diyerek kkredi. Salon da dzen istiyorum! Profesr Bayku Seldon ve gen i arkada Stettin Palverin n durumas Trantor halknn heyecanlanmasna neden olmutu. Bu adam kehanette bulunarak imparatorluun yklacan iddia ediyordu. Uygarln mahvolacan da. Herkese nezaket ve dzenin hakim olduu o altn aa dnmelerini nerirken grg tanklarnn akladna gre durup dururken gen Trantorlunun zalimce dvlmelerini emretmiti. Ah, evet, bu heyecanl bir n duruma olacakt. Herhalde daha sonra da heyecan verici bir davaya yol aacakt. Yarg, krssndeki bir girintinin iine uzanarak oradaki dmeye bast. Kalabalk mahkeme salonunda bir gong sesi yankland. Kadn yarg artk iyice susmu olan kalabala, Salonda dzen istiyorum, diye tekrarlad. Gerekirse salonu boalttrrm. Bu bir uyardr ve bir daha da tekrarlanmayacak. Yarg krmz cppesiyle ok etkileyiciydi. Lih aslnda D Dnyalardan olan Lystenadand. Cildi hafif mavimsiydi. Sinirlendii zaman rengi koyular gerekten fkelendiinde de hemen

hemen mora dnrd. Yllardan beri yarglk yapyordu. Hukukularn en stnlerinden biriydi. mparatorluk yasalarn yorumlayan en saygn kimselerden saylyordu. Buna ramen Lehin renkli grnmyle biraz vnd syleniyordu. Parlak krmz cppesinin yumuak turkuaz rengi cildini belirginletirmesinden holand da. Ama Lih, imparatorluk yasalarn ineyenlere ok sert davranmasyla da n yapmt. Kararszla kaplmadan medeni hukuku ayakta tutan birka yargtan biriydi. Sizden sz edildiini duydum, Profesr Seldon. Yaknda mahvolacamzla ilgili teorilerinizi de. Geenlerde kartnz dier bir davaya bakan yargla da konutum. O olayda kurun doldurulmu bastonunuzla birine vurmusunuz. O zaman da yine size saldrdklarn iddia etmisiniz. Yanlmyorsam bu mant daha nce olduu iddia edilen bir olaya balayp size ve olunuza sekiz haydudun saldrdn iddia etmisiniz. Ama olay gvenlie bildirmemisiniz. Saygdeer meslektam kendinizi savunduunuza ikna etmisiniz, Profesr Seldon. Hem de grg tanklarnn bunun tersini sylemelerine ramen. Ama bu kez ok daha inandrc olmanz gerekecek. Seldonla Palver aleyhine dava am olan serseri alayla srttlar. Davac masasnda oturuyorlard. Grnleri de saldr gecesindekinden ok daha farklyd. Delikanllar temiz ve bol tulumlar giymilerdi. Kz ise ince plili bir tunik. de Trantor genliinin herkesin iini rahat ettiren birer temsilcisi gibiydiler. Tabii onlara dikkatle baklmaz ya da konumalar iyice dinlenmezse. Seldonun avukat Civ Novker krsye yaklat. Adam Palverin de vekiliydi. Sayn yarg, mvekkilim Trantor toplumunun drst bir yesidir. ok parlak bir n olan eski bir birinci bakandr. mparatorumuz da yakn dostudur. Profesr Seldon masum gence saldrrsa eline ne geer? Profesr her zaman Trantor genliinin entelektel yaratclnn canlandrlmasn sylemi, bu konuda sk sk konumalar yapmtr. Psiko-Tarih Projesinde saysz gnll renci almaktadr. Streeling niversitesinin en sevilen retmenlerinde de biridir. Bundan baka... Novker susarak kalabalk salonu baklaryla tarad. Sanki Bu szlerimi dinleyinceye kadar bekleyin, diyordu. O zaman mvekkilimin iddialarnn doruluundan bir saniye bile phe ettiiniz iin utanacaksnz. Avukat konumasn srdrd. Profesr Seldon, nl ve nemli Galaksi Kitaplyla resmen ilgisi olan birka zel kiiden de biridir. Galaksi Ansiklopedisi adn verdii eser zerinde almas iin kitaplktaki her kaynaktan yararlanmasna izin verilmitir. Hem de hibir kstlama olmadan. Szn ettiim eser imparatorluk uygarlnn bir kran arks olacaktr. Size soruyorum, byle biri bu olayda nasl sorguya ekilir? Novker elini sallayarak Stettin Palverle daval masasnda oturan Seldonu iaret etti. Profesr skntl grnyordu. Alk olmad bu tr vgler yznden yanaklar kzarmt. Ne de olsa son zamanlarda onu ssl cmlelerle vmyor, tersine ad getii zaman alayla glyorlard. Matematiki gvendii basto nunun ban kavramt ve eli hafife titriyordu. Yarg Lih ban eerek Seldona bakt. Bu szlerden etkilenmemi olduu belliydi. Gerekten de bu saldrdan profesrn eline ne geecekti, sayn avukat? Ben de kendi kendime bu soruyu soruyordum. Ka gece uyuyamadm ve kendi kendime akla yakn bir neden aradm. Profesr Seldon gibi bir insan neden durup dururken saldr ve yaralamaya sebep olsun? Oysa kendisi uygarln ve dzenin bozulduundan sz edip durumu ak ak eletiriyordu? Sonra birdenbire durumu kavradm. Belki de Profesr Seldon kendisine inanmadklar iin sinirleniyordu. Ve dnyalara karanlk ve felaket kehanetlerinin doru kacan kantlamak istedi. Sonuta karmzdaki btn meslek yaamn imparatorluun keceini syleyerek geiren bir insan. O aslnda sadece kubbedeki yanm birka ampul, kamu tatlarnda arada srada grlen aksaklklar, u ya da bu btedeki kesintileri iaret edebiliyor. Bunlardan hibiri de bytlecek eyler deil. Ama bir saldr ya da iki veya bouma, ah, ite bu ilgi ekebilir! Lih arkasna yaslanarak ellerini kavuturdu. Yznde memnun bir ifade vard. Seldon ayaa kalkm masaya iyice dayanyordu. Kendini mthi zorlayarak krsye yaklat. Avukatna eliyle gelmemesini iaret ederek, kendisini buz gibi baklarla szen yargca bakt.

Sayn yarg, ltfen kendimi savunmak iin birka kelime sylememe izin verin. Tabii, Profesr Seldon. Ne de olsa bu bir dava deil. Burada vakayla ilgili btn iddialar, gerekleri ve teorileri dinleyeceiz. Dava alp almamasna ondan sonra karar verilecek. Ben sadece bir teoriyi akladm. Szlerinizi ilgiyle dinleyeceim Seldon konumaya balamadan nce hafife ksrd. Ben hayatm imparatorlua adadm. mparatorlara sadakatle hizmet ettim. Psiko-tarih bilimim bir felaket habercisi deil. Psiko -tarihi yeniden genletirmek iin bir ara olarak kullanlmasn istiyorum. Onun yardmyla uygarln seecei yol hangisiyse hazrlkl olabiliriz. Dndm gibi imparatorluk paralanmaya devam ederse psiko-tarih daha iyi ve yeni bir uygarl kurmamz iin temel talarn yerlerine koymamza yardm eder. Bu uygarln temelinde eskisinin btn iyi yanlar bulunur. Ben dnyalarmz seviyorum, insanlarmz, imparatorluumuzu. Her gn onun gcn ziyan eden, yasalara aykr davranlara katkda bulunmakla elime ne geer? Baka bir ey syleyemeyeceim. Bana inanmalsnz. Ben bir entelektel, bir bilim adam, denklemlerden anlayan biriyim. Ve btn bu szler de kalbimden kopup geldi. Seldon dnd ve ar ar Palverin yanndaki sandalyesine doru gitti. Oturmadan nce dinleyiciler blmnde oturan Wanday arad baklaryla. Sonra torununu grd. Kz ona zgn zgn baktktan sonra gz krpt. Bu szler kalbinizden gelmi olsunlar ya da olmasnlar benim bu konuyu dnmem gerekiyor. Sizi sulayan kimseleri dinledik. Sizi ve Bay Palveri de. Geriye dinlemem gereken bir tank kald. Rial Nevas dinlemeliyim. O bize bavurarak olayn grg tan olduunu bildirdi. Nevas krsye yaklarken Seldonla Palver endieyle birbirlerine baktlar. Bu, saldrdan nce profesrn azarlad o ocuktu. Lih ocua sormaya balad. Olay gecesi nelere tank olduunuzu her ynyle anlatr msnz, Bay Nevas? Nevas somurtarak gzlerini profesre dikti. Yolda kendi kendime yryordum. Sonra u ikisini grdm... Seldonla Palveri iaret etti. Yrme yolunun dier tarafndalard, bana doru geliyorlard. Ondan sonra o ocuu fark ettim. Bu kez de parmayla davaclar masasnda oturan genci gsterdi. Bu iki byk adam o ocuun peinden geliyorlard. Yolun kar tarafnda olduum iin beni fark etmediler. Zaten btn dikkatlerini kurbanlarna vermilerdi. Sonra gm! Birdenbire o ihtiyar bastonunu sallayarak genlere saldrd. Gen olanysa atlarak onlar tekmeledi. Daha ben ne olduunu anlamadan yere ylmt. Sonra bu ihtiyarla arkada hemen tabanlar yalayp katlar. Gzlerime inanamadm. Seldon patlad. Yalan bu! Buraya bak, delikanl, sen imdi bizim hayatmzla oynuyorsun! Nevas sadece ifadesiz bir suratla ona bakyordu. Profesr, Sayn yarg, diye rica etti. Onun yalan sylediinin farknda deil misiniz? Ben bu ocuu hatrlyorum. Onu, yere kt att iin azarlamtm. Hem de saldrya uramadan birka dakika nce! Sonra da Stettine bunun da toplumumuzun knn bir belirtisi olduunu syledim. Uyuukluumuzun bir sonucu... Yarg emretti. Susun, Profesr Seldon, bu kadar yeter! Bir daha byle barrsanz sizi salondan attrrm. imdi, Bay Nevas... Tekrar tana dnd. Anlattnz bu olaylar srasnda siz ne yaptnz? Ben, ey... saklandm. Aalarn arkasna. Saklandm. Beni grrlerse bana da saldracaklarndan korktum. Onun iin de saklandm. Onlar gittikten sonra da ey... koup gvenlik grevlilerini ardm. Nevas terlemeye balamt. Tulumunun boynunu skan yakasnn iine parman soktu. Kprdand. Arln bir ayandan dierine veriyordu. Tanklara zg o yksek yerde dururken herkesin gzlerini ona dikmi olduunu biliyor ve sklyordu. Kalabala bakmamaya alsa da istememesine ramen baklar n srada oturan gzel sarn bir kza kayyordu. Kz da gzlerini ona dikmiti. Sanki Nevasa bir soru soruyor, onu cevap vermesi iin sktryordu. ocuu konumaya zorluyordu. Bay Nevas, Profesr Seldon kendisinin ve Bay Palverin sizi olaydan birka dakika nce grdn iddia etti. Buna ne diyeceksiniz? Profesr sizinle konutuunu da syledi.

ey... h, hayr. Anlayacanz, her ey benim dediim gibi oldu... Ben yolda yryordum ve... Ve Nevas imdi Seldonun masasna bakyordu. Profesr onu kederle szmekteydi. Sanki her eyin mahvolduunu anlam gibi grnyordu. Ama Seldonun yardmcs Stettin Palver birdenbire gzlerini srarla ocua dikti. Nevas irkildi. Birtakm szler duymu ve armt. Doruyu syle! Sanki Palver konumutu. Ama aslnda dudaklar bile oynamamt. yice sersemleyen Nevas abucak sarn kza doru dnd. Sanki onun da konutuunu duyuyordu. Doruyu syle! Ama onun dudaklar da oynamyordu. Kafas karmakark olan ocuk yargcn sesini duydu. Bay Nevas, Bay Nevas. Profesr Seldonla Bay Palverin size doru geldiklerini sylediniz. davacnn gerisinde olduklarn da. yleyse nasl oldu da nce Seldonla Palveri fark ettiniz? fadenizde byle sylediniz. yle deil mi? Nevas salonda deli gibi etrafna baknd. O gzlerden kaamyordu. Kendisine, Doruyu syle! diye haykran o gzlerden. Rial Nevas, Seldon'a bakt ve bu on drt yandaki ocuk ksaca, ok zgnm, dedi. Sonra salon dolusu halkn hayretle alan gzleri nnde hngr hngr alamaya balad.

27
ok gzel bir gnd. Ne fazla scak, ne fazla souk. Ne fazla aydnlk, ne de fazla kapal. Bahenin bakmyla ilgili bte yllar nce ortadan kalkmt ama yine de Galaksi Kitaplnn kapsna doru kan basamaklar ssleyen sska birka mevsim iei sabaha neeli bir hava vermeyi baaryordu. Kitaplk, eski alara zg klasik tarzda yaplmt. nnde btn imparatorlukta ei olmayan byk bir merdiven vard. Ancak imparatorluk saraynn merdiveni onu glgede brakabilirdi. Ama kitapla gelenlerin ou kayar-ray kullanmay tercih ediyorlard. Hari Seldon bugnn getirecei eylerden ok umutluydu. Stettin Palverle son saldrma ve yaralama vakasnda temize ktklarndan beri kendini yepyeni bir insanm gibi hissediyordu Seldon. Olay profesre ac vermise de herkesin onunla ilgilenmesi matematikinin lehine olmutu. Trantordaki yarglarn en nfuzlularndan biri -ve hatta en nfuzlusu- saylan Tejan Popjens Lih, fikirlerini aklamt. Bunu Rial Nevasn o heyecanl tanklndan bir gn sonra yapmt. Yarg krsden, Uygar toplumumuzda byle bir kavaa geldiimiz zaman, demiti. Bunun imparatorluk iin gerekten kara bir gn olduu anlalr. Profesr Seldon gibi toplum iinde yeri olan, deerli bir insan gurur krc bir duruma, kt szlere ve yalanlara katlanmak zorunda kald zaman. Btn bunlarn nedeni profesrn kimlii ve temsil ettii ey. Ben de kandrldm itiraf ediyorum. Yani balangta. Kendi kendime bir mantk dizisi kurdum. Profesr Seldon kehane tlerini kantlamak iin neden byle bir oyuna bavurmasn, dedim. Ama sonradan ok yanlm olduumu anladm. Yarg kalarn atm ve koyu mavi bir renk boynundan yanaklarna doru yaylmt. O byle kzaryordu. nk ben Profesr Seldona yeni toplumumuzun dourduu baz nedenleri atfediyordum. Bu yeni toplumda drstlk, doruluk ve iyi niyet insann ldrlmesine yol aabilir. Bu toplumda insann yaayabilmesi iin hilelere ve drst olmayan yollara sapmas gerekir. Temel prensiplerimizden ne kadar ok uzaklatk! Trantorlu vatandalarm, bu sefer ansmz yardm etti. Profesr Hari Seldona, bize gerek yzlerimizi gsterdii iin teekkr borluyuz. Onun oluturduu rnee skca sarlalm ve insanca tabiatmzn aalk glerine kar tetikte olalm. mparator, durumadan sonra Seldonu kutlamak iin ona bir holo-disk yollamt. Bunda Seldonun artk projesi iin fon bulabileceini umduu yazlyd. Seldon giriteki kayma-rayndan yararlanarak yukarya kt. Bir yandan da Psiko-Tarih Projesinin son durumunu dnyordu. Yakn dostu, eski baktphaneci Las Zenow emekli olmutu. Grev banda olduu yllarda Seldonu ve almalarn olanca gcyle desteklemiti. Ama ou zaman Kitaplk Ynetim Kurulu, Zenowun ellerini balamt sanki. Fakat adam Seldona yeni, nazik

baktphanecinin de kendisi gibi ilerici olduunu ve kuruldaki eitli gruplarca sevildiini sylemiti. Zenow, Trantordan ayrlarak vatan olan Wencory gezegenine gitmeden nce, Hari, dostum, demiti. Acernio iyi bir insan. ok zeki ve ak fikirlidir. Sana ve projeye yardm etmek iin elinden geleni yapacandan eminim. Ona sen ve ansiklopediyle ilgili bir dosyay braktm. Eserin insanla ne byk bir katkda bulunacan anlayacak ve benim kadar da heyecanlanacak. Kendine iyi bak, dostum. Seni her zaman sevgiyle hatrlayacam. te Hari Seldon da bugn yeni baktphaneciyle ilk resmi konumasn yapacakt. Las Zenow un kukularn gideren szleri yznden neeliydi. Proje ve ansiklopedinin geleceiyle ilgili planlar paylaaca an iple ekiyordu. Profesr, baktphanecinin brosuna girdiinde Tryma Acarnio da ayaa kalkt. Odada hemen kendi izlerini brakmaya balamt. Zenow eskiden odadaki her girinti ve blmeyi Trantorun deiik sektrlerinden gelen tridi-gazeteler ve holo-diskler- le doldururdu. mparatorluunun eitli dnyalarnn ba dndren vizi-kreleri havada dolarlard. Acarnio, Zenowun hemen yaknnda bulundurmaktan holand ynla bilgi kayna ve grnty ortadan kaldrmt. imdi duvarda ok geni bir holo-ekran vard. Seldon, Acarnionun istedii her yayn ve bask malzemesini buradan izlediini dnd. Acarnio ksa boylu ve tknazd. Biraz dalgn grnyordu. Aslnda bunun nedeni ocukluunda yaplan ve baarl olamayan bir kornea ameliyatyd. Adam bu grnnn tersine korkulacak kadar zekiydi ve etrafnda olan hibir eyi karmyordu. Ah, Profesr Seldon. Buyurun, buyurun. Oturun, Acarnio banda oturduu masann nndeki dik arkalkl bir iskemleyi iaret etti. Benimle grmek istemeniz ok iyi oldu. Anlayacanz ben de buraya yerleir yerlemez sizi aramak istiyordum. Seldon ban sallad. Yeni baktphanecinin greve balad gnlerin karmaas arasnda kendini aramay dnmesine sevinmiti. Demek ki, Acarnio onu olduka nemsiyordu. Ama nce beni grmeyi neden istediinizi ltfen aklayn, profesr. Ondan sonra benim daha skc ilerime geeriz. Matematiki hafife ksrd ve ne doru eildi. Sayn baktphaneci, Las Zenow herhalde size burada yaptm almalardan ve bir Galaksi Ansiklopedisi hazrlanmasyla ilgili dncelerimden sz etti. Las ok heyecanlyd ve bana ok da yardm etti. Bana burada zel bir oda verdi. Kitapln geni kaynaklarndan istediim kadar yararlanmama raz oldu. Ansiklopedinin hazrlanaca uzaklardaki Terminus adl dnyay da o buldu. Ancak Lasn benim iin salayamad bir ey vard. Projeyi programa gre gelitirebilmem iin daha geni bir brom olmas gerekiyordu. Yardmclarmn kitapln geni kaynaklarndan istedikleri kadar yararlanabilmeleri iin izin de. Bu ok byk bir proje. Ansiklopediyi hazrlamaya balamadan bilgilerin toplanmas, kopya edilmesi ve Terminusa gnderilmesi gerekiyor. Ynetim Kurulu Lastan pek holanmazd. Herhalde bunu siz de biliyorsunuz. Ama yelerin sizden holandklarn biliyorum. Onun iin sayn baktphaneci sizden i arkadalarmn kitaplkta alabilmeleri iin zel bir izin almanz istiyorum. Bylece biz de bu ok nemli proje zerinde alabiliriz. Seldon sustu. Neredeyse soluu kesilmiti. Bir gece nce kafasndan tekrar tekrar geirdii bu konumann istedii etkiyi yapacandan emindi. Bekledi. Acarnionun ne gibi bir cevap vereceini bildiini sanyordu. Acarnio, Profesr Seldon, diye baladnda profesrn yzndeki o beklenti dolu glmseme siliniverdi. Baktphanecinin sesinde beklemedii bir soukluk vard. Saygdeer selefim bana burada, kitaplkta yaptnz almalar konusunda bilgi verdi. Hem de yorucu btn ayrntlaryla. Aratrmalarnz konusunda ok byk bir heyecan duyuyor ve i arkadalarnzn da size katlmalar fikrini destekliyordu. Ben de balangta yleydim, Profesr Seldon... Acarnio duraklarken matematiki de ban abucak kaldrarak ona bakt. Baktphaneci tekrarlad. Balangta, kurulun zel bir toplant yapmasn isteyecektim. Siz ve ansiklopedi uzmanlarnzn almalar iin daha byk bir bro salanmasn syleyecektim. Ama artk btn bunlar dei ti, Profesr Seldon.

Deiti mi? Ama neden? Profesr Seldon, ok heyecan uyandran bir saldrma ve yaralama vakasna kartnz. Daha geenlerde durumaya birinci daval olarak katldnz. Seldon atld. Ama beraat ettim. Aleyhimde dava amak bile istemediler. Ama ne olursa olsun, kamunun dikkatini zerinize ektiniz ve bu yzden de... nasl sylesem bilmem ki? Biraz kt bir n kazandnz, profesr. Ah, evet, hakknzdaki btn iddialardan vazgeildiini biliyorum. Ancak beraat edebilmeniz iin adnz, gemiiniz, inanlarnz ve almalarnz btn dnyann gzleri nne serildi. Mantkl, ilerici bir yarg hibir kusurunuz olmadn ilan etti. Ama ya o milyonlarca ve hatta belki de milyarlarca sradan vatanda? Onlar uygarlklarnn ann korumaya alan bir psiko-tarih ncsn deil, bir deliyi grdklerini dndler. Byk ve ulu imparatorluun mahvolacan haykran bir ka. Siz, almalarnzn nitelii yznden imparatorluun temel dokusunu tehdit ediyorsunuz. Ben dev gibi yekpare bir taa benzeyen o adsz, yz olmayan dev imparatorluu kastetmiyorum. Kastettiim imparatorluun kalbi ve ruhu. Yani halk. Onlara imparatorluun kmekte olduunu sylyorsunuz. Ama bu aslnda onlarn kmekte olduu anlamna geliyor. Ve azizim profesr, ite sradan bir vatanda byle bir eye gelemez. ster hounuza gitsin ister gitmesin, bir alay konusuna dntnz. Alay edilen biri haline girdiniz. Komik biri haline. zr dilerim, sayn baktphaneci baz evreler bana yllardan beri glyorlar. Evet, ama baz evreler. Fakat bu son olay ve bu oyunun kamunun gzleri nnde oynanmas yznden artk sizinle sadece Trantorda deil, btn dnyalarda da alay ediyorlar. Size burada bir bro verirsek biz yani Galaksi Kitapl da almalarnz sessizce destekliyor saylrz. Tabii buna bal olarak biz de btn dnyalarda alay konusu oluruz. Ben, teorinize ve ansiklopedi projenize ne kadar inanrsam inanaym, Trantor Galaksi Kitaplnn Baktphaneciyi olarak nce buray dnmek zorundaym. te bu yzden i arkadalarnz buraya getirme talebiniz reddedildi. Profesr sanki tokatlanm gibi iskemlesinde kalakalmt. Acarnio konumasn srdrd. Bundan baka geici olarak kitaplktan yararlanma hakknz iki hafta iin elinizden alnd. Bu u andan itibaren geerli saylacak. Kurul zel bir toplant yapacak, Profesr Seldon. ki hafta sonra size aramzdaki i birliine son verip vermediimizi bildireceiz. Acarnio susarak avularn masasnn tertemiz, prl prl yzeyine dayad ve ayaa kalkt. Hepsi bu kadar, Profesr Seldon... imdilik. Hari Seldon da kalkmt. Ama Tryma Acarnio kadar hzl ve dzgn bir biimde deil. Kurulda konumama izin verilebilir mi? Belki onlara psiko-tarih bilimi ve ansiklopedinin hayati nemini aklarsam... Acarnio usulca, Korkarm bu imknsz, profesr, dedi. Seldon bir an Las Zenowun anlatt adam grr gibi olmutu. Ama sonra Acarnio yine o buz gibi tavrla brokrata dnerek matematikiyi kapya gtrd. Kaplar kayarak alrken Acarnio, iki hafta, profesr, diyerek hatrlatt. Grrz. Hari kapdan karak bekleyen kayma-rayna bindi. Kaplar arkasndan yine kayarak kapanmt. Profesr zntyle, imdi ne yapacam, diye dnd. Bu benim almalarmn sonu mu olacak?

28
Hari Seldon, Streeling niversitesinde torununun alma odasna girerken, W anda, hayatm, niye daldn? diye sordu. Bro aslnda eskiden dhi matematiki Yugo Amarylindi. Onun lm Psiko-Tarih Projesini fakirletirmiti. Neyseki W anda son yllarda Amrylin roln yava yava

stlenmeye balam, Asal Radyant daha da gelitirip ayarlamt. Ah, 33A2D17 Blmndeki denklem zerinde alyorum. Bak, bu blm yeniden ayarladm... Gen kz yznn hemen nnde havada duran mor kl bir lekeyi iaret etti. Tabii standart blm de dikkate aldm. Ve... te! Tam tahmin ettiim gibi... sanrm. Wanda gerileyerek gzlerini ovuturdu. Ne var, Wanda? Seldon denklemi incelemek iin biraz daha yaklat. A, bu Terminus denklemine benziyor ama... Wanda, bu Terminus denkleminin ters sonucu deil mi? Evet, bykbaba. Aslnda, Terminus denklemindeki rakamlar yerlerine oturmamlard. Bak. Wanda duvardaki ukur panele uzanp bir dmeye basnca odann dier tarafnda parlak krmz bir leke belirdi. Seldonla kz lekeyi incelemek iin o yana doru gittiler. Gryor musun, imdi hepsi nasl da birbirine uyuyor? Bunu salayabilmek iin haftalarca uramak zorunda kaldm. Seldon denklemin izgilerine, mantna ve zarifliine hayran olmutu. Bunu nasl baardn? nce btn dikkatimi sadece bu noktadan verdim. Dierlerinin sildim. Terminus denkleminin geerli olmas ve almas gerekiyordu. Bylelikle zerinde alabiliriz. Bu daha mantkl deil mi? Ama sonra denklemi Asal Radyanta sokup, dierlerine doru biimde balanmasn bekleyemeyeceimi anladm. Sanki nemli bir ey olmam gibi davranamazdm. Bir yere bir ey yerletirdiinde, baka bir tarafta baka bir ayrnt darda kalrd.Bir arln onu dengede tutacak baka bir arla ihtiyac vardr! Szn ettiin bu kavram galiba eskilerin 'Yin ve Yang, dedikleri ey. Evet, hemen hemen. Yin ve Yang. Anlayacan Terminusun Yinini dzeltmek iin Yangn bulmam gerekiyordu. Ben de yle yaptm, ite urada. Wanda, Asal Radyant kresinin dier kenarndaki o mor lekeye doru gitti. Buradaki rakamlar dzeltir dzeltmez, Terminus denklemi yerini buldu. Ahenk! Wanda btn imparatorluun sorunlarn zlmemi gibi, hayatndan pek memnundu. ok ilgin, Wanda. Daha sonra bunun proje iin ne anlama geldiini bana anlatmalsn... Ama imdi benimle holo-ekrana gelmeni istiyorum. Birka dakika nce Santanniden acil bir mesaj aldm. Baban onu hemen aramamz istiyor. Wandann yzndeki glmseme silinmiti. Son zamanlar da Santannide arpmalar olduunu duyduu iin telalanyordu. imparatorluk btelerinde kesintiler yaplm ve bundan en ok D Dnya sakinleri zarar grmlerdi. Daha zengin ve kalabalk olan Dnyalara kolay kolay eriemiyorlard. Bu yzden rettikleri mallar vererek ok gerekli eyleri ithal etmeleriyse gitgide daha zorlayordu. Santanniye pek az imparatorluk hiper- gemisi uramaktayd. Bu yzden Santanninin imparatorluun geri kalan blmyle sanki btn balants kesilmi gibiydi. Btn gezegende yer yer ayaklanmalar balamt. Wanda, Umarm her ey yolundadr, bykbaba, dedi. Sesinden ok korktuu anlalyordu. Endielenme, hayatm. Raych bize bir mesaj gnderebildiine gre gvende olmalar gerekir. Profesrle Wanda, bronun aydnlanan holo-vizyon ekrannn nnde durdular. Matematiki ekrann yanndaki levhaya uzanarak kod numarasna bast. Galaksi ii balantnn kurulabilmesi iin birka saniye beklemesi gerekiyordu. Ekran ar ar sanki arkadaki duvarn iine doru uzand. Adeta bir tnelin azna dnyordu. Sonunda tnelde nce silik bir siluet belirdi. Tandk biriydi. Gl vcudu olan tknaz bir erkek. Balant glenirken adamn hatlar da keskinleti. Seldonla Wanda, adamn Dahi tarz pos byn fark ettikleri srada grnt canlanyordu sanki. Raychn boyutlu hologram, Baba! dedi. Wanda! Bu grnt Santanniden Trantora yanstlyordu. Dinleyin, fazla zamanm yok. Raych sanki bir grlt duymu gibi irkildi. Bura da durum iyice ktleti. Hkmet dt ve bir parti geici olarak iktidara geldi. Tahmin edeceiniz gibi her ey karmakark. Demin Manellayla Bellisi, Anacreona giden bir hiper-gemiye bindirdim. Onlara oradan sizinle balant kurmalarn syledim. Geminin ad Arcadia VII. Manellay grmeliydin, baba. Gitmek zorunda kald iin ok fkelendi. Onu ancak, bu ii Bellisi dnerek yapmas gerektiini syleyerek ikna edebildim. Ne dndnz biliyorum. Tabii ben de mmkn olsayd onlarla giderdim. Ama gemide yer

yoktu. Manellayla Bellisi gemiye sokabilmek iin yaptklarm bir grseydiniz. Raych azn arptarak Seldon ve Wandann o ok sevdikleri tavrla gld. Burada olduum iin niversitenin korunmasna yardm etmem gerekiyor. Belki biz mparatorluk niversite Sisteminin bir parasyz ama bir retme ve yaratma yeriyiz. Yok, etme yeri deil. Size sylyorum, eer o lgn Santanni asilerinden biri niversitenin yaknna gelecek olursa... Seldon onun szn kesti. Raych? Durum ok mu kt? arpmalar yaknnzda m oluyor? Wanda, Baba, tehlikede misin? diye sordu. Szlerinin galakside dokuz bin parsek ilerleyerek Raycha erimesi iin birka saniye beklediler. Hologram, Ne... ne dediinizi pek anlayamadm, diye mrldand. Evet, baz arpmalar oluyor. Aslnda epeyce heyecan verici. Raych yine azn yayarak glmsedi. Artk konumamza son veriyorum. Unutmayn, Anacreona doru yola kan Arcadia VII. gemisine ne olduunu renin? Mmkn olduunda sizinle tekrar balant kuracam. Ben... letiim kesileli ve hologram kayboldu. Holo-ekran tneli kapanyordu. imdi Seldonla Wanda bo bir duvara bakmaktaydlar. Wanda, Bykbaba, dedi. Babam sence ne syleyecekti? Hibir fikrim yok, yavrum. Ama bildiim bir ey varsa, o da babann bann aresine bakabileceidir. Raycha bir Twist tekmesi yiyecek kadar yaklaabilene acrm! Haydi, gel biz denklemimize dnelim. Birka saat sonra Arcadia VII. gemisinin nerede olduunu reniriz. Komutan, o gemiye ne olduu hakknda bir fikriniz yok mu? Hari Seldon yine galaksi ii bir konuma yapyordu. Ama bu kez konutuu Anacreondaki imparatorluk filosunun komutanyd. Profesr grme iin vizi-ekran kullanyordu. Grnt bir holo-ekrandaki kadar geree benzemiyordu ve daha basitti. Size sylyorum, profesr, o hiper-geminin Anacreon atmosferine girmek iin izin istediini gsteren hibir kayt yok. Santanniyle olan iletiim birka saat nce kesildi. Son haftadaysa arada srada grme yapabildik. Belki gemi bize Santanni deki bir kanaldan erimeye alt ama baaramad. Ancak yine de byle bir ey olduunu sanmyorum. Hayr, bence Arcadia VII. baka bir yere gitmeye karar verdi, profesr. Belki Vorege ya da Saripe. O dnyalarla grmeyi denediniz mi? Matematiki yorgun yorgun, Hayr, diye cevap verdi. nk gemi Anacreona gitmek zere yola kmt. Bu yzden rota deitirmi olduunu sanmyorum. Bakn, o gemiye erimem art. Komutan fikrini aklad. Belki Arcadia VII. havalanmay baaramamtr. Yani kazasz belasz. Orada pek ok arpma oluyor. Asiler akllarna gelen her eyi havaya uurup ne olduuna bile aldrmyorlar. Lazerleriyle nian alyor ve yok ettiklerinin mparator Agis olduunu dnyorlar. Bana inann, profesr. Burada, snrda ok deiik bir oyun oynanyor. Seldon sinirli sinirli, Gelinimle torunum o gemide, komutan, diye aklad. Komutan utanmt. Ah, affedersiniz, profesr. Bir haber alr almaz hemen sizinle balant kurarm. Matematiki zntyle vizi-ekrann dmesine bast. Ne kadar da yorgunum, diye dnyordu. Artk buna armyorum bile... Durumun byle olacan krk yldan beri biliyordum. Kendi kendine gld. Belki komutan beni etkilediini, zellikle snrdaki yaam ayrntlaryla anlatarak etkilediini dnd. Ama ben snr zaten biliyorum. D Dnya bir ilmei boa km rg gibi sklrken sra sonunda merkeze de gelecek. Trantora. Seldon hafif bir vzlty farketti. Kapyd bu. Evet? Wanda broya girdi. Bykbaba, korkuyorum... Seldon endieyle, Neden, yavrum? diye sordu. Torununa henz Anacreondaki komutandan rendiklerini aklamak istemiyordu. Ya da renemediklerini. Onlar ok uzakta olsalar da genellikle hepsini burada hissediyorum... Wanda kafasn iaret etti. Babam, annemi ve Bellisi. Hepsini burada da duyuyorum. Elini kalbine koydu. Ama imdi, bugn onlar hissedemiyorum... Bu duygum azald. Sanki onlar... younluklarn kaybediyorlar... sanki kubbedeki ampullerden biri gibi snkleiyorlar. Buna engel olmak istiyorum. Onlar geri armaya alyorum ama baaramyorum.

Wanda, bence bu, isyan yznden ailen iin duyduun endienin neden olduu bir durum. Ben gerekten byle dnyorum. mparatorlukta sk sk ayaklanmalar olduunu sen de biliyorsun. Bunlar basky azaltan kk patlamalara benziyor. Haydi, haydi, Raych, Manella ya da Bellisin bana bir ey gelmesi ihtimalinin yok denecek kadar az olduunu biliyorsun. Baban, bir iki gne kadar bizi arayarak her eyin yolunda olduunu haber verecek. Annenle Bellis de her an Anacreona inebilirler. Sonra ksa bir tatilin zevkini karacaklar. Asl acnacak durumda olan biziz. Buraya tklp kaldk ve grtlamza kadar ie gmldk. Haydi, yavrum, artk gidip yat ve gzel eyler dn. Yarn gneli kubbenin altnda her ey daha iyi gzkecek. Sana sz veriyorum. Wanda pek inanmamt ama Peki, bykbaba, dedi. Ama yarn... yarn haber alamazsak... o zaman... o zaman... Seldon efkatle, Beklemekten baka ne yapabiliriz, Wanda? diye sordu. Gen kz dnp odadan kt. Omuzlarnn dm olmasndan ok endieli olduu anlalyordu. Seldon torununun arkasndan bakarken kendi endielerini bask altnda tutmaktan vazgeti. Raychn hologram oraya iletileli gn olmutu. Ondan sonra hi! Ve bugn Anacreondaki donanma komutan Arcadia VII. adl bir geminin adn duyduunu bile inkr etmiti. Seldon daha nce Santanniye, Raycha erimeye alm ama btn iletiim nlar kesilmiti. Sanki Santanni ve Arcadia VII. imparatorluktan kopuvermilerdi. Tpk bir iein yapra gibi. Seldon artk ne yapmas gerektiini biliyordu. mparatorluk kyordu ama henz ortadan kalkmamt. Gc, uygun biimde kullanldnda, hl hayranlk uyandrabiliyordu. Seldon, mparator XIV. Agis'le acil bir konuma yapmak istediini bildirdi.

29
Bu ne gzel srpriz, dostum Hari! Agis holo-ekrandan profesre glmsedi. Seninle greceim iin seviniyorum. Ama sen genellikle daha resmi bir grme yapmak, huzura kmak iin bavuruda bulunurdun. Haydi, konu. Merakm uyandrdn. Bu tela neden? Seldon, Efendimiz, diye balad. Olum Raych, kars ve kz Santannide yayorlar. mparatorun yzndeki glmseme siliniverdi. Ah, Santanni... imdiye kadar grdm yanl yola saptrlm en sefil... Profesr, Efendimiz, ltfen, diyerek Agisin szn kesti. Bylece imparatorluk protokolne uymayarak hem Agisi, hem de kendini artt. Olum, Manellayla Bellisi, Anacreona giden Arcadia VII. gemisine bindirmeyi baarm. Ancak kendinin Santannide kalmas gerekmi. Btn bunlar gn nce olmu. Gemi Anacreona erimedii gibi olum da ortadan kayboldu. Santanniyi aradm ama bana cevap vermediler. Artk iletiim nlar bile kesildi. Efendimiz, ltfen... bana yardm edebilir misiniz? Hari, bildiin gibi Santanniyle Trantor arasndaki btn balar resmi olarak kesildi. Ancak Santanninin baz yerlerinde hl nfuzum var. Yani bana sadk olan baz kimseler. Onlarn bu durumunu henz fark etmediler. O dnyadaki ajanlarmla dorudan doruya iletiim kuramam ama oradan gnderilen raporlar seninle paylaabilirim. Tabii bunlar son derecede gizli raporlar. Ancak durumunu ve dostluumuzu dndm iin seni ilgilendiren blmleri aklayacam. Bir saat ierisinde bir rapor daha gelmesi gerekiyor. stersen elime getiinde seni ararm. O arada yaverlerimden birine son gn ierisinde Santanniden gnderilen btn haberleri incelemesini emredeceim. Raych, Manella ya da Bellisle ilgili blmleri ayrtacam. Teekkr ederim, efendimiz. Bu aciz kulunuz size teekkr ediyor. imparatorun grnts holo-ekrandan kaybolurken matematiki de eilerek selam verdi. Altm dakika sonra Hari Seldon hl yaz masasnn banda oturuyor ve imparatordan haber bekliyordu. Bu geirdii saatlerin en zoruydu. Geri Dors olayndan sonraki saatler de byle acl

olmutu. Profesr zen hibir eyi bilmemekti. O bilmeyi bir meslek haline getirmiti. Hem gelecei, hem de imdiyi bilmek. Oysa imdi kendi iin ok deerli insana ne olduu konusunda en ufak bir fikri bile yoktu. Halo-ekran hafife vzldaynca Hari Seldon hemen bir dmeye bast. Ekranda Agis gzkyordu. imparator, Hari... diye balad. Sesindeki o yumuaklk ve keder Agisin profesre kt bir haber vereceini anlamasna neden oldu. Seldon, Olum... dedi. mparator, Evet, diye cevap verdi. Raych bugn erken saatlerde lm. Santanni niversitesi bombaland zaman. Kaynaklarmdan rendiim kadaryla Raych saldrnn balaya can biliyormu ama nbet yerinden ayrlmaya raz olmam. Anlayacan asilerin birou renciymi ve Raych onlarn kendisinin orada olduunu bilirlerse hibir zaman... Ama nefret mant yenmi. nk oras imparatorlua bal bir niversite. Asiler, yeni eyler yapmadan nce imparatorlukla ilgili her eyi ykmalar gerektiini dnyorlar. Budalalar! Onlar... Agis susmutu. Sanki anszn Seldonun Santanni niversitesiyle de, asilerle de ilgilenmediini anlamt. Hi olmazsa u anda. Hari, unutma olun bilgiyi savunurken ld. Belki bu biraz teselli eder seni. Raych imparatorluk deil, insanlk iin savat ve ld. Profesr ban kaldrp baktnda gzleri dolmutu. Bitkince, Ya Manellayla kk Bellis? diye sordu. Onlara ne olmu? Arcadia Vll.nin nerede olduunu rendiniz mi? Bu aratrmalarn bir yarar olmad, Hari. Arcadia VII. sana syledikleri gibi, Santanniden ayrlm. Ama sonra ortadan kaybolmu. Belki gemiyi asiler kard. Ya da acil bir durum yznden rota deitirdi. u anda hibir ey bilmiyoruz. Seldon ban sallad. Teekkr ederim, Agis. Ac bir haber vermi olsanz da yine de bir eyler renmi oldum. Bilememek ok daha ktyd. Siz gerek bir dostsunuz. mparator, imdi seni yalnz brakacam, dostum, dedi. Anlarnla ba baa brakacam. mparatorun grnts ekrandan kaybolurken Seldon kollarn nndeki masaya dayad ve ban eerek alamaya balad.

30
Wanda Seldon tulumunun kemerini dzelterek daha da skt. Bir el apasn alarak, Streelingdeki psiko-tarih binasnn kk iek bahesinde km yaban otlarna adeta saldrd. Wanda genellikle zamannn ounu brosunda geiriyor, Asal Radyant'yla alyordu. Onun kesin istatistiklere zg zariflii kz teselli ediyordu. Hi deimeyen denklemler bu lgn imparator lukta insana gven veriyordu. Ancak Wanda ok sevgili babas, annesi ve kz kardeini dnp zldnde kendini bu bahede buluyordu. Duyduu derin ac dayanlamayacak bir hal aldnda aratrmalar bile ona yeni urad o korkun kayplar unutturamyordu. Gen kz o zaman, gelitirilmi olan topra eeliyordu. Sanki birka bitkinin yaamasn salamak acsn birazck dindirebilecekti. Bir ay nce babasnn lmesi ve Manellayla Bellisin kaybolmas yznden zaten zayf olan Wanda bsbtn incelmiti. Hari Seldon birka ay nce ok sevgili torununun itahszl yzn den herhalde ok endielenirdi. Ama kendi zntsne dalm olduu iin durumun farknda deilmi gibiydi. Hari, Wanda Seldon ve Psiko-Tarih Projesinde hl alan birka kiide byk bir deiiklik olmutu. Profesr her eyden vazgemi gibiydi. Artk neredeyse btn gnn Streeling Solaryumunda, bir koltukta oturarak geiriyordu. Yukardaki parlak ampuller onu strken niversite bahelerine bakmaktayd. Projede alanlar W andaya profesrn korumas olan Stettin Palver adnda bir gencin onu zorlayarak kubbenin altnda dolamaya kardn ya da Seldonu projenin

gelecei konusunda konuturmaya abaladn sylyorlard. Gen kz ise kendini gitgide daha fazla Asal Radyantn byleyici denklemlerini incelemeye veriyordu. Bykbabasnn erimek iin ok abalad o gelecein artk biimlendiini sezinlemiti. Profesr haklyd. Ansiklopedi zerinde alacak kiilerin Terminusa yerlemeleri gerekiyordu. Vakf onlar oluturacaklard. Ve 33A2D17 Blm... Wanda bu blmde Seldonun ikinci ya da gizli diye tanmlad vakf grebiliyordu. Peki, nasl olacakt bu? Seldon artk konuyla ilgilenmedii iin kz da ne yapmas gerektiini bilemiyordu. Ailesini kaybetmenin verdii ac kalbinde yle derin bir yara amt ki, ona bu sorunun cevabn bulmak iin gerekli gc yokmu gibi geliyordu. Projenin zerinde alan uzmanlar geride kalan o azimli elli kadar insan ellerinden geldiince abalyordu. ou ansiklopediciydi. Terminusa gitmeden nce kopya etmeleri ve dosyalamalar gereken bilgi kaynaklarn aratryorlard. Tabii bu ii ancak kitapla istedikleri gibi girmelerine izin verilirse baarabileceklerdi. u ara sadece inanlar vard. Profesr Seldonun kitaplktaki brosunu geri almlard. O yzden projede alanlardan herhangi birinin kitaplktan istedii gibi yararlanmas olasl ok azd. Geride kalan uzmanlar arasnda, ansiklopedicilerden baka tarih-analizcileri ve matematikiler vard. Tarihiler gemiteki ve imdideki insan faaliyetlerini ve olaylar yorumlamaktaydlar. Bulgularn matematikilere veriyorlar, onlar da bu paralar o byk Psiko-Tarih Denklemine katyorlard. Bu ok dikkat isteyen uzun bir iti. Projede alanlardan ou ellerine pek bir ey gemedii iin ayrlmlard. Trantorlular psikotarihilerle alay ediyorlard. Para kstl olduu iin de Seldon herkesin cretinden byk kesintiler yapmak zorunda kalmt. Ancak Hari Seldonu grmek, proje zerindeki almalarn ne kadar zor olduunu uzmanlara unutturuyordu. Yani imdiye kadar. Gerekten de orada alanlarn hepsi Profesr Seldona olan sayg ve ballklar yznden Streelingden ayrlmamlard. Wanda Seldon zntyle, Artk burada kalmalar iin bir neden var m? dedi. Hafif bir rzgr sar salarn gzlerine doru savuruyordu. O da salarn dalgn dalgn geriye iterek otlar ayklamay srdrd. Miss Seldon, bir dakikanz alabilir miyim? Wanda dnerek ban kaldrd. Yaknndaki akl dkl yolda gen bir adam duruyordu. Wanda onun yirmi , yirmi drt yalarnda olduunu tahmin etmiti. Ardndan gen adamn gl ve korkulacak kadar zeki olduunu sezdi. Bykbabas akllca bir seim yapmt. W anda adamla konumak iin ayaa kalkt. Sizi tandm. Siz babamn korumassnz, yle deil mi? Adnz Stettin Palver sanrm? Palver, Evet, yle, Miss Seldon, dedi. Sanki gzel bir kz kendisiyle ilgilendii iin sevinmi gibi yanaklar hafife kzard. Miss Seldon, mmknse sizinle bykbabanz hakknda konumak istiyorum. ok endieliyim. Bir eyler yapmamz gerekiyor. Ne yapacaz, Bay Palver? Ben de ne yapacam bilemiyorum ki. Babam... Wanda sanki konumakta zorluk ekiyormu gibi yutkundu. ... leli, annemle kardeim de kaybolal beri sadece bykbabamn sabahlar yataktan kalkmasn salayabiliyorum. Aslnda dorusunu sylemek gerekirse bu olaylar beni de ok derinden sarst. Anlyorsunuz deil mi? Kz, Palverin gzlerinin iine bakarken onun her eyi kavradn anlad. Palver yavaa, Miss Seldon, dedi. Kayplarnz yznden zgnm. Ama siz ve Profesr Seldon yayorsunuz. Ve psiko-tarih zerindeki alma srdrlmeli. Profesr her eyden vazgemie benzese de ben sizin... bizim... ona yeniden umut verecek bir eyler bulabileceimizi dnyorum. Yani... yaamas iin bir neden bulabileceimizi. Wanda, ah, Bay Palver, diye dnd. Belki de bykbabam hakl. Acaba yaamay srdrmek iin gerekten bir neden var m? Yine de btn bunlarn yerine, ok zgnm, Bay Palver, dedi. Aklma hibir ey gelmiyor. apasyla etraf iaret etti. imdi grdnz gibi yaban otlaryla ilgilenmem gerekiyor.

Bence bykbabanz yanlyor. Yaamak iin gerekten sryle neden var. Bizim sadece bulmamz gerekiyor. Bu szler kzn yzne iddetli birer tokat gibi arpverdi. Wanda kendi kendine, neler dndm nasl anlad? Yoksa... Sonra, Siz kafalarn iini gryor musunuz? diye sorarak nefesini tuttu. Sanki Palverin verecei cevaptan korkuyordu. Gen adam, Evet, diye cevap verdi. Galiba bunu her zaman baardm. Yani yapmadm gn bile hatrlamyorum. ou kez bunun bilincinde bile olmadan srdryordum. Sadece insanlarn o anda ne dndklerini biliyorum. Ya da daha nce ne dndklerini... Wandann onu anlayla dinlediini sezmiti. O yzden cesaretlenerek konumasn srdrd. Bazen baka birinden bir haber alyorum sanki. Bir an. Ama bu genellikle kalabalkta oluyor. O kiiyi bulamyorum. Ancak benim... bizim gibi baka kimseler olduunu da biliyorum. Wanda heyecanla Palver'in elini tuttu. Bahe apas elinden dmt. Siz bunun ne anlama gelebileceini biliyor musunuz? Bykbabam iin? Psiko-tarih iin. Bir tekimiz yalnz bana sadece belirli dzeylere kadar bir eyler yapabilir. Ama ikimiz bir arada... Wanda psiko-tarih binasna doru yrmeye balad. Palver hl akll yolda duruyordu. Kz tam kapya eriecei srada duraklayarak dnd. Dudaklarn hi oynatmadan, Haydi, gelin, Bay Palver, dedi. Bunu bykbabama haber vermeliyiz. Palver ona doru giderken sessizce cevap verdi. Evet, galiba bu gerekli.

31
Yani ben Trantorda durmadan senin gibi gleri olan birini aryordum ve o aslnda birka aydr yanmzdayd? stelik ben de farknda deildim. yle mi, W anda? Hari Seldonun kulaklarna inanamad belliydi. Profesr solaryumda uyuklarken, Wandayla Palver onu sarsarak uyandrm ve mthi haberi vermilerdi. Evet, bykbaba. Dn bir. Ben Stettinle hi karlamadm. Zaten imkn da olmad. Sen onunla birlikte niversiteden ayrlrken ben btn zamanm broma kapanarak geiriyordum. Onunla ne zaman karlaacaktk? Aslnda bir defa bir araya geldik ve sonular da ok anlaml oldu. Seldon hafzasn aratrd. Ne zaman oldu bu? Wanda hemen, Son durumanda, diye cevap verdi. Yarg Lihin karsna ktn zaman. Sen ve Stettinin o serseriye saldrdna yemin eden tan hatrlyor musun? Sonunda dayanamayarak gerei nasl akladn? Aslnda bunu neden yaptn kendi de bilmiyormu gibi davranmt. Ama Stettinle ben olayn iyzn anladk. kimiz de Rial Nevasa doruyu sylemesi iin bask yapyorduk. Balangtaki iddiasndan hi vazgemiyordu. Herhalde ikimiz de tek bamza olsaydk ona baaryla bask yapamazdk. Oysa bir arada... Wanda ekine ekine yanda duran Palvere bir gz att. ... gcmz mthi! Seldon btn bunlar dinledikten sonra konumak iin azn aacakt ki, W anda szlerini srdrd. Bugn leden sonra Stettinle kafa yeteneklerimizi deneyeceiz. Ayr ayr ve beraber. u ana kadar anladmza gre Stettinin gc benimkinden biraz daha az. Yani benim derece tabloma gre be. Ama onun bei benim yediyle birletii zaman on iki ediyoruz! Bir dn, bykbaba! Ne mthi deil mi? Palver de sze kart. Anlamyor musunuz, profesr? Aradnz silah Wandayla benim. Sizin btn dnyay psiko-tarih biliminin geerli olduuna inandrmanza yardm edebiliriz. Bizim gibi baka kimseleri bulmanza da. Bizim yardmmzla psiko-tarihi tekrar rayna oturtabilirsiniz. Hari Seldon ban kaldrarak karsnda duran iki gence bakt. Gzleri genlik, g ve heyecanla parlyordu. Profesr bunun yal kalbine iyi bir etki yaptn anlyordu. Belki de her ey kaybedilmi saylmazd. Matematiki bu son felaketten sa kacan sanmamt. Olu lm, olunun karsyla ocuu kaybolmutu. Ama imdi Raychn Wandada yaamn srdrdn anl-

yordu. Ve Wandayla Stettinin vakfn geleceini yaadklarn da gryordu. Profesr iddetle ban sallad. Evet, evet. Haydi, gelin. kiniz de kalkmama yardm edin. Broma dnmeli ve bundan sonra ne yapmamz gerektiini planlamalym.

32
Baktphaneci Tryma Acarnio buz gibi bir sesle, eri girin, Profesr Seldon, dedi. Matematiki yannda Wanda ve Palverle baktphanecinin grkemli brosuna girdi. Seldon bir iskemleye oturarak geni yaz masasnn zerinden Acarnioya bakyordu. Teekkr ederim, sayn baktphaneci. Torunum Wandayla dostum Stettin Palveri tantmama izin verir misiniz? Wanda, Psiko-Tarih Projesinin en deerli yelerinden birisidir. Uzmanlk alan matematik. Ve Stettin... ey... Stettin ise birinci snf bir genel psiko-tarih uzman olmak zere. Seldon dosta bir tavrla gld. Tabii beni koruma grevinden zaman bulabildii vakit alyor. Seldonun keyifli grn Acarnioyu artmt. Evet, ey, bu ok iyi, Profesr. Matematikinin adice yaltaklanacan ve kendine kitaplkta tekrar zel haklar verilmesi iin yalvaracan sanmt. Ancak beni grmeyi neden istediinizi anlayamyorum. Herhalde kararmzn kesin olduunu biliyorsunuz. Halkn hi holanmad biriyle kitaplk arasnda bir ba olmasna izin veremeyiz. Ne de olsa buras kitaplk. Kamu hizmeti yapyoruz. O nedenle kamunun duygularn hesaba katmak zorundayz. Acarnio arkasna yasland. Eh, matematiki ite imdi yalvarmaya balayacakt. Sizi etkileyemediimi biliyorum. Ancak proje zerinde alan genlerle konuursanz projenin zellikle ansiklopedinin ne hayati bir nemi olduunu kavrayabilirsiniz. Onlar yarnn psiko- tarihileri. Ltfen Wandayla Stettini sonuna kadar dinleyin Acarnio, Seldonun iki yannda bekleyen genlere souk souk bakt. Pekl, diyerek mahsus duvardaki zaman-bandna bir gz att. Be dakika! Daha fazla zaman veremem. Ynetmem gereken bir kitaplk var. Wanda, Sayn baktphaneci, diye balad. Herhalde bykbabam size psiko-tarihin, kltrmzn korunmas iin deerli bir ara olduunu anlatt. Acarnionun kulland szc duyduu zaman gzlerinin iriletiini fark ettii iin tekrarlad. Evet, korunmas iin. mparatorluun kmesi konusu gereksiz yere fazla vurguland. Bu yzden de psiko-tarihin gerek deeri gzden kat. nk biz psiko-tarihin yardmyla uygarlmzn kanlmayacak bir biimde gerileyeceini anlayabiliyoruz. te o zaman da bu uygarl korumak iin nlemler alabiliyoruz, ite Galaksi Ansiklopedisinin amac bu. Ve bu yzden sizin 'e byk kitaplnzn yardmna ihtiyacmz var. Acarnio dayanamayarak glmsedi. Bu kkhanm gerekten sevimliydi. O kadar itenlikle ve gzel konuuyordu ki... Baktphaneci karsnda oturan gen kza bakt. W anda salarn bilimle uraan birine yakacak biimde iyice arkaya doru taramt. Ama bu ciddi biim bile kzn yznn ekici hatlarn gizleyemiyor, tersine daha da belirginletiriyordu. Kzn szleri de adama gitgide daha mantkl gelmeye balamt. Acarnio, belki de Wanda Seldon hakl, diye dnd. Belki de ben bu soruna yanl bir adan bakyordum. Bu bir yok etme deil de bir koruma meselesiyse... Stettin Palver konumaya balad. Sayn baktphaneci, bu byk kitaplk bin yl dayand. Belki de buras imparatorluun yaygn gcn, imparator sarayndan daha iyi temsil ediyor. nk sarayda sadece imparatorluun lideri yayor. Kitaplksa imparatorluun bilgi, kltr ve tarihinin yuvas. Burann deeri hesaplanamaz bile. Bu byk bilgi deposunu vecek bir eser hazrla mak mantkl olmaz m? Gerekten de Galaksi Ansiklopedisi byle bir ey olacak. Bu duvarlarn arasnda yaayan btn bilginin dev bir zeti! Bir dnn! Her ey birdenbire Acarnioya ok berrak gelmeye balad. Kendi kendine, kurulun, Seldonun haklarn elinden almam iin beni ikna etmesine nasl izin verdim, dedi. zellikle o aksi yzl

Gennaro Mummerynin? Las Zenowun fikirlerine byk saygm vard. Ve o Seldonun ansiklopedisini btn kalbiyle destekliyordu. Tekrar karsnda oturan kiiye bakt. Onun kararn bekliyorlard. Baktphaneci, Seldonla alanlar, imdi karmda oturan u genlere benziyorlarsa, diye dnd. O zaman kurul yeleri ansiklopedicilerin ikyet edilecek bir yann bulamazlar. Acarnio ayaa kalkarak brosunda ilerledi. Sanki dncelerini dzene sokmaya alyormu gibi kalarn atmt. Masadan buzlu bir kristal kre alarak avucunda tartt. Dnceli bir tavrla, Trantor... diye mrldand. mparatorluun merkez dnyas. Galaksinin merkezi, insan bunu dnd zaman ok aryor... Belki Profesr Seldon hakknda abuk karar verdik. Artk bana projenizi yani Galaksi Ansiklopedisini... Bayla Wanda ve Palveri iaret etti. ... bambaka bir adan akladnz. O yzden almalarnz burada srdrmenizin gerekten gerekli olduunu anlyorum. Tabii dier arkadalarnzdan bazlarnn da buraya girmelerine izin verilmesinin de. Seldon minnetle glmseyerek Wandann parmaklarn skt. Acarnio konumasn srdrd. Tm bunlar sadece imparatorluun daha byk bir an ve eref kazanmas iin nermiyorum. Adamn fikre snd ve kendi ses tonunu da beendii anlalyordu. Siz ok nlsnz, Profesr Seldon. Belki bazlar sizin bir deli, bazlar da bir dhi olduunuzu dnyor. Ama herkesin sizinle ilgili bir fikri var. Eer sizin gibi byk bir akademisyen Galaksi Kitaplyla birlikte alrsa, o zaman en yksek derecede entelektel abalarn bir kalesi olarak prestijimiz artar. Hatta varlnzn salayaca k ok ihtiyacmz olan paray elde etmemiz iin de kullanlabilir. Bylece koleksiyonlarmz zamana uydurur, personel saysn arttrr ve kaplarmz kamuya daha uzun sre ak tutabiliriz... Bir Galaksi Ansiklopedisinin hazrlanmas! Ne dev bir proje bu! Halk, Galaksi Kitaplnn uygarlmzn stnln vurgulamak, ahane tarihimizi, harika baarlarmz, muhteem kltrmz belirginletirmek iin byle bir projeye katldn rendiinde nasl bir tepki gsterir, bir hayal edin! Ve bu byk projenin balatlmasndan ben, Baktphaneci Tryma Acarnionun sorumlu olacan dndke... Dikkatle kristal kreye bakt. Dncelere dalmt. Sonra kendini toplayarak imdiye dnd. Evet, Profesr Seldon. Size ve i arkadalarnza kitaplktan yararlanmanz iin tam bir ayrcalk tannacak. almanz iin bir daire de verilecek. Acarnio kreyi masaya brakt ve giysisini hrdatarak masasna dnd. Kurulu ikna etmek iin biraz abalamak gerekebilir tabii. Ama ben onlar etkileyebileceimden eminim. Siz her eyi bana brakn. Seldon, Wanda ve Palver zaferle birbirlerine baktlar. Dudaklarnda hafif glmsemeler uuuyordu. Tryma Acarnio gidebileceklerini iaret etti. Onlar da ktlar. Baktphaneci koltuunda oturuyor ve kitapln, kendi ynetiminde kazanaca an ve erefi hayal ediyordu. Kk grup yer tatna sa salim bindikten sonra Profesr, Bu alacak bir ey, dedi. Onu son konumamzda grseydiniz! Bana, mparatorluun temel dokusunu tehdit ettiimi, syledi. Ya da buna benzer bir ey. Oysa bugn, ikinizi birka dakika grdkten sonra... Pek zor olmad, bykbaba. Wanda bir dmeye basarak yer tatnn trafie karmasn salad. Otomatik kontrol almaya balarken arkasna yasland. Kontrol panelindeki dmelere basarak gidecekleri yeri de belirtmiti zaten. Acarnio, kendini ok nemsiyor. Biz sadece ansiklopedinin olumlu yanlarnn zerinde durduk. Gerisini onun egosu halletti. Palver arka kanepeden, Wandayla biz ieri girer girmez sava kaybetti, dedi. kimiz de ona bask yaptk. Bu i ok kolay oldu. Palver uzanarak Wandann omzunu sevgiyle skt. Kz glmseyerek gen adamn eline vurdu. Seldon, Ansiklopedicileri mmkn olduunca abuk uyarmalym, diye mrldand. Artk geride otuz iki kii kald ama onlar grevlerine sadk ve alkan insanlar. O grubu kitapla yerletireceim ve ondan sonra da ikinci engeli amaya alacam. Yani... para sorununu. Belki de kitaplkla i birlii yaptm iin bazlarn bize para vermeleri iin ikna edebilirim. Dur bakaym... tekrar Terep Bindrise gideceim. Ama bu kez siz de benimle geleceksiniz. Grmemizin banda bana iyi davranmt. Ama imdi bize nasl kar koyabilir?

Yer tat sonunda Streelingdeki psiko-tarih binasnn nnde durdu. Yan paneller kayarak ald ama Hari Seldon tattan hemen inmedi. Torununa dnerek, Wanda, dedi. Stettinle Acarnio konusunda neler baardnz biliyorsun. kinizin birka zenginden kredi koparmay baaracanzdan da eminim. Senin o sevgili Asal Radyantndan ayrlmaktan ne kadar nefret ettiini biliyorum. Ama bu ziyaretler ikinize de pratik yapma, yeteneklerinizi bileme ve gcnzle neler yapabileceinizi iyice anlama frsatn salayacak. Pekl, bykbaba. Aslnda artk kitaplk seni destekledii iin taleplerine eskisi kadar kar koymayacaklarndan eminim. kinizin birlikte dolamas gerektiini dnmemin bir nedeni daha var. Stettin, yanlmyorsam bazen seninkine benzeyen bir kafay hissettiini ama onu bulamadn syledin. Palver, Evet, doru, diye cevap verdi. Byle bir eyi alglamtm. Her seferinde de kalabalk yerlerdeydim. imdi yirmi drt yandaym ve byle bir duyguya sadece drt, be kez kapldm hatrlyorum. Seldon, Ama Stettin, dedi. Sesi heyecanndan hafiflemiti. Aslnda seninkine ve Wanda'nnkine benzeyen bir kafann haberini alyordun. Yani bir kafacnn haberini. Wanda hibir zaman byle bir ey hissetmedi. nk btn yaam boyunca onu ok sk koruduk. Birka kez kalabala kart tabii ama herhalde o srada yaknda bir kafac yoktu. te birlikte dar kmanz istememin bir nedeni de bu. Belki de nedenlerin en nemlisi. Benimle birlikte de dolaabilirsiniz, yalnz da. Ama baka kafaclar bulmamz art. kiniz, bir tek kiiye bask yapacak kadar glsnz. Sizin gibi insanlardan oluan ve ayn anda bask yapan kalabalk bir grup imparatorluu bile yerinden oynatacak gce sahip olur. Seldon bacaklarn yana doru uzatarak, yer tatndan indi. Wandayla Palver onun topallayarak, yoldan psiko-tarih binasna doru kmasn seyrettiler. Profesrn biraz nce gen omuzlarna nasl mthi bir sorumluluk yklediinin hayal meyal farkndaydlar sadece.

33
Akamstyd ve Trantor gnei byk gezegeni kaplayan maden kabuu ldatyordu. Hari Seldon, Streeling niversitesi gzlem balkonunun kenarnda durmu, eliyle gzlerini gnein sert klarndan korumaya alyordu. Kubbenin altndan kmayal yllar olmutu. Sadece birka kez saraya gitmiti. Ama bu da pek dar kmak saylmazd. nk insan saray bahelerinde de sanki her taraf kapalym gibi bir duyguya kaplyordu. Seldon artk dolamaya karken yanna birini almyordu. Bir kere Palver zamannn ounu Wanda'yla geiriyordu. Asal Radyant zerinde alyor, kafa gcn inceliyor ya da kendileri gibi birilerini aryorlard. Tabii profesr isterse kendini koruyacak birini bulabilirdi. Ya bir niversite rencisi seerdi ya da proje zerinde alan genlerden birini. Ancak Seldon artk korunmaya ihtiyac olmadn biliyordu. Herkesin duyduu o durumadan ve Galaksi Kitaplyla yeniden anlamasndan sonra Kamu Gvenlii Komisyonu, profesrle yakndan ilgilenmeye balamt. Seldon kendini izlediklerini biliyordu. Geen birka ay ierisinde baz gnler peindeki glgeyi fark etmiti. Matematiki evine ve brosuna sryle dinleme cihaz yerletirilmi olduundan da emindi. Ama Seldon nemli bir konuma yapaca zaman statik bir kalkan altryordu. Komisyonun kendisi hakknda ne dndnden pek emin deildi. Belki komisyon yeleri de henz ne dndklerini kesinlikle bilemiyorlard. Belki onun bir peygamber olduuna inanyorlard, belki de bir deli. Ama ne olursa olsun Seldonun her an nerede olduunu bilmek istiyorlard. Bu da komisyon fikrini deitirinceye kadar, Seldonun gvende olduu anlamna geliyordu. Hafif bir rzgr matematikinin tulumunun zerine ald koyu mavi pelerini iiriyor, kafasnda kalm olan birka ince ak sa telini uuruyordu. Seldon parmakln zerinden eilerek aadaki hi ek yeri olmayan elik rtye bakt. Bu rtnn altnda ok karmak bir dnyann makinelerinin

grltyle altklarn biliyordu. Kubbe saydam olsayd insan yer tatlarnn hzla ilerlediini, yerekimi arabalarnn birbirine bal karmak tnellerden getiini, imparatorluk snrlar iindeki hemen her dnyaya gidip gelen uzay hiper-gemilerine buday, kimyasal madde ve mcevherlerin yklendiini ya da bu mallarn boaltldn grebilecekti. Prltl maden rtnn altnda krk milyar insan gnlk yaamn sryor, buna bal olan ac ya da sevinci duyuyordu. Orada insan hayat denen dram oynanyordu, insan baarsnn sim gesi olan bu manzara Seldonun ok sevdii bir sahneydi. Ve sadece birka yzyl sonra her eyin mahvolacan dnmek kalbinin szlamasna neden oluyordu. Dev kubbe yarlacak ve yrtlacakt. Para para kopacak, o ssz ve harap yerler ortaya kacakt. Yani bir zamanlar byk bir uygarln yaad yerler... Seldon kederle ban sallad. nk ne yaparsa yapsn felakete engel olamayacan biliyordu. Ancak hayalinde paralanm kubbeyi grd gibi, imparatorluun son savalar yznden oraklam bu yerlerden canl filizlerin fkracan da biliyordu. Bylece Trantor yeni imparatorluun nemli bir yesi olarak tekrar ortaya kacakt. Plan salayacakt bunu. Profesr balkonun etrafna dizilmi olan banklardan birine ar ar oturdu. Baca fena halde zonkluyor, ac veriyordu. Oraya kadar gelmek yal adam yormutu. Ama Trantora tekrar bakmak, etrafndaki akl, havay hissetmek ve yukardaki o gepgeni gkyzn grmek buna deerdi. Hznle Wanday dnd. Artk torununu pek ender grebiliyordu. ou kez Stettin Palver yanlarndayd. W andayla Palver karlaal ay olmutu ama artk birbirlerinden pek ayrlmyorlard. W anda, Seldona proje iin devaml birlikte almalar gerektiini sylyordu. Ama yal matematiki bu iin greve ballktan daha derin bir eylerle ilgili olduundan phelenmekteydi. Dorsla ilk karlatklar gnlerden o belirgin iaretleri hatrlyordu. ki gencin birbirlerine baklarndan anlalyordu durum. Duyduklar heyecann nedeni sadece kafalaryla deil, hisleriyle de ilgiliydi. Bundan baka Wandayla Palver, zellikleri yznden de bakalaryla deil, ba baayken rahat ediyorlard. Hatta Seldon torunuyla gen adamn yalnzken birbirleriyle hi konumadklarn da fark etmiti. Kafa yetenekleri yeteri kadar gelimi olduundan iletiim kurmak iin szcklere ihtiyalar yoktu. Projede alan dier uzmanlar Wandayla Palverin o esiz yeteneklerinden habersizdiler. Seldon kafaclarn almalarndan sz edilmemesinin daha uygun olacan dnmt. Hi olmazsa onlarn plandaki yerleri kesinlikle anlalncaya kadar. Aslnda sadece Seldonun kafasnda plan kesin ve belirgindi. Birka para daha yerine otururken her eyi Wandayla Palvere aklayacakt. Ve ileride bir gn bundan bir iki kiiye daha sz etmek zorunda kalacakt. Seldon ar ar, zorlukla ayaa kalkt. Bir saat sonra Streelingde Wanda ve Palverle bulumas gerekiyordu. ki gen profesre haber brakm, mthi bir srprizleri olduundan sz etmilerdi. Seldon bunun da yine plana uyacak yeni bir para olduunu umuyordu. Son bir kez Trantora bakt. Yerekimi-itme asansrne binmeden nce glmseyerek yavaa, Vakf... dedi.

34
Hari Seldon brosuna girdii zaman Wandayla Palverin gelmi olduklarn grd. Odann dibindeki toplant masasnn bana gemilerdi. Her zaman ikisi yalnzken olduu gibi oda ok sessizdi. Sonra Seldon birdenbire duraklad, iki gencin yannda birinin daha olduunu fark etmiti. Durum ok garipti. W andayla Palver yanlarnda bakalar varken nezaket gsterir ve herkes gibi konuurlard. Ama imdi nn de sesi kmyordu. Seldon yabancy inceledi. Otuz be yalarnda, garip grnl biriydi. almalarna fazla dalm kimseler gibi o da miyoba benziyordu. Profesr, yabancnn kararl olduunu gsteren yz olmasayd, diye dnd. Onun ie yaramaz biri olduuna karar verir ve zerinde de durmazdm. Ama bunun bir hata olaca kesin. Adamn yznde hem g, hem de efkat var. Kararn verdi. Gvenilir bir yz.

Wanda zarif bir hareketle iskemlesinden kalkt. Bykbaba. Seldon torununa bakarken kalbi szlad. Gen kz, u son birka ay ierisinde yani yaknlarn kaybettiinden beri ok deimiti. Eskiden matematikiye daha samimi davranarak, Dede, dedii de oluyordu. Ama imdi daha resmilemi gibiydi. Eskiden glmsememek ya da kkr kkr glmemek iin kendini g tutard. imdiyse sakin baklar tatl bir glmsemeyle aydnlanyordu, ama... binde bir. Ancak her zamanki kadar gzeldi. Ve bu gzellikten daha stn olan tek ey de mthi kafasyd. Wanda! Seldon torununu yanandan ptkten sonra gen adamn omzuna vurdu. Palver... Sonra da ayaa kalkm olan yabancya dnerek, Merhaba. Ben Hari Seldonum. dedi. Adam, Sizinle tanmak benim iin byk bir eref. Benim adm da Bor Alurin, diyerek elini uzatt. Bu ok eski ve o yzden de pek resmi bir selamlama tarzyd. Palver aklad. Bor bir psikolog, Hari. Ve senin almalarna da hayran. Wanda atld. Daha da nemlisi, Bor bizden biri, bykbaba. Sizden biri mi? Profesr soru sorar gibi onlara bakt. Yani?.. imdi gzleri prl prld. Evet, bykbaba. Dn Stettinle Ery Sektrnde yryorduk. Yani senin nerdiin gibi ortalkta dolayor ve bizden olanlar bulmaya alyorduk. Sonra birdenbire Gm! Olan oldu! Hikyeye Palver devam etti. Dnce ekillerini hemen tandk. Etrafmza baknarak balant kurmaya altk. Uzay limannn yaknndaki arda olduumuz iin yrme yollar tklm tklm turistler, alverie km insanlar ve D Dnyalardan gelen tccarlarla doluydu. Durum umutsuz gzkyordu. Ama sonra Wanda durdu ve kafasyla, Buraya gel,' diye seslendi. Ve Bor kalabaln arasndan kt. Hemen bize doru gelerek, kafasyla, Evet? dedi. Seldon sevinle torununa bakyordu. alacak bir ey bu! Doktor... doktorsunuz deil mi?.. Evet. Dr. Alurin btn bunlara ne anlam veriyorsunuz? Psikolog dnceli bir tavrla, Ah, diye balad. Bir kere ok seviniyorum. Kendimi her zaman bakalarndan farkl hissederdim. Artk nedenini biliyorum. Eer size yardmm dokunabilecekse... Psikolog birdenbire sanki kstahlk ettiini anlam gibi ban edi ve gzlerini ayaklarna dikti. Yani, unu demek istiyorum, W andayla Stettin sizin Psiko-Tarih Projenize katkda bulunabileceimi sylediler. Profesr, hibir ey beni bu kadar sevin- diremezdi. Evet, evet. Syledikleri ok doru, Dr. Alurin. Hatta ben projeye byk bir katkda bulunabileceinizi de dnyorum. Tabii bana katlrsanz... Ama imdiki iinizi brakmanz gereke cek. retmenlik mi yapyorsunuz, yoksa zel muayenehaneniz mi var? Dediimi yapabilir misiniz? Ah, tabii, profesr. Yalnz karm ikna etmek iin biraz yardma ihtiyacm olabilir. Bor Alurin utanga bir tavrla hafife glerek odadakilere teker teker bakt. Ama bunu baarabileceimi sanyorum. Seldon abucak, Tamam yleyse, dedi. Her ey kararlatrld. Siz de Psiko-Tarih Projesine katlacaksnz. Size sz veriyorum. Dr. Alurin, bu kararnzdan piman olmayacaksnz. Profesr, Alurin gittikten sonra dierlerine, Wanda, Stettin, dedi. ok sevindirici bir gelime bu. abucak baka kafaclar daha bulabilir misiniz? Boru ancak bir ayda bulabildik, bykbaba. Dierlerini ne kadar srelerle bulabileceimizi nceden tahmin edemeyiz. Akas bu dar kp dolama yznden Asal Radyant zerindeki almalarmz yarm kalyor. Ayrca bu yzden aklmz da karyor. Artk sessizce konuabileceim biri var. Yani Stettin. O yzden de sesli konuma bana ok grltl ve ok kaba gibi geliyor. Seldonun yzndeki glmseme siliniverdi. O da bundan korkmutu. Wandayla Palver kafa glerini bilerlerken sradan yaama kar olan hogrleri azalmt. Bu da mantklyd bir bakma. Kafa basklar onlar dier insanlardan farkl klyordu. Wanda, Stettin, size Yugo Amarylin yllar nce dnd bir eyden ve bunun zerine

hazrladm plandan sz etmemin zaman geldi sanrm. Bugne kadar onu btn ayrntlaryla anlatmaya hazr deildim. nk imdiye kadar btn paralar yerlerine oturmamlard. Bildiiniz gibi Yugo iki vakf kurmamz gerektiine inanyordu. kisi de dieri iin bir gvenlik nlemi saylacakt. Dhice bir fikirdi bu. Keke Yugo yaasayd da bu fikrinin uygulandn grseydi. Seldon duraklayarak zntyle iini ekti. Neyse... galiba konunun dna kyorum... Alt yl nce Wandann kafa gc olduunu iyice anladm. Ya da bakalarnn beyinlerine dokunma yetenei olduunu. O zaman yle dndm: iki vakf kurulmal. Ama onlar nitelikleri bakmndan birbirlerinden ok da farkl olmallar. Birinci Vakf fizik bilimleri uzmanlar oluturmal. Ansiklopediciler Terminusta onlarn ncln yapmal. kinci Vakf gerek psiko-tarihilerden oluturulmal. Kafaclardan. Yani sizden. te o yzden sizin gibileri bulmak istiyordum. Bir de son olarak u var: kinci Vakf gizli kalmal. Gcnyse her yerden ayr olmas ve telepatiyle her yere eriebilmesi salayacak. Anlayacanz birka yl nce yanmda bir korumayla dolamam gerektiini anladmda baka bir gerei daha fark ettim. kinci Vakf, birincisinin gl, sessiz ve gizli korumas olmalyd. Psikotarih biliminin hibir zaman yanlmayaca iddia edilemez. Ancak tahminlerinin gerek olmas ihtimali yksek. Vakfn zellikle ilk yllarnda, ok dman olacak. Bugn benim de bir hayli dmanm olduu gibi. Wanda, sen ve Palver kinci Vakfn ncleri ve Terminus Vakfnn da koruyucularsnz. Wanda, Ama nasl, bykbaba? diye sordu. Biz sadece iki kiiyiz. ey... Boru sayarsan kii. Koskocaman bir vakf korumak iin... Yzlerce insan m ister? Binlerce mi? Ne kadar gerekiyorsa onlar bul, torunum. Sen bunu yapabilirsin. Yolunu da biliyorsun. Daha nce Palver, Dr. Alurini nasl bulduunuzu anlatrken durup, hissettiin kafacya bir haber yolladn ve onun da sana geldiini syledi. Anlamyor musun? Ben ta bandan beri dar kp senin gibi olan kimseleri bulman iin srar ettim. Ama bu senin iin zor, hatta ac verici bir ey. imdi kinci Vakfn ekirdeini oluturmak iin Stettinle herkesten uzaklamanz gerektiini anlyorum. Siz oradan alarnz insanlk okyanusuna atarsnz. Wanda fsltyla, Bykbaba, sen ne sylyorsun? diye sordu. Yerinden kalkm ve Seldonun koltuunun yannda diz kmt. Benim gitmemi mi istiyorsun? Seldon cevap verdi. Hayr, Wanda. Sesi duygularnn etkisiyle iyice bouklamt. Gitmeni istemiyorum. Ama tek yol bu. Sen ve Stettin, Trantordan uzaklamalsnz. Kafa gcnz artarken bakalarn da kendinize ekersiniz. Sessiz ve gizli vakf da bylece geliir. Birbirimizle arada srada balant kurarz. Zaten hepimizin birer Asal Radyant var. Szlerimin doruluunu anlyorsun deil mi? Gitmenizin art olduunu? Wanda, Evet, anlyorum, bykbaba, dedi. Daha da nemlisi plannn ne kadar dhice bir ey olduunu da hissediyorum. Sakn endielenme. Seni hibir zaman d krklna uratmayacaz. Seldon yorgun yorgun, Biliyorum, yavrum... diye mrldand. Sonra da kendi kendine sordu. Bunu nasl yapabiliyorum? Sevgili torunumu uzaklara nasl gnderiyorum? O benim mutlu gnlerimle olan son bam. Dors, Yugo ve Raychla aramdaki tek ba. Ve galakside benim dmdaki tek Seldon. Profesrn krk yanandan bir damla gzya aaya doru kayd. Seni ok zleyeceim, Wanda. Wanda dar kmak iin Palverle ayaa kalkt zaman, Ama bykbaba, dedi. Biz nereye gideceiz? kinci Vakf nerede? Seldon ban kaldrd. Asal Radyant sana bunu aklad bile, Wanda. Gen kz bo gzlerle profesre bakarak hafzasn aratrmaya balad. Yal matematiki uzanp torununun elini yakalad. Kafama dokun, Wanda. O bilgi kafamda. Wanda, Seldonun kafasnn iine uzanrken gzleri irileti. Bykbabasna, Gryorum, diye fsldad. 33A2D17: Yldzn Sonu.

BENC BLM SONU

Ben Hari Seldonum. mparator I. Cleonun eski birinci bakan. Trantordaki Streeling niversitesi emekli Psiko-Tarih Profesr. Psiko-Tarih Aratrma Projesinin yneticisi. Galaksi Ansiklopedisinin Sorumlu Editr. Vakfn yaratcs. Biliyorum, btn bunlar ok etkileyici. Seksen bir yandaym ve bu sre iinde ok ey yaptm. Artk yorgunum. Geriye dnp yaantma baktm zaman kendi kendime, baz eyleri baka trl yapabilir miydim, diye soruyordum. Yapmal mydm? rnein, psiko-tarih denen o geni alana ok daldm iin yaamma giren insanlar ve karlatm olaylar bazen bu bilime kyasla bana nemsiz mi gzktler? Belki kk bir ayarlama yapmay dnemedim, insanln geleceini tehlikeye drmeyecek ama benim iin deerli olan birinin yaamn dzeltecek bir ayarlama... Yugo, Raych... Bu konuyu dnmemek elimde deil... Sevgili Dorsumu kurtarmak iin yapabileceim bir ey var myd? Geen ay Kriz Hologramlarnn kaydn bitirdim. Yardmcm Gaal Dornick onlar Terminusa gtrd. Kaytlarn Seldon Mahzenine yerletirilmelerini ve kapatlmasn salayacak. Ayrca krizli gnlerde almas iin gerekli talimat da brakacak. Tabii ben o srada lm olacam. Gelecekteki vakf halk bundan hemen hemen elli yl sonra Birinci Kriz srasnda beni... daha dorusu hologramm... grd zaman ne dnecek? Ne kadar yal durduumdan m sz edecekler? Ya da sesimin ok ksk ktndan? Veya bu tekerlekli sandalyede otururken ok ufak tefek durduumdan? Onlar iin braktm mesaj anlayacak ve takdir edecekler mi? Ah, neyse, artk tahminler yrtmenin bir yarar yok. Eskilerin dedii gibi olan oldu. Dn Gaaldan haber aldm. Terminusta her ey yolundaym. Bor Alurin ve proje zerinde alanlar srgnde ok rahatlarm. Aslnda sevinmeliyim ama o ukala ahmak Linge Chen, proje zerinde alanlar iki yl nce Terminusa srd zaman yznde beliren o memnunluk dolu ifadeyi hl hatrlyorum, ite o zaman dayanamayarak glyorum. Tabii bu srgn aslnda bir mparatorluk Berat gibi gstermeye altlar. (Devletin destekledii ve Aziz Majeste imparatorun kiisel mal olan bir bilim kurumu. Komisyon bakan bizim Trantordan gitmemizi ve artk onu rahatsz etmememizi istiyordu. Ama kontrolnden tamamiyle kmamza da dayanamayacakt.) Tabii vakfn yeri olarak Terminusu Las Zenowla birlikte setiimizi bilmek benim iin hl gizli bir nee kayna. Linge Chen konusundaki tek zntm Agisi kurtarmay baaramam olmamz, imparator iyi bir insan ve soylu bir liderdi. Sadece ismen imparator olsa bile... Onun hatas unvanna inanmak oldu. Ve Kamu Gvenlii Komisyonu, imparatorun bamszca davranmasn hogryle karlayamazd. Sk sk Agise ne yaptklarn dnyorum. Onu uzaklardaki bir D Dnyaya m srdler? Yoksa zavall Cleon gibi bir suikaste mi kurban gitti? Bugn tahtta oturan kk erkek ocuk tam anlamyla bir kukla-imparator. Linge Chenin kulana fsldad her lafa inanyor ve byk bir devlet adam olacan da hayal ediyor. Saray ve bir imparatora zg yaamn ayrntlar onun iin pek byk, harika bir oyunun paralar. Ben imdi ne yapacam? Sonunda Gaalde, Terminustaki gruba katlmaya gittii iin artk tamamiyle yalnzm. Arada srada Wandadan haber alyorum. Yldzn sonundaki almalar gerektii gibi ilerliyor. O ve Stettin son on ylda sryle kafac bulmular. Gleri gitgide artyor. Linge Cheni ansiklopedicileri Terminusa gndermeye zorlayan da Yldzn Sonu grubu oldu. Benim gizli vakfm. Wanday zlyorum. Grmeyeli uzun yllar oldu. Onun elini tutarak sessizce otururdum. Wandann gitmesini ben istedim ama yine de torunum buradan ayrldnda kalbim parampara oldu. leceimi sandm. Belki de yaamm boyunca vermem gereken en zor karard bu. Ona hibir

zaman aklamadm ama az kalsn vazgeecektim. Ancak vakfn baarl olmas iin Wandayla Stettinin Yldzn Sonuna gitmeleri gerekiyordu. nk bunu psiko-tarih emrediyordu. Yani belki de karar veren ben deildim. Her gn buraya geliyorum. Psiko-tarih binasndaki broma. Burasnn gece gndz insanlarla dolu olduu zamanlar hatrlyorum. Bana bazen oktan kaybettiim ailemin, rencilerin, i arkadalarmn seslerini duyuyormuum gibi geliyor. Ama brolar bo ve sessiz. Tekerlekli sandalyemin motorunun grlts koridorlarda yanklanyor. Belki de bu binay boaltarak niversiteye geri vermem gerekir. Onlar da baka bir faklteye tahsis ederler. Ama nedense buray brakmak bana zor geliyor. Pek ok an gizli burada... Asal Radyant artk sahip olduum tek ey. Psiko-tarih biliminin hesaplar bununla yaplabiliyor. Planmdaki her denklem analiz ediliyor. Hepsi burada. Bu alacak, kk siyah kpn iinde. Burada, avcumda olduka basit gzken arala otururken, onu R. Daneel Olivava gstermek isterdim, diye dnyorum. Ama yalnzm. Bronun klarnn snmesi iin bir dmeye dokunmam yeterli. Ben tekerlekli sandalyemde arkama yaslanrken Asal Radyant almaya balyor. Denklemleri boyutlu, nefis bir grntye dnyor. Bilgisiz biri bu ok renkli kavislerin, anlamsz, karmakark bir ey olduunu dnr. Sadece ekiller ve rakamlardan yaratlm olduunu. Oysa bu ben, Yugo, Gaal ve Wanda iin psiko-tarihin canlanmas demek. nmde, etrafmda grdm insanln gelecei. Bir tek bin yla sktrlan otuz bin yllk bir karmaa... Gn getike daha parlaklaan u leke de Terminus denklemi. uradakiler de Trantorla ilgili rakamlar. Artk onarlmayacak kadar arplp bklmler. Ama ben bir eyi daha gryorum... Evet, umudun yumuak, devaml bu... Yldzn Sonu! Bu... bu benim yaantm boyunca zerinde altm eserim. Gemiim, insanln gelecei. Vakf. ok gzel, ok canl. Ve hibir ey onu... Dors! SELDON, HAR- ...12,069da (1 V.Z.) Streeling niversitesinde l bulundu. Masasnn zerine ylp kalmt. Seldonun son anlarnda psiko-tarih denklemleri zerinde alt anlalyordu. nk altrd Asal Radyant elinde skca tutmaktayd. Seldonun talimatna uyularak bu ara ksa bir sre nce Terminus'a g etmi olan i arkada Gaal Dornicke gnderildi... Seldonun cesedi de yine brakt talimata gre uzaya frlatld. Trantorda yaplan resmi anma trenine pek ok kii katld ama ksa srd. Seldonun eski dostu Eto Demerzelin de trende bulunduu grld. Demerzel eski birinci bakanlardand. imparator I. Cleonun saltanat srasnda ortaya karlan Joranumcu Komplosundan sonra esrarl bir biimde kaybolmutu. Ve o gnden sonra da bir daha grlmedi. Kamu Gvenlik Komisyonunun Seldonla ilgili trenden sonraki gnlerde Demerzeli bulma abalar baarl olamad.. Hari Seldonun torunu Wanda Seldon trene katlmad. zntden kimseye gzkmek istemedii akland. Onun nerede olduu bugne kadar renilemedi... Hari Seldonun yaam gibi lmnden de sz edildi. Yani ld srada yaratt gelecek, etrafnda ldyordu. Galaksi Ansiklopedisi