You are on page 1of 23

ICS 03.100.01; 13.

100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

TRK STANDARDI
TURKISH STANDARD

TS 18001
Nisan 2008

ICS 03.100.01; 13.100

SALII VE GVENL YNETM SSTEMLER ARTLAR Occupational health and safety management systems Requirements

TRK STANDARDLARI ENSTTS Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz. Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn kranla anarz.

Kalite Sistem Belgesi malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas) TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas) TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir garanti sz konusu deildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir. TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

n sz
Bu standard, BSI tarafndan kabul edilen BS-OHSAS 18001 (2007) standard esas alnarak, TSE Mhendislik Hizmetleri htisas Grubunca TS 18001 (2.Bask): 2004' n revizyonu olarak hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 03 Nisan 2008 tarihli toplantsnda Trk Standard olarak kabul edilerek yaymna karar verilmitir. Bu standardn daha nce yaymlanm olan basklar geersizdir. Bu standardda kullanlan baz kelime ve/veya ifadeler patent haklarna konu olabilir. Byle bir patent hakknn belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

indekiler
Giri ................................................................................................................................................................1 1 Kapsam...................................................................................................................................................3 2 Atf yaplan standardlar ve/veya dokmanlar.....................................................................................3 3 Terimler ve tarifler .................................................................................................................................3 4 SG ynetim sistemi artlar .................................................................................................................6 Ek A (Bilgi iin) - TS 18001, ISO 14001 ve ISO 9001 ile eletirme........................................................14 Ek B (Bilgi iin) - TS 18001, TS 18002 ve ILO-OSH gvenlii ve sal ynetim sistemleri klavuzuyla eletirme................................................................................................................................16 Kaynaklar.....................................................................................................................................................19

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

sal ve gvenlii ynetim sistemleri - artlar 0 Giri

Her cinsten kurulu, i sal ve gvenlii (SG) politikalar ve hedefleri ile uyumlu olarak SG risklerini kontrol etmek suretiyle salam SG performansna sahip olmak ve bunu gstermek konusuyla gittike daha fazla ilgilenmektedir. Kurulular bunu, gittike daha sk hale gelen yasal mevzuat, ekonomik politikalarn gelimesi ve iyi SG uygulamalarn tevik eden dier tedbirler balamnda ve SG konularyla ilgilenen taraflarn ifade ettii artan endieler karsnda yapmaktadr. Birok kurulu SG performanslarn deerlendirmek iin SG gzden geirmelerinden ve tetkiklerinden gemitir. Ancak bu gzden geirmeler ve tetkikler kendi balarna kuruluun performansnn yasal ve politika gereklerini halen karlad ve gelecekte de karlamaya devam edecei konusunda kurulua gven vermek iin yeterli deildir. Bunlarn etkili olabilmesi iin kurulula entegre olmu, yaplandrlm bir ynetim sistemi iinde icra edilmeleri gerekir. SG ynetimini kapsayan standardlarn amac, dier ynetim gerekleri ile entegre edilebilen, etkili bir SG ynetim sisteminin elemanlarn kurululara salamak ve kurululara SG ve ekonomi hedeflerine ulama konusunda yardmc olmaktr. Dier uluslararas standardlarda olduu gibi bu standardlar tarife d ticaret engelleri oluturmak veya bir kuruluun yasal ykmllklerini arttrmak veya deitirmek amacn tamamaktadr. Bu standard, yasal artlar ve SG riskleri hakkndaki bilgileri dikkate alan bir politikann ve hedeflerin gelitirilmesi iin bir kurulua yardmc olmak zere SG ynetim sisteminin artlarn belirlemektedir. Her tipte ve byklkteki kurulua uygulanmas amalanmtr ve farkl corafi, kltrel ve sosyal artlar karlamaktadr. Yaklamn esas ekil 1de gsterilmitir. Sistemin baars kuruluun btn seviyelerinden ve fonksiyonlarndan, zellikle st ynetimden taahht alnmasna baldr. Bu cins bir sistem bir kurulua SG politikasn gelitirme, politika taahhtlerini gerekletirecek hedefleri ve prosesleri belirleme, gerektiinde performansn iyiletirilmesi iin tedbir alma ve sistemin bu standardn gereklerine uygunluunu gsterme konularnda sistematik bir imkn salamaktadr. Bu standardn genel amac sosyo-ekonomik denge iinde iyi SG uygulamalarn desteklemek ve tevik etmektir. Gereklerin ounun ayn zamanda ele alnmas mmkn olduu gibi her hangi bir zamanda da incelenebilecei dikkate alnmaldr. Bu standardn ikinci basks ilk basknn aklanmas zerine odaklanm olup ISO 9001, ISO 14001, ILOOSH ve dier SG ynetim sistemi standardlarnn ve yaynlarnn hkmlerini gerei gibi dikkate almaktadr. Bylece, kullanc topluluun faydalanmas iin bu standardlarn birbiri ile uyumluluunun arttrlmas amalanmtr. Bir kuruluun SG ynetim sistemine ilikin artlar aklayan ve kuruluun SG ynetim sisteminin belgelendirilmesi/tescil edilmesi ve/veya kendisi tarafndan beyan edilmesi iin kullanlabilecek olan bu standard ile bir kurulua SG ynetim sistemini kurmas, uygulamas veya iyiletirmesi iin genel amal yardm salayan ve belgelendirilmesi mmkn olmayan bir klavuz arasndaki nemli bir fark vardr. SG ynetimi stratejik ve rekabeti etkiler dhil olmak zere btn konular kapsar. Bu SG standardnn baarl uygulamasnn gsterilmesi kurulu tarafndan ilgili taraflara uygun bir SG ynetim sisteminin almakta olduu gvencesini vermek amacyla kullanlabilir. SG ynetim sistemi konularnda daha geni kapsaml, daha genel rehberlik ihtiyac olan kurulular TS 18002ye bavurmaldr. Dier standardlara yaplan atflar sadece bilgi iindir.

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

ekil 1 Bu standard iin SG ynetim sistemi modeli Not Bu standard Planla Uygula - Kontrol et - nlem al (PUK) olarak bilinen bir metodoloji zerine kurulmutur. PUK ksaca aadaki gibi aklanabilir: - Planla : Kuruluun SG politikasna uygun olarak sonularn elde edilmesi iin gerekli hedefleri ve prosesleri belirle. - Uygula : Prosesleri uygula. - Kontrol et : Prosesleri izle ve SG politikasna, hedeflerine, yasal ve dier artlara gre l ve sonular bildir. - nlem al : SG performansn srekli olarak iyiletirmek iin nlem al. Birok kurulu iletmelerini ve bunlarn arasndaki etkilemeleri bir prosesler sistemi ile ynetir. Buna proses yaklam ad verilebilir. ISO 9001 proses yaklamnn kullanlmasn tevik etmektedir. PUK btn proseslere uygulanabildii iin iki metodolojinin uyumlu olduu dnlmektedir. Bu standardda objektif olarak tetkik edilebilecek artlar yer almaktadr. Ancak, bu standard SG performans iin SG politikasnda taahht edilenlerin tesinde yasal artlara veya kuruluun uymay taahht ettii dier artlara uygunluk iin, yaralanmalarn ve hastalklarn nlenmesi iin ve srekli iyiletirme iin mutlak artlar belirtmemektedir. Bundan dolay, benzer faaliyetleri yapan ancak farkl SG performansna sahip olan iki kurulu bu standardlarn artlarn karlayabilir.

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

Bu SG standard kalite, evre, gvenlik veya mali ynetim gibi dier ynetim sistemlerine has artlar kapsamaz, ancak bu standardn maddeleri dier ynetim sistemlerinin maddeleri ile uyumlu hale getirilebilir veya birletirilebilir. Bir kuruluun bu SG standardnn artlarna uygun bir SG ynetim sistemi kurmak zere mevcut ynetim sistemlerini uyarlamas mmkndr. Ancak, ynetim sisteminin eitli maddeleri uygulanmas istenilen amaca ve ilgili taraflara bal olarak farkllk gsterebilir. SG ynetim sisteminin detay seviyesi ve karmakl, dokmantasyon snrlar ve buna ayrlan kaynaklar eitli faktrlere baldr. Bu faktrler arasnda sistemin kapsam, kuruluun bykl, faaliyetlerinin, rnlerinin ve hizmetlerinin cinsi ve kuruluun kltr saylabilir. Bu durum zellikle kk ve orta lekli kurulularda belirgin olabilir.

Kapsam

Bu standard, bir kuruluun i sal ve gvenlii (SG) risklerini kontrol etmesini ve performansn iyiletirmesini salamak iin, SG ynetim sistemi artlarn kapsar. Bu standard, SG performans kriterlerinin durumunu belirtmedii gibi bir ynetim sisteminin tasarm iin ayrntl artlar da kapsamaz. Bu standard aadakileri gerekletirmeyi amalayan her kurulua uygulanabilir, a) Kuruluun faaliyetleri ile ilgili olarak, SG risklerine maruz kalabilecek alanlar ve ilgili dier taraflar iin riskleri yok etmek veya en aza indirmek zere bir SG ynetim sistemi oluturmak, b) Bir SG ynetim sistemini kurmak, uygulamak ve srekli iyiletirmek, c) Kuruluun beyan ettii SG politikasna uygunluk konusunda kendine gvence salamak, d) Aadakileri uygulamak suretiyle bu SG standardna uygunluu gstermek: 1) Kendi durumunu deerlendirmek ve kendisi tarafndan beyanda bulunmak, 2) Mteriler gibi kurulu zerinde ilgisi olan taraflardan uygunluunun teyidini istemek, 3) Kurulu dndaki bir taraftan kendi beyannn uygunluunun teyidini istemek, 4) Kuruluun SG ynetim sisteminin bir d kurulu tarafndan belgelendirilmesini / tescilini istemek. Bu standardn btn artlarnn, herhangi bir SG ynetim sistemine dhil edilmesi amalanmtr. Uygulamann kapsam kuruluun SG politikas, faaliyetlerin yaps ile almalarn riskleri ve karmakl gibi faktrlere bal olacaktr. Bu standard ile i sal ve gvenliinin ele alnmas amalanm olup alanlarn refah/salk programlar, rn gvenlii ve mlkiyet hasar veya evre etkisi gibi dier salk ve gvenlik alanlarnn ele alnmas amalanmamtr.

Atf yaplan standardlar ve/veya dokmanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standard ve/veya dokmanlara atf yaplmaktadr. Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste hlinde verilmitir. Tarih belirtilen atflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yaplmas art ile uygulanr. Atf yaplan standard ve/veya dokmann tarihinin belirtilmemesi hlinde en son basks kullanlr. EN, ISO, IEC vb. No OHSAS 18002 Ad (ngilizce) Occupational health and safety management systems Guidelines for the implementation of OHSAS 18001 International Labour Organization: 2001, Guidelines on Occupational Health and safety Management Systems (OHS-MS)2) TS No1) TS 18002 Ad (Trke) sal ve gvenlii ynetim sistemleri -TS 18001 uygulama klavuzu -

OHS-MS

Terimler ve tarifler

Bu standardn amalar bakmndan aadaki terimler ve tarifler geerlidir.

1) TSE Notu : Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir. * iareti olanlar bu standardn basld tarihte ngilizce metin olarak yaymlanm olan Trk Standardlardr. 2) TSE Notu: Bilgi atf 3

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

3.1 Kabul edilebilir risk


Kuruluun, yasal zorunluluklara ve kendi SG politikasna (Madde 3.16) gre, tahamml edebilecei dzeye indirilmi risk.

3.2 Tetkik
Tetkik kriterlerinin karlanma derecesini belirlemek amacyla tetkik delillerinin elde edilmesi ve objektif olarak deerlendirilmesi iin yaplan sistematik, bamsz ve dokmante edilmi proses. [ISO 9000, Madde 3.9.1] Not 1 Bamsz olmak iin kurulu dndan olmak art deildir. Birok durumda, zellikle kk kurulularda, bamszlk tetkik edilen faaliyetten sorumlu olmamak ile gsterilebilir. Not 2 Tetkik delili ve tetkik kriterleri konusunda daha fazla bilgi iin ISO 19011e baklmaldr.

3.3 Srekli iyiletirme


Kuruluun (Madde 3.17), SG politikasna (Madde 3.16) bal olarak, genel i sal ve gvenlii performansn (Madde 3.15) iyiletirmek zere, SG ynetim sistemini (Madde 3.13) gelitirmek iin tekrarlanan proses. Not 1- Prosesin ayn anda faaliyet gsterilen tm alanlarda gerekletirilmesi gerekmez. Not 2- ISO 14001, Madde 3.2den uyarlanmtr.

3.4 Dzeltici faaliyet


Tespit edilen bir uygunsuzluun (Madde 3.11) veya baka bir istenmeyen durumun sebebinin ortadan kaldrlmas iin yaplan ilem. Not 1- Uygunsuzluun birden fazla sebebi olabilir. Not 2- Dzeltici faaliyet uygunsuzluun tekrarnn nlenmesi iin yaplr, nleyici faaliyet (Madde 3.18) ise uygunsuzluun ilk defa meydana gelmesini nlemek iin yaplr. [ISO 9000, Madde 3.6.5]

3.5 Dokman
Bilgi ve onu destekleyen ortam. Not Ortam; kt, manyetik, elektronik veya optik bilgisayar diski, fotoraf, ana rnek veya bunlarn birleimi olabilir.

[ISO 14001, Madde 3.4]

3.6 Tehlike
nsanlarn yaralanmas veya salnn bozulmas (Madde 3.8) veya bunlarn birlikte gereklemesine sebep olabilecek kaynak, durum veya ilem.

3.7 Tehlike tanmlamas


Bir tehlikenin (Madde 3.6) varln tanma ve zelliklerini tarif etme prosesi.

3.8 Saln bozulmas


Bir i faaliyetinin veya ile ilgili durumun yol at ve/veya ktletirdii belirlenebilir, olumsuz fiziksel veya ruhsal durum.

3.9 Olay
Yaralanmaya veya (ciddiyet seviyesinden bamsz olarak) saln bozulmasna (Madde 3.8) veya lme sebep olan veya sebep olacak potansiyele sahip olan, ile ilgili olaylar. Not 1- Kaza, yaralanmaya, saln bozulmasna veya lme sebep olan olaydr. 4

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

Not 2- Yaralanmaya, saln bozulmasna veya lme sebep olmadan gerekleen olaylara hasarsz olay, tehlikeli oluum gibi adlar verilir. Not 3- Acil durum (Madde 4.4.7) olayn zel bir tipidir.

3.10 lgili taraf


yerinin (Madde 3.23) iinde veya dnda olan ve kuruluun (Madde 3.17) SG performans (Madde 3.15) ile ilgilenen ya da bu performanstan etkilenen kii veya grup.

3.11 Uygunsuzluk
Bir artn yerine getirilmemesi. [ISO 9000, Madde 3.6.2, ISO 14001, Madde 3.15] Not Uygunsuzluk, aadakilerden herhangi bir sapma olabilir: - lgili alma standardlar, uygulamalar, prosedrler, yasal zorunluluklar, vb. - SG ynetim sistemi (Madde 3.13) artlar.

3.12 sal ve gvenlii (SG)


yerindeki (Madde 3.23) alanlarn veya dier iilerin (geici iiler ve yklenici personeli dhil), ziyaretilerin ve alma alanndaki dier insanlarn salk ve gvenliini etkileyen veya etkilemesi mmkn olan artlar ve faktrler. Not Dorudan i yerinde bulunanlarn veya i yeri faaliyetlerine maruz kalanlarn dndaki kiilerin salk ve gvenliinden sorumlu olma konusunda kurulular yasal hkmlere tabi olabilir.

3.13 SG ynetim sistemi


Kuruluun (Madde 3.17) SG politikasn (Madde 3.16) gelitirmek ve uygulamak ve SG risklerini (Madde 3.21) ynetmek iin kullanlan tm kuruluun ynetim sisteminin bir paras. Not 1 - Bir ynetim sistemi politikann ve hedeflerin belirlenmesi ve bu hedeflerin elde edilmesi iin kullanlan, birbiriyle ilikili bir elemanlar dizisidir. Not 2 - Bir ynetim sistemi kuruluun yapsn, planlama faaliyetlerini (rnein risk deerlendirmesi ve hedeflerin belirlenmesi dhil), sorumluluklarn, uygulamalarn, prosedrlerini (Madde 3.19) proseslerini ve kaynaklarn kapsar. Not 3 - ISO 14001, Madde 3.8den uyarlanmtr.

3.14 SG hedefi
Kuruluun (Madde 3.17) ulamak iin belirledii, SG performans (Madde 3.15) cinsinden SG amac. Not 1 - Uygulanabilir durumlarda hedefler miktar olarak belirtilmelidir. Not 2 - Madde 4.3.3 gereince, SG hedefleri SG politikas (Madde 3.16) ile uyumlu olmaldr.

3.15 SG performans
Kuruluun (Madde 3.17) SG riskleri (Madde 3.21) ynetiminin llebilir sonular. Not 1 - SG performans lm kuruluun kontrollerinin etkinliinin llmesini kapsar. Not 2 - SG ynetim sistemi (Madde 3.13) balamnda, sonular kuruluun (Madde 3.17) SG politikasna (Madde 3.16), SG hedeflerine (Madde 3.15) ve dier SG performans artlarna gre llebilir.

3.16 SG politikas
Kuruluun (Madde 3.17) st ynetimi tarafndan resmen ifade edildii ekliyle, kuruluun SG performansna (Madde 3.16) ilikin genel niyetleri ve yn. Not 1 - SG politikas, harekete gemek ve SG hedeflerini (Madde 3.14) belirlemek iin bir ereve salar. 5

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

Not 2 - ISO 14001, Madde 3.11den uyarlanmtr.

3.17 Kurulu
Kendi fonksiyonlar ve ynetimi olan, birleik veya ayr, kamu veya zel, irket, iletme, firma, teebbs, enstit, kurum veya bunlarn bir paras. Not - Birden fazla iletme birimi olan kurulular iin bir iletme birimi kurulu olarak tarif edilebilir. [ISO 14001, Madde 3.16]

3.18 nleyici faaliyet


Potansiyel bir uygunsuzluun (Madde 3.11) veya baka bir istenmeyen durumun sebebinin ortadan kaldrlmas iin yaplan ilem. Not 1 - Potansiyel uygunsuzluun birden fazla sebebi olabilir. Not 2 - nleyici faaliyet uygunsuzluun ilk defa meydana gelmesini nlemek iin yaplr. Dzeltici faaliyet (Madde 3.4) ise uygunsuzluun tekrarnn nlenmesi iin yaplr, [ISO 9000, Madde 3.6.4]

3.19 Prosedr
Bir faaliyeti veya prosesi yrtmek iin belirlenmi yol. Not - Prosedrler dokmante edilmi veya edilmemi olabilir. [ISO 9000, Madde 3.4.5]

3.20 Kayt
Elde edilen sonular gsteren veya yaplan faaliyetler hakknda delil oluturan dokman (Madde 3.5). [ISO 14001, Madde 3.20]

3.21 Risk
Tehlikeli bir olayn veya maruz kalma durumunun meydana gelme olasl ile olay veya maruz kalma durumunun yol aabilecei yaralanma veya salk bozulmasnn (Madde 3.8) ciddiyet derecesinin birleimi.

3.22 Risk deerlendirmesi


Tehlikelerden kaynaklanan riskin (Madde 3.21) bykln tahmin etmek ve mevcut kontrollerin yeterliliini dikkate alarak riskin kabul edilebilir olup olmadna karar vermek iin kullanlan proses.

3.23 yeri
Kuruluun kontrol altnda ile ilgili faaliyetlerin yrtld her hangi bir fiziksel mahal. Not - yerinin nelerden meydana geldiine karar verirken kurulu (Madde 3.17) rnein yolculuk yapmakta olan veya transit halinde bulunan (rnein otomobil kullanan, uakta, gemide veya trende bulunan) personel ile bir mterinin tesisinde veya evde alan personelin zerindeki SG etkilerini dikkate almaldr.

SG ynetim sistemi artlar

4.1 Genel artlar


Kurulu, bu SG standardnn artlarna uygun olarak bir SG ynetim sistemini kurmal, dokmante etmeli, srdrmeli, srekli olarak iyiletirmeli ve SG ynetim sisteminin bu artlar nasl karlayacan belirlemelidir. Kurulu, SG ynetim sisteminin kapsamn tarif etmeli ve dokmante etmelidir.

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

4.2 SG politikas
Kuruluun st ynetimi kuruluun SG politikasn belirlemeli ve onaylamal, SG ynetim sisteminin belirlenmi kapsamnda bu politika aadaki hususlar salamaldr. a) Kuruluun SG risklerinin yapsna ve byklne uygun olmal, b) Yaralanmalarn ve salk bozulmalarnn nlenmesi ve SG ynetiminin ve SG performansnn srekli iyiletirilmesi iin bir taahht iermeli, c) En azndan yrrlkteki SG mevzuatna ve yesi olduu kurulularn artlarna uyulaca taahhdn iermeli, d) SG hedeflerinin belirlenmesi ve gzden geirilmesi iin bir ereve oluturmal, e) Dokmante edilmeli, uygulanmal ve srdrlmeli, f) alanlarn kendi bireysel SG sorumluluklarnn farknda olmalar amac ile kuruluun kontrol altnda tm alanlara duyurulmal, g) lgili taraflar iin ulalabilir olmal, h) Kuruluun kendisine uygun ve ilgili olarak kalmasn salamak iin periyodik olarak gzden geirilmelidir.

4.3 Planlama
4.3.1 Tehlike tanmlamas, risk deerlendirmesi ve kontrollerin belirlenmesi
Kurulu srekli olarak tehlikelerin tanmlanmas, risklerin deerlendirilmesi ve gerekli kontrollerin belirlenmesi iin prosedrler oluturmal ve srdrmelidir. Tehlikelerin belirlenmesi ve risklerin deerlendirilmesi prosedrleri aadakileri dikkate almaldr: a) Rutin veya rutin olmayan faaliyetler, b) yerine eriebilme imknna sahip personelin faaliyetleri (taeronlar ve ziyaretiler dhil), c) nsan davranlar, kabiliyetleri ve dier insan faktrleri, d) yerinin dndan kaynaklanan ve i yerinde kuruluun kontrol altndaki insanlarn saln ve gvenliini olumsuz ynde etkileme kabiliyetine sahip olan belirlenmi tehlikeler, e) yerinin civarnda kuruluun kontrol altndaki ile ilgili faaliyetlerden kaynaklanan tehlikeler, Not 1 Bu gibi tehlikelerin evre ynyle deerlendirilmesi daha uygun olabilir. f) Kurulu tarafndan veya bakalar tarafndan temin edilmi olan i yerindeki altyap, tehizat ve malzemeler, g) Kurulu, kuruluun faaliyetleri veya malzemeleri zerinde yaplan veya yaplmas teklif edilen deiiklikler, h) Geici deiiklikler dhil SG ynetim sisteminde yaplan deiiklikler ve bunlarn iletmelere, proseslere ve faaliyetlere olan etkileri, i) Risk deerlendirmesi ve gerekli kontrollerin uygulanmas ile ilgili uygulanabilir yasal ykmllkler (Ayrca Madde 3.12nin notuna baklmaldr), j) alanlarnn, proseslerin, tesislerin, makina/tehizatn, iletme prosedrlerinin ve i organizasyonunun tasarm ve bunlarn insan kabiliyetlerine uyarlanmas. Kuruluun tehlike tanmlamas ve risk deerlendirmesi iin metodolojisi, - Dzenleyici deil proaktif olmasn salamak zere, kapsamna, yapsna ve zamanlamasna gre tarif edilmeli, - Risklerin tanmlanmasn, nceliklerinin belirlenmesini ve dokmante edilmesini ve duruma uygun olarak kontrollerin uygulanmasn salamaldr. Deiikliin ynetilmesi iin deiiklikleri uygulamadan nce kurulu kendisindeki, SG ynetim sistemindeki veya faaliyetlerindeki deiikliklerle ilgili SG tehlikelerini ve SG risklerini belirlemelidir. Kurulu, kontrolleri belirlerken bu deerlendirme sonularnn dikkate alnmasn salamaldr. Kontrolleri belirlerken veya mevcut kontroller zerinde deiiklik yapmay planlarken aadaki hiyerariye uygun olarak risklerin azaltlmas dnlmelidir: a) Ortadan kaldrma, b) Yerine koyma, c) Mhendislik kontrolleri, d) aretler/uyarlar ve/veya dier idari kontroller, e) Kiisel koruyucu donanm. 7

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

Kurulu, tehlikelerin tanmlamas, risk deerlendirmesi ve belirlenen kontrollerin sonularn dokmante etmeli ve bunlar gncel tutmaldr. Kurulu, SG ynetim sisteminin kurulmasnda, uygulanmasnda ve srdrlmesinde SG risklerinin ve belirlenen kontrollerin dikkate alnmasn salamaldr. Not 2- Tehlike tanmlamas, risk deerlendirmesi ve kontrollerin belirlenmesi hakknda daha fazla bilgi iin TS 18002ye baklmaldr.

4.3.2

Yasal ve dier artlar

Kurulu, kendisine uygulanabilir olan yasal ve dier SG artlarn belirlemek ve bunlara ulamak iin bir prosedr oluturmal ve srdrmelidir. Kurulu SG ynetim sisteminin kurulmasnda, uygulanmasnda ve srdrlmesinde bu uygulanabilir yasal artlarn ve kuruluun taahht ettii dier artlarn dikkate alnmasn salamaldr. Kurulu bu bilgileri gncel durumda tutmaldr. Kurulu, kendi kontrol altnda alanlarna ve dier ilgili taraflara yasal ve dier artlar hakknda ilgili bilgileri iletmelidir.

4.3.3

Hedefler ve programlar

Kurulu, ierisindeki her bir ilgili fonksiyon ve seviyede dokmante edilmi i sal ve gvenlii hedeflerini oluturmal, uygulamal ve srdrmelidir. Hedefler pratik olan durumlarda llebilir byklklerle ifade edilmeli ve SG politikas ile tutarl olmaldr. Buna yaralanmalarn ve saln bozulmasnn nlenmesi, uygulanabilir yasal artlara ve kuruluun taahht ettii dier artlara uygunluk ve srekli iyiletirme taahhd dhil olmaldr. Kurulu, hedeflerini olutururken ve gzden geirirken yasal artlar ve kuruluun taahht ettii dier artlar, SG risklerini dikkate almaldr. Ayrca kurulu teknolojik seeneklerini, finansal altrma ve iletme artlarn, ilgili taraflarn grlerini de dikkate almaldr. Kurulu, hedeflerine ulamak iin bir program veya programlar oluturmal, uygulamal ve srdrmelidir. Bu programlar en azndan aadakileri iermelidir, a) Kuruluun ilgili fonksiyon ve seviyelerinde hedeflere ulalmas iin verilen sorumluluk ve yetki, b) Amalara ularken kullanlacak aralar ve zaman izelgesi. Programlar dzenli ve planl aralklarla gzden geirilmeli ve hedeflere ulalmasn salamak zere gerektiinde yeniden dzenlenmelidir.

4.4 Uygulama ve iletme


4.4.1 Kaynaklar, grevler, sorumluluk, hesap verme ve yetki
SG ve SG ynetim sisteminin nihai sorumluluunu st ynetim zerine almaldr. st ynetim taahhdn aadakileri uygulamak suretiyle gstermelidir: a) SG ynetim sisteminin kurulmas, uygulanmas, srdrlmesi ve gelitirilmesi iin gerekli kaynaklarn salanmas, Not 1 Kaynaklara insan kaynaklar ve ihtisaslam beceriler, organizasyon alt yaps, teknoloji ve mali kaynaklar dhildir. b) Etkili SG ynetimini kolaylatrmak iin, grevlerin, sorumluluklarn ve hesap verme durumlarnn tayin edilmesi, grevler, sorumluluklar ve hesap verme durumlar ile yetkiler dokmante edilmeli ve duyurulmaldr. Kurulu, st ynetiminden bir yeyi, dier sorumluluklarndan ayr olarak, SG iin zel sorumlulua sahip olacak ekilde atamaldr. Kurulu ynetiminin atad bir kii aadakileri gerekletirmek iin tarif edilmi grev ve yetkiye sahip olmaldr. 8

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

a) SG ynetim sistemi artlarnn bu standarda uygun olarak oluturulmasn, uygulanmasn ve srdrlmesini salamak, b) SG ynetim sisteminin iyiletirilmesi iin bir temel oluturacak ve gzden geirilmek zere st ynetime sunulacak SG ynetim sistemi performans hakkndaki raporlar salamak. Not 2 st ynetim temsilcisi (byk kurulularda ynetim kurulu yesi veya icra komitesi yesi) hesap verme konumunu muhafaza etmek artyla, grevlerinden bazlarn daha alt dzeydeki bir ynetim temsilcisine devredebilir.

st ynetim temsilcisinin kimlii, kuruluun kontrol altnda alan herkese bildirilmelidir. Ynetim sorumluluuna sahip olan btn kiiler, SG performansnn srekli iyiletirilmesinde ynetimin taahhdn gstermelidir. Kurulu, i yerindeki kiilerin zerinde kontrol sahibi olduu SG hususlar iin sorumluluk almalarn ve kuruluun uygulanabilir SG artlarna uymalarn salamaldr.

4.4.2

Eitim, bilin ve yeterlilik

Kurulu, yerinde, kontrol altnda SGyi etkileyebilecek grevleri yapan personelin uygun eitim, retim veya tecrbe itibariyle yeterli olmasn salamal ve bununla ilgili kaytlar muhafaza etmelidir. Kurulu, SG riskleri ve SG ynetim sistemi ile ilgili eitim ihtiyacn tespit etmelidir. Kurulu eitimleri vermeli veya bu ihtiyacn karlanmas iin tedbir almal, alnan eitimin veya tedbirin etkinliini deerlendirmeli ve bununla ilgili kaytlar muhafaza etmelidir. Kurulu, kontrol altnda alanlarn aada belirtilenlerden haberdar olmasn salayan prosedrler oluturmal, uygulamal ve bunlar srdrmelidir, a) Mevcut veya potansiyel i faaliyetlerinin, davranlarnn SG zerindeki sonular ve SGnin kiisel performansn gelitirilmesine faydalar, b) Acil durumlara hazrlkl olma ve bu durumlarda yaplmas gerekenler de dhil olmak zere SG politika ve prosedrlerine ve SG ynetim sisteminin artlarna uyumdaki grevleri ve sorumluluklar (Madde 4.4.7), c) Belirtilmi iletme prosedrlerinden sapmann potansiyel sonular, Eitim prosedrleri aadaki konulardaki farkl seviyeleri dikkate almaldr, - Sorumluluk, yetenek, yeterlilik ve bilgi dzeyi, - Risk.

4.4.3

letiim, katlm ve danma

4.4.3.1 letiim
Kurulu, SG tehlikeleri ve SG ynetim sistemi ile ilgili olarak aadakiler iin prosedrler oluturmal, uygulamal ve bunlar srdrmelidir, a) Kuruluun eitli seviyelerinde ve fonksiyonlarndaki i iletiim, b) Ykleniciler ve i yerine gelen dier ziyaretilerle iletiim, c) Dardaki ilgili taraflardan gelen ilgili iletiimin alnmas, dokmante edilmesi ve cevaplandrlmas.

4.4.3.2 Katlm ve danma


Kurulu, aadakiler iin prosedrler oluturmal, uygulamal ve bunlar srdrmelidir, a) alanlarn aadaki faaliyetlere katlmas, Tehlike tanmlamas, risk deerlendirmesi ve kontrollerin belirlenmesine uygun katlm, Olay aratrmasna uygun katlm, SG politikalar ve hedeflerinin gelitirilmesine ve gzden geirilmesine uygun katlm. SGyi etkileyen deiiklikler iin danma, SG konularnda temsil.

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

alanlar katlm dzenlemeleri hakknda ve SG temsilcilerinin kimlii hakknda bilgilendirilmelidir. b) SGyi etkileyen deiiklikler iin yklenicilerle danma. Kurulu, ilgili SG konularnda, kurulu dndaki ilgili taraflarla, uygun olan hallerde danlmasn salamaldr.

4.4.4

Dokmantasyon

SG ynetim sistemi dokmantasyonu aadakileri iermelidir, a) SG politikas ve hedefleri, b) SG ynetim sisteminin kapsamnn aklamas, c) Ynetim sisteminin ana elemanlar ve bunlarn arasndaki etkileimin aklamas ve ilgili dokmanlara atf, d) Bu SG standardnn gerektirdii dokmanlar, kaytlar dhil, e) SG risklerinin ynetilmesine ilikin olarak proseslerin etkin biimde planlanmas, yrtlmesi ve kontrol iin kurulu tarafndan gerekli olduu belirlenen dokmanlar, kaytlar dhil. Not - Dokmantasyonun karmaklk seviyesi, tehlikelerin ve ilgili risklerin seviyesi ile orantl olmas, etkinlik ve verimlilik iin gerekli olan en az seviyede tutulmas nemlidir.

4.4.5

Dokman kontrol

SG ynetim sisteminin ve bu SG standardnn gerektirdii dokmanlar kontrole tabi olmaldr. Kaytlar zel tip dokmanlardr ve Madde 4.5.4te verilen kurallara gre kontrole tabi olmaldr. Kurulu, aadakileri salamak amacyla gerekli prosedrleri oluturmal, uygulamal ve srdrmelidir: a) Dokmanlarn yaynlanmasndan nce yeterliliklerinin onaylanmas, b) Dokmanlarn gzden geirilmesi, gerekli olduunda revize edilmesi ve yeniden onaylanmas, c) Dokmanlarn deiikliklerinin ve geerli srm statlerinin belirlenmesi, d) Uygulanabilir dokmanlarn geerli srmlerinin kullanm noktalarnda hazr bulundurulmasnn salanmas, e) Dokmanlarn okunabilir ve derhal tannabilir durumda tutulmasnn salanmas, f) SG ynetim sisteminin planlanmas ve iletilmesi iin kurulu tarafndan gerekli olduu deerlendirilen d kaynakl dokmanlarn belirlenmesi ve bunlarn datmnn kontrol edilmesi, g) Geersiz hale gelmi dokmanlarn istenmeyen ekilde kullanlmalarnn engellenmesi ve her hangi bir maksatla muhafaza edilmeleri sz konusu ise uygun ekilde iaretlenmesi.

4.4.6

letme kontrol

Kurulu, belirlenmi tehlikelerle ilgili olan ve SG risklerinin ynetilmesi iin kontrol tedbirlerinin uygulanmas gereken ilemleri ve faaliyetleri tespit etmelidir. Buna deiiklik ynetimi dhil olmaldr (Madde 4.3.1). Bu ilemler ve faaliyetler iin kurulu, aadakileri uygulamal ve srdrmelidir: a) Kurulu ve kuruluun faaliyetleri iin uygulanabilir iletme kontrolleri, kurulu bu iletme kontrollerini genel SG ynetim sistemine entegre etmelidir, b) Satn alnan mallar, tehizat ve hizmetler ile ilgili kontroller, c) Ykleniciler ve i yerine gelen dier ziyaretiler ile ilgili kontroller, d) Dokmante edilmi prosedrlerin olmamas halinde SG politika ve hedeflerinden sapmalarn meydana gelmesi sz konusu olan durumlar kapsayan dokmante edilmi prosedrler, e) Mevcut olmamas halinde SG politika ve hedeflerinden sapmalarn meydana gelmesi sz konusu olan durumlar iin, yaplmasnn gereklilii hkme balanm iletme kriterleri.

4.4.7

Acil durum hazrl ve bu hallerde yaplmas gerekenler

Kurulu, aadakiler iin prosedrler oluturmal, uygulamal ve bunlar srdrmelidir: a) Potansiyel acil durum hallerinin tanmlanmas, b) Bu gibi acil durum hallerinde gereken ilemlerin yaplmas. Kurulu, gerek acil durumlarda gereken ilemleri yapmal ve olumsuz SG sonularn nlemeli veya hafifletmelidir. Kurulu acil durumlarda yaplacak ilemleri planlarken ilgili taraflarn (acil durum hizmetleri ve komular gibi) ihtiyalarn dikkate almaldr.

10

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

Kurulu, zellikle olaylarn ve acil durumlarn ortaya kmasndan sonra acil durum hazrlklarn, bu durumlarda kullanlacak planlar ve prosedrleri gzden geirmelidir. Kurulu, pratik olan hallerde, ilgili taraflar ieren acil durumlarda yaplacak ilemleri periyodik olarak denemelidir. Kurulu acil durum hazrln ve yaplacak ilem prosedrlerini, zellikle periyodik denemeden sonra ve acil durum hallerinin meydana gelmesinden sonra, periyodik olarak gzden geirmelidir (Madde 4.5.3).

4.5 Kontrol
4.5.1 Performans lm ve izleme
Kurulu, SG performansn dzenli bir temelde izlemek ve lmek iin prosedrler oluturmal, uygulamal ve srdrmelidir. Bu prosedrler aadakilerin yaplmasn salamaldr, a) Kuruluun ihtiyalarna uygun, hem nitel hem nicel tedbirleri salamal, b) Kuruluun, SG hedeflerine ulama derecesini izlemeli, c) Kontrollerin etkinlik derecesini izlemeli (hem salk hem gvenlik iin), d) Performansn SG ynetim programlar, iletme kriterleri ve uygulanabilir yasal mevzuat artlarna uygunluunu izleyen proaktif tedbirleri salamal, e) Kazalar, hastalklar, olaylar (hasarsz olaylar dhil) ve yetersiz SG performansnn dier gemi delillerini izlemek iin dzenleyici tedbirleri salamal, f) Mteakip dzeltici ve nleyici faaliyetlerin analizini kolaylatrmak iin yeterli izleme ve lme sonularnn ve verilerin kaydedilmesini salamal. Performans lmesi ve izlemesi iin izleme donanm gerekiyorsa, kurulu bu tr ekipmanlarn bakm ve kalibrasyonu iin prosedrler oluturmal, uygulamal ve srdrmelidir. Kalibrasyon ve bakm faaliyetlerinin kaytlar ve sonular muhafaza edilmelidir.

4.5.2

Uygunluun deerlendirilmesi

4.5.2.1 Uygunluk taahhd ile tutarl olarak (Madde 4.2 c), kurulu uygulanabilir yasal artlara uygunluun
periyodik olarak deerlendirilmesi iin prosedrler oluturmal, uygulamal ve srdrmelidir (Madde 4.3.2) Kurulu periyodik deerlendirmelerin sonularn muhafaza etmelidir. Not Periyodik deerlendirme skl deiik yasal artlar iin farkl olabilir.

4.5.2.2 Kurulu, uymay taahht ettii dier artlara (Madde 4.3.2) uygunluu deerlendirmelidir. Kurulu bu
deerlendirmeyi Madde 4.5.2.1de aklanan yasal uygunluk deerlendirmesi ile birletirmek veya ayr prosedrler kullanmak isteyebilir. Kurulu periyodik deerlendirmelerin sonularn muhafaza etmelidir. Not Periyodik deerlendirme skl deiik dier artlar iin farkl olabilir.

4.5.3

Kazalar, olaylar, uygunsuzluklar, dzeltici ve nleyici faaliyetler

4.5.3.1 Olaylarn aratrlmas


Kurulu, aadakileri salamak zere olaylar kaydetmek, aratrmak ve analiz etmek iin prosedrler oluturmal, uygulamal ve srdrmelidir: a) Olaylarn meydana gelmesine sebep olabilen veya katkda bulunabilen SG eksikliklerini ve dier faktrleri belirlemek, b) Dzeltici faaliyet ihtiyacn belirlemek, c) nleyici faaliyet frsatlarn tespit etmek, d) Srekli iyiletirme frsatlarn tespit etmek, e) Bu gibi aratrmalarn sonularn yaynlamak. Aratrmalar zamannda yaplmaldr. Dzeltici faaliyet ihtiyac veya nleyici faaliyet frsatlar Madde 4.5.3.2nin ilgili ksmlarna gre ele alnmaldr. 11

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

Olay aratrmalarnn sonular dokmante edilmeli ve muhafaza edilmelidir.

4.5.3.2 Uygunsuzluk, dzeltici faaliyet ve nleyici faaliyet


Kurulu, gerek ve potansiyel uygunsuzluklarn ele alnmas, dzeltici ve nleyici faaliyetlerin yaplmas iin prosedrler oluturmal, uygulamal ve srdrmelidir. Bu prosedrler aadakiler iin gerekli artlar belirlemelidir: a) Uygunsuzluklarn belirlenmesi ve bunlarn SG zerindeki etkilerini azaltmak iin tedbir alnmas, b) Uygunsuzluklarn aratrlmas ve bunlarn tekrarlanmasnn nlenmesi iin tedbir alnmas, c) Uygunsuzluklarn nlenmesi iin alnan tedbirlerin deerlendirilmesi ve bunlarn meydana gelmesinin nlenmesi iin uygun tedbirlerin uygulanmas, d) Dzeltici ve nleyici faaliyetlerin sonularnn kaydedilmesi ve iletilmesi, e) Yaplan dzeltici ve nleyici faaliyetlerin etkinliinin gzden geirilmesi. Dzeltici faaliyetin veya nleyici faaliyetin yeni veya deimi tehlikeleri ortaya karmas veya yeni veya deiik kontrollere olan ihtiyac gstermesi halinde, bu prosedrler, nerilen btn dzeltici ve nleyici faaliyetlerin uygulanmadan nce risk deerlendirmesi prosesine gre gzden geirilmesini gerektirmelidir. Potansiyel ve gerek uygunsuzluklarn sebeplerini ortadan kaldrmak iin alnan herhangi bir dzeltici ve nleyici tedbir, problemlerin bykl ve karlalan SG riskleri ile orantl olmaldr. Kurulu, dzeltici ve nleyici faaliyetlerden kaynaklanan gerekli deiikliklerin SG ynetim sistemi dokmantasyonuna uygulanmasn salamaldr.

4.5.4 Kaytlarn kontrol


Kurulu, SG ynetim sisteminin ve bu SG standardnn artlarna uygunluun ve elde edilen sonularn gsterilmesi iin prosedrler oluturmal, uygulamal ve srdrmelidir. Kurulu kaytlarn tanmlanmas, muhafaza edilmesi, korunmas, geri alnmas, tutulmas ve elden karlmas iin prosedrler oluturmal, uygulamal ve srdrmelidir. SG kaytlar okunakl, ayrt edilebilir ve izlenebilir olarak kalmaldr.

4.5.5 tetkik
Kurulu, aadakileri salamak zere i sal ve gvenlii ynetim sistemi tetkiklerinin periyodik olarak planlanan aralklarla yaplmasn salamaldr: a) SG ynetim sisteminin aadakileri salayp salamadnn tayin edilmesi, 1) Bu standardn artlar dhil, SG ynetim sistemi iin planlanm dzenlemelere uygunluu, 2) Dzenli bir ekilde uygulanma ve srdrlme durumu, 3) Kuruluun politika ve hedeflerini karlamasndaki etkinlii. b) Ynetime, tetkiklerin sonular hakknda bilgi salanmas. Tetkik program kuruluun faaliyetlerinin risk deerlendirmesine ve gemi tetkiklerin sonularna dayal olarak planlanmal, oluturulmal, uygulanmal ve srdrlmelidir. Tetkik prosedrleri aadakileri ele alacak ekilde oluturulmal, uygulanmal ve srdrlmelidir: a) Tetkiklerin planlanmas ve uygulanmas, sonularn bildirilmesi ve ilgili kaytlarn tutulmas ile ilgili sorumluluklar, yeterlilikler ve artlar, b) Tetkik kriterlerinin, kapsamnn, sklnn ve metotlarnn belirlenmesi. Tetkikilerin seimi ve tetkiklerin yrtlmesi tetkik prosesinin objektifliini ve tarafszln salamaldr.

4.6 Ynetimin gzden geirmesi


Kuruluun st ynetimi, SG ynetim sisteminin srekli uygunluunu, yeterliliini ve etkinliini salamak iin kendi belirledii aralklarla SG ynetim sistemini gzden geirmelidir. Ynetimin gzden geirmesi, SG ynetim sistemi tetkik sonularnn, deien durumlarn ve srekli iyiletirme taahhdnn nda, SG ynetim sisteminin politikas, SG hedefleri ve dier elemanlarnda deiikliklere olan muhtemel ihtiyaca deinmelidir. Ynetimin gzden geirmesine ilikin kaytlar muhafaza edilmelidir. 12

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

Ynetimin gzden geirmesinin girdileri aadakileri iermelidir: a) tetkiklerin ve uygulanabilen yasal artlara ve kuruluun uymay taahht ettii dier artlara uygunluun deerlendirilmesinin sonular, b) Katlm ve danma sonular (Madde 4.4.3), c) Kurulu dndaki ilgili taraflarla yaplan iletiim, ikayetler dhil, d) Kuruluun SG performans, e) Hedeflere ulalma derecesi, f) Olay aratrmalarnn, dzeltici ve nleyici faaliyetlerin durumu, g) nceki ynetim gzden geirmelerinin takip ilemleri, h) SG ile ilgili olarak deien artlar, SG ile ilgili yasal ve dier artlar dhil, i) yiletirme tavsiyeleri. Ynetimin gzden geirmesinin ktlar kuruluun srekli iyiletirme taahhdne uygun olmal ve aadakilere ilikin kararlar ve ilemleri kapsamaldr: a) SG performans, b) SG politikas ve hedefleri, c) Kaynaklar, d) SG ynetim sisteminin dier elemanlar. Ynetimin gzden geirmesinin ktlar, iletiim ve danma iin hazr hale getirilmelidir (Madde 4.4.3).

13

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

Ek A (Bilgi iin) TS 18001, TS EN ISO 14001 ve TS EN ISO 9001 ile eletirme


izelge A.1 - TS 18001, TS EN ISO 14001 ve TS EN ISO 9001 ile eletirme
--TS 18001 Giri --TS EN ISO 14001 Giri 0 0.1 0.2 0.3 0.4 1 1.1 1.2 3 4 4.1 5.5 5.5.1 5.1 5.3 8.5.1 5.4 5.2 7.2.1 7.2.2 4.3.2 4.3.3 4.4 4.4.1 Yasal ve dier artlar Hedefler ve programlar Uygulama ve iletme (sadece balk) Kaynaklar, grevler, sorumluluk, hesap verme ve yetki Yeterlilik, eitim ve bilin letiim, katlm ve danma Dokmantasyon Dokman kontrol 4.3.2 4.3.3 4.4 4.4.1 Yasal ve dier artlar Hedefler, amalar ve programlar Uygulama ve iletme (sadece balk) Kaynaklar, grevler, sorumluluk ve yetki 5.2 7.2.1 5.4.1 5.4.2 8.5.1 7 5 5.5.1 5.5.2 6.1 6.3 6.2.1 6.2.2 5.5.3 7.2.3 4.2.1 4.2.3 TS EN ISO 9001 Giri Genel Proses yaklam ISO 9004 ile iliki Dier ynetim sistemleri ile uyumluluk Kapsam Genel Uygulama Atf yaplan yaynlar Terimler ve tarifler Kalite ynetim sistemi (sadece balk) Genel artlar Sorumluluk, yetki ve iletiim Sorumluluk ve yetki Ynetimin taahhd Kalite politikas Srekli iyiletirme Planlama (sadece balk) Mteri odakllk rne ilikin artlarn belirlenmesi rne ilikin artlarn gzden geirilmesi Mteri odakllk rne ilikin artlarn belirlenmesi Kalite hedefleri Kalite ynetim sistem planlamas Srekli iyiletirme rn gerekletirme (sadece balk) Ynetim sorumluluu Sorumluluk ve yetki Ynetim temsilcisi Kaynaklarn salanmas Altyap (nsan kaynaklar) Genel Yeterlilik, farknda olma (bilin) ve eitim iletiim Mteri ile iletiim (Dokmantasyon artlar) Genel Dokman kontrol

1 2 3 4 4.1 4.2 4.3 4.3.1

Kapsam Atf yaplan yaynlar Terimler ve tarifler SG ynetim sistemi elemanlar (sadece balk) Genel artlar SG politikas Planlama (sadece balk) Tehlike tanmlamas, risk deerlendirmesi ve kontrollerin belirlenmesi

1 2 3 4 4.1 4.2 4.3 4.3.1

Kapsam Atf yaplan yaynlar Terimler ve tarifler evre ynetim sisteminin artlar (sadece balk) Genel artlar evre politikas Planlama (sadece balk) evre konular

4.4.2 4.4.3 4.4.4 4.4.5

4.4.2 4.4.3 4.4.4 4.4.5

Yeterlilik, eitim ve bilin letiim Dokmantasyon Dokman kontrol

14

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

4.4.6

TS 18001 letme kontrol

4.4.6

TS EN ISO 14001 letme kontrol

7.1 7.2 7.2.1 7.2.2 7.3.1 7.3.2 7.3.3 7.3.4 7.3.5 7.3.6 7.3.7 7.4.1 7.4.2 7.4.3 7.5 7.5.1 7.5.2 7.5.5

TS EN ISO 9001 rn gerekletirme planlamas Mteri ilikili prosesler rnle ilgili artlarn belirlenmesi rnle ilgili artlarn gzden geirilmesi Tasarm ve gelitirme planlamas Tasarm ve gelitirme girdileri Tasarm ve gelitirme ktlar Tasarm ve gelitirme gzde geirmesi Tasarm ve gelitirme dorulamas Tasarm ve gelitirme geerli klnmas Tasarm ve gelitirme deiiklik kontrol Satn alma prosesleri Satn alma bilgileri Satn alnan rn dorulamas malat ve hizmet salama malat ve hizmet salama kontrol malat ve hizmet salama iin dorulama rnn muhafazas Uygun olmayan rnn kontrol lme, analiz ve iyiletirme (sadece balk) Muayene lme ve deney tehizatnn kontrol (lme, analiz ve iyiletirme) Genel Proseslerin izlenmesi ve llmesi rnn izlenmesi ve llmesi Veri analizi Proseslerin izlenmesi ve llmesi rnn izlenmesi ve llmesi -

4.4.7 4.5 4.5.1

Acil durum hazrl ve bu hallerde yaplmas gerekenler Kontrol (sadece balk) Performans lm ve izleme

4.4.7 4.5 4.5.1

Acil durum hazrl ve bu hallerde yaplmas gerekenler Kontrol (sadece balk) zleme ve lme

8.3 8 7.6 8.1 8.2.3 8.2.4 8.4 8.2.3 8.2.4 -

4.5.2 4.5.3

4.5.3.1 4.5.3.2

Uygunluun deerlendirilmesi Olaylarn aratrlmas, uygunsuzluklar, dzeltici ve nleyici faaliyet (sadece balk) Olaylarn aratrlmas Uygunsuzluk, dzeltici ve nleyici faaliyet Kayt kontrol tetkik Ynetimin gzden geirmesi

4.5.2 -

Uygunluun deerlendirilmesi -

4.5.3

Uygunsuzluk, dzeltici ve nleyici faaliyet Kayt kontrol tetkik Ynetimin gzden geirmesi

4.5.4 4.5.5 4.6

4.5.4 4.5.5 4.6

8.3 8.4 8.5.2 8.5.3 4.2.4 8.2.2 5.1 5.6 5.6.1 5.6.2 5.6.3 8.5.1

Uygunsuz rnn kontrol Veri analizi Dzeltici faaliyet nleyici faaliyet Kayt kontrol tetkik Ynetimin taahhd Ynetimin gzden geirmesi (sadece balk) Genel Gzden geirme girdisi Gzden geirme kts Srekli iyiletirme

15

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

Ek B (Bilgi iin) TS 18001, TS 18002 ve ILO-OSH gvenlii ve sal ynetim sistemleri klavuzuyla eletirme
B.1 Giri
Bu ek Uluslararas alma rgt ILO-OSH Klavuzu ile TS dokmanlar arasndaki temel farklar belirlemekte ve farkllk gsteren artlarn karlatrmal deerlendirmesini yapmaktadr. Hibir alanda nemli bir farkllk tespit edilmemitir. Dolaysyla, TS 18001e uygun olarak SG ynetim sistemlerini kurmu olan kurulular sistemlerinin ILO-OHS Klavuzlarna da uyumlu olduundan emin olabilirler. TS dokmanlar ile ILO-OSH Klavuzunun maddeleri arasndaki eletirme Madde B.4te verilmitir.

B.2

Genel bak

ILO-OSH Klavuzunun iki temel amac: a) lkelere kendi milli i gvenlii ve sal ynetim sistemleri erevelerini kurmalar iin yardmda bulunmak, b) Kurululara SG unsurlarn genel politika ve ynetim dzenlemeleriyle entegre etmelerine ilikim olarak yol gsterici bilgiler vermektir. TS 18001 kurulularn risklerini kontrol etmelerine ve performanslarn iyiletirmelerine imkn vermek zere SG ynetim sistemleriyle ilgili artlar belirlemektedir. TS 18002 dokman TS 18001in uygulanmasna ilikin klavuzluk bilgilerini vermektedir. TS dokmanlar ILO-OSH Klavuzunun Ksm 3 Kuruluta i gvenlii ve sal ynetim sistemi ile uyumludur.

B.3

ILO-OSH klavuzunun Blm 3 ile TS dokmanlarnn detayl analizi

B.3.1 Kapsam
ILO-OSH klavuzunda odak iiler zerindedir. TS standardlarnda odak kuruluun kontrol altndaki kiiler ve dier ilgili taraflara ynelik olup daha genitir.

B.3.2 SG ynetim sistemi modelleri


SG ynetim sisteminin temel elemanlarn gsteren modeller ILO-OSH Klavuzunda ve TS dokmanlarda dorudan edeerdir.

B.3.3 ILO-OSH Ksm 3.2 alanlarn katlm


ILO-OSH klavuzunda Madde 3.2.4te veren duruma uygun olarak, bir salk ve gvenlik komisyonunun oluturulmasn ve verimli bir ekilde almasn, milli kanunlara ve uygulamalara uygun olarak ii salk ve gvenlik temsilcilerinin tannmasn salamaldr tavsiyesi yer almaktadr. TS 18001de Madde 4.4.3te kuruluun iletiim, katlm ve danma iin bir prosedr oluturmasn ve ilgili taraflarn daha geni katlmnn salanmasn (dokmann kapsamnn daha geni olmasndan dolay) gerektirmektedir.

B.3.4 ILO-OSH Ksm 3.3 Sorumluluk ve hesap verebilirlik


ILO-OSH klavuzunda Madde 3.3.1(h)ta nleme ve salk tevik programlarnn kurulmas tavsiye edilmektedir. Bunun iin TS standardlarnda herhangi bir art yoktur.

B.3.5 ILO-OSH Ksm 3.4 Yeterlilik ve eitim


ILO-OSH klavuzunda Madde 3.4.4te yer alan Eitim btn katlmclara cretsiz olarak salanmal ve mmknse alma saatleri iinde yaplmaldr tavsiyesi TS dokmanlar iin bir art deildir.

16

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

B.3.6 ILO-OSH Ksm 3.10.4 Tedarik


ILO-OSH Klavuzu kuruluun salk ve gvenlik artlarnn satn alma ve kiralama artnamelerine dhil edilmesi gerektiini vurgulamaktadr. TS dokmanlar ise tedariki risk deerlendirmesi, yasal artlarn tanmlanmas ve iletme kontrollerinin oluturulmas iin kendi artlaryla ele almaktadr.

B.3.7 ILO-OSH Ksm 3.10.5 Szleme


ILO-OSH Klavuzu kuruluun salk ve gvenlik artlarnn yklenicilere uygulanmasn salamak amacyla alnmas gereken tedbirleri tarif eder (bunu temin etmek iin gereken ilemlerin bir zetini de verir). Bu husus TS dokmanlarnda ak deildir.

B.3.8 ILO-OSH Ksm 3.12 le ilgili yaralanmalarn, salk durumundaki bozulmalarn, hastalklarn, olaylarn ve bunlarn gvenlik ve salk performansna olan etkilerinin aratrlmas
ILO-OSH Klavuzu, TS 18001 Madde 4.5.3.2de ngrld gibi, dzeltici ve nleyici tedbirlerin uygulanmadan nce risk deerlendirme prosesiyle gzden geirilmesini gerektirmez.

B.3.9 ILO-OSH Ksm 3.13 Tetkik


ILO-OSH Klavuzu tetkikilerin seiminde danmay tavsiye eder. Buna karlk, TS dokmanlar tetkik personelinin tarafsz ve objektif olmasn gerektirir.

B.3.10 ILO-OSH Ksm 3.16 Srekli iyiletirme


ILO-OSH Klavuzunda bu husus ayr bir maddedir. Srekli iyiletirmenin salanmas iin yaplmas gereken dzenlemelerin detaylarn verir. Benzer dzenlemeler TS dokmanlar boyunca detayl olarak verilmi olup ayr bir maddede yer almamaktadr.

B.4

TS dokmanlaryla ILO-OSH Klavuzu arasnda eletirme

izelge B.1 - TS dokmanlaryla ILO-OSH Klavuzu arasnda eletirme Madde ----1 2 3 4 4.1 4.2 4.3 4.3.1 TS 18001 Giri nsz Kapsam Atf yaplan yaynlar Terimler ve tarifler SG ynetim sistemi artlar (sadece balk) Genel artlar SG politikas Planlama (sadece balk) Tehlike tanmlamas, risk deerlendirmesi ve kontrollerin belirlenmesi Madde -3.0 -1.0 ---3.0 3.1 3.16 -3.7 3.8 3.10 3.10.1 3.10.2 3.10.5 3.7.2 3.10.1.2 3.8 3.9 3.16 3.8 3.3 3.8 3.16 3.4 ILO-OSH Klavuzu Giri Kuruluta i sal ve gvenlii ynetim sistemi Uluslararas alma rgt Hedefler Kaynaklar Terimler -Kurulutaki i gvenlii ve sal ynetim sistemi gvenlii ve sal ynetim sistemi Srekli iyiletirme Planlama ve uygulama (sadece balk) lk gzden geirme Sistem planlama, gelitirme ve uygulama Tehlike nleme nleme ve kontrol tedbirleri Deiiklik ynetimi Szleme lk gzden geirme (nleme ve kontrol tedbirleri) Sistem planlama, gelitirme ve uygulama gvenlii ve sal hedefleri Srekli iyiletirme Sistem planlama, gelitirme ve uygulama Sorumluluk ve hesap verebilirlik Sistem planlama, gelitirme ve uygulama Srekli iyiletirme Yeterlilik ve eitim 17

4.3.2 4.3.3 4.4 4.4.1 4.4.2

Yasal ve dier artlar Hedefler ve programlar Uygulama ve iletme (sadece balk) Kaynaklar, grevler, sorumluluk, hesap verme ve yetki Eitim, bilin ve yeterlilik

ICS 03.100.01; 13.100 Madde 4.4.3 4.4.4 4.4.5 4.4.6 4.4.7 4.5 4.5.1 4.5.2 4.5.3 4.5.3.1 TS 18001 letiim, katlm ve danma Dokmantasyon Dokman kontrol letme kontrol

TRK STANDARDI Madde 3.2 3.6 3.5 3.5 3.10.2 3.10.4 3.10.5 3.10.3 -3.11 --3.12

TS 18001/Nisan 2008 ILO-OSH Klavuzu i katlm letiim gvenlii ve sal ynetim sistemi dokmantasyonu gvenlii ve sal ynetim sistemi dokmantasyonu Deiiklik ynetimi Tedarik Szleme Acil durum hazrl ve bu hallerde yaplmas gerekenler Deerlendirme (sadece balk) Performans izleme ve lm --le ilgili yaralanmalarn, salk durumundaki bozulmalarn, hastalklarn, olaylarn ve bunlarn gvenlik ve salk performansna olan etkilerinin aratrlmas Srekli iyiletirme Dzeltici ve nleyici faaliyet gvenlii ve sal ynetim sistemi dokmantasyonu Tetkik Ynetimin gzden geirmesi Srekli iyiletirme

Acil durum hazrl ve bu hllerde yaplmas gerekenler Kontrol (sadece balk) Performans lm ve izleme Uygunluun deerlendirilmesi Kazalar, olaylar, uygunsuzluklar, dzeltici ve nleyici faaliyetler (sadece balk) Olaylarn aratrlmas

4.5.3.2 4.5.4 4.5.5 4.6

Uygunsuzluk, dzeltici ve nleyici faaliyet Kayt kontrol tetkik Ynetimin gzden geirmesi

3.16 3.15 3.5 3.13 3.14 3.16

18

ICS 03.100.01; 13.100

TRK STANDARDI

TS 18001/Nisan 2008

Kaynaklar
1. ISO 9000:2005, Quality management systems Fundamentals and vocabulary 2. ISO 9001:2000, Quality management systems Requirements 3. ISO 14001:2004, Environmental management systems - Specification with guidance for use 4. ISO 19011:2002, Guidelines for quality and/or environmental management systems auditing

19

You might also like