Stajmn bu gnnde forkliftlerin bakmna katldm.

Fabrika iinde malzeme tama amal youn olarak kullanlan forkliftlerin eitli modelleri bulunmakta fabrikada. Bunlar benzin, LPG gibi yaktlar kullananlar ve ak kullananlar eklinde. Bu forkliftler gn boyunca srekli kullanldklar iin bunlarn dzenli olarak bakmlarnn yaplmas gerekiyor. Bu bakmlar genelde 1 haftalk ve 2 haftalk olarak yaplyor. Peryodik bakmlar teknik hizmetler blmnde bulunan forklift bakm nitesinde yaplyor. Forkliftler elektrik ve mekanik olarak 2 tr bakmdan geiyor. Blmle ilgili olarak elektrik bakmna katldm. Mekanik bakmla ok fazla ilgilenmedim. Elektriksel bakm en uzun sren akl tip forkliftlerdi. Bunlar elektrik enerjisi ile altklar iin bnyesinde birok elektrik ve g elektronii devresi bulundurmakta. Genel olarak bu forkliftlerin alma ekli yledir; Forkliftler 2er voltluk 40 yada 36 adet aknn seri olarak balanmas ile elde edilen 80 veya 72 volt gerilimle almaktadr. Aklerin toplam arl yaklak 1600 kg bulmaktadr. Bu akler bittiklerinde arj edilmeleri iin ak arj blmne getirilmektedir. Burda forkliftin boalm akleri vin yardmyla karlarak arj olmu aklerle deitirilmektedir. Bo aklerde arj cihazlarna balanyor. Forkliftler bu aklerle yaklak 8 saat alabiliyor. Fabrikada genel olarak akl forkliftlerin tercih edilmesinin sebepleri u ekilde sralanabilir. ncelikle akl forkliftler iten yanmal motorala alan forkliftlere gre daha evrecidir. Bu forkliftler fabrika ierisinde altndan dolay egzoz gazlar fabrka ierisine dolmaktadr. Buda alma koukkarn olumsuz etkilemektedir. Bu gazn alma alan dna atlmas iin eitli havalandrma aralar gerekmektedir. Akl forkliftlerde byle bir durum sz konusu deildir. Fabrika ierisinde atk gaz karmadan alr. Akl forkliftlerin ikinci bir olumlu yn ise ierisinde patlayc bir yaktn bulunmamasdr. Babrika ierisinde alan makinalarda kvlcm ve ark bol miktarda olmaktadr. Fabrika ierisine yaylacak benzin yada LPG bu kvlcmlarla patlama riski yksektir. Herhangi bir benzin yada gaz kaa byk bir felakete sebep olabilir. Forkliftler fabrika ierisinde srekli dur-kalk eklinde almaktadr. ten yanmal motorlarn bu alma koullarndaki verimleri ok dktr. Akl forkliftlerin verimleri dier tiplere gre daha yksektir. Ayrca akl forkliftler iten yanmallara gre daha grltsz alr. Btn bu sebeplerden dolay fabrika ierisinde akl forkliftler daha fazla tercih edilmektedir. Akl forkliftler fral doru akm motorlaryla tahrik edilmektedir. Tekerlein dnmesi iin ayr bir motor kullanlr. Forkliftin malzeme kaldrmay salayan palet ksm ise pistonlarla salanmaktadr. Bu sistem merkezi bir motorla yaplmaktadr. Fral bir doru akm motoru bir pompay tahrik ediyor. Bu pompa kna valfler balanyor. Bu valfler ilgili pistona motora bal pompann ya basmasn salyor. Bylelikle ilgili piston hareket ettiriliyor. Baz tiplerde birden fazla elektrik motoru ve pompa sistemi kullanlyor. Direksiyon iin farkl bir motor ve pompa sistemi kullanlrken paletin sa-sol yukar-aa hareketi iin ise farkl bir motor kullanlyor. Bu forkliftlerde 2 farkl gerilim kullanlmaktadr. Bunlarda birisi motorlar besleyen 80 volt gerilimdir. Dieri ise elektronik devreyi, korna ve lamba devrelerini besleye 24 voltluk gerilimdir. Aracn beslendii gerilim 80 volttur. Bu gerilim bir doru gerilim kyc devresiyle 24 volt deerine drlmektedir. Doru gerilim kyc uygulanan doru gerilimin ortalama deerini dren devrelerdir. alma prensibi u ekildedir. Devreye uygulanan doru gerilim bir anahtar yardmyla belirli bir sre iletir ve belirli bir srede keser. Bu anahtarlar genellikle transistrlerdir. Belirlenen frekasnta gerilimi iletir veya keser. Bylelikle doru gerilimin ortalama deeri drlm olur. Basit olarak bir doru gerilim kyc devresi aada gsterilmitir.

Doru Gerilim Kyc

Gerilim kaynandan gelen 80 voltluk gerilim transistr tarafndan kylmakta ve k geriliminin ortalama deerini drmektedir. k gerilimi aadaki gibi olmaktadr.

Kylm Doru Gerilim

Grld gibi k geriliminin ortalama deeri dmtr. Bylelikle 80 volt olan doru gerilimden 24 volt doru gerilim elde edilmi olunur. retilen bu 24 voltluk gerilim forkliftlerin kontrol ve kumanda devrelerinin almasnda kullanlyor. Motorlar gcn direk olarak aklerden 80 volt olarak alyor. Anahtar oalrakta kontaktrler kullanlyor. Motorun aklerden ektii akmlarn yksek olmasndan dolay anahtarlama eleman olarak transistrler burda kullanlmyor. Bunu yerine ayn ii gren kontaktrlerden faydalanlyor. Kontaktrler zerinden ok byk akmlar akmasna olanak salyor. Bu kontaktrler kumanda devresiyle kontrol ediliyor. Mesela forklift hareket ettirilmek istendiinde tekerlee bal motorun kontaktrne kapama akm veriliyor. Bylece kontaktr anahtar kapayarak motora akmn gitmesini salyor. Kontaktrn genel olarak yapsn yle aklayabiliriz. Bir elektromknats yardmyla iki kontak birletirilir yada ayrlr. Yani motor altrlmak istendiinde kontrol devresi yardmyla bobine akm verilir. Oluan manyetik alandan dolay kontaktrler birbirini eker ve birbirine yapr. Bylelikle devre kapal devre olur ve motora akm akmaya balar. Bobinden geen akm kesildiinde ise 2. kontaktre bal yay bu kontaktr kendine eker ve kontaktrler birbirinden ayrlr. Devre ak devre haline gelir. Bobinlere akm kontrol devresi tarafndan verilir. Bylelikle ok byk gte anahtarlar kk glerle kontrol edilmi olunur. Aada bir kontaktrn basit bir emas gsterilmitir.

Kontaktrn Yaps

Forkliftlerin kaldrma indirme gibi hareketlerinde ise pistonlar kullanlmaktadr. Bu pistonlar gcn yine lektrik motorundan alrlar. Elektrik motoruna bal bir pompadan istenilen pistona ya baslmas ile gerekleir. Hangi pistona nekadar ya gnderileceini ise valfler salar. Valflerde kontrol devresi ile kumanda edilir. lgili valfe akm gnderilerek valfin alp kapanmas salanr. Bylelikle valfe bal pistona basnl ya iletilmi olunur. Bu da o pistonun istenilen ynde ve ekilde hareket etmesini salar.