TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :1

BRNC OTURUM Alma Saati: 10.10 BAKAN : Nimet BA (stanbul) -----0----BAKAN Deerli milletvekilleri, Deerli Konuumuz Mehmet Ali Birand, Komisyonumuza ho geldiniz. ncelikle Komisyonumuz hakknda ok ksa bir bilgi verdikten sonra sizi davet sebebimiz zerine aklama yapacam, sonra sz size brakacam. Bildiiniz gibi Komisyonumuz Parlamentoda grubu bulunan drt siyasi partinin vermi olduu nergelerin birletirilmesi suretiyle oluturulmu bir komisyon. Amac, darbeler ve muhtralarla birlikte Trkiyede demokrasiyi kesintiye uratan srelerin incelenmesi, aratrlmas, olayn ekonomik, sosyal, siyasal ve psikolojik nedenleriyle ortaya konulmas ve bu dorultuda hazrlanan raporun Meclis Genel Kuruluna sunulduktan sonra bu ynde atlmas gereken admlarn, nerilerin ortaya karlmas amacyla kurulmu bir komisyon. Komisyon almalarn srdrrken elbette balklarmzn arl mnasebetiyle ayr alt komisyon oluturduk. Bunlardan bir tanesi 1960 darbesi ve 71 Muhtrasn ierecek ekilde. kincisi, 12 Eyll 1980 darbesini ierecek eklide. Son komisyonumuz da 28 ubat postmodern darbesi ve 27 Nisan dnemini kapsayacak ekilde bir alma. Sizi bugn buraya davet eden komisyonumuz alt komisyon olarak 28 ubat alt komisyonu ama 12 Eyll alt komisyonu ayn anda u anda paralel dinlemeler yukarda yapt iin baz yazl sorular onlarn da olacak ve bana ilettiler. Onun dnda, dier komisyonlardan da sorular gelebilir. Sizden, davet ettiimiz konuklarmzdan ncelikle bu konular zerinde yani 60dan da balayarak bu konular zerinde genel bir deerlendirme yapmanz, yapmak isterseniz bir sunum yapmanz O sunum ve deerlendirmeleriniz sonrasnda ben milletvekillerimize sz vermek suretiyle somut ve spesifik sorulara geeceiz. Konumanza balamadan nce kendinizi tantmanz, zabtlara bu ekilde gemesi asndan isteyeceim ama ben nce Komisyon yelerimizi size tantacam: Solumda Yaar Karayel Bey 28 ubat Alt Komisyon Bakan, AK PART Kayseri Milletvekili; Komisyon Szcmz dris ahin Bey, ankr AK PART Milletvekili; Enver Ylmaz Bey, AK PART stanbul Milletvekili; Feyzullah Kyklk Bey, AK PART stanbul Milletvekili; Cengiz Yaviliolu Bey, AK PART Erzurum Milletvekili; Enver Bey ayn zamanda 1960 Darbesi Alt Komisyon Bakan. u anda muhalefet partilerinden hibirisi yok ama ounlukla burada olurlard, biraz sonra gelirler. Meclis Genel Kurulunda u anda grlen tezkere mnasebetiyle olsa gerek diyorum. Yapacanz tm deerlendirmelerin, ayn zamanda lkemizin gelecekte gelimi bir demokrasi olmas yolunda atlacak admlara bir k tutacan mit ediyoruz ve btn o srelerde, darbe dnemlerinde alm olduunuz, basn adna alm olduunuz demokratik tutum iin kutluyorum. Byle bir konuma yaparak balamyorum genellikle konuklarmza. Tarafl bir deerlendirme gibi oldu ama bu alanda ok almalarnz var. Hazrlam olduunuz tm yaynlar izledik, Komisyon arivimize de aldk, hem yazdklarnz hem yaynlarnz. Bir kez daha bize ksa ve z olarak bir sunum yapmak zere, deerlendirme yapmak zere sz size brakyorum. Buyurun ltfen. MEHMET AL BRAND Sa olun Sayn Bakan.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :2

Benim adm Mehmet Ali Birand. Darbeleri bandan itibaren inceledim, belgesellerini yaptm, kitaplarn yazdm. Dolaysyla, msaade ederseniz size genel ana hatlarn -ortaya kan- benim grebildiklerimi sizlere yanstmak istiyorum. Ondan sonra sorularnz olduu takdirde de memnuniyetle elimden geldiince onlara da cevap veririm. imdi, ilk bata 27 Maystan baladmz zaman 27 Mays bir ayaklanmadr. 27 Mays resmen elinden gc gitme tehdidiyle kar karya kalan, o zamana kadar cumhuriyeti kurmu Cumhuriyet benim malmdr. anlayyla -bunu kt anlamda sylemiyorumCumhuriyeti kollamam gerekir. diyen bir kesimin, Demokrat Partinin, evet, birtakm hatalarndan da yararlanarak askeri kkrtmasdr. Asker de zaten kkrmaya hazr bir dnemdeydi ama ok babozuk bir ey oldu, ok ac bir deneyim oldu. Trkiyenin alnna olmayacak bir leke srld, o idamlarla. Yani o korkun bir olaydr, hi Trkle yakmayan, Trke yakmayan, lkemize yakmayan bir tutumdur. Orada para ve etki kayb Cumhuriyet Halk Partisi ne kadar itiraz ederse etsin Ben Cumhuriyet Halk Partisine oy vererek yetimi bir kuan insanym. Evimize Cumhuriyet gazetesi girerdi. smet Paa efti, reisti, ona dokunulmazd, onu kalben de ok severdik ve yleydi o zaman. Ama sonra baktk ki iler pek o kadar da yle grnmyor. Tabii, her olay da kendi dneminde bir baka grnyor. 12 Marta gelirsek 12 Mart pek fazla konuulacak bir ey deildir. O nedir, muhtra m deil mi, darbe mi deil mi pek belli olmayan, karmakark, askerlerin kendi ilerindeki bir hesaplama, sa-sol. Sol da dediiniz zaman da hani sol da solcu, komnist sol falan filan da deil. Daha poplist ulusalclarla daha muhafazakrlarn kendi aralarnda atmalar ve byk oranda da souk savan etkisiyle km olan bir eydir. Zira souk savan Trkiyenin bu darbeler edebiyatnda zel bir yeri vardr. Souk savata Amerika, Bat darbeleri ok desteklemi, ok anak am, hi deilse yle syleyeyim, hibir zaman kalkp da Yapmayn kardeim. falan filan dememitir. Yani dnrken d koullar aman raporunuzda gzden karmayn. Darbelerin anas 12 Eylldr, en ardr. Modeli deitiren darbedir 12 Eyll, modelini deitirmitir. Yani Trkiye bundan byle yle ynetilmelidir, u ekilde bu sistem yrtlmelidir. diye eylere kadar girerek yani en ince yasalarn iine kadar girerek bir mekanizma ortaya koymutur, kolay kolay da izi hl giderilmi deil. 28 ubat postmodern bir darbedir. Askerin o gne kadarki tm birikimiyle ok zekice, zaten kullanlmaya hazr btn mekanizmalar kullanmasdr. Yani yargs, niversitesi, medyas, i adam, hepsinin ok iyi kullanld bir sretir. imdi, benim btn bunlardan bir kardm nokta oldu, hepsinde, btn incelemelerimde onunla kar karya kaldm. imdi biz genelde hep askeri suluyoruz, diyoruz ki: te bak, u zamanda bunu yapt, bu zamanda bunu yapt, asker suludur. Tamam, peki, sulayalm ama bir yerde askere de hakszlk ediyoruz, yle hakszlk ediyoruz: ncelerken Emret Komutanm kitabmda o beni ey yapmt nk gidip birebir katldm o kitab yazarken. 1980lerde yazdm bunu, ok da tarih ncesinde yazmadm, hlen de bu geerli. Kitaplarna bakn askerin. O gen ocuun okuduu kitaplara bir bakn, Kitaplarda ne yazlyor?a bakn. Orada da kalmayn, komutanlarn o gen ocuklara yaptklar konumalar dinleyin. nk dersler bittikten sonra komutan belirli snflar toplar, onlarla sohbet eder okulun komutan. Nedir verilen hep? Siz kahramansnz, siz valyesiniz, sizin stnze yok, vatan size emanet. Bak, u vatan kim kurtard? Atatrk kurtard. Ne dedi? Size emanet etti. Siz kurtaracaksnz. Politikac ktdr, yalan syler. Gazeteci, satn alnr. Sivil, zaten sivilin ne olduu belli. Halk, brakn canm, koyun gibidir, ne

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :3

tarafa ekseniz gider. imdi, biz gen yetitirdiimiz btn subaya bunu veriyoruz. Aman dikkat et, stnde sakn ha bir leke bile olmasn. Kravatn kaymasn, aman klcnla k, yrrken yolda dik yr. imdi, tamam, bu belirli bir Amerikan sisteminin, Amerikan asker yetitirme sisteminin buraya uygulamasdr, tamam, ama bu yle yllar iinde yksek noktalara kadar gelmitir ki laik sistem ve birka tane de umac yaratlmtr o srada. Ticaniler Ben hatrlarm, Cumhuriyet gazetesinde falan hep ey kard, o dnemde: Yine bir ticani yakaland. Zavall sakall bir adam, nerede ne yaplmsa ey yaplm. Arkasndan, ticanilerden sonra ite PKK geldi, blcler unsuru girdi ortaya. Zaten ticani dedin mi laiklii elden gtrecek olan insanlar eyinde, arkasndan PKK gelirdi, hep byle dmanlar. Souk sava dnemini dnn. Souk sava dneminde de umaclar komnistlerdi. Komniste kar mcadele 163, 142nci maddeler, birebir askere de bu eyi veriyordu. Peki, biz byle bir asker yetitiriyoruz, sonra o askere Yok, bak seni ben yle yetitirdim ama sakn ha elini eye sokmaya kalkma. falan filan, o da denmiyor. O toplumun zerinde bir ultra g, her eyi iyi bilen, dengeleri iyi bilen. yle bir bakn, 1970 olaylarna, 12 Eyll olaylarna. Hep ahlaksz polis durduramad, asker geldi alklarla durdurdu olay. Hep ona ey yapld. Askere bu verilirken bize de bu verildi. Yani btn bu kuaklar, biz byle bytldk. Onun iin ben hep diyorum, genlerimizde var. Bizim iin asker baka bir eydir, o namuslu, o dokunulmaz, o her eyi ok iyi bilen, her olayn stnde vatann koruyan insandr. Bizler ite o arada ey yapyoruz. G, geit trenlerinde prl prl, toplar tfekler. O toplar doru mudur, deil midir kimse sorgulamaz zaten. Byle bir havada ey yaptk. unu da syleyeyim: Bugn bu ey deiti mi? Hayr, o da deimedi. Bugn Genelkurmay yneten kiiler hibir ekilde daha ncekilerden de farkl deil, onu da bilin, yani hl bu byle yetiiyor. Benim ite en ok stnde durduum nokta o ve bu kesim, Trkiyeyi, sahibi olan kesim, i evreleri, medyas, niversitelileri, sendikas, sivil toplum rgtleri, o kesim byle kafasnda Asker yaparsa dorudur. Niin 30 Austos ra toplantlar yle bir eskiye gidip dnn- hep manet olurdu. Komutan veda etti, byle hep konumas ey yaplr. imdi, kimse kalkp da telefon edip medyaya Byle yapn. demiyor ki, demezdi, biz yapardk onu, yaplrd. Yani niye yapardnz? Ama asker bu. Asker bir ters dnd m ha O zaman ben dnp eylere bakyordum hep. Hi kusuruma bakmasn, ey dneminde, 28 ubat sonrasnda Mesut Ylmaza da baktm. Ben eyi yaadm, Grcistandaki bu drt yldz sinema oyununu Ben oradaydm. Mesut Ylmaz Babakan, evik Birin niin barp ardn, o koalisyona kar niin tutum aldn anlatrken dedim ki: Peki, biz soralm, siz cevap verin. Sonunda evik Birin, Karadaynn sresini uzatmak iin bunlar yaptn, onun sresi uzarsa ileride kendisinin Genelkurmay Bakan olmak istediini anlatt. Ertesi gn drt kuvvet komutan ben bunu yazdm- Genelkurmay Bakan son derece ar bir aklama yapt, yerden yere vurdu. Hi unutmam, gece evdeyim. Ali Krca Mesut Ylmaz programa ald, dedi ki: Ama siz de Mehmet Ali Biranda o yazd bugnTifliste byle byle demisiniz. Yok, ben yle bir ey sylemedim, o yle anlam. dedi. Ben de ne bekliyorum? Genelkurmay Bakanyla kuvvet komutanlar kendi ilerine baksnlar, bu benim iimdir. demesini bekliyorum. unu demek istiyorum: Yani burada sadece askeri sulama noktasna oturtup Hayr. nk imdi siz burada ok gzel bir ey gryorsunuz nnzden, bir ey geiyor. Zamannda askerle dans edip takla atan insanlar buraya gelip bugn bu yaplann ne kadar yanl olduunu, kendisinin hi yle ey olmadn anlatyor. Ben okuyorum, hayretler iinde yerlere yatyorum, Allah, Allah, yle miydi diyerek. inde yaadm ben bunun. Tamam, yani

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :4

imdi kalkp da Sen, sen sulusun, gel bakalm, brkler. deil yani o zaman iin eyi kyor. BAKAN Bir z eletiri en azndan. FEYZULLAH K KIYIKLIK (stanbul) Ama yani bu da ok dnyann olaan hli deil miydi? MEHMET AL BRAND Tabii canm yani. Ben de zaten onun iin kiilerle urap da Bak, bu namussuzluk etti, bu bilmem ne yapt, o ey yapt. deil. O insann iinde ukde olarak kalyor, Kendisi utansn. diyorsunuz, bitiyor gidiyor. Ama unu demek istiyorum: Biz bu darbeler srecini siviliyle, i evresiyle, medyasyla hepimiz hazrladk, askerin nn atk. Askere kar bir direnme hibir zaman gstermedik. Peki, askere direnme gstermedik biz, laik kesimden sz ediyorum. Peki, muhafazakr kesim ne yapt? Hibir ey yapmad. Yani 28 ubat dneminde, tamam, Erbakan ryalarda yayordu, bulutlarda yayordu, hi grmek istemedi. nk Erbakann amac o kadar net ki. Askerle kavga etmek istemedi Erbakan hibir zaman, askerle uyumak istedi. Askerle uyuaym, Babakanlm devam etsin, iktidar devam etsin. Ama asker o tarafl deildi, yani uyuma tarafls deildi. Daha dorusu bizim kesim o tarafl deildi. evresi Anadolunun tehlikesi altndayd, kapital geliyor, pastada paylama girecek olanlar geliyorlar. br tarafta etkiler azalacak, tehlike var, kaynyor. 1994 belediye seimlerinden itibaren Trkiyede toplumda deiiklik grlmeye balad artk. Ben ok iyi hatrlarm. 32. Gnde ilk defa trbanl bir kz kardm diye bir dayak yemediim kald sokakta. Byle bir dnemden getik. Yani onu demek istiyorum, darbelerde biz birlikte darbe yaptk, alkladk, kkrttk. Hi bunun saklanacak, edilecek taraf yok. Bunu kabul edelim. Politikacs da sulu, sendikacs da sulu, hani kimse kahramanlk etmesin. Namusumuzla, evet ya, biz bunu byleydi, hata ettik, ne yapalm diyelim. Ben onu diyorum yani o bakmdan hi ey yapmyorum. Medyann rol Syleyeyim, hibir zaman kalkp, ok ilgintir Komutanlarn medyayla ilikilerinde hep yle oluyordu, muhabirlerle konumalarnda, yazarlarla konumalarnda: Mehmet Ali Bey, vatann nereye gittiini gryorsunuz, siz buna seyirci kalmamz m bekliyorsunuz? Olur mu komutanm, gayet tabii, yani vatan nereye gidiyor. Ben komutanlarla yaptm konumada O, yok, sizin iiniz mi bu, siz niye karyorsunuz? dediimi hatrlamyorum, diyemezdim, yani byle bir ey denmezdi, ok aptalca bir ey, evet ama denmezdi. Yani demokrasi kltr o kadar zayf. Demokrasi dediiniz muhafazakrlar aada tutmak, Krtleri bastrmak ve gzel bir ekilde pastay paylap yargs da emeklisi de bilmem nesi de hayatmz byle devam ettirmek, altmz hayat devam ettirmekti. Oyunun bozulmaya baladnn da farkna varamadk, g vardk, ge vardk. imdi, Allahtan varlyor ve dorusunu syleyeyim, ben, bunu yazdm iin ok rahatlkla syleyebiliyorum: Buna ilk bakaldran da Krtler oldu. Bu gidie ilk bakaldran muhafazakr evreler olmad. lk nce Krtler bakaldrd. Ha, onlar blcdr, namussuzdur falan diye stn kapattk. Onun iin, imdi eer bir ey yapacaksanz, bir iyiliiniz dokunacaksa, ne olur askerin eitimine ey yapmakta, okulda yetitirdiiniz Ben rap rap rap geldim, ilkokuldan liseye kadar da ban duman alm, on yl mar, Trkm, doruyum, alkanm gibi yalanlarla geldim. Yani Trkm ama ne alkanm ne bir eyim. Zaten alay ederdik stikll Mar sylenirken. O da kt bir ey. ocuun kafasna illa gereksiz bir ey sokuyorsunuz, o onu pek de ey yapmyor, ite kzmasn hoca diyerekten ey yapyor yani btn o sistemimizi deitirirsek, demokratik deerleri n plana ne kadar karrsak o zaman biz darbelerin nne geeriz ama Ahmeti, Mehmeti, Hseyini cezalandrp siz ey yap

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :5

Ha, ben hep tekrar ediyorum: Bunlar sembolik davalardr, onlar ayr. Bu davalarda hukuk inenir, ineniyor ama semboliktir. eyin yannda ya da yanyor, kuru da yanyor, bunlar oluyor, maalesef oluyor ama medyann rolyle kapatrsam eer, mesela medyada patronlarn hibir zaman u eyi olmad, Arkadalar, gelin bakalm -yaz ilerindekiler- siz darbeyi, askerin bu klarn destekleyeceksiniz, ey yapacaz. Hi nk biz hazrdk zaten yani bize sylenmesine gerek yoktu. Ben andlandm, niye andlandm da anlamadm. Erol zkasnak, Genel Sekreter olarak en bamdaki dert oydu. evik Bir adna hareket ediyordu. Bir keresinde hi unutmam, zmitte bir ehit treninde bir albay konuuyor ve albay diyor ki: Bu ahlakszlar, PKKllar tamam ldryorlar ama asl vatan hainleri, ahlakszlar aramzda dolayor. te Mehmet Ali Birand, Cengiz andar falan sayyor, hedef gsteriyor. ok korktum. Genelkurmay Bakanna faksla dedim ki: Ya bu albay doru sylyor ve siz buna katlyorsunuz veyahut da eer katlmyorsanz ya bir aklama yapn, ya bu albaya bir ey yapn, bir ey yapn yani ben hedef halindeyim. ldrlrsem sizsiniz sorumlusu. BAKAN Hangi tarihte yazdnz? MEHMET AL BRAND te, 1998. BAKAN O yazlar isteyelim Genelkurmaydan. MEHMET AL BRAND Ertesi gn zkasnak arad, syledii ey ok enteresand: Sen kim oluyorsun da benim Genelkurmay Bakanma faks gnderebiliyorsun? dedi. imdi, bu ok nemli. Hani, sylediin yanltr, deildir, ite bir albay bilmem ne deildir deil, sen nesin yani sen bir sann tekisin, Allaha nasl byle bir ey yazabilirsin? Ben hi unutmam, telefonu krdm hatrlyorum. nk ben onu kendimden farkl grmyordum ki. Ben Genelkurmay Bakann da grmedim. Ben hayatm boyunca babakanlarla da konutum, devlet bakanlaryla da konutum. Hi birini benden daha stn grmedim. Ben kendi iimi yapyorum, onlar kendi ilerini yapyorlar. Benim karma geliyorlar, karlar var ite, mesaj verecekler, ben de bundan para kazanan bir insanm yani hep byle yaadm fakat ondan sonra baktm resmen, srek av hline girmeye balad. Erol Aksoya, arn Erol Aksoyu anlatsn size. Erol zkasnak Bu herifin program hl senin Show TV kanalnda yaynlanyor, 1inci Bakan bunun kalkmasn istedi, niye hala kaldrmyorsun? diye tehdit ettiler. Erol, Vallahi Mehmet Ali kusura bakma, benim de bankam var yani bunlar bir ey yapsalar banka gidecek. Sen Mesuta syle de bir programa gelsin, o Babakan olarak programa katlrsa belki hani onlar da Dur! Babakan katld diye hani bir-iki hafta daha ey yaparlar dedi. Mesuta syledim, Mesut Yo yo yo, beni o ilere sokma dedi. Dmdzlak kaldk ortada. DRS AHN (ankr) Mesut dediiniz Mesut Ylmaz herhlde? MEHMET AL BRAND Mesut Ylmaz Bey evet. zr dilerim yani ey yapmak, saygszlk BAKAN Yok, biz zabtlara doru gesin diye dzeltiyoruz. MEHMET AL BRAND Yani onu ey yapn, Mesut derken ben arkadam diye ey yaptm, zr dilerim. DRS AHN (ankr) Anlyorum. BAKAN imdi, yine devam edin ama bugne kadar askerden bize bu ynde hi bask gelmedi, yle haber yapn, byle haber yapn denmedi dedikten sonra u anlattklarnz yani ona program yaptrmayn ksm sanki bir eliki varm gibi bunu dzelterek belki Byk bir tenakuz olarak algladm ben bu iki konuyu. MEHMET AL BRAND Hayr, ama orada bir-iki nans var. Komutan sizinle konutuu zaman nasl hareket etmeniz gerektiini zaten sylyor. zaSiz komutanla ayn

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :6

paralelde konumuyorsanz komutan sizinle konumuyor zaten. Komutanlar kendi paralellerinde olan insanlarla konuuyor. yle ke yazarlar vard ki askerin politikalarn bile saptarlard. Yani ben hatrlarm, Kara Kuvvetleri Komutanlnn bir ambleminden Atatrkn eyini kar Deil mi? Bykant dnemindeydi galiba. Bir kampanya ald, Emin laan bir kampanya at, hop geri koydular yani o kadar gl eyi vard. Gelmiyordu dediim u: Ap da yle yazlacak, byle yazlacak deil BAKAN Bu yazar tamamen ortadan kaldr, bu yayn bitir diyordu. Daha pratik. MEHMET AL BRAND Gayet tabii. BAKAN Her gn her yazy kontrol etmek mmkn deil ama yazar orada barndrmamak, o yazy, yle, o ekilde MEHMET AL BRAND Gayet tabii. Yani orada eyi yok, ok net ben emin olun Nazl Ilcak and yaynlad zaman ben inanmadm. Dedim ki biri Nazl ile alay ediyor, bir ey hazrladlar, abuk sabuk bir and hazrladlar ve yolladlar kza, bu da yaynlad. Emin olun inanmadm. nk Trk Silahl Kuvvetlerinin bylesine dangalaka bir ey yapabilecek bir kurum olamayacana inanmtm. Ben Trk Silahl Kuvvetlerini kurum zannediyordum, Silahl Kuvvetleri kurum deil. Banda kim varsa ona gre hareket eden bir grup. Bandaki insan daha liberal daha demokratik olduu zaman daha liberal, daha demokrat hareket ediyor, o kii sizi seviyorsa siz baka trl ey yapyorsunuz, sevmiyorsa baka trl ele alnyorsunuz. YAAR KARAYEL (Kayseri) Nasl olmas lazm peki? SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Eitim art! MEHMET AL BRAND Aslnda kurum olmas gerekiyor. Yani onun iinde kendi ilkeleri olmas gerekiyor. Yok, byle and yazlr m? Biliyor musunuz, zr bile dilemediler o andtan sonra. Ben on kere yaz yazdm. Yahu bari zr dileyin. Deyin ki, Kusura bakmayn bizim komutanlardan biri hata etmi. zr bile dilemediler, nk normal karlyorlar. Biz yaparz ya, biz askeriz, biz byz ve kimse de kalkp sonra ben Nazlnn doru olduunu, Genelkurmayn suskunluu ve sonunda da kerhen evet byle bir ey varm demesinden ey yaptm. Eer Sakk kalkp tepinmeseydi hapishanede, mahkemede, Yahu ben byle bir ey sylemedim, nereden kyor? falan filan demeseydi biz ok rahatlkla PKKya para aktan, ite calandan direktifler alan Zaten bir sylei yaptm, hayatm kt. Yani bir calan syleisi yaptm, neredeyse Krt sorununu ben karm hle geldim askerin gznde. YAAR KARAYEL (Kayseri) Onun iin mi andlandnz? MEHMET AL BRAND Ben iki sebeple andlandm: Bir, krt sorunundaki tutumum; iki, Fethullah okullar. Bu iki konuda ve programlarmda, 32.Gn programlarmda dierleri gibi asker yanls tutumda deildim. niversiteye trbanla girilmesinin son derece normal olacan ey yapardm, dolaysyla bu bir birikimdi, bir btnd. Ha, imdi niye ben? Ben dnyann en byk yazar, Trkiyeyi arkasndan srkleyen bir insan deildim belki ama yirmi yl Brkselde alm olmam, benim NATOda, Avrupa Birliinde beni ok izleyen vard. nk hibir zaman hayatmda bir partinin veya bir dernein veya bir ideolojinin peinde komadm. Kendi bildiimi yaptm. Hatal da oldum, hatalar da yaptm, ne olacak, yaplr, insan oluyor ama hibir zaman demokrasiden amadm. A, dorusunu syleyeyim, eer ben yirmi ylm yle bir yerde geirmemi olsaydm, Avrupada geirmemi olsaydm ben de belki bugn askere kol kanat gerenlerin arasnda olabilirdim ama olmadm, olamadm nk bambaka bir ekilde yetitirildim. Ondan sonraki dnemim, ondan sonra yoo demokrasi

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :7

BAKAN Yirmi yln ceza evinde geirenler de yurt dnda deildi, onlar da kol kanat germiyorlar. Trkiyede kalp bedel deyenler de kol kanat germiyorlar. . MEHMET AL BRAND Gayet tabii, ben kendi eyimden bakyorum. Onun iin syleyeceklerim bunlar. BAKAN Evet, teekkr ediyoruz MEHMET AL BRAND O bakmdan, aman ne olur eitimini, eyini yapn. Yani cad av deil ki. Aydn Doan o and eyinde Allah var Ben kovuldum. Ben geldim, Zafer Mutlu dedi ki, genel yayn ynetmenim, ite kem km ediyor ediyor, ediyor, sylyor, sylyor Dedim ki: Ya Zafer, galiba sen benim artk burada yazmam istemiyorsun. Yani sylediklerinden o kyor. te Askeri tutamyoruz, askerin ok basks var, evet dedi. Peki, deyip ktm yani bu kovulmak deil de ne? Ama, bir ay sonra Allah var, Aydn Bey arad: Erturulla beraberiz, sen topla eyini, yle kovulmak movulmak ben anlamam, sen gel benimle beraber ie bala dedi. Onun iin, ksa bir dnem yaadm ama Allah devletle insan Hi birinizin bana getirmesin. O mthi bir mekanizma, devlet mekanizmas. ok gaddar, ok ama yle byle deil. Cannza okuyor. Dnebiliyor musunuz, o dnemde btn o TRT davalar, o, gzmn nnden hep geer Yeilin sonradan anlatt, Mehmet Eymr ile Mehmet Aar anlatt. Yeile verilmi benim eyim: Kes bunun hesabn diye. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Kim vermi? MEHMET AL BRAND Onlara gre imdi ben Mehmet Eymrle Mehmet Aarn eyini tekrar ediyorum. Birileri vermi diyor. Bu JTEM mi MT mi, kim bilinmiyor? ENVER YILMAZ (stanbul) Sizin kanaatiniz ne? MEHMET AL BRAND Bence JTEM, daha ok asker. Bir ara asker emeklilerinden kurulmu bir grup vard, onlarn elinden listede benim de adm kyordu. Adam gelmi, demi ki: Tamam, topaln ii tamam demi. Topal deyince bunlar Ltf Topal, ey bir kumarhane kral BAKAN mer Ltf Topal. MEHMET AL BRAND Ha, onu zannetmiler. Yahu ona ne oluyor demiler. BAKAN Onu da orada yanllkla m vurmular? MEHMET AL BRAND Hayr, ite BAKAN O da vuruldu da o dnemde. MEHMET AL BRAND Yok yok, o deil, Mehmet Ali demi. Ayam arzal ya, bana topal dermi ve gelmi bizim evi dolam satc olarak. Gayrimenkul satcsym, bakaym. Oradaki gvenlik de Tabii, gelin buyurun demiler, almlar adam. O krokiler izmi. Kuadasnda bir evim var. Oraya gitmi, oralar izmi. Onlara tamam dedim, peki dedim, sonra ne oldu? Sonra Bilmiyoruz dedi Eymr de Mehmet Aar da, Biri o emri kaldrd dedi. Sen mi kaldrdn? dedim Mehmet Aara, o Yahu kartrma imdi, gemi zamandr dedi bitti. BAKAN Aara soralm bunlar. MEHMET AL BRAND Yani byle eyler, oldu bitti. Her ey sizin elinizde artk. BAKAN ok teekkr ediyoruz. Enver Ylmaz Bey, buyurun. ENVER YILMAZ (stanbul) Evet, teekkr ederim. Mehmet Ali Bey, ho geldiniz. Ben de Sayn Bakanmzn sizinle ilgili giri konumasnda belirtmi olduu o iyi niyet temennilerine katlyorum. Yazlarnz, eserlerinizi okuduk. Drt darbeye ynelik deerlendirmenizde 12 Eyll Darbesinin darbelerin anas olduunu sylediniz. Ben 27

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :8

Maysn darbelerin anas olduu kanaatindeyim. Bu erevede de biz yaayan Mill Birlik Komitesi yelerinden be tanesini dinleme imknna sahip olduk. Sayn Demireli de daha sonra dinledik beraberce. Mill Birlik Komitesi yeleri, o dneme fiilen tanklk eden ve yaayan kimseler ve Sayn Demirel de iinde olmak kaydyla 27 Mays Darbesinde d etkenlerin, d unsurlarn hi etkili olmadn, buna dayal bir belge, bir kanaat kendilerinde olumadn syledi. Biraz nce siz d unsurlarn ok nemli olduunu ve aratrlmas gerektiini sylediniz. Dn, Mehmet Altan Bey de ayn mahiyette aklamalarda bulundu. 27 Mays Darbesine ynelik d etken unsurunun etkili olduuna dair kanaatleriniz, yirmi yllk Brksel tecrbesini de dikkate almak kaydyla sizde nasl hasl oldu? 27 Maysla ilgili ki alt komisyon olarak size soracamz soru bundan ibaret. laveten sylemek istedikleriniz, komisyonun yol haritasna ynelik eserleriniz bu anlamda da yol ac, tavsiyeleriniz neler olabilir? BAKAN ok zr diliyorum, bir saniye. imdi, benzer bir soruyu birletirerek soralm, 12 Eyll Alt Komisyon Bakanlnn hazrlam olduu iki soruyu daha ilave edeceim. Bu minvalde ikisine birlikte cevap verirseniz 12 Eyll Darbesinin Amerika ve ngiltere ayann etkisi ne lde olmutur? diyorlar, 12 Eyll ara rejiminde d siyasetin dzenleyicilerine veya karar alclarna etki eden i ve d kurumlar hangileridir? diyor yani d balantlarna ilikin soru olduu iin her iki alt komisyonun yani her ne kadar 28 ubat Komisyonuyla ilgili olsa da bu iki sorunun da cevabn birlikte verirseniz belki MEHMET AL BRAND 27 Mays souk savan en esasl hakim olduu dnemdi. 27 Maysta Demokrat Partinin att admlar ieride yeteri kadar trblans yaratt. Cumhuriyet Halk Partisi de bu trblans gayet iyi kulland. Hani, Vatan elden gidiyor, bunlar bizi nereye gtryor eyini ok iyi kulland. 27 Maysta Amerikann, Avrupadan ok Amerikann ey denir ya: Menderes Moskovaya gidecekti, Moskovaya giderken ey yapacakt. O kadar kolay ey deil. Yani bir Moskova seyahatiyle, Vay, Moskovaya gidiyor, onun iin bunu devirelim eklinde deil ama BAKAN Sadece seyahat deil tabii, orada 11 byk anlama yaplacakt. MEHMET AL BRAND Evet ama byk devletler -ben hep ona dikkat ederimbyle bir olayla hemen sonuca varp Tamam, bunu indirin aaya, brn getirin eyinde deildir ama kulaklarna bir kar suyu kat orada yani bizim burada tam kontrolmzn altnda olmas gereken bir Trkiye vard onlarn kafalarnda ve yle bir Trkiyede kurulmutu. imdi buna omak sokuluyordu. Asker de hazr ieriden kaynyor. Hayr demediler hibir ekilde. Bu etkisini ben yle gryorum. 12 Eyllde ise Hadi ya kardeim neredesiniz, ne yapacaksanz yapn. Ben NOTAda toplantlarda gayet iyi hatrlarm, Evren Paa geldii zaman oturulurdu, gazetecilerle beraber konuulurken tabii gazeteciler de hemen Paam ne olacak, nereye gidiyor bu lkenin hli diye sorardk. Eh, gnde de 20 kiiye falan varmt ldrlen eyi O, Ayn soruyu bak gryor musun General Haig de bana sordu, Fransz, Alman Genelkurmay Bakan da kenara ekti, bu hep byle mi devam edecek? Hl Cumhurbakan seilemedi, bilmem ne olmad diye Oralardan, ite mesaj budur zaten, yani kalkp da hibir zaman ben bu darbelerde Washingtonun O, ey denir ya, Hava Kuvvetleri Komutan Washingtona gitti, Washingtondan onayn ald. samaln dik lsdr. Washington hibir zaman kalkp da darbeye gn kala Gel bakalm u eyini sana imzay yoktur byle bir ey. ok daha nceden hazrlanr, o darbenin hazrlklar zaten eye baktnz zaman, WikiLeakse de grlr- burada biliniyordu. Amerika buna gz yummann tesinde pleasingni verdi. stelik de unutmayn, 1979, Afganistana Rusya girmi, ah dm, Trkiye 70 cente muhta, Guadalupeta Trkiyeyi kurtarma eyi kurulmu.. yle bir dnem yaanyor ve o dnemde Trkiye parampara grnt iinde.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :9

Amerika Washingtondan yle bakmyor ki Ya unu dzeltin artk, yeter. Bu neyin nesidir? Orada ok daha etkili bir ey oldu. Bana Paul Heinzi onu anlatmt, sonra yalanlamaya kalkt Allahtan kameraya da anlatt iin kendimi ey yapabildim. eyi demiti: Carter Bakan, gittim, Kennedy Centerda konserde dinliyordu, Our boys did it bizim ocuklar yaptlar bu ii. Biliniyordu, bekleniyordu, ey yaplyordu. BAKAN Daha sonra inkar etti. MEHMET AL BRAND nkr etti ama BAKAN Sizde yayn vard, bant kayd vard. MEHMET AL BRAND Ha, yayn vard. Onu ey yaptm, zavall rahmetli oldu. Yapt ama hazrd yani Amerika 12 Eyll itti. 27 Mays da daha kar kmad. Anlatabiliyor muyum yani bu ekilde yaplyordu. ENVER YILMAZ (stanbul) 27 Maysn bu kadar kanl ve trajedik olmasn neye balyorsunuz bugn itibaryla? MEHMET AL BRAND Ayaklanma, o bir ayaklanmayd. Genelkurmayn eyinde olan bir olay deildi, ona ok balyorum. BAKAN Emir-komuta zinciri ierisinde yaplmamt o yzden. MEHMET AL BRAND Hayr. Zaten emin olun, 27 Maystan asker ok zarar grd. Onun iin de, onlarn imdi sorun en byk korkular bir 2nci 27 Maystr. Ben o bakmdan ey yapyorum. Bugn o, o kadar yerlemitir ki kendilerinin iine, bir yzbann Mill Birlik Komitesine girip koskoca generale posta koyar gibi konumas o kadar onlar ey yapmtr ki btn yetitirilmelerine aykr bir olay. Ondan dolay 27 Mays olmasn diye, dikkat edin hep dolarlar. Aman ha, orada bir ey var m orada bilmem ne var m? Ben o adan baktm zaman bir daha darbe ancak Genelkurmay bakanlar yani Genelkurmay yaparsa yapar. Yoksa 2nci Ordu ayaklanm, 1inci Orduda bilmem ne olmu YAAR KARAYEL (Kayseri) Bir de 80 htilalinin Yunanistann NATOya girmesi ile alakas olduunu, bunun iinde Genelkurmay Bakan olarak Evrenin de Genelkurmay Bakan olmasyla ilgili de balant sylediler. Bununla ilgili de bir ahitliiniz var m? MEHMET AL BRAND Amerikann o darbenin olmas iin gerekelerinden bir tanesi de o ama onun iin deil. nk sonunda ne oldu? Evrenin elini bkt -ben Brkseldeydim o anlama yaplrken- gene kabul ettirdiler. BAKAN imdi ok zr dileyerek ben sz Srr Sreyya ndere vereceim ama komisyon, alt komisyon bakanmza toplantya bakanlk etmek zere ayrlacam, yukarya Hilmi zkk Bey, eski Genelkurmay Bakanmz geliyor. O toplantya bakanlk edeceim bir sre iin. Teekkr ediyoruz. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Peki, ben de sorumu soraym, ben de kaaym o zaman. MEHMET AL BRAND Tabii tabii, buyurun. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Sayn Birand, ho geldiniz. Eminim Sayn Bakan iyi eyler sylemitir, ben de onlara btn kalbimle katlyorum. Ben eyi ceza evinde okumutum, Emret Komutanm. Gerek o dnem medya alannda ok etkili olmanz, gerek zel ilgi alannzn buralara younlamas hasebiyle bir konuda bilginizin olup olmadn merak ediyorum ok. Malum, darbeler daha nce darbeye zemin hazrlayan birtakm talar denerek yaplyor. Bunlardan Mara katliam lkedeki Ecevitin srarla direndii skynetim ilan etmeme direncini kran bir ilev grd. Skynetim o gn geldi ve bir daha gitmedi. imdi ben de byle bir konspirasyon mant ile

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :10

yaklamyorum ama her eyin arkasnda baka bir ey aramak paranoyas deil bu. Fakat, Sir Alexander Peck diye bir ahstan bahsedilir. Bu Hamido katledilmeden nce Malatyada gzkmtr, o kar Hamido ldrlr. Marata katliamdan nce gezdii ve dnemin AP l Bakannn da iinde olduu sa esnaf ve i adamlaryla toplant yapp, Bu Aleviler yaknda size yiyecek ekmek brakmayacaklar tezini iledii, ardndan oruma gittii, orumda dnemin Belediye Bakanna Alevi nfus, Snni nfus, ekonomik megaleleri, dalmlar falan gibi sorular sorunca Belediye Bakannn Hasan Fehmi Gnei aramas, Burada byle bir adam var Bu ahs hi grdnz m, tanr msnz, hakknda bir bilginiz var m ya da ? MEHMET AL BRAND Hi, yani hi tanmam, yani ben de okuyorum. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Paul Heinz falan MEHMET AL BRAND Yani ben de okuyorum ama dorusunu syleyeyim. Ben bu tip yabanc parmaklarnn oralarda nk oralar yle yerler ki ok kolaylkla bir yabanc geldii zaman hemen ey yaplabilen yerlerdir. Ben, yabanc parmandan ok, onu bizim kendi parmamz gryorum orada, kkrtma parman gryorum, orada olay ksn parman gryorum. Kim ona tetii ektirdi bilmiyorum ama o kadar kokuyor ki devlet parma orada yani Kahramanmara olaylarnda, artk ara km vaziyette ama ne tandm nede ona inan Yani o komplo eyine pek nem vermiyorum. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Peki, blgenin istihbaratszlatrlmas, bununla ilgili Ecevitin daha sonra bir beyan var, malum, Bize 24 Aralktan bir yl ncesine dein bir terminde blgeye dair en ufak bir karklk, gerginlik falan gibi bir istihbarat gelmedi dedi. Bununla balantl olarak MTin o dnem idari yaplanmasnn hani 7nci blge, 8inci blge, 9uncu blge gibi, Karayollar gibi dnrsek blgeler gibi, blge yapsnn deitirildii, bu gm hilal ya da altn hilal denilen yerin yani tm bu katliam haritasnn tek bir idari bakanla baland, bana da Homriin getirildii falan gibi eyler var. MEHMET AL BRAND Hayr. Yani orada, MT o dnemde sadece solcu kovalard. Ne yaptn da pek bilemeyen garip bir eydi. Askerin emrinde alan birtakm adamlard. Orada eer bir ey aranacaksa tamamen askerin elindeydi yani btn istihbarat da her eyi askerdeydi. Ben onun iin ona ey yapmam FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) nce ok teekkr ederiz verdiiniz bilgilerden dolay. Ancak, aslnda sizin hem Trkiye hem dnyadan ok geni bilgiler sahibi olduunuzu biliyoruz. Kitaplarnzda, bunlar yayoruz. Demin bir olay yadrgadm o da u: Gerekten, skntl zamanlar ncesi ok fazla yabanc gelir lkemize veya buradaki baz devletlerin daha ok basnla ilgili elilikteki uzmanlar gelir ve sizinle olur olmaz birok konuda rportaj yaparlar. Bunlar sizin bilebileceinizi zannediyordum ama siz Bilmiyorum. dediniz. Gerekten bu tip olaylar Yani bunlar bir ey deil, giz, altnda bir eyler aramak iin sylemiyorum. Ben gnlk tutan bir insanm, 1992 ile 2001 arasnda yabanc gazeteci veya yabanc elilik mensubu 17 kii benimle grmeye geldi. MEHMET AL BRAND Ama normal. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Hayr, ama bakn, sorulan sorular veya benim blgemle ilgili ki Baclar seksen bir vilayetin insannn olduu ve daha ok da Anadolunun btn filizlerinin de grld bir yerdir, blgemden de benden daha iyi haberdarlar ve bunlarla ilgili soruyorlar. Biz aldmz belki hukuk terbiyesinden dolay, konutuklarmz hem onun teybine o alyordu hem biz alyorduk, hemen ngilizcesini ve Trkesini de ona da, kendimize de imzalatp geri veriyorduk ister istemez. nk birka kere bunun tersi olaylar da olmutu. Bundan haberinizin olduunu zannediyordum, olmam.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :11

MEHMET AL BRAND Hayr, haberim var ama bunun ben ok doal Yani bunun nasl ilediini biliyorum. Zira, Trkiye gibi bir lkede, belirli yerlerde bir duyarllk varsa sefaret adamlarn, hangi sefaret olursa olsun, oraya gnderir. Basncsn gnderir, gazetecisi gider, ikinci ktibi gider, ne oluyor, nasl oluyor nk istihbarat servisleri byle beslenirler. Yani o giden adam, gazeteci istihbarat servisine haber vermek iin gitmez mutlaka, ama ben bunu ok normal karlyorum. Aslnda biz yapmyoruz bunu, benim ikyetim yle, mesela FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Yani dnyada biz yapmyoruz diyorsunuz. MEHMET AL BRAND Hayr, biz yapmyoruz. zr dilerim, poposunu kaldrp, gidip de Amerikada, urada burada, Avrupada, hadi brak onlar, Msrda dolap da Ya ne oluyor, bu yeni Mslman Kardeler yle bir ey yapyor, gidip o blgede bir ey yapalm. diyen adammza rastlamadm. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Onlarn yapt doru o zaman. Hakikaten de doru bana gre. MEHMET AL BRAND Doru. Yani adam geliyor, ey yapyor. imdi deniyor ki: Efendim, bize kar dman lkeler ey yapyorlar. Aa, niye yapmasn! Trkiye'nin bymesini, ey yapmasn Biz rann bymesini istiyor muyuz, biz Irakn mthi bir g olmasn istiyor muyuz? Varsa da elimizde, orann kenarndan, kesinden kartrrz. Bu byledir yani. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Dier bir sorum da: ok aka ki insann kendini bu kadar iyi tenkit edebilmesi de gzel bir ey yahut da kendisini tiye almas. Dediniz ki: Bize kimse Byle yazn. demiyordu onlardan. MEHMET AL BRAND Biz zaten hazrdk. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Zaten hazrdk ve yazyorduk. Bir ey soracam: Mesela gzel eyler yaptnz zaman, yazdnz zaman o kesimden tebrik de geliyor muydu? MEHMET AL BRAND Eh... Daha ok ey geliyordu, hafif yazdnz zaman soru iareti Ne oluyor? Trk ordusunun moralini bozacaksn... FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Teekkr ederim. Yani tebrik etme ihtiyac bile hissetmiyorlard. MEHMET AL BRAND Hayr, hayr. Canm o normal, zaten grevimiz oydu. Yani, bu verilmeden alnm bir grev. Bunun aksini syleyen karsa gelsin benim karma, ispat etsin. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Hayr, ben daha iyi zabtlara gesin diye istiyorum. Gerek, ok gzel bir ey, insann kendi kendisini kritize edebilmesi ok gzel bir ey. MEHMET AL BRAND Gayet tabii. nsanlar hani Aa, deiti Deiir tabii, insanolu deiir. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Dier bir sorum da: Andn Nazl Hanm tarafndan konuulup yaynlanmasndan sonra, byle bir eyin olamayacan dndnz sylediniz. Ancak, siz daha iyi hatrlarsnz, nk banzdan geti, biz sadece uzaktan takip ettik; sizin baz programlarnzdan dolay ok yersiz yolsuzluklarla ilgili yazlar kmaya balad, hatrlyorsunuz ve bunlar byle yamur gibi. MEHMET AL BRAND Tabii. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Ben ayn zamanda mahkemeleri de ok rahat bildiim iin oralarda da grdm, yani her yerde hemen hemen, yaptnz yolsuzluklar birok eylernsan bakyor, yolsuzluun neticesinde olan ey 50 lira, 100 lira. Ya Mehmet Ali

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :12

Bey, 50, 100 lirayla... diyorsunuz ama biz biliyorduk ki bu sre balatlm. Siz bunun gerekten farkna varmadnz m hi? MEHMET AL BRAND Biz o dnemde farkna varmadk, sonra FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Aknz m ok fazlayd da hissetmedin? MEHMET AL BRAND rahmetli oldu, hkim syledi, yani benim eyime bakan hkim Asker ok bastrd. Bu karar da vermeyecektik. dedi. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Ben onun syledim, hkim beyle biz de o konuyu grmtk, onun iin sylyorum. Yani bu kadar eyden haberiniz olmad m diyorum? MEHMET AL BRAND Yok canm. Orada dnebiliyor musunuz, yle: TRTnin muhasebesi bize yle yle getir. dedi, biz byle byle getirdik. Be yl ok teekkr ederiz, doru. dedi, damgasn bast, Meclis komisyonundan geti, onayland, be yl sonra Yoo, bunlar usule aykr, burada yolsuzluk var. diyerek dosya ald. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Ama ok byk eyler oldu. MEHMET AL BRAND Ama hayatmn en karanlk dnemidir, yani en ac ektiim Emin olun, PKK konusunda o kadar ey FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Ben unun iin sordum Beyefendi: Bu kadar olaylar aka inceliyor, gryorsunuz. Yrdnz yerin farkna varamyor musunuz? MEHMET AL BRAND Varamyorsunuz. Yani ben hibir zaman byle bir tuzan iine debileceimi dnmedim bile. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Yani yoksa u mu, benim aklmdaki soru baka: Byle bir tuzak yapacak insan olacan m kar tarafta bilmediniz? MEHMET AL BRAND Hibir zaman aklmn kesinden gemedi. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Ben onu istiyordum. MEHMET AL BRAND Hi aklmn kesinden bile gemedi. Hepsi benim karmda, bir tanesi Bundan gzel program olmaz, sen bir tanesin. diyor, omuzlarda tanyorsun, meer aada neler hazrlanyormu. ok ge rendim ama o ayp da bize yetti. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Teekkr ederim. MEHMET AL BRAND Ben teekkr ederim. BAKAN imdi, ankr Milletvekilimiz, Szcmz Sayn ahin, buyurun. DRS AHN (ankr) Sayn Birand, ho geldiniz tekrar. zellikle u hakikati ifade etmem gerekiyor: Komisyonda grev aldmz gnden itibaren hem sizin yaynlarnz hem de zellikle 28 ubatla alakal Son 28 ubat adl kitabnz ok titizlikle incelediimi ve almalarmzda da ksmen bir yol haritas olarak bu kitabn kronolojik srasn belirlediimizi de ifade etmek isterim. Ciddi anlamda bu kronolojik srada, hadiselerin sadece 97yle balamadn, 28 ubatn evveliyatnn olduunu, 90larn bandan itibaren var olan karanlk cinayetleri, Muammer Aksoy, etin Eme, Turan Dursun, Bahriye ok, Uur Mumcu, Eref Bitlis cinayetlerini, zaln lmn, Sivas olaylarn, 5 Nisan 94 kararlarn, Refah Partisinin Milliyeti Hareket Partisi, Islahat Demokrasi Partisiyle yapm olduu ittifaklarn ve 94 yerel seimlerinde alm olduu baarlarn, daha sonra DEPli vekillerin Meclisten kartlmasn, Gazi Mahallesi katliamn, yine 95te Refah Partisinin seimdeki baarsn, Susurluk skandalndan Refahyol ktidarna kadar pek ok konuyu ok ayrntl olarak orada irdeleme frsat bulmusunuz ve o dnemin tanklarna birebir mracaat etmek suretiyle de hem gelecek nesillerin ok iyi aydnlanabilecei hem de bugn iin bu Komisyonun aratrmalarna k tutacak bir eser meydana getirmisiniz hem Reyhan Yldz Hanmefendiye hem de size bu yaynnzdan dolay ncelikle teekkr etmek istiyorum.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :13

MEHMET AL BRAND Sa olun. DRS AHN (ankr) Burada ok net olarak baz eyleri sylediniz. Dn de benzer nitelikte Sayn Fatih ekirge ifade etti Bizim iin bir bask yaplmasna gerek yoktu. Gazeteci milleti olarak bu konuda kullanlmaya biz aktk ve bunu da, bize gelen haberleri de dilediimiz gibi formatlayarak yaptk. dedi. Bugn de siz ok net bir ekilde Biz hazrdk zaten baz eylere ve bir ekliyle toplum hazr hle getiriliyor Bu sadece medya olarak siz deil, yani toplumun btn kesimlerinde, bamsz yarg dediimiz yargnn hayatta kabul edilemeyecek bir ekilde brifinglere filan tabi tutulmas. Ben burada anlattklarnz dnda kalan bir ksm eyleri size sormak istiyorum. zellikle biz, darbelerin psikolojik ynlerinin, oluturduu travmalarn darbeler sonrasnda ve ekonomik kayplarn daha ok nemli olduunu ve bunlarn gn yzne kartlmas gerektiine inanyoruz. Siz de burada, 2001 ylndaki Beyaz Enerji operasyonundan ve ekonomideki yangndan, Kemal Derviin Trkiyeye gelmesi 2001 ylnda dahi olsa, bunlardan bahsetmisiniz ve yine Trkbank ihalesine fesat kartrmak, grevi ktye kullanmak olaylarn da bu kitabnzda deerlendirmisiniz. Size gre, burada, sadece askerin yetime tarz, eitim tarz ve o gnk konjonktrde ksmen de olsa yabanc destein darbelerin olumasna etkili olduu kadar, lkenin ekonomik potansiyelinin Biz srarla hem 27 Maysta hem 12 Eyllde ve hem de 28 ubatta zellikle bu ekonomik gerekelerin ok daha n planda olduunu ve sonras itibaryla da milletimize ok ar bedeller dettiini dnyoruz, bu konudaki sizin dnceniz nedir? Bunu zellikle sizden renmek istiyorum. MEHMET AL BRAND Her darbenin ncesine bakn, darbe srasna bakn, daima bir ekonomik sarsnt grrsnz. 27 Maysa bakn, 27 Maysta Demokrat Partinin nasl bir ekonomik darboaza dtn, o darboaza dtkten sonra maalardaki dmeler, ksntlar, o ekonomik darboazn getirdii rahatszlk toplumda 12 Eylle bakn, 70 sente muhta Trkiye, ayn ekilde. 12 Martta ekonomi o kadar byk bir rol oynamad, yani o daha ok asker ii bir kavgayd. 28 ubatta da ayn ekilde ekonomik kriz gelmeye balam, artk kendini gstermiti. Onun iin, darbelere baktnz zaman, sadece eitim, sadece ey deil, bir pakettir o. inde ekonomi paketi vardr. nk, ekonomi kt gitmeye balad zaman szntlar artyor, ikyetler artyor, memnuniyetsizlik artyor. Bugn AK PART niin alklanyor, Babakan omuzlarda dolatrlyor? nemli lde ekonominin iyi gitmesinden. Ben grrm sizi, yarn ekonomide, Allah korusun, bir tepetaklak olunsa uluslararas bir eyden sonra, sokaktaki herkes vr vr vr Nedir bu? Babakan bu ii yapamyor. demeye balar. O ite bir hazrlktr. Onun yanna koyun olaylar, cinayetleri, unlar bunlar, nlenemeyen eyleri, ite imdi de PKKnn saldrlarn. Nedir? Ya olamyor, baksana hl durduramad, bu kontrol edemiyor Hepsi bir pakettir, tek tek bulamazsnz, yani tek gereke yoktur hibir zaman. Ekonomi vardr, evet, son derece nemli, nk toplumu rahatsz eder, askerin eyidir bu, yani darbeyi yapacaklar iin gzel bir zemindir. Sol-sa atmalar veya PKK. PKKnn en ok istedii eydir darbenin olmas, bundan daha gzel bir ey olamaz. Nasl bugn Meclisten BDPyi attrtmak istiyor, o hle getirtmek istiyorsa PKK, imdi o dnemde de kendi rol var. O bakmdan ben bunlar bir btn olarak gryorum, yani tek gerekeyi neden olarak deil, ama bir btn olarak gryorum. Evet, son derece nemli gerekelerden bir tanesi. nk, darbede, baktnz zaman, kimler ey yapyor, onu ok iyi bulduk, grdk biz. Darbelerde i yapamayan siyasetiler, gzden dm brokratlar, st dzey brokratlar, emekli asker, emekli yarg, emekli polis, emekli Mthi bir lobidir o, yani tahmin, tasavvur edemezsiniz o lobiyi, o emekli lobisini, hem askerin hem polisin hem yargnn lobilerini. nk hep onlar n plana kyorlar her darbede.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :14

FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Erki yeniden ele geirmek iin. MEHMET AL BRAND Gayet tabii. DRS AHN (ankr) Burada zellikle vurgulamak istediim hadise de uydu: Bu banka patronlarnn, zellikle medyayla ilikili olan banka patronlarnn da bu ekonomik saiklerle ok daha rahat darbe rtkanl yapm olmalar sizce normal deil mi? Yani bu sre ierisinde ok rahat bir ekilde, her ne kadar siz Tabii ki normal artlarda biz onu yazyoruz. diyorsunuz ama MEHMET AL BRAND Ben yle ey yapyorum: nlemediler, anlatabiliyor muyum. nk kapitalin iine geliyor. Kapital hibir zaman istikrarszlktan, kavgadan, grltden bilmem neden holanmaz. Bir g kapitalin houna gider daima, Gl biri olsun, ben onunla anlarm nasl olsa. der. DRS AHN (ankr) Ama tersi oldu, 28 ubat sonras ekonomide baz eyler ters gitti. MEHMET AL BRAND Ama ters gitmeye, emin olun, balamt zaten. Yani 28 ubat srecinde ekonomi yle parlak gitmiyordu, ey kendini gstermeye balamt, i karakolda biteceini gstermeye balamt. DRS AHN (ankr) Tepedekilerin o anki algs nasldr bilmiyorum ama, topluma, millete sorarsanz Refahyol ktidarndaki ekonomideki rahatl hibir dnemde yaamadn, bunu memur da, ii de, kyl de Anadoluya geldiiniz zaman ifade ediyor ve zellikle Anadolu sermayesi. Burada ok gzel bir tespitiniz var, yani Belirli kaynaklara, i evresi Anadolu sermayesine diren gstermeye kalkt. dediniz ve 28 ubatn gerekletii dnem itibaryla ekonomik gstergeler Anadoluda ve toplumun tm katmanlarnda biraz daha artda gibiydi. Ondan sonraki aamada, maalesef bu kararlardan sonraki sre ierisinde ekonomik bir sknt yaand ve 2001e kadar da bu sre bu ekilde devam etti diye dnyorum. MEHMET AL BRAND Ve patlad sonunda, tabii. eye de bakn Bu arada, 28 ubat srecinde hi mi Erbakann, Tansu illerin katks yoktu? Onlar da eyin damarna basmak iin deil ama, damarna basacak birok adm atabildiler. DRS AHN (ankr) Onlar neler mesela? MEHMET AL BRAND Taksimde cami yaplsa ne olacak, yaplmasa ne olacak? Efendim, ben biliyorum, Erbakann o mehur, kkteki tarikat liderleriyle olan eyi, aslnda Ya devletle artk gelin barn, devletle bir eyiniz yok. diye yapt bir toplant ama yeri, bilmem nesini iin iine koyduunuz zaman FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Bir de medyay. MEHMET AL BRAND Tabii, zaten onu ey yaptnz zaman o imkn yok kyor. Kaddafi olay, hani Kaddafinin Valla bugn Kaddafi olayna ben geri dnp baktm zaman, Kaddafi Allahn delisi. Yani Kaddafi kalkm da Siz Krtleri kestiniz. demi, bilmem ne demi, Erbakan da susmu. Bugn olsa Erbakan hata etmi. dersiniz, Abuk subuk yapm. dersiniz geersiniz, ama bu yle bir ey yapyor ki. Neden? nk iktidarda ilk defa onca yl ey gibi grdmz kiiler geldi, dman grdk, ticariler geldi ya. Onun iin Bilmem anlatabiliyor muyum? DRS AHN (ankr) O gnk alg byleydi diyorsunuz. MEHMET AL BRAND O zaman medyas da gazn veriyor, eyi de veriyor, hani ark yle bir dnyor ki. BAKAN Sayn Birand, teekkr ediyoruz. MEHMET AL BRAND Sa olun efendim.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :15

BAKAN Yalnz, buraya gelen her konuumuza soruyoruz: Siz gerekten kendine ok zgveni olan bir gazetecisiniz ve sylediklerinizi de ok net ve kesin sylyorsunuz. Bu zgveni nasl Eitiminiz mi size bu zgveni verdi, alkanlklarnz m, yoksa kendinizle hesaplamanz m sizi bu noktaya getirdi? Bir de, Trkiyede bir daha darbe olmamas ve bu artlarn olumamas iin iin bir de derinlii lazm. Bu Komisyonumuzun en nemli grevlerinden birisi, gelecek nesillere devletin kaytlarn salkl bir ekilde ulatrmak ve gzel eylerle ulatrmak. Trkiye demokratik, hukuk, insan haklarna saygl, sivil bir idareyle ynetilsin istiyoruz. Bunun iin de her kurum, her anayasal kurum kendi grevleri iinde kalsn ve seilenler bu devleti, bu milleti idare etsin, btn kaygmz ve gayretimiz bu. Bu noktalarda neler sylersiniz? MEHMET AL BRAND Valla, ben de kendine pek fazla gveni olmayan, resm ideolojinin en doru ideoloji olduunu renerek byyen bir neslin ocuuyum. Sonra, yllar iinde, bunlarn doru olmadn, yanl yerlere baktm grdm. Grdke, Ermeni sorununa bakm deiti, Rumlara bakm deiti, Yunanllara deiti, her eye deiti, daha bir dengeli bakmaya baladm, kendi politikalarn daha sorgulayan bir insan olmaya baladm. Gvenim nereden geldi? Bilmiyorum, ben hep kendime gvendim. nk hibir zaman yaptm yanl saklamaya kalkmadm, yaptm yanllarla bydm, yaptm yanllardan zr dilemesini bildim. zr dilediim zaman hi kaybetmedim, bilakis kazandm. Kendimi hibir zaman, dediim gibi, hani babakanlardan ey yapmadm, sayg duyduum srece, onlar da benim gibi bir insan, onlar da ilerini yapyorlar, hep yle grdm. Asker deseniz yle, komutan da yle, eyi de yle. Onun iin, kendiliinden geldi gven diyebilirim. ok zor anlar geirdim ama onlar geti, ben hibir zaman arkama bakmadm, hibir zaman gemite yaamadm, gemile hesaplama diye bir eyim olmad. Bu Komisyonun en nemli unsuru, emin olun derinlik olarak vereceiniz en nemli unsur, Ali Beyle Hasan Hseyin bunu yapt, onlar biz yasaklarsak, bunlar cezalandrrsak bak emsal olur Zaten u anda bu Komisyonun toplanm olmas Keke bu Komisyon Mesela o And olayndan sonra toplanm olsayd byle bir komisyon, o dnemde. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Veya 2000li yllarda. MEHMET AL BRAND Veyahut da. Anlatabiliyor muyum? Hani Anlat bakalm arkada Ama o dnemlerde hatrlayn, Susurluk Komisyonuna Sen kim oluyorsun da beni aryorsun? diyebiliyordu ve o zaman da ne iktidar ne Meclis azn aamyordu. Yani hep onu diyorum, 2 kiiyle dans edilir, burada hepimizin sular var, kimi az, kimi ok, kimi bu kadar, ama politikacsndan FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Ama su. MEHMET AL BRAND Su iledik, hepimiz su iledik. Yani Tek su ileyen udur diyemeyiz. Siz unu ok rahatlkla yerine getirebilirsiniz: Siz gelecek anayasaya, belki komik gelecektir bazlarna ama Trkiyede eye ramen darbe yapmak, iktidara el koymak sutur ve cezalandrlr. diye mutlaka yazmalsnz. Canm, darbe olduktan sonra onu yazmak... FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Ayp olmaz m bu dnya lkelerine byle bir ey yazmak? Yani, cidden bu biraz da, anayasann temelleri ierisinde dnya lkelerinin hi byle bir anayasas yok. MEHMET AL BRAND Yunanistan yazd mesela. Ama nemli olan, yetitirdiimiz insanlara verdiimiz eitimdir. Onlara demokrasiyi, askerimize liberallii, demokrasiyi, insan haklarn, eletiriye zveriyle, eyle bakabilmeyi, bunu verin, sizin en byk eyiniz budur. Yani emin olun yapacanz ey nk imdiye kadar Ergenekon davas olsun, Balyoz

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :16

davas olsun, ben bu davalar daha ok siyasi dava olarak gryorum. inde yzde 40 doru olsa gene de cezalandrlmas gerektiine inanyorum, ama yargmz yle hoyrata davrand ki gereksiz ekilde ikiye blnd kamuoyu. Hani bu hn almak m? Bu Komisyonun eyi hn almak deildir. Bu Komisyonun eyi, nmzdeki dnemde yetiecek olan bizim torunlarmza, ocuklarmza artk askerin kendi iini yapmas Askere htiyacm olursa ben seni arrm, sana skynetim ilan ettiririm, OHAL de ilan ettiririm, bittii gn de geri gnderirim. diyebilecek hle getiriniz. BAKAN Teekkr ediyoruz katlmnzdan, katklarnzdan dolay. Eer bize syleyecek veya daha sonra Komisyona iletmek istediiniz yazl bir dnceniz olursa, biz her zaman hazrz. MEHMET AL BRAND Memnuniyetle. BAKAN ok teekkr ediyoruz, sa olun. MEHMET AL BRAND Ben teekkr ediyorum. Kapanma Saati: 11.25